Mariusz Rumak

PERIODYZACJA TAKTYCZNA

Portugalska myśl szkoleniowa

W sezonie 2014/2015 - 7 mistrzostw kraju na 3 kontynentach

Uniwersalizm

Skuteczność

5 trenerów w aktualnych rozgrywkach Ligii Mistrzów

Jakość

Zatrudnieni zarówno w Akademiach piłkarskich jak i zespołach seniorów

Periodyzacja treningu- rys historyczny

Tudor Bompa 70’-80’. Rumuński naukowiec, który pierwszy podzielił trening na szczegółowe cykle szkoleniowe. Udoskonalił myśl Matveieva. Określany jest twórcą periodyzacji treningu sportowego.

Leonid Matveyev 50’ - 60’. Sowiecka myśl szkoleniowa- pierwszy podział cyklu szkoleniowego na okresy treningowe.

Specjalizacja dyscyplinarna 90-’. Na bazie wcześniejszych doświadczeń poszczególne dyscypliny rozwijają własne periodyzacje treningowe.

Periodyzacja treningu - nowoczesne systemy treningowe w piłce nożnej

Francisco Seirul-lo Hiszpańska periodyzacja treningu. Struktura mikrocyklu F.C Barcelona.

Vitor Frade Portugalska periodyzacja treningu. Periodyzacja taktyczna

Prof. VITOR MANUEL DA COSTA FRADE

Związany od 30 lat z Wydziałem Sportu Uniwersytetu w Porto, !Trener przygotowania fizycznego w klubach FC Porto i Boavista Porto, ! Metodyk w Akademii Piłkarskiej FC Porto

TWÓRCA PERIODYZACJI TAKTYCZNEJ

Periodyzacja taktyczna to odpowiedź na zmieniający się system rozgrywek w

nowoczesnej piłce nożnej, gdzie maksymalnie wydłużony jest okres startowy, a skrócone są

okresy przygotowawcze.

„Istnieje tradycyjny trening, analityczny. Istnieje trening zintegrowany, który jest treningiem z piłką, ale gdzie

podstawowe założenia nie różnią się bardzo od tradycyjnego treningu. Jest i mój sposób szkolenia, który można nazwać "taktyczną periodyzacją", nie ma nic wspólnego z dwoma

wcześniejszymi - choć wielu uważa, że ma.” Jose Mourinho

„Najważniejszą rzeczą w piłce jest model gry, zestaw zasad, które tworzą organizację gry mojego zespołu. Na tym skupiam największą uwagę od pierwszego dnia pracy w klubie.”

Jose Mourinho

Punktem wyjścia do treningu w systemie periodyzacji taktycznej jest dokładne

zdefiniowanie naszego sposobu gry, czyli stworzenie modelu gry.

Model gry

Tradycja gry w danym kraju

Filozofia klubu

Charakterystyka zawodników

Makro- zasady Mezo- zasady Mikro- zasady

ATAK ATAK / OBRONA OBRONA OBRONA / ATAK

Podstawowe parametry, którymi powinniśmy się kierować tworząc model gry

Model gry powinien być zdefiniowany dla 4 przenikających się faz w meczu

Zachowanie zawodników w każdej fazie powinno być szczegółowo określone

Model gry

ATAK

ATAK / OBRONA

OBRONA

OBRONA / ATAK

FAZA GRY

MEZO - ZASADY

MAKRO - ZASADY

MIKRO - ZASADY

TAKTYKA ZESPOŁOWA

TAKTYKA INDYWIDUALNA

TAKTYKA GRUPOWA

Faza przejścia z ataku do obrony

Natychmiastowy pressing na zawodnika z piłką oraz zamknięcie przestrzeni wokół piłki

Odbiór piłki lub zmuszenie przeciwnika

do podania do tyłu

Szybkie przejście do ustawienia obronnego

Komunikacja w celu sprawnej asekuracji i zajmowania pozycji

Zmiana mentalna z ataku do obrony

MAKRO ZASADA

MIKRO ZASADA

MIKRO ZASADA

MEZO ZASADA

MEZO ZASADA

Metodologiczne zasady treningowe w periodyzacji taktycznej

Jest to nadrzędna i najważniejsza z zasad treningowych i bezpośrednio odnosi się do przyjętego modelu gry. Każde ćwiczenie musi wynikać z przyjętego sposobu gry w myśl zasady „w treningu jak w grze”.

ZASADA SPECYFICZNOŚCI

ZASADA KOMPLEKSOWEJ

PROGRESJI

ZASADA POWTARZALNOŚCI

ZASADA RÓŻNICOWANIA

CHARAKTERU TRENINGU

Mówi ona o tym, że pomimo tego iż trening powinien odnosić się do przyjętego modelu gry to powinien obejmować również różne aspekty i poziomy przygotowania fizycznego i psychicznego.

Zasada ta jest kluczowa przy budowaniu środków treningowych. Mówi ona o tym, że w czasie treningu należy stworzyć sytuacje, w których pożądane przez trenera zachowania w grze będą wykonywane zdecydowanie częściej niż w meczu.

Odnosi się do podziału gry na mniejsze części (makro, mezo i mikro zasady) w celu stopniowego wprowadzania ich w trening. Podział odbywa się w kontekście całego rocznego cyklu treningowego jak i poszczególnych mikrocykli.

ZASADA SPECYFICZNOŚCI

Każde ćwiczenie treningowe powinno wynikać z przyjętego modelu gry poprzez:

1. Respektowanie przenikających się faz i momentów w grze,

2. Konstruowanie ćwiczeń, gdzie celem nie jest trenowanie a nabywanie sposobu gry,

3. Utrzymywanie wysokiego poziomu koncentracji- wymaganego w danym dniu,

4. Przekazanie celu ćwiczenia oraz informacji zwrotnej po jego wykonaniu.

ZASADA KOMPLEKSOWEJ PROGRESJI

Zasada mówi o stopniowym nabywaniu przyjętego modelu gry poprzez rozłożenie go na części i stopniowe wprowadzanie w kontekście struktury czasowej treningu: 1.W rocznym cyklu szkoleniowym- analizując szybkość i trwałość nabywania modelu gry, 2.W tygodniowym mikrocyklu szkoleniowym- budując proces treningowy w oparciu o

analizę meczu rozegranego i w kontekście meczu, który jest do rozegrania.

ZASADA POWTARZALNOŚCI

Wielokrotne powtarzanie danego zachowania ma wytworzyć „mentalne obrazy” w mózgu zawodnika, by w chwili gdy w

czasie walki sportowej pojawi się dana sytuacja mógł zareagować w odpowiedni sposób. Reakcja zawodnika ma być

szybka i zgodna z przyjętym modelem gry. Szkolenie w systemie periodyzacji taktycznej jest swoistego rodzaju

treningiem mózgu.

ZASADA RÓŻNICOWANIA CHARAKTERU TRENINGU

Zasada ta mówi o: 1. Proporcjach pomiędzy czasem pracy i wypoczynku, 2. Stałej strukturze mikrocyklu szkoleniowego, 3. Doborze środków treningowych w kolejnych dniach

treningowych z uwagi na charakter skurczów mięśniowych czyli napięcie, szybkość, czas trwania pracy mięśniowej,

4. Różnicowaniu napięcia mentalnego w kolejnych dniach mikrocyklu,

W periodyzacji taktycznej utrzymywany jest stały i niezmienny układ mikrocyklu szkoleniowego. Jest on identyczny zarówno w okresie przygotowawczym jak i

startowym.

OGÓLNA STRUKTURA SIEDMIODNIOWEGO MIKROCYKLU SZKOLENIOWEGO- W KONTEKŚCIE PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO

SOBOTA

PIĄTEK

CZWARTEK

ŚRODA

WTOREK

PONIEDZIAŁEK

NIEDZIELA

SOBOTA MECZ

PASYWNA REGENERACJA

AKTYWNA REGENERACJA

ZWIĘKSZONY CZAS TRWANIA SKURCZÓW MIĘŚNIOWYCH- WYTRZYMAŁOŚĆ SPECJALNA

ZWIĘKSZONA SZYBKOŚĆ SKURCZÓW MIĘŚNIOWYCH- SZYBKOŚĆ SPECJALNA

AKTYWACJA W KONTEKŚCIE MECZU

MECZ

ZWIĘKSZONE NAPIĘCIE SKURCZÓW MIĘŚNIOWYCH- SIŁA SPECJALNA

Podstawowe założenia praktyczne stosowane w periodyzacji taktycznej: !!

1. Wszystkie ćwiczenia wynikają z przyjętego modelu gry,

2. Przez cały roku utrzymywana jest ta sama struktura mikrocyklu szkoleniowego,

3. Brak kontroli bieżącej i etapowej treningu,

4. Trening bez piłki realizowany tylko indywidualnie,

5. Duża liczba ćwiczeń w jednostce treningowej,

6. Najważniejsze pojęcia w procesie treningowym to zmęczenie (ze szczególnym uwzględnieniem zmęczenia układu nerwowego) oraz regeneracja (specyficzna),

7. Czas pracy i czas przerwy realizowany jest z uwzględnieniem realizacji celów taktycznych ćwiczenia,

8. W treningu nie wykonujemy ruchów innych niż piłkarskie, gdyż mózg powinien ciągle dostawać impulsy specyficzne dla gry.

Rodrigo Vicenzi Casurin i Raul Oliveira wskazali na najczęstsze błędy pojawiające się podczas stosowania periodyzacji taktycznej:

!1.Nieokreślony, dwuznaczny model gry.

2.Zbyt ogólne planowanie treningu- bez szczegółów.

3.Zbyt ogólny przekaz zwrotny (feedback).

4.Niepoprawny ciąg metodyczny stosowanych ćwiczeń.

5.Zbyt luźna atmosfera podczas zajęć treningowych.

6.Nadmierna koncentracja nad czasem trwania i intensywnością ćwiczeń, a nie nad wymiarem taktycznym działania.

7.Utrata zaufania przez trenera jako lidera grupy. Liderowanie oparte na technicznych kompetencjach lidera, a nie na motywowaniu podopiecznych.

8.Trening zbyt monotonny.

9.Nauczanie ćwiczeń, a nie gry.

10.Kontrola i koncentracja na procesie treningowym, a nie nad poprawą jakości gry.