, ""'? 'A V , .oft.

PHAT TRIEN NEN VAN HOA VII;T NAMA A' A " 7' 40 A A

TIEN TIEN, f)~M DA BAN SAC DAN TQCPGS.TS. PH~M DUY flue

Trong S\I nghi~p ~6i mai ~i~n nay" cung vai ,qua tri~ a?ttrQng Uim vao aoi mai ve kinh te, phat trien kinh te thitnIOng thee ainh huang xa hOi chu nghla, aay mC;lnhcong

nghi~p hoa, hi~n aC;lihoa dfrt nuac, Dang ta aa xac ainh n~n vanhoa ma chung ta xay d\Illg la n~n van hoa tien ti€n, a~m ua bans~c dan tOc. Quan di€m xay d\Illg n~n van hoa tien ti~n, a~m aaban s~c dan toc la quan ai~m mai aanh dfru S\Iphat tri~n ly lu~ncila Dang tren IInh V\ICd?c bi~t quan tn;mg nay. No phan anhmot qua trinh phat tri€n tu duy ly lu~ va t6ng k€t th\Ic ti~n xaydlJllg va phat tri€n van hoa a nuac ta trong subt qua trinh lanhdC;lOvan hoa cua Dang.

Cuang Huh xay d\Ing dfrt nuac trong thai ky qua aO len chunghla xii hoi am)'c thong qua tC;liDC;lihOi VII (thang 6-1991) aaxac ainh n~n van hoa tien ti€n va a~ aa ban s~c dan tOc la mOttrong sau a?c trung co ban cila ch~ dO xa hOi chu nghla a Vi~tNam ma chung ta xay d\Illg. Nhu v~y, n~n van hoa tien ti€n, d~mda ban s~c dan toc vira la m\lc tieu phfrn dfru, vira la mOt nhi~mV\l trQng y€u trong thai ky qua aO len chu nghla xa hOi.

Tu tuang v~ xay d\Illg n~n van hoa tien ti€n, a~m ua ban s~cdan tOc ti~p t\lC auQ'c b6 sung, phM tri€n d§y au va phong phu

han trong cac van ki~n eua Dang sau nay. HQinghi, l~n thu tuBan Ch~p hanh Trung uang kh6a VII dii eh,iro ''Nen van hO,ama Dang ta liinh aqo toan dan xay dvng la nen van hoa lien ti~nva d(lm aa ban sde dan tfje". HQinghi l~n thu nam,Ban Cha~hanh Trung uang Dang kh6a VIII dii ra Nghi quye! rieng ve"Xay dvng va phat tri~n n€n van hoa Vi?tNaTn;tie;t tien, d(lm aaban sde dan tfje". D~i hQi d~i biSu toim quae Hinthu IX c?aDang dii ti~p tl}Ckh~ng dinh: "Xay dl,mg n€n van hoa tien tien,d(lm da ban sde d{m tfje vim la m1,letieu, vim la afjng hre thueddy Slf phat tri~n kinh Ii - xii hfji"1.

Thang 7 nam 2004, HQinghi Ban Ch~phanh Trung uang l~nthu muai(khoa IX) eua Dang diiket lu~ "Y~tiep t\le th\I~ hi~nNghi quy~tTrung uang nam (khoa VII!) ve "Xay dvng nen vanhoa Vi?t Nam tien tiin, d(lm aa bim sac dan. tfje" trong n~ungnam sdp t6'i". D~i hQiX cua Dang (2006) khang dinh:, "Tiep t1,leph at triin va-nang eao ehdt lur;rngn€n ~an hoa tien tien, d(lm ~aban sde dan (fje, gdn kit ehi;itehe va aong bfj hon vai phat trienkinh Ii - xii hfji, lam eho van hoa thdm sau vao m9i tinh vlfe euadai s6ng xiibfji"z.

Nhan thuc toim di~n va sau s~ev~ phuang hu6ng, df.ietrung,nhi~m'V\lva giai phap dS xay d\Iilg va phat triSn n~n v~n h?atien ti~n, dam da ban s~edan tQela mQttrong nhUngyeu cau capthi~t dS t~6 nen S\Ith6ng nh~t va d6ng thu~n xii ,hQi,t~o dQnglue cho viee triSnkhai cac Nghi quyet cua Dangve linh V\ICvan

_h6a trong thai ky d6i m6i hi~n nay.

1. Dang CQng .san Vi~t Nam: Van ki¢n fJ{li hQi a{li bi€u toim qu6e Ian tM IX,Nxb. Chinh trj qu6c gia, Ha NQi, 2001, tr.114. , .2. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n fJ{li hQi a{li bi€u toim quae /dn thy XNxb. Chinh trj qu6c gia, Ha NQi, 2006, tr.l 06.

1. :f)~c trung cua n~n van boa tien tiSn, d,m dil ban sicdan tQc

1.1. PhU'O'nghtrO'ng xily dlplg va philt triin Sf!" nghifp vanhOll

Tru6c h~t; dn phai nh~ thuc ro khai ni~m"van h6a" la gi?6 c~pdQly lu~, van h6a la toan bQnhUnggia tri v~t eh~tva tinhth~n do loai nguai (ea nhan va cQngd6ng) sang t~o ra d~ ph\lcV\lS\It6n t~i va phat tri~ncua xii hQi.Bimch~t cua van h6a la S\Isang t~o, yuan t6i cai dung, cai t6t va cai d~p, yuan t6i cac giatri nhan van dem l~ih~ phue cho con ngum~vin h6a la "thiennhien" thu hai do con nguai t~o ra d~ph\lcXy c~ nguai. 6c~pdQth\ICtiSn, van h6a th~hi~n trong toan bQho~t dQngs6ng euacan nguai, tu ho~t dQng san xu~t v~t eh~t d~n1J.o~tdQngtinhthk, phan anh kiSu l\Ia chQnsang t~o cua ca nhfulvit cQngd6ng.Nhu v~y, van h6a vira la san ph~m sang t~o clIa~On nguai, vualitmai truang nhan t~o dSnuai duang dai s6ng v~t ch~t va tinhthk cua con nguai. Clingv6i thien nhien thu nh~t do t~oh6a ~onen, m6i truang van h6a tra thanh mai tru(YI~i_s6ngcua connguai. Vi v~y,van h6a duQ'cnhin nh~ la dQn&::-=t\recua S\Iti~nbQxii hQi.ck phai kh~cph\lc nh~ thuc phi~n di~n v~van h6a,d6ng nh~t van hoa v6i mQt viti ho~t dQngthuQGlinh V\ICtinhth~n va xem nh~ vai tro, chuc nang xii hQicua n<i.

Chu tich H6 Chi Minh dii noi: "Vi Ie sinh t6n"i:ilng nhu m1,leaieh eua eufje s6ng, loai nguai m6i sang tqo v,4,phat minh rangon ngu, ehu viit, dC;1Oaue, phap lu(lt, khoa h(J~ ton giao, vanhge, ngh? thu(lt, nhil'ng eong e1,leho sinh hoqt ha1itngay v€ mi;ie,an, 6' va cae phuong thue sir d1,lng.Toan bfj nhi1l'lgsang tqo vaphilt minh ao tue la van hoa"1. Nguai dii khkg.dinh: "Trong

1.H6 Chi Minh: Toim trjp, Nxb. Chinh trj qu6c gia, Ha NQ~OOO, 1.3, tr.431.:-'!.

1. Dang C9ng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dc;d hc;i aqi bMu loim qu6c idn thie X;Sdd, tr.106.

tru&c day, du&i SlJ lanh dl;tocua Dang ta, dUng d§.u la Chu tichH6 Chi Minh, nhan dan ta da phcit huy cao d<)truy~n th5ng yeunu&c ch5ng xfun lugc, bao v~ Tb qu5c va da t1;1onen chu nghYaanh hung cach illl;tng, danh bl;timQi ke thil cu&p nu&c va bannu&c. Ngay tir fJ€ cuangvan hoa nam 1943, Dang ta da d~ ra banguyen t~c v~n dQng van h6a la dan t<)c,khoa hQc, dl;tichUng d~phcit huy truy~n th6ng yeu nu&c cua dan t<)c, ch6ng.ll;ti dic xuhuang phandan tQc, pharr khoa hQc, phan 11;linhan dan lao dQng.Chu tich H6 Chi Minh xac dinh van hoa Ii m<)l m~t tr~n dSkhang' chi~n va ki~n qu5c. Tu t~'611gvan h6a h6a khang chi~n,khang chi~n h6a van h6a cua He Chi Minh oa thlJc SlJtra thanhdQng IlJc thuc Q~y,cuQckhang chi~n c~6ng ~fun luge th~ng IQ'i.Trang SlJnghi~p d6i mai hi~n n~y, truyen thong yeu nua~ va Ql;tidoan k~tdan tQc d6ng vai tro nen tang va la d<)ng llJCde chungta xay dlJilg va bao v~ T6 qu6c. Vi v~y, k~ thira va phcit huynhfmg gia tri van hoa tieu bi8u nay cua Heh su dan tQCva Ijch sueaeh mi;tllg, b6 sung vao d6 nhfrng nQi dung mai, dap ling yeuc§.uphcit triSn cua d~t nuac vi m\lc tieu dan giau, nu&c m1;lllh,xahoi c6ng b~ng, dan chu va van minh la yeu c§.u hang d§.u d~t fadbi vai vi~c xay d\lug n~n van h6a hi~n nay. N&n van h6a tientiSn, d~m da ban s~c dan toc phan anh trinh dQ phat triSn chungcua n&n dan ti)c trong thai ky diiy ml;tuh cong nghi~p h6a, hi~ndai h6a d~t mrac. N6 vua U1;lttrinh di) tien ti~n cua cac nu&ctr~ng khu V1]'Cva cQng d6ng qubc tS, vua bao v~ va phcit huyduO'c ban s~c va ban lInh van hoa dan ti)c, vira ti~p thu tinh hoava~ h6a nhan lo~i d~ phit tri~n khong ngirng.

MQt trong nhfrng nhi~m Vl,ltr9ng tam cua vi~c xay dlJng n~nvan h6a tien ti~n d~m eta ban sac van h6a dan ti)c la phi'ti t~ptrung Sl.1C m~mh cua toan Dang, ~ua bi) ,may Nha. nuac, cac .dOm1th~ chinh tri - xa hQi va toan the cac tang lap nhan dan de lamcho van ho<~thfun sau vao toan bi) dbi s6ng va hOl;ttdQng cua canhfu1 va C9ng d6ng, pIlau c'mhch~t lU91lgva trinh dQ s6ng cua xa

cong cu(jc kiin thiit nuac nha co bim win a€ cimg phai c~u y ainva phai coi la quan trr;mgn?ang nhau: chinh trt, kinh te, xii h(ji,van hoa". Trang Nghi quyet Trung u01lg nam kh6a VIII, Dangta t~p trung vao c~c l~nh VlJCvan h6a tinh th§.n, bao g6m t~tUOng, dl;to duc, loi song, van h6a ngh~ thu~t, thong tin dl;tlchung, tin ng~5ng, tOn giao, di s~n van h6a, gia~ l:ru van h6a ...Day 1a cach tiep c~ harm d~ng de chUng ta c6 th~ to chirc :vaxaydlJng van h6a a cac thanh to, cac bi) ph~n chu yeu Clla n6.

Phuong huang xay dlJng va phat ttiSn SlJ nghi~p van h6atrong Sl!nghi~p. d6i maihi~n nay da d,ugc ~ang ta xac dilJ-hla:"Phat huychit ngh'la yeu nuac va truyen thong agi aoan ket dant(jc, y thuc d(jc ll)p, t1:fchit, t1:fcuimg, xay fl1:fngva biw V? r6qu6c xii Mi chit nghfa, ~ay dlfng va philt trien, van hoa Vi?tNamtien tdn dl)m aa bim sac van hoa ddn t(jc, tiep thu tinh hoa vanhoa nhcm logi, lam cho van hoa thdm sau vao toan b(J do; s6ngva hoat a(jng xiih(ji, vao tung nguai, tung gia ainh, timg t{jp thiva c(j~ga6ng,timg ata bemdan cU',vao m9i tinh vfc sinh hO(ftva quan h? can nguai, tgo ra tren aat nuac ta diJ~song tinh th~ncao aflP, trinh 49.dan trEeao, khoa h9Cphat trien, phljc v¥ dacluc cho Slf nghf?p eong nghi?p hoa, hi?n agi hoa vi m¥c lieu dangiau, nulJc m6nh, xiih(ji cong b{mg, van minh, tiin buac vfi:ngchriclenchit nghfaxii h(ji"l.

Chit nghYayeunu&c va truyen th6ng dl;tidoan kSt dan toc, ythuc doc l~ptv' chu, tv' cuemg, xay dlJilg bao v~ Tb qu6c la nhling'gia tri tirthth&ncaodtfp cua dan t~c Vi~t Nam. Nhu:ug gia tri nay .oa duac sang tl;tO,bao lUllva truyen dl;ttqua cac the h~ tra thanhtruy~r~th6ng van hoa dan ti)c, 1acO'sa d~ lien k~t xa hi)i va lienk~tcac theM, tl;tonen suc s6ng b~t di~tcua dan toc Vi~t Nam.Trong thai ky khang chi~n ch6ng th1]'cdful Philp va d€ qu&c My

hQi, t~o ra tren d~t nu6'c ta dai s6ng tinh th~n cao dyp, khoa hQcphcit tri€n, phl.lc v\l d~c hlc cho SlJnghi~p d6i m6'i d~t nu6'c, lamcho van hoa thlJc SlJ tra thanh moi truang nhan van, tra thanhdQng llJc thuc d~y kinh tS, xa hQi phcit tri€n.

1.2. Dijc trung cua nin van hoa tien tiin, iJ9m iIil ban siic diin ipcXay dlJllg va phat tri~n nSn van hoa Vi~t Nam tien ti8n, d?m

da ban s~c van hoa dan °tQc1anh~m xay dlJllg n~n van hoa Vi~tNam hi~n d~i co SlJth6ng nh~t hfru ca giua Hnh ch~t "lien tdn"va "a(im ail bim sac dcm t9c". Day 1akSt qua cua vi~c t6ng kStkinh nghi~m 1anh d~o xay dlJllg va phcit tri€n n~n van hoa m6'i cuaDang CQng san Vi~t Nam trong gk 80 nam qua. Trong m6i giaido~n 1ich su C\lth€, Dang ta d~u co Nghi quySt d€ 1anh d~o, chid~o C\l th€ v~ phuang hu6'l1g, nhi~m V\lphcit tri€n van hoa, philh91' v6'i yeu c~u va nhi~m V\lcach m~ng d~ ra. Trong thai kY d6im6'i, phat tri€n kinh t€ thi truang, d~y m~ cong nghi~p hoa,hi~n d~i hoa d~t nu6'c va ma rQnggiao 1uuqu6c tS, Dang ta da xacdinh n~n van hoa ~a 5hurg taxay dlJllgla nSn van hoa tien ti8n,

r. .c""d~ all bAns~c dftitlQc:Trinh'dQ tien tiSn cua n~n van hoa khongmau thu~n v6'i b?il s~c van hoa dantQc ma ngugc l~i, no th6ngnh~t bi~n chUngv6'i nhau, tac dQng qua l~i va quy dinh l~n nhau.Day 1amQtn~fl'van hoa th6ng nh~t cao dQgiua Hnh ch~t tien ti8nva ban s~c dan tQc. Tuy nhien, d€ tim hi€u d?c trung cua n~n vanhoa tien tiSn, d?m da ban s~c dan tQc, chUng ta co th€ lam r5 tUngnQi dung "tien tdn" va "d(im ail bim sac ddn t9c".

1. 2.1. fJiJctnmg lien tdnN~n van hoa tien tiSn tru6'c hSt 1a n~n van hoa yeu nu6'c va

ti~n bQ ma nQi dung c6t 15i 1a 1y tuang dQc l~p dan tQc va chunghla xa hQi, dlJa tren ca sa CURchu nghla Mac - Lenin va tutuang H6 Chi Minh nh~ m\lc tieu t~t ca vi con nguai, vi h~nhphuc va S\Iphcit tri€n phong phu, tlJ do, toan di~n cua con nguaitrong m6i quan h~ hai hoa giua ca nhan va cQng d6ng, giua xahQi va W nhien.

A - c~u .ng~Ia ?,eu n),u6'c.1a?~t~6ng qua~ ni~m, tu tuang, 1y1u~ ve dla Vl va ,SlJt~n t~l cu~ dat nu6'c, ve dQc l~p dan tQc vatoan vyp 1anh tho, ve tinh than yeu nu6'c va truy~n th6ng d~idoan ket d~n tQCtrong xay dlJllg va bao v~ T6 qU6c, vS tnichnhi~m, quyen 19i va nghla V\lcua nguoi dan d6i v6'i d~t nu6'c ... ,trong do co)y mang dQc l~p dan tQc 1a sgi chi do xuyen su6t.Day 1a chu nghla yeu nu6'c chan chinh, hoan toan xa 1~v6'i chunghia dan tQc·hyp hoi ho?c chu nghia savanh nu6'c Ian. Chilnghia yeu nu6c la gia tri cao nh~t trong bang gia tri cua van hoaVi~t Nam. Nola ca sa d€ lien k~t cQng d6ng va lien ket cac th~h~ t~o thanh suc s~ng lien t\lCcua truySn th6ng van hoa dan tQc.Trong SlJnghi~p doi ~6i hi~n nay, chu nghia yeu nu6c Vi~t Namphai dugc nang len tal? ca,o cua thai d~i va phai dugc b6 sungnht1l?-gnQi dung m6i gan lien v6i 1ytuang ti~n bQ va cach m~gcua thai d~i, thai d~i qua dQ 1,enc~u ngma xa hQi. Vi v~y, 1ytuang dQc l~p dan tQc phai gan, lien v6i ly tuang xa hQi chunghia. Do 1a con duang phcit trien vfrng ch~c cua dan tQc, con __~duang dam bao h~ phuc cua toan th€ nhan dan. Vi v~y, dQc-1~pdan tQc va chu ngma xff hQi tra thanh nQi dung c6t 16i cua n~nvan hoa Vi~t Nam hi~n d~i.

- N,~n van hoa ti~n bQ 1a nSn van hoa thuc d~y SlJphcit tri€ncua dat nu6c dlJa tren tu tuang cach m~ng va khoa hQc d~n.duang. Do la chu nghia Mac - Lenin va tu tuang H6 Chi Minh.

- N~n van hoati€n bQ 1an~n van hoa th€ hien tinh th~n nhanvan va dan chu sau s~c. .

,Dnh nhan van cuan~n van hoa ma chung ta dang xay dlJllgt~e hi~n a ngay trong m\lC tieu, nQi dung, nhi~m V\l xay dlJllgn~n van hoa ma Dang ta dff d~ ra. Day 1an~n Van hoa huang t6idau tranh, giai phong.cho con nguai, tru6c h€t 1a nhan dan 1aodQng kh6i ,SlJap bu,c, boc 1Qtv~ phuang di~n giai dp, dan tQc vaxa h?i"phan dau de khong ng~g nang cao dai s6ng v~t ch~t vatinh than ella nhan dan, t~o dieu ki~n d€ nhan dan tham gia sang

to-0, hu6ng tl11,l nhl~uhan nhii'ng thimh t\nl Vall hoa cao cua dant~)C va nhan IO'.li. Van ki~n D?-i hOi IX eua Dang eta khfu1g dinh:"fivf(Ji h()~1tdong viin hoa nhlim xdy d~tngcon ngurJ'i Vl?f NamphLit {rtin toan di~n ve chinh trt, tu:tuang, trf tu~, thi: chd" niingl!,fC sang /(l0, co y thue c¢ng d(mg, lOng nhan ai, khoan dung, tontr(mg nghra finh, 16i s6ng co viin hoa, quan h~ hai hoa trang giadinh c{Jng {,1bng va xii h{J!. Van hoa tra thanh nhlin t6 ad thl,tc,tdy con ngU'o'i t~{hoan thi?lZ nhlin each, M thifa truyln th6ngeach mc;mgda ddn {(ic,phiit huy finh t}uin yeu nubc, y chi t'if hieII! CltOng, XGY d?mg v!l biiG V? r6 qzu5c "1 .

Tinl1 Man daDclJa n~n van h6a ma chilng ta xay d\.mg kh6ngphaila Sl,l quan tam dS:n con nguoi mOt each chung chung trtWtuqug ma 13.SlJ quan tam C\l thS, thi~t thl,lc, tmln di~ll va sfm s~cobi v6'i cOn ngu01,d6i v6'ic;:l\; ding 161' xa h9i va cae thimh ph~ndan cukhac fu~au"nhlim ntl;lc tieu {(it ca vi con nguai, vi hqnhphuc Wl S~(phrlrtri§n phong plla, t~{do, toiin dWn Gim con nguoitrang m6i quan ht?hiti hoa gifi:a ca nhtJn va c6ng d6ng, giii:a xiihot va gia dinh~~2.

Tin.~ ch§td,an chil Cl12 nl~nvan h6a tien ti€n, Q?rn da him s~cdan tQc 1ft dfuiichu xii 119idu\ nghia, g~n li&nv6'i ch~ 09 chinhtri;. xa. h(11 th~n09 "'cua dan, do dan va vidan". N~n van h6a nay.khai thac aQIlg l\Icdan chu trong nhan dan, t?O di~u ki9n 08 phatliuy tiSm nang sthlg t90 GlJEt ell uha.n va c¢ng d6ng, d~ cao tnkhnhi~m cua cong dan trU:{K nha!1 dfm, d?r't t.:>cva thai ti(Jj. Thh"lchAt dan ChUcllfl n~n van h6a thbng nhtit V{Yl vi~c d~ c~o y th{rccon~ dan, d~ cae tr?t tu ky clwng xli h9i th611g nhftt giua(l'IVi~~'b-i l1nhI!,lvu va Jr,;;...·h n1,;el"1 "~iO"" i:')'1'0 -d$:n -;-"''''1'-;'1' !J!"'a'1) lua~tl,. J ~.l.'\-:r -". !:;,.. ~t. ~ ;r,. ~~........ . . l .....~;~ J.", 'v v~C! ~\ '~b ..,..a. .!. ~.it, ?•.-:). :.J'ti<..J.t .i f .1 ; ~

D6ng thai phitt huy dan chi! phai gi~n li~n v&ithlTe chinh tr1, <1<;10 dire xa hQi va trlIL1) dO dand~ nh§,n dan tham gia xay dVng bQ !'n3.y nha nuCie., ch6ng langphi, tham nhung, quan lieu va, cae Lieu cv:c xa hQimay nha nUGe va ngoa.i xa h<)L PhS.thuy elfin Cll,;t xa J:-~9ipDald~t du6'i SlJ 13.nh Q9-0ClJa Dang va quan l:y eus 1''']"hatu tu6ng tv do vo chinh phu, tll do v6 ky" lui;lL

N~n van hoa tien ti€n phfm anh ,1(1 can Inarigd?i, c~p ~.h~!v6i tha,nh Wu van h6a dmng yl'w khu v;).cemgd" "t~ B" hhAt - , ,-', j'!' l~' 1IA'ang quae e .. en q~ .. ~ Ut1lung nen;a (:-IUnglua_l~hlC:-Lenin va trr tuemg Ho Chi l\iIinl1,cae th~rnh t6 khi.lc nen vanhoa Vi~t Nam cung phai duqc hi~n Qi;li hoa. CAn ph:ii phat tri~ngi8.o dl,lC - GaO tl;lO, khea hoc c6ng ngh~, nang caD trinb ,dO daDtri, trinh d9 khoa hoc cong ngh9, nang cao khft Hang chie.mva su d\IDg nhung ttulnh tvu cao etla CU()Cc{-lchm~mg khoa h\)ccong ngh~ hi~n d?-i<.W thuc <lfty qml cong nghi~pb6a,d?i h6a dfit nuGc. Cful pM.i phAt tri~,n tu khienhii'ng han ch~ cila tu duv kinh n!!hicm chu m~bli.:l,,. "'!c...:J • t..."

1116'i phfti t~p trung xay dgng nhfl.l1g ph~m ch§td'.lo dire, 15i s6ng ella con ngu(-fi Vi~t Nanl hil~nv6'i SlJ nghi~p dbi m6i IVl~t khae, n6n van hoatham gia ci~ngcQn~ d6ng qU~k~tf gitLt quyStIT hA.j.'" "It"> b'long xu t ,C tOall cau noa, (!Ulng.,antrong giao Iuu va hqp hieda d~ng eim n~n van 116a Vi~t Nam Lrong h<))

hi¢n, t110hi~n a CCf sa v?t,, N~'~' " AClung, I 91 !,lung manenbi? nghi~p d6i

••. nm'rc m~mh, xa h91,F..' 1 ,_< fAvung cnac len

d~ kh~ng dinh cai dung, cai t6t, cai d~p, phil nh?n cai x~u, cai ac,cai gia, gap ph~n xay d\ITlgcon nguai phat triSn to~mdi~n va t~ol~p moi trubng van hoa JiIDhm(;l.nhcho qua trill-,~phat tri~n b~nviing cila d~t nuac. Day la n€n van hoa co cO' So' v~t ch~t ky thl~thi~n d~i, dap ling nhu du phat triSn Clla n~n van hoa dan t9Ctrong thai ky cong nghi~p hoa, hi~n G(;li hoa va ma rQng giaoluu, hqp tic qu6c t~.

CUQccach m(;l.ngkhoa hQc cong ngh~ va S\f tac dong cila xu th~to~mdiu hoa, khu V1,1'Choa, cac qu6c gia, cae clan t9c, nh~t la cacnuac dang phat triSn d€u y thuc sau s~c v~ bao v~, gift gin caegia tri da d(;l.ngcila van h6a dan t9c, ch6ng nguy cO'd6ng hoathee xu huang "My hoa". Vi v~y, bao v~ va phat huy ban s~cvan hoa dan tQc tra thanh yeu diu k.ha.chquan va Ia mve tieu cuavi~c xayd\ITlg n&nvan hoa Vi~t Narn hi~n nay.

Ban s~c van hoa dan tQc la mOt khai ni~m "oQng" va "m6''',no mang Hnh lich Slr C\l th€ va v~n d9ng, d6i mai kh6ng ngirngtren cO'sa 10(;l.i b6 nhUng y~u t6 bao thli va tieu cgc, tiSp thu vaphM huy nhiing ySu t6 tich C1,1'Cva ti~n bQ, d&ng thai t'?-O l~p caegia tr! rn6i d~ dap (mg v6'i yeu cfruphM triSn cila thai G?1. Kh6ngnen db'ng nhfrt ban s~c dan tQc v6'i "cai eu", vai qua mil', v6'i cai"nguyen g6c" do dan tQc rninh t'ilOra. Ban s~c van hoa dan tQcvira bao ham cae gia tri do dan tQc minh sang t~o ra trong qu{t

kbu va hi~n d?i, vt'ra bao bam cae gia tri tinh hoa Clla V8.11 hoanhan lo~i du9'c dan tQc ti~p nh?!1mQt cach sti.ng t(;l.O va d6ng h6an6, biSn n6 thanh ngu&n l1,1'cben trong dS xay dvng va bao v~ d~tnuac. Cling khong nen d6ng nhfrt bim s~c van hoa dan !¢c v6'im?t 86 y~u t6 hinh thuc ben ngoai ella n~n van hoa ma day Iii 8\1'

thong nhat gifra nQi dung va hinh th(rc, th6ng nhfrt gifra trinh (19tu duy, tinh thAn dQc I~p t\l' cuang, y chi va ban IInh dan tQc v6'icac hinh thue biSu hi~n ben ngoai cua no. Baa v~ va phat huy b{Ul

s~c van hoa dan tQc tm&c h~t dn bao v~ va phat huy truybnth6ng yeu nuac va d~i doan k~t dan tQc, khflng (tinh y chi va binlInh cila con nguoi Vi~t Nam hi~n d~i trong xay dWngva. bi:'w v~T6 qu6c. B6ng thoi bao v~ va phlit huy cae Uti san van h6a v?tth~ va phi V?t th~, cae gia tri tiuh boa C1J.a van h6a dan toe, xtlv. - ,.,

d\illg moi tfU'ang van h6a lanh m?uh d~ lam dong hIe thuc d&vS\f phat tfiSn cua dc1t n~ac trong thoi ky fCllJi. . •. . •

,1.2.2. Bcm sac van hoa diin t~5c

Ban s~c van hoa dan tQc la cae gia tri f1?C !rung tieu biSu phfulanh di~n ml;lO,c6t each, phfun ch~t va ban IIp,h rieng c(m m6i nSnvan h6a, la d~u hi~u co bim dS pharl bi~t nen van hoa cua dan t¢cnay vai dan tQc khac. Rim s~c van h6a dan toe duqc thS hi~!l t~ptrung trong truy~n th6ng van hoa dan tQc.Truy~n th6ng van hoala cae gia tri do Heh sir truy~n l~i, augc cae th~ h~ sau k~ thira,khai thac va phat huy trong thai d<;iicua h9, t~o nen 81,1'ti~p nbicua lich SU: van hoa. Ban sAc van h6a dan tQc:Vi~t Nam bao g6mnhiing gia tri b~n mug, nhihlg tinh hoa cua cQng d6ng Vi~t Namduqc vun d~p nSn qua lich slr hang ngan nam c!fru tranh d\mgnuac va gift ~uac. "D6 ia long yeu mt6'c n6ng nan, y chi ti!

cuong ddn t9c, tinh th6.n doirn kit, y tlure c¢ng tit5ng g&n kit Celnhlin - gia dinh - lang xCi.. T(5 qu6c; long nhan ai, khoan dung,tn;mg nghla tinh, (1(10 l;v, due tinh Ct:in eu, sang tgo trang laod(mg, S1! finh ti trong irng rtf, tinh gian tit trong 16i s6ng"j. Ba...Y1s~c van boa dan tQc Iii cO" sO- de lien k~t xiI hi?I va lien kSt die th~b~, t~o nen sue ITl?nh tinl] thfrn clia clan t9C. Vi v$y, ban s&c vanhoa dan tQc vila duqc eOl 1ft "din CUCtc''', vita du(!c coi la "b(Jgien" di truy~n van h63 dim lQC. Dlmg tmO'c thai ky bf.mgfi6 clla

I. Dang Cemg san Vi~t Nam: Van ki¢rt Hr;ii nght Mil tin'; nii."l1 Ban Chap hanhTrung uang kh6a VIll, Sdd, tr.56.

20 Nbihlg qmm di~m chi d~o CO' ban va nhi~mvl} xay dl}'UgnSravan h6a tieu ti~n; d~m da ban s~c d~b.1tQc

H9i nghi Ban Ch~p hi:mh Trung uang lfu1 th(I nam kh6a VIIIdE X3.C1inh cae quan (li~m chi d~o cO' bim va rL~t1ng nhicm V\l C\lth~ d~ xfty d\ITlg va phat tri&n n~n van h6a tien ti~n, d:%m d<lbans~c ofm toG. Day Iii nhung th~mh tlJU tu tm'mg, ly lu~n quan tr<)ngcl:m Hang v~ llnh VlJC van h6a trong thai 10' d6i mai, don phaJduqc tri~n khai sau f9ng trong t08.ll bg dai s6ng xii hOi. Nhfrngquan (liSrnchi Q<;lO d6 1<\:

Van hdu la n~n tcmg finh thdn cua xfi 116i,vim fa m~,f,Ctieu,v£ra fa arng hrc thue d6y S1!phGf tridn kinh d-xii h{Ji

QuandiSm nay xac din11 vai tr6 d~c bi~t quan tr<;mg clui vanhoa trong s\r l1ghi~p d6i rn6'i & mrac ta.hi~n nay. M\lc tieu elm s\fnghi~p d6i mm Iiiph~n d~u vi sv nghi~p dan giim, l1uac lllr,mh, xuh9i c()ng b~ng, dan chl\ va van minh, trong do phai giai·quy~t haihoa gii.hl sv pha.t tri€n kinh t~ vAvan hoa, bao dam cha d~tnuacphatb~n vungva Ifrud<li.Vi v~y,l)fmg C0ng san Vi~t Namnh~n .111;;J.ru1t6i vai tr<'Jelm vi~c xay d\mg n~n van h?a tien ti~n,d?m cIa ban s~e dantQc. N~n van hoa'nay phai lanentEmg tinhmAn eLl8 xalfQi, vila 1<'1m~IC tieu, vua lad9ng hJc thuc d&y 8\1phattri~n kinh t~ - xa h01. M9i hOi;lt d0ng kinh t~phai di;tt eon~ngm'yi(J vi tri trung tam Cl1aSv phat triSn, vira phai chuyd~n hi~u qua,kiDh HL vaa ph3.i ch6 )1 d~n hi¢:u qua x~ih0i va van hoa; D6ngthai, phiti chu tn;mg khai tbac van hoa nhu mQt ngu6n hIe d~cbi~t d~ phiit tri~n kinh 16 - xii h<)i, nl]~1thi pha:t tri~n cae nganhcfmg nghif;p van hoa, dich vp van h6a ya du lich v~n hoa ... ~\Thuviiv, VaD hlm kh6ng ph{ti la k~t Cjua thudonr- cl'la nen kinh te maI~ ;lguyen n11&n, la c1Qng h,rc thtlC d§y sv.phattriSn kinh te - xilhQi.

f - h" l' ;if :,. ~; Z·,) "h ',), van ua ma c.nung fa Clang xay (;~ng a nen van loafirm min, da blrn sac ddn IIJc

QUEmdif~mnay xac dinh phmmg huang va O?C tnmg cua n~nVBJ)hoa chung ttl, t~p tP~ng xay dvng trong thai ky ubi mai

hi~n nay. Trmn dQtien :.,,~ncua n~n van h6a phal th6ng llhtiJbims~c van hoa dan tQe va kh~ng (tjnh t~m v6c, vi th§ Clla vanhoa dan tQc trong giao hm va hqp tac qu5c t~

c. N§n vall h6a Vi¢t Nom fa n~n van Ju5aIh15ng nht1t md {ladqng trong c(Jng a<5ng cdc dim Vii?liVam

Quan di~m mlY nhftn nwnh d~n tu tUlrng nhfrt qu~m cfla D;-1:ogva Nha nu6c ta v~ darn bao tinh th6ng nhAt va tfnh da df;lng cuan6n van hoa Yi~t Nam hi~1"!0?-1. T~nh th6ngphfrt ,d!u n~n van h{;aVi¢t Narn the hi~n (J sy thong nhat truyen th6ng yeu nu:O'c vatinh th&n,d~i ~ioan~etella, cae dun toe anh ern 1rong dVngbao v~ To quae, thong nhffi (j dam .5171anh d~iova quan 1y Clla Nha Duac (15i Vl1i vi0c xay d1)11g'va phM trit;n sunghi~p van hoa, th6ng nh3.t (,J y chi va nguy~n vQng chung Cllacong t16ng cae dan t(k trong S\X nghi~p d:6i mai hi~n nay. Tinhth6ng nh~t hi di~u ki~n 51l td~n du d~mgellahoa cac clan t9c tren Ii'lnhthE) nay tren d~t nuacta co 54 dan t0c vai C8.C s§,c van hoa khac nhau. Die gia t:riva cac s~c thai vanh6a d6 bt\ :b6 Hlntri~n, liun phong ph6 c110 n6nth6ng nhat qu6c gia.

a'Va~d 'pi'·'.. '/1' Y "lj,ng va , fUll

do Dimg ltinh dr;lO, d{Ji ngl?

Q 1 r -~~~~, '.r ~/. /~";l 1.1) jn" ~~r";UCLI QLJU nay X,<C .1.:<11. '\ ctl llU

S\X nghi¢p van h6a. J\1qinghi~p dan giau, nm.Jc 111<pln,minh d~u co vinh du, triich nbj~~m,~- ~ -

gia xay dVng va pha:t trlennong cHin, th(rc ];} ti~ng(,,'lUff j·'a' I1e?in· 1';;110 C·l\a, "ill' 'lI:,hi,s,p·.... , .. ol,", ),. l·a --b t~ _~.... J".;;/,.,,_.~

duui SlJ lfulh d?o cua IXmg,)thuc gAn hi) V6'1X8Y dung va ph,,}tJ .....J .~

tl Van h6a la mf5t m{jt tr(m, xdy d1!ng va phat triJn van h6ala mf5tS1!nghi?p tau dai, aoi h6i phtii c6 Y chi cach mq,ng va S1!

kien trl, th(m trr;mgQuan diSrn lll!lynhful m"mh t6i phuong phap xay dVng nSn

van h6a tien ti~n, d~m da ban s~c dan tQc. c§n khfulg dinh tutu6ng cua H6 Chi Minh: Van h6a la mQt m~t tr~n, dQi ngu trithuc van ngh~ SI va cac nha h01;1tdQng van h6a phai la chi~n SItren m~t tr~n d6. "M~t tr~" la noi doan k~t th6ng nhAt y chi vatinh carn cua nhan dan, cua dQi ngu tri thuc van ngh~ SI va cacnha h01;1tdQng van h6a van thgc hi~n m\lc tieu chung cua sgnghi~p d6i mm do Dang dS ra. "M~t tr~" la nrn dAutranh ch6ng11;1icai x~u, cai ac va cai gia, khfulg dinh cai dUng, cai t6t va caidyp nh~m xay dgng moi truemg van h6a tinh th§.n lanh m1;1nh.D6ng thai, day cling la noi dS ch6ng 11;1imuu toan pha h01;1icuake thu, d~c bi~t la am muu dien bi~n hoa binh cua cac th~ 19c thudich qu6c t~ tren Hnh vgc tu tu6ng - van h6a. Trong qua trinh d6,"xay" phai di doi vm "ch6ng" va lfry "xay".lam trc;mgtam. QuandiSm nay cung nh~ m?11hd~n tinh d~c thu cua vi~c xay dgng vaphM triSn van hoa. Bao t6n va phM huy nhilng di san van h6a t6tdyp cua dan t9C, sang t1;1onen nhfmg gia tri mai tich cgc va ti~nbQ, 101;1ib6 nhfmg y~u t6 bao thu va 11;1Ch~u trong nSn van h6a,lam cho cac gia tri van h6a thfrm sau van toan bQdCris6ng xii hQi,tra thanh tam ly t~p quan ti~n bQ,van minh, nhan ban la mQt quatrinh d§'ykh6 khan gian kh6, phuc t1;1P,doi h6i nhiSu ~hoi gian vac§.nphai c6 y chi cach m1;1ngva sg kien tri th?rrtrQng,'tranh n6ngvQi, chu quan duy y chi. Trong thai ky phM tri~n kinh t~ thitruemg va hQi nh~p kinh t~ qu6c te hi~n nay, dn phai nh~n thucsau s~c r~ng, san phAm van h6a la mQt san phAm hang h6a d~cbi~t, n6 hoan toan khac vai san phAm hang h6a thong thuangkhac. Day la phuong ti~ndS biSu d1;1tdCris6ng tinh th§n cua m6idan tQc. Vi v~y, Nha nuac va xii hQi dn c6 giai phap hfru hi~udS bao v~ va phat triSn nSn van h6a cua dan tQc minh, ch6ngnguy co bi d6ng h6a vS van h6a.

DS xay dgng thanh cong n~n van h6a tien ti~n, d~ da ban s~cvan hoa dan tQc, Dang ta dii chi fa 10 nhi~m V\l C\lth~ nhu sau:

- Nhi~m v¥ thu nhdt: Xay dgng con nguCri Vi~t Nam tronggiai d01;lncach m1;lllgmai

Xay dgng con nguai Vi~t Nam hi~n d1;1idap Ung duqc yeuc§.u cua sg nghi~p d6i mm la nhi~m V\l trQng tam cua qua trinhxay dgng nen van h6a hi~n nay. Nghi quy~t D1;1ihQi d1;1ibiSu toanqu6c lfrn thu IX cua Dang diinh~ m?nh: "MQi h01;1tdQng vanhoa nhfun xay dl,ffigcon nguoi Vi~t Nam phlit tri~n toan di~n vechinh tri, tu tu6ng, tri tu~, d1;10duc, thS chAt, nang 19c sang t1;1o,co y thuc cQng d6ng, long nhan ai, khoan dung, ton trQng ngh1atinh, 16i s6ng co van h6a, quan h~ hai hoa trong gia dinh, cQngd6ng·va xii hQi. Van h6a tra thanh.nhan t6 thuc dAy con nguoitg hoan thi~n nhan cach, k~ thira truyen th6ng cach m1;lllgcuadan tQC,phat huy tinh th§.nyeu nuac, y chi tg 19c, tg cuang xaydgng va bao v~ T6 qu6C"I.

Xay dl,ffigcon nguCriva cac the h~ g~ b6 vai sg nghi~p cachm1;1ngla mQt qua trinh lau dai, kh6 khan va phuc t1;1P,doi h6i sgn6 19c cua tUng ca nhan, tUng gia dinh, tung t~p thS va cQngd6ng, g~ li~n vai cac thi~t ch~ va thS ch~ van h6a cua dfrtnuac.Vi v~y, c§n phai huy dQng suc m?ilh t6ng hgp va toan di~n cuacac ngu6n 19c van h6a dS giao d\lc va xay dgng con nguCri,b~gnhi~u hinh thuc va phuong phap khac nhau, t1;1odi~u ki~n va cohQi cho con nguCriphM tri~n toan di~n va c6ng hi en nhiSu hancho sg phat triSn d~t nuac.

- Nhi?m v¥ thu hai: Xay dgng moi truang van hoaMoi truang van h6a la moi truang chua dlJIlg ilhilng gia tri

van hoa va nhfmg quan h~ van hoa cua con ngubi tirqua khuden hi~n t1;1iva huang tai tuong lai. Moi twang van h6a la noi

I. Dang CQng still Vi~t Nam: Van ki¢n Dqi h(Jiaqi bitiu tocm qu6c ldn thit IX,Sdd, tr.1l4.

- Nhi?m V{t [hie ba: Phat triSn van hQc va ngh~ thu~tVan hQc, ngh~ thu~t la b9 ph~n tinh t~ vanhC;lYeam cim van

h6a, th~hi~n khat vQng vuan t6i cae gia tri chful, thi~n, my ci'lanhan dan. Nhi~m V\l quan trQng hang dau cua Sl,f nghi~p van hqc,ngh~ thu~t la'sang t(;10nhfrng tac ph~m c6 gia trj cao v~ tu tucmg,ngh~ thu~t, tham nhUful tinh th~n nhan van, dan chu sau s~c, coy nghla ghio dvc, b6i du5ng tinh thAn, tinh dun, nh<1ncach vabim lInh cho cacth~ h~ cong dan hi~n nay. KllUy~n khich caeHm toi, th~ nghi~m mQi phuong phap, phong each sang t<;to,chipling mQi nhud.u tinh th~n lanh m~nh cua nhan dan. Nang caotrach nhi~m cua d9i ngu ngh~ S1 truac nhan dan, dan 190 va thaiO(;1i.D6ng thaibai tru cac khuynh hu6ng sang tac suy 06i, phinhan tinh. Dfiu tranh ch6ng lC;licac khuynh hu6ng sang tic tnliv6i QUang 16i van hoa, van ngh~ cila Dang. Nang cao thi hibuthfun my ngh~ thu~t cho nhein dan, d~c bi~t ·lfl t<1nglap thanhthieu nien, nhi 06ng. Khuy~n khich cac hOC;ltdQug van ngh~ qu~nchung, t(;looi~u ki~n o~ nhan dan tham gia sang tC;lo,huang thv.cae gia td ngh~ thu~t cao eua dan tQCva nhan lo~i.

- Nhi?m V{J thie tu: Bao t6n va phat huy cacdi san van hot'!Di san van h6a la tai san eua dan tQc do lich su d~ h;:ti,baa

g6m cae di san van h6a v~t th~ va di san van hoa phi V?t thS. Di. san van h6a leitai san, Ia ella di guy ban k~t tinh SlJ san.g t~lOHiuditi eua dan tQc. D6ng thai di san van hoa Ii co' sa d~ lien k0tcQng <16ng,la n8n tang d~ sang tC;locae gia tfi van hoa mO'i, Iiitif,?'nd~ d&ma f9ng giao hru van h6a vai cae dan tQc Iduic tren ihSgi6i Di san van h6a khong chi nh~m thoa man nhu du tinh th&ncila nhan dan, g6p phful khimg dinh ni8m W hil.O dan tQC, mil d)1}la ngu6n h;e d~ phat tfi~n kinh t~ - xa h9i ..Giao d\lC truy~n th6ngyeu l1uac va each m(;1ngqua h~ th6ng di san van h6a c6 y nghi'8d~c bi~t quan trQng 06i vO'ithe h~ tn~hi~n nay ..Vi V?y, vj~c d~utll' eho vi~c bao t&n, ton t~o cae di Heh lic:h sir van hoa" nang caotnich nhi~m cua nhan dan d6i vCtivice ban "13.pilat huy vai

d6ng thai diSn ra cac hOC;ltd9ng van h6a fu ho/;\tdQngsang tC;lo;sanxudt, baoqmin, luu gilt, tmy~n ba, thu6ng thuc va aanh gia eac giatri van h6a. Moi truang van h6a duQ'chi?n di~n b~l1gS1,1' t6n tf;licuacae gia tri van h6a v~tth~, cae gia trI vanh6a phi v~t th~, eac hO(;1td9ng van h6a ca nhan va cQng d6ng tr0l1g nhiing m6i quan h~ aad(;1ugva sinh 09ng, ill hanh vi cUa ca nhan t01 gia dinh~ hQ hang,lang x6rn va c9ug d6ng xa h<}idmg v6i S\f ling xu cua h9 v6i quakhu,hi~n t9-iva tuang lai,v61 con ngu:oiva tv Ih1Uen.

Moi tfUOngvan h6a chinh 18. h9 sinh thai van h6a, nuoi du5ngdal sang tinh thftn cua xii hQi. Xay dvng moi tmang vanh6a g6pphftn 6n dinh chinh tri - xa hQl, t~o bftu khong khi tinh th~n hlnhillC;lnhlam ti~n d~d€ xay dvng con l1gua~, thuc d~y S\I phat tri~nkinh te - xu h91, hang cao chftt hr\mg cUQC s6ng cila connguoi

Xay dvug o6'i s6ng van hoa & cO' s6'Ja m9t nhi~mvlJ quantrQng himg dilu d~ xay d\mg moi truang van h6a lanh mf;lnh.'Dang ta off nhfin m(;1nh:!'T~o fa t'J cae don vi co sa (gia dilli~,lang, ban, xa,phui'mg, khu t~p th~J cCflluan, xi ngh1~p, nougtruang, l&.ttl tmglig, trucmg h9C, oon vi 09 dQi...) cae. vllng dancu(do th!, llon~ th6n, mi~n nui. ..) doi s6i1g van h6a litlli'1m:;mh,dap fu1g·nhu cau van hoa da d,;mgva khongngting tang lencuanhan dan ... Phat tri~n va nang cao ch£t lUQ11ghO(;1tQQngcua:cacthi~t ch~ van hoa co sO';diiu tu xay d\IDgmQt s6cong trinh trQngdiSm qu6e gia. Tang cuang ho~t dQng clla cae t6 chlrc·vanh6angh~ thu~t chuyen nghi9P, phat tfiSn phong trao qufin ('.hunghO;;;J.t09ng van hoa, ngb~ thu~t"j. Xay d\mg n@ps6ngvanminh, giaOi11hvan h6a; xay dlIDg truang h9C~ cO" quan, cl0'n vi van h6a;xay dV1}g limg ban, khc3i ph6 van h6a la11hfrng nQi dung quantrQng de xay d~mg moi truang van hoa a Q(), sa.1. Bang C9ng san Vj~t Nam: Van ki¢n Dqi heji de;i biifu toem qlU5c ltin thie IX..Sad, tr.296-298.

d~ ly lu~ va th\Ic ti~n xay d\ITlgchllnghla xii hQi va baov~ T6, '. ..", ,quoc, cung cap lu?n cu cho vi~c ho~ch dinh dUOng loi, chienlugc, chinh saeh phat tri€n kinh t~ - xii hQi,phat huynhan t6connguai va van haa Vi~t Nam. KhoahQc Wnhien .chu tn,mg vi~cnghien cUu th\Ic ti~n, nghien CUuca sa khoa hQc cua vi~c phattri€n cong ngh~ trQng di€m, khai tha~. tai nguyen thien nhien,bao v~ moi truOng, d\I bao phong trarili thien tai.Khoa h9c congngh~ t?ptrung nang cao nang su&t, chat Im;mg sl!mph~tl1, nang .cao kha nang c~nh tranh va hi~u qua kinh dqanh, bao v~. moitrn6ng va an ninh qu6c phong. Coi trQng vi~cphat tri€n. va fulgdl,mg cong ngh~ thong tin, cong ngh~ sinh hQc, congngh~ v~tli~u mm, cong ngM tl,l'd(>ngh6a VaGtrong san xu&tvadi~h VI).M& r(>nggiao luu va hQ'Ptac khoa h<;>cgifra cae dia phu(JI1g,cacnganh trong nu&c va qu6c t~. Cac dia phu01lg,cacnganhdinchu tr9ng xay d\Ing cac lu?n cu khoah9c chocacd\Ian, caechuang trinh phat tri€n kinh t~ - xa h(>l,co co ch~ d€ pl1athuyvaitxo dan chu cua nhan dan tham gia d6ng gap vao~ac chuangtrinh, d\I an nay. M~t khac cfrn d~y rn~ cong Mc tuyen truy~n,huang dful nguai1ao d(>ngSlr dI)ng dungnhtmg thanhtl)U khOelhQc, ky thu?t cong ngh~ vao san xu&t,tranh tinh tr~g 1(;UIldl)llgho~c thi~u hi€u bi~tkhi SlrdI)ngnhfrng thanh tl)Unay (thu6ctmsau, thu6c kfch thich, cac ch&1d(>ch~ gay {)nhi8mmoJtrnangva gay d(>ch~i cho nguai tieu dung).

- Nhi?m v¥ thu sau: Phat tri~n di doi v&i quan lyt6t h~ th6ngcac phuang ti~n thong tin d~i chung

Cac phuang ti~n thong tin d~i chungbao g6m sach,bao,t~pchi, cac dai phat thanh va truy~n hil1h a Trung· uang .va diaphuang ...

Cac phuang ti~n thong tin d~i chung dong vai tro to 100 trongvi~c tuyen truy~n, ph6 bi~n chu truang· chinh sach cua Dang,Nha nu&c, cac doan th€ chinh tr!, xa h(>1t&i nhan dan va phananh nguy~n vQng cua nhan dan 06i v&iBang va Nha nu6'c, g6p

cua disan van h6a dan t(>c1acong vi~c viTaco ban, vila cap bach,cfrn pMi dugc ti~n hanh nghiem tUc, kien tri va th?n tr9ng.

~Nhi?m v¥ thu nam: Phat tri€n S\I'nghi~pgiao dI)c ~dao t~ova khoa hQc - cong ngh~'

Nghi quy~t B~i h(>id~i bi€utoan qu6c ldn thu IX cua Dangda kh~ng dinh: "Phat tri€n khoa h9C congngh? cimg v6'iphattri€n giao d¥c - dew tqo lQ qu6c sachhimgaau,la nin tang, laa9ng hrc ddy mqnh cong nghi?p hoa, hi?n dqih6a ddtnu6'c"l.

D~ oap Ung yeu cfru v~ con nguai va ngu6nrthan l\Ic la nhant6 quy~t dinh S\I'phat tri€n d&tnu&c·trong thm ky cong nghi~ph6a, hi~n d~i hoa, cfrn t~o chuyen bi~ncabanva toan di~nv&giao d\lc va dao4to .

Giao d\lc va dao t~o cfrn t?P trung b6i duong th~ h~ tre tinhthfrn yeti nu6'c, yeu que huang, gia dinh va tinh thfrn tV'hao dant(>c,c6 Iy tu6ng xii h(>ichit nghia, longkhoandung,y .thuc tontrQng phap lu~t, tinh thfrn hi~u h9C, chi ti~nthu l?p nghi~p, khongcarn chiu ngheo hen. Bao ~o lOpnguCYilac Q(>ngco kien thuc cabim, lam chuk)T nang ngh&nghi~p, quan tam t&i hi~u qua thi~tth\IC, nh~y qfun v&i caim&i, c6y thuc wan len v~khoa hQc vacongngM. Xay d\ITlgd(>ingfi cong nhan lanh nghe, cac chuyengia va cae nha khoa hQc,nha van h6a, nha quan 1yva kinhdoanhgi6i. C6 chinh sach t6t trong vi~c sud\lUg nhanb,rc va nhan taid€ ph\lc V\l Sl! nghi~p xay d\ITlgva bao v~ T6qu6c.Chu trQngnang cao chat 1uqng giao d\1c toan di~n thee huang chu~nh6a,hi~n d~i h6a va xii h(>ihaa. Tang cuang ti~m h,rcva d6i m&icach6 quim 1ykhoa hQc va cong ngh~ th\Ic S\f tr6' thanh d(>ngl\I'cphat tri~n d&tnu&c. Phat huy vai tro cua khoa hQcxii h<)iva nhanvan trong vi~c t6ng kSt th\Ic ti~n va ill sau nghien CUunhUng vand~ 16'n,cua o&tnu&c,khu V\l'Cva toan cfru, giai quy~t nhUng van

~Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki?n Dgi h(Ji agi bi€u !oim qu6c Ldn thu- IX,Sdd, tr.112.

1. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dr;zihr;i ar;zibidu (Dan qu6c [(m thie IX,Sdd, tr.115.

Celn nang cao trinh dQ dan tri, trinh dQ khoa hoc ky thu~t,cong ngh~ 6 vting d6ng bao dan tQc thi~us6. Chu tr<;mgxay d\lUgdQi ngu tri thuc va nhfrng nh<lquan ly ngu&i dan tQc, khuy8n~ich h<;>con~ tac t(;1idia phuong minh. Tang cu&ng cong tacdieu tra, suu tam, ton t(;1o,bao v~ va pba.t huy cac cong trinh vanh6amai, xay dvng,16i s6ng, tac phong, phong t\lC va t~p quanmm ph\lc V\lyeu cau phM triSn hi~n nay, m6 rQng hgp tac giaoluu, h6 trg giup dO'lfin nhau gifra cac dan tQc dS cling ti~n bQ.

- Nhi?m v~ thit tam: Chinh sach van h6a d6ivai tongiaoTin ngu5'ng ton, giao la nhu celu tinhthcln Clla mQt bQ ph~n

nhan dan va dang ton t(;1icung dan tQc trong qua·trinh xay d\illgchu nghya xa hQi a nuac ta. Dang va Nha nuac Vi~t Nam thvchi~n'nhat quan chinh sach ton tr<;>ngva bao dam quy&n tv do tinngu5'ng, thee ho~c khong thee mQt ton giao nao, quy~n sinh hO(;1ttop gi~o binh thuang thee phap lu~t. N ghiem dm lqi d\lng cacvan de dan tQc, tin nguang, ton giao dS hO(;ltdQng trai phap 1u~tva chinh sachcua Nha nuac, kich dQng chia re nhan dan, chia redan tQc, gaY''r6i, xam ph(;lman ninh qu6c gia. NQi dung c6t 15icua cong tac ton giaola cong tac v~ dQngqueln chling. M\lc tieudan giau, nuac m(;lnh, xa hQi cong b~ng, dan chu,van minh ladiSm tuongd6ng va la gia tri dinh huang dS doan k~t, g~n b6 cacton gia? vao sv nghi~p xay d\illg va bao v~ T6 qu6c. d nhUngvling dong bao theo ton giao khac nhau, co nhiing d~c diSm vanhoa khac nhau, celn khuy~n khich y tu6ng cong b~ng bac ai,h~6'ng thi~n cua caf ton giao vao SlJ nghi~p xay d\ffig cUQcs6ngtot dvp cua cQng dong. D6ng thai cham 10ph:it triSn kinh t~ vav~n hoa, pang cao trinh dQdan tri, trinh dQkhoa h<;>ccong ngh~,ho trq dong bao xoa doi giam ngheo, xay d\illg n~p s6ng vanminh, gia dinh van hoa. Nang cao tinh thclntrach nhi~m cua d6ngbao theo cac ton giao khac nhau vai nhan dan, vai T6 qu6c vavai SlJ nghi~p d6i mm hi~n nay. Kien quy~t d§.utranh ch6ng vi~clqi d\lng ton giao dS pha hO(;lisv nghi~p d6i maio

pheln to IOn vao vi~c xay d\illg va phat triSn n~n van ~oa Vi~tNam tien ti~n, d~m d<lban s~c dan tQc.Ben c(;lnhphM trien chienluqc truy~n thong qu6c gia, cac dia phuong, cac nganh, cac c~pa co sa ccln tang cu&ng delu tu co sa v~t chfit ky thu~t, t(;10dieuki~n dS phM triSn m<;lnhm(;1ngluO'i thong tin van h6a, a co s6.Phfin dau d~n nam 2010, hoan thanh co ban vi~c pho c~p cacphuong ti~n phM th~nh, truy~n hi~ d~n m6i gia di~. Phat triSncac diSm van hoa ket hgp vO'ih~ thong buu C\lCkhap cae xa trenph(;1mvi ca nuO'c. DUng ti~ng noi dan tQCva chfr vi~t cua ,cac dantQc tren Cae phuong ti~n thong tin d(;1ichung a vUng dong baodan tQc. S6m phat hi~n va xu ly kien quy~t d6i vai vi~c tuyentruy~n cac thong tin phan dQng va phan van hoa.

_Nhi~m v~ thu bay: Bao t6n va phat huy, phM triSn van h6acac dan tQc thiSu s6 .

NuO'c ta g6rn co 54 dan tQc anh em cung doan k~t, g~ bo vainhau trong qua trinh xa)" dVng va phM tri~n d~t>nuO'c.Nhfmgthanh 1\fuvan h6a cua dong bao dan tQc thieu so la mQtbi? ph~nt(;10nen n~n van hoa Vi~t Nam da d:;mgva phong phu, bo sungva h6 trq, t(;1odi~u ki~n dS mbi dan tQcphM triSn binh ,d~ng trongcQng d6ng qU7c,gia Vi~t Nam. Yi v~y, xay d\ffign,en Van hoaVi~t Nam tien/tien, d~ da ban sac dan tQckhong the khong chuy to'i nhi~m V\lh~t suc quan tr<;>ngla bao t6u, phat huy va phMtriSn van hoa cac dan tQc thiSu s6. Nghi quy~t D(;lihQi IX cuaDang da nhfin m:;mh: "Bao t6n va phat huy eaedi san van ,h6addn t(ie, eae gia trt van h6a, ngh? thu(lt, ngon ngti, chiiviet vathudn phong my t?iCeila ddn t(ic, ton t£;LOcac di tiCh ljehsil, vanh6a va danh lam thfmg eanh; khai thae cae kho fang van h6a edtruy€n. nip thu tinh hoa va g6p phdn lam phong phu them n~nvan h6a cila nhdn IO£;Li,a6u tranh eh6ng Sl! xdm nh(lp van h6aa(ie h£;Li"J.

- Nhi~rnV1;/ thu chin: M6 rQng hqp tac qu6c t~ ve van h6aGiaohxu, hqp tac qu6c t~ Ia mQt yeu c~htfif§~l.i'd~·~ay d\ffig'

vaphat tri~n nen van hoa Viet Nam tien ti~tid~rrtaa oans&c dan7 ., - .~, - -', .-: - " ' .' - ,"

tQc. De th\!chi~n nhi~m V1,l nay, c6ng tacq1i~htYnna nuac v~ .van h6a dm chu trQng cacnQi dung chinhsa.u;. '.:;, ..... ,

+ Lam t6t vi~c gi6'Hhi~u van h6a, aftt ~~6'~, con ~guoi Vi~tNam vai th~~i6'i, as nhful dful th~·gi6'ihi~\lJ?t~~':g~~.Ks:e'i~~::d.Qngcarn,. ung.hQ nhi~u hon·nfta s\!nghi~p d~(w.lil,.2~a'Nt&.t:~a1l1:·'

+ Ti~pthu c6 chQn lQc cac gia tri nhm:;;Kn::~Jilioa'l1~ci':~i~nho<.cua nu~c ngoai;ph6 bi~n nhfrng kinh ng~i~m:t~r~8~~Yd1.mg v~phat trien van h6a cua cac nu6'c tren th~gi0'ii<.;:;:f, ;,':: . .

Chu tfQIiggiUp do cQng d6ngnguoi 1,i~i}K~1r;:·~{ritiq~ttgoai.gift gin va bao v~ van h6a dful tQc, hi~u bl~thdU~~,d~fmr6c'~As\! nghi~p d6i mai, ~o diSu ki~n de hQ th~ gi~-~ao' 'xay dyng, ,phat trien van h6a dan .tQc. . i/<~-;:r~~):~:";':'/{':.;(". .,.

. M6 rQng giao luu vanh6a,ti~p thu tinh:h~a~~*il.h~i,iiliari16£ii' "phai gfu11ien v6'jvi~cgifr gin va phat huy0B~n:i.~~·:~~<ho~'din , ..

. . tQc, phattri~ni~nh6a Vi~t Nam len t~.s~;:rti~~~~~,~6P'Ph~:,- .'d6ng g6p ·chd;nenvan hoa nhanlo'ili.D6*g:th%p1j~B.~g'cao·: ..canhg~ac,ch6ng xuhu6n~'~lai cang" v~L~v·~~llh~p.ga¢lo~(' i'"s~ pharnphan van h6a, d6i tn)y,·phandQngy~p,4~:$9:~gt;i.~, ','thful cila nhan dan.

"..'- N~i?m V1;/ thumuai:Cung ca, xay d\ffig~vahoai1-thi~n ~c.the chevan h6a '. . . '":.:'''':~<')';,' .',

Th~ ch~ vanh6a lah~ th6rWC~c quydinh"~quaidy, xay' 'd\Illg va phattri~n vanh6a~trong~6baog6111:,~'!" ._,~.

'.+ H~th6~gt6 chuc, bQm4y~an bQ trenlrriB~~{~iriho;, ' , ,

+ Ca chS hO'iltdQng va ph6i hqp cua ca~ t6 chu:c vali h6a.+ H~th6ng chinh sach van h6a.

,f H~th6ng <;acthi~tch~ van h6atir trunguong d8n CJ:J's6 xa .phu01lg.> . .' .' .. '. . ,...... ". ..' .'.. , ' - ...•... ;'

,C~lltang cuemg sg lanhd~o 'cuaDang,s\! qm\nIy c6hi~u·qua· "cua~~aqua,ll nM nuac i:Jcac cap, pMt buy vaj fro cila cacdoanth~. ' '.chinll·tri. -.J5a,hQivElcua nhan dantrongvi~c xayd1;ing doi s6ng·v~ h~a. (jcap c~ sa, nhi~m V1,l cling c6, xay d\Il1gva hoan thi~n.the ,c~evan haac,an ~ptruriggiaiqny~t mQts611Qid11Iig-~s~- c,

:~ Nang, cao chAt IUQl1g hi~u qua ho~t dQug ciiafcac"thi~t:cir&:hi~n co. . .', ' ". . ',', +Th-gc hi~n chu tnroog -"~nla nu&c 'va 11ha~dan cung lam'~':

,.,t?\!chi~p xa hqi116a cacho'ilt d(>ng,van'h6a. ,: .,'~ .... , .. ',::."+)(ayd\Illg v~hoan thi~n caCthiStch~~allh{)a~qcd:-sq'nhtr . ,", ,

: ," .nh~,Y~p116a, thuvi~n,tr'ilID'Ph~t th@n;~~.itlnh,,tr~1If15W. :di~p.x,~nh6a" san chai, ~~.t1).~.'W~; tf,UngJarnvIDl,h9agiaitri ..f:9b9$.~M.J9i~ul1ien.,.,. . "?,,;:,;'::;:fh" . .... "

·.~;+:rhlJc,·hi~ilnghiem·.tuc'cac'vah'baKJu~f;h~p'~V~hh6et(-.....tHol1g'IiumaNhinui&c banhanh/Cftng c8rifulg'ciothfinuoug ':

,. :.•d9~rigtfqufu1.IY_~iinh6acrcftpx~}'phqang;vagiarquy~tt5t~ac: ....,..'.:."'bh,~:~?,chi~ifI:sachcho ho~t'd~n~"~ah~h6a.§~ds&,dap·'lnigtat .

:':-riliu'cau'hu61lg th\1 vfu1 h6acfiinhfuldart.'" "

..•.." ._;.'.···Tr~~~Jl1~icfu1,t~p·trung. t9\Tc·..~r~nt6Jc.~~Gcl1111~ni~~.tr9nk'.' c' ::.',' t~mla.,*~~:d\!ilR tu,W6rtg, 'd~o,d:Lr~,::1~ij6ngyAdO'i. s5ng.yrm

~:"1~,~'~~~"~~> trbngx~ hQi, trlr&~,h~tJfi.t~op.g"~(;j6 ~ch~~D~g,.'v~:~mt'!ftr6c~'if0ng cacdoan the ..qu~n c)iungv~ gia 'd'inh,.t)~,·.m!i.cJi~,~~;~i~..vv.,tf(;mgtam.niiY,cln'th~~ li!~p'ijgK~iului:cac~:'P?K~~~~~~~?:,,:,··.·:". ..:;.,-' ,"::,:~.',~:.<;':':,,",.':-:

" ·;~'Kl~J!L~~;y~~~,~i~~...~a~ph~EJ1rJho4i}io%1?iaa:.ebfit,;v~~Q

.';....·:~,:r;.'~~:~a~i7uY~f:h=:=~~~~:iphiimvan htJa (,tQch~i,,'

+ Xay dvng n~p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang, l~h('>i,d<1ylui hu tl;tc,t~ m;mca b;;1C,ma tuy, m<;1idam, b;;1oll;t'c,gayroi tr~t tl;t'cong c('>ng.

+ Cai thi~n van h6a a nhfrng vling am s6ng con qua kh6 khan,nh~t la nhung vung sau, vung xa, vung bien gi6i, hai dao, vungd6ng bao dan t('>cthi~u s6, dap ling nhu du thi~t y~u v~ van h6atinh thfuI cho nhan dan.

Nhfrng nhi~m Vl;ttren day phai dugc ti~n hanh d6ng b('>,thuang xuyen va phai dugc cl;tth~ h6a a timg giai dO;;1n,tirng diaphuang. d day, sl;t'guang miu cua d('>ingU lanh d;;10chu ch6t cuaDang, Nha nuac va cac doan the chinh tri - xa h('>ila di~u ki~n cO'ban d~ thl;t'chi~n thanh cong nhfrng nhi~m Vl;tquan trQng nay.

H('>inghi Trung uang lfuI thir muai kh6a IX (2004) da daubgia: Nghi quy~t Trung uang nam (kh6a VIII) c6 y nghla chi~nlugc v~ van h6a cua each m;;tngnuac ta trong thai k5' d<1ym;;tnbcong nghi~p h6a, hi~n d<;1ih6a d~t nuac. Vi~c ti~p tl;tc thl;t'chi~nNghi quy~t la m('>tnhan ta quyit dinh d€niing cao chdt IU(lngcuf}c sang cua'nhan dan ta, lam cho n~n tiing tinh thdn cua chidf} ta, cua xli hf}i ta ngay cang vi:mg chlic, tiin bf},phong phit,gap phdn gift vftng df}c lr;ip,thang nhdt, dinh huang xii hf}i chunghfa va thitc day nhanh chong qua trinh phat triJn adt nuac.D6ng thai, H('>inghi Trung uang muai kh6a IX cling nh~ m<;tnhm('>ts6 n('>idung sau:

V~ ml!-ctieu

Thong qua vi~c tri~n khai cac nhi~m V\lvan h6a Cl;tth~, m\lctieu dn d<;1ttai la phai tc;w dugc sl;t'phat trien d6ng b('>v~ ch~t1uqng van h6a tren cac m~t.

a. Bao dam gim k~t giua nhi~m V\lphat tri~n kinh t~ 1a trQngtam, xay d\l11g,chinh d6n Dang la then ch6t vai khong ngirng

n~g c~o van h6a - n~n tang tinh thAn cua xa h('>i;t;;1onen Sl;t'phattriendong b('>cua ba lInh vl;t'ctren chinh la di€u ki~n quyet dinhdam bao cho Sl;t'phM tri~n toan di~n va b€n vfrng cua d~t nu&c.

b. Trang qua trinh ma r('>ngh('>inh~p kinh t€ qu6c te va giaolUll van h6a, cling vai vi~c t~p trung xay dvng nhfrng gia tri maicua v~n h~a Vi~t Nam duang d;;1i,c~n ti~p t\lCd<1ym<;1nhcong tacbao tOn, ke thira, ~hat huy cac gia tri t6t d~p cua truy~n th6ng vanh~a dan t('>cva tiep nh~ c6 chQn 1Qctinh hoa van h6a the giai,bat kip Sl;t'phM trien cua thai dai.

c. Vira phM huy m<;1nhme tinh da d;;tng, ban s~c d('>cdao cuavan h6a cac dan t('>canh em, lam phong phu n@nvan h6a chungcua ca nuac, vira kien tri cling c6 va nang cao tinh th6ng nh~ttrong da d;;1ngcua van h6a Vi~t Nam, d~u tranh ch6ng cackhuyn~ huang 19i d\lng van h6a de chia re, pha hO;;1ikh6i d;;1idoan ket dan t('>c.

d. Nghien Clru,n~ b~t kip thm thanh tgu cua van h6a - thongtin, hi~n d;;1i,huy d('>ngmQi ti@mll;t'cxa h('>icho 51l nghi~p phattrien van h~a, cham 10~ac tai t;ang, chu d('>ngc6 k~ hO<;1ch,chinhsa~h, cO'che P?U h9'P de t<;10dieu ki~n cho van h6a nuac nha phMtrien vt1'ngchac va dung huang trong thai k5' mai.

Nhu v.~y, ml;tc tieu ~ua sl;t'phM tri~n van h6a da dugc nanglen tren tam v6c mai gan 1i@nvai nhi~m Vl;tphM tri~n kinh t~ vaxay dl;t'llgDang, cung c6 h~ th6ng chinh trio 8l;t'phat tri~n d6ngbe>cua ba lInh vl;t'cnay 1adi~u ki~n quy~t dinh dam bao cho suphat triSn b~n vfrng cua d~t nuac. Day 1anh~n thirc mai th~ hi~~Sl;t'phat tri~~ tu duy ly lu~ cua Dang trong qua trinh thl;t'chi~nSl;t'nghi~p doi mai vira qua. Xay dvng va phM trien n~n van h6atien ti~n, d~ da ban s~c dan t('>cphai <lugc phM triSn d6ng b('>so v~ Sl;t'phM tri~n kinh t~ va g6p phk xay dvng Dang, cung c6h~ thong chinh trj va .ch~ d('>chinh trio D6ng thai, 8l;t'phat tri~n

kinh t~ va xay d\l11gDang ciing phai d~a tren n~r tang van h6ava hu6ng taicac gia tri van h6a, hu6ngt6'icaidung, cai t6t vacai d¥p. D6 la n~n kinh t~ va chinh tri nhan van phfuld~u khongm~t moi vi sl;lph6n vinh cila dan tQc,vih~ phuc cila nhandanlao dQng,vi m\lCtieu dan giau, nuac ll1~nh,xa hQicong b~ng,dan chil, van minh. ,

vJ nhi~m v¥

Nhi1ngnhi~mv\ltr(:mg tam ma HQinghi Trung UoTIgl§.nthumuai (kh6a IX) nhfulm~nh la:

a. Ti~pWcd~t len hang d§.unhi~mV\l~ayd\lllg tu tUOng,d~oduc, 16is6ng va dai s6ng van h6a lanhm~trong xahQi, trnochSt la cae t6 chucDang, Nha nuac, M~t tr~nt6qu6c,cacdofmth~ OOandan va trong m6i ca nhan, giadinh,th(mx6m,do'nvi~ 't6 chucco' sa ...

Cfulxac dinh day la OOi~mV\lquan trQngthu?fng xuyen, vira,-cdp heich, vita cO'him, !au deli. - - --

Gfut nhi~m'v\l xay dl;lngvan h6a v6Lnhi~rnVt.l xayd@g;chiIlh d6n Dyingthol}g qua cUQcv~ dQngl6n v~ ,cayd\rrigd~oduc, 16is6ng theo tu tuang H6 Chi Minh. C\l th~ h6acac chufrnml;lcd~oduc, 16is6ng cho phil hqp vai tirng ddftu<;mgC\lth~.:..

b. Nang cao ch~t luqng, hi~u qua nhi~m vvxaydl;lng connguai Vi~tNam theo 5 duc tinh duQ'cxac dinh trongNghiquy@tTrunguang nam kh6a VIII...

c. ChutrQng xay d\l11gdai s6ng van h6a Co' So', nh~t lacQngd6ng dan CU,xay d\l11gmoi trnemgvan h6a lanh mc,uili,t6tdyp,phong phu. Thuemg xuyen nang cao-trinh dQph9~~P:Yan li6adap ung nhu c§.uvan hC:mngay cang cao va dad~g cila ohandan di dOlvai nhi~m V\lb6i du5ng cac tainang van h6a, khuy~nkhich van ngM S1sang t~oduQ'cnhi~u cong tdnh vanh6a~ngh~

thu~t tieu biSu c6 gia tri cao v~ tutuang,ngh¢ thu~t, tu6'ngX(rngvai Sl;lnghi~p cach m~g cila dan tQcvacong cUQcd6imoL

K~tlu~n cila HQinghi Trung uang muai (kh6a IX) da d~ rab6n giai phap chil ySu dS thl;lchi~n nhUngm\lc tieu va nhiem vutren. Trong d6, d~c bi¢t nh~n m~: Giai phaphimg d§.ul~ nan~cao nang,hJc"h~~uqua lfulhd~o, chi d~ocila t6 chuc Dang va dp

-ily caccapdoi vai 1100Vl;lCvanh6a;dam baodiOOhU6ng chinh. tri di doi voi v~n-d\lng dung dfuJnhUngd~c trung cila cong tacvanh6a;chil d9ng xay d\l1J,gquy ho~ch,kS hOe;lChphattri~n vanh6atu dia:phuongd~ntrung uang,dinh ky lam vi~c v6'i cac Co'

quanYiinhea,cChid~ocac cO'quan nha nuac thS ch~h6acac chutrnangyc~~nhsa,chv~van.h6a; COk~.h()~chchams6c, b6i:duoogtainangtron~tat ca cac Jinh Vl;lCvan hoa; tOntrQng tl;ldo.sang

_/t~c:xaY~lfq~q.uanh~ chfutthanh, cai-ma-q6i vai dQingunhfrng-~~rl~tiai:h6~~'dQngvanh6a,c6 chinhsachtrQng d\lng nguai tai,:.~A.opgthqic4am.lo dinh hu6ngchinh 'triva y thuc trach nhi@m

, •.... '",.,..:'-',." .• ",._ ','"" .."'1",, ' .. "'.:.. .. -.-,', .. _,,_', _' .. - ", ',' ..

cong4~pn1lam.phat huy cao nh?t (j6nf;g6p <;:ila.d9ingu tri thuc,.v~nngh~.,si ...~h(),Sl;lnghi~pphclttri8n vanh6a. Cacc~pily, t6.ch.i!c"dangicac·c.a quan nha nuac cok@ho~ch, bi~n phap dfry> m~yi~c x~y.dvngmoi tfll6ngvan h6a trongt6chuc dang vatrong::Ccl~'~yaqua:nnhanuac dS lam guangchoxahQivanhan

._dantr911g.vi~6th\ic hi~n nhi~mv\l nay,HQi nghicfing dil quy~t

. :--<1il1n:<t~Li:·tlr'ehovan h6a, phfuld~ud~iInam201 0 it nh~tdat 1 8%'?': ,",:~';C_,~',_ <:"_'~, _:., .., .. ', " .... "', ..: ." "" .... , .... " ',' ".,' , ..... ,

_.to;ngchihgclIlsachcila Nha nuac, tiSpt\lcd~n1bao kinhphi cho.. '6~cc:huo'ng tri~h, m\lc tieu phM tri~n van hoa. _PhM triSn cac'.~~9~I).&hi~pval1.h6a dil khilnang dirngvfrng trong co'ch~ th! _.•ttu9ng, d~t hi~u qua van h6a xa hQl,nang cao ch~t luqngph\lcv\l; f)Qngviencact§.ng lOp nhandan, d§.uttr va d6ng g6p cho sunghi~p vanh6a, vi sl;lph6n vinhcilavallhoa dantQc, .

3. ThlJ'c tr~mgtinh hinh xay <hJmgva phat tJri~n van hoa vanhfrng vftn d~ cftp bach d~t r3 hi~n nay

3.1. Thlfc trlJng tink kink xay dlf1lg va pJuit triJn van koatNJ1Jtg nhiz1tg nam tl/;i m6'i '';ilnl qua

3.1.1. Vt thanh tlju

- Van h6a g6p phfm cling c5 ni~m tin cua OOandan van S\I11100d?o cua Dang, tham gia tich C\ICvan S\I nghi~p d~y m?OOcongnghi~p h6a, hi~n d?i h6a, g6p phftn xay d\Illg va bao v~ T6 qu5c.

- TiOOchu dQng, sang t?O, tinh tich C\ICx11hQi cua nhan danbuac dftu dugc phat huy; dan chu tren cac 1100v\Ic cua do-is5ngx11hQi dugc ma rQng.

- £)11phat huy dugc tiOOtich cgc 11,1' giac cua nhan dan thamgia van cac ho?t dQng van h6a, d?c bi~t la cUQcv?n dQng "TOCIndcm aoan kit xdy difng airi s6ng van hoa" dS t?O nen SlJchuySnbi~n bu6'c dftu va la ti~n d~ quan tH;mgd~ van h6a nmJc OOati~pt\lCphat tri~n dung hu6'ng va vung ch~c.

- Van h6a 411tr6' thanh mQt nQi dung quan trQng trong cacho?t dQng cUft·e<1puy :Dang, chinh quySn, M~t trfm T5 qu5c vacac doan th¥ cac dp, tung bu6'c g~n b6 ch~t che vai cac nhi~mV\1 kiOOt~, x11hQi.

- Di san van h6a dan tQc dugc giu gin va phat huy nh~m ph\lcV\ldai s5ng tinh th&n cua nhan dan.

- Nhi~u gia tri van h6a va san phfun van h6a rnai dugc hiOOthanh, g6p phfm nang cao dm s5ng van h6a tiOOthclncua nhan dan.

- Ho?t dQng van hQc ngh~ thu?t, thong tin bao chi dugc marQng, c6 nhi~u thanh tvu d6ng g6p tich ClJCcho SlJnghi~p d6i rnai.

- Dai s5ng van h6a cua OOandan a wng dan tQc thi~u s5, avling g?P kh6 khan nhu mi~n nui, heEdao, bien gi6'i dugc cai thi~n.

- Giao luu qu6c t~ v~ van h6a dugc ma rQng, vi~c quang bahinh <:ll1hdan tQc va van h6a Vi~t Nam ra nu6'c ngoai dugc chu

y. Vi~c thS ch~ h6a Nghi quy~t cua Dang dugc coi trQng, t?Ohanh lang phap ly phil hQ'Pva thong thoang cho nhfll1dfll1va dQingil tri thuc, van ngh~ sI ho?t dQng va saIlg t?O van h6a.

3.i.2. Nhfmg yiu kem, khuyit aiim- Nhfmg thanh tl,l'Uva ti§n bi) d?t augc tren lInh V\ICvan h6a

chua tuang xung va chua vfmg ch~c, chua du as tac dQng cohi~u qua d5i v6'i cac IInh vgc cua aai s5ng xa hQi, di:icbi~t laIInh V\ICtu tuang, d?o duc, l5i s5ng.

- Sg suy thoai v~ ph~m chfit, d?o duc, 15i s6ng ti~p tl).Cdi~nbi~n phuc t<;tp,c6 rnQt s6 m?t nghiem trQng hon, t6n h?i khongnha d~n uy tin cua Dang va Nha TIuac, niSm tin cua nhan dan.

- Sg phat triSn cua van h6a chua d6ng bQva chua tuong xungvai tang tmang kinh u\ thiSu g~n b6 v6'i nhi~rn VlJxay d\Illg vachinh d5n Dang la rnN trong nhfmg nguyen nhan anh huang d~nqua trinh phat triSn kinh t~ va nhi~m V\lxay dl).ng Dang.

- Vi~c xay dlJng con nguo-i Vi~t Nam trong thai ky congnghi~p h6a, hi~n d?i h6a chua t?O ra dugc S\Ichuy~n bi~n ro r~t.

- Moi tmang van h6a con bi 0 nhi~m b6'i cac t~ n?n xa hQi, S\YIan tnln cua cac san ph~m va dich Vl).van h6a me tin di doan,dQc h<;ti,thAp kern, lai cang.

- Thi~u nhfmg tac phfun van hQc ngM thu?t c6 gia tri cao vatu tuang ngh~ thu?t.

- C6 biSu hi~n lung tung, hilu khuynh trong cUQcdfiu tranhgifra cac khuynh huang trong ly lu?n - phe binh va sang tac,tm6'c nhfmg tac dQng ngay cang phuc t<;tpcua qua trinh hQiOO?Pkinh t~ qu5c t~ va giao luu van hoa.

- Xu huang "thuong rn?i h6a", ch<;tytheo thi hi~u thfip kerncua rnQtbQph?il bao chi, xwlt ban, van hQcngh~ thu?t chua dugcngan chi:inc6 hi~u q~a.

- Vi~c xay dl,fng th~ ch~ van hoa, cacvan bim quy ph<pn phaplu?t, cac chinh sach tn3n 11nhVl,fCvan hoa con ch?m.

- :Dai s6ng van hoa a nhi@uvung nong thon, mi@nnui, vungsau, vling xa, vling d6ng bao cac dan t9c thi~u s5 'lit 'lung din errcach mt;lng tmoc day con ngheo nan, thi~u thEm, l(;lch?u chuaduqc kh~c ph\lc co hi~u qua.

- Khoang cach chenh l~ch v@huang th\lVan hoa gifra cacvling, cac mi@n,khu Vl,fC,d,ng lOp xii h9i ti~p 1\lc gia tang.

3.1.3. Nguyen nhdn ddn din khuyit diim, yiu kem tren

v~khilch quan: 8l,fS\lP d6 cua cac nuoc xii h9i chu ngma aLien xo va Dong Au lam cho m9t s5 nguai hoang mang, daod9ng v@con duang di len chu nghia xah9ia nuoc ta. 8l,f tacd9ng m(;lnhme cua nhUng mi;ittrai do qua trinht6an celuhoa kinht~ va xam nh?P tran Ian nhUng san phftm van hoa dfirid~n nhfrngtu tuang phuc t(;lPtrong dai s6ng van hoa xii h9i. NhOng ti@nd@V?t chfrt d~ xay dl,fng n~n van hoa con y~uketn, muc s&ng cuanhandan con thfrp so v6i cac nuoc trong khuvl,fcVac9ng d6ngqu&c t~. Ca9'th~ ll,fc thu dich qu&c t~ Iuon thl,fc hi~n am muu"di~n bi~n }10abinh" d6i voi cach m(;lllgriUoc ta.

V~ chit quan:+ Nh?n thuc trong Dang, tir Trung uong dSncfrp uy cac cfrp

v~ vai tro di;icbi~t quan tr9ng cua van hoa chua th?t dely duo Cacquan di~m chi d(;lo,phuong huang, nhi~tn vv .xay dvng va phattri~n van hoa chua duqc quan tri~t va t6chuc thvc hi~.nnghiemtuc. Vi~c t6 chuc th1Jc hi~n con thiSu t?P trung, chua d6ng b9,khong kien quySt.

+ Nhi~m Y\l xay dvng van hoa trong :Dang va trong' bQ maynha nuoc chua duqc tri~n khai tich C1JC,co nai con xem nhv,khong it can bQ, dang vien chua neu duqc tfrm guong van hoacho qufm chung.

+ Ch?m th~ chS hoa cac quan di~m chu tmang Ian cua Dangv~ van hoa. Chua co kSho(;1chdao t(;1O,b6i du5ng tai nang, nangcao nang 11Jccua nht1ng nguai lam cong tac van h6a.

+ Chua xay d1Jng duQ'c cO"chS, chinh sach va giai phap phuhqp d~ phat tri~n van h6a trong cO"ch~ thi tmang dinh huang xiih9i chu nghia va h9i nh?P kinh t~ qu6c t~.

+ M9t s6 b9 ph?n tri thuc, van ngh~ sI, nhUng nguai lao d9ngtren IInhv1Jc van h6a, thong tin, bao chi, xUfrtban c6 nhUng bi~uhi~n xa rai dai s6ng, lung tung trong dinh huang sang t(;10vithO(;1tdQng nghi~p vv, ch(;1ytheo chu nghia th1JCd\IDg, t(;10ra mQts6 san phftm van h6a chfrt luqng thfrp, th?m chi sai trai.

3,.2. Nhimg vOn dJ cap bach ilijt ra hifn nay va giai phap thvchifn

Tir kinh nghi~m t6ng k~t th1JCti~n d6i moi 'lira qua, :Dang tachi T5 S1Jphat tri~n van hoa chua d6ng b9 va tuang xfulg v6'itang truOng kinh tS, thiSu g~n b6 voi nhi~m V\l xay d1Jng vachinh d5n Dang la m9t trong nhfrng nguyen nhan anh huang dSnqua trinhphat tri~n kinh tS va nhi~m V\lxay d1JllgDang. Vi v?yphai t(;10nen S1Jphat tri~n d6ng b9 cua ba IInh V1JC:phat tri~nkinh tS lit trung tam; xay dvng, chinh d6n Dang lit then ch6t v6'ikhong ngirng nang cao van h6a - n~n tang tinh theln cua xii hQilit di~u ki~n quySt dinh bao dam cho S1Jphat tri~n toan di~nvab~n vfrng cua dfrt nuoc. :Day la nhfrng tu tuang ca ban, c6t 15i c6y nghla chi d(;1ochi~n luqc cho qua trinh xay dlJl1g va phat tri~nvan h6a n6i rieng, xay d1Jllg va phat tri~n dfrt nuoc n6i chungtrong S1Jnghi~p d6i moi hi~n nay.

3.2.1. M1;C lieu vaphuong hu6ng philt triin van hoa - nJn tangtiilh thdn ciLaxii h9i

vJ myc tieu tlmg quat, :D(;1ih9i X dii xac dinh:

- Ti~p Wc phat tri~n sau rong va nang cao chAt lugng n~n vanhoa Vi~t Nam tien ti~n, o~m oa ban s~c dan tOc.

- G~ k~t ch?t che va o6ng bi? hon v6'iphlit tri~n kinh t~ - xa hoi.

~Lam cho van hoa thAm sau VaGmQi lInh vgc cua dai s6ngxa hOi.

- Xay dlJ1lgva hoan thi~n gia trio nhan cach con nguai Vi~tNam, bao v~ va phlit huy ban s~c van h6a dan toc trong thai kycong nghi~p h6a, hi~n d?i h6a, hoi nh~p kinh t~ qu6c t~.

- B6i du5ng cac gia tri van h6a trong thanh nien, hQc sinh,sinh vien, O?Cbi~t la ly w6ng s6ng, 16is5ng, nang 19c trf tu~, d?oduc va ban IInh van h6a con nguffi Vi~t Nam!.

V; phuong hUO'ng phat triin van hoa:

D?i hoi X da nhAn m?nh d~n ba lInh vgc quan trQng din phait~p trung chi O?Ola:

- Xay dlJ1lgmoi truang, l5i s6ng va oai s5ng van h6a cua mQinguffi dan a cO"sa.

+ Phat huY'tinh thful tg nguy~n, tfnh tg quan va nang 19c lamchu cua nh~n dan trong vi~c t6 chuc va xay dlJ1lgdai s6ng vanh6a.

+ Da d?llg h6a cac hinh thuc ho?t oi?ng cua phong trao "Toandandoan k~t, xay dlJ1lgdai s6ng van h6a".

- Phat huy ti~m nang, khuy~n khich sang t?O van hQc, ngh~thu~t, t?O ra nhUng tac phAm co gia t1'i cao v~ tu tu6ng va ngh~thu~t. Day la mot t1'ongnhUng nhi~m Vl,1trung tam nh~m t?O 1'anhUng tac phAm van hoa ngh~ thu~t tieu bi~u, phan anh suc sangt?O m6i cua n~n van h6a m6i ma chung ta xay dlJ1lg.

- Xay dgng va nang dp o6ng bo M th5ng thi~t ch~ van hoa,chu t1'Qngcac cong trinh van hoa lan, tieu bi~u. Nang cao hi~uqua ho?t dong cua h~ th6ng nha van hoa, bao tang, nha truy~nth6ng, thu vi~n ...

3.3. Nh·ifm v¥ va gilli phap phat triJn m{Jt sa/Of!i h'mh quantrfJng cua val1:hoa trong nhimg nam 1m

D?i hQi X da xac dinh mot s5 nhi~m V\lva giai phap sau:- Ti~p t\lC dfiu tu cho vi~c bao t6n, ton t?O cac di tich 1ich sir

cach m?llg, khang chi6n, cac di san van h6a v~t th~ va phi v~t th~cua dan toc, cac gia t1'i van h6a, ngh~ thu~t, ngon ngu, thufulphong my tl,lCcua cong d6ng.

+,Bao t6n va phlit huy van h6a, van ngh~ dan gian.+ KSt hqp hai hoa vi~c bao v~, phat huy di san van h6a vm cac

ho?t dong phat triSn kinh tS, du lich.- T?o oi~u ki~n cho cac IInh vgc xu~t ban, thong tin d?i chung

phat triSn, nang cao ch~t lugng tu tu6ng va van hoa, vuan lenhi~n d?i v~ mo hinh, cO"du t6 chuc va cO"sa v~t chAt - ky thu~t;d6ng thffi xay dlJ1lgcO"ch~ quan 1yphil hqp, chu dong, khoa hQc.

- Dam bao tg do dan chu cho mQi ho?t dong sang t?O van hoa,van hQc ngh~ thu~t di doi vai phat huy t1'achnhi~m cong dan cuavan ngh~ si. Co chinh sach trQng dt,mg tai nang van h6a, cham10dai s5ng v~t chAtva tinh thful cua van ngh~ sI. DAym?nh ho?tdong ly lu~ - phe binh van hQc ngh~ thu~t. D6i mm noi dung,phuang thuc ho?t dong va cO"d.u t6 chuc cua cac hoi van hQc,ngM thu~t tir Trung uong d~n oia phuong.

- Tang cuang quan 1ycua Nha nu6c v~ van h6a. Xay dgng cO"ch~, chfnh sach, ch~ do 6n dinh, phil hqp v6i yeu du phat t1'iSnvan h6a trong thai ky maio Tich cgc ma 1'onggiao lUll va hqp tacqu5c tS v~ van hoa, ch6ng sg xam nh~p cua cac lo?i van h6aphAm doc h?i, 1ai cang ...

1. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dr;zi hi)i ar;zibdu toim qu6c {{m thu: X;Nxb. Chinh tri qu6c gia, Hft NQi, 2006, tr.106.

- Philt huy tinh nang dQng, chu dQng cua cac cO'quan dang,nha mrac, Mi;ittr~n T6 qu6c, cac doan th~ nhan dan, cac hQi vanhoc, ngh~ thu~t, khoa hoc, bao chi, cac hQgia dinh, ca nhan, cact6 chilc tham gia hOl;1tdQng tren cac Huh Vl,fCvan hoa.

- Xay dvng va tri~n khai chuang trinh giao d\lC van hoa -thfun my, nSp s6ng Van minh, hi~n dl;1itrong nhan dan.

- Nang cao van hoa lanh dl;1Ova quan ly, van hoa trong kinhdoanh va van hoa trong nhan cach cua thanh, thieu nien, ch6ngnhfrng hi~n tUQ11gphan van hoa, phi van hoa.

- Chu trong nhi~u han dSn xay dvng dai s6ng van hoa a v-ungsau, v-ungxa, vung d6ng bao dan tQc thi~u s6.

- Xuc tiSn xa hQi hoa cac hOl;1tdQng van hoa thong tin vaibuac di thich hqp cho timg 10l;1ihinh, timg vilng1•

Nhu v~y, xay dvng va philt tri~n n~n van hoa Vi~t Nam tientiSn, d~m da ban s~c dan tQCla mQt Sl,fnghi~p 1611 eua t()an Dang,toan dan ta. Day la mQt qua trinh phfuI dau lien tl,lcva lau dai, doihoi phai thuang xuyen t6ng kSt thl,l'Cti~n, phat tri~n ly lu~, kipthai d~ ra nb;ifng nhi~m V\l va giai phap thich hQ'p nh~IIl nangcao chat lugilg cua n~n van hoa, lam cho van hoa thl,l'c8l,l'la n~ntang tinh thAn cua xa hQi, vira la m\lc tieu vira ladQng ll,fc d~thuc dAySl,l'phat tri~n kinh tS - xa hQi.

1. Dang C<)ngsan Vi~t Nam: Van ki¢n tJ~i h(Ji iJ~i biiu toem quile Jim thir X;Sdd, tr.214.

LOI SONGTO' cAcH NHINCUA KHOA VAN H6A HQC XA HQI

GS.TS. HoANG VINH

1.V~khtli ni~m lai sang

l.i. Thu{it ngir fa; sang trong fjch sir each m(lng mruc ta

Truac khi ban v~ nQi dung cua khai ni~m 16i s6ng c~n timhi~u vai net v~ qua trinh ra dai cua no trong lich sir cach ml;1ngnuac ta.

Sau Cach me;tngThang Tam nam 1945, Chu tich H6 Chi Minhdad~ ra phong tnlo thl,l'chi~n "Dai s6ng mai" trong can be>vanhan dan. Da co ca mQt ca khuc danh cho cUQcv~ dQng nay.Chu tich H6 Chi Minh con neu khAu hi~J cho phong trao, Nguainoi: "C~n, Ki~m, Liem, Chinh 1a n~n tang cua DiYi s6ng m6i,n~n tang cua Thi iJua cii qu6c" J •

Nhu v~y, b6n ehuAn ml!c cua d~o due each ml;1ngda tra thanhm\lC tieu tu du5ng tu tuOng, dl;1odue va 16i s6ng cua can bQ vanhan dan ta thai ky nay.

Vao nhUng nam 60 cua the ky XX, tiSp thu nghi~p V\l congtac van hoa tir Lien Xo, cUQcv~ dQng thl,l'chi~n "Dm s6ng mai"du<)'cd6i thanh eong tae xay dvng nSp s6ng mai. a dp qu6c gia

Phfm tren chung toi dil trinh bay tilC dvng tich qrc cua 15is5ng. Tuy nhien, 15i s5ng cung c6 th~ c6 nhUng bi~u hi~n tieuCl]'C.Do 15i s5ng bao g6m cac th~ ch~ c6 chuc nang duy tri Sl]'bnd!nh xa hoi, baD luu cac khuon m~u hanh vi dil thanh truy~nth5ng, cho nen bo ph~n cua the ch~ c6 xu hu6ng bao thu va d~tra nen xa cirng tru6'e nhUng dbi thay cua xil hOi. Tinh ch~t xacirng cua the ch~ e6 thS gay tra ngc;Licho nhUng sang tc;Loeua caeca nhan, b6'i, moi hanh vi sang tc;Lod~u vi phc;Lmthe ch~. f)i~u naydoi h6i Sl]'thAm dinh dung dim cua cae nha quan ly, phai phanbi~t du<)'cnhfrng hanh dong "sang tc;Lodich thl]'c" vai nhfrng"ngvy tc;Lo"d~ c6 SlJxu ly thich dang.

Khi bo ph~n the ch~ trong 15i s5ng bi thai dc;Livugt qua, cackhuon m~u hanh vi cua n6 dil tra nen gia c6i va tra thanh v~tdm d5i vai ti~n bi) xil hi)i, thi nhi~m vv buc thi@td~t ra la phaiti~n hanh cai each xil hoi, thlJc ch~t la thay dbi the ch@trang 15is5ng xil hOi.

vAN HOA VAPHAT TRIENA." """ A

KINH TE - XA HQIPGS.TS. NGUYEN DUY BAC

Nh?nlMc vi: ;'iin hoa trong giai dO\lll hi~n nay chinh. lanh~n thuc ve moi quan h~ gifta van h6a va ph<it tri~nnh~m g~n tang tru6'ng kinh t@vai phM trien van h6a va

con nguai.

1. Quan ni~m v~ van hoa

Van h6a tu lau dil tra thanh d6i tUQTIgquan tam eua nhanlOc;Li.Vao nhfrng th~p ky cu6i cua th~ ky XX d~n nay, do xaed!nh ra han vai tro cua van h6a d5i vai SlJphat tri~n kinh t@-xil hoi, nen vi~c nghien cuu van h6a dil duac ti~n hanh c6 heth6ng va ngay cang sau s~c han. HOi nghi bo truang van h6~cac nuac Cong d6ng chung chau Au (1981) coi: "Van hoa latimg s6 nhfmg hOr;lta(mg va nhfmg giao luu cila con nguo-i ailstmg tr;lora va aang sang tr;lOra cho rnrt xil hri nhfmg lien h?aijc bi?t nhu lien h? gifra con nguo-i v6'i thien nhien, con nguo-ivO'i chilnglor;li (xil hi)i - TG), aim 6ng va aan ba, gifra connguo-i va bim than no". ong Mbow (Nguyen Tbng Giam d5cUNESCO) cho r~ng: "Van hoa la yiu t6 cO"bim cila sirc s6ngInrt dan t(Jc, no t6ng h9'P nhfrng hogt dong sang tr;lOcila rn(JtIan trc, nhfrng phuO"ng thuc sim xudt va sa hfru, nhfrng cila::ai v4t chdt, nhi1:ng hlnh thai t6 chuc, nhfrng tin nguong va

nhfmg dau kh6, nhfmg Slf nghi~p dcing lam va nhfrng giai tri,nhftng uae ma va khat vQng".Ngay 21-1-1988, trong tuyen b6phat dQng "Thfjp kY thi giai phat triJn van hoa", ong F.Mayor(Nguyen T6ng Giam d6c UNESCO) neu ra: "Van hoa la t6ngthJ s6ng tl(mg cae hOflt d(mg sang tflo (eua ea nhiin va caee6ng d6ng - TG) trong qua khu va trong hi~n tfli. Qua cae thikY hOfltd(mg sang tflo dy dii hinh thanh nen h~ th6ng cae giatri, cae truyJn th6ng va thi hiiu - nhfrngyiu t6 xae dinh dijetinh rieng eua m6i dan t6e"I.

VS kMi ni~m van h6a, ngay tir nhfmg nam 1942 - 1943, Chutich H5 Chi Minh da xac dinh: "Vi Ie sinh t6n ding nhu mT,Jedieh eua eu6e s6ng, loai nguiYimai sang tflo va phat minh rangon ngft, ehft vii!, dflo due, phap lugt, khoa h(Je,ton giao, vanh(Je,ngh~ thugt, nhftng eong eT,Jeho sinh hOflt hang ngay vtan, mije, 6' va cae phuang thue sir dT,Jng.Toan b6 nhftng sangtflo va phat minh do tue la van hoa. Van hoa la t6ng h9'PeuamQiphuang thue sinh hOfltcimg vai biJu hi~n cua no ma loainguiYidii san sinh ra nhlim thieh ung vai nhu edu diYis6ng vaddi h6i e/ta Slf sinh t6n''2.Va tir nhUng than? nam dftu sau Cachm1;1ngThang Tam nam 1945, Chu tich Ho Chi Minh da chutwang: "Van hoa phai soi duirng eho qu6e diin di", van h6aphai d6ng vai tro quan trQng trong phat trien t§.t ca cac m?t cuadoi"sfmg xa hQi (Him ly, luan ly, chinh tri, kinh tS, xa hQi...).

KSt qua nghien Clm cua chuong trinh khoa hQc dp Nhanu6'c KX.06 (giai d01;lll1991 - 1995) da trinh bay khai ni~mvan h6a mQt cach t6ng quat: "Van hoa la toan b6 nhirng gM trido con nguiYi sang tflOra trong qua trinh Itch sir bling lao

1.Uy ban qu6c gia v6 Th~p ky qu6c t~ phat tri~n van hoa: Th{lp IcYthi gi6'iphat triJn van hOa, B9 Van h6a - ThOng tin va Th~ thao, Ha NQi, 1992, tr.23.2. H6 Chi Minh: Toim tgp, Sdd, 1.3, tr.431.

d6ng cua minh tren ea hai lfnh VifCsan xuat vgt chat va sanxudt tinh thdn ".

Nghi quy~t Trung uong nam kh6a VIII (1998) cua Dang ailkh~g dinh: "Van hoa la ntn tang tinh thdn eua xii h6i, vita lamT,Jetieu, vita la d6ng IlfCthue day SlJ phat triJn kinh d-xiih6i"I. Nghi quySt Trung uong nam kh6a VIII cling xac dinhnhfmg bQ ph~ cO"ban nhftt cftu thanh nSn tang tinh thftn cua xahQi la: Tu tu6ng, d1;10duc, l6i s6ng; giao dl)c - dao t1;1ova khoahQc - cong ngh~; van hQc ngh~ thu?t; thong tin d1;1ichung, giaoluu van h6a; the chS va thiSt chS van h6a.

Nhu V?y, vS ban chftt, cac khai ni~m van h6a du9'c dua radSu xem van hoa nhu hi~n tU9'ngeao quy nhdt cua ban chdtcon nguiYi g~n li~n v6'i cac sang t1;1ova phat minh cua connguoi, g~n li~n v6'i cac gia tri V?t chftt va tinh thftn do connguo-i t1;1ora.

2. Quan ni~m vS pilat tri~n

Trong ngon ngfr, dQng tir phat triin dung de chi S1)'biSn d6iho?c lam cho bi~n d6i tir it d~n nhi~u, tir ht;p dSn rQng, tir thftpdSn cao ... cua s1)'V?t hi~n tuqng. Phat trien - trong tu cach mQtkhai ni~m khoa hQc, c6 tinh khai quat v~ S1)'v?n dQng biSn d6icua xa hQi, luc dftu xuftt hi~n trong Hnh Vl)'Ckinh t~ hQc, khinghien cUu mQt bu6'c tiSn cua xa hQi v~ m?t V?t chftt. a phuongTay, nhi8u nha kinh tS hQc da c6 g~ng xay dl)'llg nhfmg nQi dungchu ySu cua khai ni~m phat trien nhu Keynes, Berry, Lacoste ...D?c bi~t cac ly thuySt v~ phat tri~n cua Narkse (thuySt phat tri~ncan bfmg), cua Kodan (thuy~t cai hich Ian), cua Rostow (thuySt

1. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n H9i nghi Idn thit nam Ban chdp himhTrung U"(Yflgkh6a VIII, Nxb. Chinh trj qu6c gia, Hit NQi, 1998, tr.55.

cae giai do<;mph<ittri~n) chu y~u nhc1nm?nh t6i m~t kinh t~, coikinh t~ nhu dQnghJc quan trQngnh~t cua ph<ittri~n. Trong s6mlY n6i len la ly thuy~t cua Rostow, ong cho r~ng xa hQi loainguai cung nhu m6i qu6c gia tnli qua nam giai dOC;ln:Xa hQ1truy~n th6ng - chufulbi c~t canh - cfrtcanh - hu6ng t6i Sl!chinmu6i v~ kinh t~ ":.giai do?n cu6i. Ly thuy~t tren co th~ thichhQ'pv6i mQt qu6c gia nao do, song ly thuy~t cua Rostow xctdSn cung v&nhu6ng ph<ittri~n theo "quySt dinh lu~n kinh t~".Nhfrng ly thuySt ph<ittri~n, cac khai ni~m "tang t6c", "c~t canh"trong mQtthai gian dai chu ySu dga tren cac tieu chi kinh t~,nhu san ph~m tieu thl) (suc mua) tinh thee d~u nguai (PPP),t6ng san ph~m trong nu6c (GDP), t6ng san ph~m qu6c gia(GNP), muc thu nh~p binh quan tinh theo d~u nguai (s6USDlnguai/nam) v.v..

Quy t§t ca sg phat tri~n v~ cac con s6 l?nh lung cua cac tieuchi kinh t~, khang it nu6c da c5 grmgdfiymuc tang tw6ng xiihQichi thee sg gia tang cua muc tang tru6ng % GDP/nam, mucthu nh~pbinh quan d~unguai/nam. S5 luqng s~t tbep, xi mang,s6 lm;mgII vi, 0 to v.v.. Nguai ta hy vQngnhftng con s5 nay lab~ng chung v~ ph<ittri~n. D6i v6i hQnhung ySu t6 phi kinh tShay nhfrng gia tri tinh th~n tr6 nen l?c lOngtru6c sg dua chen,c?nh tranh kinh t~ gay g~t.

D6ng nh§t tang tw6ng kinh tS v6i phat tri~n, xem tangtwang kinh tS tg no se giai quy~t t§t ca cac vfin d~ van hoa, xahQiva m6i twang thi t§t ySu se d&ndSn tinh tr?ng la:

- Tang twang kinh t~ nhung vi~c lam ngay cang giam di.MQtty l~ dang k~ 19cluqng lao dQngma ph~n 16nIa thanh nienwi vao canh thfit nghi~p.

- Tang tru6ng kinh t~ nhung phan hoa giau ngheo va bihcang xa hQingay cang sau s~c.

_ Tang tru6ng kinh t~ nhung da s5 dan chung kh6ng coquy~n lam chu, hQbi lung do?n cua cac th~ 19c d6ng ti~n.

_Tang tru6ng kinh t~ nhung suy thoai v~ van hoa, d?o QUc.Su du thua v~ cua cMv~t ch~t a khang it nguai thuang di kernv(Yisg suy rhoai nghiem trQngv~ 15is6ng, d?o duc, nhan ph~m,tinh nguai ...

_Tang truang kinh tSnhung mai twang a nhi~m, tai nguyencan kiet, sg can b~ng sinh thai bi pha va, d&ndSn nguy cO'cua~9t C~QC"tg sat" toan c~u...

- Tang twang kinh t~ nhung ti~m Annguy cO'm§t 6n dinh v~chinh trioxa hQi...

Dr nhien khang ai phu nh~n vai tro la cO's6, ti~n d~, la di~ukien cho phat tri~n cua tang twang kinh tS. Nhung tang truangki~h t~ phai nh~m phl)c vl,lml)c tieu ph<ittri~n xa hQi,ph<ittri~ncon nguai ... Tang twang kinh tS phai g~n v6i ti,~nbQva,cangb~ng xa hQi.N~u chi ch?y theo chu nghia kinh te dO'll,thuanthisg tang tru6ng kinh t~ la vo nghia, co h?i va thgc chat la phanph<ittri~n.

Va cu5i cung thi nhung say me kinh t~ cung d~n luc phaiduac xem xet l?i, cac nha chinh tri va kinh tS hQc b~t d~u chuy t&icac khia C?nh "ngoai kinh t~" hay nhung y~u t6 van hoatinh th~ v6n tru6c d6 kh6ng duQ'cquan tam. Khai ni~m ph<ittri~n khang th~ dUng l?i trong ph?m vi kinh tS, n6 phai dUQ'~ma r9ng nQi ham. T6 chuc UNESCO da dua r~ quan ni~m v~ph<ittri~n: "Khili ni¢m phat tridn phai baa gom cac nhdn tokinh ti va xii hri, ding nhu cac gia trt aqo duc va win hoa, quydtnh Slf nay na va phdm gia can ngu&i trong xii hri. N~u nhucan nguai fa ngu6n f1!ccua phat tri~n, n~u nhu can ngu&i vimfa tac nhdn fqi vim fa ngu&i aU(Jchuang, thi con ngu&iphaidU(Jccoi chu y~u n.hu fa S1!bi¢n minh va fa mlJc aich cua S~

phat tri~n"l. N~u V?y, phat tri~n la m(Jt buac tiin tuang daitoem di?n ~a dong b(J cua m(Jt c(Jng d{mg, qu6c gia trong m(Jtthili kj; nhiit dinh cua dili sang kinh d, ch£nh tri, xii hoi va winhoa ti~h !hd~.Phat tri~n phai bao ham ca Sll ~ang t~u6ng v@ki~ te ga~ W~nv6'i bao dam ti~n bQ va cong bdng xa hQi, phcittrien dai song van hoa tinh th~n lanh ml;1nh,phong phil cua connguai, bao v~ moi truang sinh thai.

Tach phcit tri~n kh6i van hoa, chl;1Ytheo mo hinh "xa hoi tieuth~" la ng~ Cl,l!cua phcit trien. Khongthe coi m9t xa h9i Ii phattrien vai loi song ~a dOI;1,dl;1Oduc, nhan ph~m, tinh nguai ... bicha dl;1p.Khong the coi la con nguai phcit tri~n hai hoa vai ki~us6ng thgc dl,lng chi bi~t co hi~n tl;1i,chi bi8t huang thl,l chl;1Ytheo l~c thil ma khong co hoM bao, uac ma v~ tuang lai vaquay lung l~i vai qua khu.

Tir h?u qua cua vi~c tach rai van hoa kh6i phat tri~n, connguai thuc ti~h, luong tri va tri tu~ phan ung gay g~t tru6'chuang di~ai lam. Khong th~ d~ cho "cai toi cong ngh~" l~n at"~ai toi ~ ~l)i" lam "ca nhan con nguai m~t di sg tiep xilc vaito tien,truyen th6ng, cac truy~n ky, huy~n tho~i" (Pinto). Nhan10l;1itien bl) ml;1nhme phe phein vi~c coi nh~ nhan t6 van hoatrong phat tr~Sn. Tren cac chau Il,lCAu, A, Phi, My Latinh ...quan ni~m ve "nhUng kich t~c van hoa cua phcit triSn" dll vadang dugc nh~n ml;1nhtrong chi€n lugc phcit triSn qu6c gia vav~i tro cua van hoa d6i vai phat triSn dang tra thAnh m9t v~nde cua thai d~i.

1. Dan theo: Nguy~n H6ng Phong: MQt s6 c6ng trinh nghien ciu khoa hocxii hQi va nhtin van, Van h6a va phiLt tri€n, Nxb. Khoa hoc xii hOi H' N:'2005 3

. ., a 01,,1. , tr.390. .

3. Vai tro cua van hoa aBi vOi s1! phat tri~n kinh t~- xii hQi

Tir nhil'ng bai hQc "cay d~ng" cua sg tach rai van hoa vaphat triSn, coi phcit tri~n chi don thu~n Ia tang tnr6ng kinh t~

" ,Lien Hgp quoc va UNESCO (To chuc Van hoa khoa hQc giaodl,lccua Lien Hgp qu6c) da chinh thuc phcit dl)ng Th?p ky qu6ct8 phat trien van hoa (1988-1997) vai 4 ml,lCtieu 16'n:

+ Thira nh~n vi tri cua van hoa trong phat trien, tim ra mQiphuong thuc co th~ co cho sg hoa hgp giil'a san xu~t va sang tl;10va dS kinh t8 co th~ b~t r@trong van hoa.

+ Kh~ng dinh va lam phong phil ban s~c van hoa Ccua caccl)ng d6ng, dan tl)c).

:.;-Ma rl)ng sg tham gia vao dai s6ng van hoa cua cac canhan va cl)ng d6ng.

+ f)~y m~ hgp tac van hoa qu6c t8.Trong dip nay ong T6ng Thu ky Lien Hgp qu6c P.DecueIIar

neu ra: "Th(lp kj; nay se keu gQi c(Jng d6ng quac d tqo ranhfrng hinh mau phat tri~n ma khong chi dan thudn phat tri~nkinh dma con phai tinh din tam quan trQng cua con nguili vainhfi:ng di san, khat vQng va trong timg th~ cac gia trj v(lt chat,tinh than; ca nhiin va xii h(Ji cua minh. .. Phat tri~n, tat nhienco nghfa la S1! thay d6i ( ..) dau tien va tren hit, S1! thay d6iphai dem lqi cu(Jc sang ph6n vinh va co chat lU(J'ng,du(J'c maic(Jng d6ng chap nh(ln"l. Con ong T6ng Giam d6c UNESCO,F.Mayor nh~n m~nh: "Kinh nghi?m cua hai th(lp kj; qua chothay riing trong mQi xii h(Ji ngay nay, bat lu(ln a trinh d(Jphilttri~n kinh dn~o hoijc theo xu huang chinh trj nao, van hoa va

1. Oy ban qu6c gia v~ TMp ky qu6c t~ phat tri~n van h6a: Th(lp kj; tM gi6'iphiLt tri€n van h6a, Sdd, tr.21.

phat trdn la hai m(lt gdn Ii~n vai nhau (..). Hi nuae nao tu· dLI!ra eho minh ml!~ lieu phat tri€n kinh Ii ma tach r6'i moi tr~{&r;gvan h6a t~i nhat tlinh se xay ra nhiJ:ng mdt din d6i nghiemtr9ng ~a ve m(lt kin~ d ltin van h6a va a€m nang sang tC;lOCIIC!

nuae ay se bi suy yeu rdt nhi€u. M(Jt S1;fphat trdn ehan ehinhtloi h6i phai sit:dl;lng m(Jt each t6i uu nhdn lue va vat lue clfam6i c(Jng tl6ng. Vi vt;iyph an tich din cimg, edc tr9n~ td~, C(IC

tI(Jng ll!'e va cac ml!e tlieh cita phat trdn phai tluc;rctim trongv~n h6a (..). Tit',nay tra tli win h6a edn coi minh la m(Jt ngu(jnbo sung tr1;fetiep cho ph at tri€n va nguc;rcl(li phat trdn ceinthim nht;invan hoa giiJ:m(Jt vi tri trung tam, m(Jt vai tro tli~u tiitxii h(Ji. l?oi h6i buc thiit dy khong chi tI(lt ra t(li cac nuac dangphat trien (..). Doi h6i dy cung duc;rctI(lt ra ngay cang mc7nhIi?t t(li cac nuac cong nghi?p (..). Doi h6i blre thid! dy cud;cimg tluc;red(lt ra trong quan h? giiJ:acae qu6c gia va cae khuV1;fC... "1.

Trong su6t qmitrinh liinh d~o cach m~ng, Dang C9ng sanVi~t Nam luon kh~ng dinh vi tri va vai tr6 to 16n cua van hoatrong qua;trinh d~u tranh giai ph6ng dan t9c, bao v~ T6 gU6cva xay ding chu nghla xii h9i. Theo yeu du va nhiem vu cu th~c~a tung giai d~~n cach m~ng, Dang ta chu trucy~g phat'huyden muc cao nhat vai tr6 va tac dl)ng cua van h6a, cua d9i ngunhfrng nguai ho~t d9ng van h6a. Chu tich HE>Chi Minh kh~ngdin~: "Van h6a ngh? thu(tt cung1Q m(Jt m{jt trt;in.Anh chi em leIchien sz tren m(lt trt;indy ( ..) eung nhu cae ehidn sf khac, chidnsf ~gh~ thut;it co nhi?m Vl! ( ..) phl!ng S1;fkhang chidn, phl!ng Sl!'To quoc, phl!ng Sl! nhdn ddn"2.

I. Uy ba,n qu6c gia v§ Th(ip ky qu6c t~ phat tri@nvan h6a: Th{tp kf; tM gi6"iphlit trien van hoa, Sad, tr.23.2. H6 Chi Minh: Tocm t{tp, Sad, 1.6, tr.368.

D~i h9i Dang toan qu6c liln thu VI (1986) dil ma ra congcuoc d6i mai toan di~n d~t nuac. Cling vai SlJd6i mai v~ m~ttu dUY,nh~t la tu duy kinh t~, trong nhfrng nam giln day, Bangta dii c6 nhfrng tim t6i, d6i mai si'm s~c trong tu duy v~ vanhoa, kh~rig dinh sau s~c han nua vai tr6 va tac d\lng cua vanhoa trong cong cu9c xay dlJng d~t nuac trong thai ky qua dQti~n len chu nghla xii h9i. Nghi quy~t 05 cua B9 Chinh tri kh6aVI (12-1987) v~ d6i mai va nang cao trinh d9 lanh d~o, quanly van hQc, ngh~ thu:;it va van h6a phM tri@nlen m9t buac maidil xac dinh van h6a la: "B(Jpht;in tr9ng yiu eita cach mq.ng ill'tu&ng va van hoa, la tl(Jng ll!e mc;mhme, tl6ng th&i la m~IClieutrong S1;fnghi?p xdy dl!ng chit nghza xCih(Ji". Ti~p tl)C nhfrnggmin di@m cua D~i h9i VI, Van ki~n D~i h9i lfrn thu VII aiinh~n m~nh dm coi trQng d9ng IlJc kinh t~ va d9ng h,rc tinh thfrncua SlJphM tri@n: "Kit hc;rptI(Jng 11;fckinh Ii vai tl(Jng l1;fctinhthdn th1;fchi¢n hai hoa lc;riich ea nhdn, t(tp thi va xCih(Ji,phathuy long yeu nuae va tl!' hao ddn t(Je, truy~n th6ng each m(lngva khang chidn, y chi tl!' ll!c tl! eu6'ng, cdn ki?m xdy d1:lngddtnuae, t(lOra phong trao qudn chung phdn tldu vi ml!e tieu ddngiau nuac m(lnh"l.

Nghi quy~t HQi nghi lfrn thu tu Ban Ch~p hanh Trung ucyngDang kh6a VII (1993) neu r5: "Van hoa la n€n tang tinh thimcita xCih(Ji, m(Jt tI(Jng 11;fcthue tJriyS1;fphat triin kinh Ii - xiih(>i.D6ng th6'i la ml!C tieu eita chit nghza xCih(Ji". Day la SlJnh:;inthuc sau s~c cua Dang ta v~ van hoa va phM triSn, la bUGCphat tri~n mai trong quan di~m cua Dang ta v~ vai tr6 to lan,sau s~c clia van hoa trong phat tri~n. Day la SlJnang d9ng cuanh:;in thuc, trong vi~c n~m b~t cac v~n d~ thai d~i, cung la SlJxac dinh chinh xac dinh huang phat tri~n van hoa, kinh t~ va

I. Dang C(\ng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dgi h(Jiagi bidu toim qu6c Ian tMe VII,Nxb. St.)'th(it, Ha N(\i,'1991, tr.61.

xii hQi a Vi~t Nam theo hQc thuy~t Mac - Lenin va tu tu6ng H6Chi Minh. Bao cao t~i phien khai m~c ky hQP thir 10 cua Qu6chQi kh6a VIII (10-12-1991), khi d~ c~p d@nquan h~ van h6a vaphcit tri~n a Vi~t Nam, C6 Thu tu6'ng Vo Van Ki~t neu ro:"Chuy€n sang nJn kinh d thi truang trong diJu ki?n xii h(Ji,con nguiYi va tri tu? n6i chung tra thanh nhan t6 quy€t dinhphat tri€n, chung ta khJng dinh dut khoat yeu cdu bao V? phattridn van h6a wYi nh4n thuc ddy du rl:mg: Kinh d va van h6agdn b6 v6"inhau hit suc ch(lt che. Kinh d kh6ng tlf minh phattri€n niu thiiu nJn tang van h6a va van h6a kh6ng phai fa sanphdm th1,la(Jng cua kinh tl Phat tri€n tren ca sa ph at tri€n haihoa kinh d va van h6a, za Slfphat tri€n nang d(Jng co hi?u quava vfmg chdc"]. Y ki~n sau s~c tren day la mQt Sl,TCl,lthS h6anhung quan diSm cua Dang va Nha nu6'c ta v~ van h6a va phcittri~n, th~t Sl,Tla cach ti~p c~n c6 tinh cach m;;tng d6i v6'i Sl,Tnghi~p phat triSn d~t nu6'c. '

N ghi quy~t HQi nghi l~n thir nam Ban Ch~p hanh Trunguong kh6a v~n(1998) ti@ptl,lCkhing dinh: "Van h6a fa nJntang tinh thaft cua xii h(Ji, vita la m1,lctieu vita fa d(Jng flfc thucddy S1!phat 'tri€n kinh d - xii h(Ji ( ..). Xay dlfng va ph at tridnkinh d phai" nhlim m1,lClieu van h6a, vi xii h(Ji c6ng bling vanminh, con nguiJi phat tri€n toan di?n. Van h6a fa kit qua cuakinh td a6ng thai fa d(Jng hcc cua S1!phat tri€n kinh d cac nhant6 van h6a phai gdn kit chi;itche v6"idai s6ng va hot;lt a(Jng xiih(Ji tren mQiphuang di¢n chinh tri, kinh d, xii h(Ji, fu4t phap,kj; cuang. .. bdn thanh ngu6n 11!cn(Ji sinh quan trQng nhdt cuaphat tridn''2. Khong dung l~i a vi~c nh~n m~nh t~m quan trQng

1. Dful theo bao Nhdn Dan, ngay 11-2-1991.2. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n H(Jinghj ltin thir niim Ban Chap hi:mhTrung urmg kh6a VIII, Nxb. Chfnh tri qu6c gia, Ha NQi, 1998, tr.55.

va vai tre to IOn cua van h6a d6i v6'i sg phM tri~n, K~t lu~n HQinghi l~n thir 10 Ban Ch~p hanh Trung mmg kh6a IX (2004) diixac l~p vi tri cua van h6a la mQt trong 3 bQ ph~n hqp thanh Sl,Tphat triSn b~n vtrng, toan di~n cua d~t nu6'c: "Bao ticim Sl,l:gdnkit gifia nht?m V1,lphat triin kinh d fa trung tam, xay dl,l:ngchinh d6n Dang fa then ch6t v6"i kh6ng ngitng nang cao vanh6a - nJn tang'tinh than cua xii h(Ji, tt;lOnen Sl,l:phat tri€n d6ngb(Jcua ba llnh Vl,l:Ctren chinh fa diJu ki?n quyit dinh bao damcho Slf phat tri€n toan di?n va bJn vfing cua ddt nu6"c".

Nhu v~y, van h6a kh6ng dung ngoai ph at tri€n. Van h6anlim ben trong (Ia nhdn t6 n(Ji sinh) vita fa m1,lclieu, vita lad(Jng IlfC va za h¢ diJu tdt cua Slf phat tri€n kinh d - xii h(Ji.

3.1. Van hoa la mlJ.c tieu cua SlJ.'phat tri€n kinh ti -xii hpi

Trong nhi~u th~p ky qua, khong it ngu6'i dii quan ni~m tangtru6ng kinh t~ la ml,lCtieu duy nhfrt cua phat tri~n. D6 la mQtquan ni~m sai lk. C~n thay d6i mQt cach cO'ban quan ni~m v~ml,lc tieu phcit tri~n. Xet d@ncling illl,lCtieu d6 phai la van h6a,la nang cao chfrt luqng cUQcs6ng cua con nguai, bao dam saDcho k~t hqp hai hea giua d6'i s6ng v~t chfrt va d6'i s6ng tinhth~n, giua mirc s6ng cao va 16i s6ng dyp, khong chi cho mQt s6it nguai ma cho d;;tida s6, khong chi cho th~ h~ hi~n nay macon cho cac th~ h~ mai sau.

La ml,lc tieu cua phcit triSn, van h6a th~ hi~n "trinh dQ duQ'cvun tr6ng" ngay cang d~y du; ngay cang toan di~n cua connguM v~ thS ll,Tc,tri 19c va nhan cach dS m6i nguai (va cQngd6ng xii hQi) duQ'c huang mQt cUQc s6ng ngay cang ti~n bQ,clan chu, van minh hO'n. Va nhu v~y ml,lc tieu cua phat tri~nphai duQ'c nhin nh~n nhu la mQt ti~n trinh giai ph6ng connguai, phat huy ngu6n h,rc con ngu6'i. Quan ni~m v~ ml,lc tieuphcit triSn nhu v~y phu hqp v6'i khat vQng lau dai cua nhan 10~ic~n lao. D6 cling la'ly tu6ng, la ml,lc dfch phfrn dfru cua Dang,

Trong nhfrng th€ ky truac, d~ ph<it tri€n kinh t~ nguai tanh~n mc;mhvi~c khai thac cac y~u t6 lac dQng va d~t dai. AdamSmith n6i: "D~t la my, lac dQng la chaff, n€u bi€t k€t hQ'P laodQng va d~t dai thi cua e<:iise sinh soi miy n&. D€n thai ky cachm~mg cong .nghi~p (cO' khi) thi lao dQng, v6n, ky thu~t vaphuong phap quan ly duQ'c coi la nhfrng y~u t6 chu ch6t cuatang truO'ng kinh t~. Chinh trong thai ky nay, phuO'ng phapTaylo da ra dai. Theo phuO'ng phap nay nguai ta phan chia quatrinh lam ra mQt dO'nvi san phfun thanh hang tram hang ngancong doe;tnva thao tac khac nhau. S\I gia tang g~p bQi nang su~tlao dQng d\Ia tren S\Iphan cong chuyen mon h6a cao dQ g~n vaiky thu~t cO'khi, mQt m~t da t~o ra them nhiSu lQ'inhu~ cho chutu ban nhung m~t khac le;tilam cho dong dao cong nhan lamthue trO' nen que qu~t, bi bi€n thanh v~t ph\! thuQc vao maym6c, th~m chi tr& thanh "bQ ph~n cua cac may m6c".

N gay nay, trong diSu ki~n cua cUQccach me;tngkhoa hQc vacong ngh~ hi~n de;ti,y€u t6 quy~t dinh cho S\I ph£it tri~n la tritu~, tri thuc, thong tin, la sang t~o va d5i mai khong ngirngnh~m t~o ra nhfrng gia trj v~t ch~t va tinh thAn ngay cang cao,dap ung nhu du da de;tngcua cac ca nhan va cQng d6ng. Vi~cdS cao y~u t6 thong tin va tri thuc da d~n d~n yeu c~u coi trQngch~t luqng va ngu6n l\Ic con nguai, yeu c~u phat huy ti~m nangsang te;to cua con nguoi

Trong thai d~i ngay nay, ngu6n g6c cua S\I giau c6 khongchi la tai nguyen thien nhien, v6n, ky thu~t ma ySu t6 ngaycang c6 y nghla quan trQng va quy~t dinh la ngu6n l\Ic connguai, la tiSm nang sang t~o cua con nguoi. TiSm l\IC sang t~onay n~m trong van h6a, trong tri tu~, de;toduc, tam h6n, nhancach, l6i 86ng, thi hi~u th§.m my, y chi, nghi l\Ic va S\I thanhthe;to,tai nang cua m6i ca nhan va ca cQng d6ng. Khong it nuacc6 nhiSu tai nguyen, thien nhien nhung bi nuac ngoai lfing

Nha nuac va nhan dan ta. M\lC tieu phAn dAu "Dan giau, nuacme;tnh,xa hQi cong b~ng, dan chu, van minh" la dinh huang xahQi chu ngh:Ia, d6ng thai cfing chinh la m\lc tieu cua van h6a,nSu hi~u theo ngh:Ia rQng nhAt cua khai ni~m nay.

Chiin lu(Yc 1m dtnh phat tridn kinh Ii, xii h(Jidin nam 2000duQ'c D~i hQi Dang kh6a VII thong qua da kh~ng dinh: "M{Jctieu va d(Jng 11!Cchinh cua S1! phat triin fa vi con nguai, docon nguai". Van ki~n D~i hQi Dang (kh6a IX) neu r6: "Tangtruong kinh Ii phai gc'inliJn v6i bao tlcim tiin b(Jva cong blingxii h(Jingay tron,g tung buac phat triin. Tang truong kinh Ii didol v6i philt trien van h6a va giao d{Jc,xay d1!ng nJn van h6aVi?t Nam tien tiin, agm aa ban sc'icdan t(Jc"J.

Nhu v~y, trong duang l6i xay d\Ing, phat tri~n d~t nuac vatrong cac chu truong, chinh sach cua Dang va Nha nuac, vanh6a dugc coi la m\lc tieu cao ca cua chu nghIa xa hQi, cua congnghi~p h6a, hi~n de;tih6a dAtnuac va ngay cang duQ'c th\Ic hi~nc6 hi~u qua han.

NhiSu nam qua, Dang va Nha nuac ta dat r~t cao nhiem vucham 10 dai s6ng v~t chAt va van h6a cua ~han dan, g~~ tangtruang kinh t~'vai th\Ic hi~n cang b~ng xa hQi va phat tri~n vanh6a. Chung ta da xac dinh phat tri~n kinh tS khong phai vi kinht~, vi 19i nhu~ c~a mQt 56 it nguai ma vi mvc dich xay d\IllgmQt xa hQi cang bang, dan chu, van minh, vi phat tri~n van h6ava S¥ phat tri~n toan di~n cua can nguoi.

2. Van hoa La ill)ng Llf'C cua phlit triJn

Van }l6a khol}g chi la m\lC tieu ma con la dQng l\Ic cua 8\IpMt trien kinh te - xa hQi. La dQng l\Ic cua phat tri~n, van h6agiM ph6ng va nhan len mQi tiSm nang sang t~iOcua can nguaitrong mQi lInh v¥c cua doi s6ng xa hQi.

]. Dang CQng san ,Vi~tNam: Van ki¢n Dt;li h(Ji Gt;libiiu toem qu6c 11mthir IX,Nxb. Chinh trj qu6c gia, Ha NQi, 200], tr.88.

doan cu6'p b6c nen ngheo d6i, treE l~i c6 nu6'c tai nguyen. " , ,thien nhien rat ngheo nhung kinh te l~i rat giau, xii hQi vanminh chinh 1anha coi trQng vi~c nang cao dan tri, dao t~o nhanh,rc, nhan tai, nghIa 1ar§.t coi trQng dQng h,rc van h6a trong Sl,fphat tri~n.

Dang ta coi van h{)a 1anSn tang tinh thftn cua xii hQi, chinh1a coi trQng ngu6n h,rc van h6a, dQng ll,fcvan h6a cua Sl,fphattri~n d~t nu6'c. Cac di san van h6a, cac gia tri van h6a 1angu6nv6n van h6a to 16'ncua Sl,fphat tri~n kinh t~ - xii hQi.

Mot chinh sach phat tri~n dung dim phai 1a lam cho mQi y~ut6 cfr~ thanh cua van h6a th~m sau VaGtrong toan bQ dai s6ngva ho~t dQng xii hQi, VaGt~t ca cac 11nhVl,fCva ho~t dQng sangtao cua con nguai: Van h6a trong san xu~t va kinh doanh, vanh6a trong quan 1y, van h6a trong giao ti~p, van h6a trong 16is6ng, van h6a trong sinh ho~t gia dinh, van h6a trong dai s6ngca nhan va trong dai s6ng xa hQi, van h6a trong giao 1uu vahqp tac qu6c t~ v.v..

N6i cachkhac, ham 1uqng tri tu~, ham 1uqng tri thuc, ham1uong van/h6a trong cac 11nhVl,fCho~t dQng cua dai s6ng conng~ai va xa hQi cang cao bao nhieu thi Sl,fphat triSn kinh t~ -xii hQi cang tra thanh hi~n thl,fc t6t d~p b~y nhieu.

Nhu v~y, khong phai chi c6 mQt chiSu kinh t~ "nuoi vanh6a", "bao cfrp" cho van h6a ma van h6a c6 thS va phai trathanh ngu6n dQng ll,fcm~nh me cho Sl,fphat tri~n. DiSu nay chuy~u 1a do Sl,fphat huy vai tro cua van h6a v6'i tu cach 1a nSntang tinh thftn cua xii hQi, ngu6n ll,fc nQi sinh quan trQng nh~tcua phat tri~n; dinh huang va lam nSn cho vi~c ll,fachQn va xacdinh mo hinh dung dftn cho Sl,fphat tri~n kinh t~ - xii hQi. Vav6'i thien chuc huang t6'i cai chan, thi~n, my, van h6a khai d~ytiSm nang sang t~o vo t~n cua ngu6n ll,fc con nguai, tu d6 ma

khai thac t6t nhM cac ngu6n ll,fc phat tri~n khac tu nQi ll,fc vacac ngu6n 1vc tu ben ngoai phl,lCV\l cho sv phat triSn.

3.3. Van hoa lil hf ili€u tiit cua phat triinVan hoa co kha nang phan anh vU'yt tm6rc, tien phong so

v6i cO'sa kinh t~, c6 kha nang soi duang cho sv phat tri~n kinht~ xii hQi. Vi v~y van h6a la h~ diSu ti~t cua Sl,fphat tri~n. CacbQ ph~n cfru ihanh cua van h6a nhu tu tuang, d~o duc, phap1u~t,khoa hQc... se phat huy m~t tich Cl,fC,h~n ch~ m~t tieu Cl,fCcua cac nhan t6 khach quan va chu quan, cac diSu ki~n bentrong va ben ngoai bao dam cho Sl,fphat triSn dugc hai hoa,din d6i, bSn vfing.

Trong nJn kinh ti thi truang, do Sl,ftac dQng cua cac quy1u~t'gia trj, cung cftu, c~nh tranh, Hnh nang dQng va chu dQngcua cac giai tftng xii hQi dugc phat huy, tri thong minh, 6c sangt~o, ky nang nghS nghi~p - nhfing y~u t6 quan trQng cua connguai dugc khuy~n khich, ton trQng. Nhung m~t khac cO' ch~thi truang cling d~ lam nay sinh t~ sung bai hang hoa, sung baid6ng tiSn, ch~y theo 16i s6ng thl,fc d\lng, ca nhan vi kY... gay h~id~n thuftn phong my t\lCcua dan tQc. Do d6, ben c~nh vi~c qulinly va diSu ti~t vI mo b~ng 1u~t phap va cac chinh sach kh::ic cuaNha nu6c, van h6a phai d6ng vai tro diSu ti~t xii hQi theohu6'ng thuc dfty m~t tich Cl,fC,h~n ch~ m~t tieu cvc cua cO'ch~thi truang, d~ phat tri~n nSn kinh ti thi truang i/inh huang xiih(Ji chu ngh'ia, win minh, hi?n ilt;li,1imh mc;mh.

Trong S1;f giao luu, ma cira vai hen ngoili, van h6a g6p phftntang cuang sv hiSu bi~t, ma rQng giao lUll hqp tac vS nhiSu m~tgifra cac qu6c gia, dan tQc tren cO'sa tOn trQng chu quySn, toanv~n 1anh th5, binh d~ng va cung c6 Igi. VS m~t kinh t~, vi~cthvc hi~n chinh sach ma cua dS tang cuang lien k~t lien doanhv6'i nu6'c ngoai la r~t cftn thi~t. Song mQi y~u t6 ngo~i sinh nhu

v5n, ky thu~t, c6ng ngh~, kinh nghi~m quan ly va thi tmangcua nu6c ngoai chi co th~ bi~n thanh dQng Ivc ben trong cua svphat tri~n khi chung du9'c v~n dVng phu h9'P v6i cac y~u t5 nQisinh ma tn;mg tam la con nguai Viet Nam mang truy~n th6ngvan hoa, d<;loduc, tam ly, 15i s5ng, tai nang sang t<;lOcua dan tQCViet Nam. B&ng ki~nthuc, kinh nghi~m va sv kh6n ngoan, vanhoa phili dong vai tro dinh hu6ng va diSu ti~t d~ ma rQng cachO<;ltd(>ngd5i ngo<;linh&m d~y nhanh S\I phat tri~n kinh t~ cuad~t nu6c va h(>inh~p v6i xu th~ khu vvc hoa, toan du hoa cuanSn kinh t~ th~ gi6i ma kh6ng bi 1~thu(>c mQt chiSu vao benngoai, kh6ng bi nguai ta 19'idVng bi~n minh thanh ke di 'layn~ng lai, thanh nai cung dp nguyen li~u va nhan c6ng re, thanhnai tieu thl,l hang hoa ~ thira va ti~p nh~n chuy~n giao nhungc6ng ngh~ l<;lch~u. VS m~t van hoa, vi~c ma rQng giao luu qu5ct~ cling d6ng thai chua dVng ca thai ca (thu~n 19'i)va nguy ca(thach thuc). Thai ca la khil nang ma rQng giao luu v6i th~gi6i, qua do nhfrng gia tri uu tu cua van hoa dan tQCco dip toasang ra ben Ilgoai, d6ng thai l<;lico th~ ti~p thu nhung tinh hoavan hoa cuinhan 10<;lid~ lam giau them van hoa dan tQCVi~tNam. Thach thuc la nguy ca danh m~t bfm s~c van hoa dan tQC,bi tan bi~n vao xu huang thuang m<;lihoa va nhfrng thi hi~ut~m thuang, din d~n tha hoa, bi~n ch~t va cu5i cung la m~t g5cvS van hoa - m~t dan t(>c.Do v~y, vi~c xdy dl;fng va phcit triinnin van h6a Vi?t Nam tien tiin, acjm aa bim siic ddn t(jc co khanang 'lira di~u ti~t sv phat tri~n kinh t~ 'lira di~u ti~t (di~uchinh) van hoa d~ vuQ't qua cac thach thuc va n~m l~y cac thaica vi sv phat tri~n nhanh, b~n 'lung cua d~t nu6c.

Trang vdn a€ baa V? m6i truang, vi Sl;fphcit triin bin vung,m(>tm~t van hoa phe phan 15i s5ng ch<;lytheo nhung 19'iich viky, nhfrng ham mu5n qua muc cua "xa h(>itieu thl,l", din d~nch6 lam c<;lnki~t tai nguyen thien nhien, gay 6 nhi~m m6i

truang sinh thai, de dQa sv s5ng con cua nhan 10<;li.M~t khal.-van hoa c6 vli va huang dfin cho mQt 16i s6ng hai hoa v6i m6itruang tv nhien, d1,Iatren ca sa su dl,lngh9'P Iy nhfrng ngu6n tainguyen thien nhien. huang d~n hinh thanh rnQt n~n van hoasinh thai.

Tinh nhan van va nen tang d<;loduc phai tra thanh y~u t6xuyen su6t vi~cbao v~ m6i truang sinh thai vi sv phat tri~n antoan va ben vfrng cua cac th~ h~ h6m nay va mai sau.

Nhu v~y, van hoa la nhan t6 nQi sinh cua ph<it tri~n, van hoavila la ml,lCtieu, vila la d(>ng 11,Icva la h~ dieu ti~t cua S1,Iphattri~n ben vfrng v6'i S1,Itang tm6'ng cao ve kinh t~, ve ca sa v~tch~t va c6ng ngh~ g~n v6'i bao dam ti~n bQ va c6ng b&ng xah(>i,phat tri~n van hoa va phat tri~n toan di~n con nguai.

Vi mvc tieu "Tat ca vi Sl;fphcit triin toim di?n va bin vimg,vi ddn giau, nuac m(;mh, xii h(ji cong bang, ddn chil, win minhtheo ainh huang xii h(ji chil nghia" doi h6i chung ta phai d~cbi~t quan tam d~n van hoa va phat triJn.

- C~n nang cao nh~n thuc dung d~n ve vi tri va vai tro d~cbi~t quan trQng cua van hoa d6i v6'i sv ph<it trien kinh t~ - xah(>icua delt nu6'c. Xay d1,Illgchuang trinh phat tri€n van hoa 6rnQi c~p d6ng b(> va tuang xung v6'i cac chuang trinh ph;11tri~n kinh t~ - xa h(>i, g~n ch~t v6'i cong tac xay d1,Illgva chinhd6n Dang.

- Nha nu6'c c~n d~u tu th6a dang cho Jinh V1,ICvan hoa (gi~odl,lc- dao t<;lO,khoa hQc cong ngh~, van hQc ngh~ thu~t, thongtin d<;lichung, giao lUll van hoa v6'i nu&c ngoai, thi~t ch~ vanhoa ...). Phai coi d~u tu cho van hoa la d~u tu cho phat tri~n, ddutu cho tuang lai cua dan t(>c.

- DAy m~nh xa h<}ihoa van hoa, lam cho mQi nguai Vi~tNam pheln delu vi dan giau, nu&c m~nh, xa h<}ic6ng b~ng, dan

chu va van minh, d~u tham gia xay dlJ11gva phat tri~n n~n vanhoa nu6c nha, trong do dQingii tri thuc dong vai tro quan trQng.

-Thuang xuyen d6i m6i phuO'ng thuc lanh d~o cua DanQtren Hnh V\fCvan hoa, tang cuang hi~u l\fc va hi~u qua tron~cong tac quan Iy van hoa vira dam hao dinh hu6ng chinh tricu~ Dang va Nha nu6c vila dam hao quy~n W do, dan chu c~nhan trong hOl;ltdQng van hoa v6i ml,lCdich dung d~n valimh m~nh.

~ MQ"!, SO YANiP'E V'E ~>

VAN HOA VA Pf(AT TRIEN..';' ThS. lE XUAN KIEU

- .~. c.;-.

Trong b,6i cimb qua trinh 1.080 ili....··hoa ngay can~ gia tang,kinh te va van hoa co the dUQ'~xemla hai nguon hre 16nnhfit quy dinh hanh vi cua c~nguai. M6i quan h~ gifra

kinh tS va van hoa cling nhu van.h6a~ phat trien khong chi thuhut S\fquan :am cua g,i6i~g?ieil c~a con e?a nhi~u chinhphu va eac to chuc quoe te. 0 nu6f;;..;:*ft,trong moi quan h~ nay,Dang CQngsan Vi~tNam cring;·kh-~inh, kinh tS phat tri~n lacO'sa d~ xay dlJ11gva phat trifurn.. hoa. D6ng thai, Dangta cling neu r5: "Van h6afa n~n tanglinh thdn eila xii h(ji, vitafa m¥e tieu vita fa a(jng hre thue .<i4sir phrit triJn kinh Ii - xiih(Ji "I., S\f phat tri@nkinh tS phai h~ t01 cai dung, cai ~6t,caid(fpde ph\lc Vl,lcon ngum, phl,lcV\lJmandan. M~tkhac, can khaithac van hoa nhu mN dQngIvc, nhu~iJQtngu6n Ivc d~ phat trien

" ,~.~? , ,kinh te. Bai viet se gi01thi~u mQtso quan diem ve m6i quan h~nay tren thS gi01hi~n nay. .~

- ::JI)••••1. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n H¢i nghi Ian 1M nam Ban chdp himhTrung uang Dang kh6q VJIl, Sdd, tr.55

~- " --,~;-~-..--,

thanh quySt tam chinh tri d~ nguai Hlnhd~o va quan ly VUQ'tquamoi kho khan gianh th~ng lQ'icu6i cling. NSu thiSu tinh carn,thisu ni~m tin va y chi, ch~c ch~ mQi c6ng vi~c se kho co th€th\Ic hi~n duQ'c.

Nhu v~y, trong thai ky h9i nh~p qu6c tS hi~n nay, nhfmg yeudu mm cua van hoa Hirthd<;to,van hoa quim ly d~t ra la nit to16n, cfu1phai duQ'cnghien Clm tir nhi~u khia c~nh khac nhau d€nang cao chfrt luqng lanh d~o, quan lY. Hi~u qua cu6i cling cUavan hoa lanh d~o, van hoa quan ly chinh la chfrt lUQ'ng. Chfrtluqng b~n vfmg cua van hoa lanh d~o, van hoa quan ly chinh lahuang vao m\lc tieu ph\lc V\l con nguffi, nang cao chfrt luqngcU9Cs6ng cua nhan dan, ch6ng cac bi~u hi~n phan van hoa vaphi van hoa lam 6 nhiem dai s6ng cua con nguai. Vi v~y, mQiho~t d9ng lanh d~o, qUlin ly kinh tS, chinh tri, van hoa, xa h9iphai d~t con nguffi, d~t nhan dan lao d9ng vao trQng tam cua quatrinh phcit tri~n, phfrn dfru d~ con nguffi th\Ic S\I la m\lc tieu, lad9ng l\Ic cua S\Iphcit tri~n. D€ lam duQ'c diSu do, nhfrt thiSt phaid~ cao vai trc C\la van hoa lanh d~o va quan lY. Hay noi cachkhac: lanh aqo .,~aquan If!phai b[mg van hoa, d\Ia vao van hoava vi vanhoa.Do chinh la hi~u qua chfrt luqng cua kiSu l\Ia chQnv~ Hinh d<;tova quan ly mang tinh nhan van - vi con nguai, vinhan dan, vi dan t9c va vi nhan lO<;titiSn b9. Chu tich H6 ChiMinh chinh la kit tinh cho van hoa lanh aqo, van hoa quan If!cua ddn toc trong thai tJc;tihi?n i1c;li.H9C t{jp t6m gucmg van hoalanh aqo, van hoa quan If! cua H6 Chi Minh, chung ta se rut raaU(lc nhi~u bai h9c co f! nghfa to Ion va sdu sac a6i vai cong taelanh aqo eua Dang, quan If!cua Nhil nuac trong thai kj; hoi nh(lpqu6c Ii hi?n nay.

Sl! L~NHa~o C9A aANG vA QUAN LVCUA NHA Nl1ac TREN liNH vue

VAN H6A .PGS.TS. PH~M DUY f>U'C

Du~g ~6i lanh d~o cua ~angA~ren lInh V\!Cvan ho.'a la m9tbQph<;tnhQ'Pthanh duong 101 chung cua cach m~ng Viet

~ ,Nam. Ngay tir khi rnoi thanh l~p, Dang ta da xac dinhv,an hoa ~am9t ,b9 p~~n quan trQng lien quan tr\Ic tiSp dSn c6ngtac tu tuong chlnh tq cua Dang va Dang phai truc tiep lanh dh' d ~ d . ao,

c I, ~o ~ay \Illg m~~tr~n q~an;,trQng nay. Trai qua m6i ch~~gd~ong ~cac~m<;tng,I?an~ ta da de ra nhfmg chu truong va chinhs.ach v~n ho.a C\l the pham phcit huy truy~n th6ng yeu nuac vatI~ t~an, d~1~o~n ~et dan t9~, t~o nen S\I dang thu~n cua nhand~~ de bao ;y va xay d~g dat nu~c. Trang S\I nghi~p d6i maihlyn nay, I?ang ta da khang dinh, nen van hoa ma chung ta xayd~g la, ?e~ va~ ho~ tien tiSn, d~m da bim s~c dan t9C. D6ngt~a~,phm g~ ket ch~t cM hon mla gifra nhi~m V\lphcit tri~n kinhte~la trung tam, xay ~\Illg Dang la then ch6t vai kh6ng ngirngnang c~o v~n hoa - nen tang tinh th~n cua xa h6i. Dam bah't t .~ d~ b . 0 su

P, a nen, ong 9 va toan di~n gifta ba lInh vue nay la di~u k' ~.d~ h' 'A;', . len_ep at tn~n be? vfmg dat nuoc. Gift vfmg va nang cao vai t~c

lanh, d~~ cua Dang, S1)'quan ly cua Nha. nuac la diSu kien tienquyet de chung ta xay d\l?g thanh cong n~n van hoa Vi~t Narn

tien ti~n, d~ da ban s~c dan t9c, g6p phftn th\Ic hi~n thanh cangS\Inghi~p d6i m6i vi ml,lcti~u dan giau, nu6c, m~, xii h9i cangb~ng, dan chu, van minh, tien bu6c vfing chac len chu nghla xah9i. Nh~ thuc r5 vai tro Ianh dl;lOcua Dang va S\I quan ly cuaNha nu6c tren 11nhV\ICvan h6a, duc rut nhfrng kinh nghi~mtrong cong tac Hinh dl;lO;ra qufm ly van h6a trong thai gian vimqua, xac dinh r5 phuong huang va giai phap nang cao nan,g l\ICIanh dl;lOcua Dang va quan ly cua Nha nu6c tren 11nhV1JChet sucquan trQng nay la cO'sa d€ chUng ta th~c hi~n t6t hon nfra cangtac lanh dl;lOva quan 1;' van h6a hi~n nay.

1. Tinh tit y~u khach quan V~ stT Hinh d~o cua Dang vaquan ly cua Nhil DU'O'C tren linh VlfC van hoa

a, Quan ni~m vJ Sl;! llinh i/fJ-O cua Bang va Sl;! quiin lj cuaNha nmJc tren link Vl;!C van hoa

Van h6a la m9t khai ni~m r9ng bao ham toan b9 cac gia tri v~tch~t va tinh thftn do con ngum sang tl;lora nh~m phl,lc Vl)ml,lcdich t6n tl;liva phat tri€n cua con nguoi Theo quan ni~m cuaDang ta duQ'c hirth thanh tit DJ cuong van hoa 1943, van hoabao g6m cac li)ili V1JCtrQng y~u cua dai s6ng tinh thk nhu tutu6ng, khoa hQc, ngh~ thu~t. D~n Nghi quy~t Trung uong Iftnthu nam kh6a VIII, khai ni~m van hoa duQ'cma r9ng ra bao quattoan bQ dai s6ng tinh thftn cua xa h9i, tit tu tu6ng, dl;lOduc, 16is6ng tm phlit tri€n giao dl,lc- dao tl;lo,khoa hQc cong ngh~, tit vanhQc ngM thu~t, thong tin dl;lichung, bao v~ va phat huy di sanvan h6a t6i xay dvng dai s6ng van h6a, n~p s6ng van h6a tronggia dinh va c9ng d6ng ...

S\I lanh dl;lOcua Dang tren 11nhV\ICvan hoa thong qua Mth6ng cac quan di€m, duang 16i, chinh sach phM tri€n van h6aduQ'cbi€u hi~n trong cac Van ki~n cua Dang tit Trung uong d~ncO' sa, d1[lcbi~t Ia cac Van ki~n Dl;li h9i, cac H9i nghi Trunguong, cac chi thi, Nghi quySt cua B9 Chinh tri va Ban Bi thu,

thong qua cong tac tu tu6ng, cong tac t6 chuc va cang tac ki€mtra cua Dang.

Cang tac quan ly cua Nha nu6c tren 11nhV\ICvan hoa duQ'cth\Ic hi~n thong qua M th6ng phap Iu~t, thong qua cang tac t6chuc b9 may quan 1;' va vi~c xay dvng cac thiSt chS va th€ ch~van hoa tit Trurig uong dSn cO'sa.

NSu nhu S\I lanh dl;lOcua Dang t~p trung VaGvi~c xay dlJ11gtu mang, quan di~m co tinh ch~t chi dl;lOnhfun xac dinh phuonghuang va nhi~m Vl)d€ xay dvng va phM tri~n van h6a, thi S\Iquan ly cua Nha nu6c t~p trung VaGvi~c th€ chS hoa S\I Ianh dl;lOcua Dang thanh lu~t phap va cac chinh sach Clfth€ d€ t6 chuc vaxay dvng van hoa.

b, Tinh tIit yiu vJ sl;! tanh ~ cila Bang va qulin lY coo Mil nuV'cCo sa If Iw~n:S\I lanh dl;lOcua Dang va quan 1;' cua Nha nu6c tren 11nhV\IC

van hoa duQ'c d\Ia tren n~n tang I;' lu~n cua chu nghla Mac -Lenin va m tu6ng H6 Chi Minh. Theo quan di€m cua chu nghlaMac, tu tuang th6ng tri thai dl;lila tu tu6ng cua giai dp th6ngtrio Trong qua trinh d~u tranh giai dp di~n ra quy~t li~t, cac Dangphai chinh tri bao gia cling sir dl,lng van h6a nhu mQt vli khi d€tuyen truy~n, giai thich, ph6 biSn, v~n dQng qu§n chUng nhandan nhfun th\Ic hi~n lqi ich cua giai dp minh. Trong Tuyen ngoncua Dimg C(jng sim, C. Mac va Ph. Angghen da:neu r5: "V~y lav~ m1[ltth\Ic ti~n, nhfrng nguai c9ng san la bQ ph~ kien quyStnh~t trong cac dang cong nhan a t~t ca cac nu6c, la b9 ph?n Iuonluon thuc d~y phong trao tiSn len v~ m1[lt1;' Iu~n, hQ hon bQph~con ll;licua giai dp vo san a ch6 Ia hQ hi€u r5 'nhfrng di~u ki~n,ti~n trinh va kSt qua chung cua phong trao vo San"l. Hai ong da:

I. C. Mac, Ph. Angghen: Tocm 19p, Nxb. Chinh trj qu6c gia, Hil NQi, 1995,t.4, tr.614-615.

tu~ cua minh trong cUQcd.1utranh giai ph6ng kh6i S\Iap buc b6cIQtcua chu nghIa tu ban va xay d\Iilg chS dQ xa hQi m6i

La nguCriti~p Wc S\Inghi~p vI d<;1icua C. Mac va Ph. Angghen,V. I. Lenin da phM tri~n quan di~m cua C. Mac va Ph. Angghentrong thCrid<;1icUaminh, phM tri~n "tinh khuynh hu6ng xa hQi chunghIa" trong 11nhV1JCvan hQc ngh~ thu~t len thanh nguyen t~cHnh Dang CQng san. Trong bai bao n6i ti~ng "T6 chuc Dang vasach bao Dang" duQ'c cong b6 nam 1905, thai ky chufrn bi ve tutu6ng va t6 chuc cho cUQcCach m<;1ngThang Muai nam 1917,V. I. Lenin da kh~ng dinh: van hQc ngM thu~t phai tr6' thanh mQtbQph~ trong cUQcd.1utranh cach m<;1ngcua giai dp cong nhanduai S\f lanh d<;1ocua Dang CQng san. Dang CQng san phai c6trach nhi~m lanh d<;1oxay d\Iilg vaphM tri€n S\Inghi~p van h6a,van hQc ngh~ thu~t 6' cac thanh t6 cua n6. Dang phai lanh d<;1ocacong tac tu tu6ng va cong tac t6 chuc tren lInh V\ICvan h6a.D6ng thai, NguCri cung de cao trach nhi~m cua dQi ngu tri thuc,van ngh~ sI trong cUQcd.1utranh cach m<;1ngva yeu du hQ phaicong khai dUng tren l~p tfUang cach m<;1ngcua Dang d€ tuyentruyen, c6 vu cho S\Inghi~p nay, ch6ng tu tu6ng tv do vo chinhphu, t\f do ch6ng Dang.

Trong khi kh~g dinh S\f lanh d<;1ocua Dang tren 11nhV\ICvanh6a, V. 1. Lenin dll chi r5 tinh di;lcthu cua eac hO<;1tdQng van h6aso vai 11nhV\fCchinh tri va quan S\f, b6'i vi cUQCcach m<;1ngvanh6a tac dQng vao lam bi8n d6i phong t\lCt~p quan, tam ly va th6iquen cua xa hQi dll dm;rchinh thanh tu lau dai nen n6 kh6 khan,phuc t<;1Phon, doi h6i thai gian va S\Ikien tri, ben bi, tranh chuquan, duy y chi. Di;lcbi~t trong lInh V\fCsang t<;10van hQc ngh~thu~t, V. 1. Lenin cho rkg: "S\I nghi~p van hQc it thich hqp nh.1td6i vai mQt S\Icao bkg may m6c, d6i v6i S\f san b~ng, d6i vaivi~c s6 dong th6ng tri s6 it. Duong nhien, trong S\I nghi~p d6tuy~t d6i phai dam bao ph<;1mvi h~t suc rQng rai cho sang ki8n

dat yeu c~u r.it cao d6i vai vi~c nang cao t~m v6c va tri tu~ cuaDang CQng san. T~ v6c ~ua Dang, CQng san 6',day chinh lanang luc "hiSu r5 nhfrng dieu ki~n, tien trinh va ket qua" chungcua ph~ng trao each m;;mg,n~m vfrng quy lu~t va v~n hanh theoquy lu~t cua cach m<;1ng.

C. Mac va Ph. Angghen de cao vai tro cua van h6a ma c6t l5icua n6 la tri thuc khoa hoc trong tiSn trinh cach ml;lllgkhi nh~nxet r~ng, cong nhan da ~?mQt trong nhiing ySu t6 c~a t~anhcong la s6 luqng; nhung so luqng chi giai quyet duQ'cvan de khiqu~n chung duQ'c t6 chuc l<;1iva duQ'Ctri thuc chi d<;1o.

N6i v~ vai tro cua ly lu~n each m<;1ng,mQt bQ ph~ trQng y~ucua van h6a, C. Mac viSt: "VU khi cua S\f phe phan c6 nhienkhong th€ thay th8 duQ'c S\fphe phan cua vu kl;i, l\Ic luqng v~tch.1tchi c6 thS bi danh d6 bkg l\Ic luqng v~t chat; nhung ly lu~ncung se tr6' thanh l\Ic luqng v~t ch.1t,mQt khi n6 tham nh~p vilaqu~n chung"l.

Mat khac, C. Mac dll nh~ xet rkg: "S\I ngu d6t, d6 la eai suem<;1~'quy su va chung toi SQ'r~ng n6 se con la nguyen nhan euanhieu bi kieh"./

Canh tinh ~ai dieu ngu d6t e6 th€ xay ra la v.1n de di;lcbi~tquan trQng d6i v6i vi~e xay d\Iilg mQt Dang CQng san. C. M~eva Ph. Angghen da phe phan eae nha maexit tre khi hQ tuy~t doih6a nhan t6 kinh t~, eoi nh~ eac nhan t6, van h6a, xa hQ! kha~.Theo Ph. Angghen, quan diem duy v~t ve Ueh sir, nhan to quyetdinh trong lieh sir, xet d~n cung, la S\I san xu~t va tai san xu~tra dai s6ng hi~n th\fc. .

C. Mae va Ph. Angghen deu coi van h6a nhu mQt hO<;1td?ngnh~m thuc tinh giai dp c6ng nhan va nhan dan lao dQng ve tri

1. C. Mac, Ph. Angghen: Toim t(lp, Nxb. Chinh trj qu6c gia, Hit N9i, 1995,t.l, tr.580.

ca nhan, cho khuynh hu6ng ca nhan, cho tu tu6ng va suc tu6ngtUQ11g,cho hinh thuc va nQi dung"! .

Sau thfu1glqi cu~ C~ch m<W,gThang Mum, khi Uinhd~o Dangva Nha nuac ~oviet ?at tay kien t~o xii hQi mai, V. I. Lenin cangngay dmg thay r5 tam quan trQng cua van h6a. v.I. Lenin danhin nh~ van h6a nhu m~t dQng llJ~d~ cling c6 nhUn~ thfuIg lQichinh tri, xay d\IDg kinh te, phat trien va hoan thi~n nen van h6atinh tMn cua ch~ dQmoo. V. I. Lenin dii tuyen b6: Toan bQ nhUngquan diSm cua chung ta v~ chu nghIa xii hQi dii thay d6i tren canban. SlJ thay d6i tren can ban d6 la a ch6: chung ta dii d~t vakhong thS khong d~t trQng tam vao dau tranh chinh tri, vao cachm~ng, vao vi~c gianh lay chinh quy~n v.v.. Ngay nay, trQng tamay dang chuySn dk sang cong tac t6 chuc "van h6a".

Lenin da c!I6ng l~i tu wOng hu vo chu nghla mong mu6n sangt~o ra mQt nen "van h6a vo san" hoan toan mai, thoat ly di~uki~n lich sir va truy~n th6ng van h6a va kh~ng dinh mo hinh n~nvan h6a xa hQi phu nghla la:

Thit nhdt: K..hongphai la nhUng tu tu6ng d~c bi~t ma la chunghla Mac.

Thit hai: Khong phai hi ch~ t(;1omQt n~n van h6a vo san mai,ma la phat trdn nhung kdu rndu, nhfrng truy€n th6ng, nhUngk~t qua t6t nhat cua n~n van h6a da d';lUgt6n t~i theo quan diemcua th~ giai quan macxit va nhfrng diSu ki~n sinh s6ng va d:1utranh cua giai dip vo san trong thai d~i chuyen chinh cua n6".Kh~ng dinh vai tro lanh d(;1ocua Dang, v. I. Lenin nh~n xet: ToanbQ nhUng kinh nghi~m cua chung ta chi r5 rang d6 la van dS ClJCky h~ trQng, bai v~y vi~c cong nh~n vai tro liinh d~o cua Dangla vi~c khong mQt phut nao xao lang; va chung ta khong duQ'cquen khi thao lu~n ve hO(;1tdQng va xay d\IDg t6 chuc.

1. V.I. Lenin: Tolin trjp, Nxb. Chinh tri qu6e gia, Ha Nl)i, 2005, t.12,tr.123-124.

. Ti~p thu truySn th6~g trQng van h6a cua dan tQc Viet Nam v'11nhhoa van h6a cua the giOO,k~ thira sang t~o gia tri W wOng . ah' hI M' , , . cuac .u ng a ac ,-Lenin ve van h6a, Ho Chi Minh dii dS cao vai tro

c~a van h6a doi v6'i,SlJnghi~p phat triSn dat nuac. Nguai chorang, mQt dan tQc dot la dan tQc ySu, van h6a phai c6 su menh"soi duan~ cho 'qu6c dan di". Vi v~y, di~t gi~c d6t cung q~antr~ng va cap bach~u di~t gi~c d6i va gi~c ngo~i xam. H6 Chi~lnh lu?n ch~ Y ,den tinh chiSn ~au, d~n "chat thep" trong vanh~a n~h~ :hU~: ca~ m(;1ngva khang dinh: Van h6a ngh~ thu~tc~g la mQt n:~t tr~n. Anh chi em (van ngh~ sI- TG) hi chi~n sltren m~t tr~n ay. M~t tr~n a day la nai de doan k~t tap hqp lucl~qng ~i t~fc v~ ngh~ sl ya toan the nhan dan tham ~i~ xa; d~gva phat tnen van h6a. Dong thai day cung la nai diu tranhdSchong l~i cai ac, cai x§.u, cai gia trong dai s6ng thlJc ti~n.

Tu tu6ng "van h6a h6a khang chi~n" va "khang chi~n h6av~n h~a" ~u~ N ~uai dii tra Atha~ ~Qt cUQcv~~ dQng van h6arQng Ian va sau sac trong nhan dan de nang cao tam v6c van h6acua ,cuQ~khang chi~n ch6ng xam luQ'c,vila phat huy duQ'cvai troto lan, cua van h6a, cua ~Qingu tri thuc van ngh~ sl tham gia tichc~c ~ao ~uQc khang chien ~I d(;1inay. D6ng chi Ph~m Van D6ngda ke ~ua tu tU('y~gcua Ho Chi Minh de suy nghl vS "van h6ah6~ do~ mm", "doi mai van h6a" trong SlJnghi~p d6i mai d§.tnuac hl~n nay.

!u tu6ng c~a H6 Chi Minh v~ van h6a khong chi dirng l~i anhUll? quan ~~em ly lu~n chung ma con thS hi~n a tirng Hnh VlJCcy the nhu gIaO d\lc, van hQc ngh~ thu~t, bao chi, xay dvng daiso~g van ?6a mai. " Day chinh la nhUng tiSn dS de Dang va Nhan~?c ta xay dvng phuang hu6ng va giai phap phat trien van h6aVl~t Nam trong SlJnghi~p khang chi~n va ki~n thi~t dit nuac.

AN~U v~y, tinh tit y~u khac,h quan vS SlJ liinh d~o cua Dangtren hnh VlJCvan h6a dUQ"cthe hi~n a cac phuang di~n sau:

Thu nhdt, H~ tu tu6ng th6ng tri thai d<;lila tu tu6ng cua giaidp th6ng trioTrong qua trinh d~u tranh cach m<;lng,giai c~p congnhan thong qua chinh Dang tien phong cua minh phai coi vanh6a nhu mQt vii khi s~c ben d~ tuyen truy8n, v~n d(>ng eachm<;lng,t~p hqp qUfrnchung nhan dan dUng len l~t d6 giai c~p b6clQt, xay dvng ch~ dQ xahQi va n~n van h6a m6i

Thu hai, CUQccach m<;lngxa hQi chu nghIa la mQt cUQceaibi~n toan di~n va sau s~e chS dQxa hQi eii g~ li~n v6i cac hinhthuc b6c lQtgiai c~p, dan tQeva xa hQi thanh chS dQxa hQi khongc6 nguai b6c lQt nguai, giai ph6ng con nguai kh6i sv ap bueb6c lQtv~ phuang di~n giai e~p, dan tQc va xa hQi, xay dvng chSdQ xa hQi mai ma quy~n tv do cua m6i nguai la di~u ki~n d@phat tri~n tv do cua mQi nguai. Nhu v~y, day la mQt cUQccaehm<;lngc6 y nghIa tri~t d~ va sau s~c tu cO's6' h<;ltfrng t6i ki~n truethuc.mg tfrng, tu kinh tS dSn chinh tri, phap lu~t, van h6a ngh~thu~t, v.v... Chinh vi v~y, eUQccach m<;lngnay doi h6i phai e6chinh Dang cua giai dp eong nhan t6 ehuc va lanh d<;lotren t~tca cac m:;itcua ,dai s6ng xa hQi, trong d6 c6 llnh vvc cai bi~n n~nvan h6a eii d~ xay dvng mQt n~n van h6a mai, n~n van h6a xahQi chu nghIa.

Thu ba, Sv lanh d<;locua Dang tren lInh vvc van h6a phai g~nli~n v6i sv lanh d<;lov~ chinh tri, kinh tS va xa hQi, tr6' thanh mQtnQi dung trQng ySu trong hO<;ltdQng cua Dang. D~ lanh d<;lovanh6a, Dang phai n~m viing nhfrng nguyen t~c, nQi dung vaphuang phap cO'ban dva tren cO'So' ly lu~n cua chu nghIa Mac-Lenin, tu tu6'ng H6 Chi Minh va v~n d\lng sang t<;lOvao di~uki~n C\l th~ cua m6i giai dO<;lneach m<;lng.Dang phai lanh d<;locong tac tu· tu6ng, cong tac t6 chuc va eong tac ki~m tra trenlInh vvc van h6a, d6ng thai phai chu y dung muc d~n tinh d:;iethu cua eac hO<;ltdQng van h6a, kh~e ph\lc b~nh chu quan, duy ychi tren lInh vvc nay.

Sau khi gianh duQ'~chinh quy~n d~ xay dvng d~t nu6e, Dangphai thuOng xuyen doi m6i phuang thuc lanh d<;lovan h6a, d:;iebi~t la lanh d<;lonha nu6c, t<;lOdi~u ki~n d~ xay dvng va phat huyvai tro quan ly cua Nha nu6'c xa hQi chu nghla, vai tro cua caedoan the chinh trj xa hQi tren llnh vve van h6a.

2. Qua trinh lanh d~o, quan. Iy van hoa cua Dang va Nhiamr6'c

Q,ua trinh lanh d<;lo,qmin ly van h6a cua Dang va Nha nu6cc6 the duQ'cnhin nh~ qua hai thai ky: thai ky tu 1930 - 1975 vatu 1975 dSn nay.

a, Thifi ky 1930-1975, d:;ic di~m chung cua thai ky nay laDang lanh d<;lonhan dan thvc hi~n cUQcchiSn d~u ch6ng xamluQ'c,giai ph6ng d~t nu6c, th6ng nh~t T6 qu6e. Thai ky nay duQ'cchia ra lam 2 giai dO<;ln:

Trong giai dO<;ln1930 - 1954, Dang lanh d<;lovan h6a duQ'cth~hi~n t~p tl1;"mg~ cac ehu truang, chinh sach cua Dang trong vi~ctuyen truyen, co vii va t~p hqp Ivc luc.mgtri thuc, van ngh~ sI vanhan dan tham gia vao cUQcchi~n d~u ch6ng thvc dan Phap.Ngay trong Tuyen ngon cua Dang C~ng san Dong Duang, Dangta da d~ ra khAu hi~u d~u tranh v~ van h6a la:

"a. TV do ra sach bao,b. TV do ma truOng, tv do hQc hanh;c. TV do lam bao, lam sach ... "1 .

D:;icbi~t 1fttrong ban D~ cuang van h6a nam 1943, Dang tada neu len nhfrng tu tu<'mg c6 y nghla chiSn luQ'c v~ van h6atrong cach m<;lngdan tQc dan chilo Dang ta dii xac dinh trachnhi~m lanh d<;locua Dang tren llnh vvc van h6a: "Mat tran van

1. ~fmg C(>ng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dimg Toim t(lp, t.l, Nxb. Chinh triquae gia, Hii N(>i,2005, tr.214.

1,2,3. D<:mgCQng san Vi~t Nam: Van ki¢n Dimg Tolm t(lp, Sad, t.7, t.316,

318,319.

Nhfrng tu tu6ng cua ban :D~cuong dfi gop ph~n to 16n vanqu;a trinh v~n dQng van hoa va delu tranh tu tu6ng, chucin bi tinhthan cho cUQcCach m~mgThang Tam th~ng l<)'iva gop ph~n chid~o qua trinh xay d\fllg n~n van hoa moi

Cach m~ng Thang Tam thanh cong, chinh quy~n dfm chunhan dan dugc thanh l~p, S\f nghi~p xay dl,fllg va phat tri~n n~nv~n hoa mai the? ba nguyen t~c dan tQc, khoa hQc va d~i chungtiep t\l~ du,gc trien khai sau rQng tren mQi IInh V1)'Ctu tu6ng, d~od~c, 10i song, giao d\lc, khoa hQc, ngh~ thu~t, xay dl,fllg nSpsong, v.v.. Khi xac dinh nhfrng nhi~m V\lcc1pbach cua Nhit nuacVi~t Nam Dan chu CQng hoa, Chu tich H6 Chi Minh dfi khfuIgdi~: cimg vm vi~c ch6ng gi~c doi la ch6ng gi~c d6t, phM huyquyen tl,fdo,dan chu, ch6ng thoi hu t~t xelu,giao d\lc l~i tinh th~n~an dan bang cach th\fc hi~n: ck, ki~m, liem, chinh va tuyenbo Tin nguang t1)'do, Luong giao doan kSt. Tac phcim "Dai s6ngmo'i" (20-3-1947) dugc ban hanh la nhfrng lai chi d~n quy bauva ~\l th~ cho, cac t~ng lap nhan dan trong S\fnghi~p vua khangchien, vua kien quoc.

, Trang HQinghi Van hoa toan qu6c lk thu hai (thang 7-1948),dong chi Truang Chinh, T6ng Bi thu Ban Chelphanh Trung uong:Dang dfi trinh bay mQt van ki~n quan trQng: "Chu nghla Mac vavan hoa, Vi~t Nam". Trang van ki~n nay, :Dang ta dii xac dinhquan die~, l~p tn;ang van hoa mai, khfuIg dinh phuong cham~an~ chien va kien qu6c tren IInh V\fC van hoa. :Dang ta dfi danhgla rat dung vai ~rocua van hoa trong m6i quan h~ vm kinh tS vachinh tri: kinh te, chinh tri quy~t dinh van hoa, r6i sau van hoatac dQng l~i kinh t~ va chinh tri, nhi~u khi vai mQt suc m~ phithuang. :Dang ta xac dinh l~p truang van hoa cach m~g la:

V~ xfi hQi, lelygiai cc1pcong nhan lam g6c.VS chinh tri, lely dQc l?p dan tQc, dan chu nhan dan va chu

nghla xfi hQi lam g6c.

hoa la mQt trong ba m~t tr~n (kinh t~, chinh tri, van hoa), a donguffi cQng san phai ho~t dQng. Khong phai chi lam cach m~ngchinh tri ma con phai lam cach m~ng van hoa nfra. Co lanh d~oduO'c phong trao van hoa, :Dang mm anh hu6ng du<)'cdu lu~n,vie~ tuyen truy~n cua :Dang mai co hi~u qual. :Dang ta chi ro:"Phai hoan thanh cac~ m~g van hoa mm hoan thanh dugc cUQcca.i tao xii hoi"2.. .

Trong ban D€ cuong van hoa Vi~tNam, :Dang dfi neu ro nguycO'cua van hoa Vi~t Nam duai ach phat xit Nh~t - Phap va xac.dinh con duang tiSn hanh cach m~g van hoa Vi~t Nam. :Dangc6ng khai tuyen b6 quan di~m cua :Dang vS cach m~ng van hoa:"Cach m~ng van hoa mu6n ho~mthanh phai do :Da?g CQng san:Dong Duong lanh d~o. Cach m~ng van hoa co the hoan thanhkhi nao cach m~g chinh tri thanh congo Cach m~ng van hoa aViet Nam phai d\fa vao cach m~ng dan tQc giai phong mm codi~u ki~n phat tri~n"3.

D€ cucrng van hoa 1943 da neu ra ba nguyen t~c v~ d?ngvan hoa a Viet Nam trong giai do~ nay la dtin t9c hoa (chongmoi anh huqrig no dich va thuQc dia khiSn cho van hoa Vi~t Namphat tri~n a6c l~p); at;lichung hoa (ch6ng mQ~chu truong hanhdQng lam cho van hoa phan l~i dong da? quan ~hUng ho~c xadong dao quk chUng); khoa hQc hoa (cho~g l~i tat ca nhfrng c~igi lam cho van hoa trai khoa hQ~, phan tien bQ). B~ nguy~n ta~nay g~ bo vai nhau, tac dQng Ian nha~, t~o,nen ~hfun chat malcua van hoa Vi~t Nam trong cUQcchien dau chong xam luqc.:Dang ta cung xac dinh tinh chelt cua ~€:nvan hoa mai Vi~t N amla n~n van hoa co tinh chc1tdan tQc ve hinh thuc va tan dan chu

v~ nQidung.

V~ tu tu6ng, l~y hQc thuy~t duy v~t bi~n chUng va duy v~tlich su lam g6c.. v~sang tac van ngh~, l~y chu nghla hi~n thlJc xa hQi chu

nghla lam g6c.Trong Van ki~n, d6ng chi TruOng Chinh phan tich ya lam sau

s~c hon tinh chc1tdan tQc~khoa hQc, dl;lichung ~ua nen,van hoamai va m6i quan h~ bi~n chUng gifra cac tinh chat d6. Dong thm,dS ra ba phuong cham cila cong til.Cv~ dQng van h6a mm cuaDang la: dan tQc h6a, khoa hQc h6a va dl;lichung h6a.

Van ki~n "Chil nghla Mac va van h6a Vi~t Nam" da th~ hi~ntc1mnhin va nang IlJCHlnh dl;lOvan h6a cila Dang, dem ll;lichovan h6a Vi~t Nam mQt ni~m tin va suc s6ng mai trong cUQckhang chi~n ch6ng thlJc dan ~hap, xac dinh phuong huang vadQng llJc cho van h6a phat trien.

Sau chi~n th~g Di~n Bien Phil, miSn B~c duQ'c hoan toangiai ph6ng. Dl;lihQi lc1nthfr III cua Dang da d~ ra phl;fong huan~,nhiem vu dua mi~n B~c ti~n len chu nghla xa hQi, dong thm tienhanh dc1~.tranhrih~m th6ng nhc1tnuac nha. Dl;li~Qi da ~iI!gdinh: di doi vm/cuQc cach ml;lngxa hQi chil nghla ve kinh te, canphai d~y ml;lnhcach ml;lngxa hQi chu nghla v~ tu tu6ng, van h6ava ky thu~t. D~ dl;lt duQ'c m\lc tieu cua cach ~l;lllg xa .hQi chungrua v~ tu tu6ng, van h6a va ky thu~t, Dang, canphai day ml;lnhcong tac giao d\lc va dc1utranh tu tu6ng, nham phat huy nhUngtruySn th6ng t6t d~p cua dan tQc ta, nang cao khong,nglmg,gia~ngQ xii hQi chu nghla, tinh thc1nyeu nuac, y chi th01;1gnh~t T~qu6c va y thuc lam chu nuac nha cua nhan dan ta, chong ll;llmQlbi~u hien cila tu tu6ng ti~u tu san, ti~p t\lC x6a mQi tan tich cuatu tuo-n'gphong ki~n va nhUng tu tu6ng sai lc1mkhac. Dang taciing xac dinh phat tri~n n~n van ngh~ mai vai nQi dung xa hQichu nghla va tinh ch~t dan tQc,c6 tinh Dang va tinh nhan dan s~us~c. N~m vitng phuong phap hi~n thlJc xa hQi chu nghla, phan

d~u d~ c6 them nhi~u tac ph~m phan anh chan th~t cUQCs6ngmm, con nguai mm, g6p phc1ngiao d\lc dQng vien nhan dan d~utranh cho cach ml;lng xa hQi chu nghla va cho SlJnghi~p th6ngnh§J mxac nhiL

Bao chi, xUfu:ban, thong tin, truy~n thanh, di~n anh va caecong mc van h6a khac phai th~t SlJtr6' thanh vii khi ngay cang s~cben cua giai cc1pcong nhan tren m~t tr~n tu tu6'ng va chinh trio

Duang l6i van h6a van ngh~ duQ'c thong qua tl;liDl;lihQi IIIcua Dang da tl;lonen mQt buac phlit tri~n mm trong dm s6ng vanh6a tinh thc1ncua dc1tnuac. Cac hOl;ltdQng van h6a, van ngh~trong thai gian nay da huang vao c6 vii tinh thc1nyeu nuac, yeuch~ dQxii hQi chu nghla, giao d\lc chu nghla anh hung cach ml;lngtrong SaRxuc1tva chi~n dc1u,d~ cao tc1mguang ngum t6t, vi~c t6t;c6 vii, dQng vien cac tc1nglap nhan dan tham gia thlJc hi~n hainhi~m V\l chi~n luQ'c Ia xay dlJllg chu nghla xa hQi a mi~n B~cva dc1utranh th6ng nhc1tnuac nha. D~ tri~n khai dUOng l6i vanh6a cua Dang ma Dl;lihQi III da neu fa, Dang ta da c6 hang 10l;ltcac chi thi nhu Chi thi v~ vi~c tang cuang cong tac van h6a trongquc1nchung (1961); Chi thi v~ vc1nd~ Tang cUOng cong tac xuc1tban (1962). Thu cua Ban Chc1phanh Trung uang DangLao dQngVi~t Nam gui Dl;lihQi van ngh~ toan qu6c lc1nthu 3 (11-1962);Chi thi v~ cong tac van h6a, van ngh~ trong tinh·hinh mm (28-7-1965); Chi thi tang cuang cong tac van hoa, van ngh~ a mi~nnui trong giai dOl;lllch6ng My, cUu nuac hi~n nay (6-12-1965);Thu cua Ban Chc1phanh Trung uong Dang gui Dl;lihQi van ngh~toan qu6c Ic1nthu 4 (22-1-1968) ... SlJ lanh dl;lOva chi dl;lOsangsu6t, kip thai, linh hOl;ltva C\lthS cua Dang da g6p phc1nto Ianc6 y nghla quy~t dinh tl;lonen nhUng thanh tl)'Utren nnh VlJCvanh6a trong cUQckhang chi~n oanh li~t cua dan tQc. Dung nhu Baocao chinh tri cua Ban Chc1phanh Trung uang Dang tl;liDl;lihQidl;libi~u toan qu6c lc1nthfr IV (1976) da danh gia: Trong thaigian qua, cong tac tu tu6'ng va van h6a da dl;ltduQ'c nhfrng thanh

tuu to 1611,g6p ph~n xUng dang van S\Inghi~p cach m~ng cua Cel~uac. Th~ng lqi vi d~i cua dan tQc ta trong cUQckhang chi@nch6ng My, Clmnuac khong chi la th~ng lqi cua duang 16i chinhtri, duemg 16i quan S\I dung d~n, ma con la th~ng 1y1cua chinhsach van h6a cua .Dang. Tren IInh V\ICvan hQc, ngh~ thu~t, Dangta da kh&ng dinh: M~y ch\Ic nam qua, v~ cO'ban chung ta da xayd\illg duqc mQt n~n van hQc, ngh~ thu~t xa hQi chu nghla baog6m cac nganh: van hQc, san kh~u, di~n anh, my thu~t, am nh~c,mua, xi€c, ki€n truc, v.v.. mang b':m s~c dan tQc kha phong phil,mc dong kha sfm s~c VaGdal s6ng tinh th~n va tinh carn cUanhandan. Vai nhfmg thanh t\!U da d~t duqc chu y€u trong vi~c phananh hai cUQckhang chi~n vI d~i cua dan tQc, van hQc, ngh~ thu~tnuac ta xUng dang duqc dUng van hang ngu cua nhfrng nSn vanhQc ngh~ thu~t ch6ng d€ qu6c trong thai d~i ngay nay.

b, Thifi kY tir 1975 din nay. Thm kYnay bao g6m 2 giai do~:giai do~n ill 1975 d~n 1986 va giai do~n tu 1986 d~n nay.

Giai aor;tn 1975 ain 19861a giai do~n ban IS chuySn dbi tuthai ky chi~n traTIhsang hoa binh, th6ng nh~t d~t nuac tren t~tca cac IInh V\ICkinh t~, chinh tri,van h6a va xa hQi.Ngay sau khigiai ph6ng miSn Nam, Ban Bi thu Trung uong Dang da ra Chithi s6 221-CT/Tlf ngay 17-6-1975 vS Cong tac giao d\lC a mi@nNam sau ngay giai ph6ng, dS ra yeu du va nhi~m V\l C\l th~ d~tich C\ICx6a n~n mu chfr, dAym~nh b6 mc van h6a, phcit tri~nm~ va dSu kh~p cac tru<mg ph6 thong, tUng buac xay d\Illgnganh m~u giao, xay d\Illg cac truang dao t~o va b6i dU5ng giaovien, cai t~o cO'sa giao d\lC cUa My - ngl)y, xay d\Illg bQ mayquan Iy giao d\lC cac dp. Ti€p sau d6Ia Chi thi s6 222-CT/TU"ngay 17-6-1975 vS cong tac giao d\lCd~i hQc va chuyen nghi~pa miSn Nam trong thai gian tm. Dang ta dii chi d~o dAy m~nhcong tac giao d\lC chinh tri, tu tuang cho giao vien va hQc sinh,nhanh ch6ng cai bi€n thanh ph~n giai dp trong tTUang hQc; suad6i cO'diu nganh hQc, h~ th6ng dao t~o a mi~n N am va nghien

Clm.~~pv!~c s~p x~~ l~~m~n~ luai cac,tTuemgd~i hQc va chuyennghIt;p tren ph~m VItoan quoc; sua doi chuang trinh, nQi dungva phuang phap dao t~o ... Cung v6'i vi~c cai t~o nSn giao duc cuduai th~i My - ng\lY, Dang ta dii chi d~o x6a b6 tan du cu~_chunghla de quoc va chu nghIa th\Ic dan, x6a b6 cac tieu cue xa hoiva t~ n~n xa hQi do ch~ dQMy - ng\lY d~ l~i, xay d\lng ~ac cO's'CYvan h6a co~g cQng ph\lc V1) cho sinh hO:;ttvan h6a eua cQng d6ngdan cu. Dieu d?c bi~t quan trQng cy giai do:;tnnay la duai S\I lanhd:;toc~a Dan?, ch~ng ta dii th6ng nhc1tduQ'cthS che va xay d\Illgh~ thong thiet che van h6a d6ng bQ d6 qu:!mIy ho~t dQng vanh6a tren ph~m vi ca n:xac, dua cac ho:;ttdQng van h6a hu6ng to'iph\lc V\ldong dao quan chung nhan dan Iao dQng.

, Tuy nhien, do nhfmg kh6 khan vS kinh t~, do ke thu bao v~y,cam v~n va phai th\TC~i~n nhi~m V\l bao v~ bien giai phi a B~cva phfa Diy Nam, dm song van h6a cua nhan dan ta g?P rc1tnhiSukh6 khan. ,Them VaGd6 Ia tinh tr:;tng bao dp keo did tren lluhV\ICkinh te va van h6a d~n d~n mQt s6 hO:;ttd9ng van h6a tri tr~,th~m chi suy thoai, lam giam sut niSm tin cua nhan dan. DUngtruac tinh hin? d6, phu du d6i m6i vS hO:;ttd9ng van h6a clingduqc d?t ra cap thiet ben c:;tnhdf>imai vS kinh t€ - xii h9i.

Giai aor;tn 1986 din nay

. D~i hQi d~i bi€u toan qu6c l~n thu VI (1986) cbinh dc1umotbuac ngo~t mai trong qua trinh lanh d:;tocach m~ng eua Da~gC;Qngsan Vi~t Nam. Cung vai qua trinh df>imai ill duy vS kinhte, Dang ta dii chu truang dbi mai toan dien cac Hnh vuc khacnhau cua dai s6ng xii hQi va~ nhUng buac di va bi~n ph~p thichh9p. Nhfm& nh~n thuc mai vS vai tro cua van h6a d6i v6'i S\Iphattrien kinh tS - xii hQi ?uqc hinh thanh. Nhfmg quan di€m mO'ivSxay d\fllg va phat trien van h6a trong thai ky phat tri€n kinh t~thi tTUang dinh huang xii hQi chu nghIa, d~y m:;tnh cong nghi~ph6a, hi~n d~i h6a va hQi nh~p kinh t€ qu6c t€, thuc hien daphuang h6a, da d~g hoa cac m6i quan M qu6c t€ d~qc kh&ng

dinh. Cang buO'c vao d&ym?nh S\I nghi~p d6i mO'i, vai tro cuavan hoa ngay cang n6i len nhu mQt doi hoi khach quan cua S\l'phat tri~n ma khong giai quy~t no thi khong co ti~n d~ d~ phcittri~n kinh t@va cung c6 h~ th6ng chinh trio

Trong nhi~m k5' cua D?i hQiVI, Dang ta da co Nghi quy~t 05cua BQ Chinh tri khoa"VI v@nang cao nang l\Ic lanh d?o cuaDang tren 11nhV\ICvan hQc, ngh~ thu?<tva phat tri~n van hoa.MQt trong nhUng nQi dung quan trQng cua Nghi quySt nay la giaiphong nang l\Ic sang t?O cua dQi ngli tri thuc van ngh~ sI, t?Odi@uki~n thu?<n19'ihan v~ v?<tch~t va tinh thfin cho qua trinhsang t?O cac tac ph&m van hQc, ngh~ thu?<tdap ling yeu cliu cuaS\Inghi~p d6i moi Trong nhi~m k5' cua D?i hQi VII, Dang ta dfiban hanh Nghi quySt HQi nghi lfin thu tu v~ mQt s5 nhi~m V1)van hoa, van ngh~ nhUng nam truO'c m~t. Nghi quy~t nay dfi Ifindfiu tien xac dinh: "Van hoa la n~n tang tinh thlin cua xa hQi, mQtdQng l\Ic thuc d&yS\Iphcit tri~n kinh t~ - xfi hQi, d6ng thai la mQtfi1)Ctieu cua chu nghia xfi hQi"l. Dang ta dfi xac dinh n~n vanhoa ma Dang lanh d?o toan dan la xay d\Illg n~n van hoa tienti~n, d?<mda Q{ms~c dan tQc. D6ng thai, Nghi quy~t nay dfi x;kdinh cac tu tuiJng chi &;10 co tinh nguyen t~c d~ xay d\Ing vaphcit tri~n n@nvan hoa. Do la cac tu tu6ng sau:

1. Vi dQc l?<pdan tQc va chu nghia xfi hQi la c5t 16i tu tu6ngtrong van hoa, van ngh~ nuO'c ta. S\I nghi~p van hoa, van ngh~la bQ ph?<nkhang khit cua S\I nghi~p d6i mO'i. Th~m nhufin vath\Ic hi~n quan di~m cua Chu tich H6 Chi Minh: "Van hoa, ngMthu?<tcling la mQt m~ittr?<n.Anh chi em van ngh~ sila chi~n sitren m~t tr?<n~y".

1. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki¢n [)img Toim l(lp, Nxb. Chinh trj qu6cgia, HANQi, 2007, 1.52, tr.513.

2. Bao dam dan chu, tv do cho mQi S\I sang t?O va ho?t dQngvan hoa, vun d~p cac tai nang, d6ng thai d~ cao trach nhi~m cuavan ngh~ SItruO'c cong chung, dan tQc va thai d?i.

3. Phcit tri~n van hoa dan tQc di li~n vO'im6' rQng giao luu vanhoa vO'inuO'c ngoai, ti~p th1)nhUng tinh hoa cua nhan 10?i, lamgiau d~p them n@nvan hoa Vi~t Nam. Ngan ch~n va d~u tranhch5ng S\Ixam nh?<pcua cac 10?i van hoa dQc h?i, bao v~ n@nvanh6a dan tQc.

4. Nang cao tinh chiSn d~u cua cac ho?t dQng van hoa va vanhQc, ngh~ thu?<t,khfulg dinh m?nh me va sau s~c nhUng nhan t5mm, nhUng gia tri cao dvp cua dan tQc ta, kh~c ph\lc nhUng gican tr6' qua trinh di len cua d~t nuO'c. Phe phan cai sai, len an caiac, cM x~u la d~ hu6ng con nguai to'i cai dUng, cai t5t, cai d~p.D~u tranh khong khoan nhUQ'llgch5ng cac lu?<ndi~u dQc h?i cuacac thS I1)'cthli dich.

5. Van hoa, van ngh~ la S1)'nghi~p cua toan xfi hQi. Phcit tri~ncac ho?t dQng van hoa van ngh~ cua Nha nuO'c, t?<pth~ va canhan theo duang 15icua Dang va S\Iquan Iy cua Nha nuO'c.Kh~cph\lc tinh tr?llg "hanh chinh hoa" cac t6 chuc van hoa, ngh~ thu?<tva xu hu6ng "thuang m?i hoa" trong 11nhV\ICnay"l.

D~ nang cao nang l\Ic lanh d?o cua Dang d5i vO'i cac ho?tdQng van hoa, N ghi quy~t nay da quySt dinh thanh l?<pDang,Doan 6' cac HQi van ngh~ va Ban can S\I Dang 6' cac cO' quanquan ly nhil nuO'c v~ van hoa.

Nha nhUng quan di~m chi d?o dung d~ va kip thai cua Dang,doi s5ng van hoa nuO'cnhil tiSp t1)Cc6 nhUng buO'c phcit tri~n 6ndinh, kh~c ph\lc kip thai nhUng xu hu6ng bi quan, dao dQng,hoai nghi v@con duang di len chu nghia xa hQi 6' nuO'c ta, d~c

biet hi trong thai ky khung hoang kinh t&- xli hQi 0 trong nu6cva'dtmg tru6c S\I S\lP d6 cua Lien XO va Dong Au trong nhfrngnam 90 cua th&ky Xx.

Nghi quy~t Trung uang lful thu nam kh6a VIII (1998) v~ xayd\Iilg va ph<ittri~n n~n van h~a Vi~t Nam tien ti&!1,d~ da bims~e dfm tQc la mQt Nghi quyet c6 y nghIa duc ket nhfrng quandi~m ly lu~ eua Dang ta trong su6t eh(tng duang d6i m6i d~ rutra nhfrng quan di~m chi d~o co y nghIa ehiSn luge d6i v6i vi~cxay dlJIlg va phat tri~n n~n van hoa Vi~t Nam tien tiSn, d~ daban s~c dan tQc.Nghi quySt nay dli neu ra 5 quan di~m, 10 nhi~mvu va 4 giai phap Ian d~ xay dlJllg va ph<ittri~n n~n van h6a Vi~tNam tien tiSn, d~m da ban s~c dan tQc trong thai ky dAy m~nhcong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa d~t nu6e.

Nam quan aidm chi ar;LOca hem la:"'1. Van hoa la n~n Umgtinh th.ln cua xli hQi, vua la m\le tieu vila

la dQng l\Ie thuc dAyS\Iphat tri~n kinh t&- xli hQi.2. N~n van h6a ma chung ta xay d\Iilg la n~n van h6a tien ti&n,

d~m da ban ~i\edan tQc.3. N~n van ho~ Vi~t Nam la n~n van h6a th6ng nh~t ma da d~ng

trong cQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam.4. Xay dlJllg va ph<ittri~n van h6a la S\Inghi~p cua toan dan do

Dang lanh d~o, trong d6 dQingil tri thuc gift vai tro quan trQng.

5. Van h6a la mQt mi[tttr~n; xay dlJIlg va phat tri~n van h6a lamQt S\Inghi~p cach m~ng lau dai, doi hoi phai c6 y chi cachm~ng va S\Ikien tri, th~n trQng"!.Muoi nhi?m v¥ c¥ thd ad xdy dl,mg va phat tridn van hoa Vi?!

Nam la:

1. Dang C{lng san Vi~t Nam: Van ki¢n H(ji nghj Jim thit nam Ban chdp himhTrung ltong kh6a VIII, Sdd, t.55-58.

"'1. Xay d\Iilg con nguai Vi~t Nam trong giai do~n cach m~ngm6i.

2. Xay dlJIlg moi twang van h6a.3. Phat tri~n sv nghi~p van h9C, ngh~ thu?t.4. Bao t6n va ph<ithuy cac di sim van hoa.5. Ph<ittri~n S\Inghi~p giao d\lC- dao ~o va khoa hQc- eong ngh~.6. Ph<ittri~n di doi v6i quan ly t6t h~ th6ng thong tin d~i chung.7. Bao t6n, ph<ithuy va phat tri~n van h6a cac dan tQc thi~u s6.8. Chinh sach van h6a d6i v6i ton giao.9. Mo rQng hqp tac qu6c tS v~ van h6a.10. Cling c6, xay dlJllg va hoan thi~n th~ ch&van h6a"!.

B6n giai phap IOn xdy dlplg va phat tridn van hoa la:"1. Mo cUQcv~n dQng giao d\lC chu nghIa yeu nu6c g~ v6i thi

dua yeu nu6c va phong trao "To an dan doan k&txay dlJIlg dais6ng van h6a".

2. Xay d\Ing, ban hanh lu~t phap va cac chinh sach van hoa.3. Tang cuang ngu6n I\ICva phuong ti~n cho ho~t dQng van h6a.4. Nang cao hi~u qua llinh d~o cua Dang tren IInh V\ICvan h6a"2.

Nghi quy&t Trung uong 5 kh6a VIII dli dugc t6 chilc tri~nkhai th\Ie hi~n rQng kh~p illTrung uong d&necyso, dugc S\Id6ngtinh ung hQ eua nhan dan, t~o nen S\Iehuy~n biSn sau rQng trongxli hQi, g6p ph.ln xay d\Iilg n~n Umg van hoa tinh th.ln eua xlihQi, tro thanh dQng l\Ic thue dAy qua trinh phat tri~n kinh tS - xlihQi. Cae ho~t dQng van h6a dli g6p ph.ln to Ian vao vi~e ph<ithuytruy~n th6ng yeu nu6c va tinh th.ln d~i doan kSt dan tQc, xaydlJIlg con nguai va moi truang van h6a lanh m~nh, ph<it tri~n

1,2. Dang C{lng san Vi~t Nam: Van ki¢n H(ji nghj Jim thir nam Ban Ch6phimh Trung ltang kh6a VIII, Sdd, t.58-68, 70-79.

d6ng bQ va toan di~n cac linh VlJCvan h6a, g6p phc1ncung e5ni~m tin eua nhan dan vao SlJ nghi~p d6i mai, xay dvng connguai va van h6a Vi~t Nam ngang tc1mv6'i SlJnghi~p d6i mm vim\lc tieu dan giau, nuac m~nh, xa hQi cong b~ng, dan chu vavan minh, ti~n buac viing eh~c Ien chu ngma xa hQi. Nha nuaeda the ch~ h6a cac quan diem cua Dang thanh cac van ban Iu~tphap va cae chinh sach van h6a C\lthe de t6 chue va quan Iy ho~tdQng van h6a cho phil hqp vai thai ky phat trien kinh t~ thitruang va d~y m~nh cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a, hQi nh~pkinh t~ qu5c t~.

Cae bQ lu~t de quan Iy cac hOl;ltdQng van h6a da duqc banhanh nhu Lu~t Bao chi (ngay 28-12-1989), Lu~t sua d6i, b6 sungmQt s6 ci~u eua Lutjt Baa chi (1991), Lu(Lt Xudt bim (1993), Lu(LtDi?n anh, Lu(Lt Di san ... va hang Io~t cae Nghi dinh, cae Quydinh mang tinh phap ly da g6p phc1n t~o moi truang phap Iythu~n Iqi cho van h6a phM trien. C6ng tac quan Iy van h6a cuaNha nuac da timg bu6'c d6i mm gk vm vi~c xay dvng Nha nuaephap quy~n xa hQi chu nghla Vi~t Nam va nha nuac quan Iy vanh6a b~ng phaplu~t.

KSt Iu~n cua HQi nghi Ban Ch~p hanh Trung uang Ic1nthu 10kh6a IX v~ tiSp t\lC thlJc hi~n Nghi quySt Trung uang nam kh6aVIII: "Xay dvng va phM tri~n n~n van h6a Vi~t Nam tien ti~n,d~m da ban s~c dan tQe" trong thai gian tm da danh gia tinh hinh5 nam thlJChi~n Nghi quySt Trung uang nam kh6a VIII va d~ ram\lc tieu va giai phap de ti~p t\lC thlJc hi~n Nghi quySt Trunguang nam kh6a VIII trong tinh hinh maio

HQi nghi nay da xac dinh m\lc tieu Ia thong qua vi~c trienkhai cac nhi~m Vl) van h6a C\lth~, m\le tieu ec1nphai d~t tm la t~oduqc SlJphat triSn d6ng bQ v~ ch~t Iuqng van h6a tren cac m~t.

a. Dam bao SlJ g~n kSt gifra nhi~m V\l phat triSn kinh t~ Iatrung tam, xay dvng, chinh d6n Dang Ia then ch6t vai khong

ngimg nang cao van h6a - n~n tang tinh thc1ncua xa hQi; t~o nenSlJphM triSn d6ng bQea ba linh VlJCtren chinh Ia di~u ki~n quy~tdinh dam bao SlJphM triSn toan di~n va b~n vfrng cua d~t nuac.

b. Trang qua trinh ma rQng hQi nh~p kinh tS qu6c t~ va giaolUllvan h6a, cung vai vi~c t~p trung xay dvng nhfrng gia tri m6'icua van h6a Vi~t Nam duang d~i, cc1ntiSp tl)c d~y m(;lllhcong tacbao t6n, kS thua va phat huy cae gia tri t6t d~p cua truy~n th6ngvan h6a dan tQc va ti~p nh~n e6 chQn IQc tinh hoa van h6a thSgim, b~t kip v6'i SlJphat triSn cua thai d~i.

c. Vua phat huym~nh me tinh da d~ng, ban s~c dQc dao cuavan h6a cac dan tQe anh em, lam phong phu n~n van h6a chungcua ea nuac, vua kien tri eung c6 va nang cao tinh th6ng nh~ttrong da d~ng cua van h6a Vi~t Nam, d~u tranh ch6ng cackhuynh huang 19i d\lng van h6a d~ ehia re, pha ho~i kh6i d~idoan kSt dan tQc.

d. Nghien Clm, n~m b~t kip thai thanh tlJUcua van h6a thongtin hi~n d~i, huy dQng mQi ti~m IlJe xa hQi cho SlJnghi~p phattri~n van h6a, cham 10eac tai nang, chu dQng c6 kS ho~eh, chinhsach ca chS phil hqp d~ t~o di~u ki~n eho van h6a nu6'c nha phattriSn vfrng ch~e va dUng huang trong thai ky maio

Dang ta khiing dinh ti~p t\lC d~t len hang dc1unhi~m V\l xaydvng tu tuang, d~o due, 16i s6ng va dai s6ng van h6a lanh m~nhtrong xa hQi, tru6'c hSt la cac t6 chuc Dang, Nha nu6'c, M~t tr~nT6 qu6c, cac doan th~ nhan dan va trong tung ca nhan, gia dinh,thon x6m, dan vi, t6 chuc ca sa ... Cc1nxac dinh day la nhi~m Vl)

quan trQng thuang xuyen, vua c~p bach, vua ca ban, lau dai.D~i hQi d~i biSu toan qu6c lc1nthu X cua Dang khiing dinh:

"TiSp t\lC phat tri~n sau rQng va nang cao ch~t luqng n~n vanh6a Vi~t Nam tien tiSn, d~m da ban s~c dan tQc, gk kSt ch~t cheva d6ng bQ hon vm phat triSn kinh t~ - xa hQi, lam cho van h6a

thfLmSflUVilOmQi Hnh VlJCcua dai s6ng xa hQi"l. D~i hQi X nhfLnmanh viec xay dvng va hoan thi~n gia tri va nhan cach con nguffiVi·~t Na~, bao v~ va phM huy ban s~c van h6a dan tQc, b6iduang cac gia tri van h6a trong thanh nien, hQc sinh, sinh vien,d~c bi~t hlly rn6ng s6ng, 16i s6ng, nang IlJc tri tu~, d~o duc vabim Hnh con nguai Vi~t Nam.

Van ki~n D~i hQi X neu ra: "Bao dam SlJg~n k~t gifra nhi~mV\lphat tri~n kinh t~ la trung tam, xay dvng Dang la then ch6t v6iphat tri~n van h6a - nen tang tinh thfin cua xa h<)i.D~c bi~t coitrQng nang cao van h6a lanh d~o va quan Iy, van h6a trop.g kinhdoanh va van h6a trong nhan cach cua thanh nien, thieu nien;ch6ng nhfrng hi~n tUQ'llgphan van h6a, phi van h6a"2. Tu duy Iylu~ vS van h6a cua Dang da c6 bu6c phM tri~n mm khi xac dinhvai tro cua van h6a trong mM quan h~ bi~n chUng v6i kinh t~ vachinh trioD6ng thai coi vi~c phM tri~n d6ng bQcac linh VlJCnayla dieu ki~n dam bao cho SlJphat tri~n bSn vfrng cua dfLtnuo-c.Mat khac, Dang ta da chu y nang cao van h6a lanh d~o va quanIy van h6a trong kinh doanh. Day la nhfrng linhvlJc c6 anhhu6ng to Ian va/sau r<)ngt6i xa hQi trong thai ky phat tri~n kinht~ thi truang dinh huang xa hQi chu nghla, hQinh~p kinh tS qu6ct~ va xay dvng van h6a phap quySn xa hQi chu nghla Vi~t Nam.

Nhin I~i qua trinh lanh d~o va quan Iy van h6a trong thai kyd6i m6i viTaqua, chung ta th~y ra vai tro lanh d~o cua Dang vaSlJquan Iy cua Nha nu6c ngay cang duqc cung c6 va gia tang.Dang khong ngimg t6ng k~t thlJc ti~n, nang cao trinh dQ Iy lu~nd~ kip thai de xu~t cac quan di~m, nhi~m V\lva giai phap thiStthlJc nh&m t~o dieu ki~n cho van h6a phM tri~n, kip thai dieuchinh, kh~c ph\lc nhfrng xu huang I~ch I~c, sai lfim xay ra, ngan

1,2. Dang C('>ngsi'mVi~t Nam: Van ki?n Dt;lih(Ji ar;i biiu toim qu6c 11mthu.X,Sdd, tr.106, 213.

ch~n va xu Iy ~ip thai nhfrng tieu ClJCxufLthi~n trong dai s6ngvan h6a cua dat nu6c. Nha mr6c da ban hanh hang lo~t cac vanb,anphap Iy, khong ng\ffig cai ca~h hanh chinh, d6i m6i cong tacto chuc, tang cuang dau tu nguon IlJCva phuong ti~n cho hoatdQng van h6a. Cac doan th~ chinh tri xa hQi da:tich ClJCtham giavao cac ho~t dQng van h6a, d~c bi~t la tham gia cUQcv~ndQngt~i dua yeu nu6c, phong trao toan dan doan k~t xay dlJllg daisong van h?a va cUQcv~n dQng hQc t~p va lam theo tfLmguongd~o duc Ho Chi Minh. Nha SlJ lanh d~o dung d~n va sang su6tcua Dang va SlJ quan Iy cua Nha nu6c, dai s6ng van h6a tinhth§.n cua nhan dan ta da c6 bu6c ti~n b<)tren nhi~u mat. Nhudu ~u6ng th\l va sang t~o van h6a ~ua nhan dan duqc d~p (mg.Nhieu thanh tl)'Uvan h6a m6i da xuat hi~n phan anh duqc nhfrngth~ng iqi cua nhan dan ta trong SlJ nghi~p d6i m6i dfit nu6c.Van ki~n D~i h<)iX cua Dang da:nh~n xet xac dang r&ng: "Vanh6a - xa h<)ic6 tiSn b<)tren nhi~u m~t, vi~c g~ k~t gifra ph<ittri~n kinh t~ v6i giai quy~t cac vfin dS xa h<)i c6 chuy~n biSntich ClJC,chi s6 phat tri~n con nguffi duqc nang len"l. Tuy nhien,trong nhfrng nam vim qua, lInh VlJC·van h6a cling con nhi~u vfind~ buc xuc ch~m duqc giai quy~t. Vi~c xay dlJllg n~p s6ng vanh6a chua duqc coi trQng dung muc. "Tinh tr~ng suy thoai,xu6ng cfip vS tu tu6ng d~o duc, 16i s6ng, SlJgia tang t~ n~n xa:h<)iva t<)iph~m dang 10 ng~i, nhfit la trong lap tre. Quan Iy nhanu6c vS van hoa con nhiSu So' h&, y~u kern. Dfiu tranh nganngira van h6a phAm dQc h~i chua duqc chu y dfiy du, con nhi~ukhuySt di~m, bfit C~p"2.

Nguyen nhan cua nhfrng ySu kern, bfLtc~p tren bao g6m canguyen nhan khach quan va nguyen nhan chu quan, trong d6 c6SlJh~n ch~, y~u kern trong cong tac Ia:nhd~o cua Dang va quan

1,2. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki?n Dr;i h(Ji ar;i biiu toim qu6c 'an th(e.X, Sdd, tr.156, 172-173 .

ly cua Nha nuac. NhiSu t6 chuc Dang chua nh~n thuc r5 vai trocua van h6a d6i vai ~ong tac ?CaydlJ11gDang, cung c6 h~ th6ngchinh tri va phat trien kinh te - xa hQi. Cong tac lanh d~o, chid<.l0 cac ho~t dQng v~n h6a con thiSu kien quy~t, chua thl1Cmgxuyen, lien t\lc. Nhieu can bQ, dang vien chua th\l'c S\l' guemgmau di d§.u trong phong trao thi dua yeu nuac va xay d\l'TIgtutu6ng d~o duc, 16i s6ng. S\l' suy thoai vS tu tu6ng d~o duc, 16is6ng trong mQt bQph~ khong nh6 can bQ, dang vien chua du<;ycngan ch~n kip thoi Cong tac quan ly nha nuac con ch~m d6imai, so vai S\l'phat ~riSn nang dQng va phuc t~p cua dai s6ngvan h6a ... Vi v~y, doi mai va nang cao nang I\l'Clanh d~o cuaDang va quan ly cua Nha nuac tren IInh V\fC van h6a la mQt yeuc§.uvira co ban, vua thuang xuyen, cc1pbach hi~n nay.

3. Dai moo va nang cao nang 11}'C Hinh d~o cua Dang vaquan ly cua Nhi mr&c tren linb V1}'C van hoa

a, Nhimg yeu cau mOi tlijt ra tliJi vOicong tac llinh d(lO vaquan lj van hoa

M\lc tieu va pIiuemg huang t6ng quat cua 5 nam 2006-2010ma D~i hQi X cua Dang xac dinh la: "Nang cao nang hrc li'inhat;lOva sirc chiin adu cita Dang, phat huy sirc mt;mh toan ddntl}c, ady mt;mhtoan di¢n cong cul}c a6i mai, huy al}ng va sit' dl:lngt6t mQi ngu6n hlc cho cong nghi¢p h6a, hi¢n aqi h6a adt nuac;phat tridn van h6a; th1!chi¢n tiin bl} va cong bling xd hl}i; tangcuimg qu6c phong va an ninh; ma rl}ng quan h¢ a6i ngoqi; chital}ng va tich C1!Chl}i nh(lp kinh d qu6c d; giu vung 6n ainhchinh trj - xii hl}i; s6m aua nuac ta ra kh6i tinh trqng kem phattridn; tqo nJn tang ad ain nam 2020 nuac ta cO-ban tra thanhm(jt nuac cong nghi¢p theo huang hi¢n aqi "I .

1. Dimg CQng sim Vi~t Nam: Van ki¢n Dr;ti h(Ji tfr;ti bidu toan qu6c I{m thir.X,Sdd, tr.76.

DSth\l'c hi~n du<;ycm\lc tieu tren va chufin bi tiSn d~ cho viecth\l'c hi~n ~ilng m\lc tieu mm cua giai do~ 2011-2020, nhftt iakhi muc song cua nguai dan da d~t tren 1.000DSD/ngum, Vi~tNam da th\l'c S\l'hQinh~p sau hem vao nSn kinh t~ th~ giai, congtac lanh d~? va quan ly van h6a c§.n c6 nhilng buac d6i maim~ me de vua dap Ung du<;ycnhu c§.u ngay cang cao cua xahQi,'vir~ da!U bao du<;ycdinh huang chinh tri va 6n dinh xa hQi,phan dau de xay d\l'TIgdu<;ycnSn van h6a Viet Nam ti~n ti~n dam, ., .da ban ~ac dan tQc, lam dQng l\l'c dS thuc d&y kinh t~ - xii hQiphat trien.

, M~t khac, nhiln¥ thai co va thach thuc cua qua trinh toancau h6a, ~\l'phat trien m~nh me cua khoa hQc ky thu~t va congngh~, nhat la con~ n9h~ thong ~in, cua qua trinh m6' rQng giaoluu va hgp tac quoc te ve kinh te, chinh tri, van h6a cling doi h6iDang va J;Jha nuac phai nang cao t§.mvan h6a trong lanh d~o vaquan ly de vua gifr vfrng vai tro lanh d~o va quan ly, vua c6 khan~ng thich Ung vai S\l'thay d6i, bi~n dQng phuc t~p cua cUQcsong hi~n d~i. Nhu v~y, yeu c§.uphai d6i mai va nang cao nangI\l'Clanh d~o va quan ly van h6a la mQt yeu c§.u khach quan dSdam bao cho van h6a nuac nha c6 thS phat triSn m~nh me trongthai ky tai.

b, Nhimg giai phap nhdm nang cao nang IffC lfink d{!ovaquan lj

vJ cong tac liinh aqo cita Dang:

- ,Ti~p t\lC th\Ic hi~n nghiem tuc nhfrng giai phap ma N ghiquyet Trung uemg 5 kh6a VIII vS van h6a dS ra. C\l thS la:

+ Nang cao nh~n thuc cho can bQ, dang vien va nhan dan v~vai tro d~c bi~t 9uan trQng cua van h6a trong vi~c b6i dU5'ng vaphat huy nhan to con nguai, xay d\l'TIgmoi truang van h6a, xay

~ d\l'TIgch8 dQ xa hQi mai - xa hQi chu nghla.

+ Thuemg xuyen cham 10vi~c nang cao nh~n thuc, hieu bi~tv~ ly tu6ng cach m(;\ng,chu nghIa Mac - Lenin, tu tu6ng H6 ChiMinh, duemg 16i, chinh sach cua Dang va tinh hinh dftt nuac chodQingft tri thuc, van ngh~ sI, can bQvan h6a, lam t6t c6ng tac k~tn(;\pDang trong bQ ph~n tri thuc, van ngh~ sI Uti ro.

+ D6i mai phuong thuc Hinh d(;\ocua Dang theo huang wabao dam cho van h6a, van hQc ngh~ thu~t, bao chi phM tri€lldung dinh huang chinh tri tu tu6ng cua Dang, wa dam bao thl,tthi~n quy~n tv do, dan chu ca nhan trong sang t(;\Ovan h6a, va:fihQc, ngh~ thu~t, khoa hQc va c6ng ngh~ tren cO'sa phM huy Huht\I giac cao v6'i m\lc dich dung d~n. .~

+ PhM huy vai tro cua cac doan th~ qu~n chung, cac t6 ehu:~sang t(;\Ovan h6a, van ngh~ trong vi~c v~ dQng, t6 chuc qu~nchung, giai tri thuc th\Ic hi~n nhi~m V\lvan h6a.

+ Di sat, n~m ch~c tinh hinh ho(;\tdQng tren lInh V\ICtu tu6ng.,van h6a;,Him; d(;\o,chi d(;\okip thm, s~c ben, giup cac cO'qum: ~nuac the che h6a eac chu truong, chinh sach cua Dang. H6 tn:)

giai quy~t kip thai nhfrng kh6 khan, vuang m~c d6i vai nganhvan h6a trong qua trinh tri~n khai th\Ic hi~n nhi~m V\l qual} I~nha nuac. .~

+ T6 chuc tri~n khai t6t Nghi quy~t 23 cua BQ Chinh tri -•.Ti~p t\lCxay d\Illg va phat tri~n van hQc ngh~ thu~t trong thm kymaio

+ Nang cao tinh guong m~u cua can bQ, dang vien truac nhaRdan. Xay d\Ing m6i truang van hoa trong Dang, trong caccO'quan nha nuac, cac doan th~ chinh tri xii hQi lanh m(;\nh, lamguong sang cho xii hQi.

+ Tang cuemg c6ng tac ki~m tra vi~c th\Ic hi~n cac ngh! quy~tcua Dang v~ van h6a, kh~c ph\lc kip thai nhfrng biSu hi~n l~~hl(;\c,y~u kern.

vJ cong tac quan If;nha nu:ac:

+ Nha nuo? hoan thi~n th~ eh~ qUlln Iy van h6a b~ng phaplu~t, ra soM, b6 sung va ban himh cac van ban phap quy tao hanhlang phap ly cho van h6a phM tri~n lanh m;;tnh. .

+ S~p x~p,.t6 chue l;;ticac cO'quan quan Iy van h6a - thS thao,du lieh theo hu6ng da ngfmh, da 11nhvuc. T6 chuc lai cae donvi ~\I nghi~p va cac doanh nghi~p van h6a eho phu hgp v6'i cO'che thi tmemg va hoi nh~p qu6c t~.

+ Xay d\mg va quan ly cae chuang trinh m\lc tieu qu5c gia v@van h6a c6 hi~u qua cao. Chu trQng phat triSn mot s5 Hnh vuecua nganh c6n~ nghi~p van h6a nhu di~n anh, truy~n thong d(;\ichung, trinh dien ngM thu~t, giai tri c6ng c(>ng.

+ Quan ly t5t thi truang van hoa, nang cao kha nang c(;\nhtranh va h)yp t~c cua van h6a Vi~t Narn v6'i cae nu6'c trong khuV\l'Cva quae te.

+ :D~y 1?i;mhc6ng tac dao t<;1.ova b6i duOng, nang cao chfttIm;mg nguon nhan l\Ic cho h01;ttd(>ngvan h6a.

+ Nang cao ngu6n v6n d~u tu cua Nha nuoe va cua xa hoieho h01;1td(>ng van h6a, nhftt la cho khu V\ICsang t(;\Ovan h6angh~ thu~it.

+ Thuang xuyen cung c5 va nang cftp, b6 sung xay d\lTIgvaSlr d\mg c6 hi~u qua cac thiSt chS van hoa tix Trung uong d~ncO'sa.

+ T6 chuc th\Ic hi~n va nang cao chftt luQ11gcl'ta cUQCv?ndQng toan dan ooan ket xay dvng dai s5ng van hoa ...

Qua trinh xay d\Ing va phM triSn n~n van hoa Viet Nam du6isv lilnh d(;\ocua Dang oil O(;\tdugc nhfing thanh t\ffi to 16n, dongg6p quan trQng vao ti€n trinh each m(;\ng giai phong dan tQc,th6ng nhftt T6 qu6c va xay dvng dftt nuac oi len chu nghIa xilhQi. Trong sv nghi~p d6i mm hi~n nay, Dang ta dil xac dinh cung

vai nhiem V\lphat tri~n kinh t~ la trung tam, xay d\ffig Dang Iathen ch6t van hoa phai la nbn tang tinh th§.n cua xa hoi. S\f pha~

t .;:. do~ng' bo va toan dien ba llnh vuc nay la diSu ki~n cO'ban denen . .' ,, , " r'l,' . h H~rl,'

d''m bao su phat trien ben 'lung cua Qat nuO'c. ,--,uu tlc, ',0 ~~Ala . 'b~ ~

Minh da tUng chi d~n trong cuoc ki~n thiet nu6'c nh~ c6 on vandS phai duqc coi trQng ngang nhau: chinh t,ri,~inh te, ~an "hoa vaxa hoi. Danh gia dung vi tri quan trQng cua tung nhan to trongro6i ~uan h~ bi~n chUng v6'i nhau t~o thanh hqp l\fc Ia~ nen s~cm~mh tbng th~ va bSn vfrng cua dat nu6'c }a trach ru:l~m to I.~cua Dang va Nha nuO'c ta trong thm ky day m9-nhcong nghl~ph6a hien d9-ih6a va hoi nh~p qu6c tS hi~n nay. Trang, qua. trinhHlnh da~ va quc~mIy vi~c xay dlplg nSn van h6a tien tien ~~m d,aban s~~ dan toc, Dang va Nha nu6'c ta da khang ngung tong kHthuc ti~n, d~y ID9-nhcang tac nghien Clm ly lu~n, thuemg ~uyenrut ra nhfmg bai hQc kinh nghi~m trong 1anh,d9-oquan 11de,1a~hdao chi dao va diSu hanh kip thai, giai quyet nhUng van de capthi~~do th~c ti~n cuoc s6ng d~t ra. DUng truO'c nhfrng cO'h?i v~thach thuc' mO'icua qua trinh toan du h6a va hoi nh~p quoc t~,chung ta hoan t09B tin tm'mg dng, du6'i S\f 1anh d9-o,sang suotcua Dang va SlJquan ly c6 hi~u qua cua Nha nuO'c, nen van h6aViet Nam se t~n d\mg duqc thm cO',vuqt qua thach thuc va tr6'ng~i d~ t9-0nen nhfrng thanh tlJUmai, d.~ng ~~p ti,~h~lJc v~o s~nghi~p xay dvng can nguai va S\f nghl~p dOl,mm dat nuO'c~lmuc tieu dan giau, nuO'c m9-nh,xa hoi cong bang, dan chu, vanminh, tiSn bu6'c vfrng ch~c len chu nghla xa hOi.

NHAN THUC LV lUAN VAN HOAtlAU THE KY xx a NU6'c TA vA

BAI HOC KINH NGHIEM TRONG CONGTAc NGHIEN CUU VAN H6A HIeN NAY

ThS. lIE XUAN KIEU

Van hoa la gi? Cfm h6i ~~ da duqc d~t ra tu W.u d6i _vO'ituduy nhan 109-i.Nhung de c6 cau tni 1ai thi khong de dangdi dSn S\f th6ng nh~t. Bai van h6a xu~t hi~n cung v6'i S\f

xu~t hi~n cua can ngum va bi~u hi~n tren nhiSu binh di~n cua dms6ng xa hoi; nhung tiSp sau S\fra dai cua van h6a, trai qua nhiSuthS ky (cu6i th~ ky XIX, d§.u th~ ky XX), cac khua hQc vS vanh6a m6'i phat tri~n nO' r{)tren th~ giO'i.Nhu V?y, so vm S\f phattri~n cua van h6a thi khoa hQc nghien CUuvS n6 pilat tri~n ch~mhan r~t nhiSu. NAm trong xu huang chung nay, a nuO'c ta, maid~n dftu th~ ky XX, vi~c nghien CUuIy 1u~nvan h6a mO'ib~t d§.uduqc dS c~p to'i. D6 la kSt qua t~t ySu cua xu huang ma f9ng,vuO'n ra d6n nh~n nhfrng lu6ng tu tu6'ng mO'i cua van h6aphuang Tay, phuang Dong trong diSu ki~n lich sir mm. Xem xetqua trinh mly, chung toi nh~n th~y mot s6 v~ dS cO'ban sau:

1. D~c di~m qua tr.inb nh~n thu-c If lu~n v~ van hoa

Thii:nhat: VS phuang di~n noi dung, nhfrng nh?n thuc ly lu?nvS van h6a cua giai d09-nlilly la kSt qua cua qua trinh tiSp thu lylU?n van h6a thS giO'iva pharr anh th\fc ti~n van h6a Vi~t Nam.

Nhtmg nQi dung cO'ban trong nh~n thuc ly lu~ v~n h6a a~uth~ ky XX cho a~n nam 1945 bao gbm: quan ~i~m '!e ;[m~h6_a;v~ van h6a dan tQc; quan ni~m cua nhtmg nguO'l macxlt ve vanh6a. Nhtmg nQidung mlY da khai quat qua trinh nh?n thuc ly lu~v~ van h6a a nuoc ta: tir vi9C ti~p thu thanh tlJU ly lu~n c~ath~gi6i di d~n nghien Clm van h6aYi~t Nam trong d6,.9uan die,ITl"~evan h6a cua nhtmg ngu01 macxit Vi~t Nam la S\f tlep thu va v~mdl,mgthanh cong chu nghTaMac, - L~nin trong vi~c ~ay ~~ng ~Qtn~n van hoa m6'i cua dan tQc gan lien v6'i cong cUQCgIal phonga~t nu6c ra kh6i ach no 1~cua chu nghla th\fc dan.

Thuc ti~n cho th~y, cho a~n d~u th~ ky XX, nu6c ta chua cochuye~ nganh ly lu~ ~an ho~. Tru6c do, cac nha tu ill~g .~~~dan tQc cung aa tUng ae c~p den van hoa, nhung chua the gC;Jl00

la ly lu~n v6'i ill cach la h~ th6ng tri thuc cO'ban tre~ 1I~ V\fCvanhoa. CUQcgiao luu van hoa vO'iphuang Tay tir cuoi th~ ky XIX,ma cim vO'ith~ gi6'i ben ngoai sau mN thai gian dai be quan toa,cang da t~o cO'hQi cho tri thuc dfm tQc ti~p xuc vO'inhiing th~1tuu cua van minh nhan 10~i.Qua phong trao Tan thu, qua "UtCt~ySn ba chu nghla Mac - Lenin, nhfing thanh tlJUnay tac QQngmanh me vadVi~t Nam, duqc nhiSu tri thuc dan tQc aon nh~nm6t cach hao hUng. Nhtmg cUQctranh lu~n mang tinh hQc thu~t,nhung cu6n sach a~u tien co lien quan d~n ly lu~n van hoa mangd~u ~ cua s\f ti~p thu ly lu~n cua th~ giO'i la Van minh tan hQCsach - day duqc coi la cuang lInh van hoa, ngQn ~atu tuang C?Ophong trao Duy Tan d~u th~ ky XX. Day la S\fke thua tac phamVan minh luan chi khai IU(Jccua Phuc Tn;lchD\l Cat, mQt hQcgiaNhat Ban - .nguai da co cong trong vi~c dich chuySn van hoaph~ang Tay vaGNh~t Ban. f)@nDao Duy Anh, as vi~t auqc Vi?tNam van hoa sir cucmg, truO'ch~t ong aa d\fa van khai ni~m vanhoa cua cac hQc gia Phap va Trung Qu6c luc ao Ia F. Sartiux vaDuang Dong. Dfin dfin, S\f ti~p thu cua cac hQc gia Vi~~Nam aiVaGchiSu sau han, thoat kh6i "Sl! bat chuac vl,mg ve ", c6 S\f

chQn lQc trong vi~c ti~p nh~n, th~m th~u duqc nht1ng ill tuangmO'i as 1\1' minh c6 nhung ki~n giai rieng. DiSu d6 thS hi~n anht1ng nghien Clm vS van h6a dan tQCchi~m rnQt phfin lan, quantrQng trong nht1ng nh~ thuc ly lu~ v~ van h6a ma giai do:;mnayco duqc. Tir s\f ti~p thu ly lu~n van h6a cua th~ gi6'i, cac hQc giat~p trung vao nghien Clm van h6a Vi~t Narn, nht1ng v~n dS lienquan d~n van h6a dan tQc nhu ban s~c van hoa, v~n as dan tQCVi~t Narn co ban s~c hay khong, con auang as xay d\filg van hoadan tQc auqc dem ra tranh lu~n h~t suc quy<h li~t. Nhung nh~thuc ly lu~ vS van hoa dan tQc xu~t hi~n ngay cang nhiSu, vaicac cach ti~p c~n da d~g illcac cUQctranh lu~.

Thu hai: VS phuang di~n m\lc tieu nghien cUll, nghien CUllly lu~n v~ van hoa trong giai ao~n nay chi nh~rn giai quy~tnht1ng v~n d~ cua van h6a dan tQc, khong huang to'i xay d\filg lythuy~t van hoa,

Khao CUllcac tac ph~m cua cac hQc gia Vi~t Nam trong giaidO?ll d~u th~ ky XX c6 ban d€n ly lu~n van hoa cho th~y nhfingquan ni~m vS van hoa mang tinh ly lu?n t~p trung chu y~u VaGvi~c nghien CUllvan hoa dan tQc, tim ra can duang, cach thuc dSgift gin ban s~c van h6a, ti~p thu tinh hoa cua nhan 10~i. Hannua nhiing quan ni~m nay cling chi duqc dS c~p rai rac, chukhong t~p trung thanh rnQt cong trinh nghien CUllco M th6ng.DiSm n6i b~t trong cac quan ni~rn v~ van hoa a day v~n la nht1nggi lien quan d~n van h6a dan tQc, giai quy~t nht1ng v~n d~ dangd~t ra vO'ivan hoa dan tQc. Dao Duy Anh ds. di nht1ng bu6c xahan tren con duang nghien CUllly lu~n van hoa so v6'i cac nhanghien CUllkhac vO'ihai cu6n sach Vi~tNam van hoa sir cuongva Van hoa la gi?, song hfiu h~t cac nQi dung cua ly lu~n vanhoa dugc ong dS c~p d~n chi la S\fk~ thua, la nhiing cai ma ong"thua nhr;in" tir nht1ng thanh t\fU ly lu~ van hoa cua th~ gi6iluc d6. Nht1ng quan ni~m cua ong dua ra, m~c dli r~t phong phuva toan di~n nhung cling chua thS t~o nen rnQt ly thuy~t van hoa