36 • oktober 2011 • METAAL & TECHNIEK

Productiviteit, Kwaliteit en Management, dat is het hart van all-round adviesbureau PKM, gespe-cialiseerd voor mkb-bedrijven in metaal en tech-niek. Met dertien adviseurs staat het bureau de mkb-ondernemers terzijde waar mogelijk. Niet door ‘u vraagt, wij draaien’, maar juist door vooruit te lopen op een vraag die kan ontstaan. Zo sijpelden geluiden door dat er bij de werk-voorbereiding in productiebedrijven lacunes lagen op de gebieden planning, financiën en logistiek. Na enig onderzoek door PKM kwam aan de oppervlakte dat de werkvoorbereiding in veel bedrijven op verschillende facetten beter kan. Conclusie: het gebrek een opleiding op dat gebied, specifiek gericht op metaalbedrijven, moet worden aangevuld. Complicerende factor: de diversiteit van de bedrijven.

Onder het credo ‘de kwaliteit van de werkvoor-bereiding staat voor kwaliteit van producten’ doken de PKM-adviseurs Paul Hartgers, Peter Zij-derveld en Rien de Grote in de materie: als er een cursus ontbreekt, dan maken we er een. En gezamenlijk gingen zij voortvarend aan de slag. Binnen een halfjaar was de cursus inhoudelijk afgerond, waarbij niet de invulling van het les-materiaal het lastigst was, maar de definitie van de term ‘werkvoorbereiding’. Ing. Peter Zijder-veld, organisatie-adviseur: “Doordat bedrijven de functie werkvoorbereiding op hun eigen wijze invullen, ontstaan er niveauverschillen. Bij het ene bedrijf is het een simpele functie, bij het andere zeer complex. Een werkvoorbereider die binnen het bedrijf is opgeklommen kent het bedrijf door en door, maar beheerst niet altijd alle finesses die je nodig hebt in deze functie. Hij weet bijvoorbeeld veel van techniek, maar is niet goed in commercie. Bij iemand van bui-tenaf kan dat andersom zijn.”

Ir. Paul Hartgers, technologie-adviseur, vult aan: “Een andere moeilijkheid was het feit dat bij de ene bedrijfskolom delen van de voorbereidings-fase voor verbetering vatbaar zijn, terwijl bij de andere het totaalplaatje aangepakt moet wor-den. Ook is er een verschil tussen het bedrijf dat bijvoorbeeld balkonhekjes maakt, of het bedrijf dat werkt voor de offshore. We wilden alle bedrijfstypen kunnen bedienen.”

T i p s e n T r i c k sMet de focus op ‘een goede voorbereiding is het halve werk’ werd de cursus ‘Optimale werkvoor-bereiding’ samengesteld die inzetbaar is op vele niveaus, en aanpasbaar op elke vraag en behoefte. Immers: “Een goede werkvoorberei-ding is rendementsbepalend voor een bedrijf”, stelt Zijderveld. De PKM-adviseurs zetten een modulaire opleiding op mbo/hbo-niveau in de markt waarbij de cursusformule op de bedrijfs-

Werkvoorbereiding neemt een belangrijke plaats in een bedrijf in. Voordat er met een productieproces kan worden begonnen, moet er veel geregeld worden. De werkvoorbereider stelt het begin en het einde van een project vast en zorgt voor de planning van de werkzaamheden en dat er medewerkers, materiaal en gereedschappen op de productieplaats zijn. Ook houdt hij de voortgang in de gaten en ziet erop toe dat het project geen vertraging en kostenoverschrijding oploopt. een beroep met verantwoordelijkheden. Dat er geen cursussen zijn voor de verschillende facetten van deze functie gericht op de metaalsector was voor adviesbureau pkM reden om er een samen te stellen.

TEKsT: AsTrId MoL. BEELd: NFP.

opleiding Goede werkvoorbereiding is rendementsbepalendPKM voorzIET IN BEHoEFTE MET Cursus wErKoPTIMALIsATIE

PKM-adviseurs Peter Zijderveld en Paul Hartgers: “Werkvoorbereider is de smeerolie van het bedrijf.”

36 04-10-2011 14:54:48

METAAL & TECHNIEK • oktober 2011 • 37

diversiteiten is afgestemd. De kracht zit ‘m onder andere in een eendaags bezoek van een PKM-medewerker aan het bedrijf in kwestie. Daar kijkt hij mee over de schouder van de werkvoorbereider, overlegt met hem en de ondernemer waar behoefte aan is, beziet de bedrijfsstructuur en –cultuur en de werkproces-sen. Hartgers: “Op die manier krijgen we een goed beeld van het bedrijf, van de werkwijze en van de vraagstelling.”Verder bestaat de cursus uit een drie dagen durend theoretische deel dat plaatsvindt bij de Koninklijke Metaalunie in Nieuwegein. Tijdens die dagen is de interactie tussen de cursisten van groot belang. “De cursisten bespreken met elkaar de problemen waar zij tegenaan lopen, en geven elkaar tips en tricks.”

M a a T W e r kFeitelijk betekent zo’n benadering een ‘cursus op maat’, maar dat is Zijderveld en Hartgers een stap te ver: “Er ligt een vaste basis die de rode draad vormt gedurende de hele cursus. Daarbo-ven hebben verschillende bandbreedten, zodat je kunt inspelen op elke behoefte. Wij kijken naar de achtergrond van de deelnemer en naar z’n problemen. Naar aanleiding van analyses bepalen wij de modules die hij nodig heeft om deze functie optimaal te kunnen uitoefenen. Op basis daarvan sturen we de deelnemer in meer of mindere mate bij.”“Onze rol is om maatwerk leveren”, stelt Zijder-veld. “Past de functie zoals die wordt uitgevoerd binnen het bedrijf? Kan hij worden geoptimali-seerd?”. Hartgers: “ Soms moet je concluderen dat een werkvoorbereider z’n werk goed doet. Zelfs zo goed, dat het niet beter kan. Dat de pro-blemen waar hij tegenaan loopt bij het werkpro-ces horen. Dat is ook goed om te weten. Iemand die denkt dat hij z’n werk niet goed doet, haalt bij zo’n uitkomst opgelucht adem: hij eist dus kennelijk te veel van zichzelf en van het werk-proces.”

z e s M O D u l e sNaast de praktijkdag in het bedrijf bestaat de cursus uit zes modules verdeeld over drie dagen. Tijdens die dagen wordt de cursist een spiegel

voorgehouden: waar staat hij binnen de organi-satie van het maakbedrijf, hoe communiceert hij, en hoe overlegt hij met de klant. Ook leert hij waar en hoe hij een positieve invloed op de kwaliteit in de werkplaats heeft, en welke tools hij kan inzetten om hier invloed op uit te oefe-nen. De cursus wordt verdiept met zaken als logistiek, kostprijs en planning.

s T a r T p u n T i s i j k M O M e n TZijderveld: “Het startpunt van de cursus is een ijkmoment voor de werkvoorbereider. De meeste mensen in deze functie zitten tussen techniek en commercie in. Maar er wordt even-wicht gevraagd tussen deze competenties. Daar zijn technieken voor: zoals een autoverkoper een checklist afloopt voor hij jou de auto van je dromen heeft verkocht, zo kan de werkvoorbe-reider technieken toepassen zodat zijn functie optimaal wordt ingezet. Essentieel is het uitban-nen van miscommunicatie. En de werkvoor-bereider moet evenwichtig omgaan met de productiemedewerkers. De productieleider doet de werkverdeling, de werkvoorbereider richt de logistieke kant van de productie in. Dat maakt dat hij intermenselijk vaak minder erva-ren is.”

s M e e r O l i e V a n e e n b e D r i j fZijderveld is de man van de financiën, de plan-ning en de logistiek. Deze cursusonderdelen zijn voor hem katinhetbakkie: “Het is belangrijk dat de cursist inzicht heeft in het belang van een goede logistiek en hoe een order optimaal door het bedrijf verwerkt kan worden. Medewerkers van productiebedrijven met korte doorloop- tijden, zoals reparatie- en revisiebedrijven, vinden vaak dat er moeilijk te plannen valt, zij

moeten veel coördineren. Ook het mechanisme van kostprijscalculatie en op welke manier de werkvoorbereider hier mee te maken heeft, zijn van belang. Evenals inzicht in planning. Welke planmethoden zijn in de industrie gebruikelijk? Wat dragen systemen als ERP bij aan het betrouwbare planning? Daar krijgen de cursis-ten antwoord op.”

Hartgers, die de technische aspecten van de cursus voor zijn rekening neemt: “De werkvoor-bereider is de smeerolie van het bedrijf. Soms neemt het werk voorbereiden meer tijd in beslag dan de klus zelf. Maar het moet wel gebeuren: orders lezen, CAD/CAM-gegevens invoeren, materialen aanleveren. Maar er komt nog veel meer bij kijken. Daar waar techniek samenkomt met mensen, ontstaat vaak een lacune. Daar hebben we op ingezet. Pas als aan alle voorwaarden is voldaan, is de werkvoorbe-reidingsfase optimaal.” •

Extra training optimale werkvoorbereidingIn november gaat er een extra training Optimale werkvoorbereiding van start. De cursusdagen vinden plaats op 30 november, 7 en 14 december, het bedrijfsbezoek is in overleg. Deelname kost € 1.950, een OOM-bijdrage is van toepassing (50% met een maximum van € 500 p.p.p.j.).Wie mee wil doen, kan zich inschrijven via www.pkm.nl.

Goede werkvoorbereiding is rendementsbepalendPKM voorzIET IN BEHoEFTE MET Cursus wErKoPTIMALIsATIE

37 04-10-2011 14:54:49