pkzmsa 2007-2012

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E INTEGRIMIT

PLANI KOMBËTAR PËR ZBATIMIN E MARRËVESHJES

SË STABILIZIM-ASOCIIMIT

2007-2012

TIRANE, SHTATOR 2007

1

2

PASQYRA E LËNDËS

LISTA E SHKURTIMEVE PËRMBLEDHJE 1 KRITERI POLITIK 1.1 DEMOKRACIA DHE SHTETI I SE DREJTES

1.1.1 Funksionimi i Administratës Publike 1.1.2 Reforma e Decentralizimit 1.1.3 Zgjedhjet dhe çështje te tjera parlamentare 1.1.4 Gjendja Civile 1.1.5 Sistemi gjyqësor 1.1.6 Lufta kundër korrupsionit

1.2 TE DREJTAT E NJERIUT DHE MBROJTJA E MINORITETEVE

1.2.1 Respektimi i të drejtave të njeriut 1.2.1.1 Përmirësimi i sistemit të burgjeve 1.2.1.2 Përmirësimi i funksionimit te sistemit përmbarimor 1.2.1.3 Mbrojtja e të drejtave të fëmijëve

1.2.2 Minoritetet 1.3 TREGU I PASURIVE TË PALUAJTSHME

1.3.1 Reforma e tokës bujqësore, tregu, administrimi i qëndrueshëm dhe mbrojtja e tokës 1.3.2 Regjistrimi fillestar 1.3.3 Kthimi dhe kompensimi i pronave

1.4 BASHKËPUNIMI RAJONAL DHE NDERKOMBETAR

1.4.1 Marrëveshjet e Tregtisë së Lirë 1.4.2 Antidumping 1.4.3 Politika e Jashtme dhe Siguria e Përbashkët 1.4.4 Çminimi

2 KRITERI EKONOMIK

2.1 Stabiliteti makroekonomik 2.2 Politika Monetare

3 AFTËSIA PËR TË PËRBALLUAR DETYRIMET E ANËTARËSISË NË BE 3.1 LËVIZJA E LIRË E MALLRAVE

3.1.1 Fusha Horizontale 3.1.1.1 Standardizimi dhe Certifikimi

3.1.1.2 Akreditimi 3.1.1.3 Metrologjia Ligjore dhe Para-paketimet

3.1.2 Direktivat e Përafrimit Teknik 3.1.2.1 Direktivat e Përafrimit Teknik (New Approach)

3.1.2.1.1 Pajisje elektrike

3

3.1.2.1.2 Enët me presion 3.1.2.1.3 Lodrat 3.1.2.1.4 Materiale Ndërtimit 3.1.2.1.5 Përputhshmëria elektromagnetike 3.1.2.1.6 Makineritë 3.1.2.1.7 Pajisjet e mbrojtjes personale 3.1.2.1.8 Pajisje me gaz 3.1.2.1.9 Mbi kërkesat për eficencen e bojlerëve te rinj qe punojnë me lende djegëse të lëngëta dhe te gazta 3.1.2.1.10 Lendet plasëse për përdorim civil 3.1.2.1.11 Pajisjet dhe sistemet mbrojtëse te përdorshme ne atmosfera potencialisht shpërthyese 3.1.2.1.12 Ashensorët 3.1.2.1.13 Pajisjet mjekësor e 3.1.2.1.14 Barnat për Përdorim Njerëzor 3.1.2.1.15 Materialet dhe Teknologjitë me Përdorim te Dyfishte 3.1.2.1.16 Sistemi hekurudhor i shpejtësisë se larte 3.1.2.1.17 Paketimi dhe paketimi i mbetjeve 3.1.2.1.18 Instalime kabllore për transport personash 3.1.2.1.19 Efiçensa energjetike e pajisjeve frigoriferike, ndriçimit fluoreshent dhe paketiketimi i pajisjeve elektroshtëpiake 3.1.2.2 Direktivat e Përafrimit te Vjetër (Old Approach Directives)

3.1.2.2.1 Mallrat ushqimore 3.1.2.2.2 Mjetet motorike 3.1.2.2.3 Qelqi 3.1.2.2.4 Tekstilet 3.1.2.2.5 Këpucët 3.1.2.2.6 Druri 3.1.2.2.7 Kimikatet 3.1.2.2.8 Detergjentet 3.1.2.2.9 Plehrat kimike 3.1.2.2.10 Produktet kozmetike 3.1.2.2.11 Produktet veterinare dhe mjekësore

3.1.3 Mbrojtja e konsumatorit dhe mbikëqyrja e tregut 3.1.4 Lëvizja e lire e mallrave kulturore

3.2 LEVIZJA E LIRË E PUNËTORËVE 3.3 LIRIA E VENDOSJES DHE LIRIA PËR TË OFRUAR SHËRBIME

3.3.1 Liria e vendosjes dhe liria për te ofruar shërbime (procedurat e regjistrimit dhe te licencimit)

3.3.2 Njohja reciproke e diplomave 3.3.3 Njohja reciproke e kualifikimeve për Profesionet e Lira 3.3.4 Shërbimet Postare 3.3.5 Shërbimet financiare

3.3.5.1 Banka 3.3.5.2 Shërbimet financiare jo bankare - Sigurimet 3.4 LËVIZJA E LIRË E KAPITALIT 3.5 LEGJISLACIONI PËR SHOQËRITE TREGTARE

4

3.6 TË DREJTAT E PRONËSISË INTELEKTUALE DHE INDUSTRIALE 3.6.1 Pronësia Intelektuale 3.6.2 Pronësia Industriale

3.7 KONKURRENCA DHE NDIHMA SHTETËRORE

3.7.1 Konkurrenca 3.7.2 Ndihma Shtetërore

3.8 PROKURIMI PUBLIK 3.9 BUJQËSIA

3.9.1 Siguria ushqimore 3.9.2 Agroperpunimi dhe marketingu 3.9.3 Blegtoria 3.9.4 Shërbimet Veterinare 3.9.5 Prodhimi bimor 3.9.6 Mbrojtja e bimëve 3.9.7 Zhvillimi rural dhe strukturat bujqësore 3.9.8 Pyjet dhe kullotat

3.10 PESHKIMI 3.11 TRANSPORTI

3.11.1 Infrastruktura rrugore 3.11.2 Siguria rrugore 3.11.3 Transporti rrugor 3.11.4 Transporti hekurudhor 3.11.5 Transporti detar 3.11.6 Transporti Ajror

3.12 TATIMET 3.13 DOGANAT 3.14 STATISTIKAT 3.15 PUNËSIMI DHE KOHEZIONI SOCIAL

3.15.1 Dialogu social 3.15.2 Punësimi 3.15.3 Mbrojtja dhe Sigurimet Shoqërore

3.15.3.1 Mbrojtja shoqërore 3.15.3.2 Sigurimet Shoqërore

3.15.4 Shëndeti dhe siguria ne pune 3.15.5 Barazia gjinore

3.16 ENERGJIA

3.16.1 Sektori i energjisë 3.16.2 Sektori i hidrokarbureve

3.17 POLITIKAT INDUSTRIALE

3.17.1 Politikat Industriale 3.17.2 Sektori i Minierave

5

3.18 NDËRMARRJET E VOGLA DHE TË MESME 3.19 ARSIMI DHE SHKENCA

3.19.1 Arsimi dhe formimi profesional 3.19.2 Mosdiskriminimi ne arsim 3.19.3 Arsimi parauniversitar 3.19.4 Arsimi i larte 3.19.5 Kërkimi shkencor

3.20 SHOQËRIA E INFORMACIONIT 3.20.1 Telekomunikacioni 3.20.2 Politikat audio-vizuale 3.21 TURIZMI 3.22 MJEDISI

3.22.1 Legjislacioni horizontal 3.22.2 Cilësia e ajrit 3.22.3 Menaxhimi I mbetjeve 3.22.4 Uji

3.22.4.1 Administrimi i burimeve ujore 3.22.4.2 Cilësia e ujit te pijshëm 3.22.4.3 Parandalimi i ndotjes se ujit dhe menaxhimi i ujit te pijshëm

3.22.5 Mbrojtja e natyrës 3.22.6 Ndotja dhe rreziqet industriale 3.22.7 Kimikatet 3.22.8 Organizmat e Modifikuar Gjenetikisht 3.22.9 Zhurmat 3.22.10 Siguria Bërthamore dhe Mbrojtja nga Rrezatimet 3.22.11 Ndryshimet klimatike 3.22.12 Emergjencat civile, Mbrojtja e popullatës civile ne kuadrin mjedisor

3.23 SHËNDETI PUBLIK 3.24 ZHVILLIMI RAJONAL 3.25 BASHKËPUNIMI NE DREJTËSI DHE CËSHTJE TË BRENDSHME

3.25.1 Bashkëpunimi Gjyqësor Ndërkombëtar 3.25.2 Mbrojtja e te dhënave personale 3.25.3 Menaxhimi i Kufijve 3.25.4 Politikat e Migracionit 3.25.5 Azili 3.25.6 Politika e vizave 3.25.7 Krimi i Organizuar dhe trafiqet e paligjshme 3.25.8 Lufta kundër drogës 3.25.9 Parandalimi i Pastrimit te Parave 3.25.10 Lufta kundër terrorizmit 3.25.11 Policia

3.26 MANAXHIMI I FINANCAVE PUBLIKE

3.26.1 Financat publike dhe Auditimi i brendshëm 3.26.2 Planifikimi buxhetor

6

3.26.3 Auditimi i Jashtëm 3.26.4 Kontabiliteti Publik

3.27 ORIENTIMI, KOORDINIMI DHE MONITORIMI I PROCESIT TE INTEGRIMIT EUROPIAN

LISTA E PERSONAVE PËRGJEGJËS PËR HARTIMIN E PKZMSA Aneksi 1: Lista e Iniciativave Ligjore sipas Fushave

Aneksi 2: Kostot e Përkthimit dhe Përgatitjes së Legjislacionit sipas institucioneve në vite

Aneksi 3: Numri i Punonjësve sipas Viteve

Aneksi 4: Trajnimet

Aneksi 5: Kostot e Infrastrukturës, IT dhe Konsulences sipas Institucioneve në vite

Aneksi 6: Lista e Aktiviteteve zbatuese sipas fushave

7

LISTA E SHKURTIMEVE AITPP Agjencia e Inventarizimit dhe Transferimit te Pronave Publike AK Autoriteti i Konkurrences AKE Agjensia Kombetare e Energjise AKH Agjensia Kombetare e Hidrokarbureve ARM Agjencite Rajonale te Mjedisit AP Akademia e Policise APP Agjencia e Prokurimit Publik AMF Autoriteti i Mbikqyrjes Financiare BB Banka Boterore BEI Banka Evropiane per Investime BERZH Banka Evropiane per Rindertim dhe Zhvillim BSPSH Bashkimi i Sindikatave te Pavarura Shqiptare CAM- A Misioni i Asistences Komunitare ne Shqiperi CARDS Asistenca Komunitare per Rindertim dhe Zhvillim DAP Departamenti i Administrates Publike DPAC Drejtoria e Pergjithshme e Aviacionit Civil DPB Drejtoria e Pergjithshme e Burgjeve DPD Drejtoria e Pergjithshme e Doganave DPMK Drejtoria e Pergjithshme e Metrologjise dhe Kalibrimit DPPSH Drejtoria e Pergjithshme e Policise se Shtetit DPQ Drejtoria e Policise se Qarkut DPRR Drejtoria e Pergjithshme e Rrugeve DPS Drejtoria e Pergjithshme e Standardizimit DPSHTRr Drejtoria e Pergjithshme e Sherbimeve te Transportit Rrugor DPT Drejtoria e Pergjithshme e Tatimeve DQPK Drejtoria Qendrore e Policise Kufitare DQPR Drejtoria Qendrore e Policise se Rendit ERE Enti Rregullator i Energjise ERT Enti Rregullator i Telekomunikacionit FMN Fondi Monetar Nderkombetar ILO Organizata Nderkombetare e Punes IMO Organizata Detare Nderkombetare INSIG Insituti I Sigurimeve IOM Organizata Nderkombetare e Migracionit ISHP Instituti i Shendetit Publik ISSH Instituti i Sigurimeve Shoqerore IST Instituti i Studimeve te Transportit ITAP Instituti i Trainimit te Administrates Publike KESH Koorporata Elektroenergjitike Shqiptare KKB Keshilli konsultativ i biznesit KKRT Keshilli Kombetar i Radiove dhe Televizioneve KLSH Kontrolli i Larte i Shtetit KM Keshilli i Ministrave KRRTRSH Keshilli i Rregullimit te Territorit te Republikes se Shqiperise KSSH Konfederata e Sindikatave Shqiptare MASH Ministria e Arsimit dhe Shkences MD Ministria e Drejtesise MBUMK Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se Konsumatorit METE Ministria e Ekonomise, Tregtise dhe Energjitikes MF Ministria e Financave

8

MI Ministria e Integrimit MPJ Ministria e Puneve te Jashtme MTKRS Ministria e Turizmit, Kultures, Rinise dhe Sporteve MM Ministria e Mbrojtjes MMPAU Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit te Ujrave MPÇSSHB Ministria e Punes, Çeshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta MB Ministria e Brendshme MSA Marreveshja e Stabilizim Asocimit MSH Ministria e Shendetesise MTL Marreveshjet e Tregtise se Lire MPPT Ministria e Puneve Publike, Transporteve dhe Telekomunikacionit OBSH Organizata Boterore e Shendetesise OBT Organizata Boterore e Tregtise OIML Organizata Nderkombtare e Metrologjise Ligjore OJF Organizata JoFitimprurese OST Kompania e Transmetimit te Energjise elektrike PAK Persona me Aftesi te Kufizuar PAMECA Misioni i Asistences Policore te Komisionit Evropian per Shqiperine PBA Programi Buxhetor Afatmesem PBB Produkti i Brendshem Bruto PVKM Projekt- Vendim i Keshillit te Ministrave SEC-I Bashkepunimi I Vendeve te Europes Jug-Lindore SECI Nisma e Bashkepunimit per Europen Juglindore SHISH Sherbimi Informativ i Shtetit SHKB Sherbimi i Kontrollit te Brendshem (Ne Ministrine e Brendshme) SHKP Sherbimi Kombetar i Punesimit SHQLKD Sherbimi Qendror i Luftes Kunder Droges SHSSH Sherbimi Social Shqiptar SKZHES Strategjia Kombetare e Zhvillimit Ekonomik dhe Social TVSH Tatimi mbi Vleren e Shtuar UNDP Programi i Zhvillimit te Kombeve te Bashkuara UNHCR Komisioni i Larte i Kombeve te Bashkuara per Refugjatet VKK Vend Kalimi Kufitar VKM Vendim i Keshillit te Ministrave ËIPO Organizata Boterore e Pronesise Intelektuale

9

PËRMBLEDHJE Nënshkrimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) në 12 qershor 2006, ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Komuniteteve Evropiane e Shteteve të tyre Anëtare përbën një ngjarje të rëndësishme për Shqipërinë, duke thelluar më tej bashkëpunimin me vendet anëtare të BE-së në kuadër të Procesit të Integrimit Evropian. Një vit më parë, Ministria e Integrimit së bashku me ministritë e linjës dhe institucionet e tjera shtetërore, hartoi Planin Kombëtar për Zbatimin e MSA-së, dokument i cili u miratua me Vendimin e Këshillit të Ministrave Nr. 463, date 5.7.2006. Dimensioni gjithë përfshirës i Procesit të Integrimit Evropian reflektohet më së miri në instrumentin e zbatimit të detyrimeve që duhet të përmbushë Shqipëria gjatë këtij procesi, në Planin Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Nëpërmjet këtij dokumenti reflektohet ecuria e zbatimit të përgjegjësive të institucioneve shtetërore të përcaktuara në dokumentin e Partneritetit Evropian me Shqipërinë për vitin 2006, MSA dhe Marrëveshja e Përkohëshme, Raporti Vjetor i Komisionit Evropian për Shqipërinë për vitin 2006, si dhe rekomandimet e dala gjatë takimeve të përbashkëta të Punës Shqipëri – BE. PKZMSA-së i Rishikuar adreson kryesisht çështjet e përafrimit të legjislacionit shqiptar me atë të BE-së, si detyrim që rrjedh nga MSA, duke monitoruar dhe përmirësuar kuadrin ekzistues ligjor institucional dhe afatet e transpozimit të këtyre iniciativave sipas periudhave afatshkurtra, afatmesme dhe afatgjata. Në linjë me zbatimin e strategjisë mbështetëse qeveritare për çështjet e integrimit evropian, fokusi i hartimit të PKZMSA-së për vitin 2007 lidhet kryesisht me;

Identifikimin e kostove financiare për çdo aktivitet apo iniciativë ligjore të përcaktuara nga ministritë e linjës dhe institucionet qendrore. Gjatë fazës përfundimtare të rishikimit u bashkëpunua me Ministrinë e Financave për të mundësuar përfshirjen e kostove që do të kërkojë zbatimi i Planit, në buxhetin afatmesëm 2008-2010.

Përcaktimin e numrit të faqeve të acquis communautaire që do të transpozohen në sistemin e ligjeve shqiptare dhe kostot e përkthimit të tyre në periudhë afatshkurtër, afatmesme dhe afatgjatë, si dhe

Vlerësimin e kapaciteteve administrative të nevojshme për shtetin shqiptar që do të duhen për zbatimin e tërësisë së angazhimeve të ndërmarra në procesin e integrimit evropian dhe kostove përkatëse te tyre të cilat duhet të përballohen nga ministritë e linjës/institucionet qendrore.

Plani Kombëtar përbën instrumentin bazë për planifikimin, vendosjen e prioriteteve dhe monitorimin e procesit të Integrimit Evropian të Shqipërisë. Nga ana tjetër shërben si burim shumë i rëndësishëm informacioni për identifikimin e prioriteteve në kuadër të programit të Asistencës së Ardhshme Financiare të BE-së për Shqipërinë ‘Instrumenti i Para Aderimit 2007-2013”. Në mbështetje të zbatimit të angazhimeve kombëtare në kuadër të procesit të Integrimit, me Urdhëri të Kryeministrit Nr. 33, datë 02.04.2007, u ngrit Grupi Ndërministror i Punës dhe Nëngrupet e Punës nën drejtimin e Zëvendësministrave ose Sekretarëve të Përgjithshëm në Ministritë e Linjës, për koordinimin e aktiviteteve dhe drejtimin e procesit të rishikimit të Planit brenda secilit institucion. Për të siguruar një monitorim teknik dhe të detajuar të zbatimit të angazhimeve, u ngritën 30 grupe ministrore e ndërinstitucionale pune me përfaqësues nga Ministria e Integrimit dhe Ministritë e Linjës ku Ministria e Integrimit ka luajtur një rol monitorues dhe koordinues të procesit. Qëllimi i Planit Kombëtar për Zbatimin e MSA–së 2007 - 2012 Aftësia e Shqipërisë për të përmbushur angazhimet e përcaktuara në Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit, është kriteri më i rëndësishëm për të vlerësuar gatishmërinë e saj për avancimin e mëtejshëm drejt

10

anëtarësimit të plotë. Përmbushja e angazhimeve të kësaj Marrëveshjeje, shënon fillimin e një reformimi gjithëpërfshirës të qeverisjes shtetërore dhe shoqërisë në tërësi, në mënyrë që këto të adaptohen me standardet politike, ligjore, ekonomike dhe institucionale të Bashkimit Evropian. Në këtë proces, planifikimi cilësor i hapave të mëtejshëm për realizimin e reformave të nevojshme, merr një rëndësi të jashtëzakonshme. Ky proces nënkupton bashkërendim efikas, zbatim dhe monitorim të zbatimit dhe zhvillimit të strategjive dhe përpjekjeve të Shqipërisë në periudhën afatshkurtër, afatmesme dhe afatgjatë. Me nënshkrimin e Marrëveshjes, Shqipëria merr mbi vete një sërë angazhimesh dhe realizimin e tyre brenda afateve të përcaktuara. Afatet kohore ndryshojnë, në varësi të fushës përkatëse, ndërkohë që afati përfundimtar për realizimin e detyrimeve të Marrëveshjes është 10 vjet që nga dita e hyrjes së saj në fuqi. Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit reflekton drejtimet kryesore të kritereve të anëtarësimit në Bashkimin Evropian:

1. Demokracia dhe shteti i së drejtës, përfshirë edhe respektimin e të drejtave të njeriut dhe mbrojtjen e pakicave kombëtare;

2. Krijimi i një ekonomie tregu funksionale, të aftë për të përballuar trysninë konkurruese; 3. Adoptimi i acquis communautaire (legjislacionit te BE) në të drejtën e brendshme dhe

zbatimi i saj nëpërmjet strukturave të duhura administrative dhe gjyqësore. Komisioni Evropian ka theksuar se, adoptimi dhe implementimi në mënyrën e duhur i acquis communautaire është kushti themelor për integrimin evropian të shteteve që aspirojnë anëtarësimin në BE. Ashtu si në marrëveshjet e asociimit, në rastin e Shqipërisë, detyrimi për të përafruar legjislacionin vendas me atë të BE-së dhe zbatimi rigoroz i tij është sanksionuar në MSA. Nga pikëpamja metodologjike dhe përmbajtja ky Plan është shumë i afërt me një Program Kombëtar për adoptimin e acquis communautaire, pasi ai adreson të gjitha prioritetet afatshkurtra, afatmesme, edhe ato afatgjata të përcaktuara në instrumentet e PSA, nëpërmjet iniciativave ligjore, aktiviteteve zbatuese duke detajuar në mënyrë të veçantë rritjen dhe forcimin e kapaciteteve ekzistuese administrative. Struktura e Planit Kombëtar për Zbatimin e MSA -së

Plani Kombëtar pasqyron të njëjtën strukturë sikundër Partneriteti Evropian dhe Raporti Vjetor i Komisionit Evropian për Shqipërinë. Brenda kësaj strukture, pasqyrohen kapitujt e acquis communautaire që janë pjesë e Partneritetit Evropian dhe MSA-së . Plani Kombëtar trajton në tërësinë e tij të gjitha prioritetet afatshkurtra, afatmesme dhe afatgjata të Shqipërisë në procesin e Integrimit Evropian, fokusuar veçanërisht në:

Përparësitë dhe kushtet e Partneritetit Evropian për Shqipërinë të vitit 2006 dhe problematikat e

Raportit vjetor 2006; Zbatimin e angazhimeve të Marrëveshjes së Stabilizim - Asociimit, me theks të veçantë në

detyrimet e Marrëveshjes së Ndërmjetme; Përcaktimin e përparësive në listën e legjislacionit vendas, që do të adoptojë acquis communautaire

dhe aktivitetet e nevojshme për zbatimin e angazhimeve të ndërmarra në kuadër të MSA-së; Përcaktimin dhe detajimin e kapaciteteve administrative të nevojshme për zbatimin e angazhimeve

të MSA-së sipas fushave; Përcaktimin e kostove financiare për zbatimin e angazhimeve të ndërmarra në MSA, në përputhje

me planin buxhetor afatmesëm dhe me kostot e tjera financiare, të përcaktuara në strategjitë sektoriale.

Plani është i ndërtuar në tre kapituj kryesorë:

11

• Kriteri Politik • Kriteri Ekonomik • Standardet Evropiane - Aftësia për të përballuar detyrimet e anëtarësimit në BE

Tre kapitujt ndahen në 34 fusha dhe 130 nënfusha. Kriteri Politik trajton çështje të demokracisë dhe shtetit të së drejtës, demokratizimin e mëtejshëm të jetës parlamentare, zhvillimin e mëtejshëm te reformës zgjedhore, thellimin e reformave në administratën publike dhe sistemin gjyqësor, luftën kundër korrupsionit, të drejtat e njeriut dhe mbrojtjen e pakicave kombëtare, institucionet e vuajtjes së dënimit dhe sistemin e drejtësisë për të miturit, tregu i pasurive të paluajtshme si dhe bashkëpunimin rajonal dhe ndërkombëtar. Ky kriter është një parakusht thelbësor i cili ndikon drejtpërsëdrejti në ecurinë e marrëdhënieve të Shqipërisë me BE-në. Kriteri Ekonomik trajton çështje të stabilitetit makroekonomik, rritjes ekonomike, reformat mbi investimet publike dhe private; borxhin publik, politikës monetare, dhe bilancit të pagesave. Standardet Evropiane, ose aftësia për të përballuar detyrimet e anëtarësimit në BE, përfshijnë detyrimin për të adoptuar në mënyrë graduale – sipas afateve të rëna dakord në MSA – normativën komunitare si dhe ndërtimin e strukturave administrative të afta për zbatimin korrekt të legjislacionit të miratuar. Në këtë kapitull trajtohen liritë themelore dhe politikat sektoriale të tregut të brendshëm, dhe bashkëpunimi në fushën e drejtësisë dhe punëve të brendshme të cilat përqendrohen në adoptimin e acquis dhe zhvillimin e infrastrukturës institucionale të nevojshme për arritjen e standardeve evropiane. Çdo fushë e Planit përbëhet nga pjesa hyrëse dhe nga pjesa programuese mbi iniciativat ligjore dhe aktivitetet zbatuese që do të ndërmerren për çdo sektor apo fushë, sipas prioriteteve të përcaktuara në dokumentit e Partneritetit Evropian, MSA-së dhe kapitujve të acquis.

• Pjesa e parë, në formë përshkruese, ofron informacion mbi situaten aktuale, sfidat dhe strategjitë

për adresimin e prioriteteve në fushën apo nënfushën përkatëse. • Pjesa e dytë, parashikon në detaje prioritetet e zbërthyera në iniciativa ligjore, aktivitete zbatuese,

institucione përgjegjëse, afate te vendosura për zbatimin e detyrimeve dhe mjete financiare të nevojshme për realizimin e tyre.

Për çdo fushë dhe nënfushë të përfshirë në Planin Kombëtar, janë përcaktuar në mënyrë të përmbledhur iniciativat ligjore dhe aktivitetet zbatuese, që do të ndërmerren për çdo periudhë kohore afatshkurtër (2007-2008), afatmesme (2009-2010) dhe afatgjata (2011 – 2012) nga shteti shqiptar. Ndarja sipas këtyre prioriteteve është në përputhje të plotë me rekomandimet që jepen në dokumentin e Partneritetit Evropian, si dhe në ndarjen e angazhimeve që përcaktohen në MSA. Kështu, për çdo fushë e nënfushë është bërë një përshkrim i hollësishëm i detyrimeve dhe angazhimeve të qeverisë të ndërmarra në nenet e MSA-së dhe rekomandimet afatshkurtra dhe afatmesme të dhëna nga Komisioni Evropian në Dokumentin e Partneritetit Evropian. Për secilin nga këto detyrime është përcaktuar nga Ministritë e Linjës apo Institucionet Qendrore afati i realizimit të tyre. Plani Kombëtar përcakton tërësinë e iniciativave ligjore e nënligjore që do të ndërmerren nga institucionet zbatuese që mund të jenë ndryshime në kuadrin ligjor ekzistues apo hartimi i një kuadri të ri ligjor e nënligjor. Kjo tërësi iniciativash ligjore synon në:

• Përafrimin e legjislacionit shqiptar me acquis communautaire në fushën përkatëse. Në këtë rast

përcaktohet referenca e aktit komunitar, si dhe shkalla e përputhshmërisë që synohet të arrihet, e ndarë në dy nivele : (i) e plotë; (ii) e pjesëshme;

12

• Zbatimin e angazhimeve që rrjedhin nga MSA apo Dokumenti i Partneritetit Evropian, për të cilat nuk ka referencë në acquis. Në këtë rast niveli i përputhshmërisë plotësohet me termin “jo i aplikueshëm”.

Përcaktimi i kuadrit ligjor shoqërohet me identifikimin e kostos përgatitore të iniciativave ligjore dhe të përkthimit, për përcaktimin e së cilës janë identifikuar saktësisht numri i faqeve të acquis që do të përkthehen, kostoja për një faqe si dhe totali i kostos përkatëse të përkthimit. Afati i dërgimit të aktit për miratim në Këshillin e Ministrave përcaktohet nga muaji dhe viti kur institucioni përgjegjës e paraqet aktin në Këshillin e Ministrave. Pikërisht në bazë të këtij afati, do të monitorohet më vonë institucioni përkatës për realizimin e kësaj iniciative ligjore. Data e hyrjes në fuqi të aktit, megjithëse e parashikuar në Plan, nuk është nën kompetencën e institucionit përgjegjës. Në Plan përcaktohen gjithashtu tërësia e aktiviteteve zbatuese të institucionit përgjegjës në bashkëpunim me institucionet bashkërenduese që do të ndërmerren për realizimin e detyrimeve/angazhimeve të përcaktura. Këto aktivitete zbatuese do të jenë në funksion të zbatimit të iniciativave ligjore të përcaktuara ose aktivitete të tjera të rëndësishme për realizimin e angazhimit/detyrimit të marrë në kuadër të procesit të integrimit, si ngritja e strukturave të reja administrative, kryerja e studimeve, etj. Aktivitetet zbatuese shoqërohen me një identifikim të plotë të kostove përkatëse të burimeve njerëzore, të trajnimeve, të investimeve të nevojshme dhe të IT,si dhe kosto të konsulencës së huaj apo të brendshme, afatshkurtër apo afatmesme e nevojshme për realizimin e aktivitetit. Përmbajtja e Anekseve të Planit Kombëtar për zbatimin e MSA -së Pjesë integrale e Planit Kombëtar janë edhe Anekset e tij, të cilët janë Aneksi 1: Lista e iniciativave ligjore Në këtë Aneks përfshihet e gjithë lista e iniciativave ligjore, e cila parashikohet të ndërmerret nga Ministritë e Linjës në përputhje me detyrimet e Partneritetit Evropian dhe MSA. Kjo listë është e ndarë sipas ministrive dhe fushave përkatëse. Po kështu, në këtë Aneks jepet informacion për shkallën e përputhshmërisë të projekt-aktit shqiptar me aktin komunitar, referencën përkatëse të këtij akti, institucionet përgjegjëse dhe bashkërenduese dhe afatet e dorëzimit në Këshillin e Ministrave dhe hyrjes në fuqi të aktit ligjor apo nënligjor.

TOTALI PËR INICIATIVAT LIGJORE SIPAS INSTITUCIONEVE

INSTITUCIONI 2007 2008 2009 2010 Total MINISTRIA E BRENDSHME 20 9 2 31 MINISTRIA E FINANCES 12 25 7 8 52 MINISTRIA E DREJTESISE 7 5 6 1 19 MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES 32 40 21 5 98 MINISTRIA E MBROJTJES 1 1 MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE 12 15 22 13 62 MINISTRIA E BUJQESISE USHQIMIT DHE MBROJTJES SE KONSUMATORIT 35 56 49 37 177 MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE TRANSPORTIT DHE TELEKOMUNIKACIONIT 21 24 17 7 69 MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA 7 10 5 1 23 MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES 9 15 8 3 35 MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE 2 3 2 7 MINISTRIA E SHENDETESISE 18 20 5 1 44 KONTROLLI I LARTE I SHTETIT 1 1 AGJENSIA E PROKURIMIT PUBLIK 1 1

13

BANKA E SHQIPERISE 12 1 3 16 KESHILLI KOMBETAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT 4 1 5 AUTORITETI I KONKURRENCES 2 3 1 4 10 AUTORITETI MBIKQYRES I SIGURIMEVE 2 3 5 ZYRA PER REGJISTRIMIN E PASURIVE TE PALUAJTSHME 1 1 2

TOTAL 197 231 147 83 658 Aneksi 2: Kosto e përgatitjes dhe përkthimit të legjislacionit Në këtë Aneks jepen kostot e përkthimit dhe përgatitjes së legjislacionit që parashikohet të mbulohen nga buxhetet e ministrive si dhe diferenca e kostos që nuk mbulohet nga programet ekzistuese. Në këtë kontekst duhet theksuar se, kostoja e përgatitjes dhe përkthimit të legjislacionit nuk është kosto e plotë e këtij procesi, por është ajo pjesë e shpenzimeve që aktualisht ka qenë e mundur të identifikohet nga ana e grupeve të punës së Ministrive të Linjës. TOTALI PER KOSTOT E PERKTHIMIT DHE PERGATITJES SE LEGJISLACIONIT 2007 2008 2009 2010

DRAFTIM 597,494 920,770 396,321 67,173

PERKTHIM 26,263 16,143 12,651

623,758 936,913 408,972 71,444 Aneksi 3: Lista e Aktiviteteve Zbatuese Në këtë Aneks përfshihet e gjithë lista e aktiviteteve zbatuese, e cila parashikohet të ndërmerret nga Ministritë e Linjës në përputhje me detyrimet e Partneritetit Evropian dhe MSA. Kjo listë është e ndarë sipas ministrive dhe fushave përkatëse. Po kështu, në këtë Aneks jepet informacion për institucionet zbatuese, bashkërenduese dhe afatet e fillimit dhe të përfundimit të realizimit të tyre.

TOTALI PËR AKTIVITETET ZBATUESE SIPAS INSTITUCIONEVE

Institucioni 2007 2008 2009 2010 Total MINISTRIA E BRENDSHME 14 9 23 MINISTRIA E FINANCES 6 14 12 11 43 MINISTRIA E DREJTESISE 5 11 2 2 20 MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES 21 76 71 39 207 MINISTRIA E MBROJTJES 1 1 MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE 22 25 22 15 84 MINISTRIA E BUJQESISE USHQIMIT DHE MBROJTJES SE 12 45 29 18 104 KONSUMATORIT MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE TRANSPORTIT DHE 13 34 13 60 TELEKOMUNIKACIONIT MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE 11 14 6 1 32 BARABARTA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES 9 15 8 5 37 MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE 5 5 2 12 MINISTRIA E SHENDETESISE 9 15 8 4 36 BANKA E SHQIPERISE 1 8 6 15

14

INSTITUTI I STATISTIKES 2 9 13 10 34 KESHILLI KOMBETAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT 2 1 3 AUTORITETI I KONKURRENCES 3 1 4 ENTI RREGULLATOR I TELEKOMUNIKACIONIT 4 6 2 2 14 AUTORITETI MBIKQYRES I SIGURIMEVE 1 1 ZYRA PER REGJISTRIMIN E PASURIVE TE PALUAJTSHME 3 1 1 5 DREJTORIA E PERGJITHSHME E RRUGEVE 3 1 4 DREJTORIA E PERGJITHSHME E UJESJELLES-KANALIZIMEVE 24 24 KOMITETI SHTETEROR PER MINORITETET 3 2 2 7

TOTALI 143 296 221 110 770 Aneksi 4: Vlerësimi i shtesave të numrit të punonjësve Në këtë Aneks pasqyrohen nevojat për shtesë të nëpunësve apo punonjësve të tjerë të ndara për fusha dhe ministri apo institucione të tjera. Ky informacion do të shërbejë si bazë për të përcaktuar strategjinë e reformimit të institucioneve publike në kuadrin e ndryshimeve institucionale të nevojshme për zbatimin e MSA -së.

TOTALI PËR NUMRIN E PUNONJËSVE SHTESË

INSTITUCIONI 2007 2008 2009 2010 Total

MINISTRIA E BRENDSHME 130 100 0 0 230

MINISTRIA E FINANCES 20 0 0 0 20

MINISTRIA E DREJTESISE 0 13 20 0 33

MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES 40 48 43 3 134

MINISTRIA E MBROJTJES 0 30 0 0 30

MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE 5 32 5 8 50

MINISTRIA E BUJQESISE USHQIMIT DHE MBROJTJES SE KONSUMATORIT 9 30 6 5 50

MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE TRANSPORTIT DHE TELEKOMUNIKACIONIT 43 55 3 3 104

MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA 40 0 0 0 40

MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES 37 98 32 12 179

MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE 2 0 0 0 2

MINISTRIA E SHENDETESISE 10 5 16 8 39

BANKA E SHQIPERISE 5 3 0 0 8

INSTITUTI I STATISTIKES 8 8 3 3 22

KESHILLI KOMBETAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT 16 0 0 0 16

AUTORITETI I KONKURRENCES 15 0 0 0 15

ENTI RREGULLATOR I TELEKOMUNIKACIONIT 5 10 8 5 28

AGJENSIA PER KTHIMIN DHE KOMPENSIMIN E PRONAVE 7 0 0 0 7

392 432 136 47 1007

15

Aneksi 5: Vlerësimi i nevojave për fonde në infrastrukturë, IT dhe konsulencë Informacioni i pasqyruar në këtë Aneks është dhënë në mënyrë shumë sintetike për të pasqyruar se sa fonde i nevojiten Ministrive të linjës dhe institucioneve të tjera në buxhetet e tyre respektive për të fuqizuar institucionet dhe krijuar infrastrukturën e domosdoshme për zbatimin e MSA -së. Në këtë kontekst pasqyrohen edhe fonde që aktualisht janë të pambuluara nga projektet ekzistuese të cilat duhet të adresohen nga programi i ri financiar komunitar dhe donatorë të tjerë. TOTALI PËR KOSTOT E AKTIVITETEVE ZBATUESE 2007 2008 2009 2010

INFRASTRUKTURA 2,986,125 22,970,806 42,600,858 40,935,952

IT 262,747 952,726 113,372 130,241

KONSULENCA 507,105 465,347 557,760 3,777,049

NJEREZIT 352,704 869,566 319,072 206,019

TRAJNIMI 776,292 609,938 183,978 170,466

4,884,972 25,868,383 43,775,040 45,219,726 Zbatimi, koordinimi dhe monitorimi i Planit Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit Ministritë dhe institucionet e tjera shtetërore, në bazë të realizimit të detyrimeve që rrjedhin nga Plani Kombëtar për zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit raportojnë pranë Ministrisë së Integrimit, në fillim të çdo muaji. Ministria e Integrimit është institucioni kryesor i cili koordinon dhe monitoron Planin Kombëtar për zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, nga ministritë dhe institucionet e tjera qendrore dhe raporton për detyrat e realizuara dhe të parealizuara në Këshill të Ministrave. Grupi Ndërministror i punës, për shqyrtimin, mbikëqyrjen dhe bashkërendimin e punës për zbatimin e angazhimeve të marra në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit i ngritur me Urdhër të Kryeministrit Nr.33 datë 02.04.2007, vlerëson dhe analizon periodikisht zbatimin e këtij Plani. Me qëllim mbulimin e nevojave financiare të identifikuara nga ministritë dhe institucionet e tjera shtetërore për realizimin e iniciativave legjislative dhe aktiviteteve zbatuese për përmbushjen e detyrimeve që rrjedhin nga MSA, Ministria e Financave, monitoron përfshirjen e tyre në Programin Buxhetor Afat-Mesëm. Duke qenë se Plani do të shërbejë si instrumenti kryesor monitorues, i reformave politike, ekonomike, ligjore, dhe institucionale që duhet të ndërmerren nga Republika e Shqipërisë në kuadër të procesit të integrimit evropian, ky plan do të monitorohet edhe nga Bashkimi Evropian nëpërmjet institucioneve të tij.

16

1 KRITERI POLITIK 1.1 DEMOKRACIA DHE SHTETI I SE DREJTES 1.1.1 FUNKSIONIMI I ADMINISTRATĒS PUBLIKE 1 Objektivi politik Qeveria Shqiptare angazhohet për një reformë të thellë të vërtetë të administratës publike, trajtim dhe vlerësim bazuar në meritën, përkushtimin e nëpunësve të saj, krijimin e një rrjeti institucional efektiv dhe eficient, si dhe të një administrate të qëndrueshme, të përkushtuar ndaj zbatimit të ligjit dhe të ofrimit të shërbimeve më të mira për qytetarët, me nëpunës civilë të rekrutuar dhe të vlerësuar sipas meritës dhe përkushtimit në kryerjen e detyrave individuale. Administrata publike do të forcohet e konsolidohet sipas principeve të shërbimit publik, mbi bazën e meritës dhe të performancës. Qeveria do të përmirësojë kualitetet profesionale në administratën publike nëpërmjet një procesi të hapur e konkurrues rekrutimi e karriere, motivimi e shpërblimi të përformancës së mirë dhe ndëshkimit të performancës së dobët e pandershmërisë së nëpunësve si dhe trajnimin e tyre profesional. Statusi i nëpunësit civil do të shtrihet në pjesën me të madhe të organeve të administratës publike. Qeveria Shqiptare do të ketë si objektiv final krijimin e një administrate publike efiçente dhe të aftë të përballojë realizimin e plotë të angazhimeve dhe detyrimeve që rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Në fushën e funksionimit të administratës publike ekziston një bazë e gjerë legjislative, ku si legjislacion parësor mund të përmendet:

Ligji nr. 8549 datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”; Ligji nr. 9131 datë 08.09.2003 “Për Rregullat e Etikës në Administratën Publike”; Ligji nr. 8487, datë 13.05.1999 “Për kompetencat për caktimin e pagave të punës", i ndryshuar; Ligji nr. 9000 datë 30.01.2003 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Ministrave”; Ligji nr. 8485 datë 12.05.1999 "Kodi i Procedurave Administrative"; Ligji nr. 8503 datë 30.06.1999 “Për të drejtën e informimit për dokumentat zyrtare”; Ligji nr. 9367, datë 07.04.2005 “Për parandalimin e konfliktit të interesave në ushtrimin e funksioneve publike”, i ndryshuar.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

Të sigurohet zbatimi i Ligjit mbi Shërbimin Civil për emërimet dhe punën e administratës publike Rekrutimi, transferimi dhe shkarkimi i nëpunësve civilë të kryhet sipas rregullave të përcaktuara Të shtrëngohet Ligji për Shërbimin Civil dhe të merren masa për zbatimin e tij. Të përdoret në mënyrë të plotë dhe efikase Sistemi i Planifikimit të Integruar

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008)

Ndryshimi i ligjit nr. 8549 date 11.11.1999 "Statusi i nëpunësit civil"

17

Hartimi akteve nënligjore në zbatim të ligjit "Statusi i nëpunësit civil" Ndryshime në udhëzimin nr.1, datë 13/06/2000, të Këshillit të Ministrave, “Për strukturën e

renditjes së punëve në shërbimin civil, metodologjinë përkatëse dhe rolin përgjithësues të Sekretarit të Përgjithshëm në këtë shërbim”

Ndryshime në Udhëzimin nr.2, datë 07/07/2000, të Këshillit të Ministrave, “Për sistemin e vlerësimit të arritjeve vjetore individuale, të nëpunësve civilë

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 - 2008):

Fillimi i zbatimit të strukturës së re të pagave në disa institucione pilot; Hartimi i përshkrimeve të punës në të gjitha institucionet e ekzekutivit sipas formatit të

miratuar; Hartimi i udhëzimeve për veprimtarinë e komitetit ad-hoc të testimit dhe i manualeve për

mënyrën e hartimit të testeve dhe subjekteve; Ofrimi i aktiviteteve trajnuese nga ITAP; Përcaktimi i metodologjisë lidhur me funksionimin e institucioneve të varësisë; Përmirësimi i procesit rregullues, mbikëqyrës dhe të hartimit të politikave; Përmirësimi i transparencës dhe efikasitetit të proçedurave të administratës publike nëpërmjet

teknologjisë së informacionit dhe komunikimit; Përshtatja e strukturës ekzistuese të Departamentit të Administratës Publike me dispozitat e

ndryshuara të ligjit "Statusi i nëpunësit civil"; Shtrirja e funksionimit të bazës së të dhënave për punonjësit publikë në institucionet e varësisë; Krijimin dhe zbatimin e skemave shpërblyese për nëpunësit publikë;

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010):

Sektorët e administratës që janë përgjegjës për zbatimin e dispozitave të MSA-së dhe ato që merren me zbatimin e asistencës financiare të KE-së, të trajnohen mjaftueshëm dhe të pajisen me mjetet e duhura për të kryer detyrat e tyre;

Të sigurohet trajnim për nëpunësit civilë dhe menaxhim të orientuar drejt rezultateve; Të hartohet dhe të zbatohet një strukturë rrogash e shërbimit civil, që mundëson planifikim të

duhur buxhetor dhe një strukturë motivuese për karrierën; 3.2.1 Aktivitete zbatuese afatmesme (2009-2010): Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të kryehet aktivitete i mëposhtem:

Shtrirja e strukturës së re të pagave mbështetur në rezultatet e aplikimit pilot

Duhet të theksohet që aktivitetet zbatuese të përcaktuara për periudhën afatshkurtër konsiderohen si angazhime që do të adresojnë në tërësi jo vetëm prioritetet afatshkurtra por dhe ato afatmesme, duke pasur parasysh që afatet e realizimit të plotë të një pjesë të tyre shtrihen përtej afateve të periudhës afatshkurtër, si edhe fushat që këto aktivitete mbulojnë përfshihen ne prioritetet afatmesme.

Tabela 1 Shtesë e kapaciteteve institucionale në kuadër të Funksionimit të Administratës Publike INVESTIME NJËSIA E

MATJES GJENDJA AKTUALE

2007 2008

Shtese personeli Nepunes 18 + 5 Investime IT 800

18

Investime infrastrukture/paisje

000/leke 650

Konsulence (e huaj) 000/leke 50.000

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbështetje te Reformes ne Administraten Publike

INSTITUCIONI DONATORI

PROGRAMI /AGJENCIA ZBATUESE

TITULLI I PROJEKTIT VLERA

AFATI I FILLIMIT

AFATI I PËRFUNDIMIT

Departamenti i Administrates Publike, ITAP

EU CARDS 2004

a) Rikonstruksioni dhe pajisja e ndërtesës së re të ITAP-it b) Asistencë teknike për zhvillimin e sistemit të trajnimit të nëpunësve civilë c) Pajisje IT për rrjetin qeveritar 2 mln € 2006

ne vazhdim

Departamenti i Administrates Publike, Ministrite e Linjes EU CARDS 2005

Përmirësimi i procesit rregullues, mbikëqyrjes dhe i hartimit të politikave 1 mln € 2007

ne vazhdim

Departamenti i Administrates Publike, Ministrite e Linjes

EU CARDS 2005

Përmirësimi i transparencës dhe efikasitetit të procedurave të administratës publike nëpërmjet teknologjisë së informacionit dhe komunikimit 1 mln € 2007

ne vazhdim

Ministria e Integrimit, Ministrite e Linjes EU CARDS 2005

Permiresimi i menaxhimit te procesit te integrimit evropian

1.2 mln € ne proces

ne vazhdim

Ministria e Puneve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit

EU CARDS 2006

Forcimi institucional i Ministrise se Puneve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit 1 mln € ne proces

ne vazhdim

1.1.2 REFORMA E DECENTRALIZIMIT

19

1 Objektivi politik

Qeveria Shqiptare do të zbatojë në përputhje me Kartën Evropiane të Autonomisë Lokale dhe Rajonale, me ritme të përshpejtuara dhe të qëndrueshme reformën e decentralizimit të pushtetit pasi vlerëson se decentralizimi përmirëson cilësitë qeverisëse, qoftë në drejtim të efiçencës dhe efektivitetit, po ashtu edhe në drejtim të forcimit të përgjegjshmërisë, rritjes së transparences, si dhe rritjes së përfshirjes së qytetarëve dhe komuniteteve e grupeve të ndryshme shoqërore në qeverisje. Qeveria Shqiptare do të mbështetet tërësisht në strategjitë dhe dokumentat e tjera Evropiane që ndihmojnë demokracinë dhe autonomine lokale, me qëllim arritjen e rezultateve konkrete në këto komponentë kaq të rëndësishme të shtetit ligjor dhe demokracisë, siç janë institucionet dhe qeverisja vendore, si dhe Decentralizimi si një proces, që synon të mobilizojë kontributin e të gjithëve, në nivel qendror dhe vendor për më shumë autonomi vendore, për institucione vendore të konsoliduara, për administrata të bashkive, komunave e qarqeve të afta të sigurojnë për qytetarët dhe komunitetet e tyre shërbime sa më të mira publike, për më shumë demokraci e pjesëmarrje të qytetarëve në nivel vendor. Prioritetet e Qeverisë Shqiptare synojnë që me përmirësimet e domosdoshme ligjore, ndërhyrje të fuqishme dhe të vazhdueshme institucionale, konsolidimin e kapaciteteve njerëzore, alokimin e burimeve të mjaftueshme e të qëndrueshme për garantimin e procesit, të përmirësojnë ndjeshëm procesin e Decentralizimit, statusin e të zgjedhurve vendore, konsolidimin e administratës vendore, garantimin e shërbimeve për qytetarët, procesin e buxhetimit vendor dhe kombëtar, që lidhen me qeverisjen vendore, transparencën e domosdoshme dhe marrëdhëniet qeverisje qendrore-qeverisje vendore, garantimin e vazhdueshmërisë dhe qëndrueshmërisë së burimeve në dispozicion të njësive të qeverisjes vendore. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Me VKM nr. 651, datë 29.12.1999, është aprovuar Strategjia e Decentralizimit dhe Autonomisë Vendore, si një ndër dokumentat strategjike më të rëndësishëm të miratuar në fushën e Decentralizimit, si dhe Strategjia Kombëtare e Trajnimit për Pushtetin Vendor , e miratuar me VKM Nr.12, dt 28.01.2002. Këto dokumenta strategjike janë në proces rishikimi në mënyrë që të përditësohen objektivat me prioritetet e reja të Qeverisë Shqiptare përsa i përket reformës së decentralizimit në sektorët e shërbimeve publike, arsim parauniversitar, shëndet parësor, ndihmë ekonomike, shërbimeve sociale, zhvillimit ekonomik vendor etj. Ligjet parësore në fushën e decentralizimit janë:

Ligji nr. 8548, datë 11.11.1999 “Për ratifikimin e Kartës Europiane të Autonomisë Vendore”. Ligji nr. 8652, datë 31.7.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore”, ndryshuar

me Ligjin nr.9208, datë 18.3.2004 Ligji nr. 8653, datë 31.7.2000 “Për ndarjen administrativo-territoriale të njësive të qeverisjes

vendore në Republikën e Shqipërisë”, ndryshuar me ligjin nr. 9123, datë 29.7.2003. Ligji nr. 8699, datë 23.11.2000 “Për ratifikimin e konventës në kuadër të bashkëpunimit ndërkufitar

të bashkive dhe autoriteteve territoriale dhe 2 protokollet e saj shtesë”. Ligji nr. 8224, datë 15.5.1997 “Për organizimin .dhe funksionimin e policisë së baskisë dhe të

komunës”, ndryshuar me ligjin nr.8335, datë 23.4.1998”. Ligji nr. 8743, datë 22.2.2001 “Për pronat e paluajtshme të shtetit”. Ligji nr. 8744, datë 22.2.2001 “Për transferimin e pronave të paluajtshme publike të shtetit në

njësitë e qeverisjes vendore” Ligji nr. 8978, datë 12.12.2002 “Për taksën vendore për biznesin e vogël”. Ligji nr. 8982, datë 12.12.2002 “Për sistemin e taksave vendore”, i ndryshuar. Ligji nr. 8438, datë 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat”, i ndryshuar Ligji nr. 8560, datë 22.12.1999, amenduar prej ligjit No. 9460, datë 21.12.2005, nr. 9333, datë

06.12.2004 “Për proçedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë” Ligji nr. 9464 datë 28.12.2005 “Për Buxhetin e Shtetit të vitit 2006”.

20

Ligji nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil” Ligji nr. 8991, datë 23.01.2003 “Për disa ndryshime në ligjin 8405. “Për urbanistiken” Ligjin nr. 9232, datë 13.05.2004 “Për programet sociale të strehimit të banorëve të zonave urbane”. Ligj nr. 9632, datë 30.10.2006, “Për sistemin e taksave vendore”. Ligj nr. 9675, datë 13.01.2007, “Për disa ndryshime në ligjin nr. 8417, datë 21.10.1998 “Kushtetuta

e Republikës së Shqipërisë”. Ligj nr. 9719, datë 23.04.2007 “Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin nr. 9232, datë 13.05.2004

“Për programet sociale të strehimit të banorëve të zonave urbane”. Ligji nr. 9745, datë 28.05.2007 “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006,

“Për sistemin e taksave vendore”. Ligji nr. 9743, datë 28.05.2007 “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8405, datë

17.09.1998 “Për Urbanistikën” të ndryshuar “

2.2 Kuadri institucional Strukturat aktuale për realizimin e reformës së decentralizimit janë:

a) Drejtoria e Përgjithshme e Politikave te Qeverisjes Vendore dhe Decentralizimit në Ministrinë e Brendshme, misioni i së cilës është ndjekja dhe bashkëpunimi për realizimin e reformës së decentralizimit në fushën fiskale vendore, për shërbimet publike, në sektorët e arsimit: shëndetësisë, transportit, transferimit të pronave publike të pushtetit vendor, ndihmës sociale, zhvillimit ekonomik vendor, hartimit të programeve rajonale e vendore të zhvillimit ekonomik e social.

b) Komiteti Ndërministror i Decentralizimit (KND), misioni i të cilit është të ndjekë reformën e decetralizimit nëpërmjet analizës së programit të qeverisë dhe planit të veprimit të reformës së decentralizimit si dhe t’i propozojë Këshillit të Ministrave masa për thellimin e reformës së decentralizimit

c) Grupi i Ekspertëve të Decentralizimit (GED) misioni i të cilit është të ndjekë zbatimin e planit vjetor të decentralizimit, të bashkërendojë aktivitetet mes drejtorive te Ministrisë se Brendshme dhe ministrive të linjës dhe shoqatave vendore, e donatorëve për hartimin e dokumentave, akteve ligjore dhe nënligjore, për t’i paraqitur për shqyrtim në Komitetin Ndërministror të Decentralizimit (KND), sipas planit të veprimit të aprovuar nga Komiteti.

d) Agjensia e Inventarizimit të Pronave të Paluajtshme, misioni i së cilës është kryerja e inventarizimit të pronave të paluajtshme dhe hartimi i procedurave për transferimin e pronave nga pushteti qendror në Njesitë e Qeverisjes Vendore.

e) Drejtoria e Përgjithshme e Politikave te Qeverisjes Vendore dhe Decentralizimit, në Ministrinë e Brendshme, bashkëpunon me:

• Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta për hartimin e dokumentit të politikave të decentralizimit në fushën e ndihmës ekonomike dhe shërbimeve sociale Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës për hartimin e udhëzuesit për përdorimin e grantit kushtezues në sektorin e arsimit parauniversitar për të menaxhuar me efektivitet fondet publike

• Ministrinë e Shëndetësisë për ndarjen e përgjegjësive dhe kompetencave të përbashkëta midis pushtetit qendror dhe vendor në fushën e shendetit publik dhe kujdesit shëndetësor parësor Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit për planifikimin e investimeve në sektorin e zhvillimit rural, ku është hartuar “Strategjia e Zhvillimit Rural”, në të cilën është përcaktuar ngritja e Inspektoriateve për Mbrojtjen e Tokës në nivel Qarku.

• Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për ndryshimin e neneve të Kodit Rrugor me objektiv trasferimin e rrugëve vendore dhe dytësore tek NJQV.

• Ministrinë e Financave me qëllim rritjen e autonomisë fiskale dhe financiare lokale vendore dhe aksesit të qeverisë vendore në tregun e kapitaleve.

3 Adresimi i Prioriteteve

21

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi dhe miratimi nga Këshilli i Ministrave i draft-vendimeve "Për transferimin e të gjithë Sistemeve të ujësjellës-kanalizimeve në pronësi të njësive të qeverisjes vendore"

Hartimi dhe miratimi i projekt-ligjit "Për përcaktimin e përgjegjësive dhe kompetencave të pushtetit vendor për funksionet e përbashkëta"

Hartimi i një ligji të ri "Për Prefektin" Ndryshimi i ligjit “Për nëpunësin civil” për përfshirjen e administratës së komunave dhe prefektit

në shërbimin civil. Hartimi dhe miratimi i ligjit "Për financat vendore" Hartimi i Ligjit “Per huamarrjen Vendore” Amendim i ligjit nr. 8224, date 15.05.1997 “Për organizimin dhe funksionimin e policisë së

bashkisë dhe të komunës”, ndryshuar me ligjin nr. 8335, datë 23.4.1998 Ndryshimi i VKM Nr. 717, date 30.10.2003 “Për miratimin e Strategjisë Kombëtare për trainimin e

pushtetit vendor në Shqipëri”. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Transferimi i gjithë ujësjellësave tek njësitë e qeverisjes vendore rast pas rasti; Kryerja e nje studimi baze (kryesisht per te identifikuar pergjegjesite/funksionet qe do jene me te

pershtatshme per vetqeverisjen e rajoneve) dhe pergatitja e nje raporti vleresimi qe permban udhezime dhe/ose rekomandime per forcimin e rajoneve shqiptare.

Hartimi i nje dokumenti politikash per forcimin e rajoneve shqiptare, qe percakton objektivat dhe planifikimin e reformave duke identifikuar dhe masat qe do shoqerojne keto reforma

Realizimi i trajnimeve për Grupin e Eksperteve të Decentralizimit dhe konsolidimi i grupeve të specialistëve për decentralizimin;

Transferimi i kompetencave të arsimit parauniversitar në Njësitë e Qeverisjes Vendore; Ndarja dhe transferimi i kompetencave njësive të Qeverisjes Vendore në shëndetësi Sigurimi i një baze të dhënash për të dhënat financiare të bizneseve të vogla ndaj Bashkive dhe

Komunave respektive ; Realizmi i trajnimeve dhe i një fushate sensibilizuese për fillimin e administrimit të taksës së

biznesit të vogël nga Bashkitë dhe Komunat; Realizimi i trajnimeve per Grupin e Eksperteve te Decentralizimit dhe konsolidimi i grupeve te

specialisteve per decentralizimin Sigurimi i paisjeve për kijimin e një database për administrimin e financave dhe huamarrjen ne

nivel vendor; Zhvillimi i Programeve të Trainimit mbi buxhetimin; zbatimin e buxhetit; menaxhimin financiar;

raportimin financiar për Pushtetin Vendor; Trajnime për Zyrtarë të Pushtetit Qendror; Realizimi i trajnimeve në fushën e shërbimeve për administratën vendore; Ngritja e një qëndre kombëtare dhe disa qëndrave rajonale të trajnimit për pushtetin vendor

3.2 Iniciativat ligjore afatmesme (2009 – 2010)

Hartimi dhe miratimi i projekt-ligjit "Për krijimin e standarteve të shërbimeve publike, uniformiteti dhe përcaktimi i nivelit minimal të tyre"

Hartimi dhe miratimi i një ligji të ri "Për Këshillin e Qarkut” 3.2.1 Aktivitetet zbatuese afatmesme(2009 – 2010)

22

Zhvillimi i Programeve të trainimit mbi buxhetimin; zbatimin e buxhetit; menaxhimin financiar; raportimin financiar për pushtetin vendor; Trainime për zyrtarë të pushtetit qëndror (thesari, zyrtarë të Ministrisë së Brendshme).

Tabela Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Reformes se Decentralizimit

INSTITUCIONI DONATORI PROGRAMI/ AGJENCIA ZBATUESE

TITULLI I PROJEKTIT VLERA AFATI I

FILLIMIT


Institucione te Ndryshme EU

CARDS 2001, 2002, 2003, 2004, 2006

Mbeshtetje per Programin e Zhvillimit te Komuniteteve Lokale (LCDP)

37.4 mln € 2001 ne vazhdim

Njesite e Qeverisjes Vendore

EU CARDS 2005

Mbeshtetje e Integruar per Decentralizimin - Program pilot per mbeshtetjen e zhvillimit rajonal (Lezhe dhe Shkoder)

1.1 mln € ne proces ne vazhdim


EU CARDS 2005

Mbeshtetje e Integruar per Decentralizimin - Program trainimi per autoritetet vendore (Lezhe dhe Shkoder)



EU CARDS 2005

Mbeshtetje e Integruar per Decentralizimin - Programi i Infrastruktures Lokale (Lezhe dhe Shkoder)

2.2 mln €

ne proces ne vazhdim Ministria e Brendshme, Njesite e Qeverisjes Vendore

Qeveria Greke

Projekte zhvillimi ne infrastrukture ne Jug te Shqiperise

1.5 mln € 2002 2007

Ministria e Brendshme, Njesite e Qeverisjes Vendore dhe GED

Banka Nderkombetare per Rindertim dhe Zhvillim

Fuqizimi i kapaciteteve institucionale dhe reformimi i marredhenieve nderqeveritare fiskale

0.303 mln $ 2004 2007

23

Ministria e Brendshme SIDA SIPU

Decentralizimi dhe Zhvillimi Rajonal ne Shqiperi

1.5 mln € 2006 2007

Ministria e Brendshme, Njesite e Qeverisjes Vendore

Banka Boterore

Administrimi dhe Menaxhimi i Tokes UrbaneKomponenti C “Infrastruktura e Bashkive”

31.48 mln $ 2007 2011

1.1.3 ZGJEDHJET DHE ÇËSHTJE TE TJERA PARLAMENTARE

1 Objektivi politik

Kuvendi i Republikës së Shqipërisë, në përmbushje të rekomandimeve të OSBE/ODIHR-it dhe standarteve ndërkombëtarë për sistemin zgjedhor si dhe në përputhje të paragrafit 4 të preambulës të MSA-së, ka ndërmarrë hapat e nevojshëm për përmirësimin e situatës së zgjedhjeve lokale si dhe vazhdon punën e tij në përgatitjen e zgjedhjeve të ardhshme parlamentare. Eshtë ngritur Komisionin e Posaçëm për Reformen Zgjedhore, i cili vazhdon punën e tij për përmirësimin e legjislacionit në fuqi duke marrë parasysh rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe standartet ndërkombëtare për zgjedhje të lira dhe të ndershme.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues

Kushtetuta e Shqipërisë e amenduar me Ligjin nr. 9675, datë 13.01.2007 “Për disa ndryshime në ligjin nr. 8417, datë 21.10.1998 “Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë”.

Kodi zgjedhor amenduar me Ligjin nr. 9676, datë 13.01.2007 “Për disa ndryshime në ligjin nr. 9087 datë 19.06.2003 “Kodi Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar”.

Ligji nr 8891, datë 2.5.2002 “Për organizimin dhe funksionimin e Komisionieve hetimore të Kuvendit”

Ligji nr 8550, datë 18.11.1999, “Për statusin e deputetin” “Rregullorja e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë” miratuar me vendim të Kuvendit nr.166 datë

16.12.2004

2.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Kuvendi i Shqipërisë. Për kryerjen e reformës zgjedhore për zgjedhjet e organeve të qeverisjes vendore, Kuvendi i Shqipërisë, me Vendimin nr.38, datë 18.05.2006, ngriti Komisionin e Posaçëm Parlamentar për Reformën Zgjedhore i cili nuk pati sukses në punën e tij si pasojë e pengesave të paraqitura nga opozita dhe të kërkesës së saj të vazhdueshme për shtyrjen e zgjedhjeve përtej afatit kushtetues në pranverën e vitit 2007.

Komisioni rinisi punën pas arritjes së një marrëveshjeje politike mes palëve në fund të muajit gusht 2006. Me Vendim të Kuvendit, nr.58, datë 4.09.2006, “Për shtyrjen e afatit të veprimtarisë së Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën Zgjedhore. Me një vendim të dytë komisionit iu zgjat afati deri me 15 Nëntor. Në kushtet kur Komisioni i Reformës Zgjedhore nuk arriti të përmbushte misionin e tij, mazhoranca insistoi në përmbushjen e të gjitha pikave të marrëveshjes së Gushtit 2006. Komisioni i Çështjeve Ligjore, Administratës Publike dhe të Drejtave të Njeriut filloi shqyrtimin e amendamenteve për ndryshime në

24

Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë të depozituara nga përfaqësues të mazhorancës. Në mbledhjen e datës 24 Nëntor 2006 Komisioni mori në shqyrtim projektligjet “Për disa ndryshime në ligjin nr. 8417, datë 21.10.1998 “Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë”, nismë e dy grupeve prej mbi 1/5 e deputetëve të Kuvendit të Shqipërisë dhe më pas edhe projektligjet . Pas përfundimit të zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore me 18 Shkurt 2007, nga ana e përfaqësuesve mazhorancës në Kuvendin Shqipërisë është shprehur gadishmëria për ndërmarrjen e një reforme zgjedhore me një konsensus sa më të gjerë në mes të forcave politike të mazhorancës dhe opozitës e cila do të ishte sa më afatgjatë. Kuvendi i Shqipërisë me unanimitet me datë 17.5.2007, ka vendosur krijimin për përgatitjen e “Komisionit Parlamentar të Posaçëm për reformën zgjedhore” . Komisioni përbëhet nga 18 anëtarë, 9 nga shumica dhe 9 nga opozita parlamentare. Komisioni do të ushtrojë veprimtarinë për një periudhë prej 3 muajsh nga krijimi i tij. Brenda periudhës kohore të këtij raportimi (Maj-Korrik 2007), veprimtaria e Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën Zgjedhore është përqendruar në çështje që kanë të bëjnë me mënyrën e procedimit të mëtejshem në Komision si dhe me identifikimin e atyre çështjeve kryesore të refomës elektorale që do të diskutohen. Në lidhje me çështjet konkrete të refomës, dy Bashkëkryetarët kanë dërguar një listë orientuese të çështjeve që do të shqyrtohen (prej 14 pikash), dhe mbi bazën e tyre, anetarët e tjerë të komisionit dhe partitë politike (deri tani, Grupet Parlamentare LSI+PDS dhe PSD-PAD) kanë shprehur mendimet dhe qendrimet e tyre mbi këto çështje të refomës. Anetarët e komisionit dhe partitë politike kanë theksuar se bazë e refomës duhet të jenë rekomandimet e OSBE/ODIHR-it të vitit 2005 dhe 2007.

b) Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, në bazë të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, është një organ i përhershëm që përgatit, mbikëqyr, drejton dhe verifikon të gjitha aspektet, që kanë të bëjnë me zgjedhjet dhe referendumet, si dhe shpall rezultatet e tyre.

Për të garantuar zbatimin në praktikë të amendimeve të Kodit Zgjedhor, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ndërmerr iniciativa për sa më poshtë:

Miratimin e planit të veprimit në zbatim të Kodit Zgjedhor të ndryshuar Miratimin e Rregullores për Organizimin dhe Funksionimin e KQZ-së Fushata Edukuese për Zgjedhjet Parlamentare Ngritja e komisioneve zgjedhore Trajnimin dhe ngritja profesionale e komisionereve të niveleve të dyta dhe të treta Miratimin i Dokumentacionit Zgjedhor. Trajnimin i komisionerëve të komisoneve të niveleve të dyta dhe të treta

c) Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, në Ministrinë e Brendshme , e cila është e ngarkuar me:

nxjerrjen e akteve nënligjore lidhur me administrimin dhe përditësimin e përbërësve zgjedhorë në regjistrin themeltar të shtetasve dhe regjistrin e përkohshëm të shtetasve.

nxjerrjen e udhëzimeve për ndarjen e listës së zgjedhësve në dy pjesë me numër përafërsisht të barabartë zgjedhësish, për rastet kur një zonë qendre votimi, ka më shumë se 1000 zgjedhës.

dërgimin tek kryetarët e njësive të qeverisjes vendore, (jo më vonë se nëntë muaj para mbarimit të mandatit të organeve për të cilat zhvillohen zgjedhjet) listat e zgjedhësve të përditësuara, sipas zonave të qendrave të votimit, të nxjerra nga Regjistri Kombëtar i Gjendjes Civile;

verifikimin e listave paraprake të zgjedhësve me regjistrin e përkohshëm, dhe i kërkon kryetarit të njësisë së qeverisjes vendore të bëjë ndryshimet e nevojshme.

Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile ka përmirësuar ndjeshëm programin e përdorur në zgjedhjet e fundit. Janë shtuar më shumë raporte, është rikompozuar formati i listës së printuar të zgjedhësve, është krijuar mundësia e kërkimit dhe eliminimit të dublimeve brenda zyrës së gjendjes civile, ku hartohen listat e zgjedhësve. Gjithashtu, ky program identifikon shtetasit me një numër unik brenda bazës, për të bërë të mundur kontrollin dhe unifikimin e zgjedhësit në këto lista. (Për me tepër, referohu tek pjesa ”Gjendja Civile”).

25

d) Njësite e qeverisjes vendore dhe kryetarët e tyre, të cilët në bazë të Nenit 52, pika 1, të Kodit Zgjedhor, janë autoritetet, që hartojnë dhe miratojnë listat e zgjedhësve për njësinë përkatëse. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008)

Të përgatiten në kohë dhe siç duhet zgjedhjet e ardhshme parlamentare duke përmirësur kuadrin ligjor përkatës në zbatim të rekomandimeve të OSBE/ODIHR, sidomos duke përmirësuar listat e votuesve

Të rritet liria e medias veçanërisht duke përshpejtuar miratimin e ligjeve të duhura për median e shkruar.

Të përmirësohet funksionimi i institucionit të Kuvendit në vijim të përfundimeve të zgjedhjeve 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Ndryshimi i ligjit nr. 9027, datë 19.6.2003, “Kodi zgjedhor i Republikës së Shqipërisë” i ndryshuar. Miratimi i projektligjit “Për shtypin” Ndryshimi i projektligjit “Për organizimin dhe funksionimin e komisioneve hetimore të Kuvendit” Ndryshimi i ligjit “Për statusin e deputetit” Miratimi i akteve normative në zbatim të Rregullores së re të Kuvendit

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e një komisioni të posaçëm për amendimin e ligjit “Për organizimin dhe funksionimin e komisioneve hetimore të Kuvendit.

Përmirësimi i imazhit dhe arritja e standardeve të kërkuara europiane në kuadër të projektit “Për modernizimin e Kuvendit”. Projekti i OSBE ka ndihmuar Kuvendit për ngritjen e kapaciteteve njerëzore, për përmirësimin e infrastrukturës së Kuvendit dhe për rritjen e transparencës me publikimin e akteve dhe dokumenteve parlamentar.

Plotësimi i nevojave financiare dhe logjistike për ristrukturimin fizik dhe përmbajtjesor të Kuvendit në kuadër të projektit “Për modernizimin e Kuvendit”

Trajnimi i deputeteve dhe stafit të Kuvendit për legjislacionin e BE-së dhe strukturat vendimmarrës të tij.

Forcimi i kapaciteteve të mirëfillta legjislative të Komisionit të Integrimit Evropian. Dhënia e asistencës Komisionit të integrimit Europian

Ngritja e një grupi pune për amendimin e ligjit “Për statusin e deputetit”.

26

1.1.4 GJENDJA CIVILE 1 Objektivi politik Modernizimi i Gjendjes Civile mbështetur në Dokumentin Strategjik te miratuar për këtë fushe, konsiderohet si një nga objektivat prioritare afatshkurtër për qeverinë Shqiptare. Modernizimi i Shërbimit te Gjendjes Civile do të ketë një impakt të drejtpërdrejtë në zhvillimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme (lokale dhe parlamentare), ne përputhje të plotë me standardet evropiane e ndërkombëtare. Puna e Qeverise shqiptare per periudhën në vazhdim do te fokusohet kryesisht në shpërndarjen dhe administrimin e listave të zgjedhësve, përditësimin e tyre, në prodhimin dhe shpërndarjen e dokumentit të identitetit të shtetasve shqiptare, me synim prodhimin e dokumentit të identitetit sipas standardeve evropiane. Kjo e fundit do të bëjë të mundur uljen ne maksimum te mundësive te falsifikimit të akteve që kanë të bëjnë me identifikimin e shtetasit dhe do të shërbejë si një garanci më shume për detyrimet qe rrjedhin ne kuadër të procesit të Stabilizim - Asociimit. Gjithashtu, një vëmendje e veçantë do t’i kushtohet ndërtimit dhe administrimit të sistemit të adresave me qëllim rritjen e nivelit të shërbimeve ndaj qytetareve ne përputhje me standardet ndërkombëtare. Projekti i “ Sistemit te Adresave dhe Krijimi i Regjistrit Kombëtar janë te përfshira ne një projekt te përbashkët “ Modernizimi i shërbimit te Gjendjes Civile” Qeveria Shqiptare është e bindur qe modernizimi i Shërbimit te Gjendjes Civile është një proces kompleks e shumëdimensional qe kërkon një ndërhyrje te kualifikuar dhe te koordinuar ne te gjitha aspektet e veprimtarisë se tij për të siguruar një proces të sigurt dhe të suksesshëm. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Dokumenti me i rëndësishëm në këtë fushe konsiderohet Strategjia Kombëtare " Modernizmin i Shërbimit te Gjendjes Civile", miratuar me VKM nr. 716, date 30.10.2003. Përveç saj ekzistojnë një legjislacion i tërë që operon në këtë fushe, ku më kryesoret mund të përmenden:

Ligji nr. 8950 dt. 10.10.2002 “Për gjendjen civile” i ndryshuar Ligji nr. 8951 dt. 10.10.2002 “Për numrin e identitetit të shtetasve”, Ligji nr. 8952 dt. 10.10.2003 “Për dokumentin e identitetit të shtetasve shqiptarë” Ligji nr. 9062 dt. 08.05.2003 “Kodi i Familjes”, Ligji nr. 9270 dt. 29.07.2004 “Për sistemin e Adresave” Ligji nr. 9087 dt. 19.06.2003 "Kodi Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë", i ndryshuar Ligji nr. 8389 dt. 05.08.1998 “ Për Shtetësinë Shqiptare” Ligji nr. 9154 dt. 06.11.2003 “ Për Arkivat”

2.2 Kuadri institucional Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi ne fushën e gjendjes civile janë përgjegjëse këto institucione:

a) Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, ne Ministrinë e Brendshme. Kjo drejtori ka ne varësi 2 drejtoritë e mëposhtme:

b) Drejtoria e Regjistrit Kombëtar, e cila kryen këto funksione: Ngritjen dhe administrimin e regjistrit kombëtar qe do te jete dokumenti unik shtetëror, ku do te

pasqyrohen ne mënyrë dixhitale perberesit e gjendjes civile për çdo shtetas; Zgjidhja e problemeve ”hardëare ” dhe ”softëare” per informatizimin e Regjistrit Kombetar

dhe koordinimi i punes. Mirembajtja e regjistrit dhe funksionimi i rrjetit, te paisjeve qe mbulon sektori i informatizimit

c) Drejtoria e Procedurave dhe Dokumentacionit, e cila kryen këto funksione;

27

Hartimin e projektakteve, metodikave , rregulloreve , manualeve , programeve për kualifikimin e punonjësve te gjendjes civile.

Zbatimin e praktikave te lindjeve, martesave, vdekjeve brenda dhe jashtë shtetit Zbatimin e dekreteve te presidentit për marrje dhe lenie shtetësie Shkëmbimin e dokumentacionit me institucionet e tjera te interesuara Kontrollin e kryerjes se funksioneve ne te gjitha hallkat e këtij shërbimi ne bashki e komuna, ne

Qarqe dhe ne Përfaqësi diplomatike dhe Konsullore. 2.3 Asistenca teknike Asistenca teknike e ofruar apo qe do te sigurohet ne te ardhmen ne fushën e modernizimit te Gjendjes Civile fokusohet ne:

Projekti me Statistic Norëay për informatizimin e shërbimit te gjendjes civile ne zyrat Pilot Shkodër dhe Durrës, financuar nga Statistic Norëay (54,560 euro) dhe Kontributi Lokal (26,030 euro) me një shume prej 80,590 euro,

Mbështetje për modernizimin e sistemit te regjistrit civil, financuar nga CARDS 2003 me një shume prej 1 mil euro

Projekti "Prodhimi dhe shpërndarja e dokumentit te identitetit shtetasve shqiptare", financuar nga Buxheti i Shtetit me një shume prej 17 mil. Euro.

Projekti I “Modernizimit te Shërbimit te Gjendjes Civile “( ku përfshihet edhe projekti “ Për Sistemin e Adresave” ), financuar nga Buxheti i Shtetit me një shume prej 13 mil. Euro.

Mbështetje për modernizimin e sistemit te regjistrit civil, financuar nga CARDS 2004 me një shume prej 2.5 mil Euro.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Përshtatja e shërbimit te gjendjes civile me standardet evropiane dhe modernizimi e informatizimi i Shërbimit te Gjendjes Civile

Rritja e kapaciteteve te Zyrës se Gjendjes Civile dhe krijimi i dispozitave PR regjistrimin e te gjitha ngjarjeve demografike, si dhe duhet te krijohet një regjistër i popullsisë

3.1.1 Iniciativat ligjore afat shkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra janë ndërmarrë këto iniciativa:

Miratimi i VKM për Projektin "Për Prodhimin dhe Shpërndarjen e Dokumentit te Identitetit te Shtetasve Shqiptare" dhënien e Fondit te Ministrisë se Brendshme.

Miratimi i VKM-se për “elementet e sigurisë, formën dhe dizajnin e dokumentit te identitetit”. Miratimi i VKM "Për Vendosjen e afateve për pajisje me DI te shtetasve dhe masat shtrënguese

për aplikimin e shtetasve për pajisje me DI". Miratimi i “VKM për miratimin e Projektit "Për Modernizimin e Shërbimit te Gjendjes Civile "

dhënien e Fondit te Ministrisë se Brendshme dhe Miratimin e Komitetit Drejtues te Projektit Miratimi i VKM "Për miratimin e Materialit te tabelave, përmasat e tyre dhe formati i shkrimit

ne kuadër te implementimit te sistemit te adresave" Rishikimi i VKM nr. 63 dt 23.01.2003 "Për Numrin e Punonjësve, strukturën dhe organiken e

shërbimit te gjendjes civile ne Njësitë e Qeverisje Vendore" 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

28

Ushtrimi i masave shtrënguese nga institucionet e ngarkuara me VKM për detyrimin e

shtetasve për pajisje me dokument identiteti brenda afateve ligjore; Fillimi i procedurave te aplikimeve për Dokument Identiteti, prodhimi i tij dhe shpërndarja e

dokumentit te identitetit te shtetasve; Fillimi procesit te modernizimit te shërbimit te gjendjes civile dhe ngritjes se Regjistrit

Kombëtar te Shtetasve; Fillimi i aplikimit te sistemit te adresave sipas kërkesave te ligjit; Ndryshimi i numrit te punonjësve te shërbimit te gjendjes civile ne varësi te numrit te

popullsisë qe i shërben secili punonjës; Tabela 1 Shtimi i kapaciteteve institucionale të Strukturave se Gjendjes Civile.000/leke

INVESTIME GJENDJA AKTUALE PROJEKT 2007 000/leke Për Grupin e Punës për

administrimin e projektit te kartës se Identitetit

Për zbatimin e projektit te shpërndarjes se kartës se Identitetit

Për zbatimin e projektit te modernizimit te Gjendjes Civile

Për aplikimin e Sistemit te Adresave

108,240

Forcim Strukture

Për prodhimin e tabelave – për t’u shtuar 120 veta

76,875

Investime 000/leke 304,425

Investime IT 000/leke 107,010

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Modernizimit te Gjendjes Civile



FILLIMIT


Minsitria e Brendshme, Zyrat e Gjendjes Civile

Qeveria Norvegjeze

“Modernizimi i Regjistrimit Civil” – Faza Pilot (Per Bashkite Durres dhe Shkoder)

0.991 mln $ 2001 2008

Minsitria e Brendshme, Zyrat e Gjendjes Civile

EU CARDS 2004

Meshtetje per krijimin e nje regjistri te gjendjes civile (faza II)

2.5 mln € ne vazhdim ne vazhdim

29

1.1.5 SISTEMI GJYQËSOR

1 Objektivi politik

Shqiptare angazhohet fuqishëm ne zbatimin ne gjerësi dhe thellësi të reformave ne sistemin e drejtësisë, të sugjeruara dhe të mbështetura nga partneret ndërkombëtare, ne bashkepunim me institucionet e tjera kushtetuese qe perfshihen ne ceshtjet e reformave dhe performances të sistemit të drejtesise si dhe ne përputhje me angazhimet dhe detyrimet qe rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes se Stabilizim-Asociimit (Neni 1, 2 , 13, 78 dhe 122 i MSA-se) .Reformat ne drejtësi synojne të rikthejne besimin e qytetareve ne sistemin gjyqësor dhe ne ndershmërinë, integritetin, profesionalizmin dhe paanesine e vendimit gjyqësor. Reforma ne sistemin e drejtesise perfshin riorganizimin institucional, reformen e mentaliteteve ne themel të sistemit dhe njekohesisht perpjekje të mjaftueshme financiare dhe njerezore per mirefunksionimin e tij. Qëllimi i reformes ne fushen e drejtesise eshte edhe rregullimi e korrigjimi i të metave dhe eficences të sistemit të konstatuara deri me sot, nëpërmjet garantimit të pavarësisë se gjygesorit dhe njekohesisht rritjes se pergjegjshmerise se tij ndaj shoqerise, të afte të implementoje acquis communautaire dhe të pasqyroje standardet e Bashkimit Evropian ne fushen e drejtesise. Çdo veprim qe do të ndërmerret ne kuadrin e reformës ne sistemin e drejtesise ka si gellim dhe objektiv final permbushjen e kerkesave të meposhtme qe perbejne edhe karakteristikat e nje sistemi drejtesie bashkekohor:

- Konsolidimi i shtetit të se drejtes; - Garantimi i plote i ndarjes dhe balances ndermjet pushteteve, duke synuar rritjen e pavaresise

nepermjet rritjes dhe forcimit të pergjegjshmerise se gjyqësorit ne dhenien e drejtesise; - Permiresimi i mekanizmave dhe procedurave ligjore qe parandalojne dhe luftojne korrupsionin dhe

mbrojne të drejtat e njeriut ne sistem; - Orientimi prej praktikave me të mira evropiane per funksionimin e gjygesorit dhe administrates se

tij; - Sigurimi i transparences ne sistemin e drejtesise dhe rritja e profesionalizmit dhe eficenses se tij; - Sigurimi i bazave per bashkepunimin gjyqesor dhe integrimin ne parimet e konsoliduara evropiane

të lirise, sigurise dhe drejtesise; - Sigurimi i funksionimit të plote institucional dhe legjislativ ne perputhje me sistemet evropiane

gjyqësore dhe acquis communautaire; - Kufizimi i imunitetit të gjyqtareve dhe zyrtareve të tjere të larte shteterore, me qellim lehtesimin e

procedimit penal per vepra korruptive. - Forcimin dhe permiresimin e sistemit penitenciar ne perputhje me standardet evropiane; - Mbrojtja e viktimave dhe riintegrimi social i të denuarve.

Gjithashtu, nje vemendje e vecante do t'i kushtohet permiresimit të kushteve dhe mjeteve dhe mjediseve të punes se gjyqësorit, rritjes se profesionalizmit të gjyqtareve, transparences dhe objektivitetit ne emërimet dhe karierren e gjyqtareve. Objektiv madhor i shtetit shqiptar mbetet edhe reformimi i institucionit të akuzes, (prokurorise), si nje nga insitucionet me të rendesishme ne suksesin e luftes ndaj krimit dhe korrupsionit. Reforma shumëdimensionale ne kete institucion (perfshire edhe ndryshimet e mundshme kushtetuese) do të kete si qellim pershtatjen e ketij institucioni me kushtet e reja duke rritur efektivitetin e tij dhe parandaluar korrupsionin ne te, rritur pergjegjshemrine e prokuroreve ne kryerjen e detyrave ligjore dhe mundesuar ashpërsimin e luftes ndaj krimit dhe posaçërisht korrupsionit dhe krimit të organizuar ne vecanti. 2. Situata aktuale

30

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria ne fushen e funksionimit të sistemit gjyqësor mbeshtetet ne legjislacionin e meposhtem: Ligji nr.8136, date31.07.1996 "Per Shkollen e Magjistratures të Republikes se Shqipërisë"; Ligji nr.8363, date01.07.1998 "Per krijimin e Zyres se Administrimit të Buxhetit Gjyqësor; Ligji nr.8436, date 28.12.1998 "Per organizimin e pushtetit gjyqësor ne Republiken e Shgiperise" ndryshuar me ligjet nr.8546, date 05.11.1999, nr.8656, date 31.07.2000 dhe nr.9111, date 24.07.2003; Ligji nr. 8588, date 15.03.2000 "Per organizimin dhe funksionimin e Gjykates se Larte të Republikes se Shgiperise"; Ligji nr.8737, date12.02.2001"Per organizimin dhe funksionimin e Prokurorise ne Republiken e Shqiperise"; Ligji nr.8811, date17.05.2001"Per organizimin dhe funksionimin e Keshillit të Larte të Drejtesise' ; Ligji nr.9110, date24.07.2003 "Per organizimin dhe funksionimin e gjykatave per krimet e renda"; Ligji nr. 9399, date12.05.2005 "Per organizimin dhe funksionimin e Konferences Gjyqesore Kombetare"; Dekret nr. 3993, date 29.10.2003 "Per caktimin e kompetencave tokesore, të qendrës se ushtrimit të veprimtarise dhe numrit të gjyqtareve të gjykatave të shkalles se pare dhe të apelit per krime të renda"; Dekret nr.1143, date03.07.1995"Per caktimin e kufijve tokesore të veprimtarise se gjykates ushtarake"; Dekret nr.1501, date 29.05.1996"Per krijimin e seksioneve per gjykimin e mosmarreveshjeve administrative, tregetare e familjare prane gjykatave të rretheve"; Dekret nr.1984, date07.01.1998"Per krijimin e gjykatave të apelit dhe caktimin e kufijve tokesore të veprimtarise se tyre"; Dekret nr.2110, date 29.05.1998"Per krijimin e rretheve gjyqesore, caktimin e kompetencave tokesore dhe të gendres se ushtrimit të veprimtarise se tyre". 2.2 Kuadri institucional ekzistues Per zbatimin e detyrimeve qe rrjedhin nga legjislacioni ne fugi ne fushen e funksionimit të sistemit gjyqesor jane pergjegjese keto institucione: 1) Gjykatat - organizimi i të cilave mbeshtetet ne Kushtetute dhe ne ligjin nr. 8436, date 28.12.1998 "Per organizimin e pushtetit gjyqesor ne Republiken e Shqiperise". Gjykatat qe krijoi ky ligj jane: gjykatat e rretheve gjyqesore; gjykatat e krimeve të renda; gjykatat ushtarake; gjykatat e apelit; gjykatat e apelit të krimeve të renda dhe gjykatat ushtarake të apelit. Pavaresia e gjykatave buron nga parimi i ndarjes se pushteteve i parashikuar ne Kushtetute. Duke u nisur nga ky parim, ligji ka parashikuar nje sistem garancish qe synojne mbrojtjen e gjyqtarit, me keto karakteristika:

- palevizshmeria nga detyra, koha e qendrimit ne detyre e gjyqtareve nuk mund të kufizohet; - emerimi i gjyqtareve nga Presidenti i Republikes; - pavarësia ne administrimin e buxhetit të gjykatave, nepermjet Zyres se Administrimit të Buxhetit

Gjyqesor. Per me teper, paga dhe perfitimet e tjera të gjyqtareve nuk round të ulen; - procedimet disiplinore ndaj gjyqtareve vihen ne levizje nga Ministri i Drejtesise, por vetem KLD

mund te marre masa disiplinore ose ti shkarkoje ata. - imuniteti nga procesi penal (neni 137 i Kushtetutës), qe do të thote se gjyqtari mund të ndiqet

penalisht vetem mbas miratimit nga KLD - e drejta per të kerkuar mbrojtje per vete ose familjen, për shkak të kercenimeve apo r ceshtjeve

delikate ne shqyrtim (neni 38 i ligjit të siperpermendur). Politikat reformuese ne lidhje me gjykatat dhe gjyqtaret përfshijnë:

31

- Riorganizimin territorial te gjykatave te rretheve - Rishikimin e kuadrit ligjor përkatës ne lidhej me kriteret e emërimit te gjyqtareve, ngritjen e tyre ne

karriere, procedimin disiplinor, etj. 2) Këshilli i Larte i Drejtësisë - eshte autoriteti shteteror i ngarkuar me propozimin dhe emërimin e gjyqtarëve të dy niveleve te para, si dhe shkarkimin, transferimin dhe procedimet disiplinore te tyre. Ky Këshill kryesohet nga Presidenti i Republikës dhe anëtare të tjerë te tij janë kryetari i Gjykatës së Lartë, Ministri i Drejtësisë, 3 anëtarë të zgjedhur nga Kuvendi dhe 9 anëtarë (gjyqtarë) të zgjedhur nga Konferenca Gjyqësore Kombëtare. Anëtarët e zgjedhur kanë mandat 5- vjeçar. Kushtetuta i dedikon një kapitull të veçantë KLD-së, duke e veçuar atë nga legjislativi, ekzekutivi dhe vetë gjyqësori. KLD pervec marrjes së masave disiplinor ndaj gjyqtarëve të shkallës së parë dhe të apelit ushtron edhe këto kompetenca:

- i jep mendim Presidentit të Republikës për përcaktimin e kompetencës territoriale të gjykatave të rretheve gjyqësore dhe apeleve;

- i jep mendim Presidentit të Republikës për caktimin e numrit të përgjithshëm të gjyqtarëve; - miraton dhe ndjek Sistemin e Vlerësimit të Aftësive Profesionale dhe Morale të Gjyqtarëve.

Aktualisht, është duke u hartuar një sistem i ri vlerësimi, që pritet të jetë efiçent dhe në shërbim të sistemit të karrierës gjyqësore;

- kujdeset për kualifikimin profesional të gjyqtarëve. - emeron kryetaret e gjykatave të rretheve gjyqesore të shkalles se pare dhe të apelit.

3) Presidenti i Republikës është kryetar i Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe autoriteti që emëron gjyqtarët e shkallës së parë dhe apelit, me cilësinë si President i Republikës dhe jo si kryetar i KLD- së. Gjithashtu, ai emëron dhe shkarkon prokurorët e të gjithë niveleve, me propozim të Prokurorit të Përgjithshëm. Presidenti i Republikës ushtron edhe disa kompetenca rregullatore në fushën e organizimit të sistemit gjyqësor si: përcaktimin e numrit të përgjithshëm të gjyqtarëve, të gjykatave, qëndrën e tyre të veprimtarisë dhe kompetencën territoriale. 4) Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor eshte nje ent publik i pavarur, qe administron buxhetin e sistemit gjyqesor. Zyra drejtohet nga nje bord, i perbere nga 8 gjyqtare nga të tre nivelet dhe nje perfaqesues i Ministrise se Drejtesise. Bordi emeron drejtorin e zyres. 5) Konferenca Gjyqësore Kombetare permendet ne Kushtetute, si nje organizem i cili zgjedh 9 anetare të Keshillit të Larte të Drejtesise si dhe funksionon ne baze të ligjit per të dhe të nje statuti. 6) Shkolla e Magjistraturës, eshte nje institucion me pavaresi institucionale, akademike dhe administrative, e krijuar me ligj. Shkolla e Magjistratures eshte e vendosur ne Tirane dhe drejtohet nga Bordi i Drejtimit, i cili eshte i perbere nga kryetari i Gjykates se Larte, Prokurori i Pergjithshem, drejtori i Shkolles se Magjistratures, dy gjyqtare, dy prokurore, dy perfagesues të Ministrise se Drejtesise, dekani i Fakultetit të Drejtesise, nje pergjegjes stazhi dhe dy studente të Shkolles. Drejtori i Shkolles emerohet nga Keshilli i Larte i Drejtesise. Detyrat kryesore të Shkolles se Magjistratures jane formimi profesional fillestar i kandidateve per gjyqtare dhe prokurore brenda nje programi 3-vjerar si dhe formimi profesional i vazhduar per gjyqtaret dhe prokuroret ne detyre. Ligji njeh detyrimin e emerimit si gjyqtare dhe prokurore të të gjithe kandidateve per magjistrate qe perfundojne me sukses shkollen. Emerimi duhet të behet duke respektuar parimin e meritokracise (rezultatet e arritura ne Shkolle). Shkolla zhvillon gjithashtu edhe Programin e Formimit të Vazhduar per gjyqtaret dhe prokuroret ne detyre, perfundimi me sukses i të cilit lidhet direkt me kualifikimin dhe karrierren e tyre. Proresi i trajnimit lehtesohet nga pikat e kontaktit ne gjykata dhe prokurore. Ne mbeshtetje të Memorandumit të bashkepunimit të nenshkruar me Ministrine e Drejtesise ne 4 Nentor

32

2003 dhe programit të perbashket me BE dhe KE, Shkolla angazhohet ne fushen e trajnimit të administrates gjyqësore. 7) Ministria e Drejtesise ne perputhje me ligjin, mbeshtet, bashkepunon dhe bashkerendon veprimtarine e saj me organet e pushtetit gjyqesor dhe me prokurorine, duke respektuar parimin e ndarjes se pushteteve dhe të pavaresise se pushtetit gjyqësor dhe të prokurorise, si dhe:

- Ndjek dhe përgjigjet per realizimin e politikes se pergjithshme shteterore ne fushen e drejtesise; - Harton projektet e akteve ligjore e nenligjore ne fushen e drejtesise; - Kujdeset per funksionimin

dhe organizimin e pushtetit gjyqësor; - Drejton dhe kontrollon administraten gjyqësore; - Kryen inspektime dhe bën procedimin disiplinor të gjyqtareve të gjykatave të shkalles se pare dhe

të apelit sipas ligjit; - Drejton sistemin e ekzekutimit të vendimeve civile dhe të titujve ekzekutive; - Drejton veprimtarine

e Qendres se Publikimeve Zyrtare; - Drejton sherbimin e unifikuar statistikor ne fushen e Drejtesise; - Mban regjistrin e gjendjes gjyqësore dhe leshon certifikatat ne baze të atij regjistrimi. - Kujdeset

dhe bashkerendon veprimtarite per mbrojtjen e të drejtave dhe të interesave të ligjshme të të miturve ne fushen e drejtesise, si dhe per edukimin ligjor dhe parandalimin e shkeljeve të ligjit nga të miturit.

- Kujdeset dhe mbeshtet veprimtarite per pergatitjen profesionale, aftesimin dhe specializimin e gjyqtareve, prokuroreve, avokateve, notereve dhe juristeve të administrates publike.

- Ne marredheniet me prokurorine, Ministria e Drejtesise ushtron kontroll sipas Ligjit mbi organin e prokurorise me qellim kontrollin e respektimit të parimeve të drejtesise dhe barazise. Po ashtu, brenda dates 31 mars të cdo viti, Ministri i Drejtesise ne emer të Keshillit të Ministrave, i paraqet rekomandimet perkatese Prokurorit të Pergjithshem per luften kunder kriminalitetit.

- Sipas Kushtetutes, Ministri i Drejtesise eshte përfaqësuesi i vetem i Keshillit të Ministrave, anetar i KLD-se. Po ashtu, Ministri i Drejtesise ka të drejte të filloje inspektime ndaj gjyqtareve, ne rast ankimi ose mbi baze tematike apo territoriale. Keto inspektime zhvillohen me iniciativen e tij ose ne zbatim të detyrave të caktuara nga KLD.

8) Prokuroria funksionon prane sistemit gjyqësor (prane cdo gjykate), por nuk eshte pjese e tij. Kushtetuta parashikon se Prokurori i Pergjithshem emerohet nga Presidenti i Republikës me pelqim të Kuvendit; ai eshte i pavarur dhe kompetent per ndjekjen e ceshtjeve penale dhe perfaqesimin e akuzes ne gjyq ne emer të shtetit. Prokuroria eshte organ i centralizuar dhe hierarkik; prokuroret u nenshtrohen urdherave të prokuroreve të niveleve me të larta. 9) Komisioni i Reformes Ligjore, i krijuar me Urdherin e Kryeministrit nr. 90, date 16.04.2004 "Per ngritjen dhe funksionimin e grupit të punes me eksperte per reformen ne fushen e Drejtesise", si organ me pavaresi juridike-profesionale nen drejtimin dhe bashkerendimin institucional e administrativ të Ministrit të Drejtesise. Komisioni per Reformen Ligjore eshte i perbere nga nje berthame profesionistesh të fushes dhe ka per qellim hartimin e programeve dhe strategjive afatmesme e afatgjata të reformes ne fushen e drejtesise dhe legjislacionit, si dhe vleresimin e projektakteve të rendesishme normative. 3 Adresimi i prioriteteve Qellimi perfundimtar i reformes ne fushen e drejtesise eshte sjellja e ketij sistemi ne parametrat dhe performancen e tij ne vendet e BE-se, duke shfrytezuar ne kete ceshtje edhe kontributin e organizatave partnere europiane dhe të shtetve të BE-se. Me konkretisht, duke synuar arritjen e nje konsesusi të gjere politik per pergatitjen e bazes legjislative dhe zbatimit të saj, drejtimet kryesore ku do të përqendrohet puna e Qeverise Shqiptare jane:

- Rishikimi ne bashkepunim me Kuvendin dhe organizatat partnere nderkombetare i dispozitave kushtetuese dhe zbatimin e parimit check and balance, ne tekstin e saj, si dhe funksionimin e drejte

33

të tij. Rishikimi i funksioneve brenda sistemit gjyqesor dhe Ministrise se Drejtesise dhe raportet ligjore dhe kushtetuese mes tyre me gellim sigurimin dhe garantimin e implemenimit të nje ndarjeje të drejte dhe të balancuar të pergjegjesive dhe kompetencave ndermjet tyre, ne funksion të dhenies se drejtesise.

- Forcimi i dialogut nderinstitucional dhe bashkepunimit ndermjet Ministrise se Drejtesise, gjyqesorit, prokurorise, Ministrise se Brendshme, Policise se Shtetit dhe të gjithe aktoreve të tjere me kontribut ne fushen e drejtesise, me qellim ndertimin dhe konsolidimin e besimit ndaj tyre, konsesusit të nevojshem mes forcave politike parlamentare per reformen ne drejtesi dhe permiresimin e dukshem të performances se sistemit gjyqesor dhe rikthimin e besimit të publikut tek drejtesia.

- Përmirësimi i kapaciteteve menaxhuese qe kane të bejne me organizmin, administrimin, organizimin, planifikimin dhe eficensen e burimeve njerezore të pushtetit gjyqesor dhe Ministrise se Drejtesise, se bashku me institucionet e tyre vartese me qellim per të siguruar menaxhimin eficent dhe transparent të sistemit gjyqesor.

- Permiresim terresor i sistemit të planifikimit dhe menaxhimit të buxhetit të sistemit gjygesor. - Permiresimi i procesit të hartimit të legjislacionit, rritja e kapaciteteve dhe konsolidimi professional

i tyre, rritja e vemendjes ndaj EU acquis me qellim prodhimin e teksteve ligjore cilesore dhe pershpejtimi i procesit të perafrimit të legjislacionit.

- Permiresimi i vazhdueshem i sistemit penitenciar me qellim perafrimin e tij me normat dhe standartet e Bashkimit Europian dhe ne perputhje me standartetjuridike nderkombetare. Zbatimi i plote i master planit per sistemin e paraburgimit dhe institucioneve të tjera të vuajtjes sse denimit.

- Ngritja e vazhdueshme e nivelit të ekzekutimit të vendimeve gjyqesore dhe titujve ekzekutive ne nivelet e vendeve të BE-se dhe permiresimi i performances se Sherbimit Permbarimor.

- Rritja e transparences dhe eficenses ne proceset gjyqësore, duke respektuar mbrojtjen e të dhenave personale dhe permiresimin e performances se adminstrates gjyqësore ne funksionin e saj si nje ndihmese e çmuar administrative ne procesin e dhenies se drejtesise.

- Permiresimi i kuadrit legjislativ per eficensen e drejtesise penale dhe eliminimi I vonesave ne proceset gjyqësore.

- Nxitja dhe popullarizmi i sistemit të zgjedhjeve paragjyqësore të tilla si arbitrazhi apo ndermjetesimi, duke synuar krijimin dhe profesionalizmin e nje klase arbitrash dhe ndërmjetësish ne kete drejtim.

3.1.1 Iniciativat ligjore Per adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndermerren iniciativat e meposhtme ligjore:

- Projektligjet per rishikimin dhe harmonizimin e të gjitha ligjeve organike të fushes se drejtesise. Rishikimi i tyre mund të perfshije edhe ndryshime kushtetuese ne funksion të realizimit të reformes dhe arritjes se objektivave të sipercituara.

- Reformim dhe rimodelim i institucionit të prokurorise dhe marredheniet e saj me pushtet e tjera (perfshire ketu edhe ndryshimet e mundshme kushtetuese).

- Implementimi teresor dhe plotesimi me akte nenligjore i riorganizimit të bere ne gjykata e shkalles se pare dhe efektiviteti teresor i ketij riorganizmi.

- Projektligji "Per administratën gjyqesore"; - Hartimi dhe miratimi i projektaktit "Per etiken e prokurorit"; - Hartimi dhe miratimi nga Prokurori i Pergjithshem i Rregullores "Per caktimin e sistemit të

vleresimit të punes se prokuroreve";

- 3.1.2 Aktivitetet zbatuese

- Studimi i efektivitetit dhe mundësisë se riorganizimit të gjykatave të apelit ne Republikën e Shqipërisë.

- Zbatimi i manualit të procesit legjislativ dhe teknikes legjislative dhe trainimi i strukturave juridike per zbatimin e tij.

34

- Percaktimi i rregullave per zbatimin e Sistemit të Administrimit të ceshtjeve (PP) dhe kompjuterizimi i perpunimit të dosjeve gjyqesore ne të gjitha gjykatat e Republikes, si per ceshtjet civile ashtu edhe ato penale.

- Hartimi dhe zhvillimi i sesioneve trajnuese nga Shkolla e Magistratures ne fusha të ndryshme të se drejtes si e drejta civile, e drejta progedurale civile, e drejta penale, e drejta procedurale penale, e drejta kushtetuese, e drejta evropiane dhe të drejtat e njeriut, e drejta nderkombetare private, bashkepunimi gjyqesor nderkombetar ne fushen penale dhe civile, prezantimi i acquis communautaire, prokurimi publik, e drejta e falimentit, pronesia intelektuale, barazia gjinore, mbrojtja e të dhenave personale etj;

- Programimi vjetor i kontrolleve ne gjykata, lidhur me realizimin e marrëdhënieve me publikun, aksesin e qytetareve ne gjykate dhe ne vendimet gjyqësore dhe rritjen e tyre të vazhdueshme;

- Publikimi i raporteve të kontrollit ne gjykata dhe prokurori; - Trajnimi i inspektoreve ne lidhje me metoda të reja kontrolli, si edhe ne lidhje me sisteme të

vendeve të ndryshme të BE- se; - Trajnimi i administrates gjyqësore nepermjet programit të bashkepunimit midis Komisionit

Evropian dhe Keshillit të Evropes. Shkolla e Magjistraturës Shkolla e Magjistraturës e Republikës se Shqipërisë eshte nje institucion publik me pavarësi institucionale, akademike dhe administrative, e themeluar me ligjin Nr. 8136 date 31.07.1996 "Per Shkollen e Magjistraturës se Republikës se Shqipërisë" ndryshuar me ligjin nr. 9414, date 20.05.2005 " Per disa ndryshime dhe shtesa të ligjit nr. 8136 date 31.07.1996". Shkolla drejtohet nga Këshilli Drejtues, i cili është i përbëre nga kryetari i Gjykates se Larte, Prokurori i Përgjithshëm, Nenkryetari i Këshillit të Larte të Drejtësisë, Drejtori i Shkolles se Magjistraturës, Kryetari i Dhomës se Avokatisë, Dekani i Fakultetit të Drejtesise, dy gjyqtare, dy prokurore, dy përfaqësues të Ministrisë se Drejtësisë, dy pedagoge të Shkollës dhe dy kandidate per magjistratë. Ne zbatim të ligjit, detyrat kryesore të Shkolles se Magjistraturës Jane: a) Formimi Profesional Fillestar i kandidateve per gjyqtare dhe prokurore brenda nje programi 3 vjecar. Ligji njeh detyrimin e emerimit si gjyqtarë dhe prokurore të to gjithe kandidateve per magjistratë qe perfundojne me sukses shkollen. Emerimi duhet të behet duke respektuar parimin e meritokracise (klasifikimin e tyre ne baze të rezultateve të arritura ne Shkolle). b) Shkolla zhvillon gjithashtu dhe Formimin Profesional të vazhduar per gjyqtaret dhe prokuroret ne detyre, perfundimi me sukses i të cilit lidhet drejtpërsëdrejti me kualifikimin dhe karieren e tyre. Procesi i trajnimit organizohet ne bashkepunim të ngushte me Këshillin e Larte të Drejtesise dhe Prokurorinë e Përgjithshme dhe lehtësohet nga pikat e kontaktit ne gjykata dhe prokurori. c) Ne kuadër të programit të peste të bashkëpunimit të Komisionit Europian dhe Këshillit të Evropes dhe ne bashkëpunim me Ministrinë e Drejtësisë, Shkolla po realizon me sukses trajnimin e të gjithe administratës gjyqësore. d) Nje fushe e rëndësishme ne veprimtarinë e Shkolles eshte ajo e botimeve dhe studimeve juridike. Shkolla boton revistën e saj "Jeta Juridike" cdo tremujor, e cila është nje botim shkencor qe trajton tema të ndryshme ne lidhje me ceshtje të rendesishme si : njohja me legjislacionin e ri, njohje me praktiken gjyqësore, njohje me përvojën ndërkombëtare teorike dhe praktike, shkrime nga juriste të rinj, promovime të librave të rinj juridike, informacion mbi aktivitetet e Shkollës me organet e drejtësisë etj. Po punohet per krijimin e nje qendreburimore per të Drejtën Evropiane ne bashkëpunim me GTZ. Per zhvillimin e aktivitetit të saj Shkolla ka nje bashkëpunim të ngushte me institucione të ndryshme si; Këshilli i Larte i Drejtësisë, Prokurori i Përgjithshëm, Ministria e Drejtesise dhe komuniteti i gjyqtareve dhe prokuroreve. Ne kuadrin e zbatimit të planit kombëtar të zbatimit të MSA, Shkolla e Magjistraturës ka marre angazhimet e mëposhtme:

35

a) Zhvillimi i sesioneve trajnuese ne fusha të ndryshme të se drejtes per gjyqtaret dhe prokuroret ne detyre si ne fushen civile, penale, tregtare, administrative, kushtetuese, familjare, etikes profesionale, të drejtes evropiane dhe ceshtje qe lidhen me zbatimin e MSA-se, të drejtat e njeriut, prokurimin publik, pronesine intelektuale, krimin ekonomik dhe korrupsioni, shkrimi dhe arsyetimi ligjor, mbrojtja e të dhenave personale, drejtesia per të miturit, administrimi i gjykatave dhe të ceshtjeve etj. Ne lidhje me kete objektiv jane parashikuar të zhvillohen rreth 97 sesione trajnuese per periudhen 2007-2009. b) Realizimi i trajnimit të Administrates Gjyqësore ne bashkepunim me Ministrine e Drejtesise dhe Këshillin e Evropës ne kuader të nje programi të perbashket veprimi per tema si aksesi ne drejtesi, ndihma ligjore, mbrojtja e jetes private dhe e të dhënave; teknikat e komunikimit; aksesi ne drejtesi sipas KEDNJ, komunikimi brenda dhe jashte gjykatës, hartimi i dosjes lehtësisht të shfrytëzueshme, marrëdhëniet me palet dhe gjyqtaret etj. Per zbatimin e tij jane parashikuar të zhvillohen rreth 40 sesione trajnuese per periudhen 2007-2008. c) Përmirësimi i metodologjisë se mësimdhënies ne trajnimin fillestar dhe vazhdues ne Shkolle, per të cilin jane parashikuar të zhvillohen rreth 6 sesione trajnuese per trajnimin e trajnereve per periudhen 2008-2010. Trajnimi i trajnereve do të kete ne fokus pedagoget me kohe të plote dhe ata me kohe të pjesshme ne Shkolle dhe do t'i dedikohet analizes dhe vleresimit të metodologjise pedagogjike dhe protokolleve qe adoptohen nga traineret shqiptare ne lidhje me organizimin dhe kordinimin e seminareve, si dhe ne lidhje me metodologjine e perdorur gjate zhvillimit të tyre. Nëpërmjet tyre synojme të realizojme shkëmbimin e pervojes me metodologjine e adoptuar ne Shkollat e vendeve të Bashkimit Evropian. ç) Familjarizimi i gjyqtareve dhe prokuroreve me gjuhet e përdorura ne institucionet ligjore Evropiane, per të cilin jane parashikuar të zhvillohen kurse ne gjuhen angleze per gjyqtare dhe prokurore gjate periudhes 2008-2010 d) Rishikimi dhe përmirësimi i mënyrave, sipas të cilave stazhi para-profesional dhe profesional të mbikqyren dhe vleresohen nga Shkolla, per zbatimin e të cilit do të realizohen takime periodike të koordinimit ndërmjet Shkollës dhe përgjegjësve të stazhit dhe trajnimi i tyre ne sesione specifike per trajnimin e trajnerëve, përmirësimin e rregullores etj. Periudha e zbtaimit të ketij objektivi eshte parashikuar të jete 2008-2010. dh) Fusha e publikimeve dhe puna kerkimore i cili zbatohet nëpërmjet botimi të përvitshëm të revistes shkencore "Jeta juridike " të Shkolles. Synohet qe kjo veprimtari të pasurohet ne vitet 2008-2010. e) Përmirësimi i kapaciteteve institucionale të Shkolles, i cili eshte parashikuar të realizohet gjate periudhes 2008-2010 dhe do të zbatohet nepermjet:

Zgjerimit të ambienteve aktuale të Shkollës, realizmi i të cilit eshte ne varesi të zgjidhjes institucionale qe do të behet nga Këshilli i Ministrave, duke pasur parasysh variantet e ofruara nga ne si:

- Ndertimi i nje kati shtese mbi katin e katert të godines ku ndodhet Shkolla e Magjistraturës - Marrja dhe rehabilitimi i katit të trete poshte ambjenteve të Shkollës se Magjistraturës. - Transferimi ne nje godine tjeter.

Shtimi i stafit të Shkollës me 3 punonjes (pedagog, sekretare shkencore, sekretare gjate periudhës 2008- 2009.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Shkollës së Magjistraturës

VITET INVESTIME NJËSIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE 2007 2008 2009

1. Zgjerim ambienti

(mije leke) x x 28000

2. Shtim personash

Persona x 3 x

36

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Reformes ne Sistemin Gjyqesor


PROGRAMI/ AGJENCIA ZBATUESE


AFATI I FILLIMIT


Ministria e Drejtesise

EU CARDS 2004

Përmirësimi infrastrukturor i institucioneve të varura nga Ministria e Drejtësisë (Ndertimi/rinovimi i Qendres se Publikimeve Zyrtare)

0.9 mln €

ne vazhdim ne vazhdim

Institucionet e Sistemit Gjyqesor

EU CARDS 2004

Forcimi i kapaciteteve investiguese për krimin e organizuar dhe menaxhimi i çështjeve penale.

1.5 mln €


Keshilli i Larte i Drejtesise

EU CARDS 2004

Forcimi i Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe i Inspektoratit të tij.

0.8 mln €


Institucionet e Sistemit Gjyqesor

EU CARDS 2004

Krijimi i një sistemi të drejtësisë për të miturit dhe për çështjet tregtare.

2.5 mln €


Ministria e Drejtesise dhe Gjykatat

EU CARDS 2005

Investime ne Infrastrukturen e sistemit gjyqesor dhe atij te burgjeve (Gjykatat e Dibres dhe Sarandes)

1.3 mln €


Shkolla e Magjistratures EU CARDS 2005

Mbeshtetje per Shkollen e Magjistratures

0.4 mln €


Prokuroria e Pergjithshme

EU CARDS 2005

Mbeshtetje per Prokurorine e Pergjithshme per inspektimin dhe vleresimin e prokuroreve

0.8 mln €


Institucionet e perfshira ne Sistemin e EU CARDS 2006

Modernizimi i sistemit te Drejtesise ne

4.5 mln € 2007 ne vazhdim

37

Drejtesise Shqiperi duke forcuar kapacitetet e Ministrise se Drejtesise dhe gjyqesorit (EURALIUS II)


EU IPA 2007

Mbeshtetje per zbatimin e Masterplanit te paraburgimeve (Fier dhe Elbasan)


38

1.1.6 LUFTA KUNDËR KORRUPSIONIT 1. Objektivi politik Prioritet absolut i Qeverisë Shqiptare përbën lufta për çmontimin dhe shembjen e strukturave të sistemit të korrupsionit e të monopoleve, rikthimin e forcës së shtetit ligjor, nëpërmjet garantimit të barazisë para ligjit për të gjithë dhe sundimit të plote të këtij të fundit. Për këtë qellim, krahas reformave të thella institucionale qeveria do t’i kushtoje vëmendje disa drejtimeve themelore që lidhen drejtpërdrejt me rritjen e shkallës së zbatimit të ligjit. Reformat institucionale dhe ato të tregut do të kenë si komponent të përhershëm të tyre mjetet dhe metodat parandaluese që ngushtojnë hapësirat për korrupsion të tilla si transparenca, kontrolli i brendshëm dhe i jashtëm, aksesi në vendimmarrje dhe roli monitorues i shoqërisë civile, komuniteteve vendore dhe të medias. Ndërkaq, vetë këto reforma, duke ridimensionuar rolin e shtetit në ekonomi, duke ulur shkallën e burokracisë dhe të barrierave administrative, si dhe duke rritur rolin e sektorit privat dhe të atij terciar në ofrimin e të mirave publike, do të jenë faktorë mjaft të fuqishëm në uljen e mundësive për korrupsion të zyrtarëve. Veprimi ndëshkues ndaj rasteve korruptive do të jetë një tjetër objektiv primar. Për këtë qëllim do të ndërmerren të gjitha hapat e nevojshme institucionale dhe ligjore për hetimin dhe ndëshkimin administrativ apo penal, për cilindo zyrtar që përfshihet në korrupsion. 2. Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor bazë në fushën e luftës kundër korrupsionit fokusohet, ndër të tjera, në aktet e mëposhtme: Ligjin nr.7895 datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar; Ligjin nr.7905, datë 21.03.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”; Ligjin nr.8485, datë 12.05.1999 “Kodi i Procedurave Administrative i Republikës së Shqipërisë”; Ligjin nr.8498, datë 06.10.1999 “Për ratifikimin e Konventës së Këshillit të Europës për ndihmën e

ndërsjelltë juridike në fushën penale dhe protokollin e saj shtesë, i ndryshuar; Ligjin nr.8883, datë 18.04.2002 “Për ratifikimin e protokollit të dytë shtesë të Konventës së Këshillit të

Europës për ndihmën e ndërsjelltë juridike në fushën penale; Ligjin nr. 8635, datë 07.06.2000 “Për ratifikimin e Konventës Civile për Korrupsionin”; Ligjin nr.8778, datë 26.04.2001 “Për ratifikimin e Konventës Penale për Korrupsionin”, i ndryshuar; Ligjin nr. 9245, datë 24.06.2004 “Për ratifikimin e Protokollit Shtesë të Konventës Penale për

Korrupsionin”; Ligjin nr.8646, datë 20.07.2000 “Për ratifikimin e konventës europiane “për pastrimin, depistimin,

kapjen dhe konfiskimin e produkteve të krimit””; Ligjin nr.8888, datë 25.04.2002 “Për ratifikimin e “konventës për krimin në fushën e kibernetikës””; Ligjin nr.9262, datë 29.07.2004 “Për ratifikimin e protokollit shtesë të konventës për krimin

kibernetik...”; Ligjin nr. 9492, datë 13.03.2006 “Për ratifikimin e Konventës se Kombeve te Bashkuara Kundër

Korrupsionit”; Ligjin nr.9284, datë 30.09.2004 “Për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar”; Ligjin nr.8503, datë 30.06.1999 “Për të drejtën e informimit për dokumentet zyrtare”; Ligjin nr. 9049, date 10.04.2003 “Për deklarimin dhe kontrollin e pasurive te detyrimeve financiare të të

zgjedhurve dhe te disa nëpunësve publike”, i ndryshuar; Ligjin nr.9131, datë 08.09.2003 “Për rregullat e etikës në administratën publike”;

39

Ligjin nr. 9367, datë 07.04.2005 “Për parandalimin e konfliktit te interesave në ushtrimin e funksioneve publike”, i ndryshuar me ligjet nr. 9475, datë 09/02/2006 dhe nr. 9529, datë 11/05/2006;

Ligjin nr. 9508, date 03.04.2006 “Për bashkëpunimin e publikut në luftën kundër korrupsionit”; Ligjin nr. 8749, datë 01.03.2004 “Për Shërbimin e Kontrollit të Brendshëm në Ministrinë e Rendit

Publik”; Ligjin nr.9643, datë 20.11.2006 “Për prokurimin publik”; Ligjin nr.9663, datë 18.12.2006 “Për koncesionet”; Ligjin nr.9720, datë 23.04.2007 “Për auditimin e brendshëm në sektorin publik”; Ligjin nr.9723, datë 03.05.2007 “Për qendrën kombëtare të regjistrimit”; Ligjin nr.9749, datë 04.06.2007 “Për policinë e shtetit”; Ligjin nr.9754, datë 14.06.2007 “Për përgjegjësinë penale të personave juridikë”; Ligjin nr.9780, datë 16.07.2007 “Për inspektimin e ndërtimit”; Vendimin nr.794, datë 19.12.2005 të Këshillit të Ministrave “Për krijimin e Task Forcës

Antikorrupsion” Vendimin nr 94, date 15.02.2006 të Këshillit të Ministrave “Për miratimin e rregullores për funksionet

dhe procedurat e kontrollit te brendshëm administrativ dhe antikorrupsion të Këshillit të Ministrave”; Vendimin nr.714, datë 22.10.2004 “Për veprimtarinë e jashtme dhe dhënien e dhuratave gjatë

veprimtarisë së nëpunësit të administratës publike”; Vendimin nr.517, datë 15.03.2006 të Këshillit të Ministrave “Për miratimin e planit të veprimit të

reformës rregullatore në funksion të përmirësimit të klimës së biznesit”; VKM nr. 1, dt. 10.01.2007 “Për rregullat e prokurimit publik”, ndryshuar me VKM nr. 153

dt.22.03.2007 Vendimin nr.27, datë 10.01.2007 të Këshillit të Ministrave “Për miratimin e rregullave të vlerësimit dhe

të dhënies së koncesioneve”; Urdhrin nr. 172, datë 02.11.2005 të Kryeministrit “Për marrjen e masave të shpejta në zbatim të ligjit

Nr. 9367, datë 07.04.2005 “Për parandalimin e konfliktit të interesave në ushtrimin e funksioneve publike”;

Urdhrin nr.202, datë 16.12.2005 të Kryeministrit “Për forcimin e transparencës nëpërmjet rritjes së përdorimit të internetit dhe përmirësimit të faqeve ekzistuese të internetit”;

Urdhrin nr.208, datë 29.12.2005 të Kryeministrit “Për vendosjen e numrave të telefonit falas për denoncimin e korrupsionit”;

Urdhrin Nr. 135, datë 12.06.2006 të Kryeministrit, “Për ngritjen e Grupit Ndërministror të Punës, për thjeshtëzimin e dokumentacionit shoqërues për shërbimet e ofruara nga administrata qendrore”.

Urdhrin nr.170, datë 31.10.2005 të Kryeministrit “Për Krijimin e Task-Forcës për drejtimin dhe monitorimin e reformës rregullatore ne funksion te përmirësimit të klimës së biznesit”;

Urdhrin Nr. 1617 datë 11.01.2002 të Ministrit të Brendshëm “Për organizimin dhe funksionimin administrativ të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm” si dhe aktet e tjera normative në zbatim të këtij ligji.

2.2 Kuadri institucional Strukturat që janë të ngarkuara me luftën kundër korrupsionit, krahas organeve të hetimit e ndjekjes penale (policia e prokuroria) janë: Task Forca Anti Korrupsion (TFA), e krijuar me Vendim të Këshillit të Ministrave nr. 794, datë 19.12.2005. Kjo strukturë kryesohet nga Kryeministri dhe përbëhet nga anëtarë të Këshillit të Ministrave dhe përfaqësues të institucioneve të tjera të varësisë që mbulojnë kryesisht menaxhimin e financave publike si dhe kontrollin e auditin. TFA ka për funksion të analizojë fenomenin, përcaktojë prioritetet, identifikojë masat dhe veprimet konkrete dhe koordinojë punën ndërmjet institucioneve. TFA ka nje qasje më dinamike ndaj fenomenit të korrupsionit dhe synon të aktivizojë kapacitetet e administratës për të reaguar në mënyrë të shpejtë energjike dhe procedurale ndaj shfaqjeve të praktikave korruptive, abuzimeve, apo deformimeve të

40

ndryshme në administratë. Task Forca Antikorrupsion ka këto funksione:

Analizon problemet e korrupsionit dhe të etikës së qeverisjes; Përcakton përparësitë strategjike, synimet, objektivat dhe masat konkrete për të luftuar dhe

parandaluar korrupsionin; Propozon krijimin e grupeve të punës me ekspertë, sipas përparësive, propozon detyrat e tyre për

zhvillimin e veprimtarive sektoriale, si dhe monitoron punën e tyre; Miraton projektin e planit të veprimit antikorrupsion dhe të mirëqeverisjes dhe ia paraqet për

miratim Këshillit të Ministrave; Përcakton fushat parësore për kontrollin e brendshëm, administrativ dhe financiar dhe, sipas rastit,

mund të përcaktojë detyra konkrete kontrolli; Siguron bashkëpunimin ndërinstitucional për luftën kundër korrupsionit dhe zbatimin e

programeve të mirëqeverisjes; Siguron bashkëpunimin me komunitetin e biznesit dhe shoqërinë civile; Garanton transparencë në luftën kundër korrupsionit.

Departamenti i Kontrollit të Brendshëm Administrativ dhe Antikorrupsionit, në Këshillin e Ministrave, është struktura përgjegjëse për kontrollin e brendshëm administrativ dhe antikorrupsionin në të gjitha institucionet e pushtetit ekzekutiv (ministritë, institucionet qendrore në varësi të Kryeministrit a ministrave, administratës së prefektit, si dhe në shoqëritë tregtare, me kapital shtetëror). Misioni i Departamentit është të kryejë verifikimin (hetimin administrativ) e zbatimit të ligjshmërisë dhe/ose kallëzimeve për praktika abuzive, korruptive a arbitrare, të identifikojë punonjësit e administratës publike, të cilët, me veprime apo mosveprime kanë kryer shkelje te akteve ligjore/nënligjore në fuqi, të përgatisë rekomandime për çështjet përfshi edhe llojin e masave ndaj autorëve, si dhe të ndërgjegjësojë insitucionet publike në luftë kundër korrupsionit. Në veprimtarinë e tij, kjo strukturë përqëndrohet në zbatimin e kuadrit ligjor duke verifikuar me përparësi shkeljet, abuzimet dhe praktikat korruptive të zyrtarëve publikë. Një rol të rëndësishëm luajnë në këtë fushë strukturat e auditimit të brendshëm në institucionet e administratës, Kontrolli i Lartë i Shtetit, Inspektorati i Lartë i Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive, Agjencia e Prokurimit Publik, Avokati i Prokurimeve, etj.

a. Agjencia e Prokurimit Publik (APP) është organi qendror për mbikëqyrjen dhe koordinimin e sistemit të prokurimit publik në Shqipëri.

b. Avokati i Prokurimeve mbron të drejtat dhe interesat e ligjshëm të kandidatëve, ofertuesve apo furnizuesve nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme e të parregullta të autoriteteve kontraktore në fushën e prokurimit publik, nëpërmjet monitorimit dhe hetimit të procedurave administrative të prokurimeve publike.

c. Gjithashtu, struktura të posaçme siç është Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm ne Ministrinë e Brendshme, kanë në objektivat kryesore të punës së saj luftën kundër korrupsionit dhe abuzimeve me detyrën të evidentuar në radhët e strukturave të Policisë së Shtetit dhe strukturave të tjera të Ministrisë së Brendshme. Kjo drejtori është e angazhuar në rritjen e eficensës në verifikimet paraprake të informacioneve, analizimin e plotë të të dhënave, përmirësimin e teknikave të hetimit paraprak, te cilat do të sjellin rritje të ndjeshme të numrit të kallëzimeve penale për rastet e korrupsionit.

3. Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet afatshkurtra te përcaktuara janë si më poshtë:

41

Harmonizimi i kuadrit ligjor shqiptar me konventat evropiane mbi korrupsionin (në çështje civile dhe penale) të ratifikuara nga Shqipëria, si edhe me konventat përkatëse të OKB-së;

Zbatimi me efikasitet i kuadrit ligjor për parandalimin e konfliktit të interesave, akteve ligjore e nënligjore që lidhen me kontrollin/auditimin dhe çështje të korrupsionit;

Forcimi i kapaciteteve institucionale për hetimin dhe ndjekjen penale të korrupsionit. Disa nga aktivitetet prioritare afatshkurtra, që do të ndërmerren nga institucionet kryesore të përfshira në luftën kundër korrupsionit janë: Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (Ministria se Financave ): Iniciativa ligjore afat-shkurtra

Pergatitja e nje projekt drafti mbi rishikimin e tabeles se pagave te punonjesve te administrates tatimore per ti sjelle ato ne nivele me optiomale (rritjen e pagave ekzistuese)si nje mjet mjaft i rendesishem per motivimin e administrates tatimore ne pune dhe ne lufte kunder korrupsionit.

Bashkpunimi me Ministrine e Financave dhe ate te Drejtesise per ngritjen e Gjykates Fiskale (me projektin e USAID-it)

Rishikimi i legjislacionit ne percaktimin e kritereve me te qarta te percaktimit te subjekteve ne biznes te vogel apo te madh.

Rishikimi i legjislacionit per ngritjen e Drejtorise se Hetimit te Krimit Financiar

Aktiviteve zbatuese

Trainimi i inspektoreve tatimore ne njohjen me te mire te legjislacionit, procedurave te punes si dhe etikes profesionale.

Verifikimi i zbatimit te legjislacionit fiskal mbi objektivitetin e uljes se masas se detyrimeve tatimore per vitin 2006 dhe mundesite e lidhjes se ketyre veprimeve me influencat e inspektoreve tatimore.

Verifikimi i veprimeve nepotike dhe miqesore te inspektoreve te administrates tatimore ne caktimin e detyrimit te tatim fitimit per vitin 2007 ne disa rrethe kryesore te vendit.

Invetigim i te dhenave dhe informacioneve per konfliktin e interesit dhe abuzimeve nga ana e inspektoreve tatimore.

Te zhvilloje nje sistemi te informacionit te menaxherve, te mbylle boshlleqet ne proceset e punes, te permiresoje keto procese, te beje te mundur gjurmimin ne menaxhimin e sistemit dhe te prodhoje raporte per drejtuesit bazuar ne proceset e reja te punes.

Organizimi i takimeve rajonale nga perfaqsuesit e DPT, ISSH dhe ISHP-se lidhur me problemet e punes se zeze dhe informalitetit

Ndjekja ne cdo periudhe tatimore e realizimit te obvjektivave per numrin e te punesuarve perkundrejt faktit. Evidentimi i devijacioneve shkaqet e tyre dhe masat qe duhet te merren.

Mbikqyrja ne Deget e Tatimeve e procedurave dhe efekteve te zbulimit te punes se zeze nga strukturat e Policise Tatimore. Vleresimi i efekteve te saj dhe pergatitja e materialeve.

Analizimi i te dhenave, evidencave dhe raporteve periodike lidhur me numrin e te punesuarve dhe te ardhurat nga kontributet. Evidentimi i problemeve dhe pergatitjae raporteve per eproret.

Pune me efektive e Policise tatimore per te zbuluar dhe goditur subjektet qe tregtojne mallra akcise pa pulle fiskale dhe mallra kontrabande, dhe aplikimi me korrektesi i masave perkatese ligjore.

Lufte kunder evazionit fiskal nepermjet kontrollit te levizjes se mallrave te shoqeruara me fature tatimore. Forcimi i kontrollit permanent dhe i kontrollit te befasishem dhe paralel.

Investigimi i cmimeve reale te mallrave, sherbimeve si dhe pasurive te paluajtshme per ti prere rrugen abuzimeve te subjekteve me cmimet qe ata deklarojne.

Anketim me pyetesore ne lidhje me respektimin e te drejtave te tatimpaguesve nga administrata tatimore, per ti prere rrugen veprimeve arbitrare dhe jo ne perputhje me dispopzitat dhe procedurat tatimore.

42

Takime dhe seminare me shoqatat e biznesit dhe subjekte te ndryshem mbi probleme shqetesuese te tyre si: plotesimi i bilancit kontabel dhe deklaratave vjetore te te ardhurave, kunkurenca e pandershme ne tregun e mallrave te akcises dhe materialeve te ndertimit etj.

Drejtoria se Përgjithshme e Doganave (Ministria se Financave):

Kryerja e Analizës së Riskut; Menaxhimi korrekt i kuotave të MTL –së përmes shtrirjes së sistemit ASYCUDA ++ ne të gjithë

vendin; Unifikimi i procedurave për zbatimin korrekt të ligjit për konfliktin e interesave dhe standardeve të

duhura për identifikimin, deklarimin, regjistrimin, zgjidhjen dhe penalizmin e rasteve të konfliktit të interesave;

Menaxhimi i vlerës doganore dhe çmimeve të referencës dhe implementimi uniform i tyre, në gjithë territorin doganor. Shtrirja e modulit VALU-NET.

Agjencia e Prokurimit Publik: Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Në fushën e Prokurimit Publik, prioritete afatshkurtra janë:

Garantimi dhe respektimi i ligjit dhe akteve nënligjore gjatë zhvillimit të procedurave të prokurimit publik.

Të shtrëngohet legjislacioni ekzistues mbi prokurimin publik dhe të merren masa për ta sjellë atë në përputhje të plotë me standardet Europiane.

Kompanitë Komunitare te vendosura ne Shqipëri duhet te gëzojnë te drejtën e pjesëmarrjes ne procedurat e tenderimit njësoj me kompanitë vendase.

Forcimi i Agjencisë së Prokurimit Publik dhe enteve prokuruese në Ministritë e linjës. Të sigurohet transparence dhe zbatim rigoroz i procedurave të tenderimit. Të ulet vlera prag për tenderimin e kontratave për punë publike. Të sigurohet hetimi dhe ndjekja penale për shkeljet që kanë lidhje me prokurimin.

Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet zbatuese të mëposhtme:

Strategji Kombëtare Trajnimi në fushën e prokurimeve publike. Përmirësimi i sistemit të informimit përmes konsolidimit të web-site lidhur me procedurat e prokurimit.

Ministria e Brendshme: Prioritet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritetet e përcaktuara nga Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm për periudhën 2007 – 2008 janë:

Të ndryshohet dhe përmirësohet ligji ekzistues i SHKB-së për t’iu përshtatur ndryshimeve strukturore të vetë Ministrisë së Brendshme.

Të krijohen struktura hetimore të posaçme me ekspert të aftë të cilët të merren vetëm me hetimin e veprave penale të korrupsionit.

Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore

Miratimi i ndryshimeve në ligjin nr. 8749, datë 01.03.2001 “Për shërbimin e Kontrollit të Brendshëm”. Miratimi i akteve nënligjore, në ndryshim të ligjit “Për shërbimin e Kontrollit të Brendshëm

Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008)

43

Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Realizimin i trajnimeve me qëllim forcimin e kapaciteteve të strukturës të Policisë Gjyqësore të Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm.

Realizimi i trajnimeve të disa punonjësve të SHKB-së nga Policia e Shtetit Grek, në kuadër të bashkëpunimit ndërkufitar dhe të ndërsjelltë ndërmjet dy vendeve tona.

Ministria e Drejtësisë:

Hartimin dhe zbatimi i programeve vjetore të inspektimeve në gjykata; Hartimin dhe zbatimi i programeve vjetore të inspektimeve në prokurori; Programimin vjetor i kontrolleve në gjykata, lidhur me realizimin e marrëdhënieve me publikun,

aksesin e qytetarëve në gjykatë dhe në vendimet gjyqësore; Trajnimin i inspektorëve në lidhje me metoda të reja kontrolli, si edhe në lidhje me sisteme të vendeve

të ndryshme të BE- së. Ministria e Ekonomisë Tregtisë dhe Energjetikës:

Raportimi i skemave ekzistuese të ndihmës shtetërore me qëllim ndërgjegjësimin e strukturave të administratës qendrore dhe vendore për zbatimin e parimeve bazë të ndihmës shtetërore.

Vlerësimi ekonomik dhe legjislativ i skemave të ndihmave shtetërore në përputhje me dispozitat e ligjit dhe përgatitja e rekomandimeve përkatëse.

Përgatitja e raportit vjetor për ndihmat shtetërore bazuar në metodologjinë e Komisionit Evropian. Krijimi i Qendrës Kombëtare të Regjistrimit, me qëllim vënien në zbatim të praktikës “one stop shop”

për regjistrimin e bisneseve si dhe mirëadministrimin e data base për të gjithë bisneset. Ministria se Punëve te Jashtme:

Përfundimi i procedurave të brendshme ligjore për miratimin e ”Memorandumit të mirëkuptimit ndërmjet Qeverive të Republikës së Shqipërisë, Bosnje-Hercegovinës, Republikës së Kroacisë, ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë, Republikës së Bullgarisë, Republikës së Moldavisë, Republikës së Malit të Zi dhe Republikës së Serbisë për bashkëpunimin në luftën kundër korrupsionit nëpërmjet iniciativës antikorrupsion të Europës Juglindore”.

Zbatimi me rigorozitet i ligjit për auditimin dhe manuali rregullues për funksionin e sistemit të mbajtjes së llogarive: kontabiliteti, administrimi i vlerave materiale, monetare dhe inventare

Dokumentimi dhe përmirësimi i procedurave të kontrollit të brendshëm për zbatimin e rregulloreve për funksionin e sistemit të mbajtjes së llogarive: kontabiliteti, administrimi i vlerave materiale, monetare, inventaret, etj;

Monitorimi i rregullave për funksionimin e sistemit konsullor në përfaqësitë diplomatike dhe konsullore duke marrë masa për publikimin e tarifave, praktikave proceduriale për veprimet konsullore, dokumentimin e veprimeve, funksionimin e rregullit të procedurave të arkiv-dokumentacionit, etj.;

Vijimi i auditimit në përfaqësitë diplomatike dhe konsullore, duke filluar me përfaqësite më të mëdha (Athinë, Romë, Bruksel, Washington, Selanik, Milano);

Nga 1 shtatori 2007, në sektorin e legalizimeve do të vihet në funksion shërbimi postar, me anën e të cilit do të hiqet mundësia e tentativave për ryshfet-dhënie dhe marrje në rradhët e punonjësve, si dhe eleminimi i informalitetit në rradhët para sproteleve, i ashtëquajturi fenomeni i ’seksereve’;

Mbajtja kontakte të vazhdueshmeve duke shkëmbyer informacion me Strukturat përkatëse të Ministrisë me të gjitha përfaqësitë për të identifikuar rastet e korrupsionit, si dhe ndjekja dhe verifikimi nga afër çdo ankesë apo kërkesë të paraqitur nga qytetarët si për MPJ-në, ashtu dhe për përfaqësitë, duke marrë masat e nevojshme për të përcaktuar përgjegjësitë për procedim administrativ apo gjyqësor.

3.2 Prioritet afatmesme

44

Konsolidimi i zbatimit të sistemit të e-procurement Rritja e kapaciteteve institucionale e operative të Avokatit të prokurimeve publike Përmirësimi i kapaciteteve të Qendrës Kombëtare të Regjistrimit Modernizimi i pagesës së taksave për biznesin VIP

Agjencia e Prokurimit Publik Prioritetet afatmesme (2009-2010) Në fushën e Prokurimit Publik, prioritete afatmesme janë:

Të sigurohet harmonizimi i plotë i kuadrit ligjor shqiptar me acquis e BE-së. Të bëhen plotësisht funksionale strukturat e prokurimit publik, me anë të zbatimit të rreptë të

procedurave për prokurimin publik, në përputhje me ligjin dhe me kërkesat e MSA-së. Akses i Kompanive Shqiptare në procedurat e tenderimit në Komunitet, në bazë të ligjeve të këtij të

fundit. Kompanitë Komunitare jo të vendosura në Shqipëri duhet të gëzojnë akses në procedurat e tenderimit

në bazë të Legjislacionit shqiptar , jo më vonë se 4 (kater) vjet pas hyrjes në fuqi të MSA-së. Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerret iniciativa ligjore e mëposhtme:

Amendimi i ligjit “Per Prokurimin Publik” dhe akteve nënligjore duke harmonizuar plotësisht legjislacionin shqiptar me atë të Bashkimit Europian në fushën e prokurimit publik.

Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetetet zbatuese si më poshtë:

Realizimi plotësisht funksional i strukturave të prokurimit publik, me anë të zbatimit të rreptë të procedurave për prokurimin publik, në përputhje me ligjin dhe me kërkesat e MSA-së.

Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm (Ministria e Brendshme) Prioritetet afatmesme (2009 – 2010) Prioritetet e përcaktuar nga Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm për periudhën 2009 – 2010 janë:

Të përmirësohet dukshëm infrastruktura logjistike e këtij shërbimi. Të rritet përdorimi i mjeteve speciale të hetimit, interceptimi i telekomunikimeve dhe përdorimi i

informacionit të inteligjencës. Iniciativat ligjore afatmesme Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm (Ministria e Brendshme) Iniciativat ligjore afatmesme (2009 – 2010) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimin e një Urdhri të Ministrit të Brendshëm “Për krijimin e një rrjeti të brendshëm ndërlidhjeje të agjenteve operacionale të SHKB-së”.

Hartimin e një Urdhri të Ministrit të Brendshëm “Për lejimin e informatizimit tërësor të informacioneve që disponohen nga ky shërbim”.

Aktivitetet zbatuese afatmesme Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm (Ministria e Brendshme)

45

Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009 – 2010) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Krijimin e një rrjeti të brendshëm për ndërlidhjen e agjenteve operacionale të SHKB-së. Zhvillimi i kapaciteteve të grumbullimit dhe analizimit të informacionit nga njësitë e analizës së këtij

shërbimi. Ministria e Punëve te Jashtme:

Konsolidimi i zbatimit të procedurave të kontrollit të brendshëm administrativ; Hartimi dhe zbatimi i Planit Strategjik tre-vjecar 2008-2010 për auditimin, duke parashikuar: sistemin e

emërimit të personelit në përfaqësi dhe Ministri, mënyrat e pagesave jashtë orarit, udhetime- dieta, etj.; Trajnimi i punonjësve konsullore në përfaqësi dhe Ministri për një veprimtari të rregullt dhe efikase

konsullore në shërbim të shtetasve shqiptarë; Përmirësimi i procedurave të arkiv –dokumetacionit; Verifikimi i mëtejshëm i konfliktit të interesave.

3.3 Prioritet afatgjata Agjencia e Prokurimit Publik Iniciativat ligjore afatgjatë (2011-2012) Në fushën e Prokurimit Publik, prioritet dhe iniciativë ligjore afatgjatë është:

Miratimi i ligjit të posaçëm për prokurimet publike në sektorët utilitare duke sjellë harmonizim të plotë të Direktivës 2004/17/EC.

Aktivitetet zbatuese afatgjatë (2011-2012)

Përmirësimi i sisitemit të informimit përmes konsolidimit të web-site lidhur me procedurat e prokurimit.

Njohja dhe studimi i ligjit “Për prokurimin publik”. Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm (Ministria e Brendshme) Prioritetet afatgjata (2011 – 2012) Prioritetet e përcaktuar nga Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm për periudhën 2011 – 2012 janë:

Të arrihen rezultate të dukshme në luftën kundër korrupsionit të evidentuar në të gjitha strukturat e Policisë Shtetit dhe Ministrisë së Brendshme.

Rritjen e sensibilizimit të punonjësve të policisë së shtetit ne lidhje me shkaqet dhe masat parandaluese për veprat korruptive.

Iniciativat ligjore afatgjata Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm (Ministria e Brendshme) Iniciativat ligjore afatgjata (2011 – 2012)

Për adresimin e prioriteteve afatgjata do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi i Kodit të etikes dhe sjelljes antikorrupsionit për punonjësit e policisë së shtetit. Aktivitetet zbatuese afatgjata

46

Drejtoria e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm (Ministria e Brendshme) Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011 – 2012)

Për adresimin e prioriteteve afatgjata do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Sensibilizimi i punonjësve të policisë, pasurimi i materialeve te përgjithshme arsimore, lidhur me temën e korrupsionit.

Krijimin e temave dhe dhënie leksionesh punonjësve të policisë, në qendrat e trajnimit, për fushën e parandalimit të korrupsionit.

Drejtorisë se Përgjithshme e Tatimeve (Ministria se Financave ) :

Permiresimi i transparences se Administrates Tatimore ndaj medias dhe publikut te gjere nepermjet zbatimit te legjislacionit per aksesin ne informacionin dhe dokumentat zyrtare

Pergatitja e Rregullores se Brendeshme. Permiresimi i i punes ne sektorin e sherbimit ne Dege. Hartimin e udhezuesve per zbulimin e korrupsionit, ne menyre qe te perfshihen tipologjite e

operacioneve te rasteve korruptive si dhe raportimin e rasteve te ndeshura mbi transaksione te dyshimta te pastrimit te parave.

Bashkepunimi i ngushte me asistencat e huaja per pergatitjen e udhezuesve ne zbulimin e rasteve te korrupsionit.

Bashkepunimi me i ngushte me Drejtorine e Pergjithshme te Prandalimit te Pastrimit te Parave per raportimin e rasteve te dyshuara.

Perafrimi me tej i legjislacionit tatimor me Acquis Communautare dhe te veprohet me parimet e "Kodit te menyres se sherbimit ne veprimtarine e tatimeve"duke garantuar perputhshmerine e masave te reja tatimore me keto parime.

Pergatitja e Kodit te menyres se sherbit ne veprimtarine e tatimeve. Të ndermerren fushata te edukimit të tatimpaguesit, nepermjet spoteve publicitare, seminareve etj. Ngritja e nivelit te mbeshtetjes ne TI duke garantuar zgjerimin e sistemit si dhe permiresimin e

metejshem te tij. Krijimi i nje sistemi automatik te rimbursimit te TVSH. Futja e aksises ne sistemin informatik. Implementimi i analizes se riskut ne Deget e Informatizuara. Administrates tatimore t’i kushtojne vemendje te vecante problemit te korrupsionit vecanrisht

nepermjet udhezuesve dhe moduleve te vecanta te trajnimit ne lidhje me zbulimin e shkeljeve korruptive dhe zbatimin e legjislacionit perkates.

Problemi i faturave dyfishe apo te rreme (Evazionit tatimor) Trajnimi i punonjesve te investigimit te brendeshem, mbi menyrat dhe rruget qe duhen ndjekur ne

goditjen e korrupsionit. Monitorimi i rezultateve te sherbimeve qe administrata tatimore u siguron tatimpaguesve dhe matja e

rezultatit. Kryerja e anketimeve te nivelit te kenaqesise se tatimpaguesve

Ministria e Punëve te Jashtme : Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011 – 2012)

Plotësimi i kuadrit ligjor, nëpërmjet identifikimit dhe antarësimit në konventat ndërkombëtare dhe europiane mbi korrupsionin;

Hartimi dhe zbatimi i programeve vjetore të kontrollit të përbashkët administrative + konsullor + auditim i brendshëm në përfaqësi dhe Ministri;

Konsolidimi i zbatimit të sistemit të informimit elektronik.

47

Tabela 1 FORCIMI I KAPACITETEVE INSTITUCIONALE TË AGJENCISË SË PROKURIMIT PUBLIK

VITET Investime Njësia e matjes

Gjendja aktuale

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 36 10 X X X

4.Trajnime (mijë lekë)

(mijë lekë)

shumë e menaxhuar nga USAID

Tabela 2 NDIHMA E HUAJ NË MBËSHTETJE TË PROKURIMIT PUBLIK Institucioni Donatori Programi/

Agjencia Zbatuese

Titulli i Projektit

Vlera Afati i fillimit

Afati i përfudimit

Agjencia e Prokurimit Publik

USAID

Programi i Marrëveshjes së Pragut të Sfidës së Mijëvjeçarit për Shqipërinë (MDG)

Reforma në prokurimin publik

5 mln $

2006

2008

1.2 TE DREJTAT E NJERIUT DHE MBROJTJA E MINORITETEVE 1.2.1 RESPEKTIMI I TE DREJTAVE TE NJERIUT 1.2.1.1 PËRMIRËSIMI I SISTEMIT TE BURGJEVE 1 Objektivi politik Ne kuadër te garantimit te te drejtave baze dhe themelore te individit, respektivisht për te drejtat dhe liritë qe u njihen te paraburgosurve dhe te dënuarve me burgim, qeveria shqiptare konsideron angazhim parësor krijimin e kushteve te duhura për zbatimin me rigorozitet te të gjitha detyrimeve qe rrjedhin nga kuadri ligjor ekzistues duke siguruar qe te gjitha organet e zbatimit te ligjit te sigurojne nje trajtim njerezor te personave te paraburgosur e te dënuar dhe shnderrimin e denimit penal ne nje mundesi riedukimi. Duke patur parasysh qe kuadri ligjor per sistemin e burgjeve eshte gjithmone e me teper duke u perafruar me standartet nderkombetare ne fushen penitenciare nje objektiv tjeter i rendesishem mbetet zbatimi i te gjitha rekomandimeve, rregulloreve dhe akteve te tjera nderkombetare ne kete fushe, si per sistemimin e burgimit ashtu edhe per ate te paraburgimit si dhe detyrimeve qe rrjedhin nga zbatimi i Marreveshjes se Stabilizim-Asocimit. Fleksibiliteti i te gjitha akteve te mesiperme shton perspektivat per te permiresuar zbatimin e tyre praktik ne sistemin e burgjeve ashtu si edhe ne Evrope ku keto rregulla jane shnderruar ne nje simbol dhe stimuj per permiresimin e standarteve te pergjithshme dhe regjimeve humanitare e perparimtare te trajtimit. Ne kete menyre garantohet qe denimi me heqje lirie do te zbatohet ne menyre te paanshme duke mos patur diskriminim per arsye feje, race, ngjyre, seksi, mendimi politik, ekonomik etj.

48

Gjithashtu nje vend te vecante dhe prioritet per qeverine shqiptare eshte zgjidhja e problemit te mbipopullimit te burgjeve duke zbatuar me rigorozitet edhe Rekomandimet e Keshillit te Evropes. Ne kete menyre jane siguruar kushtet e domosdoshme per zbatimin e projekteve te ndryshme te mbeshtetura financiarisht nga Qeveria Shqiptare, programi CARDS per ndertimin e burgjeve te reja dhe rikonstruksionin e atyre ekzistues. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor baze ne kete fushe është:

Ligji nr. 8328, date 16.04.1998, “Per te drejtat dhe trajtimin e te denuarve me burgim”, i ndryshuar

Ligji nr 8331, date 21.04.1998, “Per ekzekutimin e vendimeve penale”; Ligji nr 8137, date 31.07.1996, “Per ratifikimin e Konventes Evropiane’ “Per mbrojtjen e te

drejtave dhe lirive themelore”; Ligji nr 8321, date 02.04.1998 “Per Policine e Burgjeve” Ligji nr 9375, date 21.04.2005 ‘Per disa ndryshime dhe shtesa ne ligjin nr 8321 date 02.04.1998

“Per Policine e Burgjeve’ Ligji nr 9397, date 12.05.2005 “Per sherbimin e Kontrollit te Brendshem ne Sistemin e

Burgjeve’ Ligji nr 8688, date 14.05.2001 “Per organizimin dhe funksionimin e Ministrise se Drejtesise”

2.2 Kuadri institucional ekzistues Per zbatimin e detyrimeve qe rrjedhin nga legjislacioni ne fuqi, per respektimin e te drejtave te njeriut respektivisht per sistemin e burgjeve, institucionet pergjegjese jane;

a) Drejtoria e Pergjithshme e Burgjeve. Mbeshtetur ne Ligjin nr.8678, date 14.05.2001 ‘Per organizimin dhe funksionimin e Ministrise se Drejtesise’, i ndryshuar me ligjin nr.9112, date 24.07.2003, DPB eshte nje institucion ne varesi te Ministrise se Drejtesise i cili ndjek e realizon organizimin dhe funksionimin e sistemit te paraburgimit, te ekzekutimit te vendimeve penale, te vuajtjes se denimit etj.

b) Ministria e Brendshme ne lidhje me respektimin e te drejtave te shtetasve te ndaluar dhe te arrestuar ne flagrance (48 ore), te cilet qendrojne ne Komisariatet e Policise.

c) Prokuroria e Pergjithshme, ne lidhje me ekzekutimin e vendimeve penale dhe trajtimin e kerkes-ankesave te te denuarve dhe te paraburgosurve,rastet e kallzimeve per keqtrajtime te burgosurve nga personeli i policise se burgjeve etj.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e percaktuara per Qeverine Shqiptare per periudhen 2007-2008 jane si me poshte:

Te respektohen konventat nderkombetare per ngritjen dhe drejtimn e institucioneve penitenciare.

Te zbatohet master plani 2004 me qellim permiresimin e kushteve per te ndaluarit dhe te burgosurit ne pritje te gjykimit

Te zbatohet me rigorozitet Kodi i Etikes per sistemin e burgjeve. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Per adresimin e prioriteteve afatshkurtra do te nderrmeren iniciativat e meposhtme ligjore.

49

Miratimi i projekt-rregullores “Per funksionimin komisionit mbikqyres te ekzekutimit te

denimeve penale”. Miratimi i disa shtesave dhe ndryshimeve ne Rregulloren e Pergjithshme te Burgjeve Miratimi i VKM “Mbi nxitjen dhe shperblimin e punes se te denuarve dhe paraburgosurve”. Miratimi i projekt-ligjit Mbi disa ndryshime dhe shtesa ne ligjin nr 8331, date 21.04.1998 “ Per

ekzekutimin e denimeve penale “ perfshirë dhe shërbimin e proves. Miratimi i projekt-ligjit Mbi disa ndryshime dhe shtesa ne ligjin 8328, date 16.04.1998” Per te

drejtat dhe trajtimin e te denuarve me burgim”. Miratimi i projekt-ligjit Mbi disa ndryshime dhe shtesa ne ligjin “Per policine e Burgjeve”. Miratimi i projekt-ligjit Mbi disa ndryshime e shtesa ne ligjin nr. 8678, date” Per organizimin

dhe funksionimin e Ministrise se Drejtesise” . Miratimi i projekt ligjit “Per Sherbimin e Proves” ( per zbatimin dhe ndjekjen e denimeve

alternative ). Rregullimi ligjor lidhur me trajtimin e shtetasve te ndaluar dhe te arrestuar, deri ne dergimin e

tyre ne paraburgim, te cilet qendrojne ne Komisariatet e Policise 3.1.2 Aktivietet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Per adresimin e prioriteteve afatshkurtra do te ndermerren aktivitetet e meposhtme zbatuese;

Trajnimi i stafeve te edukimit qe merren me trajtimin e te miturve ne ambjentet e vuajtjes se denimit dhe ato te paraburgimit.

Trajnim i gjithnshem i gjithe stafit te burgjeve ne çeshtjet e te drejtave te njeriut dhe nxitja per respektimin e te drejtave per sa i perket trajtimit te te paraburgosurve dhe e denuarve.

Shperndarja e te denuarve neper institucionet prane qendrave te tyre banimit. Ndertimi i paraburgimit te ri Durres. Shtrirja e arsimit 9-vjecar ne te gjitha I.E.D.P-te. Realizimi i nje sistemi te veçante per punesimin e te paraburgosurve dhe te denuarve. Shtese ambjentesh ne paraburgimin ne Rr”Jordan Misja” dhe ne Burgun Rrogozhine. Informatizimi i te dhenave mbi trajnimin e te denurve duke perfshire programin paisjet dhe

trajnimin e personelit (faza e dyte). Venia ne efiçence te plote te paraburgimit dhe te semureve mendor Durres. Venia ne efiçence te plote te paraburgimit ne Vlore Perfundimi i ifrastruktures se nevojshme logjistike per venien ne pune te Burgut Fushe-Kruje. Perfundimi i ifrastruktures se nevojshme logjistike per venien ne pune te Burgut Korçe. Rekrutimi i stafit civil e policor per burgjet e reja te Fushe-Krujes e Korçes. Trajnimi i stafit civil e policor per Burgjet e Fushe-Krujes e Korçes.

3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Projektimi dhe ndertimi i burgut ne Tirane dhe paraburgimeve ne Kukes,Shkoder dhe Gjirokaster.

Ngritja ose adaptimi i nderteses qe do te sherbeje si akademi e personelit te burgjeve. Rikonstruksion i qendres spitalore te Burgjeve dhe paisja e saj me aparatura mjekesore. Ndertimi i stacionit radiorrele per lidhjen online te te gjitha burgjeve me D.P.Burgjeve (faza e

trete). Venia ne eficence te plote te paraburgimit ne Elbasan dhe te paraburgimit ne Fier. Ngritja e sistemit te ngrohjes ne te gjitha Burgjet.

3.3.2 Aktivitet zbatuese afatgjata (2011-2012)

50

Modernizimi i sistemit statistikor ne burgje.

Tabela 1 Forcimi i kapacitetve institucionale te D.P.Burgjeve.

VITET INVESTIME NJESIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE 2007 2008 2009 2010

Shtim personash

persona 2396 1245 80 - 400

Trajnime(mije leke)

(mije leke)

- 27.141 1.744 - 8.720

Viti 2007 - 400 persona shtohen per paraburgimet. - 415 persona shtohen per Burgun e Fushë-Krujes. - 430 persona shtohen per Burgun e Korçes. Viti 2008 - 80 persona shtohen per insitutin e te miturve Kavaje. Viti 2010 - 200 persona shtohen per paraburgimin Elbasan - 200 persona shtohen per paraburgimin Fier Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Permiresimit te Sistemit te Burgjeve




AFATI I FILLIMIT


Ministria e Drejtesise EU CARDS 2004 Drejtimi human i

burgjeve 0.478 mln € 2007 2008

Ministria e Drejtesise UNICEF

Për një respektim më të mire te te drejtave të të miturve dhe grave në institucionet e paraburgimit

0.044 mln € 2007 2007

Institucionet e Sistemit Gjyqesor dhe ne varesi te Ministrise se Drejtesise

SOROS

Monitorimi i marrëdhënieve BE-Shqipëri vecanerisht ne fusha qe lidhen me sistemin gjyqësor, minoritetet, sistemin përmbarimor, burgjet/paraburgimin, sistemin zgjedhor

0.478 mln € 2007 2007

Ministria e Drejtesise EU CARDS 2004

Përmirësimi infrastrukturor i institucioneve të

4.0 mln €


51

varura nga Ministria e Drejtësisë (Reabilitim i burgut te Korces dhe Fushe-Krujes - Faza II / Trainim i stafit te burgut te Fushe-Krujes / Ndertim rinoviom I qendrave te paraburgimit)

Ministria e Drejtesise dhe Gjykatat

EU CARDS 2005

Investime ne Infrastrukturen e sistemit gjyqesor dhe atij te burgjeve (Qendrat e Paraburgimit Lezhe dhe Berat )

1.3 mln €


Ministria e Drejtesise EU IPA 2007

Mbeshtetje per zbatimin e Masterplanit te paraburgimeve (Fier dhe Elbasan)


1.2.1.2 PËRMIRËSIMI I FUNKSIONIMIT TË SISTEMIT PËRMBARIMOR 1 Objektivi politik Në kuadër të reformimit të sistemit gjyqësor, qeveria Shqiptare do të angazhohet për realizmin e të gjitha iniciativave të nevojshme për përmbushjen e angazhimeve dhe detyrimeve në lidhje me përmirësimin e funksionimit të sistemit përmbarimor. Reformat në këtë fushë do të synojnë në forcimin e kapaciteve të këtij sistemi, në zbatimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë, materializimin e një të drejte të fituar në një proçes gjyqësor. Gjithashtu, një vëmendje të veçantë do t’i kushtohet zbatimit me rigorozitet dhe në çdo rast të vendimeve gjyqësore, në radhë të parë nga vetë institucionet shtetërore, ristrukturimit dhe forcimit të kapaciteteve të përmbarimit dhe hapjen e mundësive për përmbaruesin privat në këtë fushë, përmirësimit të kushteve dhe mjeteve të përmbarimit gjyqësor, rritjes së profesionalizmit të përmbaruesve, si dhe transparencës dhe objektivitetit në emërimet dhe karrierën e përmbaruesve. Të gjitha këto masa do të synojnë rritjen e efiçensës së këtij shërbimi dhe përqasjes me standardet dhe praktikat evropiane. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor bazë në këtë fushë fokusohet në:

Ligji nr. 8417, datë 21.10.1998 “Kushtetuta e RSH”, Pjesa “Të drejtat dhe liritë themelore të njeriut”; Ligji nr. 8036, datë 22.11.1995 “Për ratifikimin e "Konventes per ndihmen e ndersjelle gjyqësore ne

fushat civile, tregtare dhe penale ndërmjet Republikes se Shqiperise dhe Republikes se Turqise”;

52

Ligji nr. 8137, datë 31.07.1996 “Për ratifikimin e Konventës Evropiane “Për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive themelore”;

Ligji nr. 7760, datë 14.10.1999 “Per ratifikimin e "Konventes ndermjet Republikes se Shqiperise dhe Greqise per ndihmen gjyqesore ne ceshtjet civile dhe penale";

Ligji nr 8624, datë 15.06.2000 “Për aderimin në "Konventën e Hagës "Për mbrojtjen e fëmijëve dhe bashkëpunimin për birësimet jashtë vendit"";

Ligji Nr.9359, date 24.03.2005 “Per aderimin e RSH ne Konventen “Per marredheniet me femijet”; Ligji nr.9443 datë.16.11.2005 “Per aderimin e RSH ne Konventen “Per juridiksionin, ligjin e

zbatueshëm, njohjen, zbatimin dhe bashkëpunimin në lidhje me përgjegjësinë prindërore dhe masat për mbrojtjen e fëmijëve”;

Ligji Nr. 9446, date 24.11.2005 “Per aderimin e RSH-se ne Konventen “Per aspektet civile te rrembimit nderkombetar te femijeve”;

Ligji Nr. 9554, date 08.06.2006 “Per aderimin e RSH-se ne Konventen “Per njoftimin dhe dorezimin jashte shtetit te dokumenteve gjyqesore dhe jashtegjyqesore ne fushen civile dhe tregtare”;

Ligji nr.7850,datë 29. 07.1994 “Kodi Civil i Republikes se Shqiperise”, i ndryshuar; Ligji nr.8116 , datë 29.3.1996 “Kodi i Proçedurës Civile i Republikes se Shqiperise”, i ndryshuar; Ligji nr.8977, datë 12.12.2002 “Për sistemin e taksave në Republiken e Shqiperise”, i ndryshuar; Ligji nr.8730, datë 18.01.2001“Për organizimin dhe funksionimin e Shërbimit të Përmbarimit

Gjyqësor”; Ligji nr. 8678, date 14.05.2001 “Për organizimin dhe funksionimin e Ministrisë se Drejtësisë”, i

ndryshuar Ligji nr. 8894, datë 14.05.2002 “ Për Agjencinë e Trajtimit të Kredive”, i ndryshuar. Ligji nr 9062, datë 08.05.2003 “Kodi i Familjes”; VKM Nr. 335, date 28.12.1998 “Për procedurat për zbatimin e vendimeve gjyqësore për detyrimet qe

prekin buxhetin e shtetit” 2.2 Kuadri institucional ekzistues

Shërbimi i Përmbarimit Gjyqësor ka organizim unik dhe të centralizuar, me shtrirje në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë dhe i ushtron funksionet nëpërmjet përmbaruesve gjyqësorë, të cilët janë personat e ngarkuar me ligj për kryerjen e veprimtarisë së vënies në ekzekutim të titujve ekzekutivë në përputhje me dispozitat e Kodit të Procedurës Civile. Shërbimi i Përmbarimit Gjyqësor varet nga Ministri i Drejtësisë dhe organizohet në nivel qëndror dhe vendor.

a) Ministria e Drejtësisë drejton sistemin e ekzekutimit te vendimeve civile dhe te titujve ekzekutive. b) Në nivelin qendror të organizimit të Shërbimit te Përmbarimit, Drejtori i Përgjithshëm përgjigjet për

drejtimin, bashkërendimin dhe kontrollin e Shërbimit të Përmbarimit Gjyqësor, zbatimin e njëjtë të akteve ligjore e nënligjore si dhe praktikave në fushën e veprimtarisë proçeduriale të ekzekutimit; përgatit dhe nxjerr urdhra, udhëzime të brendshme dhe metodika për trajtimin e çështjeve në ekzekutim; organizon dhe ndjek edukimin profesional dhe trajnimin e përmbaruesve gjyqësorë; ndjek zbatimin e etikës profesionale gjatë veprimtarisë përmbarimore si dhe përfaqëson Shërbimin e Përmbarimit Gjyqësor në marrëdhënie me të tretët.

c) Zyrat përmbarimore, brenda juridiksionit të çdo rrethi gjyqësor të shkallës së parë, përbëjnë nivelin vendor të organizimit dhe varen administrativisht nga Drejtoria e Përgjithshme. Zyrat përmbarimore janë persona juridikë dhe përbëhen nga kryetari i zyrës, përmbaruesit gjyqësorë, si dhe personeli administrativ dhe teknik. Çdo zyre përmbarimore merr masat e nevojshme proçeduriale për ekzekutimin efektiv të Titujve Ekzekutivë.

Përmbaruesi gjyqësor, për kryerjen e detyrave të ngarkuara bashkëpunon me:

a) Policinë e Shtetit dhe organet e pushtetit vendor, kur për ekzekutimin e detyrueshëm është e nevojshme

që të çelet banesa ose ndërtesë tjetër e debitorit për të kërkuar sendet e tij që ndodhen në to.

53

b) Policinë Ndërtimore, në rastet e shembjes së ndërtimeve të paligjshme dhe pushimeve të cënimit. Policia Ndërtimore vë në dispozicion të përmbaruesit gjyqësor mjete dhe forca të mjaftueshme për ushtrimin e funksioneve të tij.

c) Drejtorinë e Tatim-Taksave, në rastet e fillimit të proçedurës për ekzekutimin e detyrueshëm të Titullit Ekzekutiv, për marrjen e informacionit, brenda afatit ligjor, nëse pala debitore ushtron apo jo aktivitet tregtar, për të bërë të mundur sekuestrimin e këtij aktiviteti nga strukturat e Shërbimit të Përmbarimit.

d) Drejtorinë e Shërbimit të Transportit Rrugor, për marrjen e informacionit nëse pala debitore disponon mjete motorike.

e) Zyrat e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, kur kërkohet ekzekutimi i një detyrimi nga pala debitore. Përmbaruesi gjyqësor me kalimin e afatit të lajmërimit për ekzekutim vullnetar fillon ekzekutimin e detyrueshëm duke vënë sekuestro mbi sendet e paluajtshme në masën që do të jetë e nevojshme për plotësimin e detyrimit.

f) Bankat e Nivelit të Dytë, kur kërkohet ekzekutimi i një detyrimi në të holla. Përmbaruesi gjyqësor me kalimin e afatit të lajmërimit për ekzekutim vullnetar fillon ekzekutimin e detyrueshëm duke vënë sekuestro mbi kreditë e debitorit në masën që do të jetë e nevojshme për plotësimin e detyrimit.

g) Ministrinë e Financave, e cila në rastet e pamundësisë paguese të detyrimeve që institucionet buxhetore kanë ndaj personave fizikë apo juridikë, përcakton një buxhet (zë) më vete për këto institucione lidhur me këto detyrime që duhet të ekzekutohen.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, prioritetet afatshkurtra per Shërbimin e Përmbarimit Gjyqësor jane:

Të arrihet një rritje e vazhdueshme në nivelin e ekzekutimeve të vendimeve gjyqësore 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore.

Miratimi i projektligjit për disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 8730, date 18.1.2001“Per Organizimin dhe Funksionimin e Shërbimit Përmbarimor Gjyqësor”;

Miratimi i projekt-urdhrit “Mbi caktimin dhe aplikimin e tarifave të shkallëzuara të Shërbimit Përmbarimor Gjyqësor”;

Miratimi i projekt-urdhrit “Për ndarjen e të ardhurave, kriteret, procedurat e administrimit dhe shpërndarjen e tyre”;

Disa shtesa dhe ndryshime ne Rregulloren e Brendshme te Shërbimit te Përmbarimit Gjyqësor; Disa shtesa dhe ndryshime ne Kodin e Etikes te Përmbarimit Gjyqësor; Miratimi i një Akt-marrëveshje me Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë Ndërtimore. Projektligj për shtesa ne Ligjin Nr. 9062, datë 08.05.2003 “Kodi i Familjes”, i ndryshuar;

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ne vazhdimësi një sistem i ri kontrolli, i cili do të sjellë një vlerësim të ri në ecurinë dhe efektivitetin në ekzekutim të zyrave përmbarimore lokale;

Ristrukturimi i ambjenteve të punës në funksion të detyrës në rrethet problematike; Sigurimi i ambjenteve te reja ku ndihet e nevojshme. Plotesimi i zyrave me mjete logjistike (kompjutera, printera). Ngritja ne vazhdim e nje intraneti permes te cilit te gjitha zyrat e sherbimit permbarimor te mund te

komunikojne ne rrjet, per sigurimin e gjithe dokumentacionit te nevojshem.(tip).

54

Plotesimi i Sherbimit te Permbarimit Gjyqesor me ambjentet e nevojshme per cdo zyre permbarimore nepermjet kalimit kapital;

Rikonstruksioni i zyrave permbarimore qe do te kalojne ne administrim nepermjet kalimeve kapitale (Elbasan, Korce, Shkoder, Fier);

Krijimi i nje rrjeti te brendshem te dixhitalizuar interneti per te gjithe sistemin e Sherbimit Permbarimor;

Krijimi i bankes se te dhenave ne Zyrat Permbarimore nepermjet Softëare per te permiresuar sherbimin ndaj popullates.

55

1.2.1.3 MBROJTJA E TE DREJTAVE TE FEMIJEVE 1 Objektivi politik Fuqizimi dhe persosja e sherbimit kombetar te biresimeve dhe mbrojtjen e te drejtave te femijeve. Shtrirja e nje sherbimi psiko – social ne nivel rajonal per te qene me afer familjes ne menyre qe te rritet cilesia e perzgjedhjes se familjeve per biresim, per te marre persiper kete pergjegjesi ne interesin me te larte te femijes. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues

Ligji 8624 date 15. 6. 2000 “ Per aderimin ne Konventen e Hages “ “ Per mbrojtjen e femijeve dhe bashkepunimin per biresimet ndervendase ”

Ligji nr. 9062 date 8. 5. 2003 “ Kodi I Familjes “ Ligji nr. 9695 date 19. 3. 2007 “ Per procedurat e biresimit dhe Komitetin Shqiptar te Biresimit “

1.2 Kuadri institucional ekzistues Komiteti Shqiptar I Biresimeve eshte pergjegjes per :

- studimin e familjes biresuese - vleresimin psiko – social te cifteve biresuese nepermjet intervistave - studimin e gjendjes se femijes se braktisur dhe familjes se tij te origjines - gjithashtu Komiteti jep pelqimin per biresimin e femijes nga aplikantet biresues nisur nga

interesi me I larte I femijes - vendos per pershtatmerine e aplikantit biresues - kujdeset t’u jape keshillat e nevojshme personave, pelqimi I te cileve kerkohet per bresim dhe

te informoje ne kohe. - bashkepunon dhe kontrollon institucionet publike dhe private brenda vendit per te siguruar

mbrojtjen e interesave te femijeve qe jane ne keto institucione. - nxit bashkepunimin ndermjet autoriteteve qendrore te vendeve te tjera si dhe hartimin e

marreveshjeve dypaleshe me axhensite e huaja ndermjetese. - Verteton perputhjen e biresimit ndervendas me Konventen e Hages. - Licenson dhe mbikqyr axhensite ndermjetesuese per biresim

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra 2007 – 2008

Miratimi I akteve nenligjore ne zbatim te ligjit. 3.1.1 Iniciativa ligjore afatshkurtra ( 2007 – 2008 )

Hartimi I akteve nenligjore dhe miratimi I rregullores se brendshme te Komitet ne zbatim te ligjit. 3.1.2 Aktivitete zbatuese afatshkurtra ( 2007 – 2008 ) Fuqizimi i kapaciteteve administrative te struktures se Komitetit Shqiptar te Biresimeve. 3.2 Prioritetet afatmesme ( 2009 – 2010 )

56

Krijimi i nje sherbimi psiko – social per te qene prane familjes ne rajonet e Vlores, Elbasanit dhe Shkodres.

3.2.1 Iniciativa ligjore afatmesme

Miratimi i nje strukture te re Komitetit Shqiptar te Biresimeve 3.2.2 Aktivitete zbatuese afatmesme

Bashkepunim me agjensite e huaja me te cilat Komiteti Shqiptar I Biresimeve ka marreveshje si dhe me institucionet e perkujdesit, private dhe publike per shkembim eksperiencash si dhe trajnimin e stafit te Komitetit Shqiptar te Biresimeve.

3. 3 Prioritetet afatgjata ( 2011 – 2012 )

Shtrirja e sherbimit psiko – social ne 12 rajonet e vendit. 3.3.1 Iniciativa ligjore afatgjata ( 2011 – 2012)

Ndryshimi I struktures se Komitetit Shqiptar te Biresimeve 3.3.2 Aktivitete zbatuese afatgjata ( 2011 – 2012)

Fuqizimi I kapaciteteve te Sekretariatit Ekzekutiv Tabela 1 Forcimi I kapaciteteve te Sekretariatit Ekzekutiv INVESTIME NJESIA E

MATJES

GJENDJA AKTUALE

VITI 2007 VITI 2008 VITI 2009 VITI 2010

Shtim personash

persona 10 3 9

Trajnime ( mije leke )

( mije leke )

395000 1740000

1.2.2 MINORITETET

1 Objektivi politik Ndërmarrja e reformave tërësore institucionale dhe ligjore do të synojnë një garantim dhe realizim në nivele gjithnjë e me të larta të të drejtave dhe lirive themelore të individit e në veçanti të të drejtave të minoriteteve. Në përputhje me instumentat ndërkombëtare në fushën e mbrojtjes së minoriteteve dhe detyrimet që rrjedhin nga procesi i integrimit evropian, qeveria Shqiptare do të angazhohet për të zbatuar dhe arritur standardet më të larta të respektimit dhe realizimit të të drejtave të të gjitha pakicave etnike që jetojnë në Shqipëri. Të gjitha hapat dhe nismat që do të ndërmerren do të synojnë zbatimin dhe përputhshmërinë e

57

plotë me Konventën Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe Konventën Evropiane të të Drejtave të Minoriteteve, të ratifikuara nga Shqipëria. Me prioritet do të konsiderohet zbatimi i plotë i Strategjisë Kombëtare për Romët, duke synuar përmirësimin e kushteve të jetesës, arsimimit dhe punësimit të këtij komuniteti, nëpërmjet programeve të ndihmës ekonomike, shërbimeve publike e private të përkujdesit shoqëror. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Trajtimi i pakicave kombëtare ka marrë një dimension të ri, i cili shprehet qartë në anëtarësimin e Shqipërisë në institcionet ndërkombëtare, si OSBE, Këshilli i Evropës etj, si dhe në ratifikimin apo aderimin në pothuaj të gjitha konventat ndërkombëtare për të drejtat e njeriut dhe në mënyrë të veçantë, në ratifikimin pa asnjë rezervë të Konventës Kuadër të Këshillit të Evropës “Për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare” 1995. Në kuadër të Organizatës të Kombeve të Bashkuara, Shqipëria ka ratifikuar pothuaj të gjitha konventat kryesore të kësaj organizate lidhur me mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Disa nga këto dokumente janë:

Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut, 1948, (aderuar më 1955); Konventa Ndërkombëtare për Eleminimin e të gjitha Formave të Diskriminimit Racial, 1969, (aderuar

më 1994); Pakti Ndërkombëtar mbi të Drejtat Civile dhe Politike, 1966, (aderuar më 1991); Pakti Ndërkombëtar mbi të Drejtat Ekonomike, Sociale dhe Kulturore1976, (aderuar më 1991); Konventa për Eleminimin e të gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Grave, 1980, (aderuar më 1996); Konventa mbi të drejtat e fëmijëve 1989, (aderuar më 1992); Konventa kundër diskriminimit në arsim, 1960, (aderuar më 1963).

Në kuadër të Organizatës për Sigurinë dhe Bashkëpunimin Europian, janë nënshkruar të gjitha dokumentat e saj, si:

Aktin Final të Konferencës së Helsinkit, 1975; Deklaratën e Kopenhagenit, 1990; Kartën e Parisit për një Evropë të re, 1990; Dokumentin e Konferencës së Moskës, 1991.

Në kuadër të Këshillit të Evropës, janë nënshkruar dhe ratifikuar një numër i konsiderueshëm dokumentesh të rëndësishme të adoptuara nga ky organizëm ndërkombëtar, ndër të cilat duhen përmendur:

Konventa për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore, 1951, (ratifikuar me Ligjin 8137, datë 31.07.1996) dhe Protokollet 1, 2, 4, 6, 7, 11 të kësaj Konvente;

Konventa Kuadër “Për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare” 1995 (ratifikuar me Ligjin 8496, datë 3.06.1999, pa asnjë rezervë);

Konventa Evropiane për Televizionin Ndërkufitar 1999 (ratifikuar me Ligjin Nr.8525, datë 9.9.1999); “Marrëveshja e Pjesshme e Zgjeruar e Qendrës Evropiane të Gjuhëve Moderne” në Grac të Austrisë

(ratifikuar me Ligjin Nr.8706, datë 01.12.2000), etj. Përveç sa me sipër, ekziston edhe legjislacioni i mëposhtëm i cili merr në mbrojtje dhe adreson çështjet e minoriteteve, ku mund të përmenden kryesisht:

Ligji nr.8485, datë 12.05.1999 “Kodi i Procedurave Administrative të Republikës së Shqipërisë”, në të cilin theksohet se në marrëdhëniet me personat privatë, administrata publike udhëhiqet nga

58

parimi i barazisë në kuptimin që askush nuk duhet të privilegjohet apo diskriminohet për shkak të gjinisë, racës, fesë, etnisë, gjuhës, bindjeve politike, fetare a filozofike, gjendjes ekonomike, arsimore, sociale ose përkatësisë prindërore;

Ligji nr.7952, datë 21.6.1995 “Për Sistemin Arsimor Parauniversitar”. Sipas këtij ligji, personat që u përkasin pakicave kombëtare u krijohen mundësi të mësojnë dhe të mësohen në gjuhën amtare, të mësojnë historinë dhe kulturën e tyre brenda kuadrit të planeve dhe programeve mësimore;

Ligji nr.8410, datë 30.9.1998 “Për Radion dhe Televizionin Publik e Privat në Republikën e Shqipërisë” i cili garanton akses të plotë te pakicave në gjuhën e tyre amtare, si në median e shkruar, ashtu edhe në atë elektronike;

Ligji nr.8145, datë 11.9.1996 “Për të Drejtën e Tubimeve” garanton te drejtën për tubime publike për të gjithë shtetasit, pa asnjë dallim për shkak të seksit, racës, ngjyrës, gjuhës, besimit, etnisë, gjendjes ekonomike e financiare, arsimore e sociale, të bindjeve politike, përkatësisë prindërore ose të çdo lloj rrethane tjetër vetjake.

Ligji nr.8580, datë 17.2.2000 “Për Partitë Politike”, garanton të drejtën e tyre kushtetuese, me qëllim pjesëmarrjen e pakicave në jetën publike.

Ligji Nr. 9087, datë 19.06.2003, “Kodi Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë”. Me qëllim që të mos preket uniteti i zonave të banuara si nga shqiptarët, ashtu edhe nga pjesëtarët e pakicave kombëtare, në Kodin Zgjedhor të RSH, parashikohet që zonat të jenë kompakte dhe të mos ndahen në pjesë që janë të shkëputura nga njëra tjetra si dhe përcaktohen kriteret e ndarjes së zonave zgjedhore;

Ligji nr. 8239, datë 3.9.1997 “Për një ndryshim në ligjin nr. 7756, datë 11.10.1993 “Për Shtypin”. Me qëllim ruajtjen dhe forcimin e identitetit kulturor të pakicave kombëtare dhe në mënyrë që ato të jenë në kontakt të vazhdueshëm me zhvillimet politike, shoqërore, ekonomike e kulturore brenda dhe jashtë vendit, pjesëtarët e pakicave kombëtare kanë të drejtë pa asnjë pengesë të krijojnë median e tyre të shkruar në gjuhën amtare.

Ligji nr.7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”. Eleminimi i çdo lloj forme paragjykimi apo diskriminimi ndaj pakicave dhe mbrojtja e pjesëtarëve të pakicave që jetojnë në Shqipëri apo denoncimi i akteve diskriminuese ndaj tyre (një sërë dispozitash që dënojnë “shkeljen e barazisë së shtetasve”, “nxitjen e urrejtjes dhe e grindjeve raciale, nacionale ose fetare, “krimin e gjenocidit”etj;

Ligji nr.8116, datë 29.3.1996 “Kodi i Procedurës Civile të Republikës së Shqipërisë”, i cili parashikon përdorimin e gjuhës amtare për personat që nuk dinë shqip gjatë gjithë fazave të gjykimit dhe marrjen dijeni për provat dhe për gjithë zhvillimin e gjykimit me anë të përkthyesit;

VKM nr.396, datë 22.8.1994 “Për Arsimin 8-Vjeçar në Gjuhën Amtare të Personave të Pakicave”. Ky vendim ka si qëllim të konkretizojë në sferën arsimore politikën shtetërore për të krijuar kushtet e duhura për shprehjen, ruajtjen e zhvillimin e identitetit kulturor e gjuhësor të personave që iu përkasin pakicave si dhe nevojën e integrimit të tyre në shoqërinë shqiptare;

VKM nr. 502, datë 5.8.1996 “Për një shtesë në Vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 396, datë 22.08.1994 “Për Arsimin 8-Vjeçar në Gjuhën Amtare të Personave të Pakicave”, synon ne funksionimin e njësive të shkollimit në gjuhën amtare pranë shkollave tetëvjeçare mbi bazën e kërkesave duke respektuar, kriteret përkatëse;

VKM 127 dt. 11.03.2004 “ Për krijimin e Komitetit Shtetëror për Minoritetet”.

2.2 Kuadri institucional Në hartimin dhe zbatimin e politikave për pakicat kombëtare, Shqipëria mbështetet në detyrimet që dalin nga Konventa Kuadër për Mbrojtjen e Pakicave Kombëtare të Këshillit të Evropës. Strukturat qe janë te angazhuara me mbrojtjen e minoriteteve janë:

a) Sektori i Minoriteteve është krijuar pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Marrëdhënieve Shumëpalëshe, Drejtoria e Organizatave Ndërkombëtare, (në zbatim të urdhrit të Kryeministrit nr. 231, datë 20.09.2006, “Për miratimin e strukturës dhe organikës së MPJ-së”).

Sektori i Minoriteteve ndjek përmbushjen e angazhimeve dhe detyrimeve ndërkombëtare të Shqipërisë në fushën e të drejtave të minoriteteve, si dhe në bashkëpunim me institucionet e linjës

59

do të ndjekë në vazhdimësi çështjet e mbrojtjes dhe respektimit të të drejtave të minoriteteve dhe koordiminin dhe zbatimin e politikave mbi minoritetet. Gjithashtu ky sektor ka si objektiv të mbajë dhe të zhvillojë dialogun zyrtar me përfaqësuesit e shoqatave të minoriteteve, të nxisë dhe të mbështesë veprimtarinë dhe aktivitetet e shoqatave të tyre, me qëllim ruajtjen dhe zhvillimin e

identitetit të tyre gjuhësor, kulturor, fetar dhe kombëtar. Sektori i Minoriteteve në bashkëpunim me institucionet e linjës janë përgjegjëse në ndërmarrjen dhe përmbushjen e iniciativave ligjore në kuadër të kësaj fushe.

b) Komiteti Shtetëror i Minoriteteve, i krijuar me Vendimin e Këshillit të Ministrave nr.127, datë

11.03.2004. Komiteti bashkëpunon me organet e qeverisjes qendrore dhe vendore, me organizata e shoqatat që kryejnë veprimtari për ushtrimin e të drejtave dhe lirive të minoriteteve, për përmirësimin e standardeve në respektimin e të drejtave të pakicave në Shqipëri.Komiteti propozon masa konkrete për zhvillimin ekonomik, shoqëror dhe arsimor të pakicave. Komiteti ka në përbërjen e tij përfaqësues të pakicave kombëtare dhe etno-gjuhësore në Shqipëri.

c) Sektori i Monitorimit të Zbatimit të Strategjisë për Minoritetin Rom pranë Shërbimit Social

Shtetëror në Ministrinë e Punës dhe Çështjeve Sociale, i cili ka ndjekur; progresin e objektivave dhe ka bashkëpunuar me te gjithë aktoret përgjegjës.

Sektori i Monitorimit të Zbatimit të Strategjisë ka vendosur marrëdhënie dhe shkëmben informacione ne mënyrë periodike ne dy nivele –Ne nivel qendror, me te gjitha ministritë dhe ne nivel vendor , me Qarku. Bashki/ Komune mbi progresin e objektivave te Strategjisë, me synim: (i) evidentimi e problemeve të komunitetit Rom ne qarqet e ndryshme, (ii) ballafaqimi i përfaqësuesve të këtij Komuniteti me institucionet përgjegjëse të ngarkuara për implementimin e kësaj Strategjie; (iii) mundësimi i aplikimit të projekteve të ofruara nga donatorët për komunitetin rom si dhe; (iv) njohja e pushtetit vendor me ekzistencën e Strategjisë. Ne fushën e arsimit dhe te shendetesies janë zbatuar programe për evidentimin e numrit te banoreve te komunitetit Rom sipas bashkive/komunave dhe janë aplikuar programe për përfshirjen e tyre ne arsim . d) Drejtoria e Arsimit Fillor në Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës, e cila mbulon edhe problemet e arsimimit të pakicave. e) INSTAT, cili është një Institucion Qendror i specializuar, për hartimin e kritereve metodologjike sipas rekomandimeve ndërkombëtare, në muajin shkurt 2004, në Buletin e tij 3 – mujor (dhjetor 2003), ka publikuar rezultatet e vlerësimeve në nivel kombëtar mbi pakicat në Shqipëri. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2009 janë si më poshtë:

Të përmirësohet kuadri ligjor për minoritetet në mënyrë që të përmbushë kërkesat e Konventës Kuadër të Këshillit të Evropës për mbrojtjen e pakicave kombëtare, dhe të sigurohet zbatimi i saj në të gjithë Shqipërinë;

Të zbatohet Strategjia kombëtare për romët, si pjesë e strategjisë së qeverisë për të luftuar varfërinë dhe përjashtimin shoqëror.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore.

Parashikimi si figurë krimi të veçantë në Kodin Penal i Krimeve për motive racore apo për motive të tjera diskriminuese, si dhe konsiderimi si rrethanë rënduese në Kodin Penal i motivit diskriminues si

60

motiv për kryerjen e krimit, iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Amendimi i ligjit nr.7756, datë 11.10.1993 dhe ligjit nr.8239, datë 03.09.1997 “Për shtypin”, duke parashikuar dispozita pozitive për të lehtësuar aksesin në media për pakicat, iniciative e cila do te jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Plotësim i Kodit Zgjedhor, duke parashikuar përdorimin e gjuhës së pakicave gjatë fushatave elektorale në zonat ku ato banojnë;

Miratimi i një rregulloreje nga njësitë e qeverisjes vendore për rritjen e informimit të pjesëtarëve të pakicave nga ana e organeve të pushtetit vendor për të drejtat që u njihen atyre;

Miratimi i Projektvendimit "Për krijimin e fondit të posaçëm për mbështetjen financiare të projekteve të zhvillimit të identitetit kombëtar dhe kulturor të pakicave kombëtare", iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Amendimi i ligjit "Për Radion dhe Televizionin Publik e Privat" duke përcaktuar kohën, vendin dhe llojet e transmetimit të programeve për minoritet, iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Propozim për disa Ndryshime ne VKM nr 127, dt 11.03.2004 “ Për Krijimin e Komitetit Shtetëror për Minoritetet;

Propozim për Urdhrin e Kryeministrit “ Për krijimin e degëve territoriale brenda Komitetit Shtetëror te Minoriteteve”;

Propozim për Nënshkrimin e Konventës Evropiane “ Për gjuhet rajonale dhe minoritare”. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese. Ministria e Punëve të Jashtme, Sektori i Minoriteteve;

Organizimi i një Seminari informues lidhur me detyrimet që lindin nga nënshkrimi i Kartës së Gjuhëve Rajonale dhe Minoritare, si dhe impakti i zbatimit të kësaj karte në vendin tonë.

Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta

Realizimi i ciklit te dyte te tryezave të përbashkëta në 12 qarqet e vendit në lidhje me zbatimin e Strategjisë;

Funksionimi i Grupit ndërministror për organizimin, koordinimin, monitorimin dhe vlerësimin e implementimit të Strategjisë Kombëtare për Romët;

Organizimi i një tavoline të rrumbullakët mbi zbatimin e Strategjisë Kombëtare për Romët Realizimi i projektit të UNIÇEf në bashkëpunim me MASH , MPÇSSHB,Save the Children per

periudhën Janar-Dhjetor 2007 i cili do të fokusohet në regjistrimin e fëmijëve rom, aksesin në parashkollor dhe këshillim me prindër në tre zona të popullsisë rome,rritje e aftësisë së mësuesve në punën me fëmijët e margjinalizuar,të dhëna për fëmijët rom që janë brënda dhe jashtë sistemit të arsimit..Projekti ka vlerën 186000 Euro

Forcimi i kapaciteteve të Sektorit të Monitorimit të zbatimit të Strategjisë për Romët; Realizimi i projektit për nxjerrjen e indikatorëve të monitorimit të Strategjisë si dhe realizimi i

trajnimeve të ndryshme të sektorit dhe grupit ndërministror përgjegjës për implementimin e Strategjisë me një program soft ëear për hedhjen e të dhënave për të monitoruar progresin e realizimit të strategjisë;

Përmirësimi i kushteve të jetesës sipas prioriteteve të Komunitetit Rom; Realizimi i projektit të UNDP për një periudhë 2 vjeçare Shtator2007-Shtator 2009 me një vlerë

prej 786,175$. Projekti fokusohet në fuqizimin e Komuniteteve Vulnerabël në Shqipëri dhe mbështet zbatimin e Strategjisë Kombëtare për romët. Ai do të realizohet në bashkëpunim me Terre des Hommes, Agjensia për shërbime legale në Tiranë, Fondi I Kordinatorit Rezident për Kombet e

61

Bashkuara, Kyqi I Kuq, UNFPA,UNIÇEF dhe struktura qeveriare në nivel qëndror dhe local. përgjegjëse për implementimin e Strategjisë.

Komiteti Shtetëror i Minoriteteve

Organizimi i Konferencës Kombëtare për pjesëmarrjen e minoriteteve në jetën publike; Organizimi i një tavoline të rrumbullakët mbi zbatimin e Strategjisë Kombëtare për Romët; Organizimi i Takimit Folklorik dhe Ditëve të Kulturës së Minoriteteve; Takim Ndërkombëtar me institucionet homologe të rajonit për minoritetet në lidhje me " Praktikat e

zbatimit të normave ndërkombëtare në fushën e minoriteteve"; Fuqizimi i kapaciteteve administrative te Komitetit me specialiste dhe juriste te fushës përkatëse; Përgatitja e infrastrukturës teknike dhe ligjore, IT, trajnime, fonde te caktuara etj. Tryeze e rrumbullaket për instrumentet e parashikuara.

Ministria e Brendshme

Përcaktimi i kritereve lidhur me të drejtën për përdorimin e gjuhës amtare të pakicave në emërtimet tradicionale lokale dhe treguesve të tjerë topografikë në zonat ku ato banojnë.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Miratimi i Projektligjit "Për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të pakicave kombëtare në Republikën e Shqipërisë", iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Amendimi I Kodit Zgjedhor duke parashikuar mundësinë e pjesëmarrjes në votime të emigranteve shqiptarë jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë përfshirë edhe emigrantët minoritare;

Negocimi dhe nënshkrimi i Marrëveshjeve Bilaterale me Shtetet e Rajonit për mbrojtjen e ndërsjelltë të pakicave kombëtare, iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Miratimi i Projektligjit "Për arsimimin në gjuhët e pakicave kombëtare në Republikën e Shqipërisë", iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare dhe Kartën Evropiane për Gjuhët Rajonale dhe të Pakicave.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese. Ministria e Punëve të Jashtme, Sektori i Minoriteteve:

Organizimi i i një tryeze të rrumbullakët me përfaqësues të shoqatave të minoriteve, shoqatave që veprojnë në fushën e të drejtave të minoriteteve dhe të institucioneve shtetërore, në kuadrin e ciklit të dytë të raportimit pranë Këshillit të Evropës lidhur me zbatimin e Konventës Kuadër “Për mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare”, si dhe përsa i përket konkluzioneve të Opinionit të Komitetit Këshillues të Konventës Kuadër.


Organizimi i Konferencës Kombëtare për arsimimin në gjuhën e minoriteteve; Organizimi i Takimit Folklorik dhe Ditëve të Kulturës së Minoriteteve; Takim Ndërkombëtar me institucionet homologe të vendeve të rajonit për minoritetet në lidhje me "

Legjislacioni për minoritetet në Rajonin e Ballkanit";

62

Organizimi i Konferencës Kombëtare për ruajtjen dhe kultivimin e kulturës së minoriteteve; Takim Ndërkombëtar me institucionet homologe të rajonit për minoritetet" Politikat rajonale

pozitive për Minoritetet "; Organizimi i Konferencës Kombëtare për nxitjen e pjesëmarrjes në median elektronike dhe të

shkruar të minoriteteve; Takim Ndërkombëtar me institucionet homologe të rajonit për minoritetet" Minoritetet dhe

integrimi euro-atlantik". Komiteti Shtetëror i Minoriteteve

Krijimi i grupit ndërministror për hartimin e projektligjeve; Konsultime me organizatat minoritare, grupet e interesit dhe shoqërinë civile; Organizimi i Takimit Folklorik dhe Ditëve te Kulturës se Minoriteteve; Takim Ndërkombëtar me institucionet homologe te rajonit për minoritetet " Praktikat e zbatimit te

normave ndërkombëtare ne fushën e minoriteteve"; Organizimi I Konferencës Kombëtare për arsimimin ne gjuhen e minoriteteve.

3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012)

Miratimi i Projektligjit "Për regjistrimin zyrtar të popullsisë dhe banesave në Republikën e Shqipërisë", ku do të përfshihet vetëdeklarimi i përkatësisë etnike dhe gjuhësore të shtetasve, iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare;

Miratimi i Projektligjit "Për arsimimin në gjuhët e pakicave kombëtare në Republikën e Shqipërisë", iniciativë e cila do të jetë plotësisht në përputhje me Konventën Kuadër për Mbrojtjen e Minoriteteve Kombëtare dhe Kartën Evropiane për Gjuhët Rajonale dhe të Pakicave.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012) Komiteti Shtetëror i Minoriteteve

Organizimi I Konferencës Kombëtare për ruajtjen dhe kultivimin e kulturës dhe gjuhës se minoriteteve.

Tryeze e rrumbullaket mbi rezultatet e monitorimit te Strategjisë për Romet. Takim Ndërkombëtar me institucionet homologe te rajonit për minoritetet " Minoritetet dhe

integrimi euro-atlantik". Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Ministrisë së Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta për fushën e Respektimit të të Drejtave të Minoriteteve.

VITET INVESTIME

NJËSIA MATËSE


1. Ngritje/Forcim strukture

Mije lek 3 X X X X

2. Investime infrastrukture (pajisje)

X X X X X

3. Investime X X X X X

63

IT Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale te Komitetit Shtetëror i Minoriteteve

VITET Investime NJËSIA MATËSE


1.Shtim personash

persona 9 3 4 X X


(mijë lekë)

0 1250 7500 5625 7500

1.3 TREGU I PASURIVE TË PALUAJTSHME 1.3.1 REFORMA E TOKËS BUJQËSORE, TREGU, ADMINISTRIMI I QËNDRUESHËM DHE

MBROJTJA E TOKËS

64

1 Objektivi politik Detyrimet që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim Asociimit për fushën e reformës së tokës, tregu administrimi i qëndrueshëm dhe mbrojtja e tokës përcaktohen në nenet 50 dhe 61 të MSA –së. Këto nene përcaktojnë jo më vonë se shtatë vjet nga hyrja në fuqi e kësaj Marrëveshje, Shqipëria duhet progresivisht të rregulloje legjislacionin e saj lidhur me të drejtën e blerjes së pasurive të patundshme në Shqipëri nga shtetas të Vendeve Anëtare te Bashkimit Evropian për t'iu siguruar trajtim të njëjte krahasuar me shtetasit shqiptare. Gjithashtu në nenin 50 të MSA –së pëtcaktohet se filialet dhe degët e kompanive komunitare do të gëzojnë gjithashtu të drejtën për të përfituar dhe gëzuar të drejta pronësie mbi pasuritë e patundshme ashtu si kompanitë shqiptare dhe persa I përket të mirave publike, të mirave në interes të përbashkët, aty ku këto të drejta konsiderohen të nevojshme për kryerjen e aktiviteteve ekonomike për të cilat ato janë vendosur, duke përjashtuar pasuritë natyrore, tokat bujqësore, pyjore, livadhet dhe kullotat. Shtate vjet pas hyrjes në fuqi të Marrëveshje, Këshilli i Stabilizim Asociimit do të vendose modalitetet për shtrirjen e të drejtave në ketë paragraf edhe në sektorët e përjashtuar. Nga prioriteti i Partneritetit Europian rrjedh prioriteti i zhvillimit të strategjisë për token, përdorimin, tregun, administrimin dhe mbrojtjen e saj 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor dhe institucional ekzistues

Reforma e tokës Është bërë privatizimi i 557 000 ha të tokës bujqësore. Kjo përben 98% të totalit të tokës së parashikuar për ndarje prej 569 200 ha. Ndryshimi i së drejtës së pronësisë nga toka në pronësi shtetërore në toke në pronësi private, shënon një ndër arritjet më të mëdha si në kuptim të objektit mbi të cilin është vepruar ashtu edhe të subjekteve pjesëmarrës në ketë reformë. Janë pajisur me tokë rreth 440 mijë familje bujqësore në të cilat përfshihen 65% e të gjithë popullsisë së vendit.Mesatarisht çdo familje rezulton të jetë trajtuar me 1.2-1.3 ha toke bujqësore. Lëshimi i dokumentit ligjor që përfaqëson titullin e pronësisë “Aktin e marrjes së tokës në pronësi”, është realizuar për 541 mije ha ose 97% te gjithë tokës që është ndarë. Kjo ka krijuar sigurinë për pronarët e rinj të krijuar me ligj për të drejtën e gëzimit te pronësisë, pra është realizuar një element me rendësi i konsolidimit të pronësisë mbi tokën duke krijuar një premisë me rendësi për zhvillimin e tregut të tokës. Kuadri ligjor i reformës se tokës përbehet nga:

Ligji Nr. 7501, datë 19.07.1991, “Për tokën” dhe në zbatim te tij nga VKM- të Nr. 230, datë 22.07.1991, Nr.255, datë 2.08.1991, të cilët kanë pësuar ndryshime dhe përmirësime në periudhën vijuese.

Ligji Nr. 8312, datë 26.03.1998 “Për tokat bujqësore të pandara” dhe në zbatim të tij VKM Nr. 531, datë 21.08.1998, i ndryshuar.

Ligji Nr. 8053, datë 21.12.1995, “Për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore” dhe në zbatim të tij Udhëzimi i Ministrisë Bujqësisë Nr. 106, datë 23.02.1996.

Tregu i tokës Një nga premisat për zhvillimin dhe dinamizmin e tij është edhe Regjistrimi fillestar i tokës në cilësinë e pasurisë së paluajtshme. Deri në fund të vitit 2005 ky proces që është administruar nga Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes se Konsumatorit është realizuar në 2563 zona kadastrale rurale nga 2928 zona gjithsej që ka Shqipëria. Kjo përben 87.5 % të totalit. Sipas VKM Nr. 159, datë 21.03.2006 veprimtaria e Regjistrimit Fillestar të Pasurive të Paluajtshme ka kaluar në varësi të ZQRPP. Ritmi i transaksioneve është shtuar në 2-3 vite e fundit, veçanërisht në zonat periferike të qendrave të mëdha urbane.

65

Kuadri ligjor i tregut të tokës përbehet nga: Ligji Nr. 7843, datë 13.07.1994 “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme” dhe në zbatim të tij

VKM Nr. 432, datë 18.04.1995. Ligji Nr. 8318, datë 1.04.1998 “Për dhënien me qira të tokës bujqësore e pyjore, të livadheve dhe

kullotave që janë pasuri shtetërore”, dhe në zbatim të tij VKM Nr. 830, datë 28.12.1998, nr. 831, datë 28.12.1998.

Ligji Nr. 8337, datë 30.04.1998 “Për kalimin në pronësi të tokës bujqësore, pyjore, livadheve dhe kullotave”.

Administrimi i qëndrueshëm i tokës bujqësore

Ndryshimi i karakterit të pronësisë mbi tokën dhe të drejtën e pronësisë mbi të, kanë bërë të domosdoshme edhe një ndryshim radikal të mënyrave të administrimit të saj. Ndryshimet e realizuara konsistojnë në :

- Krijimin e sistemit të informacionit mbi tokën (LIS) që aktualisht mbahet në mënyre manuale.

- Fillimi i përdorimit të Sistemit të Informacionit Gjeografik (GIS), që deri tani është aplikuar në 4 komuna pilot.

- Monitorimi i politikave të përdorimit të tokës, qëndrushmerisë së resurseve, ndryshimit të tyre sipas procedurave ligjore.

- Konsolidimi i tokës dhe zgjerimit të fermave bujqësore mbi bazën e transaksioneve, qiradhënies, politikave stimuluese etj.

Kuadri ligjor i administrimit të qëndrushëm të tokës, përbëhet nga:

Ligji Nr. 8752, datë 26.03.2001, “Për krijimin dhe funksionimin e strukturave të administrimit të tokës” dhe në zbatim të tij VKM Nr. 532, datë 31.10.2002.

Mbrojtja e tokës

Ka në objekt harmonizimin e të drejtës së pronësisë mbi token me detyrim për mbrojtjen e saj dhe të funksioneve natyrore që ajo përmbush. Ky harmonizim rregullohet me dispozitat e ligjit Nr. 9244, datë 17.06.2004, “Për mbrojtjen e tokës bujqësore” dhe në zbatim të tij VKM Nr. 80, datë 28.01.2005 dhe VKM Nr. 59, datë 28.01.2005. Për nënfushën e reformës, tregut, administrimit dhe mbrojtjes së tokës, sipas legjislacionit të sipërcituar është dhe kuadri institucional përkatës. Veprimtaria e kësaj nënfushe ka :

Sektorin e Menaxhimit të tokave në MBUMK që funksionon në përbërje të Drejtorisë së Menaxhimit tëTokave dhe Ujërave (DMTU) në MBUMK.

Seksionet e Administrimit dhe Mbrojtjes së Tokës (SAMT) në varësi administrative të qarqeve dhe në varësi teknike të MBUMK.

Zyrat e Menaxhimit dhe Mbrojtjes së Tokës (ZMMT) në komuna ( bashki). -Komisionet e tre niveleve që realizojnë reformën e tokës. Këto struktura ushtrojnë veprimtarinë e tyre të përcaktuara nga dispozitat ligjore.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

Ndryshime në Ligjin Nr. 8312, datë 26.03.1998 "Për tokat bujqësore të pandara". Përmirësimi i Ligjit Nr 7501, datë 19.07.1991 "Për tokën" Ndryshim në VKM Nr. 532, datë 31.10.2002 "Për mënyrat e ushtrimit të funksioneve të SAMT dhe

ZMMT" Ndryshim në Ligjin Nr. 8752, datë 26.03.2001"Për krijimin dhe funksionimin e strukturave të

administrimit të tokës"

66

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008)

Mbrojtja e tokës duke:1) siguruar funksionimin e ISHMT-së; 2) ngritur IMT-të në qarqe. Administrimi i qëndrueshëm i tokës bujqësore duke:1) azhornuar informacionin për gjendjen e

fondit te tokës; 2) ndjekur kalimet dhe ndryshimet e resurseve. Reforma e tokës duke: 1) ndjekur procesin e ndarjes se tokës; 2) plotësuar dokumentacionin dhe

konsolidimin e pronësisë; 3) kontrolluar zbatimin e ligjit dhe krijimin e informacionit për token. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Miratimi i VKM "Për mënyrat e krijimit dhe përdorimit të dokumentacionit LIS" 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Zhvillimi i tregut të tokës duke:1) konsoliduar dokumentacionin e pronësisë; 2) duke kontrolluar

zbatimin e ligjshmërisë. Mbrojtja e tokës duke: 1) siguruar funksionimin e ISHMT-së; 2) siguruar funksionimin IMT-ve në

qarqe. Administrimi i qëndrueshëm i tokës bujqësore duke:1) azhornuar informacionin për gjendjen e

fondit të tokës; 2) ndjekur kalimet dhe ndryshimet e resurseve; 3) monitorimi i procedurave të vlerësimit të kategorive të tokës; krijimi i dokumentacionit të LIS.

Kuadri ligjor që do të përgatitet ka këto objektiva konkrete kryesore: Ndryshimi i ligjit Nr. 8752, datë 26.03.2001, synon të harmonizoje komponentët e veçanta të administrimit të tokës me veprimtaritë e nevojshme për mbrojtjen e tokës. Po kështu, ky ndryshim realizon edhe krijimin e kadastrës dhe adoptimin e metodave të reja të një administrimi të qëndrushëm të tokës bujqësore. Aktivitetet dhe veprimtaritë për zbatimin e detyrimeve në ketë nënfushë ndahen në aktivitete:

Për reformën e tokës (2007-2008) do të investohen nga buxheti për mbajtjen e strukturave ligjore (komisionet) e ndarjes së tokës.

Për adaptimin e metodave të reja në administrimin e tokës është programuar të investohen nga buxheti mjete financiare për krijimin e dokumentacionit të nevojshëm (LIS), trajnime për ngritjen e nivelit të kapaciteteve ekzistuese..

Për mbrojtjen e tokës bujqësore është planifikuar që në gjysmën e dytë të vitit 2007 pranë MBUMK të ngrihet Inspektorati Shtetëror i Mbrojtjes se Tokës (ISHMT) si një strukturë e nevojshme dhe e detyruar nga dispozitat ligjore që do të jenë permanente.

Krahas kësaj, pranë qarqeve është parashikuar të krijohen gjatë gjysmës së dytë të vitit 2007 Inspektoratet e Mbrojtjes së Tokës (IMT). Krijimi i kësaj strukture përben një obligim qe rrjedh nga ligji Nr. 9244, datë 17.06.2004 “Për mbrojtjen e tokës bujqësore” Tërësia e masave të programuara përbën një strategji të veçant të MBUMK për zhvillimin e tregut të tokës, si pjesë e strategjisë kombëtare për zhvillimin e bujqësisë dhe Programit të Qeverisë Shqiptare të miratuar nga Kuvendi i Shqipërisë, në muajin Shtator 2005. Krahas kësaj veprimtarie, që drejtohet dhe administrohet nga MBUMK, që është e lidhur ngushte me këtë nenfushe rezulton edhe veprimtaria e ZQRPP, Komiteti Shtetëror i Kthimit dhe Kompensimit te Pronave (KSHKKP) dhe dikastereve të tjera prej të cilave administrohen PP.

Forcimi i Kapaciteteve institucionale te Sektorit të Menaxhimit të Tokave

67

INVESTIME NJËSIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE

VITET 2007 2008 2009 2010

Shtim personash

persona 3 3 3 3 3

Trajnime (mije leke)

Mije leke 0 0 200 200 300

Forcimi i Kapaciteteve institucionale ne Sektorin e Inspektoratit te Mbrojtjes se Tokës (ISHMT) INVESTIME NJËSIA E


VITET 2007 2008 2009 2010

Shtim personash

persona 4 4 4 4 4


Mije leke 0 0 200 200 200

1.3.2 REGJISTRIMI FILLESTAR

1 Objektivi politik

Qeveria shqiptare është e angazhuar të përshpejtojë ritmet e proçesit të regjistrimit fillestar të pasurisë së paluajtshme, në zonat rurale dhe urbane, në një kohë sa më të shpejtë. Politika e ZRPP konsiston në ofrimin e një shërbimi të shpejtë ndaj qytetarëve dhe institucioneve shqiptare në lidhje me regjistrimin e të drejtave mbi të gjitha pasuritë e paluajtshme në të gjithë territorin e Shqipërisë, si dhe për dhënien e informacionit mbi këto pasuri, nëpërmjet një sistemi regjistrimi të pasurive të paluajtshme efikas, bashkëkohor, që siguron informacion të qartë, të saktë, të përditësuar, të sigurt, transparent mbi te gjitha pasuritë e paluajtshme në Shqipëri. Qëllimi kryesor i Politikës së Institucionit konsiston në garantimin e titujve të pronësisë mbi të gjithë pasuritë e paluajtshme në të gjithë Shqipërinë.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Regjistrimi fillestar i pasurisë së paluajtshme rregullohet nga aktet e mëposhtme ligjore:

Ligji Nr. 7843, datë 13.07.1994, "Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme"; VKM Nr.432, datë 14.8.1995 "Për procedurat e regjistrimit të pasurive të paluajtshme në zonën urbane

të fshatit”; VKM Nr.492, datë 5.08.1996 "Për një ndryshim në vendimin e Këshillit të Ministrave Nr.352, datë

3.05.1995, "Për miratimin e certifikatave të pronësisë së pasurive të paluajtshme”; VKM Nr.556, datë 23.10.2000 "Për dorëzimin e dokumentacionit të pronësisë në zyrat e regjistrimit të

pasurive të paluajtshme"; VKM Nr. 411, datë 29.8.2002 "Për kalimin e disa mjediseve në administrimin e Zyrës Qendrore të

Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme dhe të Zyrave të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme Tiranë, Korçë, Durrës;

VKM Nr.292, datë 24.04.2003 "Për disa ndryshime në Vendimin Nr. 549 datë 26.8.1996 të Këshillit të Ministrave "Për caktimin e tarifave të shërbimit të Zyrave të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme" i ndryshuar;

68

VKM 3 datës 21.03.2006 “Për mbylljen e Njësisë së Menaxhimit të Projektit për Sistemin e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme dhe transferimin e funksioneve të saj Zyrës Qendrore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme”.

VKM nr. 24, dt. 19.01.2007 “Për procedurën e lëshimit të dokumenteve nga disa zyra të regjistrimit të pasurive të paluajtshme dhe ndryshimin e tarifave për to”

Udhëzim i Këshillit të Ministrave nr. 1 dt. 31.01.2007 ”Për procedurat e regjistrimit në zyrat e regjistrimit të pasurive të paluajtshme”

2.1 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e regjistrimit fillestar të pasurive të paluajtshme është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Zyra Qendrore e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, është institucioni kryesor përgjegjës për regjistrimin e pasurive te paluajtshme. Zyra është nën varësinë e Ministrisë së Drejtësisë. ZQRPP bashkëpunon ngushtë me organet e pushtetit lokal (bashki dhe komuna) dhe me0 institucionet e tjera qëndrore ne veçanti me ministritë, prefekturat dhe Agjencinë e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave. Gjithashtu kjo zyrë bashkëpunon ngushtë dhe me sektorin privat (ndërtuesit, dhoma e Avokatisë, e Noterisë, bankat etj.). Mekanizmi i bashkëpunimit konsiston në lidhjen e marrëveshjeve ndërmjet ZQRPP dhe këtyre institucioneve;

b) Zyrat Vendore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme që ushtrojnë veprimtarinë në territorin e zonës së regjistrimit të pasurive të paluajtshme, që përcaktohet nga Këshilli i Ministrave.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008)

Regjistrimi fillestar i pasurive të paluajtshme. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008)

Ndryshimi i Ligjit nr. 7843 datë 13.07.1994 "Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme", në funksion të kalimit të ZRPP në institucion vetëfinancues.

Ndryshimi I VKM Nr.292, datë 24.04.2003 "Për disa ndryshime në Vendimin Nr. 549 datë 26.8.1996 të Këshillit të Ministrave "Për caktimin e tarifave të shërbimit të Zyrave të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme" i ndryshuar

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Përgatitja e Planit te Biznesit (Rishikimi dhe përgatitja e Planit të Biznesit dhe e strategjive në zbatim të tij për transformimin e SRPP në institucion vetëfinancues)

Zbatimi i strategjisë se IT nëpërmjet kompjuterizimit të sistemit të regjistrimit të pasurive të paluajtshme, dixhitalizimit të të dhënave të regjistrimit të pasurive të paluajtshme (Kompjuterizimi i SRPP dhe kryerja e procesit të skanimit, konvertimit, përmirësimit të të dhënave të regjistrimit)

Ngritja e kapaciteteve administrative nëpërmjet trajnimeve të stafit të SRPP (Trajnimi i stafit për procedurat dhe legjislacionin për regjistrimin e pasurive të paluajtshme dhe punën me sistemin e kompjuterizuar të regjistrimit)

Kryerja e investimeve për rikonstruksionin, zgjerimin dhe pajisjen e ambienteve të punës së Zyrës Qendrore dhe Zyrave Vendore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme (Rikonstruksioni dhe zgjerimi i ambienteve te ZRPP dhe blerja e pajisjeve për zyrat)

Informimi i publikut për funksionimin e SRPP dhe për procedurat e regjistrimit të pasurive të paluajtshme (Përgatitja dhe zhvillimi i fushatës për informimin publik për funksionimin e SRPP dhe për regjistrimin fillestar të pasurive të paluajtshme)

69

Përfundimi i regjistrimit fillestar (Regjistrimi fillestar i 150 000 pasurive te paluajtshme) 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010)

Regjistrimi fillestar i pasurive të paluajtshme 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Ndryshimi i Ligjit nr. 7843 datë 13.07.1994 "Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme", në funksion të kalimit të ZRPP në institucion vetëfinancues.

Përgatitja e bazës ligjore mbështetëse në zbatim të ligjit të ri të regjistrimit të pasurive të paluajtshme në funksion të kalimit të ZRPP në insitutcion vetëfinancues.

3.2.3 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Përgatitja e Planit te Biznesit (Rishikimi dhe përgatitja e Planit të Biznesit dhe e strategjive në zbatim të tij për transformimin e SRPP në institucion vetëfinancues)

Zbatimi i strategjisë se IT nëpërmjet kompjuterizimit të sistemit të regjistrimit të pasurive të paluajtshme, digjitalizimit të të dhënave të regjistrimit të pasurive të paluajtshme (Kompjuterizimi i SRPP dhe kryerja e procesit të skanimit, konvertimit, përmirësimit të të dhënave të regjistrimit)


Kryerja e investimeve për rikonstruksionin, zgjerimin dhe pajisjen e ambienteve të punës së Zyrës Qëndrore dhe Zyrave Vendore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme (Rikonstruksioni dhe zgjerimi i ambienteve te ZRPP dhe blerja e pajisjeve për zyrat)


Përfundimi i regjistrimit fillestar (Regjistrimi fillestar i 300 000 pasurive te paluajtshme) 3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012)

Regjistrimi fillestar 3.3.2 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012)

Përgatitja e bazës ligjore mbështetëse në zbatim të ligjit të ri të regjistrimit të pasurive të paluajtshme në funksion të kalimit të ZRPP në insitutcion vetëfinancues

3.3.3 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012)

Zbatimi i strategjisë se IT nëpërmjet kompjuterizimit të sistemit të regjistrimit të pasurive të paluajtshme, digjitalizimit të të dhënave të regjistrimit të pasurive të paluajtshme (Kompjuterizimi i SRPP dhe kryerja e procesit të skanimit, konvertimit, përmirësimit të të dhënave të regjistrimit)


70

Kryerja e investimeve për rikonstruksionin, zgjerimin dhe pajisjen e ambienteve të punës së Zyrës Qendrore dhe Zyrave Vendore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme (Rikonstruksioni dhe zgjerimi i ambienteve te ZRPP dhe blerja e pajisjeve për zyrat)


Përfundimi i regjistrimit fillestar (Regjistrimi fillestar I 500 000 pasurive te paluajtshme)

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Shtim personash

persona x x x X X

4. Trajnime (mijë lekë)

(mijë lekë) X 11.791 15.715 18.658 13.753

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Regjistrimit Fillestar




AFATI I FILLIMIT



EU CARDS 2005

Mbeshtetje per sistemin e rregjistrimit te pasurive te paluajtshme 3 mln € ne proces ne vazhdim


EU CARDS 2006

Vazhdimi i mbeshtetejes per regjistrimin e pasurive te paluajtshme ne zonat bregdetare


Ministria e Drejtesise Banka

Botërore, Qeveria Suedeze,

Sigurimi i Zotërimit dhe Regjistrimi i të drejtës së pronesise mbi pasurite e paluajtshme

19.42 mln $ 2007 2011

71

1.3.3 KTHIMI DHE KOMPENSIMI I PRONAVE 1 Objektivi politik Një nga objektivat kryesore të qeverisë është përshpejtimi i proçesit të kthimit dhe kompensimit të pronës. Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronës, për periudhën afatshkurtër 2007-2008, përveç kthimit të pronave dhe përgjigjes së mjaft ankesave të subjekteve të shpronësuara, do të vazhdojë realizimin e Hartës së Vlerës së Pronës (HVP) në të gjithë Republikës. Rëndësia e realizimit të HVP-së, qëndron në faktin se kjo hartë në vetvete përfaqëson hapin vendimtar dhe përfundimtar për mundësinë e zgjidhjes së problematikës rreth pronësisë. Kjo hartë do të lehtësojë mjaft qeverinë shqiptare për të krijuar idenë e fondeve që do të nevojitet për kompensimin e subjekteve të shpronësuara, do të shërbejë si pikë referimi për vlerën e tokës në raste kontratash, si dhe do të krijojë një ide për tregun e tokës në Shqipëri. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Proçesi i kthimit dhe kompesimit të pronës rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore dhe nënligjore:

Ligji nr. 9235, datë 27.05.2004 "Për kthimin dhe kompensimin e pronave" i ndryshuar, përbën bazën ligjore në këtë proçes.

Vendimi i Kuvendit nr.183, datë 28.04.2005 "Metodika e Vlerësimit të pronës së paluajtëshme". Ky dokument është një domosdoshmëri për llogaritjen e vlerës së pasurisë së paluajtshme që në bazë të ligjit nuk kthehet, por kompensohet.

Vendim i Kuvendit nr.330, datë 13.05.2005 “Për sigurimin e të dhënave për Pronat Publike e Private”.

Vendim i Këshillit te Ministrave nr 566 date 23.08.2006, “Per organizimin dhe funksionimin e Agjencise se Kthimit dhe Kompensimit te Pronave”

Vendim i Këshillit te Ministrave nr 747 date 23.08.2006, “Per proceduarat e mbledhjes, te përpunimit dhe administrimit te kërkesave te subjekteve te shpronësuara gjate procesit te njohjes, kthimit dhe kompensimit te prones”, mbi bazen e te cilave bëhet trajtimi i kërkesave të subjekteve të shpronësuara për njohjen e së drejtës së pronësisë.

Vendimi i Këshillit të Ministrave nr 758, datë 16.11.2006 “Për miratimin e procedurave të shpërndarjes së fondit të kompensimit në të holla për vitin 2006” mbi bazën e të cilit u shpërnda fondi i akorduar për vitin 2006.

Vendimi i Këshillit të Ministrave nr 51, datë 07.02.2007 “Për miratimin e modeleve të vendimeve që lëshohen nga AKKP”.

Vendimi i Këshillit të Ministrave nr 52, datë 07.02.2007 “Për përcaktimin e procedurave dhe afateve të komunikimit nëpërmjet AKKP-së dhe institucioneve shtetërore gjatë procesit të njohjes, kthimit dhe kompensimit të pronave”.

Vendimi i Këshillit të Ministrave nr 257, datë 11.04.2007 “Për kriteret e proceduren e kompensimit fizik me troje shtetëror, te subjekteve te shpreonesuara ne disa raste te veçanta”

Urdhër i Drejtorit të Përgjithshëm nr 251, datë 03.11.2006 “Për miratimin e formularëve tip të vlefshëm për procesin e njohjes, kthimit dhe kompensimit të pronave”.

Urdhër i Drejtorit të Përgjithshëm nr 51, datë 02.02.2007 për miratimin e rregullores “Për organizimin dhe funksionimin e zyrave rajonale të kthimit dhe kompensimit të pronave në Qark”.

72

Urdhër i Drejtorit të Përgjithshëm nr 259, datë 20.06.2007 “Për organizimin dhe funksionimin e AKKP-së”.

2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e kthimit dhe kompesimit të pronës është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Agjencia e Kthimit dhe Kompesimit të Pronave (AKKP), i cila ka për detyrë drejtimin e proçesit të kthimit dhe kompensimit të pronave në Shqipëri dhe është nën varësinë e Ministrisë së Drejtësisë. Agjencia e Kthimit dhe Kompesimit të Pronave është përgjegjës për: (i) rregullimin e drejtë, sipas kritereve të përcaktuara në nenin 41 të Kushtetutës, të çështjeve të së drejtës së pronësisë që kanë lindur nga shpronësimet, shtetëzimet ose konfiskimet; (ii) kthimin dhe, aty ku kthimi i pronës sipas këtij ligji është i pamundur, kompensimin e saj; si dhe (iii) proçedurat për realizimin e kthimit dhe kompensimit të pronave, si dhe organet administrative të ngarkuara për realizimin e tyre.Struktura e AKKP-së, miratuar së fundmi me Urdhër të Kryeministrit nr 98, date 29.06.2007, “Per miratimin e struktures dhe te organikes se AKKP, eshte me nje personel prej 150 vetesh, prej te cileve 50 vete ne zyren qendrore dhe 100 vete ne zyrat rajonale”.

b) 12 Zyrat Rajonale, të cilat janë nën varësinë e AKKP. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian 2006, prioritet afatshkurtër (2007-2008) për kthimin dhe kompesimin e pronës është:

Zbatimi i legjislacionit ekzistues për kthimin dhe kompensimin e pronave. 3.1.1 Aktivitet zbatuese afatshkurtra Për të përshpejtuar proçesin e kthimit dhe kompesimit të pronave, në periudhën afatshkurtër do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave:

Funksionimi i zyrave rajonale për kthimin dhe kompensimin e pronave. Përfundimi i hartës së vlerës së pronës së paluajtshme. Perfundimi I procesit të njohjes, kthimit brenda qershorit 2008, ndërsa I procesit te kompensimit në

vitin 2014. 1.4 BASHKEPUNIMI RAJONAL DHE NDERKOMBETAR 1.4.1 MARRËVESHJET E TREGTISË SË LIRË 1 Objektivi politik Politikat tregtare që Shqipëria po zbaton janë në përmbushje të detyrimeve që rrjedhin nga nenet 12 dhe 15 te MSA-së. Këto politika tashmë janë ngritur në një nivel rajonal duke patur si objektiv negocimin dhe nënshkrimin brenda Dhjetorit 2006 të marrëveshjes së vetme të tregtisë së Lirë të quajtur CEFTA e Amenduar dhe Zgjeruar. Ky objektiv është mbështetur në vendimin politik që kanë marrë Kryeministrat e vendeve të Rajonit, Shqipërisë, Bullgarisë, Kroacisë, Maqedonisë, Moldavisë, Rumanisë, Serbisë, Malit të Zi, Bosnjë dhe Hercegovinës si dhe UNMIK Kosovë, në Deklaratën e përbashkët të nënshkruar me 6 prill

73

2006 në Bukuresht, për fillimin e negociatave dhe konkludimin brenda vitit 2006 të kësaj marrëveshjeje të vetme, e cila do të krijojë një zonë rajonale të tregtisë së lirë. Kjo marrëveshje Rajonale tashmë përmban politikat tregtare për produktet industriale, produktet bujqësore, rregullat e origjinës, barrierat tarifore dhe jo-tarifore. Gjithashtu kjo Marrëveshje bazohet në tekstin e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA), por karakterizohet nga dispozita moderne, bashkëkohore dhe të kompletuara, përcakton një shkallë më të lartë liberalizimi të tregtisë, si dhe është e hapur dhe gjithëpërfshirëse për të gjitha palët në Rajon. Një objektiv tjetër i qeverisë ka qënë negocimi dhe nënshkrimi brenda 5 vjetëve nga hyrja në fuqi e marrëveshjes së Tregtisë së Lirë me BE, i Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë me Turqinë, i cili është një vend që aktualisht aplikon bashkim doganor me Bashkimin Evropian. Këto negociata u fokusuan në liberalizimin e mëtejshëm të tregtisë bilaterale ndërmjet të dy vendeve, duke eliminuar barrierat tarifore dhe jo tarifore ndërmjet tyre në përputhje me parimet dhe kriteret e Nenit XXIV të GATT/OBT-së "Aplikimi Territorial – Trafiku Kufitar – Bashkimet Doganore dhe Zonat e Tregtisë së Lirë" si dhe dhënien e avantazheve reciproke në drejtim të trajtimit preferencial dhe trajtimit kombëtar në tregtinë e shërbimeve në përputhje me parimet dhe kriteret e Nenit V te GATS/OBT-së "Integrimi Ekonomik". 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre, aktet ligjore në fuqi;

Ligj Nr. 8892, datë 14.05.2002, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Qeverisë Shqiptare dhe Qeverisë Maqedonase”, hyrë në fuqi 14.06.2002.

Ligj Nr. 8973, datë 21.11.2002, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Kroacisë”, hyrë në fuqi 04.01.2003.

Ligj Nr. 9050, datë 17.04.2003, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Rumanisë”, hyrë në fuqi 09.04.2003.

Ligj Nr. 9077, datë 09.06.2003, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Bullgarisë”, hyrë në fuqi 15.07.2003.

Ligj Nr. 9101, datë 10.07.2003, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Bosnjë - Hercegovinës”, hyrë në fuqi 14.08.2003.

Ligj Nr. 9122, datë 29.07.2003, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Misionit të Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK), në emër të institucioneve të përkohshme vetëqeverisëse të Kosovës”, hyrë në fuqi 29.08.2003.

Ligji Nr. 9195, datë 26.02.2004, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Unionit Serbi-Mal i Zi”, hyrë në fuqi 07.04.2004.

Ligji Nr. 9196, datë 26.02.2004, “Për ratifikimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Moldavisë”, hyrë në fuqi 07.04.2004.

Ligji Nr. 9696, datë 21.03.2007, “Për ratifikimin e “Marrëveshjes për amendimin dhe aderimin në marrëveshjen e tregtisë së lirë të Evropës Qendrore”.

Ligji Nr. 9733, date 14.05.2007, “Për ratifikimin e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Turqisë

2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi për zbatimin e Marrëveshjes se vetme të Tregtisë së Lirë me vendet e Rajonit, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës. b) Ministria e Financës dhe Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorëve. c) Gjithë ministritë e linjës dhe institucionet e tjera qendrore.

3 Adresimi i prioriteteve

74

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, dhe nga angazhimet që rrjedhin nga zbatimi i MSA-së, prioritetet afatshkurtra për fushën e bashkëpunimit rajonal janë:

Neni 12 i MSA-së, paragrafi 3: "Shqipëria do të rishikojë Marrëveshjet dypalëshe ekzistuese me të gjitha vendet përkatëse, ose do të konkludojë marrëveshje të reja, në mënyrë që të sigurojë që ato përputhen me parimet e Memorandumit të Mirëkuptimit mbi Lehtësimin dhe Liberalizimin e Tregtisë nënshkruar në Bruksel në 27 qershor 2001."

Neni 15 i MSA-së: "Bashkëpunimi me vendet kandidate për aderim në BE" pika . Të zbatohen të gjitha marrëveshjet rajonale të tregtisë së lirë.

3.1.1 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Analiza e të dhënave të import/eksportit të siguruara nga Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, (ii) organizimi i Komitetit te Përbashkët me palët nënshkruese të MTL-ve, si CEFTA ashtu dhe me Turqinë.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në detyrimet që rrjedhin nga marrëveshja e Stabilizim-Asociimit, prioritetet afatmesme janë:

Negocimi dhe nënshkrimi brenda 5 vjetëve nga hyrja në fuqi e marrëveshjes së Tregtisë së Lirë me BE -në i Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë me Turqinë.

3.2.1 Aktivitet zbatuese afatmesme Gjatë periudhës 2007-2008, në përputhje me prioritetin afatmesëm, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës:

Monitorimi i implementimit të MTL-së Rajonale, CEFTA 2006 nëpërmjet: (i) analizës së të dhënave të import/eksportit të siguruara nga Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, (ii) organizimit të Komiteteve të Përbashkëta me palët nënshkruese të MTL (iii) organizimi i seminareve për ndërgjegjësimin e biznesit (iv) konsultime me biznesin për sqarimin e problemeve që mund të dalin gjatë implementimit. (çdo vit)

Monitorimi i implementimit të MTL-së Shqipëri - Turqi nëpërmjet: (i) analizës së të dhënave të import/eksportit, të siguruara nga Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, (ii) organizimit të Komitetit të Përbashkët Shqipëri - Turqi (iii) organizimi i seminareve për ndërgjegjësimin e biznesit (iv) konsultime me biznesin për sqarimin e problemeve që mund të dalin gjatë implementimit. (çdo vit).

1.4.2 ANTIDUMPING

1 Objektivi politik

Objektivi kryesor në fushën anti-dumping në zbatim të detyrimeve qe rrjedhin nga nenet 24 dhe 25 të Marrëveshjes së Ndërmjetme, si dhe nenet 37 dhe 38 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit është sigurimi i bazës së nevojshme ligjore dhe administrative në Shqipëri, me synim aplikimin e masave anti -dumping në mbrojtje të industrisë prodhuese vendase. Për periudhën afatshkurtër synohet të bëhet miratimi i paketës ligjore me dy projektligje të rëndësishme për “masat mbrojtëse në importe” dhe për “masat anti-dumping dhe kundërbalancuese”, të harmonizuara me ato evropiane në këtë fushë. Gjithashtu, objektiv kryesor është krijimi i Komisionit të Vlerësimit të Masave në Importe menjëherë pas miratimit të paketës ligjore.

75

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre. 1. Ligji Nr. 8466, date 24.3.1999 "Për Antidumping". Rregullorja e BE Nr. 384/96 – Mbi mbrojtjen ndaj importeve te dumpuara nga vendet jo anëtare te Komunitetit Evropian. Marrëveshja e Përgjithshme për Tarifat dhe Tregtinë 1994 - neni VI "Marrëveshja per Antidumping".

Shkalla e Përafrimit. E pjesshme. 2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e anti-dumping është nën përgjegjësinë e këtij institucioni:

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Sektori Antidumping, në Drejtorinë e Mbikëqyrjes së Tregut – Drejtoria e Përgjithshme Rregullatore i cili ka një staf prej 3 punonjësish: 1 përgjegjës sektori dhe 2 specialistë. Misioni i këtij sektori është mbrojtja e industrisë vendase në rastet kur dëmtohet, kërcënohet për dëmtim dhe pengohet nga praktika të pandershme të tregtisë ndërkombëtare nëpërmjet importeve të dumpuara ose të subvencionuara dhe nga importimi i një produkti në sasi të mëdha dhe në kushte të tilla që shkakton efektet e lartpërmendura në industrinë vendase.

b) METE në këtë fushë bashkëpunon me Ministritë e Linjës, Drejtorinë e Përgjithshme te Doganave, Dhomën e Tregtisë dhe Industrisë.


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Në zbatim të angazhimeve të marra në kuadër të Marrëveshjes së Ndërmjetme, neni 24 -"Dumping dhe subvencionet” dhe neni 25- ".Klauzola të përgjithshme për masat mbrojtëse", prioritetet afatshkurtra për fushën e antidumping janë:

Shqipëria të ndërmarrë veprime në mbrojtje të tregtisë në përputhje me paragrafin 2 të nenit 24 dhe nenit 25.

Zbatimi i nenit VI – “Marrëveshja për Antidumping” i GATT 1994. Zbatimi i nenit XVI – “Marrëveshja për Subvencionet dhe Masat Kundërbalancuese” i GATT.

1994. Zbatimi i nenit XIX – “Marrëveshja për Masat Mbrojtëse” I GATT 1994.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Në përputhje me prioritete afatshkurtra për periudhën 2007-2008, për realizimin e tyre, Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës do të ndërmarre iniciativat e mëposhtme ligjore:

Miratimi i paketës ligjore “Për parandalimin dhe Tregtinë e Pandershme Ndërkombëtare dhe Antidumpingun”, e cila përmban:

Projektligjin "Për masat mbrojtëse ne importe" te hartuar ne përputhje te plote me Rregulloren e BE-se Nr. 3285/94, Marrëveshjen e Përgjithshme për Tarifat dhe Tregtinë 1994 (neni XIX)

Projektligjin "Për masat Antidumping dhe Kunderbalancuese" te hartuar ne përputhje te plote me Rregulloren e BE-se Nr. 384/96, Rregulloren e BE-se Nr. 2026/97, Marrëveshjen e Përgjithshme për Tarifat dhe Tregtinë 1994 (neni VI, neni XVI).

Miratimi i akteve nënligjore në kuadër të plotësimit të paketës ligjore:

76

Vendim për krijimin e Komisionit për Vlerësimin e Masave ne Importe Vendim për miratimin e: a - rregullore e funksionimit te Komisionit; b - njoftimi publik për fillimin

e hetimit c - njoftimi publik për përfundimin e hetimit Rregullore e aplikimit dhe procedurave te masave mbrojtëse

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Organizimi i seminarit kombëtar mbi masat mbrojtëse, masat antidumping dhe kundërbalancuese me qëllim ndërgjegjësimin e komunitetit të biznesit. Ndërgjegjësimi i komunitetit të biznesit si kategoria e prekur direkt, për ekzistencën e strukturave shtetërore përgjegjëse për aplikimin e këtyre instrumenteve rregullatore, si dhe kuadrin ligjor ekzistues dhe iniciativat ligjore për fushën.

Krijimi i Komisionit për Vlerësimin e Masave në Importe. Përgatitja e broshurave me qëllim informimin dhe ndërgjegjësimin e të gjitha kategorive të

interesuara. Ky aktivitet synon të informojë, shkurtimisht, mbi praktikat e tregtisë së pandershme ndërkombëtare dhe të sensibilizojë kategoritë ndaj këtyre praktikave.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Në zbatim të angazhimeve të marra në kuadër të Marrëveshjes së Ndërmjetme, neni 24 -"Dumping dhe subvencionet” dhe neni 25- "Klauzola të përgjithshme për masat mbrojtëse ", prioritetet afatshkurtra për fushën e antidumping janë:

Shqipëria ndërmerr veprime në mbrojtje të tregtisë në përputhje me paragrafin 2 të nenit 24 dhe nenit 25.

Zbatimi i nenit VI – “Marrëveshja për Anti dumping” i GATT 1994. Zbatimi i nenit XVI – “Marrëveshja për Subvencionet dhe Masat Kundërbalancuese” i GATT

1994. Zbatimi i nenit XIX – “Marrëveshja për Masat Mbrojtëse” I GATT 1994.

1.4.3 POLITIKA E JASHTME DHE SIGURIA E PERBASHKET 1 Objektivi politik Marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe të bashkëpunimit me vendet e rajonit, e veçanërisht me ato të Ballkanit Perëndimor, vazhdojnë të jenë një nga prioritetet e politikës të jashtme të Shqipërisë, duke qenë njëkohësisht edhe një nga kërkesat kryesore të Marrëveshjes së Stabilizimit-Asociimit me BE (nenet 1, 11-15 te MSA-se). Shqipëria i përmbahet orientimeve të Bashkimit Evropian për një rajon të stabilizuar dhe të sigurtë ku vendin e konflikteve ndëretnike e fetare ta zërë bashkëpunimi dy dhe shumëpalësh mes të gjitha vendeve të rajonit duke qenë të ndërgjegjshëm se bashkëpunimi rajonal është parakusht për integrimin evropian dhe euro-atlantik të këtyre vendeve. Filozofia e Qeverisë Shqiptare në zhvillimin e marrëdhënieve me fqinjët bazohet në tri parime themelore: transparencë, tolerancë dhe dialog. Nga kjo pikëpamje është intensifikuar dialogu politik në nivel të lartë me të gjitha vendet e rajonit si edhe është zgjeruar baza juridike e bashkëpunimit institucional dypalësh në mjaft fusha me interes të ndërsjelltë. Jo vetëm në planin dypalësh, por edhe në atë shumëpalësh Shqipëria është mjaft aktive. Republika e Shqipërisë është anëtare e SEECP-së, të NEQ-it, Adriatik 3, nisma Adriatiko-Joniane etj dhe këtë vit ka kryesinë e dy prej tyre (NEQ, Adrioatiko-Joniane). Shprehje e interesit të Shqipërisë për një politikë aktive

77

rajonale ishte dhe takimi i Ministrave të vendeve të Europës Juglindore në Tiranë më datë 28 Prill 2006, ku u diskutuan probleme të bashkëpunimit ekonomik dhe të integrimit euro-atlantik. Siç dihet në kuadër të krijimit të një zone të tregtisë së lirë në rajon, Shqipëria ka nënshkruar marrëveshje të tregtisë së lirë, një pjesë e mirë e të cilave janë në zbatim, me të gjitha vendet e rajonit dhe përveç kësaj qeveria Shqiptare dëshiron, që sikurse për mallrat, të lehtësohen deri në zhdukje graduale pengesat për një lëvizje të lirë dhe të sigurtë të qytetarëve të vendeve në hapësirën ballkanike. Shqipëria i është bashkuar Deklaratës së Bukureshtit me 06 prill 2006 për zgjerimin e zonës së tregtisë së lirë (CEFTA) me të gjitha vendet e rajonit. Marrëveshja përkatëse pritet të nënshkruhet brenda vitit dhe do të zevendësojë rrjetin e marrëveshjeve dypalëshe të tregtisë së lirë mes vendeve të rajonit të Europës Juglindore, duke i dhënë impuls të ri zhvillimit ekonomik dhe shkëmbimeve tregtare si edhe përshpejtimit të integrimit të mëtejshëm të Ballkanit Perëndimor në strukturat ekonomike të BE-së. Marrëdheniet me vendet e rajonit Marrëdhëniet me Maqedoninë kanë njohur një progres gjithnjë në rritje në sajë të një dialogu politik të vazhdueshëm në nivelet më të larta me autoritetet maqedone si edhe të qëndrimeve konstruktive te qeverise Shqiptare ndaj disa zhvillimeve të caktuara të ndodhura në këtë vend. Duke mbajtur të njëjtin qëndrim me atë të komunitetit ndërkombëtar, Shqipëria ka përkrahur vazhdimisht zbatimin e plotë të Marrëveshjes së Ohrit, si një proçes kyç jo vetëm për stabilitetin e Maqedonisë, por edhe për anëtarësimin e saj në Bashkimin Evropian. Gjatë shkëmbimit të vizitave politike të nivelit më të lartë midis dy vendeve, të zhvilluara në mënyrë intensive kohët e fundit, është rikonfirmuar vullneti i përbashkët politik për thellimin e marrëdhënieve të bashkëpunimit dypalësh në të gjitha fushat si edhe të bashkëpunimit në kuadër të projekteve të përbashkëta ndërkufitare dhe rajonale në interes të mirëqënies së popujve të dy vendeve dhe zhvillimit ekonomik e social të këtyre zonave. Një kujdes i veçantë tregohet nga Qeveria Shqiptare për zhvillimin normal të marrëdhënieve me Unionin Serbi-Mal i Zi, pa paragjykime në të gjitha fushat me interes të ndërsjelltë. Në dialogun politik me autoritetet e Beogradit është bërë kujdes që trajtimi i çështjes së Kosovës të mos bëhet pengesë në zhvillimin e marrëdhënieve dypalëshe pavarësisht qëndrimeve të ndryshme që të dy vendet kanë lidhur me statusin e Kosovës. Qeveria Shqiptare mbështetet në filozofinë e nevojës së domosdoshme të dialogut si akti më civil që të jep mundësinë të parashtrosh hapur qëndrimet qofshin ato edhe të kundërta. Është pikërisht ky dialog politik i rivendosur pas më shumë se 50 vjetësh që i hapi rrugë vendosjes së një bashkëpunimi institucional në fusha të ndryshme dhe që do të zgjerohet më tej me përpjekjet e përbashkëta të dy vendeve. Shqipëria ka mbështetur gjithashtu pa rezerva përfshirjen e Unionit Serbi-Mal i Zi në inisiativat e ndryshme rajonale dhe dëshiron që edhe Beogradi të përfshihet sa më parë në proceset integruese evropiane dhe euro-atlantike. Ndërkohë marrëdhëniet me autoritetet e Malit të Zi vazhdojnë të jenë konstante dhe gjithnjë në ngritje në sajë edhe të mirëkuptimit që ekziston mes këtyre autoriteteve dhe faktorit politik të pakicës shqiptare në këtë Republikë. Shqipëria përshendeti rezultatet e referendumit në Mal të Zi, lidhur me pavarësinë e kësaj Republike nga Unioni, si një shprehje e vullnetit të lire të këtij vendi për të qenë i pavarur. Qeveria shqiptare ka miratuar hapjen e një Konsullate të Përgjithshme në Podgoricë funksionimi i së cilës pret miratimin nga autoritetet e këtij vendi. Një vend të rëndësishëm në politikën rajonale të Shqipërise zënë edhe marrëdhëniet me Kroacinë dhe me Bosnjë-Hercegovinën, me të cilat ndahen pothuaj të njëjtat angazhime në kuadër të proceseve integruese në strukturat evropiane dhe ato euro-atlantike. Dialogu politik me këto vende është konstant në të gjitha nivelet si në kuadër të marrëdhënieve dypalëshe ashtu edhe në kuadër të nismave të përbashkëta të bashkëpunimit shumëpalësh si Karta e Adriatikut, SEECP, NEQ, SECI, etj.

78

Rëndësi i kushtohet veçanërisht marrëdhënieve me Kroacinë në të gjitha fushat duke dashur të përfitohet nga përvoja kroate në kalimin e shpejtë të fazave të procesit të stabilizim-asociimit dhe pranimit si vend kandidat për në Bashkimin Evropian. Shumë efikas dhe intensive është bashkëpunimi tripalësh në nivel politik dhe ushtarak Shqipëri-Maqedoni-Kroaci në kuadër të Kartës Adriatik 3 – SHBA për përshpejtimin e integrimit të këtyre vendeve në NATO si edhe takimet periodike jozyrtare të ministrave të jashtëm të 5 vendeve të Ballkanit Perëndimor me ministrat e jashtëm të vendeve anëtare të BE, të cilat mbajnë kryesinë e radhës së BE. Marrëdhëniet dhe shkëmbimet politike me Italinë gjatë viteve të fundit marrëdhëniet kane njohur rritje jo vetëm sasiore, por edhe cilësore. Në vizitat dypalëshe është konfirmuar vazhdimisht partneriteti startegjik mes dy vendeve, duke u fokusuar jo vetëm në marrëdhëniet dypalëshe por edhe në iniciativa me karakter global dhe rajonal, duke realizuar kështu mbështetjen pa rezerva të qeverisë dhe parlamentit italian në integrimin e Shqipërisë në BE dhe NATO. Në këtë kuadër edhe vizitat periodike të antarëve të qeverive dhe të personaliteve të dy vëndeve demostrojnë, se bashkëpunimi ndërmjet vendeve është intensiv, shumëdimensional dhe shumëplanësh dhe realizohet jo vetëm në nivel qëndror por dhe në atë lokal. Duke përfituar nga programet rajonale te fqinjësise të BE, si dhe nga autonomia që rajonet italiane gëzojnë nga ligji i decentralizimit, është nxitur një dimension i ri dhe efikas në bashkëpunimin në nivel lokal duke bërë të mundur nënshkrimin e disa Protokolleve Bashkëpunimi mes Qarqeve Shqiptare dhe Rajoneve Italiane. Marrëdhëniet me Greqinë kanë njohur progresivisht zhvillime pozitive dhe niveli aktual i tyre është shumë i mirë. Me Greqinë është zhvilluar një bashkëpunim i ngushtë në kuadrin dypalësh, rajonal, europian dhe ndërkombëtar për ruajtjen dhe forcimin e stabilitetit, paqes e progresit në Europën Juglindore. Shqipëria e angazhuar në proçesin e integrimit në BE dhe NATO, mbështetet tek Greqia fqinje si anëtare e këtyre dy organizmave. Partneriteti i arritur në nivelin aktual të marrëdhenieve shqiptaro-greke është një realitet që vlerësohet nga qeveritë e të dy vendeve dhe nga faktori ndërkombëtar. Ky afrim dypalësh ka efektet e veta pozitive në nivelin e bashkëpunimit rajonal dhe në mënyrë të veçantë në proçeset integruese të vendit ku mirëkuptimi dhe mbështetja greke nuk ka munguar. Marrëdhëniet me Turqinë, të konsideruara tepër miqësore dhe të shkëlqyera nga autoritetet më të larta të të dy shteteve dhe qeverive zhvillohen dhe konsolidohen nëpërmjet shkëmbimit të rregullt të vizitave zyrtare dypalëshe midis kryetarëve të shteteve dhe qeverive si edhe ministrave homologë të të dy vendeve. Veçanërisht intensive janë marrëdhëniet e bashkëpunimit në fushën e mbrojtjes, ku Turqia është një nga donatorët kryesorë për forcat shqiptare të armatosura. Turqia gjithashtu mbështet pa rezerva anëtarësimin e Shqipërisë në NATO. Me Turqinë ekziston dhe zhvillohet një bashkëpunim i frytshëm institucional në të gjitha fushat përfshirë ato të rendit publik, të shërbimeve inteligjente, të drejtësisë, të shëndetësisë, të arsimit, shkencave, kulturës, transporteve, turizmit, etj. Marrëdhëniet politike me Rumaninë janë tradicionalisht të mira dhe vitet e fundit kanë përjetuar zhvillime të rëndësishme konkrete shoqëruar me shkëmbime të nivelit të lartë. Shqipëria është e interesuar të bashkëpunojë me Rumaninë për shkëmbim përvoje përsa i përket strategjisë dhe logjistikës rumune në negociatat me BE dhe NATO si dhe për mbështetjen dhe lobingun e pales rumune, tashmë si vend anetar i NATO-s. Bashkëpunimi mes dy vendeve ka qënë intensiv dhe në kuadër të nismave rajonale dhe organizatave ndërkombëtare. Marrëdhëniet politike me Bullgarinë ndërmjet dy vendeve tradicionalisht të mira janë zhvilluar së fundi nëpërmjet intensifikimit të dialogut politik, vizitave të nivelit të lartë. Në marrëdhëniet dypalëshe vend të rëndësishëm ka dhe bashkëpunimi në fushën e transporteve dhe komunikacionit, bujqësisë, energjisë elektrike, të arsimit dhe kulturës. Shqipëria është e interesuar për realizimin e projekteve të përbashkëta si të naftësjellësit Burgas-Vlore, Koridorit VIII, linjës hekurudhore dhe ndërtimit të linjës së tensionit të lartë 400 kë ndërmjet Shqipërisë, Bullgarisë dhe Maqedonisë. Bashkëpunimi me Bullgarinë në kuadër të proceseve integruese, për shkëmbim përvoje në negociatat me BE dhe NATO si dhe për mbështetjen e lobingun e palës bullgare, tashmë si vend anëtar i NATO-s mbetet një nga prioritet e bashkëpunimit

79

dypalësh. Bashkëpunimi mes dy vendeve ka qënë intensiv dhe në kuadër të nismave rajonale dhe organizatave ndërkombëtare. Qëndrimi i Shqipërisë ndaj çështjes së Kosovës Qeveria shqiptare ndjek dhe është mjaft e ndjeshme ndaj zhvillimeve dhe proçeseve politike në Kosovë dhe është e bindur se lidershipi kosovar po tregon urtësi, unitet dhe konsensus në menaxhimin e situatës në këto momente të rëndësishme historike që po kalon Kosova. Qeveria shqiptare përshëndet zhvillimin e raundeve të bisedimeve dypalëshe në Vjenë, duke inkurajuar palët pjesëmarrëse, të vazhdojnë në mënyrë konstruktive dialogun mes tyre. Ajo që kërkohet aktualisht nga të gjitha palët është përqasja realiste. Qeveria Shqiptare i kërkon autoriteteve të Beogradit që të nxisë serbët e Kosovës për t’u përfshirë neë institucionet e saj. Shqipëria vlerëson faktin që Kosova po avancon në përmbushjen e standarteve, për krijimin e një Kosove demokratike, të lirë dhe multietnike, si edhe burim stabiliteti në rajon. Qëndrimi i qeverisë Shqiptare për Kosovën është i qartë. Mbështeten përpjekjet e Komunitetit Ndërkombëtar, Këshillit të Sigurimit, Grupit të Kontaktit dhe misionin e të dërguarit special të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, për gjetjen e një zgjidhjeje, që mbi të gjitha merr parasysh vullnetin e popullit të Kosovës. Mbështeten gjithashtu parimet bazë, mbi të cilat mbështetet kjo zgjidhje: jo kthim në situatën para vitit 1999, jo ndarje dhe as bashkim me një vend apo pjesë të një vendi tjetër. Shqipëria është për respektimin e kufinjve ndërkombëtar përfshirë ata të Kosovës, sipas kushtetutës së vitit 1974.Një Kosovë e pavarur dhe demokratike, e orientuar drejt integrimit euro-atlantik do të jetë një faktor paqeje dhe stabiliteti në rajon. Marrëdhëniet shumëpalëshe rajonale Në kuadrin e marrëdhënieve shumëpalëshe Shqipëria mban Presidencat e rradhës së Nismës së Evropës Qëndrore dhe Nismës Adriatiko-Joniane. Që nga janari i këtij viti Shqipëria organizon takime në kuadrin e këtyre nismave që variojnë nga takimet e Drejtorëve Politikë të vendeve anëtare dhe pjesëmarrëse deri tek takimet e nivelit të lartë me përfaqësim kryetarë shtetesh ose qeverish. Siguria e Përbashkët Asociimi i qëndrimeve të Shqipërisë me ato të BE -së, si pasojë e drejtpërdrejt e Samitit të Selanikut, forcuan renditjen e prioriteteve për çështjet e politikës së jashtme dhe të sigurisë, duke i sjellë ato më pranë sferës politike të BE-së. Kontributin e saj në politikën e jashtme për çështjen e paqes dhe të sigurisë Shqipëria e jep përmes pjesëmarrjes aktive në organizatat e ndryshme ndërkombëtare dhe rajonale. Pjesëmarrja në organizatat ndërkombëtare Organizata e Kombeve te Bashkuara Shqipëria zbaton të gjitha detyrimet që rrjedhin nga rezolutat e Këshillit të Sigurimit si dhe nga Konventat ndërkombëtare të miratuara në kuadrin e Kombeve të Bashkuara. Shqipëria mban lidhje dhe bashkëpunon me organizata dhe agjensite e specializuara të Kombeve të Bashkuara. Duke respektuar Kartën e OKB-së si dhe Rezolutat e miratuara nga Këshilli i Sigurimit dhe Asambleja e Përgjithshme, Shqipëria ka kontribuar fuqimisht në zgjidhjen paqesore te krizës në Ballkan gjatë viteve 90’ e në vazhdim. Politika e saj e jashtme ka inkurajuar krijimin e një klime favorizuese të fqinjësisë së mirë duke nxitur zhvillimet politike paqësore, mjedisin e sigurisë rajonale dhe zhvillimet ekonomike e sociale. Shqipëria kontribuon në aksionet e Kombeve të Bashkuara në zonat e pasigurta ndërkombëtare. Ajo merr pjesë në operacionet paqëruajtese ndërkombëtare në Bosnje-Hercegovinë dhe Gjeorgji. Shqiperia është

80

kontribuese aktive në luftën kundër terrorizmit ndërkombëtar dhe merr pjesë me trupa në Afganistan dhe Irak. Shqipëria zbaton me rigorozitet sistemin e sanksioneve të vendosura nga Kombet e Bashkuara. Në vitin 2004, Shqipëria u bë për herë të parë anëtare e Këshillit Ekonomik e Social të OKB për periudhën 2005-2007. Duke u bërë anëtare e ECOSOC Shqipëria synon të kontribuojë drejtpërsëdrejti në zhvillimet ndërkombëtare globale dhe rajonale që lidhen me zhvillimin ekonomik e social dhe mbrojtjen e respektimin e të drejtave të njeriut. Këshilli i Evropës Shqipëria është anëtare e Këshillit të Evropës, që prej 13 korrikut të vitit 1995. Shqipëria ka ratifikuar Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut duke njohur në të njëjtën kohë juridiksionin e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut. Shqipëria ka ratifikuar dhe nënshkruar 51 konventa ndërkombëtare që përqendrohen në fushat e ruajtjes së paqes, luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Në qershor 2003 u nënshkrua në Strasburg, Memorandumi i Mirëkuptimit midis Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe KE-së. OSBE Bashkëpunimi i Shqipërisë me Praninë e OSBE-së në Shqipëri synon në rritjen e efikasitetit të aktivitetit të Pranisë dhe fokusimin e asistencës së saj në funksion të thellimit të proceseve demokratike dhe forcimit të institucioneve në Shqipëri. Zbatimi i efektshem i mandatit të Pranisë, duke iu përshtatur zhvillimeve dhe progresit të arritur në vend me projekte sa më konkrete, rezultative dhe praktike, në mënyre të veçantë, përfundimi i paketës së plotë zgjedhore dhe i asaj të drejtësisë, përbën një asistencë të vyer dhe një vlerë të shtuar të Pranisë së OSBE në Shqipëri. Kontrolli i armëve Për sa i përket anëtarësimit në traktatet dhe konventat ndërkombëter mbi mospërhapjen e armëve të shkatërrimit në masë dhe konvencionale, Shqipëria ka aderuar në një sërë aktesh ndërkombëtare, të cilët luajnë një rol të rëndësishëm në ruajtjen e paqes dhe sigurisë së përbashkët. Kontributi i Shqipërisë në luftën kundër terrorizmit Kontributi reflektohet në rradhitjen dhe pjesmarjen aktive të Shqipërisë në rradhët e vendeve të aleancës kundër terrorizmit, me pjesëmarjen me trupa ushtarake në disa vende përkrah atyre të SHBA-së dhe vendeve të tjera aleate në këtë fushë si dhe në aderimin në një sërë konventash kundër akteve të terrorizmit, të OKB-së dhe të Këshillit të Europës. Politika Europiane e Sigurisë dhe Mbrojtjes (ESDP) Shqipëria ndjek zhvillimin e ESDP-së në kuadrin e Politikës së Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë (CFSP) dhe po përgatitet për pjesëmarrjen graduale në ESDP, duke marrë përsipër të gjitha detyrimet e pjesëmarrjes në të dhe duke kontribuar në zhvillimin e mëtejshëm të saj. Për sa i përket aspektit ushtarak, Shqipëria është duke kryer një reformë të thellë të sistemit të saj të mbrojtjes, e cila konsiston në konsolidimin e strukturës së re organizative të Forcave të Armatosura, reformën legjislative, si dhe zbatimin e Tabelave të Organizimit dhe Pajisjeve, të cilat shenojnë një hap përpara drejt afrimit me strukturat ushtarake të vendeve të NATO-s. Gjatë kësaj periudhe është shtuar pjesëmarrja me trupa në operacionet paqeruajtëse, si tregues i angazhimit te Shqipërisë për rritjen e sigurisë dhe stabilitetit rajonal e global.

81

Gjatë vitit 2005, nga 23 fusha bashkëpunimi me NATO-n, Forcat e Armatosura (FA) kanë marrë pjesë në 19 prej tyre, që përfshijnë rreth 100 aktivitete në kuadrin e Planit Individual të Partneritetit (IPP), nga te cilat 7 stërvitje të përbashkëta. FA vazhdojnë të marrin pjesë në operacionin ALTHEA të BE-së në Bosnjë-Hercegovinë. Ato gjithashtu, janë të pranishme ne Afganistan në kuadrin e misionit ISAF. Pjesëmarrja e Forcave të Armatosura në Partneritetin për Paqe me NATO-n përbën drejtimin themelor të rritjes së operacionalitetit me Aleancen dhe përgatitjes për anëtarësim ne NATO. Zbatimi i programeve të partneritetit si: IPP dhe PARP përbëjnë një orientim të rëndësishëm në transformimin e Forcave të Armatosura sipas standardeve të NATO-s.

82

1.4.4 ÇMINIMI 1 Objektivi politik Qeveria Shqiptare, në përputhje dhe me detyrimet që rrjedhin nga anëtarësimi në Konventat Ndërkombëtare në këtë fushë, ka hartuar Programin e Veprimit ndaj Minave, me qëllim pastrimin e të gjitha zonave të identifikuara si të ndotura me mina dhe municione të paplasura. Një ndër objektivat parësore të këtij programi është krijimi i kapaciteteve kombëtare për pastrimin e zonave të minuara. Synimi kryesor në këtë drejtim është pastrimi i zonave të minuara dhe më pas dorëzimi i tyre, si zona të sigurta, komuniteteve. Qeveria Shqiptare do të vazhdojë edhe në të ardhmen me zbatimin e programeve konkrete në këtë fushë duke bashkëpunuar ngushtësisht me partenerët ndërkombëtarë, të cilët kanë asistuar për operacionet e çminimit. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Ligjet parësore në fushën çminimit janë:

Ligji nr.8547, datë 11.11.1999 “Për ratifikimin e konventës “Për ndalimin e përdorimit, të magazinimit, të prodhimit dhe të transferimit të minave kundër personit (mkp) dhe për shkatërrimin e tyre”.;

Ligji nr.8928, datë 25.07.2002 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën “Për ndalimin dhe kufizimin e përdorimit të armëve, të quajtura konvencionale, të cilat mund të shkaktojnë dëmtime të mëdha me pasoja pa dallim”, Gjenevë, 10 Tetor 1980 dhe në protokollit shtesë të saj”;

Ligji 9515 date 18.4.2006 për zbatimin e Konventës “Për ndalimin e përdorimit te prodhimit dhe te transferimit te minave kundër personit dhe te shkatërrimit te tyre”.

VKM nr.269, datë 25.5.2000, “Për ndalimin e përdorimit, magazinimit, prodhimit e të transferimit të minave kundër personit dhe shkatërrimit të tyre”;

VKM nr.617, datë 04.12.2002 "Për heqjen nga inventari të municioneve të paqëndrueshme, të vjetra , të rrezikshme”.

VKM Nr 138, date 14.03.2007, “Per proceduren e trajtimit te armeve,teknikes dhe pajisjeve te forcave te armatosura, te hequra nga armatimi dhe përdorimi”

2.2 Kuadri institucional Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e çminimit janë përgjegjëse këto institucione:

a) Autoriteti kombëtar per cminimin eshte Ministri i Mbrojtjes i përcaktuar sipa ligjit 9515 date 18.4.2006 “Për zbatimin e Konventës “Për ndalimin e përdorimit te prodhimit dhe te transferimit te minave kundër personit dhe te shkatërrimit te tyre.

b) Komiteti i Veprimit ndaj Minave, i krijuar në Tetor 1999, i cili ka për detyre hartimin e politikave për çminimin si dhe përgjegjësinë për përdorimin e fondeve dhe të asistencës. Ky komitet drejtohet nga zv/.Ministri i Mbrojtjes dhe ka në përbërje të tij përfaqësues nga disa ministri.

c) Zyra Ekzekutive e Veprimit ndaj Minave (AMAE), nën drejtimin e Komitetit të Veprimit ndaj Minave, e cila ka për detyrë koordinimin e monitorimin e aktiviteteve dhe veprimeve si: çminimi, asistenca ndaj të dëmtuarve nga minat dhe ndërgjegjësimi i popullsisë për rrezikun e minave.

d) Gjithashtu në kuadër të Programit të Veprimit ndaj Minave, Qeveria Shqiptare bashkëpunon me këta Partnerë të huaj: UNDP, Shërbimi i Kombeve të Bashkuara për Veprimin ndaj Minave (UNMAS), Komisioni Evropian, Ndihma e Kishës Daneze (Danish Church Aid), Fondit Ndërkombëtar i Besimit (Slloveni), Qendra Ndërkombëtare Gjenevës për Çminimin Humanitar, Departamenti i Shtetit të SHBA -s dhe Qendrat e Rajonit Jug-Lindor për Veprimin ndaj Minave.

83

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritet i përcaktuar për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 është:

Përfundimi i procesit të çminimit. Përvijimi i procesit te çminimit ne kufirin verior te kontaminuar gjate konfliktit ne Kosove ne ato zona

te mbetura te pacminuara 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra

Hartimi i Memorandumit te Mirekuptimit midis Ministrise se Mbrojtjes dhe PNUD, mbi bashkëpunimin ne fushen e cminimit ne Republiken e Shqiperise

3.1.1 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Ne kuadër te përfundimit te procesit te çminimit do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Asgjësim industrial i municioneve nga uzinat Asgjësim municionesh me plasje nga AEM

Aktivitetet zbatuese të përcaktuara për periudhën afatshkurtër, do ta shtrijnë afatin e realizimit të plotë edhe në periudhën afatmesme.

84

2 KRITERI EKONOMIK 2.1 STABILITETI MAKROEKONOMIK Ekonomia shqiptare gjatë vitit 2006, u karakterizua nga një qëndrueshmëri e përgjithshme makroekonomike, e shprehur kryesisht në sigurimin e ritmeve relativisht të larta të rritjes ekonomike, mbajtjen e inflacionit në nivele të ulëta e nën kontroll, qëndrueshmëri të monedhës kombëtare, performancë të mirë të treguesve të tregtisë së jashtme, si dhe kreditim në rritje për ekonominë. Vlera mesatare e rritjes ekonomike gjatë tre viteve të fundit, 2004-2006, vlerësohet në rreth 5.6%. Rritja reale e Produktit të Brendshëm Bruto, gjatë vitit 2006 vlerësohet në rreth 5 %, rrjedhojë kjo kryesisht e problemeve të shfaqura në furnizimin me energji elektrike gjatë fund vitit 2005 dhe 2006. Rritja ekonomike vazhdon ende të udhëhiqet kryesisht nga kërkesa e brendshme, e cila është mbështetur nga një rritje e shpejtë e kreditimit të ekonomisë. Treguesit kryesorë të ekonomisë në vite paraqiten në tabelën e mëposhtme: Disa tregues të ekonomisë në vite. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

* Rritja reale e PBB-së (në %)1 7.7 6.5 4.7 6.0 6.0 5.5 5.0

PBB (me çmime korente, në milionë lekë2)

530,900

588,700

624,700

682,700

766,100

836,600 896,300

PBB (me çmime korente, në milionë usd) 3

3,694 4,102 4,459.0 5,600.5 7,452.3 8,382.8 9,136.6

PBB (në usd për frymë) 1086 1329 1,438.4 1,806.6 2,328.9 2,619.6 2,855.2

Numri i të punësuarve (në mijë)4 1068 1065 921 928 917 932 934

Përqindja e papunësisë 16.9 14.6 15.8 15.0 14.6 14.2 13.8

Përqindja e inflacionit (v/v) 4.2 3.5 1.7 3.3 2.2 2.0 2.5

Deficiti i buxhetit (me grantet, në % të PBB-së)

-8.2 -7.9 -6.6 -4.5 -5.1 -3.6 -3.1

Borxhi publik (në % të PBB-së) 71.3 66.8 65.3 61.7 56.6 56.7 55.9

Borxhi i jashtëm (në % të PBB-së)5 29.4 25.8 23.5 20.6 18 17.5 17.2

Borxhi i brendshëm (në % të PBB-së) 41.9 41.0 41.8 41.1 38.6 39.2 38.7

Llogaria korente (në % të PBB-së) -7.0 -6.1 -10.0 -7.9 -4.8 -7.3 -7.6

Kursi mesatar i këmbimit, lek/usd 143.7 143.5 140.1 121.9 102.8 99.8 98.1

Kursi mesatar i këmbimit, lek/euro 132.6 128.5 132.4 137.5 127.7 124.2 123.1

Burimi: INSTAT, Ministria e Financave, vlerësime të FMN-së dhe Banka e Shqipërisë. * Vlerësime paraprake.

1 Të dhënat për PBB-në dhe rritjen reale të saj për vitet 1999-2000 janë të INSTAT-it. Për pjesën tjetër të dhënat janë vlerësime të Ministrisë së Financave, të FMN-së dhe të dhëna të Bankës së Shqipërisë. 2 Tabela është ndërtuar duke u bazuar në PBB-në nominale të rishikuar. 3 PBB nominale, e konvertuar me kursin mesatar të periudhës. 4 Të dhënat e të punësuarve dhe e përqindjes së papunësisë për vitin 2006, i përkasin shtatorit, sipas INSTAT. 5 Borxhi qeveritar, duke përfshirë borxhin e garantuar nga qeveria.

85

EKZISTENCA E NJË EKONOMIE TREGU FUNKSIONALE Arritja e stabilitetit makroekononik, përfshirë një nivel të përshtatshëm të stabilitetit të çmimeve si dhe nivele të qëndrueshme të financave publike dhe të llogarive të sektorit të jashtëm. Prodhimi i brendshëm bruto: Sipas të dhënave të disponueshme, PBB-ja në terma reale u rrit me rreth 5.0 për qind në vitin 2006, krahasuar me 5.5 për qind në vitin 2005. Të dhënat nga INSTAT tregojnë se rritja ekonomike është mbështetur kryesisht nga sektorët e ndërtimit, të tregtisë dhe shërbimeve dhe të industrisë. Informacioni statistikor lidhur me ecurinë e sektorëve të ekonomisë është i mbështetur kryesisht tek vëllimi i shitjeve, të cilat gjatë vitit 2006 ishin rreth 16 për qind më të larta sesa në vitin 2005. Shitjet në sektorin e ndërtimit vlerësohen të jenë rritur me 21 për qind gjatë vitit 2006. Aktiviteti i ndërtimit është kthyer në një nga shtyllat kryesore të ekonomisë shqiptare në vitet e fundit, si për shkak të peshës në prodhimin e përgjithshëm, ashtu edhe për shkak të ritmeve të larta të rritjes, të evidentuara në këtë sektor. Ndërkohë, ecuria e treguesve të lejeve të ndërtimit të miratuara për ndërtesa të reja gjatë vitit 2006, dëshmon se kërkesa për ndërtime ka mbetur në nivele të njëjta me atë të viteve të kaluara. Sektori i shërbimeve, në të cilin vendin kryesor e zë dega e tregtisë, mbetet një nga sektorët më dinamikë të ekonomisë shqiptare. Vlera e shitjeve të tregtisë, hoteleve dhe restoranteve është rritur me rreth 14 për qind krahasuar me një vit më parë. Sektori i telekomunikacionit ka shënuar një rritje të konsiderueshme prej 12 për qind, ndërkohë që sektori i transportit, ndryshe nga vitet e tjera, ka realizuar një vëllim vjetor shitjesh rreth 5 për qind më të ulët sesa ai i vitit 2005. Shërbimet e tjera kanë realizuar një vëllim shitjesh rreth 30 për qind më të lartë se ai i vitit të kaluar. Në këtë rritje ka ndikuar kryesisht rritja e shpejtë e shitjeve të shërbimeve financiare, atyre në pasuri të patundshme dhe shërbimeve sociale. Sektori i tregtisë dhe i shërbimeve pritet që të mbeten kontribuesit kryesorë në rritjen ekonomike të vitit 2007. Gjatë vitit 2006 u evidentua prirje rritëse në ritmet vjetore të vëllimit të shitjeve edhe në sektorin e industrisë – 17 për qind krahasuar me një vit më parë. Në rritjen e shitjeve të industrisë në përgjithësi, prej disa vitesh tashmë, një kontribut të rëndësishëm vazhdon të japë nëndega e industrisë përpunuese, ndërsa industria nxjerrëse vijon të ruaje një peshë të vogël si rrjedhojë e mungesës së investimeve të brendshme dhe të huaja. Ecuria e importeve të lëndëve të para sugjeron se sektori i industrisë përpunuese do të vazhdojë të zhvillohet me ritme pozitive edhe gjatë vitit 2007. Tremujori i fundit i vitit 2006 u karakterizua nga rishfaqja e krizës energjetike, e cila ngadalësoi ose pengoi aktivitetin ekonomik në shumë ndërmarrje (pesha e konsumit jofamiljar zë 25 për qind të konsumit të përgjithshëm të energjisë elektrike). Mungesa e kapaciteteve të reja prodhuese, humbjet e larta teknike, kushtet jo të favorshme të motit dhe parregullsitë në pagesën e energjisë së konsumuar, kanë gjeneruar një sërë problemesh të akumuluara gjatë viteve dhe kanë çuar në kufizime të ndjeshme në furnizimin me energji elektrike. Kufizimet në energjinë elektrike kanë vazhduar dhe në tremujorin e parë të vitit 2007. Në krahasim me tremujorin e parë të vitit 2006 prodhimi i energjisë u përgjysmua duke vënë në vështirësi të mëdha furnizimin me energji elektrike të operatorëve të ndryshëm në ekonomi. Rënia e theksuar e prodhimit të brendshëm të energjisë u kompensua nga rritja e ndjeshme e importit të energjisë. Për tremujorin e parë të vitit, sasia e energjisë së importuar ishte rreth 4 herë më e madhe sesa ajo e energjisë së prodhuar. Të dhënat mbi prodhimin bujqësor janë periferike. Vlerësohet se ai është rritur në mënyrë modeste në vitin 2006 dhe është përqendruar në gjysmën e dytë të vitit. Shkalla e ulët e mekanizimit të proceseve bujqësore si edhe niveli i lartë i copëzimit të sipërfaqeve të fermave, vlerësohen nga ekspertët e bujqësisë si pengesat kryesore në zhvillimin e degës së bujqësisë. Në bazë të projeksioneve për nëndegën e agroindustrisë, rritja e sektorit bujqësor gjatë vitit 2007 parashikohet të jetë më e ulët sesa ajo e vitit 2006. Inflacioni: Inflacioni i çmimeve të mallrave të konsumit gjatë vitit 2006 është luhatur në pjesën më të madhe midis kufijve të intervalit 2 - 3 për qind, duke qenë afër objektivit prej 3 për qind të Bankës së Shqipërisë dhe brenda intervalit të tolerancës së saj. Viti u mbyll me një normë vjetore të inflacionit prej 2.5 për qind. Kjo vlerë ishte pranë inflacionit mesatar vjetor prej 2.4 për qind, duke qenë e njëjtë me atë të vitit

86

2005. Presionet inflacioniste kanë ardhur në rritje, gjatë vitit 2006. Norma mesatare e inflacionit vjetor u ngjit në 2.7 për qind gjatë gjashtëmujorit të dytë të vitit, nga 2.0 për qind që ishte në gjysmën e parë të vitit. Peshën më të madhe në formimin e inflacionit e ka dhënë grupi “Qira, ujë, lëndë, djegëse dhe energji”, i cili i ka kontribuar mesatarisht me 1.4 pikë përqindjeje, në çdo muaj të vitit. Efekti më i madh i rritjes së çmimit të këtij grupi është regjistruar në gjysmën e dytë të vitit, duke reflektuar rritjen e çmimit të energjisë elektrike për konsumatorët me 13.7 për qind në muajin gusht. Ky grup ka reflektuar edhe rritjen/uljen e çmimit të naftës në tregun ndërkombëtar. Ndikimi i kursit të këmbimit lek/usd në përcjelljen e çmimit të huaj në çmimin vendas, gjatë vitit 2006, ka qenë pothuajse i pandjeshëm. Inflacioni i grupit të mallrave ushqimorë ka kontribuar me rreth 0.4 pikë përqindjeje në normën e përgjithshme të inflacionit, por kontributi nuk ka qenë i njëtrajtshëm përgjatë gjithë muajve të vitit. Ky grup shënoi vlera të larta inflacioni, gjatë pjesës më të madhe të gjashtëmujorit të parë, nën ndikimin e kufizimeve të ofertës së prodhimit bujqësor. Gjatë pjesës së dytë të vitit, rënia e çmimeve të ushqimeve ka kundërbalancuar rritjen e çmimit të energjisë dhe efektin e rritjes së taksës së akcizës për disa mallra.Në fund të tremujorit të parë 2007, norma vjetore e inflacionit regjistroi vlerën 2.7 për qind (norma vjetore mesatare për tremujorin rezultoi 2.8 për qind). Shifrat e inflacionit janë pranë objektivit 3.0 për qind të Bankës se Shqipërisë, por vihet re se presionet inflacioniste në ekonomi në tremujorin e parë të vitit 2007, kanë qenë më të shprehura se ato të një viti më parë. Kjo ka ardhur si rezultat i presioneve të shtuara nga ana e faktorëve të ofertës me origjinë jashtë ekonomisë së vendit. Më konkretisht, prania e prirjes rritëse të çmimeve të importit, intensifikimi i ritmeve nënçmuese të monedhës vendase ndaj asaj evropiane si edhe luhatshmëria e lartë e pasiguria në çmimin e naftës në tregun ndërkombëtar kanë rritur peshën e ndikimit të këtyre faktorëve mbi inflacionin. Për vitin 2007, Banka e Shqipërisë do të synojë të ruajë normën vjetore të inflacionit rreth nivelit 3 për qind +/-1 për qind. Parashikimet mbështetur në modelet e stafit të saj, tregojnë se norma vjetore e inflacionit do të luhatet rreth këtij intervali. Kursi i këmbimit: Gjatë vitit 2006, leku vazhdoi të forcohej ndaj dy monedhave kryesore euro dhe dollar amerikan, ndonëse në ritme më të ulëta se në dy vitet e kaluara. Në terma vjetorë nominalë efektivë, leku është mbiçmuar mesatarisht me 1.1 për qind nga 2.8 për qind në vitin 2005. Në tremujorin e parë, leku ka treguar një prirje nënçmuese ndaj euros. Kursi i këmbimit euro/lek është luhatur në intervalin 123.60-126.60. Një sjellje e tillë ka ndikuar në shtrenjtimin e mëtejshëm të importeve duke qenë se pjesa më e madhe e tyre sigurohen nga vendet partnere anëtare të Bashkimit Evropian. Leku ka vazhduar të mbiçmohet kundrejt dollarit amerikan duke u tregtuar në kufijtë 93.20-95.00 lekë/usd. Politika monetare: Objektivi kryesor i politikes monetare është arritja dhe ruajtja e stabilitetit të çmimeve. Banka e Shqipërisë, e cila është përgjegjëse për politikën monetare dhe atë të këmbimit valutor, është angazhuar në ruajtjen e inflacionit vjetor rreth vlerës 3.0 për qind (pavarësisht se ajo nuk aplikon zyrtarisht regjimin e inflacionit të shënjestruar) në periudhe afatmesme. Kështu, politika monetare e Bankës se Shqipërisë ka qene e orientuar në funksion të pritjeve për ecurinë e mëtejshme të çmimeve. Gjatë vitit 2006, në praninë e një numri faktorësh që pritej të favorizonin rritjen e mëtejshme të çmimeve, Banka e Shqipërisë vendosi për shtrëngimin e kushteve monetare në vend në gjashtëmujorin e dytë. Ndryshimi i kahut të politikës monetare nga pozicioni neutral, u materializua në dy rritje të normës bazë të interesit (e shprehur si interesi i marrëveshjeve të riblerjes me maturim 1-javor) me nga 25 pikë bazë, duke arritur në nivelin 5.50 për qind. Ky veprim vlerësohet të ketë normalizuar ritmet e rritjes vjetore të ofertës së parasë, e cila u nxit nga kërkesa e sektorit privat për mjete monetare. Banka e Shqipërisë, duke vlerësuar nga njëra anë zgjerimin e kreditimit të ekonomisë si një zhvillim të mirëpritur, nuk la jashtë vëmendjes faktin se një fenomen i tillë mund të ndikonte në shtimin e presioneve inflacioniste, me kah nga kërkesa e brendshme. Përballë kërkesës së rritur të sektorit privat, kërkesa nga ana e sektorit publik rezultoi në nivele më të ulëta se në vitet e kaluara, kur ajo dominonte ritmet e zgjerimit monetar. Banka e Shqipërisë vazhdon të monitorojë nga afër zhvillimet në ecurinë e treguesve ekonomikë dhe monetarë si dhe po hulumton mënyra për përmirësimin e modeleve parashikuese të inflacionit, me qëllim marrjen e vendimeve qe do të ndihmojnë ruajtjen e stabilitetit të çmimeve për një periudhë afatmesme.

87

Instrumentet e politikes monetare mbeten ato indirekte - operacionet e tregut të hapur, ku mbizotërojnë marrëveshjet e riblerjes (repo) me qëllim administrimin e kushteve të likuiditetit dhe orientimin e normave afatshkurtra të interesit. Agregatet monetare: Gjatë vitit 2006, rritja vjetore e M3 është luhatur midis minimumit prej 9.7 për qind në muajin qershor dhe normës maksimale prej 16.7 për qind, në muajin dhjetor ndikuar nga sezonaliteti i kërkesës për mjete monetare nga sektori publik. Në fund të muajit shkurt 2007, rritja vjetore e ofertës monetare llogaritet 17.9 për qind, ku ndikimin kryesor e ka siguruar rritja e kredisë për ekonominë. Zhvillimet në paranë e gjerë, nga kahu i ofertës janë mbështetur nga rritja e nivelit të depozitave me afat. Këtu, rritjen më të shpejte e kanë treguar depozitat në valutë, të cilat zënë 30 për qind të agregatit M3 në fund të muajit shkurt 2007, nga 26 për qind në fund të vitit 2005. Pesha e parasë jashtë bankave ndaj M3 shënon 22.6 për qind ose 3.3 pikë përqindjeje më pak se në fund të 2005. Normat e interesit: Normat e interesit në përgjithësi kane ndjekur sinjalet e politikës monetare. Në gjysmën e parë të vitit 2006, ato u ulen si pasojë e kushteve të likuiditetit të lartë dhe uljes së interesave në tregun e parasë. Qe prej gjysmës se dytë të vitit 2006 (kur u rrit norma baze e interesit) e në vazhdim, normat e interesit në lek në sistemin bankar kane patur tendencë rritëse. Aktualisht, norma vjetore e depozitave në lekë është 5.60 për qind (e llogaritur në terma reale, ajo rezulton 2.9 për qind). Papunësia: Sipas statistikave zyrtare (INSTAT), norma e papunësisë regjistroi një vlerë relativisht të qëndrueshme, rreth 13.9 për qind në fund të vitit 2006 nga 14.2 për qind në fund të vitit 2005. Rreth 65 për qind e të papunëve janë të papunë afatgjatë, gjë që dëshmon për problemet e thella dhe të trashëguara të tregut të punës në Shqipëri. Borxhi i jashtëm: Borxhi i jashtëm publik, deri në fund të vitit 2006, vlerësohet të ketë arritur në rreth 17 për qind të PBB-së. Treguesit fiskalë: Niveli aktual i deficitit buxhetor përbën një peshë më të ulët ndaj PBB-së kundrejt mesatares historike dhe kontribuon pozitivisht në uljen e kostos së shërbimit të borxhit publik. Në terma të PBB-së deficiti buxhetor ka ruajtur të njëjtën peshë, prej rreth 3.2 - 3.3 për qind. Shpenzimet buxhetore kanë qenë brenda nivelit të parashikuar gjatë vitit 2006, duke mbetur poshtë nivelit të planifikuar në zërat e shpenzimeve kapitale. Respektimi i piketave të buxhetit të vitit 2006, veçanërisht në shpenzimet operative dhe të huamarrjes së brendshme, ka ndihmuar në ruajtjen dhe konsolidimin e stabilitetit makroekonomik, duke mos gjeneruar presione të tepërta nëpërmjet stimulit fiskal të ekonomisë. Megjithatë, shpenzimet buxhetore kanë patur devijime të dukshme nga shpërndarja e planifikuar e tyre përgjatë vitit, duke sjellë luhatje të tregut financiar. Investimet publike kanë ruajtur prirjen rritëse gjatë këtij viti. Shpenzimet kapitale pësuan rritje prej 36.3 për qind krahasuar me vitin 2005. Pesha e tyre ndaj shpenzimeve gjithsej është rritur në 18.6 për qind. Për vitin 2006, shpenzimet kapitale përbëjnë 5.3 për qind të PBB-së ose 1.2 pikë përqindjeje më tepër se në vitin 2005. Kursimet publike rezultuan 2.43 për qind të PBB-së nga 1.24 për qind në vitin 2005. Paralelisht, stoku i borxhit publik në raport me PBB-në zbriti në 55 për qind të PBB-së kundrejt 56.9 për qind në vitin 2005. Barra fiskale e shpenzimeve në funksion të shërbimit të borxhit publik, po ndjek tendencën rënëse. Pagesat për interesat e borxhit publik kanë pësuar rënie në 2.8 për qind të PBB-së, kundrejt 3.1 për qind në vitin 2005. Kjo rënie e barrës fiskale të shërbimit të borxhit, i detyrohet pjesërisht zgjatjes së afatit të shërbimit të borxhit nga 195 ditë në vitin 2005, në 235 ditë në fund të vitit 2006. Llogaria korente: Deficiti korent për vitin 2006, u vlerësua në nivelin 556 milionë euro, me një rritje prej rreth 13 për qind kundrejt vitit 2005, duke qenë i barazvlefshëm me rreth 7.6 për qind të PBB-së. Ecuria e llogarisë korente ka vazhduar të përcaktohet nga ecuria e tregtisë në mallra dhe nga flukset hyrëse të transfertave korente, të cilat janë burimi kryesor i financimit të importeve të mallrave dhe shërbimeve.

88

Deficiti i lartë tregtar, ka neutralizuar efektet pozitive të zvogëlimit të ndjeshëm të pozicionit deficit në llogarinë e shërbimeve si dhe rritjen e flukseve pozitive të të ardhurave faktoriale neto, duke mbetur shkaktari kryesor në thellimin e deficitit korent për këtë periudhë. Deficiti tregtar në vitin 2006, regjistroi 1.7 miliardë euro, ose 14 për qind me shume se vitin e kaluar. Të ardhurat nga eksporti vlerësohen në rreth 8.7 për qind të PBB-së, që përfaqëson nivelin më të lartë, të arritur në vite, ndërsa treguesi relativ i importeve ndaj PBB-së, vlerësohet në rreth 31.7 për qind, nga 29.8 për qind në vitin 2005. Ekonomia shqiptare, si një ekonomi në rritje, karakterizohet nga një kërkesë e lartë për mallra importi, duke mbuluar konsumin në rritje të ekonomisë dhe shtimin e kapaciteteve të reja. Megjithatë, rritja e importeve gjatë vitit 2006 është ndikuar edhe nga disa faktorë të jashtëm, si rritja e pazakontë e çmimeve të naftës dhe rritja e çmimeve të disa produkteve në tregjet ndërkombëtare, si dhe nga disa faktorë të brendshëm, si situata e përkeqësuar energjetike në vend, e cila çoi në importe të larta në energji elektrike. Shkalla e hapjes tregtare6 të Shqipërisë është përmirësuar në 74 për qind nga 68 për qind në vitin e kaluar, ndonëse mbetet në nivele mjaft të ulëta në raport me ekonomitë e rajonit. Rritja e hapjes tregtare të vendit është një zhvillim i mirëpritur, megjithatë, ai do të ishte më inkurajues nëse do të buronte nga eksportet, përderisa kompanitë me orientim eksporti, të cilat përballohen me konkurrencën e fortë ndërkombëtare, janë shpesh më eficiente. Këtë vit përmirësimi i këtij treguesi ka ardhur në masë më të madhe nga rritja e importeve. Deficiti tregtar është zbutur nga hyrja e konsiderueshme në formën e transfertave korente. Gjatë vitit 2006, fluksi neto i transfertave korente arriti në rreth 979 milionë euro, nga të cilat vlerësohet se mbi 95 për qind janë kontribut i emigracionit shqiptar (rreth 12.8 për qind të PBB-së). Nga ana tjetër, financimi i deficitit korent ka qenë plotësisht i mundur nëpërmjet flukseve hyrëse të kapitalit të huaj në formën e transfertave kapitale, si dhe flukseve financiare në formën e investime të huaja direkte dhe huamarrjes me jashtë. Këto flukse hyrëse të kapitalit, bënë që bilanci përgjithshëm i pagesave të mbyllet me suficit prej rreth 210 milionë eurosh nga 125 milionë euro, në vitin 2005. Në fund të vitit 2006, rezervat valutore u vlerësuan në rreth 1.3 miliardë euro. Raporti i mbulimit të importeve, që mat aftësinë e ekonomisë për të plotësuar nevojat e saj për importe (të mallrave dhe shërbimeve) përmes rezervave të saj vlerësohet në 4.5 muaj importe për vitin 2006 dhe përbën një nivel të kënaqshëm. Ekzistenca e një sektori financiar mjaftueshmërisht të zhvilluar për të kanalizuar kursimet drejt investimeve produktive. Sektori bankar: Bankat vazhdojnë te luajnë rolin kryesor në financimin e ekonomisë, pasi tregu i kapitalit nuk është i zhvilluar. Nga ana tjetër, bankat përbejnë segmentin kryesor të sistemit financiar në vend dhe aktivet e tyre zënë rreth 94 për qind të totalit të aktiveve të sistemit financiar. Për vitin 2006, fitimi i sistemit bankar rezultoi 0.83 për qind e PBB-së, krahasuar me 0.79 për qind një vit më parë. Ky tregues pët tremujorin e parë të vitit 2007 raportohet pozitiv me rreth 2.255 milionë lekë ose 453 milionë lekë (25.2 për qind) më shumë se e njëjta periudhë e një viti më parë. Aktivet e sistemit bankar shënuan rritje gjatë vitit 2006 me 25.7 për qind më shumë se rritja e aktiveve e evidentuar në vitin 2005, ndërkohë që gjatë tremujorit të parë të vitit 2007, aktivet e sistemit bankar u rritën me 24.1 miliardë lekë ose 3.9 për qind. Në fund të marsit 2007, totali i aktiveve të sistemit bankar llogaritet në 648.3 miliardë lekë ose 66.2 për qind e PBB-së. Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit për sistemin, në fund të vitit 2006 paraqitet në nivelin 18.1 për qind, duke shënuar një rënie prej 0.5 pikë përqindjeje, krahasuar me fundin e vitit 2005, ndërkohë që në fund të muajit mars, ky raport llogaritet në 17.5 për qind. Kufiri minimal i këtij treguesi i vendosur nga Banka e Shqipërisë është 12.0 për qind. Në fund të vitit 2006, sektori bankar shqiptar përbëhet nga 17 banka, nga të cilat 3 janë me kapital privat tërësisht shqiptar. Dinamika e zgjerimit të rrjetit të bankave brenda territorit të Shqipërisë, e nisur në vitet e mëparshme, vazhdoi edhe gjatë vitit 2006 dhe katërmujorit të parë 2007. Kështu, gjatë kësaj periudhe, rrjeti i bankave u zgjerua edhe me 79 degë dhe agjenci të reja, me një shtrirje në të gjithë Shqipërinë dhe jashtë

6 E llogaritur si raport i vëllimit tregtar në mallra dhe shërbime ndaj PBB-së.

89

saj, ku peshën më të madhe e zë rrethi i Tiranës. Në total, numërohen 308 degë dhe agjenci të sistemit bankar. Gjatë vitit 2006, filloi miratimi i produkteve elektronike të përdorura nga bankat e nivelit të dytë në shërbim të klientelës. Ajo që vihet re është vendosja e shërbimeve të ATM-ve dhe emetimi i kartave të debitit dhe të kreditit pothuajse në të gjitha bankat, çka jo vetëm rrit shpejtësinë e shërbimit por edhe cilësinë e tij. Shërbimi i e-banking është shtrirë në disa banka.Në fund të vitit 2006, Kuvendi i Shqipërisë miratoi ligjin e ri “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”, që rregullon veprimtarinë e bankave dhe degëve të bankave të huaja, që veprojnë në vend. Ligji synon të bashkërendoje përvojën e zhvillimeve disavjeçare në sistemin bankar shqiptar me praktikat dhe përvojat më të mira evropiane. Kredia për ekonominë: Zhvillimi i sistemit bankar dhe rritja e rolit të bankave si ndërmjetës financiarë ka sjellë zgjerim të ndjeshëm të aktivitetit kreditues gjatë dy viteve të fundit. Portofoli i kredisë arriti në 22.3 për qind të PBB-së, në fund të muajit mars 2007 nga 14.6 për qind në fund të vitit 2005 dhe 8.4 për qind në fund të vitit 2004. Norma vjetore e rritjes se kredisë gjatë vitit 2006 e në vazhdim është mesatarisht 57 për qind. Pjesën me të madhe të portofolit të kredisë e zë ajo në valutë, rreth 70 për qind. Po kështu, rreth 65 për qind e kredisë (ose 15 për qind e PBB-së) është akorduar për bizneset. Kredia për individë llogaritet 8 për qind e PBB-së, ku dominon kredia për pasuri të paluajtshme. Tregu i parasë dhe i kapitalit: Të dyja këto tregje karakterizohen nga një nivel i ulët zhvillimi. Tregu i parasë konsiston kryesisht në tregun ndërbankar, i cili në pjesën më të konsiderueshme të rasteve shërben si burim për sigurimin e fondeve afatshkurtra për bankat. Në përgjithësi, sistemi bankar ka rezultuar me teprica likuiditeti në vitet e fundit, e rrjedhimisht nevojat për fonde janë të moderuara. Transaksionet në këtë treg variojnë nga 1-7 ditë dhe në raste të veçanta dhe në 14-30 ditë. Volumi mesatar ditor i transaksioneve për vitin 2006 rezultoi 1.6 miliardë lekë, ose 0.2 miliardë lekë me shume se një vit me pare. Me qellim përafrimin e këtij tregu me praktikat ndërkombëtare, dhe rritjen e eficiences se tij, në fillim të vitit 2007, Banka e Shqipërisë vuri në zbatim rregulloren për publikimin ditor të TRIBID (Tirana Interbank Bid Rate) dhe TRIBOR (Tirana Interbank Offer Rate) të bankave në sistemin Reuters. Krahas këtij tregu, funksionon dhe tregu primar ku blihen bonot e thesarit të qeverise shqiptare me maturitet 3, 6, dhe 12-mujor. Pjesën me të madhe të portofolit të këtyre bonove (60 për qind) e zotërojnë bankat tregtare. Pjesëmarrës të tjerë konkurrues në këtë treg janë një numër i kufizuar shoqërish të sigurimit dhe Agjencia e Sigurimit të Depozitave. Rreth 29 për qind të portofolit të bonove të thesarit e zotëron Banka e Shqipërisë, e cila sipas ligjit të Bankës se Shqipërisë mund të financojë qeverinë shqiptare me një afat maksimal prej 6 muajsh. Pjesa tjetër e bonove të thesarit zotërohet nga individë, numri i të cilëve është rritur ndjeshëm në tre vitet e fundit. Tregu i kapitaleve është një treg i ri dhe i paeksploruar. Ai konsiston në emetimin e obligacioneve të qeverise shqiptare me afat 2, 3 dhe 5 vjeçar. Këto të fundit u emetuan për herë të parë në muajin nëntor të vitit 2006, ndërsa obligacionet 3-vjeçare janë emetuar për herë të parë në muajin prill të vitit 2005. Pjesëmarrës në këtë treg janë bankat tregtare, të cilat ngadalë kane zhvendosur portofolin e tyre nga bonot e thesarit në obligacione. Nga ana tjetër, zhvendosja drejt emetimit të obligacioneve ka bërë të mundur uljen e kostos së shërbimit të borxhit publik. Tregu sekondar si për bonot e thesarit ashtu dhe për obligacionet karakterizohet nga një shkalle e ulet transaksionesh, si në volum ashtu dhe në numër. Në vitin 2006, për tregtimin e bonove të thesarit numërohen 44 transaksione (vëllim 5.6 miliardë lekë) nga 36 transaksione (vëllim 4.2 miliardë lekë) në vitin 2005. Pavarësisht se që prej vitit 2002, është në funksionim Bursa e Tiranes (TSE), në të nuk është regjistruar asnjë aktivitet tregtues.

PARASHIKIMET MAKROEKONOMIKE PËR VITET 2008-2010 Adresimi i Prioriteteve

90

Të ruhet stabiliteti makroekonomik duke përshpejtuar reformat fiskale, veçanërisht në lidhje me

procesin e buxhetimit, menaxhimit të shpenzimeve dhe reformës së pagave në sektorin publik Përmirësimi i bilancit tregtar Përmirësimi i menaxhimit të borxhit publik dhe riskut, nëpërmjet hartimit të një Strategjie

Me qëllim ruajtjen e stabilitetit makroekonomik dhe rritjen e ekonomisë, Qeveria Shqiptare synon të marrë masat e mëposhtme:

Konsolidimi i mëtejshëm fiskal, reduktimi i vazhdueshëm i borxhit të brendshëm dhe përmirësimit në balancet korente dhe primare,

Kthim në ritmet relativisht të larta të rritjes ekonomike, duke siguruar një nivel rritjeje mbi 6% në vit,

Forcim të potencialeve të rritjes përmes vazhdimit të reformave, që do të nxisin investimet publike dhe private,

Rënie të borxhit publik në përqindje të PBB-së, përmes përmirësimeve në administrimin e të ardhurave dhe menaxhimin më të mirë të tij,

Pozicion të qëndrueshëm të bilancit të përgjithshëm të pagesave, të shprehur në rritjen e rezervave valutore dhe në reduktim të deficitit të llogarisë korente.

Këto objektiva do të arrihen nëpërmjet zbatimit të një politike që mbështet rritjen dhe zgjerimin e sektorit privat të ekonomisë; mbështetjen e tij me kredi nga sektori bankar; vazhdimin e privatizimeve të ndërmarrjeve të rëndësishme shtetërore; rritjen e kapacitetit të mbledhjes së taksave, ndjekjen e një politike financiare që do të respektojë një deficit të ulët vjetor, rritjen e investimeve publike, dhe rritjen e eficencës së shpenzimeve në tërësi, duke i destinuar tek ato sektorë që mbështesin rritjen e ekonomisë, dhe që kanë impakt të drejtpërdrejtë për një rritje të qëndrueshme dhe afatgjatë të ekonomisë së vendit, e që janë infrastruktura, shëndetësia dhe arsimi. Në të njëjtën kohë, Banka e Shqipërisë do të synojë mbajtjen e një norme vjetore inflacioni në nivelin prej 3 %, me një interval tolerance +/-1 %, nëpërmjet hartimit dhe zbatimit të një politike monetare të kujdesshme, të besueshme dhe të efektshme. Treguesit kryesore makroekonomike që synohen të arrihen për vitet 2007-2010

TREGUESIT 2007 2008 2009 2010

PBB (nominale, me çmime korente) ne milionë leke

982200 1 075 718 1 176 600 1 293 100

PBB (rritja reale me çmime konstante) ne %

6.0 6.0 6.0 6.0

PBB-ja për fryme ne $ 3153.0 3426.0 3724.0 4055.0

Inflacioni mesatar vjetor 3.0 3.0 3.0 3.0

Bilanci tregtar ne % te PBB-se -20.6 -20.1 -19.7 -19.4

Bilanci i llogarisë korente ne % te PBB

-7.3 -7.4 -6.9 -6.2

Për periudhën 2008-2010, Rritja ekonomike do të mbështetet nga sektorët kryesorë prodhues si ndërtimi, transporti, industria e për rrjedhojë edhe struktura e produktit të brendshëm bruto është parashikuar të

91

përmirësohet në drejtim të rritjes së kontributit të sektorëve prodhues të ekonomisë, dhe rënies së kontributit të sektorëve të shërbimeve si dhe të sektorit të bujqësisë. Kështu pritet që norma e rritjes të ruajë vlerën e lartë prej 6% në vit deri në 2010. Kjo rritje do të ketë impakt pozitiv mbi punëzënien dhe të ardhurat. PBB-ja, në terma nominale në fund të vitit 2010 është parashikuar të arrijë në 1293.1 miliardë lekë, me një rritje prej rreth 31.7 % kundrejt vitit 2007. PBB-ja për fryme në fund të vitit 2010, parashikohet të arrijë në rreth 4055 dollarë amerikanë, me një rritje prej rreth 8.9 % krahasuar me një vit më parë. Nëpërmjet një politike monetare të besueshme dhe efektive, dhe mbështetur nga një regjim fleksibël i kursit të këmbimit, inflacioni është parashikuar të mbahet brenda objektivave të Bankës së Shqipërisë, (në nivelin 3 % +/-1 %.) Zgjerimi dhe rritja e eksporteve është një nga sfidat kryesore në Shqipëri. Pritet që një normë rritëse midis 11% dhe 13% do të ruhet për tre vitet e ardhshme, si shenjë mirëbesimi në rritjen ekonomike dhe në saj të impaktit të nivelit të lartë të investimeve gjatë viteve të fundit. Eksportet janë parashikuar që në vitin 2010 të arrijnë në rreth 10 % të PBB-së nga 7.8 % që kanë arritur në vitin 2006. Ndërkohë që deficiti i bilancit tregtar parashikohet të arrijë në rreth 19.4 % të PBB-së. Ndërsa deficiti i llogarisë korente parashikohet të përfaqësojë rreth 6.2 % të PBB-së nga rreth 7.6 % që arriti në vitin 2006. 2.2 POLITIKA MONETARE 1Objektivi politik

92

Objektivi madhor i qeverisë në fushën e stabilitetit makroekonomik është ruajtja e këtij stabiliteti në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme. Në përmbushje të objektivit të saj kryesor, Banka e Shqipërisë do të synojë ruajtjen e stabilitetit të çmimeve, nëpërmjet hartimit dhe zbatimit të një politike monetare të kujdesshme, të besueshme dhe të efektshme dhe në të njëjtën kohë, do të ndjekë një politikë të kujdesshme të kursit të këmbimit, duke kontribuar kështu në ruajtjen e stabilitetit makroekonomik në vend. Synimi është që Shqipëria të realizojë vendosjen me sukses të një regjimi asociimi me Komunitetin dhe vendet anëtare, ku një ndër prioritetet është edhe sigurimi i stabilitetit makroekonomik. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria e kontrollit të politikës monetare në Republikën e Shqipërisë rregullohet nëpërmjet këtij akti ligjor:

Ligji nr. 8269, datë 23.12.1997 “Për Bankën e Shqipërisë”, i ndryshuar, ku sipas nenit 3.1. të këtij ligji, objektivi kryesor i Bankës së Shqipërisë është të arrijë dhe të ruajë stabilitetin e çmimeve. Në përputhje me objektivin e saj kryesor dhe mbi bazën e tregut të brendshëm bankar, Banka e Shqipërisë, nxit dhe mbështet zhvillimin e regjimit dhe të sistemit të këmbimeve valutore, tregun e brendshëm financiar, sistemin e pagesave, si dhe ndihmon në përmirësimin e kushteve monetare e kredituese, në mbështetje të stabilitetit dhe të zhvillimeve ekonomike të vendit.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e politikave monetare është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Banka e Shqipërisë, në mbështetje të nenit 3.1 të ligjit nr. 8269, datë 23.12.1997 “Për Bankën e Shqipërisë”, i ndryshuar, ka si objektiv kryesor arritjen dhe ruajtjen e stabilitetit të çmimeve. Strukturat kryesore përgjegjëse në BSH janë: (i) Departamenti i Politikave Monetare që përbëhet nga 16 punonjës, dhe ka në përbërje 2 sektorë: Sektorin e Ekonomisë dhe Sektorin Financiar, i cili përbëhet nga dy zyra: Zyra e Çështjeve Monetare dhe Zyra e Tregjeve; (ii) Departamenti i Kërkimeve që përbëhet nga 10 punonjës, dhe ka 2 sektorë: Sektorin e Kërkimeve Financiare dhe Sektorin e Modelimit Makroekonomik; (iii) Departamenti i Operacioneve Monetare që përbëhet nga 17 punonjës dhe ka dy sektorë: Sektorin e Operacioneve dhe Sektorin e Marrëdhënieve me Qeverinë dhe i Borxhit të Jashtëm. Sektori i Marrëdhënieve me Qeverinë dhe i Borxhit të Jashtëm përbëhet nga Zyra e Borxhit të Jashtëm, Zyra e Bonove të Thesarit dhe Zyra Middle-Office.

b) Drejtoria e Makroekonomisë në Ministrinë e Financave, e cila është struktura kryesore përgjegjëse për stabilitetin makroekonomik, ne aspektin e politikave fiskale. Kjo strukturë përbëhet nga 3 sektorë dhe 12 punonjës si dhe është përgjegjëse për analizën dhe parashikimet makroekonomike dhe fiskale në përputhje me programet e zhvillimit ekonomik të vendit”.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, si dhe në zbatim të angazhimeve të marra në Nenin 1 të MSA-së mbi stabilitetin makroekonomik, prioritet afatshkurtër për fushën e stabilitetit makroekonomik – politikat monetare- është:

Ruajtja e stabilitetit makroekonomik 3.1.2. Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

93

Kryerja e skanimit të përpilimit të statistikave nga ana e Bankës së Shqipërisë, me qëllim evidentimin e mospërputhjeve të statistikave monetare dhe financiare si dhe atyre të bilancit të pagesave me standardet e Sistemit Evropian të Bankave Qendrore (SEBQ). Pasja e statistikave të sakta dhe të plota monetare dhe financiare si dhe të bilancit të pagesave do të ndihmojë procesin e vendimmarrjes së politikës monetare;

Rishikimi i kuadrit ekzistues rregullator ne funksion te zbatimit te ligjit te ndryshuar "Per bankat ne Republiken e Shqiperise"

Permiresimi i metejshem i komunikimit te jashtem te Bankes se Shqiperise me qellim ndergjegjesimin dhe rritjen e besimit te publikut te gjere

Ngritja e Departamentit të Stabilitetit Financiar në Bankën e Shqipërisë. 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, si dhe në zbatim të angazhimeve të marra në Nenin 1 të MSA-së mbi stabilitetin makroekonomik, prioritetet afatmesme për fushën e stabilitetit makroekonomik – politikat monetare- janë:

Vazhdimi i hartimit dhe zbatimit të politikave të kujdesshme monetare dhe të kursit të këmbimit;

Ruajtja e stabilitetit makroekonomik. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me këto prioritete afatmesme, do të ndërmerret iniciativa e mëposhtme ligjore nga Banka e Shqipërisë:

Hartimi dhe miratimi i projektligjit “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8269 datë 23.12.1997 “Për Bankën e Shqipërisë”, i cili do të ketë harmonizim të pjesshëm me acquis në këtë fushë duke synuar adoptimin e neneve 101,102, 105/1, 105/2 dhe 108 të Traktatit themelues të Komunitetit Ekonomik Evropian (versioni i konsoliduar) si dhe nenet 2, 3, 7 dhe 14 të Statutit të Bankës Qendrore Evropiane dhe të Sistemit Evropian të Bankave Qendrore. Në këtë projektligj do të parashikohen gjithashtu ndryshime të dispozitave të cilat do të synojnë përmirësimin e veprimtarisë së Bankës së Shqipërisë në përputhje me rekomandimet e lëna nga misionet e Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Ndryshimi i këtij ligji do të synojë të ndalojë financimin direkt të sektorit publik nga banka qendrore; të ndalojë overdraftin ose çdo lloj tjetër kreditimi ndaj institucioneve publike si dhe blerjen direkte të ndonjë instrumenti të borxhit publik nga ana e Bankës së Shqipërisë si dhe do të forcojë pavarësinë institucionale të bankës qendrore në Shqipëri.


Blerja e softëare të specializuar (platformë tregtare), me qëllim inkurajimin e zhvillimit të mëtejshëm të tregut ndërbankar.

Blerja e softëare të specializuar për kryerjen e analizave statistikore, me qëllim përmirësimin e hartimit të statistikave të bilancit të pagesave

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Bankës së Shqipërisë

VITET Investime Njësia e matjes

Gjendja aktuale

2007 2008 2009 2010

94

1. Trajnime (mijë lekë) X 1150 1150 1150 X 2. Shtim personeli (persona) 6 5 X X X

3 AFTESIA PËR TE PERBALLUAR DETYRIMET E ANTARSISE NE BE 3.1 LEVIZJA E LIRE E MALLRAVE

95

3.1.1 FUSHA HORIZONTALE

3.1.1.1 STANDARTIZIMI DHE CERTIFIKIMI

1 Objektivi politik

Politikat qeveritare sektoriale do të synojnë thellimin e hapjes ekonomike nëpërmjet liberalizimit të ekonomisë duke respektuar angazhimet e ndërmarra në kuadrin e OBT-së, të Marrëveshjes Unike të Tregtisë së Lirë, CEFTA, me vendet e rajonit dhe të detyrimeve të Marrëveshjes së Ndërmjetme ndërmjet Shqipërisë dhe Komunitetit Evropian. Për këtë qëllim, për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga neni 75 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit, do të ndërmerren reforma institucionale e ligjore që mbështesin eksportet shqiptare. Në zbatim të këtij programi Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, do të punojë për të arritur një progres të mëtejshëm në adoptimin e Standardeve Evropiane, rritjen e vetëdijes së operatorëve ekonomikë në lidhje me konceptet e standardizimit dhe certifikimit, sigurimin e kapaciteteve administrative për zbatimin e detyrimeve të MSA-së; përmirësimin e funksionimit të organeve përgjegjëse për standardizimin, duke marrë parasysh praktikat komunitare, si dhe anëtarësimin me të drejta të plota në Organizatat Evropiane të Standardeve.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor ekzistues përbehet nga ligje dhe akte te tjera qe transpozojnë akte komunitare. 1. VKM nr. 382, date 23.07.2002 "Për shkëmbimin e te dhënave ne fushën e standardeve dhe rregullave teknike”. Direktiva 98/34/EC e Këshillit dhe Parlamentit Evropian, datë 22 Qershor 1998 “Shkëmbimi i informacionit në fushën e standardeve teknike dhe rregulloreve”. OJ L 204/37, date 21.7.98 Shkalla e Përafrimit e pjesshme

Si dhe nga ligje dhe akte te tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji nr. 8464, date 11.03.1999 “Për standardizimin”. Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr. 242, datë 28.05.1999 “Për miratimin e kodit të përgatitjes,

adoptimit dhe zbatimit të standardeve”. VKM Nr 371, dt. 04.08.1999 “Për kriteret dhe kompetencat në fushën e standardizimit, certifikimit

dhe akreditimit”. Urdhri i Kryeministrit Nr. 36, dt. 06.05.1999 “Për disa masa për anëtarësimin e Republikës së

Shqipërisë në OBT”. Urdhri i Kryeministrit Nr. 129, dt. 18.09.1999 “Për krijimin e grupeve ndërministrore të punës për

masat sanitare dhe fito-sanitare dhe për barrierat teknike në tregti”.


a) Bazuar në legjislacionin në fuqi Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit, në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni kombëtar për hartimin dhe miratimin e standardeve. Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit ndihmon në reduktimin e barrierave teknike në tregti; ndërgjegjësimi i biznesit për rolin që ka përdorimi i standardeve Evropiane; promovimin e cilësisë së prodhimeve e shërbimeve; përafrimin e praktikave të infrastrukturës sonë të cilësisë me atë të organeve homologe në BE; përmbushjen e detyrimeve si Pikë Referimi e OBT-së.

b) DPS-ja për të realizuar prioritetet e saj, duhet të ketë një bashkëpunim shumë më të ngushtë me

ministritë e linjës. DPS- ja ka një numër të madh bashkëpunëtorësh nga ministritë dhe institucionet

96

publike, universitetet, institucionet kërkimore shkencore, prodhuesit dhe tregtuesit si dhe konsumatorët, të cilët marrin pjesë në: Komitetet Teknike (KT) për hartimin, adoptimin dhe miratimin e standardeve;Komitetin e Politikave të Konsumatorit për fushën e Standardeve, ku sillet zëri i konsumatorëve në procesin e hartimit, miratimit dhe adoptimit të standardeve;Grupin e Eksperteve për Standardet, që jep mendime për rishikimin e KT- ës dhe planit të punës për hartimin e standardeve të reja dhe adoptimin e atyre EN ekzistuese.

c) DPS- ja ka marrëveshje bashkëpunimi me disa nga organizmat homologe të standardizimit në vendet e

tjera, si: DIN- Gjermani, UNI- Itali, ELOT- Greqi, BDS- Bullgari, ASRO- Rumani, TSE- Turqi dhe ASK – Kosovë.

d) DPS-ja është anëtar vëzhgues në ISO (Organizata Ndërkombëtare e Standardeve) dhe anëtar i asociuar

në CEN (Komiteti Evropian i Standardeve), anëtar i asociuar në IEC (Komisioni Elektroteknik Ndërkombëtar) dhe në CENELEC (Komiteti Evropian i Standardeve në fushën e Elektroteknikës).

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për DPS për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Adoptimi i 80% te standardeve Evropiane EN si standarde kombëtare. Adoptimi i 100% i standardeve te harmonizuara, të CEN&CENELEC–it, si standarde Shqiptare në

përputhje me Standardet Evropiane në fuqi, në zbatim të Direktivave të Përafrimit te Ri. Të marren masat për të rritur ndërgjegjësimin e operatorëve ekonomikë në lidhje me konceptet e

standardeve dhe certifikimit dhe rëndësisë së tyre në tregtinë ndërkombëtare. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt ligji për standardizimin. Projekt VKM për rishikimin e VKM nr. 382, date 23.07.2002 "Për shkëmbimin e te dhënave ne fushën e standardeve dhe rregullave teknike” i cili do të përputhet plotësisht me direktivën 98/34/EC e amenduar me direktivën 98/48/EC Korrik 1998. Projekt VKM për rishikimin e VKM nr. 242 date 28.05.1999 “Për miratimin e kodit të përgatitjes, adoptimit dhe zbatimit të standardeve”, i cili adopton plotësisht Kodin e Praktikës së Mirë për Hartimin, Adoptimin dhe Miratimin e Standardeve”, të OBT. Projekt VKM për Barrierat Teknike në Tregti, i cili adopton plotësisht Aktmarrëveshjen për Barrierat Teknike në Tregti. Projekt VKM për krijimin e Bordit te DPS.

Adoptimi i 80% të standardeve Evropiane (EN) të CEN&CENELEC–it, si standarde Shqiptare, sipas këtij kalendari: 2007 - 70%;2008-80%, në përputhje me Standardet Evropiane në fuqi.

Adoptimi në 2008 i 100% të standardeve Evropiane të harmonizuara të CEN&CENELEC–it, si standarde Shqiptare me Standardet Evropiane në fuqi në zbatim të Direktivave të Përafrimit të Ri.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitete e mëposhtme zbatuese:

Përgatitje materialesh promovuese, përkthime broshurash, guidash e artikujsh të ndryshëm për standardet dhe procedurat e vlerësimit të konformitetit.

Seminare promovimi (4 për operatorët ekonomikë vendas dhe 1 për atë pjesë të administratës që merret me direktivat dhe rregullat teknike.

Plotësimi i 9 kushteve për t'u bërë anëtarë me të drejta të plota në CEN&CENELEC. Konferencë për Ditën Botërore të Standardeve.

97

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritetet e përcaktuara për DPS për periudhën afatmesme janë si më poshtë vijon:

Sigurimi i kapaciteteve administrative për të zbatuar MSA -në. Progres i mëtejshëm në adoptimin e standardeve Evropiane dhe rritje e përpjekjeve për t’u bërë

anëtar me të drejta të plota në CEN & CENELEC. Të sigurohet përmirësimi i funksionimit të Drejtorisë së Përgjithshme të Standardizimit si Organ

Kombëtar Standardesh, duke pasur parasysh praktikat me të mira Evropiane. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore;

Adoptimi 90% i standardeve Evropiane (EN) të CEN&CENELEC–it, si standarde Shqiptare, ne 2009, në përputhje me Standardet Evropiane në fuqi.

Adoptimi 100% i standardeve Evropiane të harmonizuara të CEN&CENELEC–it, si standarde Shqiptare në përputhje me Standardet Evropiane në fuqi, në zbatim të Direktivave të Përafrimit te Ri.

Vazhdim i adoptimit të standardeve EN si standarde Shqiptare (S SH) në përputhje me Standardet Evropiane në fuqi, në zbatim të Direktivave të Përafrimit te Ri.

3.2.2 Aktivitete zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përgatitje materialesh promovuese. Përkthime e publikime të broshurave e guidave të BE-së, të përzgjedhura për standardet dhe vlerësimin e konformitetit, si dhe ri-publikime të fletëpalosjeve dhe të broshurave/guidave të sipërpërmendura. Materiale promovimi në formë dhuratash. Plotësimi i 9 kushteve për t'u bërë anëtare me të drejta të plota në CEN&CENELEC. IT dhe Internet connection i rrjetit të DPS-s. Anëtarësim me të drejta të plota në CEN&CENELEC.

Tabela 1: Forcimi i kapaciteteve institucionale te Drejtorise se Pergjithshme te Standardizimit


2006 2007 2008 2009

1. Nr. personash

18 18 20 22

2. IT 000/lekë X 1250 3. Infrastrukturë 000/lekë 2782 8750 3.Konsulencë (e huaj)

000/lekë 2750 337 3 600

4. Trajnime mijë lekë)

000/lekë 4500 6725 4 500

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të standartizimit dhe çertifikimit ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT

VLERA AFATI I FILLIMIT


98

METE, Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit

Bashkimi Europian CARDS 2006

Mbështetje për cilësinë e infrastrukturës së tregut - në fushën e standartizimit, akreditimi, metrologjisë, mbrojtjes së konsumatorit dhe mbikqyrjes së tregut 0.8 mln € 2007 2009

3.1.1.2 AKREDITIMI

1 Objektivi politik Programi i Qeverisë Shqiptare për vitet 2005-2009 i ka cilësuar eksportet si matës të zhvillimit të ekonomisë shqiptare. Politikat qeveritare sektoriale do të synojnë thellimin e hapjes ekonomike nëpërmjet liberalizimit të ekonomisë, duke respektuar angazhimet e ndërmarra në kuadrin e OBT-së, të marrëveshjeve të tregtisë së lirë me vendet e rajonit dhe të detyrimeve të Marrëveshjes së Ndërmjetme ndërmjet Shqipërisë dhe Komunitetit Europian. Për këtë qëllim, për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga neni 75 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, do të ndërmerren reforma institucionale e ligjore si dhe do të ngrihen dhe fuqizohen institucione të specializuara, që garantojnë lëvizjen e lirë të mallrave dhe që mbështesin eksportet shqiptare. Në zbatim të këtij programi, Drejtoria e Akreditimit duhet te arrijë nenshkrimin e marrëveshjes reciproke me EA-Forumi Evropian i Akreditimit, qe sjell njohjen reciproke të fletë-analizave, certifikatave të cilësisë, raporteve te inspektimit, të lëshuara nga organizmat shqiptare te vlerësimit të konformitetit të akredituara dhe ato te leshuara nga organizata simotra evropiane dhe nderkombetare. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji Nr. 9024 datë 06.03.2003 “Për akreditimin e laboratorëve testues dhe kalibrues, organizmave certifikues dhe inspektues në Republikën e Shqipërisë”. Vendimi i Këshillit të Ministrave nr. 854 datë 19.12.2003 “Për organizimin dhe funksionimin e Drejtorisë së Akreditimit”.

Urdhri i Ministrit të Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës nr. 661 dt. 29.9.2006 “Për miratimin e strukturës dhe organigramës së Drejtorisë së Akreditimit”.

VKM Nr. 77 dt. 12.2.2004,“Për miratimin e nivelit të pagave të punonjësve të Drejtorisë së Akreditimit

2.2 Kuadri institucional

a) Bazuar në legjislacionin në fuqi Drejtoria e Akreditimit ka si mision të ofrojë akreditimin e laboratorëve testues, kalibrues, organizmave çertifikues, inspektues; mbikqyrjen e organizmave të akredituar; ndërprerjen dhe tërheqjen e akreditimit; përfaqësimin e Republikës së Shqipërisë në organizmat ndërkombëtare për akreditimin. Gjithashtu kjo strukturë ndihmon në lëvizjen e

99

lirë të mallrave dhe shërbimeve për industrinë shqiptare nëpërmjet njohjes së organizmave të vlerësimit të konformitetit të akredituar nga Drejtoria e Akreditimit.

b) Kjo Drejtori bashkëpunon me disa institucione të tjera si Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit, Drejtoria e Përgjithshme e Metrologjisë dhe Kalibrimit, Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë për ndërgjegjësimin e operatorëve ekonomike mbi rolin, rëndësinë e procedurave të akreditimit. Gjithashtu, bashkëpunon me ministritë dhe institucionet në varësi të tyre për hartimin e legjislacionit në përputhje me parimet e akreditimit.


3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Të sigurohet që Drejtoria e Akreditimit të ketë një infrastrukturë të përshtatëshme dhe personel të trajnuar, dhe të adoptojë një plan pune të bazuar për anëtarsimin e ardhshëm në Organizatën Europiane të Akreditimit.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi i ligjit “Për akreditimin e organzimave të vlerësimit të konformitetit në Republikën e Shqipërisë” në harmonizim të plotë me standardin ISO 17011.

Hartimi i Vendimit të Këshillit të Ministrave “Për funksionimin e Drejtorisë së Akreditimit” në harmonizim të plotë me standardin ISO 17011, i cili do të shfuqizojë VKM nr. 854, datë 19.12 2003.

Hartimi i urdhërit të Kryeministrit “për strukturën dhe organikën e Drejtorisë së Akreditimit i cili do të shfuqizojë Urdhërin nr. 162 datë 08.12.2003.

Hartimi i VKM e cila do të shfuqizojë VKM -në nr.77 datë 12.02.2004. Ndryshime të detyruara nga ndryshime ne kërkesat e standardeve ose të kushtëzuara nga kërkesa të

reja te organizmave Europiane dhe ndërkombëtare. 3.1.2 Aktivitete zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përforcim i infrastrukturës fizike dhe ngritja e qendrës trajnuese pranë Drejtorisë së Akreditimit. Përgatitja e procedurave dhe kryerja e kontrolleve të brendshme. Trajnimi i stafit të Drejtorisë së Akreditimit. Promovimi i Drejtorisë dhe shërbimeve të saj. Përmirësimi i skemave të akreditimit në përputhje me kërkesat e standardeve dhe ndjekja e

procedurave të akreditimit. Ngritja e një sistemi për rekrutimin e vlerësuesve. Zbatimi i sistemit të cilësisë së Drejtorisë së Akreditimit. Përmirësimi i sistemit të menaxhimit të Drejtoriës së Akreditimit në përputhje me standardet dhe

udhëzuesit e Organizatës Europiane të Akreditimit. Vetëvlerësim i situatës në lidhje me plotësimin e kushteve teknike sipas listës së ISO -së 17011. Konsulenca me ekspertë të Organizatës Europiane të Akreditimit për zgjidhjen e

moskonformiteteve të gjetura. 3.2 Prioritetet afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë vijon:

Të sigurohet një funksionim i përmirësuar, duke patur në konsideratë praktikat më të mira të Komunitetit Europian, të trupave përgjegjëse për standardizimin, akreditimin dhe çertifikimin si dhe të trupave përgjegjëse për metrologjinë dhe kalibrimin.

Të sigurohet anëtarësimi i Shqipërisë në Organizatën Europiane të Akreditimit. Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Ndryshime të detyruara nga ndryshimet në kërkesat e standardeve ose të kushtëzuara nga kërkesa të tjera të organizmave europianë e ndërkombëtarë.

3.2.2 Aktivitete zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përmirësimi i skemave të akreditimit në përputhje me kërkesat e standardeve. Trajnimi i stafit të Drejtorisë së Akreditimit. Kryerja e kontrolleve të brendshme dhe rishikimi i procedurave të akreditimit. Përgatitja e dokumentacionit të nevojshëm në kuadër të anëtarësimit në Organizatën Europiane të

Akreditimit. Akreditime të përbashkëta me organizma anëtare të Organizatës Europiane të Akreditimit. Zgjerimi i skemave të akreditimit për trupat çertifikues të menaxhimit të ambjentit dhe sigurimit në

punë. Anëtarësimi në Organizatën Europiane të Akreditimit. Aplikimi për nënshkrimin e marrëveshjeve shumëpalëshe për akreditimin.

Tabela Shtesë e kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Akredititmit

Investime Njësia e

matjes 2007 2008 2009 2010

1.Shtim

100

personash Nëpunës X 2 1

2.IT 000/lekë 700 400 400 3.Infrastrukturë 000/lekë 4 800 1 800 1 600 0 3.Konsulencë (e

huaj) 000/lekë 1500 4 000 15400 6000


000/lekë 6 160 4 000 6400 1700

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të akreditimit ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



METE, Drejtoria e Përgjithshme e

Banka Botërore BERIS

Krijimi i nje strategjie dhe rritja e kapaciteteve te 0.2 mln € 2007 2010

101

Akreditimit trajnuara ne fushen e akreditimit

METE, Drejtoria e Përgjithshme e Akreditimit



3.1.1.3 METROLOGJIA LIGJORE DHE PARA-PAKETIMET

1 Objektivi politik

Politikat qeveritare sektoriale do të synojnë thellimin e hapjes ekonomike nëpërmjet liberalizimit të ekonomisë, duke respektuar angazhimet e ndërmarra në kuadrin e OBT-së, të Marrëveshjeve të Tregtisë së Lirë me vendet e rajonit dhe të detyrimeve të Marrëveshjes së Përkohshme ndërmjet Shqipërisë dhe Komunitetit Europian. Për këtë qëllim, për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga neni 75 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit, do të ndërmerren reforma institucionale e ligjore si dhe do të ngrihen dhe fuqizohen institucione të specializuara që garantojnë lëvizjen e lirë të mallrave dhe që mbështesin eksportet shqiptare. Në zbatim të këtij programi, Drejtoria e Metrologjisë dhe e Kalibrimit në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës do të marrë masat e nevojshme për të siguruar gradualisht përputhshmërinë me rregullat teknike të Komunitetit dhe procedurave europiane të metrologjisë. Për këtë qëllim, Qeveria shqiptare do të miratojë Strategjinë Kombëtare për Metrologjinë, si dhe përgatitjen e një ligji të ri për metrologjinë, nëpërmjet të cilit DPMK mund të krijojë dhe zhvillojë një sistem të rregulluar të metrologjisë, me përdorim optimal të burimeve për të plotësuar nevojat kombëtare. Shqipëria ka nevoje urgjente për ngritjen dhe operimin e një sistemi kombëtar te përshtatshëm, i cili do te jete ne gjendje te siguroje transmetueshmërinë e matjeve ne njësite e Sistemit Ndërkombëtar te Matjeve, SI. Në nivel kombëtar, do të punohet për ngritjen dhe funksionimin e një sistemi kombëtar efektiv të metrologjisë, i cili do të sigurojë një shërbim të qëndrueshëm dhe cilësi të lartë për aktivitete dhe shërbime te ndryshme. Prioritet do te ketë zbatimi i kompetencave përkatëse teknike për kryerjen e shërbimeve të metrologjisë dhe në adaptimin e këtyre shërbimeve në funksion të nevojave kombëtare.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre: 1. VKM nr. 431 date 26.06.2003 “Për njësitë ligjore të matjes”.

102

Direktiva 80/181/EEC. Pjesërisht. Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji Nr. 8996 date 30.01.2003 “Për njësitë ligjore te matjes dhe kontrollin e mjeteve matëse

(metrologjinë)”. Vendim i Këshillit të Ministrave nr. 216 date 10.04.2004 “Për organizimin dhe funksionimin e

Drejtorisë se Përgjithshme te Metrologjisë dhe Kalibrimit” (DPMK). Urdhër i Kryeministrit Nr. 157 date 05.10.2004 “Për miratimin e strukturës dhe skemën

organizative te DPMK”. Udhëzim i Ministrisë se Financave “Tarifat e lejimit, regjistrimit dhe si dhe tarifat e verifikimit dhe

kalibrimit te mjeteve matëse dhe rregullat e aplikimit te tyre". Urdhër i DPMK Nr. 29 date 13.03.2003 “Për karakteristikat metrologjike te mjeteve matëse”. Urdhëresa e DPMK Nr. 179 date 18.09.2003 “Për përcaktimin e afateve te detyrueshme te

verifikimit periodik te mjeteve matëse". Urdhëresë e DPMK Nr. 110 date 02.07.2003 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit te

Metrologjisë”. Rregullore e Brendshme "Për organizimin dhe funksionimin e DPMK” miratuar nga Ministria e

Ekonomisë, date 28.12.2004. Urdhër i Ministrit te Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikes "Për miratimin e strukturës dhe te

organikes se Drejtorisë se Përgjithshme te Metrologjisë dhe Kalibrimit" date 31.10.2006. Vendim "Për ngritjen dhe funksionimin e Këshillit Teknik" date 05.03.2007 (DPMK). Ligji 9542, date 22.5.2006 "Për disa ndryshime ne ligjin Nr. 8996, date 30.1.2003 "Për njësite e

matjes dhe kontrollin e mjeteve matëse (metrologjinë)". Ligji 9731, date 30.04.2007 "Për disa ndryshime te Nenit 8 ‘Për përbërjen e Këshillit te

Metrologjisë’ ne ligjin Nr. 8996, date 30.1.2003 "Për njësite e matjes dhe kontrollin e mjeteve matëse (metrologjinë)".

2.2. Kuadri institucional ekzistues

a) Drejtoria e Përgjithshme e Metrologjisë dhe Kalibrimit në varësi të Ministrit të Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është i vetmi institucion që përgjigjet për metrologjinë, pjesë e infrastrukturës së cilësisë së bashku me standardizimin, akreditimin, survejimin e tregut dhe vlerësimin e konformitetit. Drejtoria e Përgjithshme e Metrologjisë dhe e Kalibrimit ka misionin të ngrejë dhe të menaxhojë sistemin kombëtar të metrologjisë në Republikën e Shqipërisë në përputhje me sistemin global dhe rajonal të metrologjisë; të mbrojë qytetaret nëpërmjet organizimit të kontrollit të mjeteve matëse ne fushat e transaksioneve zyrtare dhe tregtare, mbrojtjes së shëndetit, mbrojtës së mjedisit dhe sigurisë; dhe t’u ofrojë shërbime kalibrimi prodhuesve dhe përdoruesve të instrumenteve matëse për të qenë konkurrues në tregun e brendshëm dhe të jashtëm.

b) DPMK, në kryerjen e funksioneve të saj, bashkëpunon me ministritë e linjës si Ministrinë e Bujqësisë dhe Ushqimit; Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës; Ministrinë e Shëndetit Publik, Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit si dhe Ministrinë e Brendshme.

c) DPMK bashkëpunon me institucionet përkatëse të infrastrukturës së cilësisë, Këshillin e Metrologjisë, Komiteteve Teknike të Standardizimit, Bordin e Akreditimit si dhe Komitetin Bashkërendues për Mbrojtjen e Konsumatorit. Me Universitetin Politeknik, Korporatën Elektroenergjetike, Institutin e Fizikës Bërthamore dhe Institutin e Hidrometeorologjisë bashkëpunimi realizohet në bazë të aktmarrëveshjeve të përbashkëta, pasi këto institucione disponojnë laboratorët dhe stafin e specializuar për fushat e matjeve elektrike, të rrezatimit jonizues dhe lagështisë.

103


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008)

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave te MSA-se. Të shënohet progres ne transpozimin e direktivave te Përqasjes se Re, si dhe te direktivave te

Përqasjes se Vjetër. Të sigurohet funksionimi i strukturave përgjegjëse për metrologjinë dhe kalibrimin, bazuar ne

praktikat me te mira te KE-se. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008)

Projekt-ligj i ri “Për metrologjinë” i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktiva 71/316/EEC e

amenduar nga 72/427/EEC; 83/575/EEC; 87/354/EEC; 87/355/EEC; 88/665/EEC, Dokumenti D1 i OIML-se.

Projekt VKM “Për kontrollin e produkteve te paketuara dhe shisheve ene-matëse”, i cili do te përafrohet plotësisht me direktivat: 75/106/EEC; 75/107/EEC; 76/211/EEC; 80/232/EEC; amendamentet: 79/1005 EEC; 85/10EEC; 88/316 EEC; 89/676EE.

Projekt VKM “Për etalonët kombëtare te matjeve”, i cili do te përafrohet plotësisht me direktivat CIMP MRA, Dokumenti D8 i OIML.

Projekt VKM “Për instrumentet matës i cili do te përafrohet plotësisht me Direktiva 2004/22 EC” Projekt-urdhër i Ministrit të METE “Për manometrat e matjes se presionit te gomave te

automjeteve” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 86/217 EEC. Projekt urdhër i Ministrit të METE “Për alkoolmetrat, alkoolhigrometrat dhe tabelat e alkoolit” i cili

do te përafrohet plotësisht me Direktivën 76/765/EEC dhe direktivën 76/766/EEC. Projekt VKM “Për instrumentet matës objekt i kontrollit ligjor metrologjik” i cili do te përafrohet

plotësisht me Direktivën 71/316/EEC, amendamentet 72/427/EEC; 83/575/EEC; 87/354/EEC; 87/355/EEC; 88/665/EEC.

Projekt Urdhër i Ministrit te METE për “Masat standarde te drithit” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktiva 71/347/EEC.

Projekt-Urdhër per strukturën dhe skemën organizative të DPMK. Projekt-Urdhër i Ministrit Për organizimin dhe funksionimin e DPMK. Projekt VKM Për instrumentet jo-automatike të peshimit.


Ngritja e nivelit te etalonëve kombëtare për fushat e matjeve te masës, elektrikut, temperaturës, presionit dhe volumit.

Krijimi i kushteve ambientale dhe ngritja e laboratorëve ne qendrën rajonale Fier. Finalizimi i strategjisë afatmesme te zhvillimit te sistemit kombëtare te metrologjisë. Ndërtimi i qendrës se re kombëtare te metrologjisë. Përkthimi dhe botimi ne gjuhen Shqipe i Fjalorit Ndërkombëtar te Termave Baze te Metrologjisë. Përmirësimi dhe fuqizimi i infrastrukturës se degëve te kontrollit te mjeteve matëse (tre dege):

studim , trajnim stafi teknik, blerje pajisjesh. Pjesëmarrje ne aktivitetet teknike Grupeve te Punës te ËELMEC me statusin vëzhgues, si dhe ne

Komitetet teknike te EUROMET. Përgatitja për anëtarësim ne EUROMET, deklarimi I CMC-ve (aftësive matëse dhe kalibruese sipas

CIPM MRA-se). Pjesëmarrje ne aktivitete ndër-krahasuese te etalonëve kombëtare. Pjesëmarrje ne aktivitetet teknike Grupeve te Punës te ËELMEC me statusin vëzhgues, si dhe ne

Komitetet teknike te EUROMET. Pjesëmarrje ne komitetet teknike te EUROMET/EURAMET.

104

Aktivitet ndërgjegjësues me palët e interesuara për Direktivën e Përqasjes së Re Për Instrumentet Matës" dhe menaxhimin e cilësisë ne Metrologjinë.

Aktivitet ndërgjegësues për palët e interesuara (prodhues, importues te mallrave te paketuara) për kontrollin e produkteve të parapaketuara.

Aktivitet promovues për metrologjinë ne nivel kombëtar Aktivitet rajonal për promovimin e metrologjisë dhe bashkëpunimin ne nivel rajonal Kurs trajnimi mbi çështjet e sigurimit te cilësisë ne laboratorët e etalonëve kombëtare te matjes dhe

laboratorët e metrologjisë ligjore Nënshkrim i marrëveshjeve te bashkëpunimit dhe mirëkuptimit me institucione vendase (KESH,

Drejtoria e Akreditimit), shoqata që operojnë në fushën e mbrojtjes se konsumatorit dhe qytetarit (SHMK, ZMK, ZMQ) dhe me institucione homologe (UME Turqi)

Ngritja e nivelit te etalonëve kombëtare për fushat e matjeve te masës, elektrikut, temperaturës, presionit dhe volumit

Përgatitja e Urdhëresës se DPMK lidhur me mënyrën e kryerjes së supervizionit metrologjik Përgatitja për anëtarësim ne EUROMET, deklarimi I CMC-ve (aftësive matëse dhe kalibruese sipas

CIPM MRA-së) Përkthimi dhe botimi në gjuhën Shqipe i Fjalorit Ndërkombëtar të Termave Bazë të Metrologjisë. Përmirësimi (rikonstruksioni) i laboratorëve ekzistuese ne DPMK; Përmirësimi i rregullores se brendshme të organizimit dhe funksionimit të DPMK-se Përmirësimi i urdhërit të Drejtorit të Përgjithshëm të DPMK "Për organizimin dhe funksionimin e

Këshillit të Metrologjisë" dhe funksionimi i Këshillit. 3.2 Prioritetet afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë:

Te sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave te MSA-se. Te shënohet progres ne transpozimin e direktivave te Përqasjes së Re, si dhe te direktivave të

Përqasjes së Vjetër. Te sigurohet funksionimi i strukturave përgjegjëse për metrologjinë dhe kalibrimin, bazuar ne

praktikat me te mira te KE-se. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009 – 2010)

Projekt urdhër i Ministrit “Për gramarët nga 1 mg deri ne 50 kg te saktësisë mbi mesatare” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktiva 74/148 EEC.

Projekt urdhër i Ministrit të METE Për miratimin e tipit dhe verifikimin e instrumenteve matëse të kontrolluar ligjërisht.

Projekt urdhër i Ministrit “Për gramarët nga 5 deri ne 50 kg ne forme katër-këndore dhe gramarët nga 1 deri ne 10 kg te formës cilindrike, te saktësisë mesatare” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktiva 71/317 EEC.

3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009 – 2010)

Blerja e etalonëve kombëtare te matjeve për laboratorët e qendrës kombëtare te metrologjisë. Përgatitja e dokumentacionit për sistemin e cilësisë ne laboratorët e ruajtjes se etalonëve kombëtare

te matjeve me qellim akreditimin e tyre. Përmirësimi dhe fuqizimi i infrastrukturës se degëve te kontrollit te mjeteve matëse (tre dege):

studim , trajnim stafi teknik, blerje pajisjesh. Pjesëmarrje ne aktivitetet teknike Grupeve te Punës te ËELMEC me statusin vëzhgues, si dhe ne

Komitetet teknike te EUROMET. Pjesëmarrje ne aktivitete ndër-krahasuese te etalonëve kombëtare Trajnim për kalibrimin e mjeteve matëse dhe llogaritjen e pasigurisë

105

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Përgjithshme të Metrologjisë dhe Kalibrimit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Shtim personash

persona 100 2 4 3 4


(mijë lekë)

X 1250 7500 5625 7500

3.1.2 DIREKTIVAT E PËRAFRIMIT TEKNIK

3.1.2.1 DIREKTIVAT E PËRAFRIMIT TEKNIK (NEË APPROACH) 3.1.2.1.1 PAJISJET ELEKTRIKE 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre

Ligji Nr. 9097, dt. 3.7.2003 “Për vlerësimin e konformitetit”. Ligji Nr .8734 dt. 1.2.2001 " Për garantimin e sigurisë së njerëzve, të kafshëve shtëpiake ose të vlerave

materiale nga rreziku elektrik". VKM Nr. 723, dt. 5.11.2004, “Për procedurat dhe rregullat baze për funksionimin e organizmit te

autorizuar për kryerjen e vlerësimit te konformitetit”. VKM Nr. 494 dt. 14.8.2001 "Për organizimin dhe funksionimin e Inspektoratit të Pajisjeve dhe

Instalimeve elektrike". ( sot Inspektorati Qendror Teknik). 2.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për pajisjet e tensionit te ulet.

b) Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut është përgjegjëse për hartimin e legjislacionit teknik (Neë dhe Old Approach) qe janë ne sferën e veprimtarisë se METE.

c) Aktualisht Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucion përgjegjës për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës të pajisjeve dhe instalimeve elektrike në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006 “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Në bazë të ligjit dhe

106

akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve dhe Instalimeve Elektrike. Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 15 inspektore zone.

Me miratimin e ligjit “Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjës për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra 2007-2008

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave;

Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (viti 2007-2008)

VKM “ Për kërkesat thelbësore dhe vlershmin e konformitetit për pajisjet e tensionit te ulet" i cili do të përafrohet plotesisht me Direktivën 73/23/EEC, amenduar nga Direktiva 93/68 EEC.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (viti 2007-2008)

Fuqizimi i kapaciteteve te Drejtorisë se Inspektimit te Pajisjeve Elektrike ne IQT. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike; Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomik.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të institucioneve INVESTIME NJËSIA

MATËSE GJENDJA AKTUALE

2007 2008

1. Shtim personash për SSRRT Njerëz 3 1 2. Kosto për shtim personash ne SSRRT

Mije leke 480

3. Trajnime SSRRT 375 4. IT për SSRRT 125 5. Trajnime për IQT 375 6.Fushatë ndërgjegjësimi për konsumatorin

2500

107

3.1.2.1.2 ENET ME PRESION 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Aktet që transpozojnë akte komunitare.

1. Ligji nr. 8739 dt. 12.12.2001 "për garantimin e sigurisë së punës të pajisjeve nën presion"

Direktiva 97/23/EC, "Për përafrimin e ligjeve të Shteteve anëtare lidhur me pajisjet nën presion"

Direktiva 87/404/EEC "Për përafrimin e ligjeve të Shteteve anëtare lidhur me enët e thjeshta Nën Presion" , amenduar nga Direktiva 90/488/EEC, dhe 93/68/EEC.

Direktiva 1999/36/EC “Për pajisjet e transportueshme nen presion” Pjesërisht. Aktet që nuk transpozojnë akte komunitare.

Ligji Nr. 9097, dt. 3.7.2003 “Për vlerësimin e konformitetit” VKM Nr. 723, dt. 5.11.2004 “Për procedurat dhe rregullat baze për funksionimin e

organizmit te autorizuar për kryerjen e vlerësimit te konformitetit”. VKM Nr. 497, dt. 14.8.2001. "Për Organizimin dhe Funksionimin e Inspektoratit të

Enëve Nën Presion" (sot IQT). 2.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Pajisjet Nen Presion.


c) Aktualisht Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucion përgjegjës për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës të pajisjeve nen presion në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006 “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Ne baze te ligjit dhe akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve nen Presion. Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 11 inspektore zone.

Me miratimin e ligjit “Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve ", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

108

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes

së lirë të mallrave. Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri.

3.1.2 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

VKM "Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për pajisjet nën presion" i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 97/23/EEC “Për Pajisjet Nën Presion”.

VKM " Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për enët e thjeshta nën presion " i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 87/404EEC, 90/488/EE dhe 93/68/EEC “Për Enët e Thjeshta Nën Presion”.


Forcimi i kapaciteteve ne Drejtorinë e Inspektimit te Pajisjeve nen Presion. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomik. Fuqizim i struktures implementuese per VKM per paisjet nen presion nen Ispektoratin Qendror

teknik (IQT)

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010)

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave.

Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

VKM "Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për pajisjet e transportueshme nen presion" i cili do të përafrohet plotësisht Direktiva 1999/36/EC “Për pajisjet e transportueshme nen presion”.

3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.3.1 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012)

Forcimi i kapaciteteve ne Drejtorinë e Inspektimit te Pajisjeve nen Presion. Fushate ndergjegjesuese për konsumatorin dhe operatorin ekonomik.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve të institucioneve INVESTIME NJËSIA


2007 2008 2011

1. Shtim personash për SSRRT Njerëz 3 0 0 2. Kosto për shtim personash ne SSRRT

Mije leke 0 0

109

3. Trajnime SSRRT 1250 625 4. IT për SSRRT 0 0 5. Trajnime për IQT 1250 625 6.Fushatë ndërgjegjsuese për konsumatorin

5000 2500

110

3.1.2.1.3 LODRAT 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:

Ligji Nr. 9097, dt. 3.7.2003 “Për vlerësimin e konformitetit”. VKM Nr. 723, dt. 5.11.2004 “Për procedurat dhe rregullat baze te funksionimin te organizmit te

autorizuar për kryerjen e vlerësimit te konformitetit”. 2.2 Kuadri institucional

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Lodrat.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e lojërave në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve ", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për Lodrat” i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën 88/378/EEC "Për Lodrat", amenduar me Direktivën 93/68/EEC.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra

Forcimi i kapaciteteve ne IQT. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike.

111

Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale INVESTIME NJËSIA


2007 2008

1. Shtim personash për SSRRT Njerëz 3 1 2. Kosto për shtim personash ne SSRRT

Mije leke 480

3. Trajnime SSRRT 625 4. IT për SSRRT 125 5. Trajnime për IQT 625 6. Fushatë ndërgjëgjsimi për konsumatorin

2500

112

3.1.2.1.4 MATERIALET E NDËRTIMIT

1 Objektivi politik

Sigurimi në mënyrë graduale i përputhshmërisë së legjislacionit shqiptar me standardet dhe rregullat teknike evropiane mbi sigurinë e produkteve shqiptare dhe procedurat e vlerësimit të konformitetit, është një nga detyrimet kryesore të vendit tone, sikurse përcaktohet në nenin 75 të MSA-së, dhe gjen mbështetje të plotë nga Qeveria Shqiptare. Për këtë qellim po merren masat e nevojshme për të nxitur, përdorimin e rregullave teknike të Komunitetit, standardeve evropiane dhe procedurave të vlerësimit të përputhshmërisë, asistencën për zhvillimin e mëtejshëm te infrastrukturës së cilësisë, si dhe për të nxitur pjesëmarrjen e Shqipërisë në aktivitetet ndërkombëtare që kanë të bëjnë me standardet, vlerësimin e përputhshmërisë, akreditimin, metrologjinë dhe funksione të ngjashme. Në Dokumentin e Partneritetit Evropian 2006, Qeveria shqiptare është angazhuar të rrisë sigurimin e kapaciteteve administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave dhe të arrijë një progres të dukshëm në transpozimin e direktivave të përafrimit te ri, global dhe të vjeter.Në bazë të Programin të Qeverisë duhet të arrihet zhvillimi i shpejtë e i qëndrueshëm ekonomik si kusht përshpejtues i procesit integrues të Shqipërisë në Bashkimin Evropian, sepse çdo progres do të thotë një përafrim më i plotë i modeleve dhe standardeve evropiane të tregut, tregues pozitiv për një zhvillimin te qëndrueshëm e të shpejtë ekonomik e social.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligji nr. 9290 dt. 07.10.2004 "Për Produktet e Ndërtimit”

Shkalla e Përafrimit e pjesshme

VKM, 68, dt. 15.02.2001 “Për miratimin e Standardeve dhe të kushteve teknike të Projektimit dhe zbatimit të punimeve të ndërtimit”, e ndryshuar lidhja 1 me VKM nr. 279, dt. 18.04.2007 "Për miratimin e listës së produkteve të ndërtimit për të cilat kërkohet vlerësim i konformitetit”

Standardet e harmonizuar për materialet e ndërtimit ne bazë të Direktiva 89/106/EEC,"Për përafrimin e

ligjeve rregulloreve dhe dispozitave administrative të Shteteve Anëtare lidhur me Produktet e Ndërtimit”

Shkalla e Përafrimit e plotë Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare

Ligji Nr. 8402, dt. 10.09.1998 “Për Kontrollin dhe Disiplinimin e Punimeve të Ndërtimit” VKM, Nr. 323, dt. 08.07.1999 :”Për përgatitjen, përshtatjen dhe Zbatimin e Rregullave dhe

procedurave për vlerësimin e Konformitetit, me rregullat dhe standardet. Udhëzimi Nr. 3, dt. 15.02.2001 “Për mbikëqyrjen dhe kolaudimin e punimeve të ndërtimit” Udhëzimi Nr. 2, dt. 13.05.2005 “Për zbatimin e punimeve të ndërtimit”

2.4 Kuadri institucional ekzistues Ministria e Punëve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit, ka këto institucione në varësi:

a) Instituti i Ndërtimit

113

b) Instituti i Studimeve Urbane c) Enti Kombëtar i Banesave d) Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve e) Drejtoria e Përgjithshme e Ujësjellës-Kanalizimeve

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) MPPTT, ka parashikuar te ndërmarrë për periudhën afatshkurtër iniciativat e mëposhtme ligjore:

Ndryshime në ligjin Nr. 9290, datë 07.10.2004, “Për Produktet e Ndërtimit” i cili do të përafrohet plotësisht me direktivën 89/106/EEC, të materialeve të ndërtimit.

(Shënim: Synon të kthehet në VKM, pas miratimit të projekt ligjit të hartuar nga METE “Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe Vlerësimin e Konformitetit të Produkteve, në një legjislacion teknik Horizontal në përputhje me transpozimin e plotë të direktivës Evropiane 95/2004/EC “Mbi sigurinë e përgjithshme të produkteve”)

Hartimi i rregullores “Për sigurimin teknik në punë në kantieret e ndërtimit të përhershëm e të

përkohshëm” në bazë të direktivës 92/57/EEC të sigurimit në punë. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Krijimi i strukturave të Inspektoratit për kontrollin e cilësisë. Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritetet e përcaktuara për qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si mposhtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.3.4 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Ndryshime të detyruara nga ndryshime në kërkesat e standardeve ose të kushtëzuara nga kërkesa të reja të organizmave Evropiane dhe ndërkombëtare. 3.4 Prioritetet afatgjata (2011-2012) Prioritetet e përcaktuara për qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.4.2 Iniciativat ligjore afatmesme (2011-2012)

114

Ndryshime të detyruara nga ndryshime në kërkesat e standardeve ose të kushtëzuara nga kërkesa të reja të organizmave Evropiane dhe ndërkombëtare.

3.4.3 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2011-2012) Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 4 2 2 - -


(mijë lekë)

10000 5000 5000 - -

115

3.1.2.1.5 PËRPUTHSHMËRIA ELEKTROMAGNETIKE 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për përputhshmërinë Elektromagnetike.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Përputhshmërinë Elektromagnetike në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Ne baze te ligjit dhe akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve dhe Instalimeve Elektrike.Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 15 inspektore zone.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve ", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për Përputhshmërinë Elektromagnetike” i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivat 89/336/EEC, 92/31/EC, 93/68/EEC, 2004/108 EC për Përputhshmërinë Elektromagnetike.

1.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008 )

116

Forcimi i kapaciteteve në Drejtorinë e Inspektimit të Pajisjeve Elektrike në IQT, e cila do të jetë përgjegjëse edhe për Përputhshmërinë Elektromagnetike.

Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomik.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale INVESTIME NJËSIA


2008

1. Shtim personash për SSRRT Njerëz 0 2. Kosto për shtim personash ne SSRRT

Mije leke 0

3. Trajnime SSRRT 625 4. IT për SSRRT 0 5. Trajnime për IQT 625 6.Fushatë ndërgjegjsuese për konsumatorin

2500

117

3.1.2.1.6 MAKINERITË 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Makineritë.

b) Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut është përgjegjëse për hartimin e legjislacionit teknik (Neë and Old Approach) qe janë ne sferën e veprimtarisë se METE.

c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për makineritë në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Ne baze te ligjit dhe akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve dhe Instalimeve Elektrike. Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 15 inspektore zone.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve ", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatmesme (2008-2009)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2008-2009)

VKM "Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për Makineritë" i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 98/37/EC, amenduar nga direktiva 98/79/EC “Për Makineritë”,

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Fuqizimi i kapaciteteve ekzistuese te IQT.

118

Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.



2009

1. Shtim personash Njerëz 0 2. Kosto për shtim personash n Mijë lekë 0 3. Trajnime IQT 625 4. IT për IQT 0 5. Trajnime për SSRRT 625 6.Fushatë ndërgjegjësimi për konsumatorin

2500

119

3.1.2.1.7 PAJISJET E MBROJTJES PERSONALE 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:


autorizuar për kryerjen e vlerësimit te konformitetit”. 2.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut Pajisjet Mbrojtëse Personale.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Pajisjet Mbrojtëse Personale në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Ne baze te ligjit dhe akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve dhe Instalimeve Elektrike.Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 15 inspektore zone.



Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër 3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme

VKM “Mbi kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për Pajisjet Mbrojtëse Personale (PMP)” i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 89/686/EEC "Mbi sigurinë për pajisjet mbrojtëse personale”.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme

120

Ngritja e një strukture implementuese. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.



2009 2010

1. Shtim personash për IQT Njerëz 4 2. Kosto për shtim personash ne SSRRT

Mije leke 2160

3. Trajnime IQT 625 4. IT për IQT 500 5. Trajnime për SSRRT 625 6. Fushatë ndergjegjsimi për konsumatorin

2500

121

3.1.2.1.8 PAJISJET ME GAZ 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:

Ligji Nr. 9097, dt. 3.7.2003, “Për vlerësimin e konformitetit”. VKM Nr. 723, dt. 5.11.2004, “Për procedurat dhe rregullat baze te funksionimin te organizmit te


a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Pajisjet me Gaz.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Pajisjet me Gaz në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Ne baze te ligjit dhe akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve dhe Instalimeve Elektrike. Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 15 inspektore zone.

Me miratimin e ligjit “Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve ", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatmesme (2009-2010)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te Pajisjeve me Gaz” i cili do te përafrohet plotësisht me direktivën 90/396/EEC, amenduar me direktivën 93/68/EEC “Për pajisjet me gaz".


Fuqizimi i strukturës ne IQT.

122

Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorin e Standardeve dhe Rregullave Teknike. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.



2009 2010

1. Shtim personash Njerëz 0 0 2. Kosto për shtim personash Mije leke 0 0 3. Trajnime IQT 0 600 4. IT për IQT 0 0 5. Trajnime për SSRRT 600 0 6.Fushatë ndërgjegjësimi për konsumatorin

0 2500

123

3.1.2.1.9 MBI KĒRKESAT PĒR EFICENCĒN E BOILERĒVE TĒ RINJ QĒ PUNOJNĒ ME LĒNDĒ DJEGĒSE TĒ LĒNGĒTA DHE TĒ GAZTA

1. Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Eficencen e Bojlerëve te Rinj qe Punojnë me Lende Djegëse te Lëngëta dhe te Gazta.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Eficencen e Bojlerëve te Rinj qe Punojnë me Lende Djegëse te Lëngëta dhe te Gazta në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”. Ne baze te ligjit dhe akteve te tjera nen ligjore ne IQT funksionon Drejtoria e Inspektimit te Pajisjeve dhe Instalimeve Elektrike. Kjo drejtori përbëhet nga drejtori dhe tre përgjegjës sektori sipas prefekturave dhe 15 inspektore zone.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatmesme (2009-2010)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.2 Iniciativat ligjore afatmesme

VKM "Mbi kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për eficensën e bojlerëve të rinj që punojnë me lëndë djegëse të lëngëta dhe gazta" i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 92/42/EEC, amenduar me direktivën 93/68 EEC, 2004/8/EC, 2005/32/EC.

124


Fuqizimi i kapaciteteve te IQT; Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike; Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.



2009

1. Shtim personash Njerëz 0 2. Kosto për shtim personash n Mije leke 0 3. Trajnime IQT 625 4. IT për IQT 0 5. Trajnime për SSRRT 625 6.Fushatë ndërgjegjësimi për konsumatorin

2500

125

3.1.2.1.10 LËNDËT PLASËSE PËR PËRDORIM CIVIL 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Fusha e eksplozivëve për përdorim civil rregullohet nga aktet ligjore të mëposhtme: 1. Ligji nr. 9126 dt. 29.07.2003, “për përdorimin civil të lëndëve plasëse në republikën e

shqipërisë”. Direktiva 93/15/EEC “Për harmonizimin e dispozitave mbi hedhjen në treg dhe kontrollin e eksplozivëve për përdorim civil”. Plotësisht Si dhe nga aktet ligjore që nuk transpozojnë aktet komunitare.

VKM Nr. 597 dt. 10.09.2004, “Për procedurën për dhënien e lejes së importimit, eksportimit dhe prodhimit të lëndëve plasëse për përdorim civil”.

VKM Nr. 853 dt. 17.12.2004, “Për procedurën për dhënien e lejes së importimit, eksportimit dhe prodhimit të lëndëve piroteknike fishekzjarrë për përdorim festiv”.

Urdhri i Ministrit të Mbrojtjes “Për miratimin e rregullores për përbërjen dhe funksionimin e Komisionit të dhënies së lejeve të importit të eksportit dhe prodhimit të lëndëve plasëse për përdorim civil dhe lendeve piroteknike e fishekzjarrë”.

Urdhri i përbashkët i MM dhe MF “Për tarifat financiare për dhënien e lejeve të import-eksportit dhe prodhimit të lëndëve plasëse për përdorim civil”.

2.1.1 Kuadri institucional

a) Ministria e Mbrojtjes është institucioni përgjegjës për dhënien e lejes se prodhimit, importimit dhe eksportimit të lëndëve plasëse për përdorim civil në Republikën e Shqipërisë. Për dhënien e këtyre lejeve MM ka krijuar Komisionin e Dhënies së Lejeve e cila është një strukturë ad-hoc e përbërë nga 5 punonjës të drejtorive të ndryshme. Në shërbim të këtij Komisioni funksionon një Sekretari Teknike, rolin e luan Sektori i Armë-municionit ne Drejtorinë e Logjistikes.

b) Ministria e Brendshme është institucioni përgjegjës për transferimin, magazinimin dhe asgjësimin e lëndëve plasëse për përdorim civil.

c) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për përdorimin e lëndëve plasëse për përdorim civil.

Vetitë e lëndëve plasëse për përdorim civil testohen vetëm nga persona juridikë ose fizikë, të autorizuar për kryerjen e kësaj veprimtarie, të pajisur me certifikatën e laboratorit të akredituar. Ata janë të detyruar t'i demonstrojnë Ministrisë së Mbrojtjes pajtimin me praktikat e laboratorit të akredituar. 3 Adresimi i prioriteteve 3.2 Prioritetet afatmesme

126

Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. INVESTIME NJËSIA


2009 2010

1. Shtim personash ne IQT Njerëz 0

2. Kosto për shtim personash ne IQT Mije leke 0

3. Trajnime IQT 0 625

4. IT për IQT 0

5. Shtim personash ne SSRRT 0

6. Kosto për shtim personash 0

7. Trajnime për SSRRT 625

8. IT Për SSRRT 0

9. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin

0 2500

127

3.1.2.1.11 PAJISJET DHE SISTEMET MBROJTESE TE PERDORESHME NE ATMOSFERA POTENCIALISHT SHPĒRTHYESE 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e

legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Pajisjet ne Atmosfera Shpërthyese. b) Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut është përgjegjëse për hartimin e legjislacionit teknik (Neë dhe

Old Approach) qe janë ne sferën e veprimtarisë se METE. c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit

të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për pajisjet ne atmosfera shpërthyese në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatmesëm (2009-2010)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme

VKM "Mbi kërkesat thelbësore dhe vlershmin e konformitetit për pajisjet qe punojnë ne atmosfera shpërthyese”, e cila do te përafrohet plotësisht me Direktivën 94/9/EC “Për pajisjet qe përdoren ne atmosfera shpërthyese”.

3.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme

Fuqizim i kapaciteteve te IQT.

128

Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale INVESTIME NJËSIA


2008 2009

1. Shtim personash Njerëz 0 0 2. Kosto për shtim personash Mije leke 0 0 3. Trajnime IQT 0 600 4. IT për IQT 0 0 5. Trajnime për SSRRT 600 0 6.Fushatë ndergjegjësimi për konsumatorin

0 2500

129

3.1.2.1.12 ASHENSORËT 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.2 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Ashensorët.

b) Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut është përgjegjëse për hartimin e legjislacionit teknik (Neë dhe Old Approach) që janë ne sferën e veprimtarisë së METE.

c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni i cili do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për ashensorët në veprimtarinë e personave juridik e fizik.



Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra

VKM " Për kërkesat thelbësore,dhe vlerësimin e konformitetit për Ashensorët " i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën 95/16/EEC “Për Ashensorët”.


Fuqizimi i kapaciteteve SSRRT. Ngritja e një strukture implementuese ne IQT.


130


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.2.1 Aktivitetet zbatuese afatmesme Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatoret ekonomik. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale INVESTIME NJËSIA


2008 2009

1. Shtim personash ne IQT Njerëz 3 0 2. Kosto për shtim personash ne IQT Mije leke 1620 0 3. Trajnime IQT 625 0 4. IT për IQT 390 0 5. Shtim personash ne SSRRT 1 0 6. Kosto për shtim personash 480 0 7. Trajnime për SSRRT 625 0 8. IT Për SSRRT 125 0 9.Fushatë ndërgjegjsuese për konsumatorin

2500

3.1.2.1.13 PAJISJET MJEKËSORE

1 Objektivi politik

Sigurimi në mënyrë graduale i përputhshmërisë së legjislacionit shqiptar me standardet dhe rregullat teknike mbi sigurinë e produkteve shqiptare dhe procedurat evropiane të vlerësimit të konformitetit, është një nga detyrimet kryesore të vendit tone, i cili përcaktohet në nenin 75 të MSA-së. Bazuar në detyrimet që rrjedhin nga ky nen i MSA synohet rritja e kapaciteteve administrative në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave dhe arritja e një progresi të dukshëm në transpozimin e direktivave të përafrimit te ri, global dhe të vjetër. Sigurimi dhe përmirësimi i vazhdueshëm i kujdesit shëndetësor për popullatën nëpërmjet reformimit të thellë të sistemit shëndetësor aktual bazuar në modelet dhe përvojat me të suksesshme bashkëkohore mbetet një nga objektivat më të rëndësishëm në këtë fushë.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare Fusha e pajisjeve mjekësore rregullohet nga legjislacioni i mëposhtëm:

Ligji nr. 9097, datë 3.7.2003 " Për vlerësimin e konformitetit " i cili është bazuar në Traktatin që themelon Komunitetin Evropian, Titulli I “Lëvizja e Lirë e Mallrave”, nenet 23-31, neni 100.

VKM nr. 723, datë 05.11.2004 "Për procedurat dhe rregullat bazë të funksionimit të organizmave të autorizuara për kryerjen e vlerësimit të konformitetit"..


131

a) Ministria e Shëndetësisë është institucioni përgjegjës në Republikën e Shqipërisë në lidhje me

pajisjet mjekësore. Ajo funksionon në bazë të ligjit nr. 9000, datë 30.01.2003 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit të Ministrave”. Aktualisht në Ministrinë e Shëndetësisë funksionojnë këto organe përgjegjëse për kontrollin e pajisjeve mjekësore:

b) Drejtoria Spitalore dhe Sektori i Stomatologjisë- liçenson importimin e pajisjeve mjekësore; c) Komisioni i Liçensimit-liçenson aktivitetet për importimin dhe tregtimin me shumicë të pajisjeve

mjekësore; d) Komisioni për Mbrojtjen nga Rrezatimet-kontrollon burimet e radiacionit jonizues; e) Njësia për Standardizim dhe Menaxhim e Pajisjeve Mjekësore në Ministrinë e Shëndetësisë

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt-ligji "Për pajisjet mjekësore", i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 90/385/EEC"Për përafrimin e ligjeve te shteteve anëtare lidhur me pajisjet mjekësore te implantimit aktiv"; Direktivën 93/42/EC "Mbi pajisjet mjekësore” dhe Direktivën 98/79/EC "Mbi pajisjet mjekësore te diagnostikimit "in vitro";

Projekt-VKM “Për zbatimin e ligjit për pajisjet mjekësore”.


Ngritja brenda strukturës së Ministrisë së Shëndetësisë e Autoritetit Kompetent për pajisjet mjekësore dhe ngritja e Agjencisë Shtetërore të Pajisjeve Mjekësore si domosdoshmëri e zbatimit të kërkesave të legjislacionit përkatës.

Ngritja dhe zhvillimi i kapaciteteve të Autoriteteve Kompetente Ngritja dhe fuqizimi i Njësisë së Inxhinierisë Klinike në nivel spitali. Hartimi i një plani veprimi për parashikimin e aktiviteteve dhe masave ne kuadrin e ligjit


Ngritja dhe fuqizimi i vazhdueshëm i kapaciteteve teknike për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave;

Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Projekt-akte për zbatim te ligjit për pajisjet mjekësore


132

Ngritja në sistem e edukimit të vazhdueshëm të kapaciteteve të Autoriteteve Kompetente dhe te Njësive të Inxhinierisë Klinike në nivel spitali për plotësim kuadri ligjor, menaxhim dhe standardizim të pajisjeve mjekësore.


Përafrim i plotë me aktet e komunitetit evropian dhe zbatim i tyre në praktikën me pajisjet mjekësore.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Ministrise së Shëndetësisë


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 5 2 4


(mijë lekë) 1250 1250 7500 5625 7500

133

3.1.2.1.14 BARNAT PËR PËRDORIM NJERËZOR

1 Objektivi politik

Sigurimi në mënyrë graduale i përputhshmërisë së legjislacionit shqiptar me standardet dhe rregullat teknike mbi sigurinë e produkteve shqiptare dhe procedurat evropiane të vlerësimit të konformitetit, është një nga detyrimet kryesore të vendit tonë, i cili përcaktohet në nenin 75 të MSA-së. Rritja e sigurimit te kapaciteteve administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave dhe arritja e një progresi të dukshëm në transpozimin e direktivave të përafrimit te ri, global dhe të vjetër mbeten obligime prioritare në këtë sektor. Synohet gjithashtu sigurimi dhe përmirësimi i vazhdueshëm i kujdesit shëndetësor për popullatën nëpërmjet reformimit të thellë të sistemit shëndetësor aktual bazuar në modelet dhe përvojat me të suksesshme bashkëkohore; rritja e aksesit ndaj shërbimeve shëndetësore efektive dhe kryesisht ofrimi i një mbulese të qëndrueshme me barna; forcimi i kapaciteteve kontrolluese dhe monitoruese te prodhimit, ruajtjes dhe tregtimit te barnave nëpërmjet fuqizimit te inspektimit dhe strukturave qe lidhen me informacionin e barnave, farmakovigjilencen.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre. 1. Ligji Nr. 9644, datë 20.11.2006 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9323, datë 25.11.2004 “Për barnat dhe shërbimin farmaceutik” të ndryshuar”. Objekti: Përcaktimi i parimeve dhe procedurave për vendosjen e çmimeve. Subjekti: Komisioni i Çmimit të Barnave 2. 31989L0105, Direktiva 89/105/EEC e Këshillit e 21 dhjetorit 1998 ne lidhje me transparencën e masave rregulluese të çmimeve të produkteve mjekësore për përdorim njerëzor dhe përfshirjen e tyre ne kufijtë e sistemeve kombëtare të sigurimeve shëndetësore. Fletore zyrtare L 040 , 11/02/1989 P. 0008 - 0011 Objekti: Rregullimi i masave për vendosjen e çmimeve për të siguruar transparencën ne vendosjen e çmimeve. Subjekti: Autoritetet Kombëtare 3. Shkalla e Përafrimit / E pjesshme Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare. Fusha e barnave rregullohet nga legjislacioni i mëposhtëm:

Ligji nr. 9323, datë 25.11.2004 "Për barnat dhe shërbimin farmaceutik’ pjesërisht i përafruar me Direktivën 2001/83/EC dhe “Kodin Komunitar në lidhje me produktet mjekësore me përdorim njerëzor”.

Ligji Nr. 9644, datë 20.11.2006 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9323, datë 25.11.2004 “Për barnat dhe shërbimin farmaceutik” të ndryshuar”.

VKM nr. 52, datë 27.10.2005 "Për organizimin dhe funksionimin e Komisionit të Çmimeve të Barnave" plotësisht e përafruar me Direktivën 89/105/EC, datë 21.12. 1988 “Mbi transparencën e masave që rregullojnë çmimet e barnave për përdorim njerëzor dhe përfshirja e tyre në sistemin kombëtar të sigurimeve shëndetësore” ;

VKM nr. 325, datë 14.6.1993 “Për regjimin e eksport-importit dhe prodhimin e barnave”; Udhëzim i Përbashkët i Ministrit të Shëndetësisë dhe Ministrit të Financave nr. 180, datë

13.8.1993 “Për bashkëpunim në regjimin e import – eksportit të barnave”; Urdhër i Ministrit te Shendetesise, nr.104, datë 5.3.2004 “Për një ndryshim në Udhëzimin

nr. 180, datë 13.8.1993 “Për bashkëpunimin në regjimin e import-eksportit të barnave dhe zhdoganimin e tyre”;

Urdhër i Ministrit te Shendetesise nr. 214, datë. 22.4.2004

134

Rregullore nr. prot. 399, datë 20.1.1998 “Për fabrikimin e barnave”; Rregullore e shërbimit farmaceutik nr. prot. 296, datë 26.1.1998.


a) Ministria e Shëndetësisë është institucioni përgjegjës për hartimin e akteve ligjore dhe nënligjore në fushën e farmaceutikës.

b) Qendra Kombëtare e Kontrollit të Barnave është institucion i specializuar për analizën, regjistrimin, kontrollin e barnave dhe inspektimin farmaceutik. Kontrolli i saj shtrihet mbi veprimtaritë, mjediset, pajisjet e fabrikimit; tregtimin me shumicë e pakicë, kushtet e ruajtjes së barnave dhe barnat e importuara. QKKB përbëhet nga Sektori i Regjistrimit, Sektori i Inspektimit, Sektori i Analizave, Sektori i Informacionit, Sektori i Farmakovigjilencës dhe Sektori i Administratës.


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si me poshtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri


Amendimi i Ligjit Nr 9323, date 25.11.2004 “Për barnat dhe shërbimin farmaceutik" i cili do te përafrohet pjesërisht me:

Direktiva e Këshillit (85/432/EEC) e datës 16 Shtator 1985 në lidhje me bashkërendimin e dispozitave të ligjit, rregulloreve ose masave administrative mbi aktivitetet të caktuara në fushën e farmacisë.

Direktiva e Komisionit 2003/94/EC e datës 8 Tetor 2003 që cakton parimet dhe udhëzimet për praktikën e mirë për prodhimin në lidhje ne produktet mjekësore për përdorim njerëzor dhe produktet mjekësore kërkimore për përdorim njerëzor.

Direktiva 2001/83/EC e Parlamentit Evropian dhe Këshillit e 6 Nëntor 2001 mbi Kodin Komunitar në lidhje me produktet mjekësore për përdorim njerëzor.

Rregullorja Nr. 41 e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit e 16 Dhjetor 1999 “Mbi produktet mjekësore jetime”

Projekt -VKM "Per organizimin e Komiteteve te Etikes"; Projekt -rregullore "per praktiken e mire klinike".


Ngritja e kapaciteteve për praktiken e mire te fabrikimit; Rritja e kapaciteteve administrative ne fushën e praktikes se mire klinike.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Ministrisë së Shëndetësisë

135

VITET INVESTIME NJËSIA

E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 5 2 4 X X


(mijë lekë)

X 1250 7500 5625 7500

136

3.1.2.1.15 MATERIALET DHE TEKNOLOGJITË ME PËRDORIM TË DYFISHTË 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Fusha e materialeve dhe teknologjive me përdorim të dyfishtë rregullohet nga aktet nënligjore të mëposhtme: Akte që transpozojnë akte komunitare. 1. Ligji nr. 9707, datë 5.4.2007, “Për kontrollin shtetëror të veprimtarisë së import- eksportit të

mallrave ushtarake dhe mallrave e teknologjive me përdorim të dyfishtë”. Rregulloria Nr. 1334/2000 EC. Plotësisht Akte që nuk transpozojnë akte komunitare

VKM Nr. 366, datë 5.10.1991, "Për krijimin e ndërmarrjes së import-eksportit në varësi të Ministrisë së Mbrojtjes".

Urdhër Nr. 5, datë 8.1.2002 i Ministrit të Mbrojtjes "Për funksionimin e ndërmarrjes së import-eksportit të ushtrisë "MEICO" dhe marrëdhëniet e saj me drejtoritë dhe me komandat e Ministrisë së Mbrojtjes”.

2.2 Kuadri institucional

a) Ministria e Mbrojtjes është duke përgatitur projektvendimin “ Për ngritjen e Agjencisë se Kontrollit

Shtetëror të Eksport-Importeve të Mallrave Ushtarake, Mallrave e Teknologjive me Përdorim të Dyfishtë”. Vendimi do te përcaktoje kushtet, afatet dhe procedurat për rregullimin e veprimtarisë së import-eksportit të këtyre mallrave dhe kontrollin shtetëror mbi këtë veprimtari.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Ministria e Mbrojtjes ka parashikuar të ndërmarrë iniciativën e mëposhtme ligjore për periudhën afatshkurtër;

VKM “ Per miratimin e listёs kombetare te mallrave, qё janё objekt i kontrollit shtetёror tё eksportit”

137

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Ministria e Mbrojtjes ka parashikuar të ndërmarrë aktivitetet e mëposhtme zbatuese për periudhën afatshkurtër.

Ngritja e Agjencisë së Kontrollit Shtetëror të Eksport-Importeve të Mallrave Ushtarake, Mallrave e Teknologjive me Përdorim të Dyfishtë”.

Tabela 1 Forcimet e kapaciteteve institucionale te Ministrise se Mbrojtjes INVESTIME NJËSIA

MATËSE

GJENDJA

AKTUALE

2008 2009 2010

1. Shtim personash ne Agjenci Njerëz 27 0

2. Kosto për shtim personash ne

Agjenci

Mije leke 23500 24700 26000

3. Trajnime 38000 380000 38000

4. IT per agjenci 500 0

9. Fushatë ndërgjegjsuese për

konsumatorin

2500 0 2500

138

3.1.2.1.16 SISTEMI HEKURUDHOR I SHPEJTËSISË SË LARTË 1 Objektivi Politik Qëllimi final në periudhën afatgjatë është integrimi i rrjetit hekurudhor kombëtar në rrjetin hekurudhor Rajonal të Shpejtësisë se Larte. Këto objektiva mbështeten në nenin 105 të MSA-së si dhe në nenet 7-10 të Protokollit 5 “Për transportin tokësor”. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor egzistues Fusha e sistemit hekurudhor të shpejtësisë së lartë rregullohet nga aktet ligjore të mëposhtme:

Ligji nr. 9317, datë 18.11. 2004, “Kodi hekurudhor i Republikës së Shqipërisë” Ligji nr. 9689, datë 05.03.2007 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në “Marrëveshjen

Evropiane për Linjat Hekurudhore Ndërkombëtare Kryesore””; Ligji nr. 9620, datë 16.10.2006 “Për ratifikimin e “Marrëveshjes shumëpalëshe “Për ngritjen e një

rrjeti hekurudhor, të performancës së lartë, në Europën Juglindore””. 2.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Sektori i Politikave tё Transportit Hekurudhor, në Ministrisë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit është njësia rregullatore e përgjithshme e aktivitetit tërësor të transportit hekurudhor.

Drejtimet kryesore të punës të Sektorit janë: Të hartojë dhe të përmirësoje në mënyrë të vazhdueshme politikat e zhvillimit të transportit

hekurudhor në përputhje me zhvillimin aktual të ekonomisë kombëtare dhe të nevojave të popullatës për transportin e mallrave e të udhëtarëve, si për transportin e brendshëm ashtu dhe për transportin ndërkombëtar hekurudhor;

Të hartojë dhe të përmirësoje në vijimësi një legjislacionin sa më bashkëkohor e në përputhje me direktivat e Bashkimit Evropian, me synim nxitjen dhe menaxhimin optimal të transportit hekurudhor në përputhje me politikat sektoriale të hartuara;

Të ndjekë hartimin e studimeve të fizibilitetit dhe master–planeve për zhvillimin e transportit hekurudhor në tërësi dhe sipas zonave e Korridoreve të veçanta të transportit;

Te mbështesë, të inkurajoje dhe të favorizoje zhvillimin e trafikut tranzit duke i dhënë përparësi zhvillimit të transporteve multimodale në korridoret Lindje–Perëndim, Veri–Jug si dhe ato në drejtim të Kosovës;

Të marrë masat për mënjanimet e një konkurrence të pandershme; Të përcaktoje politikat e përmirësimit të infrastrukturave ekzistuese të transportit hekurudhor dhe të

zgjerimit e zhvillimit të infrastrukturave të reja; Të monitorojë zbatimin e politikave dhe të bashkëpunojë me organet e pushtetit lokal për probleme

specifike; Të shqyrtojë dhe të ndjekë në tërësi problemet teknike të transportit hekurudhor që lidhen me

gjendjen aktuale të inventarit të mjeteve lëvizëse, të sistemeve të komunikimit e të sinjalizimit si dhe të ndjekë në vazhdimësi politikat e miratuara për ecurinë në këtë fushë.


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

139

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së ne fushën e lëvizjes së lirë të mallrave dhe të përafrimit teknik;

Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra MPPTT ka parashikuar të ndërmarrë aktivitetet e mëposhtme zbatuese për periudhën afatshkurtër:

Përkthimi dhe njohja me direktivat e Bashkimit Evropian për sistemin Hekurudhor të shpejtësisë se Larte dhe konkretisht :

Direktiva 96/48/CE lidhur me ndërveprimin e sistemit hekurudhor transeuropian të shpejtësisë madhe;

Direktiva 2001/16/CE lidhur me ndërveprimin e sistemit hekurudhor transeuropian konvencional; Direktiva 2004/50CE qe modifikon dy direktivat e mësipërme. Studim me qëllim identifikimin më të hollësishëm të legjislacionit evropian në këtë fushë, njohjen

me standardet teknike të ndërveprimit; 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Transpozimi gradual i legjislacionit evropian të Sistemit Hekurudhor të Shpejtësisë se Lartë dhe i standardeve te saj ne legjislacionin kombëtar 3.2.2. Aktivitetet zbatuese afatmesme Njohja me standardet e Sistemit Hekurudhor të Shpejtësisë se Lartë lidhur me:

Infrastrukturën; Mirëmbajtjen; Mjetet lëvizëse; Sistemin e sinjalizimit Sistemin e komunikimit; Sistemin e energjisë; Shfrytëzimin hekurudhor.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale për Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit (Sektori i Politikave te Transportit Hekurudhor)

VITI INVESTIME NJËSIA MATËSE

GJENDJA EGZISTUESE 2006 2007 2008 2009

Rritja e numrit të punonjësve

person 3 0 0 0 0

Trajnime 000 lek 0 30 2000 0 3.1.2.1.17 PAKETIMI DHE PAKETIMI I MBETJEVE 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta.

140

2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Paketimin dhe paketimin e Mbetjeve.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Paketimin dhe Paketimin e Mbetjeve në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik.



Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për paketimin dhe paketimin e mbetjeve" i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 94/62/EC, 2005/20/EC “Për paketimin dhe paketimin e mbetjeve”.


Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010)


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme

Ngritja e një strukture implementuese ne IQT Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.

141

142

3.1.2.1.18 INSTALIME KABLLIKE PER TRANSPORT NJEREZISH 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Instalimet Kabllore për Transport Njerëzish.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucion qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Instalimet Kabllore për Transport Njerëzish në veprimtarinë e personave juridik e fizik .IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatmesme (2009-2010 )


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010 ) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për instalimet kabllore për transport njerëzish" i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën 2000/9/EC për instalimet kabllore për transport njerëzish.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) METE ka parashikuar të ndërmarrë, për periudhën afatgjatë, aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e një strukture implementuese. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike.

143

Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.

144

3.1.2.1.19 EFICENCA ENERGJITIKE E PAJISJEVE FRIGORIFERIKE, NDRICIMI FLUORISHENT DHE PAKETIMI I PAJISJEVE ELEKTROSHTEPIAKE 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:



a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Eficencen e Energjisë për Pajisjet Frigoriferike, Ndriçimin Fluoreshent dhe Etiketimin e Pajisjeve Elektroshtëpiake.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Eficencen e Energjisë për Pajisjet Frigoriferike, Ndriçimin Fluoreshent dhe Etiketimin e Pajisjeve Elektroshtepiake në veprimtarinë e personave juridik e fizik.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008 )

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave MSA-se ne fushën e lëvizjes se lire te mallrave.

Të shënohet progres ne transpozimin e direktivave te përafrimit te ri e te vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për pajisjet frigoriferike” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 96/57/EEC “Për Eficencen e Energjetike te Pajisjeve Frigoriferike”, amenduar me 86/594/EEC.

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për eficencen e energjisë për ndriçimin fluoreshent” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 2000/55/EC “Eficenca e energjisë për ndriçimin fluoreshent”.

145

VKM “Për kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit për etiketimin e pajisjeve elektroshtëpiake” I cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 92/75/EC.


Fuqizimi i kapaciteteve te Sektorit te Standardeve dhe Rregullave Teknike. 3.2 Prioritetet afatmesme

Të sigurohen kapacitetet administrative për përmbushjen e kërkesave MSA-se ne fushën e lëvizjes se lire te mallrave.

Të shënohet progres ne transpozimin e direktivave te përafrimit te ri e te vjetër. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme

Ngritja e një strukture implementuese ne IQT. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatoret ekonomik.

146

3.1.2.2 DIREKTIVAT E PËRAFRIMIT TË VJETËR (OLD APPROACH DIRECTIVES) 3.1.2.2.1 MALLRAT USHQIMORE (Shih titullin mbi Sigurine Ushqimore) 3.1.2.2.2 MJETET MOTORIKE 1 Objektivi politik Detyrimet qe rrjedhin nga neni 75 i MSA-së, nxitja e përdorimit te rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Zbatimi konsekuent i programeve të sigurisë rrugore, kontrollit të kushteve teknike të mjeteve motorike, si faktor që ndikon në rritjen e sigurisë rrugore mbetet prioritar. Në funksion të angazhimeve që rrjedhin nga zbatimi i MSA-së në veçanti nga Protokolli 5 në fushën e sigurisë rrugore, prioritet kryesor do të jetë përafrimi i legjislacionit në fushën e transportit tokësor, me vëmendje kryesore sigurinë rrugore dhe ndotjen e mjedisit nga mjetet, vendosjen e standarteve në nxjerrjen e gazrave nga automjetet e rënda dhe nivelet e zhurmave, si dhe krijimin e një sistemi informimi mbi trafikun rrugor, duke synuar rritjen e sigurisë rrugore. Prioritete të tjera do të jenë dhe zbatimi i programeve të investimeve për përmirësimin e kushteve të sigurisë rrugore si në drejtim të infrastrukturës rrugore, ashtu dhe në përmirësimin e kontrollit teknik të mjeteve apo shërbimeve të tjera që kanë të bëjnë me qarkullimin e mjeteve.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe akte që nuk transpozojnë akte komunitare

Ligji Nr. 8378, datë 22/7/1998 Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë, i ndryshuar VKM Nr. 153, datë 07.04.2000 "Për Miratimin e Rregullores së Kodit Rrugor të Republikës së

Shqipërisë Ligji nr. 8308, datë. 18.03.1998 “Për Transportet Rrugore”, i ndryshuar Ligji Nr. 9272, datë 16.09.2004 "Për ratifikimin e Marrëveshjes Evropiane për Transportin

Ndërkombëtar Rrugor të Mallrave te Rrezikshme (ADR) dhe Protokolli I saj" Ligji Nr. 9273, datë 16.09.2004 "Për ratifikimin e Marrëveshjes Evropiane në lidhje me Adoptimin

e kushteve uniforme për inspektimet teknike periodike të mjeteve motorike dhe njohja reciproke e inspektimeve të tilla e 13 Nëntorit 1997"

VKM nr. 270, datë. 10.05.06 " Për miratimin e Planit Kombëtar të Transportit Urdhëresa e KM Nr. 1, datë. 21.08.1998 " Për rregullat e klasifikimit, emërtimit dhe transportit

rrugor te mallrave te rrezikshme" Udhëzimi i MPPTT nr. 3551, date 23.07.2003 "Mbi proçedurat e pranimit dhe regjistrimit të

mjeteve rrugore" Udhëzimi i MPPTT nr. 4447, dt 23.09.2003 " Mbi qarkullimin e mjeteve jashtë norme" Udhëzimi i MPPTT nr. 3413, dt 16.07.2003 "Për kontrollin teknik te mjeteve rrugore" Udhëzimi i MPPTT nr. 5167, dt 26.12.2002 ”Mbi organizimin e qarkullimit dhe sinjalizimit rrugor

" Udhëzimi i MPPTT nr. 994, dt 12.03.2003 ”Për organizimin dhe funksionimin e autoshkollave” Udhëzim i MPPTT "Për Transportin Rrugor te Mallrave te Rrezikshme" Udhëzim i Përbashkët i MPPTT dhe Ministrisë së Mjedisit nr. 6527, dt. 24.12.2004 "Mbi vlerat e

lejuara të elementeve ndotës te ajrit ne mjedis nga shkarkimet e gazrave dhe zhurmave shkaktuar nga mjetet rrugore dhe mënyrat e kontrollit të tyre"

147

Urdhri i Kryeministrit Nr. 44, dt. 24.3.2006 "Për zbatimin e objektivave për përmirësimin e sigurisë rrugore"


a) Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit , Drejtoria e Qarkullimit dhe Sigurisë Rrugore është institucioni përgjegjës për këtë fushë. Misioni dhe detyrat funksionale të Drejtorisë burojnë nga legjislacioni bazë në fushën e sigurisë së transportit rrugor dhe ndotjes së ambientit nga mjetet. Kjo Drejtori harton politika të zhvillimit sektorial të konkretizuara në programin e objektivave vjetore, afatshkurtra dhe afatmesme.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për nënfushën për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) MPPTT ka parashikuar të ndërmarrë, për periudhën afatshkurtër, aktivitetin e mëposhtëm:

Studim me qëllim identifikimin më të hollësishëm të legjislacionit evropian në këtë fushë dhe mënyrën e përafrimit te legjislacionit vendas me këtë të fundit;

3.1.2.2.3 QELQI 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.2 Kuadri institucional

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për xhamin e kristalte.

b) Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut është përgjegjëse për hartimin e legjislacionit teknik Neë dhe Old Approach) qe janë ne sferën e veprimtarisë se METE.

c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave që garantojnë sigurinë e punës “Për xhamin e kristalte” në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.

Me miratimin e ligjit “ Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore dhe vlerësimin e konformitetit te produkteve ", deri ne krijimin e strukturës për mbikëqyrjen e tregut, IQT është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji ne lidhje me detyrat qe rrjedhin ne lidhje me mbikëqyrjen e tregut për produktet industriale dhe te konsumatorit (jo ushqimore). 3 Adresimi i prioriteteve

148


Përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave. Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Ligj “Për xhamin e kristalte" i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 64/493/EEC, “Për Xhamin e kristalte”.


Ngritja e një strukture implementuese ne IQT. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.



2009 2010

1. Shtim personash ne IQT Njerëz 0 0 2. Kosto për shtim personash ne IQT Mije leke 0 0 3. Trajnime IQT 0 625 4. IT për IQT 0 0 5. Shtim personash ne SSRRT 0 0 6. Kosto për shtim personash 0 0 7. Trajnime për SSRRT 625 0 8 IT Për SSRRT 0 0 9. Fushatë ndergjegjsimi për konsumatorin

0 2500

149

3.1.2.2.4 TEKSTILET 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri institucional

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Tekstilet.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucion përgjegjës për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për tekstilet në veprimtarinë e personave juridik e fizik.IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006 “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.



3.1.1 Iniciativat ligjore afatmesme

Ligj "Për emërtimin e fijeve tekstile dhe termave te etiketimit" i cili do te jete plotësisht i përafruar me Direktivën 96/74/EC.

Ligj " Mbi analizën sasiore te përzierjeve dyshe" i cili do te jete plotësisht i përafruar me Direktivën Nr. 97/73/EEC.

Ligj "Mbi analizën sasiore te përzierjeve te fijeve treshe" i cili do te jete plotësisht i përafruar me Direktivën Nr. 73/44/EEC.



150

3.1.2.2.5 KËPUCËT 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.2 Kuadri institucional

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për etiketimin e materialeve te përbërësve kryesor te këpucëve.


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për etiketimin e materialeve te përbërësve kryesor te këpucëve në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006 , “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.




Ligj “Për etiketimin e materialeve te përbërëve kryesor te këpucëve" i cili do te përafrohet pjesërisht me Direktivën 94/11/EC.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme ( 2009-2010)


151

3.1.2.2.6 DRURI 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri institucional

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut për Klasifikimin e Drurin e Papërpunuar.


c) Aktualisht Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucion përgjegjës për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për Klasifikimin e Drurin e Papërpunuar në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.




Ligj “Për klasifikimin e drurit te papërpunuar”, i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 68/89/EEC" Mbi përafrimin e ligjeve te shteteve anëtare ne lidhje me klasifikimin e drurit te papërpunuar".



152

3.1.2.2.7 KIMIKATET

1 Objektivi politik

Menaxhimi i qëndrueshëm i kimikateve, përveçse një detyrim që rrjedh nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit, përbën dhe një nga objektivat e qeverisë shqiptare, përfshirë edhe në Programin e saj 2005-2009. Objektivi synon në stimulimin e zhvillimit të teknologjive të pastra, të cilat përveç të tjerave duhet të përdorin lëndë kimike të çertifikuara në mënyrë që të pakësojnë shkarkimet e dëmshme në mjedis (ujë, ajër, tokë, etj). Palët do të zhvillojnë dhe forcojnë bashkëpunimin në detyrën shumë të rëndësishme të luftës kundër degradimit mjedisor, me qëllim nxitjen e qëndrueshmërisë mjedisore. Bashkëpunimi përqendrohet kryesisht në fushat prioritare që lidhen me acquis e Komunitetit për fushën e mjedisit (neni 108 MSA)

2 Situata aktuale


1. Ligji nr.8934, dt.5.09.2002 “Për mbrojtjen e mjedisit”

2.Direktiva 1999/45/EC e Parlamentit dhe e Këshillit e dt.31 Maj 1999 mbi përafrimin e legjislacionit, rregullave dhe dispozitave administrative të vendeve anëtare në lidhje me klasifikimin, paketimin dhe etiketimin e lëndëve të rrezikshme, e amenduar. 3. e pjesshme

1. Ligji nr.9108, dt.17.07.2003 “Për substancat dhe preparatet kimike”,

2.Direktiva e Këshillit 76/769/EEC e dt.27 Korrik 1976 mbi përafrimin e legjislacionit, rregullave dhe dispozitave administrative të shteteve anëtare në lidhje me ndalimin e shitjeve dhe përdorimin e disa substancave e preparateve të rrezikshme 3. e pjesshme

1. Ligji nr.9263, dt. 29.07.2004 “Për ratifikimin e Konventës për Ndotësit Organikë të

Qëndrueshëm (Stockholm Convention, POPs) 2. Konventa e Roterdamit mbi informimin e miratimit të procedurave në tregëtinë ndërkombëtare për disa

kimikate të rrezikshme dhe pesticide 3. e pjesshme

1. VKM nr. 824, dt.11.12.2003 “Për klasifikimin, paketimin, etiketimin dhe ruajtjen e sigurtë të substancave dhe preparateve të rrezikshme”

2. Direktiva e Këshillit 67/548/EEC e dt. 27 Qeshor 1967 mbi përafrimin e legjislacionit, rregullave dhe dispozitave administrative në lidhje me klasifikimin, paketimin, etiketimin dhe ruajtjen e sigurtë të substancave dhe preparateve të rrezikshme”

3. e pjesshme Ligje dhe akte te tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

VKM nr.26, dt.31.01.1994 “Për mbetjet e rrezikshme dhe mbeturinat”. VKM nr.447, dt.19.09.1994 “Për ndalimin e përdorimit të asbestit si material termoizolues në të

gjitha llojet e ndërtimit”. VKM nr.447, dt.16.09.1999 “Për shkatërrimin e mbetjeve toksike të magazinuara në depot e ushtrisë”

153

VKM nr. Dt.20.12.2006 "Për miratimin e planit kombëtar të veprimit për heqjen nga përdorimi dhe eliminimin e ndotësve organikë, të qëndrueshëm"


a) MMPAU (është përgjegjëse për kimikatet si mbetje industriale të rrezikshme), b) METE (është përgjegjëse për kimikatet si lëndë e parë për industrinë duke përfshirë import-

eksportin), c) MBUMK (është përgjegjëse për kimikatet si pesticide), d) MPPTT (është përgjegjëse për kimikatet nga mbetjet urbane), e) MPÇSSHB (në këtë institucion operon Inspektoriati i punës për mbrojtjen e punonjësve në industri

nga kimikatet), f) MSH (është përgjegjëse për kimikatet nga mbetjet spitalore dhe barnat).


Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Forcim kapacitetesh në Agjencinë e Mjedisit dhe Pyjeve Krijimi i zyrës së rregjistrimit të kimikateve Trajnime të Autoriteteve Doganore Funksionimi i Zyrës së Regjistrimit të Kimikateve


Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta. Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin


Projektakt "Për kufizimet në hedhjen në treg dhe përdorimin e substancave dhe preparatëve të rrezikshme” e cila do të transpozojë direktivat e Këshillit 76/769/EEC, 79/663/EEC, 82/806/EEC, 82/828/EEC, 83/264/EEC, 85/467/EEC, 85/610/EEC, 89/678/EEC, 89/677/EEC, 91/173/EEC, 91/338/EEC, 91/339/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projktakt për përcaktimin e listës së substancave të ndaluara dhe rigorozisht të kufizuara që mund të hyjnë në territorin e RSH e cila mbështetet në Rregulloren 304/2003 të Parlamentit dhe të këshillit. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për klasifikimin dhe paketimin e substancave të rrezikshme, i cili do të transpozojë Direktivën 1999/45/EC të Parlamentit dhe të Këshillit të dt.31 Maj 1999, si dhe Direktivat e Komisionit 2001/60/EC, 91/155/EEC, 93/112/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për “Mbrojtjen nga asbesti”, e cila do të transpozojë Direktivën e Abestit 87/217/EEC e amenduar nga direktiva 91/692. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Funksionimi i zyrës së regjistrimit të kimikateve Trajnime të Agjencisë së Mjedisit dhe Pyjeve Trajnime të ARM-ve, inspektorëve të punës

154

Forcim kapacitetesh në DPPN/MMPAU 3.5.4 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012)

Projektakt për importin dhe eksportin e kimikateve të rrezikshmëm i cili do të transpozojë Rregullore e Parlamentit dhe e Këshillit 304/2003 EC, Rregullore e Komisionit 1213/2003EC, si dhe rregulloren e Parlamentit dhe e Këshillit 775/2004EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për substancat aktive dhe NOQ-ët i cili do të transpozojë Direktivën e Këshillit 79/117/EEC e dt.21 Dhjetor 1978 e amenduar, Direktivat e Komisionit 83/131/EEC, si dhe 85/298/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për prodhimin dhe përdorimin e detergjentëve i cili do të transpozojë Direktivën e Këshillit 73/404/EEC e dt. 22 Nëntor 1973 mbi përafrimin e legjislacionit në vendet anëtare në lidhje me detergjentët, e amenduar, Rregullorja 648/2004EC e Parlamentit dhe e Këshillit e dt. 31 Mars 2004 mbi detergjentët. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Funksionimi i zyrës së regjistrimit të kimikatëve Forcim kapacitetesh në DPPN/MMPAU

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Kimikatet


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 0 2 X 1 1


(mijë lekë)

X X 840 1680 X

155

3.1.2.2.8 DETERGJENTET 1 Objektivi politik Në zbatim të nenit 75 të MSA-së synohet nxitja e përdorimit të rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë. Objektivi politik i strategjisë kombëtare për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut është të garantojë vendosjen apo qarkullimin në treg vetëm të produkteve dhe shërbimeve të sigurta. 2 Situata aktuale 2.2 Kuadri institucional

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është institucioni përgjegjës për hartimin e legjislacionit dhe mbikëqyrjen e tregut per detergjentet..


c) Inspektorati Qendror Teknik (IQT) është institucioni qe do te përgjigjet për mbikëqyrjen e zbatimit të rregullave, që garantojnë sigurinë e punës për detergjentet në veprimtarinë e personave juridik e fizik. IQT është organizuar dhe funksionon në bazë të Ligjit Nr. 9595, date 27.7.2006, “Për krijimin e Inspektoratit Qendror Teknik”.




Ligj “Për klasifikimin e drurit te papërpunuar” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 68/89/EEC" Mbi përafrimin e ligjeve te shteteve anëtare ne lidhje me klasifikimin e drurit te papërpunuar".


Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Rregullave Teknike. 3.1 Prioritetet afatmesme (2009-2010)



Ngritja e një strukture implementuese ne IQT. Fushatë ndërgjegjësuese për konsumatorin dhe operatorët ekonomikë.

156

3.1.2.2.9 PLEHRAT KIMIKE

1 Objektivi politik

Objektivi politik është heqja e barrierave teknike për lëvizen e lirë të mallrave dhe garantimi i hedhjes ne treg vetëm te produkteve te sigurte. Detyrime këto qe rrjedhin nga nenet 5 dhe 18 të Marrëveshjes së Ndërmjetme dhe nenet 13, 26 dhe 75 të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, ku kërkohet edhe nxitja e përdorimit te rregullave teknike te Komunitetit, Standardeve Europiane dhe procedurave te vlerësimit te përputhshmërisë.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri Ligjor ekzistues Fusha e plehrave kimike rregullohet nga akti ligjor i mëposhtëm: Akte që transpozojnë akte komunitare: 1. Ligji nr. 8531, datë 23.09.1999 "Për shërbimin e kontrollit të plehrave kimike". Direktiva 97/63/EC" amenduar nga direktivat 76/116/EEC, 89/284/EEC dhe 89/530/EEC në lidhje me përafrimin e ligjeve të Vendeve Anëtare mbi plehrat kimike. Pjeserisht Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare:

VKM, nr. 234 datë 11.05.2000 "Për kriteret dhe rregullat e marrjes së mostrave dhe vlerësimit të plehrave kimike".

VKM nr. 253 datë 18.05.2000 "Për organizimin e shërbimit të kontrollit të plehrave kimike". VKM nr. 233 datë 11.05.2000 "Për mbështetjen e shërbimit të kontrollit të plehrave kimike nga

organet e ruajtjes së rendit". Rregullore "Për funksionimin e shërbimit të kontrollit të plehrave kimike dhe për kushtet e ruajtjes

dhe magazinimit të plehrave kimike.

2.2 Kuadri Institucional ekzistues

a) Shërbimi i Kontrollit të Pleherave Kimike (SHKPK), i cili është në varësi të Institutit të Studimit te Tokave (në MBU) dhe është organizuar dhe funksionon në përputhje me VKM nr. 253, datë 18.05.2000. SHKPK kryen kontrolle për vlerësimin e cilësisë së plehrave kimike, përpara hedhjes së tyre në treg dhe gjatë tregtimit, për të garantuar mbrojtjen e jetës, shëndetit dhe mjedisit si dhe interesat ekonomike të fermerëve. Në bazë të VKM të mësipërme, SHKPK financohet pjesërisht nga buxheti i shtetit dhe ky financim mbulon vetëm pagën e Admistratorit. Pjesa tjetër e strukturës organizative financohet nga të ardhurat që krijohen nga veprimtaria e SHKPK.

b) Laboratori Analitik, në varësi të Institutit të tokave është përgjegjës për analizimin e mostrave të marra prej inspektoreve. Ky laborator kryen analiza për tokat, ujërat dhe plehrat kimike. MBU planifikon ndarjen e Laboratorit të Pleherave Kimike nga Laboratori Analitik dhe vendosjen e tij në varësi të SHKPK.


3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si mëposhtë:

157


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Instituti i Studimit te Tokave parashikon të ndërmarrë për periudhën afatshkurtër iniciativat e mëposhtme ligjore:

VKM "Për standardet, etiketimin dhe paketimin e plehrave kimike, mbrojtjen e konsumatorit, barrierat teknike” i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivat 97/63/EEC, 89/284/EEC, 89/530/EEC,Rregullore(EC) 2003/2003;

VKM "Mbi vendosjen e rregullave për regjistrimin e plehrave kimike të prodhuara dhe importuara në RSH’ i cili do të përafrohet pjesërisht me Vendimin 2003/1/EC dhe Rregulloren(EC) 2003/2003;

VKM "Për rishikimin e masave ndëshkimore për kundravajtesit administrativë" i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën 97/63/EC dhe Rregulloren (EC) 2003/2003.

3.2 Prioritetet afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si mëposhtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e një strukture implementuese. Fuqizimi i kapaciteteve të Sektorit të Standardeve dhe Sigurimit Teknik.

158

3.1.2.2.10 PRODUKTET KOZMETIKE

1 Objektivi politik

Sigurimi në mënyrë graduale i përputhshmërisë së legjislacionit shqiptar me standardet dhe rregullat teknike mbi sigurinë e produkteve shqiptare dhe procedurat evropiane të vlerësimit të konformitetit, është një nga detyrimet kryesore të vendit tone, i cili përcaktohet në nenin 75 të MSA-së. Rritja e kapaciteteve administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave, si dhe rregullimi i prodhimit dhe shpërndarjes se produkteve kozmetike cilësore e të sigurta në përputhje me standardet e përcaktuara në direktivat e BE mbeten objektiva prioritare.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Fusha e produkteve kozmetike është një fushë e re e cila nuk ka ende një kuadër ligjor ekzistues. Por parashikimet ligjore të bëra nga Ministria e Shëndetësisë kanë si qëllim plotësimin e kuadrit ligjor dhe përafrimin e këtij të fundit me legjislacionin evropian të identifikuar. 2.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Ministria e Shëndetësisë është institucioni përgjegjës për hartimin e akteve ligjore dhe nënligjore në fushën e produkteve kozmetike si dhe për përafrimin e këtyre akteve me legjislacionin evropian.



Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si mëposhtë:


Të shënohet progres në transpozimin e direktivave të përafrimit të ri e të vjetër


Projekt-ligji “Për produktet kozmetike” i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 76/768/EEC mbi përafrimi e ligjeve ne lidhje me produktet kozmetike, Direktivën 80/1335/EEC lidhur me përafrimin e ligjeve për metodat e analizimit te nevojshëm per kontrollin e përbërjes se produkteve kozmetike, Direktivën e dyte 82/434/EEC lidhur me përafrimin e ligjeve për metodat e analizimit te nevojshëm per kontrollin e përbërjes se produkteve kozmetike, Direktiva e gjashte, 83/514/EEC lidhur me përafrimin e ligjeve për metodat e analizimit te nevojshëm per kontrollin e përbërjes se produkteve kozmetike, Direktivën 85/490/EEC, Direktivën 95/32/EC dhe Direktivën 96/45/EC.

Projekt-VKM për miratimi i listës se lendeve te ndaluara për prodhimin e produkteve kozmetike, duke përafruar direktivat e mësipërme.


Ngritja e strukturave për kontrollin e produkteve kozmetike; Trajnimi i specialisteve mbi zbatimin e legjislacionit për produkte kozmetike.

159

3.1.2.11 PRODUKTET VETERINARE (Shih titullin mbi Shendetin e Kafsheve)

160

3.1.3 MBROJTJA E KONSUMATORIT DHE MBIKQYRJA E TREGUT

1 Objektivi politik

Përafrimi në mënyrë graduale i legjislacionit shqiptar në fushën e mbrojtjes së konsumatorëve me atë evropian, brenda një periudhe pesëvjeçare, përbën një nga detyrimet e parashikuara në Nenin 70 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Ky detyrim i përgjithshëm i parashikuar në nenin 70 të MSA-së parashikohet edhe në Nenin 76 të kësaj Marrëveshje, i cili përcakton për fushën e mbrojtjes së konsumatorit, detyrimet e mëposhtme:

- Përafrimin e standardeve për mbrojtjen e konsumatorit në Shqipëri me standardet Komunitare. - Politika për mbrojtjen aktive të konsumatorëve në përputhje me legjislacionin komunitar; - Harmonizimin e legjislacionit të mbrojtjes së konsumatorit në Shqipëri me atë ekzistues në Komunitet; - Mbrojtje ligjore efektive për konsumatorët për përmirësimin e cilësisë së mallrave dhe mbajtjes së standardeve të duhura të sigurisë; - Monitorimin e rregullave nga autoritetet kompetente dhe sigurimi i aksesit në drejtësi në rast mosmarrëveshje.

Draft Strategjia për Mbrojtjen e Konsumatorëve dhe Mbikëqyrjen e Tregut, parashikon adoptimin e masave dhe iniciativave në mbrojtje të konsumatorit dhe mbikëqyrjes së tregut në Shqipëri për një periudhë 7 vjeçare (2007-2013). Kjo draft Strategji është menduar të mbulojë një spektër të gjerë të të drejtave të konsumatorëve, duke përfshirë çështje të sigurisë së produkteve dhe shërbimeve, mbikëqyrjes së tregut, aspektet ekonomike dhe ligjore në lidhje me pozicionin e konsumatorit në treg, informimin dhe edukimin e konsumatorëve, dhe të operatorëve ekonomikë, mekanizmat e dëmshpërblimit të konsumatorëve, inkurajimin e shoqatave të konsumatorëve dhe kontributin e tyre së bashku me aktorë të tjerë në zhvillimin dhe implementimin e strategjisë në mbrojtje të konsumatorëve dhe mbikëqyrjes së tregut.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet që transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre:

1. Ligji nr 9135, date 09.11.2003 “Per Mbrojtjen e Konsumatoreve”. Objekti: Trajtimi i të drejtave të konsumatorëve, marrëdhënieve ndërmjet konsumatorëve dhe prodhuesve, shitësve, furnizuesve, ofruesve të shërbimeve si dhe organeve të kontrollit të tregut dhe të standardizimit. Qëllimi kryesor i tij është mbrojtja e shëndetit, mjedisit, sigurisë së jetës dhe e të drejtave të tjera të konsumatorit të sanksionuara në këtë ligj. 1. Direktivat Evropiane te transpozuara ne ligj:

Direktiva 84/450/EEC “Reklamat çorientuese”; Direktiva 85/374/EEC “Përgjegjësia e prodhuesit”; Direktiva 85/577/EEC “Respektimi i kontratave te negociuara jashtë qendrave te biznesit”; Direktiva 93/13/EEC “Kushtet e padrejta ne kontrata”; Direktivea 94/47/EC “Mbi kontratat ne lidhje me te drejtën e përdorimit te sendeve te paluajtshme

mbi bazën e afateve ve kohore”; Direktiva 97/7/EC “Mbi respektimin e kontratave ne distance”; Direktiva 97/55/EC “Mbi reklamat çorientuese dhe krahasuese”; Direktiva 98/6/EC “Mbi vendosjen e çmimeve ne mallrat qe u ofrohen konsumatorëve”; Direktiva 1999/44/EC “Mbi disa aspekte te shitjes se mallrave dhe garancive shoqëruese”; Direktiva 2000/31/EC “Mbi tregtinë elektronike”; Direktiva 2001/95/EC “Mbi sigurinë e përgjithshme te produkteve”.

161

Shkalla e Përafrimit e plotë


Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, mbështetur në Ligjin Nr. 9135, dt. 11.09.2003 “Për Mbrojtjen e Konsumatorëve”, është institucioni përgjegjës për Mbrojtjen e Konsumatorit dhe Mbikëqyrjen e Tregut në Shqipëri. Në këtë fushë operon Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut (DMT), nën Drejtorinë e Përgjithshme Rregullatore me dy sektorë: Sektori i Mbrojtjes së Konsumatorëve dhe Sektori i Mbikëqyrjes dhe Koordinimit. Misioni i strukturës ka te beje me krijimin e kushteve për funksionimin e sistemit institucional në drejtim të mbrojtjes së jetës, shëndetit, interesave ekonomike si dhe të drejtave të tjera të konsumatorëve të përcaktuara në legjislacionin e kësaj fushe, nëpërmjet drejtimit, organizimit, bashkërendimit të veprimtarive për mbrojtjen e konsumatorëve dhe mbikëqyrjen e tregut. Drejtorisë se Mbikëqyrjes se Tregut, ne baze te ligjit te sipërpërmendur si dhe për të siguruar zbatimin e tij, i nevojitet bashkëpunim i vazhdueshëm me institucione qendrore, strukturat publike të kontrollit të tregut, të cilat përveç zbatimit të ligjeve të tyre specifike, janë të parashikuara nga ligji i mësipërm për zbatimin e dispozitave të tij: Ministritë e linjës, drejtoritë përkatëse, si: Ministria e Shëndetësisë (Drejtoria e Kujdesit Shëndetësor Parësor, Drejtoria Farmaceutike), Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorëve (Drejtoria e Sigurisë Ushqimore dhe Mbrojtjes së Konsumatorëve, Drejtoria Veterinare); Drejtoritë e Përgjithshme si: Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit, Drejtoria e Përgjithshme e Metrologjisë dhe Kalibrimit, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, etj. Strukturat publike të kontrollit të tregut si: Inspektorati Qendror Teknik, Inspektorati i Ushqimit, Inspektorati Veterinar, etj Entet Rregullatore si: ERT, ERE; Avokati i Popullit

3 Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Për fushën e Mbrojtjes së Konsumatorit dhe Mbikëqyrjes së Tregut, janë këto prioritete:

Formulimi i strategjisë për mbrojtjen e konsumatorit dhe mbikëqyrjen e tregut; Forcimi i strukturës përgjegjëse për mbrojtjen e konsumatorëve dhe mbikëqyrjen e tregut; Përafrimi i legjislacionit vendas me atë të BE-së në fushën e Mbrojtjes së Konsumatorit dhe

mbikëqyrjes se tregut (Neni 70 dhe 76 i MSA). 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me prioritetet e sipërpërmendura, ndërmerren këto iniciativa ligjore:

Projektligji “Për sigurinë e përgjithshme, kërkesat thelbësore, vlerësimin e konformitetit te produkteve”, për te cilin tashme pritet miratimi nga Parlamenti. Hartimi i një legjislacioni te tille horizontal, është një kombinimi i Direktivës se “Sigurisë se Përgjithshme te Produkteve” dhe elementëve horizontal apo te përbashkët te Direktivave te “Përqasjes te Re” si: kërkesat thelbësore, hedhja ne treg, prezumimi i konformitetit, vlerësimi i konformitetit, marka e konformitetit, organizmat e autorizuar etj, si dhe te reflektimit te rekomandimeve me te fundit te Komisionit Evropian ne këtë fushe.

Gjithashtu, projektligji siguron bazën e nevojshme ligjore për adoptimin, nëpërmjet VKM-ve te rregullave teknike, për grupe te caktuar produktesh, te cilat janë te renditura në Aneksin e tij dhe njëkohësisht ekuivalente me Direktivat Evropiane te “Përqasjes se Re”. Këto VKM do te përmbajnë parimet jo-horizontale te këtyre direktivave, përmendim: procedurat e vlerësimit te konformitetit, kërkesat specifike te

162

sigurisë, etj. Ky projektligj përafron plotësisht Direktivën Evropiane 2001/95/EC “Mbi sigurinë e përgjithshme te produkteve” si dhe mbështetet ne Guidën për implementimin e Direktivave te Perafrimit te ri dhe Perafrimi Global, etj.

Hartimi i “Strategjisë Ndër-sektoriale Kombëtare për Mbrojtjen e Konsumatorëve dhe

Mbikëqyrjen e Tregut” afatgjate për periudhën 2007-2013. Strategjia përcakton qëllimin dhe drejtimet e politikës së mbrojtjes së konsumatorëve dhe mbikëqyrjes se tregut si dhe objektivat për periudhën afatshkurtër (2007-2010) dhe afatgjate (2010-2013). Për hartimin e kësaj Strategjie kane shërbyer si baze dokumentet evropiane te fushës si: Rezoluta e Këshillit, për Strategjinë e Politikës së Konsumatorit në Komunitet (2002-2006); Programi i veprimeve te BE ne fushën e shëndetit dhe mbrojtjes se konsumatorëve 2007-2013; Strukturat kryesore administrative për implementimin e Acquis, Komisioni Evropian 2004, Guidë për implementimin e Direktivave te Neë Appraoch dhe Global Approach, etj.

Hartimi i një projektligji te ri ne fushën e mbrojtjes se konsumatorëve, i cili synon harmonizimin

e mëtejshëm me legjislacionin evropian, nëpërmjet adoptimit të direktivave evropiane me te fundit te fushës: Direktiva 2005/29/EC “Mbi praktikat e pandershme tregtare; Direktiva 90/314/EEC “Mbi paketat e udhëtimi”t; Direktiva 87/102/EEC - Direktiva 98/7/EC – “Mbi kreditë e konsumatorëve”. Përafrimi do te jete i pjesshëm, pasi përafrimi i plote do te arrihet nëpërmjet akteve nënligjore ne zbatim te projektligjit.

Hartimi i akteve nënligjore ne zbatim te Ligjit te Mbrojtjes se Konsumatorëve nëpërmjet

transpozimit te plote te direktivave evropiane (viti 2008): Direktiva 1997/7/ EC “Mbi respektimin e kontratave ne distance”; Direktiva 90/314/EC “Mbi paketat e udhëtimit”; Direktiva 85/577/EC “Respektimi i kontratave te negociuara jashtë qendrave te biznesit”.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për plotësimin e detyrimeve ligjore dhe përmbushjen e prioriteteve te mësipërme janë ndërmarrë aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Forcimi i kapaciteteve institucionale te stafit te mbrojtjes se konsumatorëve dhe mbikëqyrjes se tregut. Ne këto aktivitete përfshihen rritja e numrit te stafit (2 persona), trajnime te stafit, vizite studimore etj, me mbështetjen e Programit CARDS 2003 dhe 2006.

Zbatimi i aktiviteteve te Strategjisë Ndër-sektoriale për mbrojtjen e konsumatorëve dhe mbikëqyrjen e tregut, ne lidhje me produktet industriale, te parashikuara për vitin 2008. Këto aktivitete kane te bëjnë me procesin e mbështetjes financiare te shoqatave, te cilat sigurojnë mbrojtjen e te drejtave te konsumatorëve ne procesin e edukimit, informimit, këshillimit, sensibilizimit etj. Ky financim parashikon sigurimin e zyrave (qira), telefon, energji elektrike etj. Gjithashtu, ky financim parashikon dhe pagesën për anëtarësimin e strukturës shtetërore te mbrojtjes se konsumatorëve ne Organizatën Botërore te Konsumatorit (CI).

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Në fushën e Mbrojtjes së Konsumatorit dhe Mbikëqyrjes së Tregut, prioritetet afatmesme janë:

Sigurimi i kapaciteteve administrative për përmbushjen e kërkesave të MSA-së në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave;

Vendosja dhe zhvillimi sistemit të mbikëqyrjes së tregut në përputhje me acquis në lidhje me lëvizjen e lirë të mallrave.


163

Hartimi i akteve nënligjore ne zbatim te Ligjit te Mbrojtjes se konsumatorëve nëpërmjet transpozimit te plote te direktivave evropiane (viti 2009):

• Direktiva 94/47/EC “Mbi kontratat përdorimit te sendeve te paluajtshme mbi bazën e afateve kohore”;

• Direktiva 87/102/EEC “Mbi kreditë e konsumatorëve”; • Direktiva 98/7/EC “Mbi kreditë e konsumatorëve”.

Harmonizimi i mëtejshëm i legjislacionit ne fushën e mbrojtjes se konsumatorëve nëpërmjet

transpozimit te plote te direktivave evropiane (viti 2010): • Direktiva 98/27/EC “Mbi vendimet gjyqësore”; • Direktiva 2002/65/EC “Mbi marketingun ne distance te shërbimeve financiare”; • Direktiva 98/257/EC “Mbi mosmarrëveshjet jashtëgjyqësorit”; • ç) Direktiva 2005/29/EC “Mbi praktikat e pandershme tregtare”.


Forcimi i kapaciteteve institucionale te stafit te mbrojtjes se konsumatorëve dhe mbikëqyrjes se tregut. Ne këto aktivitete përfshihen: rritja e numrit te stafit (2 persona), trajnime te stafit, vizite studimore etj, me mbështetjen e Programit CARDS 2006.

Zbatimi i aktiviteteve te Strategjisë ndër-sektoriale për mbrojtjen e konsumatorëve dhe mbikëqyrjen e tregut, ne lidhje me produktet industriale, te parashikuara për vitin 2008. Këto aktivitete kane te bëjnë me procesin e mbështetjes financiare te shoqatave, te cilat sigurojnë mbrojtjen e te drejtave te konsumatorëve ne procesin e edukimit, informimit, këshillimit, sensibilizimit etj. Ky financim parashikon sigurimin e zyrave (qira), telefon, energji elektrike etj. Gjithashtu, ky financim parashikon dhe pagesën për anëtarësimin e strukturës shtetërore te mbrojtjes se konsumatorëve ne Organizatën Botërore te Konsumatorit (CI).


Përditësimi i legjislacionit te mbrojtjes se konsumatorëve dhe mbikëqyrjes se tregut ne baze te direktivat evropiane përkatëse;

Arritja e përputhshmërisë me praktikat me te mira evropiane ne fushën e mbrojtjes se konsumatorëve dhe mbikëqyrjes se tregut.

Vendosja dhe funksionimi i plote institucioneve dhe procedurave te mbikëqyrjes se tregut si dhe instrumenteve te mbikëqyrjes se tregut (vlerësimi i konformitetit, vlerësimi i riskut, markimi CE, etj).

Shtrirja e mëtejshme e iniciativave te ndërmarra ne drejtim te: • Ndërgjegjësimit te konsumatorëve; • Zhvillimit te rrjetit te qendrave te këshillimit te konsumatorëve; • Ngritja e një sistemi për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve.

Integrimi i elementeve te politikes se konsumatorëve ne fushat e politikave te tjera si p.sh mbrojtja e mjedisit (modelet e konsumit), siguria ushqimore dhe shërbimet e interesit te përgjithshëm (furnizimi me ujë te pijshëm, energji elektrike, telekomunikacion, transport publik etj).

Integrimi i Shqipërisë si një partner aktiv ne institucionet evropiane dhe ndërkombëtare për mbrojtjen e konsumatorëve dhe mbikëqyrjes se tregut: Sistemi i Shkëmbimit te Shpejtë te Informacioneve për produktet jo ushqimore (RAPEX), Sistemi i Informimit dhe Komunikimit për Mbikëqyrjen e Tregut (ICSMS), Qendra e Administrimit te Burimeve dhe Komunikimit (CIRCA), Grupi i Bashkëpunimit Administrativ AdCos, etj.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale

164


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Shtim personash

persona 5 1 1 1 1


(mijë lekë) X 2000 500 500 600

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të mbrojtjes së konsumatorit dhe mbikqyrjes së tregut ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut, Inspektorati Qendror Teknik-Ministria e Ekonomisë



165

3.1.4 LËVIZJA E LIRË E MALLRAVE KULTURORE 1 Objektivi politik

Në zbatim të nenit 42 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (neni 29 i Marrëveshjes së Ndërmjetme) nuk do të pengohet ndalimi apo kufizimi i importeve, eksporteve ose mallrave tranzit të justifikuara në bazë të mbrojtjes së thesareve kombëtare me vlerë artistike, historike ose arkeologjike, ose në mbrojtjen e pronësisë intelektuale. Ndalime ose kufizime të tilla nuk do të lënë vend për diskriminim arbitrar ose kufizim të maskuar në tregtinë ndërmjet Shqipërisë dhe Komunitetit Evropian. Mbrojtja e pasurisë kombëtare me vlerë artistike, historike dhe arkeologjike do të sigurohet nga një regjim kufizimesh në importe, eksporte apo në tranzit. Mbrojtja e pronës kulturore do të ruhet nëpërmjet një kuadri legjislativ i cili do të përputhet me legjislacionin komunitar mbi pronën kulturore. Kjo do të gjejë zbatim për kthimin e mallrave kulturore të lëvizura në mënyrë të paligjshme nga territori i një shteti dhe eksporti i mallrave kulturore sipas legjislacionit evropian.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, që transpozojne aktet komunitare si dhe shkalla e përputhshmërisë së tyre.

Ligji Nr. 9048 dt. 7.4.2003 "Për trashëgiminë Kulturore - Ligji ka për qellim shpalljen dhe mbrojtjen e

trashëgimisë kulturore ne RSH. Objekti i këtij ligji janë parashikimi i rregullave për mbrojtjen e saj dhe detyrat e pergjegjesite e organeve qe veprojnë ne këtë fushe.

Ligji nr. 9386 dt. 04.05.2005 "Për muzetë". Ky ligj përcakton rregullat baze për mënyrën e funksionimit klasifikimit te muzeve ne RSH si dhe organet përgjegjëse për mbikëqyrjen e veprimtarisë se tyre ne shërbim te shoqërisë me qellim ekspozimin ruajtjen, dhe administrimin e objekteve muzeore, pjese te trashëgimisë kulturore kombëtare. Qëllimi i këtij ligji është ruajtja dhe zhvillimi i i trashëgimisë muzeore shqiptare.

Direktiva e Këshillit 93/7/EEC e 15 Marsit 1993"Mbi kthimin e objekteve kulturore te zhvendosura ilegalisht nga territori i një shteti anëtar - Direktiva ka për objekt rregullimin e lëvizjes se mallrave kulturore duke përcaktuar standardet për këtë veprimtari.

Direktiva 96/100 E Parlamentit Evropian dhe Këshillit e 17.02.97 qe amendon shtojcën e Direktivës 93/7EEC. 3. Shkalla e Përafrimit : E pjesshme

Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare Ligji nr.8096, date 21/03/1996 "Për kinematografinë"; Ligji nr. 8576, date 3/02/2000 "Për Bibliotekat"; Ligji nr.8578, date 10/02/2000 "Për Teatrin"; Konventa e UNESCO-s 1970 «Mbi mjetet e ndalimit dhe parandalimit të importit dhe eksportit

të transferimit të paligjshëm të pronësisë së pasurisë kulturore»; Konventa “Për ruajtjen e Trashëgimisë materiale dhe shpirtërore” 2003; Udhëzim nr. 2, dt 18.3.2004 "Për procedurat e lëvizjes së objekteve të trashëgimisë kulturore, të

luajtshme, me vlera të veçanta, kombëtare dhe unikale, për ruajtjen, restaurimin, studimin dhe ekspozimin jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucioni përgjegjës për fushën e lëvizjes së mallrave kulturore është Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, ku për zbatimin e kuadrit ligjor ekzistues janë ngarkuar këto struktura :

a) Sektori i Kulturës Kombëtare në Drejtorinë e Zhvillimit të Turizmit dhe Kulturës Kombëtare është strukturë politikbërëse dhe për zbatimin e politikave të saj janë përgjegjëse institucionet e saj të varësisë si më poshtë vijon

b) Galeria Kombëtare e Arteve

166

c) Instituti i Monumenteve të Kulturës d) Instituti i Arkeologjisë e) Qendra e Inventarizimit të Pasurive Kulturore


Mbrojtja e thesareve kombëtare me vlerë arkeologjike, historike, artistike.


Projekt-ligji për disa ndryshime ne Ligji Nr. 9048 dt. 7.4.2003 "Për trashëgiminë Kulturore" Ligji nr. 9386 dt. 04.05.2005 "Për muzetë” qe do te perafrohen pjeserisht me Direktiven e

Keshillit 93/7/EEC e 15 Marsit 1993"Mbi kthimin e objekteve kulturore te zhvendosura ilegalisht nga territori I një shteti anëtar” dhe “Direkttive nr 96/100 E Parlamentit Evropian dhe Këshillit e 17.02.97 qe amendon shtojcën e Direktivës 93/7EEC”

Projekt ligj "për disa ndryshime ne Ligjin nr.8096, date 21/03/1996 "Për kinematografinë" qe do te perafrohen pjeserisht me Direktivën 93/7/EEC; Direktivën 96/100 EC; Rregullore 3911/92; Rregullore 752/93

Projekt ligj "per disa ndryshime ne Ligjin nr. 8576, date 3/02/2000 "Për Bibliotekat” e cila do te përafrohet pjesërisht me Direktivën 93/7/EEC; Direktivën 96/100 EC; Rregullore 3911/92; Rregullore 752/93

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përcaktimi i hapësirave dhe specifikimeve të detajuara për lëvizjen e objekteve kulturore në kuptimin e ligjit të trashëgimisë kulturore

Përcaktimi i hapësirave dhe specifikimeve të detajuara për lëvizjen e objekteve kulturore në kuptimin e ligjit të muzeut.

Përcaktimi i hapësirave dhe specifikimeve të detajuara për lëvizjen e objekteve kulturore në kuptimin e ligjit të për kinematografinë.

Përcaktimi i hapësirave dhe specifikimeve të detajuara për lëvizjen e objekteve kulturore në kuptimin e ligjit të për bibliotekat.

3.2 Prioritete afatmesme (2009-2010) Prioritet i përcaktuar për Qeverinë Shqiptare për periudhën afatmesme është:

Mbrojtja e thesareve kombëtare me vlerë artistike, historike ose arkeologjike 3.2.1 Iniciativa ligjore afatmesme (2009/2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt - ligj "Për disa ndryshime në ligjin për teatrin", i cili do të përafrohet pjesërisht me direktivën 93/7/EEC; Direktivën 96/100 EC; Rregulloren 3911/92; Rregulloren 752/93

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009/2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përcaktimi i hapësirave dhe specifikimeve të detajuara për lëvizjen e objekteve kulturore në kuptimin e ligjit për teatrin.

3.2 LEVIZJA E LIRË E PUNËTORËVE

167

1 Objektivi politik i fushës

Fokusi kryesor i Qeverisë në fushën e lëvizjes së lirë të punëtorëve, për periudhën afatshkurtër dhe afatmesme është bashkëpunimi i ngushtë me palën komunitare në fushën e migracionit të ligjshëm, për rregullat e pranimit dhe të drejtat dhe statusin e personave të pranuar, koordinimi i sistemit të mbrojtjes shoqërore për punonjësit komunitarë të punësuar në territorin shqiptar, si dhe adaptimi i sistemit të sigurimeve shoqërore me kërkesat e reja ekonomike e sociale, nëpërmjet bashkëpunimit me palët. (46,47, 80 dhe 99 te MSA-s). Po ashtu një vëmendje e veçantë do ti kushtohet përmirësimit të kapaciteteve administrative dhe financiare për zbatimin e legjislacionit për azilin dhe migracionin, dhe ne veçanti për zbatimin e strategjive kombëtare dhe planet e tyre te veprimit si dhe ratifikimit dhe zbatimit progresiv të të gjitha konventave ndërkombëtare në fushën e migracionit dhe zbatimit të masave të strategjisë kombëtare të migracionit.

2.1 Kuadri Ligjor ekzistues

Ligje dhe aktet nënligjore, që transpozohen me aktet komunitare si dhe shkalla e përputhshmërisë së tyre

Ligji Nr.7703, date 11.05.1993 “Për Sigurimin Shoqëror ne RSH”, Sigurimet shoqërore mbrojnë ne mënyrë te detyrueshme te gjithë shtetasit ekonomikisht aktive ne Shqipëri, ne rastin e pakësimit te te ardhurave si pasoje e barrelindjes, pleqërisë, invaliditetit dhe humbjes se mbajtësit te familjes. - Direktiva nr. 79/7/EEC, “mbi zbatimin progresiv të parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave në çështjet e sigurimit shoqëror” Qëllimi i kësaj Direktive është zbatimi progresiv, në fushën e sigurimeve shoqërore dhe të elementeve të tjerë të mbrojtjes sociale, i parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave në çështjet e sigurimit shoqëror, që tani e tutje do të referohet si “parimi i trajtimit të barabartë”. Direktivë do të jetë e zbatueshme për popullsinë aktive për punë, përfshirë personat e vetëpunësuar, punëtorët dhe personat e vetëpunësuar veprimtaria e të cilëve është ndërprerë nga sëmundja, aksidenti apo papunësia jo e dëshirueshme dhe personat që janë në kërkim të punës, si dhe për punëtorët, të vetëpunësuar ose jo, që kanë dalë në pension pleqërie apo invaliditeti. - Direktiva nr. 86/378/EEC, “mbi zbatimin e parimit të trajtimit të barabartë për burrat dhe gratë në skemat e sigurimit shoqëror në punë Qëllimi i kësaj Direktive është zbatimi, në skemat e sigurimit shoqëror në punë, i parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave, që tani e tutje do të referohet si “parimi i trajtimit të barabartë. Direktiva nr. 92/85/KEE, “mbi paraqitjen e masave për të inkurajuar përmirësimin e sigurisë dhe shëndetit në punë për punëtoret shtatzëna dhe punëtoret të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji”. Qëllimi i kësaj Direktive, është të zbatojë masat për të inkurajuar përmirësimet në sigurinë dhe shëndetin në punë të punëtoreve shtatzëna dhe punëtoreve të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji.

E pjesshme

Ligje dhe akte qe nuk traspozojnë akte komunitare Kushtetuta e Republikës se Shqipërisë, neni 8 Ligjin nr.8492, datë 27.5.1999 “Për të huajt” Konventa nr.97 “Migracioni për punësim” (E rishikuar)-ILO, ratifikuar me Ligjin nr. 9320, datë

25.11. 2004.

168

Ligji Nr. 9668, date 18.12.2006 “Mbi emigrimin e shtetasve shqiptare për motive punësimi” Ligji nr.8960, datë 24.10.2002 “Për ratifikimin e Kartës Sociale Evropiane, të rishikuar”; Konventa nr.181”Mbi Agjencitë Private të Punësimit”-ILO, ratifikuar me Ligjin nr.8350, datë 20.05.

1998 Konventa OKB “Për mbrojtjen e të drejtave të të gjithë punëtorëve migrantë dhe pjesëtarëve të

familjeve të tyre” ratifikuar me Ligjin nr.9703, datë 02.04.2007; Ligji nr. 9442, datë16.11.2005 "Për ratifikimin e Konventës se ILO-s, nr.102, “Për standardet

minimale të mbrojtjes shoqërore"; Konventa e Këshillit të Evropës 1997 “Për statusin ligjor të punëtorëve migrantë, ratifikuar me

Ligjin nr.9555, date 08.06.2006. Ligji Nr.9066, datë 15.5.2003 “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Qeverise se RSH dhe

Republikës se Turqisë Për Mbrojtjen Shoqërore"; VKM nr 258, date 05.05.2006 "Për Ratifikimin e Konventës Evropiane "Për statusin Ligjor te

Punëtoreve Migrante”; Konventa nr.143 ”Për punëtorët migrantë”-ILO, ratifikuar me Ligjin nr.9564, date 19.06.2006. VKM nr.296, dt.06.05.2005, "Për miratimin e Planit Kombëtar te Veprimit te Migracionit". VKM 760 Date 19.11.2004 “Për miratimin e Strategjisë Kombëtare te Migracionit” Udhëzim nr. 786, date 09.04.2001, “Për dhenen e lejes për pune shtetasve te huaj”. VKM, nr. 439, dt. 4/5/2000, "Për hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve", i ndryshuar VKM Nr. 708 Date 16.10.2003 “Për Mënyrën e Licencimit dhe Funksionimit te Agjencive Private

te Punësimit” Udhëzimi i Ministrit te Punës Nr.1297, date 16.07.2004, “Për Funksionimin e Regjistrit për

emigrantet dhe procedurat për regjistrimin e shtetasve shqiptare qe emigrojnë 2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në lëvizjes se lire te punëtoreve, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministrinë e Punëve të Jashtme, përsa i përket hyrjes së të huajve në Republikën e Shqipërisë. b) Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, përsa i përket hyrjes,

qëndrimit dhe trajtimit të të huajve në Republikën e Shqipërisë. c) Ministria e Financave, Instituti i Sigurimeve Shoqërore përsa i përket koordinimit te

sistemeve te sigurimeve shoqërore.

3 Prioritetet

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, prioritetet afatshkurtra për fushën e lëvizjes se lire te punëtoreve janë:

Të amendohet ligji për të Huajt, për ta sjellë legjislacionin e vizave më pranë standardeve të BE-së. Koordinimi i sistemit të mbrojtjes shoqërore për punonjësit komunitarë të punësuar në territorin

shqiptar . Adaptimi i sistemit të sigurimeve shoqërore me kërkesat e reja ekonomike e sociale, nëpërmjet

bashkëpunimit me palët. Të sigurohet përputhje e plotë e dokumenteve shqiptare të udhëtimit me standardet ndërkombëtare.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta:

Projekt- VKM “Për planin e veprimit te remitancave”;

169

Nënshkrimi dhe ratifikimi i marrëveshjes me Rumaninë “Për mbrojtjen sociale me vendet pritëse te emigranteve”;

Projekt-ligji "Për te huajt" Projekt-VKM Për përfitimin e statusit te emigrantit” Projekt-VKM "Për dhënien e lejes se punës, shtetasve te huaj ". Projekt-VKM "Për nxitjen e kthimit vullnetar te emigranteve shqiptare dhe riintegrimi i tyre " Negocimi dhe nënshkrimi i Marrëveshjejeve te Mirëkuptimi me institucionet që mbulojnë cështjet

migratore ne Itali dhe Greqi. Nënshkrimi dhe ratifikimi i marrëveshjeve me Italinë dhe Greqinë “Për mbrojtjen sociale me vendet

pritëse te emigranteve” Nënshkrimi i Marrëveshjeve mes Televizionit Publik Shqiptar dhe kanaleve televizive kombëtare te

vendeve pritëse te emigranteve për transmetimin e një fushate mediatike informuese ne lidhje me fenomenet e Migracionit”

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës afatshkurtër, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Zbatimi i marrëveshjes me Turqinë. Kryerja e një raporti vlerësues mbi mundësitë e formimit profesional qe ofrohen aktualisht për

emigrantet e rikthyer dhe mbi nevojat dhe mangësitë ekzistuese. Krijimi i një Data-Base i cili do te përmbajë informacion ne lidhje me emigrantet e kualifikuar me

qellim punësimin e tyre nga ndërmarrjet shqiptare Pajisja me kompjuterëve e Zyrave Rajonale te Punësimit Fuqizimi i kapaciteteve te Drejtorisë se Migracionit ne MPCSSHB nëpërmjet rekrutimit te një

personi te specializuar ne te Drejtën Migratore. Trajnime për personelin e Zyrave Rajonale te Punësimit qe do te merren me dhënien e informacionit

për migracionin( sporteli për migracionin). 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritetet afatmesme për fushën e lëvizjes se lire te punëtoreve janë:

Koordinimi i sistemit të mbrojtjes shoqërore për punonjësit komunitarë të punësuar në territorin shqiptar .

Adaptimi i sistemit të sigurimeve shoqërore me kërkesat e reja ekonomike e sociale, nëpërmjet bashkëpunimit me palët.

Të sigurohet përputhje e plotë e dokumenteve shqiptare të udhëtimit me standardet ndërkombëtare.

170

3.3 LIRIA E VENDOSJES DHE LIRIA PER TE OFRUAR SHERBIME 3.3.1 LIRIA E VENDOSJES DHE LIRIA PER TE OFRUAR SHERBIME (PROCEDURAT E REGJISTRIMIT DHE TE LICENSIMIT) 1 Objektivi politik Qeveria shqiptare, në zbatim të angazhimeve të marra në OBT për të siguruar trajtim të barabartë mes shoqërive shqiptare dhe atyre të huaja dhe në përputhje me detyrimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (neni 49-56), duhet të lehtësojë fillimin e veprimtarive ekonomike në territorin shqiptar nga shoqëri dhe shtetas komunitar. Për këtë qëllim, me hyrjen në fuqi të kësaj Marrëveshjeje, qeveria do të garantojë trajtim të njëjtë si ndaj shoqërive komunitare, ashtu edhe shoqërive vendase ose të një vendit të tretë, pavarësisht cilësisë. Gjithashtu, pas vendosjes në Shqipëri të filialeve dhe degëve të shoqërive komunitare, këto të fundit do të kenë trajtim jo më pak të favorshëm se ai që do t’u akordohet degëve dhe filialeve shqiptare. Pesë vite pas hyrjes në fuqi të kësaj Marrëveshjeje, ky regjim do të zbatohet dhe për shtetasit komunitarë, të cilët mund të fillojnë veprimtari ekonomike si persona të vetë-punësuar. Në nenin 57 të MSA-së, Qeveria shqiptare është angazhuar të marrë masat e nevojshme për të lejuar progresivisht ofrimin e shërbimeve nga shoqëritë ose shtetasit e Komunitetit ose Shqipërisë, të vendosur në një territor të ndryshëm nga marrësi i shërbimit. Për zbatimin efektiv të këtyre neneve, Qeveria shqiptare do të reformojë procedurat për regjistrimin e biznesit dhe licencimin e tij. Për regjistrimin e biznesit synohet përmirësimi i cilësisë së shërbimit dhe efiçencës gjatë ofrimit të këtij shërbimi, si dhe reduktimi i praktikave korruptive gjatë regjistrimit të biznesit. Kjo do të arrihet nëpërmjet krijimit të një modeli tërësisht të ri, nëpërmjet të cilit do të realizohet regjistrimi i biznesit me një herë të vetme. Në një periudhë 3-vjeçare do të bëhet funksionale Qendra Kombëtare e Biznesit, e cila do të shërbejë si ‘one-stop-shop’ për regjistrimin e biznesit. I gjithë aktiviteti për këtë fushë do të ndiqet nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës në bashkëpunim me Ministrinë e Drejtësisë dhe do të monitorohet në vijim në kuadër të mekanizmave përkatës të reformës rregullatore. Këto masa do të çojnë në reduktimin e ditëve të regjistrimit nga 47 ditë në 1 ditë, reduktimin e akteve korruptive gjatë regjistrimit dhe ofrimin e shërbimit on-line. Për sistemin e licencimit synohet thjeshtësimi dhe harmonizimi i procedurave të licencimit në të gjithë sektorët, duke përdorur në mënyrë të harmonizuar parimet e qeverisjes së mirë dhe të eksperiencave të tilla si thjeshtësimi administrativ, parimi i autodeklarimit dhe autoçertifikimit, etj.. Qeveria shqiptare do të synojë ofrimin e shërbimit për biznesin sipas eksperiencave të ‘One-Stop-Shop’ duke vlerësuar eksperiencat e OECD-së për licencimin. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni bazë për lirinë e vendosjes dhe ofrimin e shërbimeve përbëhet nga: Ligjet dhe aktet e tjera qe transpozojnë akte komunitare. 1. Ligji nr. 9723, date 3.5.2007, “Për Qendrën Kombëtare te Regjistrimit”. Direktiva 2003/58 e Parlamentit Europian dhe e Këshillit, dt. 15 Korrik 2003, e cila amendon Direktiva

68/151/EEC, 77/91/EEC, dhe 89/666/EEC, për sa u përket dhënies se te dhënave lidhur me disa shoqëri. Shkalla e përafrimit e pjesshme. Si dhe nga ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare.

171

Ligji nr. 7638, date 19.11.1992 “Për Shoqëritë Tregtare”, i ndryshuar. Ligji nr. 7632, date 04.11.1992, “Dispozita të Pjesës së Parë të Kodit Tregtar”, i ndryshuar.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Qeveria shqiptare, me Urdhrin e Kryeministrit nr. 170, date 31.10.2005, ka krijuar Task Forcën për drejtimin dhe monitorimin e Reformës Rregullatore, e cila drejtohet nga Kryeministri. Në kuadër të kësaj reforme janë krijuar edhe grupet teknike te drejtuara nga zëvendësministrat sipas fushave të mbulimit. Këto grupe teknike, nën drejtimin e Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, kanë hartuar Planin e Veprimit të Reformës Rregullatore. Regjistrimi dhe licencimi trajtohen nga Grupi i Regjistrimit dhe Licencimit drejtuar nga Zëvendësministri i Drejtësisë dhe Zëvendësministri i Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës. Reforma Rregullatore koordinohet nga Drejtoria e Politikave të Tregut pranë Ministrinë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës. QKR do te jete një institucion qendror ne varësi te Ministrisë te Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikes, me autonomi te plote vendimmarrëse ne lidhje me procesin e regjistrimit tregtar, misioni i se cilës do te jete te ofroje një “zyre me një ndalese (one-stop-shop)” për regjistrimin e biznesit, mbajtjen e regjistrit tregtar si një baze të dhënash elektronike e unifikuar. QKR do te funksionojnë si një “sportel” i vetëm pre te gjitha llojet e subjekteve te biznesit ne te gjithë Shqipërinë për te kryer dhe aplikuar për te gjitha proceset qe lidhen me regjistrimin e biznesit duke përfshire edhe regjistrimin fiskal, te punës dhe sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore, QKR do te mundësoje aksesin për regjistrim sa me pranë përfituesve duke siguruar një mbulim te madh gjeografik. QKR fillimisht do te lidhet ne mënyre elektronike me regjistrin e informatizuar te organeve tatimore dhe sistemin e prokurimit publik dhe hapa pas hapi edhe me baza te tjera elektronike te drenash qe do te krijohen ne te ardhmen. Projekti parashikon qe ne momentin e hapjes se saj, QKR do te ketë 29 sportele te lidhur on line ne bashki e komuna, nume ky qe do te dyfishohet deri ne fund te vitit 2007. Objektivi ynë është qe ne një periudhe dy deri tre vjeçare, ne koordinim edhe me projekte te tjera, te mundësojmë informatizimin e te gjitha sporteleve te tjera ne çdo bashki e komune te vendit. QKR do te jete funksionale me 1 shtator 2007 3 Adresimi i prioriteteve

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Te ndryshohet legjislacioni ne fuqi mbi te drejtën e vendosjes për te siguruar trajtim plotësisht te

barabarte mes shoqërive te huaja dhe vendase, një dallim te qarte mes ofrimit te shërbimeve te përkohshme apo te përhershme dhe përputhshmëri me kërkesat e MSA-se.

Të sigurohet parimi i proporcionalitetit në ofrimin e shërbimeve ndërkufitare.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra

Vendimi i Këshillit te Ministrave (VKM) qe adopton statutin e QKR, i cili përcakton rregullat e detajuara për organizimin, sektorin e funksioneve te punës dhe raportimin. (Neni 17)

Urdhër i Kryeministrit për strukturën dhe skemën organizative te QKR. (Neni 7/2) Vendim i Këshillit te Ministrave për nivelin e pagave te QKR. (Neni 11/1) Vendim i Këshillit te Ministrave për numrin e punonjësve te QKR ne lidhje me ligjin për buxhetin e

shtetit. (Neni 7/1) Vendim i Këshillit te Ministrave, për tarifat e shërbimeve lidhur me funksionet e QKR. (Neni 13/3)

3.1.2 Aktivitete zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Kualifikimi i stafit te Qendrës Kombëtare te Regjistrimit për te garantuar një zbatim efektiv te modelit te ri te regjistrimit.

Monitorimi i zbatimit te rekomandimeve te dhëna për përmirësimin e sistemit te licencimit ne sektorët e analizuar gjate vitit 2006.

172

Vazhdimi i rishikimit te detajuar i kuadrit ligjor për sektorët e analizuar gjate vitit 2006 duke përcaktuar statusin aktual në lidhje me përputhshmërinë e tij me "Acquis communautaire", si dhe përcaktimin e masave për harmonizimin e tyre.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale për Drejtorinë e Politikave të Tregut



1. Shtim personash

persona 5 0 0 0 0


(mijë lekë)

X 0 0 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të lirisë së vendosjes dhe lirisë për të ofruar shërbime ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës

Banka Botërore IDA, IBRD

Reforma per permiresimin e mjedisit te biznesit dhe fuqizimin institucional” BERIS

7.6 mln € 2007 2011


Qeveria Amerikane

Pragu i Sfidës së Mijëvjecarit për Shqipërinë

Reduktimi i korrupsionit ne procesin e regjistrimit te biznesit

2.6 mln €

Në vazhdim Në vazhdim

173

3.2.2 NJOHJA RECIPROKE E DIPLOMAVE 1 Objektivi politik Fusha e njohjes së diplomave është një fushë tepër e rëndësishme për realizimin e lëvizjes së lirë të personave në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit, detyrimet e së cilës përcaktohen në nenin 54 të saj. Qeveria shqiptare do të punojë që procedurat dhe kriteret e njohjes së kualifikimeve të huaja të jenë transparente, koherente, të besueshme dhe do të rishikojë në mënyrë periodike këto procedura për të rritur transparencën, duke marrë parasysh edhe zhvillimet në fushën e arsimit. Ky është parimi kryesor i zbatimit të politikave transparente të njohjes në Bashkimin Evropian, i cili gjen shprehje edhe në nenin 54, të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Në Ministrinë e Arsimit dhe të Shkencës do të bëhet njohja e diplomave unike Bachelor dhe Master të cilat janë të përfshira në një diplomë universitare. Këto diploma master që do të njihen nga MASH janë fituar sipas procesit të Bolonjës në sistemin me cikle studimi (3+2 apo 3+1) që është konceptuar si një proces i vetëm për këdo që dëshiron të ndjekë këto studime dhe që zbatohet në pjesën më të madhe të vendeve evropiane. Po kështu parashikohet që në periudhat e ardhme të vendoset edhe njohja e diplomave të përbashkëta. Për të pasur një transparencë sa më të madhe në procesin e njohjes së diplomave po punohet për futjen e Suplementit të diplomës dhe përsosjen e sistemit ECTS (neni 100 i MSA-së).

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre. 1. Ligji nr.9741 dt.21.05.2007 "Për Arsimin e Lartë ne Republikën e Shqipërisë”, Neni 37 dhe 38 për njohjen e diplomave dhe programeve të studimit 2. Direktiva 2005/36/EC, "Mbi Njohjen e Kualifikimeve profesionale. 3. Shkalla e përafrimit: E plote ne kuadrin e njohjes akademike të diplomave dhe certifikatave të huaja.

Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare:

Konventa e Lisbonës për njohjen e kualifikimeve të arsimit të lartë në Evropë, nënshkruar më

datë 04.11.1999 .


a) Drejtoria e Arsimit të Lartë dhe Njohjes së Diplomave. Kjo drejtori ka për detyrë kryerjen e procedurës së plotë të njohjes së diplomave. Drejtoria e Arsimit të Lartë verifikon vërtetësinë e dokumentacionit për mbarimin e shkollës së lartë, i mbështetur në aktet ligjore e nën ligjore në fuqi dhe lëshon dokumentin e njohjes së diplomës. Komisioni ad hoc i përbërë nga specialistë të shkollave të larta, mbas shqyrtimit të dokumentacionit shtetëror dhe shkollor, vendosi për njohjen e plotë ose të pjesshme të diplomës, e cila konfirmon mbarimin e studimeve të larta të aplikantit. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Intensifikimi i reformimit universitar ne përputhje me parimet dhe objektivat e procesit te Bolonjës ne drejtim te strukturës se studimeve (3+2 vite), ngritjes se sistemit te vlerësimit te

174

cilësisë përmes akreditimit, adoptimit te sistemit te krediteve, unifikimit te procedurave te njohjes se diplomave sipas normave te Bashkimit Evropian.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës:

Projekt-VKM ne zbatim te ligjit te ri "Për arsimin e larte" për një procedure te plote sipas përvojës evropiane

Projekt-VKM “Për ngritjen e Qendrës se Informimit dhe Njohjes se Diplomave”; Projekt-Udhëzim lidhur me procedurat e plota për njohjen e kualifikimeve, të fituara jashtë shtetit,

ne mbështetje te VKM; Projekt-Udhëzim “Për ndryshimet ne Statutet e Universiteteve dhe përgatitjen e rregulloreve

përkatëse për procedurat e njohjes se diplomave nga Universitetet”; Projekt-Udhëzim “Për implementimin masiv Suplementit të Diplomës”; Projekt-Udhëzim “Për përmirësimin e sistemit ECTS; Pakete aktesh nënligjore për përputhje te plote me kuadrin ligjor evropian (BE) për njohjen e

diplomave dhe kualifikimeve profesionale; VKM për procedura te njohjes se diplomave sipas standardeve te BE, ne zbatim te paketës se re

ligjore. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Ngritja e Qendrës së Informimit e Koordinimit Ndërkombëtar dhe Njohjes së Diplomave; Implementimi masiv Suplementit të Diplomës; Përmirësimi i titujve të diplomave, sipas përvojës së universiteteve evropiane; Seminare për diskutimin e titujve te diplomave; Përmirësimi i sistemit ECTS; Zbatimi i procedurës se re për njohjen se diplomave;

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritete e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë vijon:

Intensifikimi i reformimit universitar ne përputhje me parimet dhe objektivat e procesit te Bolonjës ne drejtim te strukturës se studimeve (3+2 vite), ngritjes se sistemit te vlerësimit te cilësisë përmes akreditimit, adoptimit te sistemit te krediteve, unifikimit te procedurave te njohjes se diplomave sipas normave te Bashkimit Evropian.

3.2.2. Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përmirësimi i titujve të diplomave; Zbatimi i procedurës se njohjes se diplomave sipas standardeve te BE.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës



175

1.Shtim personash

persona 2 7 8 X X


mijë lekë X 1250 7500 5625 7500

176

3.3.3 NJOHJA RECIPROKE E KUALIFIKIMEVE PER PROFESIONET E LIRA 1 Objektivi Politik

Në kuadër të zbatimit të Nenit 54 të Marrëveshjes se Stabilizim-Asociimit Qeveria Shqiptare angazhohet të marrë hapa të nevojshëm për njohjen reciproke të kualifikimeve, për të lehtësuar aktivitetet profesionale të shtetasve shqiptare dhe shtetasve komunitarë në Shqipëri si dhe Përafrimin e Legjislacionit vendas me acquis mbi ushtrimin e disa profesioneve të lira.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Baza ligjore që përcakton veprimtaritë e mjekut, farmacistit, mamive infermierëve dhe dentistëve që licensohen së bashku me kriteret e licensimit është:

VKM 238/2003 “Për licensimin e veprimtarisë private në fushën e shëndetësisë” Ligjin 8615/2000 “Për Urdhërin e Mjekut në Republikën e Shqipërisë” Ligji Nr 9150, datë 30.10.2003 "Për Urdhërin e Farmacistëve në RSH" Ligj nr. 9718, datë 19.04.2007 "Për krijimin e Urdhrit infermier-mami në Republikën e

Shqipërisë". Urdhëri i Ministrit të Shëndetësisë 108/2002 “Për dhënien e licensës për ushtrim të profesionit në

fushën e shëndetësisë në profesion të lirë privat” Urdhëri i Ministrit të Shëndetësisë 309/2003 “Për transferimin e aktivitetit privat në fushën e

shëndetësisë” Urdhëri 346/2004 “Mbi kriteret e licensimit të subjekteve private në profesonin e mjekut,

farmacistit, stomatologut”, si dhe një sërë udhëzimesh e rregulloresh. Baza ligjore që përcakton veprimtaritë e arkitektit që licensohen së bashku me kriteret e licensimit është:

VKM 613/1993, “Për ushtrimin e veprimtarive në ndërtim dhe projektim të shoqërive” Rregullore “Për kriteret dhe procedurat e dhënies së licensave profesionale për punët dhe

shërbimet publike” Baza ligjore që përcakton veprimtaritë e avokatit dhe noterit që licensohen së bashku me kriteret e licensimit është :

Kushtetuta e RSH-së. Neni 49 i Kushtetutës sanksionon të drejtën e fitimit të mjeteve të jetesës me punë të ligjshme, të zgjedhur ose pranuar vetë. Çdo person është i lirë të zgjedhë profesionin, vendin e punës, si dhe sistemin e kualifikimit të vet profesional.

Ligji nr. 7829, datë 01.06.1994, “Për Noterinë” ndryshuar me ligjin nr.7820, datë 19.04.1995; ndryshuar me ligjin nr. 8790, datë 10.05.2001; ndryshuar me ligjin nr. 9216, datë 01.04.2004, i cili rregullon veprimtarinë e profesionit të noterit. Ky ligj përcakton kushtet dhe kriteret për t’u bërë noter; të drejtat dhe detyrimet e noterit; mënyrën e redaktimit të akteve noteriale, pavlefshmërinë e akteve dhe të veprimeve noteriale; organizimin dhe përfaqësimin profesional të noterëve.

Ligji nr. 9109, datë 17.07.2003, “Për Profesionin e Avokatit në Republikën e Shqipërisë”, i cili është hartuar nën asistencën e Këshillit të Europës. Ky ligj rregullon veprimtarinë e avokatit; përcakton kriteret dhe kushtet për të ushtruar profesionin e avokatit, të drejtat dhe detyrat e tyre; përcakton organet drejtuese; kompetencat dhe juridiksionin e tyre, ka sjellë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 77/249/CEE.


a) Ministria e Shëndetësisë licenson subjektet private, vendas apo të huaj, që do të ushtrojnë veprimtari në fushën e shëndetësisë. Organi përgjegjës për pranimin e kërkesave të subjekteve dhe

177

për përgatitjen e materialeve për Komisionin e Posaçëm të dhënies së Liçensave, është Sektori i Licensimit, në Drejtorinë Juridike, të Marrëdhënieve me Jashtë dhe të Licensimeve. Komisioni i Posaçëm i Dhënies së Licensave është organ vendimmarrës. Ky komision mblidhet një herë në muaj dhe është i përbërë nga Kryetar i Komisionit ZV. Ministri i Shëndetësisë dhe ka si anëtarë Drejtorët e të gjitha Drejtorive të Ministrisë së Shëndetësisë, një jurist, një anëtar të Urdhërit të Mjekut, Drejtori i ISKSH -së, anëtar nga Ministria e Mjedisit, Drejtori i QKKB -së.

b) Urdhëri i Mjekëve të Shqipërisë është ent publik, i cili përfaqëson interesat e përbashkët të profesioneve mjekësore dhe rregullon marrëdhëniet midis tyre në funksion të publikut. Asnjë individ nuk mund të ushtrojë profesionin e mjekut ose të stomatologut në Republikën e Shqipërisë pa qenë anëtar i Urdhërit të Mjekëve. Misioni i Urdhërit të Mjekëve është ruajtja e standardeve të larta në formimin dhe ushtrimin e profesioneve mjekësore dhe mbrojtja e pacientëve dhe publikut nga kequshtrimi i mjekësisë. Urdhëri i Mjekëve jep dhe heq të drejtën individuale për ushtrimin e profesionit të mjekut dhe stomatologut.

c) Urdëri i Farmacistëve është ent publik, i cili përbëhet nga individët, që ushtrojnë profesionin e farmacistit në Republikën e Shqipërisë dhe përfaqëson interesat e tyre profesionalë në nivel partneriteti institucional. Asnjë individ nuk mund ta ushtrojë profesionin e farmacistit në Republikën e Shqipërisë, pa qenë anëtar i Urdhërit të Farmacistëve. Për këtë qëllim jep dhe heq të drejtën vetjake për ushtrimin e këtij profesioni. Urdhëri i Farmacistëve ka për mision ruajtjen dhe garantimin e nivelit të lartë të formimit dhe edukimit shkencor e profesional të farmacistëve, ushtrimin e profesionit, sipas kërkesave shkencore, normave të etikës mjekësore e të Kodit të Deontologjisë Farmaceutike Shqiptare dhe mbrojtjen e pacientëve e të konsumatorëve nga kequshtrimet profesionale dhe shkeljet e normave të detyrueshme.

Profesioni i arkitektit

a) Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, është institucion i autorizuar për dhënien e liçensave lidhur me punët dhe shërbimet publike. Njohja e kualifikimit profesional të arkitektit bëhet me anë të lëshimit të liçensës personale, për ushtrimin e aktivitetit me objekt ndërtimin. Miratimi i liçensave bëhet nga Komisioni i Posaçëm që ngrihet brenda MRTT –së për këtë qëllim dhe që përbëhen nga specialistë të fushës. Sektori i Liçensimit në MRTT pranon kërkesat dhe dokumentacionin e nevojshëm për t’ja përcjellë më pas Komisionit të posaçëm të Liçensimit.

Profesioni i avokatit dhe noterit

a) Ministria e Drejtësisë nëpërmjet Drejtorisë së Profesioneve të Lira kujdeset dhe mbështet sipas ligjit ushtrimin, organizimin dhe funksionimin e profesionit, të avokatit, noterit, ndërmjetësit, arbitrit dhe profesioneve të tjera të lira të lidhura me sistemin e drejtësisë, kujdeset dhe mbështet funksionimin e veprimtarisë dhe të shërbimeve të ekspertimit ligjor.

b) Dhoma Kombëtare e Noterisë, Ministria e Drejtësisë bashkë me Dhomën Kombëtare të Noterisë cakton numrin minimal të noterëve për një rreth gjyqësor në bazë të numrit të popullsisë dhe të vëllimit të punës së veprimtarisë noteriale. Ministria e Drejtësisë dhe Dhoma Kombëtare e Noterisë, veç e veç mbajnë regjistra për noterët dhe asistentët, si dhe administrojnë dokumentacionin që lidhet me marrjen dhe heqjen e lejes së ushtrimit të profesionit të noterit, transferimet e tyre, përmbushjen e detyrimeve ligjore dhe ecurinë disiplinore të noterëve dhe asistentëve.

c) Dhoma Kombëtare e Avokatisë është një person juridik i pavarur nga shteti në ushtrimin e veprimtarisë së saj. Ajo përgjigjet për rregullimin dhe kontrollin e ushtrimit të avokatit në Republikën e Shqipërisë. Rregullat e organizimit dhe funksionimit të Dhomës Kombëtare të Avokatisë parashikohen në statutin e saj.

d) Dhoma Kombëtare e Avokatisë, dhomat e avokatisë për juridiksionin e tyre, si dhe Ministria e Drejtësisë, mbajnë regjistrin e asistentëve, si dhe administrojnë dokumentacionin përkatës për ushtrimin e veprimtarisë së tyre.

178

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 - 2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Lehtësimi i aktiviteteve profesionale të shtetasve shqiptare dhe atyre të Komunitetit në Shqipëri dhe vendet respektive të Komunitetit.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra 2007-2008 Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt ligji “Për infermieristikën”, i cili ka për qëllim jo vetëm përmirësimin e shërbimit infermieror në të gjithë strukturat shëndetësore, por dhe të vënies së rregullave për njohjen e kualifikimit profesional të infermierëve sipas normave komunitare. Do të sjellë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2005/36 EC.

Ndryshime në ligjin nr.9109,dt.17.07.2003 “Për Profesionin e Avokatit në RSH” si dhe Projektakti“ për heqjen e pengesave në qarkullimin e lirë të personave dhe të shërbimeve të shtetasve të Komunitetit Evropian në Shqipëri dhe anasjelltas”, të cilët do sjellin një harmonizim të pjesshëm me Direktivën 77/249/EEC dhe Direktivën 98/5/EC.

Hartimi i Projektligjit "Për profesionet e lira në fushën e shëndetësisë" për të sjellë një harmonizim të plotë me Direktivën 2005/36 EC.


Njohja me legjislacionin komunitar ne fushën e profesioneve te lira ne fushën e shendetesise; Ngritja e Urdhrit te infermierit.

3.2. Prioritetet afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë:

Përafrimi i legjislacionit vendas me acquis mbi ushtrimin e disa profesioneve të lira.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore

Ndryshim legjislacioni për lejet profesionale në fushat publike, në përputhje të plotë me Direktivën 2005/36 EC.

Projektakti “ për heqjen e pengesave në qarkullimin e lirë të personave dhe të shërbimeve të shtetasve të Komunitetit Europian në Shqipëri dhe anasjelltas” si dhe Projektakti nënligjor mbi njohjen reciproke të kualifikimeve të profesioneve të lira si avokat, noter, eksper ligjor, në përputhje të plotë me Direktivën /249/EEC dhe direktivën 98/5/EC.

179

3.3.4 SHERBIMET POSTARE

1 Objektivi politik

Bazuar në nenet 50, 57, 70, 71, 72 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit, në Strategjinë Kombëtare të Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit për Shqipërinë dhe Dokumentin mbi Politikat e zhvillimit të shërbimeve postare në Republikën e Shqipërisë, Qeveria Shqiptare angazhohet për një liberalizim gradual të tregut të shërbimeve postare me qëllim ofrimin e shërbimeve me cilësi të lartë dhe tarifa te përballueshme nga konsumatorët. Objektivi është që në Republikën e Shqipërisë, të gjitha shërbimet postare të hapen për tu ofruar nga sektori privat dhe kjo hapje do të bëhet në përputhje me legjislacionin europian. Liberalizimi gradual i tregut si dhe krijimi i strukturave rregullatore të pavarura do të jenë faktorë te rëndësishëm për nxitjen e konkurrencës së ndershme në tregun postar. Nëpërmjet aplikimit të procedurave të thjeshtëzuara për licencim do të rritet interesi i sektorit privat për të konkurruar jo vetëm në tregun postar të jashtëm por edhe në atë të brendshëm. Harmonizimi i standardeve kombëtare me ato të Bashkimit Evropian do të arrihet nëpërmjet ngritjes se një infrastrukture dhe logjistike mbështetëse për shërbimet postare te cilat do te inkurajojnë ofrimin e shërbimeve postare me cilësi te larte. Investimet ne infrastrukture si dhe menaxhimi i rrjetit postar i orientuar drejt biznesit janë thelbësore ne arritjen e standardeve te larta te shërbimit. Futja e shërbimeve te reja postare do te behet si nga operatori publik postar ashtu dhe nga ofruesit privat te shërbimeve postare dhe do te mbështeten nga teknikat dhe teknologjitë e reja ne përdorim.

2 Situata aktuale


Kuadri ligjor në fushën e shërbimeve postare përbëhet nga. Ligje dhe akte qe transpozojne akte komunitare.

1. Ligji Nr. 8530 date 23.09.1999 “Për Shërbimet Postare ne Republikën e Shqipërisë” ndryshuar nga Ligji Nr. 9223, date 29.04.2004.

Direktiva 2002/39/EC,date 10.06.2002 “Mbi zgjerimin e konkurrencës për shërbimet postare ne Komunitet”.

Shkalla e Përafrimit e pjesshme. 2. Vendimi i Këshillit te Ministrave Nr. 788, dt. 26.12.2004, “Për përcaktimin e tarifës dhe te peshës se shërbimeve te rezervuara për operatorin publik postar”. Direktiva 2002/39/EC, date 10.06.2002, “Mbi zgjerimin e konkurrencës për shërbimet postare ne

Komunitet”. Shkalla e Përafrimit e plote

Ligje dhe akte te tjera nuk transpozojne akte komunitare:

Vendimi i Këshillit te Ministrave Nr. 539, dt. 01.08.2003,”Politikat e zhvillimit te shërbimeve postare ne Republikën e Shqipërisë”.

Vendimi i Këshillit te Ministrave Nr. 405, dt. 27.07.2000, “Për kushtet e nxjerrjes Pullës Postare Shqiptare”, i ndryshuar.

Vendimi i Këshillit te Ministrave Nr. 27, date 20.01.2001, “Për vendosjen e kutive postare ne ndërtesa banimi dhe institucione”.


180

Për zbatimin e objektivave te përcaktuara me lart institucioni përgjegjës, është Ministria e Punëve Publike,Transportit dhe Telekomunikacionit.

a) Ministria e Punëve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit i propozon Këshillit te Ministrave strategjinë e zhvillimit te postave si dhe veprimet e nevojshme për përmbushjen e objektivave te politikes se zhvillimit te postave. Drejtoria e Politikave te Transportit dhe Poste Telekomunikacioneve, harton projekt-aktet ligjore e nënligjore për zhvillimin e sektorit te postave, harton plane zhvillimi te postave, mbledh dhe përpunon te dhëna statistikore nga te gjithë operatoret publike dhe private, ndjek zbatimin e detyrimeve për sektorin e postave , gjithashtu aktualisht kryen dhe funksionet e strukturës rregullatore, procedurat e licencimit ne baze te përcaktimeve te këtij ligji, kontrollon cilësinë e shërbimeve te kryera nga operatoret, ne baze te normave dhe standardeve si dhe konkurrencën në treg.

b) Për realizimin e detyrave te mësipërme aktualisht Drejtoria e Politikave te Post- telekomunikacionit, është e pandare ne sektorë (te paktën) e cila drejtohet nga një drejtor dhe ka ne përbërje te saj 2 specialiste.


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritet i përcaktuar për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër është:

Liberalizim gradual te tregut te shërbimeve postare me qellim ofrimin e shërbimeve me cilësi te larte dhe tarifa te përballueshme nga konsumatoret.


Amendimi i Ligjit "Për shërbimet Postare " i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 2002/39/EC

VKM "Përcaktimi i peshës dhe tarifës për zonën e rezervuar për operatorin publik postar", i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën 2002/39/EC.

Ratifikimi i Dokumentit te Kongresit e 23-te e Unionit Postar Universal (UPU) VKM" Përcaktimi i tarifave te shërbimit universal" i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën

2002/39/EC. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Fuqizimi i sektorit postar ne Drejtorinë e Politikave të Transportit dhe Poste-Telekomunikacioneve.

Tabela e mëposhtme tregon investimet që do të kryhen për fuqizimin e kapaciteteve administrative të Drejtorisë së Politikave te Poste-Telekomunikacionit 3.1.3 Prioritetet afatmesme (2009 – 2010) Prioritet i përcaktuar për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër është:

Liberalizim gradual te tregut te shërbimeve postare me qellim ofrimin e shërbimeve me cilësi te larte dhe tarifa te përballueshme nga konsumatoret.

3.2.3 Iniciativat ligjore afatmesme (2009 – 2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

181

VKM" Shërbimi universal dhe harmonizimi i shërbimeve te rezervuara" i cili do të përafrohet plotësisht me Direktivën 2002/39/EC.

VKM "Kushtet e qeverisjes te ofrimit te shërbimeve jo te rezervuara dhe aksesi ne rrjet, licencat dhe autorizimet, procedurat dhe kushtet respektove” i cili do të përafrohet plotësisht me direktivën 2002/39/EC.

VKM "Liberalizimi i plote i sektorit Postar" i cili do të përafrohet plotësisht me direktivën 2002/39/EC.

VKM:"Ratifikimi i dokumentit te Kongresit te 24 te UPU", Nairobi 2008.

3.2.4 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009 – 2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e Njësisë Rregullator te Postave

Tabela: Shtesë e kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Politikave të Postë-Telekomunikacionit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Shtim personash

persona 1 1 3 X X


(mijë lekë)

X 1250 3750 5000 6000

182

3.3.5 SHËRBIMET FINANCIARE 3.3.5.1 BANKA

1 Objektivi politik

Neni 70 i MSA-së, parashikon detyrimin për Përafrimin e Legjislacionit në fushën e shërbimeve financiare gjatë fazës së parë tranzitore. Ndërsa në nenin 50 të saj, Shqipëria është angazhuar që me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes, t’u ofrojë shoqërive komunitare si dhe degëve dhe filialeve të tyre një trajtim jo më pak të favorshëm se ai që u njihet kompanive, degëve apo filialeve vendase. Gjithashtu, në nenin 57 të Marrëveshjes, Shqipëria angazhohet të lejojë progresivisht ofrimin e shërbimeve nga shoqëritë komunitare, pa qenë nevoja për t’u vendosur.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni bazë për rregullimin e proceseve të krijimit, licencimit dhe mbikëqyrjes së bankave përbëhet nga:

Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre.

Ligji nr. 9662, datë 18.12.2006 “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”. Ligji nr. 9662, datë 18.12.2006 “Për bankat në Republikën e Shqipërisë” përcakton kushtet kryesore për vendosjen e bankave dhe institucioneve financiare, dhënien dhe revokimin e licencave, kërkesat mbi kapitalin, kushtet për ushtrimin e veprimtarisë si dhe kriteret për mbikëqyrjen. Direktiva 2000/12/EC, datë 20.03.2000 “Për fillimin dhe vazhdimin e ushtrimit të veprimtarisë nga ana e institucioneve të kreditit” e pjesshme

Ligji nr. 8269, datë 23.12.1997 “Për Bankën e Shqipërisë”, i ndryshuar; Ligji nr. 9662, datë 18.12.2006 “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”.

Kuadri rregullues në fushën e mbikëqyrjes së bankave është si më poshtë:

Rregullore “Për dhënien e licencës për të ushtruar veprimtari bankare në Republikën e Shqipërisë”, miratuar me vendimin nr. 71, datë 11.09.2002 të Këshillit Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë;

Rregullore "Për madhësinë dhe plotësimin e "kapitalit fillestar minimal" për veprimtaritë e lejuara për bankat e degët e bankave të huaja të licencuara". Qëllimi i saj është plotësimi i “kapitalit fillestar minimal” nga bankat dhe degët e bankave të huaja, të licencuara përpara publikimit nga BSH të ndryshimit të kapitalit fillestar minimal dhe përcaktimit të madhësisë të kapitalit;

Rregullore “Për mjaftueshmërinë e kapitalit”. Qëllimi i kësaj rregulloreje është llogaritja e raportit ndërmjet kapitalit rregullator me aktivet dhe me zërat jashtë bilancit të ponderuara me rreziqet që quhet “Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit” dhe vendosja e një kufiri minimal të raportit;

Rregullore "Për pozicionet e hapura valutore". Qëllimi i saj është përcaktimi i rregullave për matjen e pozicionit të hapur valutor për bankat. Këta rregulla synojnë kufizimin e humbjeve të bankave nga transaksionet në valutë dhe në metale të çmuara;

183

Rregullore "Për mbikëqyrjen e transaksioneve bankare në rrugë elektronike". Kjo rregullore ka për qëllim të përcaktojë kushtet organizative, kushtet në lidhje me personelin dhe kushtet teknike për realizimin e veprimtarisë bankare në rrugë elektronike (e-banking) dhe kërkesat lidhur me verifikimin e kryer nga BSH;

Rregullore "Për administrimin e rrezikut të kredisë". Qëllimi i kësaj rregulloreje është administrimi i rrezikut të kredisë në mënyrë që banka të minimizojë humbjet e mundshme nga kreditë dhe nga aktivet e tjera te ngjashme me to dhe te ndjeshme ndaj lëvizjeve te normave te interesit;

Rregullore "Për administratorët e bankave dhe të degëve të bankave të huaja". Qëllimi i kësaj rregulloreje është përcaktimi i kërkesave në lidhje me profesionalizmin dhe me reputacionin e personave që kryejnë administrimin, drejtimin dhe kontrollin e bankës si dhe kufizimet që duhet të zbatohen në emërimin dhe në shkarkimin e tyre;

Rregullore "Për marrëdhëniet e bankës me personat e lidhur me të". Qëllimi i kësaj rregulloreje është rregullimi i marrëdhënieve të bankës dhe degës së bankës së huaj me personat e lidhur me to;

Rregullore "Për ekspertët kontabël të autorizuar". Kjo rregullore përcakton kriteret dhe procedurat për miratimin e ekspertëve kontabël të autorizuar të emëruar nga bankat si dhe fushën e veprimtarisë, formën dhe përmbajtjen e kontrollit dhe të raporteve të kontrollit të bankës;

Rregullore "Për investimet nga bankat në kapitalin e shoqërive tregtare". Qëllimi i kësaj rregullore është vendosja e ekuilibrit ndërmjet aktivitetit të lirë të investimit të bankave në kapitalin e shoqërive tregtare dhe respektimit të detyrueshëm të disa raporteve mbikëqyrëse;

Rregullore "Mbi rreziqet e tregut". Qëllimi i kësaj rregulloreje është llogaritja e kërkesës për Kapitalin Rregullator për mbulimin e rreziqeve të tregut;

Rregullore "Për bankat kooperativë". Qëllimi i kësaj rregulloreje është përcaktimi i kushteve të krijimit, të ushtrimit të aktivitetit, të licencimit dhe të mbikëqyrjes nga BSH të bankave kooperativë, si dhe veçoritë e këtyre bankave;

Rregullore "Për kontrollin e rreziqeve të mëdha". Qëllimi i rregullores është matja dhe kontrolli i përqendrimit të riskut për të njëjtin përfitues, për të shmangur efektet negative financiare të bankës si rezultat i përqendrimit të tepërt të riskut;

Vendim "Për miratimin e një veprimtarie shtesë në veprimtarinë bankare". Ky vendim shton në listën e veprimtarive bankare që mund të kryejnë bankat e licencuara nga BSH, edhe veprimtarinë që lidhet me metalet e çmuara;

Udhëzim "Për kapitalin rregullator të bankës". Qëllimi i këtij udhëzimi është përcaktimi i mënyrës së llogaritjes së kapitalit rregullator të bankës për mbulimin e rrezikut të kredisë;

Dokumenti i Politikës Operative të Mbikëqyrjes. Politika Operative e Mbikëqyrjes (POM), është një dokument i cili përcakton kriteret e një mbikëqyrjeje të vazhdueshme të orientuar sipas rrezikut, për të gjitha institucionet që janë subjekt i licencimit nga BSH;

Udhëzim "Për raportimin e veprimeve të këmbimeve valutore"; Udhëzim "Mbi kujdestarinë dhe likuidimin e bankave". Qëllimi i këtij udhëzimi është të

përcaktojë rregullat, procedurat dhe detyrimet e palëve kur një bankë merret në administrim të përkohshëm nga BSH, vendoset në kujdestari dhe kur një bankë likuidohet;

Udhëzim "Për certifikatat e depozitave". Ky udhëzim përcakton madhësinë minimale, afatet e maturimit dhe mënyrat e kontabilizimit të certifikatave të depozitave;

Manuali i veprimeve korrigjuese ndaj bankave dhe degëve të bankave të huaja në Republikën e Shqipërisë. Përcaktimi i politikës së BSH, për përdorimin e kompetencave në zbatimin e përgjegjësive të saj për marrjen e veprimeve korrigjuese, në përgjigje të shkeljeve nga bankat të ligjeve dhe akteve nënligjore;

Udhëzim "Mbi administrimin e rrezikut të normës së interesit". Qëllimi i këtij udhëzimi është dhënia e rekomandimeve lidhur me administrimin e rrezikut, që vjen si rezultat i pozicionit të bankës në letrat me vlerë, në instrumentet e portofolit të tregtueshëm dhe të lëvizjes së normës së interesit;

184

Udhëzim metodik "Për rreziqet nga këmbimet valutore". Ky udhëzim ka për qëllim të japë bankave dhe degëve të bankave të huaja, disa njohuri dhe udhëzime proceduriale në fushë e këmbimeve valutore, në zbatim të rregullores "Për pozicionet e hapura në valutë".

Udhëzim "Për likuiditetin e bankave". Bankat duhet që në çdo kohë të jenë në gjendje të paguajnë detyrimet e tyre. Administrimi i likuiditetit të bankave mbështetet në planifikimin e hyrjes dhe të daljes së mjeteve financiare për të ardhmen;

Udhëzim "Për kontrollin e brendshëm në banka dhe në degët e bankave të huaja". Qëllimi i këtij udhëzimi është krijimi i një sistemi efektiv të kontrollit të brendshëm si një faktor kryesor në drejtimin dhe në administrimin e bankave.


a) Struktura kryesore e Bankës së Shqipërisë, e përfshirë në ushtrimin e funksioneve të mësipërme është Departamenti i Mbikëqyrjes, i cili është përgjegjës për mbikëqyrjen e hyrjes së bankave të reja (licencimin); rregullimin e bankave të nivelit të dytë dhe mbikëqyrjen e vazhdueshme të respektimit të rregullave; mbikëqyrjen e ecurisë financiare të bankave, trajtimin e bankave me probleme si dhe ruajtjen e likuiditetit, aftësisë paguese dhe funksionimit normal të sistemit bankar. Departamenti i Mbikëqyrjes përbëhet nga 33 punonjës dhe 2 sektorë: Sektori i Analizës dhe Inspektimeve (i përbërë nga Zyra e Analizës dhe Zyra e Inspektimeve) dhe Sektori i Licencimit, Rregullimit dhe Standardeve (i përbërë nga Zyra e Licencimit, Zyra e Rregullimit, Interpretimit dhe Standardeve dhe nga Zyra e Kërkimit dhe Konsistencës). Në përmbushjen e objektivave të Bankës së Shqipërisë të përcaktuara në ligj, Ministria e Financave është një nga institucionet kryesore mbështetëse për realizimin e këtyre objektivave. Banka e Shqipërisë ka memorandume bashkëpunimi në fushën e mbikëqyrjes bankare me Bankën e Greqisë, Autoritetin Mbikëqyrës dhe të Rregullimit Bankar të Turqisë, Autoritetin Bankar Qendror të Kosovës, Bankën Kombëtare Bullgare, Bankën Kombëtare të Republikës së Maqedonisë si dhe me Bankën Qendrore të Malit të Zi. Në të njëjtën kohë, Banka e Shqipërisë shkëmben vazhdimisht informacion në fushën e mbikëqyrjes bankare me Bankën e Italisë dhe me Autoritetin Austriak të Tregjeve Financiare, ndërkohë që me këtë të fundit janë kryer edhe inspektime të përbashkëta. Banka e Shqipërisë ka nënshkruar gjithashtu memorandume bashkëpunimi edhe me Autoritetin e Mbikëqyrjes së Sigurimeve dhe me Komisionin e Letrave me Vlerë (tashmë të shkrira në një institucion të vetëm, në Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare).

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Prioriteti i adresuar nga Partneriteti Europian për këtë fushë është:

Forcimi i kuadrit ligjor dhe mbikëqyrës në sektorin bankar. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në zbatim të ligjit nr. 9662, datë 18.12.2006 “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”, do të hartohen dhe miratohen rregulloret e mëposhtme:

Rregullorja “Për mbikëqyrjen e degëve të bankave të huaja”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2006/48/EC, datë 14.06.2006 “Për fillimin dhe vazhdimin e ushtrimit të veprimtarisë nga ana e institucioneve të kreditit (e riformuluar);

Rregullorja “Për raportin e mjaftueshmërise së kapitalit”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2006/49/EC, datë 14.06.2006 “Për mjaftueshmërinë e kapitalit për shoqëritë e investimit dhe institucionet e kreditit” (e riformuluar)

Rregullorja “Për kontrollin e risqeve të mëdha dhe të marrëdhënieve të bankës me personat e lidhur me të”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2006/48/EC, datë 14.06.2006 “Për

185

fillimin dhe vazhdimin e ushtrimit të veprimtarisë nga ana e institucioneve të kreditit (e riformuluar)”;

Rregullorja “Për kredinë konsumatore”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 87/102/EEC, datë 22.12.1986 “Për përafrimin e ligjeve, rregulloreve dhe dispozitave administrative të shteteve anëtarë në lidhje me kredinë konsumatore”, për sa ndryshuar me Direktivën 90/88/EEC, datë 22.02.1990 dhe Direktivën 98/07/EC, datë 16.02.1998 ;

Rregullorja “Për kërkesat minimale për publikimin e informacionit nga bankat dhe degët e bankave te huaja për publikun dhe pjesëmarrësit e tregut”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2006/48/EC, datë 14.06.2006 “Për fillimin dhe vazhdimin e ushtrimit të veprimtarisë nga ana e institucioneve të kreditit (e riformuluar)”;

Rregullorja “Për kontrollin e brendshëm në banka dhe degët e bankave të huaja”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2006/48/EC, datë 14.06.2006 “Për fillimin dhe vazhdimin e ushtrimit të veprimtarisë nga ana e institucioneve të kreditit (e riformuluar)”;

Rregullorja “Për parandalimin e pastrimit te parave”, e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 2005/60/EC, datë 26.10.2005, “Për parandalimin e përdorimit të sistemit financiar për pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit”.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra dhe afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e Regjistrit të Kredive, i cili do të reduktojë rrezikun e kredidhënies, duke i bërë bankat më të sigurta në analizimin e kredimarrësve;

Trajnimi dhe kualifikimi i stafit të Departamentit të Mbikëqyrjes në lidhje me vlerësimin e rrezikut të tregut, produkteve të reja bankare, rrezikut të kreditit si dhe standardeve të Basel II dhe IFRS;

Trajnimi dhe kualifikimi i stafit të Departamentit të Mbikëqyrjes në lidhje me mbikëqyrjen e konsoliduar.



GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim Personeli Person 33 0 0 0 0 2. Trajnime (mijë lekë) X 1500 1500 1500 1500 Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të politikave të Bankës ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Banka e Shqipërisë

Qeveria e Republikës Federale të Gjermanisë

Agjencia Gjermane për Bashkëpunim Teknik (GTZ)

Përafrimi i Bankës së Shqipërisë me Sistemin Evropian të Bankave Qendrore 0.5 mln € 2004 2007

186

187

3.3.5.2 SHËRBIMET FINANCIARE JO-BANKARE - SIGURIMET

1 Objektivi politik Krijimi i Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare “AMF” gjatë vitit 2006, si një institucion i pavarur tregon angazhimin politik për forcimin e këtij institucioni si enti rregullator i tregut financiar jo bankar. Synimi i shtetit shqiptar është fuqizimi i AMF si institucion, i cili do të shoqërohet mes të tjerash dhe me përmirësimet përkatëse të legjislacionit financiar, (sigurime, letra me vlerë dhe pensione private), brenda një periudhe afatshkurtër 2008 -2010. Do të hartohet strategjia e funksionimit të Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare. Neni 70 i MSA-së parashikon detyrimin për Përafrimin e Legjislacionit në këtë fushë gjatë fazës së parë transitore. Në Nenin 50 të saj, Shqipëria është angazhuar që me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes, t’u ofrojë shoqërive komunitare si dhe degëve dhe filialeve të tyre një trajtim jo më pak të favorshëm se ai që u njihet kompanive, degëve apo filialeve shqiptare. Gjithashtu, në Nenin 57 të Marrëveshjes, Shqipëria angazhohet të lejojë progresivisht ofrimin e shërbimeve nga shoqëritë komunitare, pa qenë nevoja për t’u vendosur. Vendimi i Këshillit për Parimet, Kushtet dhe Përparësitë të përmbajtura në Partneritetin Evropian me Shqipërinë përcakton si përparësi afatshkurtër në fushën e shërbimeve financiare forcimin e kuadrit ligjor dhe mbikëqyrës në sektorin e sigurimeve. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet qe transpozojnë akte komunitare.

1. ligji nr. 9267, datë 29.07.2004, “për veprimtarinë e sigurimit, ri-sigurimit dhe ndërmjetësimit në sigurime dhe ri-sigurime” i ndryshuar. Direktiva 73/239/EEC; Direktiva e Parë e Keshillit; “Për të ushtruar aktivitetin e sigurimit të jo-jetës”; Direktiva 88/357/EEC; Direktiva e Dytë e Këshillit, Direktiva 92/49/EEC; Direktiva e Tretë e Këshillit; Direktiva e Këshillit 2002/83/EC “Për sigurimin e Jetës”; Direktiva e Këshillit 2002/92/EC “Mbi ndërmjetësimin në sigurime”. Pjesërisht.

Aktet që nuk transpozojnë akte komunitare.

Ligji nr. 9572, datë 03.07.2006, “Për Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare”. Dekret nr. 295, date 15.09.1992, “Për sigurimin e detyrueshëm të mbajtësve të mjeteve motorike

për përgjegjësi ndaj personave të tretë” i ndryshuar me ligjin nr. 7461, datë 1.12.1992, dhe me ligjin nr. 8729, datë 18.01.2001.

Ligji nr 8080, date 01.03.1996, ndryshuar me ligjet nr. 8168, datë 5.12.1996, dhe nr. 8745, datë 22.02.2001, “ Për Letrat me Vlerë”.

Ligji nr. 7943, datë 01.06.1995, “Për pensionet suplementare dhe Institutet private të pensioneve” i ndryshuar me ligjin nr. 8393, datë 02.09.1998, dhe ligjin 9181, datë 05.02.2004.

VKM nr. 191 datë 25.03.2005, “Për miratimin e metodikës “Mbi mënyrat e llogaritjes së nivelit të kërkuar të aftësisë paguese për sigurimin e jetës dhe Jo-Jetës, si dhe elementët që e përbejnë atë”.

VKM nr. 192, datë 25.03.2005, “Për kriteret dhe procedurat e licencimit të agjenteve në sigurime si dhe rregullat për mbikëqyrjen e veprimtarisë së tyre”.

VKM nr. 908, datë 29.12.2004, “Për procedurat e licencimit dhe mbikëqyrjes të instituteve private të pensioneve”.

VKM nr. 268, datë 28.04.2005, “Mbi përcaktimin e kufijve maksimale të lejueshëm për aktivet dhe investimet e aktiveve në mbulim të provigjoneve teknike dhe matematike”.

188

VKM nr. 440, datë 17.06.2001, “Për rregullat për formën dhe përmbajtjen e njoftimeve në veprimtarinë e investimit në letrat me vlerë”.

VKM nr. 441, datë 17.06.2001, “Për rregullat e drejtimit në veprimtarinë e investimit në letrat me vlerë”.

VKM nr. 442, datë 17.06.2001, “Për kërkesat financiare dhe ato kontabël të pjesëmarrësve në tregun e letrave me vlerë”.

VKM nr. 443, datë 17.06.2001, “Për rregullat mbi detyrimin e emetuesve për informim të vazhdueshëm”.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare është institucioni i vetëm ligjor që licencon, kontrollon dhe mbikëqyr operatorët në tregun e sigurimit, letrat me vlerë dhe pensioneve private, me qëllim mbrojtjen e interesave të investitorëve dhe konsumatorëve në Republikën e Shqipërisë. Misioni themelor i AMF-së është mbrojtja e interesave të konsumatorëve dhe investitorëve, e lidhur ngushtë me sigurinë e operatorëve të mbikëqyrur, duke garantuar përmbushjen e të gjitha rregullave. Në përmbushjen e funksioneve dhe kompetencave të parashikuara në ligj, Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare udhëhiqet nga këto objektiva:

Mbrojtja e interesave të konsumatorëve; Nxitja e qëndrueshmërisë, transparencës dhe besueshmërisë së tregjeve financiare jo-bankare; Sigurimi i respektimit të ligjit.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare ka vendosur marrëdhënie bashkëpunimi nëpërmjet lidhjes së marrëveshjeve të bashkëpunimit me:

Bankën e Shqipërisë lidhur me shkëmbimin e informacionit dhe eksperiencave, mbikëqyrjen e përbashkët të tregut, luftën kundër pastrimit të parave,

Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit në kuadrin e mbikëqyrjes së tregut të sigurimit të detyrueshëm,

Drejtorinë e Përgjithshme të Shërbimit të Transportit Rrugor, në kuadrin e mbikëqyrjes së tregut të sigurimit të detyrueshëm dhe shkëmbimin e informacionit.

3 Adresimi prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Përmirësimi i bazës ligjore për fushën e sigurimeve, për fushën e letrave me vlerë dhe për fushën e pensioneve private.

Të përgatiten dhe miratohen ndryshimet dhe shtesat e ligjit nr. 9267, datë 29.07.2004 “Për veprimtarinë e sigurimit, ri-sigurimit dhe ndërmjetësimit në sigurime dhe ri-sigurime” i ndryshuar.

Të përgatitet dhe miratohet ligji i ri “Për sigurimin e detyrueshëm të mbajtësve të mjeteve motorike për përgjegjësi ndaj personave të tretë”.

Të përgatitet dhe miratohet ligji i ri “Për pensionet suplementare dhe institutet private të pensioneve”.

Të përgatitet dhe miratohet ligji i ri “Për obligacionet e shoqërive dhe të pushtetit vendor”. Të përgatitet dhe miratohet projektvendimi “Për kriteret e licencimit të vlerësuesve të dëmeve”.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 -2008)

Ndryshimet dhe shtesat në ligjin nr. 9267, datë 29.07.2004, “Për veprimtarinë e sigurimit, ri-sigurimit dhe ndërmjetësimit në sigurime dhe ri-sigurime” i ndryshuar, i cili do të përafrohet me direktivat 73/239/EEC, 88/357/EEC, 92/49/EEC , 2002/82/EC.

Ligji i ri “Për sigurimin e detyrueshëm të mbajtësve të mjeteve motorike për përgjegjësi ndaj personave të tretë” që do të përafrohet me Direktivën 72/166/EEC, “Sigurimin e përgjegjësisë ndaj

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31972L0166:EN:NOT

189

palëve të treta nga përdorimi i mjeteve motorike”, Direktivën 72/430/EEC qe amendon 72/166EEC, Direktivën 84/5/EEC, Direktivën e dyte e sigurimit motorik, Direktivën 90/232/EEC, Direktivën e trete e sigurimit motorik, Direktivën 2005/14 Direktivën e peste e sigurimit motorik qe amendon Direktivat 72/166/EEC, 84/5/EEC, 88/357/EEC dhe 90/232/EEC, dhe Direktivën 2000/26/EC.

Ligji i ri “Për pensionet suplementare dhe institutet private të pensioneve”, i cili do të përafrohet me Direktivën 91/675/EEC, dhe Direktivën 2005/1/EC.

Ligji i ri “Për obligacionet e shoqërive dhe të pushtetit vendor” i cili do të përafrohet me Direktivën 2004/109/EC mbi harmonizimin e kërkesave për transparence ne lidhje me informacionin rreth lëshuesve te letrave, te cilat janë pranuar për tu tregtuar ne tregjet e rregullta dhe amendimin e Direktivës 2001/34/EC, Direktivën 2003/71/EC e 4 nëntorit 2003 mbi publikimin e prospektusit kur letrat me vlere i janë ofruar publikut ose janë pranuar për tu tregtuar dhe amendimin e Direktivës 2001/34/EC.

Miratimi i projektvendimit “Për kriteret e licencimit të vlerësuesve të dëmeve”. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Trajnimi i aktuareve te Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare. Krijimi i shoqërive te vlerësuesve te dëmeve Trajnimi dhe licencimi i agjenteve te sigurimeve, ne bashkëpunim me shoqëritë e sigurimit.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të AMF-së


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona X X X X X


(mijë lekë)

X 35000 x x x




http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2005:149:0014:0021:EN:PDF

http://eur-lex.europa.eu/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi!celexplus!prod!DocNumber&lg=en&type_doc=Directive&an_doc=2004&nu_doc=109




190

3.4 LEVIZJA E LIRE E KAPITALIT

1 Objektivi politik

Në nenet 61 dhe 62 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, Shqipëria ka marrë përsipër detyrimin për të liberalizuar lëvizjen e kapitalit dhe të pagesave rrjedhëse në marrëdhëniet me Komunitetin Evropian. Në përputhje me Nenin 34 të Marrëveshjes së Ndërmjetme (Neni 60 i MSA-së), palët angazhohen të autorizojnë, në monedha të këmbyeshme lirisht, në përputhje me dispozitat e Nenit VIII të Neneve të Marrëveshjes së Fondit Monetar Ndërkombëtar, çdo pagesë apo transfertë në llogarinë rrjedhëse të bilancit të pagesave ndërmjet Komunitetit dhe Shqipërisë. Shqipëria vazhdon të zbatojë kufizimet që ky nen kërkon të hiqen, për shkak të tepricave debitore në kuadrin e marrëveshjeve inoperative dypalëshe të pagesave, të cilat bëjnë pjesë në borxhin e jashtëm ende të pariskeduluar. Në memorandumet e fundit për politikat ekonomiko-financiare të qeverisë, në kuadrin e nënshkrimit të marrëveshjes PRGF-EFF me FMN-në, Qeveria Shqiptare është angazhuar rregullisht për miratimin hap pas hapi të marrëveshjeve të riskedulimit për shumat tashmë të rikonsiluara si dhe për rregullimin e borxhit privat. Më konkretisht, Qeveria Shqiptare është angazhuar për klerimin e vonesave me kreditorët zyrtarë brenda gjysmës së parë të vitit 2007 dhe me ato privatë brenda këtij viti. Për sa i përket liberalizimit të llogarisë kapitale, ky proces konsiderohet praktikisht i realizuar dhe pse ekzistojnë ende disa kufizime në lidhje me lëvizjen e kapitaleve jashtë vendit për rezidentët.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor ekzistues për fushën e lëvizjes së lirë të kapitalit është:

Ligji nr. 8269, datë 23.12.1997 "Për Bankën e Shqipërisë”, i ndryshuar; Ligji nr. 9662, datë 18.12.2006 “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”; Ligji nr. 8610 datë 17.05.2000 “Për parandalimin e pastrimit të parave”, i ndryshuar.

Regjimi i lëvizjeve të kapitalit në Shqipëri rregullohet nga Rregullorja “Për veprimtarinë valutore”, miratuar me Vendim të Këshillit Mbikëqyrës Nr. 64, datë 30.07.2003, e cila vendos rregullat lidhur me veprimet në llogaritë kapitale dhe në llogaritë rrjedhëse midis rezidentëve dhe jorezidentëve nga brenda-jashtë vendit dhe nga jashtë brenda territorit të Republikës së Shqipërisë. Akti kryesor ligjor që rregullon funksionimin dhe mbikëqyrjen e sistemit të pagesave është ligji nr. 8269, datë 23.12.1997, “Për Bankën e Shqipërisë”, në bazë të së cilit Banka e Shqipërisë nxit dhe mbështet mirëfunksionimin e sistemit kombëtar të pagesave në Shqipëri. Në bazë të nenit 21 të këtij ligji, Banka e Shqipërisë mbikëqyr sistemin e pagesave në Republikën e Shqipërisë drejtpërsëdrejti ose nëpërmjet subjekteve apo njësive ndërbankare të krijuara nga ajo për këtë qëllim. Për përmbushjen e rolit të saj në sistemin e pagesave, Banka e Shqipërisë ka miratuar aktet nënligjore te mëposhtme:

Rregullore "Për procedurat e sistemit të kryqëzimit të pagesave me vlerë të vogël (AECH)", e cila përcakton rregullat dhe procedurat për funksionimin e Sistemit të Kryqëzimit të Pagesave me Vlerë të Vogël (AECH);

Vendimi "Për disa ndryshime në "Rregullat dhe procedurat e sistemit shqiptar të pagesave ndër-bankare AIPS", i cili sjell ndryshime në tabelat e orareve dhe e seancave të punës në sistemin AIPS;

Rregulla dhe procedura për Sistemin Shqiptar të Pagesave Ndër-bankare AIPS. Sistemi AIPS është sistemi i shlyerjes bruto në kohë reale për pagesat ndër-bankare në Lek;

191

Rregullore "Për pagesat elektronike në Shqipëri", e cila synon modernizimin e sistemit të pagesave, formulon parimet kryesore të instrumenteve elektronike të pagesave që emetohen në Republikën e Shqipërisë;

Rregullore "Për organizimin e kleringut në Bankën e Shqipërisë" ,e cila synon kryerjen e kleringut të pagesave mbi një bazë ligjore, nëpërmjet shkëmbimit të informacionit të instrumenteve të pagesës, të përshtatshme në kohë dhe procedura të njëjta për të gjitha bankat anëtare të tij;

Rregullore "Për sistemin dhe instrumentet e pagesave", e cila synon funksionimin normal të sistemit të pagesave në Republikën e Shqipërisë;

Rregullore “Për zhvillimin e kleringut”. 2.5 Kuadri institucional ekzistues a) Banka e Shqipërisë është institucioni përgjegjës për zbatimin e detyrimeve të MSA-së në lidhje me lëvizjen e lirë të kapitalit dhe të pagesave rrjedhëse si dhe mbi sistemin e pagesave. Në këtë kontekst, Banka e Shqipërisë ka bashkëpunuar me Ministrinë e Financave, Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Ministrinë e Drejtësisë, Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare dhe me Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, në lidhje me përgatitjen e matricës rreth liberalizimit të llogarisë kapitale. Marrëdhëniet midis Bankës së Shqipërisë dhe vendeve te rajonit janë të përqendruara në fushën e mbikëqyrjes bankare, me të cilat janë nënshkruar edhe memorandume mirëkuptimi në fushën e mbikëqyrjes. Struktura e Bankës së Shqipërisë, e cila është përgjegjëse për mirëfunksionimin dhe mbikëqyrjen e sistemit të pagesave, është Departamenti i Kontabilitetit dhe Pagesave. Ky departament përbëhet nga 25 punonjës dhe 2 Sektorë: Sektori i Kontabilitetit, Sektori i Financës dhe Sektori i Sistemeve të Pagesave. Sektori i Sistemeve të Pagesave ka në përbërjen e tij 4 zyra me 10 punonjës: Zyrën e Shlyerjeve AIPS, Zyrën e Kleringut, Zyrën e Politikave dhe Mbikëqyrjes së Sistemit të Pagesave si dhe Zyrën e “Back Office”. 3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën 2006-2007 janë si më poshtë:

Të përmirësohet monitorimi i kujdesshëm i sektorit financiar; Të merren masa të mëtejshme për të ulur përdorimin e kartëmonedhave (cash) në ekonomi.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra, do të hartohen dhe miratohen rregulloret e mëposhtme:

Rregulla dhe procedura për Sistemin Shqiptar të Pagesave Ndërbankare AIPS. Duke qenë se Vendimi “Rregulla dhe Procedura të Sistemit Shqiptar të Pagesave Ndërbankare – AIPS” nuk ka pasqyrim të drejtpërdrejtë në Direktivën 98/26/EC, datë 19.05.1998 “Për finalitetin e shlyerjeve në sistemet e shlyerjes së pagesave dhe të letrave me vlerë”, ku diskutohen: finaliteti dhe ligjshmëria e urdhrave të transfertave përkundrejt shpalljes së falimentimit, fuqia prapavepruese e procedurave të falimentimit si dhe izolimi (mbrojtja) e të drejtave të mbajtësit të kolateralit nga ndikimet e falimentimit të ofruesit, brenda vitit 2007, do të realizohet hartimi i një rregulloreje të re, e cila do të adoptojë disa dispozita të direktivës së mësipërme;

Rregullorja "Për pagesat elektronike", e cila do të ketë harmonizim të pjesshëm me Direktivën 98/26/EC, datë 19.05.1998 “Për finalitetin e shlyerjeve në sistemet e shlyerjes së pagesave dhe të letrave me vlerë”, Rekomandimin 87/598/EEC, datë 08.12.1987 “Për një Kod Evropian të Sjelljes rreth pagesave elektronike (Marrëdhëniet ndërmjet institucioneve financiare, tregtuesve dhe kompanive të vendosura të shërbimeve si dhe konsumatorëve)”, Rekomandimin 88/590/EEC, datë 17.11.1988 “Për sistemet e pagesave dhe veçanërisht në lidhje me marrëdhëniet ndërmjet mbajtësit së kartës dhe lëshuesit të kartës” si dhe Rekomandimin 97/489/EC, datë 30.07.1997 “Për

192

instrumentet e pagesave elektronike dhe veçanërisht në lidhje me marrëdhëniet ndërmjet lëshuesit dhe mbajtësit”.

Rregullorja "Për debitimin direkt"; Rregullorja "Për procedurat e sistemit të kryqëzimit të pagesave me vlerë të vogël (AECH)";

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Hartimi i politikave të mbikëqyrjes së sistemit të pagesave dhe krijimi i Sektorit për Politikat dhe Mbikëqyrjen e Sistemit te Pagesave me 5 punonjës (nga 2 që janë aktualisht);

Njohja me direktivat e BE-se dhe evidentimi i çështjeve për t’u pasqyruar në rregulloret ekzistuese mbi sistemin e pagesave;

Njohja me rregulloret e institucioneve homologe; Organizimi i takimeve me komitetin kombëtar te pagesave për çështjen e përafrimit te legjislacionit

te pagesave; Ngritja e grupit të punës brenda- dhe ndërinstitucional për rishikimin e kuadrit ligjor dhe/ose

nënligjor që rregullon lëvizjet e kapitalit si dhe të pagesave dhe transfertave rrjedhëse në hyrje dhe në dalje të Republikës së Shqipërisë;

Fuqizimi i mbikëqyrjes së sistemit të pagesave, nëpërmjet trajnimit të stafit të përfshirë në këtë proces.

3.2.1 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën 2009-2010 janë si më poshtë:

Sigurimi i progresit në liberalizimin e plotë të lëvizjes së kapitalit, në përputhje me afatin e vendosur gjatë anëtarësimit në OBT (2010).


Rishikimi i kuadrit ligjor dhe/ose nënligjor që rregullon lëvizjet e kapitalit si dhe të pagesave dhe transfertave rrjedhëse në hyrje dhe në dalje të Republikës së Shqipërisë. Ky rishikim do të synojë adoptimin e Direktivës 88/361/EEC, datë 24.06.1988 “Për zbatimin e Nenit 67 të Traktatit të BE-së”, të Direktivës 97/05/EC, datë 27.01.1997 “Për transfertat ndërkufitare të kredive” si dhe të Direktivës 2005/60/EC, datë 26.10.2005 “Për parandalimin e përdorimit të sistemit financiar për pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit”;

Hartimi dhe miratimi i projektligjit “Për sistemin e pagesave”, i cili do të ketë përputhshmëri të plotë me Direktivën 97/05/EC, datë 27.01.1997 “Mbi transfertat ndërkufitare të kredive”, Direktivën 98/26/EC, datë 19.05.1998 “Për finalitetin e shlyerjeve në sistemet e shlyerjes së pagesave dhe të letrave me vlerë”, Rekomandimin 87/598/EEC, datë 08.12.1987 “Për një Kod Evropian të Sjelljes rreth pagesave elektronike (Marrëdhëniet ndërmjet institucioneve financiare, tregtuesve dhe kompanive të vendosura të shërbimeve si dhe konsumatorëve)”, Rekomandimin 88/590/EEC, datë 17.11.1988 “Për sistemet e pagesave dhe veçanërisht në lidhje me marrëdhëniet ndërmjet mbajtësit së kartës dhe lëshuesit të kartës” si dhe Rekomandimin 97/489/EC, datë 30.07.1997 “Për instrumentet e pagesave elektronike dhe veçanërisht në lidhje me marrëdhëniet ndërmjet lëshuesit dhe mbajtësit”.


Implementimi i IBAN-it nga ana e bankave tregtare Fuqizimi i mbikëqyrjes së sistemit të pagesave, nëpërmjet trajnimit të stafit të përfshirë në këtë

proces.

193



GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Shtim personeli (persona) 2 X 3 X X 2. Trajnime (mijë lekë) X 1150 1150 1150 X

194

3.5 LEGJISLACIONI PER SHOQERITE TREGTARE

1 Objektivi politik

Legjislacioni tregtar është një nga fushat prioritare në kuadër të procesit të integrimit, që Qeveria Shqiptare, në përputhje me detyrimet e përcaktuara në nenet Neni 70 (3), Neni 6, 49, 50 (1), 51 (1), neni 55 (1) dhe neni 56 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, është angazhuar për përafrimin e legjislacionit mbi shoqëritë tregtare me acquis communautaire. Një nga çështjet kryesore që duhet të gjejë rregullim në legjislacionin aktual të shoqërive tregtare, për të shmangur problemet që janë hasur në praktikën e zbatimit të ligjit lidhur me konfuzionin që krijohet shpesh herë midis termave “degë” dhe “filiali”, është përkufizimi më i qartë i këtyre koncepteve. Aspekte të tjera të rëndësishme të trajtuara në nenin 50 të MSA -së, konsistojnë në lehtësimin e fillimit të veprimtarive në territorin e Republikës së Shqipërisë, nga kompani dhe shtetas komunitarë duke garantuar trajtim jo më pak të favorshëm se ai i akorduar kompanive të saj, ose kompanive të një vendi të tretë, si dhe filialeve dhe degëve te tyre. Në nenin 51 të MSA -së, parashikohet se, secila Palë mund të rregullojë vendosjen dhe veprimtarinë e kompanive dhe shtetasve në territorin e saj, përsa kohë që këto rregullore nuk krijojnë diskriminim për kompanitë dhe shtetasit e Palës tjetër krahasuar me shtetasit dhe kompanitë e saj.Hartimi dhe zbatimi i nje kuadri ligjor tregtar ne perputhje me standartet e BE-se, per krijimin e shoqerive tregtare, per reduktimin e barrierave te hapjes se biznesit, thjeshtimin dhe standartizimin e praktikave te biznesit ne perputhje me praktikat nderkombetare.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet bazë në fushën tregtare, aktualisht në zbatim, janë; Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre;

1. ligji nr. 7632, datë 04.11.1992 “për dispozitat që rregullojnë pjesën e parë të kodit tregtar”. Direktiva e pare 68/151/EEC, “Direktiva e Hapjes”, direktiva e dyte 77/91/EEC, “Direktiva e kapitalit”.

Shkalla e përafrimit e pjesshme. 2.Ligji Nr. 7638, datë 19.11.1992 “Për shoqëritë tregtare”, i ndryshuar, është ligji bazë që përcakton 4 forma shoqërie tregtare. Direktiva e parë 68/151/EEC dhe direktiva e dytë 77/91/EEC e amenduar , direktiva 92/101/EEC e tretë 78/855/EEC e amenduar , direktiva e gjashtë 83/349/EEC e amenduar, direktiva e katërt 78/660/EEC, e amenduar, direktiva e shtatë 83/349/EEC, e amenduar, dhe direktiva e dymbëdhjetë 89/667/EEC.

Shkalla e përafrimit e pjesshme 3. Ligji nr. 7667, datë 28.01.1993 “Për regjistrin tregtar dhe formalitetet që duhen respektuar nga shoqëritë tregtare”. Direktiva e parë 68/151/EEC, Direktiva e dytë 77/91/EEC, Direktiva e tretë 78/855/EEC dhe Direktiva e gjashtë 83/349/EEC.

Shkalla e përafrimit e pjesshme.

4. Ligji Nr. 9723, date 3.05.2007, “Për Qendrën Kombëtare te Regjistrimit”, QKR, e cila pritet te filloje nga funksionimi si një “One stop shop” ne shtator 2007.

Direktiva e pare 68/151/EEC, nenet 2,3,4,5,6,10, “Direktiva e Hapjes”,Amendimin e direktivës se pare 2003/58/EC, neni 3,4,6, Direktiva e dyte 77/91/EEC,nenet 2,3,4,6,7,10 “direktiva e kapitalit”, Direktiva e katërt e këshillit “Direktiva e bilancit vjetor”;Direktiva e njëmbëdhjete 89/666/EEC, nenet

195

1,2,9 “Direktiva e degëve”. Shkalla e përafrimit e plotë. Aktet e tjera ligjore dhe nënligjore në fuqi, që ndërthuren me ligjet bazë tregtare, janë si në vijim:

Kodi Civil i miratuar me ligjin nr. 7850, datë 29.7.1994, i ndryshuar. Kodi i Procedurës Civile i miratuar me ligjin nr. 8116, datë 29.3.1996, i ndryshuar. Kodi Penal i miratuar me ligjin nr. 7895, datë 27.01.1995, i ndryshuar, parashikon veprat penale si

rezultat i shpërdorimit të kompetencave nga anëtarët e këshillit mbikëqyrës apo administratorët e shoqërive tregtare, përpilimin e dokumentacionit të rremë apo të falsifikuar, emetimin e parregullt të aksioneve, e të tjera.

LIGJ Nr.9228, datë 29.4.2004 “Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare”. Përmbajtja e këtij ligji reflekton pjesërisht direktivën e katërt 78/660/EEC, dhe të shtatë 83/349/EEC.

Ligj Nr. 9477, datë 9.2.2006 Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.9228, datë 29.4.2004 “Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare”

Ligji nr. 8901, datë 23.05.2002 “Për falimentimin” ; LIGJ Nr.9524, datë 25.4.2006 Për disa ndryshime ne ligjin nr. 8537, dt. 18.10.1999 “Per barret

siguruese”; Ligji nr 9009, datë 13.02.2003 “Për auditimin e brendshëm në sektorin publik“ .

Në zbatim të këtij ligji janë nxjerrë aktet nënligjore në vijim si dhe dy udhëzime të Ministrit të Financave:

VKM nr. 388, datë 12.06.2003 “Për ngritjen e Komisionit Shtetëror për kualifikimin e auditeve të brendshëm në sektorin publik“ dhe VKM nr. 389, datë 12.06.2003 “Për përcaktimin e vjetërsisë në punë, për marrjen e titullit të përkohshëm “Audit i brendshëm në sektorin publik“.

VKM nr. 833, datë 11.12.2003 “Për funksionimin e Komitetit të Auditimit të brendshëm“. VKM nr. 345, datë 01.06.2004 “Për miratimin e manualit të procedurave të auditimit të brendshëm, të

kodit etik për auditët e brendshëm dhe të kartës së auditimit të brendshëm politik“ 2.2 Kuadri institucional ekzistues

Institucionet zbatuese të legjislacionit në fuqi dhe kompetencat e tyre si dhe bashkëpunimi ndërinstitucional.

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës - Drejtoria e Nxitjes së Biznesit

b) Ministria e Financave - Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, për çështje që lidhen vetëm me fushën specifike që mbulon MF.

c) Gjykatat - Pranë gjykatës së shkallës së parë, Tiranë funksionon një seksion tregtar me 8 gjyqtarë si dhe zyra e regjistrit tregtar.

d) Zyra e Regjistrit Tregtar - Regjistri tregtar mbahet në Gjykatën e Shkallës së Parë të Rrethit të Tiranës për gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë.

e) Qendra Kombetare e Regjistrimi te biznesit. Me fillimin nga funksionimi te QKR, ne muajin shtator 2007, regjistri tregtar do te mbahet nga ky institucion.

f) Dhomat e Tregtisë dhe Industrisë, bashkëpunojnë me administratën shtetërore duke kontribuar me mendime ose propozime për çështje që lidhen me mbarëvajtjen e tregtisë e të industrisë.

g) Organet e Prokurorisë - Prokuroria ushtron ndjekjen penale për kundravajtjet apo veprat penale për veprimet e kryera nga shoqëritë tregtare.


196

Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007-2008 janë si më poshtë:

Të zbatohet plani i veprimit për heqjen e barrierave administrative për investimet dhe të sigurohet zbatimi i duhur, i hapur dhe jodiskriminues i legjislacionit, rregullave dhe procedurave që kanë të bëjnë me biznesin.

Të bëhet më pak i kushtueshëm, më i thjeshtë dhe më i mundur regjistrimi i shoqërive në të gjithë vendin.

Të miratohen ligje të përmirësuara në lidhje me tregtinë. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Amendimi i 10 ligjeve si pjese e paketes se Qendres se Regjistrimit te biznesit 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Pergatitja e Policy Paper per ndryshimet ne ligjin e shoqerive tregtare Ngritja e kapaciteteve administrative ne METE per reformen ne fushen e legjislacionit tregtar Realizimi i konsultimeve te draft ligjit te ri per shoqerite tregtare me grupet e interesit

3.2. Prioritetet afatmesme

Zbatimi i ligjit te ri te kompanive tregtare Hartimi i ligjeve te tjera te legjislacionit tregtar

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projektligj “Për disa ndryshime në Ligjin nr. 7638, datë 19.11.1992 “Për shoqëritë tregtare” apo hartimi i nje ligji te ri per shoqerite tregtare.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Fuqizimi i kapaciteteve administrative ne METE per zbatimin dhe monitorimin e reformes ne fushen e legjislacionit tregtar

3.3 Prioritetet afatgjata

Hartimi dhe zbatimi i ligjeve te tjera ne fushen e legjislacionit tregtar ne perputhje me standartet e BE-se.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Nxitjes se Biznesit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 0 1 1 1 0

4.Trajnime (mijë 0 1000 1000 5000 5000

197

(mijë lekë) lekë) Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të legjislacionit për shoqëritë tregtare ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Drejtësisë, Ministria e Financave, Ministria e Integrimit

Qeveria gjermane, Ministria e Bashkëpunimit Ekonomik dhe Zhvillim


Mbështetje në hartimin apo rishikimin e disa ligjeve të përzgjedhura ekonomike

0.25 mln € 2006 2008

198

3.6 TE DREJTAT E PRONESISE INTELEKTUALE DHE INDUSTRIALE 3.6.1 PRONESIA INTELEKTUALE 1 Objektivi politik Qëllimi kryesor i politikave të mbrojtjes së pronësisë intelektuale në Republikën e Shqipërisë është garantimi i mbrojtjes së të drejtave të autorit nëpërmjet funksionimit efikas të Zyrës Shqiptare për të drejtat e autorit si institucioni kryesor i mbrojtjes së këtyre të drejtave. Detyrimet që rrjedhin për këtë fushë nga Nenet 70, 73 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit dhe Neni 39 i Marrëveshjes së Ndërmjetme do të realizohen nëpërmjet:shtrirjes së veprimtarisë së Zyrës Shqiptare për të Drejtat e Autorit në Zyrat Rajonale për të Drejtën e Autorit; institucionalizimit të marrëdhënieve bashkëpunuese me institucionet shtetërore që ndikojnë në procesin e mbrojtjes dhe respektimit të së drejtës së autorit; rritja e efikasitetit të luftës kundër piraterisë dhe mallrave të falsifikuara të pronësisë intelektuale nëpërmjet forcimit të mekanizmave ligjorë dhe institucionalë; dhe rritja e ndërgjegjësimit të operatorëve ekonomikë, që përdorin pronësinë intelektuale.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligji nr. 9380, datë 28.04.2005 “Për të Drejtat e Autorit dhe të drejta të tjera lidhur me të” Direktiva 92/100/KE. Mbi të drejtën e qerasë dhe huasë dhe mbi disa të drejta që lidhen me të drejtën e autorit në fushën e pronësisë intelektuale. Direktiva 93/98/KE. Mbi harmonizimin e afatit të mbrojtjes së të drejtës së autorit dhe disa të drejtave fqinje. Direktiva 91/250/KE. Mbi mbrojtjen ligjore të programeve kompjuterike. Direktiva 2001/29/KE. Mbi harmonizimin e disa aspekteve të së drejtës së autorit dhe të drejtave fqinj në shoqërinë e informacionit. Direktiva 96/9/KE. Mbi mbrojtjen e bazës së të dhënave. Direktiva 93/83/KEE. Mbi koordinimin e disa rregullimeve rreth të drejtës së autorit dhe të drejtave fqinj lidhur me të drejtën e autorit të zbatuar për transmetimin satelitor dhe ritransmetimin me kabëll. Direktiva 2001/84 “ Mbi të drejten e rishitjes” Shkalla e përafrimit E pjesshme Ligjet dhe aktet e tjera në fuqi që nuk transpozojnë akte komunitare

Ligji nr. 8410, datë 30.09.1998 “Për radion dhe televizionin publik dhe privat në Republikën e Shqipërisë” me ndryshimet përkatëse

VKM Nr. 120 datë 27.01.1997 “Për shpërblimin e autorëve të veprave shkencore, teksteve shkollore dhe materialeve të tjera të dokumentacionit shkollor”

Ligji nr. 8449, datë 27.01.1999 “ Për Kodin Doganor në Republikën e Shqipërisë” dhe VKM nr. 205, datë 13.04.1999 “Për dispozitat zbatuese të Kodit Doganor të Republikës së Shqipërisë”

Kodi Civil (nenet 608, 609, 617) si dhe Kodi Penal (nenet 147,148,149) Shqipëria ka aderuar në këto konventa ndërkombëtare:

199

Në Konventën e Bernës, "Për mbrojtjen e veprave letrare dhe artistike", nënshkruar në Bernë më 09.09.1886, plotësuar me aktin e Parisit më 24.07.1971 dhe ndryshuar me 02.10.1979. (Aderimi me dekret të Presidentit të Republikës nr. 487 datë 09.03.1993).

Në Konventën e Romës, "Për mbrojtjen e artistëve interpretues dhe ekzekutues, të prodhuesve të fonogrameve dhe të organizmave të radiodifuzionit", nënshkruar në Romë më 26 tetor 1961. (Aderimi me ligjin nr. 8579, datë 16.02.2000 të Kuvendit të Shqipërisë)

Në Konventën e Gjenevës, "Për mbrojtjen e prodhuesve të fonogrameve kundër riprodhimit të paautorizuar të tyre" nënshkruar në Gjenevë më 29 tetor 1971. (Aderimi me ligjin nr. 8585, datë 15.03.2000, të Kuvendit të Shqipërisë).

Në Konventën Universale “Për të Drejtën e Autorit” dhe dy Protokollet Shtesë të Saj, nënshkruar në Paris, më 24 korrik 1971. (Aderimi me ligjin nr. 9129, datë 08.09.2003, të Kuvendit të Shqipërisë)

Traktatet Ndërkombëtare:

Traktatin e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (ËIPO) , "Për mbrojtjen e artistëve interpretues dhe ekzekutues dhe prodhuesve të fonogrameve", ligji 8740, datë 15.02.2001.

Traktatin e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (ËIPO) "Për të drejtën e autorit", ligji 8838, datë 22.11.2001.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet e zbatimit të legjislacionit në fuqi që lidhet me të drejtën e Autorit janë:

Zyra Shqiptare e të Drejtave të Autorit Zyra Shqiptare e të Drejtave të Autorit është në varësi të Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, dhe mbart angazhimin kushtetues të shtetit për të zbatuar të drejtën e autorit në Shqipëri. Kjo Zyrë ka një staf me specialistë dhe inspektorë të cilët do të trajnohen në fushën e të drejtave të autorit. Institucionet me të cilat bashkëpunon ZSHDA janë: a) Ministria e Drejtësisë b) Ministria e Financave c) Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve d) Drejtoria e Përgjithshme e Doganave e) Ministria e Ekonomisë f) Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit g) Ministria e Arsimit dhe Shkencës h) Gjykatat dhe Prokuroritë 3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Në fushën e pronësisë intelektuale, Prioritet afatshkurtra janë:

Vendosja dhe zyrtarizimi i marrëdhënieve të bashkëpunimit me institucionet e tjera shtetërore dhe me operatorët e tjerë privatë që ndikojnë dhe janë të përfshirë direkt dhe indirekt në mbrojtjen dhe respektimin e të drejtave të autorit në Shqipëri;

Rritja e sensibilizimit për çështjet e pronësisë intelektuale mes bashkësisë së biznesit dhe institucioneve të zbatimi të ligjit përfshirë gjyqësorin;

Intensifikimi dhe shtrëngimi i ligjit kundër piraterisë dhe falsifikimeve; Hartimi i Strategjisë Kombëtare për Pronësinë Intelektuale;

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat ligjore të mëposhtme:

200

Miratimi i formularëve të aplikimit për procedurat e regjistrimit, që do të kryhen në ZSHDA Nënshkrimi i memorandumeve të bashkëpunimit me KKRT, Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve dhe

Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave Ngritja e Zyrave Rajonale për të drejtën e autorit Krijimi i regjistrit për të drejtat e autorit (dokumentar dhe elektronik) Miratimi i Strategjisë Kombëtare të Kulturës pjesë e së cilës do të jetë edhe strategjia për mbrojtjen e

Pronësisië Intelektuale 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren këto aktivitete zbatuese:

Forcimi i kapaciteteve në gjyqësor që lidhen me të drejtën e pronësisë intelektuale; Zhvillimi i seminareve për të trajnuar punonjës të institucioneve të tjera shtetërore të cilat kanë pjesën e

tyre të detyrimeve në zbatimin e ligjit për të Drejtat e Autorit; Krijimi i ëeb page-it të ZSHDA për të pasqyruar veprimtarinë e saj dhe për të qenë transparentë dhe për

të krijuar akses për publikun; Fushata sensibilizuese mediatike, spote publicitare me synim ndërgjegjësimin e operatorëve dhe të

komunitetit për detyrimet, përgjegjësitë por dhe të drejtat që kanë në zbatim të ligjit për të drejtat , e autorit;

Botimi i Publikimeve të ndryshme për të bërë sensibilizimin e kategorive të ndryshme të komunitetit mbi të drejtat dhe detyrimet që kanë, në zbatim të ligjit për të Drejtat e Autorit;

Lidhja në rrjet e ZSHDA me institucionet homologe të BE-së me qëllim shkëmbimin e informacioneve dhe përmirësimin e nivelit të bashkëpunimit;

Forcimi i agjencive të administrimit kolektiv të të drejtave të autorit; Trajnimi dhe kualifikimi i stafit të Z.SH.D.A-së; Krijimi dhe prodhimi i pullës së ZSHDA

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritet afatmesme në këtë fushë janë:

Të zbatohen plotësisht konventat e ratifikuara ndërkombëtare, për të drejtën e pronësisë intelektuale. Të zbatohet në mënyrë të përshtatshme e drejta e pronësisë intelektuale dhe të shënohen arritje më të

mira në fushën kundër piraterisë dhe falsifikimeve. Të ngrihen zyra rajonale për të drejtën e autorit. Të sigurohen kapacitetet e mjaftueshme siç kërkohen nga MSA për këtë fushë.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e këtyre prioriteteve do të ndërmerren iniciativat ligjore të mëposhtme:

Rishikimi i Ligjit nr. 9380, datë 28.04.2005 “Për të Drejtat e Autorit dhe të drejta të tjera lidhur me të” në funksion të implementimit të direktivave të reja. Ndryshimi i ligjit ekzistues për të drejtën e autorit (Implentimi i direktivës 2004/28 EC, e 29 Prillit 2004, “Mbi zbatimin e të drejtave që rrjedhin nga pronësia intelektuale”)

Ngritja e Zyrave Rajonale për të drejtën e autorit 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme

Forcimi i bashkëpunimit me institucionet e tjera, në zbatim të Strategjisë Kombëtare të Pronësisë Intelektuale.

Organizimi i fushatave sensibilizuese.

201

Organizimi i trajnimeve për njohjen më të mirë të ligjit “Për të Drejtat e Autorit dhe të drejta të tjera lidhur me të”, për strukturat shtetërore të cilat janë të përfshira në procesin e mbrojtjes dhe respektimit të të drejtës së autorit

Seminare sensibilizuese me kategoritë e ndryshme të operatorëve ekonomikë. Krijimi dhe prodhimi i pullës së ZSHDA

3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012) Mbrojta në një nivel më të mirë e së drejtës së autorit. Struktura administrative të forcuara dhe efiçente dhe kuadër ligjor i përputhur plotësisht me atë të BE-së, i plotësuar në frymën e problemeve apo mangësive që janë shfaqur gjatë implementimit të tij. 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata

Rishikimi i ligjit në përputhje me direktivat e reja 3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata

Ngritja e grupit të punës për hartimin dhe reflektimin e ndryshimeve Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Zyrës Shqiptare për të Drejtat e Autorit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

Persona 5 2 4 X X


(mijë lekë) X 1250 7500 5625 7500

202

3.6.2 PRONËSIA INDUSTRIALE 1 Objektivi Politik Objektivat kryesore në fushën e pronësisë industriale, të përcaktuara si objektivat prioritare në kuadër të angazhimeve të ndërmarra në Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit, Neni 73, Marrëveshjen e Ndërmjetme Neni 39 dhe në Programin e Qeverisë Shqiptare janë: sigurimi i një niveli të ngjashëm mbrojtjeje të të drejtave të pronësisë industriale, me atë të vendeve të Bashkimit Europian brenda një periudhe katër vjeçare nga hyrja në fuqi e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit; rritja e ndërgjegjësimit të komunitetit të biznesit për çështje të Pronësisë Industriale; rritja e ndërgjegjësimit të institucioneve zbatuese të legjislacionit të fushës së Pronësisë Industriale. Realizimi i objektivave të përcaktuara si prioritare është i lidhur ngushtë me realizimin e objektivave të tjera strategjike të cilat konsistojnë në :

harmonizimin e legjislacionit kombëtar aktual në fushën e pronësisë industriale, me Direktivat e Komisionit Europian në këtë fushë, përputhjen e plotë të këtij legjislacioni me marrëveshjen e TRIPS-it, si dhe përputhjen e rregulloreve kombëtare me marrëveshjet ndërkombëtare në të cilat Shqipëria është anëtare;

anëtarësimin në traktate, konventa dhe marrëveshje ndërkombëtare në të cilat kanë aderuar vendet anëtare të BE-së ( Konventa Europiane e Patentave, Konventa për Ligjin e Patentave (ËIPO);

forcimin e rolit të Drejtorisë së Patentave dhe Markave dhe ngritjen e një infrastrukture të përshtatshme administrative, brenda këtij institucioni, si organizmi kryesor në sistemin e mbrojtjes së Pronësisë industriale;

ngritjen e një niveli më të lartë të implementimit të legjislacionit të fushës së pronësisë industriale në Shqipëri;

zhvillimin e burimeve njerëzore të specializuara në fushën e pronësisë industriale arritjen e një bashkëpunimi transparent nëpërmjet institucioneve dhe organizatave të përfshira në

sigurimin e mbrojtjes së pronësisë industriale rritjen e ndërgjegjësimit të publikut të gjerë dhe rretheve të interesuara në këtë fushë, si dhe

trajnimin e tyre në lidhje me rëndësinë e pronësisë industriale 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Fusha e pronësisë industriale rregullohet me aktet ligjore dhe nënligjore të mëposhtme:

Ligjin 7819, datë 27.04.1994 “Për pronësinë industriale”. Ligjin 8477, datë 22.04.1999 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin 7819” Ligjin 8488, datë 13.05.1999 “Për mbrojtjen e topografive të qarqeve të integruara” VKM 313, datë 13.06.2000 “Për funksionimin e Drejtorisë së Patentave dhe Markave” Urdhrin e Kryeministrit datë 22.10.2001 “Për miratimin e strukturës dhe organikës së Drejtorisë së

patentave dhe markave” Urdhrin e KKSHT -së nr. 5, datë 5.12.1994 “Rregulla për emërtimet e origjinës”; Urdhrin e KKSHT -së nr. 3, datë 4.10.1994 “Rregulla për markat” Konventat, Marrëveshjet dhe aktet ndërkombëtare në të cilat ka aderuar Republika e Shqipërisë.

Shqipëria është anëtare e disa marrëveshjeve dhe konventave në fushën e pronësisë industriale:

Konventës së ËIPO-s (organizata ndërkombëtare e pronësisë intelektuale) – 30.06.1992 Konventës së Parisit për mbrojtjen e pronësisë industriale – 4.10.1995 Marrëveshjes së Madridit për regjistrimin ndërkombëtar të markave – 4.10.1995 Protokollit të Marrëveshjes së Madridit për regjistrimin ndërkombëtar të markave – 30.07.2003

203

Traktatit të bashkëpunimit në fushën e patentave – 4.10.1995 Marrëveshjes së Nicë-s për klasifikimin ndërkombëtar të mallrave dhe shërbimeve për efekt të

regjistrimit të markave – 19.09.2003 Marrëveshjes së Budapestit për njohjen ndërkombëtare të depozitimit të mikroorganizmave për

qëllime të procedurave të patentave – 19.09.2003. Marrëveshjen e Strasburgut për klasifikimin ndërkombëtar të patentave – 24.07.2006 Aktin e Gjenevës dhe Marrëveshjen e Hagës për regjistrimin Ndërkombëtar të Dizenjove

Industriale -12.12.2006 2.1 Kuadri Institucional ekzistues Zbatimi i Legjislacionit në fuqi për garantimin e mbrojtjes së të drejtave të pronësisë industriale, ushtrohet nëpërmjet këtyre institucioneve:

a) Drejtoria e Patentave dhe Markave është institucioni i vetëm publik, nëpërmjet të cilit shteti shqiptar jep të drejtën e pronësisë mbi shpikjet dhe modelet e përdorimit (patentat), markat tregtare e të shërbimit, dizenjot industriale dhe treguesit gjeografik apo emërtimet e origjinës, duke iu garantuar pronarëve të tyre këtë të drejtë, nëpërmjet regjistrimit të tyre.

b) Misioni i Drejtorisë është sigurimi i një sistemi efektiv të mbrojtjes së pronësisë industriale, sistem, i cili do të inkurajojë progresin teknologjik nëpërmjet transferimit të teknologjisë duke bërë të mundur zhvillimin e industrive lokale dhe nxitjen e Institucioneve të Kërkimit dhe Zhvillimit për krijimin e një mjedisi inovativ.

c) Ky mision realizohet nëpërmjet mbrojtjes së të drejtave të pronësisë industriale, patentave për shpikje dhe modele përdorimi, markave tregtare, dizenjove industriale dhe treguesve gjeografike si dhe përhapjen e informacionit në lidhje me këto aktivitete

d) Autoritet Doganore si pjesë e sistemit të mbrojtjes së pronësisë industriale, janë të detyruara që me kërkesë të personit të interesuar, të verifikojnë dhe të kontrollojnë mallrat e falsifikuara dhe ato pirate.

e) Prokuroria është organi i procedimit penal pranë të cilit depozitohen kërkesat për rastet e falsifikimit ose piraterisë së objekteve të pronësisë industriale, nga subjektet private kundër njeri-tjetrit, bazuar në dispozitat e Kodit Penal.

f) Policia e Krimit Ekonomik është një hallkë tjetër e sistemit të mbrojtjes së pronësisë industriale. Ajo heton mbi bazën e denoncimeve të marra nga subjektet, pronarë të të drejtave të pronësisë industriale.

g) Sistemi Gjyqësor ka të bëjë kryesisht me Gjykatën e Shkallës së Parë Tiranë, e cila ka juridiksionin e përcaktuar nga Kodi i Procedurës Civile dhe ligji “Për pronësinë industriale”, për të vepruar si instancë e parë e specializuar për gjykimin e konflikteve që burojnë nga shkelja e të drejtave të pronësisë industriale. Pranë kësaj gjykate është seksioni i gjykimit të çështjeve tregtare ku përfshihet edhe gjykimi i çështjeve të mësipërme. Vendimet Gjyqësore të shkallës së parë do të ankimohen në Gjykatën e Apelit dhe Gjykatën e Lartë.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Në fushën e pronësisë industriale, prioritet afatshkurtra janë:

Të rriten kapacitetet administrative për mbrojtjen e pronësisë industriale. Të miratohet legjislacioni i ri për pronësinë industriale në përputhje me Acquis Communautaire. Të intensifikohet shtrëngimi i ligjit kundër piraterisë dhe falsifikimeve. Të rritet sensibilizimi për çështjet e pronësisë intelektuale mes bashkësisë së biznesit dhe

institucioneve të zbatimi të ligjit përfshirë gjyqësorin. 3.1.1 Iniciativa Ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra gjatë vitit 2007-2008 do të ndërmerren këto iniciatitiva ligjore:

204

Aprovimi i projekt ligjit “Për Pronësinë Industriale” në Qeveri dhe Parlament;

Ligji do të jetë në përputhje me:

Direktivën 98/44/EC “Për mbrojtjen ligjore të shpikjeve bioteknologjike”, Direktivën 89/104/EEC për përafrimin e ligjeve të vendeve anëtare lidhur me markat tregtare, Direktivën 98/71/EC për mbrojtjen ligjore të dizenjos industriale, Direktivën 2004/48/EC për zbatimin e të drejtave të pronësisë intelektuale, rregulloren e Këshillit

40/94 mbi Markat e Komunitetit, Rregulloren 6/2002 për Dizenjon e Komunitetit, propozimin për një rregullore të Këshillit mbi

Patentat e Komunitetit, Rregulloren 1768/92 lidhur me krijimin e certifikatës për mbrojtje suplementare të produkteve

mjekësore, Rregulloren 816/2006 për liçensat e detyrueshme të patentave lidhur me prodhimin e produkteve

farmaceutike për eksport, në vendet me probleme të shëndetit publik. Hartimi dhe aprovimi i akteve nënligjore (VKM, rregullore dhe udhëzime) të domosdoshme për

implementimin e ligjit, respektivisht;

Rregullorja për Patentat dhe Modelet e përdorimit Rregullorja për Dizenjot industriale Rregullorja për Markat tregtare dhe të shërbimit Rregullorja per Emërtimet e origjinës Rregullorja e Përfaqësuesve të Autorizuar Rregullorja e Bordit të Apelit Rregullorja per funksionimin e DPM Përkthimi i Klasifikimit Ndërkombëtar për Markat Tregtare Rregullore për zbatimin e Marrëveshjes se Madridit Rregullore për zbatimin e traktatit të bashkëpunimit në fushën e patentave. VKM Për tarifat e objekteve të PI

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Zgjerimi i stafit në numër, duke e shtuar numrin me 13 specialistë, Specializimin e burimeve njerëzore të përfshira në procesin e dhënies së të drejtave të pronësisë

industriale nëpërmjet programeve të trajnimit të specialistëve, të përfaqësuesve të autorizuar si dhe të personave të çdo kategorie tjetër të përfshirë në procesin e mbrojtjes së pronësisë industriale.

Sistemimi i stafit në ambiente të përshtatshme për realizimin e detyrave të ngarkuara me ligj dhe të objektivave të përcaktuara në kuadrin e MSA-së,

Promovimin dhe rritjen e sensibilizimit për çështjet e Pronësisë Industriale mes bashkësisë së biznesit dhe institucioneve në zbatim të ligjit duke përfshirë institucionet dhe operatorët ekonomik.

Vendosja e sistemit të hetimit on line duke dhënë akses në bazën e të dhënave (data base e objekteve të çregjistruara në sistemin e mbrojtjes së Pronësisë Industriale

3.2 Prioritet afatmesme (2009-2010)

Të zbatohen plotësisht konventat e ratifikuara ndërkombëtare, për të drejtën e pronësisë industriale.

Të zbatohet në mënyrë të përshtatshme e drejta e pronësisë industriale dhe të shënohen arritje më të mira në fushën kundër piraterisë dhe falsifikimeve

Të sigurohen kapacitete të mjaftueshme siç kërkohen nga MSA-ja për këtë fushë.

205

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat ligjore të mëposhtme:

Nënshkrimi i Konventës Europiane të Patentave Nënshkrimi i Traktatit për ligjin e patentave

3.2.2 Aktivitetet Zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Promovimin dhe rritjen e sensibilizimit për çështjet e Pronësisë Industriale mes bashkësisë së biznesit dhe institucioneve në zbatim të ligjit duke përfshirë institucionet dhe operatorët ekonomik

Krijimi i Qendrës së informacionit dhe dokumentacionit në DPM 3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012)

Sigurimi i një niveli mbrojtjeje të të drejtave të pronësisë industriale të njëjtë me atë që ekziston në Komunitet, përfshirë mjetet e efektshme për realizimin e këtyre të drejtave.

Marrja pjesë në konventat shumëpalëshe për të drejtat e pronësisë industriale. 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata Aderimi në Konventën Europiane për Patentat me Zyrën Europiane të Patentave 3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata Promovimi dhe rritja e sensibilizimit për çështjet e Pronësisë Industriale mes bashkësisë së biznesit dhe institucioneve në zbatim të ligjit duke përfshirë institucionet dhe operatorët ekonomik

VITET INVESTIME NJËSIA E

MATJES


1.Shtim personash

Persona 12 5 8 x x


(mijë lekë)

x x 5000 5000 x

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të pronësisë intelektuale ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Mbrojtja e së drejtës së autorit dhe mbështetja për patentat industriale

0.5 mln € në pritje në vazhdimësi

3.7 KONKURRENCA DHE NDIHMA SHTETERORE 3.7.1 KONKURRENCA

206

1 Objektivi politik

Fusha e konkurrencës është një fushë e rëndësishme për zbatimin e parimeve të ekonomisë së lirë të tregut. Për të vendosur një konkurrencë të lirë dhe efektive në tregun shqiptar, Shteti shqiptar është i angazhuar të zbatojë detyrimet e përcaktuara në nenet 40, 70, 71 të MSA - së dhe në nenet 27, 37 të Marrëveshjes së Ndërmjetme. Objektivi kryesor i politikës së konkurrencës është konsideruar ruajtja e mjedisit konkurrues dhe nxitja e konkurrencës efektive në treg. Ruajtja apo nxitja e konkurrencës efektive është e domosdoshme duke patur parasysh kufizimet që sektori privat, apo ai shtetëror mund ti bëjnë konkurrencës, prandaj ligji i konkurrencës ndalon marrëveshjet për fiksimin e çmimit apo ndarjen e tregut, si edhe abuzimin me fuqinë dominuese dhe përqendrimet që rrezikojnë të krijojnë një pozitë dominuese në treg. Zbatimit të Ligjit dhe Politikës së Konkurrencës i nënshtrohen të gjitha ndërmarrjet private dhe publike që ushtrojnë veprimtarinë në mënyrë të drejtpërdrejt apo të tërthortë në tregun shqiptar. Qeveria shqiptare angazhohet të forcojë, pavarësinë dhe rolin e enteve rregullatorë, për tregjet me specifika, me qëllim, që të rrisë konkurrencën e lirë dhe efektive në treg. Gjithashtu, në respektim të kuadrit ligjor respektiv, Shteti shqiptar angazhohet të sigurojë transparencë në shkëmbimin e informacioneve. Qeveria shqiptare ka mbështetur në përputhje me MSA-në angazhimin e saj për rritjen e kapaciteteve njerëzore të Autoritetit të Konkurrencës. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor për fushën e konkurrencës i cili mbështetet në nenet 81, 82 dhe 86 të Traktatit të Komunitetit Europian përbëhet nga :

Politika Kombëtare e Konkurrencës.

Ligji nr. 9121, datë 28.07.2003 “Për mbrojtjen e konkurrencës”. Nenet 81, 82 dhe 86 të Traktatit të BE, rregullore nr. 2790/1999, Njoftimin e Komisionit Nr. 2001/C3/02, Nr. 97/C372/03, rregulloren Nr. 4064/89, dhe rregulloren Nr. 447/98. E pjesshme. Në zbatim të ligjit ”Për mbrojtjen e konkurrencës” janë miratuar rregulloret e mëposhtme:

Rregullorja “Për Funksionimin e Autoritetit të Konkurrencës” Rregullorja “Për caktimin e shpenzimeve për ndjekjen e procedurave pranë Autoritetit të

Konkurrencës” Rregullorja “Për zbatimin e procedurave të përqendrimit të ndërmarrjeve”, e cila është mbështetur

në rregulloren 4064/89 . Rregullorja “Për gjobat dhe lehtësimin prej tyre”, e cila është në përputhje me njoftimin 2003/C

10/13. Udhëzim për Formën e Njoftimit të Marrëveshjeve Udhëzuesi për Formën e Njoftimit të Përqendrimeve Formulari për Njoftimin e Marrëveshjeve Formulari për Njoftimin e Përqendrimeve

2.2 Kuadri institucional ekzistues Autoriteti i Konkurrencës, si një institucion publik i pavarur, është ngritur në zbatim të Ligjit nr. 9121, datë 28.7.2003 “Për mbrojtjen e konkurrencës”. Autoriteti përbëhet nga Komisioni i Konkurrencës, si organi vendimmarrës dhe Sekretariati, si organi ekzekutiv i tij.

Komisioni përbëhet prej pesë anëtarësh të zgjedhur nga Kuvendi i Shqipërisë, për një periudhë pesëvjeçare dhe vepron si një organ kolegjial i përhershëm. Komisioni i Konkurrencës vepron si një strukturë kolegjiale

207

e përhershme dhe ka të gjitha kompetencat e nevojshme për marrjen e vendimit me nismën e tij, lidhur me çështjet që kufizojnë, pengojnë apo deformojnë konkurrencën në treg, si për ndërmarrjet private ashtu dhe për ato publike, si dhe propozimin e mjeteve të nevojshme për mbrojtjen e konkurrencës së lirë dhe efektive. Komisioni i Konkurrencës paraqet në Kuvend raportin vjetor të punës së Autoritetit të Konkurrencës. Sekretariati është struktura administrative dhe ekzekutive e Autoritetit të Konkurrencës që vepron në bazë të ligjit nr 9121 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës”. Sekretariati drejtohet nga Sekretari i Përgjithshëm dhe përbëhet nga tre Drejtori: Drejtoria e Mbikëqyrjes së Tregut, Drejtoria e Çështjeve Juridike dhe Integrimit dhe Drejtoria e Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve. Struktura e Autoritetit të Konkurrencës nuk miratohet më nga Komisioni i Konkurrencës siç përcaktohej në nenin 24 shkronja b, e ligjit nr 9121, datë 28.07, 2003 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës “Në bazë të nenit 10 të ligjit 9584, datë 17.07.2006, “Struktura dhe organika e institucioneve kushtetuese dhe të pavarura miratohet me vendim të Kuvendit në bazë të numrit të miratuar në zbatim të buxhetit të shtetit për çdo institucion.” Autoriteti i Konkurrencës në bazë të ligjit bashkëpunon me Administratën qendrore dhe vendore, Entet rregullatorë dhe Gjykatat.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Prioritetet afat-shkurtra për fushën e konkurrencës janë si më poshtë:

Të përmirësohet legjislacioni ekzistues mbi konkurrencën me qëllim forcimin e kontrollit mbi

konkurrencën Të forcohen kapacitetet e institucionit dhe konkretisht rritja e buxhetit dhe stafit të Autoritetit të

Konkurrencës. Të rritet zbatueshmëria e ligjit në fushën e konkurrencës dhe të forcohet bashkëpunimi me entet

rregullatorë, gjykatat dhe të gjithë aktorët e tregut në zbatim të ligjit “Për Mbrojtjen e Konkurrencës” dhe Politikës Kombëtare të Konkurrencës.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afat-shkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi dhe zbatimi i një plani veprimesh në zbatim të dokumentit të Politikës Kombëtare të Konkurrencës; Hartimi dhe miratimi i rregullores së re “Për Funksionimin e Autoritetit të Konkurrencës” Projekt-Rregullorja "Për procedurat hetimore që zbaton Autoriteti i Konkurrencës në shqyrtimin e rasteve të shkeljes së ligjit 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës”; Përgatitja e Udhëzuesit "Për kontrollin e përqendrimeve ndërmjet ndërmarrjeve; Përgatitja e Udhëzuesit "Për vlerësimin e përqendrimeve horizontale ndërmjet ndërmarrjeve"; Përgatitja e Udhëzuesit "Mbi kufizimet e marrëveshjeve horizontale dhe vertikale”


Plotësimi i strukturës së re të Autoritetit të Konkurrencës. Kryerja e procedurave për rekrutimin e stafit në përputhje me Ligjin nr. 8549, datë 11.11.1999 “Për Statusin e nëpunësit Civil”. Organizimi i seminareve trajnuese për stafin e ri dhe ekzistues të Autoritetit të Konkurrencës në bashkëpunim me ITAP, OECD, GTZ etj. Organizimi i seminareve ndërgjegjësuese mbi të drejtën e konkurrencës Përgatitja dhe botimi i fjalorit terminologjik të konkurrencës në bashkëpunim me GTZ Nënshkrimi i memorandumeve të bashkëpunimit me ERT, INSTAT, Bankën e Shqipërisë.


208

Prioritetet afat-mesme për fushën e konkurrencës janë si më poshtë:

Të zbatohet sistematikisht legjislacioni mbi konkurrencën 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Udhëzim i përbashkët me Ministrinë e Financave “Për mënyrën e përdorimit të të ardhurave dytësore që krijon Autoriteti i Konkurrencës gjatë veprimtarisë së tij” (me synim rritjen dhe forcimin e pavarësisë financiare) Projekt-rregullore "Për rregullat e brendshme të procedurës në lidhje me të drejtat e konsultimit me

dosjen” Komentari në lidhje me ligjin "Për mbrojtjen e konkurrencës" Rregullorja e re "Për Lehtësimin dhe reduktimin nga gjobat në rastin e karteleve" Vlerësimi i legjislacionit ekzistues dhe projekt-ligjeve, për çështjet që prekin konkurrencën në treg

sipas përcaktimeve të nenit 69 të ligjit nr 9121, datë 28.07.2003 "Për Mbrojtjen e Konkurrencës" 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Forcimi i kapaciteteve institucionale nëpërmjet pjesëmarrjes në trajnime dhe ëorkshop-e Ndërmarrja e një programi ndërgjegjësues me aktorët e tregut për rëndësinë e konkurrencës Pjesëmarrje në trajnimet e rrjetit rajonal të konkurrencës dhe ICN-së me synim forcimin e

bashkëpunimit me autoritetet simotra. 3.3 Prioritetet afat gjata (2011-2012) Në periudhën afatgjatë do të punohet për vendosjen e një disipline të plotë për zbatimin e rregullave të konkurrencës në Shqipëri, për të siguruar një mjedis sa më konkurrues dhe për t’i përgatitur ndërmarrjet shqiptare që t’i rezistojnë presionit të ekonomisë komunitare. Duke qenë se kuadri ligjor i konkurrencës do të plotësohet gjatë periudhës afatshkurtër dhe afatmesme duke synuar harmonizimin e plotë me legjislacionin europian, në vitet 2011-2012 do të punohet vetëm për plotësime të mundshme të këtij kuadri ligjor, në varësi të ndryshimeve apo reformave që mund të ndërmarrë Komisioni Europian në fushën e konkurrencës. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Autoritetit të Konkurrencës


MATJES GJENDJA AKTUALE 2007 2008 2009 2010

1. Shtim personash

Persona 20 35 35 40 50

Trajnime (mijë lekë)

(mijë lekë)

90 180 240 350

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të konkurrencës ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Autoriteti i Konkurrenc

Qeveria e Republikës

Agjencia Gjermane për

Mbështetje për përafrimin e

0.62 mln € 2007 2009

209

ës, Drejtoria e Ndihmës Shtetërore, Shkolla e Magjistraturës, Ministria e Integrimit

Federale të Gjermanisë

Bashkëpunim Teknik (GTZ)

legjislacionit dhe ngritjen e institucioneve

210

3.7.2 NDIHMA SHTETËRORE

1 Objektivi politik

Fusha e ndihmës shtetërore është një nga fushat prioritare në kuadër të procesit të integrimit, detyrimet e së cilës përcaktohen në nenet 70 dhe 71 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit dhe në nenin 37 të Marrëveshjes së Ndërmjetme. Këto nene parashikojnë domosdoshmërinë e përafrimit të legjislacionit vendas me acquis communautaire, si dhe ngritjen e strukturës së pavarur nga ana funksionale, të ngarkuar me kontrollin e skemave financiare të ndihmës shtetërore dhe ndihmave individuale që zbatohen në Shqipëri. Kjo strukturë, ka të gjitha kompetencat e mjaftueshme ligjore për të miratuar dhënien e ndihmave shtetërore, si dhe për të kërkuar kthimin e ndihmave shtetërore të paligjshme.

Qeveria shqiptare është e angazhuar në zbatimin e parimit të transparencës për të gjitha masat e ndërmarra nga organet e administratës qendrore dhe vendore, si dhe institucionet e tjera që veprojnë në emër të shtetit, të cilat lidhen me përdorimin e burimeve shtetërore. Për këtë, është përgatitur një inventar i skemave ekzistuese të ndihmës shtetërore dhe po bëhet vlerësimi i tyre sipas standardeve europiane. Gjithashtu do të përgatiten raportet vjetore për ndihmat shtetërore në Shqipëri, të cilat duhet t’i paraqiten Komisionit Europian dhe në bashkëpunim me ekspertët e Komisionit Europian, do të bëhet klasifikimi i rajoneve, në bazë të treguesve të zhvillimit ekonomik-shoqëror dhe do të përgatitet harta rajonale.

Në terma afatgjatë synohet vendosja e disiplinës së ndihmës shtetërore në vend dhe përgatitja e ndërmarrjeve shqiptare për të përballuar presionin konkurrues të një tregu ku zbatohen me përpikëri rregullat e ndihmës shtetërore.

2. Situata aktuale

2.1. Kuadri ligjor ekzistues

1 Ligji Nr. 9374, datë 21.04.2005 “Për ndihmën Shtetërore” 2. Nenet 86 (2), 87, 88, 89 të Traktatit mbi Komunitetin Europian, si dhe rregulloret, komunikatat dhe udhëzimet e Komisionit Europian, sipas tabelës së përafrimit, dhënë në Aneksin I. 3. Shkalla e Përafrimit I harmonizuar

1 VKM nr. 815 datë 28.12.2005, “Për kushtet dhe procedurat e dhënies së ndihmës rajonale” 2 Udhëzimet e Komunitetit Nr. C 74/1998 “Mbi ndihmën kombëtare rajonale” 3. Shkalla e Përafrimit I harmonizuar plotësisht

1 VKM nr. 816 datë 28.12.2005, “Për kushtet dhe procedurat e dhënies së ndihmës për shpëtim dhe

ristrukturim” 2 Udhëzimet e Komuniteti Nr. C 244/02 2004 “Për ndihmën shtetërore për shpëtimin dhe ristrukturimin e ndërmarrjeve në vështirësi” 3. Shkalla e Përafrimit I harmonizuar plotësisht

1 VKM nr. 817 datë 28.12.2005, “Për procedurat dhe formën e njoftimit”

2 Rregulloret e Procedurave Nr. 59/1999, 794/2004 të Komisionit Europian

211

1 Udhëzimi “Mbi paraqitjen e ankesave për ndihmat e paligjshme dhe vlerësimin e ndihmave të paligjshme”

2 Komunikatën e Komisionit Europian OJC 110 8.5.2003, Formulari i paraqitjes së ankesave për ndihmat shtetërore të paligjshme, O J C 116, 16.05.2003. 3. Shkalla e Përafrimit I përafruar plotësisht


Bazuar në legjislacionin në fuqi janë krijuar dhe funksionojnë strukturat e kontrollit të ndihmës shtetërore: Drejtoria e Ndihmës Shtetërore, pranë Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës dhe Komisioni i Ndihmës Shtetërore:

a) Drejtoria e Ndihmës Shtetërore në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës është struktura e ngarkuar me detyrat tekniko - administrative për kontrollin e ndihmave shtetërore në Shqipëri. Misioni i Drejtorisë është zbatimi i legjislacionit në fushën e ndihmës shtetërore, nëpërmjet analizës, vlerësimit dhe kontrollit të skemave të ndihmës shtetërore dhe të ndihmave individuale, për të siguruar vendosjen e disiplinës së ndihmës shtetërore në vend, transparencën në përdorimin e fondeve publike, si dhe balancimin e politikave për realizimin e objektivave horizontale, sektoriale e rajonale.

b) Komisioni i Ndihmës Shtetërore është organi vendim-marrës, i cili ka kompetencë të autorizojë planet për dhënien e ndihmës shtetërore, apo të urdhërojë kthimin e ndihmave të paligjshme. Në bazë të dispozitave të ligjit, Komisioni është një organ kolegjial i përbërë nga pesë anëtarë, i cili gëzon pavarësi në ushtrimin e funksioneve të tij.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1. Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Të sigurohet progres në përfundimin e një inventari të detajuar për ndihmën shtetërore. Të rritet numri i punonjësve të Drejtorisë së Ndihmës Shtetërore.


VKM mbi inventarin e skemave të ndihmës shtetërore; Udhëzim për disa kategori ndihmash horizontale, i cili do të përafrohet me rregulloret 68/2001,

363/2004, 70/2001, 364/2004, 2204/2002 të Komisionit Europian; Udhëzim për metodologjinë e analizës së kostove standarde të ndihmës shtetërore dhe modelet

e deklarimit të informacionit për kualifikimin e SME-ve; Udhëzim për ndihmën shtetërore në formën e kompensimit të shërbimeve publike;


Shtimi i kapaciteteve institucionale të strukturave të ndihmës shtetërore me 4 (katër) punonjës të rinj;

212

Fuqizimi i kapaciteteve institucionale të strukturave të ndihmës shtetërore, në veçanti, për trajnimin dhe pajisjen me IT të stafit të ri që do të punësohet;

Ndërgjegjësimi i dhënësve të ndihmës për zbatimin e detyrimeve të tyre ligjore në fushën e ndihmës shtetërore;

Përgatitja e një inventari gjithëpërfshirës të skemave të ndihmave Shtetërore që zbatohen në Shqipëri sipas kritereve dhe rregulloreve të legjislacionit europian;

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Për periudhën afatmesme, prioritetet në fushën e ndihmës shtetërore do të jenë:

Plotësimi dhe përmirësimi i kuadrit ligjor në fushën e ndihmës shtetërore. Forcimi i mekanizmave të kontrollit për vendosjen e disiplinës së ndihmës shtetërore në vend. Të zbatohet sistematikisht legjislacioni mbi ndihmën shtetërore.


Amendimi i ligjit nr. 9374, datë 21.04.2005 “Për ndihmën shtetërore”, për të reflektuar ndryshimet e ndërmarra në legjislacionin e Bashkimit Europian në kuadër të Planit të Veprimit të Ndihmës Shtetërore dhe reformës përkatëse ligjore;

VKM për përgatitjen e raporteve vjetore për ndihmat shtetërore. 3.5.8 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Fuqizimi i kapaciteteve administrative të strukturave të kontrollit të ndihmës shtetërore; Përcaktimi i zonave dhe intensiteteve përkatëse të ndihmës shtetërore për përgatitjen e hartës

rajonale të ndihmës shtetërore; Fuqizimi i kapaciteteve institucionale të dhënësve të ndihmës për zbatimin e detyrimeve të tyre

ligjore në fushën e ndihmës shtetërore; Ndërgjegjësimi publik për konceptin e ndihmës Shtetërore.


Për periudhën afatgjatë prioriteti kryesor do të jetë plotësimi dhe përmirësimi i legjislacionit për të siguruar përfarimin e plotë me acquis communautaire, si dhe fuqizimi i mekanizmave të kontrollit për zbatimin e plotë të disiplinës së ndihmës shtetërore në Shqipëri.

Në vitet 2011-2012 do të punohet për rishikimin e rregulloreve ekzistuese dhe hartimin e rregulloreve

të reja, në varësi të ndryshimeve apo reformave që mund të ndërmarrë Komisioni Europian në fushën e ndihmës shtetërore. Paralelisht, do të merren edhe masat përkatëse zbatuese, duke bërë të mundur përgatitjen e institucioneve dhe ndërmarrjeve shqiptare për të zbatuar të gjitha rregullat e ndihmës shtetërore të vendosura tashmë në vendet e Bashkimit Europian.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Drejtorisë se Ndihmës Shtetërore


MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim Persona 5 x 4 X X

213

personash 4. Trajnime (mijë lekë)

(mijë lekë)

15000 7500 30000 15000 15000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të ndihmës shtetërore ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës, Drejtoria e Ndihmës Shtetërore


Vlerësimi i skemave të mbulimit të ndihmës shtetërore

0.2 mln € në pritje në vazhdimësi

Autoriteti i Konkurrencës, Drejtoria e Ndihmës Shtetërore, Shkolla e Magjistraturës, Ministria e Integrimit

Qeveria e Republikës Federale të Gjermanisë


Mbështetje për përafrimin e legjislacionit dhe ngritjen e institucioneve

0.62 mln € 2007 2009

214

3.8 PROKURIMI PUBLIK 1 Objektivi politik Angazhimet e marra nga Shqipëria në fushën e prokurimit publik, në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit përkatësisht Neni 70 dhe 74 i saj dhe të Marrëveshjes së Ndërmjetme përkatësisht Neni 40, janë:

Përafrimi i legjislacionit në fushën e prokurimeve publike me acquis communautaire. Eliminimi i diskriminimit dhe heqja e barrierave dhe pengesave. Nxitja e pjesëmarrjes dhe rritja e konkurrencës.

Qëllimi kryesor i politikave të prokurimit publik në Republikën e Shqipërisë është garantimi dhe respektimi i procedurave të prokurimit publik. 2. Situata aktuale

2.1. Kuadri ligjor ekzistues

1. Ligji nr. 9643 dt. 20.11.2006 "Për Prokurimin Publik”

2. Direktiva 2004/18/EC, 89/665/EEC e Parlamentit Europian dhe e Këshillit të datës 31 Mars 2004 dhe Direktiva 2004/17/EC, 92/13/EEC mbi koordinimin e procedurave për prokurimin publik të punëve, mallrave dhe shërbimeve. Fletorja Zyrtare L 134 , 30/04/2004 P. 0114 – 0240

3. Shkalla e Përafrimit e pjesshme

1. VKM nr. 1, dt 10.01.2007 "Për rregullat e prokurimit publik", ndryshuar me VKM nr 153 dt. 22.03.2007

2. Direktiva 2004/18/EC, 89/665/EEC e Parlamentit Europian dhe e Këshillit të datës 31 Mars 2004 dhe Direktiva 2004/17/EC, 92/13/EEC mbi koordinimin e procedurave për prokurimin publik të punëve, mallrave dhe shërbimeve. Fletorja Zyrtare L 134 , 30/04/2004 P. 0114 – 0240

3. Shkalla e Përafrimit e pjesshme

Udhëzim nr 1, datë 20.03.2007 "Për blerjet me vlera të vogla”

2.4 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i Legjislacionit në fuqi për prokurimin publik ushtrohet nëpërmjet Agjencisë së Prokurimit Publik dhe Institucionit të Avokatit të Prokurimeve dhe Autoriteteve Kontraktore.

a) Agjencia e Prokurimit Publik (APP) është organi qendror për mbikëqyrjen dhe koordinimin e sistemit të prokurimit publik në Shqipëri.

Agjencia e Prokurimit Publik ka këto detyra: paraqet në Këshillin e Ministrave propozime për rregullat e prokurimit; nxit dhe organizon kualifikimin e punonjësve të qeverisjes qendrore dhe vendore, të përfshirë në veprimtaritë e prokurimit publik; harton dhe nxjerr Buletinin e Njoftimeve Publike, siç është përshkruar në rregullat e

prokurimit. Agjencia e Prokurimit Publik shpall në Buletinin e Njoftimeve Publike listën e operatorëve ekonomikë të përjashtuar, në përputhje me nenin 45 të këtij ligji;

harton dokumentet standarde të tenderit, që do të përdoren në procedurat e prokurimit, sipas rregullave të prokurimit publik;

215

në përputhje me kërkesën, jep këshilla dhe asistencë teknike për autoritetet kontraktore, që ndërmarrin një procedurë prokurimi;

paraqet një raport vjetor në Këshillin e Ministrave për funksionimin e përgjithshëm të sistemit të prokurimit publik;

bashkëpunon me institucionet ndërkombëtare dhe me ente të tjera të huaja për çështje që lidhen me sistemin e prokurimit publik;

planifikon dhe bashkërendon ndihmën teknike të huaj për Shqipërinë në fushën e prokurimit publik;

nxit dhe mbështet përdorimin e standardeve teknike ndërkombëtare për përgatitjen e specifikimeve teknike, si dhe mban lidhje të vazhdueshme me Drejtorinë e Përgjithshme të Standardizimeve;

monitoron raportet e dorëzuara nga autoritetet kontraktore, të paktën çdo 4 muaj, verifikon zbatimin e procedurave të prokurimit publik, në përputhje me kërkesat e

përcaktuara në ligj, duke u kërkuar autoriteteve kontraktore të dorëzojnë të gjithë informacionin përkatës;

kryen çdo 6 muaj kontrolle për procedurat e prokurimit, të ndjekura nga organi qendror blerës;

në rast shkeljesh të këtij ligji dhe të akteve nënligjore, të nxjerra në zbatim të tij, vendos gjoba, ose i propozon drejtuesit të autoritetit kontraktor apo organeve më të larta masa disiplinore për personat e autoriteteve kontraktore, që i kanë kryer këto shkelje;

bën shqyrtimin administrativ të ankesave, harton dhe përshtat rregulloret e saj të brendshme.

Agjencia e Prokurimit Publik përjashton një operator ekonomik nga pjesëmarrja në procedurat e prokurimit, pavarësisht nga çështja penale, që mund të ketë filluar, për një periudhë nga 1 deri në 3 vjet për keqinformim dhe dorëzim të dokumenteve, që përmbajnë të dhëna të rreme për qëllime kualifikimi, veprime korruptive,dënime për vepra penale, mospërmbushje të detyrimeve kontraktuale në kontratat publike në 3 vitet e fundit.

Agjencia e Prokurimit Publik është organi më i lartë në fushën e prokurimeve. Udhëzimet dhe vendimet e saj janë përfundimtare administrativisht.

b) Avokati i Prokurimeve mbron të drejtat dhe interesat e ligjshme të kandidatëve, ofertuesve apo furnizuesve nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme e të parregullta të autoriteteve kontraktore në fushën e prokurimit publik, nëpërmjet, monitorimit dhe hetimit të procedurave administrative të prokurimeve publike.Gjithashtu legjislacioni i prokurimit publik zbatohet nga të gjitha Autoritetet Kontraktore që prokurojnë fonde publike. Agjencia e Prokurimit Publik dhe Avokati i Prokurimeve bashkëpunojnë me njëri-tjetrin për mirëzbatimin e legjislacionit dhe njëkohësisht çdo Autoritet Kontraktor duhet të bashkëpunojë me dy të parat.

Agjencia e Prokurimit Publik, Avokati i Prokurimeve dhe Autoritetet Kontraktore bashkëpunojnë me njëri-tjetrin për mirëzbatimin e legjislacionit të Prokurimit Publik . 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Në fushën e Prokurimit Publik, prioritetet afatshkurtra janë:

Të zbatohet legjislacioni ekzistues mbi prokurimin publik dhe të merren masa për ta sjellë atë në

përputhje me standardet Europiane. Të sigurohet transparencë dhe zbatim rigoroz i procedurave të tenderimit .

216

Të forcohet buxheti dhe kapacitetet e Agjencisë së Prokurimit Publik si dhe të enteve të prokurimit publik në ministritë e linjës.

Të sigurohet hetimi dhe ndjekja penale për shkeljet që kanë lidhje me prokurimin. Të ulet vlera prag për tenderimin e kontratave për punë publike.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet zbatuese të mëposhtme:

Strategji Kombëtare Trajnimi në fushën e prokurimeve publike. Përmirësimi i sistemit të informimit përmes konsolidimit të ëeb-site lidhur me procedurat e prokurimit Ngritja e Avokatitit të Prokurimeve.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Në fushën e Prokurimit Publik, prioritete afatmesme janë:

Të sigurohet harmonizimi i plotë i kuadrit ligjor shqiptar me acquis communautaire. Të bëhen plotësisht funksionale strukturat e prokurimit publik, me anë të zbatimit të rreptë të

procedurave për prokurimin publik, në përputhje me ligjin dhe me kërkesat e MSA-së. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren këto iniciativa ligjore:

Amendimi i ligjit nr. 9643 dt. 20.11.2006 “Për Prokurimin Publik” dhe akteve nënligjore duke harmonizuar plotësisht legjislacionin shqiptar me atë të Bashkimit Europian në fushën e prokurimit publik.


Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet zbatuese të mëposhtme:

Përmirësimi i sistemit të informimit përmes konsolidimit të ëeb-site lidhur me procedurat e prokurimit Njohja dhe studimi i ligjit “Për prokurimin publik” Zbatimi rigoroz i procedurave për prokurimin publik, në përputhje me ligjin dhe me kërkesat e MSA-së.

3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjatë Në fushën e Prokurimit Publik, iniciativë ligjore afatgjatë do të jetë

Miratimi i ligjit të posaçëm për prokurimet publike në sektorët utilitarë, duke sjellë harmonizim të plotë të Direktivës 2004/17/EC.

3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata

Përmirësimi i sistemit të informimit përmes konsolidimit të ëeb-site lidhur me procedurat e prokurimit Njohja dhe studimi i ligjit “Për prokurimin publik”

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Agjencisë së Prokurimit Publik


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

217

1.Shtim personash

Persona 36 10 X X X


(mijë lekë) shumë e menaxhuar nga USAID

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të prokurimit publik ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Agjencia e Prokurimit Publik USAID

Programi i Marrëveshjes së Pragut të Sfidës së Mijëvjeçarit për Shqipërinë (MDG)

Reforma në prokurimin publik 5 mln $ 2006 2008

218

3.9 BUJQESIA 3.9.1 SIGURIA USHQIMORE 1 Objektivi Politik Në kuadër të procesit të integrimit, fusha e sigurisë ushqimore është një nga fushat prioritare për Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit. Detyrimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit për këtë fushë përcaktohen në nenet 70 (3) dhe 76 të MSA-së. Këto nene parashikojnë domosdoshmërinë e përafrimit të legjislacionit vendas me “acquis communautaire” si edhe përafrimin e standardeve me ato komunitare për mbrojtjen e konsumatorëve në Shqipëri. Mbrojtja e efektshme e konsumatorit është e nevojshme për të siguruar funksionimin e duhur të ekonomisë së tregut, mbrojtje e cila varet nga zhvillimi i një infrastrukture administrative për të siguruar mbikëqyrjen e tregut dhe zbatimin e ligjeve në këtë fushë. Qëllimet strategjike të Sektorit të Sigurisë Ushqimore synojnë krijimin e një sistemi me funksionim të plotë të mbrojtjes së konsumatorit, duke synuar sigurinë e ushqimeve nga ferma në tavolinë, nëpërmjet monitorimit dhe kontrollit të zinxhirit ushqimor në përputhje me standardet e BE-së. Gjithashtu një nga prioritetet e Partneriteti Evropian është forcimi i sistemit të sigurisë së ushqimit dhe sistemeve të kontrollit që kane lidhje me të si edhe arritja e përmirësimeve thelbësore për sa i takon sigurisë së ushqimeve dhe kushteve fito-sanitare dhe veterinare në përputhje me standardet e BE-së.Në kuadër të plotësimit të këtij prioriteti do të bëhet përafrimi i standardeve aktuale me ato të BE-se që do të përfshijnë sigurinë e produkteve ushqimore, shëndetin dhe mirëqenien e kafshëve, shëndetin e bimëve, mbrojtjen e mjedisit, sistemin e kontrollit dhe inspektimeve, zhvillimin e infrastrukturës administrative me qëllim zbatimin e legjislacionit. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Aktet nënligjore qe transpozojnë aktet komunitare: VKM nr. 609, datë 17.11.2000 "për industrializimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale", përcakton kriteret për shfrytëzimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale. Direktiva 80/777/EEC, “Për përafrimin e legjislacionit të Shteteve Anëtare në lidhje me shfrytëzimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale”. Përafrim i pjesshem VKM nr 604 datë 17.11.2000 "për etiketimin e produkteve ushqimore", përcakton kriteret për etiketimin, paraqitjen dhe reklamimin e produkteve ushqimore për shitje tek konsumatori i fundit Direktiva 79/112 EEC datë 18 Dhjetor 1978 “Përafrimi i ligjeve të Shteteve Anëtare në lidhje me etiketimin, paraqitjen dhe reklamimin e produkteve ushqimore për shitje tek konsumatori i fundit”. Përafrim i pjesshëm Urdher i perbashket i ministrit te bujqesise ushqimit dhe mbrojtjes se konsumatorit dhe ministrit te shendetesise nr.698 date 16.12.2003 “mbi perdorimin e disa embelsuesve ushqimor ne produktet ushqimore”, i cili jep disa embelsues ushqimor te lejuar ne produktet ushqimore. Direktiva 94/35/EC e 30 Qershor 1994 “Mbi ëmbëlsuesit për përdorim në produktet ushqimore” amenduar nga direktivat 96/83/KE, 2003/115/EC dhe rregullorja 1882/2003/EC përcakton ëmbëlsuesit ushqimor, produket ushqimore dhe nivelin maksimal të përdorimit të tyre. Përafrim i plotë i anekseve ku përcaktohen ëmbëlsuesit që përdoren në produktet ushqimore. Urdhër i përbashkët i ministrit të bujqësisë, ushqimit dhe mbrojtjes së konsumatorit dhe ministrit të shëndetesise nr.698 datë 16.12.2003 “mbi përdorimin e disa ngjyruesve ushqimor në produktet

219

ushqimore” përcakton ngjyruesit ushqimor, produket ushqimore dhe nivelin maksimal të përdorimit të tyre. Direktiva 94/36/EC e 20 Qershor 1994 “Mbi ngjyruesit për perdorim në produktet ushqimore”. Perafrim i plotë i anekseve ku përcaktohen ngjyruesit ushqimor të lejuar në ushqime. Urdhër nr.209 datë 27.04.2006 “mbi përdorimin e aromatizuesve në produktet ushqimore” përcakton aromatizuesit ushqimor dhe jep kodin e tyre në listën europiane të substancave kimike ekzistuese si dhe kodin në shoqatën e prodhuesve të aromatizuesve dhe ekstrakteve në shba. Direktiva 2002/113/ EC e 13 Janar 2002 “Mbi regjistrimin e substancave aromatizuese të përdoruara në produktet ushqimore” që amendon direktivën 1999/217/EC. Përafrim i plotë i listës së aromatizuesve të përdorur në produktet ushqimore. Urdhër nr. 210 datë 27.04.2006 “mbi miratimin e rregullores “mbi përdorimin e aditiveve ushqimore të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbelsuesit” i cili përcakton aditivet ushqimore të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbelsuesit si dhe produktet ushqimore dhe nivelet maksimale në të cilat ato përdoren. Direktiva 95/2/EC e 20 Shkurt 1995 ”Mbi aditivet ushqimore të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbëlsuesit” amenduar nga direktivat 96/85/EC, 98/72/EC, 2001/5/EC, 2003/52/EC, 2003/114/EC dhe rregullorja 1882/2003/EC Përafrim i pjesshëm Urdhër nr.346 datë 14.07.206 “mbi miratimin e rregullores “aromatizuesit që përdoren në produktet ushqimore dhe në lëndët e para për prodhimin e tyre” përcakton aromatizuesit ushqimor, produket ushqimore dhe nivelin maksimal të përdorimit të tyre si dhe lëndët e para për prodhim. Direktiva 88/388/EEC e 22 Qershor 1988 amenduar nga direktiva 91/71/EEC e 16 Janar 1991 "Mbi substancat aromatizuese kimike të përcaktuara" Përafrim i pjesshëm Urdhër nr. 5 datë 09.01.2007 “për miratimin e rregullores “mbi kontrollin e kriterit të pastërtisë për disa aditive të autorizuar”. Direktiva 95/45/EC e 26 Korrik 1995 që përcakton kriterin e pastertisë specifike në lidhje me ngjyruesit e përdorur në produktet ushqimore. Amenduar nga direktivat 1999/75/EC, 2001/50/EC, 2004/47/EC. Perafrim i pjesshem Urdhër nr. 4 datë 09.01.2007 “për miratimin e rregullores “mbi kriterin e pastërtisë së aditiveve ushqimore të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbelsuesit”, që percakton kriterin specific të pastërtisë të aditiveve ushqimore të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbëlsuesit. Direktiva 2003/95/EC e 27 Tetor 2003 “Amendimi i direktives 96/77/EC që përcakton kriterin specific të pastërtisë të aditiveve ushqimore të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbëlsuesit” . Përafrim i pjesshëm Rregullore nr.1 datë 17.3.2000 “mbi masat për monitorimin e disa substancave dhe mbetjeve në kafshët e gjalla dhe produktet shtazore”, i cili jep masat për monitorimin e mbetjeve në produktet ushqimore me origjine shtazore. Direktiva 96/23/EEC “Mbi masat për monitorimin e disa substancave dhe mbetjeve në kafshet e gjalla dhe produktet shtazore” Përafrim i pjesshëm Rregullore nr.1 datë 28.7.2003 “për përcaktimin e niveleve maksimale të disa lëndëve ndotëse në ushqime, që përcakton nivelin maksimal të lëndëve ndotëse në produktet ushqimore me origjine shtazore.

220

Direktiva 466/2001/EEC “Mbi përcaktimin e niveleve maksimale të disa lëndëve ndotëse në ushqime”. Përafrim i plotë. Rregullore nr.3 datë 11.6.2004 mbi kushtet sanitaro-veterinare për eksportimin e mishit të freskët të pulave për në vendet e be-së, që përcakton kushtet sanitaro-veterinare që duhet të plotësojë mishi i freskët i pulës për tu eksportuar në vendet e be-së. Direktiva 91/494/CEE “Mbi kushtet sanitaro-veterinare për eksportimin e mishit të freskët të pulave për në vendet e BE-së” Përafrim i plote. Rregullore nr. 7 datë 28.07.2003 “përcaktimi i niveleve maksimale të disa lëndëve ndotëse në ushqime", që përcakton nivelin maksimal të lëndëve ndotëse në produktet ushqimore me origjinë shtazore. Direktiva 466/2001/EC “Mbi përcaktimin e niveleve maksimale të disa lëndëve ndotëse në ushqime”. Përafrim i plotë. Rregullore nr.1 datë 28.07.2003 ”për nivelin maksimal të disa mbetjeve në produktet e bulmetit” që përcakton nivelin maksimal të lëndëve ndotëse në produktet ushqimore me origjinë shtazore. Direktiva 466/2001 “Mbi përcaktimin e niveleve maksimale të disa lëndëve ndotëse në ushqime”. Përafrim i plotë. Rregullore nr. 2 datë 1.11.2002 “ për mbrojtjen e kafshëve gjatë therjes si dhe kërkesat e aplikueshme për thertoret”, që përcakton kriteret që duhet të plotësojnë thertoret për të mbrojtur kafshët gjatë therjes. Direktiva 93/119/CEE “ Për Mbrojtjen e Kafshëve gjatë therjes si dhe kërkesat e aplikueshme për thertoret”. Përafrim i plotë. Urdhër nr. 292 datë 12.06.2006 “për miratimin e rregullores “mbi kushtet shëndetësore për prodhimin dhe vendosjen në treg të mishit të freskët”, i cili përcakton kushtet shëndetësore që duhet të plotësoje mishi i freskët gjatë prodhimit dhe nxjerrjes në treg. Direktiva 64/433/CEE “Mbi kushtet shëndetësore për prodhimin dhe vendosjen në treg të mishit të freskët”. Përafrim i plotë. Urdhër nr. 195 datë 15.01.2007 për miratimin e rregullores “mbi kërkesat e prodhimit dhe vendosjes në treg të mishit të grirë dhe mishit të përgatitur”, i cili përcakton kushtet shëndetësore që duhet të plotësoje mishi i grire dhe i përgatitur gjatë prodhimit dhe nxjerrjes në treg. Direktiva 94/65/CEE “Mbi kërkesat e prodhimit dhe vendosjes në treg të mishit të grirë dhe mishit të përgatitur”. Përafrim i plotë. Urdhër nr.313 datë 26.06.2006 “për miratimin e rregullores për nivelet maksimale të mbetjeve të pesticideve në produktet ushqimore dhe ushqimet me origjinë bimore” percakton nivelet maksimale të mbetjeve të pesticideve në produktet me origjinë bimore. Rregullore 396/2005/KE për “Nivelet maksimale të mbetjeve të pesticideve në produktet ushqimore dhe ushqimet me origjinë bimore” Përafrim i pjesshëm Urdhër nr.257 datë 24.5.2006 ”për miratimin e rregullores ”për kryerjen e kontrollit shtetëror të produkteve ushqimore”, i cili përcakton kriteret për kryerjen e kontrollit shtetëror të produkteve

221

ushqimore. Direktivat 89/397/EEC "Mbi inspektimin zyrtar të produkteve ushqimore" Përafrim i plotë b) Ligjet dhe aktet nënligjore që nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji nr.7941 datë 31.05.1995 ”Për Ushqimin” Ligji nr. 9308 datë 04.11.2004 ”Për shërbimin dhe Inspektoriatin Veterinar” VKM Nr. 554 datë 7.11.2002 “Për një shtesë në rregulloren “Për etiketimin e produkteve

ushqimore”, të miratuara me vendimin Nr.604, datë 17.11.2000. VKM Nr.224 dt. 24.05.2002 “Mbi afatet e garancisë së produkteve ushqimore” Rregullore Nr.3 datë 03.05.2000 "Kërkesa të përgjithshme për ruajtjen dhe transportimin e

prodhimeve të freskëta e të përpunuara" Urdhër Nr. 268 datë 29.03.2001 "Mbi procedurat e miratimit të etiketës”. Udhëzim Nr. 3 dt. 28.12.2002 “Mbi rastet e bllokimit të produkteve ushqimore të importuara

dhe shkëmbimi i informacioneve me vendet eksportuese” Urdhër i përbashkët me Ministrinë e Shëndetësisë Nr. 189 Datë 14.4.2004 “Mbi Vellimin 5

“Frutat dhe Perimet e Perpunuara dhe me ngrirje te shpejte”, vell 8 yndyrnat, vajrat dhe produktet e afërta me to” dhe vëll. 12 “Për qumështin dhe produktet e qumështit” të kodeksit ushqimor.

Urdhër i përbashkët me Ministrinë e Shëndetësisë Nr. 561 datë 21.12.2004 mbi vell. 6 “Lengjet e frutave dhe produktet e rrjedhura prej tyre”, vell. 7 “Dritherat, legumet dhe produktet e ngjashme me to” dhe vell. 10 “Mishi dhe produktet e mishit, përfshirë suprat dhe lëngjet e mishit” të kodeksit ushqimor.


a) Drejtoria e Sigurisë Ushqimore dhe Mbrojtjes së Konsumatorit (DSUMK) në Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit është përgjegjëse për hartimin e politikave për sigurinë dhe cilësinë e produkteve ushqimore me qëllim integrimin e kontrollit të ushqimeve si një nga funksionet kryesore në mbrojtje të interesave dhe shëndetit të konsumatorit, sigurimit të një konkurrence të ndershme në treg si dhe futjen e produkteve ushqimore në tregun ndërkombëtar.Ndihmon në zhvillimin dhe implementimin e Politikave të Sigurisë Ushqimore në të gjithë zinxhirin ushqimor nga “ferma tek tavolina”.DSUMK zhvillon aktivitetin e saj në zbatim të ligjit nr.7941 datë 31.05.1995 “Për Ushqimin”, ligjit nr.9803 datë 04.11.2004 “Për shërbimin dhe inspektoriatin veterinar” dhe të akteve nënligjore të dala në zbatim të tyre. Drejtoria e Sigurisë Ushqimore dhe Mbrojtjes së Konsumatorit është e organizuar në tre sektorë: Sektori i Sigurisë Ushqimore, Sektori i Cilësisë Ushqimore dhe Sektori i Mbrojtjes së Konsumatorit. Sektoret kanë të njëjtën strukturë: një përgjegjës sektori dhe dy specialistë. DSUMK i ushtron funksionet e saj nëpërmjet Inspektoriatit të Sigurisë Ushqimore pranë Drejtorive Rajonale të Bujqësisë dhe Ushqimit.

b) Inspektoriati i Sigurise Ushqimore është përgjegjës për kontrollin e sigurisë dhe cilësisë së produkteve ushqimore të importuara të prodhuara dhe të tregtuara në vend si dhe të lëndëve të para të përdorura në industrinë ushqimore. Inspektoret e Sigurisë Ushqimore që janë te atashuar pranë çdo pike të kalimit kufitar dhe pikave doganore. Inspektorati i Sigurisë Ushqimore ushtron kontroll mbi:

Hartimin e kuadrit ligjor për sigurinë ushqimore dhe ndjek zbatimin e tij për kontrollin sanitar-veterinar të mishit dhe nënprodukteve të tij, në tregjet e kafshëve, thertoret, kombinatet e mishit, industrinë e produkteve të mishit, dhe frigorifer duke patur parasysh përafrimin e legjislacionit me atë të BE-së.

Ndjekjen dhe zbatimin e normave të sigurisë në kontrollin e qumështit dhe nënprodukteve të tij duke filluar që nga fermat prodhuese, në fabrikat e qumështit deri në treg.

222

Kontrollin e ISUV dhe laboratorëve të tjerë rajonale për sigurinë e ushqimeve me origjinë shtazore, për normat mikrobike, toksike dhe mbetjeve të tjera në produktet me origjinë shtazore për konsum publik apo nga kafshët.

Bashkëpunon me Ministrinë e Shëndetësisë për përcaktimin e sëmundjeve zoonotike që duhet të ndiqen me përparësi në shkallë vendi.

Hartimin e programeve shtetërore dhe ndjekjen e zbatimit të masave sanitar- veterinare në vendet ku prodhohen, përpunohen, magazinohen, transportohen, tregtohen dhe konsumohen produktet me origjinë shtazore.

Ndjekjen dhe zbatimin e normave sanitar-veterinare për ushqimet e koncentruar dhe ingredientët ushqimor që përdoren në blegtori të prodhuara në vend apo të importuara.

Ndjekjen e situatës epidemiologjike të shteteve të tjera dhe propozon mbylljen e kufirit për kohë dhe emërtesa të caktuara.

Propozimin e tarifave dhe taksave të veprimtarisë doganore që janë objekt i aktivitetit blegtoral. Bashkëpunon me autoritetet e tjera të përfshira në kontrollin ushqimor per lëndët e para,

aditivët, materialet ndihmëse dhe produktet përfundimtare për treguesit cilësore të deklaruar dhe të miratuar; falsifikimin e ushqimit; godinat, proceset dhe pajisjet e përdorura për prodhimin; paketimin dhe etiketimin; kushtet teknologjike të trajtimit, magazinimit dhe transportit; sistemet e kontrollit të cilësisë të aplikuara nga prodhuesit, dokumentacionin teknik dhe teknologjik.

Inspektorët e sigurisë ushqimore mund të vendosin për:

bllokimin e produkteve ushqimore që nuk plotësojnë kërkesat e ligjit; asgjësimin e mallrave ushqimore te cilat pas kontrollit laboratorik rezultojnë se nuk janë në

përputhje me standardet ose që u ka kaluar afati i përdorimit; mbylljen e aktivitetit prodhues, importues dhe tregtues si edhe vendosjen e gjobave për shkeljet

e konstatuara.

c) Laboratorët e kontrollit të sigurisë ushqimore, ku përfshihet Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë (ISUV) dhe dymbëdhjetë laboratorët rajonal analizojnë sigurinë dhe cilësinë e produkteve ushqimore. ISUV është Qendër Reference ne kontrollin e sigurisë dhe cilësisë së ushqimeve dhe kryen analiza të një spektri të gjerë që mbulojnë fushën e sigurisë dhe cilësisë ushqimore. Në nivel rajonal funksionojnë dymbëdhjetë laboratorë, katër nga të cilat, Durrës, Vlorë, Shkodër dhe Gjirokastër, janë shumë mirë të pajisura. Në këta laboratorë kryhen analizat për përcaktimin e cilësisë dhe sigurisë së produkteve ushqimore si dhe të lëndëve të para të përdorura në industrinë ushqimore. Laboratorët janë pajisur nga projekte të Bankës Botërore, Qeverisë Italiane dhe programi Phare-BE. Laboratori Rajonal i Kontrollit Ushqimor në Durrës është certifikuar nga kompania italiane CERMET për standardin ISO 9001.MBUMK është duke vlerësuar mundësitë e racionalizimit të laboratorëve, futjen e metodave te reja, infrastrukturës, pajisjeve, stafit dhe llojit të analizave që kryhen.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

Projektligji i ri "Për Ushqimin", i cili përfarohet pjesërisht me rregulloret 882/2004/EC, 852/2004/EC, 853/2004/EC, 854/2004/EC, 2000/13/EC, 258/97/EC, 2001/18/EC, 2081/92/EC, 2082/92/EC, 89/107/EEC, 183/2005/EC.

Rregullore mbi kontaminuesit në ushqime, i cili përfarohet pjeserisht me rregulloren 315/93/EEC.

Rregullore mbi nivelet maksimale për kontaminues të caktuar, i cili përafrohet pjesërisht me rregulloren 466/2001/EEC

223

Rregullore mbi skemën e pëgjithshme të materialeve në kontakt me ushqimin, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 89/109/EEC

Rregullore mbi përjashtimet e përkohshme nga rregullat e prodhimit dhe tregtimit të ushqimeve me origjinë shtazore, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 92/120/EC

Rregullore mbi materialet e monomer klorur vinilit në kontakt me ushqimin, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 78/142/EEC 80/766/EEC 81/432/EEC

Rregullore mbi klasifikimin e mishit të gjedhit të rritur, i cili përfarohet pjesërisht me Rregulloren 1208/81/EC.

Rregullore mbi organizimin e kontrolleve veterinare të prodhimeve me origjinë shtazore që eksportohen në BE, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 90/675/ EC

Rregullore mbi materialet plastike në kontakt me ushqimin, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 90/128/EC

Rregullore mbi testimin e migrimit të përbërësve të materialeve plastike në kontakt me ushqimin, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 82/711/EEC 85/572/EEC 93/8/EEC 97/48/EC

Rregullore mbi çlirimin e substancave N-nitrosamina dhe N-nitrosatable nga elastomeret ose përbërësve plastike Direktiva 93/11/EEC 89/109/EC.

Rregullore mbi artikujt qeramike në kontakt me ushqimet, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 85/500/EEC

Rregullore mbi materialet që përmbajnë derivate të caktuara epoxi dhe që janë në kontakt me ushqimin, i cili përfarohet pjesërisht me Direktivën 2002/816/EC.

Rregullore mbi masat shtesë në lidhje me kontrollin e produkteve ushqimore, e cila përafrohet pjesërisht me Direktivën 93/99/EC.

Rregullore mbi metodat e marrjes së mostrave dhe analizave për monitorimin e produkteve ushqimore të përcaktuara për konsum njerëzor, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 85/591/EEC 87/524/EEC 98/53/EC 2001/22/EC 2022/26/KE 2002/69/EC.

Rregullore mbi aromatizuesit tymues, i cili përafrohet pjesërisht me rregulloren 2065/2003/EC. Rregullore mbi krijimin e Aneksit 1 të listimit të ushqimeve dhe ushqimeve për kafshë për të

cilat janë zbatuar nivelet maksimale të mbetjeve të pesticideve, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloren 178/2006/EC


Të fuqizohen kapacitetet administrative të strukturave të kontrollit të sigurisë ushqimore. Të rritet transparenca me publikun në lidhje me problemet e sigurisë ushqimore Tabela 1 tregon investimet që do të kryhen për fuqizimin e strukturave të kontrollit të sigurisë

ushqimore 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Rregullore mbi ushqimet me ngrirje të shpejtë, i cili përafrohet pjesërisht me direktivën 2002/16/EC.

Rregullore mbi ushqimet dhe produktet bujqësore të rritura në mënyre organike, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloret 2092/91/EEC, 392/2004/EC.

Rregullore mbi përdorimin e përmbajtjeve të mikro-organizmave gjenetikisht të modifikuar, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivat 90/219/EEC, 98/81/EC.

Rregullore mbi ushqimet e reja dhe ingredientët e ushqimeve të reja (OMGJ) , i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 2001/18/EC dhe rregulloren 1830/2003/EC.

Rregullore mbi gjurmimin dhe etiketimin e OMGJ-ve, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 2001/18/EC dhe rregulloren 1830/2003/EC.

Rregullore mbi ushqimet e përcaktuara për përdorim me vlerë ushqimore të përcaktuar, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivat 89/398/EEC, 96/84/EC, 2001/15/EC.

224

Rregullore mbi ushqimet me bazë cereale të përpunuara dhe ushqimet për fëmijë, të vegjël dhe të rritur, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 96/5/EC.

Rregullore mbi kërkesat e shëndetit publik dhe shëndetit të kafshëve mbi tregtinë dhe importin nga vendet e BE, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 92/118 EC.

Rregullore mbi organizimin e përbashket të mishit të dhenve, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloren 301/89/EC.

Rregullore mbi konditat speciale për aprovimin e stabilimenteve të vendosura në tregje, i cili përafrohet pjesërisht me Vendimin e Këshillit 96/658EC.

Rregullore mbi formulat e ushqimeve për fëmijë të vegjël, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 91/321/EEC.

Rregullore mbi ushqimet dietike për qëllime mjeksore të caktuara, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 1999/21/EC.

Rregullore mbi ushqimet shtesë, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 2002/46/EC. Rregullore mbi yndyrnat dhe vajrat e ngrënshëm: niveli i acidit erucic, i cili përafrohet

pjesërisht me Direktivën 76/621/EC. Rregullore mbi kakaon dhe çokollatën, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 2000/36/EC. Rregullore mbi sheqerin, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 2001/111/EC. Rregullore mbi lëngjet e frutave dhe produkteve të ngjashme, i cili përafrohet pjesërisht me

Direktivat 93/77/EEC, 93/45/EC. Rregullore mbi reçelin e frutave, xhelet, marmalatat dhe puren e gështenjave, i cili përafrohet

pjesërisht me Direktivat 79/639/EC, 80/1276/EEC, 88/593/EEC Rregullore mbi kërkesat e shëndetit publik dhe shëndetit të kafshëve mbi tregtinë dhe importin

nga vendet e BE-së, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 92/118 EC. Rregullore mbi kushtet e përgatitjes, tregtimit dhe përdorimit të prodhimeve ushqimore

mjeksore, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 90/167/EC. Rregullore mbi zgjerimin e shkallës komunitare të klasifikimit të mishit të gjedhit, i cili

përafrohet pjesërisht me Rregulloren 1186/90/EC. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Të fuqizohen kapacitetet administrative të strukturave të kontrollit të sigurisë ushqimore. Të rritet transparenca me publikun në lidhje me problemet e sigurisë ushqimore


Rregullore mbi qumështin e konservuar, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 2001/114/EC.

Rregullore mbi cilësinë e ujit të pijshëm: kërkesat e reja, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 98/83/EC.

Rregullore mbi ekstraktet e kafesë dhe çikores, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 99/4/EC.

Rregullore mbi yndyrnat “spreadable”, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloren 2991/94/EC. Rregullore mbi produktet e rrezikshme të ngjashme me ushqimet, i cili përafrohet pjesërisht me

Direktivën 87/357/EC. Rregullore mbi vendimet e aplikueshme për etiketimin e vlerave ushqimore, i cili përafrohet

pjesërisht me Direktivën 90/496/EEC. Rregullore mbi import-exportin e mishit të gjedhit, dhenve e dhive, i cili përafrohet pjesërisht

me Direktivën 72/461/EC Rregullore mbi rregullat për kontrollet mbi higjienën e përgjithshme në stabilimente të bëra në

bazë të direktivave 64/433/EC dhe 71/118/EC, i cili përafrohet pjesërisht me Vendimin e Komisionit 2001/471/EC

Rregullore mbi vlerat ushqyese dhe kërkesat shëndetësore, i cili përafrohet pjesërisht me Direktiven 2000/13/EC.

225

Rregullore mbi vendimet e zbatueshme për etiketimin e pijeve të aromatizuara, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloret 1601/91/EEC, 3279/92/EEC, 3378/94/EC, 2061/96/EC.

Rregullore mbi etiketimin e pijeve alkoolike, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 76/766/EEC, 79/112/EEC, 87/250/EEC.

Rregullore mbi etiketimin e ushqimeve që përmbajnë misër dhe sojë të modifikuar gjenetikisht, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloren 1139/98/EC.

Rregullore mbi paketimin e ushqimeve të ngrira shpejt, i cili përafrohet pjesërisht me Direktivën 89/109/EEC dhe Rregulloren 1882/2003/EC.

Rregullore mbi konditat speciale për aprovimin e stabilimenteve të vendosura në tregje, i cili përafrohet pjesërisht me Vendimin e Keshillit 96/658 EC.

Rregullore mbi zgjerimin e shkallës komunitare të klasifikimit të mishit të gjedhit, i cili përafrohet pjesërisht me Rregulloren 1186/90/EC.


Të fuqizohen kapacitetet administrative të strukturave të kontrollit të sigurisë ushqimore.. Të rritet transparenca me publikun në lidhje me problemet e sigurisë ushqimore.

Tabela 1 Investimet per fuqizimin e strukturave te kontrollit te sigurise ushqimore



Trajnim dhe asistence teknike per stafin e drejtorise se Sigurise Ushqimore

Mije leke

X

1320

1320

1320

1320

Trajnim i inspektoreve Mije leke X 1320 1320 1320 1320 Trajnim i stafit te laboratoreve Mije leke X X 841 841 841 Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të sigurisë ushqimore ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit


Krijimi i Autoritetit Kombetar te Ushqimit- AKU 3 mln € 2007 2009


Qeveria Italiane

Cooperacione Italiana

Për sigurimin e pajisjeve laboratorike dhe trajnim stafi për laboratoret e kontrollit ushqimor 2 mln € 2008 Në vazhdim

226


IDA, PHRD (Granti Japonez)

Projekti Kontrollit të Gripit të Shpendeve 6.1 mln $ 2006 2009

227

3.9.2 AGRO-PËRPUNIMI DHE MARKETINGU 1 Objektivi politik Detyrimet për fushën e Agropërpunimit përcaktohen nga neni 95 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Ky nen parashikon bashkëpunimin me BE-në për modernizimin dhe rikonstruktimin e Sektorit të Bujqësisë dhe Agroindustrisë. Bashkëpunimi ndërmjet Shqipërisë dhe BE-së do të fokusohet në sektorët prioritarë të paketës ligjore të BE-së për bujqësinë. Ky bashkëpunim do të ketë për qëllim modernizimin dhe ristrukturimin e të gjithë bujqësisë shqiptare dhe sektorin agroindustrial duke e mbështetur përafrimin gradual të legjislacionit shqiptar me rregullat dhe politikat e komunitetit.Angazhimi i qeverisë shqiptare për fushën e agro-përpunimit dhe tregtimit është forcimi i sistemeve te sigurisë ushqimore dhe sistemeve të lidhura me të që do të realizohet nëpërmjet përafrimit të legjislacionit vendas me acquis communautaire, përgatitjes së një programi që do të zhvillojë industria përpunuese në mënyrë që të përmbushë standardet e BE-së, rritjen e konkurrueshmërisë midis fermerëve dhe prodhuesve blegtoral lokal, si dhe përmirësimi i sistemit të tregtimit për produktet bujqësore të përpunuara. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues

Kuadri ligjor për vreshtarinë dhe verën 1. Titulli i aktit, subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Ligj Nr. 8443, datë 21.01.1999, “Për vreshtarinë verën dhe produktet e tjera që

rrjedhin nga rrushi”. VKM, Nr. 505, datë 01.08.2000, “ Për vreshtarinë, verën dhe produktet e tjera që

rrjedhin nga rrushi”. Rregullore Nr. 2, datë 06.01.2003, "Për përkufizimin, emërtimin dhe paraqitjen e

pijeve alkoolike".. 2. Numri natyror, titullin e plote në Fletoren Zyrtare të legjislacionit të BE-së që synohet të përafrohet nga akti, subjekti dhe objekti që synon të rregullojë:

- Rregullore e Këshillit (EC) Nr 1493/99, Maj 1999, mbi organizimin e tregut të përbashkët të verërave. - Rregullore e Komisionit (EC) Nr 2676/90, Shtator 1990, mbi metodat kryesore të analizimit të verës. - Rregullore e Komisionit (EC) Nr 1623/2000 dhe Rregullore e Komisionit (EC) Nr 1622/2000, e 24-25 Korrik 2000, mbështetur në rregulloren nr. 1493/99 mbi organizimin e tregut të verës, dhe vendosjen e kodeve praktike dhe përpunuese të komunitetit. - Rregullore e Komisionit (EEC) Nr 2392/86, Korrik 1986, mbi mbajtjen e regjistrit te vreshtarisë. Rregullore e Komisionit (EEC) Nr 649/87, Mars 1987, mbi vendosjen e disa kritereve për ngritjen e regjistrit të vreshtarisë. Rregullore e Komisionit (EC) Nr 753/2002, Prill 2002, mbi përshkrimin, emërtimin, paraqitjen dhe mbrojtjen e siguritë të produkteve në sektorin e verës Rregullore e Komisionit (EC) No 883/2001, Prill 2001, për tregtinë me vendet e treta me produktet e sektorit te verës. Rregullore e Komisionit (EC) No 1238/92, Maj 1992, mbi metodat që zbatohen në sektorin e verës për analizën e akoolit neutral.

1. Shkalla e përafrimit

228

E pjesshme Kuadri ligjor për vajin e ullirit 1. Titulli i aktit, subjekti dhe objekti që synon të rregullojë:

a) Ligj Nr. 8944, datë 19.09.2002, “Mbi Prodhimin, emërtimin dhe tregtimin e vajit të ullirit”.

b) Rregullore Nr .475, date 12.07.2003, “Për karakteristikat e vajrave të ullirit”. 2. Numri natyror, titulli i plotë në Fletoren Zyrtare të legjislacionit të BE-së që synohet të përafrohet nga akti, subjekti dhe objekti që synon të rregullojë:

a) Rregullore e Këshillit (EC) Nr 136/66, dhe amendimi i saj me Rregulloren 1720/91 e Shtatorit 1966, mbi organizimin dhe stabilizimin e tregut të përbashkët Të vajrave dhe farërave. b) Rregullore e Komisionit (EC) Nr 2815/98 e Dhjetor 1998, Rregullore e Komisionit (EC) Nr 1019/2002, e Qershor 2002, për standardet e tregtimit të Vajit të ullirit. Shkalla e përafrimit; E pjesshme

Kuadri ligjor për Qumështin dhe nënproduktet me bazë qumështi 1. Titulli i aktit, subjekti dhe objekti që synon të rregulloje:

a) Ligj Nr 9441 datë 11.11.2005, “Për prodhimin, grumbullimin, përpunimin dhe tregtimin e qumështit dhe produkteve me bazë qumështi”.

b) VKM Nr. 580, datë 23.08.2006 “Për ngritjen dhe funksionimin e Këshillit të ekspertëve të qumështit".

2. Numri natyror, titullin e plote ne Fletoren Zyrtare te legjislacionit te BE-se që synohet të përafrohet nga akti, subjekti dhe objekti që synon të rregullojë:

a) Direktiva e Këshillit (EEC) Nr 94/43, Korrik 1992, mbi higjienën dhe vendosjen në treg të qumështit të lëngshëm, qumështit të trajtuar termikisht dhe produkteve me bazë qumështi.

b) Vendim i Komisionit 91/180/EEC, Shkurt 1991, mbi disa metoda të analizimit të cilësisë së qumështit të papërpunuar dhe atij të trajtuar me temperaturë (heat-treated).

c) Vendim i Këshillit Nr 92/608/EEC, Nëntor 1992, mbi metodat e testimit dhe analizat mbi qumështin e trajtuar termikisht, i cili përdoret për konsum direkt.

d) Rregullore e Këshillit (EC) Nr 1255/1999, Maj 1999 dhe Rregullore e Këshillit (EC) Nr 804/68, e Qershorit 1968, mbi organizimin e përbashkët në tregun e qumështit dhe produkteve me bazë qumështi.

e) Rregullore e Këshillit (EC) Nr 1898/87, Korrik 1987, mbi mbrojtjen e emërtimeve të përdorura në tregtimin e produkteve të qumështit.

f) Rregullore e Këshillit (EC) Nr 2597/97, Dhjetorit 1997, mbi vendosjen e normave plotësuese në organizimin e tregut të qumështit dhe produkteve të tij që konsumohen.

g) Rregullore e Këshillit (EC) Nr 213/2001, Janar 2001, mbi aplikimin e Rregullores së Këshillit (EC) Nr 1255/1999 e metodave të analizave për përcaktimin e cilësisë së

229

qumështit dhe produkteve të qumështit. Shkalla e përafrimit; E pjesshme

Aktet e tjera ligjore dhe nënligjore ne fushën e Agro-përpunimit dhe Tregtimit janë:

Ligji nr. 7941 datë 31.05.1995 "Për ushqimin" i cili zbatohet për lëndën e parë, produktet ushqimore, materialet ndihmëse dhe aditivët dhe përmban dispozita mbi përpunimin, paketimin, tregtimin , inspektimin dhe kontrollin.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Sektori i Agro-përpunimit në Drejtorinë e Politikave të Prodhimit në Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit është përgjegjëse për hartimin dhe monitorimin e politikave në fushën e përpunimit të produkteve bujqësore. Ky sektor në bashkëpunim me Drejtorinë e Statistikave në MBU&MK, bën vlerësimin e ecurisë së treguesve makro të këtij sektori. 3 Adresimi i prioriteteve

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

Vitikultura dhe vinikultura Në këtë sektor prioriteti afatshkurtër është Zbatimi i Protokollit 3 të MSA-së/ Marrëveshjes së Ndërmjetme,“Mbi verën dhe pijet e tjera alkoolike”

Qumështi dhe produktet me bazë qumështi Për këtë sektor është parashikuar plotësimi i kuadrit ligjor të draft ligjit të mësipërm, me hartimin dhe miratimin e tre VKM-ve dhe një rregulloreje të MBUMK-së. Miratimi i këtyre normave dhe kërkesave për qumështin apo produktet e tij do te bëhet në periudhën afat shkurtër ndërsa zbatimi i tyre do të jetë gradual, duke përcaktuar dhe vendosur kufij për periudhën afat mesme dhe afat gjatë (gradualisht në tre faza).Nisur nga situata aktuale e prodhimit të qumështit dhe përpunimit të tij. është gjykuar si më lart


Ndryshime në ligjin ekzistues nr. 8443 dt. 21.01.1999 “Për vreshtarinë verën dhe produktet e tjera që rrjedhin nga rrushi” (lidhur me praktikat enologjike) me qëllim përafrimin e pjesshëm me Rregulloret 1493/99, 2676/90, 1623/2000, 1622/2000

Rregullore “Për ngritjen e kadastrës së vreshtarisë dhe verërave”, e cila do të përafrohet pjesërisht me Rregulloret 1493/99, 2392/86, 649/1987

Rregullore “Për emërtimin dhe mbrojtjen e origjinës së produkteve bujqësore dhe ushqimore”, e cila do të përafrohet pjesërisht me Rregulloret 2081/92 2082/92

VKM “Mbi kërkesat teknike që duhen përmbushur për prodhimin e qumështit të trajtuar në formë termale dhe produkteve me bazë qumështi”.

VKM “Kërkesat dhe normat mikrobike të lejuara për qumështin e konsumit dhe të produkteve me bazë qumështi” i cili do të përafrohet plotësisht me Rregulloren 46/92 EC e amenduar.


Ngritja e grupit të punës për hartimin e draftit të VKM "Mbi kërkesat teknike për qumështin e papërpunuar".

Ngritja e grupit të punës me ekspertë të fushës për hartimin e rregullores "Për emërtimin dhe mbrojtjen e produkteve bujqësore dhe ushqimore".

230

Ngritja e grupit të punës për hartimin e VKM-së "Percaktimi i ngarkesave mikrobike për grumbullimin e qumështit të konsumit dhe atij që përdoret për prodhimin e produkteve me bazë qumështi"

Ngritja e grupit të punës për hartimin e draftit të VKM-së "Mbi normat e grumbullimit të qumështit të papërpunuar"

Ngritja e grupit të punës për hartimin e VKM-së "Kërkesat mikrobike të lejuara për qumështin e konsumit dhe të produkteve me bazë qumështi"


Vitikultura dhe vinikultura Në këtë sektor prioriteti afatmesëm do të jetë përcaktimi i origjinës dhe përafrimi sa më i plotë me rregullat e komunitetit.

Qumështi dhe produktet me bazë qumështi Për këtë sektor si prioritet afatmesëm është parashikuar plotësimi i kuadrit ligjor për subjektet operuese në këtë sektor, si dhe rritja e kërkesave për treguesit cilësore të qumështit dhe produkteve me bazë qumështi.

Çertifikimi i produkteve Është parashikuar ndihma që do jepet nga ana e MBUMK-së nëpërmjet legjislacionit përkatës për ngritjen e trupave të pavarur çertifikues.


Rregullore "Për funksionimin e komitetit rregullator të përcaktimit të origjinës së verërave" e cila do të përafrohet pjesërisht me rregulloren 2081/92 EC.

Rregullore "Për hartimin dhe mbajtjen e regjistrit kombëtar të grumbulluesve dhe përpunuesve të qumështit" e cila do të përafrohet plotësisht me Direktivën 46/92 EC e amenduar.

Rregullore për futjen dhe funksionimin e sistemit të autokontrollit tek përpunuesit e qumështit. VKM për përbërjen dhe treguesit cilësor të grumbullimit dhe përpunimit të qumështit dhe

produkteve me bazë qumështit. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Ngritja e grupit të punës për hartimin e Rregullores "Për funksionimin e komitetit rregullator të përcaktimit të origjinës së verërave" e cila do të përafrohet pjesërisht me rregulloren 2081/92 EC.

Bashkëpunim me këshillin e ekspertëve të qumështit "Për hartimin dhe mbajtjen e regjistrit kombëtar të grumbulluesit dhe përpunuesve të qumështit" si dhe për rregulloren për futjen dhe funksionimin e sistemit të autokontrollit tek përpunuesit e qumështit, e cila do të përafrohet plotësisht me Direktivën 46/92 EC e amenduar.

Trajnime dhe seminare të ndryshme për implementimin e legjislacionit të qumështit. 3.2 Prioritetet afatgjata (2011-2012)

Vitikultura dhe vinikultura Në këtë sektor prioriteti afatgjatë do të jetë përputhja e plotë me normat dhe standartet e komunitetit.

Qumështi dhe produktet me bazë qumështi Për këtë sektor si prioritet afatgjatë është parashikuar plotësimi i kuadrit ligjor të

funksionimit të tregut në koherencë me tregun e përbashkët të komunitetit.

Mishi dhe nënproduktet e tij Është parashikuar të fillojë puna për hartimin e kuadrit ligjor në përputhje të plotë me

231

normat e komunitetit për këtë sektor. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012) Rregullore "Për organizimin e tregut të mishit dhe nënprodukteve me bazë mishi” e cila do të përafrohet pjesërisht me rregulloret 1898/87, 2597/97, 1254/99 EC të amenduara pjesërisht. Rregullore "Për organizimin e tregut të qumështit dhe nënprodukteve me bazë qumështi” e cila do të përafrohet pjesërisht me rregulloret 2467/98, 2759/75, 2777/75 EC të amenduara pjesërisht. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012)

Ngritja e grupit të punës për hartimin e Rregullores "Për organizimin e tregut të mishit dhe nënprodukteve me bazë mishi” e cila do të përafrohet pjesërisht me rregulloret 1898/87, 2597/97, 1254/99 EC të amenduara pjesërisht.

Ngritja e grupit të punës për hartimin e Rregullores "Për organizimin e tregut të qumështit dhe nënprodukteve me bazë qumështi” e cila do të përafrohet pjesërisht me rregulloret 2467/98, 2759/75, 2777/75 EC të amenduara pjesërisht.

Trajnime dhe seminare të ndryshme për implementimin e legjislacionit të hartuar.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale INVESTIME NËSIA E


VITET

2007 2008 2009 2010 1. Shtim personash

Persona 1 1 2 2 3

2. Trajnime (mije leke) X

232

3.9.3 BLEGTORIA 1 Objektivi Politik Sektori i Prodhimit Blegtoral ka si qëllim kryesor të politikave sektoriale sigurimin e një zhvillimi të qendrueshëm të blegtorisë, rritjen dhe plotësimin e kërkesave dhe nevojave të tregut me produkte blegtorale, rritjen e mundësive për eksport si dhe mbështetjen e menaxhimin e këtij zhvillimi. Ky qëllim synohet të realizohet nëpërmjet përgatitjes së kuadrit ligjor të përshtatshëm për zbatimin e politikave të zhvillimit në sektorin e blegtorisë, përafrimin e legjislacionit në fushën e prodhimit blegtoral me legjislacionin e BE-së, konsolidimin e arritjeve dhe ndërtimin e hallkave të reja për zbatimin e programeve racore, nxitjen dhe konsolidimin e sistemeve të qëndrueshme të prodhimit blegtoral me ferma të specializuara, ngritjen e komplekseve industriale të prodhimit të vezëve dhe te mishit dhe të prodhimit të ushqimeve, mirë administrimin e burimeve gjenetike shtazore të kultivuara dhe autoktone në blegtori si dhe përmiresimin e sistemit të kontrollit, të cilësisë dhe të tregtimit të materialeve racore, të ushqimeve të blegtorisë në perputhje me standartet e BE-së. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues

Ligji kryesor që përcakton kuadrin institucional për mbarështimin e kafshëve në Shqipëri është Ligji “Për Mbarështimin e Blegtorisë” Nr. 9426. datë.6.10.2005.i cili adapton pjeserisht Direktivat 91/174/EEC, 88/661/EEC, 98/58/EC, 90/427EEC, 94/28/EC, 77/504/EEC.

Ligji Nr.8702, datë 1.12.2000,” Mbi identifikimin dhe regjistrimin e kafshëve dhe fermave blegtorale”, i cili adapton pjesërisht direktivën 92/102 EC, dhe rregulloren 820/97EC, ka plotësuar kuadrin e nevojshëm normativ në funksion të programeve racore dhe të mbarështimit të blegtorisë. Në zbatim të këtij ligji është miratuar VKM Nr. 143. date.11.3.2004, “ Për antarësimin e MBUMK në Komisionin Ndërkombetar për rregjistrimin e kafshëve (ICAR).

Ligji Nr. 8411. dt. 1.10. 1998 “ Mbi Ushqimin e Blegtorise” është akti bazë që rregullon sektorin e ushqimit të kafshëve në Shqipëri dhe ka adaptuar pjesërisht Direktivën 91/51/EEC. Ligji është i plotë.

Rregullorja Nr.1, datë.10.03.2000, “ Për ushqimin e kafshëve”. (70/524/EEC: 93/74/EEC); Rregullore Nr. 12, datë.12.11.2002,” Për disa ndryshime dhe shtesa në Regulloren e Ushqimit të

Kafshëve, Nr.1, datë 10.03.2000”. Rregullorja Nr. 4, datë 10.03.2000, " Për marrjen dhe konservimin e mostrës për kontrollin zyrtar të

ushqimit të kafshëve".(70/373/EEC). Rregullorja Nr. 5, datë 10.03.2000."Për përcaktimin e nivelit maksimal të lejuar për substancat e

dëmshme, mbetjet e pesticideve dhe substancave të tjera shtesë në ushqimin për ë", (92/508/EEC; 91/51/EEC; 70/524/EEC; 82/471/EEC),

Urdhëri i Ministrit Nr. 614, datë.2.12.2002, “ Për kryerjen e analizave të ushqimit blegtoral” 82/471/EEC.

VKM Nr. 219, datë 16.05.2002 “Për Mbrojtjen e racës autoktone të buajve nga zhdukja” Urdhëri i Ministrit Nr. 373, datë 23.08.2002, “ Për të parandaluar importin e miellit, mishit,

kockave dhe gjakut për ushqimin e kafshëve”. Rregullore Nr. 6, datë 10.03.2000 “Per tregtimin e ushqimit të përzier blegtoral”(79/63/EEC;

91/516/EEC; 80/511/EEC; 82/475/EEC; 86/174/EEC).

a)Ligji Nr. 9426, datë 06.10.2005 “Për Mbarështimin e Blegtorisë”

- direktiva 91/174 eec e 25 marsit 1991 “për kushtet zooteknike të rritjes dhe tregtimit të

kafshëve me rracë të pastër që ndryshon direktivat 77/504/eec dhe 90/425/eec e amenduar.

- direktiva 88/661/cce, e 19 dhjetor 1988, mbi standartet zooteknike të zbatueshme për mbarështimin e derrave

- direktiva 90/427/eec: e 26 qershorit 1990 për kushtet zooteknike dhe gjenealogjike në tregëtine ndërkombëtare të kuajve.

- direkiva 77/504/eec: 25 korrik 1977 mbi mbarështimin racë e pastër të gjedhit.

Ligji Nr. 9426, datë 06.10.2005 “Për mbarështimin e blegtorisë”

Ligji u referohet në permbajtje direktivave të mësiperme, (Ligjit Slloven) dhe u pershtatet atyre. Ky është ligji kuadër që përcakton strukturën institucionale për mbarështimin e kafshëve në Shqipëri

Përafrim i pjesshëm

a b c d e

I pjesshëm Janë marrë në konsideratë kushtet specifike të vendit tonë. Po punohet për amendimin e këtij ligji.

a) Ligji Nr. 8411, datë 1.10.1998 “ Mbi ushqimin e blegtorisë”

direktiva 91/51eec 18 dhjetorit1990 për firmosjen e një marrëveshje ndërkombëtare mbi produktet.

Ligji “ Mbi ushqimin e blegtorisë” është akti bazë që rregullon sektorin e ushqimit të kafshëve në Shqipëri

Përafrim i pjesshëm..

a b C d e

I pjesshëm

Mungesa e infrastukturës së nevojshme për zbatim sipas direktivës së BE-së është hartuar duke patur parasysh kushtet e vendit tonë

c) Rregullore Nr.1.datë 10.03.2000 “Për ushqimin e kafshëve”

Direktiva 93/74EEC of 13 shtator 1993.

Rregullorja “Per ushqimin e kafshëve” Nr.1.datë 10.03.2000 e amenduar me rregulloren nr.12.datë12.11.2002.

Përafrim i pjesshëm. Nuk është bërë përshtatje e amendimeve të mëvoneshme të këtyre direktivave dhe direktivave të reja.

a b C d e

i pjesshëm mungesë infrastrukture

233

ç) Rregullore Nr.4.date 10.03.2000 “Per marrjen dhe konservimin e mostrës për kontrollin zyrtar të ushqimit të kafshëve”

direktiva 70/373/eec e 20 korrik 1970. . rregullorja nr.4.datë 10.03.2000 “për marrjen dhe konservimin e mostrës për kontrollin zyrtar të ushqimit kafshëve” synon të përmirësojë dhe forcojë rregullat për marrjen e kampioneve të ushqimeve të destinuara për kontroll zyrtar

Përafrim i pjesshëm Nuk është bërë përshtatje e amendimeve të mëvoneshme të këtyre direktivave dhe direktivave të reja.

a b C d e

I pjesshëm Mungesa e stafit, laboratorëve dhe e infrastrukturës së nevojshme.

rregullorja nr.5.datë 10.03.2000 “për përcaktimin e nivelit maksimal të lejuar për substancat e dëmshme, mbetjet e pesticideve dhe substancat e tjera shtesë në ushqimin për blegtorinë” percakton se cilat janë lëndet e dëmshme në ushqimet e kafshëve si dhe synon në përcaktimin sa më të saktë të nivelit të lejuar për lendet e dëmshme, mbetjet pesticide dhe lendë të tjera shtesë në ushqimet e blegtorisë.

Përafrim i pjesshëm

a b C d e

I pjesshëm Mungesa e stafit të mjaftueshëm dhe e infrastrukturës laboratorike për vlerësimin

e analizave

d) Rregullore Nr.6.date 10.03.2000 “Per tregtimin e ushqimeve te perziera” 1.direk. 79/63eec 21.04.79 per tregtimin e ushqimeve komplekse

2.direk.80/511eec e2.05.80. per tregtimin e ushqimeve te perbera ne kaketa te pavulosura ose ne ene qe mbajne ushqimin e amenduar

3.direk. 82/475eec 23.06.82 qe percakton kategorite e perberesve qe perdoren per etiketimin e ushqimeve te perbera per kafshe shtepiake

4.direk. 86/174eec 9.04.86 qe rregullon menyren e perllogaritjes se vleres energjitike te ushqimeve te perbera per pulat amenduar

Rregullorja Nr.6.date 10.03.2000 “Per tregtimin e ushqimeve te perziera” synon rritjen e kontrollit per zbatimin e kritereve per perzierjet ushqimore organike dhe minerale ushqimet e perziera qe do te shperndahen ne vend.

Perafrim i pjesshem

a b c d e

234

235

I pjesshëm Mungesa e stafit dhe e infrastruktures së nevojshme.

dh) Ligje dhe akte të tjera që nuk transpozojnë akte komunitare

- Ligji nr. 8702, 01.12.2000 “ Mbi sistemin e identifikimit dhe regjistrimit të kafshëve”

2.2 Kuadri institucional ekzistues Sektori i Prodhimit Blegtoral në Drejtorinë e Politikave të Prodhimit në Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit është autoriteti kompetent për ushtrimin e veprimtarive në fushën e blegtorisë. Ai është përgjegjës për zhvillimin e qëndrueshëm të Prodhimit Blegtoral në vend nëpërmjet hartimit të politikave të zhvillimit dhe programeve të mbrojtjes, përmirësimit dhe ruajtjes së cilësive të burimeve gjenetike shtazore për të nxitur rritjen e prodhimeve blegtorale, krijimin dhe përhapjen e vlerave racore dhe ruajtjen e ndryshueshmërisë gjenetike të kafshëve të fermës. a) Sektori i Prodhimit Begtoral, i përbëre nga 2 specialistë ( një shef sektori) është përgjegjës për:

- hartimin e programeve për zbatimin e politikave të zhvillimit të blegtorisë për mbarështimin e mirë të kafshëve,

- vlerësimin e progresit gjenetik, - përcaktimin e rentabilitetit të racave, - përcaktimin e prioriteteve për strategjine e punës racore, - identifikimin e resurseve gjenetike autoktone e të kultivuara dhe propozimin e masave mbrojtese

për to, - ndjekjen e aktiviteteve lidhur me Librin e Racës dhe Librat Anagrafike për çdo specie, rregjistrimin

e racave të reja dhe transferimin e teknologjive në të gjitha organizmat publik e private të autorizuara nga MBUMK.

b) Inspektoriati i Kontrollit ligjor te Zooteknise, i cili perbehet nga:

- Sektoret e Prodhimit bimor dhe blegtoral ne Qarqe ku ushtrojne aktivitetin e tyre 14 inspektore zooteknike.

Ky rrjet kontrolli siguron: - zbatimin e legjislacionit ne fushen e blegtorise. - kontrollin per plotesimin e kushteve per mbareshtimin e qendrueshem te kafsheve te fermes. - permiresimin racor. - ushqimet dhe te ushqyerit e kafsheve. - tregtimin e materialeve racore.

- Sherbimi zooteknik privat qe funksionon ne fushen e riprodhimit te kafsheve, ku ushtrojne aktivitetin 545 teknike inseminatore te kualifikuar nga Qendra e Transferimit te Teknologjive Bujqesore (sherbimi publik) dhe sherbimi privat (programi i te cilit miratohet nga MBUMK-ja)

- Sherbimi Zooteknik Privat, qe operojne ne ferma dhe impjante blegtorale dhe Organizata te mbareshtimit te kafsheve, perfshin 17 zooteknike.

c) Qendra e Transferimit te Teknologjive Bujqesose (QTTB) Fushe- Kruje dhe Korçe jane struktura te transferimit te teknologjive ne blegtori.QTTBF Fushe –Kruje eshte Qender e References Kombetare (QRK) per :

- Kontrollin e ushqimeve qe perdoren ne blegtori. - Kontrollin e materialeve racore (sperme,veze, embrione).

236

QTTB-te realizojne veprimtarine e tyre ne zbatim te politikave te zhvillimit te prodhimit blegtoral.

ç) Sherbimi keshillimor perfshin rreth 30 zooteknike te cilet operojne ne Pushtetin Vendor nepermjet keshillimit. d) Keshilli i Blegtorise (K.B.), eshte organ qe miratohet nga ministri per nje periudhe 4 vjeçare me te drejt rizgjedhjeje ne zbatim te nenit 73 te ligjit Nr. 9426. date 6.10.2005 “Per Mbareshtimin e Blegtorise”. Detyrat per funksionin e Keshillit te Blegtorise jane te percaktuara ne nenin 74 te ketij Ligji.

Bashkepunimi Sektori i Prodhimit Blegtoral ne Drejtorine e Politikave te Prodhimit ne MBUMK bashkepunon me: Perfaqesues te strukturave analoge ne shtetet anetare si France, Itali, Hollande, Angli, Danimarke te cilat fokusohen ne shkembim informacioni dhe eksperiences.Ne kuader te bashkepunimit rajonal me Maqedonine, Sllovenine, Bullgarine, Kroacine te cilat fokusohen ne shkembim informacioni dhe eksperience dhe teknologjie.Organizaten Boterore te Ushqimit (FAO), per shkembim informacioni ku mund te permendet hartimi i status raportit mbi resurset gjenetike shtazore ne Shqiperi. (identifikimi i populacioneve te kafsheve ne rrezik apo qe rrezikojne te zhduken),Shoqaten Nderkombetare te Prodhimit te Kafsheve (EAAP), ku kryesisht mund te permendet shkembime informacioni dhe trainime ( MBUMK, Sektori i Prodhimit Blegtoral eshte anetare ne kete organizate nga viti 1998),Shoqaten Nderkombetare te Kontrollit te Prodhimtarise (ICAR), ku kryesisht mund te permendet shkembimi i informacionit dhe metodologjive mbi rregjistrimin dhe kontrollin e prodhimtarise se kafsheve, (MBUMK, Sektori i Prodhimit blegtoral eshte anetare ne kete organizate nga viti 2004).Shoqata dhe organizata, ku mund te permendim INRA (France), ANAF (Itali), lidhur me importimin e materialeve racore (kafshe race dhe material biologjik), asistence teknike, paisje laboratorike, dhe trajnimin e specialisteve dhe fermereve.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Sektori Prodhimit Blegtoral duke ju referuar nenit 76 dhe 95 te MSA-se, si dhe angazhimeve qe rrjedhin nga ky nen synon te zbatoje nje sere politikash qe kane te bejne me ndermarrjen e nje sere iniciativash ligjore ne fushen e perafrimit te legjislacionit vendas me ate te BE-se, duke perafruar nje sere rregulloresh ne fushen e prodhimit blegtoral sipas prioriteteve te pershkruara me poshte.

Percaktimin e drejtimeve themelore te zbatimit te kritereve te riprodhimit, prodhimit te materialeve racore, qe synon menaxhimin dhe monitorimin e materialeve racore, mbrojtjen e racave te kultivuara dhe atyre autoktone.

Shtimin e prodhimit te mishit, rritjen e cilesise se tij. Nxitjen dhe inkurajimin e prodhimit dhe çertifikimin e kafsheve me vlera racore per treg.

Hartimi i legjislacionit per vitin 2007 i cili parashikon parimet per nje zhvillim te qendrueshem te blegtorise synon ne:

Mbrojtjen, permiresimin dhe ruajtjen e cilesive te burimeve gjenetike te fermes. Standartet e lejuara lidhur me sjelljen, hapsiren e mbareshtimit, higjenen, mjedisin, te ushqyerit Programet racore ne nivel kombetar, metodat e mbareshtimit, organizimin e rritesve te kafsheve

dhe menaxhimin e fermes. Strukturat qe i realizojne si dhe autoritetin pergjegjes shteteror per zbatimin e tij.


237

Amendimi i ligjit 9426 dt. 6.102005 “Per Mbareshtimin e Blegtorise” me qellim permiresimin e kuadrit ligjor ne fushen e prodhimit blegtoral.

Standartet minimum te mbareshtimit te kafsheve shtepiake (Standartet minimum te mbareshtimit te GJEDHIT) kushtet tekniko - teknologjike per objektet e strehimit dhe paisjet, si dhe paisjet dhe menaxhimi i jashtqitjeve, standartet etologjike e ekologjike, planifikimi i hapsires)

Adaptimi i standarteve minimum te mbareshtimit te kafsheve shtepijake synon rritjen e sigurise se prodhimeve blegtorale dhe plotesimit te kerkesave te tregut per produkte blegtorale cilesore dhe te sigurta.

VKM “ Per zbatimin e programeve in-situ te racave autoktone te bagetive te imta” i cili synon, ruajtjen e racave ne zhdukje ose ne rrezik zhdukje dhe mbrojten e rezervave gjenetike te kafsheve te fermes.

Rregullore “Per organizatat e Mbareshtimit te Kafsheve” e cila synon trajtimin ligjor te aktivitetit te organizatave te mbareshtimit te blegtorise, bazuar ne ligjin “Per Mbareshtimin e Blegtorise”dhe ne Ligjin nr. 8788 dt.7.05.2001. “Per Organizatat jo Fitim- Prurese".

Rregullore "Per riprodhimin e kafsheve te fermes, prodhımı e tregtimi i materjaleve rracore", e cila synon menaxhimin dhe monitorimin e materialeve racore te prodhuara, mbrojtjen e racave te kultivuara dhe atyre autoktone.

Rregullore "Çertifikimi i kafsheve me vlera racore per treg", e cila synon nxitjen dhe inkurajimin e prodhimit dhe çertifikimin e kafsheve me vlera racore per permbushjen e kerkesave te tregut.

Rregullore “Per standartet minimum te mbareshtimit te kafsheve shtepiake (shpendeve, derrave, dhe te imtave)”, synon rritjen e sigurise se ketyre prodhimeve dhe plotesimit te kerkesave te tregut per produkte cilesore dhe te sigurta, (kushtet tekniko- teknologjike per objektet e strehimit dhe paisjet, per paisjet dhe menaxhimin e jashtqitjeve, standartet etologjike e ekologjike, planifikim i hapsires)

Rregullore “Mbi kerkesat per tu rregjistruar dhe mbajtur librin Gjenealogjik per racat e pastra dhe dokumentacionin zooteknik”, eshte sistemimi i informacionit baze qe lidhet me kafshet qe permbushin kerkesat e programeve racore per mbrojtjen e burimeve gjenetike - shtazore, sigurimi i diversitetit dhe permiresim gjenetik i blegtorise, ruatja e numrit te kerkuar te kafsheve per mbareshtim si dhe e materialeve te tjera racore, rritja e niveleve te tyre te prodhimtarise.

Rregullore “Per inspektimin e te ushqyerit te kafsheve”e cila synon vendosjen e principeve qe drejtojne organizimin e inspektimit zyrtar ne fushen e ushqimit te kafsheve, si dhe vendosjen e kerkesave minimum per inspektimin e ekonomive bujqesore qe mbajne kafshe per qellime bujqesore.

Rregullore “ Per tregtimin e ushqimeve te thjeshta” me qellim adaptimin e direktivave te BE.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Per zbatimin e iniciativave ligjore te parashikura do te nderrmerren nje sere masash:

Ngritja e grupeve te punes per Amendimin e ligjit 9426 dt. 6.10.2005 “Per Mbareshtimin e Blegtorise” si dhe per hartimin e rregulloreve.

Organizimi i tavolinave te rumbullakta per ballafaqimin e ideve dhe mendimeve per hartimin dhe zbatimin e rregulloreve.

Organizimi i seminareve me eksperte te fushes, biznesit dhe organizmat e fermereve. Ndergjegjsimi i fermereve qe merren me prodhimin e mishit per treg. Studimi i fizibilitetit per zbatimin e programeve per ruajtjen in-situ te racave autoktone te bagetive

te imta. Trajnim i stafit te sektorit dhe inspektoreve te qarqeve. Forcimi i sistemit te monitorimit dhe zbatimit te masave ne lidhje me problemet e kontrollit te

tregtimit te materialeve racore. Zhvillimi i kapaciteteve laboratorike per kontrollin e materialeve racore. Akreditimi i laboratorit te kontrollit te materialeve racore. Akreditimi i laboratorit te kontrollit te ushqimeve te blegtorise. Nxitja dhe mbeshtetja per forcimin e shoqatave racore ne blegtori

238

Forcimi i sistemit te informacionit baze per kafshet qe permbushin kerkesat per tu rregjistruar dhe mbajtur librin gjenalogjik.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Amendimi i rregullores nr. 1 dt, 10.03.2000, e ndryshuar. ”Per ushqimet e kafsheve”, me qellim te adaptoje disa kerkesa shtese qe rrjedhin nga Acquis ne kete fushe.

Amendimi i rregullores nr. 4 dt, 10..03.2000 “Per marrjen dhe konservimin e kampionit per kontrollin zyrtar te ushqimit te blegtorise” me qellim harmonizimin e pjesshem te kerkesave qe rrjedhin nga BE.

Amendimi i rregullores nr. 5, dt. 10.03.2000 “Per percaktimin e nivelit maksimal te lejuar per lendet e demshme, mbetjet pesticide dhe lende te tjera shtese ne ushqimet e blegtorise” me qellim harmonizimin Acquis ne kete fushe.

Amendimi i rregullores nr.6 dt.10.03.2000,” Per tregtimin e ushqimeve te perziera te blegtorise”, me qellim adoptimin e kerkesave qe rrjedhin nga Acquis ne kete fushe.

VKM, “Per programin e mbareshtimit te bagetive te imta” i cili synon mbareshtimin e racave te pastra te te imtave dhe sigurine e diversitetit gjenetik, kultivimin e racave autoktone prej mishit dhe qumeshtit te te cilave prodhohen produkte tipike shqiptare.


Zhvillimi i kapaciteteve laboratorike per kontrollin e materialeve racore Akreditimi i laboratorit te kontrollit te materialeve racore Akreditimi i laboratorit te kontrollit te ushqimeve te blegtorise. Forcimi i sistemit te informacionit baze per kafshet qe permbushin kerkesat per tu rregjistruar dhe

mbajtur librin gjenalogjik. Trajnim i stafit te sektorit dhe inspektoreve te qarqeve. Forcimi i sistemit te monitorimit dhe zbatimit te masave ne lidhje me kontrollin e cilesise se

ushqimit te kafsheve Studimi i fizibilitetit ne lidhje me hartimin e VKM “Per programin e mbareshtimit te bagetive te

imta” Sektori i prodhimit Blegtoral per realizimin dhe zbatimin e iniciativave dhe aktiviteteve do te

mbeshtetet kryesisht ne buxhetin e shtetit. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale te sektorit



1.Shtim personash

persona 2 2 2 2 2

4.Trajnime(mije leke)

(mije leke) X 7820 17760 17640 16650

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të blektorisë

239

ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Permiresimi i arritjeve ne sektorin e blegtorise 1 mln € 2007 2009

240

3.9.4 SHËRBIMET VETERINARE 1 Objektivi politik

Detyrimet për fushën e shëndetit të kafshëve përcaktohen nga nenet 70, dhe 76 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit si edhe nga prioritetet afat mesme të Partneritetit Evropian. Këto nene parashikojnë përafrimin e legjislacionit vendas me atë të BE-së në fushën e mbrojtjes së konsumatorit në mënyrë që të sigurohet një funksionim normal i tregut. Në funksion të plotësimit të prioriteteve dhe detyrimeve që rrjedhin nga MSA, objektivat strategjike synojnë krijimin e një sistemi me funksionim të plotë të sigurisë ushqimore dhe të mbrojtjes së konsumatorit, duke patur parasysh përqasjen “nga ferma në tavolinë”, që nënkupton një kontroll të të gjithë zinxhirit ushqimor; hartimin e programeve të emergjencës veterinare për parandalimin e hyrjes dhe përhapjes së sëmundjeve endemike; fuqizimin e inspektimeve veterinare duke rritur shkallën e kualifikimit profesional të stafit veterinar në fushën e ruajtjes së shëndetit të kafshëve dhe fuqizimin e rrjetit laboratorik veterinar si edhe të pikave të inspektimit veterinar kufitar 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues direktivat nr.77/391/eec 17 maj;1977; 78/52/eec 13 dhjetor 1977;82/400/eec 14 qershor1982. Rregullore ” Për kontrollin e sëmudjes së tuberkulozit në gjedhë” Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktivat nr.77/391/eec 17 maj;1977; 78/52/eec 13 dhjetor 1977;82/400/eec 14 qershor 1982. Rregullore ” Për kontrollin e sëmudjes së brucelozës në gjedh”. Kjo rregullore synon ruajtjen e shëndetit të kafshëve nga sëmundja e brucelozës si edhe vendosjen e masave të përhershme të kontrollit të këtij infeksioni në kafshë. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktivat nr.77/391/eec 17 maj;1977; 78/52/eec 13 dhjetor 1977;82/400/eec 14 qershor 1982, 91/68/eec 28 janar 1991 Rregullore ” Për kontrollin e sëmudjes së brucelozës në të imta”. Kjo rregullore synon ruajtjen e shëndetit të kafshëve nga sëmundja e brucelozës si edhe vendosjen e masave të përhershme të kontrollit të këtij infeksioni në kafshë. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 2000/75/ec 20 nëntor 2000. Rregullore “Mbi masat specifike të kontrollit të sëmundjes së gjuhës blu”. Kjo rregullore synon ruajtjen e shëndetit të kafshëve nga sëmundja e gjuhës blu dhe vendosjen e masave të përhershme të kontrollit të këtij infeksioni në kafshë. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 91/412/ eec 23 korrik 1991. Rregullore Mbi hapjen, ndërtimin dhe funksionimin e farmacive veterinare. Rregullore Mbi prodhimin e barnave veterinare. Këto rregullore synojnë vendosjen e rregullave në kontrollin e prodhimit, importimit dhe vendosjes në treg të barnave e bioprodukteve veterinare Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 93/119/ec 22 dhjetor 1993. Rregullore Për mbrojtjen e kafshëve gjatë therjes si dhe kërkesat e aplikuara për thertoret. Kjo rregullore synon zbatimin e masave sanitaro-veterinare si dhe kriteret në procesin e therjes së kafshëve. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. rregullore nr. 466/2001/ec 8 march 2001. Rregullore Për përcaktimin e niveleve maksimale të disa lendeve ndotëse ushqimore. Kjo

241

rregullore synon vendosjen e masave për rritjen e sigurisë ushqimore për produktet me origjinë shtazore. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. rregullore nr. 852/2004/ec 29 prill 2004 Rregullore Mbi higjenën e produkteve ushqimore. Shkalla e përafrimit i pjesshëm rregullore nr. 453/2004/ec 29 prill 2004 Regullore Për disa masa mbi zbatimin e rregullores nr. 3 datë 26.07.1999 mbi kushtet e tregtimit të kafshëve dhe produkteve të akuakulturës. Kjo rregullore synon vendosjen e masave për kontrollin e disa sëmundjeve të aquakulturës për plotësimin e kushteve të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit pjesshëm. vendim i komisionit bazuar në rregulloren 308/2002/ec e 22 prill 2002. Udhëzim Për përcaktimin e listës së zonave dhe fermave të miratuara si të lira nga sëmundjet e septicemisë hemoragjike virale dhe nekrozës hematopoietike infektive në peshq, të cilat lejohet importin. Ky udhëzim synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 91/67/eec 28 janar 1991. Rregullore Mbi kushtet e tregtimit të kafshëve dhe produkteve të akuakulturës. Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të tregtimit të kafshëve e produkteve të akuakulturës si dhe të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 91/492/eec 15 korrik 1991. Rregullore Mbi rregullat sanitare veterinare që administrojnë prodhimin dhe vendosjen në treg të molusqeve bivalve. Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të tregtimit të kafshëve e produkteve të akuakulturës si dhe të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 93/53/ec 24 qershor 1993. Rregullore Për mbajtjen e regjistrit të fermës së akuakulturës mbi lëvizjet, karantinën, mortalitetin dhe sëmundjet detyrimisht të lajmërueshme në peshq dhe molusqe. Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. rregullore nr. 854/2004/ec 29 prill 2004. Udhëzim mbi organizimin e kontrolleve zyrtare në molusqet bivalve të gjallë dhe produktet e peshkimit. Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. rregullore nr. 863/2004/ec 29 prill 2004. Rregullore mbi normat specifike të higjienës për molusqet bivalvë të gjallë. Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për rritjen e sigurisë ushqimore si edhe plotësimin e kushteve të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. rregullore nr. 2003/804/ec 14 nëntor 2003, rregulore nr. 853/2004 ec . Rregullore mbi përcaktimin e kushteve shëndetësore të kafshëve dhe kërkesat e certifikimit për eksport të molusqeve bivalve të gjallë, vezëve dhe gametave të tyre për rritje të mëtejshme të tyre, majmëri apo konsum human, Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të

242

eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 96/23/eec 29 prill 1996. Rregullore Mbi masat për monitorimin e disa substancave dhe mbetjeve në kafshë të gjalla dhe produkte shtazore. Kjo rregullore synon vendosjen e masave sanitaro veterinare për plotësimin e kushteve të eksportit në vendet e BE-së. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. direktiva nr. 92/66/eec 14 korrik 1992. Rregullore Mbi kontrollin e sëmundjes së pseudopest. Kjo rregullore synon ruajtjen e shëndetit të shpendëve nga sëmundja e pseudopestit dhe vendosja e masave të përhershme të kontrollit të këtij infeksioni në shpendë. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. rregullore nr. 999/2001/ec 22 maj 2001. Rregullore Mbi kontrollin e sëmundjes Lopa e Çmendur. Kjo rregullore synon ruajtjen e shëndetit të kafshëve nga sëmundje të shkaktuara nga prioni ( proteinë jo normale) dhe vendosjen e masave të përhershme të kontrollit të kësaj sëmundje në kafshë. Shkalla e përafrimit i pjesshëm. Direktiva Nr. 80/217/EEC 22 Janar 1980. Rregullore Mbi kontrollin e murtajës klasike të derrave. Kjo rregullore synon ruajtjen e shëndetit të derrave nga kjo sëmundje dhe vendosjen e masave të përhershme të kontrollit të këtij infeksioni në derra. Shkalla e përafrimit i pjesshëm.

Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare

Ligji nr. 7941 datë 31.05.1995 “Për Ushqimin”; Ligji nr. 9308, dt. 4.11.2004 “Mbi shërbimin dhe inspektoriatin veterinar”; Ligji nr. 8702, 01.12.2000 “ Mbi sistemin e identifikimit dhe regjistrimit të kafshëve”.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Drejtoria e Shëndetit të Kafshëve dhe Mbrojtjes së Bimëve (DSHUMB) në MBUMK, është autoriteti përgjegjës për rregullimin e përgjithshëm të çështjeve veterinare lidhur me shëndetin e kafshëve. Inspektoriati Veterinar, është një rrjet kontrolli i përbërë nga 243 Inspektore Veterinere në Drejtoritë e Bujqësisë dhe Ushqimit në Qarqe, rrethe, komuna dhe 500 inspektorë Veterinerë në rrjetin e shërbimit veterinar privat (nuk kanë të drejta çertifikuese). Ky rrjet kontrolli, është përgjegjës për mbrojtjen e shëndetit të kafshëve dhe kontrollin e ushqimeve me origjinë shtazore. Ai kryen kontrollin në qarqe, bashkitë dhe komunat. Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinare (ISUV) varet nga Drejtoria e Shëndetit të Kafshëve dhe Mbrojtjes së Bimëve dhe është përgjegjës për hartimin e strategjive të gjurmimit dhe luftimit të sëmundjeve infektive, parazitare në kafshët e tokës e të ujit dhe shpendë. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007- 2008)

Përafrimi i legjislacionit kombëtar për veterinarinë me acquis communautaire; Të forcohet sistemi i sigurisë së ushqimit dhe sistemeve të kontrollit që kanë lidhje me të; Të qartësohen kompetencat dhe të fuqizohet personeli në shërbimin veterinar.

3.1.1 Iniciativat ligjore afat-shkurtra (2007- 2008)

243

Rregullore që vendos masat për kontrollin e Murtajës klasike të derrave (përafrim i Dir.01/0089). Vendimi mbi miratimin e Manualit të procedurave diagnostike, metodat e kampionimit dhe kriteret

e vlerësimit të provave laboratorike për konfirmimin e MKD (përafrim Dec.02/0106). Vendimi i komisionit mbi implementimin e direktivës 96/23 (përafrim i Dir. 02/0657). Vendim mbi largimin e përkohshem nga Dir.82/894 CE përsa i përket frekuencës për njoftimin e

vatrave fillestare të BSE (përafrim Dir.03/0724) Vendimi që vendos kushtet e shëndetit të kafshëve dhe kërkesat e çertifikimit për import të peshkut

të gjallë, vezëve të tyre dhe gametave të caktuara për blegtori dhe peshkut te gjallë me origjinë aquakulture dhe produktet prej tyre të destinuara për konsum human.(përafrim i Dir.03/0858 EC)

Amendim i Dir.82/894 EC mbi lajmërimin e sëmundjeve në kafshë për përfshirjen e disa sëmundjeve në kuaj dhe disa sëmundjeve në bletë në listën e sëmundjeve të lajmërueshme (përafrim Dir.04/0216).

Mbi përcaktimin e rregullave specifike zyrtare në kontrollet zyrtare në produktet me origjinë shtazore për konsum human (Rreg.04/0854)

Vendim (06/10/2005) lidhur me disa masa mbrojtëse ndaj sëmundjes së influencës aviare në disa vende të treta.(përafrim i Dir.05/0692)

Vendim (19/10/2005) lidhur me disa masa mbrojtëse në lidhje me dyshimin e HPAI në Turqi dhe me çfuqizimin e vendimit 705/2005 CE.(përafrim i Dir.05/0733)

Amendim i Vendimit 2003/858/ CE lidhur me listën e territoreve nga të cilat importimi i disa llojeve të peshkut të gjallë, vezëve dhe gameteve të tyre për mbarështim në KE është i lejuar Dir. 05/0742.

Mbi rregullat kalimtare për zbatimin e rregullores 853/854 Vendim i komisionit të 31 Marsit 2001 lidhur me disa masa mbrojtëse në lidhje me dyshimin e

HPAI në Zvicër amenduar nga 2006/405/EG, 2006/EC (përafrim, Rreg.05/2076, Dir.06/0265), Vendim i Komisionit i 28 Korrikut 2006 lidhur me disa masa të përkohshme në lidhje me HPAI në

Kroaci, amenduar nga 2006/892/CE (përafrim Dec.06/0533) Rregullore mbi problemet e shëndetit të kafshëve që veprojnë në tregtinë e brendshme të

Komunitetit të gjedhit dhe derrit (përafrim i Dir.64/0432) Rregullore që vendos masat për çrrënjosjen e brucelozës, tbc dhe leukozës së gjedhit (vetëm

leukozën), (përafrim i Dir.77/0391) Rregullore mbi kriteret e planit kombëtar për shpejtimin e çrrënjosjes së sëmundjeve brucelozë, tbc

e leukozë në gjedhë.( përafrim i Dir.78/0052) Rregullore mbi lajmërimin e sëmundjeve të kafshëve. Rregullore që vendos kriteret e çrrënjosjes dhe monitorimit të disa sëmundjeve në kafshë.(përafrim

i Dir.82/0894) Dec.90/0638, Kërkesat e shëndetit të kafshëve që zbatohen në tregtinë e brendshme për importin e spermës te

kafsheve shtepiake të llojit gjedhë.( përafrim i Dir.88/407)

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007- 2008)

Përkthim i direktivave përkatëse të BE-së Ulja e përhapjes së sëmundjeve zoonotike në nivelet, tbc 0,05%, brucelozën në të imta, arritjen në

50 % të tufës imune, plasje në 100% të tufës imune, murtajën klasike në derra në 100% të tufës imune

Vaksinimi i 774.000 krerë të imta të remontit k/brucelozës ( 100% te remontit). Gjurmim k/brucelozës, të imta 400000, gjedhë 3000 krerë. Gjurmim tbc 100.000 krerë gjedh. Vaksinim k/plasjes 1.000.000 krerë kafshë të llojeve të ndryshme (të imta, gjedhe, derra,

njëthundrakë) Vaksinim k/murtajës në derra, 50000 krerë.(50% e nevojës për kontrollin e plotë të kësaj sëmundje) Eleminim i kafshëve të infektuara. (100 krerë me plasje, 200 gjedhë tbc, 3000 të imta bruceloze,

100 gjedhë brucelozë parashikuar sipas përqindjes së infeksionit në vend.

244

Hartimi dhe realizimi 100% i programeve kombëtare të monitorimit të mbetjeve në kafshët e gjalla dhe ujrat e brendshme.

Marrje kampionesh dhe kryerja e analizave nga kafshët dhe produktet shtazore. Marrje kampionesh dhe kryerja e analizave nga ujrat e brendshme dhe molusqet bivalve. Vendosje e sistemit të identifikimit të kafshëve (gjedhë ) në 7 rrethet pilot ku ky proces është në

vazhdim. Matrikullim i gjedhit dhe vendosja në sistemin e informacionit të gjedhëve të identifikuar (100.000

krerë) Staf i trajnuar në fushën e kontrollit të semundjeve, identifikimit të kafshëve dhe çdo aktivitet veterinar, seminare, ëorkshope

Shërbim veterinar i gatshëm për nderhyrje emergjente për eradikimin e sëmundjeve, ngjitëse e dëmtuese.


Identifikimi i kafshëve dhe regjistrimi i fermave blegtorale;

Fuqizimi i pikave te inspektimit veterinar kufitar.

3.2.1 Iniciativat ligjore afat-mesme (2009- 2010)

Vendim mbi planet e marrjes së kampioneve dhe metodat diagnostike për zbulimin dhe konfirmimin e disa sëmundjeve në peshq që shfuqizon vendimin Nr. 92/532/BE, Dir. 2001/0183EC)

Direktive mbi dispozitat e veçanta për kontrollin dhe çrrënjosjen e sëmundjes gjuha Blu. (Dir.2000/0075 EC)

Vendimi mbi zbatimin e programeve të mbikqyrjes së Influencës aviare në pula dhe shpendët e egër që duhet të zbatohen në Shtetet Anëtare.(Dir. 2005/0464EC)

Vendim mbi zbatimin e Direktivës së Këshillit Nr.96/23/EC mbi performancën e metodave analitike dhe interpretimin e rezultateve. Dir.2002/0657/EC.

Vendim i Komisionit i 5 Prillit 2006 në përmirsim të Vendimit Nr. 2005/393/EC në lidhje me zonat e kufizimit të Gjuhës Blu në Itali.Dir..2006/0268 EC..

Vendim i Komisionit 17 Tetor 2005 në përmirësim të Vendimit Nr. 2005/464/EC mbi zbatimin e programeve për Influencën aviare në pula dhe shpendët e egër që duhet të zbatohen në Shtetet Anëtare. Dir. Nr..2005/0726EC

Rregullore mbi rregullat e shëndetit të kafshëve në tregtinë e të imtave.Dir.91/68 EC Vendimi mbi zbatimin e programeve të mbikqyrjes së influencës aviare në pula dhe shpendët e egër

që duhet të zbatohen në Shtetet Anëtare.Dir. Nr..05/0464EC. Vendim i Komisionit i 17 Tetorit 2005 mbi përcaktimin e kërkesave shtesë mbi mbikqyrjen e

influencës Aviare në shpendët e egër Dir.Nr. 2005/0731EC. Vendim i Komisionit 21 Tetorit 2005 që përcakton masat e biosigurisë për reduktimin e rrezikut të

transmetimit të Influencës Aviare me patogjenicitet të lartë Dir. 2005/0745 EC. Vendim mbi zonat e mbrojtjes dhe mbikqyrjes së sëmundjes Gjuha blu si dhe kushtet që plotësohen

gjatë hyrje-daljeve nga keto zona. (Dec 2005/0393 CE, Dec 2005/0434CE) Vendim i Komisionit 19 Tetor 2005 qe percakton masat e biosigurise per reduktimin e rrezikut te

transmetimit te Influences Aviare me patogjenicitet te larte. (Dec.2005/0734 CE) Permirsim i Vendimit 2005/734/BE mbi masat e biosigurise per reduktimin e rreziqeve te

transmetimit te Influences Aviare me patogjenicitet te larte. (Dec. 2005/0855CE) Permirsim i Vendimit 2005/731/BE mbi kerkesat shtese per mbikqyrjen e Influences Aviare te

shpendet e eger. (Dec.2006/0052) Përmirësim i Vendimeve 2005/710/BE, 2005/734/BE, 2005/758/BE, 2005/759/BE, 2005/760/BE,

2006/247/BE dhe 2006/265/BE ne lidhje me disa masa mbrojtese te Influencës Aviare. (Dec. 2006/0404 CE)

245

Direktive mbi masat e Komunitetit per kontrollin e Aftes Epizootike qe çfuqizon Direktiven 85/511/BE dhe vendimin 89/531/BE dhe 91/665/BE ne permirsim te Direktives 92/46 (Dir.03/0085CE)

Përmirësimi i Vendimit Nr. 2005/734/BE në lidhje me disa masa kundër përhapjes së Influencës Aviare. (Dec.2006/0574)

Vendim i Komisionit 6 Korrik 2006 mbi disa masa për parandalimin e përhapjes së influencës aviare me patogjenicitet të lartë shkaktuar nga virusi A, nentipi H5N1 tek shpendët e kopshteve zoologjike.

Rregullore mbi kërkesat e ujit të molusqeve bivalve, (Dir. 2006/0113) Përmirësim i Aneksit E të Direktivës së Këshillit 91/68/BE në lidhje me rinovimin e modelit të

çertifikatës shëndetësore për dhen/dhi. (Dec. 2005/0932 CE) Përmirësim i Vendimit 2005/393/BE në lidhje me disa zona kufizimi të Gjuhës Blu. (Dir.

2006/0591,0633,0650,0893,0761,0858 EC). Direktiva në lidhje me kontrollet e tregtisë së brendshme me qëllim plotësimin e tregut të

brendshëm. (Dir. 89/0662 EC) Hartimi i listës së vendeve të treta ose pjesë të këtyre vendeve, përcaktimi i kushteve për lëshimin e

çertifikatave të shëndetit të kafshëve dhe atij publik për importimin në Komunitetet të disa kafshëve të gjalla dhe mishit të tyre të freskët. (Dec. 79/0542)

Vendim mbi përcaktimin e kritereve që duhet të zbatohen me rastin e hartimit të planeve të kontingjencës për kontrollin e Aftës Epizootike. (Dec. 91/0042 CE)

Vendim që përcakton rregullat e detajuara mbi marrjen zyrtare të kampioneve si dhe monitorimin e disa substancave dhe mbetjeve te tyre në kafshë të gjalla dhe produkte të tyre. (Dec.98/0179 CE)

Direktive mbi çertifikimin e kafshëve dhe produkteve të tyre. (Dir.96/0093 CE) Rregullore mbi kodin komunitar në lidhje me produktet medicinale veterinare, (Dir.01/0082 CE) Rregullore mbi substancat e padëshiruara në ushqimet e kafshëve. (Dir.2002/0032 CE) Vendim që vendos periudhën pas të cilës vaksinimi anti tërbim konsiderohet si i vlefshëm,

(Dec.2005/0091 CE) Vendim që vendos kriteret për zonat dhe mbikqyrjen zyrtare pas dyshimit apo konfirmimit të

prezencës së anemisë infektive të salmonit (ISA), (Dec. 2003/0466 CE) Rregullore mbi procedurat e autorizimit dhe mbikqyrjes së produkteve medicinale për përdorim

veterinar. (Rreg.93/2309 CE reg.95/540 CE) Rregullore për kontrollin e salmoneles dhe të agjentëve të tjere zoonotike në ushqime

(Rreg.2003/0160 CE) Vendim që adapton një listë materialesh, qarkullimi apo përdorimi i të cilave me qellim për të

ushqyer kafshët është i ndaluar, (Dec. 2004/0217 EC) Vendim që amendon Aneksin 1 të Direktivës 2002/32/EC mbi substancat e padëshiruara në

ushqimin e kafshëve në lidhje me camphechlor, plumbin, fluorin dhe kadmiumin. (Dir.2005/0086 CE dir.2005/0087 EC)

Rregullore që zbaton Rreg. 2160/2003 në lidhje me objektivat komunitare për reduktimin e prevalencës të disa sierotipeve të salmonelës në tufat racore të Gallus gallus dhe që amendon. (Rreg 2160/2003 Rreg.05/1003CE)

Rregullore që zbaton Rreg. 2160/2003 në lidhje me kërkesat për përdorimin e metodave specifike të kontrollit në kuadër të programeve kombëtare për kontrollin e salmonelës, (Rreg.2005/1091CE)

Direktivë për zbatimin e Dir 2001/82/EC për vendosjen e kritereve për lirimin e disa produkteve medicinale veterinare për prodhimin e ushqimeve shtazore, nga kërkesat veterinare të përshkruara në Dir.2001/82 CE. (Dir.2006/0130)

Rregullore për zbatimin e rregullores 2160/2003 CE në lidhje me qëllimet e KE për uljen e prevalencës së disa serotipeve të salmonelave në tufat e vezëve (Gallus gallus) dhe që amendon rreg.1003/2005 CE. (Rreg.2006/1168CE)

Direktivë që amendon Aneksin I të Dir. 2002/32/EC në lidhje me nivelet maksimale për përbërësit e organoklorureve në ushqimin e kafshëve. (Dir.06/0077 EC).

Regullore në zbatim të rreg. 2003/160 EC në lidhje me kërkesat për metodat specifike të kontrollit të përdorura në programet kombëtare të kontrollit të salmonelozës në pula. (Rreg. 2006/0177 EC).

246

Rregullore që përcakton principet dhe treguesit për praktikën e përpunimit për produktet medicinale veterinare. (Dir 91/0412 CE)

Rregullore që fut masat e përgjitheshme veterinare për kontrollin e disa sëmundjeve në kafshë dhe masat specifike lidhur me sëmundjen vezikulare të derrave. (Rreg.92/0119 CE)

Rregullore mbi vendosjen në treg të produkteve biocide (Dir.98/0008 CE). Direktive që amendon Anekset I dhe II të Dir. 2002/32/EC mbi substancat e padëshiruara në

ushqimin e kafshëve në lidhje me dioksinat dhe substancat e ngjashme me dioksinat PCB, (Dir.06/0013 CE).

Direktive mbi kërkesat e shëndetit të kafshëve, për kafshët e akuakultures dhe produktet e tyre dhe parandalimin e kontrollin e disa sëmundjeve në kafshët e ujit. (Dir.2006/0088)

3.2.2. Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009- 2010)

Përkthim i direktivave përkatese te BE-se Ulja e përhapjes së sëmundjeve zoonotike në nivelet, tbc 0,05%, brucelozën në të imta, arritjen në

50 % të tufës imune, plasje në 100% të tufës imune, murtajën klasike në derra në 100% të tufës imune

Vaksinimi i 774.000 krerë të imta të remontit k/brucelozës ( 100% te remontit). Gjurmim k/brucelozës, të imta 400000, gjedhë 3000 krerë. Gjurmim tbc 100.000 krerë gjedhë. Vaksinim k/plasjes 1.000.000 krere kafshe te llojeve te ndryshme (te imta, gjedhe, derra,

njethundrake). Vaksinim k/murtajes në derra, 50000 krerë (50% e nevojës për kontrollin e plotë të kësaj

sëmundje). Eleminim i kafshëve të infektuara (100 krerë me plasje, 200 gjedh tbc, 3000 të imta brucelozë, 100

gjedhë bruceloze parashikuar sipas përqindjes së infeksionit në vend) Hartimi dhe realizimi 100% i programeve kombëtare të monitorimit të mbetjeve në kafshët e gjalla

dhe ujrat e brëndshme Marrje kampionesh dhe kryerja e analizave nga kafshët dhe produktet shtazore. Marrje kampionesh dhe kryerja e analizave nga ujrat e brendshme dhe molusqet bivalve. Vendosja e sistemit të identifikimit të kafshëve të imta në gjithë vendin. Matrikullim i gjedhit dhe vendosja në sistemin e informacionit të të imtave,identifikuar (20000000

krere) Trajnim i stafit në fushën e kontrollit të sëmundjeve, identifikimit të kafshëve dhe çdo aktivitet

veterinar seminare, ëorkshope. Shërbim veterinar i gatshëm për ndërhyrje emergjente për eradikimin e sëmundjeve përhapëse,

ngjitëse e dëmtuese. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Shërbimeve Veterinare

VITET INVESTIME

NJËSIA MATËSE


1.Shtim personash

Persona 6 8 12 17 23


Mije lek - 3.000 3.000 3.000 3.000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të shërbimeve veterinare ISTITUCIO DONATO PROGRAMI TITULLI I VLERA AFATI I AFATI I

247

NI RI /AGJENCIA ZBATUESE

PROJEKTIT FILLIMIT

PËRFUNDIMIT



Forcimi i Inspektimit Veterinar dhe Fitosanitar ne Pikat Kufitare 0.5 mln € 2005 2007



Monitorimi i shendetit te bagetive te imta 2.2 mln € 2005 2007


Organizata Boterore e Shendetesise

Programi i monitorimit dhe mbikqyrjes per semundjet infektive 0.5 mln € 2005 2007

248

3.9.5 PRODHIMI BIMOR 1 Objektivi politik Bazuar në nenet71, 76 dhe 95 të MSA-së për fushën e prodhimit bimor objektivi kryesor është përafrimi gradual i legjislacionit shqiptar me atë komunitar si edhe zhvillimi i strategjive për përdorimin e tokës, për tregun e tokës, zhvillimin rural, diversifikimin e aktiviteteve fermere dhe rritjen e konkurueshmërisë në bujqësi. Qëllimi i përgjithshëm është orientimi dhe sigurimi i një zhvillimi të qëndrueshëm i bimëve bujqësore me qëllim rritjen optimale të prodhimit për plotësimin sa më mirë të nevojave të vendit, minimizimin e importit dhe rritjen e mundësive për eksport si dhe mbështetjen e menaxhimin e këtij zhvillimi. 2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues 1.1. Ligji nr.7929, datë 11.5.1995 "Për mbrojtjen e drufrutoreve", 1.2. Legjislacioni i BE: nuk transpozon akte komunitare. 1.3. Shkalla e përafrimit: E paaplikueshme. 2.1. Ligji nr.8443,datë 21.1.1999 "Për vreshtarinë, verën dhe produktet e tjera që rrjedhin nga rrushi". 2.2. Legjislacioni i BE:

- Rreg nr. 1493/99 , datë 17.5.1999 për organizimin e tregut të përbashkët të verës, - Rreg 2392/86, datë 24.7.1986 për krijimin e rregjistrit të vreshtave, - Rreg 649 /87, datë 3.3.1987 që vendos rregulla të detajuara për krijimin e Rregjistrit të vreshtave, - Rreg 2676 / 90, datë 17.9.1990 që vendos metodat e analizës së verës.( 192 faqe), - Rreg 1622 / 2000, datë 24.7.2000 që vendos rregulla për implementimin e Rreg 1493/99 ( 44 faqe), - Rreg 1623 / 2000, datë 25.7.2000 që vendos rregulla të detajuara për implementimin e Rreg 1493/99.( 55 faqe).

2.3. Shkalla e përafrimit: E Pjesshme. 3.1. Ligji nr.8732, date 24.1.2001 "Për materialin mbjellës bimor". 3.2. Legjislacioni i BE:

- Direktiva nr.66/401, datë 14.6.1966 për tregëtimin e farës së bimëve për tagji. (11 faqe ), - Direktiva nr.66/402, datë 14.6.1966 për tregëtimin e farës së cerealeve. (11 faqe) - Direktiva nr.68/193 , datë 9.4.1968 për tregëtimin e materialit për shumëzim vegjetativ të hardhise( 9 faqe), - Direktiva nr.92/33 , datë 28.4.1992 për tregëtimin e materialit të shumëzimit e mbjellës të perimeve, të ndryshëm nga farat.(9 faqe), - Direktiva nr.92/34 , datë 28.4.1992 për tregëtimin e materialit të shumëzimit të bimëve frutore dhe bimëve frutore të destinuara për prodhim frutash ( 9 faqe) - Direktiva nr. 93/48 , datë 23.6.1993, parashtron listën e treguesve dhe kushteve për të qenë material shumëzimi për bimët frutore dhe bimë frutore të destinuara për prodhim frutash, në përputhje me direktivën 92/34,

249

- Direktiva nr. 93/61 , datë 2.7.1993, parashtron listën e treguesve e kushteve për të qenë material shumëzimi e mbjellës për perimet i ndryshëm nga farat, në përputhje me direktivën 92/33 ( 10 faqe). - Direktiva nr. 93/62 , datë 5.7.1993, parashtron masat e implementimit për supervizionin dhe monitorimin e furnitorëve dhe ndërmarrjeve në përputhje me direktivën 92/33/EEC (2 faqe). - Direktiva nr. 93/64, datë 5.7.1993, parashtron masat e implementimit për supervizionin dhe monitorimin e furnitorëve dhe ndërmarrjeve në përputhje me direktivën 92/34/EEC (2 faqe ). - Direktiva nr. 93/79 datë 21.9.1993 paraqet dispozita shtesë implementuese për listën e varieteteve të materialeve të shumëzimit të bimëve frutore dhe të bimëve frutor në përputhje me Direktivën 92/34 /EEC. ( 7 faqe), - Direktiva nr.1999/ 105,, datë 22.12.1999 mbi tregëtimin e materialit riprodhues pyjor ( 24 faqe) ,

3.3. Shkalla e përafrimit: E pjesshme. 4.1. Ligji nr. 8700, datë 23.11.2000 "Për anëtarësimin e laboratorit kombëtar të testimit të farave dhe fidanëve në shoqatën nderkombëtare të testimit të farave ( ISTA )". 5.1. Ligji nr.8880,datë 15.4.2002 "Për të drejtat e seleksionerit të bimëve”, 5.2. Legjislacioni i BE:

- Rregullore nr.2100 / 94, datë 27.7.1994 Për mbrojtjen e varieteteve bimore në KE (30 faqe). 5.3. Shkalla e përafrimit: E pjesshme. 6.1. Ligji nr. 9119,datë 26.2.2004 "Për prodhimin, përpunimin, çertifikimin dhe tregëtimin e produkteve BIO”. 6.2. Legjislacioni i BE:

- Rreg nr. 2092 / 91 EEC, datë 24.6.1991 për prodhimin organik të produkteve bujqësore dhe treguesve referues po atje të ushqimeve të përgatitura me këto prodhime (15 faqe) , - Rreg nr. 94 / 92, datë 14.1.1992 që vendos rregullat për implementim e rregullim për importet nga vendet e treta parashikuar në Reg. 2092 / 91(2 faqe), - Rreg nr. 207 / 93, datë 29.1.1993 që përcakton përmbajtjen e Aneksit VI të Reg. 2092/91dhe vendosen rregulla të detajuara për implementim, parashikuar në nenin 5 po atje. (6 faqe), - Rreg nr. 529 / 95, datë 9.3.1995 që shtyrjen e afatit të datës së caktuar për aplikim të importeve nga vendet e treta të prodhimeve organike sipas nenit 11 pika 1 të Rreg. nr.2092/91. (2 faqe), - Rreg nr. 1788/ 2001, datë 7.9.2001 që vendos rregulla të hollësishme për implementimin e kushteve në lidhje me çertifikatën e inspektimit për importet nga vendet e treta sipas nenit 11 të Rreg. nr.2092/91. (12 faqe),

6.3. Shkalla e përafrimit: E plotë. 7.1. Ligji nr. 9395, datë 12.5.2005 "Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare "Për mbrojtjen e varieteteve të reja të bimëve". 7.2. Legjislacioni i BE:

- Rregullore nr.2100 / 94, datë 27.7.1994 Për mbrojtjen e varieteteve bimore në KE). 7.3. Shkalla e përafrimit: E pjesshme 2.2 Kuadri institucional ekzistues

250

a) Drejtoria e Politikave të Prodhimit me Sektorin e Prodhimit Bimor është struktura përgjegjëse për

zhvillimin e prodhimit bimor, me përberje: Sektori i Prodhimit Bimor, i cili aktualisht ka 3 specialistë:

-përgjegjës sektori dhe specialist i perimeve, patates e fasules -specialist për produktet BIO, mbrojtjen e bimëve etj., dhe -specialist për bimët drufrutore.

b) Enti Shtetëror i Farave dhe Fidanëve është krijuar me Vendim të Këshillit të Ministrave Nr. 447, datë 03.09.1993, dhe ka në përbërje.

c) Laboratori Qëndror i Testimit të Farave, i cili kontrollon dhe çertifikon treguesit cilësore të materialit mbjellës të importuar dhe të prodhuar në Shqipëri, me qëllim lejimin e tregtimit të tij. Laboratori Qendror i Testimit të Materialit Mbjellës është duke ndjekur procedurat e akreditimit në ISTA-s.

ç) Sektori i Testimit të Varieteteve, i cili provon në kushtet agroklimatike të vendit, të gjitha materialet mbjellëse që kërkohet të tregëtohen në Shqipëri konform skemave dhe standarteve të OECD.

d) Inspektoriati i Kontrollit Shtetëror te Farave dhe Fidanëve, i cili kontrollon procedurat e prodhimit, standartizimit dhe tregëtimit të farave dhe fidanëve për të garantuar fermerët mbi materialin mbjelles bimor.

Në bazë të ligjit nr. 9395, datë 12.5.2005 Republika e Shqipërise aderon në Konventën Ndërkombëtare të UPOV-it. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

Udhëzim për organizimin dhe mbajtjen e Kadastrës së Vreshtarisë dhe Verës. Rregullore për kriteret dhe rregullat e detajuara për krijimin e Rregjistrit të Vreshtave e të Verës,

për miratim me VKM, Ligj për materialin mbjellës bimor, VKM për tregëtimin e farave të drithrave dhe bimëve foragjere, VKM për tregëtimin e materialeve të shumëzimit të bimëve drufrutore, VKM për materialet e shumëzimit të perimeve, që janë të ndryshme nga farat, Udhëzim për rregullat e kontrollit për materialet e shumëzimit për perimet, të ndryshme nga farat

dhe për materialet e shumëzimit të bimëve drufrutore, Udhëzim për plotësimin e listës së varieteteve të materialeve të shumëzimit të bimëve drufrutore, VKM "Për strukturën, funksionimin, kriteret e pranimit, të vlerësimit të dokumentacionit të

nevojshëm dhe të detyrave të organizmave çertifikues vendase për produktet BIO ", Përmirësim i ligjit nr. 8880,datë 15.4.2002 "Për të drejtat e seleksionerit të bimëve" dhe Aktet

nënligjore që rrjedhin nga ligji. 3.1.1 Aktivitetet zbatuese (2007-2008)

Vazhdim Studimi për rajonet dhe mikrorajonet potenciale të zhvillimit të vreshtarisë dhe Verës, Projekt për ngritjen e një Zyre Rajonale pilot për mbajtjen e Kadastrës së Vreshtarisë dhe Verës, Ngritja e funksionimi i grupit te punës për hartimin e Rregullores për Regjistrin e vreshtave e të

verës, Ngritja dhe funksionimi i grupit të punës për përgatitjen e draftit të gjithë paketës ligjore për

materialin mbjellës bimor, Ngritja e zyrave për mbajtjen e kadastrës së vreshtarisë dhe verës, Funksionimi i zyrave për mbajtjen e kadastrës së vreshtarisë dhe verës, Ngritja dhe funksionimi i trupës së inspektimit dhe çertifikimit për farërat, Ngritja dhe funksionimi i trupës së inspektimit dhe çertifikimit për materialin mbjellës të

drufrutoreve,

251

Ngritja dhe funsionimi i grupit të punës për përgatitjen e draftit të VKM " Për strukturën, funksionimin, kriteret e pranimit, të vlerësimit të dokumentacionit të nevojshëm dhe të detyrave të organizmave çertifikues vendase për produktet BIO",

Ngritja dhe funksionimi i grupit të punës për projekt ligjin për përmirësim të ligjit nr. 8880,datë 15.4.2002 "Për të drejtat e seleksionuesit të bimëve".

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në periudhën afatmesme 2009-2010 është parashikuar plotësimi përafrimi i plotë i ligjit dhe akteve nënligjore për Vreshtarinë dhe Verën:

Ligj për Vreshtarinë dhe Verën , Rregullore dhe akte te tjera nënligjore që rrjedhin nga Ligji i ri për Vreshtarinë dhe Verën


Ngritja dhe funksionimi i grupit të punës për përgatitjen e projekt ligjit te ri për vreshtarinë dhe verën dhe akteve nenligjore në zbatim të tij,

Ngritja e strukturës për mbrojtjen e varieteteve. 3.3 Prioritetet afatgjata (2011 – 2012)

Prioritetet afatgjata janë mbi përsosjen e veprimtarisë implementuese dhe të ecjes paralel me përmirësimet që bën BE – ja.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale sektorit te prodhimit bimor

VITET

EMËRTIM INVESTIME

NJËSIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008

2009

2010

Gjithsej

35

1

26

4

X

Shtesë organike

Persona

Prodh-Bimor në mbumk

3

1

2

1

x

Trajnime

Mijë lekë

x

2000

7500

3000

X

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të prodhimit bimor ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumator


Krijimi i Kadastres se veres shqiptare 0.5 mln € 2007 2009

252

it

253

3.9.6 MBROJTJA E BIMËVE 1 Objektivi Politik Në kuadër të proçesit të MSA-së për fushën e mbrojtjes së bimëve detyrimet përcaktohen nga Neni 76, 95 i MSA-së. Palët do të bashkëpunojnë për të përafruar standartet e mbrojtjes së konsumatorit në Shqipëri me ato Europiane. Mbrojtja efektive e konsumatorit është e nevojshme në mënyrë që të sigurohet një funksionim normal i tregut, dhe kjo mbrojtje do të varet nga zhvillimet e infrastrukturës administrative në mënyrë që të sigurohet mbikqyrja e tregut dhe zbatimi me forcë i ligjeve në këtë fushë. Objektivi strategjik i veprimtarisë së Drejtorisë së Shëndetit të Kafshëve dhe Mbrojtjes së Bimëve mbetet siguria ushqimore dhe mbrojtja e konsumatorit. Në këtë kuadër, për fushën e mbrojtjes së bimëve kërkohet:

Mbrojtja e bimëve dhe produkteve bimore nga parazitet; Parandalimi i hyrjes dhe përhapjes së parazitëve në territorin e vendit; Mbrojtja e shëndetit të njerëzve, kafshëve dhe mjedisit nga përdorimi i produkteve për mbrojtjen e

bimeve (PMB);

2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Shëndeti i bimëve rregullohet me aktet ligjore dhe nënligjore si më poshtë:

Ligji Nr.9362, datë 24.03.2005 “Për Sherbimin e Mbrojtjes së Bimëve”, i cili ka shfuqizuar Ligjin Nr. 7662 datë 19.01.1993, “Për Shërbimin e Mbrojtjes së Bimëve”;

Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr. 72, datë 06.02.2003 “Rregullat e Inspektimit Karantinor Fitosanitar”, ka pershtatur pjesërisht Direktivën 2000/29/EC “Për masat mbrojtëse për parandalimin e hyrjes në Komunitet të paraziteve të bimëve dhe produkteve bimore”, dhe anekseve respektive.

Ligji përcakton kërkesat në lidhje me kontrollet fitosanitare në vend, mbikqyrje kombëtare dhe inspektimet e importit. Ai vendos parimet e kontrollit fitosanitar të aplikueshme ndaj prodhuesve, importuesve dhe eksportuesve të bimëve dhe produkteve të bimëve si dhe aplikimin e masave fitosanitare kur zbulohet kontaminimi nga organizmat e dëmshëm. Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr. 72, datë 06.02.2003 për “Rregullat e Inspektimit Karantinor Fitosanitar”, është në përputhje me Anekset I dhe V të Direktivës së Këshillit 2000/29/EC. Ky vendim ka adoptuar kërkesat e kësaj Direktive në lidhje me inspektimin fitosanitar të bimëve dhe produkteve të bimëve. Për zbatimin e ligjit dhe vendimit në zbatim të tij, nevojitet kualifikimi i stafit dhe përmiresimi i infrastrukturës së nevojshme. Produktet e Mbrojtjes së Bimeve (PMB) rregullohen me aktet ligjore dhe nënligjore si më poshtë:

Ligji Nr.9362, datë 24.03.2005 “Për Shërbimin e Mbrojtjes së Bimëve” i cili ka shfuqizuar Ligjin Nr. 7662 date 19.01.1993, “Për Shërbimin e Mbrojtjes së Bimëve”;

Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr. 72, Datë 15.02.2001, “Për miratimin e Rregullores për Produktet e Mbrojtjes së Bimëve”, i amenduar.

VKM Nr.72, Datë 15.02.2001, “Për miratimin e Rregullores për Produktet e Mbrojtjes se Bimeve”, pershtat pjesërisht me Direktivën e Këshillit 91/414/EEC për hyrjen në treg të produkteve të mbrojtjes së bimëve.

Direktivën 79/117 për ndalimin e hyrjes në treg të produkteve për mbrojtjen e bimëve që përmbajnë lendë të caktuara aktive.

Në zbatim të këtij kuadri ligjor, vetëm produktet e mbrojtjes së bimëve të regjistruara mund të prodhohen, importohen, tregtohen, magazinohen dhe perdoren në Shqipëri. Të gjitha procedurat për:

Importin, tregtimin, ruajtjen, transportimin dhe përdorimin e produkteve objekt të mbrojtjes së bimëve;

Regjistrimin e produkteve të mbrojtjes së bimëve, kërkesat për të dhënat, mbrojtja dhe konfidencialiteti i të dhënave, si dhe kriteret për regjistrimin e produkteve të mbrojtjes së bimëve, e tërheqja e tyre;

Klasifikimi, etiketimi, dhe paketimi i produkteve të mbrojtjes së bimëve të tregtuara në Shqipëri janë rregulluar nga vendimi i sipërpërmendur.

Mungon kuadri normativ i nevojshëm për të rregulluar Nivelet Maksimale të Mbetjeve (MRL), pasi implementimi i një pakete ligjore në këtë fushë kërkon investime të mëdha në ngritjen e laboratorëve të cilët do të kontrollojnë dhe percaktojnë nivelin e mbetjeve të produkteve të mbrojtjes së bimëve (PMB-ve) në produktet bujqësore.

Ligji Nr. 9362, datë 24.03.2005 “Për shërbimin e mbrojtjes së bimëve”

1. direktiva 91/414/eec 15 korrik 1991 . 2. direktiva 2000/29/ec 8 maj 2000.

Ligji Nr. 9362, date 24.03.2005 “Per sherbimin e mbrojtjes se bimeve” Ligji u referohet ne permbajtje dy direktivave te mësiperme, por nuk u pershtatet atyre pasi jane dy VKM-të përkatëse që u përshtaten respektivisht këtyre dy direktivave.

Rregulla për Produktet e Mbrojtjes së Bimëve, Miratim me VKM

1. direktiva 91/414/eec 15 korrik 1991 Rregulla per regjistrimin e Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve. Miratim me VKM. Synon të rregulloje regjistrimin e PMB-ve si dhe tregtimin dhe përdorimin e tyre, duke mbrojtur shëndetin e tregtuesve e të përdoruesve të PMB-ve, të konsumatoreve dhe të mjedisit. Përafrim i pjesshëm. Nuk është bërë përshtatje e amendimeve të mëvoneshme të kësaj direktive. a b c d e I

pjesshëm

Mungesa e stafit të mjaftueshëm dhe e infrastrukturës laboratorike për vlerësimin gjatë regjistrimit dhe analizat gjatë tregtimit të PMB-ve si dhe të mbetjeve të tyre në bimë dhe produkte bimore.

2013

Rregulla per inspektimin karantinor fitosanitar miratim me VKM

direktiva 2000/29/ec 8 maj 2000

Rregulla per inspektimin karantinor fitosanitar. Miratim me VKM. Synohet të rregullojë parandalimin e hyrjes dhe të përhapjes së paraziteve karantinore në vendin tonë, si edhe luftimin e tyre kur janë të pranishëm. Përafrim i pjesshëm. Nuk është bërë përshtatje e amendimeve të mevonshme të kësaj direktive. a b c d e I pjesshëm Mungesa e stafit të mjaftueshem dhe e pajisjeve laboratorike, sidomos në

PKK.

2013

Rregullat mbi monitorimin, kontrollin dhe marrjen e masave karantinore për rrënjëngrënësin e misrit (Diabrotica virgifera Le Conte). Miratim nga ministri i MBUMK

254

direktiva 2003/766/ec e 24 tetor 2003 Rregullat mbi monitorimin, kontrollin dhe marrjen e masave karantinore për rrënjëngrënësin e misrit. Miratim nga ministri i MBUMK. Synon të rregulloje monitorimin e vazhdueshëm të këtij paraziti, si dhe luftimin e tij në rast shfaqjeje. Përafrim i pjesshëm a b c d e

I pjesshëm Mungesa e stafit dhe e infrastruktures së nevojshme.

2010

Rregullat dhe masat fitosanitare ëer prodhimin e patates së pastër nga kalbëzimi unazor dhe

paraziteve të tjerë karantinor. Miratim nga ministri i MBUMK

1. direktiva 93/85/eec 4 tetor 1993, direktiva 69/464/eec 8 dhjetor 1969, direktiva 69/465/eec 8 dhjetor 1969.

Rregullat dhe masat fitosanitare për prodhimin e patates së pastër nga kalbëzimi unazor dhe paraziteve të tjerë karantinore Miratim nga ministri i MBUMK. Synon të rregullojë pastërtinë fitosanitare nga parazitet karantinore të kësaj kulture dhe të sigurojë kushtet për eksoprtimin e saj në tregjet ndërkombëtare, veçanërisht në ato të BE-së. Përafrim i pjesshëm a b c d e

I pjesshëm Mungesa e stafit dhe e infrastrukturës laboratorike. 2012

Rregulla mbi masat fitosanitare për kufizimin e zjarrit bakterial (Erëinia amylovora (Burr.) Ëinsl. et

al) në territorin e Republikës së Shqipërisë direktiva 2003/116/ec 4 dhjetor 2003. Rregulla mbi masat fitosanitare për kufizimin e zjarrit bakterial (Erëinia amylovora (Burr.) Ëinsl. et al) në territorin e Republikës së Shqipërisë. Miratim nga ministri i MBUMK.

Synon të rregullojë masat fitosanitare për kufizimin e përhapjes së zjarrit bakterial (Erëinia amylovora, (Burr.) Ëinsl. et al.) në territorin e Republikës së Shqipërisë për parandalimin e hyrjes, përhapjes dhe kufizimin e dëmeve. Përafrim i pjesshëm a b c d e

I pjesshëm Mungesa e stafit dhe e infrastrukturës së nevojshme. 2010

2.2.1 Kuadri institucional ekzistues

a) Drejtoria e Shëndetit të Kafshëve dhe Mbrojtjes së Bimëve (DSHK & MB) në MBU & MK është autoriteti kompetent qendror që është përgjegjesë për rregullimin e çështjeve fitosanitere dhe hartimin e politikave për fushën e mbrojtjes së bimëve.

Në përbërje të kësaj drejtorie është edhe Sektori i Mbrojtjes së Bimëve, që përbëhet nga përgjegjësi i sektorit dhe 2 specialistë.

b) Inspektoriati i mbrojtjes së bimeve përfshin një rrjet kontrolli fitosanitar nga qendra (MBU & MK) deri ne qarqe Drejtoritë Rajonale të Bujqësisë dhe Ushqimit (DRBU) të qarqeve dhe përbëhet nga:

Në përbërje të sektorit janë 3 punonjës: Pergjegjësi i sektorit;

255

256

Inspektori i karantinës, i cili është përgjegjës për mbikqyrjen e rrjetit të inspektimit fitosanitar si në pikat kufitare dhe në inspektimin e brendshëm;

Inspektori i PMB-ve, i cili është përgjegjës për ndjekjen e procedurave të rregjistrimit dhe kontrollit të importimit, tregëtimit dhe përdorimit të Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve (PMB-ve).

a) Inspektoriati i mbrojtjes së bimëve në DRBU-të në qarqe i përberë nga 65 inspektorë, nga të cilët: 12 K/Inspektorë të qarqeve, 24 inspektorë të rretheve dhe 28 inspektorë të karantinës në pikat e kalimit kufitar. Inspektorët në Zyrat e Mbrojtjes së Bimëve kryejnë detyra kontrolluese dhe inspektime në nivel rajonal e kombëtar të bimëve e produkteve bimore gjatë prodhimit, tregëtimit ose eksportit. Në 16 Pikat e Kontrollit Kufitar (PKK), inspektorët janë përgjegjës për inspektimet fitosanitare të importit të bimëve e produkteve bimore.

Laboratorët e mbrojtjes së bimëve të DRBU në 12 Qarqet , ku punojnë 12 agronomë, dhe që kanë për detyrë të monitorojnë situatën fitosanitare në përgjithësi, si dhe kryejnë analizat e rrezikut për parazitë karantinorë në veçanti. Inspektorët dhe laboratorët në rajon dhe inspektorët e PKK-së janë në varësi administrative nga DRBU-të e qarkut ndërsa teknikisht varen nga Sektori i mbrojtjes së bimëve në MBUMK.

b) Instituti i Mbrojtjes së Bimëve (IMB), që është autoritet kombëtar kërkimor në fushën e mbrojtjes së bimëve dhe që aktualisht varet nga Ministria e Arsimit, dhe, në zbatim të ligjit “Për shërbimin e Mbrojtjes së Bimëve”, ka si detyrë: monitorimin e organizmave karantinore dhe masat për parandalimin e futjes dhe përhapjes së tyre në territorin e Shqiperisë; diagnostikimin dhe sinjalizimin e parazitëve, duke përcaktuar edhe masat e luftimit të tyre; kontrollin cilësor të PMB-ve dhe të mbetjeve të tyre në bimë, produkte bimore, në ujë dhe në tokë; provat biologjiko-agrokimike, si dhe analizat fiziko-kimike të PMB-ve për rregjistrimin e tyre.

Por, ky institut nuk është në gjendje që të kryejë analizat ciësore të PMB-ve, për përcaktimin e lëndës vepruese dhe të përmbajtjes së saj në produkt, si dhe të mbetjeve të PMB-ve në bimë, produkte bimore. Kjo për të vetmen arsye, të mungeses së infrastrukturës të laboratorit përkatës të këtij instituti. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

Amendimi i Ligjit Nr. 9362, datë 24.03.2005 “Për shërbimin e mbrojtjes së bimëve”. Rregulla për regjistrimin e Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve. Miratim me VKM. Rregulla per klasifikimin, importimin, tregtimin, ruajtjen, perdorimin dhe asgjesimin e

produkteve për Mbrojtjen e Bimëve. Miratim me VKM. Rregulla për inspektimin karantinor fitosanitar. Miratim me VKM. Rregullat mbi monitorimin, kontrollin dhe marrjen e masave karantinore për rrënjëngrënësin e

misrit (Diabrotica virgifera Le Conte). Miratim nga ministri i MBUMK-së. Rregullat dhe masat fitosanitare për prodhimin e patates së pastër nga kalbëzimi unazor dhe

parazitëve të tjerë karantinorë. Miratim nga ministri i MBUMK-së. Rregulla mbi masat fitosanitare për kufizimin e zjarrit bakterial (Erëinia amylovora (Burr.) Ëinsl.

et al) në territorin e Republikës së Shqipërisë. Miratim nga ministri i MBUMK-së. Rregulla mbi sigurinë fitosanitare të materialit ambalazh prëj druri që qarkullon në tregtinë

ndërkombëtare dhe në territorin e Republikës së Shqipërisë. Miratim nga ministri i MBUMK-së. Klasifikimi, Etiketimi dhe Ambalazhimi i Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve. Miratim nga

ministri i MBUMK-së. Rregullore për miratimin e zonave të mbrojtura të ekspozuara nga rreziqet e veçanta për

shëndetin e bimëve, përcaktimi dhe zbatimi i masave të veçanta në këto zona. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore mbi lëvizjen e bimëve të caktuara, produkteve bimore dhe/ose objekteve të tjera nëpërmjet një zone të mbrojtur. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

257

Rregullore për kontrollin e breshkëzës së Kalifornisë (San José). Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore për vendosjen e një sistemi detyrues të regjistrimit të importuesve të bimëve dhe produkteve bimore. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore për nivelet maksimale të mbetjeve të PMB-ve në ushqimet për njerëz dhe kafshë me origjine bimore dhe shtazore. Miratim nga ministri i MBUMK-së.


Monitorimi dhe luftimi i parazitëve të veçantë në bujqësi. Përcaktimi dhe zbatimi i masave të veçanta në zonat e mbrojtura (Divjakë për kulturën e patates). Krijimi i sistemit data baze për regjistrimin e të dhënave që lidhen me rregjistrimin e importuesve

të bimëve dhe produkteve bimore (Lidhja me sistem unik të komunikimit të PKK). Ngritja e modernizimi i laboratorit cilësor të PMB-ve dhe mbetjeve të tyre në bimë dhe/ose në

produkte bimore 2008. Krijimi i sistemit database të Inspektoriatit të Mbrojtjes së Bimëve dhe lidhja në sistem unik

komunikimi. Zbatimi i masave të veçanta në zonat e mbrojtura. (Divjakë për pataten dhe perimet për eksport).

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010).

Rregullore për vendosjen e procedurave të notifikimit të ndalimit të një ngarkese ose të një organizmi të dëmshëm nga vendet e treta, që paraqesin rrezik fitosanitar të mundshëm. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore për vendosjen e pasaportës bimore, e cila perdoret për lëvizjen e bimëve e te produkteve bimore. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore për prodhimin dhe tregtimin e fidanëve të perimeve dhe të materialit shumëzues të perimeve, përjashtuar ata me farë. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore për prodhimin dhe tregtimin e materialeve shumëzues të pemëve frutore. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010).

Monitorimi dhe luftimi i paraziteve të veçantë në bujqësi. Zbatimi i masave të veçanta në zonat e mbrojtura. (Divjakë për pataten dhe perimet për eksport;

Lushnje, në perimet e serrave me ngrohje). Vlerësimi i mbetjeve të PMB-ve në kulturën e patates. Forcimi i sistemit të monitorimit dhe zbatimit të masave fitosanitare për parazitë të veçantë si zjarri

bakterial dhe Breshkeza e Kalifornisë.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012).

Rregullore mbi kërkesat që duhen respektuar për materialin shumëzues të bimëve ornamentale, të parashikuara nga Direktiva e Keshillit 91/682/EEC. Miratim nga ministri i MBUMK-së.

Rregullore për prodhimin dhe tregtimin e materialit shumëzues të bimëve ornamentale. Miratim nga ministri i MBUMK.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012).

Forcimi i sistemit të monitorimit dhe zbatimit të masave fitosanitare për parazitë të veçantë Vlerësimi i mbetjeve të PMB-ve në patate, si dhe në domate e trangull në serrat me ngrohje dhe ato

258

diellore. Zbatimi i masave të veçanta në zonat e mbrojtura.

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të mbrojtjes së bimëve ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Forcimi i Inspektimit Veterinar dhe Fitosanitar ne Pikat Kufitare 0.5 mln € 2005 2007

259

3.9.7 ZHVILLIMI RURAL DHE STRUKTURAT BUJQËSORE

1 Objektivi politik Detyrimet që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit për këtë nënfushë paraqiten në nenin 95, dhe 110. Realizimi i këtyre detyrimeve synohet të arrihet nëpërmjet:

Bashkëpunimit ndërmjet Shqipërisë dhe BE-se duke u fokusuar në çështjet prioritare lidhur me acquis communautaire në fushën e bujqësisë. Bashkëpunimi duhet veçanërisht të synojë modernizimin dhe ristrukturimin e bujqësisë shqiptare dhe të sektorit të agro-industrisë duke u mbështetur në përafrimin gradual të legjislacionit shqiptar me atë të praktikave, rregullave dhe standardeve Komunitare. (neni 95 i MSA-se)

Forcimit të kooperimit për një zhvillim rajonal dhe lokal, me objektiv kryesor, kontribuimin në zhvillimin ekonomik dhe reduktimin e pabarazisë rajonale. Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit në bashkëpunim me Ministritë e Linjës ka përgatitur Strategjinë e Zhvillimit Rural. Me Strategjinë e Zhvillimit Rural, do të synohet që politikat sociale, ekonomike e mjedisore të kenë karakter zonal, rajonal e global.

Objektivat e Strategjisë së Zhvillimit Rural janë: Rritja e konkurrueshmërisë së sektorit bujqësor dhe agro-ushqimor duke mbështetur ristrukturimin

dhe zhvillimin e aktiviteteve. Mbrojtja dhe përmirësimi i mjedisit duke menaxhuar në mënyrë të qëndrueshme burimet natyrore

në zonat rurale. Përmirësimi i cilësisë së jetës në zonat rurale dhe nxitja e aktiviteteve të shumëllojshme ekonomike,

nëpërmjet krijimit të vendeve të reja të punës Zhvillimi i kapaciteteve institucionale për të planifikuar, menaxhuar dhe bashkërenduar efektivisht

aktivitetet në mbështetje të zhvillimit rural. 2 Situata aktuale 2.1 Përshkrimi i Kuadrit Ligjor Aktualisht në Shqipëri nuk ka një kuadër ligjor të veçantë për zhvillimin rural. Një rëndësi të veçantë për Shqipërinë në periudhën afat mesme ka legjislacioni i BE-se i aplikuar për vendet hyrëse në fushën e zhvillimit rural, kryesisht Rregulloret:

Rregullore e Këshillit (EC) Nr. 1257/1999 mbi mbështetjen për zhvillimin rural nga Fondet Bujqësore Europiane të Garancisë dhe Direktivave (EAGGF). Duke patur në konsideratë Traktatin për ngritjen e Komunitetit Europian, në veçanti Nenin 36 dhe 37.

Rregullore e Këshillit (EC) Nr 1260/1999 parashtron dispozita të përgjithshme mbi Fondet Strukturore Duke pasur në konsideratë Traktatin për ngritjen e Komunitetit Europian, në veçanti Nenin 161.

Rregullore (EC) Nr. 1663/1995 parashtron rregulla të detajuara për aplikimin e Rregullores së Këshillit (EEC) Nr 729/70 lidhur me procedurat për qartësimin e llogarive të Seksionit të Garancive të EAGGF. Rregullore e re është duke u përgatitur. Duke pasur ne konsiderate Traktatin për ngritjen e Komunitetit Europian, duke pasur në konsiderate Rregulloren e Këshillit (EEC) Nr 729/70 i 21 Prill 1970 mbi financimin e politikave te përbashkëta bujqësore (CAP), e amenduar nga Rregullorja (EC) Nr 1287/95, dhe ne veçanti Neni 4 (6) dhe 5 (3).

Rregullore e Këshillit (EC) Nr 1698/2005 mbi mbështetjen për zhvillimin rural nga Fondet Europiane Bujqësore për Zhvillimin Rural (EAFRD). Duke pasur në konsiderate Traktatin për ngritjen e Komunitetit Europian, ne veçanti Nenin 36, 37 dhe 299(2).

260

Rregullore e Këshillit (EC) Nr 1290/2005 mbi financimin e Politikave të Përbashkëta Bujqësore. Duke pasur në konsideratë Traktatin për ngritjen e Komunitetit Europian, ne veçanti nën-paragrafin Neni 37(2).

Rregullorja e BE-së që specifikon Strukturën e Planit të Zhvillimit Rural, e Përshtatshme për Financimin e Komunitetit.

Neni 43 i Rregullores Nr. 1257/1999 specifikon strukturën e PZHR-së duke deklaruar se ajo duhet të përfshijë:

2.2 Kuadri institucional ekzistues Aktualisht me ndryshimin e strukturave të Ministrisë së Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit është krijuar Drejtoria e Politikave Rurale e përbërë nga:

a) Sektori i Zhvillimit Rural b) Sektori i Analizave të Politikave

Duke qenë se numri i punonjësve është dy të cilët janë të përfshire në fushën e zhvillimit rural në Ministrinë e Bujqësisë, lind e nevojshme krijimi i një organizmi koordinues i cili të koordinoje dhe bashkërendojë të gjitha veprimet që ndërmerren si nga Ministritë e Linjës ashtu dhe nga donatorë e OJF të cilat veprojnë në fushën e zhvillimit rural. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

Krijimi i modeleve të Planifikimit të Zhvillimit Rural Ngritja e kapacitetit institucional i harmonizuar me metodat dhe politikat e BE-së e cila siguron

themelin për marrjen e fondeve strukturore në të ardhmen. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

Është hartuar projektligji për ‘Bujqësinë dhe Zhvillimin Rural”.


Në kuadër të Planit Kombëtar të Zhvillimit Rural, është planifikuar hartimi dhe zbatimi i dy zonave pilot të bazuara në planet e integruara të zhvillimit rural. Këto do te programohen gjithashtu sipas parimeve planifikuese të BE-së dhe do të zbatohen nëpërmjet një sërë masash.

Përgatitja për ngritjen e Agjencisë së Pagesave 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Harmonizim më i madh i aktiviteteve në zonat rurale, për të zbutur nivelet e varfërisë rurale të arritura nëpërmjet:

Rritjes së punësimit dhe rritjes së të ardhurave nëpërmjet aktiviteteve bujqësore dhe jobujqësore Përmirësimi i infrastrukturës rurale, si rrugët, tregjet rurale, uji i pijshëm, etj. Ulja e migrimit rural dhe krijimi i marrëdhënieve më të ngushta të komunitetit rural. Ky objektiv

lidhet me zhvillimin dhe zbatimin e suksesshëm të strategjise së integruar të zhvillimit rural të bazuar deri tani në parimet e strategjive të tilla, që veprojne në shtetet anetare të BE-së (veçanërisht shtetet e reja anëtare të BE-së). Qëllimi i këtij objektivi përfshin jo vetem një sërë masash të mundshme të Zhvillimit Rural SAPARD / EAGGF/EARDF, por gjithashtu zhvillimin e kredisë rurale.


261

Nuk ka një kuadër ligjor te veçantë për zhvillimin rural ne Shqipëri. Një rëndësi të veçantë për Shqipërinë në periudhën afat mesme ka legjislacioni i BE-së. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Ngritja e Agjencisë së Pagesave Fillimi i zbatimit të skemave mbështetëse nëpërmjet projekteve pilot.

3.2.3 Iniciativat zbatuese afatgjata (2011-2012)

Aplikimi i skemave mbështetëse për zhvillimin rural e modeluar sipas iniciativave të BE-së si dhe krijimi i mekanizmave mbështetëse të skemave të zhvillimit rural, rritja e investimeve për infrastrukturën rurale, modernizimin dhe konsolidimin e fermave.

Tabela 1 Forcimi i Kapaciteteve Institucionale



Shtim personash

persona 2 X 4 X X

Trajnime Mije lek

X X 1872 X X

Ndihma e huaj në mbështetje të zhvillimit rural dhe strukturave bujqësore ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT




Kooperacioni Ekonomik i Ministrisë Gjermane

Projekti i Modernizimit të Sektorit Bujqësor dhe Ushqimor në Shqipëri, në drejtim të Integrimit Europian 4 mln € 2004 2007


Qeveria Italiane FOA

Mbeshtetja e Prodhimit Bujqesor ne Shqiperi (FAO GCP/ALB/005/ITA 6 mln $ 2006 2009


IFAD – kredi, IFAD grand, SNV, MAFF

Programi i Zhvillimit te Zonave Malore - MADA

13.6 mln $ 2001 Në vazhdim

262

263

3.9.8 PYJET DHE KULLOTAT

1 Objektivi politik

Përafrimi i legjislacionit shqiptar me acquis në fushën e mjedisit, lidhet direkt me standardet mjedisore dhe detyrën jetësore për të luftuar degradimin e mjedisit me qëllim promovimin e qëndrueshmërisë mjedisore (neni 108 MSA). Ky objektiv, është shkrirë në dokumentet strategjike sektoriale si Plani i Veprimit në Mjedis, Strategjia dhe Plani i Veprimit të Biodiversitetit dhe Strategjia e Zhvillimit ëe Sektorit të Pyjeve dhe Kullotave. Politika e sektorit të pyjeve synon zhvillimin e qëndrueshëm dhe shumëfunksional të resurseve pyjore dhe kullosore, që siguron dhe mbron biodiversitetin, prodhimtarinë, aftësinë ripërtëritëse, vitalitetin dhe potencialin e tyre për të përmbushur, për sot dhe të ardhmen, funksionet ekologjike, ekonomike dhe sociale në nivel lokal, kombëtar dhe global, pa shkaktuar dëme në ekosisteme të tjera. Kjo politikë mbështet shtimin e sipërfaqeve të reja pyjore, rehabilitimin e sipërfaqeve të djegura dhe të degraduara, ndërtimin dhe mirëmbajtjen e veprave ujëmbajtëse në kullota, kontrollin e fenomenit të erozionit nëpërmjet ndërtimit të veprave hidroteknike, përmirësimin e menaxhimit të produkteve pyjore dhe jopyjore, të cilat do të çojnë në gjenerimin e të ardhurave.

2 Situata aktuale


Kuadri ligjor për fushën e pyjeve:

1. Ligji nr.9385 dt.04.05.2005 "Për Pyjet dhe Shërbimin Pyjor” Direktiva e Këshillit 88/332/EEC 13 Qershor 1988 për amendimin e disa Direktivave mbi

tregtimin e farave dhe shpërndarjen e tyre në mënyrë që të jepen rregullat për aplikimin e masave që lidhen me farat dhe përhapjen e materialit që përmbush kërkesat më pak të forta

Vendim i Këshillit 89/367/EEC i 29 Majit 1989 për krijimin e Komitetit të Përhershëm të Pyjeve. Vendim i Komisionit 96/653/ECi 11 Nëntorit 1996 i cili autorizon vendet anëtare për lejimin e

përkohshëm të tregtimit të materialeve riprodhuese pyjore të cilat nuk përmbushin kërkesat e Direktivës së Këshillit 66/404/EEC dhe 71/161/EEC

Rregullore e Komisionit (EC) Nr 1460/98 e 8 Korrikut 1998 që amendon Rregulloren (EEC) Nr 1170/93 që heq disa rregulla të detajuara për zbatimin e Rregullores së Këshillit (EEC) Nr 2158/92 mbi mbrojtjen e Pyjeve të vendeve komunitare nga zjarri

Rregullore (EC) Nr 2152/2003 e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit të Evropës e 17 Nëntorit 2003 për monitorimin e pyjeve dhe ndërveprimit mjedisor në vendet Komunitare (Fokus Pyjet).

Rregullore e Komisionit (EC) Nr 1737/2006 e 7 Nëntorit 2006 për heqjen e disa rregullave të detajuara për zbatimin e Rregullores së Këshillit (EC) Nr 2152/2003 të Parlamentit Evropian dhe Këshillit të Evropës për monitorimin e pyjeve dhe ndërveprimin mjedisor në vendet e Komunitetit

3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme

1. Ligji nr.9693 dt19.03.2007 "Për Fondin Kullosor” 2. C. Reg. EEC No. 1257/99 – Direktivat për klasifikimin e zonave malore C. Reg. EEC No. 1698/2005 – Politikat e zhvillimit rural. C. Reg. EEC No. 796/2004 – Politikat e reja bujqësore C. Reg. EEC No. 1259/99 – Bujqësia dhe mjedisi. C. Reg. EEC No. 1782/2003 – Masat për zhvillimin rural. 3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme Akte të tjera që nuk transpozojnë akte Komunitare:

264

Vendim Nr.394, Datë 21.6.2006 “Për Kriteret dhe rregullat e shfrytëzimit të pyjeve dhe të

prodhimeve të tjera pyjore dhe jopyjore”. Vendim Nr.391, Datë 21.6.2006 “Për përcaktimin e tarifave në sektorin e pyjeve dhe kullotave” Vendim Nr.396, Datë 21.6.2006 “Për kriteret e transferimit dhe të përdorimit të pyjeve dhe

kullotave nga njësitë e qeverisjes vendore”. VKM. Nr. 804 , datë 4.12. 2003 "Për miratimin e listës së specieve të florës shqiptare, që vihen në

mbrojtje” VKM, nr 247 datë 23.4.2004 "Për Miratimin e Strategjisë Kombëtare të Zhvillimit të Pyjeve dhe

Kullotave” VKM, nr 48 datë 31.1.2007 "Për Përcaktimin e rregullave për mbajtjen, përbërjen, afatet e

përdorimit e të zëvendësimit të uniformës dhe të pajisjeve e të mjeteve të tjera në përdorim të punonjësve të shërbimit pyjore"

Ligj nr.8294, datë 02.03.1998 "Për ratifikimin e "(Konventa e Bernës)" Ligji Nr. 7722, datë 15.06.1993 “Për mbrojtjen e fondit të bimëve mjekësore, eterovajore e tanifere

natyrore”. Udhëzim MMPAU. Nr. 5, Datë 13.9.2006 “Për kërkesat teknike të caktimit të ngastrave e

nënngastrave për shfrytëzim, të damkosjes së drurëve, të prerjes e asortimit, të transportit e stivosjes së materialit druresor në anë të rrugës”.

Udhezim MMPAU, Nr. 4 Datë 8.5. 2006 “Për pasjen me Çertifikate Origjine Për Eksport” Udhëzim MMPAU Nr. 3, Datë 13.9.2006 “Për organizimin dhe zhvillimin e ankandit të shitjes se

materialit drurësor të asortuar e të magazinuar në anë të rrugës” 2.2 Kuadri institucional ekzistues

Drejtoria e politikave të pyjeve dhe kullotave është organizmi administrativ e teknik i ngarkuar për administrimin e fondit pyjor e kullosor kombëtar, përfshirë në strukturën organizative të Ministrisë Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave. Menaxhimi i fondit pyjor kombëtar mbështetet në parimet e zhvillimit të qëndrueshëm e shumëfunksional të pyjeve e kullotave. Në përputhje me strategjinë e zhvillimit afatgjatë të vendit, përgatit draftin për strategjinë e zhvillimit të sektorit të pyjeve e kullotave. Drejtoria e Politikave të Pyjeve dhe Kullotave për administrimin dhe qeverisjen e fondit pyjor kombëtar, të kullotave, mjedisit natyror, të florës dhe të faunës së egër, bimëve mjekësore e të burimeve të tjera pyjore e jopyjore dhe të infrastrukturës rrugore, ushtron detyra të karakterit projektues menaxhues e kontrollues, në përputhje me organizimin e strukturave vartëse. Drejtoria e Politikave të Pyjeve dhe Kullotave, funksionon e organizuar në tre sektorë: Sektori i Trajtimit të Burimeve Pyjore, Sektori i Mbarështimit të Pyjeve dhe Kullotave, Sektori i Pyjeve Komunale. Gjithashtu ne MMPAU operon edhe Drejtoria e Politikave te mbrojtjes se natyrës, nga e cila varet sektori i faunës se egër, dhe ai i zonave te mbrojtura me te cilën bashkëpunon. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 - 2008)

Të konsolidohen kapacitetet administrative dhe të forcohet bashkëveprimi i strukturave në nivel kombëtar dhe vendor.

Te zhvillohen politika inkurajuese me komunitetet vendore për trajtimin e pyjeve, pyllëzimin e sipërfaqeve pyjore të djegura, paripërtërira dhe zonave të gërryera.

Të merren masa për ndalim e prerjeve të pyjeve në mënyre të paligjshme. Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me acquis të

BE-së dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008)

265

Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do te ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore te cilat janë kryesisht akte nënligjore që do të hartohen dhe miratohen duke synuar zbatueshmërinë praktike të akteve ligjore të miratuar:

Amendim i ligjit "Për mbrojtjen dhe zhvillimin e bimëve mjekësore natyrore"” Projekt VKM "Për tarifat e shpërblimit të dëmeve në fondin kullosor” VKM " Për krijimin e këshillit të politikave pyjore” VKM “Për procedurat e heqjes së sipërfaqeve (tokave dhe pyjeve) nga fondi pyjor kombëtar” VKM “Kushtet dhe kriteret për dhënien e lejes për ushtrimin e veprimtarisë në fondin pyjor

kombëtar” VKM "Për Strukturën dhe organizimin e Shërbimit Pyjor në nivel rajoni" VKM "Për Procedurat e ndryshimit fondit kullosor, tarifat për kullotje dhe përdorim të tokës"


Takime zonale me drejtues dhe shefa seksionesh të DSHP, për udhëzime në zbatim të VKM "Për tarifat e produkteve pyjore dhe shitjen e lëndës drusore"

Seminare rajonale në zbatim të ligjit të ri dhe akteve n/ligjore"Për kullotat dhe livadhet" Tryeza të rrumbullakëta me pushtetin vendor në komuna e fshatra, zyrat e regjistrimit të pasurive,

për pyjet dhe kullotat komunale Organizimi i takimeve rajonale për organizimin e shërbimit pyjor në nivel rajoni, propozime për

përcaktimin e akteve nënligjore në zbatim të ligjit me personelin pyjor, subjektet grumbulluese, shoqatat e pyjeve komunale, OJF-mjedisore, etj.


Të zhvillohen politika inkurajuese me komunitetet vendore për trajtimin e pyjeve, pyllëzimin e sipërfaqeve pyjore të djegura, paripërtërira dhe zonave të gërryera.

Të merren masa për ndalimin e prerjeve të pyjeve në mënyre të paligjshme. Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin.


Projekt VKM "Për Hartimin e zbatimin e Programit Kombëtar të Pyjeve dhe Kullotave, Programet

e zhvillimit në nivel rajoni". Projekt VKM "Për Krijimi i shërbimit të ekstensionit agropyjor" Projekt VKM “Për krijimi i rezervave strategjike të lëndës drusore në këmbë dhe ruajtja e trajtimi i

pyjeve të virgjra”


Seminare rajonale "Për rregullat e trajtimit të pyjeve, vjeljes, marketingut të produkteve pyjore" Seminare kualifikimi e tryeza të rrumbullakëta, për zbatimin e Programit Kombëtar të Pyjeve dhe

Kullotave, Seminare e takime për funksionimin e shërbimit të ekstensionit agropyjor në nivel rajoni.


Zhvillimi i qëndrueshëm e shumëfunksional i resurseve të pyjeve e kullotave në përputhje me

strategjinë e zhvillimit afatgjatë të vendit 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012)

266

Seminare rajonale "Për kriteret e menaxhimit të qëndrueshëm të resurseve pyjore" Seminare e takime për funksionimin e shërbimit të ekstensionit agropyjor në nivel rrethi e komune.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtoria e Politikave të Pyjeve dhe Kullotave


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 10 7 11 10 12


(mijë lekë)

X 1860 2980 2800 2800

267

3.10 PESHKIMI

1 Objektivi politik

Palët do të eksplorojnë mundësinë e identifikimit të zonave me përfitim reciprok për interes të përbashkët në sektorin e peshkimit. Kooperimi duhet të ndërmerret për llogari të zonave prioritare lidhur me acquis commuauitaire në fushën e peshkimit, duke përfshirë respektimin e detyrimeve ndërkombëtare lidhur me rregullat e menaxhimit dhe konservimit të resurseve peshkore nga Organizata Rajonale dhe Ndërkombëtare të Peshkimit (neni 96 MSA).Sigurimi i një zhvillimi të qëndrueshëm të sektorit të peshkimit me qëllim rritjen e prodhimit deri në kufijtë optimale të shfrytëzimit dhe mbështetja e procesit të menaxhimit dhe bashkëmenaxhimit, nëpërmjet rehabilitimit të infrastrukturës, zhvillimit, mbështetjes dhe liçensimit të aktivitetit të peshkimit, përbën një nga objektivat themelore të qeverisë në fushën e peshkimit.

2 Situata aktuale


Ligji Nr. 7908, datë 5.4.1995 “Për Peshkimin dhe Akuakulturën", i ndryshuar nga Ligji 8763 datë 2.4.2001 si dhe nga Ligji 8870 datë 21.3.2002 Rregullore Nr 1 datë 29.3.2005 ”Për zbatimin e Ligjshmërisë në peshkim dhe Akuakulturë” Procedurat për ekzekutimin dhe regjistrimin e inspektimeve e formuluar në Rregulloret Nr 3561/85 EEC, Nr 1382/87 dhe Nr 2740/1999 ne Nenet 34 -44 te ligjit dhe Rregulloren Nr 1 dt. 29.3.2005 Në lidhje me shfrytëzimin e burimeve të peshkimit, dhënien e lejeve të peshkimit dhe masat teknike të peshkimit Nr 954/87 EEC, Nr 3440/84 EEC Kërkesat për plotësimin e ditareve të udhëtimit, deklaratat e zbarkimit, shënimet e lundrimit dhe mbledhja dhe transmetimi i statistikave në lidhje me shfrytëzimin e burimeve të peshkimit Nr 2807/83 EEC Nr 2018/93 EEC, Nr 2597/95EC Në lidhje me identifikimin dhe regjistrimin e anijeve të peshkimit, rregulloren Nr 1381/87 EC dhe Nr 2090/98 EC. Rregullorja nr.1 datë 29.3.2005, bazohet pjesërisht në parimet kryesore të Politikës së Përbashkët të Peshkimit dhe dispozitat e Rregullores së Këshillit Nr. 2847/93 EEC që krijojnë një sistem kontrolli të zbatueshem ndaj Politikës së Përbashkët të Peshkimit dhe Rregulloren e Këshillit Nr 3670/92 EEC që krijon një sistem Komunitar për peshkimin dhe akuakulturën. Regullore 26/2004 EC e dt. 30 Dhjetor 2003 mbi rregjistrin e flotave të peshkimit të Komunitetit OJ L 5 9.1.2004, P. 25-35 (Neni 25 - 26 i Rregullores nr.1 date 29.3.2005) 3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme

1. Ligji 9093 date 3.7.2003 Për Ratifikimin e “Marrëveshjes për Krijimin e Komisionit të Përgjithshëm të

Peshkimit për Mesdheun 2.Vendimi i Këshillit 98/416/EC e dt. 16 Qeshor 1998 mbi aksesin e Komunitetit Europian në Komisionin

e Përgjithshëm të Peshkimit për Mesdheun OJ L 190 4.7.1998, P. 34-35 dhe Vendimi i Këshillit 2000/487/EC I dt. 17 Korrik 2000 mbi miratimin nga Komuniteti Europian për amendimin e marrëveshjes për krijimin e Komisionit të Përbashkët të Peshkimit për Mesdheun me synim për të krijuar një buxhet autonom të kësaj organizate OJ L 197 3.8.2000, P. 35-47

3. Shkalla e Përafrimit : e plotë 1. Ligji 9401 datë 19.05.2005 Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në “Marrëveshjen 2. Direktiva 98/416/EC mbi marrëveshjen për nxitjen e respektimit të masave ndërkombëtare të

menaxhimit dhe të ruajtjes së burimeve nga anijet e peshkimit në det të hapur OJ L 177, 16.7.1996, p. 26–32

268

3. Shkalla e Përafrimit : e plotë Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

VKM Nr. 135, datë 8.3.2006 "Për procedurat dhe çmimet e dhënies me qera të sipërfaqeve ujore, për ushtrimin e veprimtarisë së akuakulturës intensive"

Instrumentet e mëposhtëm janë të lidhura në veçanti me menaxhimin e peshkimi në Shqipëri: 1982 Konventa e OKB për Ligjin e Detit (ratifikuar në qershor 2003) 1995 Kodi I FAO Kodi i Sjelljes për Peshkimin e Përgjejgjshëm (implementuar si një kod vullnetar

në 1997) 1993 FAO Marrëveshja e Zbatimit (pranuar në Maj 2005) Komisioni i Përgjithshëm i Peshkimit për Mesdheun (GFCM) (ratifikuar në korrik 2003) Komisioni ndërkombëtar për ruajtjen e Tonit të Atlantikut (ICCAT) (status vëzhgimi) 1957 Komisioni Këshillmor Europian i Peshkimit të Ujrave të brendshëm (EIFAC)

2.2 Kuadri institucional ekzistues Bazuar në legjislacionin në fuqi institucioni përgjegjës për menaxhimin dhe mbikëqyrjen e resurseve peshkore është;

a) Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave, konkretisht, b) Drejtoria e Politikave të Peshkimit e cila përbëhet nga katër specialistë si dhe Inspektorët lokalë. c) Inspektoriati i peshkimit ka zyra në vende të ndryshme, ku shihet e nevojshme, me qëllim që të

sigurojë zbatimin e kuadrit ligjor ekzistues. Bashkëpunimi me institucionet e tjera: Drejtoria e Politikave të Peshkimit si pjesë e Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave bashkëpunon me Drejtoritë përkatëse të Ministrisë dhe inspektoriatin e mjedisit. Drejtoria e Politikave të Peshkimit bashkëpunon me:

Ministrinë e Brendshme, Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë nga e cila siguron mbështetjen për kontrollet dhe penalizimet e shkeljeve ligjore që rezultojnë gjatë kontroll/inspektimet e inspektoriatit.

Ministrinë e Mbrojtjes me të cilën në kuadër të ligjit “Për Rojen Bregdetare” dhe Manualin e Rojes Bregdetare siguron operacione të veçanta për kontrollin e hapësirës detare në bashkëpunim me strukturën e Inspektoriatit. Marrëveshjet specifike të bashkëpunimit të hartuara me Rojen Bregdetare specifikojnë modalitetet e këtij bashkëpunimi

Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorëve ç) Ministrinë e Ekonomisë, Tregëtisë dhe Energjitikës.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007–2008)

Të përforcohet mbledhja dhe përpunimi i statistikave në përputhje me standardet dhe metodologjinë e BE-së.

Të merren masa për ndalimin e dëmtimit të stokut nga mjetet e paligjshme Të forcohet bashkëpunimi me policinë për inspektimin në det Të bëhet progres në fushën e peshkimit me qëllim përfitimin nga dispozitat tregtare të BE-së që

jepen në kuadrin e MSA-së dhe Marrëveshjes së Ndërmjetme Të zbatohen rekomandimet e përvitshme të Komisionit të Përgjithshëm të Peshkimit për Mesdheun

të FAO. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008)

Ligji për ratifikimin e Marrëveshjes për aderimin në ICCAT.

269

Projekt VKM “Për inspektoriatin e peshkimit dhe ngritjen e një sistemi kontrolli për zbatimin e politikave menaxhuese në peshkim i cili do të transpozojë Regulloren e Këshillit 2847/93 EEC e dt. 12 tetor 1993. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Plotësim legjislacioni për menaxhimin e resurseve (aktet komunitare 2406/96 EEC, 493/87 EEC, 1381/87 EEC, 1382/87 EEC, 89/631 EEC, 1226/94 EEC, 3317/94 EEC, 2943/95 EEC, 96/286 EEC, 2205/97 EEC, 2635/97 EEC) Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 - 2008)

Ristrukturimi i Inspektoriatit të peshkimit. Ngritja e njesisë së grumbullimit të të dhënave në peshkimin detar Negocimi për kuota për peshkimin e tonit të kuq.


Të merren masa që politika shqiptare mbi peshkimin të afrohet me standardet e BE-së, veçanërisht në fushat e menaxhimit të burimeve, inspektimit dhe kontrollit, si dhe në politikat e tregut dhe ato strukturore. (2009-2010).


Miratim rregullore për menaxhimin e resurseve e cila synon të transpozojë Politikën e Përbashkët të

Peshkimit (Common Fisheries Policy). Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë. Rregullore për menaxhimin e resurseve të tonit të kuq e cila synon të transpozojë Politikën e Tregut

të Përbashkët të Peshkimit (Common Fisheries Policy Market). Shkalla e përputshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë.


Grumbullimi i të dhënave për pelagjikët e vegjël Shtim i numrit të inspektorëve në rrethe Bashkëpunim me Rojën Bregdetare në kuadër të qendrës së Përbashkët Operacionale Trajnime të stafit dhe inpektoriatit për standardet në fushën e peshkimit në vendet komunitare


Të merren masa që politika shqiptare mbi peshkimin të afrohet me standardet e BE-së, veçanërisht në fushat e menaxhimit të burimeve, inspektimit dhe kontrollit, si dhe në politikat e tregut dhe ato strukturore.


Rregullore per funksionimin e inspektoriatit të peshkimit, e cila synon të transpozojë Politikën e Përbashkët të Peshkimit (Common Fisheries Policies). Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë.

Ndihma shtetërore për ristrukturimin e flotës, e cila do të mbështetet në Politikën e Përbashkët të Peshkimit. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë.


Planifikim i ndërhyrjeve shtetërore për ristrukturimin e sektorit Forcimi i inspektoriatit të peshkimit

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtoria e Politikave të Peshkimit

270


E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 5 + 17 inspektore

20 X X


(mijë lekë)

X 16800 22800 8400 8400

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të peshkimit ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave

Banka Botërore

Projekt Pilot i Zhvillimit të Peshkimit 5.6 mln $ 2002 2007


Banka Islamike

Ndertimi i portit te ri te Peshkimit ne Durres

8.77 mln $ 2008 2010

271

3.11 TRANSPORTI 3.11.1 INFRASTRUKTURA RRUGORE

1 Objektivi politik

Zhvillimi i përshpejtuar dhe rehabilitimi i Rrjetit Rrugor Kombëtar që mbështet dhe inkurajon zhvillimin e ekonomisë dhe plotësimin e kërkesave të transportit Europian është dhe mbetet objektiv kryesor i Qeverisë Shqiptare. Në zbatim të nenit 106 të MSA-së dhe neneve 4 dhe 5 të Protokollit 5, Qeveria Shqiptare ka përcaktuar si prioritet kryesor për zhvillimin e një rrjeti infrastrukturor transporti, ndërtimin e rrugës Durrës–Kukës–Morinë si dhe kompletimet e Korridoreve Veri–Jug dhe Lindje–Perëndim (Korridori VIII-të) me të gjithë standartet ndërkombëtare. Gjithashtu, prioritet mbetet përmirësimi dhe zhvillimi i rrugëve ndërkufitare dhe turistike, vënia në efiçiencё e tyre, si dhe përmirësimi i sistemit të administrimit dhe të efikasitetit të mirëmbajtjes së rrugëve, me zbatimin e sistemit të menaxhimit të aseteve rrugore, ne baze te ANTP –se dhe reformes strukturore ne DPRR. Realizimi i prioriteteve të sipërpërmendura do të ketë si qëllim përfundimtar, krijimin e një infrastrukture rrugore te integruar ne Planin Kombetar, rajonal dhe paneuropian, duke synuar arritjen e standardeve të njohura ndërkombëtare dhe të BE - së.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni bazë, që rregullon veprimtarinë në fushën e infrastrukturës rrugore, përbëhet nga aktet e mëposhtme ligjore:

Ligji 8378, datë 22.07.1998 "Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë" Ligji Nr.8402, datë 10.09.1998 "Për Kontrollin dhe Disiplinimin e punimeve të Ndërtimit" i

ndryshuar Ligji Nr. 9511 dt.10.04.2006 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Marrëveshjen

Evropiane "Për arteriet kryesore të trafikut ndërkombëtar AGR" Memorandumi i Mirëkuptimit i Evropës Jug Lindore (11 qershor 2004) VKM nr. 270, dt.10.05.06 " Për miratimin e Planit Kombëtar të Transportit" VKM Nr.405, datë 08.01.1996 "Për Administrimin e Rrjetit Rrugor Kombëtar dhe Rrjetit Rural të

Republikës së Shqipërisë" i ndryshuar VKM Nr. 68, datë 15.02.2001 "Për Miratimin e Kushteve Teknike të Projektimit dhe të zbatimit

të punimeve të Ndërtimit" i ndryshuar (Lidhja Nr.2, për rrugët automobilistike

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet përgjegjëse për zbatimin e angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e infrastrukturës rrugore janë:

a) Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve (D.P.Rr), nën varësinë e Ministrisë së Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit. Në përputhje me programin e Qeverisë dhe të Strategjisë Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim, kjo Drejtori përveç të tjerash, përgatit strategjinë dhe politikën e zhvillimit të Rrjetit Rrugor Kombëtar (Rr.Rr.K.), bazuar në kritere inxhinierike sa më të përparuara dhe në efektivitetin ekonomik të investimeve dhe ia paraqet ato për shqyrtim Këshillit Kombëtar të Rrugëve. Gjithashtu, kjo Drejtori harton programin e investimeve dhe të shpenzimeve operative të Rr.Rr.K, bën shpërndarjen dhe kontrollon realizimin e tyre, si dhe organizon përsosjen e sistemit tё tё dhënave rrugore. Në punën e saj D.P.Rr. mbështetet nga:

b) Drejtoria e Politikave të Transportit Rrugor si dhe nga Drejtoria e Qarkullimit dhe e Sigurisë Rrugore, pjesë përbërëse e Drejtorisë së Përgjithshme të Politikave dhe Planifikimit të Transportit, në Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit.

272

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Nga Dokumenti i Partneritetit Evropian:

Të zbatohet Plani Kombëtar për Transportin, përfshi planifikimin dhe buxhetimin për asetet

mirёmbajtёse tё infrastrukturës sё transportit. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi dhe miratimi me VKM i manualit të projektimit dhe zbatimit “Standartet Shqiptare të

Projektimit dhe Ndërtimit të Rrugëve“ (studim i financuar nga Delegacioni Evropian (CARDS) me qëllim respektimin e Standarteve Evropiane tё rrugëve, normativat e KE-së).


Ndërtimi i segmentit rrugor Kalimash-Kukёs-Morinё me gjatësi 22 km, (pjesë e rrugës Durrës –Kukës – Morinë).

Vazhdimi i ndërtimit të segmentit rrugor Kalimash – Kolsh me gjatësi 6 km, (pjesë e rrugës Durrës –Kukës – Morinë).

Ndërtimi i segmentit rrugor Milot – Rrëshen me gjatësi 26 km, (pjesë e rrugës Durrës –Kukës – Morinë).

Vazhdimi i ndërtimit të autostradës Rrëshen – Kalimash me gjatësi 60 km, (pjesë e rrugës Durrës –Kukës – Morinë).

Ndërtimi i rrugës Transballkanike Vlorë me gjatësi 2.4 km, (pjesë e Korridorit VIII). Ndërtimi i segmentit rrugor Lushnje – Fier me gjatësi 21.5 km, (pjesë e Korridorit VIII). Vazhdimi i ndërtimit të segmentit rrugor Fier – Levan – Vlorë me gjatësi 43 km, (pjesë e

Korridorit VIII), përfshi By Pass Fier. Vazhdimi i ndërtimit te segmentit rrugor Shkodër – Hani i Hotit me gjatësi 39 km, (pjesë e aksit

Veri–Jug). Ndërtimi i segmentit rrugor Tepelenë – Gjirokastër me gjatësi 23 km, (pjesë e aksit Veri –Jug). Vazhdimi i ndërtimit të segmentit rrugor Levan – Tepelenë me gjatësi 71 km, pjesë e aksit

Veri–Jug). 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Nga Dokumenti i Partneritetit Evropian:

Të vazhdohet me zbatimin Plani Kombëtar për Transportin, përfshi përpjekjet për të përfunduar Korridorin rrugor Lindje-Perëndim dhe Aksin Veri-Jug.

Të pёrfundojё reforma e nevojshme institucionale për të pёrmirёsuar menaxhimin e aseteve tё transportit, pёr t’u dhёnё pёrparёsi investimeve, pёr hartimin e politikave dhe përfshirjen e sektorit privat.

Të vihet nё zbatim Memorandumi i Mirëkuptimit të Europёs Juglindore (SEE), Rrjeti Transportues Rajonal përfshi Observatorin e Transportit (SEETO).

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do tё ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt-akt për përgatitjen e hartave tё azhornuara rrugore (me qëllim reflektimin e ndryshimeve të rrjetit rrugor nё hartën rrugore).

273

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për adresimin e prioriteteve aftmesme do tё ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ndërtimi i segmentit rrugor Levan – Tepelenё me gjatësi 71 km, pjesë e aksit Veri–Jug). Ndërtimi i segmentit rrugor Fier – Levan – Vlorë me gjatësi 43 km, (pjesë e Korridorit VIII),

përfshi By Pass Fier. Ndërtimi i segmentit rrugor Kalimash – Kolsh me gjatësi 6 km, (pjesë e rrugës Durrёs –Kukёs

– Morinё). Ndërtimi i autostradës Rrëshen – Kalimash me gjatёsi 60 km, (pjesë e rrugës Durrёs –Kukёs –

Morinё). Vazhdimi i ndërtimit të rrugës Qafё Thanё – Pogradec – Korçё me gjatësi 64 km, (lidhje e

Korridorit VIII me Greqinë). Vazhdimi i ndërtimit tё rrugës më të rёndёsishme turistike tё bregdetit Jug – Perёndimor, Vlorë

– Himarë – Sarandë. Vazhdimi i privatizimit tё aktivitetit tё mirëmbajtjes së rrjetit rrugor kombëtar. Ndertimi i segmentit rrugor Shkoder- Hani i Hotit me gjatesi 39 Km (pjese e aksit Veri-Jug).

3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012) 3.3.1 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012) Për adresimin e prioriteteve afatgjata do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ndërtimi i rrugës më të rëndësishme turistike të bregdetit Jug – Perëndimor, Vlorë – Himarë – Sarandë.

Vazhdimi i ndërtimit të rrugës së Arbёrit (lidhëse me pikën e kalimit kufitar Bllatё) Ndërtimi i rrugës Qafё Thanё – Pogradec – Korçë me gjatësi 64 km, (lidhje e Korridorit VIII

me Greqinë). Privatizimi i plotë i aktivitetit të mirëmbajtjes së rrjetit rrugor kombëtar, mbi bazën e kontratave

të performancёs. Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të infrastrukturës rrugore ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Punëve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit


Supervizioni i punimeve te rehabilitimit te by-passit te Durresit te Rrogozhines dhe te rruges dytesore nga Durresi ne Vore, Supervizioni i punimeve te permiresimit dhe te ndertimit te rruges Konispol-Sarande- 2.5 mln €

Në vazhdim Në vazhdim

274

Jorgucat, QAFE THANE-Korce



Projektimi dhe dokumentat e tenderimit për përmiresimin e BYPASS Gjirokastër - Tepelenë 1.0 mln € Në pritje Në vazhdim



Dizenjimi I detajuar dhe dokumentat e tenderit për përditësimin e segmentit rrugor Kukës - Morinë 1.0 mln € Në pritje Në vazhdim



Studimi I transportit në rajonin Tiranë - Durrës dhe lidhja me korridorët Veri-Jug dhe Lindje-Perëndim 0.5 mln € Në pritje Në vazhdim



Menaxhimi I urave 0.5 mln € Në pritje Në vazhdim

275

3.11.2 SIGURIA RRUGORE 1 Objektivi politik

Hartimi i politikave të zhvillimit në fushën e qarkullimit dhe sigurisë rrugore, të konkretizuara në programet afatshkurtra dhe afatmesme të objektivave, që bëjnë të mundur parandalimin dhe minimizimin e aksidenteve rrugore, nëpërmjet aplikimit të normave dhe standarteve evropiane, të pasqyruara në legjislacionin bazë të transportit rrugor, për të gjithë komponentët me karakter institucional dhe legjislativ, në shërbim të sigurisë së lëvizjes së përdoruesve të rrugës mbetet objektivi kryesor. Misioni bazohet në strategjinë e zhvillimit të fushës së transportit rrugor në përgjithësi dhe çështjeve që lidhen me përmirësimin e komponentëve të sigurisë rrugore në veçanti. Në funksion të angazhimeve që rrjedhin nga zbatimi i MSA-së në fushën e sigurisë rrugore, prioritet kryesor do të jetë përafrimi i legjislacionit në fushën e transportit tokësor, me vëmendje kryesore sigurinë rrugore dhe ndotjen e mjedisit nga mjetet, vendosjen e standarteve në nxjerrjen e gazrave nga automjetet e rënda dhe nivelet e zhurmave, si dhe krijimin e një sistemi informimi mbi trafikun rrugor, duke synuar rritjen e sigurisë rrugore. Sipas neneve 17 dhe 18 te Protokollit 5 të MSA-së duhen harmonizuar asistencat për drejtuesit e mjeteve, dhënien e informacioneve mbi trafikun si dhe të harmonizohet legjislacioni veçanërisht për transportin e mallrave të rrezikshme. Në baze të MSA del si detyre përmirësimi i kushteve te sigurisë rrugore kryesisht duke filluar me harmonizimin e legjislacionit shqiptar me acquis e BE-së për sa i përket peshave dhe dimensioneve, kontrolleve teknike, kontrolleve në anë të rrugës, lejeve të drejtimit. Prioritete të tjera jane dhe zbatimi i programeve të investimeve për përmirësimin e kushteve të sigurisë rrugore si në drejtim të infrastrukturës rrugore, ashtu dhe në përmirësimin e kontrollit teknik të mjeteve apo shërbimeve të tjera që kanë të bëjnë me qarkullimin e mjeteve. Qëllimet strategjike në fushën e sigurisë rrugore do të synojnë të krijojnë një kuadër zhvillimi të qëndrueshëm të sektorit të transportit rrugor, do të garantojnë përdorimin efikas të burimeve, si dhe do të sigurojnë fonde të mjaftueshme për programet e sigurisë rrugore, duke garantuar standarte të larta në arritjen e objektivave të sigurisë rrugore.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligje dhe akte që transpozojnë akte komunitare

1. ligji "kodi rrugor i republikës së shqipërisë", i ndryshuar"

2. Direktiva 96/96/EC “Mbi përafrimin e ligjeve të shteteve anëtare që lidhet me testet për automjetet dhe trajlerat e tyre”

3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme

1. vendimi " vkm nr.153, date 07.04.2000 "për miratimin e rregullores se kodit rrugor të republikës së shqipërisë", i ndryshuar

2. Direktiva 96/96/EC “Mbi përafrimin e ligjeve të shteteve anëtare që lidhet me testet për automjetet dhe trajlerat e tyre”.

3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme

1. udhëzimi i mpptt nr. 3413, dt 16.07.2003 "për kontrollin teknik të mjeteve rrugore"

276

2. Direktiva 96/96/EC “Mbi përafrimin e ligjeve të shteteve anëtare që lidhet me testet për automjetet dhe trajlerat e tyre” 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme 1. ligji "kodi rrugor i republikës së shqipërisë", i ndryshuar"

2. Direktiva 91/439/EEC “Mbi lejet e drejtimit” 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme 1. vendimi " vkm nr.153, datë 07.04.2000 "për miratimin e rregullores së kodit rrugor të republikës së shqipërisë", i ndryshuar

2. Direktiva 91/439/EEC “Mbi lejet e drejtimit” 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme 1. udhezimi i mpptt nr. 994, dt 12.03.2003 ” për organizimin dhe funksionimin e autoshkollave”

2. Direktiva 91/439/EEC “Mbi lejet e drejtimit” 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme 1. ligji nr. 8308, dt. 18.03.1998 “për transportet rrugore”, i ndryshuar 2. Direktiva 94/55/CE “Mbi përafrimin e ligjeve të Shteteve Anëtare në lidhje me transportin e mallrave të rrezikshme”

3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme 1. ligji nr. 8308, dt. 18.03.1998 “për transportet rrugore”, i ndryshuar 2. Direktiva 94/55/EC “Mbi përafrimin e ligjeve të Shteteve Anëtare në lidhje me transportin e mallrave të rrezikshme” 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme 1. urdhëresa e km nr. 1, dt. 21.08.1998 " për rregullat e klasifikimit, emertimit dhe transportit rrugor të mallrave të rrezikshme" 2. Direktiva 94/55/EC “Mbi përafrimin e ligjeve të Shteteve Anëtare në lidhje me transportin e mallrave të rrezikshme” 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare

Ligji Nr. 8378, datë 22/7/1998 Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë, i ndryshuar VKM Nr.153, datë 07.04.2000 "Për Miratimin e Rregullores së Kodit Rrugor të Republikës

së Shqipërisë Ligji nr. 8308, datë. 18.03.1998 “Për Transportet Rrugore”, i ndryshuar. Ligji Nr.9272, datë 16.09.2004 "Për ratifikimin e Marrëveshjes Evropiane për Transportin

Ndërkombëtar Rrugor të Mallrave të Rrezikshme (ADR) dhe Protokolli i saj" Ligji Nr. 9273, datë 16.09.2004 "Për ratifikimin e Marrëveshjes Evropiane në lidhje me

adoptimin e kushteve uniforme për inspektimet teknike periodike të mjeteve motorike dhe njohja reciproke e inspektimeve të tilla e 13 Nëntorit 1997"

VKM nr. 270, datë.10.05.06 " Për miratimin e Planit Kombëtar të Transportit

277

Urdhëresa e KM Nr. 1, datë. 21.08.1998 "Për rregullat e klasifikimit, emërtimit dhe transportit rrugor të mallrave të rrezikshme"

Udhëzimi i MPPTT nr. 3551, datë 23.07.2003 "Mbi proçedurat e pranimit dhe rregjistrimit të mjeteve rrugore"

Udhëzimi i MPPTT nr. 4447, datë 23.09.2003 " Mbi qarkullimin e mjeteve jashtë norme" Udhëzimi i MPPTT nr. 3413, datë 16.07.2003 "Për kontrollin teknik të mjeteve rrugore" Udhëzimi i MPPTT nr. 5167, datë 26.12.2002 “Mbi organizimin e qarkullimit dhe

sinjalizimit rrugor " Udhëzimi i MPPTT nr. 994, datë 12.03.2003 “Për organizimin dhe funksionimin e

autoshkollave” Udhëzim i MPPTT "Për Transportin Rrugor të Mallrave të Rrezikshme" Udhëzim i Përbashkët i MPPTT dhe Ministrisë së Mjedisit nr. 6527, datë. 24.12.2004

"Mbi vlerat e lejuara të elementeve ndotës të ajrit në mjedis nga shkarkimet e gazrave dhe zhurmave shkaktuar nga mjetet rrugore dhe mënyrat e kontrollit të tyre"

Urdhri i Kryeministrit Nr. 44, dt. 24.3.2006 "Për zbatimin e objektivave për përmirësimin e sigurisë rrugore"

2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e sigurisë rrugore është nën përgjegjësinë e këtij institucioni:

a) Drejtoria e Qarkullimit dhe Sigurisë Rrugore, pranë Ministrisë së Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit është organi kryesor përgjegjës për veprimtarinë në këtë fushë. Ajo ka si mision hartimin e politikave të zhvillimit sektorial të konkretizuara në programin e objektivave vjetore afatshkurtra dhe afatmesme.

Për realizimin e detyrave të saj, kjo Drejtori bashkëpunon me: Komitetin Ndërministror të Sigurisë Rrugore, Drejtorinë e Përgjithshme të Shërbimeve të Transportit Rrugor si dhe me Policinë Rrugore pranë Ministrisë së Brendshme, e cila ka si aktivitet të saj kontrollin ligjor të zbatimit të Kodit Rrugor. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritet i përcaktuar për Qeverinë shqiptare për periudhën 2007-2008 është:

Zbatimi i programit për sigurinë rrugore dhe përmirësimi i kushteve të sigurisë rrugore, duke filluar me harmonizimin e legjislacionit shqiptar me acquis e BE-së për sa i përket, kontrolleve teknike, kontrolleve në anë të rrugës, lejeve të drejtimit dhe dokumenteve regjistruese të automjetit.


Projektligj "Për një ndryshim në ligjin nr. 8378, datë 22.7.1998 "Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë", i ndryshuar". Ligji i ri do të jetë pjesërisht i përputhur me Direktivën 96/96/EC;

Projektakt "Për një ndryshim në VKM nr.153, datë 07.04.2000 "Për miratimin e Rregullores së Kodit Rrugor të Republikës së Shqipërisë", i ndryshuar", i cili do të jetë pjesërisht i përputhur me Direktivën 91/439/EC;

Projekakt "Për ndryshime në Udhëzimin e kualifikimit për drejtuesit e mjeteve dhe programin teoriko-praktik nr. 994, datë 12.3.2003", i cili do të jetë pjesërisht i përputhur me Direktivën 96/53 EC

278

Projekt-ligj "Ne lidhje me transportin e mallrave te rrezikshme", i cili do te jete pjesërisht i përputhur me direktivën 94/55/EC

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Ndjekja me prioritet e investimeve për përmirësimin e komponentëve të sigurisë rrugore në

sinjalistikë rrugore dhe përmirësim i pikave të rrezikut Krijimi i një qendre informimi të trafikut Përmirësimi i qendrave të kontrollit teknik të mjeteve për testimin e parametrave

konstruktiv dhe ekologjik konform standarteve Evropiane.



Projekt vendim i KM "Për caktimin e konsulentëve të sigurisë rrugore në transportin rrugor të mallrave të rrezikshme" Projekt-akt "Për disa ndryshime në ligjin "Për proçedurat e kontrollit të mallrave të

rrezikshme"


Përmirësime të pikave të rrezikut të ndodhjes së aksidenteve. 3.5 Prioritetet afatgjata (2011-2012)

3.3.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2011-2012) Studim me qellim njohjen e legjislacionit të ri evropian në fushën e sigurisë rrugore Tabela 1 Kapacitetet ndihmëse për Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit (Siguria Rrugore dhe Ndotja e Ambientit nga Mjetet)

INVESTIME NJESIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008


person 5

Trajnime 000 lek 100 Konsulenca-Studime 000 lek 10 000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të sigurisë rrugore ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Punëve Publike Transportit

Banka Botërore

Asistencë teknike për forcimin institucional të

111,538,000 lekë 2007 2008

279

dhe Telekomunikacionit

administratës që ka të bëjë me sigurinë rrugore

280

3.11.3 TRANSPORTI RRUGOR

1 Objektivi politik

Në zbatim të angazhimeve që rrjedhin nga nenet 54, 59, 70, 106 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit për fushën e Transportit Rrugor, Protokollit 5 dhe nenit 33 të Marrëveshjes së Ndërmjetme, Qeveria Shqiptare ka si prioritet krijimin e një sistemi rregullator dhe ligjor sipas kërkesave dhe standardeve evropiane që të garantojë lehtësimin e hyrjes në treg të transportuesve, operime optimale të shërbimeve të transportit në bazë të një konkurrimi të nivelit të lartë si dhe uljen e barrierave jo-fizike. Në mbështetje të këtij angazhimi, forcimi i legjislacionit për shmangien e konkurrencës së pandershme, si dhe zbatimit me rigorozitet të marrëveshjeve dy dhe shumë palëshe në Transportin Rrugor; pranimin në treg në fushën e transportit rrugor bazuar në parimin e reciprocitetit; dhënien e të drejtës së pakufizuar të transportit transit; trajnimin e personelit të transportit rrugor, veçanërisht në lidhje me transportin e mallrave të rrezikshme sipas standardeve të KE-së mbeten detyrime prioritare.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor bazë në këtë fushë që transpozon akte komunitare përbëhet nga:

Ligji Nr.8308, datë 18.03.1998 "Për transportet rrugore", të ndryshuar

Direktiva e Këshillit 96/26/EC e 29 Prillit 1996 “Për pranimin në aktivitetin e operatorit të transportit rrugor të mallrave dhe operatorëve të transportit rrugor të udhëtarëve dhe njohjen reciproke të diplomave, certifikatave...”, botuar në Fletoren Zyrtare L 124, datë 23.5.1996, amenduar nga Direktiva 98/76/EC botuar në Fletoren Zyrtare L 277, datë 14.10.1998, amenduar nga Direktiva 2004/66/EC botuar në Fletoren Zyrtare L 168, datë 1.5.2004.

Direktiva ka për qëllim unifikimin e kritereve cilësore që duhet të zbatohen nga të gjithë Shtetet Anëtare për pranimin në veprimtarinë e operatorit të transportit rrugor, lirinë e vendosjes në ushtrimin e aktivitetit dhe njohjen reciproke të certifikatave të kualifikimit të drejtuesve të veprimtarive të këtyre operatorëve.

Shkalla e Përafrimit: E pjesshme

Ligji nr. 8378, datë 22.07.1998, “Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar

- Direktiva 96/53/EC e 25 Qershorit 1996, “Që përcakton ... përmasat e lejuara maksimale dhe peshat e autorizuara maksimale të automjeteve...” botuar në Fletoren Zyrtare L 235, datë 17.09.1996, faqe 59, amenduar nga Direktiva 2002/7/EC.

Direktiva ka për qëllim përmirësimin e kushteve të konkurrencës në transportin rrugor brenda Komunitetit Evropian duke hequr pengesat në diferencat e peshave dhe përmasave.

- Direktiva 94/55/EC e 21 nëntorit 1994 “Mbi përafrimin e legjislacionit të Shteteve Anëtare në lidhje me transportin e mallrave të rrezikshme me rrugë”, botuar në Fletoren Zyrtare L 319, datë 12.12.1994, f. 7, amenduar: Anekset A dhe B nga Direktiva e Komisionit 96/86/EC; Direktiva e Komisionit 1999/47/EC; Direktiva 2000/61/EC e Parlamentit Evropian dhe Këshillit e 10 Tetorit 2000; Direktiva e Komisionit 2001/7/EC e 29 Janarit 2001; Vendimi i Komisionit 2002/886/EC e 7 Nëntorit 2002; Direktivë e Komisionit 2003/28/EC e 7 Prillit 2003; Direktivë e Komisionit 2004/111/EC e 9 Prillit 2004; Direktivë e Komisionit 2006/89/EC e 3 Nëntorit 2006. Direktiva ka për qëllim përcaktimin e rregullave uniforme për transportin brenda vendit dhe

281

ndërkombëtar me qëllim rritjen e sigurisë rrugore në transportin e mallrave të rrezikshme me rrugë.

- Direktiva e Këshillit 96/35/EC e 3 Qershorit 1996 “Mbi caktimin dhe kualifikimin profesional të konsulentëve për transportin rrugor të mallrave të rrezikshme...”, botuar në Fletoren Zyrtare L145, f. 10, datë 19.06.1996.

Direktiva ka për qëllim rritjen e njohurive për parandalimin e rreziqeve gjatë transportit të mallrave të rrezikshme me rrugë, rritjen e sigurisë së jetës së punëtorëve, përmirësimin e masave parandaluese gjatë ngarkimit dhe shkarkimit të këtyre mallrave, trajnimin profesional të këshilltarëve të sigurisë në transportin e mallrave............, etj.

- Direktiva e Këshillit 95/50/EC e 6 Tetorit 1995 “Mbi proçedurat uniforme për kontrollet në transportin rrugor të mallrave të rrezikshme”, botuar në Fletoren Zyrtare L 249, datë 17.10.1995, f. 35, amenduar nga Direktiva 2001/26/EC e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit e 7 Majit 2001; Direktiva e Komisionit 2004/112/EC e 13 Dhjetorit 2004.

Direktiva ka për qëllim përshtatjen e një numri masash për stabilizimin e tregut pa kufij të KE në lëvizjen e lirë të mallrave, njerëzve, kapitaleve, etj., harmonizimin e procedurave të kontrollit në përputhje me standardet e sigurisë për këtë lloj transporti... etj.

- Rregulloren 561/2006/EEC e 15 Marsit 2006, botuar në Fletoren Zyrtare L102, datë 11.04.2006, f. 1-14 “Mbi Harmonizimin e disa Ligjeve në lidhje me Transportin Rrugor që amendon Rregulloren e Këshillit 3821/85/EEC dhe 2135/98/EC dhe shfuqizon Rregulloren 3820/85/EEC”.

Rregullorja ka për qëllim përmirësimin në interpretim dhe zbatimin uniform të kohës së drejtimit të mjetit, periudhën e ndërprerjes dhe pushimit për drejtuesit e mjeteve profesionistë në transportin rrugor të brendshëm dhe ndërkombëtar, të përmirësojë sigurinë rrugore, të rrisë përgjegjësinë e sipërmarrjes të transportit rrugor, të vendosë në përdorim tahografin shifror krahas atij analog...etj.

- Direktiva 2002/15/EC e 11 Marsit 2002 e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit “Mbi organizimin e kohës së punës të personave që kryejnë aktivitete të transportit rrugor të lëvizshëm”, botuar në Fletoren Zyrtare L.80, datë 23.03.2002, f.35-39.

Direktiva vendos disa kërkesa minimale në lidhje me organizimin e kohës me qëllim që të përmirësoj mbrojtjen e shëndetit dhe sigurisë së punonjësve që kryejnë aktivitete transporti të lëvizshëm, të përmirësoj sigurinë rrugore që mund të vijë nga lodhja e drejtuesit të mjetit dhe të vendos rregulla të barabarta të konkurrencës në treg.

- Direktiva 2006/22/EC e 15 Marsit 2006 e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit, botuar në Fletoren Zyrtare L102, datë 11.04.2006, f.35-44 “Mbi kushtet minimale në implementimin e Rregulloreve të Këshillit Nr.3820/85/EEC dhe Nr.3821/85/EEC në lidhje me legjislacionin që ka të bëjë me aktivitetet e transportit rrugor dhe shfuqizon Direktivën e Këshillit 88/599/EEC.

Direktiva ka për qëllim forcimin e kushteve për zbatimin e legjislacionit social në rregulloret e përmendura dhe ligjet e vendit, forcimin e kontrollit në rrugë...etj.

Shkalla e Përafrimit: E pjesshme

Akte të tjera të cilat nuk transpozojne akte komunitare

VKM nr. 270, dt.10.05.06 " Për miratimin e Planit Kombëtar të Transportit" Konventa Doganore mbi Importimin e Përkohshëm të Mjeteve Rrugore Private e Qershorit

1954. Konventa Doganore mbi Transportin Ndërkombëtar të Mallrave sipas Karnetave TIR

(Konventa TIR) ‘75, Marrëveshja Evropiane qe lidhet me Transportin Ndërkombëtar Rrugor të Mallrave të

Rrezikshme, ‘57 (ADR)

282

Marrëveshja Evropiane mbi Transportin Ndërkombëtar të Mallrave Ushqimore Delikate dhe Pajisjet Speciale që përdoren në të tilla Transporte (ATP) ‘70

Konventa Ndërkombëtare mbi Harmonizimin e Kontrolleve Kufitare te Mallrave ’82. Protokolli që ndryshon nenet 1 (A) dhe 14 (1),(3)B të Marrëveshjes Evropiane të Transportit

Ndërkombëtar Rrugor të Mallrave të Rrezikshme, e 30 shtatorit 1957 (ADR), bërë në Gjenevë më 28 tetor 1993.

Marrëveshja Evropiane, që lidhet me Punën e Ekuipazheve të Mjeteve në Transportin ndërkombëtar Rrugor, e vitit 1970 (AETR)

Konventa mbi Kontratën për Transportuesit Ndërkombëtar Rrugor të Mallrave, e 1956 -ës (CMR)

Protokolli i Konventës mbi Kontratën për Transportuesit Ndërkombëtar Rrugor të Mallrave, e 1978-ës (CMR)

Marrëveshja Evropiane mbi Arteriet Kryesore të Trafikut Ndërkombëtar, e 15 Nëntorit 1957 (AGR);

Marrëveshja mbi Transportin Ndërkombëtar Rrugor të Rastit të Udhëtarëve me Autobus (Marrëveshja Interbus)

2.3 Kuadri institucional ekzistues Politika e transportit rrugor ndërkombëtar dhe të brendshëm për sa i përket mallrave dhe udhëtarëve, është nën përgjegjësinë e:

a) Drejtorisë së Politikave të Transportit Rrugor, e cila është pjesë përbërëse e Drejtorisë së Përgjithshme të Politikave dhe Planifikimit të Transportit, në Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit (MPPT&T). Roli i Drejtorisë së Politikave të Transportit Rrugor qëndron kryesisht në hartimin e politikave lidhur me hyrjen në treg të transportuesve, mënjanimin e konkurrencës së pandershme në këtë fushë, hartimin dhe monitorimin e marrëveshjeve bilaterale e multilaterale në transportin rrugor, propozimin e akteve ligjore dhe nënligjore. Për realizimin e objektivave të saj, kjo Drejtori bashkëpunon me Drejtorinë e Përgjithshme të Shërbimeve të Transportit Rrugor, e cila është një agjenci ekzekutive qe kryen shërbime lidhur me transportin rrugor për subjekte private dhe publike. DPSHTRr bashkëpunon me Drejtorinë e Policisë se Qarkullimit Rrugor në Ministrinë e Brendshme, Njësitë e Qeverisjes Vendore si dhe me Shoqatën e Transportuesve Shqiptar (ANALTIR) për kryerjen e kontrolleve rrugore dhe inspektimeve të operimeve të transportit, dokumentacionin, përdorimin ekonomik të automjeteve etj.,

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Nga Dokumenti i Partneritetit Evropian:

Zbatimi i Plani Kombëtar për Transportin; Harmonizimi i legjislacionit shqiptar me acquis e BE-së për sa i përket peshave dhe dimensioneve.


Projekt ligj "Për një ndryshim në Ligjin Nr.8308, datë 18.03.1998 "Për transportet rrugore", të ndryshuar, i cili do te përafrohet pjesërisht me Direktivën e Këshillit 96/26/EC;

Projekt-ligj "Për një ndryshim në ligjin 8378, date 22.07.1998 "Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë", i cili i hap rrugë hartimit të përafrimit të legjislacionit të vendit me Direktivat dhe Rregulloret 96/26/KE; 561/2006/KEE; 2002/15/KE; 2006/22/KE; 96/53/KE; 94/55/KE; 96/35/KE; 95/50/KE;

Projekt-vendim "Për pranimin në veprimtarinë e operatorit të transportit rrugor dhe njohjen reciproke të diplomave dhe çertifikatave", i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën e Këshillit 96/26/EC.

283


Studim me qëllim njohjen e legjislacionit evropian për përafrimin e legjislacionit të vendit mbi transportin e mallrave të rrezikshme me rrugë. (Direk. 94/55; 96/35; 95/50).


Zbatimi i Memorandumit të Mirëkuptimit të Evropës Juglindore (SEE) Rrjeti Transportues Rajonal përfshi Observatorin e Transportit (SEETO).


Projekt-ligj "Për aderimin në Konventën "Mbi Taksimin e Mjeteve Rrugore që merren me Transportin Ndërkombëtar të Mallrave".

Projekt-ligj "Për aderimin në Konventën "Mbi Taksimin e Mjeteve Rrugore që merren me Transportin Ndërkombëtar të Udhëtarëve".

Projekt-vendim "Mbi përcaktimin për disa mjete rrugore të përmasave të lejuara maksimale në trafikun kombëtar dhe ndërkombëtar dhe peshat e autorizuara maksimale në trafikun ndërkombëtar", i cili përputhet plotësisht me Direktivën 96/53/EC.

Projekt- ligj "Për miratimin e dokumentit të ri të politikave sociale për drejtuesit e mjeteve, organizimin e kohës së punës me qëllim rritjen e sigurisë rrugore", i cili përputhet plotësisht me Rregulloren 561/2006/KEE.

Projekt- vendim "Mbi procedurat standarte të kontrollit për vënien në zbatim të ligjeve për transportin rrugor", i cili përafrohet plotësisht me Direktivën 2006/22/EC.

Projekt-ligj "Për transportin e mallrave të rrezikshme me rrugë", i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën e Këshillit 94/55/EC.

Projekt-vendim "Mbi caktimin dhe kualifikimin profesional të konsulentëve të sigurisë rrugore në transportin rrugor të mallrave të rrezikshme", i cili do te përafrohet plotësisht me Direktivën 96/35/KE.


Trajnime të eksperteve "Mbi direktivat që lidhen me transportimin e mallrave te rrezikshme, mbi kualifikimin e konsulentëve të transportit rrugor; procedurat uniforme për kontrollet" (implementimin e Direktivave 94/55;96/35;95/50).

Trajnimi i organeve të kontrollit në rrugë lidhur me zbatimin e legjislacionit në fushën e transportit rrugor.

Bashkëpunimi me MPÇS&SHB "Mbi harmonizimin e disa ligjeve sociale në lidhje me transportin rrugor" (Rregullore 561/2006).

Studim me qëllim njohjen me legjislacionin komunitar në fushën e transportit rrugor.

3.5.2 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2013) Projekt-vendim "Mbi procedurat uniforme në kontrollin e transportit rrugor të mallrave të

rrezikshme", i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën e Këshillit 95/50/EC; Projekt-ligj "Për një ndryshim në ligjin 8977, date 12.12.2002 "Për sistemin e taksave në

Republikën e Shqipërisë", i cili do te përafrohet pjesërisht me Direktivën 99/62/EC; Projekt-vendim "Mbi raportimet statistikore në transportin rrugor të mallrave", i cili do të

përafrohet plotësisht me Rregulloren e Këshillit (EC) Nr. 1172/98.

3.5.3 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012) Tabela 1

284

Forcimi i kapaciteteve institucionale të institucionit/drejtorisë


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

Shtim personash specialist 3 X X X X

Trajnime mijë/ lekë X X 1160 440 X

285

3.11.4 TRANSPORTI HEKURUDHOR

1 Objektivi politik Rigjallërimi dhe ristrukturimi i sistemit hekurudhor është prioritet i Qeverisë Shqiptare. Përmirësimi i vazhdueshëm i kuadrit ligjor, duke synuar përafrimin sa më të shpejtë të tij me legjislacionin evropian, përmirësimi i menaxhimit dhe i përformancës ekonomike, reduktimi i kostove operative, ulja e subvencioneve, hapja e tregut të transportit hekurudhor edhe për operatorë të tjerë, përmirësimi gradual i treguesve teknikë të infrastrukturës hekurudhore si dhe rinovimi i përgjithshëm i inventarit të mjeteve lëvizëse, duke i dhënë përparësi importit të trenave rajonale, janë objektivat që priten të realizohen deri në periudhën afatmesme, me qëllim përmbushjen e prioritetit të Qeverisë Shqiptare. Këto objektiva mbështeten në nenin 105 të MSA-së si dhe në nenet 7-10 të Protokollit 5 “Për transportin tokësor”. Qëllimi final në perspektivën afatgjatë është përfshirja e rrjetit tonë hekurudhor në rrjetet rajonale hekurudhore: Korridori VIII dhe Rrjeti Hekurudhor Rajonal i Performancës së Lartë. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Me qëllim rregullimin e veprimtarisë në Transportin Hekurudhor, me Ligjin nr. 9317, datë 18.11. 2004, është miratuar “Kodi Hekurudhor i Republikës së Shqipërisë”. Ky Kod është mbështetur në direktivat kryesore të KE-së për zhvillimin e sektorit hekurudhor si: hapja e tregut për transportues të tjerë, përveç Hekurudhave Shqiptare Sha., liberalizimi, transparenca, mos diskriminimi i operatorëve, ndarja e operatorëve të transportit nga administruesit e infrastrukturës. Ligji i meposhtem ka reference ne acquis: 1. ligji nr. 9317, datë 18.11. 2004, “kodi hekurudhor i republikës së shqipërisë” 2. Përafrim i Direktivave 91/440/CEE, 2001/12/KE, 2001/13/KE dhe Rregullores 1191/69. 3. Shkalla e përafrimit : e pjesshme Shqipëria është anëtare e Organizatës Ndërqeveritare të Transportit Ndërkombëtar Hekurudhor, që nga viti 1984 (OTIF). Në 1 Qershor 1984 Shqipëria ka ratifikuar Konventën lidhur me transportet ndërkombëtare hekurudhore e 9 Majit 1980 (COTIF). Aktualisht Republika e Shqipërisë është anëtare në Konventat e mëposhtme :

Konventa e OKB-së (UNCE) për lehtësimin e kalimeve kufitare për mallrat e transportuara me hekurudhë.

Konventa e OKB-së (UNCE) për lehtësimin e kalimeve kufitare për udhëtarët dhe bagazhet e transportuara me hekurudhë.

Rregullat uniforme lidhur me kontratën e transportit ndërkombëtar hekurudhor të mallrave (CIM).

Rregullat uniforme lidhur me kontratën e transportit ndërkombëtar hekurudhor të udhëtarëve (CIV).

Rregullorja lidhur me transportit ndërkombëtar hekurudhor të mallrave të rrezikshme (RID);

Gjithashtu, Shqipëria është palë edhe në Memorandumin e Mirëkuptimit të Evropës Jug-Lindore, nënshkruar me 11 qershor 2004. 1.2 Kuadri institucional

286

Në zbatim të legjislacionit në fuqi, Sektori i Politikave tё Transportit Hekurudhor, në Ministrisë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, është njësia rregullatore e përgjithshme e aktivitetit tërësor të transportit hekurudhor. Drejtimet kryesore të punës të Ministrisë janë:

Të hartojë dhe të përmirësojë në mënyrë të vazhdueshme politikat e zhvillimit të transportit hekurudhor, në përputhje me zhvillimin aktual të ekonomisë kombëtare dhe të nevojave të popullatës për transportin e mallrave e të udhëtarëve, si për transportin e brendshëm ashtu dhe për transportin ndërkombëtar hekurudhor;

Të hartojë dhe të përmirësojë në vijimësi një legjislacion sa me bashkëkohor e në përputhje me direktivat e Bashkimit Europian, me synim nxitjen dhe menaxhimin optimal të transportit hekurudhor në përputhje me politikat sektoriale të hartuara.

Të ndjekë hartimin e studimeve të fizibilitetit dhe master – planeve për zhvillimin e transportit hekurudhor në tërësi dhe sipas zonave e Korridoreve të veçanta të transportit.

Të mbështesë, të inkurajojë dhe të favorizojë zhvillimin e trafikut transit, duke i dhënë përparësi zhvillimit të transporteve multimodale në korridoret Lindje – Perëndim, Veri – Jug si dhe ato në drejtim të Kosovës;

Të marrë masat për mënjanimet e një konkurrence të pandershme; Të përcaktojë politikat e përmirësimit të infrastrukturave ekzistuese të transportit hekurudhor dhe të

zgjerimit e zhvillimit të infrastrukturave të reja; Të monitorojë zbatimin e politikave dhe të bashkëpunojë me organet e pushtetit lokal për probleme

specifike; Të shqyrtojë dhe të ndjekë në tërësi problemet teknike të transportit hekurudhor, që lidhen me

gjendjen aktuale të inventarit të mjeteve lëvizëse, të sistemeve të komunikimit e të sinjalizimit si dhe të ndjekë në vazhdimësi politikat e miratuara për ecurinë në këtë fushë.

Ministria e Punëve Publike, Transporteve dhe Telekomunikacionit bashkëpunon ngushtësisht me Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Hekurudhat Shqiptare Sh.a. dhe Drejtorinë e Planifikimit Financiar, Statistikave dhe Integrimit në MPPT&T për hartimin e strategjive dhe hapat e privatizimit të sektorëve të ndryshëm të transportit hekurudhor, në bazë të politikës së hartuar për këtë qëllim. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian si dhe në Programin Buxhetor Afatmesëm, prioritet afatshkurtër në fushën e transportit hekurudhor është:

Të nisin reformat e nevojshme në sektorin hekurudhor 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Me qëllim përmirësimin e kuadrit nënligjor, do të ndërmerren këto nisma në zbatim të detyrimeve që rrjedhin nga “Kodi Hekurudhor i Republikës së Shqipërisë”:

Miratimi i Rregullores për dhënien dhe heqjen e dëshmisë së aftësisë dhe shqyrtimi i kundërvajtjeve administrative;

Miratimi i standarteve teknike të vijave hekurudhore (Përputhje e pjesshme me Standardet Teknike të Ndërveprimit të përcaktuara ne direktivat 96/48/EC dhe 2001/16/EC);

Miratimi i Udhëzimit mbi kushtet teknike të ndërtimit dhe të funksionimit të kalesave hekurudhore. (Përputhje e pjesshme me Standardet Teknike të Ndërveprimit të përcaktuara ne direktivat 96/48/CE dhe 2001/16/EC);

Miratimi i Rregullores së sinjalizimit dhe e ndërlidhjes në hekurudhë. (Përputhje e pjesshme me Standardet Teknike të Ndërveprimit të përcaktuara ne direktivat 96/48/CE dhe 2001/16/EC);

Miratimi i Rregullores për kontrollin, mirëmbajtjen dhe mbrojtjen e infrastrukturës hekurudhore. (Përputhje e pjesshme me Standardet Teknike të Ndërveprimit të përcaktuara ne direktivat 96/48/CE dhe 2001/16/EC);

287

Miratimi i Rregullores për shfrytëzimin teknik të hekurudhave. Miratimi i Rregullores për transportin hekurudhor të udhëtarëve dhe të bagazheve. Miratimi i Rregullores për kriteret e liçensimit të transportuesve hekurudhorë. (Përputhje e

pjesshme me Direktivat 95/18/CE, 2001/13/EC); Miratimi i Rregullores për dhënien e lejeve të veprimtarisë të transportuesve hekurudhorë.

(Përputhje e pjesshme me Direktivat 95/18/CE, 2001/13/EC); Miratimi i Rregullave për mënyrën e përdorimit të vijës hekurudhore nga transportuesit

hekurudhorë. (Direktiva 2001/14/EC); Miratimi i Rregullores për transportin hekurudhor të mallrave të rrezikshme Miratimi i Rregullores mbi kushtet e pranimit teknike dhe të pranimit për shfrytëzim të mjeteve

hekurudhore. (Përputhje e pjesshme me Standardet Teknike të Ndërveprimit të përcaktuara ne direktivat 96/48/EC dhe 2001/16/EC);

Të gjitha këto iniciativa ligjore do të jenë pjesërisht të përputhura me , Rregulloret (EEC) 1191/69, 1107/70 si dhe me Direktivën 91/440/EC, Direktivën 95/18/EC, Direktivën 96/48/EC, Direktivën 2001/12/EC, Direktivën 2001/13/CE, Direktivën 2001/14/EC, Direktivën 2001/16/EC, Direktivën 2004/49/EC, Direktivën 2004/50/EC, Direktivën 2004/51/EC. Përveç rregulloreve të mësipërme, gjatë proçesit të reformimit mund të lindë domosdoshmëria e nxjerrjes së akteve të tjera ligjore, në varësi të ecurisë së këtij proçesi. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për realizimin e prioritetit afatshkurtër në këtë fushë, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Studimi i Legjislacionit Komunitar në fushën e Transportit Hekurudhor; Studim mbi ndarjen institucionale te infrastrukturës nga transportuesit hekurudhore te udhëtarëve

dhe te mallrave; Hartimi i plan - veprimit për ndarjen e llogarive të sektorit të infrastrukturës nga sektori i

shfrytëzimit; Studim për ndarjen e Bazës Mekanike në një shoqëri anonime të veçantë; Ndarja e Bazës Mekanike në një Shoqëri anonime të veçante, jo në varësi të HSH -së. Studim mbi ndarjen institucionale të infrastrukturës nga transportuesit hekurudhorë të udhëtareve

dhe të mallrave. Pjesëmarrja në mbledhjet e Komitetit Drejtues te Marrëveshjes "Mbi ngritjen e një rrjeti hekurudhor

të Performancës së Lartë me Evropën Juglindore"; 3.2 Prioritetet afatmesme (2009 – 2010) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, prioritet afatmesëm (2009-2010) për fushën e transportit hekurudhor është:

Zbatimi i Memorandumit të Mirëkuptimit të Europës Juglindore (SEE), Rrjeti Transportues Rajonal përfshi Observatorin e Transportit (SEETO)

Zbatimi i rekomandimeve të studimit “Mbi Planin 5 vjeçar te biznesit të Hekurudhave Shqiptare”. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009 – 2010) Të gjitha iniciativat ligjore, të parashikuar për periudhën afatshkurtër do të shërbejnë si bazë për përmirësime të vazhdueshme në periudhën afatmesme me qëllim përafrimin sa më të shpejtë me legjislacionin evropian. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009 – 2010) Në zbatim të strategjisë së miratuar do të vazhdojë reformimi dhe ristrukturimi i Hekurudhave Shqiptare sha. drejt qëllimit për tu kthyer në një njësi biznesi financiarisht autonome, do të riorganizohet shërbimi i udhëtarëve, do të merren masat për rritjen e aksesit hekurudhor në Portin e Durrësit, etj.

288

3.3 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012) Do të vazhdoje nisma për përputhjen sa më të plotë të akteve kombëtare ligjore e nënligjore të fushës me ato të Bashkimit Evropian. 3.3.1 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012) Në përputhje me strategjinë sektoriale të hartuar dhe të fondeve që do të akordohen për sistemin hekurudhor, do te synohet modernizimi i linjës hekurudhore Tirane – Durrës si dhe ndërtimi i linjës se re hekurudhore me Maqedoninë. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale për Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit (Sektori i Politikave te Transportit Hekurudhor)

VITI INVESTIME NJËSIA MATËSE

GJENDJA AKTUALE 2006 2007 2008


person 3

Trajnime 000 lek 0 0 7500

289

3.11.5 TRANSPORTI DETAR

1 Objektivi politik

Mbështetur në nenin 70 të MSA, në fushën e transportit ndërkombëtar detar, objektiv mbetet zbatimi me efektivitet i parimit të aksesit të pakufizuar në treg dhe një trafiku mbi një bazë tregtare, si edhe respektimi i detyrimeve ndërkombëtare dhe evropiane në fushën e standardeve të sigurisë dhe të mbrojtjes së mjedisit. Kjo shprehet me një mjedis të lirë konkurrues, si një veçori thelbësore në transportin detar ndërkombëtar, duke shfuqizuar me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, të gjitha masat e njëanshme si dhe pengesat administrative, teknike dhe të tjera të cilat mund të kenë efekte kufizuese apo diskriminuese në ofrimin e lirë të shërbimeve në transportin detar ndërkombëtar, përdorimin e infrastrukturës dhe shërbimeve ndihmëse detare në porte, ashtu si dhe tarifave dhe taksave, lehtësirave doganore dhe caktimit të vendeve të ankorimit dhe lehtësirave për ngarkim-shkarkim. Kështu, objektivat kryesore të parashikuara në Strategjinë Sektoriale të Transportit Detar janë kryesisht për ngritjen e Administratës Detare, kompletimin e kuadrit ligjor, modernizimin e porteve, për rehabilitimin dhe rikonstruksionin e infrastrukturës, superstrukturës portuale, privatizimin e shërbimeve tregtare portuale, zhvillimin e transportit detar, sigurinë e jetës në det, mbrojtjen e mjedisit detar etj.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet qe nuk transpozojnë akte komunitare Të gjitha aktet ligjore të mëposhtme janë në përputhje të plotë me konventat ndërkombëtare detare në të cilat Republika e Shqipërisë aderon me miratimin e tyre:

Ligj Nr. 9594, datë 27.07.2006 “Për aderimin në Konventën Ndërkombëtare Detare “Për parandalimin e ndotjeve nga anijet, 1973 të ndryshuar me protokollin e vitit 1978 (MARPOL 73/78).”

Ligj Nr. 9055, datë 24.04.2003 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e Kombeve të Bashkuara “Për të Drejtën e Detit”, Montego Bay, Xhamajka.

Ligj Nr. 9213, datë 1.04.2004, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare Detare “Për Shpëtimin e Jetës ne Det” (SOLAS 1974), së bashku me amendamentet që pasojnë atë deri në Dhjetor të vitit 2000.

Ligj 8569, datë 20.01.2000, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare Detare “Për standardet e kualifikimit, atestimit dhe të shërbimit për detarët, STCË”.

Ligj Nr. 9166, datë 22.01.2004 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare Detare “Për rregullat për parandalimin e përplasjeve në det”.

Ligj Nr. 9277, datë 23.09.2004, Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e Athinës “Për transportin e pasagjereve dhe bagazheve të tyre me det”.

Ligj Nr. 9504, datë 3.04.2006, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e Kombeve të Bashkuara “Për transportin e mallrave në rrugë detare (Rregullat e Hamburgut)”.

Ligj Nr. 9428, datë 13.10.2005, Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare Detare “Për krijimin e lehtësive për trafikun ndërkombëtar detar, (FAL), London 1965”.

Ligj nr. 8690, datë 16.12.2000, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën “Për mbrojtjen e mjedisit detar dhe të zonës bregdetare të detit Mesdhe, (Konventa e Barcelonës)”

Ligj nr. 9495, datë 20.03.2006, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare “Për shpëtimin, 1989, London”.

Ligj Nr. 9251, datë 8.7.2004 “Kodi Detar i Republikës së Shqipërisë” Ligj Nr. 9130, datë 8.9.2003 “Për Autoritetin Portual” Ligj Nr. 9281, datë 23.09.2004, “Për sigurinë në anije dhe porte”

290

Dekreti Nr. 4938, datë 4.2.1972, ndryshuar me Dekretin Nr. 6180, datë 26.4.1980, "Për Kapitenerinë e Porteve".

2.2 Kuadri institucional ekzistues Drejtoria e Politikave të Transporti Detar është njësia më e lartë e administratës detare, portuale dhe ujore e përfshirë në strukturën organizative të Ministrisë së Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit dhe që varet nga Ministri i Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit. Misioni i kësaj Drejtorie përfshin të gjitha çështjet administrative, juridike, ekonomike, financiare, teknike, sociale etj., brenda kuadrit ligjor të kompetencave të kësaj Ministrie si :

Përcaktimi i strategjisë së zhvillimit të Transportit Detar, Ujor, dhe Porteve, Përcaktimi i rregullave të administrimit të pronës brenda territoreve të porteve, Përgatitja e legjislacionit për rregullimin e të gjitha çështjeve që kanë të bëjnë me zhvillimin normal

të aktiviteteve në fushën e transportit detar, ujor dhe porteve. Përcaktimi i rregullave për parandalimin dhe mbrojtjen nga ndotja të mjedisit në bashkëpunim me

Ministritë e interesuara në zbatim të Konventave Ndërkombëtare Detare si dhe mënyrën e zbatimit dhe kontrollit të këtyre rregullave etj.

Për të kryer detyrat e mësipërme Drejtoria e Politikave të Transporti Detar në Strukturën e saj organizative përbëhet nga 7 punonjës. Në bashkëpunim me Drejtorinë e Shërbimeve Juridike, Sektorin e Integrimit dhe Drejtorinë e Marrëdhënieve me Jashtë, në MPPTT, kjo drejtori përgatit:

marrëveshjet detare me shtetet e tjera që burojnë nga zbatimi i Konventave Ndërkombëtare Detare dhe Ligjit për Detin.

të gjithë dokumentacionin për ratifikimin, bashkimin ose pranimin e Konventave Ndërkombëtare Detare si dhe

rregullat kombëtare në zbatim të tyre; Ndjek në procesin e zhvillimit të përgjithshëm të gjitha problemet që dalin për detin duke i zgjidhur ato sipas kompetencave që i jep ligji.

Merr pjesë duke bashkëpunuar me drejtoritë e tjera në lidhje me kryerjen e investimeve në sektorin e transportit detar, ujor dhe porteve.

Bashkëpunon me institucionet e vartësisë si Autoriteti Portual Durrës, Portet Detare Sh.A, Kapitaneria e Përgjithshme e Porteve, Regjistri Detar Sh.A, Ndërmarrja e Anijeve të Shërbimit Detar, për çështjet që lidhen me funksionimin e këtyre institucioneve.


Përmirësimi i kushteve të sigurisë detare, veçanërisht shkalla e ndalimit të anijeve shqiptare sipas Memorandumit të Mirëkuptimit të Parisit.


“Projektligji Për Administratën Detare” i cili ka për qëllim krijimin e Administratës Detare Shqiptare me strukturat e saj politik – bërëse dhe implementuese. Do të përafrohet plotësisht me Direktivën 94/57/Ec dhe Direktivën 95/21/Ec.

Projektligj “Për aderimin e Shqipërisë në Memorandumin e Mirëkuptimit të Parisit "Për Kontrollin Shtetëror Portual". Do të përafrohet me Direktivën 94/57/Ec dhe Direktivën 95/21/Ec sikurse janë amenduar.

Projektligj “Për aderimin në Konventën për dokumentet e identifikimit të detareve”. Do të përafrohet me Rregulloren 1612/68/Ec

291

Projektligji "Për standardet minimale në anijet tregtare 1976 dhe protokollin e vitit 1996 (ILO 147)". Do të përafrohet me Konventën "Për standardet minimale ne anijet tregtare1976, dhe protokolli I vitit 1996 (ILO 147)".

Projektligj për aderimin në Konventën e Kombeve te Bashkuara "Mbi arrestimin e anijeve",1999. Do të përafrohet me Konventën e Kombeve te Bashkuara "Mbi arrestimin e anijeve",1999.

Projektligj për aderimin në Konventën e Kombeve te Bashkuara "Mbi pengjet dhe pretendimet detare", 1993. Do të përafrohet me Konventën e Kombeve te Bashkuara "Mbi pengjet dhe pretendimet detare", 1993.

Projektligj për aderimin në Konventën Për minimumin e moshës së punësimit të Detarëve. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Ngritja e Administratës Detare. Ngritja e Kontrollit Shtetëror Portual. Ngritja e Forcës së Sigurisë në Portin e Vlorës. Ngritja e Forcës së Sigurisë në Portin e Sarandës. Ngritja e Forcës së Sigurisë në Portin e Shëngjinit. Studim me qëllim njohjen me legjislacionin komunitar në fushën e transportit detar. Forcimi i kapaciteteve të njësisë së PIU –t.


Të arrihen përparime të dukshme në rehabilitimin e porteve të Durrësit dhe Vlorës dhe të konsolidohen operacionet portuale në këto porte.


Projekt ligj për aderimin në Konventën "Për transportin e mallrave të rrezikshme dhe helmuese HNS 96".

Projektvendim për miratimin e Planit Kombëtar të ndërhyrjes në rast të ndotjes aksidentale detare (plani i kontigjencës).

Projektligj "Për aderimin në Konventën Mbi Ujërat e Ballastit, 2004". 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012)

Projektligj për aderimin në Konventën “Për krijimin e një vendi të përshtatshëm për një port rifuxho për anijet në avari”.

Projektligj për aderimin në Konventën "Për rregullat në transportin Detar (Konventa Londrës)" Projektligj "Për aderimin në Protokollin e përgatitjes, ndërhyrjes dhe bashkëpunimit ndaj ndotjeve

aksidentale nga substancat e dëmshme dhe helmuese, 2000" (OPRC - HNS). 3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012) S’ka

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të institucionit/drejtorisë së politikave të transportit detar


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

292

1. Shtim personash

persona 7 1 15 X X


(mijë lekë)

X 34400 86100 X X

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të transportit detar ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Punëve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit, Autoritet Portuale

Qeveria Italiane

Cooperazione Italiana

Ndërtimi i fazës së parë, të dytë dhe pjesërisht të tretë të Master Planit të Portit të Vlorës

15.4 mln € 2008 2010

Ministria e Punëve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit, Autoritet Portuale

Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim, Banka Europiane për Investime

Ndërtimi i terminalit të pasagjerëve në Portin e Durrësit, Rehabilitimi i Kalatave 7 dhe 8 si dhe Punime të tjera ndihmëse 40 mln € 2007 2009

293

3.11.6 TRANSPORTI AJROR

1 Objektivi politik

Krijimi gradualisht i një hapësire unike e të lidhur qarkullimi si në nivel kombëtar, ashtu edhe në nivel rajonal siç përcaktohet edhe në Nenin 59 të MSA-së, është një nga objektivat strategjike për sektorin e transportit ajror. Qeveria Shqiptare synon të zbatojë me efiçencë projektet aeroportuale për rritjen e kapaciteteve të lëvizjes së lirë të njerëzve, mallrave dhe shërbimeve dhe të metodave më efektive të tërheqjes së kapitaleve private në këto shërbime. Një rëndësi e vacantë do t’i kushtohet zbatimit me rigorozitet të detyrimeve ligjore, që rrjedhin nga qënia palë në disa prej Konventave dhe Marrëveshjeve më të rëndësishme Ndërkombëtare në Fushën e Transportit Ajror. Duke ju referuar Nenit 70 të MSA-së, planifikimin strategjik të Sektorit të Transportit Ajror të fokusuar drejt një vizioni të qartë, i cili konsiston në përmirësimin e klimës dhe mjedisit për zhvillimin e transportit të brendshëm ajror dhe atij ndërkombëtar sipas standardeve Evropiane, nëpërmjet përshtatjes së infrastrukturës ligjore dhe operuese në këtë fushë në zbatim të dispozitave të marrëveshjeve së Shqipërisë me KE (Marrëveshja Horizontale dhe Marrëveshja ECAA). Prioritet në politikat sektoriale të transportit ajror duke ju referuar edhe Nenit 106 te MSA-se si dhe në përputhje me programin e Qeverisë shqiptare për periudhën 2007-2010, përbejnë Hartimi i Kodit Ajror të Republikës së Shqipërisë në mënyrë që të jetë në përputhje me acquis communautaire, si dhe detyrimet që rrjedhin nga angazhimet për te pasur një Hapësirë të Përbashkët Evropiane të Aviacionit (ECAA), SES dhe Blloqet Funksionale nëpërmjet të cilave arrihet:

Rritja e efiçencës së nivelit të shërbimeve të Transportit Ajror në lëvizjen e lirë të njerëzve dhe të mallrave;

Arritja e standardeve të plota evropiane të liberalizimit të tregut, nëpërmjet aplikimit të kushteve të barabarta të konkurrencës;

Përputhshmëria e plotë me standardet ndërkombëtare për sigurinë dhe parrezikshmërinë në lëvizjen e pasagjerëve dhe të mallrave;

Kooperimin me të gjithë strukturat e transportit brenda dhe jashtë vendit për zhvillimin e turizmit, biznesit dhe bashkëpunimeve rajonale;

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri Ligjor në fuqi në fushën e transportit ajror, që mbart transpozim të akteve komunitare konfigurohet si me poshtë:

1. Ligji nr. 9658, date 18.12.2006 “Për ratifikimin e “Marrëveshjes Shumëpalëshe ndërmjet Komunitetit Evropian dhe shteteve anëtare të tij, Republikës së Shqipërisë, Bosnjës dhe Hercegovinës, Republikës së Bullgarisë, Republikës së Kroacisë, Republikës së Maqedonisë, Republikës së Islandës, Republikës së Malit të Zi, Mbretërisë së Norvegjisë, Rumanisë, Republikës së Serbisë dhe Misionit Administrativ të Përkohshëm të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, për krijimin e një Zone të Përbashkët të Aviacionit Evropian””.

2. Rregullorja e Këshillit (EEC) nr. 2407/92 “Mbi liçensimin e transportuesve ajrore” Rregullorja e Këshillit (EEC) nr. 2408/92 “Mbi aksesin për transportuesit ajrore në rrugët komunitare”, Rregullorja e Këshillit (EEC) nr. 2409/92 “Mbi tarifat dhe vlerat për shërbimet ajrore” Rregullorja e Këshillit (EC) nr. 549/2004 “Mbi krijimin e qiejve të Vetëm Evropiane” ( Rregullorja

kuadër) Rregullorja e Këshillit (EC) nr. 552/2004 “Mbi Ndër-veprueshmërinë e Rrjetit të Menaxhimit të Trafikut

Ajror” (Rregullorja e Ndër-veprueshmerisë).

294

3. E plotë

1. Ligji nr. 9586, date 20.07..2006 “Për ratifikimin e “marrëveshjes ndërmjet këshillit të ministrave të republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit Evropian për aspekte të caktuara të shërbimeve ajrore.”. 2. Rregullorja e Këshillit (EEC) nr. 2407/92 “Mbi liçensimin e transportuesve ajrorë” Rregullorja e Këshillit (EEC) nr. 2408/92 “Mbi aksesin për transportuesit ajrore ne rrugët komunitare”, Rregullorja e Këshillit (EEC) nr. 2409/92 “Mbi tarifat dhe vlerat për shërbimet ajrore” Rregullorja e Këshillit (EC) nr. 549/ 2004 “ Mbi krijimin e qiejve të vetëm evropiane” (Rregullorja

kuadër) Rregullorja e Komisionit (EC) nr. 2111/2005 “Mbi krijimin e listës së komunitetit të transportuesve

ajrore që janë objekt i një ndalimi operues brenda Komunitetit dhe mbi informimin e pasagjereve mbi identitetin e transportuesit ajror operues dhe kundërshtimin e Direktivës 2004/36 EC ”,

Direktiva e Këshillit (EEC) nr. 91/670, “Mbi pranimin e ndërsjellët të liçensave të personelit për ushtrimin funksioneve në aviacionin civil”

3. E plotë

1. Konventa e Montrealit “Për unifikimin e disa rregullave për transportin ndërkombëtar ajror”, ligji nr. 9255, 15.07.2005..

2. Rregullorja nr.785/2004/EC e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit të datës 21 prill 2004 ''Mbi kerkesat e siguracionit te avioneve dhe transportuesve ajrore'' 3. E plotë

1. Dekreti i presidiumit date, 28/03/91, Konventa Ndërkombëtare e Aviacionit Civil, nënshkruar në Chicago, 7/12/44, 2. Direktiva e Keshillit nr.92/14 e datës 2 Mars 1992 ''Mbi kufizimet e operimit të aeroplaneve'' mbuluar

nga pjesa e II, kapitulli 2, volumi i Aneksit 16 të ICAO-s, botimi i dyte (1998) i Konventes Nderkombetare të Aviacionit Civil.

3. E plotë

Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare Aktet normative qe rregullojnë veprimtarinë e transportit ajror, por qe nuk transpozojne akte komunitare janë:

Ligji Nr. 7877, datë 30.11.1994, “Për Aviacionin Civil Shqiptar”

Ligji Nr. 8910, datë 19.03.1998, “Për sigurinë e aviacionit civil”

Ligji Nr. 8374, datë 15.07.1998, “Për përdorimin e hapësirës ajrore të RSH”

Ligji nr. 9312 datë 11.11.2004, “Për ratifikimin e Marrëveshjes së Koncesionit, ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Shoqërisë Koncesionare “Tirana Airport Partners” sh.p.k., për ndërtimin, vënien në pune, operimin dhe mirëmbajtjen e Aeroportit Ndërkombëtar “Nënë Tereza”.

Ligji nr. 9149 datë 30.10.2003 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr 8130, date 19.03.1998 “Për sigurinë në aviacionin civil shqiptar”, referuar Aneksit 17 “Siguria” te ICAOS, Dokumentit 8973 “Manuali i Sigurisë”;

VKM Nr. 270, dt. 10.05.06 “Për miratimin e Planit Kombëtar të Transportit”.

295

VKM Nr. 48, dt 28.01.1999, “Për krijimin e bordit të hetimeve të aksidenteve dhe incidenteve ajrore të aviacionit civil”.

VKM nr. 665 dt 18.12.2002, “Për miratimin e kontratës ndërmjet Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Lockheed Martin Global inc. Për modernizimin e shërbimit të Trafikut Ajror Shqiptar”

VKM Nr. 296, dt 14.05.2004 “Për krijimin e Komitetit te Sigurisë se Aeroportit të Rinasit ”

VKM Nr. 3, dt. 07. 01.1999, “Për krijimin dhe funksionimin në fushën e kërkim-shpëtimit (SAR) të avionëve në rast aksidentesh ajrore”.

VKM Nr. 224, dt. 15. 05.1995, “Për krijimin e Këshillit konsultativ te Aviacionit Civil”,

VKM nr. 91 date 20.02.2004 “Për miratimin e programit kombëtar të sigurisë së Aviacionit Civil”.

Republika e Shqipërisë ka aderuar dhe ratifikuar Aktet ndërkombëtare ligjore, si më poshtë :

Marrëveshja ndërkombëtare e shërbimeve transit të trafikut ajror, nënshkruar në Chicago më 07/12/44.

Marrëveshja ndërkombëtare e Transportit Ajror, Protokolli në tekstin autentik tri-gjuhësh i Konventës Ndërkombëtare të Aviacionit Civil,

nënshkruar në Buenos Aires, me 24/09/68 Artikulli 83 pers. në Montreal, me 06/10/80, Konventa e Mbrojtjes ndaj akteve të kryera bordin e avionit, nënshkruar në Tokyo me 14/09/63, Konventa për Shtypjen e Masave të Paligjshme në Avion, nënshkruar me Hage me 16/12/70, Konventa për Shtypjen e Akteve të Paligjshme kundër Sigurisë në Aviacionin Civil, nënshkruar

me Montreal me 23/09/71, Protokolli për shtypjen e akteve të paligjshme të dhunës në Aeroportet Ndërkombëtare Civile

me 23/09/71 dhe Konventa Shtesë për Shtypjen e Akteve të Paligjshme kundër Sigurisë në Aviacionin Civil, nënshkruar në Montreal më, nënshkruar ne Montreal me 24/02/88.

“Për Aderimin e R.SH në Konventën “Për Garancitë Ndërkombëtare në Pajisjet e Lëvizshme “ dhe në Protokollin e saj”, ligji nr. 9551, dt. 05.06.2006.

“Për Aderimin e Republikës së Shqipërisë në Dispozitat për Zhvillimin Pranimin dhe Zbatimin e Kërkesave të Përbashkëta të Aviacionit, (JAA), ligji nr. ligjin nr. 9489, date 13.03.2006.

“Për Aderimin E Republikës së Shqipërisë në Konventën Ndërkombëtare të EUROKONTROLL-it, ligji Nr. 8821, datë 15.10.2001.

Për anëtarësimin e Shqipërisë në Konferencën Evropiane të Aviacionit Civil (ECAC), Ligj, Nr. 8259, date 26.11.1997.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Transporti ajror shqiptar, nga pikëpamja strukturore-organizative vepron si një sistem në krye të të cilit është Autoriteti me i larte i tij, Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit. Transporti ajror shqiptar kryen veprimtarinë e tij nëpërmjet tre nivelesh:

Niveli i zhvillimit të politikave (Drejtoria e Politikave të Transportit Ajror në MPPTT); Niveli rregullator e teknik (Drejtoria e Përgjithshme e Aviacionit Civil); Niveli operacional dhe i operimit (Agjencia Nacionale e Trafikut Ajror, shoqëritë ajrore,

operatori i aeroportit, struktura e shërbimit të kontrollit të trafikut ajror, organizmat e mirëmbajtjes dhe struktura të tjera).

a) Drejtoria e Politikave të Transportit Ajror Drejtoria e Politikave të Transportit Ajror, si pjesë e strukturës së Ministrisë se Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit ka këto detyra:

296

Udhëheq procesin e hartimit të strategjive politike, ligjore dhe ekonomike të zhvillimit të

Transportit Ajror në përputhje me strategjitë dhe objektivat e Qeverisë; Koordinon, mbështet dhe monitoron ekzekutimin e programeve të miratuara afatmesme dhe

afatgjata nga organet e tjera me natyrë ekzekutive në fushën e Transportit Ajror, lëvizjes së lire të pasagjerëve dhe mallrave;

Koordinon dhe monitoron proceset e zbatimit të legjislacionit në fushën e Transportit Ajror, përputhjen me legjislacionin ndërkombëtar dhe objektivat Evropiane të përfshirjes në një zone të vetme Evropiane, liberalizimin e tregut të transportit ajror, përmirësimet e sigurisë dhe parrezikshmërisë(security &safety)

b) Drejtoria e Përgjithshme e Aviacionit Civil (DPAC) DPAC është strukture e vartësisë organike e Ministrisë së Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit dhe ka për mision rregullimin e marrëdhënieve ndërmjet shtetit dhe personave juridikë dhe fizikë shtetërore dhe privat, në përputhje me interesat kombëtare dhe normat teknike ndërkombëtare të veprimtarisë në fushën e aviacionit civil. c) Agjencia Nacionale e Trafikut Ajror Agjencia Nacionale e Trafikut Ajror ( ANTA) sh.a. është një shoqëri tregtare anonime me kapital tërësisht shtetëror e varur nga Ministria e Punëve Publike, Transporteve dhe Telekomunikacionet dhe Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës. d) Tirana International Airport Shoqëria Tirana International Airport (TIA) sh.p.k është shoqëri me përgjegjësi të kufizuar e cila ka marre në koncesion operimin e Aeroportit të Rinasit. Tirana Airport Partners ka për mision kryerjen e të gjithë shërbimeve aeroportuale në aeroport. Koncesioni i formës (BOOT), është dhënë për 20 (njëzet)vjet dhe është ratifikuar me ligj nga Kuvendi i Shqipërisë. TIA është operatori i vetëm aeroportual i Aeroportit “ Nene Tereza” Rinas. Modernizimi i Aeroportit “Nene Tereza” behet në përputhje me Master Planin e zhvillimit të Aeroportit miratuar nga Qeveria Shqiptare.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1. Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Prioritetet afatshkurtra të përcaktuara për periudhën 2007-2008, në Transportin Ajror janë si më poshtë:

Realizimi i ndryshimeve në Kodin Ajror në mënyrë, që ky akt të jetë në përputhje të plotë me legjislacionin evropian, duke marrë në konsideratë zbatimin efektiv të angazhimit “Për një Hapësirë të Përbashkët Evropiane të Aviacionit” (ECAA). Ky fakt i referohet Dokumentit të Partneritetit Evropian.

Aplikimin në praktikë të marrëveshjes ECAA, duke realizuar tërësisht përshtatjen ligjore me legjislacionin evropian, për sa i takon bazës normuese të zhvillimit dhe funksionimit të të gjithë komponentëve të transportit ajror, dhe organizimin institucional të autoriteteve, që kryejnë veprimtari në fushën e aviacionit civil. Transpozimi i terezisë së akteve ligjore dhe organizimi institucional, imponuar prej Marrëveshjes, për fazën e parë tranzitore, siguron evropianizimin e proceseve dhe praktikave referuar kushteve e aksesit në treg, sigurisë, politikave aeoportuale, çështjeve mjedisore dhe sociale si dhe kontrollit të trafikut. (referime te Raportit te Komisionit 2006).

Zbatimi dhe përditësimi i praktikave që rrjedhin nga anëtarësimi në organizmat ndërkombëtare të RSH ICAO, ECAC, JAA, EUROKONTROLL.

Koordinimi i transportit ndërkombëtar me atë kombëtar, ngritja dhe zhvillimi i Transportit të brendshëm Ajror.

297

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008 Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt VKM "Për miratimin e kërkesave rregullative të EUROKONTROLL-it mbi sigurinë në

Aviacionin Civil Shqiptar". Projektligji “Për miratimin e Kodit Ajror”, i cili do të rregullojë veprimtarinë në fushën e

Transportit Ajror. Me qëllim përfshirjen në këtë Kod të standardeve evropiane, ai do të jetë plotësisht i përputhur me Rregulloret 2407/92/EC, 2343/90/EC, 2320/2002/EC, 2027/97/EC, 889/2002/EC, 785/2004/EC, 549/2004EC, Rreg.550/2004/EC, 551/2004/EC si dhe me Direktivat 94/56/EC, 2002/30/EC dhe me Konventën e Montrealit.(përputhshmëri e plotë)

Projekt-Vendim i Këshillit të Ministrave për përcaktimin e strukturës, dhe mënyrës së financimit të Autoritetit të Aviacionit Civil. (e paidentifikuar,e pa-aplikushme )

Projekt-Vendim i Këshillit te Ministrave Për krijimin e Entit Kombëtar të Hetimit të Incidenteve dhe Aksidenteve në Aviacion, si organ i pavarur i aviacionit. (Direktivën 94/56KE "Mbi hetimin e aksidenteve dhe incidenteve"), (përputhshmëri e plote).

Projekt-Vendim i Këshillit te Ministrave “Për organizimin e hapësirës ajrore dhe rregullat e ajrit në RSH”. ( Direktivën 2002/30KE, përputhshmëri e plotë).


Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese: Përditësimi dhe plotësimi i detyrimeve që rrjedhin nga anëtarësimet e RSH ne Organizmat

Ndërkombëtare te Aviacionit ICAO, ECAC, JAA, EUROKONTROLL. Në kuadër të përgatitjes përfundimtare të draftit të Kodit Ajror organizimi tryezave me grupet e

interesit Njohje me legjislacionin komunitar në kuadër të zbatimit të MSA-së dhe në kuadër të zbatimit të

akteve të tjera komunitare të transportit ajror: Marrëveshja ECAA etj Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat

e kanë të konsoliduar këtë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për krijimin e Autoritetit të Aviacionit Civil” (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe bazë për draftimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Studim për aplikimin e tarifave aeroportuale dhe të shërbimit në aeroport Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat

e kanë të konsoliduar ketë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për krijimin e Entit Kombëtar të Hetimit të Incidenteve dhe Aksidenteve në Aviacion”, (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe bazë për hartimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat e kanë të konsoliduar këtë praktike. Identifikimi i materialit referues, “Për organizimin e hapësirës ajrore dhe rregullat e ajrit në RSH”, (Bibliografia, aktet normative të brendshme, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe baze për hartimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final te aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Perfeksionim i mënyrës së përpunimit dhe publikimit të të dhënave statistikore të aviacionit (pasagjere, posta dhe cargo)

Zbatimi praktik i sygjerimeve te dhena nga Studimi zhvillimit te trafikut te brendshem ajror, nepermjet analizave te zhvillimit te trafikut ne aeroportin e Kukesit dhe te Zones Vlore Sarande.


Dokumenti i Partneritetit Evropian nuk ka adresim konkret prioritetesh afatmesme për transportin ajror. Në favor të kësaj politike zhvillimi është Qeveria Shqiptare, ajo që adreson, si prioritete

298

afatmesme normimin dhe unifikimin e praktikave të dhënies së të drejtave dhe shërbimit në pajtim me praktikat Komunitare Evropiane në fushën e Transportit Ajror.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Për realizimin e prioriteteve afatmesme (2009-2010), do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt-Vendim i Këshillit të Ministrave "Për procedurat e lëshimit të lejeve për fluturimet ndërkombëtare të avionëve"

Projekt-Udhëzimi i Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për Mbajtjen e regjistrit shtetëror të aerodromeve civile dhe eksperimentale.

Projekt-Udhëzim i Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për marrjen e lejeve në rastet e kryerjes së transportit ndërkombëtar dhe/ose punimeve ajrore në territorin e Republikës së Shqipërisë, për subjektet e aviacionit të huaj.

Projekt-Udhëzim i Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për përcaktimin e kërkesave për lëshimin e Autorizimit të Operatorin Ajror dhe të Certifikatës së Operimit Ajror (C.O.A)

Projekt-Udhëzim i Ministrit "Për licencimin e personelit inxhiniero- teknik të ANTA sh.a që lidhen me sigurinë e shërbimit të Trafikut Ajror"

Projekt-Udhëzim i Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për kërkesat dhe procedurat për sigurinë në shërbimet e trafikut ajror në përputhje me standardet e ICAO-s dhe të EUROCONTROL–it

Projekt-Vendim i Këshillit të Ministrave "Për përdorimin e fotografimit, filmimit dhe metodave të tjera nga bordi i avionit”

Projekt- Vendim i Këshillit të Ministrave "Për përcaktimin e subjektit për kryerjen e Shërbimit meteorologjik për nevojat e aviacionit".

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për realizimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat e kanë të konsoliduar këtë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për procedurat e lëshimit të lejeve për Fluturimet ndërkombëtare të avionëve", (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe bazë për draftimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat e kanë të konsoliduar këtë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për Udhëzimin e Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për Mbajtjen e regjistrit shtetëror të aerodromeve civile dhe eksperimentalë”, (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe bazë për draftimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat e kanë të konsoliduar këtë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për Udhëzimin e Ministrit të Punëve Publike,Transportit dhe Telekomunikacionit për marrjen e lejeve në rastet e kryerjes së transportit ndërkombëtar dhe/ose punimeve ajrore në territorin e Republikës së Shqipërisë, për subjektet e aviacionit të huaj”, (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe bazë për draftimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat e kanë të konsoliduar këtë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për Udhëzimin e Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për përcaktimin e kërkesave për lëshimin e Autorizimit të Operatorin Ajror dhe të Çertifikatës së Operimit Ajror (C.O.A)”, (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe baze për draftimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

299

Bashkëpunimi dhe koordinimi, nëpërmjet marrjes së eksperiencave me vende anëtare të BE, të cilat e kanë të konsoliduar këtë praktikë. Identifikimi i materialit referues, “Për Udhëzimin e Ministrit të Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për kërkesat dhe procedurat për sigurinë në shërbimet e trafikut ajror në përputhje me standardet e ICAO-s dhe të EUROCONTROL–it”, (Bibliografia, aktet normative të brendshme nëse ka, aktet respektive kommunitare, orientuese dhe bazë për draftimin e aktit), tryeza pune për realizimin e draftit final të aktit me konsulentë dhe institucionet bashkëpunuese).

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të institucionit/drejtorisë se politikave te transportit ajror


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 3 3 4 X X


(mijë lekë)

3

3.12 TATIMET

1 Objektivi politik Bazuar në nenet 85 dhe 98 të MSA-së për forcimin e reformave të mëtejshme në sistemin fiskal dhe në ristrukturimin e administratës së tatimeve, Qeveria shqiptare angazhohet të sigurojë efikasitet në mbledhjen e taksave dhe në luftën kundër evazionit fiskal. Për këtë qëllim, do të merren parasysh prioritetet që lidhen me “acquis communautaire” në fushën e tatimeve dhe luftën kundër konkurrencës së dëmshme të tatimeve. Qeveria shqiptare njeh rëndësinë e përmirësimit të transparencës dhe shkëmbimit të të dhënave me Bashkimin Evropian me qëllim që të lehtësohet vënia në zbatim e masave parandaluese për mospagimin ose evazionin fiskal. Qëllimet dhe drejtimet kryesore të punës së qeverisë do të jenë: maksimizimi i mbledhjes së të ardhurave tatimore dhe kontributeve te sigurimeve shoqërore e shëndetësore per tatimpaguesit; ofrimi i shërbimeve të një cilësie të lartë; minimizimi i kostove të mbledhjes së të ardhurave tatimore pa rrezikuar efektivitetin e mbledhjes dhe duke ofruar shërbimet e nevojshme për tatimpaguesit, sigurimi për organet shtetërore i të dhënave të sakta statistikore dhe ngritja e kapaciteteve administrative në këtë fushë. 2 Situata aktuale

2.1.1 Kuadri ligjor ekzistues

Legjislacioni bazë në fushën e tatimeve përbëhet nga: Ligjet që transpozojnë aktet komunitare dhe përputhshmëria e tyre.

Ligji nr. 8560, date 22.12.1999 “Për procedurat tatimore ne Republikën e Shqipërisë”. Direktiva për Tatimet Direkte. Pjesërisht. Ligji Nr. 7928, date 27.04.1995 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar” (i amenduar),

Direktiva e 6 e BE Pjesërisht . Ligji Nr. 8438, date 28.12.1998 “Për tatimin mbi te ardhurat” me efekt nga Janari 1999 (i amenduar).

Direktiva për Tatimet Direkte. Pjesërisht. Ligji Nr. 8977, date 12.12.2002 “Për sistemin e taksave ne Republikën e Shqipërisë”.

Direktiva 97/C/205/5.

300

Pjesërisht.

Ligjet që nuk transpozojnë aktet komunitare:

Ligji Nr. 8978, date 12.12.2002 “Për taksen vendore mbi biznesin e vogël”. Ligji Nr. 8976, date 12.12.2002 “Për akcizat ne Republikën e Shqipërisë” (i amenduar). Ligji Nr. 9136, date 11.09.2003 “Për mbledhjen e kontributeve te detyrueshme te sigurimeve

shoqërore dhe shëndetësore ne Republikën e Shqipërisë. Ligji Nr. 8982, date 12.12.2002 “Për sistemin e taksave vendore” .

2.1.2 Kuadri institucional ekzistues

301

a) Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (DPT) është institucioni tatimor kryesor ne Republikën e

Shqipërisë dhe ka autoritetin për te ekzekutuar legjislacionit tatimor. Gjithashtu, ky institucion ka autoritetin për te zbatuar dhe administruar tatimet, taksat e tarifat kombëtare, te përcaktuara sipas ligjeve përkatëse. DPT përbehet nga Drejtoria Qendrore, 36 degët e tatim-taksave në rrethe dhe degën e tatimpaguesve të mëdhenj. Qëllimi kryesor i DPT është te ndihmoje tatimpaguesit për të paguar detyrimet e tyre tatimore ne përputhje me legjislacionin tatimor ne fuqi, dhe të siguroje që të ardhurat nga këto detyrime te shkojnë për llogari te buxhetit te shtetit, duke i ofruar tatimpaguesve një sistem pagese efiçent dhe efektiv. Administrata tatimore ka një personel prej rreth 1.200 nëpunësish. Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (Drejtoria Qendrore) përbehet nga Drejtori i Përgjithshëm, tre zv/drejtore, përkatësisht teknik, operacional dhe mbështetës dhe 13 drejtori dhe 2 Njësi.

b) DPT bashkëpunon ngushte për shkëmbime informacioni dhe asistence reciproke me Doganat, me Drejtorinë e Thesarit, me Drejtoritë Rajonale te Transportit, me Ministrinë e Rendit, Bankat, Dhomën e Tregtisë, Shoqatat e Bizneseve, etj., si dhe me administratat analoge jashtë vendit. etj.

c) Ne fushën e politikave tatimore dhe legjislacionit tatimor bashkëpunon me Ministrinë e Financave, Ministrinë e Integrimit Evropian dhe Ministrinë e Ekonomisë Tregtisë dhe Energjetikes.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Të përafrohet më tej legjislacioni tatimor me acquis communautaire dhe të veprohet në përputhje me parimet e Kodit të Sjelljes për Tatimin e Biznesit, duke garantuar përputhshmërinë e masave të reja tatimore me këto parime.

Të përfundojë procesi i kompjuterizimit të zyrave të tatimeve. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projektligj për TVSH i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivën 6 e BE për TVSH. Udhëzim i Ministrit te Financave për TVSH. Projektligj për Tatimin mbi te Ardhurat i cili do të përafrohet pjesërisht me Direktivat e BE për

tatime direket. Udhëzim i Ministrit te Financave për “Tatimin mbi fitimin “. Projektligj për Procedurat Tatimore. Udhëzim i Ministrit te Financave për Procedurat Tatimore. Projektligj për Akcizat për përafrimin e nivelit te tyre me vendet e BE me Direktivat dhe rregulloret

e BE për akcizat. Udhëzim i Ministrit te Financave Për akcizat. Projekt Vendim “Për pagat referuese, për efekt te llogaritjes se kontributeve shëndetësore dhe

shoqërore, për sektorin jo-buxhetor”. Udhëzimi, për zbatim te VKM, se mësipërme. Projektligji mbi “taksat nacionale”, duke marre ne konsiderate Direktivën e BE-se.

3.1.2 Aktivitete zbatuese afatshkurtër Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Dokumentimi dhe përmirësimi i procedurave te kontrollit te brendshëm.

302

Diagnostikimi, dokumentimi dhe përmirësimi i procedurave te Kontrollit dhe Investigimit te Tatimpaguesve, për te cilën duhet një trajnim i stafit përkatës.

Zgjerimi i sistemit te kompjuterizuar tatimor (SIT) ne rrethet Gjirokastër, Sarande, Pogradec, për te cilën kërkohet stafi përkatës, trajnimi i tij si dhe investime ne pajisje.

Përmirësimi i kushteve akomoduese ne degën e tatimeve Tirane. Azhurnimi i manualeve proçeduriale te regjistrimit, masave shtrënguese dhe akcizës. Zbatimi i programit te zgjedhjes se kompjuterizuar te tatimpaguesve për kontroll. Bashkëpunimi me QKR, për transferimin e te dhënave te biznesit dhe regjistrimin e tij, nga DPT te

kjo Qendër. Konsolidimin i sistemit te “deklarimit dhe pagesës ONLINE”. Implementimi i studimit për reduktimin e degëve tatimore.

2.1.1 Prioritetet afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme janë si më poshtë:

Të sigurohet një përafrim i vazhdueshëm i legjislacionit tatimor shqiptar me acquis communautaire, të rriten kapacitetet administrative për luftën kundër korrupsionit dhe evazionit fiskal.

Të përmirësohet transparenca dhe shkëmbimi i informacionit me Shtetet Anëtare të BE-së në mënyrë që të lehtësohet përforcimi i masave që parandalojnë shmangien apo evazionin e taksave.


Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore: Projektligj për TVSH. Paraqitja e një tarife te reduktuar te TVSH ne kuadër te përafrimit te nivelit

te TVSH me atë te direktivës 6 te BE. Udhëzim i Ministrit te Financave për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar ne mbështetje te këtyre

ndryshimeve. Projektligj për TVSH. Zgjerimi i bazës se tatimpaguesve te TVSH nëpërmjet uljes se kufirit te

regjistrimit për TVSH (VAT Threshhold) ne reflektim te përafrimit me kufirin e direktivës 6 te BE. Udhëzim i Ministrit te Financave për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar ne lidhje me uljen e kufirit. Projektligj për Tatimin mbi te Ardhurat mbi zgjerimi e sistemit integral te deklarimit dhe pagimit te

Tatimit mbi te Ardhurat personale ne kuadër te perafrimit te mëtejshëm me direktivën e BE për tatimet direkte.

Udhëzim i Ministrit te Financave për Tatimin mbi te Ardhurat ne mbështetje te këtij ndryshimi. Projektligj për Procedurat Tatimore ne kuadër te perafrimit te mëtejshëm me direktivat e BE. Udhëzim i Ministrit te Financave për Procedurat Tatimore ne mbështetje te këtij ndryshimi. Projektligj për Akcizat. Metoda e akcizimit te pijeve alkoolike jo për litre pije, por për litër alkool

puro, ne kuadër te perafrimit te mëtejshëm me direktivat mbi taksat indirekte te BE. Udhëzim i Ministrit te Financave për nivelin e Akcizave ne mbështetje te këtyre ndryshimeve. Projektligj për Tatimin mbi te Ardhurat. Zgjerimi i sistemit integral te deklarimit dhe pagimit te

tatimit mbi te ardhurat personale ne kuadër te perafrimit te mëtejshëm me direktivën e BE për tatimet direkte.

Udhëzim i Ministrit te Financave për Tatimin mbi te Ardhurat ne mbështetje te këtij ndryshimi. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Adoptimi i procedurave për regjistrimin unik te tatimpaguesve te biznesit te vogël. Hartimi i një rregulloreje për apelimet tatimore. Përfundimi i Manualit te Burimeve Njerëzore.

303

Zhvillimi dhe zbatimi i një programi kompjuterik për administrimin e kompjuterizuar te dhënave te personelit.

Zhvillimi i trajnimeve. Përfundimi i implementimit te studimit për reduktimin e Degëve Tatimore. Përfshirja e akcizës dhe taksave nacionale ne SIT, për te cilin kërkohet një fond investimi.

3.3 Prioritetet afatgjatë Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatgjatë janë si më poshtë:

Të sigurohet një përafrim i vazhdueshëm i legjislacionit tatimor shqiptar me acquis communautaire, të rriten kapacitetet administrative për luftën kundër korrupsionit dhe evazionit fiskal.

Të përmirësohet transparenca dhe shkëmbimi i informacionit me Shtetet Anëtare të BE-së në mënyrë që të lehtësohet përforcimi i masave që parandalojnë shmangien apo evazionin e taksave.

3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjatë Për adresimin e prioriteteve afatgjatë do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Harmonizimi i tarifave te akcizës me ato te BE, (karburantet, pijet alkoolike, cigaret) duke arritur harmonizimin e plote me direktivat dhe rregulloret e Akcizave te BE, me përjashtim te dispozitave qe lidhen me anëtarësimin.

Vendosja e regjimit te tranzitimit nen regjimin e pezullimit tatimor dhe krijimit te magazinave tatimore (ne vendet e BE), qe siguron harmonizim te plote me direktivat dhe rregulloret e BE për akcizat.

Aplikimi i plote i sistemit integral te deklarimit dhe pagimit te tatimit mbi te ardhurat personale ne baze te direktivave dhe rregulloreve te tatimeve direkte te BE.

3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjatë

Për adresimin e prioriteteve afatgjatë do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Administrimi i kompjuterizuar i tatimpaguesve Përfshirja e akcizës dhe taksave nacionale ne SIT, për te cilin kërkohet një fond investimi.

Përfshirja e akcizës dhe taksave nacionale ne SIT, për te cilin kërkohet një fond investimi. Krijimi i Rrjetit te Komunikimit Kombëtar. Zgjerimi i Rrjetit te Komunikimit Kombëtar.

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të tatimeve ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Drejtoria e Përgjtihshme e Tatimeve, Agjensia Kombëtare e Prokurimeve, METE USAID

Marrëveshja e Pragut të Sfidës së Mijëvjeçarit për Shqipërinë (MDG)

Përmiresimi i procedurave te punes se Administrates Tatimore si dhe krijimi i Qendres Kombetare te Regjistrimit dhe

14.4 mln $ 2006 2008

304

Prokurimet Publike

Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve

Qeveria Suedeze SIDA

Mbështetje për Degën e Tatimpaguesve të Mëdhenj, Tiranë dhe Degën Lokale të Tatimeve, Durrës; Ngritja e Qendrës së Trajnimit Tatimor

0.64 mln € 2004 2007

Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve


Projekti CAFAO për mbështetjen me asistencë teknike në disa fusha të veprimtarisë së DPT 3 mln € 2006 2008

Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, zyrat vendore të tatimeve

Bashkimi Europian IPA 2007

Mbështetje për tatimet 2.5 mln € 2008 2010

305

3.13 DOGANAT

1 Objektivi Politik

Angazhimet në fushën e doganave janë marrë në përputhje me detyrimet që rrjedhin nga Marrëveshja e Ndërmjetme neni 41 dhe protokolli 5, si dhe nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit nenet 14, 15, 34, 43, dhe 97. Qëllimi kryesor për fushën e Doganave është rritja e standardeve e strukturave doganore, vënia e tyre në shërbim te komunitetit, ndalimi i kontrabandës, korrupsionit, monopoleve, praktikave klienteliste dhe krijimi i një klime te favorshme konkurrence për biznesin. Shërbimi Doganor ka hartuar strategjitë dhe plane te specifikuara, te cilat konsistojnë ne 3 objektiva kryesore: Rritjen e ndjeshme te nivelit te vjeljes se te ardhurave si dhe rritjen e nivelit te zhdoganimit kryesisht te mallrave qe paguajnë akcize. Përfshirjen gjithnjë e me intensive të Shërbimit Doganor ne luftën kundër trafikut te drogës, armeve, makinave te vjedhura, qenieve njerëzore etj. Forcimin e administrimit te burimeve njerëzore, zbulimin dhe goditjen e akteve korruptive, transparencën me publikun dhe sensibilizimin e tij ne luftën kundër korrupsionit. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri Ligjor ekzistues Kuadri ligjor ekzistues përbëhet nga: Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkalla e përputhshmërisë së tyre:

1. Kodi doganor i Republikës se Shqipërisë miratuar me ligjin nr. 8449, date 27.01.1999 ( i ndryshuar).

Rregullore 2913/92/EEC. Pjesërisht. 2. Ligji nr. 8474, date 14.4.1999 “Nomenklatura e Kombinuar e Mallrave”.

Rregullore 2263/2000/EC.

Pjesërisht.

3. Ligji nr. 9461, dt. 21.12.2005, “Për Nomenklaturën e Mallrave dhe Tarifën Doganore”.

Rregullore 2658/87/EEC. Plotësisht. 4. Vendimi i Këshillit te Ministrave nr. 205, date 13.04.1999, “Për Dispozitat Zbatuese te Kodit Doganor” (i ndryshuar).

Rregullore 2454/1993/EEC

Pjesërisht.

Si dhe nga:

Marrëveshjet e Tregtisë se Lire: Aktualisht janë negociuar, miratuar dhe kane hyre ne fuqi: Marrëveshje te Tregtisë se Lire me Kosovën, Maqedoninë, Kroacinë, Serbinë, Rumaninë, Bullgarinë, Bosnje Hercegovinën dhe Moldavinë.

306

Marrëveshjet bilaterale për asistence te ndërsjelle doganore: Shqipëria ka nënshkruar 14 Marrëveshje te Asistencës se Ndërsjelle Doganore.

Aktet normative te mësipërme përcaktojnë procedurat e hyrjes dhe daljes se mallrave nga dhe për ne territorin e Shqipërisë, vjeljen e detyrimeve qe duhen paguar, masat e detyrimeve, mënyrat e kontrollit dhe verifikimit, definicionet dhe procedurat mbi administrimin e origjinës, shpjegimin dhe definicionet mbi konceptin e regjimeve doganore si dhe procedurat, format, mënyrat mbi administrimin e tyre.

2.5 Kuadri institucional ekzistues a) Administrata doganore mbështetet ne tre misionet thelbësore: Misioni fiskal, qe është misioni kryesor e

qe konsiston ne mbledhjen e taksave doganore te mallrave qe importohen ne Republikën e Shqipërisë; Misioni ekonomik; përmes te cilit dogana, zbaton nivelet e ndryshme te taksave si dhe ushtron funksionet kontrolluese;Misioni Mbrojtës; ku administrata doganore luan rolin e saj te rëndësishëm i cili fokusohet kryesisht tek:

Mbrojtja e sigurisë kombëtare dhe rendit publik . Mbrojtja e shëndetit publik. Mbrojtja e konsumatorëve Mbrojtja e ambientit Mbrojtja e pasurisë kulturore kombëtare Ruajtja e moralit publik

Bashkëpunimi ndërinstitucional. b) Ne përmbushjen e këtyre misioneve thelbësore, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave bashkëpunon me:

Ministrinë e Financave Ministrinë e Brendshme Ministrinë e Bujqësisë Ministrinë e Ekonomisë Ministrinë e Drejtësisë Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, etj

3 Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008)

Përafrimi i legjislacionit doganor shqiptar me EU acquis communautaire, Forcimi i bashkëpunimit me vendet e tjera te rajonit qe kane nënshkruar MSA lidhur me krijimin e

zonave te tregtisë se lire sipas dispozitave te OBT-se, dhe dhënies se koncesioneve reciproke lidhur me lëvizjen e punëtoreve, te drejtën e krijimit te kompanive, lëvizjes se lire te shërbimeve, pagesave korrente dhe lëvizjes se kapitalit. Marrëveshjet lidhur me këto çështje duhet et përfundojnë brenda 2 vjetëve nga hyrja ne fuqi e MSA-se (neni 13).

Bashkëpunimi me vendet e rajonit ne fushën e doganave. Bashkëpunimi me vendet kandidate për anëtarësim ne fushën e doganave si dhe miratimi dhe

ratifikimi i MTL me Turqinë si dhe implementimi i saj.. Ndalimi i diskriminimit fiskal për produktet e BE-se, shfuqizimi dhe mos-vendosja e masave ose

praktikave te reja te natyrës fiskale te brendshme qe krijon direkt ose indirekt diskriminimin midis produkteve vendase dhe atyre te BE-se;

Sigurimi i bashkëpunimit administrativ me BE për te luftuar parregullsitë dhe mashtrimin ne Dogana .

307

Zbatimi i Dispozitave te MSA qe kane te bëjnë me shfuqizimin dhe reduktimin e tarifave doganore dhe masave me efekt te njëjte mbi importet nga BE, me efekt nga dita e hyrjes ne fuqi te Marrëveshjes se Përkohshme.

Vendosja e lidhjeve te ngushta te bashkëpunimit me BE me qellim forcimin e bashkëpunimit ekonomik ne përfitim të dy palëve. Vëmendje e veçante do ti kushtohet masave qe do te nxisin bashkëpunimin midis Shqipërisë dhe fqinjëve te saj, përfshire këtu vendet anëtare te BE-se, duke kontribuar kështu ne stabilitetin rajonal.

Sigurimi i zbatimit te Protokollit IV te origjinës (neni 41) Koncepti i « produkteve te origjinës dhe metodat e bashkëpunimit administrativ » dhe Protokollit VI (neni 97) “Asistence administrative e ndërsjelle ne çështjet doganore”.

Zbatimi i plote i ASYCUDA-s ne te gjithë vendin. Miradministrimi dhe mire-menaxhimi i kapaciteteve njerëzore për zbatimin korrekt dhe uniform te

marrëveshjeve te tregtisë se lire dhe ne luftën kundër kontrabandës dhe trafiqeve;

3.1.1 Iniciativat Ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për te mundësuar plotësimin e detyrimeve te sipërpërmendura, administrata doganore do te ndërmarrë iniciativat e duhura ligjore nga te cilat listojmë:

VKM për ndryshimin e VKM nr. 205, dt. 13.04.1999, “Për Dispozitat Zbatuese te KD” Rregullorja

EEC nr. 918/83 .(2007) VKM për ndryshimin e VKM nr. 205, dt. 13.04.1999, “Për Dispozitat Zbatuese te KD” Rregullorja

EC nr. 1602/2000. (2007) VKM për ndryshim e VKM nr. 205, dt. 13.04.1999, “Për Dispozitat Zbatuese te KD”,për

“Informacioni detyrues i origjinës”. Rregullorja EC 648/2005 .(2007). VKM për ndryshim e VKM nr. 205, dt. 13.04.1999, “Pe Dispozitat Zbatuese te KD”, për “Masat e

Autoriteteve Doganore ne mbrojtje te se drejtës se pronësisë intelektuale”. Rregullorja EC nr. 1383/2003 dhe EC 1891/2004. (2007)

Ligjin për ndryshimin e Kodit Doganor, Pjesa VIII, shkeljet doganore. (2008) Ligjin për ndryshimin e Kodit Doganor, për harmonizimin e pothuajse te plote te procedurave te

thjeshtuara. Rregullorja EEC nr. 2913/92, e ndryshuar. (2008) VKM për ndryshimin e VKM nr. 205, dt. 13.04.1999, “Për Dispozitat Zbatuese te KD” për

procedurat e thjeshtuara. Rregullorja EC nr. 2454/1993. (2008) Ligjin për ndryshimin e Kodit Doganor, “Regjimet e përpunimit aktiv dhe pasiv”. Rregullorja EC

nr. 2700/2000. (2008) Ligjin për ndryshimin e Kodit Doganor, “Transiti”. Rregullorja EC nr. 955/1999. (2008)

3.1.2 Aktivitete Zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Gjithashtu, për të mundësuar arritjen e plotësimit te detyrimeve te planit te përafrimit te legjislacionit si dhe për te mundësuar plotësimin e detyrimeve te MSA-se dhe te Partneritetit Evropian, Administrata Doganore do te ndërmarrë edhe disa masa konkrete zbatuese. Me poshtë po rendisim disa prej masave me te rëndësishme:

Rishikimi dhe përditësimi i PKZMSA si dhe thellimi i vlerësimit dhe përzgjedhjes se acquis ne

kuadër te përafrimit. Zbatimi i Planit Vjetor te Trajnimeve, për te mundësuar ngritjen e aftësimit profesional te stafit

doganor. Implementimi i planit vjetor të investimeve. Aktivizimi i modulit te selektivitetit ne degët doganore, Elbasan, Fier, Vlore, Rinas dhe Qafe-

Thane. Shtirja e programit ASYCUDA++ ne te gjithë vendin. Zbatimi korrekt i Projektit Mezzogiorno-Balkan Area Project. Implementimi i CËC për armët kimike.

308

Monitorim dhe kontroll i vazhdueshëm i gjithë aktivitetit import-eksport, ne kuadër te luftës kundër trafiqeve te paligjshme dhe te lendeve narkotike, ne bashkëpunim me Ministrinë e Brendshme dhe institucionet e tjera te linjës.

Mundësimi i një programi te mirëfillte për parandalimin e trafikut te drogës dhe mundësimin e një database specifik.

3.1 Prioritetet afatmesme (2009 – 2010)

Rritja e vazhdueshme e kapaciteteve administrative për zbatimin e legjislacionit doganor si dhe lufta kundër korrupsionit dhe evazionit fiskal,

Përafrimi i mëtejshëm i legjislacionit dhe procedurave doganore, si dhe i zbatimit te tyre ne linje me acquis communautaire duke filluar me analizën e diferencave mes tyre;

Miradministrimi dhe mire-menaxhimi i kapaciteteve njerëzore për zbatimin korrekt dhe uniform te marrëveshjeve te tregtisë se lire dhe ne luftën kundër kontrabandës dhe trafiqeve;

Migrimi nga sistemi ASYCUDA++ ne ASYCUDAËORLD; Ndryshime te mëtejshme ne ligj për te përfshire te gjithë stafin doganor ne shërbimin civil; Përmirësimi i transparencës si dhe shkëmbimi i informacionit me vendet anëtare te BE-se për te

lehtësuar zbatimin e masave për te parandaluar evazionin.

3.2 Iniciativa Ligjore afatmesme (2009 – 2010)

Ligjin për ndryshimin e Kodit Doganor, Pjesa II e personelin doganor (përfshirja ne statusin e nëpunësit civil)(2009).

Ligj për ndryshim i kodit doganor. Legjislacioni i BE 2007 (Modernized Customs Code) (2010). 3.2.2 Aktivitete Zbatuese afatmesme (2009 – 2010)

Implementimi i planit vjetor të investimeve Implementimi i Planit Vjetor te Trajnimeve, për te mundësuar ngritjen e aftësimit profesional te

stafit doganor Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale te Drejtorise se Pergjithshme te Doganave




(mijë lekë)

X 10010 0 0 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të doganave ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Ministria e

Qeveria Italiane, Ministria e Zhvillimit Ekonomik

Mezzagiorno-Ballkan Area 0.3 mln € 2007 në vazhdim

309

Financave të Italisë

Drejtoria e Përgjithshme e Doganave Bashkimi

Europian

Programi I Fqinjësisë Shqipëri-Greqi

Ngritja e pikës së re të kalimit të kufirit në Qafë Botë, Konispol 0.9 mln € 2007 në vazhdim

Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Ministria e Brendshme, MBU&MK


Master plani për investimet në infrastrukturën e pikave të kalimit kufitar në Shqipëri 3.5 mln € 2007 2008

Drejtoria e Përgjithshme e Doganave


Mbështetje për doganat 1.8 mln € 2008 2010

310

3.14 STATISTIKAT 1 Objektivi Politik Detyrimet kryesore të zhvillimit strategjik të statistikave në Shqipëri derivojnë nga Neni 88 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, “Bashkëpunimi Statistikor”, i cili parashikon se bashkëpunimi mes palëve përqendrohet kryesisht në fushat prioritare që lidhen me acquis communautaire në fushën e statistikave. Ai synon veçanërisht zhvillimin e një sistemi statistikor efikas dhe të qëndrueshëm, të aftë për të siguruar të dhëna të krahasueshme, të besueshme, objektive dhe të sakta, që nevojiten për të planifikuar dhe monitoruar procesin e tranzicionit dhe reformës në Shqipëri. Ky sistem duhet gjithashtu të aftësojë Institutin e Statistikave Shqiptare për të përmbushur më mirë nevojat e klientëve vendas dhe ndërkombëtarë (si të administratës publike ashtu dhe sektorit privat). Sistemi statistikor duhet të respektojë parimet themelore të statistikave të nxjerra nga OKB-ja dhe Kodi Statistikor Europian i Praktikës dhe parashikimet e se drejtës Statistikore Europiane dhe duhet të zhvillohet drejt acquis communautaire. Nga ana tjetër Neni 71 i MSA (Neni 38, pika 7/b i Marrëveshjes së Ndërmjetme) parashikon se brenda pesë viteve që prej hyrjes në fuqi të kësaj Marrëveshjeje, Shqipëria do t’i paraqesë Komisionit të Komuniteteve Europiane shifrat e PBB-së së saj për frymë të harmonizuar me nivelin NUTS II. Autoriteti i përmendur në paragrafin 4 dhe Komisioni i Komuniteteve Europiane atëherë do t’i vlerësojnë bashkërisht nevojën e zonave të Shqipërisë si dhe intensitetet maksimale të ndihmës në lidhje me to për hartimin e një harte ndihmash zonale në bazë të direktivave përkatëse të Komunitetit Bazuar në sa më sipër, drejtimet kryesore të zhvillimit strategjik të statistikave zyrtare në Shqipëri janë ngritja dhe forcimi i identitetit të sistemit dhe të imazhit të statistikës zyrtare, zhvillimi i kulturës statistikore në vend dhe shtimi i përdorimit të metodave statistikore në të dhënat që vijnë prej administratës publike; edukimi dhe përhapja e kulturës statistikore dhe stimulimi i kërkesës për informacion statistikor, integrimi dhe harmonizimi i metodave të prodhimit të informacionit statistikor në funksion të kërkesave dhe rekomandimeve evropiane e ndërkombëtare si dhe sigurimi i një bashkëpunimi statistikor ndërmjet të gjitha agjensive statistikore operuese në vend.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria në fushën e statistikave zyrtare në Shqipëri rregullohet në bazë të akteve të mëposhtme ligjore dhe nënligjore:

Ligji nr. 9180, date 05.02.2004 “Per Statistikat Zyrtare”

311

Rregullorja Nr. 2744/95 EC e datës 27 Nëntor 1995 “Mbi Statistikat për strukturën dhe shpërndarje e fitimit”

Rregullorja Nr. 23/97 EC e datës 20 Dhjetor 1996 “Mbi Statistikat për nivelin dhe strukturën e kostos së punësimit”

Rregullorja Nr. 577/98 EC e datës 9 Mars 1998 “Mbi organizimin e vëzhguesve të thjeshtë për forcat e punës në Komunitet”

ICD-9 “Kodi mbi shkaqet e sëmundshmërisë dhe vdekjeve” Nomenklatura ISCED-97 – “Standartet Ndërkombëtare të Klasifikimit për Arsimin” Vendimi i Këshillit dhe Parlamentit Europian Nr. 1445/2000/EC i datës 22 Maj 2000 “Mbi

aplikimin e vëzhgimeve të tokës dhe teknikat e statistikave bujqësore” Rregullorja Nr. 2223/96 EC e Këshillit , e datës 25 Qershor 1996 “Për sistemin Europian të llogarive

kombëtare dhe Rajonale të Komunitetit” Rregullorja Nr. 2150/2002 EC e Këshillit “Mbi statistikat për mbetjet” Rregullorja Nr. 1615/89 EEC e datës 29 Maj 1989 “Për krijimin e sistemit të komunikimit dhe

informacionit për pyjet”

E pjesshme

Ky ligj përcakton dhe vendos standarte për marrjen, organizimin dhe shpërndarjen e statistikave. Ai përcakton termat dhe konceptet e statistikave zyrtare: parimet mbi të cilat mbështetet proçesi i nxjerrjes së statistikave zyrtare për të siguruar besimin e publikut dhe njëkohësisht dhe cilësinë e tyre, i cili është pjesërisht i përputhshëm me acquis communautaire për statistikat. Me qëllim rregullimin ligjor të kësaj fushe janë nënshkruar edhe disa Memorandume Mirëkuptimi ndërmjet INSTAT dhe Institucioneve të tjera si: Ministria e Financave, Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit; Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, Banka e Shqipërisë; Drejtoria e Përgjithshme të Tatimeve dhe Drejtoria e Përgjithshme të Doganave. Këto memorandume me mbajtësit kryesorë të të dhënave administrative, synojnë sigurimin dhe transmetimin në vazhdimësi të të dhënave bazë nga burimet administrative në drejtim të INSTAT - it .

2.6 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacionit në fuqi në fushën e statistikave është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve: a) Instituti i Statistikave (INSTAT) i cili ka për detyrë të prodhojë statistika transparente, të paanëshme dhe në kohë që ndihmojnë përdoruesit të gjykojnë mbi ecurinë e proçeseve transformuese të zhvillimit në vend. Këtë mision INSTAT - i e ushtron në përputhje me mandatin e tij publik dhe institucional duke synuar ngritjen e organizuar të një sistemi statistikor kombëtar, duke maksimuar përdorimin e të gjitha burimeve ekzistuese të informacionit. Drejtoritë kryesore pranë INSTA që janë përgjegjëse për zbatimin e legjislacionit në këtë fushë janë: (i) Drejtoria e Prodhimit të Statistikave, e cila ka për mision përpunimin, analizimin dhe publikimin e një pjese të statistikave ekonomike dhe ato me karakter social dhe demografik. Kjo drejtori në strukturën e saj përfshin këta sektorë: sektori i Llogarive kombëtare; sektori i bujqësisë dhe mjedisit; sektori i çmimeve; sektori i statistikave afatshkurtra; sektori i demografisë dhe statistikave personale dhe sektori i nivelit të jetesës, (ii) Drejtoria e Anketave dhe mbështetjes teknologjike, e cila ka për mision krijimin e mjeteve për përpunimin, analizimin, publikimin e statistikave dhe ruajtjen e të dhënave me karakter individual. Sektori i IT është përgjegjës për përcaktimin e standarteve dhe zbatimin e tyre. Sektori i Metodologjisë siguron zgjedhjen e sample-ave dhe vlerësimin e gabimeve të vrojtimit. Sektori i Kartografisë mbështet organizmin dhe drejtimin e regjistrimeve të përgjithshme dhe vrojtimeve me zgjedhje pranë familjeve si dhe shpërndarjen e rezultateve nëpërmjet hartave tematike. Kjo drejtori përfshin këto sektorë: Sektori i anketave, regjistrave dhe metodologjisë; sektori i informacionit teknologjik; sektori i difuzionit si dhe sektori i hartografisë dhe (iii) Drejtoria e Personelit dhe shërbimeve mbështetëse, e cila përfshin në strukturën e saj këto sektorë: sektori i financës; sektori i burimeve njerëzore si dhe sektori i

312

marrëdhënieve me jashtë dhe koordinimit rajonal. b) Agjencitë Statistikore, të cilat i sigurojnë INSTAT-it të gjitha dokumentet dhe të dhënat e nevojshme, për t’i mundësuar atij përpunimin e statistikave në çdo sektor. c) Këshilli e Statistikave, i cili përbëhet nga njëmbëdhjetë anëtarë të emëruar nga Këshilli i Ministrave, miraton programin statistikor, planin strategjik pesëvjeçar dhe Plan -Veprimin njëvjeçar të INSTAT-it dhe buxhetin vjetor dhe strukturën organizative të INSTAT-it. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, si dhe angazhimet që derivojnë nga MSA-ja, prioritetet afatshkurtra (2007-2008) për fushën e statistikave janë:

Zgjerimi i regjistrit të biznesit për të përfshirë të gjitha njësitë e parashikuara në Rregulloren e

31998R1165; Zhvillimi i statistikave për llogaritë kombëtare, makroekonomike, sociale dhe ato të bujqësisë. Përafrimi i legjislacionit shqiptar në fushën e statistikave me Acquis Communautaire në bazë të

Nenit 70 dhe Nenit 88 të MSA. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra për periudhën 2007-2008, si dhe në kuadër të përafrimit të legjislacionit shqiptar me Acquis Communautaire, në fushën e statistikave, do të ndërmerren këto iniciativa ligjore:

Projekt-ligji: “Për Miratimin e Programit të statistikave zyrtare 2007-2011”, i cili është pjesërisht në përputhje me acquis communautaire. Ky ligj përmban programin pesëvjeçar të statistikave zyrtare, mbi bazën e të cilit mblidhen të dhëna statistikore që pasqyrojnë gjendjen ekonomike, sociale, demografike dhe mjedisore për një periudhë pesëvjeçare. Përfitues direkt të tij janë institucionet shtetërore, organizatat jo-fitimprurëse organizatat ndërkombëtare dhe individët. Qëllimi ka qënë përfshirja e Acquis Communautaire ekzistuese në programin e statistikave zyrtare dhe nëpërmjet zbatimit të programit, zbatimi i normave evropiane në fushën e statistikave.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Kryerja e vrojtimit të ri tremujor pranë ndërmarrjeve ekonomike për llogaritjen e indekseve të tjerë të papërfshirë në vrojtimin ekzistues

Përmirësimi i metodologjisë për vrojtimin tremujor Përmirësimi i publikimeve të statistikave tremujore Përgatitja e metodologjisë LFS dhe kampionit Përgatitja e pyetësorit, LFS - trajnimi dhe testimi Anketa pranë Ndërmarrjeve të Reja (ANR) Anketa Strukturore pranë Ndërmarrjeve (ASN) Përfshirja e risive të mëtejshme metodologjike, lidhur me NOE, në veçanti nëpërmjet

implementimit të një procedure testimi mbi të dhënat ekonomike të ndërmarrjeve me synim korrektimin/vlerësimin e ulët të vlerës së shtuar

Përmirësimi dhe plotësimi i Regjistrit Statistikor Llogaritja në bazë tremujori i të dhënave të Administratës Publike Përgatitje e një metodologjie për mënyrën e vlerësimit të gjenerimit të llogarisë të të ardhurave

duke u nisur nga vlerësimet e pagave Përmirësimi i vlerësimit të optikës kërkesë të PBB me çmime korrente e konstante Rritja e informacionit të vlefshëm mbi fuqinë punëtore në NA me synim zbatimin e llogaritjes së

produktivitetit të punës

313

Kryerja e vrojtimit për strukturën e Njësive Ekonomike Bujqësore Zbatimi i NACE në bazë të Rregullores së Këshillit Nr. 31990R3037 Puna në terren, përpunimi i të dhënave LFS Publikimi LFS Anketa e buxhetit të familjes HBS Përmirësimi i treguesve të nën-sektorëve S.123 dhe S.124 Regjistrimi i Përgjithshëm i Bujqësisë Kryerja e analizave Input/Output me çmime korrente në çmime konstante;

3.2 Prioritetet Afatmesme (2009 – 2010) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, dhe detyrimet që derivojnë nga MSA-ja, prioritetet afatmesme (2008-2009) për fushën e statistikave janë:

Zhvillimi i statistikave të biznesit dhe sociale, duke përfshirë statistikat e tregut të punës dhe të

bëhet progres drejt implementimit të të gjitha klasifikimeve Evropiane, duke përfshirë klasifikimin e rajoneve statistikore.

INSTAT -i duhet që brenda 5 vitesh nga hyrja në fuqi e Marrëveshjes, të jetë në gjendje që të dërgojë në Komisionin Evropian, PBB -në e saj për frymë të harmonizuar me nivelin e NUTS II, në bazë të nenit 38 të Marrëveshjes së Ndërmjetme.

Të sigurojë ngritjen e një sistemi statistikor efikas e të qëndrueshëm të aftë për të ofruar të dhëna objektive dhe të sakta të nevojshme për të planifikuar dhe monitoruar proçesin e tranzicionit dhe të reformave në Shqipëri si dhe progresin në zbatim të MSA -së.

Bashkëpunimi Statistikor duhet të bëjë të mundur që INSTAT -i të plotësojë më mirë nevojat e klientëve të tij në vend (si të administratës publike dhe të sektorit privat). Sistemi statistikor duhet të respektojë parimet themelore të statistikave të nxjerra nga UN7[19], kushtet e ligjit Statistikor Evropian dhe zhvillimin drejt Acquis Communautaire .

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për këtë periudhë nuk janë parashikuar Iniciativa Ligjore

3.5.4 Aktivitetet zbatuese afatmesme Aktivitetet statistikore që do të realizohen në zbatim të prioriteteve afatmesme janë:

Përmirësimi i metodologjisë së grumbullimit të statistikave në bazë të Rregullores së Këshillit Europian Nr. 31995L0064

Përmirësimi i statistikave ujore të mallrave dhe pasagjereve në bazë të Rregullores së Këshillit Europian Nr. 31998D0385

Publikimi i të dhënave statistikore mbi transportin ujor në bazë të Rregullores së Këshillit Europian Nr.32001D0423

Zbatimi i CPA të revizionuar në baze të Rregullores së Këshillit Europian Nr. 31993R3696 Përmirësimi i statistikave tremujore të turizmit (ATN) 31995L0057 Hedhja në terren e treguesve të rinj (ATN) Hartimi i metodologjisë për vrojtim në pikat kufitare në baze të Rregullores së Këshillit Europian

Nr. 31999D0035 Hedhja në terren e vrojtimit të turizmit Anketa pranë Ndërmarrjeve të Reja(ANR): Anketa Strukturore pranë Ndërmarrjeve (ASN): Llogaritja e PBB me metodën e të ardhurave, duke u nisur nga vlerësimet e pagave dhe elementeve

të tjerë Përmirësimi dhe plotësimi i Regjistrit Statistikor Vrojtim Statistikor i Njësive Ekonomike Bujqësore

314

Vrojtim i ri tremujor mbi prodhimin industrial (C,D dhe E) në bazë të Rregullores së Këshillit Europian Nr.31991R3924

Hartimi i metodologjisë për vrojtimin mbi produktet industriale Zbatimi i Programit Statistikor Zyrtar për Statistikat Mjedisore dhe Statistikat e Prodhimit dhe

Menaxhimit të Mbetjeve Publikimi i PBB tremujore, sipas metodës së prodhimit Vrojtim për prodhimin e drithërave/ dhënia e informacionit statistikor Vrojtim për strukturën e tufës dhe numrin e krerëve

3.3 Prioritetet afatgjata (2011 – 2012) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga MSA-ja, prioritetet afatgjata (2011-2012) për fushën e statistikave janë:

INSTAT duhet që brenda 5 vitesh nga hyrja në fuqi e Marrëveshjes, të jetë në gjendje që të dërgojë në Komisionin e Komunitetit Europian, PBB -në e saj për frymë të harmonizuar me nivelin e NUTS II, në bazë të nenit 38 të Marrëveshjes së Ndërmjetme.

Përafrimi i legjislacionit me acquis communautarire në fushën e statistikave, në bazë të nenit 88 dhe 70 të MSA.

Ngritja e një sistemi statistikor efikas e të qëndrueshëm i aftë për të ofruar të dhëna objektive dhe të sakta të nevojshme për të planifikuar dhe monitoruar procesin e tranzicionit dhe të reformave në Shqipëri si dhe progresin në zbatim të MSA-së.

Bashkëpunimi Statistikor duhet të bëjë të mundur që INSTAT -i të plotësojë më mirë nevojat e klientëve të tij në vend (si të administratës publike dhe të sektorit privat). Sistemi statistikor duhet të respektojë parimet themelore të statistikave të nxjerra nga UN8[20], kushtet e ligjit Statistikor Evropian dhe në përputhje me acqui.

3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata Në përputhje me këto prioritete afatgjata për periudhën 2011-2012, si dhe në kuadër të përafrimit të legjislacionit shqiptar me Acquis Communautaire, në fushën e statistikave, do të ndërmerren këto iniciativa ligjore:

Projekt-Ligji “Për miratimin e programit të statistikave zyrtare 2012-2017 ”. Ky projekt-ligj do të synojë përafrimin e pjesshëm të legjislacionit në fushën e statistikave me Acquis Communautaire në fushat statistikore të pambuluara në periudhën 2006-2009, si statistikat e investimeve, të mjedisit, të tregtisë së jashtme si dhe përmirësimin në vazhdimësi të të gjitha statistikave ekonomike, sociale e të mjedisit.

3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata Disa nga aktivitetet zbatuese më të rëndësishme që parashikohen për t’u kryer gjatë periudhës afatgjatë janë:

Ngritje komisionesh të përbashkëta për statistikat bujqësore Vrojtim për prodhimin blegtoral Harmonizim i metodologjisë bujqësore Ngritja e një Komiteti për vlerësimin e informacionit statistikor të prodhimeve bujqësore,

përjashtuar drithërat Vrojtim Statistikor për Njësitë Ekonomike Bujqësore

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të INSTAT

315


E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 153 8 8 3 3


(mijë lekë)

X 23308 73258 19185 35514

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të statistikave ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



INSTAT

Bashkimi Europian

CARDS Rajonal 2003

Përmirësimi i cilësisë së statistikave, harmonizimi i koncepteve në PPI, tregtinë e jashtme, migracion dhe statistikat e tregut të punës 3 mln € 2006 2007


Statistikat kombëtare, Statistikat Bujqësore, Censusi I popullsisë, Censusi Ekonomik 2.85 mln € 2008 2009

INSTAT Bashkimi Europian

CARDS 2005-2006

Statistikat Rajonale 0.8 mln € 2007 2007-2008

INSTAT Banka Botërore dhe DFID

Anketa e buxhetit të familjes në Shqipëri 2006-2007 0.251 mln € në pritje 2007

INSTAT Bashkimi Europian

CARDS 2006

Forcimi i rrjetit të zyrave rajonale të INSTAT 0.8 mln € 2007 2008

INSTAT Qeveria Suedeze SIDA

Statistikat Sociale 2.31 mln € 2006 2009

316

3.15 PUNESIMI DHE KOHEZIONI SOCIAL 3.15.1 DIALOGU SOCIAL 1 Objektivi Politik Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e dialogut social është inkurajimi i dialogut social për të kontribuar në përmirësimin e qeverisjes dhe në performancen ekonomike. Harmonizimi në mënyre progresive i legjislacionit shqiptar me atë të Komunitetit Evropian në fushën e dialogut social është një objektiv tjetër i rëndësishëm i qeverisë. (neni 70 i MSA-s) 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, që transpozojne aktet komunitare

1. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë -Neni 50; 2. Ligji nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë” nenet 124,138-139, 148, 159-196 dhe 200-202 Qëllimi i ligjit është mbrojtja e te drejtave te punonjësve ne pune dhe veçanërisht siguron mbrojtjen e veçante te grave dhe fëmijëve, mbrojtjen e punonjësve ndaj pushimit nga puna, përmirëson kohen e punës dhe pushimit, respektimin e te drejtave dhe lirive sindikale, te drejtën e ushtrimit te grevës, zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe konsultimin trepalësh. Konventa nr. 87 “Liria e Shoqatave dhe Mbrojtja e të Drejtës së Organizimit”; Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Konventa është ratifikuar nga shteti shqiptar me ligjin e regjistruar ne ILO ne date 03.06.1957 dhe si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente nenet e konventës janë parashikuar ne Ligjin nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë” Konventa nr.98 “E drejta e Organizimit dhe Bisedimeve Kolektive”; Ligji nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë”. Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Konventa është ratifikuar nga shteti shqiptar me ligjin e regjistruar ne ILO ne date 03.06.1957 dhe si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente nenet e konventës janë parashikuar ne Ligjin nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë”. Konventa nr. 154 “Bisedimi Kolektiv”; Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Konventa është ratifikuar nga shteti shqiptar me ligjin nr 8856 date 7.02.2002 dhe si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente nenet e konventës janë parashikuar ne Ligjin nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë” Konventa nr 144 “ Konsultimet Trepalëshe” Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Konventa është ratifikuar nga shteti shqiptar me ligjin nr 8425 date 7.12.1998 dhe si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente nenet e konventës janë parashikuar ne Ligjin nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë”. Pjesshëm 3. VKM nr.730, datë 6.11.2003 "Për funksionimin e Këshillit Kombëtar të Punës dhe caktimin e përfaqësuesve të Këshillit të Ministrave në këtë Këshill"; Qëllimi: Te rregulloje organizimin dhe funksionimin e Këshillit Kombëtar te Punës dhe cakton kriteret e përfaqësimit te organizatave te punëmarrësve dhe punedhenesve si dhe përfaqësuesit e Këshillit te Ministrave. 4.VKM nr.61, date 23.1.2003 "Për caktimin e numrit të përfaqësuesve të organizatave të punëmarrësve dhe të punëdhënësve në Këshillin Kombëtar të Punës"; Qëllimi : Caktimi i numrit

317

maksimal te anëtareve te komisioneve te KKP, përcaktimi i fondit te KKP, mënyra e përdorimit te tij si dhe caktimi i përfaqësuesve te Këshillit te Ministrave ne përputhje me ndryshimet ne emërtimin e ministrive. 5. VKM. nr 477, date 12.07.2006 “Për caktimin e numrit te përfaqësuesve te Organizatave te Punëmarrësve dhe te Punedhenesve ne KKP”. Qëllimi: Rinovimi i mandatit te perfaqesimit te Partnereve Sociale ne KKP. VKM del ne zbatim te nenit 200 i Kodit te Punës i cili reflekton kërkesën Konventës e ILO-s nr 144 “ Konsultimet Trepalëshe” Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Konventa është ratifikuar nga shteti shqiptar me ligjin nr 8425 date 7.12.1998 dhe si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente nenet e konventës janë parashikuar ne Ligjin nr. 7961, date 12.07.1995 ndryshuar me ligjin nr. 9125, date 29.07.2003 “Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë”. Paaplikueshme 6.VKM nr.740, datë 6.11.2003 " Për mënyrën e organizimit dhe procedurën e votimit, për përcaktimin e përfaqësueshmërisë së organizatave të punëmarrësve"; Qëllimi: Te siguroje një votim te drejte për caktimin e perfaqesueshmerise nëpërmjet votimit te drejte dhe te fshehte. VKM del ne zbatim te nenit 164/3 i Kodit te Punës i cili reflekton kërkesën e Konventës se ILO-s nr.98 “E drejta e organizimit dhe Bisedimeve Kolektive ” Paaplikueshme Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare Veprimtaria e fushës e dialogut social rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore te mëposhtme:

Nenet 49-50 të Kushtetutës së RSH; Kodi i Punës, nenet 124,138-139, 148, 159-196 dhe 200-202 ; Konventa nr. 87 “Liria e Shoqatave dhe Mbrojtja e të Drejtës së Organizimit”; Konventa nr.98 “E drejta e Organizimit dhe Bisedimeve Kolektive”; Konventa nr. 154 “Bisedimi Kolektiv”; VKM nr.741, datë 6.11.2003 "Për procedurën e pajtimit dhe masën e shpërblimit të anëtarëve të

Zyrave Shtetërore të Pajtimit"; Urdhëri i Ministrit të PÇSSHB nr. 2218, date 2.12.2003 "Për ngritjen dhe vënien në lëvizje të Zyrës

së Pajtimit"; Rregullorja e Funksionimit të Këshillit Kombëtar të Punës. Urdhër nr 1909 date 08.09.2006 “Për caktimin e Kryetareve te komisioneve te specializuara,

trepalëshe, te përhershme te Këshillit Kombëtar te Punës; Urdhër nr 246, date 18.10.2006 “ Për caktimin e Përfaqësuesve te Ministrive, për bashkëpunimin

me Partneret Sociale” Urdhër nr. 2082, date 10.10.2006 “ Për krijimin e Rrjetit Shtetëror te Ndërmjetësimit” Urdhër nr. 1680 date 27.07.2006 “ Për emërimin e anëtareve dhe kandidateve te KKP, përfaqësues

te organizatave te punëmarrësve dhe punedhenesve 2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e dialogut social është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta- Drejtoria e Marrëdhënieve të Punës; Drejtoria e Shërbimeve Juridike;

b) Këshilli Kombëtar i Punës c) Shërbimi Kombëtar i Punësimit

318

d) Instituti i Sigurimeve Shoqërore, Ministria e Financave 3 Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritetet afatshkurtra (2007-2008) për fushën e dialogut social, janë:

Vlerësim i legjislacionit mbi Dialogun Social dhe harmonizimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar me atë të Komunitetit Evropian në fushën e dialogut social.

Inkurajimi i dialogut social në funksion të përmirësimit të qeverisjes dhe në performancën ekonomike;

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta:

Projekt-Urdhri i Prefektit “Për pjesëmarrjen e Organizatave te Punedhenesve dhe Sindikatave ne organin Këshillues”, ne bashkëpunim me pushtetin vendor.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e angazhimeve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Krijimi i strukturave konsultative me pjesëmarrjen e Pushtetit Vendor, Shoqërisë Civile, Organizatave te Punedhenesve dhe Sindikatat në 12 Prefekturat, për te konsultuar problematikat social-ekonomike;

Trajnime për njohjen e legjislacionit evropian në fushën e dialogut social; Seminare trajnuese me Partneret Sociale ne 5 prefektura për njohjen e legjislacionit te punës; Zbatimi i masave te përcaktuar ne projektin “ Përmirësimi i funksionimit te Këshillit Kombëtar te

Punës” i Qeverise Irlandeze për kualifikimin e Partnereve Sociale, anëtare te Këshillit Kombëtar te Punës dhe sekretariatin e këtij Këshilli;

Studim i legjislacionit Evropian ne fushën e dialogut social.

3.2 Prioritetet Afatmesme (2009-2010) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritete afatmesme për fushën e tregut të punës dhe formimit profesional janë:

Plotësimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar në përputhje me atë të Komunitetit Evropian, për dialogun social.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për periudhën 2009-2010, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta:

Projekt-VKM "Për funksionimin e Këshillit Kombëtar të Punës dhe caktimin e përfaqësuesve të Këshillit të Ministrave në këtë Këshill";

Projekt-VKM “Për caktimin e numrit te përfaqësuesve te Organizatave te Punëmarrësve dhe te Punedhenesve ne KKP”;

Projekt-Urdhër i Ministrit “Për emërimin e anëtareve dhe kandidateve te KKP, përfaqësues te organizatave te punëmarrësve dhe punedhenesve “;

Projekt-Rregullorja e Këshillit Kombëtar te Punës;

319

Ndryshimi i Kodit te Punës për perputhshmerine e plote lidhur me ceshtjen e mbrojtjes se punëmarrësve ne rast te paaftësisë për pagese nga ana e punedhenesit

3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës kohore 2009-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Krijimi i komiteteve te dialogut social sektorial, ne baze te degëve te ekonomisë;

320

3.15.2 PUNESIMI 1 Objektivi Politik Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e punësimit, për periudhën afatgjatë është realizimi i pajtueshmërisë me rregullat në fuqi në Shtetet Anëtare në fushën e lëvizjes së punonjësve, duke marrë parasysh situatën në tregun e punës në Shtetet Anëtare, në varësi të legjislacionit; krijimi i lehtësirave ekzistuese për akses në punësim për shtetasit shqiptarë të akorduara nga Shtetet Anëtare me anë të marrëveshjeve dypalëshe; bashkëpunimi për lehtësimin e reformave dhe politikave shqiptare të punësimit, në kontekstin e forcimit të reformave ekonomike dhe të integrimit; përshtatja e legjislacionit shqiptar për sa u përket kushteve të punës dhe mundësive të barabarta për gratë si dhe ngritja e nivelit të arsimit të përgjithshëm dhe trajnimit profesional në Shqipëri. (Neni 46, 47, 48, 77, 99 te MSA-s). Strategjia sektoriale e punësimit dhe formimit profesional ka për qellim te vendose bazat për përmirësimin e sistemit te shërbimeve te punësimit dhe formimit profesional, dhe zbatimit te programeve aktive dhe pasive te punësimit. 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare Veprimtaria e fushës së tregut të punës dhe formimit profesional rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore te mëposhtme:

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë -Neni 49 dhe 59; Ligji 7995, datë 20.09.1995 "Për nxitjen e punësimit; - i ndryshuar; Ligji 8872, datë 29.03.2002 "Për arsimin dhe formimin profesional në RSH"; VKM nr 67, datë 10.01.2003” Strategjia e Punësimit dhe Formimit Profesional”; VKM nr.69, datë 11.2.1999 "Për programin e nxitjes së punësimit të punëkërkuesve të papunë" i

ndryshuar; VKM nr. 42, datë 17.01.1998 "Për miratimin e statutit të Shërbimit Kombëtar të Punësimit”i

ndryshuar”; VKM nr. 118, date 4.04.2002 “Për miratimin e simbolit te Shërbimit Kombëtar te Punësimit”; VKM nr. 70, datë 11.2.1999 "Për evidentimin e punëkërkuesve të papunë”; VKM 73, datë 11.2.1999 "Për programin e nxitjes së punësimit, nëpërmjet formimit në punë"; VKM nr. 74 datë 11.2.1999 "Për programin e nxitjes së punësimit nëpërmjet mbështetjes së

formimit institucional”; VKM nr.632 datë 18.9.2003 "Për programin e nxitjes së punësimit të punëkërkuesve të papunë

femra" VKM nr. 708 datë 16.10.2003 "Për mënyrën e liçensimit dhe të funksionimit të agjencive private të

punësimit"; VKM nr.583, datë 10.9.2004 "Për caktimin e nivelit të së ardhurës nga papunësia"; VKM nr. 402, date 11.06.2001 “Për disa ceshtje ne zbatim te Ligjit Nr. 7703, date 11.5.1993 “Për

sigurimet shoqërore ne RSH”; VKM nr. 873, date 27.12.2006 “Për masën e financimit, kriteret dhe procedurat e zbatimit te

programeve te praktikave profesionale për punëkërkuesit e papune qe kane mbaruar arsimin e larte, brenda apo jashtë vendit”;

Udhëzim i Përbashkët me Ministrinë e Financave nr. 1 datë 5.2.2001 "Për kriteret dhe procedurat e subvencionit për të nxitur punësimin";

VKM nr. 616, date 4.12.2002 “Për përcaktimin e kategorive te tjera te grupeve te veçanta qe përfitojnë nga Ligji nr. 8872, date 29.03.2002 “Për arsimin dhe formimin profesional ne RSH”;

VKM nr. 196, datë 20.03.2003 "Për standardet e zhvillimit të kurrikulave të arsimit dhe formimit profesional"

VKM nr. 675, datë 25.09.2003 "Për përcaktimin e procedurave të krijimit, organizimit dhe mbylljes së institucioneve të formimit profesional, në varësi të MPÇS";

321

VKM nr. 543, datë 31.10.2002 "Për akreditimin e institucioneve të arsimit dhe formimit profesional (AFP)";

VKM nr 432, date 28.06.2006 “Për krijimin dhe administrimin e te ardhurave qe krijojnë institucionet buxhetore”;

VKM nr. 273, date 10.05.2006 “Për krijimin e Agjencisë Kombëtare te Arsimit dhe Formimit Profesional”;

Udhëzim i Ministrit të MPÇS dhe Ministrit të MASH, nr. 6, datë 14.03.2003 "Për regjistrimin e institucioneve të AFP-së";

Udhëzim i Ministrit të MPÇS dhe Ministrit të MASH, nr.16, datë 28.12.2002 MPÇS dhe MASH "Për organizimin dhe veprimtarinë e Këshillit Kombëtar të Arsimit dhe Formimit Profesional".

Udhëzim Nr. 2222, date 31.10.2002 i MPCS “Mbi këshillimin dhe orientimin ne formimin profesional”;

Udhëzim nr. 17 date 1.09.2002 i MPCS dhe MASH “Për përbërjen, organizimin dhe funksionet e Komisionit te akreditimit te arsimit dhe formimit profesional”;

Udhëzim nr. 867/1, date 30.12.2002 i MPCS “Për procedurat e regjistrimit ne qendrat publike te formimit profesional”;

Udhëzim nr. 867/2, date 30.12.2002 i MPCS “Për kërkesat baze për përgatitjen fillestare dhe kualifikimin e instruktoreve te qendrave publike te formimit profesional”;

Udhëzim nr 867/3, date 30.12.2002 i MPCS “Për kriteret dhe rregullat e provimeve dhe te testimeve ne vlerësimin përfundimtar ne formimin profesional”;

Udhëzim nr. 867/4, date 30.12.2002 “Për përmbajtjen, formën dhe procedurat e lëshimit te dëshmive dhe certifikatave ne formimin profesional”

2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e tregut të punës dhe formimit profesional është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta- Drejtoria e Politikave të Punësimit; Drejtoria e Shërbimeve Juridike;

b) Ministria e Arsimit dhe Shkencës- Drejtoria e Zhvillimit të Kurrikulit; c) Shërbimi Kombëtar i Punësimit- Drejtoria e Punësimit, Drejtoria e Formimit Profesional. d) Agjencia Kombëtare i Arsimit dhe Formimit Profesional;

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet e Partneritetit Evropian , prioritetet afatshkurtra për fushën e tregut të punës dhe formimit profesional janë:

Realizimi i pajtueshmërisë me rregullat në fuqi në Shtetet Anëtare në fushën e lëvizjes së punonjësve, duke marrë parasysh situatën në tregun e punës në Shtetet Anëtare, në varësi të legjislacionit; Krijimi i lehtësirave ekzistuese për akses në punësim për shtetasit shqiptarë të akorduara nga Shtetet Anëtare me anë të marrëveshjeve dypalëshe; Bashkëpunimi për lehtësimin e reformave dhe politikave shqiptare të punësimit, në kontekstin e forcimit të reformave ekonomike dhe të integrimit;

Përshtatja e legjislacionit shqiptar për sa u përket kushteve të punës dhe mundësive të barabarta për gratë;

Ngritja e nivelit të arsimit të përgjithshëm dhe trajnimit profesional në Shqipëri. 3.1.1. Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta:

322

Projekt-ligji “Për disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr. 8872, date 29.03.2002 “Për arsimin dhe formimin profesional ne RSH”;

Projekt-VKM “Për miratimin e Strategjisë së arsimit dhe formimit profesional”; Projekt-VKM "Për përcaktimin e procedurave të konkurrimit për mbështetjen financiare të

Drejtorive Rajonale të Formimit Profesional Publik"; Projekt-VKM "Për përcaktimin e rregullave të shlyerjes së detyrimit nga punëdhënësit që nuk

punësojnë persona me aftësi të kufizuar dhe mënyra e përdorimit të fondit të mbledhur"; Projekt-VKM "Për pagesën e pjesëmarrjes së punëkërkuesve të papunë në kurset e profesioneve të

ofruara nga qendrat publike të formimit profesional". Projekt-ligji i ri "Për nxitjen e punësimit", i cili do te hartohet ne përputhje me Strategjinë

Evropiane të Punësimit dhe do te përafrohet pjesërisht me Vendimin 2005/600/ EC “Mbi udhëzimet për politikat e punësimit ne Shtetet Anëtare te BE”

Projekt-VKM ne zbatim të programeve të nxitjes së punësimit, në përputhje me Ligjin e ri të Punësimit.


Krijimi i një sistemi të informatizuar të tregut të punës nëpërmjet krijimit të një data base në lidhje me vendet e lira te punës (Tirane dhe Korçë);

Realizimi i studimeve periodike afatshkurtra të tregut të punës; pajisja me bazën e nevojshme materiale/didaktike për mësimin teorik dhe praktik të qendrave publike të formimit profesional;

Rinovimi i mjediseve ekzistuese për mësim teorik/praktik në qendrat publike të formimit profesional nëpërmjet rikonstruksionit të mjediseve ekzistuese;

Fillimi i decentralizimit të menaxhimit të sistemit të AFP-ve në drejtim të shkollave apo qendrave të AFFP;

Fillimi i punës për krijimin e Kornizës Shqiptare te Kualifikimeve; Institucionalizimi i metodologjisë se hartimit te kurrikulave te AFP; Kompletimi i procesit të informatizimit të tregut të punës në gjithë sistemin e shërbimit publik të

punësimit duke shfrytëzuar investimet e donatoreve të huaj dhe Qeverisë Shqiptare;

3.2 Prioritetet Afatmesme (2009-2010) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritete afatmesme për fushën e tregut të punës dhe formimit profesional janë:

Realizimi i pajtueshmërisë me rregullat në fuqi në Shtetet Anëtare në fushën e lëvizjes së punonjësve, duke marrë parasysh situatën në tregun e punës në Shtetet Anëtare, në varësi të legjislacionit;

Krijimi i lehtësirave ekzistuese për akses në punësim për shtetasit shqiptarë të akorduara nga Shtetet Anëtare me anë të marrëveshjeve dypalëshe;

Bashkëpunimi për lehtësimin e reformave dhe politikave shqiptare të punësimit, në kontekstin e forcimit të reformave ekonomike dhe të integrimit;

Përshtatja e legjislacionit shqiptar për sa u përket kushteve të punës dhe mundësive të barabarta për gratë,

Përmirësimi i nivelit të arsimit të përgjithshëm dhe trajnimit profesional në Shqipëri. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për periudhën 2009-2010, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta:

323

Projekt-ligji “Për Kornizën Shqiptare te Kualifikimeve”; 3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës kohore 2009-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Hartimi i kritereve të vlerësimit dhe certifikimit në fushën e AFP; Mbështetje e kurrikulit të AFP me "tekste integrale". Krijimi i shërbimit për orientimin profesional dhe këshillimin për karrierë në bashkëpunim me

partnerët socialë; Institucionalizimi i bashkëpunimit midis AFP dhe biznesit lokal.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale te Drejtorise se Politikave te Punesimit



1.Shtim personash

Persona 5 2 X X X

2.Trainime (mije leke)

(mije leke)

X 1.000 1.500 1.000 1.000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të punësimit ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Forcimi I strukturave të tregut të punës përsa I përket shërbimeve të inspektimit dhe punësimit

1mln € në pritje në vazhdim

324

3.15.3 MBROJTJA DHE SIGURIMET SHOQËRORE 3.15.3.1 MBROJTJA SHOQËRORE 1 Objektivi politik Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e mbrojtjes shoqërore, për periudhën afatshkurtër, është përmirësimi i sistemit të mbrojtjes sociale dhe standardeve, duke luftuar përjashtimin social dhe diskriminimin përmes: (i) decentralizimit dhe rritjes së përgjegjësisë së njësive vendore për ngritjen dhe administrimin e shërbimeve sociale me baze komunitare; dhe (ii) përfshirjes se shoqërisë civile ne ofrimin e shërbimeve, si dhe mbështetja dhe adaptimi sistemit te mbrojtjes shoqërore me kërkesat e reja ekonomike sociale (neni 99 i MSA-s). 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor Ekzistues Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojnë akte komunitare Veprimtaria e fushës së mbrojtjes shoqërore rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore :

Ligji nr. 9355 datë 10.03.2005 “Për ndihmën dhe shërbimet shoqërore”; Ligji nr. 8098 datë 28.03.1996 “ Për statusin e te verbëritë”; Ligji nr. 7889 datë 14.12.1994 “Për statusin e invalidit të punës”; Ligji nr. 8626 datë 22.06.2000 “Për statusin e invalidit para dhe tetraplegjik”; VKM nr. 265, datë 28.04.2005 “ Strategjia e shërbimeve sociale”; VKM nr. 633, datë 18.09.2003 “Strategjia Kombëtare për përmirësimin e kushteve të jetesës së

minoritetit Rom ”; VKM nr. 8, datë 07.01.2005 “Strategjia e personave me aftësi të kufizuar”( PAK); VKM nr. 787, datë 14.12.2005 "Për përcaktimin e kritereve, të procedurave dhe të masës së ndihmës

ekonomike"; VKM nr. 563, datë 12.8.2005 "Për caktimin e përgjegjësive të qarkut për shpërndarjen e shërbimeve të

përkujdesjes shoqërore"; VKM nr 564, datë 12.8.2005 "Për liçensimin e ofruesve të shërbimeve të përkujdesjes shoqërore"; VKM nr. 658, datë 17.10.2005 "Për standardet e shërbimeve shoqërore"; VKM nr. 659, datë 17.10.2005 "Për standardet e shërbimeve të përkujdesit shoqëror për fëmijët në

institucionet rezidenciale"; VKM nr.83, datë 26.02.2001 “Për tarifat telefonike”; VKM nr.632, datë 21.11.2001”Përfitimet nga Enti Kombëtar të Banesave“; Udhëzim nr. 497 datë 6.03.2006 "Për llogaritjen e të ardhurave që sigurohen nga prodhimi bujqësor dhe

blegtoral". 2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e mbrojtjes shoqërore, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta- Drejtoria e Politikave të Shërbimeve Sociale e cila zhvillon politikat ,legjislacionin, buxhetimin transferon fondet ne njësite e qeverisjes vendore, licencon ofruesit e shërbimeve harton standardet e shërbimeve shoqërore etj.

b) Ministria e Brendshme; c) Ministria e Shëndetësisë; d) Shërbimi Social Shtetëror

325

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet e Partneritetit Evropian, prioriteti afatshkurtër për fushën e mbrojtjes shoqërore është:

Përmirësimi i sistemit të mbrojtjes sociale dhe standardeve duke luftuar përjashtimin social dhe diskriminimin

Sigurimi i respektimit te te drejtave te minoriteteve, zbatimi i Strategjisë Rome; 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këtë prioritet afatshkurtër, për realizimin e tij do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta:

Projekt-VKM “Për hartimin e strategjisë se ndihmës ekonomike dhe pagesave te tjera ne kesh” Projekt-VKM “Hartimi i strategjisë për kujdestarinë e fëmijëve”; Projekt-VKM “Për ngritjen e Fondit Shoqëror dhe kriteret e përdorimit të tij”. Projekt-VKM "Për metodologjinë e llogaritjes se fondeve për shërbimet e perkujdesit shoqëror"


Përcaktimi i qarte i roleve te reja dhe përgjegjësive te strukturave programuese dhe realizuese të shërbimeve shoqërore në kushtet e decentralizimit,

Identifikimi i OJF-ve dhe operatorë të tjerë komunitarë që ofrojnë shërbime shoqërore., Pasurimi i data-baze ekzistues dhe njohja e tij nga aktoret e interesit.

Përmirësimi i indikatorëve dhe kritereve te përzgjedhjes se përfituesve te NE dhe PAK, ristudimi i kritereve aktuale te vlerësimit te PAK.

Implementimi i standardeve te shërbimeve te perkujdesit shoqëror për fëmijë, PAK , te moshuarve moshuar, personat e trafikuar, standardeve te përgjithshme te shërbimeve.

Sensibilizim dhe njohja e legjislacionit për te drejtën e përfitimit te NE dhe PAK nga familjet rome. Bashkëpunim me OJF rome, koordinim i punës se tyre dhe bashkëpunim për rritjen e kapaciteteve,

ofrimin e shërbimeve dhe sensibilizim për fenomenet negative. Përgatitja ne bashkëpunim me OJF dhe aktore te tjerë, e Planit te Veprimit për Strategjinë e

Shërbimeve Shoqërore. Vendosja e një dialogu te rregullt dhe ligjor midis MPÇS dhe institucioneve ne varësi te saj qe

grumbullojnë te dhëna e informacione nga njësite e qeverisjes vendore. Trajnim te administratoreve lokal qe punojnë me partneret social Transferimi gradual i qendrave rezidenciale publike për fëmijë ne varësi te pushtetit vendor. Ngritja e shërbimeve te reja sociale me baze komunitare ne kuadër te projektit te B.B, te cilat pas

përfundimit te projektit do te kalojnë ne përgjegjësi te pushtetit vendor. Transferimi i objekteve ,fondeve te shërbimeve ne varësi te njësive vendore,rritja e përgjegjësive

te strukturave vendore dhe OJF për ofrimin e shërbimeve komunitare Tabela 1 Frcimi i kapaciteteve institucionale të Dejtorisë se Politikave të Shërbimeve Sociale


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim persona 4+1 4+1 4+1 4+1 4+1

326

personash 4.Trajnime (mijë lekë)

(mijë lekë)

5.000 5.000 5.000 5.000 5.000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të sigurimeve shoqërore ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Minsitria e Financës


Përmirësimi i procedurave të administratës së sigurimeve shoqërore 1 mln € në pritje në vazhdim

327

3.15.3.2 SIGURIMET SHOQËRORE 1 Objektivi politik Fokusi kryesor i Qeverisë në fushën e sigurimeve shoqërore, për periudhën afatgjatë është koordinimi i sistemit të mbrojtjes shoqërore për punonjësit komunitare të punësuar në territorin shqiptar si dhe adaptimi i sistemit të sigurimeve shoqërore me kërkesat e reja ekonomike e sociale, nëpërmjet bashkëpunimit me palët. (46,47 dhe 99 te MSA-s). 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor ekzistues

Ligje dhe aktet nënligjore, qe transpozohen me aktet komunitare si dhe shkalla e perputhshmerise se tyre

Ligji Nr.7703, date 11.05.1993 “Për Sigurimin Shoqëror ne RSH”, Sigurimet shoqërore mbrojnë ne mënyrë te detyrueshme te gjithë shtetasit ekonomikisht aktive ne Shqipëri, ne rastin e pakësimit te te ardhurave si pasoje e barrelindjes, pleqërisë, invaliditetit dhe humbjes se mbajtësit te familjes. - Direktiva nr. 79/7/EEC, “mbi zbatimin progresiv të parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave në çështjet e sigurimit shoqëror” Qëllimi i kësaj Direktive është zbatimi progresiv, në fushën e sigurimeve shoqërore dhe të elementeve të tjerë të mbrojtjes sociale, i parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave në çështjet e sigurimit shoqëror, që tani e tutje do të referohet si “parimi i trajtimit të barabartë”. Direktivë do të jetë e zbatueshme për popullsinë aktive për punë, përfshirë personat e vetëpunësuar, punëtorët dhe personat e vetëpunësuar veprimtaria e të cilëve është ndërprerë nga sëmundja, aksidenti apo papunësia jo e dëshirueshme dhe personat që janë në kërkim të punës, si dhe për punëtorët, të vetëpunësuar ose jo, që kanë dalë në pension pleqërie apo invaliditeti. - Direktiva nr. 86/378/EEC, “mbi zbatimin e parimit të trajtimit të barabartë për burrat dhe gratë në skemat e sigurimit shoqëror në punë Qëllimi i kësaj Direktive është zbatimi, në skemat e sigurimit shoqëror në punë, i parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave, që tani e tutje do të referohet si “parimi i trajtimit të barabartë. Direktiva nr. 92/85/KEE, “mbi paraqitjen e masave për të inkurajuar përmirësimin e sigurisë dhe shëndetit në punë për punëtoret shtatzëna dhe punëtoret të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji”. Qëllimi i kësaj Direktive, është të zbatojë masat për të inkurajuar përmirësimet në sigurinë dhe shëndetin në punë të punëtoreve shtatzëna dhe punëtoreve të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji.

1

E pjesshme

Ligjet dhe aktet e tjera qe nuk transpozojne akte komunitare Veprimtaria e fushës së sigurimeve shoqërore rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore:

Ligji nr.9136, datë 11.09.2003 "Për mbledhjen e kontributeve të detyrueshme të sigurimeve shoqërore";

Ligji nr.7845, datë 13.7.1994 “Për numrin e sigurimit shoqëror”; Ligji nr.9066, datë 15.5.2003 “Për ratifikimin e Marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës së

Shqipërisë dhe Republikës së Turqisë “Për mbrojtjen shoqërore";

328

Ligji nr.8960, datë 24.10.2002 “Për ratifikimin e Kartës Sociale Evropiane, të rishikuar”; Ligji nr. 9442, datë16.11.2005 "Për ratifikimin e Konventës se ILO-s, nr.102, “Për standardet

minimale të mbrojtjes shoqërore" 2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e sigurimeve shoqërore, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve: 1. Ministria e Financave - Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, Instituti i Sigurimeve Shoqërore; 2. Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta-Drejtoria e Politikave të Pensioneve

dhe Pagave; 3. Drejtoria e Përgjithshme e Postave 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, prioritetet afatshkurtra për fushën e sigurimeve shoqërore janë:

Koordinimi i sistemit të mbrojtjes shoqërore për punonjësit komunitarë të punësuar në territorin shqiptar .


3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, nga Ministria e Financave, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt-ligj për disa ndryshimeve në ligjin nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore ne RSH"

Projekt-VKM, në zbatim të ligjit nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore" VKM – së " Për rritjen e përfitimeve të pensioneve”

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e këtyre prioriteteve do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ndjekja e zbatimit të VKM-se “Për rritjen e përfitimeve” Zbatimi i VKM-se ne zbatim te ligjit nr. 7703, datë 11.5.1993 “Për sigurimet shoqërore” Zbatimi i Marrëveshjes me Turqinë;

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritetet afatmesme për fushën e sigurimeve shoqërore janë:

Koordinimi i sistemit të mbrojtjes shoqërore për punonjësit komunitare të punësuar në territorin shqiptar;


3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me këto prioritete afatmesme, Ministria e Financave do të ndërmarrë iniciativat e mëposhtme ligjore:

329

Projekt-VKM, në zbatim të ligjit nr.7703, datë 11.5.1993 "Për sigurimet shoqërore" Projekt-VKM " Për rritjen e përfitimeve të pensioneve”

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për realizimin e këtyre angazhimeve do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ndjekja e zbatimit të VKM-se “Për rritjen e përfitimeve” Zbatimi i VKM-se ne zbatim te ligjit nr. 7703, datë 11.5.1993 “Për sigurimet shoqërore” Vazhdimi i procedurave për marrëveshjet dypalëshe për sigurimet shoqërore;

330

3.15.4 SHËNDETI DHE SIGURIA NË PUNË

1 Objektivi Politik

Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë për periudhën afatshkurtër dhe afatmesme është nxitja e zbatueshmërisë së legjislacionit të punës, lidhur me sigurimin dhe mbrojtjen e integruar fizike, mendore dhe sociale të punonjësve, nëpërmjet përmirësimit dhe harmonizimit të legjislacionit shqiptar me atë të Komunitetit Evropian. (Neni 46, 70, dhe 77 te MSA-s).

2 Situata Aktuale

2.1 Kuadri Ligjor ekzistues Ligje dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre; 1. Ligji nr. 9634, date 30.10.2006.”Për Inspektimin ne Pune dhe Inspektoratin Shtetëror te Punës” Qëllimi I ligjit është zbatimi I legjislacionit te punës nga subjektet , mbi te cilat vepron ky ligj. Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë:

• Përmirësimi rrënjësor i strukturave te ISHP-se • Ngritja e kapaciteteve institucionale • Rritja e numrit te inspektoreve te punës për te mbuluar te gjithë vendin me inspektor. • Masa konkrete për luftën kundër korrupsionit.

Konventa e ILO-s nr.81 “Për inspektimin ne pune” Subjekti dhe objekti që synon të rregullojë: Konventa është ratifikuar nga shteti shqiptar me ligjin 8185, date 23.1.1997, dhe si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente nenet e konventës janë parashikuar .Ligjin nr. 9634, date 30.10.2006.”Për Inspektimin ne Pune dhe Inspektoratin Shtetëror te Punës” I Pjesshëm 2. VKM nr. 459, date 22.7.1998 “Për substancat e rrezikshme” Qëllimi : Përcaktimi i substancave te rrezikshme i cili synon:

• Mbrojtjen e punëmarrësve si dhe parandalimin e sëmundjeve profesionale Konventa e ILOS-s nr.170 “Për përdorimin e kimikateve ne pune” Përshtatshmëria e neneve te konventës , ne vendimin e Këshillit te Ministrave P/A 3. VKM nr.419, date 4.8.2000 “Për objektet e rrezikshme” Qëllimi : Përcaktimi I objekteve te rrezikshme i cili synon: Mbrojtjen e punëmarrësve si dhe parandalimin e aksidenteve ne pune. Konventa ILOS-s nr. 155 “Për sigurinë dhe shëndetin ne pune’ Si anëtar qe vendi ynë ka ratifikuar këtë konvente me ligjin 9147, date 30.10.2003, nenet e konventës janë parashikuar ne vendimin e mësipërm, për te arritur standardet evropiane. P/A 4. VKM. nr 445, date 26.6.2003 “Për inspektimin detar”

331

Qëllimi: Inspektimi i subjekteve qe ushtroje këtë lloj aktiviteti i cili synon: Mbrojtjen e punëmarrësve qe punojnë ne këtë fushe. Konventa e ILOS-s 178 ( inspektimi ne pune) detaret Si anëtar qe kemi ratifikuar këtë konvente me ligjin nr. 8911, date 6.6.2002, nenet e konventës janë parashikuar ne vendimin e Qeverise. P/A

Ligje dhe akte që nuk traspozojnë akte komunitare

Kushtetuta e Republikës se Shqipërisë Kodi i Punës i Republikës se Shqipërisë Konventa e ILO-s nr.81 “Për Inspektimin ne Pune” Konventa e ILO-s nr. 155 “Për sigurinë dhe shëndetin ne pune” Konventa e ILO-s 178 ( inspektimi ne pune) detaret VKM nr 788, datë 14.12.2005 "Për përcaktimin e aksidentit ne pune ose për shkak te punës” VKM nr.461, datë 22.7.1998 "Për regjistrin që mban punëdhënësi për aksidentin në punë dhe

sëmundjet profesionale; VKM nr. 692, datë 13.12.2001 “Për masa të veçanta të sigurisë dhe higjienës në punë”; VKM nr. 205, datë 9.5.2002 “Për përcaktimin e punëve të lehta për të miturit”; VKM nr.207,datë 9.5.2002 “Për përcaktimin e punëve të vështira ose të rrezikshme”; VKM nr 742, datë 6.11.2003 “Për disa shtesa dhe ndryshime në VKM nr.692, datë 13.12.2001 “Për

masa të veçanta të sigurisë dhe higjienës në punë para vënies në punë të ndërmarrjes”. VKM nr.513, date 30.7.2004 “Për klasifikimin e veprimtarisë dhe dokumentacionin e procedurën

për dhënien e lejes nga inspektori i punës, para vënies ne pune te ndërmarrjes.” VKM nr. 164, date 22.03.2007 “Për bashkëpunimin midis ISHP-se dhe Ministrisë se Brendshme”. VKM nr. 169, date 28.03.2007 ‘Për procedurën e lënies se aktit te inspektimit dhe elementet

perberes se tij”. VKM nr. 457, date 22.8.1998 “Për miratimin e statutit te Inspektoratit “.

2.1 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta; Drejtoria e Shërbimeve Juridike dhe Drejtoria e Sigurisë dhe Shëndetit ne Pune.

b) Inspektorati Shtetëror i Punës.


3.1 Prioritetet afatshkurtra 2007-2008 Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritetet afatshkurtra (2007-2008) për fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë, janë:

Vlerësim i legjislacionit mbi kushtet e punës, pagesën për punonjësit e komunitetit; Përmirësimi dhe harmonizimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar në përputhje me atë të

Komunitetit Evropian, për kushtet e punës si dhe mbrojtjes së shëndetit dhe sigurisë në punë.


332

Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta:

Projekt- VKM “Për organizimin dhe drejtimin e ISHP-së”; Projekt- VKM ”Për përcaktimin e substancave të rrezikshme”; Projekt- VKM ”Për përcaktimin e objekteve të rrezikshme”; Projekt-VKM “Për strategjinë Kombëtare “Siguria dhe shëndeti në punë”.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës afatshkurtër, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Fuqizimi i kapaciteteve institucionale të Inspektoratit Shtetëror të Punës nëpërmjet shtimit te numri ekzistuese të burimeve njerëzore

Krijimi i drejtori rajonale në 5 prefektura, si në tabelën e mëposhtme. Zhvillimi i trajnimeve për njohjen e legjislacionit evropian në fushën e sigurisë dhe shëndetit në

punë brenda vitit 2007.

3.2 Prioritetet Afatmesme (2009-2010) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritete afatmesme për fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë, janë:

Vlerësim i legjislacionit mbi kushtet e punës, pagesën për punonjësit e komunitetit, Përmirësimi dhe harmonizimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar në përputhje me atë të

Komunitetit Evropian, për kushtet e punës si dhe mbrojtjes së shëndetit dhe sigurisë në punë.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për periudhën 2009-2010, nga Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projekt- ligji “Për sigurinë dhe shëndetin në punë”. Projekt-VKM qe do te dalin ne zbatim te ligjit “Siguria dhe shëndeti në punë”.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Inspektoriatit Shtetëror të Punës



1.Shtim personash

Persona 130 37 0 0 0

2.Trainime (mije leke)

(mije leke)

0 3000 458 1.500 0

333

3.15.5 BARAZIA GJINORE 1 Objektivi politik i fushës Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e barazisë gjinore, për periudhën afatgjatë, është harmonizimi ne mënyre progresive i legjislacionit shqiptar me atë te Komunitetit ne fushën e kushteve te punës, veçanërisht te shëndetit dhe sigurisë ne pune, dhe mundësive te barabarta si dhe bashkëpunimin për të lehtësuar reformat e politikave shqiptare të punësimit, në kontekstin e forcimit të reformave ekonomike dhe të integrimi duke synuar mbështetjen e përshtatjes së sistemit shqiptar të sigurimeve shoqërore me kërkesat e reja ekonomike dhe sociale, dhe përfshirjen dhe përshtatjen e legjislacionit shqiptar për sa u përket kushteve të punës dhe mundësive të barabarta për gratë. (Neni 77 dhe 99 i MSA-s) 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri Ligjor ekzistues Veprimtaria e fushës se barazisë gjinore rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore :

Ligje dhe aktet nënligjore, që transpozohen me aktet komunitare si dhe shkalla e përputhshmërisë së tyre

Ligji Nr.7703, date 11.05.1993 “Për Sigurimin Shoqëror ne RSH”, Sigurimet shoqërore mbrojnë ne mënyrë te detyrueshme te gjithë shtetasit ekonomikisht aktive ne Shqipëri, ne rastin e pakësimit te te ardhurave si pasoje e barrelindjes, pleqërisë, invaliditetit dhe humbjes se mbajtësit te familjes. - Direktiva nr. 79/7/KEE, “mbi zbatimin progresiv të parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave në çështjet e sigurimit shoqëror” Qëllimi i kësaj Direktive është zbatimi progresiv, në fushën e sigurimeve shoqërore dhe të elementeve të tjerë të mbrojtjes sociale, i parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave në çështjet e sigurimit shoqëror, që tani e tutje do të referohet si “parimi i trajtimit të barabartë”. Direktivë do të jetë e zbatueshme për popullsinë aktive për punë, përfshirë personat e vetëpunësuar, punëtorët dhe personat e vetëpunësuar veprimtaria e të cilëve është ndërprerë nga sëmundja, aksidenti apo papunësia jo e dëshirueshme dhe personat që janë në kërkim të punës, si dhe për punëtorët, të vetëpunësuar ose jo, që kanë dalë në pension pleqërie apo invaliditeti. - Direktiva nr. 86/378/KEE, “mbi zbatimin e parimit të trajtimit të barabartë për burrat dhe gratë në skemat e sigurimit shoqëror në punë Qëllimi i kësaj Direktive është zbatimi, në skemat e sigurimit shoqëror në punë, i parimit të trajtimit të barabartë të burrave dhe grave, që tani e tutje do të referohet si “parimi i trajtimit të barabartë

1

E pjesshme 2 Kodi i Punës , Neni 104, 108 , 54, 55

VKM Nr.145, date 10/08/1998 “Mbi ndalimin e punës së natës për gratë shtatzëna”

Direktiva nr. 92/85/KEE, “mbi paraqitjen e masave për të inkurajuar përmirësimin e sigurisë dhe shëndetit në punë për punëtoret shtatzëna dhe punëtoret të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji”. Qëllimi i kësaj Direktive, është të zbatojë masat për të inkurajuar përmirësimet në

334

sigurinë dhe shëndetin në punë të punëtoreve shtatzëna dhe punëtoreve të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji.

E pjesshme 3 Kodi i Punës, Neni 104

VKM Nr. 397 date 20.5.1996 ndryshuar me VKM nr. 185/ 3.5.2002, "Për mbrojtjen e veçantë të grave shtatzëna dhe të amësisë" Qëllimi është për te mbrojtur sigurinë dhe shëndetin e gruas shtatezane, grave lehona dhe nenat me fëmijë ne gji nëpërmjet përcaktimit te kushteve te përshtatshme te punës, te kohëzgjatjes e punës dhe përcaktimit te veprimtarive te ndaluara.

Direktiva nr. 92/85/KE, “mbi paraqitjen e masave për të inkurajuar përmirësimin e sigurisë dhe shëndetit në punë për punëtoret shtatzëna dhe punëtoret të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji”. Qëllimi i kësaj Direktive, e cila është Direktiva e dhjetë individuale brenda kuptimit të nenit 16 (1) të Direktivës 89/391/KEE, është të zbatojë masat për të inkurajuar përmirësimet në sigurinë dhe shëndetin në punë të punëtoreve shtatzëna dhe punëtoreve të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji.

E pjesshme 4 Neni 115, Kodi i Punës ku sanksionohet qe punëdhënësi jep të njëjtën pagë si

për gratë edhe për burrat që kryejnë punë me vlerë të barabartë. Ne këtë nen sanksionohet pagese e barabarte për burrat dhe gratë për pune me vlere te barabarte

Direktiva nr. 75/117/KEE, “mbi përafrimin e ligjeve të shteteve anëtare në lidhje me aplikimin e parimit të pagesës së barabartë për burrat dhe gratë”. Parimi i pagesës së barabartë për gratë dhe burrat, këtej e tutje i quajtur “parimi i pagesës së barabartë”, nënkupton që për të njëjtën punë ose për një punë që ka vlerë të barabartë, të eliminohen të gjithë llojet e diskriminimit për shkak të seksit në lidhje me të gjitha aspektet e kushteve të shpërblimit.

E pjesshme 5 Kodi i Punës, neni 9

Ligji Nr. 7995 Date 20.9.1995,“Për nxitjen e punësimit”(ndryshuar me Ligjin Nr. 8444, date 21.0.1.1999, me ligjin Nr. 8862 date 7.03.2002 dhe me ligjin 9570 date 3.7.2006) Qëllimi i ligjit ne lidhje me punësimin, formimin e kualifikimin profesional, Shërbimin Kombëtar te Punësimit dhe fondin e punësimit është ndjekja e politikave aktive te përgjithshme për te mbështetur punësimin e plote, produktiv dhe te zgjedhur lirisht

Section 1.01 ligji nr.8872, datë 29.3.2002 “për arsimin dhe formimin profesional në republikën e shqipërisë”. ky ligj garanton të drejtën e shprehur në kushtetutën e republikës së shqipërisë për arsimim dhe formim profesional gjatë gjithë jetës, mundësinë e kryerjes së arsimimit fillestar profesional, si dhe të fitimit të njohurive profesionale të nevojshme për punësim, duke krijuar shanse të barabarta për të gjithë.

Direktiva nr. 76/207/KEE, “Mbi zbatimin e parimit të trajtimit të barabartë për burrat dhe gratë në lidhje me punësimin, formimin profesional dhe ngritjen në detyrë, dhe kushteve të punës” Direktiva siguron një trajtim te barabarte për burrat dhe gratë për aksesin për pune, promocion, trajtim dhe kushte pune. Ajo paraqet koncepte te diskriminimit indirekt dhe veprimit pozitiv ne favor te grave

335

E pjesshme

Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare Kushtetuta- neni 18 dhe neni 49; Karta e të Drejtave Themelore të Komunitetit Evropian; Konventa "Për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Gruas" dhe Protokolli shtesë i

saj(CEDAË); Kodi Zgjedhor- Neni 3; Kodi i Punës-Nenet 9,10,32,39,75,76,97,98,108,109,134,72,115,55,104,108; Ligji nr. 9198, datë 1.07.2004 “Për një shoqëri gjinore të barabartë”; Kodi Penal : Nenet 113, 114, 115; Ligji nr.8876, datë 4.4.2002 ”Për shëndetin riprodhues”; Ligjit nr.7870, datë 13.10.1994 “Për sigurimet shëndetësore në Republikën e Shqipërisë” ; Ligji nr.8528, datë 23.09.1999 “ Për mbrojtjen dhe nxitjen e të ushqyerit me gji”; VKM nr. 632, datë 18.9.2003 "Për programin e nxitjes së punësimit të punëkërkueseve të papuna

femra"; VKM nr 73, datë 11.02.1999 “Për Programin e Nxitjes së Punësimit nëpërmjet formimit në punë”; Urdhri nr. 394 datë 23.02.2004 i Ministrit të Punës dhe Çështjeve Sociale "Për tarifat e Sistemit të

Formimit Profesional"

2.2 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e barazisë gjinore, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Punës Çështjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta, Drejtoria e Shanseve te Barabarta, Drejtoria Juridike

b) Ministria e Arsimit dhe Shkencës , Drejtoria e Kurrikulave c) Ministria e Shendetesise, Sektori i Shëndetit Riprodhues d) Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinise dhe Sporteve, Drejtoria e Politikave Rinore e) Ministria e Punëve te Jashtme, Drejtoria e Politikave Rinore f) Ministria e Brendshme, Drejtoria e Krimit te Organizuar dhe Mbrojtjes se Dëshmitarëve, Sektori

Antitrafikimi g) Ministria e Bujqësisë, Drejtoria e Drejtoria e Politikave Rurale, Sektori I Politikave te Zhvillimit

Rural h) INSTAT (Qendra e kërkimeve sociale)

3 Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes se Stabilizimi Asociimit, prioritetet afatshkurtra për fushën e barazisë gjinore janë:

Harmonizimi ne mënyrë progresive te legjislacionit shqiptar me atë te Komunitetit ne fushën e mundësive te barabarta

Bashkëpunimi për lehtësimin e reformave te politikave shqiptare për krijimin e mundësive të barabarta për gratë.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Punës Çështjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta:

Projekt-VKM “Për Strategjinë Kombëtare për Barazinë Gjinore dhe kundër Dhunës ne Familje Projekt-ligji i ri "Për barazia gjinore ne Shoqëri"

336

Ndryshimi ne Nenin 104 te Kodit te Punës te RSH , ne përputhje te pjesshme me Direktivën 92/85/EEC 19 tetor 1992 “mbi paraqitjen e masave për të inkurajuar përmirësimin e sigurisë dhe shëndetit në punë për punëtoret shtatzëna dhe punëtoret të cilat sapo kanë lindur fëmijë ose që janë me fëmijë në gji”.


Përkthimi dhe botimi i Strategjisë Kombëtare për Barazi Gjinore dhe Kundër Dhunës ne Familje Monitorimi i zbatimit te Strategjisë për Barazinë Gjinore dhe kundër Dhunës ne Familje Përkthimi dhe Botimi i Ligjit "Barazia Gjinore ne Shoqëri" Fushatë sensibilizuese mbi njohjen dhe vënien ne zbatim te Strategjisë Kombëtare për Barazi

Gjinore dhe kundër Dhunës ne Familje Fushatë sensibilizuese mbi njohjen e ligjit "Barazia Gjinore ne Shoqëri"

3.2 Prioritetet Afatmesme (2009 -2010) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes se Stabilizim Asociimit, prioritet afatmesme për fushën e barazisë gjinore janë:

Harmonizimi ne mënyrë progresive te legjislacionit shqiptar me atë te Komunitetit ne fushën e mundësive te barabarta

Bashkëpunimi për lehtësimin e reformave te politikave shqiptar për realizimin e mundësive të barabarta për gratë.

3.2.1 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009 -2010) Për realizimin e angazhimeve gjate periudhës kohore 2009-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Identifikimi i treguesve sensitive gjinore dhe ndërtimi i bazës se te dhënave gjinore Trajnime mbi njohjen me Ligjin e ri "Për barazia gjinore ne Shoqëri"

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MPCSSHB

VITET INVESTIME NJESIA E

MATJES GJENDJA AKTUALE 2007 2008 2009 2010

1) Shtim personash

persona 3 3 3 3 3

2) Trajnime (mijë lekë)

Mijë lekë 0 0 50 1580 0

337

3.16 ENERGJIA 3.16.1 SEKTORI I ENERGJISE 1 Objektivi politik Hapja reale e tregut të energjisë mbetet prioriteti i Qeverisë Shqiptare në këtë fushë, prioritet ky që bëhet edhe më i detyrueshëm pas nënshkrimit të Traktatit të Komunitetit për Energjinë. Synimi kryesor do të jetë integrimi në tregun rajonal të energjisë elektrike. Hapja e këtij tregu do të nxisë tërheqjen e kapitaleve private dhe rritjen e ndjeshme të kapaciteteve prodhuese dhe furnizuese të sistemit elektro-energjetik shqiptar. Në funksion të realizimit të këtij objektivi, në periudhën afatshkurtër do të realizohet privatizimi i sektorit të shpërndarjes së energjisë elektrike te sh.a. KESH. Objektiv afatmesëm do të jetë harmonizimi i te gjithë kuadrit ligjor me acquis commounitaire, në mënyrë që tregu shqiptar i energjisë t’i përafrohet standardeve dhe normave evropiane në këtë sektor. Objektiv tjetër afatmesëm është integrimi i Shqipërisë në rrjetet e transmetimit rajonal dhe evropian të energjisë të gjitha llojeve. Neni 70 i MSA, adreson detyrimin e përafrimit dhe imponimit të legjislacionit Shqiptarë me atë Evropian si dhe të rregullave të konkurueshmërisë. Neni 107 i MSA, adreson detyrimin e bashkëpunimit për zhvillimin e sektorit të Energjisë duke pasqyruar parimet e ekonomisë së tregut dhe duke u mbështetur në Traktatin e Komunitetit të Energjisë si dhe integrimin e Shqipërisë në Tregjet Evropiane të Energjisë. 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria, funksionimi dhe kontrolli i sektorit të energjisë elektrike në Republikën e Shqipërisë rregullohet nëpërmjet akteve te meposhtme ligjore e nënligjore, ku ato qe tranzpoojne akte komunitare jane shoqeruar me tabelen e perkatese te perputhshmerise:

Ligjin nr. 9501, datë 03.04.2006 "Për ratifikimin e traktatit të Krijimit të Komunitetit të Energjisë" Ligji Nr. 9072, datë 22.05.2003 "Mbi sektorin e Energjisë Elektrike”, i cili përcakton kushtet për

furnizimin me energji elektrike të konsumatorëve, në përputhje me parametrat standarde, përmes funksionimit të efektshëm të tregut të energjisë dhe zhvillimit të konkurrencës në këtë sektor, duke marrë parasysh ruajtjen e interesave të konsumatorit, minimizimin e kostove të shërbimeve dhe respektimin e mjedisit. Ky ligj ka një nivel përputhshmërie “të plotë” me Direktivën 2003/53/EC.

1. Ligji Nr. 9072, datë 22.05.2003 "Mbi sektorin e energjise elektrike” 2. Direktiva 2003/53/EC, datë 17.07.2003 “Mbi tregun e brendeshem te elektricitetit dhe te gazit” dhe

Direktiva 96/92/EC, “Liberalizimi i tregut te energjise dhe rregullimi i sektorit te energjise” Direktive e cila amendon për të 26 herë 76/769/EEC, e cila ka të bëjë me rikonstruktimin e marketingun, përdorimin dhe përgatitjen e disa substancave te rrezikshme”

3. Shkalla e Përafrimit: e plote

Ligji Nr. 8937 datë 12.09.2002 "Për ruajtjen e nxehtësisë në ndërtesa", i cili përcakton vendosjen e rregullave dhe bërjen e detyrueshme të marrjes së masave për ruajtjen e nxehtësisë në ndërtesa.

1. Ligji Nr. 8937 datë 12.09.2002 "Për ruajtjen e nxehtësisë në ndërtesa",

2. Direktiva 2002/91/EC “Për performancën e Energjisë në Ndërtesa“ 3. Shkalla e përafrimit: e pjesshme

338

VKM Nr. 539, datë 12.08.2004 “Për aprovimin e modelit tranzitor të tregut të energjisë elektrike”, i cili është i bazuar në zbatimin gradual të Direktivave 96/92/EC dhe 2003/54/EC.

1. VKM Nr. 539, datë 12.08.2004 “Për aprovimin e modelit tranzitor të tregut të energjisë elektrike. 2. Direktivave 96/92/EC dhe 2003/54/EC 3. Shkalla e Përafrimit: pjesshme.

Ligji nr. 9663, date 18.12.2006 “Për koncesionet”, i cili ka për qëllim të krijoje kuadrin e nevojshëm ligjor për nxitjen dhe lehtësimin e zbatimit të projekteve konçesionare të financuara nga sektori privat. Ai njëkohësisht rrit transparencën, barazinë dhe efikasitetin në zhvillimin e projekteve në infrastrukture.

Ligji Nr. 9379, datë 28.4.2005 “Për Efiçensën e Energjisë”, i cili nxit përdorimin me efiçensë të të gjitha llojeve të energjisë.

Në zbatim të legjislacionit bazë, Enti Rregullator për Sektorin e Energjisë Elektrike (ERE), ka miratuar Kodin e Shpërndarjes, të Matjes, të Transmetimit dhe Rregullat e Tregut. 2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacionit në fuqi në fushën e energjisë është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Drejtoria e Politikave Energjetike, që vepron nën Drejtorinë e Përgjithshme të Politikave në Ministrinë Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës. Kjo Drejtori ka si detyrë të hartojë politikat qeveritare në sektorin e energjisë; të hartoje kuadrin e nevojshëm ligjor në përputhje me Direktivat e BE-së për të realizuar politikat në sektorin e energjisë; të zbatojë politikat e qeverisë në sektorin e energjisë; të përgatisë sektorin e energjisë për privatizim; të monitorojë proçesin e privatizimit dhe të ndërhyjë për një mbarëvajtje sa më të mirë të sektorit;

b) Enti Rregullator për Sektorin e Energjinë (ERE), i cili kryen funksionet rregullatorë të shtetit në sektorin e energjisë elektrike. ERE funksionon si një institucion i pavarur (në varësi të Parlamentit), me qëllim sigurimin e mos-diskriminimit, konkurrencën, efikasitetin dhe funksionimin e efektshëm të tregut në sektorin e energjisë elektrike. Ligji nr. 9072 parashikon funksionet dhe kompetencat e ERE në përputhje me Direktivën 2003/54/EC;

c) Ish - Agjensia Kombëtare e Energjisë (AKE) d) Me VKM Nr. 202 date 11.04.2007 AKE shkrihet si institucion dhe kalon ne vartësi te AKBN-se. e) Brenda këtij institucioni (ish) Agjensia Kombëtare e Energjisë (AKE) ka për detyrë që në mënyre të

specializuar të përpunojë dhe të përgatisë politikat nxitëse në fushën e efiçenses së energjisë dhe të burimeve të rinovueshme.

f) Korporata Elektro-energjetike Shqiptare (KESH) është operatori i vetëm që kryen aktivitetin e tij në sektorin e energjisë elektrike, përveç Hidrocentraleve të vegjël, te privatizuar në dy vitet e fundit 9. Struktura e KESH-it po shkon drejt ndarjes së plote sipas funksioneve. Ai përbehet nga: (i) Divizioni i Prodhimit, me 5 degë; (ii) Operatori i Sistemit të Transmetimit (OST sh.a), me gjashtë degë në qarqet kryesore të vendit; dhe (iii) Operatori i Sistemit të Shpërndarjes (OSSH sh.a), që mbulon 4 zona shpërndarjeje. Kjo ndarja e KESH-it është në vijim të ndarjes përfundimtare në tre kompani tregtare me funksione të pavarura të kësaj shoqërie. Kjo ndarje e kompanive vertikalisht të integruara, kërkohet nga Direktiva 96/92/EC, si edhe nga Memorandumet e Athinës së viteve 2002/2003.

g) Qendra e Efiçensës së Energjisë Shqipëri – BE (QEE), është një OJF, shpenzimet mbajtëse të së cilës sigurohen nga B.E. dhe mbështeten nga buxheti i shtetit. Kjo qendër është përfshire në një seri

9 Në Shqipëri, vetëm disa prodhues të vegjël të energjisë elektrike (rreth 35 HEC-e të vegjël të privatizuar, ose të dhëna me konçesion) kanë statusin e centralit të pavarur të energjisë elektrike.

339

projektesh pilote dhe fushata informacioni në fushën e efektshmërisë së energjisë, të cilat financohen nga donatore të ndryshëm ndërkombëtare.

3 Prioritetet 3. 1 Prioritetet afatshkurtra Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, si dhe angazhimet që derivojnë nga zbatimi i MSA-ja, prioritetet afatshkurtra për fushën e energjisë janë:

Rishikimi i Strategjisë Kombëtare të Energjisë, zbatimi i Planit të Veprimit të rishikuar për Zbatimin e Saj

Të fillojë vënia në zbatim e angazhimeve të ndërmarra në kuadër të Traktatit për Krijimin e Komunitetit të Energjisë

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për periudhën 2007-2008, si dhe në kuadër të përafrimit të legjislacionit shqiptar me acquis communitare, në fushën energjisë, do të ndërmerren këto iniciativa ligjore nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës:

Rishikimi i rregullave të Tregut . Hartimi i Ligjit “Për Prokurimin e Energjisë Elektrike” Miratimi i VKM-së “Për Strategjinë Kombëtare për Energjinë” Ndryshimi i Ligjit Nr. 9072 datë 22.05.2003 “Për Sektorin e Energjisë Elektrike” Rishikimi i Modelit Tranzitor të Tregut, me VKM. Miratimi i Kuadrit Ligjor për Prokurimin e Energjisë Elektrike në Qeveri dhe Kuvend. Rishikimi i kodeve të Transmetimit , Shpërndarjes dhe Matjes. Hartimi dhe miratimi i VKM-së së rregullave “Për Auditimet Energjetike”. Hartimi i Ligjit “Për disa ndryshime në ligjin “Për lehtësirat fiskale për ndërtimin e burimeve të

prodhimit të energjisë Elektrike”. VKM ‘Për Ngritjen e Agjensive Rajonale të Energjisë”. Hartimi i Ligjit “Për burimet e

Rinovueshme”.

Disa prej iniciativave afatshkurtra do te ndermerrren nga Enti Rregullator i Energjisë, i cili do të rishikoje dhe miratojë dokumentet e meposhtme:

Modelin e Ri Shqiptar të Tregut të Energjisë Elektrike, i cili pas kësaj do të miratohet nga Qeveria. Rregullat e Tregut. Kodin e Transmetimit. Kodin e Shpërndarjes. Kodin e Matjes.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Vazhdimi i reformës Tarifore për rishikimin e çmimit të shitjes së Energjisë Elektrike. Ngritja e zyrës Rajonale të Energjisë.

3.2 Prioritetet Afatmesme Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, dhe detyrimet që derivojnë nga zbatimi MSA, prioritetet afatmesme (2008 -2009) për fushën e energjisë janë:

Zbatimi në kohë projektet e ndryshme që synojnë përmirësimin e infrastrukturës për prodhimin e energjisë, transmetimin dhe shpërndarjen.

340

Vazhdimi i zbatimit te angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare në fushën e energjisë, me objektiv ngritjen e një tregu konkurrues rajonal të energjisë.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Gjate periudhës afatmesme me qellim realizimin e përparësive te Partneritetit Evropian do te ndërmerren këto iniciativa ligjore nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës:

VKM “Për funksionimin dhe kontrollin e fondit të efiçenses së Energjisë”

3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme Në zbatim të prioriteteve të Partneritetit Evropian, gjatë kësaj periudhe do të vazhdojë zbatimi i disa projekteve, të cilat priten të përfundojnë brenda vitit 2009. Projektet kryesore për ketë periudhe janë:

Forcim Kapacitetesh në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjisë Ndërtimi i TEC-it 97 MË në Vlorë. Ndërtim i linjës 400 kV të interkonjeksionit Elbasan – Podgorice. Ndërtimi i nënstacionit 400/220 kV të Tiranes. Ndërtimi i Qendrës së Re Kombëtare Dispeçer. Realizimi i projektit për rehabilitimin dhe përmirësimin e rrjetit të shpërndarjes dhe transmetimit

për Stacionin e Vaut të Dejës dhe Shkodrës. Realizimi i projektit për rehabilitimin, kontrollin dhe monitorimin në nënstacioneve 400 dhe 220

kV. Realizimi i projektit të Fierit. Vazhdimi i projektit BISABU. Vazhdimi i DRCRP- Projekti për Rehabilitimin e Kaskadës së Drinit. Realizimi i projektit për vendosjen e matsave kolektive dhe individuale.

Vitet INVESTIME NJESIA E MATJES


1) Shtim personash

persona 3 4 5 X X

341

3.16. 2 SEKTORI I HIDROKARBUREVE 1 Objektivi politik Objektivi kryesor i qeverisë për sektorin e hidrokarbureve është garantimi i një furnizimi të sigurt të ekonomisë me burime energjetike hidrokarbure për të siguruar një zhvillim të shpejtë dhe të qëndrueshëm ekonomik e njerëzor të vendit si dhe për të siguruar integrimin e vendit në BE, nëpërmjet diversifikimit (shumëllojshmërisë, shtimit dhe zgjerimit) të burimeve furnizuese të naftës, gazit dhe nënprodukteve të tyre, si dhe rritja e prodhimit vendas të naftës bruto me rreth 10% në vit. Po kështu do të inkurajohen dhe nxiten shoqëritë e huaja për kërkimin dhe nxjerrjen e naftës dhe gazit në territorin Shqiptar. Një rëndësi e veçantë do t’i kushtohet mbrojtjes së mjedisit dhe përdorimit të qëndrueshëm të burimeve natyrore tokësore dhe nëntokësore. Një tjetër objektiv i qeverisë shqiptare për këtë nënfushë është edhe ristrukturimi dhe privatizimi i shoqërive në sektorin e hidrokarbureve, ku shteti është pronar. Për këtë sektor nuk ka ndonjë adresim të drejt për drejt në MSA me përjashtim të detyrimit për Përafrim Ligjor konkretisht Neni 70 i MSA. 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor Ekzistues Veprimtaria në fushën e sektorit të hidrokarbureve rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore, ku ato që tranpozojne akte komunitare janë paraqitur në tabelat përkatese të përputhshmërisë:

Ligji nr. 9501, datë 03.04.2006 "Për ratifikimin e Traktatit të krijimit të Komunitetit të Energjisë" Ligji Nr. 8450, datë 24.02.1999 “Për përpunimin, transportin dhe tregtimin e naftës, gazit dhe

nënprodukteve”, amenduar nga ligji nr. 9218, datë 08.04.2004 dhe ligji nr. 9574, date 3.7.2006 të cilët sigurojnë një sistem të hapur të liçensimit për aktivitete në fushën e përpunimit, transportit dhe tregtimit të naftës, gazit dhe nënprodukteve te tyre.

1.Ligji nr. 9501, datë 03.04.2006 "për ratifikimin e traktatit të krijimit të komunitetit të energjisë"

2. Direktiva 2003/17/EC e cila amendon Direktivën 98/70/EC “Mbi cilsinë e lëndëve djegëse, naftës dhe benzinës” dhe Direktiva 68/414/KEE e Këshillit e 20 dhjetorit 1968 për detyrimin e Shteteve Anëtare të KEE që të ruajnë minimumin e stokut të naftës bruto dhe/ose nënprodukteve të naftës. 3. Shkalla e përputhshmëris: pjesshme

Ligji nr. 7746, datë 28.07.1993 i ndryshuar me ligjin nr. 7853, datë 29.07.1994, perafruar me Direktivën 94/22/EC “Për kushtet për dhënien dhe përdorimin e autorizimeve për zbulimin, eksplorimin dhe prodhimin e hidrokarbureve”, përcakton kërkesat që duhet të përmbushë një kompani vendase apo e huaj, me qëllim fillimin e aktivitetit të kërkimit dhe prodhimit, per te cilen çdo shoqëri duhet të lidhë një Marrëveshje Hidrokarbure (të përpiluara sipas modeleve ndërkombëtare) që nënshkruhen nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës (ministria përgjegjëse për hidrokarburet), sipas propozimit të bërë nga grupi negociues në përbërje të AKBN-së dhe më pas miratohen me Vendim të Këshillit të Ministrave. Zbatimi i ligjit mundësohet nga një paketë fiskale e posaçme e parashikuar me ligjin nr. 7811, datë 12.04.1994 “Për aprovimin e Dekretit nr. 782, datë 22.02.1994 “Për sistemin fiskal në sektorin e hidrokarbureve (Kërkim – Prodhim)”.

342

1. Ligji nr. 7746, datë 28.07.1993 i ndryshuar me ligjin nr. 7853, date 29.07.1994, “për kushtet e dhënien dhe përdorimin e autorizimeve për zbulimin, eksplorimin dhe prodhimin e hidrokarbureve”

2. Direktiva 94/22/EC e Parlamentit Evropian “Mbi kushtet e lëshimit/dhënies dhe përdorimin të autorizimeve për zhvillimin, eksplorimin dhe përdorimin e Hidrokarbureve”

3. Shkalla e përputhshmërisë : e pjesshme

2.2 Kuadri institucional Institucionet përgjegjëse për zbatimin e angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi për fushën e hidrokarbureve janë:

a) Sektori i Politikave Primare pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Politikave b) Sektori i Lejeve dhe Koncesioneve dhe Sektori i Menaxhimit të Kontratave; pranë

Drejtorisë së Përgjithshme Rregullatorë c) Sektori i Administrimit të Shoqërive Publike pranë Drejtorisë së Përgjithshme të

Shërbimeve Tregtare. Këto struktura janë pjesë e Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës dhe kanë përgjegjësinë kryesore në zbatimin e legjislacionit për fushën e hidrokarbureve. Funksionet e tyre janë: (i) hartimi i politikave zhvilluese të sektorit hidrokarbur në përputhje me kërkesat në rritje të tregut për burime energjetike me bazë hidrokarbure, duke synuar realizimin e një furnizimi të sigurte dhe të qëndrueshëm të tregut me këto produkte, si dhe një mjedis të shëndetshëm; (ii) përpunimi i të dhënave për aktivitetin e subjekteve dhe institucioneve të sektorit hidrokarbur, duke përcaktuar përparësitë të shprehura në programe dhe projekte konkrete zhvilluese; (iii) ndjekja dhe monitorimi i zbatimit të kontratave dhe marrëveshjeve që operojnë në sektorin hidrokarbur; (iv) lëshimi i disa lloje liçensave, sipas fushave të veprimtarisë së operatorëve dhe produkteve në fjalë; (v) koordinimi i punës me organizma të ndryshëm shkencorë për kërkim dhe zhvillim, përpunimin dhe marketingun në sektorin e hidrokarbureve dhe (vi) ndjekjen e aktivitetit të shoqërive me pronë publike që veprojnë në sektorin hidrokarbur duke përfaqësuar pronarin shtet.

d) Inspektorati Qendror Teknik; e) Agjensia Kombëtare e Burimeve Natyrore (AKBN); f) Shërbimi Gjeologjik Shqiptar (SHGJSH).

3 Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Në zbatim të objektivave të përcaktuara në programin e qeverisë, prioritetet afatshkurtër në fushën e hidrokarbureve janë:

Ristrukturimi dhe privatizimi i shoqërive në sektorin e hidrokarbureve, ku shteti është pronar. Nxitja e investimeve private të vendit dhe të huaj për kërkimin, prodhimin, rafinimin, transportin

dhe tregtimin e naftës gazit dhe nënprodukteve. Neni 70 I MSA “Për përafrimin ligjor, imponimin ligjor dhe rregullave të konkurueshmërisë”

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këtë prioritet afatshkurtër, për realizimin e tij, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës:

343

Hartimi i kuadrit rregullator ligjor dhe teknik për tregun e brendshëm të gazit. Kuadri ligjor pritet të jetë i përafruar pjesërisht me Direktivat 98/30/EC e amenduar nga Direktiva 2003/55/EC.( Neni 70 i MSA përafrimi Ligjor ) që lidhet me rregullat e Tregut të Brendshëm mbi Gazin Natyror dhe që zëvendëson Direktiven 98/30/EC.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet zbatuese të mëposhtme:

Ristrukturimi dhe rifillimi i procesit te te privatizimit te shoqerise “ARMO”; Rritja e rolit rregullator të shtetit në drejtimin të cilësisë së nënprodukteve që tregtohen dhe rezervës

së sigurisë; Ndjekja e procedurave të privatizimit të shoqërive ARMO. Rritja e prodhimit vendas të naftës bruto në masën 10%; Bashkëpunimi me shoqëritë e huaja për kërkimin dhe prodhimin e HK në territorin shqiptar; Diversifikimi i burimeve të furnizimit me naftë, gaz dhe nënprodukte duke studiuar mundësinë e

lidhjes së Shqipërisë në rrjetet ndërkombëtar të nafte e gaz - sjellëseve Zhvillimi i integruar (në sinergji) i zonës energjetike dhe industriale të Porto-Romanos Durrës.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Në zbatim të objektivave të përcaktuara në Programin e qeverisë, prioritete afatmesme dhe afatgjata në fushën e hidrokarbureve janë:

Garantimi i një furnizimi të sigurtë të ekonomisë me burime energjetike hidrokarbure për të siguruar një zhvillim të shpejtë dhe të qëndrueshëm ekonomik e njerëzor të vendit;

Mbrojtja e mjedisit dhe përdorimi i qëndrueshëm i burimeve natyrore tokësore dhe nëntokësore. Neni 70 i MSA “Për përafrimin ligjor, imponimin ligjor dhe rregullave të konkurueshmërisë”

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për realizimin e tyre, nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Amendimi i VKM nr. 808, datë 05.11.2004 “Për mbajtjen dhe menaxhimin e rezervës së sigurisë për naftën, gazin dhe nënproduktet e tyre”. VKM-ja e ndryshuar do të jetë pjesërisht e përputhur me Direktivën 68/414/EEC dhe me Direktivën 98/93/EC. Direktiva 98/93/EC amendon Direktivën 68/414/KEE të Këshillit e 20 dhjetorit 1968 për detyrimin e Shteteve Anëtare të EEC që të ruajnë minimumin e stokut të naftës bruto dhe/ose nënprodukteve të naftës Direktiva 98/93/EC.

Përpilimi i kuadrit rregullator teknik dhe ligjor në fushën e tregtimit të gazit natyror. Hartimi i akteve nënligjore dhe rregullave teknik për tregun e brendshëm të gazit.

3.2.2. Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për realizimin e prioriteteve afatmesme, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Hartimi i strategjise se privatizimit ne kuader te ristrukturimit te sektorit hidrokarbur Rekomandime konkrete për burime energjetike me baze hidrokarbure nëpërmjet studimeve

konkrete gjeolog-gjeozike dhe shfrytëzimit racional të tyre. Studimi i ndikimit në mjedis të aktiviteteve të sektorit hidrokarbur. Vlerësimi i kapaciteteve nafte-gaz-mbajtëse në kushtet e zbatimit të teknologjive të reja të

nxjerrjes duke rivlerësuar pa ashtu dhe rezervat sipas standardeve të BE. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve për Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës

344

NR. INVESTIME NJËSIA E MATJES

V. 2007 V. 2008 V. 2009 V. 2010

1 Studime dhe konsulenca

000/leke 36000 36000 36000 38000

345

3.17 POLITIKAT INDUSTRIALE

3.17.1 POLITIKAT INDUSTRIALE 1 Objektivi Politik i fushës Prioriteti kryesor i qeverisë shqiptare në fushën e politikave industriale është stimulimi i programeve dhe projekteve që nxisin investimet në teknologji në rritjen e konkurueshmërisë për modernizimin, diversifikimin dhe specializimin në tregjet e hapura. Përveç kësaj si objektiva specifike mbeten:

Detyrimi që adresohet nga Neni 70 i MSA për përafrimin e kuadrit ligjor Shqiptar me atë të

Komunitetit Evropian si dhe te rregullave te kokurueshmërisë Neni 92 i MSA, Bashkëpunimi Industrial, ka si synim të nxisë modernizimin dhe ristrukturimin

e industrisë shqiptare dhe sektorëve të veçantë, ashtu si edhe bashkëpunimin industrial midis operatorëve ekonomikë, me synim forcimin e sektorit privat në kushte të cilat sigurojnë mbrojtjen e mjedisit.

Përfundimi i privatizimit të pronës publike të mbetur si dhe mbrojtja e mjedisit nga zhvillimet industriale.

Në kuadër të realizimit të angazhimeve që rrjedhin nga Protokolli 1 i MSA-së Neni 5, qeveria shqiptare do të përgatisë brenda një periudhe trevjeçare, me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes së Ndërmjetme, një program për ristrukturimin e industrisë së hekurit dhe çelikut me qëllim zhvillimin e kësaj industrie në kushtet e një tregu normal. Rrugët që do të ndiqen në ristrukturimin dhe zhvillimin e industrisë prodhuese sipas degëve të saj përcaktohen nga Strategjia e Zhvillimit të Industrisë Joushqimore.

2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor Ekzistues Veprimtaria në Sektorin e Politikave Industriale rregullohet nga një kuadër ligjor i konsoliduar, i përbërë prej këtyre akteve ligjore dhe nënligjore:

Ligji nr. 7512 datë 10.08.1991 “Për sanksionimin dhe mbrojtjen e pronës private, nismës së lirë të veprimtarive private të pavarura dhe privatizimit”;

Ligji nr. 7582 datë 13.07.1992 “Për ndërmarrjet shtetërore”; Ligji nr. 7926 datë 20.04.1995 “Për transformimin e ndërmarrjeve shtetërore”; Ligj Nr. 8306 datë 14.3.1998 “Për strategjinë e privatizimit te sektorëve me rendësi te veçante Ligj Nr. 8334 datë 23.4.1998 “Për privatizimin e shoqërive tregtare që veprojnë në sektorët jo-

strategjik Ligji nr. 7973 datë 26.07.1995 “Për konçensionet dhe pjesëmarrjen e sektorit privat në

shërbimet publike dhe infrastrukturë”; Është miratuar Ligji i ri Nr 9663 datë 18.12.2006 “Për konçesionet”

VKM nr. 269, datë 23.04.2004 “Për miratimin e Strategjisë së zhvillimit të industrisë jo-ushqimore”;

VKM nr. 230 datë 4.04.1998 “Për privatizimin e pjesëve të kapitalit të zotëruara nga shteti në shoqëritë me kapital të përbashkët”;

VKM nr. 159 datë 13.03.2003 “Për kriteret e vlerësimit të pronës shtetërore që privatizohet si dhe proçedurat e shitjes”;

VKM nr 195 datë 20.03.1998 “Për privatizimin e ndërmarrjeve që nuk mund të transformohen”;

346

VKM nr. 169, datë 13.03.2003 “Për kriteret dhe proçedurat e vlerësimit dhe të shitjes së trojeve të ndërmarrjeve shtetërore që u nënshtrohen privatizimit apo transformimit të tyre në shoqëri tregtare”;

VKM nr. 194 datë 20.03.1998 “Për kriteret e përcaktimit të kapitalit themeltar të shoqërive që do të krijohen nga shndërrimi i ndërmarrjeve shtetërore në shoqëri tregtare”;

VKM nr. 195, datë 20.03.1998 “Për privatizimin e ndërmarrjeve që nuk mund të transformohen”;

VKM nr. 197, datë 20.03.1998 “Për nxjerrjen jashtë përdorimi të objekteve që nuk mund të shiten”;

VKM nr. 418 datë 9.07.1998 “Për proçedurat e likuidimit te ndërmarrjeve në rrugë administrative”;

VKM nr. 315 datë 24.04.2003 “Për dhënien me qera të pasurive të ndërmarrjeve,shoqërive dhe institucioneve shtetërore”.

VKM nr. 461, datë 6.10.1999 “Për monitorimin e objekteve të ndërmarrjeve, shoqërive e institucioneve shtetërore të dhëna me qera ose enfiteozë, përdorimi i të ardhurave ose enfiteoza”.

VKM nr. 398, datë 13.06.2003 “Për heqjen e liçencave në industrinë prodhuese”. Mbi këto ligje ose VKM ka dhe ndryshime që kanë ardhur si rrjedhoje e nevojës për përmirësim. 2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e sistemit të shëndetit publik është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Sektori i Politikave Sekondare dhe Terciale në Drejtorinë e Politikave Industriale, pranë Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, i cili mbikëqyr dhe ndjek problematikën e ndërmarrjeve, shoqërive tregtare, etj, në degët Kimi, Dru-Letër, Lëkurë-Këpucë, Tekstil-Konfeksione e Gomë të sektorit publik. Ky sektor është organi përgjegjës për hartimin, zbatimin dhe përmirësimin e politikave të zhvillimit të industrisë prodhuese. Në funksion të zbatimit të Marrëveshjeve të Tregtisë së Lirë, ky sektor do të monitorojë konkurrueshmërinë e produkteve industriale;

b) Drejtoria Rregullatorë, Drejtoria e Politikave Tregtare, si dhe Drejtoria e Përgjithshme e Shërbimeve Tregtare pranë Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës ;

3 Prioritetet 3.1 Prioritetet afatshkurtra Bazuar në angazhimet qe rrjedhin nga zbatimi Marrëveshjes së Ndërmjetme, dhe në programin e qeverisë, prioritetet afatshkurtra për fushën e politikave industriale janë:

Fillimi i proçesit për draftimin e "Planit për Ristrukturimin e Industrisë së Hekurit dhe Çelikut", duke i dhënë prioritet përfundimit të proçesit të privatizimit të pronës publike të mbetur si dhe mbrojtjen e mjedisit nga ndotjet industriale.

Arritja e mbijetesës së qëndrueshme në fund të ristrukturimit të sektorit të çelikut në kushtet e tregut normal të prodhimit e tregtimit nëpërmjet vlerësimit të gjendjes dhe programimi e implementimi i aktiviteteve për rritjen e qëndrueshme të aftësisë konkurruese dhe bërja normale e prodhimit dhe tregtisë së çelikut në kushtet e plotësimit të detyrimeve të MSA-së dhe Protokollit 1 për çelikun”.

Përfundimi i privatizimit të pronës publike të mbetur. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës:

347

Hartimi dhe miratimi i projektvendimit “Për harmonizimin e detyrimeve dhe këmbimin e të

dhënave ndërmjet palëve, si ministri, institucione, entet, subjekte private dhe publike. Projektligji "Për Parandalimin dhe Kontrollin e Integruar të Ndotjeve", i cili do të jetë pjesërisht

i përputhur me Direktivën 96/61/EC amenduar nga Direktiva 2003/35/EC, Direktiva 2003/87/EC si dhe me Rregulloren Nr. 1882/2003.

3.1.3 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (Është marre për bazë afati i fillimit) Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Diagnostikimi i gjendjes tërësore në sektorin e çelikut në përputhje me kërkesat dhe

implikimet nga Protokolli 1 i MSA-së. Listimin e pronës publike të mbetur. Rigrupimi i ndërmarrjeve për t'u privatizuar në grupe ndërmarrjesh industriale në bazë

Prefekturash. Likuidimi i ndërmarrjeve publike që nuk privatizohen. Pjesëmarrja në grupet e mbrojtjes së mjedisit në MMP&AU. Privatizimi i SH.A-ve publike. Forcimi i kapaciteteve administrative. Privatizimi i pjesës shtetërore në SH.P.K.

348

3.17.2 SEKTORI I MINIERAVE

1 Objektivi politik i fushës Në përputhje me programin e qeverisë, përparësitë në sektorin e minierave janë zbatimi i objektivave të Strategjisë së Zhvillimit të Industrisë Minerare; përmirësimi i kuadrit ligjor si rezultat i përvojës së përftuar, monitorimi i marrëveshjeve të koncesionit në industrinë minerare, mbyllja e minierave, privatizimi i aseteve, likuidimi si dhe realizimi i studimeve me karakter kombëtar në lidhje me zhvillimin e sektorit ; Neni 70 i MSA i cili adreson detyrimin e përafrimit ligjor për sektorin e Minierave. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria shtetërore në sektorin e minierave rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore:

Ligji nr. 7796 datë 17.02.1994 “Ligji Minerar i Shqipërisë”, i amenduar. Ky ligj përcakton marrëdhëniet ndërmjet shtetit dhe personave juridikë me qëllim që të përftohen të drejtat minerare dhe të kryhen aktivitetet minerare.

Ligji nr. 8386 datë 02.07.1998 ”Për Shërbimin Gjeologjik Shqiptar“, i amenduar. Ky ligj ka për qëllim të përcaktojë detyrat, bazat, parimet e organizimit e të drejtimit të Shërbimit Gjeologjik Shqiptar (SHGJSH) me përjashtim të Shërbimit Gjeologjik të Naftës e Gazit.

Ligji nr. 9663 datë 18.12.2006 “Për konçesionet”. Ligji ka për qëllim që të krijojë kuadrin e nevojshëm për nxitjen dhe lehtësimin e zbatimit të projekteve konçesionare, të financuara nga sektori privat, duke rritur transparencën, barazinë, efikasitetin dhe qëndrueshmërinë afatgjatë në zhvillimin e projekteve të infrastrukturës dhe të shërbimeve publike. Ai synon zhvillimin e mëtejshëm të parimeve të përgjithshme në lidhjen e kontratave nga autoritetet publike, nëpërmjet përcaktimit të procedurave të veçanta për dhënien e projekteve konçesionare.

VKM nr. 54 datë 28.01.2005 “Për përcaktimin e kritereve për dhënien e lejeve profesionale specialistëve që kryejnë projektimin, vlerësimin, konsulencën, monitorimin dhe drejtimin teknik të veprimtarisë minerare”, e ndryshuar.

2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e minierave është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Drejtoria e Licencave dhe e Menaxhimit të Kontratave në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës (METE). Përgjegjësitë e kësaj Drejtorie lidhur me sektorin minerar janë: (i) fillimi dhe menaxhimi i reformës Rregullatore lidhur me procesin e licencimit dhe lidhjes së kontratave konçesionare, në përputhje me politikat kombëtare dhe rajonale në fushën minerare; (ii) Menaxhimi dhe kontrolli i zbatimit të kontratave konçesionare si dhe lejeve minerare konform marrëveshjeve dhe projekteve të miratuara nga Organi Shtetëror i Autorizuar (OSHA); dhe (iii) bashkëpunimi me Drejtorinë e Përgjithshme të Politikave pranë METE për të siguruar një informacion të përditësuar dhe analizuar të gjithë të dhënat teknike, ekonomike dhe administrative në lidhje me aktivitetin minerar në Shqipëri;

b) Drejtoria e Përgjithshme e Politikave/Sektori i Politikave Primare, mbulon politikat që lidhen me Industrinë Minerare. Përgjegjësia kryesore e këtij Sektori është në hartimin e platformës dhe politikave të zhvillimit për industrinë e nxjerrjes dhe përpunimit të mineraleve;

c) Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore e cili ka rol bashkëpunues; d) Shërbimin Gjeologjik Shqiptar, i cili ka rol bashkëpunues.

3 Adresimi i prioriteteve 3. 1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

349

Në zbatim të objektivave të përcaktuara në programin e qeverisë, prioritetet afatshkurtra në fushën e minierave janë:

Zbatimi i objektivave te Strategjisë së Zhvillimit të Industrisë Minerare. Përmirësimi i kuadrit ligjor si rezultat i përvojës së përfituar. Monitorimi i marrëveshjeve të koncesionit në industrinë minerare. Mbyllja e minierave, privatizimi i aseteve, likuidimi si dhe realizimi i studimeve me karakter

kombëtar në lidhje me zhvillimin e sektorit. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës:

Hartimi i “Ligji minerar i Shqipërisë” (ligj i ri), i cili përcakton marrëdhëniet ndërmjet shtetit dhe personave juridike dhe fizike me qellim qe te përftohen te drejtat minerare dhe te ekzekutohen aktivitetet minerare.

Amendimi i ligjit nr. 8366 datë 2.7.1998 “Për Shërbimin Gjeologjik Shqiptar” (SHGJSH). Amendimi ka për qëllim të përcaktoje detyrat, bazat, parimet e organizimit e të drejtimit të Shërbimit Gjeologjik Shqiptar (SHGJSH), me përmirësimet organizative qe i janë bere këtij shërbimi pas reformës se studimit shkencor.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese (të riformuluara):

Studime komplekse në shërbim të mire administrimit të territorit dhe burimeve natyrore në shkallë vendi dhe lokale: gjeologjia-territori-mjedisi.

Kërkimet Teknologjike dhe Mjedisi Studime dhe projektime për nevoja emergjente sipas kërkesave të pushtetit qendror e lokal. Projekte për mbyllje objektesh minerare. Vlerësimi, menaxhimi dhe monitorimi i ujërave nëntokësore në basenet kryesore ujëmbajtës me

përparësi zonat turistike, urbane etj. Vlerësimi i rreziqeve gjeologjike, si dhe studime gjeologo-inxhinierike të specializuara për

vlerësimin e qëndrueshmërisë dhe zgjerimin e infrastrukture. Promovimi i materialeve të rinj për shfrytëzim. Studimi i direktivave të BE. Studime komplekse në fushën e gjeomjedisit dhe monitorimi i tij. Monitorimi I fenomeneve Post-Shfrytëzimit. Mbikëqyrja e shfrytëzimit efektiv të pasurive minerale. Informim për shoqërinë, opinionin shkencor dhe zhvillimi i resurseve njerëzore.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Në zbatim të objektivave të përcaktuara në programin e qeverisë, prioritetet afatmesme në fushën e minierave janë:

Zbatimi i objektivave të Strategjisë së Zhvillimit të Industrisë Minerare; Përmirësimi i kuadrit ligjor si rezultat i përvojës së përfituar; Monitorimi i marrëveshjeve të koncesionit në industrinë minerare; Mbyllja e minierave, privatizimi i aseteve, likuidimi si dhe realizimi i studimeve me karakter

kombëtar në lidhje me zhvillimin e sektorit. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

350

Studime komplekse në shërbim të mirë-administrimit të territorit dhe burimeve natyrore në shkallë vendi dhe lokale:

Gjeologjia-territori-mjedisi. Kërkimet Teknologjike dhe Mjedisi. Studime dhe projektime për nevoja emergjente sipas kërkesave të pushtetit qendror e lokal. Projekte për mbyllje objektesh minerare. Vlerësimi, menaxhimi dhe monitorimi i ujerave nëntokësore në basenet kryesore ujëmbajtës me

përparësi zonat turistike, urbane etj. Vlerësimi i rreziqeve gjeologjike, si dhe studime gjeologo-inxhinjerike të specializuara për

vlerësimin e qëndrueshmërisë dhe zgjerimin e infrastrukturës. Promovimi I materialeve te rinj per shfrytezim. Studimi i direktivave të BE. Studime komplekse në fushen e gjeomjedisit dhe monitorimi i tij. Promovimi I materialeve të rinj për shfrytëzim. Monitorimi I fenomeneve Post-Shfrytezimit. Mbikëqyrja e shfrytëzimit efektiv të pasurive minerale. Informim për shoqërinë, opinionin shkencor dhe zhvillimi i resurseve njerëzore.


Studime komplekse në shërbim të mire administrimit të territorit dhe burimeve natyrore në shkallë vendi dhe lokale: gjeologjia-territori-mjedisi.

Kërkimet Teknologjike dhe Mjedisi. Studime dhe projektime për nevoja emergjente sipas kërkesave të pushtetit qendror e lokal. Vlerësimi, menaxhimi dhe monitorimi i ujerave nëntokësore në basenet kryesore ujëmbajtës me

përparësi zonat turistike, urbane etj. Vlerësimi i rreziqeve gjeologjike, si dhe studime gjeologo-inxhinjerike të specializuara për

vlerësimin e qëndrueshmërisë dhe zgjerimin e infrastrukture. Promovimi i materialeve të rinj për shfrytëzim. Përpunimi i direktivave të BE. Studime komplekse në fushën e gjeo-mjedisit dhe monitorimi i tij. Promovimi i materialeve të rinj për shfrytëzim. Monitorimi i fenomeneve Post-Shfrytëzimit. Mbikëqyrja e shfrytëzimit efektiv të pasurive minerale. Informim për shoqërinë, opinionin shkencor dhe zhvillimi i resurseve njerëzore.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Licencave dhe e Menaxhimit të Kontratave

VITET NR



1 Shtim personash persona 4 2 Trajnime mije leke 12 970 3 536 4 757

351

3.18 NDERMARRJET E VOGLA DHE TE MESME

1 Objektivi politik

Përmirësimi i përshpejtuar i klimës për zhvillimin e biznesit dhe investimeve përmblidhen në nenin 70, 91 dhe 93 të MSA-së, duke mbështetur dhe përforëcuar në këtë mënyrë politikat e qeverisë shqiptare mbi rritjen e konkurueshmerise së SME-ve, tërheqjen e investimeve të huaja në Shqipëri dhe nxitjen e eksporteve shqiptare në tregun rajonal dhe atë global, nëpërmjet zhvillimit të teknologjisë dhe novacionit, reduktimit të barrierave administrative dhe krijimit të lehtësirave për biznesin.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligji bazë që rregullon masat dhe politikat shtetërore për klasifikimin, nxitjen e krijimit dhe të zhvillimit të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme është Ligji: 1. Ligji Nr. 8957 datë 17.10.2002, “Për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme”. 2. Rekomandim i Komisionit të BE-së, datë 6 maj 2003 në lidhje me përkufizimin e SME-ve. 3. Shkalla e përafrimit: Nuk është në përputhje me rekomandimet, në lidhje me përkufizimin e SME-ve

Akte të tjera ligjore e nënligjore që rregullojnë veprimtarinë e SME-ve janë: Ligji Nr. 7764 datë 2.11.1993 "Për Investimet e Huaja", në bazë të të cilit jepet kuptimi i investitorit

të huaj dhe investimit të huaj si dhe trajtimet e tyre si dhe të drejtat e transferimit të fondeve, të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, etj;

Ligji Nr. 9107 datë 17.07.2003, “Për disa ndryshime në ligjin Nr. 8636, datë 06.07.2000 “Për zonat e lira” ndryshuar me ligjin Nr. 8725 datë 26.12.2000”, sipas të cilit Enti Kombëtar i Zonave të Lira kalon në varësi të Ministrit të Ekonomisë;

Ligji Nr. 9396 datë 12.05.2005, “ Për qiranë Financiare” dhe në zbatim të nenit 44 të këtij ligji Udhëzimi për qiranë financiare, udhëzim i përbashkët i MF dhe METE;

Ligji Nr. 9497 datë 20.03.2006 "Për krijimin e Agjencisë Shqiptare të Biznesit dhe Investimeve"; VKM Nr. 514 datë 26.07.2006 "Për miratimin e statutit të Agjensisë Shqiptare për Biznesin dhe

Investimet, Albinvest" Ligji Nr. 9640 datë 9.11.2006 "Për Dhomat e Tregtisë dhe Industrisë" i cili ndryshon Ligjin Nr.

7804, date 10.03.1994, “Për Dhomat e Tregtisë dhe Industrisë”. Në bazë të ligjit Dhomat janë krijuar që të zhvillojnë veprimtari si institucione të së drejtës publike, dhe është përcaktuar Ministria që mbulon tregtinë, aktualisht METE, si organi mbikëqyrës i veprimtarisë së tyre. Në bazë të ligjit të ri ndryshohet organizimi i dhomave nga 36 dhoma me ligjin e mëparshëm në 12 dhoma me ligjin e ri me një shpërndarje sipas qarqeve.

VKM Nr. 509 datë 19.07.2006 "Për përbërjen e Këshillit Drejtues dhe masën e shpërblimit të tyre të Agjensisë Shqiptare për Biznesin dhe Investimet, Albinvest"

Urdhër Nr.213 daë 12.09.2006 "Per miratimin e strukturës dhe organigramës së Albinvest" Ligji Nr. 9607 datë 11.09.2006 “Për Këshillin Konsultativ të Biznesit” (KKB). Ligji Nr. 9663 datë 18.12.2006 “Për konçesionet” Ligji Nr. 9630 datë 30.10.2006 “Për faktoringun” Ligji Nr. 9723 datë 3.05.2007, “Për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit” të biznesit, QKR Ligjet Nr. 9527 dhe 9528 datë 11.05.2006 për ratifikimin e marrëveshjeve qeveritare dhe financiare

ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverise së Republikës së Italisë për realizimin e “Programit për zhvillimin e sektorit privat me ane të një kredie ndihme për mbështetjen e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme si dhe sigurimin e asistencës teknike për to”.

352

Ligji Nr. 9672 datë 29.12.2006 “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës Federale të Gjermanisë për bashkëpunimin financiar, 1998”.

VKM Nr. 57 datë 2.02.2001, “Strategjia e Zhvillimit të Ndërmarrjeve të Vogla e të Mesme”, e cila synon krijimin e vendeve të punës dhe shpërndarjen e të ardhurave si dhe tenton një zhvillim të ekuilibruar rajonal e sektorial në të gjithë vendin;

VKM Nr. 518 datë 24.10.2002, “Për miratimin e Strategjisë së Nxitjes së Eksporteve Shqiptare" dhe të Planit të Veprimit për zbatimin e saj;

VKM Nr. 34 datë 16.01.2003, “Për miratimin e Rregullores së Funksionimit të Zonës së Lirë"; VKM Nr. 438 datë 02.07.2004, “Për disa shtesa dhe ndryshime në VKM Nr. 43, datë 17.01.1998,

Për organizimin e panaireve dhe ekspozitave tregtare”; VKM Nr. 246, datë 21.04.2005, për miratimin e Planit të Veprimit “Për reduktimin e ekonomisë

informale” dhe në zbatim të saj Urdhri i Kryeministrit Nr. 180 datë 11.11.2004, “Për krijimin e grupit qendror për hartimin dhe zbatimin e planit të veprimit për reduktimin e ekonomisë informale”;

VKM Nr. 157 datë 15.03.2006, për miratimin e Planit të Veprimit “Të reformës rregullatore në funksion të përmirësimit të klimës së biznesit” dhe në zbatim të saj Urdhri Nr. 170 datë 31.10.2005 për krijimin e Task – Forcës “Për drejtimin dhe monitorimin e reformës rregullatore në funksion të përmirësimit të klimës së biznesit”, e cila drejtohet nga Kryeministri;

VKM Nr. 430 datë 28.06.2006 “Për miratimin e planit të rishikuar të veprimit për reduktimin e ekonomisë informale për periudhën 2006- 2009”

Urdhri i Kryeministrit Nr. 145 datë 27.06.2006 “Për riorganizimin e Grupit Qendror për rishikimin dhe zbatimin e Planit të Veprimit për reduktimin e ekonomisë informale”

VKM Nr. 112 datë 21.02.2007, “Për krijimin e fondit Shqiptar të konkurueshmërisë” Urdhri Nr. 192 i Kryeministrit, datë 12.12.2005, “Për riorganizimin e grupit ndërministror të punës

për kompaktin e investimeve në kuadër të paktit të stabilitetit”.

2.2.1 Kuadri institucional ekzistues Institucionet zbatuese të legjislacionit në fuqi dhe kompetencat e tyre si dhe bashkëpunimi ndërinstitucional. Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme është në përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, si institucioni kryesor që ka për detyrë hartimin e

politikave për përmirësimin e klimës së biznesit të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme; Drejtoria e Nxitjes së Biznesit në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës;

b) Struktura e Drejtorisë së Nxitjes së Biznesit dhe Drejtoria e Politikave Tregtare si pjesë përbërëse e Drejtorisë së Përgjithshme të Politikave Tregtare, është e përbërë nga tetë punonjës, të ndarë në tre sektorë (Sektori i SME-ve, Sektori i Investimeve të Huaja Direkte dhe Sektori i Politikave të Eksporteve). Kjo drejtori është përgjegjëse për:

Studimin e gjendjes dhe përpunimin e politikave të zhvillimit të biznesit për sektorin privat, për nxitjen dhe zhvillimin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (SME), investimeve të huaja direkt (IHD) dhe të eksporteve;

Hartimin e masave me karakter ligjor, institucional dhe administrativ në interes të zhvillimit të biznesit;

Hartimin e programeve dhe projekteve të financimit, në bashkëpunim me institucionet publike shtetërore e private dhe donatorët, në interes të zhvillimit të sektorit privat, veçanërisht të SME-ve, investimeve dhe eksporteve;

Organizimin e dialogut të vazhdueshëm me grupet e interesit të komunitetit të biznesit;

c) Struktura e Drejtorisë së Politikave të Tregut si pjesë përbërëse e Drejtorisë së Përgjithshme të Politikave Tregtare, është e përbërë nga tetë punonjës, të ndarë në dy sektorë (Sektori i Lehtësimit të Tregtisë dhe Sektori i OBT). Kjo drejtori është përgjegjëse për:

353

Hartimin e platforms se reformes rregullatore, te planit te veprimeve per heqjen e pengesave administrative per biznesin, ne nivel kombetar, duke perfshire edhe percaktimin e parimeve te qeverisjes se mire.

Bashkerendimin, koordinimin dhe monitorimin e zbatimit te reformes rregullatore ne bashkepunim me strukturat e reformes rregullatore te krijuara.

d) Agjensia Shqiptare e Biznesit dhe Investimeve (AlbInvest), është person juridik publik, në varësi të

Ministrisë së Ekonomisë Tregtisë dhe Energjetikës, me seli në Tiranë dhe që ushtron veprimtarinë në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë. Agjensia Shqiptare e Biznesit dhe Investimeve u krijua si rezultat i bashkimit të tre agjencive ekzistuese: Agjensia e SME-ve, Agjencia e Investimeve të Huaja dhe Agjencia e Nxitjes së Eksporteve, me ligj Nr. 9497, datë 20.03 2006.

Albinvest është përgjegjëse për zbatimin e politikave dhe strategjive për zhvillimin e biznesit, tërheqjen e investimeve të huaja, nxitjen e eksporteve. Në përbërje të saj janë 31 specialistë, të ndarë në 3 divizione: divizioni për rritjen e kompanive dhe konkurueshmërinë, që është përgjegjës për zbatimin e politikave për nxitjen e SME-ve dhe për nxitjen e eksporteve, divizioni për nxitjen e investimeve të huaja si dhe divizioni për marketingun dhe komunikimin. 3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, prioritetet afatshkurtra (2007-2008) për fushën e SME-ve janë:

Të përmirësohet qëndrueshmëria financiare e Agjencisë Albinvest dhe të zbatohen programet

kombëtare trajnuese për SME-të. Të zbatohet Karta Evropiane për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Të zbatohet plani i veprimit për heqjen e barrierave administrative për investimet dhe të sigurohet

zbatimi i duhur, i hapur dhe jodiskriminues i legjislacionit, rregullave dhe procedurave që kanë të bëjnë me biznesin.

Të bëhet më pak i kushtueshëm, më i thjeshtë dhe më i mundur regjistrimi i shoqërive në të gjithë vendin.

Të përmirësohen procedurat për marrjen e licencave, lejeve dhe çertifikatave. Të reformohet sistemi i parapagimit të taksave që të bëhet më i favorshëm për shoqëritë e reja. Të zbatohet plani i veprimi i rishikuar për reduktimin e ekonomisë informale. Të hartohen procedura vlerësuese për ndikimin që kanë masat e planifikuara rregulluese mbi

biznesin. Të miratohen ligje të përmirësuara në lidhje me tregtinë. Të sigurohet zbatimi efikas i fondit të garancisë së kredisë dhe të sigurohet një menaxhim

profesional dhe i pavarur i skemës. Të miratohet ligji mbi firmën elektronike (e-signature).

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Për realizmin e prioriteteve afatshkurtra nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Amendimi i 10 ligjeve si pjese e paketës së Qendrës së Regjistrimit të biznesit. Miratimi i strategjise së biznesit dhe investimeve për periudhen 2007-2013. Hartimi dhe miratimi i kuadrit ligjor për fondin e garancive. Hartimi i ligjit per krijimin dhe funksionimin e zonave ekonomike. Hartimi I ligjit te e-signature. Hartimi dhe miratimi i VKM për krijimin e fondit të garantimit të kredive për eksport.

354


Në kuadër të përmirësimeve në drejtim të financimit të sektorëve të SME-ve do të aktivizohen

skemat e garantimit të kredive për SME-të si dhe do të rritet kapitali bazë i institucioneve të mikrokredive;

Do të filloje funksionimin Qëndra Kombëtare e Regjistrimit te biznesit e cila do të funksionoje si një “One-stop shop”, me një staf prej 15-25 punonjës;

Do të zbatohet programi kombëtar i trajnimit për SME-të, me qëllim rritjen e konkurrueshmërisë së tyre në tregun Evropian;

Implementimi I skemës së perdorimit të fondit për rritjen e konkurueshmërisë së eksporteve. Përgatitja dhe diskutimi me grupet e interesit të fondit të garantimit të eksporteve. Hartimi I strategjise së qeverise për aplikimin e RIAs. Fillim i Projektit " Rritja e konkurueshmërisë së SME-ve nëpërmjet novacionit dhe transferimit të

teknologjisë. Studim fisibiliteti për qëndrat e novacionit Forcimi i kapaciteteve të DNB nëpërmjet plotësimit me staf gjatë vitit 2007 si dhe shtimit të 2

personave gjatë vitit 2008. Zbatimi i projektit për përmirësimin e klimes së biznesit për reduktimin e pengesave administrative Vlerësimi dhe monitorimi i planit të veprimeve për Reduktimin e ekonomisë informale. Studim për përafrimin e legjislacionit shqiptar me atë të BE-së, në fushën e SME, eksporteve dhe

IHD Studim fisibiliteti për studimin e një parku industrial në Durrës Rishikimi i planit të veprimeve për vitin 2007 për Reformën rregullatore në funksion të

përmirësimit të klimës së biznesit Zbatimi I Projekti përmirësimi i menaxhimit të SME-ve (TAM)

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, prioritetet afatmesme për fushën e SME-ve janë:

Të forcohen masat kundër ekonomisë informale. Të zhvillohen më tej strukturat e specializuara për mbështetjen e biznesit dhe të studiohet fizibiliteti

për një park biznes-teknologjie. Të fillojë hartimi dhe aplikimi e një politike kërkimore të integruar dhe të merren masa të

mëtejshme për nxitjen e novacioneve dhe konkurrueshmërisë mes shoqërive të vogla. Të përshpejtohet procesi i përmirësimit të klimës së biznesi. Lehtësimi i kreditimit të SME-ve nëpërmjet përdorimit të fondeve të garantimit. Të futen standarde raportimi të hapura dhe financiare në përputhje me standardet e BE-së dhe të

sigurohet zbatimi efikas i tyre. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Për realizmin e prioriteteve afatmesme nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi i kuadrit nënligjor në zbatim të ligjit për krijimin dhe funksionimin e zonave ekonomike. Hartimi dhe miratimi i ligjit "Për SME-të", i cili do të synojë të përfshijë rekomandimet e BE-së në

fushën e SME-ve. Hartimi i kuadrit ligjor për tregtinë elektronike.


355

Ngritja e Qendres së Novacionit (BIRC). Projekti për krijimin e parkut industrial. Krijimi i Inkubatorëve teknologjik. Krijimi i fondit për nxitjen e novacionit dhe transferimit te teknologjisë. Forcimi i kapaciteteve të DNB dhe Albinvest. Zbatimi i strategjisë së RIA-s. Studim mbi sipërmarrjen kreative në Shqipëri. Studim mbi krijimin e inkubatorit të biznesit teknologjik. Program për zhvillimin e tregtisë elektronike. Projekt për nxitjen e sipërmarrjes kreative. Krijimi i parkut industrial në zonën e Durrësit .


Rritja e konkurueshmërisë së SME-ve Shqiptare. Reduktimi i ekonomisë informale. Ngritja e parqeve industriale. Përmirësimi i infrastrukturës së cilësisë. Krijimi i inkubatorëve teknologjik. Hartimi i politikes së Përfshirjes së përgjegjësive sociale në SME (CSR).

3.7.2 Aktivitete zbatuese

Hartimi i një Plan veprimi për politiken e Përfshirjes së përgjegjësive sociale në SME (CSR). Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Shtim personash

persona 6 2 2 1 0


(mijë lekë)

X 1500 1000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës, Albinvest


Mbështetje të SME-ve për t’u bere me kompetitive nëtregun e BE-se nëpermjet menaxhimit bashkekohor, novacionit dhe 2.4 mln € 2008 2010

356

transferimit te teknologjise

Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës, Albinvest, bizeneset vendase


Mbështetje për SMEtë nëpërmjet trasferimit të njohurive dhe formave të menaxhimit 1 mln € 2008 2010

Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës, Albinvest

Qeveria Italiane

Cooperacione Italiana

Program për zhvillimin e sektorit privat me anë të një kredie ndihmë për mbështetjen e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme si dhe sigurimin e asistencës teknike për to 30 mln € 2008 2010

Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës, Drejtoria Politikave Tregtare

Banka Boterore, nepermjet IDAs dhe IBRD BERIS

“Reforma per permiresimin e mjedisit te biznesit dhe fuqizimin institucional” BERIS.

7,6 mln Euro 2007 2011

Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës, Drejtoria Politikave Tregtare

USA MCA Pragu i Sfides se Mijevjecarit per Shqiperine”: Reduktimi i korrupsionit ne procesin e regjisrtimit te biznesit.

2,6 mln USD

2006 2008

3.19 ARSIMI DHE SHKENCA 3.19.1 ARSIMI DHE FORMIMI PROFESIONAL 1 Objektivi Politik i fushës

357

Fokusi kryesor i Qeverisë në fushën e arsimit dhe formimit profesional, për periudhën afatgjatë është rritja e nivelit të arsimimit të përgjithshëm dhe trajnimit profesional , sigurimi i aksesit në të gjitha nivelet e arsimimit dhe trajnimit pa diskriminim si dhe përmirësimi i strukturave të arsimit dhe trajnimit, nxitjen e harmonizimit të vendeve të PSA-s nëpërmjet zhvillimit të arsimit, zhvillimit social dhe kulturës. 2 Situata Aktuale Ligje dhe aktet nënligjore, aktet komunitare qe transpozohen si dhe shkallen e perputhshmerise se tyre 1.VKM nr.273, date 10.05.2006.”Për krijimin e Agjencisë Kombëtare të arsimit dhe formimit profesional” Qëllimi është krijimi i një sistemi kombëtar unik të kualifikimeve profesionale, të njohura në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Funksionet kryesore të saj janë:

- Hartimi dhe rishikimi i listës kombëtare të profesioneve. - Hartimi dhe rishikimi i skeletkurrikulave të kualifikimeve profesionale. - Akreditimi i institucioneve që ofrojnë arsim dhe formim profesinal. - Përcaktimi i kritereve për vlerësimitn dhe certifikimin e arsimit dhe formimit profesional Direktiva nr.77/486/EEC Shkalla e perputhshmerise: E Pjesshme 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria e fushës së arsimit dhe formimit profesional, rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore :

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë , neni 57 Ligji 8872, datë 29.03.2002 "Për arsimin dhe formimin profesional në RSH" Ligji nr. 7952 datë 21.06.1995 "Per sistemin arsimor parauniversitar. Strategjia e Arsimit dhe formimit profesional Strategjia "Politika reformuese për arsimin dhe formimin profesional" VKM nr.543, datë 01.10.2002 "Për akreditimin e Institucioneve të arsimit dhe formimit

profesional" VKM nr.196, datë 20.03.2003. "Për standardet e zhvillimit të kurrikulave të AFP-së" VKM nr. 616, datë 04.12.2002 "Për përcaktimin e kategorive të tjera të grupeve të veçanta që

përfitojnë nga ligji nr. 8872, datë 29.03.2002 "Për arsimin dhe formimin profesional në RSH". 2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e arsimit dhe formimit profesional, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Arsimit dhe Shkencës, me Drejtorinë e Zhvillimit të Kurrikulit, Drejtoria e Marrëdhënieve me Jashtë, Drejtoria Ekonomike, është institucioni qendror, i cili menaxhon sistemin arsimor në Shqipëri

b) Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, Drejtoria e Politikave të Punësimit c) Këshilli Kombëtar i Arsimit dhe Formimit Profesional, që i sugjeron Këshillit të Ministrave politika

për zhvillimin e sistemit të arsimit dhe formimit profesional duke përfshirë në këtë proces partnerët social dhe të gjithë subjektet e tjerë që veprojnë në këtë fushë

d) Drejtoritë Arsimore Rajonale, Zyrat Arsimore e) Instituti i Kurrikulave dhe Standarteve f) Qendra Arsimore e Trainimit dhe Kualifikimit g) Qendra Kombëtare Arsimore e Vlerësimeve dhe Provimeve.

358

h) Agjencia Kombëtare e Arsimit dhe Formimit Profesional 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit dhe ato të Axhendës së Selanikut, prioritetet afatshkurtra për fushën e arsimit dhe formimit profesional janë:

Ngritja e nivelit të arsimit të përgjithshëm dhe arsimit dhe trajnimit profesional Sigurimi i aksesit në të gjitha nivelet e arsimimit dhe trajnimit pa diskriminim; Përmirësimi i strukturave të arsimit dhe trajnimit; Nxitja e harmonizimit të vendeve të PSA-s nëpërmjet zhvillimit të arsimit, zhvillimit social dhe kulturës.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete, për periudhën 2006-2007, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkences, të cilat kanë një nivel “të pjesshëm” përputhshmërie me acquis communautaire:

Ndryshimi i Ligjit nr. 8872, datë 29.03.2002 "Për arsimin dhe formimin profesinal në Republikën e Shqipërisë" i cili do te perafrohet pjeserisht me Vendimi 85/368/EEC dhe me Direktiva 92/51/EEC e KE e 18 Qershorit 1992 në sistemin e arsimit të mesëm të përgjithshëm dhe njohjen profesionale në plotësim të Direktivës 89/48/EEC;

Projekt-VKM “Për modalitetet e kryerjes së praktikave profesionale në ndërmarrje nga nxënësit e AFP -së” e cila do te perafrohet pjeserisht me Vendimi 85/368/EEC dhe me Direktiva 92/51/EEC e KE e 18 Qershorit 1992 në sistemin e arsimit të mesëm të përgjithshëm dhe njohjen profesionale në plotësim të Direktivës 89/48/EEC.

Projekt-VKM "Për modalitetet e kryerjes së veprimtarive ekonomike nga shkollat profesionale” e cila do te perafrohet pjeserisht me Vendimi 85/368/EEC dhe me Direktiva 92/51/EEC e KE e 18 Qershorit 1992 në sistemin e arsimit të mesëm të përgjithshëm dhe njohjen profesionale në plotësim të Direktivës 89/48/EEC.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës kohore 2006-2007, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përcaktimi i modaliteteve të kryerjes së praktikave profesionale në ndërmarrje nga nxënësit e AFP -së dhe modalitetet e kryerjes së veprimtarive ekonomike nga shkollat profesionale;

Konsolidimi i sistemit të kualifikimit të vazhduar të mësuesve dhe instuktorëve të AFP -së; Krijimi i agjensisë Kombëtare të AFP -së dhe në kuadër të këtij aktiviteti do të oganziohen trajnime të

ndryshme për njohjen dhe mënyrën e funksoinimit të Agjensisë, si në tabelën e mëposhtme. Kryerja e një studimi për problemet që kanë dalë si rezultat i moszbatimit të plotë të Ligjit 8872, datë

29.03.2002, "Për arsimin dhe formimin profesional në Republikën e Shqipërisë" 3.2 Prioritetet Afatmesme Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit dhe të Axhendës së Selanikut, prioritet afatmesme për fushën e arsimit dhe formimit profesional janë::

Ngritja e nivelit të arsimit të përgjithshëm dhe arsimit dhe trajnimit profesional Sigurimi i aksesit në të gjitha nivelet e arsimimit dhe trajnimit pa diskriminim; Përmirësimi i strukturave të arsimit dhe trajnimit; Nxitja e harmonizimit të vendeve të PSA-s nëpërmjet zhvillimit të arsimit, zhvillimit social dhe kulturës.


359

Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për periudhën 2008-2010, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës:

Projekt-VKM “Për përcaktimin e niveleve të arsimit dhe formimit profesional (AFP)”, i cili do te perafrohet pjeserisht me Vendimi nr.85/368/EEC.

Projekt-VKM "Për sistemin e kualifikimit të vazhduar të mësuesve dhe instuktorëve të AFP -së" e cila do te perafrohet pjeserisht me Vendimi 85/368/EEC dhe me Direktiva 92/51/EEC e KE e 18 Qershorit 1992 në sistemin e arsimit të mesëm të përgjithshëm dhe njohjen profesionale në plotësim të Direktivës 89/48/EEC

3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës kohore 2008-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Realizimi i një studimi për përcaktimin e niveleve të AFP -së dhe organizimi i trajnimeve të ndryshme për krahasimin e nevojave të tregut, me mundësitë që ofrojnë shkollat;

Tabela 1 Ngritja e kapaciteteve të Agjensisë Kombëtare të Arsimit dhe Formimit Profesional (AFP) INVESTIME NJESIA E

MATJES Gjendja aktuale

Viti

2007

Viti

2008

Viti

2009

Viti

2010 Shtim personash

persona 17 0 0 0 0


mije leke 3000 5000 4000 500

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të arsimit dhe formimit profesional ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Mbështetje për reformën në fushën e arsimit dhe formimit profesional Faza II

1.5 mln € 2006 2007


Bashkimi Europian

Projekti binjakëzimi për mbështetjen e Agjencisë Kombëtare të Arsimit dhe Formimit

0.9 mln €

2007 2008

360

Profesional Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, Minsitria e Arsimit dhe Shkencës


Krijimi I një sistemi të decentralizuar për arsimin dhe formimin profesional VET

3 mln €

në vazhdim në vazhdim

Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, Minsitria e Arsimit dhe Shkencës

Qeveria Zviceriane ALB Vet

3 mln €

në vazhdim në vazhdim

Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, Minsitria e Arsimit dhe Shkencës


Mbështetje për përmirësimin e mbarëvajtjes së shkollave profesionale pilot dhe qendrave rajonale të VET

2 mln €

në pritje në vazhdim

Ministria e Arsimit dhe Shkencës

Qeveria Austriake

Agjencia Austriake për Zhvillim

Model për mbështetjen e arsimit profesional bujqësor në Shqipëri në shkollat pilot te Fierit dhe Korçës ndërmjet krijimit dhe zbatimit te një profili shkollor rajonal

0.5 mln €

2003 2008


Projekt Rajonal “Tur- Reg” Mbështetje e Arsimit Turistik në Europën Jug-Lindore

0.24 mln €

2005 2007


Banka Austriake (kredi)

Fuqizimi i bazave prodhuese te shkollave te mesme profesionale

5 mln €


361

362

3.19.2 MOSDISKRIMINIMI NE ARSIM 1 Objektivi politik Fokusi kryesor i Qeverisë në fushën e mosdiskriminimit në arsim, për periudhën afatgjatë, është garantimi i aksesit në të gjitha nivelet e arsimit dhe trajnimit në të gjithë vendin dhe për të gjithë njerëzit, si dhe shmangia e paraqitjes së formave të diskriminimit mbi bazën e aftësisë së kufizuar, ngjyrës, origjinës etnike ose fesë. 2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor

Ligje dhe akte që nuk traspozojnë akte komunitare ;

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë , neni 57 neni 59 Deklarate Universale e të Drejtave të Njeriut. Ligji nr. 7952 datë 21.06.1995, "Për sistemin arsimor parauniversitar", ndryshuar me ligjin nr.8367,

datë 30.07.1998 "Për një ndryshim në Ligji nr. 7952 datë 21.06.1995, "Për sistemin arsimor parauniversitar".

VKM nr. 8, datë 07.01.2005, "Strategjia Kombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuara". VKM nr. 633, datë 18.09.2003, Strategjia Kombëtare “Për përmirësimin e kushteve të jetesës së

minoritetit Rom ” VKM Nr. 707, Ministria e Punëve të Jashtme, Drejtoria e Bashkimit Evropian VKM Nr. 760, datë 19.11.2004 "Strategjia kombëtare për migracionin” VKM Nr. 78, datë 08.02.2006 "Për krijimin e maturës shtetërore dhe pranimet në shkollat e larta

publike" Urdhri Nr. 321, datë 11.10.2004. “Për eksperimentimin e shërbimit psikologjik në sistemin arsimor

parauniversitar” Udhëzimi nr. 34, datë 08.12.2004 "Për zbatimin e projektit "Shansi i dytë" Udhëzimi nr. 06, datë 29.03.2006 "Për regjistrimin në shkollë të nxënësve romë që nuk janë të

pajisur me certifikatë lindjeje"

2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e mosdiskriminimit në arsim është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Drejtoria e Zhvillimit te Kurrikulave b) Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit dhe ato të Agjendës së Selanikut, prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme (2006-2010) për fushën e mosdiskriminimit në arsim janë:

Garantimi i aksesit në të gjitha nivelet e arsimit dhe trajnimit në të gjithë vendin, duke u siguruar që të mos jetë diskriminues mbi bazën e ngjyrës, origjinës etnike, aftësisë së kufizuar ose fesë,

363

Nxitja e harmonizimit të vendeve të PSA-s nëpërmjet zhvillimit të arsimit, zhvillimit social dhe kulturës.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra dhe afatmesme Në përputhje me këto prioritete për periudhën 2006-2010, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës, të cilat do të kenë një shkallë përputhshmërie “të pjesshme “ me acquis communautaire:

Projekt-akte nënligjore përkatëse pas rishikimit të Dispozitave Normative të Arsimit Parauniversitar te cilat do te perafrohen pjeserisht me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante" dhe Vendimin nr. 791/2004 EC "Per programin mbi zhvillimin e aktiviteteve ne fushen e edukimit dhe trajnimit”.

Projekt-Urdher i Ministrit “Për rregullimin e punës me PEI-në (plani edukativ i individualizuar) dhe saktësimin e procedurave të pranimit dhe të vlerësimit fillestar e në proces të nxënësve me nevoja të veçantë” i cili do te perafrohet pjeserisht me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante" dhe Vendimin nr. 791/2004 EC "Per programin mbi zhvillimin e aktiviteteve ne fushen e edukimit dhe trajnimit”;

Projekt-Udhëzimi “Për arsimimin e nxënësve të ngujuar për shkak të gjakmarrjes” e cila do te mbeshtet ne Deklaraten Universale e te Drejtave te Njeriut.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra dhe afatmesme Për realizimin e angazhimeve, gjatë periudhës kohore 2006-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Akordimi i bursave për fëmijët me të ardhura të pakta familjare; Sigurimi me rampa të pjerrëta i mjediseve të 100 shkollave dhe 90 kopshteve; Evidentimi i gjendjes së frekuentimit të kopshteve dhe shkolla nga fëmijët romë në kuadrin e

zbatimit të strategjisë për komunitetin rom ; Ngritja e ekipeve multidisiplinare për hartimin e programeve për parandalimin e hershëm të

Aftësive të Kufizuara, (rehabilitim dhe riintegrim); Kryerja e një studimi për minimizimin e rrezikut të aftësive të kufizuara, të lindura; përgatitja e

buletineve dhe materialeve me karakter divulgativ; Ofrimi i kurseve për fëmijët 5-6 vjeçar për nxënësit e komunitetit Rom, për mësimin e gjuhës

shqipe për t’i përgatitur për klasën e parë; Përgatitja e një paketë me udhëzime praktike, materiale didaktike dhe standarde integruese në

ndihmë të shkollave; Zgjerimi i shërbimit psikologjik në shkollë; Fuqizimi i kapaciteteve institucionale të Institutit të të Verbërve.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të institucionit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

- - - - - -


(mijë lekë)

X 200 200 100 100

Kosto e Investimeve

200 200 300 300

364

IT

Kosto e Konsulences

150 150 150 150

365

3.19.3 ARSIMI PARAUNIVERSITAR 1 Objektivi politik Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e arsimit parauniversitar është rritja e nivelit te arsimimit te përgjithshëm dhe trajnimit profesional, sigurimi i aksesit ne te gjitha nivelet e arsimimit dhe trajnimit pa diskriminim mbi bazën e gjinisë, ngjyrës, origjinës, etnike ose fesë; përmirësimi i strukturave te arsimit dhe trajnimit; nxitja e harmonizimit te vendeve te PSA-se nëpërmjet zhvillimit te arsimit, zhvillimit social dhe kulturës (neni 100 i MSA). Qeveria është e angazhuar për të realizuar autonominë shkollore, nëpërmjet reformës arsimore ne bashkëpunim dhe me grupet e interesit. Zhvillimi i arsimit do të bazohet në modelin e edukimit te vazhdueshëm duke filluar qe ne moshën parashkollore dhe qe vazhdon gjithë jetën, si dhe dhënia e perparesise shkollave te mesme profesionale ne përputhje me tendencat rajonale te zhvillimit ekonomik e te tregut te punës.

2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues

Ligje dhe akte që nuk traspozojnë akte komunitare ;

Kushtetuta e Republikes se Shqiperise , neni 57 dhe neni 59. Deklarate Universale e te Drejtave te Njeriut. Ligji nr. 7952 datë 21.06.1995, "Për sistemin arsimor parauniversitar", ndryshuar me ligjin nr.8367,

datë 30.07.1998 "Per nje ndryshim ne Ligji nr. 7952 dt.21.06.1995, "Për sistemin arsimor parauniversitar".

VKM Nr. 538, datë 12.08.2004 "Strategjia kombetare e zhvillimit te arsimit parauniversitar", VKM nr. 368, datë 31.05.2005 "Strategjia kombetare per femijet" VKM nr. 632 dt.04.10.2004 " Per Politikat e decentralizimit te sistemit te arsimit parauniversitar" VKM nr.654 datë 25.09.2003 "Per krijimin e Institutit te kurrikulave e standardeve (IKS)", VKM nr.309 datë 12.05.2001 "Per krijimin e qendres kombetare arsimore te vleresimit dhe

provimeve". VKM Nr. 707, datë 16.10.2003 "Per riorganizimin e drejtorive arsimore te rretheve ne Drejtori

Arsimore Rajonale dhe Zyra Arsimore". VKM Nr. 78, datë 08.02.2006 "Per krijimin e matures shteterore dhe pranimet ne shkollat e larta

publike" VKM Nr. 144, datë 08.03.2006 "Per botimin, shtypjen dhe shperndarjen e teksteve shkollore te

sistemit arsimor parauniversitar" VKM nr. 248, datë 28.05.1999 "Per kriteret dhe procedurat e dhenies se lejes per funksionimin e

institucioneve arsimore jopublike dhe te institucioneve arsimore plotesuese jopublike ku zhvillohen lende fetare ose ku mesimi zhvillohet edhe ne gjuhe te huaj".

VKM nr. 8, datë 07.01.2005 "Strategjia kombetare e personave me aftesi te kufizuara" VKM Nr. 760, datë 19.11.2004 "Strategjia kombetare per migracionin" VKM nr. 633, datë 18.09.2003 "Për përmiresimin e kushtëve të jetëses se minoritetit Rom" Urdhri Nr. 321, datë 11.10.2004. “Për eksperimentimin e shërbimit psikologjik në sistemin arsimor

parauniversitar”, Udhëzim nr. 23, datë 18.10.2005 "Per kriteret dhe procedurat e dhenies se lejes se funksionimit per

institucionet arsimore private dhe institucionet arsimore plotesuese private parauniversitare" Udhezimi nr. 34, datë 08.12.2004 "Per zbatimin e projektit "Shansi i dyte" per arsimimin e

nxenesve qe kane braktisur shkollen dhe nxenesve te ngujuar per shkak te gjakmarrjes" Udhezimi nr. 06, datë 29.03.2006 "Per regjistrimin ne shkolle te nxenesve rome qe nuk jane te

pajisur me çertifikate lindjeje" 2.2 Kuadri institucional ekzistues

366

Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e arsimit parauniversitar është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Drejtoria e Zhvillimit te Kurrikules, Drejtoria Ekonomike, Drejtoria e Inspektimit.

b) Instituti i Kurilkulave dhe Standardeve, Qendra Arsimore e Trajnimit dhe Kualifikimit, Qendra Kombëtare e Arsimore e Vlerësimit dhe të Provimeve, bashkitë dhe komunat, Drejtoritë Arsimore Rajonale, Zyrat Arsimore, Kopshtet.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme Bazuar në angazhimet e Marreveshjes se Stabilizim Asociimit dhe ato te Axhendes se Selanikut, prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme (2006-2010) për fushën e arsimit parauniversitar jane:

Ngritja e nivelit të arsimit të përgjithshëm dhe arsimit dhe trajnimit profesional Sigurimi i aksesit ne te gjitha nivelet e arsimimit dhe trajnimit pa diskriminim mbi bazën e gjinisë,

ngjyrës, origjinës etnike ose fesë; ; Permiresimi i strukturave te arsimit dhe trajnimit; Nxitja e harmonizimit te vendeve te PSA-se nepermjet zhvillimit te arsimit, zhvillimit social dhe

kultures. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Në përputhje me këto prioritete, për periudhën afatshkurtër 2006-2007, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkences. Këto iniciativa do të kenë një shkalle “te pjeseshme” perputhshmerie me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante".

Hartimi dhe miratimi i ndryshimi i Ligjit Nr.7952, dt.29.06.1995 "Per sistemin arsimor parauniveristar" (i ndryshuar)

Projekt-VKM "Per strategjine e zhvillimit te arsimit parashkollor” Projekt-Udhezime “Per fushen e liberalizimit te botimeve shkollore” Projekt-Udhezime “Per zbatimin e kurrikules se re ne fillim te vitit shkollor 2006-2007” Projekt-VKM "Per zbatimin e TIK ne rritjen e cilesise se transmetimit dhe pervetesimit te njohurive

ne implementimin e metodave bashkekohore europiane ne mesim" 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008) Për realizimin e angazhimeve gjate periudhes kohore 2006-2007, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Zbatimi i politikes se re te librave; Krijimi i komisioneve lendore per miratimin e kurrikules se re; Studim per gjendjen e arsimit parshkollor ne zbatim te strategjise se miratuar; Veprimtari per zbatimin e udhezimit per zbatimin e kurrikules se re ne fillim te vitit shkollor 2006-

2007; Studimi per gjendjen e TIK dhe propozime per futjen e tyre ne sistemin arsimor; Hartimi i kurrikules se grupit pergatitor (5-6 vjeçar); Hartimi i moduleve te trajnimit dhe kualifikimit te mesueseve te arsimit parashkollor dhe zbatimi

nepermjet pilotimit; Permiresimi i vleresimit te matures shteterore


367

Bazuar në angazhimet e Marreveshjes se Stabilizim Asociimit dhe ato te Axhendes se Selanikut, prioritetet afatmesme (2009-2010) për fushën e arsimit parauniversitar jane:

Të rritet tërheqja në arsimin e mesëm në masën 86% Zbatimi i kurrikulës së re në të gjithë sistemin e arsimit të mesëm. Përmirësimi i infrastrukturës shkollore, me qëllim uljen në nivelet 32 nxënës për klasë dhe arritjen

e standardeve për kushte normale të mësimit. 3.7.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Projekt-VKM “Per strukturen e arsimit te mesem” e cila do te perfrohet pjeserisht me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante" dhe me Direktiven 92/51/EEC "Per sistemin e arsimit te mesem dhe njohjen e edukimit profesional dhe trajnimit".

Projekt-Udhezimi “Per vendosjen ne skemen e arsimit te detyruar te grupmoshes 5-6 vjeçare bazuar ne pilotim”

Projekt-Udhezimi “Per zbatimin e kurrikules se re ne fillim te vitit shkollor” i cili do te perafrohet pjeserisht me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante" dhe Vendimin nr. 791/2004 EC "Per programin mbi zhvillimin e aktiviteteve ne fushen e edukimit dhe trajnimit"

Projekt-Udhezimi “Per shtrirjen e sherbimeve te femijerise se hershme ne zonat e margjinalizuara me alternativa te reja bazuar ne pilotime”

Projekt-Urdheri “Per zbatimin e struktures dhe kurrikules se re te arsimit te mesem” Projekt-Urdheri “Per krijimin e komisioneve lendore per rishikimin e kurrikules se re’ Projekt-Urdheri “Per shtrirjen dhe vendosja e arsimit te detyrua te grupmoshes 5-6 vjeçare ne

skemen e sistemit arsimor” i cili do te perfrohet pjeserisht me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante".

Projekt-Udhezimi “Per shtrirjen dhe vendosja e arsimit te detyrua te grupmoshes 5-6 vjeçare ne skemen e sistemit arsimor” i cili do te perfrohet pjeserisht me Direktiven 77/486/EEC "Mbi edukimin e femijeve te punetoreve migrante".

3.7.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010) Për realizimin e angazhimeve, gjate periudhes kohore afatmesme 2009-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Parashikimi i masave per zbatimin e udhezimit per vendosjen ne skemen e arsimit te detyrua te grupmoshes 5-6 vjeçare bazuar ne pilotim;

Veprimtari per zbatimin e udhezimit per zbatimin e kurrikules se re ne fillim te vitit shkollor 2008-2009; Zbatimi ne arsimin e detyruar te kurrikules opsionale per TIK;

Vendosja ne skemen e arsimit te detyrua te grupmoshes 5-6 vjeçare bazuar ne pilotim; Studim per rezultatet e implementimit te matures shteterore;

Marrja e masave per zbatimin e urdhrit per krijimin e komisioneve lendore per rishikimin e kurrikules se re;

Shtrirja dhe vendosja e arsimit te detyruara te grupmoshes 5-6 vjeçare ne skemen e sistemit arsimor

Tabela 1 FORCIMI I KAPACITETEVE INSTITUCIONALE TË INSTITUCIONIT


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

368

1.Shtim personash

0 0 0 0 0 0

Trajnime (mijë lekë)

(mijë lekë)

X 4480 4102 0 1302

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të arsimit parauniversitar ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT




Qeveria Kineze

Furnizim me kabinete informatike për shkollat e mesme

0.1 mln € në vazhdim në vazhdim


Qeveria Italiane

Furnizimin me laboratorë të shkollave

369

3.19.4 ARSIMI I LARTE 1 Objektivi Politik i fushës Fokusi kryesor i Qeverisë në fushën e arsimit të lartë për periudhën afatgjatë, është arritja e objektivave të Deklaratës së Bolonjës. Në funksion të realizimit të këtij objektivi, në periudhë afatshkurtër orientimi kryesor do të jetë ndërmarrja e reformave ekonomike në fushën e arsimit të lartë, duke u përqendruar në mënyrë të veçantë në krijimin e institucioneve, menaxhimin e universiteteve dhe realizimin e autonomisë së universiteteve. Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e arsimit të lartë është nxitja e zbatueshmërisë së legjislacionit aktual të arsimit të lartë, lidhur me zhvillimin modern të sistemit të arsimit të lartë në vendin tonë, sipas standardeve dhe kritereve evropiane (neni 100 i MSA-së). 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligje dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre 1. Ligji nr. 97 41, date 21.05.2007.”Për arsimin e lartë në Republikën e Shqipërisë” Qëllimi i ligjit është zbatimi i legjislacionit te arsimit të lartë nga institucionet e arsimit të lartë, mbi te cilat vepron ky ligj. Subjekti që kërkon të rregullojë: Modernizimi i sistemit të arsimit të lartë shqiptar. Objekti që kërkon të rregullojë: Funksionimin e Institucioneve të Arsimit të Lartë.

a) Direktiva (89/48/EEC) e KE e 21 Dhjetorit 1988 në sistemin e përgjithshëm për njohjen e diplomave të arsimit të lartë të fituara pas përfundimit të arsimimit me zgjatje të paktën në tre vjet. Objekti që synon të rregullojë: organizimi dhe njohja e ciklit të parë të studimeve universitare. OJ L 19, 24.1.1989, p. 16–23

b) Rezoluta 2002/C 163/01 e Këshillit dhe Bashkimit Evropian për të mësuarin gjatë gjithë jetës dhe çështjet e transparencës dhe të sigurimit të cilësisë.C 163 , 09/07/2002 P. 0001 – 0003

c) Direktiva 92/51/EEC e KE e 18 Qershorit 1992 në sistemin e arsimit të mesëm të përgjithshëm dhe njohjen profesionale në plotësim të Direktivës 89/48/EEC. Objekti që synon të rregullojë: pranimin në arsimimin e lartë. L 020 , 29/01/1992 P. 0017 – 0019.

d) Direktiva 2005/36EC e Parlamentit Evropian dhe Këshillit e datës 7 Shtator 2005 në njohjen e kualifikimeve profesionale. OJ L 255, 30.9.2005, p. 22–142

3.Shkalla e përafrimit: E pjesshme Ligje dhe akte qe nuk transpozojne akte komunitare:

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë Kodi i Punës i Republikës së Shqipërisë Konventa e Lisbonës “Për njohjen e diplomave të huaja” Urdhër Nr. 193, datë 06.06.2007 “Për ngritjen e grupit të punës për mbështetjen e Ligjit të ri “Për

arsimin e Lartë në Republikën e Shqipërisë” Urdhër Nr. 186, datë 31 maj 2007 “Për strategjinë e arsimit të lartë” Udhëzim Nr. 2, datë 17.02.2006 "Për procedurat e pranimeve në shkollat e larta për vitin akademik

2006-2007 në sistemin me kohë të plotë" Urdhër Nr. 63, datë 22.02.2006 "Për fillimin e regjistrimeve në shkollat e larta për vitin akademik

2006-2007 në sistemin me kohë të plotë" 2.2 Kuadri institucional ekzistues

370

Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e arsimit të lartë, është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Drejtoria e Politikave të Arsimit të Lartë b) Agjencia e Akreditimit të Arsimit të Lartë, c) Universitetet

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra 2007-2008 Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit dhe ato të Axhendës së Selanikut, prioritetet afatshkurtra për fushën e Arsimit të Larte janë:

Arritja e objektivave të Deklaratës së Bolonjës Zhvillimi i burimeve njerëzore të shoqërisë civile dhe reformave ekonomike në fushën e arsimit të

lartë, duke u përqendruar në mënyrë të veçantë në krijimin e institucioneve, menaxhimin e universiteteve dhe realizimin e autonomisë së tyre , veçanërisht në aspektet administrative, financiare e pronësore,

Rritjen cilësore dhe masivizimin e arsimit të lartë, i cili do të mbështetet edhe nga iniciativa private në këtë fushë.

Nxitja e harmonizimit të vendeve të PSA-s nëpërmjet zhvillimit të arsimit, zhvillimit social dhe kulturës.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete për periudhën 2007-2008, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës. Këto iniciativa do të kenë një nivel “të plotë” përputhshmërie me acquis communautaire.

Projekt- VKM “Strategjisë dhe Reformimit të Arsimit të Lartë Shqiptar” Projekt-VKM “Për Reforma në arsimin e lartë për zbatimin e parimeve dhe qëllimet e “Deklaratës

së Bolonjës” për të arritur standardet evropiane” Projekt-VKM "Për pranimet e studentëve në ciklin e parë të studimeve në universitete” Projekt-VKM “Për pranimet e studentëve në ciklin e dytë "master" të studimeve në universitete” Projekt-VKM “Për Master Planin e zhvillimit të Arsimit të Lartë” Projekt-VKM “Për vlerësimin dhe akreditimin në arsimin e lartë” Projekt-VKM “Për pjesëmarrjen e stafeve akademike në sipërmarrje” Projekt-VKM “Për ciklin e tretë të studime doktorature sipas standardeve të procesit të Bolonjës” Projekt-VKM “Për heqjen e tarifave të shkollimit për kategori të caktuara sociale”. Projekt-Udhëzim “Për transferimin e pikëve të krediteve (ECTS)” Projekt-VKM “Për formimin e kornizës kurrikulare mbi bazën e standardeve evropiane” Projekt-VKM “për legalizimin e pronave të universiteteve dhe shkollave të larta” Projekt-VKM “Për transferimin e studimeve” Projekt-VKM “Për titujt akademik”.

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës kohore 2007-2008, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Vazhdimi i punës nga grupi për ndjekjen e procesit të Bolonjës; Zbatimi i Master Planit të Arsimit të Lartë mbi bazën e planeve te veprimit Realizmi i vlerësimit të Agjencisë së Akreditimit të Arsimit të Lartë nga Agjencia Evropiane e

Sigurimit të Cilësisë, sipas kërkesave të Bolonjës;

371

Organizimi i takimeve me shkollat e larta për përmirësimin e sistemit të pranimeve në to, dhe rekrutimin e stafit të ri akademik;

Organizimi i seminareve për përsosjen e sistemit të doktoraturave dhe të kurseve të specializimit; Organizimi i seminareve për përmirësimin në vijimësi të kurrikulës në sistemin "Bachelor". Përmirësimi i doktoraturave dhe kurseve të specializimit; Realizimi i studimeve dhe takimeve për përmirësimin e strukturave akademike dhe rritjen e

kapaciteteve të shkollave të larta; Reformimi i kurrikulës “master” dhe “doktorature” mbi bazën e standardeve evropiane.

3.2 Prioritetet afatmesme (2008-2010) Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritete afatmesme për fushën e arsimit të lartë në punë, janë:

Vlerësim i legjislacionit mbi arsimin e lartë, pagesën për punonjësit e sistemit të institucioneve të arsimit të lartë.

Përmirësimi dhe harmonizimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar në përputhje me atë të Komunitetit Evropian, për zhvillimin e arsimit të lartë.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Në përputhje me prioritetet për Arsimin e Lartë, për periudhën afatmesme 2009-2010, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës:

Projekt-VKM “Për Reforma në arsimin e lartë për zbatimin e parimeve dhe qëllimet e “Deklaratës së Bolonjës” për të arritur standardet evropiane.

Projekt-VKM “Për Vlerësimin dhe akreditimin sipas standardeve të ENQA (Rrjeti Evropian i Sigurimit të Cilësisë) .

Projekt-VKM “Për hyrjen në sistemin evropian të studimeve”. 3.2.2 Aktivitet zbatuese afatmesme Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës kohore afatmesme 2008-2010, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Krijimi dhe zbatimi i standardeve evropiane në fushat e studimeve universitare dhe pasuniversitare; Organizmi i seminareve dhe takimeve për konsolidimin e strukturave akademike dhe rritja e

kapaciteteve të shkollave të larta; Përfshirja cilësore në rrjetin evropian të arsimit të lartë;


Përfshirja e arsimit të lartë cilësor shqiptarë në hapësirën evropiane të Arsimit të Lartë, nëpërmjet një sistemi të krahasueshëm me sistemet e arsimit të lartë të vendeve të tjera evropiane.


Projekt-VKM për hyrjen ne sistemin evropian te studimeve Tabela 1 Shtesë e kapaciteteve për Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës INVESTIME NJESIA E


2007 2008 2009 2010

372

Shtese personeli Nëpunës 5 +15 +93 +30 +10

Trajnime mijë lekë 0 13.000 125.000 100.000 0 Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të arsimit të lartë ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Zyra e TEMPUS


Mbështetje për TEMPUS





1 mln € në vazhdim në vazhdim




1 mln €

2007 në vazhdim Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Zyra e TEMPUS



1 mln €

2008 në vazhdim

Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Universitetet e vendit


Mbështetje për pjesëmarrjen e Shqipërisë në Programin Erasmus Mundus

1.75 mln €

2008 në vazhdim


Banka Botërore, Banka Europiane e Investimeve, Banka për Zhvillim e Këshillit të Europës, Qeveria Shqiptare

Shoqata Ndërkombëtare për Zhvillim (IDA)

Barazi dhe Cilësi në Arsim

75 mln $

2006 2010 Ministria e Arsimit dhe

Qeveria Italiane

Krijimi i një Qendre 4 mln € në pritje në vazhdim

373

Shkencës Shërbimesh dhe Rrjetit Telematik për Universitetet Shqiptare

374

3.19.5 KERKIMI SHKENCOR

1. Objektivi Politik i fushës

Të përcaktojë objektivat, drejtimet dhe përparësitë e veprimtarisë shkencore e të zhvillimit teknologjik duke i harmonizuar me zhvillimin ekonomik e shoqëror të vendit; Të përcaktojë mekanizmat ligjore, administrative dhe institucionale në fushën e shkencës dhe të teknologjisë për të arritur përdorimin sa më efikas të potencialeve shkencore dhe të zhvillimit teknologjik; Të përcaktojë drejtimet dhe objektivat e përmirësimit të vazhdueshëm të strukturës së rrjetit të institucioneve shkencore dhe të fuqizimit të universiteteve si qendra të veprimtarisë shkencore dhe të zhvillimit teknologjik; Të forcojë lidhjet funksionale dhe operacionale të veprimtarisë shkencore dhe të zhvillimit teknologjik me kërkesat e ekonomisë së tregut; Të stimulojë integrimin e veprimtarisë kombëtare të kërkimit e të zhvillimit në veprimtarinë shkencore dhe teknologjike në nivel rajonal, evropian, botëror.

2. Situata Aktuale

2.1. Kuadri Ligjor ekzistues

Ligje dhe aktet nënligjore, aktet komunitare qe transpozohen si dhe shkallen e perputhshmerise se tyre

1. Ligji nr. 97 41, date 21.05.2007.”Për arsimin e lartë në Republikën e Shqipërisë” Qëllimi i ligjit është zbatimi i legjislacionit te arsimit të lartë nga institucionet e arsimit të lartë, mbi te cilat vepron ky ligj. Subjekti që kërkon të rregullojë: Modernizimi i sistemit të arsimit të lartë shqiptar. Objekti që kërkon të rregullojë: Funksionimin e Institucioneve të Arsimit të Lartë.

e) Direktiva (89/48/EEC) e KE e 21 Dhjetorit 1988 në sistemin e përgjithshëm për njohjen e diplomave të arsimit të lartë të fituara pas përfundimit të arsimimit me zgjatje të paktën në tre vjet. Objekti që synon të rregullojë: organizimi dhe njohja e ciklit të parë të studimeve universitare. OJ L 19, 24.1.1989, p. 16–23

f) Rezoluta 2002/C 163/01 e Këshillit dhe Bashkimit Evropian për të mësuarin gjatë gjithë jetës dhe çështjet e transparencës dhe të sigurimit të cilësisë.C 163 , 09/07/2002 P. 0001 –0003

g) Direktiva 92/51/EEC e KE e 18 Qershorit 1992 në sistemin e arsimit të mesëm të përgjithshëm dhe njohjen profesionale në plotësim të Direktivës 89/48/EEC. Objekti që synon të rregullojë: pranimin në arsimimin e lartë. L 020 , 29/01/1992 P. 0017 – 0019.

h) Direktiva 2005/36EC e Parlamentit Evropian dhe Këshillit e datës 7 Shtator 2005 në njohjen e kualifikimeve profesionale. OJ L 255, 30.9.2005, p. 22–142

3.Shkalla e përafrimit: E pjesshme 2. Ligji nr. 9655, datë 11.12.2006 "Për Akademinë e Shkencave të Republikës së Shqipërisë” Qëllimi : Organizimi, finksionimi dhe përgjegjësitë e institucionit të Akademisë së Shkencave. Vendimet e Këshillit nr. 2002/834,835,836/EC 3.Shkalla e përafrimit: E Pjesshme

Ligje dhe akte qe nuk traspozojne akte komunitare

375

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë Kodi i Punës i Republikës së Shqipërisë Ligji nr. 7893, datë 22.12.1994, "Për shkencën dhe Zhvillimin Teknologjik" , i ndryshuar me ligjin

nr. 8401, datë 09.09.1998 VKM nr. 567, datë 23.10.1995, "Për shpërblimin e Këshillave, Komisioneve dhe Ekspertizave të

veprimtarisë Shkencore e Teknologjike" Udhëzim nr. 5, datë 29.06.1995, "Për mënyrën e paraqitjes së raporteve shkencore (studimeve) për

projektet që financohen në kuadrin e Programeve Kombëtare të Kërkimit dhe të Zhvillimit" Udhëzim nr. 6, datë 19.10.1995, "Për mënyrën e raportimit mbi zbatimin e Programeve Kombëtare

të Kërkimit dhe të Zhvillimit" Udhëzim nr. 3, datë 10.06.1996, "Për vlerësimin e Projekteve që financohen në kuadrin e

Programeve Kombëtare të Kërkimit dhe të Zhvillimit" Udhëzim nr. 4, datë 24.06.1996, "Për hartimin, miratimin dhe zbatimin e Programeve Kombëtare të

Kërkimit dhe të Zhvillimit" Udhëzim nr. 25, datë 01.10.1998, "Për procedurën e paraqitjes, shqyrtimit dhe miratimit të

projekteve që financohen në kuadrin e Programeve Kombëtare të Kërkimit dhe të Zhvillimit". Udhëzim nr. 11, datë 16.06.2005, "Për procedurën e paraqitjes, shqyrtimit dhe miratimit të

projekteve që financohen në kuadrin e Programeve të Bashkëpunimit Shkencor dhe Teknologjik me vendet e tjera".

2.2. Kuadri institucional ekzistues

Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e kërkimit shkencor është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

1. Ministria e Arsimit dhe Shkencës; 2. Akademia e Shkencave, 3. Shkollat e Larta (Universitetet dhe Akademitë)

3. Prioritetet

3.1 Prioritetet afatshkurtra 2007-2008

Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritetet afatshkurtra (2007-2008) për fushën e kërkimit shkencor janë:

Vlerësim i legjislacionit mbi kushtet e reja të reformës së sistemit të kërkimit shkencor; Përmirësimi dhe harmonizimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar në përputhje me atë të

Komunitetit Evropian, për kushtet e reja të reformës së sistemit të kërkimit shkencor.

3.1.1. Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008)

Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës:

Rishikimi dhe ndryshimi i ligjit nr. 7893, dt. 22.12.1994, "Për shkencën dhe Zhvillimin Teknologjik" , i ndryshuar me ligjin nr. 8401, dt. 09.09.1998 i cili do te perafrohet pjeserisht me Vendimin e Këshillit 1999/65/EC ;

376

Rishikimi dhe ndryshimi i VKM nr. 567, dt. 23.10.1995, "Për shpërblimin e Këshillave, Komisioneve dhe Ekspertizave të veprimtarisë Shkencore e Teknologjike" i cili do te perafrohet pjeserisht me Vendimin e Komisionit dhe Parlamentit Europian No 1513/2002/EC;

Rishikimi dhe ndryshimi i Udhëzimeve të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës lidhur me mënyrat e konkurimit me projektpropozime për fushat prioritare të kërkimit shkencor në vend.

3.1.2. Aktivitet zbatuese afatshkurtra (2007-2008)

Për realizimin e angazhimeve gjatë periudhës afatshkurtër, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

• Realizimi i plotë i reformimit të sistemit të kërkimit shkencor në Shqipëri • Krijimi i një sistemi unik të kërkimit shkencor. • Zhvillimi i seminareve dhe trajnimeve për njohjen e legjislacionit evropian në lidhur me mënyrat e

konkurimit me projektpropozime për fushat prioritare të kërkimit shkencor në hapësirën evropiane të kërkimit.

3.2 Prioritetet Afatmesme (2009-2010)

Bazuar në angazhimet e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, prioritete afatmesme për fushën e kërkimit shkencor janë:

Vlerësim i legjislacionit mbi kushtet e reja të reformës së sistemit të kërkimit shkencor; Përmirësimi dhe harmonizimi në mënyrë progresive i legjislacionit shqiptar në përputhje me atë të

Komunitetit Evropian, për kushtet e reja të reformës së sistemit të kërkimit shkencor.

3.2.1. Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për periudhën 2009-2010, nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Përfundimi i rishikimit dhe ndryshimit të ligjit nr. 7893, dt. 22.12.1994, "Për shkencën dhe Zhvillimin Teknologjik" , i ndryshuar me ligjin nr. 8401, dt. 09.09.1998;

Tabela 1

Forcimi i kapaciteteve institucionle të Drejtorisë së Kërkimit Shkencor

INVESTIME Njësia e matjes

Gjendja aktuale

Viti 2007 Viti 2008 Viti 2009 Viti 2010

Shtim personash

persona 3 3 8 11 0

Trajnime mijë lekë 0 300 2520 1512 0

377

3.20 SHOQERIA E INFORMACIONIT 3.20.1 TELEKOMUNIKACIONI

1 Objektivi politik

Bazuar në nenet 50, 49, 70, 92, të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit del si objektiv zhvillimi i sektorit te telekomunikacioneve, licencimi ne tregun shqiptar te operatoreve vendas dhe te huaj qe operojnë në fushën e telekomunikacioneve duke garantuar trajtim jodiskriminues, nenet 50, 58 dhe 70 , sigurimi i lehtësive të nevojshme dhe tërësisht të barabarta ndërmjet operatorëve vendas dhe të huaj që do të operojnë në tregun e telekomunikacioneve në Shqipëri, nenet 102, 104 te MSA, Zhvillimin e Shoqërisë se Informacionit, marrja e masave për të stimuluar shkëmbimin e ndërsjellët të informacionit, Strategjinë Kombëtare të Teknologjisë së Informacionit, Qeveria Shqiptare angazhohet për një shtrëngim të legjislacionit të komunikimeve elektronike që do të bazohet në direktivat e BE, si dhe në fuqizimin e kapaciteteve dhe rolit të Entit rregullator të Telekomunikacioneve. Objektivi i Qeverisë është të sigurohet pavarësia e Entit Rregullator të Telekomunikacioneve dhe të krijohet një sistem i përmirësuar apelimi , si dhe të marrë masa për të garantuar konkurrencën e ndershme në tregun e rrjeteve të komunikimit elektronik dhe shërbimeve për të patur një treg atraktiv për investitorët privat të cilët do të ndihmojnë në një përmirësim të dukshëm të infrastrukturës. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues 2.1.1 Ligje dhe akte qe transpozojne akte komunitare Kuadri ligjor në fushën e telekomunikacioneve përbëhet nga:

1. Ligji nr. 8618 datë 14.06.2000 “Për telekomunikacionet në Republikën e Shqipërisë” ndryshuar nga ligji nr 9625, datë 16.10.2006 si dhe ligjin nr. 9637, datë 6.11.2006 .

- Direktivat 90/3388/EC,88/301/EC,94/46/ECC,95/51/EC,96/2/EC,96/19/EC Mbi liberalizimin -Direktiva 90/387/EC,97/51/EC Mbi rrjetin e hapur: -Direktiva 96/19/EC,97/33/EC Mbi rregullimin e interkoneksionit -Direktiva97/13/EC, 97/710/EC Mbi liçensimin -Direktivat 98/61/EC,91/396/EC,92/264/EC Mbi numeracionin - Direktiva 97/66/EC Mbi ruajtjen e fshehtësisë Shkalla e përafrimit: e plotë 2. Vendimi i Këshillit të Ministrave nr. 288, datë. 18.06.1999 “për miratimin e politikes së zhvillimit të telekomunikacioneve në Republikën e Shqipërisë” -Direktivat 90/3388/EC,88/301/EC,94/46/ECC,95/51/EC,96/2/EC,96/19/EC Mbi liberalizimin -Direktiva 90/387/EC,97/51/EC Mbi rrjetin e hapur: -Direktiva 96/19/EC,97/33/EC Mbi rregullimin e interkoneksionit -Direktiva97/13/EC, 97/710/EC Mbi liçensimin -Direktivat 98/61/EC,91/396/EC,92/264/EC Mbi numeracionin -Direktiva 97/66/EC Mbi ruajtjen e fshehtësisë Shkalla e përafrimit: e plotë 3. Vendimi i Këshillit të Ministrave nr. 311 .datë 5.07.1999 “për një shtesë në VKM nr. 288

378

datë 18.06.1999 “për miratimin e politikës së zhvillimit të telekomunikacioneve në Republikën e Shqipërisë” - Direktivat 90/3388/EC,88/301/EC,94/46/ECC,95/51/EC,96/2/EC,96/19/EC Mbi liberalizimin - Direktiva 90/387/EC,97/51/EC Mbi rrjetin e hapur: -Direktiva 96/19/EC,97/33/EC Mbi rregullimin e interkoneksionit - Direktiva97/13/EC, 97/710/EC Mbi liçensimin -Direktivat 98/61/EC,91/396/EC,92/264/EC Mbi numeracionin - Direktiva 97/66/EC Mbi ruajtjen e fshehtësisë Shkalla e përafrimit: e plotë 4. vendimi i këshillit të ministrave nr. 615 .datë 2.11.2001 “për disa shtesa dhe ndryshime në vkm 288 datë 18.06.1999 “për miratimin e politikës së zhvillimit të telekomunikacioneve në republikën e shqipërisë, ndryshuar me vkm nr. 311, datë 5.07.1999” - Direktivat 90/3388/EC,88/301/EC,94/46/ECC,95/51/EC,96/2/EC,96/19/EC Mbi liberalizimin - Direktiva 90/387/EC,97/51/EC Mbi rrjetin e hapur: -Direktiva 96/19/EC,97/33/EC Mbi rregullimin e interkoneksionit - Direktiva97/13/EC, 97/710/EC Mbi liçensimin -Direktivat 98/61/EC,91/396/EC,92/264/EC Mbi numeracionin - Direktiva 97/66/EC Mbi ruajtjen e fshehtësisë Shkalla e përafrimit: e plotë 5. vendimi i këshillit të ministrave nr. 692 .datë 27.12.2002 “për disa shtesa dhe ndryshime në vkm 288 datë 18.06.1999 “për miratimin e politikës së zhvillimit të telekomunikacioneve në republikën e shqipërisë”. - Direktivat 90/3388/EC,88/301/EC,94/46/ECC,95/51/EC,96/2/EC,96/19/EC Mbi liberalizimin - Direktiva 90/387/EC,97/51/EC Mbi rrjetin e hapur: -Direktiva 96/19/EC,97/33/EC Mbi rregullimin e interkoneksionit - Direktiva97/13/EC, 97/710/EC Mbi liçensimin -Direktivat 98/61/EC,91/396/EC,92/264/EC Mbi numeracionin - Direktiva 97/66/EC Mbi ruajtjen e fshehtësisë Shkalla e përafrimit: e plotë 6. VENDIMI I KËSHILLIT TË MINISTRAVE NR. 464 DATË 3.7.2003 “PËR DISA SHTESA DHE NDRYSHIME NË VKM 288 DATË 18.06.1999 “PËR MIRATIMIN E POLITIKËS SË ZHVILLIMIT TË TELEKOMUNIKACIONEVE NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË”. - Direktivat 90/3388/EC,88/301/EC,94/46/ECC,95/51/EC,96/2/EC,96/19/EC Mbi liberalizimin - Direktiva 90/387/EC,97/51/EC Mbi rrjetin e hapur: -Direktiva 96/19/EC,97/33/EC Mbi rregullimin e interkoneksionit - Direktiva97/13/EC, 97/710/EC Mbi liçensimin -Direktivat 98/61/EC,91/396/EC,92/264/EC Mbi numeracionin - Direktiva 97/66/EC Mbi ruajtjen e fshehtesise Shkalla e perafrimit: e plotë 2.1.2 Ligje dhe akte te tjera nuk transpozojne akte komunitare

Ligji nr.8430, date 14.12.1998”Per ratifikimin e Kushtetutes dhe Konventes se Bashkimit Nderkombetar te telekomunikacioneve, ITU(Gjeneve 1992)”

Ligji nr.9370, date 14.04 2005,”Per ratifikimin e instrumentave qe ndryshojne Kushtetuten dhe Konventen e Bashkimit Nderkombetar te telekomunikacioneve,ITU(gjeneve, 1992)”.

379

VKM nr.216 date 10.04.2003, “Strategjia Kombetare e Teknologjise se informacionit dhe Komunikimit”

VKM nr.379 ,date 31.05 2001”Per miratimin e Planit Kombetar te radiofrekuencave” VKM nr.178, date 26.032004”Per nje ndryshim ne VKM nr.379, date 31.05.2001”Per miratimin e

Planit Kombetar te radiofrekuencave””. VKM nr.123, date 2.03.2006”Per disa shtesa dhe ndryshime ne VKM nr.379, date 31.05.2001 te

ndryshuar , “Per miratimin e Planit Kombetar te radiofrekuencave”” VKM nr.370 , date 5.06.2003”Per miratimin e strategjise “per shërbimin e radiondërlidhjes detare

ne Republiken e Shqiperise.. 2.3 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e objektivave të përcaktuara më lart institucioni përgjegjës, është Ministria e Punëve Publike,Transportit dhe Telekomunikacionit si dhe Enti Rregullator i Telekomunikacioneve. Ministria e Punëve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit i propozon Këshillit të Ministrave strategjinë e zhvillimit të telekomunikacioneve si dhe veprimet e nevojshme për përmbushjen e objektivave të politikës së zhvillimit të telekomunikacioneve. Drejtoria e Politikave të Transportit dhe Postë Telekomunikacioneve, harton projektaktet ligjore e nënligjore për zhvillimin e sektorit të telekomunikacioneve, harton plane zhvillimi, mbledh dhe përpunon të dhëna statistikore nga të gjithë operatorët publike dhe private, ndjek zbatimin e detyrimeve për sektorin e telekomunikacioneve si dhe harton Planin Kombëtar të radiofrekuencave. Funksionet e strukturës rregullatore, proçedurat e liçensimit në bazë të përcaktimeve të këtij ligji, kontrollin e cilësisë së shërbimeve të kryera nga operatorët, në bazë të normave dhe standarteve si dhe konkurrencën në treg e të tjera detyra rregullatore i kryen Enti Rregullator i Telekomunikacionit. Për realizimin e detyrave të mësipërme aktualisht Drejtoria e Politikave të Post-Telekomunikacionit, është e pandarë në sektorë dhe drejtohet nga një drejtor dhe ka në përbërje të saj 2 specialistë të telekomunikacionit. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritet i përcaktuar për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër është:

Privatizimi i Albtelekomit. Thellimi i konkurrencës dhe liberalizimi i mëtejshëm i sektorit.


Hartimi i Ligjit të ri "Për komunikimet elektronike në Republikën e Shqipërisë" VKM "Për miratimin e dokumentit të politikave në zhvillimin e komunikimeve elektronike në

Republikën e Shqipërisë”. VKM “Per Ratifikimin i Dokumenteve të Konferencës së plotfuqishmeve” Antalia 2006. Projektligj “Per Ratifikimin e Marrëveshjes per Konferencën Rajonale të Radiokomunikacioneve

(RRC-06). Projektligj “Per ratifikimin e Radio Rregulloreve te Bashkimit Nderkombetar te

Telekomunikacioneve te amenduar ne Konferencen Boterore te Radiokomunikacionit” (ËRC-07) Hartimi i legjislacionit sekondar (procedura, rregullore liçencimi dhe kuadri rregullator mbështetës)

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

380

Fuqizimi i sektorit të telekomunikacionit në Drejtorinë e Politikave të Transportit dhe Postë -Telekomunikacioneve.

Vënia në funksion të qendrës së lëvizshme të monitorimit të frekuencave dhe blerja e pajisjeve të saj

Automatizimi i plote i proçesit të administrimit të adresave të Internetit me kodin e Shqipërisë (cc.TLD.al).

Blerje programi (softëare) për administrimin e domainit cc.TLD dhe marrje ekspertize për implementimin e saj.

Hartimi i metodologjise për kontrollin e tarifave të Operatoreve me fuqi të ndjeshme në treg (OFNT)

Hartimi metodologjive për llogaritjen e kostos së operatorit të rrjetit fiks dhe operatoreve të telefonisë së lëvizshme për shërbimet e rrjetit.

Konsulencë Teknike për aspekte të kuadrit rregullator Kryerja e studimit dhe blerja e pajisjeve për monitorimin e transmetimeve GSM Kualifikimi i stafit të ERT-së për vitin 2008. Kualifikimi i stafit te Entit Rregullator të Telekomunikacioneve. Rekrutimi i 5 punonjësve Rekrutimi i 10 punonjësve të rinj për vitin 2008 Rishikimi i kuadrit Rregullator për aksesin dhe interkoneksionin dhe për përgatitjen nga operatoret

të ofertës Reference të Interkoneksionit (RIO) dhe Ofertës Reference për Aksesin në Rrjetin Lokal (RUO) etj

Rishikimi i Planit Kombëtar të Numeracionit dhe përfshirja e E-NUM. Shtese dhe rikonstruksion objekti Studimi dhe ngritja e qendrës kombëtare të monitorimit të spektrit të frekuencave. Studimi për transferimin dhe implementim e projektit për administrimin e adresave të Internetit me

kodin e Shqipërisë (Al) (cc.TLD.al) Studimi dhe Implementimi i Portabilitetit të Numerit (Number Portability). Studimi dhe Implementimi i Zgjedhjes / Parazgjedhjes së operatorit (Carier (pre)Selection

Tabela e mëposhtme tregon investimet që do të kryhen për fuqizimin e kapaciteteve administrative të Drejtorisë së Politikave të Postë-Telekomunikacionit. 3.2 Prioritetet afatmesme (2009 – 2010) Prioritet i përcaktuar për Qeverinë shqiptare për periudhën afatmesme është:

Privatizimi i Albtelecom Zhvillimi i harmonizuar i infrastrukturës së telekomunikacioneve dhe shtrirja graduale në të gjithë

territorin nëpërmjet aksesit në shërbimin baze të telefonisë me cmime të pranueshme, askes i plote në shërbimet moderne për të gjithë popullatën, konkurrence dhe zgjedhje për përdoruesit, mbrojtje e klientit..


VKM "Per Ratifikimin e dokumenteve të Konferencës së të plotfuqishmeve”

3.2.6 Aktivitet zbatuese afatmesme (2009 – 2010) Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Riformulimi i Autoritetit Rregullator te Komunikimeve. Kualifikimi i stafit të ERT-së për vitin 2009. Rekrutimi i 8 punonjësve të rinj për vitin 2009. Kualifikimi i stafit të ERT-së për vitin 2010.

381

Rekrutimi i 5 punonjësve të rinj për vitin 2010. Tabela: Shtesë e kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së politikave postë-telekomunikacionit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 1 1 3 X X


(mijë lekë)

X 1250 3750 5000 6000

382

3.20.2 POLITIKAT AUDIO-VIZUALE

1Objektivi Politik

Liria e mediave mbetet një proces i përmbushjes së komponentëve të një natyre më të gjerë, që ka të bëjë drejtpërsëdrejti me respektimin e të drejtave të njeriut dhe me funksionimin e një shteti të së drejtës dhe një shoqërie demokratike. Pozicioni i “privilegjuar” i medias në një shtet demokratik garantohet për shkak se është pikërisht ajo, që e bën pushtetin shtetëror më të prekshëm për njerëzit, me të kontrollueshëm dhe me transparent. Garantimi i lirisë se medias, ndërmjet të tjerash, zvogëlon mundësinë e manipulimeve me pushtetin publik si dhe nxit identifikimin e rasteve korruptive. Garantimi kushtetues dhe ligjor i kësaj lirie përbën bazën fillestare dhe përfundimtare të ushtrimit të saj, në respektim të të drejtave të tjera të individit si dhe të parimeve themelore të shtetit demokratik.

Fusha e politikave audio-vizuale ka një rëndësi të veçantë në procesin e integrimit të vendit tonë në BE, për shkak të detyrimeve të rëndësishme që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit. Neni 102 i MSA-së, “Bashkëpunimi në fushën Audio-vizive” përcakton disa drejtime për bashkëpunimin në këtë fushë, siç janë: realizimi i programeve për trajnimin e gazetarëve dhe profesionistëve të tjerë të cilët punojnë në fushën e mediave; dhënia e ndihmës teknike mediave private dhe publike, me qëllim forcimin e pavarësisë dhe profesionalizmit të tyre, si dhe rritja e bashkëpunimit të tyre me mediat europiane. Një tjetër aspekt shumë i rëndësishëm i Nenit 102 të MSA-së, është detyrimi për harmonizimin e legjislacionit audio-vizual me Acquis, si dhe përafrimin me politikat e BE-së, në lidhje me rregullimin e përmbajtjes së transmetimeve ndërkufitare. Gjithashtu, kërkohet që një kujdes i veçantë duhet t’i kushtohet respektimit të të drejtave të pronësisë intelektuale, në transmetimin e programeve nga operatorë të ndryshëm, tokësor, satelitorë, dhe kabllorë.

2 Situata aktuale


Kuadri ligjor ku mbështetët veprimtaria radio-televizive është:

Ligji nr. 8410, datë 30.9.1998 “Për Radion dhe Televizionin publik e privat në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, i cili është pjesërisht i përafruar me aktet e BE dhe të Këshillit të Europës.

Ligji nr. 8435 datë 28.12.1998 “Për sistemin e taksave ne Republikën e Shqipërisë”, ku parashikohen: Taksa për përdorimin e aparateve radiotelevizive, dhe Taksa vjetore për liçensimin e transmetimeve radiotelevizive;


a) Organi rregullator për rregullimin dhe mbikëqyrjen e veprimtarisë radiotelevizive në Republikën e Shqipërisë është Këshilli Kombëtar i Radios dhe i Televizionit, i krijuar në vitin 1999, si organizëm i pavarur që vepron në bazë e për zbatim të ligjit nr. 8410, datë 30.09.1998 “Për radion dhe televizionin publik e privat në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar. Kompetencat e KKRT fokusohen në kontrollin e zbatimit të ligjit 8410, administrimin e spektrit të frekuencave, miratimin e akteve nënligjore në këtë fushë, dhënien dhe heqjen e liçensave, zbatimin e sanksioneve përkatëse ndaj shkelësve të dispozitave të legjislacionit në fuqi etj. KKRT synon të zgjidhë problemet që kanë të bëjnë me respektimin e konkurrencës së ndershme në tregun mediatik, mbrojtjen dhe respektimin e të drejtës së autorit, monitorimin më të mirë dhe efikas të çështjeve që kanë të bëjnë me reklamat në media, problemet e etikes dhe moralit të programacioneve, luftën kundër piraterisë, respektimin e plotë të kritereve të liçensimit, monitorimin e transmetuesve, etj.

b) Këshilli i Etikës (i përberë nga Kryetari dhe 2 anëtarë, specialistë të fushës se medias, të cilët emërohen për një periudhe 3-vjeçare), vihet në lëvizje edhe “ex officio” edhe me ankesë, në të janë të përfshirë personalitete nga shoqëria civile, me integritet të plotë moral dhe profesional, detyra e

383

të cilëve është sensibilizimi i opinionit publik për të përgjegjësuar entet radiotelevizive publike dhe private që të realizojnë normat etike dhe morale në programet e tyre.

Bshkëpunimi me institucionet e tjera Një aspekt shumë i rëndësishëm i punës së KKRT gjatë kësaj periudhe, ka qenë institucionalizimi i bashkëpunimit me institucione të tjera, fusha e veprimtarisë të së cilave, konvergon me legjislacionin në fushën e mediave. Më konkretisht, KKRT ka arritur të institucionalizojë bashkëpunimin nëpërmjet nënshkrimit të memorandumeve me: a. Autoritetin e Konkurrencës; b. Qendrën Kombëtare të Kinematografisë; c. Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve dhe Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit; d. Ministrinë e Turizmit, Kulturës, Rinise dhe Sporteve (Zyra Shqiptare për të Drejtën e Autorit); e. Entin Rregullator të Telekomunikacioneve dhe me Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave; Këshilli Kombëtar i Radios dhe i Televizionit bashkëpunon njëkohësisht edhe me institucione dhe struktura të tilla si Institutin e Sigurimeve Shoqërore, Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë, etj. Bashkëpunimi me Institucionet ndërkombëtare KKRT ka thelluar më tej bashkëpunimin me OSBE, duke e konsideruar këtë institucion si një nga mbështetësit permanentë të institucioneve shqiptare në këtë fushë, nëpërmjet dhënies së ekspertizës dhe njohjes me praktikat europiane dhe ndërkombëtare. Një vlerë të veçantë kanë pasur edhe kontaktet në nivel bilateral, me shumë autoritete rregullatorë të vendeve të ndryshme europiane, në kuadër të shkëmbimit të eksperiencave dhe njohjes së praktikave më të mira në këtë fushë, si dhe pjesëmarrjes në disa aktivitete të organizuara nga Autoritetet Europiane të tilla si EPRA, Autoriteti Audio-vizual Europian, EBU, dhe së fundi janë vendosur kontaktet edhe me Motion Pictures Association. Rëndësi të veçantë ka dhe bashkëpunimi me institucionet homologe të vendeve fqinje për koordinimin e frekuencave, në zbatim të detyrimeve që lindin nga aderimi në organizmat ndërkombëtare si ITU (International Telecommunication Union).


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Prioritetet e përcaktuara për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Të shtrëngohet legjislacioni i komunikimeve elektronike dhe të bazohet në direktivat e BE-së. Të merren masa për të garantuar konkurrencën në tregun e rrjeteve të komunikimit elektronik dhe

shërbimeve. Të fillojë procesi i harmonizimit me Konventën Europiane të Televizionit Ndërkufitar dhe me

direktivën e Televizionit pa Kufi. Të përforcohen kapacitetet administrative të Këshillit Kombëtar të Radios dhe Televizionit dhe të

finalizohet Plani Kombëtar për Radion dhe Televizionin. Të mbështeten dhe lehtësohen në procedurat për marrjen e liçensës kandidatëve për operatorë radio-

televizivë vetëm për minoritetet, me qëllim që të sigurohet në mënyrë sa më të plotë aksesi i tyre në media.


Hartimi dhe nënshkrimi i Memorandumit të Bashkëpunimit ndërmjet KKRT dhe Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, për shkëmbimin e informacionit për subjektet e regjistruara në zyrën e Regjistrit Tregtar për të ushtruar aktivitet në fushën Audio-vizuale;

Përgatitja e Rregullores së liçensimit të operatorëve të rrjetit dhe programeve, në zbatim të ligjit të ri "Për Transmetimet Numerike";

Projekt Ligji "Mbi Ratifikimin e Marrëveshjes RRC-06, Për planifikimin e transmetimeve tokësore numerike në pjesë të Rajoneve 1 dhe 3 në brezat frekuencorë 174-230 MHz dhe 470-862 MHz";

Hartimi i Ligjit të ri "Për radion e Televizionin Publik e Privat në Republikën e Shqipërisë";

384

Miratimi i Projekt -Vendimit "Mbi Politikën dhe Strategjinë e Zhvillimit të Transmetimeve Radio e Televizive në Republikën e Shqipërisë.


Rekrutimi i 16 (gjashtëmbëdhjetë) punonjësve në përputhje me strukturën e re organizative të KKRT. Përgatitja e rregullores së liçensimit të operatorëve të rrjetit dhe programeve numerike. Përgatitja e dokumentacionit dhe e proçedurave të organizimit të garës. Finalizimi i Planit të transmetimeve analoge e numerike të Shqipërisë. Organizimi i Tryezave të Rrumbullakëta për vjeljen e mendimeve të palëve të interesuara për

Strategjinë e Zhvillimit të Transmetimeve Radio e Televizive në RSH Organizimi i Tryezave të Rrumbullakëta me palët e interesuara për mbrojtjen e të Drejtave të

Transmetimit dhe të Autorit Përgatitja e Planit të Caktimeve numerike shqiptare.

3.2. Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritetet e përcaktuara për periudhën afatmesme janë si më poshtë:

Të ndahen frekuencat televizive në mënyrë të drejtë dhe jodiskriminuese dhe në përputhje me Planin

Kombëtar; transmetuesit të përmbushin plotësisht kriteret. Të përmirësohet paanshmëria e kompanisë së televizionit shtetëror. Të transpozohet dhe më tej dhe të zbatohet kuadri –BE-së për komunikacionet elektronike. Të vazhdohet me procesin e harmonizimit me Konventën Europiane të Televizionit Ndërkufitar dhe

direktivën e Televizionit pa Kufi. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Këshillit Kombëtar të Radios dhe Televizionit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 1 16 X X X


(mijë lekë)

X 7 000 13 000 X X

385

3.21 TURIZMI

1 Objektivi politik i fushës

Zhvillimi i turizmit duke qenë i lidhur ngushtë me zhvillimin ekonomik dhe social të vendit, është një fushë prioritare për Qeverinë Shqiptare. Angazhimet që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit, Neni 94, për Qeverinë Shqiptare, kanë të bëjnë me bashkëpunimin me BE-në, me qëllim përmirësimin e rrjedhjes së informacionit mbi turizmin (nëpërmjet rrjeteve ndërkombëtare, bazave të të dhënave), dhe transferimin e ekspertizës (nëpërmjet trajnimeve, shkëmbimeve, seminareve), duke u mbështetur në pjesën e duhur të acquis communautaire që lidhet me këtë sektor. Qeveria Shqiptare ka hartuar dokumentin “Strategjia për Zhvillimin e Turizmit 2002-2012”, ku përcaktohen orientimet strategjike të zhvillimit të turizmit. Kjo strategji nevojitet të zhvillohet më tej për t’u plotësuar me vlerësimin e impaktit mjedisor dhe me planin afatgjatë të veprimit.

2 Situata aktuale


Kuadri ligjor për fushën duhet të përmbajë:

Ligjet dhe aktet nënligjore, që transpozojne aktet komunitare si dhe shkalla e përputhshmërisë së

tyre. Ligji Nr.9734 “Per Turizmin”, date 14.05.2007, i cili ka si qellim zhvillimin e industrisë turistike në

përputhje me drejtimet strategjike të zhvillimit të turizmit, duke priorizuar dhe lidhur burimet e trashëgimisë kulturore dhe natyrore me zhvillimin e turizmit. - Direktiva e Këshillit 95/57/EC e 23 nëntorit 1995 “Mbi mbledhjen e informacionit statistikor ne fushën e turizmit” - Direktivën e 13 Qershorit 1990 “Mbi paketën e udhëtimeve, pushimeve dhe te tureve 90/314/EEC” . Kjo direktive është një “rregullator ligjor” e cila përcakton standardet e hartimit te paketave turistike dhe udhëtimeve dhe synon te rrisë dhe përmirësoje cilësinë e shërbimeve turistike ne dobi te turisteve dhe rritjen e nivelit te jetesës se komunitetit ku këto paketa aplikohen.

Shkalla e Përafrimit : e pjesshme

Ligjet dhe aktet nënligjore qe nuk transpozojnë akte komunitare VKM nr. 240 datë 06.06.2002 “Për mënyrën e ndarjes së të ardhurave që vijnë nga marrëveshjet e

qirasë së personave të stimuluar në fushën turistike”; VKM nr. 242 datë 03.07.2003 “Për miratimin e strategjisë së zhvillimit të turizmit në Shqipëri deri

në vitin 2012“; 2.1.1 Kuadri institucional ekzistues

a) Ministria e Turizmit Kulturës Rinisë dhe Sporteve është institucioni përgjegjës për fushën e turizmit. Objektivat dhe veprimtaritë kryesore të kësaj ministrie janë realizimi i një kuadri të plotë ligjor për fushat përbërëse të zhvillimit dhe veprimit të industrisë turistike dhe përafrimit të tij me standardet e BE-së. Ky objektiv është në funksion të arritjes së një zhvillimi të qëndrueshëm në turizëm, duke përfshire aspekte të ndryshme të tij si: investimet, planifikimi, klasifikimi, regjistrimi, standardizimi, licencimi, paketat turistike (të udhëtimeve, pushimeve, tureve), regjistrimi, sistemi i certifikimit për turizmin e qëndrueshëm, përkufizimi i llojeve të strukturave turistike, mbledhja dhe përpunimi i informacionit, incentivat, format e turizmit, etj. Strukturat në varësi të MTKRS, të cilat kanë si objekt të punës së tyre turizmin, janë:

386

b) Enti i Turizmit, i cili është i ngarkuar me promocionin dhe monitorimin e investimeve. Me Ligji Nr.9734 “Për Turizmin”, date 14.05.2007 pritet te krijohet Agjencia Kombëtare e Turizmit dhe Zyrat e Shërbimit turistik ne 13 qarqet e Shqipërisë. MTKRS bashkëpunon me Shoqatën e Agjencive Turistike dhe Shoqatën Hoteliere, për çështje të ndryshme të turizmit. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme (2007 -2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën 2007-2010 janë si më poshtë:

Përmirësimi dhe hartimi i kuadrit ligjor në turizëm në përputhje me standardet e BE-së; Përmirësimi i sistemit të planifikimit të zonave turistike; Rivlerësimi i zonave të degraduara bregdetare me prioritet zhvillimin e turizmit; Zhvillimi i infrastrukturor. Ngritja e strukturave institucionale dhe e kapaciteteve Përfshirja e aseteve kulturore dhe natyrore ne zhvillimin e turizmit Fokusimi për periudhën afatshkurtër ne përmirësimin e produktit ekzistues te lokalizuar ne rajone

me potencial te madh zhvillimi Rritja e financimeve dhe krijimi i mekanizmave afatgjate te financimit për zonat natyrore dhe

kulturore, me qellim ruajtjen dhe zhvillimin Krijimin e sistemit te grumbullimit dhe përpunimit te te dhënave statistikore, si dhe studime mbi

kërkimin e tregut turistik. Rritja e kapaciteteve institucionale nëpërmjet trajnimit te burimeve njerëzor.


Projekt- VKM për “Sistemin e grumbullimit dhe raportimin e te dhënave statistikor dhe përpunimit te tyre”, e cila përafrohet me Direktivën e Këshillit 95/57/EC e 23 nëntorit 1995 “Mbi mbledhjen dhe raportimin e informacionit statistikor ne fushën e turizmit”.

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të arsimit të lartë ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT










1 mln € në vazhdim në vazhdim




1 mln €

2007 në vazhdim

387




1 mln €

2008 në vazhdim

Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Universitetet e vendit


Mbështetje për pjesëmarrjen e Shqipërisë në Programin Erasmus Mundus

1.75 mln €

2008 në vazhdim


Banka Botërore, Banka Europiane e Investimeve, Banka për Zhvillim e Këshillit të Europës, Qeveria Shqiptare

Shoqata Ndërkombëtare për Zhvillim (IDA)

Barazi dhe Cilësi në Arsim

75 mln $

2006 2010


Qeveria Italiane

Krijimi i një Qendre Shërbimesh dhe Rrjetit Telematik për Universitetet Shqiptare

4 mln €


388

3.22.1 MJEDISI

3.22.1 LEGJISLACIONI HORIZONTAL

1 Objektivi politik

Hartimi dhe zbatimi i legjislacionit horizontal për të siguruar mbrojtjen e integruar të mjedisit dhe përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore, përbën një ndër detyrimet themelore të MSA. Paralel me plotësimin e bazës ligjore kërkohet edhe përcaktimi i procedurave të vlërësimit të ndikimit në mjedis, aprovimit të lejes mjedisore si dhe forcimi i strukturave dhe kapaciteteve vendase për zbatimin e legjislacionit horizontal. Në kuadër të zbatimit të MSA-së kërkohet forcimi i bashkëpunimit midis institucioneve qëndrore dhe lokale të përfshira në administrimin e mjedisit, burimeve natyrore dhe territorit me qëllim integrimin e mjedisit në të gjitha hallkat e vendimarrjes dhe realizimin e një vendimarrje mjedisore gjithpërfshirëse. Forcimi i përfshirjes së publikut në procesin e vlerësimit të ndikimit në mjedis, rritje e aksesit të individëve dhe OJF-ve në informacionin mjedisor si dhe tërheqja e tyre në vendimarrjen mjedisore është një pjesë integrale të detyrimeve të MSA. Qeveria Shqiptare ka programuar një sërë masash që adresojnë detyrimet e MSA lidhur me hartimin e legjislacionit horizontal dhe të zbatimit të tij. Për periudhën 2005 – 2009 QSH është angazhuar të disiplinojë zhvillimin ekonomik të vendit duke e harmonizuar atë dhe përdorur në mënyrë racionale burimet natyrore, mbrojtjen e vlerave natyrore të vendit, disiplinimin e presioneve dhe ndotjes së mjedisit nga aktivitetet ekonomike si dhe plotësimin e kuadrit të standarteve mjedisore. Programi i QSH përmban angazhime në fushën e reformës institucionale mjedisore si dhe në nxitjen e incentivave ekonomike miqësore me mjedisin. Gjithashtu QSH angazhohet që të informojë publikun mbi gjendjen reale të mjedisit, të rishikojeë të drejtat ligjore të publikut dhe të përmirësojë procedurat e ankimit administrativ dhe gjyqësor për t’i dhënë akses më të lartë grupeve pro-mjedisore që kërkojnë mbrojtjen e mjedisit dhe ndëshkimin e ndotësve në rrugë administrative e gjyqësore.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Në fushën e legjislacionit horizontal, është punuar në drejtim të krijimit të një baze ligjore për vlerësimin e ndikimit në mjedis dhe ngritjen e zhvillimin e një sistemi bashkëkohor të tij, bazuar në detyrimet e përcaktuara në Direktivat përkatëse të BE dhe Konventat ndërkombëtare. Kuadri ligjor ekzisues në lidhje me vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në mjedis, përbëhet nga një sërë ligjesh dhe aktesh nënligjore: 1. Ligji nr.8934, datë 05.09.2002 “Për mbrojtjen e mjedisit” Ky ligj rregullon marrëdhëniet ndërmjet njeriut dhe mjedisit, mbron përbërësit e mjedisit dhe proceset mjedisore, siguron kushtet materiale për zhvillimin e qëndrueshëm, duke plotësuar kuadrin e nevojshëm për zbatimin e kërkesës kushtetuese për një mjedis ekologjikisht të pastër

Direktiva 85/337/EEC Mbi vlerësimin e efekteve që shkaktohen nga aktivitetet private dhe publike në mjedis e amenduar nga Direktiva e Këshillit 97/11/EEC.

Direktiva 90/313/EEC mbi të drejtën e informimit për mjedisin Direktiva 91/692/EEC mbi standartizimin dhe racionalizimin e raporteve për zbatimin e direktivave

që lidhen me mjedisin Direktiva 96/62/EC mbi cilësinë e ajrit IPPC 96/61/EC mbi parandalimin dhe kontrollin e ndotjes së integruar Direktiva 75/442/EEC për mbetjet Direktiva 91/689/EEC mbi mbetjet e rrezikshme Direktiva 92/43/EEC për mbrotjen e habitateve natyrore dhe florës dhe faunës së egër

3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme Akti u është referuar Direktivave të mësipërme por në të reflektohen edhe kërkesat e disa konventave të ratifikuara nga Shqipëria, duke marrë prej tyre kërkesat themelore të secilës si dhe kërkesat dhe parimet e

389

direktivave të BE-së si vijon. 1. Ligji nr. 9700 datë 26. 03. 2007 “Për mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet ndërkufitare” Ky ligj synon mbrojtjen e mjedisit dhe të shëndetit, duke parandaluar ndikime të ndjeshme negative, të cilat mund të shkaktohen nga projekte ose veprimtari, që kërkojnë të zhvillohen në territoret ndërkufitare të shteteve fqinje. Ky ligj zbatohet kur projekte ose veprimtari, të përcaktuara në aneksin I të Konventës së Kombeve të Bashkuara “Për vlerësimin e ndikimit në mjedis, në kontekst ndërkufitar”, kërkojnë të ushtrohen në territoret e një shteti fqinj dhe parashikohet të kenë ndikime të ndjeshme negative në mjedis ose në shëndet në territorin e Republikës së Shqipërisë. 2. Konventen e UNECE (Espoos) “Për vleresimin e ndikimit në konteksion ndërkufitar” 3. Shkalla e Përafrimit: e plotë

1. Rregullore nr. 1, datë 17.08.2004, “Për pjesëmarrjen e publikut në procesin e vleresimit të ndikimit në mjedis”, Akti përcakton kërkesat, rregullat dhe procedurat e detyrueshme që garantojnë pjesëmarrjen e publikut në procesin e VNM-së, konform kërkesave të legjislacionit mjedisor. 2. Direktiva 85/337/EEC: Mbi vlerësimin e efekteve që shkaktohen nga aktivitetet private dhe publike në

mjedis e amenduar nga Direktiva e Këshillit 97/11/EEC. Direktiva 90/313/EEC mbi të drejtën e informimit për mjedisin Konventa e Arhusit mbi të drejtën e informimit për mjedisin dhe pjesëmarrjen e publikut në

vendim-marrje (1998) 3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme 1. Ligji nr.8990, dt.23.01.2003 “Për vlerësimin e ndikimit në mjedis” Ky ligj synon të sigurojë:

vlerësimin e përgjithshëm, të integruar dhe në kohë të ndikimeve mjedisore, të projekteve ose veprimtarive që kërkojnë të zbatohen, duke parandaluar dhe zbutur ndikimet negative në mjedis;

një proces vlerësimi të hapur dhe të administruar me paanshmëri, nëpërmjet pjesëmarrjes së organeve qëndrore e vendore, të publikut, të organizatave jofitimprurëse për mjedisin, të propozuesit të projektit dhe të personave fizikë dhe juridikë, të specializuar në këtë fushë.

Direktiva 85/337/EEC: Mbi vlerësimin e efekteve që shkaktohen nga aktivitetet private dhe publike në mjedis e amenduar nga Direktiva e Këshillit 97/11/EEC.

Konventes te UNECE (Espoos) “Per vleresimin e ndikimit ne konteksion nderkufitar” Konventa e Arhusit mbi të drejtën e informimit për mjedisin dhe pjesëmarrjen e publikut në

vendim-marrje (1998) 3. Shkalla e Përafrimit :e pjesshme

1. VKM nr.103, dt.31.03.2002 “Për monitorimin e mjedisit në Republikën e Shqipërisë” Akti përcakton treguesit kryesorë të gjendjes së mjedisit, ndikimit dhe trysnisë në ajër, tok dhe ujë, zonat bregdetare, detare, pyjet dhe larminë biologjike. 2. Konventa e Arhusit mbi të drejtën e informimit për mjedisin dhe pjesëmarrjen e publikut në vendim-marrje (1998) 3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

VKM nr. 249, datë 24.04.2003, “Për miratimin e dokumentacionit për leje mjedisore dhe të elementëve të lejes mjedisore”;

VKM nr. 805, datë 4.12.2003, “Për miratimin e listës së veprimtarive, që ndikojnë në mjedis, për të cilat kërkohet leje mjedisore”;

390

Udhezimi Nr 2 date 21. 05. 2007 “Per miratimin e listes se veprimtarive me ndikim ne mjedis, menyren e aplikimit dhe rregullat e procedurat e dhenies se autorizimit dhe pelqimit mjedisor nga agjensite rajonale te mjedisit”

Udhëzim nr. 1, datë 30.11.2005, “Për tarifat e shërbimit për lejet mjedisore” Urdhër i Brëndshëm nr. 159, datë 9.10.2003, “Për detyrat e agjencive rajonale të mjedisit në

procesin e përtëritjes së lejes mjedisore” VKM Nr. 268, datë 24.04.2003, “Mbi çertifikimin e specialistëve për vlerësimin e ndikimit në mjedis dhe auditimin mjedisor”

Në lidhje me dokumentet ndërkombëtarë janë ratifikuar:

Konventa e ESPOO-s Për vlerësimin e ndikimit në mjedis në kontekst ndërkufitar; Protokollit të vlerësimit strategjik mjedisor i Konventës së ESPOO-s; Konventa e ARHUS mbi te drejten e publikut per informimin mjedisor, pjesëmarrjen e publikut ne

vendimmarrje dhe aksesin ne drejtesi; Amendamentet I dhe II të Konventës së ESPOO-s Për vlerësimin e ndikimit në mjedis në kontekst

ndërkufitar; Protokolli i Regjistrave të Shkarkimit dhe Transferimit të Ndotësve të Konvetntës së Aarhus.

Gjithashtu, në zbatim të detyrimeve të Konventës së Aarhus, është miratuar Strategjia e zbatimit të kesaj Konvente. 2.2 Kuadri institucional ekzistues Fusha e legjislacionit horizontal, në MMPAU trajtohet nga:

a) Drejtoria e Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Lejeve, e cila koordinon veprimet për zbatueshmërinë korrekte të këtij legjislacioni, koordinon punën me Agjensite Rajonale të Mjedisit dhe drejtoritë e Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave.

b) Drejtoria e Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Lejeve ndjek zbatimin e ligjeve e të akteve nënligjore, që kanë të bëjnë me vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në mjedisin. Në këtë kuadër Drejtoria e VNM & Lejeve bashkëpunon me strukturat qëndrore e lokale vendimmarrëse. Ndër detyrat kryesore të kësaj Drejtorie VNM & Lejeve përmendim:

Hartimin e legjislacionit horizontal në kuadër të plotësimit të bazës ligjore dhe zbatimit të MSA; Administrimin e procesit të pajisjes me leje mjedisore dhe aspekteve proceduriale të miratimit; Krijimin dhe plotësimin e bazës së të dhënave për veprimtaritë me ndikim neë mjedis që pajisen me

leje mjedisore; Çertifikimin e ekspertëve të mjedisit që hartojnë raportet e VNM-së dhe ekspertizën mjedisore në

përgjithësi; Hartimi i akteve (rregullore, udhëzime dhe formatin e dokumentave) që rregullojnë punën e ARM-

ve në kuadër të pajisjes me leje mjedisore dhe pjesëmarrjes së publikut; Përgatitja e dokumentave të lejeve mjedisore dhe deklaratës mjedisore; Administrimin e procedurave për veprimtari me ndikim ndërkufitar; Bashkëpunon në hartimin e planeve dhe strategjive të zhvillimit të vendit; Ndjek dhe kontrollon zbatueshmërinë e legjislacionit të fushës nga ARM-të dhe ekspertët e

çertifikuar të mjedisit; 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 - 2008)

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të plotësohet legjislacioni horizontal dhe të forcohet zbatimi i legjislacionit për vlerësimin e

ndikimit të mjedisit.

391

Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me acquis të BE-së dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit.

Të zbatohen konventat ndërkombëtare në të cilat Shqipëria është palë në fushën e mbrojtjes së mjedisit dhe natyrës.


VKM "Për metodologjinë kombëtare për vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në mjedis" - Pjesa e II-të - Metodologjia e vlerësimit të ndikimit në mjedis në sektorë të ndryshëm”.

Ky akt synon të lehtësojë procesin e mbledhjes së informacionit mjedisor dhe çështjeve që do të trajtohen në aportet e vlerësimit të ndikimit në mjedis për veprimtari me ndikim në mjedis dhe që ligji kërkon pajisjen me leje mejdisore. Do të përafrohet pjesërisht Direktiva 85/335 EEC e amenduar nga Direktiva e Këshillit 97/11/EEC mbi vlerësimin e efekteve që shkaktohen nga aktivitetet private dhe publike në mjedis dhe plotësisht kërkesat e disa neneve të saj si neni 4 dhe 5. Pjesa e parë e metodologjisë (Pjesa e I- rë: Për vlerësimin paraprak të ndikimeve në mjedis të një veprimtarie”) është përfunduar në Dhjetor 2006 dhe po punohet në bashkëpunim me Agjensine Suedeze të Mbrojtjes së Mjedisit (SEPA) për përgatitjen e pjesës së dytë të metodologjisë.

VKM "Për rregullat dhe procedurat për projektet dhe veprimtaritë me ndikim ndërkufitar ku Shqipëria është palë shkaktare"

Akti është në zbatim të detyrimeve për nxjerrjen e akteve nënligjore të Ligjit nr. 9700 datë 26. 03. 2007 “Për mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet ndërkufitare” (neni 2 pika 2). Qëllimi i këtij akti është të përcaktojë mënyrën e bashkëpunimit dhe hapat institucionale dhe proceduriale që do të ndiqen në rast se në territorin e Shqipërisë synon të zhvillohet një veprimtari që vlerësohet të ketë ndikime të mundshme në një shtet tjetër fqinj. Akti do të përafrojë plotësisht pjesë të veçanta të Direktivës 85/335 EEC e amenduar nga Direktiva e Këshillit 97/11/EEC mbi vlerësimin e efekteve që shkaktohen nga aktivitetet private dhe publike në mjedis si dhe Konventës të UNECE (Espoos) “Për vlerësimin e ndikimit në konteksion ndërkufitar”

Projekt Udhëzim "Për formatin e dokumentacionit për komunikimet me palën shkaktare të ndikimeve ndërkufitare"

Akti është në zbatim të detyrimeve për nxjerrjen e akteve nënligjore të Ligjit nr. 9700 datë 26. 03. 2007 “Për mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet ndërkufitare” (neni 37.2). Akti do të jetë dokumenti standart që përdoret për komunikimet me organin përgjegjës të palës shkaktare në rast të përfshirjes në procesin dhe procedurat e vlerësimit të ndikimit në mjedis dhe vendimarrjes për veprimtaritë që kërkojnë të zhvillohen në një shtet fqinj, por që mendohet se mund të kenë ndikime mjedisore në territorin e RSH. Akti do të përafrojë plotësisht pjesë të veçanta (nene) të Konventës së Espoos.

Projekt udhëzim "Për listën tip të shpenzimeve për procedurat ndërkufitare dhe kriteret metodike për llogaritjen e shpenzimeve të tyre"

Akti është në zbatim të detyrimeve për nxjerrjen e akteve nënligjore të Ligjit nr. 9700 datë 26. 03. 2007 “Për mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet ndërkufitare” (neni 40.2). Dokumenti do të përcaktojë mënyrën e llogaritjes së shpenzimeve financiare në rastet kur Shqipëria përfshihet në një proces ndërkufitar të VNM-së, në këto raste shpenzimet do të mbulohen nga pala shkaktare. Udhëzimi mbështetet në kërkesat e Konventës së Espoo-s dhe përafron plotësisht kërkesat e neneve që lidhen me këtë aspekt të procesit të VNM-së në raste ndërkufitare;

Hartimi i marrëveshjeve dy dhe shumëpalëshe me vendet e rajonit Marrëveshjet dy ose shumëpalshë me vendet e rajonit janë rregullime të veçanta për marrëveshjet ndërkombëtare dhe kryesisht të Konventës së Espoos, Aarhusit etj. Aktualisht është planifikuar një marrëveshje trepalëshe midis Greqisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë për mekanizmat e VNM-së në zonën ndërkufitare të Prespës. Për këtë marrëveshje po punojnë disa OJF, te cilën së shpejti do t’ia propozojnë organeve shtetërore respektive.

392

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 - 2008)

Bashkëpunim për organizimin e debateve publike. Informimi, në kuadër të zbatueshmërisë së Konventës së Aarhus, përfshirja në proces e publikut

deri në vendimarrje. Rritja e bashkëpunimit me OJF-të Asistencë ARM-ve në procesin e VNM-së dhe pajisje me leje mjedisore Zbatimi i metodologjisë kombëtare "Për vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në

mjedis", forcimi i kapaciteteve për zbatueshmërinë Ndërgjegjësimi i aktorëve, krijimi dhe forcimi i strukturave përkatëse në nivelet qëndrore dhe

lokale, ngritja e grupeve sipas specifikës Trajnime të stafit të drejtorisë dhe ARM-ve për zbatimin ie ligjit nr. 9700 datë 26. 03. 2007 "Për

mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet ndërkufitare" në zbatim të detyrimeve të Konventës Espoos, Zbatimi i rregullave dhe procedurave për projektet dhe veprimtaritë me ndikim ndërkufitar ku

Shqipëria është palë shkaktare dhe listës së llogaritjes së shpenzimeve në këto raste 3.2 Prioritetet afatmesme (2009 - 2010)

Përmirësimi i procesit të vlerësimit të ndikimit në mjedis, nëpërmjet hartimit dhe miratimit të akteve nënligjore;

Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin. Forcimi i bashkëpunimit dhe koordinimit me ministritë e linjës dhe organet e tjera. Rishikimi në kuadër të përmirësimit të ligjit për mbrojtjen e mjedisit Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009 - 2010)

Projekt udhëzimi "Për përgatitjen e planeve dhe programeve të veprimit për aksidentet industriale me ndikime të largëta ndërkufitare"

Akti është në zbatim të detyrimeve për nxjerrjen e akteve nënligjore të Ligjit nr. 9700 datë 26. 03. 2007 “Për mbrojtjen e mjedisit nga ndikimet ndërkufitare” (neni 36.1). Akti do të përafrojë pjesë të veçanta të Konventës së Espoo-s dhe Konventës së Helsinkit “Për efektet ndërkufitare të aksidenteve industriale”

Projekt ligji "Për vlerësimin strategjik mjedisor" Ligji synon të rregullojë procesin e vlerësimit strategjik mjedisor të planeve, programeve apo strategjive të ndryshme në sektorët e zhvillimit ekonomik dhe social të vendit. Akti synon të përafrojë direktivën 2001/42/EC të Parlamentit dhe të Këshillit mbi vlerësimin e efekteve te planeve dhe projekteve për mjedisin si dhe Protokolli "Për Vleresimin Strategjik Mjedisor", ligji do adresojë edhe kërkesa të veçanta të Konventës "Për vlerësimin e ndikimit në mjedis në kontekstin ndërkufitar", Kiev, Ukraine, 22 Maj 2003

Hartimi i marrëveshjeve dy dhe shumëpalëshe me vendet e rajonit Marreveshjet dy ose shumëpalshe me vendet e rajonit janë rregullime të veçanta për marraveshjet ndërkombëtare dhe kryesisht të Konventës së Espoos, Aarhusit etj. Aktualisht është planifikuar një marreveshje tre-palshe midis Greqisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë për mekanizmat e VNM-së në zonën ndërkufitare të Prespës. Për këtë marrëveshje po punojnë disa OJF e cila së shpejti do t’ia propozojnë organeve shtetërore respektive. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009 - 2010)

Zbatimi i udhëzimit "Për përgatitjen e planeve dhe programeve të veprimit për aksidentet industriale me ndikime të largëta ndërkufitare", nëpërmjet përcaktimit të programeve dhe planeve të veprimit, strukturave përkatëse për planet përkatëse etj

Zbatimi i ligjit të VSM, Forcim kapacitetesh dhe bashkëpunim me organet planifikuese

393

Bashkëpunim për organizimin e debateve publike. Informimi, në kuadër të zbatueshmërisë së Konventës së Aarhus, përfshirja në proces e publikut

deri në vendimarrje. Rritja e bashkepunimit me OJF-te. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtorisë së Vlerësimit të Ndikimit & Lejeve


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 5 0 0 0 1


(mijë lekë)

2000 2000 1200 1000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të legjislacionit horizontal ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Perafrimi i legjislacionit mjedisor dhe përmirësimi i situatës mjedisore ne Shqiperi 2 mln € 2007 në vazhdim

394

3.22.2 CILËSIA E AJRIT 1 Objektivi Politik

Fusha e cilësisë së ajrit është një nga fushat prioritare në kuadër të MSA-se, detyrimet e së cilës përcaktohen qartë në nenet 70/3 dhe 108. Këto nene parashikojnë domosdoshmërinë e përafrimit të legjislacionit vendas me acquis communautaire, si dhe zhvillimin dhe forcimin e bashkëpunimit të luftës kundër degradimit mjedisor, me qëllim nxitjen e qëndrueshmërisë mjedisore.Qeveria shqiptare synon disiplinimin e aktiviteteve ekonomike që shkaktojnë ndotjen e ajrit në zonat urbane. Synimi i saj është përgjysmimi i nivelit të ndotjes së ajrit në zonat e mëdha urbane të vendit. Për këtë arsye do të adoptohen plotësisht standartet mjedisore të shkarkimit në ajër, duke i përafruar me standartet europiane, sipas një programi ambicioz. Disiplina urbane dhe shtimi i sipërfaqeve të gjelbëra do të sjellin një përmirësim cilësor të ajrit në qytetet e vendit e për pasojë edhe të treguesve të shëndetit të popullsisë urbane. Krahas forcimit të disiplinës, do të adoptohen incentiva për një sjellje miqësore me mjedisin të aktiviteteve ekonomike e njerëzore dhe që njëkohësisht respektojnë principet e tregut të lirë. Gjithashtu për këtë qëllim do të adoptohen lehtësira fiskale për uljen e ndotjeve nga bizneset dhe konsumi, për investime në teknologji të pastra, për konservimin e energjisë, për përdorimin racional të burimeve natyrore dhe për nxitjen e investimeve mjedisore.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni për cilësinë e ajrit, përfshin: 1. Ligji nr.8897, dt.16.05.2002 “për mbrojtjen e ajrit nga ndotja” 2. Direktiva për cilësinë e ajërit 96/62/ec, e amenduar nga vendimi i komisionit 01/752/ec; 0jl296 21.11.1996, p.55-63. Oj pages 9. 3. Shkalla e përafrimit - e pjesshme 1. Vkm nr.435, dt.12.09.2002 “për miratimin e normave të shkarkimeve në ajër”.

2. Direktiva për cilësinë e ajërit 96/62/ec, e amenduar nga vendimi i komisionit 01/752/ec; 0jl296 21.11.1996, p.55-63. Oj pages 9. 3. Shkalla e përafrimit - e pjesshme 1. Vkm nr.803, dt.04.12.2003 “për normat e cilësisë së ajrit”

2. Direktiva për cilësinë e ajërit 96/62/ec, e amenduar nga vendimi i komisionit 01/752/ec; 0jl296 21.11.1996, p.55-63. Oj pages 9. 3. Shkalla e përafrimit - e pjesshme 1. Vkm nr.248, dt.24.04.2003 “për miratimin e normave të përkohëshme të shkarkimeve në ajër”.

2. Konventa e unece për ndotjen ndërkufitare të ajrit në distancë të madhe (cltrap) (gjeneve, 1979)3. Shkalla e përafrimit - e pjesshme

1. Udhëzim i përbashkët i ministrit të mjedisit dhe ministrit të transportit dhe telekomunikacionit nr. 6527, datë 24.12.2004 “mbi vlerat e lejueshme të elementeve ndotës të ajrit në mjedis nga shkarkimet e gazrave dhe zhurmave shkaktuar nga mjetet rrugore dhe mënyrat e kontrollit të tyre”2. Direktiva 70/220/eec për ndotjen nga mjetet e transportit, e amenduar nga direktivat

395

74/290/eec, 77/102/eec, 78/665/eec, 83/351/eec, 88/76/eec, 88/436/eec, 89/458/eec, 89/491/eec, 91/441/eec, 93/59/eec, 94/12/eec, 96/44/eec 96/69/eec, 98/69/ec, 99/102/ec, 2001/1/ec, 2001/100/ec; ojl 76 6.4, 1070, p.1-22 3. Shkalla e përafrimit - e pjesshme

1. Vkm nr.147, dt. 21.03.2007 "për cilësinë e lëndëve djegëse, benzinë dhe diezel" 2. Direktiva 98/70/ec e parlamentit europian dhe e keshillit të datës 13 tetor 1998 në lidhje me cilësinë e lëndëve diegëse benzine dhe diezel që amendon direktivën e këshillit 93/12/eec. Ojl350, 28.12.1998. 3. Shkalla e përafrimit - e pjesshme

Ligje dhe akte të tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji nr.9425, datë 06.10.2005 "Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e vitit 1979 “Për ndotjen ndërkufitare të ajrit në distancë të madhe".

Ligji nr. 9480, dt.16.2.2006 "Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në amendamentin e Kopenhagenit të Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit"

Ligji nr.9484, dt.2.3.2006 "Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në amendamentin e Londrës të Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit"

Ligji nr.9485, dt.6.3.2006 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në amendamentin e Montrealit të Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit"

Ligji nr.9486, dt.6.3.2006 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në amendamentin e Pekinit të Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit”

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet përgjegjëse për mbrojtjen e cilësisë së ajrit janë MMPAU (hartimi i politikës për mbrojtjen e cilesisë së ajrit, hartim aktesh për cilësinë e ajrit, vendosja e normave të cilësisë së ajrit, të shkarkimeve në ajër, monitorimi, inspektimi, etj.), MSH (mbrojtjen e shëndetit publik nga sëmundjet që transmetohet përmes ajrit, bashkëpunues në hartim aktesh me MMPAU), METE (zbatimin e normave të caktuara për mbrojtjen e cilësisë së ajrit, etj.), MPPTT (zhvillimin e infrastrukturës rrugore dhe të transportit duke respektuar normat e caktuara për cilësinë e ajrit dhe shkarkimet në të, bashkëepunues në hartim aktesh me MMPAU). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008)

Të merren masa në vatrat problematike që ndotin ajrin/mjedisin si landfilli në Sharrë dhe fusha naftëmbajtëse e Patos-Marinëz

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me acquis të

BE-së dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit. 3.1.1 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Monitorimit i cilësisë së ajrit nga institucionet vendase; Organizim i konsultave me ekspertë të huaj Zbatim i projektit CARDS 2004 "Forcimi i rrjetit të monitorimit të mjedisit në Shqipëri (STEMA). Forcim i kapaciteteve përkatëse në DPPN për ajrin - Shtesë me 1 specialist ajri në DPPN/MMPAU


396

Të reduktohet ndotja e ajrit në zonat urbane; Të reduktohet ndotja nga Rafineria e Naftës në Ballsh; Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta. Të përafrohet progresivisht Acquis Të vazhdohet me përpjekjet për adresimin e vatrave toksike Të përmirësohet cilësia e karburanteve duke u zbatuar VKM "Për cilësinë e lëndëve djegëse

benzine dhe diezel" nr 147, 21.03.2007. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Projektligj për aderimin në "Protokolli për financimet afatgjata të programeve të përbashkëta për

monitorimin dhe vlerësimin e ndotjes së ajërit në distancë të madhe në Europë (EMEP) (Geneva 1984)

Projektligj për aderimin në " Protokollin mbi kontrollin e lëshimit të azotit-oksid përgjatë vijës kufitare (Sofia 1988)

Projektligj për aderimin në " Protokollin mbi reduktimin e SO2(Oslo 1994) Projektligj për aderimin në " Protokollin e metaleve të rënda (Aarhus 1998)" Amendimi i mbështetur në Direktivën 96/62/EC Direktivën 99/30/EC NOx, SO2, Pb dhe PM10, qe

amendon Vendimin e Komisionit 04/224/EC; Direktiva 70/220/EEC mbi ndotjen e ajerit nga mjetet rrugore, e amenduar nga Direktiva 74/290/EEC, 77/102/EEC, 78/665/EEC, 83/351/EEC, 88/76/EEC, 88/436/EEC, 89/458/EEC, 89/491/EEC, 91/441/EEC, 93/59/EEC, 94/12/EEC, 96/44/EEC 96/69/EEC, 98/69/EC, 99/102/EC, 2001/1/EC, 2001/100/EC, Ozoni 02/3/EC, Vendimi i Komisionit 04/461/EC. Shkalla e përputhshmërisë e pjesshme.


Monitorimi i cilësisë së ajrit nga institucionet vendase Organizim i konsultave me ekspertë të huaj për amendimin e ligjit nr. 8897, dt.16.05.2002 “Për

mbrojtjen e ajrit nga ndotja” Zbatimi i projektit CARDS 2004 "Forcimi i rrjetit të monitorimit të mjedisit në Shqipëri (STEMA). Forcimi i kapaciteteve në DPPN/MMPAU.

3.8 Prioritetet afatgjata (2011-2012) 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata

Projektakt "Për ngritjen e një sistemi informacioni për mbrojtjen e mjedisit" i cili synon të transpozojë aktet komunitare 2004/224/EC, 2004/461/EC, 2003/37/EC, 97/101/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë.

Projektakt për identifikimin e burimeve të reja potenciale të ndotjes së ajrit i cili synon të transpozojë aktet komunitare 96/62/EC, 2000/25/EEC, 97/24/EEC, 2003/30/EC dhe 1753/2000EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet : e plotë.

Projektakt për ngritjen dhe funksionimin e sistemeve të njoftimit të smogut i cili synon të transpozojë aktet komunitare 96/62/EC, 2000/25/EEC, 97/24/EEC, 2003/30/EC dhe 1753/2000EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë.

Projektakt për kriteret e import-eksport-transportit të karburanteve i cili synon të transpozojë aktet komunitare 96/62/EC, 2000/25/EEC, 97/24/EEC, 2003/30/EC dhe 1753/2000EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e plotë.

3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata

397

Monitorimi i cilësisë së ajrit nga institucionet vendase Organizim i konsultave me ekspertë të huaj për draftimin e akteve ligjore, të cilat do të hartohen

gjatë periudhës afatgjatë. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtoria e Politikave të Parandalimit të Ndotjeve


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 1 0 1 0 0


(mijë lekë)

0 0 0 0 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të cilësisë së ajrit ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Forcimi i Sistemit të monitorimit të mjedisit 2.5 mln € 2005 2008

Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave UNEP

Projekti i Ozonit, Forcimi Institucional

15.862 mln $ 2003 2009

Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave UNIDO

Minimizimi i konsumit te R-12 ndermjet riciklimit dhe rikuperimit te kesaj substance

0.125 mln $ 2006 2007

Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave UNIDO

Forcimi i kapaciteteve te vendit tone per kontrollin i importeve te LHO-ve

0.081 mln $ 2003 2009


UNDP/GEF

Pergatitja e Planit Kombetar te veprimit per ndotesit organik te qendrueshem (NOQ, POPs), 1.2 mln $ 2005 2007

398

ne kuadrin e konventes se Stockholmit

399

3.22.3 MENAXHIMI I MBETJEVE 1 Objektivi politik

Objektivi kryesor i qeverisë shqiptare në përputhje edhe me angazhimin e marrë në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit është zhvillimi dhe forcimi i bashkëpunimit për të luftuar degradimin mjedisor, me synim promovimin e qëndrueshmërisë në mjedis (neni 108 MSA).

2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ne fushën e mbetjeve, përbehet nga këto akte ligjore: 1. Ligji nr.8934, date 05.09.2002. “Për mbrojtjen e mjedisit” 2. Direktive 75/442/EEC mbi mbetjet (EU frameëork directive) OJL 194 25.07.1975 P.0039-0041 (OJ faqe 3) 3. Shkalla e Përafrimit – e pjesshme 1. Ligji nr. 9010, date 11.02.2003 “Për administrimin mjedisor të mbetjeve të ngurta”, 2. Direktiva 75/442/EEC mbi mbetjet (EU frameëork directive) OJL 194 25.07.1975 P.0039-0041 (OJ pages 3), Direktiva 91/689/EEC mbi mbetjet e rrezikshme OJL 377 31.12.1991, P.20-27 (OJ faqe 8), Konventa për transportin e mbetjeve te rrezikshme dhe hedhjen e tyre (Basel 1989), 3. Shkalla e Përafrimit – e pjesshme 1. VKM “Për miratimin e katalogut shqiptar të klasifikimit të mbetjeve” 2. Shtojca A, Katalogu europian i konsoliduar për mbetjet, 2002 3. Shkalla e Përafrimit – e plote 1. “Ligji nr.9537, datë 18.5.2006 Për administrimin e mbetjeve të rrezikshme” Direktiva 91/689/EEC (mbi mbetjet e rrezikshme) OJL 377 31.12.1991, P.20-27 (OJ faqe 8), Direktiva 75/442/EEC mbi mbetjet OJL 194 25.07.1975 P.0039-0041 (OJ faqe 3),

Direktiva e Këshillit 1999/31/EC e 26 Prill 1999 mbi landfillin e mbetjeve, OJL 182 , 16/07/1999 P. 0001 – 0019

Direktiva 2000/76/EC (Direktiva mbi djegien e mbetjeve) OJL 332 28.12.2000 P. 91-111 (OJ faqe 21)

Vendim 2000/532/EC (Vendim për krijimin e listës së mbetjeve) OJL 226 6.9.2000, P.3-24 (OJ faqe 22) 3. Shkalla e Përafrimit – e pjesshme Ligje dhe aktet që nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji Nr. 8094, datë 21.03.1996 “Për largimin publik të mbeturinave”. Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit është përgjegjëse për zbatimin e këtij ligji. Ky ligj synon mbrojtjen e mjedisit urban nga ndotja e mbeturinave, si dhe largimin publik të tyre në brendësi të territoreve bashkiake e të komunave. Ai synon gjithashtu disiplinimin e pastrimit të qytetit nga mbeturinat duke filluar nga dorëzimi, mbledhja, fshirja, grumbullimi dhe transporti.

400

Ligji nr. 7973, datë 26.07.1995 “Për Konçensionet dhe Pjesëmarrjen e Sektorit Privat në Shërbimet Publike dhe Infrastrukturë”. Një ndër pikat e fushës së zbatimit të këtij ligji është edhe administrimi i mbetjeve të ngurta dhe të dëmshme. Dhënia me konçension për ndërtimin e impianteve për përpunimin e mbetjeve të ngurta urbane është një nga format më të aplikueshme për momentin, pasi ndërtimi i tyre kërkon një financim të pa përballueshëm nga buxheti i shtetit apo ai i pushtetit vendor.

Vendimi i Këshillit të Ministrave Nr.103, datë 31.03.2002 “Për Monitorimin e Mjedisit në Republikën e Shqipërisë”. Në pikën C-3/a,b dhe C-5/d ngarkohet Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit për monitorimin e mbetjeve të ngurta urbane dhe atyre inerte si dhe hartimin e Raportit Vjetor për sasinë vjetore të mbetjeve në rang bashkie, qarku dhe Republike.

Ligji nr.8405, date 17.09.1998 “Për Urbanistiken” me amendimet përkatëse. Ky ligj përcakton procedurat e miratimit tëv rendit ku do të ngrihet impianti i përpunimit të mbetjeve urbane, në vartësi të madhësisë së sheshit. Përcaktimi i këtij sheshi, për përpunimin e mbetjeve urbane, duhet të bëhet në nivelin e studimit rajonal, të masterplaneve, të planit të përgjithshëm rregullues dhe studimeve urbanistike pjesore.

Ligji “Për organizimin dhe funksionimin e pushtetit vendor” i cili obligon bashkitë dhe komunat për t’u përfshire në menaxhimin e mbetjeve në nivel lokal (2000);

VKM nr. 803, datë 04.12.2003 “Për miratimin e rregullave dhe procedurave për importimin e mbetjeve me qellim përdorimi, përpunimi dhe riciklimi”

Rregullore Nr 4 datë 15.10.2003 “Për kërkimin dhe miratimin e lejeve të eksportimit dhe tranzitimit të mbetjeve”

Rregullore “Për trajtimin e mbetjeve të ndërtimit nga krijimi, transportimi e deri tek asgjësimi i tyre”

2.2 Kuadri institucional ekzistues Sipas ligjit Nr. 9010, date 11.02.2003 “Për administrimin mjedisor të mbetjeve të ngurta”, menaxhimi i mbetjeve të ngurta është detyre e institucioneve MMPAU, MPPTT, MSH, METE, MBUMK.

a) Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit te Ujerave, e cila ne Drejtorinë e Politikave te Parandalimit te Ndotjeve ka vetëm 1 ekspert që mbulon çështjet e mbetjeve në tërësi dhe mbetjet e rrezikshme

b) Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit që ka sektorin (prej 3 vetash) të Mbetjeve Urbane (për mbetjet urbane dhe mbetjet e ndërtimit (inerte). Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit për mbetjet e automjeteve në fund të jetës dhe ato që rezultojnë nga zëvendësimi i materialeve apo pjesëve të konsumuara. Ligji i ri i vitit 2000 “Mbi organizimin dhe funksionimin e pushtetit vendor” detyron bashkitë të angazhohen në menaxhimin e mbetjeve urbane (grumbullim, transportim, trajtim dhe asgjësim) në nivel lokal. Gjithashtu, ligji “Për taksat vendore” i jep bashkive të drejtën të vendosin taksa vendore për pastrimin e qytetit, që paguhen nga sektori familjar dhe agjentet socio-ekonomike.

c) Ministria e Shëndetësisë është përgjegjëse për mbetjet spitalore; d) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikes është përgjegjëse për mbetjet industriale

dhe mbetjet e vëllimshme nga industria; e) Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes se Konsumatorit është përgjegjëse për mbetjet e

bujqësisë dhe te rritjes se kafshëve. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008)

Rehabilitimi i zonave të nxehta në Durrës dhe Vlorë. Marrja e masave në vatrat problematike që ndotin mjedisin si landfilli në Sharrë dhe zona

naftëmbajtëse e Patos-Marinzës. Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor.

401


Projektakt “Për miratimin e rregullave, procedurave dhe afateve për hartimin e Planeve Lokale të Administrimit të Mbetjeve të Ngurta” i cili do të transpozojë Direktivën 75/442/EEC, Directivën 99/31/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakti “Për listën e mbetjeve që do lejohen të importohen për qëllime përdorimi përpunimi dhe riciklimi” mbështetur në Vendimin e Komisionit Evropian 94/721/EC për mbikëqyrjen dhe kontrollin e transportit të mbetjeve brenda dhe jashtë Bashkimit Evropian, Listat e Konventës se Baselit dhe Katallogun Kombëtar të Mbetjeve. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt “Për landfillimin e mbetjeve dhe incinerimin”, i cili do të transpozojë Direktivat 1999/31/EC, direktivën 2000/76/EC, Vendimin e Këshillit 2003/33/EC dhe me Vendimin e Komisionit 2003/33/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakti “Për kompostimin e mbetjeve”, i cili do të transpozojë direktivën 75/442/EEC për mbetjet. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Trajnime të specialistëve të doganave për importet e mbetjeve të riciklueshme Trajnime të specialistëve lokale për plotësimin e regjistrit të mbetjeve Forcim kapacitetesh për drejtorinë e DPPN për mbetjet Do të organizohet një Konference për Planet e Menaxhimit të Mbetjeve, Aktivitete ndërgjegjësuese në bashkëpunim me OJF-të Në bashkëpunim me projektin e Sidës, do të organizohen trajnime të specialistëve lokale për

mbetjet. 3.2 Prioritetet afatmesme (2009 - 2010)

Rehabilitimi i zonave të nxehta Përafrimi progresivisht i Acquis për mjedisin Vazhdimi i përpjekjeve për adresimin e vatrave toksike.


Projektligji “Për Ndotësit organike të qëndrueshëm" i cili do të transzpozojë aktet komunitare:direktivat 75/439/EC, 96/59/EC, 91/157/EC, 93/86/EEC, 98/101/EC si dhe Vendimi i Komisionit 2001/68/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektligji “Për miratimin e planit kombëtar të administrimit të mbetjeve” e cila do të transpozojë Direktivë 75/442/EEC, Direktivën 99/31/EEC: Për landfillimin e mbetjeve. Shkalla e përputhshmerisë e cila synon të arrihet: e pjesshme


Forcim kapacitetesh për drejtorinë e DPPN për mbetjet 3.9 Prioritetet afatgjata (2011-2012) Për adresimin e prioriteteve afatgjate do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

402

Projektakti “Për ambalazhimin dhe mbetjet e ambalazheve”, i cili do të transpozojë Direktivën 94/62/EC, amenduar nga direktiva 2004/12/EC, Vendimet e KE 97/129/EC, 1999/177/EC, 2001/524/EC, 2001/171/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakti “Për landfillet e automjeteve në fund të jetës”, i cili do të transpozojë Direktivën 2000/53/EC Vendimet e KE 2002/151/EC, 2001/753/EC, 2002/525/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt "Për mbetjet nga industria e dioksidit të titaniumit". Shkalla e perputhshmerise e cila synon te arrihet: e pjesshme.

Projektakti "Për raportimin, pyetësorët, çertifikatat e asgjësimit, grumbullimin e statistikave për mbetjet", i cili do të transpozojë direktivën 91/962/EC, rregulloren 2150/2002/EC, vendimet 96/302/EC, 98/184/EC, 2000/738/EC, 97/622/EC, 94/741/EC, 1999/412/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/ Drejtoria e Politikave te Parandalimit te Ndotjeve


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 1 0 2 0 0


(mijë lekë)

0 2,280 0 0 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të manaxhimit të mbetjeve ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Pastrimi, mbledhja, trajtimi, para-trajtimi dhe eleminimi I mbetjeve të rrezikshme në Shqipëri 3 mln € 2008 në vazhdim

Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave SIDA

Menaxhimi i Mbetjeve te ngurta ne Korce

1,5 mln SEK 2005 2008

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike,

Qeveria Italiane

Kooperacioni Italian

Menaxhimi i Mbetjeve Urbane per qytetin e Tiranes 6.4 mln € në pritje në vazhdim

403

3.22.4 UJI

3.22. 4.1 ADMINISTRIMI I BURIMEVE UJORE

1 Objektivi Politik

Fusha e Menaxhimit të ujërave është një nga fushat prioritare në kuadër të procesit të integrimit, detyrimet e së cilës në përgjithësi përcaktohen në nenin 70/3 të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Ky nen parashikon domosdoshmërinë e përafrimit të legjislacionit vendas me “acquis communautaire”. Ndërkohë që neni 108 MSA vë theksin në zhvillim dhe bashkëpunimin e palëve me qëllim që të promovojnë qëndrueshmërinë mjedisore. Bazuar në nevojën për të ndërmarrë veprime për parandalimin e përkeqësimit të mëtejshëm të cilësisë dhe sasisë së ujërave të ëmbla, vizioni politik është hartimi i programit të veprimeve, që do të synojë në menaxhimin, shfrytëzimin sa më racional dhe mbrojtjen e qëndrueshme të burimeve ujore.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor për Menaxhimin e Ujerave përbëhet nga: Ligji nr 8093, dt.21.3.1996 "Për rezervat ujore" Direktiva 2000/60/EC, datë 23 Tetor 2000 "Direktiva Bazë e Ujit” Shkalla e Përafrimit: e pjesshme Aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare: Vendime të KKU-së:

VKM Nr. 775, dt. 28.10.1996 " Për krijimin e Këshillit Kombëtar të Ujit"; VKM Nr. 240, dt. 10.04.1998 " Për krijimin e Sekretariatit të KKU"; VKKU. Nr.1. dt 23.09.1994 " Për procedurën për miratimin e lejeve përshfrytëzimin e ujërave për

konfeksionim"; VKKU. Nr.2. dt.23 .09.1994 “Për miratimin e lejes për shfrytëzimin pjesor të burimit “Uji i ftohtë

Tepelenë”; VKKU. Nr.1. dt. 20.02.1997 “Për miratimin e ndërtimit të hidrocentralit të Kalivacit, në grykën e

kalivacit, mbi lumin Vjosë”; VKM Nr. 63. dt. 26.01.2001 " Për procedurat e kërkimit, të shqyrtimit dhe dhënies së

autorizimeve, të lejeve dhe konçensioneve për përdorimin e rezervave ujore"; VKM.Nr. 313, dt. 21.05.2004 " Për miratimin e tarifave të përdorimit të ujit"; VKM. Nr. 362. dt.11.06.2004 " Për shpërblimin e anëtarëve të KBU dhe Këshillave konsultative

teknike pranë autoriteteve; VKKU. Nr. 1. dt. 04.06.1998 "Për miratimin e lejeve për përdorimin e disa burimeve për ndërtim

ujësjellësash për ujin e pijshëm"; VKKU. Nr. 4. dt. 04.06.1998 " Për krijimin e grupit të punës së kontrollit të veprimtarisë për

shfrytëzimin e zhavorrëve dhe rërave si materiale inerte"; VKKU. Nr. 2. dt. 04.06.1998 " Për miratimin e autorizimeve të disa shpimeve për ujëra

nëntokësorë, për furnizimin me ujë të ujësjellësave publike"; VKKU. Nr. 5. dt.16.04.2004 " Për ndarjen e territorit të Republikës në basene ujëmbledhëse dhe

për krijimin e Agjensive të ujit për këto basene"; VKM Nr. 635, dt. 21.11.2001 " Për krijimin e Komisionit Qeveritar për problemet ujore me vendet

fqinje"; VKKU nr 1, datë 21.06.2006 “Për reduktimin e shfrytëzimit të zhavorrëve dhe rërave në shtretërit e

lumenjve”;

404

VKKU Nr 2, datë 21.06.2006 “Për disa ndryshime në vendimin Nr. 1, datë 19.07.2002, të KKU, « Për krijimin e KBU », të ndryshuar ;

VKKU Nr 3, datë 21.06.2006 “ Për rehabilitimin e shtretërve të lumenjve të dëmtuar nga shfrytëzimi i inerteve”.

Vendimet që janë miratuar datë 7.06.2007

VKKU ‘Për disa ndryshime në vendimin nr 2, datë 19.07.2002 të KKU « Për miratimin e formularëve të kërkesës për leje, autorizim e konçension si dhe formularëve tip të deklarimit, lejes e autorizimit për përdorimin e rezervave ujore»;

VKKU «Për disa ndryshime në vendimin nr 3, datë 09.01.2003 të KKU « Mbi procedurat e dhënies dhe rinovimit të lejeve për shfrytëzimin e zhavorrëve dhe rërave nga shtretërit e lumenjve » i ndryshuar ;

VKKU « Për disa ndryshime në vendimin nr 6, datë 16.04.2004 të KKU « Për miratimin e formularit tip të lejes për pus shpime ;

VKKU « Për kryerjen e studimit për shpimet për ujë të pijshëm dhe teknologjik në aksin Tiranë –Durrës ;

VKKU « Për miratimin në parim të dhënies në përdorim me konçension të burimeve ujore nr 4/1 dhe 6/1 në zonën Uji i Ftohtë –Onufer, Vlorë.


a) Problematika e administrimit të ujërave dhe ruajtjes së cilësisë së tyre, mbulohet nga Drejtoria e Politikave të Mbrojtjes së Natyrës dhe Sektori i Ujërave, si dhe nga Drejtoria e Politikave të parandalimit të Ndotjeve në MMPAU. Sektori i Ujërave përfshin AUB që veprojnë në 6 basene në të cilat është ndarë territori i Republikës së Shqipërisë, që zbatojnë dhe kontrollojnë legjislacionin për ujërat.

b) Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit mbulon problemet e ujësjellës kanalizimeve;

c) Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit mbulon problemet e përdorimit të ujit për ujitje;

d) Ministria e Shëndetësisë me Institutin e Shëndetit Publik, mbulon problemet e ujit të e) pijshëm dhe sanitetit të ujit.


Përafrimi i legjislacionit vendas me atë komunitar. Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me acquis

dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008)

Rishikimi i Ligjit “Për rezervat ujore” e cila synon të transpozojë Direktivën Bazë 2000/60/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Miratimi i vendimeve të këshillit Kombëtar të Ujit (VKKU).


Të fuqizohen kapacitetet e strukturave të administrimit të ujërave; Studimi i kostos për aktivitetet e zbatimit të ligjit ” Për rezervat ujore” Zbatim i ligjit të amenduar për rezervat ujore-ndërgjegjësimi i publikut me anë të seminareve

405


Te zbatohet legjislacioni ne fushën e menaxhimit te ujerave Te vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin.


P/Ligj për krijimin e një kuadri për veprimin në politikat e ujit, e cila synon të transpozojë Direktivën bazë të Ujërave 2000/60EEC, dt. 23 Tetor 2000. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Miratimi i vendimeve të këshillit Kombëtar të Ujit. (Këto janë iniciativa shumë të rëndësishme që janë në vazhdimësi, që do të thotë se për çdo mbledhje të KKU-së, dalin Vendimet e Këshillit Kombëtar përkatës)

P/V I KKU për hartimin e regjistrit të lejeve për shfrytëzimin e ujërave dhe të inerteve e cila synon të transpozojë Direktivën bazë e Ujërave 2000/60EEC, dt 23 Tetor 2000. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009 -2010)

Ndërgjegjësimi i publikut për zbatimin e projektligjit për krijimin e një rrjeti veprimi në politikat e ujit.

Krijimi i rrjetit të pikave të monitorimit të baseneve ujore dhe informatizimi i informacionit. 3.10 Prioritetet afatgjata (2011 -2012)

Zbatimi i legjislacionit vendas në harmoni me atë komunitar.

3.3.1 Iniciativa ligjore afatgjata (2011-2012)

P/Ligj për përdorimin e ujërave kurativë e cila synon të transpozojë direktivën 2000/60/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Në vitet 2009-2012 do të punohet për plotësime të mundshme të këtij kuadri ligjor, në varësi të ndryshimeve apo reformave që mund të ndërmarrë Komisioni Evropian në fushën menaxhimit të ujerave.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Sektorit të Ujërave në MMPAU


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 3 1 8 1 X


(mijë lekë)

X 1000 2000 1000 7500

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të cilësisë së ujit të pijshëm

406

ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Bashkia Vlorë


Impianti i pastrimit te ujrave te zeza ne qytetin e Vlores 3 mln € 2006 2007

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike


Rehabilitimi i sistemit të kanalizimeve në zonën industriale të qytetit të Shkodrës 1 mln € 2008 2010



Ndërtim i Sistemit të Ujësjellës Kanalizimeve dhe Impiantit te Pastrimit te Ujërave te zeza ne rajonin Velipojë - Shkodër 6.8 mln € 2008 2010



Ndërtim i Sistemit të Ujësjellës Kanalizimeve ne rajonin Shëngjin-Lezhe 3.4 mln € 2008 2010



Ndërtim i Sistemit të Ujësjellës Kanalizimeve ne rajonin Golem-Durrës-Kavajë

12.1 mln € 2008 2010



Supervizimi I ndërhyrjeve në sistemin e ujësjellës kanalizimeve 0.7 mln € 2008 2010

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Bashkia

Banka Botërore (kredi), Qeveria shqiptare

Projekti Bashkiak i Ujesjelles Kanalizimeve 20 mln € 2003 2008

407

Durrës, Fier, Lezhë dhe Sarandë Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave, Ndermarrjet Ujesjelles – Kanalizime ne Durres, Lezhe dhe Sarande

Bankes Europiane e Investimeve, GEF, Qeveria Shqiptare

Projekti i Manaxhimit te Integruar te ujit dhe Ekositemit 20 mln € 2005 2009

Sh.A. Ujesjelles Kanalizime Pogradec

Qeveria Gjermane KfË

Mbrojtja e Liqenit te Ohrit 17 mln € 2000 2008

Sh.A. Ujesjelles Kanalizime Lushnje


Furnizimi me uje dhe shkarkimi i ujerave te zeza ne Shqiperine e Mesme, komponenti i Lushnjes 4.6 mln € 2005 2008

Sh.A. Ujesjelles Kanalizime Berat, Kucovë


Furnizimi me uje dhe shkarkimi i ujerave te zeza ne Shqiperine e Mesme, komponenti Berat dhe Kuçove

6.646 mln € 2004 2008

Sh.A. Ujesjelles Kanalizime Korce

Qeveria Gjermane, Banka Europiane për Investime, Qeveria Shqiptare KfË

Kanalizimet e Korces

21.5 mln € 2006 2009

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Sh.A. Ujesjelles Kanalizime


Ujesjelles dhe Kanalizimet e Kavajes 7.5 mln € 2006 2007

408

Kavaje Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Sh.A. Ujesjelles Kanalizime Krujë


Ujesjelles dhe Kanalizimet e Krujes 8.9 mln € 2005 2006

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Sh.A. Ujesjelles Kanalizime Elbasan


Ujesjelles dhe Kanalizimet Elbasan 7.9 mln € 2003 2007

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Bashkia Shkodër

Qeveria Austriake

Furnizimi me uje i Qytetit Shkoder

2.619 mln € 2002 2007

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve Publike, Komuna Koplik

Qeveria Austriake

Furnizimi me uje dhe Kanalizimet Koplik

1.39 mln € 2006 2007


Qeveria e Dukatit te Madh te Luksemburgut

Ndertimi i sistemit te furnizimit me uje te pijshem dhe kanalizimeve te ujrave te zeza ne fshatrat e Komunes Maqellare, Diber

4.855 mln € 2003 2007

Ministria e Transportit, Telekomunikacionit dhe Punëve

Qeveria e Mbreterise se Norvegjise

Rehabilitimi i sistemit te ujesjellesit dhe kanalizimeve te ujrave te zeza ne

5.875 mln € 2003 2007

409

Publike Burrel Ndermarrja Ujesjelles – Kanalizime SHA Tirane

Qeveria Italiane


Asistence Teknike dhe Financiare per Sh.a UK Tirane

10.484 mln € 2001 2007

Ndermarrja Ujesjelles – Kanalizime SHA Tirane

Qeveria Italiane


Konsolidimi i Rreshqitjes ne afersi te Impiantit te Trajtimit te Ujit dhe Rehabilitimi i rruges Boville

0.884 mln € 2005 2007

PIU Hidrik Tirane

Qeveria Italiane


Mbeshtetje per PIU Hidrik Tirane 0.6 mln € 2003 2007


Qeveria Italiane


Furnizim me makineri per SHA UK Tirane

0.421 mln € 2006 2007


Qeveria Italiane


Supervizioni i punimeve qe do te realizohen nepermjet Komponentit III te kredise italiane 0.6 mln € 2007 në vazhdim


Qeveria Italiane


Furnizim me materiale per Ndermarrjen SHA UK Tirane 1.4 mln € 2007 2008


Qeveria Italiane


Nderhyrje per permiresimin e performances se Impiantit te Trajtimit te Ujit te pijshem Boville

1.475 mln € 2007 2008


Qeveria Italiane


Rehabilitimi i burimeve, puseve dhe depove te ujit te pijshem 4.7 mln € 2007 2008


Qeveria Italiane


Nderhyrje ne Rrjetin e Ujesjelles - Kanalizime 4.3 mln € 2007 2008


Qeveria Italiane


Rehabilitimi i Tubacionit Shen Meri – Qafe Molle

2.957 mln € 2007 2008

410

3.22.4.2 CILËSIA E UJIT TË PIJSHËM 1 Objektivi politik Shqipëria, në kuadër të zbatimit të angazhimeve të ndërmarra në dokumentin e Partneritetit, synon të zhvillojë dhe zbatojë strategjinë kombëtare të Furnizimit me Ujë dhe Sanitetit si dhe Strategjinë Rurale të Furnizimit me Ujë dhe Kanalizimeve. Do të zhvillohet dhe të niset zbatimi i një strategjie për harmonizimin progresiv me acquis në fushën e furnizimit me ujë dhe higjienës, që do të përafrojë standardet europiane të cilësisë së ujërave në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues VKM Nr 145, datë 26.02.1998 "Për miratimin e rregullores higjeniko-shëndetësore për kontrollin e cilësisë së ujit të pijshëm, projektimin, ndërtimin dhe mbikëqyrjen e sistemeve të furnizimit me ujë të pijshëm" OJ L 229, 30.8.1980, p. 11), Direktiva 80/778 EEC e Gushtit 1993 “Mbi cilësinë e ujit me qëllim konsumimi nga njerëzit” Objekti: Mbrojtja e shëndetit publik nga efektet e ndotjeve të ujit për konsum njerëzor Subjekti: Ministria e Shëndetësisë, Ministria e punëve publike dhe rregullimit të Territorit dhe Ministria e Brendshme 3. Shkalla e Përafrimit: E pjesshme Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

Ligji Nr. 7643, datë 2.12.1992 "Për Inspektoriatin Sanitar Shtetëror"; Ligji Nr 9635, datë 6.11.2006 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin Nr. 7643, datë 2.12.1992

“Për inspektoriatin sanitar shtetëror” VKM Nr 609, datë 17.11.2000 "Për industrializimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale"; Udhëzimi i përbashkët i Ministrisë së Shëndetësisë, Ministrisë së Ndërtimit dhe Turizmit dhe

Sekretariatit Shtetëror të Pushtetit Lokal, Nr 203, datë 06.06.1995 "Për sigurimin e cilësisë së ujit të pijshëm të puseve";

Rregullore Nr. 4, datë 1.12.1987"Për kërkesat higjeno-sanitare të pishinave"; Rregullore Nr. 3, datë 4.5.1989 “Për kushtet higjieno sanitare të plazheve dhe të vendeve të larjes

në lumë”. Udhëzim i MSH, Nr 203, datë 06.06.1995 "Për sigurimin e cilësisë së ujit të pijshëm të puseve"

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet mbështetëse të Ministrisë së Shëndetësisë, Ministrisë së Punëve Publike, dhe të Ministrisë së Brendshme (ish Sekretariati Shtetëror i Pushtetit Lokal) për arritjen e detyrimit të më sipërm lidhur me sigurine e ujit të pijshëm jane: Instituti i Shëndetit Publik, Drejtoritë e Shëndetit Publik në rrethe nga njëra ane dhe autoritetet lokale (bashki dhe komuna), ndërmarjet e ujësjellësit nga ana tjetër. Inspektoriati Sanitar Shtetëror monitoron, kontrollon zbatimin e rregullave higjieno-sanitare për projektimin, ndërtimin, rikonstruksionin dhe shfrytëzimin e veprave të furnizimit me ujë të pijshëm, të përcaktuara në rregulloren higjieno-sanitare për kontrollin e cilësisë së ujit të pijshëm në bazë të VKM –së Nr. 145, datë 26.02.1998. Autoritetet lokale kanë për detyrë që të sigurojnë sidomos në rastet e përdorimit të puseve kolektive marrjen e masave konstruktive dhe higjieniko shëndetësore, sipas detyrave të lëna nga Inspektoriati Sanitar Shtetëror gjatë inspektimit. 3 Adresimi i prioriteteve

411

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008)

Të merren masa për cilësinë e ujit të plazheve Të merren masa për cilësinë e ujit të pijshëm


Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë për amendimin e Rregullores Nr 4, datë 10.05.1989 "Për kërkesat higjeno-sanitare të pishinave" që do të sjellë një harmonizim të pjesshëm me Direktivën EC 76/160 (për pishinat);

Amendim i VKM -së Nr 145, datë 26.02.1998 "Për miratimin e rregullores higjeno-shëndetësore për kontrollin e cilësisë së ujit të pijshëm, projektimin, ndërtimin dhe mbikëqyrjen e sistemeve të furnizimit me ujë të pijshëm" harmonizim të pjesshëm me Direktivën EC 80/778, dhe Direktivën EC 98/83.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008)

Organizimi i trajnimeve në fushën e veprimtarisë së inspektoriatit sanitar shtetëror. 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Rishikimi i Rregullores higjieno-sanitare të plazheve dhe të vendeve të larjes në lumë, liqen (Nr. 3 Datë 04.05.1989) e cila synon të transpozojë plotësisht Direktivën 75/440EEC për ujërat sipërfaqësorë dhe Direktivën 76/160 për ujërat larës.

Amendimi i VKM Nr 609, datë 17.11.2000 "Për industrializimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale" e cila synon të transpozojë pjesërisht Direktivën CEE 80/777 mbi përdorimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale.


Plotësimi i metodikave të punës së inspektoriatit sanitar shtetëror sipas përshtatjes me vendet komunitare.




1.Shtim personash

persona 300 X 30 X X


(mijë lekë)

X X 1200 X X

412

3.22.4.3 PARANDALIMI I NDOTJES SE UJIT DHE MENAXHIMI I UJIT TE PIJSHEM

1 Objektivi politik

Shqipëria në kuadër të zbatimit të angazhimeve të ndërmarra në MSA, synon të përafrojë standartet e cilësisë së ujrave në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme, duke përafruar gradualisht legjislacionin vendas me acquis communautaire, si dhe forcuar bashkëpunimin me synim promovimin e qëndrueshmërisë në mjedis.Mbrojtja e cilësisë së ujërave përbën një drejtim të rëndësishëm të punës edhe në Programin e qeverisë 2005-2009, i cili thekson se me përparësi do të disiplinohen aktivitetet ekonomike që shkaktojnë ndotjen në ujërat bregdetare e liqenore dhe që komprometojnë potencialet turistike.Brenda mandatit 4-vjeçar të qeverisjes do të eliminohen ujërat e ndotura sipërfaqësore në zonën bregdetare.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Në fushën e ujërave dhe në veçanti për nënfushën e parandalimit të ndotjes së ujërave veprojnë këto akte ligjore të cilat nuk transpozojnë akte të acquis communautaire:

Ligji nr.8905, dt. 06.06.2002 “Për mbrojtjen e mjedisit detar nga ndotja dhe dëmtimet” Ligji nr.9103, dt. 10.07.2003 “Për mbrojtjen e liqeneve ndërkufitare” Ligji nr 8934, dt 5.9.2002 "Për mbrojtjen e mjedisit" Ligji nr.9115, dt.24.7.2003,"Për trajtimin mjedisor të ujërave të ndotura; Ligji nr 8093, dt.21.3.1996 "Për rezervat ujore" Ligj nr. 8875, dt. 4.4.2002 "Për rojen Bregdetare Shqiptare" Ligji nr 9352 dt. 03/03/2005 ”Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.8102 , datë 28/03/1996 ”Për

kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë dhe të largimit dhe përpunimit të ujërave të ndotura” VKM Nr. 177, dt. 31.03.2005 " Për normat e lejuara të shkarkimeve të lëngëta dhe kriteret e

zonimit të mjediseve ujore pritëse" VKM nr.397 dt. 09/06/2005 “Për miratimin e marrëveshjes ndërmjet KM të RSH dhe qeverisë së Rep.

Federale të Gjermanisë, për bashkëpunimin financiar në projektin “Shkarkimi i ujërave të zeza Korçë” VKM Nr. 103, dt. 31.03.2002 " Për monitorimin e mjedisit në RSH" VKM Nr. 635, dt. 21.11.2001 " Për krijimin e Komisionit Qeveritar për problemet ujore me vendet

fqinje"; VKM.Nr. 313, dt. 21.05.2004 " Për miratimin e tarifave të përdorimit të ujit"; VKM nr.35 dt. 18/01/2006 “Për miratimin e rregullores për punimet e ndërtimit të sistemeve të

kanalizimeve për largimin e ujërave të përdorimit shtëpiak”

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet përgjegjëse për menaxhimin dhe cilësinë e ujit janë MPPTT (infrastruktura e ujësjellës kanalizime, impiante trajtimi të ujërave të ndotur), MMPAU (politikat e menaxhimit të cilësisë së ujërave, hartim aktesh, vendosja e standardeve të cilësisë, të normave të shkarkimeve, monitorimi, inspektimi, etj), MBUMK (ujërat për përdorimet në bujqësi), MSH (caktimin e standardeve të cilësisë së ujit të pijshëm) 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 - 2008)

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me

acquis të BE-së dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit.

413

Të merren masa në vatrat problematike që ndotin mjedisin si landfilli në Sharrë dhe fusha naftëmbajtëse e Patos-Marinzës.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007 – 2008) Projektligj i cili do të amendojë ligjet ekzistuese lidhur me menaxhimin e resurseve ujore dhe parandalimin e ndotjes së ujërave, mbështetur në Direktivën kuadër për ujin 2000/60/EC, e amenduar nga Vendimi i Komisionit 2455/2001/EC. Shkalla e synuar e përputhshmërisë - e pjesshme. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Shtim stafi i DPPN për ujin Monitorimi i ujrave nga institucionet vendase Konsulta me ekspertët / draftim i akteve Përkthime të direktivave Investime për pasje për monitorimin e ujit


Të vazhdohet me përpjekjet për adresimin e vatrave toksike Të zvogëlohet ndotja që shkakton rafineria e Ballshit, përfshi edhe shkarkimet në lumin e

Gjanicës dhe të merren masa kundër ndotjes së ujit në përgjithësi. Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin Te merren masa për zvogëlimin e ndotjes se ujit nga aktivitetet industriale, veçanërisht nxjerrja

e naftës. 3.10.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010) Projektligj për shkarkimet në ujra, mbështetur në direktivën 91/271/EEC, amenduar me 98/15/EC dhe vendimin 93/481/EEC, 91/676EEC, 82/176/EEC, amenduar nga 91/692/EEC, 84/156/EEC amenduar nga 91/692/EEC, 84/491/EEC, amenduar nga 91/692/EEC, 86/280/EEC, amenduar nga 88/347/EEC 90/415/EEC dhe 91/692/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme. 3.10.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009-2010)

Aktivitete në kuadër të binjakëzimit me SIDA/SEPA për monitorimin e ujit Forcim kapacitetesh në DPPN për ujin Konsulta me ekspertët /hartim akti Studime dhe përkthime të direktivave për fushën e parandalimit të ndotjes së ujit Monitorimi i ujrave nga institucionet vendase

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtorisë së Politikave të Parandalimit të Ndotjeve


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 1 x x 1 x


(mijë lekë)

0 0 0 6,000 0

414

3.22.5 MBROJTJA E NATYRËS

1 Objektivi politik

Mbrojtja e Natyrës është një prej nënfushave prioritare që lidhen me acquis communautaire në fushën e mjedisit. Siç përcaktohet nga MSA (neni 70/3 si dhe neni108), përafrimi i legjislacionit shqiptar me acquis në fushën e mjedisit, lidhet direkt me standardet mjedisore dhe detyrën jetësore për të luftuar degradimin e mjedisit me qëllim promovimin e qëndrueshmërisë mjedisore. Ky objektiv, është shkrirë në dokumentet strategjike sektoriale si: Plani Kombëtar i Veprimit në Mjedis, Strategjia dhe Plani i Veprimit të Biodiversitetit. Programi i qeverisë synon përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore, parandalimi dhe ndalimi i shfrytëzimit pa kriter të faunës së egër dhe dyfishimi i sipërfaqes së zonave të mbrojtura. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues 1. Ligji “Për mbrojtjen e biodiversitetit” nr. 9587, date 20.07.2006 synon të përafrojë pjesërisht legjislacionin me atë komunitar për natyrën lidhur me habitatet natyrore dhe mbrojtjen e biodiversitetit 2. 31992L0043, “Direktiva e Këshillit 92/43 EEC të 21 Majit 1992 për ruajtjen e habitateve natyrore dhe të faunës dhe florës së egër”, Fletorja zyrtare L 206, 22/07/1992, Faqe 7-50 3. Shkalla e përafrimit :E pjesshme

Ligje dhe akte nënligjore që nuk transponojnë akte komunitare:

Ligji nr. 7875, datë 23.11.1994 "Për mbrojtjen e faunës së egër dhe gjuetinë". Ligji nr. 9219, datë 08.04.2004 "Për disa shtesa e ndryshime në ligjin nr. 7875, datë 23.11.1994

“Për mbrojtjen e faunës së egër dhe gjuetinë" Rregullore nr.1, datë 23.02.2005 “Për mbarështimin e faunës së egër dhe zhvillimin e gjuetisë” Udhëzim Nr. 3, datë 7.6.2006 “Për dhënien në përdorim të fondit të gjuetisë për mbarështimin e

faunës së egër Urdhër i Ministrit Nr.467, datë 7.7.2006 “Për përbërjen e Këshillit Kombëtar për faunën e egër dhe

gjuetinë” Rregullore nr.2, date 7.7.2006 “Për organizimin dhe funksionimin e Këshillit Ligji nr. 8906, datë 06.06.2002 "Për zonat e mbrojtura". VKM nr.267, datë 24.04.2003 "Për procedurat e propozimit dhe shpalljen e zonave të mbrojtura" VKM nr.266, datë 24.04.2003 "Për administratat e zonave të mbrojtura". VKM nr.86, datë 11.02.2005 "Për krijimin e komiteteve të menaxhimit të zonave të mbrojtura". VKM nr. 807, datë 04.12.2003 "Për rregullat e dhënies në përdorim të shpellave".Urdhri i Ministrit

të Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave nr. 143, datë 24.10.2005 "Për miratimin e planit të menaxhimit të zonës së peizazhit të mbrojtur Vjose-Nartë".

Urdhri i Ministrit të Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave nr. 144, datë 24.10.2005 "Për miratimin e planit të menaxhimit të parkut kombëtar të Dajtit".

Urdhri i Ministrit të Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave nr. 147, datë 24.10.2005 "Për miratimin e planit të menaxhimit të kompleksit Llogara-Rreza e Kanalit-Orikum-Tragjas-Radhjime-Karaburun".

VKM nr. 676, datë 20.12.2002 "Për shpalljen zonë të mbrojtur të monumenteve të natyrës shqiptare". VKM nr. 531, datë 31.10.2002 "Për shpalljen e kompleksit ligatinor te Butrintit dhe te territorit përreth tij zone natyrore veçanërisht e mbrojtur dhe përfshirjen e tij ne listën e ligatinave me rendësi ndërkombëtare, veçanërisht si habitate te shpendëve ujore".

VKM nr. 80, date 18.02.1999 "Për shpalljen "Park Kombëtar" te Prespës dhe "Peizazhi i Mbrojtur Tokësor/Ujor" te Pogradecit".

415

VKM nr. 680, date 22.10.2004 "Për shpalljen e sistemit ligatinor Vjose-Narte "Peizazh Ujor/Tokësor i Mbrojtur".

VKM nr. 682, date 02.11.2005 "Për shpalljen e lumit Buna dhe territoret ligatinore përreth tij "Peizazhi Ujor/Tokësor i Mbrojtur".

VKM nr. 683, date 02.11.2005 "Për shpalljen e kompleksit ligatinor te liqenit te Shkodrës e te zonës se lumit Buna, zone natyrore veçanërisht e mbrojtur dhe përfshirjen e tij ne listën e ligatinave me rendësi ndërkombëtare, veçanërisht si habitate te shpendëve ujore

VKM nr. 684, date 02.11.2005 "Për shpalljen e zonës shqiptare te liqenit te Shkodrës "Rezervat Natyror i Menaxhuar".

VKM nr. 693, date 10.11.2005 "Për shpalljen e kompleksit ligatinor te Butrintit "Park Kombëtar". VKM nr. 402, date 21.06.2006 "Për shpalljen e ekosistemit natyror te Malit te Dajtit "Park

Kombëtar" (me sipërfaqe te zgjeruar)" VKM nr. 49, date 31.01.2007 "Për shpalljen e ekosistemit natyror te Mali me Gropa -Bize-

Martanesh "Peizazh I Mbrojtur" Aderuar ne 05.01.1994 me Vendim te presidentit te Republikës ne Konventën "Mbi larminë

biologjike" VKM nr. 532, datë 05.10.2000 “Për miratimin e studimit “Strategjia dhe Plani i Veprimit për

Biodiversitetin”. Ligji nr. 9279, date 23.09.2004 "Për aderimin e Republikës se Shqipërisë ne Prokollin e

Kartagjenes "Për larminë biologjike". Ligj nr.8294, date 02.03.1998 "Për ratifikimin e "Konventës për ruajtjen e florës dhe faunës se egër

dhe mjedisit natyror te Evropës (Konventa e Bernës)". VKM nr. 804, date 04.12.2003 "Për miratimin e listës se specieve te florës shqiptare qe vihen ne

mbrojtje". Ligj nr. 8692, datë 16.11.2000 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e Bonit “Për

mbrojtjen e llojeve shtegtuese të kafshëve të egra” dhe mirëkuptimet e kësaj konvente”. Ligji nr. 9021, date 09.03.2003 "Për aderimin e Republikës se Shqipërisë ne Konventën "Për

tregtinë ndërkombëtare te specieve te rrezikuara te florës dhe faunës se egër".

2.2 Kuadri institucional ekzistues Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit te Ujerave nëpërmjet Drejtorisë se Politikave të Mbrojtjes së Natyrës në MMPAU, mbulon çështjet e lidhura me hartimin e politikave te mbrojtjen se natyrës me sektorë te faunës dhe zonave te mbrojtura duke kontribuar ne hartimin e legjislacionit ne bashkëpunim me Drejtoria e Shërbimeve Mbështetëse (Sektori i Legjislacionit) dhe hartimin e dokumenteve strategjike ne ketë fushe. Bashkëpunimi shtrihet dhe me Drejtoritë e tjera te ministrisë dhe me institucionet zbatuese Agjencitë e Mjedisit ne qarqe dhe Drejtoritë e Shërbimit Pyjor ne rrethe qe kane ne përbërje te tyre dhe administratat e zonave te mbrojtura. Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave në fushën e mbrojtjes së natyrës bashkëpunon me: Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes se Konsumatorit për biodiversitetin bujqësor, me Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, duke siguruar vendim-marrjen për përdorimin e territorit, me Ministrinë e Turizmit, Kulturës Rinisë dhe Sporteve, e cila harton dhe zbaton politikat për zhvillimin e turizmit dhe me Ministrinë e Brendshme, me qëllim menaxhimin e burimeve natyrore lokale. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

Përafrimi i legjislacionit me atë komunitar për natyrën Zgjerimi i zonave të mbrojtura Forcimi i kapaciteteve administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Zbatimi i konventave ndërkombëtare, në të cilat Shqipëria është palë në fushën e mbrojtjes së

natyrës.

416

Forcimi i politik bërjes për mbrojtjen e natyrës Zbatimi i politikave qeveritare të kontrollit në fushat e mbrojtjes se natyrës dhe zbatimi i

legjislacionit për mbrojtjen e natyrës dhe biodiversitetit 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007- 2008)

Projektligji "Për mbrojtjen e llojeve të rrezikuara të florës dhe faunës së egër nga tregtimi ndërkombëtar" që do të përafroj pjesërisht Rregulloren e Këshillit te EC 338/97, 09.12.1996

Projektligji "Për disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 8906 date 6.6.2002 "Për zonat e mbrojtura" qe do te përfaroj pjesërisht Direktiva 92/43/EEC dhe amendimet

Projektligji "Për mbrojtjen dhe menaxhimin e faunës se egër" qe përafron pjesërisht Direktivën 79/409/EEC dhe amendimet Ne zbatim te ligjit “Për zonat e mbrojtura” :

Projekt VKM, "Për shpalljen e zonave të mbrojtura: zgjerimi i Parkut Kombëtar të Divjakës Projekt VKM "Për shpalljen e PK Rajce -Shebenik" Projekt VKM "Për shpalljen e zonave të mbrojtura: zgjerimi i Parkut të Llogorasë”


Ngritja dhe funksionimi i Komiteteve tëëmenaxhimit te PK Llogora dhe RNM Kune-Vain 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010)

Përafrimi i legjislacionit me atë komunitar për natyrën Dyfishimi i zonave te mbrojtura Zbatimi i angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin ne fushën e mbrojtjes se natyrës Forcimi i politik bërjes për mbrojtjen e natyrës Zbatimi i politikave qeveritare të kontrollit në fushat e mbrojtjes se natyrës dhe zbatimi i

legjislacionit për mbrojtjen e natyrës dhe biodiversitetit 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Projekt VKM “për shpalljen e zonave të mbrojtura: zgjerimi RNM Shëngjin-Ishëm”. Projekt VKM "Për zgjerimin e Parkut Kombëtar të Tomorit” Projekt VKM "Për shpalljen e zonave të mbrojtura:zgjerimin e PK Bredhi i Hotovës “ Projekt VKM "Për zgjerimin e PK të Lurës" .

3.2.2 Aktivitete zbatuese afatmesme (2009-2010)

Ndërgjegjësimi i aktoreve dhe publikut të interesuar për ligjin "Për mbrojtjen e biodiversitetit" 3.3 Prioritete afatgjata (2011-2012)

Përafrimi i legjislacionit me atë komunitar për natyrën Forcimi i politik bërjes për mbrojtjen e natyrës Zbatimi i politikave qeveritare të kontrollit në fushat e mbrojtjes se natyrës dhe zbatimi i

legjislacionit për mbrojtjen e natyrës dhe biodiversitetit

3.3.1 Iniciativa ligjore afatgjata (2011-2012)

Projektakt “Për mbajtjen e kafshëve në kopshte zoologjike, përdorimin e tyre për qëllime ek-sperimentale dhe shkencore” në përputhje me Direktivat 2003/65/EC, 1999/22/EC, 86/609/EC dhe Vendimet e Komisionit 90/67/EEC, 1999/575/EC.

417

Projektakt “Për tregtinë e gëzofit dhe lëkurave të fokave”në përputhje me Direktivën 83/129/CECC. 3.3.2 Aktivitete zbatuese afatgjata (2011-2012)

Ngritja e kapaciteteve pranë doganave për mbrojtjen e specieve te rrezikuara nga tregtia Zbatimi i planit te menaxhimit për PK Dajt dhe PK Divjake Realizimi i një studim për koston e zbatimit te Ligjit "Për tregtinë e specieve" Ndërgjegjësimi I publikut për zonat e mbrojtura te saposhpallura ne ditët e shënuara te mjedisit

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave/Drejtorisë së Politikave të Mbrojtjes së Natyrës


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 5 0 0 0 0


(mijë lekë)

0 0 0 0 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të mbrojtjes së natyrës ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT




Banka Botërore/GEF

Pergatitja e projekt dokumentit menaxhimi i Integruar i ekosistemit te Liqenit te Shkodres

0.175 mln $ 2005 2007


UNDP/GEF

Menaxhimi i integruar i ekosistemeve ne basenin e liqenit te Prespes 1.2 mln € 2007 2010


GEF/UNDP/Cooperazione Austriak, Qeveria Italiane dhe Instituti Gjerman (DBU)

Identifikimi i masave pergjegjese te adaptimit ne deltën e lumenjve Drini – Mati

0.835 mln $ 2008 2011

Ministria e Banka IDA,GEF, Projekti i 8,02 mln 2006 2011

418

Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave

Botërore (kredi)

SIDA Zhvillimit te Burimeve Natyrore

$

419

3.22. 6 NDOTJA DHE RREZIQET INDUSTRIALE

1 Objektivi Politik

Rehabilitimi i vatrave të nxehta mjedisore dhe zhvillimi i një industrie sa më pak ndotëse, që zbaton normat dhe standartet mjedisore është një prioritet i përcaktuar në një sërë dokumentash strategjikë si MSA (neni 108), dokumenti i Partneritetit Europian 2005,Raporti Vjetor i KE 2006. Në të njëjtën kohë ky objektiv përcaktohet edhe në Programin e Qeverisë Shqiptare 2005-2009, i cili stimulon zhvillimin e teknologjive të pastra, të cilat duhet të pakësojnë shkarkimet e dëmshme në mjedis (në ujë, ajër, tokë, etj). Programi i qeverisë thekson së është e rëndësishme të kuptohet dhe zbatohet me rreptësi parimi “dëmtuesi paguan koston e plotë”, mbi bazën e të cilit çdo aktivitet industrial duhet të bëjë investimet e nevojshme për trajtimet e ujërave teknologjike, për të pakësuar emetimet në ajër, asgjësimin e përshtashëm mjedisor të mbetjeve të tij, por edhe të paguajë për rehabilitimin e mjedisit të dëmtuar, qoftë edhe aksidentalisht.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Janë nënshkruar/ratifikuar konventat dhe protokollet e mëposhtme:

Protokolli i Konventës së Barcelonës “Për parandalimin e ndotjes së Mesdheut nga lëvizja ndërkufitare e mbetjeve të rrezikshme dhe asgjësimi i tyre” .

Konventa për efektet ndërkufitare të aksidenteve industriale, ratifikuar në 05.01.1994. Konventa për mbrojtjen e shtresës së Ozonit-Protokolli i Montrealit. Ligji nr.8463, dt.10.03.1999 "Për aderimin e RSH në Konventën e Vienës për mbrojtjen e shtresës

së ozonit dhe protokollit të Montrealit për substancat që hollojnë shtresën e ozonit" Ligji nr.9425, datë 06.10.2005 "Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e vitit 1979

“Për ndotjen ndërkufitare të ajrit në distancë të madhe". Ligji nr. 9480, dt.16.2.2006 "Për aderimin e Republikës së Shqiperisë në amendamentin e

Kopenhagenit të Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit" Ligji nr.9484, dt.2.3.2006 "Për aderimin e Republikës së Shqiperisë në amendamentin e Londrës të

Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojne shtresen e ozonit" Ligji nr.9485, dt.6.3.2006 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në amendamentin e Montrealit

të Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit" Ligji nr.9486, dt.6.3.2006 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në amendamentin e Pekinit të

Portokollit të Montrealit "Për substancat që hollojnë shtresën e ozonit” 2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet përgjegjëse për çështjet e ndotjes industriale janë MMPAU (hartim politikash, aktesh, inspektim etj), Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve (e krijuar në 2007), METE (zbatimin e normave të shkarkimeve dhe të cilësisë së mjedisit, zbatimin e teknologjive të pastra, etj.). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008)

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të zbatohet legjislacioni për vlerësimin e ndikimit të mjedisit. Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me acquis të

BE-së dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit.

420

Të merren masa në vatrat problematike që ndotin mjedisin si landfilli i inerteve në Sharrë dhe zona Patos-Marinëz e nxjerrjes së naftës.


Do të vazhdojë zbatimi i projektit për ngritjen e impiantit të trajtimit të mbetjeve ujore në Rafinerinë e Naftës në Ballsh.

Vazhdim i projektit për azhornimin e situatës në Patos Marinzë. Do të ndërtohet CDF për mbetjet e stokut të arsenikut në Fier dhe Rubik

3.2 Prioritetet afatmesme (2009 - 2010)

Të vazhdohet me përpjekjet për adresimin e vatrave toksike. Të zvogëlohet ndotja që shkakton rafineria e Ballshit, përfshi edhe shkarkimet në lumin e Gjanicës

dhe të merren masa kundër ndotjes së ujit në përgjithësi. Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta. Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin.


Do të hartohet projektligji “Për Parandalimin dhe Kontrollin e Integruar të Ndotjes” që do të transpozojë Direktivën 96/61/EC me amendimet e direktivës 2003/35/EC dhe 2003/87/EC, Vendimi i Këshillit 2000/479/EC, 1999/391/EC që amendon Vendimin 1999/391/EC lidhur me pyetësorin për direktivën 96/61/EC për IPPC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Do të hartohet projektligji për mbrojtjen e ajrit nga impiantet industriale dhe impiantet e mëdha të djegies, i cili do të transpozojë Direktivat 2001/80/EC, 84/360/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Do të ngrihet dhe forcohet struktura e Njesise se IPPC me 2 ekspertë. Do të forcohen kapacitetet në DPPN, Drejtorinë e VNML, Inspektoriatit të Mjedisit në lidhje me

zbatimin e Ligjit mbi Parandalimin dhe Kontrollin e Integruar të Ndotjeve në MMPAU. Do të sigurohet asistencë e huaj për draftimin e Ligjit për Parandalimin dhe Kontrollin e Integruar

të Ndotjeve Do të përkthehet Direktiva e IPPC dhe do të krijohet grupi i punës për draftimin e projektligjit për

Parandalimin dhe Kontrollin e Integruar të Ndotjeve. 3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012) Detyrat për përafrimin e legjislacionit në këtë fushë janë planifikuar kryesisht për periudhën 10 vjecare. 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012)

Do të hartohen ligje që do parandalojnë ndotjen e ajrit nga impiantet industriale dhe impiantet e mëdha të djegjes si termocentralet, incineratorët, etj.

Projektakt që vendos norma dhe kufizime për shkarkimet e komponenteve organike volatile të cilat do të transpozojnë Direktivat 1999/13/EC, 2000/541/EC, 2001/81/EC, 2002/529/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

421

Projektakt për kontrollin e aksidenteve nga rreziqe të mëdha, lidhur me substanca të rrezikshme mbështetur në Direktivat e këshillit 96/82/EC, Direktivën 2003/105/EC, Direktivën 1999/314/EC, Direktivën 91/692/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

3.3.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012) Për adresimin e prioriteteve afatgjata do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Forcim kapacitetesh në MMPAU për ndotjen industriale. Realizimi i projekteve të rëndësishme investuese si: faza e dytë e projektit në Rafinerinë e Naftës në

Ballsh; Vlerësimi i nevojave për trajnime dhe hartimit të programit përkatës në këtë fushë për IPPC-në si

dhe trainimi lidhur me përmbajtjen e detajuar të dokumentave për BREF-s. Vlerësimi i nevojave të trajnimit dhe hartimi i programit të plotë të trajnimit për Direktivat e LCP, SEVESO II dhe VOC, nën asistencën e huaj.

Projekt pilot për implementimin e Ligjit mbi Parandalimin dhe Kontrollin e Integruar të Ndotjeve për Fabrikën e Çimentos Elbasan

Zhvillimi i aktiviteteve trajnuese me specialistë të DPPN/njesisë së IPPC dhe DVNML në MMPAU, inspektorëve të mjedisit, ARM-ve dhe subjekteve të mëdha industriale.

Përkthim i Direktivave që do të transpozohen në projektligjet për Impiantet e Mëdha të Diegies, për Aksidentet Industriale dhe Substancat e Rrezikshme, për lëndet Volatile Organike.

Ngritja e grupeve të punës për hartimin e projektligjit të Impianteve të mëdha të Diegies Ngritja e grupeve të punës për hartimin e projektligjit për Aksidentet Industriale dhe Substancat e

Rrezikshme Ngritja e grupeve të punes për hartimin e projektligjit për Lendet Volatile organike.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtoria e Politikave të Parandalimit të Ndotjeve/Njësia e IPPC.


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 0 0 0 0 2


(mijë lekë)

0 1,440,000 6,000 1,200 3,200

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të ndotjes dhe rreziqeve industriale ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Reduktimi i ndotjes në pikën e nxehtë të Rafinerisë së naftës në Ballsh (faza I) 0.9 mln € 2006 2008

422



Eleminimi i Arsenikut ne Fier (Faza II) 3,3 mln € 2009 2010



Kompletimi I projektit për pakësimin dhe kontrollin e ndotjeve në rafinerinë e Ballshit (faza II) 0.1 mln € 2007 2009


Banka Botërore dhe Qeveria Hollandeze

Komponenti C i projektit Menaxhimi i integruar te zones bregdetare dhe pastrimit: Pastrimi i Zones se Nxehte Porto Romano

4.45 mln $ 2005 2008

423

3.22.7 KIMIKATET

1 Objektivi politik

Menaxhimi i qëndrueshëm i kimikateve, përveçse një detyrim që rrjedh nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit, përbën dhe një nga objektivat e qeverisë shqiptare, përfshirë edhe në Programin e saj 2005-2009. Objektivi synon në stimulimin e zhvillimit të teknologjive të pastra, të cilat përvëç të tjerave duhet të përdorin lëndë kimike të çertifikuara në mënyrë që të pakësojnë shkarkimet e dëmshme në mjedis (ujë, ajër, tokë, etj). Palët do të zhvillojnë dhe forcojnë bashkëpunimin në detyrën shumë të rëndësishme të luftës kundër degradimit mjedisor, me qëllim nxitjen e qëndrueshmërisë mjedisore. Bashkëpunimi përqendrohet kryesisht në fushat prioritare që lidhen me acquis e Komunitetit për fushën e mjedisit (neni 108 MSA)

2 Situata aktuale


1. Ligji nr.8934, dt.5.09.2002 “Për mbrojtjen e mjedisit”

2.Direktiva 1999/45/EC e Parlamentit dhe e Këshillit e dt.31 Maj 1999 mbi përafrimin e legjislacionit, rregullave dhe dispozitave administrative të vendeve anëtare në lidhje me klasifikimin, paketimin dhe etiketimin e lëndëve të rrezikshme, e amenduar. 3. e pjesshme

1. Ligji nr.9108, dt.17.07.2003 “Për substancat dhe preparatet kimike”,

2.Direktiva e Këshillit 76/769/EEC e dt.27 Korrik 1976 mbi përafrimin e legjislacionit, rregullave dhe dispozitave administrative të shteteve anëtare në lidhje me ndalimin e shitjeve dhe përdorimin e disa substancave e preparateve të rrezikshme 3. e pjesshme

1. Ligji nr.9263, dt. 29.07.2004 “Për ratifikimin e Konventës për Ndotësit Organikë të

Qëndrueshëm (Stockholm Convention, POPs) 2. Konventa e Roterdamit mbi informimin e miratimit të procedurave në tregëtinë ndërkombëtare për disa

kimikate të rrezikshme dhe pesticide 3. e pjesshme

1. VKM nr. 824, dt.11.12.2003 “Për klasifikimin, paketimin, etiketimin dhe ruajtjen e sigurtë të substancave dhe preparateve të rrezikshme”

2. Direktiva e Këshillit 67/548/EEC e dt. 27 Qeshor 1967 mbi përafrimin e legjislacionit, rregullave dhe dispozitave administrative në lidhje me klasifikimin, paketimin, etiketimin dhe ruajtjen e sigurtë të substancave dhe preparateve të rrezikshme”

3. e pjesshme Ligje dhe akte te tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

VKM nr.26, dt.31.01.1994 “Për mbetjet e rrezikshme dhe mbeturinat”. VKM nr.447, dt.19.09.1994 “Për ndalimin e përdorimit të asbestit si material termoizolues në të

gjitha llojet e ndërtimit”. VKM nr.447, dt.16.09.1999 “Për shkatërrimin e mbetjeve toksike të magazinuara në depot e ushtrisë”

424

VKM nr. Dt.20.12.2006 "Për miratimin e planit kombëtar të veprimit për heqjen nga përdorimi dhe eliminimin e ndotësve organikë, të qëndrueshëm"

2.3 Kuadri institucional ekzistues Çështjet e menaxhimit të kimikateve janë detyrë e disa institucioneve ndërmjet të cilëve janë ndarë përgjegjësitë për këtë fushë. MMPAU (është përgjegjëse për kimikatet si mbetje industriale të rrezikshme), METE (është përgjegjëse për kimikatet si lëndë e parë për industrinë duke përfshirë import-eksportin), MBUMK (është përgjegjëse për kimikatet si pesticide), MPPTT (është përgjegjëse për kimikatet nga mbetjet urbane), MPÇSSHB (në këtë institucion operon Inspektoriati i punës për mbrojtjen e punonjësve në industri nga kimikatet), MSH (është përgjegjëse për kimikatet nga mbetjet spitalore dhe barnat). 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008)

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 -2008)

Forcim kapacitetesh në Agjencinë e Mjedisit dhe Pyjeve Krijimi i zyrës së rregjistrimit të kimikateve Trajnime të Autoriteteve Doganore Funksionimi i Zyrës së Regjistrimit të Kimikateve


Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta. Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin


Projektakt "Për kufizimet në hedhjen në treg dhe përdorimin e substancave dhe preparatëve të rrezikshme” e cila do të transpozojë direktivat e Këshillit 76/769/EEC, 79/663/EEC, 82/806/EEC, 82/828/EEC, 83/264/EEC, 85/467/EEC, 85/610/EEC, 89/678/EEC, 89/677/EEC, 91/173/EEC, 91/338/EEC, 91/339/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projktakt për përcaktimin e listës së substancave të ndaluara dhe rigorozisht të kufizuara që mund të hyjnë në territorin e RSH e cila mbështetet në Rregulloren 304/2003 të Parlamentit dhe të këshillit. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për klasifikimin dhe paketimin e substancave të rrezikshme, i cili do të transpozojë Direktivën 1999/45/EC të Parlamentit dhe të Këshillit të dt.31 Maj 1999, si dhe Direktivat e Komisionit 2001/60/EC, 91/155/EEC, 93/112/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për “Mbrojtjen nga asbesti”, e cila do të transpozojë Direktivën e Abestit 87/217/EEC e amenduar nga direktiva 91/692. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Funksionimi i zyrës së regjistrimit të kimikateve Trajnime të Agjencisë së Mjedisit dhe Pyjeve Trajnime të ARM-ve, inspektorëve të punës Forcim kapacitetesh në DPPN/MMPAU


425


Projektakt për importin dhe eksportin e kimikateve të rrezikshmëm i cili do të transpozojë Rregullore e Parlamentit dhe e Këshillit 304/2003 EC, Rregullore e Komisionit 1213/2003EC, si dhe rregulloren e Parlamentit dhe e Këshillit 775/2004EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për substancat aktive dhe NOQ-ët i cili do të transpozojë Direktivën e Këshillit 79/117/EEC e dt.21 Dhjetor 1978 e amenduar, Direktivat e Komisionit 83/131/EEC, si dhe 85/298/EEC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektakt për prodhimin dhe përdorimin e detergjentëve i cili do të transpozojë Direktivën e Këshillit 73/404/EEC e dt. 22 Nëntor 1973 mbi përafrimin e legjislacionit në vendet anëtare në lidhje me detergjentët, e amenduar, Rregullorja 648/2004EC e Parlamentit dhe e Këshillit e dt. 31 Mars 2004 mbi detergjentët. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Funksionimi i zyrës së rregjistrimit të kimikatëve Forcim kapacitetesh në DPPN/MMPAU

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Kimikatet


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 0 2 X 1 1


(mijë lekë)

X X 840 1680 X

426

3.22.8 ORGANIZMAT E MODIFIKUAR GJENETIKISHT 1 Objektivi politik Organizmat e modifikuara gjenetikisht janë një prej nënfushave prioritare që lidhen me acquis e Komunitetit në fushën e mjedisit. Objektivi politik i kësaj fushe ka të bëjë me përafrimin e legjislacionit me acquis lidhur me standardet mjedisore dhe detyrën jetësore për të luftuar degradimin e mjedisit me qëllim që të promovohet qëndrueshmëria mjedisore(neni 108). 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor mbështetet në ligjin Nr. 9279, datë 23.09.2004 “ Për aderimin e RSH –së në Protokollin e Kartagjenës për Biosigurinë të Konventës “ Për larminë biologjike””. Në përputhje me metodën e përkujdesjes të parimit 15 të Deklaratës së Rios për mjedisin dhe zhvillimin, objektivi i këtij protokolli është të kontribuojë në sigurimin e një niveli të mjaftueshëm mbrojtjeje në fushën e transferimit, administrimit dhe përdorimit të sigurtë të organizmave të gjalla të modifikuara, që rezultojnë nga bioteknologjia moderne e që mund të kenë ndikim negativ në ruajtjen dhe përdorimin e qëndrueshëm të larmisë biologjike duke marrë parasysh rreziqet për shëndetin e njeriut dhe veçanërisht duke u fokusuar në lëvizjet ndërkufitare. 2.2 Kuadri institucional ekzistues Politikat për organizmat e modifikuar gjenetikisht (OMGJ) mbulohen nga Ministria e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, (mbjelljet, ushqimet dhe tregtimin), Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave – Drejtoria e Politikave të Mbrojtjes së Natyrës në bashkëpunim me sektorin e Legjislacionit (introduktimin në mjedis), Ministria e Shëndetësisë (mikroorganizmat në gjendje të mbyllur dhe ndikimet në shëndetin e njeriut) dhe Ministria e Arsimit dhe Shkencës (zhvillimin e bioteknologjisë). Ministritë bashkëpunojnë me Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave për zbatimin e Protokollit të Biosigurisë lidhur me lëvizjet ndërkufitare të OMGJ -së. Institutet kërkimore shkencore dhe reference në varësi të Ministrive të përmendura së bashku me universitetet dhe Akademinë e Shkencave janë identifikuar për kryerjen e procedurës së vlerësimit të rrezikut të OMGJ -së. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008)

Forcimi i kapaciteteve administrative dhe bashkërendimit në nivel kombëtar dhe vendor. Zbatimi i legjislacioni ekzistues Forcimi i politikë-bërjes për mjedisin dhe sektoriale, si edhe zbatimi i politikave qeveritare të

kontrollit 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010):

Përafrimi i legjislacionit me atë komunitar për OMGJ Zbatimi i angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin. Forcimi i politikë-bërjes për mjedisin dhe sektoriale, si edhe zbatimi i politikave qeveritare të

kontrollit


Paketa e parë ligjore për të transpozuar aktet kryesore evropiane të fushës për lëvizjen ndërkufitare të OMGJ (rregullore 1946/2003), për lëshimin e qëllimshëm në mjedis të OMGJ (direktiva

427

2001/18/EC), për përdorimin në kushte të mbyllura të mikroorganizmave gjenetikisht të modifikuara (direktiva 90/219/EEC e amenduar) dhe akte të tjera në zbatim të tyre


Përafrimi i legjislacionit me atë komunitar për OMGJ Forcimi i politikë-bërjes për mjedisin dhe sektoriale, si edhe zbatimi i politikave qeveritare të

kontrollit


Paketa e dytë ligjore për të transpozuar aktet e tjera evropiane për OMGJ

3.3.2 Aktivitete zbatuese afatgjata (2011-2012)

Informimi i aplikuesve dhe publikut për procedurat.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Ministrise se Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave /Drejtorisë së Politikave të Mbrojtjes së Natyrës

428

3.22.9 ZHURMAT

1 Objektivi Politik

Zhurmat është një prej nënfushave prioritare që lidhen me acquis communautaire në fushën e mjedisit. Siç përcaktohet nga MSA (neni 70/3 si dhe neni108), përafrimi i legjislacionit shqiptar me acquis në fushën e mjedisit, lidhet direkt me standardet mjedisore dhe detyrën jetësore për të luftuar degradimin e mjedisit me qëllim promovimin e qëndrueshmërisë mjedisore. Ky objektiv, është shkrirë në dokumentet strategjike sektoriale si: Plani Kombëtar i Veprimit në Mjedis, Strategjia etj.

3 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Udhëzimi i Përbashkët i Ministrit të Mjedisit dhe Ministrit të Transportit dhe Telekomunikacionit Nr. 6527, datë 24.12.2004 “Mbi vlerat e lejueshme të elementeve ndotës të ajrit në mjedis nga shkarkimet e gazrave dhe zhurmat shkaktuar nga mjetet rrugore dhe mënyrat e kontrollit të tyre”.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet përgjegjëse janë MMPAU, MSH, MPPTT. MMPAU ka një specialist të angazhuar me zhurmat dhe 1 jurist që mund të angazhohen në këtë fushë krahas shumë fushave të tjera. Për këtë arsye është e domosdoshme që të sigurohet 1 specialist zhurmash në Drejtorinë e Politikave të Prandalimit të Ndotjeve, që të mund t’i dedikohet tërësisht kësaj fushe si në drejtim të hartimit, ashtu edhe të zbatimit të legjislacionit.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008)

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të zbatohet legjislacioni për vlerësimin e ndikimit të mjedisit.


Projektligji “Për vlerësimin dhe administrimin e zhurmës në mjedis” i cili është miratuar në KM, por tashmë pritet të miratohet nga Parlamenti. Ky projektiligj ka transpozuar pjesërisht Direktivën 2002/49/EC të Paralamentit dhe këshillit Europian datë 25 Qershor 2002 “Për vlerësimin dhe administrimin e zhurmave në mjedis”, OJL 189, 18.07.2002.

Projektakti “Për nivelin e lejueshëm të zhurmave urbane (nga atomjetet, motorçikletat dhe transporti hekurudhor) i cili do të transpozojë Direktivat e KE 70/157/EEC, 73/350/EEC, 81/334/EEC, 89/491/EEC, Direktivat e Keshillit 77/212/EEC, 84/424/EEC, 87/354/EEC, Direktiva e Keshillit 96/48/EC, Vendim i Komisionit 2002/735/EC, Vendim i Komisionit 2002/732/EC, Direktiva 2001/16/EC, Direktiva 2004/50/EC. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Monitorimi i zhurmave urbane nga institucionet vendase. Shtimi i stafit (me 1 specialist) të kësaj drejtorie për këtë fushë Trajnime të stafit dhe aktorëve të tjerë

429

Përcaktimi i autoriteteve kopetente për zhurmat nga automjetet. 3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010)

Të forcohet monitorimi i mjedisit dhe ndotësit të ndëshkohen me sanksione të rrepta. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme

Monitorimi i zhurmave urbane nga institucionet vendase. Shtimi i stafit (me 1 specialist) të kësaj drejtorie për këtë fushë Krijimi i një rregjistri kombëtar tip për zhurmat Ngritja e një sistemi monitorimi për të verifikuar konformitetin, përfshirë kontrollet në vend Përcaktimi dhe ndjekja e procedurave të penalizimit në rast mosrespektimit të rregullave për nivelet

e zhurmave. 3.3 Prioritetet afatgjata (2011- 2012) 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata

Projektligj “Për kufizimin e zhurmave nga aviacioni” i cili do të transpozojë direktivat e këshillit 89/629/EEC, 92/14/EEC, 98/20/EEC, 1999/28/EC, rregulloren e komisionit 991/2001, si dhe rregulloren 1592/2002 EEC e Parlamentit. Shkalla e përputhshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.

Projektligj “Për nivelet e zhurmave nga pajisjet e vendosura në mjedisin e jashtëm” i cili do të transpozojë Direktivën 2000/14/EC e Parlamentit dhe e Këshillit e dt. 8 Maj 2000 “Mbi përafrimin e legjislacionit të shteteve anëtare në lidhje me nivelet e zhurmave të shkaktuara nga paisjet e vendosura në mjedisin e jashtëm. Shkalla e përputshmërisë e cila synon të arrihet: e pjesshme.


Monitorimi i zhurmave urbane nga institucionet vendase. Hartimi i programit të trajnimeve dhe realizimi i tyre Çertifikimi i pajisjeve për testet e zhurmave Funksionimi i autoritetit kompetent në çertifikimin e aroplaneve në lidhje me zhurrmat Marrja e masave për kushtëzimin e rregjistrimit të aeroplaneve në bazë të certifikimit

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MMPAU/Drejtoria e Politikave të Parandalimit të Ndotjeve


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 1 0 1


(mijë lekë)

0 0 1,200

600

0

3.22.10 SIGURIA BERTHAMORE DHE MBROJTJA NGA RREZATIMET

430

1 Objektivi politik

Një nga angazhimet e Shqipërisë që rrjedhin në kuadër të MSA-së, konkretisht nenit 70/3 të saj, është edhe përafrimi i legjislacionit në fushën e sigurisë bërthamore dhe rrezatimeve. 2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Aktualisht, për shkak të mungesës së prodhimeve radioaktive në vend dhe përdorimit të kufizuar të burimeve radioaktive për qëllime shëndetësore dhe industriale, mbrojtja nga radioaktiviteti nuk ka qenë prioritare në Shqipëri dhe legjislacioni në këtë fushë ka qenë nën këndvështrimin e Komisionit për Mbrojtjen nga Rrezatimet. Janë ratifikuar disa konventa ndërkombëtare, por nuk është ratifikuar Konventa për Sigurinë Bërthamore dhe protokolli shtesë me IEAE .Legjislacioni aktual në këtë fushë përfshin:

Ligjin Nr.8095, datë 09.11.1995 “Për mbrojtjen nga rrezatimet jonizuese”, mbështetur në Konventën e Mbrojtjes nga Rrezatimet. Ai rregullon menaxhimin e mbetjeve radioaktive në Shqipëri.

Ligjin Nr. 8934, datë 05.09.2002, “Për mbrojtjen e mjedisit”. VKM Nr.103 datë 31.03.2002 “Mbi monitorimin e mjedisit në RSH”. Ligji Nr. 8028, datë 9/11/1995 “Për mbrojtjen nga rrezatimet” Urdhër Nr.78, datë 27/03/2002 “Mbi liçensimin e kabineteve të radiologjisë dhe qendrave që

përdorin burime të rrezatimit jonizues” Kodi i drejtimit për sigurimin dhe sigurinë e burimeve radioaktive Nr.1388, datë 14/04/2004

Rregullore për transportin e sigurt të materialeve radioaktive Nr.3918/1, datë 3/11/2004 Rregullore për trajtimin e mbetjeve radioaktive Nr.3918/2, datë 3/11/2004. Rregullorja mbi liçencimin dhe inspektimin e aktiviteteve me burime të rrezatimit jonizues Nr

3918/3, datë 3/11/2004 Rregullorja mbi përdorimin e sigurt të materialeve radioaktive Nr. 3918/5, datë 3.11.2004 Rregullore e Komisionit të Mbrojtjes nga Rrezatimi Nr. 1470, datë 16/05/2005 Urdhër Nr. 37 /1, datë 02/02/2006 “Mbi certifikatën e cilësisë që duhet të paraqesin subjektet, të

cilët do të importojnë pajisje gjeneratorë me rreze x “ Kodi i praktikës në radioterapi Nr.804/1, datë 15/03/2005 Kodi i praktikës për mbrojtjen nga rrezatimi në rentgendiagnostike Nr.804/2, datë 15/03/2005 Kodi i praktikës në mjekësinë bërthamore Nr. 1127, datë 13/04/2005 Kategorizimi i burimeve radioaktive në RSH Nr. 4756/2, datë 21/12/2006 Udhëzuesi mbi import-eksportet e materialeve radioaktive Nr 4756/1, datë 21/12/2006 Urdhër Nr.37 datë 02/02/2006 “Mbi procedurat e liçensimit të qendrave spitalore në të gjithë

prefekturat 2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucionet përgjegjëse në lidhje me sigurinë bërthamore dhe mbrojtjen nga rrezatimet janë MSH, Komisioni Ndërministror për Mbrojtjen nga Rrezatimet (KNMRR), Akademia e Shkencave - Instituti i Fizikës Bërthamore dhe MMPAU. 3 Adresimi i prioriteteve

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008)

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor. Të miratohet një strategji për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për mjedisin me acquis të

BE-së dhe të zbatohet siç duhet legjislacioni ekzistues, veçanërisht për sa i përket ekzekutimit.

431


Projektligj "Për disa ndryshime të ligjit për Mbrojtjen nga rrezatimet Nr. 8025, datë 9/11/1995", i cili do të përafrojë plotësisht Direktivën e Këshillit të Evropës 96/29 CE Euratom datë 13 Maj 1996 lidhur me standardet bazë të sigurisë shëndetësore për mbrojtjen e punonjësve dhe publikut të gjerë ndaj dëmeve që shkaktohen prej rrezatimit jonizues

Amendim i VKM-së mbi import-eksportet e materialeve radioaktive në Republikën e Shqipërisë, në përputhje me Kodin e Drejtimit IAEA IAEA/code/2004 dhe Udhëzuesin e import-eksporteve të IAEA.

Ndryshimi i Planit të Emergjencave Radiologjike dhe përshtatje e tij në lidhje me strukturat e reja. Ky akt do të transpozojë pjesërisht Direktiva e Këshillit të Evropës 89/618 Euroatom 27.11.1989 për informimin e publikut dhe masat që duhen marrë për mbrojtjen e shëndetit në rast emergjente radiologjike.

Hartimi i rregulloreve për mbrojtjen e punonjësve të ekspozuar profesionalisht, për mbrojtjen e publikut dhe për mbrojtjen në ekspozimet mjekësore, të cilat do të mbështeten në Direktivën e Këshillit të Europës 96/29 CE Euratom datë 13 Maj 1996, si dhe Direktivën e Këshillit të Europës 97/43 Euroatom 30.06.1997.

Rishikim i Rregullores mbi Liçencimin dhe Inspektimin mbështetur në Basic Safety Standard, Nr 115 (rregullore e ANEA)

Rishikim i regullores mbi përdomin e sigurt të materialeve radioaktive mbështetur në Basic Safety Standard, Nr 115 (rregullore e ANEA)

Hartimi i Rregullores për ekspozimet mjekësore e cila synon të arrijë përputhshmëri të plotë me Direktivën e Këshillit të Europës 96/29 CE Euratom datë 13 Maj 1996, Direktiva e Këshillit të Evropës 89/618 Euroatom 27.11.1989.

Hartimi i Rregullores për ekspozimet e publikut e cila synon të arrijë përputhshmëri të plotë me Direktivën e Këshillit të Evropës 96/29 CE Euratom datë 13 maj 1996 lidhur me standardet bazë të sigurisë për mbrojtjen e punonjësve shëndetësore dhe publikut të gjerë ndaj dëmeve që shkaktohen prej rrezatimit jonizues.


Aplikimi i procedurave të reja për importin e materialeve radioaktive Njohja me legjislacionin komunitar në fushën e mbrojtjes nga rrezatimet Riorganizimi i strukturave të kontrollit për mbrojtjen nga rrezatimet Përcaktimi i strukturës për zbatimin e planit të Emergjencave radiologjike Riorganizim i komisionit të mbrojtjes nga rrezatimi


Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Rishikim i gjithë rregulloreve si transport, mbetje, liçensim dhe punë të sigurt,. etj mbështetur në Mbrojtje dhe Siguri në transport-Safety and Security Transport (rregullore e ANEA).

3.3 Prioritetet afatgjata (2011-2012) 3.3.1 Iniciativat ligjore afatgjata (2011-2012)

Projektligj "Për transportin e mbetjeve radioaktive" i cili do të transpozojë pjesërisht 92/3 EURATOM Direktiva e Këshillit e 3 Shkurtit 1992, 94/C224/02 për Direktivën e këshillit 92/3/EURATOM, 93/552/EURATOM, 93/1493/EURATOM, 93/C335/02.

432

Projektakt "Për ushqimet e kontaminuara" i cili do të transpozojë pjesërisht rregulloret e Këshillit 737/90 EEC, 616/2000 EEC, 3954/87 EEC, dhe Rregulloret 1609/2000 EEC, 1661/99 EEC, 1621/2001/EEC, 1608/2002/EEC.


Forcimi i kapaciteteve të Komisionit të Mbrojtjes nga Rrezatimet Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të strukturave të parandalimit të ndotjes (mbrojtja nga rrezatimet)



1.Shtim personash

persona 1 1 4 2 1


(mijë lekë)

4000 4000

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të ndotjes dhe rreziqeve industriale ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT





Reduktimi i ndotjes në pikën e nxehtë të Rafinerisë së naftës në Ballsh (faza I) 0.9 mln € 2006 2008



Eleminimi i Arsenikut ne Fier (Faza II) 3,3 mln € 2009 2010



Kompletimi I projektit për pakësimin dhe kontrollin e ndotjeve në rafinerinë e Ballshit (faza II) 0.1 mln € 2007 2009


Banka Botërore dhe Qeveria Hollandeze

Komponenti C i projektit Menaxhimi i integruar te zones bregdetare dhe pastrimit: Pastrimi i Zones

4.45 mln $ 2005 2008

433

se Nxehte Porto Romano

434

3.22.11 NDRYSHIMET KLIMATIKE

1 Objektivi politik Ndryshimet klimatike përbëjnë një sfidë të përmasave globale, e cila kërkon përpjekjen dhe bashkëpunimin e të gjithë vendeve të botës pavarësisht nga kontributi që kanë në përqëndrimin e gazeve serrë në atmosferë dhe ndikimet negative nga këto shkarkime. Shqipëria, si Palë në Konventën Kuadër të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (KKKBNK) dhe Protokollin të saj të Kiotos bën përpjekje të vazhdueshme për te qene në linjë me Bashkimit Evropian dhe komunitetin ndërkombëtar për të zbutur ndryshimet klimatike. Shqipëria në kuadër edhe të angazhimeve që rrjedhin nga MSA-ja, duhet të hartojë dhe përafroje kuadrin ligjor me atë të BE-së për të zbutur ritmin e rritjes së përqëndrimit të gazeve serrë në territorin e saj dhe adaptimin ndaj ndryshimeve të pritshme klimatike. Ky objektiv është pjesë integrale e dokumenteve strategjike sektoriale si: Plani i Veprimit Kombëtar të Mjedisit dhe Strategjia Kombëtare e Energjisë, si sektori kryesor që kontribuon me mbi 60% te shkarkimeve të gazeve serrë nga territori i Shqipërisë dhe si i tille përbën fokusin e përpjekjeve për reduktimin e këtyre gazeve. 2 Situata aktuale Shqipëria është anëtarësuar në KKKBNK në Janar të vitit 1995 dhe në Janar të vitit 2005 Shqipëria u anëtarësua në Protokollin e Kiotos. Duke gëzuar statusin si vend në Aneksin jo I të KKKBN si dhe të protokollit të saj të Kiotos, Shqipëria nuk ka detyrime të forta për të reduktuar shkarkimet e gazeve serrë. Megjithatë vendi ynë ka për detyrim të formulojë strategji dhe të ndërmarrë veprime që ndihmojnë në reduktimin e ritmit të rritjes së këtyre shkarkimeve. Shqipëria si çdo vend anëtar duhet të raportojë rregullisht mbi nivelin e gazeve që shkarkohen nga territori i saj, shkallën e ndikimit të ndryshimeve klimatike dhe programet për zbutjen e këtyre ndryshimeve, si dhe masat për adaptim ndaj tyre. Gjithashtu Shqipëria bashkë me gjithë vendet e tjera anëtare të konventës duhet të ndërmarrë veprime për rritjen e nivelit të ndërgjegjësimit, trajnimit, ndërtimit dhe zhvillimit të kapaciteteve për ndryshimet klimatike, dhe të marrë këto të fundit në konsideratë në procesin e hartimit të politikave të zhvillimit kombëtar e rajonal. Me ratifikimin e protokollit të Kiotos, Shqipëria do të ketë mundësi të bashkëpunojë me vendet e zhvilluara/industrializuara nëpërmjet Mekanizmit për Zhvillim te Pastër (MZHP) i cili do të mundësojë investime në formë projektesh që bëjnë të mundur transferimin e teknologjive moderne dhe të pastra. Sipas detyrimeve që ka ndaj KKKBN, Shqipëria përgatit raportime ose komunikime kombëtare. Komunikimi i Parë Kombëtarë ka përfunduar në vitin 2002; hartimin i Planit të Veprimit për Ndryshimet Klimatike në kuadër të komunikimit të parë ka përfunduar në 2002; Vlerësimi i Nevojave për Teknologji (faza e dytë) ka përfunduar në 2004; vetëvlerësimi i cili shërbeu për të shkruajtur edhe projekt dokumentin për komunikimin e dytë kombëtar, ka përfunduar në 2004; projekti rajonal për përmirësimin e inventarit të gazeve me efektin serrë ka përfunduar në 2006. Të gjithë këto projekte/aktivitete janë realizuar me asistencën financiare të Fondit për Mjedisin Global (GEF). Me asistencën e këtij fondi, aktualisht kanë filluar edhe zbatimi i projektit Përgatitja e Komunikimit të dytë Kombëtar; zbatimi i projektit për hartimin e projektit të plotë (UNDP / GEF PDF B: Krijimi i tregut të paneleve diellore për ngrohjen e ujit); si dhe zbatimi i projektit për hartimin e projektit te plote (UNDP / GEF PDF A: Ndërtimi i kapaciteteve adaptuese në pritje të ndryshimeve të pritshme të klimës në zonën e midis Deltave të lumenjve Drini – Mati). Referuar raporteve të përfunduara të mësipërme, Shqipëria është një vend që shkarkon relativisht nivele të ulëta të gazeve serrë kryesisht nisur nga fakti që mbi 95% e energjisë elektrike prodhohet nga hidrocentralet, të cilat janë burime të pastra energjie. Në vitin 1994 vendi ynë ka shkarkuar rreth 7 milion ton gaze serrë që do të thotë rreth 2.2 ton për fryme të popullsisë. Sektori që mban peshën kryesore në këto shkarkime është sektori i energjisë me 60%. Ekspertët shqiptarë kanë parashikuar që nëse nuk merren masa për të reduktuar shkarkimet, deri në vitin 2020 pritet një rritje deri në 37 milion ton gaze serë, që do të thotë mbi 5 herë më e lartë se 1994. Ekspertët parashikojnë rritje të temperaturave mesatare, ulje të sasisë së

435

reshjeve dhe reduktimin e rezervave ujore, si dhe të tokës se punueshme. Zona më e ndjeshme ndaj ndryshimeve të pritshme të klimës është zona bregdetare, kurse për sa i përket sektorëve është gjetur se rezervat ujore, energjia, bujqësia, turizmi të ndikohen më shumë. Zvogëlimi i rezervave ujore pritet të ndikojë negativisht prurjet e lumenjve të cilat do të ndikojnë negativisht në prodhimin e energjisë elektrike nga hidrocentralet. 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni mjedisor në fushën e ndryshimeve klimatike përfshin: 1. Ligji “Për aderimin e Republikës se Shqipërisë në Konventën Kuadër të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike” Viti 1994. 2. Konventa Kuadër e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike – Adoptuar 31994D0069

DP15/12/92 (BE) 3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme

1. Ligji “Për aderimin e Republikës se Shqipërisë në Protokollin e Kiotos” No 9334 datë 16.12.2004 2. Protokolli i Kiotos i Konventës Kuadër të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike – Deklaratë

e adoptuar prej 32002D0358 3. Shkalla e Përafrimit: e pjesshme

Ligjet dhe aktet e tjera që nuk transpozojnë akte komunitare:

Memorandumi i Mirëkuptimit ndërmjet Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave të Shqipërisë dhe Ministrisë së Mjedisit, Tokës dhe Detit të Italisë në kuadër të zbatimit të MZHP duke ju referuar nenit 12 të Protokollit të Kiotos i datës 31 Maj 2005;

Memorandumi i Mirëkuptimit ndërmjet Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave të Shqipërisë dhe Ministrisë së Mjedisit të Danimarkës, Agjencisë Daneze të Mbrojtjes së Mjedisit mbi bashkëpunimin për zbatimin e MZHP duke ju referuar nenit 12 të Protokollit të Kiotos i datës 23 Shkurt 2007;

Aneksi I i Memorandumit të Mirëkuptimit10 mbi bashkëpunimin në fushën e MZhP duke ju referuar nenit 12 të Protokollit të Kiotos i datë 17 Prill 2007.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Institucioni përgjegjës për ndryshimet klimatike në përgjithësi dhe në veçanti për KKKBN dhe Protokollin e saj të Kiotos është Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave, pranë se cilës që në vitin 1998 është ngritur Njësia / Programi për Ndryshimet Klimatike. Njësia / Programi për Ndryshimeve Klimatike është e përbëre nga një staf prej katër personash dhe financohet kryesisht nga GEF, nëpërmjet Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP). Kjo njësi, në bashkëpunim me një ekip teknik ndër-disiplinor e ndër-institucional me përfaqësues të ministrive të linjës dhe institucioneve kërkimore-shkencore kryen detyrat e mëposhtme:

a) harton inventarin e gazeve serrë, ndërton skenarët afat-gjatë të shkarkimeve të këtyre gazeve; b) vlerëson ndryshimet e pritshme klimatike dhe ndikimin e tyre; c) propozon masat për adaptimin ndaj ndryshimeve klimatike dhe reduktimin e shkarkimeve; ç) harton dhe zbaton projekte për arritjen e objektivit kryesor të Konventës dhe Protokollit të saj të Kiotos; d) zbaton aktivitete për rritjen e ndërgjegjësimit të publikut mbi ndryshimet klimatike dhe merr masa

për shpërndarjen e informacionit në fushën e klimës; dh) kryen rolin e pikës fokale operacionale për KKKBN dhe Protokollin e saj të Kiotos.

10 Memorandumi i Mirëkuptimit ndërmjet Ministrisë se Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit te Ujerave te Shqipërisë dhe Ministrisë se Mjedisit, Tokës dhe Detit te Italisë.

436

3 Adresimi i prioriteteve Detyrat për përafrimin e legjislacionit në këtë fushë janë planifikuar në periudhën 5-10 vjeçare. Një vend të rëndësishëm në 5 vjeçarin e parë zë vënia në përdorim dhe përfitimi nga Mekanizmat Financiare të Protokollit të Kiotos, si MZHP (Mekanizmi për Zhvillim të Pastër) e për pasoje edhe hartimi i kuadrit ligjor ndihmës për të zbatuar këtë mekanizëm. 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) 3.1.1 Aktivitetet zbatuese

Zbatimi i projektit “Lehtësimi i procedurave të pjesëmarrjes së Shqipërisë në tregun e karbonit” Zbatimi i projektit (GEF/UNDP Përgatitja e Komunikimit të Dytë Kombëtar për Konventën e

Ndryshimeve Klimatike të Kombeve të Bashkuara). Zbatimi i projektit të plotë (UNDP/GEF Ndërtimi i kapaciteteve adaptuese në pritje të ndryshimeve

të pritshme të klimës në zonën midis lumenjve Drini - Mati). Zbatimi i projektit të plotë (UNDP/GEF Krijimi i tregut të paneleve diellore për ngrohjen e ujit).

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Prioritet afat-mesëm është vënia në funksionim dhe përfitimi nga mekanizmat fleksibël dhe financiarë të Protokollit të Kiotos. Kjo pritet të realizohet nëpërmjet zbatimit të marrëveshjeve dypalëshe të firmosura deri më tani me Italinë dhe Danimarkën në kuadër të Protokollit të Kiotos si dhe zbulimi i mundësive të reja të bashkëpunimit me vendet e BE-së në kuadër të Protokollit të Kiotos. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme (2009-2010)

Projektakt "Procedurat për miratimit e projekteve për Mekanizmin për Zhvillim të Pastër (MZHP) nga pala shqiptare" i cili do të mbështet në UNFCC, Protokolli i Kiotos.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme (2009 - 2010)

Zbatimi i projektit (GEF/UNDP Përgatitja e Komunikimit të Tretë Kombëtar për Konventën e ndryshimeve Klimatike të Kombeve të Bashkuara).

Zbatimi i projektit “Lehtësimi i procedurave të pjesëmarrjes së Shqipërisë në tregun e karbonit” Zbatimi i projektit të plotë (UNDP/GEF Ndërtimi i kapaciteteve adaptuese në pritje të ndryshimeve

të pritshme të klimës në zonën midis lumenjve Drini - Mati). Zbatimi I projektit të plotë (UNDP/GEF Krijimi i tregut të paneleve diellore për ngrohjen e ujit.

3.12 Prioritetet afatgjata (2011-2012) Kjo periudhe ka si prioritet krijimin e një sistemi kombëtar, permanent dhe të qëndrueshëm, të raportimit ndaj konventës së OKB, kryesisht të inventarit të gazeve serrë sipas kërkesave të parashtruara nga vendimet e Konferencës së Palëve të KKKBN. 3.12.2 Aktivitetet zbatuese afatgjata (2011-2012)

Përmirësimi dhe mbajtja e kapaciteteve për të hartuar raportimet kombëtare me KKKBN; Përmirësimi dhe mbajtja e kapaciteteve kombëtare për të hartuar dhe zbatuar projekte të MZHP në

kuadër të Protokollit të Kiotos. Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Njësisë/Programit për Ndryshimet Klimatike INVESTIME VITET

437

NJËSIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 0 0 0 0 0


(mijë lekë)

0 0 0 0 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të ndryshimeve klimaterike ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT




GEF/UNDP

Mundesimi i Shqiperise per te pergatitur komunikimin e dyte Kombetar ne pergjigje te detyrimeve te saj ndaj konventes kuader te Kombeve te Bashkuara per ndryshimet klimatike

0.405 mln $ 2005 2008


GEF/UNDP

Transformimi i tregut për përdorimin e paneleve diellore për ujë te ngrohte ne Shqipëri PDFB

290,000 USD

tetor 2005

qershor 2007


GEF/UNDP/Cooperazione Austriak, Qeveria Italiane dhe Instituti Gjerman (DBU)

Projekti i Plote: Transformimi i tregut për përdorimin e paneleve diellore për ujë te ngrohte ne Shqipëri

2,455,000 USD 2007 2012

3.22.12 EMERGJENCAT CIVILE, MBROJTJA E POPULLATES NE KUADRIN MJEDISOR

438

1 Objektivi Politik

Zhvillimi i politikës shqiptare për emergjencat civile do të konsistojë në përmirësimin dhe përafrimin në standardet europiane të shërbimeve të mbrojtjes civile, në përmirësimin e indikatorëve që influencojnë në rritjen e sigurisë të qytetarëve të kërcënuar apo goditur nga fatkeqësi që shkaktojnë emergjenca civile, zvogëlimin e cënueshmërinë e qytetarëve, pronës dhe mjedisit nga emergjencat civile dhe në ofrimin e mbrojtjes civile me shtrirje sa më të gjerë gjeografike dhe sipas zonave të vendit si dhe në kohë të shpejtë. Objektiv kryesor mbetet realizimi i studimit, projektit teknik dhe implementimit të sistemit të integruar të komunikimit dhe informimit për emergjencat civile, me sinjal “1-1-2”, në përputhje me direktivën 98/10 EC të BE-së për shërbimin unik të komunikimit në vendet e BE-së. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues 1.Ligji nr. 8756, datë 26. 03. 2001 “Për emergjencat civile” 2.Direktiva 98/10 e Komunitetit Europian dhe Vendimi i Këshillit Europian 91/398 EC, me synim vendosjen e sistemit të komunikimit dhe informimit, me numër telefonik 112.Konventa Europiane 98/685 EC, mbi efektet e aksidenteve industriale në vijë kufitare, e cila synon mbrojtjen, gadishmërinë, informimin publik dhe asistencën reciproke. Vendimi i Këshillit, datë 09. 11. 1999 “Mbi zbatimin e një programi të përbashkët nëfushën e mbrojtjes civile”. Vendimi i Komisionit Europian nr. 2850/2000/EC, “Mbi bashkëpunimin komunitar në fushën e aksidenteve, ose ndotjeve në det”. Vendimi i Këshillit të Europës nr.2001/792/EC, “ Mbi vendosjen e mekanizmit komunitar për lehtësimin e bashkëpunimit në asistencën dhe ndërhyrjet nnë fushën e mbrojtjes civile”. 3. Shkalla e përafrimit : e pjesshme.


a) Ligji nr. 8766, datë 02. 04. 2001 “Për mbrojtjen nga zjarri dhe shpëtimin” b) Plani Kombëtar i Emergjencave Civile, miratuar me VKM nr. 835, datë 3.12.2004, një dokument themelor i politikave të Shtetit Shqiptar për emergjencat civile, i cili synon në planifikimin dhe përdorimin me efektivitet të kapaciteteve, duke synuar ndarjen e mire të përgjegjësive dhe mënjanimin e boshllëqeve dhe mbivendosjeve. c) Vendim i Këshillit të Ministrave nr. 206, datë 26.03.1998, “Për kriteret për pjesëmarrjen e shtetit në përballimin e dëmeve në raste fatkeqësish”. 2.2 Kuadri institucional ekzistues Në fushën e emergjencave civile në nivel ministror funksionon kjo strukturë: Drejtoria e Përgjithshme e Emergjencave Civile në Ministrinë e Brendshme, me nënndarjet dhe funksionet e tyre si më poshtë:

a) Drejtoria e Planifikimit dhe Koordinimit të Emergjencave Civile. Kjo drejtori ushtron kontroll në 12 zyra të emergjencës civile në nivel prefekture, bën vlerësimin e rreziqeve dhe paraqet mendimin e saj në drejtuesit e Ministrisë të Brendshme dhe nërpërmjet tyre në Këshillin e Ministrave kyesisht për miratimin e fondeve në raste emergjente. Bashkëpunon me ministritë e linjës, insitucionet qendrore, organet e qeverisjes vendore, shoqërinë civile dhe institucione të huaja përbën një aspekt tjetër të punës të kësaj drejtorie. Drejtoria e Planifikimit dhe Koordinimit të Emergjencave Civile zhvillon strategjitë e programeve të planizimit dhe të përballimit të emergjencave civile, harton dhe rifreskon legjislacionin ekzistues dhe i paraqet ato për miratim në Këshillin e Ministrave. b) Drejtoria e Policisë dhe Mbrojtjes nga Zjarri.

439

Menaxhon sistemin e mbrojtjes kundër zjarrit dhe të shpëtimit në 12 prefektura të vendit, si dhe ushtron kontroll në stacionet e policisë të Mbrojtjes nga zjarri dhe të shpëtimit. c) Në Ministrine e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit te Ujrave, ekziston Drejtoria e Politikave dhe

Parandalimit te Ndotjeve (DPPN) ku njeri nga specialistet kesaj Drejtorie mbulon ceshtje qe lidhen me emergjencat civile ne fushen e mjedisit. Per kete arsye, per te mbuluar ceshtjet lidhur me hartimin dhe zbatimin e legjislacionit ne kete fushe, si edhe per ta bashkepunuar dhe koordinuar me institucionet e tjera, nevojitet qe ne DPPN/MMPAU te sigurohet 1 specialist shtese.

Ministria e Brendshme bashkëpunon me ministrite e linjës dhe strukturat vartëse të tyre, në nivel qendror dhe vendor, Institucionin e Prefektit të qarkut si dhe Njësitë e qeverisjes vendore të dy niveleve.


Te rishikohet legjislacioni bazë për emergjencat civile, për mbrojtjen nga zjarri dhe shpetimi, të përmirësohet Plani Kombëtar i Emergjencave,

Hartimi i Strategjisë Sektoriale dhe ndërsektoriale, në përputhje me direktivat e Komunitetit Europian dhe Standardet e rekomanduara në fushën e mbrojtjes civile dhe të strukturave respektive të shteteve anëtare dhe kandidate

Të forcohen kapacitetet administrative dhe bashkërendimi në nivel kombëtar dhe vendor Të zbatohen konventat ndërkombëtare në të cilat Shqipëria është palë në fushën e mbrojtjes së

natyrës. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtëra (2007-2008)

Ndryshim i ligjit 8756, datë 21.03.2001 "Për emergjencat civile".Projektligjit për “mbrojtjen civile nga fatkeqësitë”, duke ndryshuar dhe përmirësuar ligjin ekzistues nr. 8756, datë 26. 03. 2001 “Për emergjencat civile”. Hartimi i ligjit synon ngritjen në një nivel më lartë të efektivitetit të shërbimit ndaj personit dhe pronës, si dhe të bashkëpunimit me strukturat e NATO-s dhe ato analoge të shteteve anëtare të BE-së, në fushën e Mbrojtjes Civile. Aktualisht ligji është hartuar si draft dhe është në fazën e konsultimit me drejtoritë e Ministrisë së Brendshme dhe më gjerë.

Rishikim i vendimit nr. 206, datë 26. 03. 1998 të KM “Për kriteret për pjesmarrjen e shtetit ne përballimin e dëmeve në raste fatkeqësish”

Rifshikimi i Planit Kombëtar të Emergjencave Civile Hartimi i dhe miratimi i Strategjisë të Emergjencave Civile Projektakt për rikonceptimin e rolit të Qendrës Kombëtare të Trajnimeve P/Ligji dhe aktet nënligjore për ngritjen e IMC.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtëra (2007-2008) Drejtimet dhe objektivat, që mundësojnë rritjen e efiçencës së shërbimit në fushën e mbrojtjes civile dhe në atë të menaxhimit të emergjencave dhe fatkeqësive do të konsistojnë në:

Ngritjen e Inspektoratit të Mbrojtjes Civile (IMC) si një strukturë e specializuar me shtrirje

vertikale gjatë vitit 2008. Forcimin e Qendrës Kombëtare të Trajnimeve të Mbrojtjes Civile, me anë të së cilës do të arrihet

kualifikimi më i gjerë i punonjësve të Shërbimit të Emergjencave Civile në nivele të ndryshme, duke synuar edhe përgatitjen e efektivave rezervë dhe vullnetarë(viti 2008).

Forcimin strukturor të Qendrës Kombëtare Operacionale të EC, duke parashikuar shtimin e numrit të punonjësve (viti 2008)

Rikonstruksioni i tre stacioneve të zjarrfikësve dhe ndërtimi i dy stacioneve të rinj në Peshkopi dhe Lezhë.(viti 2008).

440

Hartimi i Studimit për implementimin në Shqipëri të “Sistemit të integruar të komunikimit dhe informimit për emergjencat civile”( viti 2008)

Hartimin e projektit teknik dhe zbatimin e projektit për “Sistemin e Integruar të Komunikimit dhe Alarmit me sinjal 112.. Projekti parashikohet të zbatohet me faza, të cilat në varësi të mbështetjes financiare, mund të shtrihet nga afatshkurtër deri në afatmesëm, si dhe mund të zbatohet fillimisht në zonat me popullsi më të dendur dhe turistike e më pas në të gjithë vendin.(viti 2008, 2009).

Projekti për “Harmonizimin e Hartave të Seismicitetit të vendeve të Ballkanit”, në kuadër të Kornizës Institucionale të DPPI SEE dhe NATO Science for Peace and Security Program.(2007, 2008).

Rishikimin e standardeve ekzistuese të mbrojtjes civile dhe menaxhimit të fatkeqësive, duke i përafruar ato me standardet e strukturave respektive të NATO-s dhe BE-së.(viti 2008)

Rivlerësimin e skemës drejtuese të menaxhimit të mbrojtjes civile dhe të krizave, duke synuar forcimin e sistemit të mbrojtjes civile nga fatkeqësitë.(viti 2008).

Shkallëzimin hierarkik të përmirësuar të lëvizjes së informacionit, me nivele sipas organizimeve territoriale.(viti 2007, 2008)

Zbatimi i detyrimeve për futjen në kurrikulat e shkollës të njohurive të Mbrojtjes Civile Përgatitja dhe botimi i manualeve për Emergjencat Civile


Të vazhdohet me zbatimin e angazhimeve rajonale dhe ndërkombëtare për mjedisin

3.2.1 Iniciativa ligjore afatmesme (2009-2010)

Projektakte për bashkëpunim me vendet anëtare në rastet e fatkeqësive natyrore apo teknologjive, si dhe fushën e ndotjes detare (aksidentale apo të qëllimshme)


Zbatimi i projektit teknik të sistemit të integruar të komunikimit dhe informimit, me sinjal 112. Ngritja e 3 njësive reaguese, si dhe 3 qendrave logjistike për mbrojtjen nga emergjencat civile. Mbështetje dhe trajnime për stacionet zjarrfikëse.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të Drejtorisë së Përgjithshme të Emergjencave Civile

VITET

INVESTIME

NJESIA E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010 1.Shtim personash.

Persona 20 20 22 28 28


3. Ndertime, pajisje.

EURO 000/lekë

10100 (mijë lekë)

8 milion 15000 mijë lekë

9 milion

3.23 SHËNDETI PUBLIK

1 Objektivi politik

441

Sigurimi dhe përmirësimi i vazhdueshëm i kujdesit shëndetësor për popullatën është objektiv madhor i qeverisë shqiptare. Për arritjen e këtij objektivi, prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme do të fokusohen në ruajtjen dhe përmirësimin e shëndetit publik duke iu përshtatur ndryshimeve ekonomike, shoqërore dhe epidemiologjike të vendit; përmirësimit të politikave stimuluese për shërbimin shëndetësor privat, si dhe forcimin e ligjshmërisë, standardeve, strukturave kontrolluese e monitoruese ndaj tij për të mbrojtur shëndetin e popullatës nga abuzimet e praktikat e dëmshme; rishikimin dhe përmirësimin e legjislacionit lidhur me mbikëqyrjen e situatave të sëmundjeve ngjitëse dhe inspektoratit sanitar duke i adoptuar ato sipas standardeve të BE-së. Forcimi i kapaciteteve teknike të Ministrisë së Shëndetësisë për hartimin e politikave, strategjive apo planeve kombëtare të zhvillimit të sistemit shëndetësor duke iu shmangur gradualisht rolit tradicional të menaxhimit direkt të shërbimeve shëndetësore është një tjetër aspekt i rëndësishëm i cili do të ndiqet nga zgjerimi i mbikëqyrjes epidemiologjike duke përfshirë survejancën sindromike për sëmundjet seksualisht të trasmetueshme, përfshirjen e institucioneve të tjera, etj, përforcimin e survejancës të gjeneratës së dytë për HIV/AIDS.

2 Situata Aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ligjet dhe aktet nënligjore, aktet komunitare që transpozohen si dhe shkallën e përputhshmërisë së tyre.

1. Ligji Nr 9636, datë 06.11.2006 "Për mbrojtjen e shëndetit nga produktet e duhanit" Objekti(i)Përcaktimi i masave për kufizimin e përdorimit të produkteve të duhanit dhe mbrojtjen e publikut nga dëmet dhe ekspozimi i pavullnetshëm ndaj tymit të tyre; (ii)Përcaktimi i masave, që krijojnë premisa për ndërgjegjësimin e publikut për dëmet e duhanit dhe garantimin e një informimi efektiv dhe të vazhdueshëm të përdoruesve të produkteve të duhanit për këto dëme. (ii) Përcaktimi i masave për të parandaluar fillimin, për të nxitur dhe mbështetur ndërprerjen e përdorimit dhe për të ulur konsumin e prodhimeve të duhanit. Subjekti: Ministria e Shëndetësisë, Instituti i Shëndetit Publik, Bashkia, inspektorët e shëndetit publik në rrethe, etj Direktiva 2001/37/EC e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit e 5 qershorit 2001 mbi përafrimin e ligjeve, rregulloreve dhe dispozitave administrative të Shteteve Anëtare në lidhje me prodhimin, paraqitjen dhe shitjen e produkteve të duhanit. Objekti: Përafrimi i ligjeve, rregulloreve dhe dispozitave administrative të Shteteve Anëtare në lidhje me nivelet maksimale të katranit, nikotinës dhe monoksidit të karbonit tek cigaret dhe paralajmërimet në lidhje me informacionin shëndetësor.

Direktiva 2003/33/EC e Parlamentit Evropian dhe e Këshillit e 26 majit 2003 mbi përafrimin e ligjeve, rregulloreve dhe dispozitave administrative të Shteteve Anëtare në lidhje me reklamat dhe sponsorizimin e produkteve të duhanit. Objektivi i kësaj Direktive është përafrimi i ligjeve, rregulloreve dhe dispozitave administrative të Shteteve Anëtare në lidhje me reklamën e produkteve të duhanit dhe promovimin e tyre: (i)në shtyp dhe publikimet e tjera të shtypura; (b) në transmetimin me radio; (c) në shërbimet e shoqërisë së informacionit; dhe (d) nëpërmjet sponsorisimit në lidhje me duhanin, duke përfshirë shpërndarjen falas të produkteve të duhanit.

Vendimi i Komisionit i 5 shtatorit 2003, mbi përdorimin e fotografive me ngjyra dhe ilustrimeve të tjera si paralajmërime për shëndetin mbi paketat e duhanit. Objekti: Tekstet, emrat, emrat e markave dhe shenja figurative apo të tjera që tregojnë që një produkt i caktuar duhani është më pak i dëmshëm se të tjerët nuk përdoren në paketimin e produkteve të duhanit.

3. Shkalla e Përafrimit / E pjesshme Ligji Nr.9739, datë 21.5.2007 “Për shërbimin e transfuzionit të gjakut në Republikën e Shqipërisë”. Objekti:

442

Përcaktimi i parimeve dhe rregullave bazë të aktiviteteve transfuzionale. Subjekti: MSH, QKTGJ, bankat e gjakut, dhuruesit e gjakut, marrësit e gjakut

Direktiva 2002/98/EC e Parlamentit Evropian dhe Këshillit e 27 Janarit 2003, për vendosjen e standardeve të cilësisë dhe sigurisë për mbledhjen, testimin, përpunimin, ruajtjen dhe shpërndarjen e gjakut human dhe të komponentëve të gjakut. (Fletore zyrtare L 33/30, datë 08.02.2003) Objekti: Vendosja e standardeve të cilësisë dhe sigurisë të gjakut human dhe produkteve të tij për të siguruar një nivel të lartë të mbrojtjes së shëndetit të njerëzve. Subjekti: Qeveritë e vendeve anëtare dhe kandidate.

Direktiva 2004/33/EC e 22 Marsit 2004 në zbatim të Direktivës 2002/98/EC të Parlamentit Evropian dhe të Këshillit në lidhje me kërkesat teknike për gjakun dhe përbërësit e gjakut. (Fletore zyrtare L 91/25, datë 30.03.2004). Objekti: Kërkesat për disa procedura teknike në fushën e transfuzionit.

Direktiva 2005/61/EC e 30 shtatorit 2005 në zbatim të Direktivës 2002/98/EC të Parlamentit Evropian dhe të Këshillit në lidhje me kërkesat e gjurmimit dhe njoftimit të reaksioneve dhe ngjarjeve të rënda negative. (Fletore zyrtare L 256/32, datë 01.10.2005).

Direktiva 2005/62/EC e 30 shtatorit 2005 në zbatim të Direktivës 2002/98/EC të Parlamentit Evropian dhe të Këshillit në lidhje me standardet dhe specifikimet Komunitare në lidhje me sistemin e cilësisë për qendrat e gjakut. (Fletore zyrtare L 256/41, datë 01.10.2005).

3. Shkalla e Përafrimit / E pjesshme


Veprimtaria e kontrollit të sistemit shëndetësor shqiptar rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore e nënligjore:

Ligji Nr 3766 i 1963 "Për kujdesin shëndetësor"; Ligji Nr 9106, datë 17.07.2003 "Për shërbimin spitalor në RSH"; Ligji Nr 8167 i 1996 "Për shërbimin shëndetësor të stomatologjisë"; Ligji Nr.9474, datë 09.02.2006, "Për ratifikimin e Konventës kuadër të Organizatës Botërore të

Shëndetësisë, "Për kontrollin e duhanit"; Ligji Nr.9518, datë 18.04.2006 "Për mbrojtjen e të miturve nga përdorimi i alkoolit". Ligji Nr. 9635, datë 06.11.2006 “Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin Nr. 7643, datë

02.12.1992 “Për Inspektoratin Sanitar Shtetëror”. VKM Nr 113, datë 17.02.2007 "Për organizimin, funksionimin, përbërjen e anëtarëve të

komitetit ndërsektorial për mbrojtjen nga produktet e duhanit" Ligji Nr. 776, datë 19.10.1993 “Për parandalimin dhe luftimin e sëmundjeve ngjitëse” Ligji Nr. 8689, datë 16.11.2000 "Për parandalimin e përhapjes së infeksionit të HIV/AIDS në

RSH” Ligji Nr 8193, datë 1997 "Për transplantin e organeve”

2.2 Kuadri Institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e sistemit të shëndetit publik është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Shëndetësisë (MSH) është organi qendror në Sistemin Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë, misioni i së cilës është realizimi i politikës shëndetësore në shkallë vendi.

443

b) Instituti i Shëndetit Publik i cili është nën varësinë e Ministrisë së Shëndetësisë dhe ka për mision parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve ngjitëse, studimin e mjedisit dhe të efekteve të tij mbi shëndetin, prodhimin e vaksinave.

c) Inspektorati Sanitar Shtetëror është organi më i lartë i kontrollit sanitar dhe është nën varësinë e Ministrisë së Shëndetësisë. Inspektorati përbehet nga Kryeinspektori sanitar shtetëror dhe nga inspektorët sanitar në Institutin e Shëndetit Publik dhe në rrethe të cilët janë të specializuar. Ai kontrollon dhe mbikëqyr masat e sigurisë dhe shëndetin në punë, funksionimin e shërbimit mjekësor në punë, informon rregullisht Drejtorinë e ISHP dhe Kryeinspektorin Sanitar Shtetëror.

d) Qendra Kombëtare për Transfuzionin e Gjakut është institucion nën përgjegjësinë direkt menaxhuese të Ministrisë së Shëndetësisë. Aktiviteti i Q.K.T.GJ është mbledhja e gjakut, kryerja e analizave serologjike, analizave virologjike për të gjithë dhurimet e gjakut në Tiranë, përpunimi, ruajtja dhe shpërndarja e gjakut dhe produkteve të tij.

Për realizimin e detyrimeve dhe angazhimeve të marra, për çështjet ndërsektoriale MSH bashkëpunon me Ministrinë e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave në lidhje me analizat e ajrit të ndotur, zhurmave ajrore dhe monitorimit të ujërave; Ministrinë e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit në lidhje me analizat ushqimore; Ministrinë e Arsimit dhe Shkencave në kuadër të Kurseve dhe trajnimeve të përbashkëta; Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta në kuadër të bashkëpunimit ndërmjet Inspektoratit të Punës dhe Inspektoratit Sanitar Shtetëror;


3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 - 2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme për fushën e shëndetit publik janë:

Përmirësimi i kuadrit ligjor dhe nënligjor të shëndetit publik duke i përshtatur ato sipas standardeve të BE-së;

Forcimi i kontrollit të sëmundjeve ngjitëse; Mbrojtja e shëndetit nga produktet e duhanit.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra (2007-2008) Në përputhje me këto prioritete, për realizimin e tyre në periudhë afatshkurtër 2007-2008, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Shëndetësisë:

Projekt-VKM “Për miratimin e strategjisë kombëtare për politikat e kontrollit të duhani në përputhje të plotë me Strategjinë Evropiane të Kontrollit të Duhanit”;

Projekt-VKM "Për trajtimin financiar të anëtarëve të Komitetit Kombëtar të Transfuzionit"; Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë “Për përcaktimin e kërkesave bazë, organizative dhe

teknike, të strukturave të këtij shërbimi”; Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë “Për dokumentet për verifikimin e përshtatshmërisë

së dhuruesve, informacionin e marrë dhe dhënë dhuruesve, mënyrën e dhurimit të gjakut ose të përbërësve të tij”;

Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë "Për pagesat për ditën e dhurimit"; Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë "Për miratimin e programit kombëtar te QKTGJ"; Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë "Për miratimin e rregullores për procedurat praktike

dhe dokumentacionin e detyrueshëm për importin dhe eksportin e gjakut";

444

Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë "Për hartimin dhe zbatimin e skemës së hemovigjilencës";

Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë “Për planifikimin e fondeve për veprimtaritë, promovuese dhe edukative, në fushën e transfuzionit të gjakut”;

Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë "Për përcaktimin e rregullave për vlerësimin e cilësisë dhe të sigurisë së gjakut e të produkteve të tij";

Projekt-Urdhër i Ministrit të Shëndetësisë "Për miratimin e rregullores për funksionimin e sistemit të hemovigjilencës";

Projekt-VKM "Për organizimin dhe funksionimin e QKTGJ dhe nivelet e shërbimit të transfuzionit në institucionet shëndetësore, sipas kategorizimit të tyre" në përputhje të plote me Direktivën 2002/98/EC e 27 Janarit 2003, për vendosjen e standardeve të cilësisë dhe sigurisë për mbledhjen, testimin, përpunimin, ruajtjen dhe shpërndarjen e gjakut human dhe të komponentëve të gjakut. (Fletore zyrtare L 33/30, datë 08.02.2003)

Projekt-VKM "Për kushtet dhe mënyrat e licensimit, krijimit e të funksionimit të qendrave të fraksionizmit të plazmës dhe prodhimit të derivateve të gjakut" në përputhje të plotë me Direktivën 2002/98/EC e 27 Janarit 2003, për vendosjen e standardeve të cilësisë dhe sigurisë për mbledhjen, testimin, përpunimin, ruajtjen dhe shpërndarjen e gjakut human dhe të komponentëve të gjakut. (Fletore zyrtare L 33/30, datë 08.02.2003

Projekt-VKM "Për përcaktimin strukturave që do të kryejnë inspektimin e qendrave të fraksionizmit të plazmës dhe prodhimit të derivateve të gjakut në përputhje të plotë me Direktivën 2002/98/EC e 27 Janarit 2003, për vendosjen e standardeve të cilësisë dhe sigurisë për mbledhjen, testimin, përpunimin, ruajtjen dhe shpërndarjen e gjakut human dhe të komponentëve të gjakut. (Fletore zyrtare L 33/30, datë 08.02.2003)

Projekt-VKM "Për standardet kombëtare për produktet, e prodhuara dhe të ofruara, nga strukturat e këtij shërbimi" në përputhje të plotë me Direktivën 2002/98/EC e 27 Janarit 2003, për vendosjen e standardeve të cilësisë dhe sigurisë për mbledhjen, testimin, përpunimin, ruajtjen dhe shpërndarjen e gjakut human dhe të komponentëve të gjakut. (Fletore zyrtare L 33/30, datë 08.02.2003

Projekt-VKM "Për kushtet për hapjen dhe funksionimin e bankave të gjakut të kordonit umbilikal, për qëllim transplanti" në përputhje të plotë me Direktivën 2002/98/EC e 27 Janarit 2003, për vendosjen e standardeve të cilësisë dhe sigurisë për mbledhjen, testimin, përpunimin, ruajtjen dhe shpërndarjen e gjakut human dhe të komponentëve të gjakut. (Fletore zyrtare L 33/30, datë 08.02.2003)

Projekt-VKM “Për miratimin e Strategjisë Kombëtare për Politikat e Kontrollit të Alkoolit”; Projekt-Urdhër i Ministrit te Shëndetësisë “Për përdorimin e fondeve për motivimin e

dhuruesve të gjakut”; Projekt-Urdhër i Ministrit te Shëndetësisë "Për procedurat dhe kriteret e akreditimit për

strukturat e shërbimit të transfuzionit. Projekt - VKM për miratimin e strategjisë kombëtare për politikat e kontrollit të alkoolit e cila

do të jetë në përputhje të plotë me Konventën e OBSH për Evropën për kontrollin e politikave të alkoolit.

Amendimi i Ligjit "Për parandalimin e përhapjes së infeksionit HIV/AIDS në RSH" në përputhje me Strategjinë Evropiane në fushën e shëndetit publik .

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007-2008) Për realizimin e këtyre prioriteteve, në periudhë afatshkurtër, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

445

Ngritja e laboratorit për kontrollin e produkteve të duhanit; Trajnime me mjekët e familjes për të ndihmuar alkool pirësit me risk; Kryerja e një studimi mbi pirjen e alkoolit tek moshat mbi 15 vjeç; Përgatitja e strategjisë kombëtare për politikat e kontrollit të alkoolit; Kryerja e fushatave për ndërgjegjësimin e popullatës për masat që rrjedhin nga zbatimi i ligjit

“Për mbrojtjen e shëndetit nga produktet e duhanit”; Fushata ndërgjegjësimi i popullatës për masat qe rrjedhin nga zbatimi i Ligjit Nr 9518, date

18.04.2006 "Për mbrojtjen e te miturve nga përdorimi i alkoolit”; Trajnime me mësuesit e shkollave 9 vjeçare për kontrollin e duhanit (për educator); Trajnime me studentët e Fakultetit të Mjekësisë dhe mjekë të shërbimit parësor për të ndihmuar

duhanpirësit në lënien e duhanit; Sigurimi i një prevalencë të ulet të HIV/AIDS në popullatën e përgjithshme dhe mënjanimi i

rritjes së saj në grupet vulnerabël; Forcimi i kapaciteteve te Qendrës Kombëtare për kontrollin e duhanit; Ngritja e strukturave lokale për kontrollin e duhanit; Përgatitja e Strategjisë Kombëtare për Politikat e Kontrollit të Duhanit; Ngritja e qendrës së kontrollit të jashtëm të cilësisë së gjakut; Krijimi i njësisë së hemovigjilencës në Tiranë; Tryeza te rrumbullakëta për sensibilizimin e aktoreve për zbatimin e Ligjit Nr 9518, date

18.04.2006 "Për mbrojtjen e te miturve nga përdorimi i alkoolit” Tryeza te rrumbullakëta për sensibilizimin e aktoreve zbatimi i ligjit “Për mbrojtjen e shëndetit

nga produktet e duhanit”. Kryerja e studimi mbikëqyrës epidemiologjik për sëmundjet infektive; Sigurimi një prevalencë të ulët të HIV/AIDS në popullatën e përgjithshme dhe mënjanimi i

rritjes së saj në grupet vulnerabël; Mbajtja e mbulesës vaksinore 98-99% për secilin antigen të Kalendarit tonë kombëtar të

Vaksinimit për fëmijët.

3.2.1 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Evropian, prioritetet afatmesme për fushën e shëndetit publik janë:

Përmirësimi i kuadrit ligjor dhe nënligjor të shëndetit publik duke i përshtatur ato sipas standardeve të BE-së;

Forcimi i kontrollit të sëmundjeve ngjitëse; Mbrojtja e shëndetit nga produktet e duhanit.


Ngritja e një sistemi modern të mbledhjes së gjakut, përpunimit dhe testimit të gjakut në Shkodër;

Ngritja e një sistemi modern të mbledhjes së gjakut, përpunimit dhe testimit të gjakut në Vlorë; Ngritja e një sistemi modern të mbledhjes së gjakut, përpunimit dhe testimit të gjakut në Korçë; Trajnime me studentet e Fakultetit të Mjekësisë dhe mjekë të shërbimit parësor për të ndihmuar

duhanpirësit në lënien e duhanit; Trajnime me mësuesit e shkollave 9 vjeçare për kontrollin e duhanit (për edukator); Ngritja e strukturave lokale për kontrollin e duhanit;

446




1.Shtim personash

persona 1 0 43 24 0


(mijë lekë) 1400 1400 25000 150 0

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të shëndetit publik ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Shëndetësisë, Institucionet në varësi

Qeveria Suedeze

Agjensia Suedeze për Zhvillim Ndërkombëtar

Forcimi i sistemit të menaxhimit dhe mirëmbajtjes në Shërbimin Shëndetësor Shqiptar

25.8 mln SEK 2005 2007

Ministria e Shëndetësisë, Instituti i Shëndetit Publik, Qendra Spitalore Universitare

Bashkimi Europian

INTERREG III A Itali-Shqipëri

Program per ngritjen e nje qendre Observimi Epidemiologjik per vezhgimet e semundjeve te perhapura ne popullate

0.348 mln € 2005 2008


Bashkimi Europian


Program per diagnistifikimin e parakohshem te tumoreve te sferes gjenitale tek femrat.

0.548 mln € 2005 2008


Bashkimi Europian


Bashkepunim shkencor, teknik dhe manaxherial ne fushen socio-shendetesore

0.067 mln € 2005 2008

Ministria e Shëndetësisë

Bankës Botërore,

Modernizimi i Sistemit 17 mln $ 2007 2010

447

, Instituti i Shëndetit Publik, Instituti i Sigurimeve te Kujdesit Shendetesor, Institucionet spitalore

Qeveria Japoneze

Shëndetësor Shqiptar

448

3.24 ZHVILLIMI RAJONAL

1 Objektivi Politik

Neni 110 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit parashikon se Palët duhet të forcojnë bashkëpunimin në fushën e zhvillimit rajonal dhe lokal, me qëllim që të kontribuojnë në zhvillimin ekonomik dhe reduktimin e çekuilibrave rajonale. Kujdes i veçantë i kushtohet bashkëpunimit ndërkufitar, transkombëtar dhe inter rajonal. Bashkëpunimi merr në konsideratë fushat prioritare që lidhen me acquis e Komunitetit në fushën e zhvillimit rajonal. Qëllimi i Qeverisë Shqiptare është zhvillimi i balancuar ekonomik në të gjithë rajonet e vendit, nëpërmjet politikave nxitëse

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Veprimtaria e fushës së bashkëpunimit rajonal rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore:

Ligji Nr. 8652, datë 31.07.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Pushtetit Vendor” Ligji Nr. 8653, datë 31.07.2000 “Mbi ndarjen territoriale-administrative te njësive të qeverisjes

vendore në Republikën e Shqipërisë”

2.1 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e bashkëpunimit rajonal është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Drejtoria e Programimit Strategjik. i cili ka si objektiv themelor përmirësimin e menaxhimit të programeve sektoriale dhe sigurimi i një zhvillimi të balancuar e të qëndrueshëm ekonomiko social në të gjithë vendin. Drejtoria është e përbërë nga tre sektorë: Sektori i SKZHES dhe Monitorim-Vlerësimit të programeve, Sektori i Marrëdhënieve Bilaterale dhe Multilaterale si dhe Sektori i Programimit Rajonal. Ky Sektor ka si objektiva themelorë:

Identifikimi i rrugëve dhe formave për nxitjen e një zhvillimi të qëndrueshëm ekonomik të vendit në planin rajonal.

Sigurimi i një zhvillimi të balancuar të rajoneve të vendit përmes aplikimit të politikave dhe projekteve që synojnë uljen e varfërisë dhe zbutjen e diferencave që ekzistojnë në zhvillimin e qarqeve.

Integrimi i ndërsjellë i politikave dhe prioriteteve rajonale të zhvillimit në Kuadrin Kombëtar të Zhvillimit.

Inkurajimi i bashkëpunimit ndër-rajonal dhe ndërkufitar dhe nxitja e partneriteteve.

Me qëllim realizimin me sukses të objektivave në këtë fushë Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës bashkëpunon me Ministrinë e Brendshme, Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, Ministrinë e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave, INSTAT etj.. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme

Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, dhe nenit 110 të MSA-së, prioritetet afatshkurtra për fushën e bashkëpunimit rajonal janë:

449

Marrja e masave për zhvillim ekonomik dhe reduktimin e çekuilibrave rajonale

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra

Në përputhje me prioritetin e mësipërm, do të ndërmerre iniciativa e mëposhtme ligjore:

Miratimi i Strategjisë Kombëtare për Zhvillimin Rajonal, si pjesë e Strategjisë Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim

Miratimi i Projekt-ligjit “Për zhvillimin rajonal”

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioritetit, do të ndërmerret aktiviteti i mëposhtëm zbatues:

Forcimi i kapaciteteve administrative

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të METE


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 8 X 1 X X

2. Trajnime Mijë lekë X X X X X

450

3.25 BASHKËPUNIMI NË DREJTËSI DHE ÇËSHTJE TË BRENDSHME

3.25.1 BASHKËPUNIMI GJYQËSOR NDËRKOMBËTAR 1 Objektivi politik Qeveria Shqiptare do të jetë tërësisht e angazhuar të rrisë bashkëpunimin me partnerët ndërkombëtarë në fushën e bashkëpunimit gjyqësor ndërkombëtare, duke iu përgjigjur me efektivitet programeve të ndërmarra nga partnerët rajonal dhe ndërkombëtarë në këtë fushë, në përputhje dhe me detyrimet që rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit (Neni 1,2,4,13 dhe 81 i MSA-së). Qeveria Shqiptare do të respektojë angazhimet e marra dhe do të jetë plotësisht e hapur për një bashkëpunim institucional dhe kapilar me institucionet e specializuara ndërkombëtare dhe të vendeve të tjera, duke qenë mjaft aktive në zbatimin e angazhimeve që do të marrë në kuadër të këtij bashkëpunimi. Gjithashtu, do të ndërmerren të gjitha hapat e nevojshme, si në kuadrin ligjor dhe atë institucional, për ta bërë sa më efektive dhe të plotë bashkëpunimin në këtë fushë. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor Shqipëria ka ratifikuar një sërë Konventash dhe Traktatesh Ndërkombëtare në fushën e bashkëpunimit gjyqësor ndërkombëtar, të cilat janë:

Konventa Europiane “Për ekstradimin” dhe protokollet e saj shtesë ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8322, datë 2.04.1998;

Konventa Europiane “Për ndihmën e ndërsjelltë juridike në fushën penale” dhe protokollet e saj shtesë ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8498, datë 10.06.1999;

Protokolli i dytë shtesë i Konventës Europiane “Për ndihmën e ndërsjelltë juridike në fushën penale” dhe protokollet e saj shtesë ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8883, datë 18.04.2002 ;

Konventa Europiane “Për transferimin e personave të dënuar” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8499, datë 10.06.1999;

Konventa Europiane “Për transferimin e proçedimeve penale” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8497, datë 10.06.1999;

Konventa Europiane “Për vlefshmërinë e gjykimeve ndërkombëtare penale” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 9068, datë 15.05.2003;

Konventa Europiane “Për mbikqyrjen e personave të dënuar apo të liruar me kusht” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8724, datë 26.12.2000;

Konventa Europiane “Për pastrimin, kërkimin, kapjen, konfiskimin e produkteve të krimit” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8646, datë 20.07.2000;

Konventa Europiane “Për korrupsionin në fushën penale” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr.8778, datë 26.04.2001;

Protokolli shtesë i Konventës Europiane “Për korrupsionin në fushën penale” ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 9245, datë 24.06.2004;

Marrevëshja Europiane “Për transmetimin e kërkesave për ndihmë gjyqësore”. Konventa Europiane “Për informimin mbi të drejtën e huaj”, ratifikuar nga parlamenti shqiptar me

ligjin nr. 8703, datë 1.12.2000; Konventa Europiane “Për shtypjen e terrorizmit”, ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8642,

datë 13.07.2000; Konventa Europiane “Për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe lirive themelore” e ratifikuar nga

parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8137, datë 31.07.1996; Protokolli VI i Konventës Europiane “ Për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe lirive themelore”, e

ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8641, datë 13.07.2000; Konventa Europiane “Për krimin kibernetik”, e ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8888

datë 25.04.2002;

451

Protokolli ndryshues të Konventës Europiane për shtypjen e terrorizmit, miratuar me ligjin nr. 9230, datë 13.05.2004;

Konventa Europiane “ Për mbrojtjen e individeve në lidhje me përpunimin automatik të të dhënave personale”;

Protokollit shtesë i Konventës Europiane “ Për mbrojtjen e individeve në lidhje me përpunimin automatik të të dhënave personale, “Mbi mbrojtjen e individëve në lidhje me përpunimin automatik të të dhënave personale nga organet mbikqyrëse dhe fluksi ndërkufitar i të dhënave;

“Marrëveshja Europiane për Transmetimin e Kërkesave për Ndihmë Juridike”, miratuar me ligjin nr. 8705, datë 1.12.2000;

“Konventa Europiane për Informimin për të Drejtën e Huaj”, ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8703, datë 1.12.2000;

“Konventa Europiane Civile kundër korrupsionit”, miratuar me ligjin nr. 8635, datë 6.07.2000. “Konventa e Hagës “Për Heqjen e Kërkesës për legalizimin e dokumentave zyrtare të huaja”, miratuar

me ligjin nr. 9060, datë 08.05.2003; Konventa e OKB-së “Për krimin e organizuar ndërkufitar” dhe dy protokolleve të saj shtesë e ratifikuar

nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8920, datë 11.07.2002; Konventa e OKB-se kundër trafikut të paligjshem të drogave narkotike dhe të lëndëve psikotrope,

ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin nr. 8722, datë 26.12.2000; Konventa e Konferences se Hages “Per dorezimin dhe njoftimin jashte shtetit te dokumentave

gjyqesore dhe jashtegjyqesore ne ceshtjet civile dhe tregtare” e 15 Nentorit 1965, ratifikuar nga parlamenti shqiptar me ligjin Nr. 9554, date 8.6.2006.

Gjithashtu, bashkëpunimi në këtë fushë mbështetet edhe në legjislacionin parësor të mëposhtëm:

Kushtetuta e Shqipërisë; Ligji nr. 7895, date 27. 1. 1995 « Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar; Ligji nr 7905, datë 21. 3. 1995 “Kodi i Proçedurës Penale të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar; Ligji nr. 7850, date 29. 07. 1994 “Kodi Civil i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar; Ligji nr. 8116, datë 29. 3. 1996 “Kodi i Proçedurës Civile të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar.

2.2 Kuadri institucional Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi, për fushën e policisë është përgjegjëse:

a) Drejtoria e Bashkëpunimit Gjyqësor Ndërkombëtar civil dhe penal, në Ministrinë e Drejtësisë, e cila realizon dhe ndjek marrëdhëniet e Ministrisë së Drejtësisë me organet e sistemit të drejtësisë, në funksion të përmbushjes së detyrimeve që rrjedhin nga instrumentat e bashkëpunimit gjyqësor ndërkombetar.

b) Institucionet me të cilët Ministria e Drejtësisë bashkëpunon për realizimin e bashkëpunimit gjyqësor ndërkombëtar janë:

c) Prokuroria, bashkëpunim i cili konsiston në ndjekjen, realizimin brenda afateve kohore të procedurave lidhur me marrëdhëniet juridiksionale si dhe në zgjidhjen e problematikave të hasura në kuadrin e praktikave të ndryshme midis dy institucioneve.

d) Gjykatat, roli i të cilave mbështetur në ligjin “Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë, Kodin e Proçedurës Civile, Kodin Penal dhe Proçedurës Penale si dhe aktet ndërkombëtare ku Republika e Shqipërise është palë, është shumë i rëndësishëm në realizimin dhe ekzekutimin e kërkesave për ndihmë juridike. Bashkëpunimi konsiston në realizimin e proçedurave që lidhen me marrëdhëniet juridiksionale.

e) Zyra Qëndrore Kombëtare – Interpol Tirana, në Ministrinë e Brendshme. Mbështetur në aktet ndërkombëtare ku Republika e Shqipërisë është palë roli i këtij institucioni është mjaft i rëndësishëm në lokalizimin dhe kapjen e personave që kërkohen për shkak të një urdhëri arresti ndërkombëtar si dhe në realizimin me sukses kryesisht të ekstradimeve, transferimit të personave të dënuar si dhe marrëdhënieve të tjera juridiksionale.

452

f) Ministria e Punëve të Jashtme, e cila mbështetur ne ligjin nr. 9095, datë 3.7.2003 “Për shërbimin e jashtëm të Republikës së Shqipërisë”dhe aktet ndërkombëtare ku Republika e Shqipërisë, është rruga diplomatike e komunikimit me autoritetet e huaja, rrugë e cila sa vlen e zbehet në praktikën e bashkëpunimit gjyqësor ndërkombëtar, por përsëri ajo vazhdon të jetë e pranueshme nga palët.


3.1 Prioritetet afatshkurtra

Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Të përfundohen dhe të zbatohen marrëveshjet me vendet fqinje dhe të sigurohet zbatimi efikas i tyre, veçanërisht për tregtinë, bashkëpunimin ndërkufitar, luftën kundër krimit të organizuar, trafikun dhe kontrabandën, bashkëpunimin gjyqësor, menaxhimin e kufijve, marrëveshjet e ripranimit, mjedisin, transportin dhe energjinë.


Nënshkrimi i Marrëveshjeve dypalëshe "Për bashkëpunimin gjyqësor"; Miratimi i Projektligjit "Për ratifikimin e Konventës së Hagë “Mbi proçedurën civile” e 1 Marsit 1954,

iniciativë e cila ëhtë plotësisht në përputhje me Konventën 91999JHA 10146; Miratimi i Projektligjit "Për ratifikimin e Konventës së Hagës “Mbi Njohjen dhe Zbatimin e vendimeve

të huaja për çështjet civile dhe tregtare” e 1 Shkurtit 1971, iniciativë e cila është pjesërisht në përputhje me Konventën mbi juridiksionin dhe zbatimin e vendimeve civile dhe tregtare, bërë në Lugano më 16 Shtator 1988.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese.

Trajnime ne vazhdim te gjyqtareve dhe prokuroreve me qellim arritjen e kapaciteteve e tyre ne kuader te komunikimit te drejteperdrejte me homologet e huaj;

Forcimi i kapaciteteve administrative te Drejtorise se bashkepunimit Gjyqesor Nderkombetare ne Ministrine e Drejtesise;

Trajnimi apo organizimi i kurseve ne gjuhe te huaj kryesisht ne gjuhet angleze, frenge per gjyqtaret dhe prokuroret;

Sigurimi i pajisjeve dhe ambjente perkatese per prokuroret dhe gjyqtaret me qellim komunikimin e drejperdrejte. Nje rol shume te rendesishme pergjate ketij procesi ka komunikimi i drejperdrejte ne rruge elektronike;

Pjesemarja e profesoreve te njohur ne fushen civile dhe procedures civile, tregtare dhe familiare si dhe juristeve dhe praktikanteve te njohur ne kete grup ekspertesh eshte me vlere dhe mendojme se do te rezultoje efektiv;

Realizimi i perkthimit te mbikqyret prej grupit te eksperteve te krijuar ne Ministrine e Drejtesise per procesin përafrues;

Krijimi i nje zyre te vecante per magjistratet nderlidhes; Pjesemarrja e gjyqtareve, prokurore, oficereve te policise gjyqesore dhe stafit te Minsitrise se Drejtesise

ne aktivitetet rajonale dhe nderkombetare; Krijimi i nje zyre pune te vecante per piken e kontaktit per rrjetin gjyqesor europian dhe EUROJUST; Trajnimi i gjyqtareve e prokuroreve per njohjen e formave te reja te Bashkepunimit Gjyqesor

Nderkombetar; Krijimi i infrastruktures se nevojshme (ambjente) per organizimin e videokonferencave si dhe trajnimi i

personelit perkates.

453

3.2 Prioritetet afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2008 – 2009 janë si më poshtë:

Të përfundohen dhe të zbatohen marrëveshjet me vendet fqinje dhe të sigurohet zbatimi efikas i tyre,

veçanërisht për tregtinë, bashkëpunimin ndërkufitar, luftën kundër krimit të organizuar, trafikun dhe kontrabandën, bashkëpunimin gjyqësor, menaxhimin e kufijve, marrëveshjet e ripranimit, mjedisin, transportin dhe energjinë.


Miratimi i Projektligjit "Për ratifikimin e Konventës së Hagës “Për aksesin ndërkombëtar në drejtësi” e 25 Tetorit 1980, iniciativë e cila është plotësisht në përputhje me Konventën 91999JHA10150;

Nënshkrimi i Marrëveshjes “Për Bashkëpunimin gjyqësor" me Eurojust, iniciativë e cila është plotësisht në përputhje me Veprimin e Përbashkët, të 29 qershorit 1998, të miratuar nga Këshilli mbi bazën e Nenit 3 të Traktatit të Bashkimit Europian “Mbi krijimin e Rrjetit Gjyqësor Europian;

Miratimi i Projektligjit "Për ratifikimin e Konventës së Hagës “Mbi marrjen e provave jashtë territorit të shtetit në çështjet civile dhe tregtare”, e 18 Marsit 1970;

Miratimi i Projektligjit "Për ratifikimin e Protokollit Plotësues të Konventës së Konferencës së Hagës “ Mbi Njohjen dhe Zbatimin e vendimeve të huaja për çështjet civile dhe tregtare” e 1 Shkurtit 1971;

Miratimi i Projektligjit të ri "Për Bashkëpunimin Gjyqësor në Fushën Civile", iniciativë e cila do të jetë pjesërisht në përputhje me Konventën 41997A0827(01) të Komunitetit Europian, Regulloren e Komitetit Europian nr. 1348, Vendimin e Komisionit nr. 781, vendimin e Komisionit nr. 350 që amendon “Vendimin 2001/781/EC, Rregulloren e Këshillit Evropian Nr.743/2002 dhe Marrëveshjen Europiane për Transmetimin e Kërkesave për Ndihmë Juridike (Marrëveshja e KE-së);

Miratimi i Projektligjit "Për disa shtesa dhe ndryshime në Kodin Penal", i ndryshuar, iniciativë e cila do të jetë pjesërisht në përputhje me 2000/383/JHAOJC171, 98/699/JHA, 2001/220/JHA, Vendimin e datës 6 dhjetor 2001 amendues i 2000/383/JHA96/277/JHA, 98/428/JHA.,2002/187JHA dhe 2003/659/JHA;

Miratimi i akteve nënligjore në zbatim të ligjit “Për bashkëpunimin gjyqësor ndërkombëtar në fushën penale", iniciativë e cila do të jetë pjesërisht në përputhje me 42000A0712;

Miratimi i Projektligjit "Për shtesa dhe ndryshime në Kodin e Proçedurës Civile", i ndryshuar, iniciativë e cila do të jetë pjesërisht në përputhje me Konventën 41997A0827(01) të Komunitetit Europian; Regulloren e Komitetit Europian nr. 1348; Vendimin e Komisionit 781; Vendimin e Komisionit nr. 350 që amendon “Vendimin 2001/781/ ; Rregulloren e Këshillit Evropian Nr. 743/2002 , Rregulloren e Këshillit të Ministrave të Komunitetit Evropian Nr. 1206, date 28 Maj 2001 “Mbi bashkëpunimin ndërmjet gjykatave të vendeve anëtare në marrjen e provave në çështjet civile dhe tregtare”, Konventën e Brukselit nr 41968A0927(01), Konventën e Luganos 4198A0592, Rregulloren e Këshillit të Komunitetit Evropian Nr. 44/2001 dhe Vendimin e Këshillit Nr. 740;

Miratimi i Projektligjit "Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin për Falimentin", iniciativë e cila është pjesërisht në përputhje me Rregulloren e Këshillit të Ministrave të Komunitetit Evropian Nr. 1346/2000 “Mbi proçesin gjyqësor të insolvencës (falimentimit)”.

454

3.25.2 MBROJTJA E TE DHENAVE PERSONALE 1 Objektivi Politik Qeveria shqiptare është plotësisht e angazhuar për zbatuar te gjitha detyrimet qe rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes se Stabilizim Asociimit ne lidhje me mbrojtjen e te dhënave personale (neni 70 dhe 79 i MSA). Ne ketë mënyre synohet qe te përqaset plotësisht legjislacioni Shqiptare me atë te Bashkimit Evropian si dhe te krijohet një Autoritet i pavarur qe do te mbikëqyre mbrojtjen e te dhënave personale. Ne ketë kuadër, do te bashkëpunohet ngushtësisht me partneret ndërkombëtare për te adresuar boshllëqet e identifikuara ne fushën e mbrojtjes se te drejtave personale duke vendosur rregulla dhe standarde te njëjta me ato të Bashkimit Europian si dhe duke respektuar gjithashtu parimet e së drejtës ndërkombëtare të sanksionuara në instrumentet ndërkombëtare të nënshkruara nga Shqipëria ne ketë fushe. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni baze ne fushën e mbrojtjes se te dhënave personale janë:

Ligji Nr. 8517, dt. 22.07.1999 “Për mbrojtjen e te dhënave personale” Ligjin nr.9288, datë 7.10.2004 "Për ratifikimin e Konventës “Për Mbrojtjen e Individëve nga Procedimi

Automatik i te Dhënave Personale” Ligjin nr.9287, datë 7.10.2004 ‘’Për ratifikimin e Protokollit Shtese te Konventës "Për Mbrojtjen e

Individëve nga Procedimi Automatik i te Dhënave Personale, lidhur me autoritetet mbikëqyrëse dhe lëvizjen ndërkufitare te te dhënave personale"

2.2 Kuadri institucional ekzistues Ligji ekzistues për Mbrojtjen e te Dhënave Personale, përcakton Avokatin e Popullit si institucionin ku individët mund te ankohen ne rastet e shkeljes se te drejtës se privatësisë. Duhet te theksohet se kuadri ligjor aktual, garanton mbrojtjen dhe përdorimit te ligjshëm te te dhënave personale gjate trajtimit te tyre nga autoritetet publike, ndërkohë që nuk parashikon garanci të tilla për shkeljet e të drejtave të tyre nga ana e subjekteve private. Në Shqipëri nevojitet te ngrihet një autoritet publik, i pavarur, përgjegjës për monitorimin implementimit te legjislacionit në fushën e mbrojtjes së të dhënave personale. Një institucion i tillë duhet të gëzojë pushtet efektiv për të garantuar të drejtat e individëve gjatë procesit të trajtimit të dhënave. Aktualisht asnjë institucion Shqiptar nuk ka përgjegjësi direkte ligjore për adresimin e boshllëqeve në fushën e mbrojtjes së të dhënave personale. Ministria e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit është përgjegjës vetëm për adoptimin e Direktivës 2002/58 “Për trajtimin e te dhënave personale dhe mbrojtjen e privatësisë ne komunikimeve elektronike”.



Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Harmonizimi I legjislacionit shqiptar ne lidhje me te dhënat personale me legjislacionin komunitar dhe legjislacionin tjetër Evropian dhe ndërkombëtar mbi privacinë.

Krijimi i një strukture te pavarur mbikëqyrës me burime te nevojshme financiare dhe njerëzore me qellim qe te monitoroje ne mënyre efektive dhe te garantoje zbatimin e legjislacionit ne fushën e mbrojtjes se te dhënave

455

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerret iniciativa e mëposhtme ligjore. Hartimi i një ligji te ri "Për mbrojtjen e te dhënave personale", iniciative e cila do te jete plotësisht ne

përputhje me Direktivën 95/46/EC te Parlamentit Europian dhe e Këshillit, date 24 Tetor 1995, " Mbi mbrojtjen e individëve ne lidhje me përpunimin e te dhënave personale dhe lëvizjen e lire te këtyre te dhënave" dhe Direktivën 2002/58/EC te Parlamentit Europian dhe Këshillit, date 12 Korrik 2002 , "Ne lidhje me përpunimin e te dhënave personale dhe mbrojtjen e privatësisë ne sektorin e komunikimit elektronik" (Direktiva mbi privatësinë dhe komunikimin elektronik)

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerret aktiviteti i mëposhtëm zbatuese. Krijimi i një Autoriteti Mbikëqyrës për mbrojtjen e te dhënave personale

456

3.25.3 MENAXHIMI I KUFIJVE 1 Objektivi Politik

Menaxhimi dhe siguria në kufi, përbën një angazhim të Qeverisë Shqiptare si në raport me detyrimet ligjore, politike dhe sigurinë kombëtare brenda vendit, ashtu edhe në marrëdhëniet ndërkombëtare veçanërisht në proçesin e anëtarësimit në strukturat euroatlantike, për ndërtimin e besimit me shtetet fqinje dhe më gjerë, si dhe për të kontribuar në luftën kundër krimit të organizuar. Në këtë kuadër, pritet të miratohet strategjia “Për menaxhimin e integruar të tij” si dhe të planit të veprimit përkatës. Kjo strategji parashikon arritjen e të gjithë objektivave, të cilat dalin dhe nga udhëzuesi i BE- së për menaxhimin e integruar të kufinjve për vendet e Ballkanit Perëndimor si dhe është në përputhje me detyrimet që rrjedhin nga Konferenca e Ohrit. Menaxhimi efiçent i kufirit dhe siguria në kufi janë të rëndësishme jo vetëm për Shqipërinë, por për gjithë rajonin. Për këtë arsye, Qeveria Shqiptare është e angazhuar të punojë së bashku me vendet e rajonit për të arritur, në shkallë rajonale, realizimin e kufijve të hapur, por në të njëjtën kohë të kontrolluar dhe të sigurt. Padyshim, që ky është një element i rëndësishëm në kuadër të proçesit të stabilizim - asociimit. Do të forcohet kontrolli i kufijve për të parandaluar aktivitetet kriminale si dhe çdo aktivitet tjetër që mund të vërë në rrezik sigurinë. Këto kontrolle do të synojnë të pengojnë kryerjren e aktivitete ilegale ndërkufitare, duke parandaluar ose duke zbuluar aktivitetet e tyre. Lufta ndaj trafiqeve të të gjitha llojeve, imigracionit të paligjshëm, terrorizmi dhe krimi i organizuar, do të jenë në fokusin e strukturave që merren me kontrollin e kufirit. Kontrolli i “dyerve” konsiderohet mjaft i dobishëm dhe efiçent për parandalimin e zhvillimit dhe përhapjes se krimit, ndëshkimin e kriminelëve dhe pakësimin e përfitimeve të tyre të paligjshme. Institucionet kombëtare (sidomos doganat, policia kufitare, autoritetet fito-sanitare, veterinare etj) do të forcojnë bashkëpunimin ndërinstitucional, për t’i bërë pikat e kalimit të kufirit më efiçente, si për sa i përket flukseve të mallrave dhe personave, ashtu edhe për sa i përket kontrollit të aktiviteteve kriminale ndërkufitare. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor bazë në këtë fushë fokusohet në:

Ligjin nr. 8771, datë 19.4.2001“Për kufirin shtetëror të Republikës së Shqipërisë” Ligjin nr. 8772, datë 19.4. 2001 “Për ruajtjen dhe kontrollin e kufirit shtetëror të Republikës së Shqipërisë” Ligjin nr.8663, datë 18.9.2000 “Për regjistrimin, klasifikimin, mënyrën e përdorimit dhe kontrollin e mjeteve lundruese me motor, me tonazh nën 20 t” Ligjin nr.8492, datë 27.5.1999 “Për të huajt” Ligjin nr.8432, datë 14.12.1998 “Për azilin në Republikën e Shqipërisë” Ligjn nr.8389, datë 5.8.1998 “Për shtetësinë shqiptare” Ligjin nr.8442, datë 21.1.1999 “Për disa ndryshime në ligjin nr.8389, datë 5.8.1998 "për shtetësinë shqiptare” Ligj nr. 9749 , date 04.062007 “Për Policinë e Shtetit”


a) Institucioni përgjegjës për kontrollin dhe ruajtjen e kufirit është Policia Kufitare dhe e Migracionit, e cila është pjesë përbërëse e Policisë së Shtetit. Misioni i saj është:

Të ruajë dhe kontrollojë kufirin shtetëror të Republikës së Shqipërisë; Të sigurojë kushtet e përshtatshme për kalimin legal të shtetasve shqiptarë e të huaj dhe të mjeteve nga dhe në territorin e Republikës së Shqipërisë; Të marrë masa për parandalimin e kalimeve të paligjshme të kufirit, njerëzve, mallrave e

457

mjeteve; Të organizojë punën për të parandaluar e goditur trafiqet ilegale, që zhvillohen nëpërmjet kufirit shtetëror; Të sigurojë kushtet për kontrollin e shtetasve të huaj në Republikën e Shqipërisë.

Aktualisht Policia Kufitare, si pjesë përbërëse e Policisë së Shtetit, është e organizuar: Në qendër: Drejtoria e Policisë Kufitare dhe Migracionit me 3 sektorë:

a) sektori i trajtimit të të huajve dhe migracionit; b) sektori i shërbimeve në kufi; c) sektori i menaxhimit të integruar të kufirit dhe trajnimeve

Në baze: 10 sektorë të policisë kufitare në Drejtoritë e Policisë së Qarqeve dhe 21 seksione të policisë kufitare në Komisariatet e Policisë së rretheve, në përbërje të të cilëve janë 59 njësi të policisë kufitare. 3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Dokumentet e udhëtimit që lëshohen, të jenë në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe të vendoset një rrjet kompjuterik (IT) i centralizuar për administrimin e vizave.

Të amendohet ligji për të Huajt, për ta sjellë legjislacionin e vizave më pranë standardeve të BE-së. Të vihen në zbatim angazhimet e Marrëveshjes së Ohrit për sigurinë dhe menaxhimin e kufijve,

veçanërisht duke hartuar një strategji të integruar për menaxhimin e kufijve në përputhje me udhëzimet e BE-së.

Të shtohen burimet njerëzore dhe financiare në luftën kundër trafikut të qenieve njerëzore dhe migracionit të paligjshëm.

Të garantohet menaxhimi i kufijve në, në portet e Durrësit dhe Vlorës, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

Të rritet bashkëpunimi mes agjensive në kufi, ndërmjet doganave dhe policisë kufitare. Të zbatohet marrëveshja e ripranimit KE/Shqipëri dhe të negociohen marrëveshjet e ripranimit me

vendet e origjinës të emigrantëve tranzitë. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore.

Miratimi i V.K.M. per zbatimin e ligjit " Për kontrollin dhe Mbikqyrjen e Kufirit”2 muaj pas miratimit të Ligjit të Ri “Për kontrollin dhe Mbikqyrjen e Kufirit”

Miratim i Urdherit te Ministrit te Brendshem "Per krijimin e nje Regjistri Kombetar per te huajt". Nenshkrimi i marreveshjes se ripranimit me Bosnje-Hercegovinen Miratimi i Urdherit te ri te Ministrit te Brendshem "Per perberjen dhe funksionimin e Komisioneve

Sektoriale te perzier dhe atij Kryesor" ne perputhje me Organizimin e ri te Policise Kufitare dhe Migracionit.

Nenshkrimi i marreveshjeve ndershteterore me vendet fqinje per shkembimin e informacionit. Miratimi i VKM , ne zbatim te ligjit te ri per te huajt , "Per hyrjen qendrimit dhe trajtimin e

shtetasve te huaj ne RSH".Dy muaj pas miratimit te ligjit ”Per te Huajt” Nxjerrja e Urdherit te Ministrit te Brendshem dhe udhezimeve per zbatimin e ligjit " Për Kontrollin

dhe Mbikqyrjen e Kufirit”.2 muaj pas miratimit të Ligjit të Ri “Për Kontrollin dhe Mbikqyrjen e Kufirit”.

Miratimi i Urdherit te perbashket te Ministrit te Brendshem, Ministrit te Financave, Ministrit te Konsumatorit, Ministrit te Shendetesise BU, MSH "Per bashkepunimin e agjensive, ne kufi sipas strategjise se re te MIK. Janar 2008

Miratimi i Udhezimit te Perbashket te MPJ dhe MB "Per hyrjen, qendrimin dhe trajtimin e shtetasve te huaj ne RSH". 2 muaj pas miratimit te ligjit te ri “Per te Huajt”

Miratimi i projekt ligjit " Për Kontrollin dhe Mbikqyrjen e Kufirit”.

458

Nenshkrimine Protokollit mer Maqedonine per Patrullimet e perbashketa ne kufi Miratimi i akteve per Analizen e Riskut Rishikimi i Ligjit “Per Rojen Bregdetare” Miratimi i VKM "Per miratimin e Dokumentit tip me elemente te larte sigurie per te huajt. Nenshkrimi i Marreveshjes te Mirekuptimit dhe bashkepunimit mes policise Kufitare dhe

Migracionit dhe agjensive te tjera kombetare qe operojne ne kufi, si Dogana, Sherbimi Fito- Sanitar.

Aktivitetet zbatuese afatshkurtra

Identifikimi i vendeve te origjines dhe atyre tranzit me te cilat duhet nenshkruar marreveshje

ripranimi , Mbeshtetje per policine kufitare dhe instrastrukturen doganore , Ngritja dhe funksionimi i Qendres se pritjes per te huajt , Ngritja e Qendres se Trainimit te PKM Organizimi i nje Konference Kombetare "Per perezantimin e Strategjise se re te MIK dhe Planit te

saj te Veprimit". Permiresimi i menaxhimit te pikave te kalimit kufitar Realizimi i nje studimi "Mbi nevojat per ambjente zyra ne Vend-kalimet kufitare dhe rishperndarja

e tyre ndermjet axhensive ne VKK " Ristrukturimi i Policise Kufitare dhe Migracionit Trainimi stafit qe do te punoje ne Qendres e pritjes per te Huajt. Vazhdimi i implementimit te projektit te informatizimit TIMS

3.2 Përparësitë afatmesme

Të zbatohet Strategjia e Integruar e Menaxhimit Kufitar dhe të gjitha angazhimet që Shqipëria ka ndërmarrë në fushën e menaxhimit të kufijve.

Të sigurohet që menaxhimi i kufirit në portet e Durrësit dhe të Vlorës, të jetë në përputhje me standardet ndërkombëtare.

Të negociohen marrëveshjet e ripranimit me të gjitha vendet e rajonit dhe me shtetet e origjinës së migrantëve që kalojnë tranzit nëpër Shqipëri.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme 2009-2010

Nenshkrimi i Protokolleve ne zbatim te marreveshjes se ripranimit me shtete anetare te BE, nenshkrimi I Marreveshjeve te ripranimit dhe Protokolleve me vendet e rajonit dhe atyre te origjines dhe tranzit

Montimi dhe venia ne funksionim te urave ngritese per kontroll te automjeteve ne VKK Permiresimi i infrastruktures se pikave te kalimit kufitar (ambjente, zyra sherbimi etj). Përzgjedhja e stafit dhe trinimi i tij per te përdorur teknologjinë e përzgjedhur per shkëmbim

informacioni ndërkufitar Sigurimi i nevojave per mjete lundruese sherbimi

Tabela 1 Shtesë e kapaciteteve institucionale të Strukturave përgjegjëse për fushën e Menaxhimit të kufinjve INVESTIME NJESIA

E MATJES

GJENDJA AKTUALE

2006 2007 2008 2009 2010

Shtese personeli

Nepunes +378

Investime 000/leke 5800 245340 2200000

459

infrastrukture Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Menaxhimit te Kufinjve INSTITUCIONI DONATORI PROGRAMI/

AGJENCIA ZBATUESE

TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Brendshme, Policia e Shtetit

SHBA Ngritja e Sistemit te Menaxhimit Total te Informacionit TIMS

7.0 mln $

2002 2008

Ministria e Brendshme, Policia e Shtetit, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave

EU CARDS 2002 Inspektimi i mjeteve dhe pajisjet përkatëse për kontrollin e kufirit

0.494 mln €

2005 2007

Ministria e Financave - Drejtoria e Përgjithshme e Doganave; Ministria e Brendshme - Policia e Shtetit, Ministria e Bujqesise

EU CARDS 2004 Mbështetje për Policinë Kufitare dhe Doganat

3.5 mln €

2007 2008


EU CARDS 2006 Mbeshtetje per menaxhimin e integruar te kufinjve

4.5 mln €

ne proces ne vazhdim

460

3.25.4 POLITIKAT E MIGRACIONIT

1 Objektivi Politik

Bashkëpunimi në fushën e lëvizjeve të personave, i cili përqendrohet veçanërisht:

Në fushën e migracionit të ligjshëm, për rregullat e pranimit dhe të drejtat dhe statusin e personave të pranuar. Lidhur me migracionit Palët bien dakord për një trajtim të drejtë të shtetasve të vendeve të tjera të cilët janë rezidentë të ligjshëm në territoret e tyre dhe për të promovuar politika integrimi që synojnë t’i bëjnë të drejtat dhe detyrimet e tyre të krahasueshme me ato të shtetasve të vetë. Bazuar në Strategjinë Kombëtare për Migracionin dhe detyrimet që rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit, qeveria shqiptare do të synojë: a) një menaxhim dhe kontroll konstruktiv të flukseve migratore në interes të stabilitetit te brendshëm dhe prosperitetit ekonomik; b) trajtimin e barabartë dhe të drejtë shtetasve nga vende të tjera, të cilët janë rezidentë të ligjshëm në territorin e Republikës së Shqipërisë, nëpërmjet përafrimit të legjislacionit në këtë fushë dhe arritjes së standardeve evropiane; c) respektimin e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në vendet, ku ato jetojnë duke kërkuar një trajtim të barabartë dhe repsektim të standardeve ndërkombëtare në këtë fushë.

2 Situata aktuale


Konventa nr.97 “Migracioni për punësim” (E rishikuar)-ILO, ratifikuar me Ligjin nr. 9320, datë 25.11. 2004. Konventa i kërkon Palëve Nënshkruese të ngrejnë dhe të ruajnë shërbime asistence dhe shërbime informacioni falas për punëtorët migrantë, marrjen e masave kundër propagandës së rremë mbi migrimin. Shtetet Palë duhet të zbatojnë trajtim jo më pak të favorshëm të migrantëve, nga ai i rezervuar për shtetasit e tyre, lidhur me disa fusha, përfshirë kushtet e punësimit, lirisë së organizimit dhe sigurimeve shoqërore.

Konventa nr.181”Mbi Agjencitë Private të Punësimit”-ILO, ratifikuar me Ligjin nr.8350, datë 20.05. 1998. Konventa mbulon punëtorët migrantë. Ajo njeh veprimtarinë e APP-ve, garanton ruajtjen e punëtorëve migrantë nga abuzimet, rregullon liritë e tyre, si ajo e organizimit, pjesëmarrjes në bisedimet kolektive dhe në dialogun social. Po kështu Konventa rregullon marrëdhëniet juridike mes autoriteteve licencues dhe monitorues, APP-ve dhe punëtorëve migrantë, që përfitojnë nga shërbimet e ofruara nga APP-të

Konventa OKB “Mbi statusi e personave pa shtetësi” ratifikuar në prill 2003.

Konventa OKB “Mbi reduktimin e numrit të personave pa shtetësi” ratifikuar në prill 2004. Konventa OKB “Për mbrojtjen e të drejtave të të gjithë punëtorëve migrantë dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre” ratifikuar me Ligjin nr.9703, datë 02.04.2007. Konventa në themel të saj kërkon që të gjithë ato, që kualifikohen si punëtorë migrantë, sipas neneve të saj të gëzojnë të drejtat e tyre të njeriut, pavarësisht nga statusi i tyre ligjor.

Konventa e Këshillit të Evropës 1997 “Për statusin ligjor të punëtorëve migrantë, ratifikuar me Ligjin nr.9555, datë08.06.2006. Kjo Konventë është një prej atyre të hartuara në kontekstin e Këshillit të Evropës, e cila lidhet me trajtimin e të huajve në territorin e shteteve anëtarë të KE.

Konventa nr.143”Për punëtorët migrantë”-ILO, ratifikuar me Ligjin nr.9564, date 19.06.2006. Konventa parashikon masa për t’iu kundërvënë migrimit klandestin dhe ilegal, njëherësh duke parashtruar detyrimin e përgjithshëm për të respektuar të drejtat themelore të të gjithë punëtorëve migrantë.

Ligji nr.9703, datë 02.04.2007 “Mbi emigrimin e shtetasve shqiptarë për motive punësimi”.Ligji i mësipërm nuk ka përputhshmëri të drejtëpërdrejtë me legjislacionin e BE-së, por në të janë përfshirë dispozita të rekomanduara nga BE-ja, si nga Konventat ILO nr.97 dhe 143, Konventa mbi Statusin Ligjor të Punëtorëve Migrantë-Këshilli i Evropës-1997 dhe Konventa e OKB-së “Për mbrojtjen e të drejtave të të gjithë punëtorëve migrantë dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre. Subjekt i Ligjit janë shtetasit shqiptarë, që emigrojnë me motive punësimi.

461

Ligji nr.8492, datë 27.05.1999, “Për të Huajt”. Subjekt janë shtetasit e huaj, që hyjnë dhe punësohen në Republikën e Shqipërisë.

VKM nr.708, datë 16.10.2003 “Mbi mënyrën e licencimit dhe të funksionimit të Agjencive Private të Punësimit”. Subjektet janë APP-të. VKM rregullon pjesëmarrjen e sektorit privat në fushën e punësimit dhe kushtet për marrjen dhe ripërtëritjen e licencës, si dhe detyrat dhe detyrimet e ndërsjella të MPÇSSHB dhe APP-ve, duke e vendosur të parën në rolin e monitoruesit të veprimtarisë së APP-ve.


a) Komiteti Ndërministror për Migracionin është struktura më e lartë në nivel politik, me funksion konsultativ dhe koordinues për të gjithë struturat, që mbulojnë çështjet e migracionit, me qëllim konvergimin dhe integrimin e të gjitha politikave/strategjive sektoriale në një politikë kombëtare gjithëpërfshirëse migracioni.

b) MPÇSSHB përmes Drejtorisë së Politikave të Migracionit është institucioni përgjegjës për hartimin dhe zbatimin e politikave migratore. Drejtoria e Politikave të Migracionit përbëhet nga dy sektorë, ai i emigrimit dhe i imigrimit.

c) Drejtoria e Politikave të Punësimit (referencë tek pjesa e punësimit). d) Inspektorati Shtetëror i Punës (referencë tek pjesa e ISHP). e) Drejtoria e Përgjithshme e Policisë Kufitare dhe e Migracionit, si organi përgjegjës për të

kontrolluar për të kontrolluar dokumentet e udhëtimit në Pikat e Kalimit të Kufirit, për të verifikuar vlefshmërinë e tyre, për të bllokuar dokumentet e dyshimta, për të vendosur gjoba dhe për të shoqëruar personat me dokumente të dyshimta në Komisariatet e Policisë lokale.

f) Zyra për Pasaportat dhe të Huajt në Komisariatet e Policisë si organi përjegjës për marrjen e aplikimeve për dokumente udhëtimi të lëshuara nga autoritetet shqiptare.

g) Zyra për të Huajt, Sektori për Pasaportat dhe të Huajt në Ministrinë e Brendshme si organ i ngarkuar nga ligji për lëshimin e pasaportave shqiptare për të udhëtuar jashtë shtetit. I njëjti Sektor është përgjegjës për pajisjen me Kartë dhe Pasaportë për të huajt.

h) Instituti Kombëtar i Disaporës. (MPJ) i) Drejtoria e Përgjithshme e Çështjeve Juridike, Ndërkombëtare dhe Konsullore në Ministrinë e

Punëve të Jashtme, si organ përgjegjës për lëshimin e pasaportave të shërbimit dhe ato diplomatike. j) Drejtoria e Përgjithshme e Transportit Detar, në Ministrinë e Punëve Publike, Transporit dhe

Telekomunikacionit, si organ përgjegjës për lëshimin e pasaportave të detarëve.


3.1 Prioritet afatshkurtra (2007-2008)

Për të nxitur dhe rritur në një nivel më të lartë zbatimin e Strategjisë Kombëtare për Migracionit në Mbledhjen e Tretë të Komitetit Ndërministror të Migracionit u mor vendim “Për krijimin e Njësisë së Koordinimit dhe Monitorimit të zbatimit të Strategjisë Kombëtare të Migracionit”. Drejtoria e Politikave të Migracionit do të luaj rolin e kësaj Njësie. Për këtë do të bëhet amendimi i VKM-së nr.296, datë 06.05.2005 “Për miratimin e Planit Kombëta të Veprimit të SKM”, pika 2.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtëra (2007-2008)

Miratimi i Projektligjit te ri “Per te huajt”. Projektligji synon përfshirjen e dispozitave nga Direktivat e Komisionit Evropian:

Direktiva e Këshillit mbi kushtet e hyrjes dhe të qëndrimit të shtetasve nga vende të treta me motive të aktiviteteve ekonomike si punëmarrës dhe vetëpunësimi.

Direktiva e Këshillit 2003/109/EC e 25 nëntor 2003 lidhur me statusin e shtetasve nga vende të treta, që janë rezidenta afatgjatë. OJ L 16 of 23.01.2004

Direktiva e Këshillit 2003/86/EC e 22 shtator 2003 mbi të drejtën e ribashkimit familjar. OJ L 251 of 03.10.2003



462

Direktiva e Këshillit 2004/114/EC e 13 dhejtorit 2004 mbi kushtet e pranimit të shtetasve nga vende të treta me motive studimi, shkëmbimeve të nxënësve, formim pa pagesë, apo shërbime vullnetare. OJ L 375, 23.12.2004.

Hartimi dhe miratimi i Projekt-Vendimit Per nxitjen e kthimit vullnetar te emigranteve shqipetare dhe reintegrimi i tyre

Hartimi dhe miratimi i Projekt-Vendimit “Per dhenien e lejes se punes, shtetasve te huaj Miratimi i ndryshimeve te Udhezimit te Ministrit te Punes, Ceshtjeve Sociale dhe Shanseve te

Barabarta nr. 786, date 09.04.2001, “Per dhenien e lejes per pune shtetasve te huaj”

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtëra

Hartimi i manualeve praktike që lidhen me ceshtjet e migracionit dhe vënia e tyre në dispozicion të nepunesve që merren me zbatimin ne praktike te legjslacionit migrator

Trajnime per personelin e Zyrave Rajonale te Punesimit qe do te merren me dhenien e informacionit per migracionin( sporteli per migracionin)

Botimi i pamfletëve që ofrojnë informacion për procedurat e Kthimit në Shqipëri, shërbimet sociale per reintegrim që disponohen, etj.

Fuqizimi i kapaciteteve te Drejtorise se Migracionit ne MPCSSHB nepermjet rekrutimit te nje personi te specializuar ne te Drejten Migratore.

Organizimi i trajnimeve ne fushen e legjislacionit te brendshem dhe nderkombetar per ceshtjet e migracionit, ne bashkepunim me ITAP-in, bazuar ne modulet e ITAP-it

Pajisja me kompjuterave e Zyrave Rajonale te Punesimit Realizimi i dokumentareve nga TVSH mbi fenomenin e emigracionit shqiptar Kryerja e nje studimi per identifikimin e zonave te prekura nga nivele te larta te emigracionit Raport vlerësimi mbi emigrimin në zonat rurale dhe identifikimi i zonave emergjente Kryerja e nje raporti vleresues mbi mundesite e formimit profesional qe ofrohen aktualisht per

emigrantet e kthyer dhe mbi nevojat dhe mangesite ekzistuese Krijimi i nje Data-Base i cili do te permbaje informacion ne lidhje me emigrantet e kualifikuar me

qellim punesimin e tyre nga ndermarrjet shqiptare Nuk është parashikuar shtim personi/ash pra mbetet ne formën 3+1(drejtore)

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Politikave te Migracionit



FILLIMIT


Ministria e Punes Ceshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta

EU CARDS 2004

Mbështetje për zbatimin e Marrëveshjes së ripranimit dhe të strategjisë kombëtare për migrimin

2.0 mln € ne vazhdim ne vazhdim

463

3.25.5 AZILI 1 Objektivi politik Qeveria shqiptare është plotësisht e angazhuar për të dhënë kontributin maksimal për ngritje dhe zhvillimin e një sistemi të plotë të Azilit (fully-fledged Asylum System)., nëpërmjet rritjes dhe fuqizimit të kapaciteteve institucionale, në koherencë të plotë me standartet dhe praktikat më të mira të Bashkimit Evropian dhe Konventave e instrumentave ndërkombëtare që ekzistojnë në këtë fushë. Iniciativat që parashikohen të ndërmerren nga Qeveria Shqiptare do të jenë përputhje të plotë me angazhimet dhe detyrimet që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim Asociimit (neni 80). Në përmbushje të këtyre detyrimeve, Qeveria Shqiptare do të jetë e gatshme të bashkëpunojë duke u bazuar në konsultime të ndërsjellta me vendet e tjera, ku do të përfshihet asistenca teknike dhe administrative në çështje të tilla si: shkëmbimi i informacionit për legjislacionin dhe praktikat në fushën e azilit, hartimi i legjislacionit, forcimi i kapaciteteve institucioneve etj.Në këtë drejtim, bashkëpunimi do të përqëndrohet veçanërisht në fushën e azilit për zbatimin e legjislacionit të brendshëm, sipas standarteve të Konventës së Gjenevës, 1951 dhe Protokollit të Neë York-ut 1967, për të siguruar në këtë mënyrë respektimin e parimit të non-refoulement si dhe të të drejtave të tjera të azilkërkuesve dhe refugjatëve. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri Ligjor Ekzistues Shqiperia ka aderuar ne Konventen e 1951 lidhur me “Statusin e Refugjateve”, si edhe Protokollin e 1967 (Konventa e Refugjateve) ne 18 Gusht 1992. Legjislacioni kombetar per azilin perbehet nga 2 ligje kryesore: Ligji per Azilin dhe Ligji per Integrimin dhe Ribashkimin Familjar te Personave qe kane fituar Azil (Ligji mbi integrimin). Akte te tjera ligjore si: “Ligji per te huajt” (Nr. 8492 i majit 1999), “Mbi Ruajtjen dhe Kontrollin e Kufijve Shteterore” (Nr. 8772 i Prillit 2001), “Mbi Shtetesine” (Nr. 8389 i Gusht 1998) formojne pjesen e regjimit mbrojtes te vendit. Ky regjim perfshin respektimin e parimit te mos-kthimit dhe ofron mbrojtje per tre kategori te huajsh: ata qe jane refugjate ne kuptimin e Konventes se Refugjateve te 1951, persona te cileve u eshte dhene mbrojtje e perkohshme mbi baze humanitare (kjo kategori e specifikuar me ligj i referohet personave qe iu eshte dhene mbrojtje e plote), dhe personave qe iu eshte dhene mbrojtje e perkohshme ne situata te nje fluksi masiv. Shqiperia eshte pale ne nje sere instrumentesh te tjera nderkombetare dhe rajonale, te cilat jane te lidhura me zbatimin e Sistemit te Azilit, ku perfshihen:

Konventa e Gjeneves per “Statusin e Refugjatit” 1951dhe Protokolli i 1967 Konventa Mbi Personat pa Shtetesi. Konventa Nderkombetare mbi te Drejtat Civile dhe Politike (ICCPR), Konventa Nderkombetare mbi te Drejtat Ekonomiko Sociale dhe Kulturore, Konventa Nderkombetare mbi Eliminimin e te gjitha formave te Diskriminimit Racial, Konventa Nderkombetare mbi Eliminimin e te gjitha formave te diskriminimit kunder grave

(CEDAË), Konventa Nderkombetare kunder tortures dhe çdo trajtimi tjeter mizor, johuman apo degradues apo

ndeshkimor (CAT), Konventen mbi te drejtat e Femijeve (CRC), Konventen Evropiane mbi te drejtat njerezore dhe lirite themelore (ECHR), Konventat e OKB mbi reduktimin e personave pa status e pa nenshtetesi, Konventa e OKB kunder Krimit te Organizuar Nderkombetar dhe protokolleve te tij, etj.

Legjislacioni shqiptar:

Kushtetuta e RSH 1998, neni 39, 40 mbi “mos- debimin, ekstradimin individual apo kolektiv te te huajve si dhe te drejten e tyre per strehim ne territorin shqiptar”.

464

Ligji “Per Azilin ne Republiken e Shqiperise”, 1998 Ligji “Per Integrimin dhe Bashkimin familjar te shtetasve qe kane fituar azil ne RSH”, 2003 Ligji “Per te Huajt”, 1999 Ligji “Per Ruajtjen dhe Kontrollin e Kufirit Shteteror” 2001 Vendim i Keshillit te Ministrave “Per Hyrjen, Qendrimin dhe Trajtimin e te Huajve ne Republiken

e Shqiperise”, i ndryshuar Vendimin nr. 146 date 18.03.2005 Vendim i Keshillit te Ministrave “Per marrjen ne dorezim te qendres se pritjes se azilkerkuesve ne

Babrru” Nr. 262, dt. 23.04.2004. Udhëzim i Ministrit të Brendshëm Nr. 1085, datë 12.06.2006 ”Për procedurën që zbatohet nga

Policia e Shtetit për përzgjedhjen e të huajve”

2.2 Kuadri Institucional Ekzistues Institucionet pergjegjese per azilin jane Drejtoria per Shtetesine dhe Refugjatet; Komisioni Kombetar per Refugjatet dhe Gjykata.

a) Drejtoria per Shtetesine dhe Refugjatet eshte pergjegjese per marrjen, dhenien dhe heqjen e te drejtes per azil, si shkalle e pare, si edhe per te zbatuar masat e nevojshme per mbrojtjen dhe asistencen per refugjatet. Kjo drejtori ka ne perberjen e saj nje staf prej 5 nepunesish ku perfshihet Drejtori i Drejtorise dhe 4 specialiste, te cilet sipas natyres se punes jane 2 specialiste perzgjedhjeje dhe 2 juriste. Specialistet e perzgjedhjes kane per detyre perzgjedhjen e personave te huaj qe paraqiten ne kufirin shqiptar. Pasi shqyrtohen te gjitha dokumentet, faktet, materialet e paraqitura nga azilkerkuesi, si dhe pas disa intervistave te kryera me te, Drejtoria per Shtetesine dhe Refugjatet merr vendimin per percaktimin e Statusit te Refugjatit. Me marrjen ne dorezim te Qendres Kombetare Pritese te Azilkerkuesve ne Babrru, Drejtoria mbikeqyr edhe nje staf prej 15 nepunesish te kesaj Qendre.

b) Komisioni Kombetar per Refugjatet, perbehet nga 8 anetare te emeruar nga 8 institucione Qendrore. Ky komision merr ne shqyrtim kerkesat per apel te bera kunder vendimeve te marra nga Drejtoria per Shtetesine dhe Refugjatet, dhe ne rastet e fluksit masiv ka kompetenca ekskluzive. Anetaret e Komisionit Kombetar per Refugjatet mblidhen mbi bazen e rasteve te apeluara mbi vendimin e shkalles se pare. Ky Komision funksionon mbi bazen e nje Rregulloreje te Brendshme te aprovuar nga te tete anetaret e tij ne Dhjetor 2004.

c) Gjykatat e shkalles se pare rishikojne me kerkese te te interesuarve, aktet administrative te marra nga autoritetet pergjegjese per dhenien e azilit.

d) Ne çdo rast dhe ne çdo shkalle te procedures per marrjen e statusit azilit, aplikuesit trajtohen pa pagese nga perfaqesuesi i tyre ligjore, i cilet per momentin mbeshtetet nga buxheti i UNHCR.

e) Qendra Kombetare Pritese me nje kapacitet prej 200 azilkerkuesish u mor ne dorezim nga Ministria e Rendit Publik ne 1 Tetor 2004 me nje urdher te Ministrit te Rendit Publik. Kjo qender ka nje staf prej 15 punonjesish, te cilet jane pergjegjes per menaxhimin e perditshem te kesaj qendre. Qendra ruhet nga Policia e Shtetit.

f) Tashme eshte miratuar Rregullorja Funksionale për Rregullat e Brendshme të Qendrës Kombëtare Pritëse për Azilkërkuesit Nr. 1561/2, datë 16.05.2007.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Perparesite afatshkurtra (2007-2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare janë si me poshtë:

Të angazhohen kapacitete të mjaftueshme administrative dhe financiare për zbatimin e legjislacionit mbi azilin dhe migracionin, dhe veçanërisht të zbatohen strategjitë përkatëse kombëtare dhe planet e veprimeve.

465

3.1.1 Iniciativa Ligjore

Amendime te Ligjit “Per Azilin ne Republiken e Shqiperise”. Rishikimi i Ligjit Nr. 8432, datë 14.12.1998 “Për Azilin në Republikën e Shqipërisë”. Tashmë ka dalë Urdhri i Ministrit të Brendshëm Nr. 762, datë 04.06.2007 “Për ngritjen e Grupit të Punës për ndryshimin e Ligjit Nr. 8432, datë 14.12.1998 “Për Azilin në Republikën e Shqipërisë”.

Akte nen-ligjore te parashikuara ne Ligjin nr. 9098 date 03.07.2003 “Per integrimin dhe bashkimin familjar te personave qe kane perfituar azil ne Republiken e Shqiperise”, si:

Udhezim i perbashket i Ministrit te Rendit Publik dhe Ministrit te Punes dhe Çeshtjeve Sociale, ne zbatim te nenit 17, “Per perkrahjen sociale”

Udhezim i Ministrit te Rendit Publik, ne zbatim te nenit 25, “Per kriteret per percaktimin e shumes se perfitimit”

3.2 Perparesite afatmesme (2009-2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2008 – 2009 janë si më poshtë:

Të shtrëngohet legjislacioni që ka të bëjë me azilin dhe të ngrihet një sistem me status të plotë për azilin në përputhje me standardet ndërkombëtare.

Të zbatohet Strategjia Kombëtare e Migracionit dhe Plan Veprimi Kombëtar për Azilin. 3.2.1 Iniciativa legjislative afatmesme

Vendim i Keshillit te Ministrave “Mbi marrjen e informacionit nga vendi i origjines”. Burimi i legjislacionit eshte Konventa e Gjeneves e vitit 1951 “Mbi Statusin e Refugjatit”

Udhezim i Ministrit te Rendit Publik “Per pajisjen e shtetasve te huaj me Dokumente Udhetimi” 3.2.2 Aktivitete zbatuese afatmesme

Ngritja e Qendres per marrjen e informacionit nga vendi i origjines . Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale te Drejtorise INVESTIME NJESIA E


2007 2008

Shtim personash

Persona 5 5 5

Trajnime Mije Leke 200.000 700.000 Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Azilit

466



FILLIMIT AFATI I PËRFUNDIMIT

Ministria e Brendshme UNHCR UNHCR

Asistence per Azilkerkuesit ne Qendren Kombetare Pritese per Azilkerkuesit, Babrru, Tirane.

0.033 mln $ 2007 2007

Ministria e Brendshme EU CARDS 2004

Ngritja e një qendre te mbyllur pritjeje për te krijuar lehtësira për te riatdhesuarit e paligjshëm te vendeve e treta

1.820 mln € 2007 2008

467

3.25.6 POLITIKA E VIZAVE 1 Objektivi Politik Qeveria Shqiptare eshte thellësisht e angazhuar per te përqasur legjislacionin Shqiptare ne fushën e vizave me standartet dhe praktikat me te mira te Bashkimit Evropian, ne përputhje te plote me angazhimet dhe detyrimet qe rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes se Stabilizim Asociimit (neni 80,64, 57 dhe 4). Ne kete kuader, qeveria Shqiptare e konsideron lëvizjen e lirë të shtetasve shqiptarë ne vendet e Bashkimit Evropian si një nga objektivat e saj kryesore dhe si nje nga karakteristikat kryesore të integrimit evropian. Qeveria Shqiptare eshte e ndërgjegjshme për rrugën qe duhet te ndjeke dhe standartet qe duhet te plotësoje ne arritjen e ketij objektivi. Per këtë arsye, do te bëhen te gjitha përpjekjet e nevojshme per thellimin e mëtejshëm te reformave ne fushën e Drejtësisë dhe Çështjeve te Brendshme, në mënyre te veçante ne lidhje me forcimin e shtetit ligjor, luftën kundër krimit të organizuar, korrupsionin e migrimin e paligjshëm, forcimin e kapaciteteve administrative për kontrollin e kufirit dhe sigurinë e dokumenteve. Qeveria Shqiptare eshte e bindur se nënshkrimi dhe zbatimi i plote i Marrëveshjes se Ripranimit me Komunitetin Evropian, konsiderohet si nje hap shume pozitiv drejt arritjes se standarteve te kërkuara përsa i përket liberalizimit të regjimit te vizave. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Strategjia Kombëtare e Migracionit dhe Plani i Veprimit për Zbatimin e saj (PVSKM), te miratuar me Vendim te Keshillit te Ministrave, i kushtojnë pjesë të posaçme çështjeve të vizave dhe kthimit të personave në bazë të marrëveshjeve të ripranimit. Strategjia nxit strukturat shtetërore të reformojnë sistemet e vizave në përputhje me Acquis Communautaire, njëkohësisht nxit kthimin vullnetar të personave me dokumenta të parregullta, shtetas shqiptarë apo të huaj nga vende të treta. Veprimtaria ne fushën e politikes se vizave mbështetet ne legjislacionin parësor të mëposhtëm :

Ligji nr. 8492, date 27/5/1999 “Per te Huajt”; Ligji nr. 9095, date 3/7/2003 "Për shërbimin e jashtëm të RSH"; Ligji nr. 8372, date 09.07.1998 "Per ushtrimin e funksioneve konsullore nga perfaqesite

diplomatike ose konsullore"; Ligji nr. 8686, date 11/12/2000 "Për lëshimin e pasaportave për jashtë shtetit"; Ligji nr. 8977, date 12/12/2002 "Për sistemin fiskal në RSH", VKM nr. 439, date 4/5/2000 "Për hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve", me shtesat dhe

ndryshimet; VKM nr. 335, date 2/9/1997 "Për lëshimin e pasaportave diplomatike dhe të shërbimit", me shtesat

dhe ndryshimet; 2.2 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi ne fushen e politikes se vizave janë përgjegjëse këto institucione:

a) Drejtoria e Përgjithshme e Çështjeve Juridike, Ndërkombëtare dhe Konsullore, ne Ministrinë e Punëve te Jashtme. Brenda Drejtorisë së Përgjithshme të Çështjeve Juridike, Ndërkombëtare dhe Konsullore , funksionon Drejtoria Konsullore, që në organikën e saj ka një sektor të posaçëm për çështjet e vizave, Sektorin e Vizë – Pasaportave, sektor ky që përbëhet nga 3(tre) ekspertë.

b) Drejtoria e Përgjithshme e Policisë Kufitare dhe Migracionit, ne përbërje te se çiles funksionon Sektori i të Huajve dhe Migracionit si dhe Sektori i Pikave te Kontrollit te Kalimit Kufitar (PKKK).

c) Drejtoria e Politikave te Migracionit, ne Ministrinë e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta, për aktivitetet e punësimit apo të vetëpunësimit të të huajve.

468

d) Shërbimi Informativ Shtetëror, kur bëhet fjalë për garantimin e sigurisë kombëtare te Republikës se Shqipërisë.

3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare janë si me poshtë:

Dokumentet e udhëtimit që lëshohen, të jenë në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe të vendoset një rrjet kompjuterik (IT) i centralizuar për administrimin e vizave.

Të amendohet ligji për të Huajt, për ta sjellë legjislacionin e vizave më pranë standardeve të BEsë. 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Miratimi i Projektligjit të ri "Për të huajt", iniciativë e cila do të jete pjesërisht ne përputhje me Direktivën e Këshillit, date 28 Qershor 2001, pjese e paragrafëve te Nenit 26 te Konventes qe zbaton Marrëveshjen Shengen te 14 Korrikut 1985;

Miratimi i Urdhrit te Përbashkët te Ministrit te Punëve te Jashtme dhe Ministrit te Brendshëm për administrimin e vizave pullë, iniciative e cila do te jete pjesërisht ne perputhje me Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore" GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 – 0108

Miratimi i ndryshimit te VKM, nr. 335, dt. 2/9/1997 "Për lëshimin e pasaportave diplomatike dhe të shërbimit", iniciativë e cila do të jete pjesërisht ne përputhje me Rregulloren e Këshillit (KE), nr. 2252/2004, 13/12/2004, "Për standartet e sigurisë dhe biometriken në pasaportat dhe dokumentet e udhëtimit të lëshuara nga shtetet anëtare"

Miratimi i Urdhrit te Kryeministrit për prodhimin e pullës vizë, iniciativë e cila do te jete pjesërisht ne përputhje me Rregulloren e Këshillit (KE), No 1683/95, 29/5/1995, "Për caktimin e formatit uniform të vizës" GZ L 164 , 14/07/1995 P. 0001 – 0004 si dhe me Rregulloren e Këshillit (KE), No 334/2002, 18/2/2002, "Për ndryshimin e Rregullores No 1683/95" GZ L 053 , 23/02/2002 P. 0007 – 0008.

Miratimi i ndryshimeve ne Ligjin nr. 8977, dt. 12/12/2002, "Për sistemin fiskal në RSH", iniciative e cila do te jete pjesërisht ne përputhje me Rregulloren e KE, 454/2003, "Për tarifat e vizave";

Miratimi i ndryshimit te VKM, nr. 439, dt. 4/5/2000 "Për hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve në RSH", iniciative e cila do te jete pjesërisht ne përputhje me Direktivën e Këshillit, date 28 nëntor 2002 "Mbi përcaktimin e hyrjes se pa-autorizuar, transitit dhe qëndrimit";

Miratimi i Ndryshimeve në VKM, 439, dt. 4/5/2000 "Për hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve në RSH" ne kuader te hartimit te politikave të vizave në përputhje me politikat e BE-se, iniciative e cila do te jete pjesërisht ne përputhje me Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore"GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 - 0108 .

Ndryshimi i VKM, nr. 439, dt. 4/5/2000, "Për hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve në RSH", ne kuader rishikimit te listave pozitive dhe negative, iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Rregulloren e Këshillit (KE), No 539/2001, 15/3/2001, "Për listimin e vendeve shtetasit e të cilëve kanë nevojë për viza dhe vendeve që nuk kanë nevojë" GZ L 081 , 21/03/2001 P. 0001 – 0007, me Rregulloren e Këshillit (KE), No 2414/2001, 7/12/2001, "Për ndryshimin e Rregullores No 539/2001" GZ L 327 , 12/12/2001 P. 0001 – 0002 si dhe me Rregulloren e Këshillit (KE), No 453/2003, 6/3/2003, "Për ndryshimin e Rregullores No 539/2001"GZ L 69, 06.03.2003, P 10;

Ndryshimi i Urdhërit të Përbashkët te Ministrit te Puneve te Jashtme dhe Ministrit te Brendshem nr. nr. 1460, date 21/5/2001 “Për hyrjen dhe qëndrimin e të huajve”, iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore" GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 – 0108, Vendimin e Komitetit Ekzekutiv, 28/4/ 1999, "Për versionin përfundimtar të Manualit të Përbashkët dhe Udhëzimeve të

469

Përbashkëta Konsullore" (SCH/Com-ex (99) 13), Katalogun e rekomandimeve për aplikimin korrekt të Acquis së Shengenit dhe praktikat më të mira: Në lëshimin e vizave 07-02-2003 - Çështjet e vizave 21-11-2002 - Sistemi i Informacionit Shengen 24-10-2002 - Kufijtë dhe heqja e kontrolleve, ripranimi 08-02-2002 SIRENE Manual Official Journal C 038 , 17/02/2003 P. 0001 – 0024

Miratimi i ndryshime në Ligjin "Për të Huajt", per përmirësimin e proçedurave të lëshimit të vizave në kufi, iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Rregulloren e Këshillit (KE), No 415/2003, 27/2/ 2003, "Për lëshimin e vizave në kufi, përfshirë vizat e marinarëve në tranzit" GZ L 64 of 07.03.2003 dhe Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore" GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 – 0108

Miratimi i Udhëzimit te Ministrit të Punëve të Jashtme "Per hartimin e listave të personave te shpallur “non grata", iniciativë e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore" GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 – 0108

Miratimi i ndryshimeve ne VKM, nr. 439, dt. 4/5/2000, "Për hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve në RSH" ne kuader te aplikimit te formularit për dokumentet e panjohura dhe formularit për vizat në grup, iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Rregullorja e Këshillit (KE), Nr 333/2002, 18/2/2002, "Për një formular të unifikuar ku vendoset viza për personat që posedojnë dokumente të panjohura nga vendet anëtare” GZ L 053 , 23/02/2002 P. 0004 – 0006.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatsHkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese.

Realizimi i trajnimeve per rritjen e kapaciteteve te personelit qe do te merret me përafrimin e listave pozitive dhe negative

Hartimi i listave të personave "non grata"/"grata" dhe organizimi i shpërndarjes. Nxjerrja jashtë qarkullimit të pasaportave të tipit të vjetër (mod 95) Hedhja në qarkullimit e pasaportave të reja diplo-shërbimi (mod 02) Organizimi i moduleve të trajnimit të personeleve që trajnojnë per çështjet e vizave Prodhimi dhe shpërndarja e vizave pullë Përmirësimi i informacionit për të huajt dhe aksesit për të marrë informacion Ngritja e Qendrës Kombëtare të Vizave (QKV). Mbajtja i rregjistrit kombëtar të vizave në përbërje të QKV Përgatitja e formularit të vizës në grup

3.2 Përparësitë afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2008 – 2009 janë si më poshtë:

Të sigurohet përputhje e plotë e dokumenteve shqiptare të udhëtimit me standardet Ndërkombëtare 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Miratimi i Udhëzimit te Ministrit të Punëve të Jashtme "Për kryerjen e një studimi per përmirësimin e kapaciteteve të përpunimit të vizave në MPJ/PDK ne kuader te Trajnimit te personeleve që përpunojnë vizat", iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore" GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 - 0108

Miratimi i Urdhërit te Kryeministrit "Për ngritjen e Qendës Kombëtare të Vizave", iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me Udhëzimet e Përbashkëta Konsullore "Për vizat në përfaqësitë diplomatike dhe postet konsullore" GZ C 310 , 19/12/2003 P. 0001 – 0108

Miratimi i Urdhërit te Ministrit të Puneve te Jashtme "Për pajisjen e përfaqësive me mjetet e nevojshme për zbulimin e dokumentave te fallsifikimeve", iniciative e cila do te jete pjeserisht ne perputhje me

470

Udhëzimet e Përbashkëta Rekomandim i Këshillit, 29/4/l 1999, "Për paisjen e njësive që trajtojnë vizat dhe përfaqësitë jashtë shtetit me mjetet për dedektimin e dokumenteve të fallsifikuara" GZ C 140 , 20/05/1999 p. 0001 – 0002


Ngritja e Sistemit të Integruar( informatizuar) të trajtimit të Vizave (InViS) Ndërprerja e lëshimit të vizave në kufi Përgatitja e Manualit të Dokumenteve të Njohura, ku fiksohen vizat Përgatitja e formularit të vizës në dokumentet e panjohura Paisja e përfaqësive dhe QKV me mundësitë e dedektimit të fallsifikimeve Përmirësimi i kapaciteteve të MPJ dhe përfaqësive diplomatike

Tabela1 Shtesa e kapaciteteve institucionale të Strukturave ne kuadër te politikes se Vizave


2006 2007 2008

Shtese personeli Nepunes +13 persona

Investime IT 000/leke 1,704,000 180,000,000 Investime infrastrukture

000/leke 25,800,000 4,800,000 32,400,000

Konsulence (e huaj) 000/leke 15,000,000 3,000,000 1,200,000

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Politikes se Vizave




Ministria e Puneve te Jashtme

EU CARDS 2006

Mbeshteje per menaxhimin e sistemit te azilit dhe migracionit: 1.Studim fizibiliteti per ngritjen e nje sistemi te integruar te vizave dhe laissez/passer 2. Asistence


471

teknike dhe mbeshtetje materiale per ngritjen e nje Qendre Kombetare per Vizat ne Ministrine e Puneve te Jashtme

3.25.7 KRIMI I ORGANIZUAR DHE TRAFIQET E PALIGJSHME 1 Objektivi Politik Fusha e luftës kundër krimit të organizuar dhe trafiqeve të paligjshme është një ndër fushat prioritare për Qeverinë Shqiptare si dhe një element shumë i rëndësishëm në kuadër të integrimit të Shqipërisë në

472

Bashkimin Evropian. Angazhimet e ndërmarra dhe objektivat e përcaktuara shkojnë në një linjë me detyrimet që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim Asociimit (nenet 4, 78, 81 dhe 85). Këto detyrime parashtrojnë domosdoshmërinë e angazhimit të Shqipërisë në nxitjen e bashkëpunimit rajonal dhe të marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë për zhvillimin e projekteve me interes të përbashkët, për çështje që kanë të bëjnë me luftën kundër krimit të organizuar, migrimit të paligjshëm dhe trafikimit, duke përfshirë në veçanti atë të qënieve njerëzore, kontrabandën, trafikimin e paligjshëm të armëve dhe të makinave, etj. Këto detyrime përbëjne një faktor kyç për zhvillimin e marrëdhënieve të bashkëpunimit mes Shqipërisë dhe vendeve të tjera, duke kontribuar në mënyrë të drejtpërdrejtë në stabilitetin rajonal. Qeveria shqiptare është plotësisht e angazhuar në forcimin e luftës ndaj fenomenit të krimit të organizuar dhe trafiqeve të paligjshme, duke synuar arritjen e standarteve të kërkuara dhe plotësimin e angazhimeve të marra. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Në fushën e krimit të organizuar dhe trafiqeve të paligjshme ekziston një bazë e gjerë legjislative, ku si legjislacion parësor mund të përmendet:

Ligji nr. 8920 dt. 11.7.2002, “Për ratifikimin e Konventës së Kombeve të Bashkuara, kundër krimit të organizuar ndërkombëtar dhe dy protokolleve shtesë të saj; Protokolli i Palermos, i vitit 2000 “Për parandalimin, pengimin dhe ndëshkimin e trafikut të personave veçanërisht të femrave dhe fëmijëve, në plotësim të konventës së OKB-së “Kundër krimit të organizuar ndërkombëtar”.

Ligji nr. 9642 dt. 20.11.2006 “Për ratifikimin e Konventës së Këshillit të Evropës ‘Për masat kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore”;

Ligj nr. 9749 Date 04.062007 “Për Policinë e Shtetit” Ligji nr. 8677 dt. 02.11.2002 “Për organizimin dhe funksionimin e policisë Gjyqësore”. Ligji nr. 7895 dt. 27.01.1995 “Kodi Penal” të cilit në mënyrë të vazhdueshme i janë bërë disa herë

ndryshime duke shtuar figura të reja veprash penale kryesisht në fushën e luftës kundër krimit të organizuar.

Ligji nr. 9686, datë 26.2. 2007 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7895, datë 27.1.1995 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar;

Ligji Nr. 7905 date 21.03.1995 “Kodi i Procedurës Penale i Republikës së Shqipërisë”, të cilit i janë bërë gjatë këtyre viteve një sërë ndryshimesh dhe përmirësimesh në lidhje me procedimin penal të autorëve të krimit dhe aplikimin e teknikave dhe metodave speciale të hetimit.

Ligji Nr. 9284 dt. 30.9.2004 “Për parandalimin dhe goditjen e Krimit të Organizuar” Ne kuader te bashkepunimit me vendet e tjera ne luften kunder krimit te organizuar dhe trafikimit

eshte nenshkruar me 27 Shkurt 2006 dhe ratifikuar me 29 Maj 2006 nga Parlamenti Shqiptar “Marrëveshja midis Qeverisë së Republikës Greke dhe Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë ‘Për mbrojtjen dhe asistencën e fëmijëve viktima të trafikimit", iniciativë e cila eshte në përputhje të plotë me Veprimin e Përbashkët, të 24 Shkurt 1997, i adoptuar nga Këshilli në bazë të nenit K. 3 të Traktatit të Bashkimit Evropian në lidhje me veprimin për të luftuar trafikimin e qenieve njerëzore dhe shfrytëzimin seksual të fëmijëve.

Ndër dokumentat strategjike të miratuara për fushëne e antitrafikut, mund të përmendim:

“Strategjinë Kombëtare të Luftës kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore- Kuadri Strategjik dhe Plani Kombëtar i Veprimit 2005-2007”, miratuar me Urdhër të Kryeministrit nr. 25, datë 22.2.2005 “Për miratimin e Planit të Veprimit, për periudhën 2005-2007, në zbatim të Strategjisë Kombëtare të Luftës kundër Trafikut të Qenieve Njerëzore”;

VKM nr. 171, date 11.2.2005 “Për miratimin e Strategjisë Kombëtare kundër Trafikimit të Fëmijëve dhe Mbrojtjen e Fëmijëve Viktima të Trafikimit dhe për një shtesë në VKM nr. 8, datë 05.01.2002 të Këshillit të Ministrave “Për Krijimin e Komitetit Shtetëror të Luftës kundër të Luftës kundër Trafikut të Qenieve Njerëzore”

473

2.2 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi janë përgjegjëse këto institucione:

a) Drejtoria e Luftës Kundër Krimit të Organizuar dhe Mbrojtjes së Dëshmitarëve, në Ministrinë e Brendshme, e përbërë nga 6 (gjashtë) sektorë, si dhe sektorët e luftës Kundër Krimit të Organizuar dhe Mbrojtjes së Deshmitarëve që veprojnë në çdo Drejtori të Policisë.

b) Drejtoria e Luftës Kundër Krimit të Organizuar dhe Mbrojtjes së Dëshmitareve ka për mision bashkërendimin, kontrollin, parandalimin, zbulimin dhe luftën ndaj organizatave kriminale.

c) Në kuadër të bashkëpunimit ndërinstitucional në fushën e krimit të organizuar dhe trafiqeve të paligjshme, Drejtoria e Luftës Kundër Krimit të Organizuar dhe Mbrojtjes së Dëshmitarëve bashkëpunon me:

• Ministrinë e Drejtësisë në hartimin e legjislacionit në fushën e luftës kundër krimit organizuar dhe të trafiqeve të paligjshme.

• Prokurorinë e Përgjithshme (Prokurorinë e Krimeve të Rënda) në hetimin e rasteve kriminale dhe ecurinë e tyre.

• Shërbimin Informativ Shtetëror në kuadër të shkëmbimit të informacioneve dhe realizimit të operacioneve të përbashkëta.

• Ministrinë e Punëve dhe Çështjeve Sociale, në kuadrin e akomodimit dhe riintegrimit të viktimave të trafikut.

• Ministrinë e Transporteve për të lidhur luftën e parandalimit të trafikut të mjeteve motorike. • Ministrinë e Financave (Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave dhe Drejtorinë e Përgjithshme të

Luftës kundër Pastrimit të Parave), për trafiqet e paligjshme në mënyrë të veçantë kundër trafikut të mjeteve motorike, armëve e municioneve si dhe luftën kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit.

• Ministrinë e Mbrojtjes si në drejtim të shkëmbimit të informacioneve (me SHIU-n) edhe në operacione të përbashkëta (me Distriktin Detar).

• Organet e pushtetit vendor e qëndror. • Misionet e huaja policore që operojnë në Shqipëri • Në kuadër të parandalimit dhe luftës kundër trafikut të qenieve njerëzore, në bazë të Urdhrit të

Kryeministrit nr. 203, datë 19.12.2005, pranë Koordinatores Kombëtare për Antitrafikun/Zëvendësministres së Brendshme, është ngritur Njësia Antitrafik e cila monitoron, bashkërendon, mbledh informacione dhe raporton mbi cështje që lidhen me trafikimin e qenieve njerëzore.

Shenim; Struktura organizative e Policise se Shtetit eshte duke u riorganizuar ku do te kete Departamentin per Hetimin e Krimeve i cili do te perbehet nga 5 drejtori si Drejtoria e Analizes se Informacionit Kriminale, Drejtoria e Mbrojtjes se Deshmitarve, Drejtoria Kunder Krimit Organiziuar, Drejtoria Kunder Krimit Financiar dhe Drejtoria e Luftes Kunder Krimeve te Renda. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Të arrihen rezultate të përmirësuara konkrete në luftën kundër krimit të organizuar, veçanërisht duke u mbështetur plotësisht në dispozitat e ligjeve të reja mbi krimin e organizuar dhe duke përshpejtuar zbatimin e masave vepruese kundër krimit të organizuar.

Të përcaktohen më qartë përgjegjësitë përkatëse të strukturave të ndryshme shtetërore që merren me luftën kundër krimit të organizuar dhe terrorizmit; të merren masa për të rritur bashkëpunimin, veçanërisht midis autoriteteve gjyqësore dhe policisë.

Të forcohen sistemet e mbledhjes dhe përpunimit të informacionit që të garantojnë koherencë dhe bashkërendim.

474

Të rritet përdorimi i metodave speciale të hetimit, interceptimi i telekomunikimeve dhe përdorimi i informacionit të inteligjencës.

Të ndërmerren urgjentisht masa konkrete për garantimin e mbrojtjes së dëshmitarit. Të merren masa të mëtejshme për ta sjellë sigurinë në aeroportin e Tiranës më pranë standardeve

ndërkombëtare. Riorganizimi i Drejtorise se Luftes Kunder Krimit te Organizuar. Funksionimi efikas i strukturave kombëtare të referimit, mbrojtes dhe ndihmes së viktimave të

trafikimit, si në nivel qendror ashtu edhe në atë lokal; Ngritja e standardeve të identifikimit dhe mbrojtjes së viktimave të trafikimit; Rritja e veprimtarive parandaluese për trafikimin e qenieve njerëzore;

3.1.1 Iniciativat ligjore afat shkurtra

Shtese ne ligjin nr. 9205, date 15/03/2004 “Per Mbrojtjen e Deshmitareve dhe Bashkepunetoreve te Drejtesise”.

Hartimi i urdherit te Ministrit te Brendshem “Per trajtimin financiar te punonjesve te policise gjate aplikimit te metodave speciale”.

Hartimi i Urdherit te Ministrit te Brendshem “Per procedurat standarte te aplikimit te metodave speciale te hetimit”.

Shtesë në Kodin Penal e një dispozitë të re kundër shfrytëzimit të fëmijëve për punë dhe sherbime te tjera të detyruara dhe shitjes se femijeve

3.1.1 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese.

Paisja me IT per njesine e analizes se inteligjences se policise kriminale. Permiresimi I kapaciteteve te Drejtorise se Luftes kunder Krimit te Organizuar nepermjet realizimit

te trajnimeve te nevojshme dhe dhenies se asistences. Vazhdim i trajnimeve ne Akademine e Policise, ne bashkepunim me Misionin PAMECA dhe

programin ICITAP, per te rritur profesionalizimin tek specialistet. Zhvillimi i kapaciteteve te grumbullimit dhe analizimit te informacionit nga njesite e inteligjences

se policise kriminale. Funksionimi i plotë i Autoritetit Përgjegjës për Mekanizmin Kombëtar Referues (MKR), i cili

bashkërendon procesin e referimit për ndihmë dhe mbrojtje fillestare dhe rehabilitimin afatgjatë të viktimave të trafikimit;

Funksionimi i plotë i Komiteteve Rajonale Antitrafik të ngritura me Urdhër të Kryeministrit nr. 139, date 19.06.2006 “Për Krijimin e Komiteteve Rajonale të Luftës kundër Trafikut të Qenieve Njerëzore;

Zbatimi i Marrëveshjes midis Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës Greke “Për mbrojtjen dhe asistencën e fëmijëve viktima të trafikimit”

Finalizimi i bazës së të dhënave (database) për rastet e viktimave të trafikimit te kthyera, referuara, trajtuara dhe mbrojtura në Shqipëri

3.2 Përparësitë afatmesme (2009 – 2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2009– 2010 janë si më poshtë:

Të rritet bashkëpunimi ndërkombëtar në luftën kundër krimit të organizuar dhe terrorizmit. Të arrihet progres i konsiderueshëm në përqindjen, numrin dhe cilësinë e ndjekjeve penale për shkeljet

që kanë lidhje me krimin e organizuar dhe trafikun, si dhe përsa i takon sekuestros së të ardhurave të krimit.

475


Nënshkrimi i marrëveshjeve të bashkëpunimit rajonal me policitë homologe kundër krimit të organizuar.

3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese.

Ngritja e grupit të punës për hartimin dhe negocimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit rajonal Krijimi i infrastrukturës dhe mjeteve speciale të hetimit dhe të ekzaminimeve shkencore për të

luftuar forma të ndryshme të krimit të organizuar si dhe ngritja e një laboratori për analiza të hollësishme, veçanërisht të ADN-së.

Tabela 1 Shtesë e kapaciteteve institucionale të Strukturave të Luftës kundër Krimit të Organizuar dhe Trafikimit

INVESTIME NJESIA E MATJES 2006 Shtese personeli Nepunes +10 Investime IT 000/leke 0.45 mil Euro

(CARDS) Investime infrastrukture

000/leke 3.95 mil euro (CARDS

Trajnime 000/leke 0.35 mil Euro (CARDS)

3.25.8 LUFTA KUNDËR DROGËS 1 Objektivi Politik Qeveria Shqiptare, në përputhje me Strategjinë Anti-Drogë 2004-2010, synon që të forcojë e të përmirësojë aksionet kundër trafikimit të drogave ilegale dhe prekusorëve si një pjesë integrale e luftës kundër krimit të organizuar, pastrimit të parave dhe korrupsionit, të përmirësojë ndërveprimin dhe bashkërendimin ndërmjet institucioneve shtetërore dhe jo shtetërore të angazhuara në luftën kundër drogave , të kontrollojë pasojat negative mbi shëndetin publik dhe mbi shoqërinë nga përdorimi I drogës, të forcojë bashkëpunimin me organizatat ndërkombëtare dhe vendet e tjera. Qeveria Shqiptare do të nxisë bashkëpunimin rajonal dhe marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë për zhvillimin e projekteve me interes të përbashkët, për çështje që kanë të bëjnë me parandalimin trafikimit të paligjshem të drogave dhe substancave psikotrope. Bashkëpunimi në këtë fushë do të përqëndrohet dhe në përpjekjet për të siguruar një përqasje të balancuar dhe të harmonizuar në drejtim të problemeve të drogës. Politikat e drogës dhe veprimet do të përdoren për reduktimin e ofertës, trafikimin dhe kërkesën për drogat e paligjshme, si dhe për të ushtruar një kontroll më të efektshëm të shkelësve. Veprimet në këtë fushë do të bazohen në principe të rëna dakort sipas parimeve të Strategjisë Europiane për Drogën si dhe Koventave dhe instrumentave të tjera ndërkombëtare në këtë fushë. 2 Situata aktuale

476

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ndër dokumentat strategjike në fushën e luftës kundër drogës mund të përmendim Strategjinë Kombëtare Antidrogë 2004-2010 dhe Planin e saj të veprimit, të miratuar me Vendim të Këshillit të Ministrave nr. 292 datë 07.05.2004. Në këtë strategji përcaktohen hapat dhe veprimet që do të ndërmerren me synim reduktimin e ofertës, parandalimin dhe goditjen e linjave të trafikut të drogave të forta, parandalimin e kultivimit dhe trafikimit të marijuanës, rritjen e kapaciteteve të policisë për identifikimin e përdoruesve, rritjen e bashkëpunimit me institucionet e tjera si dhe përdorimin e teknikave speciale të hetimit të këtij trafiku. Ndër Ligjet parësore në fushën e luftës kundër drogës mund të përmendet:

Ligji nr. 8722, datë 26.12.2000 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në “Konventën e Kombeve të Bashkuara kundër trafikut të paligjshëm të drogave narkotike dhe të lëndëve psikotrope, 1988”.

Ligji nr. 8723, datë 26.12.2000 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në “Konventën e Vetme Mbi Drogat Narkotike”, e ndryshuar nga Protokolli I vitit 1972 “Për ndryshimin e Konventës së Vetme mbi drogat narkotike, 1961”.

Ligji nr .8965, datë 07.11.2002 “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën e Kombeve të Bashkuara mbi substancat narkotike e psikotrope, 1971”.

Ligji nr. 8750, datë 26.03.2001 “Për parandalimin dhe luftën ndaj trafikut të substancave narkotike ose psikotrope”.

Ligji nr. 7975, datë 26.07.1995 “Për barnat narkotike dhe lëndët psikotrope ”. Ligji nr. 8874, datë 29.03.2002 “Për kontrollin e lëndëve që përdoren për fabrikimin e paligjshëm të

lëndëve narkotike dhe psikotrope”. Kodi Penal Shqiptar (nenet 283 deri 286 të këtij Kodi). Në këto nene parashikohen sanksione

penale për prodhimin, përgatitjen, shpërndarjen, trafikun, transportimin, mbajtjen, shitjen e lëndëve narkotike e psikotrope dhe kultivimin e bimëve narkotike.

2.1 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e luftës kundër trafikimit të drogës janë përgjegjëse këto institucione:

a) Sektori i Luftës Kundër Drogës (Shërbimi Qendror i Luftës kundër Drogës), në Ministrinë e Brendshme, i cili përbën organin e vetëm përgjegjës për trajtimin në mënyrë të unifikuar të veprimtarisë së strukturave të policisë për veprat penale në fushën e drogës. Minisoni i këtij sektori qendror është: kryerja e veprimtarisë koordinuese, bashkëvepruese, operacionale, administrative, hetimore për veprat penale në fushën e drogës dhe ato që i delegohen nga prokuroria në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë si dhe detyra të tjera që i ngarkohen nga Kodi Penal dhe legjislacioni aktual në këtë fushë; bashkërendimi dhe koordinimi i veprimtarisë që buron nga bashkëpunimi policor ndërkombëtar dhe organizma të tjera ndërkombëtare që trajtojnë problemet e drogës; koordinimi i veprimtarisë operacionale midis Seksioneve të Luftës Kundër Drogës (Zyrave Rajonale) dhe strukturave të tjera që merren me luftën kundër krimit.

Institucione të tjera përgjegjëse për luftën kundër drogës janë: b) Prokuroria e Përgjithshme; c) Shërbimi Informativ Shtetëror; d) Ministria e Financave (Drejtoria e Përgjithshme e Doganave), e cila bashkëpunon me

Ministrinë e Brendshme në zbatim të një memorandumi mirëkuptimi “Mbi bashkëpunimin ndërinstitucional për luftën kundër trafikut të drogës dhe Prekursorëve”;

477

e) Ministria e Arsimit dhe Shkencës, e cila bashkëpunon me Ministrinë e Brendshme në përmbushje të akt – marrëveshjes dy palëshe “Për luftën kundër fenomenit të përdorimit, abuzimit dhe shpërndarjes së drogës në mjediset shkollore” ;

f) Ministria e Bujqesise e cila bashkepunon me Ministrine e Brendshme në përmbushje të akt- marrëveshjes dy palëshe “Për luftën kundër kultivimit të bimëve narkotike” ;

g) Ministria e Shëndetësisë, e cila bashkëpunon me Ministrinë e Brendshme në përmbushje të akt- marrëveshjes dy palëshe “Për forcimin e masave të kontrollit kundër prekursorëve dhe drogave që përdoren në mjekësi”;

h) Qendra Kombëtare për kontrollin mbi drogat, e cila është përgjegjëse për analizat dhe mbikëqyrjen administrative në lidhje me kontrollin e drogave që përdoren në mënyrë të

ligjshme. i) Departamenti farmaceutik, i cili është përgjegjës për zbatimin e ligjit lidhur me

monitorimin e aktiviteteve farmaceutike nëpërmjet Shërbimit të inspektimit farmaceutik. j) Instituti i Shëndetit Publik, i cili monitoron praktikat lidhur me përshkrimet e recetave

dhe përgatit udhëzues për përshkrimin e ilaçeve me përmbajtje narkotike. 3 Adresimi i Prioriteteve 2.1 Prioritetet afatshkurtra Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Të zbatohet Strategjia Kombëtare Kundër Drogës dhe plani veprimit përkatës. Të përmirësohet trajnimi, pajisja dhe vazhdimësia në menaxhimin e oficerëve policorë që merren

me luftën kundër drogës. Të evidentohen dhe të ndiqen penalisht personat përgjegjës për korrupsion në lidhje me trafikun e

drogës, në të gjitha hallkat e administratës publike. Të merren masa për të siguruar bashkërendim më të mirë si brenda vendit, ashtu edhe me partnerë

të vendeve të huaja në luftën kundër drogës. Të sigurohet transparencë më e lartë në shifrat e drogës së kapur dhe të eliminohet fizikisht droga e

kapur nga çështjet e vjetra. 3.1.1 Iniciativat ligjore afat shkurtra

Miratimi i Marreveshjes se Bashkepunimit “Per parandalimin e fenomenit te përdorimit dhe shperndarjes se substancave narkotike ne mjediset shkollore”.


Krijimi i nje magazine qendrore per ruajtjen e administrimin e drogave te sekuestruara. Ngritja dhe funksionimi i zyrës për kontrollin e perkursoreve Ngritja e nje ambienti te përshtatshëm per kontrollin e automjeteve ne Vendkalimin Kufitar Qafe Thane

si dhe vendosja e nje sistemi komunikimi 2.1 Përparësitë afatmesme Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2009 – 2010 janë si më poshtë:

Të çohet më përpara zbatimi i Strategjisë Kombëtare Kundër Drogës dhe plani i veprimit përkatës. Të arrihen rezultate akoma më të mira në luftën kundër trafikut të drogës, veçanërisht për sa u

përket drogave sintetike, heroinës dhe kokainës. Masat ligjore dhe aktivitetet zbatuese të përcaktuara për periudhën afatshkurtër konsiderohen si

angazhime që do të adresojnë në tërësi jo vetem prioritetet afatshkurtra por dhe ato afatmesme, duke pasur parasysh që afatet e realizimit të plotë të një pjese të tyre shtrihen përtej afateve të periudhës afatshkurtër.

478

Tabela 1 Shtesë e kapaciteteve institucionale të Strukturave pergjegjese per fushen e Luftes kunder Droges


2006

Investime infrastrukture 000/leke 17500 Trajnime 000/leke 1250

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Luftes kunder Droges


PROGRAMI / AGJENCIA ZBATUESE



Ministria e Brendshme, Policia e Shtetit, Drejtoria e Pergjithshme e Doganave

UNDOC

Program për rritjen e kapaciteteve te Ballkanit Perëndimor dhe rajonit Mesdhetar nëpërmjet shkëmbimit te shërbimeve te forcave te zbatimit te ligjit te drogës (LexPRo)

1.434 mln $ 2006 2008


Qeveria e Mbreterise se Bashkuar, Bashkimi Evropian

Mbështetje për Institutin e Policisë Shkencore dhe strukturat e luftës kundër trafikut te lendeve narkotike

0.35 mln € 2006 2008

479

3.25.9 PARANDALIMI I PASTRIMIT TË PARAVE 1 Objektivi Politik Në zbatim të detyrimeve të parashikuara në Nenet 4 dhe 82 të MSA-së Qeveria Shqiptare është plotësisht e angazhuar për të forcuar autoritetin e luftës kundër pastrimit të parave me origjinë nga trafiqet ilegale dhe terrorizmi si dhe për dekriminalizimin e aktivitetit ekonomik në vend. Në këtë mënyrë synohet që t’i shërbehet rritjes së besueshmërisë në vend dhe në sistemin e tij ekonomik e ligjor. Fuqizimi i kapaciteteve në këtë drejtim do të ketë vëmendjen kryesore me qëllim arritjen e rezultateve të dukshme dhe konkrete. Në përmbushje të këtyre detyrimeve qeveria Shqiptare do të nxisë bashkëpunimin rajonal dhe marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë për zhvillimin e projekteve me interes të përbashkët, për çështje që kanë të bëjnë veçanërisht me parandalimin e pastrimit të parave. Gjithashtu, Qeveria Shqiptare do të bashkëpunojë me vendet e tjera me qëllim parandalimin e përdorimit të sistemeve të tyre financiare për pastrimin e të ardhurave nga aktivitete kriminale në përgjithësi, si dhe përdorimin e tyre për qëllime të financimit të terrorizmit. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Legjislacioni bazë për rregullimin e fushës së parandalimit të pastrimit të parave rregullohet nga aktet e mëposhtme ligjore:

Ligji nr. 8610 datë 17.05.2000 “Për parandalimin e pastrimit të parave” i ndryshuar me ligjin nr. 9804 datë 19.06.2003

Direktiva 91/308/EEC, datë 10.06.1991 “Për parandalimin e shfrytëzimit të sistemit financiar për pastrimin e parave” dhe direktiva 01/97/EC e datës 04.12.2001 e cila amendon direktivën 91/308/EEC.

Shkalla e Përafrimit : E pjesshme

Ligji nr. 9258 datë 15.07.2004 “Për masat kundër financimit të terrorizmit”.

Direktiva 91/308/EEC, datë 10.06.1991 “Për parandalimin e shfrytëzimit të sistemit financiar për pastrimin e parave” dhe direktiva 01/97/EC e datës 04.12.2001 e cila amendon direktivën 91/308/EEC.

Shkalla e Përafrimit : E pjesshme

Me qëllim zbatimin e standarteve dhe mekanizmave të përshtatshme, për luftimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit, duke u fokusuar në mënyrë të veçantë në standartet e Bashkimit Evropian dhe instrumenteve të tjerë ndërkombëtare në këtë fushë janë nënshkruar rreth 27 memorandume mirëkuptimi në fushën e bashkëpunimit në shkëmbimin e informacioneve financiare të lidhura me pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit me njësitë homologe të vendeve të tjera si dhe 3 Memorandume Mirëkuptimi për bashkëpunimin ndërinstitucional në luftën për parandalimin e pastrimit të parave. 2.2 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e parandalimit të pastrimit të parave janë përgjegjëse këto institucione:

480

a) Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave (DPPPP), e cila është në rolin e njësisë së inteligjencës financiare. Misioni i kësaj Drejtorie konsiston në: Parandalimin e “pastrimit të parave” dhe në luftën kundër financimit të terrorizmit, nëpërmjet grumbullimit, verifikimit, vlerësimit, kontrollit, ruajtjes së informacioneve nga subjektet e ligjit, pezullimit, bllokimit dhe ngrirjes të çdo veprimi me qëllim parandalimin e transferimit, tjetërsimit ose kalimit të pasurisë dhe produkteve që rrjedhin nga veprimtaria kriminale; Bashkërendimin me struktura të tjera të zbatimit të ligjit te tilla si Ministria e Brendshme, Prokuroria e Përgjithshme, Shërbimi Informativ Kombëtar dhe me Organizma homologe dhe Institucione ndërkombëtare; Hartimin e programeve të bashkëpunimit dhe asistencave të ndërsjellta në drejtim të parandalimit të “pastrimit të parave” me vende të ndryshme, në bazë të konventave ndërkombëtare të nënshkruara dhe ratifikuara. b) Komiteti Kombëtar i Bashkërendimit të Luftës kundër Pastrimit të Parave (KKBLKPP). Ky komitet drejtohet nga Kryeministri dhe ka në përbërje të tij përfaqësues nga disa institucione shtetërore. Komiteti ka për detyrë: Përcaktimin e drejtimeve të politikës së përgjithshme shtetërore në fushën e parandalimit të pastrimit të parave; Shqyrtimin dhe analizimin e raporteve 6 – mujore të veprimtarisë së kryer nga Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave si dhe raporteve dhe dokumenteve të përgatitura nga institucione dhe organizma ndërkombëtare që ushtrojnë veprimtari në fushën e parandalimit të pastrimit të parave. c) Banka e Shqipërisë (Departamenti i Mbikëqyrjes), e cila ka detyrimin të njoftojë DPPPP në rast se vëren se ka elemente të pastrimit të parave, sipas së njëjtës formë dhe mënyrë, sikurse parashikohet për të gjithë subjektet e përcaktuara nga ligji. ç) Sektori i Luftës Kundër Pastrimit të Parave dhe Krimeve Ekonomiko-Financiare, në Drejtorinë e Luftës Kundër Krimit të Organizuar dhe Mbrojtjes së Dëshmitarëve, në Ministrinë e Brendshme. Detyra e këtij sektori është drejtimi, bashkërendimi, kontrolli dhe ushtrimi i veprimtarisë për parandalimin, zbulimin, dokumentimin dhe ndërprerjen e aktivitetit kriminal në fushën e pastrimit të parave dhe krimeve në fushën ekonomike dhe financiare.



Prioritetet e përcaktuara ne fushën e parandalimit te pastrimit te parave për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Të merren masa urgjente për zbatimin më të mirë të legjislacionit kundër pastrimit të parave për sa i takon dënimeve, konfiskimeve, kapjen dhe ngrirjen e aseteve.

Të shtohen kapacitetet e Njësisë së Inteligjencës Financiare (FIU), prokurorive dhe Policisë së Krimit Ekonomik duke siguruar burimet e përshtatshme financiare dhe kompjuterike, si dhe të përmirësohet bashkëpunimi midis niveleve të ndryshme.

Të sigurohet përputhshmëria e ligjit ekzistues për Parandalimin e Pastrimit të Parave, me standardet e BE-së.

Të përmirësohet më tej bashkëpunimi me njësitë homologe te shteteve ne te cilat legjislacioni përkatës parashikon nënshkrimin e Memorandumeve te Bashkëpunimit te ndërsjellte.

Të sigurohet zbatim i plotë i detyrimeve të raportimit dhe të shqyrtohet ulja e pragjeve te raportimit te transaksioneve.(këtij prioriteti i referohet hartimi i projekt –ligjit te ri mbi pastrimin e parave)


Miratimi i akteve nënligjore në zbatim të ligjit 9258 "Për masat kundër financimit të terrorizmit" datë 17.05.2004, iniciativë e cila do jetë pjesërisht në përputhje me direktivën 2005/60/EC .

Ndryshime në ligjin 8610 datë 17.05.2000 "Për parandalimin e pastrimit të parave" i ndryshuar, iniciativë e cila do jetë pjesërisht në përputhje me direktivën 2005/60/EC .

Firmosja e memorandumit të bashkëpunimit me njësinë homologe të Kanadasë.

481

Firmosja e memorandumit të bashkëpunimit me njësinë homologe të Turqisë. Firmosja e memorandumit të bashkëpunimit me njësinë homologe te Paraguait. Firmosja e memorandumit të bashkëpunimit me njësinë homologe te Japonisë.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese. Nga Ministria e Financave, Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave:

Inspektim dhe trajnim i autoriteteve doganore mbi legjislacionin e parandalimit të pastrimit të parave dhe luftën kundër financimit të terrorizmit

Trajnimi i ekspertëve kontabël të autorizuar mbi legjislacionin e parandalimit të pastrimit të parave dhe luftën kundër financimit të terrorizmit

Krijimi dhe funksionimi i një grupi punë për hartimin e akteve nënligjore në zbatim të ndryshimeve të ligjit nr.9258 , datë 17.05.2004 "Për masat kundër financimit të terrorizmit"

Ndërtimi dhe zhvillimi i një baze bashkëkohore të dhënash me qëllim shkëmbimin e shpejtë të informacionit ndërmjet NIF -s dhe strukturave të tjera të zbatimit të ligjit dhe me NIF - të homologe të rajonit ,Evropës dhe mbare botes.

Zhvillimi i tryezave të rrumbullakëta me grupin teknik ndërinstitucional, dhe strukturat e tjera lidhur me: direktivat e BE-së ,40+9 rekomandimet e FATF –së si dhe strategjitë e nevojshme ndërinstitucionale e kombëtare për përafrimin me standardet ndërkombëtare te luftës kundër PP/FT;

Trajnimi i zyrave të regjistrimit të pasurive të paluajtshme mbi legjislacionin e parandalimit të pastrimit të parave dhe luftën kundër financimit të terrorizmit.

Nga Ministria e Brendshme, Sektori i Luftës Kundër Pastrimit të Parave dhe Krimeve Ekonomiko-Financiare:

Trajnimi i specialistëve të strukturave të luftës kundër pastrimit të parave dhe krimeve ekonomiko-financiare për teknikat e hetimit të veprave penale të pastrimit të parave.

Kompletimi i Infrastrukturës së transmetimit të informacionit të Sektorit të Luftës kundër Pastrimit të Parave dhe Krimeve Ekonomiko-Financiare.

Ngritja dhe funksionimi i njesive te posaçme hetimore per krimin ekonomik dhe pastrimin e parave, prane strukturave te prokurime, Policise se Shtetit, doganeve, tatimeve dhe SH.I.SH-it.

Forcimi i kapaciteteve per parandalimin e goditjen e veprimtarise se paligjshme te kembimit valutore prej personave paliqence.

Forcimi i strukturave te luftes kunder pastrimit te parave ne qender dhe strukturat vendore si dhe forcimi i bashekpunimit me organin e prokuroise.

Riorganizimi i Sektorit te Luftes Kunder Krimit Pastrimit Parave dhe Krimeve Ekonomiko-Financiare dhe ngritja e tije ne nivel drejtorie duke krijuar sektore te rinje ku nder ta edhe ai per pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit .

3.2 Prioritetet afatmesme (2009 – 2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2009 – 2010 janë si më poshtë:

Të përforcohet lufta kundër krimit ekonomik dhe financiar, përfshi pastrimin e parave , financimin

e terrorizmit dhe falsifikimin e kartëmonedhave. Të ngrihet një agjenci ndërministrore për sekuestron e të ardhurave financiare të krimit. Të shënohen rezultate të qarta në luftën kundër pastrimit të parave, si brenda ashtu edhe jashtë

sektorit financiar. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

482

Miratimi i akteve nënligjore në zbatim të ndryshimeve të ligjit nr.8610 "Për parandalimin e pastrimit të parave" i ndryshuar, iniciativë e cila do jetë pjesërisht në përputhje me direktivën 2005/60/EC;

Rishikimi i udhëzimit të Ministrit të Financave " Për format dhe procedurat e identifikimit dhe raportimit të organeve që liçensojnë personat fizikë e juridikë në funksion të parandalimit të pastrimit të parave”, iniciativë e cila do jetë pjesërisht në përputhje me direktivën 2005/60/EC;

Nënshkrimi i një Memorandumi të ri për Bashkëpunim Ndërinstitucional për parandalimin e pastrimit të parave në përputhje me ndryshimet e reja ligjore;

Hartimi i rregullores së përbashkët me Ministrinë e Drejtësisë, Prokurorinë e Përgjithshme , Ministrinë e Brendshme për mënyrën e mbledhjes, shkëmbimit dhe për përdorimin e të dhënave;

Hartimi dhe miratimi i Strategjisë në fushën e Luftës kundër Pastrimit të Parave. 3.2.2 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese. Nga Ministria e Financave, Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave:

Trajnimi i shoqërive të sigurimeve ose risigurimeve mbi legjislacionin e parandalimit të pastrimit të parave dhe luftën kundër financimit të terrorizmit

Trajnimi i bankave të nivelit të dytë mbi legjislacionin e parandalimit të pastrimit të parave dhe luftën kundër financimit të terrorizmit

Binjakëzimi me njësinë homologe të Gjermanisë Organizimi i një konference rajonale për Bashkëpunimin Rajonal në Fushën e Parandalimit të

Parave dhe Luftën kundër Financimit të Terrorizmit Ngritja dhe funksionimi i grupit të punës për hartimin e Strategjisë në fushën e Luftës kundër

Pastrimit të Parave Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të strukturave të parandalimit të pastrimit të parave (DPPPP)


MATJES

GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1. Trajnime (mijë lekë) X 1.300.000 Euro (programi CARDS)

0 0 0

2. Shtim personeli (persona) 22 X X X X Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbështetje te Parandalimit te Pastrimit te Parave



FILLIMIT


Ministria e Financave, Ministria e Brendshme

EU CARDS 2004

Forcimi i kapaciteteve te institucioneve përgjegjëse ne luftën kundër pastrimit te parave dhe

1.7 mln €(1.3 mln€ binjakëzim+0.4 mln€ pajisje

2006 2009

483

krimit financiar dhe përmirësimi i bashkëpunimit ndërinstitucional ne këto fusha.

hardëare

3.25.10 LUFTA KUNDËR TERRORIZMIT 1 Objektivi Politik Lufta kundër terrorizmit, e vlerësuar si një ndër sfidat më të mëdha të njerëzimit, përbën një ndëranagzhimet kryesore të qeverisë Shqiptare, në kuadër edhe të detyrimeve ndërkombëtare qërrjedhin nga konventat dhe instrumentat e tjera ndërkombëtare ku Shqiperia është palë. Lufta kundër Terrorizmit përbën një detyrim për Qeverinë Shqiptare edhe si dhe një element shumë të rëndësishëm në kuadër të angzhimeve që rrjedhin nga zbatimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit (paragrafi 9 i Preambules, neni 5 dhe 82). Bazuar në këto detyrime, Shqipëria angazhohet për t’i dhënë rëndësinë e duhur luftës kundër terrorizmi, mbështetur edhe në deklaratën e lëshuar nga Konferenca Europiane e 20 tetorit 2001. Shqipëria do të vazhdojë të bashkëpunojë me vendet e tjera, me qëllim zhvillimin dhe zbatimin e rregulloreve dhe funksionimin efikas të standarteve të përshtatshme dhe mekanizmave për luftën ndaj terrorizmit. Shqipëria angazhohet plotësisht për të përmbushur në mënyrë aktive dhe t’u përkushtuar me të gjitha detyrat dhe përgjegjësitë e saj në luftën globale kundër terrorizmit, duke e konsideruar atë si rrezikun dhe armikun numër një të paqes, sigurisë dhe demokracisë në botë. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Ndër dokumentat strategjike të miratuara për këtë fushë mund të përmendim "Planin Kombëtar të veprimit kundër terrorizmit", miratuar me VKM nr.12, dt 28.01.2002 dhe “Strategjinë Ushtarake të Republikës së Shqipërisë”, miratuar me Ligjin nr. 8930, datë 25.07.2002. Në këto dokumenta strategjike përcaktohen qartë masat dhe hapat që duhet të ndërmerren nga institucionet përkatëse për forcimin e luftës kundër krimit e terrorizmit. Ndër Ligjet parësore në fushën e luftës kundër terrorizmit mund të përmendet:

Konventa për “Luftën ndaj akteve të paligjshme kundër sigurisë së aviacionit civil e Montrealit” më datë 23.09.1971 aderuar me ligjin nr.8197, datë06.03.1997.

Konventa për “Parandalimin dhe ndëshkimin e krimeve kundër personave të mbrojtur ndërkombëtarisht përfshirë diplomatët”, adoptuar nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara më datë 14.12.1973, aderuar me ligjin nr.8832, datë 22.11.2001.

Konventa Ndërkombëtare kundër marrjes së pengjeve, adoptuar nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara me datë 17.12.1979 aderuar me ligjin nr. 8837, datë 22.11.2001.

Konventa mbi Mbrojtjen fizike të materialit bërthamor”, Vjenë më datë 03.03.1980. Protokolli për “Luftën kundër akteve të paligjshme të dhunës në aeroportet”, që i shërbejnë

Aviacionit civil ndërkombëtar, suplement i Konventës për Luftën Kundër Akteve të Paligjshme, kundër Sigurisë së Aviacionit civil në Montreal më datë 24.02.1988, aderuar me ligjin nr. 8835, datë 22.11.2001.

Konventa për “Luftën ndaj akteve të paligjshme kundër sigurisë së lundrimit oqeanik” në Romë më datë 10.03.1998, aderuar me ligjin nr. 8850, date 27.12.2001.

484

Protokolli për “Luftën kundër akteve të paligjshme kundër sigurisë së platformave fikse të vendosura në Shelfin Kontinental” në Romë më datë 10.03.1988, aderuar me ligjin nr. 8850, datë 27.12.2001

Konventa ndërkombëtare për “Luftën Kundër Bombardimeve terroriste” adoptuar nga Asambleja e Kombeve të Bashkuara më datë 15.12.1997, aderuar me ligjin nr. 8836, datë 22.11.2001.

Konventa ndërkombëtare për “Luftën kundër financimit të terrorizmit” e ratifikuar nga Parlamenti Shqiptar më datë 14.03.2002.

Ligji nr. 9258, dateë15.07.2004 “Për masat kundër financimit të terrorizmit” Ligji nr. 9074, datë 29.05.2003 ”Për Shërbimin Ushtarak Informativ” neni 5/b Ligji nr. 9419 date 20.05.2005, “Per miratimin e Strategjise Ushtarake te Republikes se Shqiperise” Ligji nr.8932, datë 25.07.2002 "Për dërgimin e kontigjenteve paqeruajtëse jashtë vendit", i

aplikueshëm. Ligji nr.9025, datë13.03.2003 "Për dërgimin e kontigjenteve paqeruajtëse jashtë vendit", i aplikues. Ligji nr.9686 date 26.02.2007 “Per disa shtesa ne ligjin nr. 7895 date 27.01.1995 per Kodin Penal”. Ligji nr. 9752 date 07.06.2007, “Per disa ndryshime ne ligjin 8932, datë 25.07.2002 "Për dërgimin e

kontigjenteve paqeruajtëse jashtë vendit", i aplikueshëm.

2.2 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e luftës kundër terrorizmit janë përgjegjëse këto institucione:

a) Drejtoria Kundër Akteve Terroriste dhe Krimeve të Hapura, në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit, ka në përbërje të saj Sektorin e Antiterrorit, i cili e shtrin veprimtarinë e tij në qendër dhe në bazë në secilën drejtori policie në nivel qarku.

b) Zyra e Luftës kundër Terrorizmit në Shërbimin Informativ Ushtarak, në varësi të Ministrisë së Mbrojtjes është një tjetër strukturë që ka si objekt të saj, luftën kundër terrorizmit.

c) Misioni i strukturave antiterror është zbulimi, parandalimi dhe goditja e akteve të mundshme terroriste si dhe çdo veprimtari tjetër që lidhet me fenomenin terrorist, brenda dhe jashtë vendit.

d) Gjithashtu, në bazë të “Planit kombëtar të veprimit kundër terrorizimit” i miratuar me Vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 12, date 28.01.2002, të gjitha institucionet shtetërore kanë detyrimet e tyre në luftën kundër terrorizmit.

e) Kështu, krahas Drejtorisë së Antiterrorit dhe Krimeve të Hapura, detyrime të veçanta në luftën kundër terrorizmit kanë edhe Shërbimi Informativ Shtetëror, Shërbimi Informativ i Ushtrisë, Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave në Ministrinë e Financave dhe Prokuroria e Përgjithshme.

3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Të përcaktohen më qartë përgjegjësitë përkatëse të strukturave të ndryshme shtetërore që merren me luftën kundër krimit të organizuar dhe terrorizmit; të merren masa për të rritur bashkëpunimin, veçanërisht midis autoriteteve gjyqësore dhe policisë.

Të merren masa për plotësimin e specialisteve të anti-terrorizmit, me mjete dhe trajnim më të mirë, duke shfrytëzuar per kete qellim eksperiencen e vendeve te zhvilluara perendimore.

3.1.1 Iniciativat ligjore afat shkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi i Strategjise për Luftën kundër Terrorizmit. Udhezim i Ministrit të Brendshëm në bazë e për zbatim të ligjit për luftën kundër terrorizmit. VKM për ndryshimin e rregullores së sektorit anti - terror në Policinë e Shtetit

485

Urdhër dhe Udhëzim i Ministrit të Brendshem për Sektorin Anti-Terror në Policinë e Shtetit. Miratimi i projekt-ligjit për luftën kundër terrorizmit.

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatskurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese.

Krijimi i Komitetit Kombëtar Bashkëveprues të Luftës Kundër Akteve Terroriste nën drejtimin e Kryeministrit

Ngritja e një rrjeti qendror komunikimi kabllor të integruar dhe të koduar, dhe e një baze të dhënash të lidhur me agjencitë përkatëse që veprojnë në luftën kundër terrorizmit.

Përgatitja e Kontigjentit paqeruajtës për në Afganistan Përgatitja e Kontigjentit paqeruajtës për në Bosnje-Hercegovinë Përgatitja e Kontigjentit paqeruajtës për në Irak Riorganizimi i struktures se Policisese Shtetit ku krahas Sektorit te L.K.Akteve Terroriste do te

krijohet edhe Sektroi i Luftes Kunder Pastrimit te Parave prane Drejtoise Kunder Krimit Financiar, qe do te mbuloje edhe financimin e terrorizmit.

3.2 Përparësitë afatmesme (2009 – 2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2009 – 2010 janë si më poshtë:

Të rritet bashkëpunimi ndërkombëtar në luftën kundër krimit të organizuar dhe terrorizmit. Të përfshihen plotësisht në legjislacionin e brendshëm dhe të zbatohen konventat ndërkombëtare

dhe protokollet mbi parandalimin e terrorizmit, në të cilat Shqipëria bën pjesë. 3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore:

Hartimi dhe miratimi i Strategjisë "Për Luftën kundër Terrorizmit" Hartimi dhe miratimi i planit te veprimit per zbatimin e strategjise ”per luften kunder terrorizmit” Hartimi dhe nënshkrimi i marrëveshjeve dypalëshe dhe shumëpalëshe për bashkëpunim në luftën

kundër terrorizmit. Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Luftes kunder Terrorizmit





EU CARDS 2005

Forcimi i luftes kunder terrorizmit dhe krimit te organizuar


486

3.25.11 POLICIA 1 Objektivi Politik Krijimi i një policie në shërbim të komunitetit, të aftë profesionalisht, të paanëshme politikisht, fleksibël dhe dinamike në veprim, për të mbrojtur rendin e sigurinë publike dhe për të garantuar zbatimin e ligjit në të gjithë territorin e Republikës së Shqipërisë, si dhe për të rifituar dhe konsoliduar besimin e publikut, duke respektuar liritë e të drejtat e njeriut dhe parimet kushtetuese të shtetit juridik, do të jetë objektivi kryesor politik i qeverisë Shqiptare. Të gjitha reformat që parashikohen të ndërmerren, si në aspektin legjislativ dhe strukturor, do të konsistojnë në shndërimin e saj në një institucion të administratës publike, të depolitizuar, unik e të centralizuar, me atribute në fushën e sigurisë publike e të policisë gjyqësore si dhe në përputhje me stadartet dhe praktikat më të mira të Bashkimit Evropian dhe deyrimeve që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (neni 78). Forcimi i bashkëpunimit policor, në funksion të luftës kundër kriminalitetit, me vendet e tjera të rajonit do të jetë një objektiv tjetër i rëndësishëm për arritjen e standarteve dhe objektivave të përcaktuara. Motoja e Qeverisë Shqiptare është “tolerancë zero ndaj krimit”. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Në fushën e policisë ekziston një bazë e gjerë legjislative, ku si legjislacion parësor mund të përmendet:

Ligji nr. 9749, datë 04.06.2007 "Për Policinë e Shtetit" Ligji nr. 8677, datë 02.11.2002 " Për organizimin dhe funksionimin e policisë gjyqësore" Ligji nr.8770 datë 19.04.2001, "Për Shërbimin e Ruajtjes dhe të Sigurisë Fizike". Ligji nr.7566 datë 25.05.2002 "Për armët". Ligji nr.8378 datë 22.07.1998, "Kodi Rrugor i Republikës së Shqipërisë". Ligji nr.8291 datë 25.02.1998, "Kodi Etikës së Policisë". Ligji nr.8290 datë 24.02.1998, "Për përdorimin e armëve të Zjarrit". Ligji nr.8775 datë 23.04.2001, "Për Tubimet". Ligji nr.8668 datë 23.11.2000 "Për paisjen e shtetasve me passaportë për jashtë shtetit". Ligji nr.7697 datë 07.04.1993, "Për kundravajtjet administrative". Ligji nr.8331 datë 21.04 1998, "Për Ekzekutimin e Vendimeve Penale". Ligji nr.8775 datë 23.04.2001, "Për Tubimet". Ligji nr.7492 datë 08.06.1991, "Për departizimin dhe depolitizimin e disa organeve shtetërore".

2.2 Kuadri institucional ekzistues Për zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi, për fushën e policisë jane përgjegjëse te gjitha strukturat e Policise se Shtetit nga qendra ne strukturat vendore.

a) Ne qender eshte Drejtoria e Pergjithshme e Policise me strukturat e saj perberse, te organizuar ne pese departamente.

b) Ne nivel vendor jane drejtorit e policive ne qarqe, komisariatet e policise ne rrethe dhe stacionet e policise se bashku me strukturat perberse te tyre.

Drejtoria e Përgjithshme e Policisë dhe strukturat e saj përkatëse bashkëpunojnë me:

Ministrinë e Drejtësisë në hartimin e legjislacionit në fushën e rendit dhe sigurisë publike. Prokurorinë e Përgjithshme për hetimin e rasteve kriminale dhe ecurinë e tyre. Shërbimin Informativ Shtetëror në kuadër të shkëmbimit të informacioneve dhe realizimit të

operacioneve të përbashkëta.

487

Ministrinë e Transporteve në lidhje me sigurinë rrugore. Ministrinë e Mbrojtjes si në drejtim të grumbullimit të armëve Organet e pushtetit vendor e qëndror përsa i përket policimit në komunitet. Misionet e huaja policore që operojnë në Shqipëri

3 Adresimi i Prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 – 2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2007 – 2008 janë si me poshtë:

Të përmirësohet menaxhimi i Policisë së Shtetit dhe të menaxhojë burimet e saj në mënyrë të pavarur. Të sigurohet zbatim dhe implementimi i plotë i Lligjit të Ri ”Për Policinë e Shtetit”, Nr. 9749, datë

04.07.2007. Të forcohet Njësia e Policisë për Çështjet e Brendshme dhe të ndiqen penalisht oficerët e policisë për

shkeljet ligjore. Të përshpejtohen përpjekjet për të arritur një marrëveshje me Europolin. Të përcaktohet dhe miratohet manuali i procedurave për të gjithë oficerët e policisë. Të përmirësohet policimi në komunitet për fitimin e besimit të komunitetit.

3.1.1 Iniciativat ligjore afat shkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore.

Miratimi Planit të Veprimit për Policimin në Komunitet. Miratimi i Strategjisë për Kontrollin e Armëve të Lehta. Miratimi i Projektvendimit "Për disa ndryshime në Rregulloren e Zbatimit të Kodit Rrugor të

Republikës së Shqipërisë, miratuar me VKM nr.153 datë 07.04.2000 Hartimi dhe Miratimi i Strategjisë së Policisë Rrugore. Vendime të Këshillit të Ministrave:

1. “Për pajisjet, ngjyrat dhe shenjat në automjetet e Policisë së Shtetit”, 2. “Për caktimin e numrit të përgjithshëm të punonjësve të Policisë së Shtetit”, 3. “Për miratimin e formës dhe ndërtimin e gradave të Policisë së Shtetit”, 4. “Për tabelën e funksioneve koresponduese për çdo gradë”, 5. “Për detyrimet financiare në rastet e ofrimit të shërbimeve prej Policisë së Shtetit”, 6. “Për miratimin e Rregullores së Disiplinës së Policisë së Shtetit”, 7. “Për miratimin e Rregullores së Personelit së Policisë së Shtetit”, 8. “Për masat dhe kriteret e përfitimeve të punonjësve të Policisë së Shtetit”, 9. “Për rregullimin e pagave të punonjësve të Policisë së Shtetit, kriteret dhe përgjegjësitë për dhënien

e tyre”, 10. “Për rregullat dhe procedurat e dhënies së medaljeve për punonjësit e Policisë së Shtetit”, 11. “Për caktimin e tabelës së funksioneve koresponduese në Policinë e Shtetit dhe ekuivalentimin e

tyre”, Urdhra të Ministrit të Brendshëm:

1. “Për format, përmasat dhe të dhënat e dokumentit identifikues së punonjësit të Policisë”, 2. “Për miratimin e strukturës së Drejtorisë së Përgjithshme, të drejtorive te policive ne qarqe dhe te

komisariateve te policise”, 3. “Për miratimin e Rregullores mbi funksionimin e Drejtorisë së Përgjithshme të Policisë së Shtetit”, 4. “Për mënyrën e organizimit dhe funksionimit të strukturave operacionale, si dhe procedurat,

rregullat dhe kriteret e përdorimit të tyre”, 5. “Për miratimin e Rregullores së Brendshme të Policisë së Shtetit”, 6. “Për përbërjen dhe funksionimin e komisioneve kalimtare të gradimit”,

Udhëzime të Ministrit të Brendshëm: 1. “Për përcaktimin e rregullave dhe të kritereve për pagesat e rastet e operacioneve të veçanta dhe për

informatorët”,

488

2. “Për njohjen dhe ekuivalentimin e trajnimeve të kryera jashtë shtetit”, 3. “Për përcaktimin e rregullave për kryerjen e kontrollit të personave”, 4. “Për përcaktimin e rregullave për përdorimin e burimeve të informacionit si dhe për marrjen,

administrimin, verifikimin dhe vlerësimin e të dhënave”, 5. “Për realizimin e veprimtarisë informative të policisë nga strukturat përkatëse, masat për ruajtjen e

të dhënave si dhe për kontrollin e kësaj veprimtarie”,

3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra (2007 – 2008) Për adresimin e prioriteteve afatshkurtëra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese.

Marrje ne dorzim per investitorit dhe vënia në efiçencë të plotë e godinës së ristrutkuruar të Policisë së Shtetit.

Riroganizimi strukturor i Policisë së Shtetit në përmbushje të detyrimeve të Ligjit Nr. 9749, datë 04.06.2007 “Për Policinë e Shtetit”.

Përmirësimi i sistemit të menaxhimit të burimeve të Policisë së Shtetit. Përmirësimi dhe shtrirja e rrjetit të komunikimit të të dhënave për Policinë e Shtetit. Përgatitja dhe shpërndarja e broshurave dhe revistave, fletëpalosjeve, dhe materialeve të tjera për

paraqitjen e policimit në komunitet. Zhvillimi i trajnimeve me të gjithë personelin policor në lidhje me komunikimin që bëhet me

komunitetin, sjellja gjatë shërbimit, mënyra e raportimit gjatë dhe pas shërbimit. Trajnimi i punonjësve dhe përmirësimi i infrastrukturës (paisje) së policisë rrugore, me qëllim

përmirësimin e sigurisë në rrugë. Shtrirja e projektit të raportimit të aksidenteve (AIS) në të gjithë Komisariatet e Policisë. Informatizimi i aktivitetit të administrimit të gjobave të policisë rrugore, leje-dretjimeve të

pezulluara dhe mjeteve të bllokuara. Përfshirja në sistemet TIM-s dhe RIM-s Hartimi dhe realizimi i projektit të kontrollit të dixhitalizuar (me kamera) të trafikut të Tiranës. Pajisja e mjeteve të Policisë Rrugore me pajisje GPS dhe me sistem të veçantë ndërlidhje. Përmirësimi i infrastrukturës së Akademisë së Policisë (faza II) Përmirësimi i infrastrukturës së Parkut dhe Garazhit Qendror të Ministrisë së Brendshme Hartimi dhe kryerja e anketimit kombëtar për kontrollin e armëve. Fillimi i procesit të Regjistrimit të armëve civile në bazë të programit kombëtar të kontrollit dhe

regjistrimit të armëve. Vazhdimi i projektit TIM-s lidhur me krijimin e sistemit të informatizuar të policisë së shtetit si dhe

përgatitja e personelit të policisë për përdorimin e këtij sistemi Trajnimi dhe përmirësimi i kapaciteteve të menaxhimit të turmave për oficerët e policisë së vijës së

parë dhe forcat speciale Forcimi i kapaciteteve të njësisë së kontrollit të brendshëm në Ministrinë e Brendshme, me qëllim

sigurimin e integritetit të policisë Perfundimi i riorganizimit strukturore te strukturave te Policise se Shtetit ne qënder dhe ne baze

sipas normamave dhe kerkesave te Ligjit nr.9749 date 04.06.2007 ‘Per Policine e Shtetit’. 3.2.3 Perparesitë afatmesme (2009 – 2010) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë Shqiptare për periudhën 2009 – 2010 janë si më poshtë:

Të vazhdohet me përpjekjet për të afruar shërbimet policore me standardet Europiane, nëpërmjet trajnimeve të duhura dhe sigurimit të pajisjeve të nevojshme

Të sigurohet funksionimi i një sistemi të saktë të menaxhimit të çështjeve Të arrihen rezultate të konsiderueshme në luftën kundër kriminalitetit, në luftën kundër

korrupsionit, dhe sjellje të tjera kriminale në radhët e policisë

489

Masat ligjore dhe aktivitetet zbatuese të përcaktuara për periudhën afatshkurtër konsiderohen si angazhime që do të adresojnë në tërësi jo vetëm prioritetet afatshkurtra por dhe ato afatmesme, duke pasur parasysh që afatet e realizimit të plotë të një pjese të tyre shtrihen përtej afateve të periudhës afatshkurtër. Tabela 1 Shtesë e kapaciteteve institucionale të Strukturave përgjegjëse për Reformën ne Polici


2006 2007

Investime IT 000/leke 1874375 Investime infrastrukture

000/leke 983750

Konsulence (e huaj) 000/leke 24375 Trajnime 000/leke 1250 250000

Tabela 2 Ndihma e Huaj ne mbeshtetje te Policise dhe Luftes kunder Krimit te Organizuar



FILLIMIT



EU CARDS 2002

Rrjeti i komunikimit te te dhënave te policisë shqiptare (Data Com)

4.715 mln € 2005 2008


Mbështetje e përgjithshme logjistike dhe trainuese për Policinë e Shtetit - Rikonstruksioni i Akademisë se Policisë. Faza e II-te

1.0 mln € 2006 2008


Mbështetje e përgjithshme logjistike dhe trainuese për Policinë e Shtetit - Rikonstruksioni i Autoparkut te Policisë se Shtetit.

1.0 mln € 2006 2008


EU CARDS 2005

Misioni i Asistencës se Policisë te Komisionit

7.0 mln € 2005 2007

490

Evropian ne Shqipëri” (PAMECA II)


EU CARDS 2002 - 2003

Sistemi i Informacionit për Menaxhimin e Burimeve RMIS

1.889 mln € 2005 2007


EU CARDS 2003

Zhvillimi i kapaciteteve te grumbullimit dhe analizimit te informacionit nga njësitë e inteligjencës te Policisë Kriminale/Policia e Shtetit

1.4 mln € 2006 2007


EU CARDS 2004

Mbledhja e provave ne mënyrë te fshehte- Forcimi i kapaciteteve te Policisë se Shtetit për mbledhjen e provave ne mënyrë te fshehte dhe përdorimin e pajisjeve teknike gjate hetimit.

1.5 mln € 2006 2009


EU CARDS 2004

Mbështetje e përgjithshme logjistike dhe trainuese për Policinë e Shtetit - Rehabilitimi i Zyrave qendrore te Policisë se Shtetit (ish hotel Arbana)

1.5 mln € 2005 2007


EU CARDS 2004

Mbështetje e përgjithshme logjistike dhe trainuese për Policinë e Shtetit - Drejtoria e Krimit te Organizuar

2.0 mln € 2006 2008


EU CARDS 2004

Mbështetje e përgjithshme logjistike dhe trainuese për Policinë e Shtetit - Njesite

0.5 mln € 2006 2008

491

Rajonale te Antitrafikut (Asistence teknike dhe trajnime)


EU CARDS 2005

Permiresimi i aftesive per menaxhimin e turmave dhe trainim per oficeret e nderhyrjes se shpejte dhe reparte te tjera te specializuara



EU CARDS 2005 Sigurimi i integritetit te policise



EU CARDS 2006

Permiresimi I kapaciteteve te Policise se shtetit ne luften kunder trafikut ,ne identifikimin e krimineleve dhe mbrojtjen e deshmitareve.



EU IPA 2007

Misioni i Asistencës se Policisë te Komisionit Evropian ne Shqipëri” (PAMECA III)

5.5 mln € 2007 2010

3.26 MANAXHIMI I FINANCAVE PUBLIKE 3.26.1 FINANCAT PUBLIKE DHE AUDITIMI I BRENDSHEM 1 Objektivi politik Detyrimet e Qeverisë Shqiptare për fushën e auditimit të brendshëm përcaktohen, ndër të tjera, nga Neni 90 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Ky nen parashikon nevojën e bashkëpunimit ndërmjet palëve në aspektet prioritare që lidhen me acquis communautaire në fushat e kontrollit financiar publik të brendshëm (KFPB). Palët duhet të bashkëpunojnë në mënyrë të veçantë me qëllim zhvillimin e një sistemi efikas KFPB në Shqipëri, në përputhje me standardet e BE-së në këtë fushë. Për realizimin e këtij objektivi, do të vijojë zhvillimi i mëtejshëm i këtij sistemi duke theksuar adoptimin dhe implementimin e standardeve ndërkombetare dhe praktikave më të mira te BE me qëllim që të sigurohet mënyra më optimale për reformimin e sistemeve tradicionale te kontrollit. Për këtë qëllim forcimi dhe zhvillimi i mëtejshëm i

492

sistemit të KBFP - së në Shqipëri në të ardhmen konsiston në krijimin dhe përmirësimin e kuadrit ligjor , procedural dhe metodologjik bazë për zhvillimin e KBFP - së si dhe për përcaktimin e strukturave përgjegjëse për zbatimin e KBFP – së. Ngritja e një sistemi të tillë të kontrollit të brendshëm publik për nga natyra e tij parandaluese synon të sigurojë se janë vendosur sisteme te përshtatshme të cilat minimizojnë dhe parandalojnë sa më shumë të jetë e mundur korrupsionin në të gjithë format e tij. Fokusi kryesor i qeverisë në fushën e auditimit të brendshëm, për periudhën afatshkurtër 2007-2008, është zhvillimi i mëtejshëm i Letrës së Politikave për Sistemin e Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik (PIFC) dhe zhvillimi i mëtejshëm të elementeve që qëndrojnë në qendër të këtij sistemi: përgjegjshmërisë manaxheriale dhe auditimi i brendshëm i decentralizuar dhe funksionalisht i pavarur. Në periudhën afatmesme 2009-2010, qeveria shqiptare do të punojë për të siguruar implementimin e sistemit të PIFC në tre shtyllat e tij : përgjegjshmëria menaxheriale( sistemet e menaxhimit financiar dhe kontrollit) auditimi i brendshëm funksionalisht i pavarur (sistemet e auditimit të brendshëm) dhe një njësi qendrore e harmonizimit (CHU) për zhvillimin e metodologjive dhe standardeve për dy të parat, c’ka do të ketë në qendër implementimin e standardeve ndërkombëtare dhe praktikave më të mira të BE në këtë fushë. 2 Situata aktuale 2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor për auditimin e brendshëm reflekton standardet evropiane në këtë fushë dhe përbëhet nga:

“Ligji Nr.9009 datë 13.02.2003 “Për auditimin e brendshëm në sektorin publik” është baza e veprimtarisë në fushën e auditimit të brendshëm, i cili përcakton rregullat kryesore për realizimin e procesit të auditimit të brendshëm në Shqipëri si dhe detyrimin e Qeverisë Shqiptare për të adoptuar procedura me qëllim rregullimin e kësaj veprimtarie për të garantuar kryerjen e auditimit në përputhje me standardet ndërkombëtare. Ky Ligj është në përputhje të pjesshme me parimet kryesore evropiane në këtë fushë, të cilat derivojnë nga Kapitulli 32 i Acquis Communautaire “Kontrolli Financiar”11.

Në zbatim të këtij Ligji janë miratuar dy akte nënligjore:

VKM Nr .345, datë 1.6.2004 “Për Miratimin e Manualit të Proçedurave të Auditimit të Brendshëm, të Kodit Etik për Auditimin e Brendshëm dhe të Kartës së Auditimit të Brendshëm Publik”. Ky akt nënligjor synon formulimin e rregullave dhe proçedurave unike për planifikimin, kryerjen dhe raportimin e auditimit në sektorin publik dhe transpozon pjesërisht parimet e Kapitullit 32 të Acquis Communautaire “Kontrolli Financiar”.

VKM Nr. 806 datë 6.12.2006 “ Për miratimin e metodologjisë së auditimit financiar”, e cila ka për qëllim të japë një kuadër të përbashkët të detajuar mbi metodën që audituesit duhet të zgjedhin dhe të përdorin për të ofruar një shërbim cilësor të veprimtarisë audituese financiare në subjektet e sektorit publik. Ky akt nënligjor është pjesërisht në përputhje me Kapitullin 32 të Acquis Communautaire “Kontrolli Financiar”.

11 Kapitulli 32 i “ Acquis communautaire” konsiston në tre elementë: KBFP ( PIFC), Auditimi i Jashtëm dhe mbrojtja e interesave financiare te BE/lufta ndaj mashtrimit. Dy elementët e parë nuk mbulohen nga rregullorja e BE dhe Vendet Anëtare kanë qenë të lirë të bëjnë marrëveshjet e tyre në fushën e kontrollit te buxheteve nacionale. Megjithatë menaxhimi dhe kontrolli i fondeve të BE janë subjekt i rregulloreve specifike të BE të cilat duhet të zbatohen nga vendet kandidate.. Në këtë aspekt PIFC , Kontrolli i Brendshem Financiar Publik dhe Auditimi i Jashtëm janë konsideruar si “ soft acquis”. Sipas Kapitullit 32 , vendet kandidate duhet të reformojnë kontrollin e tyre publik dhe sistemet e auditimit të jashtëm në mënyrë të tillë që të sigurojnë ndjekjen dhe zbatimin e standardeve ndërkombëtare dhe praktikave më të mira të BE.

493

2.7 Kuadri institucional ekzistues Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e kontrollit të brendshëm financiar është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve: a) Drejtoria e Përgjithshme e Auditimit të Brendshëm / Ministria e Financave, ka për detyrë mbikëqyrjen e përgjithshme të sistemit të kontrollit të brendshëm financiar publik. Struktura e Drejtorisë së Përgjithshme të Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Financave është e përbërë nga 21 punonjës, të ndarë në dy Drejtori përkatësisht me nga dy sektorë. Drejtoria e Harmonizimit të Metodologjisë së cilës i takon kryerja e funksionit dhe realizimit te misionit të Njësisë Qendrore të Harmonizimit ( CHU) është përgjegjëse për: (i) zhvillimin dhe përvijimin e kuadrit ligjor ,primar dhe mbështetës për kryerjen e auditimit të brendshëm në sektorin publik; (ii) udhëheqjen e procesit të adoptimit dhe zbatimit të standarteve dhe praktikave më të mira ndërkombëtare në fushën e auditimit të brendshëm, (iii) krijimin dhe zhvillimin e rrjetit të auditimit të brendshëm i cili do të shërbejë për bashkëpunim dhe shkëmbim të informacionit dhe eksperiencës midis elementëve institucional të auditimit të brendshëm në të gjithë sektorin publik, (iv) sigurimin e një proçesi me cilësi të auditimit të brendshëm në sektorin publik nëpërmjet krijimit dhe mbajtjes së një programi për sigurimin e cilësisë; (v) monitorimin e zbatimit të politikave të sistemit të auditimit të brendshëm, (vi) përgatitja e raportit të konsoliduar vjetor dhe periodik për politikat, programet, standardet dhe çdo aspekt tjetër auditimi të veprimtarisë se strukturave të auditimit të brendshëm në sektorin publik i cili, pas shqyrtimit dhe miratimit në Komitetin e Auditimit të Brendshëm, i paraqitet Ministrit të Financave dhe nëpërmjet tij Këshillit të Ministrave; b) Strukturat e auditimit të brendshëm në të gjitha ministritë, institucionet qendrore dhe të varësisë. 3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, prioritet afatshkurtra (2007-2008) për fushën e financave publike dhe auditimin e brendshëm janë:

Zhvillimi i mëtejshëm i Letër Politikave të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik dhe përkufizimi i qartë i funksionit të inspektimit, i ndarë nga funksionet e tjera të kontrollit dhe auditit të brendshëm.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me këto prioritete afatshkurtra për periudhën 2007-2008, për realizimin e tyre, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Financave:

Miratimi i Projekt-Ligjit “ Për Auditimin e Brendshëm në Sektorin Publik”, i cili do të synojë përputhshmërinë e pjesshme me standardet evropiane të kontrollit financiar.

Hartimi dhe miratimi i Strategjisë Kombëtare për kualifikimin e punonjësve të KBFP -së ( PIFC)" Hartimi dhe miratimi i VKM " Manuali i ri për Procedurat e Auditimit të Brendshëm" Hartimi dhe miratimi i VKM " Për disa ndryshim në Dokumentin e Letër Politikave dhe Planit të

veprimit për KBFP" 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Hartimi i Strategjisë Kombëtare për trainimin e stafit të KBFP Trainimi stafit të KBFP Krijimi i grupit të punës për hartimin e Manualit të procedurave të auditimit të brendshëm Ngritja e grupeve të punës per hartimin kuadrit ligjor e procedural për auditimin e brendshëm në

sektorin publik

494

3.2 Prioritetet afatmesme (2009 – 2010) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Evropian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, prioritetet afatmesme (2009-2011) për fushën e financave publike dhe auditimin e brendshëm janë:

Zhvillimi dhe zbatimi i një sistemi të konsoliduar të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik (PIFC) duke u mbështetur fuqimisht në standartet ndërkombëtare dhe praktikave më të mira të BE-së.

3.2.1 Iniciativat ligjore afatmesme Në përputhje me këto prioritete afatmesme, për periudhën 2009-2011, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Financave:

Përgatitje e VKM, Urdhrave dhe Udhëzimeve në zbatim të Ligjit të ri për Auditimin e Brendshëm në sektorin publik

Hartimi dhe miratimi i Strategjisë për Kontrollin e Brendshëm Financiar Publik" 3.12.3 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për realizimin e prioriteteve afatmesme, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e grupeve të punës per hartimin kuadrit ligjor e procedural për auditimin e brendshëm në sektorin publik dhe Strategjisë Kombëtare për KBFP - në;

Trajnimin e strukturave të KBFP - së në funksion të zhvillimit të burimeve njerëzore Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të DPAB


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 20 0 0 0 0


(mijë lekë)

4000 5000 10320 7320 22320

Tabela 2 Ndihma e huaj në mbështetje të financave publike dhe auditimit të brendshëm ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Ministria e Financës Bashkimi

Europian CARDS 2005

Përmirësimi I kontrollit të brendshëm financiar 1.1 mln € në pritje në vazhdim

Ministria e Financës Bashkimi

Europian CARDS 2006

Mbështetje për menaxhimin e financave publike në nivel vendor 2.5 mln € në pritje në vazhdim

495

496

3.26.2 PLANIFIKIMI BUXHETOR

1. Objektivi politik

Në fushën e programimit buxhetor, qeveria shqiptare synon te përmirësoje proçesin e programimit afatmesëm dhe harmonizimin e plotë të tij me dokumentet strategjikë, nën konceptet bazë të Sistemit të Planifikimit të Integruar. Kjo reformë synon shpërndarjen strategjike të burimeve, përdorimin e tyre në përputhje me objektivat dhe politikat e qeverisë, por edhe përmirësimin e lidhjes së objektivave afatmesme me ato të buxhetit vjetor.

Në ndryshim nga ciklet e mëparshme, për herë të parë proçesi i planifikimit të buxhetit afatmesëm (PBA) po zbatohet në të gjitha ministritë, të cilat ndeshen me koncepte dhe proçedura të reja të planifikimi të buxhetit si ajo e Rishikimit të Politikës së Programit (RPP) dhe ajo e Planifikimit të Shpenzimeve dhe Investimeve të Programit (PSHIP). Këto procedura të reja do të bëjnë të mundur qe politikat sektoriale të lidhen me burimet buxhetore, duke e orientuar planifikimin e buxhetit drejt ‘output based budgeting’.

2. Situata Aktuale

2.1. Kuadri ligjor

Veprimtaria e buxhetimit në Shqipëri rregullohet nëpërmjet Ligjit Nr.8379, datë 29.7.1998 ”Për Hartimin dhe Zbatimin e Buxhetit të Shtetit të Republikës së Shqipërisë”, i cili ka si objekt kryesor përcaktimin e procedurave për buxhetimin si dhe evidentimin e rolit të Institucioneve në kuadër të procesit të buxhetimit.

2.2. Kuadri institucional

Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e buxhetimit është nën përgjegjësinë e:

1) Drejtorisë së Përgjithshme të Buxhetit pranë Ministrisë së Financave, e cila ka rolin kryesor në drejtimin e menaxhimit të proçesit të hartimit dhe ndjekjes së zbatimit të Buxhetit të Shtetit;

2) Gjithë ministrive te linjës.

3 Adresimi i Prioriteteve 3. 1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, prioritetet afatshkurtra për këtë fushë janë:

Permiresimi i procedurave te buxhetimit nepermjet forcimit te lidhjes mes objektivave, planifikimit dhe ekzekutimit te buxhetit

Përmirësimi i Menaxhimit të Financave Publike.

3.1.1. Iniciativat ligjore afatshkurtra

497

Në përputhje me prioritetet afatshkurtra, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Financave:

Hartimi dhe miratimi i Ligjit të Ri Organik të Buxhetit të Shtetit;

Hartimi dhe miratimi i Ligjit të Buxhetit vjetor për vitin 2008.

3.1.2. Aktivitet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, jane ndërmarre aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Ngritja e Grupit të Punës për përgatitjen e Ligjit të Ri Organik të Buxhetit;

Ngritja e Grupeve ne funksion te PBA-së me specialistë të Drejtorisë së Buxhetit, Ministrise se Integrimit, Departamentit te Bashkerendimit te Strategjive dhe Koordinimit te Ndihmes se Huaj si edhe Konsulentë të huaj dhe lokalë;

Hartimi dhe miratimi i dokumentit te Programit Buxhetor Afatmesëm 2008-2010 dhe Buxhetit vjetor.

Ngritja e Grupit të Punës për përgatitjen e Manualit të Shpenzimeve Publike;

3.1.3. Iniciativat ligjore afatmesme dhe afatgjata Në përputhje me këtë prioritete, për periudhën afatmesme 2008-2010, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Financave:

Hartimi dhe miratimi i Projekt-Ligjit te Buxhetit Vjetor per vitin 2009; Hartimi dhe miratimi i Projekt-Ligjit te Buxhetit Vjetor per vitin 2010; Hartimi dhe miratimi i Projekt-Ligjit te Buxhetit Vjetor per vitin 2011; Përgatitja e Manualit të Shpenzimeve Publike dhe e udhëzimeve ne zbatim te tij; Ky manual do të

përgatitet në funksion të ligjit të ri organik të buxhetit.

3.1.4. Aktivitetet zbatuese afatmesme Për realizimin e prioriteteve në fushën e buxhetimit, në periudhën afatmesme, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Pergatitja e PBA-se 2009-2011 Pergatitja e PBA-se 2010-2012 Përgatitja e projekt udhëzimeve në zbatim të Manualit të shpenzimeve Publike, çdo vit.

Tabela 1: Forcimi i kapaciteteve institucionale te MF/Drejtoria e Buxhetimit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash Persona 31+3 0 0 0 0

2.Trajnime (mije leke)

(mijë lekë) 0 2460 3690 0 0

498

3.26.3 AUDITIMI I JASHTEM

1 Objektivi Politik

Neni 90 i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit parashikon se bashkëpunimi mes Palëve do të përqendrohet në fushat prioritare që lidhen me acquis communautaire në fushat e kontrollit financiar publik të brendshëm (KFPB) dhe auditimit të jashtëm. Palët bashkëpunojnë në mënyrë të veçantë për të zhvilluar një sistem efikas KFPB dhe sisteme të auditimit të jashtëm në Shqipëri, në përputhje me standardet dhe metodologjitë e pranuara botërisht si edhe me praktikat më të mira të BE-së. Në këtë kuadër forcimi i kapaciteteve operacionale të Kontrollit të Lartë të Shtetit, si institucioni qendror, përgjegjës për këtë fushë, dhe sigurimi i pavarësisë funksionale dhe financiare mbetet një prioritet në fushën e Auditimit të Jashtëm, ndërsa në periudhë afatmesme zhvillimi i procedurave dhe kapaciteteve administrative për të siguruar mbrojtje efektive të interesave financiare të BE-se do të jetë prioritet parësor.

2 Situata aktuale


Veprimtaria e kontrollit të auditimit të jashtëm rregullohet nëpërmjet këtyre akteve ligjore:

Ligji Nr. 8270, datë 23.12.1997 “Për Kontrollin e Lartë të Shtetit”,

Ligji nr. 8599, date 01.06.2000 “Për disa ndryshime në Ligjin Nr. 8270, datë 23.12.1997, “Për Kontrollin e Larte te Shtetit”.


Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e auditimit të jashtëm është nën përgjegjësinë e këtyre institucioneve:

a) Kontrolli i Lartë i Shtetit (KLSH), i cili është institucioni më i lartë i kontrollit ekonomiko- financiar të Republikës së Shqipërisë. Kontrolli i Lartë i Shtetit përbëhet nga 6 departamente kontrolli, 1 drejtori funksionale dhe 2 departamente me sektorë brenda tyre. Organizimi i drejtimit funksionon në qendër dhe në 3 zyra kontrolli në rajone të vendit. Strukturat drejtuese (departamentet) të kontrollit në qendër e rajone, përfshijnë: kontrollin mbi ligjshmërinë dhe rregullaritetin në zbatimin e buxhetit, përdorimin e fondeve publike nga institucionet e administratës së lartë shtetërore, administrimin e të ardhurave buxhetore nga organet e sistemit fiskal e doganor, zbatimin e procedurave ligjore dhe efektshmërinë në privatizimin e pronës publike, dhënien me qira dhe administrimin e pasurisë në ndërmarrje, shoqëri e institucione financiare me kapital shtetëror. Kontrolli i Lartë i Shtetit nuk është institucion vendimmarrës por rekomandues. Ai raporton para Kuvendit të Shqipërisë dhe i paraqet atij raportin mbi zbatimin e buxhetit të shtetit, mendimin rreth raportit të qeverise për shpenzimet e vitit të kaluar financiar para se të miratohet nga Kuvendi dhe informacione nga rezultatet e kontrollit kur këto kërkohen prej tij. Kuvendit i paraqitet edhe raporti vjetor për veprimtarinë e institucionit.

b) Prokuroria e Përgjithshme, e cila bashkëpunon me KLSH për të ndjekur e zbatuar procedurat për fillimin e çështjeve penale të denoncuara nga Kontrolli i Lartë i Shtetit, për të shkëmbyer përvojën dhe informacionin në fushën e luftës kundër krimit në ekonomi. Me qëllim forcimin e bashkëpunimit, në Maj 2005 është nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me këtë organ.

c) Drejtoria e Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Financave, e cila bashkëpunon me KLSH për të

realizuar kontrollin financiar në shkallë vendi. 3 Adresimi i prioriteteve

499

3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007 -2008) Bazuar në rekomandimet e Komisionit Europian të dhëna në Dokumentin e Partneritetit Europian, dhe nenit 90 të MSA-së, prioritetet afatshkurtra për fushën e auditimit të jashtëm janë:

Forcimi i kapaciteteve operacionale të Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe sigurimi i pavarësisë funksionale financiare ;

Zhvillimi i procedurave dhe kapaciteteve administrative për të siguruar mbrojtje efektive të interesave financiare të BE-së ;

Zhvillimi i sistemeve efikase të auditit dhe kontrollit financiar në përputhje me standartet dhe metodologjitë e pranuara ndërkombëtare dhe praktikat më të mira Europiane.

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Në përputhje me prioritetet afatshkurtra dhe afatmesme, do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore

nga Kontrolli i Lartë i Shtetit, në periudhë afatmesme:

Amendimi i Ligjit Nr.8270 datë 23.12.1997 "Për Kontrollin e Lartë të Shtetit”, i cili do të synohet të jetë në përputhje me Deklaratën e Limës, Standartet e auditimit të INTOSAI-t dhe praktikat më të mira Europiane. Amendimi i ligjit do të konsistojë në : (i) konceptimin modern të të drejtave dhe detyrave për KLSH ; (ii) rritjen e kapaciteve administrative të KLSH; (iii) të rregullojë në menyre themelore pavaresine e institucionit ; (iv) të rrisë nivelin e zbatimeve të rekomandimeve të KLSH; (v) t’i japë të drejtën KLSH të çertifikoje llogaritë financiare; si dhe (vi) t’i japë të drejtën KLSH të kontrolloje fondet e akorduara nga BE për Shqipërinë, deri tek përdoruesi i fundit.


Për realizimin e prioriteteve, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese në periudhën afatshkurtër:

Trajnim i nje grupi kontrollorësh pranë Institucioneve homologe në vendet e BE-së;

Instalimi dhe provimi i Kompiuterit-Ndihmës për Teknikat e Kontrollit (CAAT) në të gjithë Departamentet e kontrollit, me qëllim kontrollet e zbatimit të buxhetit të shtetit, prokurimeve, të ardhurave etj.

Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të KLSH


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

1.Shtim personash

persona 30 0 0 0 0


(mijë lekë)

X 6925 6150 0 0

Tabela 2

500

Ndihma e huaj në mbështetje të auditit të jashtëm ISTITUCIONI

DONATORI


TITULLI I PROJEKTIT



Kontrolli i Lartë i Shtetit


Mbështetje për zhvillimin e auditimit të jashtëm 1 mln € 2007 2009

501

3.26.4 KONTABILITETI PUBLIK 1 Objektivi Politik Zhvillimi dhe zbatimi i parimeve të kontabilitetit manaxherial të decentralizuar është objektivi kryesor i Qeverisë në fushën e kontabilitetit publik. Ndërsa Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit nuk parashikon detyrime specifike për këtë fushë, përveç detyrimeve të përgjithshme, të cilat lidhen kryesisht me funksionimin e një ekonomie tregu funksionale dhe bashkëpunimin në këtë fushë. Në periudhën afatshkurtër do të bëhet përcaktimi i parimeve dhe rregullimeve të përgjithshme për mbajtjen e kontabilitetit, në përputhje me standartet evropiane, parimet dhe rregullat kryesore. Në periudhën afatmesme, fokusi i Qeverisë Shqiptare do të jetë forcimi i kapaciteteve institucionale dhe njerëzore, kryerja e investimeve në përmirësimin e rrjeteve dhe shkëmbimit të informacionit në nivel kombëtar, rajonal dhe ndërkombëtar. Synimi do të jetë përmirësimi i cilësisë së informacionit financiar si dhe rritja e efektivitetit dhe efiçensës për transparencën e shpenzimeve publike, nëpërmjet menaxhimit më të mirë të tyre.

2 Situata Aktuale 2.1 Kuadri Ligjor Veprimtaria e kontabilitetit në Shqipëri rregullohet nëpërmjet akteve të mëposhtme ligjore:

Ligji Nr.9288, date 25.04.2004 «Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare», i cili ka hyrë në fuqi në

1 Janar 2006. Ky ligj përcakton detyrimet e përgjithshme, parimet dhe rregullat kryesore, në përputhje me standartet evropiane, për mbajtjen e kontabilitetit dhe përgatitjen e publikimit të pasqyrave financiare që mbështeten në të dhënat e kontabilitetit.

Direktiva e Katërt Këshillit Europian 78/660/EEC e datës 25 Korrik 1978, “Mbi llogarinë vjetore të kompanive të ndryshme”

Direktiva e Shtatë e Këshillit Europian 83/349/EEC e datës 13 Korrik 1983 “Mbi llogaritë e konsoliduara”

Standartet Ndërkombëtare të Kontabiliteti/IAS Standartet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar/ IFRS

E pjesshme

Standartet Kombetare te Kontabilitetit (SKK)

Direktiva e Katërt Këshillit Europian 78/660/EEC e datës 25 Korrik 1978, “Mbi llogarinë vjetore të kompanive të ndryshme”

Direktiva e Shtatë e Këshillit Europian 83/349/EEC e datës 13 Korrik 1983 “Mbi llogaritë e konsoliduara”

Standartet Ndërkombëtare të Kontabiliteti/IAS Standartet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar/ IFRS

E pjesshme 2.2 Kuadri institucional Zbatimi i angazhimeve që rrjedhin nga legjislacioni në fuqi në fushën e kontrollit të brendshëm financiar është nën përgjegjësinë e institucionit të mëposhtëm:

a) Drejtoria e Kontabilitetit në Ministrinë e Financave, e cila është përgjegjëse për udhëheqjen metodologjike të problemeve të kontabilitetit të sektorit publik; koordinimin dhe përgatitjen e draft-ligjeve dhe akteve të tjera të fushës së kontabilitetit dhe standarteve; ndjekjen e problemeve që dalin nga zbatimi i standarteve kontabël; aplikimin dhe ndjekjen e problemeve që dalin nga zbatimi i planit kontabël publik. Me qëllim zbatimin e Politikave në këtë fushë Drejtoria e Kontabilitetit bashkëpunon më Këshillin Kombëtar të Kontabilitetit dhe organizatat e tjera profesionale.

502

3 Adresimi i Prioriteteve 3. 1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga zbatimi i MSA -së, prioritetet afatshkurtra për fushën e kontabilitetit publik janë:

Zhvillimi dhe zbatimi i parimeve të kontabilitetit manaxherial të decentralizuar Përcaktimi i parimeve dhe rregullimeve të përgjithshme në përputhje me standartet europiane,

parimet dhe rregullat kryesore për mbajtjen e kontabilitetit, Përmirësimi i cilësisë së informacionit financiar, rritja e transparencës, përmirësimi i

vendimmarrjes; 3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Me qëllim realizimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore nga Ministria e Financave:

Hartimi dhe miratimi i projekt - ligjit “Për kontabilitetin Publik”, cili do të jetë pjesërisht i përputhur me Direktivën e Katërt të Këshillit Europian 78/660/EEC e datës 25 Korrik 1978, “Mbi llogarinë vjetore të kompanive të ndryshme”, Direktivën e Shtatë të Këshillit Europian 83/349/EEC e datës 13 Korrik 1983 “Mbi llogaritë e konsoliduara” si dhe me Standartet Ndërkombëtare të Kontabiliteti/IAS dhe Standartet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar/ IFRS

Miratimi i Standarteve Ndërkombëtare te Kontabilitetit dhe Raportimit financiar. Këto Standarte do të jenë në përputhje të plotë me Rregulloren 2006/1606/EC të Këshillit “Për zbatimin e Standarteve Ndërkombëtare të Kontabilitetit”

3.1.2 Aktivitet zbatuese afatshkurtra Për realizimin e prioriteteve afatshkurtra, do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Përgatitja e softëareve për menaxhimin e inventarëve të njësive shpenzuese Organizimi i trajnimeve me përfaqësues të sektorit publik mbi standartet ndërkombëtare IPSAS;

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Bazuar në angazhimet që derivojnë nga zbatimi i neneve të MSA-së për fushën e kontabilitetit, prioritetet afatmesme janë:

Rritja e efektivitetit dhe efiçensës për transparencën e shpenzimeve publike, nëpërmjet menaxhimit më të mirë të tyre

3.2.1 Aktivitete zbatuese afatmesme Në përputhje me prioritetet afatmesme, do të ndërmerret aktiviteti i mëposhtëm zbatues nga Ministria e Financave:

Përgatitja e Standarteve ndërkombëtare IFRS Tabela 1 Forcimi i kapaciteteve institucionale të MF/Drejtoria e Kontabilitetit


GJENDJA AKTUALE

2007 2008 2009 2010

503

1.Shtim personash

persona 7 0 0 0 0


(mijë lekë)

X 0 0 0 0

504

3.27 ORIENTIMI, KOORDINIMI DHE MONITORIMI I PROCESIT TE INTEGRIMIT EUROPIAN

1 Objektivi politik

Përshpejtimi dhe garantimi i procesit të zbatimit të detyrimeve që rrjedhin nga Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA), me synim përgatitjen e vendit për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian, përbën objektivi n strategjik themelor për qeverinë dhe shtetin shqiptar. Qeveria synon përmirësimin dhe rritjen e eficiensës së koordinimit dhe monitorimit të procesit të integrimit evropian, si elementi kyç për të përshpejtuar procesin e integrimit në BE. Forcimi i strukturës së Ministrisë së Integrimit përbën një angazhim të vazhdueshëm nga ana e Qeverisë shqiptare për të përballuar kriteret politike, ekonomike dhe legjislative që kërkon ky proces. Në zbatim të MSA-së, Shqipëria do të përkthejë gjithë legjislacionin e Bashkimit Evropian në gjuhën shqipe, si dhe anasjelltas. Ky proces i përkthimit të legjislacionit të Bashkimit Evropian duhet të eci paralelisht me procesin e përafrimit dhe të jetë në funksion të rritjes së ritmeve dhe cilësisë së këtij të fundit. Në kuadër të perspektivës së anëtarësimit të Shqipërisë në BE, është e nevojshme që administrata publike dhe të gjitha palët e tjera të interesuara të mund ta përdorin legjislacionin e Bashkimit Evropian në gjuhën shqipe. Përveç kësaj, duke marrë në konsideratë faktin që gjuha shqipe do të jetë gjuhë zyrtare e BE-së kur Shqipëria të anëtarësohet, i gjithë legjislacioni i Bashkimit Evropian do të duhet të jetë i përkthyer edhe në gjuhën shqipe.

2 Situata aktuale

2.1 Kuadri ligjor ekzistues Kuadri ligjor mbi procesin e integrimit evropian përbëhet nga aktet e mëposhtme:

Ligji nr.9590, datë 27.07.2006 “Për ratifikimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit ndërmjet Repulikës së Shqipërisë dhe Komuniteteve Evropiane dhe Shteteve të tyre anëtare

Ligji 9591, datë 27.7.2006 “Për ratifikimin e Marrëveshjes së Përkohshme ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit Evropian për tregtinë dhe bashkëpunimin tregtar

Ligj nr.9252, datë 8.7.2004, “për punën e kuvendit në procesin e integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Europian”

Vendimi i Këshillit 2006/54 EC, datë 30 janar 2006 Mbi parimet, prioritetet dhe kushtet e Partneritetit Evropian me Shqipërinë

Vendimi i Këshilli të Ministrave Nr. 580. datë 10.09.2004 Për Fushën e Veprimtarisë së Ministrisë së Integrimit Evropian

Vendim nr. 201, datë 29.03.2006 për disa ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 584, datë 28.08.2003 të këshillit të ministrave “për miratimin e rregullores së këshillit të ministrave”

Vendim Nr.463, Datë 5.7.2006 Për Miratimin E Planit Kombëtar Për Zbatimin E Marrëveshjes Së Stabilizim-Asociimit

VKM Nr. 179, datë 22.02.2006 ‘Për Krijimin e Njësive të Integrimit në Ministritë e Linjës’ Urdhri i Kryeministrit nr.33, datë 2.4.2007 mbi grupin e Punës për Zbatimin e MSA VKM nr.119, datë 07.03.2007 për “Proçedurat e përkthimit të legjislacionit të Bashkimit

Evropian në gjuhën shqipe dhe të përkthimit të legjislacionit shqiptar në një nga gjuhët e Bashkimit Evropian”

Urdhri i Kryeministrit nr.33, datë 2.4.2007 mbi grupin e Punës për Zbatimin e MSA Urdhër i Kryeministrit nr. 154, datë 13.7.2006, për caktimin e Ministrit të Integrimit

koordinator kombëtar i programit “Instrumenti i Ndihmës së Para-aderimit”

505

Urdhëri i Kryeministrit Nr.137, datë 16/10/2001 për caktimin e Ministrit të Integrimit ne rolin e koordinatorit kombëtar te programit CARDS

Urdhër i Kryeministrit nr. 160, datë 03.12.2003, për caktimin e Ministrit të Integrimit përfaqësues kombëtar në programin “Nisma e re e fqinjësisë” të Bashkimit Evropian

Ligji Nr. Programet Komunitare Urdhër i Kryeministrit nr. 160, datë 03.12.2003, për caktimin e Ministrit të Integrimit

përfaqësues kombëtar në programin “Nisma e re e fqinjësisë” të Bashkimit Evropian 3.2 Kuadri institucional ekzistues

a) Ministria e Integrimit, si Institucioni që ka rolin qendror në këtë proces, e cila drejton, koordinon dhe monitoron procesin e integrimit evropian të vendit, nëpërmjet orientimit të politikave sektoriale, kontrollit të përafrimit të legjislacionit shqiptar me atë komunitar, koordinimit dhe programimit të ndihmës komunitare dhe informimit të publikut.

b) Njësitë e Integrimit në Ministritë e Linjës, të ngritura me VKM. Nr. 179, datë 22.02.2006 ‘Për Krijimin e Njësive të Integrimit në Ministritë e Linjës’. Në të gjitha Ministritë e Linjës janë ngritur njësitë e Integrimit të cilat bashkërendojnë dhe mbështesin punën e institucioneve respektive për reformat e ndërmarra në kuadër të procesit të integrimit.

c) Ministria e Punëve të Jashtme dhe Misioni i Shqipërisë ne Bruksel. MPJ është përgjegjëse për promovimin, njohjen, dhe mbeshtetjen e Procesit të Integrimitt në nivelet më të larta politike të Bashkimit Europian.

d) Grupi Ndërministror i Punës u ngrit me qëllim orientimin dhe drejtimin e këtyre reformave në të gjitha fushat, si dhe me qëllim mbikëqyrjen dhe koordinimin e punës në lidhje me zbatimin e angazhimeve të ndërmarra nga pala shqiptare në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, Marrëveshjes së Ndërmjetme dhe dokumentit të Partneritetit Evropian, do të ngrihet dhe funksionojë Grupi Ndërministror i Punës. Ky Grup do të mblidhet periodikisht çdo muaj, por edhe më tepër në varësi të çështjeve që do të parashtrohen për diskutim. Grupi Ndërministror , drejtohet nga Ministri i Integrimit, Ministri i Financave si bashkëkryetarë dhe përbëhet nga Përfaqësues të ministrive të linjës, në nivel jo më të ulët se zëvendësministër/sekretar i përgjithshëm, anëtarë.

e) Komiteti Ndërministror për Integrimin Europian,(KNI) drejtohet nga Kryeministri. KNI është struktura më e lartë institucionale, përgjegjese për drejtimin ne nivelet me te larta politike dhe monitorimin e të gjithë procesit të integrimit Europian në Shqipëri.

f) Komisioni Parlamentar i Integrimit i cili gjeneron pozicionet parlamentare në raport me institucionet e tjera publike shqiptare dhe i monitoron ato mbi zbatimin e reformave të ndërmarra n kuadër të procesit të Integrimit.

3 Adresimi i prioriteteve 3.1 Prioritetet afatshkurtra (2007-2008) Prioritetet e përcaktuara për Qeverinë shqiptare për periudhën afatshkurtër janë si më poshtë:

Të orientohen dhe drejtohen politikat shtetërore me qëllim zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga MSA brenda një periudhe 10 vjeçare të ndarë në dy faza 5 vjeçare.

Të koordinohen dhe monitorohen reformat e kërkuara në përputhje me realizimin e detyrimeve të MSA për fazën e parë dhe të dytë të zbatimit të saj.

Krijimi dhe mirëfunksionimi i kuadrit nënligjor për procedurat e realizimit të procesit të përkthimit.

Krijimi dhe fuqizimi i kapaciteteve administrative në funksion të procesit të përkthimit. Institucionalizimi i marrëdhënieve të bashkëpunimit me të gjitha grupet e interesit për procesin

e përkthimit. Të koordinohet puna dhe të ndiqen procedurat për akreditimin e Njësisë së Projekteve të

Programit të Zhvillimit të Komunitetit Lokal.

506

3.1.1 Iniciativat ligjore afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore: 3.1.2 Aktivitetet zbatuese afatshkurtra Për adresimin e prioriteteve afatshkurtra do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Mbështetje për zbatimin e Marrëveshjes së Përkohshme që parashikon fillimin e vendosjes së zonës së tregtisë së lirë Shqipëri-BE.

Rishikimi i PKZMSA në zbatim të prioriteteve të MSA-së, Partneritetit Evropian, vlerësimeve te Raportit Vjetor te Komisionit Evropian për Shqipërinë dhe rekomandimeve të grupeve të ndryshme të punës.

Vlerësimi i përputhshmërisë së projektakteve normative shqiptare me legjislacionin komunitar. Zhvillimi i takimeve Shqipëri-BE për monitorimin e zbatimit te MSA-se Institucionalizimi i 20 grupeve ndërministrore të punës për përafrimin legjislacionit vendas me

acquis në përputhje me fushat e zbatimit të MSA. Trajnime dhe seminare për ngritjen e kapaciteteve raportuese dhe zbatuese të 13 njësive të

integrimit evropian në ministritë e linjës Kontrolli i përkthimit të akteve ligjore komunitare . Krijimi i një rrjeti qendror të dhënash mbi procesin e monitorimit të zbatimit të MSA (përfshi

aktet ligjore e nënligjore që transpozohen nga ministritë e linjës.), të aksesueshëm/interaktiv nga të gjitha ministritë e linjës.

Mbështetje për Trajnimin e rreth 900 nëpunësve civilë për çështjet e integrimit evropian. Përmirësim/konsolidim i metodologjisë së raportimit të zbatimit të PKZMSA-së (si

metodologji në vetvete dhe në funksion të dokumenteve të rinj strategjike) Përgatitja dhe nënshkrimi i një Memorandumi i Bashkëpunimit midis Ministrisë së Integrimit

dhe Ministrisë së Drejtësisë për përshpejtimin e procesit të çertifikimit të përkthimeve zyrtare të legjislacionit Evropian;

Udhëzim i Ministrit të Integrimit "Për zbatimin e VKM për procedurat e përkthimit dhe çertifikimit të legjislacionit të Bashkimit Evropian në gjuhën shqipe"

Udhëzim i Ministrit të Integrimit "Për zbatimin e VKM për procedurat e përkthimit dhe çertifikimit të legjislacionit të Bashkimit Evropian në gjuhën shqipe.

Vendosja dhe koordinim i hapave metodologjike për procesin e përkthimit të acquis communautaire në gjuhën shqipe. Hartimi i metodologjisë së përkthimit dhe informimi i institucioneve të cilat do të jenë të përfshira në këtë proces.

Fillimi i procesit të përkthimit të legjislacionit në zbatim të VKM 119, datë 07.03.2007. Hartimi i Dokumentit vjetor te IPA dhe miratimi i Dokumentit vjetor IPA 2007. Koordinimi i programit CARDS Koordinimi i Programeve të Bashkëpunimit Rajonal Decentralizimi dhe fuqizimi i qendrave të informimit Botimi i dokumenteve, broshurave në kuadër të informimit të publikut për MSA dhe MP Organizimi i trajnimeve për fuqizimin e kapaciteteve raportuese të stafit të MI.

3.2 Prioritetet afatmesme (2009-2010) Për periudhën afatmesme, prioritetet në fushën e ndihmës shtetërore do të jenë:

Të orientohen dhe drejtohen politikat shtetërore me qëllim zbatimin e detyrimeve që rrjedhin nga MSA brenda një periudhe 10 vjeçare të ndarë në dy faza 5 vjeçare.

Të koordinohen dhe monitorohen reformat e kërkuara në përputhje me realizimin e detyrimeve të MSA për fazën e parë dhe të dytë të zbatimit të saj.

Forcimi i kapaciteteve administrative në funksion të procesit të përkthimit

507

Përgatitja dhe botimi i një “Fjalori” mbi terminologjinë e përkthimit për çështjet e tregut të brendshëm.

Ngritja e sistemit te menaxhimit dhe kontrollit te Programeve te Bashkëpunimit Ndërkufitar 2007-2013 me qellim zbatimin e metodës se integruar te implementimit te tyre.

3.12.4 Iniciativat ligjore afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren iniciativat e mëposhtme ligjore: 3.12.5 Aktivitetet zbatuese afatmesme Për adresimin e prioriteteve afatmesme do të ndërmerren aktivitetet e mëposhtme zbatuese:

Mbështetje për zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë nga njëra anë dhe Komunitetit Evropian dhe Shteteve Anëtare të BE nga ana tjetër.

Rishikimi i PKZMSA në zbatim të prioriteteve të MSA-së, Partneritetit Evropian, vlerësimeve te Raportit Vjetor te Komisionit Europian per Shqipërinë dhe rekomandimeve te grupeve te ndryshme te punës

Zhvillimi i takimeve Shqipëri-BE per monitorimin e zbatimit te MSA-se Vlerësimi i përputhshmërisë së projektakteve normative shqiptare me legjislacionin komunitar Kontrolli i përkthimit të akteve legjislative komunitare . Konsolidimi i një rrjeti qendror të dhënash mbi procesin e monitorimit te zbatimit te MSA

(pëfshi aktet ligjore e nënligjore që transpozohen nga ministritë e linjës.), të aksesueshem/interaktiv nga të gjitha ministritë e linjës

Mbështetje për Trajnimin e rreth 800 nëpunësve civilë për çështjet e integrimit evropian. Përmirësim i metodologjisë së raportimit (si metodologji në vetvete dhe në funksion të

dokumenteve të rinj strategjike) Forcimi i kapaciteteve nëpërmjet trajnimeve dhe vizitave studimore në vende të ndryshme,

anëtare të BE-së; Krijimi dhe funksionimi i Sistemit të të Dhënave për inventarizimin e legjislacionit të përkthyer Sigurimi i pajisjeve të nevojshme IT në funksion të këtij procesi, si programe sofëare. Koordinimi i Programit CARDS Koordinimi i Programeve të Bashkëpunimit Rajonal Botimi i dokumenteve, broshurave në kuadër të informimit të publikut për MSA dhe MP Informim dhe komunikim me grupet e interesit Formimi i personave te cilët do te kryejnë certifikimin dhe auditimin e aktiviteteve te

financuara ne kuadër te programeve te bashkëpunimit ndërkufitar

508

PERSONAT PERGJEGJES PËR HARTIMIN E PKZMSA

PERSONi PERGJEGJES INSTITUCIONI POZICIONI

1 KRITERI POLITIK

ARDIAN STAMO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

1.1.5 REFORMA E GJYQESORIT

ENKELEDI HAJRO MINISTRIA E DREJTESISE DREJTOR

1.2.1.1 SHERBIMI PERMBARIMOR

ENKELEJDA TURKESHI MINISTRIA E DREJTESISE ShEFE E SEKTORIT TE PERSONEL-ORGANIZIMIT GLEDIS GJIPALI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST MARSELA MEZINI MINISTRIA E DREJTESISE SPECIALIST

1.2.1.2 SISTEMI I BURGJEVE

GLEDIS GJIPALI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST MIRGEN LATA MINISTRIA E DREJTESISE DREJTOR I CESHTJEVE LIGJORE

1.3.3 REGJISTRIMI FILLESTAR

GLEDIS GJIPALI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JONELA PREZA ZYRA PER REGJISTRIMIN E PASURIVE TE PALUAJTSHME JURISTE

1.3.4 KTHIMI DHE KOMPENSIMI I PRONAVE

GLEDIS GJIPALI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ILVA MITRO AGJENSIA PER KTHIMIN DHE KOMPENSIMIN E PRONAVE DREJTOR

1.4 BASHKEPUNIMI RAJONAL DHE NDERKOMBETAR

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ILIR KODRA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJES SEKTORI

1.4.1 MARREVESHJET E TREGTISE SE LIRE

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ILIR KODRA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJES SEKTORI

1.4.2 ZBATIMI I ANGAZHIMEVE TE NDERMARRA NE OBT

509

ALKETA VEJSELI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI

HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ILIR KODRA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJES SEKTORI

1.4.3 ANTIDUMPINGU

ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMONELA XHAFA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

MANJOLA KRUJA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALIST

2 KRITERI EKONOMIK

ARJANA DYRMISHI MINISTRIA E FINANCES DREJTOR ARTA HOXHA MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST INA KRAJA BANKA E SHQIPERISE DREJTOR LUIZA JANO MINISTRIA E FINANCES DREJTOR NIUTON MULLETI BANKA E SHQIPERISE PERGJEGJES SEKTORI

2.1.1 POLITIKAT MONETARE

EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ELVIS CIBUKU BANKA E SHQIPERISE SPECIALIST INA KRAJA BANKA E SHQIPERISE DREJTOR NIUTON MULLETI BANKA E SHQIPERISE PERGJEGJES SEKTORI

3.1 LEVIZJA E LIRE E MALLRAVE

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST PRANVERA KASTRATI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR

3.1.1.1 STANDARTIZIMI DHE CERTIFIKIMI

ARBEN NATI DREJTORIA E PERGJ E STANDARTIZIMIT DHE CERTIFIKIMIT DREJTOR I PERGJITHSHEM

ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST KONSTANCA DEDJA DREJTORIA E PERGJITHSHME E STANDARTIZIMIT DHE CERTIFIKIMIT DREJTORE

3.1.1.2 AKREDITIMI

510

AGIM ANXHAKU DREJTORIA E AKREDITIMIT DREJTOR ARDITA FUGA DREJTORIA E AKREDITIMIT SPECIALISTE ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

3.1.1.3 METROLOGJIA LIGJORE

ERGYS PETRITI DREJTORIA KOMBETARE E METROLOGJISE DHE KALIBRIMIT SPECIALIST ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST MYRVETE PAZAJ DREJTORIA KOMBETARE E METROLOGJISE DHE KALIBRIMIT DREJTOR I PERGJITHSHEM

3.1.1.4 VLERESIMI I KONFORMITETIT ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.1.2 DIREKTIVAT E HARMONIZIMIT TEKNIK

ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JETA ABAZAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALISTE MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.1.2.1 DIREKTIVAT E HARMONIZIMIT TEKNIK (NEË APPROACH)

ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JETA ABAZAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALISTE MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.1.2.1.1 PAJISJE ELEKTRIKE

ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JETA ABAZAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALISTE

511

MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.1.2.1.2 ENET ME PRESION


3.1.2.1.3 LODRAT


3.1.2.1.5 PERPUTHSHMERIA ELEKTROMAGNETIKE


3.1.2.1.6 MAKINERITE


3.1.2.1.7 PAJISJET E MBROJTJES PERSONALE


512

3.1.2.1.8 PAJISJE ME GAZ


3.1.2.1.9 MBI KERKESAT PER EFICENCEN E BOILEREVE TE RINJ QE PUNOJNE ME LENDE DJEGESE TE LENGETA DHE TE GAZTA ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JETA ABAZAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALISTE MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.1.2.1.10 LENDET PLASESE PER PERDORIM CIVIL


3.1.2.1.11 PAJISJET DHE SISTEMET MBROJTESE TE PERDORSHME NE ATMOSFERA POTENCIALISHT SHPERTHYESE


3.1.2.1.12 ASHENSORET


3.1.2.1.13 PAJISJET MJEKESORE

513

ANTONETA NJEHRENA MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE EHAD MERSINI MINISTRIA E SHENDETESISE PERGJEGJESE SEKTORI ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

SOKOL DEDJA MINISTRIA E SHENDETESISE SeKRETAR I PERGJITHSHEM

VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.1.2.1.14 BARNAT PËR PERDORIM NJEREZOR

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE IRA ARMIRI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE SOKOL DEDJA MINISTRIA E SHENDETESISE SEKRETAR I PERGJITHSHEM


3.1.2.1.15 MATERIALET DHE TEKNOLOGJITE ME PERDORIM TE DYFISHTE

ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST NDUE MARKU MINISTRIA E MBROJTJES DREJTOR REZART TERSHANA MINISTRIA E MBROJTJES SPECIALIST

3.1.2.1.20 PAKETIMI DHE PAKETIMI I MBETJEVE

ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JETA ABAZAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALISTE MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI 3.1.2.1.21 INSTALIME KABLLORE PER TRANSPORT PERSONASH


3.1.2.1.22 EFICENCA ENERGJITIKE E PAJISJEVE FRIGORIFERIKE, E NDRICIMIT FLUORESHENT DHE ETIKETIMI I PAJISJEVE ELEKTROSHTEPIAKE ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JETA ABAZAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALISTE MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

514

3.1.2.2 DIREKTIVAT E HARMONIZIMIT TE VJETER (OLD APPROACH DIRECTIVES)


3.1.2.2.3 QELQI


3.1.2.2.4 TEKSTILET


3.1.2.2.5 KEPUCET


3.1.2.2.6 DRURI


3.1.2.2.7 KIMIKATET

515


3.1.2.2.8 DETERGJENTET


3.1.2.2.9 PLEHERAT KIMIKE

ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSEN HASANI INSTITUTI I STUDIMIT TE TOKAVE SPECIALIST HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ZAIM MEMA INSTITUTI I STUDIMIT TE TOKAVE SPECIALIST

3.1.2.2.10 PRODUKTET KOZMETIKE

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE IRA ARMIRI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE SOKOL DEDJA MINISTRIA E SHENDETESISE SEKRETAR I PERGJITHSHEM VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.1.3 MBROJTJA E KONSUMATORIT DHE MBIKQYRJA E TREGUT

ANILA JANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR ELFRIDA BINO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST MAMICA DHAMO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.1.4 LEVIZJA E LIRE E MALLRAVE KULTURORE

ARLINDA KONDI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE SPECIALISTE BLERINA BERBERI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE SPECIALISTE ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE STEFAN KOCI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE SPECIALIST

516

3.1.5 LEVIZJA E LIRE E PUNETOREVE

ALBANA SHTYLLA MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA DREJTOR DURIM HATIBI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALIST ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE MIRELA SELITA INSTITUTI I SIGURIMEVE SHOQERORE

3.2 LIRIA E VENDOSJES DHE LIRIA PER TE OFRUAR SHERBIME

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST PRANVERA KASTRATI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR

3.2.1 LIRIA E VENDOSJES DHE LIRIA PER TE OFRUAR SHERBIME (PROCEDURAT E REGJISTRIMIT DHE TE LICENSIMIT) HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST PRANVERA KASTRATI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR

3.2.2 NJOHJA RECIPROKE E DIPLOMAVE

EDMOND CANE MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST

3.2.3 NJOHJA RECIPROKE E KUALIFIKIMEVE PËR PROFESIONET E LIRA

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.2.3.1 NJOHJA RECIPROKE E KUALIFIKIMEVE PËR PROFESIONET E LIRA - MJEKU

AURON CARA MINISTRIA E SHENDETESISE ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.2.4 SHERBIMET POSTARE

DHURATA KURTI MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE TRANSPORTIT DHE SPECIALISTE HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

3.2.5 SHERBIMET FINANCIARE

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST LEDIO MILKANI AUTORITETI MBIKQYRES I SIGURIMEVE SPECIALIST 3.2.5.1 SHERBIMET FINANCIARE - BANKA

517


3.2.5.2 SHERBIMET FINANCIARE - SIGURIMET

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST LEDIO MILKANI AUTORITETI MBIKQYRES I SIGURIMEVE SPECIALIST

3.3 LEVIZJA E LIRE E KAPITALEVE


3.4 LEGJISLACIONI PËR SHOQERITE TREGTARE

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST TEFTA DEMETI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE SEKTORI

3.5.1 PRONESIA INTELEKTUALE

FLORIAN LAMA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JORIDA SHYTAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI MIRLINDA ÇOLLAKU MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE PERGJEGJES SEKTORI NIKOLETA GJORDENI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE DREJTOR I ZSHDA

3.5.2 PRONESIA INDUSTRIALE

ARJAN RUKAJ DREJTORIA E PATENTAVE DHE MARKAVE DREJTOR I DPM FLORIAN LAMA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JORIDA SHYTAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI SONILA ELEZI DREJTORIA E PATENTAVE DHE MARKAVE SPECIALISTE

3.5.3 ZHVILLIMI RAJONAL ARTUR PILKATI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

3.6.1 KONKURRENCA

ARMAND AFEZOLLI AUTORITETI I KONKURRENCES DREJTOR DIANA KELLICI AUTORITETI I KONKURRENCES SPECIALISTE FADIL KADRIA AUTORITETI I KONKURRENCES DREJTOR

518

FLORIAN LAMA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST PAJTIM MELANI AUTORITETI I KONKURRENCES DREJTOR

3.6.2 NDIHMA SHTETERORE

ALTIN ZEQO MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALIST EDLIRA BARAJ MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTORE E DNSH FLORIAN LAMA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

3.7 PROKURIMI PUBLIK

FLORIAN LAMA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST REIDA SHAHOLLARI AGJENSIA E PROKURIMIT PUBLIK PERGJEGJESE SEKTORI

3.8.6 MBROJTJA E BIMEVE

ERMIRA POCARI MINISTRIA E BUJQESISE USHQIMIT DHE MBROJTJES SE KONSUMATORIT SPECIALISTE

3.8.8 PYJET DHE KULLOTAT

KOSTANDIN DANO MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST NEHAT COLLAKU MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTOR RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.9 PESHKIMI

MIMOZA COBANI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST ROLAND KRISTO MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTOR RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.10.4 TRANSPORTI HEKURUDHOR

NIKOLIN BËRXHIKU MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE TRANSPORTIT DHE SPECIALIST

3.10.6 TRANSPORTI AJROR

ERION FEJZULLA MINISTRIA E PUNEVE PUBLIKE TRANSPORTIT DHE SPECIALIST

3.11 TATIMET

BLODI BRATI DREJTORIA E PERGJITHSHME E TATIM TAKSAVE DREJTOR EMANUELA ÇOÇOLI DREJTORIA E PERGJITHSHME E TATIM TAKSAVE SPECIALISTE GERTA PICARI DREJTORIA E PERGJITHSHME E TATIM TAKSAVE DREJTOR I PERGJITHSHEM

HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

519

3.12 DOGANAT

ERMIR GJATA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ERVINA DOMI DREJTORIA E PERGJITHSHME E DOGANAVE DREJTORE GLADIOLA HYSI DREJTORIA E PERGJITHSHME E DOGANAVE SPECIALISTE HILDA MEZINI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI HYSNI AHMETAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST PERPARIM DERVISHI DREJTORIA E PERGJITHSHME E DOGANAVE DREJTOR

3.13 STATISTIKAT

EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST EVIS BRARRI INSTITUTI I STATISTIKES PERGJEGJES SEKTORI GODIVA REMBECI INSTITUTI I STATISTIKES DREJTOR INIS JORGO INSTITUTI I STATISTIKES KOORDINATORE

3.14 PUNESIMI DHE KOHEZIONI SOCIAL

ALBANA SHTYLLA MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA DREJTOR

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC. DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

3.14.1 DIALOGU SOCIAL

DITURI RRUKAJ MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC. DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

LUMTURI CICI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE XHILDA PINCI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCI DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

3.14.2 PUNESIMI

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE STAVRI LAKO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALIST 3.14.3 MBROJTJA DHE SIGURIMET SHOQERORE

DIANA BEQIRI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIA DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

MIMOZA BAJRAMI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCI DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

MIRELA SELITA INSTITUTI I SIGURIMEVE SHOQERORE

3.14.4 SHENDETI DHE SIGURIA NE PUNE

520

ALBANA SHTYLLA MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCIALE DHE MUNDESIVE TE BARABARTA DREJTO R ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCI DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE LUMTURI CICI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE XHILDA PINCI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

3.14.5 BARAZIA GJINORE

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE LINDITA THIMJO MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOC. DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

VALBONA JAUPLLARI MINISTRIA E PUNES CESHTJEVE SOCI. DHE MUNDESIVE TE BARABARTA SPECIALISTE

3.15.1 SEKTORI I ENERGJISE

ADRIANA XHUVELI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI AGIM BREGASI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECILAIST ARDIAN STAMO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST FATJON TUGU MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR

3.15.2 SEKTORI HIDROKARBUR

ADRIANA XHUVELI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI ARDIAN STAMO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ILIA GJERMANI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALIST STAVRI DHIMA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJES SEKTORI

3.16.1 POLITIKAT INDUSTRIALE

ADRIANA XHUVELI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI ALMAREN PACI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALIST ARDIAN STAMO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST 3.16.2 SEKTORI I MINIERAVE

ADRIANA XHUVELI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI ARDIAN STAMO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST STAVRI DHIMA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES ZEF LLESH MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES SPECIALIST

3.17 NDERMARRJET E VOGLA DHE TE MESME

ADRIANA XHUVELI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI ARDIAN STAMO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST BASHKIM SYKJA MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES DREJTOR TEFTA DEMETI MINISTRIA E EKONOMISE TREGETISE DHE ENERGJITIKES PERGJEGJESE

SEKTORI 3.18 ARSIMI DHE SHKENCA

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST

521

3.18.1.1 ARSIMI I LARTE

ANILA THEODHORI MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALISTE EDMOND CANE MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST VALIER PESHKEPIA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES DREJTOR

3.18.1.2 ARSIMI PARAUNIVERSITAR

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST

SUZANA TABAKU MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES

3.18.1.3 ARSIMI PROFESIONAL

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST SOTIR RRAPO MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES

3.18.1.4 MOSDISKRIMINIMI

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE FATMIR BEZATI MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST

3.18.2.1 KERKIMI SHKENCOR

EDMOND AGOLLI MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE NURI XHEPA MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCES SPECIALIST

3.20.1 KULTURA DHE TURIZMI

BLERINA BERBERI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE SPECIALISTE ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE ELTON NOTI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE SPECIALIST FRANKA PALOKA MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE DREJTOR STEFAN KOCI MINISTRIA E TURIZMIT KULTURES RINISE DHE SPORTEVE SPECIALIST

3.20.2 POLITIKAT AUDIO-VIZUALE

ELONA KANA KESHILLI KOMBETAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT DREJTOR FATBARDH ZENELAJ KESHILLI KOMBETAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT DREJTOR KABINETI FLORIAN LAMA MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST JORIDA SHYTAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI

522

PIRRO KOCI KESHILLI KOMBETAR I RADIOS DHE TELEVIZIONIT DREJTOR

3.21.1 E DREJTA HORIZONTALE

KLODIAN ALI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST

RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE 3.21.2 CILESIA E AJRIT

ADRIANA XHUVELI MINISTRIA E INTEGRIMIT PERGJEGJESE SEKTORI BAJRAM MEJDIAJ MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE JURIST NARIN PANARITI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VOJO TASHI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST

3.21.3 MENAXHIMI I MBETJEVE

ARBINA HAXHIREXHA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST NARIN PANARITI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.21.3.1 MBETJET URBANE

ARBINA HAXHIREXHA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.21.4 UJI

ARBINA HAXHIREXHA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST

3.21.4.1 ADMINISTRIMI I BURIMEVE UJORE

ARBINA HAXHIREXHA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST ARJANA DYRMISHI MINISTRIA E FINANCES DREJTOR ARTA KODRA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.21.4.2 CILESIA E UJIT TE PIJSHEM

RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.21.4.3 PARANDALIMI I NDOTJES SE UJIT

ARBINA HAXHIREXHA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST NARIN PANARITI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

523

3.21.5 MBROJTJA E NATYRES

ARJANA KOCA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE ZAMIR DEDEJ MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTOR

3.21.6 NDOTJA DHE RREZIQET INDUSTRIALE

LAURETA DIBRA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST NARIN PANARITI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.21.7 KIMIKATET

ARTA KODRA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST NARIN PANARITI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.21.8 ORGANIZMAT E MODIFIKUAR GJENETIKISHT

ARJANA KOCA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE ZAMIR DEDEJ MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTOR

3.21.9 ZHURMAT

ARBINA HAXHIREXHA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST NARIN PANARITI MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE SHKELQIM MEMA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST

3.21.10 SIGURIA BERTHAMORE DHE MBROJTJA NGA RREZATIMET

RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.21.11 NDRYSHIMET KLIMATIKE

ERMIRA FIDA MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE DREJTORE ODETA ZHEGU MINISTRIA E MJEDISIT PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TE UJRAVE SPECIALIST RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE

3.21.12.1 EMERGJENCAT CIVILE

ALFRED OLLI MINISTRIA E BRENDSHME SPECIALIST RUDINA CELO MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE SALI KELMENTI MINISTRIA E BRENDSHME DREJTOR

524

3.22 SHENDETI PUBLIK

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE SOKOL DEDJA MINISTRIA E SHENDETESISE SEKRETAR I PERGJITHSHEM


3.22.1 MBROJTJA NGA ALKOOLI

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE ROLAND SHUPERKA MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALIST VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.22.2 MBROJTJA NGA DUHANI

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE ROLAND SHUPERKA MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALIST VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.22.3 TRANSFUZIONI DHE SIGURIA E GJAKUT

ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE VJOLLCA DURRO MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.22.4 SEMUNDJET NGJITESE

AGIM SHEHI MINISTRIA E SHENDETESISE DREJTOR ELDA SOTIRI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALISTE VIOLA COPANI MINISTRIA E SHENDETESISE SPECIALISTE

3.23.1 BASHKEPUNIMI GJYQESOR NDERKOMBETAR

ERTON KARAGJOZI MINISTRIA E DREJTESISE SPECIALIST GLEDIS GJIPALI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

3.23.2 MBROJTJA E TE DHENAVE

GLEDIS GJIPALI MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST VIKTOR GUMI MINISTRIA E DREJTESISE DREJTOR

3.23.9 PARANDALIMI I PASTRIMIT TE PARAVE

ARJANA DYRMISHI MINISTRIA E FINANCES DREJTOR ARTA HOXHA MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST XHENSILA PINA MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST

525

3.24.1 FINANCAT PUBLIKE DHE AUDITIMI I BRENDSHEM

ALBANA GJINOPULLI MINISTRIA E FINANCES PERGJEGJES SEKTORI ARJANA DYRMISHI MINISTRIA E FINANCES DREJTOR ARTA HOXHA MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

3.24.2 PLANIFIKIMI BUXHETOR

ARJANA DYRMISHI MINISTRIA E FINANCES DREJTOR ARTA HOXHA MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST KESJANA HALILI MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST

3.24.3 AUDITIMI I JASHTEM

EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST ELVANA TIVARI KONTROLLI I LARTE I SHTETIT DREJTOR ILIR KADIU KONTROLLI I LARTE I SHTETIT SPECIALIST

3.24.4 KONTABILITETI PUBLIK

ARBEN ZACE MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST ARJANA DYRMISHI MINISTRIA E FINANCES DREJTOR ARTA HOXHA MINISTRIA E FINANCES SPECIALIST EGLANTINA GOLLAJ MINISTRIA E INTEGRIMIT SPECIALIST

Documents

pkzmsa 2007-2012