Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

PROGRAM ZAJĘĆ

WYKŁADY I ĆWICZENIA

IV ROK

WYDZIAŁ FIZJOTERAPII

JEDNOLITE STUDIA STACJONARNE

MAGISTERSKIE

Łódź 2007

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

REDAKCJA:

prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski

dr hab. n. med. prof. nadzw. Jolanta Kujawa

mgr inż. Barbara Zbrzezna

Opracowanie programów:

prof. dr hab. n. med. Józef Kozak

dr hab. n. med. prof. nadzw. Jan Czernicki

dr hab. n. med. prof. nadzw. Jolanta Kujawa

dr n. med. Elżbieta Łuczak

prof. dr hab. n. med. Lucjan Pawlicki

prof. dr hab. n. med. Krystian Żołyński

dr hab. n. med. prof. nadzw. Andrzej Bogucki

prof. dr hab. n. med. Jerzy Nowak

prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski

prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński

prof. dr hab. n. med. Zbigniew Maziarz

prof. dr hab. n. med. Andrzej Radek

1

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Przedmioty str Fizjoterapia kliniczna w onkologii i medycynie paliatywnej ……………………… 3

Fizykoterapia i masaż (2)......................................................................................….. 6

Kinezyterapia (2)...............................................................................................…..... 9

Kliniczne podstawy fizjoterapii w reumatologii ………………………………...…. 13

Protetyka i ortotyka............................................................................................…..... 17

Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii ………………………………. 21

Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu w ortopedii i traumatologii ... 24

Kliniczne podstawy fizjoterapii w neurologii ……………………………………… 31

Farmakologia .....................................................................................…………........ 34

Fizjoterapia w otolaryngologii ..................................………………………............. 36

Kliniczne podstawy fizjoterapii w endokrynologii ………………………………… 43

Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu w neurologii i neurochirurgii 46

Radiologia i diagnostyka obrazowa.....................................................................…... 51

Kliniczne podstawy fizjoterapii w neurochirurgii …………………………………. 54

Metodologia pracy dyplomowej.........................................................................….... 56

2

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FIZJOTERAPIA KLINICZNA W ONKOLOGII I MEDYCYNIE PALIATYWNEJ Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 20 10 20 - Zaliczenie z oceną

Cele dydaktyczne:

Teoretyczne zapoznanie studentów z najczęstszymi chorobami nowotworowymi, ich epidemiologią, diagnostyką i leczeniem. Przedstawienie najważniejszych metod rehabilitacyjnych w chorobach onkologicznych.

Prezentacja chorych onkologicznych. Demonstracja współczesnych możliwości diagnostycznych chorób nowotworowych. Leczenie chirurgiczne i uzupełniające. Demonstracja i praktyczna fizjoterapia chorych onkologicznych.

Treści programowe: Wykłady: Wykład nr 1 Podstawy onkologii: Historia naturalna i biologia nowotworów, proces karcynogenezy, epidemiologia nowotworów, metody diagnostyki, badania przesiewowe (skrining), klasyfikacja nowotworów, stopniowanie zaawansowania klinicznego, podstawy leczenia systemowego, zasady chirurgii onkologicznej. Wykład nr 2 Nowotwory tkanek miękkich: Etiologia nowotworów tkanek miękkich, stany przednowotworowe, klasyfikacja histopatologiczna, stopnie zaawansowania klinicznego, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie miejscowe guza pierwotnego oraz przerzutów i wznów miejscowych, fizjoterapia po zabiegach operacyjnych. Wykład nr 3 Rak płuca: Epidemilogia, patogeneza raka płuca, podział histopatologiczny, badania przesiewowe i metody diagnostyki, objawy kliniczne i naturalny przebieg choroby, klasyfikacja TNM i system zaawansowania klinicznego, metody leczenia chirurgicznego, leczenie uzupełniające, rokowanie, wskazania do fizjoterapii.

3

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Wykład nr 4 Rak przełyku: Dane epidemiologiczne, patogeneza raka przełyku, stany przednowotworowe, rozpoznawanie określenie stopnia zaawansowania, objawy, klasyfikacja TNM, omówienie głównych metod leczenia, rokowanie, fizjoterapia pooperacyjna. Wykład nr 5 Rak żołądka: Epidemiologia, typy histopatologiczne guzów żołądka, metody diagnostyczne, obraz kliniczny, określenie stopnia zaawansowania klinicznego, leczenie chirurgiczne oraz metody leczenia uzupełniającego, wskazania i metody fizjoterapii. Wykład nr 6 Rak jelita grubego i odbytnicy: Patogeneza i epidemiologia nowotworów jelita grubego, stany przednowotworowe, metody diagnostyki, omówienie objawów klinicznych guzów lewej i prawej połowy jelita grubego, podział histopatologiczny guzów jelita grubego, zapoznanie z klasyfikacją TNM i stopniami zaawansowania klinicznego, sposoby leczenia chirurgicznego, leczenie uzupełniające w raku jelita grubego, rokowanie, fizjoterapia pooperacyjna. Wykład nr 7 Rak tarczycy: Epidemilogia, czynniki karcinogenne, typy histopatologiczne raka tarczycy, metody diagnostyczne, objawy i przebieg choroby, metody leczenia chirurgicznego i uzupełniającego, powikłania p zabiegach operacyjnych, fizjoterapia. Rak piersi: Epidemilogia, aspekty patomorfologiczne, badania przesiewowe i metody diagnostyczne, objawy kliniczne i naturalny przebieg, klasyfikacja TNM i system zaawansowania klinicznego, czynniki prognostyczne, leczenie chirurgiczne, metody leczenia uzupełniającego, rokowanie, rehabilitacja w okresie pooperacyjnym. Wykład nr 8 Nowotwory wątroby i dróg żółciowych: Epidemiologia, patomorfologia i objawy nowotworów wątroby i dróg żółciowych. Objawy kliniczne, badania diagnostyczne i aspekty kliniczne. Przebieg choroby i rokowanie. Leczenie chirurgiczne i paliatywne oraz fizjoterapia. Wykład nr 9 Rak trzustki: Epidemiologia, czynniki karcynogenne i typy histologiczne nowotworów trzustki. Objawy, diagnostyka i przebieg kliniczny. Leczenie operacyjne i paliatywne. Leczenie skojarzone. Fizjoterapia Wykład nr 10 Problemy medycyny paliatywnej: Leczenie p. bólowe. Odżywianie. Pielęgnacja chorych. Rola i zadania fizjoterapeuty w rehabilitacji chorych hospicyjnych.

4

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenia (5 x 4 h) Ćwiczenia w formie seminariów i zajęć praktycznych przy łóżku chorego. Ćwiczenie 1 Omówienie zasad organizacji ośrodka onkologicznego. Zwiedzanie ośrodka onkologicznego. Demonstracja oddziału chemioterapii, radioterapii, brachyterapii, medycyny paliatywnej i rehabilitacji onkologicznej. Ćwiczenie 2 Demonstracja przypadków onkologicznych. Demonstracja zabiegów diagnostycznych, pielęgnacyjnych i leczniczych u chorych na nowotwory złośliwe tk. miękkich i kl. piersiowej. Drenaż opłucnej. Pielęgnacja i rehabilitacja chorych po torakotomii. Opieka paliatywna chorych torakochirurgicznych. Ćwiczenie 3 Demonstracja pacjentów onkologicznych chorób narządów jamy brzusznej. Zakładanie sondy żołądkowej. Pielęgnacja chorych po laparotomii. Rehabilitacja przed i pooperacyjna po operacjach brzusznych. Opieka paliatywna chorych na nowotwory j.brzusznej. Ćwiczenie 4 Demonstracja przyp. onkologicznych. Odbyt sztuczny, zew. przetoki jelitowe. Operacje kroczowe. Operacje w miednicy małej. Rehabilitacja chorych po op. raka jelita grubego. Opieka paliatywna chorych po operacjach j. grubego. Ćwiczenie 5 Demonstracja przyp. onkologicznych raka tarczycy. Powikłania pooperacyjne. Tracheostomia. Pielęgnacja i rehabilitacja pooperacyjna. Rak piersi. Metody leczenia operacyjnego. Fizjoterapia pooperacyjna. Opieka paliatywna chorych po strumectomii i mammektomi.. Literatura:

1. Kordek R. i wsp. :Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. VIA Medica, Gdańsk 2006.

2. Woźniewski M., Kołodziej J.: Rehabilitacja w chirurgii. PZWL, Warszawa 2006. 3. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. Urban/Partner, Wrocław 2003.

5

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FIZYKOTERAPIA I MASAŻ (2) Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VII 90 30 60 - egzamin Cele dydaktyczne:Cele dydaktyczne: Zapoznanie z miejscem i rolą fizykoterapii w procesie rehabilitacji. Nauka podstaw teoretycznych i praktycznego zastosowania zabiegów fizykalnych. Treści programowe: Wykłady: Wykład 1 Elektrostymulacja mięśni i nerwów jedno- i dwuelektrodowa. Stymulacja prądem prostokątnym i trójkątnym. Elektrostymulacje normalnie unerwionych mięśni. Elektrostymulacja czynnościowa (FES). Wykład 2 Elektrostymulacja odnerwionych mięśni, elektrostymulacje mięśni gładkich, elektrostymulacje poprawiające ukrwienie. Elektrostymulacja w zwalczaniu bólu, przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS). Wykład 3 Ultradźwięki – działanie biofizyczne ultradźwięków. Fonoforeza. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania ultrasonoterapii. Wykład 4 Elektrolecznictwo prądami wielkiej częstotliwości. Diatermia krótkofalowa. Zasada powstawania drgań wielkiej częstotliwości. Metoda kondensatorowa diatermii krótkofalowej. Metoda indukcyjna. Różnice wynikające z obu metod aplikacji. Dawkowanie fal krótkich. Działanie biologiczne fal krótkich. Mikrofale i fale decymetrowe. Zagrożenia, przepisy BHP Wykład 5 Impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości. Działania biologiczne pola magnetycznego. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania pól magnetycznych . Impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości w połączeniu z laserowym promieniowaniem podczerwonym. Wykład 6 Magnetostymulacja. Wskazania i przeciwwskazania. Zastosowanie w chorobach narządu ruchu, wewnętrznych , ortopedii i traumatologii. Wykład 7 Masaż: rodzaje masażu, masaż klasyczny (działanie miejscowe i ogólne masażu klasycznego), wskazania i przeciwwskazania do masażu klasycznego. Masaże specjalne:

6

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

(masaż segmentarny, masaż mechaniczny, masaż podwodny, masaż podciśnieniowy, masaż wirowy. Wskazania i przeciwwskazania do masażu specjalnego. Wykład 8 Wodolecznictwo, fizjologiczne działanie zabiegów wodoleczniczych: wpływ na układ krążenia, oddychania, czynność nerek, układ nerwowy, przemianę materii. Nieprawidłowe odczyny organizmu na bodźce wodolecznicze. Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów wodoleczniczych. Wykład 9Fizykoterapia w zespołach bólowych (definicja bólu, teoria bramki Malzacka - Walla). Działanie zabiegów fizykalnych na poziomie uszkodzonej komórki i tkanki. Wykład 10Fizykoterapia w urazach sportowych. Fizykoterapia bezpośrednio po urazie (wczesna). Fizykoterapia po zabiegach pooperacyjnych (późna). Wykład 11 Fizjoterapia oparta na faktach naukowych (badania eksperymentalne, badania obserwacyjno – kontrolne, metaanaliza). Przykłady opublikowanych zaleceń z zakresu fizykoterapii opartych na dowodach naukowych w różnych jednostkach i zespołach chorobowych. Klinimetria w fizykoterapii. Wykład 12 Fizykoterapia w wieku podeszłym. Zabiegi fizjoterapeutyczne stosowane u ludzi w wieku starczym. Fizykoterapia w chorobach przemiany materii. Cukrzyca, otyłość, dna moczanowa. Wykład 13 Fizykoterapia wieku rozwojowego. Wytyczne dotyczące stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych u dzieci. Uwagi dotyczące prowadzenia kinezyterapii u dzieci. Wykład 14 Fizykoterapia w chorobach układu wydzielania wewnętrznego. Choroby tarczycy. Leczenie fizjoterapeutyczne powikłań stanów pooperacyjnych. Wykład 15 Fizykoterapia w chorobach układu moczowego i nietrzymaniu moczu Ćwiczenia: Ćwiczenie 1 Elektrolecznictwo prądami wielkiej częstotliwości – praktyczne wykonanie zabiegu. Diatermia krótkofalowa. Zasada powstawania drgań wielkiej częstotliwości. Metoda kondensatorowa diatermii krótkofalowej. Metoda indukcyjna. Różnice wynikające z obu metod aplikacji. Dawkowanie fal krótkich. Ćwiczenie 2 Elektrolecznictwo prądami wielkiej częstotliwości - ciąg dalszy. Mikrofale i fale decymetrowe. Zagrożenia, przepisy BHP. Ćwiczenie 3 Powtórzenie materiału z zakresu elektrolecznictwa. Praktyczne wykonanie zabiegów z wykorzystaniem prądów małej, średniej i wielkiej częstotliwości. Ćwiczenie 4 Impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości. Działanie biologiczne. Technika zabiegów. Praktyczne wykonanie zabiegów magnetoterapii. Ćwiczenie 5 Pulsujące pole magnetyczne małej częstotliwości w połączeniu z laserowym promieniowaniem podczerwonym. Metodyka zabiegów i praktyczna realizacja terapii w określonych przypadkach chorobowych.

7

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenie 6 Zajęcia praktyczne z zastosowania prądów wielkiej częstotliwości i magnetoterapii. Wodolecznictwo. Fizjologiczne działanie zabiegów wodoleczniczych. Termiczny komponent zabiegów wodoleczniczych. Regulacja temperatury ciała w powietrzu i w wodzie. Działanie miejscowe i ogólne zabiegów wodoleczniczych Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów wodoleczniczych. Zasada kwalifikowania do zabiegów wodoleczniczych. Zasady wykonywania zabiegów. Nieprawidłowe odczyny naczyniowe na bodźce wodolecznicze. Zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrostatycznego wody. Zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrodynamicznego wody. Zabiegi wodolecznicze bez ciśnienia wody. Ćwiczenie 7 Ultradźwięki – działanie biofizyczne ultradźwięków (mechaniczne, cieplne, fizykochemiczne). Działanie biologiczne ultradźwięków. Sposoby wykonywania zabiegów. Metody nadźwiękawiania. Dawkowanie ultradźwięków. Rodzaje zabiegów z zastosowaniem ultradźwięków - fonoforeza. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania ultradźwięków. Ćwiczenie 8,9,10,11,12,13 Masaż. Rodzaje masażu. Masaż klasyczny. Kwalifikacje do masażu i jego wykonanie. Działanie miejscowe i ogólne masażu klasycznego. Wskazania i przeciwwskazania do masażu klasycznego. Masaże specjalne (segmentarny, mechaniczny, podwodny, podciśnieniowy, wirowy). Wskazania i przeciwwskazania do masażu specjalnego. Ćwiczenie 14,15 Zaliczenie praktyczne i teoretyczne ćwiczeń. Literatura: 1 Kwolek A. ( red.): Rehabilitacja medyczna. T.1 ( rozdział 2.1 i 4.1). 2 Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie IV. 3 Mika T.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 1998. 4 Ponikowska I.: Kompendium balneologii. 2001. 5 Sieroń A . i wsp: Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. 2002. 6 Sieroń A., Cieślar G.,Adamek M.: Magnetoterapia i Laseroterapia. Śląska Akademia

Medyczna 1994. 7 Straburzyńska-Lupa A. , Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie

III.

8

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

KINEZYTERAPIA (2) Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VII 80 30 50 - egzamin CCeellee ddyyddaakkttyycczznnee:: Zapoznanie z miejscem i rolą kinezyterapii w procesie rehabilitacji. Nauka badania fizjoterapeutycznego dla potrzeb kinezyterapii. Nauka podstaw teoretycznych i praktycznego zastosowania ćwiczeń i metod kinezyterapeutycznych. TTrreeśśccii pprrooggrraammoowwee:: Wykłady:

1. Ćwiczenia czynne-wolne, samokontrolowane (ćwiczenia oparte o system sprzężeń zwrotnych – zjawisko biofeedbeck) i prowadzone – neurofizjologiczne uzasadnienie ćwiczeń, metodyka, cel, wskazania i przeciwwskazania.

2. Ćwiczenia czynne z oporem – neurofizjologiczne uzasadnienie ćwiczeń, metodyka,

cel, wskazania i przeciwwskazania. Formy oporu a rodzaj skurczu mięśnia. Metody treningu z oporem progresywnie wzrastającym i progresywnie malejącym.

3. Trening leczniczy oparty na dynamicznej i statycznej pracy mięśni. Wysiłek fizyczny

a zmęczenie. Zwalczanie zjawiska substytucji i inkoordynacji.

4. Rodzaje synergizmów mięśniowych, uwarunkowanie siły synergizmów bezwzględnych. Ćwiczenia czynne izometryczne: cele, wskazania, przeciwwskazania i zasady prowadzenia. Ćwiczenia synergistyczne, ipsilateralne i kontralateralne. Warunki „przerzutu” kontralateralnego.

5. Przyczyny powstawania przykurczów stawowych. Ćwiczenia i wyciągi redresyjne.

Zasady formy prowadzenia redresji. Neurofizjologiczne podstawy poizometrycznej relaksacji mięśni i jej efektywność.

6. Mechanizm oddychania. Cele, zadania, rodzaje ćwiczeń oddechowych. Ćwiczenia

relaksacyjne, ćwiczenia czynności samoobsługowych – neurofizjologiczne uzasadnienie ćwiczeń, metodyka, cel, wskazania i przeciwwskazania.

7. Chód prawidłowy, cykl i fazy chodu, wyznaczniki chodu prawidłowego. Analiza

dynamiczna i kinematyczna chodu. Chód patologiczny. Testy lokomocyjne.

9

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

8. Pionizacja, przygotowanie chorego do nauki chodzenia, etapy nauki chodzenia. Rodzaje chodu o kulach. Nauka padania - neurofizjologiczne uzasadnienie ćwiczeń, metodyka, cel, wskazania i przeciwwskazania.

9. Kinezyterapia ogólnousprawniająca – systematyka (główne działy). Zasady

prowadzenia ćwiczeń kondycyjnych, formy, metody, organizacja. Zasady budowy toku lekcyjnego, krzywa natężenia wysiłku, konspekt, osnowa. Zasady doboru ćwiczeń, zasady doboru grup ćwiczebnych. Cele i zadania jednostki ćwiczeń. Trening obwodowy i stacyjny - neurofizjologiczne uzasadnienie ćwiczeń, metodyka, cel, wskazania i przeciwwskazania.

10. Formy ćwiczeń rozluźniających. Warunki rozluźnienia miejscowego i ogólnego.

Metody badania i oceny spastyczności. Metodyczne wskazówki ćwiczeń równoważnych i koordynacyjnych, stopniowanie trudności ćwiczeń.

11. Ćwiczenia w wodzie - neurofizjologiczne uzasadnienie ćwiczeń, metodyka, cel,

wskazania i przeciwwskazania. Właściwości środowiska wodnego. Warunki bezpieczeństwa.

12. Metody kinezyterapeutyczne – ogólny podział na metody o znaczeniu historycznym

(np. Kenny) i obecnie stosowane. Neurologiczne uzasadnienie metod, ich metodyka, cel, wskazania i przeciwwskazania. Techniki ułatwień proprioceptywnego, nerwowo-mięśniowego torowania.

13. Założenia, cele, wskazania i przeciwwskazania względne i bezwzględne do reedukacji

metodą Kabat-Kaiser (P.N.F.) Irradiacje i przenoszenie pobudzeń. Rys historyczny podstawy teoretyczne. Rozwój metody. Obecne modyfikacje metody.

14. Metoda Vojty – metoda „odruchowego pełzania i przetaczania”, założenia, cele,

metodyka wykonywania ćwiczeń, wskazania i przeciwwskazania – pobudzanie pól koordynacyjnych w ośrodkowym układzie nerwowym. Metoda hamowania i ułatwiania – metoda Bobath, założenia , cele i zasady podstawy metodyczne.

15. Kinezyterapia edukacyjna.

Ćwiczenia: 1. Ćwiczenia czynne-wolne, różne formy ćwiczeń samokontrolowanych (zjawisko

biofeedbeck) i prowadzone. Metodyka wykonania. Praca na sobie i z pacjentami. 2. Ćwiczenia czynne z oporem w zależności od rodzaju skurczu mięśniowego. Metodyka

ćwiczeń oporowych (De Lorme’a, i Watkinsa, McQueena i inne). Praca na sobie i z pacjentami.

3. Ćwiczenia synergistyczne (ipsi- i konralateralne). Ćwiczenia redresyjne. Metodyka

wykonania. Wykonywanie na sobie i na pacjentach. Wyciągi redresyjne. Ćwiczenia poizometrycznej relaksacji. Praca na sobie i z pacjentami.

10

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

4. Ćwiczenia oddechowe. Oddychanie w spoczynku i po wysiłku. Tory oddychania. Pozycje Trendelenburga. Pozycje drenażowe i pozycje ułożeniowe. Metodyka wykonania. Praca na sobie i z pacjentami.

5. Chód patologiczny. Zmiany w chodzie wynikające z obecności bólu, ograniczeń

zakresów ruchu w przypadkach niedowładów i porażeń mięśni. Demonstracja przypadków. Objawy Trendelenburga i Duchenne’a. Pozycja Puttiego. Ćwiczenia równoważne i koordynacyjne. Praca na sobie i z pacjentami.

6. Pionizacja i nauka chodzenia. Pionizacja przyłóżkowa i na stole pionizacyjnym.

Nauka chodu prawidłowego w barierkach i za pomocą sprzętu ortopedycznego. Różne rodzaje chodu (krok dwutaktowy, trójtaktowy i czterotaktowy). Chód

7. pokonywaniem różnicy wysokości, po różnych podłożach. Asekuracja i nauka padania. Praca na sobie i z pacjentami.

8. Ćwiczenia ogólnokondycyjne. Różne formy prowadzenia zajęć (zespołowe, stacyjne,

trening obwodowy). Prowadzenie zajęć na sobie i z pacjentami wg uprzednio przygotowanych konspektów z ukierunkowaniem na różne schorzenia (np. bóle kręgosłupa, wady postawy i inne).

9. Ćwiczenia relaksacyjne (trening autogenny Schultza) i ćwiczenia rozluźniające

- metodyka wykonania. Ćwiczenia wykonywane na sobie. Ćwiczenia czynności samoobsługowych. Demonstracja pacjentów wykonujących poszczególne czynności Praca z pacjentami.

10. Metoda proprioceptywnego torowania (PNF). Istota torowania proprioceptywnego.

Zasady metodyczne. Techniki ułatwiające torowanie proprioceptywne. Wzorce ćwiczeń kończyn górnych. Wzorce ćwiczeń kończyn dolnych. Wzorce ćwiczeń tułowia i kończyn górnych. Wzorce ćwiczeń szyjnego odcinka kręgosłupa.

11. Nowoczesne metody usprawniania dziecięcych porażeń mózgowych w oparciu

o metodę Vojty. Podstawy metodyczne metody „odruchowego pełzania i przetaczania.

12. Metoda hamowania i ułatwiania wg Bobathów (modyfikacja NDT). Podstawowe pozycje wyjściowe do ćwiczeń. Synergie ułożeniowe. Odruchy. Sposoby wywoływania odruchów. Sposoby sterowania i stymulacji. Techniki.

13. Tradycyjne i nowoczesne metody oceny postawy ciała (opisowe i punktowania,

sylwetkowe, wybrane metody pomiarowo-rejestrujące). Wyznaczanie wartości kąta skrzywienia metodą Grucy, Cobba, Fergussona. Ocena budowy podeszwowej powierzchni stóp. Testy zdolności do utrzymania postawy Matthiasa. Badanie wydolności mięśni tułowia i miednicy w utrzymywaniu postawy.

14. Zaliczenie praktycznej znajomości zagadnień kinezyterapii. Celem jest wykazanie

umiejętności połączenia oceny stanu funkcjonalnego pacjenta z doborem i umiejętnością zastosowania odpowiednich ćwiczeń.

11

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Literatura: 1. Zembaty A.: Kinezyterapia. Tom I i II. Wyd. Kasper Sp. z o.o., Kraków 2002, 2003. 2. Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. Część I i II. Wyd. AWF, Katowice 2000. 3. Milanowska K.: Kinezyterapia. PZWL, Warszawa 2001. 4. Dega W, Milanowska K.: Rehabilitacja Medyczna. PZWL, Warszawa 2001. 5. Kilar J. i wsp: Badanie narządu ruchu. PZWL, Warszawa 2000. 6. Garrison S.J.: Podstawy rehabilitacji i medycyny fizykalnej. PZWL, Warszawa 2001. 7. Rosławski A., Skolimowski T.: Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych. PZWL,

Warszawa 2000. 8. Bober T., Zawadzki J.: Biomechanika układu ruchu człowieka. Wyd. BK, Wrocław

2001.

12

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W REUMATOLOGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VII 46 14 32 - Zaliczenie z oceną

Cele dydaktyczne: Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z przebiegiem klinicznym chorób zaliczanych do tej grupy schorzeń. Poznanie zagadnień z podstaw klinicznych reumatologii obejmuje podział chorób, epidemiologię, obraz kliniczny, przebieg procesu leczenia, miejsce i znaczenie fizjoterapii w tym procesie. Treści programowe: Wykłady: Wykład I – 2 godziny dydaktyczne Temat: Różnicowanie zespołów chorobowych reumatycznych i reumatoidalnych.

• podstawowe pojęcia dotyczące jednostek chorobowych, dysfunkcji • różnicowanie zespołów chorobowych • obraz kliniczny pacjenta z chorobą reumatyczną

Wykład II – 2 godziny dydaktyczne Temat: Patomechanizm bólu w chorobach reumatycznych.

• anatomiczne podstawy przewodzenia bólu • definicja bólu, podział bólu • metody fizjoterapii w leczenia bólu

Wykład III – 2 godziny dydaktyczne Temat: Schematy diagnostyki fizjoterapeutycznej w chorobach reumatycznych.

• ocena neurologiczna i psychologiczna dla potrzeb fizjoterapii • ocena funkcjonalna • ocena ortopedyczna dla potrzeb fizjoterapii • ocena siły mięśniowej i zaburzeń czucia • elektrodiagnostyka • metody neurofizjologiczne w ocenie funkcji mięśni i nerwów

Wykład IV – 2 godziny dydaktyczne Temat: Skale oceny aktywności i skuteczności leczenia chorób reumatycznych w praktyce fizjoterapeutycznej.

• fizjoterapia w leczeniu bólu • cechy uszkodzenia chrząstki stawów

13

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

• czynności pielęgnacyjne , samoobsługa i lokomocja Wykład V – 2 godziny dydaktyczne Temat: Choroba zwyrodnieniowa wielostawowa , zasady fizjoterapii w chorobie zwyrodnieniowej chrząstki stawowej.

• czynności pielęgnacyjne , samoobsługa i lokomocja • fizjoterapia w leczeniu zachowawczym i operacyjnym • zaopatrzenie ortopedyczne, kompensacja i adaptacja zmian w narządzie ruchu

Wykład VI – 2 godziny dydaktyczne Temat: Choroby reumatyczne tkanek miękkich, etiopatogeneza, obraz kliniczny, cele terapeutyczne w fizjoterapii.

• czynności pielęgnacyjne • cele terapeutyczne w różnych stadiach choroby • wskazania i przeciwwskazania do fizjoterapii

Wykład VII – 2 godziny dydaktyczne Temat : Osteoporoza, etiopatogeneza, obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, cele terapeutyczne w fizjoterapii.

• obraz kliniczny, badanie diagnostyczne • profilaktyka wtórna osteoporozy • cele fizjoterapii w różnych stadiach choroby

Ćwiczenia: Ćwiczenie I – 4 godziny dydaktyczne Temat: Reumatoidalne zapalenie stawów. • omówienie poszczególnych postaci rzs • dominujące objawy • wskazania i przeciwwskazania do zabiegów fizjoterapii • postępowanie chirurgiczne • formy leczenia; farmakologiczne, promieniowaniem jonizującym, fizykoterapia, kinezyterapia Ćwiczenie II – 4 godziny dydaktyczne I. Temat: Gorączka reumatyczna. • wskazówki diagnostyczne • wskazania i przeciwwskazania do fizjoterapii • cele fizjoterapii • fizjoterapia w różnych stanach chorobowych Ćwiczenie III – 4 godziny dydaktyczne Temat: Infekcyjne zapalenie stawów i zzsk. • wskazania i przeciwwskazania do zabiegów rehabilitacyjnych • planowanie fizjoterapii w kolejnych etapach choroby • cele fizjoterapii, leczenie farmakologiczne, walka z bólem Ćwiczenie IV – 4 godziny dydaktyczne Temat: Choroba zwyrodnieniowa stawów kończyn i stawów kręgosłupa.

14

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

wskazania i przeciwwskazania do zabiegów rehabilitacyjnych • fizjoterapia wg testu Loveta. • endoprotezoplastyka - usprawnianie przed – i pooperacyjne Ćwiczenie V – 4 godziny dydaktyczne Temat: Toczeń rumieniowy, dna moczanowa, twardzina skóry. wskazania i przeciwwskazania do zabiegów rehabilitacyjnych • cele fizjoterapii, leczenie farmakologiczne • fizjoterapia w różnych stanach choroby • leczenie dietą Ćwiczenie VI – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia pacjentów z osteoporozą. • wskazania i przeciwwskazania do zabiegów fizjoterapii • helioterapia • kinezyterapia indywidualna i zespołowa • leczenie farmakologiczne i dietą Ćwiczenie VII -4 godziny dydaktyczne Temat: Gościec przewlekle postępujący – ręka reumatoidalna. • wskazania i przeciwwskazania do fizjoterapii • ocena funkcjonalna pacjenta w zakresie siły mięśniowej, zakresów ruchu, bólu • zaopatrzenie ortopedyczne w czynnościach dnia codziennego • usprawnianie ręki • fizjoterapia w leczeniu bólu Ćwiczenie VIII Temat: Choroby reumatyczne wieku dziecięcego, mrzs, choroby układowe tkanki łącznej u dzieci, osteoporoza wieku dziecięcego. • wskazania i przeciwwskazania do fizjoterapii • specyfika zabiegów fizykalnych dzieci • kinezyterapia, rekreacja, elementy sportu u dzieci z chorobami reumatycznymi

Literatura: 1. Banister R.: Neurologia kliniczna &-medicalpress. Oxford, UK 1992. 2. Gooding G.S. i wsp.: Metody terapii wpływające na przebieg stwardnienia rozsianego. Neurology 1,2003,39-51. 3. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Urban & Partner, Wrocław 2002, wydanie I. 4. Kiwerski J.: Schorzenia i urazy kręgosłupa. PZWL,Warszawa 2001, wydanie II. 5. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. Urban s Partner, Wrocław 2003. 6. Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Tom I + II. PZWL, Warszawa 2003, wydanie I. 7. Mika T.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 1998. 8. Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie IV. 9. Milanowska K., Dega W.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1998. 10. Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. Podstawy teoretyczne i wybrane aspekty praktyczne. Kasper, Kraków 2004, wydanie IV.

15

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

11. Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Medica, Gdańsk 2003, wydanie I. 12. Spodarczyk K.: Patologia narządu ruchu. PZWL, Warszawa 2002, wydanie I. 13. Straburzyńska-Lupa A. , Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie III. 14. Weiss M., Zembaty A.: Fizjoterapia. PZWL Warszawa 1983. 15. Zembaty A.: Kinezyterapia. Tom I. Wydawnictwo "Kasper", Kraków 2002, wydanie I. 16. Zembaty A.: Kinezy terapia. Tom II. Wydawnictwo ;,Kasper", Kraków 2003, wydanie J. 17. Zimmermann-Górska L: Choroby reumatyczne. PZWL, Warszawa 1993.

16

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

PROTETYKA I ORTOTYKA Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VII 70 20 50 - egzamin Cele dydaktyczne: W wyniku procesu kształcenia student: omówi rozwój zaopatrzenia ortopedycznego na przestrzeni wieków. Przedstawi zasady i procedurę natychmiastowego zaopatrzenia ortopedycznego. Określi sposoby i możliwości protezowania kończyn górnych i dolnych uwzględniając poziomy amputacji. Oceni poprawność wykonania, funkcjonalność i estetykę wykonanych protez. Dokona ogólnej charakterystyki funkcjonalnej ortez i określi zasady ich działania. Omówi zasady doboru i dopasowania obuwia ortopedycznego i aparatowego oraz wkładek ortopedycznych. Oceni i dobierze sprzęt wspomagający przemieszczanie się pacjenta. Wyjaśni tryb przyznawania zaopatrzenia ortopedycznego i pozna jego rolę w procesie rehabilitacji.

Treści programowe: Wykłady ( po 2 godz. ) 1. Rys historyczny zaopatrzenia ortopedycznego. Zasady przyznawania przedmiotów

ortopedycznych i środków pomocniczych. Rozwój zaopatrzenia ortopedycznego na przestrzenia wieków. Przepisy prawne regulujące sposób i możliwości zaopatrzenia. Możliwości zaopatrzenia natychmiastowego. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania przedmiotów ortopedycznych. Rola przedmiotów ortopedycznych w rehabilitacji.

2. Protetyka kończyny górnej. Poziomy i przyczyny amputacji kończyn górnych. Protezy kosmetyczne i mechaniczne. Możliwości zastąpienia segmentów kończyny górnej konstrukcją protetyczną przy amputacji na różnych poziomach. Główne rozwiązania konstrukcyjne. Końcówki protez kończyn górnych: ręce protezowe, haki czynne. Przeguby łokciowe i barkowe. Typy zawieszeń. Protezy mioelektryczne.

3. Protetyka kończyny dolnej. Poziomy i przyczyny amputacji kończyn dolnych. Zaopatrzenie ubytków w obrębie stopy. Protezy goleni: lej PTB, PTS, KMB oraz inne rozwiązania. Protezy udowe: lej pełnokontaktowy i podciśnieniowy. Proteza z koszem biodrowym typu kanadyjskiego. Rodzaje stóp protezowych. Moduły kolanowe. Zawieszenie protez. Nowoczesne rozwiązania protetyczne.

17

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

4. Ortotyka tułowia. Zasady stosowania ortez tułowia. Ortezy: stabilizujące, odciążające, korekcyjne i czynnościowe. Ważniejsze formy konstrukcyjne ortez tułowia: kołnierze ortopedyczne, gorsety, sznurówki ortopedyczne, pasy ciążowe, brzuszne i przepuklinowe. Wskazania i przeciwwskazania. Zespół przedmiotów ortotycznych stosowanych do leczenia skrzywienia kręgosłupa. Znaczenie ortez w fizjoterapii .

5. Ortotyka kończyny górnej. Zasady stosowania ortez kończyn górnych. Ortezy: stabilizujące, korekcyjne, odciążające i czynnościowe. Ważniejsze formy konstrukcyjne ortez kończyny górnej. Ortezy ręki, stawu nadgarstkowego, ręki i przedramienia, stawu łokciowego i barkowego. Wskazania i przeciwwskazania. Wpływ ortez kończyn górnych na leczenie usprawniające.

6. Ortotyka kończyny dolnej. Zasady stosowania ortez kończyn dolnych. Ortezy: stabilizujące, odciążające, korekcyjne, czynnościowe i specjalne. Ważniejsze formy konstrukcyjne ortez kończyny dolnej. Ortezy: stopy, stopowo-goleniowe, stawu kolanowego, stawu biodrowego oraz stopowo-udowe. Wskazania i przeciwwskazania. Związek zaopatrzenia ortotycznego z fizjoterapią .

7. Obuwie ortopedyczne. Ogólna charakterystyka funkcjonalna obuwia ortopedycznego. Obuwie: unieruchamiające, stabilizujące, odciążające, korekcyjne, wyrównujące, przystosowane do zniekształcenia, uzupełniające ubytki stóp, czynnościowe, specjalne, stanowiące część składową ortezy. Ogólne zasady konstrukcyjne obuwia. Wskazania i przeciwwskazania. Inne formy obuwia: profilaktyczne, zdrowotne, na stopy wrażliwe. Ogólne zasady konstrukcyjne wkładek ortopedycznych.

8. Przedmioty pionizujące. Stoły pionizacyjne. Łuski pionizujące. Pionizatory statyczne i dynamiczne.

Foteliki. Inne formy możliwości pionizacji. 9. Wózki inwalidzkie i przedmioty ortopedyczne wspomagające chodzenie. Zasady stosowania wózków inwalidzkich. Ważniejsze formy konstrukcyjne wózków inwalidzkich. Wózki terenowe i pokojowe. Wózki inwalidzkie specjalne. Zasady dopasowywania wózków inwalidzkich. Sprzęt wspomagający poruszanie się. Zasady stosowania i dopasowania kul, lasek, podpórek i balkoników. Ważniejsze formy konstrukcyjne podpórek. 10. Środki pomocnicze. Epitezy twarzy: epitezy gałki ocznej, nosa, małżowiny usznej. Epitezy tułowia: kosmetyczne wyrównujące ubytki grzbietu, biodra, epitezy sutka. Epitezy części kończyn górnych i dolnych. Środki urologiczne i higieniczne. Środki zapobiegające odleżynom Rurki tracheostomijne i inne środki wspomagające rehabilitację osób niepełnosprawnych. Ćwiczenia ( po 4 godz. ) 1. Podstawowe badania ortopedyczne mające zastosowanie w zaopatrzeniu ortopedycznym.

Część teoretyczna:

18

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

- podstawowe badania: wywiad, pomiary długości, obwodów, zakresu ruchu w stawach, płaszczyzny i osie ruchu. Wykrywanie najczęściej występujących przykurczów Część praktyczna: - demonstracja wyżej omówionych technik - wzajemne badanie.

2. Protetyka kończyny górnej.

Część teoretyczna: - anatomia i fizjologia kończyny górnej, funkcja czuciowa i ruchowa ręki, korzystne

i niekorzystne poziomy amputacji, systemy sterowania protezami, formowanie i hartowanie kikuta bierne i czynne, amputacje kineplastyczne Część praktyczna: - badania wykorzystywane w protezowaniu kończyny górnej, przygotowanie kikuta, technika pomiarów, opis zleconego uzupełnienia protetycznego, ćwiczenia samoobsługi przy użyciu protez instruktorskich .

3 – 4. Protetyka kończyny dolnej.

Część teoretyczna: - anatomia i fizjologia kończyny dolnej, korzystne i niekorzystne poziomy

amputacji, przygotowanie kikuta do zaprotezowania, chód prawidłowy, biomechanika chodu protezowego, protezowanie tymczasowe, protezowanie dzieci i osób w wieku podeszłym .

Część praktyczna: - ocena poprawności wykonania protezy kończyny dolnej, analiza chodu w protezie opis i pobieranie miar.

5 – 6. Ortotyka tułowia. Część teoretyczna:

- anatomia i fizjologia tułowia, zasady dopasowania ortez tułowia, najczęściej stosowane ortezy , ujemne skutki stosowania ortez Część praktyczna: - dopasowanie i ocena omawianych ortez, pobieranie miary, prawidłowy opis techniczny .

7. Ortotyka kończyny górnej.

Część teoretyczna: - Zasady dopasowywania ortez kończyny górnej, ustawienie czynnościowe kończyny górnej, skutki stosowania ortez

Część praktyczna: - ocena i dopasowanie omawianych ortez kończyny górnej, opis i pobieranie miar .

8. Ortotyka kończyny dolnej.

Część teoretyczna: - zasady i przyczyny stosowania ortez kończyny dolnej, ustawienia czynnościowe

kończyny dolnej, zasady dopasowania, skutki stosowania ortez Część praktyczna: - dopasowywanie i ocena omawianych ortez, opis i pobieranie miar .

9. Obuwie ortopedyczne.

Część teoretyczna: - zasady i przyczyny stosowania obuwia ortopedycznego, biomechanika stopy,

zespoły zniekształceń w obrębie kończyny dolnej kwalifikujące się do zaopatrzenia

19

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

w obuwie ortopedyczne, wady i zalety stosowania obuwia ortopedycznego. Część praktyczna: - pobieranie miary , poprawny opis obuwia do wykonania, ocena wykonania i dopasowania obuwia .

10. Przedmioty pionizujące.

Część teoretyczna: - zasady stosowania sprzętu pionizującego, wpływ pionizacji na człowieka . Część praktyczna: - dopasowywanie i prawidłowe ustawianie przedmiotów pionizujących.

11. Wózki inwalidzkie i przedmioty ortopedyczne wspomagające chodzenie.

Część teoretyczna: - zasady przystosowania wózków inwalidzkich w zależności od dysfunkcji, bariery

architektoniczne, tzw. jazda aktywna na wózku Część praktyczna: - zastosowanie w praktyce: wózków inwalidzkich, kul łokciowych i pachowych, balkoników, podpórek, trójnogów i czwórnogów .

12 – 13. Środki pomocnicze.

Część teoretyczna: - zasady dopasowywania środka pomocniczego

wpływ niepełnosprawności na życie w rodzinie Część praktyczna: - dopasowywanie środków pomocniczych: peruk, epitez sutka, dystrybucja cewników,

środków przeciwodleżynowych itp. – demonstracja. ( 13 ćwiczenie trwa 2 godz. ) Literatura: 1. Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 2003. 2. Myśliborski T.: Zaopatrzenie ortopedyczne. PZWL, Warszawa 2003. 3. Przeździak B.: Zaopatrzenia rehabilitacyjne. Wyd. Via Medica, Gdańsk 2003. 4. Zębaty A.: Kinezyterapia , I i II T. Wyd. Kasper, Kraków 2002. 6. Kompendium protez OTTO – BOCK – protezy kończyny górnej. Wyd. Schiele & Schön,

Niemcy . 7. Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. AWF, Katowice 2000. 8. Prosnak: M.Podstawy protetyki ortopedycznej. Wyd. Centrum Metodyczne Doskonalenia

Nauczycieli Średniego Szkolnictwa Medycznego, Warszawa 1988.

20

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FIZJOTERAPIA KLINICZNA W KARDIOLOGII I PULMONOLOGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VII 90 30 60 - egzamin CCeellee ddyyddaakkttyycczznnee:: Przekazanie studentom wiedzy na temat różnych jednostek chorobowych oraz korzyści wynikających z zastosowania kontrolowanego wysiłku fizycznego, w niektórych chorobach wewnętrznych. Programowanie procesu rehabilitacji i zrozumienie uwarunkowań jego skuteczności oraz przeciwwskazań do stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych w chorobach: układu sercowo-naczyniowego (choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, otyłości, cukrzycy, szczególnie typu 2. TTrreeśśccii pprrooggrraammoowwee:: Wykłady: 1 Test wysiłkowy – rola i znaczenie w rehabilitacji kardiologicznej 2 Elektrokardiografia w teorii i praktyce klinicznej 3 Aktywność fizyczna w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo naczyniowego 4 Rehabilitacja stacjonarna. Miejsce i rola fizjoterapeuty. 5 Testy prowokacyjne – wykonanie i interpretacja. 6 Interpretacja testów obciążeniowych w rehabilitacji kardiologicznej 7 Podstawy kliniczne rehabilitacji kardiologicznej 8 Rola i znaczenie psychologii klinicznej w rehabilitacji kardiologicznej 9 Rola i znaczenie badań dodatkowych w kardiologii. Interpretacja wyników 10 Pulmunologia cz. I 11 Pulmunologia cz. II 12 Miażdżyca: patogeneza i następstwa kliniczne. Wskazania i przeciwwskazania do fizjoterapii u chorych z miażdżycą. 13 Fizjoterapia w niewydolności serca i po zabiegach kardiochirurgicznych 14 Choroba wieńcowa – patofizjologia – czynniki ryzyka. Ograniczenie stosowania fizjoterapii. 15 Choroba wieńcowa – postacie kliniczne, postępowanie lecznicze. Rola i metody fizjoterapii. Ograniczenia do zastosowania metod fizjoterapii. Ćwiczenia: Ćwiczenie 1- Temat: Znaczenie badania podmiotowego w Klinice Chorób Wewnętrznych Praca z chorym , zbieranie wywiadu , zapoznanie się z wynikami badań laboratoryjnych i obrazowych .Omówienie rezultatów ćwiczeń z asystentem prowadzącym zajęcia. Pierwsza historia choroby .

21

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenie 2 – Temat: Znaczenie badania przedmiotowego w Klinice Chorób Wewnętrznych Praca z chorym , podstawy badania przedmiotowego pod kontrolą asystenta, wyjaśnienie wątpliwości, samodoskonalenie w zakresie wybranych elementów diagnostyki fizjoterapeutycznej. Omówienie rezultatów ćwiczeń z asystentem prowadzącym zajęcia. Ćwiczenie 3 – Temat: Rola i znaczenie badań dodatkowych w diagnostyce chorób układu sercowo -naczyniowego. Przydzielenie chorych , zbieranie wywiadu , badanie przedmiotowe, omówienie wyników badań dodatkowych , pisanie historii choroby pod kontrolą asystenta. Omówienie rezultatów ćwiczeń z asystentem prowadzącym zajęcia. Ćwiczenie 4 – Temat: Znaczenie badania podmiotowego w diagnostyce choroby wieńcowej. Czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej. Praca z chorym – zbieranie wywiadu, analiza, opracowywanie wyników badań laboratoryjnych i obrazowych , opracowywanie danych uzyskanych w trakcie badania podmiotowego. Wstępne omówienie z udziałem asystenta prowadzącego ćwiczenia, zebranych w trakcie zajęć informacji. Ćwiczenie 5 – Temat: Znaczenie badania podmiotowego w diagnostyce nadciśnienia tętniczego. Profilaktyka zwalczania czynników ryzyka choroby wieńcowej . Praca z chorym – zbieranie wywiadu , analiza wyników badań laboratoryjnych i obrazowych , opracowywanie danych uzyskanych w trakcie badania podmiotowego. Wstępne omówienie z udziałem asystenta prowadzącego ćwiczenia, zebranych w trakcie informacji. Druga historia choroby. Ćwiczenie 6 - Temat: Rola i znaczenie testów prowokacyjnych we wstępnej kwalifikacji chorych po zawale serca do rehabilitacji kardiologicznej. Zapoznanie z dokumentacja chorych kwalifikowanych do usprawnienia, wywiad dotyczący obecnej choroby, wywiad rodzinny. Udział w badaniu na bieżni ruchomej zmodyfikowany protokół Bruce’a. Omówienie wyników badań z asystentem prowadzącym. Ćwiczenie 7 – Temat: Podstawy anatomii i elektrofizjologii serca. Zapoznanie z techniką badania EKG : zapis 12-odprowadzeń ( morfologia krzywej EKG, pochodzenie załamków ), podstawy interpretacji EKG: cechy niedokrwienia mięśnia serca, zaburzenia rytmu jako przeciwskazanie do rozpoczęcia rehabilitacji lub jej kontynuacji. Ćwiczenie 8 - Temat: Rola i znaczenie rehabilitacji kardiologicznej w przywracaniu chorych z chorobami układu sercowo-naczyniowego ( po zawale , po PTCA, po CABG ) do pełnej sprawności psychofizycznej. Zapoznanie z dokumentacją chorych kwalifikowanych do usprawnienia, wywiad dotyczący obecnej choroby, wywiad rodzinny. Czynny udział w jednym z etapów usprawniania chorych po zawale w Pracowni Rehabilitacji kardiologicznej (pomiar ciśnienia i tętna, przygotowanie ergometrów rowerowych do pracy z chorym). Omówienie wyników ćwiczeń z asystentem prowadzącym. Ćwiczenie 9 – Temat : Etapy rehabilitacji kardiologicznej Przygotowanie pacjenta do rehabilitacji , weryfikacja wyników badani, programowanie cyklu ćwiczeń pod kontrola asystenta.

22

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Standardy rehabilitacji w chorobie niedokrwiennej serca , zawale serca, po zabiegach na naczyniach wieńcowych Ćwiczenie 10 – Temat : Zapoznanie się z formami działalności psychologa w pracy z pacjentem kardiologicznym, praca z pacjentem z wykorzystaniem testów psychologicznych, interpretacja i omówienie wyników. Rutynowe postępowanie psychologiczne w okresie szpitalnym u chorych kardiologicznie. Cele, formy działalności psychologa zajmującego się psychologia kardiologiczną. Kierunki i metody działalności psychologa: psychoedukacja , psychoterapia indywidualna i grupowa. Ćwiczenie 11 – Temat Kliniczne podstawy rehabilitacji i badanie funkcjonalne układu oddechowegow pulmunologii Podstawowe objętości i pojemności płuc. Wskazania do spirometrii, rhinomanometrii, bodypletyzomografii. Praktyczne ćwiczenia wykonywania badania spirometrycznego na róznych spirometrach oraz na bodyplezomgrafie. Praktyczne wykonywanie Lavage z ocena cytologiczna, testy prowokacyjne w schorzeniach dróg oddechowych – pokazy praktyczne. Ćwiczenie 12 – Temat: Choroby układu oddechowego , w których stosuje się rehabilitację oddechową. Różnicowanie astmy i POCHP. Najnowsza definicja POCHP . Etiologia i patogeneza. Problemy nikotynizmu – zasady prewencji i edukacja chorych. Podział na przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedmę płuc. Objawy i przebieg choroby. Leczenie farmakologiczne. Pozycje drenażowe w przewlekłym zapaleniu oskrzeli. Skuteczny kaszel. Oklepywanie i masaż mięśni klp. Ćwiczenia oddechowe w rozedmie płuc. Praktyczne ćwiczenia oceny tlenku węgla i karboksyhemoglobiny w wydychanym powietrzu u palaczy tytoniu i niepalących. Ćwiczenie 13 – Temat : Areozoloterapia i tlenoterapia Wskazania i przeciwwskazania do areozoloterapii. Rodzaje areozoli. Podstawowa charakterystyka areozoli. Właściwości mechaniczne areozoli. Metody rozpraszania areozoli (za pomocą sprężonego powietrza , energii ultradźwiękowej , za pomocą działania siły odśrodkowej) .Wibroareozole. Termoareozole. Inhalatorki indywidualne. Przedłużacze „ soacery”. Wskazania i przeciwskazania do reozoloterapii. Tlenoterapia. Wprowadzenie. Wskazania i przeciwskazania do tlenoterapii. Leczenie tlenem. Praktyczne ćwiczenia z różnym sprzętem do areozoloterapii i tlenoterapii . Ćwiczenie 14 – Temat : rehabilitacja w praktyce – zajęcia w Pracowni Kardiometrii Ćwiczenie 15 - Temat : Rehabilitacja w praktyce – zajęcia w Pracowni Rehabilitacji Kardiologicznej Literatura: 1. Braunwald , Goldman: Kardiologia. Wydaw. Med.Urban&Partner, Wrocław 2005. 2. Opolski, Filipiak , Poloński: Ostre zespoły wieńcowe Wydaw. Med.Urban&Partner,

Wrocław 2002. 3. Bromboszcz , Dylewicz: Rehabilitacja kardiologiczna. Wydaw. ELIPSA-JAIM S.C., Bibl.

Specjal. Rehabilit, Kraków 2005. 4. Standardy Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysiłku PTK – Folia

Cardiologica, 2004.

23

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FIZJOTERAPIA KLINICZNA W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU W ORTOPEDII I TRAUMATOLOGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VII 105 30 75 - egzamin Cele dydaktyczne: W wyniku realizacji programu nauczania student będzie potrafił przeprowadzić badanie czynnościowe dla potrzeb usprawniania, zinterpretować uzyskane wyniki, prowadzić dokumentację niezbędną w praktyce fizjoterapeutycznej. Zaplanować i zrealizować program usprawniania w zakresie kinezyterapii i ergoterapii. Nauczyć pacjenta prawidłowego użytkowania zaopatrzenia ortopedycznego, oraz unikania sytuacji predysponujących do przeciążeń. Treści programowe: Wykłady: Wykład: 1 Temat: Wprowadzenie do fizjoterapii klinicznej – wyjaśnienie pojęcia „Fizjoterapia kliniczna”, metody, leczenie w ortopedii i traumatologii narządu ruchu, leczenie zachowawcze, operacyjne, czynnościowe, skutki długotrwałego unieruchomienie, możliwości fizjoterapeutyczne w trakcie unieruchomienia i po wygojeniu uszkodzenia. Wykład: 2 Temat: Jałowe martwice kości u dzieci i młodzieży. Definicja, lokalizacja objawy kliniczne, patogeneza, zasady diagnostyki i leczenia. Choroba Osgood Schlatera, Choroba Scheuermanna, Choroba Freiberga (Köhlera II),

Chorba Köhlera I. Definicja, patogeneza, objawy kliniczne, zasady diagnozowania i leczenia.

Wykład: 3 Temat: Postępowanie ortopedyczne i fizjoterapeutyczne w chorobach reumatoidalnych narządu ruchu. - reumatoidalne zapalenie stawów - zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa Diagnostyka, patogeneza, kliniczne zasady leczenia zachowawczego i operacyjnego. Wykład: 4 Temat: Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego i kolanowego. Definicja, etiologia, patogeneza, objawy kliniczne i radiologiczne. Metody leczenia zachowawczego i operacyjnego. Przydatność i skuteczność metod fizykoterapii i kinezyterapii.

24

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Wykład: 5 Temat: Amputacje kończyn: nowotworowe, naczyniowe, pourazowe. Definicje, wybór poziomów i technika amputacji w obrębie kończyn górnych i dolnych. Zaburzenia krążenia i troficzne tkanek po amputacjach, wadliwe blizny, bóle fantomowe, bóle kikuta.Podstawy zaopatrzenia ortopedycznego. Wykład: 6 Temat: Zasady fizjoterapii w korekcji wad postawy: - postawa prawidłowa, sterowanie postawą, wady postawy a postawa wadliwa - możliwości terapeutyczne, zasady postępowania, wybrane metody. Wykład: 7 Temat: Mózgowe porażenie dziecięce (m.p.d.) Definicja, obraz kliniczny, podział. Wady rozwojowe oraz uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego powstałe w życiu płodowym i noworodkowym. Zmiany anatomopatologiczne. Rozpoznanie wczesne; problemy diagnostyczne. Metody oceny rozwoju psychoruchowego. Rola ortopedy w kompleksowym leczeniu chorych z m.p.d. Wykład: 8 Temat: Zespoły bólowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Definicja, etiologia, patogeneza, objawy kliniczne. Profilaktyka zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Zasady leczenia zachowawczego (farmakologia, kinezyterapia, fizykoterapia, masaż). Profilaktyka zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego. Postępowanie fizykoterapeutyczne po leczeniu operacyjnym: - kinezyterapia - zaopatrzenie ortopedyczne. Wykład: 9 Temat: Nowotwory i nowotworopodobne zmiany w obrębi kości i tkanek miękkich narządu ruchu jako przyczyna dysfunkcji. Definicje: zmiany nowotworopodobne - nowotwory łagodne - nowotwory półzłośliwe - nowotwory złośliwe Klasyfikacja guzów kości, lokalizacja kliniczna, zasady diagnostyki radiologicznej i morfologicznej. Metody leczenia. Zasady kinezyterapii, przeciwwskazania i wskazania do fizykoterapii. Wykład: 10 Temat: Obrażenia nerwów obwodowych i rdzenia kręgowego. Definicja, obraz kliniczny; zasady leczenia z uwzględnieniem fizjoterapii i psychoterapii. Wykład: 11 Temat: Rola masażu leczniczego w kompleksowym usprawnianiu dysfunkcji narządu ruchu. Definicja metody masażu, techniki wykonywania. Wpływ miejscowy i ogólny masaż na powłoki ciała i organizmu pacjenta. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania masażu.

25

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Wykład: 12 Temat: Wartość zabiegów artroskopowych w diagnostyce w leczeniu dysfunkcji stawów kończyn górnych i dolnych. Wykład: 13 Temat: Reumatoidalne zapalenia stawów. Etiologia, patogeneza, klinika, zasady leczenia zachowawczego, operacyjnego, postępowanie fizjoterapeutyczne w każdym okresie klinicznym choroby. Wykład: 14 Temat: Rola fizjoterapii w kompleksowym leczeniu chorób i obrażeń narządu ruchu. Wykład: 15 Temat: Zasady stosowania fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu u osób w wieku podeszłym Ćwiczenia: Ćwiczenie: 1 Temat: Zasady stosowania fizjoterapii u chorych z dysfunkcjami narządu ruchu.

- kinezyterapia – gimnastyka lecznicza: - ćwiczenia izometryczne - ćwiczenia rozluźniające - ćwiczenia wzmacniające - wyciągi: pulsacyjny, Perlscha, grawitacyjny - fizjoterapia: - cieplna: okłady, zabiegi parafinowe, borowinowe, sauna zimna: krioterapia ogólna

i miejscowa, świetlna: sollux - elektrolecznictwo: galwanizacja, jonoforeza, prądy diadynamiczne, prądy

interferencyjne - ultradźwięki - promieniowanie laserowe - magnetoterapia polem magnetycznym niskiej częstotliwości - masaż leczniczy: wibracyjny, klasyczny - muzykoterapia i choreografia - zaopatrzenie ortopedyczne środki pomocnicze: wózki, balkoniki, kule pachowe, kule

łokciowe Instruktaż działania z pacjentem. Zasady dokumentacji leczenia usprawniającego (karta leczenia usprawniającego). Ćwiczenie: 2 Temat: Zniekształcenia i zaburzenia czynności narządu ruchu po obrażeniach urazowych

- zniekształcenia po złamaniach, stawu rzekome - pourazowe ograniczenie ruchów w stawach: ramiennym, łokciowym, nadgarstka,

biodrowym, kolanowym i skokowo – goleniowym Zniekształcenia po zwichnięciach, zwichnięcia zastarzałe. Skostnienia okołostawowe, jałowe pourazowe martwice kości - zniekształcenia i przykurczę po uszkodzeniach ścięgien Zasady profilaktyki

26

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Zasady kinezyterapii Zasady fizykoterapii Zaopatrzenie ortopedyczne Praktyczne zajęcia instruktażowe z chorymi przebywającymi w klinice.

Ćwiczenie: 3 Temat: Postępowanie rehabilitacyjne u chorych po alloplastykach stawów biodrowych i kolanowych z powodu choroby zwyrodnieniowej:

- przedoperacyjne - wczesne pooperacyjne - odległe pooperacyjne

Zasady kinezyterapii przedoperacyjnej. Postępowanie usprawniające u chorych leżących bezpośrednio po zabiegu operacyjnym. Zasady pionizacji chorych. Zasady chodzenia i obciążania kończyny operowanej po protezoplastykach cementowych i bezcementowych

- stosowanie ortez i sprzętu pomocniczego w usprawnianiu po operacji Instruktaż praktyczny z chorymi w klinice. Ćwiczenie: 4 Temat: Zasady rehabilitacji chorych po amputacji kończyn

- planowane odjęcia kończyn - higiena kikuta - wczesne usprawnianie przed zaprotezowaniem

⇒ w obrębie kończyny dolnej ⇒ w obrębie kończyny górnej ⇒ podstawy zaopatrzenia ortopedycznego ⇒ tymczasowego ⇒ ostatecznego ⇒ usprawnianie po zaprotezowaniu w obrębie kończyny dolnej ⇒ usprawnianie po zaopatrzeniu kończyny górnej ⇒ zaopatrzenie protezowe po amputacji w obrębie ręki ⇒ zaopatrzenie protezowe w obrębie przedramienia ⇒ sterowanie ruchami protezy przedramienia ⇒ zaopatrzenie protezowe kikutów w obrębie r amienia i wyłuszczenia kończyny górnej ⇒ zaopatrzenie protezowe kikutów w obrębie stopy, goleni, uda i wyłuszczenia

czne, zasady leczenia zachowawczego i usprawniania

kończyny dolnej. wypełnienia wnioZasady sków na protezy.

Przykłady zaopatrzenia ortopedycznego w oparciu o katalog specjalistyczny. Instruktaż dla chorego po amputacji - przebywającego w klinice. Ćwiczenie: 5 Temat: Zasady rehabilitacji we wrodzonych i statycznych zniekształceniach stóp. Wrodzona stopa końsko – szpotawa. Definicja, patogeneza, objawy kliniu noworodka, niemowlęcia, dziecka w okresie rozpoczęcia chodzenia i chodu. Zasady usprawniania wrodzonej stopy końsko – szpotawej po leczeniu operacyjnym u niemowląt, dzieci i młodzieży. Zaopatrzenie ortotyczne i ortopedyczne w leczeniu wrodzonej stopy końsko – szpotawej. Wrodzona stopa przywiedziona.

27

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Wrodzona stopa piętowa. Wrodzona stopa nadmiernie wydłużona.

koślawa.

e i ortopedyczne.

aluch koślawy, palce młotowate

Def c zne. rzenie ortopedyczne.

bywającymi w klinice.

wiczenie: 6 y leczenia rehabilitacyjnego dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

ryczny metod usprawniania kinezyterapeutycznego m, poniemowlęcym w wieku

.p.d. pierwszym roku życia.

rczowym)

giczne. linicznych ze szczególnym omówieniem zasad usprawniania.

wiczenie: 7 y postępowanie fizjoterapeutycznego u chorych z zespołem bólowym

o – krzyżowego. Obraz kliniczny; postacie

na. Instruktaż praktyczny na chorym w klinice.

wiczenie: 8 postępowania fizjoterapeutycznego w:

nicznym Volkmana. Def ic .

od okresu zawansowania choroby.

Wrodzona stopa płaska. Wrodzona stopa płasko –Definicja, objawy kliniczne. Zasady usprawniania. Zaopatrzenie ortotycznWady statyczne stóp:

− stopa płaska, p− stopa płasko – koślawa − stopa poprzecznie płaska− stopa szpotawa ini ja, objawy klinic

Zasady usprawniania i zaopatZajęcia praktyczne instruktażowe z pacjentami prze ĆTemat: Zasad(m.p.d.). - rys histo- zasady usprawniania ruchowego w okresie niemowlęcyprzedszkolnym i szkolnym. Specyfikacja ćwiczeń w różnych postaciach klinicznych mMetody oddziaływania wychowawczego. Stymulacja rozwoju wWpływ zaburzeń wady na ukształtowanie się osobowości dziecka. Rehabilitacja logopedyczna. Leczenie usprawniające: - w typie spastycznym (ku- w typie pozapiramidowym - typie taktycznym Leczenie farmakoloDemonstracja przypadków k ĆTemat: Zasadkręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego. Metody badania kręgosłupa szyjnego i lędźwiowi kliniczne stopnie zaawansowania. Zasady kinezyterapii. Zasady fizykoterapii. Masaż, terapia manual ĆTemat: Zasady

- zespole Sudecka - przykurczu i schein ja, obraz kliniczny, obraz radiologiczny

Postępowanie kinezyterapeutyczne w zależności Wskazania i przeciwwskazania do stosowania zabiegów fizykalnych i masażu w wymienionych schorzeniach.

28

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Zasady pracy z pacjentem. Dokumentacja (karta) usprawniania leczniczego z nakreśleniem długotrwałego programu

wiczenie: 9 ilitacja chorych po obrażeniach kręgosłupa. Rodzaje uszkodzeń pourazowych.

rdzenia kręgowego i ogona końskiego.

ychoterapia. ogramu usprawniania leczniczego.

wiczenie: 10 ęgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Definicja, etiologia, patogeneza,

rtopedyczne

wiczenie: 11 nianie w chorobach przeciążeniowych i po urazach łokcia leczonych

łamania dalszego końca kości ramiennej. Złamania głowy kości

wiczenie: 12 usprawniania w chorobach i po urazach nadgarstka i ręki leczonych

wiczenie: 13 itacja po obrażeniach w obrębie stawu kolanowego leczonych zachowawczo

wiczenie: 14 roza; definicja, uwagi anatomiczne, epidemiologia, etiologia, patofizjologia,

wiczenie: 15 nie uzdrowiskowe pacjentów dysfunkcjami narządu ruchu w Polsce.

w uzdrowiskach.

usprawniania ĆTemat: RehabMechanizm urazów kręgosłupa szyjnego, piersiowego, lędźwiowo – krzyżowego. Objawy kliniczne. Objawy uszkodzeniaZasady diagnostyki i leczenia. Kinezyterapia, fizykoterapia, psPraca z chorym. Tworzenie długotrwałego pr ĆTemat: Zespoły bólowe krobjawy kliniczne. Profilaktyka zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Zasady leczenia zachowawczego (farmakoterapia, kinezyterapia, fizykoterapia, masaż). Profilaktyka zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego. Postępowanie usprawniające po leczeniu operacyjnym - kinezyterapia - zaopatrzenie o ĆTemat: Usprawzachowawczo i operacyjnie. Łokieć „tenisisty i golfisty”. Zpromieniowej. Złamania wyrostka łokciowego. Zwichnięcia i skręcenia łokcia. Demonstracja przypadków. ĆTemat: Zasadyzachowawczo i operacyjnie. Choroba DeQuerreina. Choroba Dupuytrena. Złamania nasady dalszej kości promieniowej Collesa. Złamania kości łódeczkowatej. Skręcenia i zwichnięcia nadgarstka. Uszkodzenia ścięgien zginaczy i prostowników ręki. Demonstracja przypadków ĆTemat: Rehabili operacyjnie. Uszkodzenie łąkotek. Uszkodzenia aparatu więzadłowo – torebkowego. Złamania stawowe dalszego końca kości udowej i bliższego piszczelowej. Złamania i zwichnięcia rzepki. Demonstracja przypadków. ĆTemat: Osteopodiagnostyka, klinika, zasady fizjoterapii, obserwacje odległe. ĆTemat: LeczeCharakterystyka, cele, zadania, zasady leczenia, wskazania, przeciwwskazania. Zasady kwalifikowania do leczenia uzdrowiskowego. Błędy w prowadzeniu leczenia pacjentów

29

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Literatura: 1. Dega W. (red.).: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1996. . Gaździk T.: Ortopedia i traumatologia dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa

WF, Katowice.

6. wska K. (red).: Podstawy rehabilitacji ruchowej w dysfunkcjach narządu ruchu. 1.

9. nictwo ZL Natura, Kielce. a 1987.

21998.

3. Kubacki J.: Zarys ortopedii i traumatologii. Podręcznik dla studentów rehabilitacji. Wyd. A

4. Kwolek A. (red).: Rehabilitacja Medyczna. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2003.

5. Mika T.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 1996. MilanoWydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 198

7. Nowotny I.: Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narządu ruchu. Podręcznik dla studentów AWF. Wyd. AWF, Katowice 2000.

8. Stodolny J.: Choroba przeciążeniowa kręgosłupa. Wydawnictwo ZL Natura, Kielce. Stodolny J.: Jak chronić swój kręgosłup. Wydaw

10. Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2004. 11. Tylman D., Dziak A. (red).: Traumatologia narządu ruchu. PZWL, Warszaw12. Zembaty A. (red).: Kinezyterapia. Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., 2003.

30

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W NEUROLOGII Rozliczenie godzinowe:

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

II III 40 20 20 - egzamin Cele dydaktyczne: Celem nauczania jest zapoznanie studentów z najważniejszymi działami neurologii, w tym przede wszystkim chorobami naczyniowymi mózgu, następstwami urazów mózgu i rdzenia kręgowego, stwardnieniem rozsianym, chorobą Parkinsona i innymi zespołami pozapiramidowymi oraz chorobami obwodowego układu nerwowego. Przy omawianiu tych chorób szczególna uwaga jest zwracana na przebieg i obraz kliniczny oraz miejsce fizjoterapii w procesie terapeutycznym. Treści programowe: Wykłady: 1. Podstawowe wiadomości z anatomii i fizjologii układu nerwowego.

Mózg i rdzeń kręgowy. Móżdżek i jądra podstawy. Nerwy czaszkowe i nerwy rdzeniowe. Ośrodkowy i obwodowy neuron nerwowy. Jednostka ruchowa. Obraz kliniczny niedowładu ośrodkowego i obwodowego. Receptory, drogi i ośrodki czuciowe. Regulacja napięcia mięśniowego. Patofizjologia spastyczności.

2. Choroby nerwów czaszkowych.

Symptomatologia uszkodzeń nerwów czaszkowych. Najczęściej występujące zespoły kliniczne spowodowane uszkodzeniem nerwów czaszkowych.

Ostre i przewlekłe bóle głowy. 3. Zaburzenia wyższych funkcji nerwowych.

Zespoły otępienie. Padaczka. Obraz najczęstszych napadów padaczkowych.

4. Udary mózgu.

Patofizjologia niedokrwiennych i krwotocznych udarów mózgu. Obraz kliniczny udarów i TIA z zakresu tętnic szyjnych i układu naczyń kręgowo-podstawnych. Ewolucja obrazu klinicznego udarów mózgu.

Guzy mózgu.

31

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

5. Choroby układu pozapiramidowego.

Choroba Parkinsona. Drżenie. Dystonie. Tiki. Pląsawice.

6. Choroby rdzenia kręgowego.

Zespoły kliniczne spowodowane uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Najczęstsze procesy chorobowe uszkadzające rdzeń kręgowy.

7. Mózgowe porażenie dziecięce. Urazy ośrodkowego układu nerwowego. 8. Choroby obwodowego układu nerwowego.

Polineuropatie. Korzeniowe zespoły bólowe. Najczęstsze mononeuropatie (zespoły cieśni).

9. Stwardnienie rozsiane.

Choroby mięśni (wrodzone i nabyte). Choroby złącza nerwowo-mięśniowego. Stwardnienie zanikowe boczne.

10. Choroby infekcyjne układu nerwowego.

Ból przewlekły: patofizjologia i leczenie. Spastyczność: patofizjologia i leczenie.

Ćwiczenia (po 4 godz.) 1. Zespoły kliniczne uszkodzenia obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego – objawy, badanie. Uszkodzenia dróg czuciowych – badanie. Zespół móżdżkowy – badanie. Demonstracja i omawianie chorych. Prezentacje wideo. 2. Udar mózgu – obraz kliniczny, ewolucja objawów. Demonstracja i omawianie chorych. Prezentacje wideo. 3. Choroby układu pozapiramidowego. Zespół parkinsonowski – badanie. Drżenie – badanie. Demonstracja i omawianie chorych. Prezentacje wideo. 4. Uszkodzenia rdzenia kręgowego, przyczyny i obraz kliniczny. Demonstracja i omawianie chorych. Prezentacje wideo.

32

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

5. Stwardnienie rozsiane. Stwardnienie zanikowe boczne. Demonstracja i omawianie chorych. Prezentacje wideo. Literatura 1. Neurologia Meritta: Wydanie polskie. Urban & Partner, Wrocław 2004. 2. Mumenthaler M., Mattle H.: Neurologia. Wydanie polskie. Urban & Partner, Wrocław

2001.

33

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FARMAKOLOGIA Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów

Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 30 20 10 Zaliczenie z oceną

Cel nauczania przedmiotu Celem nauczania jest zapoznanie studentów Wydziału Fizjoterapii w farmakologią wybranych grup leków, ze szczególnym uwzględnieniem leków, które są stosowane u pacjentów poddawanych zabiegom fizjoterapeutycznym. Ponadto w trakcie nauczania przedmiotu studenci zdobędą wiedzę na temat uzależnień lekowych oraz substancji wykorzystywanych w dopingu. Treści programowe: Wykłady:

1. Wprowadzenie do farmakologii – dziedziny farmakologii, definicja leku, drogi podawania leków, losy leku w organizmie, zjawisko tolerancji i tachyfilaksji.

2. Nienarkotyczne leki przeciwbólowe (leki miejscowo znieczulające, niesteroidowe leki przeciwzapalne)

3. Narkotyczne leki przeciwbólowe. 4. Leki uspakajające i nasenne, leki przeciwdepresyjne. 5. Leki przeciwpsychotyczne, związki psychostymulujące. 6. Leki hipolipidemiczne, terapia nadciśnienia tętniczego. 7. Choroba niedokrwienna serca, niewydolność krążenia pochodzenia sercowego

- strategie farmakoterapii. 8. Leki przeciwcukrzycowe, leki stosowane w zaburzeniach funkcji gruczołu

tarczowego. 9. Glikokotrykosteroidy, sterydy anaboliczne. 10. Uzależnienia lekowe.

Ćwiczenia:

1. Witaminy i sole mineralne, roślinne preparaty energizujące. • Witaminy rozpuszczalne w wodzie – przedstawiciele, rola fizjologiczna, dietetyczne

źródła witamin, objawy niedoboru, preparaty dostępne w sprzedaży. • Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – przedstawiciele, rola fizjologiczna,

dietetyczne źródła witamin, objawy niedoboru, preparaty dostępne w sprzedaży, skutki nadmiernego stosowania witaminy A oraz witaminy E.

34

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

• Mikroelementy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ze szczególnym uwzględnieniem układu nerwowego, immunologicznego oraz krwi. Dietetyczne źródła mikroelementów, preparaty dostępne w sprzedaży.

• Roślinne związki energetyzujące – omówienie wybranych preparatów dostępnych w sprzedaży, wskazania do stosowania, działania niepożądane.

2. Farmakoterapia chorób neurodegeneracyjnych. • Choroba Parkinsona – charakterystyka objawów klinicznych, podłoże

neurochemiczne, podstawy farmakoterapii i metod niefarmakologicznych leczenia choroby, objawy niepożądane leków przeciwparkinsonowskich.

• Choroba Alzheimera – charakterystyka objawów klinicznych, podstawy farmakoterapii.

• Stwardnienie rozsiane – charakterystyka objawów klinicznych, podłoże neuroimmunologiczne, podstawy farmakoterapii.

3. Leki wpływające na napięcie mięśni szkieletowych i gładkich. • Leki znoszące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (przedstawiciele, mechanizm

działania, zastosowanie, działania niepożądane; postępowanie w zatruciach nieodwracalnymi inhibitorami acetylocholinoesterazy).

• Leki zmniejszające skurcze mięśni gładkich – mechanizm działania, przedstawiciele, wskazania do stosowania, działania niepożądane.

4. Sterydy anaboliczne i płciowe; związki zakazane w sporcie. • Przyczyny stosowania oraz nadużywania sterydów anabolicznych. • Sterydy anaboliczne a doping • Działania niepożądane sterydów anabolicznych. • Sterydy płciowe – doustne środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza

(zalety i wady, odległe działania niepożądane). • Związki zakazane w sporcie – omówienie wybranych przedstawicieli. Odległe skutki

stosowania. 5. Podstawy i zasady stosowania chemioterapii. • Grupy leków stosowanych w chemioterapii (antybiotyki, sulfonamidy, leki

przeciwwirusowe, leki przeciwgrzybiczne). • Podstawowe zasady stosowania chemioterapii. Drogi podawania leków zwalczających

zakażenia wywołane przez mikroorganizmy. • Najczęściej występujące błędy przy stosowaniu chemioterapii. • Działania niepożądane leków, terapia wspomagająca.

Literatura: Neal M.J.: Farmakologia w zarysie. PZWL, Warszawa 2005.

35

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FIZJOTERAPIA W LARYNGOLOGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 60 12 48 - egzamin Cele dydaktyczne: W wyniku realizacji programu nauczania student: stosuje wiadomości o różnych jednostkach chorobowych w otolaryngologii do programowania procesu rehabilitacji, określenia, uwarunkowania jego skuteczności oraz wskazań i przeciwwskazań do stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych. Przedstawi podstawowe wiadomości o poszczególnych chorobach z uwzględnieniem mechanizmu i dynamiki zmian, ich odwracalności, mechanizmów kompensacyjnych i powiązań przyczynowo-skutkowych pomiędzy poszczególnymi objawami. Poprowadzi dokumentację kliniczną w stopniu niezbędnym w praktyce fizjoterapeutycznej. Treści programowe: Wykłady: Wykład. I. Temat: Urazy w otorynolaryngologii

1. Złamania kości nosa przyczyny, objawy, diagnostyka , leczenie. 2. Krwawienia pourazowe z nosa (złamanie kości nosa i zatok przynosowych, zabiegi 3. w obrębie nosa i zatok przynosowych, stłuczenie nosa, samouszkodzenia, ciała obce). 4. Urazy gardła - mechaniczne – ciało obce w gardle, oparzenia termiczne i chemiczne

gardła. 5. Urazy krtani- przyczyny, objawy, postępowanie- metody udrażniające krtań, leczenie

farmakologiczne, konikotomia, tracheotomia, intubacja. 6. Uszkodzenia nerwu twarzowego (porażenia wrodzone (zespół Moebiusa, wrodzoną

aplasię mięśni), porażenia zapalne o etiologii bakteryjnej (zapalenia ucha środkowego, zarówno ostre jak i przewlekłe, zapalenia ucha zewnętrznego, zapalenie opon mózgowo rdzeniowych), przyczyny wirusowe (półpasiec uszny, mononukleoza zakaźna, poliomyelitis, zespół Guillian-Barre), w przebiegu nowotworów (guzy nerwu twarzowego i ślinianki przyusznej, okolicy kąta mostowo-móżdżkowego i mostu, ucha środkowego, guzy śródpiersia), urazy nerwu twarzowego (jatrogenne np. w przebiegu operacji usznych i ślinianki przyusznej, złamania kości skroniowej, urazy szyi), przyczyny neurologiczne (stwardnienie rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne, tętniaki tylnej jamy czaszki, neuropatie metaboliczne). Objawy, diagnostyka

( topodiagnostyka uszkodzeń n. twarzowego) postępowanie. 7. Urazy ucha (małżowiny usznej-krwiak małżowiny usznej, przewodu słuchowego

zewnętrznego, jamy bębenkowej, złamania kości skroniowej, uraz akustyczny).

36

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

WWyykkłłaadd IIII TTeemmaatt:: MMeettooddyy bbaaddaanniiaa nnaarrzząądduu ggłłoossuu.. CChhoorroobbyy zzaawwooddoowwee.. PPrrooffiillaakkttyykkaa,, rreehhaabbiilliittaaccjjaa 11.. SSttrroobboosskkooppiiaa,, wwiiddeeoossttrroobboosskkooppiiaa,, eelleekkttrroommiiooggrraaffiiaa,, llaarryynnggoommiikkrroossttrroobboosskkooppiiaa,,

tteelleemmiikkrroossttrroobboosskkooppiiaa,, llaarryynnggooffiibbeerroosskkooppiiaa.. 2. Przewlekłe przerostowe zapalenie krtani: hipertrofia, hiperplazja, metaplazja, dyskeratoza,

parakeratoza, akantoza, zgrubienie kontaktowe, guzki głosowe, polipowaty przerost fałdu głosowego, torbiele, przerost kontaktowy, ziarnina krtaniowa, przewlekłe zapalenie krtani z odczynem hiperplastycznym nabłonka, leukoplakia, modzelowatość krtani, brodawczaki krtań, zaburzenia czynnościowe krtani.

3. Rehabilitacja chorych po laryngektomii: wytworzenie głosu i mowy zastępczej; głos przełykowy, głos i mowa gardłowa, szeroko pojęta rehabilitacja chirurgiczna, zastosowanie urządzeń elektronicznych, pseudoszept ustno-gardłowy, rehabilitacja społeczna rozpatrywana na kilku płaszczyznach. Uwagi dotyczące wyboru zawodu nauczyciela, prawidłowo rozwinięty narząd głosu, brak przewlekłych zmian chorobowych w obrębie narządu głosu i mowy, skala głosu mieszcząca się w granicach normy dla głosu nieszkolonego, mowy, prawidłowa koordynacja oddechowo-fonacyjna, prawidłowy czas fonacji, prawidłowy słuch.

Wykład III Temat: Przyczyny i diagnostyka zaburzeń słuchu 1. Metody badania narządu słuchu – cel: ilościowe i jakościowe określenie ubytków słuchu, Lokalizacja miejsca uszkodzenia narządu słuchu (topodiagnostyka) ustalenie przyczyny

zaburzenia słuchu (etiologia), 2. Subiektywne psychofizyczne metody badania narządu słuchu: akumetria / badanie

słuchu przy pomocy szeptu- normy słyszenia szeptu, mowy/, stroików, audiometria tonalna progowa- audiogram, rodzaje, interpretacja, audiometria nadprożowa, audiometria słowna- krzywe słowne, przebieg, interpretacja, audiometria okołoprogowa Bekesego,

3. Obiektywne metody badania narządu słuchu: audiometria odruchowa, audiometria odpowiedzi elektrycznych, pomiary emisji otoakustycznych, audiometria impedancyjna,

4. Zaburzenia słuchu -dziedziczne, nabyte, głuchota wrodzona, choroby matki w okresie ciąży, różyczka toksoplazmoza, kiła wrodzona, ciężkie schorzenia, m.in. cukrzyca i schorzenia nerek , czynniki toksyczne (związki ototoksyczne) i zaburzenia hormonalne.

5. Nagła głuchota-przyczyny, diagnostyka, leczenie.6. Rodzaje niedosłuchów: upośledzenie słuchu typu przewodzeniowego /uszkodzenie aparatu przewodzącego dźwięki, tzn. przewodu słuchowego zewnętrznego, błony bębenkowej i/lub kosteczek słuchowych, najczęściej w wyniku stanów zapalnych, urazów oraz wad wrodzonych/, cechy niedosłuchu przewodzeniowego, odbiorcze uszkodzenie słuchu: uszkodzeniem ucha wewnętrznego (ślimaka) i / lub nerwu słuchowego, cechy odbiorczego upośledzenia słuchu, niedosłuch mieszany: odbiorczy współistnieje z niedosłuchem przewodzeniowym, centralny; występuje w przypadku uszkodzeń dalszej części drogi słuchowej w mózgu.

Wykład IV Temat: Rehabilitacja słuchu 1. Postępowanie w niedosłuchach przewodzeniowych - leczenie zachowawcze /dzieci

i dorośli różnice/, ocena drożności trąbki słuchowej, przedmuchiwanie trąbek słuchowych.

37

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

2. Protezowanie słuchu w niedosłuchach przewodzeniowych - wskazania, rodzaje aparatów słuchowych, dopasowywanie, indywidualna wkładka uszna-rodzaje.

3. Protezowanie słuchu w niedosłuchach odbiorczych-wskazania, rodzaje aparatów słuchowych-programowanie, aparat słuchowy a objaw wyrównania głośności.

4. Profilaktyka uszkodzeń słuchu. 5. Szumy uszne – przyczyny diagnostyka, postępowanie/ leczenie zachowawcze, maskery,

teoria Jastreboffa-TRT. 6. Schorzenia kręgosłupa a szumy uszne /diagnostyka, leczenie-zabiegi

fizykoterapeutyczne/. 7. Implanty ślimakowe i pniowe rodzaje – wskazania. Wykład V Temat: Przyczyny i diagnostyka zawrotów głowy 1. Anatomia narządu przedsionkowego. 2. Fizjologia narządu równowagi. 3. Podstawowe pojęcia dotyczące zawrotów głowy:

- zawrót głowy, oczopląs, układ równowagi, narząd równowagi, część przedsionkowa, - część obwodowa,

4. Podstawowe zespoły i jednostki kliniczne. 5. Schemat badania otoneurologicznego:

-wywiad, badanie przedmiotowe, badania dodatkowe i specjalistyczne, konsultacje specjalistyczne.

6. Różnicowanie zawrotów głowy w zespołach obwodowych i ośrodkowych: - na podstawie wywiadu, na podstawie oczopląsu.

Wykład VI Temat: Rehabilitacja zawrotów głowy 1. Diagnostyka zawrotów głowy: badanie podmiotowe, przedmiotowe otolaryngologiczne, akumetria, próby stroikowe, audiometria progową tonalna i słowna, badania dodatkowe: morfologię krwi, OB., cholesterol, cukier, mocznik, elektrolity, kał na jaja pasożytów, rtg wyrostków sutkowatych i odcinka szyjnego kręgosłupa (tomografia komputerowa i magnetyczny rezonans jądrowy), konsultacja okulistyczna i neurologiczna, badanie otoneurologiczne – próby; móżdżkowe (diadochokineza, palec-nos), przedsionkowo-rdzeniowe (zbaczania, mijania), statyczne (Romberga, Manna), dynamiczne (Unterbergera, Romberga-Foya, marszu po prostej). badanie elektronystagmograficzne (kalibracja, spokój, ruch wahadłowy gałek ocznych, oczopląs położeniowy, oczopląs indukowany kinetycznie w teście fotela wahadłowego, oczopląsu wywołanego bodźcem kalorycznym sposobem Fitzgeralda- Hallpike'a. 2. Leczenie zawrotów głowy i zaburzeń równowagi: leczenie farmakologiczne - neuroleptyki (Fenaktil), leki przeciwhistaminowe (Diphergan), anksjolityki (Relanium) leki rozszerzające naczynia mózgowe, poprawiające ukrwienie mózg (Cavinton, Nootropil, Aviomarin, Betaserc itp.), kinezyterapia (ćwiczenia czynne zwiększające ruchomość kręgosłupa, ćwiczenia izometryczne mięśni karku wytwarzające "kołnierz mięśniowy"., fizykoterapia (ciepłolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, ultradźwięki, masaż), leczenie mikrochirurgiczne zewnątrzczaszkowe: transpozycja , wycięcie błony wewnętrznej tętnicy kręgowej (endarterektomia ), dekompresja tętnicy kręgowej, połączenie dystalnego odcinka tętnicy kręgowej z tętnicą potyliczną, wewnątrzczaszkowe: zespolenie tętnicy potylicznej z tętnicą móżdżku dolną tylną,zespolenie tętnicy skroniowej powierzchownej z tętnicą móżdżku górną.

38

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenia: Ćwiczenie I Temat: Jama ustna i gardło Cześć I teoretyczna: - anatomia i fizjologia jamy ustnej i gardła / podział na części, unaczynienie, unerwienie, pierścień Waldeyera, rola układu chłonnego, budowa i czynność wydzielnicza ślinianek, zmysł smaku, skrzyżowanie drogi pokarmowej i oddechowej, ujście gardłowe trąbek słuchowych/. Część II praktyczna - demonstracja techniki badania jamy ustnej, ślinianek, migdałków podniebiennych, części

ustnej , krtaniowej i nosowej gardła, uzębienia i węzłów chłonnych szyi, - wzajemne badanie. Cześć III- podstawowe jednostki chorobowe z zakresu jamy ustnej i gardła-rozpoznanie, różnicowanie. Część IV- fizykoterapia w chorobach jamy ustnej i gardła: - inhalacje, - laseroterapia, - elektrostymulacje, - hydroterapia, - miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne. Ćwiczenie II Temat: Nos i zatoki przynosowe Część I- teoretyczna- anatomia i fizjologia nosa i zatok przynosowych / rusztowanie nosa, budowa przegrody nosa i małżowin nosowych, zatok przynosowych, podział. tor oddychania, czynność nosa, zmysł węchu, rola fizjologiczna zatok przynosowych. Część II- praktyczna: pokaz badania nosa i zatok / rynoskopia przednia i tylna, endoskopia, interpretacja radiogramów zatok przynosowych/. Część III- praktyczna- wzajemne badanie nosa i zatok przynosowych, najczęstsze schorzenia nosa i zatok przynosowych. Cześć III- podstawowe jednostki chorobowe z zakresu nosa i zatok przynosowych-rozpoznanie, różnicowanie. Część IV- fizykoterapia w chorobach nosa i zatok przynosowych: - inhalacje, - laseroterapia, - elektrostymulacje, - hydroterapia, - miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne, - leczenie światłem, diatermia krótkofalowa. Ćwiczenie III Temat: Krtań Część I- teoretyczna- anatomia i fizjologia krtani / rusztowanie chrzęstne i kostne krtani, unaczynienie i unerwienie krtani, otoczenie krtani / gruczoł tarczowy/ układ limfatyczny/, czynność oddechowa, fonacyjna, odruchowa i podporowa krtani/. Część II- praktyczna: pokaz badania krtani, laryngoskopia pośrednia i bezpośrednia. Część III- praktyczna- wzajemne badanie krtani, najczęstsze schorzenia krtani, trening laryngoskopii bezpośredniej na fantomie.

39

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Cześć III- podstawowe jednostki chorobowe z zakresu krtani - rozpoznanie, różnicowanie, leczenie-fonochirurgia. Część IV- fizykoterapia w chorobach krtani: - inhalacje, - laseroterapia, - elektrostymulacje, - miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne, - rehabilitacja foniatryczna. Ćwiczenie IV Temat: Narząd słuchu Część I- teoretyczna- anatomia i fizjologia ucha / budowa małżowiny usznej, przewodu słuchowego zewnętrznego, błony bębenkowej, jamy bębenkowej/ kosteczki słuchowe, mięśnie wewnątrzuszne/, trąbki słuchowej -różnice u dorosłych i u dzieci, struna bębenkowa, nerw twarzowy, ucho wewnętrzne / ślimak i przedsionek/, fizjologia słyszenia. Część II- praktyczna: pokaz techniki badania ucha- otoskopia, wziernik pneumatyczny, otoskopia w powiększeniu mikroskopowym, ocena drożności trąbki słuchowej, badanie słuchu- akumetria, próby stroikowe, audiometria tonalna progowa, audiometria impedancyjna, elektrofizjologiczne metody badań narządu słuchu. Część III- praktyczna- wzajemne badanie ucha, ocena drożności trąbki słuchowej, próby statyczne i dynamiczne- najczęstsze schorzenia uszu. podstawowe jednostki chorobowe Z zakresu ucha - rozpoznanie, różnicowanie. Część IV- fizykoterapia w chorobach ucha: - rehabilitacja w zawrotach głowy, rehabilitacja w niedosłuchach i szumach usznych, - laseroterapia, elektrostymulacje, miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne. Ćwiczenie V Temat: Układ równowagi Część I - teoretyczna – anatomia i fizjologia układu równowagi, anatomia kości skroniowej, kanały półkoliste, woreczek, łagiewka. Cześć II - metodyka badania układu równowagi – próby statyczno dynamiczne, badania dodatkowe, konsultacje. Badanie elektronystagmograficzne / próba wahadła, oczopląs optokinetyczny, położeniowy, test fotela wahadłowego, próby kaloryczne/. Część III praktyczna- pokaz badań układu równowagi, choroby układu równowagi - rozpoznanie, różnicowanie. Część IV fizykoterapia w chorobach układu równowagi.

Ćwiczenie VI Temat: Rehabilitacja osób po usunięciu krtani (laryngektomowanych) Część I teoretyczna 1) Wytworzenie głosu i mowy zastępczej:

a) głos przełykowy, b) głos i mowa gardłowa, c) rehabilitacja chirurgiczna z zastosowaniem urządzeń elektronicznych.

2) Rehabilitacja społeczna: a) rodzinna, b) zawodowa, c) środowiskowa.

Część II praktyczna 1) Pielęgnacja tracheostomy u chorego po laryngektomii.

40

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

2) Ćwiczenia narządu powonienia. 3) Ćwiczenia oddechowe. 4) Ćwiczenia wprowadzające do nauki głosu i mowy zastępczej. 5) Wskazówki do ćwiczeń mowy przełykowej. Część III – pokaz filmu wideo – rehabilitacja chorych po laryngektomii.

Ćwiczenie VII Temat: Rehabilitacja słuchu Część I - protezowanie narządu słuchu / kwalifikacja chorych, rodzaje i typy aparatów słuchowych/, implanty ślimakowe, trening słuchowy Część II - rehabilitacja szumów usznych / rodzaje szumów usznych, przyczyny, diagnostyka, leczenie farmakologiczne, maskery szumów usznych, Tinnitus Retrainig Therapy, laseroterapia, elektrostymulacje, jonoforeza, miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne. Ćwiczenie VIII Temat: Rehabilitacja zawrotów głowy Część I - teoretyczna - wskazania i p.wskazania do rehabilitacji zawrotów głowy, - podstawowe jednostki chorobowe – przypomnienie. Część II- praktyczna

1. ćwiczenia habituacyjne, 2. ćwiczenia koordynujące postawę, 3. przedsionkowy trening habituacyjny - przykłady ćwiczeń stosowanych

w prowokowanych zawrotach głowy, 4. ćwiczenia rehabilitacyjne stosowane w łagodnych położeniowych zawrotach głowy, 5. rehabilitacja stosowana przy bólach i zawrotach głowy pochodzenia szyjnego, 6. ćwiczenia rehabilitacyjne w zaburzeniach równowagi wieku podeszłego.

Część III – Pokaz filmu video – Rehabilitacja zawrotów głowy Ćwiczenie IX Temat: Choroby alergiczne w otolaryngologii Część I teoretyczna - diagnostyka alergologiczna, - wybrane jednostki chorobowe, - fizjoterapia i rehabilitacja oddechowa. Część II praktyczna - rehabilitacja oddechowa w alergicznych chorobach nosa, gardła i krtani, - przykłady ćwiczeń oddechowych, - postępowanie w zagrażającym napadzie astmy lub podczas napadu duszności, - przykłady fizjoterapii w wybranych niealergicznych chorobach układu oddechowego Ćwiczenie X Temat : Krioterapia w otolaryngologii Część I teoretyczna: - efekty lecznicze kriogenii całego ciała, - wskazania i przeciwwskazania do krioterapii ogólnoustrojowej. Część II praktyczna:

41

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

- kriorehabilitacja jako metoda leczenia chorych z szumami usznymi i zmianami zwyrodnieniowymi w odcinku szyjnym kręgosłupa, - obserwacja zabiegów w kriokomorze (NZOZ „ ATOS”, ul Widzewska 14), - prowadzenie ćwiczeń na Sali do kinezyterapii.

Ćwiczenie XI Temat: Leczenie uzdrowiskowo - klimatyczne Część I Historia lecznictwa uzdrowiskowego. Część II Preparaty stosowane do inhalacji: - wody chlorkowo-sodowo-jodkowe, szczawy w postaci wód alkalicznych, wody o dużej

zawartości jodu, wody zawierające siarkę, płynne preparaty tłuszczowe i olejki aromatyczne, aerozole z antybiotyków, oczyszczone preparaty trypsyny, wody radonowe, aerosolopropolisoterapia, elektroaerozoloterapia, mechanizm działania wziewnego

Część III – Balneoklimatyczne leczenie chorób otorynolaryngologicznych: Choroby nosa; - przewlekle zapalenia błony śluzowej nosa / przewlekły przerostowy nieżyt błony śluzowej

nosa, przewlekły zanikowy nieżyt błony śluzowej nosa / ozena/, zapalenie alergiczne błony śluzowej nosa, pyłkowina.

Choroby zatok przynosowych; - przewlekłe zapalenie zatok szczękowych, choroby gardła, choroby krtani, nieżyty tchawicy

i oskrzeli, choroby alergiczne dróg oddechowych, choroby uszu. Szczegółowe wskazania i przeciwwskazania do leczenia sanatoryjnego chorób laryngologicznych / jednostki chorobowe/. Ćwiczenie XII Temat: Zaliczenie ćwiczeń

- część praktyczna. - część teoretyczna.

Literatura:

1. Alkiewicz I., Pic S..: Podstawy aerozoloterapii lekami roślinnymi. Herba Polonica, 1985, 31, 3-10.

2. Gradoń L.: Czas przebywania inhalowanych substancji w organiźmie człowieka. Postępy Aerozoloterapii, 1993, 1, 7-12.

3. Iwankiewicz S.: Otolaryngologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. PZWL, Warszawa 1991.

4. Iwanowska – Jeske D.: Uzdrowisko Ciechocinek. Sport i Turystyka, Warszawa 1983. 5. Latkowski B.: Otorynolaryngologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii.

PZWL, Warszawa 1998. 6. Mika T .: Fizykoterpia. PZWL, Warszawa 1987. 7. Olszewski J.: Fizjoterapia w otolaryngologii dla studentów fizjoterapii (skrypt).

Uniwersytet Medyczny, Łódź 2004. 8. Olszewski J.: Fizjoterapia w otolaryngologii dla studentów fizjoterapii (podręcznik). α - medica press, Bielsko-Biała 2005. 9. Straburzyński G.: Fizjoterapia . PZWL, Warszawa 1988. 10. Zalesska-Kręcicka M., Kręcicki T.: Zarys Otorynolaryngologii. PZWL, Warszawa 1998.

42

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W ENDOKRYNOLOGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 30 10 20 - egzamin Cele dydaktyczne: Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie z podstawami endokrynologii ze szczególnym uwzględnieniem klinicznych podstaw stosowania fizjoterapii w endokrynologii. Treści programowe: Wykłady: Wykład 1 Wprowadzenie do endokrynologii. Anatomia i fizjologia gruczołów wydzielania wewnętrznego, podstawowe pojęcia, mechanizm działania hormonów i zasady regulacji. Układ podwzgórzowo-przysadkowy Struktura i czynność układu podwzgórzowo-przysadkowego. Testy diagnostyczne służące do określenia prawidłowości wydzielania hormonów. Wykład 2 Tarczyca Gruczoł tarczowy – anatomia i fizjologia, synteza hormonów tarczycy, metabolizm obwodowy hormonów tarczycy, zaburzenia czynności tarczycy pierwotne i wtórne, przykłady jednostek klinicznych. Podstawy fizjoterapii w tyreologii. Wykład 3 Nadnercza Gruczoły nadnerczowe – budowa, czynność i regulacja wydzielania hormonów, steroidogeneza, synteza katecholamin, zaburzenia czynności kory nadnerczy pierwotne I wtórne, zaburzenia czynności rdzenia nadnerczy, przykłady jednostek klinicznych Wykład 4 Gospodarka wapniowo-fosforanowa Omówienie roli parathormonu, kalcytoniny, aktywnych metabolitów wit. D3, wapnia i fosforanów. Nadczynność a niedoczynność przytarczyc – obraz kliniczny. Pierwotna i wtórna nadczynność przytarczyc, trzeciorzedowa nadczynność przytarczyc, rzekoma nadczynność i niedoczynność przytarczyc Kliniczne podstawy fizjoterapii w zaburzeniach gospodarki wapniowo-fosforanowej.

43

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Wykład 5 Choroby endokrynne u dzieci Omówienie podstawowych zaburzeń rozwojowych, wole, wrodzona niedoczynność tarczycy, wrodzony przerost nadnerczy, niskorosłość. Omówienie podstaw fizjoterapii w zaburzeniach endokrynnych u dzieci, odrębności w stosunku do fizjoterapii osób dorosłych. Zmiany endokrynologiczne w przebiegu procesu starzenia Podstawy fizjoterapii w zaburzeniach endokrynologicznych związanych z procesem starzenia, ze szczególnym uwzględnieniem osteoporozy. Ćwiczenia: Ćwiczenie 1 Choroby podwzgórza i przysadki: zaburzenia czynności, guzy – epidemiologia, patogeneza, diagnostyka, leczenie. Podstawy fizjoterapii u pacjentów z guzami okolicy podwzgórzowo-przysadkowej i u chorych z niedoczynnością przysadki Ćwiczenie 2 Zaburzenia czynności tarczycy: (epidemiologia, patogeneza, diagnostyka i leczenie): nadczynność tarczycy ze szczególnym uwzględnieniem symptomatologii, niedoczynność tarczycy - zasady substytucji hormonów tarczycy. Rola fizjoterapii u pacjentów z zaburzeniami czynności tarczycy. Wole i nowotwory tarczycy: wole miąższowe, guzkowe, nowotwory łagodne i raki tarczycy (epidemiologia, diagnostyka i leczenie). Badanie palpacyjne gruczołu tarczowego, niepokojące cechy guzków tarczycy w badaniu klinicznym. Zapalenia tarczycy. Leczenie chirurgiczne chorób tarczycy. Leczenie 131I w chorobach tarczycy Podstawy fizjoterapii u chorych leczonych z powodu nowotworów złośliwych gruczołu tarczowego Ćwiczenie 3 Choroby kory i rdzenia nadnerczy: choroba Addisona, zespoły Cushinga, choroba Conna, pheochromocytoma – epidemiologia, objawy kliniczne, diagnostyka, leczenie. Endokrynologiczne przyczyny nadciśnienia tętniczego. Podstawy fizjoterapii u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym z przyczyn endokrynologicznych. Zaburzenia czynności gonad Dojrzewanie płciowe i jego zaburzenia, cykl płciowy kobiety, menopauza, hormonalna terapia zastępcza, hipogonadyzm męski Kliniczne podstawy fizjoterapii u kobiet w wieku pomenopauzalnym i u mężczyzn w okresie andropauzy. Ćwiczenie 4 Cukrzyca: część wewnątrzwydzielnicza trzustki, fizjologia wydzielania insuliny, cukrzyca typu 1 oraz typu 2. Hormony hiperglikemizujące. Śpiączki cukrzycowe i stany hipoglikemii Zaburzenia odżywiania: otyłość, zespół metaboliczny, anorexia nervosa, bulimia - epidemiologia, patogeneza, dignostyka, leczenie i powikłania Podstawy fizjoterapii w stanach wynikających z zaburzeń odżywiania. Rola fizjoterapii w cukrzycy.

44

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenie 5 Osteoporoza –klasyfikacja, patogeneza, zasady rozpoznawania, wskazania do wykonania badań densytometrycznych. Osteoporoza wtórna. Wpływ osteoporozy na jakość życia pacjentów. Leczenie osteoporozy farmakologiczne i niefarmakologiczne. Podstawy fizjoterapii w zapobieganiu utracie masy kostnej oraz w leczeniu powikłań osteoporozy. Literatura: 1. Lewiński A., red. Greenspan i Gardnem: Redakcja naukowa wydania polskiego.

Endokrynologia ogólna i kliniczna. Wyd. Czelej, Lublin 2004.

2. Pawlikowski M. red. Pawlikowski M.: Zarys endokrynologii klinicznej. PZWL, Warszawa 1996.

3. Pawlikowski M., red. Pawlikowski M.: Zaburzenia hormonalne. PZWL, Warszawa 2003.

4. Romer T., red. Romer T.: Endokrynologia kliniczna dla ginekologa, internisty i pediatry. Springer PWN, Warszawa 1998.

45

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

FIZJOTERAPIA KLINICZNA W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU

W NEUROLOGII I NEUROCHIRURGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 90 30 60 - Zaliczenie z oceną

Cele dydaktyczne: W wyniku realizacji programu nauczania student będzie potrafił przeprowadzić diagnostykę funkcjonalną dla potrzeb fizjoterapii, zaplanuje i zrealizuje program wyrównania ubytków funkcjonalnych w uszkodzeniach ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Oceni skuteczność metod fizjoterapii w rehabilitacji chorych po udarze mózgu, w uszkodzeniach nerwów obwodowych, w następstwach urazów mózgu i rdzenia kręgowego, chorych z chorobą Parkinsona i innymi zespołami pozapiramidowymi. Treści programowe: Wykłady Wykład I – 2 godziny dydaktyczne Temat: Specyfika fizjoterapii w neurologii i neurochirurgii

• podstawowe pojęcia dotyczące dysfunkcji:- porażenia-niedowłady - wiotkie- spastyczne

• podstawy neurorehabilitacji Wykład II – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia noworodków i niemowląt z zaburzeniami CUN cz.I.

• etiopatogeneza zaburzeń CUN u noworodków • diagnostyka fizjoterapeutyczna zaburzeń CUN u noworodków

Wykład III – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia noworodków i niemowląt z zaburzeniami CUN cz.II

• wg. koncepcji NDT- Bobath • wg. koncepcji Vojty

Wykład IV – 2 godziny dydaktyczne Temat : Fizjoterapia u dzieci z wadą cewy nerwowej. Przepuklina oponowa Przepukliny oponowo – rdzeniowe Spina bifida occulta

46

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Wykład V – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia pacjentów z rozpoznaniem Mózgowego Porażenia Dziecięcego

• ocena neurologiczna i psychologiczna • ocena funkcjonalna • ocena ortopedyczna

Wykład VI – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia wg. koncepcji Kierowanego Nauczania ( met.Petö )

• ocena siły mięśniowej i zaburzeń czucia • elektrodiagnostyka • metody neurofizjologiczne w ocenie funkcji mięśni i nerwów • charakterystyka niedowładów

Wykład VII – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia chorych z uszkodzeniami obwodowego układu nerwowego

• charakterystyka niedowładów • ocena siły mięśniowej i zaburzeń czucia • elektrodiagnostyka • metody neurofizjologiczne w ocenie funkcji mięśni i nerwów

Wykład VIII – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia chorych po urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego

• cechy uszkodzenia rdzenia kręgowego • mechanizm i patofizjologia urazów czaszkowo-mózgowych

Wykład IX – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia chorych po udarach mózgu

• czynności pielęgnacyjne , samoobsługa i lokomocja • ocena funkcjonalna • ocena ortopedyczna • usprawnianie mowy, psychoterapia i socjoterapia • zespół zaniedbania i odpychania

Wykład X – 2 godziny dydaktyczne Temat: Plastyczność mózgu, prawa kompensacji i adaptacji.

• Czynności samoobsługi • Usprawnianie bierne • Pionizacja • Czynności lokomocyjne

Wykład XI – 2 godziny dydaktyczne Temat: Porażenia spastyczne w uszkodzeniach CUN ocena spastyczności wg. Skali Ashwortha fizjoterapia w spastyczności Wykład XII – 2 godziny dydaktyczne Temat: Zespoły hipertoniczno – hipokinetyczne, choroba Parkinsona ćwiczenia koordynacyjne wg. Frenkla dystrofie mięśniowe

47

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

rehabilitacja rodzinna Wykład XIII – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia chorych ze SM, przebieg naturalny i modyfikowany farmakologicznie Rozszerzona skala niewydolności ruchowej Kurtek`ego Dostosowanie usprawniania do przebiegu choroby i objawów klinicznych Wykład XIV – 2 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia osób ze schorzeniami zapalno – immunologicznymi układu nerwowego. zespół Guillain – Barre Wykład XV – 2 godziny dydaktyczne Temat: Rehabilitacja społeczna i zawodowa w chorobach neurologicznych.

Ćwiczenia: Ćwiczenie I – 4 godziny dydaktyczne Temat: Diagnostyka fizjoterapeutyczna zaburzeń CUN u noworodków i niemowląt • wg. koncepcji NDT- Bobath • wg. koncepcji Vojty Ćwiczenie II – 4 godziny dydaktyczne II. Temat: Zasady fizjoterapii noworodków i niemowląt z zaburzeniami CUN • wg. koncepcji Domana • wg. koncepcji Weroniki Scherborn Ćwiczenie III – 4 godziny dydaktyczne Temat: Kompensacja i adaptacja w schorzeniach ośrodkowego układu nerwowego i dzieci i młodzieży • padaczka. • Guzy mózgu (stany pooperacyjne). Ćwiczenie IV – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia dzieci wadami wrodzonymi układu nerwowego Przepukliny oponowo - rdzeniowe Ćwiczenie V – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia u pacjentów po urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego w odcinku lędźwiowym i odcinku szyjnym. • Fizjoterapia przyłóżkowa – pionizacja. • Adaptacja do wózka inwalidzkiego. • Fizjoterapia wg testu Loveta

Ćwiczenie VI – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia dzieci z chorobami układu nerwowego. Koncepcja Kierowanego Nauczania – metoda Petö

48

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Ćwiczenie VII - 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia w uszkodzeniach nerwów obwodowych. Ćwiczenia bierne, wspomagane, w odciążeniu - w obrębie kończyn Metoda Kabat – Kaiser Torowanie proprioreceptywne Ćwiczenie VIII – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia chorych po uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Ocena stopnia niedowładów Stymulacja pęcherza moczowego Rehabilitacja aktywna Pionizacja w parapodium Ćwiczenie IX – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia po udarach mózgu Pielęgnacja i terapia ułożeniowa w pierwszym okresie po udarze Fizjoterapia w spastyczności Pionizacja i nauka chodu wg. Bobathów Zaopatrzenie ortopedyczne Ćwiczenie X – 4 godziny dydaktyczne Temat: Prawa kompensacji i adaptacji w chorobach układu nerwowego. • Pacjenci ze stwardnieniem rozsianym. • Pacjenci z chorobą Parkinsona. • Pacjenci po udarze mózgu Ćwiczenie XI – 4 godziny dydaktyczne Temat: Ocena spastyczności wg. Skali Ashwortha Współczesne metody neurofizjologiczne w leczeniu pacjentów z niedowładami spastycznymi Ćwiczenie XII – 4 godziny dydaktyczne Temat : Fizjoterapia w chorobie Parkinsona ocena zaburzeń chodu i nieprawidłowej koordynacji ruchowej ćwiczenia koordynacyjno – równoważne terapia manualna i ergoterapia Ćwiczenie XIV – 4 godziny dydaktyczne Temat: Fizjoterapia w schorzeniach zapalno - immunologicznych. Ocena stopnia zaawansowania dysfunkcji narządów ruchu Usprawnianie holistyczne chorych z SM Reedukacja mięśniowa chorych dystrofią mięśniową Ćwiczenie XV – 4 godziny dydaktyczne Temat: Samodzielność i samoobsługa chorych z uszkodzeniami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.

Dostosowanie mieszkania do potrzeb i możliwości chorego Sport i rekreacja Ćwiczenie relaksacyjne Ćwiczenia przy muzyce

49

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Literatura:

1. Banaszak G.: Rozwój niemowląt i jego zaburzenia a rehabilitacja metodą Vojty. Alfa-medica press, Bielsko- Biała 2002.

2. Hellbruge T.: Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa. Tom I i II Postępy Pediatrii Społecznej, Kraków 1995.

3. Hellbruge T.von Wimpffen J.H.: Pierwsze 365 dni życia dziecka. Fundacja na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych, Warszawa 1991.

4. Matyja M., Domagalska M.: Podstawy usprawniania neurorozwojowego wg Berty i Karela Bobathów. Ślaska Akademia Medyczna, Katowice 1998.

5. Sadowska L.(red): Neurokinezjologiczna diagnostyka dzieci z zaburzeniami rozwoju ruchowego. Wyd. AWF, Wrocław 2001.

50

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

RADIOLOGIA I DIAGNOSTYKA OBRAZOWA Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 30 10 20 - Zaliczenie z oceną

Cele dydaktyczne: W wyniku realizacji programu nauczania student: omówi metody diagnostyczne stosowane we współczesnej radiologii. Przedstawi wskazania i przeciwwskazania do badań radiologicznych oraz zasady ochrony radiologicznej. Oceni wyniki niektórych badań radiologicznych w szczególności układu kostnego. Treści programowe: Wykłady: Wykład 1. Co to jest diagnostyka? Miejsce diagnostyki obrazowej wśród innych procedur diagnostycznych. Istotne cechy metod diagnostycznych. Widmo promieniowania. Rys historyczny radiologii. Właściwości promieniowania rentgenowskiego. Budowa lampy rentgenowskiej. Istotne parametry ekspozycji. Systemy obrazowania w rentgenodiagnostyce. Ochrona pacjenta przed promieniowaniem. Biologiczne oddziaływanie promieni X; skutki dla organizmu w życiu wewnątrzmacicznym, późne skutki somatyczne. Dozymetria. Podstawowe zasady ochrony radiologicznej, podstawowe jednostki. Obowiązujące dawki graniczne. Przeciętne wartości dawek otrzymywanych przez pacjentów w czasie rutynowych badań diagnostycznych. Wykład 2. Definicja medycyny nuklearnej. Pojęcia stosowane w medycynie nuklearnej oraz używana aparatura. Pojęcia fizyczne ważne dla medycyny nuklearnej. Rodzaje badań wykonywanych w placówkach medycyny nuklearnej: badania techniką planarną, techniką SPECT, techniką PET. Zastosowanie medycyny nuklearnej w onkologii. Zastosowanie medycyny nuklearnej w pediatrii. Procedury lecznicze w medycynie nuklearnej. Zasady ochrony radiologicznej w medycynie nuklearnej. Wykład 3. Tomografia komputerowa – generalne zasady, budowa aparatu, liniowy współczynnik osłabienia promieniowania, skala Hounsfielda. Typy aparatów: tradycyjny, spiralny, wielorzędowy. Nowe techniki badania – 3d, endoskopia wirtualna, angio-CT. Ilustracja badań z wykorzystaniem najnowszych tomografów komputerowych. Rezonans magnetyczny – ogólne zasady. Ocena właściwości magnetycznych jąder wodoru. Budowa aparatu. Zasady powstawania obrazu, czasy relaksacji. Podstawowe nazewnictwo.

51

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

Poszczególne etapy obrazowania. Angiografia rezonansu magnetycznego. Spektroskopia rezonansu magnetycznego. Rezonans czynnościowy. Ilustracje badań rezonansu magnetycznego. Środki cieniujące stosowane w diagnostyce obrazowej – definicja i podział. Środki cieniujące negatywne – zastosowanie. Środki cieniujące pozytywne – podział. Środki nierozpuszczalne w wodzie – zastosowanie w diagnostyce przewodu pokarmowego. Badanie dwukontrastowe przewodu pokarmowego – objawy rtg owrzodzenia, nowotworu, przepukliny, zapalenia. Urotropowe środki cieniujące – właściwości. Podział jodowych środków cieniujących – jonowe i niejonowe. Powikłania po donaczyniowym podaniu jodowych środków cieniujących. Środki kontrastowe stosowane w badaniach MR. Przykłady badań z zastosowaniem środków kontrastowych. Diagnostyka radiologiczna schorzeń układu moczowego. Diagnostyka dróg żółciowych. Bronchografia. Wykład 4. Ultrasonografia – podstawowe cechy fal ultradźwiękowych. Budowa ultrasonografu. Zjawisko piezoelektryczne. Prezentacja echa fal ultradźwiękowych. Rodzaje sond. Technika badania ultrasonograficznego. Metody badania: badania endoskopowe, badania śródoperacyjne, ultrasonografia zabiegowa, badania dopplerowskie przepływu krwi. Zalety badania ultrasonograficznego. Podstawowa nomenklatura ultrasonograficzna. Badania naczyniowe – zasada, technika badania, powikłania. Rodzaje badań naczyniowych. Symptomatologia chorób układu naczyniowego. Ilustracja badań naczyniowych – angiografia klasyczna, subtrakcyjna, angio-CT, angio-MR, badania dopplerowskie. Wykład 5. Radiologia zabiegowa – zalety. Embolizacja – cel, zastosowanie, technika. Przezskórne zabiegi na drogach żółciowych. Przezskórny drenaż nieprawidłowych zbiorników płynu. Farmakoterapia celowana. Fibrynoliza celowana. Przezskórna angioplastyka. Układ kostny – objawy chorobowe. Osteoporoza – choroba metaboliczna kości. Czynniki ryzyka osteoporozy. Diagnostyka radiologiczna osteoporozy. Powikłania osteoporozy. Osteoliza. Osteoskleroza. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa. Dyskopatia. Zmiany zwyrodnieniowe w innych stawach. Złamania – rodzaje, przemieszczenia. Złamanie powolne, marszowe. Złamania patologiczne. Kręgozmyk i kręgoszczelina. Radiologiczne cechy gojenia się złamania. Ćwiczenia: Ćwiczenie 1. Radiologia klasyczna – układ i wyposażenie pracowni rentgenowskich. Demonstracja aparatów rtg. Udział w podstawowych badaniach rentgenowskich - ułożenia pacjenta, podstawowe parametry ekspozycji, warunki ochrony. Anatomia rentgenowska układu kostno-stawowego. Odmiany rozwojowe. Skrzywienia kręgosłupa. Diagnostyka zmian urazowych narządu ruchu – zwichnięcia i złamania. Ocena procesu tworzenia blizny kostnej. Choroba zwyrodnieniowa stawów. Zapalenia reumatoidalne stawów. Ćwiczenie 2. Badania scyntygraficzne układu kostnego. Badania nerek w medycynie nuklearnej. Badania kardiologiczne w medycynie nuklearnej. Badania OUN w medycynie nuklearnej. Badania scyntygraficzne w poszukiwaniu ognisk zapalnych. Leczenie paliatywne bólu radioizotopami,

52

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

radiosynovectomia radioizotopowa, leczenie tarczycy J131 (nadczynność, nowotwory tarczycy). Ochrona radiologiczna w medycynie nuklearnej. Ćwiczenie 3. Pracownia ultrasonograficzna – demonstracja aparatury i udział w podstawowych badaniach usg. Wskazania do badań, przygotowanie pacjentów, zalety i wady badań usg. Diagnostyka ultrasonograficzna schorzeń wątroby i dróg żółciowych. Obrazowanie ultrasonograficzne narządów przestrzeni zaotrzewnowej (nerek, nadnerczy i trzustki). Diagnostyka narządów miednicy. Badania dopplerowskie naczyń. Pracownia angiograficzna – prezentacja aparatury i demonstracja badań naczyniowych. Typy malformacji naczyniowych. Unaczynienie patologiczne. Radiologia zabiegowa – embolizacja, przezskórna plastyka, zakładanie stentów, fibrynoliza. Ćwiczenie 4. Pracownia tomografii komputerowej – demonstracja tomografu, udział w badaniach KT głowy, kręgosłupa, jamy brzusznej. Diagnostyka radiologiczna urazów czaszkowo-mózgowych. Nowotwory OUN. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa – przepukliny jądra miażdżystego. Kręgozmyk i kręgoszczelina. Urazy kręgosłupa. Ćwiczenie 5. Diagnostyka płuc, opłucnej i śródpiersia. Diagnostyka układu sercowo-naczyniowego. Badanie dwukontrastowe przewodu pokarmowego – owrzodzenia, nowotwory, zmiany zapalne. Diagnostyka rtg układu moczowego. Diagnostyka radiologiczna w laryngologii i okulistyce. Literatura: Kremer H., Dobiński W.: Diagnostyka ultrasonograficzna, U&P, Wrocław 1996

53

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W NEUROCHIRURGII Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 50 20 30 - egzamin Cele dydaktyczne: Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z najnowszymi metodami leczenia chorób ośrodkowego układu nerwowego, chirurgii kręgosłupa i nerwów obwodowych jak również ukazanie roli fizjoterapii w kompleksowym leczeniu chorób i urazów układu nerwowego leczonych chirurgicznie. Za bardzo istotne uznajemy ukazanie wskazań względnych i bezwzględnych do leczenia chirurgicznego w Neurochirurgii. Duży nacisk podczas nauczania kładziemy na aspekty profilaktyki i leczenia chorób kręgosłupa stanowiących jeden z dominujących problemów chorobowych współczesności. Treści programowe: Wykłady: 1. Neurochirurgia wczoraj, dziś i jutro. Zarys anatomii Ośrodkowego i Obwodowego

Układu Nerwowego 2. Metody diagnostyczne stosowane w Neurochirurgii 3. Podstawy zabiegów neurochirurgicznych i postępowanie po operacjach 4. Zarys neuroonkologii i chorób naczyniowych OUN 5. Urazy i chirurgia nerwów obwodowych 6. Urazy czaszkowo-mózgowe i kręgosłupa i rdzenia kręgowego 7. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa (spondylozy odcinka C,Th i L) 8. Kręgozmyki 9. Nowotwory kręgosłupa 10. Stany zagrożenia życia w neurochirurgii Ćwiczenia: 1. Omówienie specyfiki oddziału neurochirurgicznego, praca z chorymi, zajęcia na bloku

operacyjnym. 2. Choroba dyskowa kręgosłupa – prezentacja przypadków, prezentacja chorych po

operacjach, praca przy łóżku chorego, zajęcia na bloku operacyjnym 3. Guzy mózgu – prezentacja przypadków, prezentacja chorych po operacjach, praca

przy łóżku chorego, zajęcia na bloku operacyjnym 4. Spotkanie z radiologami – ocena badań obrazowych, praca z chorymi, zajęcia na bloku

operacyjnym.

54

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

5. Osteoporoza – współczesne techniki leczenia złamań, praca z chorymi, zajęcia na bloku operacyjnym.

6. Ból, ocena, metody leczenia, praca z chorymi, zajęcia na bloku operacyjnym. 7. Współczesne metody stabilizacji kręgosłupa, praca z chorymi, zajęcia na bloku

operacyjnym. 8. Techniki małoinwazyjne w neurochirurgii, praca z chorymi, zajęcia na bloku

operacyjnym. 9. Wady wrodzone układu nerwowego, praca z chorymi, zajęcia na bloku operacyjnym. 10. Samoistne krwawienia śródczaszkowe, praca z chorymi, zajęcia na bloku

operacyjnym. 11. Urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego – prezentacja przypadków, praca z chorymi,

zajęcia na bloku operacyjnym. 12. Urazy czaszkowo-mózgowe, praca z chorymi, zajęcia na bloku operacyjnym. 13. Urazy nerwów obwodowych, praca z chorymi, zajęcia na bloku operacyjnym. 14. Guzy kręgosłupa – prezentacja przypadków, praca z chorymi, zajęcia na bloku

operacyjnym. 15. Nerochirurgia czynnościowa, praca z chorymi, zajęcia na bloku operacyjnym. Literatura 1. Schirmer M. : Neurochirurgia. Urban&Partner, Wrocław 1998. 2. Ząbek M. : Zarys Neurochirurgii. PZWL, Warszawa 1999.

55

Wyd

ział F

izoter

apii

Uniwers

ytetu

Medyc

zneg

o w Ło

dzi

METODOLOGIA PRACY DYPLOMOWEJ Rozliczenie godzinowe

Liczba godzin Rok studiów Semestr łącznie wykłady ćwiczenia seminaria

Forma zaliczenia

IV VIII 20 - 20 - Zaliczenie z oceną

Przygotowanie studentów do pisania pracy magisterskiej. Zajęcia prowadzą wybrani profesorowie i adiunkci.

56