PLANLI ALANLAR TP MAR YNETMEL(1)BRNC BLMGenel HkmlerMadde 1 (Deiik:RG-19/8/2008-26972)3/5/1985 tarihli ve 3194 sayl mar Kanunu hkmlerine dayanlarak hazrlanm bulunan bu Ynetmelik, belediye snrlar ve mcavir alan snrlar iinde veya dnda, imar pln bulunan alanlarda uygulanr.Madde 2 (Deiik:RG-1/6/2013-28664)Proje hazrlanmas, yap ruhsat ve arazi dzenlemesine ilikin uygulamalar bu Ynetmelik ile Bakanlka karlan dier imara ilikin ynetmeliklerde yer alan tanmlara gre gerekletirilir. Bu Ynetmeliklerde yer alan genel hkmler, tanmlar ve ruhsata ilikin hkmler, planlarla ve ilgili idarelerce karlacak ynetmeliklerle deitirilemez. Bu Ynetmeliin ve ilgili idarelerin Kanuna ve dier mevzuata gre karacaklar imar ynetmeliklerinin dier hkmleri ise uygulama imar plannda aksine bir aklama bulunmad takdirde uygulanr.(Deiik fkra:RG-8/9/2013-28759)Ancak Bakanlar Kurulu karar alnan uygulama ve yatrmlarda, bedeli kamu kayna kullanlarak yaplan kamu yatrmlarnda ncelikle imar planlarna, imar planlarnda hkm bulunmad hallerde bu Ynetmelik hkmlerine uyulur.Uygulama imar planlarnda, parselasyon durumlar ve bina kitleleri, bilhassa bu maksatla etd edilerek, lleri verilmedii takdirde, ematik olarak gsterilenler imar planlarnn kaytlarndan saylmazlar.(Ek fkra:RG-8/9/2013-28759)Alt kademe planlarn, st kademe planlarn kesinletii tarihten itibaren en ge bir yl iinde ilgili idarece st kademe planlara uygun hale getirilmesi zorunludur. Aksi halde, st kademe planlar onaylayan kurum ve kurulular alt kademe planlar en ge alt ay iinde st kademe planlara uygun hale getirir ve resen onaylar. Alt kademe planlarla st kademe planlar arasndaki uyumsuzluun giderilmesine ilikin on sekiz aylk sre iindeki yeni yap ruhsat bavurular, yrrlkte olan uygulama imar planna gre sonulandrlr. Bu srenin dolduu tarihe kadar alt kademe planlar ile st kademe planlar birbirleriyle uyumlu hale getirilmemise, planlar birbiriyle uyumlu hale getirilinceye kadar bu alanlarda yeni yap ruhsat dzenlenmez. Mahkemelerce yrrl durdurulan planlarda yrrln durdurulduu sre bu srelere ilave edilir.Madde 3 -mar Planlarnda aklanmam ve bu Ynetmelikte de yer almam hususlarda lzum ve ihtiyaca ve civarn karakterine gre uygulanacak ekli takdire,(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)ilgili idareyetkilidir.(Ek fkra:RG-2/9/1999-23804)(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)lgili idare, mevzuat ve standartlarda(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)engellilerkonusunda getirilen hkmlere uymakla ve bunlar uygulamakla ykmldr. Ayrca,(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)ilgili idareyrenin koullarn gz nnde bulundurarak mevzuat ve standartlarda yer almayan hususlarda da(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)engellilerleilgili gerekli nlemleri almaya yetkili ve sorumludur.Madde 4-(Deiik:RG-13/7/2000-24108)Bu Ynetmelik esaslarna gre yaplacak btn yaplarda, plan, fen, salk ve evre artlar ile ilgili dier kanun, tzk ve ynetmelik hkmlerine ve Trk Standartlar Enstits tarafndan belirlenmi standartlara uyulmas zorunludur.Madde 5- (Deiik:RG-1/6/2013-28664)Dzenlenecek yap ruhsatlarnda; 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayl Bakanlar Kurulu Kararyla yrrle konulan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik, 5/12/2008 tarihli ve 27075 sayl Resm Gazetede yaymlanan Binalarda Enerji Performans Ynetmelii, 8/9/2002 tarihli ve 24870 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yap Malzemeleri Ynetmelii, 26/6/2009 tarihli ve 27270 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yap Malzemelerinin Tabi Olaca Kriterler Hakknda Ynetmelik, 6/3/2007 tarihli ve 26454 sayl Resm Gazetede yaymlanan Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik ile 14/7/2007 tarihli ve 26582 sayl Resm Gazetede yaymlanan Afet Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulur.Madde 6-(Deiik:RG-1/6/2013-28664)lgili idareler, projelendirme ve ruhsat ilemlerinde Kanuna, bu Ynetmelik hkmlerine ve Trk Standardlar Enstitsnn ilgili standardlarna uymak zorundadrlar. Bykehirlerde bykehir belediyeleri, dier yerlerde ilgili idareler, bu Ynetmeliin genel hkmlerine, tanmlar ve ruhsata ilikin hkmlerine aykr olmamak ve beldenin artlarn gzetmek kaydyla Kanunun 21 inci maddesinde belirtilenler ile kendi grev alanlar asndan gerekli grdkleri hususlar kapsayan planlarn uygulanmasna ilikin imar ynetmeliini hazrlayabilirler.Madde 7 (Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)Devletin gvenlik ve emniyeti ile harekat ve savunma bakmndan gizlilik arz eden yaplar iin hazrlanacak ve onaylanacak projelere ilikin uygulamalar, ncelikle Kanunun 4 nc maddesi kapsamnda imzalanan protokol hkmlerine gre yaplr. Bu Ynetmeliin nc Blmnde belirtilen l ve hkmlere bal kalnmas mecburiyeti yoktur.(Deiik fkra:RG-8/9/2013-28759)Ayrca, umumi binalarn mimari estetik komisyonunca fonksiyonu ve zellii gerei farkllk arz ettiine dair karar altna alnanlar ile sanayi blgelerindeki yap ve tesisler, planda belirlenen veya planda belirlenmemise bu Ynetmeliin bina derinlik ve ykseklikleri hakkndaki kaytlarna ve bu Ynetmelikte benzer binalar iin yer verilenler dnda kalan i llere tabi deildir.(Ek fkra:RG-2/9/1999-23804) Ancak,(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)engellilerinyaamn kolaylatrmak amacyla(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)engellilerleilgili Trk Standartlar Enstits standartlarna uyulmas zorunludur.(Deiik fkra:RG-2/9/1999-23804) Bu maddenin tatbikinde(Mlga ibare:RG-1/6/2013-28664) (...)tereddde dlmesi halinde(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)Bakanlktanalnacak gr dorultusunda ilem yaplr.Madde 8-(Deiik: RG-13/7/2000- 24108)Bir yapda bamsz blmlerden herhangi birinde plan(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)ve mevzuathkmleri ve ruhsat ve eki projelerdeki aykrlklar giderilmedike yapnn inasna devam edilemez, iskan edilen dier bamsz blmlerde tamir, tadil veya ilave inaat ilemleri yaplamaz.Bir parselde birden fazla yap varsa bu yaplardan herhangi birisinin plan(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)ve mevzuathkmlerine aykr olmas, bunlara aykr olmayan dier yaplarn tamir, tadil veya ilave inaat ilemlerini durdurmaz.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664)Btn yaplar ruhsatl olmak artyla, parseldeki binalarn herhangi birinin ruhsat ve eklerine aykr olmas, ruhsat ve eklerine uygun olan dier binalarn tamamna veya bir ksmna yap kullanma izni verilmesi ilemlerini durdurmaz. Ancak, yap kullanma izni alnan bu yaplara kat mlkiyeti dzenlenemez.Madde 9 -(Deiik fkra:RG-2/9/1999-23804)(Deiik ibare:RG-1/6/2013-28664)lgili idareler; tasarrufu altndaki yol, otopark, park, yaya blgesi, kaldrm gibi yerler ile bunlar zerindeki kamu hizmetlerinin yrtlebilmesi iin gerekli bfe, hela, trafo merkezi gibi tesisleri, ulam ve haberleme noktalar, sinyalizasyon ve aydnlatma elemanlar, p kutusu, bank, reklam ve bilgilendirme levha ve panolar gibi kent mobilyalar ile peyzaj elemanlarn Trk Standartlar Enstits standartlarna da uymak kouluyla yapar veya yaptrr.Bunlarn ve her trl altyapnn yapm ve kullanm ile bakm ve onarm srasnda yaya sirklasyonunun engellenmemesi,(Ek ibare:RG-1/6/2013-28664)engellilerin eriiminincan ve mal gvenliinin salanmas zorunludur.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664) (Deiik fkra:RG-8/9/2013-28759)Ayrca kamuya ait umumi hizmet alanlar ile ilgili idarelerin tasarrufu altndaki yol, otopark, yaya blgesi gibi yerlerde kamu hizmetinin yrtlebilmesi ve iletiimin srdrlebilmesi iin gerekli tedbirler ile Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumunun uygun gr alnmak suretiyle elektronik haberleme istasyonu kurulabilir. zel mlkiyete tabi arsa ve binalarda ise Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumunun uygun gr ile be ylda bir yenilenmek ve 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanununa gre kat maliklerinin muvafakat alnmak artyla ilgili idarelerden ruhsat alnarak elektronik haberleme istasyonu kurulabilir. Elektronik haberleme istasyonlar 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayl Elektronik Haberleme Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayl Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ve ilgili dier mevzuata gre kurulu izni verilen alanda ve imar plan karar aranmakszn kurulur. Elektronik haberleme istasyonlarnn kurulabilmesi iin, elektronik haberleme hizmetinin gerekleri dikkate alnarak yer seim belgesinin dzenlenmi olmas, yatayda ve deyde gerekli ve yeterli koruma mesafesinin braklmas, koruyucu tedbirler alnmas, tasarmnn kent ve yap estetii ile uyumlu olmas zorunludur. Bykehir snrlar ierisinde yer seim belgesi vermeye ve cretini almaya bykehir belediyeleri yetkilidir. creti yatrlmasna ramen yirmi gn ierisinde verilmeyen yer seim belgesi verilmi saylr. Uygulamalar Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumunun sorumluluunda yrtlr.Madde 10 (Deiik:RG-8/9/2013-28759)lgili dare, meclis karar alarak uygun grd yerlerde yaplarn estetii, rengi, at ve cephe kaplamas ile ilgili kurallar getirmeye, yaplarn inasnda yresel malzeme kullanlmasna ve yresel mimarinin dikkate alnmasna ilikin zorunluluk getirmeye yetkilidir. Mevzuat gerei bykehir belediyelerine verilen yetkiler sakldr. lgili idareler bu amala ilgili kamu kurulularnn da katlmyla, uzmanlardan oluan mimari estetik komisyonlar kurabilirler. Bu kapsamdaki yaplara proje hazrlama ve ruhsat dzenleme ilemleri komisyon kararna uygun olarak yrtlr. Ruhsat veren ilgili idare bnyesinde kurulan mimari estetik komisyonu, yaplarn veya onayl mimari projelerin zgn fikir ifade edip etmediine karar vermeye yetkilidir. zgn fikir ifade etmeyenlerde ilk mellif dnda farkl bir mellif tarafndanyaplacak deiikliklerdebtn sorumluluk deiiklik projesini yaptranlar ve projeyi hazrlayanlarda olmak zere idarelerce ayrca ilk mellifin gr aranmaz. Komisyon tarafndan zgn fikir ifade ettii karar altna alnan yap veya onayl mimari projelerde; eser szlemesinde deiiklik yapmaizni verilenler ile eserin btnln bozmadna, estetik grnmn deitirmediine, teknik, ynetsel amalar ve kullanm amac nedeniyle zorunlu olduunamimari estetik komisyonu tarafndan karar verilen deiiklikler mellifinin izni alnmakszn yaplabilir. Bu durumda ilk mellif tarafndan talep edilebilecek telif creti; ilgili meslek odasnca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yaplarda yzde yirmisini, inaat sren yaplarda yzde on beini geemez. Komisyon be uzmandan tekil eder, salt ounlukla toplanr, kararlar oyokluu ile alnr. Komisyonun gndemi ilgili idarece belirlenir. Komisyon bakan ilgili idare tarafndan atanr.(Ek fkra:RG-2/9/1999-23804) Ancak bu kurallar(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)engellilerinulaabilirliini engelleyemez.Madde 11 (Deiik madde:RG-1/6/2013-28664)lgili idare meclisi veya encmenine ait olanlar hari, bu Ynetmelikte ilgili idaresine braklm olan takdir yetkileri ve sorumluluklar ilgili idarenin en st amirine veya bu amirin yetki devri yapt makama aittir.Madde 12 (Deiik:RG-1/6/2013-28664)nasna 2 yl iinde balanmayan veya 5 yllk ruhsat sresi iinde tamamlanmayan ve sresi iinde ruhsat yenilemesi yaplmayan yaplar, ruhsatsz yap olarak deerlendirilir. Ruhsat sresi iinde yaplan bavurularda ilgili idarelerin ruhsat yeniledikleri tarihe baklmakszn ruhsat, ilk ruhsat alma tarihindeki plan ve mevzuat hkmleri kapsamnda be yl uzatlarak yenilenir. Sre uzatm bavurusu yaplmayan yaplarda idareler, ruhsat sresinin dolduu tarihten itibaren en ge 30 gn iinde yap yerinde seviye tespitini yapar. Ruhsat hkmsz hale gelenlerin inasna devam edilebilmesi iin yeniden ruhsat alnmas zorunludur.Ruhsat ve eklerine uygun olarak tamamlanmasna ramen ruhsat sresi iinde yap kullanma izni dzenlenmemesi nedeniyle ruhsat hkmsz hale gelen yaplara, denetimi yapan fenni mesul mimar ve mhendisler veya yap denetim kurulular tarafndan denetim raporu hazrlanmak ve ilgili idare tarafndan dosyasnda ve yerinde, inceleme ve tespit yaplmak kouluyla yeniden ruhsat dzenlenmeksizin yap kullanma izin belgesi verilir. Mevcut yaplarla ilgili zel bir hkm getirilmeden imar plan deiiklii yaplan alanda kalan yaplar da ilk ruhsat alnd tarihteki plan hkmleri dikkate alnmak suretiyle bu hkme tabidir.Uygulama imar plan deiiklii ile yolda veya teknik altyap alanlarnda kalan ve kamulatrma karar alnan yaplarda seviye tespiti yaplarak inaat derhal durdurulur. Bu yaplarla ilgili yap ruhsat ve yap kullanma izni ilemleri, kamulatrmay gerekletirecek kamu kuruluunun en ge otuz gn iinde, yrrlkteki plana ve kamulatrma gerekesine gre verecei gr dorultusunda sonulandrlr. Yaplan deiiklikle kamulatrmaya konu dier alanlarda kalan yaplarda ise derhal ilgili idarece seviye tespiti yaplr ve ilgilisine tebli edilir. Kamulatrma karar alnncaya kadar ruhsat eki projelerine gre tamamlanmasna izin verilir, bu yaplarda ruhsat yenilemesi veya ksmi kullanma izni veya yap kullanma izin belgesi dzenlenmesi kamulatrma ilemlerini durdurmaz. Ancak kamulatrma yaplrken seviye tespitinin zerinde yaplan ksmlar iin kamulatrma bedeli denmez. Bu yaplara kat irtifak ve kat mlkiyeti tesis edilemez. Ruhsat sre nedeniyle hkmsz hale gelen yaplarda da bu fkra hkm uygulanr.(Deiik fkra:RG-8/9/2013-28759)Uygulama imar plan deiiklii nedeniyle; parselin durumu, binann parseldeki konumu, kat adedi, yap yaklama mesafeleri, KAKS, TAKS veya kullanm karar gibi plana ait kararlara aykr hale den yaplar ruhsat eki projelerine gre tamamlatlr. Bu yaplardan Kanunun 29 uncu maddesindeki sre nedeniyle ruhsat hkmsz hale gelenlerin inasna devam edilebilmesi iin ilk ruhsat koullarna gre yeniden ruhsat alnmas zorunlu olup, bu yaplara ilk ruhsat koullarna uygun olarak yeniden ruhsat dzenlenebilecei gibi talep halinde tadilatl olarak yeniden ruhsat dzenlenebilir. Bu yaplar iin kat ilavesinden ayr ilave inaat taleplerinde yrrlkteki plandaki taban alan kat says ve kat alan kat saysna uygunluk koulu, sadece kat ilavesi taleplerinde ise yrrlkteki plandaki kat alan kat saysna uygunluk koulu aranr. Uygulama imar plannda mevcut yaplarla ilgili zel bir hkm bulunmas halinde uygulamalar plan hkmlerine gre yaplr. Ancak bu alanda, Kanunun 18 inci maddesi uyarnca arazi ve arsa dzenlemesi yaplmas ve yapnn bulunduu parselin hisseli hale gelmesi halinde ilgili idarece seviye tespiti yaplr. uynun giderilmesinde bina bedeli bu tespite gre belirlenir, yap ruhsat ve yap kullanma izin belgesi dzenlenmesi bina bedelinin tespitinde mktesep hak oluturmaz. Yap ruhsat veya yap kullanma izni bavurusunda bulunanlar bu hkm dikkate almak zorundadr.lk ruhsat dzenlendii tarihten sonra hangi amala olursa olsun yaplan her ruhsat ilemi ile be yllk sre yeniden balar. Yap ruhsat alndktan sonra mahkemelerce, Bakanlka veya ilgili idarelerce durdurulan yaplarda durdurma sresi ruhsat sresine ilave edilir.Bu maddede belirtilen yaplarda da yangn, deprem, s ve su yaltm, evre ve enerji verimliliine ilikin olarak ilgili mevzuatn gerektirdii tedbirlerin alnmas zorunludur.KNC BLMTanmlarMadde 13- (Deiik:RG-2/9/1999-23804) Yerleme alan ile ilgili tanmlar:Yerleik (meskun) alan: Varsa st lek plan kararlarna uygun olarak, imar plan ile belirlenmi ve iskan edilmi alandr.Gelime (inkiaf) alan: Varsa st lek plan kararlarna uygun olarak, imar plannda kentin gelimesine ayrlm olan alandr.(Ek tanm:RG-1/6/2013-28664)Bakanlk : evre ve ehircilik Bakanldr.(Ek tanm:RG-1/6/2013-28664)lgili dare : Yap ruhsat vermeye yetkili idarelerdir.(Ek tanm:RG-1/6/2013-28664)Mdrlk : evre ve ehircilik l Mdrldr.(Ek tanm:RG-1/6/2013-28664)Kanun : 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayl mar Kanunudur.Madde 14 (Deiik:RG-8/9/2013-28759) Kent blgeleri tanmlar ve alan kullan artlar:1. alma Alanlar:a) Merkezi i alan: Nazm imar planlarnda ynetim, turizm, sosyal kltrel ve ticari amal yaplar iin ayrlm kentin merkezinde kalan blgedir. Bu blgede ynetimle ilgili idari tesis alanlar, i han, ar, ok katl maaza, banka gibi ticaret ve finans tesis alanlar, turizm tesis alanlar, sosyal kltrel tesis alanlar, ibadet yerleri, park ve benzeri yeil alanlar, spor alanlar kamuya ve zel sektre ait eitim ve salk tesisleri alanlar, kamuya ve zel sektre ait teknik altyap tesis alanlar ile bu alanlara hizmet verecek benzeri alanlar ayrlr.b) Sanayi blgesi: mar planlarnda her trl sanayi tesisleri iin ayrlm alanlardr. Bu alanlarda sanayi blgesine hizmet verecek dier yap ve tesisler de yaplabilir.2. Sosyal ve kltrel altyap alanlar:a) Yeil alanlar: Toplumun yararlanmas iin ayrlan oyun bahesi, ocuk bahesi, dinlenme, gezinti, piknik, elence, rekreasyon ve ky alanlar toplamdr. Metropol lekteki fuar, botanik ve hayvan baheleri ile blgesel parklar bu alanlar kapsamndadr.aa) ocuk baheleri: ocuklarn oyun ve dinlenme ihtiyalarn karlayacak alanlardr. Bitki rts ile ocuklarn oyun iin gerekli ara gerelerinden bfe, havuz, pergole ve genel heladan baka tesis yaplamaz.ab) Parklar: mar plan ile belirlenmek ve mevcut aa dokusu dikkate alnarak tabii zemin veya tesviye edilmi toprak zemin altnda kalmak zere, aalandrma ve bitkilendirme iin yeterli derinlikte toprak rts olmas ve standartlar salamas kaydyla otopark ve havuz ile ak spor ve oyun alan, umumi hela, 1 kat, h=4,50 m.yi ve taban alan kat says toplamda 0,03 gememek, sklp taklabilir malzemeden yaplmak kaydyla; ak ay bahesi, bfe, pergole, kameriye, muhtarlk, gvenlik kulbesi, sporcu soyunma kabinleri, taksi dura, trafo gibi tesislerin yaplabildii, kentte yaayanlarn yeil bitki rts ile dinlenme ihtiyalarnn karland alanlardr.ac) Piknik ve elence (rekreasyon) alanlar: Kentin ak ve yeil alan ihtiyac bata olmak zere, kent iinde ve evresinde gn birlik kullanma ynelik ve imar plan karar ile belirlenmi; elence, dinlenme, piknik ihtiyalarnn karlanabilecei lokanta, gazino, kahvehane, ay bahesi, bfe, otopark gibi kullanmlar ile, tenis, yzme, mini golf, otokros gibi her tr sportif faaliyetlerin yer alabilecei alanlardr. Bu alanda yaplacak yaplarn emsali (0,05) i, kat adedi 2yi, asma katl yaplarda (9.30) m.yi, asma katsz yaplarda (8,30) m.yi geemez.b) Spor ve oyun alanlar: Spor ve oyun ihtiyac karlanmak, spor faaliyetleri yaplmak zere imar plan karar ile kent, blge veya semt leinde ayrlan ak ve kapal tesis alanlardr. Bu alanlarda ak veya kapal otoparklar ile seyirci ve sporcularn ihtiyacna ynelik, bfe, lokanta, pastane, ayhane ve spor faaliyetlerine ilikin ticari niteler yer alabilir.ba) Stadyum: Uygulama imar plan karar ile futbol ve benzeri spor msabakalar iin zeri ak veya kapal olarak ina edilen, bnyesinde, yaplan spora ve sporculara ilikin tesislerin yan sra ak ve kapal otopark, idari, sosyal ve kltrel tesisler ile lokanta, pastane, ayhane, ar, alveri birimleri, bfe gibi mekan, yap veya tesisler bulunabilen, planla aka belirtilmek ve tescile konu edilmemek kaydyla stadyum projesi btnl ierisinde yol ve meydanlarn altn da kapsayabilen komplekslerdir.c) Sosyal ve kltrel tesis alan: Ktphane, sergi salonu, mze, sinema ve tiyatro, kre, anaokulu, kurs, yurt, ocuk yuvas, yetitirme yurdu, yal ve engelli bakmevi, rehabilitasyon merkezi, kadn ve ocuk snma evi, efkat evleri gibi kullanmlara ayrlan kamuya veya zel ahslara ait tesislerin tek bana veya birkann bir arada yaplabildii alanlardr.) badet yeri: badet etmek ve dini hizmetlerden faydalanmak amacyla insanlarn topland, din tesis ve klliyesinin, din tesisin mimarisi ile uyumlu olmak kouluyla din tesise ait; lojman, ktphane, aevi, dinlenme salonu, yurt ve kurs yaps ile gasilhane, adrvan ve hela gibi mtemilatlarn, ak veya zemin altnda kapal otoparkn da yaplabildii alanlardr.d) Mezarlk alan: Cenazelerin defnedildii mezar yerleri, defin izni ve dier ilemlerin yrtld idari tesis binalar, gvenlik odas, bu alana hizmet veren ziyareti bekleme, morg, gasilhane, ibadet yeri, adrvan, eme, hela ile otopark da yaplabilen alanlardr.3. Alan kullanmlar:a) Konut alan: Yerleme ve gelime alanlarnda konut kullanmna ynelik olarak planlanan alanlardr. Ancak, yol boyu ticaret olarak teekkl etmi konut alanlarnda bulunan parsellerin zemin kat ve yol seviyesinde veya aa kan bodrum katlarnn yoldan cephe alan meknlarnda, grlt ve kirlilik oluturmayan ve imalthane niteliinde olmayan, gayrishhi zellik tamayan, halkn gnlk ihtiyalarn karlamaya ynelik dkkn, kuafr, terzi, muayenehane, aile sal merkezi, lokanta, pastane, anaokulu, kre gibi konut d hizmetler verilebilir. Binann birinci katnda veya bodrum katlarnda zemin katta yer alan mekanla iten balantl olan ve binann ortak merdivenleri ile ilikilendirilmeyen konut d piyesler yaplabilir. lgili idare meclisince yol boyu ticaret olarak teekkl ettii karar altna alnan konut kullanmna ayrlan parsellerde mstakil olarak yurt, anaokulu, aile sal merkezi, zel salk tesisi, zel eitim tesisi ve kre, ticari katl otopark binalar yaplabilir. Konut alanlarnda kalsa dahi parsellerin konut binas yaplncaya kadar ak depolama veya ruhsata tabi bina yaplmakszn bahe dzenlemesi ve peyzaj yaplarak kullandrlmasna ilgili idaresi yetkilidir. Yol boyu ticaret olarak belirlenenler de dahil konut alanlarnda kalan parsellerin ara giri kndan kaynaklanan trafik ykn azaltmak amacyla ve ilgili idareden geit hakk almak kouluyla otopark olarak kullanlan bodrum katlarndan plan karar ile kamuya ait yer alt otoparkna ara giri k verilebilir. Konut alanlarnda zel eitim tesisi, zel salk tesisi ve katl otopark yaplabilmesi iin uygulama imar plannda bu amala deiiklik yaplarak konut kullanmndan karlmas gerekir.b) Ticaret alan: merkezleri, ofis-bro, ar, ok katl maazalar, kamu veya zel katl otoparklar, alveri merkezleri, otel ve dier konaklama tesisleri, sinema, tiyatro, mze, ktphane, sergi salonu gibi sosyal ve kltrel tesisler, lokanta, restoran, gazino, dn salonu gibi elenceye ynelik birimler, ynetim binalar, katl otopark, banka, finans kurumlar, yurt, kurs, dershane, zel eitim ve zel salk tesisleri gibi ticaret ve hizmetler sektrne ilikin yaplar yaplabilen alanlardr. Ancak bu alanlarda katl otopark, zel eitim veya zel salk tesisi yaplabilmesi iin uygulama imar plannda bu amala deiiklik yaplmas yaplarak ticaret kullanmndan karlmas gerekir.c) Ticaret+Konut, Turizm+Ticaret, Turizm+Ticaret+Konut gibi karma kullanm alanlar: Tek bana konut olarak kullanlmamak kouluyla, ticaret, turizm+ticaret, ticaret+konut, turizm+ticaret+konut kullanmlarndan sadece birinin veya ikisinin veyahutta tamamnn birlikte yer ald alanlardr. Bu alanlarda plandaki kullanm kararna bal olarak konut veya turizm tesisi yaplmas halinde yoldan cephe alan zemin veya bodrum katlarn ticaret veya hizmetler sektrnn kullanmnda olmas ve konut veya turizm tesisi iin ayr bina girii ve merdiveni bulunmas art aranr. Bu alanlarda ayrca plan karar gerekmeden gerek ve tzel kiilere veya kamuya ait; yurt, kurs, dershane, ticari katl otopark, sosyal ve kltrel tesisler yaplabilir. Ancak bu alanlarda katl otopark, zel eitim veya zel salk tesisi yaplabilmesi iin uygulama imar plannda bu amala deiiklik yaplmas yaplarak karma kullanmdan karlmas gerekir. Ticaret+Konut, Turizm+Ticaret+Konut gibi konut da yaplabilen karma kullanm alanlarnda konut veya yksek nitelikli konut yaplabilmesi iin konutun ihtiyac olan sosyal ve teknik alt yap ve donat alanlarnn konut kullanmnn getirecei nfus younluu zerinden hesap edilerek bu alana hizmet verecek ekilde ayrlm olmas arttr. Konutun da yaplabildii karma kullanm alanlarnda uygulama imar plannda alann veya alandaki yaplama hakknn ne kadarnn konut kullanmna ayrlacann belirlenmedii durumlarda konut kullanmlar, alandaki parsellerin toplam emsalinin %20sini aamaz.) Yksek nitelikli konut (rezidans): En az konut artlarn salayan; resepsiyon, gvenlik ve gnlk temizlik servisi mekanlarnn bulunduu, salk hizmetleri, kuru temizleme, amarhane, tama, yemek ve alveri servisi hizmetleri ile spor salonu ve yzme havuzu gibi hizmetlerin de verilebildii birden fazla bamsz blm ihtiva eden konut binalardr. mar planlarnda konut, ticaret+konut, turizm+ticaret+konut olarak belirlenen blgelerde yaplabilir.d) Konaklama (Turizm) tesisleri: Konaklama amacyla kullanlan, otel, motel, tatil ky, pansiyon, kamping, apart otel ve hostel gibiturizm tesisleridir.e) Salk tesisleri alan: Hastane, salk oca, aile salk merkezi, doumevi, dispanser ve poliklinik, az ve di sal merkezi, fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi, entegre salk kamps gibi fonksiyonlarda hizmet veren gerek veya tzel kiilere veya kamuya ait tesisler iin uygulama imar plannda zel veya kamu tesisi alan olduu belirtilmek suretiyle ayrlan alanlardr. zel salk tesisi yaplacak alanlar belirlenmeden Salk Bakanlnn tara tekilatnn uygun gr alnr.f) Eitim alan: Okul ncesi, ilk ve orta retim ile yksek retime hizmet vermek zere kamuya veya gerek veya tzel kiilere ait; eitim kamps, genel, mesleki ve teknik eitim fonksiyonlarna ilikin okul ve okula hizmet veren yurt, yemekhane ve spor salonu gibi tesisler iin uygulama imar plannda zel veya kamu tesisi alan olduu belirtilmek suretiyle ayrlan alanlardr. zel eitim tesisi yaplacak alanlar belirlenmeden Milli Eitim Bakanlnn tara tekilatnn uygun gr alnr.g) Askeri alanlar: Trk Silahl Kuvvetlerini oluturan Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri Komutanlklar ile Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanlnn savunma, harekat, hudut ve sahil gvenliine ynelik yaplar, kla, ordugah, karargah, birlik, karakol, askerlik ubesi, askeri havaalanlar, sosyal, teknik ve lojistik gibi askeri veya gvenlik amal ihtiyalara ynelik tesisler ile Trk Silahl Kuvvetlerinin ihtiyacna ynelik idari, eitim, salk, lojman, orduevi gibi dier sosyal tesislerin yer ald alanlardr.(1) ve (2) numaral bentlerde belirtilen alma, sosyal ve kltrel altyap alanlarnda yaplacak tm yap, tesis ve ak alan dzenlemelerinin, engellilerin de ulamasn ve kullanmasn salayacak ekilde Trk Standardlar Enstits standartlarna uygun olarak yaplmas zorunludur.Madde 15 -Parsellere ait tanmlar:1.(Deiik paragraf:RG-1/6/2013-28664)Parsel cephesi: Parselin zerinde bulunduu yoldaki cephesidir. Birden fazla yola cepheli parsellerde uygulama imar plannda belirtilmemi ise geni yol zerindeki kenar, parsel n cephesidir. Yollarn eit olmas halinde dar kenar parsel cephesidir. Bitiik nizama tabi olup, farkl kat adedi ve farkl kotlar haiz yollara cepheli ke ba parsellerde yollarn kat rejimini bozmamak zere en az 6 metrede bir kademelendirme yaplr.2.(Deiik:RG-2/9/1999-23804) Parsel derinlii: Parsel n cephe hattna arka cephe hatt ke noktalarndan indirilen dik hatlarn uzunluklarnn ortalamasdr.Madde 16 -Yap dzenine ait tanmlar:1.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Taban alan: Bahede yaplan eklenti ve mtemilat dahil yaplarn tabii zemin veya tesviye edilmi zemin zerinde kalan ksmnn parseldeki izdmnn kaplad alandr. Ana yapnn dnda kalan binaya ait artma tesisi ve trafolar, akaryakt pompalar ve tayclar hari olmak zere kanopiler ve arkatlar, yangn merdivenleri veya mstakil yangn merdiveni olmayan yaplarda yangn merdiveni olarak kullanlan bina merdivenlerinden biri, temele kadar inen topraa dayal asansr boluklar, klklar, p ve atk ayrtrma bacalar, tabii zemin veya tesviye edilmi zemin seviyesindeki veya bu seviyenin altndaki avlular, i baheler, ak havuzlar, pergola, kameriye, balantl olduu bamsz blmn veya bulunduu katn brt alannn %10unu amayan st ak veya sklr-taklr hafif malzeme ile rtl zemin teraslar, bahe duvar ve istinat duvar gibi yaplar, kontrol kulbeleri, ak otoparklar, tamamen topran altnda kalan; otopark, snak ve tesisat hacimleri, yakt depolar, su depolar, su sarnc ve gri su toplama havuzu taban alanna dahil edilmez.2.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Taban alan kat says (TAKS): Taban alannn imar parseli alanna orandr. Taban alan kat says, arazi eimi nedeniyle tabii veya tesviye edilmi zeminin zerinde kalan tm bodrum katlar ile zemin kat izdm birlikte deerlendirilerek hesaplanr. Uygulama imar plannda ekme mesafeleri verilip TAKS verilmemi ise ekme mesafelerine, bina cephe hatlarna ve ilgili imar ynetmeliklerine gre uygulama yaplr.3.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Yap inaat alan: Iklklar ve avlular hari olmak zere, bodrum kat, asma kat ve at arasnda yer alan meknlar, at veya kat baheleri, atda, katta ve zemindeki teraslar, balkonlar, ak kmalar ile binadaki ortak alanlar dahil yapnn ina edilen btn katlarnn alandr.4.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Kat alan kat says (KAKS) (Emsal): Yapnn katlar alan toplamnn imar parseli alanna oranndan elde edilen saydr. mar planlarnda emsal hesabnn, brt veya net parsele gre belirleneceine ilikin hkm bulunmamas halinde uygulamalar net imar parseli alanna gre yaplr. Emsalin brt alandan belirlenmesi halinde kamuya ayrlan alanlarn bedelsiz terk edilmesi arttr. Kamuya ayrlan ksmlar bedelsiz terk edilmeyen alanlarda parselin brt alan zerinden emsal hesab yaplarak ruhsat dzenlenemez.Katlar alanna;Teras atlar ve at baheleri, kanopiler, giri saaklar, tabii veya tesviye zemine oturan avlular, sundurma gibi st hafif malzeme ile rtl bir veya birden fazla kenar ak olan ve her bir bamsz blmle irtibatl zemin teraslar, binaya bitiik veya ayrk bir veya birden fazla kenar ak olan arkatlar, bahe ve istinat duvarlar,st sklr-taklr hafif malzeme ile kenarlar rzgar kesici cam panellerle kapatlm olsa dahi ak oturma yerleri, ocuk oyun alanlar, en az bir taraf ak sundurmalar, ak bfeler, ak yzme havuzlar, atlama kuleleri, pergolalar ve kameriyeler,Bu Ynetmelikte ngrlen asgari sayda her bir kapc dairesinin 75 m2si, beki odalarnn ve kontrol kulbelerinin toplam 9 m2si,Mescit, bina iin gerekli minimum snak alannn %30 fazlasn gemeyen snak alan,Ticari ama iermeyen kre ve ocuk bakm nitelerinin toplam katlar alannn %5ini amamak kouluyla 750 myi gemeyen ksmlar,Yapnn kendi ihtiyac iin bodrum katta yaplan otoparklar ile konut, resmi kurumlar, eitim ve salk tesisleri, ibadet yerleri, otel, opera, yurt, mze, ktphane hari umumi binalarn teraslarnda yaplan ak otoparklar,Ortak alan olarak ayrlan; asansr boluklar, yangn merdiveni, yangn gvenlik hollerinin 6 m2si ve klklar,p, atk ayrtrma, hava, tesisat aft ve bacalar,Yap ykseklii 60.50 m.den fazla olan binalar ile zellii gerei tesisat kat oluturulmas zorunlu binalarda emsale dahil katlar alannn % 3n gememek kouluyla sadece tesisat iin oluturulan tesisat katlar,Bina veya tesise ait olan; kazan dairesi, teshin merkezi, artma tesisi, su sarnc, gri su toplama havuzu, yakt ve su depolar, silolar, trafolar, jeneratr, kojenerasyon nitesi, eanjr ve hidrofor blmleri,Btn cepheleri tamamen topran altnda ve yap yaklama snr iinde kalan katlarda yer alan ve tek bana bamsz blm oluturmayan veya bir bamsz blmn eklentisi veya paras olmayan ve toplamda katlar alannn % 10unu ve 3000 m2yi amayacak ekilde dzenlenen; ortak alan niteliindeki jimnastik salonu, oyun ve hobi odalar, yzme havuzu, sauna gibi sosyal tesis ve spor birimleri,Btn cepheleri tamamen tabii zeminin altnda kalan bodrum katlarda yer alan ve toplamda katlar alannn %5ini amayan ortak alan depolar,Daha sonradan hafredilerek aa kmas mmkn bulunmayan bina cephelerinde ilave kat grnmne neden olmayan btn cepheleri tamamen tabii zeminin altnda kalan bodrum katlarda yer alan ve tek bana bamsz blm oluturmayan; konut kullanml bamsz blmn bamsz blm brt alannn %20sini, ticari kullanml bamsz blmn bamsz blm brt alann amayan depo amal eklentiler,Bulunduu katn emsale dahil alannn toplam %20sini gememek kouluyla; sklr-taklr-katlanr cam panellerle kapatlm olanlar dhil olmak zere balkonlar, ak kmalar ile kat bahe ve teraslar, k baheleri, i baheler, tesisat alan, yangn gvenlik koridoru, bina giri holleri, kat holleri, asansr n sahanlklar, kat ve ara sahanlklar dahil ak veya kapal merdivenler,dahil edilmez. zel evre koruma alanlar, ky alanlar, sit alanlar ve orman alanlar gibi korunan alanlara ilikin planlarda emsal, TAKS, yap yaklama mesafeleri ve kat adedi belirlenmeden uygulama yaplamaz, ruhsat dzenlenemez. Korunan alanlar hari olmak zere uygulama imar plannda yaplama koullar belirlenmeyen; nfusu 5.000in altnda kalan yerlemelerde TAKS:0.20yi, kat adedi 2yi, nfusu 5.000den fazla 30.000 den az olan yerlemelerde TAKS:0.25i, kat adedi 3, nfusu 30.000den fazla 50.000den az olan yerlemelerde TAKS:0.30u, kat adedi 4, nfusu 50.000den fazla olan yerlemelerde ise TAKS:0.40, kat adedi 5i geemez. mar plannda TAKS ve KAKS verilmeyen parsellerde 2/8/2013 tarihinden sonra kat adedinin artrlmasna ynelik yaplacak plan deiikliklerinde bu alanlarda TAKS ve KAKSn verilmesi zorunludur, aksi halde bu parsellerde yap ruhsat dzenlenemez. Tamamen topran altnda kalmas nedeniyle; bu bent uyarnca emsal hesabna konu edilmeyen mekanlar ile kat adedine konu edilmeyen katlarn hi bir cephesi kaz ve tesviye yaplarak aa karlamaz. Emsal hesabna dahil edilmeyen mekanlar proje deiiklii ile imar planndaki veya ynetmelikle belirlenen emsal deerini aacak ekilde emsal hesabna konu alan haline getirilemez, mstakil bamsz blm haline dntrlemez ve kat mlkiyeti tesis edilemez. Bu alt bentte belirtilen emsal hesab yaplrken, bamsz blm brt alan tespit esaslarna gre ilem yaplr, ancak, bu hesaba bu bent uyarnca katlar alanna dahil edilmeyen alanlar, boluklar dahil edilmez.5.(Mlga:RG-2/9/1999-23804)(Yeniden dzenleme:RG-8/9/2013-28759)Zemin teras: rtibatl olduu katn seviyesini amayan, tabi zeminden veya tesviye edilmi zeminden itibaren en fazla (1.50) m. ykseklikte olan, bamsz blmlerin paras veya binann ortak alan olarak kullanlan, deme altnda kalan ksm doldurularak kapatlan veya duvar ile evrilerek gerektiinde depo olarak kullanlabilen, parsel snrlarna yan ve arka bahelerde 3.00 m.den, n bahelerde imar plannda veya ilgili idarelerin imar ynetmeliklerinde aksine bir hkm yok ise 3.00 m.den fazla yaklamayan teraslardr.6. Yap yaklama snr: Planda ve ynetmelikte belirtilmi olan yapnn komu parsellere en fazla yaklaabilecei snrdr.7. Bina derinlii: Binann n cephe hatt ile arka cephe hattnn en uzak noktas arasndaki en fazla yaklaabilecei snrdr.8. Tabii zemin: Arazinin hafredilmemi ve doldurulmam halidir.9. Saak seviyesi: Binalarn son kat tavan demesi st kotudur.10. Bina ykseklii: Binann kot ald noktadan saak seviyesine kadar olan mesafesidir. mar plan ve ynetmelikte ngrlen yksekliktir.11.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Kat ykseklii: Binann herhangi bir katnn deme stnden bir stteki katnn deme stne kadar olan mesafesidir. Kat ykseklikleri uygulama imar plannda daha fazla belirlenmemi ise genel olarak; ticaret blgelerinde ve zemin kat ticaret olarak belirlenen yerlerde zemin katlarda 4.50 m., asma katl zemin katlarda 5.50 m; dier katlarda 3.80 m., konut blgelerinde ise zemin katlarda 4.00 m., asma katl zemin katlarda 5.50 m., dier katlarda 3.50 m. kabul edilerek uygulama yaplabilir. Bu bentte belirtilen kat ykseklikleri dikkate alnmadan bina ykseklii verilen planlarda bu bende gre deerlendirme yaplp bina ykseklii revize edilinceye kadar uygulamalar bu bentte belirtilen kat ykseklikleri ile plandaki veya planda belirlenmemise ynetmelikle belirlenen kat adedinin arplmas sonucu bulunan bina yksekliine gre gerekletirilebilir. Ancak bir adada ayn yoldan yz alan parsellerin drtte nn yrrlkteki plann kat adedine gre yaplam olmas halinde mevcut teekkl dikkate alnr. Tesisat katnn ykseklii normal kat yksekliini aamaz. Tesisat kat yaplan 60.50 m. yi aan binalarda tesisat katnn 2.00m. si bina yksekliinden saylmaz. Yapnn kat adedinden saylmaz. zellikli olan yaplarda bu hkm uygulanmayabilir. Ancak hibir koulda hava mania kriterleri alamaz, planda veya planda belirtilmemise ynetmelikte belirtilen kat says, kat ykseklikleri azaltlmak suretiyle arttrlamaz, bu suretle yap younluu artrlamaz.12. Bodrum kat: Zemin katn altndaki katlardr.13. Zemin kat. mar plan ve ynetmelikte ngrlen kat adedine gre alttaki kattr.14.(Deiik:RG-1/6/2013-28664)Asma kat: ykseklii en az 5.50 m. olan ve ait olduu bamsz blm tamamlayan ve bu blmden balant salanan kattr. Asma katlar, i ykseklii 2.40 m. den az olmamak, yola bakan cephe veya cephelere 3.00 m. den fazla yaklamamak zere yaplabilirler.15. Normal kat: Zemin ve bodrum katlarn dnda kalan kat veya katlardr.16.(Deiik:RG-2/9/1999-23804) Son kat: at altnda bulunan normal katlarn en stte olan katdr.17. Ayrk nizam: Hi bir yanndan komu binalara bitiik olmayan yap nizamdr.18.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Blok nizam: mar plan veya bu Ynetmelikte cephe uzunluu, derinlii ve ykseklii belirlenmi tek yap kitlesinin bir parsel veya dilatasyonla ayrlmak suretiyle birden fazla parsel zerine oturduu baheli yap nizamdr.19.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Bitiik nizam: Bir veya birden fazla komu parsellerdeki binalara bitiik olan yap nizamdr. Bitiik nizam binalarda ortak alandan arka baheye k salanr.20.(Deiik: RG 6/8/1997 - 23072)Resmi Bina: Genel, katma ve zel bteli idarelerle, il zel idaresi ve belediye'ye veya bu kurumlarca sermayesinin yarsndan fazlas karlanan kurumlara, kanunla veya kanunun verdii yetki ile kurulmu kamu tzel kiilerine ait bina ve tesislerdir.21.(Deiik:RG-2/9/1999-23804) Umumi bina: Kamu hizmeti iin kullanlan resmi binalarla ibadet yerleri, zel eitim, zel salk tesisleri, sinema, tiyatro, opera, mze, ktphane, konferans salonu gibi kltrel binalar ile gazino, dn salonu gibi elence yaplar, otel, zel yurt, ihan, bro, pasaj, ar gibi ticari yaplar, spor tesisleri, genel otopark ve buna benzer umuma ait binalardr.22.(Deiik:RG-1/6/2013-28664)Konut d kentsel alma alan: erisinde konaklama tesisleri, lokanta, resmi ve sosyal ve kltrel tesisler, evre sal ynnden tehlike oluturmayan imalathaneler ile patlayc, parlayc ve yanc maddeler iermeyen depolarn yaplabilecei kentsel alma alanlardr.23. Basit tamir ve tadil: Yaplarda derz, i ve d sva, boya, badana, oluk dere, dorama, deme ve tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm ve kiremit aktarlmas ilemleridir.24.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Esasl tadilat: Yaplarda tayc unsuru etkileyen veya yap inaat alann veya emsale konu alann veya taban alann veya bamsz blm saysn veya ortak alanlarn veya bamsz blmlerin alann veya kullanm amacn veya ruhsat eki projelerini deitiren ilemlerdir. Esasl tadil, ruhsata tabidir.25.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Yksek bina: Binann kot ald noktadan itibaren 10 kat veya daha ok katl binadr.26)(Ek:RG-2/9/1999-23804)(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Ortak alanlar: Binalarn giri ve kat holleri, klklar, hava bacalar, saaklar, tesisat aftlar, alanlar veya katlar, ak ve kapal merdivenler, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kapc dairesi, kmrlk, snak ve otopark gibi ortak kullanma ayrlan alanlardr.27)(Ek:RG-2/9/1999-23804)(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)Engelli:Doutan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini eitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaamn gereklerine uyamama durumunda olup; bamsz hareket edebilmesi iin yaplarda ve ak alanlarda zel fiziki dzenlemelere gereksinim duyan kiidir.28)(Ek:RG-2/9/1999-23804)(Deiik:RG-13/7/2000-24108)Fenni Mesul: Proje mellifleri kendileri olsun veya olmasn, yapnn yrrlkteki kanun, imar plan, ilgili ynetmelik hkmleri, Trk standartlar, bilimsel kurallar, teknik artnameler, fen, sanat ve salk kurallarna ve tm mevzuat hkmlerine uygun olarak dzenlenen ruhsat eki projelerine gre gerekletirilmesini, aldklar eitime gre denetleyen ve ilgili idareler ile yesi olduklar odalarna kar sorumlu olan ilgili meslek mensuplardr.29)(Ek:RG-2/9/1999-23804)(Deiik:RG-13/7/2000-24108)Fen Adamlar: Yap, elektrik tesisat, shhi tesisat ve stma, makina, harita kadastro ve benzeri alanlarda mesleki ve teknik renim veren, en az lise dengi okullardan mezun olmu veya lise mezunu olup, bir retim yl sreyle bakanlklarn am olduu kurslar baaryla tamamlam olanlar ile 3308 sayl raklk ve Meslek Eitimi Kanununa gre ustalk belgesine sahip olan elemanlardr.30)(Ek:RG-3/4/2012-28253)Siyah kot: mar plannda gsterilen yolun doal zeminini ifade eder.31)(Ek:RG-3/4/2012-28253) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Krmz kot: mar plannda gsterilen yolun gerekli hesaplar yapldktan sonra kullanma hazr halini ifade eder. mar planna gre kat adedinin belirlenmesinde bu kot esas alnr. Kot alnan nokta parselin mahre ald yol esas alnarak veya binann ke kotlarnn ortalamasnn alnmas suretiyle, ilgili idarelerin imar ynetmelikleri ile veya imar ynetmeliklerinde hkm bulunmamas halinde bu Ynetmelikteki esaslara gre belirlenir. Viyadk, kpr gibi parsele giri k yaplamayan yerlerden ve parsele bitiik olmayan yollardan kot alnmaz. Kottan aa kan kat kazanmak ve yapnn kat saysn artrmak amacyla kot alnan nokta tespit edilemez. Kot alnan noktann tespitinde blge kat rejiminin almamas, komu parseller dahil yol cephelerinde sokak siluetinin korunmas esastr. lgili idarece yol kotuna gre; binann kot alaca noktaya ve arazinin kotlarna ilikin belgelendirme yaplmadan, tabi zeminde hibir ekilde kaz veya dolgu yaplamaz. Ruhsat veya yap kullanma izni alnm yaplarda ruhsat eki projesine aykr olarak bodrum katlar aa karmak zere kaz ve tesviye yaplamaz. Aksi takdirde mar Kanununun 40 ve 42 nci maddeleri uyarnca ilem yaplr.32.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Dere kret kotu: Su takn seviyesine esas, dere kenarlarna ina edilen duvar veya dzenlenmi veya ykseltilmi zeminin st kotudur. Devlet Su leri Genel Mdrl veya su ve kanalizasyon idareleri tarafndan belirlenen su takn riski bulunan parsellerde, iskn edilen katn taban kotu ile bina, otopark gibi giri kotlar, su seviyesine gre hesaplanan dere kret kotu seviyesinin en az 1,50 m. zerinde olmaldr. Bodrum kat yaplmak istenmesi halinde hibir ekilde bu seviyenin altnda otopark giri-k, kap ve pencere gibi herhangi bir boluk braklamaz ve alamaz.33.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)n bahe: Bina n cephe hatt ile parselin n cephesi arasnda kalan parsel blmleridir. Yoldan yz alan btn baheler n bahe statsndedir. n bahe mesafesi imar plannda belirlenen n cephe hattna veya n bahe mesafesine gre, planda belirlenmemise idarelerin imar ynetmeliklerine veya imar ynetmeliklerinde hkm bulunmamas halinde bu Ynetmelikteki esaslara gre belirlenir. Birden fazla yola cephesi bulunan parsellerde de bu esaslara uyulur.34.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-14/9/2013-28765)Yan bahe: Parselin n ve arka baheleri dnda kalan baheleridir.35.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-14/9/2013-28765)Arka bahe: n baheye komuluu bulunmayan bina arka cephesi ile arka komu parsel snr arasnda kalan parsel blmdr.36.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Yol cephesi: Binann yola bakan cepheleridir.37.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Bina cephe hatt: Binann n ve arka cephelerinde toprakla temas eden konturlarnn grnen cephesinin parsel snrna en yakn noktasndan, parsel n ve arka cephelerine paralel izilen hattr.38.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Bina n cephe uzunluu:kmalar hari olmak zere parselin kot ald yol tarafndaki cephe uzunluudur.39.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Meydan: Yol, kavak, bina, park vs. mimari veya doal elemanlarla snrlar belirlenmi ve toplumsal ilevlere sahip olan st kapal olmayan, alann zellii bozulmadan alt zel mlkiyete konu edilmeksizin ve meydan kullanm engellenmeksizin otopark ve dier amalarla katl olarak kullanlabilen alanlardr.40.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Tesviyezemin:Bu Ynetmelikte belirtilen esaslara gre ruhsat alnarak kaz veya dolgu yaplmak suretiyle arsann doal yapsnn geldii son durumdur. Bu tesviye edilen zeminin altnda kalan bodrum katlarn hi bir cephesi ruhsat eki projelerine aykr olarak tekrar kaz ve tesviye yaplarak aa karlamaz ve kullanlamaz.41.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Bamsz Blm Net Alan: Bamsz blm ierisindeki kapal olup duvarlar arasnda kalan net alandr. Bu alana; kap ve pencere eikleri, 2.5 cmi gememek kouluyla sva paylar, kolonlar, duman, p, atk, tesisat ve hava bacalar ile klklar, bamsz blm iindeki asansr ve galeri boluklar, tesisat odas, merdivenlerin altlarnda 1.80 m. yksekliinden az olan yerler, tek bamsz blml mstakil binalarda bamsz blm iindeki otopark, snak, odunluk, kmrlk, hidrofor ve artma tesisi alan, su ve yakt deposu ve kazan dairesi dahil edilmez. Ak kmalar, balkonlar, zemin, at ve kat teraslar, kat ve at baheleri gibi en az bir cephesi ak olan mekanlar ile ayn katta veya farkl katta olup bamsz blmn eklentisi olan mekanlar ile ortak alanlar bamsz blm net alan iinde deerlendirilmez. Bamsz blmn iten balantl olarak at aralar dahil birden fazla katta yer alan mekanlardan olumas halinde bu katlardaki bamsz blme ait alanlar birlikte deerlendirilerek bamsz blm net alan bulunur.42.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Eklenti Net Alan: Sadece bamsz blme ait olup bu blmn kullanm ve tasarrufunda bulunan, ancak bamsz blmn iinde olmayp, ayn katta veya farkl katta bulunan ve bamsz blmden ayr girii bulunan mekanlarn, (41) numaral bentte belirlenen esaslar dikkate alnarak hesaplanacak net alandr.43.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Pergola: Bahede, bina cephelerini deitirmemek kaydyla terasta, hafif yap malzemelerinden dikme ve sk kirileme ile yaplan ve zerine yeil bitki rts sardrlan, etraf ak, glgelik amal, yap ruhsat olmakszn ina edilebilen yaplardr.44.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Bamsz blm brt alan: Bamsz blmn ierisindeki; duvarlar, kolonlar, sva paylar, merdiven sahanlklar ve basamaklar ile bu merdivenlerin altlarnda kalan yerler ile sadece bamsz blme ait ve bamsz blmn iinden dorudan balantl olan; balkonlar, atda, katta ve zemindeki teraslar, ak kmalar, at veya kat baheleri dahil kaplad alandr. Bu alana; klklar, galeri boluklar, bamsz blmn eklentileri ve ortak alanlarn bamsz blme den paylar dahil edilmez. Bamsz blmn iten balantl olarak at aralar dahil birden fazla katta yer alan mekanlardan olumas halinde bu katlardaki bamsz blme ait alanlar birlikte deerlendirilerek bamsz blm brt alan bulunur. Bamsz blmn eklentileri ayrca belirtilmek zorundadr.45.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Eklenti Brt Alan: Sadece bamsz blme ait olup bu blmn kullanm ve tasarrufunda bulunan, bamsz blmn iinde olmayp, ayn katta veya farkl katta yer alan ve girii bamsz blmden ayr olan mekanlarn (44) numaral bentte belirlenen esaslar dikkate alnarak hesaplanacak alandr.46.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Bamsz Blm Toplam Brt Alan: Bamsz blm brt alanna bu blme ait eklenti veya eklentilerin brt alannn ilave edilmesiyle hesaplanan toplam brt alandr.47.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Bamsz Blm Genel Brt Alan: Bamsz blm toplam brt alanna bamsz blme ortak alanlardan den paylarn da eklenmesi suretiyle hesaplanan genel brt alandr.48.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Toplam yap inaat alan: Bir parselde bulunan btn yaplarn yap inaat alanlarnn toplamdr.49.(Ek:RG-1/6/2013-28664)at piyesi: at eimi ierisinde, at arasnda kalmak artyla, altndaki bamsz blme ait ve bu blmle ieriden irtibatl yaplan meknlardr.50.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)kma: Binalarda demelerin uzants olarak yaplan, parsel snrlar dna tamayan, en az bir ucu serbest, mesnetli olan ak veya kapal olan derinlii uygulama imar plan veya ynetmelikle belirlenen yap elemanlardr.51.(Ek:RG-1/6/2013-28664) bahe: Tabii veya tesviye edilmi zemine oturan zemin kat veya bodrum kattan balayp, boluu bina boyunca devam eden, d cepheyle bitiik olmakszn yap kitlesi ierisinde tertiplenen, ortak mahallerle irtibatlandrlan, kmalar dahil dar kenar (4,00) metreden az olmayan ve bu mesafe 4 kattan sonra her kat iin 0,50 m. arttrlan, zeri gerektiinde sklp-taklabilir ve effaf malzeme ile estetik bir ekilde rtlebilen bahedir.52.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Kat bahesi: Binalarda yeil bir grnm elde etmek ve bina iinde yeil doku ile i ie yaanmasn salamak amacyla, ortak alan veya bamsz blme ait olmak zere binann cephe veya cephelerinde uzunluu 3 m.den az olmamak art ile her biri en az 10 m olan, binann katlarnda yer alan ve ayn zamanda k bahesi olarak da kullanlabilen bahe dzenlemeleridir.53.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Kuranglez: Parsel snr iinde kalmak ve binaya bitiik olmak artyla binalarn tabii zemin altnda kalan blmlerine doal k ve havalandrma salamak amacyla en az 0.80 m. en fazla 1.20 m. genilikte olabilen klklardr. Bina etrafnda mtemadi kuranglez tesis edilemez. Kuranglezlerden giri k yaplamaz. Ancak, yol cephesinde bulunmayan kuranglezlerinden ka amacyla k tertiplenebilir.54.(Ek:RG-1/6/2013-28664)Sundurma: Yamurdan, gneten ve rzgardan korunmak iin ekme mesafelerine tecavz etmemek artyla binaya bitiik olarak hafif malzemeden yaplan blme duvarlar olmayan en az bir taraf ak rtlerdir.55.(Ek:RG-1/6/2013-28664) (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Yap Nizam: Uygulama imar plan ile belirlenen ayrk nizam, blok nizam ve bitiik nizamdan biridir. mar plannda belirlenmeyen hallerde ayrk nizam uygulanr. Bir parselde birden fazla yapnn ina edilebildii hallerde imar plan ile serbest nizam karar verilen hallerde, komu parsellerde yer alan ve bu parsele en yakn yaplarn yap nizamlarna aykr dmemek kouluyla, sadece bir tek nizam uygulanabilecei gibi her nizamdan ikisi veya bir arada karma olarak uygulanabilir.56)(Ek:RG-8/9/2013-28759)Sosyal mekanlar: Yap ve tesislerde kullanclarn, alanlarn veya mterilerin yap ve tesisin genel kullanm dnda gnlk sosyal ihtiyalarnn karland mekanlardr. Alveri merkezi ve benzeri ticari kullanml binalarda, ihan, bro, ynetim binas gibi umumi ve resmi binalarda, fabrika ve benzeri sanayi tesislerinde, dn salonu, lokanta, gazino, sinema, tiyatro, mze, ktphane ve kongre merkezi, yurt binalar, spor tesisleri gibi sosyal ve kltrel yap ve tesislerde, eitim yaplarnda, hastane ve benzeri salk tesislerinde, havaalan, liman, terminal, tren gar, metro istasyonu gibi ulam yap ve tesislerinde, oteller ve benzeri turizm tesislerinde, kullanclarn, alanlarn veya mterilerin ihtiyalarnn karlanmas amacyla mescit, bebek emzirme yeri, ocuk bakm ve oyun alan, yetmi beten fazla bamsz blm bulunan konut parsellerinde mescit ve ocuk oyun alan, milli park, tabiat park, blge park, mesire alan, piknik alan, ak spor alanlar gibi yerlerde ise mescit, bebek emzirme yeri ve umumi hela iin gerekli mekan ayrlr. Bu mekanlarn tamamlaycs olan; abdest alma mekanlar ile dier gerekli mekanlarn, kolay ve eriilebilir bir yerde bu mekanlarla birlikte yer almas zorunludur.57)(Ek:RG-8/9/2013-28759)Genel snaklar: Halkn korunmasn salamak amacyla kamu tarafndan yaplan snak yaplardr. Genel snaklar; sinema, tiyatro, elence yeri, otopark, garaj, kapal ar ve pasaj gibi yap ve tesisler ile park, aalandrlacak alan, rekreasyon, yeil ve ak alan, yol ve meydanlarn altnda ina edilebilir. Ayrca metrolar ve yeraltnda yaplacak snak kullanmna da uygun yap ve tesislerin genel snak olarak kullanlmak zere tedbir alnarak ina edilmeleri esastr. Genel ve zel snaklarn ina edilmesi ve kullanlmasnda 25/8/1988 tarihli ve 19910 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Snak Ynetmeliine, otoparklarn ina edilmesinde 1/7/1993 tarihli ve 21624 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Otopark Ynetmeliine uyulur.58)(Ek:RG-8/9/2013-28759)Kademe hatt:Uygulama imar plannda birden fazla kat adedi veya bina ykseklii veya yap younluu ya da yap nizam yahut da kullanma karar verilen imar parselleri ile bu durumdaki yap adalarnda, parselin veya adann farkl yaplama ve kullanm kararn haiz alanlarnn snrlarn belirleyen hattr. Kademe hatt belirlenen yerlerde imar plannda aksine bir hkm yoksa ifraz ve tevhit zorunlu deildir. Ancak kademe hatt belirlenen imar parsellerindeki ifraz ve tevhit talepleri kademe hatt dikkate alnarak gerekletirilir.59)(Ek:RG-8/9/2013-28759)fraz hatt:Parselleri birbirinden ayrmak ve arazi ve arsa dzenlemesine esas olmak zere uygulama imar plannda yap adas veya parsel zerinde belirtilen hattr.NC BLMArsa ve Yaplarla lgili HkmlerParsel byklkleriMadde 17 -mar plannda gsterilen eitli blgelerde imar plan ile getirilmi farkl hkmler yoksa, yaplacak ifrazlarda, elde edilecek yeni parsellerin asgari lleri, arazi meyilli, yol durumu, mevcut yaplar vb. gibi mevkiin zellikleri ile bu parsellerde yaplmas mmkn olan yaplarn lleri ve ihtiyalar da gznnde tutularak tesbit olunur. u kadar ki; bu tesbit srasnda aadaki artlar ihll edilemez.Parsel genilikleri:1. kamet ve ticaret blgelerinde:a) 4 kata kadar (4 kat dahil) inaata msait yerlerde:aa) Bitiik nizamda: (6.00) m. den,ab) Blok balarnda: Yan bahe mesafesi + (6.00) m. den,ac) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam + (6.00) m. den, az olamaz.b) 9 kata kadar (9 kat dahil) inaata msait yerlerde:ba) Bitiik nizamda: (9.00) m. den,bb) Blok balarnda: Yan bahe mesafeleri toplam + (9.00) m. den az olamaz.bc) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam + (9.00) m. den az olamaz.c) 10 veya daha fazla katl inaata msait yerlerde:ca) Bitiik nizamda: (12.00) m. den,cb) Blok balarnda: Yan bahe mesafesi + (12.00) m. den,cc) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam + (12.00) m.den, az olamaz.2. Yalnz 1 katl dkkn yaplacak ticaret ve kk sanayi blgelerinde:a) Bitiik nizamda: (5.00) m. den,b) Blok balarnda: Yan bahe mesafesi + (5.00) m. den,c) Ayrk nizamda: Yan bahe mesafeleri toplam + (5.00) m. den, az olamaz.3. Sanayi blgelerinde:30.00 m. den,az olamaz.4. Konut d kentsel alma alanlarnda:40.00 m. den,az olamaz.Bu llerin tesbitinde, ke bana rastlayan parsellerde yol tarafndaki yan bahe yerine, o yol iin tayin edilmi on bahe mesafesi alnr.Parsel derinlikleri:1. kamet ve ticaret blgelerinde:a) n bahesiz nizamda: (13.00) m. den,b) n baheli nizamda: n bahe mesafesi + (13.00) m. den, az olamaz.2. Yalnz 1 katl dkkn yaplacak ticaret ve kk sanayi blgelerinde:a) n bahesiz nizamda: (5.00) m. den,b) n baheli nizamda: n bahe mesafesi + (5.00) m. den, az olamaz.3. Sanayi blgelerinde:30.00 m.den,az olamaz.4. Konut d kentsel alma alanlarnda:40.00 m. den, az olamaz.Parsel alanlar:Konut d kentsel almalar alanlarnda 2000 m2. den az olamaz.Bahe mesafeleriMadde 18 (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Binalarda;1) n bahe ve yol kenarna rastlayan bahe mesafeleri en az (5.00) m. dir.2) Yan bahe mesafesi en az 3.00 m.dir.3) Arka bahe mesafesi 28 inci maddedeki istisnalar hari en az (3,00) m.dir.4)Yan ve arka bahe mesafeleri; tabii veya tesviye edilmi zeminin zerinde kalan bodrum katlar da dahil, 4ten fazla katl binalarda 4 katn zerindeki her kat iin (0.50) m. artrlr.5) Yan ve arka bahe mesafelerinin hesabnda dikkate alnacak kat adedi o cephede ksmen veya tamamen tabii veya tesviye edilmi zeminin altnda kalan katlar hari dier katlarn toplam yksekliinin e blnmesi ile bulunur. (2.50) m.'yi aan artk deerler 1 kat adedine tekabl eder.Bina ykseklii hesabnda, arkasnda kullanlan hacim oluturulmam istinat duvarlar ykseklik hesabna dahil edilmez. Bu Ynetmelikte yer alan kat adedine bal olarak bahe mesafelerinin (0,50) m. arttrlmasna ilikin hkmler yapda bulunan her katta ayr ayr deerlendirme yaplarak da uygulanabilir.mar plannda aksine bir aklama getirilmedii takdirde, binann tabii zemin veya tesviye edilmi zemindeki en dk kottaki grnen ykseklii (60,50) m. veya daha fazla ise; n, yan ve arka parsel snrndan en az (15,00) m. ekilmek durumundadr. (60,50) m. ykseklikten sonra artan her kat iin n, yan ve arka bahe mesafelerine (0,50) m. ilave edilir. Yksek yap, az katl bir ana kitle zerinde ykseliyorsa, parsel snr ile ana kitlenin parsele en yakn noktas arasndaki mesafe 10 metreye kadar drlebilir. Ana kitle ykseklii dahil yap yksekliinin (60,50) m. olmas durumunda ykselen blok ile parsel snr arasndaki mesafe en az (15,00) m. olup (60,50) m. ykseklikten sonra artan her kat iin bu mesafeye (0,50) m. ilave edilir. Bu maddede ifade edilen ana kitle; en fazla 5 katl olup kat adedi binann en dk kottaki cephesi esas alnarak belirlenir. Bir parselde birden fazla (60,50) m. ykseklikte bina yaplmas halinde binalar arasndaki mesafe, (20,00) m. olup, (60,50) m. ykseklikten sonra ilave her (3,00) m. ykseklik iin bu mesafeye (0,50) m. ilave edilecektir. Bu fkraya gre fazladan braklmas gereken ekme mesafeleri bir veya birka kat birlikte ett edilerek binada kademelenme yaplmak suretiyle de gerekletirilebilir.Bir parselde az katl ana bir kitle zerinde birden fazla ykselen bloklar tertiplenmesi halinde, bloklar arasnda en az yapnn ana kitlesi zerinde kalan blmlerinin yksekliklerine gre bu Ynetmelikte belirlenen iki bina arasndaki yan bahelerin toplam kadar mesafe braklmak zorundadr.Parselasyon plan, ifraz-tevhid ve istisnalarMadde 19-1. Her trl imar adasnda, parselasyon plan yaplmadan bu adadaki parsellerde ifraz ve tevhid yaplamaz.2. eitli kamu ve hizmet tesislerinin gerekletirilmesi maksad ile yaplmas gereken kamulatrmalar yznden bu hizmet ve tesisler iin lzumlu paralara ayrlmasn salamak zere, yaplacak ifrazlar(Ek ibare:RG-8/9/2013-28759)ile yeni parsel oluturmamak koulu ile parsel snr dzeltme ilemleribu Ynetmelikteki ifraz artlarna tabi deildir.3. Yap nizam inaat taban alam oram ile belirlenen yerler ile plan zerinde ls belirlenmi blok nizamnda olan yerlerin dnda, ayrk ve blok nizamna tabi imar parselasyon plan varsa imar parsellerinin tevhidi halinde elde edilecek yeni inaat taba alan, parsellerin tevhidi ncesi ayr ayr haklan olan inaat taban alanlarnn toplamn geemez.4.(Deiik bent:RG-1/6/2013-28664)Yap nizam(Ek ibare:RG-8/9/2013-28759)veya kullanm kararbirbirinden farkl olan parseller tevhid edilemez. mar plannda ifraz hattyla birbirinden ayrlan parseller tevhid edilemez. Ayn yap nizamna sahip olmakla birlikte uygulama imar plan ile farkl younluk karar getirilmi imar parselleri tevhit edildii takdirde oluan parselin younluu, tevhid edilen parsellerin tevhit ncesi katlar alannn toplamn aamaz. Uygulama imar plannda emsal verilmeyen parsellerde katlar alan, planla veya bu ynetmelikle belirlenen; taban alan katsays ile kat adedinin arplmasyla hesaplanr. Uygulama imar plan ile farkl kat adedi veya ykseklik getirilmi imar parselleri tevhit edildii takdirde tevhit edilen parsellere verilen ykseklik deerleri alamaz, tevhit edilen parsellerin kesitii snrda plan kararna uygun kademe yaplr. Aralarnda yol cephesinde (3,00) m. ve daha fazla kot fark bulunan imar parsellerinin tevhidi halinde parsellerin bititii snrda bu ynetmelie gre kademe yaplmas ve kat adedinin her kademenin kendi iinde deerlendirilmesi zorunludur.Madde 20 (Deiik madde:RG-1/6/2013-28664)Bir adada ifraz yaplmak suretiyle yola cephesi bulunmayan parsel oluturulamaz. Yola cephesi olmayan parsellerin bulunduu adalarda yola cephesi bulunmayan parsele yola cephe salamaya ynelik dzenleme yaplmakszn bu parsele ve snr bulunan dier parsellere ruhsat dzenlenemez. Kanunun 18 inci maddesinin uygulanamad hallerde yola cephesi bulunan parsellerden herhangi biri ile tevhid edilmesi mecburidir. Parsellerin maliklerinin kendi aralarnda anlaamad hallerde bu alanlarda plana ve yaplamam olup olmadna gre msait olan parsellerle resen tevhid yoluyla parselasyon yapmaya ilgili idare yetkilidir.Madde 21 -mar planlarnda, iskan hudutlar iinde bulunup da, umumi hizmetlere ayrlan yerlere rastlayan arsalarn, bu hizmetler iin gereken ksm ayrldktan sonra geriye kalan paralan imar plan ve bu Ynetmelik esaslarna gre msait ise parsellere ayrlabilir. Keza, imar plan ve ynetmelik esaslarna gre msait olduu takdirde, bunlar zerinde yap izni verilebilir. Tamam umumi hizmetlere ayrlan yerlere rastlayan veya kalan paras plan ve ynetmelik hkmlerine gre yap yaplmas msait olmayan arsalar, kamulatrlncaya kadar sahipleri tarafndan olduu gibi kullanlmaya devam olunur.Bu gibi yerlerden 5 yllk programa dahil bulunmayanlarnda; ykseklikleri tabii zeminden(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)itibaren iki kat ve asma katl binalarda (9.30) m.yi, asma katsz binalarda (8.30) m. yi, yapinaat alan (250) m2. yi gememek, mmkn mertebe sklerek baka bir yere nakli kabil malzemeden ve buna msait bir sistemde ina edilmek art ile ve yine imkn nisbetinde mevcut ve mstakbel yol gzerghlarna tesadf ettirilmemek suretiyle imar plan tatbikatna kadar, sahiplerinin istei zerine(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)ilgili idareEncmenince muvakkat yap yaplmasna izin verilir. Bu yapnn, imar planna gre bulunduu blgenin zellikleri ve Belediye Bakanlnn teklifi de gz nne alnarak hangi maksat iin yaplp kullanlabilecei(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)ilgili idareEncmenince tayin ve tesbit olunur. Mlk sahibi bu maksadn dna(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)kamaz.Muvakkat ruhsat sresi 10 yldr. Yap izni verilmezden nce(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)ilgili idareencmeni kararnn gn ve saysnn 10 yllk mddet iin muvakkat inaat olduunun ve dier lzumlu l ve artlarn, tapu kaydna erh edilmesi gereklidir. Muvakkatlk sresi tapu kaydna erh verildii gnden balar.(Ek be cmle:RG-1/6/2013-28664)On yllk mddet iinde plann tatbik olunmamas halinde bu sre plan tatbik oluncaya kadar herhangi bir ilem tesis edilmeksizin kendiliinden uzar. Bu yaplar geici yap ruhsat alnarak ina edilir, tamamlandnda ise geici yap kullanma izin belgesi alnarak kullanlr. Ancak, kamulatrlmas gerektii halde kamulatrma karar alnmayan, uygulama imar planna gre zerinde yap yaplmas mmkn olan tanmazlarda, malikinin talebi zerine ilgili yatrmc kamu kuruluunun izni ve projeler hakknda uygunluk gr alnarak zel tesis olarak iletilmek zere yrrlkteki imar plannn yaplama ve kullanm kararlarna uygun yap ina edilebilir. Planda idari tesis alan, resmi kurum, resmi bina veya tesisler alan olarak belirlenen alanlarda, bro ve hizmet binas yaplabilir. Bu durumda bu maddedeki azami llere uyulma zorunluluu aranmaz. Ancak, bu yaplarda kat irtifak ve kat mlkiyeti tesis edilemez. Bu alanlar kamulatrlrken zerindeki yaplarla birlikte kamulatrlarak hizmetin kesintisiz srdrlmesi salanr.(Deiik:RG-8/9/2013-28759)Bir parselde birden fazla muvakkat yapya izin verilmesi halinde bu yaplarn toplam yap inaat alan 250 m2den, kat adedi 2den ve ykseklikleri asma katl binalarda (9.30) m.den, asma katsz binalarda (8.30)m. den fazla olamaz. mar yoluna mahreci bulunmayan ve komu parsellerin yaplam olmas nedeniyle tevhid imkan kalmayan parsellerde irtifakla imar yoluna gei hakk bulunmas artyla; bu fkrada belirtilen llerde muvakkat yap yaplabilir. Ancak, bitiiinde bu parselle tevhidi mmkn olan yaplamam parseller bulunuyor ise bu parsel dier parsellerden herhangi biri ile tevhid edilerek yola cephe kazandrlmadka dier parsellere de yap ruhsat dzenlenemez.Plan tatbik olunurken, muvakkat inaat ve tesisler yktrlr. 10 yllk muvakkatlk mddeti dolduktan sonra veya 10 yl dolmadan yktrlmas veya kamulatrlmas halinde muvakkat bina ve tesislerin 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre takdir edilecek bedeli sahiplerine denir.Kapanan yollarMadde 22 (Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)mar plan karar nedeniyle mahre ald yolu kapanan ve imar adas ortasnda kalan yola cephesi bulunmayan parseller ifraz edilemez. Bu alanda yola cephesi olmayan parsellere imar yoluna cephe salayacak ekilde arazi dzenlemesi yaplmad veya 20 nci maddeye gre uygulama yaplmad takdirde kapanan yollar, ifraz edilemez, komu parsellere tevhit edilemez, veya ayr bir parsel olarak deerlendirilip uygulama yaplamaz, yap ruhsat dzenlenemez. Sorumluluk ilgili idareye aittir. Bu gibi yerler, Kanunun ilgili hkmleri uygulanamad ve yap yaplmasna msait bir durum elde edilemedii takdirde, kamulatrlncaya kadar sahiplerince olduu gibi veya tadilat yaplarak veya kullanm deiiklii yaplarak kullanlmaya devam olunur.Bu gibi arsalardan 5 yllk programa dahil olmayan ve bu Ynetmelik hkm ve llerine gre bina yaplmasna msait bulunanlara da ykseklikleri tabii zeminden(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)itibaren iki kat ve asma katl binalarda (9.30) m.yi, asma katsz binalarda (8.30) m.yi ve yapinaat alan 250 m2. yi gememek zere, 21 inci maddedeki ekil ve esaslar dahilinde muvakkat inaat izni verilir.Tehlikeli alanlarMadde 23 -Takn, heyelan ve kaya dmesi gibi afet alanlarnda bulunan shhi ve jeolojik mahzurlar olan veya bunlar gibi tehlikeli durumlar arzetmesi yznden imar planlarna veya ilgili idarelerce hazrlanm veya onaylanm raporlara gre yaplmas yasak edilen alanlar ifraz edilemez.(Ek cmle:RG-1/6/2013-28664)Ancak, sadece bir ksm yaplamaya yasaklanan alanda kalan parseller ile imar planlarnda zel mlkiyet iinde kalp tarm yaplacak veya aalandrlacak alan olarak gsterilen alanlarda kalan parsellerin yasaklanan ksmlarnn ifraz mmkndr. Bu gibi yerlerde arazi takviyesine matuf tesislerden baka yap yaplamaz.mar planlarnda yukardaki sebeplerle "Aalandrlacak alan" olarak gsterilen alanlarda da ayn esaslara uyulur.Parsellerde yaplanma artlarMadde 24 -Bir parselin bulunduu imar adasna ait parselasyon plan yaplp belediye encmenince kabul edilip Tapu'ya tescil edilmeden o adadaki herhangi bir parsele yap ruhsat verilemez.(Ek cmle:RG-1/6/2013-28664) (Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)Gelime alanlar ile kentsel dnm ve geliim alanlarhari, yerleme alanlarnda yap ruhsat dzenlenebilmesi iin yol, su, kanalizasyon, gibi teknik altyap hizmetlerinin gtrlm olmas arttr. lgili kurum ve kurulularn, yerleme alanlarnda teknik altyapnn gtrlmesiyle ilgili gerekleri ivedilikle yerine getirmesi zorunludur.Parselasyon planna gre mstakil yap yaplmasna msait tapuya tescilli imar parseli olumas halinde parselasyon plannn tamamnn tapuya tescil art beklenmez.(Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)Genel olarak parsel byklkleri hakkndaki hkmlere uymayan arsalarda, yeni inaat veya ilaveler yaplmasna izin verilmez. Bu gibi arsalar Kanun hkmlerine gre yap yaplmasna msait hale getirilinceye kadar veya bu mmkn olmad takdirde kamulatrlncaya kadar, mevcut yaplarn olduu gibi kullanlmasna, esasl tadilatna veya imar planna aykr olmamak kaydyla kullanm deiikliine izin verilir.Ancak, iki tarafnda imar plan ve mevzuatna aykr olmamak art ile yaplm bina veya bir tarafnda byle bir bina ile dier tarafnda plana gre tesbit edilmi bir yol bulunan arsalardan, plan ve ynetmeliin dier artlarna aykr olmamak kayd ile, bu Ynetmelikteki parsel byklkleri ile ilgili hkmlere uymakszn yap yaplmasna izin verilir.Bir parselde birden fazla bina yaplmasMadde 25 (Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)Uygulama imar plannda aksine bir hkm yoksa bu Ynetmeliin 18 inci maddesindeki llere uyulmas kayd ile bir parsele, birden fazla yap yaplabilir. Ancak binalar aras mesafe her yapnn yksekliine gre yaklama mesafeleri ayr ayr tespit edilip toplanmak suretiyle bulunur.(Mlga cmle:RG-8/9/2013-28759) ()Bahe mesafeleri, eksik katl yaplarda da imar plannda veya planda hkm bulunmamas halinde bu Ynetmelikte belirtilen yap ykseklikleri dikkate alnarak tespit edilir.(Mlga ikinci fkra:RG-8/9/2013-28759)Maliklerin talebi halinde, tapu idareleri(Ek ibare:RG-8/9/2013-28759)ayn kullanm kararn haizimar parsellerini imar adas iinde tevhid ederek yeni elde edilen imar parselleri zerinde yatay kat mlkiyeti veya kat irtifak tesis ederler.Bina girileri ve rampalarMadde 26 (Balyla birlikte deiik:RG-1/6/2013-28664)Bina giri koridoru genilii, ana merdivene ulancaya kadar d kap geniliinden az olmamak kouluyla umumi binalarda en az (2,20) m., dier binalarda ise en az (1,50) m.dir.n bahe mesafesi (10,00) m. ve daha fazla olan parsellerde bordr st seviyesinden en fazla (2,00) m. inilmek veya klmak suretiyle n baheden bina girii yaplabilir. Yoldan yz almayan cephelerden, kpr veya giri eridi aks hizasndaki bordr seviyesinden en fazla (2,00) m. inilmek veya klmak suretiyle giri yaplabilir.Yoldan dorudan giri alan binalarda, giriin hizasndaki bordr ta st seviyesinin altnda giri yaplamaz.Tabii zeminden kotlandrlan parseller yukardaki artlara tabii deildir. Giriin, tabii zemine uyumlu olarak dzenlenen merdiven ve rampalarla salanmas gerekir. Blge kat nizamn bozacak ekilde tesviye yaplamaz.Konut binalarnn zemin katlarnn dkkn veya maaza olarak dzenlenmesi halinde dkkn ve maaza girilerinin sadece yol cephesinden yaplmas gerekir.Deme kaplamalarnda kaymay nleyen, tekerlekli sandalye ve koltuk denei hareketlerini gletirmeyen, standardna uygun malzeme kullanlmas zorunludur.Binalarda ve girilerinde engellilerin eriimine ynelik TS 9111 Standardna uyulmas zorunludur.(Deiik cmle:RG-8/9/2013-28759)Bina girilerinde engellilere ynelik n bahede parsel snrna kadar giri rampas yaplabilir veya merdivene bitiik dar kenar en az (0,90) m ve alan en az (1,20) m engelli asansr yeri braklr veya mekanik platform yaplr. Bakanlktan uygun gr alnmak suretiyle bunlar dnda engellilerin kullanm iin daha farkl uygulama yaplabilir.Bina cepheleriMadde 27 (Deiik :RG-1/6/2013-28664)Ayrk yap nizamna tabi olan yerlerde veya bir parselde olup blok yap nizamna tabi olan yerlerde yaplacak yaplarn bina cephesi en fazla (40.00) m. dir. Ancak imar plannda aksine bir hkm bulunmuyorsa 40 metreden daha fazla cephe uzunluu yaplabilmesine ilikin karar almaya o yer iin uygulama imar plan ile tespit edilen yap karakteri, mevcut doku ile uyumu ve cephe ktle etkisi de dikkate alnarak mimari estetik(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)komisyonlaryetkilidir. Bu yaplarda gereken mesafelerde ve yerlerde ilgili mevzuatna gre dilatasyon yaplmas ve zel nlem alnmas zorunludur. kili, l, drtl veya beli blok yaplmas gereken yerlerde, daha uygun zm yollar bulmak maksad ile birka dar parseli birlikte mtala ederek o yer iin tespit edilen yap karakterine uyacak bir tertipten uzaklamamak zere bina cepheleri toplam (75,00) m. olan bu bloklar tekil etmeye ilgili idare yetkilidir. Bloklarn birden fazla parseli kapsad hallerde parsellerin snrlarnda dilatasyon yaplmas zorunludur.Bina derinlikleriMadde 28 -Bina derinlikleri azami (40.00) m.'yi gememek ve hi bir yerde arka bahe snrna (3.00/) m. den fazla yaklamamak art ile;I = L -(K + H/2 ) forml ile hesaplanr.Burada;I = Bina derinliiL = Parsel derinliiK = n bahe mesafesiH = Bina yksekliini gsterir.(Deiik fkra:RG-8/9/2013-28759)Ancak;1. Formln kullanlmas sonucunda bina derinlii (7,00) m. ve daha az kan parsellerde, arka bahe mesafesi (2,00) m.ye drlebilir. Uygulama imar plannda aksine bir hkm bulunmuyorsa bina derinliinin (7,00) m. den az kmas ruhsat dzenlemesine engel deildir.2. Ke bana rastlayan parsellerde yap derinlii parselin yz ald yollar zerindeki komu parsellere verilecek derinliklere gre belirlenir.3. mar planlarnda ticaret blgesiolarak belirlenen yap adalarnda yaplacak binalarn zemin katlar, adann yap nizamna bal olarak, bodrumlar ile birlikte n bahe mesafelerine tecavz etmemek, yan ve arka bahe snrna (3.00) m.den fazla yaklamamak kaydyla, 27 nci maddede belirtilen bina cephe llerine ve bu maddede belirtilen bina derinlii hesabna tabi olmakszn yaplabilir. Ancak, bu parsellerde bodrum kat ve zemin katn toplam ykseklii, arka komu snrnda tabii veya tesviye edilmi zeminden itibaren asma katl binalarda (9.30) m.yi, dier binalarda (8.30) m. yi geemez. Uygulama imar plan karar gerei ticaretin yansra konut da yaplabilen parsellerde, ticaretle birlikte konut yaplmasnn talebi halinde bu hkm uygulanmaz.4. H/2 arka bahe mesafesini temin etmek art ile bina derinliini (40.00) m. ye karmaya ilgili idare yetkilidir5. Ayrk yap nizamnda, ke bandan baka iki yola cephesi bulunan parsellerde taban alan kat says % 40 dahilinde kalmak kayd ile bina derinlii iin azami (40.00) m. art aranmaz.6. Ayrk veya blok nizam olan yerlerde, imar plannda aka belirlenmemi ise taban alan katsays %40 geemez.7. Bu madde kapsamnda yaplan bina derinlii hesabnda kan ksuratl sonular metre olarak bir st tam sayya tamamlanr. Ancak hibir ekilde arka bahe mesafesi bu maddede belirtilen en az llerin altna drlemez.Bina ykseklikleriMadde 29 1)(Deiik bent:RG-8/9/2013-28759)mar planlarnda kat adetleri belirtilmemi yerlerde bina ykseklikleri ve bunlara tekabl eden kat adetleri aada gsterilen miktarlar amamak zere tespit olunur. mar planna gre genilii:(7,00) m.'ye kadar olan yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 2'den fazla,(7,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 3'den fazla,(10,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 4den fazla,(12,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 5den fazla,(15,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 6dan fazla,(18,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 7'den fazla,(20,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 8den fazla,(25,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari10dan fazla,(30,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 12'den fazla,(35,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 14'den fazla,(40,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 16dan fazla,(50,00) m. ve daha geni yollarda: Bina kat adedi bodrum hari 18'den fazla,olamaz. Ancak (10,00) m. ve daha geni yollarda 3,00 m.den fazla n bahe mesafesi bulunan parsellerde fazladan her 2 m.lik n bahe mesafesi iin kat adedine 1 kat ilave yaplabilir. Kat adetleri binann kot ald noktaya gre hesaplanr. Ancak artan kat yksekliinden faydalanlmak suretiyle binann hi bir cephesinde bodrum katlar hari kat says artrlamaz. mar planlarnda gsterilen bina yksekliklerinin veya kat adetlerinin birbirlerine tahvillerinde veya neye tekabl ettiklerinin tespitinde de bu esaslar ile binann kot ald noktaya en fazla (1.00) m. eklenmek suretiyle belirlenen subasman seviyesi dikkate alnr.2) mar planna gre iskan hudutlar dnda kalan veya iskan hudutlar iinde bulunup da yap yaplmas men edilen veya baka maksada tahsis olunan yerlerde bu madde uygulanmaz.3)(Deiik bent:RG-1/6/2013-28664)Yeni yaplacak binalarda uygulama imar plannda veya planda olmamas halinde bu Ynetmelikte gsterilen kat adedi ve bina ykseklii alamaz. Ancak, planla veya Ynetmelikle belirlenen kat adedine veya bina yksekliine uygun olarak bahe mesafesi braklmak ve ilgili idarenin uygun grmesi kouluyla daha az katl bina yaplabilir. Uygulama imar planlarnda bu uygulamann yaplmasna ilikin hkm olmas halinde ilgili idarenin uygun grmesi koulu aranmaz. Eksik katl yaplan binalarda yap ruhsat, yap kullanma izin belgesi ve enerji kimlik belgesi yaplan ksm iin dzenlenir. Daha sonradan tamamlanmak istenmesi halinde yrrlkteki plan ve mevzuat hkmlerine uygun olarak ilave ruhsat dzenlenmek ve binann tamam iin enerji kimlik belgesi onaylanmak zorundadr. Eksik katl binalara imar planna aykr olmamak kouluyla kat ilavesi yaplabilmesi iin temel ve statik zmlerin, yangn tedbirlerinin, enerji verimliliinin, plan ve ynetmelikte gsterilen azami ykseklie uygun olmas, merdiven, asansr yeri, klk ve dier yap elemanlarnn, plan ve ynetmelikte gsterilen azami ykseklie gre hesaplanmas ve braklmas zorunludur. Eksik katl ina edilen binann mevcut haliyle veya tadilat yaplarak yrrlkteki plana ve mevzuata uygunluunun salanamamas halinde bina yklmadan kat ilavesi yaplmasna izin verilmez. Eksik katl binalara yaplacak ilavelerde fenni mesuliyet, temel ve statik hesaplar, yangn tedbirleri ve enerji verimlilii konular da dahil mevcut yap ve ilave yaplan ksmlar kapsayan teknik rapor da dzenlemek suretiyle yap denetim kurulularnca stlenilir. Bu Ynetmeliin 32. maddesine gre zemin katta ticari faaliyet yrtlebilen binalarda ve birden fazla yap yaplabilen parsellerde de bu hkm uygulanr.4) Bu maddenin uygulanmasnda, yollardaki arazi genileme ve daralmalarda, n bahe, yeil alan, refj, meydan, otopark, demiryolu, su kanal gibi unsurlar yol geniliine dahil edilmez.5) Bu Ynetmelikte gsterilen ykseklikler, herhangi bir abideyi veya muhafazas gereken tarihi ve mimari bir eserin grnn bozmas halinde Belediyece lzumu kadar azaltlabilir.6) (...) (Madde 29 un (6) numaral fkras, 2.9.1999 tarih ve 23804 sayl R.G.'de yaymlanan ynetmeliin ilgili maddesi hkm gereince yrrlkten kaldrlmtr.)Binalara kot verilmesiMadde 30 (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Binalara kot verilmesinde aadaki esaslara uyulur:1) Yoldan kotlandrma:a) Genel olarak binalarn cephe ald yolun tretuvar seviyesinden (bordr ta st seviyesinden) kot verilir.b)Tretuvar seviyesi, krmz kota gre belirlenen yol seviyesinin (0.18) m. st olarak kabul edilir.c) Henz olumam yollarda kot talebi halinde bordr st seviyesi, ilgili idare tarafndan hazrlanan projesine gre en ge 3 gn iinde belirlenir.) Binalara kot verilirken parselin kot ald yol cephesinin bina kelerihizasndaki en yksek tretuvar seviyesi rper kabul edilir.d) Parselin kot ald yol cephesinin ke kotlar arasnda (3.50) m. veya daha fazla kot fark bulunmas halinde, binann oturaca alan kademelendirilmek ve her kademenin orta noktasna rastlayan bordr ta st seviyesi ( 0.00) kabul edilmek suretiyle kot belirlenir. Ancak her kademenin kendi hizasndaki en dk bordr kotundan itibaren ykseklii en ok (1.75) m. olmak zorundadr. Kademelendirme kot ald noktaya gre olmas gerekli saak seviyesi dikkate alnarak st katlardan da yaplabilir.e) Bitiik nizama tabi olup, farkl kat adedi ve farkl kotlar haiz yollara cepheli ke ba parsellerde, yollarn kat rejimini bozmamak zere en az 6 metrede bir kademelendirme yaplr.f) Kademeli kotlandrmada her kademe, cephe boyunca (6.00) m.den aa olamaz. Son kademenin (6.00) m.den az olmas durumunda bir nceki kademe seviyesine uyulur. Ayrca her kademedeki bina blm kendi ( 0.00) kotuna gre, imar plan ile belirlenen saak seviyesini geemez.g)Tabii zemin kotu yol kotu altnda olan parsellerde, binalara verilecek azami kot parselin cephe ald yol hizasndaki en yksek tretuvar seviyesidir.2) Tabii zeminden kotlandrma:a) Arazinin meyilli olmas durumunda, parselin tabii zemini yoldan yksek ve n bahe mesafesi (10.00) m. veya daha fazla veya parselin tabii zemini yoldan aada ve n bahe mesafesi (15.00) m. veya daha fazla ise tabii zeminden kot verilir.b) Yola gre yksek olan parsellerde, tabi zemin kotu, o parseller iin bordr seviyesinden verilecek kotu (3.00) m. den fazla geemez.c) Bir yola cepheli veya birden fazla yola cepheli olup, zerinde birden fazla yap yaplmas mmkn olan parsellerde kot, her binann ke kotlarnn aritmetik ortalamas alnarak bulunur. Ancak, yola nazaran (3.00) m. yksek olan parsellerde, tabii zemin kotu ilgili idarenin imar birimince yap adasnn tamamnn bu madde hkmleri erevesinde etd ve bunun ilgili idare encmenince kabul ile yaplr.3) Ke ba parsellerde kotlandrma:a) Ke ba parsellerde kot, yollarn farkl genilikte olduu durumda geni yoldan ve parsel orta noktas hizasndaki bordr ta st seviyesinden verilir.b) Yollarn ayn genilikte olduu, yollar arasndaki kot farknn en ok (1.50) m. olduu durumlarda yollarn kesitii tretuvar st seviyesinden kot verilir.c) Ayn genilikte yollarn kesimesi sonucu meydana gelen ve yollar arasnda 1,50 m.den fazla kot fark bulunan, n cephesi, uygulama imar plannda iaretlenmeyen ke ba parsellerde, kotu yksek olan parsel cephesinin aritmetik ortalamas esas alnarak +0.00 kotu belirlenir. Rper noktas ve parselin yol cephesine rastlayan ke kotlar arasnda 3,50 m. veya daha fazla kot fark olmas durumunda (1) numaral bent hkmleri dorultusunda kademe yaplr.4) Ke bandan baka iki yola cephesi olan parsellere, cephe ald yoldan bu maddenin yukardaki bentlerine uygun olarak kot verilir.5) kili veya l blok tekil eden binalarn her birisine yukardaki bentlere gre ayr ayr kot verilir.6) Bu maddeye gre yaplan kotlandrma sonucu kot alnan nokta ile dier yollar arasnda kot fark olmas halinde binada en az (6.00) m. kademe yaplarak komu parselde veya yolda bulunan dier binalarn ykseklik seviyesine ve kademelendirmeye uygun hale getirilecek ekilde projelendirilir.Bir parselde birden fazla yap yapldnda her yap iin ayr olarak yukardaki bentlere uygun kot verilir.Tabii zeminden kotlandrma, ancak ilgili belediyenin imar birimince, yap adasnn tamamnn etd ve bunun ilgili belediye encmenince kabul ile uygulanr.Kot alnan noktann tespitinde blge kat rejiminin almamas, komu parseller dahil yol cephelerinde sokak siluetinin korunmas esastr.Zemin kat taban kotu, tabii zemin, tesviye kotu ve giriMadde 31 (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Zemin kat taban seviyeleri, binalarn kot ald cephesinde (0.00) kotunun altna demez ve (+1.00) kotunun zerine kamaz. Ancak her koulda azami bina ykseklii alamaz. Su takn riski bulunduu Devlet Su leri Genel Mdrl veya Su ve Kanalizasyon daresi tarafndan belirlenen parsellerde, iskn edilen katn taban kotu ile bina, otopark gibi giri-k kotlarnn, su seviyesine esas dere kret kotunun en az 1,50 m. zerinde olmas zorunludur. Tereddde dlen konularda Devlet Su leri Genel Mdrl veya ilgili Su ve Kanalizasyon daresinin grne gre uygulama yaplr. Tesviye ilemlerinde aadaki artlara uyulur.1) n bahelerin tesviyesia) Yoldan kot alan parsellerde; %15 den daha az eimli bir yola cephesi bulunan parsellerin yol cephesinde, parsel snr ile bina cephesi arasnda kalan ksmlar komu parsel snrna kadar yol eimine gre kaldrm seviyesinde tesviye edilir.b) %15'den fazla eimli, merdivenli veya kademeli bir yola cephesi bulunan parsellerde, parsel snr ile bina cephesi arasnda kalan ksm, yaya kaldrm ile uyumlu olmak ve kademeler arasnda en ok (0.15) m. kot fark olmak zere tesviye edilir.c) Bina yol cephe hatlar ile yollar arasnda kalan baheler yola doru en fazla %2 meyil verilerek tesviye edilir.) Ke ba parsellerin yol cepheleri bina cephe hatt boyunca, komu parsel snrna kadar yaya kaldrm eimince tesviye edilir.2) Arka bahelerin tesviyesia)Tabii zemini (0.00) kotunun stndeki arka bahe zemininin bu kota kadar kazlmas esastr. Ancak, kayalk zeminlerde veya parsel arka snrndaki ortalama tabii zeminin (+2.00) kotundan yukarda olmas halinde, gerekli nlemler alnarak bina arka cephesinden itibaren (3.00) m.'lik eridin tesviyesi ile yetinilir.b) Tabii zemin kotu (0.00) kotunun altnda kalan arka bahelerde bina kelerinden en dk kottakinin seviyesinin en fazla (0.50) m. altna kadar kaz yaplabilir. Ancak hibir ekilde parselin arka kelerinden en dk olana ait kotun altna inilemez.c) Arka bahenin bina dndaki dier ksmlarnda arazinin doal eimine uygun olarak tesviye yaplabilecei gibi teraslama da yaplabilir. Ayrca, arka bahelerde (2.00) m.'den fazla olmamak ve (0.00) kotunu gememek kouluyla dolgu yaplabilir.3) Yan bahelerin tesviyesia) (0.00) kotunu aan yan bahelerde, zeminin bu kota kadar kazlmas esastr. (0.00) kotunun altndaki yan baheler, arka bahe tesviye kotunun altna inilmemek suretiyle kaz yaplabilir ve tesviye edilebilir. Tabii zemini arka bahe tesviye kotunun da altnda kalan yan baheler arka bahe tesviye kotuna kadar doldurulur.4) Tesviyede dikkat edilecek hususlara) Arka bahe tesviye kotu seviyesinde tesviye edilerek bina n bahe hizas ile kot fark oluan parsellerde n bahe ile balanty salayan merdiven ve rampa yaplmas zorunludur.b) Binalarn yan ve arka bahelerinde kaz ve tesviye yaplmas hallerinde binalarda ve komu parsellerde yer alan binalarda herhangi bir zarar olumamas bakmndan projesine uygun olarak istinat duvar da dahil gerekli tm nlemler alnr.Madde 32 (Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)Topraa dayal bodrum katlarda bulunan konutlarda oturma odas ve bir yatak odasnn; taban demesinin st seviyesinin tabii veya tesviye edilmi zemine gml olmamas, doal aydnlatma ve havalandrmasnn pencere almak suretiyle salanmas, sel, takn ve su basknlarna kar tedbirlerin alnm olmas zorunludur. Bu bamsz blmlerin ksmen veya tamamen tabii ve tesviye edilmi zemin altnda kalan duvarlarnda pencere alamaz.(Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)Ancak ticari alanlarda yaplan binalarn ticari amala kullanlan bodrum katlarnda demenin zemine gml olmama art aranmaz. Bu tr binalarda suni havalandrmann salanmas ile engellilerin dolamna olanak salayan rampa, yryen bant ve bunlar gibi nlemler alnr.(Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)Konut alannda kalmakla birlikte, ilgili idarece uygun grlen yol gzergahlarnda, halkn gnlk ihtiyalarn karlamaya dnk olarak zemin katta ticaret yaplabilir. Bu kullanmlarn bodrum katlarnda iten balantl piyesleri olabilir. Bu piyesler binann ortak alanlar ve mtemilatlaryla irtibatlandrlamaz.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664)Ancak, ke ba veya ke bandan baka iki yola cephesi olan parsellerde yaplacak binalarn yola cephesi bulunan bodrum katlarna ticari kullanml bamsz blm yaplabilir. Bu blmlerin st ve alt kattaki mekanlarla iten balants salanabilir. Ticari kullanmlarn altnda konut yaplamaz.Topraa dayal tm bodrum katlarda, d etkilere kar s ve su yaltm yaplmas zorunludur.Arazi eiminden faydalanmak amac ile veya mimari nedenlerle, binalar blokunun, bir binann veya bamsz bir dairenin; belirlenen bina yksekliini amamak, belirli piyesler iin tespit olunan asgari kat yksekliklerine veya bu Ynetmeliin dier hkmlerine aykr olmamak art ile, eitli katlarda ve/veya farkl taban ve/veya tavan seviyelerinde dzenlenmesi mmkndr. Ayrca, yukardaki hkmlere uygun olmak kayd ile, zemin katlarn binann kot ald yol cephesi zerinde bulunmayan piyesleri ile yol cephesinde yer alan piyeslerinin yol cephesinde kalmayan ve piyes derinliinin yarsn amayan bir ksm alanlar, zemin kat kotundan farkl kotta dzenlenebilir.Baz yaplarda aranan artlarMadde 33 -Kat adedi ve ykseklikler:Kerpi binalarda: 1 bodrum ve 1 normal kat, yani (3.50) m. yi aamaz.Hm ahap, yarm kgir binalarda: 1 bodrum ve 2 normal kat, yani (6.50) m. yi aamaz.2. Ahap ve yarm ahap binalar bitiik olarak yaplamazlar.Hm ve yarm kgir binalarn komu hudutlarnda zeminden itibaren atnn her yerinden (0.50) m. ykseklie kadar ve en az 1 tula kalnlnda yangn duvar yaplmas art ile bitiik olarak ina edilmeleri mmkndr.3. Umumi binalar elik, betonarme, kgir veya benzeri olabilir. Ancak, mimari karakteri veya kullanma art ve ekilleri itibari ile zellik arzeden yaplar bu hkme tabi deildir.4. Her trl binalarn temel ve bodrum kat duvarlar kgir olacaktr.5. Parsel iinde istinat duvar yaplmas gereken hallerde, Belediyenin ilgili biriminden istinat duvar iin ruhsat alnmas mecburidir. Bu tr parsellerde yaplacak binalara istinat duvar tamamlanmadan nce hi bir ekilde kullanma izni verilmez.SaaklarMadde 34 (Deiik:RG-1/6/2013-28664)Uygulama imar plannda belirlenmemi ise binalara saak yaplp yaplmayaca ve yaplacak saaklarn genilii, yrenin mimari karakterine ve yaplacak yaplarn zelliine gre mimari estetik(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)komisyonukarar alnarak ilgili idarece tayin(Deiik ibare:RG-8/9/2013-28759)edilebilir. Ancak saaklar hibir ekilde(Mlga ibare:RG-8/9/2013-28759)() parsel snrlarn aamaz.atlar ve d grnmMadde 35 (Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)atlarn, civarndaki cadde ve sokaklarn mimari karakterine, yaplacak binann nitelik ve ihtiyacna uygun olmas arttr. at eimleri, kullanlacak at malzemesi ile yrenin mimari zellii ve iklim artlar dikkate alnarak ilgili idarenin tasvibi ile tayin edilir. at eimi saak ucundan hesaplanr.(Deiik cmle:RG-8/9/2013-28759)Mahya ykseklii 5,00 myi geemez.(Ek cmle:RG-8/9/2013-28759)Teras atlarda 1,20 m. parapet yaplabilir.(Deiik fkra:RG-1/6/2013-28664)at aralarna bamsz blm yaplmaz. Bu ksmlarda ancak su deposu, asansr kulesi, tesisat odas ve son kattaki bamsz blmlerle irtibatl piyesler yaplabilir. at arasndaki mekanlarda, at eimi ierisinde kalmak ve fonksiyonunu salamak artyla asgari ykseklik art aranmaz. Ancak, st kat tavan demesi ile at rts arasnda kalan hacimler, uygulama imar plannda aksine bir hkm yoksa ilave kat demeleri yaplmak suretiyle blnemezler. Yangn gvenliine ilikin tedbirler alnmak artyla ve konutlar hari olmak zere binalarn at aralar; sergi salonu, toplant salonu, yemekhane, spor salonu gibi fonksiyonlarda ortak alan olarak kullanlabilir. zellii olan binalarda, ihtiya halinde Bakanlk gr alnarak bu maddede belirtilmeyen farkl uygulamalar yaplabilir.Merdiven evi ve klklar, at gabarisini (0.50) m. aabilir.Teras atlarda yaplacak en ok (0.90) m. yksekliinde kgir korkuluk, bina yksekliine dahil deildir. Duman ve hava bacalar ile son kattaki bamsz blmlerle irtibatl piyeslerin aydnlatlmas amacyla yaplacak pencereler hari olmak zere at rts stnde hibir kma ve knt yaplamaz. Ancak, Trk Standard 863 artlarnn gerektirdii hallerde asansr kulelerinin at rtsn amasna izin verilir.Tescilli yaplar, antlar ve kamu yararl yaplar ile dini yaplarn at rtleri ve bunlarn yaplacak ya da tamir ve tadil edilecek at rtleri bu kaytlara tabi deildir.Belediyeler mahallin ve evrenin zelliklerine gre yaplar arasnda uyum salamak, gzel bir grnm elde etmek amac ile d cephe boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Evvelce yaplm olan yaplar iin de bu yetki kullanlr.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664)atda birden fazla bamsz blme ait birden fazla teras olmas halinde birbirleri arasnda en az 3,00 m. mesafe braklmak zorundadr.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664)Ancak, bodrum hari 2 kat gemeyen binalarda atdaki deiik zmlerin kabulnde ilgili idaresi yetkilidir.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664)at arasnn son kat bamsz blm ile birlikte kullanlmas amacyla son kat tavan demesi ksmen veya tamamen yaplmayabilir.(Ek fkra:RG-1/6/2013-28664)Teras atlarda at bahesi olarak dzenleme yaplabilir. Bahe dzenlemesi yaplabilmesi iin gerekli olan 0,50 m. toprak dolgu, parapet yksekliine dhil edilmez. Ortak alan olarak kullanlan teras atlarda; bahe dzenlemesi yaplmas halinde merdiven evi yannda, bina sakinleri tarafndan kullanlmak zere, tuvalet, lavabo, ay oca, bahe dzenlemesinde kullanlacak malzemeleri depolamak iin merdiven evine bitiik, toplam teras alannn %10unu gemeyen ve en fazla 3 m. yksekliinde ve 20 m alannda kapal mekn oluturulabilir. Kapal mekan bina n cephesine 3 m.den fazla yaklaamaz. Ayrca rezidans, otel, apart otel gibi konaklama tesislerinin teras atlarda bina cephelerine 3 m.den fazla yaklamamak, en fazla 1,50 m. derinliinde olmak ve parapet kotunu amamak kouluyla ak havuz yaplabilir.kmalarMadde 36 (Deiik:RG-8/9/2013-28759)Binalarda taban alan dnda kendi bahe hudutlar dna tamamak art ile binann her cephesinde ak ve kapal kma yaplabilir. Ancak:A - Kapal kmalar;1) Parsellerin yol cephelerinde parsel snrlar ierisinde kalmak kouluyla yap yaklama snrndan itibaren en fazla (1.50) m. taacak ekilde kma yaplabilir.2) Arka ve yan bahe mesafelerine, parsel snrlarna (3.00) m.'den fazla yaklamamak kayd ile, (1.50) m. taabilir.3) Bina taban zeminde yap yaklama snrlarndan daha ieri ekilerek 1. ve 2. fkralardaki mesafelere tecavz etmemek art ile istenilen llerde yaplabilir.B - Ak kmalar;1) Parsellerin yol cephelerinde parsel snrlar ierisinde kalmak kouluyla yap yaklama snrndan itibaren en fazla (1.50) m. taacak ekilde kma yaplabilir.2) Arka ve yan bahe mesafelerine, parsel snrlarna (3.00) m.'den fazla yaklamamak kayd ile, (1.50) m. taabilir.3) Bina taban zeminde yap yaklama snrlarndan daha ieri ekilerek 1. ve 2. fkralardaki mesafelere tecavz etmemek art ile istenilen llerde yaplabilir.4) Bitiik nizamda bitiik olduu komu snrna (2.00) m.'den fazla yaklaamaz.Ak ve kapal kmalarn tabii zeminden veya tesviye edilmi zemindenkma altna kadar en yakn akli mesafesi en az (2.40) m. olacaktr.Zemin katta kendi parsel hududu dna tamayan, hangi katta yaplrsa yaplsn (0.20) m.'yi gemeyen motif kmalar yaplabilir. Bahe iinde yaplacak st ak teras ve zemin kat giri merdivenleri ile bina cephesinden itibaren genilii (2.50) m.'yi gememek, tretuar dna tamamak ve en alak noktas tretuar kotundan en az (2.50) m. ykseklikte yaplacak giri saaklar kma deildir.IklklarMadde 37 -Her mstakil ev veya dairede, en az 1 oturma odas ile yatak odalarnn dorudan doruya hariten k ve hava almalar gereklidir. Bu ekilde k ve hava almalarna lzum olmayan dier odalarla mutfaklarn klktan, ykanma yeri ve helalarn klk veya hava bacasndan faydalanmalar da mmkndr.(Deiik 2. fkra - R.G.: 2.2.1999 - 23804) Iklklar 1 ve 2 katl binalarda dar kenar (1.00) m.den ve alan (3.00) m2 den;3 ila 9 katl binalarda dar kenar (1.50) m.den ve alan (4.50) m210 ve daha fazla katl binalarda dar kenar (2.00) m.den ve alan (9.00) m2 den,az olamaz.Otel, pansiyon, ihan ve benzeri binalarda odalar gereince kla alabilir.(Deiik:RG-2/9/1999-23804) Her trl binada hava bacalarnn asgari ls 0.60x0.60 m2 dir.Hava bacas gerektiren her piyeste ayr hava bacas yaplr.Hava bacalarn nt baca tipi dzenlemek mmkn deildir.Asgari lde 1 klk veya hava bacasndan her katta en ok 4 piyes faydalanabilir. Bu piyeslerden adetlerinin artmas halinde, 4 den fazla her piyes iin klk veya hava bacas ls ayn nisbette arttrlr.Ancak, yukarda belirtilen ekilde k ve hava almas gerekmeyen veya lzumlu k ve havay ynetmelikte tarif edilen ekilde esas almas mmkn olan piyeslerden, herhangi bir klk veya hava bacasna pencere almas, bu klk veya hava bacas llerinin arttrlmasn gerektirmez.Her binann lzumlu klk veya hava bacas, kendi parseli zerinde bulunacaktr. Kom