PODACI ZA PRETHODNU PROCJENU UTICAJA NA ŽIVOTNU … · Potrebno je naglasiti da neka vrsta negativnog uticaja ne djeluje samo na jedan ekosistem već su uticaji isprepleteni. Prema

Broj: 06/19

PODACI ZA PRETHODNU PROCJENU UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

Eskploatacija crvenih boksita na površinskom kopu „Studenac“

kod Ribnika

RUDNIK BOKSITA d.o.o. MRKONJIĆ GRAD

Prijedor, jul 2019. god.

Podaci za prethodnu procjenu uticaja na životnu sredinu

2

NARUČILAC


VRSTA ZAHTJEVA


POSTROJENJE

Površinski kop „Studenac“

NAMJENA

Eksploatacija crvenih boksita na površinkom kopu

LOKACIJA

Površinski kop crvenih boksita „Studenac“, kod Ribnika

NOSILAC IZRADE

"Rudarsko-tehnološki zavod" d.o.o. Prijedor

RADNI TIM

ZORAN GAČIĆ, dipl.inž.tehn. _______________________________ Mr MLADEN M. DALMACIJA, dipl.inž.zaš.živ.sred.________________ VLADIMIR ŠERBULA dipl. inž. maš. __________________________ SLOBODAN SLIJEPČEVIĆ, dipl. inž. šum. _____________________ IVANA CRNOGORAC, dipl. inž. rud. _________________________ HINDA TALUNDŽIČ, BA ing.hem. __________________________

DIREKTOR ZAVODA:

_______________________ / Dalmacija Jadranka /dipl.inž.maš.


3

SADRŽAJ

OPŠTI PODACI .................................................................................................................... 5

PODACI O PRAVNOM LICU ANGAŽOVANOM NA IZRADI PODATAKA ZA PRETHODNU

PROCJENU UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU ................................................................... 5

a) OPIS PROJEKTA, UKLJUČUJUĆI PODATKE O NJEGOVOJ LOKACIJI, NAMJENI I

VELIČINI ............................................................................................................................... 6

b) OPIS MOGUĆIH UTICAJA PROJEKTA NA ŽIVOTNU SREDINU U TOKU NJEGOVE

IZGRADNJE ILI IZVOĐENJA I U TOKU NJEGOVOG RADA ILI EKSPLOATACIJE ........... 12

v) OPIS PREDVIĐENIH MJERA ZA SPREČAVANJE, SMANJIVANJE ILI UKLANJANJE

ŠTETNIH UTICAJA PROJEKTA NA ŽIVOTNU SREDINU .................................................. 15

g) KRATAK PREGLED OPCIJA KOJE JE NOSILAC PROJEKTA RAZMATRAO I

NAVOĐENJE RAZLOGA ZA IZABRANO RJEŠENJE, S OBZIROM NA UTICAJE NA

ŽIVOTNU SREDINU ........................................................................................................... 23

d) IZVOD IZ PLANSKOG AKTA ....................................................................................... 24

đ) INFORMACIJE O MOGUĆIM TEŠKOĆAMA NA KOJE JE NAIŠAO NOSILAC

PROJEKTA PRI PRIKUPLJANJU PODATAKA ................................................................... 25

e) NETEHNIČKI REZIME ................................................................................................. 26

LITERATURA...................................................................................................................... 28

Korištena dokumentacija ..................................................................................................... 29

PRILOG 1 (Pregledna karta sa granicom eksploatacionog polja) ........................................ 30

PRILOG 2 (Ugovor o koncesiji) ........................................................................................... 31

PRILOG 3 (Rješenje Ministarstva industrije, energetike i rudarstva ) .................................. 51


4

UVOD

Početkom 20. vijeka počinje intenzivni razvoj industrije, sa porastom broja stanovništva

mijenja se i odnos čovjeka prema životnoj sredini. Do tog vremena životna sredina je imala

održiva obilježja, što znači da su se različiti otpadni tokovi nastali prirodnim aktivnostima

uspješno razgradili, reciklirali i iskoristili za novi rast i razvoj živog svijeta. Tako na primjer,

prirodni požari šuma ostavljaju za sobom opustošeno žarište ali i na zemljištu brojne

elemente korisne za novi razvoj vegetacije, a gasna komponenta ugljen-dioksida dospijeva u

atmosferu, nošen gibanjem vazdušnih masa učestvuje u fotosintezi ili se apsorbuje na

morskoj površini. Drugi primjer bi bio opadanje lišća na zemljište u jesen i prirodna

razgradnja do jednostavnih elemenata, koji zatim dospjevaju do korjenja biljaka, koje ih

ponovo koristi za dalji rast i razvoj. Pojavom industrijskog razdoblja stanje u životnoj sredini

poprima neodržive karakteristike. Sveukupna ljudska aktivnost (industrija, gradnja,

saobraćaj, intenzivna poljoprivreda, eksploatacija ruda) remeti prirodnu ravnotežu i uništava

pojedine ekosisteme, a štete izazvane u biosferi prijete zaustavljanjem održivog razvoja.

Problemi u životnoj sredini nastali pod uticajem čovjeka su sljedeći:

- negativni uticaji na zemljište, podzemne i površinske vode i vazduh;

- uništavanje šuma, povećanje pustinjskih predjela, erozija zemljišta;

- promjena klime (efekat staklene bašte);

- smanjenje ozonskog sloja u atmosferi,

- smanjenje biološke raznovrsnosti zbog izumiranja vrsta.

Nemoguće je nabrojati i opisati sve vrste negativnog uticaja koja dospijevaju ili mogu

dospjeti u životnu sredinu, njihovu interakciju s životnom sredinom i posljedice toga.

Potrebno je naglasiti da neka vrsta negativnog uticaja ne djeluje samo na jedan ekosistem

već su uticaji isprepleteni.

Prema Pravilniku o postrojenjima koja mogu biti izgrađena i puštena u rad samo ukoliko

imaju ekološku dozvolu ("Sl.glasnik RS" br. 124/12) i Pravilnika o projektima za koje se

sprovodi procjena uticaja na životnu sredinu i kriterijumima za odlučivanje o potrebi

sprovođenja i obimu procjene uticaja na životnu sredinu ("Sl.glasnik RS" br. 124/12) i članu

64. Zakona o zaštiti životne sredine ("Sl.glasnik RS" br. 71/12 i 79/15), uz zahtjev za

prethodnu procjenu prilažu se podaci koji su navedeni u sadržaju ovog dokumenta.


5

OPŠTI PODACI

Investitor:


Lokacija:

Površinski kop crvenih boksita „Studenac“, kod

Ribnika

JIB:

Šifre osnovne djelatnosti: 08.12 djelatnosti kopova šljunka i pijeska, vađenje

glina i kaolina,

Odgovorno lice: Vlajko Pekez

Telefon:

050/251-228

e-mail: [email protected]

PODACI O PRAVNOM LICU ANGAŽOVANOM NA IZRADI PODATAKA ZA PRETHODNU PROCJENU UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

Naziv društva: "Rudarsko-tehnološki zavod" d.o.o. Prijedor

Adresa: Zanatska 9, Prijedor

e-mail: [email protected]

Tel/fax : +387 52/212-379, mob: 065/667-530,

Društvo ima zaposlen tim multidiscplinarnih stručnjaka i ovlašteno je za izradu podataka za

prethodnu procjenu uticaja na životnu sredinu, a na osnovu licence koju je izdalo

Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske broj: 17-

E/09, od 20.02.2017. godine.


6

a) OPIS PROJEKTA, UKLJUČUJUĆI PODATKE O NJEGOVOJ LOKACIJI, NAMJENI I VELIČINI

Ležište crvenog boksita "Studenac" nalazi se na planini Srnetica, a udaljeno je oko 10 km

vazdušne linije od Ribnika u pravcu sjeverozapada. U užem smislu smješteno je u selu

Crkveno koje leži u uvali između Šiša gore i Srnetice. U administrativnom pogledu ovaj

prostor je ranije pripadao SO Ključ, a sada pripada SO Ribnik koja je u sastavu Republike

Srpske.

Planirani objekti rudničkog kruga će biti kontejnerskog tipa i obuhvataju :

- pogonsku kancelariju

- trpezariju sa kuhinjom

- mokri čvor (kupatilo i wc)

Slika br. 1. Površinski kop „Studenac“ kod Ribnika


7

Položaj ovog područja definišu granične tačke sa sljedećim koordinatama;

Y X

A 6 396 600 4 923 230

B 6 396 824 4 923 230

V 6 397 000 4 923 450

G 6 397 000 4 923 690

D 6 396 000 4 923 690

Površina ekspoatacionog polja iznosi 50 513, 80 m2 cca 5 ha.

Komunikacione prilike ležišta "Studenac" su relativno povoljne. Neposredno uz ovo ležište

prolazi šumski makadamski put Lanište - Lice (Vučja poljana) gdje nakon 16 km izlazi na

lokalni asfaltni put Lisina - Lice - Ribnik - Zableće kojim je povezano za magistralni put Bihać

- Mrkonjić Grad - Jajce (put AVNOJ-a), a njime i za ostale saobraćajnice i potrošačke centre

u širem okruženju. Pomenutim putevima ležište "Studenac" je udaljeno od Mrkonjić Grada

66km, a preko Čađavice i Zmijanja udaljenost do Banja Luke (gdje je i najbliža željeznička

stanica) je 81 km.

Morfološke i hidrološke karakteristike

Boksitonosno područje Srnetice, generalno posmatrano, nalazi se na sjeveroistočnim

padinama istoimene planine koje se spuštaju u Šišku uvalu gdje je smješteno selo Crkveno.

Obzirom da su ovi tereni izgrađeni isključivo od mezozojskih boksita i dolomita, te je veoma

zastupljena i njegova karstifikacija u vidu brojnih vrtača i uvala. Nadmorske visine istaknutijih

oblika reljefa kreću se od 650-730 m u Šiškoj uvali pa do preko 1.000 m na vrhovima Šiša

gore (Razvršje 1.387 m) i Srnetice (V.Borovac 1.133 m, Vrščić 1.067 m, Kik 1.071 m i dr.).

Zbog intenzivne karstifikacije okolni teren je veoma siromašan vodom. Stalnih vodenih

tokova nema, a i povremeni su rijetki i beznačajni.


8

Klimatske prilike

Boksitonosno područje Srnetice nalazi se u zoni umjerenokontinentalne klime koja ima

odlike klime karakteristične za naše planinske krajeve. Zime su dosta duge i surove, a ljeta

kraća i svježija. Temperatura se ponekad zimi spušta i do -30°C ispod nule, a ljeti rijetko

kada pređe +30°C, što znači da temperaturne razlike u toku godine mogu biti i do 60°C.

Opis ležišta

Teren na kome se nalazi ležište boksita "Studenac" u morfološkom pogledu predstavlja

blago zaobljenu kosinu koja se spušta u pravcu sjeveroistoka pod generalnim nagibom od

oko 15°. Cjelokupna površina ležišta i njegova bliža okolina je obrasla šumom. Najveći dio

ležišta (75.077 m2) je erozijom otkriven, dok njegov manji dio (32.206 m2), na jugu i

jugozapadu, tone ispod krovinskih uslojenih boksita. Površinski dio boksitnog rudnog tijela

djelimično je prekriven sa humusnim pokrivačem debljine od 0,2-1 m i deluvijalnim

tvorevinama debljine od 1,0-6,0 m.

Boksitno rudno tijelo je nepravilnog oblika uslovljenog formom paleoreljefa u masivnom

krečnjaku koji pripadaju donjem dijelu gornje jure (stariji malmski krečnjaci). Ukupno

istraživana površina rudnog tijela je oko 107.283 m2, a debljina mu dosta varira. Najmanja je

u V-23 (0,5 m) u obodnom dijelu, a najveća u V-3 (33,0 m) u centralnom dijelu ležišta.

Prema važećim propisima o klasifikaciji i kategorizaciji rudnih rezervi crvenih boksita, u

odnosu na njegov način pojavljivanja i veličinu, ovo ležište pripada prvoj grupi, a u odnosu

na hemijski i mineraloški sastav u njemu su zastupljeni bemitski boksiti treće, četvrte i pete

vrste .

Boksiti treće vrste (sadržaj Al2O3 min. 48% i SiO2 8- 12%) podređeno su zastupljeni samo u

centralnom dijelu rudnog tijela (bušotine 14, 13, 3, 1 i 10) gdje mu je nabušena debljina

pojedinačnog intervala najčešće 1 m, a iznimno i 5 m (u bušotini 10). U odnosu na zbirnu

moćnost boksita u svim pozitivnim bušotinama, boksiti treće vrste zastupljeni su sa svega

5,6%.

Boksiti četvrte vrste (sadržaj Al2O3 min. 44% i SiO2 12-18%) su najdominantnije zastupljeni u

ovom ležištu, i to većim dijelom u centralnom dijelu i znatno manje u obodnom dijelu rudnog

tijela. Debljina ove vrste boksita po pojedinim nabušenim intervalima kreće se od 1-29 m. U

zbirnoj moćnosti po bušotinama učešće mu je 58,4%.

Boksiti pete vrste (sadržaj Al2O3 ispod 44% i SiO2 iznad 18%) u znatnoj mjeri su zastupljeni

u obodnim dijelovima ležišta i po pravilu uz neposrednu podinu i krovinu boksitnog rudnog

tijela gdje mjestimično prelaze i u boksitične gline.


9

Nabušena debljina ove vrste boksita po pojedinom intervalu kreće se od 1-15, 5 m, a u

zbirnoj moćnosti po bušotinama njegova zastupljenost je 36%. Boksit je pretežno kompaktan

i mrkocrvene boje. U podinskom dijelu ležišta boksit je dosta trošan, zaglinjen i svjetlijih

nijansi crvene do žutocrvene boje. Mrkocrveni boksit je osjetno boljeg kvaliteta od

zaglinjenih, svijetlocrvenih boksita.

Na osnovu naprijed iznijetih pokazatelja može se zaključiti da boksitno rudno tijelo na ovom

ležištu ima dosta promjenljiv sastav, kako u horizontalnom tako i u vertikalnom pogledu. Ovo

se ilustrativno najbolje može vidjeti na geološko-konstruktivnim profilima i karti sadržaja

Al2O3, SiO2 i modula boksita .

Kvalitet boksita u ležištu

Metodama oprobovanja za laboratorijsko ispitivanje kvaliteta boksita putem hemijskih

analiza na ležištu "Studenac" je uzeto 320 proba, od čega 23 probe iz prospekcijskih

istražnih radova (raskopa i okana), 296 proba iz detaljnih istražnih radova (istražne bušotine)

i 1 proba iz probnog eksploatacionog otkopa. Analize su rađene u hemijskoj laboratoriji

"Rudnici boksita Jajce" (za prospekcijske i detaljne istražne radove) i Centralnoj laboratoriji

fabrike glinice "Birač" - Zvornik (za probno eksploatacione radove). Analiziran je sadržaj:

Al2O3, SiO2, Fe2O3, TiO2, SaO i gubitak žarenja (G.Ž.).

Na osnovu određenih pokazatelja kvaliteta po bušotinama i zastupljenim vrstama (klasama)

boksita može se konstatovati sljedeće:

- da su boksiti 3 (treće) vrste zastupljeni sa svega 5,6% i da imaju srednji ponderisani

sadržaj Al2O3 - 54,52%, SiO2- 11,33%, Fe2O3 - 18,98%, TiO2 - 1,84%, SaO - 0,18%, G.Ž. -

12,22% i modul (Al2O3/SiO2 )- 4,81;

- da boksiti 4 (četvrte) vrste imaju zastupljenost od 58,4% i srednji ponderisani sadržaj Al2O3

- 51,08%, SiO2- 14,88%, Fe2O3 - 19,08%, TiO2 - 1,88%, SaO - 0,31%, G.Ž. - 12,30% i modul

(Al2O3/SiO2 )- 3,43;

- da je boksit 5 (pete) vrste procentualno zastupljen sa 36% i da ima srednji ponderisani

sadržaj Al2O3 - 42,21%, SiO2- 26,31%, Fe2O3 - 16,57%, TiO2 - 1,48%, SaO - 0,83%, G.Ž. -

11,36% i modul (Al2O3/SiO2 )- 1,60%;

- da od ukupno 32 pozitivne bušotine u 15 bušotina (od kojih se 11 nalazi u centralnom dijelu

erozijom otkrivenog rudnog tijela a 4 u dijelu rudnog tijela ispod krečnjačke krovine)

prosječan kvalitet odgovara boksitima 4 (četvrte) vrste, dok u preostalih 17 bušotina koje se

nalaze u obodnim dijelovima rudnog tijela kvalitet odgovara boksitima 5 (pete) vrste;


10

- da je sveukupni (za sve pozitivne bušotine) srednji ponderisani sadržaj Al2O3 - 48,08%,

SiO2- 18,79%, Fe2O3 - 18,17%, TiO2 - 1,73%, SaO - 0,49%, G.Ž. - 11,96% i modul

(Al2O3/SiO2 )- 2,56 što bi odgovaralo boksitima 5 (pete) vrste.

Sve ovo ukazuje da boksitno rudno tijelo ima dosta promjenljiv sastav, kako u vertikalnom

tako i u horizontalnom pogledu, i da u cjelini posmatrano ovo ležište boksita ima dosta loš

kvalitet.

Rezerve boksita u ležištu

Na osnovu rezultata detaljnih geoloških istraživanja utvrđeno je da se ovo ležište rasprostire

na površini od oko 107.283 m2, a da se debljina rudnog tijela kreće u intervalu od 0,5-33,0 m

u prosjeku 9,82 m. Osnovnom metodom proračuna - metoda vertikalnih paralelnih profila, na

ovom ležištu su utvrđene sljedeće kategorije geoloških rezervi boksita:

- Bilansne rezerve A kategorije: 1.819.805 t

- Bilansne rezerve B kategorije: 35.117 t

- Vanbilansne rezerve A kategorije: 598.755 t

- Vanbilansne rezerve B kategorije: 113.186 t

Ukupno: 2.566.873 t

Kapacitet površinskog kopa

Prema Projektnom zadatku kapacitet površinskog kopa određen je i iznosi:

Qgod= 30 000 t/god rovnog boksita, odnosno, 10 000 m3/god čvrste boksitne mase.

Zbog činjenice da su u ležištu prisutni sočivasti proslojci boksitičnih glina koje su

registrovane pri krovini i podini rudnog tijela, kao i mjestimično kaverne koje su registrovane

unutar rudnog tijela, planirana proizvodnja površinskog kopa mora biti veća za vrijednost

prosječnih gubitaka rudne mase.

Prema tome ukupna proizvodnja površinskog kopa ‘‘Studenac‘‘ iznosi:

Qgod= 33 000 t/god rovnog boksita, odnosno, 11 000 m3/god čvrste boksitne mase.

Sistem površinske eksploatacije

Sistem eksploatacije je određen poredak (redoslijed) izvođenja osnovnih i pomoćnih radova

koji obezbjeđuju planirani kapacitet površinskog kopa i puno iskorištenje opreme. Površinski

kop Studenac pripada ketegoriji manjih površinskih kopova sa sezonskim režimom rada.


11

Tehnološki proces eksploatacije crvenih boksita na površinskom kopu ‘’Studenac‘’ čine

sljedeći proizvodni procesi :

Proizvodni proces – OTKRIVKA - Na dijelu ležišta otkrivku boksita čine eluvijalne tvorevine,

(humusni i glinoviti materijal i zaglinjeni boksit) što predstavlja jalovinski materijal koji se

treba odstranjivati. Skidanju otkrivke predhodi uklanjanje šume i niskog rastinja. Uklanjanje i

deponovanje otkrivke vršiti će se na način dat projektnim rješenjima.

Na dijelu ležišta koga čine etaže E785, E790 i E795 u krečnjačkoj jalovini koja se mora

ukloniti kako bi se otkopale dublje partije crvenih boksita koji zaliježu ispod krečnjačke

jalovine uklanjanje otkrivke se vrši bušenjem i miniranjem te njegovim uklanjanjem i

odlaganjem na određenom odlagalištu. Za prvu fazu razvoja površinskog kopa

karakteristično je da ima našto više otkrivke, krečnjaka, humusni prekrivač i deluvijalne

tvorevine.

Površina dijela ležišta na kojem se odstranjuje otkrivka u prvoj fazi razvoja iznosi oko 27385

m2, što znači da je ukupna količina otkrivke vezana za ovu fazu razvoja oko:

- Humusni prekrivač i deluvijalne tvorevine: 27 385 x 1,54 = 42 174 m3 čm.

- Krečnjak: 17.481 m3 čm.

Proizvodni proces - DOBIJANJE RUDE - Na osnovu svih uticajnih faktora (prirodnih i

tehničko-tehnoloških) na površinskom kopu ‘’Studenac’’ odabran je diskontinuirani sistem

površinske eksploatacije koji se sastoji se iz sljedećih radnih procesa:

Bušenje i miniranje

Guranje zaostalog stijenskog materijala sa radnih etaža E790 i E795: Konfiguracija terena

dozvoljava izgradnju pristupnih puteva do etaža kao i mogućnost razvoja kamionskog

transporta sa radnih etaža, međutim zbog povećanih troškova za transport mineralne

sirovine, odabrano je obaranje stijenskog materijala sa viših etaža uz pomoć eksploziva,

čime se obori oko 40 % odminiranih količina i guranjem zaostalog materijala na nivoima nižih

radnih etaža (oko 60 %).

Bagerovanje (kopanje i utovar odminirane mase na osnovnom utovarno-transportnom platou

K 785 za prvu fazu rada i razvoja P.K., odnosno na nivou svake radne etaže za drugu fazu

rada i razvoja površinskog kopa)

Na izbor osnovne mehanizacije utiče odabrani sistem eksploatacije, kao i niz prirodnih

(fizičko-mehaničke karakteristike boksita i krečnjačke jalovine, oblik i dimenzijue PK,

topografija terena i sl) i tehničko-tehnoloških faktora (kapacitet, dinamika razvoja, dužine i

uslovi transporta, snabdijevanje pogonskom energijom itd).


12

b) OPIS MOGUĆIH UTICAJA PROJEKTA NA ŽIVOTNU SREDINU U TOKU NJEGOVE IZGRADNJE ILI IZVOĐENJA I U TOKU NJEGOVOG RADA ILI EKSPLOATACIJE

S akcentom zaštite životne sredine, osnovne štetnosti na povšinskom kopu ogledaju se u

emisiji izduvnih gasova prilkom sagorjevanja naftnih derivata pri radu opreme, zatim emisija

prašine, buke od radne mehanizacije i miniranja, degradacija zemljišta rudarskim radovima

na konturi površinskog kopa i odlagališta i fekalne, zauljene i naftom onečišćene otpadne

vode.

Uticaj prašine

Mineralna prašina u rudarskoj radnoj okolini, u zavisnosti od njenog mineraloškog sastava,

krupnoće i koncentracije, može imati uticaja na životnu i radnu sredinu. Lebdeća mineralna

prašina zagađuje radnu okolinu i može da izazove profesionalna oboljenja ljudi, prije svega

njihovog disajnog trakta, nervnog sistema, čula vida i dr. te je neophodno definisati mjesta

na kojima će povremeno dolaziti do stvaranja određene količine prašine u vazduhu.

Najvažniji izvori lebdeće prašine se može pojavljivati na sljedećim mjestima:

Transportni putevi na ležištu boksita

Mineralna prašina nastala usljed transporta može da nastane na dva načina:

- usljed neredovnog održavanja puteva u ljetnom periodu kada se stvara sloj prašine na

putevima koja se može podizati od tla i u toku male brzine vozila ili od vjetra,

- prebrzog kretanja transportne mehanizacije (kamiona i dampera) po putevima na kojima

je dosta mala količina prašine, te svojim kretanjem stvaraju prašinu.

Prodiranje prašine u čovjekov organizam zavisi od granulometrijskog sastava prašine. Sva

prašina koja udisanjem dospjeva u respiratorni trakt ne dospjeva u pluća. Najveće čestice

lebdeće mineralne prašine prečnika preko 10 µm zadržavaju dlačice u spoljnim šupljinama

nosa. Čestice krupnije od 5 µm se sedimentuju u nosu i gornjem sistemu respiratornih

puteva, odakle se kašljanjem izbacuju pomoću sluzi. Kod nekih prašina moguće je stvaranje

konglomerata putem sljepljivanja. Zbog toga se prašina zajedno sa sluzi guta i dospjeva u

želudac i druge organe za varenje. Pri ovome se zapaža toksično dejstvo rastvorljivih

otrovnih prašina na organe za varenje i cjeli organizam čovjeka.

Najopasnije su čestice lebdeće prašine krupnoće od 5 do 0,2 mikrometra jer one sa

udahnutim vazduhom prodiru u alveole pluća i sedimentuju se na njihovim zidovima.

Koncentracija lebdeće mineralne prašine u radnoj okolini na rudnicima je značajna za brzinu

oboljenja od pneumokonioza.


13

Uticaj polutanata iz sagorijevanja D2

Kvalitet vazduha u području rada površinskog kopa crvenih boksita je izložen emisiji

polutanata koji nastaju od sagorijevanja energenta D2. Ova vrsta zagađenja javlja se za

vrijeme rada mašina u čijim motorima se sagorijeva energent (rudarska mehanizacija koja se

koristi za rad na površinskom kopu: buldozer, rovokopač, utovarivač, kompresor i damper).

Nafta će se skladišti u metalnim buradima ispod za te namjene izgrađene nadstrešnice.

Položaj nadstrešnice za naftu, ulje i mazivo mora biti tako određen da se nalazi izvan kruga

djelovanja rudničke mehanizacije, kao i van uticaja miniranja. Samohodne mašine dolaze

prije početka radne smjene ispred nadstrešnice i prihvataju gorivo, a za stacionarne mašine

na površinskom kopu (kompresor i sl. ) nafta se prenosi u zatvorenim kanisterima.

Uticaj buke

Bukom se naziva svaki nepoželjan ili neugodan zvuk koji dopire do čovjekovog uha.

Normalno čovjekovo uho ne može da čuje sve zvukove koji nastaju u prirodi. Čujnost

zvukova koji postoje u prirodi je ograničena u odnosu na visinu tona, odnosno frekvenciju

zvuka. Ona se kreće od 16 do 16 000 Hz.

Izvori buke na lokalitetu površinskog kopa crvenih boksita su povremeni i stalni, što

uslovljava da intenzitet ukupne buke varira u odnosu na fazu tehnološkog procesa. Stalni

izvori buke na radilištu za vrijeme rada na površinskom kopu javljaju se zbog rada

transportnih sredstava (utovarivač, buldozer, kompresor, damper).

Povremeni izvori buke za vrijeme rada na površinskom kopu uzrokovani su bušenjem

minskih bušotina, bukom prilikom miniranja, bukom kod utovara i odvoženja sirovine.

Ukupni izvori buke (osim zvučnog udara prilikom miniranja i buke kamiona) imaju

prvenstveno uticaj na radnike na površinskom kopu, a širi uticaj buke zavisi od niza fizičkih i

meteoroloških uslova. Prilikom rada rukovaoci radnih mašina su izloženi pojavi vibracija koje

mogu dovesti do zamora i oštećenja organizma, dok su vibracije tla prilikom miniranja

kratkotrajng karaktera.

Posljedice povećanog nivoa buke na predmetnom površinskom kopu su sljedeći:

- ometanje govorne komunakacije (buka iznad 65 db smanjuje mogućnost

sporazumjevanja govorom na udaljenosti iznad 1m),

- dužim izlaganjem jačoj buci smanjuje se radna sposobnost, koncentracija i

produktivnost.


14

Uticaj prilikom miniranja

Pri procesu miniranja nastaju štetni gasovi koji mogu negativno da utiču na kvalitet vazduha,

prvenstveno radne sredine. Sekundarna posljedica miniranja je pojava podrhtavanja tla

stvaranjem seizmičkih talasa koji se zrakasto šire od mjesta eksplozije.

U vrijeme izvođenja miniranja, u vazduh se mogu emitovati gasoviti produkti eksploziva,

zavisno od vrste eksploziva.

Snabdijevanje eksplozivom i eksplozivnim sredstvima vrši se preko glavnog magacina

eksploziva koji se nalazi u jami Liskovica, oko 60 km udaljenosti. Eksploziv i sredstva

potrebna za miniranje na površinskom kopu se iz Glavnog magacina dovoze posebno

opremljenim vozilom, registrovanim za te namjene. Za smještaj i manipulaciju eksploziva na

površinskom kopu potrebno je postaviti i opremiti kontejnersko skladište eksploziva. U

ovome skladištu moguće je uskladištiti i sigurno čuvati do 500 kg eksploziva i do 1000 kom

detonatora, što u potpunosti zadovoljava skoro mjesečne potrebe miniranja na površinskom

kopu.

Uticaj na vode

Pri radu površinskog kopa moguć je negativan uticaj sanitarnih otpadnih voda na površinske

i podzemne vode koji može nastati zbog neadekvatnom zbrinjavanja ove vrste otpadnih

voda.

Mehaničko zagađenje voda može nastati spiranjem čestica materijala sa površine terena i

obaranjem čestica iz vazduha i njihovo odvođenje putem oborinskih voda u površinski

vodotok. S obzirom na sastav tla ne očekuje se dublje prodiranje takvog materijala u

podzemlje i onečišćavanje podzemnih voda.

Hemijsko zagađenje voda može nastati prvenstveno u slučaju nekontrolisanog ispuštanja

naftnih derivata, tehničkih ulja i masti koje mogu da dospiju u površinske i podzemne vode.

Za normalan rad površinskog kopa za potrebe zaposlenih mora se obezbijediti snabdijevanje

vodom za piće, kao i vodom za potrebe sanitarnog čvora, pranje i kupanje radnika. U

neposrednoj blizini objekata postaviti cisterna za vodu preko koje će se vršiti snabdijevanje

površinskog kopa sanitarnom vodom, dok će se voda za piće obezbjeđivati kao flaširana

voda.

Za pranje, kupanje i sanitarne potrebe zaposlenih potrebno je dnevno obezbijediti oko 80 l

vode / radniku , odnosno oko 1000 l / dan .


15

v) OPIS PREDVIĐENIH MJERA ZA SPREČAVANJE, SMANJIVANJE ILI UKLANJANJE ŠTETNIH UTICAJA PROJEKTA NA ŽIVOTNU SREDINU Zaštita vazduha

Mjere za obezbjeđenje zdrave atmosfere na kopu utiču na smanjenje ukupne emisije

zagađenja u životnu okolinu. Za zaštitu atmosfere i radnika na kopu primenjuju se sljedeće

mjere:

Tehnološke i inženjersko tehničke za suzbijanje i isključivanje emisija štetnih materija u

spoljašnju sredinu.

Organizaciono tehničke koje obuhvataju raspored odvijanja radnih operacija u vremenu i

prostoru u cilju smanjenja štetnog djelovanja atmosfere na radnike (uvođenje distancionog

upravljanja mašinama, odvajanjem ljudi od tehničkih sredstava rada, uvođenjem

mehaničkog provjetravanja kopa itd).

Lične individualne i kolektivne, za zaštitu organa za disanje i tijela radnika od kontakta sa

spoljašnjom atmosferom u kopu (lična zaštitna sredstva). Ona su namjenjena samo za slučaj

da se ostalim tehničkim sredstvima zaštite ne može da postigne zadovoljavajuća zaštita,

zatim za kratkotrajni rad na otklanjanju opasnosti ili za spašavanje iz opasne atmosfere

nastale poslije nekih kvarova i havarije na sredstvima za rad ili zaštitu.

Obezbjeđenje normalnog sastava atmosferskog vazduha u površinskim kopovima može se

vršiti:

- Primjenom efikasnih sredstava za suzbijanje emisija prašine i gasova,

- Korišćenjem tehničkih sredstava za rad (mašina za utovar i transport) pri čijem radu

se ne stvaraju gasovi i prašina,

- Intenzifikacija prirodnog provjetravanja kopa pravilnim planiranjem i organizacijom

izvođenja rudarskih radova i odlaganja jalovine.

Pri eksploataciji na površinskom kopu zaštitu vazduha je potrebno obezbijediti od lebdeće

prašine i od gasova.

Zaštita od prašine pri bušenju bušotina prečnika preko 40 mm biće uređajem za

odsisavanjem prašine koji se nalazi na bušilici. Na bušotinu se stavlja gumena prekrivka za

zaptivanje ispod koje se vrši odsisavanje prašine i nakon filtriranja prečišćeni vazduh ulazi u

atmosferu sa koncentracijom manjom od 50 mg/m3.

Pri bušenju sa malim prečnicima bušotina izdvajanje prašine je malo i zaštita od nje je

dovoljna individualnim raspiratorom za prašinu.


16

Pri utovaru izdvajanje prašine je minimalno ako je vlažnost materijala oko 6%. U sušnom

periodu potrebno je kvašenje materijala da bi se dobila vlažnost od 6%.

Zaštita od prašine pri transportu kamionima u našim klimatskim uslovima zadovoljava

postupak orošavanja vodom. Specifična potrošnja vode za orošavanje zavisi od podloge

puta, a zemljani put sa uvaljanim habajućim slojem od pijeska je 0.5 – 1.0 (l/min).

Orošavanje se izvodi 2 – 4 puta u toku dana.

- Gasovi: U toku eksploatacije dolazi do oslobađanja štetnih gasova koji nastaju kao produkti

sagorijevanja dizel goriva. Mašine na dizel motore ispuštaju CO, CO2, NO2 i akrolein kao

štetne gasove.

Količine ovih gasova su male, a raznosi ih vjetar s obzirom na to da su mašine linijski

zagađivači, a površinski kop je brdskog tipa, tako da je samim položajem kopa obezbijeđeno

njegovo provjetravanje.

Zaštita od buke i vibracija

Mjere zaštite od buke

Provesti mjere zaštite u cilju zaštite radnika od štetnih efekata koje može izazvati buka

na kopu. Mjere zaštite od buke podrazumijevaju: kontrolu unutar kopa, mjere za

redukciju buke za pojedinačne dijelove postrojenja i mašina, primjenu akustične zaštite,

fizičkih barijera ili ograda kao i opreme za ličnu zaštitu za rad zaposlenih na kopu.

Uređaji, oprema i mašine koji emituju buku moraju biti atestirani, odnosno moraju biti

tako konstruisani ili izolovani, da u spoljnu sredinu neće emitovati buku preko

dozvoljenog nivoa.

Da bi se pronašao najadekvatniji način zaštite od buke na kopu i okolini potrebno je

obezbijediti stručno mjerenje buke na lokalitetu kopa, te u bližoj i široj okolini. Mjerenja

mora da izvrši ovlaštena institucija.

Buku nastalu od rada transportnih mašina treba ublažavati smanjenjem brzine kretanja

transportnih mašina, redovnim planiranjem podloge po kojoj se kreće mehanizacija,

redovnim održavanjm mehanizacije, vraćanjem svih zaštitnih oklopa, hauba i sl. u toku

remonta i popravki.

U slučaju da rezultati, nakon mjerenja nivoa buke, pokažu prekoračenje dozvoljenog

nivoa buke, biće predložene dodatne mjere zaštite od buke.


17

Radi zaštite sluha od prekomjerne buke gdje se smanjenje buke ne može postići

primjenom tehničkih mjera, primjenjuju se lična zaštitna sredstva. Za zaštitu od buke

nivoa do 75 dB može se primjeniti obična vata ako se stavi u uši. Za zaštitu od buke

preko 75 dB primjenjuju se čepovi za uši koji mogu biti oblikovani i neoblikovani,

odnosno da se mogu oblikovati stavljanjem u uši. Materijal za izradu čepova mora biti loš

provodnik buke, a da je podesan za stavljanje u uši i da ne odpušta boju.. Primjenom

čepova za uši nivo buke smanjuje se za 15 dB.

Za zaštitu sluha od buke do 105 dB primjenjuje se štitnik za uši. On se sastoji od dvije

školjke pričvršćene na metalnom nosaču. Školjkama se pokrivaju uši. Štitnik smanjuje

nivo buke za 25 dB. Primjena ličnih zaštitnih sredstava za zaštitu od buke ipak smeta pri

radu jer je otežano međusobno sporazumijevanje radnika. Zbog toga treba nastojati da

se smanji opšti nivo buke, a štitnici primjenjuju samo kad se boravi u okolini bučnih

mašina.

Prema važećem Pravilniku o mjerama i normama zaštite na radu od buke u radnim

prostorijama za konkretne uslove propisana je gornja granična vrijednost nivoa buke

(zvučnog pritiska) od 80 dB.

Norme za vibracije nisu propisane i primjenjuje se preporuka Internacionalnog udruženja za

standarde (ISO) br. 2631/1977 - Vodič za procjenu izlaganja osoblja vibracijama.

Investitor je u obavezi da od proizvođača opreme ili od njegovog zastupnika zahtijeva da

dostavi svu odgovarajuću dokumentaciju o primijenjenim konstruktivnim rješenjima i zaštitnoj

opremi protiv buke i vibracija.


18

Zaštita od otpadnih voda

Pri eksploataciji i preradi na površinskim kopovima pojavljuju se dvije vrste otpadnih voda i

to :

- fekalne otpadne vode

- zauljene i naftom onečišćene otpadne vode

Svaka od ovih vrsta otpadnih voda imaju svoju specifičnost u prečišćevanju, i svaka se mora

prečistiti do stepena koji omogućava njeno ispuštanje u prirodni recipijent.

Tretman navedenih otpadnih voda mora biti u skladu sa: Pravilnikom o tretmanu i odvodnji

vode za područja gradova i naselja gdje nema javne kanalizacije (Službeni glasnik RS br.

68/01) i Pravilnika o ispuštanju otpadnih voda u površinske vode (Službeni glasnik RS

44/01).

Otpadne fekalne vode nastale u sanitarnom čvoru, trpezariji, garderobi, kupatilu i

kancelarijama će se odvoditi se u septičku jamu. Tretman otpadne fekalne vode vršit će se u

trokomornoj septičkoj jami, te nastali otpad zbrinjavati sa ovlaštenim preduzećem.

Septička jama može biti izrađena od polietilena ili betona kao jedinstvena cjelina sa

središnjim otvorom na vrhu, za koji je predviđen nepropusni poklopac sa navojima. Središnji

otvor namijenjen je za kontrolu i odstranjivanje otpada i mulja. Bočni otvor namijenjen je za

kontrolu. U unutrašnjosti septičke jame nalazi se ulazna cijev načinjena od PVC-a, te izlazni

odljevak sa gumenom vanjskom brtvom za ispust prečišćenih voda .

Kapacitet septičke jame određuje se na bazi broja radnih sati te broja zaposlenih radnika. Na

osnovu Evropskih normativa kojima je propisano da je zapremina septičke jame po osobi

300 l određuje se zapremina septičke jame na površinskom kopu ’’ Studenac ’’ kod Ribnika :

Vsj = Nr x 300 = 10 radnika x 300 l/radniku = 3 000 l

Iz kataloga proizvođača bira se tipska trokomorna septička jama PC 0314 zapremine 6 m3.

Za odabranu tipsku septičku jamu na mjestu postavljanja potrebno je uraditi iskop sljedećih

dimenzija :

- dužina 4,5 m

- širina 1,6 m

- dubina 2,3 m.

Slivne vode koje se budu slijevale mogu imati uticaja na čistoću boksita, te je neohodno u

toku skidanja humusa izraditi manje odvodne kanale koji će sakupljati oborinske vode i

usmjereno odvodnjavati iste. Izrada obodnog zaštitnog kanala kopa od dotoka atmosferskih

voda će se vršiti iznad najviše etaže, sa ciljem spriječavanja plavljenja radilišta i nanosa

jalovinskog materijala - blata koji onečišćuje rudu bosita.


19

Zaštita od hemijskog zagađenja voda

Hemijsko zagađenje voda može nastati prvenstveno ispuštanjem naftnih derivata, tehničkih

ulja i masti. Kao što je rečeno i za zaštitu zemljišta i zaštitu voda od nekontrolisanog

ispuštanja naftnih derivata, tehničkih ulja i masti, mora se obavljati punjenjem transportnih

sredstava na vodonepropusnoj izvedenoj površini koja se može čistiti samo suvim

postupkom. Ta površina mora biti natkrivena da oborinske vode ne bi isprale ostatke ovih

materija.

Zaštita zemljišta

Svi radovi na kopu se moraju izvoditi prema Glavnom rudarskom projektu

Prostor na kome se izvode radovi na eksploataciji ne smiju odstupiti od dimenzija datih u

Glavnom rudarskom projektu.

Vršiti otkopavanje humusnog sloja u dijelovima, a za potrebe rekultivacije zemljišta.

Radovi na rekultivaciji treba da se izvode u skladu sa projektnim rješenjim, datim u

projektu rekultivacije, a uz nadzor tehničkog osoblja.

Eventualne erozione procese na lokaciji riješiti izgradnjom obodnih kanala po vanjskoj

površini kopa za odvodnju jakih kiša.

Na dijelovima gdje postoji mogućnost za formirajne klizišta ili manjih erozionih procesa

na deponijama humusa izvršiti postavljanje raznih antierozionih mreža koje imaju

mogućnost smanjenja erozije.

Površinski kopovi ovakvog tipa ne produkuju čvrsti otpad kao nusprodukt, ali se ipak

mora organizovati upravljanje količinom nastalog čvrstog otpada, bez obzira na porijeklo.

Opasni otpad zbrinjavati rerafinacijom ili u saradnji sa ovlašćenom institucijom za

zbrinjavanje ove vrste otpada i obavezno o tome voditi evidenciju.

Obezbijediti mjesta za skladištenje potencijalnih opasnih materija kao što su eksplozivna

sredstava, goriva i maziva, tako da ove opasne materije ne mogu da dođu u kontakt sa

zemljištem. Poštovati sve propise i mjere prilikom odabira mjesta i izgradnje objekta za

skladištenje eksploziva i tečnih goriva i maziva i posebno označiti navedena mjesta.


20

Zaštita humusnog sloja

U toku rada kopa na deponiji humusa se ne mogu izvoditi druge aktivnosti, formiranje puta,

parking prostor, odlaganje repromaterijala ili drugi materijala koji mogu imati negativan uticaj

na humus.

Mjere zaštite kulturnog naslijeđa

Na površinskom kopu „Studenac“ do sada u toku izvođenja radova nisu konstatovani

arheološki i kulturno istorijski objekti. Ukoliko se u toku radova pronađu nekih od prirodnih

nasleđa (pećine, galerija itd...) obavezno je obustavljanje svih radova na kopu i izvještavanje

zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog naslijeđa RS i odmah postupiti po datim

smjernicama.

Ostale mjere

Neophodno je održavanje propisanih mikroklimatskih uslova u zatvorenim objektima kopa,

stalnim održavanjem opreme u funkcionalnom stanju.

Obaveza investitora je da redovno vrši analize higijenske ispravnosti vode za piće u skladu

sa Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode za piće (Sl.gl. RS br. 40/03), s obzirom da se

koristi voda sa lokalnog nekontrolisanog izvora.

Preduzimanje preventivnih mjera za zaštitu od požara, koje će biti definisane u Elaboratu o

zaštiti na radu i protivpožarnoj zaštiti, prema Zakonu o zaštiti na radu Sl. gl. RS 01/08, 13/10

i Zakonu o zaštiti od poažara 71/12 i obezbjeđenih predviđenih sredstava za početno

gašenje, odnosno brzu lokalizaciju požara, te obučavanje radnika za stručno i bezbjedno

rukovanje uređajima za gašenje početnog požara.

Postavljanje aparata za početno gašenje požara, u skladu sa navedenim Elaboratom iz

prethodne tačke.

Primjena sredstava za zaštitu na radu, propisanih za vršenje ovih poslova.

Uz puteve i staze u krugu objekta mora biti postavljen potreban broj posuda za otpatke.

Transportni putevi moraju u svakom trenutku biti u ispravnom stanju. Prostor oko utovarnog

mjesta mora biti nezakrčen radi bezbjednosti manipulisanja mašinama.


21

Na radnim etažama važe načelna pravila:

U prostoru za guranje i utovar materijala zabranjeno je kretanje ljudi i mašina, a ovaj

prostor treba vidljivo označiti,

Zabranjen je rad neispravnih mašina,

Nadzorno-tehničko osoblje mora biti prisutno kada se radi na etažama, a naročita

pažnja se obraća na nestabilne dijelove etaža ukoliko se to ustanovi,

Mašine koje se koriste na pripremi i utovaru (buldozer, utovarivač i bager) moraju biti

ispravne, a rukovaoci stručni. Svaka mašina mora biti opremljena aparatom za gašenje

požara,svjetlosnim i zvučnim signalnim uređajima. Za vrijeme rada u radnom krugu

mašine, ne smije se nitko nalaziti, što mora biti istaknuto na tabli pričvršćenoj na mašini.

Granice kopa i pristupni putevi moraju se označiti natpisima-tablama zabrane pristupa

nezaposlenim licima.

Investitor je dužan da prilikom eksploatacije u slučaju da naiđe na objekte koji mogu da

imaju obilježja prirodnog ili kulturno-istorijskog naslijeđa, obavijesti nadležnu službu

zaštite, odnosno opštinskog organa i preduzme mjere zaštite nalazišta.

Pri transportu kamiona pridržavati se sljedećih pravila:

- Brzina vožnje prilagođava se uslovima puta, vozilu, vremenu i vozaču, s tim da se na

kopu ograničava na 20 km/h što se označava saobraćajnim znakovima.

- Kamion mora biti tehnički potpuno ispravan, a za rad u javnom saobraćaju i registrovan.

- Ako kamion nema pouzdanu zaštitu iznad kabine, u njemu se za vrijeme utovara ne

smije nalaziti vozač,

- Svaki polazak vozač kamiona mora objaviti zvučnim signalom, kao i spremnost za

utovar, a rukovalac utovarnog sredstva daje znak za polazak po završenom utovaru,

- Zabranjeno je točenje goriva, kao i opravke i servisiranje na utovarnom mjestu,

- Pri utovaru kamion se mora postaviti prema utovarnoj jedinici zadnjom ili bočnom

stranom.


22

Redovno vršiti mjerenja, najmanje dva puta godišnje u ljetnjem i zimskom periodu,

mikroklimatskih uslova radne sredine (temperatura vazduha, relativna vlažnost vazduha,

brzina strujanja vazduha, osvjetljenost, buka, hemijske štetnosti). U slučaju da se prilikom

redovnih pregleda uslova radne sredine konstatuje povećan nivo buke, prašine i hemijskih

štetnosti, treba odrediti mjere kojima će se određene štetnosti svesti na prihvatljivu mjeru,

ako se ne mogu u potpunosti eliminisati, a radnicima obezbijediti adekvatna zaštitna

sredstva za organe sluha i respiratorne organe.

Prilikom rada i eksploatacije opreme i objekta, preduzimati i niz drugih postupaka i akcija,

čija je svrha bezbjedno odvijanje procesa i redukcija negativnih posljedica, a time i zaštita

radne i životne sredine. To su prvenstveno mjere organizacione i higijensko-tehničke

prirode, a odnose se na održavanje i kontrolu mašina i opreme , održavanje čistoće i reda,

stalnu kontrolu rada i obučenost zaposlenih lica i dr.

Zaštita radnika na površinskim kopovima zahtjeva: što bolji mehanizovani proces rada,

održavanje mašina u ispravnom stanju i izolaciju njihovih pokretnih dijelova da bi se

spriječile povrede, dobru izolaciju kabine od buke, vibracija i aerozagađenja.

Radnicima je neophodno obezbijediti odgovarajuću odjeću i obuću i lična zaštitna sredstva:

šljemove, maske, antifone za zaštitu sluha itd. Medicinska zaštita obuhvata prethodne i

periodične preglede radnika prema programu za ovu vrstu djelatnosti.

Sva ugrađena tehnološko-mašinska oprema i instalacije moraju odgovarati važećim

standardima i normama kvaliteta što će potvrditi potrebnim atestima za sve mašine koje

budu instalisane i Zapisnikom o stručnom nalazu pregleda i ispitivanja sredstava rada i

opreme koje će periodično vršiti verifikovana institucija.

U krajnjem slučaju da se desi da i pored sprovedih svih naloženih mjera zaštite zagađenje

radne i životne sredine bude prelazilo dozvoljene granice propisane zakonima, obaveza

investitora je da obustavi rad kopa.


23

g) KRATAK PREGLED OPCIJA KOJE JE NOSILAC PROJEKTA RAZMATRAO I NAVOĐENJE RAZLOGA ZA IZABRANO RJEŠENJE, S OBZIROM NA UTICAJE NA ŽIVOTNU SREDINU

Podnosilac zahtjeva za prethodnu procjenu uticaja na životnu sredinu, smatra da ponuđena

rješenja u pogledu lokacije, tehnologije i sirovina koje se koriste u samom tehnološkom

procesu zadovoljavaju tražene kriterijume zaštite životne sredine.

Za eventualnu drugu lokaciju, bilo bi potrebno uraditi nova istraživanja što bi dovelo do

povećanja troškova svih neophodnih istraživanja i radova.

Predmetna lokacija je za investitora najprikladnija s ekonomskog stanovišta.


24

d) IZVOD IZ PLANSKOG AKTA

Postor na kome se nalazi ležište crvenih boksita „Studenac“ je u vlasništvu koncesionara

“Rudnik boksita” d.o.o. Mrkonjić Grad.

Za predmetni prostor je potpisan Ugovor o koncesiji između Vlade Republike Srpske i

“Rudnik boksita” d.o.o. Mrkonjić Grad, br. 05.07/310-54-7/17 od 31.05.2017.godine.

Za predmetno ležište Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva je utvrdilo eksploataciono

polje Rješenjem broj: 05.07/310-238-1/17 od 20.11.2017. godine.


25

đ) INFORMACIJE O MOGUĆIM TEŠKOĆAMA NA KOJE JE NAIŠAO NOSILAC PROJEKTA PRI PRIKUPLJANJU PODATAKA

U toku izrade prethodne procjene uticaja, nosilac izrade dokumenta je koristio svu

raspoloživu dokumentaciju dostavljenu od strane investitora, izvore podataka sa terenskog

obilaska lokacije i naučno-stručnu literaturu iz ove oblasti u cilju zaštite životne sredine, a

sve uz primjenu odgovarajuće zakonske regulative.


26

e) NETEHNIČKI REZIME

Ležište crvenog boksita "Studenac" nalazi se na planini Srnetica, a udaljeno je oko 10 km

vazdušne linije od Ribnika u pravcu sjeverozapada. U užem smislu smješteno je u selu

Crkveno koje leži u uvali između Šiša gore i Srnetice. U administrativnom pogledu ovaj

prostor je ranije pripadao SO Ključ, a sada pripada SO Ribnik koja je u sastavu Republike

Srpske.

Planirani osnovni objekti rudničkog kruga će biti kontejnerskog tipa i obuhvataju :

- pogonsku kancelariju

- trpezariju sa kuhinjom

- mokri čvor (kupatilo i wc)

- nadstrešnicu za gorivo i mazivo

- kontejner za smještaj eksploziva.

Položaj ovog područja definišu granične tačke sa sljedećim koordinatama;

Y X

A 6 396 600 4 923 230

B 6 396 824 4 923 230

V 6 397 000 4 923 450

G 6 397 000 4 923 690

D 6 396 000 4 923 690

Komunikacione prilike ležišta "Studenac" su relativno povoljne. Neposredno uz ovo ležište

prolazi šumski makadamski put Lanište - Lice (Vučja poljana) gdje nakon 16 km izlazi na

lokalni asfaltni put Lisina - Lice - Ribnik - Zableće kojim je povezano za magistralni put Bihać

- Mrkonjić Grad - Jajce (put AVNOJ-a), a njime i za ostale saobraćajnice i potrošačke centre

u širem okruženju.

Snabdijevanje eksplozivom i eksplozivnim sredstvima vrši se preko glavnog magacina

eksploziva koji se nalazi u jami Liskovica, oko 60 km udaljenosti. Eksploziv i sredstva

potrebna za miniranje na površinskom kopu se iz Glavnog magacina dovoze posebno

opremljenim vozilom, registrovanim za te namjene.

Na istraživanom području ležišta boksita "Studenac", a ni u njegovoj bližoj okolini, nema

nikakvih površinskih tokova vode, pa ni stalnih ili povremenih izvora koji bi mogli ugrožavati

buduću eksploataciju ovog ležišta.


27

Boksitno rudno tijelo u hidrogeološkom pogledu predstavlja jasno izdiferenciranu sredinu.

Iako se erozijom otkriveni dio rudnog tijela, zbog površinske rastrošenosti, odlikuje relativno

visokom poroznošću, može se okarakterisati kao vodonepropusna sredina, ovo tim prije što

se u podinskom dijelu rudnog tijela javljaju glinovit boksit i boksitne gline.


28

LITERATURA

Zakonska regulativa

- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 71/12 i

79/15),

- Zakon o uređenju prostora i građenju ("Službeni glasnik Republike Srpske",br. 40/13,

2/15, 106/1, 3/16 i 104/18);

- Zakon o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 124/11 i 46/17);

- Zakon o vodama ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 50/06, 92/09, 121/12 i

74/17);

- Zakon o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik Republike Srpske". br. 111/13,

106/15, 2/18 i 16/18);

- Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 20/14);

- Zakon o zaštiti na radu RS ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 01/08 i 13/10);

- Zakon o zaštiti od požara RS ("Službeni glasnik Republike Srpske" br.71/12);

- Zakon o poljoprivredi ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 70/06, 20/07, 86/07 i

71/09);

- Zakon o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 93/06,

86/07 , 14/10 i 5/12);

- Zakon o rudarstvu ("Službeni glasnik Republike Srpske", br.62/18)

Uredbe, pravilnici, rješenja i uputstva:

- Pravilnik o projektima za koje se sprovodi procjena uticaja na životnu sredinu i

kriterijumima za odlučivanje o potrebi sprovođenja i obimu procjene uticaja na

životnu sredinu („Službeni glasnik Republike Srpske“, br.124/12);

- Pravilnik o postrojenjima koja mogu biti izgrađena i puštena u rad samo ukoliko imaju

ekološku dozvolu („Službeni glasnik RepublikeSrpske“, br.124/12);

- Uredba o vrijednostima kvaliteta vazduha („Službeni glasnik Republike Srpske“,

br.124/12);

- Uredba o uslovima za monitoring kvaliteta vazduha („Službeni glasnik Republike

Srpske“, br.124/12);

- Pravilnik o kategorijama, ispitivanju i klasifikaciji otpada ("Sl. Glasnik RS", broj 19/15);

- Pravilnika o izmjenama pravilnika o kategorijama, ispitivanju i klasifikaciji otpada ("Sl.

Glasnik RS", broj 79/18);


29

- Pravilnik o uslovima ispuštanja otpadnih voda u površinske vode („Službeni glasnik

Republike Srpske“, br. 44/01);

- Pravilnik o tretmanu i odvodnji otpadnih voda za područja gradova i naselja gdje

nema javne kanalizacije („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 68/01);

- Pravilnik o uslovima ispuštanja otpadnih voda u javnu kanalizaciju, ("Sl.glasnik RS",

broj 44/01);

- Pravilnik o dozvoljenim granicama intenziteta zvuka i šuma (Sl.list BiH br. 46/89)

- Pravilnik o mjerama za sprečavanje i smanjenje zagađivanja vazduha i poboljšanje

kvaliteta vazduha ("Sl. glasnik RS", broj 03/15, izmjenama i dopunama broj 51/15)

- Pravilnik o uslovima za obavljanje djelatnosti pravnih lica iz oblasti zaštite životne

sredine ("Sl. glasnik RS", broj 28/13),

- Pravilnik o uslovima za podnošenje zahtjeva za izdavanje ekološke dozvole za

pogone i postrojenja koja imaju izdate dozvole prije stupanja na snagu Zakona o

zaštiti životne sredine ("Sl. glasnik RS", broj 26/10),

- Pravilnik o postupku revizije i obnavljanja ekoloških dozvola ("Sl. glasnik RS", broj

28/13).

Korištena dokumentacija

Glavni rudarski projekat eksploatacije crvenih boksita na površinskom kopu „ Studenac“ kod

Ribnika.


30

PRILOG 1 (Pregledna karta sa granicom eksploatacionog polja)


31

PRILOG 2 (Ugovor o koncesiji)


32


33


34


35


36


37


38


39


40


41


42


43


44


45


46


47


48


49


50


51

PRILOG 3 (Rješenje Ministarstva industrije, energetike i rudarstva )


52


53

Documents

PODACI ZA PRETHODNU PROCJENU UTICAJA NA ŽIVOTNU … · Potrebno je naglasiti da neka vrsta negativnog uticaja ne djeluje samo na jedan ekosistem već su uticaji isprepleteni. Prema