7

PODSTAWA PROGRAMOWA

MUZYKACele kształcenia – wymagania ogólne

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń poznaje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, rozumie ich znaczenie i wyko-

rzystuje w wykonywaniu i słuchaniu muzyki, prowadzeniu rozmów o muzyce oraz po-szukiwaniu informacji o muzyce.

II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń tworzy wypowiedzi – wykonuje utwory muzyczne i tańce, improwizuje i kompo-

nuje proste struktury dźwiękowe i układy taneczno-ruchowe, przedstawia cechy i cha-rakter słuchanych i wykonywanych utworów słowami lub innymi środkami ekspresji.

III. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń interpretuje wykonywane utwory zgodnie z tekstem, charakterem i funkcją. Słu-

cha muzyki, rozpoznaje, rozróżnia i omawia jej cechy, przedstawia własny stosunek do słuchanego i wykonywanego repertuaru.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

1) stosuje podstawowe pojęcia muzyczne (melodia, akompaniament, rytm, dźwięk, akord, gama, tempo);

2) wykorzystuje w śpiewie oraz w grze na instrumentach znajomość pojęć i terminów muzycznych określających podstawowe elementy muzyki (melodię, rytm, harmonię, agogikę, dynamikę, artykulację);

3) odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej (nazwy siedmiu dźwięków gamy oraz ich położenie na pięciolinii, klucz wiolinowy, znaki grafi czne pięciu wartości ryt-micznych nut i pauz, podstawowe oznaczenia metryczne, agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne);

4) poprawnie używa nazw podstawowych instrumentów muzycznych, głosów ludzkich (sopran, alt, tenor, bas) i zespołów wykonawczych (np. chór, orkiestra);

5) określa charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych (poloneza, krakowia-ka, mazura, kujawiaka i oberka);

6) wymienia nazwy epok w dziejach muzyki i potrafi wskazać kompozytorów reprezen-tatywnych dla baroku, klasycyzmu, romantyzmu i muzyki XX w.;

7) korzysta z multimedialnych źródeł muzyki i informacji o muzyce.

2. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń:

1) poprawnie śpiewa z pamięci polski hymn narodowy oraz hymn Unii Europejskiej;2) śpiewa ze słuchu (powtarza wzór lub powtarza i wykonuje z pamięci) lub z wyko-

rzystaniem nut (w zespole, solo, a cappella, z towarzyszeniem instrumentu) piosenki

8

z repertuaru dziecięcego i popularnego, wybrane pieśni patriotyczne, kanony (mini-mum 10 różnorodnych utworów wokalnych w roku szkolnym);

3) śpiewa, dbając o higienę głosu (stosuje ćwiczenia oddechowe, dykcyjne i emisyjne);4) gra na instrumentach ze słuchu i z wykorzystaniem nut (solo i w zespole) melodie,

schematy rytmiczne, proste utwory i akompaniamenty (uczeń gra na jednym lub kil-ku instrumentach, do wyboru: dowolny instrument klasyczny lub elektroniczny, np. fl et prosty, instrument klawiszowy, dzwonki, instrumentarium perkusyjne Orfa);

5) odtwarza ruchem i gestodźwiękami proste rytmy i schematy rytmiczne, wykonuje kroki, fi gury i układy taneczne poloneza i krakowiaka, tańców ludowych (szczególnie własnego regionu) oraz podstawowe kroki wybranych tańców towarzyskich;

6) tworzy proste struktury rytmiczne, sygnały dźwiękowe, swobodne akompaniamen-ty, prosty dwugłos (burdon, nagłos), ilustracje dźwiękowe do scen sytuacyjnych, tek-stów literackich i obrazów (samodzielnie i pod kierunkiem nauczyciela);

7) tworzy improwizacje ruchowe do muzyki;8) tworzy według ustalonych zasad improwizacje wokalne i instrumentalne (ćwiczenie

wykonuje samodzielnie i pod kierunkiem nauczyciela z wykorzystaniem instrumen-tów wskazanych w pkt 4 lub wykonanych przez uczniów);

9) tworzy wypowiedzi o muzyce za pomocą środków pozamuzycznych – odzwierciedla grafi cznie cechy muzyki i form muzycznych, rysuje, maluje i układa teksty do muzyki, opisuje słowami cechy i charakter słuchanych utworów.

3. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

1) świadomie odbiera muzykę – słucha (słuchanie analityczne, ukierunkowane przez na-uczyciela na wybrane cechy utworu) wybranych dzieł literatury muzycznej (w całości lub fragmentów) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do XX w.) oraz dla muzyki jazzowej i rozrywkowej, słucha polskich pieśni patriotycznych oraz utworów ludowych w postaci oryginalnej i stylizowanej;

2) rozpoznaje cechy i budowę utworu muzycznego – określa nastrój, tempo, dynamikę, fakturę jednogłosową i wielogłosową, rozróżnia podstawowe formy muzyczne (A, AB, ABA1, rondo, wariacje);

3) rozróżnia podstawowe głosy ludzkie (sopran, alt, tenor, bas), rodzaje zespołu wyko-nawczego (soliści, orkiestra symfoniczna, różne typy chórów i zespołów), określa gru-py instrumentów (strunowe - smyczkowe, szarpane, uderzane; dęte drewniane i bla-szane; perkusyjne) i główne instrumenty z tych grup;

4) rozpoznaje charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych (poloneza, krako-wiaka, mazura, kujawiaka i oberka);

5) charakteryzuje wybrane utwory muzyczne wysłuchane i omówione na zajęciach oraz inne, określając cechy muzyki, które decydują o charakterze utworu;

6) porządkuje chronologicznie postacie kompozytorów – J.S.Bach, W.A.Mozart, L.van Beethoven, F. Chopin, S. Moniuszko, W. Lutosławski;

7) interpretuje (gra i śpiewa) utwory zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi umiesz-czonymi w nutach oraz własnym odczuwaniem muzyki.

9

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU MUZYKAW SZKOLE PODSTAWOWEJ

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Program nauczania muzyki przeznaczony jest do realizacji w klasach IV–VI szkoły podsta-wowej. W programie zawarte zostały treści nauczania realizujące wymagania nowej pod-stawy programowej, przykładowe działania edukacyjne nauczyciela oraz przewidywane osiągnięcia uczniów.

Treści nauczania obejmują wiadomości z zakresu zasad muzyki, podstawowych form muzycznych, klasyfi kacji instrumentów, wybrane zagadnienia z zakresu historii muzyki, folkloru ludowego, tańców narodowych i towarzyskich oraz uwzględniają różne formy ak-tywności muzycznej uczniów, takie jak:

• śpiew,• gra na instrumentach,• taniec i ruch przy muzyce,• słuchanie muzyki,• twórczość muzyczno-ruchowa.

Ujęcie tabelaryczne treści nauczania nadaje przejrzystości konstrukcji programu i w znacznym stopniu ułatwia nauczycielowi odszukanie interesujących zagadnień. Do każdej formy aktywności zaproponowany został repertuar muzyczny, na który składają się: pieśni i piosenki o różnym charakterze i urozmaiconej tematyce, utwory do grania, wy-kaz utworów do słuchania reprezentatywnych kompozytorów polskich i światowych oraz utworów literackich wykorzystywanych do wspomagania działań muzycznych, np. rytmi-zacji tekstów, ćwiczeń dykcyjnych, tworzenia muzycznych ilustracji. W tabelach szarym ko-lorem treści, działania i przewidywane osiągnięcia ucznia wykraczające ponad podstawę programową.

W programie zamieszczony został również przykładowy rozkład tematów zajęć na każdy rok nauczania.

Program nauczania muzyki w klasach IV-VI wyposaża ucznia w niezbędny zakres wiado-mości i umiejętności, który potrzebny jest do jego ogólnego rozwoju oraz dalszego kształ-cenia na II etapie edukacji. Rozwija jego zdolności i zainteresowania, odkrywa przed nim świat muzycznej kultury polskiej i europejskiej oraz zachęca do czynnego uczestnictwa w życiu artystycznym szkoły i środowiska.

Program daje nauczycielowi możliwość dostosowania wymagań edukacyjnych do całe-go zespołu klasowego, ale również zindywidualizowania procesu kształcenia przez doko-nywanie wyboru zagadnień szczegółowych, procedur osiągania celów i stopnia trudności repertuaru muzycznego. Mając na uwadze pracę z uczniem zdolnym, w programie zostały wyróżnione treści, które wymagają od uczniów wykazania się własną inwencją twórczą lub poszerzają jego wiadomości w danym zakresie.

10

WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

Zajęcia z uczniami powinien prowadzić nauczyciel o pełnych kwalifi kacjach zawodo-wych, który posiada wykształcenie w zakresie edukacji muzycznej.

Sala muzyczna powinny być wyposażona w:• instrument klawiszowy• tablicę z pięciolinią• instrumenty perkusyjne, dęte (fl ety podłużne), strunowe (gitary), keyboard• dobrej jakości odtwarzacz płyt CD• aparaturę do nagrywania i nagłaśniania dźwięku• fonotekę muzyczną• komputer z dostępem do Internetu i z oprogramowaniem muzycznym• rzutnik multimedialny• plansze dydaktyczne• dobrze wyposażoną biblioteczkę w literaturę muzyczną i zasoby multimedialne.

Szkoła powinna stwarzać uczniom warunki do publicznej prezentacji nabytych umiejęt-ności muzycznych.

SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

1. Rozwijanie zdolności twórczych i zaspokajanie potrzeb ekspresyjnych dziecka. 2. Rozwijanie indywidualnych zamiłowań i zdolności artystycznych przez czynne upra-

wianie muzyki. 3. Rozwijanie inwencji twórczej i wyobraźni muzycznej uczniów. 4. Zapoznanie uczniów z repertuarem piosenek dziecięcych, pieśni historycznych i pa-

triotycznych, pieśni i przyśpiewek ludowych, kanonów. 5. Doskonalenie umiejętności śpiewu poprzez ćwiczenia emisyjne, dykcyjne, oddecho-

we. 6. Nauka i doskonalenie umiejętności gry na instrumencie melodycznym (np. fl ety po-

dłużne, dzwonki). 7. Zapoznanie z utworami kompozytorów reprezentatywnych dla poszczególnych epok

muzycznych. 8. Tworzenie improwizacji ruchowych, nauka podstawowych kroków i fi gur tanecznych

wybranych tańców polskich i innych narodów. 9. Kształcenie muzykalności uczniów, poczucia rytmu oraz słuchu wysokościowego i har-

monicznego. 10. Rozwijanie wrażliwości na tempo, dynamikę, artykulację oraz ich zmiany w muzyce. 11. Kształcenie percepcji słuchowej uczniów, umiejętności aktywnego słuchania muzyki. 12. Rozwijanie słuchu harmonicznego, wrażliwości na współbrzmienie głosów. 13. Kształcenie poczucia formy muzycznej, rozpoznawanie formy A, AB, ABA, ABA1, kano-

nu, ronda, wariacji. 14. Zapoznanie uczniów z polską kulturą ludową i narodową oraz kulturą innych narodów. 15. Kultywowanie obrzędów i zwyczajów ludowych. 16. Zapoznanie uczniów z podstawowymi wiadomościami z zakresu zasad muzyki, klasy-

fi kacji i budowy instrumentów muzycznych oraz historii muzyki.

11

17. Kształtowanie umiejętności tworzenia wypowiedzi na temat poznanego dzieła mu-zycznego lub innego kontaktu ze sztuką.

18. Wdrażanie do samodzielnego korzystania z przekazów medialnych, technologii infor-macyjnej, w celu poszerzania wiadomości o muzyce oraz wzbogacania własnej aktyw-ności artystycznej.

19. Kształtowanie wrażliwości estetycznej uczniów, umiejętności postrzegania, przeżywa-nia i rozumienia dzieł sztuki.

20. Kształcenie postawy patriotycznej wobec dóbr kultury polskiej oraz poczucia tożsa-mości narodowej.

21. Rozwijanie postawy szacunku wobec kultury ludowej jako praźródła i genezy naszej narodowej kultury.

22. Uczenie szacunku i tolerancji dla odmienności innych kręgów kulturowych. 23. Rozwijanie umiejętności pracy zespołowej, kształtowanie poczucia współodpowie-

dzialności za efekty podejmowanych działań. 24. Kształcenie dyscypliny zespołowej w czasie wspólnego muzykowania. 25. Zachęcanie uczniów do podejmowania działań muzycznych na rzecz środowiska

szkolnego i lokalnego.

12

TREŚ

CI N

AU

CZA

NIA

, DZI

AŁA

NIA

ED

UK

AC

YJN

E I P

RZEW

IDY

WA

NE

OSI

ĄG

NIĘ

CIA

UCZ

NIA

Akt

ywno

ść m

uzyc

zna

Śpie

wTr

eści

nau

czan

iaD

ział

ania

edu

kacy

jne

Prze

wid

ywan

e os

iągn

ięci

a uc

znia

• śp

iew

anie

pie

śni p

atrio

tycz

nych

i hi

-st

oryc

znyc

h•

śpie

wan

ie p

iose

nek

o te

mat

yce

szko

l-ne

j, z

repe

rtua

ru d

ziec

ięce

go, p

opul

ar-

nego

•

śpie

wan

ie k

anon

ów d

wu-

, trz

ygło

so-

wyc

h •

śpie

wan

ie p

ieśn

i i p

rzyś

piew

ek lu

do-

wyc

h•

śpie

wan

ie p

iose

nek

opar

tych

na

ryt-

mac

h ta

necz

nych

• śp

iew

anie

pie

śni a

rtys

tycz

nych

wy-

bran

ych

kom

pozy

toró

w (W

.A. M

ozar

t, F. 

Chop

in, S

. Mon

iusz

ko)

• śp

iew

anie

sol

miz

acją

mel

odii

pios

e-ne

k i i

nnyc

h je

dnog

łoso

wyc

h ut

wor

ów

wok

alny

ch•

wyk

onyw

anie

ćw

icze

ń gł

osow

ych

• an

aliz

a m

ater

iału

dźw

ięko

weg

o pi

eśni

i pi

o-se

nek

(okr

eśle

nie

nast

roju

, tem

pa i

dyna

mik

i) •

rytm

iczn

a re

cyta

cja

teks

tu p

iose

nek

• śp

iew

z o

bser

wac

ją li

nii m

elod

yczn

ej•

wys

tuki

wan

ie tr

udni

ejsz

ych

rytm

iczn

ie ta

k-tó

w•

śpie

wan

ie p

iose

nek

z ta

ktow

anie

m•

śpie

wan

ie p

ieśn

i i p

iose

nek

a ca

ppel

la

i z a

kom

pani

amen

tem

nau

czyc

iela

lub

tow

arzy

szen

iem

nag

rani

a z

płyt

y CD

• śp

iew

anie

ze

słuc

hu o

raz

nut w

zoró

w m

elod

y-cz

nych

z z

asto

sow

anie

m z

mia

n te

mpa

, dyn

a-m

iki i

art

ykul

acji

• w

ykon

ywan

ie ć

wic

zeń

emis

yjny

ch, d

yk-

cyjn

ych

i odd

echo

wyc

h•

wyk

onyw

anie

ćw

icze

ń ro

zwija

jący

ch s

łuch

w

ysok

ości

owy

i har

mon

iczn

y•

zast

osow

anie

pro

gram

u Va

nBas

co K

arao

ke

Play

er d

o śp

iew

ania

pop

ular

nych

pio

sene

k w

wer

sji k

arao

ke

• śp

iew

a z

pam

ięci

Maz

urka

D

ąbro

wsk

iego

i O

dę d

o ra

dośc

i, za

chow

ując

uro

czys

ty c

hara

kter

pie

śni

oraz

wła

ściw

ą po

staw

ę w

cza

sie

ich

wyk

onyw

ania

• zn

a ge

nezę

hym

nu p

ańst

wow

ego

• śp

iew

a pi

eśni

pat

rioty

czne

, okr

eśla

ich

hist

oryc

zną

rolę

• pr

awid

łow

o pr

owad

zi li

nię

mel

odyc

zną

w k

anon

ie d

wu-

, trz

ygło

sow

ym•

śpie

wa

pios

enki

i pr

zyśp

iew

ki lu

dow

e•

wyk

onuj

e pr

awid

łow

o ćw

icze

nia

emi-

syjn

e, d

ykcy

jne

i odd

echo

we

• ro

zum

ie p

otrz

eby

stos

owan

ia z

asad

hi

gien

y gł

osu

i słu

chu,

• od

czyt

uje

głos

y w

par

tytu

rze

wok

alne

j•

wyk

azuj

e um

ieję

tnoś

ć śp

iew

u w

zes

po-

le

13

Przy

kład

owy

repe

rtua

r do

śpie

wan

ia z

apro

pono

wan

y w

pod

ręcz

niku

Muz

yczn

y św

iat

Maz

urek

Dąb

row

skie

go

(s

łow

a: J.

Wyb

icki

, muz

yka:

mel

odia

ludo

wa)

Oda

do

rado

ści

(sło

wa:

F. S

chill

er, m

uzyk

a: L

. van

Bee

thov

en)

Przą

śnic

zka

(sło

wa:

J.Cz

eczo

t, m

uzyk

a: S

. Mon

iusz

ko)

Pier

wsz

a Br

ygad

a

(sło

wa:

T. B

iern

acki

, A.T

. Hał

aciń

ski,

muz

yka:

aut

or n

iezn

any)

Piec

hota

(sło

wa

i muz

yka:

L. Ł

uski

no)

Rota

(s

łow

a: M

. Kon

opni

cka,

muz

yka:

F. N

owow

iejs

ki)

Woj

enko

, woj

enko

(s

łow

a: a

utor

nie

znan

y, m

uzyk

a: m

elod

ia lu

dow

a)Pr

zyby

li uł

ani p

od o

kien

ko

(s

łow

a: F

. Gw

iżdż

, muz

yka:

mel

odia

ludo

wa)

O m

ój ro

zmar

ynie

(s

łow

a: W

. Den

hoff -

Czar

nock

i i a

utor

zy n

iezn

ani,

muz

yka:

mel

odia

ludo

wa)

Serc

e w

ple

caku

(s

łow

a i m

uzyk

a: M

. Zie

lińsk

i)Że

glar

z

(s

łow

a i m

uzyk

a: a

utor

nie

znan

y)G

aik

(p

ieśń

ludo

wa)

Uci

ekła

mi p

rzep

ióre

czka

(pie

śń lu

dow

a z

Maz

owsz

a)Cz

erw

one

jabł

uszk

o

(pie

śń lu

dow

a z

Kuja

w)

Kano

n no

wor

oczn

y

(sło

wa:

J. S

tank

iew

icz,

muz

yka:

T. G

umm

esso

n)G

ore

gwia

zda

Jezu

sow

i

(pas

tora

łka

besk

idzk

a)N

oc sr

ebrn

a

(sło

wa

i muz

yka:

aut

or n

iezn

any)

Pr

zyby

waj

pię

kna

wio

sno

(sło

wa:

aut

or n

iezn

any,

muz

yka:

W.A

. Moz

art)

Obe

rek

zakr

ęcon

y

(sło

wa:

J. K

ocza

now

ska,

muz

yka:

M. Z

iąbe

r)Po

lone

za ta

ńczm

y

(sło

wa:

J. K

ocza

now

ska,

muz

yka

P. Sę

kow

ski)

Lajk

onik

u, p

row

adź n

as

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Jesi

enne

węd

row

anie

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Czar

ogn

iska

(sło

wa:

W. F

iwek

, muz

yka:

Z. P

iase

cki)

Tani

ec w

des

zczu

(s

łow

a i m

uzyk

a: H

. Ham

pel)

Biał

a da

ma,

srog

a zi

ma

(sło

wa:

J. K

ocza

now

ska,

muz

yka:

M. Z

iąbe

r)D

zień

jede

n w

roku

(s

łow

a: K

. Dzi

kow

ski,

muz

yka:

S. K

raje

wsk

i)M

aleń

ka g

wia

zdka

(s

łow

a: W

. And

rzej

ewsk

i, m

uzyk

a: A

. Wol

ski)

Noc

nad

Utr

atą

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Wio

senn

e pr

zebu

dzen

ie

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

14

Stra

szny

dw

orek

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Smak

wak

acji

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Woł

a na

s szk

oła

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Kolo

row

a je

sień

(s

łow

a: J.

Koc

zano

wsk

a, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Choi

nka

(sło

wa:

J. K

ocza

now

ska,

muz

yka:

M. Z

iąbe

r)W

pra

cow

ni m

istr

za ze

garm

istr

za

(sło

wa:

J. K

ocza

now

ska,

muz

yka:

M. Z

iąbe

r)N

adzi

eja

– si

ostr

a w

iatr

u

(sło

wa:

W. S

tach

ursk

i, m

uzyk

a: M

. Zią

ber)

Rytm

i mel

odia

(s

łow

a: M

. Jeż

owsk

a, m

uzyk

a: J.

Cyg

an)

Żyj d

o pr

zodu

(sło

wa:

M. S

ocha

cki,

muz

yka:

J. P

iątk

owsk

i)Pr

zeka

żmy

sobi

e zn

ak p

okoj

u

(sło

wa:

K. J

aśla

r, K.

Łoj

an, m

uzyk

a: Z

. Gór

ny)

Lato

w k

alos

zach

(s

łow

a i m

uzyk

a: H

. Ham

pel)

Nad

ziej

a –

sios

tra

wia

tru

(s

łow

a: W

. Sta

chur

ski,

muz

yka:

M. Z

iąbe

r)

Gra

na

inst

rum

enta

ch

Treś

ci n

aucz

ania

Dzi

ałan

ia e

duka

cyjn

ePr

zew

idyw

ane

osią

gnię

cia

uczn

ia•

gran

ie w

ybra

nych

gam

maj

orow

ych

i min

orow

ych

• gr

anie

utw

orów

z ró

żnyc

h ep

ok

muz

yczn

ych

• gr

anie

pop

ular

nych

mel

odii

i mot

y-w

ów m

uzyc

znyc

h•

gran

ie m

elod

ii op

arty

ch n

a ry

tmac

h ta

necz

nych

•

gran

ie w

stęp

ów i

zako

ńcze

ń do

pi

osen

ek•

gran

ie a

kom

pani

amen

tów

rytm

icz-

nych

i m

elod

yczn

ych

do p

ieśn

i i p

iose

nek

• an

aliz

a ry

tmic

zno-

mel

odyc

zna

zapi

su

utw

oru

• po

kaz

moż

liwoś

ci b

rzm

ieni

owo-

tech

-ni

czny

ch in

stru

men

tów

• w

ykon

ywan

ie ć

wic

zeń

dosk

onal

ącyc

h te

chni

kę g

ry n

a in

stru

men

cie

• na

gryw

anie

na

różn

e no

śnik

i dźw

ięku

ut

wor

ów w

wyk

onan

iu u

czni

ów

• or

gani

zow

anie

ucz

niow

skic

h po

kazó

w

i kon

cert

ów m

uzyc

znyc

h •

słuc

hani

e na

grań

utw

orów

inst

rum

en-

taln

ych

na ró

żne

inst

rum

enty

sol

owe

i zes

poły

wyk

onaw

cze

• zn

a sp

osób

wyd

obyw

ania

dźw

iękó

w z

inst

ru-

men

tów

per

kusy

jnyc

h ni

emel

odyc

znyc

h or

az

tech

nikę

gry

na

nich

• gr

a n

a w

ybra

nym

inst

rum

enci

e m

elod

ycz-

nym

, np.

fl ec

ie p

odłu

żnym

, dzw

onka

ch, k

ey-

boar

dzie

, ins

trum

enci

e st

runo

wym

• gr

a ze

słu

chu

oraz

zap

isu

nuto

weg

o pr

oste

m

otyw

y ry

tmic

zne

i mel

odyc

zne,

utw

ory

tane

czne

, utw

ory

inst

rum

enta

lne

z ró

żnyc

h ep

ok m

uzyc

znyc

h •

odtw

arza

na

inst

rum

enci

e w

ybra

ne ry

tmy

tańc

ów n

arod

owyc

h i t

owar

zysk

ich

• st

osuj

e w

cza

sie

gry

tem

po, d

ynam

ikę

i art

y-

kula

cję

zgod

nie

z po

dany

mi o

znac

zeni

ami

• w

ykon

uje

popr

awni

e pa

rtię

inst

rum

enta

lną

z pa

rtyt

ury

muz

yczn

ej

15

Wyk

az w

ybra

nych

utw

orów

inst

rum

enta

lnyc

h za

prop

onow

anyc

h w

pod

ręcz

niku

Muz

yczn

y św

iat

Men

uet (

J.S. B

ach)

Jesi

eń z

cyk

lu C

zter

y po

ry ro

ku (

A. V

ival

di)

Zim

a z

cykl

u Cz

tery

por

y ro

ku (A

. Viv

aldi

)W

iosn

a z

cykl

u Cz

tery

por

y ro

ku (A

. Viv

aldi

)An

dant

e ca

ntab

ile z

Kw

arte

tu F

-dur

(J. H

aydn

)An

dant

e z

Sym

foni

i Z u

derz

enie

m w

koc

ioł

(J. H

aydn

)Se

rena

da G

-dur

Ein

e kl

eine

Nac

htm

usik

, czę

ść A

llegr

o (W

. A. M

ozar

t)Ta

niec

pas

tusz

ków

z s

uity

Dzi

adek

do

orze

chów

(P. C

zajk

owsk

i)Ko

łysa

nka

(J. B

rahm

s)Po

rane

k z S

uity

Pee

r Gyn

t (E.

Grie

g)

Uw

ertu

ra d

o op

ery

Wilh

elm

Tell

(G. R

ossi

ni)

N

ad p

iękn

ym, m

odry

m D

unaj

em (J

. Str

auss

)M

enue

t G-d

ur (I

.J. P

ader

ewsk

i)W

alc

łyżw

iarz

y (E

. Wal

dteu

fel)

kolę

dy i

past

orał

kiFu

rman

(mel

odia

ludo

wa)

Kurk

i trz

y (m

elod

ia lu

dow

a)Po

czka

j, po

czka

j (m

elod

ia lu

dow

a)Sz

ewc

(mel

odia

ludo

wa)

Rock

and

roll

(mel

odia

pop

ular

na)

Karn

awał

wen

ecki

(wło

ska

mel

odia

ludo

wa)

Jingl

e be

lls (m

elod

ia a

mer

ykań

ska)

Czte

ry p

ory

roku

(aus

tral

ijska

mel

odia

ludo

wa)

Kuku

łka

(M. K

lech

niow

ska)

Prze

piór

eczk

a (m

elod

ia lu

dow

a)Tr

epak

(P. C

zajk

owsk

i)M

enue

t (W

.A. M

ozar

t)

16

Tani

ec i

ruch

prz

y m

uzyc

e

Treś

ci n

aucz

ania

Dzi

ałan

ia e

duka

cyjn

ePr

zew

idyw

ane

osią

gnię

cia

uczn

ia

• od

twar

zani

e ru

chem

i ge

stod

źwię

kam

i pr

osty

ch ry

tmów

i sc

hem

atów

rytm

icz-

nych

• re

aliz

acja

ruch

owa

pros

tych

form

m

uzyc

znyc

h•

tańc

zeni

e ta

ńców

ludo

wyc

h i r

egio

-na

lnyc

h•

insc

eniz

owan

ie ru

chem

obr

zędó

w

ludo

wyc

h•

tańc

zeni

e w

par

ze p

odst

awow

ych

krok

ów i

fi gur

wyb

rany

ch ta

ńców

to

war

zysk

ich

• ta

ńcze

nie

ukła

dów

cho

reog

rafi c

znyc

h do

pio

sene

k

• an

aliz

a ru

chow

ej s

truk

tury

tańc

a: k

rok

tane

czny

, ruc

h ta

necz

ny, fi

gur

a ta

ne-

czna

, tem

at ta

necz

ny•

okre

ślan

ie k

ieru

nków

i lin

ii ta

ńca

• w

ykon

ywan

ie ć

wic

zeń

koor

dynu

jący

ch ru

ch z

muz

yką

• w

ykon

ywan

ie ć

wic

zeń

uwra

żliw

iają

cych

na

muz

ykę

i jej

ele

-m

enty

(ryt

m, a

kcen

t, te

mpo

, dyn

ami-

ka),

oraz

rozw

ijają

cych

orie

ntac

ję

w p

rzes

trze

ni

• og

ląda

nie

poka

zów

tane

czny

ch n

a ży

wo

i nag

rany

ch n

a pł

ycie

DVD

•

stw

arza

nie

moż

liwoś

ci p

reze

ntac

ji ta

necz

nych

ucz

niów

w s

zkol

e i ś

rodo

wis

ku

• od

twar

za ru

chem

i ge

stod

źwię

kam

i pro

ste

rytm

y i s

chem

aty

rytm

iczn

e•

real

izuj

e ru

chem

form

ę A

BA, k

anon

u, ro

nda,

w

aria

cji

• w

ykon

uje

w p

arze

kro

k po

dsta

wow

y i w

ybra

ne

fi gur

y ta

necz

ne ta

ńców

nar

odow

ych

( pol

onez

, ku

jaw

iak,

kra

kow

iak)

•

koor

dynu

je ru

ch z

muz

yką

• w

ykon

uje

w z

espo

le w

ybra

ny ta

niec

ludo

wy

(regi

onal

ny)

• w

ykaz

uje

znaj

omoś

ć ta

ńców

sw

ojeg

o re

gion

u•

wyk

onuj

e w

par

ze k

rok

pods

taw

owy

tańc

ów

tow

arzy

skic

h, n

p. s

amby

, cha

cha

•

dost

rzeg

a w

zaje

mne

zal

eżno

ści e

lem

entó

w

muz

yczn

ych

i ruc

how

ych

• w

ykaz

uje

w ta

ńcu

orie

ntac

ję c

zaso

wo-

prze

-st

rzen

ną•

insc

eniz

uje

ruch

em w

ybra

ne o

brzę

dy lu

dow

e•

dba

o w

yraz

art

ysty

czny

tańc

a

17

Słuc

hani

e m

uzyk

i

Treś

ci n

aucz

ania

Dzi

ałan

ia e

duka

cyjn

ePr

zew

idyw

ane

osią

gnię

cia

uczn

ia•

słuc

hani

e ut

wor

ów o

różn

ej fa

ktur

ze

głos

owej

• sł

ucha

nie

utw

orów

z ró

żnyc

h ep

ok

muz

yczn

ych

wyb

itnyc

h ko

mpo

zyto

-ró

w p

olsk

ich

i obc

ych

• sł

ucha

nie

utw

orów

na

różn

e ze

społ

y w

ykon

awcz

e•

słuc

hani

e ut

wor

ów n

a ró

żne

inst

ru-

men

ty•

słuc

hani

e w

ybra

nych

form

muz

yki

wok

alne

j i in

stru

men

taln

ej•

słuc

hani

e m

uzyk

i lud

owej

i st

yliz

o-

wan

ej•

słuc

hani

e ut

wor

ów m

uzyc

znyc

h op

arty

ch n

a ry

tmac

h po

lski

ch ta

ńców

na

rodo

wyc

h i t

ańcó

w to

war

zysk

ich

inny

ch n

arod

ów•

słuc

hani

e ut

wor

ów o

cha

rakt

erze

ilu

stra

cyjn

o-pr

ogra

mow

ym•

słuc

hani

e m

uzyk

i fi lm

owej

i ad

apto

-w

anej

do

fi lm

u•

słuc

hani

e fr

agm

entó

w o

pero

wyc

h (u

wer

tury

, arii

, due

tów

)•

słuc

hani

e ut

wor

ów z

gat

unku

muz

yki

rozr

ywko

wej

• dy

skus

ja n

a te

mat

kul

tury

wys

okie

j i k

ultu

ry m

asow

ej•

prez

enta

cja

urzą

dzeń

słu

żący

ch d

o od

twar

zani

a m

uzyk

i, np

. gra

mof

on,

mag

neto

fon,

odt

war

zacz

CD

, odt

wa-

rzac

z m

p3

• od

twar

zani

e m

uzyk

i z ró

żnyc

h ur

zą-

dzeń

tech

nicz

nych

• dy

skus

ja n

a te

mat

war

tośc

i art

ysty

cz-

nej w

ysłu

chan

ego

utw

oru

• sł

ucha

nie

utw

orów

wyk

onyw

anyc

h „n

a ży

wo”

w c

zasi

e sz

koln

ych

konc

er-

tów

muz

yczn

ych

i kon

cert

ów fi

lhar

-m

onic

znyc

h•

omów

ieni

e ry

su h

isto

rycz

nego

i ch

a-ra

kter

ysty

czny

ch c

ech

epok

i muz

ycz-

nej,

z kt

órej

poc

hodz

i słu

chan

y ut

wór

• om

awia

nie

słuc

hany

ch u

twor

ów p

od

wzg

lęde

m fa

ktur

y gł

osow

ej, z

espo

łu

wyk

onaw

czeg

o•

anal

izow

anie

bud

owy

form

alne

j ut

wor

u•

przy

bliż

enie

bio

grafi

i ko

mpo

zyto

rów

wys

łuch

anyc

h ut

wor

ów m

uzyc

znyc

h•

akty

wne

słu

chan

ie m

uzyk

i met

odą

Batii

Str

auss

• ro

zpoz

naje

utw

ory

jedn

o- i

wie

logł

osow

e•

poda

je ty

tuły

utw

orów

wys

łuch

anyc

h na

lekc

ji or

az n

azw

iska

ich

kom

pozy

toró

w

• ok

reśl

a na

stró

j i c

hara

kter

słu

chan

ego

utw

oru

• ro

zróż

nia

w u

twor

ach

barw

ę in

stru

men

tów

m

uzyc

znyc

h, n

azyw

a in

stru

men

ty s

olow

e•

rozr

óżni

a w

słu

chan

ych

utw

orac

h ro

dzaj

e ap

a-ra

tu w

ykon

awcz

ego:

sol

iści

, ork

iest

ra s

ymfo

-ni

czna

, róż

ne ty

py c

hóró

w•

rozr

óżni

a w

słu

chan

ych

utw

orac

h po

dsta

wow

e gł

osy

ludz

kie:

sop

ran,

alt,

teno

r, ba

s w

cha

rak-

tery

styc

znyc

h br

zmie

niac

h (s

kala

ch)

• zw

raca

uw

agę

na k

unsz

t i a

rtyz

m w

ykon

awcz

y pi

eśni

art

ysty

czny

ch

• ro

zpoz

naje

pop

ular

ne a

rie i

char

akte

ryst

yczn

e m

otyw

y m

uzyc

zne

wyb

rany

ch o

per

• w

yraż

a sw

oją

opin

ię n

a te

mat

war

tośc

i art

y-st

yczn

ej w

ysłu

chan

ego

utw

oru

• in

terp

retu

je ró

żnym

i śro

dkam

i wyr

azu

treś

ć po

zam

uzyc

zną

utw

orów

pro

gram

owyc

h•

w c

zasi

e sł

ucha

nia

wyb

rany

ch u

twor

ów z

li-

tera

tury

wyk

onuj

e ry

tmic

zną

part

ię n

a in

stru

-m

enta

ch p

erku

syjn

ych

przy

pom

ocy

grafi

czn

ej

part

ytur

y •

słuc

ha m

uzyk

i lud

owej

różn

ych

regi

onów

w

wyk

onan

iu k

apel

ludo

wyc

h, w

okal

nych

ze

społ

ów fo

lklo

ryst

yczn

ych

18

• pr

zygo

tow

anie

prz

ez u

czni

ów li

sty

ulub

iony

ch u

twor

ów z

muz

yki p

oważ

-ne

j i ro

zryw

kow

ej•

orga

niza

cja

szko

lneg

o kl

ubu

mel

oman

a•

prze

prow

adze

nie

quiz

ów, k

onku

rsów

m

uzyc

znyc

h ut

rwal

ając

ych

znaj

omoś

ć ty

tułó

w d

zieł

i na

zwis

k ko

mpo

zyto

rów

• do

strz

ega

w u

twor

ach

war

tość

art

ysty

czną

i k

ultu

row

ą•

rozp

ozna

je w

utw

orac

h ry

tmy

różn

ych

tańc

ów•

wym

ieni

a na

zwis

ka p

olsk

ich

i zag

rani

czny

ch

wyk

onaw

ców

muz

yki r

ozry

wko

wej

Przy

kład

owa

liter

atur

a m

uzyc

zna

do s

łuch

ania

zam

iesz

czon

a na

pły

tach

CD

Muz

yczn

y św

iat

Ano

nim

– B

ogur

odzi

ca

Win

cent

y z

Kiel

czy

– G

aude

Mat

er P

olon

ia

Mik

ołaj

Gom

ółka

– p

salm

Kle

szcz

my

ręko

ma

Tani

ec R

ex z

tabu

latu

ry Ja

na z

Lub

lina

J. S.

Bac

h –

Inw

encj

a dw

ugło

sow

a F

-dur

nr 8

J.S. B

ach

– To

ccat

a i f

uga

d-m

oll

J. S.

Bac

h –

Suita

ang

ielsk

a A-

dur

J. S.

Bac

h –

Konc

ert b

rand

enbu

rski

B-d

ur n

r 6, c

zęść

III A

llegr

o J.

S. B

ach

– Ar

ia n

a st

runi

e G

z S

uity

D-d

ur n

r 3G

. F. H

ande

l – K

once

rt o

rgan

owy

nr 1

, czę

ść A

llegr

o, o

p.4

A. V

ival

di –

Kon

cert

nr 3

F-d

ur Je

sień

, czę

ść I

Alle

gro

A. V

ival

di –

Szc

zygi

ełA

. Viv

aldi

– K

once

rt N

r 1 E

-dur

z c

yklu

Czt

ery

pory

roku

, op.

8 cz

ęść

I Alle

gro

A. V

ival

di –

Kon

cert

na

obój

d-m

oll,

częś

ć Al

legr

oL.

C. D

aqui

n –

Kuku

łka

L. M

ozar

t – S

anna

L. M

ozar

t – S

ymfo

nia

dzie

cięc

aW

. A. M

ozar

t – M

arsz

ture

cki z

Son

aty

A-du

r, KV

331

W. A

. Moz

art –

Kon

cert

kla

rnet

owy

A-du

r, cz

ęść

Adag

io, K

V 62

2W

. A. M

ozar

t – K

war

tet s

myc

zkow

y G

-dur

, KV

156

W. A

. Moz

art –

Kon

cert

na

róg

i ork

iest

rę E

s-du

r, cz

ęść

III A

llegr

o

19

W. A

. Moz

art –

Due

t Pap

agen

a i P

apag

eny

z I a

ktu

oper

y Cz

arod

ziej

ski fl

et

W. A

. Moz

art –

Ser

enad

a G

-dur

nr 1

3 Ei

ne k

lein

e N

acht

mus

ik, c

zęść

Alle

gro

W. A

. Moz

art –

Sym

foni

a C-

dur n

r 41,

czę

ść M

olto

alle

gro,

KV

551

J. H

aydn

– A

llegr

etto

z II

czę

ści S

ymfo

nii n

r 100

G-d

ur W

ojsk

owa

J. H

aydn

– K

once

rt n

a tr

ąbkę

Es-

dur,

częś

ć III

Alle

gro

J. H

aydn

– S

ymfo

nia

fi s-m

oll n

r 45

Poże

gnal

na, c

zęść

Pre

sto

– Ad

agio

J. H

aydn

– S

ymfo

nia

G-d

ur n

r 94

Z ud

erze

niem

w k

ocio

ł, cz

ęść

Anda

nte

L. v

an B

eeth

oven

– V

Sym

foni

a c-

mol

l Prz

ezna

czen

ia, c

zęść

Alle

gro

con

brio

, op.

67

L. v

an B

eeth

oven

– S

onat

a fo

rtep

iano

wa

C-du

r, op

. 53

L. v

an B

eeth

oven

– D

la E

lizy

L. v

an B

eeth

oven

– R

ondo

a ca

pric

cio

G-d

ur (Z

łość

z po

wod

u zg

ubio

nego

gro

sza)

, op.

129

L. v

an B

eeth

oven

– S

onat

a ci

s-m

oll K

sięż

ycow

a nr

2, c

zęść

III P

rest

o ag

itato

, op.

27M

. K. O

gińs

ki –

Pol

onez

a-m

oll P

ożeg

nani

e O

jczy

zny

F. Ch

opin

– P

olon

ez c

is-m

oll,

op. 2

6 nr

1F.

Chop

in –

Wal

c ci

s-m

oll,

op. 6

4 nr

2F.

Chop

in –

Pre

ludi

um D

es-d

ur D

eszc

zow

e, o

p. 2

8 nr

15

F. Ch

opin

– M

azur

ek B

-dur

, op.

7 n

r 1

F. Ch

opin

– P

olon

ez A

-dur

, op.

40

nr 1

F.

Chop

in –

Maz

urek

a-m

oll,

op. 6

8 nr

2F.

Chop

in –

Nok

turn

Es-

dur,

op.9

nr 2

F.

Chop

in –

Ron

do a

la K

rako

wia

k F-

dur,

op. 1

4F.

Chop

in –

Maz

urek

e-m

oll,

op.1

7 nr

2E.

Grie

g –

W g

roci

e Kr

óla

Gór

z I

suity

Pee

r Gyn

tC.

M. W

eber

– Z

apro

szen

ie d

o ta

ńca

S. M

oniu

szko

– M

azur

z I

aktu

ope

ry H

alka

S. M

oniu

szko

– A

ria z

kura

ntem

z o

pery

Str

aszn

y dw

órS.

Mon

iusz

ko –

Aria

Sko

łuby

z II

I akt

u op

ery

Stra

szny

dw

órS.

Mon

iusz

ko –

Prz

ąśni

czka

S. M

oniu

szko

– K

rako

wia

czek

S. M

oniu

szko

– A

ria H

alki

Gdy

bym

rann

ym sł

onki

em z

II a

ktu

oper

y H

alka

J. Br

ahm

s –

Tani

ec w

ęgie

rski

g-m

oll n

r 5

20

P. Cz

ajko

wsk

i – K

apry

s wło

ski,

op. 4

5P.

Czaj

kow

ski –

Tre

pak

z ba

letu

Dzi

adek

do

orze

chów

P. Cz

ajko

wsk

i – W

alc

z ba

letu

Dzi

adek

do

orze

chów

P. Cz

ajko

wsk

i – M

arsz

z b

alet

u D

ziad

ek d

o or

zech

ówP.

Czaj

kow

ski –

Tan

iec

Wie

szcz

ki C

ukro

wej

z b

alet

u D

ziad

ek d

o or

zech

ówP.

Czaj

kow

ski –

Tani

ec n

eapo

litań

ski z

bal

etu

Jezi

oro

łabę

dzie

P.

Czaj

kow

ski –

Wal

c z

bale

tu Ś

piąc

a kr

ólew

naR.

Sch

uman

n –

Mar

zeni

e z

cykl

u Sc

eny

dzie

cięc

eR.

Sch

uman

n –

Baśń

zim

owa

R. S

chum

ann

– Sy

mfo

nia

B-du

r nr 1

, Wio

senn

a, c

zęść

IV A

llegr

o an

imat

o, o

p. 3

8G

. Ros

sini

– D

uet k

otów

z o

pery

Cyr

ulik

sew

ilski

G. R

ossi

ni –

Due

t na

wio

lonc

zelę

i kon

trab

as D

-dur

G. D

oniz

etti

– fr

agm

ent o

pery

Don

Pas

qual

e C.

Sai

nt-S

aëns

– S

łoń

z cy

klu

Karn

awał

zw

ierz

ątC.

Sai

nt-S

aëns

– Ł

abęd

ź z c

yklu

Kar

naw

ał z

wie

rząt

N. R

imsk

i-Kor

sako

w –

Lot t

rzm

iela

z o

pery

Baj

ka o

carz

e Sa

łtani

eA

. Cha

czat

uria

n –

Wal

c z

bale

tu M

aska

rada

J. St

raus

s –

Odg

łosy

wio

sny

J. St

raus

s –

Polk

a tik

-tak

z o

pere

tki Z

emst

a ni

etop

erza

J.

Stra

uss

– Po

lka

trits

ch-t

rats

ch, o

p. 2

14J.

Stra

uss

– Pi

zzic

ato-

Polk

aH

. Wie

niaw

ski –

Kuj

awia

kK.

Szy

man

owsk

i – Ź

ródł

o Ar

etuz

yC.

Deb

ussy

– T

anie

c pa

jaca

z c

yklu

Kąc

ik d

ziec

ięcy

C. D

ebus

sy –

Św

iatło

ksi

ężyc

aM

. Rav

el –

Bol

ero

G. B

acew

icz

– O

bere

kE.

Hum

perd

inck

– M

odlit

wa

wie

czor

na z

ope

row

ej b

ajki

Jaś i

Mał

gosi

a S.

Pro

kofi e

w –

Pio

truś

i Wilk

L. A

nder

son

– M

aszy

na d

o pi

sani

aW

. Lut

osła

wsk

i – M

ała

suita

21

Twór

czoś

ć m

uzyc

zno-

ruch

owa

Treś

ci n

aucz

ania

Dzi

ałan

ia e

duka

cyjn

e Pr

zew

idyw

ane

osią

gnię

cia

uczn

ia

• im

prow

izac

je w

okal

ne i

inst

rum

en-

taln

e•

impr

owiz

acje

ruch

owe

do m

uzyk

i•

impr

owiz

acje

i ek

sper

ymen

ty z

uży

-ci

em m

uzyc

znyc

h pr

ogra

mów

kom

- pu

tero

wyc

h

• im

prow

izow

anie

gło

sem

mel

odii

do

wie

rszy

• tw

orze

nie

głos

em i

na in

stru

men

tach

m

uzyc

znyc

h py

tań

i odp

owie

dzi

• uk

łada

nie

inst

rum

enta

lneg

o w

stęp

u i z

akoń

czen

ia d

o w

ybra

nej p

iose

nki

• uk

łada

nie

na in

stru

men

tach

ilus

trac

ji m

uzyc

znyc

h do

teks

tów

wie

rszy

, ilu

-st

racj

i pla

styc

znyc

h•

twor

zeni

e na

inst

rum

enta

ch ró

żno-

rodn

ych

efek

tów

brz

mie

niow

ych

• uk

łada

nie

na in

stru

men

tach

per

kusy

j-ny

ch a

kom

pani

amen

tów

do

pios

enek

•

swob

odne

impr

owiz

acje

ruch

owe

do

wyb

rane

j muz

yki

• uk

łada

nie

ruch

u sc

enic

zneg

o do

pio

-se

nek

• pr

zeds

taw

iani

e sc

enek

tem

atyc

znyc

h z

zast

osow

anie

m e

lem

entó

w d

ram

y•

twor

zeni

e st

rukt

ur p

rzes

trze

nno-

ru-

chow

ych:

min

iatu

ry i

kom

pozy

cje

tane

czne

•

edyt

owan

ie i

prze

twar

zani

e m

ater

iału

dź

wię

kow

ego

• tw

orze

nie

prez

enta

cji m

ultim

edia

l-ny

ch w

pro

gram

ie P

ower

Poin

t z w

y-br

anyc

h za

gadn

ień

muz

yczn

ych

• tw

orzy

na

inst

rum

enta

ch ró

żne

sygn

ały

dźw

ię-

kow

e, e

fekt

y dź

wię

kona

ślad

owcz

e•

twor

zy p

rost

e st

rukt

ury

(sch

emat

y) ry

tmic

zne,

os

tinat

o, ry

tmy

uzup

ełni

ając

e i k

ontr

asto

we

• tw

orzy

ilus

trac

je d

źwię

kow

e do

sce

n sy

tuac

yj-

nych

, tek

stów

lite

rack

ich,

obr

azów

• uk

łada

mel

odię

do

frag

men

tu w

iers

za

• tw

orzy

impr

owiz

acje

rytm

iczn

o-m

elod

yczn

e w

edłu

g w

skaz

anyc

h za

sad

• tw

orzy

na

inst

rum

enta

ch s

wob

odne

ako

mpa

-ni

amen

ty d

o pi

osen

ek•

ukła

da k

ompo

zycj

e ry

tmic

zne

w fo

rmie

AB,

A

BA, r

onda

i w

aria

cji

• w

yraż

a ru

chem

sw

oje

emoc

je

• im

prow

izuj

e ru

ch d

o w

ybra

nych

utw

orów

mu-

zycz

nych

, np.

Sło

ń (C

. Sai

nt-S

aëns

), M

arsz

z

bale

tu D

ziad

ek d

o or

zech

ów (P

. Cza

jkow

ski),

Sz

ewc

(mel

odia

ludo

wa)

• pr

zeds

taw

ia ru

chem

tem

atyc

zne

scen

ki d

ram

o-w

e, n

p. W

akac

je, K

laso

wa

orki

estr

a, W

izyt

a w

zoo,

Cza

s •

twor

zy u

kład

y ru

chow

e do

śpi

ewan

ych

pios

e-ne

k•

pozn

aje

now

e te

chni

ki n

agry

wan

ia i

odbi

oru

muz

yki

• po

znaj

e m

uzyc

zne

prog

ram

y m

ultim

edia

lne

22

Wia

dom

ości

o m

uzyc

e

Zasa

dy m

uzyk

i, w

iado

moś

ci o

inst

rum

enta

ch

Treś

ci n

aucz

ania

Dzi

ałan

ia e

duka

cyjn

ePr

zew

idyw

ane

osią

gnię

cia

uczn

ia

• zn

aki n

otac

ji m

uzyc

znej

• el

emen

ty m

uzyk

i

• bu

dow

a ok

reso

wa

utw

oru

• fo

rmy

muz

yczn

e

• in

stru

men

ty p

erku

syjn

e o

okre

ślon

ej i

nieo

kreś

lone

j w

ysok

ości

dźw

ięku

• in

stru

men

ty s

trun

owe

smyc

zkow

e, s

zarp

ane,

ud

erza

ne

• in

stru

men

ty d

ęte

drew

nia-

ne i

dęte

bla

szan

e

• or

kies

tra

sym

foni

czna

i z

espo

ły k

amer

alne

• ok

reśl

anie

zna

ków

not

acji

muz

yczn

ej

w z

apis

ie u

twor

ów•

zapi

syw

anie

pro

styc

h ug

rupo

wań

rytm

icz-

nych

z z

asto

sow

anie

m z

asad

bud

owy

takt

u (o

znac

zeni

e ta

ktow

e, w

arto

ści r

ytm

iczn

e nu

t i p

auz,

kre

ska

takt

owa)

• gr

upow

anie

war

tośc

i ryt

mic

znyc

h w

takt

ach,

• za

pisy

wan

ie n

a pi

ęcio

linii

dźw

iękó

w g

amy,

tr

ójdź

wię

ków

, wzo

rów

mel

odyc

znyc

h, k

rót-

kich

mel

odii

• od

twar

zani

e za

pisu

muz

yczn

ego

utw

orów

gł

osem

i na

inst

rum

enta

ch•

śpie

wan

ie p

iose

nek

w ró

żnyc

h ro

dzaj

ach

met

rum

z je

dnoc

zesn

ym ta

ktow

anie

m•

odtw

arza

nie

głos

em i

na in

stru

men

tach

pros

tych

rytm

ów i

mel

odii

• ok

reśl

anie

tem

pa i

dyna

mik

i w u

twor

ach

muz

yczn

ych

• w

ykon

ywan

ie ć

wic

zeń

na z

mia

ny te

mpa

, dy

nam

iki i

art

ykul

acji

• an

aliz

owan

ie b

udow

y ok

reso

wej

utw

orów

• śp

iew

anie

pio

sene

k, p

ieśn

i, ka

nonó

w•

gran

ie u

twor

ów o

form

ie A

B, A

BA, A

BA1,

ro

nda

• sł

ucha

nie

utw

orów

o fo

rmie

AB,

ABA

, kan

o-nó

w, r

onda

, war

iacj

i

• od

czyt

uje

i zap

isuj

e:–

znak

i gra

fi czn

e w

arto

ści r

ytm

iczn

ych

nut i

pau

z (c

ała

nuta

, pół

nuta

, ćw

ierć

nuta

, óse

mka

, sze

snas

tka)

– gr

upy

rytm

iczn

e (s

ynko

pa, t

riola

óse

mko

wa)

– w

arto

ści p

rzed

łuża

ne k

ropk

ą i ł

ukie

m–

kluc

z w

iolin

owy

i bas

owy

– po

dsta

wow

e oz

nacz

enia

met

rycz

ne

– zn

aki c

hrom

atyc

zne

– oz

nacz

enia

ago

gicz

ne, d

ynam

iczn

e, a

rtyk

ulac

yj-

ne i

ich

skró

ty p

isow

ni•

zna

nazw

y so

lmiz

acyj

ne i

liter

owe

dźw

iękó

w o

raz

ich

poło

żeni

e na

pię

ciol

inii

• za

pisu

je n

a pi

ęcio

linii

gam

ę, tr

ójdź

wię

k, k

ilkut

ak-

tow

ą m

elod

ię•

stos

uje

w p

rakt

yce

znak

i chr

omat

yczn

e•

wyj

aśni

a po

jęci

a m

uzyc

zne:

met

rum

, ozn

acze

nie

takt

owe,

kre

ska

takt

owa,

takt

, prz

edta

kt, s

ynko

pa,

trio

la•

gra

i śpi

ewa

zgod

nie

z um

iesz

czon

ymi w

utw

orze

oz

nacz

enia

mi m

uzyc

znym

i•

odtw

arza

sch

emat

takt

owan

ia n

a „dw

a”, n

a „tr

zy”

i na „

czte

ry”

• w

ymie

nia

elem

enty

muz

yki:

rytm

, mel

odia

, ha

rmon

ia, a

gogi

ka, d

ynam

ika,

art

ykul

acja

i ro

zu-

mie

ich

znac

zeni

e

23

• sł

ucha

nie

frag

men

tów

dzi

eł o

pero

wyc

h (u

wer

tura

, aria

, due

t)•

impr

owiz

acje

muz

yczn

e i r

ucho

we

opar

te n

a ró

żnyc

h fo

rmac

h ut

wor

ów•

udzi

ał w

kon

cert

ach

fi lha

rmon

iczn

ych

• w

yjaś

nia

spos

ób w

ydob

ywan

ia d

źwię

ków

z in

-st

rum

entó

w p

erku

syjn

ych,

str

unow

ych

i dęt

ych

• zn

a po

dsta

wow

e ok

reśl

enia

tem

pa, d

ynam

iki

i art

ykul

acji

stos

owan

e w

muz

yce

• w

ykor

zyst

uje

elem

enty

muz

yki w

śpi

ewie

ora

z gr

ze n

a in

stru

men

tach

: róż

ne ro

dzaj

e m

elod

ii, ry

t-m

ów, a

gogi

ki, d

ynam

iki o

raz

spos

oby

arty

kula

cji

muz

yczn

ej (s

tacc

ato,

lega

to, n

on le

gato

)•

rozr

óżni

a fa

ktur

ę ho

mof

onic

zną

i pol

ifoni

czną

• ro

zróż

nia

pods

taw

owe

form

y m

uzyc

zne:

okr

es

muz

yczn

y, A

BA, r

ondo

, war

iacj

e•

klas

yfi k

uje

inst

rum

enty

per

kusy

jne

na m

elod

ycz-

ne i

niem

elod

yczn

e•

doko

nuje

pod

ział

u in

stru

men

tów

str

unow

ych

na

smyc

zkow

e, s

zarp

ane

i ude

rzan

e or

az w

ymie

nia

przy

kład

y in

stru

men

tów

z ty

ch g

rup

• w

ymie

nia

inst

rum

enty

dęt

e bl

asza

ne i

dęte

dre

w-

nian

e

24

Wyb

rane

zag

adni

enia

z z

akre

su h

isto

rii m

uzyk

i, fo

lklo

ru lu

dow

ego,

tańc

ów n

arod

owyc

h i t

owar

zysk

ich

Tem

atyk

a i z

akre

s tr

eści

Dzi

ałan

ia e

duka

cyjn

ePr

zew

idyw

ane

osią

gnię

cia

uczn

ia

Z da

wny

ch d

ziej

ów m

uzyk

i•

ośro

dki k

ultu

ry w

śre

dnio

wie

czu

• na

jsta

rsze

zab

ytki

muz

yki p

olsk

iej

Rene

sans

owe

tańc

e i m

elod

ie•

głów

ne n

urty

muz

yki e

poki

rene

sans

u•

„zło

ty w

iek”

muz

yki p

olsk

iej

Baro

kow

e m

uzyc

zne

brzm

ieni

a•

głów

ne n

urty

muz

yki b

arok

u•

twór

czoś

ć J.

S. B

acha

M

uzyk

a w

epo

ce k

lasy

cyzm

u•

głów

ne n

urty

muz

yki

• tw

órcz

ość

wyb

rany

ch k

lasy

ków

wie

deń-

skic

h: L

. van

Bee

thov

en, W

. A. M

ozar

tD

zień

dob

ry p

anie

Cho

pini

e•

biog

rafi a

F. C

hopi

na•

twór

czoś

ć ko

mpo

zyto

raSt

anis

ław

Mon

iusz

ko –

twór

ca p

olsk

iej

oper

y na

rodo

wej

• bi

ogra

fi a k

ompo

zyto

ra•

wyb

rane

pie

śni

• lib

rett

o op

ery

Stra

szny

dw

órN

owat

orsk

ie tr

endy

w m

uzyc

e po

lski

ej•

twór

czoś

ć K.

Szy

man

owsk

iego

i W

. Lut

osła

wsk

iego

Muz

yka

rozr

ywko

wa

• gł

ówne

sty

le m

uzyk

i roz

ryw

kow

ej•

popu

larn

i wyk

onaw

cy m

uzyk

i roz

ryw

kow

ej

• w

yszu

kiw

anie

w ró

żnyc

h źr

ódła

ch

(lite

ratu

ra m

uzyc

zna,

enc

yklo

pedi

a In

tern

et) i

nfor

mac

ji na

tem

at w

aż-

nych

wyd

arze

ń z

życi

a i t

wór

czoś

ci

wyb

itnyc

h ko

mpo

zyto

rów

, gat

unkó

w

i for

m m

uzyc

znyc

h, a

ktua

lneg

o re

-pe

rtua

ru fi

lhar

mon

ii i t

eatr

ów m

u-zy

czny

ch•

prow

adze

nie

dysk

usji

na w

ybra

ny

tem

at m

uzyc

zny

• sł

ucha

nie

i om

awia

nie

utw

orów

re-

prez

enta

tyw

nych

kom

pozy

toró

w p

ol-

skic

h i o

bcyc

h•

pozn

anie

treś

ci li

tera

ckie

j wyb

rany

ch

dzie

ł sce

nicz

nych

• pr

zegl

ąd fe

stiw

ali m

uzyc

znyc

h•

nauk

a w

ybra

nych

pie

śni a

rtys

tycz

-ny

ch

• or

gani

zow

anie

kon

kurs

ów i

quiz

ów

muz

yczn

ych

• po

znan

ie m

iejs

c zw

iąza

nych

z

życi

em i

twór

czoś

cią

kom

pozy

to-

rów

pol

skic

h (n

p. Ż

elaz

owa

Wol

a, M

u-ze

um K

. Szy

man

owsk

iego

w

Zak

opan

em, M

uzeu

m F

. Cho

pina

w

 War

szaw

ie, M

uzeu

m H

ymnu

Nar

o-do

weg

o w

Będ

omin

ie)

• w

ymie

nia

ośro

dki r

ozw

oju

kultu

ry w

róż-

nych

epo

kach

muz

yczn

ych

• ok

reśl

a gł

ówne

nur

ty m

uzyc

zne

wyb

rany

ch

epok

• w

ymie

nia

najs

tars

ze z

abyt

ki m

uzyk

i pol

skie

j: Bo

guro

dzic

a, G

aude

Mat

er P

olon

ia, B

reve

re

gnum

i do

ceni

a ic

h zn

acze

nie

w ro

zwoj

u po

lski

ej k

ultu

ry•

zna

waż

ne fa

kty

biog

rafi c

zne

i wyb

itne

osią

gnię

cia

kom

pozy

toró

w (J

.S. B

ach,

W

. A. M

ozar

t, L.

van

Bee

thov

en, F

. Cho

pin,

S.

Mon

iusz

ko, W

. Lut

osła

wsk

i)•

porz

ądku

je c

hron

olog

iczn

ie n

azw

iska

kom

-po

zyto

rów

• pr

zypo

rząd

kow

uje

tytu

ły u

twor

ów w

ysłu

-ch

anyc

h i o

mów

iony

ch n

a le

kcji

do n

azw

isk

ich

kom

pozy

toró

w•

prze

dsta

wia

treś

ć lit

erac

ką w

ybra

nych

dzi

eł

scen

iczn

ych

• od

różn

ia w

słu

chan

ych

utw

orac

h ró

żne

styl

e m

uzyk

i roz

ryw

kow

ej, n

p.: p

op, r

ock,

regg

ae,

heav

y m

etal

, rap

, roc

k an

d ro

ll•

wym

ieni

a na

zwis

ka p

opul

arny

ch w

ykon

aw-

ców

muz

yki r

ozry

wko

wej

•

char

akte

ryzu

je w

spół

czes

ną p

olsk

ą sc

enę

muz

yczn

ą

25

• po

lska

sce

na m

uzyc

zna

Pols

ka m

uzyk

a lu

dow

a•

twór

czoś

ć et

nogr

afi c

zna

Osk

ara

Kolb

erga

• tr

adyc

je i

zwyc

zaje

lud

owe

różn

ych

regi

o-nó

w k

raju

• ta

ńce

i muz

yka

ludo

wa

Pols

kie

tańc

e na

rodo

we

• ro

dow

ód i

char

akte

r pol

onez

a, k

rako

wia

-ka

, maz

ura,

kuj

awia

ka i

ober

ka•

pods

taw

owe

krok

i i fi

gury

tane

czne

wy-

bran

ych

tańc

ów n

arod

owyc

hTa

ńce

na ró

żnyc

h ko

ntyn

enta

ch•

rodo

wód

i ch

arak

ter t

ańcó

w to

war

zysk

ich

(sam

ba, c

ha c

ha,w

alc,

rock

and

roll)

• po

dsta

wow

e kr

oki i

fi gu

ry ta

necz

ne w

y-br

anyc

h ta

ńców

tow

arzy

skic

h.

• pr

zygo

tow

anie

pre

zent

acji

mul

ti-m

edia

lnyc

h z

wyb

rany

ch z

agad

nień

m

uzyc

znyc

h•

oglą

dani

e fi l

mów

o ż

yciu

i tw

órcz

ości

w

ybitn

ych

kom

pozy

toró

w•

oglą

dani

e fr

agm

entó

w k

once

rtów

w

ykon

awcó

w m

uzyk

i roz

ryw

kow

ej,

• or

gani

zacj

a sz

koln

ych

(kla

sow

ych)

po

kazó

w ta

necz

nych

• tw

orze

nie

kąci

ka re

gion

alne

go, i

zby

regi

onal

nej.

• w

ymie

nia

gatu

nki m

uzyk

i roz

ryw

kow

ej

i cha

rakt

eryz

uje

jej n

ajw

ażni

ejsz

e ce

chy

• w

ykaz

uje

wie

dzę

na te

mat

pra

w a

utor

skic

h i w

ydaw

nicz

ych

• w

yjaś

nia

poję

cie

etno

grafi

a m

uzyc

zna

• om

awia

twór

czoś

ć et

nogr

afi c

zną

Osk

ara

Kolb

erga

• w

ymie

nia

pols

kie

tańc

e na

rodo

we

i cha

rak-

tery

zuje

ich

najw

ażni

ejsz

e ce

chy

• ok

reśl

a ro

dow

ód i

char

akte

r pol

onez

a, k

ra-

kow

iaka

, maz

ura,

kuj

awia

ka i

ober

ka

• op

isuj

e tr

adyc

je k

ultu

row

e w

łasn

ego

regi

o-nu

i kr

aju

• om

awia

cha

rakt

er ta

ńców

tow

arzy

skic

h po

znan

ych

na le

kcji.

26

TEMATYKA ZAJĘĆ MUZYCZNYCH W KLASACH IV-VI

KLASA IV

1. Przywitajmy się piosenką Woła nas szkoła 2. Muzyczne kartki z podróży 3. Wartości rytmiczne nut i pauz 4. Muzycznie o jesieni 5. Tworzenie ilustracji muzycznej „Jesienny spacer” 6. O instrumentach perkusyjnych 7. Perkusja w zestawie 8. Czy muzyce potrzebny jest rytm? 9. Czar muzyki Mozarta 10. Polonez – taniec polski 11. Tańczymy poloneza 12. Polskie pieśni historyczne 13. Kilka dźwięków, a tyle melodii 14. Zimowe opowieści 15. Spotkanie przy choince, przy cichej kolędzie 16. Kolędy na fl et i dzwonki 17. Śpiewamy i gramy w kanonie 18. Muzyczny zwierzyniec 19. I przyszła do nas zima 20. Oberek,kujawiak, mazur 21. Tańczymy kujawiaka 22. Twórcy i wykonawcy muzyki 23. Dzień dobry panie Chopinie 24. Chopin – muzyczne inspiracje 25. Wiosenne melodie 26. Wiosenne obrzędy i zwyczaje ludowe 27. Muzyczne baśnie 28. Wolno – szybko, głośno – cicho 29. Zegarowa muzyka 30. Na krakowską nutę 31. Tańczymy krakowiaka 32. Dla młodych melomanów 33. Hej, lato, lato!

KLASA V

1. Jeszcze trochę letnich wspomnień 2. Muzyka na dobry początek 3. Melodie z krzyżykiem i bemolem 4. Jesienne wędrowanie 5. Muzyczne niespodzianki 6. Szkolne przyjaźnie

27

7. Instrumenty strunowe szarpane 8. Jesienne spotkania przy ognisku 9. Listopadowe tradycje 10. Deszczowa muzyka 11. Instrumenty smyczkowe 12. Wieczorna muzyka 13. Świąteczne melodie 14. Muzyczne rondo 15. Pod batutą dyrygenta 16. Klasowa orkiestra 17. Wielkie bale w karnawale 18. Uczymy się tańczyć sambę 19. Uderz w strunę, a rozlegnie się muzyka 20. Zimowa muzyka 21. Potęga muzyki Ludwiga van Beethovena 22. Raz durowo, raz molowo 23. Wiosna w muzyce 24. Pokochać operę 25. Triada harmoniczna 26. Zaproszenie do tańca 27. Tańczymy cza-czę 28. Stanisław Moniuszko 29. Nie taki straszny ten dwór 30. Na swojską nutę 31. Wakacje tuż, tuż

KLASA VI

1. Letnich wspomnień czar 2. O rytmie raz jeszcze 3. Z muzycznej przeszłości 4. Muzyczne impresje na temat jesieni 5. Muzyka z dedykacją 6. Renesansowe melodie i tańce 7. Historia wpisana w żołnierską piosenkę 8. Instrumenty dęte drewniane 9. Organy królem instrumentów 10. Mistrz Jan Sebastian Bach 11. Moja mała ojczyzna 12. Najpiękniejsza z kolęd 13. Na zimowe dni i świąteczne wieczory 14. Magia czarów 15. Tańce na różnych kontynentach 16. Tańczymy walca 17. Muzyczne batalie 18. Wariacje muzyczne

28

19. Muzyka dla dam 20. Jest w orkiestrze dętej jakaś siła 21. Kolorowy zawrót głowy 22. Smyczkowe ploteczki 23. Nieco więcej o fakturze w muzyce 24. Wielkie uwertury 25. Morskie opowieści 26. Nowatorskie trendy w muzyce polskiej 27. Okresowa budowa melodii 28. W rytmie rocka 29. Muzyka rozrywkowa 30. Muzyczne studio nagrań 31. Wakacyjna lista przebojów

OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW

Przy określaniu poziomu nabytych umiejętności i stopnia opanowania wiadomości prze-widzianych w programie nauczania należy uwzględnić:

– poziom uzdolnień i indywidualne możliwości ucznia, – wysiłek ucznia wkładany w wywiązywanie się z powierzonych zadań, – stosunek ucznia do przedmiotu, – aktywność i zaangażowanie ucznia w czasie zajęć, – uzyskany poziom wiedzy i umiejętności ucznia w zakresie różnych form aktywności

muzycznej i wiadomości z teorii oraz historii muzyki, – rozwijanie przez ucznia własnych umiejętności i zainteresowań muzycznych, – podejmowanie przez ucznia dodatkowych zadań, – włączanie się ucznia w życie artystyczne szkoły i środowiska, – postawę ucznia wobec wytworów sztuki i dóbr kultury.

Uczeń powinien mieć możliwość wykazania się swoimi umiejętnościami w różnych for-mach aktywności muzycznej. Ocena powinna wzbudzać w nim pozytywne nastawienie do zajęć, aktywizować go do czynnego uczestnictwa w życiu szkoły, motywować do rozwija-nia własnych umiejętności i zainteresowań muzycznych.

Podlegające ocenie osiągnięcia edukacyjne ucznia powinny być wskazówką dla nauczy-ciela do weryfi kacji własnych form i metod pracy.

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania powinny uwzględniać różnorodność uzdolnień muzycznych uczniów. W ocenie należy w równym stopniu brać pod uwagę stosunek do przed-miotu, posiadaną wiedzę i umiejętności, jak i indywidualne osiągnięcia artystyczne. Nie należy oceną dyskryminować uczniów o mniejszych zdolnościach muzycznych.

Komentarz do podstawy programowej Muzyka II etap edukacyjny klasy IV-VI

29

KRYTERIA OCENY Z PRZEDMIOTU MUZYKA

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą, a także:

– szczególnie interesuje się muzyką, posiada rozszerzone wiadomości z zakresu wiedzy o muzyce oraz umiejętności z zakresu tworzenia i ekspresji muzycznej,

– ma wzorowo zorganizowany warsztat pracy, – jest wyróżniająco aktywny na lekcjach, – samodzielnie i twórczo rozwija indywidualne uzdolnienia artystyczne i zainteresowa-

nia muzyczne na zajęciach pozalekcyjnych, np. w zespole wokalnym, zespole instru-mentalnym, zespole tanecznym,

– sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w praktycznych i teoretycznych zadaniach muzycznych,

– proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy, – prezentuje swoje umiejętności muzyczne w szkolnych i środowiskowych uroczysto-

ściach, akademiach, imprezach artystycznych, – reprezentuje szkołę w konkursach muzycznych, – uczestniczy w życiu kulturalnym poprzez udział w koncertach i spektaklach muzycz-

nych.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował na wysokim poziomie zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania muzyki, a ponadto:

– posługuje się w szerokim zakresie zdobytymi wiadomościami w praktycznych i teore-tycznych zadaniach muzycznych,

– pewnie realizuje pomysły muzyczne rozwijając własne uzdolnienia i zainteresowania muzyczne,

– ma bardzo dobrze zorganizowany warsztat pracy, – wykazuje dużą aktywność na lekcji, – starannie wykonuje zadania i ćwiczenia praktyczne, – bardzo dobrze wywiązuje się z powierzonych zadań, – potrafi bronić swojego poglądu, – prezentuje twórczą postawę, – jest zawsze przygotowany do zajęć.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiedzy w stopniu dobrym, a także:

– potrafi wykorzystać zdobyte wiadomości i umiejętności w ćwiczeniach i zadaniach muzycznych,

– stara się wywiązywać ze swoich obowiązków, – ma dobrze zorganizowany warsztat pracy, – samodzielnie rozwiązuje typowe zadania praktyczne i teoretyczne, – zazwyczaj pracuje systematycznie i efektywnie (indywidualnie i w zespole), – poprawnie formułuje wnioski, – dobrze wywiązuje się z powierzonych zadań, – bierze czynny udział w zajęciach lekcyjnych.

30

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który częściowo opanował zakres wiedzy i umie-jętności określony programem nauczania muzyki oraz:

– najczęściej uzyskuje dostateczne oceny cząstkowe, – wykonuje typowe ćwiczenia i zadania muzyczne o średnim stopniu trudności, często

z pomocą nauczyciela, – nie zawsze pracuje systematycznie, – rzadko uczestniczy w dyskusjach i pracach zespołowo-grupowych, – przejawia niezdecydowanie i powściągliwość w działaniach muzycznych, – ma słabo zorganizowany warsztat pracy.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który na poziomie elementarnym opanował zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania muzyki, a także:

– z pomocą nauczyciela realizuje ćwiczenia i zadania muzyczne o łatwym stopniu trud-ności,

– nie potrafi samodzielnie wykonać działań w poszczególnych formach aktywności, – nie pracuje systematycznie, – niestarannie wykonuje ćwiczenia, – niechętnie podejmuje działania muzyczne, – prezentuje bierną postawę podczas zajęć, – z trudnością organizuje swój warsztat pracy, – nie wywiązuje się z obowiązków i powierzonych zadań.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum wiadomości określonych programem nauczania oraz:

– nie przejawia zainteresowania przedmiotem oraz żadną aktywnością muzyczną, – wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu, – nie opanował żadnych umiejętności muzycznych, – jest nieprzygotowany do lekcji, – nie prowadzi zeszytu przedmiotowego, nie uzupełnia ćwiczeń, – nie wykazuje żadnej chęci poprawy oceny, – ocena ta nie wynika z możliwości czy z braku uzdolnień ucznia, lecz z całkowitej nie-

chęci do przedmiotu oraz pracy na lekcjach muzyki.