1.0 SISTEM KESELARASAN VOKAL

Keselarasan vokal bermaksud kesesuaian dua vokal yang membentuk dua suku kata pada kata dasar, iaitu pasangan di antara huruf vokal pada suku kata praakhir dengan huruf vokal pada suku kata akhir tertutup.

1.1 Pola Keselarasan Huruf Vokal Prinsip keselarasan huruf vokal ini berlaku dengan syarat yang berikut;

(i) Keselarasan di antara dua huruf vokal pada kata dasar.(ii) Kata dasar hendaklah berakhir dengan suku kata tertutup.(iii) Bagi kata yang mengandungi suku kata lebih daripada dua, yang terlibat dengan sistem keselarasan huruf vokal hanyalah dua suku kata terakhir sahaja.

Terdapat 18 pola keselarasan vokal mengikut sistem ejaan baru bahasa Melayu, iaitu:

Bil.Suku kata praakhirSuku kata Akhir TertutupContoh Penggunaan

1.aaasal talak halaman

2.ai alih tarik parit

3.au asuh datuk baruh

4.e (pepet)a emas kelam selam

5.e (pepet)i betik ketil lebih

6.e (pepet)u belut telur perut

7.e (taling)a elak dewan perang

8.e (taling)e (taling) belek gelek leceh

9.e (taling)o elok belok telor

10.ia bilah kilang selinap

11.ii intip pilih sisih

12.iu pikul ribut tidur

13.oa otak borang sekolah

14.oe (taling) oleh boleh celoteh

15.oo obor borong kelompok

16.ua ulat bulat ketupat

17.ui ulit kulit putih

18.uu untuk buluh seluruh

1.2 Kekecualian Keselarasan Huruf Vokal

Kekecualian keselarasan vokal berlaku pada kata-kata asing, khususnya bahasa-bahasa di Nusantara dan bahasa Inggeris. Prinsip kekecualian vokal sama dengan prinsip keselarasan huruf vokal. Pola-pola kekecualian yang dimaksudkan adalah seperti berikut:

BilPola VokalContoh Bahasa NusantaraContoh Bahasa Inggeris

1.a--e talinganeh kaget pamerkabaret panel

2.a--ocalon lapor perabotatom faktor

3.e pepet - e talinggembleng

4.e pepet - obendok jempolgabenor interkom

5.i--e talingimleksimen tiket

6.i--oijon pilondiftong transistor

7.u--e talingtulen uletsubjek dokumen

8.u--obunglon leluconkupon konduktor

9.a--e pepetpakemteater

10.e talinghipotesis objektif

11.e taling--upetroleum spektrum

12.e pepet e pepetdemdem pepet

13.i--e pepetisengartikel filem

14.o--ifosil hipokrit

15.o--ubonus forum

16.u--e pepetlumerskuter

17.e taling - e pepetmeter

18.o--e pepetOktober

1.3 Pola yang berubah dari sistem ejaan rumi lamaAda 8 pola yang berupa pola-pola yang berubah daripada sistem ejaan Rumi lama (sebelum tahun 1972). Dasar mengenai perubahan ini menetapkan supaya digunakan huruf vokal i atau u di suku kata akhir tertutup sekiranya digunakan huruf vokal a, e pepet , i atau u di suku kata praakhir.

Bil.Ejaan Rumi LamaEjaan Rumi Sekarang

Pola EjaanContohPola EjaanContoh

1.ae talingAlehaiAlih

2.aoBatokauBatuk

3.e pepete talingLebehe pepetiLebih

4.E pepetoTempohE pepetuTempuh

5.ie talingPilehiiPilih

6.ioTidoriuTidur

7.ue talingUsekuiUsik

8.uoUntonguuUntung