Pomiar kapitału ludzkiego

Pojęcie kapitału ludzkiego

Kapitał ludzki

Ludzie stanowią kapitał

Wiedza

i umiejętności to kapitał

Czym jest kapitał ludzki

• Kapitał - majątek dający wzrost dochodu (czy ludzie to majątek?)

• Grodzki: kapitał ludzki to zasób wiedzy i umiejętności o określonej wartości i będący źródłem przyszłych zarobków… czy satysfakcji

• Davenport:

Kapitał ludzki=(zdolności+zachowanie)-wysiłek-czas

Wymiary kapitału ludzkiego

Kapitał ludzki

Wymiar rynkowy

Wymiar osobisty

Wymiary kapitału ludzkiego - skala

Kapitał ludzki

Wymiar makroekonomiczny

Wymiar mikroekonomiczny

INWESTYCJE W HC

Inwestycje w kapitał ludzki

• Człowiek/rodzina/społeczność ponoszą koszty dotyczące kształtowania kapitału ludzkiego

• Dlaczego?

• Bo oczekują zwrotu?

• Co może być zwrotem?

Prywatna stopa zwrotu według Psacharopoulosa 1982

Kapitał ludzki jako efekt inwestycji - Inwestycje

Inwestycje rządowe

Wydatki rządowe na

edukację

Wydatki rządowe na

naukę

Wydatki rządowe na

ochronę zdrowia

Inwestycje na poziomie

organizacji

Learning by doing

Koszty rozwoju (szkoleń) w

miejscu pracy

Koszty rozwoju (szkoleń) poza

miejscem pracy

Wydatki ponoszone

przez rodzinę

Czesne i koszty utrzymania

Koszty alternatywne

Wartość dodana edukacji wyższej

• P. Mc Geevora i wsp. 1990 – porównanie wyników ocen – zwana komparatywną wartością dodaną (Comparative Value

Added – CVA)

• R. Blundell i wsp. 2000 • powszechna koncepcja wartości dodanej edukacji wyższej:

– przyrost kompetencji mierzonych średnim wynikiem testu

• Koncepcja nowoczesna: – wartość edukacji wyższej może być mierzona za pomocą

wzrostu wynagrodzeń uzyskanego w wyniku studiowania na danej uczelni

– musi być rozpatrywane lokalnie/regionalnie

Wartość dodana edukacji wyższej

• Rodgers – Relative Economic Value Added Premium:

G_k=G_ki-G ̅

• gdzie:

– Gk – grupa referencyjna o określonym poziomie ocen,

– ( G) ̅ – przeciętne dochody absolwenta z danej grupy referencyjnej,

– Gki – oczekiwane dochody absolwenta k, który ukończył studia z poziomem ocen i.

POMIAR KAPITAŁU LUDZKIEGO

Rodzaje metod pomiaru kapitału ludzkiego

• Metody dochodowe

• Metody kosztowe

• Pozostałe

METODY DOCHODOWE

Istota metod dochodowych

• Wyrażają wartość w jednostkach pieniężnych

• Założenie (Le, Gibson 2003):

– Wartość kapitału ludzkiego może być wyrażona za pomocą zdyskontowanych przyszłych dochodów

Metoda Dublina i Lotka

• na potrzeby polis ubezpieczeniowych (na życie, odszkodowania za utratę zdrowia)

• gdzie:

– V0-wartość kapitału ludzkiego w chwili urodzenia, – i – stopa procentowa, – Po,x –prawdopodobieństwo dożycia jednostki do wieku x, – yx - roczne dochody jednostki w wieku x do x+1, – Ex-stopa bezrobocia w wieku x, – cx-roczne koszty utrzymania jednostki w wieku x do x+1.

Metoda Farra

• Podobnie, jak u Dablina i Lotka • Uwzględnia pojawienie się jednostki bezrobocia

w okresie aktywności zawodowej

• gdzie: • Va-wartość kapitału ludzkiego w danym wieku a, • Pa,x –prawdopodobieństwo dożycia jednostki do

wieku x, • yx, i, Ex, cx - jak w poprzednim wzorze.

Metoda Flamholtza

• Tzw. stochastyczny model wyceny nagród • Zakłada zmianę stanowisk o określonych dochodach (tzw. ścieżkę kariery)

gdzie: • E(CV) – oczekiwana wartość osoby dla organizacji • Ri – wartość, jaką organizacja spodziewa się osiągnąć dla każdego

z możliwych stanowisk i, • P(Ri) – prawdopodobieństwo, że pracownik obejmie stanowisko Ri, • t-czas • m- stanowisko końcowe • r – stopa dyskontowa

Model Flamholtza - procedura

1. Zdefiniować wzajemnie wykluczające się stanowiska, jakie osoba może zajmować w organizacji,

2. Określić wartość każdego ze stanowisk (wartości, jakich organizacja spodziewa się uzyskać z zajmowania danego stanowiska przez pracownika)

3. Zidentyfikować najwyższe stanowisko, jakie dana osoba może zajmować w organizacji

4. Oszacować prawdopodobieństwo zajmowania przez daną osobę każdego z możliwych stanowisk przez określony czas

5. Zdyskontować spodziewane w przyszłości wpływy z zajmowania określonego stanowiska

Metoda Leva i Schwartza

gdzie: Vr – wartość kapitału ludzkiego w wieku r, It – roczne wynagrodzenie osoby aż do emerytury, t-wiek przejścia na emeryturę i-stopa dyskontowa

METODY KOSZTOWE

Istota metod kosztowych

Założenie:

Kapitał ludzki to nagromadzone w człowieku zdolności, wiedza, zdrowie czy umiejętności, do których osiągnięcia potrzebne są wydatki pieniężne. Skapitalizowana suma owych wydatków daje nam w efekcie wartość kapitału ludzkiego (Łukasiewicz, 2009)

Metoda Engla

gdzie: cx-wartość kapitału ludzkiego w wieku x, coi-koszty poniesione do momentu urodzin dziecka, i-1,2,3 oznaczają klasy w społeczeństwie, ki-procentowy roczny wzrost kosztów utrzymania

Metoda Dobii (naprawdę tak piszemy) • Wartość kapitału ludzkiego obejmuje:

– skapitalizowane koszty utrzymania (K), – skapitalizowane koszty profesjonalnej edukacji (E) – wartość uzyskaną przez doświadczenie (krzywa uczenia się) Q(T)

H(T) = (K+E)(1+Q(T))

• gdzie: • H(T) – wartość kapitału ludzkiego, • T – liczba lat pracy • w – współczynnik uczenia się

POZOSTAŁE METODY

Metoda z Saarbrucken

gdzie: • HC – wartość kapitału ludzkiego, • i – grupy pracowników wyróżnione na podstawie wykształcenia, miejsc pracy

czy zajmowanej hierarchii, • FTEi – liczba pracowników (etatów) w poszczególnych grupach pracowników, • Li-wysokość płacy rynkowej dla pracowników w danej grupie, • wi-średni czas aktualności wiedzy pracowników w danej grupie, • bi- średni czas zatrudnienia pracowników w danej grupie, • PEi – roczne koszty poniesione na rozwój w danej grupie, • Mi – indeks motywacji pracowników.

Monitor Kapitału Ludzkiego (MKL) Mayo

gdzie: HAW – wartość kapitału ludzkiego (Human Assets Worth) EC – koszty zatrudnienia pracownika (Employment Cost) IAM – Indywidualny mnożnik wartości (Individual Asset Multiplier)

HAW=EC•IAM/1,000

MIERNIKI KAPITAŁU LUDZKIEGO

System mierników kapitału ludzkiego

Mierniki stanu (zasobu) kapitału

ludzkiego

tzw. stock

Mierniki inwestycji

w kapitał ludzki

tzw. input

Mierniki efektów inwestycji w kapitał ludzki

tzw. output

Mierniki stanu (zasobu) kapitału ludzkiego

Przykładowy miernik Sposób obliczania

Wykształcenie różnych grup społecznych Udziały procentowe różnych grup ze względu na wiek, wykształcenie lub dochody

Struktura społeczeństwa według poziomów wykształcenia

Udziały procentowe osób o różnych poziomach wykształcenia

Mierniki inwestycji

Przykładowy miernik Sposób obliczania

Udział PKB przeznaczonego na edukację i szkolenia

Wydatki publiczne i prywatne na edukację i szkolenia

Infrastruktura edukacyjna Liczba szkół danego rodzaju, wyposażenie w aparaturę naukową

Mierniki efektów

Przykładowy miernik Sposób obliczania

Wynagrodzenia osób w zależności od wykształcenia

Średnie wynagrodzenie przypadające na jedna osobę

Liczba dni chorobowych wykorzystywanych przez pracowników

Liczba dni chorobowych na jednego pracownika