Upload
pro-futuro
View
233
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Post Scriptum 3-4/2011
Citation preview
zachowania, które zwią-
zane są z obrazem
„silnego charakteru”.
Silny charakter często
ma swoje podłoże w
temperamencie czyli
wrodzonym me-
chanizmie funk-
cjonowania. I tu-
taj zaobserwować
można podobień-
stwo, bynajmniej
nie ma więcej
Ciąg dalszy na
stronie 2
Słowo charakter obro-
sło wieloma nawykami
językowymi. Potocznie
słowo „charakter” za-
stępuje pojęcie osobo-
wości. Można więc mieć
różne charaktery czyli
być różną osobą – tutaj
wnioskujemy i opisuje-
my postawy dziecka
wobec określonych
spraw, wyznawanych
wartości. W takim zna-
czeniu charakter pozwa-
la nam wyróżniać cha-
raktery, najprościej mó-
wiąc, dobre i złe – dobre
czyli te które są spójne z
normami społecznymi i
złe czyli te, które te nor-
my łamią i negują. Mówi-
my też „ma charakter”
co oznacza to dziecko
jest wyraźną i silną po-
stacią. Taki skrót języko-
wy nie oznacza, że
dziecko określone ha-
słem „ma charakter”
posiada coś, czego inni
nie posiadają (każdy ma
jakiś charakter). Skrót
ten jednakże pokazuje
jaka jest społeczna per-
cepcja i ocena stylów i
rodzajów charakteru –
zwracamy uwagę na
charaktery silne, na oso-
by, które potrafią wy-
trwać w realizacji zada-
niu, które jest trudne,
które pomimo przeciw-
ności losu ujawniają
wiarę w sukces, nie pod-
dają się. Częściej widzi-
my i rozmawiamy,
a więc i wzmacniamy te
Ale charakter!
W tym numerze:
Kara czy nagroda jako skutecz-
na metoda wychowawcza.
Wielkie rozmówki z małym
dzieckiem
Ku pamięci!
Zapiski na skrawku chusteczki
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA PRO FUTURO
POST SCRIPTUM
Ważne tematy:
Koncentracja na
tym, co najważniejsze
Recepta na
wychowanie mocnych
charakterów
Informacja zwrotna -
skuteczne narzędzie
wychowawcze
WARSZAWA - ŁOMIANKI 2011/2, MARZEC-KWIECIEŃ
WIELKIE ROZMÓWKI Z MAŁYM DZIECKIEM Wyznaczanie granic to
kwestia komunikacji -
precyzyjnego i adekwat-
nego komunikowania się
w codziennych realiach.
Trzeba dawać jasne i czy-
telne dla dziecka komuni-
katy na temat określo-
nych sytuacji, co jest trud-
ne w pojawienia się sil-
nych emocji, które lubi
pojawiać się w momencie
naruszenia granicy.
Kilka wskazówek:
1/ Powiedz DLACZEGO
zapraszasz dziecko do
rozmowy - bo jest dla
mnie ważne abyśmy się
zrozumieli, bo chcę aby-
śmy współpracowali, bo
cenię sobie Twoje bezpie-
czeństwo.
2/ Opisz konkretnie zacho-
wanie, które naruszyło
granicę. Tylko zachowa-
nie - nie osądzaj, oceniaj.
Opisz!
3/ Powiedź co czujesz /
czułeś w tamtej sytuacji.
Powiedź co to dla Ciebie
znaczy.
4/ Zaproś do rozmowy
dziecko - zapytaj o to jak
ono to odebrało, jak się
czuło, co się zadziało.
Posłuchaj! Daj się wyga-
dać. Wykaż się zrozumie-
niem dla uczuć dziecka ,
ale przypomnij regułę -
zasadę.
5/ Postaw problem. Co
zrobimy? Rozumiem co
się wydarzyło i dlaczego
tak się zachowałeś. Nie
jednak mogę pozwolić na
to, aby… Umówiliśmy się
bowiem, że …
6/ Zapytaj się o to co każ-
dy z Was zrobi, aby ta
granica była wystarczają-
co uszanowana ?
KU PAMIĘCI!
„Dziecko chce być dobre.
Jeśli nie umie - naucz,
Nie wie - wytłumacz,
Jeśli nie może - pomóż!”
Jeśli przy największym wy-
siłku dozna porażek, należy
tak pobłażać, jak pobłażli-
wie godzimy się z naszymi
własnymi wadami
i nałogami.”
Janusz Korczak
KRÓTKI KURS DOSTARCZA-
NIA INFORMACJI ZWROT-
NEJ – POZYTYWNEJ
I NEGATYWNEJ.
Gdy chcesz nagrodzić, a
więc wyrazić uznanie i
wzbudzić pozytywne emo-
cje swojego dziecka, mo-
żesz postępować według
poniższej zasady czterech
kroków:
KROK PIERWSZY – PO CO?
Powiedź dlaczego to mó-
wisz, podkreśl dlaczego jest
to ważne, jakie zasady czy
wartości zachowanie, które
chcesz opisać i nagrodzić
realizuje
Chcę powiedzieć Ci coś bar-
dzo ważnego. Zrobiłeś coś,
co bardzo mi się podobało.
To było odpowiedzialne za-
chowanie. A w naszej rodzi-
nie odpowiedzialność jest
bardzo ważna.
KROK DRUGI – CO?
Opisz, co twoje dziecko
zrobiło. Dokładnie przywo-
łując obraz z pamięci.
Opisz zachowania dziecka.
Twój brat podczas zabawy
dostał krwotoku. Ty wtedy
zaopiekowałeś się nim – po-
łożyłeś go na łóżku, wytarłeś
krew, która spłynęła mu po
buzi. Przyniosłeś mokry ręcz-
nik i położyłeś go na czole.
KROK TRZECI – EMOCJE
Powiedź, co czułeś. Nazwij
swoje emocje, opisz je
i nazwij emocje dziecka.
Byłem dumny, że opiekujesz
się młodszym bratem. Za-
chowałeś się bardzo odpo-
wiedzialnie. Wiedziałeś jak
się zachować i potrafiłeś to
zrobić. Ty też możesz być z
siebie dumny. Bardzo mi się
podobało to, co zrobiłeś.
KROK CZWARTY – POD-
KREŚL WARTOŚĆ
Nazwij jeszcze raz wyrażo-
na zachowaniem zasadę
czy wartość.
Zachowałeś się odpowie-
dzialnie, jak straszy brat na
którym można polegać. Dzię-
kuję.
Gdy chcesz zwrócić uwagę
dziecka na negatywne kon-
sekwencje jego zachowa-
nia, a więc wyrazić niezado-
wolenie i zmienić zachowa-
nie dziecka, możesz postę-
pować według poniższej
zasady czterech kroków
KROK PIERWSZY – PO CO?
Powiedź dlaczego to mó-
wisz, podkreśl dlaczego jest
to ważne, jakie zasady czy
wartości zachowanie, zo-
stały złamane przez zacho-
wanie dziecka, o których
chcesz opowiedzieć
Chcę powiedzieć Ci coś bar-
dzo ważnego. Zrobiłeś coś,
co bardzo mi się nie podoba-
ło.
KROK DRUGI – CO?
Opisz co twoje dziecko zro-
biło. Dokładnie przywołując
obraz z pamięci. Opisz za-
chowania dziecka.
Bawiliście się z bratem kolej-
ką. Chcieliście bawić się jed-
ną lokomotywą, pokłóciliście
się a potem Ty popchnąłeś
go a on przewrócił się i skale-
czył. To było niedobre zacho-
wanie.
KROK TRZECI – EMOCJE
Powiedź, co czułeś. Nazwij
swoje emocje, opisz je i
nazwij emocje dziecka.
Przykro mi. Nie lubię jak tak
się zachowujesz. Boli mnie
to, że używasz siły zamiast
słów, mówisz rękoma a nie
słowami.
KROK CZWARTY – PO-
WIEDZ CZEGO OCZEKUJESZ
Powiedź, czego oczekujesz
w zamian w tej konkretnej
sytuacji, która była. Krótko i
zwięźle.
Oczekuję, że w takiej sytuacji
będziecie rozmawiać i po-
dzielicie się zabawką spra-
wiedliwie. W zgodzie.
Str. 2 POST SCRIPTUM
"Dzieci
przywiązują
małą wagę do
nauczania, które
dostają
od swoich
rodziców, za to
wiernie
odwzorowują
ich charaktery".
Mason Cooley
dzieci niskoreaktywnych, ale
to właśnie te dzieci są czę-
ściej omawianymi przypadka-
mi na zebraniach w przed-
szkolu czy szkole. Już u ma-
łych dzieci zauważamy skłon-
ności do bycia osobami ru-
chliwymi, aktywnymi, cechu-
jącymi się szybkimi reakcjami
i umiłowaniem do dużej ilości
różnorodnych zabaw. O tych
dzieciach mówi się „żywe
dzieci” albo „mają tempera-
ment”. Te, które są spokoj-
niejsze, bardziej wyważone
i ukierunkowane na mniejszą
ilość stymulacji jakoś umykają
naszej uwadze. Po prostu
sprawiają mniej kłopotów,
nie zmuszają nas do aktyw-
ności, nie wymagają specjal-
nego podejścia. I tak już od
początku dzieci określane
w psychologii jako
„niskoreaktywne” skupiają
na sobie więcej uwagi, często
niestety „uwagi negatywnej”
– słyszą więcej nakazów
i zakazów, mają więcej kar
itp. Sprawdzono nawet spo-
sób wzniecania bijatyk w
szkołach – otóż okazało się,
że dzieci spokojniejsze też
mają konflikty i też dochodzi
do rękoczynów, ale te
„żywe” przechodzą do ręko-
czynów szybciej i najczęściej
w najmniej dogodnym mo-
mencie np. na przerwie, gdy
za ich plecami stoi nauczy-
ciel. Te spokojniejsze jak się
okazało wyczekują na właści-
wy moment tj. kiedy nie ma
nauczyciela i wówczas dają
upust swoim emocjom. Róż-
nica nie leży więc w ilości
negatywnie postrzeganych
zachowań, ile w konsekwen-
cjach. Te żywsze dzieci nie
patrząc na sytuacje impul-
sywnie reagują, narażając się
na negatywne oceny innych
i co za tym idzie, na negatyw-
ne oceny swojej osoby. Jed-
nakże każda ocena jest także
wzmocnieniem więc, w na-
stępnej tego typu sytuacji
nasz impulsywny mały boha-
ter zrobi dokładnie to samo,
aby ostatecznie usłyszeć
„ależ ty masz charakter”!
Wpływ temperamentu na
powstawanie osobowości
(czyli potocznie mówiąc cha-
rakteru) jest znaczący – tem-
perament daje nam podwali-
ny, na których budujemy
naszą osobowość. Najistot-
niejszym elementem jest
oczywiście obraz własnej
osoby, który tworzymy
w oparciu o informacje
płynące od innych. Jeżeli
zatem nasz niskoreaktywny
dzieciak ciągle będzie słyszał,
że „jest agresywny”,
„niedobry” to takim się
stanie.
Warto zatem zastanowić się
co mówimy naszym dzieciom
i jak reagujemy na to, czego
zmienić nie mogą, bo jest
częścią biologicznego wypo-
sażenia ich powstających
osobowości. Jak to się mówi
„każdy kij ma dwa końce” –
siła reakcji na bodziec, niska
u naszych żywych dzieci i
wysoka u tych spokojnych,
stanowi ich niewątpliwy
zasób. Żywiołowość i impul-
sywność może zaowocować
buntem i negacją wartości
spokoju i mądrości, bo będą
one zbyt nieosiągalne dla
popędliwych i szybko reagu-
jących chłopców. Może jed-
nak prowadzić do kreatyw-
ności i wytrwałości w poszu-
kiwaniu rozwiązania sytuacji
nowych, trudnych czy niety-
powych – to właśnie oni bę-
dą mieli odwagę zaryzyko-
wać i zmienić to, co innym
wydawać się będzie stałe i
niepodważalne. Natomiast
spokój i powolne tempo dzia-
łań może zaskutkować ten-
dencją do nadmiernego kon-
trolowania otoczenia i two-
rzenia mało użytecznych
procedur, jak i - odmiennie -
doprowadzić może do poja-
wienia się myślenia anali-
tycznego i strategicznego.
Można użyć tutaj metafory
siania i zbiorów - wiele zależy
od tego jakie ziarno pada na
jaki grunt.
Jednakże warto uświadomić
sobie sprzeczność społecz-
nych oczekiwań – np. chętnie
widzimy w swoich dzieciach
takie cechy siły charakteru
jak skuteczność, wytrwałość,
samodzielność, spójność, ale
już gdy ta sama samodziel-
ność godzi w nasze interesy
czy preferencje narzekamy
na nią i nazywamy ją buntem
np. gdy chłopak nie chce
się poddać naszym argu-
mentom nazywamy to upo-
rem, a nie wytrwałością.
Warto, abyśmy jako rodzice
starali się zobaczyć
cd na stronie 4
ALE CHARAKTER! (CD ZE STRONY 1)
Str. 3 2011/2, MARZEC-KWIECIEŃ
WARTO PRZECZYTAĆ:
nie. Nie ma sensu zakazywać
robienia czegoś, natomiast
warto wskazywać to, co mo-
głoby pojawić się zamiast
negatywnych wzorców (np.
zamiast „nie kręć się na krze-
śle”, „nie pyskuj”, „nie przery-
waj” itp. warto powiedzieć co
chcesz uzyskać np. „siedź
spokojnie, bujać można się na
huśtawce, ale nie na krześle”,
„najpierw posłuchaj tego, co
mam ci do powiedzenia, po-
tem zapytam cię o Twoje zda-
nie”, „widzę, że jesteś bardzo
rozgniewany” itp.
2. ZAUWAŻAJ TO, CO POZY-
TYWNE
Możesz zmieniać mapę na
podstawie, której interpretu-
jesz dane zachowanie (tzw.
przeramowanie) np. dziecko
wykłóca się z dużą siłą o coś,
ciebie to irytuje – zamiast
powiedzieć np. „nie pyskuj”,
„co ty tam wiesz”, „ale Ty
jesteś uparty” itp. zastanów
się co dobrego jest w tym
zachowaniu i powiedz o tym
np. „widzę, że jesteś bardzo
zaangażowany, widzę, że bar-
dzo ci zależy na przekonaniu
mnie ” itp. Dlaczego? Bo ła-
twiej wzmocnić zmianę za-
chowań wówczas, gdy zacho-
wanie to ma pozytywny wy-
predyspozycje, które nasze
dziecko ma wrodzone i które
warto rozwijać nadając im
pozytywnie brzmiące prze-
słanie. Wówczas nasz obda-
rzony niską lub wysoką reak-
tywnością chłopiec wyrośnie
na akceptującego siebie
młodzieńca, wierzącego w
swoje siły, otwartego na
świat, stawiającego sobie
wyzwania, ale i szanującego
prawa i odmienności innych
ludzi. Czy jest coś czego by-
śmy dla swojego dziecka pra-
gnęli więcej?
Recepta na pozytywne prze-
wartościowanie – zobacz to,
co najważniejsze!
1. POWIEDZ CZEGO
OCZEKUJESZ
Gdy widzisz jakieś zachowa-
nie, które jest destruktywne
dla otoczenia lub dla samego
dziecka, zastanów się, co
chcesz uzyskać w zamian za
miar – czyli wówczas gdy
chwalimy niż gdy karcimy.
3. ROZMAWIAJ O WARTO-
ŚCIACH
Pokazuj to, co dziecko może
uzyskać realizując jakieś cele.
„Co dzięki temu zyskasz,
chłopcze, gdy będziesz miał
sportowy motocykl, nową
konsolę?”.
Nie mów i nie pouczaj – pytaj
o znaczenie danej rzeczy,
sprawy dla Twojego dziecka.
Czy jemu chodzi o szpan, o
nowe umiejętności, o podziw
w oczach innych czy pokona-
nie własnych lęków? Zamiast
koncentrować się na domnie-
manych motywach, pobudzaj
dziecko do zastanawiania się
nad tym co chce uzyskać,
pogłębiaj jego wiedzę na
swój temat. Jego refleksyj-
ność i wiedza na temat wła-
snych motywów pozwoli mu
w przyszłości być strategicz-
nym dowódcą na polu wła-
snego życia, a nie pionkiem w
szeregu…
A jakie Ty masz doświadcze-
nia? Zapraszam do wymiany
poglądów.
Iza Barton Smoczyńska
ALE CHARAKTER! (cd ze strony 3)
Jesteśmy firmą prywatną, spółka Pro Futuro istnieje na rynku edukacyjnym od 2005 roku,
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna została założona w roku 2009r. Współpracujemy z
wieloma doświadczonymi specjalistami: psychologami, pedagogami, logopedami i in. Zapra-
szamy do współpracy tych specjalistów, którzy myślą podobnie jak my o rozwoju dziecka.
Wierzymy, że nasze podejście i wiara w potencjał dziecka ma wpływ na osiągnięcia dzieci i
młodzieży, ich rozwój i adaptację.
Jedno z przysłów indyjskich mówi „Dzieci to goście, którzy pytają o drogę”. Poma-
gamy szukać odpowiedzi na to pytanie, stale uczymy się też jak pozostawać gotowym na
jego usłyszenie.
telefon: 22 861 31 30 wew. 103 faks: 22 666-95-78 mail: [email protected]
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA PRO FUTURO
ul. Kaliskiego 29a, 01 - 476 Warszawa
Jak nagrodziłem dzisiaj
mocne strony mego
dziecka?
W jaki sposób dałem od-
czuć mojemu dziecku, że
ma potencjał i moc?
W jaki sposób wsparłem
dziecko w jego dążeniu do
trzymania się zasad i re-
guł? Jak pomogłem mu
dziś stać się lepszym?
Zapiski na skrawku chusteczki...
„Talent jest da-rem uniwersal-nym, ale potrzeba wielkiej odwagi, żeby go wykorzy-stać. Nie bój się być najlepsza.” P. Coelho