Povrce opce

8/10/2019 Povrce opce

1/29

T.V:Povrarstvo Opi dio (predavanja + knjiga)

ISHRANA POVRA I GNOJIDBA

- povrarska proizvodnja zahtjevnija je od ostalih poljoprivrednih proizvodnji za visokeprinose po jedinici povrine te za nekoliko berbi godinje potrebna su 3 do ! " bogatija tlahranjivi#a$ nego za ostale kulture- nedostatak biljnih hranjiva$ uz nedostatak vode u tlu$ naj%ee je li#itirajui %i#benik

povrarske proizvodnje- &' '*,./ 0' 1 osigurati biljka#a dovoljne koli%ine lako pristupa%nih biogenih#akroele#enata (.$ P$ 2$ &a$ g$ *) i dovoljne koli%ine biogenih #ikroele#enata (4e$ n$ 5n$&u$ o i 0) gnojidbo#

Makroelementi- 678'21 sastavni je dio #nogih esencijalnih tvari biljnog #etaboliz#a a#inokiselina$proteina$ nukleinskih kiselina$ kloro9ila- nedostatak1 usporen (:patuljasti:) rast cijele biljke i kloroze$ koje po%inju na staro# liu odruba pre#a unutra; slabi su cvatnja i plodonoenje- viak1 tvorba velike lisne #ase$ ta#nozelene boje; biljke su krhke i neotporne na bolesti ipolijeganje zbog poja%ane tvorbe parenhi#skog stani%ja; kvaliteta i okus povra su loi zbog

s#anjene sinteze eera; te


2/29


Mikroelementi- D//5O1 u sastavu je kloroplasta$ va


3/29


Reakcija ta- za veinu povrarskih kultura opti#alna reakcija tla se kree iz#e@u ?$! i F$! (?$G)- alkalo9ilne biljke 1 dobro uspijevaju na alkalno# tlu s p iznad F$? ako u nje#u ne#anedostataka biogenih ele#enata u takvi# tli#a nalazi se povoljna koli%ina &a i g$ anedostaje 4e$ n$ 5n$ &u$ 0

- acido9ilne biljke 1 uspjeno rastu u kiselo# tlu sa p oko H$!1 podnose vee koli%ine l$ 4e i n$ a naj%ee oskudijevaju u &a$ g$ o- na reakciju tla se #o


4/29


5/29


A) Pre#jetanje hranjiva slu%ajni# ter#alni# gibanje# pre#jetanje izokolnog #edija u zonu korijena zbog razlika u koncentraciji$ do izjedna%enja koncentracijapredstavlja di9uziju hranjiva- korijen se na taj na%in najvie opskrbljuje ioni#a P i 2$ te djelo#i%no ioni#a 4e$ n i 5n

3) 2ontaktna za#jena 1 rasto# korijen dolazi u kontakt s koloido# tla$ too#oguava za#jenu iona iz#e@u koloida tla i korijena biljke

- za povrarske vrste koje i#aju slabo razgranjenje korijena (luk$ raj%ica$ salata$ celer) vaO6/ 1 pristupa%na hranjiva u tlu se ekstrahiraju ke#ijski# reagensi#a$koristei razli%ita ekstraktivna sredstva- ekstraktivne otopine 1 voda (vodotopljiva hranjiva .$ P$ &l$ 2; 0)$ !$!AH &a&lA (za9izioloki aktivan g)$ anorganske kiseline (!$ &l za 2)$ organske kiseline ( J citronskakiselina za 9os9ate$ a#on laktat octena kiselina=)$ lu)$reducirajue tvari- ostale #etode 1 elektroprovodljivost$ elektoultra9iltracija$ koritenje izotopa

A"ai)e -ij"!. &ate#ijaa- ekstre#ne vre#enske prilike$ te antagoniza# iona uzrokovan nehar#oni%no# ishrano#$naj%ei su razlozi neadekvatne opskrbe biljke neki# hranjivo# 1 zato se analizo# biljke

utvr@uje ukupna koli%ina nekog ele#enta u dato# trenutku- dobivene vrijednosti se uspore@uju s literaturni# podaci#a opti#alne koli%ine pojedinogele#enta za odre@enu kulturu u zdravo# stanju

O-ik *e)a"ja P#i+t'$a/"!+t A"ai)e ta )aR 7 otopini tla$ nisu vezana vrlo lako pristupa%na vodotopljiva hranjivaAR *labo vezana$ #ogu se za#ijeniti lako pristupa%na za#jenjiva hranjiva3R .epokretna$ ali se #ogu za#ijeniti u#jereno pristupa%na lako pokretna hranjivaBR .epokretna i teko za#jenjiva gotovo nepristupa%na rezervna hranjiva

H


6/29


- opti#alne vrijednosti bazirane su na #aksi#alno# prinosu$ a dobivene su te#elje#vegetacijskih i poljskih pokusa- uzorak #ora biti reprezentativan- analizirati se #ogu pojedini biljni dijelovi$ naj%ee list (razli%ite starosti)$ korijen ili cijele biljke- po


7/29


- za raj%icu$ glavati kupus i kineski kupus katkad %ak i na alkalno# tlu proble# predstavljanedostatak &a 1 rjeava se 9olijarno# gnojidbo#

- PO>,/0/ POL,M 5 '2,O///.>' 1 veina povra i#a visoke zahtjeve za#ikroele#enti#a$ pa je potrebno gnojidbu uveati za A! 3! J od koli%ina koje se odnoseberbo#

- prosje%no !! dt (! t) ubrane #ase povra odnosi oko 1 FH ! g 4e$ ?! F! g n$ 3! 3H g 5n$ G g &u$ BH ?! g 0 te oko !RH o- prosje%no godinje iznoenje #ikroele#enataKha iznosi 1 H! g 0$ 3! !! g bakra$ A kg


8/29


Prosjene koliine makrohranjiva u stajskom gnojuP#i-i1"i +a+ta* 23 "a +'4' t*a#5

I)*!# 3 S'4e t*a#i N P6O7 K6OCove@i gnoj ! H !$? A$ !$F $ A$B 3$?2onjski gnoj H AH $F 3$! !$F $A $A A$ACnoj peradi A! 3! A$! B$H B$H ?$! $A A$B

Ov%ji gnoj AH 3H 3$! B$! $A $? 3$! B$!*vinjski gnoj A! 3! 3$! B$! !$B !$? !$H $!

Slama i drugi biljni ostaci- koli%ina hranjiva u sla#i je obi%no niska 1 iznosi oko !RH J .$ !$ J P i J 2- sla#a sadr


9/29


- gnojiva koja su podloho#asov 9os9at$ #ikro9os- 9os9or u #ineralni# gnojivi#a #o1 #onokalcijev 9os9at$ najlake je pristupa%an biljci$ jer je dobro topljiv u vodi$a sadr1 sadr,72'*7P/,4O*4> >,'P/2*1 proizvodi se u granula#a$ a sadr


10/29


alcijeva gnojiva- prirodne sirovine kalcija vee ili #anje %istoe i razli%itih 9or#i$ koriste se kao gnojiva$ ali ikao tvari koje popravljaju naruena svojstva tla$ te za s#anjenje kiselosti tla- koriste se #ekani vapnenci$ koji se usitnjuju ili ter#i%ki obra@uju$ pa se dobije (ivo va!nosaoko F! J &aO ili gaeno va!nosa oko ?! J &aO- u podru%ji#a oko eerana koristi se i saturacijski #ulj$ koji je tehnoloki otpad pri preradi

eerne repe$ a u zrakosuho# uzroku nalazi se oko 3H$H J &aO

*lo


11/29


) POL,8'.*2O.LO6.L./1 naj%ee pri#jenjivana #etoda navodnjavanja u svijetu- voda u tanko# sloju stagnira ili te%e po povrini tla$ te in9iltrirajui se u tlo do dubine razvojakorijenova sustava osigurava vodu za njezin nor#alan rast i razvoj

A) PO65/.O .LO6.L./ (subirigacija) 1 voda se dovodi otvoreni# kanali#a iKilipodze#ni# cijevi#a$ te in9iltrirajui se u tlo i dizanje# kapilarni# sila#a osigurava vodu u zonirizos9ere

3) .LO6.L./2'8/./1 po%elo se uvoditi s razvoje# u%inkovitih strojeva i crpki$ terasprskiva%a$ po%etko# prolog stoljea- voda je pod tlako#$ te izlazei kroz #laznicu prska tlo iKili biljke

B) O2'5',.O.LO6.L./1 voda se pod #anji# tlako# dovodi na poljoprivrednupovrinu gdje se vla


12/29


- '.>/.5'>/> 2'8/.1 koli%ina vode koja padne na povrinu tla u jedinici vre#ena tijeko#rada rasprskiva%a

1 ovisi o kapacitetu rasprskiva%a (#3h-) i o raz#aku iz#e@urasprskiva%a$ to odre@uje navodnjavanu povrinu (#A)- rasprskiva%i proizvode kapi vrlo razli%itih veli%ina 1 pro#jera od !$H B$! ##- #alene kapi obi%no padaju u blizini rasprskiva%a$ a velike i#aju vei do#et

- pri ni


13/29


1 voda u kojoj i#a otpada ili pijeska #ora sepro%istiti da se #laznice ne za%epljuju

1 navodnjavanje kienje# zaslanjeno# vodo##o


14/29


- kapaljke su podlo


15/29


KAKVOAVODE,ANAVODNJAVANJE

- jedan od najveih nepovoljnih u%inaka i proble#a navodnjavanje je sekundarnozaslanjivanjei alkalizacija tla- pored zaslanjivanja i alkalizacije u posljednje vrije#e proble# dodatno ko#plicira sve %eapri#jena otpadnih voda za navodnjavanje

- pri#jeno# otpadnih voda nede9inirane kakvoe #ogu se i u tlu i u biljci aku#ulirati tetnetvari- pogodnost vode za navodnjavanje de9inirana je njezini# 9izikalni#$ ke#ijski# i bioloki#svojstvi#a- pogodnost vode za navodnjavanje treba biti ocijenjena i na osnovi speci9i%nih uvjetaupotrebe$ uklju%ujui uzgajanu kulturu$ svojstva tla$ praksu navodnjavanja$ agrotehni%ke #jere ikli#atske prilike

0snovni !arametri za ocjenu kvalitete vode;i)ika"i Ke&ij+ki Bi!!8ki

>e#peratura ,eakcija (p) 0roj koli9or#nih organiza#a*uspendirane %estice 7kupno otopljene soli 0roj patogenih klica

0oja K utnoa Lrsta i koncentracija aniona 0ioloka potreba za kisiko# (0P2)Lrsta i koncentracija kationa

ikroele#enti>oksi%ni ioni>eki #etali

;i)ika"a +*!j+t*a *!%e )a "a*!%"ja*a"je- najva


16/29


- u svijetu se koristi velik broj klasi9ikacija za ocjenu kakvoe vode 1 #i ne#a#o vlastituklasi9ikaciju$ pa se u hrvatskoj praksi koristi klasi9ikacija 4O- kakvoa vode se ocjenjuje s obziro# na zaslanjenost$ alkalitet i toksi%nost- grani%ne vrijednosti postavljane su uz uvjet da #ora biti iskoriten puni potencijal uzgajanekulture$ da je teksturni sastav navodnjavanog tla prakasta ilova%a do prakasta glina$ da tloi#a dobru internu dreniranost$ te da e navodnjavanje biti prilago@eno zahtjevu biljke te da se

koli%ina 9izioloki aktivne vode nee spustiti ispod H! J poljskog vodnog kapaciteta- voda se svrstava u jednu od 3 kategorija 1 bez ogranienja pri upotrebi vode uzuobi%ajeni na%in gospodarenja$ ne#a nikakve opasnosti od pojave ikakvih proble#a u tlu ikulturi

1slabo do umjereno ogranienje1 #o


17/29


- i!" C je naj%ei uzro%nik toksi%nosti iz vode za navodnjavanje 1 biljka ga pri#a sotopino#$ kree se transpiracijski# toko# i aku#ulira u listu

1 tipi%ni si#pto#ioteenja - pale< lia$ suenje pojedinih dijelova lista$ a u te


18/29


- u postoci#a se izra'L.'1 podze#ni (go#olji$ korijeni=)1 nadze#ni (lie$ stabljika)

0) C/./,>'L.'1 cvatni pupovi (brokula$ kapare$ arti%oka)

1 plod (#ahune$ paprike$ raj%ice$ #ladi bob=)1 sje#e nedozrelo (bob$ graak$ grah) zrelo

- u vrtlarstvu se prete'&'6O1 suho zapraivanje nepovoljno- 670'.*/>L/1 o njoj ovisi J nicanja$ brzina nicanja$ ujedna%enost nicanja

1 najbolja struktura tla je #rvi%asta 1 na dubinu sjetve utje%e tekstura$ struktura$ vlaga$ vre#enske prilike

Postu!ci za !ove1anje nicanja- prekid ter#odor#antnosti 1 kad biljka nee nicati pri vii# te#peratura#a (salata)- prekid 9otodor#antnosti 1 endivija$ radi%$ duhan

- pretklijavanje 1 odstranjivanje neklijavog i slaboklijavog sje#ena 1 br


19/29


- $#etkija*a"je1 postupak pri koje# sje#enu daje#o uvjete za pokretanje klijanja$ a zati#nakon odre@enog vre#ena ukine#o te uvjete sje#e je napola klijalo- O6C./*//.1 piliranje s dodaci#a

1 ciljevi uni9or#nost oblika i krupnoevea #asa$ preciznija sjetvau ko#binaciji s drugi# postupci#apoveanje klijavosti i nicanja$ opti#alna gustoa sklopa

- ,5'S'>'*7*>LP'/>-- )a8ti9e"i $#!+t!#1 split pill endivija$ radi%$ salata$ luk$ poriluk$ raj%ica$ begonija

na povrini ostaje sje#e$ brzo pritjecanje vode i kisika1 split pill special prethodno pretklijavano

%uvanje do godineBrassica$ celer$ raj%ica$ patlid


20/29


1 ru%na sija%ica$ traktorska sija%ica$ sija%ica za kontejnere

U,GOJ PRESADNICA

- P,/*6.'&/1 sadnice zeljastih biljaka$ uzgojene iz sje#ena$ rje@e iz vegetativnih biljnihdijelova1 ovisno o roku i na%inu uzgoja proizvode se na otvoreno# ili u zatieni#

prostori#a1 sade se na otvoreno# ili u zatiene prostore

- troi se vie ljudskog rada nego izravno# sjetvo# sje#ena- u uzgoju presadnica vea je iskoristivost sje#ena zbog povoljnijih uvjeta klijanja sje#ena inicanja biljaka 1 i#a va


21/29


- valjanje je potrebno u uvjeti#a ljetnih visokih te#peratura$ kad je povrina tla nedovoljnovla


22/29


- za prijevoz presadnica treba koristiti natkrite prikolice s ugra@eni# polica#a za slaganjesanduka s presadnica#a

U).!j $#e+a%"ica ' )a8ti9e"i& $#!+t!#i&a- uzgoj presadnica :golog: korijena obavlja se u razdoblju kad to vre#enske prilike naotvoreno# one#oguavaju 1 uzgoj presadnica salate i kupusnja%a za ranoproljetnu sadnju$ teraj%ice$ paprike$ patlid


23/29


U,GOJPRESADNICASGRUDOMSUPSTRATAOKOKORIJENA

- presadnice s grudo# supstrata se uzgajaju i sade s odvojeni# dijelovi#a supstrata$ razli%itavolu#ena i oblika grude oko njihova korijena- uz znatno s#anjenje utroka rada$ zbog jednakog raz#aka iz#e@u biljaka posti


24/29


- za uzgoj presadnica salate koriste se blokovi brida 3$H B c# du


25/29


treenje biljke- biljke tretirane #ehani%ki# podra


26/29


B) *O,>'- standardi za tehnoloku zrelost (pravilnik o kvaliteti voa$ povra i gljiva) 1 da je povrezrelo; svje


27/29


- dijeli seEa) Pre#a #aterijalu 1 kartonska a#bala


28/29


1 za skladite je obavezno prethodno provesti prethla@enje produljuje sekvaliteta kod dugotrajnog %uvanja (s#anjuju se gubici)

Sjemenarstvo

R POP'*1 Popis novostvorenih sorata poljoprivrednog bilja stvorenih u rvatskoj (izrvatske i do YR iz *lovenije i akedonije)

AR POP's 1 Popis stranih novostvorenih sorata poljoprivrednog bilja i i#a doputenje zauzgoj u rvatskoj

3R POP'*1 Popis zate%enih do#aih i udo#aenih poljoprivrednih biljaka u rvatskoj(ra@en Y?!-tih godina)

- PO*>7P2P,'5.L.*O,>'(speci9i%nosti za povre)E prije Y!-tih godina 1 bilo do#aa ili strana$ sorta se #orala prijaviti

odre@eno# republi%ko# organu (dr


29/29


A

Documents

Povrce opce