poziomego i pionowego wymagane parametry, metodyorganizacjaruchu.konferencjespecjalistyczne.pl/... Seminarium ORGANIZACJA RUCHU 2015 Kraków, 25.02.2015 r. Plan Rodzaje oznakowań

www.konferencjespecjalistyczne.pl Seminarium ORGANIZACJA RUCHU 2015 Kraków, 25.02.2015 r.

Badanie właściwości oznakowania

poziomego i pionowego –

wymagane parametry, metody

pomiaru i stosowany sprzęt

Paweł Skierczyński

Rafał Lusa IBDiM

Pracownia Chemii i Ochrony Środowiska

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Pracownia Chemii i Ochrony Środowiska IBDiM

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

Badania wyposażenia dróg

Wykonywanie pomiarów właściwości oznakowania

poziomego dróg

Wykonywanie pomiarów właściwości znaków drogowych

pionowych

Testowanie właściwości eksploatacyjnych materiałów do

poziomego oznakowania dróg na odcinkach drogowych

Pracownia Chemii i Ochrony Środowiska IBDiM posiada

akredytację PCA nr AB 424 na badania oznakowań

poziomych i pionowych, w tym badania terenowe


Plan

Rodzaje oznakowań dróg

Oznakowanie pionowe Wymagania

Badania

Urządzenia pomiarowe

Oznakowanie poziome Wymagania

Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




Badania



Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Polskie prawo – ustawa Prawo o ruchu drogowym

i dwa rozporządzenia regulujące stosowanie

znaków i sygnałów drogowych (szczegółowe

upoważnienie zawarte w ustawie art. 7)

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu

drogowym - Dz.U. z 1997 r. Nr 98 poz. 602. z

późn. zmianami

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz

Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31

lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów

drogowych – Dz. U. z 2002 r. nr 170 poz.1393 z

późn. zmianami

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3

lipca 2003r. w sprawie szczegółowych warunków

technicznych dla znaków i sygnałów drogowych

oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i

warunków ich umieszczania na drogach – Dz. U. z

2003 r. nr 220 poz. 2181 z późn. zmianami

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Podział na:

Znaki pionowe (załącznik 1)

Znaki poziome (załącznik 2)

Sygnały drogowe (załącznik 3)

Urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego

(załącznik 4)

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




Badania



Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe

Oznakowanie pionowe

element wyposażenia drogi istotny z punktu

widzenia bezpieczeństwa użytkowników ruchu

drogowego

podstawowe zadanie oznakowania pionowego -

szybka informacja o warunkach ruchu

bardzo dobra czytelność w każdych warunkach

atmosferycznych w ciągu całej doby

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe

Oznakowanie pionowe

dobra i jednoznaczna czytelność przekazywanej

treści

odpowiednie do rodzaju drogi wymiary

geometryczne

odpowiednia trwałość

przyciągnięcie uwagi kierowcy

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe

Znaki stałe

Standardowe (ostrzegawcze - A, zakazu - B,

nakazu - C, informacyjne - D, kierunku – E,

uzupełniające – F, tabliczki – T, dodatkowe – G,

AT, BT, R, W, odblaskowe, nieodblaskowe,

oświetlane, podświetlane),

zmiennej treści (VMS)

aktywne

Znaki tymczasowe

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Oznakowanie pionowe

Wymagania

Badania


Oznakowanie poziome

Wymagania

Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe - Wymagania

Wymagane właściwości optyczne (odblaskowe i

kolorymetryczne)

CEN TC 226 WG3 - EN 12899 - Stałe pionowe

znaki drogowe

• Część 1 Znaki stałe

• Część 4 Zakładowa Kontrola Produkcji

• Część 5 Badanie wstępne typu

prEN 12899-6 Performance of retroreflective sign

face materials (Właściwości optyczne materiałów

odblaskowych)

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



PN-EN 12899-1:2010:

norma zharmonizowana, wykorzystywana do

prowadzenia badań typu i badań certyfikacyjnych

oparta na wymaganiach i metodach badań

opublikowanych przez CEN, CENELEC, CIE

(Międzynarodowa Komisja Oświetleniowa) i

dokumentach ISO

podaje wymagania i metody badań

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



PN-EN 12899-1:2010:

definiuje granice właściwości i zakresy klas

właściwości

wymagania dla znaków nowych

wymagania w odniesieniu do materiałów

wykorzystujących technologię kulek szklanych

wymagania dla materiałów odblaskowych

mikropryzmatycznych wyspecyfikowano w

odpowiednim ETA co umożliwia oznakowanie

takiego materiału znakiem CE.

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Krajowe wymagania techniczne:

Załącznik 1 do Rozporządzenie Ministra

Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie

szczegółowych warunków technicznych dla

znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń

bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich

umieszczania na drogach – Dz. U. z 2003 r. nr 220

poz. 2181 z późn. zmianami

Ogólna Specyfikacja Techniczna D-07.02.01

Oznakowanie Pionowe z 2006 r. (OST)

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




w Załączniku 1 do Rozporządzenia podano

wymagania dla znaków nowych i używanych

wymagania podane w OST są zgodne

Załącznikiem 1 do Rozporządzenia; wymagania

dla znaków nowych

podstawa opracowania szczegółowej specyfikacji

technicznej (SST) stosowanej jako dokument

przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji

robót na drogach krajowych

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

Wymagania podane w Załączniku 1 do

Rozporządzenia i OST dla znaków nowych są

zgodne z wymaganiami PN-EN 12899-1

Dla folii mikropryzmatycznych - wymagania

odnośnie współczynnika odblasku jak dla folii

typu 2

Chromatyczność w świetle dziennym – przyjęto

wymaganie klasy CR1



Oznakowanie pionowe

Wymagania

Badania


Oznakowanie poziome

Wymagania

Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe - Badania

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

badania wstępne typu – zgodnie z

wymaganiami PN-EN 12899-5 i PN-EN 12899-1

ocena oznakowania na drodze

widzialność w dzień – czytelność znaku w

warunkach oświetlenia światłem słonecznym

(dziennym)

widzialność w nocy – czytelność znaku w

warunkach oświetlenia światłem reflektorów

samochodu



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

widzialność w dzień – określana na

podstawie parametrów chromatyczności x,

y i współczynnika luminacji

widzialność w nocy – określana na

podstawie parametru współczynnika

odblasku RA



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

oznaczenie chromatyczności w świetle

dziennym i współczynnika luminancji - zgodnie

z procedurą opisaną w CIE 15; symulator światła

dziennego D65 oraz geometria pomiaru wg

CIE 45/0

oznaczenie współczynnika odblasku RA -

zgodnie z procedurą opisaną w CIE 54.2 z

użyciem standardowego illuminantu A;

stosowana geometria pomiaru – kąt obserwacji

=0,33, kąt oświetlenia 1=5



Oznakowanie pionowe

Wymagania

Badania


Oznakowanie poziome

Wymagania

Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie pionowe – Urządzenia pomiarowe

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


dziennym i współczynnika luminancji -

kolorymetr, spektrofotometr – np. Miniscan XE

oznaczenie współczynnika odblasku RA

Pomiar punktowy (ręczny) – retroreflektometr,

reflektometr np. RetroSign 4000

Pomiar ciągły (mobilny) – np. system Visualise,

system Vertras



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




Badania



Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie poziome

Oznakowanie poziome

poziome oznakowanie dróg, łącznie z punktowymi

elementami odblaskowymi, tworzy sygnalizację

poziomą.

poziome oznakowanie dróg obejmuje znaki

podłużne, strzałki, znaki poprzeczne, słowa i

symbole znajdujące się na nawierzchni drogi.

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie poziome

Oznakowanie poziome

poziome oznakowanie dróg może być wykonane z

zastosowaniem farb, materiałów termo-

plastycznych, materiałów chemoutwardzalnych,

taśm odblaskowych, punktowych elementów

odblaskowych

większość oznakowań drogowych ma barwę białą

lub żółtą, ale w szczególnych przypadkach

stosowane są inne barwy oznakowań

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie poziome

Znaki stałe

Znaki tymczasowe

Odblaskowe, nieodblaskowe,

Gładkie, strukturalne, profilowane

Punktowe elementy odblaskowe

Punktowe elementy odblaskowe aktywne

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




Badania



Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie poziome - Wymagania

Wymagane właściwości optyczne (odblaskowe i

kolorymetryczne), szorstkość

CEN TC 226 WG2

PN-EN 1436+A1:2008 Materiały do poziomego

oznakowania dróg - Wymagania dotyczące poziomych

oznakowań dróg

PN-EN 1463-1:2009 Materiały do poziomego oznakowania

dróg - Punktowe elementy odblaskowe - Część 1:

Wymagania dotyczące charakterystyki nowego elementu

PN-EN 1463-2:2003 Materiały do poziomego oznakowania

dróg - Punktowe elementy odblaskowe - Część 2: Badania

terenowe

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



PN-EN 1463-1:2009:

norma zharmonizowana, wykorzystywana do

prowadzenia badań typu i badań certyfikacyjnych

podaje wymagania i metody badań

na materiały do oznakowań poziomych wydawane

są aprobaty techniczne; brak normy

zharmonizowanej

AT podaje wymagania i metody badań

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




Załącznik nr 2 do Rozporządzenie Ministra

Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie

szczegółowych warunków technicznych dla

znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń

bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich

umieszczania na drogach – Dz. U. z 2003 r. nr 220

poz. 2181 z późn. zmianami

Ogólna Specyfikacja Techniczna D-07.01.01

Oznakowanie Poziome z 2006 r. (OST)

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




w Załączniku nr 2 do Rozporządzenia podano minimalne

wymagania dla oznakowania w przewidzianym okresie

użytkowania

w OST wymagania podano w zależności od okresu

użytkowania oznakowania

nie w pełnym zakresie są zgodne Załącznikiem nr 2 do

Rozporządzenia

OST są podstawą opracowania szczegółowej specyfikacji

technicznej (SST) stosowanej jako dokument przetargowy i

kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach

krajowych

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów




Badania



Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie poziome - Badania

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

badania wstępne typu – zgodnie z

Zaleceniami IBDiM do udzielania aprobat

technicznych nr Z/2009/03/021 „Materiały

do poziomego oznakowania dróg”

ocena oznakowania na drodze

widzialność w dzień – w warunkach oświetlenia

światłem słonecznym (dziennym)

widzialność w nocy – w warunkach oświetlenia światłem

reflektorów samochodu

szorstkość



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

widzialność w dzień – określana na

podstawie parametrów chromatyczności x,

y i współczynnika luminacji lub

współczynnika luminancji QD

widzialność w nocy – określana na

podstawie parametru współczynnika

odblasku RL

szorstkość – określana na podstawie

wskaźnika szorstkości SRT



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

metoda pomiaru chromatyczności x, y i

współczynnika luminacji – PN-EN 1436 zał. C

metoda pomiaru współczynnika luminancji QD -

PN-EN 1436 zał. A

metoda pomiaru współczynnika odblasku RL -

PN-EN 1436 zał. B

metoda pomiaru wskaźnika szorstkości SRT -

PN-EN 1436 zał. D




Badania



Badania


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Oznakowanie poziome – Urządzenia pomiarowe

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


dziennym i współczynnika luminancji -

kolorymetr, spektrofotometr – np. Miniscan XE

oznaczenie współczynnika luminancji QD –

retroreflektometr, reflektometr – np. LTL-XL,

QD30



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

oznaczenie współczynnika odblasku RL

pomiar punktowy (ręczny) - retroreflektometr,

reflektometr – np. LTL-XL

Pomiar ciągły (mobilny) – np. system LTL-M, ZDR-6020,

Ecodyn 30

oznaczenie wskaźnika szorstkości SRT –

wahadło angielskie



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów



Instytut Badawczy

Dróg i Mostów


Podsumowanie

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

Metodyka pomiaru właściwości oznakowań

poziomych i pionowych stosunkowo dobrze

opisana w dostępnych dokumentach

technicznych – normy, procedury

Brak szczegółowych informacji dotyczących

pomiarów w terenie – warunki pogodowe, stan

oznakowania, lokalizacja punktów pomiarowych

(reprezentatywność próby)

Brak wytycznych dotyczących pomiarów

oznakowań poziomych strukturalnych i oceny

wyników


Podsumowanie

Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

Uaktualnienie wymagań – czy stosowanie coraz

jaśniejszych nawierzchni drogowych będzie

trwałym trendem, nowe Rozporządzenie …


Instytut Badawczy

Dróg i Mostów

Dziękuję za uwagę

Documents

poziomego i pionowego wymagane parametry, metodyorganizacjaruchu.konferencjespecjalistyczne.pl/... Seminarium ORGANIZACJA RUCHU 2015 Kraków, 25.02.2015 r. Plan Rodzaje oznakowań