1

PRAVILA I PROCEDURE POSLOVANJA

Brokersko - dilerskog društva „„GGAALLEENNIIKKAA BBRROOKKEERR““ aa..dd.. Beograd (prečišćeni tekst)

Beograd 23.04.2012. godine

2

Na osnovu člana 163. st.1. i člana 300. Zakona o tržištu kapitala («Službeni glasnik» Republike Srbije, br. 31/2011), člana 15. Pravilnika o davanju saglasnosti na opšta akta , organizatora tržišta, investicionog društva i Centralnog registra, depoa i kliringa hartija od vrednosti(«Službeni glasnik» Republike Srbije, br.89/2011) i člana 77 i 114. Statuta Brokersko-dilerskog društva „„GGAALLEENNIIKKAA BBRROOKKEERR““ aa..dd.. BBeeooggrraadd. usvojenog 02.04.2012. godine, Upravni odbor Brokersko-dilerskog društva ««GGAALLEENNIIKKAA BBRROOKKEERR aa..dd.. Beograd, na sednici održanoj dana 23.04.2012. godine, donosi

PRAVILA I PROCEDURE POSLOVANJA

Brokersko-dilerskog društva„„GGAALLEENNIIKKAA BBRROOKKEERR““ aa.d. Beograd (prečišćeni tekst)

I OPŠTE ODREDBE

Član 1. Ovim pravilima ureñuju se opšti uslovi poslovanja Brokersko-dilerskog društva «GALENIKA

BROKER» a.d. Beograd (u daljem tekstu: Društvo), a naročito: − vrste poslova koje obavlja Društvo i uslovi i način njihovog obavljanja; − procedura kategorizacije/razvrstavanja klijenata i promena kategorije klijenata; − vrste naloga klijenata, način i uslovi prijema naloga; − politika izvršenja naloga i poveravanje izvršenja naloga; − informacije koje se posebno pružaju malim klijentima; − sadržina ugovora sa klijentom; − meñusobna prava i obaveze Društva i njegovih klijenata; − mere za utvrñivanje, sprečavanje i upravljanje sukobom interesa - procedure o čuvanju poslovne tajne i za sprečavanje zloupotrebe poverljivih ili insajderskih

informacija − zaštita imovine klijenata Društva finansijskih instrumenata klijenata); − uslovi pozajmljivanja finansijskih instrumenata; − pravila poslovnog ponašanja prilikom pružanja investicionih usluga; − pravila ponašanja relevantnih lica i procedure za njihove lične transakcije; − postupanje po pritužbama klijenata ; − mere i postupci za utvrñivanje i upravljanje rizicima; − druga pitanja od značaja za rad Društva.

II VRSTE POSLOVA

Član 2. U skladu sa odredbama Zakona o klasifikaciji delatnosti (Službeni glasnik br.104/2009),

Društvo, kao pretežnu delatnost, obavlja: - 6612 – brokerski poslovi sa hartijama od vrednosti i berzanskom robom.

Član 3. U skladu sa odredbama člana 149. st.1 tč. 1. i 2., a u vezim člana 2. tč.8. i tč.9. Zakona o tržištu kapitala (u daljem tekstu: Zakon), Društvo može obavljati sledeću delatnost:

1) prijem i prenos naloga koji se odnosi na prodaju i kupovinu finansijskih instrumenata; 2) izvršenja naloga za račun klijenta; 3) trgovanje za sopstveni račun; 4) usluge u vezi sa ponudom i prodajom finansijskih instrumanta bez obaveze otkupa. Društvo može obavljati i dodatne usluge:

3

(1) čuvanje i administriranje finansijskih instrumenata za račun klijenata i sa tim povezane usluge,

(2) odobravanje kredita ili zajmova investitorima kako bi mogli da izvrše transakcije jednim ili više finansijskih instrumenata kada je društvo zajmodavac uključeno u transakciju;

(3) saveti društvima u vezi sa strukturom kapitala, poslovnom strategijom, spajanjem i kupovinom društava i sličnim pitanjima;

(4) istraživanje i finansijska analiza u oblasti investiranja ili drugi oblici opštih preporuka u vezi sa transakcijama finansijskim instrumentima;

Društvo može obavljati poslove iz st.1. tč.1.i 2. ovog člana za kupoprodaju finansijskih instrumenata u inostranstvu, u skladu sa čl. 13. Zakona o deviznom poslovanju.

Član 4.

Pod trgovinom finansijskim instrumentima, u smislu ovih pravila, podrazumeva se kupovina ili prodaja prenosivih hartija od vrednosti kojima se može trgovati na tržištu kapitala (akcije,obveznice i dr.), izuzev instrumenata plaćanja. Pod trgovinom finansijskim instrumentima iz stava 1. ovog člana, podrazumeva se i trgovanje finansijskim instrumentima koje glase na stranu valutu i kojima se trguje na inostranom tržištu finansijskih instrumenata, u skladu sa Zakonom. Pored trgovine iz stava 1. ovog člana, Društvo može obavljati trgovinu i drugim finansijskim instrumentima koji su utvrñeni u skladu sa Zakonom i aktom Komisije za hartije od vrednosti. III USLOVI I NAČIN OBAVLJANJA POSLOVA

1. Uslovi za obavljanje delatnosti Društva

Član 5. Društvo svoju delatnost obavlja, po dobijanju dozvole za obavljanje delatnosti na regulisanom tržištu od strane Komisije za hartije od vrednosti, a po ispunjenju uslova u pogledu kadrovske i organizacione osposobljenosti i tehničke opremljenosti i drugih uslova u skladu sa Zakonom i aktom Komisije za hartije od vrednosti.

Član 6. Društvo za obavljanje poslova iz čl.3. st.1. tč.1., 2. i 3. ima zaposlena lica sa dozvolom za

obavljanje navedenih poslova, s tim da ta lica ispunjavaju i druge uslove u skladu sa zakonom, podzakonskim aktima i aktima Društva.

2. Način obavljanja delatnosti Društva

Član 7. Društvo obavlja trgovinu finansijskim instrumentima na regulisanom tržištu , multilateralnoj trgovačkoj platformi (MTP) i na OTC tržištu, u skladu sa Zakonom. Društvo obavlja trgovinu finansijskim instrumentima na inostranom tržištu po metodi trgovanja i na način propisan zakonima zemlje u kojoj se trguje hartijama od vrednosti.

Član 8. Društvo omogućava klijentima uvid u svoja Pravila i procedure poslovanja i Pravilnik o tarifi koje primenjuje u radu sa klijentima isticanjem na vidnom i dostupnom mestu u prostorijama u kojima posluje sa klijentima, kao i objavljivanjem na svojoj internet stranici.

4

Odredba stava 1. ovog člana odnosi se i na ovlašćeno invesiciono društvo koje u ime i za račun Društva, na osnovu ugovora, prima naloge za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata.

3. Načela sigurnog i dobrog poslovanja Društva

Član 9. Društvo u svom poslovanju poštuje načelo ravnopravnosti klijenata i rukovodi se isključivo

interesima klijenata, vodeći posebno računa o najpovoljnijoj ceni i najboljem izvršenju naloga.

4. Poslovna tajna

Član 10. Zaposleni i članovi uprave Društva su dužni da, kao poslovnu tajnu, čuvaju: 1) podatke o klijentima; 2) podatke stanju i prometu na računima klijenata Društva; 3) podatke o uslugama koje pružaju klijentima; 4) druge podatke za koje su saznali u obavljanju poslova Društva. Zaposleni i članovi uprave Društva ne smeju poslovne tajne saopštavati trećim licima, koristiti

ih ili trećim licima omogućiti da ih koriste. Izuzetno od odredbe stava 2. ovog člana, podaci se mogu saopštavati i stavljati na uvid trećim

licima samo: 1) na osnovu pismenog odobrenja klijenta;

2) prilikom nadzora koji vrši ovlašćeno lice Komisije za hartije od vrednosti, Centralni registar ili organizator tržišta;

3) na osnovu naloga organa koji se bavi sprečavanjem pranja novca ili finansiranja terorizma; 4) na osnovu naloga suda; 5) na osnovu naloga drugog nadležnog državnog organa.

Član 11.

Društvo Pravilnikom o poslovnoj tajni ureñuje način na koji se obezbeñuje da zaposleni i članovi Uprave u Društvu postupaju u skladu sa načelima sigurnog i dobrog poslovanja, a posebno:

1) način na koji su dužni da postupaju kada kupuju i prodaju finansijske instrumente za sopstveni račun;

2) koji se podaci smatraju poslovnom tajnom i način zaštite tih podataka. Zaposleni u Društvu se upoznaju sa sadržajem Pravilnika o poslovnoj tajni - pre početka

obavljanja svojih poslova.

5. Zabranjeni poslovi

Član 12. Društvo ne može obavljati poslove sa finansijskim instrumentima koji bi ugrozili stabilnost

regulisanog tržišta,odnosno MTP-a, a naročito ne može: 1) davati investitorima pogrešne informacije o ceni finansijskih instrumenata; 2) širiti lažne informacije radi promene cena finansijskih instrumenata; 3) raspolagati finansijskim instrumentima koji su u vlasništvu klijenta bez njegove pismene

saglasnosti; 4) izvršavati naloge klijenata na način koji nije u skladu sa Zakonom i drugim aktima kojima

se ureñuje način izvršavanja naloga klijenata Društva; 5) kupovati, prodavati ili pozajmljivati za sopstveni račun iste finansijske instrumente koji su predmet naloga klijenta pre postupanja po nalogu klijenta;

6) kupovati, prodavati ili pozajmljivati finansijske instrumente po osnovu ugovora o upravljanju finansijskim instrumentima isključivo radi naplate provizije;

7) podsticati klijente na učestalo obavljanje transakcija isključivo radi naplate provizije.

5

6. Sprečavanje sukoba interesa

Član 13. Društvo ne može svoje interese stavljati ispred interesa klijenata. Društvo je dužno da svoje poslovanje organizuje tako da se mogući meñusobni sukobi interesa klijenata i svih lica blisko povezanih sa njima, kao i interesa tih lica i Društva i zaposlenih u Društvu ograniče na najmanju moguću meru. Društvo je dužno da prilikom utvrñivanja sukoba interesa koji može da šteti interesima klijenata, oceni da li lica iz st.2. ovog člana:

1. mogu da ostvare finansijsku dobit ili izbegnu finansijski gubitak na štetu klijenta; 2. imaju interes ili korist od rezultata usluge pružene klijentu ili transakcije izvršene na račun

klijenta,a koji se razlikuju od interesa klijenta; 3. imaju finansijski ili neki drugi motiv koji odgovara interesima drugog klijenta ili grupe

klijenata, na štetu interesa klijenta; 4. obavljaju istu delatnost kao i klijent.

Član 14.

Radi ograničenja sukoba interesa, Društvo ne organizuje obavljanje svojih poslova u zasebnim organizacionim jedinicama s obzirom da se odluka o ulaganju donosi van organizacione jedinice gde se trguje po nalogu klijenata i prihod od dilerskih poslova je manji od 20% ukupnih prihoda.

Član 15. Društvo, zaposleni i članovi Uprave u Društvu ne mogu kupovati ili prodavati za sopstveni račun iste finansijske instrumente koji su predmet naloga klijenta pre postupanja po nalogu klijenta, u skladu sa Zakonom i ovim pravilima.

Član 16. Društvo je dužno da pre pružanja usluge klijenta upozna sa mogućim sukobom interesa klijenta sa interesima Društva, odnosno interesima drugih klijenata Društva i svih lica blisko povezanih sa njima, pri čemu mora dati dovoljno informacija na osnovu kojih će klijent biti u mogućnosti da donese odluku u vezi sa uslugama u okviru kojih se pojavljuje sukob interesa.

Član 17. Odbor direktora Društva je dužan da usvoji posebnu Politiku upravljanja sukobom interesa, sa utvñenom procedurom i merama za njihovo sprovoñenje, u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti.

Član 18. Društvo je dužno da čuva i redovno ažurira informacije o uslugama koje je obavilo, a u kojima se pojavio sukob interesa koji može imati štetne posledice za interese jednog ili više klijenata.

Član 19. U cilju sprečavanja sukoba interesa Društva i njegovih klijenata, članovi Uprave i zaposleni u Društvu su dužni da daju podatke Društvu o svom vlasništvu nad finansijskim instrumentima. Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da dostave obaveštenje Društvu u pisanom obliku o svojoj nameri da kupuju ili prodaju finansijske instrumente najmanje jedan dan pre ispostavljanja naloga za kupovinu odnosno prodaju finansijskih instrumenata na regulisanom tržištu, MTP ili OTC. Obaveštenje o nameri kupovine ili prodaje finansijskih instrumenata sadrži: CFI kod I ISIN broj vrstu, količinu i cenu finansijskih instrumenata kao i naziv i sedište brokersko – dilerskog društva preko kojeg će se izvršiti kupovina ili prodaja finansijskih instrumenata na regulisanom tržištu, MTP ili OTC.

6

IV MEðUSOBNA PRAVA I OBAVEZE DRUŠTVA I KLIJENATA

1. Klijenti

Član 20. Društvo obavlja pojedine poslove iz okvira svoje delatnosti za domaća i strana pravna i fizička

lica – klijente Društva. Društvo pre pružanja usluge razvrstava klijenta u kategoriju profesionalnih ili malih klijenata,u

skladu sa Pravilima i procedurama razvrstavanja klijenta koje donosi odbor direktora Društva, a uzimajući u obzir investicione ciljeve, znanje i iskustvo i finansijsku poziciju klijenta i da ga o tome obavesti izdavanjem potvrde o kategorizaciji klijenta, uz napomenu da klijent može tražiti razvrstavanje u drugu kategoriju klijenata, u skladu sa zakonom i aktom Komisije za hartije od vrednosti.

Kada Društvo utvrdi da klijent više ne pripada početno utvrñenoj kategoriji, dužno je da razvrsta klijenta u drugu kategoriju i da ga o tome izvesti na način predviñen st.2. ovog člana.

Član 21.

Pre zaključenja ugovora sa Društvom, klijenti su dužni da Društvu stave na uvid isprave i drugu dokumentaciju na zahtev Društva, a na osnovu kojih Društvo može izvršiti identifikaciju klijenta i utvrditi da li su ispunjeni uslovi za izvršenje posla koji je predmet ugovora, a naročito:

1) ime odnosno naziv i adresu odnosno sedište klijenta; 2) matični broj (JMBG/MB) ili drugi identifikacioni broj za strana pravna ili fizička lica; 3) poreski identifikacioni broj za domaće pravno lice i za strano pravno i fizičko lice; 4) broj novčanog računa i naziv banke kod koje se vodi; 5) broj računa finansijskih instrumenata, ako klijent ima otvoren takav račun; 6) druge podatke koji su neophodni za izvršenje posla.

2.Informacije koje se daju klijentima pre zaključenja ugovora

Član 22. Pre zaključenja ugovora sa klijentom o pružanju usluga, Društvo je dužno da: 1) putem internet stranice ili drugog trajnog medija Društva upozna klijenta sa vrstama

usluga koje vrši na osnovu dozvole za obavljanje delatnosti, sa finansijskim instrumentima i zaštitom finansijskih instrumenata i troškovima i naknadama, u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti;

2) u poslovnim prostorijama i putem internet stranice Društva omogući klijentu uvid u Procedure i pravila poslovanja, Pravilnik o tarifi i njihove izmene.

3) klijenta obavesti o svim okolnostima koje su od značaja za donošenje odluke klijenta; 4) klijenta upozna sa rizicima koji su povezani sa uslugama Društva, davanjem na uvid

Politike, procedura i mera upravljanja rizicima iz koji su sastavni deo ovih Pravila. 3. Ugovor sa klijentom

Član 23. Društvo pruža usluge klijentima na osnovu zaključenog ugovora u pisanom obliku kojim se regulišu njihova meñusobna prava i obaveze i uslove pod kojim Društvo klijentu pruža usluge iz delatnosti Društva (u daljem tekstu: ugovor sa klijentom). Ugovorom sa klijentom utvrñuje se iznos provizije, odnosno naknada koju klijent plaća za usluge koje su predmet ugovora do maksimalnog iznosa utvrñenog Pravilnikom o tarifi Društva, kao i

7

način na koji se u slučaju promene Pravilnika o tarifi u odnosu na Pravilnik koji je važio u vreme zaključenja ugovora može primeniti važeći Pravilnik. Ugovor sa klijentom obavezno sadrži odredbu da je sastavni deo ugovora izjava klijenta:

− da su mu pre zaključenja ugovora bila dostupna Pravila poslovanja Društva i da je upoznat sa njihovim sadržajem;

− da je upoznat sa Pravilnikom o tarifi Društva;

Član 24. Društvo sa klijentom može zaključiti sledeće ugovore: • ugovor o otvaranju računa finansijskih intrumenata; • ugovor o trgovanju u ime i za račun klijenta (ugovor o pružanju brokerskih usluga); • ugovor o pozajmljivanju finansijskih instrumenata Ugovori sa klijentom iz st. 1. sadrže elemente utvrñene aktom Komisije za hartije od vrednosti.

Član 25.

Društvo, na osnovu izjave klijenta o njegovom predznanju i iskustvu, sastavlja izjavu o upozorenju klijenta:

- o mogućim rizicima koji mogu proisteći iz trgovine odreñenim finansijskim instrumentima; - ako bi realizacijom primljenog kupovnog naloga nastala obaveza objavljivanja ponude za

preuzimanje ili gubitak prava glasa prema odredbama Zakona o preuzimanju akcionarskih društava. Izjava Društva iz stava 1. ovog člana daje se klijentu na posebnom obrascu i sastavni je deo

ugovora sa klijentom iz čl.23 ovih pravila. Za klijente koji su sa Društvom sklopili ugovor o posredovanju ili pružanju drugih usluga u vezi

sa registracijom i kupoprodajom finansijskih instrumenata na inostranim tržištima izjava o upozorenju odnosi se samo na rizike poslovanja saglasno propisima zemlje u kojoj se odvija trgovanje.

Član 26. Društo svim klijentima nakon razvrstavanja u odreñenu kategoriju klijenata u skladu sa čl.20.

st.2. obavezno otvara račun finansijskih instrumenata.

4. Nalozi klijenata

Član 27. Društvo pruža usluge na osnovu ugovora sa klijentom koji je zaključen u pisanom obliku pre

prijema prvog naloga klijenta za trgovanje finansijskim instrumentima.

Član 28. Društvo se obavezuje da će posredovati u kupovini ili prodaji finansijskih instrumenata za

klijenta, odnosno da će obavljati kupovinu i prodaju tih finansijskih instrumenata za račun klijenta, na osnovu naloga klijenta, a klijent se obavezuje da će Društvu za tu uslugu platiti proviziju.

Član 29.

Društvo je dužno da, pre prijema naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata, upozna klijenta sa svim okolnostima koje su od značaja za donošenje odluke u vezi kupovine ili prodaje finansijskih intrumenata, kao što su trenutna cena i ranija kretanja cena tih finansijskih instrumenata, njihova likvidnost na tržištu i rizici investiranja u takve finansijske instrumente,kao i sa Politikom izvršenja naloga pod najpovoljnijim uslovima iz člana 50. Pravila i procedura poslovanja Društva, u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti.

Član 30.

Društvo prima i izvršava naloge klijenata za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata u skladu sa Zakonom, aktom Komisije za hartije od vrednosti, ovim Pravilima i procedurama, ugovorom

8

sa klijentom, zakonima zemalja na čijim se tržištima trguje finansijskih instrumentima i ugovorima zaključenim u domicilnoj zemlji klijenta.

Član 31. Klijent je dužan da pre ispostavljanja naloga Društvu za kupovinu ili prodaju finansijskih

instrumenata: 1) ima otvoren račun finansijskih instrumenata kod Centralnog registra; 2) ima otvoren novčani račun kod banke – člana Centralnog registra; 3) ovlasti Društvo da u skladu sa izdatim nalogom vrši prenos i upis prava iz finansijskih

instrumenata na računu finansijskih instrumenata, odnosno da vrši isplate i uplate na novčani račun klijenta.

Ovlašćenje iz stava 1. tačke 3. ovog člana može biti: 1) sadržano u brokerskom ugovoru, kada taj ugovor sadrži i bitne elemente za otvaranje

računa finansijskih insturmenata; 2) dato u posebnom ugovoru o voñenju računa finansijskih instrumenata; 3) dato na osnovu drugog pravnog posla. Klijent je dužan da pre ispostavljanja naloga za trgovanje na inostranom tržištu ovlasti

Društvo da u njegovo ime i za njegov račun ili u svoje ime a za njegov račun: 1. otvori vlasnički račun kod odgovarajućih inostranih registara HOV, u zemlji u kojoj želi da

trguje finansijskim instrumentima, u skladu sa propisima te zemlje; 2. zaključi ugovor o posredovanju u trgovanju finansijskim instrumentima sa inostranim

brokerom u zemlji na čijem tržištu želi da trguje finansijskim instrumentima, 3. vrši prenos i upis prava iz finansijskih instrumenata na računu kod odgovarajućih inostranih

registara finansijskih instrumenata, odnosno uplate/isplate na namenski novčani račun klijenta u inostranstvu, u skladu sa nalogom klijenta;

4. preduzima sve druge radne u cilju sprovoñenja naloga klijenta za trgovanje na inostranom tržištu finansijskih instrumenata, u skladu sa propisima te zemlje. Ukoliko inostrani broker, u skladu sa propisima zemlje u kojoj klijent želi da trguje

finansijskim instrumentima, zahteva zaključenje ugovora o posredovanju u trgovanju direktno sa klijentom, Klijent je dužan da pre ispostavljanja naloga za trgovanje na inostranom tržištu: 1) zaključi ugovor sa GALENIKA BROKER A.D. o tehničkoj podršci i pružanju drugih usluga , a u vezi sa registracijom i kupoprodajom finansijskih instrumenata na inostranom tržištu; 2) otvori račun kod odgovarajućih inostranih registara finansijskih instrumenata, u zemlji u kojoj želi da trguje finansijskim instrumentima, u skladu sa propisima te zemlje.

Ukoliko želi da kupuje finansijske instrumente na inostranom tržištu pre ispostavljanja naloga Klijent je dužan da pribavi dozvolu Narodne banke Srbije za držanje deviza u inostranstvu i otvori namenski novčani račun kod inostrane banke, ukoliko je to predviñeno domaćim i inostranim propisima.

Član 32.

Klijenti mogu ispostavljati Društvu sledeće vrste naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata prema:

1) vrsti posla: − nalog za kupovinu finansijskih instrumenata, − nalog za prodaju finansijskih instrumenata ;

2) ceni: − tržišni nalog, koji po vremenu trajanja može da bude samo - dnevni − nalog sa limitom.

3) vremenu trajanja: − dnevni nalog (prestaje da važi na kraju radnog dana u kojem je ispostavljen), − nalog do dana (u roku trajanja od najduže 90 dana), − nalog do opoziva (sa rokom trajanja 90 dana)

9

Pored osnovnih vrsta naloga iz stava 1. ovog člana, klijenti mogu Društvu ispostavljati i druge vrste naloga utvrñene aktima organizatora tržišta koji organizuje regulisano tržište, odnosno multilateralnu trgovačku platformu (u daljem tekstu MTP) na kojem se ispostavljaju takvi nalozi, u zemlji ili inostranstvu.

Član 33. Nalog za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata koji klijent ispostavlja Društvu sadrži

sledeće elemente: 1) podatke o prijemu naloga:

− redni broj naloga, − mesto prijema naloga, − datum i vreme (sat i minut) prijema naloga, − način prijema naloga i − broj ugovora na osnovu kojeg je primljen nalog;

2) podatke o klijentu: − ime i prezime/ naziv klijenta, − adresa/sedište klijenta, − matični broj klijenta (JMBG/MB), − broj računa finansijskih instrumentata klijenta sa oznakom člana Centralnog

registra kod kojeg se vodi račun ili broj zbirnog kastodi računa finansijskih instrumenata sa oznakom kastodi banke,

− broj novčanog računa klijenta sa oznakom poslovne banke – člana Centralnog registra kod koje se vodi novčani račun;

3) podatke o nameravanoj transakciji: − vrsta naloga (kupovni ili prodajni), − vrstu naloga s obzirom na način na koji je odreñena cena (pod najpovoljnijim uslovima ili limit nalog sa navoñenjem cene), − vrstu naloga prema vremenu važenja naloga (dnevni, do dana ili do opoziva sa

navoñenjem datuma važenja), − CFI kod i ISIN broj finansijskih instrumenata, − količina (broj) finansijskih instrumenata i cena izražena u valuti;

4) podatke o tržištu: − regulisano tržište ili MTP (naziv i matični broj), − metod trgovanja;

5) iznos provizije (Društva, organizatora tržišta, MTP-a, Centralnog registra); 6) naznaku da je nalogodavac upoznat i da su mu jasni svi elementi naloga, a naročito način obračuna naknada i troškova koje mora platiti za izvršenje naloga; 7) posebna uputstva klijenta ukoliko ih ima

8) potpis klijenta i ovlašćenog lica Društva. U pojedinim slučajevima nalog sadrži:

− ovlašćenje Društvu da može pridružiti nalog prodaje klijenta nalozima klijenata drugog Društva, a u cilju postizanja povoljnijih uslova prodaje;

− ovlašćenje Društvu da može izvršenje naloga poveriti drugom investicionom društvu; − saglasnost Društvu da može istovremeno u istom poslu kupoprodaje finansijskih instrumenata zastupati i kupca i prodavca finansijskih instrumenata.

Svaka izmena već ispostavljenog naloga u pogledu cene ili količine finansijskih instrumenata vrši se ispostavljanjem novog naloga.

Član 34.

Opoziv naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata sadrži sledeće elemente: 1) podatke o prijemu naloga kojim se opoziva ispostavljeni nalog:

− redni broj naloga, − mesto i datum, − vreme (sat i minut),

10

− način prijema naloga; 2) podatke o klijentu:

− ime i prezime/ naziv klijenta, − adresa/sedište klijenta, − matični broj klijenta (JMBG/MB);

3) podatke o nalogu koji se opoziva: − redni broj naloga, − mesto i datum, − vreme (sat i minut), − način prijema naloga;

4) potpis klijenta i ovlašćenog lica Društva. 5. Mesto prijema naloga

Član 35. Društvo prima naloge klijenata za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata u poslovnim

prostorijama svog sedišta, u organizacionom delu, filijali i/ili u poslovnim prostorijama ovlašćenog investicionog društva koji ima dozvolu za izvršenje naloga, na osnovu zaključenog ugovora.

Član 36.

Ugovor izmeñu Društva i ovlašćenog investicionog društva iz člana 35. sadrži: 1) rok i način na koji se prenosi nalog klijenta Društvu; 2) da je ovlašćeno investiciono društvo:

• dužno da klijentu pruži upozorenje u pogledu roka i prijema naloga da nema dozvolu za izvršenje naloga, koliki je rok u kojem će nalog stići u Društvo, kao i da se nalog smatra primljenim po prijemu u Društvu;

• odgovorno za potpunost i tačnost prosleñenih podataka; • dužno da čuva kao poslovnu tajnu podatke o klijentu Društva i o njegovim nalozima.

3) da Društvo: • nema obavezu da ispituje tačnost i potpunost podataka primljenih od ovlašćenog

investicionog društva; • koristi informacije o klijentu; • snosi odgovornost za izvršenje transakcija na osnovu naloga.

4) postupanje u slučaju prigovora i reklamacije potencijalnih i postojećih klijenata. 6. Način prijema naloga

Član 37. Društvo može primati naloge klijenata za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata koji su ispostavljeni od strane klijenata:

1) neposrednim uručenjem naloga Društvu u pisanom obliku; 2) telefonom; 3) putem telefaksa, ili 4) e-mail-a ili drugim elektronskim putem (preko obezbeñenog internet servisa kojim se ne

može izmeniti sadržina primljenog dokumenta). Nalog se može ispostaviti telefonom samo ukoliko se koristi ureñaj čije tehničke karakteristike

snimanja tonskog zapisa obezbeñuju tačnost i pouzdanost, a što podrazumeva kumulativno ispunjenje sledećih uslova:

1) utvrñivanje tačnog vremena prijema naloga (datum, sat i minut); 2) identifikaciju broja telefona sa kojeg je nalog ispostavljen; 3) tačnu identifikaciju klijenta koji je ispostavio nalog. Snimak telefonski ispostavljenog naloga Društvo je dužno da čuva u elektronskom obliku na

odgovarajućem mediju koji omogućava jasnu i preciznu reprodukciju istog, najmanje dve godine od dana ispostavljanja naloga.

11

7. Knjiga naloga

Član 38. Društvo je dužno da vodi Knjigu naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata prema vremenskom redosledu prijema tih naloga. U Knjigu naloga odmah se unose svi primljeni nalozi, izmene, opozivi naloga i podaci o realizaciji naloga, uključujući i naloge koji se prenose drugom investicionom društvu. Knjigu naloga Društvo vodi u elektronskom obliku i to na način kojim se:

− onemogućava naknadna izmena unetih podataka, − obezbeñuje preglednost i hronologija unetih podataka, − omogućava dobijanje izvoda (za odreñenog klijenta, po vrsti ugovora, po vrsti hartija, za odreñeni period i sl.).

Društvo vodi Knjigu naloga u sadržaju propisanom aktom Komisije za hartije od vrednosti. Društvo je u obavezi da za naloge za kupovinu ili prodaju finansijskih intrumenata kojima se trguje na inostranom tržištu vodi posebnu knjigu naloga u elektronskom obliku sa svim relevantnim podacima iz naloga, koja je sastavni deo knjige naloga.

8. Pokrivenost naloga

Član 39. Pre prijema naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih intrumenata, Društvo je dužno da proveri da li na računu finansijskih instrumenata klijenta ima dovoljno finansijskih instrumenata koji su predmet prodaje, odnosno da li na novčanom računu klijenta ima dovoljno sredstava za izmirenje njegovih obaveza koje bi nastale po osnovu izvršenja naloga za kupovinu finansijskih instrumenata. 9. Potvrda o prijemu naloga

Član 40.

Društvo je dužno da odmah, a najkasnije sledećeg radnog dana dostavi klijentu pisano obaveštenje o vremenu i mestu prijema naloga, izmene ili opoziva, prihvatanju ili odbijanju izvršenja naloga uz navoñenje razloga za odbijanje izvršenja. Potvrda o prijemu naloga sadrži sve elemente propisane za nalog. 10. Odbijanje prijema naloga

Član 41. Društvo je dužno da odbije prijem sledećih naloga klijenta za kupovinu ili prodaju finansijskih

instrumenata: 1) naloga za kupovinu kada utvrdi da na novčanom računu klijenta nema dovoljno sredstava

za izmirenje njegovih obaveza koje bi nastale na osnovu izvršenja naloga za kupovinu finansijskih instrumenata;

2) naloga za prodaju kada utvrdi da na računu finansijskih instrumenata klijenta nema dovoljno finansijskih instrumenata koji su predmet naloga;

3) naloga za kupovinu, odnosno prodaju finansijskih instrumenata kada utvrdi da bi izvršenjem takvog naloga bili prekršeni Zakon ili zakon kojim se ureñuje sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma, odnosno učinjeno drugo delo kažnjivo po zakonu kao krivično delo, privredni prestup ili prekršaj;

4) kada je rok za predaju tog naloga radi njegovog izvršenja istekao.

12

Član 42. Društvo može, ali ne mora, da odbije nalog, ukoliko nalog klijenta može u potpupnosti ili delimično da se izvrši:

1. od realizovanih, a nesaldiranih transakcija; 2. davanjem zajma klijentu, na osnovu važećih propisa;

11. Politika izvršavanja naloga

Član 43. Izvršavanje naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata vrši se:

• unosom tačnih informacija iz naloga u knjigu naloga odmah po prijemu naloga; • izvršavanjem u skladu sa vremenom prijema naloga, osim ako uslovi na tržištu ili

karakteristike naloga ili interesi klijenta to onemogućavaju; • razvrstavanjem naloga izvršenih za račun klijenta; • preduzimanjem svih neophodnih aktivnosti da svi finansijski instrumenti ili novčana

sredstva budu blagovremeno i uredno prebačeni na račun klijenta prilikom saldiranja obaveza po osnovu izvršenog naloga;

• obaveštavanjem klijenta o svim značajnim poteškoćama u vezi sa izvršenjem naloga, odmah po saznanaju.

Član 44.

Društvo je dužno da prilikom izvršenja naloga klijenta pod najpovoljnijim uslovima uzme u obzir :

• cenu finansijskog instrumenta; • troškove, brzinu i verovatnoću izvršenja; • troškove, brzinu i verovatnoću saldiranja; • veličinu, vrstu i prirodu naloga; • karakteristike klijenta; • karakteristike naloga; • karakteristike finansijskog instrumenta; • karakteristike mesta trgovanja na kojima se nalog može izvršiti, uzimajući u obzir

provizije i naknade Društva na svakom od mogućih mesta trgovanja; • sve druge okolnosti relevantne za izvršenje naloga.

Član 45.

Najpovoljniji ishod po nalogu malog klijenta Društvo postiže uzimajući u obzir ukupne troškove transakcije (cena finansijskog instrumenta i svi troškovi direktno povezani sa izvršenjem naloga).

Član 46.

Kada Društvo primi nalog klijenta sa posebnim uputstvima, Društvo je u obavezi da se u potpunosti pridržava uputstva, a malog klijenta da upozori da će se nalog izvršiti u skladu sa uputstvom, a ne sa Politikom Društva o izvršenju naloga pod najpovoljnijim uslovima.

Član 47. Kad je klijent ispostavio nalog kao dnevni nalog za trgovanje na regulisanom tržištu ili MTP, Društvo je dužno da ispostavi taj nalog u informacioni sistem regulisanog tržišta ili MTP odmah, nakon provere pokrivenosti naloga (istog dana prema redosledu prijema naloga), odnosno ako je nalog ispostavljen nakon završetka trgovanja, na početku trgovanja prvog narednog dana.

13

11 a.Izvršavanje naloga prema ceni

Član 48. Kada klijent u nalogu za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata odredi cenu tih

finansijskih instrumenata hartija, izražena cena, prilikom izvršavanja naloga, predstavlja: 1) kod naloga za kupovinu - maksimalnu cenu koju je nalogodavac spreman da plati za za

odreñeni finansijski instrument, 2) kod naloga za prodaju - minimalnu cenu koju je nalogodavac spreman da prihvati za

odreñeni finansijski instrument. Kada klijent nalogom ne odredi cenu, takav nalog smatra se tržišnim nalogom i prestaje da važi istekom dana kada je unet u informacioni sistem regulisanog tržišta ili MTP.

Član 49. Društvo ne sme uneti u informacioni sistem regulisanog tržišta, osnosno MTP nalog za

kupovinu ili prodaju finansijskog instrumenta za račun članova Uprave i lica zaposlenih u Društvu, ako usled toga ne bi mogao da se izvrši prethodno ispostavljen nalog klijenta za kupovinu ili prodaju istog finansijskog instrumenta ili bi mogao da se izvrši pod uslovima koji su manje povoljni za klijenta. 11 b. Izvršenje naloga pod najpovoljnijim uslovima

Član 50.

Društvo je dužno da donese Politiku izvršenja naloga pod najpovoljnijim uslovima, u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti i da klijenta pre izvršenja naloga:

1) upozna sa Politikom izvršenja naloga pod najpovoljnijim uslovima u pisanom obliku; 2) upozori da nalozi klijenta mogu biti izvršeni van regulisanog tržišta odnosno MTP; Društvo je dužno da od klijenta dobije pisanu saglasnost na Politiku izvršenja naloga pod

najpovoljnijim uslovima i mogućnosti izvršenja naloga van regulisanog tržišta odnosno MTP, za sve ili za svaku pojedinačnu transakciju.

Član 51. Društvo je dužno da najmanje jednom godišnje procenjuje da li se na mestima izvršenja naloga navedenim u Politici izvršenja naloga pod najpovoljnijim uslovima postižu najbolji mogući efekti i da li je potrebno izvršiti izmene u postojećoj Politici. Društvo je dužno da klijenta obaveštava o svim značajnim promenama u Politici izvršenja naloga pod najpovoljnijim uslovima kao i da na zahtev klijenta dokaže da je naloge izvršilo u skladu sa Politikom izvršenja naloga pod najpovoljnijim uslovima. 11 c. Izvršenje naloga sa limitom

Član 52.

Društvo je dužno da limit nalog klijenta za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata odmah uključi na regulisano tržište odnosno MTP. Kada Društvo nije u mogućnosti da postupi u skladu sa stavom 1. ovog člana, imajući u vidu uslove na tržištu, dužno je da preduzme mere za izvršenje u najkraćem roku, osim ukoliko klijent nije dao drugačija uputstva. Mere iz stava 2. ovog člana podrazumevaju prosleñivanje naloga na regulisano tržište, odnosno MTP koji sistem trgovanja zasnivanju na knjizi naloga i objavljivanje naloga odmah, a izvršenje čim to tržišni uslovi dozvole. 12. Pridruživanje i razvrstavanje naloga

Član 53.

Društvo može prihvaćeni nalog klijenta izvrši pridruživanjem drugom prihvaćenom nalogu klijenta , u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti.

14

Kada se zbirni nalog, nastao pridruživanjem jednog ili više prihvaćenih Naloga Klijenata, delimično izvrši, Društvo će odnosne transakcije razvrstati prema proporcionalnom učešću vrednosti pojedinačnog naloga u vrednosti zbirnog naloga. Ukoliko se Društvo opredeli za pridruživanje naloga iz stava 1. ovog člana, Društvo je dužno da ima efikasnu politiku razvrstavanja naloga, u skladu sa aktom Komisije. U postupku razvrstavanja naloga iz stava 2. ovog člana klijent uvek ima prednost u odnosu na Društvo. 13. Izmena naloga

Član 54. Do zaključenja transakcije, Društvo može da vrši izmenu naloga ispostavljenih u centralnu bazu informacionog sistema regulisanog tržišta ili MTP, u skladu sa pravilima poslovanja tih tržišta. 14. Obaveštenje o zaključenoj transakciji

Član 55. Zaključenjem transakcije na regulisanom tržištu ili na MTP, nalog može biti izvršen u celosti ili delimično. Društvo je dužno da klijentu odmah dostavi bitne informacije koje se odnose na izvršenje naloga u skladu sa ugovorom sa klijentom, a da najkasnije prvog radnog dana po izvršenju naloga, pisanim putem, klijentu dostavi potvrdu o izvršenju naloga. Potvrda o izvršenju naloga klijentu , u slučaju da je Društvo primilo potvrdu o izvršenju od trećeg lica, Društvo je dužno da dostavi prvog radnog dana nakon prijema potvrde. Potvrda o izvršenju naloga sadrži sledeće elemente:

1) redni broj naloga; 2) poslovno ime i sedište Društva; 3) podatke o klijentu:

− ime i prezime/ naziv klijenta, − adresa/sedište klijenta, − matični broj klijenta (JMBG/MB), − broj računa finansijskih instrumenata klijenta sa oznakom člana Centralnog registra

kod kojeg se vodi račun - broj novčanog računa klijenta sa oznakom poslovne banke – člana Centralnog registra kod koje se vodi novčani račun 4) mesto, datum i vreme (sat i minut) zaključenja transakcije sa podacima o transakciji:

− oznaku finansijskih instrumenata (izdavalac, vrsta, klasa, odnosno serija, CFI kod i ISIN broj ili druga meñunarodno priznata oznaka),

− kupovinu ili prodajnu oznaku ili prirodu naloga ako nije ni kupovni ni prodajni; − broj (količinu) finansijskih instrumenata, − pojedinačnu i ukupnu cenu i oznaku valute u kojoj je izražena cena, − vrstu naloga; − način izvršenja naloga (nalog je izvršilo Društvo neposredno ili preko drugog

investicionog društva, uz navoñenje naziva i sedišta tog društva i odgovornosti Društva za izvršenje naloga preko drugog investicionog društva;

5) obaveštenje o drugoj ugovornoj strani u transakciji ukoliko je to Društvo , drugo lice povezano sa Društvom ili drugi klijent Društva, osim ako je nalog izvršen u sistemu trgovanja gde je omogućeno anonimno trgovanje. 6) obavezu klijenta i rok u vezi sa izmirenjem transakcije; 7) iznos provizije (Društva, regulisanog tržišta, MTP i Centralnog registra); 8) potpis ovlašćenog lica Društva.

Klijent se ne može odreći prava da bude obavešten, ali može naložiti da se potvrda o izvršenju pošalje drugom licu koje on ovlasti.

15

15. Evidencija izvršenih naloga

Član 56.

Društvo je dužno da u Knjizi naloga evidentira izvršenje naloga koje sadrži sledeće elemente: • ime i prezime/poslovno ime; • datum, vreme i mesto trgovanja; • identifikacionu oznaku finansijskog instrumenta; • količinu finansijskih instrumenata; • pojedinačnu i ukupnu cenu i oznaku valute; • kupovnu odnosno prodajnu oznaku ili prirodu transakcije ako nije kupovna ili prodajna; • ovlašćeno lice koje je obavilo transakciju ili koje je odgovorno za njeno izvršenje.

Član 57.

Društvo vodi i druge evidencije u elektronskom obliku u vezi finansijskih instrumenata kojima se trguje na inostranom tržištu. 16. Izveštavanje klijenata

Član 58.

Društvo je dužno da izvode stanja i prometa na računima finansijskih instrumenata klijenata ispostavlja kao izvod iz centralne informacione baze Centralnog registra, odnosno na način kako je to propisano zakonima zemlje u kojoj se vodi račun finansijskih instrumenata. Društvo je dužno da najmanje jednom godišnje svakom klijentu dostavi pisani izveštaj o imovini odnosno finansijskim instrumentima. Izveštaj o imovini zasniva se na datumu saldiranja i dostavlja se za kalendarsku godinu ukoliko ugovorom sa klijentom nije drugačije dogovoreno. Društvo je dužno da na zahtev klijenta narednog radnog dana od dana prijema tog zahteva dostavi izvod prometa na računu finansijskih instrumenata za traženi period, ukoliko to omogućavaju Pravila poslovanja i Uputstva Centralnog registra, u zemlji ili inostranstvu i novog stanja na dan dostavljanja izvoda.

Član 59. Izveštaj o imovini iz člana 58. stava 2. sadrži:

1) podatke o svim finansijskim instrumentima koje Društvo drži za klijenta; 2) način korišćenja odnosno raspolaganja finansijskim instrumentima u izveštajnom periodu; 3) koristi odnosno prinosi po osnovu korišćenja, odnosno raspolaganja finansijskim

instrumentima. 17. Izveštavanje Komisije za hartije od vrednosti o izvršenim transakcijama

Član 60. Društvo je dužno da najkasnije do kraja sledećeg radnog dana dostavi Komisiji za hartije od

vrednosti izveštaj o svakoj transakciji izvršenoj na regulisanom tržištu, MTP ili van njega, u skladu sa aktom Komisije.

Za finansijske instrumente kojima se trguje na inostranom tržištu Društvo je u obavezi da sačini izveštaje u skladu sa uslovima, rokovima i načinom izveštavanja koje propisuje Narodna banka Srbije.

16

18. Odgovornost Društva i klijenata

Član 61. Društvo je odgovorno klijentima za štetu koju prouzrokuje neizvršenjem, odnosno nepravilnim ili neblagovremenim izvršenjem naloga za kupovinu ili prodaju finansijskih instrumenata, odnosno naloga za prenos, u skladu sa Zakonom o obligacionim odnosima.

Član 62.

Klijenti su odgovorni Društvu za štetu, u skladu sa Zakonom o obligacionim odnosima, koja nastane zbog netačnih podataka i dokumentacije dostavljene Društvu, neizvršenjem obaveza na dan saldiranja po zaključenim transakcijama i u drugim slučajevima propisanim zakonom i ugovorom zaključenim sa klijentom.

V. DODATNE USLUGE KLIJENTIMA

1.Otvaranje i voñenje emisionih računa izdavalaca finansijskih instrumenata

Član 63. Ugovor o voñenju emisionog računa Društvo zaključuje sa izdavaocem finansijskih instrumenata u skladu sa Zakonom, Pravilima poslovanja Centralnog registra i drugim propisima. Ugovorom o voñenju emisionog računa Društvo se obavezuje da kod Centralnog registra otvori emisioni račun finansijskih instrumenata, u ime i za račun klijenta, a klijent se obavezuje da Društvu za te usluge plati naknadu, u skladu sa Pravilnikom o tarifi Društva, radi:

1) dodele identifikacionih oznaka za finansijske instrumente (ISIN broj i CFI kod) kojima ove oznake ranije nisu dodeljene;

2) prenosa prava iz finansijskih instrumenata sa emisionog računa na račune finansijskih instrumenata u postupku registracije finansijskih instrumenata u Centralnom registru i izdavanja tih hartija;

3) voñenja evidencije o izdatim finansijskim instrumentima. 2. Otvaranje i voñenje depo računa finansijskih instrumenata

Član 64. Ugovorom o voñenju depo računa finansijskih instrumenata Društvo se obavezuje da, u ime i za račun klijenta, otvori depo račun finansijskih instrumenata kod Centralnog registra, u skladu sa Zakonom, Pravilima poslovanja Centralnog registra i drugim propisima, a klijent se obavezuje da Društvu za te usluge plati naknadu, u skladu sa Pravilnikom o tarifi Društva. Klijent iz stava 1. ovog člana može biti:

1) ponuñač – saglasno Zakonu o preuzimanju akcionarskih društava, 2) izdavalac–u postupku sticanja sopstvenih akcija saglasno Zakonu o privrednim društvima, 3) Akcionarski fond–radi pridruživanja akcija pojedinačnih akcionara paketu akcija odreñenog

izdavaoca u portfoliu Akcionarskog fonda, a radi istovremene prodaje putem tendera, odnosno na regulisanom tržištu–saglasno Zakonu. 3. Zastupanje akcionara na skupštinama

Član 65. Ugovorom o zastupanju akcionara na skupštinama akcionarskih društava Društvo se obavezuje da klijenta koji poseduje akcije sa pravom glasa odreñenog akcionarskog društva zastupa na skupštini tog društva, na osnovu punomoćja koje se daje za svaku skupštinu posebno, na način i pod uslovima utvrñenim zakonom, osnivačkim aktom i statutom tog društva, a klijent se obavezuje da za to plati naknadu Društvu, u skladu sa Pravilnikom o tarifi Društva. Društvo je dužno da zastupa akcionare na skupštini društva u njihovom najboljem interesu.

17

Društvo je dužno da akcionare koji mu daju punomoćje upozori na sva ograničenja za takvo zastupanje koja proizilaze iz zakona i drugih propisa.

4. Pozajmljivanje hartija od vrednosti

Član 66. Društvo može davati na zajam:

1) finansijske instrumente čiji je zakoniti imalac Društvo; 2) finansijske instrumente čiji je zakoniti imalac klijent sa kojim Društvo ima zaključen:

• ugovor o voñenju računa finansijskih instrumenata, pod uslovom da je sa tim klijentom zaključio ugovor o pozajmljivanju ili ga je klijent na to ovlastio pisanim ovlašćenjem;

Društvo može pozajmljivati finansijske instrumente od klijenta za svoj račun ukoliko su ispunjeni uslovi iz stava 1. tačka 2. ovog člana.

Klijent ima pravo da izvrši uvid u stanje finansijskih instrumenata koji su predmet ugovora o zajmu i ovo pravo ne može biti ograničeno ugovorom sa Društvom.

Član 67. Ugovor o pozajmljivanju finansijskih instrumenata ili ovlašćenje za pozajmljivanje obavezno sadrži:

1) naziv i sedište, odnosno ime i prebivalište ugovornih strana; 2) naziv i sedište izdavaoca finansijskih instrumenata na koje se ugovor, odnosno ovlašćenje odnosi; 3) vrstu, klasu, odnosno seriju, CFI kod i ISIN broj ili drugu meñunarodno priznatu oznaku

finansijskih instrumenata; 4) količinu finansijskih instrumenata koja se može pozajmljivati, odnosno koja se uzima na

zajam; 5) meñusobna prava i obaveze ugovornih strana; 6) trajanje ugovora, a koje ne može biti duže od godinu dana; 7) vreme na koje se finansijski instrumenti mogu davati na zajam, odnosno vreme na koje se

pozajmljuju; 8) iznos naknade, provizije i uslovi plaćanja; 9) saglasnost klijenta da za vreme trajanja ugovora neće vršiti svoja prava iz finansijskih

instrumenata na koje se ugovor odnosi; 10) ovlašćenje koje klijent daje Društvu da izvrši prenos finansijskih instrumenata na koje se

ugovor odnosi; 11) datum zaključenja ugovora i potpise ugovornih strana.

Član 68.

Društvo je dužno da klijentu pošalje obaveštenje o realizaciji ugovora o pozajmljivanjau finansijskih instrumenata, najkasnije narednog radnog dana od dana prenosa finansijskih instrumenata sa računa klijenta.

Obaveštenje iz stava 1. ovog člana sadrži: 1) datum prenosa finansijskih instrumenata; 2) količinu prenetih finansijskih instrumenata; 3) vreme na koje su finansijski instrumenti dati na zajam odnosno pozajmljeni od strane

zajmoprimca.

Član 69. Društvo može za račun klijenta posredovati u zaključenju ugovora o zajmu finansijskih instrumenata.

18

Član 70.

Finansijski instrumenti na kojima je konstituisano pravo zaloge, odnosno čiji je promet ograničen, ne mogu biti predmet ugovora o zajmu.

Član 71. Po zaključenju ugovora o zajmu, zajmodavac je dužan da izvrši prenos finansijskih instrumenata koji su predmet ugovora na račun finansijskih instrumenata zajmoprimca.

Član 72. Ispunjenje obaveza od strane zajmoprimca mora biti obezbeñeno davanjem zaloge čija vrednost ne može biti manja od tržišne vrednosti pozajmljenih finansijskih instrumenata u vreme zaključenja ugovora. Ako tržišna vrednost finansijskih instrumenata koje su predmet zaloge padne ispod tržišne vrednosti finansijskih instrumenata koje su predmet ugovora o zajmu, zajmoprimac je dužan da dodatno obezbedi ispunjenje svoje obaveze tako da predmet zaloge uvek odgovara vrednosti pozajmljenih finansijskih instrumenata.

Član 73. Ako zajmoprimac o dospelosti ne izmiri svoju obavezu nastalu iz ugovora o zajmu finansijskih instrumenata, zajmodavac može odrediti vrednost svog potraživanja na način odreñen ugovorom ili u odnosu na vrednost finansijskih instrumenata koju su oni imali na dan zaključenja tog ugovora ili na dan ispunjenja obaveze zajmoprimca i prodati predmet zaloge u skladu sa Zakonom o obligacionim odnosima. 5. Usluge u vezi sa ponudom i prodajom finansijskih instrumenata bez obaveze otkupa (poslovi agenta emisije)

Član 74. Kada obavlja poslove agenta emisije finansijskih instrumenata bez obaveze otkupa neprodatih finansijskih instrumenata Društvo za klijenta, izdavaoca finansijskih instrumenata, organizuje poslove u vezi sa:

1) pripremom prospekta za izdavanje finansijskih instrumenata javnom ponudom, odnosno za za uključivanje hartija od vrednosti na regulisano tržište ili MTP;

2)priprema dokumentacije za izdavanje hartija od vrednosti za koje nije potrebno odobrenje prospekta .

Poslove iz stava 1. ovog člana Društvo obavlja na način koji će omogućiti primenu strategije u organizovanju izdavanja finansijskih instrumenata koja je najpovoljnija za klijenta, posebno vodeći računa o tome da li se izdavanje vrši javnom ponudom finansijskih instrumenata.

Član 75.

Ugovorom o organizovanju izdavanja finansijskih instrumenata bez obaveze otkupa Društvo se obavezuje da organizuje izdavanje tih finansijskih instrumenata putem javne ponude, tako što će nastojati da treća lica vrše upis i uplatu finansijskih instrumenata, a klijent se obavezuje da za tu uslugu plati Društvu naknadu.

Ugovorom iz stava 1. ovog člana ureñuju se meñusobna prava i obaveze izmeñu Društva i klijenta, a naročito:

1) organizovanje poslova izdavanja finansijskih instrumenata koje obuhvata: − učešće Društva u pripremi prospekta za izdavanje finansijskih instrumenata javnom

ponudom, odnosno dokumentacije za izdavanje hartija od vrednosti za koje nije potrebno odobrenje i odgovornost ugovornih strana za pripremu prospekta odnosno obaveštenja;

− pripremu za organizovanje upisa i uplate finansijskih instrumenata; − obaveštavanje investitora o izdavanju finansijskih instrumenata; − organizovanje mesta za upis i uplatu finansijskih instrumenata;

19

− vršenje prezentacija kod izdavanja finansijskih instrumenata javnom ponudom; − druge poslove u skladu sa ugovorom izmeñu klijenta i Društva. 2) organizovanje poslova uključivanja finansijskih instrumenata na regulisano tržište ili MTP

obuhvata: - učestvovanje u pripremi prospekta i druge dokumentacije za izdavanje odobrenja Komisije

za hartije od vrednosti radi uključivanja tih finansijskih instrumenata na regulisano tržište ili MTP; - pripremu zahteva i druge dokumentacije koji se podnose organizatoru regulisanog tržišta, ili

organizatoru ili investicionom društvu koje upravlja MTP, za uključivanje finansijskih instrumenata na regulisano tržište ili MTP;

− druge poslove u skladu sa ugovorom izmeñu klijenta i Društva. 3) visinu i način obračuna naknade i troškova za obavljanje poslova agenta emisije; 4) druga meñusobna prava i obaveze.

Član 76.

Ugovorom o obavljanju poslova agenta emisije izmeñu Društva i klijenta, izdavaoca finansijskih instrumenata, može se ograničiti obaveza Društva na: 1) odreñenu količinu finansijskih instrumenata koji se izdaju, odnosno da li se obaveza agenta emisije odnosi na jednu ili više emisija finansijskih instrumenata koji se izdaju; 2) odreñenu vrstu posla koju obavlja agent emisije (način organizovanja poslova distribucije ili uključivanja finansijskih instrumenata na regulisano tržište ili MTP). 6. Investicione preporuke

Član 77. Društvo može po potrebi dati investicionu preporuku, odnosno vršiti istraživanje ili dati informaciju kojom preporučuje ili predlaže strategiju ulaganja u pogledu jednog ili više finansijskih instrumenata, odnosno izdavalaca, uključujući i svako mišljenje o trenutnoj ili budućoj vrednosti i ceni tih instrumenata namenjenih distribucionom kanalu ili javnosti. Preporučivanje iz stava 1. ovog člana može biti izričito ili prećutno , pisano ili nepisano,kao i da sadrži sve elemente u skladu sa Zakonom i aktom Komisije za hartije od vrednosti. 7. Drugi poslovi

Član 78. Ugovorom o obavljanju korporativnih poslova Društvo se obavezuje da izdavaocu dostavlja

izvod iz jedinstvene evidencije Centralnog registra za svaku skupštinu akcionarskog društva posebno, odnosno knjigu akcionara sa brojem glasova koji pripada svakom akcionaru, a izdavalac se obavezuje da Društvu za te usluge plati naknadu, u skladu sa Pravilnikom o tarifi Društva.

Ugovorom o obavljanju pojedinih poslova mogu se utvrditi i drugi poslovi Društva, kao što su poslovi u vezi sa obaveštavanjem o poreskim obavezama zakonitih imalaca finansijskih instrumenata - klijenata Društva ii drugi poslovi u vezi sa sprovoñenjem i izvršenjem osnovnog ugovora.

Član 79.

Zaposleni u Društvu ne smeju imati udeo u dobiti iz poslova koje su obavili za svoje klijente, niti po tom osnovu obećavati ili davati bilo kakve garancije.

VI PROVIZIJA DRUŠTVA I DRUGE NAKNADE

Član 80. Klijent je dužan da Društvu plati proviziju ili drugu naknadu po osnovu zaključenih poslova

kupoprodaje finansijskih instrumenata za račun klijenta, kao i drugih usluga izvršenih za klijenta. Visina provizije ili druge naknade koju klijent plaća Društvu utvrñuje se za odreñenu uslugu

Društva do maksimalnih stopa odnosno iznosa utvrñenih Pravilnikom o tarifi Društva.

20

Visina provizije i naknade za usluge koje nisu predviñene Pravilnikom o tarifi Društva utvrñuju se ugovorom zaključenim izmeñu klijenta i Društva za odreñenu vrstu usluge.

Kad obavlja poslove kupoprodaje finansijskih instrumenata za račun klijenta , u potvrdu o prijemu naloga, precizira se visina provizije za tu transakciju, u skladu sa maksimalnom visinom provizije utvrñenu Pravilnikom o tarifi, osnovnim ugovorom sa klijentom odnosno ugovorom o zastupanju klijenta.

Član 81.

Pravilnikom o tarifi Društva koji donosi odbor direktora Društva utvrñuju se maksimalni iznosi provizija odnosno naknada za obavljanje poslova Društva.

Društvo je dužno da Pravilnik iz stava 1. ovog člana i sve izmene tog akta, pre početka primene, dostavi Komisiji za hartije od vrednosti, istakne u poslovnim prostorijama u kojima radi sa klijentima i objavi na svojoj internet stranici. VII INSAJDERSKE INFORMACIJE

Član 82. Insajderska informacija je bilo koja informacija o tačno odreñenim činjenicama, koje nisu javno objavljene, odnose se direktno ili indirektno na jednog ili više izdavalaca finansijskih instrumenata ili na jedan ili više finansijskih instrumenata, a koje bi da su javno objavljene verovatno imale značajan na njihovu cenu i cenu izvedenih finansijskih instrumenata.

Član 83. Klijenti Društva i zaposleni u Društvu ne mogu sticati, kupovati, prodavati ili na drugi način raspolagati finansijskim instrumentima za sopstveni račun ili za račun trećeg lica korišćenjem insajderskih informacija. Lica iz stava 1. ovog člana kojima su dostupne insajderske informacije ne smeju ih saopštavati drugim licima, niti na osnovu njih preporučivati drugim licima da stiču, kupuju i prodaju finansijska sredstva ili na drugi način raspolagati njima, u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti. VIII PRAVILA PONAŠANJA RELEVANTNIH LICA I PROCEDURE ZA NJIHOVE LIČNE TRANSAKCIJE

Član 84. Akcionari Društva, direktor i članovi odbora direktora , svi zaposleni u Društvu i sva lica angažovana od strane Društva za pružanje usluga iz nadležnosti Društva su relevantna lica u odnosu na Društvo. Bračni, odnosno vanbračni drug relevantnog lica, njegovi potomci i preci u pravoj liniji neograničeno, srodnici do trećeg stepena srodstva u pobočnoj liniji, uključujući i srodstvo po tazbini, usvojilac i usvojenici i potomci usvojenika, staralac i štićenici i potomci štićenika relevantnog lica, kao i svako drugo lice koje se sa relevantnim licem provede u zajedničkom domaćinstvu najmanje godinu dana od datuma lične transakcije su lica sa kojim je relevantno lice u odnosu bliske povezanosti.

Član 85. Relevantna lica i lica sa kojim je relevantno lice u odnosu bliske povezanosti ne smeju sticati ili otuñivati finansijske instrumente na način kojim će svoje interese staviti ispred interesa svojih klijenata.

Relevantna lica i lica sa kojim je relevantno lice u odnosu bliske povezanosti, dužna su da pisanim putem izveste Društvo o nameri sticanja, odnosno otuñenja finansijskog instrumenta, najmanje jedan radni dan pre datuma obavljanja transakcije finansijskih instrumenata.

Član 86.

21

Zaposleni u Društvu prilikom obavljanja poslova iz nadležnosti Društva dužna su da odbiju izvršenje ličnih transakcija relevantnih lica i lica sa kojim je relevantno lice u odnosu bliske povezanosti, ukoliko:

1) to uključuje zloupotrebu ili otkrivanje insajderskih ili drugih poverljivih informacija koji se odnose na klijenta ili transakcije sa klijentom ili za račun klijenta,

2) je zaključivanje takve transakcije u sukobu ili je verovatno da će doći u sukob sa obavezama Društva.

Član 87.

Zaposleni u Društvu prilikom obavljanja poslova iz nadležnosti Društva dužni su da obaveste relevantno lice da je zabranjeno da savetuju ili nagovaraju drugo lice na zaključivanje transakcije sa finansijskim instrumentima na način koji prelazi ovlašćenja relevantnog lica ili nije propisano ugovorom o pružanju usluga.

Član 88. Relevantnim licima je zabranjeno da otkrivaju drugom licu bilo koje informacije ili mišljenja,

osim u okviru redovnog ovlašćenja ili u okviru ugovora o pružanju usluga, ako relevantno lice zna, ili je trebalo znati, da će takvo postupanje uticati na drugo relevantno lice da zaključi transakciju sa finansijskim instrumentima ili da savetuje ili nagovara treće lice na zaključenje takve finansijske transakcije.

Član 89. Zaposleni u Društvu, prilikom obavljanja poslova iz nadležnosti Društva, ukoliko su ispoštovane odredbe člana 84. do 88. ovih Pravila, dužni su da izvršenje lične transakcije relevantnih lica i lica sa kojim je relevantno lice u odnosu bliske povezanosti, izvrše po njihovom nalogu nakon transakcije klijenta sa istim finansijskim instrumentom.

Član 90.

Zaposleni su dužni da sva relevantna lica upozore da su ona lično ili lica koja su sa njima u odnosu bliske povezanosti dužna da pre obavljanja bilo koje lične transakcije preko Društva daju izjavu da su upoznati sa odredbama 84. do 88. ovih Pravila. Relevantna lica su dužna da o svojim ličnim transakcijama, ili transakcijama lica koja su sa njima u odnosu bliske povezanosti, ukoliko se obavljaju preko drugog investicionog društva, odmah obaveste Društvo po njenom izvršenju.

Član 91. Zaposleni u Društvu su dužni da vode posebnu evidenciju u elektronskom obliku o svim ličnim transakcijama, sa relevantnim podacima koji moraju uključivati sva odobrenja ili zabrane u vezi sa tim transakcijama. IX ZABRANA MANIPULACIJE I ZLOUPOTREBE TRŽIŠTA I ŠIRENJA NEISTINITIH INFORMACIJA

1. Zabrana manipulacije Član 92.

U skladu sa Zakonom, zabranjene su sledeće manipulacije:

1) transakcije i nalozi za trgovanje:

(1) kojima se daju ili koji će verovatno pružiti neistinite ili obmanjujuće signale ili informacije o ponudi, tražnji ili ceni finansijskih instrumenata;

(2) kojima lice, odnosno lica koja deluju zajednički, održavaju cenu jednog ili više finansijskih instrumenata na nerealnom ili veštačkom nivou, osim ukoliko lice koje je

22

učestvovalo u transakciji ili dalo nalog dokaže da za to ima osnovane razloge i da su te transakcije i nalozi u skladu sa prihvaćenim tržišnim praksama na tom tržištu;

2) transakcije ili nalozi za trgovanje u kojima se upotrebljavaju fiktivni postupci ili svaki drugi oblik obmane ili prevare;

3) širenje informacija putem medija, uključujući i internet ili bilo kojim drugim putem kojim se prenose, odnosno kojim bi se mogle prenositi neistinite vesti ili vesti koje mogu izazvati zabludu o finansijskim instrumentima, uključujući i širenje glasina i neistinitih vesti i vesti koje dovode u zabludu, a od strane lica koje je znalo ili je moralo znati da su te informacije neistinite ili da dovode u zabludu.

4) aktivnosti jednog ili više lica koja deluju zajednički kako bi obezbedila dominantan položaj nad ponudom ili potražnjom finansijskog instrumenta koji za rezultat ima direktno ili indirektno nameštanje kupovnih ili prodajnih cena ili stvaranje drugih nepoštenih uslova trgovanja,

5) kupovina ili prodaja finansijskih instrumenata pred zatvaranje trgovanja radi dovoñenja investitora u zabludu,

6) iskorišćavanje povremenog ili redovnog pristupa tradicionalnim ili elektronskim medijima iznošenjem mišljenja o finansijskom instrumentu ili indirektno o izdavaocu, i to tako što je to lice prethodno zauzelo poziciju u tom finansijskom instrumentu i ostvarivalo korist nakon uticaja koje je iznošenje mišljenja imalo na cenu tog instrumenta, a da istovremeno javnosti nije objavilo postojanje sukoba interesa na odgovarajući i efikasan način.

Član 93. Odbor direktora dužan je da da propiše i primenjuje postupke i mere koje imaju za cilj

otkrivanje i sprečavanje manipulacije iz člana 104. Društvo je dužno da u slučaju opravdane sumnje da bi transakcija mogla predstavljati

manipulaciju na tržištu bez odlaganja o tome obavesti Komisiju za hartije od vrednosti, u skladu sa aktom Komisije.

2. Širenje neistinitih informacija

Član 94. Klijentima Društva i zaposlenima u Društvu Zakonom je zabranjeno da šire informacije kojima

se stvara privid o činjenicama i okolnostima koje utiču ili mogu uticati na cenu finansijskih instrumenata, na učesnike, na stanje ili kretanje na regulisanom tržištu, odnosno MTP ili OTC s namerom da se jedno ili više lica podstaknu na to da zaključe ili da ne zaključe ugovore o prometu finansijskih instrumenata ili da ostvare, odnosno uzdrže se od ostvarivanja prava koja su u vezi sa finansijskim instrumentima.

Lica koja šire neistinite informacije iz stava 1. ovog člana, solidarno odgovaraju za štetu.

Član 95. Zaposleni u Društvu ne smeju : 1) iznositi podatke u vezi trgovanja koji su neistiniti, istinite podatke iskrivljavati ili ih namerno

izostavljati; 2) učestvovati u poslu ili aktivnosti koja se vrši sa ciljem da se prevari lice koje se bavi

kupovinom ili prodajom finansijskih instrumenata; 3) vršiti aktivnosti koje su u suprotnosti sa poslovanjem Društva; 4) iznositi netačne podatke i informacije o Društvu.

23

3. Spečavanje nelojalne konkurencije

Član 96 Društvo je dužno da samostalno ne inicira zaključivanje poslovnog odnosa sa klijentima za

koje zna da su u poslovnom odnosu sa drugim investicionim društvom. Društvo je dužno da, prilikom zaključenja novog poslovnog odnosa na inicijativu klijenta,

posebno upozori klijenta, kao i da traži od klijenta tačan podatak o tome da li klijent jeste ili je bio u poslovnom odnosu sa drugim investicionim društvom. Ukoliko je klijent u poslovnom odnosu sa drugim investicionim društvima, Društvo je dužno da iste obavesti o uspostavljanju poslovnog odnosa sa klijentom.

Preuzimanje klijenta mimo procedure utvrñene odredbama ovog člana i na štetu drugog smatraće se nelojalnom konkurencijom.

Član 97.

U cilju sprečavanja nelojalne konkurencije, Društvo ne sme sa svojim klijentima ugovarati provizije i naknade koje su niže od uobičajenih za odreñenu vrstu posla.

4. Saopštavanje informacija klijentima

Član 98. Zaposleni u Društvu mogu voditi razgovor sa klijentima o nezvaničnim informacijama ili

informacijama koje su objavljene u okviru trgovanja na regulisanom tržištu, MTP ili OTC ako se u razgovoru navede da su informacije nezvanične ili ako se navede izvor tih informacija.

5. Primanje poklona

Član 99. Zaposleni u Društvu ne smeju primati niti davati poklone, osim onih koji se daju u marketinške

svrhe, uobičajene u poslovnom svetu. 6. Dopunski rad

Član 100. Zaposleni u Društvu dužni su da od Društva pribave pisanu saglasnost za obavljanje

dopunskog rada kod drugih lica. Dopunski rad kod drugih lica ne može biti iz delokruga rada brokera i ostalih zaposlenih u

Društvu, niti na bilo koji način u vezi sa obavljanjem trgovanja na regulisanom tržištu ili MTP. 7. Javna saopštenja i oglašavanje

Član 101. Saopštenje vezano za obavljanje poslova Društva namenjeno javnosti ili klijentima može dati

samo lice za to ovlašćeno. Zaposleni u Društvu su dužni da komuniciraju sa javnošću u skladu sa uobičajenim

standardima. Ova lica ne smeju davati: 1) informacije u kojima su izostavljene materijalne činjenice; 2) neistinite i nepotpune izjave koje mogu dovesti do zabune u vezi sa obavljanjem poslova

Društva; 3) predviñanja o kretanju trgovanja finansijskih instrumenata, ako pri tom ne navedu da su u

pitanju samo predviñanja.

Član 102. Društvo je dužno da prilikom javnog oglašavanja, u komuniciranju sa medijima, kao i prilikom

prezentacija svojih usluga, vodi računa o ugledu struke i interesima drugih ovlašćenih učesnika na tržištu finansijskih instrumenata, pa se u skladu sa tim ne smeju koristiti formulacije koje ističu Društvo, a eliminišu druge učesnike, kao na primer: «jedini, najbolji, bolji od drugih, isključivi i sl. «

24

X OBAVEŠTAVANJE DRUŠTVA

Član 103. Klijenti su dužni da, na zahtev Društva, dostavljaju informacije, podatke i izveštaje koje

Društvo smatra bitnim za zaštitu javnih interesa i interesa klijenata. Klijenti su dužni da Društvo obaveste o svakoj promeni informacija i podataka iz stava 1. ovog

člana odmah, a najkasnije u roku od sedam (7) dana od dana nastanka promene.

Član 104. Klijent-izdavalac hartija od vrednosti dužan je da Društvu dostavlja periodični i godišnji

izveštaj o svom poslovanju i izveštaj o reviziji. Klijent iz stava 1. ovog člana dužan je da u pisanoj formi najmanje petnaest dana unapred ili,

ako to nije moguće, odmah po nastaloj promeni obavesti Društvo o: 1) izmenama, odnosno dopunama akta o osnivanju i statuta; 2) promeni rukovodioca i drugih lica ovlašćenih za poslovanje sa Društvom; 3) statusnim promenama;

4) sticanju, odnosno prestanku statusa klijenta kod drugog Društva; 5) povećanju, odnosno smanjenju osnovnog kapitala; 6) promeni većinskih akcionara (onih koji imaju više od 10% akcija klijenta-izdavaoca); 7) kada postoji mogućnost da klijent postane ili je već postao insolventan; 8) kada su prema klijentu preduzete mere od strane nadležnog organa; 9) kada je nad klijentom pokrenut postupak stečaja ili likvidacije; 10) drugim podacima bitnim za poslove koje Društvo obavlja za račun klijenta.

XI UPRAVLJANJE RIZICIMA

Član 105. Društvo je dužno da uspostavi sisteme upravljanja rizicima kojima je izloženo u svom poslovanju radi pokrića njegovih obaveza i mogućih gubitaka, a kako se ne bi nanela šteta klijentima Društva.

Funkciju upravljanja rizicima Društvo može da obavlja uz druge poslove s obzirom na vrstu, obim i složenost poslovanja Društva. 1. Rizici ulaganja u finansijske instrumente

Član 106. Rizici ulaganja u finansijske instrumente su rizici koji se javljaju pri kupovinu i prodaji

finansijskih instrumenata, kao i prilikom vršenja ostalih investicionih usluga i aktivnosti i dodatnih usluga Društva.

Svi rizici se ne mogu pobrojati, ali u prvom redu se odnose na neočekivane promene cena finansijskih instrumenata, nemogućnosti izdavalaca finansijskih instrumenata da izvršavaju obaveze koje su preuzeli, nametanju dodatnih obaveza i ograničenja vlasnicima finansijskih instrumenata od strane finansijske ili poreske regulative u zemlji i inostranstvu, promene u tržišnoj likvidnosti pojedinih finansijskih instrumenata itd.

Vrednost finansijskih instrumenata menja se u skladu s tržišnim uslovima na koje može uticati čitav niz činilaca od kojih su neki u potpunosti nepredvidljivi.

Ispunjavanje obaveza koje iz finansijskih instrumenata proističu za njihove izdavaoce može biti dovedeno u pitanje, pa i u potpunosti izostati, zbog poremećaja u poslovanju ili ekonomske situacije izdavaoca.

Izvršna vlast u zemlji i inostranstvu može promenom poreske politike, uvoñenjem ograničenja pri raspolaganju finansijskim instrumentima i drugim merama uticati na kvalitet i vrednost pojedine investicije, pa shodno tome Društvo investitorima preporučuje da prilikom izbora finansijskih instrumenata u koje ulažu pokušaju da usklade veličinu, strukturu, ročnost i ostale elemente bitne za

25

donošenje investicionih odluka, likvidnost i rizičnost investicije sa svojim sadašnjim i pretpostavljenim budućim imovinskim stanjem, vodeći računa o svom iskustvu sa ulaganjima na istom ili sličnom području, kao i da po potrebi potraže savet stručnog lica ili institucije.

Član 107. Opšti rizici u poslovanju finansijskim instrumentima su: • rizik smanjenja vrednosti finansijskog instrumenta usled globalnih i/ili regionalnih recesija;

• valutni rizik, odnosno rizik promene kursa;

• rizik koji zavisi od promene kreditnog rejtinga odreñene zemlje, i to kao:

- rizik izostanka plaćanja duga odreñene zemlje; - politički rizik, uključujući i rizik neočekivanih regulatornih promena koje utiču na tržište

kapitala i položaj investitora; • rizik smanjenja vrednosti finansijskog instrumenta usled opšteg rasta cena (rizik inflacije);

• rizik nemogućnosti prodaje finansijskog instrumenta na regulisanom tržištu, MTP ili OTP zbog smanjene potražnje ili neefikasnosti tržišta (rizik likvidnosti);

• rizik smanjenja vriednosti finansijskog instrumenta zbog pada kreditnog rejtinga izdavaoca (rizik izdavaoca);

• rizik smanjenja ili potpunog gubitka vrednosti finansijskog instrumenta zbog otvaranja stečajnog postupka nad izdavaocem finansijskog instrumenta (rizik stečaja);

• rizik promene vrednosti finansijskog instrumenta zbog špekulativnih aktivnosti velikih investitora na regulisanom tržištu ili MTP (rizik psihologije tržišta);

• rizik kvara na informacionim sistemima i/ili rizik prekida komunikacionih veza izmeñu banaka, depozitara i/ili Centralnog registra, depoa I kliringa hartija od vrednosti, regulisanog tržišta ili MTP-a.

Član 108. Posebni rizici u poslovanju s pojedinačnim finansijskim instrumentima su:

a) u poslovanju s akcijama: • rizik pada vrednosti akcije zbog uobičajenih sezonskih kretanja cena na regulisanom tržištu ili

MTP (rizik volatilnosti);

• rizik neisplate dividende;

b) u poslovanju s obveznicama: • rizik promene kredibiliteta izdavaoca kao dužnika (rizik boniteta);

• rizik promena kamatnih stopa;

• rizik otkaza, odnosno prestanka plaćanja dugova od strane izdavaoca;

• rizik likvidnosti;

• rizik promene kursa;

26

• rizik reinvestiranja;

• rizik krivulje prinosa.

2. Ograničenje odgovornosti Društva

Član 109.

Društvo je dužno da klijenta upozna sa mogućim rizicima prilikom investiranja u finansijske instrumente i poslovanja s njima.

Sklapanjem Ugovora sa Društvom, Klijent potvrñuje i da je svestan svih mogućih rizika povezanih s tržištima finansijskih instrumenata, da će kod donošenja odluka o kupovini i/ili prodaji finansijskih instrumenata konstantno voditi računa o rizicima iz čl.2. i 3. ovih Politika, kao i da mu je Društvo stavilo na raspolaganje podatke i informacije koje je tražio i da mu je na zadovoljavajući način odgovorio na sva pitanja koja je postavio u vezi sa tržišnim okolnostima i finansijskim instrumentima na koje se taj Ugovor odnosi.

Član 110.

Društvo ne odgovara Klijentu za štetu nastalu ostvarenjem bilo kog od navedenih rizika u poslovanju s finansijskim instrumentima.

Društvo ograničava svoju odgovornost isključivo na stvarno nastalu novčanu štetu, koja je nastala kao posledica namere i/ili grube nepažnje Društva, odnosno zaposlenih u Društvu.

Član 111.

Društvo ne odgovara za gubitke Klijenta nastalih zbog objavljenog ili neobjavljenog rata, političkih nemira, prirodnih katastrofa, ograničenja ili zabrana nastalih odlukama vlada, pravila regulisanih tržišta ili MTP, prestanka trgovanja, štrajkova, problema i kašnjenja u komunikacijama zbog komunikacionih sistema regulisanog , odnosno MTP-a, sistema kliringa (viša sila), radnji trećih lica ili radnji samog Klijenta, poreskih obaveza, a kod kojih nema uticaja Društva na nastanak tih gubitaka.

Društvo ne odgovara za štetu ili gubitke Klijenta ukoliko isti nije blagovremeno obavestio Društvo o promeni svojih kontakt podataka, kao i o promeni ovlašćenih lica, odnosno opozivu i/ili promeni punomoćnika. XII PRITUŽBE KLIJENATA

Član 112. Društvo je dužno da klijentu koji je nezadovoljan izvršenim uslugama pruži dodatno usmeno ili pisano obrazloženje po njegovom zahtevu. Društvo je dužno da izvesti klijenta o njegovom pravu da, ukoliko je nezadovoljan dobijenim obrazloženjem, može tražiti nadzor nad poslovanjem Društva u skladu sa aktom Komisije za hartije od vrednosti. XII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 113. Postupak za izmenu, odnosno dopunu Pravila i procedura poslovanja Društva mogu inicirati: 1) akcionari koji imaju najmanje desetinu akcija sa pravom glasa Društva; 2) Odbor direktora ; O pokrenutoj inicijativi za izmenu, odnosno dopunu Pravila i procedura poslovanja izjašnjava

se odbor direktora Društva. Ako odbor direktora prihvati inicijativu, donosi odluku o sprovoñenju postupka za izradu nacrta o izmeni, odnosno dopuni Pravila i procedura poslovanja.

Odbor direktora Društva donosi Odluku o izmeni, odnosno dopuni Pravila i procedura poslovanja na način i po postupku koji su utvrñeni za njihovo donošenje.

27

Član 114.

Društvo je dužno da Pravila i procedure poslovanja i sve izmene tog akta, istakne u poslovnim prostorijama u kojima radi sa klijentima, kao i da ih objavi na svojoj internet stranici. Ukoliko Društvo ima klijenta strano pravno ili fizičko lice, obaveštenje o izmeni Pravila poslovanja se vrši na način predviñen ugovorom sa klijentom.

Član 115. Pravila i procedure razvrstavanja klijenata, Politika izvršavanja naloga pod najpovoljnijim uslovima i Politika upravljanja sukobom interesa su sastavni deo ovih Pravila i procedura poslovanja.

Odbor direktora dužan je da donese akta iz st. 1. ovog člana, pre dostavljanja Pravila i procedura poslovanja na saglasnost Komisiji za hartije od vrednosti.

Član 116.

Danom primene ovih pravila prestaju da važe Pravila poslovanja Brokersko-dilerskog društva »GALENIKA BROKER » A.D. od 08.12.2006. godine i njihove Izmene i dopune od 05.03.2010. godine.

Član 117.

Ova Pravila i procedure poslovanja stupaju na snagu i počinju da se primenjuju počev od osmog dana nakon objavljivanja na internet stranici Društva, po prethodno dobijenoj saglasnosti od strane Komisije za hartije od vrednosti.

UPRAVNI ODBOR Bojan Zobec, predsednik,s.r.