Prawo rzeczowe

Nabycie własności – c. d.Zrzeczenie się własnościObrót nieruchomościami

Zawłaszczenie

• Dotyczy rzeczy niczyjej • Nabycie przez zawłaszczenie

– Objęcie w posiadanie samoistne– Intencja uzyskania

• Zawłaszczenie roju pszczół– Czas na pościg. Odszkodowania– Roszczenie o zwrot: cudzy ul nie zajęty– Nabycie własności: cudzy ul zajęty

Znalezienie rzeczy

• Dotyczy rzeczy zgubionych• Obowiązki znalazcy - zawiadomienie

– uprawnionego do odbioru LUB– Starosty– Wydanie znalezionego przedmiotu

• Uprawnienia znalazcy– Znaleźne – Nabycie własności (przemilczenie)

Znalezienie rzeczy II

• Własność kosztowności przechodzi na Skarb Państwa

• Znalezienie w pociągu budynku – notyfikacja zarządcy

• Znalezienie skarbu– Poszukiwanie właściciela oczywiście

bezcelowe– Obowiązek wydania rzeczy państwu– Wynagrodzenie dla znalazcy

Inne wypadki nabycia własności

• Nabycie własności odłączonych pożytków przez uprawnionego

• Superficies solo cedit• Przetworzenie rzeczy cudzej

– Nabycie własności jeśli nakład pracy większy, niż wartość materiałów

– Przetworzenie w złej wierze lub małym nakładem pracy -> własność pozostaje przy właścicielu materiału

Inne wypadki nabycia własności II

• Rzeczy połączone lub pomieszane• Przywrócenie stanu poprzedniego

niemożliwe lub nadmiernie utrudnione• Właściciele części składowych stają się

właścicielami całości• Wyjątek: jeden ze składników jest o

wiele więcej wart, niż pozostałe

Zrzeczenie się własności

• Rzeczy ruchome: porzucenie• Nieruchomości (hist.)

– Zrzeczenie wymaga zgody organu adm.– Zrzeczenie bez zgody organu, własność

nabywała gmina• Nieruchomości (dziś)

– Zrzeczenie jest niedopuszczalne– Można zawrzeć umowę przekazania

nieruchomości

Obrót nieruchomościami – zagadnienia ogólne

• Czynność o podwójnym skutku• Przedmiot: nieruchomość istniejąca lub

przyszła• Zakaz przeniesienia własności pod

warunkiem lub terminem• Forma aktu notarialnego

– Zasada– Wyjątek: orzeczenie i ugoda sądowa

Kauzalność (art. 158 KC)

• Materialna– Ważność przeniesienia własności zależy

od istnienia wcześniejszego zobowiązania– Nieważność czynności zobowiązującej

skutkuje wadliwością rozporządzenia• Formalna

– Obowiązek wskazania causae w treści czynności rozporządzającej

– Wskazanie wadliwej causae nieskuteczne

Obrót nieruchomościami rolnymi

• Historia– Ograniczenia podmiotowe– Zapobieganie rozdrobnieniu– Zachęty do przekazywania ziemi państwu– Od 1990 tylko pierwokup na rzecz

• Współwłaściciela nieruchomości• Dzierżawcy

• Obecnie: ust. o kształtowaniu ustroju rolnego

Obrót nieruchomościami rolnymi II

• Pierwokup dzierżawcy– Umowa na piśmie z datą pewną– Wykonywana przez 3 lata– Nieruchomość wchodzi w skład

gospodarstwa rodzinnego lub w dzierżawie spółdzielni produkcji rolnej

• Pierwokup ANR (pozostałe przypadki)• Prawo złożenia przez ANR

oświadczenia o nabyciu nieruchomości

Obrót nieruchomościami rolnymi III

• Zbycie nieruchomości rolnej przez ANR nie może prowadzić do uzyskania przez nabywcę własności ponad 500ha

• Gospodarstwo rodzinne– Prowadzone przez rolnika indywidualnego

• Osobiście• Przez osobę mającą kwalifikacje rolne• Mieszkać w gminie miejsca położenia ziemi

– Nie więcej, niż 300ha.

Obrót nieruchomościami skarbowymi i samorządowymi• Czynności dokonywane przez Skarb lub

jednostki samorządu terytorialnego• Reprezentacja

– Skarb państwa: starosta– Jednostki samorządu terytorialnego:

organy tych jednostek• Czynności nieodpłatne

– Darowizny na cele publiczne– Darowizny między jst i SP

Obrót – nieruchomości skarbowe i samorządowe II

• Ograniczenia swobody obrotu– Prymat trybu przetargowego– Ograniczenie kształtowania treści umowy

w zakresie ceny• Tryb bezprzetargowy

– Prawo pierwszeństwa– Inne przypadki

Obrót - nieruchomości skarbowe i samorządowe III

• Sprzedaż poniżej ceny rynkowej– Skarbowi Państwa – Jednostkom samorządu terytorialnego

• Umowa zamiany – bez dokonywania dopłat. – Strony: SP i jst

• Warunki zbycia bezprzetargowego ustalane w drodze rokowań

Obrót nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa

• Agencja Nieruchomości Rolnych– Wykonywanie prawa własności– Wykonywanie innych praw majątkowych

• Zbycie w trybie przetargowym• Bezprzetargowo w przypadku prawa

pierwszeństwa• Dokonywanie darowizn

niedopuszczalne