pred 3 Fiz med

TermoterapijaTermoterapijaDefinicijaDefinicija

Termoterapija (grč. termos=topao) jeste Termoterapija (grč. termos=topao) jeste oblast fizikalne terapije koja izučava oblast fizikalne terapije koja izučava biološko dejstvo toplotne energije na biološko dejstvo toplotne energije na

organizam i mogućnosti njene primene organizam i mogućnosti njene primene kod obolelih i povredjenih. kod obolelih i povredjenih.

Fiziološki pojmovi toplote i hladnoće Fiziološki pojmovi toplote i hladnoće označavaju subjektivni osećaj osobe, označavaju subjektivni osećaj osobe,

odnosno odstupanje od indiferentne zone. odnosno odstupanje od indiferentne zone. Indiferentna zona Indiferentna zona je ona temperatura na je ona temperatura na

kojoj organizam u spoljašnju sredinu odaje kojoj organizam u spoljašnju sredinu odaje najmanje toplote, ili najmanje toplote najmanje toplote, ili najmanje toplote prima iz nje. Ona za vazduh iznosi 29-prima iz nje. Ona za vazduh iznosi 29-

3434C, za peloid 38-39C, za peloid 38-39C a za parafin 52C a za parafin 52C. C. U levo i udesno od nje nalaze se U levo i udesno od nje nalaze se toplatopla i i hladna diferentna zonahladna diferentna zona, potom slede , potom slede granice tolerancije tkivagranice tolerancije tkiva, i na kraju , i na kraju

temperature koje izazivaju temperature koje izazivaju smrt ćelije.smrt ćelije.

Podela termoterapijePodela termoterapije

Termoterapija se deli na:Termoterapija se deli na: --termoterapiju u užem smislu termoterapiju u užem smislu , odnosno , odnosno

proceduru pri kojoj se telu dovodi toplota, proceduru pri kojoj se telu dovodi toplota, i i

--krioterapiju ,krioterapiju , proceduru pri kojoj se od proceduru pri kojoj se od tela odvodi toplota. tela odvodi toplota.

U zavisnosti od površine tela na koju se U zavisnosti od površine tela na koju se deluje, termoterapija se primenjuje kao:deluje, termoterapija se primenjuje kao:

--lokalna proceduralokalna procedura (na jedan deo tela), (na jedan deo tela), --opšta proceduraopšta procedura (na ceo organizam). (na ceo organizam).

Termoterapija u užem smisluTermoterapija u užem smislu

Primenom fizičkih agenasa stvara se:Primenom fizičkih agenasa stvara se:--egzogena toplotaegzogena toplota, tj. ona toplota koja se stvara van tela, u , tj. ona toplota koja se stvara van tela, u

spoljašnjoj sredini, i koju organizam iz spoljašnje sredine spoljašnjoj sredini, i koju organizam iz spoljašnje sredine prima na jedan od sledećih načina:prima na jedan od sledećih načina:

--radijacijomradijacijom (lat. radiatio=zračenje), odnosno (lat. radiatio=zračenje), odnosno prenošenjem bez medijuma (infracrveni zraci)prenošenjem bez medijuma (infracrveni zraci)

--kondukcijomkondukcijom (lat. conductio=prevodjenje), odnosno (lat. conductio=prevodjenje), odnosno direktnim dodirom sa zagrejanim telom, koje je običo u direktnim dodirom sa zagrejanim telom, koje je običo u čvrstom stanju (parafin, peloid, parafango, zagrejani čvrstom stanju (parafin, peloid, parafango, zagrejani pesak)pesak)

--konvekcijomkonvekcijom (lat. convectio=strujanje), odnosno preko (lat. convectio=strujanje), odnosno preko medijuma koji je u tečnom ili gasovitom stanju (topla medijuma koji je u tečnom ili gasovitom stanju (topla voda, zagrejana para i sl.)voda, zagrejana para i sl.)

--endogena toplotaendogena toplota, tj. ona toplota koja se stvara u organizmu , tj. ona toplota koja se stvara u organizmu konverzijom konverzijom (lat. conversio=pretvaranje) energije (lat. conversio=pretvaranje) energije elektromagnetnog polja visokofrekventnih struja u elektromagnetnog polja visokofrekventnih struja u toplotnu energiju.toplotnu energiju.

Biološka delovanja toploteBiološka delovanja toplote

Lokalna delovanja toplote:Lokalna delovanja toplote:Metabolička delovanjaMetabolička delovanja Lokalno povećanje temperature dovodi do Lokalno povećanje temperature dovodi do ubrzanja ubrzanja

metaboličkih reakcijametaboličkih reakcija i povećane potrošnje i povećane potrošnje kiseonika, tako da za svaki stepen povećanja kiseonika, tako da za svaki stepen povećanja temperature dolazi do porasta metaboličke aktivnosti temperature dolazi do porasta metaboličke aktivnosti za 13% (Van Hoffov zakon). Ubrzanje metabolizma za 13% (Van Hoffov zakon). Ubrzanje metabolizma ima povoljne efekte u hroničnim oštećenjima. Ali ima povoljne efekte u hroničnim oštećenjima. Ali ovakvo delovanje nije poželjno u akutnim infekcijama ovakvo delovanje nije poželjno u akutnim infekcijama i oštećenjima kao i stanjima preteće ishemije. i oštećenjima kao i stanjima preteće ishemije. Pokazano je da se pri većim temeperaturama Pokazano je da se pri većim temeperaturama povećava aktivnost kolagenaza tako da se kod povećava aktivnost kolagenaza tako da se kod aktivnog artritisa bez obzira na etiologiju ne sme dati aktivnog artritisa bez obzira na etiologiju ne sme dati toplota. Pri povećanju lokalne temperature iznad 45° toplota. Pri povećanju lokalne temperature iznad 45° C dolazi do koagulacije proteinaC dolazi do koagulacije proteina


Delovanja na krvne sudoveDelovanja na krvne sudove Pri primeni toplote lokalno dolazi do Pri primeni toplote lokalno dolazi do

vazodilatacijevazodilatacije. Ona je posledica . Ona je posledica direktnog delovanja toplote na glatke direktnog delovanja toplote na glatke mišiće arteriola i venula, a nastaje i usled mišiće arteriola i venula, a nastaje i usled povećanja protoka zbog povećanog povećanja protoka zbog povećanog metabolizma, kao i zbog mikrooštećenja metabolizma, kao i zbog mikrooštećenja koja toplota izaziva pri čemu se oslobadja koja toplota izaziva pri čemu se oslobadja bradikinin koji je snažan vazodilatator. bradikinin koji je snažan vazodilatator.


Delovanje na tetive i mišićeDelovanje na tetive i mišiće Ovo delovanje toplote je najvažnije za primenu u Ovo delovanje toplote je najvažnije za primenu u

rehabilitaciji. Naime pod dejstvom toplote rehabilitaciji. Naime pod dejstvom toplote povećava se povećava se elastičnost kolagenaelastičnost kolagena, koji inače ćini 90% vezivnih , koji inače ćini 90% vezivnih vlakana tetivno-ligamentarnih i kapsularnih struktura. vlakana tetivno-ligamentarnih i kapsularnih struktura.

Delovanje na bolDelovanje na bol Toplota deluje analgetski. Kako se postiže analgetski Toplota deluje analgetski. Kako se postiže analgetski

efekat nije u potpunosti jasno. Moguće je da se postiže efekat nije u potpunosti jasno. Moguće je da se postiže analgetski efekat posredstvom ”gate control” analgetski efekat posredstvom ”gate control” mehanizma, naime aferentni termalni nadražaj prenosi mehanizma, naime aferentni termalni nadražaj prenosi se bržim senzornim putevima i tako zatvaraju ulaz u se bržim senzornim putevima i tako zatvaraju ulaz u zadnjim rogovima kičmene moždine za sporiji prenos zadnjim rogovima kičmene moždine za sporiji prenos nocioceptivnih impulsa. Zatim moguće je da zbog nocioceptivnih impulsa. Zatim moguće je da zbog lokalnih delovanja u smislu boljeg protoka dolazi do lokalnih delovanja u smislu boljeg protoka dolazi do lakšeg ”ispiranja” nociosubstanci, ili se zbog lakšeg ”ispiranja” nociosubstanci, ili se zbog spazmolitičnog efekta, uklanja sekundarni izvor bola. spazmolitičnog efekta, uklanja sekundarni izvor bola. Registrovane su i povećane vrednosti endorfina koji Registrovane su i povećane vrednosti endorfina koji takodje doprinose analgetskom efektu.takodje doprinose analgetskom efektu.


Delovanje na regenerativne proceseDelovanje na regenerativne procese U ranim fazama oštećenja toplota je U ranim fazama oštećenja toplota je

kontraindikovankontraindikovanaa, ali u kasnijim , ali u kasnijim reparatornim fazama ubrzanje protoka i reparatornim fazama ubrzanje protoka i veća i brža oksigenacija tkiva (2 puta vise veća i brža oksigenacija tkiva (2 puta vise i 2 puta brže se oslobadja kiseonik iz i 2 puta brže se oslobadja kiseonik iz hemoglobina na temperaturi od 41°C), hemoglobina na temperaturi od 41°C), kao i brže uklanjanje metabolita mogu da kao i brže uklanjanje metabolita mogu da omoguće nesmetano obavljanje omoguće nesmetano obavljanje reparacije. reparacije.


Sistemska delovanjaSistemska delovanja Ukoliko se obuhvati veća površina Ukoliko se obuhvati veća površina

tela ili traje dugo zagrevanje može tela ili traje dugo zagrevanje može da izazove sistemsku reakciju koja da izazove sistemsku reakciju koja je u nepoželjna u rehabilitacijije u nepoželjna u rehabilitaciji

Način primeneNačin primene

Termoterapijske procedure podeljene su na površinske i Termoterapijske procedure podeljene su na površinske i dubinskedubinske

U površinske spadaju termoterapijske procedure zasnovane U površinske spadaju termoterapijske procedure zasnovane na: kondukciji: topli oblozi, parafin, peloid; konveksiji: na: kondukciji: topli oblozi, parafin, peloid; konveksiji: hidroterapija, vlažan vazduh; i radijaciji: infracrveni zracihidroterapija, vlažan vazduh; i radijaciji: infracrveni zraci

Konduktivne termoterapijske procedura izvode se aplikacijom Konduktivne termoterapijske procedura izvode se aplikacijom konduktivnog materijala (tople obloge, parafin, peloid) konduktivnog materijala (tople obloge, parafin, peloid) površno na kožu pacijenta trajanja od 20 do 30 minuta, površno na kožu pacijenta trajanja od 20 do 30 minuta, zagrevanje kože postigne se za 6-8 minuta (manje povećanje zagrevanje kože postigne se za 6-8 minuta (manje povećanje lokalne temperature takodje se postigne u dubini do lokalne temperature takodje se postigne u dubini do nekoliko cm.). Nakon prestanka procedure efekti traju nekoliko cm.). Nakon prestanka procedure efekti traju maksimalno 30 minuta.maksimalno 30 minuta.

U dubinske termoterapijske procedure spadaju: konverzivne U dubinske termoterapijske procedure spadaju: konverzivne termoterapisjke procedure: kratki talasi, mikrotalasi i termoterapisjke procedure: kratki talasi, mikrotalasi i ultrazvuk.ultrazvuk.

Indikacije i kontraindikacijeIndikacije i kontraindikacije

Indikacije za primenu termoterapije su: Indikacije za primenu termoterapije su: degenerativni(zglobni i vanzglobni) reumatizam, degenerativni(zglobni i vanzglobni) reumatizam, zapaljenski reumatizam u fazi remisije, stanja zapaljenski reumatizam u fazi remisije, stanja posle povreda, lakši poremećaji cirkulacije, posle povreda, lakši poremećaji cirkulacije, spazmi glatke i poprečnoprugaste muskulature, spazmi glatke i poprečnoprugaste muskulature, oštećenja centralnog i perifernog nervnog oštećenja centralnog i perifernog nervnog sistema, hronična ginekološka(adneksitisi) i sistema, hronična ginekološka(adneksitisi) i urološka(prostatisi) oboljenja.urološka(prostatisi) oboljenja.

Kontraindikacije za primenu termoterapije su Kontraindikacije za primenu termoterapije su lokalne infekcije, upale i poremećaji cirkulacije i lokalne infekcije, upale i poremećaji cirkulacije i opšte kontraindikacije za primenu fizičkih opšte kontraindikacije za primenu fizičkih agenasa (infektivne bolesti, teška srčana agenasa (infektivne bolesti, teška srčana oboljenja, rekovalescencija, malignitet, krvarenja oboljenja, rekovalescencija, malignitet, krvarenja i sklonost ka njima, trudnoća)i sklonost ka njima, trudnoća)

KrioterapijaKrioterapija

KrioterapijaKrioterapija predstavljapredstavlja terapijskuterapijsku proceduruproceduru pripri kojojkojoj sese odod telatela odvodiodvodi toplotatoplota ( (grgrč. č. krioskrios--mrazmraz, , terapeiaterapeia- - leleččenjeenje) ) ii toto primenomprimenom ledaleda, , iliili vodevode č čijaija jeje temperaturatemperatura blizublizu tataččkeke mrmržžnjenjanjenja (0-4 (0-4C). C). Krioterapija se isključivo primenjuje kao Krioterapija se isključivo primenjuje kao lokalna procedura, i to u trajanju od lokalna procedura, i to u trajanju od nekoliko sekundi, do nekoliko minuta, jer nekoliko sekundi, do nekoliko minuta, jer duža primena može da izazove oštećenja duža primena može da izazove oštećenja kože i potkožnog tkiva (promrzline).kože i potkožnog tkiva (promrzline).

BioloBiološškoko delovanjedelovanje

Biološko delovanje krioterapije je najvećim delom Biološko delovanje krioterapije je najvećim delom posledica promena lokalne cirkulacije, na mestu posledica promena lokalne cirkulacije, na mestu aplikacije hladnoće. aplikacije hladnoće.

Reakcija krvnih sudova zavisi u najvećoj meri od Reakcija krvnih sudova zavisi u najvećoj meri od dužine trajanja procedure. dužine trajanja procedure.

Kratke procedure (nekoliko minuta) izazivaju Kratke procedure (nekoliko minuta) izazivaju vazokonstrikciju krvnih sudova i smanjenje njihove vazokonstrikciju krvnih sudova i smanjenje njihove propustljivosti, što deluje antiedematozno i propustljivosti, što deluje antiedematozno i antiinflamatorno. Hladnoća usporava i brzinu antiinflamatorno. Hladnoća usporava i brzinu metaboličkih procesa u tkivima. Krioterapija deluje metaboličkih procesa u tkivima. Krioterapija deluje analgetski na taj način što usporava brzinu analgetski na taj način što usporava brzinu provodjenja impulsa duž nervnih vlakana (osetljivija provodjenja impulsa duž nervnih vlakana (osetljivija su tanja vlakna). Pri kratkim aplikacijama hladnoća su tanja vlakna). Pri kratkim aplikacijama hladnoća deluje i spazmolitično, jer usporava prenošenje deluje i spazmolitično, jer usporava prenošenje impulsa sa nerva na mišić, a elastičnost tetiva i impulsa sa nerva na mišić, a elastičnost tetiva i ligamenta je smanjena. ligamenta je smanjena.

BioloBiološškoko delovanjedelovanje

Ako se aplikacija hladnoće produži Ako se aplikacija hladnoće produži (maksimalno do 30 minuta), nastaje (maksimalno do 30 minuta), nastaje reaktivna hipermija čija je uloga reaktivna hipermija čija je uloga zaštita tkiva od dejstva hladnoće. zaštita tkiva od dejstva hladnoće.

Dalje produženje aplikacije izaziva Dalje produženje aplikacije izaziva taloženje belančevina u tkivu i taloženje belančevina u tkivu i rigiditet mišića, a može nastati i rigiditet mišića, a može nastati i nekroza ćelija.nekroza ćelija.

NaNaččinin primeneprimene

U fizikalnoj medicini krioterapija se U fizikalnoj medicini krioterapija se primenjuje u vidu sledećih procedura: primenjuje u vidu sledećih procedura:

lokalnih pakovanjalokalnih pakovanja, tako što se u , tako što se u plastičnu kesu stave isitnjeni komadi leda, plastičnu kesu stave isitnjeni komadi leda, pa se ona stavi preko komprese na željenu pa se ona stavi preko komprese na željenu regiju regiju

imerzijeimerzije tako što se oboleli deo tela uroni tako što se oboleli deo tela uroni nekoliko sekundi u izdrobljenu ledenu nekoliko sekundi u izdrobljenu ledenu masu ili vrlo hladnu vodu,a postupak se masu ili vrlo hladnu vodu,a postupak se ponavlja 5-6 puta ponavlja 5-6 puta

i i kriomasažekriomasaže tako što se kockom leda tako što se kockom leda nekoliko minuta(3-5) masira obolela regija, nekoliko minuta(3-5) masira obolela regija, do pojave subjektivnog osećaja žarenjado pojave subjektivnog osećaja žarenja

IndikacijeIndikacije ii kontraindikacijekontraindikacije

Indikacije za primenu krioterapije su: Indikacije za primenu krioterapije su: zatvorene povrede, bol i otok kod zapaljenja zatvorene povrede, bol i otok kod zapaljenja zglobova, eksudativna zapaljenja, promene zglobova, eksudativna zapaljenja, promene mišićnog tonusa kod oboljenja centralnog mišićnog tonusa kod oboljenja centralnog nervnog sistema.nervnog sistema.

Kontraindikacije za primenu krioterapije su: Kontraindikacije za primenu krioterapije su: opšte kontraindikacije za primenu fizičkih opšte kontraindikacije za primenu fizičkih agenasa, oboljenja perifernih krvnih sudova, agenasa, oboljenja perifernih krvnih sudova, preosetljivost na hladnoću, prethodne preosetljivost na hladnoću, prethodne promrzline na mestu aplikacije, oštećen promrzline na mestu aplikacije, oštećen senzibilitet.senzibilitet.

ULTRAZVUKULTRAZVUK

DefinicijaDefinicijaTerapija ultrazvukom (UZ) podrazumeva Terapija ultrazvukom (UZ) podrazumeva

primenu zvuka iz opsega ultrazvučnih primenu zvuka iz opsega ultrazvučnih talasa odnosno zvučnih talasa frekvence talasa odnosno zvučnih talasa frekvence izvan čujnosti ljudskog uha od 16 kHz-izvan čujnosti ljudskog uha od 16 kHz-

20kHz. 20kHz. Pripada široj oblasti sonoterapije u koju još Pripada široj oblasti sonoterapije u koju još

spada terapija infrazvukom. spada terapija infrazvukom. **Infrazvučna terapija se redje koristi ima **Infrazvučna terapija se redje koristi ima miorelaksantno i resorptivno dejstvo. Može miorelaksantno i resorptivno dejstvo. Može

se aplikovati kod spazma mišića, se aplikovati kod spazma mišića, kontraktura, limfedema. Mora se kontraktura, limfedema. Mora se

primenjivati kratkotrajno, jer duža primenjivati kratkotrajno, jer duža aplikacija može izazvati neželjena dejstvaaplikacija može izazvati neželjena dejstva

Biološko delovanje Biološko delovanje

Ultrazvuk je oblik mehaničke energije koji se prenosi Ultrazvuk je oblik mehaničke energije koji se prenosi česticama materije kretanjem molekula u smeru talasa.česticama materije kretanjem molekula u smeru talasa.

Osnovna razlika izmedju elektromagnetnih talasa i Osnovna razlika izmedju elektromagnetnih talasa i zvučnih talasa je da se zvučni talasi ne prenose kroz zvučnih talasa je da se zvučni talasi ne prenose kroz vakuum. U polju širenja ultrazvučnog snopa nastaju vakuum. U polju širenja ultrazvučnog snopa nastaju zone kompresije i dekompresije čestica koje se zone kompresije i dekompresije čestica koje se menjaju u ritmu dolazne frekvencije oscilacija. Talasi menjaju u ritmu dolazne frekvencije oscilacija. Talasi se šire longitudinalno kroz vazduh i tečnost, a i se šire longitudinalno kroz vazduh i tečnost, a i transverzalno kroz čvrsta tkiva. Na svom putu kroz transverzalno kroz čvrsta tkiva. Na svom putu kroz telo UZ nailazi na strukture različitog akustičkog telo UZ nailazi na strukture različitog akustičkog otpora i u skladu sa tim dolazi do apsorbcije energije otpora i u skladu sa tim dolazi do apsorbcije energije talasa, a osnovni snop slabi do potpunog nestanka. talasa, a osnovni snop slabi do potpunog nestanka. Ukoliko je otpor veći dolazi do refleksije kada je Ukoliko je otpor veći dolazi do refleksije kada je moguće spajanje sa nadolazećim talasom i veće moguće spajanje sa nadolazećim talasom i veće stvaranje toplote (stojeći talasi-tople tačke).stvaranje toplote (stojeći talasi-tople tačke).


Najveća razlika akustičnih impedancija je na Najveća razlika akustičnih impedancija je na mestu UZ sonde i kože i unutar tela na mestu mestu UZ sonde i kože i unutar tela na mestu granice kost meka tkiva. Prva se razlika granice kost meka tkiva. Prva se razlika prevazilazi upotrebom kontaktnog sredstva, a prevazilazi upotrebom kontaktnog sredstva, a druga se zapravo koristi u terapijske svrhe jer se druga se zapravo koristi u terapijske svrhe jer se usmerava toplotno delovanje na meka tkiva oko usmerava toplotno delovanje na meka tkiva oko kosti. Dubina prodora se izračunava iz poludubine kosti. Dubina prodora se izračunava iz poludubine penetracije i za sondu od 3MHz iznosi 30mm a za penetracije i za sondu od 3MHz iznosi 30mm a za sondu od 1Mhz 65 mm. Prema tome izbor sondu od 1Mhz 65 mm. Prema tome izbor frekvence UZ zavisi od mesta koje želimo da frekvence UZ zavisi od mesta koje želimo da tretiramo.tretiramo.


Ultrazvuk ima termičke i netermičke Ultrazvuk ima termičke i netermičke biološke efekte. biološke efekte.

Termički efekatTermički efekat zavisi od vrste zavisi od vrste tkiva, stepena vaskularizacije, tkiva, stepena vaskularizacije, frekvence i trajanja zagrevanja. frekvence i trajanja zagrevanja. Biološki sifnifikatno zagrevanje Biološki sifnifikatno zagrevanje postigne se nakon 5 minuta. postigne se nakon 5 minuta.


Netermički efektiNetermički efekti su kavitacije, akustično mikrostrujanje, su kavitacije, akustično mikrostrujanje, stojeći talasi i mikromasaža. stojeći talasi i mikromasaža.

KavitacijeKavitacije su mikrošupljinice koje nastaju u tečnosti u su mikrošupljinice koje nastaju u tečnosti u kojima ima gasova. Zavisno od pritiska koji se stvara u kojima ima gasova. Zavisno od pritiska koji se stvara u tkivima one mogu biti stabilne (benigne i poželjne) ili tkivima one mogu biti stabilne (benigne i poželjne) ili nestabilne (destruktivne i nepoželjne). Stabilne vibriraju nestabilne (destruktivne i nepoželjne). Stabilne vibriraju i vrše podražaj okolnih ćelija, dok nestabilne kolabirajku i vrše podražaj okolnih ćelija, dok nestabilne kolabirajku razarajući okolno tkivo. razarajući okolno tkivo.

Akustično mirkostrujanjeAkustično mirkostrujanje je nametnuto jednosmerno je nametnuto jednosmerno kretanje tečnosti u UZ polju, a mehaničke vibracije kretanje tečnosti u UZ polju, a mehaničke vibracije menjaju jonsku ravnotežu, utiskujući tečnost kroz pore menjaju jonsku ravnotežu, utiskujući tečnost kroz pore ćelijskih membrana.ćelijskih membrana.

Stojeći talasiStojeći talasi su mesta zagrevanja ali mogu biti su mesta zagrevanja ali mogu biti preterani i dovesti do lize eritrocita ili termičkog preterani i dovesti do lize eritrocita ili termičkog oštećenja tkiva. oštećenja tkiva.

MikromasažaMikromasaža je efekat koji se dobija zbog smene zona je efekat koji se dobija zbog smene zona kompresije i dekompresije u tkivu. kompresije i dekompresije u tkivu.


Ultrazvuk može delovati samo netermičkim efektima Ultrazvuk može delovati samo netermičkim efektima ukoliko se aplikuje u impulsnom (isprekidanom) toku. ukoliko se aplikuje u impulsnom (isprekidanom) toku.

Biološki efekti kod primene UZ su brojni, zabeležene Biološki efekti kod primene UZ su brojni, zabeležene su promene propustljivosti ćelijskih membrana, pH su promene propustljivosti ćelijskih membrana, pH sredine, kretanja jona, koncentracije bioaktivnih sredine, kretanja jona, koncentracije bioaktivnih supstanci, kao i promene aktivnosti enzima i supstanci, kao i promene aktivnosti enzima i stvaranja slobodnih radikala. Ove promene su osnove stvaranja slobodnih radikala. Ove promene su osnove terapijskih efekata koji se očituju terapijskih efekata koji se očituju analgetskim analgetskim efektom, vazodilatacijom, poboljšanjem efektom, vazodilatacijom, poboljšanjem mirkocirkulacije sa ubrzanjem lokalnog mirkocirkulacije sa ubrzanjem lokalnog metabolizma, povećanom resorpcijom metabolizma, povećanom resorpcijom metabolita i patoloških produkata, metabolita i patoloških produkata, poboljšanjem regenerativnih sposobnosti tkiva, poboljšanjem regenerativnih sposobnosti tkiva, zatim spazmolitičkim i fibrinolitičkim efektom. zatim spazmolitičkim i fibrinolitičkim efektom.

Tehnike primeneTehnike primene

Ultrazvuk se aplikuje pomoću ultrazvučne sonde na Ultrazvuk se aplikuje pomoću ultrazvučne sonde na nekoliko načina: direktnim kontaktom, kroz vodu, nekoliko načina: direktnim kontaktom, kroz vodu, preko vodenog jastučića i sonoforezom. preko vodenog jastučića i sonoforezom.

Metoda direktnog kontaktaMetoda direktnog kontakta, Kao kontaktno , Kao kontaktno sredstvo mogu se koristiti neke lekovite supstance, sredstvo mogu se koristiti neke lekovite supstance, koja je data u podlozi kao mast ili gel što se naziva koja je data u podlozi kao mast ili gel što se naziva sonoforezasonoforeza. Ovo se zasniva na osobini UZ da . Ovo se zasniva na osobini UZ da povećava difuzne procese i propustljivost ćelijskih povećava difuzne procese i propustljivost ćelijskih membrana. membrana.

Može se primeniti i Može se primeniti i subakvalna metodasubakvalna metoda kada se kada se predeo koji se tretira zaroni u vodu. Koristi se kod predeo koji se tretira zaroni u vodu. Koristi se kod distalnih delova tela (šake i stopala) i drugih distalnih delova tela (šake i stopala) i drugih neravnih površina gde je teže aplikovati UZ, kao neravnih površina gde je teže aplikovati UZ, kao što je predeo lakta. Takodje kod neravnih površina što je predeo lakta. Takodje kod neravnih površina može se primeniti metoda preko vodenog jastučića. može se primeniti metoda preko vodenog jastučića.

Tehnike primeneTehnike primene

Doze mogu biti niske od 0,1 do 0,4, srednje 0,5 Doze mogu biti niske od 0,1 do 0,4, srednje 0,5 do 0,8 i visoke od 0,9 do 1,2W/cm2. Kod do 0,8 i visoke od 0,9 do 1,2W/cm2. Kod impulsnog i subakvalnog ultrazvuka mogu se impulsnog i subakvalnog ultrazvuka mogu se dati i visoke doze, dok se kod stabilne metode dati i visoke doze, dok se kod stabilne metode aplikuju niske doze. Obično procedura traje 3 aplikuju niske doze. Obično procedura traje 3 do 5 minuta. i jedna serija lečenja sastoji se od do 5 minuta. i jedna serija lečenja sastoji se od 10 procedura koje se aplikuju svakodnevno. 10 procedura koje se aplikuju svakodnevno. Nakon toga potrebno je napraviti pauzu od oko Nakon toga potrebno je napraviti pauzu od oko 4 nedelje, kada se lečenje može ponoviti.4 nedelje, kada se lečenje može ponoviti.

UZ se ne primenjuje u predelu srca, gonada, UZ se ne primenjuje u predelu srca, gonada, mozga i kičmene moždine, u zonama rasta kod mozga i kičmene moždine, u zonama rasta kod dece.dece.

Indikacije i kontraindikacije Indikacije i kontraindikacije

Indikacije za primenu UZ su: povrede Indikacije za primenu UZ su: povrede mekih tkiva, degeneratvna oboljenja mekih tkiva, degeneratvna oboljenja zglobova i kičmenog stuba, vanzglobni zglobova i kičmenog stuba, vanzglobni reumatizam, dekubitalne ulceracije, reumatizam, dekubitalne ulceracije, ožiljna tkiva. ožiljna tkiva.

Kontraindikacije za primenu UZ: su Kontraindikacije za primenu UZ: su tromboflebitis, akutne infekcije, akutne tromboflebitis, akutne infekcije, akutne povrede i sva druga stanja kod kojih je povrede i sva druga stanja kod kojih je toplota kontraindikovana, pacijenti sa toplota kontraindikovana, pacijenti sa pace makerom. pace makerom.

HIDROTERAPIJAHIDROTERAPIJA

DefinicijaDefinicijaPod hidroterapjom Pod hidroterapjom

podrazumevamo spoljnu primenu podrazumevamo spoljnu primenu obične vode u cilju profilakse ili obične vode u cilju profilakse ili lečenja. Iako se primenjuje od lečenja. Iako se primenjuje od

antičkih vremena stručno antičkih vremena stručno tumačenje promovisano je tek u tumačenje promovisano je tek u

20tom veku.20tom veku.

Biološko delovanjeBiološko delovanje

Prvo svojstvo je što je odličan Prvo svojstvo je što je odličan konduktivan-konduktivan-konveksan medijumkonveksan medijum za prenos toplote, jer ima za prenos toplote, jer ima visok specifičan toplotni kapacitete i sposobnost visok specifičan toplotni kapacitete i sposobnost prenosa toplotne energije. Temperatura vode prenosa toplotne energije. Temperatura vode van indiferentnog područja (za vodu je van indiferentnog područja (za vodu je indiferentna temperatura 34 do 35º C) izaziva indiferentna temperatura 34 do 35º C) izaziva uvodnu vazokonstrikciju posle kratkotrajne uvodnu vazokonstrikciju posle kratkotrajne aplikacije, zatim aktivnu hiperemiju i na kraju aplikacije, zatim aktivnu hiperemiju i na kraju paralitičnu vazodilataciju koja je nepoželjna. paralitičnu vazodilataciju koja je nepoželjna. Temperatura vode u indiferentnom području Temperatura vode u indiferentnom području izaziva aktivnu hiperemiju i tek nakon 60 minuta izaziva aktivnu hiperemiju i tek nakon 60 minuta pasivnu vazodilataciju (kada može nastati pasivnu vazodilataciju (kada može nastati kolaps). Stoga se hidrokineziterapija uglavnom kolaps). Stoga se hidrokineziterapija uglavnom sprovodi u idiferentnoj zoni u kupkama sprovodi u idiferentnoj zoni u kupkama ograničenog trajanja, prosečno 20 do 30min ograničenog trajanja, prosečno 20 do 30min


Drugo svojstvo su Drugo svojstvo su mehaničke osobinemehaničke osobine odnosno sila odnosno sila potiska i sila pritiska. potiska i sila pritiska. Sila potiskaSila potiska prema Arhimedovom prema Arhimedovom zakonu, dovodi do pojave da telo potopljeno u vodu zakonu, dovodi do pojave da telo potopljeno u vodu postaje lakše za težinu istisnute tečnosti, tako da telo postaje lakše za težinu istisnute tečnosti, tako da telo potopljeno u vodu ima samo 10% telesne težine. To potopljeno u vodu ima samo 10% telesne težine. To omogućava izvodjenje pokreta sa značajno manjom omogućava izvodjenje pokreta sa značajno manjom mičićnom snagom i sa manjim opterećenjem na mičićnom snagom i sa manjim opterećenjem na segmente. Ovo je od jedinstvenog značaja za pacijente segmente. Ovo je od jedinstvenog značaja za pacijente koji nemaju dovoljnu mišićnu snagu, ni obim pokreta, koji nemaju dovoljnu mišićnu snagu, ni obim pokreta, niti smeju da se oslone na ekstremitet na suvom (traume niti smeju da se oslone na ekstremitet na suvom (traume lokomotornog aparata). Hidrovežbe tako omogućavaju lokomotornog aparata). Hidrovežbe tako omogućavaju bržu motornu reedukaciju u biomehaničkim okolnostima bržu motornu reedukaciju u biomehaničkim okolnostima koje odgovaraju prirodnim aktivnostima (hod). koje odgovaraju prirodnim aktivnostima (hod). Angažman mišića se može povećati u vodi ukoliko se Angažman mišića se može povećati u vodi ukoliko se promeni smer pokreta, brzina pokreta ili se vežba uz promeni smer pokreta, brzina pokreta ili se vežba uz dodatak otpora (plovke). dodatak otpora (plovke). Sila pritiskaSila pritiska dovodi do dovodi do pražnjenja kapilarnog bazena i redukcije otoka. pražnjenja kapilarnog bazena i redukcije otoka.


Treće svojstvo vode je da je ona Treće svojstvo vode je da je ona odličan rastvaračodličan rastvarač, tako da se mogu , tako da se mogu dodavati različita hemijska sredstva dodavati različita hemijska sredstva odredjenog biološkog delovanja ili su odredjenog biološkog delovanja ili su već u njoj prirodno rastvoreni već u njoj prirodno rastvoreni (ugljen dioksid, radon, jod, eterična (ugljen dioksid, radon, jod, eterična ulja, razne soli i sl).ulja, razne soli i sl).

Način primene:Način primene:

Sve hidroterapijske procedure se dele na opšte i Sve hidroterapijske procedure se dele na opšte i lokalne.lokalne.

Opšte –sprovode se u bazenu ili kadamaOpšte –sprovode se u bazenu ili kadama Lokalne- sprovode se u kadicamaLokalne- sprovode se u kadicamaPrema temperaturi vode hidroterapija može biti Prema temperaturi vode hidroterapija može biti

hladna (10-20°C), sveža (21-27°C), mlaka (28-hladna (10-20°C), sveža (21-27°C), mlaka (28-33°C), indiferentna(34-35°C), topla (36-38°C) i 33°C), indiferentna(34-35°C), topla (36-38°C) i vrela (39-42°C). vrela (39-42°C).

Temperatura vode i trajanja procedure odredjuje Temperatura vode i trajanja procedure odredjuje se prema cilju vežbi i prema stanju pacijenta. se prema cilju vežbi i prema stanju pacijenta.

Indikacije i kontraindikacije za Indikacije i kontraindikacije za hidroterapijuhidroterapiju

Indikacije: Indikacije: Sve bolesti i povrede kod kojih je indikovana Sve bolesti i povrede kod kojih je indikovana

kineziterapija mogu se sprovoditi i u vodi ako ne kineziterapija mogu se sprovoditi i u vodi ako ne postoje kontraindikacije.postoje kontraindikacije.

Kontraindikacije:Kontraindikacije: Ne bi trebalo primenjivati opštu hidroterapiju Ne bi trebalo primenjivati opštu hidroterapiju

kod bolesnika sa težim srčanim kožnim i kod bolesnika sa težim srčanim kožnim i urogenitalnim bolestima i epilepsije. Kod urogenitalnim bolestima i epilepsije. Kod inkontinentnih i bolesnika sa dekubitalnim inkontinentnih i bolesnika sa dekubitalnim ulceracijama može se sprovoditi opšta ulceracijama može se sprovoditi opšta hidroterapija u odvojenim kadama (Hubbard hidroterapija u odvojenim kadama (Hubbard tank-kada u obliku leptira za asistirano tank-kada u obliku leptira za asistirano vežbanje). vežbanje).

FOTOTERAPIJAFOTOTERAPIJA

Primena svetlosne energije u fizikalnoj medicini Primena svetlosne energije u fizikalnoj medicini naziva se fototerapija. Svetlost zauzima naziva se fototerapija. Svetlost zauzima

dijapazon elektromagnetnog zračenja izmedju dijapazon elektromagnetnog zračenja izmedju mikrotalasa i rendgenskih zraka. mikrotalasa i rendgenskih zraka.

Fototerapija se deli na: Fototerapija se deli na: Terapiju infracrvenim zracimaTerapiju infracrvenim zracimaTerapiju ultravioletnim zracimaTerapiju ultravioletnim zracimaTerapiju laserom male snage Terapiju laserom male snage

U oblast fototerapije spadaju i helioterapija, U oblast fototerapije spadaju i helioterapija, terapija polarizovanim svetlom, terapija polarizovanim svetlom,

hromatoterapija, terapija vidljivom svetlošču i hromatoterapija, terapija vidljivom svetlošču i polihromatskim svetlosnim diodama male polihromatskim svetlosnim diodama male

snage.snage.

Fototerapija

IC780-1mm

vidljivi deo380-780nm

UV10-380nm

ICB-tamni1500n-3000nm

ICA-svetleći780n-1500nm

ICC3000nm-1mm

UVA320-380nm

UVB280-320nm

UVC10-280nm

Klasična podela fototerapija

Infracrveno zračenjeInfracrveno zračenje

Ifracrveno zračenje obuhvata deo elektromagnetnog Ifracrveno zračenje obuhvata deo elektromagnetnog spektra većih talasnih dužina (od 780nm do 1mm) od spektra većih talasnih dužina (od 780nm do 1mm) od vidljivog crvenog spektra. Njegovo osnovno delovanje vidljivog crvenog spektra. Njegovo osnovno delovanje je je toplotnotoplotno usled povećanja molekularnih vibracija u usled povećanja molekularnih vibracija u obasjanom tkivu. Veštački izvori mogu biti sijalice 770-obasjanom tkivu. Veštački izvori mogu biti sijalice 770-1500nm (ICA-kratki prodiru 5 do 10mm), ili lampe 1500nm (ICA-kratki prodiru 5 do 10mm), ili lampe 1500-12500nm (ICB i ICC dugi talasi-prodiru 2mm). 1500-12500nm (ICB i ICC dugi talasi-prodiru 2mm). Prodornost zavisi od talasne dužine i iznosi 1-2cm. Prodornost zavisi od talasne dužine i iznosi 1-2cm. Dozira se do izazivanja oligotermne doze Dozira se do izazivanja oligotermne doze podešavanjem rastojanja izvora i ugla radijacije podešavanjem rastojanja izvora i ugla radijacije (dupliranje rastojanja smanjuje intenzitet za 4 puta, a (dupliranje rastojanja smanjuje intenzitet za 4 puta, a maksimalan intenzitete postiže se pri maksimalan intenzitete postiže se pri perpendikularnom delovanju)perpendikularnom delovanju)

Delovanje i indikacije i kontraindikacije su iste kao za Delovanje i indikacije i kontraindikacije su iste kao za termoterapiju sa jednim izuzetkom da se ne primenjuju termoterapiju sa jednim izuzetkom da se ne primenjuju kod fotodermatoza.kod fotodermatoza.

Ultravioletno zračenjeUltravioletno zračenje

Ultravioletno zračenje je visoko Ultravioletno zračenje je visoko energetsko zračenje iz dela energetsko zračenje iz dela elektromagnetnog spektra od 10nm elektromagnetnog spektra od 10nm do 380nm odnosno izmedju vidljive do 380nm odnosno izmedju vidljive svetlosti i X zraka (UVA, UVB UBC). svetlosti i X zraka (UVA, UVB UBC). Veštački izvori su živine lampe Veštački izvori su živine lampe (kvarcne lampe) i fluoresentne (kvarcne lampe) i fluoresentne lampe. Prodiru do 1mm. lampe. Prodiru do 1mm.

Biološka delovanjaBiološka delovanjaNakon absorpcije energije fotona dolazi do fotofizičkih i Nakon absorpcije energije fotona dolazi do fotofizičkih i

fotohemijskih reakcija u tkivu koje imaju za posledicu fotohemijskih reakcija u tkivu koje imaju za posledicu iniciranje procesa biosinteze, promenu jonske koncentracije i iniciranje procesa biosinteze, promenu jonske koncentracije i promene akcionog potencijala. promene akcionog potencijala. Fiziološki efekti ovakvog Fiziološki efekti ovakvog promena ispoljavaju se:promena ispoljavaju se:

kao upalna reakcija (eritematozna reakcija i reda-kao upalna reakcija (eritematozna reakcija i reda-fotodermatitis) usled destrukcije spinoznog sloja sa fotodermatitis) usled destrukcije spinoznog sloja sa hiperemijom i zaštitnom rehiperemijom i zaštitnom reakakcijom u vidu pojačane cijom u vidu pojačane pigmentacije (tamnjenje) i zadebljanja kože. pigmentacije (tamnjenje) i zadebljanja kože.

analgezija, analgezija, transformacija vitamina D u D1 formu iz 7 dehidrosterola u transformacija vitamina D u D1 formu iz 7 dehidrosterola u

koži koži promena imunološke reaktivnosti (imunosupresija-supresija promena imunološke reaktivnosti (imunosupresija-supresija

supresornih Tlimfocita). supresornih Tlimfocita). baktericidno delovanjebaktericidno delovanje povoljni efekti u psorijazi i drugim kožnim oboljenjima povoljni efekti u psorijazi i drugim kožnim oboljenjima

nepoznatog mehanizma delovanja uz fotosenzibilizator nepoznatog mehanizma delovanja uz fotosenzibilizator (PUVA) ili kombinacija UVA i UVB(PUVA) ili kombinacija UVA i UVB

Neželjene reakcijeNeželjene reakcije

Neželjene reakcije su česte i opasne: Neželjene reakcije su česte i opasne: fototoksična solarni dermatitis fototoksična solarni dermatitis

(opekotine do opekotinskog šoka) (opekotine do opekotinskog šoka) fotoalergijska reakcija. fotoalergijska reakcija. solarna elastoza solarna elastoza ii keratoza, keratoza, carcinom carcinom

kože, kože, fotokeratitis, kataraktafotokeratitis, katarakta

Tehnika primeneTehnika primene Dozira se pažljivo (zbog mnogobrojnih neželjnih efekata)i Dozira se pažljivo (zbog mnogobrojnih neželjnih efekata)i

individualno postupkom koji se naziva odredjivanje biodoze individualno postupkom koji se naziva odredjivanje biodoze ili minimalne eritemne doze (MED) uz pomoć ili minimalne eritemne doze (MED) uz pomoć biodozimetra. Doze mogu biti: suberitemne do 1MED, biodozimetra. Doze mogu biti: suberitemne do 1MED, eritemno 1-5MED, i hipereritemno zračenje, preko 5MED. eritemno 1-5MED, i hipereritemno zračenje, preko 5MED. Primenjuje se uz obavezne mere zaštitePrimenjuje se uz obavezne mere zaštite

1 biodoza je najmanje trajanje zra1 biodoza je najmanje trajanje zraččenja (min) sa enja (min) sa odreodređđenom kvarcnom svetiljkom i sa odreenom kvarcnom svetiljkom i sa određđenog rastojanja enog rastojanja (30 ili 50cm) koje izaziva pragovni (najslabiji) eritem jasnih (30 ili 50cm) koje izaziva pragovni (najslabiji) eritem jasnih granica granica

Biodozimetar je komad materijala 20x5cm sa 6 pravouglih Biodozimetar je komad materijala 20x5cm sa 6 pravouglih otvora veliotvora veliččine 0,5x1,5cm), koji se postavi na volarnoj ine 0,5x1,5cm), koji se postavi na volarnoj strani podlaktice ili na regiji na kojoj će se primeniti strani podlaktice ili na regiji na kojoj će se primeniti zračenje i postupno izlaže UV zračenju, rezultati se čitaju zračenje i postupno izlaže UV zračenju, rezultati se čitaju za 24hza 24h

Indikacije i Indikacije i kontraindikacije:kontraindikacije:

Indikacije: rahitis, Indikacije: rahitis, usporeno zarastanje rana i usporeno zarastanje rana i kalusakalusa osteomijelitis, bolna stanja u osteomijelitis, bolna stanja u reumatologiji i neurologiji, reumatologiji i neurologiji, kožna oboljenjakožna oboljenja (psorijaza, vitiligo, alopecija, acnae i.sl.) (psorijaza, vitiligo, alopecija, acnae i.sl.) hiperbilirubinemija kod dece. hiperbilirubinemija kod dece.

Kontraindikacije su brojne: malignitet ili Kontraindikacije su brojne: malignitet ili malignitet kožni u porodici, hemoragijski malignitet kožni u porodici, hemoragijski sindrom, SLE, fotodermatoze (porfirija, hydro sindrom, SLE, fotodermatoze (porfirija, hydro aestivalis, keratosis follikularis xeroderma aestivalis, keratosis follikularis xeroderma pigmentosum, pemfiogus) imunosupresija, pigmentosum, pemfiogus) imunosupresija, uremični i hepatični sindrom, hipertireoidizam, uremični i hepatični sindrom, hipertireoidizam, katarakta neurovegetativna distonija katarakta neurovegetativna distonija

Povećana osetljivost na UV:Povećana osetljivost na UV:Kod izlaganja sunčevoj svetlosti treba imati u vidu povećanu Kod izlaganja sunčevoj svetlosti treba imati u vidu povećanu

osetljivost na UV zračenje koja postoji kod odredjenih osetljivost na UV zračenje koja postoji kod odredjenih endogenih i egzogenih stanja:endogenih i egzogenih stanja:

Regija koRegija kožže e (tabani, LS, grudi, leđa, lice..)(tabani, LS, grudi, leđa, lice..) FizioloFiziološška stanja ka stanja (pubertet, graviditet,laktacija, (pubertet, graviditet,laktacija,

menstrualni period)menstrualni period) PatoloPatološška stanjaka stanja (ekcem, hipertireoza,..) (ekcem, hipertireoza,..) Prethodna primena agenasaPrethodna primena agenasa (IC, KT, galv, toplotne (IC, KT, galv, toplotne

procedure)procedure) Prisustvo fotosenzibilizatora (endogenih-Prisustvo fotosenzibilizatora (endogenih-adrenalin, insulin, adrenalin, insulin,

tiroksin, žučne boje, hematoporfirin; tiroksin, žučne boje, hematoporfirin; i egzogenih-ei egzogenih-eozin, ozin, rivanol, metilplavo, soli zlata, srebra.žive i bizmuta, rivanol, metilplavo, soli zlata, srebra.žive i bizmuta, penicillin, sulfonamidi).penicillin, sulfonamidi).

Polarizovano svetlo Polarizovano svetlo (Bioptron)(Bioptron)

Polarizacija –oscilacija svetlosnih Polarizacija –oscilacija svetlosnih talasa u jednoj ravni (sistemom talasa u jednoj ravni (sistemom prelamanja)prelamanja)

☺ 400-2000nm400-2000nm☺ prodiranje 2-2,5cmprodiranje 2-2,5cm☺ 40mw40mw//cmcm☺ 2,4J2,4J//cmcm☺ 20W snaga20W snaga☺ površina 18 cmpovršina 18 cm

Polarizovano svetlo Polarizovano svetlo (Bioptron)(Bioptron)

primenaprimena očistiti mesto iradijacijeočistiti mesto iradijacije zaštiti očizaštiti oči primena pod uglom od 9o stprimena pod uglom od 9o st na udaljensoti od 5 cm do 10 cmna udaljensoti od 5 cm do 10 cm trajanje 4-6minutatrajanje 4-6minuta dejstvadejstva na oksidoreduktivne procesena oksidoreduktivne procese na imunološki sistemna imunološki sistem Blago termičko delovanjeBlago termičko delovanje efekti efekti poboljšana regeneracija, smanjenje bola…poboljšana regeneracija, smanjenje bola…

Laser male snageLaser male snage

Laserska svetlost je stimulisana Laserska svetlost je stimulisana emisija elektromagnetnog zračenja emisija elektromagnetnog zračenja iz spektra nejonizujućeg zračenja, iz spektra nejonizujućeg zračenja, talasne dužine od 1nm-1mm, (UV, talasne dužine od 1nm-1mm, (UV, vidljivi i IC). U fizikalnoj medicni vidljivi i IC). U fizikalnoj medicni koriste se najčešće diodni laseri koriste se najčešće diodni laseri talasne dužine od 660 do 904nm.talasne dužine od 660 do 904nm.

MONOHROMATIČNOSTMONOHROMATIČNOST

VELIKA KOHERENCIJAVELIKA KOHERENCIJA

MALA DIVERGENCIJAMALA DIVERGENCIJA

VELIKA ENERGIJAVELIKA ENERGIJA

Osobine laserske Osobine laserske svetlostisvetlosti

Glavna dejstva lasera male Glavna dejstva lasera male snagesnage

Biomodulatorni Biomodulatorni efektiefekti

Atermički efektiAtermički efekti

Bez morfološke Bez morfološke izmene obasjanih izmene obasjanih tkivatkiva

Biološka delovanjaBiološka delovanja

Predpostavljeni mehanizam delovanja Predpostavljeni mehanizam delovanja je dvojak. S jedne strane stoje lokalna je dvojak. S jedne strane stoje lokalna zbivanja u vidu metaboličkih izmena zbivanja u vidu metaboličkih izmena unutar tkiva, a usled promena unutar tkiva, a usled promena bioenergetskog stanja. S druge strane bioenergetskog stanja. S druge strane su refleksna zbivanja, bilo da su su refleksna zbivanja, bilo da su nastala primarnim delovanjem laserske nastala primarnim delovanjem laserske svetlosti na aferentne ekscitabilne svetlosti na aferentne ekscitabilne strukture, ili da su nastala kao odgovor strukture, ili da su nastala kao odgovor na primarna metabolička zbivanja. na primarna metabolička zbivanja.

Biološka delovanjaBiološka delovanja

Glavna biološka delovanja lasera su Glavna biološka delovanja lasera su analgezija, antiedematozni analgezija, antiedematozni antiinflamatorni efekat i antiinflamatorni efekat i regenerativni efekatregenerativni efekat. Mehanizam . Mehanizam je složen i nedovoljno ispitan. Pri je složen i nedovoljno ispitan. Pri tom treba imati u vidu da je tom treba imati u vidu da je struktura tkiva složena i dinamična a struktura tkiva složena i dinamična a da samo zračenje može imati da samo zračenje može imati različite karakteristike. različite karakteristike.

Tehnika primeneTehnika primene

Proskripcija lasera podrazumeva izbor talasne Proskripcija lasera podrazumeva izbor talasne dužine, frekvence, veličinu doze, topografsko dužine, frekvence, veličinu doze, topografsko anatomski opis mesta i načina aplikacije kao i anatomski opis mesta i načina aplikacije kao i ukupan broj i učestalost tretmana. ukupan broj i učestalost tretmana.

Doza još uvek nije ustanovljena smatra se da je Doza još uvek nije ustanovljena smatra se da je dovoljna doza 1 do 4 J po tačci do ukupne dnevne dovoljna doza 1 do 4 J po tačci do ukupne dnevne doze 15 J za lasere talasne dužine 904 nm i do 40 doze 15 J za lasere talasne dužine 904 nm i do 40 J za tipove manjih talasnih dužina. J za tipove manjih talasnih dužina.

Najčešće se koristi tehnika direktnog kontakta Najčešće se koristi tehnika direktnog kontakta aplikatora sa tkivom, a može se primeniti i sa aplikatora sa tkivom, a može se primeniti i sa male udaljenosti od površine (0,5 do 1cm). male udaljenosti od površine (0,5 do 1cm).

Tokom aplikacije sprovode se mere zaštite očiju Tokom aplikacije sprovode se mere zaštite očiju pacijenta i terapeuta.pacijenta i terapeuta.

Indikacije Indikacije i kontraindikacijei kontraindikacije

Indikacije:Indikacije: Klinička primena lasera je vrlo široka i Klinička primena lasera je vrlo široka i

obuhvata niz sindroma u obuhvata niz sindroma u reumatologiji, reumatologiji, ortopediji, sportskoj medicini, ginekologiji, ortopediji, sportskoj medicini, ginekologiji, dermatovenerologiji, hirurgiji, dermatovenerologiji, hirurgiji, stomatologiji ustomatologiji u kojima dominiraju bol, kojima dominiraju bol, inflamacija i otežana reparacija tkiva. inflamacija i otežana reparacija tkiva.

Kontraindikacije: Kontraindikacije: Aplikacija u trudnoći na predeo uterusa, Aplikacija u trudnoći na predeo uterusa,

na područja očiju, štitne žlezde, tumora i na područja očiju, štitne žlezde, tumora i hemoragija.hemoragija.

Documents

pred 3 Fiz med