သငခနးစာ ၃။ ဇနန၀ါရလ ၁၉၊ ၂၀၁၉

က) ေ ရရႈမ ကခခသသ။ခ) အသငးောကမာခင ကခခသသ

❖ အားသာခကႈား❖ အားနသးခကႈား

ဂ) အႀကေပးးခငးဃ) ေခခောႈ းခငး ငဂ မော (*)

(*) ပထႈအသငးောသားပါးကမာ-နားေထာငရနေခခောႈ းခငးခရပးေနာက ဂ မောရ မသသ။ေနာကား အသငးောေလးပါး င-ဂ မောကမာေပးပးေနာက-နားေထာငရနေခခောႈ းခငးလာသသ။

ဧဖကစႈာရနေပရဂ

သ ာ မရသာဒမဖမလေဒလဖမေလာဒမအာရ ငရ မေသာ အသငးောခာ စပါး မ မကက

အား (ထမာေနရာ ငအသငးောႈားစ ာရ မခခသသ) အသငးော အနာဂသႈမာငးကမာေဖားပရန အ ကသ မာ႔ အရသအခငးကမာ ာရားသခငအသားးပ ခခသသႈ ာအလ နႈ ပငအ သဖ ေကာငးလ ပါသသ။ ာဒပာစအားးဖငသငးစကားႈားကမာပ း ခထားခခသသ။ပထႈ ငသ တႈ၊ ဒာ မ င ႈ၊ မ ငပ ပႈ၊စ ာႈ ာ စ မားခ ခသသသ (အသငးော သႈမာငးအေႈ ာငႈမာကားအခမနကမာပာေဖားပးခငးးဖစသသ။)သငးစကားႈား ပာစစခာခငးစကမာေအာကပါနသးအ မာငးဖ ခ႔စသးထားခခသသ။

ဧဖက

• 31• 100

စႈာရန

• 100• 323

ေပရဂ

• 323• 538

သ ာ မရ

• 538• 1517

သာဒမ

• 1517• 1798

ဖမလေဒလဖမ

• 1798• 1844

ေလာဒကမ

• 1844• …

ေ ာာနေသေသားခမနအ

နအထမ

က နစနငးက

ာသာေရးလ လပခ ငေပးေပးခမနအထမ

Justinian ႈ ပါပရာနႈငးအား မာငငေရးေရးအာာာ

ာေပးအပခမနအထမ

လာသာ းပ းပငေးပာငးလခေရးခေရးအခမနအ

အထမ

ပာပရာနႈငးအက းခထားးခရခမနအထမ

ရကေပါငး၂၃၀၀ ကာနားခမနအထမ

ကပကာလအားအထမ

အသငးော သႈမာငးကမာႀကမ ငေးပာ ကားခခသသ။

စႈာရန ငရ မေသာအသငးောသသႈာ ာရအာဇာနသႈား အသငးေားဖစခခသသ။ ဧကရာဇရ ငာရငကမာ ကမားက ရနးငငးနသ

ႈသသ ကမာႈ မာေထာငခးခငး ငသးဖးခငးႈားးပ ခခသသ။ေ ာာနေသပးခမန ငက နစနငး၊ ဒမာငအမာခေလးရ ငး ငဂလခရး ပစအႈမန႔းပနႈးခမန ကား (ေအဒ ၃၀၃-၃၁၃) ငခရစ ာနႈားသသ းပငးထနစ ာ မပစကသ းပႈးးခငးကမာခခခရသသ။

ခရစောသသညအသငးော အားနသးခကကမာ မ မကကႈေဖားပခခေပ။ ခရစောသသသ မာ႔အားအ က ာာကမာေပးခခသသ၊ ထမာအႀက ာာသသခရစ ာနႈားအ ကရာစာ စႈားစ ာခ နအားးဖစခခသသ “သငသသခရႈသအရာစစာစခာကမာႈ ႈေ ကာက င…ေသသသ မာငေအာငသစပာေစာငေလာ။ သမာ႔းဖစလ ငအသကသရဖ ကမာငါေပးႈသ။”(ဗာ၂း၁၀)

“ထကေသာသနလကရ မေသာသ အႈမန႔ောကား-” (ဗာ ၂း၁၂)

စ ၂၉ င ေပရဂႈမ သ႕ပထႈ းားအႀကမႈအသကရ ငေသာဧကရာဇ ာရငအားကမားက ခခသသ။ Asklepiosာရားကမာလသးထမာေနရာ ငကမားက ခခ ကသသ။

ခရစ ာနႈားသသဧကရာဇ ာရငအားန႔သာေပါငးကမာ ငလ ရပး အက ၍စးပ ားေရးလာပငနး ငပါ၀ငလမာပါက အကငပကာသာေရးထားႈးႈား ငပါ၀ငခခ ကရသသ။အသငးော ငရ မေသာသ အခမ သႈားက ထမာကခသမာ႔းပ လာပသသႈ ာႈ နကနေ ကာငးသ နသငခခသသ (ဗာလႈ ငနမေကာလမ စရမာကေနာကလမာကႈား။)ခရစောသသသ မာ႔အားေနာငရရနအခ ငအေရးေပးခခသသ။ အက ၍သ မာ႔ေနာငႈရခခပါက သ ႔ ရႈ ထ ကေသာသနလက င းပစဒာေပးခရႈသးဖစသသ။

၄ ရာစာ စ င ၆ ရာစာ စ ကား င အသငးော သ နသငႈရ င၀မသာ ေရးရာသသ ာ ာ ခခသသ။သ မာ႔သသ ေန႔ကၽ ာပ မာ႔လမာအပသကခသမာ႔ (“၀ ကထားေသာ ႈ ၷႈာန႔”) အသကႈာန႔ကမာလမာအပခခသသ ။

သ ာမ ရ“ႈးလ ကခသမာ႔ေသာႈကစမ ငလသးေကာငး၊ေ ကး၀ါစစ င ေသာေးခ ငလသးေကာငး၊းပသစာေသာ ာရားသခငသားော အႈမန႔ောကား-” (ဗာ ၂း၁၈)

သ ာ မရႈမ သ င လကႈရပသာသသႈားသသ ကာနသ ေရးအလာပသႈားအစသးအရားႈား ငပါ၀င မာငရနအ က ဗာလာရားေကာငးႈား ၀းပ ကမားက ႈရအခႈးအနားႈား င

ပါ၀ငခခ ကရသသ။အသငးောေခါငးောငႈားသသခရစ ာနႈားအားသ မ ရမငးႈရႈားးပ ရနအားေပးခခသသ (ဗာဒမ ကႈး ငထမာသ မာ႔အား “ေ ဇေဗလ” ာာေခခခခသသ။)

အလ ေခကာလ င ပသာႈေသာလ ထာႈားသသ ာသာေရး ငးပငးးပေသာ ာရ မသသ (၂း၁၉) သမာ႔ေသာ အသငးောေခါငးောငႈားကခရစ ာန ာ ကသးခငးကမာ မာ ငးေစခခသသ။ ေအဒ ၅၃၈ င ဧကရာဇ ာရငသသ သ မာ႔ကမာအာာာေပးခခသသ။သ မာ႔သသခရစော ကား၀ငအသနားခးခငးေနရာ ငလ သား ကား၀ငအသနားခးခငးးဖငအစားထမားခခ ပး က ငးခငးကမာ၀ ၍ရေ ကာငး ငအကငအားးဖငရရ မ မာငေ ကာငးသ နသငခခသသ။သမာ႔ေသားငားလသး ခာအခမနအထမအခမ သေသာသ ႈားသသအႈ နရားကမာသးကပပးလမာကနာခခသသ ( ပႈာWaldensians [၂း၂၄-၂၅]).ထမာအရာကမာေအာင မာငသ ႈားအ ကခရစောထႈ စစႈ နေသာအာာာဂ မောရ မခခသသ။

“ ာရားသခင ၀မသာ ခာ စပါး င က ခာ စလားရ မေသာသ အႈမန႔ောကား သင အကငကမာငါသမ ။သငသသအသက ရ ငာနရ မေသာလသးေသလကေနသသကမာငါသမ ။” (ဗာ ၃း၁)

သာဒမႈမ သအားလာခ ေသာႈမ သာာသားသပခခ ကသသ အ ေ ကာင မာေသာ ထမာႈမ သကမာလကလ ႈးႈႈ မာငေသာ ောငကာနး ငသထားခခသသ။ ထမာအေ ကာငးေ ကာင ႈမ သ ငေနထမာင

သ ႈားသသထမာ ႈမ သကမာဂရာႈစမာကကငးေစာငႈထားေပ။၁၅၁၇ င းပ းပငေးပာငးလခေရးသသေနာကဖနအႈ နရားကမာအးႈငားးႈငငခခ ကးပနသသ။ ၀ႈးနသးစရာႈ ာ၊၁၅၆၅ င ၁၇၄၀ ကား ငးပနလသဖ ခ႔စသးထားေသာအသငးောသသအသကႈခေသာထားႈးကခသမာ႔ ာ ာ ခခသသ။

ေရ း ာ ကသသ မားေးႈားသသ အေႈရမကားသမာ႔ထ ကခ ာခခ ပး ေရာပ ငားရရးခခရေသာ ာသာေရးလ လပႈရႈားအ က ေပာရ ငႈရႈားရခခ ကသသ။ေ ရရခရစောသသကၽ ာပ မာ႔ ၀မသာ ေရးရာအသကာအ ကသ မ ရမငးႈရးပ းခငးကမာေရ ာငရ ားရန၊ ကလကေစာငေရ ာကရန င မားကႈရရ မေအာငးပ ရနအားေပးခခသသ။

သ သသကၽ ာပ မာ႔အား၀မသာ ေရးရာသာလ နေကာငးႈ နႈရကမာရ ာရန ငကၽ ာပ မာ႔ ာ ကသးခငးကမာသန႔ရ ငးစ ာထားရနႈမန႔ႈ ာခခသသ။ သ သသကၽ ာပ မာ႔အား၀လားဖကမာေပးလမႈႈသ။

ဖမလေဒလဖမႈမ သသသႈမ သင းဖစပးေအဒ ၁၇ ငငလငေ ကာငပကစးခခသသ။ ၄ငးကမာ မာငးရး ပစကးပနလသသေထာငခခသသ။ ထမာေနရာ င ာဒလ ႈားက ခရစ ာနႈားကမာအေ ာငအ ကဒာကၡေပးခခသသ။၁၈ ရာစာ စအား ငကႈမာလား မာငရာာသာေရးးပ းပငေးပာငးလခႈရးဖစေပခခခ ပး ၁၉ ရာစာလ အထမ ကလကးဖစပ ားခခသသ။

ခရစော ဒာ မ အႀကမႈ က လားခငးသသအသမကအေ ကာငးအရားဖစႈသကမာ ပေရာဖကးပ ောာေးပာခခသသ (၃း၁၀)။ညအသငးောအ ကကပသးစ ာားႈႈရႈရ မေသာလသး “ဖ ငထားေသာခါး” ရ မသသ၊ ေကာငးကငသန႔ရ ငးရာ ာန ၀မသာ ေရးရာအႈ နရား အရမပသစရ မသသ။

ကၽ ာပ မာ႔ ငရ မေသာအရာကမာေစာငေရ ာကရနအားေပးခခသသ။ခရစောသသသ စာရမ တော(သ ႔နာႈ)ကမာကၽ ာပ မာ႔အထခ ငသေစပးသ ငအ ထာ၀ရေနထမာင

သ ားႈသးဖစသသ။

ေရာငး၀ ေဖာကကားးခငးကမာေကးဇ းငရႈသေလာဒကမသသခႈးသာ က ၀သသ၊ သ မာ႔ န မားႀကးေသာအႈခေရာငသမားေႈ း င၄ငး မာ႔ Phrygian ႈကစမခေး။ Hierapolis င ႈမ သ ငနးေသာေရပ စႈးရ မသသ။ ေရသ ေရေးႈာငးႈားကမာအသားးပ းခငးးဖင ႈမ သ ငးသမာ႔ ထမာေရေးႈာငးႈားကမာသ ကသသ။

ညအသငးော ငပသကပးေကာငးေသာအရာာႈ ႈေရးထားပါ။ ခရစောသသကၽ ာပမာ႔စ းခငးစ ၀မသာ ေရးအ

သကာကမာသမ ပးသ ထႈ လမာအပသႈ ကမာရ ရနကၽ ာပ မာ႔အားအားေပးသသ။သ သသကၽ ာပ မာ႔ လားသားခါးႈားကမာအကႈးပေခါကေနသသ။ အက ၍သ ႔အား၀ငေစပးသ ငအ ေနလ င သ ပလငထက ငသ ငအ ထမာငရလမႈႈသ။

အက ၍သငသသေအာင ာမငပါက ခရစောဂ မေပးထားသသႈ ာ-

သ သသသငအားအသကပင အသးကမာစားခ ငေပးလမႈႈသ။

သ သသသငအားဒာ မ ေသးခငးႈ က လ လမႈႈသ။

သ သသသငအားႈ ၷႈာန႔ကမာေပးပးအသစေသာနာႈသေရးထမားထားသသေကာကးဖေလးကမာေပးလမႈႈသ။

သ သသသင အလာပကမာအား မာငေအာငေစာငထမနးလမႈႈသ။ သ သသသငအားနနကသားႈမားေသာက က ကမာေပးပး မာငငႈားကမာအာပစမားသသအာာာကမာေပးလမႈႈသ။

သငသသ၀လားဖကမာ၀ငရပး သငနာႈသကမာအသကစာေစာင င ႈပ ရ ားေပ။အဖခႈသးော ငေကာငးကငႈနႈားေရ သ ငသငကမာအသမအႈ းပ လမႈႈသ။

သ သသသငအား ာရားသခင ဗမႈာနော မာငးဖစေစႈသးဖစပး သ ငအ ထာ၀ရေနရလမႈႈသ။ သ နာႈကမာသငအေပခ င အကၡရာငေပးႈသ။

သ သသေအာင ာမငသ းဖစေသာေ ကာင သငသသသ ငအ ပလငေပခ ငထမာငရလမႈႈသ။

“အခ ပအားးဖငမာရေသာ ေ ရရရ ငသသ သ အႀကေပး၊သမေပးးခငးကမာလကခသ မာငးအ က ကမောထားရ မ ။ အသငးော ၀မသာ ေရးအေးခအေနခသနခ႔ မႈး မာငေနေသာလသး လမာကနာေစာငေရ ာကသ စ းေလရ မေပ းႈသးဖစသသ။ ကမော ငကမာကသေသာ မားကႈရလသး ရ မလာ မာငလမႈႈသ။ ပထႈ းားေသာေ ရရရ ငသငးစကားေပးပမာ႔သသ ဧဖကႈမ ႔အသငးသားႈား အ ကႈ ာကမောစခာပါ၀ငခခသသ။ ကနအသငးောမာငး႕၀မသာ ေရးကငး းစမာကကေန ကေသာလသးပမာႈမာႈားးပားေသာကမောကမာရရ မထား ကသသ။ ေနာကားအသငးောစပါးးဖစေသာ ေလာဒမကမႈ ာလသး ကမောစႈမ းကမာသာေပးထားပါသသ။ အႀကးးႈားေသာကမောလသးးဖစသသ။ ေ ရရ ပလငောေပခႈ ာထမာငရေသာအခ ငရရ မႈသးဖစသသ (ဗာ ၃း၂၁)။”

းႈနႈာ ပာသစာေးဖ စာႈက ာ ၅၂၊ ၂၀၁၉၊ ပထႈက ာာ