mrt 2015

“Met dank aan de Mormonen”

Presentatie Probus 1 Maastricht

Don Verstegen 11-3-2015

1

mrt 2015

“Met dank aan de Mormonen” !overzicht

•! eigen onderzoek •! ontwikkeling genealogie US en Europa •! rol van de mormonen •! stamboom uitzoeken in Nederland (screenshots) •! genealogieprogramma’s •! spel van de giganten •! toekomst: bigdata

•! sites

2

mrt 2015

Genealogie Verstegen

•! Start in ca 1985: het “geraamte” met genealogische data (geboorte/doop, huwelijk, overl/begraven •! “handwerk” in archieven (RHCL, GAR, GAW)

•! Reden: Nieuwsgierigheid! •! Aanvankelijk vooral vinden van afstamming (“geraamte”)

•! (“wie wiet bèsse?”) •! Ca1995: Huidige stamvader (ca 1635-1677) gevonden •! Ingebouwde frustratie: de ouders van de stamvader vind je nooit!

•! 2005 en later: aankleden van “geraamte” met persoonsgegevens, lokale geschiedenis, schepenbanken, verhalen uit kranten enz

•! Sinds ca 2000 “digitale revolutie” via internet

3

mrt 2015

Onderzoek RHCL begin jaren 80 4

mrt 2015

RHCL studiezaal anno 2015 5

mrt 2015

Historie Genealogie: Van wetenschap naar “wereldwijde volkssport”

•! Europa/Nederland, •! Adel: “beschermings”-instrument en hulpwetenschap

1903: Nederlands Adelboek (rode boekje) 1910: Nederlands Patriciaat (blauwe boekje) (geen adel)

•! na 1945 verbreding interesse genealogen •! Oprichting CBG (o.a. jhr. mr. dr. E.A. van Beresteyn (1876-1948)) •! Limburg o.a. Drs Edmond Delhougne (1932-2013) vanaf 1952 (SIGS)

•! 70 iger jaren: popularisering •! 90 iger jaren: digitalisering •! 2000: internet •! 2010: big data

6

mrt 2015

7

mrt 2015

US: sterke ontwikkeling vanaf ca 1970

Oorsprong: •! Begin: blanke elite wil afkomst “Patriots of the American

Revolution aantonen” •! 1889 Suns of the American revolution: “male descendants of people who

served in the Revolutionary War, or who contributed to establishing the independence of the United States” (nu ca 30.000 leden)

•! 1890 Daughters of the American revolution “female descendants of Patriots of the American Revolution (nu ca 177.000 leden)”

•! Later: afkomst Europese voorouders •! 1960: Mormonen voortrekkersrol •! Na 1970: grote vlucht in de US, zeer populair

8

mrt 2015

Presidenten, lid van “Suns of the American Revolution” 9

!!"#!!$%&'()*+),!-.)/'0),!!"#$%! !1"2&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"9::;"99"<!!!=#!!-(5>0?.5!!"&&'%()! ! !1=@),!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"992;"92@<!!!@#!!A.BB.0?!*+,')-$#./0&#!!! !1=C&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"92:;"2D"<!!!E#!!F'(+,+)(!1((%$2$-3!! ! !1=G&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2D";"2D9<!!!C#!!A.BB.0?!H+I0),!4"5!! ! !1=:&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2D2;"2"@<!!!G#!!A0))(5!J0?0B.(B!!"&6')7!! !1=2&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2=";"2=@<!!!:#!!1K+'5<!L0BM.5!8((-'67$./0&9// /1@D&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2=@;"2=2<!!!9#!!H()N()&!LB0)O!!((2$&!! !1@"4&!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2=2;"2@@<!!!2#!!P)05OB.5!Q(B05+!1((%$2$-3!! !1@=5,!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2@@;"2EC<!"D#!!H0))R!7#!4&:;")!! ! !1@@),!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2EC;"2C@<!""#!!QI.S'&!Q0M.,!<'%$)=(>$&!! !1@E&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2C@;"2G"<!"=#!!TR5,+5!-0.5(4!0(=)%()!! !1@G&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2G@;"2G2<!"@#!!J()0B,!$%,+BU'!?(&6!!! !1@9&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2:E;"2::<!"E#!!K0?(4!1K.??R<!V0)B!8"&3$&8!K)#!! !1@2&'!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"2::;"29"<!"C#!!J(+)S(!H()N()&!A0BO()!@:%=!! !1E"4&!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!"292;"22@<!"G#!!J(+)S(!A0BO()!@:%=!!! !1E@),!3)(4.,(5&!+*!&'(!678!=DD";=DD2<!

mrt 2015 10

mrt 2015

Mormonen spelen dominante rol

Oprichter Joseph Smith (1805-1844) (eerste profeet) Heeft visioenen vanaf 1820:

•! (1823) engel Moroni, zoon van Mormon: •! evangelie begraven in Cumorah (ca 500 km van NY city)

•! 1827: Smith vindt gouden platen met verslagen van Amerikaanse profeten •! 1830 Book of Mormon: samenvatting, “Mormoonse Bijbel”, eerste zendelingen

•! 1839: naar Nauvoo (Illinois) met 14000 volgelingen •! 1841: doctrine Polygamie (vanaf 1890 verboden) •! 1843: presidentskandidaat (!) •! 1844: Hyrum en Joseph Smith gelyncht June 27, 1844

•! 1847: Brigham Young, tweede profeet •! naar Salt Lake City, Utah, (toen nog Mexico, vanaf 1848 US) •! Tot 1870 ca 60 000 volgelingen uit US, en o.a. Canada en Europa naar Utah

11

mrt 2015

12

mrt 2015

mrt 2015

Wat gelooft de mormoon?

•! De Bijbel wordt beschouwd als heilige Schriftuur. •! 1. Oude Testament, 2. Nieuwe Testament 3. Boek van Mormon

•! Het Boek van Mormon is net als de Bijbel heilige Schriftuur en getuigt eveneens van Jezus Christus

•! Hiernamaals: vier niveaus Koninkrijken cq heerlijkheid •! Hemels, Aards, Telestiale, en de buitenste duisternis (onvergeeflijke zonde) •! net als bij Jezus: wederopstanding, lichaam en geest herenigd. Families

komen weer bij elkaar.

•! Huwelijk en gezin zijn eeuwig •! Postume doop: Uitgangspunt: ten minste vier generaties voorouders

•! Niet-mormonen: In hiernamaals aanbod om alsnog mormoons te worden •! Samen met doop gelovigen door onderdompeling in tempel tot vergeving van

zonden

13

mrt 2015

Postuum dopen: Drijfveer Genealogie voor Mormonen !!.

•! Voor postume doop: •! Kennis van ten minste vier generaties voorouders

•! 1894 “Genealogical Society of Utah” •! 1938 begin microfilming

•! Vanaf 1960 sterke impuls voor genealogisch onderzoek •! Gigantische hoeveelheid data wordt gecopieerd op (micro) films •! “reservekopieën” voor veel archieven •! Films worden “geindexeerd” op o.a. soort, namen, plaats etc.

14

mrt 2015

Kerk vraagt alleen voorouders te dopen, maar!. 15

•! Praktijk: echter vele anderen zoals •! Elvis Presley •! Jeanne d’Arc •! Nederlands Kon Huis o.a.

•! Wilhelmina •! Prins Claus •! Prinses Juliana •! Prins Bernhard enz

•! Princess Diana •! Adolf Hitler •! Jozef Stalin •! Anne Frank •! Paus Johannes Paulus •! Mahatma Gandhi •! En talloze (bekende en onbekende) anderen!.. Vanaf 2012 restricties, o.a. blokkade systeem

Den Haag-Tempel in Zoetermeer

Doopvont Kansas city

mrt 2015

Mormonen: “Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen” (LDS)

•! 15 mio leden wereldwijd, 6 mio USA (4 mio actief) •! Beroemde mormonen o.a.

•! Gladys Knight •! Marie en Danny Osmond •! John William Marriott •! Mitt Romney •! Jon Huntsman Jr. •! Alan Ashton (Word Perfect, Novell)

•! 14% in Utah, 50% buiten de VS, NL: ca 9000, B: 7000 •! 30.000 kerkgemeenten, ca 60000 zendelingen (2jr va 18jr) •! Ca 4000 CENTRA VOOR FAMILIEGESCHIEDENIS, Benelux 25, o.a.

Heerlen •! 150 tempels wereldwijd •! Eigen universiteit “Brigham Young University” Provo, Utah

16

mrt 2015

LDS verzamelt massaal persoonsgegevens 17

“Granite Mountain Records Vault” Salt Lake City in diepe rots: gekopieerde films van archieven

Aantal microfilms, (worden uitgeleend of gecopieerd via Family-Centres)

mrt 2015

Mormonen, een wereldarchief

-! 1996: 2 miljard images op film -! Films te lenen, oa. via ca 4000 “family history centers” (13 in NL, 88 landen)

- 1999: site “Familysearch” live -! 2007: digitale opslag en images op internet -! 2014: 5 miljard images, waarvan ca 1,2 miljard online

ca 500 km papier archief ~ 20 x RHCL

-! Groeit met ca 200 miljoen per jaar, 500 000/dag!

-! Over 3 jaar: 2 miljard online

-! Geboorte, huwelijk, overlijden, volkstellingen, immigratie etc

18

mrt 2015

de gratis (gedigitaliseerde) archieven anno 2014 https://familysearch.org/search

19

mrt 2015

Zoek voorbeeld 20

Voorbeeld: Zoek overlijdensakte van Pieter Hubert Verstegen overl. Roermond 10-12-1890 Toegang via “zoekakten.nl” (vroeger “genver”)

mrt 2015

Zoekakten.nl: belangrijkste toegang tot Nederlandse akten (en B)

21

Limburg

mrt 2015

Zoekakten.nl: belangrijkste toegang tot Nederlandse akten (en B)

22

Limburg

mrt 2015

23

Roermond

mrt 2015 mrt 2015

24

Roermond

mrt 2015

25

Burg Stand: overlijden

mrt 2015

26

Burg Stand: overlijden

mrt 2015

27

Overlijden BS 1883-1912

mrt 2015

bestanden per jaar en nummer 28

1890, aktes nrs1495-1550

mrt 2015

29

1890, aktes nrs1495-1550

mrt 2015

Eerste pagina, akte 1: 3 januari 30

Begin van de film

mrt 2015

Aktes, volgorde op datum 31

Nr 197, 11-december

mrt 2015

11-12-1890, akte 197, Overlijden P.H. Verstegen 32

Image 1545

mrt 2015

NL: WIEWASWIE onmisbaar voor zoeken in BS 33

(Voorloper: Genlias 2000-2012 ) Beheer: Centraal Bureau voor Genealogie

•! merendeel van de Nederlandse Archieven doet mee

•! 2014: >100 miljoen (geïndexeerde) persoonsvermeldingen, ca 10.000 bezoekers per dag!

•! Totaal ca 40 miljoen documenten, 25 milj scans (eind 2014) •! Hiervan ca 25 miljoen resp 10 miljoen burg stand •! Overige: o.a. bevolkingsregisters, kerkregisters, familieadvertenties, enz

•! ~5000 part. crowd sourcing” project: “vele handen” o.a. Bev.reg. (2014 >106)

•! Tot nu toe gratis, toekomst abonnement (?)

mrt 2015

WIEWASWIE onmisbaar portaal voor o.a. Nederlands BS 34

mrt 2015

Zoek geboorte: P.H.Verstegen, zn Verstegen en Lintjens 35

mrt 2015

mrt 2015

“Antwoord” van WIEWASWIE: 36

mrt 2015

Verstegen Pierre Hubert

mrt 2015

Geboorte Pieter Hubert Verstegen 1-3-1903 37

mrt 2015

mrt 2015

Nederland: welke basisgegevens openbaar voor het “geraamte”?

•! Kerkregisters “DTB”, essentieel vóór Burgerlijke Stand •! Vanaf ca 1563: Concilie van Trente •! Benaderbaar via klappers, vaak regionaal archief, ook deels digitaal

•! BS: 1792 in Frankrijk •! 1796-1798 delen Lb, Br, Zl •! vanaf 1811 overal NL •! Geboorte na 100 jaar, Trouwen 75 jaar, Overlijden 50 jaar (tot ‘14, ‘39, ’64)

•! Bevolkingsregisters •! Rond 1800-1812 Franse inwonerslijsten •! Vanaf 1850 (daarvoor vaak lokale tellingen) iedere 10 jaar aangepast •! 1920-1939 gezinskaarten •! Vanaf 2 jaar na overlijden (CBG tegen betaling 5" per kaart):

•! 1939-1994 persoonskaarten •! 1994-2012 Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) •! (2012-2016 invoering Basisregistratie Personen (BRP))

38

• Vanaf 2 jaar na overlijden (CBG tegen betaling 5" per kaart): • 1939-1994 persoonskaarten • 1994-2012 Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) • (2012-2016 invoering Basisregistratie Personen (BRP))

mrt 2015

In WIEWASWIE ook andere data

•! kerkregisters •! Groot gedeelte ook door LDS verfilmd

•! via zoekakten.nl: via indexen (“klappers”) of doorbladeren •! klein deel (o.a. Brabant en Utrecht ) geïndexeerd in Wiewaswie •! Nog niet alles op internet: vaak toch onderzoek in archieven nodig!

•! Kranten •! Familieberichten als bron (ook te vinden via NGV, CBG, etc)

•! Koninklijke Bibliotheek: “Delpher”: o.a. kranten (1622-1995) •! 9 miljoen pagina’s doorzoekbaar

•! Naast WIEWASWIE zeer veel lokale, regionale initiatieven •! Voorbeeld Limburg: “alle limburgers”, of CD Gendalim •! Talrijke bidprentjes sites •! Groot aantal regionale websites: Zie bijlage!

39

mrt 2015

Gegevens vastleggen: genealogieprogramma’s

Windows: •! Nederlands: Aldfaer, GensdataPro, Haza 21, Pro-Gen, Geneaal, etc •! Engels: Brothers Keeper, Legacy, Oedipus, PAF, etc.

•! (communicatie tussen programma’s zeer moeizaam!)

•! Apple •! Reunion, MacFamilytree

Met “smart-matching” via internet:

•! My Heritage: Family Tree Builder (gebruikers: 80mio WW, 850.000 NL) •! 2014: strategische samenwerking met Aldfaer en GenealogieOnline

•! Ancestry.com: Familytreemaker

40

mrt 2015

“genealogie-giganten” Big Data = Big business!

Ancestry: oorsprong: Utah 1990 (nu voor 1,6 miljard $ Permira: o.a. Iglo, Maxeda, Hugo Boss)

14 miljard records, sterk USA georienteerd > 55 miljoen stambomen

My Heritage: Israelisch 2003 5,7 miljard historische records Nu ca 50 miljoen stambomen in 2014 samenwerking met Aldfaer

Commerciele bedrijven, acquireren continu Vanaf 2014 Strategische samenwerking met Familysearch (mormonen)

•! Stamboomprogramma’s: gratis •! “Smart-matching” en data toegang: tegen betaling •! Kosten 100 -500 " per jaar afhankelijk van toegang tot data + massa’s andere sites, al of niet betaald

41

mrt 2015

A'$3/"--$$)/%3";B(;$)/;"C$)./;""&/((C/"")C-$6$)D

•! Volkstellingen •! Verkiezingslijsten •! Bevolkingsregisters •! Passagierslijsten •! Naturalisatie •! Immigratie •! Militaire Gegevens

•! Scholen •! Telefoonboeken •! Medische Registers •! Criminele Registers •! Kranten •! Adreslijsten •! Enz

42

Wereldwijde databases met (veel US) Ancestry, MyHeritage e.a.

Handel en uitruil van bestanden tussen marktpartijen

mrt 2015

toekomst

•! Big data: Zoeken in miljarden gegevens en miljoenen stambomen, vaak tegen betaling

•! Big Business!

•! Bottle neck: indexeren •! Crowd matching (vb FamilySearch: 2014 ca 70.000 vrijwilligers!)

Toekomstige ontwikkelingen: •! Intelligent character recognition (ICR) van geschreven tekst •! “stamboomautomaat”

Project: o.a.Universiteit Leiden: “record linking” obv wiewaswie: BS data NL “automatisch” verbinden

43

mrt 2015

•! Het aankleden van het “geraamte” blijft (voorlopig) toch vooral handwerk!

44

mrt 2015

EINDE Zie de bijlage voor Lijst met Genealogielinks

45