Prezantimi Ora 3.Pptper Vete

8/8/2019 Prezantimi Ora 3.Pptper Vete

1/19

Kontabiliteti i tardhurave kombtare

TeoriaTeoria makroekonomikemakroekonomike merretmerret ..

PrPr tt kuptuarkuptuar trsishttrsisht prcaktimin prcaktimin ee ktyrektyrevariabileve,variabileve, duhetduhet tt kuptojmkuptojm sese kaka janjan atoato dhedhe

sisi matenmaten nn praktikpraktik..


2/19

Produkti i brendshm bruto dhe produkti

i brendshm neto

Llogaritja e produktit t brendshm brutoLlogaritja e produktit t brendshm bruto

ProduktiProdukti ii brendshmbrendshm prfaqsonprfaqson vlernvlern ....

AiAi prfshinprfshin vlernvlern ee tt miravemirave tt prodhuara,prodhuara, sisi pp..shsh..

shtpit,shtpit, kompaktkompakt disqet,disqet, dhedhe vlernvlern ee shrbimeve,shrbimeve, sisipp..shsh.. udhtimetudhtimet meme trentren dhedhe leksionetleksionet ee gjuhsgjuhs

anglezeangleze..


3/19

T mirat prfundimtare dhe vlera e

shtuar TT miratmirat prfundimtareprfundimtare

NN GDPGDP prfshihen prfshihen vlernvlern ee tt miravemirave dhedhe

shrbimeveshrbimeve prfundimtareprfundimtare tt prodhuaraprodhuara..

KmbnguljaKmbngulja nn tt miratmirat dhedhe shrbimetshrbimetprfundimtareprfundimtare bhet bhet thjeshtthjesht pr pr tt qenqen tt

sigurtsigurt qq nuknuk kemikemi llogaritjellogaritje tt dyfishtdyfisht..


4/19

V

era e shtuarV

era e shtuar

NN praktik,praktik, llogaritjallogaritja ee dyfishtdyfisht shmangetshmanget dukeduke

vepruarvepruar meme vlernvlern ee shtuarshtuar.. NN dodo nivelnivel ttprpunimit prpunimit tt njnj mallimalli llogaritetllogaritet sisi pjes pjes ee

GDPGDP vetmvetm vleravlera qq ii shtohetshtohet nn ktkt nivelnivel..


5/19

Shembull te vlera e shtuar:Shembull te vlera e shtuar:

Stadet e prodhimit

Vlera e

transaksionit

(n pr 100kg

buk)

Vlera e shtuar

(n pr do 100 kg buk)

Fermert e grurit ia shesin grurin -fabriks

s miellit

1000 1000

Fabrikanti i miellit e kthen grurin n miell

dhe ia shet- at prodhuesit t buks

2100 1100

Prodhuesi i buks ua shet bukn e prodhuar-

konsumatorve

4000 1900

I gjith procesi i prodhimit 7100 4000


6/19

Produkti aktualProdukti aktual

GDPGDP prbhetprbhet nganga vleravlera ee produktitproduktit tt prodhuarprodhuar

aktualishtaktualisht.. SiSi rrjedhim,rrjedhim, transaksionettransaksionet ee tt

miravemirave ekzistueseekzistuese prjashtohen prjashtohen sisi pp..shsh..,,

pronsitpronsit ee vjetravjetra oseose shtpitshtpit ekzistueseekzistuese..


7/19

mimi i tregutmimi i tregut

TT miratmirat qq prfshihenprfshihen nn GDPGDP vlersohenvlersohen meme mimetmimet

ee treguttregut..

mimimimi ii treguttregut tt shumshum produkteveprodukteve prfshinprfshin taksattaksatindirekteindirekte..

mimimimi ii trguttrgut == mimimimi netoneto ++ taksattaksat indirekteindirekte

mimimimi netoneto prfaqson prfaqson kostonkoston ee faktorvefaktorve ttprodhimit prodhimit qq shtsht shumashuma qq marrinmarrin faktortfaktort ee

prodhimitprodhimit qq prdorenprdoren prpr prodhiminprodhimin ee mallitmallit..


8/19

GDP dhe GNPGDP dhe GNP

GNPGNP == GDPGDP

++ tt ardhuratardhurat ee njerzvenjerzve qq punojnpunojn jashtjasht atijatijvendivendi

tt ardhuratardhurat ee tt huajvehuajve qq punojnpunojn nn atat vendivendi

(dhe(dhe qq tt ardhuratardhurat ii drgojndrgojn nn vendetvendet eetyre)tyre)..


9/19

Produkti i brendshm bruto dheProdukti i brendshm bruto dhe

netonetoProduktiProdukti ii brendshmbrendshm netoneto (NDP)(NDP) shtsht ii barabartbarabart meme GDPGDP

minusminus konsuminkonsumin ee kapitalit,kapitalit, prapra amortiziminamortizimin..

NDP=NDP= GDPGDPamortizimiamortizimi

Prandaj,Prandaj, NDPNDP matmat mm saktsakt sasinsasin netoneto tt tt miravemirave tt

prodhuaraprodhuara nn vendvend nn njnj periudhperiudh tt dhndhn aiai paraqetparaqet

vlernvlern totaletotale tt produktitproduktit minusminus vlernvlern ee sasissasis ss kapitalitkapitalit ttkonsumuarkonsumuar prpr prodhiminprodhimin ee ktijktij produktiprodukti.. NN prgjithsi,prgjithsi,

nn ShBAShBA amortizimiamortizimi zz rrethrreth 1111%% tt GDP,GDP, prandajprandaj NDPNDP

shtsht zakonishtzakonisht rrethrreth 8989%% ee GDPGDP..


10/19

GDP real dhe nominalGDP real dhe nominal

GDP nominal matGDP nominal mat ..

GDP nominal ndryshon nga nj vit n tjetrin pr dy arsye:GDP nominal ndryshon nga nj vit n tjetrin pr dy arsye: Arsyeja e par sht se prodhimi i t mirave ndryshonArsyeja e par sht se prodhimi i t mirave ndryshon

fizikisht, (ndryshojn mallrat fizikisht, prej 2 n 3) dhefizikisht, (ndryshojn mallrat fizikisht, prej 2 n 3) dhe

Arsyeja e dyt sht se mimet e tregut ndryshojn,Arsyeja e dyt sht se mimet e tregut ndryshojn,

(GDP nominal me mimet e periudhs s tanishme edhe(GDP nominal me mimet e periudhs s tanishme edhe

mimet ndrrojn nga viti n vit).mimet ndrrojn nga viti n vit).

PunsimiPunsimi


11/19

Tabela 1.Tabela 1.

GDP real dhe GDP nominal, shembull:GDP real dhe GDP nominal, shembull:Produkti GDP nominal i vitit

1987

GDP nominal i vitit

1993

GDP real i vitit 1993*

Banane 15*0.20==3.00 20*0.30=6.00 20*0.20=4.00

Portokall 50*0.22=11.00 60*0.25=15.00 60*0.22=13.20

Totali (GDP) 14.00 21.00 17.20

* Matur me mimet e vitit 1987


12/19


13/19

Matja e GDPMatja e GDP

GjatGjat matjesmatjes ss GDPGDP nana paraqitenparaqiten dydy problemeprobleme::

EkonomiaEkonomia ee fshehtfsheht,, dhedhe

RishikimetRishikimet ee GDPGDP dhedhe saktsiasaktsia ee vlersimevevlersimeve tt

GDPGDP..


14/19

Ekonomia e fshehtEkonomia e fsheht

ShembujShembuj tt transaksionevetransaksioneve qq krijojnkrijojn tt miramira dhedheshrbimeshrbime dhedhe qq mundmund tt mosmos prfshihenprfshihen nn GDPGDP eematurmatur janjan:: kryerjakryerja ee njnj punepune tt dytdyt prpr parapara nndordor,, punapuna ee zezzez paspas hyrjeshyrjes ilegaleilegale nn njnj vend,vend,

pjesmarrja pjesmarrja nn njnj pun pun ndrkohndrkoh qq merretmerretasistencasistenc pprr papunsin,papunsin, tregtiatregtia ilegaleilegale ee drogsdrogs,,puna puna pr pr bakshishe bakshishe qq nuknuk raportohenraportohen,, shitjashitja papafaturfatur ee domatevedomateve tt prodhuaraprodhuara nn shtpishtpi..

AktivitetetAktivitetet ee ndryshmendryshme tt ekonomisekonomis ss fshehtfshehtshkaktohen,shkaktohen, kryesisht,kryesisht, sepsesepse njerzitnjerzit tt shmanginshmanginpagiminpagimin ee taksavetaksave prandajprandaj ktokto aktiviteteaktivitete duhetduhet ttprfshihenprfshihen nn GDPGDP..


15/19

Rishikimet e GDP dhe saktsia eRishikimet e GDP dhe saktsia e

vlersimeve t GDPvlersimeve t GDP

PrPr njnj periudhperiudh tt dhndhn ekzistojnekzistojn disadisa vlersimevlersime tt GDPGDP

II paripari qq raportohetraportohet shtsht ii ashtuquajturiashtuquajturi vlersimvlersim fillestarfillestar ii

njnj tremujoritremujori tt dhndhn qq jepetjepet tretre javjav paspas prfundimitprfundimit tt

tremujorittremujorit..

Pastaj,Pastaj, ktokto tt dhnadhna rishikohenrishikohen njnj muajmuaj mm vonvon (vlersim(vlersim

paraprak)paraprak) dhedhe,, edheedhe njnj herher njnj muajmuaj mm vonvon (vlersimi(vlersimi

prfundimtar)prfundimtar)..

PastajPastaj tt dhnatdhnat rishikohenrishikohen dodo qershorqershor prpr tretre vjetvjet dhedhe paspas

ksajksaj bhet,bhet, dodo pespes vjetvjet,, njnj rishikimrishikim ii plotplot ii tt gjithgjith tt

dhnavedhnave tt GDPGDP,, ii ashtuquajturiashtuquajturi rishikimrishikim bankprovbankprov..


16/19

Indekset e mimeveIndekset e mimeve

Prderisa inflacioni shpreh ndryshimin e nivelitPrderisa inflacioni shpreh ndryshimin e nivelit

t mimeve, tregues t drejtprdrejt t tijt mimeve, tregues t drejtprdrejt t tij

shrbejn indekset e mimeve. ekzistojn treshrbejn indekset e mimeve. ekzistojn tre

lloje t indekseve t mimeve:lloje t indekseve t mimeve:

Deflatori i GDP.Deflatori i GDP.

Indeksi i mimeve t konsumatorit (CPI),Indeksi i mimeve t konsumatorit (CPI),

Indeksi i mimeve t prodhuesit, dheIndeksi i mimeve t prodhuesit, dhe


17/19

Deflatori i GDPDeflatori i GDP

Llogaritja e GDP real na jep nj mas tLlogaritja e GDP real na jep nj mas t

dobishme t inflacionit t njohur si deflatori idobishme t inflacionit t njohur si deflatori iGDP.GDP.

Deflatori i GDP prfaqson raportin n mes GDPDeflatori i GDP prfaqson raportin n mes GDP

nominal dhe GDP real.nominal dhe GDP real.


18/19

Indeksi i mimeve t konsumatoritIndeksi i mimeve t konsumatorit

(CPI

)(CPI

)IndeksiIndeksi ii mimevemimeve tt konsumatoritkonsumatorit (CPI)(CPI) matmat kostonkoston ee blerjesblerjestt njnj shporteshporte fiksefikse tt mirashmirash dhedhe shrbimeshshrbimesh..

IndeksiIndeksi ii mimevemimeve tt konsumatoritkonsumatorit ndryshonndryshon nganga deflatorideflatori iiGDPGDP prpr tritri arsyearsye::

DeflatoriDeflatori ii GDPGDP prfshinprfshin nn vetevete tt gjithagjitha produktetproduktet dhedheshrbimet,shrbimet, ndrsandrsa CPICPI vetmvetm disa,disa,

CPICPI matmat miminmimin ee njnj shporteshporte tt mirashmirash dhedhe shrbimeshshrbimesh qqshtsht ee njjtnjjt prpr dodo vit,vit,

CPICPI prfshinprfshin edheedhe mimetmimet ee importeveimporteve,, ndrsandrsa deflatorideflatori iiGDPGDP prfshinprfshin vetmvetm mimetmimet ee produkteveprodukteve dhedhe shrbimeveshrbimeve

tt prodhuaraprodhuara nn vendvend..


19/19

Indeksi i mimeve t prodhuesitIndeksi i mimeve t prodhuesit

(PPI)

(PPI)

IndeksiIndeksi ii mimevemimeve tt prodhuesitprodhuesit matmat kostonkoston ee tt miravemirave

fillestarefillestare (inputeve)(inputeve)..

PPIPPI sinjalizonsinjalizon shumshum mm herthert prpr rritjenrritjen ee mimevemimeve sese

sasa CPI,CPI, sepsesepse PPIPPI kaka tete bjbj meme kostonkoston ee tt miravemirave

fillestarefillestare dhedhe nsense kemikemi rritjerritje tt mimevemimeve tt tt miravemirave

fillestarefillestare atherather edheedhe prodhuesitprodhuesit dodo tt rrisinrrisin mimetmimet

ee produkteveprodukteve finale,finale, dhedhe prpr ktkt arsyearsye PPIPPI sinjalizonsinjalizon

mm herthert prpr inflacionininflacionin..

Documents

Prezantimi Ora 3.Pptper Vete