Wskaźniki koniunktury na polskim rynku kredytów dla gospodarstw domowych

1

Waldemar Rogowski (BIK, SGH), Konrad Walczyk (SGH)

• wskaźnik popytu- kredyty mieszkaniowe

• wskaźnik jakości- kredyty mieszkaniowe- kredyty gotówkowe- kredyty ratalne- karty kredytowe- limity kredytowe

• wymagania- mierzalność- rzeczowość- syntetyczność- kompletność- interpretowalność- prostota w stosowaniu- opisowość

Wskaźnik popytu na kredyty mieszkaniowe

2

• popyt nominalny• popyt = łączna, wnioskowana wartość kredytów• „oczyszczenie” danych

Niech 𝐷𝑡𝑘 oznacza wartość popytu na kredyty mieszkaniowe w okresie (miesiącu) t

w przedziale k (k = 1, 2, … K).- korekta o wartości odstające

𝐷𝑡𝐾

σ𝑘 𝐷𝑡𝑘,

𝑣𝑎𝑟 𝐷𝑡𝐾

𝑣𝑎𝑟 σ𝑘 𝐷𝑡𝑘−𝐷𝑡

𝐾

- korekta o efekty kalendarza- korekta o efekty sezonowe

𝐷𝑡 =

σ𝑘𝐷𝑡𝑘

𝑛𝑡σ𝑘𝐷𝑡−12

𝑘

𝑛𝑡−12

− 1 × 100%

𝑛𝑡 - liczba dni roboczych w okresie (miesiącu) t

Kwartalny indeks cen mieszkań w Polsce (2015=100, dane Eurostat)

3

50

60

70

80

90

100

110

120

130

2005Q1 2006Q1 2007Q1 2008Q1 2009Q1 2010Q1 2011Q1 2012Q1 2013Q1 2014Q1 2015Q1 2016Q1 2017Q1 2018Q1 2019Q1

Wskaźnik jakości (spłacalności) udzielonych kredytów (1)

4

• zawartość informacyjna- liczba/wartość kredytów niespłacanych terminowo- liczba/wartość udzielonych kredytów (czynnych)- wielkość zadłużenia (dług pozostający do spłaty w zł)- długość opóźnienia w spłacie- struktura rodzajowa kredytów- czas pozostający do zakończenia spłaty- inne

Wskaźnik jakości (spłacalności) udzielonych kredytów (2)

5

Kredyty czynne w okresie t, 𝐾𝑡, można podzielić na „zdrowe”, 𝐶𝑡, tj. takie,które spłacane są terminowo lub opóźnienie w spłacie nie przekracza 30 dni,oraz kredyty „złe”, 𝐷𝑡 , tj. te, których spłata odbywa się z opóźnieniem ponad30-dniowym.

𝐷𝑡𝑤

𝐶𝑡𝑤

𝐶𝑡𝑜𝑢𝑡

𝐷𝑡𝑜𝑢𝑡

𝐶𝑡𝑖𝑛

𝐷𝑡𝑖𝑛

𝐶𝑡

𝐷𝑡

𝐾𝑡 = 𝐶𝑡 + 𝐷𝑡=𝐾𝑡−1 + 𝐶𝑡𝑖𝑛 + 𝐷𝑡

𝑖𝑛 − 𝐶𝑡𝑜𝑢𝑡 + 𝐷𝑡

𝑜𝑢𝑡 (1)

Wskaźnik jakości (spłacalności) udzielonych kredytów (3)

6

Wskaźnik spłacalności ma odzwierciedlać to, jak gospodarstwa domowespłacają zaciągnięte kredyty, tj. pokazać tą część zdrowych kredytów, które„popsuły się” w okresie t:

(2)𝐷𝑡𝑖𝑛 + 𝐷𝑡

𝑤

𝐶𝑡 + 𝐷𝑡𝑖𝑛 + 𝐷𝑡

𝑤

𝐷𝑡𝑖𝑛 + 𝐷𝑡

𝑤

𝐶𝑡−1 + 𝐶𝑡𝑖𝑛 + 𝐶𝑡

𝑤 − 𝐶𝑡𝑜𝑢𝑡 + 𝐷𝑡

𝑖𝑛(3)

𝐷𝑡𝑤

𝐶𝑡−1 + 𝐶𝑡𝑖𝑛 + 𝐶𝑡

𝑤 − 𝐶𝑡𝑜𝑢𝑡

(4)

S&P/Experian Consumer Credit Default

Wskaźnik jakości (spłacalności) udzielonych kredytów (4)

7

Kredyty złe rozróżniamy ze względu na długość opóźnienia w ich spłacie. Ich klas (grup) możnawyróżnić dowolnie wiele, jednak w praktyce bankowej wyodrębnia się trzy:• klasa 1, mieszcząca kredyty, których spłata opóźnia się o 31-60 dni;• klasa 2, obejmująca kredyty, których spłata opóźnia się o 61-90 dni;• klasa 3, zawierająca kredyty, których spłata opóźnia się o więcej niż 90 dni.

𝐷1𝑡𝑤

𝐶1𝑡𝑤

𝐶𝑡𝑜𝑢𝑡

𝐷𝑡𝑜𝑢𝑡

𝐶𝑡𝑖𝑛

𝐶𝑡

𝐷𝑡1 𝐷𝑡

2 𝐷𝑡3

𝐷2𝑡𝑤

𝐶2𝑡𝑤

𝐷3𝑡

𝑤 𝐶3𝑡

𝑤

𝐷1𝑡𝑖𝑛 𝐷2𝑡

𝑖𝑛 𝐷3𝑡𝑖𝑛

𝐷12𝑡 𝐷2

3𝑡

𝐷13𝑡

𝐷31𝑡

Wskaźnik jakości (spłacalności) udzielonych kredytów (5)

8

Dla każdego z czterech rodzajów kredytów (k) obliczamy wskaźnik(w okresie t), 𝑊𝑡

𝑘, w ten sam sposób:

(5)

𝑊𝑡𝑘 =1 −𝑤1

𝐷1𝑡𝑖𝑛+𝐷1𝑡

𝑤+𝐷21𝑡+𝐷3

1𝑡−𝐷1

2𝑡−𝐷1

3𝑡

𝐶𝑡−1+𝐶𝑡𝑖𝑛+σ𝑖=1

3 𝐶𝑖𝑡𝑤−𝐶𝑡

𝑜𝑢𝑡+σ𝑖=13 𝐷𝑖𝑡

𝑖𝑛

+𝑤2𝐷2𝑡

𝑖𝑛 + 𝐷2𝑡𝑤 + 𝐷1

2𝑡+ 𝐷3

2𝑡−𝐷2

1𝑡− 𝐷2

3𝑡

𝐶𝑡−1 + 𝐶𝑡𝑖𝑛 + σ𝑖=1

3 𝐶𝑖𝑡𝑤 − 𝐶𝑡

𝑜𝑢𝑡 + σ𝑖=13 𝐷𝑖𝑡

𝑖𝑛

+𝑤3𝐷3𝑡

𝑖𝑛 + 𝐷3𝑡𝑤 + 𝐷2

3𝑡+ 𝐷1

3𝑡−𝐷3

2𝑡− 𝐷3

1𝑡

𝐶𝑡−1 + 𝐶𝑡𝑖𝑛 + σ𝑖=1

3 𝐶𝑖𝑡𝑤 − 𝐶𝑡

𝑜𝑢𝑡 + σ𝑖=13 𝐷𝑖𝑡

𝑖𝑛

𝑤1 – prawdopodobieństwo „przejścia” kredytów z klasy 1 do klasy 3,

𝑤2 – prawdopodobieństwo „przejścia” kredytów z klasy 2 do 3,

𝑤3 = 1.

Wysoka dynamika wzrostu sprzedaży kart kredytowych w okresie 01-11.2019 r.

Stan na 30.11.2019 r.

9

* Pożyczki – dotyczy wyłącznie pożyczek pozabankowych

kredyty mieszkaniowe

458,768%

kredyty gotówkowe

158,224% kredyty ratalne

3%

karty kredytowe2%

limity kredytowe2%

pożyczki1%

Wartość portfela kredytów prywatnych i pożyczek 670,4 mld zł

546,5576,2 582,4

627,4

670,4

2015-12 2016-12 2017-12 2018-12 2019-11

Informacje Chronione

59,8

67,2

14,5

6,43,0

6,3

14,3%

4,3%

11,3%

17,0%

4,8%

-2,9%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

Kredytymieszkaniowe

Kredytygotówkowe

Kredytyratalne

Kartykredytowe

Limitykredytowe

Pożyczkipozabankowe

Wartość nowych kredytów i pożyczek w okresie 01-11.2019 r.

wartość (mld zł)

dynamika (r/r)

Indeksy BIK

10Informacje Chronione

0,7% - BIK Indeks Jakości Portfela Kredytów Mieszkaniowychw listopadzie 2019 r.

11Informacje Chronione

6,1% - BIK Indeks Jakości Portfela Kredytów Gotówkowychw listopadzie 2019 r.

12Informacje Chronione

2,4% - BIK Indeks Jakości Portfela Kredytów Ratalnych w listopadzie2019 r.

13Informacje Chronione

3,8% - BIK Indeks Jakości Portfela Kart Kredytowych w listopadzie 2019 r.

14Informacje Chronione

3,1% - BIK Indeks Jakości Portfela Limitów Kredytowychw listopadzie 2019 r.

15Informacje Chronione