PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKOMatuszkiewicz A., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, Przyroda miasta Poznania, Urząd

MPU-ORZ2/7322-668/Mar/10

11062/13

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

DDOOTTYY CCZZĄĄCCAA PPRROOJJEEKKTTUU MMIIEEJJSSCCOOWWEEGGOO PPLLAANNUU ZZAAGGOOSSPPOODDAARROOWWAANNIIAA PPRRZZEESSTTRRZZEENNNNEEGGOO OOBBSSZZAARRUU

„„MMOORRAASSKKOO –– RRAADDOOJJEEWWOO –– UUMMUULLTTOOWWOO””,, CCZZĘĘŚŚĆĆ RRAADDOOJJEEWWOO WWSSCCHHÓÓDD WW PPOOZZNNAANNIIUU

OPRA COWANIE: ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ

WSPÓŁPRACA: MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA

BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006

PO ZNA Ń, SIERPIEŃ 2014 R./ LISTO PA D 2014 R.*/GRUDZIEŃ 2015**/MA RZEC 2016 R.***/WRZESIEŃ 2016 R.****

/LISTO PA D 2016 R.*****/LUTY 2017 R.****** *

NINIEJSZA PROGNOZA O DDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄC E Z UZYSKA NYC H O PINII I DO KO NA NYC H

UZGO DNIEŃ **

NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZM IANY PROJEKTU MPZP WYNIKAJĄCE Z RO ZPA TRZENIA UWA G

ZŁO ŻO NYC H NA ETA PIE WYŁO ŻENIA DO PUBLIC ZNEGO WGLĄ DU ***

NINIEJSZA PROGNO ZA O DDZIA ŁYWA NIA NA ŚRO DO WISKO UWZGLĘDNIA ZM IA NY PRO JEKTU MPZP WPRO WA DZO NE W WYNIKU

PO NO WNEGO O PINIO WA NIA I UZGA DNIA NIA PRO JEKTU MPZP ****

NINIEJSZA PROGNOZA UWZGLĘDNIA ZMIA NY PRO JEKTU MPZP WPRO WA DZO NE W WYNIKU UWZGLĘDNIENIA UWA G ZŁO ŻO NYC H NA ETA PIE PO NO WNEGO WYŁO ŻENIA DO PUBLIC ZNEGO WGLĄ DU

***** NINIEJSZA PRO GNO ZA UWZGLĘDNIA ZMIA NY PRO JEKTU MPZP WPRO WA DZO NE W WYNIKU PO NO WNEGO UZGA DNIA NIA

****** NINIEJSZA PROGNOZA UWZGLĘDN IA ZMIANY PROJEKTU MPZP WPRO WA DZO NE W WYNIKU UWZGLĘDNIENIA UWA G ZŁO ŻO NYC H

NA ETA PIE PO NO WNEGO WYŁO ŻENIA DO PUBLIC ZNEGO WGLĄ DU

PRO GNOZA O DDZIA ŁYWA NIA NA ŚRO DO WISKO DO TYC ZĄ C A PRO JEKTU MPZP O BSZA RU „MO RA SKO – RA DO JEWO – UMULTO WO ”,

C ZĘŚĆ RA DO JEWO WSC HÓ D W PO ZNA NIU

2

SPIS TREŚCI

1. WPROWADZENIE ..................................................................................................................... 3 1.1 Informacje wstępne............................................................................................................ 3 1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania ................................................................................ 3 1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania .................................................................................. 3 1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy.................................................................................. 4

2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO…………………………………….7 2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu .................................................................. 7 2.2. Rzeźba terenu ................................................................................................................... 8

2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe ................................................................................ 8 2.4. Zasoby naturalne ............................................................................................................... 9 2.5. Warunki wodne ................................................................................................................. 9 2.6. Szata roślinna ................................................................................................................. 10 2.6. Zwierzęta ....................................................................................................................... 12 2.7. Gleby ............................................................................................................................ 13 2.8. Klimat lokalny ................................................................................................................. 14 2.9. Obszary cenne kulturowo .................................................................................................. 16

2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ...................................................................................... 16 2.11. Klimat akustyczny ............................................................................................................ 19 2.12. Jakość wód..................................................................................................................... 20

3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE

USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY.......................................................................................... 21 4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................................. 23

4.1. Cel opracowania projektu planu .......................................................................................... 23 4.2. Ustalenia projektu planu.................................................................................................... 23 4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ........................................................ 28 4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu ............. 29

5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWA NEGO DOKUMENTU....................... 30

6. PRZEWIDYWA NE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ................. 34 6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi................................................................................... 34

6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne .............................................................. 37 6.3. Oddziaływanie na zasoby naturalne ..................................................................................... 39 6.4. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną .......................................................................... 40 6.5. Oddziaływanie na szatę roślinną.......................................................................................... 41 6.6. Oddziaływanie na zwierzęta ............................................................................................... 43 6.7. Oddziaływanie na ludzi...................................................................................................... 44 6.8. Oddziaływanie na krajobraz ............................................................................................... 46 6.9. Oddziaływanie na klimat akustyczny .................................................................................... 47

6.10. Oddziaływanie na powietrze ............................................................................................... 50 6.11. Oddziaływanie na klimat .................................................................................................... 52

6.12. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe .............................................................................. 52 6.12. Oddziaływanie na dobra materialne ..................................................................................... 53 6.13. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 ............................................. 53 6.14. Oddziaływanie transgraniczne............................................................................................. 56

7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ

CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA............................................................................ 56 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE MPZP ............... 58

9. STRESZCZENIE I WNIOSKI .................................................................................................... 58

ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE 1. Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania 2. Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle mapy topograficznej 3. Hipsometria 4. Mapa glebowa 5. Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porach: dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) oraz nocnej (LN) 6. Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania 7. Projekt mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu, MPU 2017 r.



3

1. WPROWADZENIE

1.1 Informacje wstępne

Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca

projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu.

Projekt planu sporządzany jest na podstawie uchwały Nr XXVII/203/IV/2003 Rady Miasta

Poznania z dnia 9 września 2003 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu.

Wspomniana powyżej uchwała dopuszcza odrębne opracowanie i uchwalanie planów dla

poszczególnych części obszaru „Moraska – Radojewa – Umultowa”.

Granica przedmiotowego projektu planu obejmuje tereny zlokalizowane w północnej,

peryferyjnej części miasta Poznania, w obrębie dawnej wsi Radojewo. Szczegółowy przebieg granic

obszaru, dla którego sporządzono projekt mpzp, przedstawiono na załącznikach do niniejszego

opracowania (załącznik nr 1 i nr 2). Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego

wynosi ok. 76 ha.

1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania

Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy

z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1. W myśl

powyższej ustawy, prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny

do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko

skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1, organ opracowujący

m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego sporządza prognozę oddziaływania

na środowisko. Natomiast stosownie do art. 50, przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania

na środowisko wymagane jest również w przypadku wprowadzenia zmian do obowiązującego planu

miejscowego, z uwzględnieniem art. 48 ust. 1a.

Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu

miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu

i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta

„sporządza projekt planu miejscowego (...), wraz z prognozą oddziaływania na środowisko”.

Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są

instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są

przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu.

1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania

Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi element procesu sporządzania miejscowego

planu zagospodarowania przestrzennego. Jej głównym celem jest wskazanie przewidywanego wpływu

na środowisko przyrodnicze, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych w projekcie

planu różnych form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu, w prognozie ocenia się relacje

pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska

przyrodniczego.

W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały

w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,

stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie

określa w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy, informacje zawarte w prognozie oddziaływania

na środowisko muszą być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny,

a także dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu

miejscowego.

1 Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, tekst jednolity, ze zmianami 2 Dz. U. z 2012 r., poz. 647, ze zmianami



4

Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji

zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57

i 58 ustawy:

Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu – pismem WOO-III.411.128.2011.AK

z dnia 02.03.2011 r.,

Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu – pismem NS-72/1-82(1)/11

z dnia 15.03.2011 r.

1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy

Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:

Literatura:

Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa 1994,

Krygowski B., Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. I Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-

Przyr., Komitet Fizjograficzny, Poznań 1961,

Jeż J., Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,

Poznań 2001,

Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,

Goszczyńska J., Majątki wielkopolskie tom VIII, Miasto Poznań;, Fundacja Ochrony Dziedzictwa

Kultury Wsi i Rolnictwa w Szreniawie, Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-

Spożywczego w Szreniawie, Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania; Szreniawa 2004,

Wśród zwierząt i roślin, Kronika Miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002,

Matuszkiewicz A., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa 2011,

Przyroda miasta Poznania, Urząd Miasta Poznania Wydział Ochrony Środowiska, Poznań 2009.

Materiały kartograficzne:

mapa ewidencyjna w skali 1: 1000,

mapa glebowo-rolnicza,

mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, GEOMAT Sp. z o.o., Poznań

2001,

mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-B Oborniki, Geomat Sp. z o.o., Poznań

2003,

mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. . N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,

mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. . N-33-130-B Oborniki, Geomat Sp. z o.o., Poznań

2004,

mapa topograficzna 1:10 000; ark. POZNAŃ – OS. JANA III SOBIESKIEGO, N–33-130–D-b-1,

Geokart – International Sp. z o.o., Rzeszów 1998r,

szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 – Poznań N-33-130-D,

Państwowy Instytut Geologiczny, 1990.

Akty prawne

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232,

tekst jednolity, ze zmianami),

Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,

udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

(Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, tekst jednolity, ze zmianami),

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

(Dz. U. z 2015 r., poz. 199, tekst jednolity),

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627, tekst

jednolity, ze zmianami),

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r.,

poz. 1446, tekst jednolity, ze zmianami),

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21 ze zmianami),

Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.

Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),



5

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112, tekst jednolity),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826),

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 817),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U z 2014 r. poz. 1409),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014, poz. 1348),

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury, Budownictwa u Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca

2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2013, poz. 926),

Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych

(91/271/EWG),

Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza (96/62/WE),

Dyrektywa Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

(Dyrektywa Siedliskowa),

Uchwała Nr XLII/628/2001 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 kwietnia 2010 r.

w sprawie uchwalenia zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 155, poz. 2953),

Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.

w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01.2013 r., poz. 508),

Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.

w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509),

Uchwała Nr XI/316/15 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 października 2015 r.

w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz B(a)P dla strefy aglomeracja poznańska, którego integralną część stanowi plan działań krótkoterminowych w zakresie pyłu PM10 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 03.11.2015 r., poz. 6241),

Uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie „Programu ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku”,

Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 11.06.2013 r.,

poz. 3931),

Uchwała Nr VI/30/2013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami

Aglomeracji Poznańskiej” z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”.

Dokumenty, inne dostępne opracowania:

projekt uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu, MPU 2017,

Uchwała Nr XXVII/203/IV/2003 Rady Miasta Poznania z dnia 9 września 2003 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu,

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,

Uchwała Nr LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r.,

Program ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do

2020 roku, Uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r.,

Mapa akustyczna miasta Poznania 2012 – AkustiX, Poznań, listopad 2012 r.,



6

Prognoza oddziaływania na środowisko dot. projektu miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego „Morasko – Radojewo – Umultowo” – Radojewo Zachód część A w Poznaniu,

MPU, Poznań, wrzesień 2013 r.,

Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska,

WIOŚ, Poznań 2011,

Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2012, Biblioteka monitoringu Środowiska,

WIOŚ, Poznań 2013,

Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2014, Biblioteka Monitoringu Środowiska,

Poznań 2015,

Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2012, WIOŚ, Poznań 2013,

Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, WIOŚ, Poznań,

kwiecień 2014,

Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2014, WIOŚ, Poznań,

kwiecień 2015,

Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych w ramach monitoringu operacyjnego

stanu chemicznego wód podziemnych w 2013 r. /wg badań PIG/,

Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych w ramach monitoringu operacyjnego

stanu chemicznego wód podziemnych sieci w 2014 r. /wg badań PIG/, poznan.wios.pl,

Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Poznań (471), Chmal R.,

Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997,

Herbich J. (red). 2004. Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, T. 3.,

Herbich J., (red). 2004. Lasy i bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, T.5,

Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red) 2004. Gatunki Zwierząt

(z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, T. 6,

Borysiak J., Stachnowicz W., Czępiński K., POZNAŃ OBSZAR MORASKO-RADOJEWO-

UMULTOWO OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ETAP 1, CZĘŚĆ I, OBSZARY ŚRODOWISKOTWÓRCZE

I PRZYRODNICZO CENNE WYMAGAJĄCE SZCZEGÓLNEJ OCHRONY, Poznań 2002 r.,

Czaban A., Mielcarek M., OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE do projektu miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego MORASKO–RADOJEWO–UMULTOWO Cz. I Delimitacja

obszarów o wiodącej funkcji ekologicznej, Poznań 2003 r,

Aktualizacja opracowania ekofizjograficznego dla potrzeb Studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania., Moczko A., Wieczorkiewicz A., Zomerska

J., Berezowska-Apolinarska K. (współpraca w zakresie akustyki), MPU, Poznań, 2012,

Czarna A., Klimko M., Janyszek S., Vascular flora and vegetation of the former manor park in Radojewo (Wielkopolska Region, Poland), Botanika – Steciana 13, 2009, 37-47, roczniki

Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXVIII,

Bereszyński A., Homan E., Występowanie bobra europejskiego (Castor fiber Linnaeus, 1758) w Poznaniu, Nauka Przyroda Technologie, 2007, tom1, Zeszyt 2, Wydawnictwo Akademii

Rolniczej im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu,

Mikołajczak A., Borowiak K., Koncepcja zagospodarowania turystycznego obszaru parku pałacowego w Radojewie i jego okolic, Nauka Przyroda Technologie, 2013, Tom 7, Zeszyt 2,

Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu,

Łukasik B., Targońska A., Park pałacowy w Radojewie – próba odnalezienia w kompozycji ogrodowej charakterystycznych cech twórczości P. J. Lennégo, Nauka Przyroda Technologie,

2010, Tom 4, Zeszyt 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Inne źródła:

wizje terenowe (kwiecień/maj 2012 r., październik/listopad 2013 r.),

dokumentacja fotograficzna (MPU, kwiecień/maj 2012 r., październik/listopad 2013 r.),

www.poznan.pios.gov.pl,

mapa SIP ZGiKM GEOPOZ,

www.natura2000.gdos.gov.pl,

baza.pgi.gov.pl,

www.gdos.gov.pl.

http://www.natura2000.gdos.gov.pl/



7

Informacje uzyskane z powyższych materiałów źródłowych oraz informacje zebrane podczas

przeprowadzonych wizji terenowych pozwoliły na opracowanie ogólnej charakterystyki środowiska

przyrodniczego omawianego obszaru w podziale na jego poszczególne komponenty, w tym: rzeźbę

terenu, budowę geologiczną i warunki podłoża, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby,

klimat lokalny. Na podstawie pozyskanych informacji określono również stan środowiska

przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, wód i klimatu akustycznego, a także wskazano obecny

sposób i stan zagospodarowania obszaru objętego projektem planu.

Należy jednak zaznaczyć, że przeprowadzenie wizji terenowych w ograniczonym przedziale

czasowym oraz w niekorzystnym (z punktu widzenia inwentaryzacji wszystkich występujących na tym

terenie przedstawicieli lokalnej flory i fauny) terminie, nie pozwoliło na przeprowadzenie

inwentaryzacji w sposób wyczerpujący, umożliwiający zidentyfikowanie wszystkich gatunków

występujących w granicach obszaru opracowania.

Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjno-

opisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość

posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,

jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu. Posłużono się

również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu środowiska jako całości.

Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi uwarunkowaniami

środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia

obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności ustaleń

planu.

2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu

Tereny objęte ustaleniami projektu planu położone są w północnej, peryferyjnej części miasta

Poznania. Obejmują one obszar położony w obrębie dawnej wsi Radojewo, wraz z zabytkowym

parkiem, stanowiącym element dawnego założenia pałacowego. Całkowita powierzchnia terenów

stanowiących obszar opracowania wynosi ok. 76 ha.

Obszar objęty granicami przedmiotowego projektu planu obejmuje tereny o znacznym

zróżnicowaniu w zakresie dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Zabudowa

na obszarze opracowania reprezentowana jest głównie przez zabudowę mieszkaniową jednorodzinną

(zlokalizowaną przede wszystkim w rejonie ul. Radojewo, ul. Piołunowej i ul. Halszki), a także nieliczną

zabudowę usługową (ul. Radojewo, ul. Podbiałowa). Uzupełnieniem zabudowy na obszarze projektu

planu są budynki, w obrębie których prowadzona jest działalność gospodarcza (m.in. BMP-System

Marek Plenzler przy ul. Piołunowej 5). Dużą część terenów położonych w granicach obszaru projektu

mpzp zajmują tereny użytkowane rolniczo oraz tereny niezagospodarowane. Większość z nich to

tereny pól uprawnych lub terenów obecnie odłogowanych, porośniętych spontanicznie pojawiającą się

roślinnością. Część budynków zlokalizowanych w centralnej części omawianego obszaru (w rejonie

ul. Radojewo, ul. Piołunowej i ul. Podbiałowej) stanowi elementy historycznego założenia pałacowego ,

złożonego z zespołu pałacowego, zespołu folwarcznego oraz kolonii domów pracowników

folwarcznych. Niezwykle ważny element lokalnego zagospodarowania stanowi zabytkowy park

o powierzchni ponad 21 ha, położony we wschodniej części obszaru objętego granicami projektu

mpzp.

Aktualnie wolne od zabudowy pozostają tereny położone w sąsiedztwie północnej i północno-

wschodniej granicy analizowanego obszaru. Tereny położone na północ od parku oraz na południe od

ul. Halszki to tereny użytkowane obecnie rolniczo (pola uprawne). Niewielkie powierzchnie pół

uprawnych zlokalizowane są również w pasie terenu pomiędzy ul. Radojewo i ul. Poligonową oraz

część terenów położonych w północno-zachodniej części analizowanego obszaru. Stosunkowo

niewielka część terenów jest obecnie nieużytkowana. Należą do nich m.in. tereny zlokalizowane

w sąsiedztwie północnej granicy miasta Poznania oraz część terenów położonych w zasięgu granic

obszaru PLH 300001 „Biedrusko”.



8

W granicach analizowanego obszaru występują wody powierzchniowe w postaci niewielkich

zbiorników wodnych oraz fragmentów cieków wodnych (stanowiących jednocześnie urządzenia

wodno-melioracyjne – rowy oznaczone symbolami Wa-1, Wa-2-5 i Wa-3)3.

Obsługę terenów znajdujących się w granicach przedmiotowego obszaru zapewniają ulice:

Radojewo, Halszki, Piołunowa, Podbiałowa oraz Poligonowa. Poza ul. Radojewo oraz fragmentami

ul. Piołunowej i ul. Podbiałowej (w centralnej części dawnej wsi) większość ulic to drogi gruntowe

(biegnąca wzdłuż północnej granicy ul. Piołunowa to droga brukowana). W tym miejscu należy

również zaznaczyć, że przebiegająca przez obszar opracowania ul. Radojewo stanowi drogę łączącą

tereny północnej części Poznania z gminami sąsiednimi (Suchy Las, Murowana Goślina, Czerwonak

itd.).

Przez analizowany obszar przebiegają także elementy sieci infrastruktury technicznej,

obejmujące istniejące napowietrzne linie SN (przebiegające po wschodniej i zachodniej stronie

ul. Radojewo), słupowe stacje transformatorowe 15/0,4 kV, istniejący gazociąg średniego ciśnienia,

a także sieć wodociągową (w rejonie ul. Radojewo) i kanalizację deszczową, zrealizowaną jedynie

w obrębie części terenów. Na obszarze projektu planu nie zostały natomiast zrealizowane jakiekolwiek

elementy sieci kanalizacji sanitarnej.

2.2. Rzeźba terenu

Obszar opracowania, wg podziału Polski na jednostki fizycznogeograficzne, położony jest

w obrębie makroregionu Pojezierze Wielkopolskie (315.5)4, w obszarze mezoregionu Poznański

Przełom Warty (315.52).

Obszar stanowiący przedmiot opracowania charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem rzeźby

terenu, wynikającym przede wszystkim z położenia części zachodniej w zasięgu pagórków

morenowych akumulacyjnych, natomiast części wschodniej – w obrębie równin piasków przewianych,

sięgających tarasów erozyjno-akumulacyjnych rzeki Warty.

Rzędne terenu w obrębie przedmiotowego obszaru wahają się w granicach 70-109 m n.p.m.

Najwyższymi rzędnymi charakteryzują się tereny położone w części północno-zachodniej i południowo-

zachodniej (100-109 m n.p.m.), natomiast najniższe rzędne notowane są w rejonie części południowo

i północno-wschodniej (70-77 m n.p.m.), sąsiadującej z obszarem doliny Warty. Cały analizowany

teren charakteryzuje się nachyleniem z kierunku południowo-zachodniego w kierunku północno-

i południowo-wschodnim.

2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe

Budowa utworów czwartorzędowych w granicach obszaru opracowania (podobnie jak rzeźba

terenu) jest dość zróżnicowana. Czwartorzęd reprezentowany jest na znacznej części omawianego obszaru

przez plejstoceńskie piaski i żwiry (miejscami głazy) lodowcowe, powstałe w wyniku procesów wytapiania

moreny. W obrębie niewielkich obszarów zlokalizowanych w północnej i południowej części

przedmiotowego terenu, występują również eluwia piaszczysto-pyłowe glin zwałowych (powstałe w wyniku

procesów wietrzenia i przemywania, wydzielone w obrębie powierzchni moreny dennej w strefach

płytkiego zalegania wód podziemnych) oraz plejstoceńskie gliny zwałowe, powstałe w wyniku wytapiania

moreny dennej. Należy wspomnieć, iż wspomniane powyżej gliny zwałowe (wraz z piaskami i żwirami)

tworzą zazwyczaj liczne pagórki i wzgórza o wysokościach względnych od 5 do 15 m.

Na znacznie mniejszych powierzchniowo obszarach, utwory czwartorzędowe reprezentowane są

przez piaski i żwiry wodnolodowcowe poziomu sandrowego I oraz piaski deluwialne. Plejstoceńskie piaski

i żwiry wodnolodowcowe występują w obrębie niewielkich fragmentów terenu w części północno-

wschodniej, natomiast piaski deluwialne (powstałe w wyniku procesów denudacj i i akumulacji) występują

w obrębie dolin niewielkich cieków wodnych, przepływających przez południową i wschodnią część

przedmiotowego obszaru.

Podłoże trzeciorzędowe omawianego obszaru stanowi warstwa mioceńskich piasków, mułków

i iłów, z lokalnie występującymi przewarstwieniami węgla brunatnego, przykrytych kompleksem iłów

i mułków pochodzenia plioceńskiego, z lokalnie występującymi piaskami.

3 Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie sytuacyjnej urządzeń melioracyjnych Spółki Wodnej Poznań-Morasko,

N2E1-A 1:5000, arkusz 4 4 Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994



9

Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie hydrograficznej5, na przeważającej części

obszaru opracowania występują grunty o słabej przepuszczalności. Lepszą przepuszczalnością

charakteryzują się grunty w obrębie terenów położonych w części południowo-wschodniej i północno-

wschodniej.

2.4. Zasoby naturalne

Na obszarze objętym granicami projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część

Radojewo Wschód w Poznaniu nie stwierdzono występowania udokumentowanych i zarejestrowanych

nieodnawialnych zasobów w postaci złóż naturalnych6. Do zasobów naturalnych, występujących

na obszarze projektu planu, należą natomiast lasy (nadleśnictwo Łopuchówko, leśnictwo Marianowo)

tworzące historyczny park w Radojewie.

2.5. Warunki wodne

Obszar objęty projektem mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo”, część Radojewo Wschód

w Poznaniu położony jest w całości w dorzeczu rzeki Odry, w zlewni Potoku Różanego i strumienia

Moraskiego7. Przez centralną i wschodnią część obszaru opracowania przebiega topograficzny dział

wodny III rzędu8.

Na przedmiotowym terenie wody powierzchniowe reprezentowane są przez niewielkie cieki

wodne (elementy systemu melioracyjnego, oznaczone symbolami Wa-1, Wa-2-5, Wa-3) oraz zbiorniki

wodne o stosunkowo małej powierzchni. Wspomniane powyżej cieki wodne (oznaczone symbolami

Wa-1 oraz Wa-2-5)9, stanowiące odbiorniki wód opadowych i roztopowych spływających z okolicznych

terenów, zostały miejscami skanalizowane, jednakże na większości odcinków płyną w postaci

otwartych rowów. W trakcie prowadzonych prac nie uzyskano szczegółowych informacji opisujących

wielkość oraz zmienność przepływu wody we wspomnianych ciekach, nie mniej jednak można założyć,

że podobnie jak w przypadku pozostałych niewielkich cieków płynących w rejonie Moraska , występuje

tu duża zmienność przepływu w ciągu roku. Najwyższe stany wód notowane są w okresie wiosennym

(najczęściej w marcu) oraz późnojesiennym, natomiast w okresach z ograniczoną ilością opadów

atmosferycznych, w obrębie niektórych cieków obserwuje się zjawisko czasowego zanikania przepływu

wód.

Występowanie wód gruntowych na omawianym obszarze jest uzależnione od budowy

geologicznej oraz lokalnej rzeźby terenu. Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie

hydrograficznej10, w obrębie większości omawianego obszaru zwierciadło wód gruntowych zalega

na głębokości od 2 do 5 m p.p.t. W nielicznych przypadkach poziom zalegania wód gruntowych jest

płytszy (dotyczy to lokalnych obniżeń terenu, bezpośredniego zasięgu dolinek niewielkich cieków

wodnych oraz terenów zlokalizowanych w rejonie północno-zachodniej granicy omawianego obszaru)

lub nieco głębszy (przekraczający 5 m p.p.t. w rejonach charakteryzujących się najwyższymi rzędnymi

terenu). Wody podziemne charakteryzują się sezonowym reżimem zasilania (zasilane głównie

w okresie roztopów wiosennych).

Użytkowe warstwy wodonośne piętra czwartorzędowego związane są z piaskami i żwirami

poprzedzielanymi osadami lodowcowymi (glinami morenowymi). Charakteryzują się one stosunkowo

niewielką wydajnością (w porównaniu z wydajnością poziomów trzeciorzędowych).

Trzeciorzędowy poziom wodonośny, związany głównie z utworami piaszczystymi miocenu,

występuje na głębokościach przekraczających 100 m. Poziom ten jest poziomem subartezyjskim,

napiętym przez nieprzepuszczalną warstwę iłów poznańskich. Zwierciadło wód trzeciorzędowych

stabilizuje się na głębokości od kilku do kilkunastu metrów pod powierzchnią terenu.

Cały analizowany obszar znajduje się poza zasięgiem Głównych Zbiorników Wód Podziemnych

(GZWP).

5 mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9, 6 baza.pgi.gov.pl

7 mapa SIP ZGiKM GEOPOZ 8 Mapa hydrograficzna w skali 1:50000, ark. N-33-130-D Poznań, ark. N-33-130-B Oborniki

9 Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie sytuacyjnej urządzeń melioracyjnych Spółki Wodnej Poznań-Morasko, N2E1-A 1:5000, arkusz 4

10 mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,



10

2.6. Szata roślinna

Szata roślinna w granicach obszaru objętego projektem mpzp charakteryzuje się dużym

zróżnicowaniem, wynikającym przede wszystkim z różnego sposobu zagospodarowania i użytkowania

poszczególnych terenów, a także występowania terenów o zróżnicowanych warunkach siedliskowych

(tereny leśne, użytki rolne, tereny odłogowane, cieki i zbiorniki wodne itd.).

Z punktu widzenia walorów florystycznych, zdecydowanie największą wartością przyrodniczą

charakteryzują się tereny parku, stanowiącego element dawnego założenia pałacowego w Radojewie.

Park ten zajmuje powierzchnię 21,66 ha i pod względem kompozycyjnym klasyfikowany jest jako park

krajobrazowy z elementami romantycznymi. Z uwagi na jego specyficzny charakter, a także

zróżnicowane warunki hydrologiczne i zmienne ukształtowanie terenu, na obszarze tym występują

liczne zbiorowiska roślinne, charakteryzujące się w wielu przypadkach wyjątkową wartością

przyrodniczą. Przeprowadzone w latach ubiegłych inwentaryzacje i badania florystyczne potwierdziły,

iż na terenie parku występuje 165 gatunków roślin naczyniowych, w tym 111 gatunków uznawanych

za rzadkie i bardzo rzadkie. W jego granicach stwierdzono ponadto obecność czterech zbiorowisk

roślinnych sklasyfikowanych jako regionalnie silnie zagrożone wymarciem oraz trzy zbiorowiska

zaliczone do zagrożonych na terenie Wielkopolski. Należy jednocześnie zaznaczyć, że park

w Radojewie jest uznawany jako jeden z najcenniejszych florystycznie terenów całego Moraska (obok

objętego ochroną prawną rezerwatu „Meteoryt Morasko”).

Park w Radojewie zaliczany jest do parków o charakterze leśnym, w związku z czym na jego

terenie najliczniej reprezentowane są zbiorowiska leśne i zaroślowe. Bardzo dobrze zachowanym

i jednocześnie dominującym zbiorowiskiem na terenie parku jest łęg wiązowo-jesionowy Querco-Ulmetum minoris. Drzewostan tworzy tu przede wszystkim jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), wiąz

pospolity (Ulmus minor) z domieszką jabłoni dzikiej (Malus sylvestris), wiązu górskiego (U. glabra) i dębu szypułkowego (Quercus robur). W warstwie runa licznie występują gatunki zaliczane do

geofitów wiosennych, takie jak: rannik zimowy (Eranthis hyemalis), kokorycz pusta (Corydalis cava), ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna). Populacja występującego tu rannika zimowego zaliczana jest do

najliczniejszych na terenie kraju.

Na terenie parku wskazać można również na występowanie – uznanego wcześniej za swoisty

podzespół łęgu wiązowo-jesionowego – łęgu wiązowego z fiołkiem wonnym Violo odoratae-Ulmetum minoris (zidentyfikowanego ostatnio jako oddzielny zespół)11. Zbiorowisko to występuje

na stosunkowo stromych zboczach i charakteryzuje się występowaniem w warstwie runa fiołka

wonnego (Viola odorata). W granicach dawnego parku występuje również bardzo dobrze zachowany grąd

środkowoeuropejski Galio sylvatici-Carpinetum betuli. W drzewostanie występuje tu przede wszystkim

dąb (Quercus) z domieszką jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior), a w podszycie dominujący udział

ma jawor (Acer pseudoplatanus), z domieszką grabu (Carpinus betulus) i wiązu pospolitego (Ulmus minor). Zbiorowisko to charakteryzuje się także występowaniem bogatego florystycznie runa,

w obrębie którego wyróżnić można takie gatunki jak: przytulia wonna (Galium odoratum), kupkówka

pospolita (Dactylis polygama), gajowiec żółty (Galeobdolon luteum), w mniejszym stopniu fiołek

wonny (Viola odorata), kokorycz pusta (Corydalis cava) i złoć żółta (Gagea lutea). Wśród występujących na analizowanym obszarze zbiorowisk, zajmujących jednak znacznie

mniejsze powierzchnie niż zbiorowiska opisane powyżej, wymienić można także laski robiniowe

Chelidonio-Robinietum oraz zbiorowiska lilaków pospolitych (Syringa vulgaris). Laski robiniowe

występują w sąsiedztwie sztucznej ruiny oraz w południowo-wschodniej części parku. Drzewostan

tworzy tu robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), której w warstwie podszytu towarzyszy niekiedy

dziki bez czarny (Sambucus nigra). W runie występują głównie gatunki nitrofilne, takie jak: glistnik

jaskółcze ziele (Chelidonium majus), czosnaczek pospolity (Alliaria peticolata), czy niecierpek

drobnokwiatowy (Impatiens parviflora). Wspomniane wcześniej zbiorowiska krzewiaste lilaków

stanowią najprawdopodobniej nasadzenia wchodzące w skład pierwotnie zaprojektowanych

kompozycji. Występują m.in. w sąsiedztwie sztucznej ruiny oraz głównej alei parkowej. Skupiskom

lilaka towarzyszą tu gatunki roślin nitrofilnych, przystosowanych do wzrostu na zacienionych

stanowiskach.

Wzdłuż północno-wschodniej granicy parku, przy granicy lasu, występują czyżnie Euonymo-Prunetum spinosae, porastające wąski (ok. 2 m) pas terenu. Zbiorowisko to tworzy dominująca śliwa

tarnina (Prunus spinosa) z domieszką głogu dwuszyjkowego (Crataegus levigata) oraz głogu

11 Matuszkiewicz A., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011



11

jednoszyjkowego (C. monogyna). W postaci niewielkich pasów oraz płatów występują również zarośla

bzowe Aegopodio-Sambucetum nigrae, w obrębie których poza dzikim bzem czarnym (Sambucus nigra) występują gatunki pospolitych roślin ruderalnych, takich jak pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), mierznica czarna (Ballota nigra) oraz łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum).

Na skraju terenów porośniętych przez łęg wiązowo-jesionowy, w południowej części

analizowanego obszaru, stwierdzono obecność niewielkich płatów zbiorowisk nitrofilnych,

obejmujących zespół koniczyny i rzepiku pospolitego Trifolio-Agrimonietum eupatoriae oraz zespół

Trifolio-melampyretum nemorosi z obficie występującym pszeńcem gajowym (Melampyrum nemorosum). W części południowej, poniżej terenów zajmowanych przez łęg wiązowo-jesionowy

stwierdzono również obecność zbiorowisk łąkowych, reprezentowanych w tym miejscu przez zespół

rajgrasu wyniosłego Arrhenatheretum elatioris (łąka rajgrasowa).

Wśród występujących na analizowanym obszarze zbiorowisk roślinnych wymienić należy

również:

- Leonuro cardiacae-Ballotetum nigrae – zespół serdecznika i mierznicy czarnej (występujące

wzdłuż płotu na tyłach pałacu),

- Aegopodio-Petasitetum hybrydi – zespół podgarycznika i lepiężnika różowego

- Lycietum halmifolii – zarośla kolcowoju szkarłatnego,

- Anthriscetum sylvestris – zbiorowisko antropogeniczne z panującą trybulą leśną (Anthriscus sylvestris),

- Chaerophylletum aromatici – zespół ziołorośli świerząbka korzennego (Chaerophyllum aromaticum),

- Alliario-chaerophylletum temuli – zbiorowisko okrajkowe z panującym świerząbkiem gajowym

(Chaerophyllum temulum) oraz stale obecnym czosnaczkiem pospolitym (Allaria peticolata), - Geo urbani-Chelidonietum maji, Impatientetum parviflorae – nitrofilne ziołorośla okrajkowe,

typowe dla siedlisk grądowych.

Należy zauważyć, iż tereny parku są jednocześnie miejscem występowania wielu roślin

podlegających ochronie gatunkowej na podstawie obowiązujących aktualnie przepisów. Do gatunków

podlegających ochronie ścisłej należą: kłokoczka południowa (Staphylea pinnata), śnieżyczka

przebiśnieg (Galanthus nivalis), przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis), dzwonek szerokolistny

(Campanula latifolia) oraz paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare). Częściowej ochronie gatunkowej

podlega natomiast występujący tu bluszcz pospolity (Hedera helix), barwinek pospolity (Vinca minor), pierwiosnek lekarski (Primula veris), kalina koralowa (Viburnum opulus), kruszyna pospolita (Frangula alnus), kopytnik pospolity (Asarum europaeum) i porzeczka czarna (Ribes nigrum)12. Na terenie parku

występują również rośliny wskazane na „Czerwonej liście roślin naczyniowych w Wielkopolsce”13 np.:

zaliczony do narażonych na wymarcie w Wielkopolsce szczaw gajowy (Rumex sanquineus) oraz

gatunki, które występują rzadko w warunkach naturalnych Wielkopolski takie jak np.: czerniec

gronkowy (Actaea spicata), łopian gajowy (Arctium nemorosum), kokorycz wątła (Corydalis intermedia) i fiołek przedziwny (Viola mirabilis). Na terenie parku występują również rośliny

naczyniowe niezagrożone wymarciem w Wielkopolsce, lecz na terenie miasta Poznania uznane za

wymarłe bądź bezpośrednio zagrożone wymarciem takie jak: turzyca leśna (Carex sylvatica), miodunka ćma (Pulmonaria obscura), jaskier kosmaty (Ranunculus lanuginosus) i żankiel zwyczajny

(Sanicula europaea). Roślinność występująca na pozostałych terenach zlokalizowanych w granicach obszaru

opracowania, reprezentowana jest przez gatunki stosunkowo pospolite na obszarze miasta, typowe

dla siedlisk związanych z terenami zabudowanymi czy też terenami użytkowanymi rolniczo

(zbiorowiska roślin ruderalnych i segetalnych). W pewnym stopniu na kształtowanie szaty roślinnej

na terenach obecnie zabudowanych wpływa również roślinność nasadzana w obrębie przydomowych

ogrodów, reprezentowana licznie przez gatunki drzew i krzewów ozdobnych, a także towarzyszących

im bylin i roślin jednorocznych, nasadzanych przede wszystkim w celu podniesienia walorów

estetycznych.

12 Kopytnik pospolity (Asarum europaeum) oraz porzeczka czarna (Ribes nigrum) należą do gatunków podlegających ochronie

częściowej, które jednocześnie mogą być pozyskiwane 13 Red list of vascular flora of Wielkopolska (Poland) , B. Jackowiak, Department of Plant Taxonomy, Faculty of Biology, Adam

Mickiewicz University, Biodiv.Res.Conserv.5-8:95-127,2007 / www.brc.amu.dedu.pl



12

2.6. Zwierzęta

Analizowany obszar, z uwagi na jego dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania

(duży udział terenów leśnych i użytkowanych rolniczo), a także niezwykle korzystne z przyrodniczego

punktu widzenia położenie, charakteryzuje się wysoką – jak na warunki miejskie – różnorodnością

występujących tu przedstawicieli fauny.

Zwiększeniu lokalnej różnorodności biologicznej sprzyja obecność sieci lokalnych korytarzy

ekologicznych, łączących tereny położone w granicach obszaru objętego projektem mpzp z terenami

o szczególnej wartości przyrodniczej w skali całego regionu. Przedmiotowy obszar położony jest

w sąsiedztwie terenów otwartych, większych kompleksów leśnych, a także terenów o znacznej

wartości przyrodniczej, w obrębie których różnorodność gatunkowa przedstawicieli fauny jest

szczególnie wysoka. Takie sąsiedztwo sprawia, iż możliwość pojawienia się w granicach omawianego

obszaru gatunków zwierząt migrujących między terenami dawnego zespołu przyrodniczo-

krajobrazowego „Morasko”, terenami północnego klina zieleni, obszarem mającym znaczenie dla

Wspólnoty PLH 300001 „Biedrusko” oraz doliną Warty, jest znacznie większa.

Na kształtowanie lokalnej różnorodności biologicznej wpływa niewątpliwie również

charakterystyka obszaru opracowania, w obrębie którego występują zbiorowiska leśne o natura lnym

charakterze, zbiorowiska łąkowe, tereny nieużytkowane czy też wody powierzchniowe (płynące

i stojące), zwiększające różnorodność występujących tu siedlisk.

Występowanie zbiorowisk roślinnych o seminaturalnym charakterze, a także obecność wód

powierzchniowych (rowy melioracyjne, niewielkie zbiorniki wodne), sprzyja występowaniu

różnorodnych gatunków przedstawicieli bezkręgowców, w tym owadów czy mięczaków. Z uwagi

na termin, ograniczony czas przeprowadzenia wizji terenowych, jak również brak dostępnych

publikacji odnoszących się w sposób kompleksowy do oceny różnorodności gatunkowej bezkręgowców

na przedmiotowym obszarze, w niniejszym opracowaniu nie dokonano szczegółowej analizy

występujących tu gatunków. Na podstawie pozyskanych danych przedstawiono jedynie informacje

odnoszące się do pojedynczych gatunków występujących tu przedstawicieli bezkręgowców.

Warunki siedliskowe na terenie parku w Radojewie sprzyjają występowaniu przedstawicieli

malakofauny, pośród których do najliczniej reprezentowanych należą: ślimaczek żeberkowany

(Vallonia costata), szklarka kryształowa (Vitrea crystallina) oraz szklarka żeberkowana (Nesovitrea hammonis).

Wśród najważniejszych przedstawicieli bezkręgowców, występujących w granicach obszaru

opracowania należy wymienić pachnicę dębową (Osmoderma eremita) – gatunek podlegający

ochronie prawnej, umieszczony na polskiej Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych, objęty

jednocześnie Konwencją Bereneńską i Dyrektywą Siedliskową jako gatunek ściśle chroniony

i wymagający tworzenia obszarów ochronnych. Pachnica dębowa jest rzadkim gatunkiem

próchnojada, zaliczanym do reliktów lasów pierwotnych, zasiedlającym ciepłe, świetliste lasy liścias te

i mieszane, a także parki i zadrzewienia, w obrębie których występują stare dziuplaste drzewa.

Obecność stanowisk tego gatunku na obszarze analizowanego projektu mpzp związana jest

nierozerwalnie z występowaniem dogodnych warunków siedliskowych (obecność starych drzew

w obrębie parku w Radojewie). Należy jednocześnie zauważyć, iż stanowiska występowania pachnicy

dębowej zlokalizowane są w zasięgu granic Obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty PLH 300001

„Biedrusko”.

Obecność kilku niewielkich zbiorników wodnych (w tym stawów zlokalizowanych na terenie

parku) oraz drobnych cieków wodnych, sprzyja występowaniu na analizowanym obszarze

przedstawicieli rodzimych płazów. W trakcie przeprowadzonych wizji terenowych potwierdzono

w sposób jednoznaczny obecność żaby trawnej (Rana temporaria), jednakże z uwagi na występowanie

dogodnych warunków siedliskowych oraz informacje dotyczące różnorodności gatunkowej płazów

na obszarze całego Moraska i Radojewa, zakłada się, że liczba występujących tu gatunków jest

znacznie większa. Na obszarze dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego zanotowano

m.in. obecność kumaka nizinnego (Bombina bombina), grzebiuszki ziemnej (Pelobates fuscus), ropuchy szarej (Bufo bufo), żaby trawnej (Rana temporaria), żaby moczarowej (R. arvalis) oraz

różnych gatunków żab zielonych (Rana esculenta complex). Wszystkie wspomniane powyżej gatunki

podlegają ochronie prawnej14.

14 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt



13

Na analizowanym obszarze potwierdzona została również obecność przedstawicieli 3 z 4

występujących na obszarze Poznania rodzimych gatunków gadów – jaszczurki zwinki (Lacerta agilis), padalca zwyczajnego (Anguis fragilis) oraz zaskrońca (Natrix natrix).

Z uwagi na stosunkowo niewielki udział terenów zabudowanych oraz obecność siedlisk

o różnorodnym charakterze (łąki, lasy, zbiorniki wodne, tereny nieużytkowane, tereny zabudowane),

omawiany obszar charakteryzuje się występowaniem licznych przedstawicieli rodzimej awifauny. Poza

stosunkowo często widywanymi na terenie miasta gatunkami, takimi jak: szpak (Strunus vulgaris), kos

(Turdus merula), zięba (Fringilla coelebs), kawka (Corvus monedula) czy sroka (Pica pica), na terenach tych pojawiać się mogą gatunki ptaków drapieżnych, zalatujących z terenów

o wyjatkowych walorach przyrodniczych (głównie z terenów OZW PLH 30001 „Biedrusko” oraz doliny

Warty, stanowiącej korytarz ekologiczny o randze krajowej). Wśród najciekawszych z nich wymienić

można m.in. jastrzębie (Accipiter gentilis), myszołowy (Buteo buteo), błotniaki (Circus) czy też kanie

czarne (Milvus migrans). Zwiększeniu różnorodności gatunkowej sprzyja również obecność siedlisk

leśnych (o dużym bogactwie florystycznym, rozwiniętej warstwie podszytu oraz znacznym stopniu

naturalności) oraz łąkowych. Wśród występujących tu ptaków wspomnieć można dzięcioły (Picinae), sikory (Parus), kruki (Corvus corax), jak również dzwońce (Chloris chloris), trznadle (Emberiza citrinella) oraz bażanty (Phasianus colchicus). W północno-wschodniej części analizowanego obszaru

widywany był także strzyżyk (Troglodytes troglodytes).

Na podstawie przeprowadzonych wizji terenowych oraz analizy dostępnych publikacji,

zawierających informacje odnoszące się do flory i fauny obszaru Moraska i Radojewa, dokonano

rozpoznania występujących na obszarze projektu mpzp przedstawicieli ssaków. Wśród gatunków

zasiedlających omawiane tereny w sposób ciągły wymienić należy przede wszystkim ssaki mniejszych

rozmiarów, tj. wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris), ryjówka aksamitna (Sorex araneus), kret (Talpa europaea) oraz pospolite gatunki gryzoni. W bezpośrednim sąsiedztwie obszaru projektu mpzp

stwierdzono w latach ubiegłych stanowiska bobra europejskiego (Castor fiber), co pozwala

przypuszczać, że przedstawiciele tego gatunku pojawiają się również w granicach obszaru

opracowania (stwierdzono m.in. stanowisko w rejonie ul. Piołunowej). Na omawianym obszarze

notowano także obecność zająca (Lepus europaeus). Nie uzyskano jednoznacznych informacji na temat występowania na omawianym obszarze

nietoperzy, jednakże biorąc pod uwagę występowanie atrakcyjnych siedlisk i miejsc żerowania oraz

potwierdzone informacje o występowaniu nietoperzy na całym obszarze dawnego zespołu

przyrodniczo-krajobrazowego „Morasko”, z dużym prawdopodobieństwem można założyć,

iż na terenach tych pojawiać się może nocek rudy (Myotis daubentonii), borowiec wielki (Nyctalus noctula), karlik malutki (Pipistrellus pipistrellus), karlik drobny (P. pygmaeus), mroczek późny

(Eptescius serotinus) oraz mroczek posrebrzany (Vespertilio murinus). Położone w granicach analizowanego obszaru tereny użytkowane rolniczo stanowią element

większych kompleksów terenów otwartych, natomiast tereny leśne parku w Radojewie sąsiadują ze

znacznymi powierzchniowo kompleksami leśnymi całego OZW PLH300001 „Biedrusko”. Taka sytuacja

sprzyja pojawianiu się na omawianym obszarze (szczególnie w obrębie tutejszych terenów leśnych

i pól uprawnych) przedstawicieli większych ssaków parzystokopytnych tj. sarna (Capreolus capreolus) czy dzik (Sus scrofa). Znacznie rzadziej w rejonie parku w Radojewie widywany jest jeleń (Cervus elaphus). Ssaki drapieżne reprezentowane są na przedmiotowym terenie przez lisa (Vulpes vulpes), nie mniej jednak, z uwagi na występowanie licznych korytarzy ekologicznych oraz bezpośrednie

sąsiedztwo terenów o dużych walorach przyrodniczych, nie można wykluczyć możliwości okresowego

pojawiania się innych gatunków, np. borsuka (Meles meles) czy też jenota (Nyctereutes procyonides).

2.7. Gleby

Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie glebowo-rolniczej, na analizowanym

obszarze przeważają gleby bielicowe i pseudobielicowe, zaliczane do różnych kompleksów

przydatności rolniczej, wykształcone przede wszystkim na piaskach gliniastych lekkich i piaskach słabo

gliniastych, zalegających na glinach lekkich lub też piaskach luźnych. Tego rodzaju gleby występują

przede wszystkim w części północno-zachodniej, zachodniej oraz południowej.

Znacznie mniejszą powierzchnię zajmują tereny, w obrębie których występują gleby brunatne

właściwe (część centralna, w rejonie ul. Radojewo i ul. Piołunowej) wykształcone na glinach lekkich.

Ze względu na przydatność rolniczą zostały one zaliczone do 3-ego kompleksu przydatności rolniczej

(pszenny wadliwy). W rejonie ul. Radojewo stwierdzono również występowanie czarnych ziem

właściwych (wykształconych na glinach lekkich, przekrytych piaskami gliniastymi lekkimi), zaliczanych



14

do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego. Do kompleksu zbożowo-pastewnego słabego należą

natomiast czarne ziemie właściwe (występujące w pasie terenu poniżej parku podworskiego),

wykształcone na piaskach gliniastych lekkich zalegających na piaskach luźnych.

W granicach analizowanego obszaru projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część

Radojewo Wschód w Poznaniu zlokalizowane są również niewielkie obszarowo użytki zielone (zaliczane

do użytków słabych i bardzo słabych), w obrębie których występują czarne ziemie właściwe,

wykształcone na piaskach słabo gliniastych i piaskach gliniastych lekkich, zalegających na warstwie

piasków luźnych.

Z uwagi na przynależność do klas bonitacyjnych, na obszarze projektu mpzp występują gleby

zaliczane do klasy IVa, IVb, V oraz VI (zdecydowana większość należy do klas IVb i V).

Gleby na obszarze opracowania można także zróżnicować z uwagi na stopień ich

przekształcenia. W obrębie części centralnej i północno-zachodniej, występują typowe dla terenów

zabudowanych gleby antropogenicznie przekształcone. Naturalne gleby nie spełniają wymogów

technicznych, jakie są wymagane przy realizacji poszczególnych inwestycji (zabudowa, tereny

komunikacyjne), w związku z czym, w celu uzyskania odpowiednich właściwości gruntu, dokonuje się

przemieszczenia dużych mas ziemnych, utwardzenia oraz wzbogacenia podłoża o materiały mineralne

takie jak: piasek, żwir, cement i inne. Na stopień przekształcenia gleb wpływa także umieszczanie pod

powierzchnią gruntu fundamentów oraz innych elementów konstrukcyjnych budynków. Działania te,

na skutek znacznego uszczelnienia powierzchni ziemi, zagęszczenia i przemieszania poszczególnych

warstw profilu glebowego, a także zaburzenia naturalnej wymiany gazowej i pr zepływu kapilarnego

wody, prowadzą w konsekwencji do utraty naturalnych właściwości fizycznych, chemicznych oraz

biologicznych gleb.

W przypadku terenów zlokalizowanych w części północnej, wschodniej oraz południowo-

wschodniej, skala przekształceń jest znacznie mniejsza niż w przypadku terenów zabudowanych. Ze

względu na dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania, we wspomnianych rejonach

obserwuje się zmiany typowe dla gleb na obszarach użytkowanych rolniczo. Obejmują one przede

wszystkim przemieszanie wierzchnich warstw gleby (m.in. na skutek przeprowadzania zabiegów

agrotechnicznych), a także zmiany we właściwościach chemicznych gleb, wynikające ze stosowania

nawozów sztucznych, czy też środków ochrony roślin. Skala zmian właściwości gleb, wynikająca z ich

rolniczego użytkowania, jest jednak stosunkowo niewielka (szczególnie w przypadku stosowania

kodeksu dobrej praktyki rolniczej).

Najmniejszym stopniem przekształcenia charakteryzują się gleby na terenach leśnych, które

z uwagi na specyfikę dotychczasowego sposobu ich użytkowania, praktycznie nie zmieniły swoich

naturalnych właściwości.

2.8. Klimat lokalny

Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak

obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.

Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane

z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań-Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej

stacji, przedstawia poniższa tabela:



15

Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)

OKRES MIESIĄ C

ROK I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

ŚREDNIA MIESIĘCZNA T EMPERA T URA POWIET RZA (C) ROK 2010 -6,5 -1,0 3,6 8,8 11,5 17,4 22,1 18,7 12,5 6,5 4,7 -5,6 7,7

WIELOLECIE

1971-2000 -1,2 -0,5 3,2 7,7 13,5 16,4 18,3 17,7 13,0 8,2 3,2 0,3 8,3

ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOT NOŚĆ WZGLĘDNA (%)

ROK 2010 85 85 80 69 83 67 61 78 83 79 92 93 80 WIELOLECIE

1971-2000 86 85 78 72 69 72 72 74 80 84 87 88 79

ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIA T RU (M/S) ROK 2010 4,0 3,4 4,0 3,7 3,4 3,0 3,1 3,1 3,3 3,8 3,8 4,1 3,6

WIELOLECIE

1971-2000 3,9 3,8 4,0 3,7 3,3 3,3 3,2 2,8 3,0 3,3 3,8 3,9 3,5

ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPA DU A T MOSFERYCZNEGO (MM)

ROK 2010 28 18 42 27 111 17 81 153 74 8 100 58 692 WIELOLECIE

1971-2000 29 23 33 31 47 62 76 56 44 35 33 39 508

źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011; http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php

Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary

wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań-Ławica wykazały, że średnia wartość opadu

atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971-2000) wynosiła 508,0mm. Natomiast roczna suma

opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.

Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym

miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1C, z kolei

najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła

w Poznaniu -6,5C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7C.

Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,

a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła

wiatru.

Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów

z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile - średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą

średnią miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei

najniższa średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak

w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.

Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu

1971-2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów

z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba cisz, co może

przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące

się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,

wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.

Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.

na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga

w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe

wartości występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67%

i 61%.

Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi

220 dni.

Specyficzne ukształtowanie terenu w granicach obszaru opracowania oraz dotychczasowy

sposób zagospodarowania i użytkowania poszczególnych terenów (obecność terenów leśnych oraz pól

uprawnych) wpływa również na kształtowanie lokalnych warunków mikroklimatycznych. Na specyfikę

tutejszego mikroklimatu wpływa jednocześnie sąsiedztwo terenów wysoczyznowych (tereny

praktycznie całego Moraska położone są w obrębie moreny czołowej) – charakteryzujących się

dobrymi warunkami przewietrzania, dobrym nasłonecznieniem oraz stosunkowo niską wilgotnością

powietrza – jak i bliskość terenów dolinnych (dolina Warty), charakteryzujących się gorszymi

warunkami przewietrzania, dużą wilgotnością powietrza oraz korzystnymi warunkami do występowania

zjawiska inwersji termicznej.



16

2.9. Obszary cenne kulturowo

W granicach obszaru objętego granicami projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo”

część Radojewo Wschód w Poznaniu zlokalizowane jest historyczne założenie pałacowe, położone

w północnej i wschodniej części dawnej wsi Radojewo. Obejmuje ono zespół pałacowy (część

wschodnia), zespół folwarczny (część północna) oraz kolonię domów pracowników folwarcznych.

Pochodzący z XIX w. pałac oraz park w Radojewie (wchodzący w skład zespołu pałacowego) został

wpisany do rejestru zabytków (pałac – nr rej. 407/1894/A z dnia 03.12.1981 r., park – nr rej. 1763/A

z dnia 16.05.1977 r.).

Wspomniany powyżej pałac, wzniesiony został początkowo jako pałac myśliwski, połączony

kompozycyjnie z pałacem w Owińskach. W latach późniejszych był on kilkukrotnie przebudowywany

i rozbudowywany (pierwotnie wzniesiono go na planie litery „H”). Do dnia dzisiejszego w jego wnętrzu

częściowo zachowały się natomiast dawne posadzki taflowe, stolarka drzwiowa, balustrada schodów

oraz kominki.

W skład zespołu pałacowego wschodzi również sąsiadujący z pałacem park, o powierzchni

wynoszącej ponad 20 ha, zaprojektowany w kształcie wieloboku. Obejmuje on teren charakteryzujący

się zróżnicowanym ukształtowaniem terenu (wzniesienia, doliny itd.), które zostało wykorzystane

i wyeksponowane w trakcie jego projektowania i urządzania. Główną oś parku, zaprojektowanego

najprawdopodobniej przez Petera Josepha Lenné, stanowią trzy aleje obiegające park i łączące się

na jego końcu. Poza istniejącą do dziś ruiną na Górze Zamkowej (zachowała się jedynie jedna ściana

wieży oraz podmurówka), cmentarzykiem rodziny von Treskow oraz dwoma stawami rozdzielonymi

groblą, na terenie parku znajdowała się niegdyś również neogotycka Kaplica Jedenastu Braci

(nazywana także Pustelnią) oraz altany. Do dnia dzisiejszego nie zachował się także krzyż

zlokalizowany na szczycie tzw. Góry Krzyżowej.

Elementem historycznego założenia był także zespół folwarczny, obejmujący zachowany do

dziś dom zarządcy (tzw. „pałac”), wozownię, chlewnię, oborę, dawną gorzelnię oraz budynki

mieszkalne pracowników folwarcznych, zlokalizowane przy ul. Radojewo i ul. Piołunowej (w tym

nieprzebudowany jak dotąd dom przy ul. Radojewo 28). W granicach analizowanego obszaru

zachowała się ponadto stodoła wzniesiona w XIX w. oraz domek gospodarczy ogrodnika. W tym

miejscu należy jednak zauważyć, iż większość budynków zabudowy folwarcznej została w znacznym

stopniu przebudowana i dostosowana do obecnie pełnionych funkcji (magazyn, budynek gospodarczy,

budynek mieszkalny itd.). Niemniej, ochronie konserwatorskiej podlega dawna wozownia dworska

(przy ul. Podbiałowej 22), dawny budynek szkoły (ul. Radojewo 20), dawny budynek główny gorzelni

(ul. Piołunowa 9), dawny tzw. „Pałac II” (ul. Piołunowa 5) oraz fragment dawnego, oryginalnego

(kamienno-ceglanego) ogrodzenia folwarku.

Na przedmiotowym stwierdzono również występowanie udokumentowanych stanowisk

archeologicznych, objętych ochroną konserwatorską na podstawie zapisów ustawy z dnia 23 lipca

2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami15. Są to stanowiska osadnictwa późno

średniowiecznego nr 91 (AZP 50-28)16 oraz 92 (AZP 50-28)17.

2.10. Jakość powietrza atmosferycznego

Największy wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego ma lokalizacja

i charakter źródeł emisji oraz sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru. Udział

zanieczyszczeń napływających z terenów sąsiednich ma zazwyczaj znacznie mniejsze znaczenie

w kształtowaniu lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Należy zauważyć, że sąsiedztwo obszaru

objętego granicami projektu mpzp stanowią przede wszystkim tereny niezabudowane, w tym tereny

leśne oraz tereny użytkowane rolniczo, w obrębie których nie obserwuje się zjawiska generowania

znacznych ilości zanieczyszczeń powietrza. Bliskość bardzo dużych kompleksów leśnych wpływa

jednocześnie korzystnie na poprawę warunków aerosanitarnych (redukcja udziału CO2 i emisja

znacznych ilości O2). Z uwagi na powyższe należy założyć, iż na kształtowanie lokalnej jakości

powietrza atmosferycznego nie wpływają (w sposób istotny) zanieczyszczenia napływające z terenów

sąsiednich.

W granicach obszaru objętego granicami projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu nie stwierdzono lokalizacji źródeł emisji, której

poziom mógłby zagrozić dotrzymaniu obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego.

15 Dz. U. z 2014 r., poz. 1446, tekst jednolity, ze zmianami



17

Główne źródła emisji zanieczyszczeń stanowi istniejąca na przedmiotowym obszarze zabudowa

(mieszkaniowa i nieliczna usługowa) oraz ruch kołowy w obrębie istniejących elementów układu

komunikacyjnego.

W obrębie wspomnianej powyżej zabudowy funkcjonują obecnie instalacje grzewcze,

generujące zanieczyszczenia gazowe i pyłowe, obejmujące m.in. tlenki siarki (głównie SO2), tlenki

azotu (NOx), dwutlenek węgla (CO2) oraz pyły o zróżnicowanym składzie frakcyjnym (w tym pył

PM10). Ze względu na niewielką skalę oraz ograniczony czasowo charakter emisji (okres grzewczy),

można założyć, iż funkcjonowanie tego rodzaju instalacji nie powoduje przekroczeń dopuszczalnych

poziomów zanieczyszczeń w powietrzu w granicach analizowanego obszaru. Na sytuację tą wpływa

również fakt, iż istniejąca zabudowa położona jest w obrębie terenów charakteryzujących się

najwyższymi rzędnymi, co sprzyja w sposób istotny właściwemu przewietrzaniu terenu.

Na analizowanym obszarze liniowe źródło emisji stanowią natomiast istniejące szlaki

komunikacyjne. Odbywający się na tych terenach ruch kołowy powoduje emisję do atmosfery szeregu

zanieczyszczeń gazowych, powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym

m.in. węglowodorów aromatycznych, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji

pyłowych, powstających w wyniku ścierania nawierzchni jezdni i opon pojazdów.

Większość funkcjonujących w granicach obszaru projektu planu dróg (drogi gruntowe

– ul. Poligonowa, ul. Halszki, ul. Piołunowa itd.) zapewnia dojazd do istniejącej zabudowy, a co za tym

idzie charakteryzuje się niewielkim natężeniem ruchu. Zakłada się, że emisja zanieczyszczeń

komunikacyjnych z tych terenów nie stanowi zagrożenia dla dotrzymania standardów jakości

powietrza. Znacznie większe zagrożenie stanowi natomiast emisja generowana w granicach

przebiegającej przez obszar projektu mpzp ul. Radojewo, charakteryzującej się znacznym natężeniem

ruchu, wynikającym m.in. z wykorzystywania tej drogi przez dojeżdżających do Poznania mieszkańców

gmin sąsiednich. Duże natężenie oraz specyfika ruchu kołowego odbywającego się wspomnianą ulicą

powoduje, że ilość emitowanych zanieczyszczeń jest znacznie większa niż w przypadku dróg lokalnych.

Należy jednak zaznaczyć, że wyniki wielu szczegółowych analiz stężeń zanieczyszczeń powietrza

w rejonie tras komunikacyjnych o podobnych parametrach i wskaźnikach natężenia ruchu pojazdów,

prowadzonych w ramach ocen oddziaływania na środowisko realizacji inwestycji drogowych, wykazują

brak przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń substancji poza granicami pasa drogowego. Nie

należy zatem zakładać możliwości występowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów

zanieczyszczeń na terenach przylegających do ul. Radojewo, wynikających ze skali emisji

zanieczyszczeń komunikacyjnych emitowanych przez poruszające się tędy pojazdy.

W marginalnym stopniu na stan jakości powietrza atmosferycznego wpływa emisja związana

z rolniczym użytkowaniem części terenów zlokalizowanych w granicach obszaru opracowania.

Prowadzenie prac polowych związane jest zazwyczaj z koniecznością wykorzystania maszyn rolniczych

napędzanych silnikami spalinowymi oraz występowaniem emisji pyłów na skutek unoszenia cząstek

gleby w trakcie prowadzenia części zabiegów agrotechnicznych (np. głęboka orka) w okresach

przesuszenia gleby. Skala tego zjawiska pozwala jednak założyć, że nie wpływa ono w sposób

znaczący na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego.

Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w granicach obszaru

opracowania, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie wykonywanej

przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu rocznej oceny jakości powietrza dla

poszczególnych stref16, wyznaczonych w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska17. Obszar

będący przedmiotem opracowania znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska.

Wykonana przez WIOŚ roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok

2014 pod kątem ochrony zdrowia ludzi dotyczyła następujących zanieczyszczeń: dwutlenku azotu

(NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10,

benzo(α)pirenu B(a)P, ozonu (O3), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni) i kadmu (Cd). Klasyfikację

stężeń poszczególnych zanieczyszczeń na obszarze strefy aglomeracja poznańska (z uwzględnieniem

kryterium ochrony zdrowia ludzi) w roku 2014 przedstawia poniższa tabela.

16 Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2014, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska

w Poznaniu, Poznań, kwiecień 2015 17 art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska



18

Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2014 r. z uwzględnieniem kryteriów

określonych w celu ochrony zdrowia

NA ZWA ST REFY SYMBOL KLA SY ST REFY DLA POSZCZEGÓLNYCH SUBST A NCJI

NO2 SO2 CO C6H6 PM2,5 PM10 BA P AS CD NI PB O3

aglomeracja poznańska

A A A A B C C A A A A A

Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2014, WIOŚ, Poznań, kwiecień 2015r., http://www.poznan.wios.gov.pl

Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony zdrowia ludzi

za 2014 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, w związku z tym aglomeracja poznańska

zaliczona została do klasy A.

W przypadku pyłu PM2,5, w 2014 r. stwierdzono występowanie przekroczeń dopuszczalnego

poziomu dla PM2,5, wartości stężeń nie przekroczyły jednak poziomu dopuszczalnego powiększonego

o margines tolerancji (uzyskane stężenie pyłu – 26 μg/m3). Z uwagi na powyższe strefę aglomeracja

poznańska zaliczono do klasy B. Wyniki pomiarów wskazują jednocześnie na pogorszenie jakości

powietrza atmosferycznego w tym zakresie (na podstawie analogicznych pomiarów ,

przeprowadzonych dla roku 2013, strefa aglomeracja poznańska zaliczona została do klasy A).

W przypadku pyłu PM10, w 2014 r. zanotowano przekroczenia dopuszczalnej częstości

przekroczeń dopuszczalnego poziomu w roku kalendarzowym dla 24-godzin (na terenie Poznania

przekroczenia nie odnotowano jedynie w przypadku stanowiska przy ul. Szymanowskiego). Na terenie

miasta Poznania nie zanotowano natomiast na żadnym ze stanowisk pomiarowych przekroczeń stężeń

średnich rocznych. Niemniej, ze względu na występowanie przekroczeń dopuszczalnego stężenia

24-godzinnego pyłu PM10, aglomeracja poznańska zakwalifikowana została do klasy C. Należy jednak

podkreślić, że roczna seria pomiarów wykazuje wyraźną zmienność sezonową (w okresie zimowym

odnotowywane są wyższe stężenia pyłu PM10, w sezonie letnim niższe).

W przypadku stężeń benzo(α)pirenu, na wszystkich stanowiskach pomiarowych odnotowano

podwyższone stężenia, przekraczające poziom docelowy. Z uwagi na powyższe, wszystkie strefy,

w tym strefę aglomeracja poznańska, zaliczono do klasy C.

Ze względu na występowanie na terenie Poznania przekroczeń dopuszczalnych poziomów pyłu

PM10 oraz benzo(α)pirenu konieczne było podjęcie działań, których realizacja doprowadziłaby do

zmniejszenia emisji wspomnianych zanieczyszczeń do poziomów pozwalających na dotrzymanie

obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego. W latach ubiegłych, opracowano

programy naprawcze, wskazujące cele i działania jakie muszą zostać podjęte w celu przywrócenia

standardów jakości powietrza – Program ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań18,

Aktualizację Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań)

w woj. Wielkopolskim19 oraz Program ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref:

Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej

w woj. Wielkopolskim20. W dniu 26 października 2015 r. Sejmik Województwa Wielkopolskiego podjął

natomiast uchwałę w sprawie określenia „Programu ochrony powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz

B(a)P dla strefy aglomeracja poznańska, którego integralną część stanowi plan działań

krótkoterminowych w zakresie pyłu PM10”21. Program wskazuje na szereg koniecznych do

przeprowadzenia działań kierunkowych, przy czym z punktu widzenia dokumentów planistycznych

najbardziej istotne są działania naprawcze polegające na uwzględnianiu w planach zagospodarowania

przestrzennego wymogów dotyczących ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Działania te

obejmują wprowadzanie do mpzp zapisów umożliwiających ograniczenie emisji pyłu zawieszonego

PM10 oraz B(a)P, dotyczących m.in. projektowania zabudowy w sposób zapewniający możliwość

przewietrzania miasta, wprowadzanie z ieleni izolacyjnej, ustalanie zakazu stosowania paliw stałych

w obrębie projektowanej zabudowy (w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych),

czy też stosowania odpowiednich wskaźników powierzchni biologicznie czynnej.

Podjęcie działań mających na celu ograniczenie emisji benzo(α)pirenu do poziomów

umożliwiających dotrzymanie obowiązujących standardów, jest szczególnie ważne w kontekście dużej

szkodliwości benzo(α)pirenu dla zdrowia ludzkiego (duża toksyczność przewlekła), a także roślinnośc i,

gleb i wody.

18 Rozporządzenie Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. 19 Uchwała Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012 r., (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 508) 20 Uchwała Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012 r., (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509) 21 Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 03.11.2015 r., poz. 6241



19

2.11. Klimat akustyczny

Obszar projektu planu obejmuje tereny w obrębie dawnej wsi Radojewo, wraz z zabytkowym

parkiem, stanowiącym element dawnego założenia pałacowego. Są to tereny położone w północnej,

peryferyjnej części miasta Poznania.

Obszar przedmiotowego projektu planu obejmuje tereny o znacznym zróżnicowaniu w zakresie

dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Zabudowa na obszarze opracowania

reprezentowana jest głównie przez zabudowę mieszkaniową jednorodzinną (zlokalizowaną przede

wszystkim w rejonie ul. Radojewo, ul. Piołunowej i ul. Halszki), a także nieliczną zabudowę usługową

(ul. Radojewo, ul. Podbiałowa). Uzupełnieniem zabudowy na obszarze projektu planu są budynki,

w obrębie których prowadzona jest działalność gospodarcza. Dużą część terenów położonych

w granicach obszaru projektu mpzp zajmują tereny użytkowane rolniczo oraz tereny

niezagospodarowane. Większość z nich to tereny pól uprawnych lub terenów obecnie odłogowanych.

Część budynków zlokalizowanych w centralnej części omawianego obszaru (w rejonie

ul. Radojewo, ul. Piołunowej i ul. Podbiałowej) stanowi elementy historycznego założenia pałacowego,

złożonego z zespołu pałacowego, zespołu folwarcznego oraz kolonii domów pracowników

folwarcznych. Niezwykle ważny element lokalnego zagospodarowania stanowi zabytkowy park,

położony we wschodniej części obszaru objętego granicami projektu mpzp.

Obsługę terenów znajdujących się w granicach przedmiotowego obszaru zapewniają ulice:

Radojewo, Halszki, Piołunowa, Podbiałowa oraz Poligonowa. Poza ul. Radojewo oraz fragmentami

ul. Piołunowej i ul. Podbiałowej (w centralnej części dawnej wsi), większość ulic to drogi gruntowe.

Biegnąca przez obszar opracowania ul. Radojewo stanowi drogę łączącą tereny północnej części

Poznania z sąsiednimi gminami (Suchy Las, Murowana Goślina, Czerwonak).

W związku z aktualnym zagospodarowaniem obszaru projektu planu „Morasko – Radojewo –

Umultowo”, część Radojewo Wschód w Poznaniu należy stwierdzić, że obecnie występują tam tereny

zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz tereny mieszkaniowo-usługowe, jak również tereny

rekreacyjno-wypoczynkowe, które podlegają ochronie przed hałasem w środowisku zewnętrznym

– na podstawie przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska22 oraz rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku23 (które znacząco złagodziło wcześniejsze wymagania

akustyczne dla terenów narażonych na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, m.in.

samochodowego, będące przedmiotem poprzedniego rozporządzenia24, obowiązującego w dziedzinie

oddziaływania tego typu źródeł hałasu – do października 2012 r.). Dopuszczalny maksymalny

równoważny poziom hałasu komunikacyjnego (samochodowego) wynosi obecnie dla terenów

zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – L*A eq D/N = 61/56 dB, odpowiednio w całej porze dziennej

i porze nocnej, natomiast maksymalny dopuszczalny długookresowy średni poziom tego hałasu wynosi

L*DWN = 64 dB i L*

N = 59 dB, odpowiednio w porze dzienno-wieczorno-nocnej i porze nocnej,

natomiast dla terenów mieszkaniowo-usługowych oraz rekreacyjno-wypoczynkowych dopuszczalne

wartości poziomów hałasu w środowisku kształtują się odpowiednio na poziomach:

L*A eq D/N = 65/56 dB, L*

DWN = 68 dB i L*N = 59 dB.

Na podstawie dostępnych informacji o środowisku w dziedzinie akustyki, zawartych

w najnowszej Mapie akustycznej miasta Poznania 201225, określono aktualne warunki akustyczne

na terenach znajdujących się w granicach obszaru projektu planu – wzdłuż ul. Radojewo, dla której –

jako jedynej – takie dane podano w dokumencie jw. Z informacji uzyskanych z Mapy akustycznej miasta Poznania 2012 wynika, że na obszar projektu planu oddziałuje przede wszystkim hałas

samochodowy, co ilustruje – załącznik nr 5, odpowiednio dla pory dzienno-wieczorno-nocnej, LDWN,

oraz dla pory nocnej, LN.

Obszar projektu planu znajduje się w zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego,

generowanego przez pojazdy przejeżdżające ul. Radojewo. W porze dzienno-wieczorno-nocnej zasięgi

tego hałasu wynoszą (od osi ulicy) dla kolejnych poziomów, w tym dla rozpatrywanych poziomów

dopuszczalnych (oznaczonych gwiazdką): LDWN = 75 dB – ok. 3-4 m (w granicach pasa drogowego),

22 Dział V, Art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r.,

Dz. U. Nr 25, poz. 150, ze zmianami) 23 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku

(Dz. U. z 2014 r., poz. 112, tekst jednolity) 24 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku

(Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826) 25 Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Poznań, listopad 2012 r.



20

LDWN = 70 dB – ok. 15 m w terenie niezabudowanym oraz ok. 10 m w terenie zabudowanym (wzdłuż

elewacji najbliżej jezdni położonych budynków), L*DWN = 68 dB – odpowiednio ok. 23 m i 16 m,

LDWN = 65 dB – odpowiednio ok. 37 m i 20 m oraz L*DWN = 64 dB – odpowiednio ok. 50 m i 30 m.

W przypadku pory nocnej, hałas samochodowy z ul. Radojewo oddziałuje na obszar projektu

planu poziomami: LN = 60 dB – w pasie terenu (od osi jezdni) o szerokości ok. 20 m w terenie

niezabudowanym oraz ok. 10 m w terenie zabudowanym, L*N = 59 dB – odpowiednio w pasie terenu

o szerokości ok. 26 m i 15 m, oraz LN = 55 dB – w pasie terenu o szerokości odpowiednio ok. 53 m

oraz 25 m.

Z powyższego wynika, że zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, zlokalizowana w linii

zabudowy – bezpośrednio wzdłuż ul. Radojewo, a także szerzej – często nawet drugi rząd zabudowy,

znajduje się w strefie oddziaływania ponadnormatywnego poziomu hałasu samochodowego,

przekraczającego o kilka decybeli dopuszczalne standardy akustyczne w środowisku – L*DWN = 64 dB

i L*N = 59 dB.

Wewnątrz obszaru projektu planu nie występują obecnie zidentyfikowane źródła zagrożeń

akustycznych komunikacyjnych, jak również nie są zlokalizowane obiekty i działalność – będące

źródłem hałasu w środowisku zewnętrznym, chociaż zakłócenia takie mogą występować. Nie ma

jednak informacji o ich uciążliwym oddziaływaniu.

Hałas kolejowy, a także hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko Poznań-

Ławica oraz lotnisko Poznań-Krzesiny – na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania 201223 – nie

obejmują granic obszaru projektu planu.

Podsumowując należy stwierdzić, że w stanie istniejącym warunki akustyczne w środowisku,

w analizowanym obszarze projektu planu są jednak korzystne, poza terenami i zabudową

przylegającymi bezpośrednio do ul. Radojewo, na które oddziałuje ponadnormatywny hałas

samochodowy. Obszar projektu planu nie jest skażony hałasem kolejowym, ani hałasem lotniczym.

2.12. Jakość wód

Na obszarze projektu planu wody powierzchniowe reprezentowane są przez kilka niewielkich

zbiorników wodnych oraz cieków wodnych (rowów melioracyjnych). Ze względu na wielkość oraz

charakter istniejących na analizowanym obszarze wód powierzchniowych, a także brak jakichkolwiek

wiarygodnych informacji, wskazujących na stan i jakość lokalnych wód powierzchniowych, analizę

jakości wód w granicach projektu mpzp ograniczono jedynie do analizy jakości wód podziemnych.

Analizy jakości wód podziemnych (na potrzeby niniejszego opracowania) wykonano w oparciu

o ocenę jakości wód podziemnych prowadzoną dla jednolitych części wód podziemnych (JCWPd).

Przedmiotowy obszar, podobnie jak obszar całego miasta, położony jest w granicach jednolitej części

wód podziemnych nr 62, dla której badania jakości wód wykonuje Państwowy Instytut Geologiczny

(PIG). Zakres prowadzonych badań obejmuje wskaźniki ogólne (odczyn, temperatura, przewodność

elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny) oraz wskaźniki nieorganiczne (amoniak,

antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany,

glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro,

tytan, wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo).

Z uwagi na brak lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych na analizowanym terenie, dla

oceny jakości wód podziemnych przyjęto dane zebrane w roku 2013 i 2014 dla punktów pomiarowych

zlokalizowanych w granicach powiatu poznańskiego, położonego w całości w zasięgu JCWPd nr 62.

W roku 2013 zebrano informacje określające stan jakości wód podziemnych w 9 punktach26,

zlokalizowanych w granicach powiatu poznańskiego. Na podstawie uzyskanych danych, wody

podziemne sklasyfikowano jako wody III klasy (zadowalającej jakości). Wyjątek stanowiły wody

analizowane w punkcie pomiarowo-kontrolnym zlokalizowanym w miejscowości Głęboczek (nr 2566),

w którym stwierdzono obecność wód dobrej jakości (II klasy).

Zgodnie z opublikowaną przez WIOŚ w Poznaniu oceną jakości wód podziemnych w punktach

pomiarowych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2014 r.

/wg badań PIG/, jakość wód na terenie powiatu poznańskiego badana była w 14 punktach, przy czym

dla 11 punktów wykonano opróbowanie dla okresu wiosennego i jesiennego. Wody najlepszej jakości,

zaliczane do klasy II, stwierdzono w punktach pomiarowo-kontrolnych w miejscowości Biskupice

(nr 1258), Dakowy Suche (nr 1282), Kamionki (nr 2563) oraz Gruszczyn (nr 2564). Wody należące do

26 Monitoring operacyjny wód podziemnych w 2013 roku (wg. badań PIG), www.poznan.wios.gov.pl



21

III klasy jakości stwierdzono w punktach pomiarowo kontrolnych nr 2547 (Pobiedziska), 2615

(Mosina) oraz w opróbowanych wyłącznie w okresie wiosennym punktach zlokalizowanych na terenie

miejscowości Czachurki (nr 1, 2 oraz 3). Najgorsza jakość wód podziemnych stwierdzona została

w punkcie nr 1224, zlokalizowanym na terenie Borówca (zarówno dla opróbowania wiosennego, jak

i jesiennego). Ponadto, w punktach pomiarowo-kontrolnych nr 4, 5 i 6 (Borówiec) oraz nr 2566

(Głęboczek), stwierdzono zróżnicowanie klasy jakości wód w zależności od okresu opróbowania

(od klasy II do klasy V, w zależności od punktu i okresu pobrania próby).

Zgodnie z informacjami prezentowanymi przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, stan

chemiczny wód JCWPd nr 62 (oceniany w latach 2011-2013) określony został jako dobry, podobnie

jak stan ilościowy (oceniany w roku 2010 i 2012)27.

3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA

REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW

CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY

Lokalizacja obszaru będącego przedmiotem niniejszego opracowania stanowi poniekąd

przyczynę występowania problemów ochrony środowiska, istotnych z punktu widzenia realizacji

omawianego projektu mpzp. Jego peryferyjne położenie stanowi istotny problem w kontekście

zaopatrzenia wszystkich terenów zabudowy w dostęp do sieci infrastruktury technicznej, natomiast

obecność terenów współtworzących Obszar mający szczególne znaczenie dla Wspólnoty (OZW)

PLH300001 „Biedrusko” oraz występowanie na obszarze opracowania siedlisk i gatunków wskazanych

w Załączniku I i II Dyrektywy Siedliskowej, stwarza konieczność zaproponowania rozwiązań

przestrzennych uwzgledniających konieczność ochrony elementów środowiska o wyjątkowej wartości.

Zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie północnej i wschodniej granicy obszaru

opracowania (częściowo również w jego granicach) Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (OZW)

PLH300001 „Biedrusko” obejmuje tereny o unikatowej w skali regionu charakterystyce, wynikającej

przede wszystkim z długotrwałej izolacji tych terenów od różnorodnych form działalności ludzkiej.

Na obszarze tym stwierdzono występowanie 16 typów siedlisk przyrodniczych wskazanych

w Załączniku I dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz 9 gatunków zwierząt figurujących w Załączniku II

wspomnianej dyrektywy. Ze względu na nagromadzenie stanowisk roślin chronionych i zagrożonych

w skali regionu i całego kraju, a także udział ważnych siedlisk, obszar ten posiada niezwykle wysoką

rangę pod względem jego znaczenia dla ochrony bioróżnorodności. Wśród zagrożeń dla obszaru

„Biedrusko” wymienia się przede wszystkim rozwój aglomeracji miejskiej Poznania (w kierunku

północnym) oraz dalszy rozwój osadnictwa rezydencjonalnego w rejonie Biedruska i Radojewa. Jako

potencjalne zagrożenie wymienia się również wystąpienie poważnej awarii w obrębie składowiska

odpadów komunalnych miasta Poznania.

Jak już wcześniej wspomniano, część terenów objętych projektem mpzp znajduje się

w zasięgu Obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty PLH300001 „Biedrusko”. Są to tereny

zlokalizowane w północnym i wschodnim rejonie obszaru projektu mpzp, obejmujące

niezagospodarowane tereny porośnięte spontanicznie pojawiającą się roślinnością niską oraz niezwykle

cenne z przyrodniczego punktu widzenia tereny parku w Radojewie. Teren dawnego parku

sąsiadującego z pałacem należy do jednych z najcenniejszych florystycznie obszarów całego Moraska

i Radojewa. Występują tu miedzy innymi siedliska przyrodnicze ważne dla Wspólnoty, których ochrona

wymaga wyznaczenia Specjalnych Obszarów Ochrony (wymienione w Załączniku I Dyrektywy

Siedliskowej). Należą do nich lasy grądowe Galio-Carpinetum – oznaczone symbolem 9170 oraz

łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Ficario-Ulmetum – oznaczone symbolem 91F0. Na terenach

położonych w granicach omawianego projektu mpzp (położonych jednocześnie w zasięgu granic OZW

„Biedrusko”) stwierdzono również stanowiska występowania pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) – gatunku chrząszcza wymienionego w Załączniku II Dyrektywy S iedliskowej, stanowiącego przedmiot

zainteresowania Wspólnoty , którego ochrona wymaga wyznaczenia Specjalnych Obszarów Ochrony.

Do najistotniejszych problemów ochrony środowiska, jakie występują w granicach

analizowanego obszaru, należy zatem zaliczyć konieczność zapewnienia właściwych warunków

ochrony występujących tu siedlisk i gatunków, zaliczanych do szczególnie rzadkich i zagrożonych,

wskazanych w Załączniku I i II Dyrektywy Siedliskowej, a także uwzględnienia przebiegu granic

obszarów podlegających ochronie z uwagi na ich wysokie walory przyrodnicze . Zaproponowany

sposób zagospodarowania i użytkowania terenów nie może stanowić jednocześnie przyczyny

27 www.gios.gov.pl



22

pojawienia się zagrożeń określonych w odniesieniu do poszczególnych siedlisk i gatunków,

(występujących na analizowanym obszarze), stanowiących przedmiot ochrony obszarów włączonych

do sieci Natura 2000.

Granice Obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty PLH300001 „Biedrusko” częściowo

pokrywają się również z zasięgiem granic Obszaru Chronionego Krajobrazu w obrębie Biedruska.

Na terenach obejmujących Obszar Chronionego Krajobrazu (obejmującego tereny o pofałdowanym,

morenowym krajobrazie, z okresowo występującymi rowami, niewielkimi jeziorami i starorzeczami)

ochronie podlegają suche wrzosowiska, murawy kserotermiczne i napiaskowe, łąki trzęślicowe i kośne,

ziołorośla, torfowiska przejściowe oraz trzęsawiska i młaki. Obszar ten nie obejmuje swym zasięgiem

terenów położonych w granicach administracyjnych miasta Poznania, jednakże zapisy i ustalenia

omawianego w prognozie projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu powinny uwzględniać występowanie w jego bezpośrednim sąsiedztwie terenów

o wyjątkowych walorach krajobrazowych.

W granicach obszaru objętego projektem mpzp stwierdzono natomiast obecność gatunków

roślin i zwierząt podlegających ochronie prawnej na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska

w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt28 oraz rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej roślin29, opisane szerzej we wcześniejszych rozdziałach prognozy. Z uwagi na powyższe,

realizacja ustaleń projektu mpzp musi uwzględniać zakazy ustanowione w odniesieniu do chronionych

gatunków roślin i zwierząt, wskazanych we wspomnianych powyżej przepisach odrębnych. W tym

miejscu należy jednak zaznaczyć, że zakres ustaleń miejscowego planu zagospodarowania

charakteryzuje się znacznym stopniem ogólności, a jego poszczególne zapisy nie mogą powtarzać

ustaleń zawartych w przepisach odrębnych.

Do ważniejszych problemów ochrony środowiska należy również położenie wschodniej części

terenów w zasięgu obszaru zagrożonego procesami geodynamicznymi (na glinach morenowych).

Specyficzna rzeźba terenu (występowanie znacznych spadków) oraz budowa geologiczna tych terenów

powoduje znaczny wzrost ryzyka wystąpienia osuwisk ziemi. Z uwagi na taką charakterystykę

konieczne jest wykluczenie w projekcie mpzp możliwości wprowadzania zabudowy na tereny

zagrożone ruchami masowymi ziemi.

Problemem stanowiącym istotne, potencjalne zagrożenie dla środowiska, jest brak

wyposażenia terenów zabudowy w sieć kanalizacji sanitarnej. Brak dostępu do sieci kanalizacji

sanitarnej może stanowić potencjalne zagrożenie dla jakości zasobów wód powierzchniowych

i podziemnych, związane z przedostawaniem się substancji z nieprawidłowo funkcjonujących

systemów odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych lub awarii bezodpływowych zbiorników do

gromadzenia ścieków. Z uwagi na konieczność ograniczenia ryzyka wystąpienia zanieczyszczenia

środowiska gruntowo-wodnego wskazane jest zatem podjęcie działań w zakresie budowy sieci

kanalizacji sanitarnej, umożliwiającej odprowadzanie ścieków z terenów zabudowy obecnie

funkcjonującej, jak również zapewnienie możliwości rozbudowy sieci infrastruktury technicznej

w odniesieniu do projektowanych terenów przeznaczonych pod za budowę.

Problemem jest też oddziaływanie akustyczne istniejącej ul. Radojewo. Na podstawie

dostępnych informacji o środowisku w dziedzinie akustyki, zawartych w najnowszej Mapie akustycznej miasta Poznania 201230, wzdłuż ul. Radojewo, jako jedynej dla której takie dane podano

w dokumencie jw. – wynika, że na obszar projektu planu oddziałuje przede wszystkim hałas

samochodowy, co ilustruje załącznik nr 5, odpowiednio dla pory dzienno-wieczorno-nocnej, LDWN, oraz

dla pory nocnej, LN.

Obszar projektu planu znajduje się w zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego,

generowanego przez pojazdy przejeżdżające ul. Radojewo. W porze dzienno-wieczorno-nocnej zasięgi

tego hałasu wynoszą (od osi ulicy) dla kolejnych poziomów, w tym dla rozpatrywanych poziomów

dopuszczalnych (oznaczonych gwiazdką): LDWN = 75 dB – ok. 3-4 m (w granicach pasa drogowego),

LDWN = 70 dB – ok. 15 m w terenie niezabudowanym oraz ok. 10 m w terenie zabudowanym (wzdłuż

elewacji najbliżej jezdni położonych budynków), L*DWN = 68 dB – odpowiednio ok. 23 m i 16 m,

LDWN = 65 dB – odpowiednio ok. 37 m i 20 m oraz L*DWN = 64 dB – odpowiednio ok. 50 m i 30 m.

W przypadku pory nocnej, hałas samochodowy z ul. Radojewo oddziałuje na obszar planu

poziomami: LN = 60 dB – w pasie terenu (od osi jezdni) o szerokości ok. 20 m w terenie

niezabudowanym oraz ok. 10 m w terenie zabudowanym, L*N = 59 dB – odpowiednio w pasie terenu

28 Dz. U. z 2014, poz. 1348 29 Dz. U z 2014 r. poz. 1409 30 Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Poznań, listopad 2012 r.



23

o szerokości ok. 26 m i 15 m, oraz LN = 55 dB – w pasie terenu o szerokości odpowiednio ok. 53 m

oraz 25 m.

Z powyższego wynika, że zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, zlokalizowana w linii

zabudowy – bezpośrednio wzdłuż ul. Radojewo, a także szerzej – często nawet drugi rząd zabudowy,

znajduje się w strefie oddziaływania ponadnormatywnego poziomu hałasu samochodowego,

przekraczającego o kilka decybeli dopuszczalne standardy akustyczne w środowisku – L*DWN = 64 dB

i L*N = 59 dB.

Do istniejących na analizowanym obszarze problemów ochrony środowiska należy zaliczyć

również postępujący proces zabudowywania terenów dotąd niezagospodarowanych, a także ryzyko

wprowadzania na analizowany obszar funkcji wzajemnie ze sobą kolidujących np. zabudowy

mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej (wprowadzanie zabudowy o przemieszanych

funkcjach rodzi – w dalszej lub bliższej przyszłości – lokalne konflikty społeczne). Tego rodzaju

sytuacje obserwuje się obecnie w przypadku wielu niezagospodarowanych dotąd terenów,

stanowiących atrakcyjne miejsca lokalizacji nowych inwestycji mieszkaniowych czy usługowych.

Wśród istniejących problemów ochrony środowiska należy wskazać także postępującą

degradację walorów krajobrazowych terenów położonych w obrębie dawnej wsi Radojewo oraz

problemy związane z niewłaściwym realizowaniem gospodarki odpadami. Obecnie na niektórych

terenach licznie składowane są różnego rodzaju materiały pochodzące z rozbiórek budynków oraz

odpady budowlane. Składowanie ich na terenach poszczególnych posesji w sposób szczególnie

negatywny wpływa na walory estetyczne tych terenów, doprowadzając tym samym do znacznego

obniżenia wartości estetycznej i architektonicznej zlokalizowanych w granicach mpzp obiektów

i elementów o dużej wartości historycznej i krajobrazowej (obiekty współtworzące dawne założenie

pałacowe i folwarczne). Do głównych zadań opracowywanego mpzp powinno zatem należeć

uporządkowanie kwestii związanych z możliwością lokalizacji elementów dysharmonizujących lokalny

krajobraz oraz podniesienie wartości i wyeksponowanie elementów zabudowy, stanowiących niezwykle

cenny element lokalnej zabudowy.

4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU

4.1. Cel opracowania projektu planu

Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, głównym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru

„Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu, jest ustalenie przeznaczenia

terenów oraz określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, ze szczególnym uwzględnieniem

konieczności kształtowania ładu przestrzennego oraz konieczności dostosowania funkcji

i intensywności dalszego zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodn iczych

przedmiotowego terenu.

W przypadku analizowanego projektu mpzp szczególnie istotne jest określen ie takiego

przeznaczenia i sposobu zagospodarowania przedmiotowego obszaru, który w sposób najbardziej

optymalny uwzględniałby konieczność ochrony terenów o wyjątkowych walorach przyrodniczych, przy

jednoczesnym wskazaniu terenów przeznaczonych pod rozwój inwestycji mieszkaniowych (głównie

w ramach uzupełnienia zabudowy istniejącej). Plan, jako akt prawa lokalnego, stanowić będzie

skuteczne narzędzie dla władz Poznania, umożliwiające kontrolę zainwestowania omawianego obszaru

i zabezpieczenie przed zabudową jego najbardziej wartościowych terenów.

4.2. Ustalenia projektu planu

Analizowany projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko

– Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu składa się z części tekstowej,

sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku

projektu planu, sporządzonego w skali 1:2000.

Część tekstowa projektu planu zawiera zapisy dotyczące: sposobu przeznaczenia

poszczególnych terenów, zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony

środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków

oraz dóbr kultury współczesnej, wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni

publicznych, szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu

(w tym zakazu zabudowy), ustaleń w zakresie granic i sposobów zagospodarowania terenów lub



24

obiektów podlegających ochronie na podstawie przepisów odrębnych, zasad modernizacji, rozbudowy

i budowy systemów komunikacji oraz systemów infrastruktury technicznej oraz szczegółowych

parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy i zagospodarowania poszczególnych terenów.

W projekcie planu znalazł się również zapis ustalający stawkę służącą naliczeniu opłaty z tytułu

wzrostu wartości nieruchomości.

Głównym założeniem analizowanego projektu planu jest docelowe określenie funkcji terenów

w sposób ograniczający możliwość lokalizacji funkcji wzajemnie ze sobą kolidujących, a także

określenie charakteru i intensywności możliwej do realizacji zabudowy, w sposób uwzględniający

konieczność ochrony szczególnych walorów przyrodniczych części terenów, w tym w szczególności

obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty (OZW) PLH300001 „Biedrusko”. Niezwykle istotnym celem

opracowania mpzp jest również zaprojektowanie układu komunikacyjnego, zapewniającego właściwą

obsługę komunikacyjną terenów znajdujących się w granicach przedmiotowego obszaru oraz

określenie zasad ochrony środowiska, których realizacja pozwoli na ograniczenie ewentualnych

niekorzystnych oddziaływań, wynikających z realizacji planowanych inwestycji. Do najważniejszych

zadań mpzp zaliczyć należy także wprowadzenie ustaleń dotyczących sposobu zagospodarowania

i użytkowania terenów, w obrębie których występują obiekty zabytkowe o dużej wartości historycznej.

W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu

ustalono:

tereny zabudowy:

- mieszkaniowej jednorodzinnej – oznaczone symbolami 1-24MN,

- mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej – oznaczone symbolami

1-7MN/U,

- usługowej – oznaczony symbolem U,

- zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych – oznaczony

symbolem RM;

tereny w klinie zieleni:

- lasu, oznaczony symbolem ZL,

- rolnicze, oznaczone symbolami 1-3R;

tereny komunikacji:

- dróg publicznych, oznaczone symbolami KD-G, 1-5KD-L, 1-4KD-D,

- dróg wewnętrznych, oznaczone symbolami 1-13KDW;

tereny infrastruktury technicznej:

- elektroenergetycznej, oznaczone symbolami 1-3E,

- kanalizacji, oznaczone symbolami 1-3K.

Dla większości terenów wskazanych pod zabudowę projekt mpzp przewiduje lokalizację

zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (oznaczone symbolami 1-24MN), uwzględniając

jednocześnie tereny zabudowy obecnie funkcjonującej. Parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy

oraz zagospodarowania na terenach MN zostały zróżnicowane w zależności od ich lokalizacji oraz

stopnia dotychczasowego zainwestowania.

W odniesieniu do terenów 1-4MN, 6MN, 10MN, 12MN, 14MN, 16-19MN i 23MN

ustalono lokalizację zabudowy zgodnie z liniami zabudowy (wyznaczonymi na rysunku planu),

dopuszczając jednocześnie w przypadku obowiązującej linii zabudowy wysunięcie części budynku

(określonych zapisami projektu), wycofanie części budynku o określoną długość oraz lokalizację

budynku gospodarczego albo garażu w głębi działki – z wyjątkiem terenu 16MN (przy czym

powierzchnia garażu lub budynku gospodarczego nie może przekraczać 50 m2). Na działce budowlanej

ustala się lokalizację jednego budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolno stojącego,

z dopuszczeniem lokalizacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych bliźniaczych na terenach 17MN

i 18MN, garaży wbudowanych w budynek mieszkalny lub wolno stojących, a także wolno stojących

budynków gospodarczych (z wyjątkiem terenu 16MN). W sposób szczegółowy określono minimalną

powierzchnię nowych działek budowlanych, wynoszącą odpowiednio nie mniej niż: 700 m2

na terenach 17-18MN, 1000 m2 na terenach 1-2MN, 4MN, 10MN, 14MN, 16MN, 19MN,

1500 m2 na terenach 3MN, 6MN i 23MN oraz 2000 m2 na terenie 12MN. Analogicznie określono

maksymalną powierzchnię zabudowy w granicach poszczególnych terenów (w zależności od terenu od

20 do 30% powierzchni działki budowlanej) oraz minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej

(nie mniejszy niż 60% na terenie 3MN, 50% na terenach 2MN, 6MN, 12MN, 16MN i 23MN oraz

40% na terenach 1MN, 4MN, 10MN, 14MN, 17-19MN).



25

Podobne brzmienie mają zapisy wprowadzone dla wskazanych w projekcie mpzp terenów

5MN, 7-9MN, 11MN, 13MN, 15MN, 20-22MN i 24MN. Ustala się dla nich lokalizację zabudowy

zgodnie z liniami zabudowy (wyznaczonymi na rysunku planu), z uwzględnieniem pozostałych zapisów

planu oraz dopuszczeniem (w przypadku obowiązującej linii zabudowy) wysunięcia przed linię części

budynku (określonych szczegółowo zapisami) oraz wycofania części budynku na długości nie większej

niż 30% długości jego elewacji frontowej. Ustala się lokalizację na działce budowlanej jednego

budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolno stojącego – z jednoczesnym uwzględnieniem

dopuszczenia lokalizacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych bliźniaczych lub szeregowych

na terenach 9MN i 11MN oraz bliźniaczych na terenach 7MN i 20MN. Zgodnie z ustaleniami

projektu mpzp możliwe jest również lokalizowanie garaży wbudowanych w budynek mieszkalny lub

wolnostojących oraz wolno stojących budynków gospodarczych (o powierzchni nie przekraczającej

50 m2). Podobnie jak w przypadku opisanych powyżej terenów MN, projekt określa minimalną

powierzchnię nowych działek budowlanych (w zależności od terenu nie mniejszą niż 400-1500 m2),

maksymalną powierzchnię zabudowy działki budowlanej (od 20 do 30% powierzchni) oraz minimalny

udział powierzchni biologicznie czynnej (40-50% powierzchni działki budowlanej).

Dla wszystkich wskazanych w projekcie mpzp terenów MN określono maksymalną wysokość

budynku mieszkalnego (do 9,0 m), a także budynku gospodarczego oraz garażu (nie większą niż

5,5 m). Dla terenów 1-4MN, 6MN, 10MN, 12MN, 14MN i 16-19MN i 23MN ustalono stosowanie

dachów stromych o kącie nachylenia połaci dachowych od 25° do 45°, przy czym dla budynków

zlokalizowanych na działce budowlanej ustala się jednolitą geometrię i kąt nachylenia połaci.

W przypadku terenów 5MN, 7-9MN, 11MN, 13MN, 15MN, 20-22MN i 24MN ustala dachy płaskie

albo strome o kącie nachylenia połaci dachowych od 25° do 45° (dla nowej zabudowy jednolite

w obrębie działki budowlanej). W odniesieniu do wszystkich terenów zabudowy mieszkaniowej

jednorodzinnej (MN) projekt mpzp dopuszcza ponadto lokalizację zbiorników retencyjnych dla wód

opadowych i roztopowych.

Dla terenów MN projekt planu określa jednocześnie dostęp do przyległych dróg publicznych

lub dróg publicznych poprzez drogi wewnętrzne (z zastrzeżeniem pozostałych ustaleń) oraz ustala

lokalizację stanowisk postojowych zgodnie z pozostałymi zapisami projektu mpzp.

Do wskazanych w projekcie planu terenów zabudowy, należą również zajmujące znacznie

mniejsze powierzchnie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej (MN/U) oraz

teren zabudowy usługowej (U). Tereny MN/U wyznaczono przede wszystkim w oparciu

o funkcjonującą obecnie zabudowę, skupioną w centralnej części dawnej wsi Radojewo, obejmującą

również budynki wchodzące w skład historycznego założenia pałacowego. Dla terenów MN/U zapisy

projektu planu ustalają lokalizację na działce budowlanej jednego budynku mieszkalnego

jednorodzinnego albo usługowego albo mieszkalno-usługowego, przy czym w budynku mieszkalno-

usługowym ustala się lokalizację nie więcej niż jednego lokalu mieszkalnego. Ponadto, dla terenu

6MN/U – w budynku chronionym planem – dopuszcza się lokalizowanie funkcji mieszkaniowej

wielorodzinnej w formie tzw. „loftów” oraz wymaga się lokalizacji pasa zieleni wysokiej na granicy

z terenami 6-7MN, natomiast na terenie 5MN/U dodatkowo ustala się lokalizację ścieżki pieszej

(łączącej teren 3KD-D i ZL). Minimalna powierzchnia nowych działek budowlanych na terenach

MN/U, jaka została określona ustaleniami projektu, waha się w granicach 800-3500 m2, natomiast

maksymalna powierzchnia zabudowy, w zależności od terenu, wynosić może maksymalnie od 20 do

50 % powierzchni działki budowlanej. Podobnie jak w przypadku pozostałych terenów przeznaczonych

pod zabudowę, określono także minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać

zachowany w obrębie działki budowlanej (od 30 do 60%). W sposób szczegółowy określono także

pozostałe parametry zabudowy, takie jak wysokość budynku oraz kształt połaci dachowych. Ponadto,

dla terenów MN/U projekt planu wprowadza całkowity zakaz lokalizacji obiektów handlu hurtowego

i półhurtowego oraz obiektów handlowych o łącznej powierzchni sprzedaży i powierzchni

wystawienniczej powyżej 300 m2.

Teren zabudowy o funkcji usługowej (U) wskazany został natomiast w południowej części

obszaru projektu mpzp, u zbiegu istniejącej ul. Radojewo oraz projektowanej drogi klasy głównej

(KD-G). Zapisy projektu mpzp umożliwiają lokalizację na tym terenie zabudowy (zgodnie

z wyznaczonymi na rysunku planu liniami zabudowy, z dopuszczeniem miejscowego wysunięcia części

ściany budynku – w przypadkach określonych pozostałymi zapisami), o łącznej powierzchni nie

przekraczającej 60% powierzchni działki budowlanej oraz wysokości od 2 do 3 kondygnacji

nadziemnych (lecz nie więcej niż 10,0 m) i określonym kształcie dachu i kącie nachylenia połaci

dachowych. Powierzchnie nowych działek, na których lokalizowana będz ie zabudowa (z wyłączeniem

działek pod obiekty infrastruktury technicznej) nie mogą być mniejsze niż 3000 m2, natomiast



26

minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w ich obrębie, musi

wynosić minimum 30%. Określając minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, wskazano

również, iż w przypadku lokalizacji wolno stojącego obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od

300 do 1000 m2 (zapisy uniemożliwiają lokalizację obiektów o powierzchni sprzedaży przekraczającej

1000 m2), nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej musi być zagospodarowane zielenią

wysoką.

Na terenie U zakazuje się lokalizacji obiektów handlu hurtowego i półhurtowego, wolno

stojących garaży oraz miejsc do przeładunku towarów od strony terenu KD-G. Dopuszcza się

natomiast lokalizację usług handlu o powierzchni sprzedaży do 1000 m2, urządzeń budowlanych

(z zastrzeżeniem pozostałych ustaleń) oraz stacji transformatorowych wbudowanych w budynek

o innym przeznaczeniu. Zapisy projektu mpzp określają dla terenu U dostęp do przyległych dróg

publicznych oraz wymagają lokalizacji stanowisk postojowych, zgodnie z określonymi w projekcie

wytycznymi.

W analizowanym projekcie mpzp wyznaczono także teren zabudowy zagrodowej

w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, oznaczony symbolem RM31. Zapisy projektu

mpzp umożliwiają lokalizację na tym terenie zabudowy (zgodnie z liniami zabudowy wyznaczonymi

na rysunku planu, z uwzględnieniem pozostałych ustaleń) o powierzchni zabudowy działki budowlanej

nie przekraczającej 20% powierzchni, przy jednoczesnym utrzymaniu udziału powierzchni biologicznie

czynnej w powierzchni działki budowlanej na poziomie nie mniejszym niż 60%. Powierzchnia działek

budowlanych na terenie RM – z wyłączeniem działek pod obiekty infrastruktury technicznej – nie

może być mniejsza niż 3000 m2. Na terenie tym ustala się lokalizację na działce budowlanej jednego

budynku mieszkalnego jednorodzinnego (wolno stojącego) i dwóch budynków gospodarczych, przy

czym wysokość budynku mieszkalnego nie może przekraczać 10 m (i nie więcej niż 2 kondygnacje

nadziemne), a wysokość budynków gospodarczych nie może przekraczać 9 m (i nie więcej niż jedna

kondygnacja nadziemna). Ponadto, dla terenu tego ustalono stosowanie dachów stromych o kącie

nachylenia połaci dachowych od 30° do 45° dla budynku mieszkalnego oraz od 20° dla budynków

gospodarczych.

Z uwagi na wyznaczenie w granicach analizowanego obszaru nowych terenów wskazanych

pod zabudowę (stanowiących kontynuację zabudowy istniejącej), konieczne było jednoczesne

zapewnienie właściwej obsługi komunikacyjnej istniejącej i projektowanej zabudowy, poprzez

zaprojektowanie lokalnego układu komunikacyjnego. Przebieg wskazanych w projekcie mpzp dróg

w znacznej mierze pokrywa się z siecią istniejących ulic (ul. Radojewo, ul. Halszki, ul. Podbiałowa,

ul. Piołunowa, fragment ul. Poligonowej), nie mniej konieczne było przeprojektowanie ul. Radojewo

(prowadzącej ruch o znacznym natężeniu, głównie w kierunku Biedruska, Suchego Lasu i Murowanej

Gośliny) oraz uzupełnienie sieci dróg o znaczeniu lokalnym i dojazdowym. Z uwagi na powyższe,

w projekcie planu wskazano nowy przebieg drogi klasy głównej (KD-G), odciążającej istniejącą

obecnie ul. Radojewo (1KD-L) oraz wskazano przebieg nowych terenów dróg lokalnych (5KD-L),

dojazdowych (1KD-D) oraz dróg wewnętrznych, zapewniających obsługę projektowanych terenów

zabudowy. W projekcie mpzp określono w sposób szczegółowy parametry i wskaźniki kształtowania

zabudowy oraz zagospodarowania na terenach KD-G, 1-5KD-L, 1-4KD-D oraz 1-13KDW.

W projekcie plan wskazano również niewielkie tereny infrastruktury technicznej:

elektroenergetycznej – oznaczone symbolami 1-3E oraz kanalizacji – oznaczone symbolami 1-3K.

Dla terenów E ustala się lokalizację stacji transformatorowych (wysokość stacji nie większa niż 3,6 m,

dowolna geometria dachu), przy czym powierzchnia zabudowy nie może przekraczać 30% powierzchni

terenu, a udział powierzchni biologicznie czynnej musi wynosić minimum 30% powierzchni terenu.

W przypadku terenów K ustala się lokalizację przepompowni ścieków wraz z infrastrukturą

towarzyszącą, przy czym wysokość obiektów na tych terenach nie może przekraczać 3,0 m, a udział

powierzchni biologicznie czynnej nie może wynosić mniej niż 70% powierzchni terenu. W tym miejscu

wspomnieć można, iż możliwość lokalizacji podziemnych przepompowni dopuszczono także

w przypadku terenu 3KDW. Zarówno w przypadku terenów E jak i K, w projekcie mpzp ustalono

dostęp do przyległych dróg publicznych lub do dróg publicznych poprzez drogi wewnętrzne.

Znaczną część obszaru objętego granicami projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo”

część Radojewo Wschód w Poznaniu wskazano jako tereny wyłączone z zabudowy, położone

w obrębie klina zieleni. Obejmują one teren lasu (oznaczony na rysunku symbolem ZL) oraz tereny

rolnicze (oznaczone na rysunku symbolami 1R, 2R i 3R). Na terenach tych ustalono zachowanie

dotychczasowego sposobu użytkowania, przy czym dla terenu 2R dopuszcza się prowadzenie zalesień.

31 uwzględniając tym samym wydane dla tego terenu decyzje administracyjne



27

W przypadku terenu ZL, z uwagi na jego walory oraz charakterystykę, określono minimalny udział

powierzchni biologicznie czynnej, jaki powinien zostać zachowany w obrębie tego terenu (nie mniejszy

niż 90%) oraz ustalono zachowanie istniejących obiektów budowlanych, w tym obiektów małej

architektury oraz nagrobków (z dopuszczeniem ich renowacji). Dla terenów ZL i R ustala się ponadto

dostęp do przyległych dróg publicznych lub do dróg publicznych poprzez drogi wewnętrzne

(z zastrzeżeniem pozostałych ustaleń).

Do stanowiącego przedmiot niniejszego opracowania projektu mpzp „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu wprowadzono również szereg ustaleń z zakresu zasad

ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Wprowadzenie tego

rodzaju zapisów było konieczne z uwagi na znaczną wartość historyczną i kulturową znajdujących się

na omawianym obszarze obiektów, tworzących historyczne założenie pałacowe dawnej wsi Radojewo.

Obecność tego rodzaju obiektów oraz konieczność zachowania szczególnych walorów krajobrazowych

tej części miasta wymagały wprowadzenia szczegółowych zapisów również w zakresie ochrony

i kształtowania ładu przestrzennego (opisane szerzej w dalszych częściach niniejszej prognozy).

Analizowany projekt mpzp zawiera także – niezwykle istotne w kontekście lokalizacji

i charakterystyki obszaru objętego jego granicami – ustalenia z zakresu ochrony i kształtowania

środowiska przyrodniczego (w tym jego poszczególnych komponentów) oraz ochrony przyrody. W tym

zakresie, w przedmiotowym projekcie planu ustalono:

ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru Natura 2000,

wyznaczonych na rysunku planu, zgodnie z ustaleniami planu,

zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,

stosowanie rodzimych gatunków w przypadku nowych nasadzeń drzew i krzewów,

dopuszczenie nowych nasadzeń drzew i krzewów (z uwzględnieniem stosowania rodzimych

gatunków oraz uwzględnieniem przebiegu tras podziemnych infrastruktury technicznej),

zachowanie otwartych zbiorników wodnych na terenach 4MN, 5MN, 9MN, 13MN, 19MN,

21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL oraz cieków między tymi zbiornikami,

dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych, budowli hydrotechnicznych i urządzeń

melioracji wodnych, pod warunkiem, iż nie będą kolidować i celami ochrony obszaru Natura

2000,

dopuszczenie lokalizacji studni dla celów gospodarczych,

nakaz odtworzenia ciągłości systemów melioracyjnych i drenarskich w przypadku ich

przerwania,

na terenach MN, MN/U, U i RM zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych

w granicach działki budowlanej, z dopuszczeniem odprowadzenia ich do cieków i rowów

melioracyjnych lub do sieci kanalizacji deszczowej,

na terenach komunikacji odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do kanalizacji

deszczowej lub zagospodarowanie w granicach terenu,

w przypadku nawierzchni utwardzonych na terenach komunikacji nakaz stosowania urządzeń

podczyszczających wody opadowe i roztopowe,

na terenach R, K, E i ZL zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach

terenu,

zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać

na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego

z zakresu łączności publicznej,

zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,

dopuszczenie stosowania indywidualnych systemów grzewczych (z zastrzeżeniem zakazu

stosowania paliw stałych),

Z punktu widzenia ochrony środowiska niezwykle ważne są również ustalenia w zakresie

kształtowania komfortu akustycznego, obejmujące następujące ustalenia:

nakaz uzyskania dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku:

- dla terenów MN, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,

- dla terenów MN/U, jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych,

- dla terenu RM, jak dla terenów zabudowy zagrodowej,

- w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli lub żłobków, jak dla terenów zabudowy

związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

- w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej, jak dla terenów domów opieki

społecznej,

- w przypadku lokalizacji szpitali, jak dla terenów szpitali w miastach;



28

na terenie U lokalizację zabudowy nie wymagającej zapewnienia standardów akustycznych

w środowisku,

nakaz uzyskania wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami

o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku,

dla budynków z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego stosowanie

rozwiązań wynikających z zasad akustyki budowlanej,

dopuszczenie stosowania rozwiązań przeciwhałasowych.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że ochronie przed ponadnormatywnym hałasem

samochodowym służyć także będą ustalenia sformułowane w zakresie zasad modernizacji, rozbudowy

i budowy systemów komunikacji, dopuszczające lokalizację dodatkowych, innych niż ustalone planem,

elementów układu komunikacyjnego.

W sposób pośredni, do zapisów zapewniających możliwość właściwej ochrony poszczególnych

komponentów środowiska zaliczyć można także część zapisów dotyczących zasad modernizacji,

rozbudowy i budowy systemów infrastruktury. Wśród najważniejszych z nich wymienić należy

ustalenie powiązania sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym (oraz zapewnienie

dostępu do sieci), ustalenie zaopatrzenia w wodę pitną z sieci wodociągowej oraz dopuszczenie robót

budowlanych w zakresie sieci infrastruktury technicznej. Realizacja tych zapisów pozwoli

zminimalizować ryzyko uszczuplenia lub naruszenia jakości poszczególnych elementów środowiska

na skutek ich niewłaściwej eksploatacji lub emisji znacznych ilości zanieczyszczeń.

Ponadto, ze względu na występowanie w granicach obszaru projektu mpzp prawnych form

ochrony przyrody w projekcie ustalono zachowanie granic i ochronę obszaru Natura 2000 „Biedrusko”

PLH300001 (zgodnie z ustaleniami planu), natomiast z uwagi na zagospodarowanie omawianego

obszaru oraz jego sąsiedztwa, wymaga się również uwzględnienia ograniczeń wynikających

z sąsiedztwa z terenami lasów.

4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami

Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan

miejscowy dopiero po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Studium uwarunkowań

i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki

przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.

W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania 32

(zwanym dalej Studium) obszar projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”, część

Radojewo Wschód w Poznaniu położony jest w zasięgu terenów o zróżnicowanym kierunku

przeznaczenia. Obejmuje on zarówno tereny przeznaczone pod zabudowę, tereny o specjalnych

warunkach zabudowy i zagospodarowania (w kategorii terenów pod zabudowę), tereny wyłączone

z zabudowy, jak i tereny transportu.

Na omawianym obszarze Studium wskazuje następujące kierunki przeznaczenia terenów:

Tereny przeznaczone pod zabudowę:

MN – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej;

Tereny o specjalnych warunkach zabudowy i zagospodarowania, w kategorii terenów

pod zabudowę:

MN* - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej;

Tereny wyłączone z zabudowy:

ZO – tereny zieleni nieurządzonej, tereny leśne i do zalesień, użytki rolne,

tereny zadrzewione, dna dolin rzek, strumieni, jezior, stawów, wody

powierzchniowe w granicach klinowo-pierścieniowego systemu zieleni

i położone poza tym systemem;

Tereny transportu:

kdG.2 – ul. Radojewo, droga klasy głównej.

W przypadku terenów oznaczonych symbolem MN, jako wiodący kierunek przeznaczenia

Studium wskazuje zabudowę mieszkaniową jednorodzinną w formie wolno stojącej, bliźniaczej

i szeregowej (niskiej). W ramach uzupełniającego kierunku przeznaczenia, na terenach tych możliwa

32 Uchwała LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r.



29

jest lokalizacja zabudowy usługowej towarzyszącej zabudowie mieszkaniowej, zieleni (np. parki,

skwery), tereny sportu i rekreacji, tereny komunikacji i infrastruktury technicznej.

Dla terenów o specjalnych warunkach zabudowy i zagospodarowania , oznaczonych symbolem

MN*, Studium – podobnie jak w przypadku terenów MN – jako wiodący kierunek wskazuje

przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną (wolno stojącą, bliźniaczą, szeregową,

atrialną), która może być uzupełniania zabudową usługową (towarzyszącą zabudowie mieszkaniowej),

zielenią (np. parki, skwery), terenami sportu i rekreacji, a także terenami komunikacji i infrastruktury

technicznej. W odniesieniu do terenów MN* wskazuje natomiast parametry zabudowy, określając

minimalną powierzchnię nowych działek budowlanych (od 400 do 1000 m2 w zależności od charakteru

zabudowy), maksymalną powierzchnię zabudowy (od 25 do 35%), minimalny udział powierzchni

biologicznie czynnej (od 50 do 60%), a także maksymalną wysokość budynków (9,0 m).

Dla wyłączonych z zabudowy terenów ZO, Studium ustala natomiast zakaz lokalizacji

budynków i zakaz zwiększania wskaźnika oraz wysokości zabudowy (w przypadku zabudowy

istniejącej), z dopuszczeniem działań określonych w sposób szczegółowy w pozostałych zapisach.

Znaczna część terenów analizowanego projektu mpzp znalazła się w zasięgu obszaru Natura

2000 oraz w zasięgu klinowo-pierścieniowego systemu zieleni, dla którego jako nadrzędne wskazuje

się zachowanie i odtwarzanie ciągłości oraz podbudowę biologiczną istniejących elementów systemu.

W zakresie kierunków oraz zasad ochrony form ochrony przyrody, dla obszarów Natura 2000 Studium

dopuszcza różne kierunki przeznaczenia, zakazując jednocześnie lokalizacji przedsięwzięć

i prowadzenia działań o znaczącym negatywnym oddziaływaniu na te obszary, w szczególności

na siedliska przyrodnicze, siedliska gatunków roślin i zwierząt, dla których wyznaczone zostały obszary

europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000.

W granicach obszaru projektu mpzp Studium wskazuje również zasięg obszarów wpisanych do

rejestru zabytków oraz obszarów chronionych planem i pozostałych cennych kulturowo. Wskazano

jednocześnie, iż w na etapie sporządzania planu miejscowego na terenach dawnych wsi o czytelnym

układzie przestrzennym z założeniem pałacowo-dworsko-folwarcznym i parkowym (w analizowanym

przypadku dotyczy to Radojewa), należy przeciwdziałać rozwojowi chaotycznej zabudowy wokół

założenia, zapewnić ochronę układu przestrzennego założenia z zachowaną w charakterze i strukturze

historyczną zabudową, dostosować wizualnie nową zabudowę do zabudowy historycznej

i historycznego kontekstu przestrzennego oraz harmonijnie wpisać się w zastany układ

(z zachowaniem skali i charakteru zabudowy), a także zapewnić możliwości poprawienia lub

przywrócenia jakości założeń parkowych.

4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń

projektu planu

Brak obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego

obszaru stanowi przyczynę pojawiania się znaczących utrudnień w określeniu zasad kształtowania

polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach dotyczących przeznaczenia poszczególnych

terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do

ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Należy zauważyć,

że tego rodzaju sytuacja utrudnia również skuteczną ochronę lokalnych zasobów środowiska

przyrodniczego, co w przypadku analizowanych terenów jest szczególnie istotne.

Ze względu na położenie oraz dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania

większości terenów zlokalizowanych w granicach obszaru analizy, największe ryzyko wystąpienia

istotnych zmian w środowisku dotyczyć będzie terenów dotąd niezabudowanych. Bez z góry

określonych ram, dotyczących intensywności, parametrów i form nowej zabudowy, istnieje zagrożenie,

że tereny przekształcane w tereny budowlane, zainwestowane zostaną zbyt intensywnie na skutek

przeprowadzania podziałów geodezyjnych na małe działki budowlane i wprowadzanie wysokiego

procentu zabudowy. Zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i związane z tym

trwałe uszczelnienie znacznych powierzchni, wpłynie niewątpliwie na zmniejszenie zdolności

infiltracyjnych gruntów. Zwiększenie odpływu powierzchniowego wody skutkuje ograniczeniem stopnia

zasilania lokalnych zasobów wodnych (zarówno wód powierzchniowych, jak i podziemnych), co może

w konsekwencji doprowadzić do znacznego obniżenia poziomu wód i zanikania występujących

na analizowanym obszarze cieków i zbiorników wodnych. Jest to zjawisko szczególnie niekorzystne

w kontekście lokalizacji na obszarze projektu mpzp terenów włączonych do europejskiej sieci Natura

2000 (z uwagi na występowanie szczególnie cennych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin

i zwierząt). Zagrożeniem dla siedlisk przyrodniczych występujących w granicach wspomnianego



30

obszaru włączonego do sieci Natura 2000 (PLH 300001 „Biedrusko”) niewątpliwie będzie również

wprowadzanie zabudowy w sposób niezorganizowany i nie uwzględniający lokalnych uwarunkowań

przyrodniczych, zarówno na terenach położonych w jego zasięgu, jak i do niego przylegających.

Należy zauważyć, że ewentualne wprowadzenie zabudowy zbyt intensywnej, odbiegającej

w sposób znaczący parametrami i funkcją od zabudowy istniejącej, doprowadziłoby w konsekwencji

do zatarcia historycznego układu przestrzennego dawnej wsi Radojewo oraz zdewaluowania wartości

historycznej i estetycznej zlokalizowanych na analizowanym obszarze obiektów (podlegający ochronie

konserwatorskiej pałac, park itd.). Nie uwzględniający szerszego kontekstu sposób zagospodarowania

poszczególnych terenów doprowadziłby również do utracenia wyjątkowych walorów krajobrazowych

tych terenów.

Istnieje również zagrożenie wprowadzania na omawiany obszar funkcji generujących dla

obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt dużo emisji zanieczyszczeń, przy jednoczesnym braku

zastosowania rozwiązań, pozwalających na ograniczanie negatywnego oddziaływania antropopresji

na środowisko. Wprowadzanie tego rodzaju działalności w bezpośrednim sąsiedztwie terenów

o wyjątkowych walorach przyrodniczych mogłoby zatem skutkować zmianami w lokalnych warunkach

siedliskowych (pojawienie się nowych czynników stresogennych), a co za tym idzie zanikaniem

cennych i rzadkich w skali regionu i kraju siedlisk przyrodniczych oraz populacji gatunków

podlegających ochronie.

W przypadku rozwoju zabudowy bez ustaleń planu miejscowego, problemem może być

również brak kompleksowych rozwiązań w zakresie obsługi komunikacyjnej nowych terenów

inwestycyjnych, co skutkować może negatywnym oddziaływaniem na jakość funkcjonowania terenów

mieszkaniowych, poprzez np.: wzmożony ruch samochodowy na zbyt wąskich drogach, problemy

z zapewnieniem dostatecznej liczby miejsc parkingowych czy też niekorzystne oddziaływania

akustyczne.

Wśród problemów, jakie mogą pojawić się w przypadku braku realizacji ustaleń omawianego

projektu mpzp, można wskazać również niedostateczny rozwój sieci infrastruktury, a w szczególności

brak dostępu do sieci kanalizacji sanitarnej (problemy te zostały szerzej opisane w rozdziale 3

niniejszej prognozy).

Do najważniejszych, potencjalnych zmian w środowisku przyrodniczym oraz

w dotychczasowym sposobie zagospodarowania i użytkowania poszczególnych terenów, jakie mogłyby

wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń planu miejscowego, można zatem zaliczyć:

rozwój intensywnej zabudowy na terenach obecnie niezabudowanych (związany ze

znacznym uszczupleniem powierzchni terenów zieleni otwartej oraz terenów

użytkowanych rolniczo),

niekontrolowany i spontaniczny rozwój różnorodnej zabudowy,

pojawienie się znacznych różnic w zagospodarowaniu przestrzennym (przeznaczenie,

charakter, kubatura i standard zabudowy),

realizacja przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie oddziaływać na środowisko

(innych niż elementy układu komunikacyjnego czy inwestycje celu publicznego

z zakresu łączności publicznej),

brak rozwiązań umożliwiających ochronę i wyeksponowanie szczególnie atrakcyjnych

fragmentów przestrzeni – obiekty o znacznej wartości kulturowej i historycznej,

wchodzące w skład dawnego założenia pałacowego,

trudności z utrzymaniem ładu przestrzennego (pogłębianie się problemów związanych

z dewastacją walorów krajobrazowych),

brak rozwiązań uwzględniających konieczność ochrony terenów o szczególnej wartości

przyrodniczej (w tym OZW PLH300001 „Biedrusko” oraz stanowisk występowania

gatunków roślin i zwierząt podlegających ochronie prawnej).

5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU

MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA

PROJEKTOWA NEGO DOKUMENTU

Do najbardziej istotnych z punktu widzenia analizowanego obszaru celów ochrony środowiska,

ustanowionych na szczeblu międzynarodowym, należy zaliczyć cele wskazane w następujących

dokumentach:



31

Konwencja o ochronie dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk (Konwencja

Berneńska) z dnia 19 września 1979 r. – dotycząca zagadnień związanych z ochroną

zagrożonych wyginięciem gatunków europejskiej flory i fauny,

Konwencja o różnorodności biologicznej z Rio de Janeiro z dnia 5 czerwca 1992 r.

– nakładająca m.in. obowiązek identyfikacji i monitoringu wszystkich elementów

różnorodności biologicznej, położenia nacisku na ochronę in situ, a także oceny skutków oraz

minimalizowania negatywnych oddziaływań w skali makro i mikro,

Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Konwencja Bońska) z dnia

23 czerwca 1979 r. – nakładająca na sygnatariuszy obowiązek ochrony nietoperzy i ich

siedlisk, zapewnienia w nich spokoju, chronienia przed ich zniszczeniem, a także ochrony ich

żerowisk.

Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające

z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz

z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych

zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii

Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących

dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia. Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony

środowiska zaliczyć należy m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności

biologicznej, ograniczenie wpływu zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów

naturalnych.

Do dokumentów rangi międzynarodowej – wspólnotowej – formułujących cele ochrony

środowiska, istotne z punktu widzenia projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”

część Radojewo Wschód w Poznaniu, zaliczyć można:

Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych

(91/271/EWG), nakładającą na Państwa Członkowskie wymóg wyposażenia aglomeracji

w systemy zbierania ścieków komunalnych – cel szczególnie istotny z uwagi na występowanie

w obszarze opracowania zabudowy, realizowany w projekcie mpzp poprzez wprowadzenie

zapisów regulujących prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej na obszarze opracowania;

Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza (96/62/WE), nakładającą na Państwa Członkowskie obowiązek

utrzymania jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych

przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście obowiązywania dla Poznania Programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań, realizowany w projekcie mpzp poprzez

ustalenie zakazu stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe

(również przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych, dopuszczonych

zgodnie z ustaleniami projektu planu),

Dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa), zobowiązującą Państwa Członkowskie do

ochrony wskazanych (ważnych w skali europejskiej) gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk

przyrodniczych, jak również powołania obszarów ich ochrony – cel szczególnie istotny

w kontekście występowania na obszarze projektu mpzp fragmentu obszaru mającego

znaczenie dla Wspólnoty PLH 300001 Biedrusko, realizowany m.in. poprzez zapis ustalający

ochrone terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru Natura 2000,

wyznaczonych na rysunku planu, zgodnie z ustaleniami planu.

Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:

II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,

mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczpospolitą Polską ochrony środowiska kierując się

zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne

bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.

II Polityka Ekologiczna Państwa Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,

ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym

założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych

sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie

zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne



32

jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów

przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,

ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne

traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania

zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.

Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli

mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki

ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów

zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,

zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce

komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności

obronnej.

Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego

użytkowania zasobów naturalnych (np. racjonalizację użytkowania wody, ochronę zasobów kopalin,

wzbogacenie i racjonalną eksploatację zasobów leśnych, ochronę gleb itd.) i w zakresie jakości

środowiska. Cele dotyczące jakości środowiska odnoszą się w szczególności do gospodarowania

odpadami, stosunków wodnych i jakości wód, jakości powietrza, zmiany klimatu, hałasu

i promieniowania, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska, a także różnorodności biologicznej

i krajobrazowej. Wśród nich, w kontekście zakresu ustaleń projektu mpzp „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu, wymienić należy m.in.:

racjonalizację użytkowania wody, jakość wód, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy

ustalające: zachowanie otwartych zbiorników wodnych na terenach 4MN, 5MN, 9MN,

13MN, 19MN, 21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL oraz cieków między tymi zbiornikami,


przerwania, dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych, budowli hydrotechnicznych

i urządzeń melioracji wodnych pod warunkiem, iż nie będą kolidować z celami ochrony

obszaru Natura 2000, określenie sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych

w granicach poszczególnych terenów, nakaz stosowania urządzeń podczyszczających wody

opadowe i roztopowe w przypadku nawierzchni utwardzonych na terenach komunikacji,

zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, dopuszczenie lokalizacji studni dla celów

gospodarczych;

ochronę gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz lokalizacji

zabudowy na terenach R i ZL, zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia

fragmentów terenów, określenie maksymalnej powierzchni zabudowy dla terenów, w obrębie

których przewiduje się możliwość lokalizacji zabudowy, określenie minimalnego udziału

powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych/terenach;

jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:

zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, w pośredni

sposób także poprzez realizację zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub

potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami

planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej;

hałas, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: nakaz uzyskania

dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (dla terenów MN – jak dla terenów zabudowy

mieszkaniowej jednorodzinnej, dla terenów MN/U – jak dla terenów mieszkaniowo-

usługowych, dla terenu RM – jak dla terenów zabudowy zagrodowej, w przypadku lokalizacji

szkół, przedszkoli lub żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym

pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla

terenów domów opieki społecznej, a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali

w miastach), na terenie U lokalizację zabudowy nie wymagającej zapewnienia standardów

akustycznych w środowisku, nakaz uzyskania wymaganych standardów akustycznych

na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, dla

budynków z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego stosowanie rozwiązań

wynikających z zasad akustyki budowlanej oraz dopuszczenie stosowania rozwiązań

przeciwhałasowych, jak również na terenach komunikacji dopuszczenie lokalizacji

dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego;

różnorodność biologiczną i krajobrazową, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy

ustalające: ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru Natura 2000

(wyznaczonych na rysunku planu) – zgodnie z ustaleniami planu, zachowanie granic i ochronę



33

obszaru Natura 2000 „Biedrusko” PLH300001 zgodnie z ustaleniami planu, minimalne

powierzchnie biologicznie czynne działek budowlanych oraz terenów, zagospodarowanie

zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, dopuszczenie nowych

nasadzeń drzew (z uwzględnieniem stosowania rodzimych gatunków oraz uwzględnieniem

przebiegu tras podziemnych sieci infrastruktury technicznej), stosowanie rodzimych gatunków

w przypadku nowych nasadzeń drzew i krzewów.

Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu

prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów

programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej

skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania

na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności

z wymogami Unii Europejskiej.

Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016

Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi

załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia

Polityki. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy

z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele

średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012

w odniesieniu do zagadnień związanych z:

kierunkami działań systemowych,

ochroną zasobów naturalnych,

poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.

Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu

przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które

powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania

wytycznych, dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań

ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów, umożliwiających przeprowadzenie

strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci

Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad

ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu

środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska.

Na szczeblu gminnym wyraz realizacji Polityki stanowi Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku. W Programie wytypowano –

w poszczególnych obszarach działań – priorytety ekologiczne wraz z kierunkami działań, które

sformułowano na podstawie głównych zagrożeń środowiska rozpatrywanych w kontekście aktualnych

i planowanych wymogów prawnych oraz potrzeb i możliwości realizacyjnych Miasta .

Scharakteryzowano także długoterminowe ekologiczne cele strategiczne (do roku 2020). Wśród celów

strategicznych i kierunków działań polityki ekologicznej miasta wskazano m.in.:

osiągnięcie poprawy jakości powietrza i jakości życia mieszkańców,

zrównoważone użytkowanie zasobów wodnych oraz ochronę przed powodzią i suszą,

zmniejszenie stopnia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas,

zapewnienie funkcjonowania zrównoważonego systemu gospodarki odpadami,

ochronę różnorodności biologicznej oraz tworzenie sieci obszarów chronionych,

zrównoważoną gospodarkę leśną z zachowaniem potencjału rekreacyjnego,

utrzymanie wysokiego poziomu systemu zieleni miejskiej,

zapewnienie właściwej opieki i ochrony zwierząt w mieście,

ochronę złóż kopalin,

minimalizację zagrożenia spowodowanego ruchami masowymi ziemi,

poprawę jakości gleby i ziemi.

Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to

cele dotyczące:

poprawy jakości gleby i ziemi (częściowo również minimalizacji zagrożenia spowodowanego

ruchami masowymi ziemi), realizowane w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz

lokalizacji zabudowy na terenach R i ZL, zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od

utwardzenia fragmentów terenów, określenie maksymalnej powierzchni zabudowy dla



34

terenów, w obrębie których przewiduje się możliwość lokalizacji zabudowy, określenie

minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych/terenach;

zrównoważonego użytkowania zasobów wodnych oraz ochrony przed powodzią i suszą,

realizowane w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zachowanie otwartych zbiorników

wodnych na terenach 4MN, 5MN, 9MN, 13MN, 19MN, 21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL

oraz cieków między tymi zbiornikami, nakaz odtworzenia ciągłości systemów melioracyjnych

i drenarskich w przypadku ich przerwania, dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych,

budowli hydrotechnicznych i urządzeń melioracji wodnych pod warunkiem, iż nie będą

kolidować z celami ochrony obszaru Natura 2000, określenie sposobu zagospodarowania wód

opadowych i roztopowych w granicach poszczególnych terenów, nakaz stosowania urządzeń

podczyszczających wody opadowe i roztopowe w przypadku nawierzchni utwardzonych

na terenach komunikacji, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, dopuszczenie

lokalizacji studni dla celów gospodarczych;

osiągnięcia poprawy jakości powietrza i jakości życia mieszkańców, realizowane w projekcie

planu poprzez zapisy ustalające: zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych

na paliwo stałe, w pośredni sposób także poprzez realizację zakazu lokalizacji przedsięwzięć

mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem

dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności

publicznej;

zmniejszenia stopnia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas, realizowane

w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: nakaz uzyskania dopuszczalnych poziomów

hałasu w środowisku (dla terenów MN – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej

jednorodzinnej, dla terenów MN/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, dla terenu

RM – jak dla terenów zabudowy zagrodowej), w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli lub

żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci

i młodzieży, w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki

społecznej, a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali w miastach, na terenie

U lokalizację zabudowy nie wymagającej zapewnienia standardów akustycznych

w środowisku, nakaz uzyskania wymaganych standardów akustycznych na granicach

z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, dla budynków

z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego stosowanie rozwiązań wynikających

z zasad akustyki budowlanej oraz dopuszczenie stosowania rozwiązań przeciwhałasowych, jak

również na terenach komunikacji dopuszczenie lokalizacji dodatkowych, innych niż ustalone

planem, elementów układu komunikacyjnego;

ochronę różnorodności biologicznej oraz tworzenie sieci obszarów chronionych, realizowany

w projekcie mpzp poprzez zapisy ustalające: ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie

zieleni oraz obszaru Natura 2000 (wyznaczonych na rysunku planu) – zgodnie z ustaleniami

planu, zachowanie granic i ochronę obszaru Natura 2000 „Biedrusko” PLH300001 zgodnie

z ustaleniami planu, minimalne powierzchnie biologicznie czynne działek budowlanych oraz

terenów, zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,

dopuszczenie nowych nasadzeń drzew (z uwzględnieniem stosowania rodzimych gatunków

oraz uwzględnieniem przebiegu tras podziemnych sieci infrastruktury technicznej), stosowanie

rodzimych gatunków w przypadku nowych nasadzeń drzew i krzewów. Analizując opisane powyżej cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia

projektowanego dokumentu, określone na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym, należy

uznać, że poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów projektu mpzp zostały one uwzględnione

w sposób właściwy.

6. PRZEWIDYWA NE ODDZIAŁYWA NIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO

6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi

Zgodnie z ustaleniami analizowanego projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część

Radojewo Wschód w Poznaniu, zmiany w dotychczasowym sposobie zagospodarowania i użytkowania,

których realizacja związana będzie z wystąpieniem znaczących niekorzystnych oddziaływań

w odniesieniu do powierzchni ziemi i warunków gruntowych, dotyczyć będą przede wszystkim terenów

niezagospodarowanych, przeznaczonych pod lokalizację nowej zabudowy lub nowych elementów



35

układu komunikacyjnego. W przypadku terenów obecnie zabudowanych, dla których nie przewiduje

się wprowadzenia znaczących zmian (projekt planu uwzględnia charakter i parametry zabudowy

istniejącej), skala występowania negatywnego oddziaływania na powierzchnię ziemi oraz grunty

będzie nieporównywalnie mniejsza.

Realizacja przewidzianej zgodnie z ustaleniami projektu planu zabudowy oraz inwestycji jej

towarzyszących, niewątpliwie wymagać będzie konieczności dokonania zmian w dotychczasowym

ukształtowaniu terenu oraz właściwościach podłoża. Realizacja nowych inwestycji wymaga

przeprowadzenia szeregu ingerujących w powierzchnię ziemi i podłoże prac budowlanych, związanych

m.in. z wykonaniem wykopów, przemieszczeniem znacznych ilości mas ziemnych, wprowadzeniem do

profilu glebowego elementów konstrukcyjnych budynków i innych obiektów budowlanych, a także

różnego rodzaju materiałów, wpływających na zmianę dotychczasowych właściwości podłoża (np. jego

przepuszczalności oraz właściwości plastycznych). Do najbardziej istotnych zjawisk, jakie wystąpią

w wyniku wprowadzanych zmian, należy zaliczyć trwałe uszczelnienie powierzchni ziemi oraz usunięcie

wierzchniej warstwy gleby w obrębie terenów przeznaczonych bezpośrednio pod posadowienie

budynków. Skala niekorzystnych oddziaływań będzie znacznie większa w przypadku realizacji

kondygnacji podziemnych (ich realizacja nie będzie jednak możliwa na terenie 3MN).

Negatywne oddziaływania na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe wystąpią w największej

skali na terenach przeznaczonych bezpośrednio pod posadowienie budynków i innych obiektów

budowlanych, a także terenów bezpośrednio do nich przylegających. Na pozostałych powierzchniach

poszczególnych działek budowlanych oraz na terenach wykorzystywanych w trakcie prowadzenia prac

realizacyjnych, skala niekorzystnych oddziaływań będzie znacznie mniejsza. We wspomnianych

powyżej przypadkach, zmiany w lokalnych warunkach gruntowych wynikać będą przede wszystkim

z faktu składowania znacznych ilości materiałów budowlanych oraz wykorzystywania części terenów

na potrzeby zapewnienia dojazdu pojazdów i dostarczenia sprzętu budowlanego, skutkującego

zniszczeniem wierzchniej warstwy gleby oraz nadmiernym utwardzeniem i uszczelnieniem terenu.

Należy jednak zauważyć, że oddziaływania te będą dotyczyły jedynie etapu realizacji poszczególnych

inwestycji (po ich zakończeniu całkowicie ustąpią), a ich skutki będą w znacznej mierze odwracalne.

Znaczące zmiany w kształtowaniu powierzchni ziemi i lokalnych warunków gruntowych

wystąpią natomiast na terenach przeznaczonych pod lokalizację nowych elementów układu

komunikacyjnego. Budowa nowych lub przebudowa istniejących szlaków komunikacyjnych wymaga

zastosowania ciężkiego sprzętu budowlanego, umożliwiającego trwałe uszczelnienie powierzchni,

a także zastosowania materiałów budowlanych znacząco zmieniających właściwości podłoża

(wprowadzenie warstw kruszyw naturalnych oraz nieprzepuszczalnych warstw bitumicznych). Należy

zaznaczyć, że niekorzystne oddziaływania w największej skali wystąpią w przypadku realizacji nowych

szlaków komunikacyjnych o znacznych parametrach (głównie w przypadku realizacji projektowanej

drogi KD-G) na trenach dotychczas niezagospodarowanych i nieużytkowanych. W tym miejscu należy

jednak wspomnieć, iż w większości przypadków przebieg wskazanych na rysunku projektu planu dróg

klasy lokalnej (KD-L) i dojazdowej (KD-D) pokrywa się z przebiegiem dróg już istniejących,

w związku z czym ich ewentualne poszerzenie czy przebudowa będzie niosła za sobą niekorzystne

oddziaływania o znacznie mniejszym wymiarze (tereny te zostały już przekształcone w znacznym

stopniu). Prognozuje się, że w przypadku realizacji nowych dróg wewnętrznych, skala negatywnych

oddziaływań nie będzie wpływała w sposób znaczący na kształtowanie powierzchni ziemi i warunków

gruntowych (drogi wewnętrzne w znacznej mierze obejmują drogi o nawierzchni gruntowej).

Zmiany w ukształtowaniu terenu oraz właściwościach fizycznych i chemicznych podłoża

wystąpią w pewnym stopniu również w przypadku przeprowadzenia dopuszczonych w planie robót

budowlanych w zakresie sieci infrastruktury technicznej (w tym wodociągowej, kanalizacyjnej,

gazowej, ciepłowniczej, elektroenergetycznej i telekomunikacyjnej). W związku z ich prowadzeniem

może dojść do przekształcenia powierzchni ziemi o charakterze lokalnym i czasowym, wynikającym

z konieczności dokonania wykopów, a także przemieszczenia lub wprowadzania nowych elementów

sieci infrastruktury. Umieszczenie pod powierzchnią terenu elementów , wchodzących w skład sieci

infrastruktury technicznej, może być związane z występowaniem niekorzystnych oddziaływań

o trwałym charakterze, gdyż odpowiednie zabezpieczenie tego typu instalacji będzie

najprawdopodobniej wymagało umieszczenia w glebie materiałów wpływających na właściwości

gruntu. Niemniej, przewiduje się, że z uwagi na skalę dokonanych przekształceń (stosunkowo nieduże

powierzchnie terenu), zjawisko to nie będzie jednak odgrywało znaczącej roli w kształtowaniu

powierzchni ziemi oraz zmianie warunków gruntowych na całym analizowanym obszarze.

Z uwagi na ryzyko wystąpienia (w następstwie planowanych inwestycji) niekorzystnych

w odniesieniu do powierzchni ziemi i warunków gruntowych zmian, niezbędne było wprowadzenie do



36

projektu planu ustaleń pozwalających na zminimalizowanie lub (w niektórych przypadkach)

wyeliminowanie opisanych powyżej zjawisk.

Z punktu widzenia ochrony powierzchni ziemi i warunków gruntowych najbardziej korzystnym

zapisem projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu jest

wyłączenie z zabudowy terenów 1-3R oraz ZL. Ustalenie dla wspomnianych terenów zachowania

dotychczasowego sposobu użytkowania (z uwzględnieniem dopuszczenia prowadzenia zalesień

w przypadku terenu 2R oraz pozostałych ustaleń) z równoczesnym zakazem lokalizacji budynków,

pozwoli na całkowite wyeliminowanie zagrożeń, wynikających ze znaczących przekształceń

powierzchni ziemi i warunków gruntowych na skutek realizacji nowych inwestycji budowlanych.

Ponadto, należy zauważyć, że uniemożliwienie wprowadzenia znaczących zmian w dotychczasowych

właściwościach występujących tu gruntów, wpłynie w sposób niezwykle istotny na ograniczenie ryzyka

wystąpienia zmian siedliskowych w odniesieniu do zinwentaryzowanych na przedmiotowych terenach

(szczególnie w obrębie terenu ZL) siedlisk i gatunków roślin i zwierząt.

W celu zminimalizowania skali występowania negatywnych oddziaływań na ukształtowanie

powierzchni ziemi i warunki gruntowe, wynikających z realizacji ustalonych w projekcie planu

zamierzeń inwestycyjnych, do projektu planu wprowadzono przede wszystkim zapisy ustalające

maksymalną powierzchnię zabudowy na terenach, na których ich realizacja została umożliwiona.

Powierzchnia ta, w zależności od przeznaczenia terenu oraz funkcji planowanej zabudowy, wynosi od

20 do 60% (teren U) powierzchni działki budowlanej. Za szczególnie istotne uważa się ustalenia

ograniczające maksymalną powierzchnię zabudowy na przeznaczonych pod zabudowę terenach

położonych jednocześnie w zasięgu obszaru Natura 2000 PLH300001 „Biedrusko” – część terenu 3MN

i 1MN/U (powierzchnia zabudowy na terenie 3MN nie może być wyższa niż 20% powierzchni działki

budowlanej, na terenie 1MN/U – nie wyższa niż 30%) oraz teren RM (powierzchnia zabudowy nie

może być większa niż 20% powierzchni działki). Jednocześnie dla działek budowlanych w obrębie tych

terenów określono wysoki udział powierzchni biologicznie czynnej (nie mniej niż 50% dla 1MN/U

i 60% dla 3MN i RM) oraz stosunkowo duże powierzchnie minimalne nowo wydzielanych działek

budowlanych (nie mniejszą niż 3000 m2 na terenie RM, 1500 m2 na terenie 3MN, 1000 m2 na terenie

1MN/U). Minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej oraz minimalna wielkość powierzchni

nowo wydzielanej działki budowlanej została szczegółowo określona także dla wszystkich pozostałych

terenów przeznaczonych pod zabudowę. Działania te pozwolą na ograniczenie możliwości

diametralnego uszczuplenia lub całkowitego wyeliminowania powierzchni biologicznie czynnych

w obrębie poszczególnych terenów, gwarantując tym samym ograniczenie skali przekształcenia

powierzchni ziemi i warunków gruntowych w obrębie części terenów (wraz ze zbliżaniem terenów

zabudowy do terenów o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych intensywność

projektowanej zabudowy ulega obniżeniu).

W projekcie planu nie znalazły się natomiast zapisy odnoszące się bezpośrednio do sposobu

prowadzenia gospodarki odpadami na obszarze opracowania. Zasady gospodarowania odpadami

szczegółowo określają przepisy odrębne, w tym ustawa o odpadach, ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz akty wykonawcze do tych ustaw, w tym. m.in. Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Poznania33 i Regulamin utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”34. Z uwagi na powyższe,

w przedmiotowym projekcie planu brak jest ustaleń odnoszących się w sposób bezpośredni do

zagadnień związanych z gospodarka odpadami. Niemniej, ustalenia projektu mpzp zapewniają

możliwość prawidłowego prowadzenia gospodarki odpadami w granicach poszczególnych terenów ,

ustalając m. in.: zapewnienie dostępu działek budowlanych do przyległych dróg publicznych,

określenia parametrów kształtowania zabudowy, umożliwiających wyznaczenie na każdej działce

budowlanej miejsc na pojemniki służące do czasowego gromadzenia odpadów. W tym miejscu należy

zaznaczyć, że prowadzenie gospodarki odpadami we właściwy sposób pozwoli na ograniczenie

możliwości zanieczyszczenia podłoża gruntowego (w tym również zasobów wód podziemnych)

substancjami niebezpiecznymi, przedostającymi się do gruntu na skutek niewłaściwego składowania

odpadów.

33 Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania

czystości i porządku na terenie miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r. , poz. 3931) 34 Uchwała Nr VI/30/2013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” z dnia

12 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”



37

Reasumując, realizacja inwestycji przewidzianych zgodnie z ustaleniami projektu planu

niewątpliwie przyczyni się do wystąpienia niekorzystnych oddziaływań na powierzchnię ziemi i warunki

gruntowe w obrębie terenów przeznaczonych pod lokalizację nowej zabudowy oraz elementów układu

komunikacyjnego, jednakże realizacja zapisów ograniczających skalę zabudowy oraz wymagających

zachowania odpowiedniego udziału powierzchni niezabudowanych i biologicznie czynnych pozwoli

ograniczyć skalę tego zjawiska.

6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne

Z uwagi na występowanie na obszarze objętym granicami projektu mpzp „Morasko –

Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu wód powierzchniowych (w postaci

niewielkich zbiorników oraz cieków wodnych), konieczne było uwzględnienie obecności tych

elementów zagospodarowania w opracowywanym projekcie planu miejscowego. Było to szczególnie

istotne z uwagi na skalę negatywnych konsekwencji, jakie mogą pojawić się w przypadku

niewłaściwego sposobu zagospodarowania i użytkowania poszczególnych terenów, wprowadzania zbyt

intensywnej zabudowy czy też braku realizacji zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Należy

zauważyć, że zasilanie wód powierzchniowych związane jest jednocześnie z poziomem zalegania oraz

zasobnością poziomów wód podziemnych, tak więc wprowadzenie odpowiednich rozwiązań konieczne

było również z uwagi na ochronę lokalnych zasobów wód podziemnych.

Realizacja dużej części inwestycji, których lokalizacja została przewidziana na obszarze objętym

granicami omawianego projektu mpzp, może stanowić przyczynę pojawienia się negatywnych

oddziaływań, zarówno w odniesieniu do lokalnych zasobów wód powierzchniowych, jak i podziemnych.

Prowadzenie prac budowlanych, niezbędnych do zrealizowania nowej zabudowy, budowy lub

rozbudowy szlaków komunikacyjnych, jak również budowy, rozbudowy czy modernizacji sieci

infrastruktury technicznej, wymaga ingerencji w powierzchnię ziemi i warunki gruntowe, a co za tym

idzie, w sposób pośredni oddziałuje również na kształtowanie lokalnych warunków wodnych.

Powiększanie areału powierzchni zabudowanych (na skutek realizacji inwestycji budowlanych czy

komunikacyjnych) związane jest nierozerwalnie ze wzrostem udziału powierzchni trwale

uszczelnionych oraz pojawieniem się nowych obiektów, których funkcjonowanie związane jest

z generowaniem ścieków bytowych i komunalnych. Skutkiem podejmowania tego rodzaju działań jest

ograniczenie powierzchni umożliwiającej swobodną infiltrację wód opadowych i roztopowych

(skutkujące ograniczeniem zasilania wód podziemnych), przyspieszenie tempa spływu

powierzchniowego z terenów utwardzonych (np. parkingi towarzyszące zabudowie) oraz zwiększenie

ryzyka zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego na skutek prowadzenia niewłaściwej

gospodarki wodno-ściekowej (np. gromadzenie ścieków w nieszczelnych zbiornikach). Skutkiem braku

określenia zasad prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na terenach zabudowy, jak również

niewłaściwego sposobu prowadzenia prac budowlanych, może być zatem zanieczyszczenie zasobów

wód podziemnych i powierzchniowych, obniżenie poziomu zalegania wód gruntowych, czy też

zniszczenie lub naruszenie koryt przepływających przez obszar opracowania wód powierzchniowych.

Niewłaściwe prowadzenie inwestycji budowlanych skutkować może także ograniczeniem zasilania

zbiorników i cieków wodnych, prowadząc w konsekwencji do ich zaniku (przerwanie ciągłości

systemów, melioracyjnych, ograniczenie zasilania cieków wodami opadowymi i roztopowymi itd.) . Aby

zminimalizować lub wyeliminować ryzyko wspomnianych powyżej oddziaływań konieczne było

wprowadzenie do projektu mpzp szczegółowych ustaleń m.in. w zakresie prowadzenia gospodarki

wodno-ściekowej, sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych czy też możliwości

trwałego uszczelnienia powierzchni w obrębie poszczególnych terenów.

Do projektu mpzp przede wszystkim wprowadzono zapisy odnoszące się w sposób

bezpośredni do zlokalizowanych na obszarze opracowania wód powierzchniowych. W tym zakresie

ustalono zachowanie otwartych zbiorników wodnych na terenach 4MN, 5MN, 9MN, 13MN, 19MN,

21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL oraz cieków wodnych przepływających między tymi zbiornikami.

Jednocześnie zapisy projektu mpzp nakazują odtworzenie ciągłości systemów melioracyjnych

i drenarskich w przypadku ich przerwania. Zapisy te jednoznacznie wskazują na konieczność

zachowania istniejących wód powierzchniowych, stanowiących niezwykle ważny element lokalnego

zagospodarowania, odpowiadający m.in. za właściwy sposób odbioru wód opadowych i roztopowych

z poszczególnych terenów oraz utrzymanie panujących tu warunków gruntowo-wodnych.

Przestrzeganie powyższych zapisów pozwoli uniknąć istotnego zachwiania dotychczasowych warunków

wodnych na skutek skanalizowania otwartych fragmentów cieków lub likwidacji zbiorników wodnych,

jak również ograniczy ryzyko dewastacji istniejącego na analizowanym obszarze systemu



38

melioracyjnego (na skutek realizacji nowych inwestycji budowlanych czy drogowych). Należy również

zaznaczyć, iż do projektu mpzp wprowadzono zapis dopuszczający możliwość lokalizacji zbiorników

retencyjnych, budowli hydrotechnicznych i urządzeń melioracji wodnych, wyłącznie pod warunkiem,

iż nie będą one kolidować z celami ochrony obszaru Natura 2000. Tego rodzaju rozwiązania pozwolą

m.in. na zatrzymanie znacznych ilości wód na obszarze opracowania oraz poprawę przepustowości

istniejących elementów sieci melioracyjnej. Ich realizacja będzie jednak możliwa jedynie w przypadku

stwierdzenia braku niekorzystnego oddziaływania na szczególnie cenne siedliska oraz miejsca

występowania gatunków, stanowiących przedmiot zainteresowania Wspólnoty (występujących

w granicach całego obszaru PLH300001 „Biedrusko”, w tym w granicach projektu planu).

Jak już wcześniej wspomniano, realizacja nowych inwestycji budowlanych czy też

infrastrukturalnych, poza ryzykiem naruszenia istniejących warunków gruntowo-wodnych, niesie za

sobą także ryzyko pojawienia się nowych, znaczących źródeł zanieczyszczeń wód podziemnych

i powierzchniowych. Przyczyną występowania tego rodzaju zjawisk jest nieodpowiednie postepowanie

z wytworzonymi w obrębie terenów zabudowy ściekami. Analizowany projekt mpzp nie wprowadza

zapisów odnoszących się w sposób bezpośredni do sposobu odprowadzania generowanych

na obszarze projektu mpzp ścieków. Brak sprecyzowania rozwiązań w tym zakresie oznacza,

że zagadnienia gospodarki wodno-ściekowej prowadzone będą w oparciu o obowiązujące w tym

zakresie przepisy odrębne. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r.

o utrzymaniu czystości i porządku w gminach35, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie

czystości i porządku poprzez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub,

w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona,

wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową

oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych;

przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest

wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach

odrębnych. W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, iż zapisy projektu mpzp – w zakresie sieci

infrastruktury technicznej – ustalają powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem

zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci, jak również dopuszczają prowadzenie robót

budowlanych w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.

W celu właściwego i sprawnego odbioru ścieków z obszaru opracowania, w projekcie mpzp

wyznaczono również tereny infrastruktury technicznej – kanalizacji (oznaczone symbolami 1-3K),

w obrębie których ustalono lokalizację przepompowni ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

Lokalizację podziemnych przepompowni ścieków dopuszczono także w granicach terenu 3KDW.

Obecność tego rodzaju elementów zapewni możliwość prawidłowego funkcjonowania systemów

kanalizacyjnych, obsługujących istniejącą i projektowaną zabudowę.

W pewnym stopniu ochronie lokalnych zasobów wód powierzchniowych służyć będzie

realizacja zapisu ustalającego zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej. Dostarczenie wody

pitnej z miejskiej sieci wodociągowej wyeliminuje ryzyko nadmiernej eksploatacji zasobów wód

podziemnych, pomimo dopuszczenia przez zapisy projektu mpzp lokalizacji studni do celów

gospodarczych.

Ograniczeniu ryzyka wystąpienia negatywnych oddziaływań w odniesieniu do zasobów oraz

jakości wód podziemnych i powierzchniowych służyć będą także zapisy projektu planu odnoszące się

do sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach całego analizowanego

obszaru. Dla terenów R, K, E, ZL oraz przeznaczonych pod zabudowę terenów MN, MN/U, U i RM

ustalono zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach terenu, przy czym

w odniesieniu do terenów MN, MN/U, U i RM dopuszczono ich odprowadzenie do cieków i rowów

melioracyjnych lub do sieci kanalizacji deszczowej. Wprowadzenie tego rodzaju ustalenia jest oceniane

pozytywnie z ekologicznego punktu widzenia, gdyż podstawową zasadą współczesnych metod

zagospodarowania wód opadowych i roztopowych jest ich zatrzymanie na terenie, spowolnienie tempa

spływu do odbiornika oraz naturalne oczyszczanie wód opadowych na miejscu, przed odprowadzeniem

do odbiornika (np. poprzez spływ przez powierzchnie zadarnione). Zagospodarowanie wód opadowych

i roztopowych jest zatem szczególnie korzystne w przypadku terenów charakteryzujących się dużym

udziałem powierzchni zagospodarowanych zielenią i niewielkim udziałem powierzchni trwale

uszczelnionych (np. tereny zieleni urządzonej lub otwartej, tereny zabudowy z wysokim procentem

powierzchni biologicznie czynnej itd.). Dopuszczenie możliwości odprowadzania wód opadowych

i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej umożliwia natomiast właściwe gospodarowanie wodami

35 tekst ujednolicony na dzień 01.01.2012, Dz. U. z 2011 nr 152 poz. 897



39

na terenach, w obrębie których możliwości zagospodarowania tych wód na terenie są ograniczone

z uwagi na ich sposób zagospodarowania (duży udział powierzchni trwale uszczelnionych) lub lokalne

warunki gruntowo-wodne (np. płytkie zaleganie zwierciadła wód gruntowych, obszary bezodpływowe

itd.).

W przypadku terenów o dużym udziale powierzchni trwale uszczelnionych lub też terenów

komunikacyjnych (drogi o nawierzchniach bitumicznych) preferuje się odprowadzanie wód opadowych

i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej. W analizowanym projekcie mpzp dla terenów

komunikacyjnych ustalono odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do kanalizacji deszczowej

lub też ich zagospodarowanie w granicach terenu, przy czym w przypadku nawierzchni utwardzonych

na terenach komunikacji wprowadzono jednocześnie nakaz stosowania urządzeń podczyszczających

wody opadowe i roztopowe. Odprowadzanie wód z zanieczyszczonych, utwardzonych powierzchni

pozwala wyeliminować ryzyko przedostania się do środowiska gruntowo-wodnego substancji

spływających z powierzchni dróg. Ewentualna możliwość zagospodarowania wód w granicach terenów

komunikacyjnych może być natomiast rozwiązaniem korzystnym w przypadku dróg dojazdowych

i wewnętrznych o nawierzchni gruntowej, charakteryzujących się niewielkim natężeniem ruchu

(minimalna ilość zanieczyszczeń generowanych w ich obszarze nie będzie stanowić zagrożenia dla wód

podziemnych i powierzchniowych).

Do niezwykle istotnych rozwiązań – z punktu widzenia ograniczenia możliwości drastycznego

zmniejszenia ilości wód zasilających lokalne zasoby wód powierzchniowych i podziemnych – należy

szczegółowe określenie parametrów zagospodarowania i zabudowy poszczególnych terenów.

Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę projekt mpzp określa minimalną powierzchnię

nowo wydzielanych działek budowlanych, maksymalną powierzchnię zabudowy oraz minimalny udział

powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w obrębie działki budowlanej lub terenu.

Wielkości te zostały zróżnicowane w zależności od docelowego przeznaczenia poszczególnych

terenów, ich dotychczasowego sposobu zagospodarowania oraz charakteru występującej na nich

zabudowy (np. obecność obiektów zabytkowych). Realizacja tych ustaleń pozwoli uniknąć sytuacji,

w której na skutek nadmiernego uszczelnienia powierzchni ziemi (np. intensywna zabudowa, znaczny

udział niezabudowanych lecz trwale uszczelnionych powierzchni w obrębie poszczególnych działek

budowlanych) oraz ograniczenia udziału powierzchni umożliwiających swobodną infiltrację wód,

wystąpiłoby zjawisko znacznego ograniczenia zasilania wód powierzchniowych i podziemnych wodami

opadowymi i roztopowymi, co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do wysychania lokalnych cieków

i zbiorników wodnych oraz znacznego obniżenia poziomu zalegania wód gruntowych. Ograniczenie

powierzchni zabudowy oraz określenie możliwie najwyższych udziałów powierzchni bio logicznie

czynnej jest szczególnie istotne w kontekście lokalizacji części terenów obszaru projektu mpzp

w granicach OZW PLH 300001 ”Biedrusko”. Drastyczne ograniczenie powierzchni terenów

pozwalających na swobodną infiltrację wód opadowych i roztopowych mogło by w tym przypadku

doprowadzić do znacznych zmian w zasilaniu drobnych cieków wodnych spływających w kierunku

Warty, co z kolei mogłoby skutkować zmianami warunków siedliskowych na terenach o szczególnych

walorach przyrodniczych, zlokalizowanych poza granicami obszaru opracowania (wysychanie terenów

na skutek obniżenia zwierciadła wód gruntowych, wysychanie lokalnych rozlewisk itd.).

W tym kontekście za niezwykle korzystne należy również uznać zapisy projektu mpzp

ustalające zakaz lokalizacji budynków na znacznych obszarowo terenach 1R, 2R, 3R i ZL, dla których

ustala się jednocześnie zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania (z wyjątkiem terenu 2R

dla którego dopuszcza się prowadzenie zalesień).

Reasumując, ustalenia projektu mpzp przewidują możliwość wprowadzenia nowych inwestycji,

których realizacja przyczyni się do wystąpienia niekorzystnych oddziaływań na wody powierzchniowe,

jednakże skala przewidzianych zmian oraz docelowa realizacja zapisów regulujących sposób

zagospodarowania poszczególnych terenów oraz zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej,

pozwoli na zminimalizowanie niekorzystnych oddziaływań w możliwie maksymalnym stopniu.

6.3. Oddziaływanie na zasoby naturalne

Z uwagi na regulacyjny charakter ustaleń omawianego w prognozie projektu miejscowego

planu zagospodarowania przestrzennego „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu nie przewiduje się wystąpienia oddziaływań wpływających negatywnie na kształtowanie

zasobów naturalnych.



40

6.4. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną

Realizacja inwestycji budowlanych, infrastrukturalnych czy drogowych niewątpliwie może

stanowić przyczynę pojawienia się zmian w lokalnej różnorodności biologicznej. Obszar objęty

granicami projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu

charakteryzuje się występowaniem różnorodnych siedlisk o wyjątkowych walorach przyrodniczych,

w związku z czym, niezwykle istotne było takie zaprojektowanie funkcji i sposobu zagospodarowania

poszczególnych terenów, które w możliwie maksymalny sposób uwzględniałoby konieczność ochrony

i zachowania tutejszej bioróżnorodności. Działania te są szczególnie ważne w odniesieniu do terenów

dotąd niezagospodarowanych, dla których przewiduje się możliwość lokalizacji nowej zabudowy, czy

też elementów układu komunikacyjnego.

We wspomnianych powyżej przypadkach przewiduje się wystąpienie lokalnego zmniejszenia

różnorodności biologicznej na skutek konieczności usunięcia pokrywy roślinnej, zniszczenia wierzchniej

warstwy gleby oraz trwałego uszczelnienia części powierzchni, przeznaczonej bezpośrednio pod

lokalizację budynków oraz innych obiektów. Oddziaływania te wystąpić mogą także w trakcie

wykonywania prac budowlanych, prowadzonych na etapie realizacji poszczególnych inwestycji. Należy

jednak zauważyć, że dotychczasowa różnorodność biologiczna w obrębie wspomnianych terenów jest

stosunkowo niewielka, szczególnie w kontekście różnorodności przedstawicieli flory i fauny

występujących na terenach sąsiednich (w tym również w granicach projektu mpzp) . Zmian należy

spodziewać się również w przypadku aktualnie nie zainwestowanych terenów , przeznaczonych zgodnie

z zapisami projektu planu pod budowę lub rozbudowę elementów układu komunikacyjnego oraz

budowę, rozbudowę i modernizację sieci infrastruktury technicznej. Zasadniczo oddziaływania te nie

będą miały znaczącego wpływu na kształtowanie różnorodności biologicznej na całym analizowanym

obszarze, jednakże w przypadku tak dużych inwestycji jak realizacja drogi KD-G, będą powodować

pojawienie się niekorzystnych oddziaływań o charakterze lokalnym. W przypadku inwestycji

związanych z siecią infrastruktury technicznej, niekorzystne oddziaływania na kształ towanie lokalnej

różnorodności biologicznej będą miały charakter krótkotrwały i w znacznej mierze odwracalny (z uwagi

na znikomy stopień uszczelnienia powierzchni terenu). Ponadto, należy zauważyć, że przebieg

projektowanych inwestycji nie koliduje z lokalizacją siedlisk i stanowisk gatunków cennych i rzadkich.

W chwili obecnej, różnorodność biologiczna w granicach obszaru projektu mpzp „Morasko –

Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu kształtowana jest przede wszystkim

dzięki obecności niezwykle cennego przyrodniczo parku pałacowego w Radojewie oraz

niezabudowanych terenów towarzyszących wodom powierzchniowym (niewielkie zbiorniki wodne ,

fragmenty cieków wodnych i rowów melioracyjnych). Ze względu na wyjątkowe walory oraz

zróżnicowanie występujących tu siedlisk, określenie sposobu zagospodarowania i użytkowania tych

terenów ma szczególne znaczenie dla kształtowania lokalnej różnorodności biologicznej. W mniejszym

stopniu na jej kształtowanie wpływa obecność terenów nieużytkowanych oraz terenów użytkowanych

rolniczo (pola uprawne w północnej i południowej części obszaru projektu planu), nie mniej zasadnym

byłoby zachowanie dotychczasowego sposobu zagospodarowania przynajmniej części z tych terenów.

Z uwagi na powyższe, wśród najbardziej istotnych zapisów projektu mpzp w zakresie ochrony

lokalnej bioróżnorodności, należy wskazać ustalenie zachowania dotychczasowego sposobu

użytkowania terenu ZL (park w Radojewie) oraz terenów R (z dopuszczeniem prowadzenia zalesień

na terenie 2R). Dla terenów tych projekt wprowadza całkowity zakaz lokalizacji budynków oraz

określa ich docelową funkcję (teren lasu – ZL, tereny rolnicze – R), która sprzyjać będzie utrzymaniu

lokalnej różnorodności. Maksymalne ograniczenie możliwości poważnych ingerencji w granicach

wspomnianych powyżej terenów pozwoli na utrzymanie występującej tu dotychczas roślinności oraz

miejsc bytowania, żerowania i rozrodu przedstawicieli lokalnej fauny. Zachowaniu najcenniejszych

elementów kształtujących lokalną różnorodność sprzyjać będzie także realizacja zapisu ustalającego

ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru Natura 2000 (wyznaczonych

na rysunku), zgodnie z ustaleniami planu. Pewnych zmian w kształtowaniu lokalnej bioróżnorodności

spodziewać się można w przypadku realizacji dopuszczenia wprowadzenia zalesień na terenie 2R

(zwiększenie areału terenów leśnych kosztem zmniejszenia powierzchni terenów użytkowanych

rolniczo), jednakże ich wpływ na kształtowanie różnorodności biologicznej – z uwagi na utrzymanie

rolniczego charakteru terenu 1R i 3R – najprawdopodobniej nie będzie znaczący (w kontekście

różnorodności biologicznej całego analizowanego obszaru).

Poza terenami o największej wartości przyrodniczej i krajobrazowej (ZL, R), w projekcie planu

znalazły się również tereny obecnie zabudowane oraz tereny, dla których przewiduje się realizację

nowych inwestycji budowlanych, drogowych czy infrastrukturalnych. Tereny te zlokalizowane są



41

w bezpośrednim lub bliskim sąsiedztwie terenów cennych przyrodniczo, co wymusiło konieczność

zaproponowania takich rozwiązań, których realizacja pozwoliłaby wyeliminować ryzyko znacznego

ograniczenia różnorodności biologicznej na całym analizowanym obszarze. W tym celu

w analizowanym projekcie mpzp określono maksymalną powierzchnię zabudowy (na terenach MN,

MN/U, U, RM i E), minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany

w obrębie działek budowlanych (lub terenu), ustalono zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych

od utwardzenia fragmentów terenów oraz dopuszczono wprowadzanie nowych nasadzeń drzew

i krzewów (z uwzględnieniem ustalenia stosowania rodzimych gatunków). Realizacja powyższych

zapisów ograniczy możliwość wprowadzania zbyt intensywnej zabudowy oraz wymusi pozostawienie

części powierzchni dostępnej dla przedstawicieli lokalnej flory i fauny. Jest to szczególnie istotne

w przypadku terenów zabudowy sąsiadujących z terenami o najwyższej wartości przyrodniczej , dla

których wprowadzono ustalenia ograniczające maksymalną powierzchnię zabudowy (zabudowa

ekstensywna) oraz wymagające zachowania największych udziałów powierzchni biologicznie czynnej .

Realizacja zapisów dotyczących kształtowania zieleni na całym obszarze projektu mpzp przyczyni się

natomiast do wytworzenia na terenach przeznaczonych pod zabudowę niewielkich enklaw zieleni,

które mogą stanowić atrakcyjne miejsca dla przedstawicieli pospolitych gatunków zwierząt

(szczególnie w przypadku obecności zieleni wysokiej). Nowe nasadzenia zieleni stanowić będą ponadto

częściową rekompensatę strat poniesionych przez środowisko, powstających w wyniku usunięcia

zieleni kolidującej z nowymi inwestycjami budowlanymi oraz przekształcenia i uszczelnienia

powierzchni ziemi.

Niezwykle istotny wpływ na kształtowanie lokalnej różnorodności gatunkowej przeds tawicieli

flory i fauny ma na analizowanym terenie również obecność wód powierzchniowych w postaci

drobnych cieków, zbiorników wodnych, a także elementów systemu melioracyjnego (w postaci

otwartych rowów). Z uwagi na powyższe, do projektu mpzp wprowadzono szereg zapisów, których

realizacja ma sprzyjać zachowaniu lokalnych warunków wodnych, a przede wszystkim uniemożliwić

takie zmiany zagospodarowania, które skutkowałyby zniszczeniem istniejących cieków i zbiorników

wodnych. Wśród najważniejszych z nich należy wskazać ustalenie zachowania otwartych zbiorników

wodnych na terenach 4MN, 5MN, 9MN, 13MN, 19MN, 21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL oraz

cieków między tymi zbiornikami. Zapis ten zapewni utrzymanie istotnych z punktu kształtowania

bioróżnorodności wód powierzchniowych w możliwie niezmienionym stanie, a realizacja zapisów

i ustaleń określających przebieg maksymalnych nieprzekraczalnych linii zabudowy na terenach przez

które przepływają drobne cieki wodne (tereny MN i MN/U), pozwoli utrzymać dotychczasową funkcję

cieków wodnych jako lokalnych korytarzy ekologicznych.

Reasumując, nie przewiduje się wystąpienia znaczących niekorzystnych oddziaływań

na kształtowanie lokalnej różnorodności biologicznej, wynikających z realizacji ustaleń projektu mpzp

„Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu.

6.5. Oddziaływanie na szatę roślinną

Obszar objęty granicami projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo

Wschód w Poznaniu charakteryzuje się zróżnicowaną szatą roślinną, reprezentowaną m.in. przez

występujące tu rzadkie (na terenie miasta) zbiorowiska i gatunki, podlegające jednocześnie ochronie

na podstawie obowiązujących przepisów. Należy zauważyć, iż większość z najcenniejszych

przyrodniczo zbiorowisk roślinnych oraz stanowisk gatunków rzadkich, występuje we wschodniej

i północno-wschodniej części obszaru projektu mpzp. Z uwagi na powyższe, niezwykle istotne było

uwzględnienie w projekcie mpzp szczególnej wartości występujących tu elementów szaty roślinnej

oraz zaprojektowanie takiego sposobu zagospodarowania i użytkowania poszczególnych terenów,

który w możliwie najmniej niekorzystny sposób oddziaływałby na jej kształtowanie.

Stanowiący przedmiot niniejszego opracowania projekt mpzp zasadniczo uwzględnia

dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania znacznej części obszaru, obejmującej tereny

użytkowane rolniczo, tereny historycznego założenia pałacowego w Radojewie (wraz ze

współtworzącym je parkiem) oraz tereny funkcjonującej obecnie zabudowy mieszkaniowej

i mieszkaniowo-usługowej, położonej głównie w obrębie dawnej wsi Radojewo. Realizacja nowych

inwestycji budowlanych i drogowych przewidziana została przede wszystkim na obszarach położonych

na zachód od istniejącej ul. Radojewo oraz na południe od ul. Halszki (uzupełnienie zabudowy

istniejącej) oraz w części północno-zachodniej. Przyjęcie takich rozwiązań pozwala przypuszczać,

iż ewentualne negatywne oddziaływania na lokalną szatę roślinną (o zróżnicowanym charakterze



42

i zasięgu) wystąpią jedynie na obszarach, dla których przewidziano realizację nowych inwestycji

(głównie część zachodnia oraz południowa – w rejonie ul. Halszki).

Brak znaczących zmian w dotychczasowym sposobie zagospodarowania i użytkowania

terenów położonych w obrębie wschodniej, północnej, północno-wschodniej i południowej części

obszaru projektu planu pozwala założyć, iż na terenach tych nie będą występowały negatywne

oddziaływania na lokalną szatę roślinną (w projekcie ustalono zachowanie dotychczasowego sposobu

użytkowania terenów R i ZL – z dopuszczeniem dla terenu 2R prowadzenia zalesień oraz

z uwzględnieniem pozostałych ustaleń). Do projektu planu wprowadzono również zapis sprzyjający

zachowaniu dotychczasowej różnorodności występujących tu przedstawicieli lokalnej flory – ustalenie

ochrony terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru Natura 2000 (wyznaczonych

na rysunku planu), zgodnie z ustaleniami planu. Realizacja powyższych zapisów pozwoli

na zachowanie występujących na tych terenach siedlisk roślinnych, charakteryzujących się

najwyższymi walorami przyrodniczymi (część z nich to siedliska stanowiące przedmiot zainteresowania

Wspólnoty) oraz praktycznie wyeliminuje ryzyko pojawienia się negatywnych oddziaływań

na kształtowanie szaty roślinnej, wynikających z realizacji potencjalnych inwestycji. Uniemożliwienie

wprowadzania zabudowy oraz realizacji inwestycji mogących w sposób istotny ingerować

w poszczególne komponenty środowiska (w tym w szatę roślinną) jest szczególnie istotne

w kontekście terenu zabytkowego parku w Radojewie (oznaczonego symbolem ZL), w obrębie którego

różnorodność siedlisk roślinnych jest szczególnie duża. Dodatkowym wzmocnieniem dla ochrony

roślinności występującej w obrębie części terenów jest również ustalenie zachowania granic

i ochrony obszaru Natura 2000 „Biedrusko” PLH300001, zgodnie z ustaleniami planu. Realizacja

wspomnianych ustaleń pozwoli zatem na zachowanie charakteru i różnorodności gatunkowej

roślinności występującej we wschodniej i południowej części przedmiotowego obszaru, decydującej

w znacznej mierze o różnorodności przedstawicieli flory na całym analizowanym obszarze.

Jak już wcześniej wspomniano, wystąpienia niekorzystnych oddziaływań na kształtowanie

lokalnej szaty roślinnej spodziewać się należy natomiast na terenach, dla których przewidziano

w projekcie mpzp możliwość lokalizacji nowych inwestycji budowlanych czy też infrastrukturalnych

i komunikacyjnych.

Oddziaływania, których bezpośrednią przyczyną będzie realizacja zabudowy na terenach dotąd

niezagospodarowanych, związane będą przede wszystkim z usunięciem zieleni na terenach

przeznaczonych bezpośrednio pod lokalizację budynków oraz zniszczeniem roślinności niskiej

na terenach wykorzystywanych na etapie realizacji inwestycji (zapewnienie dojazdu sprzętu

budowlanego do działek, składowanie materiałów na terenach sąsiadujących z powstającymi

budynkami itd.). Długoterminowe oddziaływania związane będą natomiast z ograniczeniem

powierzchni dostępnych dla roślinności, wynikającym z trwałego uszczelnienia części terenów (których

powierzchnia odpowiadać będzie powierzchni zabudowy). Należy jednak zauważyć, że z uwagi

na charakter występującej tu aktualnie roślinności, oddziaływania te nie będą wpływały w sposób

znaczący na kształtowanie szaty roślinnej na całym obszarze objętym projektem mpzp. Ponadto,

przewiduje się, że na terenach tych pojawi się w przyszłości roślinność ozdobna, nasadzana w celu

podniesienia walorów estetycznych przydomowych ogrodów, która stanowić będzie pewnego rodzaju

rekompensatę strat poniesionych w wyniku lokalizacji nowych budynków.

Przyczyną wystąpienia niekorzystnych oddziaływań mogą być również inwestycje w zakresie

infrastruktury technicznej i komunikacji. Realizacja nowych lub przebudowa istniejących elementów

układu komunikacyjnego związana jest z koniecznością zwiększenia udziału powierzchni trwale

uszczelnionych oraz naruszenia lokalnych warunków gruntowych. W analizowanym przypadku nastąpi

konieczność usunięcia roślinności jedynie z terenów przeznaczonych pod rozbudowę lub modernizację

dróg, gdyż ich przebieg został wyznaczony w znacznej mierze w oparciu o przebieg szlaków

istniejących. Wyjątek stanowi tu realizacja projektowanej drogi klasy głównej (KD-G), przebiegającej

wzdłuż zachodniej granicy analizowanego obszaru. Realizacja tej inwestycji wymagać będzie zajęcia

stosunkowo dużych powierzchni porośniętych dotąd roślinnością, jednakże z uwagi na charakter

tutejszej pokrywy roślinnej (rośliny uprawne oraz ruderalne) nie przewiduje się znacznego uszczerbku

w kontekście kształtowania szaty roślinnej na całym obszarze opracowania. Skala niekorzystnych

oddziaływań będzie znacznie mniejsza w przypadku inwestycji w zakresie realizacji, modernizac ji

i przebudowy elementów sieci infrastruktury technicznej, których realizacja związana jest jedynie

z czasowym i lokalnym zniszczeniem pokrywy roślinnej. Oddziaływania te wystąpią wyłącznie

na etapie realizacji inwestycji, a ich charakter będzie czasowy i w znacznym stopniu odwracalny.

W przypadku terenów przeznaczonych pod lokalizację zabudowy oraz innych inwestycji

budowlanych, konieczne było wprowadzenie zapisów mających na celu ograniczenie negatywnych



43

skutków realizacji inwestycji budowlanych na kształtowanie lokalnej szaty roślinnej. W tym celu, dla

wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę, określono jej maksymalną powierzchnię oraz

ustalono minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w obrębie

działki budowlanej lub terenu. Realizacja wspomnianych zapisów, w połączeniu z realizacją ustalenia

zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, pozwoli

na ograniczenie zniszczeń wynikających z realizacji projektowanych inwestycji i trwałego uszczelnienia

terenu, a w przypadkach kiedy usunięcie roślinności będzie konieczne, pozwoli na częściowe

zrekompensowanie zniszczeń dotychczasowej szaty roślinnej.

Jako korzystne – z punktu widzenia ograniczenia skali oddziaływań na kształtowanie szaty

roślinnej – należy określić również zapisy odnoszące się do konieczności zachowania większych

areałów powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych zlokalizowanych na terenach

przylegających, bądź też położonych w granicach obszaru włączonego do sieci Natura 2000. Ponadto,

zapisy projektu mpzp, określające parametry i intensywność zabudowy na tych terenach, przewidują

możliwość wykształcenia zabudowy o bardziej ekstensywnym charakterze, uwzględniającej lokalne

uwarunkowania środowiskowe, co z kolei pozwala przypuszczać, że tereny te będą charakteryzować

się większym niż w pozostałych przypadkach udziałem terenów zagospodarowanych zielenią.

W projekcie planu znalazły się również inne zapisy, których zrealizowanie pozwoli

na zrekompensowanie (przynajmniej częściowo) strat poniesionych na skutek realizacji inwestycji

budowlanych, komunikacyjnych czy infrastrukturalnych. W tym zakresie należy wskazać odnoszący się

do całego analizowanego obszaru zapis dopuszczający możliwość wprowadzenia nowych nasadzeń

drzew i krzewów (z uwzględnieniem przebiegu podziemnych sieci infrastruktury oraz konieczności

stosowania rodzimych gatunków w przypadku nowych nasadzeń), a także ustalający

zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów . Tego rodzaju

działania umożliwią wytworzenie nowych powierzchni zagospodarowanych zielenią, wpływających

korzystnie nie tylko na kształtowanie lokalnych walorów estetycznych i krajobrazowych ale również

utrzymanie w możliwym stopniu różnorodności gatunkowej przedstawicieli lokalnej flory.

Reasumując, realizacja ustaleń projektu planu, dotyczących sposobu zagospodarowania

i użytkowania przedmiotowego obszaru, uwzględniających w dużej części obecny stan

zagospodarowania (szczególnie w odniesieniu do terenów o największych walorach przyrodniczych

i krajobrazowych), pozwoli na utrzymanie stosunkowo dużego udziału zieleni i nie spowoduje

znaczących zmian w zakresie różnorodności, charakteru oraz zasobności lokalnej flory.

6.6. Oddziaływanie na zwierzęta

Podobnie jak w przypadku szaty roślinnej, nie przewiduje się wystąpienia znaczących,

negatywnych oddziaływań na przedstawicieli lokalnej fauny, wynikających z realizacji ustaleń

analizowanego projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu. Czynnikiem, który w sposób najbardziej znaczący będzie wpływał na zminimalizowanie

skali występowania ewentualnych negatywnych oddziaływań, będzie zachowanie dotychczasowego

sposobu zagospodarowania w obrębie terenów o największej wartości przyrodniczej, stanowiących

miejsce występowania większości lokalnych przedstawicieli zwierząt.

Niemniej, realizacja części ustaleń projektu (szczególnie dotyczących realizacji nowej

zabudowy czy też elementów układu komunikacyjnego) związana będzie z występowaniem

negatywnych oddziaływań na zwierzęta o zróżnicowanym natężeniu i zasięgu. Pojawią się one głównie

na skutek ograniczenia powierzchni życiowej w wyniku trwałego uszczelnienia powierzchni ziemi ,

a także czasowego ograniczenia powierzchni dostępnych dla zwierząt na skutek prowadzenia robót

budowlanych w zakresie realizacji poszczególnych inwestycji (okresowe i ograniczone przestrzennie

zjawisko zniszczenia pokrywy roślinnej i wierzchniej warstwy gleby, skutkujące utratą części siedlisk).

Czynnikiem powodującym czasowe zmniejszenie różnorodności przedstawicieli świata zwierzęcego

może być również wzrost natężenia hałasu, związanego z pracą maszyn budowlanych

i zintensyfikowaniem transportu materiałów budowlanych za pomocą ciężkich pojazdów (płoszenie

zwierząt na terenach sąsiadujących z terenami inwestycyjnymi). Należy jednak zaznaczyć,

że w przypadku dużej części terenów wskazanych pod zabudowę, realizacja nowej zabudowy dotyczyć

będzie uzupełnienia kwartałów zabudowy istniejącej (np. na terenach 5-9MN, 13MN itd.).

Do najważniejszych ustaleń projektu mpzp, których realizacja wpływać będzie korzystnie

na utrzymanie różnorodności przedstawicieli lokalnej fauny, należy niewątpliwie ustalenie zachowania

dotychczasowego sposobu użytkowania na najcenniejszym przyrodniczo terenie ZL (park

w Radojewie) oraz terenach użytkowanych dotychczas rolniczo (R). Uniemożliwienie wprowadzenia



44

znaczących zmian w dotychczasowym sposobie zagospodarowania tych terenów (przede wszystkim

wprowadzenie zakazu lokalizacji budynków) zapobiegnie znaczącym zmianom warunków siedliskowych

i wyeliminuje ryzyko likwidacji siedlisk zwierząt (w tym podlegających ochronie gatunkowej) na skutek

wprowadzenia nowych elementów zagospodarowania. Zasadniczych zmian w różnorodności

gatunkowej zwierząt nie należy spodziewać się również w przypadku realizacji zapisu projektu mpzp

dopuszczającego prowadzenie na terenie 2R zalesień. Ewentualne zwiększenie areału powierzchni

leśnych kosztem terenów użytkowanych rolniczo (pola uprawne) może przyczynić się do wzrostu

liczebności gatunków zwierząt związanych z siedliskami leśnymi natomiast nie powinno drastycznie

zmniejszyć różnorodności organizmów bytujących w granicach terenów uprawnych

(w dotychczasowym użytkowaniu pozostaną nadal tereny 1R i 3R, położone w granicach obszaru

włączonego do sieci Natura 2000).

Niezwykle istotne dla zachowania różnorodności gatunkowej zwierząt jest również

wprowadzenie zapisów odnoszących się do występujących na analizowanym obszarze wód

powierzchniowych. Ustalenie zachowania otwartych zbiorników wodnych na terenach 4MN, 5MN,

9MN, 13MN, 19MN, 21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL (oraz cieków między tymi zbiornikami)

warunkuje możliwość utrzymania występujących tu obecnie populacji rodzimych gatunków,

związanych z siedliskami wodnymi i wilgotnymi, w tym m.in. gatunków płazów (podlegających

ochronie). Zachowanie istniejących wód powierzchniowych pozwoli ponadto na utrzymanie

fragmentów lokalnych korytarzy ekologicznych, umożliwiających migrację zwierząt w granicach

przedmiotowego obszaru oraz utrzymanie łączności z obszarami sąsiednimi (charakteryzującymi się

znacznymi walorami przyrodniczymi).

Jak wspomniano w pierwszej części rozdziału, realizacja projektowanych inwestycji,

związanych z lokalizacją nowej zabudowy oraz nowych elementów układu komunikacyjnego i sieci

infrastruktury technicznej, związana będzie z występowaniem oddziaływań o negatywnym

charakterze. Z uwagi na powyższe, konieczne było wprowadzenie do projektu mpzp takich ustaleń,

których realizacja pozwoliłaby ograniczyć skalę negatywnych zjawisk, jakie pojawią się w wyniku

wprowadzenia na część terenów nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Wśród

najważniejszych rozwiązań wpływających na zminimalizowanie negatywnych oddziaływań

(wynikających z realizacji inwestycji budowlanych i infrastrukturalnych) należy wymienić ustalenie

minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w obrębie poszczególnych działek budowlanych

(lub terenów) oraz ustalenie zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia

fragmentów terenów (na całym obszarze projektu mpzp). Docelowe i pełne zrealizowanie

wspomnianych ustaleń zapobiegnie zbyt intensywnej zabudowie poszczególnych działek budowlanych

i terenów, ograniczając jednocześnie możliwość trwałego uszczelnienia znacznych połaci powierzchni

dostępnej dotychczas dla zwierząt (co jest szczególnie istotne w kontekście terenów dotąd

niezabudowanych). Pozytywnie rozpatrywać należy również dopuszczenie – zgodnie z zapisami

projektu planu – możliwości wprowadzenia nowych nasadzeń drzew i krzewów, przy czym wymaga się

stosowania rodzimych gatunków. Wprowadzenie nowych elementów zieleni na terenach

projektowanej zabudowy niewątpliwie przyczyni się do powstania niewielkich enklaw, stanowiących

miejsca żerowania czy bytowania niewielkich gatunków zwierząt, przystosowanych do życia w obrębie

terenów antropogenicznie przekształconych. Wśród zapisów, których realizacja sprzyjać będzie

ograniczeniu skali negatywnych oddziaływań na lokalną faunę (wynikających z realizacji nowych

inwestycji) należy wskazać także zapisy wykluczające możliwość stosowania na obszarze projektu

mpzp ogrodzeń pełnych, betonowych oraz żelbetowych (z uwzględnieniem pozostałych ustaleń).

Stosowanie tego rodzaju ogrodzeń na przeznaczonych pod zabudowę terenach mogłoby w sposób

znaczący ograniczyć możliwości migracyjne mniejszych gatunków zwierząt, przemieszczających się

w granicach obszaru objętego granicami projektu, jak i terenów z nim sąsiadujących.

6.7. Oddziaływanie na ludzi

Realizacja inwestycji przewidzianych w projekcie mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo”

część Radojewo Wschód w Poznaniu skutkować będzie pojawieniem się czynników wpływających

w różnorodny sposób na mieszkańców analizowanego obszaru.

Niekorzystne oddziaływania związane będą przede wszystkim ze zjawiskami występującymi

na etapie realizacji poszczególnych inwestycji, obejmującymi m.in. czasowy i lokalny wzrost zapylenia

(na skutek wykonywania prac ziemnych i budowlanych) oraz wzrost hałasu (związany z pracą sprzętu

budowlanego oraz wzrostem natężenia ruchu ciężkich pojazdów na terenach inwestycyjnych). Należy

jednak zauważyć, że zjawiska te będą miały charakter tymczasowy i odwracalny. Oddziaływania



45

długofalowe związane będą natomiast z przebudowaniem elementów układu komunikacyjnego oraz

zwiększeniem poziomu natężenia ruchu kołowego na skutek lokalizacji nowej zabudowy.

Realizacja ustaleń przedmiotowego projektu mpzp związana będzie również z wystąpieniem

zjawisk mających korzystny wpływ na mieszkańców analizowanego obszaru. Docelowa realizacja

ustaleń projektu mpzp spowoduje niejako ujednolicenie funkcji i sposobu zagospodarowania terenów

znajdujących się w granicach obszaru opracowania, uniemożliwiając wprowadzanie na te tereny

funkcji kolidujących przede wszystkim z zabudową mieszkaniową, oddziałujących jednocześnie

negatywnie na walory przyrodnicze i krajobrazowe analizowanego obszaru. Przewiduje się również,

że uporządkowanie kwestii dotyczących funkcji terenów przylegających do istniejącej zabudowy, jak

również szczegółowe określenie parametrów i funkcji projektowanej zabudowy (sprzyjającej

podniesieniu wartości i atrakcyjności terenów zlokalizowanych w jej bezpośrednim sąsiedztwie),

wpłynie korzystnie na poprawę warunków i bezpieczeństwa mieszkańców analizowanego obszaru.

Odpowiedni sposób zagospodarowania wszystkich terenów zlokalizowanych w granicach obszaru

opracowania przyczynić się może do wyeksponowania szczególnych walorów tej części miasta

(historycznych, przyrodniczych, krajobrazowych), a co za tym idzie podniesienia rangi istniejącej już

zabudowy oraz poprawy warunków życia tutejszych mieszkańców (lepsza dostępność komunikacyjna,

zachowanie terenów cennych przyrodniczo z jednoczesnym uporządkowaniem sposobu użytkowania

terenów z nimi sąsiadujących, zwiększenie atrakcyjności bezpośredniego sąsiedztwa itd.).

W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanego

obszaru, niezbędne było także podjęcie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę

elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony

zdrowia mieszkańców miasta, gdyż rosnące zanieczyszczenie poszczególnych komponentów

środowiska (zwłaszcza powietrza i klimatu akustycznego) pogarsza warunki życia, a długotrwałe

narażenie na działanie szkodliwych substancji może być czynnikiem wpływającym na wzrost

zachorowań i umieralności na skutek poszczególnych chorób. W związku z powyższym, konieczne było

wprowadzanie takich ustaleń, których realizacja pozwoliłaby na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia

środowiska, a co za tym idzie pogorszenia jakości życia mieszkańców przedmiotowego terenu. Z uwagi

na powyższe, do analizowanego projektu planu wprowadzono zapisy dotyczące między innymi:

ochrony i kształtowania jakości powietrza atmosferycznego – zakaz stosowania w budynkach

pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze

lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami

planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej (oddziaływanie w sposób

pośredni), w sposób pośredni także wszystkie zapisy odnoszące się do kształtowania zieleni

na obszarze projektu mpzp;

zasad prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej – zaopatrzenie w wodę pitną z sieci

wodociągowej, określenie zasad zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach

poszczególnych terenów;

kształtowania zieleni – ochrona terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru

Natura 2000 wyznaczonych na rysunku planu (zgodnie z ustaleniami planu), zachowanie

minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w obrębie poszczególnych terenów (lub

działek budowlanych), zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia

fragmentów terenów, utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania na terenach R i ZL

(z wyjątkiem dopuszczenia prowadzenia zalesień na terenie 2R), dopuszczenie nasadzenia

drzew i krzewów (z uwzględnieniem pozostałych ustaleń projektu mpzp), stosowanie rodzimych

gatunków w przypadku nowych nasadzeń drzew i krzewów;

zasad kształtowania ładu przestrzennego;

zasad kształtowania komfortu akustycznego – nakaz uzyskania dopuszczalnych poziomów

hałasu w środowisku: dla terenów MN – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej

jednorodzinnej, dla terenów MN/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, dla terenu RM

– jak dla terenów zabudowy zagrodowej, w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli lub żłobków

– jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki społecznej,

a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali w miastach, na terenie U lokalizację

zabudowy nie wymagającej zapewnienia standardów akustycznych w środowisku, nakaz

uzyskania wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych

wymaganiach akustycznych w środowisku, stosowanie rozwiązań wynikających z zasad akustyki

budowlanej dla budynków z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego,

dopuszczenie stosowania rozwiązań przeciwhałasowych.



46

W omawianym projekcie planu znalazły się również zapisy dotyczące zasad ochrony

dziedzictwa kulturowego i zabytków, których realizacja przyczyni się niewątpliwie do wyeksponowania

walorów historycznych i estetycznych znajdujących się na analizowanym obszarze obiektów, a także

do poprawy warunków bezpośredniego sąsiedztwa funkcjonującej na tym obszarze zabudowy

mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej.

Bezpośredni i korzystny wpływ na poprawę komfortu życia tutejszych mieszkańców będzie

miała natomiast realizacja zapisów w zakresie modernizacji, rozbudowy i budowy systemów

infrastruktury technicznej, ustalających powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem

zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci, zapisów dopuszczających prowadzenie robót

budowlanych w zakresie sieci technicznej (w tym wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej itd.) oraz

w zakresie systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa

publicznego.

Reasumując, realizacja inwestycji przewidzianych w projekcie mpzp może w pewnym stopniu

niekorzystnie wpływać na mieszkańców analizowanego obszaru na etapie realizacji poszczególnych

inwestycji, nie mniej jednak docelowa i pełna realizacja wszystkich ustaleń projektu mpzp (przy

jednoczesnym przestrzeganiu obowiązujących przepisów m.in. w zakresie ochrony środowiska)

pozwoli na podniesienie komfortu i jakości życia na obszarze projektu mpzp „Morasko – Radojewo –

Umultowo”, część Radojewo Wschód w Poznaniu.

6.8. Oddziaływanie na krajobraz

Ze względu na położenie, charakter omawianego obszaru oraz obecność licznych obiektów

zabytkowych, niezwykle istotne było wprowadzenie do projektu mpzp ustaleń umożliwiających

zachowanie lokalnych walorów krajobrazowych, uwzględniających położenie analizowanego terenu

w peryferyjnej części miasta, charakterystykę występującej w jego granicach zabudowy, a także

specyfikę lokalnej rzeźby terenu. Do najważniejszych celów ustaleń projektu mpzp należało także

podniesienie rangi obiektów zabytkowych, wyeksponowanie w przestrzeni historycznego założenia

dawnej wsi Radojewo, a przede wszystkim ochrona i utrzymanie terenów o dużych walorach

przyrodniczych i krajobrazowych.

Analizowany projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie wprowadza

ustaleń, których realizacja mogłaby w sposób istotny naruszyć walory krajobrazowe przedmiotowego

obszaru. W przypadku dużej części terenów (głównie na obszarze dawnej wsi Radojewo) utrzymuje

ich dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania, umożliwiając jednocześnie uzupełnienie

zabudowy w obrębie niezagospodarowanych dotąd działek budowlanych. Dotychczasowa funkcja

zostanie utrzymana w przypadku znacznych obszarowo terenów ZL oraz R (tereny użytkowane

rolniczo). Brak możliwości wprowadzenia istotnych zmian w zagospodarowaniu tych terenów pozwala

założyć, iż tereny wpływające w najwyższym stopniu na kształtowanie i wartość lokalnych walorów

krajobrazowych, nie ulegną znaczącym przekształceniom i zachowają swój dotychczasowy charakter.

Tego rodzaju rozwiązania uznaje się za szczególnie właściwe przede wszystkim z uwagi na historyczną

i krajobrazową wartość parku pałacowego w Radojewie oraz walory krajobrazowe występujących tu

terenów rolniczych (otwarcie widoku w kierunku Warty, wyeksponowanie specyficznej rzeźby terenu).

Zmiany w lokalnym krajobrazie nastąpić mogą natomiast w przypadku prowadzenia

dopuszczonych zgodnie z zapisami projektu mpzp zalesień na terenie 2R. Wprowadzenie tego rodzaju

zmian w zagospodarowaniu niewątpliwie wpłynie na zmianę lokalnego krajobrazu w dłuższym okresie

czasowym (stopniowe przesłanianie dotychczasowego widoku następować będzie wraz ze wzrostem

drzewostanu). Podkreślić należy jednak, że wprowadzenie zalesień na teren 2R jest wyłącznie

dopuszczeniem, a zapisy projektu mpzp nie przesądzają o tego rodzaju sposobie zagospodarowania.

W przypadku pozostałych terenów zlokalizowanych w granicach projektu mpzp, oddziaływania

wpływające na kształtowanie lokalnego krajobrazu związane będą przede wszystkim z realizacją

projektowanej zabudowy na terenach dotąd niezagospodarowanych. W tym miejscu należy jednak

zaznaczyć, że nowe tereny zabudowy zostały wyznaczone głownie w bezpośrednim sąsiedztwie

zabudowy już istniejącej, a także w oparciu o projektowane zagospodarowanie terenów

zlokalizowanych po zachodniej stronie obszaru opracowania (tereny zabudowy na obszarze mpzp

„Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu). Wyjątek stanowi

możliwość lokalizacji zabudowy w obrębie terenu RM, wyznaczonego w sąsiedztwie terenów Parku

w Radojewie. Należy natomiast podkreślić, iż we wspomnianym przypadku zapisy projektu mpzp

uwzględniają wydane dla tego terenu decyzje administracyjne.



47

Aby zapobiec możliwości pojawienia się na analizowanym obszarze zabudowy odbiegającej

w sposób znaczący od zabudowy dotychczas funkcjonującej lub też zabudowy nie uwzględniającej

kontekstu przestrzennego i historycznego, do projektu planu wprowadzono szereg zapisów w zakresie

szczegółowych parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy w obrębie poszczególnych terenów.

Dla terenów wskazanych pod zabudowę określono m.in.: wysokość budynków (mieszkalnych,

usługowych, gospodarczych, garaży), geometrię i kąt nachylenia połaci dachowych, a w przypadku

terenu U dodatkowo wprowadzono zakaz lokalizacji obiektów handlu hurtowego i półhurtowego oraz

zakaz lokalizacji miejsc do przeładunku towarów od strony terenu KD-G. W kontekście kształtowania

ładu przestrzennego (a tym samym utrzymania walorów lokalnego krajobrazu) niezwykle istotne są

zapisy odnoszące się do wyznaczenia w granicach poszczególnych terenów linii zabudowy

(obowiązujących lub nieprzekraczalnych). Wyeliminowanie możliwości swobodnego i nieograniczonego

sposobu lokalizacji zabudowy na poszczególnych działkach budowlanych sprzyjać będzie kształtowaniu

kwartałów zabudowy w sposób uporządkowany, uwzględniający lokalne uwarunkowania historyczne

i przestrzenne. Realizacja powyższych zapisów pozwoli zatem na wykształcenie zabudowy o spójnym

charakterze i wysokich walorach estetycznych, współgrającej z zabudową historyczną, stanowiącą

jeden z ważniejszych elementów kształtujących lokalny krajobraz.

Do istotnych z punktu widzenia ochrony walorów krajobrazowych zapisów projektu mpzp

należą ustalenia w zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury

współczesnej. Dla zachowania charakterystycznych parametrów zabudowy historycznej niezwykle

ważne są ustalenia wymagające zachowania budynków i obiektów wpisanych do rejestru zabytków,

zachowania budynków chronionych planem oraz ustalenia wprowadzające zakaz ich nadbudowy

i rozbudowy. Korzystny wpływ na utrzymanie lokalnych walorów krajobrazowych będzie miało również

wskazanie konieczności zachowania układu ruralistycznego obszaru dawnej wsi Radojewo

(chronionego planem) zgodnie z wyznaczonymi liniami zabudowy, które z kolei pozwalają lokalizować

zabudowę w taki sposób aby zachować istniejące strefy ogrodów i przedogrodów. Realizacja

wspomnianych ustaleń pozwoli zatem na zachowanie układu przestrzennego historycznej zabudowy

oraz ochronę obiektów o największej wartości historycznej i kulturowej, wpływających

na kształtowanie oraz różnorodność elementów lokalnego krajobrazu.

Zapisy projektu planu chronią przed istotną ingerencją w krajobraz omawianego obszaru

również dzięki zastosowaniu zapisów ograniczających lub uniemożliwiających wprowadzenie

elementów dysharmonizujących lokalną przestrzeń. W tym zakresie ustalają między innymi zakaz

lokalizacji tymczasowych obiektów budowlanych, wolno stojących urządzeń reklamowych, ogrodzeń

pełnych, betonowych oraz żelbetowych (z wyjątkiem chronionych planem), oraz ogrodzeń na terenach

komunikacji (z wyjątkiem związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego). Analizowany projekt

mpzp dopuszcza natomiast lokalizację elementów, których niekorzystne oddziaływanie na krajobraz

nie jest znaczące, lub też ich lokalizacja podyktowana jest innymi względami (bezpieczeństwa,

prawidłowego funkcjonowania infrastruktury itd.). Do elementów tych należą: sieci infrastruktury

technicznej (z wyjątkiem nowych sieci napowietrznych), wiaty przystankowe na terenach komunikacji,

szyldy (o określonej powierzchni i lokalizacji), tablice informacyjne, ogrodzenia wyłącznie ażurowe lub

w formie żywopłotów (o wysokości nie większej niż 1,5 m, z uwzględnieniem pozostałych ustaleń),

obiekty małej architektury, ścieżki piesze i rowerowe, urządzenia reklamowe umieszczane w wiatach

przystankowych oraz na elewacjach budynków usługowych (o określonej powierzchni).

Z uwagi na powyższe, przewiduje się, że docelowa realizacja ustaleń projektu mpzp w zakresie

lokalizacji elementów wpływających na kształtowanie ładu przestrzennego wpłynie korzystnie

na zachowanie lokalnych walorów krajobrazowych i pozwoli na wykształcenie uporządkowanej

przestrzeni charakteryzującej się wyższymi niż dotychczas walorami estetycznymi.

6.9. Oddziaływanie na klimat akustyczny

Projekt planu zakłada wprowadzenie w rejon Radojewa Wschód nowych terenów zabudowy

mieszkaniowej jednorodzinnej oraz mieszkaniowo-usługowej, dla których ustawa Prawo ochrony środowiska36 oraz rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 37,

definiują określone wymagania akustyczne w środowisku. Obowiązujące obecnie standardy akustyczne

36 Dział V, Art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r.,

Dz. U. Nr 25, poz. 150, ze zmianami) 37 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku

(Dz. U. z 2014 r., poz. 112, tekst jednolity),



48

znacząco złagodziły wcześniejsze wymagania akustyczne dla terenów narażonych na oddziaływanie

hałasu komunikacyjnego, m.in. samochodowego, będące przedmiotem poprzedniego

rozporządzenia38, obowiązującego w dziedzinie oddziaływania tego typu źródeł hałasu – do

października 2012 r.

Projekt planu ustala na analizowanym obszarze tereny zabudowy mieszkaniowej

jednorodzinnej 1-24MN, dla których zapisano ustalenia akustyczne na podstawie cytowanych,

obowiązujących przepisów prawa jw., wymagających uzyskania standardów akustycznych

w środowisku – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, czyli na poziomie

równoważnym: L*A eq D/N = 61/56 dB, odpowiednio w całej porze dziennej i porze nocnej, oraz

w przypadku definiowania długookresowego średniego poziomu hałasu – na poziomie: L*DWN = 64 dB

i L*N = 59 dB, odpowiednio w porze dzienno-wieczorno-nocnej i porze nocnej. Centralną część obszaru

planu przeznaczono w większości pod tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej 1-7MN/U, dla

których cytowane przepisy prawa wymagają uzyskania standardów akustycznych – jak dla terenów

mieszkaniowo-usługowych, czyli odpowiednio na poziomie L*A eq D/N = 65/56 dB oraz L*

DWN = 68 dB

i L*N = 59 dB. Poziomy te stanowią również dopuszczalne kryteria dla projektowanego terenu RM, dla

którego ustalono uzyskanie standardów akustycznych w środowisku – jak dla terenów zabudowy

zagrodowej.

Na wymienionych terenach projektu planu mogą pojawić się obiekty i funkcje usług oświaty

i zdrowia. W związku z tym, w ustaleniach planu zapisano, że: w przypadku lokalizacji szkół,

przedszkoli lub żłobków należy uzyskać w środowisku dopuszczalne poziomy dźwięku w środowisku

– jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, natomiast

w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej oraz szpitali wymagane jest uzyskanie poziomów

dźwięku w środowisku – jak dla terenów domów opieki społecznej oraz terenów szpitali w miastach.

W związku z tym, warunkiem lokalizacji takich funkcji terenów i obiektów jw. w obszarze planu jest

zapewnienie komfortu akustycznego w środowisku na poziomie: L*A eq D/N = 61/56 dB oraz

L*DWN = 64 dB i L*

N = 59 dB. Oznacza to również, że emisja hałasu z takich terenów, np. terenów

oświaty, nie powinna przekraczać dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku,

na granicach tych terenów.

Projekt planu wyznacza również teren usług U, na którym dopuszcza jedynie zabudowę nie

wymagającą zapewnienia standardów akustycznych w środowisku.

Ponadto, ustalenia projektu planu nakazują uzyskanie wymaganych standardów akustycznych

na granicach z terenami o zdefiniowanych – wyższych – wymaganiach akustycznych w środowisku,

co jest szczególnie istotne w przypadku bezpośredniego sąsiedztwa terenów MN i MN/U, które

charakteryzują różne wymagania akustyczne w środowisku. W przypadku oddziaływania hałasu

samochodowego, tereny te wymagają uzyskania różnych standardów akustycznych w porze dziennej,

chociaż w porze nocnej wymagane kryteria kształtują się już na takim samym poziomie – zarówno

dla wskaźnika L*A eq N = 56 dB, jak i wskaźnika L*

N = 59 dB. Jednak w przypadku oddziaływania

tzw. pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem hałasu, wartości wszystkich wskaźników

są już różne zarówno w porze dziennej, jak i porze nocnej, i wynoszą odpowiednio: dla terenów

zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN – L*A eq D/N = 50/40 dB, odpowiednio w całej porze

dziennej i porze nocnej, oraz L*DWN = 50 dB i L*

N = 40 dB, odpowiednio w porze dzienno-wieczorno-

nocnej i porze nocnej, natomiast dla terenów mieszkaniowo-usługowych MN/U – odpowiednio:

L*A eq D/N = 55/45 dB, L*

DWN = 55 dB i L*N = 45 dB.

W celu uzyskania warunków akustycznych wewnątrz pomieszczeń zamkniętych, zgodnych

z wymaganiami polskich norm stosowanych w dziedzinie akustyki budowlanej, projekt planu ustala

dla budynków z pomieszczeniami wymagającymi zapewnienia komfortu akustycznego – stosowanie

rozwiązań wynikających z zasad akustyki budowlanej. Ustalenie to wiąże się m.in. z dopuszczeniem

stosowania przegród zewnętrznych w budynkach – o odpowiedniej (podwyższonej) izolacyjności

akustycznej, w tym przede wszystkim dźwiękoszczelnych okien.

Ustalenie to wynika z faktu, że w przypadku budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi

na pobyt ludzi, które znajdują się bądź znajdą w obszarach o poziomach hałasu komunikacyjnego

w środowisku przekraczających wartości LA eq D/N = 60/50 dB (niezależnie od charakteru czy rodzaju

38 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku

(Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826)



49

terenu zabudowy) – ale jednocześnie spełniających wymagane standardy akustyczne w środowisku,

nie ma gwarancji – jak to było dotąd (przed wejściem w życie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku39) – uzyskania wymaganych

poziomów dźwięku wewnątrz pomieszczeń zamkniętych, wyposażonych w okna o standardowej

izolacyjności akustycznej, przy zapewnieniu wymiany powietrza z otoczeniem (zgodnie z polską normą

budowlaną, stosowaną w dziedzinie akustyki budowlanej).

Lokalizację budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, tj. wymagającymi

zapewnienia komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń zamkniętych (na podstawie wymagań

polskich norm z dziedziny akustyki budowlanej), na terenach charakteryzujących się wyższym

poziomem hałasu w środowisku, nawet przekraczającym dopuszczalne standardy akustyczne

w środowisku – dopuszczają przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie40, które wymagają, żeby: „Budynki z pomieszczeniami

wymagającymi ochrony przed zewnętrznym hałasem i drganiami należy chronić przed tymi

uciążliwościami poprzez … racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku i zapewnienie

wymaganej izolacyjności przegród zewnętrznych.” (DZIAŁ IX, § 325, ust. 2). Umieszczenie w projekcie

uchwały planu ustalenia dopuszczającego stosowanie akustyki budowlanej jest właściwe ze względu

na zwrócenie uwagi na problem zagrożenia hałasem wnętrz pomieszczeń.

W celu ograniczenia ponadnormatywnego oddziaływania źródeł hałasu komunikacyjnego

– samochodowego, w projekcie planu dopuszczono stosowanie rozwiązań przeciwhałasowych.

Ustalenie to pozwoli na realizację rozwiązań przeciwhałasowych przestrzennych – jeśli zajdzie

konieczność ich wprowadzenia. Jest to bardzo ważne ustalenie w przypadku potrzeby realizacji

ochrony przeciwhałasowej, np. dla planowanej drogi głównej KD-G. Droga ta wyprowadzi uciążliwy

ruch pojazdów – docelowo-źródłowy oraz tranzytowy – z obszaru projektu planu (nowy przebieg)

i przeniesienie go na obrzeże projektu planu (wzdłuż zachodniej granicy planu – częściowo po śladzie

istniejącej ul. Radojewo). Dzięki temu zmniejszy się powierzchnia terenów potencjalnie zagrożonych

ponadnormatywnym hałasem w analizowanym obszarze projektu planu. Uciążliwy hałas samochodowy

będzie jednak odczuwalny na terenach zlokalizowanych wzdłuż granicy sąsiadujących ze sobą

projektów planów Morasko-Radojewo-Umultowo – w części Radojewo Wschód i Radojewo Zachód,

czyli wzdłuż nowej trasy KD-G – częściowo po nowym przebiegu, a częściowo po śladzie istniejącej

ul. Radojewo.

Eliminowaniu zagrożeń komfortu akustycznego w środowisku w obszarze projektu planu będą

służyły również ustalenia dotyczące terenów komunikacji, przeznaczonych zarówno pod tereny dróg

publicznych – KD-G, 1-5KD-L oraz 1-4KD-D, jak i tereny dróg wewnętrznych – 1-13KDW,

sformułowane w zakresie zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji, które

dopuszczają lokalizację dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu

komunikacyjnego (czyli dopuszczają np. stosowanie technicznych elementów uspokojenia ruchu czy

też elementów organizacyjnych – czyli ograniczenia prędkości ruchu pojazdów).

Przejazdy samochodów w ruchu docelowo-źródłowym na obszarze projektu planu, a także

ruch tranzytowy, zewnętrzny, który będzie odbywał się nową trasą drogi klasy głównej (oznaczoną

w Studium41 jako kdG.2) – przez analizowany obszar planu, będą potencjalnie powodowały

uciążliwości akustyczne, które mogą decydować o przekroczeniach dopuszczalnych standardów

akustycznych w środowisku. Już obecnie występują przekroczenia dopuszczalnych standardów

akustycznych w środowisku na terenach przyległych do istniejącej ul. Radojewo, co opisano

w rozdz. 2.11 niniejszej prognozy i zilustrowano na załączniku nr 5. Przewiduje się, że w przyszłości

szacowana ilość pojazdów samochodów – przede wszystkim osobowych – jeszcze wzrośnie,

szczególnie w związku z pojawieniem się nowych terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej –

wymagających obsługi komunikacyjnej, zarówno na terenie tego planu, jak i w obszarze całego

Moraska. Wzrośnie także liczba pojazdów ciężarowych, związanych z funkcjonowaniem analizowanego

obszaru projektu planu – także w okresie docelowym, a więc po zakończeniu uciążliwości związanych

z przejazdami samochodów ciężarowych i prac budowlanych. Przewiduje się także wzrost ruchu

tranzytowego pomiędzy Poznaniem i gminami sąsiadującymi z miastem od północy, co ma ułatwić

39 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych

poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) 40 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami) 41Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała Nr LXXII/1137/VI/2014 Rady

Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r.



50

realizacja obwodnicy biegnącej przez Morasko, drogi klasy głównej kdG.2 (określanej jako tzw. IV

rama komunikacyjna) – wynikająca z Planu Zagospodarowania Województwa Wielkopolskiego42

i uwzględniona w Studium36.

Ponadto, wewnątrz obszaru projektu planu nie występują obecnie i nie są przewidywane

w przyszłości zidentyfikowane źródła zagrożeń akustycznych – tzw. „pozostałe obiekty i działalność

będąca źródłem hałasu”, chociaż zakłócenia takie mogą występować.

Nie przewiduje się również występowania wewnątrz obszaru planu tzw. obiektów i działalności

generujących hałas, które mocą ustawy Prawo budowlane43 mogą być dopuszczone na terenach

zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ale które jednak nie spowodują zmiany klasyfikacji terenów

na tereny mieszkaniowo-usługowe, o słabszym standardzie akustycznym w środowisku.

Hałas kolejowy, a także hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko Poznań-

Ławica oraz lotnisko Poznań-Krzesiny – nie powinien w przyszłości obejmować granic obszaru projektu

planu, tak jak to jest obecnie.

Podsumowując należy stwierdzić, że w przyszłości – w wyniku realizacji ustaleń projektu planu

– warunki akustyczne w środowisku będą kształtowały się na poziomie nie przekraczającym

dopuszczalnych standardów. Jest również szansa na skuteczne ograniczenie ponadnormatywnego

oddziaływania głównej trasy komunikacyjnej KD-G w obszarze planu i w jego sąsiedztwie –

wytyczonej częściowo po nowym śladzie, a częściowo po trasie istniejącej ul. Radojewo, wzdłuż

zachodniej granicy analizowanego terenu. Obszar projektu planu nie jest skażony hałasem kolejowym,

ani hałasem lotniczym.

6.10. Oddziaływanie na powietrze

Przewiduje się, iż docelowa i pełna realizacja ustaleń projektu mpzp „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu nie będzie przyczyną pojawienia się w granicach

przedmiotowego obszaru nowych, znaczących źródeł emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do

powietrza, których funkcjonowanie mogłoby doprowadzić do istotnego pogorszenia się jakości

powietrza atmosferycznego na tym obszarze, skutkującego przekroczeniem obowiązujących

standardów.

Nowe, punktowe źródła emisji zanieczyszczeń pojawią się na analizowanym obszarze

w następstwie realizacji inwestycji budowlanych w obrębie terenów przeznaczonych pod zabudowę

(MN, MN/U, U, RM), wymagających zaopatrzenia w ciepło. Lokalizacja nowej zabudowy może

stanowić przyczynę wzrostu emisji zanieczyszczeń powstających w wyniku spalania paliw

w instalacjach grzewczych, obejmujących substancje tj. SO2, NO2, CO, CO2, czy pyły. Należy jednak

zauważyć, że analizowany teren posiada dostęp do sieci gazowej – gazociągu średniego ciśnienia, co

pozwala przypuszczać, iż część projektowanych budynków zaopatrywana będzie w ciepło za pomocą

indywidualnych systemów grzewczych wykorzystujących paliwo gazowe (charakteryzujące się znacznie

niższymi wskaźnikami emisji). Wzrost emisji zanieczyszczeń wystąpi również w wyniku wzrostu

natężenia ruchu kołowego w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy, wynikającego z konieczności

zapewnienia dojazdu do poszczególnych budynków oraz obsługi obiektów usługowych. Przewiduje się

natomiast, że wzrost ten nie będzie stanowił zagrożenia dla dotrzymania standardów jakości powietrza

(poza granicami pasa drogowego).

Źródłem emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza będą również drogi

wchodzące w skład lokalnego układu komunikacyjnego, umożliwiającego właściwą obsługę

komunikacyjną terenów przeznaczonych pod zabudowę. Funkcjonowanie dróg, stanowiących liniowe

źródło emisji, związane jest przede wszystkim z generowaniem zanieczyszczeń gazowych,

powstających w wyniku spalania paliw w silnikach spalinowych pojazdów. Znacznie mniejszy udział

w ogólnej emisji zanieczyszczeń z terenów dróg mają zanieczyszczenia pyłowe. W przypadku

analizowanego projektu mpzp nie przewiduje się jednak znaczącego zwiększenia skali emisji

zanieczyszczeń do powietrza, wynikających z realizacji nowych szlaków komunikacyjnych oraz

drastycznego zwiększenia natężenia ruchu kołowego w granicach obszaru opracowania

(zaproponowany w projekcie planu kształt układu komunikacyjnego opiera się w dużej mierze

o istniejące w chwili obecnej drogi). Zagrożenia dla obowiązujących standardów jakości powietrza nie

42 uchwała Nr XLII/628/2001 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 kwietnia 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany

Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 155, poz. 2953) 43 Ustawa z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. poz. 243 – tekst jednolity, ze zmianami)



51

będzie stanowił również wzrost natężenia ruchu kołowego, wynikający ze zwiększenia areału terenów

przeznaczonych pod zabudowę. Na ograniczenie ryzyka wystąpienia przekroczeń dopuszczalnych

stężeń zanieczyszczeń niewątpliwie będzie wpływał także fakt, iż w ostatnich latach notuje się

zwiększanie udziału pojazdów spełniających wyższe normy emisji EURO44 oraz stopniowe wycofywanie

z użytku pojazdów nie spełniających tych norm.

Istotnym źródłem emisji zanieczyszczeń związanych ze spalaniem paliw w silnikach pojazdów

kołowych z pewnością będzie projektowana droga klasy głównej – KD-G – zlokalizowana wzdłuż

zachodniej granicy obszaru opracowania. Z uwagi na klasę drogi oraz jej parametry można założyć,

że odbywający się tędy ruch charakteryzował się będzie znacznym natężeniem (szczególnie

w kontekście przejęcia przez projektowaną drogę KD-G ruchu odbywającego się obecnie

ul. Radojewo), a co za tym idzie, związany będzie z emisją znacznych ilości zanieczyszczeń gazowych

i pyłowych. Nie mniej, na podstawie analizy dokumentów i opracowań, przygotowanych dla inwestycji

drogowych o zbliżonych parametrach (raporty oddziaływania na środowisko inwestycji polegających

na budowie dróg klasy głównej), można przyjąć, iż emisja zanieczyszczeń nie będzie stanowiła

przyczyny występowania przekroczeń standardów jakości powietrza poza granicami pasa drogowego.

Niewielkiego wzrostu emisji zanieczyszczeń należy spodziewać się na etapie realizacji

poszczególnych inwestycji (w zakresie realizacji zabudowy oraz budowy, rozbudowy i modernizacji

elementów układu komunikacyjnego i sieci infrastruktury technicznej), których realizacja została

umożliwiona zgodnie z zapisami projektu planu. We wspomnianym przypadku źródłami emisji będą

prace ziemne, których prowadzenie związane jest z generowaniem znacznych ilości pyłu oraz silniki

spalinowe sprzętu budowlanego, wykorzystywanego podczas realizacji inwestycji. Prognozuje się

jednak, że ilość zanieczyszczeń generowanych przez maszyny budowlane nie będzie miała większego

znaczenia w kształtowaniu jakości powietrza atmosferycznego, głównie z uwagi na ograniczoną

powierzchnię, ograniczony czas przeprowadzania robót budowlanych oraz niewielkie odległości

unoszenia cząstek pyłowych.

Z uwagi na możliwość wystąpienia opisanych powyżej zjawisk, do projektu mpzp

wprowadzono zapisy, których realizacja ma na celu zminimalizowanie nielicznych, niekorzystnych

oddziaływań na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Do najważniejszych ustaleń

w tym zakresie należy wprowadzenie zakazu stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych

na paliwo stałe, co jest rozwiązaniem szczególnie istotnym w kontekście dopuszczenia możliwości

stosowania indywidualnych systemów grzewczych. Realizacja powyższego zapisu umożliwi

maksymalne ograniczenie emisji zanieczyszczeń powstających w obrębie indywidualnych systemów

grzewczych, funkcjonujących w obrębie nowej zabudowy (w szczególności zanieczyszczeń pyłowych).

W sposób pośredni, na ograniczenie ryzyka pojawienia się w granicach projektu mpzp obiektów,

których funkcjonowanie mogłoby spowodować lokalne przekroczenia obowiązujących standardów

jakości powietrza atmosferycznego, wpływać będzie realizacja zakazu lokalizacji przedsięwzięć

mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych

ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej.

Do zapisów projektu mpzp, których realizacja będzie wpływać w sposób korzystny

na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego (pośrednio) należy zaliczyć ustalenie zachowania

dotychczasowego sposobu użytkowania terenu ZL (z uwzględnieniem pozostałych ustaleń),

zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów (na obszarze

całego mpzp) oraz wprowadzenie dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę minimalnych

udziałów powierzchni biologicznie czynnej, jakie muszą zostać zachowane w obrębie działek

budowlanych (lub terenów). Projekt planu dopuszcza także możliwość wprowadzania nowych

nasadzeń drzew i krzewów, z uwzględnieniem konieczności stosowania w nasadzeniach rodzimych

gatunków. Realizacja wspomnianych ustaleń przyczyni się do lokalnej poprawy jakości powietrza

atmosferycznego, gdyż obecność różnorodnej zieleni (a w szczególności roślinności wysokiej) sprzyja

zmniejszeniu udziału dwutlenku węgla w powietrzu atmosferycznym oraz wpływa korzystnie

na ograniczenie zasięgu przenoszenia zanieczyszczeń pyłowych.

Reasumując, realizacja ustaleń omawianego projektu mpzp związana jest z pojawieniem się

w granicach obszaru opracowania nowych źródeł emisji, jednakże przewiduje się, że skala oraz

charakter planowanych inwestycji nie będzie stanowił w przyszłości zagrożenia dla dotrzymania

obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego.

44 norma emisji EURO I (91/441/EC), EURO II (94/12/EC, 96/69/EC), EURO III i EURO IV (wprowadzona Dyrektywą 98/69/EC)

oraz EURO V (2007/715/EC)



52

6.11. Oddziaływanie na klimat

Jak już wcześniej wielokrotnie zaznaczono, w obrębie dużej części terenów nie przewiduje się

wprowadzenia zasadniczych zmian w dotychczasowym sposobie zagospodarowania i użytkowania.

Omawiany projekt mpzp przede wszystkim utrzymuje funkcjonujące obecnie tereny leśne (ZL), jak

również sąsiadujące z nimi tereny użytkowane rolniczo (R), stanowiące łącznie znaczną część całego

obszaru projektu mpzp. Utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania tych terenów pozwoli

na ograniczenie ryzyka wystąpienia istotnych zmian w lokalnym mikroklimacie . Znaczących zmian nie

należy się również spodziewać w przypadku uzupełnienia istniejącej zabudowy zlokalizowanej

w obrębie dawnej wsi Radojewo.

Najbardziej istotne przekształcenia dotyczyć będą terenów dotąd niezagospodarowanych,

a przeznaczonych zgodnie z zapisami projektu mpzp pod lokalizację zabudowy (głównie mieszkaniowej

jednorodzinnej). Z uwagi na zaproponowany w projekcie planu charakter i parametry projektowanej

zabudowy, nie przewiduje się jednak wystąpienia oddziaływań o znacząco negatywnym charakterze.

Realizacja nowej zabudowy o ograniczonej powierzchni i określonej wysokości maksymalnej, przy

jednoczesnym utrzymaniu znacznego udziału powierzchni biologicznie czynnej, nie powinna stanowić

przyczyny wystąpienia znaczących ograniczeń w możliwości przewietrzania poszczególnych terenów

(w odniesieniu do sytuacji obecnej).

Należy również zaznaczyć, że omawiany projekt planu wprowadza szereg ustaleń dotyczących

ochrony i kształtowania zieleni, których realizacja w sposób pośredni wpłynie pozytywnie

na kształtowanie lokalnego klimatu. Wśród najważniejszych z nich wymienić można: ustalenie

minimalnych udziałów powierzchni biologicznie czynnej na wysokim poziomie (w przypadku terenów

2-3MN, 6MN, 12-13MN, 16MN, 23MN i 1-2MN/U 50% powierzchni działki budowlanej, a dla

terenu 5MN/U, 3MN i RM 60% powierzchni działki), zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych

od utwardzenia fragmentów terenu, czy też dopuszczenie wprowadzenia nowych nasadzeń drzew

i krzewów (przy zastosowaniu rodzimych gatunków). Utrzymanie udziału zieleni lub zwiększenie

powierzchni przez nią zajmowanych, wpływa korzystnie na zmniejszenie udziału zanieczyszczeń oraz

ograniczenie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń pyłowych, stanowiących jądra kondensacji, których

zwiększona obecność wpływa z kolei na pojawianie się w granicach miasta niekorzystnych zjawisk

klimatycznych.

Wśród najważniejszych zapisów projektu planu, wpływających na kształtowanie lokalnego

klimatu, należy również wymienić wprowadzenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych

na paliwa stałe w indywidualnych systemach grzewczych (których realizacja została dopuszczona

zgodnie z zapisami projektu mpzp). Egzekwowanie tego zapisu wpłynie w sposób bezpośredni

na wyeliminowanie możliwości pojawienia się na obszarze projektu planu nowych źródeł emisji niskiej,

wpływających na wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza, a tym samym (w sposób pośredni)

na niekorzystne kształtowanie lokalnego klimatu. W pewnym stopniu do wyeliminowania ryzyka

wprowadzenia na obszar projektu mpzp obiektów i instalacji generujących znaczne ilości

zanieczyszczeń, których obecność może wpływać na lokalne warunki mikroklimatyczne, przyczyni się

realizacja zapisu wprowadzającego zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie

znacząco oddziaływać na środowisko (z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji

celu publicznego z zakresu łączności publicznej).

Z uwagi na powyższe, prognozuje się, iż pełna realizacja ustaleń analizowanego projektu

mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu nie spowoduje

istotnych zmian w zakresie lokalnego mikroklimatu.

6.12. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe

Ze względu na występowanie w granicach terenu objętego granicami projektu mpzp obiektów

wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów o znacznej wartości historycznej i kulturowej,

niezbędne było wprowadzenie do projektu planu ustaleń umożliwiających ochronę i zachowanie

najcenniejszych elementów dziedzictwa kulturowego.

W projekcie planu przede wszystkim zapewniono zachowanie istniejących na analizowanym

obszarze obiektów wpisanych do rejestru zabytków – pałacu na terenie 5MN/U (wpisanego do

rejestru decyzją nr 1894/A) i parku pałacowego z pozostałościami nekropolii rodowej rodziny

von Treskow na terenach ZL, 1R, RM, 5MN/U i 13KDW (wpisanego do rejestru decyzją nr 1763/A),

a także zachowanie budynków chronionych planem (wskazanych na rysunku), w zakresie



53

ukształtowania bryły, artykulacji elewacji oraz kąta nachylenia dachu – dawnej wozowni dworskiej

na terenie 6MN/U, dawnej szkoły na terenie 7MN/U oraz tzw. „Pałacu II” na terenie 3MN/U.

W odniesieniu do wspomnianych powyżej obiektów zapisy projektu mpzp wprowadzają ponadto zakaz

nadbudowy i rozbudowy. W projekcie mpzp (na terenie 1MN/U) wskazano także budynek chroniony

planem – budynek dawnej gorzelni – dla którego dopuszczono możliwość rozbudowy, przy zachowaniu

szerokości elewacji frontowej, z jednoczesnym zakazem jego nadbudowy.

Analizowany projekt mpzp chroni jednocześnie obszar dawnej wsi Radojewo (wskazany

na rysunku planu), dla którego ustala zachowanie układu ruralistycznego, zgodnie z wyznaczonymi

liniami zabudowy. Z punktu widzenia ochrony elementów dziedzictwa kulturowego istotne będzie

również przestrzeganie zapisu projektu mpzp wymagającego zachowania fragmentów kamienno-

ceglanych ogrodzeń dawnego folwarku, w miejscach wskazanych na rysunku.

Reasumując, ze względu na zakres i charakter wprowadzonych zapisów dotyczących

elementów dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr kultury przewiduje się, że ich realizacja pozwoli

na zachowanie i właściwą ochronę zlokalizowanych na analizowanym obszarze elementów dziedzictwa

kulturowego, obejmujących obiekty o wyjątkowych walorach, stanowiących element historycznego

założenia. W związku z powyższym, nie przewiduje się wystąpienia negatywnych oddziaływań

na elementy dziedzictwa kulturowego, wynikających z realizacji ustaleń projektu miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu.

6.12. Oddziaływanie na dobra materialne

Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek

realizacji ustaleń projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu. Wprowadzenie nowych inwestycji, obejmujących lokalizację nowej zabudowy

o korzystnych walorach estetycznych, wpisujących się w sposób możliwie maksymalny

w dotychczasowy, historyczny układ zabudowy, a także rozbudowa i przebudowa infrastruktury

technicznej oraz elementów układu komunikacyjnego, w tym dopuszczenie realizacji rozwiązań

przeciwhałasowych (realizacja drogi KD-G odciążającej istniejącą ul. Radojewo), przyczyni się

natomiast do wzrostu ilości dóbr materialnych oraz poprawy jakości i bezpieczeństwa życia

mieszkańców omawianego terenu.

6.13. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000

Jak wspomniano w rozdziale 3 prognozy, część terenów położonych w granicach obszaru

projektu planu, zlokalizowana jest jednocześnie w zasięgu granic obszaru włączonego do sieci Natura

2000 – PLH 300001 „Biedrusko”. Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (OZW) „Biedrusko”, którego

całkowita powierzchnia wynosi 9938,1 ha, obejmuje swoimi granicami tereny o unikatowym

charakterze, wynikającym między innymi z długotrwałej izolacji od różnorodnych form działalności

człowieka (obszar wykorzystywany jako poligon wojskowy). Z uwagi na występowanie

na wspomnianym obszarze licznych stanowisk roślin chronionych i zagrożonych w skali całego kraju,

gatunków zwierząt wskazanych w Załączniku II dyrektywy Rady 92/43/EWG, jak również

występowanie cennych siedlisk (wskazanych w Załączniku I wspomnianej dyrektywy), obszar ten

został uznany za niezwykle istotny dla ochrony bioróżnorodności.

W granicach obszaru objętego projektem mpzp znalazły się jedynie niewielkie fragmenty

terenów położonych w jego północnej i północno-wschodniej części – tereny zabytkowego parku

w Radojewie, niezagospodarowane tereny położone na północ od ul. Radojewo oraz część terenów

użytkowanych rolniczo, zlokalizowanych w sąsiedztwie północno-wschodniej granicy obszaru

opracowania. Zgodnie z pozyskanymi informacjami, w obrębie części ze wspomnianych terenów

stwierdzono obecność dwóch typów siedlisk przyrodniczych ważnych dla Wspólnoty, których ochrona

wymaga wyznaczenia Specjalnych Obszarów Ochrony. Do siedlisk tych należą lasy grądowe Galio-Carpinetum (9170) oraz łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Ficario-Ulmetum (91F0). Wśród

najbardziej istotnych zagrożeń dla utrzymania wspomnianych siedlisk wskazano wprowadzanie

zniekształceń w drzewostanie na skutek działań prowadzonych w ramach gospodarki leśnej

(upraszczanie struktury wiekowej i przestrzennej grądów, zmiany w relacji pomiędzy budującymi



54

drzewostan gatunkami), a także znaczące zmiany warunków siedliskowych, wynikające ze zmian

lokalnych stosunków wodnych45.

W północno-wschodniej i wschodniej części obszaru projektu planu stwierdzono ponadto

występowanie pachnicy dębowej (Osmoderma eremita), stanowiącej gatunek będący przedmiotem

zainteresowania Wspólnoty, wskazany w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Z informacji

literaturowych wynika, iż do potencjalnych zagrożeń dla tego gatunku należy przede wszystkim

intensywna eksploatacja lasów i związana z tym eliminacja martwych i zamierających drzew

(w ramach zabiegów sanitarnych), stanowiących siedlisko i miejsce żerowania tego gatunku. Ze

względu na niewielkie zdolności migracyjne tego gatunku, usuwanie dziuplastych i próchniejących

drzew powoduje wyeliminowanie siedlisk życiowych.

Analizując zatem wpływ ustaleń projektu mpzp na Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty

PLH 300001 „Biedrusko” należy stwierdzić, iż nie przewiduje się wystąpienia negatywnych oddziaływań

na przedmiot ochrony tego obszaru oraz jego integralność, wynikających z realizacji ustaleń mpzp

„Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu. Przede wszystkim, projekt

mpzp ustala zachowanie granic i ochronę obszaru Natura 2000 PLH300001 „Biedrusko” (zgodnie

z ustaleniami planu), a także ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru

Natura 2000, wyznaczonych na rysunku planu (zgodnie z ustaleniami planu). Ponadto, zgodnie

z zapisami projektu planu, dotychczasowa funkcja terenu historycznego parku w Radojewie (w obrębie

którego stwierdzono występowanie najcenniejszych elementów lokalnej flory i fauny), nie ulegnie

zmianie, a możliwość wprowadzenia jakichkolwiek elementów zagrażających jego walorom

przyrodniczym i krajobrazowym została w sposób znaczący ograniczona. Jak wspomniano we

wcześniejszych rozdziałach, dla terenu tego (ZL) przewiduje się jedynie możliwość zachowania

istniejących obiektów budowlanych (w tym obiektów małej architektury oraz nagrobków

– z dopuszczeniem ich renowacji), stanowiących elementy współtworzące jego wartość historyczną.

Określa się jednocześnie minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, który w obrębie terenu ZL

nie może stanowić mniej niż 90% jego powierzchni. Zmian w dotychczasowym sposobie użytkowan ia

nie przewiduje się (zgodnie z ustaleniami projektu mpzp) również w odniesieniu do terenów 1R i 3R,

dla których ustalenia projektu mpzp przewidują zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania.

Realizacja tych zapisów wyeliminuje jednocześnie ryzyko wprowadzenia istotnych zmian w sposobie

użytkowania i zagospodarowania terenów przylegających bezpośrednio do terenu parku w Radojewie

(o najwyższych walorach przyrodniczych).

Pełne i docelowe przestrzeganie powyższych zapisów pozwoli wyeliminować ryzyko

wprowadzenia na tereny występowania siedlisk i gatunków (wskazanych w załącznikach Dyrektywy

Siedliskowej) funkcji zagrażających ich utrzymaniu. Przewidziany w projekcie mpzp sposób

zagospodarowania i użytkowania tych terenów zagwarantuje możliwość utrzymania w maksymalnym

możliwym stopniu panujących tu dotychczas warunków siedliskowych, co jest szczególnie istotne

z uwagi na charakter czynników stanowiących potencjalną przyczynę ich zanikania . Należy zatem

jeszcze raz podkreślić, że nie prognozuje się możliwości wystąpienia czynników zagrażających

utrzymaniu cennych siedlisk przyrodniczych oraz zinwentaryzowanych stanowisk występowania

gatunków (na terenach ZL i R) na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu.

Zmiany w dotychczasowym sposobie zagospodarowania i użytkowania terenów położonych

w granicach OZW PLH30001 „Biedrusko”, zlokalizowanych jednocześnie w granicach obszaru

opracowania, przewidziano jedynie w obrębie niewielkich powierzchniowo terenów położonych

w północnej części obszaru projektu mpzp. Tereny te obejmują fragment terenu 3MN, który został

wskazany w projekcie mpzp jako teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz fragment terenu

1MN/U, wskazanego w projekcie mpzp jako teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub

usługowej. Podkreślić należy natomiast, iż zgodnie z wyznaczonymi na rysunku projektu mpzp

maksymalnymi nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, nie przewiduje się możliwości lokalizacji nowej

zabudowy na terenie 3MN w zasięgu granic obszaru Natura 2000. Możliwość lokalizacji nowej

zabudowy dopuszczono natomiast w obrębie częściowo zabudowanego terenu 1MN/U, w obrębie

którego zlokalizowany jest budynek dawnej gorzelni (objęty ochroną konserwatorską).

Niewielkie zmiany dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania dotyczyć będą

również niewielkiego terenu RM, wyznaczonego w sąsiedztwie terenu rolniczego 1R (zlokalizowanego

w części północno-wschodniej). Należy natomiast podkreślić, iż umożliwienie lokalizacji zabudowy

45 Herbich J., (red). 2004. Lasy i bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny.

Ministerstwo Środowiska, Warszawa, T.5, www.natura2000.gdos.gov.pl



55

zagrodowej w sąsiedztwie terenów użytkowanych aktualnie rolniczo, sprzyjać będzie dalszemu

utrzymaniu dotychczasowego sposobu ich zagospodarowania i użytkowania. Ponadto, prognozuje się,

że realizacja tego rodzaju zabudowy w obrębie wskazanego w projekcie obszaru nie będzie kolidować

z występowaniem siedlisk szczególnie rzadkich i chronionych, jak również nie będzie wpływać

niekorzystnie na przedmiot ochrony obszaru Natura 2000. Podkreślenia wymaga także fakt, iż dla

wskazanego w projekcie planu terenu RM wydane zostały decyzje umożliwiające, lokalizację na tym

terenie zabudowy.

Realizacja nowej zabudowy z pewnością związana będzie z wystąpieniem negatywnych

oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska, wynikających między innymi z trwałego

uszczelnienia części powierzchni, usunięcia dotychczasowej pokrywy roślinnej na terenach

przeznaczonych bezpośrednio pod inwestycje, czy też zmian ukształtowania powierzchni i właściwości

podłoża. Przewiduje się natomiast, że z uwagi na skalę oraz charakter oddziaływania te nie będą miały

znacząco negatywnego wpływu na środowisko, a tym bardziej nie będą stanowić przyczyny

występowania negatywnych oddziaływań na przedmiot ochrony i integralność OZW PLH300001

„Biedrusko”. Szczególnego podkreślenia wymaga również fakt, iż w granicach wspomnianych

wcześniej terenów nie stwierdzono występowania siedlisk oraz gatunków będących przedmiotem

zainteresowania Wspólnoty (stanowiących jednocześnie przedmiot ochrony obszaru Natura 2000).

Niemniej, ze względu na lokalizację projektowanej zabudowy w granicach obszaru włączonego

do sieci Natura 2000 (lub też w jego bezpośrednim sąsiedztwie), do projektu mpzp wprowadzono

szereg rozwiązań, których realizacja pozwoli na maksymalne zminimalizowanie oddziaływań

na poszczególne komponenty środowiska. Przede wszystkim dla terenu 3MN (którego fragment

położony jest w zasięgu granicy OZW PLH300001 „Biedrusko”) przewidziano możliwość lokalizacji

zabudowy o ekstensywnym charakterze (duża powierzchnia nowo wydzielanych działek, ograniczenie

maksymalnej powierzchni zabudowy do 20% powierzchni działki, możliwość lokalizacji wyłącznie

zabudowy wolno stojącej) oraz ustalono konieczność zachowania znacznych powierzchni biologicznie

czynnej (nie mniej niż 50% powierzchni działki budowlanej). Podobne ustalenia wprowadzono dla

terenu 1MN/U, którego wschodnia część zlokalizowana jest w zasięgu granic OZW PLH 300001

„Biedrusko”. Teren ten jest w chwili obecnej częściowo zagospodarowany (budynek dawnej gorzelni),

natomiast zapisy projektu mpzp dopuszczają lokalizację na tym terenie uzupełniającej zabudowy.

Całkowita powierzchnia zabudowy nie może jednak przekroczyć 30% powierzchni działki budowlanej,

przy czym minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej nie może stanowić mniej niż 50%

powierzchni działki. Dla wyznaczonego w części północno-wschodniej terenu RM, konieczny do

utrzymania udział powierzchni biologicznie czynnej jest nieco wyższy i wynosi nie mniej niż 60%

powierzchni działki, a maksymalna powierzchnia jej zabudowy nie może przekraczać 20% powierzchni

(przy czym minimalna powierzchnia nowych działek budowlanych nie może być mniejsza niż 3000 m2

– z wyłączeniem działek pod obiekty infrastruktury technicznej).

Realizacja powyższych ustaleń, w połączeniu z realizacją zapisu ustalającego

zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów pozwala założyć,

że pomimo pojawienia się projektowanej zabudowy, tereny te charakteryzować się będą dużym

udziałem zieleni. Z uwagi na zasadność maksymalnego ograniczenia zmian w lokalnych warunkach

gruntowo-wodnych, na terenie 3MN zakazano również lokalizacji kondygnacji podziemnych.

Szczególnie istotne było także wprowadzenie zapisów sprzyjających ograniczeniu skali zjawiska

odpływu i zmniejszenia stopnia infiltracji wód opadowych i roztopowych, umożliwiających maksymalne

zatrzymanie wód na terenach. Drastyczne zmniejszenie ilości wód opadowych i roztopowych

zatrzymywanych na projektowanych trenach zabudowy doprowadzić mogłoby w konsekwencji do

zanikania siedlisk zlokalizowanych poza granicami obszaru opracowania (np. wrażliwe na zmiany

stosunków wodnych siedliska łęgowe).

Do projektu mpzp wprowadzono także szereg innych zapisów, sprzyjających szeroko pojętej

ochronie środowiska i zachowaniu walorów przyrodniczo-krajobrazowych, których realizacja ma

na celu wyeliminowanie lub zminimalizowanie ewentua lnych negatywnych oddziaływań na obszar

włączony do sieci Natura 2000, wynikających ze zmian sposobu zagospodarowania i użytkowania

terenów z nim sąsiadujących. Należą do nich między innymi zapisy wymagające zachowania otwartych

zbiorników wodnych oraz cieków między tymi zbiornikami, określające sposób prowadzenia gospodarki

wodno-ściekowej na poszczególnych terenach, nakazujące odtworzenie ciągłości systemów

melioracyjnych i drenarskich w przypadku ich przerwania, czy też ustalające konieczność stosowania

rodzimych gatunków drzew i krzewów w przypadku wprowadzania nowych nasadzeń.

Należy również zauważyć, iż ustalenia projektu mpzp umożliwiają podjęcie w przyszłości

działań mających na celu kompensację przyrodniczą strat poniesionych w wyniku lokalizacji nowej,



56

stosunkowo nielicznej zabudowy. Wśród tego rodzaju ustaleń wymienić można dopuszczenie nowych

nasadzeń drzew i krzewów (z uwzględnieniem wymogu stosowania rodzimych gatunków w przypadku

nowych nasadzeń) oraz dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych, budowli hydrotechnicznych

i urządzeń melioracji wodnych, pod warunkiem, iż nie będą kolidować z celami ochrony obszaru

Natura 2000. Ich realizacja umożliwi podbudowanie i wzbogacenie lokalnej szaty roślinnej, jak również

pozwoli na podjęcie działań wpływających w sposób korzystny na kształtowanie lokalnych stosunków

gruntowo wodnych (pojawienie się nowych zbiorników, regulacja umożliwiająca utrzymanie

zwierciadła wód podziemnych na odpowiednim poziomie). Działania te, poza wytworzeniem

korzystnych z punktu widzenia utrzymania różnorodnych siedlisk warunków, sprzyjać mogą

zwiększeniu lokalnej różnorodności biologicznej i poszerzeniu zasięgu siedlisk o najwyższej wartości

przyrodniczej.

Przez tereny zlokalizowane w sąsiedztwie obszaru opracowania przebiegają natomiast granice

Obszaru Chronionego Krajobrazu w obrębie Biedruska. Z uwagi na brak bezpośredniego sąsiedztwa ze

wspomnianym obszarem, przedmiot jego ochrony, a także charakter ustaleń omawianego projektu

mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu, nie przewiduje się

wystąpienia istotnych negatywnych oddziaływań wynikających z realizacji zapisów projektu planu.

Reasumując, ze względu na charakter przyjętych w projekcie planu rozwiązań urbanistycznych

a także szereg ustaleń, których realizacja będzie miała na celu ograniczenie skali ingerencji

w elementy środowiska oraz zanieczyszczenia jego poszczególnych komponentów, nie przewiduje się

wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań na przedmiot ochrony Obszaru mającego znaczenie

dla Wspólnoty PLH300001 „Biedrusko” oraz jego integralność. Inwestycje związane z ustaleniami

projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie będą generować czynników

wpływających negatywnie również na przedmiot ochrony Obszaru Chronionego Krajobrazu w rejonie

Biedruska.

6.14. Oddziaływanie transgraniczne

Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów

przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego projektu mpzp

„Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu nie spowoduje oddziaływania

na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji z Espoo z 25 lutego 1991 r.

7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW

REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA

PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZA NIA

Do najważniejszych skutków realizacji ustaleń analizowanego projektu mpzp należeć będzie

uporządkowanie i określenie docelowej funkcji wszystkich terenów znajdujących się w granicach

przedmiotowego obszaru, ze szczególnym uwzględnieniem występujących tu terenów o znacznej

wartości przyrodniczej (w tym także podlegających ochronie), a także historycznej i kulturowej.

W wyniku realizacji ustaleń projektu mpzp możliwe będzie wprowadzenie nowej zabudowy (w ramach

uzupełnienia zainwestowania poszczególnych terenów oraz nawiązania do projektowanego sposobu

zagospodarowania terenów sąsiadujących z obszarem mpzp), z zachowaniem parametrów

i wskaźników kształtowania zabudowy, nawiązujących do zabudowy istniejącej oraz uwzględniającej

konieczność wyeksponowania historycznego układu urbanistycznego wsi Radojewo. Możliwe będzie

również przeniesienie głównego potoku ruchu z obecnej ul. Radojewo (przebiegającej przez centra lną

część dawnej wsi) na nowo projektowaną ulicę klasy głównej (KD-G).

W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, istotne będzie zatem

monitorowanie:

realizacji ustaleń nakazujących utrzymanie minimalnego udziału powierzchni biologicznie

czynnej w obrębie działek budowlanych lub terenów,

przestrzegania zapisów ustalających ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni

oraz obszaru Natura 2000 (wyznaczonych na rysunku planu),

realizacji ustaleń w zakresie zachowania określonych parametrów zabudowy na terenach,

na których dopuszczono jej realizację,

zachowania jako otwartych wskazanych w projekcie planu zbiorników i cieków wodnych

(na terenach 4MN, 5MN, 9MN, 13MN, 19MN, 21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL),



57

realizacji ustaleń nakazujących odtworzenie ciągłości systemów melioracyjnych

i drenarskich w przypadku ich przerwania,

zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach wymagających ochrony

akustycznej, w tym szczególnie zapewnienia wymaganej ochrony akustycznej

w środowisku wzdłuż projektowanej trasy drogi KD-G,

sposobu postępowania z wytworzonymi na obszarze opracowania ściekami

(w szczególności w okresie poprzedzającym docelową realizację kanalizacji sanitarnej)

oraz odpadami,

przestrzegania zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych

na paliwo stałe,

respektowania zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie

znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz

inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej.

Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom

wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu

Środowiska46 przez zobligowane do tego instytucje i służby. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy

2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko

realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego

powielania.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny,

Prezydent Miasta Poznania, pełniący jednocześnie obowiązki starosty powiatu grodzkiego,

prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza, jakości

wód, jakości gleby i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, w zakresie określonym w ustawie z dnia

27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.

Zakres i częstotliwość monitoringu obejmującego pomiary stężeń zanieczyszczeń powietrza

atmosferycznego, badania poszczególnych wskaźników zanieczyszczenia wód podziemnych

i powierzchniowych, a także pomiary poziomów hałasu na terenach zlokalizowanych na analizowanym

obszarze będą zatem dostosowane do zakresu i częstotliwości monitoringu prowadzonego w ramach

programów Państwowego Monitoringu Środowiska. Pomiary i badania prowadzone w celu określenia

stanu poszczególnych komponentów środowiska prowadzone będą natomiast zgodnie z metodyką

i wymogami określonymi w poszczególnych rozporządzeniach47, a także specjalistycznych

opracowaniach – określających metodyki referencyjne, odnoszące się do sposobu analizowania stanu

jakości poszczególnych komponentów środowiska. Stosowanie właściwych metodyk prowadzenia

badań i pomiarów jest niezwykle istotne ze względu na ograniczenie możliwości wystąpienia błędów

w ostatecznej ocenie jakości poszczególnych komponentów środowiska. Z uwagi na różnorodność

zagadnień dotyczących metody i wymogów jakie wskazane są w przypadku prowadzenia monitoringu

poszczególnych komponentów środowiska, w niniejszym opracowaniu nie przytoczono ich brzmienia.

W przypadku analizowanego projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część

Radojewo Wschód w Poznaniu konieczne będzie również prowadzenie monitoringu w zakresie stanu

i wielkości populacji występujących na tych terenach gatunków zwierząt oraz stanu zachowania

i areału siedlisk stanowiących przedmiot ochrony OZW PLH300001 „Biedrusko”. Metody oraz

częstotliwość monitorowania należy dostosować do metod i częstotliwości monitoringu ustalonego dla

poszczególnych siedlisk i gatunków występujących na obszarze włączonym do sieci Natura 2000.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż ustalenia projektu miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego jedynie wskazują na możliwe sposoby zagospodarowania i użytkowania terenów i nie

są jednoznaczne z ich realizacją w momencie uchwalenia projektu mpzp, opracowywanego dla danego

obszaru. Z uwagi na powyższe, szczegółowe określenie częstotliwości monitoringu oraz podanie jego

zakresu nie jest możliwe na obecnym etapie projektowania. Niemniej, wskazuje się, iż w celu

szczegółowego określenia wpływu realizacji ustaleń mpzp, najbardziej korzystne byłoby prowadzenie

badań monitorujących stan poszczególnych komponentów środowiska raz w roku. Należy jednak

46 utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska 47

w tym m.in. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 Nr 258, poz. 1550), rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011 Nr 288 poz.1697)



58

zauważyć, iż zakres i częstotliwość prowadzonego monitoringu powinien być dostosowany do stopnia

zaawansowania realizacji poszczególnych ustaleń projektu mpzp, dotyczących lokalizacji nowych

inwestycji (budowlanych, infrastrukturalnych itd.).

8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE

MPZP

Możliwość rozważania różnego rodzaju sposobu zagospodarowania terenów znajdujących się

w granicach projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu

została znacząco ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

przestrzennego miasta Poznania”, które określa przeznaczenie terenów znajdujących się w granicach

analizowanego obszaru. W związku z powyższym, ilość możliwych do wprowadzenia alternatywnych

sposobów zagospodarowania przedmiotowego obszaru była stosunkowo niewielka. Wprowadzenie

rozwiązań alternatywnych zostało ograniczone także z uwagi na znaczny udział terenów obecnie

zainwestowanych oraz obecność licznych obiektów objętych ochroną konserwatorską (budynki

dawnego założenia pałacowego, park itd.).

Na etapie prowadzenia prac planistycznych rozpatrywano różne rozwiązania, dotyczące przede

wszystkim przebiegu i klasyfikacji dróg publicznych, wyznaczenia dróg wewnętrznych czy tez sposobu

wydzielenia poszczególnych terenów wskazanych pod zabudowę. Rozpatrywano także możliwość

ustalenia dla terenu 5MN/U (pałac w Radojewie) wyłącznie funkcji usługowej (U). W przypadku

terenów określonych obecnie jako tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej

(6MN/U i 7MN/U) analizowano natomiast możliwość wskazania tych terenów wyłącznie pod funkcje

mieszkaniowe (zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna MN).

Wśród najbardziej znaczących rozwiązań alternatywnych, których wprowadzenie rozpatrywane

było na poszczególnych etapach prac planistycznych, wskazać należy także proponowane we

wcześniejszych wersjach projektu mpzp wyznaczenie terenów ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej

jednorodzinnej w granicach obecnego terenu 3R. Z uwagi na potencjalne ryzyko wystąpienia

niekorzystnych oddziaływań na środowisko (związanych m.in. z brakiem możliwości wprowadzenia

zakazów dotyczących stosowania przydomowych oczyszczalni ścieków, których funkcjonowanie

stanowi potencjalne zagrożenie dla środowiska gruntowo-wodnego), które z kolei mogłoby wpłynąć

w pewnym stopniu na siedliska zlokalizowane poza granicami obszaru projektu mpzp, ostatecznie

zrezygnowano z tego rodzaju rozwiązań.

Na wcześniejszych etapach opracowania, w projekcie mpzp wskazano również strefy ogrodów

i przedogrodów, wyznaczonych w obrębie terenów MN i MN/U. Wskazanie w sposób jednoznaczny

zagospodarowanych zielenią przestrzeni w granicach terenów przeznaczonych pod zabudowę oraz

uniemożliwienie realizacji budynków we wskazanych strefach miało by niezwykle korzystne skutki

z punktu widzenia zachowania lokalnych korytarzy ekologicznych. Zagospodarowanie zielenią terenów

sąsiadujących z niewielkimi ciekami i zbiornikami wodnymi sprzyjałoby niewątpliwie utrzymaniu lub też

pojawieniu się zbiorowisk wodnych, przywodnych czy też nadwodnych, a także związanych z tego

rodzaju siedliskami zwierząt. Ostatecznie zrezygnowano jednak z wyznaczenia zagospodarowanych

zielenią stref ogrodów i przedogrodów, ograniczając się jedynie do wykształcenia (za pomocą

wskazania przebiegu maksymalnych nieprzekraczalnych linii zabudowy) wo lnych od zabudowy pasów

terenów.

Po analizie aktualnej sytuacji planistycznej oraz rozpatrzeniu możliwych ograniczeń

wynikających z występowania obszarów i obiektów podlegających ochronie, sytuacji własnościowej,

kosztów realizacji poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych (przede wszystkim w zakresie

komunikacji), a także oczekiwań mieszkańców i inwestorów, przyjęto rozwiązania przedstawione

w ostatecznej wersji projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu. Przyjęte rozwiązania stanowią więc pewnego rodzaju kompromis, uwzględniający

występujące na analizowanym czynniki środowiskowe, społeczne, ekonomiczne, jak i historyczne.

9. STRESZCZENIE I WNIOSKI

Prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu. Projekt planu opracowywany jest na podstawie uchwały z dnia 9 września 2003 r.

w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego



59

obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu, która dopuszcza odrębne opracowywanie

i uchwalanie mpzp dla poszczególnych fragmentów obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”.

Obszar objęty granicami projektu mpzp zlokalizowany jest w północnej, peryferyjnej części miasta

Poznania, w obrębie dawnej wsi Radojewo. Szczegółowy przebieg granic obszaru, dla którego

sporządzono projekt mpzp, przedstawiono na załącznikach do niniejszego opracowania (załącznik nr 1

i nr 2). Całkowita powierzchnia przedmiotowego obszaru wynosi ok. 76 ha.

Przedmiotowy obszar obejmuje tereny o znacznym zróżnicowaniu w zakresie

dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Występująca tu zabudowa

reprezentowana jest głównie przez zabudowę mieszkaniową jednorodzinną (przede wszystkim

w sąsiedztwie ul. Radojewo, ul. Piołunowej i ul. Halszki), a także nieliczną zabudowę usługową

(ul. Radojewo, ul. Podbiałowa). Część budynków zlokalizowanych na obszarze opracowania stanowi

elementy historycznego założenia pałacowego w dawnej wsi Radojewo, obejmującego m.in. istniejący

do dziś park o powierzchni ponad 21 ha. Znaczną część terenów położonych w granicach omawianego

obszaru stanowią tereny użytkowane rolniczo oraz tereny niezagospodarowane.

Przedmiotowy obszar charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem rzeźby terenu

(wynikającym z sąsiedztwa terenów wysoczyznowych oraz doliny Warty) oraz występujących tu

warunków siedliskowych. Różnorodność warunków siedliskowych w granicach obszaru opracowania

wynika między innymi ze zróżnicowanej budowy geologicznej, różnego poziomu zalegania wód

gruntowych, obecności terenów leśnych, a także obecności wód powierzchniowych w postaci drobnych

cieków i zbiorników wodnych48.

Na terenach trwale zainwestowanych (zabudowa w obrębie dawnej wsi Radojewo)

przekształceniom uległy niemal wszystkie elementy środowiska naturalnego, obejmujące m.in. rzeźbę

terenu, powierzchnię ziemi, warunki gruntowe, gleby oraz szatę roślinną. Dotychczasowe

przekształcenia wpłynęły także na kształtowanie różnorodności i charakteru flory i fauny na obszarach

zabudowanych. Znaczną część terenów położonych w granicach analizowanego obszaru stanowią

natomiast tereny wolne od zabudowy i znacznych przekształceń, które zachowały swoje szczególne

walory przyrodnicze i krajobrazowe. Obejmują one przede wszystkim tereny parku w Radojewie,

charakteryzującego się znacznym bogactwem florystycznym i faunistycznym, wpływającym

na kształtowanie różnorodności biologicznej całego obszaru opracowania . Poza szeregiem gatunków

roślin i zwierząt podlegających ochronie gatunkowej, na jego terenie (lub w najbliższym sąsiedztwie)

stwierdzono występowanie dwóch typów siedlisk ważnych dla Wspólnoty oraz obecność stanowisk

pachnicy dębowej (Osmoderma eremita), stanowiącej gatunek ważny dla Wspólnoty, wymieniony

w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Z uwagi na obecność wspomnianych siedlisk oraz gatunków,

część terenów objętych granicami projektu mpzp została objęta zasięgiem granic Obszaru mającego

znaczenie dla Wspólnoty PLH300001 „Biedrusko”.

W granicach obszaru projektu planu zidentyfikowano natomiast różne problemy ochrony

środowiska, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu. Wskazano głównie na problemy

związane z brakiem dostępu do sieci infrastruktury technicznej (brak kanalizacji sanitarnej –

peryferyjne położenie obszaru), postępującą degradacją walorów krajobrazowych, prawidłowym

prowadzeniem gospodarki odpadami, czy też narażeniem części terenów na oddziaływanie

ponadnormatywnych poziomów hałasu komunikacyjnego (w sąsiedztwie ul. Radojewo). Do istotnych

z planistycznego punktu widzenia zagadnień zaliczono również położenie części terenów w zasięgu

obszaru zagrożonego procesami geodynamicznymi oraz obecność terenów włączonych do sieci Natura

2000, położonych w granicach Obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty PLH300001 „Biedrusko”.

Ze względu na specyfikę obszaru opracowania, głównym założeniem analizowanego projektu

mpzp było docelowe określenie funkcji terenów, a także określenie charakteru i intensywności

możliwej do realizacji zabudowy – w sposób uwzględniający konieczność ochrony szczególnych

walorów przyrodniczych części terenów, w tym w szczególności zlokalizowanych w granicach OZW

PLH300001 „Biedrusko”.

Analizowany projekt mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” część Radojewo Wschód

w Poznaniu nie przewiduje diametralnych zmian w zakresie dotychczasowego sposobu

zagospodarowania i użytkowania większości terenów zlokalizowanych w jego granicach. Zgodnie

z jego założeniami, nowe inwestycje obejmować będą przede wszystkim lokalizację zabudowy

mieszkaniowej jednorodzinnej (zarówno w zakresie uzupełnienia zabudowy istniejącej, jak

48 szczegółowa charakterystyka poszczególnych elementów środowiska została przedstawiona w drugiej części niniejszej

prognozy.



60

i wprowadzenia nowej zabudowy na tereny z nią sąsiadujące), modernizację i rozbudowę istniejącego

układu komunikacyjnego oraz lokalizację nowych elementów sieci infrastruktury technicznej. Projekt

planu ogranicza także zasięg proponowanej zabudowy o funkcji usługowej, przewidując jej lokalizację

jedynie w obrębie terenów dawnej wsi Radojewo (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub

usługowej 1-7MN/U – obejmujące częściowo istniejącą zabudowę o funkcji usługowej lub też obiekty

historyczne, predystynowane do pełnienia tego typu funkcji) oraz wskazując nowy teren zabudowy

usługowej (U) w sąsiedztwie projektowanej drogi klasy głównej, która docelowo ma przejąć funkcję

istniejącej ul. Radojewo. Generalnie, projekt mpzp umożliwia wprowadzenie zabudowy harmonizującej

z otoczeniem i istniejącą zabudową, wymagając jednocześnie uwzględnienia ograniczeń wynikających

z konieczności ochrony znajdujących się na tych terenach obiektów zabytkowych, a także specyfiki

wynikającej z peryferyjnego położenia oraz wyjątkowych walorów krajobrazowych. Do

najważniejszych założeń projektu należy niewątpliwie zachowanie najcenniejszych z przyrodniczego

punktu widzenia terenów historycznego parku pałacowego w Radojewie oraz utrzymanie rolniczego

charakteru terenów w północno-wschodniej i południowo-wschodniej części omawianego obszaru.

Docelowa realizacja ustaleń projektu mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo”, część

Radojewo Wschód w Poznaniu przyczyni się do trwałego uporządkowania funkcji z lokalizowanych

na tym obszarze terenów oraz podniesienia walorów estetycznych i rangi obiektów o znacznej wartości

historycznej i kulturowej. Część z inwestycji, których realizację umożliwiają zapisy analizowanego

projektu, związana będzie niewątpliwie z wystąpieniem niekorzystnych oddziaływań na poszczególne

komponenty środowiska. W prognozie wskazano przede wszystkim na znaczenie oddziaływań

związanych z realizacją nowej zabudowy, przebudową i rozbudową układu komunikacyjnego oraz sieci

infrastruktury technicznej. W największej skali oddziaływania te będą dotyczyć powierzchni ziemi oraz

warunków gruntowych. W odniesieniu do pozostałych elementów środowiska, niekorzystne

oddziaływania wystąpią, jednakże ich skala oraz zasięg nie spowoduje znaczących zmian

w środowisku.

Ze względu na prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych oddziaływań

o zróżnicowanym charakterze, intensywności oraz zasięgu przestrzennym, do projektu mpzp

wprowadzono szereg zapisów, których realizacja w sposób znaczący zminimalizuje ryzyko wystąpienia

negatywnych skutków w środowisku. Do najważniejszych z nich należą zapisy ustalające:

maksymalną powierzchnię zabudowy na terenach, na których umożliwiono realizację

zabudowy,

minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany

w obrębie działek budowlanych lub terenów,

zakaz lokalizacji zabudowy na terenach 1-3R i ZL,

ochronę terenu cennego przyrodniczo w klinie zieleni oraz obszaru Natura 2000,

wyznaczonych na rysunku planu, zgodnie z ustaleniami planu,

zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,

stosowanie rodzimych gatunków w przypadku nowych nasadzeń drzew i krzewów,

dopuszczenie nowych nasadzeń drzew i krzewów (z uwzględnieniem stosowania

rodzimych gatunków oraz uwzględnieniem przebiegu tras podziemnych infrastruktury

technicznej),

zachowanie otwartych zbiorników wodnych na terenach 4MN, 5MN, 9MN, 13MN,

19MN, 21MN, 1MN/U, 3MN/U, 2R i ZL oraz cieków między tymi zbiornikami,

dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych, budowli hydrotechnicznych

i urządzeń melioracji wodnych, pod warunkiem, iż nie będą kolidować i celami ochrony

obszaru Natura 2000,


przerwania,

sposób zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach poszczególnych

terenów,

nakaz stosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe

w przypadku nawierzchni utwardzonych na terenach komunikacji,

na terenach R, K, E i ZL zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych

w granicach terenu,

zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco

oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz

inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej,

zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe.



61

Z uwagi na obecność w granicach analizowanego obszaru znacznych powierzchni terenów

wymagających ochrony akustycznej, niezwykle ważne było również wprowadzenie zapisów

umożliwiających zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w środowisku i w budynkach

przeznaczonych na pobyt ludzi oraz dopuszczenie stosowania rozwiązań przeciwhałasowych, co ma

szczególne znaczenie w przypadku realizacji planowanej wzdłuż zachodniej granicy projektu planu

drogi KD-G.

Wprowadzone do projektu mpzp ustalenia z zakresu ochrony środowiska i przyrody uznaje się

za wystarczające. Przewiduje się, że ich realizacja pozwoli na zminimalizowanie skali negatywnych

oddziaływań związanych z realizacją nowych inwestycji budowlanych i infrastrukturalnych oraz

zapobiegnie możliwości wystąpienia znaczących zmian w zakresie jakości poszczególnych

komponentów środowiska (na analizowanym obszarze). Warunkiem zachowania dotychczasowego

stanu i prawidłowego funkcjonowania środowiska w obrębie terenów zlokalizowanych w granicach

obszaru opracowania będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń projektu mpzp i restrykcyjne

przestrzeganie przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z obowiązujących przepisów

prawa.

Analiza rozwiązań przyjętych w projekcie mpzp pozwala także założyć, iż pełna i docelowa ich

realizacja nie spowoduje wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań w odniesieniu do

przedmiotu ochrony Obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty PLH300001 „Biedrusko” oraz jego

integralności. Przyjęte rozwiązania planistyczne, pomimo umożliwienia lokalizacji nowej, nielicznej

zabudowy w obrębie części terenów włączonych do sieci Natura 2000, nie zagrażają utrzymaniu

występujących w granicach projektu mpzp siedlisk i stanowisk gatunków ważnych dla Wspólnoty.

Ze względów przyrodniczych oraz środowiskowych niewątpliwie bardziej korzystne byłoby

całkowite wyłączenie z zabudowy terenów zlokalizowanych w granicach OZW PLH300001 „Biedrusko”

oraz wykształcenie terenów zieleni otwartej wzdłuż istniejących cieków i zbiorników wodnych.

Możliwość wprowadzenia tego rodzaju rozwiązań została jednak ograniczona w znaczący sposób

z uwagi na szereg czynników, jakie występują na obszarze projektu mpzp (kwestie własnościowe,

czynniki ekonomiczne i społeczne itd.). Możliwość wskazania innej funkcji terenów położonych

w zasięgu OZW PLH300001 „Biedrusko” (jak również przyjęcia odmiennych rozwiązań w odniesieniu

do pozostałych terenów) została ograniczona również z uwagi na zapisy obowiązującego Studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zapisy przedmiotowego projektu miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego poza ustaleniami wspomnianego wcześniej Studium uwzględniają

jednocześnie cele ochrony środowiska ustalone na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym

(opisane szerzej w czwartej i piątej części prognozy).

W niniejszej prognozie przedstawiono także propozycje dotyczące zakresu monitoringu

realizacji ustaleń projektu mpzp, wskazując jednocześnie na trudności z określeniem częstotliwości

jego przeprowadzania, wynikające z charakteru miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego. Analizie poddano również rozwiązania alternatywne, rozważane na etapie

prowadzenia prac planistycznych w zakresie opracowania projektu mpzp „Morasko – Radojewo –

Umultowo” część Radojewo Wschód w Poznaniu oraz wskazano argumenty wskazujące na zasadność

rozwiązań przyjętych ostatecznie w przedmiotowym projekcie planu.

Documents

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKOMatuszkiewicz A., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, Przyroda miasta Poznania, Urząd