1

XIII Ogólnopolska i III im. dr n. med. Janiny Fetlińskiej Konferencja Naukowo-Szkoleniowa

„Pielęgniarstwo – zawód z tradycjami i z przyszłością”

PROGRAM KONFERENCJI

STRESZCZENIA PRAC

Ciechanów, 20 kwietnia 2013r.

2

XIII Ogólnopolska i III im. dr n. med. Janiny Fetlińskiej Konferencja Naukowo-Szkoleniowa

„Pielęgniarstwo – zawód z tradycjami i z przyszłością”

PROGRAM KONFERENCJI STRESZCZENIA PRAC

Ciechanów, 20 kwietnia 2013r.

3

Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie

ul. Wojska Polskiego 51, 06-400 Ciechanów

tel. / fax 23 672 22 13, tel. 23 674 37 04

e-mail: konf_piel_ciechanow@tlen.pl iozpwsz@wp.pl

www.pwszciechanow.edu.pl

Skład i druk: DRUKARNIA „SPRINT” Krzysztof Kuźniewski, Robert Przybyszewski 06-400 Ciechanów, ul. Pułtuska 70 tel. / fax 23 673 34 30

4

XIII Ogólnopolska i III im. dr n. med. Janiny Fetlińskiej Konferencja Naukowo-Szkoleniowa

„Pielęgniarstwo – zawód z tradycjami i z przyszłością” Ciechanów, 20 kwietnia 2013r.

KOMITET HONOROWY:

Jego Magnificencja Rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie – doc. dr Leszek Zygner

Marszałek Województwa Mazowieckiego – Adam Struzik

Starosta Powiatu Ciechanowskiego – Sławomir Morawski

Prezydent Miasta Ciechanów – Waldemar Wardziński

Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych – dr Grażyna Rogala Pawelczyk

Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego – dr Maria Cisek

Prezes Fundacji „Promocja Zdrowia” – Prof. zw. Witold Zatoński

KOMITET NAUKOWY: Przewodniczący: Prof. dr hab. med. Grażyna Skotnicka-Klonowicz, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, PWSZ w Ciechanowie Członkowie: Prof. zw. dr hab. Bożena Cukrowska, Instytut „Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie, PWSZ w Ciechanowie Prof. dr hab. Jan Kochanowski, Uniwersytet Medyczny w Warszawie, PWSZ w Ciechanowie Prof. zw. dr hab. Elżbieta Krajewska-Kułak, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Prof. dr hab. Maria Kózka, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Prof. dr hab. Ludmiła Marcinowicz, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Dr Małgorzata Marcysiak, PWSZ w Ciechanowie Prof. zw. dr hab. Bibiana Mossakowska Prof. zw. dr hab. Jerzy Supady Prof. zw. dr hab. Bożena Urbanek, Polska Akademia Nauk, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. zw. dr hab. Bogdan Woźniewicz, PWSZ w Ciechanowie Prof. zw. dr hab. Irena Wrońska, Uniwersytet Medyczny w Lublinie Prof. dr hab. Andrzej Ziemba, Polska Akademia Nauk, PWSZ w Ciechanowie

5

KOMITET ORGANIZACYJNY:

Przewodniczący: dr Bożena Ostrowska Wiceprzewodniczący:

mgr Małgorzata Zagroba dr Ewa Wiśniewska

Członkowie:

dr Agnieszka Bukowska dr Renata Domżał-Drzewicka mgr Maria Kołtun mgr Katarzyna Korycińska-Koniczuk dr Zofia Kostrzanowska mgr Marzena Kubala dr Małgorzata Marcysiak mgr Miłosz Marcysiak mgr Bożena Michniak dr Grzegorz Staśkiewicz mgr Joanna Wierzbicka

GŁÓWNY ORGANIZATOR KONFERENCJI

Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie

WSPÓŁORGANIZATORZY KONFERENCJI:

Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Ciechanowie

Starostwo Powiatu Ciechanowskiego

Urząd Miasta Ciechanów

Studenckie Koło Naukowe WOZ PWSZ w Ciechanowie

Uczelniane Koło Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego przy WOZ PWSZ w Ciechanowie

Polskie Towarzystwo Historii Medycyny i Farmacji - Oddział terenowy w Ciechanowie

Stowarzyszenie - Ciechanowskie Konsorcjum Zdrowia

Uczestnicy Konferencji otrzymują 6 punktów edukacyjnych – Rozp. MZ z dnia 6 października 2004r., (Dz. U. Nr 231, poz. 2326)

6

XIII Ogólnopolska i III im. dr n. med. Janiny Fetlińskiej Konferencja Naukowo-Szkoleniowa

„Pielęgniarstwo – zawód z tradycjami i z przyszłością” Ciechanów, 20 kwietnia 2013r.

PROGRAM KONFERENCJI

20 kwietnia 2013r. - sobota

Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych PWSZ ul. Wojska Polskiego 51

08.00 – 10.00

Rejestracja uczestników; przyjmowanie prezentacji prac na płytach CD lub innych czytnikach; montaż plakatów

10.00-10.20 UROCZYSTE OTWARCIE KONFERENCJI – AULA

10.20-11.50 I SESJA PLANARNA (S.I.) - AULA - wystąpienia po 6-7 minut

Przewodniczący: prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz, dr n. hum. Bożena Ostrowska, dr n. hum. Małgorzata Marcysiak S.I.1.Rola pielęgniarek szkolnych w opiece zdrowotnej i promocji zdrowia w II Rzeczypospolitej na przykładzie Łodzi - dr n. med. Anna Cisińska Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie S.I.2.Etyczne aspekty zawodu pielęgniarki. Koncepcja etyki pielęgniarskiej według Helen Bridge, a współczesne wartości - mgr Lena Kozłowska1, mgr Katarzyna Pawłowska1, prof. dr hab. n. med. Anna Doboszyńska2, dr Ewa Kądalska1 1 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego 2 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział Nauk Medycznych S.I.3.Analiza wpływu Czerwonego Krzyża oraz Polskiego Czerwonego Krzyża na rozwój pielęgniarstwa w Polsce - mgr Ewa Smoleń Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku S.I.4.Pielęgniarstwo zawód czy powołanie – próba odpowiedzi - ks. prof. dr hab. nauk hum. Andrzej Gretkowski Wyższa Szkoła im. Pawła Włodkowica w Płocku; Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie S.I.5.Pielęgniarstwo - mój zawód, moja odpowiedzialność - mgr Jolanta Czerniak Fundacja Rozwoju Pielęgniarstwa Polskiego Warszawa

7

S.I.6.Praca pielęgniarki – wybrane problemy i zagadnienia prawne - mgr Maciej Jarota Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Kancelaria Radców Prawnych M. Wróblewska – Wąsik, A. Wąsik – spółka cywilna w Lublinie S.I.7.Pułapki zawodowe w profesji pielęgniarskiej - dr n. hum. Jolanta Łodzińska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych; Wyższa Szkoła Agrobiznesu w Łomży, Wydział Medyczny S.I.8.Etyczna postawa pielęgniarek wobec pacjentów w świetle integralności człowieka - dr n. hum. Jolanta Łodzińska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych; Wyższa Szkoła Agrobiznesu w Łomży, Wydział Medyczny S.I.9.Budowanie tożsamości zawodowej wśród studentów pielęgniarstwa - mgr Karolina Walas, dr n. med. Anna Majda Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pracownia Teorii i Podstaw Pielęgniarstwa S.I.10.Zjawisko mobbingu w środowisku pracy pielęgniarek - mgr Urszula Bojakowska Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii S.I.11.Prezentacja firmy TTM Healthcare – agencji rekrutującej, specjalizującej się w europejskim rynku medycznym

11.50-12.10 PRZERWA NA KAWĘ

12.10-14.00 II SESJA PLENARNA (S.II.) - AULA - wystąpienia po 6-7 minut Przewodniczący: dr hab. n. med. Andrzej Ziemba, doc. dr n. med. Renata Domżał-Drzewicka S.II.1.Projekt Systemowy – Profesjonalne pielęgniarstwo systemu ratownictwa medycznego w Polsce – wsparcie kształcenia podyplomowego – współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - mgr Elżbieta Rusin – Pawełek, mgr Magdalena Chuchurska Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie S.II.2.Występowanie Zespołu Stresu Pourazowego (PTSD) w grupie chorych hospitalizowanych w Oddziałach Intensywnej Terapii - doniesienie wstępne - dr hab. Hanna Karakuła1, mgr Aleksandra Wróbel1,2, lek. med. Paweł Pawełczak 1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra i Klinika Psychiatrii 2Okręgowy Szpital Kolejowy, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii

8

S.II.3.Śmierć w opinii personelu medycznego - dr n. med. Barbara Lelonek1,2, mgr Anna Frankiewicz3, dr n. med. Bogumiła Kowalczyk-Sroka4,2, lic. Jadwiga Kula2

1Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk o Zdrowiu 2Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych w Pińczowie 3Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach Dział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 4Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św. Rafała w Chęcinach S.II.4.Funkcjonowanie chorego i samoocena stanu zdrowia a strategie zmagania się z chorobą nowotworową - dr n. med. Barbara Lelonek1,2, mgr Anna Frankiewicz3, dr n. med. Bogumiła Kowalczyk-Soroka4

1Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk o Zdrowiu 2Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych w Pińczowie 3Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach Dział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 4Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św. Rafała w Chęcinach S.II.5.Ocena i obserwacja pielęgniarska pacjentów w opiece nad chorym umierającym - mgr Lidia Śliwińska Szpital Powiatowy w Skarżysku – Kamiennej S.II.6. Pielęgniarka szkolna jako źródło wsparcia ucznia w sytuacjach trudnych – opinie uczniów - dr n. med. Marianna Charzyńska-Gula1, Diana Gromek 2, dr n. med. Katarzyna Kocka1, dr n. med. Agnieszka Bartoszek1 1 Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Uniwersytet Medyczny w Lublinie 2 Studenckie Koło Naukowe Katedry Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie S.II.7.Czas pracy pielęgniarek na oddziale psychiatrycznym – dr n. med. Marta Cebulak1, dr n. med. Iwona Markiewicz2 ,3 , dr n. med. Edyta Guty1 1Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Instytut Ochrony Zdrowia 2Wyższa Szkoła Zarządzania w Częstochowie, Wydział Zarządzania Medyczno- Humanistycznego 3Wyższa Szkoła Medyczna w Sosnowcu, Kierunek Pielęgniarstwo S.II.8.Kompetencje pielęgniarek pracujących w oddziale psychiatrycznym - dr n. med. Edyta Guty, Gabryiela Benedykt, dr n. med. Marta Cebulak Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Indywidualna Praktyka Pielęgniarska S.II.9.Satysfakcja zawodowa pielęgniarek – studentek Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu - dr n. med. Lucyna Sochocka, mgr Mariola Wojtal, mgr Ewa Radwańska, mgr Renata Widziak, mgr Anna Klimczyk, mgr Teresa Niechwiadowicz-Czapka Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Instytut Pielęgniarstwa S.II.10.Czy pielęgniarki są partnerem w dialogu o problemach w swoim miejscu pracy - lic. Irena Puszkarz Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Jarosławiu

9

S.II.11.Wiedza młodzieży licealnej na temat krwiodawstwa jako element postawy prospołecznej - dr n. med. Katarzyna Kocka1, mgr Monika Bychowska2, dr n. med. Marianna Charzyńska-Gula1, dr n. med. Agnieszka Bartoszek1, dr n. med. Hanna Kachaniuk1 1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej 2 Absolwentka Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu UM w Lublinie S.II.12.Ocena wiedzy studentów na temat fizjologii płodności - dr n. med. Alina Deluga1, mgr Katarzyna Muzyczka1, mgr Marcin Rząca2 1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej S.II.13.Aktywność edukacyjna i zawodowa kadr pielęgniarskich - teraźniejszość i przyszłość - mgr Lidia Skawińska Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nr 1 w Bełżcach S.II.14.Sekwencja potrzeb wybranej grupy pielęgniarek w materiale własnym - dr n. med. Elżbieta Grajczyk Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego w Wałbrzychu ; Wyższa Szkoła Medyczna w Legnicy S.II.15.Prezentacja Wydawnictwa „Sztuka Pielęgnowania” - lic. Katarzyna Trzpiel

14.00-14.30 OBIAD

14.30-16.10 III SESJA PLENARNA (S.III.) – AULA – wystąpienia po 6-7 minut Przewodniczący: dr n. hum. Bożena Ostrowska, dr n. med. Ewa Wiśniewska, S.III.1.Dlaczego wysiłek ??? - dr hab. n. med. Andrzej Ziemba Polska Akademia Nauk Zakład Fizjologii Stosowanej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego ; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych S.III.2.Aktywność fizyczna prezentowana przez uczniów po osiemnastym roku życia warszawskich szkół ponadgimnazjalnych – mgr Mariola Pietrzak1, dr n. o zdr. Halina Cieslak1, dr n. o zdr. Zofia Sienkiewicz, mgr Barbara Knoff1 1 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego

10

S.III.3.Stężenie magnezu we włosach a analiza odczuwanych, niezdiagnozowanych dolegliwości w grupie młodych kobiet - dr n. med. Renata Domżał-Drzewicka Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych S.III.4.Zjawisko homeopatii wśród studentów pielęgniarstwa, mgr Agata Gołębiewska, lic. Kinga Włosińska, Paulina Grzyb Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży S.III.5.Teoria samoopieki Dorothy Orem w obliczu choroby nowotworowej piersi - lic. Mariola Cyplińska – Walczak, dr n. o zdr. Zofia Sienkiewicz Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego S.III.6.Funkcjonowanie opiekuna dziecka chorego na cukrzycę - dr n. o zdr. Ewa Kobos, prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego S.III.7.Postrzeganie bezpieczeństwa pacjenta a częstotliwość zgłaszania błędów medycznych przez personel pielęgniarski oddziałów chirurgicznych - dr n. o zdr. Józefa Czarnecka, prof. Andrzej Krupienicz Warszawski Uniwersytet Medyczny, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa S.III.8.Wydatki gospodarstw domowych na ambulatoryjną opiekę zdrowotną a dostępność do opieki ambulatoryjnej w Polsce w aspekcie starzenia się społeczeństwa - dr n. o zdr. Grażyna Dykowska Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Katedra Zdrowia Publicznego S.III.9.Przyczyny deklaracji o rezygnacji z wykonywania zawodu wśród młodego personelu pielęgniarskiego - dr n. o zdr. Anna Leńczuk – Gruba, prof. dr. hab. Jacek Imiela Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego S.III.10.Staż pracy a chęć podnoszenia kwalifikacji zawodowych w pielęgniarstwie - dr n. o zdr. Zofia Sienkiewicz1, prof. dr hab. Irena Wrońska2, dr n. o zdr. Ewa Kobos1, dr n. o zdr. Józefa Czarnecka3, prof. dr hab. Jacek Imiela1 1 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego 2 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa 3 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa

11

S.III.11.Rozwój zawodowy pielęgniarek pracujących w oddziałach szpitalnych - dr n. med. Halina Cieślak, dr n. o. zdr. Zofia Sienkiewicz, mgr Dorota Kowtunow, mgr Barbara Knoff Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego S.III.12.Wiedza pielęgniarek z zakresu poradnictwa - mgr Teresa Paszek1, dr n. o zdr. Zofia Sienkiewicz1, prof. dr hab. Irena Wrońska2

1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego 2 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa S.III.13.Adaptacja społeczno-zawodowa pielęgniarek w kontekście polityki personalnej placówek medycznych - mgr Magdalena Śniegocka Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Wydział Rehabilitacji, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa S.III.14.Przyszłość zawodu pielęgniarki/pielęgniarza - mgr Emilia Wawszczak Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Wydział Rehabilitacji, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego

SESJA STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH – Sala nr 212 – I piętro

12.10-14.00 I SESJA PLENARNA (SKN.I.) – sala nr 212 – I piętro - wystąpienia po 7-8 minut

Przewodniczący: dr n. hum. Małgorzata Marcysiak, Dagmara Talarek SKN.I.1. Znaczenie symboli pielęgniarstwa w tradycji zawodu pielęgniarskiego - Mariusz Jakubowski1, Monika Korpus-Michalak1, Jerzy Kaszyk1, mgr Danuta Kozłowska2

1Studenckie Koło Naukowe COLLEGIUM MASOVIENSE Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu Żyrardów 2COLLEGIUM MASOVIENSE Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu Żyrardów SKN.I.2. Praca pielęgniarki/pielęgniarza - zawód czy kompetencje? - Amelia Narloch, Alicja Odwald Gdański Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu, Oddział Pielęgniarstwa SKN.I.3. Postrzeganie zawodu pielęgniarki przez innych członków zespołu terapeutycznego – doniesienie wstępne - Marcelina Offord, Ewa Zaród Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Wydział Nauk o Zdrowiu SKN.I.4. Przygotowanie i oczekiwania studentów 3 roku studiów licencjackich do wykonywania zawodu pielęgniarki/pielęgniarza - Magdalena Dziwisz, Ewelina Olszewska, Bartosz Kołakowski Studenckie Koło Naukowe Anestezjologii i Intensywnej Terapii "TIVA", Warszawski Uniwersytet Medyczny

12

SKN.I.5. Satysfakcja studentów pielęgniarstwa ze studiowanego kierunku oraz ich plany zawodowe - lic. Maria Szpyt, Magda Boczar, Anna Wiktor, Katarzyna Winnicka, mgr Marcin Rząca Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej SKN.I.6. Wizerunek zawodu pielęgniarki - Katarzyna Jankowska1, dr n. med. Ewa Wiśniewska2 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia podyplomowego SKN.I.7. Wiedza przyszłych adeptów kierunku pielęgniarstwa na temat zawodu pielęgniarki/ pielęgniarza – mgr Danuta Cieśla1, mgr Anna Szafińska, lic. Agnieszka Cyrych2, lic. Patrycja Sekuła2 1 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie 3Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny SKN.I.8. Postrzeganie zawodu pielęgniarki przez uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych - lic. Małgorzata Zaniuk, lic. Agata Krzos, lic. Magdalena Gębka, lic. Anna Kozioł, lic. Iwona Szmołda, lic. Iwona Sikorska, mgr Marcin Rząca Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie SKN.I.9. Zawód pielęgniarki/pielęgniarza w opinii maturzystów - Malina Borkowska, lic. Mariusz Kołodziński, Karolina Raniszewska, Joanna Dębska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe kierunku Pielęgniarstwo SKN.I.10. Pielęgniarka jako funkcjonariusz publiczny – lic. Aleksandra Ciosek, lic. Agnieszka Cieślicka, lic. Lidia Skawińska, lic. Mariusz Sutryk, mgr Marcin Rząca Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej SKN.I.11. Kwalifikacja zdrowotna kandydatów pielęgniarstwa do pełnienia służby wojskowej poza granicami państwa – lic. Katarzyna Maciaszek1, mgr Danuta Cieśla2 1 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie

14.00-14.30 OBIAD

13

14.30-16.10 II SESJA PLENARNA (SKN.II.) – sala nr 212 – I piętro - wystąpienia po 7-8 minut

Przewodniczący: doc. dr n. hum. Zofia Kostrzanowska, Justyna Bastecka SKN.II.1. Rola pielęgniarki w procesie leczniczym – lic. Justyna Krawczyk1, mgr Danuta Cieśla2 1 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurologicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie SKN.II.2. Radzenie sobie ze stresem pielęgniarek, a optymizm – Olga Dąbrowska1, mgr Miłosz Marcysiak2, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe kierunku Pielęgniarstwo 2Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych SKN.II.3. Ocena poziomu satysfakcji pacjentów z leczenia bólu pooperacyjnego w oddziałach zabiegowych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku - lic. Michał Milewski1, lic. Katarzyna Rożek1, lic. Aleksandra Sobańska1, lic. Kamila Stępień1, dr n. med. Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska2 1 Gdański Uniwersytet Medyczny, Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Terapii 2 Gdański Uniwersytet Medyczny, Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego SKN.II.4. Oczekiwania pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej - Karolina Szostek, Maria Strzelecka, Krystyna Zalewska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe kierunku Pielęgniarstwo SKN.II.5. Pielęgniarka a dziecko krzywdzone - lic. Katarzyna Klemba1, lic. Ewelina Dźwigała1, lic. Malwina Buczyńska1, mgr Danuta Cieśla2 1 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie SKN.II.6. Oparzenia - jako uraz u dzieci – lic. Paweł Szewczak1, mgr Danuta Cieśla2

1 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie SKN.II.7. Korzyści dla dziecka wynikające z naturalnego karmienia - Anita Semczuk Warszawski Uniwersytet Medyczny, Położnictwo

14

SKN.II.8. Stan wiedzy pracowników Oddziałów Anestezjologii i Intensywnej Terapii na temat promocji zdrowia a wykazywane zachowania prozdrowotne - mgr Paulina Aleksandrowska1, mgr Anna Goźlińska1, dr n. med. Dariusz Kosson1, Bartosz Kołakowski2, Marlena Janasik2, Monika Brzezińska2 1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii 2Studenckie Koło Naukowe TIVA przy Zakładzie Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM SKN.II.9. Zachowania zdrowotne mieszkańców miasta i wsi - Marzena Salamon, Anna Skupińska, Daria Strzelecka Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe kierunku Pielęgniarstwo SKN.II.10. Poziom wiedzy na temat udzielania pierwszej pomocy a postawy wśród turystów - Malina Borkowska, Justyna Bastecka, Dagmara Talarek Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe kierunku Pielęgniarstwo SKN.II.11. Relacja uczuciowa z partnerem a radzenie sobie chorobą – doniesienie wstępne – Olga Dąbrowska1, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak2

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe kierunku Pielęgniarstwo 2 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

10.00-18.10 SESJA PLAKATOWA (P) P.1. Związek chorób przyzębia z innymi chorobami - Paulina Bochenko 1, dr n. med. Katarzyna Łagoda2

1Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2Zakład Medycyny Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku P.2. Satysfakcja z opieki pielęgniarskiej wśród pacjentów po zabiegu operacyjnym usunięcia zaćmy jako jeden z warunków koniecznych do uzyskania pozytywnych wyników leczenia – mgr Urszula Bojakowska Studium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie P.3. Pielęgniarstwo transkulturowe - Marta Budna, Marta Skurzyńska P.4. Helen Lilian Bridge – amerykańska pielęgniarka w Polsce międzywojennej - dr n. med. Agnieszka Bukowska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

15

P.5. Blaski i cienie zawodu pielęgniarki w opinii studentów pielęgniarstwa oraz pielęgniarek czynnych zawodowo – dr n. med. Anna Cisińska Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie P.6. Pielęgnowanie pacjenta po udarze krwotocznym mózgu – lic. Ewa Czaplicka SPZZOZ Przasnysz, Szpital im. Dr. W. Oczko P.7. Satysfakcja pielęgniarek z wykonywanej pracy zawodowej - dr n. med. Alina Deluga1 , mgr Monika Kowalczyk2

1Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2 absolwentka WPiNoZ, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie P.8. Wpływ wybranych zmiennych niezależnych na poziom wiedzy na temat choroby z Lyme w grupie pielęgniarek – doc. dr n. med. Renata Domżał-Drzewicka1,2, lic. Barbara Banaś3, mgr Małgorzata Zagroba2

1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3 absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych P.9. Analiza wybranych zachowań profilaktycznych w grupie studentów uczelni medycznej – doc. dr n. med. Renata Domżał-Drzewicka1,2, Ewelina Flis 3, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak4

1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3 Koło Studenckie przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 4 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.10. Zaangażowanie się ludzi starszych w proces wychowania swoich wnuków - doniesienia wstępne - Ewelina Flader1, dr n. med. Anna Irzmańska-Hudziak2

1 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin, Instytut Nauk o Rodzinie 2 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Zakład Onkologii P.11. Endoskopowe leczenie otyłości patologicznej za pomocą metody BIP - Katarzyna Glińska1, dr n. med. Katarzyna Łagoda2

1Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej

16

P.12. Nauczanie metodą e-learningu w opinii studentów III roku pielęgniarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie - mgr Maria Gorzkowska, mgr Kinga Sałapa Collegium Medicum UJ Kraków P.13. Zadania pielęgniarki wobec pacjentki po operacyjnym leczeniu raka sromu – dr n. med. Edyta Guty1, lic. piel. Krystyna Cwalina2, mgr Danuta Bzdęga1 1Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Instytut Ochrony Zdrowia 2Indywidualna Praktyka Pielęgniarska P.14. Ocena wpływu stężenia glukozy na wyniki leczenia mnogich obrażeń ciała – dr n. med. Bożena Kirpsza 1, prof. Jerzy Robert Ładny 2, dr n. med. Regina Sierżantowicz 1, dr n. med. Lech Trochimowicz 1

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Ratunkowej i Katastrof P.15. Zadania pielęgniarki w rehabilitacji i opiece nad chorym po udarze mózgu – lic. Mariusz Kołodziński, dr n. hum. Małgorzata Marcysiak 1 absolwent PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.16. Oczekiwania pacjentów wobec pielęgniarek – mgr Maria Kołtun1, mgr Marzena Kubala1, mgr Joanna Wierzbicka2, mgr Maria Bożena Czyżewska3

1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 3 Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie P.17. Dylematy medyczne, etyczne i psychospołeczne w pracy szpitalnego koordynatora transplantacyjnego - mgr Grażyna Korpalska Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie, Szpitalny Oddział Ratunkowy P.18. Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem po udarze mózgu - mgr Katarzyna Korycińska- Koniczuk1, lic. Krzysztof Ściślak² 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

2 absolwent PWSZ w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych ; Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, Oddział Intensywnej Terapii P.19. Ocena zapotrzebowania na wsparcie edukacyjne chorych na nowotwór pęcherza moczowego - dr n. med. Bogumiła Kowalczyk-Sroka1, Agnieszka Figiel2, dr n. med. Barbara Lelonek3

1 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św Rafała w Chęcinach 2 Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych 3 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

17

P.20. Problemy pielęgnacyjne pacjentki z nowotworem pęcherza moczowego - mgr Marzena Kubala1, mgr Maria Kołtun1, mgr Joanna Wierzbicka2 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.21. Poziom zmęczenia a pokonywana odległość w czasie trwania dyżuru dziennego lub nocnego w grupie personelu pielęgniarskiego oddziałów intensywnej terapii – mgr Katarzyna Kwiecień-Jaguś1,2, prof. dr hab. med. Maria Wujtewicz2, Michał Milewski3, Kamila Stępień3, dr n. med. Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska1,2, dr n. med. Andrzej Chamienia1

1 Gdański Uniwersytet Medyczny, Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego 2 Gdański Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii 3 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Terapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego P.22. Powikłania w żywieniu enteralnym chorych – zadania personelu pielęgniarskiego – mgr Wiesław Lewandowski1, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz2

1Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego P.23. Ocena zachowań zdrowotnych pacjentów z miażdżycą tętnic kończyn dolnych – dr n. med. Katarzyna Łagoda1, Paulina Dobrenko 2, dr hab. med. Hanna Bachórzewska-Gajewska1,3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Blok operacyjny

3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Kardiologii Inwazyjnej P.24. Stopień obciążenia pracą zawodową w ocenie pielęgniarek – dr n. med. Katarzyna Łagoda1, Eugenia Dzielnik2, dr hab. med. Hanna Bachórzewska-Gajewska1,3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 SP ZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku, Oddział Neonatologii z Patologią i Intensywną Terapią 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Kardiologii Inwazyjnej P.25. Rehabilitacja kardiologiczna pacjentów z chorobą wieńcową serca – oczekiwania pacjentów – dr n. med. Katarzyna Łagoda1, Michalina Krakowiak 2, dr hab. med. Hanna Bachórzewska-Gajewska1,3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 SP ZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Kardiologii Inwazyjnej

18

P.26. Wpływ choroby na życie codzienne i pracę zawodową w ocenie pacjentów z chorobą refluksową przełyku – dr n. med. Katarzyna Łagoda1, dr n. med. Regina Sierżantowicz2, dr hab. n. med. Grażyna Jurkowska3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych P.27. Postawy życiowe zwolenników i przeciwników eutanazji - dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak1, mgr Miłosz Marcysiak2, dr n. med. Ewa Wiśniewska3, mgr Małgorzata Zagroba3, dr n. hum. Bożena Ostrowska1, mgr Maria Lipińska4, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz3

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 4Główna Biblioteka Lekarska, Oddział w Ciechanowie P.28. Etyczne aspekty opieki nad człowiekiem starszym z zespołem otępiennym w opinii pielęgniarek - dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak1, dr n. hum. Joanna Różyńska2

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Filozofii P.29. Postawy młodzieży gimnazjalnej wobec osób niepełnosprawnych - dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak1, lic. Aneta Rupińska2, mgr Miłosz Marcysiak3, dr n. med. Ewa Wiśniewska4, mgr Małgorzata Zagroba4, dr n. hum. Bożena Ostrowska1, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz4

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2 Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii 4Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego P.30. Problemy pielęgnacyjne pacjenta chorego na stwardnienie rozsiane wynikające z istoty choroby – lic. Małgorzata Mianowska Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych P.31. Poziom wiedzy starszych pacjentów na temat samokontroli cukrzycy - Grażyna Najda1 , dr n. med. Halina Doroszkiewicz2

1 Szpital MSW w Białymstoku, Oddział Geriatrii 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Klinika Geriatrii

19

P.32. Stosunek studentów i pracowników Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie do zapłodnienia in vitro – dr n. hum. Bożena Ostrowska1 , dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak1, dr n. med. Ewa Wiśniewska2, lic. Iza Jankowska3, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka–Klonowicz2 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych P.33. Leczenie nerkozastępcze a wybór pacjenta - Marta Pezowicz1, dr n. med. Katarzyna Łagoda2

1Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej P.34. Problemy pielęgnacyjne pacjenta z wirusowym zapaleniem wątroby typu C leczonego interferonem – lic. Zofia Marianna Pilitowska Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych

P.35. Insulinoterapia w cukrzycy typu 2 - kiedy, dlaczego i jak? Katarzyna Sieńko1, dr n. med. Katarzyna Łagoda2

1Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej P.36. Ocena wiedzy pacjentów na temat niefarmakologicznych metod terapii w IBS – dr n. med. Regina Sierżantowicz1, dr n. med. Katarzyna Łagoda2 , dr hab. n. med. Grażyna Jurkowska3, 1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych P.37. Analiza częstości powikłań u pacjentów po wyłonieniu stomii – dr n. med. Regina Sierżantowicz1, Marlena Karolina Święcicka2 1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 2 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Szpitalny Oddział Ratunkowy P.38. Zastosowanie wiedzy o prawach pacjenta w praktycznej działalności pielęgniarek - mgr Anna Smoszna1, mgr Teresa Paszek2, dr n. o zdr. Zofia Sienkiewicz2

1 Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa 2 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego

20

P.39. Zjawisko samobójstw wśród ludzi młodych w opinii społeczności Działdowa – mgr Joanna Wierzbicka¹, mgr Maria Kołtun2, lic. Barbara Różańska3 , mgr Marzena Kubala2 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych P.40. Dializa otrzewnowa czy hemodializa w opinii pacjenta – dr n. med. Ewa Wiśniewska1, lic. Bożena Adamska2, mgr Małgorzata Zagroba1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. hum. Małgorzata Marcysiak3 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych; NZOZ Centrum Dializ w Płońsku 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.41. Zjawisko korzystania z internetu wśród młodzieży – dr n. med. Ewa Wiśniewska1, lic. Katarzyna Małecka2, mgr Małgorzata Zagroba1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. hum. Małgorzata Marcysiak3 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.42. Eutanazja w opinii wybranych grup pielęgniarek i studentów – mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Marcin Chojnowski2, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwent PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych; Szpital Specjalistyczny w Olsztynie 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.43. Odżywianie się wybranej grupy młodzieży licealnej – mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Ewa Ewertowska2, doc. dr n. med. Renata Domżał-Drzewicka1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

21

P.44. Gimnazjaliści i zjawisko spożywania alkoholu – mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Monika Gerek2, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, mgr Marzena Kubala1, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.45. Najczęstsze problemy kobiet po mastektomii - mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Aneta Jędrzejewska2, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.46. Schizofrenia w opinii wybranych grup społeczeństwa - mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Katarzyna Kozłowska2, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.47. Udział osób w wieku średnim (35-59 lat) w wybranych badaniach profilaktycznych – mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Małgorzata Kuskowska2, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

22

P.48. Poziom ryzyka uzależnienia od internetu wybranych grup gimnazjalistów i licealistów - mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Joanna B. Pawłowska2, dr n. hum. Małgorzata B. Marcysiak3, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, mgr Miłosz Marcysiak4, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 4Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii P.49. Opieka nad pacjentem z chorobą Alzheimera - wiedza i opinie studentów oraz pielęgniarek - mgr Małgorzata Zagroba1, lic. Justyna Todzia2, dr n. med. Ewa Wiśniewska1, dr n. hum. Małgorzata Marcysiak3, dr n. hum. Bożena Ostrowska3, prof. dr hab. Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych P.50. Wpływ nadmiernej masy ciała na funkcjonowanie fizyczne i psychiczne człowieka - Martyna Zawadzka1, dr n. med. Katarzyna Łagoda2

1 Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej

16.10-16.30 PRZERWA NA KAWĘ 16.30-18.10 WARSZTATY – AULA - „Samokontrola i zapobieganie powikłaniom w cukrzycy” – Polska Federacja Edukacji w Diabetologii 1. Samokontrola cukrzycy ważnym elementem w zapobieganiu powikłaniom - mgr Alicja Szewczyk 2. Hipoglikemia – jak zapobiegać- aspekt edukacyjny dla pielęgniarki i pacjenta - mgr Renata Koczan 3. Kwasica ketonowa. Co to znaczy dla pacjenta? - mgr Jolanta Michałowska 4. Zespół Stopy Cukrzycowej – wskazówki dla pielęgniarki i pacjenta - specjalista pielęgniarstwa diabetologicznego Mirosława Młynarczuk

18.10 – ZAKOŃCZENIE KONFERENCJI

23

STRESZCZENIA PRAC

SESJE PLENARNE S.I.1.

ROLA PIELĘGNIAREK SZKOLNYCH W OPIECE ZDROWOTNEJ

I PROMOCJI ZDROWIA W II RZECZYPOSPOLITEJ NA PRZYKŁADZIE ŁODZI

Anna Cisińska Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie Wstęp: Okres międzywojenny obfitował w pionierskie na ziemiach polskich przedsięwzięcia z zakresu upowszechniania opieki zdrowotnej, profilaktyki i promocji postaw prozdrowotnych. Doniosłą rolę na opisywanym polu odegrało szkolnictwo powszechne zwłaszcza w kontekście wprowadzenia w państwie polskim powszechnego obowiązku szkolnego. Szkoła kompensowała funkcje nie zawsze uświadomionych rodzin, a także wywierała wpływ na środowisko lokalne, do czego była zobligowana ustawowo. Elementem procesu edukacji prozdrowotnej oraz prototypem jednej z form podstawowej opieki zdrowotnej stało się zatrudnienie w szkołach wykwalifikowanego personelu medycznego przede wszystkim pielęgniarek - tzw. higienistek. Cel pracy: Przedstawienie roli personelu pielęgniarskiego w ochronie zdrowia uczniów szkół powszechnych w okresie międzywojennym. Materiał i metody: Bazę źródłową opracowania stanowiły dokumenty Wydziału Oświaty i Kultury oraz Opieki Społecznej Zarządu Miejskiego w Łodzi z lat 1918-1939 przechowywane w Archiwum Państwowym w Łodzi oraz periodyki pedagogiczne i medyczne. Wyniki: Samorząd Łodzi w roku 1918 zapoczątkował opiekę zdrowotną w publicznych szkołach powszechnych, zatrudniając pielęgniarki. Praca higienistek koncentrowała się wokół bieżącej kontroli stanu higieny, prowadzenie dokumentacji i czynności ambulatoryjnych. Systematyczny kontakt dzieci z personelem pielęgniarskim mobilizował rodziców do większej dbałości o czystość i higienę, a także pozwalał efektywniej diagnozować określone procesy zdrowotne. Współpraca personelu medycznego z nauczycielami owocowała oddziaływaniem na tryb życia uczniów oraz modelowanie wzorców zachowania. Wnioski: W działalności na rzecz medycznej opieki zdrowotnej w szkołach ogromną rolę odegrał miejscowy personel lekarski i pielęgniarski. Słowa kluczowe: medycyna szkolna, szkolnictwo powszechne, pielęgniarstwo, dwudziestolecie międzywojenne.

24

S.I.2.

ETYCZNE ASPEKTY ZAWODU PIELĘGNIARKI. KONCEPCJA ETYKI PIELĘGNIARSKIEJ WEDŁUG HELEN BRIDGE, A WSPÓŁCZESNE WARTOŚCI

Lena Kozłowska1, Katarzyna Pawłowska1, Anna Doboszyńska2, Ewa Kądalska1

1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydziału Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego 2Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział nauk Medycznych Wstęp: Etyczne aspekty pielęgniarstwa od początku edukacji zawodowej były bardzo ważnym elementem nauczania i praktyki pielęgniarskiej. Jedną z pierwszych publikacji odnoszących się do wartości etycznych w edukacji pielęgniarek były: „Pogadanki o etyce” (1928), autorstwa Helen Bridge – pierwszej dyrektorki Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa. Cel pracy: Analiza wartości etycznych zawodu pielęgniarki w aspekcie zmian zachodzących na przestrzeni ostatniego wieku. Omówienie: Współczesne pielęgniarstwo podlega dynamicznemu rozwojowi, nie tylko w kontekście istniejących możliwości indywidualnego rozwoju zawodowego, ale również warunków i standardów praktyki zawodowej. Faktem jest jednak, że nieustannie głównym podmiotem podejmowanych przez nas działań jest pacjent, i to głównie w stosunku do realizowanych wobec niego świadczeń, szczególną wartość przejawiają etyczne aspekty pracy zawodowej. Opieka nad drugim człowiekiem, zdrowym, czy chorym wymaga ogromnej odpowiedzialności, ale także nieustannej pracy nad sobą i własnymi ograniczeniami. Od wielu lat obserwujemy zmianę roli społeczno-zawodowej pielęgniarki – odejście od całkowitej podległości lekarzowi w wykonywaniu zadań zawodowych na rzecz profesjonalizacji i samodzielności w ich realizacji oraz rosnącą aktywność na rzecz środowisk lokalnych i zróżnicowanych grup odbiorców. Ze względu na postęp wiedzy i technologii medycznej oraz profesjonalizację działań w opiece zdrowotnej - współpraca w zespole interdyscyplinarnym staje się bardziej istotna niż sto lat temu. Dzisiaj również inaczej postrzega się wizerunek fizyczny pielęgniarki. Dużo większa swoboda ubioru, nie wyklucza jednak pewnych standardów (upięte włosy, czy brak biżuterii), które obecnie są rozpatrywane bardziej w kontekście prewencji epidemiologicznej, niż „ładu, czystości i dokładności”. Podsumowanie: Wiele wartości, na które zwracała uwagę adeptkom zawodu pielęgniarskiego H. Bridge, nie straciło na aktualności. Jednakże przestrzeganie kodeksu etyki zawodowej staje się współcześnie wyzwaniem nie tylko wobec wartości, które od pokoleń budują wizerunek pielęgniarki lecz także wobec zmieniającej się roli społeczno-zawodowej pielęgniarki. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, etyka, historia

25

S.I.3.

ANALIZA WPŁYWU CZERWONEGO KRZYŻA ORAZ POLSKIEGO CZERWONEGO KRZYŻA NA ROZWÓJ PIELĘGNIARSTWA W POLSCE

Ewa Smoleń

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku Czerwony Krzyż – międzynarodowa apolityczna organizacja powstała w XIX wieku w Szwajcarii, celem udzielania pomocy ofiarom wojny. Zwiększanie się liczby państw członkowskich organizacji spowodowało zainicjowanie nowych form działalności takich jak zadania opiekuńczo-społeczne, podejmowanie inicjatyw na rzecz zdrowia i życia człowieka oraz działań szkoleniowych. Od 1912 roku Czerwony Krzyż przyznaje najbardziej zasłużonym pielęgniarkom medal imienia Florencji Nightingale. Polski Czerwony Krzyż (PCK) powstał w 1919 roku. Uczestniczył w tworzeniu instytucji leczniczych w ramach systemu opieki zdrowotnej. Organizował pomoc i wsparcie w czasie klęsk żywiołowych oraz epidemii. Jednocześnie PCK organizował kursy i szkolenia z zakresu higieny oraz pielęgnowania chorych. Czynnie włączał się w działalność oświatowo-sanitarną w profilaktyce chorób zakaźnych. Polski Czerwony Krzyż miał również istotne znaczenie w tworzeniu i umacnianiu szkolnictwa pielęgniarskiego w Polsce. Wśród działań na rzecz pielęgniarstwa polskiego wymienić należy takie zamierzenie jak organizowanie szkoleń i kursów, udział w tworzeniu i finansowaniu szkół dla pielęgniarek, oraz działalność wydawniczą. Słowa kluczowe: Polski Czerwony Krzyż, pielęgniarstwo, szkoła pielęgniarska S.I.4.

PIELĘGNIARKA – ZAWÓD CZY POWOŁANIE? – PRÓBA ODPOWIEDZI Ks. Prof. Andrzej Gretkowski Wyższa Szkoła im. Pawła Włodkowica w Płocku, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie Praca, która jest realizacją zawodową człowieka stanowi integralną jego część. Posiada ogromny wpływ na ludzkie zachowanie, kształtuje jego charakter oraz osobowość, a także uszlachetnia, poszerza wiedzę i umiejętności. Powinna dawać człowiekowi zadowolenie i satysfakcję. Wydaje się jednak, że jest to możliwe wtedy, gdy człowiek wykonuje swój zawód upragniony”, „zawód, który kocha”, „zawód, który zawsze chciał w swoim życiu wykonywać”, „wykonuje zawód zgodny ze swoją osobowością”. A może to nie „zawód”, ale „powołanie”? Jak można to odnieść do zawodu czy też powołania pielęgniarki? Poszukiwanie odpowiedzi na tak postawione pytanie – to główny cel, jaki sobie zadał autor wystąpienia. Słowa kluczowe: pielęgniarka, powołanie

26

S.I.5. PIELĘGNIARSTWO - MÓJ ZAWÓD, MOJA ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Jolanta Czerniak Fundacja Rozwoju Pielęgniarstwa Polskiego Wstęp: Zawód pielęgniarki wymaga ustawicznego kształcenia na różnym poziomie aktywności i specjalności. Od roku FRPP prowadzi konferencje szkoleniowe w temacie Pielęgniarstwo - mój zawód moja odpowiedzialność. Cel pracy: Podsumowanie działalności FRPP oraz podkreślenie znaczenia nierozłączności kompetencji i odpowiedzialności w pielęgniarstwie, - odpowiedzialność zawodowa w wyznaczaniu standardów, budowaniu rangi i wizerunku zawodu. Materiał i metody: Analiza ankiet ewaluacyjnych uczestników 22 ogólnopolskich konferencji szkoleniowych wraz z potrzebami szkoleń, oceną czynników mających wpływ na rozwój zawodowy pielęgniarek. Wyniki: Z przeprowadzonych badań wynika, że 78% badanych zgłaszała zainteresowanie szkoleniami z komunikacji interpersonalnej, jakości pacy (75%) czy aspektów prawnych wykonywania zawodu (69%). Wśród respondentów 80% wskazało, jako istotny czynnik ograniczający doskonalenie zawodowe ograniczenia finansowe oraz wysokie koszty kształcenia podyplomowego; 60% ankietowanych zwróciła uwagę na utrudniony dostęp do konferencji, szkoleń czy kursów. Wnioski: Zaangażowanie każdej osoby buduje sukces zespołu, tam gdzie przyszło nam go wykonywać z wyboru, z konieczności, od wielu lat, od niedawna – to obszary i determinanty mojej odpowiedzialności, skomplikowane i czasem niejednoznaczne w określonych warunkach wykonywania zawodu: pielęgniarka absolwentka, pielęgniarka pracująca od lat w zawodzie, oddziałowa, naczelna, dyrektor ds. pielęgniarstwa, pielęgniarka badacz, nauczyciel akademicki… nie zwalnia to jednak z obowiązku poszukiwania odpowiedzi na pytanie o granice tej odpowiedzialności. W ramach konferencji FRPP prowadzi 5 sesji uwzględniając czynny udział liderów lokalnych w tematach: Organizacja pracy pielęgniarki – polska rzeczywistość a standardy zachodnie; Ryzyko błędu zawodowego – granice odpowiedzialności; Terapia dożylna a praktyka pielęgniarska; Wizerunek medialny pielęgniarstwa oraz Możliwości rozwoju zawodowego. Słowa kluczowe: odpowiedzialność zawodowa, rozwój, kształcenie ustawiczne w miejscu pracy.

27

S.I.6 PRACA PIELĘGNIARKI – WYBRANE PROBLEMY I ZAGADNIENIA PRAWNE

Maciej Jarota Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Kancelaria Radców Prawnych M. Wróblewska – Wąsik, A. Wąsik – spółka cywilna w Lublinie Wstęp: Pielęgniarstwo jest pięknym lecz trudnym i bardzo odpowiedzialnym zawodem, w którym pielęgniarka spełnia swoje obowiązki wobec potrzeb medycznych, psychicznych, fizjologicznych oraz społecznych pacjenta. Jest to zawód trudny i wymagający ze względu na bariery prawne, które są niezwykle trudne do przezwyciężenia, w szczególności przepisy prawa pracy, które zamiast chronić ten niezwykły zawód zaufania publicznego mogą go czasami w praktyce ograniczać. Z tego względu pragnę przedstawić pewne problemy prawne z którymi zmagają się strony stosunku pracy tj. pielęgniarka i placówka medyczna będąca pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy. Cel pracy: Ukazanie problemów z zakresu prawa pracy zawodu pielęgniarki w praktyce. Materiał i metody: Konstytucja RP, Kodeks pracy, Ustawa o działalności leczniczej, Rozporządzenia wykonawcze do ustawy, Komentarze, Orzecznictwo, Czasopisma naukowe m.in. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, Służba pracownicza, Monitor Prawa Pracy. Problemy pielęgniarstwa – czasopismo, Zeszyty naukowe WSZOP w Katowicach, Dziennik Gazeta Prawna, Rzeczpospolita, a także źródła pochodzące z Internetu. Wyniki: Praca będzie bazowała na własnych doświadczeniach w pracy w Kancelarii Radców Prawnych oraz na doświadczeniach środowiska prawniczego w zakresie spraw pracowniczych. Nadto, w referacie omówię najnowsze sprawozdanie Państwowej Inspekcji Pracy z sierpnia 2012 r. pt: „Przestrzeganie przepisów prawa pracy w placówkach ochrony zdrowia” Wnioski: Wyniki działań kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy na podstawie których przygotowano sprawozdanie PIP wskazują, że stan przestrzegania przepisów w podmiotach leczniczych nadal nie jest zadowalający. Ujawnione nieprawidłowości dotyczyły zarówno publicznych zakładów opieki zdrowotnej, jak i przedsiębiorców (niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej). Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.: wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy - regulaminów pracy i wynagradzania, sporządzanych umów o pracę, informacji o warunkach zatrudnienia, zgodności charakteru świadczonej pracy z rodzajem umowy. Jak zatem zaradzić takiemu zjawisku? Jak sprawić żeby pracodawcy stosowali przepisy prawa pracy w swoich zakładach pracy? Czy aktualne prawodawstwo w tym zakresie jest wystarczające? Postaram się wskazać rozwiązania prawne oraz postulaty de lege ferenda w zakresie ewentualnych zmian w przepisach dotyczących pracy w zawodach medycznych. Słowa kluczowe: czas pracy, wynagrodzenie, odpowiedzialność pielęgniarki

28

S.I.7. PUŁAPKI ZAWODOWE W PROFESJI PIELĘGNIARSKIEJ

Jolanta Łodzińska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych; Wyższa Szkoła Agrobiznesu w Łomży, Wydział Medyczny Nieustanny rozwój cywilizacyjny i społeczny powoduje, że zmianie ulegają warunki i miejsca pracy. Stres związany z pracą zawodową pielęgniarki, to jedno z najpoważniejszych wyzwań w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa. Jest on wszechobecny w naszym życiu i chociaż obawiamy się jego skutków, często nie jesteśmy w stanie mu zapobiec. Z drugiej zaś strony, jest on czynnikiem motywującym do działania właściwe we wszystkich dziedzinach życia. Stres w miejscu pracy może dotknąć każdego, bez względu na zajmowane stanowisko. Stres jest jednym z wielu potencjalnych wyznaczników zdrowia. Nie jest on zjawiskiem nowym, lecz towarzyszy człowiekowi od początku jego życia. Często określa się go, jako pewien psychiczny stan człowieka, będący pochodną reakcji na uwarunkowania środowiskowe. Szczególnym miejscem, w którym występuje wiele bodźców (stresorów) wywołujących stany stresowe u człowieka, jest środowisko pracy pielęgniarek. Czynniki szkodliwe i uciążliwe w placówkach medycznych możemy podzielić w następujący sposób: czynniki biologiczne, fizyczne, chemiczne, psychofizyczne. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (art. 137 ust.2) przyjęły Dyrektywę 2000/54/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy. Zakres Dyrektywy 2000/54/WE obejmuje oszacowanie i ocenę ryzyka na stanowiskach pracy. Dotyczy to czynności, podczas których pracownicy w wyniku wykonywania pracy są lub mogą być potencjalnie narażeni na działanie czynników biologicznych. W tych przypadkach należy ustalić rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia pracowników, aby ocenić stopień wszelkiego zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników oraz ustanowić środki ostrożności, które należy podjąć. Długotrwałe przeciążenia psychospołeczne mogą u pracowników doprowadzić do: braku satysfakcji zawodowej, objawów wypalenia zawodowego, depresji, zaburzeń snu, zwiększonej częstotliwości występowania wrzodów żołądka, chorób sercowo-naczyniowych, w tym wieńcowej i nadciśnienia tętniczego, szybszego zużycia biologicznego organizmu. Duże znaczenie dla ułatwienia pracy ma środowisko zawodowe, które powinno sprzyjać czujności i koncentracji pracownika, zapewniając mu jednocześnie pewien komfort. Niezmiernie ważna jest również przyjazna atmosfera w zespołach, właściwa organizacja pracy zapewniająca jej maksymalne bezpieczeństwo oraz sposób zarządzania kadry kierowniczej szpitali. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, ryzyko zawodowe

29

S.I.8.

ETYCZNA POSTAWA PIELĘGNIAREK WOBEC PACJENTÓW, W ŚWIETLE INTEGRALNOŚCI CZŁOWIEKA

Jolanta Łodzińska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych, Wyższa Szkoła Agrobiznesu w Łomży, Wydział Medyczny Zdrowie, to nie tylko brak choroby. To pełen dobrostan - fizyczny, psychiczny i społeczny. Zatem jesteśmy zdrowi, gdy nie chorujemy, mamy właściwy stosunek do siebie, umiemy sobie radzić ze stresem, mamy dobre układy z otoczeniem. Promocja zdrowia natomiast, to sposób, aby to zdrowie utrzymać, ale przede wszystkim rozwijać. To taka praca z ludźmi, która ma ich wyposażyć w wiedzę i umiejętności do podnoszenia stanu zdrowia. Ogromną rolę odgrywają pielęgniarki, jeśli osoby wymagają ich troskliwej opieki. Biotechniczny model medycyny skupia się głównie na chorobie i jej leczeniu, wpływa również na ukształtowanie się pewnych stereotypów myślenia i hierarchię wartości człowieka, według której to, wszystko, co wiązało się z zachowaniem zdrowia i zapobieganiem chorobom było mniej ważne, niż to, co łączyło się z chorobą i jej leczeniem. Opieka nad podopiecznym koncentruje się wyłącznie na fachowym wykonywaniu zabiegów, które stanowią niezbędny element procesu leczenia. Sprawność i bezbłędność wykonania, możliwie najlepsza reakcja na pojawiający się problem, koncentracja na biologicznych potrzebach człowieka – to m.in. kryteria fachowości i profesjonalizmu. W centrum zainteresowania pielęgniarki staje fizyczny wymiar osobowości pacjenta, zapomina ona o wymiarze psychicznym, duchowym, społecznym i kulturowym. Skutkiem tego jest przedmiotowe traktowanie pacjenta. Holizm oznacza traktowanie i podejmowanie organizmu jako całości, co wynika z faktu, że organizm jest czymś więcej niż sumą swoich części, ponieważ stanowi system. Człowiek powinien być podmiotem, a nie przedmiotem działań w pracy pielęgniarki. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, holizm

30

S.I.9.

BUDOWANIE TOŻSAMOŚCI ZAWODOWEJ WŚRÓD STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA Karolina Walas, Anna Majda Pracownia Teorii i Podstaw Pielęgniarstwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie Wstęp: Tożsamość zawodowa wyraża się w postrzeganiu przynależności człowieka do danej zbiorowości społecznej – zawodowej i poszukiwaniu elementów różnicujących reprezentowany zawód od innych, poprzez kontakt z wartościami istotnymi dla tego zawodu, jego tradycją i historią. Cel pracy: Celem pracy było określenie wybranych czynników wpływających na budowanie i wzmacnianie tożsamości zawodowej studentów pielęgniarstwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum (WNZ UJ CM). Materiał i metody: W pracy zastosowano metodę analizy piśmiennictwa polskojęzycznego według kryteriów zawartych w pytaniach badawczych. Wyniki: Studenci pielęgniarstwa WNZ UJ CM kształtują swoją tożsamość zawodową poprzez poznawanie symboli i ceremoniałów zawodowych oraz biografii nestorek pielęgniarstwa światowego i polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem osób, które przyczyniły się do rozwoju pielęgniarstwa w Krakowie. Ponadto mają możliwość zwiedzania Saloniku Historii Pielęgniarstwa ze stałą ekspozycją dokumentów świadczących o początkach i rozwoju kształcenia pielęgniarek w Krakowie - utworzonego w 2011 roku w budynku byłej Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Opiekunek Zdrowia (Higienistek), obecnie siedzibie Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa WNZ UJ CM. Studenci chcący dokładniej poznać bogatą historię pielęgniarstwa biorą udział w pracach Koła Miłośników Historii Pielęgniarstwa. Wnioski: W celu kształtowania i wzmacniania tożsamości zawodowej studentów pielęgniarstwa niezbędne jest poznawanie biografii pionierek pielęgniarstwa, historii zawodu i jego uwarunkowań oraz kultywowanie tradycji, przez poszanowanie symboli i organizowanie ceremoniałów zawodowych. Słowa kluczowe: tożsamość zawodowa, pielęgniarstwo, historia

31

S.I.10.

ZJAWISKO MOBBINGU W ŚRODOWISKU PRACY PIELĘGNIAREK Urszula Bojakowska Uniwersytet Medyczny w Lublinie Studium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii Wstęp: Mobbing w miejscu pracy staje się w ostatnich latach coraz częściej obserwowany, powszechny i dotkliwie odczuwany przez coraz szersze grupy zawodowe — między innymi przez pielęgniarki. Cel pracy: Celem pracy jest ukazanie zjawiska mobbingu ze szczególnym uwzględnieniem środowiska pracy pielęgniarek. Rozwinięcie: Mobbing określany jest jako psychoterror, dręczenie moralne w Polsce dotyczy głównie sektora publicznego. Występowanie agresji w miejscu pracy może przybierać różne formy i niezależnie od nich zawsze jest czynnikiem, który w sposób istotny wpływa na zdrowie psychiczne, motywacje do pracy i jej efektywność, a także inne problemy zdrowotne. Najczęściej stosowane formy mobbingu to nieuzasadniona krytyka pracy, przeciążenie pracą i publiczne ośmieszanie. Podstawowym czynnikiem sprzyjającym działaniom mobbingowym jest organizacja i sytuacja społeczna. Występowaniu zjawiska sprzyja również sztywny i zhierarchizowany system zarządzania, gdzie władza jest sprawowana z pozycji siły, dlatego też jako mobblera pielęgniarki najczęściej wskazują bezpośredniego przełożonego. Podsumowanie: W zawodach medycznych ze względu na charakter pracy nie powinno mieć miejsce zjawisko mobbingu, jednak wyniki badań wskazują na jego powszechność, z tego powodu konieczne jest ich rozszerzanie w celu wprowadzenia skutecznej profilaktyki antymobbingowej. Słowa kluczowe: mobbing, przemoc, agresor, zastraszanie, pielęgniarka

32

S.I.11. TTM Healthcare jest agencją rekrutacyjną specjalizującą się w europejskim rynku medycznym. Ponad 80 konsultantów TTM Healthcare pracuje w biurach w Londynie, Dublinie, Cork, Warszawie i Berlinie dla komfortu kandydatów. Klientami firmy są państwowe i prywatne szpitale, kliniki, instytucje medyczne, badawcze, domy opieki, instytucje charytatywne i rządowe. Unikalny i bezpłatny serwis dla kandydatów powoduje, że otrzymanie i podjęcie nowej pracy jest skuteczne, szybkie i bezstresowe. Konsultanci TTM Healthcare z radością prowadzą każdą osobę przez proces rekrutacji, rejestracji zawodowej i relokacji w celu podjęcia zatrudnienia. Kontakt z Biurem w Polsce: TTM Healthcare Poland Sp. z o.o. Plac Wilsona 4/48 01-626 Warszawa www.ttmi.pl Numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia: 9135

33

S.II.1.

PROFESJONALNE PIELĘGNIARSTWO SYSTEMU RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W POLSCE -WSPARCIE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO – WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ

EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO

Elżbieta Rusin-Pawełek, Magdalena Chuchurska Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących. Działanie 2.3. Wzmocnienie potencjału zdrowia osób pracujących oraz poprawa jakości funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Poddziałanie 2.3.2. Doskonalenie Zawodowe Kadr Medycznych. Cel projektu w ramach realizacji projektu nastąpi podniesienie kwalifikacji przez 4060 pielęgniarek i pielęgniarzy w dziedzinie Pielęgniarstwa ratunkowego, 2367 pielęgniarek/pielęgniarzy w zakresie Resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz 680 pielęgniarek i pielęgniarzy systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego w zakresie Wykonania konikopunkcji, obarczenie odmy prężnej oraz wykonanie dojścia doszpikowego. Wartość projektu: 20 284 744,58 PLN. Okres realizacji: 01.10.2009-30.06.2015 Strona internetowa: ckppip.edu.pl/projekt_ue Obszar realizacji projektu: Kursy w ramach projektu są organizowane na terenie poszczególnych województw, tak, aby był równomierny dostęp do oferowanego wsparcia pielęgniarek/pielęgniarzy z terenu całego kraju. Grupy docelowe: ze wsparcia mogą korzystać pielęgniarki/pielęgniarze zatrudnieni w Systemie Ratownictwa Medycznego oraz w innych jednostkach medycznych, pod warunkiem spełnienia wymogów formalnych do uczestnictwa w oferowanych w ramach projektu kursach. Kursy realizują Organizatorzy kształcenia podyplomowego z terenu całego kraju, posiadający uprawnienia do realizacji kształcenia podyplomowego pielęgniarek/pielęgniarzy w ramach wymienionych kursów, którzy zostali w danym roku wyłonieni w procedurze zamówień publicznych. Zainteresowanie projektem jest bardzo duże, świadczy o tym fakt zwiększenia wskaźnika z początkowo zakładanego 3500 przeszkolonych pielęgniarek na kursie kwalifikacyjnym Pielęgniarstwo ratunkowe na obowiązujący 4060 oraz kursie specjalistycznym Resuscytacja krążeniowo-oddechowa z początkowo zakładanej 1120 na obecne 2367 oraz rozszerzenie w 2012 roku oferty projektowej na dodatkowy kurs specjalistyczny Wykonania konikopunkcji, obarczenie odmy prężnej oraz wykonanie dojścia doszpikowego. Osiągnięte dotychczas rezultaty: kurs kwalifikacyjny Pielęgniarstwo ratunkowe ukończyło w 2010r. - 819 osób, w 2011r. - 1213 osób, w 2012 roku 762 osób. Co daje łączną liczbę 2 794 osób; kurs specjalistyczny Resuscytacja krążeniowo-oddechowa ukończyło w 2011 roku 549 pielęgniarek/pielęgniarzy, w 2012 roku - 555 pielęgniarek/pielęgniarzy, co daje łącznie 1104 osoby; kurs specjalistyczny „Wykonanie konikopunkcji, odbarczenie odmy prężnej oraz wykonanie dojścia doszpikowego” ukończyły w 2012 roku 924 osoby. Korzyści związane z uczestnictwem w projekcie: uczestnicy projektu oprócz aktualizacji wiedzy i doskonalenia umiejętności uzyskują uprawnienia do wykonywania określonych czynności ratujących zdrowie i życie, które są określone w obowiązujących przepisach prawnych, co jest jednocześnie elementem trwałości projektu dla uczestników szkoleń.

34

S.II.2. WYSTĘPOWANIE ZESPOŁU STRESU POURAZOWEGO (PTSD)

W GRUPIE CHORYCH HOSPITALIZOWANYCH W ODDZIAŁACH INTENSYWNEJ TERAPII - DONIESIENIE WSTĘPNE

Hanna Karakuła1, Aleksandra Wróbel1,2, Paweł Pawełczak 1Katedra i Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 2Okręgowy Szpital Kolejowy Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Wstęp: W ostatnich latach zwraca się uwagę na możliwość występowania Zespołu Stresu Pourazowego (PTSD) w grupie chorych hospitalizowanych w Oddziałach Intensywnej Terapii (OIT), wskazując na rozpowszechnienie tego zjawiska w granicach od 8% do 51%, szczególnie, jeśli w trakcie pobytu pacjent poddawany był wentylacji mechanicznej. Cel badań: Celem badania była ocena narażenia na wystąpienie zaburzenia stresowego pourazowego (PTSD) w grupie pacjentów hospitalizowanych w przeszłości w OIT. Materiał i metoda: Grupę badawczą stanowiło 24 osoby (M=11, K=13) będące w przeszłości pacjentami OIT. Średnia wieku wyniosła 63, 6 lat (SD=9,06), średni okres pobytu w OIT wyniósł 15,4 dnia (SD=14,22), średnia długość wentylacji mechanicznej to 14,5 dnia (SD=14,16). Wyniki: W celu zebrania danych socjo-demograficznych, związanych z chorobą oraz określenia czynników ryzyka PTSD zastosowano kwestionariusz własnej konstrukcji. Do oceny występowania objawów PTSD użyto Zrewidowaną Skalę Wpływu Zdarzeń (IES-R) autorstwa Weissa i Marmara oraz Skalę Symptomów Stresu Pourazowego (PTSS-10) autorstwa Weisaeth. W celu wykluczenia zmian otępiennych zastosowano Krótką Skalę Oceny Stanu Psychicznego (MMSE)autorstwa Folstein i wsp. Wnioski: 1. Rozpowszechnienie PTSD w badanej grupie oceniane przy zastosowaniu PTSS-10 wyniosło 58%. 2. Według IES-R 50% badanej populacji przejawia symptomy, które wg DSM IV świadczą o narażeniu na wystąpienie PTSD. 3. Uzyskane wyniki wykazują bardzo słabą zależność między płcią żeńską, a skłonnością do wystąpienia zaburzenia stresowego pourazowego. 4. Nie zaobserwowano istotnego związku między wiekiem badanych, a nasileniem objawów PTSD. Jednak istnieją słabe zależności między długością pobytu w OIT oraz Długością wentylacji mechanicznej, a wynikiem ogólnym ze skal PTSS-10 i IES-R. 5. 79% badanych wskazała zależność od innych osób w odnośnie higieny osobistej, jako zdarzenie traumatyczne. 6. Istnieje korelacja między wiekiem, a postrzeganiem zależności w zakresie odżywiania, jako traumatycznej. 7. Zachodzi związek między wiekiem badanych a wskazywaniem, jako traumatyczne dużej liczby wykonywanych badań 8. Płeć żeńska koreluje z uważaniem za traumę izolacji od życia codziennego 9. Długość pobytu w OIT i długość wentylacji mechanicznej (WM) korelują ze wskazywaniem oschłego stosunku personelu medycznego, jako traumy.10. Istnieje zależność między długością pobytu w OIT i długością wentylacji mechanicznej (WM), a wskazywaniem uczucia niepewności, co do własnej przyszłości, jako traumy Słowa kluczowe: Intensywna terapia, PTSD, skutki stresu

35

S.II.3. ŚMIERĆ W OPINII PERSONELU MEDYCZNEGO

Barbara Lelonek1,4, Anna Frankiewicz2, Bogumiła Kowalczyk-Sroka3,4 , Jadwiga Kula4 1 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk o Zdrowiu 2Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach Dział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 3Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Św. Rafała w Chęcinach k/Kielc 4Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych w Pińczowie Wstęp: Konfrontacja z umierającymi i śmiercią drugiego człowieka skłania do zastanowienia się nad realnością własnej śmierci, wyzwala emocje identyfikowane przez tanatopsychologów jako: strach, lęk, niepokój i trwoga. Dotychczasowe badania wśród ludzi niezatrudnionych w sektorze ochrony zdrowia wykazały, że tematyka tanatyczna nie jest obca społeczeństwu. Ankietowani myśleli o śmierci, co trzeci z nich obawiał się śmierci, a lęki ludzi związane z umieraniem i śmiercią dotyczyły głównie umierania w bólu. Skania to do zastanowienia się: jak wygląda konfrontacja ze śmiercią u pracowników służby zdrowia gdzie śmierć drugiego człowieka nie jest zjawiskiem incydentalnym; czy rozważają oni możliwość eutanazji i podejmowania uporczywej terapii wobec chorego? Cel pracy: Celem pracy było zbadanie czy pracownicy medyczni czynni zawodowo myślą o śmierci oraz jakie emocje wywołuje u nich konfrontacja ze śmiercią. W badaniach uczestniczyło łącznie 56 osób – pielęgniarek i pielęgniarzy czynnych zawodowo. Badania przeprowadzono w styczniu 2013 roku, a jako narzędzie badawcze wykorzystano kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji. Wnioski: Wyniki badań pozwoliły na postawienie wniosków: 1. Wśród respondentów – pracowników służby zdrowia zjawisko śmierci wywołuje smutek i przerażenie, tylko nieliczni twierdzą, że śmierć nie wywołuje żadnych emocji. 2. Mimo znajomości tematu śmierci i częstej z nią konfrontacji personel medyczny odczuwa stres w sytuacji umierania kolejnego pacjenta i stres ten nie zmniejsza się wraz ze wzrostem lat stażu pracy. 3. Osoby badane boją się śmierci i umierania w bólu. 4. Poddani badaniu respondenci uważają, że eutanazja powinna być dozwolona i chorzy powinni mieć prawo zadecydować o końcu swojego życia a równocześnie ponad połowa badanych jest za prowadzeniem uporczywej terapii. Słowa kluczowe: śmierć, eutanazja, personel medyczny

36

S.II.4. FUNKCJONOWANIE CHOREGO I SAMOOCENA STANU ZDROWIA

A STRATEGIE ZMAGANIA SIĘ Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ Barbara Lelonek1,4, Anna Frankiewicz2, Bogumiła Kowalczyk-Sroka3,4 1 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk o Zdrowiu 2Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach Dział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 3Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Św. Rafała w Chęcinach k/Kielc 4Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych w Pińczowie Wstęp: Uciążliwości choroby nowotworowej wynikające z wielokrotnej hospitalizacji i chemioterapii prowadzą do różnorodnych zaburzeń zarówno w sferze somatycznej jak i społecznej, sprawiając, że chorzy stopniowo tracą zdolność do samodzielnego wykonywania czynności życiowych. Człowiek w obliczu zagrożenia zdrowia posługuje się różnorodnymi mechanizmami adaptacyjnymi, pomagającymi mu w przywróceniu równowagi psychicznej. Bez względu na posiadany styl radzenia sobie, ludzie w jakimś stopniu dostosowują swoje aktualne zachowanie do wymagań sytuacji, bowiem przystosowanie się do choroby nowotworowej to problem radzenia sobie z chorobą i jej bezpośrednimi konsekwencjami, a w dłuższej perspektywie także ze zmianami, w jakości życia, jako następstwami choroby. Cel pracy: Celem była próba określenia jak samodzielność chorych w życiu codziennym, deklarowany sposób radzenia sobie w sytuacjach trudnych i samoocena stanu zdrowia wpływają na wybierane strategie zmagania się z chorobą nowotworową. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono wśród 110 pacjentów hospitalizowanych z powodu białaczki. W pracy wykorzystano: Wywiad standaryzowany, Skalę Przystosowania Psychicznego do Choroby Nowotworowej – Mini-MAC. Wnioski: 1. Chorzy funkcjonujący samodzielnie deklarują walkę i chęć pokonania choroby. 2. Pacjenci, którzy w sytuacjach trudnych oczekują rady i wsparcia od osób najbliższych częściej wykazują bezradność, zagubienie, jak również przejawiają wyższy poziom lęku. 3.Wgląd pacjenta w chorobę i występowanie objawów niepożądanych w trakcie leczenia nie mają istotnego wpływu na obieraną przez pacjentów strategię walki z chorobą. Słowa kluczowe: strategie zmagania się z chorobą, funkcjonowanie chorego, samoocena zdrowia

37

S.II.5.

OCENA I OBSERWACJA PIELĘGNIARSKA PACJENTÓW W OPIECE NAD CHORYM UMIERAJĄCYM

Lidia Śliwińska Szpital Powiatowy w Skarżysku - Kamiennej Wstęp: Problem konieczności sprawowania opieki nad chorym umierającym (z niewydolnością krążenia) jest bardzo interesujący i ciekawy. Obserwując chorych z przewlekłą chorobą serca, kiedy stosowane leczenie nie przynosi pożądanych efektów, natomiast chory czuje się coraz gorzej, pozostaje opieka nad chorym w ostatniej fazie choroby. Dobrze sprawowana opieka nad chorym w znacznym stopniu przyczynić się może do poprawy jakości życia chorego i umierania. Cel pracy: Celem pracy jest obserwacja i ocena zachowania się pacjentów w niewydolności krążenia. Spostrzeżenia odnośnie niesienia pomocy chorym w niewydolności krążenia w IV klasie NYHA i oczekiwania pacjentów w opinii pielęgniarek. Materiał i metody: Materiał badawczy stanowiła ankieta, której głównym celem była odpowiedź na pytanie: „Jakie najczęstsze zachowania towarzyszom pacjentom wobec zagrożenia życia i zbliżającej się śmieci?” Wyniki: badania ankietowe Wnioski: Pielęgniarki obserwujące chorych zwróciły szczególną uwagę na zachowanie się personelu medycznego i rodziny oraz pomoc, jakiej powinno się udzielić chorym umierającym w czasie choroby i zbliżającej się śmierci. Słowa kluczowe: obserwacja pielęgniarska, umieranie, wsparcie, skala niewydolności krążenia NYHA

38

S.II.6.

PIELĘGNIARKA SZKOLNA JAKO ZRÓDŁO WSPARCIA UCZNIA W SYTUACJACH TRUDNYCH Marianna Charzyńska-Gula1, Diana Gromek 2, Katarzyna Kocka1, Agnieszka Bartoszek1

1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej 2 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe Katedry Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Wstęp: Szkoła jest środowiskiem, które może rodzić wiele zagrożeń i stwarzać sytuacje trudne dla wszystkich członków społeczności szkolnej. Problem ten jest jednak szczególnie istotny wówczas gdy są to uczniowie. Pytania o istotę sytuacji trudnych w życiu ucznia, o ich wpływ na jakość jego życia a także o zakres, charakter i źródła pomocy jaką powinien otrzymać uczeń są kluczowe nie tylko dla pedagoga szkolnego ale również dla pielęgniarki szkolnej. Cel pracy: Celem badań była charakterystyka działań pielęgniarek szkolnych podejmowanych w celu rozwiązania sytuacji trudnych dla ucznia w świetle opinii wyrażanych przez uczniów. Materiał i metody: Badano 120. uczniów I i III klas dwóch szkół ponadpodstawowych w Tomaszowie Lubelskim. Zastosowano sondaż diagnostyczny z autorskim kwestionariuszem ankiety. Wyniki poddano analizie statystycznej z wykorzystaniem testu Chi2 oraz testu UManna-Whitney,a. Wyniki: Aż 70,0% uczniów potwierdziło, że zetknęło się ze zjawiskiem agresji i przemocy w szkole (najczęściej na korytarzu (37,5%) i w sali lekcyjnej (36,7%). Sprawcami aktów agresji są częściej chłopcy (28,3%) ale także dziewczęta w grupie dokonują aktów agresji wobec słabszych (13,3% opinii). Niemal połowa dziewcząt (42,4% ) i 33,3% chłopców uznała, że pielęgniarka najczęściej „jedynie” pomaga w łagodzeniu dolegliwości fizycznych natomiast „bardzo rzadko” lub „nigdy” prowadzi indywidualne rozmowy z uczniem, diagnozuje sytuacje trudne dla nich oraz organizuje programy profilaktyczne. Aż 49,2% uczniów stwierdziło, że pielęgniarka nie prowadzi w szkole spotkań nawet na temat zasad higieny ciała nastolatka. Wnioski: Pielęgniarka nie jest źródłem wsparcia dla uczniów w trudnych sytuacjach szkolnych. Ocena uczniów potwierdza wyraźne luki zarówno w dyspozycyjności pielęgniarki w obliczu pozasomatycznych trudności uczniów jak też w aktywności na rzecz zmniejszenia różnych szkolnych zagrożeń. Słowa kluczowe: sytuacje trudne, uczeń, pielęgniarka szkolna

39

S.II.7.

CZAS PRACY PIELĘGNIAREK NA ODDZIALE PSYCHIATRYCZNYM Marta Cebulak1, Iwona Markiewicz2 ,3 , Edyta Guty1 1Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Instytut Ochrony Zdrowia 2Wyższa Szkoła Zarządzania w Częstochowie, Wydział Zarządzania Medyczno- Humanistycznego 3Wyższa Szkoła Medyczna w Sosnowcu, Kierunek Pielęgniarstwo Wstęp: Wykorzystanie czasu pracy pielęgniarek jest jednym z podstawowych elementów wpływających na realizację celów i zadań opieki pielęgniarskiej w instytucjach zdrowotnych. Czas pracy pielęgniarek składa się z 4 podstawowych frakcji: pielęgnacji bezpośredniej, pielęgnacji pośredniej, działań związanych z koordynowaniem i bieżącym organizowaniem pracy na oddziale oraz przerw w pracy i czynności osobistych. Znajomość struktury czasu pracy pielęgniarek stanowi punkt wyjścia do wprowadzenia zmian w organizacji opieki pielęgniarskiej oraz wyznaczenia rzeczywistego zapotrzebowania pacjentów na opiekę pielęgniarską. Cel pracy: Celem badań było określenie struktury czasu pracy pielęgniarek pracujących na oddziale psychiatrycznym. Materiał i metody: Badania przeprowadzono na jednym z oddziałów psychiatrycznych (ogólnych) Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego w Żurawicy. Metodą badawczą było mierzenie czasu pracy z technikami obserwacji ciągłej i obserwacji migawkowej. Podczas badań wykorzystano wystandaryzowane narzędzia dla potrzeb obserwacji ciągłej i obserwacji migawkowej. Ogółem przeprowadzono 2 obserwacje ciągłe i 794 obserwacje (notowania) migawkowe. Wyniki: Na podstawie obserwacji migawkowej stwierdzono, że czas pielęgnacji bezpośredniej (Tpb) na badanym oddziale psychiatrycznym wynosił 53,15% ogólnego czasu pracy pielęgniarek. Pielęgnacja pośrednia stanowiła – 33,75% czasu pracy, koordynowanie i bieżące organizowanie pracy na oddziale – 6,17%, a przerwy w pracy i czynności osobiste – 6,93% czasu pracy. Wnioski: W ogólnej strukturze czasu pracy pielęgniarek na badanym oddziale psychiatrycznym ponad połowę (53,15%) pielęgniarki przeznaczały na realizację zadań z zakresu pielęgnacji bezpośredniej. Pozostały czas to czas poświęcany na czynności pozapielęgnacyjne. W ramach pielęgnacji bezpośredniej pielęgniarki przeznaczały najwięcej czasu na czynności diagnostyczne, komunikowanie się z pacjentem i/lub jego rodziną oraz na czynności terapeutyczne, co wynika ze specyfiki pracy pielęgniarek na oddziale psychiatrycznym. Słowa kluczowe: struktura czasu pracy, oddział psychiatryczny, opieka pielęgniarska.

40

S.II.8.

KOMPETENCJE PIELĘGNIAREK PRACUJĄCYCH W ODDZIALE PSYCHIATRYCZNYM Edyta Guty1, Gabryiela Benedykt2, Marta Cebulak1

1Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, 2Indywidualna Praktyka Pielęgniarska Wstęp: Praca pielęgniarki w oddziale psychiatrycznym jest pracą specyficzną. Wymaga ona od pielęgniarki określonych cech osobowości oraz silnej motywacji do pracy w psychiatrii. Do kompetencji pielęgniarki należy inicjowanie oraz podtrzymywanie relacji terapeutycznych, udział w farmakoterapii oraz rehabilitacji psychiatrycznej. Cel pracy: Celem pracy jest ukazanie wiedzy personelu na temat zakresu obowiązków i kompetencji, jakie powinna posiadać pielęgniarka pracująca w oddziale psychiatrycznym. Materiał i metody: W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem kwestionariusza ankiety. Zawierał on zestaw 13 uporządkowanych i dobranych pytań. Pytania miały charakter zamknięty. W badaniu uczestniczyło 60 pielęgniarek pracujących w oddziałach psychiatrycznych Specjalistycznego Psychiatrycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Jarosławiu. Ankietowano w okresie od marca do kwietnia 2012 roku. Wyniki: Pielęgniarki raczej negatywnie oceniają przygotowanie przez szkołę do pracy z psychicznie chorymi – 40%, 36% ankietowanych uważa to przygotowanie za niedostateczne. W zakładach pracy pielęgniarki mają dostęp do szkoleń na temat opieki nad osobami z zaburzeniami psychicznymi – deklaruje to 79% ankietowanych. Niedostateczna jest wśród pielęgniarek znajomość obowiązujących aktów prawnych dotyczących zawodu. Jedynie 13% ankietowanych zna aktualne ustawy i rozporządzenia, 49% zna je wybiórczo. Zadowala natomiast fakt, że 92% ankietowanych pielęgniarek deklaruje znajomość norm i zasad etycznych obowiązujących w opiece nad pacjentem chorym psychicznie, 6% twierdzi, że nie zna ich wszystkich, 2% nie ma sprecyzowanego zdania na ten temat. Wszyscy ankietowani deklarują jednak postępowanie wobec pacjenta zgodne z normami etycznymi, traktowanie pacjenta jako podmiotu, a nie przedmiotu opieki. Funkcje zawodowe są znane 81% badanych, wybiórczo zna je 17% ankietowanych. Aż 87% ankietowanych pielęgniarek uważa, że wszystkie zawodowe funkcje pielęgniarki są jednakowo istotne. Wnioski: 1.Poziom wiedzy na temat obowiązujących aktów prawnych, wyznaczających zakres kompetencji w pracy na oddziałach psychiatrycznych, jest niski. 2. Ankietowane deklarują natomiast dobrą znajomość zasad etyki zawodu i ich przestrzeganie podczas pracy z osobami psychicznie chorymi. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo psychiatryczne, kompetencje zawodowe, funkcje zawodowe

41

S.II.9.

SATYSFAKCJA ZAWODOWA PIELĘGNIAREK – STUDENTEK PAŃSTWOWEJ MEDYCZNEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODWOEJ W OPOLU

Lucyna Sochocka, Mariola Wojtal, Ewa Radwańska, Renata Widziak, Anna Klimczyk, Teresa Niechwiadowicz – Czapka Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Instytut Pielęgniarstwa Wstęp: Praca jest aktywnością człowieka, na którą składa się wiele czynności ukierunkowanych na osiągnięcie celu. Może być źródłem utrzymania, stwarzać możliwość rozwoju zawodowego, dawać satysfakcję i poczucie tożsamości. Zarówno charakter samej pracy, jak i warunki jej wykonywania mają wpływ na poziom satysfakcji zawodowej pracownika. W czasach, kiedy w krajach UE brakuje personelu pielęgniarskiego warto zadbać o to, aby personel, który zapewnia działalność placówkom medycznym był zadowolony ze swojej pracy zawodowej. Cel pracy: Celem pracy była próba określenie poziomu satysfakcji zawodowej pielęgniarek oraz czynników ją determinujących. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 157 pielęgniarek - studentek studiów pomostowych PMWSZ w Opolu, na przełomie 2012/2013 roku. Zastosowano sondaż diagnostyczny z użyciem autorskiego kwestionariusza ankiety. Do oceny poziomu satysfakcji zawodowej wykorzystano skalę liniową w wymiarze od 0 do 5, gdzie 0 oznacza „brak satysfakcji zawodowej”, a 5 – najwyższy poziom satysfakcji zawodowej. Do testowania zmiennych nieparametrycznych wykorzystano test chi ². Istotność statystyczną badanych zmiennych przyjęto przy p<0,05. Wyniki: Analiza wyników badań pozwala stwierdzić, iż średni poziom satysfakcji zawodowej w badanej grupie pielęgniarek oscylował między 3,2 a 3,59 w 5 stopniowej skali, przy czym nie stwierdzono zależności statystycznie istotnej pomiędzy miejscem i stażem pracy a średnim poziomem satysfakcji. Czynnikami mającymi wpływ na podniesienie poziomu satysfakcji zawodowej zdaniem badanych są: dobre wynagrodzenie – 89,2%, dobre warunki pracy – 60,5% a także łatwość w uzyskaniu zgody przełożonego na podnoszenie kwalifikacji zawodowych – 39,5%. Ponad połowa respondentów odczuwa poczucie tożsamości zawodowej – 60,6%. Wnioski: W ciągu ostatnich kilku lat poziom satysfakcji zawodowej pielęgniarek podniósł się nieznacznie. Nie mniej jednak czynniki ją determinujące pozostają niezmienne. Słowa kluczowe: satysfakcja zawodowa, tożsamość zawodowa, pielęgniarki.

42

S.II.10.

CZY PIELĘGNIARKI SĄ PARTNEREM W DIALOGU O PROBLEMACH W SWOIM MIEJSCU PRACY

Irena Puszkarz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Jarosław Wstęp: Pielęgniarstwo jest dziedziną, która w ostatnich latach bardzo dynamicznie zmienia się i rozwija. Zmienia się również pozycja pielęgniarki jako fachowca samodzielnie podejmującego decyzje, z którego opinią liczą się zawody pokrewne a społeczeństwo obdarza coraz większym mandatem zaufania. Zwiększenie przez prawodawcę zakresu kompetencji pielęgniarek zmierza w kierunku zwiększenia jej autonomiczności wśród zawodów medycznych. Współczesna pielęgniarka jest więc profesjonalistą w zakresie opieki pielęgnacyjnej, która samodzielnie i w sposób odpowiedzialny zapewnia opiekę, pomoc potrzebującym, promuje zdrowie, wspiera oraz jest niezbędna w procesie leczenia. Cel badań: Celem badania była ocena subiektywnych odczuć pielęgniarek na temat pozycji w miejscu pracy, swojej roli w interdyscyplinarnym zespole terapeutycznym, w relacjach z lekarzami i innymi członkami zespołu oraz jak zmiany zachodzące w pielęgniarstwie wpływają na samodzielność zawodową i profesjonalizm. Materiał i metoda: Badaniem objęto grupę losowo wybranych pielęgniarek/rzy województwa podkarpackiego. Metodą był sondaż diagnostyczny, narzędziem badawczym kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Wyniki badań uzyskano na podstawie obliczeń wypowiedzi respondentek. Zawarte w ankiecie dane respondentów dotyczyły płci, miejsca pracy, stażu, zajmowanego stanowiska. Wyniki: Na pytanie czy czują się partnerem w swoim miejscu pracy 80,3% badanych odpowiedziało twierdząco (26% „ tak”, 54,3% „raczej tak”). Na pytanie jakich zmian dokonaliby w swoim miejscu pracy postulowali zmiany na stanowiskach kierowniczych. Wnioski: 1. Miejsce pracy pielęgniarek wpływa na ocenę ich roli jako partnera w środowisku pracy. 2. Staż pracy wpływa na postawę innych członków zespołu. Słowa kluczowe: partnerstwo, zespół terapeutyczny

43

S.II.11.

WIEDZA MŁODZIEŻY LICEALNEJ NA TEMAT KRWIODAWSTWA JAKO ELEMENT POSTAWY PROSPOŁECZNEJ

Katarzyna Kocka1, Monika Bychowska2, Marianna Charzyńska-Gula1, Agnieszka Bartoszek1, Hanna Kachaniuk1

1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej 2 Absolwentka Wydziału Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Wstęp: Krwiodawstwo jest akcją społeczną opierającą się na idei dobrowolnego i bezpłatnego oddawania krwi. Propagowanie tej formy bezinteresownej pomocy drugiemu człowiekowi jest szczególnie istotne wśród młodych ludzi - potencjalnych dawców krwi. Często brak odpowiedniej wiedzy w zakresie zagadnień związanych z krwiodawstwem jest powodem rezygnacji młodych osób z zupełnie bezpiecznego zabiegu oddawania krwi. Cel pracy: celem pracy jest określenie stanu wiedzy młodzieży licealnej na temat krwiodawstwa. Materiał i metody: Badania zostały przeprowadzone w 2012 roku wśród 123 uczniów klas maturalnych dwóch Liceów Ogólnokształcących- im. Batalionów Chłopskich w Adamowie oraz im. Unii Lubelskiej w Lublinie. Do przeprowadzenia niniejszych badań została wykorzystana metoda sondażu diagnostycznego, która posłużyła poznaniu wiedzy młodzieży licealnej na temat krwiodawstwa. Zebrane informacje poddano analizie statystycznej. Dla cech jakościowych do zbadania różnic pomiędzy porównywanymi grupami użyto testu Chi2. Do wykrycia różnic, pomiędzy dwiema grupami parametrów mierzalnych zastosowano test U Manna-Whitney. Wyniki: Ponad połowa uczniów (55,28%) posiada wysoki poziom wiedzy na temat krwiodawstwa. Niespełna 40% respondentów (39,84%) reprezentuje poziom przeciętny. Natomiast co dwudziesty ankietowany (4,88%) posiada wiedzę na temat krwiodawstwa na niskim poziomie. Kobiety częściej udzielały poprawnych odpowiedzi dotyczących krwiodawstwa w stosunku do mężczyzn. Wnioski: 1. Ponad połowa licealistów posiada wiedzę na temat krwiodawstwa na wysokim poziomie. Młodzi ludzie uważają, że zwiększenie poziomu wiedzy na temat krwiodawstwa spowoduje wzrost liczby kandydatów na dawców krwi. 2. Najczęściej wymienianym przez respondentów źródłem wiedzy dotyczącym krwiodawstwa jest: internet, znajomi oraz telewizja. 3. Zdaniem większości licealistów objętych badaniem, głównym powodem dla którego ludzie oddają krew jest chęć niesienia pomocy. Zdrowi ludzie nie biorą udziału w akcjach krwiodawstwa z powodu lęku przed bólem i widokiem krwi. Słowa kluczowe: krwiodawstwo, wiedza, młodzież licealna

44

S.II.12.

OCENA WIEDZY STUDENTÓW NA TEMAT FIZJOLOGII PŁODNOŚCI Alina Deluga1, Katarzyna Muzyczka1, Marcin Rząca2

1Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Wstęp: Procesy transformacji przyniosły nie tylko zmiany w gospodarce i systemie politycznym kraju, ale także w sferze obyczajów. Cel: Celem pracy jest odpowiedź na pytanie czy zainicjowanie życia płciowego przez studentów ma wpływ na wzrost ich wiedzy nt. fizjologii płodności? Materiał i metody: Badaniem objęto grupę 300 studentów z UM w Lublinie. W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Wyniki: Ponad (64,7%) badanych podjęło życie płciowe z czego tylko (4%) stanowiły osoby, pozostające w związkach małżeńskich. Z głównych wskaźników płodności dla studentów, którzy rozpoczęli życie płciowe najbardziej znane okazały się: zmiany podstawowej temperatury ciała (79,9%) i zmiany w obrazie śluzu szyjkowego (86,1%). Dla studentów którzy nie zainicjowali życia płciowego bardziej znany był objaw zamian PTC niż śluzu szyjkowego. Najrzadziej wymienianym był objaw zmian w położeniu i rozwarciu szyjki macicy, który w większym odsetku był znany osobom, które nie rozpoczęły jeszcze życia płciowego (35,6% i 29,4%). Studenci tylko w (37,8%) wiedzieli, że komórka jajowa po owulacji żyje do 24 godz. Nieznacznie większą wiedzę w tym zakresie posiadali ankietowani, którzy zainicjowali już życie płciowe (39,2% i 34,4%). Osoby, które zainicjowały życie płciowe w większym odsetku niż osoby, które nie podjęły życia płciowego wiedziały co to jest „ kapacytacja” (61,1% i 47,9%). Wnioski: Ankietowani, którzy zainicjowali życie płciowe mają większą wiedzę niż osoby, które nie rozpoczęły życia płciowego dotyczącą czasu przeżycia komórki jajowej po owulacji, czasu przeżycia plemników w śluzie płodnym kobiety i procesu kapacytacji. Respondenci z obu badanych grup z 3 głównych wskaźników płodności, najczęściej wymieniają objaw zmian PTC i śluzu szyjkowego. Najmniej znanym objawem dla badanych są zmiany szyjki macicy. Słowa kluczowe: fizjologia płodności, życie płciowe, wskaźniki płodności

45

S.II.13.

AKTYWNOŚĆ EDUKACYJNA I ZAWODOWA KADR PIELĘGNIARSKICH - TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ

Skawińska Lidia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nr1 w Bełżcach Wstęp: Zawód pielęgniarki jest dynamicznie rozwijającym się zawodem. Cel pracy: Celem pracy było poznanie aktywności edukacyjnej i zawodowej kadr pielęgniarskich obecnie oraz jak będzie się ona kształtowała w przyszłości. Materiał i metody: Badanie zostało przeprowadzone na terenie SPZOZ im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Lublinie i SPZOZ Nr 1 w Bełżcach wśród pielęgniarek, zatrudnionych w pięciu oddziałach szpitalnych o różnej specjalności. Do zbierania danych wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Najwięcej osób deklarowało ukończenie kursów specjalistycznych, potem kwalifikacyjnych i na końcu specjalizacji. Podobny trend utrzyma się także w przyszłości. Ponad ¾ osób nie stawia sobie za cel kształcenia na studiach pielęgniarskich. Wśród ankietowanych 39,6% bierze udział w badaniach i konferencjach naukowych w dziedzinie pielęgniarstwa, a 21,8% planuje w przyszłości dołączyć do tej grupy. Biorąc pod uwagę aktywność zawodową, to aż 90,5% chce nadal pracować w wyuczonym zawodzie. W przyszłości 52,9% planuje podjąć prace na dodatkowym etacie. Z badanej grupy tylko cztery pielęgniarki wyrażają ochotę awansowania na wyższe stanowisko. Za 5, 10 lat większość 46,6% chciałaby pracować w podstawowej opiece zdrowotnej. Nikt nie planuje podjąć trudu prowadzenia indywidualnej lub grupowej praktyki pielęgniarskiej. Prawie co druga pielęgniarka chciałaby odejść na emeryturę w wieku 55 lat. Wnioski: Aktywność edukacyjna i zawodowa kadr pielęgniarskich kształtuje się na średnim poziomie .Aby poprawić ta sytuację należałoby wprowadzić szereg udogodnień np. w postaci: urlopów szkoleniowych, delegacji. Stworzyć jasną ścieżkę kariery zawodowej, system motywacyjny. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, aktywność edukacyjna, aktywność zawodowa

46

S.II.14.

SEKWENCJA POTRZEB WYBRANEJ GRUPY PIELEGNIAREK W MATERIALE WŁASNYM

Elżbieta Grajczyk Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego w Wałbrzychu; Wyższa Szkoła Medyczna w Legnicy Wstęp: Obok spełniania funkcji i zadań w pielęgniarstwie oraz zespole terapeutycznym, a także podejmowania działań na rzecz rozwoju praktyki pielęgniarskiej, istnieje nieubłagalne prawo zaspakajania potrzeb każdego człowieka. Są to potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa, afiliacji, prestiżu i samorealizacji. Ich zaspakajanie sprawia, że badana grupa pielęgniarek będzie w stanie stworzyć zespół o pewnej kulturze organizacyjnej w danej placówce ochrony zdrowia. Cel pracy: Celem pracy jest ukazanie kształtowania się hierarchii potrzeb wybranej grupy pielęgniarek w okresie czterech lat. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w jednorodnej grupie pielęgniarek w jednym z oddziałów Specjalistycznego Szpitala im. A.Sokołowskiego w Wałbrzychu w roku 2004 i 2008. Respondentom zaproponowano zestaw potrzeb, które następnie poddano wartościowaniu. Dodatkowo zastosowano jedną z miar tendencji centralnej, jaką jest średnia arytmetyczna. Wyniki: Uzyskane wyniki badań opracowano jako grupowe zestawienia hierarchii potrzeb badanej grupy pielęgniarek w dwóch okresach badawczych – zarówno w stosunku do pojedynczych potrzeb, jak i ich grup. Wnioski: Sekwencja zaspakajania potrzeb w badanej grupie pielęgniarek ukazuje podobieństwa i różnice w poszczególnych okresach badawczych. Słowa kluczowe: potrzeby, pielęgniarka, hierarchia potrzeb

47

S.II.15.

PREZENTACJA WYDAWNICTWA „SZTUKA PIELĘGNOWANIA” Katarzyna Trzpiel Sztuka Pielęgnowania powstała w lipcu 2012 roku, jest wydawnictwem dedykowanym pielęgniarkom i położnym. Tworzona jest przez pielęgniarki, położną i pielęgniarzy czynnie wykonujących zawód bądź współpracujących ze środowiskiem pielęgniarek i położnych. Organizujemy konferencje i warsztaty, ale głównym celem wydawnictwa jest wydawanie miesięcznika Sztuka Pielęgnowania, który ukazuje się od września 2012 w formie elektronicznej, a od lutego 2013 istnieje możliwość prenumeraty. Do tej pory zorganizowaliśmy: wyjazd do Pragi na SestraFest, Festiwal Pielęgniarstwa, w ramach którego uczestniczyliśmy w konferencji oraz zwiedziliśmy OIOM jednego z praskich szpitali, konferencję Wizerunek Pielęgniarki XXI wieku we współpracy z Zakładem Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, warsztaty Pozycje wertykalne, poród aktywny, warsztaty Metody radzenia sobie z emocjami po śmierci pacjenta, konferencję Problemy współczesnego Pielęgniarstwa zorganizowana we współpracy z Zakładem Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Nauki o Zdrowiu WUM. Wiele wydarzeń objęliśmy patronatem medialnym, m.in. konferencje: Kształcenie kliniczne pielęgniarek w Europie (09.2012, UM Lublin), III Belianskie Dni Pielęgniarstwa (11.2012 Wysokie Tatry, Słowacja), Nasze bezpieczeństwo to także bezpieczeństwo pacjenta (11.2012, Łódź, spotkanie dotyczące Dyrektywy 2010/32/EU), Kobieta i cukrzyca (12.2012Warszawa, organizator PFED), Zagrożenia zdrowia w praktyce medycznej (04.2013, Warszawa organizator ZPS WUM), Pielęgniarstwo zawód z tradycjami i przyszłością (04.2013, Ciechanów, organizator Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych PWSZ), Nowa jakość zarządzania w podmiotach leczniczych (04.2013, Warszawa, organizator SMP), VI Międzynarodowa Konferencja Pielęgniarstwa Anestezjologicznego (06.2013, Nitra Słowacja), VIII Zjazd PTPAiO (11.2013, Karpacz). Zapraszamy na naszą stronę: http://www.sztukapielegnowania.pl/, gdzie można znaleźć szczegółowe informacje o naszej działalności, w tym o możliwości prenumeraty miesięcznika Sztuka Pielęgnowania. Kontakt: info@sztukapielegnowania

48

S.III.1. DLACZEGO WYSIŁEK ???

Andrzej Ziemba Polska Akademia Nauk, Zakład Fizjologii Stosowanej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Do głównych czynników decydujących o zdrowiu i czasie życia należą uwarunkowania genetyczne i środowiskowe oraz takie elementy stylu życia jak aktywność ruchowa i rodzaj diety.. Obecnie, udogodnienia współczesnej cywilizacji doprowadziły do powstania homo sedentarius - człowieka siedzącego, którego organizm charakteryzuje się zaburzeniem bilansu energetycznego. Niekorzystny bilans energetyczny związany z rozwojem nadwagi i otyłości, należy do głównych czynników odpowiedzialnych za rozwój zespołu metabolicznego obejmującego choroby metaboliczne i układu krążenia. Jak się obecnie wydaje zwiększenie wydatku energetycznego poprzez racjonalną aktywność ruchową pozytywnie kształtuje szereg wskaźników fizjologicznych należących do grupy czynników ryzyka wielu chorób. Co więcej wzmożona aktywność ruchowa, podjęta nawet w późnym wieku poprawia jakość życia i ogólny stan zdrowia przedłużając życie. Istnieje bowiem kompleks współzależności pomiędzy wiekiem, masą ciała, wskaźnikami fizjologicznymi i wydolnością fizyczną. Do korzystnych efektów systematycznie wykonywanych wysiłków należą: - zmniejszenie dobowego wydatku energii , - zmiany w składzie ciała – zmniejszenie tłuszczu wewnątrzotrzewnowego i zmniejszenie beztłuszczowej masy ciała (mięśni), - zmiany metaboliczne: poprawa tolerancji węglowodanów; zwiększenie wrażliwości mięśni na insulinę, poprawa profilu lipidowego krwi, - zmiany w układzie krążenia: obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zwiększenie podatności tętnic wieńcowych i tętniczek obwodowych, zwiększenie syntezy śródbłonkowych czynników naczynio-rozszerzających i zwiększenie wrażliwości na ich działanie. Zmiany strukturalne naczyń, - zmiany w układzie hemostazy: zmniejszenie zdolności agregacyjnej płytek, obniżenie aktywności fibrynogenu, zwiększenie aktywności fibrynolitycznej osocza, - zmiany w układzie antyoksydacyjnym: zwiększenie zdolności usuwania wolnych rodników redukcja wytwarzania czynników pozapalnych, - korzystne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. Wobec tych faktów aktywność ruchowa staje się podstawowym elementem szeroko rozumianej profilaktyki i rehabilitacji. Słowa kluczowe: aktywność ruchowa, czynniki ryzyka, starzenie

49

S.III.2. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA PREZENTOWANA PRZEZ UCZNIÓW PO OSIEMNASTYM ROKU ŻYCIA

WARSZAWSKICH SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Mariola Pietrzak1, Halina Cieslak1, Zofia Sienkiewicz, Barbara Knoff1

1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wstęp: W Starożytności zwrócono uwagę, że aktywność fizyczna korzystnie wpływa na stan zdrowia człowieka. Współcześnie zaczęto wnikliwiej badać wpływ aktywności fizycznej na zdrowie i długość życia człowieka, a w zasadzie jej braku, spowodowanego siedzącym trybem życia. Regularnie podejmowana aktywność fizyczna sprzyja większej sprawności fizycznej poprzez poprawę wszystkich jej składowych, tj.: motorycznej, mięśniowej, wydolnościowej, morfologicznej, metabolicznej. W efekcie dochodzi do poprawy stanu zdrowia w wymiarze prewencyjnym i klinicznym. Cel pracy: Ocena poziomu aktywności fizycznej młodzieży warszawskiej po osiemnastym roku życia. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w latach 2011-2013 u młodzieży po 18 roku życia uczęszczających do warszawskich szkół ponadgimnazjalnych. W badaniu wzięło udział 612 uczniów (321 dziewcząt, 291 chłopców). Udział w badaniu był anonimowy i dobrowolny. W pracy posłużono się kwestionariuszem ankiety oraz przeprowadzono pomiary antropometryczne. Wyniki: Badana młodzież oceniła siebie, jako aktywną (33%) i raczej aktywna fizycznie (42%). Tylko 21% ankietowanych oceniło siebie, jako osoby raczej nieaktywne i 4% jako definitywnie nieaktywne fizycznie. W badanej grupie 66% młodzieży uczęszczało regularnie na zajęcia wychowania fizycznego, 19% deklarowało nieregularne uczestnictwo w zajęciach WF. Poza obowiązkowymi zajęciami z wychowania fizycznego 79% ankietowanych uprawiało aktywności fizyczną. Dwadzieścia jeden procent ankietowanych nie uczestniczyło w pozalekcyjnych formach zajęć sportowych. Z drugiej strony 62% młodzieży uważało, że wolny czas poza zajęciami w szkole spędza biernie i raczej biernie. Zajęcia niewymagające aktywności fizycznej zajmowały młodzieży od 2-6 godzin dziennie. Wnioski: Aktywność fizyczna młodzieży warszawskiej poza zajęciami szkolnymi jest niewystarczająca. Należy podjąć działania mające na celu zwiększenie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży. Słowa kluczowe: aktywność fizyczna, młodzież, nadwaga, otyłość.

50

S.III.3.

STĘŻENIE MAGNEZU WE WŁOSACH A ANALIZA ODCZUWANYCH, NIEZDIAGNOZOWANYCH DOLEGLIWOŚCI W GRUPIE MŁODYCH KOBIET

Renata Domżał-Drzewicka

Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego Wstęp: Procesy biochemiczne zależne od magnezu stanowią podstawę funkcjonowania wszystkich narządów i układów. Ocenia się, że obecnie zapotrzebowanie na magnez jest pokrywane tylko w 70-80 %. Na ten stan wpływa w dużej mierze styl życia preferowany przez ludzi, a w nim określone zwyczaje żywieniowe. Cel pracy: Niniejsze badania miały na celu określenie tkankowych zasobów magnezu w grupie młodych kobiet na podstawie analizy stężeń Mg we włosach z analizą subiektywnie odczuwanych dolegliwości, niezdiagnozowanych do dnia badania. Materia i metody: W pracy wykorzystano metodę absorpcji spektrofotometrii atomowej do pomiaru stężenia Mg we włosach, zaś do analizy odczuwanych, niezdiagnozowanych dolegliwości metoda sondażu diagnostycznego. Badania przeprowadzono na populacji 258 młodych kobiet w wieku 19-24 lat, mieszkanek miasta Lublina. Uzyskany materiał badawczy poddano analizie statystycznej. Wyniki: Wyniki badań świadczą o tym, że wartości tkankowe magnezu we włosach wśród młodych kobiet mieszczą się w zakresie wartości referencyjnych podawanych przez różnych autorów. W grupie badanych kobiet nie stwierdzono niedoborów tkankowych Mg. Jednak na uwagę zasługuje fakt, iż u 30 % młodych kobiet tkankowe stężenie tego pierwiastka mieściło się w dolnej granicy normy. Ponad połowa przebadanych osób odczuwała różne, niezdiagnozowane wcześniej dolegliwości, mogące sugerować niedobory Mg. Wnioski: Fakt dolegliwości mógł być związany z chwilowym niedoborem tego pierwiastka w organizmie. Słowa kluczowe: magnez, niezdiagnozowane dolegliwości, młode kobiety

51

S.III.4.

ZJAWISKO HOMEOPATII WŚRÓD STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA PWSIiP w ŁOMŻY Agata Gołębiewska, Kinga Włosińska, Paulina Grzyb Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży Wstęp: Od zawsze przekazywano sobie metody zwalczania różnych dolegliwości. W dzisiejszych czasach modna stała się homeopatia- jeden z niekonwencjonalnych sposobów leczenia. Środki homeopatyczne przepisywane są w myśl zasad doktora Hahnemanna- twórcę homeopatii. Należą do nich: zasada reguły podobieństwa, zasady potencjalizacji, indywidualnego doboru leku. Homeopatia jest zalecana głównie w pediatrii. Wykazano jej skuteczne efekty w leczeniu nawracających infekcji uszu, jelit, biegunek, zapaleń pęcherza moczowego, zaburzeń emocjonalnych itp. Cel pracy: Zbadanie zjawiska homeopatii wśród studentów PWSIiP. Materiał i metody: Badania zostały przeprowadzone w grudniu 2012 roku na 100 studentach PWSIiP. W badaniu posłużono się anonimowym kwestionariuszem skonstruowanym na potrzeby niniejszej pracy. Ponadto zastosowano Skalę Adaptacji AIS, zastosowaną do pomiaru stopnia akceptacji choroby. Wyniki: Wszyscy badani pochodzili z miasta Łomża. Respondenci byli w wieku 22- 25 lat - wszystkie kobiety. Wykształcenie ankietowanych - studia licencjackie w trakcie. 1. Wszyscy ankietowani chociaż raz w życiu stosowali leki homeopatyczne. 2. Ponad połowa badanych korzystała z homeopatii (73%), ponieważ jest łatwo dostępna. 3. Ankietowani najbardziej obawiali się powikłań typu: przedłużony czas choroby (69%), i nudności (55%). 4. Ponad 3/4 respondentów wiedzę o homeopatii czerpało z Internetu. 5. Ankietowani byli zadowoleni ze swojego stanu zdrowia (81%). Wnioski: 1. Ankietowani przy wyborze homeopatii kierowali się głównie wiedzą z Internetu 2. Większość respondentów miało pozytywne zdanie o homeopatii i wysoko oceniało jej skuteczność. 3. Badani stosowali homeopatię na bóle, przeziębienie, infekcje układu moczowego i oddechowego. Słowa kluczowe: homeopatia, leki homeopatyczne, Hahnemann, samoleczenie

52

S.III.5.

TEORIA SAMOOPIEKI DOROTHY OREM W OBLICZU CHOROBY NOWOTWOROWEJ PIERSI Mariola Cyplińska – Walczak, Zofia Sienkiewicz Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wstęp: Rak piersi jest najczęstszą przyczyną zgonów nowotworowych wśród kobiet. Ze względu na swoją częstość występowania stanowi ważny problem zdrowotny i społeczny. W świetle modeli poznawczych współczesnego pielęgniarstwa, model zorientowany na funkcjonowanie i rozwój człowieka to teoria deficytu samoopieki Dorothy Orem. Cel pracy: Celem pracy jest próba oceny wiedzy kobiet na temat samoopieki w świetle choroby nowotworowej piersi oraz wczesnego rozpoznania raka piersi. Materiał i metody: Podczas badania wykorzystano technikę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym, był autorski kwestionariusz ankiety, zawierający 26 pytań. Pytania miały charakter zamknięty. Badania prowadzono od 5 do 15 grudnia 2012 roku w Wojewódzkim Ośrodku Koordynującym w Centrum Onkologii-Instytucie w Warszawie. W badaniu wzięło udział 121 kobiet, objętych Populacyjnym Programem Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, do analizy wykorzystano 107 kwestionariuszy. Wyniki: W badanej grupie 64% kobiet posiada wiedzę na temat samobadania piersi. Wiedza na temat profilaktyki raka piersi najczęściej pochodzi od lekarza (57%) i z internetu (50%). Kobiety najczęściej raz na rok wykonują badania ginekologiczne (71%) a 43% kobiet wykonuje samobadanie piersi od 20 roku życia. Badane kobiety w 43% cechuje wysoki poziom świadomości na temat raka piersi i duże zainteresowanie profilaktyką w tym zakresie. Wnioski: Badana grupa kobiet wykazuje deficyt samoopieki w zakresie samobadania piersi. Wiedza, którą posiadają kobiety na temat badania piersi pochodzi od lekarza i z Internetu. Słowa kluczowe: rak piersi, profilaktyka, samobadanie piersi

53

S.III.6.

FUNKCJONOWANIE OPIEKUNA DZIECKA CHOREGO NA CUKRZYCĘ Ewa Kobos, Jacek Imiela Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wstęp: Sprawowanie opieki nad dzieckiem przewlekle chorym może w konsekwencji doprowadzić do tzw. obciążenia. Obciążeniem określa się zarówno problemy fizyczne, konsekwencje psychiczne oraz społeczne i finansowe. Cel pracy: Celem pracy było określenie związku między stanem emocjonalnym opiekuna dziecka chorego na cukrzycę a poziomem obciążenia. Materiał i metody: W badaniu udział wzięło 112 opiekunów dzieci chorych na cukrzycę. Materiał badawczy zebrano posługując się skalą HADS-M oraz Skalą obciążenia. Wyniki przeanalizowano wykorzystując statystykę opisową: frakcje procentowe, średnie, odchylenie standardowe. Analizę korelacji między grupami wykonywano za pomocą współczynnika korelacji Spearmana. Wyniki: W badanej grupie opiekunów całkowity poziom obciążenia kształtował się na średnim poziomie. U około ¼ opiekunów stwierdzono w skali HADS-M wartości powyżej 7 punktów co wskazuje na możliwość występowania objawów depresji, zaburzeń lękowych. Stan emocjonalny opiekuna różnicował na istotnym statystycznie poziomie obciążenie opiekuna. Wnioski: Na wysokim i przeciętnym poziomie kształtuje się siła dodatnich związków między stanem emocjonalnym opiekuna a poszczególnymi podskalami obciążenia. Słowa kluczowe: lęk, depresja, obciążenie, opiekun

54

S.III.7.

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA PACJENTA A CZĘSTOTLIWOŚĆ ZGŁASZANIA BŁĘDÓW MEDYCZNYCH PRZEZ PERSONEL PIELĘGNIARSKI ODDZIAŁÓW CHIRURGICZNYCH

Józefa Czarnecka, Andrzej Krupiniewicz Warszawski Uniwersytet Medyczny, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa Wstęp: Zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów wymaga ustanowienia takich systemów operacyjnych aby zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niepożądanego i zwiększenie możliwości przechwycenia ich w momencie wystąpienia. Cel pracy: Celem pracy było zbadanie ogólnego postrzegania bezpieczeństwa pacjenta a częstotliwość zgłaszania błędów medycznych przez personel pielęgniarski oddziałów chirurgicznych w szpitalach z certyfikatem i bez certyfikatu. Materiał i metody: Badaniem objęto 276 pielęgniarek pracujących na oddziałach chirurgicznych w szpitalach z certyfikatem i bez certyfikatu na terenie Warszawy. Przeprowadzono go za pomocą wystandaryzowanego kwestionariusza w okresie od stycznia do marca 2011 roku. Wyniki: Zawsze zgłaszane były błędy, które popełniono, ale w porę zostały zauważone i poprawione w szpitalach z certyfikatem (34%) i bez certyfikatu (31%). Błędy, które potencjalnie nie stanowiły zagrożenia dla pacjentów zawsze zgłaszało 28% badanych w szpitalach bez certyfikatu i 26% z certyfikatem. Błędy, które mogłyby być szkodliwe dla pacjenta, ale żadnej szkody nie wyrządziły zawsze zgłaszało 35% pielęgniarek w szpitalach z certyfikatem i 33% bez certyfikatu. Wnioski Określenie bezpieczeństwa pacjenta na podstawie spostrzeżeń może być niewystarczające, szczególnie, że nie wszystkie zdarzenia niepożądane są zgłaszane. Słowa kluczowe błędy medyczne, zdarzenia, bezpieczeństwo pacjenta, pielęgniarka, szpital

55

S.III.8.

WYDATKI GOSPODARSTW DOMOWYCH NA AMBULATORYJNĄ OPIEKĘ ZDROWOTNĄ A DOSTĘPNOŚĆ DO OPIEKI AMBULATORYJNEJ W POLSCE

W ASPEKCIE STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA Grażyna Dykowska Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Katedra Zdrowia Publicznego Wstęp: Rosnące z roku na rok wydatki na system ochrony zdrowia w Polsce - w tym wydatki gospodarstw domowych stanowią problem, który powinny być także znany pielęgniarkom. Cel pracy: Jest zapoznanie pielęgniarek z konsekwencjami dla systemu ochrony zdrowia wzrostu wydatków domowych na zdrowie w tym wydatków na opiekę ambulatoryjną. Materiał i metody: Analiza cyklicznych publikacji GUS m.in. Zdrowie i ochrona zdrowia w 2011 r. oraz Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2003 r; w 2006r.; w 2010r. a także Stan Zdrowia Ludności Wyniki: Pozwalają na analizę korzystania z usług zdrowotnych przez członków gospodarstw domowych według rodzaju świadczonych usług, podziału na sektor publiczny i niepubliczny, źródła finansowania w tym usługi finansowania z budżetu gospodarstwa domowego. Wyszczególnione zostały m.in. korzystanie z porad lekarskich w podstawowej (w tym w domu chorego) i specjalistycznej opiece medycznej. W grupie czynników demograficzno-społecznych wyróżniono: płeć, wiek, wykształcenie, dochód na osobę w gospodarstwie domowym, klasę miejscowości zamieszkania, główne źródło utrzymania. Wnioski: Gospodarstwa domowe pełnią kluczową rolę w gospodarce narodowej. Wielkość i jakość oferowanej przez gospodarstwa pracy oraz jego potencjał nabywczy dóbr i usług napędza rozwój gospodarczy kraju. Jednocześnie, obserwuje się od lat utrudniony m.in. dostęp do poradni specjalistycznych, długie czas oczekiwania na realizację usług medycznych co powoduje coraz częstsze korzystanie przez pacjentów prywatnych z usług medycznych przy jednoczesnym zwiększeniu udziału osób starszych w konsumpcji usług medycznych. Wiedzę na ten temat powinny posiadać m.in. pielęgniarki – będące świadczeniodawcami w systemie opieki zdrowotnej. Słowa kluczowe: dostępność, pielęgniarka, gospodarstwo domowe, opieka ambulatoryjna

56

S.III.9.

PRZYCZYNY DEKLARACJI O REZYGNACJI Z WYKONYWANIA ZAWODU WŚRÓD MŁODEGO PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO

Anna Leńczuk – Gruba, Jacek Imiela Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wstęp: Od dłuższego czasu na świecie, w tym również w krajach europejskich dostrzeżono niepokojące zjawisko zmniejszania się zasobów personelu pielęgniarskiego. Powyższa sytuacja spowodowana jest nie tylko zmianami demograficznymi związanymi ze starzeniem się społeczeństwa i zwiększonym zapotrzebowaniem na opiekę pielęgniarską, ale również rosnącym brakiem zainteresowania kształceniem w zawodzie oraz rezygnacją z zawodu wykwalifikowanej kadry pielęgniarskiej. Cel pracy: Próba ukazania przyczyn deklaracji o rezygnacji z zawodu wśród młodego personelu pielęgniarskiego. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w latach 2010 – 2011 w siedmiu uczelniach kształcących kadrę pielęgniarską. Grupę badawczą stanowiło 546 osób z maksymalnie 2 letnim stażem pracy w placówkach ochrony zdrowia. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym była ankieta własnej konstrukcji. Wyniki: Rezygnację z wykonywania zawodu często rozważało 5.9% ogółu badanych, czasami 29.5%, nigdy - 36.6% badanych. Do najczęstszych przyczyn deklaracji o rezygnacji z zawodu pielęgniarskiego należały: warunki pracy związane dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym, zbyt dużo pracy do wykonania, traktowanie gorzej niż starszych pracowników, trudności w pogodzeniu pracy z nauką. Wnioski. Istnieje potrzeba monitorowania zasobów personelu pielęgniarskiego w naszym kraju oraz podjęcie działań zapobiegających odchodzeniu z zawodu wykwalifikowanej kadry pielęgniarskiej. Słowa kluczowe: personel pielęgniarski, rezygnacja z zawodu, warunki pracy

57

S.III.10.

STAŻ PRACY A CHĘĆ PODNOSZENIA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH W PIELĘGNIARSTWIE

Zofia Sienkiewicz1, Irena Wrońska2, Ewa Kobos1, Józefa Czarnecka3, Jacek Imiela1

1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego 2Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa 3Warszawski Uniwersytet Medyczny, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa Wstęp: Wiedza kształtuje i wzbogaca osobowość człowieka. Poszerzanie kwalifikacji zawodowych wpływa na umacnianie pozycji zawodowej. Zwiększa się samodzielność i współpraca w zespole interdyscyplinarnym. Cel pracy: Próba określenia wpływu stażu pracy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych w pielęgniarstwie. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 937 pielęgniarek/pielęgniarzy, zatrudnionych na terenie województwa mazowieckiego, studiujących na Wydziale Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety. Badania przeprowadzono dobrowolnie i anonimowo. Wyniki: Pracownicy (30-40lat) (p=0,035) chętniej podnoszą kwalifikacje zawodowe. Osoby pracujące w szpitalu (p=0,025) i w przychodni (p=0,035) posiadają dodatkowo inne przygotowanie zawodowe. W badanej grupie 80% pracowników nie posiada specjalizacji. Oddziałowe 22%, częściej niż pielęgniarki odcinkowe (8%), czy zabiegowe (7%) posiadają specjalizację. Badani z oddziałów neurologicznych, gastrologicznych, pielęgniarstwa środowiskowo – rodzinnego najczęsciej zabiegają o podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Wnioski: Pielęgniarki chętniej zdają na studia magisterskie niż podejmują specjalizacje zawodowe. Osoby ze stażem 16 – 25 i wiecej lat posiadają specjalizację zawodową. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, kwalifikacje zawodowe, specjalizacja.

58

S.III.11.

ROZWÓJ ZAWODOWY PIELĘGNIAREK PRACUJĄCYCH W ODDZIAŁACH SZPITALNYCH

Halina Cieślak, Zofia Sienkiewicz, Dorota Kowtunow, Barbara Knoff Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wstęp: Pielęgniarka powinna być świadoma konieczności stałego inwestowania we własny rozwój zawodowy. Wynika to z faktu szybkiego rozwoju każdej dziedziny nauki, szczególnie tych jej obszarów, które integralnie związane są z opieką i pielęgnowaniem. Cel: W pracy podjęto próbę rozpoznania czy pielęgniarki chcą inwestować we własny rozwój zawodowy. Materiał i metody: Badania zostały przeprowadzone w grupie zawodowej pielęgniarek pracujących w oddziałach szpitalnych. Badana grupa liczyła 100 osób. Zdecydowaną większość ankietowanych stanowiły kobiety 92%. Do badania posłużyła ankieta opracowana specjalnie na potrzeby realizacji tematu pracy. Ankieta składała się z 28 pytań i była podzielona na 3 części. Pierwsza część zawierała pytania dotyczące opinii pielęgniarek na temat ich aktywności zawodowej w istniejącym systemie kształcenia. Drugi zbiór pytań odnosił się do opinii pielęgniarek na temat ich działalności na płaszczyźnie naukowo-badawczej zawodu. Część trzecia zawierała pytania związane z zagadnieniem tożsamości zawodowej pielęgniarek w środowisku zawodów medycznych. Wyniki: Wśród badanych respondentek 85% potwierdziło swoje zainteresowanie kształceniem podyplomowym. Najwięcej pielęgniarek uczestniczyło w kursach kwalifikacyjnych - 33%. Niewiele mniej ankietowanych (28%) brało udział również w kursach dokształcających. Najczęściej wybieranym czynnikiem motywującym do podejmowania kształcenia podyplomowego była chęć pogłębiania wiedzy i umiejętności przez pielęgniarki (42%). Dodatkowym czynnikiem wskazywanym przez badane pielęgniarki był wzrost wynagrodzenia (27%). Wnioski: Pielęgniarki pracujące w oddziałach szpitalnych zdecydowanie chcą brać udział w kształceniu podyplomowym, a ich zainteresowanie edukacją jest widoczne w ich codziennej pracy Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, kwalifikacje zawodowe, specjalizacja

59

S.III.12.

WIEDZA PIELĘGNIAREK Z ZAKRESU PORADNICTWA Teresa Paszek1, Zofia Sienkiewicz1, Irena Wrońska2

1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego 2Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa Wstęp: Poradnictwo pielęgniarskie związane jest z pielęgnowaniem zdrowia we wszystkich jego wymiarach, w różnych fazach życia człowieka i w różnych sytuacjach związanych ze zdrowiem. Pielęgniarka jako profesjonalistka i specjalistka z zakresu pielęgnowania może udzielać porad. Cel pracy: Próba oceny wiedzy z zakresu poradnictwa i jej zastosowanie w praktycznej działalności pielęgniarek. Materiał i metoda: Badania zostały przeprowadzone wśród 213 pielęgniarek pracujących w różnych oddziałach szpitalnych, podstawowej opiece zdrowotnej i studiujących na Wydziale Nauki o Zdrowiu w Akademii Medycznej w Warszawie. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety. Badania przeprowadzono anonimowo i dobrowolnie. Kwestionariusz ankiety zawierał 15 pytań i został podzielony na dwie części. Wyniki: Badane, ogólną wiedzę z zakresu poradnictwa oceniły pozytywnie: 52% - dobrze, 8% bardzo dobrze, ale 53%badanych uważa, że ich wiedza jest niewystarczająca. Pielęgniarki uważają, że porada powinna być: możliwa do zrealizowania – 54.9%, związana z problemami pacjenta – 43,6%. Test zależności stochastycznej przy użyciu statystyki chi kwadrat wykazał słabą zależność między wiekiem a oceną wiedzy z zakresu poradnictwa oraz między wiekiem a rodzajami poradnictwa stosowanymi w pracy pielęgniarki. Wnioski: Badania potwierdziły wcześniejsze hipotezy, że pielęgniarki w praktycznej działalności częściej stosują poradnictwo: pielęgniarskie, zdrowotne, niż poradnictwo wychowawcze, rodzinne, okolicznościowe, prawne, liberalne i dyrektywne. Pielęgniarkom w pracy zawodowej potrzebna jest wiedza z zakresu poradnictwa. Słowa kluczowe: poradnictwo, porada, doradca

60

S.III.13.

ADAPTACJA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PIELĘGNIAREK W KONTEKŚCIE POLITYKI PERSONALNEJ PLACÓWEK MEDYCZNYCH

Magdalena Śniegocka Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Wydział Rehabilitacji, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa Organizacja pracy placówek medycznych opiera się na sprawnym zarządzaniu personelem. Rola ta jest ważna z uwagi na fakt, iż proces leczenia jest procesem interaktywnym i którego rezultaty są zależne od relacji między pacjentem a lekarzem czy pielęgniarką. Kwalifikacje kandydata, jego wiedza, umiejętności, zainteresowania, motywacja powinny być przedmiotem wnikliwej analizy ze strony pracodawców. Utrzymanie dobrych pracowników wymaga zaś planowych działań ze strony pracodawców, m.in. procesu adaptacji społeczno-zawodowej nowych pracowników, w tym również absolwentów. Adaptacja społeczna to włączenie nowo zatrudnionej pielęgniarki w system reguł, zasad, wartości i norm obowiązujących w danym zakładzie pracy. Istotna jest tu rola pracowników o dłuższym stażu zawodowym, którzy podejmują rolę wychowawczą. Proces adaptacji zawodowej polega na praktycznym przygotowaniu do nowych warunków pracy. W procesie przystosowania nowego pracownika istotną rolę odgrywają czynniki zewnętrzne, m. in. środowisko pracy – system norm, wartości, postaw kolegów, atmosfera panująca w zespole; akceptacja współpracowników – uznanie i poszanowanie godności ze strony nowego otoczenia; wyznaczenie opiekuna – systematyczna opieka doświadczonego pracownika, wykazującego zainteresowanie podnoszeniem kwalifikacji; formy motywacji ze strony pracodawcy oraz organizacja zakładu i warunki ekonomiczne i fizyczne. Wewnętrzne czynniki warunkujące adaptację to kwalifikacje zawodowe pracownika, osobowość oraz dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne, które pomaga podołać zadaniom, które stawia jej zawód pielęgniarki. Proces adaptacji społeczno – zawodowej pracownika jest procesem złożonym. Wymaga od kierownictwa placówek medycznych podjęcia szeregu kroków zmierzających do polepszenia sytuacji nowoprzyjętych pracowników. Dobrze przeprowadzona adaptacja pracownika, to zadowolony pracownik, który jest związany z firmą. To także zadowolony pracodawca, który nie musi martwić się o niedobór kadr. Skutkiem działań zmierzających do właściwej adaptacji w środowisku pracy jest wysoka jakość usług, zaangażowanie i świadomość celu przedsiębiorstwa. Słowa kluczowe: adaptacja, pielęgniarka, organizacja pracy

61

S.III.13.

PRZYSZŁOŚĆ ZAWODU PIELĘGNIARKI/PIELĘGNIARZA Emilia Wawszczak Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Wydział Rehabilitacji, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego Cel pracy: Zwrócenie uwagi na kierunek rozwoju pielęgniarstwa poza granicami Polski (Anglia), mogący w przyszłości rzutować na rozwój pielęgniarstwa w Polsce. Materiał i metody: Doświadczenie własne zdobyte podczas 4-letniego okresu pracy w szpitalach w Anglii Wyniki i wnioski: 1.Profesjonalizm – rozwój poprzez edukację, kursy specjalistyczne, staże zagraniczne 2.Specjalizacja w wybranej dziedzinie połączona w praktyce ze wzrostem kompetencji i uprawnień 3.Popularyzacja systemu primary nursing – indywidualna opieka i odpowiedzialność za pacjenta 4.Wpływ na strukturę miejsca pracy i organizację pracy Słowa kluczowe: profesjonalizm, specjalizacja, primary nursing, organizacja pracy

62

SESJA STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH SKN.I.1.

ZNACZENIE SYMBOLI PIELĘGNIARSTWA W TRADYCJI ZAWODU PIELĘGNIARSTKIEGO Mariusz Jakubowski, Monika Korpus – Michalak, Jerzy Kaszyk, Danuta Kozłowska Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu Żyrardów, Studenckie Koło Naukowe Collegium Masoviense Wstęp: Symbolika w pielęgniarstwie to ogół znaków umownych, które mają znaczenie dla teorii i praktyki pielęgniarskiej. Kształtowana była na przestrzeni dziejów rozwoju pielęgniarstwa i miała wpływ na tożsamość zawodową pielęgniarek. Symbole jako skondensowana forma przekazu informacji nadawały rzeczywistości zawodowej sens, były podstawą integracji zawodowej, tradycji rozumianej jako swoistą wartość zawodową, godną kultywowania. Symbole były też podstawą kultury pielęgniarstwa. Wśród symboli zawodu pielęgniarskiego wyróżnia się: czepek z czarną aksamitką, broszkę szkolną, mundur pielęgniarski, hymn pielęgniarski, ceremonie zawodowe: czepkowanie, paskowanie i ślubowanie. Proces kształcenia pielęgniarek i modelowania pożądanych w zawodzie cech osobowości opierał się na przeszłości, znakomitej historii pielęgniarstwa oraz tradycji symboli i ceremonii. Symbole były przekazywane z pokolenia na pokolenie pielęgniarskie. Poprzez uzewnętrznianie symboli zawodowych i ceremonii pielęgniarki miały świadomość swojej szczególnej roli w społeczeństwie, a także świadomość odrębności zawodowej wśród zawodów medycznych. Od 1991 roku pielęgniarki świadomie odeszły od noszenia czepków, które do tego czasu były stałym elementem munduru pielęgniarskiego, ubioru zawodowego pielęgniarek. Wobec tych zmian w tradycji noszenia czepka przez pielęgniarki nadanie studentom kierunku pielęgniarskiego symbolu białego czepka odbiega od trendów współczesnej praktyki organizowania ceremonii czepkowania, jako uroczystej formy przekazu informacji o stopniu wykształcenia zawodowego studentek. Obecny system kształcenia podstawowego pielęgniarek nie sprzyja kontynuowaniu i rozwijaniu kultywowania tradycji pielęgniarstwa wśród studentów tego kierunku. Mimo przekazywania wiedzy o symbolach i tradycji w pielęgniarstwie oraz przekonywania o ich znaczeniu w procesie wychowywania studentów pielęgniarstwa istnieją obiektywne trudności w ich kultywowaniu. Odległym skutkiem takiej sytuacji może być zniekształcony wizerunek polskiej pielęgniarki. Cel pracy: Celem pracy jest zaprezentowanie wiodących symboli zawodowych pielęgniarstwa i ich znaczenia we współczesnym systemie kształcenia pielęgniarek i podtrzymywania tradycji. Metoda pracy: Praca poglądowa. Dokonano analizy literatury historycznej i aktów prawnych od 1935 roku. Wnioski: Symbole zawodu pielęgniarskiego kreowały wizerunek pielęgniarki w kulturze pielęgniarstwa polskiego. Obecnie mają już tylko znaczenie historyczne i sentymentalne. Można powrócić do kultywowania pięknej tradycji w pielęgniarstwie w uczelniach kształcących studentów na kierunku pielęgniarstwo. Słowa kluczowe: tradycja, symbol, pielęgniarstwo, tożsamość zawodowa.

63

SKN.I.2.

PRACA PIELĘGNIARKI/ PIELĘGNIARZA - ZAWÓD CZY KOMPETENCJE ? Amelia Narloch, Alicja Odwald Gdański Uniwersytet Medyczny Inspiracją do wyboru tematu był wciąż zmieniający się wizerunek pielęgniarstwa w społeczeństwie. Zawód czy kompetencje? A może kompetencje ,zawód i powołanie? Zawód pielęgniarki jest zawodem samodzielnym, a więc pielęgniarka rozumiana jest jako samodzielna profesjonalistka w swoim fachu. Są to jej kompetencje zawodowe. Natomiast kompetencje pielęgniarek, wraz ze zmianami w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej, nieustanie ulegają metamorfozom. Są one rozszerzane, ale i łączą się z koniecznością uzyskania odpowiedniego wykształcenia. Wymaga się ciągłego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, odpowiedzialności i samodzielności. Zmienia się rola zawodowa pielęgniarki i jest to między innymi przechodzenie od podporządkowania do samodzielności, realizowanie opieki w sposób systematyczny i ciągły, koncentrowanie się na pacjencie - nie chorobie, czyli podejście holistyczne. Te kilka z wymienionych zmian wskazują na wzrost kwalifikacji zawodowych i wykształcenia pielęgniarki. Pielęgniarka podejmuje własną ścieżkę leczenia pacjenta poprzez pielęgnację, co jest jej misją i wykonywane jest jedynie z głębokim przekonaniem, że chce pracować w zawodzie, a więc powołaniem Należy pamiętać, że biorcą opieki pielęgniarskiej nie jest ten sam pacjent, co dawniej. Współcześnie świadomość pacjenta na temat choroby uległa znacznemu polepszeniu, dzięki łatwemu dostępowi do takich źródeł informacji jak Internet, ulotki, czasopisma, prelekcji są to tylko niektóre ze znanych form uzyskiwania informacji o jednostkach chorobowych. Pielęgniarka musi więc być przygotowana do roli edukatorki. Musi także posiadać szeroką wiedzę, co stanowi jej kompetencje do zawodu. Choć obserwujemy wiele zmian w zawodzie pielęgniarki, jego natura wciąż pozostaje taka sama jak przed laty. Pielęgniarka w swojej pracy spotyka głównie człowieka chorego. Musi oferować taki wachlarz usług, jaki jest jej zdaniem przeznaczony dla danego, konkretnego pacjenta. Pomimo postępu technicznego, podwyższenia kwalifikacji zawodowych, tworzenia coraz to węższych specjalności „oddanie się” osobie potrzebującej jest ponadczasowe. Zatem czy jest jej potrzebne powołanie? Zamiłowanie? Czy byłaby w stanie wykonywać swoją pracę, gdyby go nie było? Z pewnością tak lecz czy wykonywałaby ją z oddaniem? Pielęgniarka powinna być przekonana, że droga którą wybrała jest dla niej najwłaściwsza.

64

SKN.I.3.

POSTRZEGANIE ZAWODU PIELĘGNIARKI PRZEZ INNYCH CZŁONKÓW ZESPOŁU TERAPEUTYCZNEGO – DONIESIENIE WSTĘPNE

Marcelina Offord, Ewa Zaród Akademia Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, Wydział Nauk o Zdrowiu Wstęp: Zapoczątkowany w latach 90. proces zmian w edukacji pielęgniarek ma na celu ukształtowanie profesji pielęgniarskiej jako samodzielnego zawodu medycznego. Pielęgniarka staje się równorzędnym partnerem dla pozostałych członków zespołu terapeutycznego, co podkreślają zapisy obowiązującej Ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011r. Cel pracy: Celem pracy była próba oceny postrzegania zawodu pielęgniarki przez innych członków zespołu terapeutycznego. Materiał i metody: Badania rozpoczęto w lutym 2013 roku. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego w oparciu o narzędzie badawcze jakim był autorski kwestionariusz ankiety. Badaniem objęto dotychczas 100 osób: lekarzy, ratowników medycznych oraz fizjoterapeutów pracujących w zawodzie. Respondenci otrzymali link do kwestionariusza umieszczonego w Internecie na jednym z portali specjalizujących się w administrowaniu badań ankietowych. Rozesłano około 230 ankiet, uzyskano zwrotność 44%. Pytania dotyczyły między innymi postrzegania profesji pielęgniarskiej oraz opinii na temat pracy pielęgniarek. Wyniki: Zdecydowana większość ankietowanych (86%) uważa, że profesja pielęgniarska wymaga gruntownego przygotowania. Niemal wszyscy uznają zawód pielęgniarki za potrzebny (96%) i jednocześnie wymagający ciągłego podnoszenia kwalifikacji (92%). Jednakże jedynie 32% badanych kojarzy pielęgniarstwo z profesjonalizmem (współczynnik ten jest najwyższy wśród lekarzy – 46% ). 37% respondentów nie utożsamia pielęgniarek z pojęciem samodzielnego specjalisty. Wnioski: Mimo, iż zdecydowana większość ankietowanych uważa pielęgniarstwo za zawód wymagający dobrego przygotowania i ciągłego samodoskonalenia, wielu członków zespołu terapeutycznego nie postrzega pielęgniarek i pielęgniarzy jako samodzielnych specjalistów. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, zespół terapeutyczny, percepcja zawodu pielęgniarki

65

SKN.I.4.

PRZYGOTOWANIE I OCZEKIWANIA STUDENTÓW 3 ROKU STUDIÓW LICENCJACKICH DO WYKONYWANIA ZAWODU PIELĘGNIARKI/PIELĘGNIARZA

Magdalena Dziwisz, Ewelina Olszewska, Bartosz Kołakowski Studenckie Koło Naukowe Anestezjologii i Intensywnej Terapii "TIVA", Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Droga do zdobycia zawodu pielęgniarki/pielęgniarza jest trudna i wymaga dużego zaangażowania zarówno ze strony uczelni jak i studenta. Warszawski Uniwersytet Medyczny kształci studentów na kierunku pielęgniarstwo zaledwie od 2005 roku. Każdego roku akademickiego system kształcenia wciąż ulega wielu modyfikacjom. Cel: Celem naszej pracy było zdobycie subiektywnej opinii studentów 3 roku pielęgniarstwa. Materiał i metody: Do przeprowadzenia badań wykorzystaliśmy anonimowy kwestionariusz ankiety przeprowadzony wśród 108 studentów naszej uczelni. Analizie kwestionariusza podlegał m.in. obecny poziom wiedzy i umiejętności manualnych, rozwój naukowy, plany po ukończeniu studiów oraz oczekiwania dotyczące przyszłej pracy. Ocenie podlegał także poziom przygotowania nauczycieli akademickich do nauczania zawodu. Wyniki: W uzyskanych wynikach studenci wykazali wyższy poziom umiejętności manualnych w stosunku do poziomu wiedzy potrzebnej do zdania egzaminu zawodowego. Większość ankietowanych chętnie poszerza swoja wiedzę korzystając z możliwości rozwoju działając w kołach naukowych lub biorąc udział w konferencjach. Ponad 60% badanych zamierza kontynuować naukę na studiach II stopnia oraz jednocześnie pracować w zawodzie. Swoją pierwszą pracę studenci najchętniej podjęliby na oddziałach chirurgicznych oraz anestezjologicznych. Wnioski: System kształcenia pielęgniarek/pielęgniarzy nadal nie jest idealny. Potrzebne są zmiany w zakresie jakości prowadzonych zajęć oraz lepszego przygotowania kadry nauczycieli akademickich. Pomimo tych niedoskonałości przyszli absolwenci czują się dość dobrze przygotowani do wykonywania zawodu, co zawdzięczają w dużym stopniu samokształceniu. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, studenci, oczekiwania, ocena, nauczanie

66

SKN.I.5.

SATYSFAKCJA STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA ZE STUDIOWANEGO KIERUNKU ORAZ ICH PLANY ZAWODOWE

Maria Szpyt, Magda Boczar, Anna Wiktor, Katarzyna Winnicka, Marcin Rząca Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Wstęp: Satysfakcja ze studiowanego kierunku studiów jest ważnym elementem składającym się na ocenę jakości kształcenia, zdobytej wiedzy, oraz stopnia przygotowania do wykonywania zawodu. Badanie poziomu satysfakcji studentów jest istotne, gdyż wskazuje pozytywne elementy kształcenia, które należy powielać i intensyfikować a także elementy które niekoniecznie służą poprawie jakości kształcenia i należałoby je modyfikować. Cel pracy: Celem pracy było zbadanie satysfakcji studentów pielęgniarstwa z obranego kierunku studiów, oraz ich planów zawodowych. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród studentów kierunku pielęgniarstwo Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na drugim stopniu kształcenia. W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, gdzie narzędzie stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Zdecydowana większość (88%) badanych studentów pielęgniarstwa jest zadowolona z studiowanego kierunku. Ponownie wybrałoby ten kierunek 78% badanych. Połowa badanych studentów uważa, iż formy zajęć w których uczestniczą pozwalają im na zdobywanie odpowiednich umiejętności, niezbędnych do podjęcia pracy w zawodzie. Jednak duża ilość zajęć utrudnia im rzetelną naukę i podejmowanie dodatkowych inicjatyw w celu pogłębiania wiedzy (53%). Około 83% badanych planuje podjąć pracę zawodową na terenie kraju, ale połowa spośród nich bierze pod uwagę w przyszłości pracę zagranicą, preferując głównie kraje anglojęzyczne a także Norwegię, Szwajcarię, Niemcy i Włochy. Wnioski: 1. Większość, bo 2 z 3 studentów czuje się odpowiednio przygotowanym do podjęcia pracy w zawodzie. 2. Zdecydowana większość studentów uważa, iż kontynuacja kształcenia podyplomowego pomoże im w rozwoju kariery zawodowej. 3. Głównymi motywatorami podjęcia pracy za granicą są wyższe zarobki, lepsze warunki pracy oraz wyższy prestiż zawodowy. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, studia pielęgniarskie, poziom satysfakcji, plany zawodowe

67

SKN.I.6.

WIZERUNEK ZAWODU PIELĘGNIARKI Katarzyna Jankowska, Ewa Wiśniewska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe Wstęp: Proces tworzenia pozytywnego wizerunku w przypadku zawodu pielęgniarki jest procesem złożonym, z powodu zróżnicowania osobowości biorców pielęgnowania (pacjentów). Dzięki wizerunkowi inni będą wiedzieli o nas tylko to, co będziemy chcieli im przekazać. Innymi słowy dobry wizerunek pomaga na co dzień. Dzięki niemu zwiększamy swoją wiarygodność, skuteczniej komunikujemy się z otoczeniem, jesteśmy zauważeni, wysłuchani, rozumiani i akceptowani. Wizerunek odgrywa ważną rolę w kształtowaniu pożądanych zachowań. Cel pracy: Celem badań jest przedstawienie samooceny wizerunku zawodowego pielęgniarki, jak również oceny tegoż wizerunku przez pacjentów i respondentów nie będących pacjentami, ani pracownikami służby zdrowia. Materiał i metody: Wykorzystaną w badaniach metodą była metoda sondażu diagnostycznego. Przy pomocy tej metody zostało zbadane zdanie i poglądy studentów pielęgniarstwa PWSZ w Ciechanowie, pacjentów Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie i respondentów nie będących ówcześnie pacjentami, ani pracownikami służby zdrowia. Wyniki: Badani studenci pielęgniarstwa studiów niestacjonarnych pomostowych PWSZ w Ciechanowie, widzą w osobie pielęgniarki profesjonalistkę i godną zaufania powierniczkę. Widzą zupełnie inne oblicze niż te prezentowane w mediach. Wnioski: 1. Respondenci uważają, że wizerunek zawodu pielęgniarki na przestrzeni ostatnich 20 lat zwiekszył się. 2. Największe znaczenie w budowaniu pozytywnego wizerunku pielęgniarek ma sposób zachowania się względem pacjentów i współpracowników i rodzaj wykonywanch czynności. 3. W opinii respondentów pielęgniarstwo to przede wszystkim misja i powołanie, praca daje satysfakcję, a pielegniarka jest osoba godną zaufania. Słowa kluczowe: wizerunek, zawód, pielęgniarka, prestiż

68

SKN.I.7.

WIEDZA PRZYSZŁYCH ADEPTÓW KIERUNKU PIELĘGNIARSTWA NA TEMAT ZAWODU PIELĘGNIARKI/PIELĘGNIARZA

Danuta Cieśla1, Anna Szafińska, Agnieszka Cyrych2, Patrycja Sekuła2

1 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie 2Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Pielęgniarstwo jest samodzielnym zawodem, który reguluje ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej. Pielęgniarka jest partnerem lekarza w opiece nad pacjentem. To ona ma najczęstszy kontakt z pacjentem podczas realizacji świadczeń. Według Głównego Urzędu Statystycznego zawód pielęgniarki cieszy się zaufaniem społecznym. Jak postrzegany jest zawód pielęgniarki przez osoby rozważające studia na tym kierunku? Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie postrzegania kierunku pielęgniarstwo przez uczniów klas maturalnych. Materiał, metody: Analiza literatury, anonimowy kwestionariusz ankiety przeznaczony dla uczniów klas maturalnych deklarujących podjęcie studiów na kierunku pielęgniarstwo. Ankieta zawierała 20 pytań zamkniętych dotyczących podstawowej wiedzy o kierunku pielęgniarstwo. Wyniki: Ankiety wypełniło 30 uczniów klas maturalnych podczas dni otwartych organizowanych przez Warszawski Uniwersytet Medyczny. Wśród ankietowanych było 60% kobiet i 40% mężczyzn. 80% deklarowało chęć studiowania na kierunku pielęgniarstwo. Ankietowani nie wiedzieli, kto jest uważany za prekursora pielęgniarstwa. Sto procent ankietowanych sądzi, że pielęgniarka wypełnia jedynie zlecenia lekarskie. Wnioski: Przyszli studenci kierunku pielęgniarstwa nie utożsamiają się z zawodem pielęgniarki/pielęgniarza. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, maturzysta, postrzeganie pielęgniarstwa

69

SKN.I.8.

POSTRZEGANIE ZAWODU PIELĘGNIARKI PRZEZ UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I PONADGIMNAZJALNYCH

Małgorzata Zaniuk, Agata Krzos, Magdalena Gębka, Anna Kozioł, Iwona Szmołda, Iwona Sikorska, Marcin Rząca Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Wstęp: Zawód pielęgniarki poza opanowaniem specjalnych umiejętności manualnych wymaga rozległej wiedzy medycznej a także posiadania lub uzyskania określonych predyspozycji osobowościowych takich jak empatia, cierpliwość, opanowanie – które są oczekiwane przez pacjentów. Analiza postrzegania wizerunku pielęgniarki opiera się na poznaniu subiektywnego wyobrażenia respondentów, powstałego przez przypadkowe i zdawkowe uchwycenie określonych cech osobowości, elementów wyglądu zewnętrznego, czy zachowania. Wynikać ono może z relacji w jakiej osoba oceniająca pozostaje z osobą wykonującą zawód pielęgniarki. Cel pracy: Celem pracy było zbadanie i opisanie postrzegania zawodu pielęgniarki przez młodzież gimnazjalną i ponadgimnazjalną. Materiał i metody: Grupę badaną stanowili uczniowie szkół gimnazjalnych (N=190) i ponadgimnazjalnych (N=274) w Lublinie i okolicznych miejscowościach: Bychawa, Niedrzwica Duża, Niemce. Metodą wykorzystaną w badaniach był sondaż diagnostyczny, a techniką ankieta z użyciem autorskiego kwestionariusza. Wyniki: Niemal wszyscy ankietowani uczniowie gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalnej uważają zawód pielęgniarki za potrzebny i określają go jako trudny. Zdaniem uczniów, zawód pielęgniarki jest także przyszłościowy (72% gimnazjalistów i 67% uczniów szkół ponadgimnazjalnych tak uważa). Respondentom zawód pielęgniarki kojarzy się głównie z poczuciem bezpieczeństwa, poszanowaniem godności pacjenta, dobrym kontaktem i wytwarzaniem miłej atmosfery w relacjach z pacjentem. Kiedy podmiotem opieki pielęgniarki byli badani uczniowie, towarzyszyło im najczęściej poczucie bezpieczeństwa, odczucie delikatności oraz indywidualnego podejścia. Najczęściej wymieniane pozytywne cechy pielęgniarki to według ankietowanych: budząca zaufanie, cierpliwa, delikatna, wyrozumiała oraz komunikatywna. Wnioski: 1.Zawód pielęgniarki jest pozytywnie postrzegany przez większość uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 2.Pielęgniarki spełniają oczekiwania badanych uczniów dotyczące cech osobowościowych, zapewniają poczucie bezpieczeństwa i komfort psychiczny. Słowa kluczowe: zawód pielęgniarki, postrzeganie, uczniowie, cechy pielęgniarki

70

SKN.I.9.

ZAWÓD PIELĘGNIARKI / PIELĘGNIARZA W OPINII MATURZYSTÓW Malina Borkowska, Mariusz Kołodziński, Karolina Raniszewska, Joanna Dębska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe Wstęp: Misją pielęgniarstwa jest udzielanie pomocy jednostkom, rodzinom i innym grupom w określeniu i osiągnięciu ich fizycznego, umysłowego oraz społecznego potencjału w zmieniającym się środowisku, w którym oni żyją i pracują. Postęp w nauce i praktyce ochrony zdrowia pociągnął za sobą intensywne zmiany w zawodzie pielęgniarki. Jednak pozycja i wizerunek pielęgniarstwa ciągle jeszcze nie są dość ustabilizowane społecznie co wiąże się z zmniejszonym zainteresowaniem bycia pielęgniarką/pielęgniarzem. Przy stale rosnącym zapotrzebowaniu społecznym na świadczenia pielęgnacyjne dostrzega się problem braku personelu pielęgniarskiego w dłuższej perspektywie. Cel pracy: Celem badań było poznanie opinii maturzystów na temat zawodu pielęgniarki/pielęgniarza. Materiał i metoda: Grupę badawczą stanowiły 1633 osoby w wieku 19-20 lat. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny, techniką ankietowanie. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Większość (44,46%) badanych stwierdziło, że pielęgniarstwo jest zawodem przyszłości, jednak aż 39,51% nie zgadzało się z tą opinią, a 16,03% nie miało zdania na ten temat. Pielęgniarstwo jest spostrzegane jako zawód umiarkowanie prestiżowy (x=3, SD=1,3). Głównym atutem zawodu, zdaniem osób badanych jest możliwość pomocy drugiemu człowiekowi (68,79%). Badani uczniowie, zwracają także uwagę na stosunkowo łatwą możliwość znalezienia pracy (59,14%) oraz możliwość wszechstronnego rozwoju (52,10%). Satysfakcja finansowa jest oceniana dobrze (44,08%), ale dla 29,06% wydaje się być niezadawalająca. Wnioski: Należy podejmować działania wśród potencjalnych kandydatów mające na celu promowanie zawodu i kreowanie pozytywnego wizerunku pielęgniarstwa. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, wizerunek zawodowy

71

SKN.I.10.

PIELĘGNIARKA JAKO FUNKCJONARIUSZ PUBLICZNY Aleksandra Ciosek, Agnieszka Cieślicka, Lidia Skawińska, Mariusz Sutryk, Marcin Rząca Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej Wstęp: Uznanie pielęgniarek za funkcjonariuszy publicznych spowodowało, iż za ich znieważanie oraz naruszenie nietykalności cielesnej podczas pełnienia obowiązków służbowych grozi kara grzywny, ograniczenia albo pozbawienia wolności. Jednak nie w każdym przypadku udzielania świadczeń, pielęgniarka jest pod ochroną prawną. Wiedza na temat praw, obowiązków i uprawnień funkcjonariusza publicznego stanowi dzisiaj ważny element pracy pielęgniarki czy położnej. Cel pracy: Celem pracy było określenie poziomu wiedzy personelu pielęgniarskiego na temat praw, obowiązków i uprawnień pielęgniarski jako funkcjonariusza publicznego. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w marcu 2013 r. na grupie pielęgniarek i pielęgniarzy pracujących na oddziałach chirurgii, neurologii, toksykologii, ratunkowych oraz intensywnej terapii szpitali w Lublinie. W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki: Niemal wszyscy badani podczas pracy spotykali się z agresją ze strony pacjentów. Zdecydowana większość respondentów uważa, iż nowa ustawa nie jest w pełni respektowana przez szpitale oraz pacjentów. Pacjenci i ich rodziny w dużej mierze nie zdają sobie sprawy z konsekwencji użycia przemocy względem pielęgniarki/pielęgniarza. Większość przestępstw względem personelu pielęgniarskiego jest zakańczanych polubownie, a tylko część jest zgłaszana do organów ścigania. Tylko niewielka grupa ankietowanych pielęgniarek ma świadomość, iż nie posiada praw funkcjonariusza publicznego podczas realizowania zadań z obszaru promocji zdrowia, edukacji zdrowotnej czy orzekania o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych. Wnioski: 1. Wśród pielęgniarek występuje deficyt wiedzy w zakresie przysługujących im praw i obowiązków funkcjonariusza publicznego. 2. Potrzebne są szkolenia dla personelu pielęgniarskiego, które skutecznie zwiększą poziom wiedzy. Słowa kluczowe: funkcjonariusz publiczny, pielęgniarka, wiedza

72

SKN.I.11.

KWALIFIKACJA ZDROWOTNA KANDYDATÓW PIELĘGNIARSTWA DO PEŁNIENIA SŁUŻBY WOJSKOWEJ POZA GRANICAMI PAŃSTWA

Katarzyna Maciaszek1, Danuta Cieśla2

1Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie Wstęp: Bardzo dokładnie został opisany problem warunków zdrowotnych, które muszą spełniać kandydaci do misji, osób pracujących na misjach jako żołnierz- pielęgniarz/ pielęgniarka (Korzeniowski K.). Misja pokojowe i stabilizacyjne z udziałem Polskich pielęgniarzy i pielęgniarek w Polskich Kontyngentach Wojskowych realizowane są w trudnych warunkach środowiskowych, które charakteryzują się występowaniem szeregu zagrożeń zdrowotnych, które są przyczyną wzrostu zachorowalności i urazowości pełniących tam służbę osób. Sytuacja panująca podczas misji pełnionych poza granicami kraju wymagała od Polskich Sił Zbrojnych zwrócenia szczególnej uwagi na właściwy dobór i kwalifikację personelu medycznego wyjeżdżającego poza granicami państwa. W analizie kandydatów do służby medycznej poza granicami państwa należy wykonać szereg specjalistycznych badań diagnostycznych. Cel pracy. Celem pracy jest przedstawienie warunków zdrowotnych, które musi spełniać pielęgniarz, pielęgniarka, chcąca pełnić medyczną służbę wojskową poza granicami kraju. Materiał i metoda. Przegląd literatury z 2009 roku (znaleziono 1 pozycję odpowiadającą tematowi pracy), i z 2012 roku (znaleziono 1 pozycję). Artykuł w języku polskim. Wyniki i wnioski. 1. Bardzo skrupulatna ocena kandydatów pielęgniarstwa, chcących pełnić służbę wojskową poza granicami państwa. 2. Zdiagnozowanie istniejących przeciwwskazań do pełnienia służby Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, służba wojskowa

73

SKN.II.1.

ROLA PIELĘGNIARKI W PROCESIE LECZNICZYM

Justyna Krawczyk1, Danuta Cieśla2

1Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie Wstęp: W procesie leczniczym rola pielęgniarki zaczyna się od momentu uzyskania zlecenia od lekarza. Od tej chwili skutki farmakoterapii zależą od działań pielęgniarki, która podaje ją dożylnie, domięśniowo, podskórnie, doustnie lub inną drogą. Najważniejsze w całym procesie farmakoterapii jest to aby środek podany pacjentowi prawidłowo się wchłonął i dał zamierzony efekt terapeutyczny. Umiejętności poprawnego, szybkiego i efektywnego wykonywania czynności dotyczących podania leku nie są łatwe. Wymagają od pielęgniarek dużego zasobu wiedzy, z różnych dziedzin medycyny, stosowania obowiązujących zasad i przestrzegania procedur wykonywania. Działania te są gwarancją bezpiecznego i efektywnego procesu leczniczego. Od sposobu podania leku zależy cała farmakoterapia danego pacjenta. Prawidłowy sposób i droga podania leku stanowią istotną rolę w procesie leczniczym, dlatego tak ważne jest, aby pielęgniarka realizowała swoje zadania profesjonalnie. Cel pracy: Przedstawienie roli pielęgniarki w procesie leczniczym pacjenta. Materiał i metody: Przegląd piśmiennictwa z lat 2000 - 2012. Znaleziono 3 pozycje odpowiadające tematyce pracy. Wnioski: Rola pielęgniarki jest procesie leczniczym jest bardzo ważna, ponieważ to ona podaje leki pacjentowi. Słowa kluczowe: farmakoterapia, rola pielęgniarki

74

SKN.II.2.

RADZENIE SOBIE ZE STRESEM PIELĘGNIAREK, A OPTYMIZM

Olga Dąbrowska1, Miłosz Marcysiak2, Małgorzata Marcysiak1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe 2Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii Wstęp: Radzenie sobie następuje po ocenie poznawczej bodźca, ale poprzedza wsparcie społeczne. Technicznie radzenie sobie dotyczy działań, których celem jest obniżenie reakcji wywołanej przez stresor. Istnieje wiele sposobów radzenia sobie. Radzenie sobie skoncentrowane na problemie, dotyczy samego problemu i obejmuje działania, których celem jest lepsze poznanie i pokonanie trudności. Radzenie sobie skoncentrowane na emocjach dotyczy uczuć wywołanych przez stresor, dlatego często nazywane jest paliatywnym. Obejmuje ono wiele strategii, które mogą okazać się pomocne, często jednak na krótką metę. Wyróżnia się także radzenie sobie skoncentrowane na unikaniu (angażowanie się w czynności zastępcze, ale także poszukiwanie wsparcia społecznego). Cel pracy: Celem niniejszych badań była próba określenia związku pomiędzy stylem radzenia sobie ze stresem, a dyspozycyjnym optymizmem. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 100 pielęgniarek i pielęgniarzy. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzia badawcze stanowiły: Test Orientacji Życiowej (LOT-R) Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS). Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Badane pielęgniarki najczęściej prezentowały styl radzenia sobie skoncentrowany na problemie (x=58,21, SD=7,23). Płeć istotnie wpływa na styl radzenia sobie ze stresem (p<0,05). Mężczyźni rzadziej stosują radzenie sobie skoncentrowane na unikaniu. Wiek oraz staż pracy nie wpływają istotnie na styl radzenia sobie ze stresem. Poziom dyspozycyjnego optymizmu w grupie badanej jest przeciętny (x=15,22, SD=3,33). Dyspozycyjny optymizm wpływa istotnie na stosowane strategie radzenia sobie ze stresem (p<0,05). Pielęgniarki i pielęgniarze o wysokim poziomie dyspozycyjnego optymizmu częściej prezentują adaptacyjne radzenie sobie skoncentrowane na problemie. Wyniki: 1. Strategie radzenia sobie ze stresem optymistów są korzystniejsze niż osób pesymistycznych. 2. Specyfika pracy pielęgniarek wpływa na radzenie sobie ze stresem. Konieczność obcowania ze śmiercią i chorobą pacjentów, prowokuje do zadaniowego radzenia sobie ze stresem. Słowa kluczowe: radzenie sobie ze stresem, dyspozycyjny optymizm.

75

SKN.II.3.

OCENA POZIOMU SATYSFAKCJI PACJENTÓW Z LECZENIA BÓLU POOPERACYJNEGO W ODDZIAŁACH ZABIEGOWYCH

UNIWERSYTECKIEGO CENTRUM KLINICZNEGO W GDAŃSKU Michał Milewski1, Katarzyna Rożek1, Aleksandra Sobańska1, Kamila Stępień1, Wioletta Mędrzycka – Dąbrowska2

1Gdański Uniwersytet Medyczny, Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Terapii 2 Gdański Uniwersytet Medyczny, Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego Wstęp: Ból jest jednym z pięciu krytycznych parametrów życiowych ocenianych u pacjenta. Subiektywne, przykre i negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne powstające pod wpływem śródoperacyjnych bodźców uszkadzających tkankę określa się mianem bólu pooperacyjnego. Jego natężenie i zasięg są zależne od rozległości zabiegu operacyjnego. Odczuwanie bólu pojawia się po ustąpieniu działania śródoperacyjnej analgezji. Pielęgniarka odgrywa znaczącą rolę w terapii bólu pooperacyjnego. Do jej zadań należy kontrola natężenia dolegliwości bólowych, uczestnictwo w farmakoterapii oraz ocena skuteczności leczenia przeciwbólowego, jak również obserwacja pacjenta pod kątem występowania skutków ubocznych stosowanej analgezji. Cel pracy: Celem pracy jest ocena poziomu satysfakcji pacjentów z leczenia bólu pooperacyjnego w oddziałach zabiegowych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród 100 pacjentów będących w pierwszej dobie po zabiegu operacyjnym z trzech oddziałów Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku – Klinice Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej, Klinice Chirurgii Onkologicznej i Klinice Urologii. W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankietowej. Narzędzie badawcze stanowi autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki i wnioski: Wyniki przedstawiają, że zadowolonych z leczenia przeciwbólowego jest 88% ankietowanych. Jednakże pomimo wysokiej oceny satysfakcji z leczenia bólu pooperacyjnego, zauważono nieścisłości pomiędzy wytycznymi leczenia bólu ostrego, a codzienną praktyką stosowaną w leczeniu bólu pooperacyjnego, np. nieposługiwanie się przez personel medyczny żadną z dostępnych skal służących do oceny natężenia bólu, pielęgniarki nie oceniają natężenia bólu u pacjentów w trakcie czynności wymagających ruchu pacjenta. Ponadto zaobserwowano różnice w terapii bólu pooperacyjnego między badanymi oddziałami. Słowa kluczowe: ból poopreacyjny

76

SKN.II.4.

OCZEKIWANIA PACJENTÓW PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ Karolina Szostek, Maria Strzelecka, Krystyna Zalewska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe Wstęp: Podstawowa Opieka Zdrowotna jest elementem systemu opieki zdrowotnej, zapewniającym niezbędnym świadczenia zdrowotne ludziom chorym i zdrowym poprzez udzielanie świadczeń ambulatoryjnych lub domowych. Mimo udzielanych świadczeń pacjenci mają różne oczekiwania, które dotyczą wsparcia emocjonalnego, uzyskania odpowiedzi na temat badań i ich wyników oraz chcą uzyskać informacje na temat aktualnego stanu zdrowia. Cel pracy: Celem niniejszych badań była próba określenia oczekiwań pacjentów wobec Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 91 pacjentów w zakładach Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzie badawcze stanowiły kwestionariusze ankiety PRF i MHLC -wersja B . Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Wyniki w skali oczekiwania wyjaśnienia choroby są wysokie (x=9,54, SD=3,39). Pacjenci uzyskali również wysokie wyniki w skali uzyskania informacji na temat badań i leczenia (x=9,79, SD=3,35). Wyniki w skali wsparcia emocjonalnego są niskie (x=5,82, SD=4,28). Kobiety istotnie częściej oczekują wyjaśnienia przyczyn choroby (p<0,05). Wsparcia emocjonalnego istotnie częściej poszukują osoby starsze (p<0,05). Wykształcenie nie wpływa na oczekiwania pacjentów. Istnieje istotny statystycznie związek pomiędzy umiejscowieniem kontroli zdrowia a oczekiwaniami pacjentów. Pacjenci z wewnętrznym poczuciem kontroli zdrowia częściej oczekują wyjaśnienia choroby. Pacjenci zrzucający odpowiedzialność za swoje zdrowie na innych, częściej poszukują w POZ wsparcia społecznego. Wnioski: 1. Istnieje potrzeba edukacji pacjentów odnośnie ich odpowiedzialności i świadomości za swoje zdrowie. 2. Należy dokładnej wyjaśniać pacjentom POZ wyniki badań i efekty leczenia. 3. Istnieje potrzeba udzielania większego wsparcia społecznego w POZ. Słowa kluczowe: oczekiwania pacjentów, podstawowa opieka zdrowotna

77

SKN.II.5.

PIELĘGNIARKA A DZIECKO KRZYWDZONE Klemba Katarzyna1, Dźwigała Ewelina1, Buczyńska Malwina1, Cieśla Danuta2

1Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie Wstęp: Miłość i wsparcie jest podstawą, która powinna być zapewniona dziecku w każdym wieku. Wg badań przeprowadzonych przez WHO w 2006 roku szczególnie dzieci do 3 r.ż. narażone są na zaniedbywanie i krzywdzenie. Z danych statystycznych prowadzonych przez Komendę Główną Policji na podstawie procedury „Niebieska Karta” liczba zgłaszanych ofiar przemocy domowej, jakimi są dzieci wynosiła w 2012 r. 19 172 osób. Pielęgniarka, która w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych podejrzewa o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny, ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia Policji/prokuratora (Komunikat Ministra Zdrowia w sprawie obowiązków personelu medycznego w związku z aktami przemocy z dnia 23 lutego 2010r.). Od października 2011 r. pielęgniarki zostały włączone w grono służb, które mogą wszcząć procedurę „Niebieska Karta”. Następuje ona przez wypełnienie odpowiedniego formularza w przypadku podejrzenia stosowania przemocy (Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Cel pracy: Celem pracy jest analiza postępowania pielęgniarki w sytuacji zaobserwowania krzywdzenia dziecka. Materiał i metoda: Analiza piśmiennictwa dotyczącego krzywdzenia dzieci, a postępowania pielęgniarskiego, policyjnych statystyk dotyczących zgłaszanych aktów przemocy oraz wybranych aktów prawnych. Wnioski: Przemoc wobec dzieci pozostaje nadal poważnym problemem społecznym. Zaangażowanie profesjonalistów z sektorów opieki zdrowotnej, policji, oświaty oraz usług socjalnych w działania na rzecz ochrony dzieci należy postrzegać w kontekście procesów sieci interdyscyplinarnych. Niewątpliwą zaletą takiej współpracy jest zwiększenie skuteczności działań. Słowa kluczowe: dziecko krzywdzone, dziecko maltretowane, niebieska karta

78

SKN.II.6.

OPARZENIA - JAKO URAZ U DZIECI Paweł Szewczak1, Danuta Cieśla2

1Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Neurochirurgicznego i Rozwoju Pielęgniarstwa, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie Wstęp: Urazy oparzeniowe u dzieci są dużym wyzwaniem medycznym. Dodatkowo, współcześnie rozpatrywane są w aspekcie ekonomicznym oraz społecznym. Tematyka urazów, która swym zakresem obejmuje problemy dotyczące dzieci, jest zawsze warta szczególnej uwagi. Wiedza personelu pielęgniarskiego na temat oparzeń jest istotnym elementem w zapobieganiu powikłań oraz prowadzenia prawidłowej ich terapii. Szczególny nacisk położony jest na przedstawienie zagadnień dotyczących standardów udzielania pierwszej pomocy , klasyfikacji oparzeń i ich terapii. Została również podkreślona ważna rola, którą ma do spełnienia personel pielęgniarski w działaniach prewencyjnych Cel pracy: Celem przedstawionej pracy jest uporządkowanie wiedzy personelu pielęgniarskiego oraz osób nie związanych z zawodami medycznymi dotyczących urazów oparzeniowych u dzieci. Materiał i metody: Przegląd piśmiennictwa z lat 2000 - 2012. Znaleziono 3 pozycje odpowiadające tematyce pracy. Wnioski: Coraz lepsze wyniki leczenia i szybszy powrót do sprawności fizycznej i psychicznej poszkodowanych dzieci, to między innymi zasługa profesjonalnie wyszkolonego personelu. Słowa kluczowe: oparzenia, dziecko

79

SKN.II.7.

KORZYŚCI DLA DZIECKA WYNIKAJĄCE Z NATURALNEGO KARMIENIA Anita Semczuk Warszawski Uniwersytet Medyczny Wstęp: Naturalne karmienie ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka. Mleko matki powinno być jedynym pokarmem w pierwszych sześciu miesiącach życia i utrzymane wraz z inną żywnością uzupełniającą do drugiego roku. W skład mleka kobiecego wchodzą białka i aminokwasy pełniące funkcję budulcową, odpornościową i enzymatyczną. Głównym węglowodanem jest laktoza, niezbędna dla rozwoju mózgu, flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, wchłaniania wapnia ważnego dla kości, zębów i układu nerwowego. Cholesterol i kwasy tłuszczowe przyspieszają rozwój układu nerwowego. Tłuszcze są głównym źródłem energii, a żelazo minerałem uczestniczącym w produkcji krwi, chroni noworodka przed niedokrwistością. W pokarmie kobiecym znajdują się wszystkie niezbędne witaminy umożliwiające prawidłowy wzrost. Witamina K i D wymaga suplementacji. Mleko kobiece jest jałowe, chroni niemowlę przed infekcjami, alergiami, działa dezynfekcyjnie, ekonomiczne i łatwo dostępne. Ułatwia nawiązanie więzi między matką a dzieckiem. Zauważa się lepszy rozwój mowy i artykulacji, a także szybszy rozwój społeczny i psychospołeczny. U niemowląt karmionych naturalnie rzadziej występuje: zakażenie górnych dróg oddechowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie ucha środkowego, zakażenie układu moczowego, cukrzyca typu 1, zapalenie przewodu pokarmowego. Mniejsze ryzyko wystąpienia choroby Leśniowskiego i Crohna, a także SIDS nagłej śmierci łóżeczkowej niemowląt. Cel pracy: Celem mojej pracy jest przedstawienie jak ogromne znaczenie ma karmienie piersią dla rozwoju dziecka. Materiał i metody: Analiza krytyczna i analiza porównawcza zgromadzonych źródeł i danych, analiza ilościowa i jakościowa źródeł pierwotnych oraz wtórnych. Wnioski: Dziecko powinno być karmione piersią możliwie jak najdłużej, ma to ogromny wpływ na jego rozwój i zdrowie. Słowa kluczowe: dziecko, karmienie naturalne

80

SKN.II.8.

STAN WIEDZY PRACOWNIKÓW ODDZIAŁÓW ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII NA TEMAT PROMOCJI ZDROWIA A WYKAZYWANE ZACHOWANIA PROZDROWOTNE

mgr Paulina Aleksandrowska1, mgr Anna Goźlińska1, dr n. med. Dariusz Kosson1, Bartosz Kołakowski2, Marlena Janasik2, Monika Brzezińska2

1Warszawski Uniwersytet Medyczny, Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii 2Studenckie Koło Naukowe TIVA przy Zakładzie Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Karta Ottawska z 1986 roku jednoznacznie zdefiniowała termin promocja zdrowia, jako „proces umożliwiający ludziom kontrolę nad własnym zdrowiem oraz jego poprawę poprzez podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu, kształtowanie potrzeb i kompetencji do rozwiązywania problemów zdrowotnych oraz zwiększenie potencjału zdrowia”. Celem niniejszej pracy jest sprawdzenie czy stan wiedzy pracowników Oddziałów Anestezjologii i Intensywnej terapii na temat promocji zdrowia jest wystarczający do wykazywania właściwych zachowań prozdrowotnych i szerzenia ich wśród pacjentów. Pracownicy Służby Zdrowia są zobligowani do promowania zachowań prozdrowotnych wśród pacjentów. Mają wpływ na tworzenie środowisk wspierających zdrowie. Oczekuje się, żeby swą postawą promowali zdrowie. To właśnie do nich najczęściej zwracają się pacjenci z prośbą o wytłumaczenie jak żyć z daną jednostką chorobową, jak zapobiegać nawrotom choroby itd. Medycy muszą być przygotowani na poważne pytania zadawane w nieoczekiwanych momentach. Aby móc sprostać oczekiwaniom pacjentów, samemu trzeba prowadzić zdrowy styl życia. Pracownik szpitala powinien posiadać szeroki zakres wiadomości na temat zdrowia, jego promowania oraz prewencji chorób. Sprawdzono jak z tematem promocji zdrowia radzą sobie pracownicy Oddziałów Anestezjologii i Intensywnej Terapii warszawskich szpitali. Placówki te znajdują się w sieci Szpitali Promujących Zdrowie. Za pomocą krótkiej, anonimowej ankiety sprawdzono stan wiedzy na temat promocji zdrowia. Zadając po kilka pytań z różnych dziedzin promocji zdrowia, skupiono się na sprawdzeniu zachowań prozdrowotnych pracowników OIT. Przeprowadzone badania dowiodły, że stan wiedzy omawianej grupy jest za mały, aby żyć zdrowo i promować zdrowie wśród pacjentów. Respondenci mają problem z przybraniem właściwej postawy ciała w czasie pracy z pacjentem leżącym. Tematy dieta zbilansowana i dieta eliminacyjna także nie są w pełni zrozumiane. Wiedza pracowników Oddziałów Anestezjologii i intensywnej Terapii na temat samobadania piersi nie jest wystarczająca. Używki zbyt często stają się lekiem na stres i zmęczenie. Większość medyków zna znaczenie terminów „promocja zdrowia” i „prewencja”. oczywistym staje się, że aby pracownicy medyczni byli w stanie promować zdrowie niezbędne jest przeprowadzenie dla nich szkoleń dotyczących promocji zdrowia. Pożądane jest też wyłonienie w grupie ankietowanych liderów o silnej osobowości, którzy poprzez swoje zachowania poprawią stan wiedzy i zachowania prozdrowotne współpracowników. Słowa kluczowe: promocja zdrowia, działania prewencyjne, stan wiedzy, anestezjologia i intensywna terapia

81

SKN.II.9.

ZACHOWANIA ZDROWOTNE MIESZKAŃCÓW MIASTA I WSI

Marzena Salamon, Anna Skupińska, Daria Strzelecka Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe Wstęp: Zachowania zdrowotne to te zachowania, które w świetle współczesnej wiedzy medycznej wywołują określone -pozytywne lub negatywne- skutki zdrowotne u osób , które je realizują. Są to zarówno reakcje na wszelkie sytuacje związane ze zdrowiem jak i nawyki oraz celowe czynności. Cel pracy: Celem niniejszych badań było poznanie zachowań zdrowotnych mieszkańców wsi i miasta. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono wśród 94 osób; w tym 50 mieszkańców wsi i 44 mieszkańców miasta. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędzia badawcze stanowiły: SWLS, IZZ, MHCL wersja A. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Miejsce zamieszkania i środowisko życia jest czynnikiem istotnie wpływającym na zachowania zdrowotne osób badanych. Zachowania zdrowotne mieszkańców wsi są mniej korzystne niż osób zamieszkałych w mieście (p<0,05). Różnice dotyczą prawidłowych nawyków żywieniowych oraz zachowań profilaktycznych - mieszkańcy wsi uzyskali w tych skalach istotnie niższe wyniki (p<0,05). Brak istotnych różnic pod względem pozytywnego nastawienia psychicznego i praktyki zdrowotnej. Wnioski: 1) Istnieje potrzeba zmiany niekorzystnych nawyków żywieniowych i zachowań profilaktycznych mieszkańców wsi. 2) Istnieje potrzeba edukacji mieszkańców wsi na temat zachowań prozdrowotnych. Słowa kluczowe: zachowania zdrowotne, mieszkańcy, wieś, miasto

82

SKN.II.10. POZIOM WIEDZY NA TEMAT UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY

A POSTAWY WŚRÓD TURYSTÓW Malina Borkowska, Justyna Bastecka, Dagmara Talarek, Małgorzata Marcysiak Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe Wstęp: Obowiązkiem moralnym i prawnym każdego człowieka jest udzielanie pierwszej pomocy. Jednak niewielki odsetek Polaków potrafi postąpić prawidłowo w przypadku zagrożenia życia. Wprawdzie istnieje powszechna gotowość niesienia pierwszej pomocy, jednak wiele osób negatywnie ocenia swoje umiejętności w tym zakresie, co może mieć wpływ na postawy. Cel pracy: Celem badań było poznanie poziomu wiedzy na temat udzielania pierwszej pomocy, świadomości jej posiadania i postaw wśród turystów. Materiał i metody: Badaniem objęto grupę 162 osób, 69 mężczyzn i 93 kobiety, wypoczywających w Mierkach koło Olsztynka i okolicach. Średnia wieku wśród badanych wyniosła x= 36, a odchylenie standardowe (SD±16,4). Większość stanowili mieszkańcy miasta (115 osób). W badaniach posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankietowania, narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej oraz statystycznej weryfikacji hipotez. Wyniki: Z analizy danych wynika, że respondenci prezentowali przeciętny poziom wiedzy. Średni wynik wiedzy wyniósł 11,53, (SD±3,02), zaś średnia świadomości swojej wiedzy wynosiła 5,4 (SD±1,66). Średni wynik postawy był zbliżony do wiedzy i wyniósł 11,4, (SD±2,93). Płeć i miejsce zamieszkania nie wpływają na poziom i świadomość wiedzy oraz na postawy (p>0,05). Udział w szkoleniach wpływa istotnie na poziom i świadomość wiedzy (p<0,05), natomiast aktualizowanie wiedzy wpływa korzystnie na postawę wobec udzielania pierwszej pomocy (p<0,05). Osoby, które już w przeszłości udzielały pierwszej pomocy wykazały się wyższym poziomem wiedzy, ale i korzystniejszą postawą w stosunku do podjęcia działań ratowniczych. Wykształcenie wpływa na wiedzę, występują różnice pomiędzy poziomem wiedzy wśród turystów z wykształceniem podstawowym i zawodowym oraz średnim i wyższym (p<0,05). Nie stwierdzono zależności pomiędzy wykształceniem a postawą i świadomością posiadanej wiedzy. Istnieją zależności pomiędzy wiekiem a posiadaną wiedzą, im starsze osoby, tym niższy poziom wiedzy (p<0,05). Zaobserwowano również zależności pomiędzy postawą a świadomością posiadanej wiedzy (p<0,05). Im korzystniejsza postawa tym wyższa wiedza, im wyższa świadomość braków w wiedzy tym gorsza postawa. Wnioski: Istnieje potrzeba podnoszenia wiedzy na temat udzielania pierwszej pomocy, co pozwoli na adekwatną samoocenę umiejętności i wpłynie na korzystne postawy w tym zakresie. Konieczna wydaje się być edukacja seniorów w zakresie udzielania pierwszej pomocy wobec wyzwań demograficznych, co pozwoli na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w tej grupie. Słowa kluczowe: pierwsza pomoc

83

SK.II.11.

RELACJA UCZUCIOWA Z PARTNEREM A RADZENIE SOBIE Z CHOROBĄ – DONIESIENIE WSTĘPNE

Olga Dąbrowska, Małgorzata B. Marcysiak

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Studenckie Koło Naukowe Wstęp: Ograniczenia związane z pełnieniem roli osoby chorej upośledzają możliwość pełnienia ważnych ról społecznych. Choroba jako źródło stresu uruchamia procesy radzenia sobie. Czasami chory sam potrafi zmobilizować się do walki, często jednak nie jest w stanie tego uczynić, wówczas w proces pomocy psychologicznej musi włączyć się drugi człowiek – terapeuta, pielęgniarka lub osoba najbliższa pacjentowi – partner. Cel pracy: Celem niniejszych badań była próba określenia związku pomiędzy relacją uczuciową z partnerem i samotnością a radzeniem sobie z chorobą. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono wśród 61 pacjentów Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Ciechanowie. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety oraz Skala Akceptacji Choroby (AIS). Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Relacja uczuciowa z partnerem przekłada się na radzenie sobie z chorobą i ocenę jakości życia pacjenta. Pacjenci samotni gorzej oceniają swoje zdrowie a w szpitalu częściej przeżywają negatywne emocje (p<0,05). Są również mniej zadowoleni z życia. Osoby w związku oceniają swoje zdrowie pozytywnie. Im lepsza ocena jakości związku tym wyższa subiektywna ocena własnego zdrowia i swojego samopoczucia podczas pobytu w szpitalu. Pacjenci samotni mają tendencję (p<0,10) do lepszej akceptacji swojej choroby. Wnioski: 1. Brak osoby wspierającej i wsparcia społecznego może być czynnikiem negatywnie wpływającym na ocenę jakości życia i może sprzyjać większej koncentracji na własnym – słabym stanie zdrowia. 2. Obecność partnera i silna relacja uczuciowa mogą być czynnikiem utrudniającym akceptację choroby. Słowa kluczowa: radzenie sobie z chorobą, akceptacja choroby, miłość, relacja uczuciowa

84

SESJA PLAKATOWA (P)

P.1.

ZWIĄZEK CHORÓB PRZYZĘBIA Z INNYMI CHOROBAMI Bochenko Paulina1, Katarzyna Łagoda2

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej Wstęp: Choroba przyzębia jest schorzeniem obejmującym struktury otaczające ząb, czyli: dziąsła, okostną, ozębną, kość wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy. Jest to schorzenie o złożonej etiologii, najczęściej jest ono wynikiem zaniedbywania higieny jamy ustnej. Choroby przyzębia dotyczą nawet 99% dorosłych. Zalicza się je do grupy chorób społecznych. Cel pracy: Celem pracy było ukazanie związku pomiędzy chorobami przyzębia a innymi chorobami i zmianami w organizmie człowieka. Wyniki: Stany zapalne przyzębia u pacjentów z cukrzycą mają znacznie cięższy przebieg w porównaniu do osób zdrowych. Wyniki badań doświadczalnych na zwierzętach wykazały, że istnieje wpływ chorób przyzębia na rozwój cukrzycy. U zwierząt z zapaleniem przyzębia wcześniej dochodziło do rozwoju insulinooporności niż u zwierząt zdrowych. U pacjentów z chorobami nerek, stany zapalne w obrębie jamy ustnej stanowią istotny problem zdrowotny. Czynnikami, które wpływają na rozwój chorób przyzębia w tej populacji są mi.in: zaburzenia odporności komórkowej i humoralnej, obecność toksyn mocznicowych, niedożywienie, niedokrwistość, wtórna niedoczynność przytarczyc, niedobory witaminy D, osteoporoza, insulinooporność, cukrzyca. Wnioski: Zapobieganie i leczenie chorób zapalnych przyzębia zmniejsza ryzyko utrzymania ogólnoustrojowego stanu zapalnego i jego następstw. Może przyczynić się także do zmniejszenia częstości zaostrzeń stanów zapalnych w przebiegu przewlekłych chorób nerek, stawów, chorób sercowo-naczyniowych oraz wpływać korzystnie na wyrównanie metaboliczne cukrzycy. Słowa kluczowe: choroby przyzębia, choroby przewlekłe

85

P.2. SATYSFAKCJA Z OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ WŚRÓD PACJENTÓW PO ZABIEGU OPERACYJNYM

USUNIĘCIA ZAĆMY JAKO JEDEN Z WARUNKÓW KONIECZNYCH DO UZYSKANIA POZYTYWNYCH WYNIKÓW LECZENIA

Urszula Bojakowska Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Studium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii Wstęp: Jednym z warunków koniecznych do uzyskania pozytywnych wyników leczenia, obok kompetencji i zaangażowania personelu, jest satysfakcja pacjenta, rozumiana jako subiektywna ocena oparta na indywidualnym doświadczeniu, wymaganiach i oczekiwaniach. Cel pracy: Celem pracy była ocena satysfakcji z opieki pielęgniarskiej wśród pacjentów po zabiegu operacyjnym usunięcia zaćmy. Materiał i metody: Materiał stanowi 100 anonimowych ankiet wypełnionych przez pacjentów (61 kobiet, 39 mężczyzn) po zabiegu operacyjnym usunięcia zaćmy. Pytania dotyczyły opieki pielęgniarskiej w czasie pobytu w Prywatnej Klinice Okulistycznej. Otrzymane wyniki przeanalizowano i opracowano metodami statystyki opisowej. Wyniki: Wyniki odnoszące się do opieki pielęgniarskiej wykazują wysoki poziom zadowolenia wśród pacjentów. W badanej grupie ponad 96% respondentów uważało, że pielęgniarki poświęciły im wystarczającą ilość czasu. Wszyscy pacjenci z badanej grupy wskazali, że pielęgniarki były zawsze w stosunku do nich życzliwe, cierpliwe i uprzejme. Podczas wykonywania czynności pielęgniarskich większość respondentów uważała, że zachowano wobec nich poczucie godności i intymności, tylko 3% miało odmienne zdanie. Znaczna grupa ankietowanych (90%) oceniła, że pielęgniarki sprawujące opiekę potrafiły udzielić wsparcia, wysłuchać i zmniejszyć lęk przed zabiegiem. Wnioski: Pacjenci w zdecydowanej większości byli zadowoleni z opieki pielęgniarskiej podczas pobytu w Klinice. Postawa personelu była ważnym elementem pozytywnie wpływającym na zadowolenie pacjentów. Słowa kluczowe: pielęgniarka, opieka pielęgniarska, pacjent, satysfakcja pacjenta

86

P.3.

PIELĘGNIARSTWO TRANSKULTUROWE

Marta Budna, Marta Skurzyńska

Wstęp: Pielęgniarstwo transkulturowe wiąże się z postrzeganiem zawodu pielęgniarki z perspektywy kultury. Pacjent zasługuje na opiekę najbardziej zbliżoną do jego wartości kulturowych. Każda pielęgniarka/położna powinna uszanować przekonania, zwyczaje i obyczaje pacjenta. Prekursorem pielęgniarstwa transkulturowego była M.M. Leninger, pielęgniarka-antropolog. Cel: Celem pracy jest przygotowanie pielęgniarek/położnych do świadczenia opieki uwarunkowanej kulturowo powinno być priorytetem i stać się odpowiedzią na zachodzące zmiany społeczne oraz na oczekiwania samych pacjentów. Temat został przedstawiony za pomocą plakatu w formacie A2 na podstawie odpowiedniego wykresu. Jest on oparty o światopogląd i wymiary struktury kulturowej i społecznej. Potrzebne wiadomości i materiały zostały zaczerpnięte z Internetu. Należy pamiętać, że pielęgniarka/położna obecnie sprawuje opiekę nad pacjentami o różnych wartościach, kulturach i religii. Słowa kluczowe: szacunek, tolerancja, opieka, kodeks P.4.

HELEN LILIAN BRIDGE – AMERYKAŃSKA PIELĘGNIARKA W POLSCE MIĘDZYWOJENNEJ

Agnieszka Bukowska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Helen Lilian Bridge (20.08.1885 – 3.12.1964), ur. w mieście Franklin, stan Ohio Ameryki Północnej. Tam ukończyła szkołę średnią. Wstąpiła do 3-letniej szkoły pielęgniarstwa przy szpitalu Miami Valley w Dayton Ohio. Ukończyła ją w 1908 roku, otrzymując dyplom pielęgniarki. Pierwszą pracę wykonywała na stanowisku pielęgniarki oddziałowej bloku operacyjnego w szpitalu Miami. W latach następnych 1911- 1913 studiowała na Uniwersytecie Colombia w N.Y., gdzie otrzymała stopień bakałarza nauk ścisłych w zakresie pielęgniarstwa. Prace zawodową w szkolnictwie pielęgniarskim realizowała w latach: 1913-1914 jako instruktorka nauki zawodu w szkole pielęgniarstwa przy szpitalu Św. Łukasza w N.Y., potem w okresie 1914-1919 w Uniwersyteckiej Szkole Pielęgniarstwa w Waszyngtonie na stanowisku asystentki dyrektorki i pielęgniarki przełożonej.

87

Podczas pierwszej wojny światowej H. Bridge zorganizowała w Ameryce pierwszy kurs dla pomocy pielęgniarskich. W okresie od dnia 15 maja 1919 do 1 kwietnia 1920 roku przebywała we Władywostoku na Syberii w ramach misji Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. Po zakończeniu misji w Rosji powróciła do Stanów Zjednoczonych i podjęła pracę na stanowisku dyrektora w szkole pielęgniarstwa Stanu Illinois. Biuro Pielęgniarskie Zarządu Głównego Amerykańskiego Czerwonego Krzyża doceniając wykształcenie, doświadczenie H. Bridge zaproponowało min. objecie stanowiska dyrektora organizowanej w Polsce szkoły pielęgniarstwa.. Helen Bridge przyjechała do Warszawy dnia 5 maja 1921 roku z misją Amerykańskiego Czerwonego Krzyża w celu stworzenia szkoły pielęgniarskiej i systemu kształcenia pielęgniarek w Polsce. Rozpoczęła przygotowania do otwarcia szkoły pielęgniarstwa. Zgromadziła kadrę i fundusze. Oficjalne otwarcie szkoły odbyło się dnia 29 października 1921 roku. Początkowo Warszawska Szkoła Pielęgniarstwa mieściła się w pawilonach przy ulicy Smolnej 6 (1921-1928). Kładła duży nacisk na szkolenie zawodowe i etyczne słuchaczek. Sama prowadziła wykłady z etyki pielęgniarskiej. H. Bridge w szkole miała autorytet i poważanie za to, że dbała o wysoki poziom kształcenia w zakresie teorii i praktyki, nie tolerowała uchybień, interesowała się warunkami do nauki jakie miały słuchaczki w internacie. Praktyki szkolne organizowała tez w szpitalach pokonując często opór lekarzy, którzy nie rozumieli idei nowoczesnego pielęgniarstwa. Wizytowała oddziały i placówki, w których szkoliły się słuchaczki Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa. W Fundacji Rockefellera uzyskała sto tysięcy dolarów kredytu na budowę gmachu Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa. Sama opracowała plany budowy szkoły, które były zatwierdzone przez ministerstwo i realizowane przez wybranych architektów. WSP została przeniesiona w 1929 roku do nowego gmachu przy ulicy Koszykowej 78. Oddanie do użytku nowoczesnej szkoły pielęgniarskiej było osobistym sukcesem Helen Bridge. Programy kształcenia i plany funkcjonowania tej szkoły były przeniesione z wzorców amerykańskich. Słuchaczki szkoły pochodziły z dobrych domów, często o wysokim statusie materialnym i społecznym. Była to intelektualna elita przyszłych polskich, nowoczesnych pielęgniarek. Helen Bridge była współtwórczynią Stowarzyszenia Absolwentek Warszawskiej Szkoły Pielęgniarskiej, a potem Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych (3 kwiecień 1925 rok), które zostało przyjęte do Międzynarodowej Rady Pielęgniarek. Reprezentowała PSPZ w sierpniu 1925 roku na kongresie MRP w Helsinkach.Za swoja prace została odznaczona przez Amerykański Czerwony Krzyż, a Rząd Polski uhonorował Ją Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. PCK przyznał również Złoty Medal. Mianowana została Oficerem Korpusu Sanitarnego. Po powrocie do USA podjęła prace na stanowisku dyrektorki w szkole pielęgniarstwa stanu Illinois. Zmarła na atak serca dnia 3 grudnia 1964 roku w Chula Vista w Kalifornii.

88

P.5.

BLASKI I CIENIE ZAWODU PIELĘGNIARKI W OPINII STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA ORAZ PIELĘGNIAREK CZYNNYCH ZAWODOWO

Anna Cisińska Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie Wstęp: Proces kształcenia zawodowego w każdej specjalności i na każdym poziomie powinien uwzględniać potrzebę weryfikacji wyobrażeń kandydatów do określonego zawodu na jego temat. Choć wybór drogi zawodowej ma charakter osobisty i indywidualny, musi być poparty kompetentnym doradztwem oraz obiektywną oceną zewnętrzną predyspozycji psychicznych i fizycznych do wykonywania zawodu. Szczególnie istotne jest to w przypadku kadry opieki zdrowotnej, a zwłaszcza zawodu pielęgniarki, gdzie jakość świadczonych usług zależy od profesjonalizmu i cech osobowości. Cel pracy: Celem przedstawionego badania było poznanie zalet i wad zawodu pielęgniarki z perspektywy studentów i pielęgniarek posiadających staż pracy. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w styczniu 2013 r. w grupie studentów pielęgniarstwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz pielęgniarek, które pracują w zawodzie. Wyniki: W toku badania ankietowego, studenci III roku pielęgniarstwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi zaprezentowali swoją wizję zalet i wad zawodu, którego się uczą w ramach studiów I stopnia. Ich opinie to kompilacja dotychczasowych doświadczeń i obserwacji oraz wyobrażeń, a zatem swoistych projekcji, stereotypów, przewidywań, założeń. Obraz, jaki się wyłania z odpowiedzi respondentów, pozwala poznać wizję zawodu pielęgniarki, którą z kolei warto skonfrontować z obserwacjami czynnych zawodowo pielęgniarek o określonym doświadczeniu zawodowym. Ich obserwacje zostały zebrane w toku wywiadu. Wnioski: Porównanie obydwu list zalet i wad, a następnie przedstawienie wyników eksperymentu studentom, pozwala odnieść ważny efekt dydaktyczny: dostarczyć kandydatkom do zawodu pielęgniarki materiału do autorefleksji, niezbędnej dla modelowania rozwoju osobistego i drogi zawodowej. Słowa kluczowe: pielęgniarstwo, pacjent, zawód,

89

P.6.

PIELĘGNOWANIE PACJENTA PO UDARZE KRWOTOCZNYM MÓZGU

Ewa Czaplicka Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Przasnyszu Wstęp: Udar mózgu to nagłe wystąpienie objawów uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, które występują nagle w przebiegu zaburzeń krążenia mózgu. Jest to stan wymagający natychmiastowej pomocy i szybkiego postępowania, co może uratować życie choremu. Cel główny: Celem głównym pracy jest ukazanie problemów pielęgnacyjnych pacjenta po przebytym udarze krwotocznym mózgu z niedowładem połowiczym prawostronnym. Materiał i metody: Metodą badawczą zastosowano w pracy jest studium indywidualnego przypadku. Techniki badawcze jakie wykorzystano to: wywiad, analiza dokumentacji, obserwacja pacjenta i pomiar. Wyniki: Analiza zebranych informacji pozwoliła na wyłonienie poszczególnych problemów pielęgnacyjnych u badanego pacjenta i przedstawienie ich w formie procesu pielęgnowania. Wnioski: Na podstawie zebranego materiału można sformułować następujące wnioski: 1. Szersza wiedza pacjenta i jego rodziny na temat choroby oraz możliwości wystąpienia powikłań daje lepsze rokowania. 2. Wcześnie rozpoczęta rehabilitacja daje pacjentowi większą szansę na powrót do normalnego życia. 3. Dobra współpraca z personelem wchodzącym w skład zespołu terapeutycznego daje pacjentowi większą szansę na powrót do normalnego życia. 4. Szersza wiedza pacjenta na temat profilaktyki minimalizuje ryzyko ponownego udaru. 5. Wsparcie rodziny pozwala lepiej zaakceptować pacjentowi swoją chorobę oraz mobilizuje do ćwiczeń. Słowa kluczowe: udar krwotoczny, pielęgnacja

90

P.7.

SATYSFAKCJA PIELĘGNIAREK Z WYKONYWANEJ PRACY ZAWODOWEJ

Alina Deluga1, Monika Kowalczyk2

1Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu - absolwentka Wstęp: Praca stanowi podstawowy rodzaj działalności człowieka dorosłego, który decyduje o jego egzystencji w otaczającym świecie, kształtuje postawy, wpływa na system wartości, sprawność intelektualną oraz stanowi o treści życia. Cel pracy: Celem pracy jest określenie poziomu satysfakcji pielęgniarek z wykonywanej pracy zawodowej. Materiał i metody: Badaniem objęto grupę 107 pielęgniarek pracujących w lubelskich placówkach lecznictwa otwartego jak i zamkniętego. W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Wyniki: Określenie poczucia satysfakcji z wykonywanej pracy oznacza dla ankietowanych: poczucie wartości i niezbędności (52,3%), gratyfikacje materialne (29%), samodzielność zawodową (27%) oraz realizowanie siebie, spełnianie roli zawodowej, radość z pracy (13,1%). Największe zadowolenie z pracy dają ankietowanym przede wszystkim takie czynniki jak: współpraca z zespołem terapeutycznym, dobra atmosfera w pracy, współpraca z koleżankami, zadowolenie pacjenta, uśmiech na jego twarzy oraz poprawa stanu pacjenta, niesienie pomocy potrzebującym. W miejscu pracy największe niezadowolenie powoduje u badanych zbyt niskie wynagrodzenie za pracę (44,9%) oraz w mniejszym zakresie biurokracja (14,1%), zrzucanie obowiązków innych grup zawodowych na pielęgniarki (7,5%), brak sprzętu medycznego potrzebnego do pielęgnacji (4,7%). Wnioski: Największy poziom satysfakcji z pracy mają osoby po 41 roku życia, z wykształceniem średnim, pracujące na stanowisku pielęgniarki oddziałowej, ze stażem w zawodzie i na danym stanowisku od 1 do 5 lat, posiadające specjalizację, pracujące w POZ i prywatnych praktykach. Na zwiększenie poczucia zadowolenia z wykonywanej pracy mają wpływ przede wszystkim takie czynniki jak: zwiększenie wynagrodzenie za wykonywaną pracę, zmniejszenie biurokracji, nie obarczanie pielęgniarek obowiązkami innych grup zawodowych, lepsze zaopatrzenie w sprzęt medyczny potrzebny do pielęgnacji, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa zatrudnienia. Słowa kluczowe: satysfakcja pielęgniarek, zadowolenie z pracy

91

P.8.

WPŁYW WYBRANYCH ZMIENNYCH NIEZALEŻNYCH NA POZIOM WIEDZY NA TEMAT CHOROBY Z LYME W GRUPIE PIELĘGNIAREK

Renata Domżał-Drzewicka1,2, Barbara Banaś3, Małgorzata Zagroba2

1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3 Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Wstęp: Borelioza jest chorobą wieloukładową charakteryzującą się zwykle infekcją przewlekłą, a jej objawy mogą wystąpić nawet kilka lat po zakażeniu krętkiem i prowadzić do uszkodzenia ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego. Pracownicy ochrony zdrowia, w ramach realizowanych zadań zawodowych stanowią źródło wiedzy dla jednostki, grupy społecznej na temat profilaktyki zdrowia, w tym chorób odkleszczowych. W związku z tak określonymi zadaniami, ich poziom wiedzy na temat zachowań profilaktycznych na kluczowe znaczenie w podnoszeniu świadomości społecznej na temat zdrowia i jego ochrony. Cel badań: Celem badań było poznanie poziomu wiedzy pielęgniarek na temat choroby z Lyme w kontekście wybranych zmiennych niezależnych. Materiał i metoda badawcza: Metodą zastosowaną w powyższej pracy był sondaż diagnostyczny, z użyciem autorskiego kwestionariusza ankiety. Badania przeprowadzono na grupie 150 pielęgniarkach pracujących w palcówkach ochrony zdrowia (szpital, podstawowa opieka zdrowotna, środowisko nauki i wychowania) w Pułtusku. Respondentki wyraziły zgodę na udział w badaniach. Wnioski: Analiza zebranego materiału badawczego wykazała, iż poziom wiedzy pielęgniarek na temat choroby z Lyme jest na pograniczu niskiego i średniego, na jego poziom nie ma istotnego wpływu wiek, staż pracy czy miejsce pracy, a źródłami wiedzy na temat boreliozy są głównie środki masowego przekazu. Słowa kluczowe: Choroba z Lyme, wiedza, pielęgniarki

92

P.9. ANALIZA WYBRANYCH ZACHOWAŃ PROFILAKTYCZNYCH

W GRUPIE STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ Renata Domżał-Drzewicka1,2, Ewelina Flis 3, Małgorzata B. Marcysiak4

1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Pracownia Pielęgniarstwa Środowiskowego 2 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3 Koło Studenckie przy Katedrze Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 4 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: W Polsce nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę zgonów. Choroby nowotworowe mogą przyjmować różnorakie postacie, a ich patomechanizm jest bardzo złożony. Od dawna wiadome jest, iż możemy wpływać na ograniczenie występowania tego problemu zdrowotnego przez podejmowanie indywidualnych, świadomych, prozdrowotnych decyzji dotyczących stylu życia. Cel pracy: Celem badań było poznanie wybranych zachowań profilaktycznych w grupie studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego, na grupie 110 studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, przedstawicieli kierunku: pielęgniarstwo i ratownictwo medyczne. W pracy, jako narzędzie badawcze został użyty autorski kwestionariusz ankiety. Wszystkie pytania miały charakter zamknięty i dotyczyły zachowań profilaktycznych charakterystycznych dla prewencji nowotworowej. Wyniki: W badanej grupie stwierdzono, że codzienna aktywność fizyczna kształtuje się na poziomie umiarkowanym; zachowania żywieniowe obfitują w błędy ilościowe i jakościowe, dotyczące małej konsumpcji warzyw i owoców (1-2 porcje dziennie przy zalecanych 5) oraz produktów mlecznych, omijaniu głównych posiłków, głównie śniadań i kolacji, jedzeniu w pośpiechu. Z badań wynika, że respondenci unikają potraw wędzonych i Fast –feudów. Badani w większości nie stosują kremów z filtrem przeciwsłonecznym i nie unikają ekspozycji na słońce. Studenci przejawiali następujące zachowania antyzdrowotne: często sięgali po alkohol, często spożywali napoje zawierające kofeinę, głównie napoje energetyzujące, co trzeci badany czynnie palił tytoń, a co drugi twierdzi, że był biernym palaczem. Badani najczęściej nie podejmują żadnych zachowań w obszarze profilaktyki onkologicznej, wyjątkiem jest samobadanie piersi, które wykonywała raz w miesiącu, co trzecia z ankietowanych kobiet. Co trzeci student wykonywał badanie morfologiczne krwi raz w roku. Wnioski: Badania potwierdziły, iż zachowania w zakresie profilaktyki onkologicznej studentów są niewystarczające i mogą wpłynąć negatywnie na ich przyszły stan zdrowia. Fakt ten jest szczególne niepokojący, gdyż w przypadku studentów kierunków medycznych, to oni właśnie z racji wybranego zawodu powinni charakteryzować się większą dbałością o stan swojego zdrowia oraz świadomością zagrożeń wynikających z zachowań antyzdrowotnych. Badania powinny być zrealizowana na większej grupie respondentów i zostać poszerzone o ocenę wiedzy na temat profilaktyki onkologicznej. Słowa kluczowe: zachowania profilaktyczne, nowotwory, młodzi ludzie

93

P.10.

ZAANGAŻOWANIE SIĘ LUDZI STARSZYCH W PROCES WYCHOWANIA SWOICH WNUKÓW - DONIESIENIA WSTĘPNE

Ewelina Flader1, Anna Irzmańska-Hudziak2

1 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin, Instytut Nauk o Rodzinie 2 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej, Zakład Onkologii Wstęp: Tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego życia dla osób starszych może odbywać się w rodzinie. Dla niektórych osób starszych, zaangażowanie się w wychowanie wnuków jest formą aktywizacji w starości. Cel badań: Celem badań było ukazanie jednej z form aktywizacji jaką jest proces wychowania swoich wnuków. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono w 2006 roku, wśród 100 osób. Były to osoby posiadające wnuki. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki: Formy zaangażowania się ludzi starszych w wychowanie wnuków to: chodzenie na spacer (54,0%), uczenie nowych umiejętności (48,0%), opowiadanie o przeszłości rodziny (40,0%), dzielenie się swoimi doświadczeniami (27,0%), odrabianie lekcji oraz bawienie się (24,0%). 66,0% respondentów angażuje się w wychowanie, ponieważ rodzice wnuków dużo czasu poświęcają pracy zawodowej. 78,0% ankietowanych nie ma żadnych trudności w zaangażowaniu się w wychowanie wnuków. Wśród osób, które mają trudności najliczniejszą grupę (11,0%) stanowiły osoby, dla których przeszkodą w zajmowaniu się wnukami jest zły stan zdrowia. Wnioski: Badania wykazały, że ludzie starsi są zaangażowani w wychowanie wnuków. Większość angażuje się w wychowanie wnuków młodszych – dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Warto pielęgnować to zaangażowanie, ponieważ przyczynia się ono do promowania zdrowia i zapewnia człowiekowi starszemu niezastąpione przez nikogo miejsce w społeczeństwie. Przebywając z wnukami, dziadkowie i babcie mobilizują się do aktywności intelektualnej i fizycznej, a przez to czują się młodsi i sprawniejsi. Słowa kluczowe: ludzie starsi, wnuki

94

P.11.

ENDOSKOPOWE LECZENIE OTYŁOŚCI PATOLOGICZNEJ ZA POMOCĄ METODY BIP Katarzyna Glińska1, Katarzyna Łagoda2

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej Wstęp: Jednym z najbardziej powszechnych problemów związanych ze stylem życia jest nadmierna masa ciała. Nadwaga i otyłość przybrały rozmiary epidemii w wielu krajach i są uznawane za chorobę cywilizacyjną. Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie zasad kwalifikacji pacjentów otyłych do leczenia endoskopowego balonem dożołądkowym, mechanizmu działania BIP, omówienie przeciwwskazań i powikłań oraz zakresu przygotowania chorego do czynnego uczestniczenia w leczeniu. Wyniki: Do endoskopowego leczenia otyłości za pomocą metody BIP (ang. bioenterics intragastric balloon) kwalifikują się pacjenci ze współczynnikiem nadwagi BMI powyżej 35 kg/m2 ze schorzeniami towarzyszącymi. Zabieg polega na umieszczeniu w żołądku pacjenta przy pomocy endoskopu balonika wykonanego ze specjalnego materiału, który następnie wypełnia się solą fizjologiczną. Średni spadek masy ciała u osób z zaimplantowanym balonem to ok. 20% masy początkowej. Przeciwwskazaniem do przeprowadzenia zabiegu mogą być m.in. schorzenia wątroby, płuc, nerek, choroby żołądka, ciąża i okres karmienia piersią po okresie 6 miesięcy balonik jest endoskopowo usuwany przez lekarza. Wnioski: Leczenie otyłości za pomocą balonu żołądkowego poprawia jakość życia pacjentów, wywiera korzystny wpływ na choroby współistniejące oraz służy jako leczenie pomostowe przed zabiegami chirurgicznymi. Ze względu na lepsze rezultaty leczenia skojarzonego, metoda ta powinna być stosowana przez ośrodki mające możliwość współpracy z dietetykiem, psychologiem i gastroenterologiem, a w końcowej fazie z doświadczonym ośrodkiem chirurgicznym dysponującym zarówno możliwością stosowania metod zmniejszających pojemność żołądka, jak i wchłanianie jelitowe. Słowa kluczowe: endoskopowe leczenie otyłości

95

P.12.

NAUCZANIE METODĄ E-LEARNINGU W OPINII STUDENTÓW III ROKU PIELĘGNIARSTWA PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W TARNOWIE

Maria Gorzkowska, Kinga Sałapa Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Collegium Medicum Wstęp: W związku z dynamicznym postępem zachodzącym w opiece medycznej istnieje potrzeba ciągłego doskonalenia się pielęgniarek. Dąży się by programy studiów były elastyczne i ukierunkowane na kształtowanie wiedzy studentów. Jedną z elastycznych i zarazem innowacyjnych form nauczania jest nauczanie metodą e-learningu. Metoda ta stanowi alternatywę dla klasycznych metod nauczania. Pozwala studentom podejmować decyzje kliniczne w bezpieczny sposób poprzez uczestnictwo w klinicznych symulacjach. Pozwala także na naukę w wybranym przez studenta miejscu i czasie. Umożliwia naukę w odpowiednim dla każdego studenta tempie. Metoda zachęca studentów do pogłębiania wiedzy z zakresu danej dziedziny. Cel pracy: Celem pracy było poznanie opinii studentów kierunku pielęgniarstwa w PWSZ w Tarnowie na temat nauczania metodą e-learningu. Materiał i metody: Badaniami objęto grupę studentów III roku PWSZ w Tarnowie, kierunek pielęgniarstwo. W badaniu wykorzystano ankietę autorską. Wyniki: Badania pokazały opinie studentów na temat innowacyjnej metody nauki jaką jest e-learning. Studenci wskazali przedmioty które mogłyby być w ich opinii prowadzone w formie zajęć typu e-learning a które mogłyby być wspomagane czy też poszerzane przez proponowaną metodę. Słowa kluczowe: e-learning, metody nauczania, nauczanie

96

P.13.

ZADANIA PIELĘGNIARKI WOBEC PACJENTKI PO OPERACYJNYM LECZENIU RAKA SROMU

Edyta Guty1, Krystyna Cwalina2, Danuta Bzdęga1 1Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Instytut Ochrony Zdrowia 2Indywidualna Praktyka Pielęgniarska Wstęp: Schorzenia nowotworowe narządów rodnych, radio i chemioterapia, chirurgiczne usunięcie części narządów rodnych kobiety ingerują w obraz kobiecej atrakcyjności i spójności wewnętrznego obrazu, z lękiem przed utratą roli kochanki i matki. Cel pracy: Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie opisu indywidualnego przypadku opieki nad pacjentką z rozpoznanym nowotworem sromu. Materiał i metody: W niniejszej pracy wykorzystano metodę studium indywidualnego przypadku pacjentki , lat 66. Zamieszkałej na terenie wiejskim, w domu jednorodzinnym wraz z mężem i rodziną córką. Opieka pielęgniarki środowiskowej była realizowana od marca 2011 roku do czerwca 2012. Wyniki: Nowotwór sromu rozpoznano u pacjentki w czerwcu 2011 roku. Po wykonanej operacji wulwektomii radykalnej i usunięciu węzłów chłonnych dalsze leczenie pacjentki obejmowało cztery teleradioterapie. Po otrzymaniu informacji o rozpoznaniu nowotworu sromu stan psychiczny pacjentki nie uległ pogorszeniu. Cały niepokój pacjentki dotyczył głownie reakcji męża i rodziny na informację odnośnie rozpoznania. Niewielki niepokój budził u pacjentki sam proces leczenia a przede wszystkim rehabilitacja po pobycie w szpitalu. Rozmowa i ciepła atmosfera sprawiły, że chora bardzo racjonalnie podeszła do problemu i wykazała chęć współpracy na każdym etapie leczenia. W trakcie procesu leczenia, który składał się z wielu etapów, pojawiały się u pacjentki wątpliwości co do skuteczności całego procesu terapeutycznego. Punktem zwrotnym okazała się radioterapia, która wzbudziła niepokój a nawet strach przed możliwymi powikłaniami lub brakiem skuteczności. Wnioski: 1.Każda nowa sytuacja zwłaszcza traumatyczne przeżycie jakim może być choroba nowotworowa wyzwala w człowieku poczucie lęku niepokoju zagubienia a nawet prowadzi do depresji. W takich chwilach rodzina i najbliżsi powinni być największym wsparciem dla osoby cierpiącej. 2.Zespół terapeutyczny dobiera sposób leczenia, metodę pielęgnacji, zapewnia dogodne warunki hospitalizacji, służy dobrym słowem i życzliwym wsparciem. Słowa kluczowe: pacjentka, nowotwór sromu, opieka pielęgniarska

97

P.14.

OCENA WPŁYWU STĘŻENIA GLUKOZY NA WYNIKI LECZENIA MNOGICH OBRAŻEŃ CIAŁA

Kirpsza Bożena1, Ładny Jerzy Robert2, Sierżantowicz Regina1, Trochimowicz Lech1

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Ratunkowej i Katastrof Wstęp: Uraz narusza homeostazę ustroju poprzez rozwinięcie się w czasie szeregu jej zaburzeń. W ramach wstępnej diagnostyki pacjentów z mnogimi obrażeniami ciała ( MOC), w aspekcie działań terapeutycznych wykonuje się szereg badań laboratoryjnych, w tym: oznaczenie stężenia glukozy w surowicy krwi. Cel pracy: Ocena wpływu stężenia glukozy na wyniki leczenia mnogich obrażeń ciała. Materiał i metody: Przeprowadzono retrospektywne badanie przebiegu klinicznego 249 pacjentów przyjętych do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku w latach 2006-2009 z rozpoznaniem mnogich obrażeń ciała (MOC) w celu zbadania związku pomiędzy stężeniem glukozy, a wynikami leczenia. Analizę przeprowadzono w oparciu o dokumentację medyczną poszkodowanych. Dokonano analizy śmiertelności pacjentów z MOC; wczesnej i późnej. Jako zgony wczesne przyjęto zgony w ciągu 48 godzin od doznania obrażeń (zgony w SOR), jako zgony późne po upływie 48 godzin (zgony po przeniesieniu z SOR). Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej z wykorzystaniem testu Shapiro-Wilka, U Manna-Whitneya oraz testu niezależności CHI2. W obliczeniach przyjęto poziom istotności p<0,05 jako znamienny statystycznie. Wyniki: W badanej grupie 249 pacjentów z MOC odnotowano 50 zgonów. Współczynnik śmiertelności stanowił 20%. W grupie zgonów odnotowano 21 zgonów wczesnych (do 48 godzin) i 29 zgonów późnych (po 48 godzinach). Współczynnik śmiertelności wczesnej stanowił 9%, współczynnik śmiertelności późnej stanowił 11%. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż hiperglikemia wywiera niekorzystny wpływ na wyniki leczenia pacjentów z MOC. Analiza stężenia glukozy w surowicy krwi poszkodowanych wykazała istotną hiperglikemię (p=0,004) w grupie zgonów wczesnych (195,9mg±62,5mg%) i istotną hiperglikemię (p<0,001) w grupie zgonów późnych (194,2±76,4 mg%). Wnioski: Zwiększone stężenie glukozy w surowicy krwi przy przyjęciu pacjentów z mnogimi obrażeniami ciała może stanowić istotny czynnik rokowniczy śmiertelności pourazowej. Słowa kluczowe: hiperglikemia, mnogie obrażenia ciała, śmiertelność

98

P.15. ZADANIA PIELĘGNIARKI W REHABILITACJI I OPIECE

NAD CHORYM PO UDARZE MÓZGU Mariusz Kołodziński1, Małgorzata Marcysiak2

1 absolwent PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: Udar mózgu zaliczany jest do chorób wysokiego ryzyka. Wczesna rehabilitacja oraz opieka medyczna, zwłaszcza świadczona przez pielęgniarkę może poprawić stan zdrowia chorego, zapobiec powikłaniom oraz pomóc w powrocie do stanu bio-psycho-społecznego przed chorobą. Cel pracy: Celem pracy było przedstawienie zadań pielęgniarki w rehabilitacji i opiece nad chorym po udarze mózgu. Materiał i metoda: Podmiotem opieki był 49-letni pacjent po udarze mózgu, hospitalizowany w oddziale neurologicznym szpitala wojewódzkiego. W pracy zastosowano metodę indywidualnego przypadku oraz analizę dokumentów. Do zebrania materiału badawczego posłużono się techniką obserwacji i wywiadem. Narzędzie badawcze stanowił arkusz obserwacyjny. Wyniki: Analiza materiału badawczego pozwoliła na ustalenie zadań spoczywających na pielęgniarce w opiece nad chorym po udarze mózgu. Należały do nich w szczególności zadania pielęgnacyjne, które koncentrowały się na zaspokojeniu podstawowych potrzeb biologicznych, monitorowaniu parametrów życiowych, zapobieganiu powikłaniom ze strony układu moczowego i oddechowego oraz pielęgnacji odleżyny. Istotne miejsce zajmowały zadania terapeutyczne, polegające na aktywnym współuczestniczeniu w leczeniu pacjenta. Ponadto zadania opiekuńcze, które polegały na zapewnieniu poczucia bezpieczeństwa, pomocy w rozwiązywaniu występujących problemów, jak również wspieranie w zakresie samoopieki i samopielęgnacji. Priorytetowym działaniem były zadania rehabilitacyjne, mające na celu usprawnienie pacjenta i zapobieganie przykurczom - ćwiczenia bierne, czynne, usprawnianie w obrębie łóżka, pionizowanie pacjenta, gimnastyka funkcjonalna, asystowanie w procesie rehabilitacji. Zadania edukacyjne polegające na informowaniu o istocie problemu, jego konsekwencji, motywowaniu do rehabilitacji, radzeniu sobie w zaspokajaniu podstawowych potrzeb, przestrzeganiu zasad zdrowego stylu życia, wzmacnianiu prawidłowych zachowań pielęgniarka wypełniała zarówno wobec pacjenta, jak i jego rodziny. Wnioski: 1. Wczesna rehabilitacja oraz profesjonalna opieka pielęgniarska pozwala w miarę szybko wyeliminować powikłania związane z udarem mózgu, co może znacznie przyczynić się do zwiększenia komfortu życia chorego; 2. Pielęgniarka, udzielając wsparcia potrafi zdobyć zaufanie chorego, co może wpływać pozytywnie na jego strefę psychiczną i wzmacniać motywację do działań; 3. Niezbędna jest długotrwała edukacja ze strony pielęgniarki w zakresie opieki i samoopieki, co jest pomocne w radzeniu sobie z chorobą i niepełnosprawnością. Słowa kluczowe: rehabilitacja, udar mózgu

99

P.16. OCZEKIWANIA PACJENTÓW WOBEC PIELĘGNIAREK

Maria Kołtun1, Marzena Kubala1, Joanna Wierzbicka2, Maria Bożena Czyżewska3

1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 3 Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie Wstęp: Współcześni ludzie w epoce cywilizacji technicznej, odczuwają brak czynników humanistycznych w swoim otoczeniu. Tym bardziej odczuwają ten brak pacjenci, są chorzy, cierpiący i często zalęknieni. Nie wystarcza im świadomość, że istnieje wysoka wiedza i technika medyczna, lecz oczekują serca, życzliwości i wyrozumiałości, poszanowania godności osobistej. Oczekują tego najbardziej od pielęgniarek, które są najbliżej chorego. Cel pracy: Poznanie i zbadanie rodzaju oczekiwań pacjentów wobec pielęgniarek. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w grupie pacjentów Izby Przyjęć Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie. Do analizy szczegółowej wykorzystano 102 poprawnie wypełnione ankiety. Wśród tych osób badanych było: 50 mężczyzn oraz 52 kobiety. Przedział wiekowy kształtował się w granicach 25 – 55 lat. Zastosowaną metodą badawczą był sondaż diagnostyczny. Wyniki: Na podstawie wnikliwej analizy zgromadzonego materiału ustalono, że: oczekiwania pacjentów wobec pielęgniarki są zależne od wieku pacjentów, płci, miejsca zamieszkania, sytuacji materialnej oraz wykształcenia; każdy pacjent oczekuje, aby pielęgniarka była troskliwa, serdeczna, okazywała zainteresowanie, informowała o planowych i wykonywanych zabiegach. Pacjent potrzebuje ciepła i słów otuchy, chociaż nawet czasem zdaje sobie sprawę ze swej trudnej sytuacji. Wnioski: Po wnikliwej analizie zebranego materiału wysunięto następujące wnioski: 1.Pacjentom nie wystarcza świadomość, że istnieje wysoka wiedza i technika medyczna, lecz oczekują serca, życzliwości i wyrozumiałości oraz poszanowania godności osobistej. 2.Do spełnienia oczekiwań pacjentów konieczne są odpowiednie cechy osobowości i zasady etyki zawodowej pielęgniarki, ale wiele znaczą warunki pracy i atmosfera w szpitalu umożliwiające wypełnianie zadań. 3.Oczekiwania pacjentów wobec pielęgniarki w ramach systemu jakim jest ochrona zdrowia mają swoją specyfikę, wynikającą ze szczególnych właściwości organizacyjnych i zadaniowych tego środowiska. 4.Analizując rodzaj oczekiwań, ich stopień spełnienia, powinno się brać pod uwagę zarówno ogólne uwarunkowania odnoszące się do oddziaływań na wszystkich ludzi, jak też brać pod uwagę specyficzne warunki istnienia i funkcjonowania ochrony zdrowia. Słowa kluczowe: oczekiwania pacjentów, pielęgniarka, zespół terapeutyczny, szpital

100

P.17. DYLEMATY MEDYCZNE, ETYCZNE I PSYCHOSPOŁECZNE

W PRACY SZPITALNEGO KOORDYNATORA TRANSPLANTACYJNEGO

Grażyna Korpalska Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie, Szpitalny Oddział Ratunkowy Wstęp: Pomysł na napisanie tej pracy powstał pod wpływem pracy na stanowisku koordynatora transplantacyjnego. Jestem pielęgniarką z 25 letnim stażem pracy w zawodzie, a od ponad 2 lat pełnię dodatkowo funkcję szpitalnego koordynatora transplantacyjnego. Etyka jest jednym z podstawowych wyznaczników działania, zwłaszcza w transplantologii. Tworząc nowe zdobycze nauki, generujemy dylematy etyczne, a musimy je rozwiązywać, aby zdobycze te nie wyrywały nam się z rąk, żeby nie skierowały się przeciwko człowiekowi. Transplantacja jest niezwykle skuteczną, a czasem jedyną metodą leczenia chorych z przewlekłą niewydolnością narządów. W niektórych przypadkach medycyna może uratować życie człowiekowi wyłącznie dzięki śmierci innego człowieka. Rzadko myślimy o śmierci, mamy świadomość, że moment śmierci nie zależy od nas. Jednak od nas zależy, czy odchodząc z tego świata, pomożemy nieuleczalnie chorym. Jeżeli dopuszczamy ten akt, możemy wyrazić zgodę na pobranie naszych narządów do przeszczepu, podpisując oświadczenie woli. Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie, poznanie i analiza szeregu niezwykle trudnych problemów etyczno-obyczajowych i prawnych oraz dylematów medycznych, etycznych i psychospołecznych w pracy koordynatora transplantacyjnego. Szczególnie interesowało mnie to jakie dylematy medyczne, etyczne i psychospołeczne towarzyszą w pracy szpitalnego koordynatora transplantacyjnego i czy sprzyja temu wypalenie zawodowe? Metody pracy: Na potrzeby niniejszej pracy wybrano metodę sondażu diagnostycznego. Techniką zastosowaną w niniejszej pracy jest analiza kwestionariusza ankiety, a narzędziem kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Wnioski: Założeniem przeprowadzonych badań było uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jakie dylematy medyczne, etyczne i psychospołeczne towarzyszą w pracy szpitalnego koordynatora transplantacyjnego i czy sprzyja temu wypalenie zawodowe? Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że ankietowani (koordynatorzy) mają wiedzę na temat transplantacji. Z przeprowadzonych badań wynika, że koordynatorzy wiedzę czerpią z fachowych źródeł, tj. literatury, konferencji naukowych, medycznych stron internetowych, szkoleń i kursów. Można śmiało powiedzieć, że pracy koordynatora towarzyszą liczne dylematy medyczne. W przeprowadzonych badaniach wykazano, że praca koordynatora transplantacyjnego jest źródłem licznych dylematów etyczno-moralnych i dylematów psychospołecznych. Odnosząc się do wyników badań udowodniono, że koordynatorzy starają się rozwiązywać swoje dylematy w sposób indywidualnie odpowiedni dla siebie. Podsumowując dane dotyczące całości badań stwierdzono, że płeć, wiek, staż pracy, wykształcenie, stan cywilny mają wpływ na radzenie sobie z dylematami. Wszystko to razem ma wpływ na dane, które świadczą tym, że dylematy medyczne, etyczne i psychospołeczne są jedną z przyczyn wypalenia zawodowego u koordynatorów transplantacyjnych. Słowa kluczowe: szpitalny koordynator transplantacyjny, przeszczep narządów

101

P.18.

ROLA PIELĘGNIARKI W OPIECE NAD PACJENTEM PO UDARZE MÓZGU

Katarzyna Korycińska- Koniczuk 1, Krzysztof Ściślak² 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

2 absolwent PWSZ w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych ; Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, Oddział Intensywnej Terapii Wstęp: Udar mózgu jest jednym z najpoważniejszych problemów współczesnej medycyny. Jest jedną z głównych przyczyn chorobowości i umieralności na świecie. Cechuje się częstymi powikłaniami i dużą śmiertelnością, jednak wielu chorych i ich bliskich nie zdaje sobie sprawy, że stan ten wymaga pilnego leczenia. Cel pracy: Poznanie roli pielęgniarki w opiece nad pacjentem po udarze mózgu. Materiał i metody: Do przeprowadzenia badań wykorzystano metodę indywidualnego przypadku. Wyniki: Pielęgniarka pełni bardzo ważną rolę w opiece nad pacjentem po udarze. Ma bardzo szeroki zakres obowiązków w kontakcie z pacjentem. Bierze czynny udział w leczeniu, opiece i pielęgnacji. Działania pielęgnacyjne realizowane przez pielęgniarkę: pomoc w utrzymywaniu higieny osobistej, pomoc w załatwianiu potrzeb fizjologicznych, pomoc w spożywaniu posiłków, wykonywanie toalety jamy ustnej, ułatwianie komunikacji z otoczeniem. Udział pielęgniarki w leczeniu pacjenta polega na dokonywaniu pomiarów parametrów życiowych, podawaniu leków i stosowaniu zaleceń dotyczących diety. Zadania wychowawcze i edukacyjne realizowane przez pielęgniarkę to: przygotowanie pacjenta do samoopieki, do podejmowania działań prozdrowotnych jak również do sprawdzania stanu swojego zdrowia poprzez pomiary wartości ciśnienia tętniczego. Wnioski: 1.Pielęgniarka ma bardzo szeroki zakres obowiązków w kontakcie z pacjentem po udarze. 2.Zapewnienie odpowiedniej pielęgnacji i rehabilitacji pacjenta po udarze mogą zdecydowanie poprawić jakość jego życia. 3.Kontynuowanie rehabilitacji, pomoc w odnalezieniu się w nowej, zmienionej sytuacji życiowej, dodawanie otuchy, motywowanie do podejmowania działań usprawniających są niezbędne w dalszym życiu po udarze. 4.Pacjenci po przebytym udarze potrzebują wiedzy na temat samej choroby, czynników ją wywołujących, objawów poprzedzających udar, działań profilaktycznych, co mieści się w zadaniach edukacyjnych sprawowanych przez pielęgniarki. Słowa kluczowe: udar mózgu, rola pielęgniarki, opieka pielęgniarska.

102

P.19.

OCENA ZAPOTRZEBOWANIA NA WSPARCIE EDUKACYJNE CHORYCH NA NOWOTWÓR PĘCHERZA MOCZOWEGO

Bogumiła Kowalczyk- Sroka1, Agnieszka Figiel2, Barbara Lelonek3

1Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św Rafała w Chęcinach 2Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych w Pińczowie 3Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wstęp: Choroby nowotworowe układu moczowo- płciowego z uwagi na stały wzrost zachorowalności oraz liczbę zgonów z powodu choroby stanowią ważny problem zdrowotny i społeczny. Wiedza pacjentów na temat czynników ryzyka oraz objawów zwiastujących proces chorobowy pozwala na rozpoczęcie odpowiedniego postępowania terapeutycznego we wczesnym stadium rozwoju choroby, kiedy istnieje wysokie prawdopodobieństwo całkowitego wyleczenia. Cel pracy: Celem pracy była ocena zapotrzebowania na wsparcie edukacyjne chorych na raka pęcherza moczowego. Materiał i metody: Badaniem objęto 40 pacjentów hospitalizowanych z powodu nowotworu pęcherza moczowego. W pracy wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety własnego autorstwa składający się z 24 pytań. Wyniki: Zaledwie 55% ankietowanych chorych było świadomych swojej choroby. Badani chorzy posiadali niski poziom wiedzy na temat czynników ryzyka choroby oraz postępowania w przypadku wystąpienia niepokojących objawów. Prawie połowa ankietowanych 41,2 % respondentów zgłosiło się do lekarza dopiero gdy krew w moczu pojawiła się po raz kolejny. Głównym źródłem wiedzy na temat choroby dla badanych był lekarz i pielęgniarka (47,6%), rodzina i znajomi (23,8%), czasopisma medyczne, książki (15,5%), internet (11,9%), telewizja (1,2%). Wnioski: 1. Przeprowadzone badania na małej grupie respondentów (40 osób) nie pozwalają na uogólnienie stwierdzenia o poziomie wiedzy wszystkich chorych na schorzenia nowotworowe układu moczowo- płciowego, niemniej jednak powinny stanowić inspirację do intensyfikacji procesu edukacji społeczeństwa w zakresie profilaktyki oraz wczesnej diagnostyki schorzeń nowotworowych. 2. Istotną rolę w procesie edukacji zdrowotnej powinny pełnić pielęgniarki. Słowa kluczowe: edukacja zdrowotna, nowotwór pęcherza moczowego

103

P.20. PROBLEMY PIELĘGNACYJNE PACJENTKI Z NOWOTWOREM PĘCHERZA MOCZOWEGO

Marzena Kubala1, Maria Kołtun1, Joanna Wierzbicka2

1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

Wstęp: Rak pęcherza moczowego stanowi 3% wszystkich nowotworów złośliwych. Najczęściej jest rozpoznawany w siódmej dekadzie życia. W Polsce rak pęcherza rocznie jest rozpoznawany u około 3800 mężczyzn i 1000 kobiet. Liczba zgonów na raka pęcherza moczowego wynosi: mężczyźni – ok. 2000, kobiety – 500.Osiągnięty w leczeniu nowotworów pęcherza moczowego duży postęp sprawia, że czas przeżycia tych chorych zdecydowanie się wydłuża a rokowanie jest pomyślne. Sposób leczenia i rokowanie zależą od stopnia zaawansowania choroby. Cel pracy: Celem badań jest rozpoznanie i przedstawienie problemów pielęgnacyjnych pacjentki z naciekającym nowotworem pęcherza moczowego, przed i po usunięciu pęcherza. Materiał i metody: Badania prowadzono przez okres dwóch lat, tj. od pierwszego pobytu pacjentki w oddziale urologicznym SSW w Ciechanowie w VII 2006r do maja 2008r. Metodą zastosowaną w pracy jest metoda indywidualnych przypadków, zastosowano techniki: wywiad, obserwacja, analiza dokumentów i pomiar. Wyniki: Z przeprowadzonego badania wynika, że u chorej w wyniku choroby pojawiły się problemy: natury psychicznej związane z niepokojem o przyszłość, natury biologicznej związane z zastosowanym leczeniem, związane z samodzielnym radzeniem sobie z chorobą, samoopieką i rehabilitacją Wnioski: Po analizie zebranego materiału wysunięto następujące wnioski: 1. Nowotwór pęcherza moczowego, to choroba w wyniku której dochodzi do zmiany stylu życia chorego i znacznego obniżenia jego jakości. 2. Wysokie kompetencje, fachowość personelu pielęgniarskiego , czas poświęcony pacjentce, rozmowy, wzbudziły zaufanie pacjentki i pozwoliły zmniejszyć niepokój związany z chorobą i procesem leczenia. 3. Udzielanie wyczerpujących informacji przez pielęgniarki na temat istoty choroby, zastosowanego leczenia i radzenia sobie z nowym sposobem odprowadzenia moczu Zwiększyło poczucie bezpieczeństwa chorej i pozwoliło na akceptację swojej niepełnosprawności. 4. Mimo wielkiego okaleczenia jakim jest usunięcie pęcherza moczowego, zastosowana metoda leczenia w najmniejszym stopniu spowodowała ograniczenia w życiu codziennym, aktywności fizycznej i towarzyskiej pacjentki. Słowa kluczowe: nowotwór, problemy pacjenta, pielęgniarka, opieka

104

P.21. POZIOM ZMĘCZENIA A POKONYWANA ODLEGŁOŚĆ

W CZASIE TRWANIA DYŻURU DZIENNEGO LUB NOCNEGO W GRUPIE PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO ODDZIAŁÓW INTENSYWNEJ TERAPII

Katarzyna Kwiecień-Jaguś1,2, Maria Wujtewicz2, Michał Milewski3, Kamila Stępień3, Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska1,2, Andrzej Chamienia1

1 Gdański Uniwersytet Medyczny, Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego 2 Gdański Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii 3 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Terapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Wstęp: Pośród wszystkich zawodów medycznych w zakładach opieki zdrowotnej personel pielęgniarski stanowi grupę najliczniejszą. Dużej zmienności i różnorodności zadań pielęgniarskich w czasie realizowania funkcji zawodowych bardzo często towarzyszą obciążenia w wymiarze fizycznym i psychicznym. Praca w środowisku szpitalnym ma niepodważalny wpływ na kondycję zdrowotną jej pracowników. Cel pracy: Celem pracy była analiza subiektywnego poziomu poczucia zmęczenia (w wymiarze aktywności, motywacji oraz dolegliwości fizycznych) a także wydatku energetyczno-kalorycznego w grupie pielęgniarek/pielęgniarzy oddziału intensywnej terapii. Materiał i metody: Badaniami, realizowanymi w Klinice Anestezjologii i Intensywnej Terapii GUM przy współpracy innych ośrodków, objęto 93 pielęgniarek/pielęgniarzy oddziałów intensywnej terapii województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Zastosowano metodę nieeksperymentalną, badanie opisowe, bez udziału grupy kontrolnej. Dane zebrano w oparciu o autorki kwestionariusz wywiadu, a także pełną polskojęzyczną skalę do oceny poziomu zmęczenia. Wyniki: Badana grupa była wewnętrznie zróżnicowana pod względem płci, wieku oraz wykształcenia. Najliczniejszą grupę stanowiły kobiety. Badania przeprowadzono z uwzględnieniem dyżuru dziennego i nocnego. Analiza materiału dotyczącego oceny neurofizjologicznych objawów zmęczenia wykazała, iż typowymi objawami zmęczenia w grupie personelu intensywnej terapii świadczącymi o spadku poziomu aktywności są: „zmęczenie nóg”, „zmęczenie oczu” oraz „chęć położenia się”. Pośród objawów przemawiających za spadkiem motywacji było: „zniecierpliwienie”, „rozproszenie”, „trudności w skupieniu uwagi”. Dominującymi objawami zmęczenia fizycznego były pragnienie, bóle pleców i sztywność karku. Test statystyczny Kurskala Wallisa wykazał, istotne statystycznie różnice pomiędzy rodzajem dyżuru a uczuciem senności (p=0,0012), trudnościami w skupieniu uwagi (p=0,0137). Analiza poziomu zmęczenia z wykorzystaniem wzoru procentowego wskaźnika zmęczenia wykazała, iż praca personelu pielęgniarskiego oddziałów intensywnej terapii jest pracą ze znacznym spadkiem poziomu aktywności oraz przewagą objawów fizycznych. Wnioski: 1. Procentowy wskaźnik poziomu zmęczenia w grupie personelu OIT kształtuje się na poziomie umiarkowanym. 2. Procentowy rozkład poziomu zmęczenia ogólnego personelu OIT jest typowy dla pracowników fizycznych z dużą powtarzalnością czynności. 3. Liczba personelu pielęgniarskiego OIT silnie koreluje z liczbą pacjentów przypadających na jedną pielęgniarkę, co niewątpliwe rzutuje na poziom zmęczenia personelu. Badania wymagają dalszych pogłębionych analiz zwłaszcza z zakresu czynników uciążliwych w codziennej pracy personelu oddziałów intensywnej terapii. Słowa kluczowe: oddział intensywnej terapii, zmęczenie, personel pielęgniarski

105

P.22.

POWIKŁANIA W ŻYWIENIU ENTERALNYM CHORYCH – ZADANIA PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO

Wiesław Lewandowski1, Grażyna Skotnicka-Klonowicz2

1Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego Prawidłowe odżywianie człowieka zapewniające podaż niezbędnych ilości energii i podstawowych składników odżywczych odgrywa istotną rolę w leczeniu ciężko chorych oraz w zapobieganiu powikłaniom wynikającym z niedożywienia. U chorych niedożywionych lub żywionych nieprawidłowo, występuje znacznie więcej powikłań, wyższe są koszty leczenia i wyższa jest śmiertelność. Nadal jednak niedożywienie szpitalne pozostaje głównym jatrogennym powikłaniem leczenia szpitalnego. Opieka żywieniowa nad hospitalizowanym pacjentem uwzględniająca rozpoznanie choroby zasadniczej, aktualne zapotrzebowanie energetyczno-białkowe chorego, zapobieganie bądź leczenie istniejącego już niedożywienia, winna stanowić podstawowy element praktyki klinicznej. Jednak zapewnienie pacjentowi odżywiania, dostosowanego do jego potrzeb i aktualnej sytuacji klinicznej, wymaga od personelu lekarskiego i pielęgniarskiego: - umiejętności oceny stanu odżywienia - znajomości zapotrzebowania na energie i składniki odżywcze - wiedzy na temat współczesnych możliwości dostarczenia pożywienia każdemu choremu, niezależnie od jego sytuacji klinicznej. Pacjent przebywający w szpitalu, potrzebuje pożywienia tak samo jak człowiek zdrowy, a choroba nie zmniejsza, ale często jeszcze zwiększa jego zapotrzebowanie na energię, białko i pozostałe składniki odżywcze. Chorzy w ciężkim stanie są zwykle nie mogą przyjmować normalnego pożywienia, dlatego też powinni być żywieni drogą przewodu pokarmowego, przez zgłębnik wprowadzony do żołądka lub jelita cienkiego, albo drogą dożylną. Ten sposób odżywienia enteralnego bądź parenteralnego aczkolwiek skuteczny nie pozostaje wolny od powikłań. Stąd zadaniem personelu pielęgniarskiego wobec pacjenta żywionego drogą przewodu pokarmowego jest wdrożenie odpowiednich działań, zmierzających do uniknięcia następujących powikłań: mechanicznych, które występują przy żywieniu przez zgłębnik lub przetokę odżywczą (martwica błony śluzowej nosa, zapalenie i perforacja przełyku, podanie diety do jamy otrzewnej, krwotok do jamy otrzewnej), metabolicznych: przewodnienie, hiperosmolarne, nieketonowe odwodnienie, hipo- lub hiperglikemia, zaburzenia witaminowe, septycznych, wynikających z zakażenia diety, zalegania diety żołądku i zachłystowego zapalenia płuc, wystąpienie biegunki, której przyczyną jest najczęściej źle dobrana dieta lub nadmierna jej osmolarność, a także zbyt szybka podaż dużej objętości diety. Świadomość powikłań jakie mogą wystąpić w trakcie żywienia eneteralnego oraz umiejętność ich zapobiegania stanowi podstawę dla uniknięcia niedożywienia u ciężko chorych i powodzenia w ich leczeniu. Słowa kluczowe: żywienie enteralne

106

P.23.

OCENA ZACHOWAŃ ZDROWOTNYCH PACJENTÓW Z MIAŻDŻYCĄ TĘTNIC KOŃCZYN DOLNYCH Katarzyna Łagoda1, Paulina Dobrenko 2, Hanna Bachórzewska-Gajewska1,3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Blok operacyjny

3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Kardiologii Inwazyjnej Wstęp: Postępowanie lecznicze w miażdżycy zależy od stopnia zaawansowania choroby. Stałym elementem postępowania w każdej postaci klinicznej jest leczenie zachowawcze, do którego należą m.in.: eliminacja czynników ryzyka miażdżycy, leczenie farmakologiczne oraz leczenie chorób współistniejących. Cel pracy: Celem pracy była ocena stylu życia pacjentów z miażdżycą kończyn dolnych oraz oczekiwań pacjentów dotyczących edukacji zdrowotnej na temat choroby i zalecanego trybu życia. Materiał i metody: Badaną grupę stanowiło 50 pacjentów z miażdżycą tętnic kończyn dolnych, obu płci (61% mężczyzn), w wieku od 24 do 89 lat. Badania przeprowadzono w Klinice Kardiologii Inwazyjnej USK w Białymstoku i w Domu Pomocy Społecznej w Białymstoku. Zastosowano ankietę konstrukcji własnej (44 pytania). Wyniki: Większość pacjentów nie przestrzegało zaleceń dotyczących zmniejszenia spożycia tłuszczów nasyconych oraz zwiększenia spożycia węglowodanów złożonych i błonnika pokarmowego. Chorzy nie podejmowali regularnie aktywności fizycznej, a prawie połowa paliła papierosy. Prawidłowe BMI miało tylko16% pacjentów. Chorzy oczekiwali informacji m.in. na temat: pielęgnacji stóp, powikłań, objawów, czynników ryzyka choroby, leczenia farmakologicznego oraz metod rehabilitacji. Wnioski: Ze względu na wysoki odsetek powikłań miażdżycy w badanej grupie chorych i nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich dotyczących właściwego stylu życia, należy zwrócić szczególną uwagę na edukację pacjentów i motywowanie ich do przestrzegania zaleceń terapeutycznych dotyczących leczenia niefarmakologicznego. Słowa kluczowe: styl życia, miażdżyca tętnic kończyn dolnych

107

P.24.

STOPIEŃ OBCIĄŻENIA PRACĄ ZAWODOWĄ W OCENIE PIELĘGNIAREK

Katarzyna Łagoda1, Eugenia Dzielnik2, Hanna Bachórzewska-Gajewska1,3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 SP ZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku, Oddział Neonatologii z Patologią i Intensywną Terapią

3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Kardiologii Inwazyjnej Wstęp: Pomiar obciążenia pracą oraz zawodowe zagrożenia zdrowia pielęgniarek i położnych stanowią poważny i niedoceniany problem medyczny i społeczny. Nadmierne obciążenie pracą może być przyczyną niesprawności psycho-fizycznej a nawet choroby zawodowej. Cel pracy: określenie subiektywnego obciążenia pracą zawodową przez pielęgniarki oraz określenie zapotrzebowania na szkolenie w zakresie czynników ryzyka zawodowego i ich profilaktyki. Materiał i metody: Badaniem objęto 150 pielęgniarek pracujących w szpitalnictwie, w wieku 20-60 lat, 80% pracowało na stanowisku pielęgniarki odcinkowej, 56% posiadało staż pracy 21-30 lat. Ankietowane podzielono na trzy grupy, w zależności od specyfiki pracy na danym oddziale. Zastosowano kwestionariusz konstrukcji własnej (10 pytań) oraz standaryzowany kwestionariusz obciążenia pracą i korzyści odnoszonych z wykonywanej pracy (8 pytań). Wyniki: Ankietowane oceniły poziom swojej wiedzy na temat profilaktyki zawodowej zagrożeń zdrowia na ocenę dobrą lub dostateczną. Większość wyraziła chęć poszerzenia i uzupełnienia swojej wiedzy na temat czynników ryzyka zawodowego i ich profilaktyki. Prawie 90% odczuwało presję czasu z powodu dużego obciążenia pracą. Wszystkie ankietowane stwierdziły, że praca pielęgniarki obciążona jest dużą liczbą odpowiedzialnych zadań. Praca staje się coraz bardziej obciążająca w opinii połowy (46%) pielęgniarek pediatrycznych, 38% pielęgniarek internistycznych i 46% pielęgniarek chirurgicznych. Wnioski: W związku z narażeniem na liczne czynniki ryzyka zawodowego w miejscu pracy konieczne jest systematyczne prowadzenie szkoleń na temat czynników ryzyka zawodowego oraz ich profilaktyki a także motywowanie pielęgniarek do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Słowa kluczowe: obciążenie pracą zawodową, pielęgniarka

108

P.25.

REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA PACJENTÓW Z CHOROBĄ WIEŃCOWĄ SERCA – OCZEKIWANIA PACJENTÓW

Katarzyna Łagoda1, Michalina Krakowiak 2, Hanna Bachórzewska-Gajewska1,3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 SP ZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Kardiologii Inwazyjnej Wstęp: Rehabilitacja kardiologiczna jest kompleksowym działaniem mającym na celu prewencję chorób serca, leczenie i ograniczenie postępów choroby oraz poprawę jakości życia pacjentów, aby mogli powrócić do pełnienia dotychczasowych ról społecznych i pracy zarobkowej. Cel pracy: Celem pracy była ocena stylu życia pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, stopnia korzystania z opieki rehabilitacyjnej oraz określenie oczekiwań pacjentów w zakresie świadczeń rehabilitacyjnych. Materiał i metody: Badaniami ankietowymi objęto 50 pacjentów (54% kobiet) , w wieku 37 – 89 lat, z chorobą wieńcową serca, hospitalizowanych w Klinice Kardiologii Inwazyjnej USK w Białymstoku. Badania przeprowadzono za pomocą ankiety konstrukcji własnej (48 pytań). Wyniki: Tylko ¼ badanych ma prawidłową masę ciała, a 16,0% systematycznie podejmuje aktywność fizyczną. Połowa pali papierosy, a ⅓ określiła stopień narażenia na stres jako duży lub umiarkowany. Ankietowani utożsamiają rehabilitację kardiologiczną z usprawnianiem ruchowym (36,0%). Tylko 30,0% pacjentów korzystało z leczenia w uzdrowisku lub sanatorium. Pacjenci chcieliby uzyskać informacje m.in. na temat: istoty rehabilitacji kardiologicznej (70,0%), następstw braku rehabilitacji (48,0%), diety (48,0%), aktywności seksualnej w chorobach serca (16,0%). Wnioski: 1. Poziom wiedzy pacjentów na temat rehabilitacji kardiologicznej oraz korzystanie z form rehabilitacji kardiologicznej są niezadowalające. Należy zwrócić większą uwagę na zachęcanie pacjentów do korzystania z różnych form leczenia uzdrowiskowego 2. Istnieje potrzeba rozwoju różnych form rehabilitacji kardiologicznej na terenie województwa podlaskiego ze szczególnym uwzględnieniem edukacji na temat właściwych zachowań zdrowotnych, między innymi: sposobu odżywiania, form aktywności ruchowej i aktywnego odpoczynku, aktywności seksualnej. Słowa kluczowe: rehabilitacja kardiologiczna, oczekiwania pacjentów

109

P.26.

WPŁYW CHOROBY NA ŻYCIE CODZIENNE I PRACĘ ZAWODOWĄ W OCENIE PACJENTÓW Z CHOROBĄ REFLUKSOWĄ PRZEŁYKU

Katarzyna Łagoda1, Regina Sierżantowicz2, Grażyna Jurkowska3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Wstęp: Przewlekły charakter choroby refluksowej przełyku (ChRP), nasilenie dolegliwości oraz konieczność długotrwałego leczenia wpływa niekorzystnie funkcjonowanie fizyczne oraz psychiczne pacjentów. Cel pracy: Celem pracy było określenie opinii pacjentów na temat wpływu choroby refluksowej przełyku na ich codzienne życie oraz pracę zawodową. Materiał i metody Badaniem objęto 150 pacjentów, w wieku 20-73 lat, obu płci (66,7% kobiet) z rozpoznaną ChRP leczonych farmakologicznie. Grupę kontrolną stanowiło 150 osób (72,7% kobiet), w wieku 21-68 lat. Zastosowano kwestionariusz konstrukcji własnej oraz skalę wzrokowo-analogową bólu. Wyniki: Aż 45,3% pacjentów z ChRP określiło swój stan zdrowia jako słaby, a 22,0% jako bardzo słaby. W grupie kontrolnej ankietowani określili swój tan zdrowia jako dobry (66,0%) lub bardzo dobry (28,0%). Zdaniem 46,0% pacjentów choroba wpłynęła negatywnie na ich pracę zawodową. Około 58% stwierdziło, że ich choroba wpłynęła na obniżenie jakości życia. Prawie 1/3 pacjentów przyznała, że zasięgała porady lekarskiej z powodu złego samopoczucia psychicznego. Największym problemem w codziennym życiu wg 85,3% pacjentów były odczuwane dolegliwości. Istotnie częściej pacjenci z ChRP przyznawali, że nie potrafią radzić ze stresem oraz odczuwali silny ból w porównaniu do osób z grupy kontrolnej (p<0,001). Wnioski: Pacjenci z chorobą refluksową przełyku gorzej oceniają swój stan zdrowia, nasilenie bólu, sposób radzenia ze stresem oraz ogólną jakość życia w porównaniu z osobami w grupie kontrolnej. Choroba refluksowa przełyku wpływa negatywnie na życie codzienne i pracę zawodową pacjentów. Słowa kluczowe: choroba refluksowa przełyku, życie codzienne, praca zawodowa

110

P.27.

POSTAWY ŻYCIOWE ZWOLENNIKÓW I PRZECIWNIKÓW EUTANAZJI Małgorzata B. Marcysiak1, Miłosz Marcysiak2, Ewa Wiśniewska3, Małgorzata Zagroba3, Bożena Ostrowska1, Maria Lipińska4, Grażyna Skotnicka-Klonowicz3

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 4Główna Biblioteka Lekarska, Oddział w Ciechanowie Wstęp: Eutanazja, jako problem bioetyczny staje się przyczynkiem wielu dyskusji wśród przedstawicieli społeczeństwa, niezależnie od wieku, płci, wykonywanego zawodu, czy postaw życiowych. W dyskusjach wyłaniają się różne stanowiska. Można wyodrębnić zarówno zwolenników jak i przeciwników eutanazji. Cel pracy: Celem niniejszych badań było poznanie postaw życiowych budujących poczucie sensu życia - studentów studiów licencjackich - zwolenników i przeciwników eutanazji. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono wśród 248 osób, studentów studiów licencjackich na kierunkach pielęgniarstwo (110) i ekonomia (138). Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędzia badawcze stanowiły: Kwestionariusz Postaw Życiowych (KPŻ) w adaptacji R. Klamuta, Kwestionariusz Aprobaty Społecznej (KAS) oraz autorski kwestionariusz – Skala Akceptacji Eutanazji (SAE). Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Istnieją istotne statystycznie różnice pomiędzy studentami pielęgniarstwa i ekonomii. Postawy życiowe studentów pielęgniarstwa są istotnie niższe, zwłaszcza w zakresie spójności wewnętrznej, kontroli życia, akceptacji śmierci, poszukiwania celów i równowagi postaw życiowych Studenci pielęgniarstwa istotnie rzadziej akceptują stosowanie eutanazji. W badanej grupie 17% stanowili zdecydowani przeciwnicy, a 21% zdecydowani zwolennicy eutanazji. Pozostałe osoby były niezdecydowane. Brak istotnych różnic w postawach życiowych zwolenników i przeciwników eutanazji. Wnioski: 1. Istnieje potrzeba diagnozy niskich postaw życiowych wśród studentów pielęgniarstwa. 2. Różnice wewnątrz grup wskazują na możliwość podjęcia badań na większych próbach i wśród osób w okresie średniej dorosłości. Słowa kluczowe: eutanazja, postawy życiowe, zwolennicy, przeciwnicy

111

P.28.

ETYCZNE ASPEKTY OPIEKI NAD CZŁOWIEKIEM STARSZYM Z ZESPOŁEM OTĘPIENNYM W OPINII PIELĘGNIAREK

Małgorzata Marcysiak1, Joanna Różyńska2

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Filozofii Wstęp: Dane statystyczne wykazują, że na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci rośnie liczebność osób starszych. Szacuje się, że w Polsce populacja osób powyżej 65 r. ż. liczy prawie 5 mln. Wśród nich są osoby starsze ze zmianami otępiennymi, które zwiększają zapotrzebowanie na świadczenia pielęgnacyjne i usługi opiekuńcze. Dobra opieka nad osobami z otępieniem powinna respektować godność człowieka. Cel pracy: Celem badań było poznanie opinii pielęgniarek na temat etycznych aspektów opieki nad człowiekiem starszym z zespołem otępiennym. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 89 pielęgniarek i pielęgniarzy sprawujących opiekę nad osobami starszymi. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety, badający etyczne aspekty opieki, ze szczególnym uwzględnieniem godności osoby otępiennej. Narzędziem uzupełniającym był kwestionariusz oznaczony POS-75, dotyczący źródeł problemów pielęgnacyjnych występujących wśród osób starszych. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej oraz statystycznej weryfikacji hipotez. Wyniki: Przestrzeganie godności pacjenta w wieku starszym w opinii pielęgniarek było przeciętne. Spośród wyodrębnionych wymiarów godności istotnie wyższe wyniki dotyczyły przestrzegania godności osobowej. Średni wynik w tej skali wyniósł 23,43, odchylenie standardowe 2,26. Opinie pielęgniarek na temat godności osób dotkniętych demencją były niezadowalające. Średnia wyników w tej skali wynosiła 31,29, odchylenie standardowe 5,34. Istotnie wyższe wyniki dotyczyły przestrzegania godności pacjentów z zaawansowaną demencją niż u pacjentów, gdzie zmiany demencyjne były nieznaczne. Wnioski: Przestrzeganie godności starszego pacjenta jest przeciętne, dlatego istnieje potrzeba profesjonalnej edukacji środowiska pielęgniarskiego na temat jej aspektów, ze szczególnym uwzględnieniem szacunku dla jego tożsamości, podmiotowości i autonomii. Słowa kluczowe: etyka, osoba starsza, otępienie, opieka pielęgniarska

112

P.29.

POSTAWY MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ WOBEC OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Małgorzata B. Marcysiak1, Aneta Rupińska2, Miłosz Marcysiak3, Ewa Wiśniewska4, Małgorzata Zagroba4, Bożena Ostrowska1, Grażyna Skotnicka-Klonowicz4

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2 Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii 4Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego Wstęp: W XXI wieku, mimo wzrostu świadomości i tolerancji nadal niepełnosprawni są dyskryminowani z powodu innego wyglądu, odmiennego zachowania, ale i uprzedzeń oraz kierowania się stereotypami przez osoby pełnosprawne. To od ich postaw często zależy funkcjonowanie osób niepełnosprawnych. Cel pracy: Celem niniejszych badań była próba określenia postaw młodzieży gimnazjalnej wobec osób niepełnosprawnych. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono wśród 106 uczniów ciechanowskich gimnazjów (w tym 33% z oddziałami integracyjnymi). Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Analiza uzyskanych wyników wykazała, że w badanej grupie przeważały postawy pozytywne (61,32%), szczególnie wobec osób niepełnosprawnych ruchowo (74,53%). Rzadziej postawy pozytywne prezentowane były wobec niepełnosprawnych intelektualnie (43,40%). Istnieje zależność między wiekiem badanych, a postawami, które wyrażali. Starsi wypadali korzystniej. Płeć także różnicuje postawy. Dziewczęta częściej prezentowały postawy pozytywne niż chłopcy. Nie bez znaczenia okazał się także rodzaj szkoły do jakiej uczęszczali respondenci. Zaobserwowano, iż młodzież ze szkół integracyjnych rzadziej wykazywała postawy negatywne wobec niepełnosprawnych, niż ze szkół powszechnych. Wnioski: 1. Istnieje potrzeba upowszechniania wiedzy na temat niepełnosprawności i niepełnosprawnych wśród młodzieży gimnazjalnej, co może pozwolić na kreowanie pozytywnych postaw. 2. Istotne znaczenie dla kształtowania pozytywnych postaw może mieć kontakt z osobami niepełnosprawnymi. Słowa kluczowe: niepełnosprawność, postawa, młodzież gimnazjalna

113

P.30.

PROBLEMY PIELĘGNACYJNE PACJENTA CHOREGO NA STWARDNIENIE ROZSIANE WYNIKAJĄCE Z ISTOTY CHOROBY

Małgorzata Mianowska Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Dom Pomocy Społecznej Zdrowa Jesień dla osób przewlekle psychicznie chorych w Bogurzynie Wstęp: Stwardnienie rozsiane jest bardzo poważnym problemem medycznym nie tylko w Polsce, ale w wielu innych krajach, jest chorobą przewlekłą, co wiąże się z koniecznością opieki medycznej nad pacjentem tak naprawdę do końca życia. To choroba, która mimo wszelkich zabiegów terapeutycznych prowadzi do inwalidztwa. Istotnym faktem jest też to, że bardzo często dotyka ludzi w młodym wieku i eliminuje ich z czynnego uczestnictwa w życiu zawodowym i czynnościach dnia codziennego. Cel badań: Celem badań było przedstawienie problemów pacjenta chorującego na stwardnienie rozsiane. Materiał i metoda: W pracy zastosowano metodę indywidualnego przypadku. Informacje pozyskano od pacjenta stosując kwestionariusz pytań, swobodną rozmowę w miejscu zamieszkania. Analizie poddano także dokumenty medyczne. Wyniki: Zastosowana metoda badawcza dostarczyła wyników orientacyjnych oraz pomogła uzyskać odpowiedzi na postawione wcześniej pytania szczegółowe. Dzięki przeprowadzeniu dokładnego wywiadu pielęgniarskiego, wnikliwej obserwacji oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną prawidłowo zidentyfikowałam problemy pacjenta w sferze biologicznej, społecznej i psychicznej, jak również pomogłam w ich rozwiązaniu. Wnioski: 1.Stwardnienie rozsiane to schorzenie, które zmienia dotychczasowe życie pacjenta. Zmiany dotyczą nie tylko sfery biologicznej, ale również w dużym stopniu sfery psycho-społecznej. 2.Niezwykle ważnym aspektem jest zaangażowanie rodziny w procesie leczenia pacjenta. Słowa kluczowe: stwardnienie rozsiane, sclerosis multiplex

114

P.31.

POZIOM WIEDZY STARSZYCH PACJENTÓW NA TEMAT SAMOKONTROLI CUKRZYCY Grażyna Najda1 , Halina Doroszkiewicz2

1 Szpital MSW w Białymstoku, Oddział Geriatrii 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Klinika Geriatrii Wstęp: Cukrzyca to choroba o przewlekłym przebiegu i społecznym wymiarze. Nieodzowną składową leczenia wszystkich chorób przewlekłych jest edukacja terapeutyczna. Celem pracy: jest ocena poziomu wiedzy pacjentów w starszym wieku na temat samokontroli cukrzycy. Materiał i metody: Badaniem objęto 100 pacjentów w wieku 60 lat i starszych z rozpoznaniem cukrzycy, hospitalizowanych w Oddziale Geriatrii Szpitala MSW w Białymstoku, którzy korzystali ze świadczeń zdrowotnych w okresie od 01.X. 2010 r. do 31. III. 2011 r. Badanie przeprowadzono za pomocą kwestionariusza ankiety własnej konstrukcji. Udział w badaniu był dobrowolny i anonimowy. Zebrane dane zakodowano i poddano analizie statystycznej za pomocą pakietu statystycznego STATISTICA v. 9.0. Za różnicę

znamienną statystycznie przyjęto wartość p 0,05. Wnioski: Poziom wiedzy badanych osób starszych na temat cukrzycy jest niewystarczający, niezależnie od czasu trwania choroby i wieku. Wyższy poziom umiejętności praktycznych w zakresie prowadzenia samokontroli jest ściśle powiązany z wiekiem badanych. Badane osoby starsze niedoceniają znaczenia aktywności fizycznej i diety jako uznanej formy leczenia niefarmakologicznego w cukrzycy. Udział pielęgniarki w edukacji chorych w zakresie przygotowania do świadczenia samoopieki jest niewystarczający. Słowa kluczowe: samokontrola, ludzie starzy

115

P.32. STOSUNEK STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ

W CIECHANOWIE DO ZAPŁODNIENIA IN VITRO Bożena Ostrowska1 , Małgorzata B. Marcysiak1, Ewa Wiśniewska2, Iza Jankowska3, Grażyna Skotnicka–Klonowicz2 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Wstęp: In vitro, inaczej zapłodnienie pozaustrojowe, polega na zapłodnieniu komórki jajowej w laboratorium poza ustrojem kobiety. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod leczenia niepłodności dzisiejszych czasów. Pomimo wielu ograniczeń i trudności, wiele bezdzietnych rodzin sięga po tę metodę, która daje im nadzieje na upragnione potomstwo. Cel badań: Celem badań było określenie stosunku studentów i pracowników Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie do zapłodnienia in vitro. Materiał i metoda: Badaną grupę stanowili studenci i nauczyciele akademiccy w różnym przedziale wiekowym od 19 do 60 lat i więcej. W celu zebrania materiału badawczego zastosowano metodę sondażu diagnostycznego przy użyciu techniki ankietowania. Wyniki: Analiza materiału badawczego wykazała pozytywny stosunek do zabiegu in vitro zarówno w grupie studentów (30%) jak i nauczycieli akademickich (28%.) Pozytywny stosunek do zabiegu in vitro wyrażały zarówno kobiety 32% jak i mężczyźni 26%. Najwięcej osób wyrażających pozytywny stosunek do zabiegu in vitro odnotowano w najmłodszej grupie badanych osób. W przedziale wiekowym 19-26 lat pozytywny stosunek do tego zabiegu wyraziło aż 84% i negatywny tylko 3,8% . Negatywny stosunek do tego zabiegu wzrastał wraz z wiekiem. Najwięcej osób przeciwnych tej metodzie znajdowało się w najstarszej grupie badanych. W przedziale wiekowym 48 – 59 lat na 16 badanych 8 osób (50%) stwierdzono negatywny stosunek badanych do zabiegu in vitro, a w przedziale wiekowym 60 lat i więcej, aż 62,5% osób, prezentuje negatywny stosunek do tego zabiegu. Wnioski: 1.Eksperci sektora zdrowia powinni dążyć do tego, aby zabieg in vitro był częstym tematem dyskusji, by społeczeństwo poznało nie tylko negatywne ale również pozytywne aspekty tego zabiegu. 2.Należy w szerszym zakresie upowszechniać informacje na temat in vitro, a ich przekazem powinni zajmować się specjaliści. 3.Pomimo tego, że zapłodnienie pozaustrojowe (a szczególnie etap meczenia nadliczbowych embrionów) budzi wiele kontrowersji, to nie powinien być on tematem tabu, a badania tego typu nie powinny być zabronione. 4.Należy uświadamiać społeczeństwu, że dzieci rodzone metodą in vitro to nie zachcianka, a dar dla par dotkniętych problemem bezdzietności, a osoby decydujące się na ten zabieg nie powinny być w żaden sposób negowane przez otoczenie. 5.Powinno się dążyć do tego, aby zabieg in vitro został zatwierdzony drogą legislacji i był refundowany przez państwo. Słowa kluczowe: zabieg in vitro, studenci, nauczyciele akademiccy

116

P.33.

LECZENIE NERKOZASTĘPCZE A WYBÓR PACJENTA

Marta Pezowicz1, Katarzyna Łagoda2

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej Wstęp: Celem leczenia nerkozastępczego jest stałe lub czasowe zastąpienie funkcji nerek, które ustały w wyniku odwracalnych lub nieodwracalnych zmian chorobowych. Ma ono zastosowanie w ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Ten rodzaj terapii polega na zastosowaniu 2 podstawowych metod: przeszczepie nerki i dializoterapii. Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie wskazań do leczenia nerkozastępczego oraz sposobu przygotowania pacjenta do świadomego udziału w terapii. Wyniki: Przeszczep nerki jest metodą najbardziej pożądaną, ponieważ jest w stanie całkowicie zastąpić funkcje zniszczonych nerek. Jednak z różnych względów jest formą bardzo ograniczoną, przez co nie wszyscy pacjenci mogą z niej skorzystać. Metodą dostępną bezpośrednio dla wszystkich pacjentów jest dializoterapia. Wybór metody terapii zależy od stadium zaawansowania choroby nerek. Jednak coraz częściej o wyborze metody leczenia nerkozastępczego decyduje pacjent i jego rodzina. Wraz z lekarzem dokonują wyboru właściwego leczenia. Aby dobór sposobu leczenia był w pełni świadomy, chorym i ich bliskim organizuje się systemy edukacyjne. Opierają się głównie na przekazaniu wszystkich ograniczeń i zalet podstawowych form terapii nerkozastępczej. Należy jednak podkreślić, że wybór metody leczenia jest możliwy wyłącznie w przypadku, kiedy przewlekła choroba nerek zostanie zdiagnozowana odpowiednio wcześnie oraz jeśli chory znajdzie się w odpowiednim czasie pod opieką nefrologa. Słowa kluczowe: leczenie nerkozastępcze, wybór terapii

117

P.34.

PROBLEMY PIELĘGNACYJNE PACJENTA Z WIRUSOWYMZAPALENIEM WĄTROBY TYPU C LECZONEGO INTERFERONEM

Zofia Marianna Pilitowska

Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie Wstęp: Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C jest chorobą zakaźną o bardzo wysokim ryzyku zarażenia. Do zakażeń najczęściej dochodzi poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej. W Polsce szacuje się, że około 700 tys. ludzi zakażonych jest tym wirusem. Cel badań: Celem przeprowadzonych badań było przedstawienie problemów pielęgnacyjnych u pacjenta z WZW typu C leczonego Interferonem. Materiał i metody: W pracy zastosowano metodę indywidualnego przypadku. Informacje pozyskano od pacjenta stosując kwestionariusz pytań, swobodną rozmowę w miejscu zamieszkania. Analizie poddano także dokumenty medyczne. Wyniki: W pracy udało się ustalić aktualnie istniejące problemy pielęgnacyjne pacjenta. W wyniku przeprowadzonych badań i wnikliwej analizie i obserwacji, oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną prawidłowo uzyskano odpowiedź na postawione pytania badawcze. Zidentyfikowano prawidłowo problemy pacjenta w sferze biologicznej, psychicznej i społecznej. Pacjent otrzymał pomoc w ich rozwiązaniu. Wnioski: 1. WZW typu C jest schorzeniem zmieniającym dotychczasowe życie pacjenta. Zmiany dotyczą nie tylko sfery biologicznej, ale też w dużym stopniu sfery psychicznej i społecznej, 2. Wsparcie rodziny jest elementem ułatwiającym podejmowanie procesu leczenia, 3. Zdobyta wiedza na temat ryzyka wystąpienia skutków ubocznych oraz odpowiednie przechowywanie leków i ich systematyczne przyjmowanie o stałych porach przyczynia się do prawidłowej terapii leczenia. Słowa kluczowe: WZW typu C, wirus HCV, Interferon, Rybawiryna

118

P.35.

INSULINOTERAPIA W CUKRZYCY TYPU 2 - KIEDY, DLACZEGO I JAK?

Katarzyna Sieńko1, Katarzyna Łagoda2

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej, 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej Wstęp: Mimo coraz wyższego poziomu wiedzy społeczeństwa na temat choroby cywili zacyjnej jaką jest cukrzyca typu 2, systematycznie zwiększa się liczba przypadków zachorowań. Cel badań: Celem pracy jest przedstawienie kolejnych etapów wdrażania insulinoterapii, algorytmów leczenia cukrzycy, wskazań do intensywnej, stałej i okresowej insulinoterapii oraz metod monitorowania skuteczności leczenia. Wyniki: W Polsce obserwuje się, iż w wielu przypadkach intensyfikacja leczenia jest rozpoczynana w niewłaściwym momencie. Konsekwencją późnej intensyfikacji leczenia lub braku współpracy z pacjentem w procesie wprowadzania iniekcji insuliny, są późne powikłania choroby- stanowiące ogromny problem osób starszych u których cukrzyca ma wieloletni przebieg. Przed decyzją o wdrożeniu terapii insuliną ważne jest by chory podjął próbę leczenia metodami niefarmakologicznymi. W przypadku gdy nie zostaną osiągnięte oczekiwane założenia, stosuje się wprowadzone na potrzeby pacjentów różne algorytmy insulinoterapii, zarówno w połączeniu z lekami doustnymi, jak i bez. Warunkiem prawidłowego leczenia cukrzycy jest między innymi wybór momentu w którym rozpoczyna się terapię oraz dobór odpowiedniego preparatu insuliny. Wprowadzenie insulinoterapii jest nieuniknionym etapem w życiu pacjenta z cukrzycą typu 2. Istotne jest, by pacjent miał świadomość iż zmiany zachodzące w jego życiu mają mu pomóc jak najdłużej zachować cenne dla każdego zdrowie. Prawidłowo dobrany model insulinoterapii, rodzaj insuliny oraz stosunek pacjenta do leczenia, wspólnie warunkują prawidłowy przebieg cukrzycy. Słowa kluczowe: insulinoterapia, metody, algorytmy, wskazania

119

P.36.

OCENA WIEDZY PACJENTÓW NA TEMAT NIEFARMAKOLOGICZNYCH METOD TERAPII W IBS

Regina Sierżantowicz1, Katarzyna Łagoda2 ,Grażyna Jurkowska3

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej 3 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Wstęp: Zespół jelita nadwrażliwego (z.j.n.; IBS) jest jedną z najczęstszych chorób czynnościowych przewodu pokarmowego. Występuje on u około 15-20% dorosłych ludzi w krajach europejskich oraz w USA. Istotną rolę odgrywa uświadomienie pacjentowi czynnościowego charakteru schorzenia, bez poważnych konsekwencji (np. rozwoju raka). Porady dotyczące stylu życia i sposobu żywienia aktywizują pacjenta do współpracy podczas stosowanej terapii. Celem pracy: było określenie wiedzy pacjentów na temat niefarmakologicznych metod terapii w IBS Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 150 pacjentów w wieku 18-80 lat z rozpoznanym IBS wg Kryteriów Rzymskich II objętych opieką Poradni Gastroenterologicznej USK UMB. Wiedzę pacjentów z IBS na temat niefarmakologicznych metod terapii oraz oczekiwania chorych w tym zakresie oceniono na podstawie kwestionariusza własnej konstrukcji. Wyniki: Stwierdzono, że wiek pacjentów ma istotne statystyczny (p>0.001) związek z: wiedzą w zakresie zalecanych produktów dietetycznych, produktów potencjalnie nasilających objawy w IBS. Stwierdzono wpływ płci żeńskiej na znajomość relaksującej muzyki jako metody relaksacji. Zaobserwowano, że wiek wpływa w sposób istotny na subiektywną ocenę wiedzy pacjentów w zakresie rodzaju technik relaksacyjnych oraz metody relaksacji w formie głębokiego oddechu i relaksującej muzyki. Wnioski: Ocena wiedzy w zakresie niefarmakologicznych metod terapii była niska w grupie pacjentów z IBS. Stwierdzono, że wraz z wiekiem pacjentów wzrasta liczba osób deklarujących posiadanie wiedzy. Słowa kluczowe: pacjenci, IBS, niefarmakologiczne metody terapii

120

P.37.

ANALIZA CZĘSTOŚCI POWIKŁAŃ U PACJENTÓW PO WYŁONIENIU STOMII Regina Sierżantowicz1, Marlena Karolina Święcicka2

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego 2 Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, Szpitalny Oddział Ratunkowy Wstęp: W Polsce wykonuje się około 6-8 tys. operacji wyłonienia stomii. Zabieg operacyjny wyłonienia przetoki jest niejednokrotnie jedyną skuteczną, a nawet ratującą metodą leczenia. Skutkiem są jednak trudne do zaakceptowania konsekwencje wpływające na funkcjonowanie w każdej sferze jego życia. Powikłania stomii jelitowych występują w około 30-50% przypadków. Decydują o jakości życia osób z wyłonioną przetoką, dlatego istotne jest wczesne zapobieganie ich wystąpieniu. Celem pracy: była ocena częstości występowania powikłań po zabiegach operacyjnych z wyłonieniem stomii oraz zapotrzebowania na długoterminową opiekę pielęgniarską. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 150 pacjentów pozostających pod opieką Poradni Stomijnej w latach 2008-2011. Analiza dokumentacji medycznej polegała na uzyskaniu informacji o przyczynie wyłonienia przetoki, rodzaju stomii oraz powikłaniach z jakimi pacjent zgłosił się do poradni. Podczas zbierania danych posłużono się ankietą konstrukcji własnej. Zapotrzebowanie na opiekę pielęgniarską oceniono na podstawie skali Barthel. Wyniki: Najczęściej zabieg wyłonienia stomii dotyczył pacjentów w wieku 70-80 lat. Najczęstszym powodem wykonania operacji był rak odbytnicy 29% oraz nowotwór jelita grubego 22%. Pacjenci zgłaszali problemy braku akceptacji wyglądu oraz problemy seksualne-70%. Ponad połowa (53%) zgłosiło się do poradni z powodu powikłań dermatologicznych. Wykazano dodatnia korelację tych powikłań ze zgłaszanymi problemami z zabezpieczeniem stomii. Stwierdzono, że 9% pacjentów wymaga profesjonalnej opieki pielęgniarskiej. Wnioski: Najczęstszymi powikłaniami w badanej grupie pacjentów były powikłania ogólnoustrojowe. Najczęściej pacjenci oczekują informacji na temat zasad pielęgnacji stomii i zalecanej diety. Słowa kluczowe: pacjenci, stomia, powikłania pooperacyjne, opieka

121

P.38.

ZASTOSOWANIE WIEDZY O PRAWACH PACJENTA W PRAKTYCZNEJ DZIAŁALNOŚCI PIELĘGNIAREK

Anna Smoszna, Teresa Paszek, Zofia Sienkiewicz 1 Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa 2 Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauki o Zdrowiu, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wstęp: Jedną z podstawowych zasad nie tylko w pielęgniarstwie, ale i w życiu jest ta, która mówi o tym, że należy postępować tak, jak by się chciało, aby inni postępowali wobec nas. Jednak codzienność przynosi dylematy etyczne jako rozbieżność pomiędzy prawami pacjenta a powinnościami pielęgniarki. Normy i zasady moralne mogą się zmieniać w czasie, nie muszą być one identyczne dla różnych kultur i ras. Problematyka praw pacjenta nabiera w naszym kraju coraz większego znaczenia. W obliczu nieustannie reformowanego systemu opieki zdrowotnej wywołuje sporo emocji i jest przedmiotem wielu dyskusji. Cel pracy: próba oceny wiedzy pielęgniarek z zakresu praw pacjenta i jej zastosowanie w praktycznym działaniu. Materiał i metody: Badania przeprowadzono 26 kwietnia 2009 wśród studentek II semestru studiów pomostowych na Wydziale Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Badane pielęgniarki to osoby pracujące zawodowo przede wszystkim w szpitalach. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety, który został podzielony na dwie części: Wyniki: Większość pielęgniarek (58%) zna częściowo prawa pacjenta, 49% badanych ocenia swoją wiedzę z zakresu praw pacjenta jako przeciętną.42% badanych uważa, że wiedza jest niewystarczająca. Wnioski: Wszystkie badane studentki pielęgniarstwa znają prawa pacjenta, jednak większość (58%) przyznaje, że zna je częściowo. W przestrzeganiu praw pacjenta w placówkach ochrony zdrowia w znacznym stopniu utrudniają takie czynniki jak: błędy organizacyjne, nadmiar obowiązków, przyjęte zwyczaje, trudności lokalowe. Najczęściej nieprzestrzegane prawa pacjenta to: prawo równego dostępu do świadczeń zdrowotnych, prawo dostępu do dokumentacji medyczne, prawo do prywatności, prawo do intymności. Słowa kluczowe: pacjent, prawa pacjenta

122

P.39.

ZJAWISKO SAMOBÓJSTW WŚRÓD LUDZI MŁODYCH W OPINII SPOŁECZNOŚCI DZIAŁDOWA

Joanna Wierzbicka¹, Maria Kołtun2, Barbara Różańska3 , Marzena Kubala2

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 2Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 3Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Wstęp: Samobójstwo jest przeciwieństwem skłonności organizmu do zachowania życia. Jego tragizmu doświadcza nie tylko osoba, która targa się na własne życie, ale również jej najbliżsi. Występowanie samobójstw jest zjawiskiem towarzyszącym rozwojowi ludzkości od zarania dziejów. Współcześnie przybiera jednak niepokojące rozmiary, co może świadczyć o tym, że coraz więcej ludzi nie radzi sobie ze złożonością świata, który ich otacza. Zjawisko coraz częściej dotyczy dzieci i młodzieży. Cel badań: Poznanie występowania zjawiska samobójstw wśród ludzi młodych. Celem praktycznym badań jest próba dostarczenia praktyce pedagogicznej wiedzy na temat problemów nurtujących młodzież, których nierozwiązanie skłania do prób samobójczych. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w kwietniu 2012r, wśród 116 uczniów Zespołu Szkół Nr 1 im. Stefana Żeromskiego w Działdowie. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania, a narzędziem był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki badań: Analiza wyników badań pozwoliła na weryfikację sformułowanych hipotez. Według respondentów zjawisko popełniania samobójstw wśród młodzieży występuje rzadko bądź bardzo rzadko (odpowiednio 41,5% i 24,1%). Na częste występowanie tego negatywnego zjawiska wskazało 17,2 % badanych uczniów, a 17,2 % nie potrafiło określić swojego zdania w tej sprawie. Wśród wielu przyczyn dopuszczania się prób samobójczych przez ludzi młodych dominują: dramatyczne przeżycia (27,6%), narkomania (20,6%), nieszczęśliwa miłość (13,8%), problemy rodzinne i przynależność do sekty ( 10,3%) oraz niepowodzenia szkolne (7,0%). Według 41,6 % badanych targnięcie się na własne życie jest przejawem zagubienia w życiu, dla 20,6 % respondentów czynem desperackim, a według 13,8 % młodych ludzi jest przejawem tchórzostwa. Badana młodzież krytycznie oceniła próby samobójcze ludzi młodych (94%). Wnioski: 1.W profilaktyce działań destrukcyjnych ważne jest uczenie dzieci i młodzieży korzystania ze wsparcia koleżeńskiego, a także udzielania go innym. Służą temu: rozwijanie umiejętności komunikowania, empatii, wyrażania uczuć, nazywania ich, budowanie zaufania, a także zwiększanie akceptacji siebie. 2.W pracy z młodzieżą szkoły średniej należy: wspólnie z rodzicami uczniów i ich przedstawicielami opracowywać profilaktykę zachować destrukcyjnych prowadzących do samozagłady; wykorzystywać maksymalnie możliwości prowadzenia dyskusji na tematy: niepowodzeń szkolnych, problemów rodzinnych, rozczarowań uczuciowych, przygnębienia, depresj i zniechęcenia życiem; prowadzić spotkania z przedstawicielami poradni psychologicznej, policji, prokuratury, telefonu zaufania w sprawie szukania pomocy w sytuacjach zagrażających targnięciem się na własne życie. Słowa kluczowe: samobójstwo, autodestrukcja, niepowodzenia życiowe, profilaktyka

123

P.40.

DIALIZA OTRZEWNOWA CZY HEMODIALIZA W OPINII PACJENTA

Ewa Wiśniewska1, Bożena Adamska2, Małgorzata Zagroba1, Bożena Ostrowska3, Małgorzata Marcysiak3 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych; NZOZ Centrum Dializ w Płońsku 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: Z dnia na dzień zwiększa się liczba chorych z przewlekłą chorobą nerek wymagających włączenia leczenia nerkozastępczego. Rozwój medycyny, techniki oraz coraz większa ilość stacji dializ spowodował, że dializoterapia jest dostępna dla każdego, kto wymaga tego rodzaju leczenia. Pacjent będący po opieką poradni nefrologicznej po zapoznaniu z formami leczenia obejmującymi hemodializę i dializę otrzewnową może samodzielnie zdecydować, w jaki sposób ma być leczony. Celem pracy: Celem badań było wykazanie, która z podstawowych metod leczenia nerkozastępczego wg pacjenta jest korzystniejsza z jego punktu widzenia. Materiał i metoda: W pracy zastosowano metodę indywidualnych przypadków. Badania przeprowadzono w NZOZ Centrum Dializ w Płońsku w 2012roku. Wyniki: W ocenie pacjenta następstwa w codziennym funkcjonowaniu są mniejsze w dializie otrzewnowej. Jednak w związku z zaletami hemodializy (większe poczucie bezpieczeństwa) pacjent jednoznacznie nie potrafił wskazać, która z metod jest korzystniejsza. Akceptacja leczenia nerkozastępczego jest stymulowana tym, że jest to zabieg ratujący życie. Drugim elementem budującym świadomość pacjenta jest znajomość własnej choroby, procedury leczenia oraz wsparcie profesjonalne i nieprofesjonalne. Wnioski: 1. Z uwagi na kompleksowość i wielokierunkowość leczenia nerkozastępczego ważnym elementem opieki jest edukacja pacjenta i jego rodziny. 2. Wybór metody leczenia wymaga świadomej decyzji pacjenta, uwzględniającej jego osobisty potencjał do samopielęgnacji oraz bilans zalet i wad poszczególnych metod leczenia. 3. Wdrożenie leczenia nerkozastępczego (niezależnie od formy) wymaga stałego wsparcia emocjonalnego i informacyjnego, które buduje poczucie bezpieczeństwa. Słowa kluczowe: dializa otrzewnowa, hemodializa

124

P.41.

ZJAWISKO KORZYSTANIA Z INTERNETU WŚRÓD MŁODZIEŻY Ewa Wiśniewska1, Katarzyna Małecka2, Małgorzata Zagroba1, Bożena Ostrowska3, Małgorzata Marcysiak3

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: Internet jest nową technologią w dzisiejszym świecie, która uchodzi za symbol naszych czasów. Internet wpływa na rozwój wielu dziedzin życia człowieka, gdyż umożliwia szybką, sprawną komunikację, jest źródłem informacji, służy celom edukacyjnym i pozwala nawiązywać nowe znajomości. Mimo to, okazuje się że internet, poza tym że stanowi udogodnienie i szansę na rozwój człowieka, może być postrzegany jako źródło wielu problemów psychospołecznych. Celem pracy: Celem badań była analiza zjawiska korzystania z Internetu przez młodzież. Materiał i metoda: W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Badaniami objęto 80 osób ( 40 gimnazjalistów i 40 studentów). Wyniki: Z uzyskanych danych wynika, że korzystanie z Internetu jest zjawiskiem powszechnym. Najczęściej Internet jest wykorzystywany do nawiązywania nowych znajomości za pomocą komunikatorów internetowych, przy czym studenci posiadają większą świadomość niebezpieczeństw z tym związanych. Z badań wynika także, że rodzice nie kontrolują czasu i sposobu spędzania czasu w sieci przez swoje dzieci. Wnioski: 1. Korzystanie z internetu przez młodzież jest zjawiskiem powszechnym. Z uwagi na wielogodzinne korzystania z sieci, szczególnie w godzinach wieczornych należy uświadomić młodzieży niebezpieczeństwa z tym związane. 2. Osobami odpowiedzialnymi za kształcenie higieny pracy z komputerem powinni być rodzice, nauczyciele, pracownicy ochrony zdrowia 3. U młodych osób należy kształtować zasady Net etyki, czyli zbioru dobrych zasad korzystania z zasobów internetowych. Słowa kluczowe: internet, sieć

125

P.42. EUTANAZJA W OPINII WYBRANYCH GRUP PIELĘGNIAREK I STUDENTÓW

Małgorzata Zagroba1, Marcin Chojnowski2, Ewa Wiśniewska1, Bożena Ostrowska3, Małgorzata B. Marcysiak3, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwent PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych; Szpital Specjalistyczny w Olsztynie 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

Wstęp: Problem eutanazji dzieli społeczeństwo niemal całego świata zachodniego na jej zwolenników i przeciwników. Rozwiązania zadowalającego tak jednych, jak i drugich jak dotąd nieznaleziono, stąd też konieczność dalszych dyskusji i poszukiwań w tym zakresie. Cel pracy: Poznanie opinii wybranych pielęgniarek i studentów studiów niemedycznych na temat eutanazji. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w kwietniu i maju 2012 roku w dwóch zróżnicowanych grupach. Wśród losowo wybranych 100 pielęgniarek i pielęgniarzy pracujących w oddziałach szpitalnych Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie oraz wśród 100 studentek i studentów inżynierii, ekonomii, elektroniki i informatyki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego oraz autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Większość pielęgniarek oraz studentów wyrażało negatywne opinie na temat eutanazji. Ponad połowa badanych w obu grupach nie popierała eutanazji, a także nie była za jej legalizacją. Większość pielęgniarek była przeciwna, aby prawo zezwalało lekarzom na wykonywanie eutanazji jeśli nieuleczalnie chory, cierpiący pacjent o to prosi, natomiast ponad połowa studentów była odmiennego zdania. Około 1/3 pielęgniarek i ponad połowa studentów (51%) była zdania, że eutanazja w pewnych sytuacjach może być usprawiedliwiona. Więcej pielęgniarek (30%), niż studentów (18%), poprosiłoby o eutanazję, gdyby same były w sytuacji nieuleczalnej choroby, jednocześnie pielęgniarki (14%), w nieco mniejszym odsetku niż studenci (17%), wyraziłyby zgodę na eutanazję swoich bliskich. Zdecydowana większość pielęgniarek (86%) i studentów (79%) uznała, że eutanazja jest zdecydowanie sprzeczna z wiarą katolicką. Wnioski: 1.Większość studentów i pielęgniarek odnosi się negatywnie do eutanazji i jej legalizacji a istniejące różnice w tych opiniach nie mają istotnego znaczenia. 2.Deklarowane poparcie dla eutanazji w znacznym stopniu uzależnione jest od konkretnej, opisywanej sytuacji (np. nieuleczalnej choroby najbliższych). 3.Niejednoznaczne opinie badanych pokazują, że problem eutanazji jest bardzo skomplikowany, a badanych charakteryzuje wysoka na niego wrażliwość. 4.Brak akceptacji dla eutanazji może mieć związek z wyznaniem katolickim większości polskiego społeczeństwa. Słowa kluczowe: eutanazja, opinie, pielęgniarki, studenci

126

P.43. ODŻYWIANIE SIĘ WYBRANEJ GRUPY MŁODZIEŻY LICEALNEJ

Małgorzata Zagroba1, Ewa Ewertowska2, Renata Domżał-Drzewicka1, Bożena Ostrowska3, Ewa Wiśniewska1, Małgorzata B. Marcysiak3, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

Wstęp: Prawidłowe żywienie odgrywa istotną rolę w całym okresie życia człowieka, jednak na szczególną uwagę zasługuje żywienie nastolatków. Cel badań: Celem było poznanie sposobów odżywiania się młodzieży licealnej w zależności od typu szkoły. Badano m.in. regularność spożywanych posiłków, rodzaj produktów wybieranych najczęściej, rodzaj przekąsek spożywanych między głównymi posiłkami. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w czwartym kwartale 2010 roku, wśród 100 uczniów Technikum Gastronomicznego oraz Liceum Ogólnokształcącego w Mławie. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, narzędziem był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Biorąc pod uwagę wskaźnik BMI, stwierdzono, że u ¼ młodzieży występowały zaburzenia, zdecydowanie częściej nadwaga i otyłość (17%) niż niedobory masy ciała (9%). Niezależnie od typu szkoły (LO czy TG) uczniowie odżywiali się w sposób nieregularny, zalecaną liczbę 4-5 posiłków w ciągu dnia spożywało zaledwie 27% badanych, 61% ankietowanych wychodziło z domu bez pierwszego śniadania. Ponad ¾ badanych (77%) podjadało między głównymi posiłkami, najczęściej wyroby cukiernicze i produkty typu „Fast food”. W codziennym jadłospisie zaledwie 17% młodzieży uwzględniało produkty zbożowe, 21% owoce, 23% warzywa, 24% mleko i jego przetwory. Tylko 29% spożywało ryby i tylko jeden raz w tygodniu. Zdecydowana większość (74%) przyjmowała za mało płynów w ciągu doby. Wnioski: Nieprawidłowości w sposobie odżywiania się uczniów, stwierdzone przypadki nadwagi i otyłości, jak i niedożywienia mogą świadczyć o deficycie wiedzy na temat znaczenia zasad racjonalnego żywienia, i sprzyjać dokonywaniu niekorzystnych wyborów żywieniowych. Błędy występujące w sposobie odżywiania się licealistów potwierdzają konieczność wprowadzenia w większym zakresie tej tematyki do edukacji zdrowotnej w programach szkolnych. Szczególnie istotna jest rola pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, która edukacją powinna objąć nie tylko uczniów ale również ich rodziców, i to od etapu edukacji wczesnoszkolnej. Utrwalenie złych nawyków żywieniowych młodzieży może spowodować kontynuowanie ich w życiu dorosłym, co może mieć negatywny wpływ na prawidłowy rozwój i stan ich zdrowia obecnie i w przyszłości. Słowa kluczowe: odżywianie się, BMI, młodzież

127

P.44.

GIMNAZJALIŚCI I ZJAWISKO SPOŻYWANIA ALKOHOLU

Małgorzata Zagroba1, Monika Gerek2, Ewa Wiśniewska1, Bożena Ostrowska3, Małgorzata B. Marcysiak3, Marzena Kubala1, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

Wstęp: Spożywanie alkoholu przez młodych ludzi budzi uzasadniony niepokój zwłaszcza, że wiek, w którym dochodzi do inicjacji spożywania alkoholu sukcesywnie się obniża. Jednocześnie, co potwierdzają liczne obserwacje, rozmiary zjawiska picia alkoholu przerastają skuteczność zabiegów profilaktycznych. Coraz częściej obserwuje się sięganie po alkohol nie tylko młodzieży z liceów lub techników zawodowych, ale również dzieci ze starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów. Chociaż zjawiska te są znane to rozmiary ich oraz następstwa ulegają zmianom z biegiem czasu. Celem badań: Celem było poznanie zjawiska spożywania alkoholu przez młodzież gimnazjalną. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w lutym 2012 roku wśród 96 uczniów klas III gminnego publicznego gimnazjum, w tym 52 dziewczęta (55%) i 44 chłopców (45%). Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny. Wyniki badań: Większość gimnazjalistów z grupy badanej (81%) miało już za sobą inicjację alkoholową. Ponad połowa gimnazjalistów (55%) spożywała alkohol w ciągu ostatniego roku. Wcześniej eksperymentowanie z alkoholem rozpoczęli chłopcy. Większość badanych (ponad 50%) alkohol spożywało w domu koleżanek / kolegów. ¾ ankietowanych czyniło to dla relaksu i odprężenia. Najchętniej młodzież sięgała po piwo (76%). Do przekroczenia progu trzeźwości przyznało się 71% chłopców i 27% dziewcząt. Rodzice mieli znikomą świadomość co do spożywania alkoholu przez swoje dzieci stąd ich najczęstszą reakcją (76% rodziców) było oburzenie lub awantura w domu. Wszyscy uczniowie jednomyślnie stwierdzili, że w ich szkole były prowadzone zajęcia nt. profilaktyki alkoholizmu, a znaczący w nich udział miał wychowawca i pedagog szkolny. Wnioski:1.Rozpowszechnienie spożycia alkoholu przez gimnazjalistów jest zatrważające i wskazuje na konieczność skuteczniejszego wdrażania profilaktyki oraz reagowania różnych środowisk (od rodzinnego po szkolne) i instytucji na symptomy alkoholizowania się nieletnich poprzez: - prowadzenie warsztatów i szkoleń dla młodzieży z udziałem psychologów, terapeutów, lekarzy, pielęgniarek, policjantów; - wskazywanie i stwarzanie młodzieży alternatywnych wzorów zabawy i form spędzania czasu wolnego. 2.Należy zintensyfikować działania z zakresu kontroli dostępu młodocianych do alkoholu. Słowa kluczowe: młodzież, alkohol

128

P.45.

NAJCZĘSTSZE PROBLEMY KOBIET PO MASTEKTOMII

Małgorzata Zagroba1, Aneta Jędrzejewska2, Małgorzata B. Marcysiak3, Bożena Ostrowska3, Ewa Wiśniewska1, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: Mastektomia, dla wielu kobiet, jest najtrudniejszym etapem leczenia, ponieważ często jest równoznaczna z utratą kobiecości, atrakcyjności, macierzyństwa. Cel badań: Celem badań było określenie problemów kobiet po mastektomii. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w grudniu 2010 roku, wśród 64 kobiet po mastektomii, na terenie miasta Mławy i Ciechanowa. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, techniką była ankieta, natomiast narzędziem autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Kobiety po mastektomii musiały zmierzyć się z wieloma problemami. Na wieść o chorobie nowotworowej pojawiał się lęk przed śmiercią, przed bólem i okaleczeniem. Po amputacji piersi kobiety musiały uporać się ze znacznym okaleczeniem swojego ciała i utratą wizerunku pełnowartościowej kobiety, upośledzeniem fizycznym, czasem z odrzuceniem przez najbliższych. Trudnym etapem walki z chorobą było leczenie uzupełniające. Problemem dla kobiet był niedostatek informacji m.in. na temat ubocznych skutków leczenia, zasad postępowania w przypadku obrzęku chłonnego i profilaktyki obrzęku. Wnioski : 1.Choroba nowotworowa i skutki jej leczenia mają negatywny wpływ na wszystkie sfery życia kobiet. Wiele jest w związku z tym problemów, z którymi kobiety muszą się zmierzyć. 2.Aby pomóc kobietom przetrwać ten trudny etap ich życia, należy otoczyć każdą z nich troskliwą i profesjonalną opieką, uwzględniając ich potrzeby. 3.Należy przekazywać pacjentkom pełną i rzetelną wiedzę na temat metod i skutków ubocznych leczenia oraz profilaktyki obrzęku chłonnego. Kobiety dobrze poinformowane mogą bardziej zaangażować się w proces leczenia i szybciej powrócić do zdrowia. 4.Każda kobieta powinna być objęta kompleksową rehabilitacją (ćwiczenia, psychoterapia, masaż) od pierwszych dni po zabiegu operacyjnym, ponieważ wpływa to korzystnie na proces leczenia. 5.Szczególna rola w edukacji i rehabilitacji kobiet przypada pielęgniarkom. Słowa kluczowe: mastektomia, problemy kobiet

129

P.46. SCHIZOFRENIA W OPINII WYBRANYCH GRUP SPOŁECZEŃSTWA

Małgorzata Zagroba1, Katarzyna Kozłowska2, Ewa Wiśniewska1, Bożena Ostrowska3, Małgorzata B. Marcysiak3, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: Skuteczna pomoc osobom chorym na schizofrenię wymaga współdziałania różnych środowisk na rzecz kształtowania świadomości społeczeństwa na temat tej choroby oraz chorych na nią osób. Cel pracy: Poznanie opinii wybranych grup społeczeństwa na temat schizofrenii. Materiał i metody: Badanie zostało przeprowadzone w lutym i marcu 2012 roku, wśród 90 osób:30 pracowników Domu Pomocy Społecznej w Nasielsku, 30 członków rodzin osób chorych na schizofrenię oraz 30 losowo wybranych osób, które nie miały dotychczas kontaktu z chorymi na schizofrenię. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego oraz autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Mimo deklaracji ponad połowy badanych (51 spośród 90 badanych) ankietowani nie posiadali dostatecznej wiedzy na temat schizofrenii, a zachowania charakterystyczne dla osób ze schizofrenią prawidłowo wskazała tylko 1/3 badanych. Stosunek większości badanych do chorych na schizofrenię był życzliwy, tylko co 10 ankietowany przyznał się do obojętności, a tylko 8 osób spośród 90 respondentów do niechęci. 2/3 ogółu badanych stwierdziło, że osoby chore na schizofrenię mogą stanowić zagrożenie dla otoczenia. Prawie 3/4 ankietowanych uważało, że osoby chore na schizofrenię są dyskryminowane, przede wszystkim, gdy chodzi o prawo do pracy i zatrudnienia (51), poszanowania godności osobistej (31), sprawiedliwego traktowania (26). Zdecydowana większość (72 osoby) stwierdziła, że społeczeństwo najczęściej unika kontaktu z osobami chorymi na schizofrenię. W postawach wobec psychicznie chorych zauważano strach (40), niezdrową ciekawość (35), a nawet wrogość (14). Wnioski: Istnieje konieczność w szerszym stopniu przeprowadzania kampanii społecznych nt. chorób i chorych psychicznie, w tym szczególnie na schizofrenię. Działaniami edukacyjnymi powinny być objęte osoby, które nigdy nie miały styczności z osobami chorymi, gdyż w tym środowisku występuje największa niewiedza na ten temat. Zebrane opinie społeczeństwa odzwierciedlają zdecydowanie negatywny obraz postaw i zachowań społecznych wobec osób chorujących psychicznie. Chorzy nie tylko są obciążeni zdrowotnie, ale również często obciążeni są skutkami stygmatyzacji. Należy organizować warsztaty dla rodzin i przyjaciół osób chorych na schizofrenię, które miałyby na celu rekonstrukcję więzi rodzinnych i przyjacielskich oraz budowanie zdrowych relacji osoba chora - rodzina i osoba chora – przyjaciele. Słowa kluczowe: schizofrenia, opinie, społeczeństwo

130

P.47. UDZIAŁ OSÓB W WIEKU ŚREDNIM (35-59 LAT)

W WYBRANYCH BADANIACH PROFILAKTYCZNYCH

Małgorzata Zagroba1, Małgorzata Kuskowska2, Małgorzata B. Marcysiak3, Ewa Wiśniewska1, Bożena Ostrowska3, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych

Wstęp: Wyrazem troski o własne zdrowie jest między innymi uczestnictwo w badaniach profilaktycznych, które mają kluczowe znaczenie w walce z chorobami przewlekłymi i nowotworowymi. Cel badań: Celem badań było przedstawienie udziału osób w wieku średnim (35-59 lat) w wybranych badaniach profilaktycznych. Materiał i metody: Badania przeprowadzono na terenie powiatu mławskiego, w IV kwartale 2010 roku wśró 45 kobiet i 45 mężczyzn w wieku 35-59 lat, pracujących zawodowo, bez zdiagnozowanych chorób przewlekłych. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, techniką badawczą była ankieta, a narzędziem autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki badań: Udział osób w wieku średnim w wybranych badaniach profilaktycznych (które pozwalają wykryć m.in. zagrożenie chorobami układu krążenia, cukrzycą, POChP, białaczką, a także rakiem piersi, rakiem szyjki macicy, rakiem płuc czy rakiem prostaty) był zróżnicowany. Ankietowani częściej wykonywali badania biochemiczne, RTG płuc, EKG serca, badanie cytologiczne niż spirometrię, USG piersi, mammografię, badanie kału na krew utajoną, hormon PSA czy badania per rectum. W badaniach, częściej uczestniczyły kobiety. Wnioski: 1.Należy dołożyć wszelkich starań aby uwrażliwić osoby w średnim wieku (35-59 lat) na zagrożenie jakim są choroby nowotworowe (i inne choroby przewlekłe) oraz dostarczyć wiedzy w zakresie czynników ryzyka, sposobów zapobiegania, wczesnych objawów, metod diagnozowania i leczenia tych chorób. 2.Należy wprowadzać i realizować programy edukacyjno-prozdrowotne w placówkach medycznych (gabinetach promocji zdrowia), zakładach pracy oraz innych miejscach publicznych, wykorzystując ciekawe, aktywizujące formy przekazu (z badań wynika, że ulotki i broszury medyczne nie spełniają do końca swojej roli, nie mogą być więc głównym sposobem przekazywania istotnych dla zdrowia informacji). 3.Szczególna rola w tym zakresie przypada położnym i pielęgniarkom rodzinnym, które według respondentów częściej od lekarzy zachęcają do działań profilaktycznych. 4.Warto rozważyć wprowadzenie obowiązkowej profilaktyki przeciwnowotworowej u osób w średnim wieku, i do okresowych badań profilaktycznych włączyć np. cytologię, USG piersi, badanie PSA, badanie kału na krew utajoną. Słowa kluczowe: badania profilaktyczne

131

P.48. POZIOM RYZYKA UZALEŻNIENIA OD INTERNETU

WYBRANYCH GRUP GIMNAZJALISTÓW I LICEALISTÓW

Małgorzata Zagroba1, Joanna B. Pawłowska2, Małgorzata B. Marcysiak3, Ewa Wiśniewska1, Bożena Ostrowska3, Miłosz Marcysiak4, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1

1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych 4Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Psychologii Wstęp: Uzależnienie od internetu nie zostało dotąd ujęte w międzynarodowych klasyfikacjach zaburzeń i chorób. Trudno jednak podważyć kwestię istnienia tego problemu. Cel badań: Celem było ustalenie poziomu ryzyka uzależnienia od internetu młodzieży (gimnazjalistów i licealistów). Badano czy na poziom ryzyka uzależnienia może mieć wpływ płeć badanych, ich etap kształcenia, miejsce zamieszkania? Jakie są najczęstsze przyczyny ryzyka uzależnienia, objawy i skutki? Materiał i metody: Badania przeprowadzono w maju 2011 roku, wśród grupy 30 gimnazjalistów i 30 licealistów z dwóch szkół w Toruniu. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, narzędziem był autorski kwestionariusz ankiety. Przyjęto hipotezę zerową (H0), że nie ma różnic w wynikach badanych grup. Przyjęto poziom istotności p ≤ 0,05 jako istotny statystycznie. Wyniki: Ankietowana młodzież reprezentuje średni, ale zbliżony do wysokiego poziom ryzyka uzależnienia od internetu. Wysoki poziom ryzyka uzależnienia zaobserwowano w znacznie większym stopniu wśród uczniów gimnazjum (53,3%), niż liceum (30,0%) (p<0,05). Poziom ryzyka uzależnienia nie jest natomiast zależny od płci oraz od miejsca zamieszkania ankietowanej młodzieży (p>0,05). Internet często jest ucieczką od problemów w domu; zastępuje towarzystwo rówieśników; jest sposobem na nudę. Ponad połowa młodzieży często odczuwa potrzebę zwiększania czasu spędzanego w Internecie; siada do internetu zaraz po przebudzeniu; budzi się w nocy aby skorzystać z Internetu. Spędzają w internecie więcej czasu, niż wcześniej przewidywali; zaniedbują inne ulubione zajęcia na rzecz Internetu, zapominają o swoich codziennych obowiązkach. Wnioski: Działaniami profilaktycznymi należy obejmować już najmłodszych uczniów, m.in.: stwarzać im warunki do aktywnego spędzania wolnego czasu, wskazywać alternatywne zajęcia, wdrażać programy profilaktyczne wśród młodzieży szkolnej, propagować zdrowy styl życia, kształtować postawy prospołeczne. Dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem należy organizować warsztaty terapeutyczne, grupy wsparcia. Należy edukować rodziców w zakresie istniejących zagrożeń. Ograniczanie czasu spędzanego przed komputerem może zmniejszyć ryzyko uzależnienia. Słowa kluczowe: internet, uzależnienie, młodzież

132

P.49. OPIEKA NAD PACJENTEM Z CHOROBĄ ALZHEIMERA

- WIEDZA I OPINIE STUDENTÓW ORAZ PIELĘGNIAREK

Małgorzata Zagroba1, Justyna Todzia2, Ewa Wiśniewska1, Małgorzata Marcysiak3, Bożena Ostrowska3, Grażyna Skotnicka-Klonowicz1 1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego i Kształcenia Podyplomowego 2Absolwentka PWSZ w Ciechanowie, Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych 3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych, Zakład Propedeutyki Pielęgniarstwa i Nauk Społecznych Wstęp: Choroba Alzheimera jest chorobą postępującą i jak dotychczas nie istnieje leczenie przyczynowe tej choroby, ani takie, które zatrzymałoby całkowicie dalszy jej rozwój. Należy jednak podejmować działania, aby poprawić jakość życia chorego i jego rodziny, a do tego potrzebna jest wiedza na temat tej choroby. Cel pracy: Poznanie wiedzy i opinii studentów i pielęgniarek na temat opieki nad pacjentem z chorobą Alzheimera. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w marcu i maju 2012r. w Ciechanowie, na terenie uczelni, szpitala oraz domów pomocy społecznej w mieście Ciechanów. Objęto nimi łącznie 75 osób. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, z techniką ankietowania, a narzędziem był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Badani nie posiadali wystarczającej wiedzy nt. teorii przyczyn i istoty choroby Alzheimera (ponad połowa pielęgniarek oddziału neurologicznego, ponad 2/3 pielęgniarek pracujących w DPS-ach, i ok. 40% studentów pielęgniarstwa). Spośród 9-ciu podanych objawów choroby, oraz 5-ciu podstawowych zasad postępowania z pacjentem z chorobą Alzheimera, tylko 3 znane były wszystkim pielęgniarkom oddziału neurologicznego, w mniejszym stopniu pielęgniarkom pracującym w DPS-ach i studentom. Opinie pielęgniarek i studentów dotyczące codziennej opieki nad pacjentem z chorobą Alzheimera były zróżnicowane, ankietowani nie potrafili jednoznacznie wyrazić swoich opinii m.in. co do codziennej pielęgnacji chorego, ćwiczeń fizycznych, umysłowych, czy też zaleceń dietetycznych. Wnioski: W opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera niezwykle istotna jest podstawowa wiedza na temat istoty tej choroby, zarówno wśród profesjonalistów sprawujących opiekę nad chorym jak i opiekunów chorego. Należy więc zwracać uwagę na powyższe zagadnienia w toku studiów pielęgniarskich, a także podczas organizowanych szkoleń i warsztatów dla pielęgniarek, szczególnie tych zatrudnionych w oddziałach neurologicznych, czy też domach pomocy społecznej, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. Edukacją nt. zasad pielęgnowania i postępowania z pacjentem z chorobą Alzheimera w domu oraz wsparciem psychicznym należy objąć opiekunów pacjentaa szczególne zadania w tym zakresie należą do pielęgniarek. W krytycznym momencie choroby, może zaistnieć konieczność umieszczenia pacjenta z chorobą Alzheimera w instytucji oferujących opiekę całodobową. Słowa kluczowe: choroba Alzheimera, wiedza, opinie, studenci, pielęgniarki

133

P.50.

WPŁYW NADMIERNEJ MASY CIAŁA NA FUNKCJONOWANIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE CZŁOWIEKA

Martyna Zawadzka1, Katarzyna Łagoda2

1 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Medycyny Klinicznej 2 Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Zakład Medycyny Klinicznej Wstęp: Otyłość jest stanem, w którym ilość tkanki tłuszczowej ulega patologicznemu zwiększeniu, tj. powyżej 15% prawidłowej masy ciała u mężczyzn i ponad 25% u kobiet. Liczba osób otyłych dramatycznie wzrasta, a choroba stanowi poważny problem społeczny i zdrowotny. Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie wpływu nadmiernej masy ciała na funkcjonowanie fizyczne i psychiczne człowieka. Wyniki: Występowanie otyłości znacznie wpływa na obecność wielu innych schorzeń, które powodują pogorszenie jakości życia pacjenta. Nadmierna masa ciała może być przyczyną wielu chorób przewlekłych zagrażających życiu. Są to m.in.: nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, zawał serca, niewydolność krążenia, udary mózgu, cukrzyca typu 2. U pacjentów otyłych stwierdza się 2,2-krotnie większe ryzyko zatoru płucnego, a także 2,5 razy większe niebezpieczeństwo wystąpienia zakrzepicy żył głębokich. Innymi następstwami otyłości są problemy kostno-stawowe: zapalenia stawów kolanowych, biodrowych, nadgarstkowych; zmiany skórne, zaburzenia endokrynologiczne, zespół bezdechu sennego, kamica pęcherzyka żółciowego, uszkodzenie kłębuszków nerkowych, nowotwory oraz powikłania ciążowe np. cukrzyca ciążowa. Wśród osób otyłych częściej obserwuje się zaburzenia lękowe, bulimię, obniżoną samoocenę, depresję oraz samobójstwa. Wnioski: Istotne znaczenie w leczeniu otyłości ma nie tylko radykalna zmiana i utrata większej liczby kilogramów, ale utrzymanie obniżonej nawet nieznacznie masy ciała przez dłuższy okres czasu. Programy zapobiegania otyłości powinny być wdrażane we wszystkich grupach wiekowych i uwzględniać m.in. modyfikację zachowań żywieniowych, zwiększenie aktywności fizycznej oraz promowanie aktywnego odpoczynku. Słowa kluczowe: otyłość, funkcjonowanie fizyczne i psychiczne

134

PATRONAT MEDIALNY KONFERENCJI :

PARTNERZY KONFERENCJI :