Programi elektoral Genc Deromemaj

1

GENC DEROMEMAJ

PROGRAMI POLITIK I

KANDIDATIT PËR KRYETAR

BASHKIE Z. GENC DEROMEMAJ

VLORË

VLORE

ZGJEDHJET

VENDORE

21 QERSHOR 2015

- Pune dhe dinjitet -

PROGRAMI ELEKTORAL

GENC DEROMEMAJ

2

PROJEKTI IM PËR VLORËN

Në fakt ky është projekti juaj. Gjatë këtyre shumë ditëve të takimeve me ju, nga Novosela deri në Dukat, kam prekur dhe jam

emocionuar nga historitë tuaja. Histori që janë bërë edhe të miat.

Kam mësuar një gjë gjatë këtyre dëgjesave, takimeve apo shtrëngime duarsh: Ju e doni punën, e doni Vlorën, doni një të ardhme të

sigurt për fëmijët tuaj.

Programi im për Vlorën do të ketë parasysh pikërisht këto.

Nuk do të jetë një projekt premtimesh bombastike. Nga këto ju keni dëgjuar prej dekadash, e do të vazhdoni të dëgjoni sërish.

Pse nuk do të jetë i tillë?

3

E para, sepse nuk dua të jem gënjeshtari i radhës. E dyta, sepse programi im është pasqyrim i kërkesave tuaja gjatë takimeve që

kemi zhvilluar bashkë. Keni qenë të qartë, të dashur bashkëqytetarë. Të thjeshtë në formulimin e shqetësimeve dhe dëshirave tuaja

për qytetin.Më keni përsëritur shpesh, në çdo vend ku jam ulur dhe jam parë sy më sy me ju: Duam punë, duam rrugë, duam ujë,

duam ndriçim të rrugëve, duam kanalizime, duam zhdukjen e ujrave të zeza nga rrugët tona, nuk duam pluhur, nuk duam baltë.

Pra, Platforma juaj është Pro Qytetit. Kjo është edhe platforma ime.

Në turin tim nëpër Vlorën e re jam takuar me fshatarë e qytetarë, me vendas e të ardhur, me camë e korcarë, me tepelenas e

minoritarë, me romë e egjiptianë. Ju kam gjetur bashkë tek ndanit një hall apo një gëzim. Kam kuptuar se Vlora është e të gjithëve,

dhe e tillë duhet të mbetet.

Dhe, platforma ime kjo është: Vlora e të gjithëve, vendasve e të ardhurve.

Kjo Vlorë e të gjithëve, është një makinë ekonomike që ka motor turizmin. Nuk dua t‟ua them juve, sepse e dini shumë mire, sepse

e jetoni përditë, se cila ka qenë strategjia për turizmin në Vlorë.

Me keqardhje e them se nuk ka patur një të tillë. Kjo duhet të ndryshojë. Turizmi i Vlorës nuk mund të jetë më turizmi i cadrës, i

ditës apo i fundjavës. Ai duhet rikonceptuar, sepse Vlora e vjetër nuk është më. Në Vlorën e re, që shtrihet nga grykëderdhja e

Vjosës, deri lart në Llogara, turizmi mund të bëhet një industri.

Por, duhen zgjidhje të reja.

Unë për zgjidhje të reja hyj në këtë garë. Uroj që edhe ju, më 21 qershor, të kërkoni një zgjidhje të re. Mos e shihni 21 qershorin

thjesht si datë zgjedhjesh të reja. Kërkoni zgjidhje të reja.

Platforma ime për turizmin është kjo: turizëm gjithëvjetor nga Vjosa në Llogara.

Që të zhvillohet turizmi, duhet inkurajuar biznesi: I madh, i mesëm apo i vogël. Ka shumë mënyra për ta bërë këtë, por duhet një

devizë. E imja është: Pro Biznesit; me taksa të ulëta e inkurajim të inisiativës private.

Kur duam të imagjinojmë se si do të jetë Vlora nesër, na duhet të bëjmë pyetjen, jo të lehtë, se si është Vlora sot? A është një qytet i

gjelbëruar, me rrugë të pastra, me fusha e kënde lojrash, kinema, mjedise argëtimi e leximi?

Ju të gjithë e dini përgjigjen e kësaj.

Mbi këtë përgjigje na duhet të ndërtojmë projektin e Vlorës së nesërme. Një Vlorë Pro Jetës: me hapësira të gjelbra, mjedise

sportive e kinema moderne.

4

Im bir quhet Jon dhe ju keni Jonët tuaj. Jam i sigurt se u këputet zemra kur pasditeve dëshironi t‟i çoni diku për të luajtur, por nuk

keni se ku.

Vlora jonë duhet bërë një qytet Pro Fëmijëve: Me kënde lojrash, me çerdhe, kopshte, shkollame sistem ngrohje qëndrore.

Do ta bëjmë.

Jo vetëm fëmijëve u mungon bota e tyre në qytetin tonë. Të rinjtë dhe të rriturit, të moshuarit, të apasionuarit pas leximit apo

cultures, ose mbyllen në shtëpi me një libër ose u drejtohen kafeneve. Vlora nuk është një qytet minimalist në kulturë. Ajo i ka

dhënë Shqipërisë dhe ka mbetur vetë me pak. Projekti im për Vlorën e përmbys këtë gjendje. Platforma ime është Pro Kulturës: Për

biblioteka, jetë teatrore, rikonsiderim të trashëgimisë, festivale të folklorit e panaire të librit.

FIRMA

5

ZHVILLIM I QËNDRUESHËM PËR VLORËN

PLANIFIKIMI DHE ZHVILLIMI URBAN

6

01.Përmbledhje

Çështja urbane dhe territoriale është e rëndësishme dhe prioritare në axhendën e zhvillimit në Vlorë, veçanërisht me përfshirjen e

respektimin e konceptit të zhvillimit të qëndrueshëm.

01. Përmbledhje

02. Hyrje

03. Misioni / Vizioni

04. Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

7

02.Hyrje

Revolucion në zhvillim është termi që përzgjidhet enkas për të

përshkruar një tendencë në psikologjinë e të vepruarit në fushën

e planifikimit, të ndërtimit dhe të zhvillimit urban e arkitektonik

në të gjithë territorin.

Vlora ka probleme të shumta, pjesa më e madhe e të cilave vijnë

si pasojë e mungesës së planifikimit, ndërsa pjesa tjetër si pasojë

e keq planifikimit dhe gjithashtu të menaxhimit të keq të

burimeve të zhvillimit, të cilat përfshijnë marrëdhëniet me

pronën, me natyrën, me potencialet investuese dhe territorin.

Për adresimin e problematikave dhe ripërteritjen e ndjesive

themelore të të jetuarit në një qytet turistik si Vlora, nevojitet

revolucion, revolucion në planifikim, revolucion në manaxhim,

revolucion në trajtimin ligjor, revolucion në marrdheniet shtet-

privat, revolucion në implementim dhe kontroll.

Vlora do të ndërtoje identitetin e ri dhe të unifikuar të saj

(Bashkia e re) duke repektuar barazinë e çdo komuniteti dhe

njesie lokale të vjetër territoriale brenda ketij identiteti të ri. Në

vitin e parë do të punohet intensivisht për hartimin

gjithëpërfshires të planit strategjik të integruar të Bashkisë së re,

dhe të mundësohet integrimi ose përshtatja sipas ligjit i PPV-ve

vendore dhe planeve të detajuara duke trajnuar stafin për këtë

sfidë të madhe. Kjo do të mundësohet duke ruajtur konceptin e

përfaqesimit të trasheguar nga ndarja aktuale me njësitë

ekzistuese, me pika kontakti më të vogla por më eficentë të

administratës në çdo njesi territoriale ekzistuese që integrohet

në Bashkinë e re, në mënyrëqë niveli i shërbimeve për qytetarët

dhe komunitetet nga administrata e re të mos përkeqësohet, por

në të kundërt të ruhet minimalisht standardi ekzistues dhe të

çohet më tej. Në këtë mënyrë banorët e komuniteteteve në

periferi të Bashkisë së madhe nuk ka nevojë të udhëtojnë

kilometra dhe orë të tëra për të marrë shërbime në qendër të

Vlorës, por do t‟i marrin aty ku i kanë marrë edhe më parë.

8

Planifikimi apo politikat e planifikimit, priren në përgjithesi nga

vizionet strategjike, të cilat përçojnë strategjinë kryesore që do

të përfaqesojë polikat planifikuese për mandatin apo periudhën e

ardhshme kohore të një fuqie apo grupi politik të caktuar.

Problematika Prezantimi i këtij dokumenti në këtë moment kohor do të

shërbeje për adresimin e problematikave si vijojnë:

■ Problematikat në kuadrin ligjor

Problemet me ligjin e planifikimit janë të shumta. Me miratimin

e një ligji të ri në vitin 2011, autoritetet qendrore të planifikimit

tentuan të realizonin një revolucion në mënyrën e të

planifikuarit, duke goditur thuajse gjithçka të trashëguar në

metodologjinë e të projektuarit dhe të planifikuarit deri në atë

kohë, kur u miratua Ligji i Planifikimit Nr. 10119.

E rëndësishme është të theksohet se ndërsa legjislacioni i

mëparshëm i përdorur deri në 2011 ishtë i implementueshëm

megjithese vëreheshin mangësi, hyrja në fuqi e ligjit të ri në

shtator të 2011, evidentoi se autoritetet e planifikimit të

pushteteve vendore u gjendën para një situate të përballjes me

një ligj të pa studiuar mirë nga ekspërtet e fushes së

planifikimit, i cili që në fillim solli probleme dhe veshtirësi në

zbatim të tij. Fakt ky lehtësisht i kuptueshëm nga nevoja e

përseritur e amendimeve dhe rregullimeve në ligj që zgjaten mbi

një vit dhe rezultuan në ndryshimin e më shumë se 50 neneve.

Autoritetet qëndrore të planifikimit të njoftuara nga problemet e

evidentuara në ligjin 10119, rishikuan mundeësinë e

ndryshimeve ligjore në planifikim, të cilat rezultuan në

miratimin e ligjit të ri të planifikimit të territorit me nr. 107 datë

01/10/2014, i cili akoma nuk ka gjetur zbatim për shkak të

pritjes të miratimit të akteve nen ligjore në funksion të ligjit.

Analiza mbi problemet e ligjit të planifikimit paraqitet pasi

problemet e vërejtura në ligjin 10119, shtrihen edhe në ligjin e ri

nr. 107, me të cilat shumë shpejt do të përplasen autoritetet e

reja vendore gjatë trajtimit të problemeve planifikimit.

Probleme kryesore të vërejtura gjatë planifikimit nepërmjet

zbatimit të ligjit Nr. 10119:

Probleme me terminologjinë

Probleme me konceptimin mbi hartimin e PDV-ve

Probleme me konceptimin mbi proçedurën e miratimit të

PDV-ve

Probleme me parametrat (distancat)

Ndryshimi i herë pas hershëm i distancave dëshmon për

mungesën e angazhimit të ekspërteve të fushës në një temë kaq

thelbësore, ose përpërfshirjen e amatorëve në tema të rëndësisë

kombëtare. Distancat urbane janë çeshtje shkencore të cilat

gjykohen nëpërmjet studimeve të mirfillta shkencore mbi

ndryshueshmerinë e tyre të cilat provohen teknikisht

9

a. Strategjikisht: për të mundësuar revolucionalizimin në

mënyrën e zhvillimit në përspektive nëse kërkohet të

bëhen ndryshime

b. Ekonomikisht: për impaktin që ndryshimet sjellin në

manaxhimin e pronave dhe përftimin e hapësirave

publike ndryshimet në parametrat teknike;

c. Arkitektonikisht: duke marrë vendim-marrje për

nderthurjen e gjuhës urbanë të trashëguar me atë të re për tu

përftuar nëse parashikohen ndryshime;

d. Sociologjikisht: etj,

përpara se të miratohen në ligj dhe të hidhen në treg si standart

për rizhvillimin në territor.

Probleme me standartet

Bashkia e Vlorës nuk ka miratuar standartet e planifikimit apo

projektimit me qëllim që t‟i japi vetes shkallë lirie që të krijoje

variabilitet në gjykimin që i bëhet produkteve të prodhuara nga

privati apo nga vetë administrata publike.

Problemet me përcaktimin e qartë të

hapave juridike dhe teknike

Mungojnë nderlidhja e saktë dhe e qartë për planifikimin

nga niveli makro në miratimin e nivelit mikro.

Mungon përcaktimi i saktë i përgjegjësive administrative

Mungon përcaktimi i saktë i përgjegjesive teknike

Manaxhimi i pronës

Përcaktimet ligjore për mundesimin e transparences në vendim-

marrje

■ Problematika në burime njerëzore/administratë

dhe aspektë proceduriale

Administrata publike ka probleme thelbësore me administrimin

e planifikimit në Vlorë.

Burokratizimi i tepruar i të gjitha hapave të ndërlidhura me

planifikimin veshtirëson tej mase jetën e qytetarëve të cilët

vazhdojnë të përzgjedhin mënyrën informale për zhvillim nga

ajo formale me gjithe „përmirësimet‟ gjatë 23 vjeteve tranzicion.

Problemet me Planet e Përgjithshme Vendore

Mungesë projektesh strategjike

Mungesë planesh integrimi për zonat me diferencë

ekonomike

Mungesë planifikimi në stimulim të zhvillimit turistik

Mungesë planifikimi për rigjenerimin e territoreve

urbanë dhe suburbane, e cila duhet parë me përparësi

përpërmirësimin e vlerave turistike të zonës.

Problemet me mënyrën e proçedimit për hartimin e PDV-ve

apo studimeve të miratuara deri tani.

Nuk ka përcaktuar një standart të qartë të mënyrës të

menaxhimit të pronave, pa cënuar pronat kufitare në

përspektive. (Kjo mungesë është bere shkak përshumë gjyqe

10

ende të pazgjidhura mes pronarëve të parcelave dhe zhvilluesve

fqinje).

Problemet me mënyrën e proçedimit për miratimin e

PDV-ve apo lejeve ndërtimore.

Bashkia e Vlorës nuk ka prezantuar asnjë rregullore të

brendshme në lidhje me kushtet për zbatimin e Planeve, apo të

hartimit të PDV-ve apo të kerkesave në lidhje me projektet.

Bashkia e Vlorës nuk ka evidentuar asnjë vendim-marrje në

mënyrë që të orientohen qytetarët dhe palet e interesuara.

Bashkia e Vlorës nuk ka evidentuar asnjë rregullore për

procedimin me leje zhvillimore

Mungon totalisht përshkallizimi i procedurave sipas nivelit të

ndërhyrjes në territor.

Probleme me parametrat dhe standardet

Bashkia e Vlorës nuk ka prezantuar asnjë rregullore për

standartet që kërkon në lidhje me hartimin e studimeve apo për

referencat teknike që duhet të plotësojnë PDV-të që miratohen.

Bashkia e Vlorës nuk ka prezantuar asnjë rregullore për

standardet që kërkon në lidhje me projektimin e ndërtesave për

të cilat miraton lejet zhvillimore.

Mungesë transparencë në proçedure (DOKUMENTIMI DHE

PUBLIKIMI)

Bashkia e Vlorës nuk ka realizuar një regjistër onlinë që të

evidentoje qartë renditjen dhe problemet në aplikime.

Mos kryerja e ketij proçesi dokumentimi dhe publikimi krijon

mundësinë e trajtimit në mënyrë subjektive, selektive dhe të

parregullt të aplikimeve të ndryshme.

Për rrjedhojë shumë qytetare dhe palë të interesuara detyrohen

të presin në pafundesi përgjigjet për aplikimet e tyre, pa patur

mundësi të shikojnë në mënyrë transparente rradhën e

aplikimeve apo të strategjive të dorëzuara nga ata dhe situatën

mbi aplikimet e kryera.

Kjo errësirë totale është e papranueshme për një administratë

publike në shërbim të qytetarëve.

■ Problematikat në infrastrukturë

Rrjeti rrugor aktual është i paklasifikueshëm nga pikëpamja e

situatës teknike, cilësisë së punimeve, përballimit të trafikut,

normativave të zhvillimit të transportit urban publik, privat dhe

ekonomik në përspektive. kapaciteti i parkimeve në qytet është

i pamjaftueshëm, mjafton të përmendim që numri i automjeteve

të regjistruara është 15 000 afërsisht dhe zhvillimi i rrjetit rrugor

është po i njëjti me vitin 1993. Numri i parkimeve në qytet është

rreth 8000 vende.

■ Mungesa e harmonisë/rregullit në planifikim

Urbanistika e ndërtimeve të sajuara, në kundërshtim të plotë

me kriteret e urbanizimit të programuar funksional, me

ekuilibrin e eko-sistemit natyror (sipërpaqe e ndërtuar-sipërfaqe

e gjelbër ekzistentë ose e krijuar), me kufizimin peizazhistik,

me shpërndarjen e programuar të zonave në bazë të karakterit

11

dhe veçantive të tipit të objektit jo vetëm nuk është

përfaqësuese e denjë e një qyteti turistik, por as për

jetueshmerinë dhe estetikën e qytetarëve.

■ Stok i ndërtimeve

Në bazë të statistikave (burim-buxheti i bashkisë së Vlorës së

2013), numri i ndërtimeve në vitin 1993 ishtë 16.000 objekte,

në vitin 2013 ishtë +13 000 objekte të reja (+81% në 20 vjet),

rritja e popullsisë është 78 000 banor në vitin 1990 dhe 137.327

banorë në vitin 2015 (+76% në 20 vjet), pra +5% më shumë se

nevojshmëria për banim, por është më alarmues fakti që 23% e

apartamenteve janë të pashitura.

■ Probleme aksesibiliteti të shërbimevenë zonat

rurale

Në zonat rurale të cilat bëhen tashmë pjesë e bashkisë së re,

problematike e pashmangshme mbetet aksesi me shërbimet të

cilat janë të pakta në këto zona. Kryesisht qyteti është i

orientuar në shërbimet kryesore në rrugët kryesore

.

12

03.Vizioni

Vizioni

“Vlora do të ndërtojë identitetin e ri dhe të unifikuar të saj

(Bashkia e re) duke repektuar barazinë e çdo komuniteti dhe

njesitë lokale të ekzistuese territoriale brenda ketij identiteti të

ri. Do të punohet intensivisht për hartimin gjithepërfshirës të

planit strategjik të integruar të Bashkisë se re, dhe do të

mundësohet integrimi ose përshtatja sipas ligjit i PPV-ve

vendore dhe planeve të detajuara.”

Vizionet strategjike

■ Menaxhimi

Manaxhimi i situatës ekzistuese të territorit, është politika e

planifikimit e cila i jep prioritet proçesit të mbushjes urbane

nëpërmjet zhvillimit, rizhvillimit apo dhe ristrukturimit të

godinave ekzistuese.

Mënyra e trajtimit të këtyre proçeseve mund të përmirësojë

ndjeshëm shërbimin ndaj qytetarëve, cilësinë e ndërtimeve për

të ardhmen, duke synuar krijimin e hapësirave publike të

përbashkëta konform principeve të projektimit urban

bashkëkohor si dhe të ndërhyrjeve kirurgjikale të pjesëshme për

rehabilitimin apo vitalizimin e hapesirave publike të degraduara,

sipas mundësive.

■ Transformimi

Transformimi i situatës ekzistuese të territorit, kryhet nëpërmjet

një politike revolucionalizuese për trajtimin dhe riorganizimin e

territorit dhe të principeve të rizhvillimit në të.

Kjo ndërhyrje kërkon një politikë konkrete, nëpërmjet një

studimi pilot të mirfilltë, i cili paraqitet efikas në terma të

fizibilitetit ekonomik, nëpërmjet një rizhvillimi blloku me

intesitet të lartë, me lartësi të rishikuar, me manaxhim të

tërësishëm të pronave, nëpërmjet ndërhyrjes së shtetit për

realizimin e politikave të shpronësimit aty ku është e

nevojshme, dhe rregullimit të marrdhënieve nëpërmjet

kompensimit në natyrë, nëpërmjet formulave ekonomike të

manaxhimit nëpërmjet zhvillimit.

13

Qëllime strategjike

■ Rigjenerim i gjelbërimit të qytetit, ngritja e

fidanishteve.

Mbjellje masive për të siguruar shtim të gjelbërimit në qytet për

mandatin e ardhshëm. (Minimalisht 500.000 fidane)

■ Futja e vizioneve strategjike për transformimin e

transportit publik në Vlorë dhe shëndërrimin e Vlorës në

një qytet ekologjik.

o Minibuse ekologjike brenda qytetit.

o Minibuse për qendrat turistike. (Zvernecin, Kalaja e

Kaninës, Kalaja Bocareve, Llogara, Amantia, Apolonia,

Bylis, etj).

Bregu i Vlorës nga qendra deri në Orikum është 23 km.

■ Me realizimin e pedonales për gjatë bregut, është e

nevojshme dhe stimulimi i një qyteti sportiv dhe

ekologjik.

o Ngritja e një rrjeti infrastrukturor për bicikleta

o Korsi bicikletash përgjatë bregut. (Kjo korsi mund të

shërbeje dhe për stimulimin e garave kombëtare dhe

ndërkombëtare në një pistë e cila jo vetëm por dhe për

nga diversiteti gjeografik dhe panoramik do të

konkuronte dhe stimulonte reklamim ndërkombëtar për

kryerjen e këtij aktiviteti sportiv në vendin tonë, e cila

gjithashtu do të shtonte të ardhurat e pushtetit vendor për

këtë qytet.

■ Rivitalizimi i qëndrave historike

o Plane strategjike për bashkëpunimin me IMK dhe

Institutin e Albanologjisë, Historisë dhe Arkeologjisë

për rigjenerimin të qëndrave historike (P.sh. Kalaja

Kaninës, Kalaja e Bocarit, Tragjas i vjetër, Amantia, etj.)

o Rikrijim të jetës urbane në qendrën historike të

rigjeneruar sipas kushteve të jetës të përiudhes historike

në një qendër arkeologjike, për qëllime edukimi dhe

stimulim të shtimit të turizmit, financuar dhe manaxhuar

nga Bashkia Vlorë.

■ Planifikim i zonave urbane sipas njësive familjare dhe

ngritje në lartësi, në funksion të harmozimit të zhvillimit në

të ardhmen me territorin.

■ Krijimi i rregulloreve të planifikimit nga Bashkia e Vlorës,

për zhvillimin me kushtë brenda qytetit, ku çdo subjekt të

kontribuojë Bashkisë se Qytetit sipërfaqe ndërtimore, në

kompensim të kushteve lehtësuese të zhvillimit (sipërfaqe

shtese, etj), në mënyrë që të shtohet fondi i qytetit për

shpronësime apo strehime.

■ Ripërtëritje urbane nëpërmjet ndërtimeve nga shteti dhe

shpronësimeve në natyrë duke hapur hapësira publike

brenda dhe jashtë qytetit, për të përmirësuar kushtet e jetesës

dhe imazhin turistik të qytetit.

14

■ Hartim i rregulloreve të hierarkisë të procedurave për

aplikim për leje zhvillimore.

■ Ngritja e rrjetit publik detar me Sazanin.

■ Ndërthurja e turizmit detar me atë alpin dhe bujqësor.

(Llogara, Ferma e Kotës, etj)

■ Ndërtimi i një Akuariumi nga Bashkia e Vlorës, i cili do të

ishtë një nga atraksionet me interesantë në nivel kombëtar

dhe rajonal, i cili do të stimulontë shtimin e zhvillimin

turistik në qytet.

15

04.Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Në situatën aktuale, mundësitë e zhvillimit urbanistik të qytetit

të Vlorës , janë të shumta:

■ Krijimi i një unaze nëpërmjet investimeve në

infrastrukturën rrugore, rruga e centrales deri tek gjykata

(afat shkurtër), dhe unaza e re nga Pusi i Mezinit (fundi i

autostradës) nëpërmjet rrugës se Pyllit të Sodës.

Qëllimi është filtrimi i trafikut, nga dhe drejt jugut sipas

tipologjisë se ekzigjencës së shërbimeve dhe tipit të automjetit

(mjetet e tonazhit të rëndë, autobuzat, automjetet).

■ Rikonceptimi i një poli strategjik funksional, për

organizimin dhe centralizimin e shërbimit të transportit

rrugor publik dhe privat (terminal multimodal).

Qëllimi, përqëndrimi i shërbimit të trasporteve të pasagjereve,

stabilizimi i trafikut dhe i legalitetit të licensave të trasporteve.

■ Krijimi i një masterplani.

Projektimi i ri urbanistik, me “lagje” ose me blloqë banimi, në

zonat ende të pazhvilluara në respekt të normave të urbanistikës

moderne, ku roli i bashkisë në bashkëpunim me ndërtuesin

është të plotësojë veprat e urbanizimit primar dhe sistemin e ri

rrugor koaksial drejtkëndor. Kusht për aprovimin e lejeve të

ndërtimit, përveç kritereve ekzistuese të parashikuara nga ligji

nr. 107/2014 dhe në fryme të ndërtimeve cilesore, mbjellja e një

peme për çdo kat të ndërtuar, instalimi i paneleve fotovoltaike

për plotesimin e nevojave të energjise për ambientet e

përbashkëta, izolimi termik i mureve të jashtme, predisponimi i

apartamenteve të reja me një sistem të centralizuar ngrohje,

përtë cilat mund të parashikohet një ulje taksash për lejen e

ndërtimit, në masën e përcaktuar prej – 0,5% max. përfshirja e

taksës për lejen e ndërtimit të një vlere si garanci,

përmirëmbajtjen e fasadës së godinës brenda 10 vjetorit të parë,

mbetet në fakultetin si oportunitet i bashkisë, të hartojë dhe të

implementoje në bashkëpunim me sektorin e infrastruturës dhe

urbanistikës me sektorin e politikave sociale dhe asistencës të

bie dakord me investitorin për shrytezimin total, të përkohshëm

o me kërkesë, numrin e kateve maksimale të realizueshëm.

Rikupërimi dhe përmirësimi i hapësirave ndërmjet ndërtimeve

ekzistuese për shfrytezim publik si hapësira me gjelbërim,

parkime dhe shërbime shtetërore (çerdhe, kopshte, hapësira për

ushtrimin e sportit) nëpërmjet shpronësimit për interes publik,

ku kompensimi i pronarëve bëhet nëpërmjet krijimit të join-

venture me aktivitetin e ri, ku bashkia do ta menaxhojë.

Programimi dhe projektimi i një zone me karakter produktiv për

një zhvillim artizanal të ardhshëm me preçedencë të shërbimeve

turistike (si lavanderi industriale, shërbime tipografike

16

publiciteti, shërbime për hotelerinë etj.), nënkuptohet jashtë

brezit të qytetit transferimi i qendrës së mbledhjës dhe

depozitimit të mbeturinave urbanë jashtë brezit të qytetit dhe

ndërtimi i një qëndre të re moderne për diferencimin mekanik

dhe riciklimit të mbetjeve urbane.

■ Ndërtimi i një qendre për aktivitet rekreativ për rininë me

sallë konferencash, kinema, bibliotekë universitare dixhitale

etj.

Studimi i hapësirave ekzistuese për mundësimin e qëndrave të

takimit për moshën e tretë, studimi dhe bashkë projektimi me

investitorë të huaj të një sistemi të rinovueshëm pa impakt

pejzazhistik për implementimin e kërkesës së energjisë elektrike

në periudhën e sezonit turistik.

73

KU KA RRUGË, KA ZHVILLIM

INFRASTRUKTURA RRUGORE DHE RIKUALIFIKIMET URBANE, UJESJELLES

18

01.Përmbledhje

Investimet në infrastrukturën rrugore janë pjesa më e rëndësishme e cila kryesisht prek nevojat bazike të qytetarit, por dhe lehtësimin e

aksesueshmërisë në destinacionet e tij të përditshme, në destinacionet turistike, etj.

01. Përmbledhje

02. Hyrje

03. Vizioni / Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

19

02. Hyrje

Aktualisht qyteti i Vlorës ka rrugë të kategorisë së parë 32.366

ml ose 11%; rrugë të kategorise së dytë 70.751 ml ose 24%;

rrugë të kategorise së tretë 190.630 ml ose 65%. Cilësia e tyre

kryesisht le për të dëshiruar dhe shpesh është tepër e amortizuar

për disa arsye:

- Janë bërë punime të pakordinuara mes UKV (Ujësjellës

Kanalizime Vlorë sh.a) dhe projekteve të infrastrukturës rrugore

nga Bashkia Vlorë;

- Nuk janë bërë investime cilësore dhe afatgjata;

- Në shumë prej rrugëve dhe akseve nuk është bërë asnjë

investim prej disa vitesh.

Problematika

Infrastruktura rrugore

Kryesisht problematikat e hasura në investimet në

infrastrukturën rrugore dhe rikualifikimet urbane janë:

mos vazhdimësi e rrugëve dhe lidhja me rrugët pranë tyre;

gjerësi jo unike në të gjithe aksin e rrugës;

mungesa të korsive të biçikletave;

mungesa të korsive të emergjencave/transportit publik në

akset kryesore;

mungesa të ndriçimit rrugor;

mungese e gjelberimit të mirfilltë rrugor me karakter

mbrojtës dhe asimilues i zhurmave trafikut;

në shumicën e rasteve në rrugë mungojnë investime në linjat

e KUZ dhe KUB dhe disiplinimi i tyre përgjatë investimit në

rrugë;

mungesë e theksuar e sinjalistikës horizontale dhe vertikale;

mungesë e tabelave treguese e identifikuese;

mungesë e sinjalistikës vertikale e horizontale në hyrjet e

shkollave 9-vjeçare e të mesme;

mungesë e klasifikimit të rrugëve dhe sistemim i parkimeve

e sinjalistika përkatëse për to;

Problematikë në trajtimin e kryqëzimeve dhe

rrethrrotullimeve, mungeë sinjalistike në to, mungesë sigurie

për kalimet e këmbësorëve;

Rikualifikimet urbane

Blloqet urbane nuk trajtohen në tërësi, por i mungojnë shumë

elementë si: sheshe të lojërave mes bllokut urban, sipërfaqet

e gjelbëruara e terrenet sportive.

73

03.Vizioni / Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Vizioni “Vlora do të ndërtoje identitetin e ri dhe të unifikuar të saj

(Bashkia e re) duke u përpjekur të shuaje diferencat mes zonave

rurale e urbanë në infrastrukturen rrugore.

Gjithashtu identitet të ri tashme do të krijohet nëpërmjet

rikonceptimit të ndërhyrjeve në një "bllok banimi" duke e

konsideruar atë si një e tërë dhe si një miniqendër për çdo zonë

banimi.

Në situatën aktuale, nevojat për investime në infrastrukturë janë

të shumta, por disa prej tyre janë me imediate:

■ Infrastrukture rrugore

Rehabilitim i K.U.L. në Vlorë (qytet)me gjatësi 1320 ml ku

planifikohet pastrim dhe sistemim kanali;

Rikonstruksioni i rrugëve “Sulejman Delvina”, “Zenel

Murra” dhe “Ibrahim Avdullai” (unaza) me gjatësi të rrugës

2574 ml dhe gjerësia e rrugës 42.5 ml dhe 21 ml.

Rikonstruksioni i rrugës “Dush Starti” (ish ekspozitës) me

2065 m2 sipërfaqe rruge të asfaltuar dhe 590 m

2 sipërfaqe

trotuaresh të sistemuara, 1175 ml kanalizime të reja dhe

vendosje e instalimeve e rrjetit të ndriçimit rrugor. Gjithashtu

gjatë ketij investimi do të bëhet dhe lidhja me rrugën "Zenel

Murra";

Rehabilitimi i rrugëve “Dhimiter Konomi”

(Rrapi – Tunel – Kampi i punetoreve) me sipërfaqë rrugëpër

asfaltim 22541 m2 dhe gjeresi 15 m;

Rikonstruksioni i rrugës Atelie-fusha e Aviacionitme

sipërfaqë rrugëtë asfaltur 10364 m2, me sipërfaqe sistemim

trotuaresh 1900 m2.

Rikonstruksioni i rrugës “Kosova” me sipërfaqe rrugë për

t'u asfaltuar 7120m2 investime në KUB dhe KUZ.

Rikonstruksion i rrugës "Pusi i Mezinit" me sipërfaqe rrugë

për t'u asfaltur 1765 m2. Gjithashtu duhet investuar dhe në

sistemin e ndriçimit rrugor;

Rruga At Kristo Negovani – Kostandin Kristoforidhi – Jani

Gjoncani;

Rikonstruksion i K.U.L në qytet ( faza II+ III ) me gjatësi

prej 4132 ml pastrim dhe sistemim kanali;

Rikonstruksion i rrugës Atelie – Fusha e Aviacionit me

asfaltim sipërfaqë rrugë 10364 m2dhe 1900 m

2 sistemim

21

sipërfaqë trotuaresh. Gjithashtu do të përfshihen në investim

3620 ml kanalizime të reja dhe gjelberim e ndriçim rrugor.

Rehabilitim i rrugëve "At Kristo Negovani" me asfaltim

sipërfaqe rrugë 25879 m2 dhe me zgjerim të trupit të rrugës.

Sistemim i trotuareve në rrugën "Demokracia" me sipërfaqe

për sistemim trotuari 5225 m2. Gjithashtu do të parashikohet

dhe sistemi i kanalizimeve KUSH dhe KUZ.

Rikonstruksion i rrugës "Zigur Lelo" (unaza e vjetër)

Rikonstruksion i rrugës "Damian Humariti"

Rikonstruksion i rrugës "Trevellazer"

Rikonstruksion i rrugës Bunavi

Rikonstruksion i rrugës Varreza - Risili

Sistemim i rrugës “Vasil Talo” do të parashikohet faza tjetër

e kësaj rrugë për punimet e mbetura;

Planifikim i projektit për "Sinjalistika vertikale dhe

horizontale në rrugët kryesore të qytetit";

Planifikim i projektit për "Sinjalistikë e posaçme në hyrjet e

shkollave 9-vjeçare dhe shkollave të mesme";

Korsi biçikletash në disa nga rrugët e qytetit (në hartë);

■ Rikualifikime urbane

Rikualifikim urban i bllokut që kufizohet me rrugën

"Demokracia"

Rikualifikim urban i bllokut Fabrika e Orizit

■ Varrezat

VARREZAT E DËSHMORËVE

Në varrezat e dëshmorëve do të kryhen punime, të cilat do

të përmirësojnë infrastrukturën përsa i përket shkallëve

dhe rrugicave të ndërmjetme;

Do të bëhet rrethimi me kangjella i sipërfaqes së

përgjithshme, gjithashtu do të vendosen më shumë drurë

dhe do të mbillen lule.

VARREZAT E QYTETIT

në varrezat e qytetit do të kryhen gjithashtu punime të cilat

do të përmirësojnë infrastrukturën e parcelave të reja

brenda të gjitha parametrave;

do të rregullohet dhe sistemohet muri rrethues i parcelave

të vjetra;

kanalet ndërmjet parcelave ekzistuese dhe ato të reja do të

shtrohen me pllaka betoni;

do të shtrohet rruga kryesore që përshkon varrezat mes për

mes;

do të vendosen disa çezma pasi kjo u vjen në dobi

qytetarëve, gjithashtu do të vendosen me shumë drurë e

gjelbërim.

■ Rikonstruksioni i tregjeve ushqimorë

Rikonstruksion i tregjeve të Vlorës dhe sistemimi i tyre në

përputhje me standartet e trajtimit të ushqimit.

22

■ Ujesjellesi, KUZ, KUL

Zona e shërbimit

Zonat e shërbimit të furnizimit me ujë të pijshëm janë:

Qyteti i Vlorës

Fshat Nartë

Fshati Zvërnec

Fshati Kaninë

■ Burimet e ujit të pijshëm

Sot ujesjellesi i Vlorës shfrytezon këto burime:

Burimi Nr 1

(Stacioni Nr 1 me kapacitet 30 l/sek )

Burimi Nr 2, 3

(stacioni Nr 2, 3 me kapacitet 140- 150 l/sek)

Burimi Nr 4

(Stacioni Nr 4 me kapacitet 550 – 600 l/sek )

Burimi Nr 6


Burimi Nr 7


Popullsia që furnizohet me uje e përhereshme në qytet dhe në

fshatrat Narte, Zvernece, Kaninë është 141.327 banore

Popullsia e përkohshme është 260.000 banor në stinen e veres

Rezervuaret e ujit

Rezervuari i Kuzumbabase me volum 2000 m3, i ndërtuar

në vitin 1940, në një kuotë 54 m mbi nivelin e detit,

Rezervuari është në gjendje punë të pranueshme dhe furnizon

me ujë qendrës se vjetër të qytetit si dhe lagjet 15 Tetori,

Partizani, 4 Heronjtë dhe Spitalin e qytetit. Spitali i qytetit sot

furnizohet 18 orë në 24 orë, tre herë gjatë 24 orëve, ndërsa

qyteti 2 herë në 24 ore me një vazhdimësi 10 në 24 orë.

Rezervuari 4000 m3 i ndërtuar në vitin 1989. Ky rezervuar

furnizohet nga stacionet 4,6,7. Dhe furnizon së bashku me

Rezervuarin e Ri 6000 m3 gjithë pjesën tjeter të qytetit,

fshatin Nartë, Fshatin Zvërnec.

Rezervuari 6000 m3 i ndërtuar në vitin 2010 dhe furnizon

qytetin së bashku me rezervuarin 4000 m3 njëkohësisht.

Rezervuari i Marvoshit 2400 m3 i ndërtuar në vitin 1955

Sot përdoret vetëm për furnizimin e fshatit Kaninë nëpërmjet

një stacioni pompe që ndodhet pranë këtij rezervuari. Nuk

është në gjendje të mirë teknike dhe nuk përdoret më për

furnizimin e qytetit.

Rezervuari i Ujit të Ftohtë (Vilave) Përdoret për furnizimin

me ujë të lagjes Uji i Ftohtë 650 m3 i vitit 1940. Rezervuari i

Ri i pa përfunduar 650 m3 viti 2010, nuk përdoret.

Rezevuari PVC me dy depo 2000 dhe 1600 m3 që ndodhet

mbi spitalin Psiqiatrik, i ndërtuar në vitin 1974 sot nuk

përdoret, sepse ka dal nga puna që në vitin 2009 si pasojë e

rrëshqitjes së masivit të dheut ku kalonin tubot e furnizimit.

23

Shuma totale e vëllimit të rezervuareve që përdoren për

furnizimin e konsumatorëve me ujë është 12650 m3.

Ujësjellesi i Vlorës ka nevojë për investime të tjera në këto zëra:

- Në sistemin e transmetimit stacion – depo, nuk janë

zëvendësuar tubot kryesore të amortizuara me diametër 700

mm çelik. Në zonen nga stacionet e prodhimit deri në depot

e qytetit, nuk ka sistem shpërndarës nga depot e ujit, që do të

thotë se të gjithë konsumatorët në këtë zonë marrin ujë nga

sistemi i transmetimit dhe jashtë kushteve teknike (shumica

është zonë informale dhe sidomos në zonën e mbrojtur të

burimeve të Ujit të Ftohtë). Në depot e qytetit shkon 65 % e

ujit të prodhuar.

- Ka nevojë të kryhen investime në rrjetin sekondar dhe

terciar në qytet dhe në zonat informale;

- Duhet të nxirret nga puna i gjithe rrjeti shpërndares i vjetër

i amortizuar në qytet;

- Duhet të kompletohen me matesa të gjithë konsumatorët

vetëm nga një sistem;

Do të vendoset në efiçensë investimi aktual i bërë në hidrovorin

e Vlorës nëpërmjet disa investimeve të parashikuara të kryhen.

24

MBAJ PASTËR QYTETIN TËND

MENAXHIMI I MBETJEVE URBANE

25

01.Përmbledhje

Menaxhimi i mbetjeve urbane është ndër pikat më kritike për një qytet. Pasojat në mjedis janë shumë të ndjeshme në rastin e mos

trajtimit në mënyrën e duhur dhe efikase të tyre.

01. Përmbledhje

02. Hyrje


26

02. Hyrje

Problematika ■ Situata e mbetjeve urbane

Mbetjet urbanë po e mbysin qytetin e Vlorës, pasi ato po digjen

duke çliruar gazra kancerogjenë për mjedisin që i rrethon

qytetarët. Gjithashtu mbetjet inerte që gjenerohen nga bizneset

pa kriter kanë dëmtuar edhe Pyllin e Sodës (veç mbetjeve që ka

që nga gjeneza e tij si pyll). Pika fillestare e gjenerimit të

mbeturinave, qytetari nuk ka kosha të mjaftueshëm dhe të

shpërndarë në çdo hapësirë publike. Edhe aty ku ka nuk

sigurohet nga Bashkia e Vlorës heqja e tyre në kohë për të mos

ndikuar në mjedis dhe në ndotjen e ajrit. Lidhur me këtë, as që

mund të mendohet se këto mbetje urbanë trajtohen apo ndahen

në fillim të gjenerimit të tyre. Sikur të mos mjaftonte derdhja e

vazhdueshme e mbetjeve inerte e urbane dhe prerja e pishave, së

fundmi në pyllin e Sodës po shkarkohen mbetje peshku duke

bërë që Pylli i Sodës të jetë i ndotur në mënyrë të

pakthyeshme. Aktualisht nga ana e policisë bashkiake dhe

efektivëve të saj, por edhe asaj të shtetit, nuk është marrë asnjë

masë për ndalimin e autorëve, madje as i kanë identifikuar ato.

Pylli i Sodës po shkon drejt degradimit të plotë të tij , ndërsa

prej kohësh për mirëmbajtjen apo mbrojtjen e tij nuk merret

asnjë masë.Nëse mbeturinat urbane janë deri diku më të

administruara nga pikëpamja e grumbullimit, mbeturinat inerte

duket se kanë pushtuar çdo hapësirë të mundshme të lirë nëpër

hyrjet e daljet e qyteteve. Situata paraqitet shumë problematike,

sidomos në zonën e hyrjes së qytetit dhe Pyllin e Sodës ku ka

ende mbetje sodë kaustike. Bashkia e re Vlorë do të propozojë

një studim nga mund të fillohet në territor për mbledhjen e

diferencuar të mbeturinave që tek individi, duke marrë fillimisht

një zonë pilot dhe të bëjë implementimin e skemës së propozuar

më sipër në bashkëpunim me shoqërinë civile. Është shumë i

rëndësishëm roli i patjetërsueshëm i bashkisë në

ndërgjegjësimin e individëve.

■ Mbetjet inerte

Mbetjet inerte të gjeneruara nga kompanitë e ndërtimit janë

një tjetër problematikë e mbetjeve. Problematikë mbetet

hedhja e tyre në kontenierët publikë bashkë me mbetjet

urbane.

■ Mbetjet e rrezikshme

Qyteti ynë dhe zonat e reja të shtuara kanë edhe gjenerues të

tjerë të mbetjeve siç janë qendrat shëndetësore private dhe

publike. Mbetjet e tyre janë të rrezikshme.

73


Vizioni "Bashkia e re Vlorë, përmes proçedurës së trajtimit dhe menaxhimit

të mbetjeve me efikasitet, kërkon të përmirësojë jetesën e

qytetarëve".

Lidhur me proçesin e trajtimit të mbetjeve dhe “kurimin” e

problematikave të këtij proçesi propozohet që gjithçka të nisë

me Individin, si hallka e rëndësishme e këtij proçesi. Çdo gjë

nis me fillimin e ndërgjegjësimit të komunitetit dhe individit në

veçanti për ndarjen e mbetjeve familjare gjatë hedhjes e

grumbullimit në kontenierët publikë. Këto kosha dhe kontenierë

do të shtohen duke patur në konsideratë nr. e banorëve dhe

tipologjinë e ndërtimit për çdo zonë të qytetit. Këtu veç të

ardhurave nga bashkia do të punohet për përthithjen e

investimeve të huaja dhe donacioneve në një pikë kaq kyçe.

Gjithashtu do kemi parasysh një plan të qartë dhe orare të

përcaktuara për mbledhjen e mbeturinave nga kontenierët

publikë dhe dërgimin në vendin e grumbullimit.

Me grumbullimin final të mbetjeve do të ndërtohet një landfill

sipas standarteve europiane, gjë e cila i ka munguar për kaq

kohë menaxhimit të mirë të mbetjeve urbane.

Me ndërtimin e landfillit do merret në konsideratë ndërtimi i një

impianti riciklimi si një nga mënyrat më efiçentë dhe ekologjike

të trajtimit të mbetjeve.

Bashkia e re Vlorë do të propozojë një studim nga mund të

fillohet në territor për mbledhjen e diferencuar të mbeturinave

që tek individi, duke marrë fillimisht një zonë pilot dhe të bëjë

implementimin e skemës së propozuar më sipër në bashkëpunim

me shoqërinë civile. Është shumë i rëndësishëm roli i

patjetërsueshëm i bashkisë në ndërgjegjësimin e individëve.

Të gjitha këto proçese tashmë të shtuara gjenerojnë vende punë

sidomos për një kategori apo komunitetë që hasin vështirësi në

integrimin në punë. (komunitetë rome etj.) Në planifikojmë

formalizimin e këtij biznesi dhe regjistrimin e këtyre

punonjësve që aktualisht punojnë në të zezë. Ky numër

punëtorësh në këtë fushë mendohet të jetë shumë më i lartë se

800 përsona.

Politikat

■ ndertimi i një landfilli të ri

■ ndarja e mbetjeve familjare që tek individi

■ shtimi dhe rishpërndarja e konteniereve

28

■ ndarja në landfill i mbetjeve të ricikliueshme dhe të

pariciklueshme ku ato të riciklueshmet i nënshtrohen

proçesit të fundit;

■ krijimi i vendeve të reja të punës duke formalizuar të

punësuarit në të zezë në proçeset e punës deri në trajtimin

përfundimtar në landfill;

■ për sa i takon taksës së trajtimit të mbetjeve, ajo do të

mendohet të vilet nëpërmjet taksës aktuale për

pastrim/gjelbërim/ndriçim si për biznesin dhe për

familjarët. Duke ulur taksat për pastrim/ndriçim/gjelbërim

për familje dhe biznes, përfshirja e taksës së menaxhimit të

mbetjeve nuk do të rendoje xhepat e qytetareve dhe

biznese. Ajo do të vilet nëpërmjet taksës aktuale dhe nuk

do të rendoje xhepat e qytetarëve dhe bizneseve.

■ rritje e kontrollit për zbatimin me cilësi dhe efikasitet të

menaxhimit të mbetjeve urbane nga ana e operatorëve.

29

UDHËTIM TË KËNDSHËM !

TRANSPORTI PUBLIK

30

01.Përmbledhje

01. Përmbledhje

02. Hyrje


31

02. Hyrje

■ Transporti urban

Aktualisht në qytetin eVlorës operojnë 11 linja urbane dhe 100 vendqëndrime të detyruara, ndërsa si vend qëndror ose terminal shërben

sheshi tek Xhamia dhe sheshi fabrika e tullave të miratuara nga Këshilli Bashkiak. Linjat në të cilat kryhet sot shërbimi urban janë:

Xhami – Uji i Ftohte

Xhami – Plazhi i Vjetër

Xhami – ish Soda

Unaza e vogel

Lagja 24 Maji – Spital

Xhami – Lagjia 24 Maji

Linja1(a) Fabrika e tullave –Transb.

Linja 1(b) Transb. – Fabrika e tullave

Linja 2(a) Unaza e madhe

Linja 3 Uji i Ftohtë – Jonufer

Linja 4(a) e 4(b) Lagjja 24 Maji Babice

Transporti Interurban

Në këtë lloj transporti operohet me 21 linja, ku 3 linja janë brenda qarkut dhe 18 jashtë tij. Numri i autobuzave që shërbejnë në

këto linja është 53 mjete.

Transporti Rrethqytetas

Në këtë lloj transporti operohet me 14 linja nga Bashkia Vlorë në drejtim të komunave dhe anasjelltas me 28 autobuza.

■ Sherbimi taksi

32

Ky sherbim u ofrohet qytetareve nepërmjet 87 taksive 8+1, si dhe 75 taksive 4+1 (taksitë 4+1 janë të liberalizuara, vit prodhimi

pas 1996).

Problematika

■ Mungesa e cilësise së shërbimit

Një ndër problematikat e hasura në transportin urban është mungesa e cilësisë së shërbimit pasi autobuzat janë të papastër dhe nuk

janë të mirëmbajtur.

■ Autobuzë të amortizuar

Autobuzët që operojnë aktualisht në Vlorë brenda qytetit janë tejet të amortizuar dhe nuk ofrojnë kushtet për udhëtim të rehatshëm

sidomos në periudhat e nxehta të vitit.

■ Mbivendosje e dy a më shumë linjave në 1 vendqëndrim

Shpesh ndodh që ka përplasje dhe mbivendosje të linjave në të njejtin vendqendrim duke mos e bërë efikas shpërndarjen e linjave të

transportit dhe sigurimin e transportit në kohe të shkurter për qytetarët.

■ Orare jo të përcaktuara dhe të afishuara

Nuk ka një listë të përcaktuar oraresh dhe të afishuar për çdo linjë transporti urban. Kjo sjell një kaos në orare dhe parregullsi. Si e

tillë dhe kontrolli i tyre nga ana e Bashkisë Vlorë është më i veshtirë.

■ Informalitet në operatoret e sherbimit taksi

Në qytetin e Vlorës rezultojnë shumë taksi të paregjistruara dhe të paliçensuara. Aktualisht këto taksi në mënyrë informale marrin

klientelën e taksive të liçensuara dhe nuk ofrojnë shërbim cilësor ndaj qytetarit.

73


Vizioni “Ndërtimi i një infrastrukture transporti që t’i shërbejë një

levizjeje sa më dinjitoze dhe me çmim sa më të lirë

qytetarëve."

A. Transporti publik urban

■ Rritja graduale e standartit të autobuzëve përsa i takon

konfortit dhe emetimit të gazrave.

■ Zëvendësimi gradual i autobuzëve më të rinj dhe shtimi në to

i rampave për individet me aftësi të kufizuara dhe

paraplegjikë;

■ Ridimensionim i marrëdhënies së operatorit të linjës së

transportit urban;

Rritje e kontrollit ndaj operatorëve aktualë të transportit

urban;

■ Pajisje me harta treguese e stacioneve të autobuzëve

Pajisjen e të gjitha stacioneve me nr. përkatës (ose emrin e

stacionit), hartën e gjithë linjave dhe të tregohet pozicioni ku

ndodhet stacioni (me shenjat “Ju jeni këtu”), oraret si dhe

cmimin e biletës. Vendosja e tabelave të “Informacionit në

kohë reale” – Real Time Information(RTPI) si një mënyrë që

do t‟ju ofrojë pasagjerëve informacion mbi orarin e pritshëm

të ardhjes së autobuzit. Ky informacion sigurohet në stacione

ose nëpërmjet telefonit, internetit.

■ Krijimi i një rrjeti i korsish bicikletash në pikat me

interesantë të qytetit;

■ Plotesimi me nyje semafori i kryqezimeve me të rendesishme

të Vlorës.

Shtimi i linjave të transportit urban brenda qytetit dhe shtimet e

vendqendrimeve në zonat rurale.

■ Eliminim i mbivendosjes midis linjave të transportit publik.

(privat dhe shteteror)

■ Ngritja e Qendrës së Kontrollit të Trafikut Urban.

■ Linjë e veçantë Transporti publik për itinerarin bregdetar

(suport i turizmit bregdetar) me anë të autobuzave të hapur

për“city tour”. Kjo linjë autobuzash të hapur do të bëjë të

mundur promovimin e qytetit dhe turizmit bregdetar në

qytetin e Vlorës.

B. Transporti Interurban & Urban

■ Pajisja me një stacion Multimodal për të gjithë llojet e

transportit publik në Vlorë ku të jetë stacioni kryesor dhe të

shërbejë për të gjithë linjat;

73

C. Transporti detar

Modernizimi dhe Zhvillimi i Transportit detar, është një proçes

kompleks i cili duhet të fokusohet në një sërë objektivash të

mirëpërcaktuar.

■ Vendosja e një linje të transportit detar për të bërë lëvizjen në

zonat strategjike bregdetare;

■ Linjë e dedikuar transporti ujor duke bashkëpunuar me

operatorë lidhur me vënien në funksion të një linje që të

përshkojë bregdetin;

■ Duke shfrytëzuar molet ekzistuese dhe investuar në to si

Moli "Shën Vasil" apo Moli i Vjetër "Radhimë", vija

bregdetare e paprekur aktualisht, e virgjër e territorit të

Vlorës, mund të vizitohet e të ofrohet mundësia për ta.

35

NJË QYTET, SHUMË BOTË!

TURIZEM

36

01.PërmbledhjeEkzekutive

Turizmi është sektori primar dhe katalizatori kryesor i rritjes ekonomike. Industria turistike në qytetin e Vlorës është ndër mekanizmat

me të fuqishëm të punësimit, duke bërë bashkë kërkesën dhe ofertën.

01. Përmbledhje

02. Hyrje


37

02. Hyrje

Në Vlorë turizmi vlerësohet si sektori kryesor për zhvillimin e

rajonit, për nxitjen e mjaft aktiviteteve e iniciativave, për

krijimin e vendeve të punes dhe përfitimin e drejtpërdrejtë për

familjet dhe individet. Në këtëbashki ka një larmi pasurish

natyrore, kulturore, historike dhe burime njerëzore shumë të

favorshme për të zhvilluar një turizëm multidimensional dhe

bashkëkohor.

Turizmi është sektori kryesues në ekonominë e Bashkisë së

Vlorës, si dhe katalizatori kryesor i rritjes ekonomike.

Sidoqoftë, deri tani është krijuar një PLANI STRATEGJIK

PËRQARKUN E VLORËS 2011-2020 nga Qarku Vlorë, i cili

ka mbetur vetëm në letër. “Turizmi bregdetar” ka luajtur rolin

drejtues, me efektë negative për mjedisin. Megjithatë, Vlora ka

një sërë atraksionesh potenciale turistike (trashëgimia kulturore,

zonat natyrore, tradita dhe ushqimi) dhe prandaj ka mundësinë

të shkojë drejt turizmit të përgjegjshëm dhe të qëndrueshëm,

duke gjeneruar të ardhura dhe vende punë ndërkohë që

respekton mjedisin dhe kulturën e vendit. Aktualisht nuk ka

asnjë politike mbështëtese për zhvillimin lokal të ketij sektori,

zero investime, infrastrukture totalisht e shkatërruar, mungesë

sinjalistike, mungesë parqesh e lulishtesh, mungesë të jetës

kulturore në qytet, mungesë të ujit të pijshëm, tonelata me

mbeturina përgjatë rrugëve kryesore, pluhur e baltë, monumente

kulture pa infrastrukturën e duhur, rrugët që të çojnë për në

destinacionet turistike vuajnë nga mungesa e investimeve, zyrat

e shërbimit turistik janë jashtë funksioni. Pra me pak fjalë në

qytetin tonë është zhvilluar një politikë deshtuese në lidhje me

sektorin e turizmit.

Në Vlorë ekzistojnë ende vende natyrale nga me të ashprit( të

paprekshme) në Europë. Për ta kuptuar këtë duket tashmë e

qartë: bashkimi i turizmit me ambientin, dalja nga rrethi vicioz i

shtëpive të nevojshme për të pritur një numër turistësh verorë

gjithnjë në rritje, favorizimi i interesit për zonat e brendshme.

Turizmi përVlorën ka rëndësinë e veçantë të sektorit natyralisht

kushtëzues e të lidhur ngushtë me zhvillimin e një sërë fushave

të tjera si ndërtim, peshkim, transport, suvenire, etj.

Objektivat kryesore të sektorit të turizmit në Vlorë janë:

Krijimi i vendeve të punes dhe i të ardhurave;

Përshpejtimi i zhvillimit ekonomik dhe social-kulturor

në qytet;

Krijimi i iniciativave për aktivitete ekonomike;

38

Krijimi i imazhit pozitiv, për një Vlorë tërheqëse, në

arenën kombëtare e ndërkombëtare;

Zhvillimi i një turizmi të qendrueshëm në kohe.

Aspektet negative që ndikojnë në zhvillimin e turizmit janë:

1. Niveli i dobët i kapaciteteve për të hartuar projekte që janë në

përputhje me standardet e BE-së mund të pengojë aksesin në

fondet ndërkombëtare;

2. Kapaciteti i dobët për të menaxhuar fondet ndërkombëtare;

3. Ndërtesat e braktisura në fshat, në mungesë të një programi

restaurimi dhe ripërdorimi, do të ultë pamjen tërheqëse të

zonës për turistët;

4. Tendencat për ndërtime të pakontrolluara, nëse janë të

vazhdueshme, do të shkatërrojnë në mënyrë të pakthyeshme

peizazhet natyrore dhe do të shkatërrojë ndërtesat

tradicionale dhe identitetin lokal;

5. Mungesa e mundësive për punësim mund të shkaktojë

rrallimin e popullsisë në fshatra, shkatërrimin e mjedisit dhe

të paizazhit, humbjen e trashëgimisë kulturore dhe të

identitetit;

6. Mungesa e vazhdueshme e sistemit për administrimin e

mbetjeve mund të dëmtojë në mënyrë të pakthyeshme

burimet natyrore dhe shëndetin e njerëzve, duke ndikuar

negativisht në aktivitetet bujqësore dhe duke penguar

zhvillimin e turizmit;

7. Prania e bazës ushtarake në breg, duke kufizuar aksesin në

disa vende me pasuri kulturore dhe mjedisore, mund të

pengojë zhvillimin e turizmit;

Konkurrenca e destinacioneve turistike që mund të

ekuilibrojnë më mirë zhvillimin dhe mbrojtjen e mjedisit.

Problematika

Prezantimi i ketij dokumenti në këtë moment kohor do të

sherbeje për adresimin e problematikave si vijojnë:

■ Mungesa e burimeve njerezore

Aktualisht pranë Bashkisë Vlorë operon Qendra e Turizmit,

Artit dhe Kulturës dhe nuk është strukturë plotësisht e

formëzuar për menaxhimin efiçent të problematikave që shfaq

turizmi dhe zgjidhjen e tyre.

■ Mungesa e marketing-promocionit të resurseve

turistike nga ana e pushtetit lokal (guida turistike,

fletëpalosje, zyra të informacionit turistik etj).

Aktualisht problematikë e qënësishme dhe ndër më kryesoret në

fushën e Turizmit, është marketimi dhe propomovimi i vendeve,

pikave më të forta që ka qyteti i Vlorës. Zyrat e informacionit

për turizmin nuk funksionojnë dhe janë totalisht jasht

vëmendjes së autoriteteve të pushtetit lokal. Gjithashtu nuk ka

39

informacion të detajuar orientues për promovimin e pikave më

të rëndësishme për t'u vizituar në Vlorë.

■ Mungesa e infrastrukturës rrugore dhe investimeve

Momenti kyç dhe "thembra e Akilit" në çdo fushë është

infrastruktura dhe investimi në to. Në territorin e Bashkisë

Vlorë shihet se ka mungesë të theksuar në investime në

infrastrukturën rrugore e cila cënon në mënyrë të drejtpërdrejtë

në cilësinë e shërbimit që i ofrohet turistëve.

Infrastruktura, duke qenë e kufizuar paraqet një problem

madhor për zhvillimin e shpejtë të turizmit për shkak se prej

aty fillon gjithçka që përcakton vendimarrjen e turistit. Prandaj

investimet në infrastrukture kanë zënë pjesën më të madhe në

buxhetin e Bashkisë Vlorë. Këto investime janë përqendruar në

rehabilitim rrugësh, ndriçim e gjelbërim. Sidoqoftë problemet

kryesore të infrastrukturës mund t‟i përmbledhim në këto

drejtime:

Vënia në funksionim të një sistemi efiçent për trajtimin e

ujërave të zeza, i cili është i domosdoshëm për të mbajtur

të pastër dhe tërheqës bregdetin vlonjat, duke siguruar në

të njejten kohë një turizëm të qëndrueshëm.

Duhet të përmirësohet menaxhimi i mbeturinave të

krijuara gjatë proçesit ndërtimor.

Një turizëm i pretenduar pa një furnizim normal me ujë

dhe energji elektrike mbetet një ëndërr e bukur që s‟bëhet

kurrë realitet.

Rehabilitimi i “të famshmes” rruga "Transballkanike", si

një nga arteriet kryesore të infrastrukturës rrugore të qytetit.

Zgjidhja afatgjatë e këtyre problemeve mbetet një

shqetësim konstant.

■ Mungesa e bashkëpunimit pushtet lokal-biznes turistik

Pushteti lokal është instanca më efektive në zhvillimin e

turizmit të një qyteti. Duke hartuar politika të ndryshme nxitëse

dhe promovuese për zhvillimin e turizmit. Deri tani pushteti

lokal nuk bashkëpunon me operatorët turistikë dhe bizneset për

të bërë më efektive punën e tyre.

■ Mungesa e qendrave të informacionit turistik

Në qytetin e Vlorës aktualisht janë "fizikisht" 2 pika

informacioni, por që nuk kanë funksionuar asnjëherë, nuk kanë

ekzistuar dhe nuk është ndjerë kurrë ekzistenca e tyre. Për një

qytet turistik është shumë i rëndësishëm promovimi dhe dhënia

e informacionit të dobishëm e të mjaftueshëm lidhur me pikat

turistike.

73

03. Vizioni

Vizioni “Së bashku për një turizëm të qëndrueshëm”

Turizmi i qëndrueshëm tenton të minimizojë përshtypjen mbi

mjedisin për ruajtjen afatgjatë të tij, por nuk mjaftohet me kaq.

Misioni

“Garantimi i një mjedisi të përshtatshëm për zhvillimin e të

gjithë llojeve të turizmit, dhe promovimin dhe ruajtjen e

trashëgimisë kulturore dhe natyrore për një turizëm të

qëndrueshëm”

Në Strategjitë e propozuara për Mbështetjen e Turizmit,

qëllimet strategjike janë të lidhura me të ardhmen ekonomike të

Vlorës. Dy qëllimet kryesore të hartimit dhe zbatimit të

strategjive:

Për të dyfishuar të ardhurat aktuale të krijuara nga turizmi

në vitet e ardhshme dhe për të rritur vlerën e përgjithshme

të shpenzimeve të turizmit;

Për të rritur efektin e përgjithshëm ekonomik të turizmit.

Nëse politikat turistike do të adaptohen dhe biznesi do të bëhet

më efikas, ka nevojë për mjete statistike dhe vegla informatike,

të cilat do të mbulojnë të gjitha aspektet e turizmit, në mënyrë

që t'u përgjigjen më mirë pjesëmarrësve nga ky sektor, të

menaxhohen sfidat lidhur me turizmin dhe të informohen palët e

interesuara për efektet pozitive të turizmit. Me këtë qëllim duhet

të krijohen agjensi lokale për zhvillimin e turizmit të

qëndrueshëm, të cilat:

− do të veprojnë si ndërmjetës dhe koordinatorë;

− do të japin informacion dhe asistencë për profesionistët në

fushën e turizmit.

■ Legjislacioni dhe zbatimi i tij

Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve hartoi një

Ligj për Turizmin Kombëtar i cili u miratua zyrtarisht nga

Parlamenti Shqiptar më 14 maj 2007. Qëllimi i këtij ligji është

përcaktimi i parimeve dhe rregullave që drejtojnë sektorin e

turizmit dhe që zhvillojnë standardet e shërbimeve dhe

produkteve turistike dhe të atyre që lidhen me turizmin. Ligji

rregullon marrëdhëniet mes institucioneve publike dhe

kompanive private dhe individëve, njësive lokale apo të huaja

që merren me turizmin. Ai përcakton të drejtat dhe detyrat e

pjesëmarrësve në aktivitetet e turizmit në përputhje me

standardet dhe parimet e zhvillimit turistik të qëndrueshëm.

41

■ Bashkia Vlorë dhe përgjegjësitë e saj në lidhje me

turizmin

Në përputhje me dispozitat e ligjit për Turizmin, është shumë e

rëndësishme që të zbatojnë:

inventarizimin e burimeve kryesore turistike në territorin

e njësive të pushtetit lokal dhe të bizneseve turistike

lokale;

ofrimin e asistencës teknike për krijimin dhe zhvillimin

e bizneseve të turizmit në përputhje me dispozitat e këtij

ligji;

monitorimin e respektimit të këtyre dispozitave të ligjit

dhe ligjeve të tjera dhe akteve nën-ligjore nga kompanitë

privatë që operojnë në fushën e turizmit.

42


Propozime dhe angazhime

■ Ridimensionim i burimeve njerëzore

Hapja e një drejtorie të mirfilltë Promovim Qyteti dhe Turizmi

përmes të cilës do të bëhet menaxhimi i marrëdhenieve me

opëratorët turistikë, menaxhimi i njësive "Infopoint" dhe

promovimi nëpërmjet fletëpalosjeve apo materialeve të tjera

promovuese.

■ Sistemi i përmirësuar i informacionit

Zhvillimi efektiv i turizmit kërkon bazë të plotë informacioni të

zhvillimit të ofertës dhe kërkesës. Është i nevojshëm organizimi

i mbledhjes dhe analizimi efiçent i të dhënave të nevojshme mbi

operatorët turistikë dhe çdo e dhënë tjetër mbi monitorimin e

suksesshëm të turizmit në Vlorë.

■ Qendra "Infopoint"

Hapja e 4 qendrave Infopoint në pikat më nevralgjike të qytetit

si:

- Hyrja e qytetit: për atë grup turistësh që vijnë me transport

tokësor për në Vlorë;

- Orikum: për turistë që preferojnë turizmin e bregdetit e detit

dhe turizmin malor;

- Sheshi i Flamurit: për turistët që preferojnë turizmin kulturor-

historik;

- Porti: për turistët që vijnë në Vlorë përmes transportit detar

(tragete, crociera etj.)

- Nartë: për turistët që kërkojnë turizëm kulinar, apo agro-

turizëm.

Këto qendra do të përmbajnë informacion të detajuar mbi:

- atraksionet dhe destinacionet turistike në të gjithë territorin e

Vlorës (guidën turistike)

- informacion mbi kontaktet e vendqëndrimeve në Vlorë

(informacion mbi hotelet)

- persona kontakti për guidë turistike;

- harta dhe materiale të tjera promovuese.

■ Informacion online dhe të shkruar

A. Nxjerrja e një guide (profesionale) nga ana e Bashkisë

Vlorë, e cila duhet të jetë e publikuar dhe e përditësuar çdo 2

73

vjet (minimumi). Guida të jetë e integruar bashkë me kalendarin e ngjarjeve kulturore në qytet.

B. hapja e një portali online "Booking Vlora" për çdo informacion mbi pikat turistike dhe operatorët turistikë.

■ Linjë e veçantë Transporti publik për itinerarin bregdetar

Propozohet të vendoset një linjë e veçantë transporti publik me itinerar gjatë gjithë vijës bregdetare të Vlorës. Autobuzët do të jenë të

hapur dhe do të ketë dhe "tour guide" për këto shëtitje.

■ Minimizim i informalitetit që ekziston me subjektet dhe operatoret në fushën e turizmit

Mekanizmat që mund të rregullojnë në ndihmë të këtyre operatorëve që ofrojnë këto shërbime si:

ulja e taksave vendore për këto subjekte;

lehtësimi i proçedurave të mbledhjes së taksës (proçedura online);

ulje e takses së fjetjes në hotel.

■ Zgjatja e sezonit turistik në me shumë se 2- 3 muaj

Do të promovohen disa lloje turizmi, duke shfrytëzuar territoret urbanë dhe rurale që tashmë ka Vlora.

Turizmi detar dhe bregdetar

Turizmi malor

Turizmi naval

Duke qenë se Bashkia e re përfshin edhe Orikumin duhet pasur parasysh se në Orikum ekziston i vetmi port jahtesh privat në

Republikën e Shqipërisë. Marina e Orikumit ka filluar të funksionojë që prej vitit 2002 deri më sot duke u kthyer tashmë në një pike

referimi për turizmin detar. Është një realitet ekonomik dhe social me ndikim direkt në fushën e turizmit me një trafik vjetor mjetesh

lundruese turistike prej 400 – 500 varka.

Duhet pasur parasysh që turizmi naval përveçse qëllimit turistik është dhe një reklamë shumë e madhe për realitetin e ri të Bashkisë se

Vlorës në sytë e turistëve të huaj si dhe një motor shumë i madh zhvillimi duke pasur parasysh të gjitha shërbimet mbështetëse që

nevojiten të tilla si: guida turistike, promovimi i produkteve ushqimore vendase, promovimin e produkteve artizanale, promovimi i

pikave arkeologjike dhe historike etj.

Do të ishte me interes propozimi dhe zbatimi i një shkolle për "velista" (drejtuesit e varkave me vela), duke qënë se Gjiri i

Orikumit nga ana gjeografike ka një mikroklimë shumë të favorshme për zhvillimin e këtij lloj sporti detar.

73

Turizmi kulturor

Restaurimi dhe ruajtja e ndërtesave historike dhe e shtepive me vlera kulturore;

Trashegimia kulturore dhe vendet potencialisht tërheqëse si Manastiri i Zvërnecit, parku arkeologjik i Orikut, Kalaja e Kaninës.

Turizmi rural (agro dhe eko)

Krijimi i “Fermave didaktike”. Tashmë kjo bashki nuk është më vetëm një bashki urbane, por një bashki me shtrirje gjeografike të gjerë

që përmbledh edhe zona bujqësore. Pikërisht kjo shtrirje është dhe oportuniteti i qytetit për më shumë punësim. Duke integruar këto

zona si një vlerë e shtuar në ekonominë e Vlorës, duhet të zhvillohet agro-industria në zonat rurale, sikurse dhe të inkurajohet kulinaria

rajonale duke nxitur turizëm kulina. Ky lloj zhvillimi është testuar si zhvillim i qëndrueshëm dhe afatgjatë me impakt të ulët në mjedis

duke eleminuar kostot e larta të transportit dhe ndotjen në ambient.

45

VLORA, VATËR KULTURE!

KULTURA, TRASHEGIMIA KULTURORE

46

01.Përmbledhje Ekzekutive

01. Përmbledhje

02. Hyrje


47

02. Hyrje

Vlora:

Qyteti i Vlorës ka këto pika turistike:

1. Muret ndertuese të Aulones antike (daton qysh nga shek.VI)

2. Pjesëtë mureve të kalasë se skeles (shek.XVI)

3. Xhamia e Muradies (shek.XVI)

4. Godina e Muzeut kombetar të Pavarsise (shek.XIX)

5. Godina e bashkisë se qytetit Vlorë (1918)

6. Kompleksi ndertimor “Justin Godart”

7. Godina e klubit patriotic “Labëria” (shek. XIX)

8. Monumenti i Pavarsise dhe vendi monumental i Heroit të Popullit , Ismail Qemalit

9. Si dhe 25 godina të qytetit të ndertuara në shekujt 19-të

dhe në fillimet e shekullit të XX.(sahati i qytetit , Godina e Bankes

Tregetare, sarajet e Eqerem bej Vlorës, muzeu historiku i artit, godina e ish prefekturës etj.)

MUZEUME:

Në qytetin e Vlorës ndodhen dhe funksionojnë 3 muzeume. Secili prej tyre përfaqëson vlera, problematikë dhe periudha të caktuara në

historinë e rrethit. Muzeu i Pavarësisë Kombëtare, Muzeu i Relikeve Historike (Muzeu Historik) dhe Muzeu Etnografik, janë të

vendosur në tre godina në pozicione të ndryshme në qytet. Madje, secila prej këtyre godinave përfaqëson dhe mbart në vetvete vlera të

caktuara historike e arkitektonike.

■ Muzeu i Pavarësisë Kombëtare

Është krijuar në vitin 1936 dhe është muzeu i parë shqiptar. Prej krijimit e deri në ditët tona, është rritur, plotësuar e konsoliduar si një

nga objektet më të rëndësishme muzeale jo vetëm në rrethin e Vlorës, por edhe më gjerë.

48

■ Muzeu i Relikeve Historike (Muzeu Historik)

Ndodhet në qendër të qytetit, në një godinë mjaft të veçantë, e cila më parë ka shërbyer për organet e qeverisjes vendore dhe organizatat

e masave. Ky muze u krijua në vitin 1962.

Këtu janë ekspozuar dhe ruhen qindra objektë origjinale, të cilat përfaqësojnë dhe pasqyrojnë periudha të ndryshme historike, që fillojnë

me antikitetin dhe vazhdojnë me ditët tona. Në këtë muze, vizitorët mund të shohin objektë arkeologjike që u përkasin qyteteve të

ndryshme antike në rrethin e Vlorës.

Në mjediset e këtij muzeu ndodhen gjithashtu, objekte origjinale që i përkasin periudhës së mesjetës. Mes tyre, përfshihen dokumenta

origjinale për qytetin e Vlorës, armë, sende luftëtarësh të njohur në histori. Në Muzeun Historik, ka një kënd të veçantë ku pasqyrohet

kontributi i popullit të rrethit të Vlorës për shpalljen e pavarësisë. Në të ndodhen njëkohësisht edhe 2 pavionë të veçanta, që evokojnë

Luftën e Vlorës në 1920, si dhe Lëvizjen Demokratike të Qershorit 1924.

■ Muzeu Etnografik

Është vendosur në një nga godinat më të vjetra të qytetit, që është ndërtuar në mesin e shekullit XIX. Kjo godinë është shpallur

monument kulture. Muzeu është mjaft i pëlqyeshëm për vizitorët dhe në të pasqyrohen të veçantat e traditave të rrethit të Vlorës. Mes

tyre, përfshihen traditat më të mira të kulturës materiale, të punuara nga banorë të rrethit të Vlorës, ku veçojmë ato të punimit të

metaleve, drurit, veshjeve dhe qëndisjes, peshkimit.

■ Orikum:

Monumentet e kutlurës

- Parku Arkeologjik i Orikut

- Vendbanimi prehistorik në shpellën e Kavasallit

- Kalaja e Sofës

- Kalaja mesjetare e Gjon Bocarit

- Mbishkrimet në shkëmbin e Gramës

- Fshati në rrënojën e Tragjasit të vjetër

- Kisha e Marmiroit

49

■ Kullat e Dervish Aliut (Dukat fshat)

Monumentë të natyrës:

- Zona e mbrojtur e Karaburunit

- Parku i Llogarase (S=1010 ha)

- Shpella e Haxhi Alise

- Shpella e Dukgjonit

- Zona e mbrojtur e lagunes se Orikumit

- Rrepat e Tragjasit

- Burimet Izvorit

Qender:

- Kalaja e Kaninës (fillimet i ka në shek.VI p.a.s)

- Kalaja e Triportit dhe muret antike në det

- Manastiri i Shen Marise në ishullin e Zvërnecit, ndertim i shek.XI

- Teqeja e Kaninës, ndërtuar në shek.XI

- Dy banesa atë ndërtuara në shek.XIX në fshatin e Kaninës

Monumentë të natyres:

- Laguna e Nartës (41.8 km2) ka statusin “Pejzazh ujor/tokësor i mbrojtur”

- Ishulli i Zvërnecit (S=7 ha)

- Dunat dhe plazhet në kodrat e Zvërnecit

Problematika

Prezantimi i këtij dokumenti në këtë moment kohor do të shërbejë për adresimin e problematikave si vijojnë:

■ Infrastrukturë në akses dhe ndërhyrje restauruese

50

Qyteti i Vlorës:

- Muret rrethuese të Aulones antike:

i mungon rrethimi i oborrit

edhe pse ndodhet në qendër të qytetit shpesh herë përdoret si gropë për të hedhur mbeturinat

-Kompleksi ndertimor “Justin Godart;

fasadat kanë nevojë për ndërhyrje restauruese e punime mirëmbajtëse;

ndriçimi i rrugës “Justin Godart”;

sistemimi i kabllove telefonike, elektrike e televizive janë të pasistemuara;

përcaktimi i zonës historike të qytetit.

Muzeu

Në varësi të Bashkisë Vlorë janë vetëm Muzeu historik i Rrethit dhe Muzeu etnografik.

Muzeu historik si pasojë e rikonstruksionit që zgjati pothuajse 10 vjet nuk e ka kryer si duhet funksionin për të cilin është

ngritur.

Muzeu etnografik (godina e “Klubit Patriotik Labëria”) është i aneksuar brenda rrethimit të hotelit shumëkatesh të papërfunduar

në qendër të qytetit;

Do të propozohet të ndërtohet një Muze Historie për çamët, i cili do të ruajë e tregojë në breza historinë e komunitetit çam.

Orikum:

Pengesa për vizitorët vendas e turistë të huaj nga postoblloku i ushtrisë, në parkun Arkeologjik të Orikut;

Prania e ndërtesave të rrenuara të ushtrisë, brenda zonës së mbrojtur të monumentit të Orikut;

Probleme të infrastrukturës për Kishën bizantine të Marmiroit;

Probleme të infrastrukturës në afërsi të kalasë mesjetare të Gjon Bocarit në fshatin Tragjas;

Fshati rrenojë i Tragjasit të vjetër ka probleme me infrastrukturën e brendshme, sistemimin e qendrës së vjetër të fshatit dhe

pastrimi i objektit.

51

Qendër:

Rruga që të çon në kalanë e Kaninës është e dëmtuar;

Ura që të çon në manastirin e Zvërnecit është pjesërisht e shembur;

Teqeja mesjetare e Kaninës ka dëmtime në strukturë.

52

03. Vizioni/ Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Vizioni /Programi

Në situatën aktuale, mundësitë e zhvillimit të turizmit kulturor dhe promovimit të pikave strategjike të qytetit të Vlorës dhe pjesët e tjera

të Bashkisë së re Vlorë, janë të shumta:

Vlorë

■ Do të jap kontributin tim për të kthyer në identitet vlerat ndërtimore e funksionale të rrugës “Justin Godart”. Në katin përdhe të

ndërtesave do të vendosen zejet tradicionale të qytetit si: qëndistaria, argjendaria, këpucaria, sahatçinjtë, pika shitje për prodhimet

artistike etj. Kjo rrugë do ti nënshtrohet një projekti konkret të mirfilltë ku pjesë me rëndësi do të jenë dhe ndërhyrjet restauruese.

■ Për të ndaluar ndërtimet pa kriter në qëndren e vjetër të qytetit të Vlorës dhe për të ruajtur vlerat ndërtimore e historike të saj, do të

përgatisim materialin e dokumentuar për përcaktimin e zonës historike të qytetit. Kjo në vijim dhe të propozimit tonë në planin

rregullues të qytetit sipas të cilit Vlora do të ndahet në disa zona me kritere të ndryshme ndërtimi e intensitete të ndryshme.

■ Kthimi sa më parë i Muzeut historik të qytetit në një qendër të vizitueshme për vizitor të huaj e vendas. Kjo do të arrihet në

përmirësimin e kulturës së ekspozimit të vlerave arkeologjike, historike të antikuareve që kanë muzeumet.

Sistemimi i territorit për Muzeun historik

Sigurimi i të ardhuarve për pasurimin e vlerave muzeale

Lirimi i rrugës se bllokuar që të çonnë Muzeun etnografik

■ Do të kem si objektiv ngritjen e një Muzeu arkeologjik për të gjithë Vlorën e re, si dhe të muzeut historik çam për qytetin e Vlorës.

■ Ndërhyrje në infrastrukturë Përfundimi i pedonales në rrugën “Papa Kristo Megovani”

53

Ngritja e një kinemaje verore e të asaj dimërore;

Sistemimi i rrugës së “Hebrenjve” (monument kulture);

Do të ndërhyhet në riparimin e lyerjen e fasadave, në

banesat e vjetra në qendër të qytetit të Vlorës, pjesa më e

madhe e tyre të shpallura “Monumente të Arkiteturës” (ish

Merkato Gastronomi, Mapo e qytetit, ish galeria, banesa e

Dogajve etj.);

Sistemimi i lulishtes “Ismail Qemali”;

Ripërtëritja e pyllit me pisha, Vlora-Zvernec.

■ Organizim të aktiviteteve kulturore

Do të vihet në funksionim të plotë Pallati i Kulturës “Labëria”

Ngritja e orkestrës frymore (banda);

Ngritja e orkestres sinfonike dhe e baletit, si dhe organizimi

i ansamblit “Labëria” dhe e grupit të këngës qytetare e korit

të qytetit;

Përgatitja e një udhërrëfyesi për qytetin e Vlorës;

Përgatitja e një guide të ilustruar turistike për qytetin e

Vlorës;

Botimi i një gazete të bashkisë "Vlora kulturore".

Qendër /Orikum

■ Ndërhyrje në përmirësimin e infrastrukturës

Do të insistoj në përmirsimin e infrastrukturësqë të çonnë

fshatin e Kaninës.

Do të ringre monumentin e dëmtuarqë i kushtohet “Gjergj

Kastriot Skenderbeut”, e cila ndodhet në përendim të

kalasë se Kaninës.

■ Organizim të aktiviteteve kulturore

Do të rikthejmë organizim e panairit zonal, çdo 15 gusht,

pranë ishullit të Zvërnecit.

.

54

VLORA E DIJEVE

ARSIMI PARAUNIVERSITAR DHE KUJDESI SOCIAL

55


Arsimi është një ndër temat më sensitive ku duhet të drejtohen politikat e qeverisjes lokale për të krijuar mundësi të reja në

infrastrukturë në sistemin parauniversitar dhe në ato të kujdesit social. Me rëndësi të veçantë është dhe hartimi i politikave dhe

strategjive të arsimit parauniversitar si dhe shërbimit shëndetësor me qëllim ofrimin e këtyre shërbimeve me një infrastrukturë të

standarteve bashkëkohore kombëtare.

01. Përmbledhje

02. Hyrje


56

02. Hyrje

Bashkia e Vlorës, si njësi e qeverisjes vendore, në programin e

arsimit parauniversitar, ka disa kompetenca për përmirësimin

dhe ngritjen e infrastrukturës e objekteve arsimore dhe ato të

kujdesit social. Arsimi parauniversitar është organizuar në

kopshte, shkolla 9-vjeçare, shkolla të mesme dhe shkolla

profesionale.

Programet e arsimit parashkollor përbëhen nga 6 fusha

zhvillimi:

- gjuhësor;

- matematikor;

- shkencor;

- social dhe personal;

- edukimi artistik dhe shendetësor;

- edukimi fizik.

Lidhur me këto fusha kryesisht në shkolla 9-vjeçare e të mesme

ka mungesë të theksuar apo amortizim të terreneve të jashtme

sportive. Gjithashtu vërehet mungesë e sallave polifunksionale,

biblioteka dhe laboratorë e kabinete mësimore. Në Bashkinë e

Vlorës (sipas ndarjes së re administrative) opërojnë aktualisht:

në qytetin e Vlorës 17 shkolla 9-vjeçare, 1 gjimnaz, 4

shkolla profesionale, 17 kopshte dhe 3 çerdhe;

Në komunën Novoselë operojnë 8 shkolla 9-vjeçare, 1

shkollë profesionale;

Në bashkinë Orikum operojnë 3 shkolla 9-vjeçare, 1

gjimnaz dhe 1 shkollë profesionale;

Në komunën Qendër operojnë 9 shkolla 9-vjeçare;

Në komunën Shushicë operojnë 2 shkolla 9-vjeçare dhe

1 shkollë e profilizuar.

Në qytetin e Vlorës ka mungesë të theksuar të çerdheve pasi për të gjithë qytetin opërojnë vetëm 3 çerdhe publike të cilat janë të

mbipopulluara dhe nuk plotësojnë nevojat e shumë qytetarëve duke patur kështu një raport prej 3 çerdhe e 17 kopshte për 180.000

banorë. Nga informacioni i marrë nga Materniteti i Qytetit numri mesatar i lindjeve është 1450 lindje/vit dhe kapaciteti i çerdheve

ekzistuese është vetëm 20-25 fëmijë/çerdhe.

57

Problematika

Prezantimi i ketij dokumenti në këtë moment kohor do të sherbeje për adresimin e problematikave si vijojne:

■ Mungesa e burimeve njerezore

Aktualisht pranë bashkisë Vlorë nuk ka struktura dhe drejtori të posaçme, të cilat merren me Standartet Arsimore dhe Shëndetësore.

Këto struktura janë të nevojshme për planifikimin e politikave dhe strategjive të arsimit parauniversitar dhe shërbimit shëndetësor.

Gjithashtu planifikimi i investimeve në objektet arsimore të arsimit parauniversitar dhe zbatimi i tyre kërkon staf të kualifikuar, të

posaçëm për të ndërtuar politika e strategji mbi projektë sipas standarteve që i përgjigjet trendit të rritjes së popullsisë dhe migrimit.

■ Mungesa e infrastrukturës arsimore dhe investimeve në arsimin parauniversitar dhe kujdesin social

Objektet ekzistuese arsimore paraqesin problematika të mëdha nga ana ndërtimore si:

Lagështi në mure dhe amortizim për shkak të mungesës së rikonstruksionit për shumë kohë;

Mungesë e sistemit qëndror të ngrohjes në shumë objekte dhe mos funksionim i këtij sistemi për shkak të mungesës së

mirëmbajtjes dhe kostos së lartë të përdorimit. Probleme në tualete dhe amortizim i tyre;

Mungesa në ujë të rrjedhshëm të pandërprerë dhe pajisjen me sistemin e mbrojtjes kundër zjarrit;

Mungesa e ambienteve të ndara për proçeset ngrënie/fjetje/ndejtje në kopshte;

Shkollat e qytetit nuk janë të pajisura me rampa për personat me aftësi të kufizuar dhe çerdhet nuk janë të pajisura me rampa

për karrocat e fëmijëve.

Objektet ekzistuese kanë kërkesa të larta dhe janë të mbingarkuara dhe si e tillë lind nevoja për objekte të tjera arsimore në raport me

rritjen e popullsisë.

Në zonat rurale problematikat e mësipërme janë shumë më të theksuara dhe evidente.

■ Mungesë e theksuar e mobilimit dhe pajisjeve në çerdhe / kopshte / shkolla

Në pjesën më të madhe të kopshteve, të çerdheve dhe shkolla ka nevojë për të gjithë artikujt e mobilieve dhe pajisjeve. Problematikë e

pazgjidhur është mungesa në mobilie dhe pajisje si:

Mungesë e shtretërve në kopshte e çerdhe;

58

Mungesë e pajisjeve të guzhinave në kopshtet me drekë;

Mungesë e pajisjeve dhe mobilieve për laboratorë fizike, kimie dhe kabinete.

■ Pronësia e territoreve ku shtrihen objektet arsimore

Dukuri e përsëritur në disa prej objekteve arsimore është dhe problematika e pronësisë së territorit ku shtrihet objekti apo marrje e

territoreve të terreneve të shkollave pjesërisht apo plotësisht:

Në kopshtë kjo dukuri është evidentë në 5 objekte, të cilat ndodhen si pjesë e objekteve privatë për të cilat bashkia paguan qera.

Këto objektë nuk plotësojnë standartet për të qënë kopshtë dhe nuk janë projektuar si të tilla.

Në disa prej shkollave territori i terreneve sportive ekzistuese është marrë nga banorë dhe tjetërsuar duke sjellë vështirësi të

rikonstruksionit e shtimit të terreneve sportive.

■ Mungesa e rrethimeve në objektet arsimore

Në shumë prej kopshteve dhe shkollave mungon rrethimi i territorit të objektit duke cënuar kështu sigurinë e fëmijëve e nxënësve.

■ Mungesa e sinjalistikës horizontale e vertikale në zonat e shkollave

Në të gjithë objektet arsimore mungon sinjalistika horizontale e vertikale rrugore e përshtatshme për të garantuar sigurinë e nxënësve.

59

03. Vizioni/ Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

“Së bashku për një qytet të arsimuar”

Synimi strategjik aftagjatë i Bashkisë Vlorë për arsimin është krijimi i një mjedisi sa më të përshtatshëm për fëmijët dhe nxënësit, i cili

do të sjellë përmirësim në cilësinë e arsimimit.

Misioni “Garantimi i një mjedisi të përshtatshëm për rritjen e standarteve në arsim”

Drejtimet kryesore në Arsim ku është e domosdoshme dhe emergjentë të nderhyhet jane:

Rikonstruksioni i objekteve ekzistuese arsimore (shkolla 9-vjeçare, kopshte, çerdhe) Objektet ekzistuese përveç kapacitetit të tyre kanë nevoja emergjentë për rikonstruksion të plotë dhe shtimin e ambienteve të

domosdoshme si biblioteka dhe salla polifunksionale.

Lidhur me këtë propozohet:

- Rikonstruksioni i plotë brenda vitit të parë i tëpaktën 4 shkollave 9-vjeçare e 2 të mesme ku do të bëhen projektet e tyre dhe

zbatimit.

- Projektimi për rikonstruksionin e 10 shkollave të tjera 9-vjeçare e 2 të mesme

- Rikonstruksioni i plotë i tualeteve dhe pajisja me ujë sanitar të vazhduar për 50% të shkollave 9-vjeçare e të mesme.

- Shtimi i të pakten 3 laboratoreve në shkolla të dedikuara për fizike, kimi/biologji dhe 1 kabineti gjuhe.

- Rikonstruksioni i kopshteve në qytet dhe fshat me kapacitetet më të mëdha

- Rikonstruksioni dhe zgjerimi i ambienteve ekzistuese të çerdheve që ka qyteti ( 3 çerdhe) me një kapacitet aktual prej 20-25

fëmijë secila.

Ndërtimi i komplekseve arsimore/çerdhe të reja dhe kopshte-çerdhe të integruara.

Problematikë alarmantë në qytetin e Vlorës dhe në territorin që përfshihet në Bashkinë e re Vlorë, është mungesa e theksuar e çerdheve

(janë vetëm 3 të tilla në qytet).

60

Lidhur me këtë:

- Do të ndërtohen 5 çerdhe të tjera të reja në territorin e qytetit të Vlorës

- Do të ndërtohet 1 kompleks arsimor çerdhe+ shkollë 9-vjeçare+ kopësht .

- Do të ndërtohen 3 kopësht-çerdhe të integruara duke eliminuar kështu dhe nevojat për marrjen me qera të ambienteve privatë të

cilat nuk plotësojnë kushtet e nevojshme për kopshte.

Siguria në shkolla

Në shkollat 9-vjeçare e kryesisht në ato të mesme (gjimnaze apo profesionale) është e nevojshme prezenca e kamerave të sigurisë për

monitorimin e ambienteve të brendshme e të jashtme.

Lidhur me këtë propozohet:

- Pajisja e të gjithë shkollave të mesme brenda mandatit 4-vjeçar me sistem sigurie dhe kamera për monitorimin e ambienteve

dhe për të rritur sigurinë në shkolla;

- Do të pajisen të gjitha shkollat me sinjalistikë vertikale e horizontale dhe banda në hyrjet e tyre për pakësimin e aksidenteve

rrugore pranë shkollave;

- Pajisja e shkollave me rrethim dhe mure rrethuese për të disiplinuar hyrjen/lëvizjen në to.

Pronësia e territoreve të shkollave dhe kopshteve

Për ti dhënë zgjidhje, do të bëhet kontroll dhe i pronave dhe territoreve të domosdoshme për shkollat e kopshtet ekzistuese dhe do të

shpronësohen sipas legjislacionit në fuqi pronarët e evidentuar. Do t’i rikthejmë territoret e zaptuara arsimit dhe dijes.

Eliminimi i kopshteve në objektë të papërshtatshme

- Do të hiqen dhe sistemohen kopshtet ekzistuese të cilat ndodhen me qera në objekte private shumëkatëshe.

Instalim i sistemit të ngrohjes qëndrore

Aktualisht objektet arsimore në Vlorë nuk janë të pajisura me ngrohje, por e realizojnë atë me mënyra alternative me përdorim të

energjisë elektrike. Në këtë mënyrë primare është pajisja e shkollave me sistem ngrohje qëndrore në të paktën 50% e tyre, pajisja e të

gjitha çerdheve ekzistuese e të reja me ngrohje qëndrore në 100 % të tyre dhe pajisja e kopshteve në 100 % të tyre.

Ndërtimi i terreneve sportive dhe shesheve të lojërave

61

JETO ME SPORTIN, VLORA NË LËVIZJE!

SPORTI

62


Studimi i zhvillimit të sportit në historinë e njerëzimit mund të na japi të dhëna të rëndësishme mbi ndryshimet shoqërore të cilat me

kalimin e shekujve kanë ndikuar mbi konceptimin e sportit në varësi të kulturave të ndryshme. Konceptimi i sportit si aktivitet që

përfshin aftësitë fizike e mendore të njeriut, me qëllim për ti ushtruar dhe përmirësuar vazhdimisht, e për ti përdorur më pas në një

mënyrë më frytdhënëse na jep idenë se sporti është pothuajse aq antik sa edhe zhvillimi i inteligjencës së njeriut. Për njeriun primitiv

aktiviteti fizik, pa agonizmin e ditëve të sotme, ishte vetëm një mënyrë shumë e dobishme për të zgjeruar njohjet e tij mbi natyrën.

01. Përmbledhje Ekzekutive

02. Hyrje



73

02.Hyrje

Sporti nuk duhet të shihet vetëm si aktivitet fizik, por dhe një

mjet i fortë social për të gjithë shoqërinë. Është shumë e

rëndësishme që nga pushteti lokal të merren masa të

menjëhershme për ngritjen e këndeve sportive në të gjithë

qytetin gjithashtu duhen rikonstruktuar ambientet ekzistuese,

pasi ato janë tejet të amortizuara.

Është urgjente dhe e domosdoshme për ringjalljen dhe ecurinë e

sporteve traditë në qytetin e Vlorës, mbështetja financiare nga

ana e bashkisë, pasi shumë prej sporteve po shkojnë drejt

zhdukjes.

Bashkia duhet të investojë në bazë materiale në të gjitha llojet e

sporteve. Është e nevojshme të krijohet një politikë mbështetëse

për sportin për të thithur elementë të rinj pasi dhe ato talentë të

pakta që janë, punojnë në kushte të vështira dhe pa mbështetje

financiare.

Duhet të punohet për masivizimin e pjesëmarrjes në sporte të

ndryshme duke krijuar akses tek të gjitha grupmoshat.

Është shumë e rëndësishme që bashkia të promovojë sportet

nëpërmjet aktiviteteve të ndryshme si në rang kombëtar ashtu

dhe ndërkombëtar dhe gjithashtu të bashkëpunojë ngushtë me

Qendrën Kulturore për organizimin e eventeve të ndryshme në

qytet dhe në fshat.

Problematika

Problematikat sipas disiplinave sportive

FUTBOLLI:

Problemi kryesor në sportin e futbollit janë fushat e futbollit

të cilat janë të pakta, por dhe ato ekzistuese nuk i plotësojnë

standartet.

Tek zona e fushës së Aviacionit gjenden tre fusha ku

zhvillojnë stërvitje fëmijët e moshës 7-14 vjeç. Të tre fushat

janë në gjendje të mjerueshme, por me e rendesishme ështëqë

keta femije të vegjel sterviten midis mbeturinave dhe tymit

që shkaktohet nga djegia e tyre. Rrethimi i tyre mungon dhe

64

është e domosdoshme të bëhet pasi gjenden në anë të rrugës

dhe përbëjnë rrezikshmëri për jetën e fëmijëve.

Fushë tjetër problematike është fusha tek Pylli i Sodës ku për

lojtarët dhe publikun nuk ka ambiente zhveshje, tualete dhe

dushe, dhe mungon shkallarja për publikun. Situata është më

e rënduar gjatë përiudhës së dimrit pasi fëmijët detyrohen të

zhvishen jashtë dhe bëhet akoma më problematike kur ka

reshje shiu. Aktualisht linja e transportit urbanështë vetem

çdo një ore, ndersa është e domosdoshme vendosja e tyre çdo

30 minuta sidomos pasdite (në përgjithësi oraret e stërvitjes

për të gjitha moshat janë pasdite).

Aneksi i stadiumit nuk ka ambiente shërbimi me dhoma

zhveshje dhe dushe dhe gjithashtu dhe fusha është në gjendje

jo të mirë dhe ka nevojë për investim.

MUNDJA & BOKSI& PESHËNGRITJA

Problematika kryesore në këtë disiplinë mbetet palestra.

Aktualisht lojtaret e këtyre dy sporteve sterviten në palestrat

e qytetit të cilat janë në kushtë të mjerueshme dhe me baze

materiale të amortizuar dhe të krijuara me mjetë rrethanore.

Këto janë dy sportë që qytetit të Vlorës i kanë dhenë medalje

dhe trofe të ndryshëm gjatë gjithe kohes por që nga ana e

Bashkisë nuk janë marre në konsideratë ashtu sic e meritojne.

NOTI

Vendndodhja e qytetit pranë detit gjithmonë e ka favorizuar

notin, por gjatë 20 vjeçarit të fundit nuk ka vazhduar tradita e

nxjerrjes së talenteve në këtë sport. Ashtu si mundja, boksi

dhe noti ka qënë një ndër sportet që ka nderuar qytetin e

Vlorës me medalje të ndryshme.

Lidhur me infrastrukturën e saj: Aktualisht ekziston një

pishinë me përmasa olimpike, e cila ndodhet mbrapa

stadiumit të futbollit. Në 20 vitet e fundit nuk është kryer

asnjë investim, prandaj është shumë e rëndësishme që sa më

parë të ndërhyhet për t'ia kthyer pishinën notarëve të rinj dhe

qytetit gjithashtu. Përveç pishinës ka ekzistuar dhe një godinë

e cila përdorej për sportin e kanotazhit dhe e velave. Ky lloj

sporti është aplikuar deri në vitin 1996 dhe aktualisht nuk

ekziston.

73

VOLEJBOLL

Si për meshkuj dhe për femra nga ana e bashkisë gjatë viteve të

fundit është lënë në harresë duke mos i kushtuar vëmendjen e

duhur disiplinës së volejbollit. Në këtë sport kanë munguar

investimet e duhura dhe aktualisht gjendet në një situatë kritike

për vazhdimesinë e tij. Palestra ku zhvillohet stërvitja ka vite që

nuk rikonstruktohet dhe është totalisht e amortizuar.

ATLETIKA

Aktualisht ekziston si strukturë, por ka mungesë elementesh

(sportistë) pasi dhe në këtë sport ka mungesë terreni si dhe

mbështetje financiare.

KOMUNAT

Gjendja në komuna është akoma dhe më e mjerueshme pasi nuk

aplikohet asnjë lloj sporti, pasi mungojnë terrenet dhe

profesorët. Duhet të ndërtohen gjithashtu terrene sportive ose të

rikonstruktohen ato ekzistuese.

PROBLEMATIKAT E SHKOLLAVE

Në qytetin e Vlorës kemi akoma shkolla që kanë mungesë të

palestrave dhe të terreneve sportive, por dhe në ato në të cilat

evidentohet mungesa e theksuar e bazës materiale. Ka nevojë

për ndërhyrje të menjëhershme për ndërtimin e palestrave në

shkollat: Tregëtare, Industriale, Ibrahim Kushta, Orikum,

Novoselë, Cerkovinë.

66

03.Vizioni/ Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Vizioni /Programi Në situatën aktuale, mundesitë e zhvillimit të Sportit dhe zgjimit të tij nga një "gjumë i thellë letargjik" janë të mëdha. Përmes vizionit

dhe strategjive të ndryshme, Bashkia Vlorë mund të ndërtojë mjedisin e përshtatshëm për një "Vlorë sportive".

Misioni Vlorës t'i kthehet jeta që sjell sporti, rinisë t'i kthehet vitaliteti dhe fëmijët të mund të edukohen me jeten aktive dhe të shëndetshme në

një mjedis të përshtatshëm.

Programi

■ Ndërhyrje në infrastrukturë

Futbolli

Rikonstruksioni i 3 fushave tek zona e fushës së Aviacionit ku 2 të jenë fusha basketbolli/volejvolli dhe 1 fushë minifutbolli bashkë

me koshat/portat dhe rrjetat e volejbollit;

Pajisja me një ndërtim 1 katësh me shërbimet e nevojshme: dushe, dhomë zhveshjeje, nyje sanitare M/F;

Pajisja e të paktën 2 prej fushave me shkallare për shikuesit;

Pajisja me rrethim me rrjetë teli e fushave dhe ndriçim;

Rikonstruksioni i Fushës në Pyllin e Sodës;

Pajisja me rrethim me rrjetë teli dhe mbulimi i saj për funksionim dhe si fushë e mbuluar për sezonet me reshje;

Pajisja me ndricim e fushës;

Ndërtimi i një godine 1 katëshe për shërbimet e fushës: dushe e dhoma zhveshjeje, nyje sanitare M/F.

67

Mundja & boksi & peshengritja

Rikonstruksioni i palestrës ku realizohen sporti i mundjes dhe peshëngritjes.

Pajisja me mjetet e nevojshme për kryerjen e peshëngritjes kryesisht.

Noti

Ndërtimi i pishines së re me përmasa olimpike në territorin e pishines së vjetër, të dalë tashmë jasht funksionit;

Pajisja e pishinës me shërbimet përkatëse: dhomë zhveshje, dushe dhe nyje sanitare + dhoma për stafin.

Terrenet Sportive në Fshatra

Rikonstruksioni i të pakten 4 prej terreneve ekzistuese dhe pajisja e tyre me shërbimet përkatëse

Ndertimi i 2 fushave të reja për sportet futboll, volejboll/basketboll.

Terrenet Sportive në shkolla (qytet dhe fshat)

Rikonstruksioni dhe ndërtimi i palestrave në Shkollat Tregetare, Industriale, Ibrahim Kushta, dhe nga 1 nga shkollat në Orikum,

Novoselë, Cerkovine.

■ Krijimi i korsive të veçanta për biçikleta

Krijimi i infrastrukturës së duhur për çiklistët dhe qytetarët me biçikleta, duke i përdorur më vonë dhe për aktivitete sportive.

■ Aktivitete sportive: Sporti masiv

Sporti në shkolla. Kthimi i traditës së Kampionateve ndërmjet shkollave të qytetit.

Kjo traditë do të bëhet bazuar në një program kalendarik, duke përfshirë tashmë edhe komunat me ndarjen e re administrative.

Impakti: Gjithëpërfshirja e nxënësve në këto aktivitete masive. Sporti në shkollë. Çdo shkollë do të ketë ekipin e saj përfaqësues në

të gjithë displinat sportive. Bazë për zbulimin e talenteve.

Maratona e flamurit – “Vlora Vrapon”

Këmbëngulje për realizimin e saj të përvitshëm, si aktiviteti mbarëkombetar dhe ndërkombëtar më masiv dhe elitar i qytetit.

Impakti:Vlora në hartën e qyteteve Europiane, të cilat zhvillojnë maratonën. Sport, garë, turizëm, shëndet, socializim etj.

68

“Jeto me Sportin”të mbetet slogan i të gjitha veprimtarive sportive në 4 vitet e ardhshme në drejtimin e Bashkisë Vlorë.

Impakti: Çdo fundviti me rastin e festave, sa më pranë fëmijëve me aktivitete masive, displina të ndryshme sportive, argëtuese. Kjo

do të jetë motoja e Bashkisë Tiranë në 4 vitetet e ardhsme për sportin.

Duke rritur km e shtruara për bicikletat në Tirane, natyrshëm që do të rritet edhe numuri i aktiviteteve të tilla promovuese.

Impakti: Një Vlorë me sa më pak makina, me sa më pak smog, në dobi të ruajtjes se shëndetit.

■ Aktivitetë dhe organizime sportive elitare

Maratona e flamurit – “Vlora Vrapon”

Këmbëngulje për realizimin e saj të përvitshëm, si aktiviteti mbarëkombëtar dhe ndërkombëtar me masiv dhe elitar i qytetit.

Vlora si kryeqendër e Shqipërise për Beach Volley. Që në vitin e parë do të organizohet turrneu ndërkombetar “Vlora Beach-Volley

Open”.

Impakti: Vlora qytet modern, europian në hartën botërore të këtyre aktiviteteve elitare.

Çdo individ, skuadër apo shoqatë sportive, që do të marrë medalje në aktivitete të rëndësishme ndërkombëtare do të shpërblehet nga

Bashkia Vlorë. Do të rikthejmë traditen e shpalljes se 10 sportistëve me të mirë të qyetit duke vënë edhe stimuj materialë për

kampionet dhe talentet.

■ Sporti si rregullator social

A. Aktivitetë sportive për personat me aftësi të kufizuar. Një ndër premtimet në fushën e Sportit është krijimi i lehtësirave për

pjesëmarrjen si shikues, por dhe si lojtarë individët me aftësi të kufizuara, si një target-group shumë i rëndësishëm.

Në të gjithe infrastukturën sportive të ndërtuar rishtas apo të rikonstruktuar do të krijohen facilitete për pjesëmarrjen e kësaj

kategorie njerëzish.

Impakti: Edhe këto shtresa me aftësi të kufizuara duan të ndjehen të përfshirë dhe t‟u jepet mundësia të marrin pjesë në sa më shumë

aktivitete rekreativo-sportive.

B. Propozimi i një projekti të mirfilltë për ndërtimin e një terreni sportiv për:

- shtresat në nevojë

69

- komuniteti rom,

- individët në rehabilitim (nga droga, alkooli etj)

Vendi: lagjia në hyrje të qytetit “Pus Mezini”

Qëllimi:Ky projekt ka për qëllim rikualifikimin e një prej zonave përiferike të qytetit të Vlorës që karakterizohet nga një realitet social

tepër kompleks që si pasojë ka sjellë një situatë degradimi për personat dhe familjet që e popullojnë. Në këtë kontekst urban realizimi i

këtij projekti bëhet tregues i një të ardhme të ndryshme duke mundësuar agregimin social të kesaj zone problematike.

Me projektimin e kësaj hapësire sportive, krijohen bazat për promovimin e vlerave të

mikpritjes, të respektit ndaj të tjerëve, rritja e emancipimit të individit me qëllim promovimin

e personave dhe të shoqërisë drejt një raporti të gjerë integrimi. Sporti si një aktivitet krijues

ndihmon në krijimin e një ambienti edukues prandaj ky projekt synon nëpërmjet aktiviteteve

sportive tërheqjen e fëmijëve dhe të rinjve për t'u dhënë mundësi të reja.

Ky projekt lind nga marrja në konsideratë e disa fakteve:

Mbas një analize të kujdesshme të kryer në territor rezultoi alarmante mungesa e vendeve me

qëllime edukative të afta për të tërhequr dhe shtresat e varfra të popullsisë së qytetit të

Vlorës. Dhe ato pak ambiente sportive që ekzistojnë në qytet janë të paarritshme nga

komunitetet në nevojë duke krijuar kështu një ofertë inferiore në lidhje me nevojat e

komunitetit të të rinjve të qytetit.

Ky projekt synon të kthehet në një pike referimi për familjet sidomos të kësaj zone për një

zhvillim të shëndoshë të të rinjve.

Nga këto aktivite nuk do të përjashtohet personat me aftësi të kufizuar si fizike ashtu dhe psikologjike duke i pozicionuar në mënyrë

inteligjente dhe të kujdesshme në mënyrë të tillë që të jenë gjithmonë qendra e skuadrës.

Shërbimi falas: Ky shërbim i ofruar falas për të gjithë të rinjtë e zonës do të jetë një trampolinë për të rinjtë me aftësi të mira tekniko-

taktike që më pas të bëhen pjesë e ekipeve.

70

Menaxhimi i fushës do të bëhet në mënyrë të tillë që ajo të ofrojë një shërbim falas për komunitetin për të gjithë grupmoshat, në orare

të caktuara dhe me prezencën e garantuar të një ekipi trajnerësh dhe mësuesish të edukimit fizik të zgjedhur në bazë të kritereve

rigoroze. Oraret për zhvillimin e aktiviteteve do të strukturohen në mënyrë të tillë që të përfshihen të gjithë target-grupet dhe të

mbulohet orari pas daljes nga shkolla të femijëve dhe të rinjve. Në oraret e mbetura bosh fusha mund të vihet në dizpozicon të moshave

të tjera ose të zhvillohen dhe aktivitete të tjera sportive veç futbollit, duke i dhënë keshtu fushës një karakter multifunksional.

Për projekte të tilla si ky që po propozojmë do të punojmë dhe me politikat e strategjitë për përthithjen e donacioneve të huaja

për të realizuar një sërë investimesh me "Sportin si faktor social".

71

TAKSA TË ULËTA, TI PËRFITON!

EKONOMIA

72


Misioni i Departamentit të Ekonomisë është të kontribuojë në mbulimin e shpenzimeve publike të bashkisë, përmes mbledhjes

efektive dhe efikase të taksave dhe tarifave vendore. Një autoritet që i mbledh, inspekton dhe kontrollon me drejtësi taksat dhe

tarifat vendore, duke zbatuar me forcë ligjin dhe duke luftuar ekonominë informale.

Një mision që me ndihmën tuaj do të bëhet realitet, duke u bazuar në:

Barazi

Paanshmëri

Shërbim cilësor

Reciprocitet


02. Hyrje



73

02.Hyrje

Bashkia Vlorë ofron me dhjetra shërbime si dhe ekzekuton me

dhjetra projekte dhe programe në mënyrë paralele, në të gjitha

nivelet. Një kompleksitet i tille i kerkon një panorame të qartë

në “berjen e gjerave të duhura“ dhe në “berjen e gjerave në

mënyrën e duhur“. Me fjale të tjera, Bashkia Vlorë (i) po ndjek

projektet e duhura në zbatim të Programit Ekonomik dhe

Strategjive të Qytetit dhe (ii) nëse Bashkia Vlorë po i realizion

këto projekte në mënyrën e duhur. Si rrjedhojë, bashkia merr

përsipër në punën e saj me projekte apo programe të realizojë të

ardhurat që duhen për investimet publike. Përveç kompleksitetit

dhe vështirësisë se të kuptuarit të situatës reale, apo lidhjes të të

gjithë informacionit, paraqitet dhe një tjeter sfidë për nivelet

organizative siç është ajo e lidhjes së strukturave përgjegjëse

nëpërmjet raportimit hierarkik në mënyrë të tillë për rritjen e

efikasitetit të tyre në rezultatet financiare. Për më tepër,

implementimi i një strategjie që rrit përgjegjësinë dhe realizimin

e objektivave të mirëpërcaktuara.

Doing Things Right (Berja e Gjerave në Mënyrën e Duhur):

Së pari, admistrata e bashkisë përballet me probleme gjatë

implementimit të programeve/ideve dhe projekteve. Edhe pse

mund të jetë zgjedhur programi apo projekti i duhur për të

investuar, ka një sërë problemesh dhe sfidash të tjera që mund të

shfaqen gjatë ekzekutimit të këtyre iniciativave, duke përfshirë

arritjen e rezultateve tepër vonë apo kostot që tejkalojnë

planifikimin fillestar. Psh. Nëse nuk vendosen proçedura për

kontrollin e realizimit të objektivave, ideja nuk do të

funksionojë.

■ Mungesë aftesie e strukturave përgjegjëse, mungesa e

trajnimeve të strukturave përgjegjëse

Të paturit e një stafi të mirë trajnuar, profesionist, sjell rezultate

dhe qasje më të madhe me qytetarët dhe taksa paguesit. Rrit

përformancën dhe realizimin e investimeve publike.

■ Mungesa e informatizimit dhe infrastrukturës dixhitale

Rëndësia e informatizimit dhe sistemeve dixhitale është e

prekshme në çdo institucion. Në këto kushte është emergjente

informatizimi i sistemit tatimor dhe pasja e një database me të

dhënat e çdo subjekti.

73

■ Mungesë e informimit publik lidhur me legjislacionin

tatimor

Krijimi i një sektori që do të ketë si detyrë informimin dhe

trajnimin e qytetarëve dhe taksapaguesve për të njohur

legjislacionin. Duke sjellë një pajtueshmeri dhe vetëdeklarim

nga ana e qytetarëve dhe taksapaguesve.

■ Mungesa e informacionit për numrin e

qytetarëve/subjekteve që preken nga këto tarifa

(database)

Duke marrë në konsideratë territorin e ri të Bashkisë Vlorë

(zgjerimi i tij) do të krijohet një data-base ku do të jenë të

dhënat e numrit të familjeve, qytetarëve duke i ndarë në kategori

sipas gjendjes sociale të tyre. Në këtë mënyrë do të jemi sa më

të përgjegjshëm dhe të ndërgjegjshëm për të vendosur tarifat që

rëndojnë mbi ta.

■ Mosraportimi hierarkik sipas strukturës së përcaktuar

me ligj në bazë të kompetencave.

Bashkia Vlorë do të funksionoje sipas një sistemi të

mirëpërcaktuar në ndarjen e detyrave. Raportimit i realizimit të

tyre në shkallë hierarkike, në mënyrë që objektivat e vendosura

të kontollohen në mënyrë vertikale.

■ Mungesa e bashkëpunimi me grupet e interesit, njohja e

problematikave të tyre

Trasparenca në marjen e vendimeve si dhe konsultat me grupet

e interesit do të sjellin një risi në administrimin e Bashkisë

Vlorë.

75

03.Vizioni

Vizioni “Një institucion, që ofron shërbime cilësore, që e rrit ndërgjegjësimin në shoqëri, nxit pajtueshmërinë vullnetare përmes pagimit të

taksave, me idenë për ta ulur barrën administrative mbi taksa paguesit dhe për ta thjeshtuar administrimin e taksave”

Synimi strategjik aftagjatë i BashkisëVlorë është krijimi i një mjedisi sa më të mirënë raport administat-taksapagues, duke sjelle

përmirësim në cilësinë e jetës së qytetarëve duke e bërë Vlorën një vend të dëshirueshëm për të punuar e jetuar. Ky vizion është i lidhur

me zbatimin e filozofisë së “secili duhet të pauajë atë që i takon”. Duke ritur pajtueshmërinë vullnetare në pagimin e taksave dhe

tarifave vendore, nëpërmjet njohjes së legjislacionit dhe transparencës në marjen e vendimeve që lidhen me taksat dhe tarifat vendore.

Misioni “Kontribuimi në mbulimin e shpenzimeve publike të bashkisë, përmes mbledhjes efektive dhe efikase të taksave dhe tarifave

vendore.”

Llojet e taksave në Bashkinë Vlorë:

Taksë e pasurisë së paluajtshme (300 lekë/m2 për biznesin dhe 60 lekë/m

2 për banim referuar VKB nr. 54 datë 11.12.2014 dhe

Udhëzimit të Ministrisë së Financave nr. 32 datë 31.12.2013)

Taksë e fjetjes në Hotel (3.5 % e çmimit, referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014)

Takse e ndikimit në infrastrukturë (3 % e vlerës së investimit në qendër, 2% në zonat e tjera) Në Buxhetin e vitit 2015 ky zë është

planifikuar 0 (nga të gjitha kërkesat që bëjnë subjektet për investime dhe nga Aluizni)

Taksë për zënien e hapësirave publike (99 lekë/m2, referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014)

Taksë tabele (100 lekë/vit për qëllime identifikimi referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014)

Taksë reklame (22.500 lekë/m2 referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014)

76

Taksë tregu (99 lekë/m2 referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014)

Taksë parkimi (dhënë me konçesion për 10 vjet, përfitimi i bashkisë 10.000 në / 000 lekë)

Të ardhurat nga tarifat vendore

Pastrim/ ndriçim / gjelbërim (në baze të xhiros vjetore të biznesit referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014 )

Tarifë shërbimi për subjektet me aktivitet ndertimit (politike e dhenies se lejeve të ndërtimit referuar VKB nr. 54, datë 11.12.2014)

Tarifë për leje dhe shërbim veterinar (5 në / 000 lekë)

Tarifë për shërbime të tjera nga pushteti lokal

Të ardhura të tjera

Të ardhura nga qera mjete/godinë/toke

Të ardhurat nga debitorët

Të ardhurat nga çerdhe / kopshte / shkolla

Të ardhurat nga institucionë të varesise

Teatri “Petro Marko”

Qendra Kulturore

Klubi Shumësportesh

Ndermarrje e shërbimeve publike

Të ardhurat nga pullat.

Qëllime/prioritetë strategjike

■ Mbledhja e taksave dhe tarifave vendore në përputhje me ligjin, për të mbështetur programet sociale dhe planet strategjike për

qytetin;

■ Përmirësimi i shërbimeve ndaj qytetarëve dhe subjekteve të biznesit, për të mbështetur pajtueshmërinë vullnetare të detyrimeve

ligjore dhe për t‟i ulur kostot e qytetarëve, taksapaguesve dhe të administratës bashkiake;

■ Identifikimi dhe rritja e bazës së tatueshme;

77

■ Zhvillimi i një administratë efikase, e cila përmbush standardet e BE-së për administrimin e qytetit në shërbim të qytetarit;

■ Përgatitja për anëtarësimin në BE, duke përmbushur angazhimet që rrjedhin nga marrëveshja me qytetin dhe qytetarët.

Këto qëllime/prioritete janë të lidhura ngushtë mes tyre dhe zhvillimi i tyre duhet të kryhet në harmoni me njëri-tjetrin. Kjo krijon një

pamje strategjike nëpërmjet të cilës administrata dhe drejtuesit e saj duhet të projektojnë veprimtarinë sipas fushave të veprimit dhe

juridiksionit/kompetencave.

Strategjia përcakton politika orientuese të përgjithshme që do t‟i hapë rrugë zhvillimit të strategjive të tjera specifike, afatmesme dhe

afatgjata, të cilat duhet të hartohen në një proçes koordinimi dhe bashkëpunimi të vazhdueshëm me qytetarët dhe taksapaguesit.

Për zërat:

- Taksë e pasurisë së paluajtshme (300 lekë/m2 për biznesin dhe 60 lekë/m2 për banim)

- Taksë e fjetjes në Hotel (3.5 % e çmimit)

- Tarifë sherbimi për subjektet me aktivitet ndërtimit

- Pastrim/ ndriçim / gjelbërim

Numri i subjekteve mbi të cilët planifikohen të ardhurat e taksave dhe tarifave vendore në Buxhetin e Bashkisë Vlorë 2015 referuar

VKB nr. 1, datë 29.01.2015

■ Mbështetje jo e plotë financiare për realizmin e këtyre prioriteteve.

Për zërat:

- Taksë e pasurise së paluajtshme (300 lekë/m2 për biznesin dhe 60 lekë/m

2 për banim)

- Taksë e fjetjes në Hotel (3.5 % e cmimit)

- Tarifë shërbimi për subjektet me aktivitet ndërtimi

- Pastrim/ ndriçim / gjelbërim

Numri i subjekteve mbi të cilët planifikohen të ardhurat e taksave dhe tarifave vendore në Buxhetin e Bashkisë Vlorë 2015 referuar

VKB nr. 1, datë 29.01.2015.

78

■ Numri i subjekteve aktive në Drejtorinë Rajonale Tatimore Vlorë në datë 31.12.2014 është si me poshte:

■ Duke krahasuar nr. e subjekteve aktiv në Drejtorinë Rajonale Tatimore Vlorënë datë 31.12.2014 dhe nr. e subjekteve të llogaritura

në Buxhetin e BashkisëVlorë 2015 kemi një diference:

Në / 000 lekë

■ Duke krahasuar nr. e subjekteve aktiv në Drejtorinë Rajonale Tatimore Vlorënë datë 31.12.2014 dhe nr. e subjekteve të llogaritura

në Buxhetin e Bashkisë Vlorë 2015 kemi një diference:

Tarifat vendore dhe të ardhurat nga taksat vendore të ciltuara me sipër, në Buxhetin e vitit 2015 të BashkisëVlorë janë llogaritur sipas

totalit prej 2400 subjektesh, me një total prej 675.730 lekë (referuar VKB nr. 1, datë 29.01.2015).

Xhiro vjetore 0 -2 milion 2 -5 milion 5 - 8 milion mbi 8 milion

Nr. Subjektesh 4425 1079 1092

Total biznesi I vogel

(subjekte) 5504

73

04.Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Premtimet

Duke realizuar objektivat e mësipërme ne premtojmë:

Ulje e taksave për të gjithë subjektet taksapaguese dhe

qytetarët në minimumin e ligjit;

Kjo do të realizohet duke rritur performancën në mbledhjen

e tarifave dhe taksave vendore, shtimin e bazës se subjekteve

taksapagues që janë objekt i legjislacionit në fuqi duke futur

në skeme të gjithe subjektet që kanë detyrim për të paguar,

pasi në dokumentin zyrtar të Bashkisë Vlorë numri i

subjekteve që janë planifuar është shumë larg realitetit të

qytetit, duke diskriminuar vetëm subjektet e rregullta.

Falje e borxheve me 50 % (ose 100%) të detyrimit për të

gjithë subjektet deri me 31.12.2014 me vlerë 86’084

ne/000 lekë.

Kjo do të realizohet duke rritur performancen në mbledhjen

e tarifave dhe taksave vendore, shtimin e bazës së subjekteve

taksapagues që janë objekt i legjislacionit në fuqi duke futur

në skemë të gjithë subjektet që kanë detyrim për të paguar.

Kjo do të sjellë një lirshmëri në operimin/zhvillimin e një

numri prej rreth 1700 subjetesh që figurojnë debitor në

administratën e bashkisë.

Heqjen e tarifave për shërbimet që ofron bashkia ndaj

qytetarëve (leje për restaurime,shërbime, vertetime etj)

Kjo do t`ju vije në ndihmë duke ulur kostot për të gjithë

qytetarët dhe subjektet private si dhe do të shmangë

burokracinë në shërbim.

Fond rimbursimi ndihmë ekonomike për energjinë

elektrike

Do të planifikohet në plan buxhetin e vitit 2016 dhe do t'i

propozohet Këshillit Bashkiak:

Të akordohet një fond për të gjitha familjet që pëfitojnë ndihmë

ekonomike t'u rimbursohet pagesa e dritave, në mënyrë që të

shmangim një problem serioz me të cilin këto familje përballen

çdo ditë.

Aktualisht në skemë janë 2071 familje sipas burimit të zyrës se

punës që përllogaritet (mesatare) në shumën e 7249 në /000 lek,

duke i`u rimbursuar një shumë prej 3'500 lekësh / muaj.

80

Nëse do të parashikojmë një trefishim të kesaj shifre (me

zgjerimin e territorit të bashkisë) futjes në skemë të familjeve që

janë hequr nga këto skema sociale do të shkojmë në shifrën e

mbi 6'000 familje që përkethehet në Shumën prej 21'000 /në 000

lekë.

Ky fond do të përcaktohet qartë. Rritja e te ardhurave të

buxhetit ne vitin 2016 e si rrjedhim dhe fondit nga ku sugjerohet

të planifikohet ndihma prej 3500 leke / muaj per familje eshte

përllogaritur duke patur në konsideratë:

1. Aktualisht mblidhen te ardhura nga 2400 subjekte

(buxheti aktual) dhe operojnë 6262 subjekte të cilat gati

3 fishojnë të ardhurat në buxhet.

Total lekë planifikim në Buxhet 2015- 675,730,000 për 2400

subjekte.

Total lekë që duhet të ishin llogaritur- 1,549,674,000 për

6262 subjekte që rezultojnë në të vertetë.

Ne kuadër te këtij mire menaxhimi, do ti kërkojmë Drejtorisë

Rajonale Tatimore Vlore te na kalojë shumën e arkëtuar nga

Tatim Fitimi Thjeshtuar i biznesit të vogël në zbatim te UM

Financave nr. 32 , date 31.12.2013, udhëzim ky që përcakton

qartë proçedurën dhe akt-rakordimet midis bashkive/

komunave me DR Tatimore.

2. Fondi per Klubin “Flamurtari” nuk do të jetë me

ndryshimet e reja dhe ky fond do futet në investime

3. Nje pikë tjetër e krijimit të të ardhurave është ulja e

buxhetit për administratën që momentalisht zë 48% te

buxhetit aktual.

4. Kjo skemë do te jetë për periudhë 1 vjeçare pasi

propozojmë politikën e punësimit të kësaj kategorie që

synon uljen e numrit të familjeve dhe përmirësimin e

situatës.

Për tarifat e familjeve

Buxheti bashkise Vlorë është mbështetur ne një numër

familjesh te cilat duhet te paguajnë tarifat

pastrim/gjelbërim/ndriçim për 20.500 familje , kur realisht ne

bashkinë e sotme ( territori i saj) janë 40.847 familje. Dhe me

ndryshimet e saj (zgjerimi territorit) shkon ne 55.377 familje.

Sigurisht qe një pjese e tyre jetojnë jashtë Vlorës ,por nisur

nga statistikat zyrtare numri i familjeve qe mendohet se nuk

duhet te paguajnë (skema sociale/tetraplegji etj) , nuk

mendojmë se është pothuajse 50 % e tyre.

Pra , respektimi i ligjit dhe transparenca ne administrim do te

sjell një risi ne administratën e Bashkise Vlore “ secili paguan

sa i takon”. Me këtë fryme ne do te mund te mbledhim te

gjithë shumën qe duhet mbledhur nga tarifat vendore duke

shmangur abuzivizmin/ryshfetin/paaftësinë. Ne këtë mënyrë

do te bëjmë te mundur uljen me 30 % te tarifave për familjet.

81

VLORA E BUJQËSISË BUJQËSIA

82



02. Hyrje


83

02.Hyrje

Kufizimi i territorit nga lumenjtë Shushica dhe Vjosa, si burime të rendesishme uji, ka përcaktuar në këto zona drejtime blegtorale dhe

të kultivimit të perimeve në zonat fushore. Këto fusha kanë qënë burimi kryesor i furnizimit me qumësht e perime të qytetit të Vlorës.

Zona rurale që përfshin bashkinë e ardhshme të Vlorës nga Novosela në Orikum, është kryesisht kodrinore me traditë të lashtë për

kultivimin e ullirit e vreshtave. Pozicioni gjeografik i zonës së kodrave të klimës mesdhetare në afërsitë bregdetit ka ndihmuar

zhvillimin e degëve më të privilegjuara të prodhimit të vajit të ullirit, verës, frutave.

Me një popullsi 55208 banorë, 10572 ferma ose familje në fshat, kanë në zotërim 18648 ha dhe çdo banori i takon rreth 3400 m2 tokë.

Ky territor ka zonën më të madhe fushore në qark, 10257 ha ose 55%, që i jep avantazh për strukturimin e një bujqësie intensive. Edhe

pse i rrethuar nga dy lumenj, ujitet shumë pak tokë, rreth 5%, ose 895 ha kundrejt 18648 ha toke bujqësore. Shumë fermere e kanë

zgjidhur vetë një pjesë të nevojave për ujitje me anë të puseve që kanë kosto me të lartë dhe shpenzim të energjisë elektrike.

Toka bujqësore me tepër është tokë are (12810 ha) dhe pjesa tjeter e zënë me pemtari(5838 ha) Toka është shumë e copëtuar dhe e

shpërndarë dhe duke shtuar që pronësia është e vogel, kjo i vështirëson më tepër punet dhe shton kostot e prodhimit.

Pjesa më e madhe e sipërfaqes përdoret për kullota e foragjerë ushqim për bagetitë . Toka are prej 12810 ha mbillet me drithëra 2727 ha,

foragjerë 5866 ha, perime e patate 872 ha, 3326 ha figurojnë të pa zëna me kultura, që mund të jenë toka që përdoren për kullotë, duke

përfshirë brenda kesaj sipërfaqeje tokat e kripura, ranore dhe ekonomikisht të pashfrytezueshme. Në territor ndodhen dhe 19 ha serra

për perime.

84

Në dritherat, mbillet kryesisht grure, teshere, miser etj., dy të fundit përdoren në funksion të blegtorise. Përfshire edhe gjithe token që

mbillet me foragjere, në të gjitha se bashku nuk merren rendimente të larta dhe duke shtuar edhe koston e lartë e traktorit, qendron një

problem i rëndësishëm ekonomik, në veçanti në dy zonat e rendesishme të prodhimit të qumeshtit Novoselë dhe Llakatund. Perimet

Prodhimi i perimeve është një drejtim i rëndësishëm bujqësor i territorit nga fakti që ndodhen afër qytetit dhe favorizimi i klimës.

Peshën kryesore e mbajnë Komuna Novoselë dhe Shushicë edhe për traditën e hershme jo vetëm për furnizimin e qytetit me perime të

freskëta, por edhe për përpunim. Prodhohen gjithsej rreth 18 000 ton perime, dhe është pozitive që vetëm Novosela prodhon rreth 385

ton fasule.

Perimet në përgjithësi kultivohen me teknologji tradicionale dhe kanë nevojë të futet teknologjia e lartë dhe investimi për serra. Vlora

ka sipërfaqen më të ulet me serra krahasuar me të gjithe zonat e tjera deri në lartesinë e Fushë Krujës.

Prodhimi i perimeve është me rendimentë të ulta, asortiment i pakët dhe jo e mirë strukturuar. Mungojnë plotësisht strukturat e tjera të

përgatitjes se perimeve për treg, të larjes, standartizimit, paketimit etj.

Nuk është orientuar plotësisht nga tregu, nga difektet e mësipërmë dhe si rezultat prodhimet dhe të ardhurat nuk kënaqin nevojat

ekonomike të fermerëve.

Për perimet ka mundësi të mëdha për eksport, por duhen ndërhyrje edhe për furnizimin e qytetit.

Ndërhyrjet

Ndërhyrje në financim për ndërtim serra. Vlora është qyteti me më pak serra në Shqipëri.

Krijimi i tregut kryesor të qytetit dhe tregut lokal

Asistence teknike për prodhim e përpunim dhe promovim produkti

Pemtaria

Toka me pemtari kryesisht është e zenë nga ullishtë me sipërfaqë rreth 5000 ha ose 28% e tokësbujqësore, nga rreth 8-9% që ështënë

shkalle vendi. Në vend të dytë vijnë vreshtat me sipërfaqë rreth 630 ha, dhe me pas me pemë frutore 168 ha dhe agrume 56 ha ( Tab. 6).

85

Për fashen kodrinore nga Mifoli e Mekati i Llakatundit deri në Kaninë e Radhimë, ulliri është drejtimi kryesor, me rreth 500 mije rrenjë

, me prodhim ulliri rreth 7500 - 10 000 ton (Tab. 7). Ulliri ketu ndodhet në zonen me vokacion të larte, pas zones se bregdetit Jonian.

Kjo i ka dhenë drejtim krijimit të sektorit të ullirit, nga me të rendesishmit në Shqipëri për sasine, cilesine, traditat dhe teknikat e

përdorura.

Prej vitesh ullishtaria është konsideruar si një sektor bazë i bujqësisë shqiptare dhe si i tillë, në këto vitet e fundit investimet në këtë

sektor, në shtimin e sipërfaqeve të mbjella dhe industrinë përpunuese, kanë ardhur duke u rritur.

Tendenca sot në botë e sektorit të ullirit është ajo e rritjes dhe ekspansionit në tregje të reja. Vende të ndryshme të Mesdheut kanë

ndërtuar strategji të veçanta për rritjen e prodhimit të vajit të ullirit dhe të fitimeve.

Krahasuar me vëndet e tjera të Mesdheut Shqipëria vazhdon të ketë numrin më të vogël të ullinjve për frymë të popullsisë si dhe

normën më të ulët të konsumit të vajit në rajon.

Sektori i ullirit ka marre emer, edhe për shkak të dominimit të një nga kultivaret me të rëndësishëmnë Shqipëri, Kalinjoti, pasuri

kombetare, i degjuar me rrezen e lartë të vajit(28%), vaj ekselent dhe shumë aromatik, por me vlera të medha edhe për tavoline, si asnjë

kultivar tjeter në Mesdhe.

Sektori i ullirit u plotesua me një industri të nivelit të mesem e modern, rreth 12 impiantë përpunimi të vajit, aktualisht zona prodhon

rreth 1500 -2000 ton vaj me një të ardhur rreth 6-8 miljon euro.

Ullishtet e vjetra janë pasuri kombetare me vlere pejsazhistike dhe kulturale të lidhur me historinë mijevjecare të vendit.

Zhvillimi i ullishtarise është mbështëtetur qysh nga fidanishtet tradicionale të Mifolit, rast unik në gjithe Shqipërine, ku rreth 50 familje

prodhojnë rreth 300 mije fidana ulliri, pemë e agrume në vit. Aktualisht këto janë në minimum të aktivitetit dhe pothuajse kanë ndaluar

prodhimin për ndryshim të politikave bujqësore. Familjet janë në veshtiresi financiare dhe përkëto duhen gjetur opsionë për tu

riaktivizuar në profesionin e tyre. Puna e tyre ështëshumë e varur nga politika bujqësore dhe bashkia mund të ndërhyjë për nxitje ose

promovime të ketij aktiviteti me një program.

86

Importojmë në shkallë vendi vajra vegjetale me vlere rreth 40 miljon euro përtë mbuluar deficitin me këtë produkt

Nderhyrje

Sektori i ullirit dhe vajit të ullirit ka kohe që jep shenja pozitive të rritjes se peshes se tij në prodhimin bujqesor. Aresyeja kryesore

është se dy komponentet, fermeret dhe përpunuesit, po e vleresojnë si burim i rëndësishëm fitimi: kanë shtuar punen, kanë përmirësuar

teknologjine, kanë rritur mekanizimin dhe kanë rritur cilesine.

Fermeret i janë kthyer punes në pjesën me të madhe të zonave me pare të abandonuara, po aplikojnë masa për rinovimin e ullishteve.

Të lidhet prodhimi me territorin dhe të vleresohet çdo kultivar që të behen sinonim i cilesise dhe tipicitetit. Ulliri ështënjë nga kulturat

bujqësore me impakt pozitiv me të lartë ndaj mjedisit.

Ferma e vogel e ullirit është pengese për efektivitetin dhe mbajtjen e kostove të uleta. Megjithatë kjo nuk është absolutë sepse ka rrugë

dalje me anë të kooperimit dhe bashkimit të fermereve që janë pjesë e blloqeve me sipërfaqë të medha sic po ndodh që shumë fermere

janë bashkuar përtë rritur garancitë e prodhimit.

Po shtohen rastet dhe ka një tendence për ta kthyer fermën në biznes duke investuar për intensifikimin e shërbimeve, në veçanti për

ujitjen, dhe duke shtuar sipërfaqet me ullishtë në pronesi ose me qera. Njerëz të biznesit janë duke krijuar ullishte të reja me sipërfaqe

mbi 10 deri 50 ha të mekanizueshme. Këta mendojnë dhe kërkojnë të futen në sektorin e vajit të ullirit duke e parë si biznes të

qëndrueshëm.

87

Vënia në eficience e ullishteve ekzistuese është një nga objektivat e zhvillimit të ullishtarisë. Një pjesë e madhe e fermerëve i është

kthyer punës duke parë leverdinë ekonomike të prodhimit të ullirit dhe vajit të ullirit. Rinovimi i ullishteve ështënë plan të pare

Një problem imediat është shëndetësimi i ullishteve nga parazitët, ndër të cilët me dëmprurës janë miza e ullirit dhe syri i palloit.

Aktualisht subvencionohet luftimi i mizës së ullirit me metoda biologjike, por syri i palloit kompromenton gati 1/3 e prodhimit dhe dihet

kosto e shëndetësimit nga kjo sëmundje.

Nga Kooperacioni Italian me këto objektiva:

1. Projekte për zhvillimin e ullishtave dhe përmirësimin e prodhimit;

Zhvillimi i prodhimit të fidanave të ullirit.

Mbrojtja e biodiversitetit

Përdorimi integral i mbetjeve të përpunimit të ullirit

2. Projekte për përgatitjen e specialistëve të sektorëve të ndryshëm;

a)Formimi dhe azhornimi i teknikëve dhe operatorëve:

të zinxhirit të sistemit të përpunimit.

3. Rikonstruksioni i ullishteve të degraduara

Vreshtaria e kesaj zone është e degjuar në Shqipëri për varietetin e Vloshit. Vera e Vloshit, vere rozato me origjinë shumshekullore e

vleresuar si produkt tipik lokal .

Fatkeqesisht pjesa më e madhe e vreshtave sot përdoret për raki. Nuk ka treg për verërat sepse ato janë me cilësi të dobët, si vera e bërë

në fermë edhe ajo e kantinave.

Blegtoria

Blegtoria ka marre një peshë të madhe si rezultat i shfrytëzimit të sipërfaqeve më të mëdha të vëna të dispozicion të saj. Sipas

statistikave sot numerohen rreth 60 mijë krere të leshta dhe 20 mijë të dhirta, rreth 6700 krerë gjedhe , 102 mijë shpende etj, përbejnë

një baze të fuqishme të prodhimit blegtoral. Për fryme popullsie territori ka një ngarkese: të imta-1,4, shpend 1.84 etj.

88

Prodhimet blegtorale totale:

-Qumesht hl 239 614( Tab. 11)

-Mish Ton 653 (Tab.12 )

-Veze 000/kokra 165 000 (Tab. 15)

=Mjalt kv 516 (Tab. 16)

-Lesh kv 3404 (Tab.17)

Ka prodhime të medha (sipas statistikave), që këto ti marrim si kapacitetë potenciale. Nga ku rezulton që nga nenproduktet edhe

industria përpunuese të vleresoje kapacitetet.

Tregu blegtoral sidomos i qumeshtit, i dobet dhe i shpërndare duke humbur identitetin.

Mungojnë struktura të kompletuara përpunimi me treguesit e sigurise ushqimore, gje që ndikon në uljen e vleres se faturimit të ketij

sektori.Mungon tregu.

Në sektorin e blegtorise, zona dallohet për bagetitë e imta, dhe veçohet dhia e zeze e Dukatit, një pasuri kombetare, e degjuar për cilesitë

e në përshtatje me territorin dhe për djathin tepër cilesor, të vleresuar në tregjet e veçanta cilesore të Evropes.

Këto tre produkte, Vaji i ullirit Kalinjot, vera Vlosh dhe djathi i dhise se zeze të Dukatit, janë një potencial për tu vleresuar dhe zhvilluar

në nivele me të larta, të lidhura me territorin, në nivele me të larta cilesore, Emertime ose Indikacion Gjeografik i Mbrojtur (IGP).

Rezultati ekonomik

Në baze të prodhimit dhe cmimeve eardhura mesatare për fermeret si me poshte:

Nr Emertimi 000/euro

Pemtaria 11687

Ulliri 5428

Fruta 716

Rrush 2771

Agrume 2771

89

Përime 8153

Qumesht 11933

Mish 3511

Veze 1178

Mjalt 428

Lesh 202

Totali 37092

Për fryme popullsie 674

Për ferme 3580

Për ha 1989

Bujqësia në këtë zonë siguron të ardhura të mesme, (po të quajme të ardhura të larta me 7-10 mije euro/ha në zonen e Lushnjes) për

aresye të ndryshme si:

o Popullsi e madhe për m2;

o Sipërfaqë e paket toke për banore;

o Dominimi i kodrave pa ujitje;

o Llogaritet që përçdo ha sigurohet aktualisht një ardhur prej rreth 300-400 mije lekë,e pamjaftueshme , duke marre parasysh

qenjë familje disponon rreth 1,5 ha toke.

Problematika Prezantimi i ketij dokumenti në këtë moment kohor do të sherbejë për adresimin e problematikave si vijojne:

■ Agropërpunimi

Është i dobet dhe kufizohet në disa punishtë të vogla familjare të përpunimit të qumeshtit dhe prodhimit të djathit, në shumë rastë pa

plotesuar kushtet e sigurise ushqimore.

Përpunimi i vajit të ullirit është me teknologji kryesisht të lartë dhe pak a shumënjë industri e kompletuar. Por përveçqë një pjesë e

madhe e vajit të ullirit e stokuar në familjet e fermereve ka mbetur pa shitur sepse ruajtja në kushtë shtepiake nuk jep siguri,

90

industria e përpunimit në pjesën me të madhe të tyre nuk tregetojnë vaj ulliri, nuk tregetojnë me marke. Në zonë vetem dy fabrika

tregetojme vaj ulliri me marke. Elementet e cilesise në treg janë me dyshime.

Ka përpjekje për eksport por pjesa më e madhe ose e gjitha pa marke shqiptare, dhe këtë vaj e shesin ndërmjetesit duke e marre ata

fitimin, kjo sot për sot shkakton humbje ekonomike. duhet synuar në eksport me marke.

Promocioni i vajit të ullirit është akoma në nivel të ulet. pak përpunues marrin pjesënë panaire sepse pjesa tjeter nuk merret me vajin

e ullirit por vetem kryen sherbim, kjo është negative sepse shton kuoten e fermave që shesin vaj ulliri me kushtë cilesore shumëtë

dobeta ose jashtë standartit.

Organizimet e bashkësive fermer dhe përpunues ështënjë synim përtë përballuar me lehtë situatat financiare

Mungojnë absolutisht strukturat përpunuese dhe ambalazhuese përpërimet dhe frutat, gje që ështënjë handikap për krijimin e tregut

cilesor sipas standardeve. Duhet të programohen projektë dhe investime sepse këto struktura do të furnizojnë tregjet me produktë të

standartizuara.

I njejti problem është edhe me industrinë e veres. Punishtet e veres në Vlorë, me numur të paket, nuk japin sigurinë e duhur cilesore

dhe të etikëtës që shkruajne. Pjesa më e madhe e vreshtave nuk prodhojnë vere por raki.

Përpunimi familjar i frutave, konservimi i tyre, ulliri për krypje etj, mungojnë krejtesisht dhe kjo është negative për ekonominë

bujqësore. Mungesa e një agropërpunimi është faktor negativ në ekonominë bujqësoreqë jep efektet direkt në ekonominë familjare.

Duhet të nxitet çdo prodhim/përpunim artizanal familjar. Ashtu si duhet të nxitet çdo prodhim me marke.

Vaji i ullirit dhe vera duhet të promovohen për rritjen e prodhimit dhe konsumit me anë të panaireve lokale dhe kombetare dhe të

rritet kontrolli për cilesinë dhe sigurinë ushqimore. Një rivleresim i këtyre dy produkteve do të ndikoje pozitivisht në rritjen e të

ardhurave .

■ Konkurrueshmeria e bujqesise

Pronësia e vogël e familjeve në fshat, dhe si pasojë biznesi i vogël i fermës nuk lejon shtimin e të ardhurave dhe kjo është një

pengesë për zhvillim. Fshatari është i detyruar të kërkojë punë të dytë.

Një nga rrugët është dhe pakësimi i kostove të prodhimit, që kërkon një nivel mekanizimi dhe përdorim kolektiv të mekanizimit.

Familjet në fshat nuk e vlerësojnë koston e prodhimit si të rëndësishme dhe kjo është aresyeja që kerkojnë cmime të larta në treg.

Konkurrueshmeria në treg nuk është problem i pazgjithshëm dhe kërkon afat të gjatë për të gjetur zgjidhjet.

Një nga rrugët është prodhim cilësor, dhe konkretisht prodhimet bio, që kërkohen në tregjet e huaja, por që duhet të plotësojnë

kushte prodhimi strikte dhe që kanë kosto. Kjo rrugë mund të ndiqet për vajin e ullirit dhe perimet.

91

Sipas statistikave të bujqesisë vetëm 60% e tokës punohet me mekanike, për mekanizime të tjera nuk bëhet fjale. Komunat e tjera

këtë shifër kanë shumë më të ulët

■ Krijimi i tregjeve

Në Vlorë mungojnë tregjet, dhe kjo kerkon një strategji për planifikimin e tregut kryesor të qytetit dhe të tregjeve me të vegjel lokale

në zona të veçanta.

Tregu duhet të jetë sipas normave, përtë garantuar sigurinë ushqimore, origjinen, cilesinë dhe konkurrencen e ndershme. Tregu është

celsi i një bujqesie eficiente.

Tregu është rezultat natyral i kërkesës se fermereve përtë shitur prodhimet e tyre. Realiteti në Vlorë tregon se nuk plotesohet kjo

kërkesë, duke i venë fermeret në veshtiresi të medha, dmth i shton hallet e tij.

Një treg kryesor për qytetin e Vlorës është urgjente, aq me tepërqë kemi të bejme me një zonë turistike , ky përfshin thertoret

Tregje lokale të vegjel për produktë të veçanta që prodhohen me bollëk, si përpërimet në Novoselë e Llakatund, treg përvajin e

ullirit në Trevllazer, Kanine, Oshtime, me efektë për agriturizmin.

Tregu i fermes, aktualisht i përhapur në boten e zhvilluar, eliminon zinxhirin e gjatë të tregtetimit, dhe fermeri lidhet direkt me

bleresin.

Shitjet në lokale të përshtateshme, kioska etj, në anë të rrugës në afërsitë fermes.

Dergimi i produktit direkt nga ferma në Shtëpinë e qytetarit sipas kerkesave, ështënjë rrugë tjeter në veçanti eficientë për fermat bio

të prodhimit të përimeve. Dhe kjo përnë është lehtesisht e aplikueshme sepse prodhuesit janë afer qytetit.

Politikat bujqësore duhet të nxitin këto modele që nuk kanë kosto të larte.

Politikat duhet të nxitin edhe koopërativat e shitjeve, që janë bashkim i fermereve vetem për shitje. Kjo mënyrë zbut handikapin e

fermes se vogel.

Ndryshimi ndërmjet tregut dhe pikave të grumbullimit të rekomanduara nga qeveria. Në një ekonomi tregu, pikat e grumbullimit

nuk krijohen me urdher administrativ. Krijimi i tyre do ti nenshtrohet rregullave të tregut për cmimet e cilesi, pra do të këtënjë varesi

të drejpërdrejtë nga përsoni i caktuar ose licensuar nga qeveria përtë grumbulluar një prodhim të caktuar. Financimi vetem i 15% të

prodhimit të dorezuar nuk do të nxise prodhimin, duke shtuar dhe kushtet e tregut të përmendura me sipër.

73

03.Visioni /Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Vizionet strategjike ■ rivendosja e financimit në sektorin e ullirit. Ky sektor i

rëndësishëm i krijuar nga tradita shekullore, simbol i

rajonit të Vlorës, i investuar nga privati dhe shteti

dhjetra miljona euro, për krijimin dhe mirëmbajtjen e

ullishteve, për ngritjen e industrisë përpunuese duhet të

financohet përshumë aresye edhe pse rrit ndjeshëm

punesimin;

■ në Vlorë duhet të nxiten përimet si zonë turistike;

■ të rivendoset financimi në Vlorë i Kivi, dardhës, ftoit,

kumbullës që për çudi ministria e bujqësise ia ka hequr

Vlorës së dardhave aromatike Elbje, të kumbullës

Vlonjate që beheshin recelnat;

■ të financohet për ujitjen, sepse territori rrethohet nga

lumenj që plotesojnë dhe teprojnë për ujitjen bujqësore,

dhe furnizimin me uje të industrisë dhe ujë të pijshëm të

popullsise;

■ të financohet blegtoria e imet duke krijuar ambientë të

përshtateshme të mbareshtrimit të dhenve e dhive, me

kushtë përtë patur prodhime higjenikisht të pasterta dhe

të sigurta. Blegtoret të kenë struktura të përshtateshme me

projektë model, me uje të pijshëm dhe të elektrifikuara;

■ të financohet për tregjet

të financohet përnjë shkolle profesionale ( ose të

konvertohet shkolla e Novoselës) për :

■ Kultivimin e përimeve, frutikulture, përpunimi i

produkteve blegtorale, enologji.

Këto janë të lidhura me politikat dhe projektet e

zhvillimit rural, përrrugët e fshatrave, të staneve,

elektrifikimin dhe sigurimin e ujit të pijshëm

Plani strategjik bujqesor i bashkisë do të jetë i

harmonizuar me planet kombetare, por mungesa ose

planë kombetare të cunguara nuk e pengojnë bashkine,

brenda kuadrit ligjor, të ndermarre projektë me burime të

ndryshme financimi për nxitjen e sektoreve të bujqesise

dhe zhvillimin rural.

■ Një plan zhvillimi i bujqesie redukton emigracionin.

■ Një plan për emergjencat civile si përmbytjet nga lumi i

Vjoses, rreziku nga djegiet i pyjeve dhe ullishteve

Administrimi dhe mbrojtja e tokës do të jetë prioritet sebashku me nderhyrjet për kullimin e ujitjen. Planifikimi urban do të jetë i

pandare nga administrimi i tokës duke përdorur GIS. Kjo do të coje edhe në zgjidhjen graduale edhe të problemit të pronesise se tokës

bujqësore.

93

ËSHTË VLORA JUAJ, KUJDESUNI PËR TË!

AMBIENTI/ MJEDISI

94

01.Përmbledhje

Mjedisi është çdo gjë rreth nesh, toka ku qëndrojmë, pemët nën të cilat ulemi për të pushuar, uji në të cilin notojmë dhe ajri të cilin e

thithim. Në kemi nevojë për ujë të pastër për të pirë dhe për të rritur ushqimin që hamë. Në kemi nevojë për ajër të pastër për të marrë

frymë. Në kemi nevojë që mjedisi ynë të jetë i pastër për aktivitetet tona gjatë kohës së lirë – notuar, vrapuar ose për të luajtur në park.

Ndryshimet klimatike po ndodhin.

01. Përmbledhje

02. Hyrje


95

02.Hyrje

Parimet me të rëndësishme për mbrojtjes së mjedisit:

Reduktimi i zhurmës

Pyllëzimi

Kursimi i ujit

Zvogëlimi i përdorimit të pesticideve Zvogëlimi i sasisë së mbeturinave dhe riciklimi i tyre

Shfrytëzimi i burimeve të ripërtërishme të energjisë

Efiçenca e energjisë

Kursimi i energjisë

Shfrytëzimi i burimeve natyrore

Reduktimi i lirimit të gazrave

Mjedisi mund të mbrohet dhe të përmirësohet

Reduktimi dhe riciklimi i mbeturinave

Shfrytëzimi i pajisjeve shtëpiake me efikasitet të lartë, të tilla si llambat e dritës;

Promovimi i kursimit të energjisë

Mbështetja në përdorimin e burimeve të ripërtërishme, bashkë- prodhimin e këtyre burimeve dhe të llojeve të ndryshme të

energjisë;

Ruajtja e vlerave biologjike-ekologjike të mjedisit nëpërmjet ruajtjes së florës dhe faunës, dhe të vlerave të trashëgimisë natyrore;

Shfrytëzimi racional i burimeve, reduktimi i emetimeve në ajër, reduktimi i ndotjes së ujit dhe tokës, dhe riciklimi i mbeturinave;

96

■ Hapesirat e gjelberta brenda zones urbanë

Është shtuarndertimi në të gjithe qytetin e Vlorës, përfshire dhe zonen ujembledhese të Vlorës që rrezikon

shëndetin e banoreve. Çdo mbetje urbanr e cila hidhet në ujëmbledhesin

Është pakësuar gjelbërimi në gjithe Vlorën dhe janë hequr dhe prishur dhe lulishtet ekzistuese;

Është bere krim mjedisor ndaj natyres dhe detit dhe po e kthejnë plazhin në "det të kuq" nga dherat si të ishtë vendlimdje hedhje

mbeturinash;

■ Gjelberimi jashtë zonave urbanë (Pyjet në zonat jourbane)

Në gjithe këto vitë është bere demtim i potencialit ekoturistik, prerje pyjesh në pyllin e Sodes

■ Cilesia e ajrit në zonen urbane

Aktualisht situata në trafik çdosezon vere është mjaft kaotike, gje që prodhon gazra kancerogjenë përqytetaret dhe ndotje e ajrit;

Shkaterrimi i lulishteve (mushkrive tona) përtë bere ndertime ka sjelle pasoja në ajrin e ndotur;

Transporti publik është i zgjidhur me autobuze shumëtë amortizuar që ndotin ajrin me çlirim e gazrave.

■ Mostrajtimi i mbetjeve urbanë

Mbetjet urbanë po e mbysin qytetin e Vlorës, pasi ato po digjen duke çliruar gazrakancerogjenë për mjedisin që i rrethon qytetarët.

Gjithashtu mbetjet inertë që gjenerohen nga bizneset pa kriter kanë dëmtuar edhe Pyllin e Sodës (veç mbetjeve që ka që nga gjeneza e tij

si pyll). Pika fillestare e gjenerimit të mbeturinave, qytetari nuk ka kosha të mjaftueshëm dhe të shpërndarë në çdo hapësirë publike.

Edhe aty ku ka nuk sigurohet nga Bashkia e Vlorës heqja e tyre në kohë për të mos ndikuar në mjedis dhe në ndotjen e ajrit. Lidhur me

këtë as që mund të mendohet se këto mbetje urbanë trajtohen apo ndahen në fillim të gjenerimit të tyre.

Sikur të mos mjaftontë derdhja e vazhdueshme e mbetjeve inertë e urbanë dhe prerja e pishave, së fundmi në pyllin e Sodës po

shkarkohen mbetje peshku duke bërë që Pylli i Sodës të jetë i ndotur në mënyrë të pakthyeshme. Aktualisht nga ana e policisë bashkiake

dhe efektivëve të saj, por edhe asaj të shtetit, nuk është marrë asnjë masë për ndalimin e autorëve, madje as i kanë identifikuar ato. Pylli

i Sodës po shkon drejt degradimit të plotë të tij , ndërsa prej kohësh për mirëmbajtjen apo mbrojtjen e tij nuk merret asnjë masë.Nëse

mbeturinat urbanë janë deri diku më të administruara nga pikëpamja e grumbullimit, mbeturinat inertë duket se kanë pushtuar çdo

hapësirë të mundshme të lirë nëpër hyrjet e daljet e qyteteve. Situata paraqitet shumë problematike, sidomos në zonën e hyrjes së qytetit

dhe Pyllin e Sodës ku ka ende mbetje sodë kaostike.

97

03.Vizioni /Programi politik i Kandidatit Genc Deromemaj

Vizioni /Programi ■ Shtim i hapesirave të gjelbra (kryesisht brenda zones

urbane) të Vlorës

Përmirësimi I kushteve ekologjike dhe ekoturistike në

Parkun e Llogorase, Karaburun, Lagunen e Nartes dhe

Luginen e Lumit të Vlorës;

Krijimi koridoreve të reja ekologjike .që lidhin Parkun e

Llogorase me Lagunen e Nartes .. (sipas rastit);

Krijimi i lulishteve të reja në qytet nga rikualifikimet

urbane;

Krijim gjelberimi brenda blloqeve ekzistuese të banimit;

Krijim parku urban dhe lulishtë të reja gjatë ristrukturimit

të ish zonave jo urbanë që do kthehen në zona urbane;

Gjelberimi i taracave dhe fasadave të ndertesave;

Shtimi i parkimeve nëntokësore përdorimin e mbitokës

,për zona të gjelbra;

Gjelberimi me pemë dhe shkurre dekorative përgjatë

rrugëve dhe trotuareve;

Ngritja e barrierave të dendura me gjelberim si përde që

ndan trotuarin nga rruga, përgjatë rrugëve me trafik të

dendur me qëllimtë shumëfishtë (rritje gjelberimi,

përmirësim cilesise se ajrit përmes filtrimit të pluhurave, si

edhe rritje e sigurise rrugore).

“Community Gardens” – bashkia jep sipërfaqë të vogla (40

m2) për qytetaret që duan të krijojnë kopshtë me lule ose

ereza në (i) taraca pallatesh ose (ii) ish

ndermarrje ose magazina të vjetra në administrim të

bashkisë

Takime me komunitetet e njesive bashkiake për ide dhe

sugjerime të zonave prioritare për shtim gjelberimi

Organizim minikonkursesh mes universiteteve për

rehabilitim/krijim “Lulishtë e vogel”

98

Indikatorepër 4 vitet e ardhshme:

Do mbillen mbi 10,000 pemë dekorative dhe 10,000 shkurre

dekorative brenda qytetit

Do shtohet me mbi 100,000 m2 gjelberimi brenda qytetit

Do krijohen të pakten 10 lulishtë të reja pranë zonave të

banimit

Do organizoj disa konkurse me shoqëritë e projektimit dhe

universitetin për rehabilitime urbanë dhe shtim gjelberimi në

qytet

■ Gjelberimi jashtë zonave urbanë (Pyjet në zonat

jourbane)

Krijim fidanishtje për pyllezimet

Plan masash për mbjelljet në qytet dhe në zonat jo urbanë

(Mbjellja e pemëve decorative dhe pemëve frutore në qytet)

Fushata “Mbill pemën tende!” Çdo bebe që lind Bashkia do

ju dhuroje prinderve edhe një fidan që t‟a mbjellin për

mbaresi.

“Community Gardens” / “Mbill Pemën Tende” dhe “Pylli i

përsonave” – mundesi që kush deshiron të paguaje një

pagese që të mbillet një pemë me emrin e tij

Kurora e gjelber e Vlorës do të mbrohet dhe nuk do lejohen

ndërtimetnë kreshtat e kodrave rrethuese

Përfshirja e nxenesve për mbjelljet

Përfshirja e përsonave që marrin ndihmë ekonomike në

aktivitetë të mbjelljeve të pemëve apo kopshteve të luleve

Dhuratë fidanesh përçdo komunitet apo bllok banimi që

deshiron të ktheje sheshet mes pallateve në zona të

gjelberuara

Krijim lulishtesh ose kendeve të gjelberuara në çdo bllok

banimi

Indikatorepër 4 vitet e ardhshme:

Ngritje e një fidanishteje të re me kapacitet prodhues 50,000

fidanë në vit

200,000 fidanë pyjore të rinj do prodhohen dhe mbillen në

zonat për pyllezim

Futja në skeme pyllezimi e 600 hektareve toke të zhveshur

Parandalim i prerjeve të paligjshme

■ Masa për cilesinë e ajrit

Krijim i një qëndretë kontrollit të trafikut që të sinkronizoje

semaforet dhe të ule kohen e qendrimit të makinave në

semaphore = pakesim i ndotjes se ajrit

Pastrimin e qytetit me aspirator dhe uje

Krijimi ifiltrave ekologjike ndaj ndotjes se ajrit(shih me lart)

Nxjerrja e zonave madhore industriale dhe tregtare në

përiferi të qytetit përtë zvogeluar numrin e kamioneve që

hyjnë në mes të qytetit

Shtimi i sipërfaqeve ujore si shatervanë dhe rrjedha ujore

99

Shtim i sipërfaqeve vetem për kembesoret dhe biciklistet. Të

pakten 2 rrugë do jenë me trafik të kufizuar dhe vetem për

kembesoret dhe biciklistet.

Nxitja e përdorimit të bicikletave dhe lehtesimi i atyre që i

përdorin çdo ditë përmes krijimit të një sistemi të korsive të

bicikletave të shpërndare në gjithe qytetin

Marrje masash ndergjegjesuese, si psh monitorimi i cilesise

se ajrit përmes femijeve të shkollave që të shohin vetë se

cfare ajri thithim dhe të jenë një faktor pozitiv.

Indikatore për 4 vitet e ardhshme:

Përmirësim i cilesise se ajrit me 20%

Blerje e të pakten 2 makinave aspiruese dhe pastruese me

uje përtë mos ngritur pluhurin

Përmirësim i cilesise se autobuzeve urbanë (rinovim I flotes

me mjetë pas 2008)

2 rrugë do jenë me trafik të kufizuar dhe veçpër kembesore

dhe bicikliste

■ Trajtimi i mbetjeve urbane:

Ndertim I një landfilli sipas standarteve europiane

Bashkëpunim me komunitetin përtë ndare mbetjet në burim

Nxitje e riciklimit

Do shtoj numrin e konteniereve dhe koshave të rinj në qytet

Punesim i romeve dhe komuniteteve të marxhinalizuara në

procesin e ndarjes se mbetjeve tek pika e përpunimit të

mbetjeve POR me veshje, maska, doreza dhe pagese të

rregullt me sigurime shoqërore

Monitorim I bizneseve që nuk respektojnë hedhjen e

mbetjeve

Numer I gjelber për qytetaret që të denoncojnë shkeljen

mjedisore

Orare të caktuara për mbledhjen e mbetjeve urbane

Shtimi i pikave dhe numrit të konteniereve në përputhje me

banoret.

Monitorim i rregullt I pastertise se Tregjeve. Agjensia e

Mbrojtjes se Konsumatorit do monitoroje çdo ditë standartet

e tregjeve. Do i kerkoj qeverise të decentralizoje drejtorinë e

Higjenes dhe ISHP përtë marre masat e duhura ligjore për

sigurinë e tregjeve.

Kombinim I ndihmës ekonomike dhe pastrimit të qytetit ose

mbjelljeve të gjelberimit

73

73

PËR VLORËN E PUNËS PUNËSIMI

102

01.Përmbledhje

01. Përmbledhje

02. Hyrje

03. Vizioni / Programi politik i Kandidatit

103

02.Hyrje

Analiza e Situatës

■ Analiza e tregut të punës

Analiza e Tregut të Punës mbetet elementi më i rëndësishëm, pasi krijon mundësinë e përshtatjes së kërkesave për punë me ofertat e

tregut.

■ Situata e papunësisë së regjistruar

Në prill të vitit 2015, në Vlorë, janë regjistruar si punëkërkues të papunë 17609përsona, 50 % nga të cilët janë femra.

■ Punëkërkues të papunë për Vitin 2015, të ndarë sipas grup-moshës:

Sipas Tabela nr. 1 Të dhena statistikore të marra nga Zyra e Punes për Vitin 2015 (PRILL). Punëkerkues të papunë sipas grupmoshave ,

rezultojne:

Të klasifikuar sipas grupmoshave, mund të themi se për Vitin 2015, peshën më të madhe në hyrjet e punëkërkuesve të papunë, e

zënë moshat mbi 50 vjeç me 3967përsona. (28.3 %)

Në to, shihet se punekerkues të papunë me afatgjatë me mbi 3 vjet pa punë janë 2.72 % e punekerkuesve me mbi 50 vjec ose 9.7 % e të

punekerkuesve të papunë gjithsej.

Nga grupmoshat e reja, ajo që bie në sy është niveli i punëkërkuesve të papunë 20-24 vjec, me 1870 persona, 13.4 % të

punekerkuesve të papunë gjithsej.

Për Grupmoshat (25-29 vjeç) vëmë re se zënë 1576 persona, 11.2 % të hyrjeve në total të punëkërkuesve të papunë dhe janë

pothuajse në të njëjtin nivel me grupmoshen 20-24 vjeç.

104

Këtyre faktorëve iu bashkëngjitet edhe mosfunksionimi i mirë i strukturave përfaqësuese rinore, të cilat shpesh çojnë në disbalancim

gjinor, duke favorizuar pjesëmarrje më të madhe për djemtë.

■ Punëkërkues të papunë për Vitin 2015, ndarë sipas

nivelit arsimor

Nga të dhënat evidentohet numri i lartë i punëkërkuesve me

nivel të ulët arsimorë 9-vjecare me 33.19 %. Si rezultat kjo

kategori mbetet e një rëndësi të veçantë për Bashkinë e Vlorës.

Për kategorinë me arsim të mesëm numri mbetet i lartë me 32

%, por shanset për punësim në raport me oferten janë më të

mëdha. Për kategorinë me arsim të lartë numri i punëkërkuesve

të regjistruar është i ulët me 9.3%.

Emertimi

Gjendja në fund

gji

th

sej

fem

r

a

k/f

a

mil

ja

re

I

Punekerkues të

papunë gjithsej 17609 8856 4592

Vlora 13997 6991 3223

Sipas grupeve të

papunesise

A.1

PuPa që

përfitojnë

pagese

papunesie 388 127 76

Vlora 318 87 34

A.2

PuPa që

përfitojnë nga

skema të tjera 0 0 0

Vlora

A.3

PuPa që

përfitojnë

ndihmë

ekonomike 2955 1592 777

Vlora 2,071 1,141 421

A.4

Punekerkues të

papunë të tjere 14266 7137 3739

Vlora 11608 5763 2768

105

II

Punkerkues të

papunë

afatgjate 2892 1547 834

Vlora 1,108 689 217

a prej 1 - 2 vjetesh 927 535 141

Vlora 395 296 5

b prej 2 - 3 vjetesh 986 497 322

Vlora 610 315 195

b mbi 3 vjet 979 515 371

Vlora 103 78 17

Tabela 1: Rregjistrimet e papunësisë të ndrë sipas kategorive

Problematika ■ Grupet e dizavantazhuara dhe vështirësitë e tyre për punësim.

Po ti referohemi shifrave, vëmë re që 4.35 % e të gjithë pu-pa janë afatgjatë në Zyrën e Punësimit, pra kanë 2-3 vjet si të tillë. Arsyet

kryesore në këtë papunësi afatgjatë janë si më poshtë:

Niveli i ulët arsimor i tyre (33.19% me arsim jo më shumë se 9 vjeçar)

Mungesa e një profesioni.

Për pu.pa me profesion, mospërputhja midis profesionit të tyre aktual dhe asaj çfarë kërkohet nga tregu i punës.

Kërkesë e ulët për krahë punë për këto kategori. (çdo ditë e më shumë kërkohet arsimi i mesëm dhe punonjës të kualifikuar)

Periudha afatgjatë e papunësise,( afatgjatë mbi 3 vjet) sjell një proces dekurajimi tek to dhe rrjedhimisht, sjell uljen e intensitetit të

kërkimit të punës duke ulur kështu mundësitë e tyre për t‟u larguar nga radhët e papunësisë.

106

Nga grupet më në nevojë mund të përmendim romët dhe egjyptianët, që përbëjnë 1.2% të të regjistruarve si pu-pa. Kjo është kategoria

më e madhe e grupeve në nevoje, pothuajse në të gjithë vendin. Vështirësia e tyre më e madhe në punësim është arsimimi shumë i ulët i

tyre. Pjesa më e madhe e tyre mbështetet me Ndihmë Ekonomike, gjë që e bën më të vështirë punësimin e tyre. Në qendrat publike të

formimit profesional bëhen tentativa për përfshirjen e tyre në kurse me tarifë falas ose të reduktuar.

107


Vizioni /Programi ■ Punësimi i Rinisë

Plani i Veprimit për punësimin e të rinjve përfshin hartimin e një kuadri që siguron qasje gjithëpërfshirëse dhe koherente për zhvillimin

e politikës së punësimit të rinisë. Plani përcakton objektivat përkatese për identifikimin e problemeve kryesore, rishqyrtim të treguesve

kryesore të tregut të punës, mekanizmit të koordinimit si dhe objektivat strategjike që duhet të ndiqet për të mbështetur punësimin e

plotë në përputhje me zgjedhjen e vetë të rinjve.

Plani Bashkiak i Veprimit për punësimin e të rinjve synon të nxisë rritjen e punësimit e të rinjve, nëpërmjet aftësimit të tyre si dhe

bashkëpunim dhe ndërveprim midis aktorëve lokale: Pushteti vendor, zyra e punës, OJF-të, shoqatat e biznesit, insitucionet arsimore si

dhe partneret sociale.

Përgatitja e Planit Bashkiak të Veprimit për Punësimin e të Rinjve.

Është hapi i parë ku përfshihet Plani i Aksionit për Punësimin e të Rinjve, i cili përbëhet nga tre faza.

Në pjesën e parë shqyrtohet kërkesa dhe oferta e tregut të punës së të rinjve në Vlorë. Në pjesën e dytë miratohen politika që janë

menduar si zgjidhje të sfidave në punësimin e të rinjve. Pjesa e fundit trajton aspektë të punës për zbatimin e planit të aksionit,

matricën e planit të punës, si dhe një paketë projektesh të cilat janë në funksion të zbatimit të Planit të Aksionit. Në mënyre më të

detajuar në Planin e Veprimitpër Punësimin e të Rinjve parashikohet nxitja dhe ndërmjetësimi për punësim si dhe zhvillimi

profesional bazuar në 4 outpute :

108

Strategjitë për krijimin e punësimit janë të lidhura me planet zhvillimore bashkiake dhe të vëna në zbatim përmes Planit Bashkiak të

Veprimit për Punësimin e të Rinjve.

Do të hartohen programe për nxitjen e punësimit për të rinjtë në nevojë:

Prezantimi i politikave bashkiake dhe programeve të punësimit me rajonet e reja të BashkisëVlorë.

Takim me të rinjtë, për punëkërkuesit e pa punë dhe të sipërmarrjeve që kërkojnë punonjës, si dhe ndërmjetësimi për punësim

pranë tyre.

Ndërgjegjësimi i të rinjve mbi të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre në punë, kontratat e para të punës.

Krijimi i i fondit bashkiak për aftësitë dhe punësueshmërinë.

Qeverisja e tregut të

punës (të të rinjve);

Punësueshmëria e të

rinjve

Përfshirja e sektorit privat në ofrimin e mundësive të punësimit

Përfshirja sociale e

grupeve ne nevoje

109

Krijimi i partnershipit për punësimin me sektorin privat, i cili kontribuon në implementimin e prioriteteve të PVB- si dhe ofrimi

i kualifikimeve profesionale në përputhje me kërkesat e zhvillimit ekonomik dhe shoqëror të qytetit, në kuadrin e integrimit

rajonal dhe Evropian.

Plani Bashkiak i Veprimit për të Rinjtë është një kornizë gjithëpërfshirëse dhe koherente.

■ Grupmosha me problematike, e cila ka shifren më të lartë të papunesise është ajo 20-24 vjeçare me një nr prej 2216 personash dhe

grupmosha 25-29 vjeç me një numer prej 2001 persona (statistika viti prill 2015)1. Për këtë grupmoshë do të hartohen politika për

punësimin e tyre. Një nga këto politika do të jete: “Të gjitha subjektet e reja të biznesit që punësojnë mbi 50 punonjës të marrë nga

lista e të papunëve do të kenë lehtësira në tarifat vendore."

Objektivi 2:

Forcimi i kontrollit të tregut të punës (të të rinjve), krijimin e partneriteteve vendore për punësimin e të rinjve si dhe mbështetja e

perspektivave të tregut të punës për të rinjtë duke rritur punësueshmërinë e tyre;

rritja e aksesit të të rinjve në trajnimet me qëllim plotësimin e mungesës së aftësive;

krijimi i një sistemi për zhvillimin e karrierës.

gjetjen e mënyrave të bashkëpunimit me biznesin në lidhje me punësimin si dhe angazhim për të bashkëpunuar mbi bazën e parimit

të reciprociteti;

Krijimi i panaireve të punesimit, ku synohet punësimi pranë bizneseve përkatëse pjesëmarrëse në panair dhe sigurimi i aksesit për

mundësi punësimi nëpërmjet ofertave të prezantuara në Panair;

Sipërmarrja Rinore, ku të arrihet një për lehtesimin dhe hapjen e bizneseve të reja duke i mbështëtur financiarisht të rinjtë;

110

Objektivi 3

Partneritet me ndërmarrjet kryesore për zhvillimin e nismave të ekspëriencës në punë, të tilla si „learnership‟, programet formuese në

shërbim, etj.

Partneritet me ndërmarrjet kryesore për zhvillimin e profileve të reja teknike dhe paketave trajnuese bazuar në aftësitë që iu

përgjigjen nevojave konkretë për aftësi që kanë ndërmarrjet.

■ Konkretizim i komunikimeve me sipërmarres për vende punësimi:

Të punësuar në sektorin e shërbimeve, (Call Center, Banka, etj)

Portali i Punësimit në faqe zyrtare i cili shërben si një urë lidhëse mes punëdhënësve dhe punëmarrësve.

Politikat e Programit: Programi i Punësimit dhe Zhvillimit Profesional parashikon hartimin e disa projekteve në funksion të nxitjes për

punësim. Ky program ofron mundësi të plota për çdo përson për kualifikimin dhe përdorimin e aftësive si dhe dhuntitë e tij në një punë,

ku ai përshtatet si duhet. Procesi do të zhvillohet në bashkëpunim të ngushtë me Institucionet Publike, bizneset, donatoret në shërbim të

komunitetit, duke sjellë kështu gjenerim të punësimit dhe zhvillimit profesional.

Qëllimi i Politikës: 1. Ofrimi i asistencës dhe ndërmjetësim të vazhdueshëm ndaj programeve të krijimit të vendeve të reja të punës

dhe programet e formimit profesional ndaj individëve, për të ulur numrin e të papunëve në qytetin e Tiranës. Tjetër qëllim është

vëzhgimi i tregut të punës, si dhe zhvillimi i tregut të punësimit dhe të propozojë programe për rritjen e shkallës së punësimit.

2. Rezultatë dhe produktë të dëshirueshme në fushën e punësimit pritet të arrihen brenda një afati kohor 3 vjeçar.

Objektivat e Politikës:

1. Ofrimi i punësimit për të gjithë shtresat si dhe dhënia e mundësive për kualifikim, pjesëmarje civile në zhvillimin e komunitetit.

Objektiv i veçantë i projektit i adresohet edhe grupeve të caktuara për të rritur aftësinë e tyre në fusha të ndryshme e për të përballuar

nevojat e tregut.

111

2. Mbështëtje të bisnesit të vogël dhe të mesëm, nxitjes së konkurrencës së ndershme, promovimit, sensibilizimit, trajnimit dhe

kualifikimit në fusha të caktuara. Studime të përditësuara mbi hapjen e vendeve të punës, propozimit të iniciativave për uljen e

papunësisë në komunitet.

3. Lehtësimin dhe identifikimin e sektorëve strategjikë që gjenerojnë punësim dhe zhvillim profesional përmes hartimit të një strategjie

të mesme dhe afatgjatë, për një zhvillim të qëndrueshëm dhe politika të qarta në fuksion të individit dhe biznesit vendas.

4. Mbështetje e realizimit të një Politike aktive të punësimit nga Bashkia e Vlorës, duke forcuar bashkëpunimet mes Qeverisjes

Qëndrore dhe asaj Vendore.

5.Lehtësim të kontakteve ndërmjet punëdhenësit dhe punëmarrësit.

■ Politikat e punesimit sipas grupmoshave

A. Ofrimi i mbështetjes për 9 Rajonet e BashkisëVlorë për mbledhjen e informacionit në nivel lokal, për punëkërkuesit e

papunë dhe të sipërmarrjeve që kërkojnë punonjës.

Përshkrimi:Kordinimi me rajonet do të kuptojë arsyet e papunësisë të shpërndare në 11 zona. Do të evidentohen arsyet kryesor të

papunesise në qytetin e Tiranes. Hapja e 9 zyrave të mbledhjes se informacionit për punëkërkuesit pranë secilit rajon do të ofrojë

mundësinë e rregjistrimit si dhe të trajtimit të problemit të papunësisë në nivel lokal. Në tërësi papunësia do izolohet dhe trajtohet në

secilin rajon duke patur si partner edhe sektorin privat. Do të krijohet mundësia për bizneset lokale dhe punëkërkuesit për të

kontaktuar njëri-tjetrin.

Objektivat:

1. Krijimi i lehtësirave ndaj punëkërkuesve të papunë, si dhe bizneseve që ofrojnë punësim duke organizuar tavolina të rrumbullakëta

periodike të kryesuara nga rajonet.

2. Të informohen qytetarët e papunë që të regjistrohen në zyrat e koordinimit;

3. Krijimi A-corner ose një punonjës që do të ndihmojë dhe udhëzojë në ndërtimin e një CV-je.

B. Rritja e ndërgjegjësimit të të rinjve mbi të drejtat e tyre në punë

Përshkrimi: Të rinjtë e qytetit të Vlorës përballen me një mungesë të konsiderueshme të njohurive për të drejtat e përgjegjësitë e

tyre në punë. Kjo kompromenton suksesin e tyre për të hyrë në tregun e punës dhe i bën ata veçanërisht të rrezikuar. Gjithashtu,

112

duke kontribuar për të rritur numrin e të punësuarve në sektorin formal. Rritja e punësimit të të rinjve, duke nxitur kapacitetin e

sektorit privat për të krijuar vende punë të denja dhe adresimi i informalitetit nuk do të jetë i mjaftueshëm në vetvetë për të orjentuar

nevojat e të rinjve që përballen me pengesa të shumta në tregun e punës. Bashkia në bashkëpunim me partner të ndryshëm qeveritar

dhe social do të organizojë një fushatë informimi dhe ndërgjegjësimi në Vlorë mbi efektin negativ të ekonomisë informale. Kjo do

të plotësohet me përgatitjen e materialeve për trajnime dhe informim mbi të drejtat e të rinjve në punë, të cilat do të shpërndahen nga

shkolla, zyrat e punësimit dhe rrjetet e organizatave të punës dhe të punëdhënësve për të zhvilluar aktivitete sensibilizimi mbi

ekonominë informale dhe pasojat e saj.

Objektivat:

1. Përfshirja Sociale e Grupeve në nevojë

2. Të rrisë vetëdijen e të punësuarve dhe punëdhënëseve mbi ekonominë informale.

3. Të zhvillojë dhe të shpërndaje informacion dhe materiale ndërgjegjësimi mbi ekonominë informale.

C. Internshipi, (Stazhi i punës)

Internshipi është një sistem trajnimi për nxënësit e shkollës së mesme të përgjithshëm dhe profesionale dhe studentët që ndjekin

studimet në Universitetet e Tiranës, të cilët do të ndihmohen në integrimin e tyre në punë dhe karrierë.

Internshipi si një praktikë e re në tregun Shqiptar do të shërbejë për të përfituar eksperiencë studentët e rinj dhe nxënësit por edhe si

shkëmbim përvoje punë nga punëdhënësit. Studentëve dhe nxënësve që janë në proçes studimi dhe të sapodiplomuarve do t‟u jepet

mundësia për të vënë në zbatim në mjedise punë aftësitë e tyre të përfituara për një përiudhe kohore 3 mujore, në shkëmbim të një

pagese, në fushën, profesionin ku ata kanë vendosur të studiojnë.

Të rinjtë mund ta përdorin internshipin (stazhin e punës) edhe për të kuptuar se profesioni që kanë zgjedhur është puna që ato

dëshirojnë të bëjnë, apo nëse janë të gatshëm për të përballuar kërkesat e tregut të punës.

Objektivat:

Internshipi, i fokusuar në studentët e degëve të fakulteteve të Universiteteve të Vlorës dhe nxënësve të shkollave të mesme do të

zhvillohet në bizneset privatë. Projekti synon që të ndihmojë të rinjtë në krijimin e një praktike punë në profesionet e tyre për tu

përshtatur kushteve konkrete të tregut të punës në qytetin e Vlorës.

113

■ Politika të tjera

Shtimi dhe pasurimi i një sistem grantesh për të rritur produktivitetin e të rinjve në formimin profesional dhe punësim.

Monitorimi dhe vlerësimi sistematik i programeve akive të tregut të punës që iu drejtohen të rinjve për të matur efektin e tyre.

Thithja e fondeve të shfrytëzohet për zbatimin e programeve të nxitjes së punësimit dhe formimit profesional me qëllim

plotësimin e nevojave të grupeve me të pambrojtura të të rinjve të papunë.

Programet e formimit profesional duhen orientuar në drejtim të përfitimit nga personat që trajnohen si dhe nga nevojat e tregut.

114

TE JEMI SOCIALE KUJDESI SOCIAL

115

01.Përmbledhje

01. Përmbledhje

02. Hyrje


116

02.Hyrje

■ Shërbimet sociale, politikat sociale

Bashkia e Vlorës ka hartuar Planin social zonal Vlorë 2010.

Objektivat e përcaktuara synon t‟i realizojë:

nëpërmjet intregrimit social të shtresave dhe grupeve sociale në nevojë

përcaktimittë prioriteteve të këtyre grupeve në nevojë

Përgjigjes së nevojave së target-grupit të femijeve në nevojë

Sigurimit të vazhdimesise së shërbimeve ekzistuese dhe rritjessë cilësisë së tyre

Mbledhjessë informacionit dhe përditesimittë të dhënave si domosdoshmëri në të ardhmen

Aktualisht ky plan nuk po zbatohet me efikasitet dhe të jape impaktin në familjet dhe individet që trajtohen me ndihmë sociale dhe target-grupeve të

tjere.

■ Legjislacioni

Bazuar në Ligjin "Për ndihmën ekonomike dhe përkujdesjen shoqërore". Ndihma ekonomike u jepet familjeve të shtetasve shqiptar që

kanë të ardhura të pamjaftueshme ose që nuk kanë të ardhura materiale jetese nga:

1. Veprimtaria ekonomike;

2. Mbrojtja shoqërore ose ndonjë sistem tjeter mbrojtjeje;

3. Kapital

4. Anëtarë të familjes jashtë shtetit

117

Ndihma ekonomike shpërndahet në formën e “bllok ndihmës” që nënkupton ndihmën, krejtësisht në para, e cila jepet nga shteti për

qëllim të caktuar. Masa e ndihmës ekonomike mujore përcaktohet nga Këshilli i Bashkisë i cili merr në konsideratë:

a. Fondin e bllok-ndihmës

b. Vendimin e Keshillit të Ministrave në lidhje me kriteret e familjeve që nuk kanë të drejtë të përfitojnë ndihmë ekonomike

■ Analiza e të dhënave

Në prill të vitit 2015, në Vlorë, janë regjistruar si punëkërkues të papunë 13997 persona, 50 % nga të cilët janë femra. Nga këto 2071

persona trajtohen me ndihmë ekonomike në territorin e qyteti të Vlorës dhe fshatrat që do të futen në Bashkinë e re. Nga këto individe,

1141 përsona janë femra, pra 55%.

Aktualisht trajtimi ekonomik i individëve që marin ndihmë ekonomike është veçmas dhe i pashoqëruar me politika të tjera lehtësuese

për familjet në nevojë dhe vendin e tyre në shoqëri.

■ Database i OJF

Përcaktimi i prioriteteve duhet të jetë paralelisht edhe me evidentimin e institucioneve dhe OJF-ve lokale që kanë kapacitetet e duhura

teknike dhe kualifikuese përtë realizuar programe konkretë për kategoritë sociale në nevojë.

■ Target-grupe

Target - grupet të cileve i drejtohet Plani social dhe politikat sociale jane:

1. Të miturit

2. Përsonat me aftesi të kufizuara

3. Gratë

4. Të moshuarit

5. Të varfërit

118

Problematika ■ Grupet e dizavantazhuara dhe vështirësitë e tyre për punësim.

Po ti referohemi shifrave, vëmë re që 4.35 % e të gjithë pu-pa janë afatgjatë në Zyrën e Punësimit, pra kanë 2-3 vjet si të tillë.

Nga grupet më në nevojë mund të përmendim romët dhe egjyptianët, që përbëjnë 1.2% të të regjistruarve si pu-pa. Kjo është kategoria

më e madhe e grupeve në nevoje, pothuajse në të gjithë vendin. Vështirësia e tyre më e madhe në punësim është arsimimi shumë i ulët i

tyre. Pjesa më e madhe e tyre mbështetet me Ndihmë Ekonomike, gjë që e bën më të vështirë punësimin e tyre. Në qendrat publike të

formimit profesional bëhen tentativa për përfshirjen e tyre në kurse me tarifë falas ose të reduktuar.

■ Strehimi

Sipas aplikimeve që familjet e pastreha kanë paraqitur, rezulton se

- Rreth 320 familje kanë aplikuar përpërfitimin nga programi i banesave sociale me qera.

- Nga këto, rreth 200 prej tyre kanë nivelin e të ardhurave nen 20‟000 lekënë muaj, që do të thotë që do të trajtohen me bonus strehimi,

(ku kosto vjetore e trajtimit të 100 familjeve llogaritet rreth 5.7 milionë lekë).

Rreth 370 familje kanë aplikuar për t‟u trajtuar me banese me kosto të ulet (BKU).

Rreth 200 familje nuk mund të përfitojnë kredinë për shkak të vështirësive të gjetjes në treg të një banese me çertifikatë pronësie apo

çmimit të lartë në krahasim me shumën e kredisë së miratuar. Kjo situatë është vetem në qytet pasi në fshatra situata është e ndryshme

duke qenë se individët që kanë toka në pronësi nuk mund të përfitojnë nga këto skema.

119


Vizioni "Për Bashkinë e Vlorës politikat e zhvillimit dhe transformimit infrastrukturor të qytetit duhet të shihen të lidhura ngushtë me politikat

sociale dhe impaktin social. Me një komunitet ndër më të populluarit e vendit, qyteti i Vlorës përbën një destinacion ku kërkohet

vlerësim dhe zgjidhje e shumë problematikave sociale, të cilat burojnë më së shumti nga mbartja e tyre nga e kaluara por edhe nga

lëvizjet demografike të kohëve të fundit."

Programi

■ Bashkërendimi i punës me shoqërinë civile dhe OJF

Përveç Shërbimeve sociale me karakter kombëtar, është i rëndësishëm planifikimi dhe hapja e shëbimeve dhe qëndrave sociale me

karakter lokal të financuara nga Bashkia Vlorë. Përkëtëështë i domosdoshëm bashkërendimi dhe koordinimi i punës me shoqatat OJF

dhe me shoqërinë civile për ndërtimin e politikave dhe strategjive sa më afër grupeve në nevojë.

Përcaktimi i prioriteteve do të nisë me evidentimin e institucioneve dhe OJF-ve lokale që janë të regjistruara në Degën e Tatim –

Taksave, që janë të liçensuara nga Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale dhe që kanë kapacitetet e duhura teknike dhe kualifikuese

për të realizuar programe konkrete për kategoritë sociale në nevojë. Ky evidentim do të shërbejë, para se gjithash, për sigurimin e

shërbimeve sociale jo vetem në aspektin sasior, por edhe sipas standardeve të përcaktuara nga Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale.

■ Ridimensionimi i strukturave përgjegjëse

Për një monitorim efikas dhe rezultativ, është i rëndësishëm ridimensionimi i strukturave përgjegjëse për Kujdesin social dhe impaktin

social të politikave që ndërmerren.

120

■ Strehimi

Problematika më e prekshme e shtresave në nevojëështë zgjidhja e strehimit të tyre. Strehimi social përfaqeson një standard minimal

banimi, prandaj ligji përcakton kufijtë e të ardhurave minimale dhe maksimale që duhet kenë familjet për secilin nga programet e

parashikuar. Si e tille në programin për Kujdesin social do të ndermeren hapa konkretë për ndertimin e Banesave Sociale në territoret

nga lista e pronave të BashkisëVlorëpër sistemimin e një pjesëtë të pastreheve. Pjesë e planifikimit do të jenë kryesisht zonat ku

infrastruktura dhe rrjetet inxhinierike janë 70% apo në rastin me të mirë 100% të gatshme për të planifikuar vetëm investimin e

ndërtimit. Kryesisht kjo formë strehimi do të jetë zgjidhje për atë target grup i cili për shkak të çmimit të lartë të banesavenë krahasim

me shumën e kredisë së miratuar, nuk mund të blejë një banesë me anë të kredisë.

■ Politika dhe Strategji

Lehtësime në taksa dhe tarifa vendore

Për shtresat e shoqërise në nevojë do të planifikohet që 100 ditëshin e parë:

Heqjen e tarifave përshërbimet që ofron bashkia ndaj qytetarëve (leje për restaurime, shërbime, vërtetime etj)

Kjo do t`ju vije në ndihmë duke ulur kostot për qytetarin dhe të shmangë burokracinë në shërbim.

Ulje e taksave vendore me 50 % më pak se qytetarët e tjere për shtresat në nevoje

Fond rimbursimi ndihmë ekonomike për energjinë elektrike

Do të planifikohet në plan buxhetin e vitit 2016 dhe do t'i propozohet Këshillit Bashkiak:

Të akordohet një fond për të gjitha familjet qëpëfitojnëndihmë ekonomike t'u rimbursohet pagesa e dritave, nëmënyrë që të shmangim

një problem serioz me të cilin këto familje përballen çdo ditë.

Aktualisht në skemë janë 2071 familje sipas burimit të zyrës së punës qëpërllogaritet (mesatare) në shumën e 7249 në /000 lek, duke i

rimbursuar një shumë prej 3'500 lekësh / muaj.

Nëse do të parashikojmë njeë trefishim të kësaj shifre (me zgjerimin e territorit të bashkisë) futjes në skemë të familjeve që janë hequr

nga këto skema sociale do të shkojmë në shifrën e mbi 6'000 familje qëpërkethehet në shumën prej 21'000 /në 000 lek. Nëpëmjet saj

tashme qytetarët në nevojë të cilët s'mund të paguajnë energjinë elektrike për shkak se ndihma ekonomike është shumë e vogël do të

121

dalin sado pak nga "minimumi jetik" dhe nuk do të përballen me problemin social që qeveria parashikon për rastet e mospagesës së

energjisë elektrike: Burg.

Ulje 50 % e tarifes mujore në çerdhe përgratë kryefamiljare dhe për nenat nen 22 vjeçare

Nënat dhe gratë kryefamiljare janë një tjeter target-grup që meriton një vëmendje të veçantë në ndihmëtë tyre. Për këto nëna

parashikohet një ulje prej 50% e tarifës për pagesën në çerdhe (prej 3.500 lekë/muaj) e cila do të bëhet në 1700 lekë/ muaj.

E njejta gjë do të propozohet edhe për nënat e reja deri në 22 vjeç, për t'i lehtësuar çiftet e reja ekonomikisht për ti dhënë një suport

social.

Ofrimi i shërbimeve të integruara për punësimin në grupet në nevojë.

Integrimi i grupeve në nevojë do të realizohet duke bërë evidentimin e problemeve që hasin në kërkimin dhe gjetjen e një pune. Ky

aksion synon krijimin e lehtësimit të proçedurave të gjetjes së një punë dinjitoze, përmes riaftësimit për punësimin e këtyre grupeve në

tregun e punës. Koordinimi me rajonet, Shërbimin Social Kombëtare dhe atë të Bashkisë Vlorë, shoqatat e ndryshme do të mundësojnë

evidentimin e tyre.

Hapi i dytë do jetë inkurajimi i tyre drejt përfshirjes së tyre në bizneset e reja sociale në kuadër të fondit bashkiak për grupet në nevojë.

Bizneset Sociale do të jenë një nismë e Bashkisë Vlorë për tu ardhur në ndihmë kësaj kategorie si psh:

minoritetet (egjiptian, rom etj),

gratë kryefamiljare,

jetimët,përsonat me aftësi të kufizuara.

Objektivat:

Evidentimi i grupeve në nevojë

Zhvillimi i aftësive profesionale

Integrimi i tyre në tregun e punës përmes politikave stimuluese për njësitë ekonomike që punësojnë këto grupe vulnerabël.

Organizimi i festave dhe organizimeve integruese për fëmijet e trajtuar ëe qëndrat sociale

122

Këtu është fjala për një nisëm nga ana e Bashkisë Vlorë për organizimin e festave dhe organizimeve integruese për fëmijët:

-fëmijët e mitur

- fëmijët e dhunuar dhe ato të trajtuar në Shtëpinë e Femijes

- fëmijët me probleme fizike dhe ato me probleme në shëndetin mendor.

Organizimi i festave dhe takime argëtuese për të moshuar

Një tjetër target grup jo më pak i rëndësishëm se të tjeret janë dhe Të moshuarit. Për ta propozohet planifikimi i takimeve, festimeve me

karakter argetues i kësaj kategorie me qëllim inegrimin social dhe kulturor për të moshuarit e vetmuar.

123

ZGJOHU RINI, ZGJOHU! Rinia

124

01.Përmbledhje

Një shprehje e Tolstoit thotë: “Rinia nuk do të jetoje sipas arsyes së tjetrit, do të mendoje vetë”. Jo më kot e nis me këtë shprehje, pasi ju

rinia e Vlorës, jeni forca motorike e një të ardhmeje të sigurt plot ngjyra dhe ide. Ju jeni ambicie, motiv, arsye, vitalitet dhe forcë për të

ndryshuar gjërat. Qyteti jonë meriton shumë dhe me vënien në jetë të ideve tuaja, Vlorës do ti kthehet dinjiteti që meriton.

01. Përmbledhje

02. Hyrje


125

02. Hyrje

Mospërfaqësimi dhe mospërfshirja e te rinjve ne jeten publike dhe ne vendimarrje sjell pasoja te konsiderueshme ne jeten publike.

Shpesh here merren vendime per te rinjte pa u marre mendimi i tyre dhe kjo sjell kundershti dhe reforma vetem ne nivelin teorik.

Respektimi i te rinjve ne nje shoqeri demokratike, risite qe ata sjellin dhe lehtesite me te cilat ata perqafojne integrimin, jane pika te

rendesishme te cilat aktualisht nuk jane aspak ne vemendjen e autoriteteve te qeverisjes lokale.

Me perfshirjen e tyre ne jeten publike rritet interesimi i ketyre te rinjve ne llogaridhenien e qeverise duke kontribuar ne zhvillimin e

demokacise.

Pjesemarrja e te rinjve ne qytet eshte vetem nepermjet OJF, te cilat jane 2 qe operojne. Megjithate projektet per te rinjte qe jane

menaxhuar deri tani jane te pakta dhe te pamjaftueshme.

Problem jane edhe mangësitë në përfshirjen e perspektivës gjinore në programe dhe projekte të zhvillimit rinor, të cilat marrin parasysh

që vajzat dhe djemtë kanë nevoja dhe akses të ndryshëm ndaj burimeve në sferën shoqërore dhe publike.

Disa nga arsyet që kanë çuar në nivelet e ulta të pjesëmarrjes rinore në vendimmarrje janë mungesa e bazës ligjore që përcakton

detyrimet përkatëse për pjesëmarrjen e të rinjve në vendimmarrje, mungesa e politikave të qarta dhe funksionale nga ana e qeverisë për

të rritur përfshirjen e të rinjve në jetën publike dhe vendimmarrje, nënvlerësimi që i bëhet kësaj grupmoshe politikbërësit. Këtyre

faktorëve iu bashkëngjitet edhe mosfunksionimi i mirë i strukturave përfaqësuese rinore, të cilat shpesh çojnë në disbalancim gjinor,

duke favorizuar pjesëmarrje më të madhe për djemtë.

126

Problematika Adresimi i problematikave është si vijon:

■ Mungesa e qendrave rinore multifunksionale

Qendrat Rinore Multifunksionale duhen konceptuar jo vetëm si

vende argëtimi dhe të kalimit të kohës, por si ndërveprim,

shoqërizim i të rinjve. Këto qendra mungojnë tërësisht në

qytetin e Vlores duke bërë që të rinjte te vetmet grumbullime

letrare, kulturore dhe sportive ti bëjne në forma virtuale apo në

grupe te vogla.

■ Mungesa e shesheve te hapura, pika takimi per te rinjte

Të vetmet pika takimi të të rinjve sot janë baret e qytetit dhe ka

mungesë të theksuar të qendrave/vendeve për takime tematike.

■ Mungesa e punësimit për rininë

Aktualisht nuk ekziston asnjë politikë e ndërmarrë nga ana e

Bashkisë Vlorë, e cila të ketë funksionuar me punësimin

konkret të të rinjve dhe të shërbeje si rregullotar e ndërmjetës.

Gjithashtu mungojnë politikat e punësimit dhe roli i Bashkise si

rregullator mes te rinjve dhe biznesit që ofron shërbime.

■ Mungesa e sensibilizimit për pjesëmarrjen e të rinjve në

votime

Aktualisht në Vlorë mungon implementimi i politikave

informuese dhe edukuese për të rinjtë, duke nxitur pjesëmarrjen

e tyre në votime si dhe një qytetari më të përgjegjshme.

Edukimi i të rinjve për të marrë pjesë në procesin zgjedhor i bën

ata të kuptojnë më mirë sistemin qeverisës dhe të jenë më

kërkues ndaj menaxhimit të taksave të tyre.

Mbështetja e strukturave të përfaqësimit rinor, të cilat ngrihen

në bazë votimi nga të rinjtë, është një objektiv i rëndësishëm për

të edukuar tek të rinjtë demokracinë, votimin dhe rëndësinë e

pjesëmarrjes në votime.

■ Mungesa e zbatueshmërisë së një plani veprimi për

rininë

Aktualisht me pjesëmarrje të Bashkisë Vlorë është miratuar me

Vendim të Këshillit Bashkiak një Plan lokal i veprimit për

Rininë për Bashkinë Vlorë 2013-2015, por nuk ka gjetur zbatim

dhe nuk ka asnjë zhvillim në këtë drejtim.

■ Mungon nxitja dhe mbështetja për sipërmarrjet rinore

Për sa i takon sipërmarrjes rinore, nuk ka asnje politike nxitese nga ana e Bashkise aktuale Vlore per te rinjte

127


Vizioni /Programi Nje numër i madh të sapo diplomuarish nga universitetet e kanë shumë të veshtirë për të gjetur një punë, pasi pjesa më e madhe e

punëdhënësve kërkojnë punonjës të kualifikuar dhe me eksperiencë pune të mëparshme. Këtu bëjnë përjashtim bankat të cilat janë

kthyer në vende të mira punësimi për të sapo diplomuarit, ku atyre u ofrohet mundësi trajnimi dhe zhvillimi të mëtejshëm. Por

mundësitë janë shumë të pakta për të diplomuarit e profileve te tjera.

Dhe me të drejtë ata pyesin: “Po ku do ta fitojmë ne eksperiencën e parë, nese nuk na jepet mundësia për të filluar një punë?.”

Pyetjet pasuese do të ishin:

1. A ka biznese që mund të ofrojnë vende pune për këtë kategori punëkërkuesish? Cfarë duhet ndryshuar që këta studentë të kenë më

shumë mundësi per punësim?

2. Së dyti, ajo që vihet re shpesh tek aplikuesit për punë, sidomos tek të rinjtë është mungesa e njohurive për të aplikuar për një punë.

Kanë mangësi në përgatitjen dhe paraqitjen e një CV-je, dhe prezantimin në një intervistë pune.

■ Krijimi i politikave për punësimin e të rinjve dhe ngritjen e qendrës së këshillimit për to.

■ Konkretizim i komunikimeve me sipërmarrës për vende punësimi:

Të punësuar në sektorin e shërbimeve, (Call Center, Banka, etj)

Portali i Punësimit në ëeb zyrtar i cili shërben si një urë lidhëse mes punëdhënësve dhe punëmarrësve.

■ Krijimi i Qendrave rinore multifunksionale të drejtuara nga të rinjtë.

128

Qendrat Rinore Multifunksionale duhen konceptuar jo vetëm si vende argëtimi dhe të kalimit të kohës, por si ndërveprim, shoqërizim i

të rinjve. Biblioteka, qendra kompjueterike, klube debati, klube libri, klube filozofie, klube të sipërmarrjes, duhen instaluar në këto

qendra për ta bërë Vlorën një „fabrikë idesh‟ që vijnë nga të rinjtë e saj.

■ Përthithja e të rinjve që studiojnë jashtë vendit.

Prioritet per Bashkinë e re Vlorë është hartimi i politikave për të rinjve që largohen për studimeve jashtë vendit, ofrimi i mundësive të

reja punësimi dhe thithja e të atyre të rinjve që kanë përfunduar studimet e larta jashte vendit.

■ Ndërtimi i një kinemaje sipas standardeve bashkëkohore.

Nje Kinema, është ajo që të rinjve të qytetit të Vlorës i ka munguar prej shume vitesh. Një ndër vendet më atraktive për të rinjtë është

pikërisht kinemaja.

■ Buxhetim me pjesëmarrje

Aprovimi dhe realizimi i rregullores për buxhetimin me pjesëmarrje me përfshirjen e shoqërisë civile në pjesëmarrje.

Documents

Programi elektoral Genc Deromemaj