18
PROGRAMLANABLR DENETLEYCLER DERS – 05 PLC Tipinin Seçilmesi PLC tipinin seçilmesi için PLC menüsünden Type… seçeneine tıklanarak açılan iletiim kutusunun ekrana gelmesi salanır. Buradaki açılır liste kutularından projede kullanacaımız PLC tipini ve CPU versiyonunu seçtikten sonra Read PLC butonuna tıklamamız gerekir. Communications … dümesini tıklayarak iletiim ayalarını kontrol edebilirsiniz.

PROGRAMLANAB LR DENETLEY CLER DERS – 05ozersenyurt.net/dersler/plc/PLC_DERS_05.pdf · PLC’lerde veriler de i ik kullanım amaçları için ayrılmı hafıza alanlarında bulunur

Embed Size (px)

Citation preview

�������������������� ������������������ ���������������� ���

PROGRAMLANAB�L�R DENETLEY�C�LER

DERS – 05

�������������������� ������������������ ���������������� ���

PLC Tipinin SeçilmesiPLC tipinin seçilmesi için PLC menüsünden Type… seçene�ine tıklanarak açılan ileti�im kutusunun ekrana gelmesi sa�lanır. Buradaki açılır liste kutularından projede kullanaca�ımız PLC tipini ve CPU versiyonunu seçtikten sonra Read PLC butonuna tıklamamız gerekir.Communications … dü�mesini tıklayarak ileti�im ayalarını kontrol edebilirsiniz.

�������������������� ������������������ ���������������� ���

Hafıza Alanları ve AdreslenmeleriPLC’lerde veriler de�i�ik kullanım amaçları için ayrılmı� hafıza alanlarında bulunur.Herhangi bir hafıza alanındaki veriye eri�mek için adresinin kullanılması gerekir. Adresler Bit, Bayt, Word ve Double Word olarak ifade edilebilir.

Bit, Bayt ve Word kavramları

�������������������� ������������������ ���������������� ���

Giri�ler

PLC’de giri�ler kendileri için ayrılmı� 8 bitlik bayt alanları ile adreslenir. Bu adreslemede I (Input) giri� anlamına gelen alan belirtecidir.

�������������������� ������������������ ���������������� ���

Giri�lerI[Bayt numarası].[Bit numarası] I0.4 0. giri� baytının 4. biti

Fonksiyonel komutlar giri�lere Bayt, Word ve Double word boyutunda eri�im sa�lar. Bu tür adresleme de a�a�ıdaki format kullanılır.

I[Alan boyutu ].[Byte numarası] ( Alan boyutu B,W,D harfleriyle belirtilir)IB5 IW0 ID0

Word uzunlu�undaki adreslemeler IW0, IW2, IW4,….�eklinde 2 aralıklı olarakyapılmalıdır. Aksi takdirde tanımlanan word adresleri birbirlerinin bayt alanlarını kullanırlar.

�������������������� ������������������ ���������������� ��

Çıkı�lar

PLC’de çıkı�lar kendileri için ayrılmı� 8 bitlik byte alanları ile adreslenir. Alan belirteci olarak çıkı� anlamına gelen Q ( Quit) ) harfi kullanılır.

�������������������� ������������������ ���������������� ��!

Çıkı� adres bitlerine eri�mek için kullanılacak adresin yazım formatı a�a�ıdaki gibidir.

Çıkı�lar

Q[Bayt numarası].[Bit numarası] Q 0.0 Q 1.5

Çıkı� hafızasına Bayt, Word ve Double word boyutunda eri�mek için a�a�ıdaki format kullanılır.

Q[Alan boyutu ].[Byte numarası] QB0 QW0

�������������������� ������������������ ���������������� ��"

M Hafıza Alanları

M hafıza alanları kendileri için ayrılmı� 8 bitlik bayt alanları ile adreslenir. Hafıza alan belirteci M harfidir.

�������������������� ������������������ ���������������� ��#

M Hafıza Alanları

M hafıza bitlerine eri�mek için kullanılacak adresin yazım formatı a�a�ıdaki gibidir.

M [Bayt numarası].[Bit numarası] M2.4

M hafızasına Bayt, Word ve Double word boyutunda eri�mek için a�a�ıdaki format kullanılır.

M[Alan boyutu ].[Byte numarası] MW0 MD4

�������������������� ������������������ ���������������� ���$

V Hafıza (Data) Alanları

Data alanlarına de�i�ken hafıza alanı ya da kısaca V hafızası adı verilir. V hafıza alanları program akı�ı sırasında olu�an ara sonuçları saklamak için kullanılabilece�i gibi proses için gerekli de�i�kenleri ve sabitleri yazmak için de kullanılabilir.

V hafıza alanları kendileri için ayrılmı� 8 bitlik byte alanları ile adreslenir. Hafıza alan belirteci V harfidir.

�������������������� ������������������ ���������������� ����

V Hafıza (Data) Alanları

V hafıza bitlerine eri�mek için kullanılacak adresin yazım formatı a�a�ıdaki gibidir.

V [Bayt numarası].[Bit numarası] V25.2

V hafızasına Bayt, Word ve Double word boyutunda eri�mek için a�a�ıdaki format kullanılır.

V[Alan boyutu ].[Byte numarası] VB100 VW47 VD5

�������������������� ������������������ ���������������� ����

L (Lokal ) Hafıza Alanları

Lokal hafıza, ana program ve her alt program için ayrı ayrı ayrılmı� 64 bayt büyüklü�ündeki hafıza alanlarıdır. Lokal hafıza alanlarının esas kullanım amacı alt programlara de�i�ken parametreler göndermektir.

Program Ladder veya FBD editörleri ile yazılıyorsa Lokal hafıza alanlarınınson 4 baytlık kısmı program tarafından kullanılır. Bu durumda programcı ilk 60 byte’lık kısmını kullanabilir. STL editörü ile çalı�ılması durumunda 64 byte’lık lokal hafıza alanının tamamı kullanılabilir.

L hafıza alanları kendileri için ayrılmı� 8 bitlik byte alanları ile adreslenir. Hafıza alan belirteci L harfidir.

�������������������� ������������������ ���������������� ����

L (Lokal ) Hafıza Alanları

L hafıza bitlerine eri�mek için kullanılacak adresin yazım formatı a�a�ıdaki gibidir.

L [Bayt numarası].[Bit numarası] L0.0

L hafızasına Bayt, Word ve Double word boyutunda eri�mek için a�a�ıdaki format kullanılır.

L[Alan Boyutu ].[Byte numarası] LB50 LW5

�������������������� ������������������ ���������������� ����

AC (Akümülatör) Hafıza Alanları

Akümülatörler, okuma ve yazma yapılabilecek hafıza alanlarıdır. Akümülatörler V, M, Q gibi bazı hafıza alanlarına veri aktarmak veya bu alanlardan veri almak için kullanılabilir.

S7 – 200 PLC’lerde 32 bit ( Double Word) uzunlu�unda 4 adet akümülatör bulunur. Akümülatör alanları AC0, AC1, AC2, AC3 �eklinde adreslenir. Akümülatör içeriklerine Byte, Word ve Double Word uzunlu�unda eri�ebiliriz. Bir akümülatör alanına hangi uzunlukta eri�ilece�i kullanıldı�ı komutun i�lem uzunlu�una ba�lıdır.

�������������������� ������������������ ���������������� ����

HC (Hızlı sayıcı HSC) Hafıza Alanları

Hızlı sayıcılar 20 KHz – 30 KHz gibi yüksek frekanslı sinyallerin sayılmasındakullanılırlar. Normal sayıcılarda oldu�u gibi yukarı sayıcı, a�a�ı sayıcı ve a�a�ı yukarı sayıcı olarak kullanılabilirler. Hızlı sayıcıların giri� sinyali kare dalga olarak tek sinyal olabildi�i gibi çift sinyal de olabilir. Hızlı sayıcıların sayma i�lemini gerçekle�tirebilmeleri için programlanmaları gerekir.

Hızlı sayıcıların saymı� oldu�u anlık de�erler kendileri için ayrılmı� double worduzunlu�undaki hafıza alanlarında saklanır. Bu alanlara eri�mek için hızlı sayıcı adresleri kullanılır. Yeni nesil S7 – 200 PLC’lerde 6 adet hızlı sayıcı bulunmaktadır. Hızlı sayıcı hafıza alanları HC0, HC1, HC2, HC3, HC4, HC5 �eklinde adreslenir. Hızlı sayıcı adreslerine yalnızca double word uzunlu�unda i�lem yapan komutlarla eri�ilebilir.

�������������������� ������������������ ���������������� ���

S (Sıralayıcı kontrol rölesi SCR ) Hafıza Alanı

SCR’ler birbirini takip eden i�lem adımları �eklinde çalı�an makineler için kolay programlama imkanı sa�lar. SCR’ler kumanda programının lojik segmentler halinde ifade edilmesine olanak verir. Bu segmentler kullanılarak programın içerisine birbirini takip eden adımlardan olu�an sıralı bir akı� yerle�tirilebilir.

SCR’ler ile sıralı çalı�an program adımları olu�turulurken S hafıza alanları kullanılır. Sıralayıcı hafıza alanları kendileri için ayrılmı� 8 bitlik bayt alanları ile adreslenir.

�������������������� ������������������ ���������������� ���!

S (Sıralayıcı kontrol rölesi SCR ) Hafıza Alanı

S hafıza bitlerine eri�mek için kullanılacak adresin yazım formatı a�a�ıdaki gibidir.

S[Bayt numarası].[Bit numarası] S1.0

S hafızasına Bayt, Word ve Double word boyutunda eri�mek mümküdür. Bu türadreslemede a�a�ıdaki format kullanılır.

S[Alan boyutu ].[Byte numarası] SB0 SW5

�������������������� ������������������ ���������������� ���"

Analog Giri� ve Analog Çıkı� Hafıza Alanları

S7 – 200 PLC’lere ba�lanacak analog giri� çıkı� modülleri ile sıcaklık, basınç gibi analog de�erler 16 bitlik dijital de�erlere çevrilirken, 16 bitlik dijital de�erler, dijital de�erlerle orantılı bir akım veya gerilim de�erlerine dönü�türülebilir.Analog giri�lerden elde edilen word uzunlu�undaki bilgiye eri�mek için analog giri� adresleri kullanılır. Analog giri�ler AIW0, AIW2, AIW4, AIW6 �eklinde adreslenir ve bu adreslerdeki bilgiye sadece word uzunlu�unda i�lem yapan komutlar ile eri�ilebilir.Anolog çıkı�lar ise AQW0, AQW2, AQW4 �eklinde adreslenir ve giri�lerde oldu�u gibi bu adreslere de word uzunlu�unda i�lem yapan komutlar ile eri�ilebilir.Analog giri� ve çıkı� adres sayısı analog giri� çıkı� modülünde bulunan analog giri� ve analog çıkı� sayısı kadardır.

�������������������� ������������������ ���������������� ���#

Özel Hafıza Alanları

Özel hafıza alanları CPU ile program arasında ileti�im sa�layacak çe�itli kontrol fonksiyonlarını gerçekle�tirmeyi sa�lar. Özel hafıza alanlarına genellikle bit düzeyinde eri�im sa�lanır ve her bir özel hafıza biti özel bir görevi üstlenir.

Özel hafıza alanları kendileri için ayrılmı� 8 bitlik byte alanları ile adreslenir. Hafıza alan belirteci olarak SM kullanılır.

�������������������� ������������������ ���������������� ���$

Özel Hafıza Alanları

�� SM0.0: Bu bit daima lojik 1 de�erindedir. Dolayısıyla ladder yöntemiyleyazılan programlarda SM0.0 bitinin atandı�ı kontak daima enerji akı�ına izinverir.�� SM0.1: Bu bit ilk taramada lojik 1, ikinci taramada lojik 0 de�erini alır.Sayıcıların ve kalıcı tip zaman rölelerinin reset edilmesinde kullanılabilir.�� SM0.3: Enerji verildikten sonra ilk taramada 1, sonraki taramalarda 0 de�erini alır.�� SM0.4: 60 saniye periyodlu fla�ördür. Bu bit periyodik olarak 30 saniye lojik 1, 30 saniye lojik 0 de�erini alır.�� SM0.5: 1 saniye periyodlu fla�ördür. Bu bit periyodik olarak 0,5 saniye lojik 1, 30 saniye lojik 0 de�erini alır.�� SM0.6: Bu bit periyodik olarak bir taramada 1, di�erinde lojik 0 de�erini alır.

�������������������� ������������������ ���������������� ����

��������������� ��

������������������������������������������������������������������� ��������������������!�"������#�������$"��������������!�"������ ������� ��������%������������$"����������&�������&'()**� ��������������������%������+"� ��������������������������!������,-�-�������������������"+�����������,��,��,���$"����.��/�����������0�����������������12�(�����������3��2���4����������������-�������������������1�������#��!�(�����������3��2��53�/����������-���������������1266(�����������3��27

2�(8�����������!�����������������������������&'()**� �������2����0��!�������"�����������������#��2�(����������������������"����������������������9���2�����0��!�������"����������$"�������0�����������������"�������9���������"����������,���������:��9����+��-�����������8�%���+����6������������;�����������9!��������������0������

�������������������� ������������������ ���������������� ����

�2��������������<�����������0!����6�����������%����������������������+�������$"������������%���<��������������0!����6��������9����%���������������������9���!�"���=�����������������%�������������������<��������������0!����6��������9������9����������� ����%������"�����%�����������������������!��������-���!�����!���%������0�������0�����!���%���-���������������������������9��+!�,��:�,�����2��������������9����������������������2����0�����!��"%"���+��<�����������0!����6�+�������������9�����������$"��2��������������9�����<�����������0!����6�����������������9��9���2�����!��"%"���+��������������������"�������#���������>�����������������9����!�"�"�����9�6������+�����

�������������������� ������������������ ���������������� ����

?������������������������������%���� ��1 ��9�������3���%����������������������%���������������$"������� ������,-�-�������������%����-��0����#�������$"�����@�9A�@*�9�#��@**�9���������$"�-��0�����%������� ����������!�!��+����������������������������:%�������9�����������&�������&'()**� �������� �)))�����)BC������������9�����-��0�����%����������%��������+�!���#�����������

�� ������� � ���� ��� ���

@�9 �5)�#���DC �*�#���CE

@*�9 �55(�5C�#���D'(�@** �@(�E�#���CB(�CF

@**�9 �5'(�C5�#���@*@(�)BB �B(�5@�#���CD(�DB

�������������������� ������������������ ���������������� ����

>�����������������������������#���!�"����9��9�����������0�!�����������"������������������������9�-����9��#����������%������������������$"���������%����1 �3���%����5)'C'���%����������������+�����

&'()**� �������� �)))��������������-��

� �����:���������-��0������%�����������

���������E*��������������"����������� ����%����)**���������������E*����������������-��0������+�!����+����%�������-��0�����%����@**��9��!�����2�������������9������$"��"�"����:���+"����������������!�"��"����%������������������"���������!�"��

/�������>�����G� ��H� ��0���8�%���/�������>�����G)**�H�@**��9��G)****��9��G)*�9������

$"�"����������"������������%���<�����������0!����6������#������%������E*�������������)*�9��9!�����������-�������������+�������!�"����%��������

�������������������� ������������������ ���������������� ����

������$���9�����+���9�!0�+"�!�"������������+���"��������������9���9�������������&�����+"�!�"���+�9����%������������+�������#�����������������+���9��@*�9��9!���������#�����������$"����+������������#����9��9�!0�+"�!�"���+�9��������������#��������������$"�����������-������������� �������������������#�� ����!�"����9��9������0�!������������

:�,����"����������������������!������"�"����������90����������+�����������&�����+"�!�"��!��������-��A�&�!0�+"�!�"��!���������0���+����!������������������$"����������� ��������������!�,�,���+�%�����������������������+������9���!���!��������������������A�+"������������� �������-������!�,�,���+�%�����9����0����9�����������������������������+��@*�9��9!���������9���9�����%������+�����������9:���!�"9"�!��"%"�����+"�����+�������������������������-�#�������4"�����������������������@*�9��#����������������+���9��!��+�����

/�������>�����G� ��H� ��0���8�%������������������/�������>�����G@****�H�@��9��G@****��9��G�� !���"������������/�������>�����G@***�H�@*��9��G@****��9��G�� !���#������������/�������>�����G@**�H�@**��9��G@****��9��G�� !�$"����������������������������+���9���"������������������������9�%����+������$"������������������9���5)�������������@������!������!����� ���������������-��0����-!��!��������"������������6�����#������

�������������������� ������������������ ���������������� ���

������$���9�����+���9�!0�+"�!�"������������+���"��������������9���9�������������&�����+"�!�"���+�9����%������������+�������#�����������������+���9��@*�9��9!���������#�����������$"����+������������#����9��9�!0�+"�!�"���+�9��������������#��������������$"�����������-������������� �������������������#�� ����!�"����9��9������0�!������������

�$%&%�'!$�!'&�����$"�!�"�<*�@&�!0�$"�!�"�<*�*>������������5'@����+��I*�*)����+��I*�@

�������������������� ������������������ ���������������� ���!

����������"������9�9�����������!��"%"���+�����9��������:��9���!��"���7�����2�( 8������������"�����������266(8�����������!������-����������+�����

�������������������2����0���5F������������9���"���������������5F����������������+�����!���������0���9���"��������������8�#������<*�@�����������9��������9��9�����I*�@��!���%��,���������I*�@�+!+��������;�����������#���������A���+����� �������I*�@�-�������������6�!������+�%��������������9,��������#������������������I*�@��!���%��+"���������������1�,�,�����3��:��#����0���������

�������������������� ������������������ ���������������� ���"

<*�@������������;������%������5F����:�,���+�%��������0�����!���%���-�����%�������5F������������9������;�9���!��"%"�����I*�@�+!+�����������;�9���5F������������������0�����!���%��,�������������;�������������<*�@��������;�9����9����%������5F������������9������;��������� ����%����������������������������I*�@����:�,�������5F���0�����!���%�����-����� �������I*�@�#��I*�)-������������;�9���+������������

/�������>�����G ��H� ��0���8�%����GE**�H�@**��9��GE*�9�

9!����I*�*�-��������+�%���!����9�9������"��"���������

�������������������� ������������������ ���������������� ���#

�������������������� ������������������ ���������������� ���$

�������()�$���*��+�+

&��������������������������+��9,����������;��"��"�����%�����-������������&�����������-������������%��9������������������+�%���!����+"�!��#�����!���%���2���"�"�"�#��266��"�"�"�!�"���9�����������$"�9������������������+�%�������!���%���266��"�"�"�����2���"�"�"�����-��%�����9��������%����+����������&������������,�,����:���+"�9����������#������������ �����������9�����������.�+������9�����10��!"����3��"�����9�����A�������9����8�18!J���!"����3�#����%�����9����8�10K8!J���!"����3��"����K���%��9����������&�������&'()**� ������� ���������:���9������9���9����%������������ )HH�9���9�����)BC������9������#������1�*(�)BB3

�������������������� ������������������ ���������������� ����

"�����9������1��3�"�����9���������������1�3������,�9���������������1*�����@����:�,�,�,���3�������9�������%������+��������������HH���������%�����������%���� L����1 ��9���L��"�3������#�����+,�,�9���HH�+����9���!�"�����9���1�3�������������%�����#����9����!�"�"��������%�����9��������%����9�6���������

=��%��&������1��83�=��%��9���������������1�83������,�9���������������������9�������%������+�������������HH���������%����*�������9���HH�+����9���!�"����8�������������%�����9������+����9�6��������#����������%��� L���%�������������0������&�6����"�������%�����9�������������"�"��

"�����=��%��&������"�����9���������������1�3������,�9����������������"�����9����A����%��9���������������1�83������,�9����������������9�����%��9������&�����������������%�����HH�!�����������9���������%����9�������&��������������0����%���������������%��������������%���� L������������������=�������%����HH��������%���� L���������#����+,�,�9���HH�+����9���!�"���8�%����"�"����9�6���������9���������������%�����#������9����!�"�"��������%�����9������9�6�����������8�9�����9�� L���%������"�����%�����9�������������"�"��

�������������������� ������������������ ���������������� ����

�������������������� ������������������ ���������������� ����

�������������������� ������������������ ���������������� ����

�������������������� ������������������ ���������������� ����

�������������������� ������������������ ���������������� ���