OBRADA DRVETA

Delovi oborenog stabla sortiraju se kao tehničko drvo, drvo za hemijsku preradu ( pretežito proizvodnja celuloze potrebna industriji papira) i ogrevno drvo. Dobro tehničko drvo treba biti ravnih vlakanaca, bez mnogo čvorova, homogene strukture, ne sme biti vlažno, trulo, ispucalo niti izvitopereno.

Drvo se mehanički obrađuje tesanjem, rezanjem, cepanjem, ljuštenjem, rendisanjem, brušenjem…

Prema načinu obrade građevinsko drvo delimo na:

A) OBLO GRAĐEVINSKO DRVO

delomično zadržava prirodni oblik. Obla građa se dobijarezanjem stabala i debelih grana normalno na pravac pružanja vlakanaca. Oblo građevinsko drvo se upotrebljava za skele, pragove, mostove itd.

B) OBRAĐENO GRAĐEVINSKO DRVO

je rezano drvo određenog oblika i dimenzija. Služi neposrednoj upotrebi ili daljoj preradi.

Tesana i cepana građa izrađuje se tehnikom tesanja ili cepanjem po žici drveta.Može biti pravougaonog i kvadratnog oblika, a ako ivice ostaju prirodno zaobljene onda segrađa zove polutesana. Tesanjem se izrađuju gredice, grede, stubovi za ograde, pragoviitd. Tehnika tesanja vrlo je stara, pa je danas u velikoj mjeri zamenjena rezanjem.

Rezana građa se dobija rezanjem trupaca u jednoj ravni ručno testerom ili mašinski.Rezanje je presecanje snopova drvenih vlakanaca u jednoj ravni u smeru vlakanaca,normalno ili koso u odnosu na njih.

U rezanu građu spadaju:

a) furniri : debljine d = 0,6-4 mm,b) listovi ( tanke daske ): d = 5-11 mm, c) daske: d = 12-47 mm,d) talpe (planke): d ≥ 48 mm.

a) letve: 33/48 mm max, dužine d = 1,0- 6,0 mb) gredice: obe stranice ≤ 100 mm, d = 0,5-6,0 mc) grede: obe stranice ≥ 100 mm, d = 4,0-8,0 m

PROIZVODI OD PRERAĐENOG DRVETA

Rezanjem trupaca na više delova, nastaje velika količina drvenih otpadaka. Velike količine otpadaka negativno deluju na ekonomski uspeh drvne industrije pa drvnu sirovinu treba koristiti u potpunosti. To se postiže proizvodnjom ploča od vezanog ili usitnjenog drveta, za koje sekoriste manje vredni delovi drveta i neke vrste drvnog otpada.Osnovna osobina tih ploča je da su njihovi drvenasti delovi (furniri, letve, iveri,vlakanca) međusobno unakrsno slepljeni. Takvim lepljenjem je sprečeno bubrenje iutezanje pojedinih drvenih elemenata u ploči te se, u odnosuna masivno drvo, vrlo malo uteže i bubri.

Druga važna osobina vezanih ploča je njihova jednolična građa. Zbog toga svaka vrsta ploče ima svoja relativno stalna tehnička i mehanička svojstva. Vezane ploče i ploče od usitnjenog drveta sve više zamenjuju skupo masivno drvo.

A) MATERIJALI OD VEZANOG DRVETA

Furniri su tanki listovi drveta dobijeni rezanjem, ili ljuštenjem. Debljina listova furnira iznosi 0,2-10,0 mm, a najčešće su debljine 0,5-3,5 mm.

Prema načinu proizvodnje vezano se drvo deli na:

Šperploče (furnirske) ploče: sastavljene su od neparnog broja (min 3)unakrsno slepljenih furnirskih listova. Debljine su 3-12 mm.Prednosti šperploča u odnosu na puno (masivno) drvo jesu: postojanost (stabilnost)oblika, jednaka čvrstoća u svim smerovima, veća savitljivost, ekonomičnost, manja higroskopnost. Najviše se koriste u proizvodnji nameštaja i građevinske stolarije.

Stolarske (panel) ploče: sastoje se od sredine sastavljene od letvica mekogdrveta (ili ljuštenih furnira) i od obložnih furnira kojima je smer vlakanaca normalan na smervlakanaca letvica. Letvice i obložni furniri spojeni su lepilom.Debljina panel-ploča iznosi 14-40 mm.Upotrebljavaju se za izradu nameštaja, vrata, oplata i sl…

Lamelirano drvo sastavljeno je od velikog broja tankih drvenih lamela ( d manje od 30mm ) koje se pod pritiskom lepe veštačkim smolama. Mogu biti dužine I do 40m. Ove ploče su vrlo elastične i otporne na atmosferilije. Povoljna svojstva ovog materijala su veća čvrstoća, elastičnost, manje deformacije.

B) MATERIJALI OD USITNJENOG DRVETA

Iverica je proizvod izrađen od iverja drveta vezanih lepilom od veštačkihili prirodnih smola uz delovanje toplote, pritiska, vlage i katalizatora..Iverice se upotrebljavaju za izradu nameštaja, vrata, pregradnih zidova i dr. Ploče iverice debljine su 4-30 mm. Radi dekoracije i/ili tehničkog poboljšanja ploča iverica se može oplemeniti s jedne ili obe strane furnirom, dekorativnim pločama...

Lesonit ploče proizvode se međusobnim prepletanjem vlakanaca drveta, uz dodatak vezivnih sredstava za povećanje čvrstoće, otpornosti prema vlazi, vatri, insektima i gljivicama. Postupci za proizvodnju lesonit ploča slični su postupcima za proizvodnju papira. Služe za toplotnu i/ili zvučnu izolaciju, a koriste se I u proizvodnji namještaja, zidnih obloga, vrata).

C) MEDIJAPAN PLOČE

Medijapan ploče se ponekad svrstavaju u lesonit ploče, a ponekad u iverice. U odnosu nalesonit ploče imaju manju gustinu i veću debljinu, a u odnosu na iverice homogene sustrukture po celoj debljini preseka. Dobra su zamjena za masivno drvo zbog ravnomerne gustine što omogućava reljefnu obradu rubova. Koriste se svi otpaci iz prerade drveta. Jako usitnjenim drvnim vlakancima dodaju se lepilo, parafin i vosak. Standardne debljine ploča su: 8-40 mm. Primjenjuju se u industriji nameštaja i građevinarstvu.