Prostat Ameliyatı Öncesi Hemşirelik Bakımıuroturk.org.tr/urolojihemsireligi/pdf/kars/a_o.pdf · İçerik: 1. Ameliyat gecesine kadar olan hazırlık 2. Ameliyattan önceki gece

Prostat AmeliyatProstat AmeliyatııÖÖncesi Hemncesi Hemşşirelik irelik BakBakıımmıı

Yrd.Doç.Dr.Sevban ARSLAN

Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji 9-10 Mayıs 2009 Kars

İçerik:

1. Ameliyat gecesine kadar olan hazırlık

2. Ameliyattan önceki gece hazırlığı

3. Ameliyat günü hazırlık


Hastanın cerrahi kliniğe yatırılmasıyla başlayan ameliyat öncesi hazırlık ve bakım:

Psikolojik hazırlık

Fizyolojik hazırlık

Yasal hazırlık

Ameliyat öncesi eğitim


1-Ameliyat Gecesine Kadar Olan Hazırlık


Hasta, ameliyat öncesi tedavi ve bakım gereksinimine bağlı olarak, kliniğe birkaçgün önce yatırılabileceği gibi, birkaçhafta önce de yatırılabilir.

( Beslenme bozukluğu, sıvı-elektrolit dengesizlikleri vb. düzeltmek için)


Bu dönemde hastanın durumunun iyi bir şekilde değerlendirilebilmesi, ameliyat öncesi ve sonrasıdönemde ortaya çıkabilecek sorunlara ilişkin verilerin toplanmasına bağlıdırBu veriler; Hasta dosyasından Laboratuar testlerinden Hasta yakınlarından ve hastayla yapılan görüşmeden

elde edilebilir.Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji 9-10 Mayıs 2009 Kars



Psikolojik Hazırlık

Ameliyat, hasta için sadece fizyolojik stres kaynağı olmayıp aynı zamanda güçlü bir psikolojik stres kaynağıdır.

Bu nedenle hastanın ameliyat öncesi psikolojik hazırlığı, fizyolojik hazırlığı

kadar önemlidir.



Psikolojik Hazırlık• Hastalar ameliyatın kendileri için

yararlı olduğunu kabul etseler de, ameliyatın risklerinden korkarlar. Ameliyat öncesindeki anksiyetenedenlerinin en önemlilerinden birisi, bilinmeyen korkusudur.



Psikolojik HazırlıkBu yüzden hastalar, ameliyat sonrasıdöneme ait ağrı, aktivite düzeyi, egzersizler, olası komplikasyonlar, ameliyat bölgesinin bakımı, uygulanacak cerrahi yöntem, hastanede yatış süresi, taburculuk ve sonrası eğitim hakkında bilgiye gereksinim duyarlar.



Psikolojik Hazırlık• Hemşireler hasta ve ailesine, ameliyat

öncesi, sırası ve sonrası dönem hakkında bilgi vererek anksiyeteleriniazaltmalıdır (Bickert ve Frickel 2002)



Psikolojik Hazırlık

Ameliyat öncesi hasta eğitimi hastanın

anksiyetesini azaltıp, ağrı kontrolüne

yardım eder (Jurf ve Nirschl 1993).



Psikolojik Hazırlık Ülkemizde ameliyat öncesi eğitimin anksiyete üzerine etkisini inceleyen çeşitli çalışmalar yapılmıştır.Planlı eğitimin anksiyeteyi azalttığı bilinmektedir. (Bölükbaş1991; Karayurt 1998;Koca 1998)



Psikolojik HazırlıkYapılan bir başka çalışmada; Hastanın hemşire ile ameliyathaneyegötürülmesi ve getirilmesi, ameliyattan gelen hastaya pozisyon verilmesi gibi hastaya psikolojik destek sağlamada önemli olan bağımsız hemşirelik işlevlerinin, istenen düzeyde olmadığıgösterilmiştir(Acaroğlu ve Aksoy 1990)

Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji 9-10 Mayıs2009 Kars


Psikolojik HazırlıkBayraktar ve Eroğlu (1995) çalışmalarında, hastaların %62'sinin derin solunum, öksürük, %48'inin yatak içi egzersizler konusunda hiç bilgi almadığı, bilgi alanların da yetersiz bilgi sahibi oldukları ve egzersizleri tekniğine uygun yapmadıklarını saptamışlardır.



Psikolojik Hazırlık Ameliyat öncesi anksiyeteyiazaltmak için hemşirelik girişimi olarak tamamlayıcı tedaviler de kullanılabilir (Cooke ve ark.2005; Wang ve ark.2002; Yung ve ark.2002;Movaffaghi ve ark.2006)



Psikolojik Hazırlık Ürogenital sistem ameliyatı olacak erkek

hastaların anksiyetesini azaltmadamüziğin etkisinin incelendiği çalışmada; deney grubundaki hastaların anksiyetedüzeylerinin anlamlı şekilde düştüğüsaptanmıştır(Arslan ve ark.2008)



Unutmayınız Ameliyata ilişkin korkular her zaman

ameliyatın büyüklüğü ile orantılıdeğildir.

Ameliyatın küçük olması hastanın daha az korkmasını ya da korkmamasını gerektirmez.!!!



Fizyolojik hazırlık

Ameliyat riskini en aza indirebilmek için

hastanın genel sağlık durumu mümkün olan

en iyi düzeye getirilmelidir.

Ameliyat öncesinde hastanın sağlık durumu,

iyi bir fizyolojik değerlendirmeyle belirlenebilir



Yaş

Ağrı

Beslenme durumu

Enfeksiyon

Sıvı-elektrolit dengesi

Kardiyovasküler

Pulmoner fonksiyon

GİS fonksiyonları

Karaciğer fonksiyonu

Endokrin fonksiyon

Nörolojik fonksiyon

Hematolojik

Renal fonksiyon

İlaçlar


FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRME


YaşYaşlıların ameliyat riski yüksektir. Yaşlı

kişilerin kardiyovasküler, pulmoner ve

renal sistemlerinde gelişen fizyolojik

değişiklikler, ameliyat sonucunu

etkileyebilir





Ağrı Ağrı önemli bir fizyolojik belirleyicidir ve dikkatli bir şekilde izlenilmelidir. Hemşire, hastadan ağrının nasıl başladığını, nasıl azaldığını, ağrı düzenini (sürekli-aralıklı) tanımlamasını istemelidir.


Beslenme Protein, demir ve vitamin

yönünden yetersiz beslenmiş olmak

Şişmanlık




FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEEnfeksiyon

Her enfeksiyon, basit bir soğuk algınlığıbile ameliyatı kötü yönde etkileyebilir. Bu nedenle cerrah ve hemşire hapşırık, öksürük, boğaz yangısı, yüksek ateş ve deri lezyonları gibi bulguları enfeksiyon yönünden değerlendirilmelidir


Sıvı elektrolit dengesi Sıvı-elektrolit dengesizlikleri, bedendeki tüm

sistemleri etkileme özelliğine sahip olduğundan, ameliyat olacak hasta için risk faktörüdür.

Ameliyat öncesi dönemde sıvı-elektrolit dengesizlikleri kesinlikle düzeltilmelidir.





İlaçlar

Ameliyattan önce hastanın kullandığı

bitkisel ve tıbbi ilaçlar incelenmelidir.

Bitkisel ilaç kullanımına,olası etkileşimleri

ve komplikasyonları önlemek için,

ameliyattan en az 2-3 hafta önce ara

verilmesi gerektiği bildirilmektedir

Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji 910 Mayıs 2009 Kars


FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEİlaçlarAmeliyat sırası ve sonrasında gelişebilecek

aşırı kanamaları önlemek için aspirin,

nonsteroid antienflamatuar ilaçlar ve

trombosit inhibitörleri, ameliyattan 10-14

gün önce bırakılmalıdır(Ucuzal ve Kanan)



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEİlaçlar

Diyabetik hastalarda laktik asidozriskini azaltmak için, ameliyattan 48 saat önce metformin alımıdurdurulmalıdır.

Diüretikler dışında, tansiyon, kalp ve anti nöbet ilaçları ameliyat sabahı alınmalıdır




Kardiyovasküler fonksiyon Hastalar; kan basıncı, nabız hızı ve ritmi,

ödem, ekstremitelerde ısı ve renk değişimi, halsizlik ve nefes darlığıyönünden değerlendirilmelidir

EKG, santral venöz basınç, eritrosit sayımı, hemoglobin, hematokrit, serum Na+ ve K+ değerlerine bakılır



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEPulmoner fonksiyonPulmoner hastalıklar ameliyat riskini artırırlar ve pulmoner enfeksiyonların gelişmesine neden olurlar.Pulmoner fonksiyon bozukluklarını saptayabilmek için hasta; nefes darlığı, hırıltılı solunum, çomak parmak, göğüs ağrısı ve balgam çıkarmasıyönünden gözlenmelidir



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMERenal fonksiyon Ameliyat öncesinde renal

fonksiyonun değerlendirilmesi için idrar tetkiki ve kan üre nitrojeni (BUN) ya da nonproteinnitrojen (NPN) testleri yapılır

Böbrek fonksiyon testlerine bakılır



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEProstatektomi uygulanacak hastalarda ameliyat öncesi tanılama sırasında hemşire, hastanın günlük yaşam aktivitelerinigerçekleştirebilme durumunu, idrar atımınıbaşlatma yeteneğini, varolan üriner sorunlarınısırt ve yan ağrısı, alt abdominal veya suprapubikbölgede rahatsızlık hissetme ve cinsel aktivite ile ilgili değişiklik deneyimleme durumunubelirlemelidir.



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRME Hastanın ameliyat öncesinde mesane ile

ilgili rahatsızlığı var ise, yatak istirahatine

alınarak mesane distansiyonu açısından

izlenmeli, analjezik ajanlar verilmeli ve gerekli

ise (üriner retansiyonu varsa) kateterizasyon

sağlanmalıdır (Smeltzer ve ark 2008).



Ameliyat sonrası foley ya da üriner

kateterlerin kullanımı ve bakımı

hakkında hastaların ve yakınlarının

eğitimi, ameliyat öncesi bakımın

önemli bir bölümünü oluşturur.


Kateter bakımının nasıl olduğu,

ağrılar için ilaç kullanılacağı,

dikkat edecekleri noktalar

hakkında bilgi verilmelidir.


Öncelikle hastanın bu konudaki bilgi

düzeyi belirlenmeli ve bilgilendirme

hastanın gereksinimlerine göre

ayarlanmalıdır (Ucuzal ve Kanan 2008).


Hemşire hastaya, ameliyatın

etkileyeceği yapıların anatomisi ve

onların ürogenital sistemdeki

fonksiyonları hakkında görsel

eğitim araçlarını kullanarak bilgi

verebilir.



Gastrointestinal fonksiyon Hastanın kusması, kusmuğun kanlı

ya da yeşil olması, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, rektalyolla kanama ve kabızlık öyküsünün olup olmadığı değerlendirilmelidir.

Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji 9--10 Mayıs 2009 Karsi


FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEKaraciğer fonksiyonu

Karaciğer fonksiyonları yetersizse, yara iyileşmesi gecikir ve enfeksiyon riski artar

Bu nedenle alkolizm hikayesi olan ya da batınında asit bulunan hastalar karaciğer fonksiyonları yönünden dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEEndokrin fonksiyon

Hipertroidizm, ameliyat sırasında ve sonrasında tiroid krizine, hipotroidizm ise anestezi sırasında hipotansiyon ve kardiyak arresteneden olabilir

Kontrol altına alınmamış diyabetesmellituslu hastalarda yara zor iyileşir ve enfeksiyon kolay gelişir



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMENörolojik fonksiyon

Anestetik ve analjezikler santral sinir sistemini etkileyeceğinden, bu ilaçlara karşı oluşabilecek reaksiyonların önceden saptanması gerekir.

Epilepsi ve parkinson, ameliyat riskini artıran ciddi nörolojik durumlar arasında yer alır.



FİZYOLOJİK DEĞERLENDİRMEHematolojik fonksiyon

Ameliyat, pıhtılaşma sorunu olan hastalarda kanama ve şok riskini önemli ölçüde artırır.

Bu nedenle hasta hematolojik yönden dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.



Yasal hazırlık; Ameliyat olacak her

hastadan, ameliyat küçük bile olsa kesinlikle imzalıameliyat izni alınmalıdır.

Yazılı ameliyat izni hem hasta hem de sağlık ekibi için yasal güvencedir.


Yasal hazırlık Erişkin hastalar bilinçleri açıksa, ameliyat

izinlerini imzalayabilirler.

Bilinci açık olmayan ve 18 yaşından küçük olan hastaların ameliyat izinleri aileleri/yakınları tarafından imzalanır.




Ameliyat öncesi eğitim Derin solunum egzersizleri Öksürük egzersizleri Dönme ve ekstremite

egzersizleri

Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji 9-10 Mayıs2009 Kars

Derin Solunum-Öksürük, Dönme ve ekstremite egzersizleri;


Diyafragmatik solunum


2-Ameliyattan Önceki Gece Hazırlığı

Ameliyat gününün belirlenmesi, hastanın endişe ve korkusunu artırırken, bakıma katılımında,söylenenleri algılama ve uygulamada yetersizliklere neden olabilir. Bu nedenle söylenenleri hastaların doğru ve tam anladığının belirlenmesi önemlidir.

Ameliyattan önceki gece hazırlığı;

Cilt hazırlığı

Gastrointestinal sistem hazırlığı

Anestezi hazırlığı

İstirahat ve uykunun sağlanmasını

içerir.


2-Ameliyattan Önceki Gece Hazırlığı

3-Ameliyat Günü Hazırlığı

Hastaya ve yakınlarına bilgi veriniz. Hastanın aç olup olmadığını kontrol

ediniz Hastanın bağırsak temizliğinin yapılıp

yapılmadığını kontrol ediniz Oral verilmesi gereken ve önemli olan

ilaçlarını çok az bir su ile içiriniz


Hastaya sigara içmemesini ve servisten uzaklaşmamasını söyleyiniz.

Diyabet veya kalp hastalığı olan ve ameliyat süresince alması istenen ilaçlı mayi tedavisini (insülinli mayi vb.) hazırlayınız

Hastanın yaşam bulgularını alıp kayıt ediniz, anormal bir durum varsa hekime haber veriniz.

Ameliyat bölgesinin tıraş olup olmadığını(isteniyorsa) kontrol ediniz.



IV sıvı uygulanması gibi özel bir durum varsa bunları uygulayınız

Hastanın idrarını yapmasını söyleyiniz

Üriner kateteri olan hastanın idrar torbasının boşolması sağlanır.

Hastaya kan istemi yapılmışsa kanının hazır olup olmadığını kontrol ediniz

Hastaya dişlerini fırçalamasını, takma dişleri varsa çıkartmasını söyler.



Hastanın takıları ve parası varsa bunlar hasta yakınlarına teslim edilir

Hastanın ameliyat gömleğini ve istem varsa varis çoraplarını giymesine yardımcı olur

Order edilmişse premedikasyon uygulanır

Hasta, dosyası, ilaçları, malzemeleri ve mayileriyle birlikte sedyeyle ameliyathaneye gönderilir



Hastaların iyi bir ameliyat öncesi hazırlıkla komplikasyonsuz,başarılıameliyatlar geçirmeleri dileğiyle

Documents

Prostat Ameliyatı Öncesi Hemşirelik Bakımıuroturk.org.tr/urolojihemsireligi/pdf/kars/a_o.pdf · İçerik: 1. Ameliyat gecesine kadar olan hazırlık 2. Ameliyattan önceki gece