7/25/2019 prostorno

1/5

Prostorni plan-Plan koji slui za ureenje prostora u naselju,naroito saaspekta defnisanih zona namjene povrina ,intenziteta koritenja prostorai sa stanovita defnisanih inrastrukturnih sistema. Iako se mahom odnosina ljudska naselja,izrauje se pored lokalnog,na regionalnom i

naionalnom nivou.!lo"alniji je ukoliko se radi na viim nivoima,a kako sesputa na nie nivoe #regionalne,lokalne,sve je konkretniji. $a lokalnomnivou namjena povrina,inrastruktura i gustine sasvimsu teritorijalizovani

Prostorni planovi %ade ze za period &'-(' godina u mjerilu )*(''.''', )*&''.''',)*)''.''', )*+'.''',)*&+.''' ,)*)'.''' u zavisnosti od veliinepodruja za koje se rade.

-Prostorni plan BiH i entiteta (FBiH i RS tvruje temeljna naelaprostornog ureenja,iljeve prostornog razvoja,zatitu , koritenje i

namjenu prostora a naroito* -temeljnu namjenu prostora i pojedinihpodruja u dravi i entitetu

-meuso"nu povezanost prostora i kantona

-graevine i koridore magistralne i druge inrastrukture od znaaja zadravu ili entitet vodoprivredna,sao"ra/ajna,energetska,telekomunikaijska i druga inrastruktura

-drugu inrastrukturu od znaaja za dravu ili entitetzdravstvo,o"razovanje,znanost,kultura,sport,uprava,turizam,"ankarstvo,u

sluge,opskr"a i sl. -mjere zatite okolie

-mjere za zatitu i sanaiju prostora

-zatitu graditeljskog i prirodnog naslijea

-mjere zatite od prirodnih i ljudskim djelovanjem izazvanih nepogoda ,katastroa i ratnih djelovanja

-nain i opseg iskoritavanja mineralnih sirovina

-o"aveze u pogledu detaljnijeg planiranja i ureenja prostora kantona iliregija

-Prostorni plan kantona , grada i distriktatvruje temeljna naelaprostornog ureenja,iljeve prostornog razvoja,zatitu , koritenje inamjenu prostora a naroito* -osnovnu namjenu prostorapoljoprivredno,umsko,graevinsko zemljite,vodene i druge povrine

-sistem naselja i ur"ana podruja

7/25/2019 prostorno

2/5

-graevine i koridore magistralne i druge inrastrukture od znaaja zadravu , entitet,kanton ili grad vodoprivredna,sao"ra/ajna,energetska,telekomunikaijska i druga inrastruktura

-drugu inrastrukturu od znaaja za dravu ,entitet,kanton ili grad

zdravstvo,o"razovanje,znanost,kultura,sport,uprava,turizam,"ankarstvo,usluge,opskr"a i sl.

-mjere zatite okolie sa razmjetajem graevina i postrojenja koja moguznaajnije ugroziti okoliu

-mjere za zatitu i sanaiju prostora -zatitu graditeljskog i prirodnognaslijea

-mjere zatite od prirodnih i ljudskim djelovanjem izazvanih nepogoda ,

katastroa i ratnih djelovanja

-nain i opseg iskoritavanja mineralnih sirovina

-o"aveze u pogledu detaljnijeg planiranja i ureenja manjih prostornihjelina u okviru kantona ili gradaprostorni plan op/ine,podruja pose"niho"iljeja,ur"anistiki planovi i sl. )0

Regulacioni planovi %ade se za period do &' godina u mjerilu )*&.+'',)*).''' i )*+'' u zavisnosti od veliine prostornog o"uhvata.%ade se zanaselja, entre naselja ili za gradske zone ili etvrti. tvruju * -detaljnunamjenu povrina -,gustinu naseljenosti i koefijent izgraenosti-nivelaijske podatke,regulaijsku i graevinsku liniju -ureenjeprostoranain opremanja prostora komunalnom,sao"ra/ajnom,telekomunikaijskom i drugom inrastrukturom -uvjete za izgradnju-mjere zatite stanovnika i materijalnih do"ara od prirodnih i ljudskimdjelovanjem izazvanih katstroa i ratnih djelovanja -mjere zatite pravaoso"a sa smanjenim tjelesnim sposo"nostima itd. (

Urbanistiki projekti %ade se za za male prostorne jeline trg, gradski

entar,stam"ena zajednia i sl. u mjerilu )*+'' ili )*&+' na osnovuur"anistikog plana,regulaionog plana ,ur"anistikog reda ili projektnogzadatka. & tvruju * -arhitektonsko ur"anistika rjeenja tretiranihjelina -idejne projekte zgrada,sao"ra/ajnia,komunalne i energetskeinrastrukture i hortikulture -zelene i slo"odne povrine i njihovu o"radu-idejne projekte o"jekata u razmjeri )*)'' i )*&''

Planiranje-Proes ili mehanizam koji slui kao osnova za realizaiju iljeva izadataka naionalnog razvoja posredstvom raionalne i efkasne upotre"eraspoloivih resursa,ukljuuju/i kontrolu i koritenje zemljita,politiku razvoja i

konkretne programe. Planiranje je ,meutim, sveo"uvatnija aktivnost ,jerpodrazumijeva monitoring,vrednovanje planskih iljeva i alternativa i defnisanje

7/25/2019 prostorno

3/5

povratnih sprega. $aime, u postupku vrednovanja ,pored kvantifkaijeoekivanih eekata ,sagledaju se i pozitivne i negativne posledie pojedinihrazvojnih odluka.1ato se prilikom vrednovanja pojedinih alternativa defnie iijena realizaije svake opije.2ijena razvoja i rasta postaje i najvanija povratnasprega u toku kontrole realizaije planova.

Urbaniza- Praktina i nauna disiplina koja se "avi ureenjem gradova inaselja. 3oristi saznanja drugih nauka a istovremeno nastoji da razvije svojemultidisiplinarne metode koje koristi u traganju za prostornim,arhitektonskim,ekonomskim,pravnim,higijenskim i estetskim rjeenjima.$aroitoostaje aktuelan krajem )4. i poetkom &'.vijeka,kada dolazi do ogromnekonentraije stanovnitva i unkija u gradovima.

Ruriza #lat.rur-selo je pose"na grana ur"anizma i soiologije koja prouavapro"lematiku ureenja i izgradnje sela

!aselje # svako nastanjeno mjesto sa pose"nim imonom nazivom "ez o"zirana "roj ku/a

Selo- manja ljudska naseo"ina u kojoj je dominantna poljoprivredna djelatnost,gdje je prosjena gustina naseljenosti do 5' st6ha i u kojoj je ivot vezan zaprirodu i njene ritmove

"rad-ur"ana zajednia koju odlikuje velika gustina naseljenosti preko )''st6ha ,kolektivno stanovanje,terijalne djelatnosti i konentraija drutvenih iadministrativnih unkija

Rurban-ur"anizovano naselje na prelasku izmeu sela i grada.7dlikuje se ve/omgustinom naseljenosti od sela 5'-)'' st6ha ,ve/im i razvijenijim entrom , ve/im"rojem javnih i drutvenih sadraja i sa kolektiv"nim stanovanjem u manjemo"imu.

#onurbacija # vie povezanih ur"anih i ruralnih naselja u jednu jelinu o"inousljed naglog razvoja industrije ili rudarstva na odreenom podruju

$gloeracija # spajanje dva naselja u jednu jelinu Renta # eng. rent je ijenaupotre"e nepokretnih do"ara kao to su zemljite,zgrade,poslovnio"jekti,stam"eni o"jekti i sl. I uvijek su rezultat djelovanja zakona ponude i

potranje.

Habitat- eng. ha"itat je mjesto,lokalitet,naselje ili ira geograska jelina ukojima ljudske,ivotinjske ili "iljne vrste nastaju.,ive,razmnoavaju se i nestajupod utiajem prirodnih djelatnosti.

Prostor- realni okvir ivljenja koji je odreen sa tri dimenzije 8uklid*irina,visina i duina i moe "iti prirodni i stvoreni.3arkteriu ga prirodnizemljite,klima,morologija.. ,ekonomski nivoproizvodnje,zaposlenost...,soijalni karakteristike stanovnitva... i tehnikiinrastrukturni sistemi.

7/25/2019 prostorno

4/5

PR%B&'$)*#$ +'&$)!%S)* U PR%S)%RU (UR%.*,P%S&'+*.' * 'R'/

Proes industrijalizaije i ur"anizaije ,porast ivotnog i kulturnog standarda,egzodus stanovnitva izazvan ratnim deavanjima ,dnevne i periodine migraijestanovnitva,aktuelna tranziija sa proesima privatizaije privrede i li"eralizaije

trita name/e odreene pro"leme i teko/e u prostoru.

irim podrujima *

"espravno izgraeni o"jekti neposredno uz ivie sao"ra/ajnia ili drugihinrastrukturnih sistema

izgraeni industrijski o"jekti "ez preduslova* zagauju okolinu, vodotoke,onemogu/avaju proirenje naselja,ire se na poljoprivredne i umske povrine itd.

konentraija privrednih kapaiteta u op/inskim i regionalnim entrima

konentraija stanovnitva u op/inskim i regionalnim entrima ili du vanihsao"ra/ajnia

depopulaija nerazvijenih podruja

selima *

"espravna izgradnja u putnim pojasima i na poljoprivrednim povrinama

disperzija u prostoru izgradnja van ur"anih podruja

konentraija izgradnje u entrima sela

nedostatak komunalne i javne inrastrukture

gradovima*

nerazvijena sao"ra/ajna i komunalna inrastruktura

proirene i prerasle zanatske radionie i industrijski kompleksi

preizgraena dvorita i stam"eni o"jekti u njima "ez insolaije,provjetravanja ihigijenskih uraaja

nedostatak prate/ih prostora za stam"ene grupaije*zelenilo,parkovi,prostori zasport i rekreaiju,parking prostori itd.

ugroena ivotna sredina* pove/ano zagaenje zraka, pove/ana "uka, pove/anaopasnost od poara itd.

potre"a za pove/anjem sao"ra/ajnih povrina, inrastrukturnih o"jekata iinstalaija,za ureenje vodotoka i slo"odnih javnih povrina ...

potre"a za novim javnim,uslunim i stam"enim o"jektima i sadrajima io"jektima za za"avu i rekreaiju

$a perierijama* "espravna naselja

7/25/2019 prostorno

5/5

nedostatak komunalne i sao"ra/ajne inrastrukture

nedostatak planske parelaije i otean pristup u pojedine dijelove naselja

uzurpaija poljoprivrednih povrina i javnih povrina uz sao"ra/ajnie,vodotoke, privredne komplekse i sl.

nedostatak sadraja za sport,o"razovanje,rekreaiju i sl.