Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
PSA�(Prostaat�Spesifieke�Antigeen)�
Toetsing
Die�prostaatklier�is�'n�klein�orgaan�wat�net�in�mans�voorkom.�Die�prostaat�vervaardig�'n�wit�vloeistof� (semen)� wat� sperms� vervoer�en�voed.Prostaatkanker�ontwikkel� in�die�prostaatklier�en� in� sommige� gevalle� kan� die� kankerselle�vanaf�die�klier�na�ander�liggaamsdele�versprei,�veral�na�been.Die�bepaling�van�PSA-vlakke�in�die�bloed�is�'n�waardevolle�hulpmiddel�vir�die�diagnose�van�kanker�van�die�prostaat.
Wat�is�Prostaat�Spesifieke�Antigeen�(PSA)?PSA� is� 'n� chemiese� stof� wat� van� die� selle� in� die� prostaat�afkomstig� is;� dus� sal� mens� feitlik� altyd� lae� PSA-vlakke� in� die�bloed�van�mans�opspoor.
Wanneer�kanker�in�die�prostaat�ontstaan�vervaardig�die�kanker�selle�meer�PSA�wat�in�bloed�gemeet�kan�word�en�kan�dien�as�'n�aanduiding�van�die�teenwoordigheid�van�kanker.�Dit�is�dus�nie�die� teenwoordigheid� van� PSA� in� die� bloed� nie,� maar� die�vermeerderde� hoeveelheid� wat� aandag� op� die�moontlikheid�van�kanker�vestig.
Is�toename�in�PSA�100%�spesifiek�vir�prostaatkanker?Omdat� daar� ook� verskeie� ander� toestande� is� wat� tot� 'n�toename� in� PSA� kan� lei,� is� dit� noodsaaklik� om� enige�toename�in�die�PSA-vlak�met�u�dokter�op�te�volg.
Beide�die�PSA�bepaling�sowel�as� �die�direkte�ondersoek�deur�u�dokter� is� nie� 100%� akkuraat� vir� die� uitskakeling� van�prostaatkanker�nie.�Die�kombinasie�van�die� twee�het�egter� 'n�baie�hoër�kans�om�vroeë�prostaatkanker�op�te�spoor.
Wat�gebeur�indien�my�PSA-vlak�te�hoog�is?As�enigeen�van�die�twee�(PSA�of�die�tasbaarheid�van�jou�prostaat�met�rektale�ondersoek)�abnormaal�is,�sal�u�dokter�bykomende�gespesialiseerde� ondersoeke� doen,� wat� 'n� biopsie� ('n� klein�
monster�van�die�klier�met� 'n�naald�geneem)�kan� insluit� ten�einde�'n�meer�spesifieke�diagnose�te�maak.
Wat�is�die�simptome�van�prostaatkanker?Simptome�wat�deur�'n�dokter�verder�ondersoek�moet�word,�sluit�een�of�meer�van�die�volgende�in:•� Moeilike�passering�van�urine•� Moeilike�begin�en�beëindiging�van�die�urinestroom•�Herhaalde�nodigheid�om�te�urineer,�veral�snagsHierdie� simptome� word� gewoonlik� veroorsaak� deur� die�gewas� wat� teen� die� uretra� druk� en� die� vloei� van� urine�beïnvloed�of�blokkeer.
Opsporing�van�prostaatkankerPSA-toets ing� word� aanbeveel � in � mans� met � ʻn �lewensverwagting�van�meer�as�10� jaar�onder�die�volgende�omstandighede:•� Vanaf�die�ouderdom�van�40�in�swart�Afrikane�en�diegene� �met� ʻn� positiewe� familiegeskiedenis� van� prostaat-� en/of� �borskanker�in�̒n�eerstegeslag�naasbestaande.•� Vanaf�die�ouderdom�van�45�jaar�in�alle�ander�mans.•� Daarbenewens�behoort�alle�pasiënte�met� ʻn�geskiedenis� �van� laer� urienwegsimptome� en/of� kliniese� beeld� verdag� �van�prostaatkanker,� ongeag�die�ouderdomsgroep,� hul� PSA� �te�laat�toets.•�Periodieke�herevaluering�sal�deur�die�aanvanklike�PSA-�en�� rektale�ondersoek-resultaat�bepaal�word.•�PSA� bepaling� vir� kankersifting� is� nie� betroubaar� in� die� �teenwoordigheid� van� urienweginfeksie� (UWI),� onlangse� �blootstelling� van� die� urienweg� aan� instrumentasie� en/of� �urinêre� retensie� nie.� In� geval� van� UWI� moet� die� infeksie� �behandel� word� en� die� PSA� herhaal� word� na� 6� weke.� �Roetiene� rektale� ondersoek� verhoog� nie� die� PSA� � �betekenisvol�nie.
Vra�u�dokter�oor�die�PSA-toets�beskikbaar�by�PathCare.Die�inhoud�van�hierdie�artikel�moet�op�geen�manier�gebruik�word�vir�diagnostiese�doeleindes�nie.�Raadpleeg�gerus�u�dokter�vir�n�formele�diagnose,�raad�en�behandeling
PathCare“Patologie�wat�Waarde�Toevoeg”[email protected]
Prostate�Cancer�Diagnostic�and�Treatment�Guidelines�The�Prostate�Cancer�Foundation�of�South�Africa�
Publication�Date:�June�2015�
Saamgestel�deur:�Drs.�Younus�Essack,�Wessel�MeyerPathCare�Chemiese�PatoloëHersien:�Augustus�2016
PSA�(Prostate�Specific�Antigen)�
Testing
The�prostate�gland�is�a�small�organ�found�in�men�only�.�The�prostate�produces�a�white�fluid�(semen)�that�carries�and�nourishes�sperm.Prostate� cancer� develops� in� the� prostate�gland,� and� eventually� the� cancer� cells� may�spread� from� the�gland� to�other�parts�of� the�body,�especially�to�bone.The�measurement�of�PSA�levels�in�blood�has�become� a� valuable� tool� in� the� diagnosis� of�cancer�of�the�prostate.
What�is�Prostate�Specific�Antigen�(PSA)?PSA�is�a�chemical�substance�which�is�produced�by�the�prostate�
cells;�therefore�one�will�almost�always�detect�low�levels�of�PSA�in�
the�blood�of�male�patients.
If�cancer�develops�in�the�prostate,�the�cancerous�cells�produce�
increased�amounts�of�PSA�which�can�be�measured�to�serve�as�
an�indication�of�the�presence�of�cancer.� �It�is�therefore�not�the�
presence�of� PSA� in�one's�blood,�but� the� increased�amounts,�
which�alert�to�the�possible�presence�of�cancer.
Is�increase�in�PSA�100%�specific�for�prostate�cancer?Due�to�other�conditions�which�can�also�lead�to�an�increase�in�
PSA,�it�is�essential�to�follow�up�any�increase�in�PSA�levels�with�
your�medical�practitioner.�
Neither�the�PSA�estimation�nor�the�direct�investigation�by�your�
doctor� is� 100%� accurate� in� ruling� out� prostate� cancer.� The�
combination�of�the�two�however,�has�a�very�high�probability�of�
detecting�early�prostate�cancer.
What�if�my�PSA�levels�are�too�high?If�either�of�the�two�(PSA�or�the�“feel”�of�your�prostate�on�rectal�
examination)� is� abnormal,� your� doctor� will� perform� further�
investigations,�which�may� include� a�biopsy� (small� sample�of�
the� gland,� taken� through� a� needle)� to� arrive� at� a� more�
specific�diagnosis.
What�are�the�Symptoms�of�Prostate�Cancer?Symptoms� which� should� prompt� a� consult� by� a� doctor�
include�one�or�more�of�the�following:
•� Difficulty�passing�urine
•� Difficulty� in� starting� and� stopping� the� urinary� stream
•� A� frequent� need� to� urinate,� especially� at� night
These�symptoms�are�usually�caused�by�the�tumour�pressing�
on�the�urethra�and�affecting�or�blocking�the�flow�of�urine.
Detection�for�Prostate�CancerPSA�testing�is�recommended�in�males�with�a�life�expectancy�
of�more�than�10�years�in�the�following�situations:
•� From�the�age�of�40�in�black�African�patients�and�in�those�
� with� a� positive� family� history� of� prostate� and/or� breast�
� cancer�in�a�first�degree�relative
•� From�the�age�of�45�years�in�all�other�males
•� In�addition,�patients�with�a�history�of�lower�urinary�tract�
� symptoms� and/or� clinical� suspicion� of� prostate�
� cancer� regardless� of� age� group� should� have� their�
�������PSA�tested
•� Periodic� reassessment�will� be� determined� by� the� initial�
� PSA�and�rectal�examination�result
•� PSA� related� to� cancer� screening� is� not� reliable� in� the�
� presence� of� active� urinary� tract� infection� (UTI),� recent�
� urinary� tract� instrumentation� and/or� urinary� retention.�
� In� the� case� of� a� UTI,� the� infection� should� be� treated�
� and� the� PSA� repeated� after� 6� weeks.� Routine� rectal� �
examination�does�not�elevate�PSA�significantly.
Ask�your�clinician�about�the�PSA�Test�available�at�PathCareThe�content�of�this�article�should�not�be�used�for�diagnostic�purposes�in�any�way�and�a�medical�professional�must�be�consulted�for�formal�diagnosis,�advice�and�treatment
PathCare“Pathology�that�Adds�Value”[email protected]
Prostate�Cancer�Diagnostic�and�Treatment�Guidelines�The�Prostate�Cancer�Foundation�of�South�Africa�
Publication�Date:�June�2015�
Compiled�by:�Drs�Younus�Essack,�Wessel�MeyerPathCare�Chemical�PathologistsReviewed:�August�2016