94
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW Wydziału Nauki o Zdrowiu Kierunku Dietetyka STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Rok akademicki 2013/2014

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY - Wydział Nauki o Zdrowiu | …  · Web view2015-11-06 · wykład seminaria ćwiczenia kształcenie bez nauczyciela inne LICZBA ECTS: 5 ... fenyloketonuria,

  • Upload
    ngomien

  • View
    218

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNYDLA STUDENTÓW

Wydziału Nauki o ZdrowiuKierunku Dietetyka

STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

Rok akademicki 2013/2014

Warszawa 2013

Opracowanie: dr inż. Beata Sińska, dr Alicja Kucharska,

Opracowanie techniczne: mgr Monika Mazurek-Rylska

WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGORektor – prof. dr hab. Marek Krawczyk

Prorektor ds. Dydaktyczno-Wychowawczych – prof. dr hab. n. med. Marek Kulus

Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą – prof. dr hab. n. med. Sławomir Majewski

Prorektor ds. Klinicznych, Inwestycji i Współpracy z Regionem – prof. dr hab.n.med. Sławomir Nazarewski

Prorektor ds. Kadr – prof. dr .hab. n. med. Renata Górska

WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIUKIERUNEK DIETETYKAul. Żwirki i Wigury 6102-091 WarszawaDziekan Wydziału Nauki o Zdrowiu – prof. dr hab. Piotr Małkowski

Prodziekani:- dr hab. n. med. Jacek Rózga (Dietetyka, Ratownictwo Medyczne)- dr hab. n. med. Bożena Czerkawska-Pączek (Pielęgniarstwo)- dr hab. n. med. prof. nazw. WUM Ewa Dmoch-Gajzlerska (Położnictwo)- prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński (Zdrowie Publiczne)

Kierownik Dziekanatu Wydziału Nauki o Zdrowiu:

Grażyna Halicka / tel.572-05-20/

Osoba zajmująca się sprawami studentów kierunek Dietetyka:

Katarzyna Odalska /tel. 572-05-73/ - studia pierwszego stopnia

Katedry i Zakłady prowadzące zajęcia dla studentów Dietetyki:

ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKAul. Erazma Ciołka 2701-445 WarszawaKierownik: dr hab. Dorota Szostak-WęgierekTel. 836-09-13 ZAKŁAD PODSTAW PIELĘGNIARSTWA Ul. Erazma Ciołka 2701-445 WarszawaKierownik: dr hab. Andrzej KrupieniczZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA SPOŁECZNEGOul. Erazma Ciołka 2701-445 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Jacek ImielaTel. 877-35-97 w. 10 ZAKŁAD PROFILAKTYKI ZAGROŻEŃ ŚRODOWISKOWYCH I ALERGOLOGII

ul. Banacha 1a02-097 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Bolesław Samoliński Tel. 599-20-39ZAKŁAD DYDAKTYKI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ul. Oczki 402-007 WarszawaKierownik: dr hab. Joanna GotlibTel. 622-96-78ZAKŁAD BIOFIZYKI I FIZJOLOGII CZŁOWIEKAul. Chałubińskiego 502-004 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Jacek PrzybylskiTel. 628-78-46ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJul. Banacha 102-097 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Dagna BobilewiczTel. 599-24-05KATEDRA I ZAKŁAD FARMAKOLOGII DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJul. Krakowskie Przedmieście 26/2800-325 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Andrzej CzłonkowskiTel. 826-21-16STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTUul. Trojdena 202-109 WarszawaKierownik: mgr J. ChrzanowskiTel. 822-64-09 do 10 w. 22STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCHul. Żwirki i Wigury 61 02-091 WarszawaKierownik: dr Maciej GonczarTel. 572-06-03, fax. 572-06-63

ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGOul. Banacha 102-097 WarszawaKierownik: dr hab. Jerzy KarskiTel. 599-29-01; 599-21-80ZAKŁAD INFORMATYKI MEDYCZNEJ I TELEMEDYCYNYul. Banacha 1 02-097 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Robert Rudowski Tel. 658-29-97 ZAKŁAD PSYCHOLOGII MEDYCZNEJ ul. Trojdena 202-109 WarszawaKierownik: dr hab. Krzysztof OwczarekTel. 822-64-09 wew. 106KLINIKA PEDIATRIIul. Działdowska 1/3 01-184 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Hanna SzajewskaTel. 452-03-10ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJul. Chałubińskiego 5 02-004 WarszawaKierownik: prof. dr hab. Bogdan CiszekTel. 628-10-41, fax. 629-52-83 KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ ul. Chałubińskiego 5 02-004 WarszawaKierownik: prof. dr hab. G. MłynarczykTel. 628-27-39ZAKŁAD BIOLOGII MEDYCZNEJul. Nowogrodzka 73WarszawaKierownik: prof. dr hab. Lidia ChomiczTel. 625-24-68KLINIKA CHIRURGII OGÓLNEJ I ŻYWIENIA KLINICZNEGOul. Czerniakowska 23100-416 WarszawaKierownik: dr Michał ŁawińskiTel. 622-76-18; 584-13-20ZAKŁAD IMMUNOLOGII, BIOCHEMII I ŻYWIENIAul. Pawińskiego 3WarszawaKierownik: prof. dr hab. Robert SłowińskiKATEDRA I ZAKŁAD PATOLOGII KLINICZNEJ I DOŚWIADCZALNEJul. Pawińskiego 3 WarszawaKierownik: prof. dr hab. D. SzukiewiczZAKŁAD PROFILAKTYKI ONKOLOGICZNEJul. Wołoska 137WarszawaKierownik: dr hab. Andrzej Deptała

I ROK STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

OPIEKUN ROKU: dr Alicja Kucharska

Nazwa przedmiotu:

ANATOMIA CZŁOWIEKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ I KLINICZNEJ

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

Zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

5Wymiar godzin: 26 ---------- 30 ------------- -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Wstępne wiadomości z anatomii. Ogólna budowa ciała ludzkiego. Osie i płaszczyzny. Komórka. Tkanka nabłonkowa.2 Ogólna budowa kości i szkieletu. Tkanka łączna. Tkanka nerwowa.3 Anatomia ośrodkowego układu nerwowego.4 Anatomia układu krążenia. Krew, układ krążenia.5 Anatomia dróg oddechowych i płuc. Układ oddechowy, tkanka chrzęstna.6 Ogólny plan budowy kończyn. Tkanka kostna. Tkanka mięśniowa.7 Anatomia przestrzeni zaotrzewnowej i układu moczowego8 Układ trawienny.9 Bodowa ogólna układa pokarmowego. Topografia jamy brzusznej. Jama otrzewnej.

10 Anatomia brzucha. Budowa żołądka, jelita cienkiego i grubego. Unaczynienie i unerwienie narządów jamy brzusznej. Wątroba i układ wrotny.

11 Anatomia – układu gruczołów dokrewnych. Układ płciowy żeński i męski.12 Gruczoły wewnątrzwydzielnicze.13 Układ płciowy. Skóra, narządy zmysłów.14 Embriologia.

ĆWICZENIA

1 Anatomia kości i ich połączeń. Ogólna budowa kości i szkieletu. Budowa stawu.2 Anatomia ośrodkowego układu nerwowego. Mózgowie, rdzeń kręgowy. Łuk odruchowy. Drogi nerwowe. Kora

mózgowa i ośrodki podkorowe. Narządy zmysłów.3 Budowa serca. Układ tętniczy, żylny, limfatyczny. Krążenie duże i małe. Krążenie płodowe.4 Jama nosowa. Krtań. Anatomia opłucnej, płuc. Drzewo oskrzelowe. Wymiana gazowa.5 Ogólny plan budowy kończyn, Grupy mięśni. Układ krążenia i nerwy obwodowe.6 Anatomia przestrzeni zaotrzewnowej i układu moczowego. Nerki. Moczowody. Pęcherz moczowy.

REGULAMIN ZAJĘĆ

Warunkiem zaliczenia semestru, i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów. UWAGA ! - na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość

materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń.Materiał podzielony jest na 2 cykle tematyczne :Osteologia, układ: nerwowy, krążenia, oddychania, przestrzeń zaotrzewnowa, kończyny Układ pokarmowy, układ narządów płciowych, gruczoły wydzielania wewnętrznego Cykl tematyczny kończy się kolokwium testowym. Ewentualny drugi termin – poprawkowy – może mieć miejsce na kolejnym ćwiczeniu (test). Pozytywną ocenę student uzyskuje po otrzymaniu 50%+1 prawidłowych odpowiedzi. Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) może mieć miejsce przed sesją egzaminacyjną pod koniec semestru po zakończeniu kursu anatomii. (Zdaje się go przed dwuosobową komisją bez udziału asystenta prowadzącego).Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż dwóch ćwiczeniach z każdego cyklu tematycznego. Większa liczba nieobecności uniemożliwia przystąpienie do kolokwium. Osoby te zdają kolokwium w trybie komisyjnym.Usprawiedliwiona nieobecność na kolokwium pozwala na przesunięcie terminu zaliczenia na najbliższe ćwiczenia po ustaniu powodu nieobecności. Kolokwium takie zdaje się u kierownika Zakładu, lub adiunkta.Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji zimowej. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 50% +1 odpowiedź.Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin ustny.Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej. Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad higieny (czystość!!) oraz zasad BHP.Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu.Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału.

Forma i warunki zaliczenia

Zaliczenie ćwiczeń w formie kolokwium z całego materiału ćwiczeniowego jest jednocześnie warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Egzamin testowy obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów.

Literatura podstawowa

Aleksandrowicz R., Mały atlas anatomiczny, Wyd. PZWL, Warszawa, 2002 Marciniak T., Anatomia Prawidłowa Człowieka, RU ZSP AM, Wrocław, 1991Krechowiecki A., Czerwiński F., Zarys Anatomii Człowieka, Wyd. PZWL, 1987Gołąb B., Anatomia Czynnościowa Ośrodkowego Układu Nerwowego, Wyd. PZWL, 1990 Kiss, Atlas Anatomii, Wyd. PZWL, T 1-3, Warszawa, 1984 Mc. Minn, Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka, Vydavatelstvo Slovart- Solis, Bratislava, 1994

Nazwa przedmiotu:

BIOCHEMIA OGÓLNA I ŻYWNOŚCIKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD IMMUNOLOGII, BIOCHEMII i ŻYWIENIANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

8Wymiar godzin: 45 30 40 20 -----------

Koordynator przedmiotu dr hab.n. med. Katarzyna Koziak

Prowadzący zajęcia j.w.TREŚCI PROGRAMOWE

WYKŁADY:1. Przegląd budowy i funkcji białek - od enzymów do prionów.2. Przemiany aminokwasów.3. Charakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji genetycznej.4. Enzymy: białka przemieniające energię i materię.5. Ogólna charakterystyka węglowodanów i główne drogi przemian metabolicznych glukozy u człowieka.6. Budowa i metabolizm lipidów.7. Oddychanie komórkowe.8. Biochemiczne podstawy skuteczności farmakologicznych preparatów odchudzających. 9. Gospodarka azotowa.10. Metabolizm zasad azotowych.11. Witaminy.12. Regulacja i integracja metabolizmu na poziomie komórki, tkanki, organizmu.13. Inżynieria metaboliczna i GMO.14. Metabolizm ksenobiotyków.15. Biochemia nowotworów.SEMINARIA:1. BiałkaAminokwasy: budowa, podział, właściwości. Nomenklatura peptydów. Budowa białek (struktura I-rzędowa, modele struktury II-rzędowej, struktura III-rzędowa, struktura IV-rzędowa). Typy wiązań chemicznych utrzymujących poszczególne struktury białek. Podział białek. Właściwości białek. Denaturacja, wysalanie. Reakcje charakterystyczne. Wielkocząsteczkowa struktura białek i charakter amfoteryczny – fizjologiczne znaczenie. Zależność pomiędzy strukturą, właściwościami fizyko-chemicznymi i funkcją białek (białka fibrylarne i globularne)2. Kwasy nukleinoweCharakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji genetycznej. Struktura cząsteczki DNA ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia reguły komplementarności zasad azotowych w procesach biologicznych, takich jak replikacja DNA, transkrypcja i translacja. Budowa nukleotydów wchodzących w skład kwasów nukleinowych, a także NAD+ i NADP+ jako nukleotydów ważnych pod względem metabolizmu komórkowego. Pojęcie nukleosomu oraz chromatyny. Udział różnych klas RNA w przepływie informacji genetycznej od DNA do białka (przede wszystkim mRNA, tRNA, rRNA, snRNA i miRNA). Pojęcie kodu genetycznego. Techniki molekularne wykorzystujące regułę komplementarności zasad azotowych (łańcuchowa reakcja polimerazy, hybrydyzacja fluorescencyjna in situ). Znaczenie sekwencjonowania genomu. Pojęcie polimorfizmu pojedynczych nukleotydów (SNP) w diagnostyce medycznej. Enzymy restrykcyjne. Terapia genowa. Metabolizm nukleotydów: znaczenie biologiczne i medyczne. Czy ludzie jedzą DNA i RNA? Nukleotydy w diecie. Katabolizm puryn i pirymidyn i jego zaburzenia ze szczególnym uwzględnieniem skazy moczanowej i SCID.3. EnzymyPojęcia: enzym, katalizator, koenzym, grupa prostetyczna, kofaktor, centrum aktywne, inhibitor, izoenzym, enzym allosteryczny, energia aktywacji, selektywność subtratowa i typu reakcji. Przykłady koenzymów: NAD+, FAD, koenzym A, tetrahydrofolian, pirofosforan tiaminy, fosforan pirydoksalu, koenzymy kobamidowe. Klasyfikacja enzymów. Jednostki aktywności enzymów. Kinetyka reakcji enzymatycznej: model Michealisa-Menten, sens fizyczny stałych obecnych w równaniu, sposób wyznaczania tych stałych, równanie Lineweavera-Burka. Regulacja aktywności enzymów, czynniki wpływające na aktywność enzymów, inhibicja kompetycyjna i niekompetycyjna. Budowa i działanie oksydaz, peroksydaz, katalazy.4.WęglowodanyWęglowodany: funkcje, podział, budowa, nomenklatura. Monosacharydy. Stereoizomeria (izomery D i L, epimery, enancjomery, anomery- reakcja cyklizacji; zjawisko mutarotacji. Charakterystyka wybranych monosacharydów (glukoza, galaktoza, fruktoza, ryboza i 2-deoksyryboza). Disacharydy. Wiązanie glikozydowe; właściwości redukujące cukrów; reakcja enolizacji. Charakterystyka wybranych disacharydów (laktoza, maltoza, sacharoza – inwersja sacharozy). Oligosacharydy. Polisacharydy: skrobia, glikogen, celuloza. Glikozoaminoglikany (heparyna, chondroityna, kwas hialuronowy).Trawienie węglowodanów w przewodzie pokarmowym. Transport dokomórkowy glukozy (rola insuliny, białkowe transportery glukozy).Zaburzenia wchłaniana węglowodanów z przewodu pokarmowego. Galaktozemie.5. LipidyLipidy – rola fizjologiczna, podział, budowa. Kwasy tłuszczowe – budowa (numeracja atomów C w łańcuchu), podział na omega-3 -6 i -9, znaczenie, właściwości. NNKT – dlaczego są niezbędne? Glicerofosfolipidy – budowa (fosfatydylocholina, fosfatydyloseryna, fosfatydyloetanolamina) i właściwości. Budowa błon komórkowych. Transport przezbłonowy (transport bierny i czynny, pompa sodowo-potasowa, transport makromolekuł - endocytoza i egzocytoza). Metabolizm kwasu arachidonowego – eikozanoidy, funkcje poszczególnych grup (leukotrieny, prostaglandyny, tromboksany, prostacyklina). Mechanizm działania kwasu acetylosalicylowego. Sfingolipidy. Sfingozyna i sfingomielina – budowa i funkcje. Cholesterol – rola w organizmie. Cholesterol jako prekursor hormonów, witaminy D3, kwasów żółciowych. Apolipoproteiny: budowa, podział. Metabolizm egzogennych lipoprotein (chylomikrony: synteza i rozpad - metabolizm endogennych lipoprotein (VLDL, LDL, HDL) i ich rola. Transport LDL do komórek - receptor LDL. Liczba jodowa, liczba zmydlania, liczba kwasowa6. KrewFunkcje i skład krwi (elementy morfotyczne i nie morfotyczne – ich funkcja, udział ilościowy). Podstawowe badania krwi (hematokryt, OB). Hemoglobina (budowa z uwzględnieniem budowy hemu, miejsce wiązania tlenu jako struktura przestrzenna, krzywa dysocjacji tlenu (wartości

p50) – powinowactwo do tlenu, hemoglobina jako białko allosteryczne: kooperatywny charakter wiązania tlenu, efekt Bohra, fizjologiczne znaczenie 2,3-difosfoglicerynianu (2,3-DPG)). Fizjologiczne rodzaje hemoglobiny. Anemia sierpowata. Katabolizm hemu (bilirubina i urobilinogen – fizjologiczne czy patologiczne składniki moczu?) Rola płuc i nerek w regulacji pH krwi; układy buforujące krew. Transport CO2 we krwi. Proces krwiotwórczy w wybranych okresach życia człowieka; pochodzenie/tworzenie elementów morfotycznych krwi.7. Mocz

Budowa nerki. Funkcje nerki (regulacyjna, wydalnicza, wewnątrzwydzielnicza, metaboliczna). Budowa i funkcje nefronu (nefrony korowe i przyrdzeniowe); budowa kłębuszka nerkowego; bariera filtracyjna krew-mocz. Ultrafiltracja: warunek zachodzenia ultrafiltracji, szybkość przesączania kłębuszkowego – GFR, efektywne ciśnienie filtracyjne EFP. Mocz pierwotny i mocz ostateczny – proces zagęszczania moczu:

transport bierny wody na drodze osmozy, transport innych składników moczu - transport w kanalikach nefronu (transport czynny i bierny) pojęcie transportu maksymalnego, progu nerkowego. Transport wody – regulacja hormonalna (wazopresyna, aldosteron, przedsionkowy peptyd

natriuretyczny – ANP). Funkcja wewnątrzwydzielnicza nerki: aparat przykłębuszkowy i synteza reniny - jej znaczenie, synteza erytropoetyny i jej znaczenie fizjologiczne, synteza aktywnej witaminy D3. Badanie rutynowe moczu: ocena właściwości fizycznych i ich znaczenie. Ocena składu

moczu: białko, glukoza, ciała ketonowe, bilirubina, urobilinogen, kwas moczowy, kreatynina. Badanie czynności nerek. Pojęcie klirensu nerkowego. Związki stosowane do oznaczania klirensu nerkowego – jakie muszą spełniać wymagania. Klirens kreatyniny endogennej.

ĆWICZENIA:

1. BiałkaOznaczanie stężenia białka: reakcja biuretowa. Elektroforeza białek. Rozpuszczalność albumin i globulin. Denaturacja i koagulacja białka.2. Kwasy nukleinoweIzolacja DNA genomowego z komórek nabłonkowych policzka. Elektroforeza DNA w żelu agarozowym. Analiza struktury wybranych genów pod względem wykrywania ich mutacji. Trawienie fragmentu genu enzymem restrykcyjnym.3. EnzymyOznaczanie aktywności aminotransferazy asparaginianowej i aminotransferazy alaninowej. Katalazy, oksydazy i peroksydazy ziemniaka. Wpływ inhibitora na fosfatazę zasadową.4. WęglowodanyOznaczanie stężenia glukozy we krwi. Wykrywanie, hydroliza i właściwości redukujące cukrów prostych. Wpływ warunków fizyko-chemicznych na przebieg reakcji redukujących. Izolacja i aktywność sacharazy.5. LipidyOznaczanie stężenia cholesterolu we krwi. Otrzymywanie mydeł rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych. Właściwości emulgujące mydeł.6. Składniki krwiOznaczanie oporności osmotycznej krwinek. Wpływ czynników chemicznych na zachowanie erytrocytów. Wykrywanie śladów krwi.7. Składniki moczuWykrywanie związków zawartych w moczu testami paskowymi. Wykrywanie białka w moczu metodą Extona. Oznaczanie stężenia kreatyniny w moczu.

Kształcenie bez nauczyciela

Helikaza DNA. Widełki replikacyjne. Splicing RNA. Pompa sodowo-potasowa. Transport przez białka przenośnikowe. Pobieranie glukozy przez komórki jelita: symport glukozowo-sodowy. Łańcuch transportu elektronów w mitochondriach. Syntaza ATP jako turbina molekularna.

REGULAMIN ZAJĘĆZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW:Zaliczenie zajęć, udokumentowane wpisem w indeksie, odbywa się pod koniec semestru i stanowi warunek dopuszczenia do egzaminu pisemnego, który odbywa się w sesji zimowej.Warunkiem zaliczenia są:obecność na seminariach i ćwiczeniach,zaliczenie kolokwiów.Forma i warunki

zaliczenia egzamin

Literatura podstawowa

Berg J., Stryjer L., Tymoczko J., Biochemia, Wyd. PWN, Warszawa 2007Murrey R., Granner D., Mayes P., Rodwell V. Biochemia Harpera, Wyd. PZWL 2005Hames D., Hooper N. Biochemia. Krótkie wykłady, Wyd. PWN 2006Kłyszejko-Stefanowicz L. (red) Ćwiczenia z biochemii, Wyd. PWN 2005

Nazwa przedmiotu:

MIKROBIOLOGIA OGÓLNA I ŻYWNOŚCIKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

6Wymiar godzin: 18 15 30 20 -----------

Koordynator przedmiotu Dr hab. n. med. Hanna PituchProwadzący zajęcia Dr hab. n. med. Hanna Pituch

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Podstawy morfologii, fizjologii drobnoustrojów. Czynniki zjadliwości bakterii.2. Udział mikroorganizmów w zakażeniach u ludzi.3. Elementy genetyki bakterii oraz genetyczne podstawy oporności4. Antybiotyki i antybiotykoterapia. Oporność bakterii na antybiotyki i inne czynniki przeciwbakteryjne.. Antybiotyki a żywność

pochodzenia zwierzęcego. 5. Żywność i woda w szerzeniu się zakażeń bakteryjnych.6. Żywność i woda w szerzeniu się zakażeń wirusowych. Priony. 7. Miejsce drobnoustrojów w przyrodzie. Naturalna mikroflora ludzi. 8. Nosicielstwo chorobotwórczych bakterii. Zakażenia oportunistyczne. Zakażenia u pacjentów z obniżoną odpornością. 9. Drogi szczerzenia się zakażeń w populacji. Podstawowe pojęcia z epidemiologii. 10. Patogeny alarmowe w epidemiologii zakażeń i kolonizacji przewodu pokarmowego. Kontrola zakażeń szpitalnych w aspekcie

żywienia pacjenta.11. Odporność przeciwzakaźna. Profilaktyka zakażeń bakteryjnych i wirusowych.12. Definicja probiotyków i prebiotyków. Zastosowanie probiotyków i prebiotyków w profilaktyce i leczeniu schorzeń przewodu

pokarmowego.13. Zadania mikrobiologii żywności. Czynniki fizyczne wpływające na żywotność drobnoustrojów w żywności.

Sposoby konserwacji żywności.SEMINARIA:

1. Chorobotwórczość, metody wykrywania i identyfikacji prątków, riketsji, chlamydii i mikoplazm. 2. Bakteryjne zakażenia układu pokarmowego i zatrucia pokarmowe oraz diagnostyka zakażeń i zatruć pokarmowych wywoływanych

przez bakterie.3. Wirusowe zakażenia układu pokarmowego. Problemy związane z grypą pochodzenia zwierzęcego.

4. Metody oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów i wykrywania mechanizmów oporności na leki. Możliwości terapii zakażeń przewodu pokarmowego.

5. Charakterystyka różnych grup drobnoustrojów ważnych w technologii żywności i żywienia. Ocena mikrobiologiczna procesów produkcyjnych i gotowej żywności.

6. Metody badania produktów żywnościowych pod kątem zanieczyszczeń drobnoustrojami patogennymi w ramach urzędowej kontroli żywności zgodnie z obowiązującymi normami PN-ISO.

Seminarium podsumowujące.

ĆWICZENIA:

1. Zasady BHP. Podstawowe metody stosowane w bakteriologii. Podłoża i warunki hodowlane. Metody mikroskopowe. Morfologia

bakterii.2. Tok badania bakteriologicznego. Klasyczne metody stosowane w diagnostyce bakteriologicznej (identyfikacja bakterii i oznaczanie

lekowrażliwości).3. Sterylizacja i dezynfekcja. Kontrola aparatów i procesu sterylizacji. 4. Pobieranie i przesyłanie próbek klinicznych do badań mikrobiologicznych. Badania w kierunku nosicielstwa.5. Podstawowe zasady diagnostyki zakażeń grzybiczych. Zakażenia grzybicze i zatrucia wywołane przez toksyny grzybicze. Metody

wykrywania grzybów i ich toksyn w żywności. Pozytywne i negatywne skutki działalności grzybów. Zastosowanie drożdży i grzybów pleśniowych w produkcji żywności i używek.

6. Kolokwium I (ćw. 1 - 5).7. Najważniejsze wirusy chorobotwórcze dla ludzi. Tok badania wirusologicznego. Metody stosowane w diagnostyce wirusologicznej

(metody hodowli, mikroskopowe , serologiczne, molekularne).8. Serologiczne i molekularne metody stosowane w diagnostyce chorób zakaźnych.9. Metody pomiaru liczby drobnoustrojów. Zasady badania czystości mikrobiologicznej wody i powietrza. Normy czystości

mikrobiologicznej wody i powietrza.10. Metody pobierania i przesyłania próbek żywności do badań mikrobiologicznych. Metody badania różnych grup produktów

żywnościowych pod kątem zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Normy ilościowe i jakościowe zawartości drobnoustrojów w żywności.

11. Kolokwium II (ćw. 7 - 10).KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:

1. Najważniejsze Gram-dodatnie drobnoustroje chorobotwórcze dla człowieka. Ziarenkowce z rodzaju Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, laseczki z rodzaju Bacillus, Clostridium, pałeczki z rodzaju Corynebacterium, Listeria, Erysipelothrix, Mycobacterium (prątki), Bifidobacterium, Lactobacillus, Actinomyces (wg listy podanej na ćwiczeniach). Chorobotwórczość, mechanizmy oraz drogi szerzenia się zakażeń wywołanych przez wymienione drobnoustroje Gram-dodatnie.

2. Najważniejsze Gram-ujemne drobnoustroje chorobotwórcze dla człowieka. Pałeczki z rodzaju Escherichia, Salmonella, Shigella, Klebsiella, Serratia, Proteus, Pseudomonas, Yersinia, Haemophilus, Bordetella, Legionella, Vibrio, Campylobacter, Helicobacter, Plesiomonas, Aeromonas, pałeczki beztlenowe Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella, ziarenkowce Neisseria, Branhamella (wg listy podanej na ćwiczeniach). Chorobotwórczość, mechanizmy oraz drogi szerzenia się zakażeń wywołanych przez wymienione drobnoustroje Gram-ujemne.

3. Najważniejsze krętki chorobotwórcze dla człowieka. Rodzaj Treponema (Treponema pallidum), Borrelia (Borrelia burgdorferi), Leptospira (Leptospira interrogans). Chorobotwórczość, mechanizmy oraz drogi szerzenia się zakażeń wywołanych przez wymienione krętki.

Njaważniejsze wirusy chorobotwórcze dla człowieka. Wirusy powodujące choroby wieku dziecięcego, wirusy powodujące zapalenia wątroby, wirusy powodujące schorzenia układu oddechowego, wirusy powodujące zakażenia wrodzone i okołoporodowe. Wirus HIV. Epidemiologia

zakażeń wirusowychForma i warunki

zaliczenia Egzamin testowy

Literatura podstawowa

Virella G. (red.): Mikrobiologia i choroby zakaźne.Collier L., Oxford J.: Wirusologia.Mikrobiologia. Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych. Pod redakcją P. B. Heczko. Wyd. Lekarskie PZWLSzewczyk E. (red.): Diagnostyka bakteriologiczna. Libudzisz Z, Kowal K., Żakowska Z.: Mikrobiologia techniczna ( Tom 1 i 2).

Nazwa przedmiotu:

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD BIOFIZYKI I FIZJOLOGII CZŁOWIEKANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

zimowy

Forma zajęć:wykład seminaria ćwiczenia kształcenie

bez inne LICZBA ECTS:

6

nauczyciela

Wymiar godzin: 30 30 ---------- 20 -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Pojęcie homeostazy. Fizjologia komórki. Mechanizmy transportu przez błonę komórkową. 2. Podstawy elektrofizjologii komórkowej. Mechanizm powstawania potencjału błonowego spoczynkowego i czynnościowego. Pojęcie

tkanek pobudliwych. Porównanie sprzężenia elektromechanicznego w mięśniu poprzecznie prążkowanym, sercowym i gładkim.3. Przemiana materii. Metabolizm. Pomiary przemiany materii. Bilans energetyczny organizmu.4. Podstawowe metody badawcze i diagnostyczne stosowane w fizjologii i medycynie.5. Fizjologia wątroby. Krążenie kwasów żółciowych. Detoksykacyjna rola wątroby. 6. Fizjologia układu odpornościowego. Odporność swoista i nieswoista.7. Motoryka, czynność sekrecyjna, procesy transportu w przewodzie pokarmowym. Aktywność skurczowa jelita cienkiego i grubego.

Regulacja aktywności motorycznej jelit. Wpływ układu autonomicznego. Bariera śluzówkowa żołądka. Regulacja wydzielania soku żołądkowego. Trawienie i wchłanianie na poszczególnych piętrach przewodu pokarmowego. Procesy transportu jelitowego i ich regulacja.

8. Budowa i fizjologia nerek. Mechanizmy powstawania, zagęszczania i rozcieńczania moczu. Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego i równowagi wodno-elektrolitowej. Układ renina-angiotensyna i jego tkankowe odpowiedniki.

9. Cykl hemodynamiczny serca. Regulacja siły i częstości skurczów serca. Regulacja przepływu krwi w wybranych łożyskach naczyniowych. Rola śródbłonka w regulacji przepływu.

10. Podstawy endokrynologii. Oś podwzgórze-przysadka-nadnercze. Wpływ glikokortykoidów na regulacje metabolizmu węglowodanów. Wpływ hormonów tarczycy na przemianę materii.

11. Budowa układu oddechowego. Podstawy regulacji oddychania i wymiany gazowej w płucach. Interakcja pomiędzy chemoreceptorami tętniczymi a strefami chemowrażliwymi pnia mózgu.

12. Fizjologia bólu.13. Fizjologia układu rozrodczego i rozrodu.14. Fizjologia ośrodkowego układu nerwowego. Czynność bioelektryczna mózgu. Podstawy EEG. Czuwanie i sen. Ośrodkowe mechanizmy

głodu i sytości.15. Termoregulacja ze szczególnym uwzględnieniem termoregulacji w aspekcie metabolicznym.

SEMINARIA:1. Skład śliny, jej rola fizjologiczna. Neuroregulacja wydzielania śliny. 2. Fizjologia komórki. Cykl komórkowy. Proliferacja, różnicowanie, starzenie się komórek. Apoptoza. 3. Rola osi podwzgórze-przysadka-nadnercza w regulacji metabolizmu. Hormonalna regulacja stężenia glukozy we krwi. Endokrynna i

egzokrynna czynność trzustki. Mechanizmy uwalniania insuliny, insulina jako czynnik wzrostu.4. Metaboliczne następstwa bezczynności ruchowej. Metabolizm tkanki kostnej. Gospodarka wapniowo-fosforanowa.5. Równowaga kwasowo-zasadowa, główne bufory płynów ustrojowych. Gospodarka wodno-elektrolitowa. 6. Fizjologia tkanki tłuszczowej. Pojęcie katabolizmu i anabolizmu. Hormonalna regulacja metabolizmu tkanki tłuszczowej. Otyłość.7. Podstawy neuroregulacji krążenia/ciśnienia krwi. Pomiar ciśnienia tętniczego. Próba ortostatyczna, próba Valsalvy.8. Fizjologia mięśni szkieletowych. Siła mięśni szkieletowych. Pomiary siły mięśni szkieletowych.9. Adaptacja układu krążenia do wysiłku fizycznego. Koszt energetyczny pracy mięśniowej. Pojęcie wydolności.10. Fizjologia narządów zmysłów. 11. Odruchy12. Fizjologia krwi i szpiku. Wpływ czynników pokarmowych na procesy krwiotworzenia. Rola witamin i żelaza.13. Trawienie i wchłaniani poszczególnych składników pokarmowych.14. Patofizjologia i mechanizmy obronne przewodu pokarmowego: biegunka, wymioty, niedrożność jelit, alergie pokarmowe.15. Zaliczenie

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:Szczegółowe opracowanie fizjologii przewodu pokarmowego: Budowa układu pokarmowego. Motoryka, czynność sekrecyjna, procesy transportu w przewodzie pokarmowym. Aktywność skurczowa przełyku, żołądka, jelita cienkiego i grubego. Regulacja aktywności motorycznej jelit. Wpływ układu autonomicznego. Bariera śluzówkowa żołądka. Regulacja wydzielania soku żołądkowego i soku jelitowego. Trawienie i wchłanianie na poszczególnych piętrach przewodu pokarmowego. Procesy transportu jelitowego i ich regulacja. Formowanie i wydalanie kału. Patofizjologia układu pokarmowego. Pozyskiwanie, wchłanianie i rola poszczególnych składników pokarmowych.Forma i warunki

zaliczenia egzamin

Literatura podstawowa

Tafil-Klawe M. „Wykłady z fizjologii człowieka”Górski J. „Fizjologia człowieka”Konturek „Fizjologia człowieka”Sienkiewicz-Łatka E. et al. „Materiały do ćwiczeń z fizjologii człowieka” - skrypt

Nazwa przedmiotu:

PODSTAWY PATOFIZJOLOGII KLINICZNEJKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KATEDRA I ZAKŁAD PATOLOGII OGÓLNEJ I DOŚWIADCZALNEJNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

3Wymiar godzin: 20 10 ---------- -------- -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia dr n. med. Anna Witanowska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Podstawowe pojęcia zdrowie – choroba; klasyfikacja chorób, objawy, przebieg, rokowanie, zejście; czynniki chorobotwórcze i mechanizm ich działania; etiologia i patogeneza.

2 Wpływ czynników środowiskowych na ustrój.3 Patomechanizm powstawania obrzęków i odleżyn. Zwyrodnienie.4 Zaburzenia czucia i ból.5 Zaburzenia przemiany materii.6 Zaburzenia termoregulacji – hipertermia, hipotermia, gorączka i jej znaczenie.

7 Choroba nowotworowa. Powstawanie nowotworów – czynniki zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne. Patogeneza choroby nowotworowej.

8 Patomechanizm reakcji zapalnej.9 Starzenie się ustroju.

10 Równowaga kwasowo – zasadowa.SEMINARIA:

1 Awitaminozy.2 Wstrząs.

3 Odczynowość ustroju – stopnie i zaburzenia; alergia; odporność swoista i nieswoista; AIDS – nabyta utrata odporności.

4 Cukrzyca.5 Układ pokarmowy

REGULAMIN ZAJĘĆZaliczenie seminariów w formie kolokwium z całego materiału seminaryjnego. Warunkiem zaliczenia semestru jest obecność na wykładach, czynny udział w seminariach oraz uzyskanie zaliczenia z seminariuów. Obecność na wszystkich seminariach jest obowiązkowa. Usprawiedliwioną nieobecność na seminarium należy odrobić po konsultacji z osobą prowadzącą zajęcia. Do kolokwium można

przystapić mając zaliczone wszystkie seminaria.Forma końcowa zaliczenia przedmiotu - egzamin.

Forma i warunki

zaliczeniaegzamin

Literatura podstawowa

Nazwa przedmiotu:

ŻYWIENIE CZŁOWIEKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

6Wymiar godzin: 75 30 30 30 -----------

Koordynator przedmiotu Dr Beata SińskaProwadzący zajęcia Dr Beata Sińska, Dr Alicja Kucharska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:1 Nauka o żywieniu – rys historyczny, znaczenie, zakres, nowe kierunki rozwoju nauki o żywieniu.

2 Białka – budowa, podział, rola w organizmie, wartość odżywcza białka i metody jej oceny, zapotrzebowanie, źródła w pożywieniu.

3 Tłuszcze – budowa, podział, rola w organizmie, zapotrzebowanie, źródła w pożywieniu. 4 Węglowodany – budowa, podział, rola w organizmie, zapotrzebowanie, źródła w pożywieniu. Błonnik pokarmowy. 5 Trawienie i wchłanianie składników pokarmowych. Przemiany białek, tłuszczów i węglowodanów w organizmie. 6 Składniki mineralne i ich rola w żywieniu człowieka – makroelementy. 7 Składniki mineralne i ich rola w żywieniu człowieka – mikroelementy.8 Witaminy rozpuszczalne w wodzie i ich rola w żywieniu człowieka. 9 Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i ich rola w żywieniu człowieka.

10 Gospodarka wodna organizmu – występowanie wody w organizmie, funkcje wody, zapotrzebowanie, bilans wodny, skutki nadmiaru i niedoborów, źródła. Naturalne wody mineralne i ich znaczenie.

11 Substancje nieodżywcze w żywności (zanieczyszczenia, substancje antyodżywcze, bioaktywne).12 Wpływ procesów technologicznych na wartość odżywczą produktów i potraw.

13 Wartość energetyczna produktów spożywczych. Równoważniki energetyczne. Podział produktów w zależności od ich wartości energetycznej.

14 Podstawowa i całkowita przemiana materii. Bilans energetyczny ustroju człowieka. Zapotrzebowanie energetyczne różnych grup ludności z uwzględnieniem wysiłku fizycznego.

15 Normy żywieniowe dla ludności w Polsce na tle norm innych krajów.

16 Normy żywieniowe dla ludności w Polsce na tle norm innych krajówZalecenia żywieniowe i metody upowszechniania wiedzy o żywieniu.

17 Żywienie osób dorosłych w zależności od ich aktywności fizycznej.18 Żywienie niemowląt, dzieci i młodzieży.

19 Żywienie kobiet ciężarnych i karmiących. 20 Żywienie osób starszych.21 Problemy żywieniowe wybranych grup ludności. 22 Metody oceny sposobu żywienia.23 Stan odżywienia i metody jego oceny.24 Zwyczaje żywieniowe a alternatywne sposoby żywienia.25 Wegetarianizm jako sposób żywienia.26 Rola żywności bezglutenowej w żywieniu osób z celiakią 27 Rola żywienia w chorobach niedoborowych.28 Żywienie a profilaktyka osteoporozy.29 Żywienie a profilaktyka nowotworów.30 Żywienie a profilaktyka chorób układu krążenia (fitosterole).SEMINARIA/ĆWICZENIA:

1 Tabele składu produktów spożywczych jako źródło informacji o ich wartości odżywczej. Zastosowanie praktyczne w pracy dietetyka.

2 Białko jako składnik pożywienia, wartość odżywcza białka z uwzględnieniem uzupełniania się aminokwasów.3 Charakterystyka wartości odżywczej rośnych tłuszczów spożywczych. Przegląd i charakterystyka asortymentu margaryn.

4 Ocena i rola produktów spożywczych ze względu na zawartość błonnika pokarmowego. Wyliczanie zawartości błonnika w jadłospisie. Modyfikacje jadłospisu w zależności od zalecanej ilości błonnika pokarmowego.

5 Zawartość wybranych składników mineralnych w produktach spożywczych (wapń).6 Zawartość wybranych witamin w produktach spożywczych. 7 Kolokwium cząstkowe.8 Wartość odżywcza produktów spożywczych. Wskaźnik jakości żywieniowej INQ. 9 Podział i charakterystyka wartości odżywczej poszczególnych grup produktów.

10 Równowaga kwasowo- zasadowa. Badanie wybranych produktów spożywczych pod kątem wpływu na równowagę kwasowo-zasadową.

11 Gospodarka wodno-elektrolitowa. Badanie ilości spożytej wody na przykładzie własnego jadłospisu.12 Wpływ procesów technologicznych na wartość odżywczą produktów i potraw.13 Metody wyznaczania wartości energetycznej produktów i potraw.14 Podstawowa i całkowita przemiana materii. Czynniki wpływające na wielkość CPM.(BS)15 Kolokwium końcowe.16 Podstawowa i całkowita przemiana materii. Czynniki wpływające na wielkość CPM.17 Zalecenia żywieniowe. Metody i formy upowszechniania wiedzy o prawidłowym żywieniu.

18 Zasady żywienia ludności – rola, charakterystyka i prawidłowy rozkład poszczególnych posiłków. Zasady układania jadłospisów. Tabela zamiany produktów.

19 Praktyczne wykorzystanie zasad planowania żywienia – opracowanie 7-dniowego jadłospisu (dobór produktów i potraw).20 Praktyczne wykorzystanie zasad planowania żywienia – opracowanie 3-dniowego jadłospisu (gramówka).

21 Obliczanie wartości energetycznej i odżywczej 3-dniowego jadłospisu. Obliczanie strat nieuniknionych. Obliczanie % realizacji norm.

22 Kolokwium cząstkowe23 Wybrane metody jakościowej i ilościowej oceny sposobu żywienia.24 Obliczanie wartości odżywczej jadłospisów z wykorzystaniem programów komputerowych (program Energia).25 Planowanie jadłospisów dla osób starszych z wykorzystaniem programów komputerowych (program Dieta 4 i 5).26 Metody oceny stanu odżywienia cz.1 (antropometria)27 Metody oceny stanu odżywienia cz.1 (BIA). Ocena wydatku energetycznego.28 Planowanie diety bezglutenowej dla dzieci i osób dorosłych.29 Wegetarianizm jako sposób żywienia.30 Kolokwium końcowe.KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:Przygotowanie recenzji książek zaproponowanych przez nauczyciela prowadzącego przedmiot.

FORMA ZALICZENIA: zaliczenie

LITERATURA:Gawęcki J. (red.), Żywienie Człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, cz. 1, Wyd. PWN, Warszawa 2010Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.), Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008Kunachowicz H. (red), Tabele składu i wartoci odżywczej, wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2005Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, wyd. Lekarskie PZWL 2010

Nazwa przedmiotu:

TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI I POTRAW ORAZ TOWAROZWAWSTWO

Kod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

8Wymiar godzin: 45 15 60 20 -----------

Koordynator przedmiotu Dr Beata SińskaProwadzący zajęcia Dr Beata Sińska, dr Alicja Kucharska, dr Ewa Michota-Katulska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Wiadomości wstępne dotyczące technologii potraw. Warzywa i owoce w technologii potraw. Przemiany barwników.

2. Warzywa i owoce w technologii potraw. Przemiany barwników. – Cd.Zupy, sosy – rodzaje, sposoby przygotowywania, techniki podania.

3. Ziemniaki – odmiany, wartość odżywcza i zastosowanie w żywieniu człowieka.4. Nasiona roślin strączkowych – rodzaje, wartość odżywcza i obróbka technologiczna. 5. Jaja – rodzaje, wartość odżywcza, obróbka technologiczna i zastosowanie w technologii potraw.

Mleko i przetwory mleczne – rodzaje, wartość odżywcza, wykorzystanie w żywieniu człowieka.6. Zboża, mąki, kasze, makarony, pieczywo – rodzaje, wartość odżywcza, wykorzystanie w żywieniu człowieka.

Własności zagęszczające skrobi w produkcji potraw. 7. Zboża, mąki, kasze, makarony, pieczywo – rodzaje, wartość odżywcza, wykorzystanie w żywieniu człowieka.

Własności zagęszczające skrobi w produkcji potraw – Cd.8. Makarony, pieczywo – rodzaje, wartość odżywcza, wykorzystanie w żywieniu człowieka. Własności zagęszczające

skrobi w produkcji potraw.9. Technologia ciast o strukturze gąbczastej, kruchej, biszkoptowej – sposoby sporządzania, wartość odżywcza i

zastosowanie w dietetyce.10. Technologia ciast o strukturze gąbczastej, kruchej, biszkoptowej – sposoby sporządzania, wartość odżywcza i

zastosowanie w dietetyce – Cd.11. Mięso zwierząt rzeźnych – rodzaje, wartość odżywcza, zastosowanie w produkcji potraw. Wodochłonność oraz

zdolność zatrzymywania wody przez mięso w czasie obróbki cieplnej.12. Używki – rola w technologii potraw i ich wpływ na zdrowie człowieka.13. Przyprawy – rola w technologii potraw i ich wpływ na zdrowie człowieka.14. Tłuszcze – rodzaje, wartość żywieniowa i technologiczna.15. Kuchnie świata.

ĆWICZENIA:1. Wiadomości wstępne. Proces technologiczny w produkcji potraw i jego etapy. Zasady sporządzania potraw

dietetycznych. Zastosowanie przypraw w produkcji potraw ze szczególnym uwzględnieniem kuchni dietetycznej.2. Warzywa i owoce – wpływ obróbki wstępnej na zmiany jakościowo-ilościowe gotowych potraw, zasady

przyrządzania surówek i sałatek.3. Zasady obróbki cieplnej warzyw i owoców. Wpływ obróbki cieplnej na wartość odżywczą oraz cechy

sensoryczno-organoleptyczne potraw z warzyw i owoców.

4. Zupy – rodzaje, sposób przygotowania, techniki podania.5. Ziemniaki – wartość odżywcza, typy użytkowo-konsumpcyjne i ich zastosowanie w technologii potraw.6. Nasiona roślin strączkowych – wartość odżywcza i zastosowanie w technologii potraw.7. Jaja – zastosowanie jaj w technologii potraw i żywieniu.8. Zastosowanie mleka i przetworów mlecznych w technologii potraw.9. Mąki – ocena jakościowa, asortyment potraw sporządzanych z mąk.10. Kasze – obróbka cieplna kasz, asortyment dań sporządzanych na bazie kasz.11. Technologia ciast drożdżowych, francuskich, parzonych i kruchych.12. Technologia ciast biszkoptowych, biszkoptowo-tłuszczowych, pierników i serników.13. Mięso zwierząt rzeźnych, drób i ryby– przydatność technologiczna, sporządzanie dań na bazie mięsa.14. Dieta bezglutenowa.15. ĆWICZENIE 15 – ZALICZENIE

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:Przygotowanie pracy pisemnej dotyczącej: Rodzaje i zastosowanie tłuszczów spożywczych.

REGULAMIN ZAJĘĆ1. Na zajęcia wolno wchodzić wyłącznie w obecności osoby prowadzącej zajęcia.2. Należy przychodzić wyłącznie z grupą ćwiczeniową, do której Student jest zapisany. Odrabianie zajęć z inną grupą możliwe jest tylko w

wyjątkowych sytuacjach i zawsze po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z osobą prowadzącą zajęcia.3. Dozwolone są dwie nieobecności. Przypadki wyjątkowe (np. długa choroba potwierdzona wpisem do Książeczki Zdrowia Studenta,

usprawiedliwienia przedstawione w innej formie nie będą honorowane) będą rozpatrywane indywidualnie.4. Wszystkie zajęcia realizowane będą w zespołach dwuosobowych, ale każdy Student rozliczany jest indywidualnie ze swojej pracy na

ćwiczeniach. Za każde ćwiczenie można uzyskać max. 12 pkt. (wejściówka – 8 pkt., wykonanie zadania ćwiczeniowego – 1 pkt., sprawozdanie – 3 pkt.). Studenci mają obowiązek przygotować się do ćwiczeń, tzn. zapoznać się z zagadnieniami związanymi z realizowanym tematem: treści z wykładu, oraz zagadnienia z obowiązkowej książki Zalewski S. (red.), 2009, Podstawy technologii gastronomicznej, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa. Nie ma możliwości przekładania ani poprawiania wejściówek (ani w przypadku pojedynczych Studentów, ani całych grup ćwiczeniowych).

Forma i warunki

zaliczeniaegzamin

Literatura podstawowa

1. Sińska B., Kucharska A., Michota-Katulska E. Skrypt do ćwiczeń z technologii potraw, Wyd. WUM, 20132. Zalewski S., Podstawy technologii gastronomicznej, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003

Nazwa przedmiotu:

PSYCHOLOGIA OGÓLNAKod przedmiotu:di_s_s1

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD PSYCHOLOGII MEDYCZNEJ

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2

Wymiar godzin:30 20 --------- ---------- -----------

Koordynator przedmiotu dr Hanna RozenekProwadzący zajęcia Prof.dr hab. Krzysztof Owczarek, dr Hanna Rozenek, mgr Mariusz Jaworski

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Psychologiczne konsekwencje zjawiska stresu.2 Inteligencja i metody jej pomiaru.3 Wybrane aspekty temperamentu i różnic indywidualnych w radzeniu sobie z chorobą.4 Ocena stanu emocjonalnego i jakości życia u kobiet w ciąży.5 Psychologia uczenia się.6 Problemy niepełnosprawności i występowanie przewlekłych chorób.7 Psychologiczne problemy związane z hospitalizacją8 Zespoły dysocjacyjne w praktyce klinicznej.9 Jakość życia u pacjentów chorujących przewlekle

10 Alkoholizm i inne nałogi.11 Psychologiczne aspekty ciąży.12 Neurohormonalne podstawy występowania anoreksji i bulimii13 Psychologiczne skutki leczenia otyłości olbrzymiej14 Psychologiczne aspekty zaburzeń mających związek z odżywianiem.15 Zjawisko wypalenia zawodowego.

SEMINARIA:1 Dlaczego warto wykorzystywać dorobek psychologii w naukach medycznych2 Wybrane koncepcje psychologiczne osobowości3 Psychospołeczne czynniki ryzyka chorób somatycznych4 Psychologiczne problemy związane z chorobami somatycznymi I5 Psychologiczne problemy związane z chorobami somatycznymi II6 Stres i radzenie sobie ze stresem7 Psychologiczne funkcje jedzenia8 Zaburzenia odżywiania - anoreksja, bulimia, otyłość - aspekty psychologiczne9 Komunikacja werbalna i niewerbalna

10. Komunikacja - ćwiczenia

Forma i warunki

zaliczenia

ZALICZENIE przygotowanie referatu – (wybrany rozdziały z książki R. Sapolskyego „Dlaczego zebry nie mają wrzodów)obecność i aktywny udział w zajęciach. (dopuszczalna jest jedna nieobecność na seminariach). W uzasadnionych przypadkach – jeśli zdarzy się kolejna (usprawiedliwiona nieobecność) powinna być „odrobiona” w sposób uzgodniony z prowadzącym zajęcia.

Trzy nieobecności skutkują niedopuszczeniem do testu zaliczeniowego i w efekcie brakiem zaliczenia przedmiotu

Literatura podstawowa

Owczarek K.: Psychologia dla pielęgniarstwa. Oficyna Wydawnicza Akademii Medycznej. Warszawa, 2007.Jakubowska-Winecka A., Włodarczyk D. (redakcja naukowa): Psychologia w praktyce medycznej. 2007, PZWL, Warszawa. Scheridan Ch. L., Radmacher S.A.: Psychologia Zdrowia. 1998, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa.Bishop G.D.: Psychologia Zdrowia. 2000, Wydawnictwo ASTRUM, Wrocław.Jablow M.: Na bakier z jedzeniem Anoreksja, bulimia, otyłość. Przewodnik dla rodziców. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.Sapolsky R.: Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010. – wybrane rozdziały

Nazwa przedmiotu:

SOCJOLOGIAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA SPOŁECZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polski

Poziom studiów:I

Rok studiów: I

Semestr:LETNI

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 30 20 --------- ---------- -----------

Koordynator przedmiotu Mgr Teresa PaszekProwadzący zajęcia Mgr Teresa Paszek

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Socjologia jako dyscyplina naukowa 2 Socjologia a medycyna i dietetyka 3 Wybrane metody i techniki zbierania danych o sytuacji społecznej jednostki, grupy 4 Rodzina. Cykle, funkcje i przemiany w rodzinie5 Patologie społeczne i ich uwarunkowania6 Dewiacja i kontrola społeczna7 Wpływ kultury na życie społeczne8 Wprowadzenie do zagadnień socjologii zdrowia i choroby9 Wprowadzenie w zagadnienia socjologii żywienia.

10 Charakterystyka procesu socjalizacji, z uwzględnieniem dietetyka11 Osobowość społeczna i postawy12 Styl życia w aspekcie medycznym, kulturowym i społecznym13 Śmierć jako zjawisko społeczne. Postawy wobec śmierci i umierania.14 Problem bezrobocia i marginalizacji społecznej w Polsce15 Charakterystyka zbiorowości społecznych. Zaliczenie

SEMINARIA:

1 Analiza podstawowych pojęć socjologicznych: interakcja społeczna, procesy społeczne, integracja społeczna, więź społeczna.

2 Charakterystyka podstawowych grup społecznych.3 Charakterystyka komunikacji społecznej. Wzory zachowań w grupie, w społeczności zawodowej dietetyka4 Formułowanie kwestionariusza ankiety lub wywiadu5 Problem bezdomności i ubóstwa w Polsce6 Role społeczno – zawodowe dietetyka7 Społeczne modele zdrowia i choroby.8 Społeczno- kulturowy kontekst zdrowia i choroby.9 Społeczno – kulturowe uwarunkowanie żywienia człowieka.

10 Zastosowanie wiedzy socjologicznej w dietetyce . Zaliczenie.Forma i warunki

zaliczeniaZALICZENIE

Literatura podstawowa

Encyklopedia socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa 2002Goodman N., Wstęp do socjologii, Wyd. Zysk – S –Ka, Poznań 2000.Majchrowska A., Wybrane elementy socjologii. Czelej, Lublin 2003.Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2006Tobiasz – Adamczyk B., Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, CMUJ, Kraków 2000.Tobiasz – Adamczyk B., Od socjologii medycyny do socjologii żywienia. UJ, Kraków 2013

Nazwa przedmiotu:

EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:

ZAKŁAD BADANIA ŚRODOWISKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:stacjonarna

Rodzaj modułu kształcenia:obowiązkowy

Język przedmiotu / modułu:polski

Poziom studiów:I

Rok studiów:I

Semestr:LETNI

Forma zajęć:wykład seminaria ćwiczenia kształcenie

bez nauczyciela

inne

LICZBA ECTS:1

Wymiar godzin: 2610 --------- ---------- -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęciaTREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Wpływ czynników fizycznych środowiska zamieszkania i pracy na zdrowie: a/ mikroklimat b/ zapylenie c/ hałas d/ promieniowanie2. Wpływ zanieczyszczeń chemicznych środowiska zamieszkania i pracy na zdrowie człowieka: a/ drogi wchłaniania substancji toksycznych przez organizm b/ skutki działania na organizm c/ rodzaj działania d/ najwyższe dopuszczalne stężenia3. Podstawy epidemiologii: wykrywanie środowiskowych czynników ryzyka wpływających na zdrowie populacji ludzkich.4. Ochrona powietrza, gleby i wody przed zanieczyszczeniami: a/ źródła zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody b/ zanieczyszczenia fizykochemiczne i biologiczne (metody badania) c/ prawodawstwo5. Zanieczyszczenie środowiska substancjami pochodzenia naturalnego oraz związkami antropogenicznymi: a/ Zagrożenia środowiskowe spowodowane lekami stosowanymi w medycynie i weterynarii b/ Zagrożenia środowiskowe spowodowane środkami ochrony roślin c/ Toksyny naturalne w środowisku: toksyny sinicowe, eutrofizacja d/ Toksyny naturalne w środowisku i żywności: mykotoksyny6. Metody ograniczania emisji i usuwania zanieczyszczeń środowiskowych.7. Ochrona środowiska w Polsce.8. Zanieczyszczenia globalne środowiska związane z działalnością człowieka.9. Higiena środowiska pracy.10. Higiena środowiska zamieszkania.11. Środowiskowe czynniki ryzyka chorób nowotworowych.

SEMINARIA:Zastosowanie podstawowych technik epidemiologicznych w celu wykrycia i oceny zagrożeń środowiskowych; sposoby obliczania ryzyka względnego i przypisanego dla tych zagrożeń.2. Zaprojektowanie badania epidemiologicznego oceniającego wpływ zanieczyszczenia środowiskowego na konkretne jednostki chorobowe.3. Metody pomiaru czynników fizycznych środowiska zamieszkania i pracy.4. Ocena wpływu czynników fizycznych środowiska zamieszkania i pracy na organizm człowieka na podstawie danych doświadczalnych.

Forma i ZALICZENIE

warunki zaliczenia

Nazwa przedmiotu:

TECHNOLOGIA INFORMACYJNAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD INFORMATYKI MEDYCZNEJ I TELEKOMUNIKACJINazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 6 ----------- 24 ---------- -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

Wprowadzenie. Pojęcia podstawowe: dane, informacja, wiedza. Lingwistyka medyczna – system klasyfikacji i kodowania, nomenklatura, tezaurus. Omówienie systemów ICD-9, ICD-10, ICPC, SNOMED i NANDA w kontekście ich przydatności dla elektronicznej historii choroby (EPR).Bazodanowe systemy informatyczne. Poszukiwanie, przetwarzanie i przechowywanie informacji. Co to jest system bazodanowy? Podstawowe pojęcia – pole, rekord, kwerenda. System zarządzania bazą danych i jego funkcje. Przykłady - Krajowy Rejestr Nowotworów. Systemy wspomagania decyzji. Systemy ekspertowe i protokoły. Metodologia budowy protokołu. Zalety stosowania systemów ekspertowych i protokołów. Zastosowanie systemów wspomagania decyzji jako opieka zdrowotna oparta na faktach (Evidence Based Health Care).Internet w dietetyce i medycynie. Historia Internetu. Podstawowe usługi: poczta elektroniczna, WWW, telnet, ftp, listy dyskusyjne. Zasoby dla dietetyków w Polsce i na świecie. Wyszukiwanie informacji w dziedzinie dietetyki (instytucje, bazy, usługi). Bazy bibliograficzne: Medline, Core Biomedical Collection, CancerLit. Telemedycyna i e-zdrowie. Systemy telemedyczne.

ĆWICZENIA:Internet – zasoby dotyczące dietetyki, stosowania diet w różnych jednostkach chorobowych, dietoprofilaktyki schorzeń cywilizacyjnych Opracowanie prezentacji multimedialnej na podstawie wyszukanych w sieci materiałów.Podstawowe i zaawansowane techniki obliczeniowe w arkuszu kalkulacyjnym.Podstawy obliczeń statystycznych (wykorzystanie funkcji statystycznych i narzędzia Analiza danych w Excelu).Praca z programem do obsługi gabinetu lekarskiego (baza pacjentów, elektroniczna historia choroby).Podstawowe zasady projektowania relacyjnych baz danych (Access).Access - budowa bazy danych studentów. Eksport danych do arkusza kalkulacyjnego.Przykładowe aplikacje dla dietetyków (kalkulatory w sieci Internet, CalOfCalc – kalkulator dla dietetyka – program dostępny w Zakładzie, inne typu edukacyjnego). Opracowanie algorytmu klinicznego z zakresu pierwszej pomocy w postaci graficznej.Baza bibliograficzna Medline – przeszukiwanie, zapis i przesyłanie informacji.Aplikacje internetowe. Tworzenie własnej strony WWW. Publikacja strony WWW.Zaliczenie.

Forma i warunki ZALICZENIE

zaliczenia

Literatura podstawowa

Podręcznik: Informatyka medyczna. Red. Robert Rudowski. PWN, Warszawa 2003 Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna 2000. Red. Maciej Nałęcz. Tom 7. Systemy komputerowe i teleinformatyczne w służbie zdrowia. Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit. Warszawa 2002.Handbook of Medical Informatics. J.H. van Bemmel, M.A. Musen. Springer 1997Algorytmy w intensywnej opiece medycznej. R. F. Armstrong i inni. Alfa – Medica Press 1993.Pisma: „Chip”, „PC Kurier”, „Internet”

Nazwa przedmiotu:

JĘZYK OBCYKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCHNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

Zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: --------- ----------- 60 ---------- -----------

TREŚCI PROGRAMOWEĆWICZENIA:

Studia medyczne i system opieki zdrowotnej.Typy szpitali, oddziałów i specjalizacji medycznych.Obowiązki dietetyka w wybranym miejscu pracy np. szpital, sanatorium, przedszkole.Podstawowa terminologia anatomiczna: budowa, położenie narządów i ich układów.Wybrane procesy fizjologiczne: mechanizm i przebieg.Dietetyka w medycynie klinicznej: wybrane jednostki chorobowe, np. choroby przemiany materii, otyłość, nadciśnienie, anoreksja, bulimia i inne.Normy żywienia człowieka chorego – diety, żywienie enteralne i parenteralne.Żywienie człowieka zdrowego, profilaktyka chorób.Składniki pożywienia i ich znaczenie dla organizmu, zapotrzebowanie i źródła.Procesy przemiany materii i energii u człowieka.Składniki odżywcze (białka, tłuszcze, węglowodany, woda, witaminy itp.)Gospodarka wodno-elektrolitowa organizmu i równowaga kwasowo-zasadowa.Żywność wzbogacana i modyfikowana genetycznie.Układanie jadłospisów i sporządzanie posiłków.Rozmowa z pacjentem na temat jego diety i sposobu odżywiania się.

REGULAMIN ZAJĘĆPodstawę zaliczenia każdego semestru stanowi systematyczny, aktywny udział w zajęciach, pozytywne oceny ze sprawdzianów cząstkowych i pisemnego sprawdzianu końcowego oraz ustna prezentacja lektury o tematyce specjalistycznej.

Forma i warunki

zaliczeniaZALICZENIE

Literatura JĘZYK ANGIELSKI

podstawowa

Ciecierska J., Jenike B., Tudruj K., English in Medicine. Podręcznik dla studentów Akademii Medycznej, Wyd. PZWL, 1998Ciecierska J., Jenike B., Tudruj K., English for Medical Purposes. Self-Assessment Tests, Wyd. PZWL, 1999Patoka Z.M., Basic English for Medicine, Twigger S.A., 1992Pohl A., Test Your Professional English. Medical, Penguin English, 2002JĘZYK FRANCUSKIJakimczyk B., Materiały do nauki języka francuskiego, AM Gdańsk, 1999Rullier B., L’hygiene alimentaire, Natham, 2000Anselme B., Le corps humain, Nathan, 2002www.doctissimo.frJĘZYK NIEMIECKIKasper H., Wild M., Ernährungsmedizin und Diätetik, Urban&Fischer Verlag, München, 2000Weiss-Wilk I., Drebenstedt M., Język niemiecki dla studentów medycyny, Collegium Medicum UJ, Kraków, 1997Seib U., Arbeitsbuch Ernährung und Diätetik für Pflege- und Gesundheitsfachberufe, Urban&Fischer Verlag, München, 1999www.meine-gesundheit.dewww.netdoktor.dewww.g-netz.deZajęcia prowadzone są w systemie autorskim, z wykorzystaniem podręczników oraz materiałów własnych opracowanych na podstawie artykułów z czasopism specjalistycznych i bieżącej prasy oraz źródeł internetowych.

Nazwa przedmiotu:

WYCHOWANIE FIZYCZNEKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

Zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: --------- ----------- 60 ---------- -----------

TREŚCI PROGRAMOWEĆWICZENIA:Program zajęć obejmuje ćwiczenia ogólnorozwojowe, elementy techniki i taktyki zespołowych gier sportowych. Przewiduje się organizację obozów szkoleniowych (w okresie ferii) w zakresie nauki i doskonalenia jazdy na nartach, pływania i zespołowych gier sportowych. Treści i poziom obciążeń fizycznych w czasie zajęć są zróżnicowane w zależności od stanu zdrowia, sprawności i zainteresowań studentów. Szczegółowy harmonogram zajęć znajduje się na tablicy ogłoszeń Wydziału Nauki o Zdrowiu i w lokalu Studium WFiS.

REGULAMIN ZAJĘĆPodstawowym kryterium oceny studenta jest frekwencja na zajęciach, zaliczenie sprawdzianu oraz udział w imprezach masowych organizowanych przez uczelnię.Zwolnienia z ćwiczeń wychowania fizycznego ze względu na stan zdrowia udzielane przez lekarzy specjalistów.Każdy student zobowiązany jest do przestrzegania regulaminu obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania fizycznego.

Forma i warunki

zaliczeniaZALICZENIE

Nazwa przedmiotu:

PODSTAWY DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD IMMUNOLOGII BIOCHEMII I ŻYWIENIANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 16 --------- 10 ---------- -----------

Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. Robert SłotwińskiProwadzący zajęcia mgr inż. Sylwia Kędziora, mgr farm. Aleksandra Dąbrowska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Znaczenie badań laboratoryjnych w diagnostyce wybranych jednostek chorobowych i ocenie stanu odżywienia2 Podstawowe parametry krwi i moczu – wartości referencyjne, interpretacja

3 Zaburzenia odporności i ich diagnostyka w wybranych jednostkach chorobowych (niedobory odporności, rodzaje nadwrażliwości i choroby autoimmunizacyjne)

4 Markery nowotworowe5 Diagnostyka laboratoryjna zakażeń wirusowych (HIV, wirusa grypa)6 Zastosowanie diagnostyki molekularnej w medycynie

ĆWICZENIA:1 Podstawowe metody oznaczania białek2 Oznaczanie wybranych mediatorów reakcji zapalnych – metody oznaczania cytokin3 Podstawy diagnostyki molekularnej zaburzeń genetycznych

Forma i warunki

zaliczeniaZALICZENIE

Literatura podstawowa

Tomaszewski Jeremiasz J., Diagnostyka laboratoryjna Podręcznik dla studentów medycyny, 2001, wyd IIIDembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Podręcznik dla studentów medycyny, , 2009, wyd III

Nazwa przedmiotu:

PODSTAWY PIELĘGNIARSTWAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD PODSTAW PIELĘGNIARSTWANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

Wymiar godzin: 10 10 20 ---------- -----------

Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. Andrzej KrupieniczProwadzący zajęcia Mgr Monika Strzyżewska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Podstawowe pojęcia związane z istotą zawodu: pielęgniarstwo, pielęgnowanie, pielęgniarka.

2 Komunikacja z pacjentem. Relacja terapeutyczna pielęgniarka – pacjent. Pozyskiwanie zaufania podopiecznego. Fazy w relacji pielęgniarka – pacjent .Błędy w komunikowaniu terapeutyczny

3 Wprowadzenie do aseptyki i antyseptyki. Rola personelu medycznego w zapobieganiu szerzenia się zakażeń wewnątrzszpitalnych

4 Działania w zakresie wykonywania podstawowych pomiarów funkcji życiowych służących ocenie stanu pacjenta (tętno, ciśnienie, temperatura, oddech)

5 Współpraca zespołu interdyscyplinarnego w zakresie leczenie pacjentów SEMINARIA:

1

Potrzeby życiowe człowieka zdrowego i chorego i ich zaspokajanie. Potrzeba oddychania, odżywiania, utrzymania stałego poziomu płynów, wydalania, czystości, ruchu, wypoczynku i wygody, termoregulacji, poczucia bezpieczeństwa, uczuciowe, kontaktów społecznych odpowiedzialności za siebie, potrzeby moralne, intelektualne, poszanowania godności osobistej

2 Metody gromadzenia danych o podopiecznym (obserwacja, wywiad, analiza dokumentacji, pomiar). Proces pielęgnowania, jako określona metoda pracy pielęgniarki z pojedynczym człowiekiem, rodziną, grupą osób

3 Ocena stanu zdrowia pacjenta. Pielęgnowanie pacjentów ze schorzeniami poszczególnych układów4 Komunikacja z podopiecznym. Relacja terapeutyczna pielęgniarka – pacjent 5 Stosowanie leków różnymi drogami. Objawy niepożądane

ĆWICZENIA:1 Rodzaje mycia rąk i dezynfekcja rąk. Zasady aseptyki i antyseptyki 2 Bandażowanie kończyn górnych i dolnych3 Pomiary podstawowych parametrów życiowych4 Pobieranie krwi do badania (krew żylna i kapilarna)5 Leczenie farmakologiczne cukrzycy – leczenie insuliną6 Działania pielęgniarskie w zakresie dbania o higienę osobistą i otoczenie pacjenta7 Działania pielęgniarskie w zakresie potrzeby karmienia i dostarczania płynów

Forma i warunki

zaliczeniaZALICZENIE

Literatura podstawowa

Ciechaniewicz W.(red): Pielęgniarstwo ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2006.Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo, T. I. Założenia teoretyczne, T. II. Wybrane działania pielęgniarskie. Czelej, Lublin 2004

II ROK STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

OPIEKUN ROKU: dr Ewa Michota- Katulska

Nazwa przedmiotu:

ŻYWIENIE KLINICZNEKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKAZAKŁAD PROFILAKTYKI ONKOLOGICZNEJZAKŁAD MEDYCYNY ZAPOBIEGAWCZEJ I HIGIENYNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

7Wymiar godzin: 48 – ZŻCZ 8 – ZPO

15 - ZŻCZ35 – ZŻCZ

15 - ZMZiH 20 - ZŻCZ -----------

Koordynator przedmiotu dr Anna UklejaProwadzący zajęcia Dr A. Ukleja, dr M. Milewska, dr hab. D. Szostak-Wegierek, dr A. Jeznach- Steinhagen

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1.

Ocena stanu odżywienia u osób dorosłych. Badania przesiewowe: BAPEN, BMI SGA, NRS 2002. Pogłębiona ocena stanu odżywienia: badania antropometryczne,biochemiczne, immunologiczne, kliniczne. Niedożywienie w otyłości.

dr Magdalena Milewska

2.Ocena stanu odżywienia u dzieci: wywiad ogólny, sposób żywienia i styl życia, parametry auksologiczne i ocena ich prawidłowości, biologiczne układy odniesienia, ocena wskaźników biochemicznych.

dr Aneta Czerwonogrodzka-

Senczyna

3. Najczęstsze choroby jamy ustnej: przyczyny, objawy, następstwa. Żywienie w chorobach jamy ustnej: próchnica zębów, choroby przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. dr Iwona Boniecka

4.Żywienie w chorobach przełyku: refluks żołądkowo- przełykowy.Żywienie w chorobach żołądka i dwunastnicy: zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba wrzodowa, zaburzenia opróżniania żołądka, refluks dwunastniczo-żołądkowy.

dr Iwona Boniecka

5. Żywienia w chorobach jelit: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Zespół jelita nadwrażliwego. Zaparcia. Biegunki. dr Iwona Boniecka

6.

Wątroba: budowa, funkcje, metody oceny czynności wątroby. Żywienie w przewlekłych chorobach wątroby: marskość wątroby, stłuszczenie wątroby. Postępowanie żywieniowe w niewydolności wątroby z lub bez encefalopatii. Wpływ stanu odżywienia na przebieg przewlekłych chorób wątroby i występowanie powikłań.

dr Magdalena Milewska

7.Drogi żółciowe: anatomia, funkcje. Żywienie w kamicy żółciowej. Żywienie chorych z żółtaczką. Cele leczenia dietetycznego chorych z kamicą żółciową. Żywienie chorych przed i po wycięciu pęcherzyka żółciowego. Żywienie w mukowiscydozie.

dr Magdalena Milewska

8.

Nerki: budowa, funkcje, metody oceny niewydolności nerek. Żywienie w chorobach nerek: ostra i przewlekła niewydolność nerek, zespół nerczycowy, zapalenie kłębuszkowe nerek, okres dializoterapii, nefropatia cukrzycowa.Żywienie w okresie dializoterapii. Żywienie w kamicach nerkowych. Żywienie w skazie moczanowej.

dr Anna Jeznach- Steinhagen

9.

Żywienie w wybranych chorobach neurologicznych: padaczka, udar mózgu, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera. Metabolizm po urazie. Żywienie chorych po urazach wielonarządowych, czaszkowo-mózgowych. Wstrząs.

dr Magdalena Milewska

10. Choroby żywieniowo zależne – rozpowszechnienie i zależność od stylu życia dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

11. Żywienie w chorobach rozwijających się na tle miażdżycy. dr hab. Dorota Szostak- Węgierek

12.Kwasy tłuszczowe n-3: rola w profilaktyce chorób dieto zależnych. Żywienie w profilaktyce chorób układu krążenia. dr hab. Dorota

Szostak-Węgierek

13. Otyłość i zespół metaboliczny- zapobieganie i leczenie żywieniowe. dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

14.Żywienie w cukrzycy

dr hab. Dorota

Szostak-Węgierek

15. Żywienie w astmie i POChP; dieta ubogowęglowodanowa- krytyczne spojrzenie dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

16.Alkohol i aktywność fizyczna a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych;

Suplementy w profilaktyce i leczeniudr hab. Dorota

Szostak-Węgierek

SEMINARIA:

1 Żywienie w chorobach rozwijających się na tle miażdżycy dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

2 Żywienie w otyłości i zespole metabolicznym dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

3 Żywienie w cukrzycy dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

4 Profilaktyka miażdżycy w rozwojowym okresie życia dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

5 Astma i POChP, diety niskowęglowodanowe, diety gazetowe dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

ĆWICZENIA:

1. System dietetyczny i jego znaczenie. Nomenklatura diet i jej uzasadnienie. Klasyfikacja diet i ich charakterystyka. Zasady planowania diet leczniczych.

23,24-10.2013

2.Charakterystyka diety łatwo strawnej. Zadania i modyfikacje diety. Lista produktów dozwolonych i przeciwwskazanych. Propozycje potraw na poszczególne posiłki. Uwagi technologiczne. Planowanie jadłospisów diety łatwo strawnej

dr Anna Ukleja

3.

Charakterystyka i zastosowanie diety bogatoresztkowej. Zastosowanie diety w leczeniu zaparć nawykowych. Postępowanie dietetyczne w zaparciach atonicznych i spastyczne oraz zaburzeniach czynnościowych jelit. Produkty i potrawy dozwolone i przeciwwskazane. Sporządzanie jadłospisów pięciodniowych dla chorych w zależności od typu zaparcia.

dr Anna Ukleja

4.

Charakterystyka i zastosowanie diety łatwo strawnej ograniczającej wydzielanie soku żołądkowego. Patogeneza choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Produkty i potrawy dozwolone i przeciwwskazane Postępowanie dietetyczne w okresie nawrotu i w okresie remisji. Sporządzenie trzydniowego jadłospisu.

dr Anna Ukleja

5.

Charakterystyka i zastosowanie diety łatwo strawnej z ograniczeniem tłuszczów. Sposób modyfikacji diety dla indywidualnych potrzeb pacjenta. Postępowanie dietetyczne w chorobach wątroby, kamicy żółciowej, przewlekłym i ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Produkty i potrawy dozwolone i przeciwwskazane. Sporządzanie trzydniowego jadłospisu z wyliczeniem wartości odżywczej i energetycznej.

dr Magdalena Milewska

6.Zastosowanie diety łatwo strawnej z ograniczeniem tłuszczów w ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki oraz wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Sporządzanie trzydniowego jadłospisu dr Anna Ukleja

7.

Charakterystyka i zastosowanie diety niskobiałkowej. Przedstawienie istoty chorób przebiegających z niewydolnością nerek i wątroby. Charakterystyka szczegółowa diety. Zasady leczenia dietetycznego w/w jednostkach chorobowych.

dr Anna Jeznach-Steinhagen

8. Omówienie diety: papkowatej, płynnej, płynnej wzmocnionej, diety do żywienia przez zgłębnik dr Anna Ukleja

9.Charakterystyka diety z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów. Diagnostyka. Hiperglikemia i hipoglikemia poposiłkowa. Przedstawienie zawartości węglowodanów w wybranych produktach spożywczych. Indeks glikemiczny

dr Anna Ukleja

10. Żywienie dietetyczne w niedokrwistości. Charakterystyka szczegółowa diety w niedokrwistości niedobarwliwej i nadbarwliwej. dr Anna Ukleja

11. Charakterystyka i zastosowanie diety bogatobiałkowej. Zastosowanie diety w leczeniu chorych wyniszczonych, po rozległych oparzeniach i w stanach gorączkowych. Charakterystyka szczegółowa diety (wartość odżywcza, energetyczna, , różne warianty zawartości białka, tłuszczów,

dr Anna Ukleja

węglowodanów)

12. Charakterystyka, zastosowanie i zasady diety ubogoenergetycznej. Obliczanie zapotrzebowania energetycznego i odżywczego dla osoby otyłej. Układanie jadłospisu dr Iwona Boniecka

13. Żywienie w chorobach rozwijających się na tle miażdżycy Prof. L. Kłosiewicz-Latoszek

14. Żywienie w otyłości i zespole metabolicznym Prof. L. Kłosiewicz-Latoszek

15. Żywienie w cukrzycy Prof. L. Kłosiewicz-Latoszek

16. Dieta śródziemnomorska/ DASH Prof. L. Kłosiewicz-Latoszek

17.Żywienie w astmie i POChP

ZaliczenieProf. L. Kłosiewicz-

Latoszek

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:Niedożywienie związane z chorobą: występowanie, przyczyny, następstwa.Niedożywienie – rozpoznanie. Ryzyko niedożywienia. Niedożywienie – rodzaje interwencji żywieniowej.Postępowanie dietetyczne w chorobach żołądka i dwunastnicy. Przygotowanie materiałów edukacyjnych dla pacjenta.Przewlekłe choroby wątroby- zaburzenia czynności i ich wpływ na stan odżywienia. Opracowanie zaleceń dietetycznych.Przyczyny niedożywienia w chorobach zapalnych jelit, w zależności od fazy i nasilenia choroby. Rola nerek w ustroju. Żywienie w chorobach nerek.Zapotrzebowanie na energię i makroskładniki odżywcze . Podstawowa i całkowita przemiana materii. Czynniki wpływające na zapotrzebowanie. Sposoby obliczenia zapotrzebowaniaSposób żywienia a zmiany w zakresie jamy ustnej

Zaburzenia gospodarki węglowodanowej- rola diety

REGULAMIN ZAJĘĆZasady zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu Żywienie Kliniczne (semestr zimowy)Ćwiczenia z Żywienia Klinicznego zostaną zaliczone na podstawie:Zaliczenia przygotowanych materiałów edukacyjnych dla pacjentów zadawanych w ciągu semestruObecności na zajęciachUzyskania pozytywnego wyniku zaliczenia przedmiotu Ustalenia szczegółowe1.W razie nie zaliczenia ćwiczeń, studenci zobowiązani są do napisania testu poprawkowego. Zaliczenie poprawkowe odbywa się w 2 terminach (drugi komisyjny)2. Wszystkie ćwiczenia są obowiązkowe (nieobecność usprawiedliwiona musi być odnotowana tylko w książeczce studenckiej)3. Zmiana grupy ćwiczeniowej może nastąpić tylko w uzasadnionych przypadkach po wcześniejszym zgłoszeniu prowadzącemu ćwiczenia

Forma i warunki

zaliczeniaZALICZENIE

Literatura podstawowa

Jarosz M., Bułhak –Jachymczyk B (red); Normy żywienia człowieka. Wyd. Lek. PZWL, Instytut Żywienia i Żywienia. Warszawa 2008Jarosz M., Dzieniszewski J.: Zaparcia. Porady lekarzy i diabetyków. Wyd. Lek. PZWL 2005Jarosz M., Dzieniszwski J.: Choroby trzustki. Wyd. Lek. PZWL 2004Cichocka A.: Praktyczny poradnik żywieniowy w odchudzaniu oraz profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu 2. Wyd. Medyk 2010Dietoterapia 1. Wydawnictwo SGGW. Warszawa 2009Rogulska A.: Postępowanie dietetyczne w niedożywieniu. Wyd. Lek. PZWL. Warszawa 2010Gawęcki J (red): Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Tom 1. Wyd. Naukowe PWN. Warszawa 2010Grzymisławski M., Gawęcki J (red): żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wyd. Naukowe PWN. Warszawa 2010Poniewierka E (red): Żywienie w chorobach przewodu pokarmowego i zaburzeniach metabolicznych. Wyd. Cornetis 2010Sobotka L (red): Podstawy Żywienia Klinicznego. Redakcja Naukowa wydania polskiego: T. Korba., M. Łyszkowska. Wyd. Lek. PZWL 2007Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B.: Tabele składu i wartości odżywczej. Wyd. PZWL 2006Szczygieł B (red). Niedożywienie związane z chorobą. Występowanie. Rozpoznanie. Wyd. Lek. PZWL 2011Ukleja A., Kunachowicz H., Szczygieł B.: Zastosowanie Indeksu glikemicznego w profilaktyce i leczeniu otyłości. Wyd. WUM 2010

Nazwa przedmiotu:

ŻYWIENIE CZŁOWIEKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

4Wymiar godzin: 30 30 -------------- 20 -----------

Koordynator przedmiotu Dr Beata SińskaProwadzący zajęcia Dr B. Sińska, dr A. Kucharska, dr. M. Zegan, dr E. Michota-Katulska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Substancje celowo dodawane do żywności.2 Znakowanie opakowań produktów spożywczych.3 Modele znakowania żywności i profile żywieniowe.4 Żywność wzbogacona.5 Żywność funkcjonalna i jej znaczenie w żywieniu człowieka. 6 Slow food i fast food – konsekwencje zdrowotne spożywania.7 Żywność o obniżonej wartości energetycznej.8 Suplementy diety.9 Żywność modyfikowana genetycznie.

10 Żywność ekologiczna.SEMINARIA:

1 Zasady żywienia dzieci. 2 Zasady żywienia różnych grup ludności (kobiety ciężarne, karmiące, osoby starsze).3 Substancje celowo dodawane do żywności – analiza opakowań.4 Informacja o wartości odżywczej produktów spożywczych.5 Wzbogacanie produktów spożywczych. 6 Żywność funkcjonalna i jej wykorzystanie w profilaktyce schorzeń dietozależnych.

7 Produkty o obniżonej wartości energetycznej – asortyment i wartość odżywcza w porównaniu do produktów „tradycyjnych.

8 Charakterystyka wybranych suplementów diety. Zasadność stosowania suplementów przy zwyczajowym sposobie żywienia.

9 Ocena wybranych diet alternatywnych pod kątem zgodności z racjonalnymi zasadami żywienia. Cz. I i II10 Kolokwium końcowe.

Forma i warunki

zaliczeniaegzamin

Literatura podstawowa

Gawęcki J. (red.), Żywienie Człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, cz. 1, Wyd. PWN, Warszawa 2010Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.), Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008Kunachowicz H. (red), Tabele składu i wartoci odżywczej, wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2005Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, wyd. Lekarskie PZWL 2010

Nazwa przedmiotu:

DIETETYKA PEDIATRYCZNAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KLINIKA PEDIATRIIZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

Zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

8Wymiar godzin: 60 - KP 60- ZŻCZ -------------- 20- ZŻCZ -----------

Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. Hanna SzajewskaProwadzący zajęcia Dr Halina Weker

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Ocena stanu odżywienia (siatki centylowe, pomiary antropometryczne, badania laboratoryjne, stan odżywienia u dziecka hospitalizowanego).

2 Karmienie naturalne (wytyczne WHO, AAP, polskie). Żywienie w trakcie laktacji.3 Żywienie sztuczne. Wprowadzanie produktów uzupełniających. Wytyczne polskie i europejskie. 4 Produkty mlekozastępcze (hydrolizaty białka, preparaty sojowe).5 Żywienie wcześniaków i niemowląt z małą urodzeniową masą ciała – wytyczne ESPGHAN

6 Żywienie dzieci starszych (zapotrzebowanie energetyczne, witaminowe, rodzaje białek, węglowodanów i tłuszczów)

7 Witamina D, K, suplementy diety8 Rozwój i adaptacja przewodu pokarmowego i mikrobioty9 Probiotyki, prebiotyki, synbiotyki.

10 Dieta wegetariańska (zalecenia ADA).11 Żywienie enteralne (i parenteralne).12 Cukrzyca, zaburzenia gospodarki węglowodanowej cz.113 Cukrzyca cz.214 Wymienniki w cukrzycy – praktyczny aspekt choroby15 Programowanie żywieniowe. Zapobieganie alergii.

16 Nadwaga i otyłość .Zespół metaboliczny.

17 Hiperlipidemie.18 Zaburzenia odżywiania (jadłowstręt psychiczny, bulimia). 19 Zaburzenia karmienia. Zespół żywieniowy w szpitalu.20 Ostra biegunka. 21 Celiakia.22 Mukowiscydoza.23 Przewlekła biegunka – zasady żywienia.24 Przewlekłe choroby przewodu pokarmowego (nieswoiste zapalenia jelit, choroby wątroby i trzustki)

25 Ocena wiarygodności publikacji medycznych dotyczących żywienia (w tym wytycznych). Zasady planowania badań naukowych dotyczących żywienia.

SEMINARIA:1 Karmienie naturalne – skład pokarmu kobiecego.

2 Model żywienia niemowląt karmionych piersią.3 Schemat żywienia niemowląt nie karmionych piersią

4 Preparaty do początkowego żywienia niemowląt – wymagania odnośnie składu i wartości odżywczej dotyczącej mleka początkowego.

5 Preparaty do dalszego żywienia niemowląt – wymagania odnośnie składu i wartości odżywczej dotyczącej mleka następnego.

6 Żywność uzupełniająca w żywieniu niemowląt – produkty bezmleczne – zbożowe, warzywne i warzywno –mięsne oraz owocowe.

7 Skład i receptury potraw i posiłków dla niemowląt w odniesieniu do zaleceń żywieniowych (schemat sztucznego żywienia niemowląt).

8 Modele żywienia młodszych dzieci w odniesieniu do zaleceń żywieniowych.9 Modele żywienia dzieci w wieku przedszkolnym w odniesieniu do zaleceń żywieniowych.

10 Alternatywne sposoby żywienia dzieci i młodzieży – dieta wegetariańska.11 Alternatywne sposoby żywienia dzieci i młodzieży – inne diety niekonwencjonalne.

12 Żywienie niemowląt i dzieci w placówkach ochrony zdrowia – ogólne zasady organizacji i funkcjonowania bloków żywieniowych.

13 Prawidłowe żywienie niemowląt i dzieci warunkiem zdrowia – podsumowanie i omówienie prac przygotowywanych w ramach zajęć seminaryjnych.

14 Zaliczenie semestru.15 Diety stosowane w pediatrii – wiadomości wstępne.16 Diety stosowane w pediatrii.17 Diety zbilansowane stosowane w żywieniu dziecka zdrowego.18 Diety stosowane w żywieniu dzieci chorych.19 Diety stosowane w żywieniu dzieci chorych – alergia pokarmowa.20 Diety stosowane w żywieniu dzieci chorych – alergia pokarmowa.21 Diety eliminacyjne – bezlaktozowe, bez sacharozy, bez maltozy i izomaltozy, inne.22 Żywienie dzieci z chorobami układu pokarmowego.23 Diety w wybranych chorobach metabolicznych – fenyloketonuria.24 Diety w wybranych chorobach metabolicznych – mukowiscydoza.25 Diety w wybranych chorobach metabolicznych – cukrzyca.26 Żywienie w chorobach onkologicznych27 Postępowanie żywieniowe u dzieci z nadwagą i otyłością w wieku 1 – 6 lat.28 Dieta ubogoenergetyczna u dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością.29 Kolokwium zaliczeniowe – test

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:

Forma i warunki

zaliczeniaegzamin

Literatura podstawowa

Bożkowa K., Sito A., (red.), Opieka zdrowotna nad rodziną, Wyd. PZWL, Warszawa 2003Socha J., (red.), Żywienie dziecka zdrowego i chorego, Wyd. PZWL, Warszawa 1998Standardy medyczne – miesięcznik dla pediatrów; Internet: www.standardy.plInternet: www.nutrition.orgSocha J. (red), Żywienie dzieci zdrowych i chorych, Wyd. Lek. PZWL 1998Szajewska H, Albrecht P, Jak żywić niemowlęta i małe dzieci?, Wyd. PZWL

Nazwa przedmiotu:

ŻYWIENIE KOBIET CIĘŻARNYCH I KARMIĄCYCHKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

Zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 10 4 -------------- ------------------ -----------

Koordynator przedmiotu dr n med. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna, pokój 54 [email protected]

Prowadzący zajęcia j.w.TREŚCI PROGRAMOWE

WYKŁADY: 1. Fizjologia ciąży. Ogólne zasady racjonalnego żywienia kobiety ciężarnej.2. Żywienie w dolegliwościach typowych dla ciąży.3. Prawidłowe żywienie kobiety w ciąży w zależności od jej stanu odżywienia.

4. Przystosowanie metaboliczne i wykorzystanie składników pokarmowych w okresie laktacji. Zasady racjonalnego żywienia kobiety karmiącej.

5. Zaliczenie.SEMINARIA:

Planowanie żywienie dla kobiet w ciąży niepowikłanej chorobami.Planowanie żywienie dla kobiet w okresie laktacji.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo. Podręcznik dla pielęgniarek i położnych. PZWL, Warszawa 2002Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa 2005 Pisarski T. (red.): Położnictwo i ginekologia. PZWL, Warszawa, 2010Szostak – Węgierek D., Cichocka A.: Żywienie kobiet w ciąży. PZWL, Warszawa 2005Grzymisławski M., Gawęcki J. (red.): Żywienie człowieka zdrowego i chorego T.1 i T.2, PWN, Warszawa 2010Wielgoś M. (red.): Biblioteka ginekologa praktyka vol. 9: Żywienie kobiet w ciąży. VIA MEDICA, Gdańska 2013 Czasopisma: Ginekologia i Położnictwo. Położna. Nauka i Praktyka. Ginekologia Polska.

Nazwa przedmiotu:

FIZJOLOGIA WYSIŁKU. ŻYWIENIE W SPORCIEKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

ISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 20 10 -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu Dr Ewa Michota - KatulskaProwadzący zajęcia Dr E. Michota-Katulska, dr M. Zegan, dr I. Boniecka

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego2. Ogólne zasady żywienia w sporcie. Piramida żywienia sportowców. Rola składników odżywczych w żywieniu

sportowców3. Żywienie sportowców przed-, w trakcie i po zawodach; okres odnowy biologicznej4. Żywienie osób aktywnych fizycznie: w sporcie rekreacyjnym. Szczególne wymagania żywieniowe młodych

sportowców5. Żywienie w sporcie wytrzymałościowo –siłowym wymagającym precyzji (gimnastyka)6. Żywienie w sporcie szybkościowo- siłowym – z przewagą szybkości (biegi, skoki, pływanie)

- z przewagą siły (podnoszenie ciężarów, miotanie kulą) 7. Żywienie w sporcie długotrwałym związanym z szybkością (kolarstwo) i wytrzymałością (maraton, biegi

narciarskie)8. Żywienie w sporcie wymagającym szybkości, siły, wytrzymałości (krótkotrwałym – boks, judo, zapasy;

długotrwałym - siatkówka, koszykówka, tenis)9. Żywienie w klimacie wysokogórskim. Szczególne aspekty żywienia podczas wspinaczki wysokogórskiej

10. ZaliczenieSEMINARIA:

1. Żywienie w sporcie wytrzymałościowo –siłowym wymagającym precyzji (gimnastyka)2. Żywienie w sporcie szybkościowo- siłowym – z przewagą szybkości (biegi, skoki, pływanie)

- z przewagą siły (podnoszenie ciężarów, miotanie kulą)3. Żywienie w sporcie długotrwałym związanym z szybkością (kolarstwo) i wytrzymałością (maraton, biegi

narciarskie)4. Żywienie w sporcie wymagającym szybkości, siły, wytrzymałości (krótkotrwałym – boks, judo, zapasy;

długotrwałym - siatkówka, koszykówka, tenis)5. Żywienie w klimacie wysokogórskim. Szczególne aspekty żywienia podczas wspinaczki wysokogórskiej

REGULAMIN ZAJĘĆ

Dopuszczalna 1 nieobecność na seminariach usprawiedliwiona (zwolnienie lekarskie). Zaliczenie na podstawie testu końcowego i wejściówek poprzedzających każde seminarium (konieczne 60% możliwych do uzyskania punktów.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Górski J.(red.)Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego; PZWL, Warszawa 2012Górski J.(red.)Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego; PZWL, Warszawa 2006Zając A., Poprzęcki S., Czuba M. i wsp. Dieta i suplementacja w sporcie i rekreacji; AWF Katowice 2012Celejowa I. Żywienie w sporcie. Wyd. PZWL, Warszawa 2008Bean A. Żywienie w sporcie. Kompletny przewodnik; Poznań 2008Słowińska-Lisowska M., Sobiech K., Dieta sportowców. Wyd. AWF Wrocław 2000Tomaszewski W.(red) Odżywki i preparaty wspomagające w sporcie. Poradnik dla amatora i profesjonalisty, Agencja Wydawnicza Medsport Press, Warszawa 2001Czasopismo: Medicina Sportiva 2012-2014

Nazwa przedmiotu:

ZASADY I ORGANIZACJA ŻYWIENIA ZBIOROWEGO I ŻYWIENIA W SZPITALACH

Kod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 20 10 -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu Dr Ewa Michota - KatulskaProwadzący zajęcia Dr E. Michota-Katulska, dr M. Zegan, dr A.Czerwonogrodzka-Senczyna, dr M. Milewska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

6. Organizacja żywienia w szpitalu. Żywienie jako element leczenia chorych. Łańcuch żywieniowy. Badania przesiewowe stanu odżywienia i monitorowanie odżywiania się chorych w szpitalu.

7. Żywienie w zapobieganiu niedożywieniu szpitalnemu. Edukacja żywieniowa w szpitalu. Rola dietetyka.8. Propozycje zaleceń żywienia i norm żywienia dla placówek żywienia zbiorowego zamkniętego. Modelowe racje

pokarmowe 9. Zasady i organizacja żywienia w żłobkach i przedszkolach

10. Organizacja żywienia w szkołach: stołówki, sklepiki szkolne – zasady funkcjonowania, rola w kształtowaniu nawyków żywieniowych. Szkoła promująca zdrowie.

11. Żywienie w szpitalach pediatrycznych12. Organizacja żywienia w zakładach gastronomicznych typu otwartego. Schematy organizacyjne dotyczące

personelu. Organizacja bankietów. Zasady funkcjonowania cateringu, systemy produkcji.13. Planowanie żywienia różnych grup turystycznych. Rola gastronomii w obsłudze ruchu turystycznego. Żywienie

turystów aktywnych, wymagania turystów zagranicznych. Miejsce i rola żywienia dietetycznego w turystyce. 14. Ocena sposobu żywienia w żywieniu zbiorowym. Kontrola Sanepidu15. Podsumowanie – cechy charakterystyczne żywienia zbiorowego typu otwartego i zamkniętego. Zaliczenie.

SEMINARIA:1. Żywienie w szpitalach dla osób dorosłych. Zasady i organizacja żywienia na różnych oddziałach.2. Zarządzanie kosztami w cyklu gastronomicznym. Ocena kosztów żywienia w szpitalach.

Zapobieganie niedożywieniu szpitalnemu

3. Rodzaje posiłków w usługach gastronomicznych. Opracowanie przykładowego menu bankietowego oraz organizacji bankietu (organizacja personelu, formy serwowania potraw, kalkulacja kosztów)

4. Opracowanie organizacji i planu żywienia na 10 dni dla dzieci w przedszkolu. Kalkulacja kosztów.5. Opracowanie planu żywienia i organizacji żywienia na 14 dni dla grupy turystów aktywnych Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Jarosz M. (red.) Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach, IŻŻ Warszawa 2011Hasik J., Gawęcki J. (red.), Żywienie człowieka zdrowego i chorego, t.2, PWN Warszawa 2008Turlejska H., Pelzner U. Szponar L., Konecka-Matyjek E., Zasady racjonalnego żywienia – zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego, wyd. Gdańsk 2006Jarosz M. Bułhak-Jachymczyk B.(red.) Normy żywienia człowieka PZWL, Warszawa 2008Kupc S. Nowe jadłospisy dla przedszkoli , Lexdruk, 2013Czarniecka-Skubina E. Obsługa konsumenta w gastronomii i cateringu SGGW 2008Turlejska H., Pelzner U., Konecka-Matyjek E. Kuchnia serwuje system HACCP. IŻŻ, Warszawa 2004 Dzieniszewski J., Szponar L., Szczygieł B., Socha J. Podstawy naukowe żywienia w szpitalach. IŻŻ, Warszawa 2001Czasopismo: Dietetyka 2012-2014

Nazwa przedmiotu:

KLINICZNY ZARYS CHORÓBKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ZYWIENIA CZŁOWIEKA - ZŻCzKLINIKA CHIRURGII OGÓLNEJ I ŻYWIENIA KLINICZNEGO - ZChOiŻKZAKŁAD BIOLOGII MEDYCZNEJ - ZBMZAKŁAD PROFILAKTYKI ONKOLOGICZNEJ - ZPOKATEDRA I KLINIKA PSYCHIATRYCZNA - KPZAKŁAD PROFILAKTYKI ZAGROŻEŃ ŚRODOWISKOWYCH - ZPZŚiAZAKŁAD IMMUNOLOGII I ŻYWIENIA, BIOCHEMII i ŻYWIENIA - ZIBiŻNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy i letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inne

LICZBA ECTS:9Wymiar godzin:

33 – ZŻCz24 – KchOiŻK6- ZBM9- ZIBiŻ6- ZPZŚiA6- KP6- ZPO

18 –ZŻCz12 – KchOiŻK4 – ZBM10-ZIBiŻ4 – ZPZŚiA4- KP4- ZPO

------------ 30- ZŻCz -----------

Koordynator przedmiotu Dr hab. Dorota Szostak-WęgierekProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWETreści programowe

WYKŁADY:Choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego – choroby jamy ustnej, gardła i przełyku, choroba refluksowa, choroba wrzodowa.Choroby jelit – zespół jelita nadwrażliwego, choroba trzewna, alergie pokarmowe, biegunka ostra i przewlekła, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna.Choroby wątroby i dróg żółciowych- kamica żółciowa, ostre i przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby.

Choroby trzustki – ostre zapalenie trzustki, przewlekłe zapalenie trzustki oraz choroby nerek – kamica nerkowa, przewlekła niewydolność nerek.Choroby układu krążenia –choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, przewlekła niewydolność serca.Dyslipidemie – metabolizm tłuszczów. Klasyfikacje dyslipidemii. Leczenie.Choroby metaboliczne – z wyłączeniem cukrzycy – zaburzenia lipidowe, otyłość, porfiria, zespół metaboliczny, dna moczanowa.Epidemiologia, leczenie i powikłania cukrzycy . Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego: tarczyca, przytarczyce, nadnercza, przysadka i część wewnątrzwydzielnicza trzustki.Chirurgiczne metody leczenia skrajnej otyłości. Cz. I.Chirurgiczne metody leczenia skrajnej otyłości. Cz. II.Podstawy onkologii. Epidemiologia nowotworów złośliwych. Zachorowalność na nowotwory układu pokarmowego w Polsce. Wczesne objawy choroby nowotworowej.Diagnostyka nowotworów układu pokarmowego. Rak przełyku, żołądka, jelita grubego, pęcherzyka żółciowego i trzustki. Leczenie chirurgiczne. Leczenie skojarzone (podstawy radio- i chemioterapii). Alergie pokarmowe – przyczyny wzrostu alergii na pokarmy, czynniki modelujące odpowiedź immunologiczną, wpływ nowoczesnej technologii żywienia, epidemiologia – częstość występowania nadwrażliwości pokarmowej. Klasyfikacja niepożądanych reakcji wg EAACI (alergia IgE zależna, alergia IgE niezależna – typ II, III, IV, definicja podstawowych pojęć.Niepożądane reakcje na pokarmy (nadwrażliwość na pokarmy) – alergia pokarmowa, nietolerancja pokarmowa, pseudoalergia pokarmowa, antygeny, alergeny, epitopy.Etiopatogeneza i epidemiologia chorób zakaźnych. Rozpoznanie chorób zakaźnych. Podstawy leczenia chorób zakaźnych z uwzględnieniem postępowania dietetycznego.Choroby zakaźne szerzące się drogą pokarmową. Dur brzuszny, dury rzekome. Zespół czerwonkowy. Zakaźne zatrucia pokarmowe: zakażenie pałeczką Salmonella, zakażenie Campylobacter.Zakażenie pałeczką okrężnicy. Zakażenie drobnoustrojami rodzaju Bacteroides. Zakażenie pałeczkami rodzaju Klebsiella. Jersyniozy. Bruceloza. Tularemia. Zatrucie jadem kiełbasianym. Charakterystyka bakterii będących najczęstszą przyczyną zatruć i zakażeń pokarmowych. Grzybicze zakażenia przewodu pokarmowego.Podstawowe definicje i pojęcia. Znaczenie układu limfatycznego, głównego układu zgodności tkankowej, układu dopełniacza w zapaleniu i zakażeniu u chorych niedożywionych.Wybrane elementy odporności wrodzonej, nabytej, odpowiedzi typu humoralnego i komórkowego, etapy odpowiedzi immunologicznej, przeciwciała, receptory, antygeny, krążenie komórek odpornościowych.Podstawowe definicje i pojęcia. Znaczenie układu limfatycznego, głównego układu zgodności tkankowej, układu dopełniacza w zapaleniu i zakażeniu u chorych niedożywionych.Układ odpornościowy związany z błonami śluzowymi – MALT, GALT.Zaburzenia funkcji układu odpornościowego- choroby z autoagresjiPodstawowe jednostki chorobowe związane z niedoborami odporności (wrodzone i nabyte).Nadwrażliwość i alergie – podstawowe pojęcia.Wpływ zaburzeń psychicznych na stan odżywienia. Cz.I.Wpływ zaburzeń psychicznych na stan odżywienia. Cz.II.Leczenie chirurgiczne chorób przełyku.Leczenie chirurgiczne chorób żołądka i dwunastnicy.Leczenie chirurgiczne chorób dróg żółciowych i trzustki.Leczenie chirurgiczne chorób jelita cienkiego i grubego.Leczenie chirurgiczne przepuklin brzusznych.Leczenie chirurgiczne chorób żył i tętnic.Wideochirurgia.Powikłania leczenia chirurgicznego.SEMINARIUM:Choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego i jelit – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.Choroby wątroby i dróg żółciowych– klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.Choroby trzustki – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.Choroby układu krążenia – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.Choroby metaboliczne i dyslipidemie – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.Cukrzyce – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.

Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku.Otyłość – kwalifikacja pacjentów do operacji bariatrycznej. Studium przypadku.Operacje bariatryczne – mianownictwo chirurgiczne. Studium przypadku.Choroby onkologiczne – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku. Cz. 1Choroby onkologiczne – Studium przypadku. Cz. 2Alergie pokarmowe – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku. Cz. 1Alergie pokarmowe. Studium przypadku. Cz. 2Choroby zakaźne – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku. Cz.1Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego. Studium przypadku. Cz. 2Podstawowe definicje i pojęcia. Znaczenie układu limfatycznego, głównego układu zgodności tkankowej, układu dopełniacza w zapaleniu i zakażeniu u chorych niedożywionych. Wybrane elementy odporności wrodzonej, nabytej, odpowiedzi typu humoralnego i komórkowego, etapy odpowiedzi immunologicznej, przeciwciała, receptory, antygeny, krążenie komórek odpornościowych.Wybrane elementy odporności wrodzonej, nabytej, odpowiedzi typu humoralnego i komórkowego, etapy odpowiedzi immunologicznej, przeciwciała, receptory, antygeny, krążenie komórek odpornościowych.Mediatory reakcji odpornościowych, cytokiny, chemokiny, wybrane białka szlaków sygnałowych (mechanizmy działania).Układ odpornościowy związany z błonami śluzowymi – MALT, GALT. Zaburzenia funkcji układu odpornościowego, choroby autoimmunizacyjneNadwrażliwość i alergie.Zaburzenia psychiczne – klasyfikacja, epidemiologia, patogeneza i obraz kliniczny. Studium przypadku. Cz. 1Zaburzenia psychiczne. Studium przypadku. Cz. 2Leczenie chirurgiczne chorób przełyku. Studium przypadku.Leczenie chirurgiczne chorób żołądka i dwunastnicy. Studium przypadku.Leczenie chirurgiczne chorób dróg żółciowych i trzustki. Studium przypadku.Leczenie chirurgiczne chorób jelita cienkiego i grubego. Studium przypadku.Leczenie chirurgiczne przepuklin brzusznych. Studium przypadku.Leczenie chirurgiczne chorób żył i tętnic. Studium przypadku.KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELAChirurgiczne leczenie zespołu metabolicznegoChirurgiczne leczenie cukrzycy typu IIOpracowanie graficzno – tekstowe budowy anatomicznej i czynnościowej przewodu pokarmowego wraz z funkcją gruczołów dokrewnych i narządów miąższowych odpowiadających za prawidłowy proces trawienia i wchłaniania składników pokarmowych.

Forma i warunki zaliczenia

egzamin

Literatura podstawowa

Pączek L. (red)., Choroby wewnętrzne. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa PZWL 2004Daniluk J., Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa, Czelej 2005Muszyński J., Nagłe stany w gastroenterologii, Oficyna Wydawnicza AM w Warszawie 2006, skryptFibak J., Chirurgia, podręcznik dla studentów medycyny wyd. 2, PZWL 2001Karnafel W. (red.), Choroby cywilizacyjne. Wybrane aspekty chorób wewnętrznych, skrypt, Oficyna Wydawnicza AM Warszawa 2007Choroby zakaźne i pasożytnicze. Cianciara J., Juszczyk J (red.), Czelej 2007 Zagrożenia biologiczne w warunkach katastrof – wybrane zagadnienia. Chomicz L., Olędzka G., Starościak B.; w : Medycyna Katastrof, kompendium edukacyjno-szkoleniowe (red. P. Fiedor, W. Pawłowski); Rozdział IX, str.: 190-217, Oficyna Wydawnicza WUM, 2011Drobnoustroje transmitowane przez mole spożywcze - zagrożenia dla ludzkiego zdrowia. L. Chomicz, A. Chruścikowska, T. Kryczka, G. Olędzka, B. Starościak. Roczniki Warszawskiej Szkoły Zdrowia. R.XI, 2011, str.: 109 – 114

Nazwa przedmiotu:

EDUKACJA ŻYWIENIOWAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKAZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inne LICZBA ECTS:3

Wymiar godzin: 10 - ZŻCz10 - ZZP

12 – ZŻCz13 - ZZP -------------- 20 - ZZP -----------

Koordynator przedmiotu dr M. Woynarowska-SołdanProwadzący zajęcia dr A. Jarosz, dr M. Woynarowska-Sołdan

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

1 Edukacja żywieniowa – definicje, cele, rodzaje.2 Podstawowe dokumenty dotyczące polityki zdrowotnej i promocji zdrowia w aspekcie edukacji i poradnictwa

żywieniowego.3 Organizacje i instytucje zajmujące się edukacją żywieniową na świecie i w Polsce.4 Organizacja poradnictwa żywieniowego w Polsce i na świecie.5 Rola dietetyka, lekarza, pielęgniarki i lidera społeczności lokalnej w programach edukacyjnych.6 Materiały wykorzystywane do edukacji żywieniowej – znaczenie piramidy żywieniowej, znaczenie oficjalnych

zaleceń żywieniowych, materiały innowacyjne – komputer, internet. 7 Międzynarodowe programy edukacyjne prowadzone w miejscu zamieszkania i w miejscu pracy.8 Międzynarodowe programy edukacyjne prowadzone w szkole i w zakładach służby zdrowia9 Polskie programy edukacyjne.

10 Czynniki decydujące o sukcesie i porażkach.ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO

11 Umiejętności psychospołeczne: definicja, rodzaje, znaczenie. Samoocena umiejętności psychospołecznych. 12 Podstawowe prawidłowości dotyczące uczenia się (konstruktywistyczne podejście do uczenia się)13 Komunikacja interpersonalna jako jedna z umiejętności psychospołecznych. Definicja, model, typy, znaczenie14 Koncepcja porozumienia bez porażek T. Gordona i jej wybrane założenia.15 Przejawy niewerbalnej ekspresji i ich znaczenie w komunikacji interpersonalnej

SEMINARIA:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

1 Czynniki wpływające na zachowania żywieniowe2 Źródła wiedzy o problemach zdrowotnych związanych z żywieniem.3 Podstawowe czynniki decydujące o sukcesie w procesie komunikacji z pacjentem.4 Formy i etapy procesu dokonywania zmian.5 Podstawowe formy edukacji żywieniowej. 6 Edukacja żywieniowa dzieci i młodzieży – cele i metody.7 Edukacja żywieniowa kobiet w ciąży i karmiących – cele i metody.8 Edukacja żywieniowa osób w podeszłym wieku – cele i metody.9 Edukacja żywieniowa osób z chorobami przewlekłymi – cele i metody.

10 Metodyka programów edukacji żywieniowej.11 Edukacja żywieniowa osób chorych na nowotwory.12 Polskie programy edukacyjne.

13 Edukacja żywieniowa indywidualna i grupowa w szpitalu.14 Rola mediów w edukacji żywieniowej.15 Przygotowanie programów edukacji żywieniowej w wybranych chorobach.

ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO16 „Dobry” dietetyk: cechy, kompetencje miękkie przydatne w pracy dietetyka17 Uwarunkowania przebiegu i efektów procesu uczenia się. Style uczenia się: mocne i słabe strony. Możliwości

doskonalenia swojego sposobu uczenia się18 Bariery komunikacji interpersonalnej jako reakcje wysokiego ryzyka w przypadku komunikacji z człowiekiem

przeżywającym problem, ich istota i skutki19 Aktywne słuchanie jako umiejętność niesienia efektywnej pomocy osobie przeżywającej problem: funkcje i zasady

aktywnego słuchania20 Komunikaty TY, WY vs komunikaty ja: nieefektywny i efektywny sposób komunikowania, że czyjeś zachowanie

narusza nasze prawa. Istota i skutki tych komunikatów. Struktura komunikatu JA21 Współpraca w grupie

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:Rozwijanie wybranej przez studenta umiejętności psychospołecznej (lektura wybranej książki na jej temat)

Forma i warunki

zaliczeniaegzamin

Literatura podsta-wowa

Charońska E., Zarys problemów edukacji zdrowotnej. Centrum Edukacji Medycznej. Warszawa 1997Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk W.C., Zdrowie publiczne. Uniwersyteckie Wydaw. Med. VESALIUS, Kraków 2002Gromadzka-Ostrowska J., Włodarek D., Toeplitz Z., Edukacja prozdrowotna, Wydaw. SGGW, Warszawa 2003Jeżewska-Zychowicz M., Zachowania żywieniowe konsumentów a proces edukacji żywieniowej, Wydaw. SGGW, Warszawa 1996Jeżewska-Zychowicz M, Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania. Wydaw. SGGW, Warszawa 2004Karski J. (red), Promocja zdrowia. Wydaw. IGNIS, Warszawa 1999Narojek L., Niektóre aspekty uwarunkowań zachowań żywieniowych. Wydaw. IŻŻ. Warszawa 1993Małachowska A., Ciok J. Rola lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w promocji zdrowia na przykładzie poradnictwa żywieniowego. Promocja Zdrowia 1998;15:40-53Ciok J., Kamińska M., Dzieniszewski J. Przegląd metod prowadzenia edukacji żywieniowej wśród pacjentów szpitalnych. Pol. Merk. Lek., 1999;7:236-241.Ciok J., Kamińska M. Próba oceny skuteczności edukacji żywieniowej pacjentów szpitalnych w prewencji wtórnej chorób układu krążenia w Podstawy Naukowe Żywienia w Szpitalach red. J. Dzieniszewski, L. Szponar, B. Szczygieł, J. Socha. Warszawa IŻŻ 2001, Prace IŻŻ 100 str. 608-618.CZASOPISMA: (rocz. 2002 – 2007) dostępne z Bibliotece Zakładu Żywienia CzłowiekaŻywienie Człowieka i Metabolizm, Żywność, żywienie a zdrowie,Promocja zdrowia. Nauki społeczne i medyczne,Roczniki PZH,Nowiny lekarskie.Mosty zamiast murów, Podręcznik komunikacji interpersonalnej (2008), J. Stewart (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Akademia rozwoju, szkolenia na płytach CD dla osób, które chcą udoskonalić swoje umiejętności osobiste (2007), Gazeta Prawna, Grupa Wydawnicza INFOR SA, Warszawa.Gordon T., Sterling Edwards W., Rozmawiać z pacjentem. Podręcznik doskonalenia umiejętności komunikacyjnych i budowania partnerskich relacji, ACADEMICA, Wydawnictwo SWPSLedzińska M., Czerniawska E. (2011) Psychologia nauczania. Ujecie po znawcze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Nazwa przedmiotu:

FARMAKOLOGIA I FARMAKOTERAPIA ŻYWIENIOWA

Kod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KATEDRA I ZAKŁAD FARMAKOLOGII DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 15 30 -------------- 10 -----------

Koordynator przedmiotu dr Ilona Joniec-Maciejak

Prowadzący zajęcia Prof. Bożena Tarchalska-Kryńska, dr Ilona Joniec-Maciejak, dr Anna Staniszewska, mgr Anna Sznejder-Pachołek, mgr Patrycja Soszyńska-Zielińska

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

Farmakologia ogólna.Definicja leku. Metody badania leków. Ocena skuteczności w kontrolowanych badaniach klinicznych i dopuszczenie do obrotu. Leki na receptę i w sprzedaży odręcznej. Przyczyny niepowodzeń farmakoterapii; świadome wykonywanie poleceń, polipragmazja, interakcje, działania niepożądane, rola diety, środki ostrożności, przeciwwskazania. Farmakoekonomika jako element oceny leku. Informacje o leku: monografie, ulotki. Mechanizmy działania leków. Podstawowe przyczyny odmienności w oddziaływaniu leków w wieku podeszłym i u małych dzieci. Stosowanie leków w ciąży i w czasie karmienia piersią. Bezpieczeństwo stosowania leków u dzieci.Immunofarmakologia/chemioterapiaFarmakokinetyka leków immunotropowych. Wskazania do stosowania leków immunosupresyjnych. Leki pobudzające odczyny immunologiczne. Farmakoterapia odczynów alergicznych.Mechanizmy działania leków stosowanych w leczeniu odczynów alergicznych. Leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy. Postępowanie w nagłych odczynach alergicznych. Alergia pokarmowa. HormonyDziałanie i rola w organizmie. Leki stosowane w niedoczynności i nadczynności gruczołu tarczowego. Leki przeciwcukrzycowe. Antykoncepcja hormonalna

SEMINARIA:Zatrucia.Ostre zatrucia. Narkotyki – uzależnienie i przedawkowanie.Elementy toksykologii. Podstawy postępowania w zatruciach. Zagrożenia związane z dietą zawierającą surowce zanieczyszczone środkami stosowanymi w ich produkcji w tym antybiotyki, pestycydy, azotyny. Mykotoksyny w surowcach roślinnych i ich znaczenie toksykologiczne. Zatrucie grzybami i roślinamiWitaminy. Podstawowe wskazania do stosowania preparatów zawierających witaminy i mikroelementy. Rola diety jako podstawowego źródła uzupełniania ich niedoborów.Stosowanie witamin w ciąży, w okresie laktacji oraz u osób w podeszłym wiekuLeki i środki dezynfekujące.Leki stosowane do odkażania. Podstawowe leki stosowane miejscowo.

Leki a ciąża i karmienie piersią. Stosowanie leków w okresie ciąży oraz w okresie laktacji. Zagrożenia.Farmakoterapia bólu.Ból jako mechanizm obronny. Farmakoterapia bólu. Narkotyczne i nienarkotyczne leki przeciwbólowe. Działanie niepożądane leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Uzależnienia.Leki przewodu pokarmowego. Leki rozkurczowe. Farmakoterapia choroby wrzodowej. Leki przeczyszczające. Aprobowane wskazania do ich stosowania i konsekwencje nadużywania. Zaparcie polekowe. Leki stosowane w chorobach wątroby i trzustki. Biegunki: postępowanie w biegunce zapalnej i niezapalnej. Wskazania do leków zapierających. Leki przeciwwymiotne. Wchłanianie leków. Interakcje z pokarmem.Mechanizmy wchłaniania leków. Czynniki modyfikujące wchłanianie leków. Stosowanie leków zależnie od posiłków. Modyfikowanie diety zależnie od stosowanego leczenia farmakologicznego.Interakcje z alkoholem / Zależność nikotynowa i jej leczenieZależność nikotynowa i jej leczenie. Interakcje z alkoholem, mechanizmy interakcji.Konsekwencje zdrowotne palenia tytoniu. Farmakologiczne metody leczenia zależności nikotynowej.Miejsca interakcji z alkoholem i ich skutki niepożądane. Polipragmazja. Możliwości leczenia choroby alkoholowej. Suplementy dietyLeki pochodzenia naturalnego.Leki roślinne. Zagrożenia związane ze stosowaniem preparatów roślinnych

Forma i warunki

zaliczeniaZaliczenie (kolokwium testowe)

Literatura podstawowa

Farmakologia. Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów pielęgniarstwa i nauk o zdrowiu Akademii Medycznej pod red. Rejter – Cynke G., Wyd. Czelej, Materiały dydaktyczne dla Wydziału Nauk o Zdrowiu. Specjalność dietetyka.Zeszyt 1, Wydawnictwo AM w Warszawie, pod red. Prof. dr hab. med. Bożeny Tarchalskiej-Kryńskiej

Nazwa przedmiotu:

CHEMIA ŻYWNOŚCIKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 36 15 -------------- ------------- -----------

Koordynator przedmiotu Dr Beata PrzygodaProwadzący zajęcia Dr Beata Przygoda

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

Chemia żywności – wstęp do przedmiotu.Tłuszcze.Węglowodany.Białka.a) Woda. b) Składniki mineralne.Witaminy.Inne składniki żywności. Cz. I. Substancje antyżywieniowe.Inne składniki żywności. Cz. II. Substancje bioaktywne. Substancje dodatkowe.a) Barwniki w żywności.

b) Substancje szkodliwe w żywności.Wpływ warunków przetwarzania i przechowywania na składniki żywności. Cz. I. Procesy termiczne.Wpływ warunków przetwarzania i przechowywania na składniki żywności. Cz. II. Procesy fermentacyjne, utwardzanie tłuszczu.Wpływ warunków przetwarzania i przechowywania na składniki żywności. Cz. III. Żywność o obniżonej wartości energetycznej (zamienniki tłuszczu, zamienniki cukru); Wpływ procesów technologicznych na zmiany alergenności produktów spożywczych.

SEMINARIA:Składniki odżywcze w żywności. Cz. I.Składniki odżywcze w żywności. Cz. II; Kolokwium I.Składniki żywności szkodliwe dla zdrowia (izomery trans kwasów tłuszczowych, akryloamid).Zmiany zachodzące w produktach spożywczych w trakcie ich wytwarzania, na wybranych przykładach.Żywność o obniżonej wartości energetycznej (zamienniki tłuszczu).Żywność o obniżonej wartości energetycznej (zamienniki cukru). Kolokwium II.Wybrane substancje dodawane do żywności. Wpływ procesów technologicznych na zmiany alergenności produktów spożywczych.

Forma i warunki

zaliczenia

Aby uzyskać zaliczenie przedmiotu należy uzyskać co najmniej średnią 3,0 z dwóch kolokwiów.Kolokwium I – obejmuje zakres materiału omawianego na wykładach 1-6,Kolokwium II – obejmuje zakres materiału omawianego na wykładach 7-12.

zaliczenieLiteratura

podstawowaSikorski Z. E. [red.]: Chemia żywności. T.1. Składniki żywności. Wyd. 5 zmienione. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007;Sikorski Z. E. [red.]: Chemia żywności. T.2. Sacharydy, lipidy i białka. Wyd. 5 zmienione. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007;

Sikorski Z. E. [red.]: Chemia żywności. T.3. Odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności. Wyd. 5 zmienione. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007;Gawęcki J. [red.]: Prawda o tłuszczach. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciszewskiego w Poznaniu. Katedra Higieny Żywienia Człowieka. Poznań 1996;Gawęcki J. [red.]: Białka w żywności i żywieniu. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciszewskiego w Poznaniu. Katedra Higieny Żywienia Człowieka. Poznań 1997;Gawęcki J. [red.]: Współczesna wiedza o węglowodanach. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciszewskiego w Poznaniu. Katedra Higieny Żywienia Człowieka. Poznań 1998;Brzozowska A. [red.]: Składniki mineralne w żywieniu człowieka. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciszewskiego w Poznaniu. Katedra Higieny Żywienia Człowieka. Poznań 1999;Gawęcki J. [red.]: Witaminy. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciszewskiego w Poznaniu. Katedra Higieny Żywienia Człowieka. Poznań 2000;Brzozowska A., Gawęcki J. [red.]: Woda w żywieniu i jej źródła. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Ciszewskiego w Poznaniu. Katedra Higieny Żywienia Człowieka. Poznań 2008;

Nazwa przedmiotu:

ETYKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA SPOŁECZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 30 30 -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Pojęcie filozofii człowieka i jej przedmiot. Zapoznanie z programem nauczania. Sposobem zaliczenia przedmiotu. Podstawowe pojęcia filozoficzne: filozofia, ontologia, filozofia człowieka. Przedmiot rozważań filozofii. Cel filozofii człowieka. Problemy filozofii człowieka. Etapy filozofii człowieka: zjawiskowy i metafizyczny.

2. Koncepcje filozofii człowieka. Koncepcje, które mają szczególne znaczenie w zawodach medycznych. Koncepcje: kosmiczno – ewolucyjna, psychologiczno – personalistyczna, egzystencjalistyczna, personalistyczna.

3. Podstawowe założenia epistemologii. Pojęcie epistemologii. Zagadnienia związane z rozwojem osobowościowym człowieka. Antropologia jako źródło refleksji nad człowiekiem. Egzystencjalizm – byt człowieka i rzeczy.

4. Przedmiot i podmiot etyki. Wyjaśnienie etymologii słowa etyka. Podział etyki: normatywna, opisowo - wyjaśniająca. Przedmiot rozważań etyki normatywnej. Elementy składowe moralności: moralność, norma moralna, morale, etos, godność osobista, sumienie, wzorce, oceny, sankcje. Podstawowe twierdzenia etyki niezależnej. Podstawowe twierdzenia etyki chrześcijańskiej. Etyka zawodowa: podział etyki na ogólną, szczegółową i zawodową. Funkcje etyki zawodowej dotyczące grupy zawodowej dietetyków i ich współpracy z podopiecznym. Zasady etyki zawodowej: autonomii,

nieszkodzenia, czynienia dobra, sprawiedliwości, bezinteresowności, poufności, prawdomówności, odpowiedzialności. Wartości, normy i oceny moralne. Określenie wartości, normy, oceny moralnej. Podział wartości: moralne, poza moralne, osobiste, kulturowe, zawodowe. Sposoby poszukiwania wartości zawodowych. Modele systemu postaw wobec wartości. Życie – najwyższa wartość człowieka.

5. Współczesne dylematy etyczne. Etyczne aspekty: transplantacji narządów, eutanazji, aborcji, klonowania. Wybór postępowania w podejmowaniu decyzji etycznych. Aborcja i eutanazja w świetle zagadnień historycznych, prawnych, medycznych i etyczno – deontologicznych.

6. Medyczno – etyczno – prawne aspekty pracy dietetyka. Filozoficzne podstawy dietetyki: wegetarianizm jogi, taoizm, filozofia europejska. Społeczne podstawy dietetyki: choroby cywilizacyjne wyzwaniem dla dietetyków, wpływ mediów na kształtowanie wiedzy z zakresu żywienia. Odpowiedzialność etyczno – zawodowa. Odpowiedzialność: zawodowa, służbowa, cywilna, karna za wykroczenia.

SEMINARIA:1. Określanie własnej filozofii życiowej – praktyczne rozważania.

Natura, istota człowieka i sposób istnienia. Pytania o istotę, genezę sens i cel życia. Wolność człowieka i jego ograniczenia. Etap fenomenologiczny i ontyczny filozofii człowieka.

2. Filozoficzne poglądy na temat człowieka i społeczeństwa. Medytacje i wywiad z samym sobą. Praktyczne rozważania filozofii człowieka: uwarunkowania pozycji w świecie, relacje z innymi ludźmi, znajomość samego siebie.

3. Charakterystyka głównych kierunków filozoficznych i różnicowanie ich. Stanowisko wobec człowieka w głównych kierunkach filozoficznych. Sofistyka, cynizm, stoicyzm, platonizm, ewolucjonizm, marksizm, egzystencjalizm, feminizm, współczesna etyka humanistyczna. Znaczenie myśli filozoficznych w rozważaniach na temat śmierci.

4. Charakterystyka wybranych myśli filozoficznej wschodu (Indii, Chin, Tybetu, Japonii).5. Cierpienie w aspekcie filozoficznym i moralnym. Istota cierpienia. Cierpienie jako składnik życia. Cierpienie jako

konieczność rozwoju. Metody radzenia sobie z cierpieniem. Rola i waga cierpienia w rozwoju osobowości człowieka. Cierpienie jako metafizyczny element egzystencji człowieka.

6. Współczesne dylematy etyczne – moje za i przeciw. Model podejmowania decyzji w różnych warunkach kulturowych i etycznych w praktyce zawodowej dietetyka. Problematyka zagadnień etycznych: przerwanie leczenia nieuleczalnie chorego, leczenie dzieci niepełnosprawnych i osób opóźnionych w rozwoju umysłowym, zapłodnienie in vitro, zastępcze macierzyństwo, eutanazja, aborcja, zabójstwo, samobójstwo, kara śmierci, klonowanie, antykoncepcja, pobieranie i przeszczep narządów.

7. Modele systemu wartości. Wartości ułatwiające współdziałanie z innymi ludźmi. Wartości ułatwiające osiągnięcie pełnię człowieczeństwa. Wartości ułatwiające włączanie się we wszechświat. Wartości ważne w zawodzie dietetyka.

8. Rola dietetyka we współczesnym świecie. Miejsca pracy dietetyka. Podstawowe zadania dietetyka. Ocena prac semestralnych.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii, Czytelnik, Warszawa 1983Barnard Ch., Godne życie godna śmierć, CIS, Warszawa 1996Beauchamp T. (red.), Zasady etyki medycznej, K i W, Warszawa 1996Fry S.T., Etyka w praktyce pielęgniarskiej, OVO, Warszawa 1997Gałuszka M., Szewczyk K., Umierać bez lęku, wstęp do bioetyki kulturowej, PWN, Warszaw – Łódź 1996Gillon R., Etyka lekarska problemy filozoficzne, PZWL, Warszawa 1994Karta pracowników służby zdrowia. Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. Watykan 1995Pawlicki J., Zarys etyki, Wyd. UJ, Kraków 1992Podrez E., W kręgu dobra i zła, Wyd. Medium, Warszawa 1994Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Tom I, II, III. PWN, Warszawa 1988Wrońska I., Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki, CEM, Warszawa 1997Wrońska I., Wybrane zagadnienia z etyki pielęgniarstwa, CMDŚSzM, Warszawa 1991

Nazwa przedmiotu:

PEDAGOGIKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA SPOŁECZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2/3 ???Wymiar godzin: 30 20 -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu dr Ewa Kobos Prowadzący zajęcia dr Ewa Kobos, dr Anna Leńczuk-Gruba

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Pedagogika jako nauka o wychowaniu. 2 Wychowanie jako zjawisko społeczne. Cechy wychowania. Wybrane koncepcje wychowania. 3 Elementy procesu wychowania. Cele wychowania. 4 Strategie wychowawcze – kształtująca, poszukująca, otwarta.5 Metody oddziaływania wychowawczego.6 Czynniki kształtujące zachowania żywieniowe.

7 Etapy procesu dydaktyczno-wychowawczego w pracy dietetyka. Diagnoza potrzeb edukacyjnych pacjenta, grupy pacjentów, środowiska.

8 Cele i obszary tematyczne edukacji żywieniowej.

9 Formy organizacyjne wykorzystywane w edukacji zdrowotnej. Ogólnopolskie kampanie wspierające kształtowanie prozdrowotnych zachowań żywieniowych.

10 Zasady doboru i charakterystyka metod nauczania wykorzystywanych w edukacji zdrowotnej.11 Zastosowanie środków dydaktycznych w edukacji żywieniowej.12 Metody ewaluacji programów żywieniowych – ewaluacja procesu i wyników.13 Modele edukacji zdrowotnej. 14 Samokształcenie jako metoda uczenia się. Cechy dietetyka sprzyjające osiąganiu efektów edukacyjnych.15 Dietetyk i jego rola w tworzeniu systemu wsparcia społecznego.

SEMINARIA:

1 Wykorzystanie wiedzy pedagogicznej w pracy dietetyka. Zdrowie jako uniwersalna wartość. Konflikty związane z istnieniem różnego typu wartości.

2 Tradycje a wzory żywieniowe. Czynniki kształtujące zachowania żywieniowe w środowisku rodzinnym.

3 Znaczenie środowiska szkolnego i grup rówieśniczych w kształtowaniu zachowań żywieniowych.

4Diagnozowanie sytuacji zdrowotnej osoby, grupy lub określonego środowiska. Wybór problemu priorytetowego. Analiza Narodowego Programu Zdrowia pod kątem zachowań żywieniowych i problemów zdrowotnych dietozależnych.

5 Projektowanie celów ogólnych i szczegółowych do programów edukacji zdrowotnej. 6 Dobór treści kształcenia, metod nauczania i środków dydaktycznych do programów edukacyjnych.7 Projektowanie narzędzi i metod ewaluacji procesu i wyników.8 Metody wychowania wykorzystywane w pracy dietetyka.

9 Specyfika pracy dydaktyczno-wychowawczej z dziećmi, dorosłymi oraz osobami w podeszłym wieku.

10 Prezentacja i omówienie działań edukacyjnych przygotowanych przez studentów

z zakresu edukacji żywieniowej. Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Literatura zalecana: Ciechaniewicz W.: Pedagogika. PZWL. Warszawa 2008. [pozycja dostępna w biblioteczce Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego]Kupisiewicz Cz.: Podstawy dydaktyki. WSiP. Warszawa 2005. [pozycja dostępna w biblioteczce Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego]Lewicki Cz.: Edukacja zdrowotna - analiza systemowa zagadnień. Uniwersytet Rzeszowski. Rzeszów 2006. [pozycja dostępna w biblioteczce Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego]Łobocki M.: Teoria wychowania w zarysie. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2007. [pozycja dostępna w biblioteczce Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego]Słońska Z., Woynarowska B.: Programy dla zdrowia w społeczności lokalnej. Zakład Promocji Zdrowia Instytutu Kardiologii. Warszawa 2007. Syrek E., Borzucka-Sitkiewicz K.: Edukacja zdrowotna. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne. Warszawa 2009.Woynarowska B.: Edukacja zdrowotna. PWN. Warszawa 2007. [pozycja dostępna w biblioteczce Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego]Jeżewska - Zychowicz M.: Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania. Wydawnictwo SGGW. Warszawa 2007.Jeżewska-Zychowicz M.: Zmiana zachowań żywieniowych a profilaktyka zdrowotna. Wydawnictwo SGGW. Warszawa 2011.

Literatura dodatkowa:Banasiak J.: Reagowanie wychowawcze w wielowymiarowej pedagogice działania. Wydawnictwo UW. Warszawa 1996.Dąbrowska G.: Między teorią a praktyką wychowania. UMCS. Lublin 2005. Gaweł A.: Pedagodzy wobec wartości zdrowia. Wyd. UJ. Kraków 2003.Kowalski M., Gaweł A.: Zdrowie, wartość, edukacja. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków 2007. Narodowy Program Zdrowia 2007-2015 (II cel operacyjny). strony internetowePilska M., Jeżewska-Zychowicz M.: Psychologia żywienia. Wydawnictwo SGGW. Warszawa 2008. [pozycja dostępna w biblioteczce Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego]

Nazwa przedmiotu:

PODSTAWY ZDROWIA PUBLICZNEGOKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 30 15 -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu mgr Robert SłoniewskiProwadzący zajęcia mgr Robert Słoniewski, dr Marta Dąbrowska - Bender

TREŚCI PROGRAMOWE

WYKŁADY:1. Zdrowie publiczne: cele, zadania, przedmiot nauczania, dyscyplina naukowa.2. Podstawowe pojęcia zdrowia publicznego (zdrowie, zdrowie publiczne, zachowania zdrowotne, warunki zdrowotne,

problemy zdrowotne, profilaktyka, choroba, czynniki zagrożenia, styl życia). Zdrowie jako dobro indywidualne i dobro społeczne – konsekwencje dla polityki zdrowotnej.

3. Czynniki determinujące zdrowie: genetyczne, środowiskowe, zachowania zdrowotne.4. Aktualne problemy zdrowotne ludności w poszczególnych regionach świata ze szczególnym uwzględnieniem Europy i Polski.

Uwarunkowania zdrowia i choroby.5. Współczesne strategie ochrony zdrowia i programy zdrowotne mające na celu zabezpieczenia zdrowia publicznego (lokalne,

narodowe, europejskie, światowe).6. Organizacja ochrony zdrowia, kierunki zmian w Polsce i na świecie. Główne problemy systemów, metody ich rozwiązywania.7. Programy profilaktyczne w zdrowiu publicznym.8. Działania na rzecz ochrony zdrowia ogółu ludności.9. Źródła informacji o potrzebach zdrowotnych.

SEMINARIA:1 Podstawowe pojęcia zdrowia publicznego (zdrowie, zdrowie publiczne, zachowania zdrowotne, warunki zdrowotne,

problemy zdrowotne, profilaktyka, choroba, czynniki zagrożenia, styl życia).2 Zdrowie jako dobro indywidualne i dobro społeczne – konsekwencje dla polityki zdrowotnej.3 Analiza problemów zdrowotnych – występowanie, dystrybucja, przyczyny. Uwarunkowania zdrowia i choroby.4 Problemy zdrowotne i metody ich zaspokajania.5 Systemy ochrony zdrowia.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk C., Zdrowie Publiczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne VESALIUS, Kraków 2000Karski J.B. (praca zbiorowa), Promocja zdrowia, Wydawnictwo SANMEDIA Warszawa 1994Karski J.B. (praca zbiorowa), Promocja zdrowia. Problemy zdrowotnei sposoby ich rozwiązywania, Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia, Warszawa 1999Kulik T.B., Latalski M. (praca zbiorowa), Zdrowie publiczne – podręcznik dla studentów i absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych, Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2002Leowski J., Miejsce zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia – wykładzamieszczony w materiałach Krajowej Konferencji Naukowej w Warszawie w 2002 r. pod hasłem: Wyzwania i zagrożenia zdrowotne w świetle procesu integracji Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia str.21Goryński P., Wojtyniak B., Sytuacja zdrowotna ludności Polski, Państwowy ZakładHigieny, Warszawa 2002

Nazwa przedmiotu:

KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOCKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD NAUCZANIA ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPIINazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 30 ------------ 15 ------------- -----------

Koordynator przedmiotu dr Dariusz KossonProwadzący zajęcia dr Janusz Ziółkowski

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Pierwsza pomoc w urazach.2. Stany naglące w chorobach wewnętrznych.3. Nowe zalecenia reanimacyjne.

ĆWICZENIA:1. Pierwsza pomoc w urazach.2. Ćwiczenia reanimacyjne na fantomach.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Nazwa przedmiotu:

GENETYKAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD BIOLOGII MEDYCZNEJNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 15 ------------ 15 ------------- -----------

Koordynator przedmiotu dr hab. Gabriela OlędzkaProwadzący zajęcia dr hab. Gabriela Olędzka

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

Cykl komórkowy, kariokineza mitotyczna i mejotyczna, cytokineza, rola w gametogenezie.Morfofizjologia chromatyny i chromosomu. Prawidłowy kariotyp człowieka- wskazania do oznaczania.DNA – budowa, autoreplikacja. Budowa i funkcja genu. Biosynteza białka.Geny a cechy; współzależności między genami – podstawowe pojęcia, m innymi allele, geny sprzężone, wielokrotne; dominacja, recesywność, kodominacja.Rodzaje zmienności dziedzicznej i niedziedzicznej.Środowiskowe uwarunkowania cech i chorób człowieka.Mutacje, czynniki mutagenne fizyczne i chemiczne .Zaburzenia przemiany lipidów, aminokwasów, węglowodanów - bloki metaboliczne.Pierwotna i wtórna profilaktyka chorób uwarunkowanych genetycznie.Poradnictwo genetyczne, analiza rodowodów. Analiza kariotypów - badania cytogenetyczne, wskazania do diagnostyki prenatalnej.Techniki biologii molekularnej – analiza DNA, PCR; Zastosowania metod genetycznych: określanie pokrewieństwa, ustalanie ojcostwa, w medycynie sądowej, w diagnostyce chorób genetycznie uwarunkowanych. Nutrigenomika - zależności między dietą a genomem. Wybrane zagadnienia z biotechnologii –żywność modyfikowana genetycznie.

ĆWICZENIA:Prawidłowości dziedziczenia - dziedziczenie jakościowych oraz ilościowych cech człowieka. Dziedziczenie grup krwi ABO, MN, czynnika Rh. Układ zgodności tkankowej. Choroba hemolityczna noworodków - mechanizm konfliktu serologicznego między matką a płodem. Genopatie. Zaburzenia i choroby człowieka uwarunkowane autosomalnie monogenowo dominująco i recesywnie: hipercholesterolemia rodzinna, choroba Huntingtona, achondroplazja, mukowiscydoza, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, migrena, hypertermia złośliwa. Bloki metaboliczne – fenyloketonuria, galaktozemia - mechanizm, znaczenie diety eliminacyjnej.Zespół nieprawidłowego wchłaniania – nietolerancja glutenu (celiakia).Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo: rozszczep wargi i podniebienia, reumatoidalne zapalenie stawów. Rola diety w czasie ciąży w zapobieganiu wadom wrodzonym cewy nerwowej - przykład interakcji.Geny – żywienie. Znaczenie „metody bliźniąt” dla oceny dziedzicznego i środowiskowego uwarunkowania cech i chorób. Dziedziczenie sprzężone z płcią - cechy prawidłowe oraz zaburzenia i patologie: daltonizm, hemofilia, krzywica oporna na działanie witaminy D (hipofosfatemia), dystrofia mięśniowa Duchenne‘a, upośledzenie umysłowe fraX. Dziedziczenie związane z płcią. Aberacje – mutacje chromosomowe: a) liczbowe - aneuploidie autosomalne (zespół Downa, zespół Edwardsa, zespół Patau), aneuploidie heterochromosomów (zespół Turnera, zespół Klinefeltera); b) strukturalne (zespół cri du chat, zespół Wolfa-Hirschhorna, zespół Downa z translokacją). Badania cytogenetyczne - wskazania, zapisywanie i ocena wyników analizy kariotypu. Związek między podłożem molekularnym a żywieniem; indywidualny wzór genetyczny żywieniowym kluczem do zdrowia; jadłospis genetyczny.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Connor M., Ferguson – Smith M., Podstawy genetyki medycznej, Wyd. PZWL 1998Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie – pod. red. J.Bala, PWN, 1998r.Podstawowe zagadnienia z genetyki człowieka -kompendium dla studentów G. Olędzka, L. Chomicz, T. Kryczka, Oficyna Wydawnicza 2013.

Nazwa przedmiotu:

PARAZYTOLOGIAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD BIOLOGII MEDYCZNEJNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 15 ------------ 15 ------------- -----------

Koordynator przedmiotu dr hab. Gabriela OlędzkaProwadzący zajęcia dr Marcin Padzik

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

Pasożytnictwo jako antagonistyczna forma relacji między organizmami – podstawowe pojęcia. Mechanizmy inwazji i dyspersji pasożytów, żywiciele pośredni i ostateczni, wektory chorób pasożytniczych. Czynniki sprzyjające zarażaniu się człowieka pasożytami i szerzeniu się pasożytniczych chorób – wpływ wieku, płci, nawyków i tradycji żywieniowych, kondycji zdrowotnej, szczególnych diet, stanu immunologicznego organizmu, współwystępowania innych infekcji czy inwazji.Wpływ cech ogniwa pasożytniczego. Biologiczne i morfofizjologiczne właściwości stadiów inwazyjnych i dyspersyjnych pasożytów: cyst pierwotniaków, jaj i larw helmintów oraz stawonogów, sprzyjające kolonizacji organizmu człowieka przez pasożyty.Środowiskowe uwarunkowania inwazji oraz chorób pasożytniczych. Najważniejsze źródła zarażania się człowieka pasożytami, ze szczególnym uwzględnieniem żywności nieprzetworzonej – warzyw, owoców, żywności przetworzonej, produktów pochodzenia zwierzęcego. Najczęstsze drogi wnikania pasożytów do ludzkiego organizmu- w tym inwazje przez jamę ustną do układu pokarmowego i innych tkanek, organów i układów ludzkiego organizmu.Podstawowe działania zapobiegające zarażaniu się człowieka pasożytami – działania blokujące zamknięcie cyklu rozwojowego pasożyta.Wpływ zwyczajów kulturowych na częstość zarażania się pasożytami.Rola diety jako ważnego czynnika sprzyjającego/zapobiegającego kolonizacji ludzkiego organizmu przez pasożyty ze szczególnym uwzględnieniem zoonoz

ĆWICZENIA:Wybrane pierwotniaki pasożytnicze układu pokarmowego oraz układu moczopłciowego człowieka: Entamoeba histolytica/dispar, Giardia intestinalis,Entamoeba gingivalis, Trichomonas tenax, Trichomonas hominis, Trichomonas vaginalis. Gatunki oportunistyczne i amfizoiczne: Toxoplasma gondii, Cryptosporidium sp., Pneumocystis carinii oraz Acanthamoeba, Negleria i Balamuthia sp., ze szczególnym uwzględnieniem zarażeń drogą pokarmową.Pierwotniaki wywołujące malarie: Plasmodium vivax, P.falciparum leiszmaniozy Leishmania tropica, L.donovani, oraz trypanosomozy (Trypanosoma gambiense, T.cruzi).Przywry bytujące w układzie pokarmowym i wątrobie: Fasciola hepatica, Fasciolopsis buskii oraz przywry krwi, powodujące schistozomozy: Schistosoma haematobium, S. mansoni, S. japonicum.Tasiemce- pasożyty jelitowe człowieka: Diphyllobothrium latum, Taenia saginata, T. solium, Hymenolepis nana. Zoonozy powodowane przez formy larwalne tasiemców, osiedlające się w wątrobie i innych narządach: T.solium, Echinococcus granulosus, E. multilocularis.Pasożytnicze nicienie bytujące u człowieka: Ascaris lumbricoides, Trichuris trichiura, Enterobius vermicularis, Ancylostoma duodenale, Trichinella spiralis, Onchocerca volvulus, Loa loa, Wuchereria bancrofti, Toxocara canis, Toxocara cati.Zanieczyszczenia wody, gleby, powietrza, owoców i warzyw, mięsa i jego przetworów, innej żywności stadiami inwazyjnymi i dyspersyjnymi pierwotniaków i helmintów. Zagrożenie odzwierzęcymi inwazjami helmintów drogą pokarmową. Stawonogi– pasożyty i wektory chorób. Owady: Pediculus humanus, Pthirus pubis, Ctenocephalides canis, Cimex lectularius, Culex pipiens, Anopheles sp., Simulium sp.,Glossina sp.,Triatoma infestans.Pajęczaki – roztocze pasożytnicze i alergogenne: Ixodes ricinus, Argas reflexus, Sarcoptes scabiei. Skutki zanieczyszczania przez stawonogi żywności stadiami inwazyjnymi dla człowieka - ich udział w transmisji groźnych inwazji i infekcji - najważniejsze działania zapobiegawcze.

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Chomicz L. i in., Podstawy biologii i parazytologii medycznej oraz wybrane zagadnienia z diagnostyki i profilaktyki zakażeń pasożytniczych człowieka – kompendium wiedzy – Dz. Wyd. AM w Warszawie 2006.Peters W., Pasvol G., Tropical Medicine and Parasitology, Mosty 2002Pawłowski Z., Stefaniak J., Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym, Warszawa 2004

Nazwa przedmiotu:

PRAWO I EKONOMIKA W OCHRONIE ZDROWIAKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKAZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

2Wymiar godzin: 14 - ZŻCz

14 - ZZP

16 – ZŻCz16 - ZZP -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu Dr hab. Lucjan Szponar, dr Grażyna DykowskaProwadzący zajęcia Dr hab. L. Szponar, dr G. Dykowska, dr T. Tatara

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

1 Zakres i zadania ochrony zdrowia ,a w tym opieki zdrowotnej nad ludnością Kraju w świetle Konstytucji RP oraz Ustawy o zakładach opieki zdrowotnej z 1991r z pozn. zm.

Dr hab. Lucjan Szponar

2 Zasady opieki profilaktycznej nad dziećmi i młodzieżą w świetle obowiązujących w Kraju regulacji prawnych.

Dr hab. Lucjan Szponar

3 Podstawowe zagadnienia ochrony zdrowia ludności Kraju w świetle Narodowego Planu Zdrowia. Dr hab. Lucjan Szponar

4 Zadania i cele Narodowego Narodowego Programu Zdrowia w latach 2007-2015 Dr hab. Lucjan Szponar

5 Zadania zdrowia publicznego w Unii Europejskiej w latach 2003-2008 w świetle regulacji prawnych. Dr hab. Lucjan Szponar

ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO1 Ekonomika zdrowia – wprowadzenie. Definicje. Historia gospodarcza, PKB. Demografia,

bezrobocie, populacja a opieka zdrowotna. Model Grossmana (kapitał społeczny). Dobro publiczne a usługa medyczna. Efektywne państwo.

Dr Grażyna Dykowska

2 Rynek w ochronie zdrowia, w usługach zdrowotnych, szkolnictwie medycznym. Aktorzy rynku ochrony zdrowia – ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2004 nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) oraz ustawa o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r Dz.U. z 2011 nr 112 poz. 654 z późn.zm) . Hazard moralny po stronie świadczeniodawców i świadczeniobiorców.

Dr Grażyna Dykowska

3 Globalne obciążenie chorobami. Podstawowe pojęcia. Zastosowanie DALY oraz pomiaru obciążenia chorobami. QUALY, YLL, YLD, wzory i terminologia. Tablice trwania życia dla kobiet i mężczyzn.

Dr Grażyna Dykowska

4 Podstawowe informacje o finansach publicznych. Ustawa budżetowa. PKD. Podstawy prawne z zakresu finansów publicznych oraz ustawy budżetowej. Opieka ostra i długoterminowa wg. kryteriów OECD i Eurostatu a Statystyka Polska – ujęcie organizacyjno, prawne, ekonomiczne oraz statystyczne.

Dr Grażyna Dykowska

5 Dokumentacja medyczna a koszt. Podstawy prawne. Zasady prowadzenia dokumentacji medycznej. Rola dokumentacji w jakości i kosztach usług medycznych oraz statystyce medycznej. Dostępność do świadczeń. Wybrane wskaźniki i mierniki zdrowia a koszty zdrowia..

Dr Grażyna Dykowska

SEMINARIA:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

1 Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu Dr hab. Lucjan

chorób naczyniowo-sercowych, w tym udarów mózgu. Szponar2 Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu

nowotworów złośliwych.Dr hab. Lucjan Szponar

3 Zmniejszenie częstości urazów powstałych w wyniku wypadkówi ograniczenie ich skutków

Dr hab. Lucjan Szponar

4 Zapobieganie zaburzeniom psychicznym przez działania prewencyjno promocyjne Dr hab. Lucjan Szponar

5 Zmniejszenie przedwczesnej zachorowalności i ograniczenienegatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno-stawowego

Dr hab. Lucjan Szponar

6 Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu chorób układu pokarmowego Dr hab. Lucjan Szponar

7 Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnymi zakażeniom. Zmniejszenie różnic społecznych i terytorialnych w stanie zdrowiapopulacji.

Dr hab. Lucjan Szponar

8. Zaliczenie Dr hab. Lucjan Szponar

ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO1 Narodowe Rachunki Zdrowia. Funkcje, zadania i znaczenie w UE w ekonomice zdrowia. Porównanie

wymogów UE do wymogów polskich w zakresie NRZ. Omówienie dotychczasowego SHA (Narodowego Rachunku Zdrowia) w układach płatnik a świadczeniodawca. Analiza baz danych OECD

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

2 Finansowanie opieki zdrowotnej. Płatnik publiczny i prywatny. Analiza wydatków funkcji i świadczeniodawców w zależności od szczebla samorządu terytorialnego. Wydatki gospodarstw domowych w określonych obszarach ochrony zdrowia.

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

3 Finanse w jednostce ochrony zdrowia. Mechanizmy finansowania świadczeń - za usługę, punkty, budżet kapitacyjny, systemy mieszane, budżety globalne – prospektywne i retrospektywne, hospitalizacja, osobodzień, JGP (DRG) itp .Omówienie metodologii liczenia kosztów wg JGP. Przykłady. Analiza baz danych.

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

4 Rozwiązania z zakresu ekonomiki zdrowia w opiece zdrowotnej – wybrane programy profilaktyczne Analiza opłacalności CAE. Analiza użyteczności (CUA). Koszt a efekt / efektywność w ochronie zdrowia. Analiza opłacalności CAE. Analiza użyteczności (CUA). Koszt a efektywność (CEA) koszt użyteczność (CUA) Koszt –korzyść (CBA).

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

5 Zasoby ludzkie a ekonomia pracy. Zagrożenia środowiskowe a jakość życia. Jakość życia pacjentów przed, w trakcie i po wybranych zabiegach/jednostkach chorobowych. Analiza baz danych

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

6 Gospodarka lekiem. Receptariusz szpitalny. Leczenie kosztów leków w szpitalu. Analiza baz danych Gospodarka lekiem.

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

7 Pacjent w ekonomice zdrowa. Aspekty etyczne i prawne. Usługa jako dobro indywidualne pacjenta. Równość, sprawiedliwość i dostępność do usług medycznych. Analiza baz danych Przekształcenia systemowe w ochronie zdrowia. Podstawy prawne, organizacyjne i ekonomiczne. Problem zadłużenia szpitala

Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

8 Zaliczenie Dr Grażyna Dykowska Dr Tomasz Tatara

Forma i warunki zaliczenia

ZaliczenieZaliczenie pisemne test jednokrotnego wyboruPraca pisemna – Analiza wydatków domowych na zdrowie na podstawie badania GUS „Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2010 r”

Literatura podstawowa

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej DZ.U.07.14.89Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą Dz. U. z 2004 r. Nr 282 poz. 2814 z póź. zm.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 marca 2003 r. w sprawie rodzajów badań lekarskich i laboratoryjnych, którym podlegają kobiety w ciąży i noworodki oraz osoby narażone na zakażenie przez kontakt z osobami zakażonymi, chorymi lub materiałem zakażonym Dz. U. z 2003 r. Nr 61 poz. 550Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy Dz. U. z 2004 r. Nr 125 poz Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 473 iUstawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii Dz. U. z 2005 r. Nr 1'79 poz.1485 z późno zm.

Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Dz. U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 z późno zm.

Baran A, Żyra M.(2006). Narodowy Rachunek Zdrowia, Wydatki na ochronę zdrowia 1999, 2002, 2003. GUS. Fedorowski J(red.), R. Niżankowski (red.), Ekonomika medycyny. Kompendium dla lekarzy i studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.Getzen, T. Ekonomika zdrowia. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 1998 roku, 1999, 2003 roku, 2006, 2010 roku, GUS Warszawa Rydlewska – Liszkowska I, Jugo B, Dereń Z.(1999).Wybrane problemy ewaluacji ekonomicznej w opiece zdrowotnej. Łódź: Instytut Medycyny PracyRyć K. (red.), Skrzypczak Z. (red.), Ochrona zdrowia i gospodarka. Mechanizmy rynkowe a regulacje publiczne, Wyd. Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008. Witczak I, Ekonomika szpitala. Uwarunkowania, elementy, zasady, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2009.Marciniak G.,(red.) (2008). Podstawowe dane w ochronie zdrowia 2007. Warszawa: GUS

Piśmiennictwo dodatkowe:Koziarkiewicz A.(red.). (2001). W 60 wskaźnikach dookoła zdrowia. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Kraków: Medycyna Praktyczna

Akty prawneUstawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy Dz. U. z 2004 r. Nr 125 poz z późn.zm.Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2004 nr 210, poz. 2135 z późn. zm.)Ustawa o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r Dz.U. z 2011 nr 112 poz. 654Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. Nr 151, poz. 896) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29 lipca 2011 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę pracowników niektórych podmiotów leczniczych (Dz.U. Nr 159, poz. 954) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29 września 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych objętych wpisem do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach dokonywania wpisów, zmian w rejestrze oraz wykreśleń z tego rejestru (Dz.U. Nr 221, poz. 1319)

Nazwa przedmiotu:

ORGANIZACJA PRACYKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

Nazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IISemestr:

letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: 20 10 -------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu Dr Ewa Michota - KatulskaProwadzący zajęcia Dr E. Michota-Katulska, dr M. Zegan

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

a. Zagrożenia żywności. Jakość zdrowotna żywności. dr E. Michota-

Katulska 2. Higiena. Higiena żywności. dr M.Zegan3. Systemy zapewnienia jakości: GHP, GMP – wymagania sanitarne dotyczące pomieszczeń i

wyposażenia – związanych z produkcją żywności i żywieniem zbiorowymdr E. Michota-Katulska

4. Warunki sanitarno-higieniczne produkcji potraw. dr E. Michota-Katulska

5. Systemy zapewnienia jakości: HACCP, QACP dr E. Michota-Katulska

6. Systemy zapewnienia jakości: GLP,RASFF. Nowoczesne metody mikrobiologiczne w zapewnieniu kontroli higieny żywności. Kontrola higieniczno-sanitarna zakładów żywnościowych: zewnętrzna i wewnętrzna.

dr E. Michota-Katulska

7. Podstawy organizowania pracy. Organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

dr E. Michota-Katulska

8. Prawo żywnościowe dotyczące higieny żywności: światowe, unijne i polskie. dr M. Zegan

9. Prawna ochrona pracy. Zasady BHP i ppoż. Aktualny stan i problemy związane z utrzymaniem higieny w zakładach żywienia zbiorowego w Polsce

dr M. Zegan

10. Zaliczenie pisemne dr E. Michota-Katulska

SEMINARIA:1. Etapy wprowadzania systemu HACCP na przykładzie wybranych produktów spożywczych:

wiadomości wstępne, opisanie produktów, sporządzanie schematu technologicznego.dr E. Michota-Katulska

2. Etapy wprowadzania systemu HACCP na przykładzie wybranych produktów spożywczych: analiza zagrożeń i oszacowanie ryzyka, ustalenie Krytycznych Punktów Kontroli.

dr E. Michota-Katulska/dr M. Zegan

3. Etapy wprowadzania systemu HACCP na przykładzie wybranych produktów spożywczych: opracowanie systemu monitorowania i działań korygujących, weryfikacja systemu.

dr E. Michota-Katulska/dr M. Zegan

4. Omówienie i obrona projektów (cz.1) dr E. Michota-Katulska/ dr M. Zegan

5. Omówienie i obrona projektów (cz.2) dr E. Michota-Katulska/ dr M. Zegan

Forma i warunki

zaliczeniazaliczenie

Literatura podstawowa

Turlejska H. Pelzner U. Konecka-Matyjek E., Kuchnia serwuje system HACCP. Poradnik wdrażania zasad GHP/GMP i systemu HACCP w zakładach żywienia zbiorowego i firmach cateringowych, IŻŻ, Warszawa 2004 Kołożyn-Krajewska D.(red.), Higiena produkcji żywności, Wyd. SGGW, Warszawa 2003Andrejko D., Andrejko M. Zanieczyszczenia żywności. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, 2009Witrowa-Rajchert B., Marzec A. Jakość i bezpieczeństwo żywności. Wyd. SGGW, Warszawa 2008Gertig H., Duda G., Żywność a zdrowie i prawo, PZWL, Warszawa 2004Dzwolak W. GMP/GHP w produkcji bezpiecznej żywności. BD Long, Olsztyn 2005Zadendrowski M.R. i wsp. Praktyczne wdrażanie systemu HACCP w zakładach żywienia zbiorowego. ODDK, Gdańsk 2004Czasopisma: (rocz. 2012-2014) Przemysł spożywczyPrzegląd gastronomicznyHigiena

III ROK STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

OPIEKUN ROKU: dr Anna Ukleja

Nazwa przedmiotu:

ŻYWIENIE KLINICZNEKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KLINIKA CHIRURGII OGÓLNEJ I ŻYWIENIA KLINICZNEGONazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

5Wymiar godzin: 24 9 35 18 -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Niedożywienie szpitalne: przyczyny, następstwa, rozpoznawanie, zapobieganie. Następstwa zdrowotne i ekonomiczne. Zespół leczenia żywieniowego. Rola dietetyka. Dr Krystyna Majewska

2

Zespół krótkiego jelita: przyczyny, następstwa, postępowanie lecznicze, żywienie pozajelitowe i dojelitowe. Leczenie żywieniowe w domu.Leczenie żywieniowe ciężko chorych przebywających w oddziałach intensywnej terapii. Leczenie pacjentów z posocznicą.

Dr Joanna Kaczanowska

3 Żywienie dojelitowe: wskazania, przeciwwskazania, powikłania, wytwarzanie dostępu do przewodu pokarmowego , wybór diety do żywienia dojelitowego.. Planowanie żywienia dojelitowego. Dr Krystyna Majewska

4 Monitorowanie leczenia żywieniowego: monitorowanie kliniczne, biochemiczne (laboratoryjne). Zespół ponownego odżywiania (refeeding syndrome) Dr Krystyna Majewska

5 Żywienie w okresie okołooperacyjnym. Wskazania. Wybór metody żywienia. Podaż składników odżywczych. Czas trwania żywienia: przed operacją i po operacji.

Dr Joanna Kaczanowska

6Leczenie żywieniowe w ostrej fazie choroby Leśniowskiego-_Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Leczenie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe układu pokarmowego. Postępowanie przed i po operacji.

Dr Michał Ławiński

7 Leczenie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe przewodu pokarmowego. Postępowanie przed i po operacji

Dr Joanna Kaczanowska

8 Leczenie żywieniowe w ciężkim ostrym zapaleniu trzustki. Leczenie żywieniowe kobiet w ciążySEMINARIA:

1

Pogłębienie treści wykładów 1.Niedożywienie szpitalne: przyczyny, następstwa, rozpoznawanie, zapobieganie.. Zespół leczenia żywieniowego. Rola dietetyka. Zespół krótkiego jelita: przyczyny, następstwa, postępowanie lecznicze, żywienie pozajelitowe i dojelitowe. Leczenie żywieniowe w domu. Przygotowanie chorego do leczenia żywieniowego w domu2. Leczenie żywieniowe ciężko chorych przebywających w oddziałach intensywnej terapii. Leczenie pacjentów z posocznicą.

Dr Michał Ławiński

2

Pogłębienie treści wykładów 3. Żywienie dojelitowe: wskazania, przeciwwskazania, powikłania, dostęp do przewodu pokarmowego. Omawianie przypadków chorych 4. Monitorowanie leczenia żywieniowego: monitorowanie kliniczne, biochemiczne (laboratoryjne). Zespół ponownego odżywiania (refeeding syndrome). Biegunka w czasie żywienia dojelitowego 5. Żywienie w okresie okołooperacyjnym. Wskazania. Wybór metody żywienia. Podaż składników odżywczych.

Dr Krystyna Majewska

3

Pogłębienie treści wykładów 6. Leczenie żywieniowe w ostrej fazie choroby Leśniowskiego-_Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Leczenie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe układu pokarmowego. Postępowanie przed i po operacji. Omawianie przypadków chorych.7. Leczenie żywieniowe chorych na nowotwory złośliwe przewodu pokarmowego. Postępowanie przed i po operacji. Omawianie przypadków chorych. 8. Leczenie żywieniowe w ciężkim ostrym zapaleniu trzustki. Leczenie żywieniowe kobiet w ciąży

Dr Joanna Kaczanowska

ĆWICZENIA:

1.

Ocena stanu odżywienia chorych leczonych w Klinice. Badania antropometryczne, interpretacja badań biochemicznych. Wywiad badania kliniczne. Wypełnienie formularzy SGA, NRS 2002, MUST, MNA. Obliczanie zapotrzebowania na energie i składniki odżywcze chorych leczonych w klinice.

Mgr Joanna Rogulska

2.

Żywienie dojelitowe w praktyce: zgłębniki, podstawy wyboru zgłębnika, zakładanie zgłębnika, kontrola położenia końca zgłębnika, kontrola zalegania w żołądku. Opieka nad zgłębnikiem, utrzymanie drożności i położenia zgłębnika. Kryteria wyboru metody żywienia i diety.

Lek Bukowicka Barbara

3.

Żywienie pozajelitowe w praktyce- linia żylna i jej elementy. Mieszanina odżywcza-składniki, proporcje. Przygotowanie mieszaniny odżywczej metodą grawitacyjną, Worki RTU Planowanie i monitorowanie żywienia pozajelitowego. Podłączenie i odłączenie wlewu. Zamykanie cewnika na okres przerwy w żywieniu. Nadzór nad pacjentem żywionym pozajelitowo. Wypełnianie formularzy karty metabolicznej.

Dr Krystyna Majewska

4. Bilans płynów, Ocena bilansu płynów u pacjentów przebywających w oddziale, Ocena gospodarki wodno- elektrolitowej Dr Michał Ławiński

5.

Powtórzenie: Żywienie dojelitowe w praktyce: zgłębniki, podstawy wyboru zgłębnika, zakładanie zgłębnika, kontrola położenia końca zgłębnika, kontrola zalegania w żołądku. Opieka nad zgłębnikiem, utrzymanie drożności i położenia zgłębnika. Kryteria wyboru metody żywienia i diety. Żywienie pozajelitowe w praktyce- linia żylna i jej elementy. Mieszanina odżywcza-składniki, proporcje. Planowanie i monitorowanie żywienia pozajelitowego. Podłączenie i odłączenie wlewu. Zamykanie cewnika na okres przerwy w żywieniu. Nadzór nad pacjentem żywionym pozajelitowoRola dietetyka w zespole żywieniowym – w szpitalu.Zaburzenia połykania jako problem kliniczny- przyczyny, następstwa, możliwe postępowanie żywieniowe.Nadczynność i niedoczynność tarczycy a leczenie żywieniowe.Metody kontroli glikemii w czasie leczenia żywieniowego. Interakcje leków z dietami przemysłowymi.Wyniszczenie sercowe – Kacheksja sercowa.Zaburzenie wodno-elektrolitowe a leczenie żywieniowe

Dr Joanna Kaczanowska

Forma i warunki

zaliczenia

EGZAMIN

Literatura podstawow

a

Sobotka L. (red.): Podstawy żywienia klinicznego. PZWL, Warszawa 2007, Sobotka L. (red.): Podstawy żywienia klinicznego. Scientifica 2013- wydanie czwarte.

Łysiak-Szydłowska W.: Żywienie kliniczne. Wybrane zagadnienia, Via Medica, Gdańsk 2000Ciszewska-Jędrasik M., Pertkiewicz M.: Mieszaniny do żywienia pozajelitowego. Standardy postępowania i zalecenia dla farmaceutów. PZWL, Warszawa 2004Pertkiewicz M., Korta T (red.).: Standardy żywienia pozajelitowego i żywienia dojelitowego. PZWL, Warszawa 2005Poniewierka E (red.): Żywienie w chorobach przewodu pokarmowego i zaburzeniach metabolicznych. Cornetis, Wrocław 2010

Nazwa przedmiotu:

PROFILAKTYKA I LECZENIE CHORÓB DIETOZALEŻNYCH

Kod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

6Wymiar godzin: 30 30 ------- 30 -----------

Koordynator przedmiotu Dr Anna UklejaProwadzący zajęcia Dr A. Ukleja, dr I. Boniecka, dr L. Pachocka, mgr L. Wronka, dr hab. D. Szostak-Węgierek

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1. Choroby dietozależne : definicja, epidemiologia, przyczyny, współczesne zagrożenia, koszty leczenia, długość życia.

dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

2. Programy profilaktyczne i och rola w zapobieganiu chorobom dietozależnym dr Iwona Boniecka

3.

Nadwaga i otyłość, zespół metaboliczny- epidemiologia, występowanie. Żywienie i aktywność fizyczna w profilaktyce i leczeniu Wskazania do farmakoterapii i leczenia operacyjnego. Operacje bariatryczne. Epidemiologia. Leczenie otyłości olbrzymiej w Polsce. Powikłania. Kiedy rozpoczyna się zagrożenie otyłością olbrzymią?

dr I. Boniecka

4.Choroby układu krążenia ( nadciśnienie, CHNS, zawał serca, udar mózgu-epidemiologia. Czynniki ryzyka, rozpoznanie, leczenie zaburzeń lipidowych, leczenie dietetyczne. Profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

5. Rola jodu w organizmie, skutki zdrowotne niedostatecznego lub nadmiernego spożycia jodu. Choroby tarczycy. Profilaktyka jodowa w Polsce dr Lucyna Pachocka

6.Nowy podział węglowodanów. Indeks i ładunek glikemiczny. Wykorzystanie tych wskaźników w planowaniu diety chorych na cukrzycę typu 2 i w zapobieganiu cukrzycy. Zastosowanie indeksu glikemicznego w profilaktyce i dietoterapii otyłości i chorób sercowo naczyniowych.

dr Anna Ukleja

7. Cukrzyca typu 1. Występowanie, przyczyny, rozpoznanie. Insulinoterapia. Leczenie dietetyczne, aktywność fizyczna, powikłania dr A. Ukleja

8. Dna moczanowa, definicja, epidemiologa, patofizjologia, przyczyny, leczenie, dieta dr L. Pachocka

9. Postępowanie dietetyczne w nadwrażliwościach pokarmowych. Patogeneza, alergeny pokarmowe, probiotyki ,objawy i powikłania, diagnostyka, leczenie.

10. Osteoporoza – epidemiologia, czynniki ryzyka, profilaktyka, leczenie dietetyczne, powikłania. dr I. Boniecka

11. Rola czynników dietetycznych w symptomatologii zaburzeń czynnościowych jelit. Obstrukcje, biegunki dr A. Ukleja

12. Profilaktyka i leczenie chorób tkanki łącznej. Podział chorób, powikłania leczenie farmakologiczne, fizykoterapia, dietoprofilaktyka dr L Pachocka

13. Błędy żywieniowe a ryzyko chorób kobiecych (zespół napięcia przedmiesiączkowego, endometrioza, bezpłodność ,profilaktyka.

dr Dorota Szostak-Węgierek

14. Profilaktyka i leczenie chorób oczu(zwyrodnienie plamki żółtej, zaćma, jaskra) dr A.Ukleja

15.Profilaktyka i leczenie chorób neurodegeneracyjnych i ośrodkowego układu nerwowego- choroba Parkinsona i Alzheimera . Definicja, epidemiologia, rozpoznanie. Czynniki żywieniowe mające znaczenie w rozwoju i przebiegu choroby.

mgr L. Wronka

SEMINARIA:

1. Zakres wykładu 2,3 dr I. Boniecka

2. Zakres wykładu 4 dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

3. Zakres wykładu 5 dr L. Pachocka 4. Zakres wykładu 8 dr L . Pachocka5. Zakres wykładu 6,7 dr A. Ukleja6. Zakres wykładu 9 dr A. Ukleja7. Zakres wykładu 10 dr I. Boniecka

8. Zakres wykładu 12 dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

9. Zakres wykładu 13 dr hab. Dorota Szostak-Węgierek

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:Witaminy i składniki pokarmowe oraz błonnik pokarmowy w prewencji chorób dietozależnychZapobieganie chorób jamy ustnejPrewencja w nowotworach złośliwychRola żywienia w leczeniu nowotworów złośliwychRola diety w zapobieganiu i leczeniu niedokrwistościPsychogenne zaburzenia odżywianiaDietetyczne leczenie zaburzeń lipidowychRola żywienia w leczeniu chorób endokrynologicznych ( zespół Cushinga, moczówka prosta)Postępowanie dietetyczne w niedożywieniuRola kwasu foliowego w prewencji wad cewy nerwowej

Forma i warunki

zaliczenia

EGZAMIN

Literatura podstawowa

Szendzielorz – Honisz K., Szymborska- Kajanek A., Wróbel M.: Diabetologia. Praktyczny poradnik. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2006Podstawy dietetyki. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2006Jarosz M (red).: Praktyczny podręcznik dietetyki. Wydawca IŻŻ, Warszawa 2010Jarosz M (red).: Otyłość, Żywienie, Aktywność fizyczna, Zdrowie Polaków. Wydawca IŻŻ, Warszawa 2006Bawa S., Gajewska D., Kozłowska L i wsp.: Dietoprofilaktyka1. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2009.Ukleja A., Kunachowicz H., Szczygieł B.: Zastosowanie indeksu glikemicznego w profilaktyce i leczeniu otyłości. Wydawnictwo WUM 2012Janeczko-Sosnowska E. Diabetologia . Cukrzyca typu 1 . Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2008

Nazwa przedmiotu:

HIGIENA TOKSYKOLOGIA I BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

Kod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KATEDRA I ZAKŁAD TOKSYKOLOGII - ZTKATEDRA I ZAKŁAD BROMATOLOGII - ZBNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

Zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

5Wymiar godzin: 4- ZT

11 - ZB10- ZB 20 -ZB 20-ZB -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1 Podstawowe pojęcia i definicje.2 Losy substancji obcych w organizmie.3 Wpływ różnych czynników na powstawanie i przebieg zatrucia.

4 Substancje antyodżywcze w żywności - występowanie i wpływ na organizm w aspekcie korzyści i wad w procesie żywienia.

5 Substancje celowo dodane do żywności.6 Substancje zanieczyszczające żywność podczas produkcji, przetwarzania i przechowywania.7 Substancje przechodzące z naczyń i opakowań

SEMINARIA:1 Metodologia badań toksykologicznych. Naturalne substancje toksyczne w żywności.2 Rodzaje substancji chemicznych stosowanych jak dodatki do żywności ze względów technologicznych.3 Szkodliwe związki chemiczne występujące w żywności.4 Opakowania żywności i ich rola w zabezpieczeniu dobrej jakości żywności.5 Biologiczne skażenie żywności.

ĆWICZENIA:

1.

Ocena Zanieczyszczeń żywności pozostałościami substancji chemicznychZanieczyszczenie środkami ochrony roślin.Obecność nitrozoamin w środkach żywności.Oznaczenie azotanów i azotynów w żywności.

2.Ocena zanieczyszczeń biologicznych żywności: zatrucie grzybami, problematyka aflatoksyn, oznaczenie pozostałości antybiotyków betalaktamowych w żywności.KOLOKWIUM

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:

Forma i warunki

zaliczenia

EGZAMIN

Literatura podstawowa

Nazwa przedmiotu:

ANALIZA I OCENA JAKOŚCI ŻYWNOSCIKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:KATEDRA I ZAKŁAD CHEMII NIEORGANICZNEJ I ANALITYCZNEJ - ZCHNKATEDRA I ZAKŁAD BROMATOLOGII - ZBNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

Zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

5Wymiar godzin: 10 - ZCHN 10 - ZCHN 25 - ZB 20-ZB i ZCHN -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:

1

Podstawy metodyczne oceny jakości żywności. Charakterystyka metod stosowanych w analizie żywności. Metodyka pobierania próbek żywności do badań.

Zasady przygotowania średnich próbek laboratoryjnych z różnych produktów żywności.2 Etapy wstępne w analizie żywności.3 Metody analityczne wykorzystywane w analizie żywności.4 Badania organoleptyczne, analiza sensoryczna w ocenie jakości żywności5 Matematyczne metody opracowania i interpretacji wyników. Walidacja metod.

SEMINARIA:1 Zasady stosowane w analizie żywności w zakresie przygotowania próbek do badań ilościowych i jakościowych.

2

Podstawowe metody stosowane w analityce żywności: metody instrumentalne

- polarymetria- spektrofotometria- chromatografia gazowa i cieczowa

metody miareczkowemetody jakościowe - testy

3 Omówienie oceny wiarygodności wyników - walidacja metod.4 Analiza sensoryczna.

ĆWICZENIA:

1

Badanie wartości odżywczej wybranego środka spożywczego.Oznaczanie ilościowe zawartości:-białka met. Kjeldahla-tłuszczu met.Gerbera- węglowodanów - laktozy met. polarymetryczną

2

Oznaczanie wybranych witamin w środkach spożywczych:- Witamina C met. Schafferta i Kingsleya- Test językowy wysycenia organizmu witamina C

Oznaczanie β-karotenu met. kolumnową

3 Oznaczanie wybranych składników mineralnych:Wapń, Fosfor, Żelazo met. ASA oraz spektrofotometryczne

4

Ocena jakości zdrowotnej tłuszczów.Wpływ procesów kulinarnych i przechowywania na jakość zdrowotną tłuszczów.Parametry oceny jakości zdrowotnej tłuszczów:

- liczba nadtlenkowa (Lee)- próba Kreisa

Analiza składu kwasów tłuszczowych w wybranych produktach - met. chromatograficzna KOLOKWIUM

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:

Forma i warunki

zaliczenia

EGZAMIN

Literatura podstawow

a

Kocjan R.: Chemia analityczna, PZWL, 2002Krauze S.: Podręcznik Laboratoryjny analityka Żywnościowego, PZWL 1962Olędzka R.: Analiza bromatologiczna-jakość zdrowotna żywności, AM Warszawa 2004

Nazwa przedmiotu:

METODOLOGIA BADAŃ NAUKOWYCH I SEMINARIA LICENCJACKIE

Kod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA - ZŻCzZAKŁAD DYDAKTYKI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA - ZDiEKNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

Zimowy/letni

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

5Wymiar godzin:

ZŻcz – 6ZDiEK - 6

ZŻcz –30ZDiEK - 8 ------------- ZŻcz ,ZDiEK - 25 - -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

1. Zasady zakończenie studiów I stopnia. Charakterystyka wybranych elementów części teoretycznej pracy licencjackiej.

Dr M.Zegan

2. Charakterystyka wybranych elementów części badawczej pracy licencjackiej. Dr M.ZeganZAKŁAD DYDAKTYKI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

3. Bioetyczne aspekty prowadzenia badań naukowych w medycynie Dr Mariusz Panczyk4. Kryteria oceny piśmiennictwa naukowego w obszarze medycyny Dr Mariusz Panczyk

SEMINARIA:ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA

1. Elementy części teoretycznej pracy – temat pracy-przegląd piśmiennictwa-cel pracy. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

2. Omówienie popełnionych błędów w rozdziale Przegląd piśmiennictwa. Wstęp. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

3. Kwestionariusz ankiety. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

4. Materiał i metodyka. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

5. Wyniki badań własnych. Analiza wyników. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

6. Dyskusja wyników. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

7. Wnioski/Podsumowanie. Dr M.Zegan/DrE.Michota-Katulska

8. Streszczenie. Aspekty techniczne pracy. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

9. Prezentacja na obronę. Dr M.Zegan/DrE.Michota-Katulska

10. Prezentacje studentów. Dr M.Zegan/Dr E.Michota-Katulska

ZAKŁAD DYDAKTYKI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA1. Opracowanie statystyczne wyników badań ankietowych Dr Mariusz Panczyk

2. Korzystanie z elektronicznych baz danych bibliograficzno-abstraktowych oraz zasady i sposoby cytowania prac naukowych Dr Mariusz Panczyk

KSZTAŁCENIE BEZ NAUCZYCIELA:

Forma i warunki

zaliczenia

ZaliczenieDyskusja podczas zajęć; analiza materiałów/problemu podczas seminariówZaliczenia pisemne, przez platformę e-learningową Moodle, podczas trwania semestru (testy: otwarte, krótkie odpowiedzi, zamknięte (prawda-fałsz, dobieranie, wielokrotnego wyboru). Skale ocen – numeryczna

Literatura podstawowa

1. Apanowicz J. Metodologia nauk, Toruń 20032. Hajduk Z. Ogólna metodologia nauk, Lublin 20073. Oppenheim A. Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Poznań 2004 4. Wieczorkowska G, Wierzbiński J. Badania sondażowe i eksperymentalne. Wybrane zagadnienia.

Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego; 2005.5. Gajewski P, Jaeschke R, Brożek J. Podstawy EBM czyli medycyny opartej na danych naukowych dla lekarzy

i studentów medycyny. Warszawa: Medycyna Praktyczna; 2008.6. Dobra praktyka badan naukowych – rekomendacje. Zespół Etyki w Nauce przy Ministrze Nauki i

Informatyzacji, Warszawa, 2004.7. Jan E. Zejda. Medyczny artykuł naukowy. Zasady dobrej praktyki publikacyjnej. Ann. Acad. Med. Siles.

2006, 60, 4.8. Dobre obyczaje w nauce – zbiór zasad i wytycznych. Polska Akademia Nauk, Warszawa, 2001.

Nazwa przedmiotu:

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD DYDAKTYKI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIANazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

Zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

Wymiar godzin: 16 14 ------------- -------------- -----------

Koordynator przedmiotu dr n. farm. Mariusz PanczykProwadzący zajęcia dr n. farm. Mariusz Panczyk

TREŚCI PROGRAMOWEWYKŁADY:1 Ochrona własności w Internecie2 Rzetelność badań naukowychSEMINARIA:1 Wprowadzenie do prawa własności intelektualnej2 Prawo autorskie i prawa pokrewne3 Wynalazki4 Znaki odróżniające: znaki towarowe i oznaczenia geograficzneForma i warunki zaliczenia

Dyskusja podczas zajęć; analiza materiałów/problemu podczas seminariówZaliczenia pisemne, przez platformę e-learningową Moodle, podczas trwania semestru (testy: otwarte, krótkie odpowiedzi, zamknięte (prawda-fałsz, dobieranie, wielokrotnego wyboru). Skale ocen – numeryczne.

Literatura podstawowa

1. Rzetelność w badaniach naukowych oraz poszanowanie własności intelektualnej. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Warszawa, 2012.2. Barta J, Markiewicz R. Prawo autorskie. Warszawa, 2008.3. Barta J, Czajkowska – Dąbrowska M, Ćwiąkalski Z, Markiewicz R, Traple E. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz. Dom Wydawniczy ABC, 2001.

4. Łazewski M, Gołębiowski M. Własność intelektualna. Warszawa, 2006.5. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508).6. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83)

Nazwa przedmiotu:

PODSTAWY REHABILITACJI RUCHOWEJKod przedmiotu:

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot / moduł:ZAKŁAD REHABILITACJI SPCSKNazwa kierunku: DIETETYKAForma studiów:

stacjonarnaRodzaj modułu kształcenia:

obowiązkowyJęzyk przedmiotu / modułu:

polskiPoziom studiów:

I Rok studiów:

IIISemestr:

Zimowy

Forma zajęć: wykład seminaria ćwiczeniakształcenie

bez nauczyciela

inneLICZBA ECTS:

1Wymiar godzin: ----- 5 10 -------------- -----------

Koordynator przedmiotuProwadzący zajęcia

TREŚCI PROGRAMOWESEMINARIA:

1. Podstawy rehabilitacji (definicja, podział, podstawy fizjologiczne, stan aktywności fizycznej ludności w Polsce – dane statystyczne).

2. Zasady treningu fizycznego (leczniczego).

3. Wpływ wysiłku fizycznego na poszczególne układy organizmu ludzkiego. Wpływ hipokinezji na funkcjonowanie organizmu ludzkiego.

4. Znaczenie aktywności fizycznej w profilaktyce i leczeniu wybranych jednostek chorobowych.5. Rola aktywności fizycznej w leczeniu otyłości.

ĆWICZENIA:

1. Zasady prowadzenia ćwiczeń leczniczych z osobami otyłymi – krzywa natężenia obciążeń treningowych, rodzaj wysiłku fizycznego, zasady bezpieczeństwa.

2. Metody oceny sprawności fizycznej test Coopera, indeks sprawności fizycznej K. Zuchowy, test TKKF oceny sprawności fizycznej dorosłych, test minimalnej siły mięśniowej Krausa – Webera).

3. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej (bezpośredni pomiar maksymalnego zużycia tlenu, PWC 170, PWC 150, PWC 130 – oznaczenie progu mleczanowego, próba Martineta, próba Harwardzka, próba Astranda).

4. Aqua – aerobic.5. Aerobic.6. Ćwiczenia ogólno – usprawniające.7. Ćwiczenia ogólno – kondycyjne.8. Ćwiczenia z elementami Pilaste.9. Treningi: stacyjny, marszowy, gibkości, szybkości.

10. Gry i zabawy rekreacyjne.Forma i warunki

zaliczenia

zaliczenie