William Szekspir

Przewodnik po życiu i twórczości.

William Szekspir (ang. William Shakespeare; ur. prawdopodobnie 23 kwietnia 1564, data chrztu: 26 kwietnia 1564, miejsce ur. Stratford-upon-Avon, zm. 23 kwietnia 1616 tamże) – angielski poeta, dramaturg, aktor. Powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru.

Napisał około 40 sztuk, 154 sonety, a także wiele utworów innych gatunków. Mimo że cieszył się popularnością już za życia, jego sława rosła głównie po jego śmierci, dopiero wtedy został zauważony przez prominentne osobistości. Uważa się go za poetę narodowego Anglii.Ortodoksyjni eksperci uważają, że większość swoich prac napisał między 1586 a 1612 rokiem, jednocześnie chronologia ich powstawania, a także samo autorstwo większości z nich, są przedmiotem ciągłej debaty. Był jednym z niewielu dramaturgów, którzy z powodzeniem tworzyli zarówno komedie, jak i tragedie. Jego sztuki łączą w sobie łatwość w przyswajaniu ze złożonością charakterów postaci, poetycką zręczność z filozoficzną głębią.

Sztuki Szekspira zostały przetłumaczone na wszystkie najważniejsze języki nowożytne (pierwszego polskiego przekładu dokonano w 1839 roku), inscenizacje mają miejsce na całym globie. Co więcej, jest najczęściej cytowanym pisarzem w anglojęzycznym świecie. Wiele jego neologizmów weszło do codziennego użycia. Lista słów, które wprowadził do języka angielskiego, liczy około 600 pozycji. Przez lata dyskutowano na temat jego życia, orientacji seksualnej i religijności.

Najbardziej znane dzieła Williama Szekspira:

• Romeo i Julia (Romeo and Juliet; 1595)

• Hamlet (Hamlet, Prince of Denmark; 1600)

• Makbet (Macbeth; 1606)

• Król Lear (King Lear; 1605)

• Otello (Othello; 1605)

• Sen nocy letniej (A Midsummer Night's Dream; 1595)

ROMEO I JULIA Treść: Sztuka przedstawia konflikt dwóch zwaśnionych rodzin, których członkowie zakochują się w sobie. Nieszczęśliwie zakochany w dziewczynie imieniem Rozalina, Romeo Montecchi dowiaduje się o balu w domu rodziny Capulettich, gdzie ma pojawić się jego wybranka. Udaje się tam wraz z grupą przyjaciół i poznaje Julię - wkrótce dochodzi do pierwszych pocałunków tych dwojga. Następnego dnia nastolatkowie (Julia ma niespełna 14 lat, a Romeo 16) biorą ślub w celi ojca Laurentego.Wkrótce w Weronie dochodzi do konfliktu pomiędzy przyjaciółmi młodzieńców. Pojedynek pomiędzy Tybalta (krewnymi Capulettich) a przyjacielem Romea kończy się śmiercią tego ostatniego. Kiedy dowiaduje się o tym sam Romeo, dochodzi do kolejnego pojedynku, tym razem pomiędzy tytułowym bohaterem a samym Tybaltem, w którym Tybalt ginie. Karą za śmierć Tybalta ma być wygnanie Romea. Pani Capuletti informuje Julię, że ta wyjdzie za mąż za Parysa. Nie chcąc popełnić bigamii, Julia wypija otrzymaną od ojca Laurentego miksturę, która wprawia ją w stan podobny do śmierci.Laurenty chce poinformować o całej sytuacji Romea, jednakże wieści te nie docierają do niego. Na cmentarzu, po zobaczeniu Julii spoczywającej w trumnie, zrozpaczony Romeo podejmuje decyzje o samobójstwie. Dochodzi do przebudzenia Julii, która - widząc śmierć Romea - postanawia przebić swoją pierś sztyletem i również umiera. Ojciec Laurenty tłumaczy przybyłym na miejsce członkom rodzin całe zajście, co prowadzi do pojednania pomiędzy rodami Montecchich i Capulettich.

HAMLET

Treść: Na zamku Elsynor w Danii ma swoją królewską siedzibę Klaudiusz, władca państwa. Jego żoną jest Gertruda. Klaudiusz ma także przybranego syna, Hamleta, którego ojciec (pierwszy mąż Gertrudy) zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Na zamku zaczynają się dziać dziwne rzeczy - nocami przybywa tajemniczy duch, który chce się koniecznie spotkać z księciem Hamletem. Okazuje się, że to duch jego ojca, który domaga się, by syn pomścił jego śmierć na Klaudiuszu, który go otruł i bezprawnie przejął tron. Odtąd Hamlet nie zazna spokoju. Nie chce zabijać, ale czuje konieczność naprawienia wyrządzonego zła. Zaczyna udawać obłąkanego. Porzuca ukochaną Ofelię, niemal wyrzeka się matki, morduje dworzanina Poloniusza, w końcu staje do pojedynku z bratem Ofelii, Laertesem. W tragedii giną: Ofelia, Poloniusz, Klaudiusz, Gertruda, Laertes, Hamlet. Ostatnie słowa młody książę kieruje do przyjaciela, by przekazał potomnym prawdę o nim.

MAKBET

Treść: Król Dunkan jest władcą Szkocji. Makbet wraz z przyjacielem Bankiem, są dowódcami wojsk Dunkana, Po tym, jak obaj przyjaciele spotykają wiedźmy, które przepowiadają Makbetowi królewską przyszłość, Makbet zaczyna dążyć do władzy. Za namowami żony, Lady Makbet, która pobudza kiełkujące w Makbecie niemoralne żądze, bohater dokonuje zbrodni. We własnym domu zabija on Dunkana, zrzuca winę na służących, a potem na synów króla. Ci muszą uciekać ze Szkocji, przez co Makbet zostaje królem. Główny bohater musi jednak zacierać ślady zbrodni. Zleca zabójstwo Banka, swego przyjaciela. Ponadto napada i morduje rodzinę jednego z wiernych lordów dawnego króla – Makdufa. Makduf podejrzewa bowiem zdradę Makbeta i również jest zmuszony schronić się w Anglii. Krwawe, tyrańskie rządy Makbeta, tracącego powoli zmysły, mają zostać szybko ukrócone. Prawda powoli wychodzi na jaw. Dochodzi do bitwy szkocko-angielskiej. Tuż przed rozpoczęciem walk umiera Lady Makbet, którą dotknęło obłąkanie. Makbet, któremu wiedźmy przepowiedziały koniec, gdy poruszy się las Birnam i przebije go miecz człowieka nie narodzonego z kobiety, polega na polu bitwy. Zabija go Makduf. Las Birnam poruszył się natomiast, kiedy wojska angielskie zamaskowały się gałęziami i podchodziły pod zamek Dunzynan. Władza zostaje przywrócona prawowitemu następcy tronu, synowi Dunkana. Nowy król zapowiada lepsze czasy dla Szkocji i powrót sprawiedliwości.

CIEKAWOSTKI : -Przypuszcza się, że sztuka "Hamlet" została zainspirowana wczesną śmiercią syna Williama Shakespeare'a - Hamneta.

- "Wynalazł" imiona: Miranda, Jessica, Ophelia, Audrey i Viola. Stały się sławne i weszły do powszechnego użycia dzięki jego sztukom.

- Akta jego rodziny z lat 1564-1616 zwierają 44 różne pisownie nazwiska Szekspir. - Miał siódemkę rodzeństwa.

- William Szekspir był pierwszą osobą spoza rodziny królewskiej, sportretowaną na brytyjskim znaczku pocztowym.

- Wiele neologizmów jego autorstwa weszło do codziennego użycia, lista słów, które wprowadził do języka angielskiego, liczy około 600 pozycji.

- W chwili ślubu miał 18 lat, a jego żona (Anne Hathaway) - będąca wówczas w 3 miesiącu ciąży - 26.

-Jedna z najbardziej znanych sztuk Szekspira "Makbet" uważana jest przez aktorów za "przeklętą", jej przedstawienia często prześladuje niezrozumiały pech. W środowisku funkcjonuje wiele związanych z "Makbetem" przesądów, nawet samo wymawianie tego słowa przynosić ma podobno nieszczęście. Aktorzy teatralni posługują się więc zwykle omówieniem, używając bezpiecznej nazwy: "Szkocka sztuka".

-William zmarł dokładnie w dniu swoich 52 urodzin.

CYTATY:

*„Lecz choćby oczy jej były na niebie, a owe gwiazdy w oprawie jej oczu, blask jej oblicza zawstydziłby gwiazdy. ”

*„Słabości, twe imię kobieta!” Frailty, thy name is woman! (ang.)

*„Życie jest to opowieść idioty, pełna wrzasku i wściekłości, nic nie znacząca.” Life is a tale Told by an idiot, full of sound and fury,Signifying nothing. (ang.)

*„Być albo nie być, oto jest pytanie.” To be or not to be, that is the question. (ang.)

*„Ludzie umierają od czasu do czasu, a robaki zjadają ich, lecz nie z miłości.”

*„Niech będzie, co będzie; czas wszystko równo w swym unosi pędzie.”

GALERIA.

podpis

Dom rodzinny pisarza w Stratford

Nagrobek Szekspira

herb Szekspira

Strona tytułowa Pierwszego Folio, wydanego w 1623 roku

Strona tytułowa pierwszego wydania sonetów Szekspira

Ryszard III

Wiele hałasu o nic

Troilus i Kresyda

Wenus i Adonis

Strona tytułowa wydania Dwóch szlachetnych krewnych z 1634roku

GALERIA

Wykonały:

Martyna Tuszyńska

Edyta Jaworska