Przez Góry i Prerie_Zakończenie

PRZEZ GRY I PRERIE

WDRWKI Z DOKTOREM JANEM

I KAROLEM GORDONEM PO

DZIKIM ZACHODZIE

Cykl westernowy

WIESAWA WERNICA

Opracowanie: Jacek WALCZYSKI Rok 2013

ZAKOCZENIE

PRZEZ GRY I PRERIE CYKL WESTERNOWY WIESAWA WERNICA

Opracowanie edytorskie: Jawa48 na podstawie egzemplarza ze zbiorw prywatnych

Tylko do uytku wewntrznego i osobistego bez prawa przedruku i publikacji tak w czci jak i w caoci.

Wykorzystywanie tylko do uytku osobistego, tak jak czyta si ksik wypoyczon z biblioteki, od ssiada, znajomego czy przyjaciela.

Wykorzystywanie w celach handlowych, komercyjnych, modyfikowanie, przedruk i tym podobne bez zgody autora edycji zabronione.

Niniejsze opracowanie suy wycznie popularyzacji tej ksiki i przypomnienia zapomnianych pozycji literatury z lat szkolnych.

ZAKOCZENIE

Powie ZE MIASTO koczy cykl westernowy Wiesawa Wernica PRZEZ

GRY I PRERIE.

Co miay w sobie powieci Wiesawa Wernica, e wobec silnej konkurencji one

zdobyy sobie znaczc pozycj na rynku poczytnej ksiki modzieowej,

dorwnujcej krlujcym wwczas pozycjom Alfreda Szklarskiego o przygodach

Tomka Wilmowskiego? A przecie nie brakowao rwnie innych, klasycznych

pozycji literackich: opowiada, nowel i powieci z Dzikiego Zachodu takich

autorw jak Friedrich Gerstaecker, Ernie Hearting, A. B. Guthrie, Benjamin

Appel, Benno Voelkner, Owen Wister, Jack Schaefer, Richard Wormser, C.

Richter, Max Brand, George Owen Baxter a take naszych rodzimych autorw

Adama Bahdaja, Jana Szczepaskiego, Nory Szczepaskiej, Marii Julii

Zaleskiej, Longina Jana Okonia, Sat-Okha czy Arkadego Fiedlera. Celowo

pomijam Jamesa Fenimore Coopera, Jamesa Olivera Curwooda i oczywicie

Karola Maya.

Nie ulega wtpliwoci, e w latach 60. XX-wieku fascynowaa nas literatura

Karola Maya. Sceptycznie, lub wrcz krytycznie oceniana przez naszych

wychowawcw i nauczycieli jzyka polskiego, ktrzy konsekwentnie

przekonywali nas, e nie moe by co dobrego autorstwa kogo kto siedzia

w wizieniu a Ameryk zna jedynie z encyklopedii w wiziennej bibliotece. Ale

tak jak i w innych dziedzinach modzieowej subkultury tak i gusta czytelnikw

rzdza si innymi prawami . Fascynuje ich przede wszystkim przygoda. To

niewane, e dzieje si ona nad rzek, ktra nie istnieje, w grach, ktre w

rzeczywistoci le w cakiem innej czci kraju ni pisze autor, ale to, e

zwyciaj ze zem, e potrafi poradzi sobie w najgorszym pooeniu, e nie

ma dla nich sytuacji bez wyjcia. Nie tylko May by krytykowany za brak

realizmu w swych powieciach, tak samo krytykowano Coopera za jego Picioksig a take i Curwooda.


Opracowanie edytorskie: Jawa48

ZAKOCZENIE

Wystarczy jeden bd, jeden element niezgodny z geograficzn, historyczn,

kartograficzn rzeczywistoci by na gow pisarza posypay si gromy. Ale

czytelnik niepomny sugestii krytykw, ledzi poczynania, Old Shatterhanda,

Winnetou, Sokolego Oka tak samo jak pniej Doktora Jana i Karola Gordona.

Mao tego. Mia ju wiadomo (z informacji encyklopedycznych i

literaturowych), e Autor cyklu o Doktorze Janie i Karolu Gordonie spdzi

sporo czasu nie tylko w bibliotekach i archiwach kanadyjskich i amerykaskich.

Mao tego. W umiejtny sposb, do swoich powieci wprowadzi polskie

pierwiastki. Trzeba przyzna e nie zawsze logiczne, bo typowo polskie, ale to

przydaje powieciom niesamowitego uroku literackiego. Nie tylko Doktor Jan ale

czasem i kanadyjski lub amerykaski traper myl po polsku! Uywaj polskich

porzekade, okrele, a niektrzy Indianie pij nawet polsk wdk (okowit).

Wiesaw Wernic wykona olbrzymi prac. Oprcz niewtpliwej wartoci

literackiej i historycznej, pokaza take kulturow stron indiaskiego tematu,

a przede wszystkim pokaza, e polskiego czytelnika mona zainteresowa

czym wicej ni fikcyjnym Dzikim Zachodem z powieci Karola Maya,

historycznymi opracowaniami J. Szczepaskiego i L.J Okonia, bd

pomyczkowymi przerbka Curwooda Marii Julii Zaleskiej. e western moe

by take napisany nie tylko przez amerykaskiego czy niemieckiego twrc

dime-novels. Dua w tym rwnie zasuga naszych wydawnictw: Czytelnik,

Iskry, Nasza Ksigarnia oraz wydawnictw lokalnych: lsk, Lubelskie,

Toruskie, dzkie i innych, dziki ktrym pozycje westernowe ukazyway si

na naszym rynku do szybko.

Pisanie powieci westernowych przez 25 lat w warunkach PRL-owskich na

pewno nie byo atwe. Przede wszystkim z powodu niskich wrcz moliwoci

technicznych (rcznie i tylko maszyna do pisania), rwnie mogy by problemy



ZAKOCZENIE

ideologiczne i polityczne, aczkolwiek osobicie uwaam, e Autor nie mg mie

problemw czy kopotw z cenzur (oni te lubili westerny), i opowieci o

problemie Czerwonej Chmury woybym midzy bajki. A tytu Tropy wiod

prze preri trafi do czytelnikw bez puda! Czy Czerwona Chmura byby w

stanie zafascynowa nastoletnich amatorw powieci westernowej? Wtpi.

Najlepszym przykadem mog by niektre (te mocno krytykowane ) tytuy

amerykaskich filmw westernw jak np. Dwa zote kolty (oryginalny tytu

Warlock).

ZE MIASTO zakoczyo cykl powieci Wernica, chocia w rkopisie jest

jeszcze Chata Starego Niedwiedzia. Zarwno W Nowej Fundlandii ale przede

wszystkim w Zym Miecie odczuwa si co jakby zmczenie Autora. Akcj nie

s ju tak ciekawe, jest sporo odwoa, a i przygody bohaterw nie wywouj

ju tego dreszczyku co w poprzednich powieciach. Sam Autor w zakoczeniu

powieci Ze Miasto odwouje si do fikcji. I po 25 latach intensywnego pisania

ma do tego pene prawo. A moe przeczuwa, e ta przygoda bdzie ju jego

ostatni? Z ksik, z pisaniem z Doktorem Janem i Karolem Gordonem, e jego

bohaterowie nie musz wrci do Milwaukee, bo std zaczliby kolejn

wypraw lecz jad w bliej nieokrelon przyszo.

Naley mie gbok nadziej, e realizacji edytorskiej doczeka si CHATA

STAREGO NIEDWIEDZIA. e zarwno Panu Dominikowi Wernicowi jak

i autorowi CZARNEJ GWIAZDY bdcej prba kontynuacji przygd Doktora

Jana i Karola Gordona Wojciechowi Wjcikowi uda si doprowadzi do koca

ostatni zamys Wiesawa Wernica.



ZAKOCZENIE

Jawa48

Przy opracowywaniu tekstu korzystano z oglnie dostpnych materiaw i

rde encyklopedycznych, zawartych w notach wydawniczych i opisach

biograficznych, w szczeglnoci w ksikach Wydawnictwa CZYTELNIK oraz

stronach internetowych zwizanych z publikacj i opisem ksiek Wiesawa

Wernica, m. in. Lubimyczyta, BiblioNetka, Wikipedia, Inbook, Gandalf,

wernic.pl i wielu innych w treci tak zblionych do siebie, e nie sposb ich

wszystkich wymieni oraz wasnej wiedzy i bada literaturowych. Opracowanie

tekstw i obrazw oraz ilustracji ze zbiorw wasnych.

Niemniej jednak kady kto w wyej zamieszczonym opisie o Autorze, znajdzie

treci, ktre uzna za wasne, ma prawo do takiego twierdzenia.

Prawa autorskie nale do autora ksiek, autora ilustracji, Wydawnictwa CZYTELNIK,

ich spadkobiercw oraz innych osb fizycznych i prawnych majcych lub

roszczcych sobie takie prawa.

Materiay wykorzystane w opracowaniu, stanowi rdo danych o naszej

kulturze, literaturze i historii, stanowi wasno publiczn, a ich

rozpowszechnianie suy dobru oglnemu. JaWa48



ZAKOCZENIE



Uwaga!!!

Bez zezwolenia twrcy wolno nieodpatnie korzysta z ju rozpowszechnionego utworu w zakresie wasnego uytku

osobistego.

Nie wymaga zezwolenia twrcy przejciowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworw, niemajce

samodzielnego znaczenia gospodarczego

Mona korzysta z utworw w granicach dozwolonego uytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twrcy oraz rda. Podanie twrcy i rda powinno

uwzgldnia istniejce moliwoci.

Twrcy nie przysuguje prawo do wynagrodzenia.

Pliki mona pobiera jeli posiada si ich orygina a pobrany plik bdzie suy jako kopia zapasowa.

Mona pobiera pliki nawet jeli nie posiada si oryginau, pod warunkiem e po 24 godzinach zostan one usunite z

dysku komputera.

Szczegowe postanowienia zawiera USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Documents

Przez Góry i Prerie_Zakończenie