•Fiziksel etkenler; travma, egzersiz , gürültü, ameliyat, çevre kirliliği, ısı değişimi, açlık…

•Sosyal etkenler; Birey çevre ilişkisi, çatışma…

•Psikolojik etkenler; fiziksel ve sosyal etmenlerin bir sonucu olarak ve ya tek başına çıkabilir, hayal kırıklığı izolasyon gibi…

•Uyku bozuklukları

•Sinirlilik

•Ağlama

•Konsantrasyon kaybı

•Endişe

•Hafıza problemleri

Davranışsal ve Bilişsel Yanıtlar

•Kan basıncının yükselmesi

•Kalp ritminin artması

•Çarpıntı hissi

•Kas gerginliği

•Ağız kuruluğu

•Solunum hızının artması

•Baş ağrısı

•Gİ sistem rahatsızlıkları

Epinefrin (adrenalin)

Norepinefrin (noradrenalin)

Kortizol

•Sempatik sinir sistemi•Endokrin sistem•Hormonlar: Epinefrin Norepinefrin

•Hızlı ve kısa süreli etki. “kaç ya da savaş”

•Epinefrinin yarı ömrü 10 saniyedir.

NorepinefrinAdrenal Bez

EpinefrinNorepinefrin

•Solunum yüzeyelleşir , hızı artar

•Kan basıncı artar

•Kalp atımı artar

•Terleme artar

•Kan glikoz düzeyi artar

•Kan yağ asidi düzeyi artar

•Kan kas ve kalbe yönlendirilir (yaşamsal organlara)

•Pupillalar genişler

•Metabolizma hızlanır

Hangi amaca hizmet ederler?

Epinefrinin etkileri:

Hipotalamus

Hipofiz

Adrenal Bez

Hormon: Kortizol

•Genel olarak epinefrinin etkilerini arttırır

•Kan glikoz düzeyi artar

•Kan basıncı artar

•Kandaki yağ asidi düzeyi artar

•Enerji için kas dokusundan aminoasit açığa çıkarır

•Bağışıklık sistemini baskılar

•İnflamasyonu baskılar

Uzun sürede ortaya çıkan uzun süreli bir etki. (30 dak. Kortizol salınımı için gereken süre)

•Akut stres (örn;Eforlu EKG )

Fiziksel zarar; genç sporcu ölümleri

Psikolojik zarar; sosyal fobi

•Kronik stres

•Tip A Kişilik Strese bağlı hastalık riski yüksek!

•Tip B Kişilik

TEŞEKKÜRLER. Dr.Ezgi Tuna Erdoğan

İstanbul Tıp FakültesiFizyoloji Anabilim Dalı