164
Pustaka Rājya-Rājya i Bhumi Nusāntara [07.33] Transliterasi Teks dan Terjemahan Oleh: Mamat Ruhimat, S.S. Dinas Kebudayaan dan Pariwisata Jawa Barat Balai Pengelolaan Museum Negeri Sri Baduga 2009

Pustaka Rājya Rājya i Bhumi Nusāntarapustaka.unpad.ac.id/wp-content/uploads/2011/03/pustaka_rajya_rajya...BAB I PENDAHULUAN 1. 1 Naskah Naskah yang menjadi objek dalam penelitian

Embed Size (px)

Citation preview

  • Pustaka Rjya-Rjya

    i Bhumi Nusntara

    [07.33]

    Transliterasi Teks dan Terjemahan

    Oleh:

    Mamat Ruhimat, S.S.

    Dinas Kebudayaan dan Pariwisata Jawa Barat

    Balai Pengelolaan Museum Negeri Sri Baduga

    2009

  • Pustaka Rjya-Rjya

    i Bhumi Nusntara

    [07.33]

  • Masyarakat Pernaskahan Nusantara (Manassa)

    Jawa Barat

    Ketua : Dr. H.I.Syarief Hidayat, M.S.

    Sekretaris : Tedi Permadi, S.S. M.Hum.

    Bendahara : Tien Wartini, M.Hum.

    Peneliti : Mamat Ruhimat, S.S.

  • BAB I PENDAHULUAN

    1. 1 Naskah

    Naskah yang menjadi objek dalam penelitian ini berjudul Pustaka Rajya-rajya i Bhumi Nusantara Parwwa Kedua Sargah Ketiga (PRRBN 2.3). Kata parwwa sebagaimana dijelaskan oleh Atja dan Edi S Ekadjati (1987:1) berarti bagian. Sedangkan sargah adalah buku. Jadi naskah PRRBN 2.3 yang menjadi objek dalam penelitian ini merupakan buku ketiga dari bagian kedua.

    Naskah PRRBN 2.3 ini merupakan koleksi Museum Negeri Jawa Barat Sri Baduga dengan kode koleksi 179.1490/07.33. Naskah ini berukuran 36 x 28 cm dengan ruang tulisan 32 x 22 cm. Jumlah halaman seluruhnya adalah 222 halaman. Bahan naskah dari kertas daluang buatan pabrik yang sangat baik dan licin dengan warna kecoklatan. Sampulnya dibuat dari karton tebal dan kain blacu.

    Kondisi naskah pada umumnya masih baik, meskipun kertasnya tampaka kusam dan berjamur tulisan masih dapat dibaca. Demikian pula teks masih utuh secara keseluruhan karena tidak ada lembaran yang hilang.

    Teks PRRBN 2.3 ditulis dengan aksara Jawa Kuna dan berbahasa Jawa Kuna karena masih mengenal vokal eu [] yang tidak terdapat pada Jawa Tengahan dan Modern. Tulisan pada umumnya ditulis dengan ukuran besar dengan tipe kuadrat.

    Walaupun bahan naskah bisa disebut sangat muda, teks yang terdapat di dalamnya menyuratkan bahwa ia disusun pada abad ke-17 tepatnya pada tanggal 8 paro gelap bulan Badra tahun 1604 Saka atau 1682 Masehi. Kolofon pada bagian akhir teks berbunyi:

    iti pustaka rjya-rjya i bhu- mi nusntara/ tritya sargah ing 15 dwitya parwa// iti pustaka wu- s kinawruhan mwang hinajengan d ning duta rjya/ mandala saka nu- sa-nusa i bhumi nusntara// te- las sinusun mwang sinerat ing car- 20 bon akakla// nge- mban suddha rasa samadi ing a- sta kresnapaksa/ bhdramasa/ pun/ Inilah Pustaka Rjya-rjya i Bhumi Nusntara sargah ketiga 15 parwa kedua. Kitab ini telah diketahui dan disetujui oleh duta-duta kerajaan, wilayah dari pulau-pulau di Bumi Nusantara. Selesai disusun dan ditulis di

  • 20 Carbon pada Tahun Saka ngemban suddha rasa samadi (1604) tanggal delapan paro-gelap bulan Bhadra. Selesai.

    1.2 Ejaan Ejaan yang digunakan dalam transliterasi PRRBN 2.3 ini adalah disesuaikan dengan ejaan yang disarankan pada Pedoman Ejaan Bahasa Daerah Bali, Jawa, dan Sunda yang Disempurnakan. Pada dasarnya, baik vokal maupun konsonan yang digunakan dalam naskah PRRBN 2.3 secara umum tidak begitu sulit jika dialihaksarakan ke dalam huruf Latin dengan nilai fonetik yang diperkirakan sama. Hanya saja, ada beberapa lambang yang harus dibedakan dan menggunakan dua lambang untuk satu fonem. Beberapa lambang yang harus dibedakan itu di antaranya adalah:

    1) Vokal [e] taling di dalam transliterasi ditulis dengan . 2) Vokal [] di dalam transliterasi ditulis eu. 3) Vokal [a] panjang di dalam transliterasi ditulis dengan . 4) Vokal [i] panjang di dalam transliterasi ditulis dengan . 5) Vokal rangkap [ai] di dalam transliterasi tetap ditulis ai. 6) Vokal [u] panjang di dalam transliterasi ditulis dengan . 7) Semivokal [] di dalam transliterasi ditulis dengan re. 8) Konsonan dental [dh] dan [th] tetap ditulis dh dan th. 9) Konsonan labial [bh] dan [ph] tetap ditulis bh dan ph. 10) Konsonan velar [gh] tetap ditulis dengan gh. 11) Konsonan sibilant [] tetap ditulis .

    Tanda baca yang digunakan di dalam transliterasi bukanlah tanda baca

    yang biasa dalam pungtuasi. Karena di dalam naskah hanya ada dua tanda baca yaitu \ dan \\ maka di dalam transliterasi lambang itu diganti dengan / dan //. Sedangkan di dalam terjemahan, kedua bentuk itu kadang-kadang bisa bernilai koma atau titik atau tidak bernilai apa-apa sama sekali dan harus disesuaikan dengan konteks kalimatnya. 1.3 Penyusun Teks PRRBN 2.3 ini disusun oleh kelompok kerja yang dipimpin oleh Pangeran Wangsakerta yang bergelar Abdulkamil Mohammad Nasaruddin sebagai Panembahan Carbon atau Panembahan Ageung Gusti Carbon atau Panembahan Tohpati. Dalam hal pelaksanaan penyusunan PRRBN 2.3 ini Pangeran Wangsakerta dibantu oleh tujuh orang jaksa yang masing-masing memiliki tugas tersendiri untuk mendukung lancarnya penyusunan teks tersebut. Ketujuh orang jaksa ini adalah:

    1) Ki Raksanagara, sebagai penulis dan pemeriksa naskah 2) Ki Anggadiraksa, sebagai bendahara

  • 3) Ki Purbanagara, sebagai pengumpul bahan tulisan dari berbagai tempat di Nusantara

    4) Ki Singhanagara, sebagai pengawal keamanan keraton selama pertemuan para mahakawi

    5) Ki Anggadiprana, sebagai duta dan jurubicara 6) Ki Anggaraksa, sebagai pemimpin dapur dan perjamuan 7) Ki Nayapati, sebagai penyedia akomodasi dan transportasi.

    Teks PRRBN 2.3 disusun berdasarkan hasil pemilihan terhadap

    naskah-naskah kuna dari berbagai tempat di Nusantara lalu disusun lagi menjadi sebuah cerita yang runtut dan objektif serta hasilnya disetujui oleh para utusan dari tiap kerajaan yang hadir dalam pertemuan di keraton Cirebon.

    BAB II RINGKASAN ISI

    2.1 Manggala Sastra Manggala sastra dari PRRBN 2.3 ini merupakan pembukaan terhadap isi cerita yang sesungguhnya. Bagian ini memuat laporan tentang nama-nama penyusun naskah. Tujuan dan pemrakarsa penyusunan PRRBN 2.3, dan peristiwa-peristiwa yang terjadi selama penyusunan PRRBN 2.3 dari awal sampai selesai.

    Penyusun naskah PRRBN 2.3 sebagaimana telah dijelaskan pada bagian 1.3 adalah Pangeran Wangsakerta yang dibantu oleh tujuh orang jaksa. Pangeran Wangsakerta yang pada waktu itu menjadi Panembahan Cirebon mendapat perintah dari Sultan Banten (Sultan Ageung Tirtayasa) dan Sultan Sepuh Martawijaya untuk menyusun sebuah riwayat besar (bhretkatha) yang nantinya dapat digunakan oleh masyarakat dan para peneliti sejarah sebagai bahan rujukan sejarah. Dengan demikian, dapat didimpulkan bahwa pemrakarsa penyusunan PRRBN 2.3 adalah Sultan Ageung Tirtayasa atau Sultan Abdulfath Abdulfatah dan Sultan Sepuh Martawijaya.

    Selama penyusunan PRRBN 2.3 ini dijelaskan di dalam pembukaan bahwa terjadi perdebatan sengit di antara para utusan kerajaan dari seluruh Nusantara. Hal ini terjadi karena banyak para mahakawi dan utusan tersebut yang lebih mementingkan kisah secara subjektif untuk mengagungkan negerinya sehingga terjadi perbantahan dari utusan yang lain.

    Para utusan yang berbeda pendapat itu bahkan saling mencaci dan hampir saja terjadi perkelahian di dalam ruang pertemuan di keraton Cirebon pada saat itu. Namun karena kebijaksanaan dan pengetahuan Pangeran Wangsakerta yang sangat luas terhadap kisah-kisah timbul dan tenggelamnya sebuah kerajaan maka para utusan yang berbantahan itu akhirnya terdiam. Mereka mengaku kalah dengan pengetahuan Pangeran

  • Wangsakerta yang sangat luas akan riwayat-riwayat kuna dari berbagai pustaka di Nusantara.

    Selain itu, ada pesan dan nasihat dari Sultan Sepuh Martawijaya bagi para utusan yang datang ke Cirebon untuk keperluan penyusunan PRRBN 2.3 ini. Isi dari nasihat itu antara lain adalah agar para utusan selalu berlapang dada dalam menemukan perbedaan pendapat, dan saling menghargai sesama duta kerajaan, sehingga penyusunan karya besar ini dapat terlaksana dengan baik dan sempurna. 2.2 Rangkuman Isi Kisah dimulai dengan meriwayatkan kerajaan Kediri pada tahun 1103 Saka di bawah perintah Raja Sri Gandra yang bergelar Sri Kroncayyahanda Buwanapalaka Parakramanindita Digjayottunggadewa meperluas kerajaan untuk menjadi penguasa di Nusantara. Namun, cita-citanya tidak terlaksana karena di bagian barat (Sumatera) telah berdiri kerajaan Sriwijaya. Raja Sriwijaya mengirimkan duta kepada sahabatnya yaitu Maharaja Cina untuk meminta bantuan dari kemungkinan serangan Kediri. Maharaja Cina menyarankan agar kedua negeri itu bersahabat saja dan harus mengadakan pertemuan yang bertempat di Sundapura. Pada tahun 1104 Saka dibuatlah kesepakatan antara Kediri dan Sriwijaya yang isinya menyatakan bahwa Sriwijaya menguasai negeri-negeri di wilayah barat, sedangkan Kediri menguasai wilayah timur Nusantara. Pada masa itu di Sumatera bagian utara telah berdiri kerajaan Islam Parlak dengan rajanya Sultan Alaiddin Syah (1083-1108) Saka. Di samping itu juga berdiri kerajaan Islam Paseh pada tahun 1050 Saka dengan raja pertama Sultan Abud Almalik. Kedua kerajaan ini sebenarnya berada di bawah kekuasaan kerajaan Sriwijaya, namun pada masa pemerintahan Sultan Makhdum Abdulmalik Syah (1189-1197) Saka, Sultan Parlak ini mencoba melepaskan diri dari Sriwijaya. Akan tetapi usaha ini sia-sia karena kerajaan Sriwijaya segera menyerang dan menghancurkan kerajaan Parlak pada tahun 1197 Saka.

  • Bab III

    Transliterasi dan Terjemahan

    3.1 Pengantar Transliterasi 3.2 Transliterasi /1/ //purwa wakya//

    iti/ pustaka rjya rjya i bhmi nus- ntara// 5 tritiya sargah ri dwitiya parwa/ pina- ka pustaka rjya warnnana i bhmi nu- santara/ cirakla 10 lawan sarwwa kramanya// sinusun mwang pinustaka d ni mami/ samyu ta pirang puluh siki sang mahkawi/ sang 15 pinakadi/ mantri pa- tih/ rja bhretya pi- naka duta rjya mandala/ prana raja sa-

    /2/ kng prja mandala/ dang accarygama/ mwang sakwh ing mantri-mantri raja carbon sapina- 5 suk dyaksa pipitu/ lawan ninaya d ni mami pinaka panghu- luning sang manurat yatiku// 10 mwang pangran wangsakre- ta namaidam abdu- l kamil mohammad na- sarudin pinaka pa- nembahan carbon a- 15 thawa panembahan a-

  • geung gusti carbon panembahan tohpati ngaranku wanh//

    /3/ //kath mukha// awighnamastu// yadyastu- n ngwang pinaka astrjna/ ma- kdi mangen kath 5 rjya cirakla lawa- n niti rjya// tathapi ru- muhun mangastungkara ri hyang tunggal mwang mami dharyya dharmma kuala/ ma- 10 kdslam mpan ma- mi hana ta putro- pdna ning susuhuna- n jati pinaka dang accar- yygamslam i bhumi ja- 15 wa kulwan/ sabari- n mangkana/ nityasa ngwang amursita ring kabh agama// padarthaning i- ti pustaka/ dharyya sa- 20 mat// kabh katho- kang kirnna-kirnna pinu-

    /4/ staka dumadi sawiji/ ri huwus sinembawan mwang sanmata rwita d- ning pirang siki sang mah- 5 kawi/ sirkang astr- jna sakng prja manda- la i bhumi nusntara// iti pustaka hana ta 10 anyamtara niti ning ma- h prabhawa rjya-rjya // nihan ta/ anyamtara pre- takkaryam lalma bhu- ta/ ri kath sarwwa gu- 15 na// ya thartha/ iti pusta- ka rjya-rjya maka padrtha i niti pusta- ka rjya-rjya warnnana

  • i bhumi nusntara/ ma- 20 kdi jawadwipa mwang sa- lwirnya wus sapinasu- k / ya thartha sako-

    /5/ pyanya/ i wekasa- n alpiyasa kl- na/ iking kryamsi- ddha ta lawan paripr- 5 na// hanapwa ngwang manura- t iti pustaka/ k- rana dinawuhan dning ayayahku yata pa- ngran resmi lawan nama 10 idam panembahan a- diningrat kusuma/ atha- wa panembahan ghiri la- ya ngaranya wanh/ ri kala sang rama tata- 15 n angemasi// mangkana juga ngwang dinawuhan a- nyerat iti pustaka dning sultan banten ya- ta pangran abdul pa- 20 th abdulpatah lawa(n) pramnaran abhiska sultan ageng tirtaya-

    /6/ sa// kumwa juga susuhu- nan mataram yata pangran a- rya prabhu adhi matara- m ikang aranira/ abhi- 5 skanira susuhunan a- mangkurat mahyuna i mangkana// kumwa jug- kwh manih sang pina- kadi i bhumi swarnadwi- 10 pa mwang jawadwipnung ma- hyuna i mangkana// h- tunya astra ning kath hana ta pinaka wi- dya ning rat janapada/ ma- 15 kdi kenoh yan pi- naka pustaka ning niti

  • rjya i damelnya swast mwang kajayn nagaranira/ mwang janapada subhika ri 20 swaka ring ratu nir- kang dharmika// tekwa- n iti pustaka pinaka

    /7/ panghuluning sakwh ing wwang ingkang mangadhyya sarwa krama ring kuna/ mwang a- hyun angawruhi purwa pra- 5 stwa ning sawiji naga- ra i bhumi nusntara/ mwang salwirnya wanh// matang- yan ngwang nityas mrih a- mt krama ning katha sa- 10 yuktinya// hana pwa pinaka pnggyan ing ma- gosti mangloci- ta mangen panusun mwang panyerat/ pustaka r- 15 jya warnana i bhumi nus- ntara yata/ ing pas- ban karatwan kasepuhan car- bon / satuluynya tucapa/ rasikkang 20 tekan tumti mawiw- kng malapakena panu- sun iti pustaka yata-

    /8/ nyan ulih kagawayan i- ka siddha lawan kenoh mwang paripurna// mpan si- ra kabh kath wida- 5 gdha/ satmaka ri subha- nindita/ mwang yathsta kita kabh/ yata- nyan siddha sadhya lawa- n paripurna// pantara ning 10 sira yatiku/ sang dhar- mmdhyaksa ring karasu- lan sang dharmmdhyaksa ring kawasnawan sang dhar- mmdhyaksa ring ka-

  • 15 wan sang dharmmdhyaksa ring khong pu c atawa kwam im po co yata sang mahakawi wwang ci- na sakng semawis/ 20 ateher pirang sang ma- hkawi/ sang ghotra- sawala sakng pirang r-

    /9/ jya/ kumwa juga sang - matya/ sang duta lawa- n pranaraja carbon i- kang sakwhnya nina- 5 ya d ning mami// sira bh tinamuy lawa- n sarwa bhogo pabgo- gdi d ning raka ngwang yata sultan sepuh pang- 10 ran samsudin mertawijaya ngaran ira/ satuluynya su- sultan sepuh winh pitu- tur ring sira kabh sang panekkang kapwa heu- 15 mheum hanng pasba- n nihan ta pitutur i- ra ngwang aminta samh- mbek panyatrewanan pa- pantaranira sowang-so- 20 wang/ yatanyan linda- ken/ samhnung wu- s wartamna/ gantyakna

    /10/ lawan ambek pamitr- kang yogya// lawan mang- kana kagawayan ira siddha pariprna// haywa 5 ta sira mijilaken wu- wus tan rahayu ring duta rjya samanya// mpa- n sira kabh wus tung- gal citta nirng guma- 10 way karygeung iki// kumwa juga sira ka- bh padnggeugeuh ma-

  • ryada ning prayng la- gi/ matutapadan la- 15 mpah ing sang kawita- n/ mwang akwh manih welingnya wanh saking raka sultan sepuh// hana pwa sang mah- 20 kawi/ sang matya / dang accarygama/ sang ghotrasawala pina-

    /11/ ka duta sakng sarwa rjya/ mwang ln nagara/ atwa da manda- la i bhumi nusantara/ 5 pantaraning sowang-so- wang sakng/ banten jayakarta/ matara- m kudus lasem tuban surabay- 10 ki/ wirasaba/ pasuru- an telegil pa- narukan ghresik semawis demak kediri/ mojwagung ba- 15 geln balangba- ngan mandura/ nusa ba- li/ bangka/ ghaluh/ jmbi/ kertabhumi/ sumedang/ tanjungpura ha- 20 nng krawang/ cangkwang/ ukur sukapura/ parakanmuncang/ kuningan ghalunggung/

    /12/ imbanagara/ rancamaya/ japara/ parllak buru- nng/ pash/ lamuri/ mengkasar/ banggawi/ 5 ghaliyao/ kuta- lingga/ ran lwah ghajah/ ambwan ma- loku/ tampiwang/ ghurun bantaya- 10 n tanjungkut/

  • tanjungnagara/ tanjung- puri/ manangkabwa/ k- mptarwe/ pal- mbang syak barus a- 15 teher duta sakng tumasik tringga- no/ malaka/ i bhu- mi sanghyang hujung/ ku- wa juga sakng ta- 20 laga/ sindangkasih/ dermayu/ lwasari/ bare- bes/ satuluynya

    /13/ sakng carbon n pa- samudaya sakwh i- ra wanh tekan i- rka marumah// ha- 5 na juga pirang maty- nung tan teka/ mpan wi- ghna sira // makab- hanira sang matya ning rjya carbon wi- 10 nh swakrya / so- wang-sowang pantaranya yatiku/ ngwang pang- ran wangsakerta pina- ka panghuluning ka- 15 damel mwang panusun pu- staka/ mwang nnaya- ti sakwh ing sang - matya/ lawan nna- yati pulungrah ri 20 kang kala/ jugng gu- nita kriy/ kra- ma salwir mrganing

    /14/ kathokang saykti- nya yatanyan pari- prna mwang dumadiny ya ikang aniwrya// sa- 5 tuluynya ki raksanagara pinaka sang manurat pustaka lawan umiweu sakwh ing

  • sang duta i sedeng mawiw- ka// ateher ki angga- 10 diraksa pinaka panga- wak sang manurat mwang pinaka sang bandaharaning sira kabh// ateher ki purbanagara/ pinaka sang 15 amt mwang malapakena sarwa serat sakng pirang nagara/ ikang piliha- na d ning sira kabh/ ndi tiknung kenoh/ 20 ndi tiknung salah atawa tan kenoh// apan sira makaguna

    /15/ ning kath ng atta/ ngade- g mwang sirna ning sawiji rjya i bhumi nusantara// satu- luynya ki singhanaga- 5 ra/ pinaka huluning pangraksa karatwan mwang kabh duta sakng sarwa nagarnung tekng carbon/ rasika 10 n pasamudaya wadya ba- la nirkang akwh- nya pitung puluh wwang// ateher ki anggadi- prana/ pinaka sang du- 15 ta kumaliling salwir ing rjya/ nagara lawa- n da mandala// kumwa juga rasika pinaka sang jurubhasa pantara- 20 ning sang duta// ate- her ki anggaraksa karmarasanira pina-

    /16/ ka naya mahnasa sekul mwang umiweu sa- rwa bhogopabgogadi ning sang duta// ateher ki

  • 5 nayapati karmarasani- ra pinaka sang umiweu panggwanan turu/ atawa pa- kuwwan ning kabh ikang sanggha duta mwang wahana- 10 nira/ juga pinaka hu- luning bhayangkaranya// hana pwa sowang-sowang sang matya rjya car- bon ikang winhan swa- 15 krya kabh lawa- n kaulanira sowang-so- wang// ri kala manusun iti pustaka/ mami nityasa tumenwaken duhka bhara- 20 maka sopana ning k- pwa / mpan hana panta- raning pirang sang mahka-

    /17/ wi lawan sang matya rjya duta bhda/ ring ma- nguccrnaken katha ma- ngen nagaranira so- 5 wang-sowang jayng sula- ksana / mangkana wuwu- snira// kumwa juga sang ma- hkawi jawa lawan sang mahkawi sakng su- 10 nda/ ateher sang mah- kawi sakng banten la- wan ang mahkawi sa- kng mataram mwang sang mah- kawi carbon hana 15 bhdanirang manguccrana- ken nagaranira sowang-so- wang silihpratibanda// kumwa juga sang mahka- wi sakng pash lawa- 20 n sang mahkawi sakng kudus kumwa juga sang mahkawi sakng sume-

    /18/ dang lawan sang mahkawi sakng carbon ika mh aridu mwang/ sira mh

  • dumadi panyatrwanan lawa- 5 n aridu/ mh tan tume- nwaken kathokang tatwa// kumwa juga sang mahka- wi sakng mengkasar la- wan sang matya sakng 10 mataram lawan mandura juga// ateher sang mahkawi sakng tanjungkut la- wan sang duta sakng pal- mbang mwang sang mahkawi sa- 15 kng ukur// tathapi ka- bwat manih yatiku ha- na ning limang sangghmanya sang mahkawi/ sang go- trasawala silihsa- 20 krodha wekasan ha- rohara mh manwandwa yuddha hanng jero pa-

    /19/ sban awit tambaya- ning prathama manurat pusta- ka rjya warnana i- bhumi nusntara lawan sa- 5 lwirnya wanh / pantaranya prathama sangghaduta sakng surabayki/ pasuruan panarukan blangbangan nusa bali/ mandura/ mengka- 10 sar/ banggawi/ ghaliyao/ ran lwah ghajah/ a- mbwan maloku/ tali- wang ghurun bantayan banten palmbang// ndi- 10 tiya sangghaduta sakng mataram lasem tu- ban wirasaba/ sema- wis kediri/ mojwa- gung/ lwasari/ barebes 15 telegil japara// tri tiya sangghaduta sa-

    /20/ kng jayakarta/ dema-

  • k kudus carbon pash/ ghresik tanjung- pura/ hanng krawang/ cang- 5 kwang/ kuningan barus malaka/ tumasik tringgano// caturtha sang- gghaduta sakng sume- dang/ ukur/ sukapura/ pa- 10 rakanmuncang/ ghalunggung/ ra- ncamaya/ talaga/ si- ndangkasih/ ghaluh/ kre- tabhmi/ imbanagara/ ra- jagaluh lawan luragung// 15 panca(ma) sangghaduta sakng jambi/ bangka/ parllak burunng/ lamuri/ ku- talingga/ tanjungkut/ tanjungnagara/ tanjungpu- 20 ri/ manangkabwa/ k- mphar[w] mwang syak i- ki humeneng kawalya

    /21/ mangrengeu tan mjar// ing a- bhawa rasaning kathokang sayuktinya/ tekwan pa- ntaraning sira hankang 5 manguccranaken ambe- k ira lawan wakroti// hankang kathokang niskrana kawalya cittnung maya mwang wi- 10 parita// inuddkang mangkana tan inalap mwang tan kadamel serat// hankang mijilake- n wuwus awamna mwang ma- 15 kaswabhawa tan yogya// mh kahann haro- hara// krana mami wus akwh mangajya sa- rwa astra katha ning r- 20 jya rjya i bhumi nu- sntara mwang makadrewya sarwa pustaka rjynung

  • /22/ angasoraken sira ka- bh/ mwang juga mami pi- naka panghulu sira ka- bh// matangyan d 5 mami klap lampah tengah/ tathapi mami nityasa mapulung rahi mwang telas karuhun inlocita ma- 10 nih lawan kabhan ta- n henti-hentinya // ma- kdi lawan wwang atu- ha/ sang mahkawi/ sang matya duta r- 15 jya kang widya nipuna// matangyan i mekasa- n sira kabh a- mhaken kath sa- yuktinya tan lawa 20 n wakroti manih mwang / ikang wisti tan durga- ma manih// mpan si-

    /23/ ra kabh wus tunggal ci- ttanira/ yata padng- geugeuh welingira su- ltan sepuh carbon 5 yatiku sang duta rjya tunggal cittanira/ pada ka- harep makolih paripr- nanya ri karygeung i- kang pinaka panghulu wi- 10 dyaning kath/ makdyang- gwa kabh janapada kanista madhyamottama mwang arddha pathynggwa niti- astra raja ng siniwi naga- 15 ra/ ata(wa) da manda- la// lawan kop- yanya mami lawasira pirang dina i wekasa- nnirwarana serat ngwang hi- 20 najengan sarasanya// ma- tangyan telas sinera-

  • t pirang sargah pustaka

    /24/ rjya warnana i bhumi nu- sntara// yadyapin mangka- na waraksamakena ya- n hankang salah a- 5 tawa kaluputan ing pa- nusun iti pustaka// sa- tuluynya prethakkryam i- ki/ pinaka bhretkato- kang hasta kreta ma- 10 min pesamudaya duta- duta rjya rat bhmi nusntarnung mahpr- jna/ mwang priya sakha saking rja kula carbon 15 pantaranya pitremitra/ pita mahngku// kumwa juga kramena mami lumekas manurat ing pra- thama katha/ ikang rumu- 20 hun sakwh ing mami sang panusun mwang sang manurat i- ti pustaka rjya warnana

    /25/ i bhumi nusntara pina- ka sphatikaning sakwh- nya kath astra/ mami mangastungkara ring hyang tung- 5 gal ikang amurba wi- sa/ yatanyan awi- ghnamastu / kumwa juga luputaken mami sakkng ppa karmma mwang mahbha- 10 ya/ tan han bhicra- ka/ tan han bhay- kang ksiat ri piu- na ring swasth rjya kita kabh lawan mako- 15 lih swasth ni hurip ing ma- mi samgama sang manu- rat iti pustaka/ pina- ka widyaning kabh ja- napada ntgata wartta-

  • 20 mna/ makadi widya- ning kath raja-raja la- wan rjyanya rat i bhumi

    /26/ nusntara// iti pusta- ka yatanyanken pi- tuhun hutama sa- kng kabh ni ka- 5 th/ lawan mami tama tan angowahi sakng kathnung sayuktinya/ mwang atyanta makaguna pinaka panghuluning ka- 10 bh janapadnung ka- nista madhya mottama/ witan wartta mna tkaning dlaha mangkana ta pun// //prathama kath// 15 amituhu prksa- ka padrthaning kati- paya prwwa pustaka dre- wya ning sang mahkawi sakng rat swarnabhumi 20 lawan sang mahkawi jawadwipa/ mangkana// wi- tan sri ghandra madeg ra-

    /27/ ja kediri/ ing sahasra sa- tus punjul telu/ ikang a- kakla/ ageung ta ci- ttanira ri kawaa ning r- 5 ya kediri// ri gandra la- wan nama idam sri kro- ncayyahanda bhuwa(na) palaka parakramanindita digja- yottunggadwa// ring sa- 10 mangkana wadyabala kediri/ anglurug mwang nga- lindihaken rjya-rjya hanng nusa-nusa ing bhumi nusntara/ sapina-

  • 15 suk ikang hanng jawa- dwipa mwang nusa-nusa sa- sawtaning ika// wadya sarwwajalgeung umangka- t hiring-hiring anduni 20 ngalor/ ngtan ngu- lwan sira nityasa ma- kolih jayng yuddhani-

    /28/ ra// tathapi rjya-rjya i nusa bangkulwan kabh wus ri swaka ring rjya riwijaya// d nika 5 wadyabala kediri/ a- teher anduni rjya ri- wijaya// matangyan wadya- bala sarwwajala kediri lawan sriwijaya maprang 10 i madhya samudra jawa kulwan/ ikang yudha marurek karwanya pada wrya// tan han sing kasoran/ sowang-so- 15 wang mulih ring nagara ni- ra// cittaning sang prabhu ke- diri tatan phala// i sedeng rjya riwijaya tan wanten anduni ring ke- 20 diri// kwala sira ra- ja riwijaya/ neher kumon dutanira lu-

    /29/ ngha ring mahraja cina/ wi- nh wruh mwang maarana sang mahraja cina/ kra- na rjya kediri/ kaha- 5 rep anduni rjya riwi- jaya// mpan wus lawas r- jya riwijaya mitrana- n lawan rjya cina// ku- mwa juga rjya kedi- 10 ri wus lawas mitranan la- wan rjya cina// satu- luynya mahraja ci- na/ angutus dutanira

  • lawan amawa rwang sawa- 15 lan yatiku sa- siki winha ring ra- ja riwijaya/ sasi- ki manih winha ring raja kediri// pina- 20 lakunira ri mah- raja cina/ marapwan r- jya kediri lawan rjya

    /30/ riwijaya/ agya sumi- ddhakena panyatrwan pa- ntaranira// mwang sapahalgya mawiwka// i weka- 5 san raja kediri mago- sti mangalocita mwang sumiddhakena panyatrwa- n lawan manghanake- 10 n pamitra// hana pwa pinaka pnggwan ing sama- ya ning pamitra karwa na- garka/ yatiku ha- nng sundapura i bhumi ja- 15 wa kulwan/ lawan pi- naka saksin pirang na- gara/ yatiku/ duta rjya cina/ duta rjya yawana/ duta rjya 20 syangka/ duta rjya si- nghala/ duta rjya c- mp/ duta rjya gha-

    /31/ udi/ mwang pirang duta rjya sakng bhumi bharata// la- wan sakopayanynung niyata/ i wekasa 5 n siddh lawan paripr- na / mwang amahateguh pamitra mwang silih a- tuntunan tangan pantara ning rjya riwijaya la- 10 wan rjya kediri ikang krama/ ing sahasra sa- tus punjul pat ikang

  • akakla// karwanya mamituhu samaya ning 15 pamitra/ ateher rjya riwijaya kwala/ amagehi nusa-nusa i bhumi nusantara bang kulwan mwang rjya sang- 20 hyanghujung// i sedeng r- jya kediri kwala/ amagehi nusa-nusa

    /32/ i bhumi nusantara bang w- tan/ pantara ning kaca- krawartyan rjya riwi- jaya/ athawa rjya-r- 5 jykang ri swaka ri rjya riwijaya yati- ku/ tringgano/ pahang/ langkasuka/ kalanta- n jelutung/ smwang/ ta- 10 mralingga/ ghrahi/ pal- mbang/ lamuri/ jambi/ dhar- mmaraya/ kandis ka- hwas batak/ minang- kabwa/ ri siyak ro- 15 kan1 kampar/ pan/ kmpharw atha- wa mandahiling/ tumi- hang/ parllk mwang i barat lwas samu- 20 dra/ mwang i lamuri/ ba- tan lampung/ baru- s kumwa juga jawa

    /33/ kulwan i bhumi sunda yati- ku mandala hanng bang ku- lwan i cimanuk nadi/ a- thawa sawtan ing cita- 5 rum nadi mangulwan// hana pwa bang wtannya rjya mandala kediri tkaning jawa wtan mwang ma-

    1 rkan

  • hasin lawan swarnabhumi 10 salwirnya// i sedeng sa- pinasuk rjya mandala/ athawkang ri swa- ka ring rjya kediri pa- ntaraning yata/ tuma- 15 pl medang/ hujung ghaluh/ jnggi/ jawa madyamandala/ ghuru- n mwang sakwh ing nu- sa-nusa ghurun n- 20 riti/ nusa bali/ ba- dahulu/ lwah ghajah/ sukun ri taliwang// mwang

    /34/ domposapi/ sanghyang a- pi/ bhima/ sran hu- tan lombok mi- rah/ saksakani/ ba- 5 ntayan luwuk/ ateher saka nusa- nusa makasar/ butu- n banggawi/ kunir/ ghaliyao/ sala- 10 ya/ smba solo- t muar/ wandan ambwan maloko/ timur tanjungnagara/ ri kapuhas/ kanti- 15 ngan sampit mwang kutalingga/ kuta- waringin samas laway kandanga- n i landa/ mwang su- 20 medang/ tirem s- du / burunng/ kalka saludung/ solot pa-

    /35/ sir/ baritwa i sawaku/ tabalung/ tanjungpura/ mwang pirang puluh manih rjya- rjya halit i nusa-nu- 5 sa salwirnya i bhumi nu- sntara// mangkana kacakrawatyan ing r-

  • jya kediri hanng bang wtan i bhumi nusanta- 10 ra// lawan mangkana ka- rwa rjya kediri mwang riwijaya nityasa kenoh ing pamitra- nira// i samangkana r- 15 jykang wus ngadeg ing swarna- bhumi banglwar/ yatiku kasultanan par[l]lak/ ka- walya rjya halit rikang madeg sultan par- 20 lak yata/ sayid abdu- l ajis lawan nama ida- m sultan alaiddin syah//

    /36/ rasika nyakrawarti r- jya/ ing sahasra wwalung puluh telu/ tkaning sahasra satus punjul wwalu/ ikang 5 akakla// mpan ing swar- nabhumi banglwar akwh ta paneka sakng nga- rab nagari/ ghujarat i bhumi bharata/ parsi/ sopa- 10 la nagari/ kibti naga- ri/ yaman i bhumi hadra- maut bagdad mwang l- nyawanh// sira sang paneka pamekulnira 15 yata/ agama rasu- l yatgamslam sang sultan pamekul ni- ra yata islam syi- ah// hana pwa rnani- 20 ra yatiku putri ra- ja parlak/ ri huwu- snya sayid abdul a-

    /37/ jis angemasi/ ateher ginantyani dning putra- nira yata sultan a- lauddin abdurakimsyah 5 nama idamnira/ sayid a-

  • bdurakman madeg sulta- n ing sahasra satus pu- njul wwalu/ ikang a- kakla/ tkaning sa- 10 hasra satus telung puluh telu/ ikang aka- kla// i sedeng pa- sh nagari i bhumi swarnadwipa banglwar ju- 15 ga/ wus lawas madeg r- jy halit witan ing sahasra limang pu- luh/ ikang akak- la// hana pwa sulta- 20 n pash nagari pra- thama yatiku sulta- n abud alkamil nga-

    /38/ ranira// matangyan lawasnya satus limang puluh pitu wara/ athawa tka ning sahasra rwangatus pu- 5 njul pitu/ ikang aka- kla, wus pirang siki raja pash nagari// ha- na pwka abud alma- lik purwa prastawani- 10 ra sang laksamana sarwwajala rjya me- sir sakng phatimiyah wamsa// sira kino- n kawaa pinaka su- 15 ltan hanng pash i bhumi swarnawipa bang- lwar// ri huwus dumadi sultan pash kang ra- ja-raja satuluynya si- 20 nebut almalik wamsa- nira// krana hanng mesir ganti wama su-

    /39/ ltan kawaanya// sakng pha- timiyah wama ring ma- maluk wama/ juga si- nebut ayyub wama//

  • 5 ateher sultan mesir angutus dutanira sang laksamana sarwwaja- la yata sk(h) isma- il assiddik ngaranira/ 10 tekan ing swarnabhumi banglwar// riku sang laksa- mana neher angratwake- n panghulu mandala pa- sh marah silu/ mapan- 15 n sira lawan kawula ba- lanira wus mekul aga- ma rasul/ marah silu rinatwaken ta sira du- madi sultan pash 20 lawan namaidam su- ltan malikus salh/ madeg raja pash ing

    /40/ sahasra rwangatus punju- l pitu/ ikang a- kakla/ tkaning sa- hasra rwangatus sanga 5 welas ikang aka- kla// sultan mali- kus salh tumu- li mastri lawan pu- tri perlak ratu ghang- 10 gansari ngarannira putri- ning sultan parlak ma- khdum alaiddin muhamma- d aminsyah ibnu ma- lik abdulkadir rayi- 15 ning putri ghanggansari yatiku ratu ratna komalasari pinaka stri d ning raja tuma- sik yata raja iska- 20 ndar syah// hana pwa su- ltan makhdum alaiddin mu- hammad aminsyah/ ma-

    /41/ deg sultan parlak ing sa- hasra satus nemang puluh lima/ ikang akak-

  • la/ tka ning sahasra sa- 5 tus wwalung puluh sanga/ ikang akakla// namanira yata sulta- n makhdum alaiddin abdulka- dir syah/ madeg sulta- 10 n parlak kawalya patang wara/ yatng sahasra satus nemang puluh siji/ ikang akakla tka ning sahasra satus nemang 15 puluh lima/ ikang a- kakla// kawaa- nira dumadi sultan u- lih arebut sa- king sultan alauddi- 20 n mughayat syah/ sakng abdulajis wama// sultan makhdum alauddi-

    /42/ n abdulkadir syah ika ngaran sayuktinya ya- tiku wwang agung mu- rah abdulkadir// hana 5 pwa sultan alauddin mu- ghayat syah athawa sultan ikang karebu- t kawaanira madeg raja kawalya te- 10 lung wara yatiku ing sahasra satus limang puluh wwalu/ ikang a- kakla tka ning sa- hasra satus nemang pu- 15 luh siji/ ikang aka- kla// rasika putra- ning sultan alauddin sa- yid abas syah ibnu sayid abdurakim syah// 20 sultan sayid abas syah madeg raja / ing sahasra satus telung puluh rwa/

    /43/ ikang akakla/

  • tka ning sahasra satu- s limang puluh wwalu/ i- kang akakla// sa- 5 tuluynya ri kathnya manih// rakaning putri ghanggansari yatiku sultan kahdu abdulma- liksyah ngaranira gu- 10 mantyanira ramanira ya- ta sultan makhdum alau- ddin muhammad aminsyah// sultan makhdum abdulmali- ksyah madeg sultan ing 15 sahasra satus wwalung puluh sanga/ ikang a- kakla tka ning sa- hasra satus sangang pu- luh pitu ikang a- 20 kakla// kadkang wus ri kathkenan si- ra kabh rjya-rjya

    /44/ i bhumi swarnadwipa prana- tan mwang ri swaka ring ma- hraja riwijaya// mang- kana juga sultan-sulta- 5 n hanng swarnabhumi bang- lwar witan mangadeg rjya- nira// tathapi ansaya lawan ikang sultan akwh tan sukha ri swaka ring 10 sang mahraja riwijaya// mpan sang sultan hanng swarnabhumi banglwar ika pamekulirgamsla- m/ i sedeng sang mahra- 15 ja riwijaya pamekuli- ra budhayana// mkadi sira sultan parla(k) ya- tiku sultan makhdum a- bdulmalik syah ibnu 20 muhammad amin syah/ ta- n angga ri swaka mwang ta- n angga matura-tura ring sang

  • /45/ mahraja riwijaya// su-

    ltan abdulmalik wus mo- jar ta sira/ an rjangku ngk kaharep an wujug mahar- 5 dhika tan manih ri swa- ka ring sang mahraja ri- wijaya// lawan sira r- jya mesir2 mwang parsi/ juga rjya ghujarat pinaka 10 manggalaning rjya-rjya i bhumi swarnadwipa/ mwang wi- nh arana ring sultan-sulta- n ikang angluputaken naga- ranira sakng kawaa- 15 ning rjya riwijaya// ri huwusnya sang mahraja karengeu ta ya/ ate- her kroda ta ya weka- san/ matangyan ing 20 sahasra satus sangang puluh pitu/ ikang a- kakla / wadyabala

    /46/ riwijaya ateher andu- ni sultan parlak / ma- rurek ikang yuddha// wadya bala rjya parlak kaso- 5 ran mwang kaperep ing samara// i sedeng sultan parlak a- ngemasi ri yuddhakla// mpan aksohini ri- wijaya samangkana geung 10 pasamudayanya tan wilang akwhira// towi rjya riwijaya mako- lih arana sakng ma- hraja (cina) pantaranya 15 yata/ sanjata/ ko- aning yuddha/ mwang sarwwa wastwan/ lawan abhipr- ya rumaksa mwang amagu- ta atrwikang anduni 20 bhumi riwijaya// tathapi

    2 masir

  • neher riwijaya kaso- ran yuddhanira lawan wadya-

    /47/ bala singhasarkang ni- naya d ning snapati kebo anabrang ing war- ka juga// satulu- 5 ynya gumantyaken ri katha- nya sawatara/ anangka- na ta// hana pwa rjya tumapl ikang tu- muluy sinebut rjya si- 10 nghasari/ ri kala sang pra- bhu jaya winuwardhana ma- karaja/ akwh ta sira pamitra lawan pi- rang nagara// pirang siki pa- 15 ntaranya yatiku/ rjya sunda i bhumi jawa ku- lwan rjya malayu/ dharmmasraya i bhumi swarna- dwipa/ rjya-rjya i bhu- 20 mi sanghyang hujung/ rjya- rjya i tanjungpura/ r- jya-rjya i bhumi bharata

    /48/ rjya singhala/ rjya i bhumi ghaudi/ pirang r- jya-rjya i bhumi so- pala/ rjya-rjya syang- 5 ka/ campa/ yawana/ tumasik singhana- gari/ rjya cina/ mwang akwh lnya ma- nih// raja melayu dhar- 10 mmaraya yatiku ri trailokyaraja mau- libhuana warmmadwa nama idamira/ mastri lawan putri raja syang- 15 ka// ing pasanggamanir- ka manak ta pirang si- ki// telung siki pa- ntaraning sowang-sowang yata/ sang panuhnung

  • 20 dlaha gumantyaken a- yayahnira pinaka raja lawan nama ida-

    /49/ m tribhuwanaraja mauli- warmmadwa// dwitiya stri darakencana ngara- nira/ mwang tritiya da- 5 rapuspa ngaranira// la- wan hana pirang siki manih anak ing raja me- layu// ri kala prabhu kertanagara dumadi 10 yuwaraja singhasari ma- stri lawan darakencana // i sedeng darapuspa pi- naka stri d ning yuwa- raja sunda yatiku ra- 15 kryan saunggalah sang pra- bhu ragasuci ngaranira// i pasanggamanira prabhu kertanegara lawan da- rakencana/ manak ta pi- 20 rang siki/ rwang siki pa- ntaranya yatiku da- rajingga ngaranira mwang dara-

    /50/ petak ngaranira// pasangga- manira darapuspa lawa- n rakryan saunggalah ma- nak ta pirang siki/ sa- 5 lah tunggal pantaranya yatiku sang prabhu citra- gandha bhuwanaraja nama idamirkang dlaha gumantyaken gamtuha- 10 nira yatiku prabhu ghu- ru dharmmasiksa dumadi raja sunda// ri kala sang tribhuwanarajamauli- warmmadwa nyakrawar- 15 ti rjya melayu dhar- mmaraya/ mahraja ci- na ta tar kahyun nga- lindih rjya-rjya ra-

  • t nusa-nusa i bhumi nu- 20 sntara// mkadi r- jya melayu mwang rjya rjya lnnya hanng

    /51/ swarna bhumi// i sedeng r- jya riwijaya pinaka waatkra swarnabhumi bang- lwar pinaka sang pamitra 5 ning mahraja cina/ i- kang pituhun ing citta sumorakena mwang mangda- lam i bhumi nusntara/ mkadi samanta nrpa// 10 matangyan mahraja cina nityakaln pamari- trna rjya riwija- ya/ kumwa juga pawh arana sarwa koaning 15 yuddha mwang sarwa koa- ning rjya// d nika ri kala sultan parla- k angluputaken nagara- nira sakng kacakra- 20 wartyan ing riwijaya / sang sultan apakna- k mwang amalaku arana

    /52/ ring rjya singhasari// ing sa- hasra satus sangang puluh pitu/ ikang akakla raja singhasari ri mahra- 5 ja kartanagara sumangke- paken aksohininya mangkat ring melayu naga- ri ninaya d ning sang ke- bo anabrang pinaka 10 snapati sarwwajala mwang snapati yuddha- laga// wadyabala si- nghasari mangkat lawan sa- rwa yuddha sangkep lawan sa- 15 rwwa koanya// ikang wa- dyabala singhasari ring sabrang/ abhiprya ni-

  • rtyan tkwh/ pantara- nya ya ta/ kaharep a- 20 n pamaritrna rjya melayu/ rjya parla- k lawan rjya-rjya ha-

    /53/ nng nusa-nusa i bhumi nu- sntara // kumwa juga mang- mangkatira sang kebo a- nabrang ring swarnabhumi lawa- 5 n amawa mulih sang biniha- ji yatiku darakenca- na/ strining ri mahraja kertanagara// mpan sang binihaji kaharep ta- 10 molah hanng melayu nagari/ yata nagarani- ra// mkadi wadyabala singhasari pinaka mangga- laning rjya-rjynung ri 15 swaka ring rjya singhasa- ri kumwa nagarnung wu- s pamitra mwang ama(la)ku malar an pamaritrna ring ri mahraja kerta- 20 nagara// makadi mitrka wadya sarwwajala si- nghasari nityasa/ angli-

    /54/ lingi nagara-nagara sabrang yatiku/ sanghyang hujung/ ta- njungpura sapinasuk bakulapu- ra/ makasar sapinasuk ri 5 nusa-nusanya/ ghurun sran mwang salwiring nu- sa-nusanya/ sunda i bhumi jawa kulwan ambu- n maloko mwang sa- 10 lwiring nusa-nusanya la- wan akwh manih l- nya// d nika ri kala sultan parlak manduni d- ning wadyabala riwija- 15 ya/ wadyabala singha- sari tkan rikung/ anglu-

  • putaken ikang rjya par- lak hanng swarnabhu- mi banglwar// i weka- 20 san wadyabala riwi- jaya lumayu kaso- ran/ mahraja cina

    /55/ kroda ta sira tumingha- l wadyabala singhasari jayng yuddha// tathapi wadyabala cina ta- 5 n anduni/ mpan hanng jero nagaranirkwh ta haro-hara/ kumwa juga wadyabala cina sedengira ngalindiha- 10 ken pirang nagardoh// lawan wadyabala singha- sari tan nyatrwani wadya- bala cina// mpan r- jya singhasari lawan rjya 15 cina pamitra// ateher ri kala putri ning ri ma- hraja kertanaga- ra sakng stri darake- ncana yatiku putri 20 darajingga pinaka stri d ning sang yuwaraja me- layu ri wiswarupaku-

    /56/ mara putraning raja mela- yu dharmmaraya tribhuwana- raja mauliwarmmadwa/ ing sahasra rwangatus pu- 5 njul wwalu/ ikang saka- kla/ ri kertanaga- ra winh daksina pratita amoghap- a mwang sawalan ring raja me- 10 layu/ lawan pasamu- daya pirang matya ra- ja/ pranaraja lawan wadya- bala singhasari// atya- nta twas ing janapada me-

  • 15 layu nagari/ mkadi sira raja melayu tribhu- wanaraja mauliwarmma- dwa// hana pwa tribhu- wanaraja lawan darake- 20 ncana raka-rayi// dady- ka ri wiswarupakuma- ra lawan strinya ya ta

    /57/ darajingga ya ta sadulur tunggal ra putu// satulu- ynya sang mahkawi sakng sundagiri lawan sang mah- 5 kawi ri kathken manih mangkana/ mangen padu- luran sakng kulawa- nda raja sunda/ raja me- layu/ mwang raja jawa// 10 hana pwa raja sunda pra- bh ghuru darmasiksa lawan nama idam prabhu sang- hyang winu/ juga sinebu- t sang paramrtha mahpu- 15 rusa ngaranira wanh ma- stri lawan putri swarnabhu- mi/ putropdana ning ma- hraja sanggramawijayo- ttunggawarman ikang wus turu- 20 n-tumurun/ sakng paku- renanira lawan putri swar- nabhumi/ raja sunda mapu-

    /58/ tra pirang siki/ rwang siki pantaranya sowang-sowang ya ta prathama rakryan ja- yagiri yata rakryan ja- 5 yadarma ngaranira wanh/ dwitiya rakryan saungga- lah athawa sang prabhu ra- gasuci ngaranira wanh/ ateher sinebut sang mo- 10 kteng taman/ d ning prabhu jayawinuwardhana/ rakryan jayadarma pn- nigrahana lawan kula- wndhanira ya ta d

  • 15 wi singhamurti ngarani- ra yata/ putrining mahisa campaka/ mituhu sang mahkawi jawa/ ikang dwi singhamurti ngara- 20 nira dyah lembu tal/ sakng pakurenira d- wi singhamurti lawan ra-

    /59/ kryan jayadarma manak ta si- ra/ sang nararya sanggramawi- jaya / amituhu sang ma- hkawi sakng jawa/ 5 sang nararya sanggramawija- ya dumadi raja wilwati- kta prathama lawan nama i- dam kretarajasa jayawar- dana/ athawa rahadyan wi- 10 jaya ngaranira wanh// i sedeng rayining rakryan ja- yadarma yata rakryan raga- suci mastri lawan putri- ning mahraja trailo- 15 kyaraja maulibhuana- warmmadwa/ raja mela- yu dharmaraya yati- ku darapuspa ngarani- ra// mwang rakaning darapuspa 20 yata darakencana pi- naka stri d ning prabhu kretanagara// mwang raka-

    /60/ ning darakencana yatiku tribhuwanaraja mauliwar- mmadwa pinaka yuwara- ja ring samangkana/ ate- 5 her pinaka raja guma- ntyani ramanira// hana pwa rakryan sunu jayagi- ri, sang jayadarmma tan ka- wenangan dumadi raja sunda 10 i bhumi jawa kulwan krana rasika pejah ri kala ramanira ta- tan angemasi// matangya-

  • n sira dwi singhamurti 15 lawan putranira yati- ku radn wijaya kala raray wangsuling bhumya nagarani- ra hurip lawan rama tuha- nira mahisa campaka// 20 ri huwusnya sang nararya yuswa taruna/ rasika yuddh- nipuna/ prajnng sawidya/

    /61/ prajnng wdstra mwang pra- jnng nitirjya lawan sa- lwirnya manih// htu- nya sang nararya hurip ing 5 pura singhasari lawa- n ki sanakira yata pra- bhu kretanagara mwang sira nityasa maguru ring pirang amtya snapati/ sang 10 prabhu lawan wwang-wwang ikang pra- jnng widya// matangyan d ning prabhu kretanagara sang nararya yata radn wija- ya dinadyaken sna- 15 pati wadyabala singha- sari// hana pwa pakure- nira sang prabhu ragasuci lawan putri melayu da- rapuspa manak pirang siki/ 20 satunggal pantaraning sang pra- bhu citraghanda bhuwana- raja/ ikang gumantyani

    /62/ ramanira sang prabhu ghuru dhar- masiksa dumadi raja su- nda// prathama tambayaning ra- dn wijaya dumadi raja 5 wilwatikta/ ramtu- hanira sang prabhu ghuru dharmasiksa wus mawuwu- s ring putunira// haywa ta sira kdeu/ atha- 10 w merep ngalindih bhumi sunda mpan wus kinalili- ran ring ki sanakira dla-

  • ha yan ngku wus angema- si// htunya nagara- 15 mu wus ageung/ jaya sa- ntosa// wruh ngwang kotta- man ra puyut kti- sayan mwang jaya atrumu/ ngk pinaka mahpra- 20 bhu/ ikang hana ta daksina sakng hyang tunggal wwang dumadi se-

    /63/ ratnya// ikang sayogya- nya rjya jawa lawan r- jya sunda parasparopa- sarpana/ atuntunan ta- 5 ngan silihasih pa- ntaraning padulur/ ya tanyan tan pratiba- ndhng nyakrawarti rjya sowang-sowang/ yata- 10 nyan siddha hita sukha// yan rjya sunda duhknta- ra/ wilwatikta sako- payanya winh arana/ mangkana juga rjya su- 15 nda ring wilwatikta// a- teher welingira sang pra- bhu ghuru darmasiksa ni- tyasa pituhun d ning radn wijaya mwang mami- 20 tuhunya/ lawan gum- s samayanira// matang- yan witan mangadegira r-

    /64/ jya wilwatikta tka ning nemang puluh pat war- a/ rjya sunda lawa- n rjya wilwatikta 5 nityasa hatut madu- lur/ tan hana panyatrwa- nan tan hana pra- tibandha pantara sunda lawan jawa// dlaha 10 lawan parikramkang

  • tan kenoh ulah ing sang patih amangkubhumi ghajah mada ta/ ikang angrencem paduluran pa- 15 ntaraning wwang sunda lawan wwang jawa// ri kala tamba- yaning radn wijaya ma- deg raja/ hanng rjya sunda pinaka rjya ya- 20 ta sang prabhu guru darma- siksa/ ikang madeg ra- jng sahasra sangang puluh

    /65/ pitu tka ning sahasra rwa nga- tus sanga welas ikang a- kakla// ateher gu- mantyani d ning putrani- 5 ra yata prabhu ragasu- ci/ ikang madeg raja nem wara// raja sunda pra- bhu ragasuci hana ta ki sanak ing radn wija- 10 ya// maka nimitta raja wilwatikta prathama yata kul(nawama), htunya sakng ra- manira/ sira raputuning 15 prabhu ghuru darmasiksa ya- tiku raja sunda i bhumi jawa kulwan/ sakng rnanira/ sira rapu- tuning ratu angabhaya 20 rjya i bhumi jawa w- tan/ i sedeng ki sa- nakira yata ri ma-

    /66/ hraja kretanagara pi- naka rajygeung i bhumi nusantara// ateher ra- dn wijaya kretasa- 5 maya yata padulur samaya lawan sakwh ing ratu-ratu mandala i bhumi jawa kulwa- n mpan sira ka- 10 bh sagotra// ng- ni-ngni ring raja sunda

  • sang prabhu dharmasiksa yata ramtuhani- ra/ radn wijaya ni- 15 tyasngarccana anga- turaken daksina wa- stwan ring wwang atuhani- ra// ateher sang prabhu ghuru mangairwada ring 20 raputunira// nihan ta diwasa sang kakya sang- gramawijaya madeg pra-

    /67/ bhu wilwatikta/ pantara- ing rjya-rjya i bhumi nu- santara silihamitra rumaket skst 5 hatut madulur/ ni- stanya rjya wilwatikta pinaka rjya pa- rrdhya i bhumi nusanta- ra// nangken nagara ku- 10 mon dutanira/ tamo- lah ing nagarmitra- nira// dlaha d ning patih amangkubhumi ghajah mada kabh 15 amitraning rjya wi- lwatikta pinaka ri swaka ring wilwati- kta// ikang nagara tapwan panut a- 20 teher kaparajaya// tathapi tan kabh na- gara i bhumi nusnta-

    /68/ ri swaka ring rjya wilwatikta// witan i- kang rjya melayu ri s- waka ring rjya riwija- 5 ya lawas pantaranya// tathapi ri huwus rjya singhasari neher anju- jug anduni swarnabhumi/ sira rjya riwijaya 10 tan wenang amaguta lu- rugan ning wadyabala singhasari// mpan ri

  • kretanagara wus duma- di mantuning raja me- 15 layu// matangyan rjya singhasari pinaka mang- galaning rjya mela- yu// i sedeng wadyaba- la riwijaya wipla- 20 twang ngalwar// ateher ri huwusnya ri kerta- nagara apejah/ ing

    /69/ swarnabhumi padangadeg r- jya-rjya halit sira sowang-sowang nya- krawarti pinaka 5 rjya mahardhika// mkodi hanng swarnabhumi banglwar pi- rang siki rjyslam nga- deg/ ikang kath 10 raja hanng tiraning sagara// salahtung- gal pantaranya r- jyslam ikang pram- nran rjya pash i 15 mandala swarnabhumi banglwar// sang raja sine- but sultan m- pan agamanirsla- m/ sultan pash 20 yatiku/ al mali k assalh nama i- damira// rasika made-

    /70/ g raja pasai lawasira rwa welas wara/ yati- ku/ ing sahasra rwa nga- tus punjul pitu/ i- 5 kang akakla tka ning sahasra rwangatus sa- nga welas ikang aka- kla// ri huwusnya rasik ngemasi/ a- 10 teher ginantyake- n d ning putranira ya- tiku sultan muhamma- d al malik al jahir

  • ngaranira// rasika ma- 15 deg sultan lawasnya wwa- lu likur wara yata/ ing sahasra rwa ngatu- s sanga welas ikang akakla tka 20 ning sahasra rwa ngatu- s patang puluh pitu/ ikang akakla//

    /71/ satuluynya ginantya- ken d ning putranira su- ltan ahmad lawan nama i- dam sultan ali jai- 5 nal abiddin al jahir// sultan ahmad nyakrawar- ti rjya/ i sahasra rwangatus patang puluh pitu/ tka ning sahasra 10 rwangatus sangang puluh pi- tu/ ikang akak- la// rasika pinaka sultan pash kawa- lya limang puluh war- 15 a// htunya sira dumadi dangaccarya gamslam/ i sedeng singhasana rjya win- haken d ning putra- 20 nirkang mh padra- n yatiku sultan ja- nal abidin ngaranira

    /72/ i sedeng sultan ahmad a- ngemasi/ ing sahasra telungatus pitu li- kur ikang akak- 5 la// sultan jainal a- bidin mastri/ ri kala sira pinaka yuwara- ja yatiku/ ing saha- sra rwangatus nemang puluh 10 wwalu/ ikang akak- la// matangyan sulta- n jainal abidin lawasi-

  • ra madeg sultan pash yatiku/ telung puluh 15 siji wara/ yata ing sahasra rwangatus sangang puluh pitu/ ikang a- kakla/ tkaning sa- hasra telungatus wwa- 20 lu likur ikang a- kakla// sultan jaina- l abidin manak pirang

    /73/ siki/ pirang siki pa- ntaranya yatiku/ sang panuha wanodya ratu bhuhayya ngarani- 5 ra// satuluynya ri ka- thnya wanh// ikang ra- tu bhuhayya sinebu- t juga sang ratu anisah halli/ mpan ngaranira 10 ri kala raray/ hana pwa ratu bhuhayya pina- ka stri d ning abdullah salahhuddin ibnu hasyi- m/ ri huwusnya sulta- 15 n jainal abidin angema- si// abdullah salahhu- ddin gumantyaken sulta- n pash/ tathapi sira lawasnya kawalya rwang 20 wara// mpan sultan a- bdullah salahhuddin pe- jah hanng yuddha lawa-

    /74/ raja nakur/ ing sahasra te- lungatus telung puluh ikang akakla/ tathapi r- jya pash tatan kali- 5 ndih/ mpan wadyabala r- jya tatan pinaribhawa/ mkadi wadya sarwwaja- la// tna kalna sang binihaji yata 10 ratu bhuhayya duhk- n ta ratwasira// kahyu- nira malespati ring ra-

  • ja nakur// ngk raja bh- ry pinaka raja pash 15 sawatara/ gumantyani swa- minirkang pejah/ mo- jar ta sira raja bhry ring kabh/ sangapkang wenang matyani raja na- 20 kur/ sira rinatwaken i rjya pash mwang sira pi- naka swamining raja bhry//

    /75/ sawara tumuli/ wadya- bala raja nakur andu- ni pash nagari// ring sa- mangkana yudha marure- 5 k tathapi wadyaba- la raja nakur kaso- ran lumayu mulih ring nagaranira// i sedeng ra- ja nakur pinatyan d- 10 ning wadyasarwwajala pa- sh// tan hansing wruh/ ikang wangkay raja na- kur ginawa ring sang raja bhry// sukha ta twas ing 15 sang ratu// mwang wadyaba- la pash jayng yu- ddhanira// ateher i- kang wadykang wenang ma- tyani raja nakur rina- 20 twaken ta ya dumadi su- ltan pash lawan nama idam sultan hassan sa-

    /76/ lahuddin mwang pinaka swa- mi d ning sang ratu bhuha- yya// lawasira telung war- a tumuli/ rayining 5 ratu buhayya yatiku said ngaranira/ tan su- hka tuminghal ulah- ing sang sultan tan kenoh ring wadyabala mwang ja 10 napada// kabh sang pi- nakadi/ dangacary-

  • gamslam sang prana- rjya/ samanta nrep ha- lit mwang kulawandha 15 kadatwan lawan kabh janapada/ tan suhka ring sultan hanyar// m pan prawrettinira ta- n kenoh mwang parikrama 20 dumnda ring janapada/ pranarjya mwang wadykang luput prawretti su-

    /77/ ltan atyanta krurakara// wus akwh ta janapa- da tiniban pati ni- mitta kaluputan tan sa- 5 pira// matangyan rayining ra- tu bhuhayya yata sa- id ateher siddha mamejahi sultan ing sahasra telungatu- 10 s telung puluh pat i- kang akakla// sa- tuluynya rasika du- madi sultan pash la- wan namaidam sulta- 15 n said jainal abiddi- n/ rasika madeg su- ltan lawasira pitung war- a/ yatiku/ ing saha- sra telung ngatus telung pu- 20 luh pat ikang akak- la tkaning sahasra te- lungatus patang puluh

    /78/ siji// ikang akak- la// satuluynya gina- ntyaken d ning putrani- ra / yata sultan abdulma- 5 lik haidar ibnu said jainal abiddin na- maidamira/ lawasnya madeg raja kawalya patang wara/ yatiku 10 ing sahasra telunga-

  • tus patang puluh siji/ ikang akakla/ tka- ning sahasra telungatu- s patang puluh lima/ i- 15 kang akakla/ i- king sultan manak pirang siki// sasiki panta- raning sang panuha wano- dya/ yatiku ratu na- 20 hrisah ngaranira// a- teher ratu nahrisah dumadi raja pash ing

    /79/ sahasra telungatus pa- tang puluh lima ikang akakla/ tkaning sa- hasra telungatus sangang 5 puluh ikang akak- la// hana pwa rjya pash witan sulta- n ahmad athawa sulta- n ikang namaidam a- 10 li jainal abiddi- n kawaa dumadi su- ltan akara/ ing saha- sra rwangatus pitung pu- luh siji/ ikang a- 15 kakla/ rjya pa- sh ri swaka ring rjya wilwatikta// henengngakna ng kathnya sakareng/ satuluynya 20 mulih manih mangen sang paneka sakng pi- rang nagara ring nusa-nusa

    /80/ i bhumi nusantara// ha- na pwa tambaykang dumadi prayojana- nira yatiku pantara- 5 ning upakriya wi- kriya salwir ing wa- stwan hanggon-anggo- n lengkara/ sarwwa wa- stwan ing kuren bho- 10 jandi/ sarwwa lengkara

  • kanaka/ rajata/ ma- nih ikang sulaksa- na pagawayanira/ mwang sarwwa koaning raja- 15 yogya/ rajabhry mwang salwirnya wanh// ta- thapi hana jugkang tekan rking lawa- n sumaraken agama- 20 nira// hana pwa sakwh- ing paneka sakng nagara-nagara ngarab bang-

    /81/ kidul parsi lawan ma- hawan prahwgeung/ sya- m kibti nagari sira pamekul agami rasu- 5 l/ pantaraning sira/ sasiki rwang siki/ ha- nkang ateher ta- molah ing swarnabhumi banglwar mwang kitha waru- 10 ghasik ing jawadwipa// kumwa juga hankang mawarah-warahaken aga- mslam/ tathapi sa- kwhing janapada pri- 15 bhumi jawadwipa meku- l mwang bhtara angkhara pu- ja/ budhayana puja/ bh- tara winu puja lawa- n pitrepuja// i sedeng ja- 20 napada swarnabhumi me- kul agama budhaya- na// matangyan aga-

    /82/ ma rasul ikang winara- haken ring janapada ta- npa phala sumar ring da- da/ kawalya sa- 5 siki rwang siki janapa- da// i sedeng dangaca- rygamslam nityasa calambeknya/ htu- nya sakwhing janapa-

  • 10 da/ wadyabala/ - matya rjya lawan sang mahprabh tatan a- hyun gumantyaken aga- manira// tathapi hanng 15 swarnabhumi banglwar wu- s akwh wwang ngarab wwang parsi/ syam kibti mwang lnya wanh i- kang tamolah rika- 20 nang// matangyan sira sh hibatullah sa- kng parsi nagari te-

    /83/ kng swarnabhumi/ ateher ring jawadwipteher uma- reng swarnabhumi manih// a- nak putu sira ha- 5 nkang tamolah ing jawadwipa/ swarnabhu- mi/ sang(hyang) hujung/ bharata na- gari/ cina nagari/ ca- mpa mwang lnya manih// 10 putunira wanodynung tamolah ing jawa w- tan angemasing sahasra punjul pat ikang a- kakla// swami putu- 15 nira wwang rajabrana sakng swarnabhumi/ manak ta pirang siki tamolah ha- nng jawadwipa/ han- kang tamolah i swarna- 20 bhumi/ mwang pirang nagara// hana pwa skh sayid hi- batallah ibnu muha-

    /84/ mmad lawan rwang siki wwang sa- sanakira neher umareng swarnabhumi/ tamolah rikung pirang wara// satu- 5 luynya wangsul ing nagara- nira// mwang skh sayid i- ka hana ta putropa- dananing sayidina a-

  • li ibnu abithali- 10 b mantuning rasul muha- mmad/ satuluynya ri kathnya manih/ sh sayid hibatallah manak pirang siki/ rwang si- 15 ki pantaraning yata/ sh sayid maimun mwang sh muhammad salh// ha- na pwa sh sayid maimu- n manak pirang siki/ sa- 20 lah tunggal pantaranya phatimah atemu ta- ngan lawan sayid abu-

    /85/ hasan wwang rajabrana mwang tamolah ing jawa wtan/ ing pasangga- manirka manak pi- 5 rang siki/ pantaranya sh sayid abdurahman tamo- lah ing kitha tarim ngara- b nagari bangkidul/ ikang putra lnya wa- 10 nh hankang tamo- lah ing jawadwipa/ ghuja- rat mwang swarnabhumi/ sh sayid abdurahman ma- nak pirang siki/ salah 15 tunggal pantaranya stri yata sarah/ pinaka stri d ning sh sayi- d abdulmalik mwang mana- k pirang siki rikanang 20 lawan hana jug- nung tamolah ing jawa- dwipa// i sedeng rayining

    /86/ sh sayid maimun yati- ku sh muhammad sa- lh lungha sakng par- si nagari/ ateher ta- 5 molah hanng pash i bhumi swarnadwipa bang- lwar// sh muhammad sa-

  • lh mastri lawan pu- tri sultan pash ro- 10 gayah putrining sh sa- yid burhannudin ibrahi- m lawan namaidam sulta- n malik ibrahim makdu- m/ hana pwkang sh 15 sayid burhannudin ibra- him prwa prastawanira sakng ghujarat i bhu- mi bhrata nagari/ pu- traning sh sayid mahdu- 20 m sidik/ rnani- ra putri sakng nabdha- bar wamsa ri bhrata

    /87/ nagari// sadurung ika sh sayid makdum ng ati- tanira/ tamolah ing par- si nagari mwang mastri lawa- 5 n wanodya parsi tumu- luy manak pirang siki/ salah tunggal pantara- nya sh sayid hiba- tallah// tumuluy sa- 10 kwhing anak putu- ning sh sayid makdum si- dik dumadi dangacary- gamslam hanng pirang- pirang nagara/ kumwa ju- 15 ga dumadi raja hanng pirang nagari// mpan si- ra hana ta putro- pdananing rasul muha- mmad/ hana pwa rjya 20 pash ika sangkspa- nya mangkana/ witan ing sahasra limang puluh

    /88/ ikang akakla tkaning

    sahasra rwangatus punju- l pitu/ ikang akak- la/ madeg rjya pash 5 lawan sinebut al ka- mil wamsanya// ikang r- jyslam pash inade-

  • gaken d ning laksama- na sarwwajala abud a- 10 l kamir sakng masir i- ka samangkana/ phatimi- yah wamsanya mwang rajanya yatiku sultan munta- sir ngaranira// krana 15 hanng masir nagari ga- nti wamskang kawaa// matangyan ing pash naga- ri juga ganti wamsani- ra yatiku almali- 20 k wamsa/ tambayaning sultan prathama yata/ almalik assalh

    /89/ ngaranira// sira rinatwa- ken d ning laksama- na sarwwajala ismai- l assiddikh sakng ma- 5 sir ikang samangkana wa- msanya yatiku/ a- yyub wamsthawa sine- but juga mameluk wa- msa// satuluynya sang ma- 10 hkawi sakng swarna- bhumi banglwar mangkana kathanya akarng sa- ngang atus sanga ikang a- kakla/ tekan ta i 15 swarnabhumi banglwar yati- ku hanng pash manda- la sh burhanuddin i- brahim ibnu mahdum lawan pirang puluh ka- 20 wula balanira sakng ghujarat i bhumi bharata nagari// sira wwang nabdhabar

    /90/ ikang mekul agamsla- m/ rikung sira pinaka panghuluning janapada d- a/ mkadi wwang paneka 5 sakng sarwa nagara// ate- her sira pinaka sang panga-

  • waa mwang mangadeg ta rjya halit lawan namaida- m sultan ibrahim mahdu- 10 m/ rasika madeg su- ltan pash lawasnya lima welas wara/ ing sa- ngangatus sawelas ikang akakla/ tkaning sa- 15 ngangatus telung puluh ne- m ikang akakla// ri huwusnya sirngemasi/ neher gumantyani d ning ln wwang sang paneka ha- 20 nyar sakng parsi naga- ri// katekan sira la- wan kawula balanir-

    /91/ kang akwh ikang sulta- n hanyar lawan namai- dam sultan muhammad so- lh// lawasira made- 5 g ratu pash yatiku nem likur wara/ ing sa- ngangatus telung puluh nem i- kang akakla/ tka- ning sangangatus nemang puluh 10 rwa/ ikang akakla// hana pwa rjya pash ika kitha geungnya/ a- thawa kitha rajanya sine- but kitha darusalam/ 15 satuluynya/ ujaring sang mahkawka mangka- na// ateher salawa- sing rjya madeg ga- nti-maganti sultan so- 20 wang-sowang yatiku// sultan mahmuddin syah nga- ranira/ lawasnya made-

    /92/ g sultan pitu welas war- a/ ing sangangatus nemang puluh telu/ ikang a- kakla/ tkaning sa- 5 ngangatus wwalung puluh je-

  • jeg ikang akakla// ateher sultan mansur syah ngaranira/ lawasnya madeg sultan sanga wela- 10 s wara/ yatiku/ ing sa- ngangatus wwalung puluh i- kang akakla tkaning sangangatus sangang puluh sanga/ ikang akak- 15 la// satuluynya guma- ntyani d ning sultan a- hmad bakoy ngaranira/ lawasira dumadi sulta- n yata telung puluh 20 wara/ yatiku/ ing sanga- ngatus sangang puluh sanga/ ikang akakla

    /93/ tkaning sahasra sanga li- kur ikang akakla// ri huwus sultan iki pe- jah/ ateher gumantya- 5 ni d ning sultan abdu- llah jainuddin ngaranira// lawasira madeg su- ltan yata lima likur wara/ yatiku/ ing sa- 10 hasra sanga likur i- kang akakla (tkaning sahasra limang puluh pat/ ikang akakla) // ikang sultan ateher gumantya- ni d ning sultan ali ghiyasuddinsyah ngara- 15 nira// lawasira made- g sultan yata rwa likur wara yatiku/ ing sa- hasra limang puluh pa- t ikang akakla 20 tkaning sahasra pitung puluh nem ikang aka- kla// satuluynya

    /94/ gumantyani d ning sulta- n mahmud syah ngaranira/ madeg sultan lawasi-

  • ra wwalu likur war- 5 a yatiku/ ing sa- hasra pitung puluh ne- m ikang akakla tkaning sahasra satu- s punjul pat ikang a- 10 kakla// ri huwu- snya sultan mahmud syah angemasi/ ateher gumantyaken d ning su- ltan usman syah ngara- 15 nira// rasika madeg su- ltan kawalya nem wela- s wara// yatiku/ ing sahasra satus pat i kang akakla/ tka- 20 ning sahasra satus rwang puluh ikang akak- la// ateher made-

    /95/ g sultan pash yata sultan muhammad syah nga- ranira// rasika dumadi sultan lawasnya sanga li- 5 kur wara yata/ ing sa- hasra satus rwang puluh ikang akakla/ tkaning sahasra satu- s patang puluh sanga/ 10 ikang akakla// sampu(n)nya sultan muha- mmad syah ateher su- ltan ibrahim syah nga- ranira// rasika made- 15 g sultan lawasnya te- lung puluh wara ya- tiku/ ing sahasra satus patang puluh sa- nga ikang akakla 20 tkaning sahasra satu- s pitung puluh sanga/ ikang akakla// ri

    /96/ huwusnya sultan ibrahi- m syah/ ateher made-

  • g sultan pash ya- ta sultan abdul ja- 5 lil syah ngaranira// lawasnya madeg sulta- n yata telu likur wara yatiku ing sa- hasra satus pitung pu- 10 luh sanga/ ikang aka- kla tkaning saha- sra rwangatus rwa/ ikang akakla// ate- her madeg sultan ya- 15 ta sultan ahmad syah ngaranira// lawasnya madeg sultan yata rwa likur wara/ [ikang akakla] yati- 20 ku witan ing sahasra rwangatus rwa/ ikang aka- kla/ tkaning sahasra

    /97/ rwangatus pat likur i- kang akakla// sa- tuluynya madeg sulta- n pash yata sulta- 5 n abdulajij syah nga- ranira// lawasnya made- g sultan kawalya rwa we- las wara/ yatiku ing sahasra rwangatus pat li- 10 kur ikang akak- la tkaning sahasra rwa- ngatus telung puluh li- ma/ ikang akak- la// satuluynya ri ka- 15 thnya manih yatiku mangen sultan-sulta- n sakng al kamil wa- msa// ri huwusnya sulta- n abdulajij syah ange- 20 masi/ ateh er ginantya- ken d ning sultan ibra- him syah ngaranira// rasi-

    /98/ ka madeg sultan lawa-

  • snya telung puluh wara yatiku ing sahasra rwangatus telung puluh li- 5 ma/ ikang akak- la tkaning sahasra rwa- ngatus nemang puluh li- ma/ ikang akak- la// satuluynya guma- 10 ntyani d ning sultan su- laiman syah ngaranira// rasika madeg sulta- n lawasnya patang puluh si- ji wara/ yatiku ing 15 sahasra rwangatus nemang pu- luh lima/ ikang a- kakla tkaning sa- hasra telungatus ne- m ikang akakla// 20 ateher sultan mukmi- nsyah ngaranira madeg su- ltan lawasnya kawalya

    /99/ pat welas wara/ yati- ku ing sahasra telu- ngatus nem ikang aka- kla tkaning saha- 5 sra telungatus rwang pu- luh ikang akak- la// ri huwusnya sulta- n mukmin syah ateher gumantyani d ning su- 10 ltan sabar syah ngara- nira// rasika made- g sultan lawasnya rwa li- kur wara yatiku/ ing sahasra telungatus rwang 15 puluh ikang akak- la/ tkaning sahasra te- lungatus patang puluh rwa/ ikang akakla// satuluynya gumantya- 20 ken d ning sultan a- bas syah ngaranira ma- deg sultan lawasnya pi-

  • /100/ tung wara yatiku/ ing sahasra telunga- tus patang puluh rwa/ ikang akakla 5 tkaning sahasra te- lungatus patang pu- luh sanga/ ikang a- kakla// hana pwa sultan-sultan sakng 10 al kamil wamsa putro- pdananing sultan mu- hammad solh sa- kng parsi/ witan su- ltan al malik assa- 15 lh madeg sultan sa- mudra pash/ sulta- n sakng al kamil wa- msa ri swaka d ning sultan samudra pash 20 malik assalh i- kang ageung kacakra- wartyanya// i sedeng su-

    /101/ ltan sakng al kami- l wamsa yatiku su- ltan kasoran kawalya sada kawaanya 5 tan sapira ta// ha- na pwa putropdana- ning sultan malik a- ssolh yata pu- traning sultan pash 10 pinaka stri d ning su- ltan malaka yati- ku sultan muhammad syah// pakurenika/ ing saha- sra telungatus patang 15 puluh nem ikang aka- kla// sayuktinya wwang-wwang ngarab athawa wwang- wwang sakng nagar- kang mitra lawan na- 20 gara ngarab athawa wwang- wwang sakng nagarkang ri swaka ring nagara

  • /102/ ngarab mkadi sir-

    kang mekul agam- slam wus sarankang te- kan ring swarnabhumi bang- 5 lwar i bhumi nusntara/ witan ing pitungatu- s nemang puluh wwalu/ i- kang akakla// si- ra waluy-waluy lawan a- 10 bhipryanira yati- ku/ upakriya wi- kriya// tathapi sira tan angadegaken rjya// mpan rjya riwijaya 15 kawaa hanng swar- nabhumi yatiku dla- ha witan mangadeg i- kang rjya i pal- mbang mandala/ rajanira 20 yata dapunta hyang ri jayanasa ngaranira// he- nengakna ng kathanya sa-

    /103/ kareng/ ateher gu- mantyakna ri kath- nya wanh/ mkadi mangen lndra 5 wamsa lawan sanja- ya wamsa/ mwang swarna- bhumi kumwa juga ja- wa kulwan mangkana kathnya// amitu- 10 hu ujaring pirang sang ma- hkawi/ witan ing nemang ngatus limang puluh pat ikang akak- la/ ing bhumi jawa ku- 15 lwan sapinasuk jawa pamotan yatiku pa- ntara mandala/ bhumi jawa kulwan ing w- tan lawan mandala i bhu- 20 mi jawa madya bang- kulwan/ ring samangkana hana telung raja ka-

  • /104/ waa yatiku/ raja sundthawa neher sine- but pakwan pajaja- ran raja guru saungga- 5 lah mwang ghaluh pakwa- n mwang sapinasuk jawa pa- wwatan/ hana pwa si- nebut mangkana yati- ku krana ikang 10 mandala pinaka wwa- t pantara jawa manda- la lawan sunda ma- ndala// ring usna sa- pinasuk mandala ka- 15 waaning raja indrapra- hasta// tathapi i wekasan dumadi sawi- ji/ htunya yata/ akwh pantaranira 20 putri saunggalah pi- naka stri d ning sang jalu sakng sunda/

    /105/ athawa sang jalu sakng ghaluh/ putri ghaluh pina- ka stri d ning sang jalu sa- kng saunggalah/ athawa 5 sang jalu sakng sunda/ putri sunda pinaka stri d ning sang jalu sa- kng ghaluh athawa saunggalah// matangya- 10 n ikang kitharaja ni- tyasa ngalih ngta- n athawa ngulwan ma- kring kaulaba(la)- nira/ sakwh ing ko- 15 a/ rjayogya/ bhusa- nanya mani/ kula- wandh/ sakatumbi- sajalwistri/ mwang sakwh aksohininya sang- 20 kep lawan sarwwayuddha// satuluynya/ mami pra-

  • siddha makolih k-

    /106/ pwa lawan duhkabhara/ ing panusun raja-raja sunda/ saunggalah mwang ghaluh mangen kacakrawar- 5 tyanira// tathapi sako- payanya i wekasan k- lap amituhu widya- ning kathokang wisa- ma mwang tatwnung sa- 10 phalnggwa janapada kabh// sangka ya- n ika/ sinusun mangka- nkang// ri sampunya kalng nemangatus li- 15 mang puluh punjul telu/ ikang akakla/ rakyang sanjaya sang ca- krawarti nagara gha- luh// ikang mandala- 20 nya pantaranya jawa ku- lwan jawa madhya mwang ja- wa wtan/ ka-

    /107/ bhanira sang pinaka- di raja-raja mandala/ ra- ja-rajarsi/ ratu samanta dntara i bhumi ja- 5 wadwipa/ adipatya- dipati/ snapati/ pranaraja/ ratu samanta/ kyageung-kyageung sang ma- hapurusa i da- 10 da matyma- tya rjyhalit pirang dangacaryyga- ma yatiku sang maha- brahmana rsi/ sang dharma- 15 dhyaksa ring kawasnawa- n sang dharmadhyaksa ring kawan dharmadhya- ksa kasogatan pirang siki sang duta sa- 20 kng mitra nagara/ sang

  • juru/ dipati wadana/ mwang akwh manih sang

    /108/ pinakadi lnya// si- ra kabh tineka- kna d ning rahyang sanja- ya// hana juga lawa- 5 n maka pantaranira sang prabhu bratasnnawa/ hankang maka panta- ranira sang raja guru d- munawan nekakna mari- 10 ka// ring samangkana gha- luh kadatwan pinaka pnggyan ning samaya// te- las makabhannira gosting riku/ manglo- 15 cita salwirnya// tu- muluy d ning sanjaya/ jawadwipa dinadyake- n pirang-pirang kuren manda- la rjya/ pantaranya 20 sowang-sowang yatiku/ rjya mandala sunda mwang sapinasuk sakwhing

    /109/ ratu-ratu mandalanya// rajgama mandala saung- galah lawan sapinasu- k sakwhing ratu-ra- 5 tu mandalanya/ ng siniwi d ning sang raja ghuru d- munawan mwang putropda- nanya/ i sedeng ghaluh sa- pinasuk ratu-ratu manda- 10 la ghaluh/ jawa pa- motan yata jawa ma- dhya bangwtan sawa- tara/ ng siniwi d ning putra rahyang sanjaya ya- 15 tiku rahyang tampra- n/ ateher jawa ma- dhyang ring dangu-dang manga- ran purwaghaluh yata ghaluh keli/ a- 20 thawa purwamedang i bhu-

  • mi tengah ginaw rwang rjya mandala yati-

    /110/ ku rjya medang i bhu- mi mataram ikang amituh sang maha- kawi satuluynya/ la- 5 wan sapinasuk ratu-ra- tu mandalanya hana ta kacakrawartyan ning sang prabhu bratasnna- wa mwang rahyang sanjaya// 10 ring samangkana sang prabhu snna pinaka wredhar- ja/ dadi kawaanira winhaken d ning pu- tranira yata rahyang 15 sanjaya nyakrawarti rjya medang i bhumi ma- taram i sedeng rama- nira dumadi sang pata- pa i dalem asrama/ 20 tkaning pejahnya// sa- tuluynya sanjaya ma- deg ratu medang i bhu-

    /111/ mi mataram lawan kith- geungnya mamratipura/ tambayaning madeg ra- tu rikung/ ing nemang nga- 5 tus limang puluh pat i- kang akakla// i sedeng jawa wtan sa- pinasuk bumi sambra mwang ratu-ratu mandala 10 hanng jawa madhya bang- wtan hana ta ka- cakrawartyannira sang ra- kriyan narayana lawa- n namaidam sang iwara 15 kawalingga jaga- tnata bhuwa(na)tala ya- tiku keling wamsa/ mwang satuluynya ng sini- wi putropdanani-

  • 20 ra/ ikang rjya dlaha d ning putranira nga- lih ngtan/ satu-

    /112/ luynya ri kathnya manih/ iti raja parwawarnan- thawa raja-rajnung nya- krawarti hanng rjya 5 jawa madhya/ mwang jawa w- tan i bhumi jawadwipa sapinasuk nusa bali/ nihan ta kathnya// ri kala sanjaya made- 10 g raja medang/ rasika wu- s winangun praasti mwang ling- gomardhana hyang bhata- ra jagatnata athawa bha- tara iwa// ikang sera- 15 t ing watu maka padartha niti rjya tna klna// iti sa- sakakala ring wanocala i kunyarakunya d- 20 a i bhumi jawadwipa// hana pwa rakai sanjaya madeg raja mataram i bhu-

    /113/ mi jawa madhya/ ing tri daa uklapaksa/ kartikamasa nemanga- tus limang puluh pat i- 5 kang akakla// tka- ning nemang ngatus pitung pu- luh nem ikang akak- la/ dadi lawasira rwa li- kur wara ateher gina- 10 ntyaken d ning putrani- ra yatiku/ rakai pa- nangkaran ngaranira/ miji- l ing nemang ngatus telung pu- luh sanga/ ikang aka- 15 kla// rasika made- g raja matarm ing ne- mangatus pitung puluh nem ikang akakla/ tkaning pitungatus pu- 20 njul pat ikang aka-

  • kla/ lawan ngaran a- bhiskanira yata-

    /114/ mahrja tjahpr- napana panangkaran/ setrinira rwang siki ya- ta sang rajabhry d- 5 wi tara pramathana ngara- nira putrining ri ma- hrja sakng s- lndra wamsa mana- k dwi yasodhara nga- 10 ranira pinaka stri sang dharanidra/ ri wirawa(i)ri mathana ngaranira wanh/ sakng slndra wa- msa/ yata sangkani- 15 ra raja ghandara sakng hujungmendini/ stri kang dwitya dwi satya- dharmika ngaranira ma- nak rakai panunggala- 20 n ngaranira// raja keling prabhu dwasingha ta- n suhka twasira/ h-

    /115/ tunya rakai pangkara- n mastri lawan putri lndra wamsa mwang wu- s ngalih pamujanira ya- 5 tiku hyang budhapuja/ mwang rakai panangkaran ni- tyasa pratibandha lawa- n raja keling// matangya- n raja keling prabhu d- 10 wasingha ta ngalih rjya- nira ring jawa wta- n i mandala weruhga- sik/ rikung tumu- luy madeg kadatwan ha- 15 nyar/ ring samangkana/ ing nemangatus pitung puluh nem ikang akakla// satuluynya wekas ing mandalanira rjya keling

  • 20 sapinasuk ratu-ratu mandalanya hanng sor ing kawaanira ri ma-

    /116/ hrja panangkaran ateher winhake- n d ning mantunira sang dharanidra/ yata ri 5 wirawairi mathana// ha- na pwa ri wirawairi ma- thana/ ing nemangatus pi- tung puluh pitu tkaning pitungatus pat ikang 10 akakla dumadi raja mandala kidu- l ateher ing pi- tungatus pat tekaning pitungatus sangawela- 15 s ikang akakla/ inabhiska dumadi ri mahrja i bhumi jawa madhya// satulu- ynya kathnya manih/ ing 20 pitungatus ikang a- kakla ri mah- rja tjahpurnapana

    /117/ panangkaran mangdaksina ken kawa dnggwa sang upsaka mwang u- psik// mwang magawa- 5 y wiharnggwa sang bhi- ksu lawan biksu- ni/ kumwa juga maga- way pratiwimbaning dhynibodhisattwa 10 sinebut tr// ri huwu- snya ri mahrja t- jahprnapana panangka- ran pejah putranira sakng strkang dwi- 15 tya yatiku rakai panunggalan madeg raja matarm lawasnya wwalu welas wara yata/ ing pi-

  • tungatus pat tekaning pi 20 tungatus rwa likur ikang akakla// i sedeng sang dharanindra madeg ma-

    /118/ hrja tkaning pitu- ngatus sangawelas i- kang akakla// ra- kai panunggalan lawa- 5 n sang rajabhry mana- k pirang siki/ rwang si- ki pantaranya yata sowang-sowang// prathama sang rakai warak ngarani- 10 ra/ madeg raja gumantya- ken ayayahnira/ ing pitungatus rwa likur tkaning pitungatus pa- tang puluh punjul siki/ 15 ikang akakla/ lawasira dumadi ra- ja mataram sanga we- las wara/ krana sang rakai warak tanpnak 20 matangyan sira ginantya- ken d ning rayinira ya- tiku sang rakai gharung

    /119/ athawa dangkarayan pata- panpupalar ngaranira wa- nh/ madeg raja lawa- snya telu likur wara 5 yatiku/ pitungatu- s patang puluh siki tkaning pitungatus nemang puluh rwa/ ikang aka- kla, mpan kakawa- 10 annira rakai gharung wi- nhaken d ning a- nakira yata rakai pikatan ngaranira// i sedeng rakai gharung sa- 15 tuluynya hurip ri da- lem patapan mpan sira huwus limpat sangkng nyat tkaning a-

  • ngemasi hanng riku// 20 rakai gharung ginantya- ken d ning putranira yata/ rakai pika-

    /120/ tan madeg raja la- wasnya nem welas wara/ yata/ ing pitungatu- s nemang puluh rwa tkaning pi- 5 tungatus pitung puluh wwa- lu/ ikang akak- la// ri mahrja dha- ranidra athawa sang wi- rawairimathana sanggrama- 10 dananjaya ginantyake- n d ning putranira sang samaratungga athawa ri mahrja samara- grawira ngaranira wa- 15 nh/ madeg raja ha- nng jawadwipa/ la- wasnya patang puluh li- ma wara yatiku/ ing pitungatus sanga we- 20 las tekaning pitungatu- s nemang puluh pat ikang akakla// putri-

    /121/ ning sang samaratungga ya- ta sang rani prmodawar- dhani ri kahulunan ngara- nira wanh/ gumantya- 5 ken ayayahnira duma- di raja// tathapi sang ra- ni pinaka stri d ning ra- kai pikatan/ matang- yan sakwhing kaka- 10 waan rjya i bhumi ja- wa hanng sanjaya wa- msa// ri huwus ika sang ra- kai pikatan nyakrawar- ti rjya mataram a- 15 teher putranirkang prathama yata, rakai kayuwangi ngaranira ma-

  • deg raja/ ing pitungatu- s pitung puluh punjul wwa- 20 lu/ ikang akakla/ tkaning wwalungatus punju- l wwalu/ ikang akakla/

    /122/ i sedeng swamining yayi- strinira yatiku rakai ghurunwangi dyah ranumangga- la ngaranira/ dumadi mantri 5 snapati wadyabala/ pinaka sang pangawak ra- ja hanng dantara ka- cakrawartyan rakanira/ makdi mangen sa- 10 kwhing aksohini kawilang wadwa sarwaja- la// hana pwa sira sang ra- kai kayuwangi lawa- n yayistrinira yata sang 15 rani ghurunwangi dyah sala- d ngaranira putra pu- tri sakng rwang wamsa ya- tiku sanjaya wamsa lawan sailndra wamsa// 20 mpan ayayahnira ya- ta sang rakai pikata- n sakng sanjaya wamsa/

    /123/ i sedeng rnanira yati- ku ri dwi prmoda- wardhani sakng ail- ndra wamsa// mwang sira sang ma-

    5 hrja riwijaya i bhu- mi swarnadwipa yata ba- laputradwa rayining ri dwi prmodawardha- ni sakng ln rna-

    10 nira// mpan rnaning sang mahrja balaputra- dwa/ yatiku stri dwitiya ning ramanira ri mahrja samara-

    15 grawira ngaranira nyakra- warti i bhumi jawa ma-

  • dhya bangkidul tatha- phi kawaanira mh sakala i jawa madhya

    20 lawan jawa wtan/ rnaning sang balaputra- dwa yatiku ri

    /124/ itaradhaladwi ngara-

    nira/ sakng soma wa- msa athawa putrinira ri mahrja dharmas- 5 tu ngaranira/ sakng nalanda i bhumi bhara- ta bang wtan ikang dhumadi raja riwija- ya/ sang samaragrawira 10 juga prmanran ri ma- hrja samaratungga wirngyuddhanipuna\\ ra- sika putraning sang dha- ranindra lawan abhis- 15 ka ri mahrja wi- rawairimathana sanggra- madananjaya ngaranira// lawan mangkana sira ba- laputradwa raputu- 20 ning sang dharanindra/ raja i bhumi jawa madhya bang- kidul i jawadwipa nikang

    /125/ rjyanya i bhumi sambra// matangyan bhumi ja- wa madhya i bhumi jawa- dwipa/ hana ta rwang ka- 5 wan yatiku banglwar d ning sanjaya wamsa// bhatara sang ka- rapjanira/ i sedeng bang- kidul ning ail- 10 ndra wamsa panutanni- ra yata sang budha- yna// yadyapin mangka- na sanjaya wamsa ka- soran d ning alil- 15 ndra wamsa/ matangya- n sira ri swaka ntyasa// maka ni-

  • mittanira mangkana/ pan sailndra wa- 20 msa makadrawya a- ksohininya geung la- wan sangkep sarwstranya/

    /126/ mwang wus sumirat lawan wu- s amaghing da- ntara rat jawa/ to- wi sira ailndra 5 wamsa nityasa pa- renah mitranira ruma- ket lawan mahrja ri rjya ghaudi i bhu- mi bharata bangwta- 10 n/ kadcid sang sang b- laputradwa yatiku rayinira sang dwi pr- modawardhani/ ahyu- n harayati lawan andu- 15 ni rakai pikata- n/ tathapi sang raja wus wruh kaharep rayi- nir/ kayun mangdalam r- jya// matang sira bla- 20 putradwa lawan wa- dyabalanira/ aneher kapeukan d ning wadya-

    /127/ balaning rjya/ ring samang- kana wadyabala rjya ninaya d ning yuwaraja sang rakai kayuwangi pi- 5 naka snapati ng yuddha/ ikang anjujug lawan ama- guta ri kala atru lu- murug kadatwan/ a- kwh ta atrwikang 10 anduni kaparajaya/ wadwa saning pejah tan sapira lawan sang blaputradwa ka- palayu/ ateher si- 15 rmrih humeut ing ba- kagiri/ tathapi ta- n sow sang bla-

  • putradwa pasama- daya kaula ba- 20 lanira lumayma- reng swarnadwipa/ ring kana sira madeg raja riwi-

    /128/ jaya// ikang krama/ ing pitungatus pitung puluh wwalu/ ikang akak- la// ing warska juga

    5 kacakrawartyan rjya ra- kai pikatan sinanggu- haken ri swaputra ya- ta rakai kayuwangi athawa dyah lokapha- 10 la/ tumuluy rinatwa- ken ta sira dumadi raja mataram lawan ngara- n abhiskanira ya- tiku ri mahrja 15 rakai kayuwangi ri sajjanotsawatungga// ri huwusnya rakai ka- yuwangi angemasi/ r- ja dinadyaken rwa r- 20 jya/ pantaraning yata nagara madhya ning jawa- dwipa ng siniwi d ning

    /129/ ri mahrja rakai ghu- runwangi ngaranira yatiku rayining rakai kayuwangi// i sedeng jawa wtan ng si- 5 niwi d ning ri mahr- ja rakai watuhuma- lang ngarannira yatiku putranira ri mahr- ja rakai kayuwangi/ n nya- 10 krawarti jawa madhya lawan jawa wtan/ keneuhnya sang rakai ghurunwangi/ sinebut ra- kai haji/ tathapi ka- 15 harepnira/ ya sine- but ri mahrja/ mpan rasika hana

  • rudira sakng ai- lndra juga/ i se- 20 deng amanggiha ka-

    cakrawartyan iki/ sakopyanya prati-

    /130/ bandha mwang tan keneuh ya- tiku kdeu lawa- n harayatinya sakng wwang sanaknira// ri ma- 5 hrja rakai ghuru- nwangi madeg raja/ ing wwalungatus punjul wwa- lu/ ikang akak- la/ tkaning wwalungatu- 10 s rwa welas ikang aka- kla// ri mahr- ja rakai ghurunwangi/ aneher gumantyake- n d ning putranira ya- 15 ta ri mahrja ra- kai limus diyahd- wndra ngaranira// rasi ka madeg raja jawa madhya/ ingwwalungatu- 20 s rwa welas ikang aka- kla/ tkaning wwa- lungatus wwalu welas i-

    /131/ kang akakla/ i se- deng raja rakai watu- humalang nyakrawarti jawa wtan ing wwa- 5 lungatus punjul wwalu/ ikang akakla/ tkaning wwalungatus wwa- lu welas ikang aka- kla// mwang sakng war- 10 ki tkaning wwalunga- tus rwang puluh ikang a- kakla/ nyakrawarti jawa wtan lawan jawa madhya// matangyan sira 15 sinebut sri mah- rja// ri huwus ika ri mahrja rakai wa- tuhumalang angemasi/

  • gumantyaken d ning putra- 20 nira sakng stri kang dwi- tiya putri raja ke- ling ing jawa wta-

    /132/ n sang putra yata dyah balitung ngaranira/ ma- pan sakng paramswa- ri sira rakai watu- 5 humalang tanpnak/ dyah balitung made- g raja/ ing pitungatu- s sangang puluh wwalu/ ikang akakla/ 10 tkaning wwalungatus rwang pu- luh/ ikang akak- la/ madeg raja mandala hanng jawa wtan ateher ing wwalunga- 15 tus rwang puluh tkaning wwa- lungatus telung puluh rwa/ ikang akak- la/ dumadi mahrja lawan ngaran abhiska- 20 nira yatiku/ ri ma- hrja iwarak- awotsawatungga//

    /133/ rasika nyakrawarti rat jawa madhya lawan jawa wtan ri huwusnya a- nduni mwang pumaribhawa a- 5 trunirnung tapwan pa- nt pantaraning yata/ sang raja kanjuruhan ma- ndala hanng jawa w- tan lawan raja bantan na- 10 gari// sang rakai watu- kura dyah balitung ma- stri lawan putrining ri mahrja rakai li- mus diyahdwndra sa- 15 kng rajabhrya mwang sang ra- kai balitung sinu- ngan pasenggahan ngara- n sri dharmodayama-

  • hambu// hana pwa ra- 20 yining rajabhrya ra- kai balitung i- kang/ angaran rakai da-

    /134/ ksa/ dumadi rakrya- n mahmanti huta- ma/ pinaka pangawa- k i sor ing ri mah- 5 rja// towi sira rakai daksa hanng jawa madhya dumadi raja mandala kadi ramani- ra// i sedeng rayining 10 ri mahrja rakai balitung pinaka stri d ning sang rakai da- ksa// mangkana ta/ ri huwusnya ri mah- 15 rja rakai balitung angemasi/ rakai da- ksa gumantyaken du- madi raja// ri kath- nya/ an sira sang ra- 20 kai limus diyahd- wndra makadrawya rwang stri/ yatiku prathama

    /135/ lawan rajabharya mana- k pirang siki/ rwang siki pantaraning stri dumadi ra- jabharyaning rakai ba- 5 litung/ mwang dwitiya ja- lu yata rakai da- ksa// sakng strkang dwitiya sang rakai d- wndra manak pirang si- 10 k manih/ rwang siki pa- ntaraning yatiku ra- kriyan manak lawan ra- kriyan ladhyan ngara- nira// ri huwusnya sang ra- 15 kai dwndra ange- masi/ rjya kw- a d ning rakriya- n ladhyan ng siniwi

  • rjya/ ing wwalu ngatus wwa- 20 lu welas ikang aka- kla/ mwang pirang wara- tumuluy rjyanira/

    /136/ hanng swar ing kaca- krawartyannira sang rakai balitung/ anung nyakrawarti jawa w- 5 tan lawan jawa madhya// a- teher ing wwalu ngatu- s telung puluh rwa/ ikang akakla/ sakwh- ira raja mandala ra- 10 t jawa madhya kaka- waa d ning sang rakai daksa/ mwang witan ing wwalu ngatus telung puluh lima ikang aka- 15 kla rat jawa w- tan i bhumi jawadwi- pa/ wus hanng ka- ka(wa)anira sang rakai daksa/ sira pina- 20 ka mahrja jawa lawan ngaran abhis- kanira yatiku sang

    /137/ mahprabhu dakso- ttama bahubajra pra- tipaksaksaya// ring samangkana rakai 5 layang dyah tulo- dong pinaka rakri- yan mapatih utama/ mwang putraning rakai daksa yata rakri- 10 yan ketuwijaya pi- naka rakriyan mapatih dwitiya// hana pwa ra- kai daksa ri kala rakai watuhumalang 15 mangdalam ing jawamadhya/ rasika dumadi rakri- yan mahamantri dwi-

  • tiya// rakai daksa madeg raja/ tkaning wwa- 20 lu ngatus patang puluh punjul siki/ ikang akakla// ate-

    /138/ her gumantiyaken d ning rakai tulodong ikang madeg raja tka- ning wwalungatus pa- 5 tang puluh punjul ne- m ikang akakla// ngaran abhiskanira yata rakai layang dyah tulodong ri sa- 10 jjanasanmatnuraga tung- gadwa//amitu- hu wrettntara/ rakai tulodong wenang ri- natwaken mpan si- 15 ra putraning rakai ba- litung sakng paku- rennira lawan rajabha- rya// i sedeng rajabha- ry hana ta rayi- 20 ning ri mahrja da- ksa// rayistrining ra- kai tulodong a-

    /139/ temu tangan lawan rakai wawa ngaranira// diwa- a ning kawaanira ri mahrja tulo- 5 dong/ mpu ketuwija- ya dumadi rakriya- n mahamentri hutama/ i sedeng rakriyan ma- hamentri dwitiya 10 yata mpu sindok/ sayogyanya mpu ke- tuwijaya hana ta ratwing sawiji mandala hanng jawa madhya la- 15 wan namaidam ri ke- tudhara manimantapra- b prabhuakti triwi- krama// ri huwusnya ra-

  • kai tulodong a- 20 ngemasi/ ateher gu- mantyaken d ning ra- kai wawa/ pan si-

    /140/ ra mastri lawan putri- ning ri mahrja ra- kai balitung ya- ta rayining ri mah- 5 rja rakai tulo- dong// rakai wawa ma- deg raja/ ing wwalunga- tus patang puluh pu- njul nem ikang aka- 10 kla tkaning wwalu- ngatus patang puluh pu- njul sanga/ ikang a- kakla/ sir nya- krawarti kawalya 15 i jawa wtan / lawan ngaran abhiska- nira yatiku/ rakai pangkaja dyah wawa ri- wijayalokanamo- 20 ttungga/ i sedeng ri ma- hrja hanng jawa madhya kwa d

    /141/ ning ri ketudhara/ i- kang tambayaning wwa- lungatus patang puluh punjul nem tkaning wwalu- 5 ngatus limang puluh punju- l siki/ ikang aka- kla/ nyakrawarti jawa madhya lawan jawa wtan/ hana pwa/ 10 ri mahrja diyah wawa anak rakriya(n) ladhyan yata sang lumh ring alas ra- kriyan ladhyan lawa- 15 n rakanira yata ra- kriyan manak sang lu- mh ring bhumi sambra/ juga rakanira manih mpu wiraguna sang lu-

  • 20 mah ring patapan sa- kwhnya anak sri mahrja rakai li-

    /142/ mus diyahdwndra sa- kng strinirkang dwi- tiya // ri kala rakai wawa nyakrawarti r- 5 jya/ ring samangkana mpu sindok dumadi ra- kriyan mapatih uta- ma lawan namaidam ya- ta mpu sindok ri i- 10 anawikrama// sampu- nya ramanira prabhu a- ktiwikrama raja i bhu- mi jawa madhya/ ange- masi gumantyake- 15 n d ning putrinira ya- ta mpu sindok lawa- n ngaran abhiskani- ra rakryan ri mah- mentri mpu sindok sang 20 ranottunggad- wawijaya/ ateher rasika mastri lawa-

    /143/ n putrining ri mahr- ja dyah wawa pinaka mahrja jawa w- tan yatiku ri para- 5 mwar riwardhani ngaranira// witan ikang rjya hanng jawa wtan/ tumulu- y mpu sindok lawan ngara- 10 n abhiskanira ri mahrja rakai hi- no ri ina wi- kramadharmottungga- dwa// ri mahr- 15 ja sindok madeg ra- ja/ ing wwalungatus limang puluh punjul siki i- kang akakla/ tka- ning wwalungatus nemang pu- 20 luh punjul sanga/ ikang

  • akakla// ri huwusnya mpu sindok angemasi/

    /144/ kacakrawartyannira guma- ntiyaken d ning putrinira ya- tiku ri ianottunggawi- jaya pinaka stri d ning pra- 5 bhu lokapala ngaranira// ri ianottunggawijaya mijil ing wwalungatus telung puluh punjul siki/ ikang akakla/ nyakrawar- 10 ti rjya lawan swamini- ra/ tambayaning wwalungatu- s nemang puluh punjul sanga/ ikang akakla/ tka- ning wwalungatus wwalung puluh 15 punjul sanga/ ikang aka- kla// tumuluy sira ginantiyaken d ning pu- tranira yata ri makutawangawardhana 20 ngaranira/ mijil i wwalu- ngatus limang puluh punjul pi-

    /145/ tu/ ikang akakla// ra- sika madeg raja lawasnya tambayaning wwalungatus wwa- lung puluh punjul sanga ikang 5 akakla/ tkaning sanganga- tus telu welas ikang akakla// ri maku- tawangawardhana mana- k putri rwang siki ya- 10 ta prathama dwi ma- hndrayana athawa ri dwi paramswari ngaranira wanh/ dwiti- ya dwi mahndra- 15 datta athawa ri d- wi ghunapriyadharmmapa- tni ngaranira wanh/ a- teher ri dwi ma- hndrayana atemu 20 tangan lawan sang prabhu

  • teguh/ ikang gumanti- yaken sri makutawang-

    /146/ awardhana dumadi raja ja- wa/ lawan ngaran abhiska- nira yatiku ri dharmmawang- ateguh anantawikra- 5 mottunggadwa/ madeg ra- ja tambayaning sangangatu- s telu welas ikang aka- kla/ tkaning sangangatu- s telung puluh wwalu ikang 10 akakla// prabhu te- guh juga sinebut sang moktng kedatwan/ i sedeng ri dwi ma- hndradattneher 15 atemu tangan lawan u- dayana athawa ri dharmodayanawarmad- wa sakng warmadwa wamsa hanng nusa ba- 20 li// satuluynya lawa- n sang swami/ sira ri dwi mahndradatt-

    /147/ nyakrawarti hanng ba- li// rikaning ri mah- ndradatta lawan ngaran abhi- skanira yata/ sang ra- 5 tu luhur ri ghunapriya dharmapatni/ ri mahndra- datta madeg ratu hanng bali/ tambayaning sanga3- ngatus telu welas ikang 10 akakla tkaning sangangatus telung puluh punjul rwa ikang aka- kla/ mwang ri dharmo- dayanawarmadwa nya- 15 krawarti tkaning sanga- ngatus patang puluh pu- njul pat ikang aka- kla // ing pasangga- mannira sang ratu lu-

    3 wwalu

  • 20 hur ri ghunapriya dhar- mapatni lawan sri dhar- modayanawarmadwa

    /148/ manak jalu rwang siki/ pantaraning sowang-so- wang yata/ prathama a- irlangga ngaranira mwang 5 dwitiya anakwungsu ngarannira// ateher r- langga dumadi raja jawa gumatyaken ri mah- rja dharmawanga// rasi- 10 ka madeg raja/ ing sanga- ngatus patang puluh pu- njul siki/ ikang a- kakla/ tkaning sa- sangangatus nemang puluh 15 punjul pat ikang a- kakla/ lawan nga- ran abhiskanira ya- tiku ri mahrja rakai halu ri lo- 20 kwaradharmawangsa/ mpan sira mastri lawa- n putrining ri mah-

    /149/ rja teguh anantawi- kramottunggadwa// i sedeng rayining airlang- ga yata anakwungu 5 dumadi raja hanng ba- li lawan ngaran abhis- kanira ri dharmawang- awardhana marakata pangkajasdhanottungga- 10 dwa strinira pram- nran batri mandul wa- stanya/ pakurennira tan panak/ ana- wungu madeg raja la- 15 wasnya tambayaning/ sa- ngangatus patang puluh pat ikang akak- la// tkaning sahasra punjul rwa/ ikang a-

  • 20 kakla// satulu- ynya kathanya manih// yatbhtng pitu-

    /150/ ngatus pitung puluh wwalu/ ikang akakla pi- una mwang humarnung ni- naya d ning blapu- 5 tradwa ring raja mata- ram yatiku rakai pi- katan/ prayoja- na ning blaputrad- wa yata/ ahyun duma- 10 di raja hanng jawa- dwipa// tathapi sang b- laputradwa ka- hyunnira tanpaphala// htunya wadyaba- 15 la sang blaputrad- wa kaparajaya wadya- bala mataram ikang ninaya d ning yuwa- raja sang rakai kayu- 20 wangi// i sedeng sang b- laputradwa pareng saparicaranirkang

    /151/ kawalya a pirang puluh siki manigi- t ring swarnabhumi// ri ka- nang sang blaputrad- 5 wa dumadi raja riwi- jaya/ mpan sira putro- pdananing raja-raja ri- wijaya/ lawan wamsa- nira yata lndra 10 wamsa// mwang warku si- nghsana rjya sakng rakai pikatan win- haken ring anakira yatiku sang rakai ka- 15 yuwangi/ dyahloka- pala ngaranira wanh// i sedeng sang rakai pi- katan pinaka wreddha- rja kawalya ta 20 sira makakarma sang-

  • hyang agamanira// ri huwusnya sang rakai pi-

    /152/ katan angemasi/ ing pitungatus wwalung puluh pat ikang akakla/ ing warku hana pi- 5 una mwang humara manih ikang ninaya d ning ra- ja mandala/ snapati rakai walaing pu kumba- yoni ngaranira/ ikang 10 ring usna pinaknu- caraning sang blaputra- dwa// ri huwusnya wa- dwan