Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
VIỆN VIỆT-HỌC
NGUYỄN TRAtildeI
QUỐC AcircM THI TẬP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN KHOA SAIGON
BAN VĂN CHƯƠNG QUỐC AcircM
TAgraveI LIỆU SỐ 1
TRẦN VĂN GIAacuteP amp PHẠM TRỌNG ĐIỀM phiecircn acircm
Lecirc Văn Đặng soạn Bản Điện Tử
LỜI NOacuteI ĐẦU Quốc Acircm Thi Tập của Nguyễn-Tratildei nguyecircn bản bằng chữ nocircm trong Uacutec Trai Tập quyển VII số hiệu A 68 hiện lưu trử tại Trường Viễn Đocircng Baacutec Cổ Hagrave nội vagrave Thư viện Quốc gia Paris Phograveng nghiecircn cứu hiện coacute 1 bộ Ức Trai Tập bằng vi điện ảnh vagrave đatilde cho in ra thagravenh ảnh hiện lưu trử tại Thư viện của Phograveng Ức Trai Tập (hay Ức Trai Di Tập) do caacutec bậc danh nho biecircn soạn từ đời Minh-Mạng vagrave đến năm Tự-Đức thứ 21 (1868 Mugravea Thu năm Mậu Thigraven) mới đem in vagrave xuất bản Trước đacircy vagraveo năm Hồng-Đức thứ II (1480) một bậc tiền nho lagrave Trần-khắc-Kiệm đatilde biecircn soạn thi văn của Nguyễn-Tratildei theo yacute của vua Lecirc-thaacutenh-Tocircn thu goacutep lại trong bộ Ức Trai Di Tập nhưng toagraven bộ nagravey khocircng được lưu truyền đến nay Vigrave thế tagravei liệu cổ nhất magrave chuacuteng ta hiện coacute về thi văn Nguyễn-Tratildei lagrave bộ Ức Trai Tập số hiệu A 68 noacutei trecircn Bộ saacutech nagravey gồm coacute 7 quyển
Quyển thứ nhất Thi Tập Quyển thứ hai Nguyễn-phi-Khanh Thi Văn Tập Quyển thứ ba Văn Tập Quyển thứ tư Quacircn Trung Từ Mệnh Tập Quyển thứ năm Truyện Nguyễn-phi-Khanh vagrave caacutec bagravei chiếu bagravei chế Quyển thứ saacuteu Ức Trai Dư Địa Chiacute Quyển thứ bảy Quốc Acircm Thi Tập
Phograveng nghiecircn cứu hiện đang cho phiecircn dịch vagrave phiecircn acircm toagraven bộ saacutech nagravey Bản phiecircn acircm Quốc Acircm Thi Tập sau đacircy lagrave do hai học giả Trần-văn-Giaacutep vagrave Phạm-trọng-Điềm nguyecircn chuyecircn viecircn khảo cổ của Trường Baacutec Cổ Viễn Đocircng Hagrave nội phiecircn acircm vagrave do phograveng nghiecircn cứu sưu tầm được Trước khi phograveng nghiecircn cứu hoagraven thagravenh cocircng việc phiecircn dịch vagrave phiecircn acircm toagraven thể bộ Ức Trai Tập chuacuteng tocirci thiết nghĩ necircn phaacutet hagravenh ngay tagravei liệu nagravey (mặc dugrave coacute nhiều chữ nocircm xưa magrave trong lối phiecircn acircm vẫn cograve tồn nghi nhiều bagravei thơ vẫn cograven nghi vấn vigrave giống với thơ của Nguyễn-bỉnh-Khiecircm) để sinh viecircn vagrave giaacuteo sư coacute thể coacute ngay một tagravei liệu quiacute baacuteu để xử dụng trong lối tigravem hiểu một thi hagraveo dacircn tộc từ thế kỷ thứ XV Huế thaacuteng VI năm 1961
PHỤ CHUacute VỀ VĂN BẢN Bản phiecircn Quốc Acircm Thi Tập in Roneo được lưu trử tại thư viện Suzzallo thuộc Trường Đại Học Washington Trước 75 bản nầy được dugraveng lagravem tagravei liệu cho Trường Đại Học Văn Khoa Saigon nhưng để lại khaacute nhiều lỗi vagrave chữ dugraveng khocircng thống nhứt như Bui Vui trời giời trăng giăng nghigraven ngagraven [chuacuteng tocirci chỉ giữ lại một caacutech ghi vagrave khocircng thecircm phụ chuacute về việc nầy] dấu chỉ chỗ tồn nghi Những chữ chuacuteng tocirci đề nghị thay nếu cần coacute kegravem theo chữ Nocircm dẫn chứng được so với nguyecircn bản chữ Nocircm vagrave ghi ở cuối cacircu để tiện tham khảo LVĐ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 1
VIỆN VIỆT-HỌC
A- VOcirc ĐỀ I- VOcirc ĐỀ
1 Thủ vĩ ngacircm1
1 Goacutec thagravenh Nam lều một gian No nước uống thiếu cơm ăn Con đogravei trốn dễ ai quyến Bầy2 ngựa gầy thiếu kẻ chăn [ bagrave] Ao bởi hẹp hogravei khocircn thả caacute Nhagrave quen xuế xoaacute ngại nuocirci vằn Triều quan chẳng phải ẩn chẳng phải Goacutec thagravenh Nam lều một gian PHỤ CHUacute
1) Thủ vĩ ngacircm lagrave một thể thơ theo đoacute cacircu cuối [vĩ] lặp lại cacircu đầu [thủ] bagravei thơ nầy khocircng coacute tecircn [vocirc đề] 2) bagrave = bầy
CHUacute THIacuteCH Theo bagravei tựa của Trần-khắc-Kiệm đề ở Ức Trai Di tập (ngagravey3 thaacuteng 2 năm Hồng Đức thứ
II (1480) thigrave bagravei thơ nagravey lagrave bagravei Ức-Trai tiecircn sinh lagravem khi bị người Minh bắt giữ trong thagravenh Chuacuteng thấy tiecircn
sinh lagrave bậc đại tagravei muốn dugraveng lagravem quan nhưng biết khocircng thế nagraveo dụ nổi lại cagraveng kiacutenh trọng Sau vigrave được bỏ
lỏng tiecircn sinh tigravem kế trốn thoaacutet rồi đi theo Lecirc-Lợi ở Lỗi-giang
Bản B 4 trong tập thơ khocircng coacute bagravei nagravey nhưng traacutei lại trong thiecircn Lịch sau khi cheacutep việc tiecircn sinh khi từ
biệt phụ thacircn Phi Khanh bị quacircn Minh bắt đi coacute chua cả bagravei coacute đocirci chữ khaacutec như sau
Goacutec thagravenh Nam lều một căn
No nước uống thiếu cơm ăn
Con đogravei trốn dễ ai khiến
Bầy ngựa gầy thiếu kẻ chăn
Ao vợi hẹp hogravei nagraveo dưỡng caacute
Nhagrave quen thuể thoả ngại nuocirci vằn PHỤ CHUacute
3) Ngagravey lagravenh thaacuteng hai năm Canh Tyacute Hồng Đức 11 (1480) 4) Tagravei liệu khocircng ghi bản B lagrave bản nagraveo
II Ngocircn Chiacute [21 bagravei]
1
2
Thương Chu bạn cũ caacutec chư đocirci
Saacute laacutenh thacircn nhagraven thủa việc rồi
Gội tục tragrave thường pha nước tuyết
Tầm thanh trong vắt tiễn chegrave mai
2 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Chim kecircu hoa nở ngagravey xuacircn tĩnh
Hương lọn cờ tagraven tiệc khaacutech thocirci
Vui coacute một niềm chăng nỡ trễ
ETHạo lagravem con mấy đạo lagravem tocirci
2
3
Latildeo thiếu chưa necircn tiết trượng phu
Miễn lagrave phoacuteng daacuteng đạo tiecircn nho
Tragrave mai đecircm nguyệt dậy xem boacuteng
Phiến saacutech ngagravey xuacircn ngồi chấm cacircu
Dưới cocircng danh đeo khổ nhục
Trong dầy datildei coacute phong lưu
Mấy người ngagravey nọ thi đỗ
Laacute ngocirc đồng thủa mạt thu
3
4
Am truacutec hiecircn mai ngagravey thaacuteng qua
Thị phi nagraveo đến cotildei yecircn hagrave
Bữa ăn dugrave coacute dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm lagrave
Nước dưỡng cho thanh trigrave thưởng nguyệt
ETHất cagravey ngotilde ải luống ương hoa
Trong khi hứng động bề đecircm tuyết
Ngacircm được cacircu thần dửng dửng cả [歌 ca]
4
5
Giũ bao nhiecircu bụi bụi lầm
Dơ 5 tay aacuteo đến tugraveng lacircm Rừng chiều cacircy rợp hoa chagravey động
ETHường iacutet người đi cỏ kiacutep xacircm
Thơ đaacutei tục hiềm cacircu đaacutei tục
Chủ vocirc tacircm ỷ khaacutech vocirc tacircm
Truacutec thocircng hiecircn vắng trong khi ấy
Năng mỗ sơn tăng lagravem bạn ngacircm PHỤ CHUacute
5) 142784包饒蓓蓓淋襖旦叢林 chữ hội acircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 3
VIỆN VIỆT-HỌC
5
6
Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei
ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai
Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn
Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai
Dễ hay ruột biển sacircu cạn
Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến
Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai
6
7
Trường ốc ba thu uổng mỗ danh
Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh
Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử
Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh
Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ
Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh
Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]
Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]
7
8
ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave
Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha
Một thacircn lẩn quất đường khoa mục
Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia
Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn
Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven
Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh
Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha
8
9
Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng
Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet
Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang
4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei
Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng
Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy
Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang
9
10
Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời
Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi
Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec
Vun đất ải luống mugraveng tơi
Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]
Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời
Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt
Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời
10
11
Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy
Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy
ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten
Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy
Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ
Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy
Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế
Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey
11
12
Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn
Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần
Nghiệp cũ thi thư hằng một chức
Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn
Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt
ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần
Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được
Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5
VIỆN VIỆT-HỌC
12
13
Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui
Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci
Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech
Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai
Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh
Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi
Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện
Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]
13
14
Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn
Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]
Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng
Nhạn triện hư khocircng gioacute thau
Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ
Trời ban tối ước về đacircu
PHỤ CHUacute
6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu
14
15
Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu
Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave
Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa
Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu
Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc
Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu
Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea
Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho
15
16
Am cao am thấp đặt đogravei từng
Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3
6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
A- VOcirc ĐỀ I- VOcirc ĐỀ
1 Thủ vĩ ngacircm1
1 Goacutec thagravenh Nam lều một gian No nước uống thiếu cơm ăn Con đogravei trốn dễ ai quyến Bầy2 ngựa gầy thiếu kẻ chăn [ bagrave] Ao bởi hẹp hogravei khocircn thả caacute Nhagrave quen xuế xoaacute ngại nuocirci vằn Triều quan chẳng phải ẩn chẳng phải Goacutec thagravenh Nam lều một gian PHỤ CHUacute
1) Thủ vĩ ngacircm lagrave một thể thơ theo đoacute cacircu cuối [vĩ] lặp lại cacircu đầu [thủ] bagravei thơ nầy khocircng coacute tecircn [vocirc đề] 2) bagrave = bầy
CHUacute THIacuteCH Theo bagravei tựa của Trần-khắc-Kiệm đề ở Ức Trai Di tập (ngagravey3 thaacuteng 2 năm Hồng Đức thứ
II (1480) thigrave bagravei thơ nagravey lagrave bagravei Ức-Trai tiecircn sinh lagravem khi bị người Minh bắt giữ trong thagravenh Chuacuteng thấy tiecircn
sinh lagrave bậc đại tagravei muốn dugraveng lagravem quan nhưng biết khocircng thế nagraveo dụ nổi lại cagraveng kiacutenh trọng Sau vigrave được bỏ
lỏng tiecircn sinh tigravem kế trốn thoaacutet rồi đi theo Lecirc-Lợi ở Lỗi-giang
Bản B 4 trong tập thơ khocircng coacute bagravei nagravey nhưng traacutei lại trong thiecircn Lịch sau khi cheacutep việc tiecircn sinh khi từ
biệt phụ thacircn Phi Khanh bị quacircn Minh bắt đi coacute chua cả bagravei coacute đocirci chữ khaacutec như sau
Goacutec thagravenh Nam lều một căn
No nước uống thiếu cơm ăn
Con đogravei trốn dễ ai khiến
Bầy ngựa gầy thiếu kẻ chăn
Ao vợi hẹp hogravei nagraveo dưỡng caacute
Nhagrave quen thuể thoả ngại nuocirci vằn PHỤ CHUacute
3) Ngagravey lagravenh thaacuteng hai năm Canh Tyacute Hồng Đức 11 (1480) 4) Tagravei liệu khocircng ghi bản B lagrave bản nagraveo
II Ngocircn Chiacute [21 bagravei]
1
2
Thương Chu bạn cũ caacutec chư đocirci
Saacute laacutenh thacircn nhagraven thủa việc rồi
Gội tục tragrave thường pha nước tuyết
Tầm thanh trong vắt tiễn chegrave mai
2 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Chim kecircu hoa nở ngagravey xuacircn tĩnh
Hương lọn cờ tagraven tiệc khaacutech thocirci
Vui coacute một niềm chăng nỡ trễ
ETHạo lagravem con mấy đạo lagravem tocirci
2
3
Latildeo thiếu chưa necircn tiết trượng phu
Miễn lagrave phoacuteng daacuteng đạo tiecircn nho
Tragrave mai đecircm nguyệt dậy xem boacuteng
Phiến saacutech ngagravey xuacircn ngồi chấm cacircu
Dưới cocircng danh đeo khổ nhục
Trong dầy datildei coacute phong lưu
Mấy người ngagravey nọ thi đỗ
Laacute ngocirc đồng thủa mạt thu
3
4
Am truacutec hiecircn mai ngagravey thaacuteng qua
Thị phi nagraveo đến cotildei yecircn hagrave
Bữa ăn dugrave coacute dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm lagrave
Nước dưỡng cho thanh trigrave thưởng nguyệt
ETHất cagravey ngotilde ải luống ương hoa
Trong khi hứng động bề đecircm tuyết
Ngacircm được cacircu thần dửng dửng cả [歌 ca]
4
5
Giũ bao nhiecircu bụi bụi lầm
Dơ 5 tay aacuteo đến tugraveng lacircm Rừng chiều cacircy rợp hoa chagravey động
ETHường iacutet người đi cỏ kiacutep xacircm
Thơ đaacutei tục hiềm cacircu đaacutei tục
Chủ vocirc tacircm ỷ khaacutech vocirc tacircm
Truacutec thocircng hiecircn vắng trong khi ấy
Năng mỗ sơn tăng lagravem bạn ngacircm PHỤ CHUacute
5) 142784包饒蓓蓓淋襖旦叢林 chữ hội acircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 3
VIỆN VIỆT-HỌC
5
6
Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei
ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai
Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn
Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai
Dễ hay ruột biển sacircu cạn
Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến
Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai
6
7
Trường ốc ba thu uổng mỗ danh
Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh
Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử
Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh
Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ
Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh
Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]
Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]
7
8
ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave
Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha
Một thacircn lẩn quất đường khoa mục
Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia
Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn
Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven
Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh
Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha
8
9
Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng
Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet
Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang
4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei
Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng
Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy
Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang
9
10
Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời
Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi
Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec
Vun đất ải luống mugraveng tơi
Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]
Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời
Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt
Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời
10
11
Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy
Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy
ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten
Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy
Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ
Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy
Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế
Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey
11
12
Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn
Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần
Nghiệp cũ thi thư hằng một chức
Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn
Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt
ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần
Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được
Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5
VIỆN VIỆT-HỌC
12
13
Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui
Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci
Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech
Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai
Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh
Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi
Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện
Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]
13
14
Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn
Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]
Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng
Nhạn triện hư khocircng gioacute thau
Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ
Trời ban tối ước về đacircu
PHỤ CHUacute
6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu
14
15
Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu
Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave
Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa
Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu
Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc
Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu
Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea
Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho
15
16
Am cao am thấp đặt đogravei từng
Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3
6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Chim kecircu hoa nở ngagravey xuacircn tĩnh
Hương lọn cờ tagraven tiệc khaacutech thocirci
Vui coacute một niềm chăng nỡ trễ
ETHạo lagravem con mấy đạo lagravem tocirci
2
3
Latildeo thiếu chưa necircn tiết trượng phu
Miễn lagrave phoacuteng daacuteng đạo tiecircn nho
Tragrave mai đecircm nguyệt dậy xem boacuteng
Phiến saacutech ngagravey xuacircn ngồi chấm cacircu
Dưới cocircng danh đeo khổ nhục
Trong dầy datildei coacute phong lưu
Mấy người ngagravey nọ thi đỗ
Laacute ngocirc đồng thủa mạt thu
3
4
Am truacutec hiecircn mai ngagravey thaacuteng qua
Thị phi nagraveo đến cotildei yecircn hagrave
Bữa ăn dugrave coacute dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm lagrave
Nước dưỡng cho thanh trigrave thưởng nguyệt
ETHất cagravey ngotilde ải luống ương hoa
Trong khi hứng động bề đecircm tuyết
Ngacircm được cacircu thần dửng dửng cả [歌 ca]
4
5
Giũ bao nhiecircu bụi bụi lầm
Dơ 5 tay aacuteo đến tugraveng lacircm Rừng chiều cacircy rợp hoa chagravey động
ETHường iacutet người đi cỏ kiacutep xacircm
Thơ đaacutei tục hiềm cacircu đaacutei tục
Chủ vocirc tacircm ỷ khaacutech vocirc tacircm
Truacutec thocircng hiecircn vắng trong khi ấy
Năng mỗ sơn tăng lagravem bạn ngacircm PHỤ CHUacute
5) 142784包饒蓓蓓淋襖旦叢林 chữ hội acircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 3
VIỆN VIỆT-HỌC
5
6
Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei
ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai
Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn
Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai
Dễ hay ruột biển sacircu cạn
Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến
Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai
6
7
Trường ốc ba thu uổng mỗ danh
Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh
Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử
Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh
Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ
Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh
Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]
Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]
7
8
ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave
Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha
Một thacircn lẩn quất đường khoa mục
Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia
Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn
Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven
Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh
Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha
8
9
Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng
Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet
Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang
4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei
Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng
Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy
Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang
9
10
Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời
Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi
Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec
Vun đất ải luống mugraveng tơi
Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]
Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời
Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt
Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời
10
11
Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy
Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy
ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten
Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy
Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ
Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy
Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế
Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey
11
12
Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn
Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần
Nghiệp cũ thi thư hằng một chức
Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn
Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt
ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần
Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được
Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5
VIỆN VIỆT-HỌC
12
13
Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui
Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci
Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech
Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai
Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh
Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi
Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện
Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]
13
14
Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn
Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]
Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng
Nhạn triện hư khocircng gioacute thau
Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ
Trời ban tối ước về đacircu
PHỤ CHUacute
6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu
14
15
Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu
Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave
Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa
Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu
Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc
Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu
Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea
Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho
15
16
Am cao am thấp đặt đogravei từng
Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3
6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
5
6
Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei
ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai
Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn
Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai
Dễ hay ruột biển sacircu cạn
Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến
Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai
6
7
Trường ốc ba thu uổng mỗ danh
Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh
Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử
Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh
Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ
Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh
Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]
Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]
7
8
ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave
Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha
Một thacircn lẩn quất đường khoa mục
Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia
Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn
Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven
Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh
Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha
8
9
Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng
Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet
Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang
4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei
Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng
Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy
Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang
9
10
Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời
Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi
Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec
Vun đất ải luống mugraveng tơi
Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]
Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời
Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt
Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời
10
11
Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy
Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy
ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten
Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy
Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ
Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy
Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế
Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey
11
12
Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn
Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần
Nghiệp cũ thi thư hằng một chức
Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn
Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt
ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần
Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được
Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5
VIỆN VIỆT-HỌC
12
13
Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui
Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci
Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech
Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai
Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh
Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi
Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện
Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]
13
14
Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn
Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]
Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng
Nhạn triện hư khocircng gioacute thau
Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ
Trời ban tối ước về đacircu
PHỤ CHUacute
6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu
14
15
Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu
Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave
Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa
Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu
Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc
Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu
Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea
Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho
15
16
Am cao am thấp đặt đogravei từng
Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3
6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei
Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng
Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy
Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang
9
10
Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời
Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi
Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec
Vun đất ải luống mugraveng tơi
Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]
Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời
Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt
Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời
10
11
Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy
Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy
ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten
Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy
Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ
Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy
Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế
Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey
11
12
Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn
Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần
Nghiệp cũ thi thư hằng một chức
Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn
Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt
ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần
Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được
Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5
VIỆN VIỆT-HỌC
12
13
Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui
Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci
Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech
Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai
Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh
Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi
Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện
Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]
13
14
Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn
Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]
Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng
Nhạn triện hư khocircng gioacute thau
Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ
Trời ban tối ước về đacircu
PHỤ CHUacute
6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu
14
15
Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu
Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave
Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa
Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu
Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc
Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu
Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea
Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho
15
16
Am cao am thấp đặt đogravei từng
Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3
6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
12
13
Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui
Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci
Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech
Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai
Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh
Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi
Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện
Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]
13
14
Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn
Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]
Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng
Nhạn triện hư khocircng gioacute thau
Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ
Trời ban tối ước về đacircu
PHỤ CHUacute
6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu
14
15
Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu
Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave
Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa
Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu
Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc
Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu
Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea
Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho
15
16
Am cao am thấp đặt đogravei từng
Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3
6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Queacutet truacutec bước qua lograveng suối
Thưởng mai về đạp boacuteng trăng
Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Thiecircn kim ước đổi được hay chăng
16
17
Tham nhagraven laacutenh đến giang san
Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an
Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]
Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven
Mưa thu tưới ba đường cuacutec
Gioacute xuacircn đưa một luống lan
Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan
17
18
ETHột xung biếng tới aacuteng can qua
ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta
Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ
Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]
ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec
Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa
Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ
Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave
18
19
Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu
Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu
Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng
Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu
Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được
Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu
Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]
Vui xưa chẳng quản đeo acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
19
20
Nếu coacute ăn thigrave coacute lo
Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho
Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch
ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc
ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec
Cho hay đường lợi cực quanh co
Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt
Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo
20
21
Dấu người đi lagrave đaacute mograven
ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn
Cửa song datildei xacircm hơi nắng
Tiếng vượn vang kecircu caacutech non
Cacircy rợp taacuten che am maacutet
Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven
Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn
Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con
21
22
Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi
Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười
Thế sự người no ổi tiết bảy
Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười
Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc
Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi
Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước
Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi
III MẠN THUẬT [14 bagravei]
1
23
Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]
Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng
ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ
8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Lograveng thế tin chi mặt nước bằng
Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute
Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng
Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy
Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng
2
24
Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]
Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu
Người tham phuacute quiacute người hằng trọng
Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu
Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet
Thất gia chẳng quản một con lều
Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng
Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51
3
25
Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy
Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy
Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea
ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey
Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute
Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy
Hay văn hay votilde thời dugraveng đến
Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy
4
26
ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay
Trocircng thế giới phuacutet chim bay
Non cao non thấp macircy thuộc
Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]
Nước mấy trăm thu cograven vậy
Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]
Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết
Vui một lograveng người cực hiểm thay
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
5
27
Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn
Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn
Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten
Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]
Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến
Trồng cacircy đức để con ăn
ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng
Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94
6
28
ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey
Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy
Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối
Queacutet con am để chứa macircy
Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute
Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy
Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi
Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey
7
29
Ở chớ nề hay học cổ nhacircn
Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần
Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận
Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn
Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử
Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần
Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa
Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn
8
30
Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu
Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu
Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech
ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu
10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ
Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu
Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng
Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu
9
31
Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh
Linh đagravei sạch một đường thanh
Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt
ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]
ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ
Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh
Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng
Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh
10
32
Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]
Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao
Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất
Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo
Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec
Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo
Khocircng hết kể chi tay triacute thuật
ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu
11
33
Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn
Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần
Ở thế những hiềm qua mỗ thế
Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn
Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu
Cacircu ước cocircng danh đổi một cần
Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec
Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
12
34
Trường văn nằm ngả mấy thu dư
Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư
Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ
Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư
Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ
Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư
Chỉn saacute lui magrave thủ phận
Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư
13
35
Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo
Rau trong nội caacute trong ao
Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch
Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao
Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec
Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo
Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ
Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo
14
36
Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư
Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như
Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]
Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo
Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]
Lưng khocircn uốn lộc necircn từ
Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết
Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư
PHỤ CHUacute
7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau
12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]
1
37
Từ ngagravey gặp hội phong vacircn
Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn
Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ
Lui ngotilde được đất nho thần
Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea
Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn
Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước
Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn
2
38
Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn
Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn
Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp
Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn
Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc
Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn
Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa
Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61
3
39
Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave
ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua
Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ
Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave
Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]
Sinh được con thigrave cảm đức cha
Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc
No lograveng tự tại quản chi lagrave
PHỤ CHUacute
8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]
4
40
Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu
Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]
Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu
Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ
Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu
Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59
Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt
PHỤ CHUacute
9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]
5
41
Con cờ quẩy rượu đầy bầu
ETHogravei nước non chơi quản dầu
ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi
Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu
Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc
Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu
Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi
Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu
6
42
Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương
Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10
Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch
Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương
Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ
Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường
Mua được thuacute mầu trong thủa ấy
Thế gian hay một khaacutech văn chương
PHỤ CHUacute
10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7
43
Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]
Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu
Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea
14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Toacutec hai phần bạc bởi thương thu
Khoacute bền mới phải người quacircn tử
Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu
Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ
Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu
8
44
Chớ cậy sang magrave eacutep nề
Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe
Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]
Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11
Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc
Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave
Lagravem người matilde cậy khi quyền thế
Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe
PHỤ CHUacute
11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐
Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave
9
45
Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay
Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay
Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn
Kim-cốc vườn hoang dế cagravey
Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện
ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay
Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa
Tượng coacute trời bagravey đặt vay
V THUẬT HỨNG [25 bagravei]
1
46
Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen
Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen
Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ
Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec
Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven
Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet
Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen
2
47
Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao
Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo
Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute
Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao
Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm
ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao
Ai rằng mai hoa thanh hết tấc
Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao
3
48
Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc
Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc
Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động
Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về
Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]
Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề
Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp
Cầu ai khen mấy lệ ai checirc
4
49
Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn
Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven
Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec
Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven
Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec
Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non
Song viết lại toan nagraveo của tiacutech
Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]
16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
5
50
ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng
Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng
Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc
Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng
Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc
Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng
Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ
ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng
6
51
Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng
Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong
Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt
Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song
Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ
Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng
Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng
Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng
7
52
Con lều mograven mọn đẹp sao
Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo
Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng
Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao
Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec
Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]
Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt
Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao
8
53
Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn
Tới lui mặc phận tự nhiecircn
Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước
Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec
Giagrave được trọn lagrave tiecircn
Cho về cho ở đều ơn chuacutea
Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56
PHỤ CHUacute
12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6
9
54
Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave
Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta
Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13
ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa
Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp
Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave
Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute
Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha
PHỤ CHUacute
13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)
acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu
10
55
Kim-cốc phong lưu nữa để hoang
Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang
Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy
Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng
La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp
Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ
Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng
Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng
11
56
Ruộng đocirci ba khảm đất con ong
ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng
Sự coacute cầu người necircn leacute mặt
Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng
Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ
18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71
VIỆN VIỆT-HỌC
Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong
Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của
Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57
12
57
Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave
Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi
ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến
Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi
Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]
ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi
Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự
Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi
13
58
Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu
ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho
Thua được toan chi cơ Haacuten Sở
Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu
Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten
Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu
Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech
Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu
14
59
Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]
Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi
Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế
Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời
Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại
Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời
Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi
Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]
15
60
Ngại ở nhacircn gian lưới trần
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19
VIỆN VIỆT-HỌC
Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn
Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử
Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn
Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo
Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn
ETHagraven cầm suối trong tai dotildei
Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn
16
61
Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng
Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng
Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec
Say lểo đểu đứng đường thocircng
Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ
Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14
Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch
ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo
PHỤ CHUacute
14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa
17
62
Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]
ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng
Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech
Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng
ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến
ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng
Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ
Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng
18
63
Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian
Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an
Danh thơm một aacuteng macircy nổi
Bạn cũ ba thu laacute tagraven
Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt
20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thề xưa hổ coacute giang san
Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa
Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan
19
64
Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]
Dầu lograveng đi bắc mấy về nam
Trường thiền định hugravem nằm chực
Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem
Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn
Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam
Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối
Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem
PHỤ CHUacute
15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau
2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)
站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1
20
65
Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh
Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh
ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử
ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh
Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị
Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh
Ragravey mừng thiecircn hạ hai của
Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh
21
66
Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao
Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo
ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ
Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao
Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh
Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21
VIỆN VIỆT-HỌC
Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước
Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47
22
67
Chiếm tự nhiecircn một tấm lều
Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều
Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet
Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu
Cơn ăn chẳng quản dưa muối
Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu
Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet
Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73
PHỤ CHUacute
16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo
QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu
NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu
23
68
Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng
Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương
La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt
Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng
Ao quan thả gửi hai begrave muống
ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng
Cograven coacute một lograveng acircu việc nước
ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung
24
69
Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven
Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen
Ao cạn vớt begraveo cấy muống
Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen
Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec
Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]
Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu
22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen
25
70
Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm
Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm
Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo
Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm
Say hết tấc lograveng hồng hộc
Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]
Thế sự dầu ai hay buộc bện
Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm
VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)
1
71
Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương
Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương
Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu
Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương
Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước
Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương
Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy
Viecircn hạc chăng hờn lại những thương
2
72
Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven
Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven
Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17
Cật trưng hồ hải đặt chư an
Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị
Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven
Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt
Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san
PHỤ CHUacute
17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23
VIỆN VIỆT-HỌC
3
73
Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18
Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe
Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ
Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave
Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec
Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave
Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận
Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che
PHỤ CHUacute
18) co que 規 19) treo
4
74
Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn
ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn
Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten
Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền
Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu
Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn
Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn
Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền
5
75
Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay
Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay
Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn
Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay
Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh
Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey
Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc
Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay
6
76
Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi
24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười
Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc
Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi
Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]
Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]
Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc
Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi
PHỤ CHUacute
20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng
7
77
Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng
Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng
Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2
Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng
Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ
Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng
Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy
Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng
8
78
Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh
Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh
Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc
ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21
Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute
Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]
Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng
Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91
PHỤ CHUacute
21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh
22) Xem b 53-5
9
79
Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che
Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25
VIỆN VIỆT-HỌC
Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch
Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave
ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại
Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề
Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến
Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave
10
80
Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh
Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng
Chocircng gai nhẹ đường danh lợi
Mặn lạt no mugravei thế tigravenh
Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn
Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh
Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa
Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh
11
81
Con lều mograven mọn caacutech hồng trần
Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn
Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng
Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần
Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ
Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn
Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được
Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn
12
82
Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương
ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường
Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt
Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương
Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute
Biecircn toacutec mười phần chịu những sương
Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng
Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường
26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
13
83
Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh
Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh
Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng
Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh
Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ
Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh
Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ
Vui một ta khen ta hữu tigravenh
14
84
Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei
Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai
Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động
Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei
Quyển Thi Thư những mang quen mặt
Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai
Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ
Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave
15
85
Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi
Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi
Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet
Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời
Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa
Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi
Mới biết doanh hư đagrave coacute số
Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52
16
86
Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh
ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh
Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc
Latildeo mai saacute học nết người thanh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27
VIỆN VIỆT-HỌC
Cocircng danh lỡ đường vocirc sự
Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]
Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy
Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh
17
87
Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon
Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven
Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng
Cương thường khocircn biến tấc son
Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc
Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]
Giữ khăng khăng ai nỡ phụ
Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von
18
88
Lacircn la mến cảnh sơn khecirc
Sự thế necircn vong hết mọi bề
Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc
Cacircy khi aacutec lặn rước chim về
Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước
Chật yecircn bần ấy cổ lề
Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa
Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc
19
89
Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao
Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo
Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec
Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao
Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng
Chim bắt trong rừng caacute bắt ao
Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa
ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo
28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
20
90
Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ
Dại hoagrave vụng nết lừ khừ
Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo
Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa
Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt
Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ
Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]
Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa
21
91
Lagravem người hay một hoạ hay hai
Matilde cậy sang matilde cậy tagravei
Tiết trực cho bằng đaacute sắt
ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai
Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt
ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei
Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức
ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65
PHỤ CHUacute
23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22
92
ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai
Thua được tigravenh cờ coacute một mai
Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc
Sừng hằng những mọc qua tai
Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ
Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei
Mấy kẻ tư văn người đất Việt
ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei
23
93
Nẻo xưa nay cũng một đường
ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29
VIỆN VIỆT-HỌC
Đạo nagravey để trong trời đất
Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng
Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng
ETHục nhiều dễ biết đường quang
Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han
PHỤ CHUacute
24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han
24
94
Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua
Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave
ETHầu kết lăng căng những hổ
Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave
Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm
Sự nghiệp buồn đecircm trống ba
Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ
Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha
25
95
Xin lagravem mỗ bộ quản giang san
Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian
Gối giải macircy dầu truacutec muacutea
Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven
Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa
Tối rước chim về matilde lạc ngagraven
Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn
Của ai non nước khiến ta bagraven
26
96
Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]
Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh
Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei
Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]
Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại
Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh
30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến
Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh
27
97
Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am
Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem
Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp
Kề song gioacute truacutec nồm nồm
ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực
Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam
Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được
Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm
28
98
Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang
Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng
Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute
Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng
Gia sơn cũ cograven mường tượng
Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng
Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống
Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh
29
99
Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh
Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh
Trong mặt những mừng ơn bậu bạn
Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh
Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc
Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh
Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng
Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh
30
100
Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave
Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31
VIỆN VIỆT-HỌC
Ơn vua luống nhiều phần đội
Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề
Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới
Hầu đi lại chửa biết đường đi
Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]
Ai haacute liệu nơi thịnh suy
31
101
Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]
Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo
Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng
Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu
Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute
Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo
Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]
ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54
32
102
Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]
Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần
Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ
Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn
Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng
Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn
Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận
Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55
33
103
Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn
Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn
Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute
Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn
Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu
ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền
Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy
Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền
32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
34
104
Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời
Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời
Muối mấy dưa dầu đủ bữa
Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời
Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute
Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi
Sự thế đatilde hay thời vậy
Coacute ai cốc được mỗ cười cười
35
105
Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều
Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]
Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến
Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu
Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng
Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu
Giagraveu những của tự nhiecircn ấy
Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu
36
106
Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci
Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci
Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật
Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]
Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt
Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci
Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả
Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci
37
107
Nẻo từ nước coacute đao binh
Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh
ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]
Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33
VIỆN VIỆT-HỌC
Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec
Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh
Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa
Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh
38
108
Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ
Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ
Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm
Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ
Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất
Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ
Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]
Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ
39
109
Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề
ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc
Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn
Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc
Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm
ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về
Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới
La ngagraven non nước một thằng hề
40
110
Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn
Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần
Tranh treo vaacutech nagravei chi bức
ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian
Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet
Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn
Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ
Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn
34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
41
111
Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền
Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn
Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của
ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn
Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]
Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn
Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa
Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn
VII TỰ THUẬT [11 bagravei]
1
112
Thế gian đường hiểm haacute chăng hay
Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay
Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp
Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey
Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei
Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]
Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy
Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay
PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven
2
113
Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh
Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh
Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn
Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh
Ở thế thigrave cho ta những thiệt
Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh
Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu
Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35
VIỆN VIỆT-HỌC
3
114
Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave
Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa
Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc
Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa
Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền
Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave
Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten
ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga
4
11526
Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm
Huống mỗ giagrave dại dột thecircm
Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn
Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm
Gia sơn đường caacutech muocircn dặm
Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]
Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết
Ghecirc thay thế nước vị qua mềm
PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115
5
116
Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều
ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu
Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết
Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu
Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten
Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu
Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận
Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu
6
117
Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường
Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang
36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc
ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng
Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh
Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang
Dường ấy của no cho bậc nữa
Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang
7
118
Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa
Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua
Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]
Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave
Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech
Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave
Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy
Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa
8
119
Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm
Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm
Dủ viecircn hạc xin phương giải tục
Quến mai truacutec kết bạn tri acircm
Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch
Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm
Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận
ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm
9
120
Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười
Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi
Lograveng người một sự yecircm chưng một
ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười
Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn
Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi
Ai ai đều coacute hai con mắt
Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37
VIỆN VIỆT-HỌC
10
121
Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu
ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu
Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa
Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu
Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng
Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu
Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng
Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu
11
122
Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo
Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao
Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả
ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao
Sự thế chưng ta dầu đạm bạc
Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao
Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt
ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao
VIII TỨC SỰ [4 bagravei]
1
123
Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh
Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh
Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt
Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh
ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước
Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh
Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới
Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh
2
124
Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen
Chốn ở trải gian lều laacute
38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mugravea qua chằm bức aacuteo sen
Hoa cograven để động lam đất
Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]
Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei
Ghecirc thế biến bạc lagravem đen
3
125
Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường
Một quyển Hi-kinh một triện hương
Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc
Dựng lều ở đất Nam-dương
Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn
Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương
Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc
Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường
4
126
Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec
Giường27 thấp thấp một nồi hương
Vượn chim kết bạn non nước quạnh
Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường
Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh
Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang
Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp
ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng
PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường
IX TỰ GIỚI
127
Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung
Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng
Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei
Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng
Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi
Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39
VIỆN VIỆT-HỌC
Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute
Tai nagraven chẳng phải lại thung dung
X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)
1
128
ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương
Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường
Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh
Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương
Sự thế saacute phograveng khi được mất
Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương
Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo
Khiến chớ cho qua một đạo thường
2
129
Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng
Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang
ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc
Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng
Kết bạn mạ quecircn người cố cựu
Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang
Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng
Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]
3
130
Coacute của hằng chu lại coacute thocircng
Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng
Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu
Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng
Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc
Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng
Cograven nhau saacute họp toan ăn uống
Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng
40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
4
131
Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh
Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh
ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden
Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh
Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng
Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh
Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa
Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh
5
132
Phuacutec của chung thigrave họa của chung
Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng
Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh
Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung
Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược
Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng
Gigraven cho biết nơi dường ấy
Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng
6
133
Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven
Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian
Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc
Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven
Của nhiều sơn datilde đem nhau đến
Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han
Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả
Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69
7
134
Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian
Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan
ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep
Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41
VIỆN VIỆT-HỌC
Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep
Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan
Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi
Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan
8
135
Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu
Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu
Của đến nước xa necircn quiacute giaacute
Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu
Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ
Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu
Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh
Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63
PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)
c 6 chữ higravenh thanh 161866
9
136
Trần trần mạ cậy những ta lagravenh
Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh
Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn
Lograveng người quanh nữa nước non quanh
Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn
Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh
Ở thế an nhagraven chăng coacute sự
Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh
10
137
Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy
Ai học thigrave hay matilde lệ chầy
Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ
Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy
Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh
Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy
Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến
42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy
11
138
Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người
Ở chưng trần thế mấy phen cười
Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech
Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi
Coacute của bo bo hằng chực của
Oaacuten người nơm nớp những acircu người
Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy
Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi
12
139
Giagraveu người họp khoacute người tan
Hai ấy hằng lề sự thế gian
Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute
Hoạ ai bao bọc thủa gian nan
Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han
Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến
Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn
13
140
Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen
Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen
Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc
Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen
Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt
Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen
Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa
Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven
14
141
Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề
Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc
Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43
VIỆN VIỆT-HỌC
Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc
Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec
Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về
Người cười dại khoacute ta cam chịu
ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề
15
142
ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền
Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn
ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải
Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn
Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối
Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin
Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]
Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn
16
143
Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền
Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn
Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute
Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền
ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế
Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền
Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa
ETHược về ở thuacute điền viecircn
17
144
Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]
Chớ tham tiểu lợi phải gian nan
Cầu hiền chiacute cũ mong cho được
Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]
Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute
Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven
Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ
Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an
44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
18
145
Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay
Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy
Yecircu trọng người dưng lagrave của cải
Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay
Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]
Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay
Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy
Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy
19
146
Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay
Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey
Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột
Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey
Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa
Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay
Trời đatilde coacute kho vocirc tận
Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]
20
147
Lagravenh người đến dữ người ruồng
Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương
Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng
Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng
Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ
Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương
Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep
Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường
21
148
Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven
Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn
Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm
Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45
VIỆN VIỆT-HỌC
Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại
Kết mấy người khocircn học nết khocircn
Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp
ETHen gần mực đỏ gần son
22
149
Của thết người lagrave của cograven
Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon
Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ
Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven
Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ
Hatildey năng tiacutech đức để cho con
Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng
Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non
23
150
Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm
Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim
Biển học trường văn hằng nhặt bới
ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm
Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute
Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim
Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ
Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm
PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)
24
151
Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh
Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh
Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi
Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh
Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu
Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh
Thế gian ai coacute thigrave cốc
Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh
46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
25
152
Cơn cớ nguyền cho biết sự do
Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu
ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc
Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo
Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec
Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave
Tội ai cho nấy cam danh phận
Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu
26
153
Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu
Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu
Nước biếc non xanh thuyền gối batildei
ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu
Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn
Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu
Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến
ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu
27
154
Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu
Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu
Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec
Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu
Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn
Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu
Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt
Dầu về dầu ở mặc ta dầu
28
155
Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc
Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về
Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại
Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47
VIỆN VIỆT-HỌC
Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec
Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề
ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt
Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc
29
156
Chớ người trọc trọc chớ ta thanh
Lấy phải thời trung đạo ở kinh
Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute
Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh
Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử
Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh
Song viết huống cograven non nước cũ
Mặc dầu thua được coacute ai tranh
30
157
Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương
Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt
Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương
Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết
ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương
Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận
Ba gian lều cỏ đất Nam-dương
31
158
Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]
Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh
Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh
Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh
Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea
Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh
Vui coacute một niềm trung hiếu cũ
Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh
48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
32
159
Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu
ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu
Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm
Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu
Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả
Trong ẩn dật coacute cơ mầu
ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi
Hổ xanh xanh ở trốc đầu
33
160
Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan
Lui tới đogravei thời miễn phận an
Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt
Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven
ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute
Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]
Kham hạ hiền xưa toan lẫn được
Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]
34
161
Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng
Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]
Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy
Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng
Yecircn lạc một lều dầu địch
Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng
Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ
Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6
35
162
Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu
ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu
Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng
Ragravey đagrave kết bạn sa acircu
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ
ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu
Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở
Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu
36
163
Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền
ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn
Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn
Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]
ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của
Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền
Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh
ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]
37
164
Một yecircn một saacutech một con lều
Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu
Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec
Sacircn mai tuyết bạc che đều
Coacute con mới biết ơn cha nặng
Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều
Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được
ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu
38
165
Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn
ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn
Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc
Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn
Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt
Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn
Dầu phải dầu chăng mặc thế
ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn
50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
39
166
Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh
Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh
Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea
Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]
Vũ-tử lui tuy chịu dại
Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh
Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để
Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh
40
167
Lagravem người biết maacutey khocircn lao
Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo
Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi
Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo
Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30
Lograveng bạn trăng vằng vặc cao
Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ
Nỡ chi lại phải chốn tanh tao
PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh
41
168
ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]
Dầu ngặt ta vui đạo ta
Ngắm xem mai hay tuyết đến
Say thưởng nguyệt lệ thu qua
Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea
Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave
Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt
Trong dograveng phẳng coacute phong ba
42
169
Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31
Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51
VIỆN VIỆT-HỌC
Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute
Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh
Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc
Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh
Coacute thủa biếng thăm bạn cũ
Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh
PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh
32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng
43
170
Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường
Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương
Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ
Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]
Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ
Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương
Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng
Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương
44
171
ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay
Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay
Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật
Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy
Coacute của cho người necircn rộng miệng
Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey
Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute
Của ấy nagraveo ai từng được chầy
45
172
Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay
Lọ lagrave đứng gioacute vung tay
Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]
Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay
Mực thước thế gian dầu coacute phải
52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey
Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc
Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy
46
173
Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem
Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam
Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]
No ăn no mặc bởi hay lagravem
Một cơm hai việc nhiều người muốn
Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham
Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa
Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam
47
174
Tuy rằng bốn biển cũng anh tam
Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem
Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi
Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem
Xa hoa ở rộng necircn khoacute
Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham
Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt
Người hơn ta thiệt mới hầu cam
48
175
Lộc trời cho đatilde coacute ngần
Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven
Giagraveu nhiều của con chẳng coacute
Sống hơn người mệnh khoacute khăn
Hễ kể danh thơm hay được phuacutec
Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần
Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh
Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn
49
176
Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53
VIỆN VIỆT-HỌC
Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho
Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo
Chớ đua huyết khiacute necircn giận
Lagravem mất lograveng người những lo
Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute
Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33
PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu
50
177
ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy
Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey
Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc
Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey
Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt
Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay
Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech
ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]
51
178
Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong
Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng
Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch
Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong
Quacircn tử nước giao acircu những lạt
Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng
Một phen bạn đến cograven đầm thấm
Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng
52
179
Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư
Ai ai đatilde biết được hay chưa
Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn
Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa
Thế sự trai yecircu thiếp mọn
54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa
Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử
Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ
53
180
Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư
Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ
Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ
Xử một ta nay ắt coacute dư
Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu
Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ
Bằng rồng nọ ai phen kịp
Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)
54
181
ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng
ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng
Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển
Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng
Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước
Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng
Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở
Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]
55
182
ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven
Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven
Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven
Giagrave mặc số trời đất
Dầu ai qua vợ con
Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước
Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon
56
183
Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55
VIỆN VIỆT-HỌC
Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]
ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn
Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn
Vệ nam matildei matildei la tay thước
ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn
Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp
Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền
57
184
Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn
Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn
Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep
Rập chuacutea hằng ngay mấy cần
ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]
ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn
Của chăng phải đạo lagravem chi nữa
Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn
58
185
Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan
Khocircn phải lo lường dại được yecircn
Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng
Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn
Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ
Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven
Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế
Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa
59
186
Của nhiều sinh chẳng được con hiền
Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền
Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet
Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền
Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ
ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn
Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm
56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn
60
187
Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần
Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần
Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo
Ở triều khăn khắn chữ trung cần
Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục
Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn
Trung hiếu cương thường lograveng đỏ
Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn
61
188
Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng
Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng
Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu
Acircn thăng một bước một phen mừng
Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng
Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng
Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị
Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng
XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC
189
Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha
Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave
Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu
Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa
Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech
Tang tử cograven thương tiacutech cố gia
Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec
Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua
PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57
VIỆN VIỆT-HỌC
XII GIỚI SẮC
190
Sắc lagrave giặc đam lagravem chi
Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy
Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35
Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi
Bại tan gia thất đời từng thấy
Tổn hại tinh thần sự iacutech chi
Phu phụ đạo thường chăng được chớ
Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi
PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)
XIII GIỚI NỘ
191
Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave
Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta
Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa
Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave
Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch
Một cơn lừng lẫy tựa phong ba
ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại
Nhẫn xong thigrave vạn sự qua
XIV HUẤN NAM TỬ
192
Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con
Nghe lượm lấy lọ chi đograven
Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven
Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm
Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon
Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo
Lagravem biếng hay ăn lở non
58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
B THỜI LỆNH MOcircN
XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute
193
ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in
ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven
Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt
Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin
Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy
Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]
Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc
Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]
XVI TRỪ TỊCH
194
Mười hai thaacuteng lọn mười hai
Hết tấc đocircng trường saacuteng mai
Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn
Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai
Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt
ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai
Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi
Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei
PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec
đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm
XVII VAtildeN XUAcircN
195
Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn
Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần
Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37
Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn
Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử
Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn
Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]
Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59
VIỆN VIỆT-HỌC
PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi
QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6
75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5
XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute
196
Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei
Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369
ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến
ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi
XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute
197
Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu
Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu
Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục
Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau
XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute
198
ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn
Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần
Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt
Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần
XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]
1
199
Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng
Thu đến đecircm qua cảm vả mừng
Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]
Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng
2
200
Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng
Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm
Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở
60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm
3
201
Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền
Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven
Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại
Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn
4
202
Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh
Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh
Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc
ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh
5
203
Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người
Thức xuacircn kể được mấy phen tươi
Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc
Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi
6
204
Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn
ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn
Chớ cười hiền trước rằng dại
Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn
7
205
Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm
Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm
Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ
Một phen liễu rủ một phen mềm
8
206
Liễu mềm rủ nhặt đưa hương
Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương
Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61
VIỆN VIỆT-HỌC
Một phen tiếc cảnh một phen thương
9
207
Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]
Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh
Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng
Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh
10
208
Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng
ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng
Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ
Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng
11
209
Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]
Sinh vật lograveng trời chẳng tầy
Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet
Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay
12
210
Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn
Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn
Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến
Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn
13
211
ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]
Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn
Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ
Chồi thức tốt lạ mười phacircn
XXII THỦY TRUNG NGUYỆT
212
Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng
Xem ắt lầm một thức cugraveng
62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử
Giang phi chiếm được giấc thiềm cung
Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển
Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng
ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn
Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng
XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC
213
Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng
Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng
Hương thỏ chigravem tăm hải nhược
Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung
Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc
Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng
Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy
Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng
C HOA MỘC MOcircN
XXIV MAI
214
Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn
Nam chi nở cực thanh tacircn
Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn
Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech
Một phen giaacute một tinh thần
Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]
Thửa việc điều canh bội mấy phần
XXV LAtildeO MAI
215
Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương
Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang
Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch
Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương
ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt
Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63
VIỆN VIỆT-HỌC
Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết
ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường
XXVI CUacuteC
216
Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương
Nghỉ chờ thu cực lạ nường
Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật
Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương
Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm
Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương
Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được
Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương
XXVII HỒNG CUacuteC
217
Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương
Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường
Chuốt lograveng son chăng beacuten tục
Bền tiết ngọc kế chi sương
Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp
Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường
Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến
Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương
XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]
1
218
Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng
Một migravenh lạt thủa ba đocircng
Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech
Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]
2
219
ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey
Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay
Cội rễ bền đời chẳng động
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
3
220
Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey
Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay
Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết
Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey
XXIX TRUacuteC [3 bagravei]
1
221
Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh
Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh
ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa
Quacircn tử ai chẳng mảng danh
2
222
Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey
Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay
Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
3
223
Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay
Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay
Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa
Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay
XXX MAI [3 bagravei]
1
224
Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi
Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người
Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech
Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi
2
225
Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65
VIỆN VIỆT-HỌC
Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay
Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
3
226
Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay
Lịm đưa hương một nguyệt hay
Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được
So tam hữu chẳng bằng magravey
XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]
1
227
Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]
Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười
ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa
Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người
2
228
ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần
Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn
Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]
Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn
3
229
Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua
Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa
Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute
ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave
4
230
Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai
Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei
Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa
Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai
66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
5
231
Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua
Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa
Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn
Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la
6
232
Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ
Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ
Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu
Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ
XXXII MẪU ETHƠN HOA
233
Một thacircn hoagrave tốt lại sang
Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường
Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ
Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương
XXXIII HOAgraveNG TINH
234
ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh
Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh
Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]
Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh
XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ
235
Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in
Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven
Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn
ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin
XXXV BA TIEcircU
236
Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm
ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67
VIỆN VIỆT-HỌC
Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten
Gioacute nơi đacircu gượng mở xem
XXXVI MỘC CẬN
237
Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng
Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng
Chiều mai nở chiều hocircm rụng
Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng
XXXVII GIAacute
238
Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi
Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci
Ăn nước kigravea ai được thuacute
Lần từng đốt mới hay mugravei
XXXVIII LAtildeO DUNG
239
Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn
Một phen xuacircn tới một phen xuacircn
Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống
Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn
XXXIX CUacuteC
240
Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm
Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm
Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn
Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm
XL MỘC HOA
241
Trời sinh vật uốn bằng người
Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]
Iacutet coacute hay đogravei thửa phận
Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười
XLI MẠT LỴ
242
Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy
68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay
Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận
Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay
XLII LIEcircN HOA
243
Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]
Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]
Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh
Trinh lagravem của coacute ai tranh
XLIII HOEgrave
244
Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng
Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng
Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục
ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng
XLIV CAM ETHƯỜNG
245
Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng
ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng
Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten
Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng
XLV TRƯỜNG YEcircN HOA
246
Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn
Trời cho tốt lạ mười phacircn
Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ
Lửa tư mugravea một thức xuacircn
XLVI DƯƠNG
247
Chiếm được thiều quang chiacuten mươi
Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi
ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa
Một phuacutet xuacircn lagrave một động người
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69
VIỆN VIỆT-HỌC
D CẦM THUacute MOcircN
XLVII LAtildeO HẠC
248
Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng
Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng
Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch
Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng
Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc
ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng
Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh
Kham cười anh vũ mắc chưng lồng
XLVIII NHẠN TRẬN
249
Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy
Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy
ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc
Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy
Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep
Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy
Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy
XLIX ETHIỆP TRẬN
250
Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn
Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn
Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi
Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần
Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt
Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn
Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng
Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn
L MIEcircU
251
Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy
Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey
Hơn choacute được ngồi khi diện bếp
70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ
VIỆN VIỆT-HỌC
Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy
ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten
Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy
Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ
Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey
LI TRƯ
252
Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng
ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng
Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu
Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng
Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt
Tiện chẳng hay bề biến hoaacute
Giương hai con mắt lại xem rồng
LII THAacuteI CẦU
253
Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng
Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng
Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở
Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong
Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc
Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng
Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute
Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng
LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU
254
ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn
Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn
Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]
Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn
Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm
ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần
HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM
QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71