71
VIN VIT-HC NGUYN TRÃI QUC ÂM THI TP TRƯỜNG ĐẠI HC VĂN KHOA SAIGON BAN VĂN CHƯƠNG QUC ÂM TÀI LIU S1 TRN VĂN GIÁP & PHM TRNG ĐIM phiên âm Lê Văn Đặng son Bn Đin TLI NÓI ĐẦU Quc Âm Thi Tp ca Nguyn-Trãi, nguyên bn bng chnôm trong Úc Trai Tp, quyn VII, shiu A. 68 hin lưu trti Trường Vin Đông Bác CHà ni và Thư vin Quc gia Paris. Phòng nghiên cu hin có 1 bc Trai Tp bng vi đin nh và đã cho in ra thành nh hin lưu trti Thư vin ca Phòng. c Trai Tp (hay c Trai Di Tp) do các bc danh nho biên son tđời Minh-Mng và đến năm T- Đức th21 (1868 Mùa Thu năm Mu Thìn) mi đem in và xut bn. Trước đây, vào năm Hng-Đức thII (1480) mt bc tin nho là Trn-khc-Kim đã biên son thi văn ca Nguyn-Trãi theo ý ca vua Lê- thánh-Tôn, thu góp li trong b"c Trai Di Tp" nhưng toàn bnày không được lưu truyn đến nay. Vì thế, tài liu cnht mà chúng ta hin có vthi văn Nguyn-Trãi là bc Trai Tp shiu A. 68 nói trên. Bsách này gm có 7 quyn : Quyn thnht : Thi Tp Quyn thhai : Nguyn-phi-Khanh Thi Văn Tp Quyn thba : Văn Tp Quyn thtư : Quân Trung TMnh Tp Quyn thnăm : Truyn Nguyn-phi-Khanh và các bài chiếu, bài chế Quyn thsáu : c Trai Dư Địa Chí Quyn thby : Quc Âm Thi Tp Phòng nghiên cu hin đang cho phiên dch và phiên âm toàn bsách này. Bn phiên âm Quc Âm Thi Tp sau đây là do hai hc giTrn-văn-Giáp và Phm-trng-Đim, nguyên chuyên viên kho cca Trường Bác CVin Đông Hà ni phiên âm, và do phòng nghiên cu sưu tm được. Trước khi phòng nghiên cu hoàn thành công vic phiên dch và phiên âm toàn thbc Trai Tp, chúng tôi thiết nghĩ nên phát hành ngay tài liu này (mc dù có nhiu chnôm xưa mà trong li phiên âm vn cò tn nghi, nhiu bài thơ vn còn nghi vn vì ging vi thơ ca Nguyn-bnh-Khiêm), để sinh viên và giáo sư có thcó ngay mt tài liu quí báu để xdng trong li tìm hiu mt thi hào dân tc tthế kthXV. Huế, tháng VI năm 1961 PHCHÚ VVĂN BN Bn phiên Quc Âm Thi Tp, in Roneo, được lưu trti thư vin Suzzallo thuc Trường Đại Hc Washington. Trước 75, bn ny được dùng làm tài liu cho Trường Đại Hc Văn Khoa Saigon, nhưng để li khá nhiu li, và chdùng không thng nht, như: Bui / Vui, tri / gii, trăng / giăng, nghìn / ngàn ... [chúng tôi chgili mt cách ghi và không thêm phchú vvic ny] ; du ? chchtn nghi. Nhng chchúng tôi đề nghthay, nếu cn, có kèm theo chNôm dn chng, được so vi nguyên bn chNôm và ghi cui câu để tin tham kho. LVĐ. QUC ÂM THI TP TVG-PTĐ 1

QUỐC ÂM THI TẬP

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

VIỆN VIỆT-HỌC

NGUYỄN TRAtildeI

QUỐC AcircM THI TẬP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN KHOA SAIGON

BAN VĂN CHƯƠNG QUỐC AcircM

TAgraveI LIỆU SỐ 1

TRẦN VĂN GIAacuteP amp PHẠM TRỌNG ĐIỀM phiecircn acircm

Lecirc Văn Đặng soạn Bản Điện Tử

LỜI NOacuteI ĐẦU Quốc Acircm Thi Tập của Nguyễn-Tratildei nguyecircn bản bằng chữ nocircm trong Uacutec Trai Tập quyển VII số hiệu A 68 hiện lưu trử tại Trường Viễn Đocircng Baacutec Cổ Hagrave nội vagrave Thư viện Quốc gia Paris Phograveng nghiecircn cứu hiện coacute 1 bộ Ức Trai Tập bằng vi điện ảnh vagrave đatilde cho in ra thagravenh ảnh hiện lưu trử tại Thư viện của Phograveng Ức Trai Tập (hay Ức Trai Di Tập) do caacutec bậc danh nho biecircn soạn từ đời Minh-Mạng vagrave đến năm Tự-Đức thứ 21 (1868 Mugravea Thu năm Mậu Thigraven) mới đem in vagrave xuất bản Trước đacircy vagraveo năm Hồng-Đức thứ II (1480) một bậc tiền nho lagrave Trần-khắc-Kiệm đatilde biecircn soạn thi văn của Nguyễn-Tratildei theo yacute của vua Lecirc-thaacutenh-Tocircn thu goacutep lại trong bộ Ức Trai Di Tập nhưng toagraven bộ nagravey khocircng được lưu truyền đến nay Vigrave thế tagravei liệu cổ nhất magrave chuacuteng ta hiện coacute về thi văn Nguyễn-Tratildei lagrave bộ Ức Trai Tập số hiệu A 68 noacutei trecircn Bộ saacutech nagravey gồm coacute 7 quyển

Quyển thứ nhất Thi Tập Quyển thứ hai Nguyễn-phi-Khanh Thi Văn Tập Quyển thứ ba Văn Tập Quyển thứ tư Quacircn Trung Từ Mệnh Tập Quyển thứ năm Truyện Nguyễn-phi-Khanh vagrave caacutec bagravei chiếu bagravei chế Quyển thứ saacuteu Ức Trai Dư Địa Chiacute Quyển thứ bảy Quốc Acircm Thi Tập

Phograveng nghiecircn cứu hiện đang cho phiecircn dịch vagrave phiecircn acircm toagraven bộ saacutech nagravey Bản phiecircn acircm Quốc Acircm Thi Tập sau đacircy lagrave do hai học giả Trần-văn-Giaacutep vagrave Phạm-trọng-Điềm nguyecircn chuyecircn viecircn khảo cổ của Trường Baacutec Cổ Viễn Đocircng Hagrave nội phiecircn acircm vagrave do phograveng nghiecircn cứu sưu tầm được Trước khi phograveng nghiecircn cứu hoagraven thagravenh cocircng việc phiecircn dịch vagrave phiecircn acircm toagraven thể bộ Ức Trai Tập chuacuteng tocirci thiết nghĩ necircn phaacutet hagravenh ngay tagravei liệu nagravey (mặc dugrave coacute nhiều chữ nocircm xưa magrave trong lối phiecircn acircm vẫn cograve tồn nghi nhiều bagravei thơ vẫn cograven nghi vấn vigrave giống với thơ của Nguyễn-bỉnh-Khiecircm) để sinh viecircn vagrave giaacuteo sư coacute thể coacute ngay một tagravei liệu quiacute baacuteu để xử dụng trong lối tigravem hiểu một thi hagraveo dacircn tộc từ thế kỷ thứ XV Huế thaacuteng VI năm 1961

PHỤ CHUacute VỀ VĂN BẢN Bản phiecircn Quốc Acircm Thi Tập in Roneo được lưu trử tại thư viện Suzzallo thuộc Trường Đại Học Washington Trước 75 bản nầy được dugraveng lagravem tagravei liệu cho Trường Đại Học Văn Khoa Saigon nhưng để lại khaacute nhiều lỗi vagrave chữ dugraveng khocircng thống nhứt như Bui Vui trời giời trăng giăng nghigraven ngagraven [chuacuteng tocirci chỉ giữ lại một caacutech ghi vagrave khocircng thecircm phụ chuacute về việc nầy] dấu chỉ chỗ tồn nghi Những chữ chuacuteng tocirci đề nghị thay nếu cần coacute kegravem theo chữ Nocircm dẫn chứng được so với nguyecircn bản chữ Nocircm vagrave ghi ở cuối cacircu để tiện tham khảo LVĐ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 1

VIỆN VIỆT-HỌC

A- VOcirc ĐỀ I- VOcirc ĐỀ

1 Thủ vĩ ngacircm1

1 Goacutec thagravenh Nam lều một gian No nước uống thiếu cơm ăn Con đogravei trốn dễ ai quyến Bầy2 ngựa gầy thiếu kẻ chăn [ bagrave] Ao bởi hẹp hogravei khocircn thả caacute Nhagrave quen xuế xoaacute ngại nuocirci vằn Triều quan chẳng phải ẩn chẳng phải Goacutec thagravenh Nam lều một gian PHỤ CHUacute

1) Thủ vĩ ngacircm lagrave một thể thơ theo đoacute cacircu cuối [vĩ] lặp lại cacircu đầu [thủ] bagravei thơ nầy khocircng coacute tecircn [vocirc đề] 2) bagrave = bầy

CHUacute THIacuteCH Theo bagravei tựa của Trần-khắc-Kiệm đề ở Ức Trai Di tập (ngagravey3 thaacuteng 2 năm Hồng Đức thứ

II (1480) thigrave bagravei thơ nagravey lagrave bagravei Ức-Trai tiecircn sinh lagravem khi bị người Minh bắt giữ trong thagravenh Chuacuteng thấy tiecircn

sinh lagrave bậc đại tagravei muốn dugraveng lagravem quan nhưng biết khocircng thế nagraveo dụ nổi lại cagraveng kiacutenh trọng Sau vigrave được bỏ

lỏng tiecircn sinh tigravem kế trốn thoaacutet rồi đi theo Lecirc-Lợi ở Lỗi-giang

Bản B 4 trong tập thơ khocircng coacute bagravei nagravey nhưng traacutei lại trong thiecircn Lịch sau khi cheacutep việc tiecircn sinh khi từ

biệt phụ thacircn Phi Khanh bị quacircn Minh bắt đi coacute chua cả bagravei coacute đocirci chữ khaacutec như sau

Goacutec thagravenh Nam lều một căn

No nước uống thiếu cơm ăn

Con đogravei trốn dễ ai khiến

Bầy ngựa gầy thiếu kẻ chăn

Ao vợi hẹp hogravei nagraveo dưỡng caacute

Nhagrave quen thuể thoả ngại nuocirci vằn PHỤ CHUacute

3) Ngagravey lagravenh thaacuteng hai năm Canh Tyacute Hồng Đức 11 (1480) 4) Tagravei liệu khocircng ghi bản B lagrave bản nagraveo

II Ngocircn Chiacute [21 bagravei]

1

2

Thương Chu bạn cũ caacutec chư đocirci

Saacute laacutenh thacircn nhagraven thủa việc rồi

Gội tục tragrave thường pha nước tuyết

Tầm thanh trong vắt tiễn chegrave mai

2 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Chim kecircu hoa nở ngagravey xuacircn tĩnh

Hương lọn cờ tagraven tiệc khaacutech thocirci

Vui coacute một niềm chăng nỡ trễ

ETHạo lagravem con mấy đạo lagravem tocirci

2

3

Latildeo thiếu chưa necircn tiết trượng phu

Miễn lagrave phoacuteng daacuteng đạo tiecircn nho

Tragrave mai đecircm nguyệt dậy xem boacuteng

Phiến saacutech ngagravey xuacircn ngồi chấm cacircu

Dưới cocircng danh đeo khổ nhục

Trong dầy datildei coacute phong lưu

Mấy người ngagravey nọ thi đỗ

Laacute ngocirc đồng thủa mạt thu

3

4

Am truacutec hiecircn mai ngagravey thaacuteng qua

Thị phi nagraveo đến cotildei yecircn hagrave

Bữa ăn dugrave coacute dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm lagrave

Nước dưỡng cho thanh trigrave thưởng nguyệt

ETHất cagravey ngotilde ải luống ương hoa

Trong khi hứng động bề đecircm tuyết

Ngacircm được cacircu thần dửng dửng cả [歌 ca]

4

5

Giũ bao nhiecircu bụi bụi lầm

Dơ 5 tay aacuteo đến tugraveng lacircm Rừng chiều cacircy rợp hoa chagravey động

ETHường iacutet người đi cỏ kiacutep xacircm

Thơ đaacutei tục hiềm cacircu đaacutei tục

Chủ vocirc tacircm ỷ khaacutech vocirc tacircm

Truacutec thocircng hiecircn vắng trong khi ấy

Năng mỗ sơn tăng lagravem bạn ngacircm PHỤ CHUacute

5) 142784包饒蓓蓓淋襖旦叢林 chữ hội acircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 3

VIỆN VIỆT-HỌC

5

6

Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei

ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai

Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn

Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai

Dễ hay ruột biển sacircu cạn

Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến

Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai

6

7

Trường ốc ba thu uổng mỗ danh

Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh

Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử

Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh

Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ

Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh

Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]

Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]

7

8

ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave

Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha

Một thacircn lẩn quất đường khoa mục

Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia

Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn

Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven

Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh

Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha

8

9

Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng

Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet

Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang

4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei

Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng

Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy

Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang

9

10

Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời

Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi

Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec

Vun đất ải luống mugraveng tơi

Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]

Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời

Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt

Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời

10

11

Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy

Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy

ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten

Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy

Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ

Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy

Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế

Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey

11

12

Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn

Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần

Nghiệp cũ thi thư hằng một chức

Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn

Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt

ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần

Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được

Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5

VIỆN VIỆT-HỌC

12

13

Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui

Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci

Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech

Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai

Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh

Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi

Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện

Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]

13

14

Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn

Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]

Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng

Nhạn triện hư khocircng gioacute thau

Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ

Trời ban tối ước về đacircu

PHỤ CHUacute

6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu

14

15

Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu

Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave

Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa

Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu

Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc

Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu

Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea

Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho

15

16

Am cao am thấp đặt đogravei từng

Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3

6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

A- VOcirc ĐỀ I- VOcirc ĐỀ

1 Thủ vĩ ngacircm1

1 Goacutec thagravenh Nam lều một gian No nước uống thiếu cơm ăn Con đogravei trốn dễ ai quyến Bầy2 ngựa gầy thiếu kẻ chăn [ bagrave] Ao bởi hẹp hogravei khocircn thả caacute Nhagrave quen xuế xoaacute ngại nuocirci vằn Triều quan chẳng phải ẩn chẳng phải Goacutec thagravenh Nam lều một gian PHỤ CHUacute

1) Thủ vĩ ngacircm lagrave một thể thơ theo đoacute cacircu cuối [vĩ] lặp lại cacircu đầu [thủ] bagravei thơ nầy khocircng coacute tecircn [vocirc đề] 2) bagrave = bầy

CHUacute THIacuteCH Theo bagravei tựa của Trần-khắc-Kiệm đề ở Ức Trai Di tập (ngagravey3 thaacuteng 2 năm Hồng Đức thứ

II (1480) thigrave bagravei thơ nagravey lagrave bagravei Ức-Trai tiecircn sinh lagravem khi bị người Minh bắt giữ trong thagravenh Chuacuteng thấy tiecircn

sinh lagrave bậc đại tagravei muốn dugraveng lagravem quan nhưng biết khocircng thế nagraveo dụ nổi lại cagraveng kiacutenh trọng Sau vigrave được bỏ

lỏng tiecircn sinh tigravem kế trốn thoaacutet rồi đi theo Lecirc-Lợi ở Lỗi-giang

Bản B 4 trong tập thơ khocircng coacute bagravei nagravey nhưng traacutei lại trong thiecircn Lịch sau khi cheacutep việc tiecircn sinh khi từ

biệt phụ thacircn Phi Khanh bị quacircn Minh bắt đi coacute chua cả bagravei coacute đocirci chữ khaacutec như sau

Goacutec thagravenh Nam lều một căn

No nước uống thiếu cơm ăn

Con đogravei trốn dễ ai khiến

Bầy ngựa gầy thiếu kẻ chăn

Ao vợi hẹp hogravei nagraveo dưỡng caacute

Nhagrave quen thuể thoả ngại nuocirci vằn PHỤ CHUacute

3) Ngagravey lagravenh thaacuteng hai năm Canh Tyacute Hồng Đức 11 (1480) 4) Tagravei liệu khocircng ghi bản B lagrave bản nagraveo

II Ngocircn Chiacute [21 bagravei]

1

2

Thương Chu bạn cũ caacutec chư đocirci

Saacute laacutenh thacircn nhagraven thủa việc rồi

Gội tục tragrave thường pha nước tuyết

Tầm thanh trong vắt tiễn chegrave mai

2 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Chim kecircu hoa nở ngagravey xuacircn tĩnh

Hương lọn cờ tagraven tiệc khaacutech thocirci

Vui coacute một niềm chăng nỡ trễ

ETHạo lagravem con mấy đạo lagravem tocirci

2

3

Latildeo thiếu chưa necircn tiết trượng phu

Miễn lagrave phoacuteng daacuteng đạo tiecircn nho

Tragrave mai đecircm nguyệt dậy xem boacuteng

Phiến saacutech ngagravey xuacircn ngồi chấm cacircu

Dưới cocircng danh đeo khổ nhục

Trong dầy datildei coacute phong lưu

Mấy người ngagravey nọ thi đỗ

Laacute ngocirc đồng thủa mạt thu

3

4

Am truacutec hiecircn mai ngagravey thaacuteng qua

Thị phi nagraveo đến cotildei yecircn hagrave

Bữa ăn dugrave coacute dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm lagrave

Nước dưỡng cho thanh trigrave thưởng nguyệt

ETHất cagravey ngotilde ải luống ương hoa

Trong khi hứng động bề đecircm tuyết

Ngacircm được cacircu thần dửng dửng cả [歌 ca]

4

5

Giũ bao nhiecircu bụi bụi lầm

Dơ 5 tay aacuteo đến tugraveng lacircm Rừng chiều cacircy rợp hoa chagravey động

ETHường iacutet người đi cỏ kiacutep xacircm

Thơ đaacutei tục hiềm cacircu đaacutei tục

Chủ vocirc tacircm ỷ khaacutech vocirc tacircm

Truacutec thocircng hiecircn vắng trong khi ấy

Năng mỗ sơn tăng lagravem bạn ngacircm PHỤ CHUacute

5) 142784包饒蓓蓓淋襖旦叢林 chữ hội acircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 3

VIỆN VIỆT-HỌC

5

6

Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei

ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai

Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn

Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai

Dễ hay ruột biển sacircu cạn

Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến

Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai

6

7

Trường ốc ba thu uổng mỗ danh

Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh

Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử

Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh

Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ

Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh

Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]

Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]

7

8

ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave

Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha

Một thacircn lẩn quất đường khoa mục

Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia

Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn

Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven

Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh

Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha

8

9

Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng

Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet

Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang

4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei

Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng

Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy

Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang

9

10

Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời

Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi

Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec

Vun đất ải luống mugraveng tơi

Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]

Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời

Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt

Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời

10

11

Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy

Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy

ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten

Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy

Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ

Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy

Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế

Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey

11

12

Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn

Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần

Nghiệp cũ thi thư hằng một chức

Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn

Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt

ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần

Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được

Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5

VIỆN VIỆT-HỌC

12

13

Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui

Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci

Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech

Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai

Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh

Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi

Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện

Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]

13

14

Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn

Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]

Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng

Nhạn triện hư khocircng gioacute thau

Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ

Trời ban tối ước về đacircu

PHỤ CHUacute

6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu

14

15

Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu

Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave

Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa

Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu

Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc

Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu

Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea

Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho

15

16

Am cao am thấp đặt đogravei từng

Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3

6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Chim kecircu hoa nở ngagravey xuacircn tĩnh

Hương lọn cờ tagraven tiệc khaacutech thocirci

Vui coacute một niềm chăng nỡ trễ

ETHạo lagravem con mấy đạo lagravem tocirci

2

3

Latildeo thiếu chưa necircn tiết trượng phu

Miễn lagrave phoacuteng daacuteng đạo tiecircn nho

Tragrave mai đecircm nguyệt dậy xem boacuteng

Phiến saacutech ngagravey xuacircn ngồi chấm cacircu

Dưới cocircng danh đeo khổ nhục

Trong dầy datildei coacute phong lưu

Mấy người ngagravey nọ thi đỗ

Laacute ngocirc đồng thủa mạt thu

3

4

Am truacutec hiecircn mai ngagravey thaacuteng qua

Thị phi nagraveo đến cotildei yecircn hagrave

Bữa ăn dugrave coacute dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm lagrave

Nước dưỡng cho thanh trigrave thưởng nguyệt

ETHất cagravey ngotilde ải luống ương hoa

Trong khi hứng động bề đecircm tuyết

Ngacircm được cacircu thần dửng dửng cả [歌 ca]

4

5

Giũ bao nhiecircu bụi bụi lầm

Dơ 5 tay aacuteo đến tugraveng lacircm Rừng chiều cacircy rợp hoa chagravey động

ETHường iacutet người đi cỏ kiacutep xacircm

Thơ đaacutei tục hiềm cacircu đaacutei tục

Chủ vocirc tacircm ỷ khaacutech vocirc tacircm

Truacutec thocircng hiecircn vắng trong khi ấy

Năng mỗ sơn tăng lagravem bạn ngacircm PHỤ CHUacute

5) 142784包饒蓓蓓淋襖旦叢林 chữ hội acircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 3

VIỆN VIỆT-HỌC

5

6

Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei

ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai

Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn

Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai

Dễ hay ruột biển sacircu cạn

Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến

Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai

6

7

Trường ốc ba thu uổng mỗ danh

Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh

Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử

Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh

Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ

Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh

Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]

Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]

7

8

ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave

Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha

Một thacircn lẩn quất đường khoa mục

Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia

Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn

Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven

Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh

Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha

8

9

Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng

Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet

Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang

4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei

Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng

Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy

Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang

9

10

Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời

Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi

Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec

Vun đất ải luống mugraveng tơi

Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]

Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời

Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt

Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời

10

11

Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy

Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy

ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten

Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy

Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ

Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy

Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế

Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey

11

12

Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn

Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần

Nghiệp cũ thi thư hằng một chức

Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn

Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt

ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần

Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được

Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5

VIỆN VIỆT-HỌC

12

13

Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui

Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci

Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech

Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai

Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh

Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi

Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện

Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]

13

14

Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn

Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]

Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng

Nhạn triện hư khocircng gioacute thau

Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ

Trời ban tối ước về đacircu

PHỤ CHUacute

6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu

14

15

Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu

Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave

Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa

Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu

Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc

Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu

Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea

Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho

15

16

Am cao am thấp đặt đogravei từng

Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3

6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

5

6

Lagravem người chẳng coacute đức cugraveng tagravei

ETHi nghỉ đều thigrave keacutem hết hai

Hiểm hoacutec cửa quyền chăng lọt lẫn

Thanh nhagraven aacuten saacutech hatildey đeo đai

Dễ hay ruột biển sacircu cạn

Khocircn biết lograveng người ngấn dagravei chữ hội yacute ngắn Sự thế dữ lagravenh ai hỏi đến

Bảo rằng ocircng đatilde điếc hai tai

6

7

Trường ốc ba thu uổng mỗ danh

Chẳng tagravei đacircu xứng chức tiecircn sinh

Cuốc cugraven ước thaacuteo vườn chư tử

Thuyền mọn khocircn đua biển lục kinh

Aacuten saacutech cacircy đegraven hai bạn cũ

Song mai hiecircn truacutec một lograveng thanh

Lại mừng nguyecircn khi vừa thịnh [氣 khiacute]

Cograven cạy vigrave hay một chữ đinh [ cậy]

7

8

ETHatilde mấy thu nay để lề nhagrave

Duyecircn nagraveo đeo đẳng khoacute chăng tha

Một thacircn lẩn quất đường khoa mục

Hai chữ mơ magraveng việc quốc gia

Tagravei liệt lạt nhiều necircn keacutem bạn

Người cograven mỏi hết phuacutec cograven ta chữ higravenh thanh 151025 mograven

Quacircn thacircn chưa baacuteo lograveng canh caacutenh

Tigravenh phụ cơm trời aacuteo cha

8

9

Tuacutei thơ bầu rượu quản tigravenh suocircng

Quẩy dụng đầm hacircm may dặm đường chữ hội yacute 131533 mấy ETHagravei Tử Lăng cao thu mắt mượn acircm 沫(mạt) maacutet

Begrave Trương Khiecircn nhẹ khaacutech sang

4 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei

Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng

Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy

Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang

9

10

Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời

Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi

Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec

Vun đất ải luống mugraveng tơi

Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]

Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời

Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt

Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời

10

11

Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy

Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy

ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten

Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy

Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ

Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy

Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế

Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey

11

12

Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn

Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần

Nghiệp cũ thi thư hằng một chức

Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn

Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt

ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần

Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được

Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5

VIỆN VIỆT-HỌC

12

13

Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui

Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci

Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech

Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai

Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh

Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi

Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện

Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]

13

14

Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn

Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]

Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng

Nhạn triện hư khocircng gioacute thau

Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ

Trời ban tối ước về đacircu

PHỤ CHUacute

6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu

14

15

Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu

Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave

Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa

Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu

Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc

Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu

Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea

Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho

15

16

Am cao am thấp đặt đogravei từng

Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3

6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Tằm ươm luacutec nhuacutec thuyền đầu batildei

Hagraveo chất so le khoacutem cuối lagraveng

Ngacircm saacutech thằng chagravei trong thủa ấy

Tiếng tragraveo dậy khắp Thương Lang

9

10

Sang cugraveng khoacute bởi chưng trời

Lặn mọc lagravem chi cho nhọc hơi

Tả lograveng thanh vị nuacutec naacutec

Vun đất ải luống mugraveng tơi

Liecircm cần thiết cả tua hằng nắm [節 tiết]

Trung hiếu niềm xưa matilde nỡ rời

Con chaacuteu chớ hiềm song viết ngặt

Thi thư thực ấy baacuteu Ngagraven đời

10

11

Cảnh tựa chugravea chiền lograveng tựa thầy

Coacute thacircn chớ phải lợi danh vacircy

ETHecircm thanh hớp nguyệt nghiecircng cheacuten

Ngagravey vắng xem hoa bợ cacircy

Cacircy cớm chồi cagravenh chim kết tổ

Ao quang mấu ấu caacute necircn bầy

Iacutet nhiều tiecircu saacutei lograveng ngoại thế

Năng một ocircng nagravey đẹp thuacute nagravey

11

12

Cỏ xanh cửa dưỡng để lograveng nhacircn

Truacutec rợp hiecircn mai queacutet tục trần

Nghiệp cũ thi thư hằng một chức

Duyecircn xưa hương hỏa tượng ba thacircn

Nhan Uyecircn nước chứa bầu cograven nguyệt

ETHổ Phủ thơ necircn buacutet coacute thần

Nợ quacircn thacircn chưa baacuteo được

Hagravei hoa cograven bện dặm thanh vacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 5

VIỆN VIỆT-HỌC

12

13

Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui

Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci

Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech

Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai

Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh

Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi

Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện

Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]

13

14

Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn

Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]

Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng

Nhạn triện hư khocircng gioacute thau

Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ

Trời ban tối ước về đacircu

PHỤ CHUacute

6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu

14

15

Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu

Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave

Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa

Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu

Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc

Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu

Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea

Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho

15

16

Am cao am thấp đặt đogravei từng

Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3

6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

12

13

Thacircn nhagraven dầu tới dầu lui

Thua được bằng cờ ai kẻ đocirci

Bạn cũ thiếu ham đegraven mấy saacutech

Tiacutenh quen chăng kiếm truacutec cugraveng mai

Cagravey gioacuteng tuyết ngacircm đogravei cảnh

Cuốc chơi xuacircn khắp mọi đồi

Con chaacuteu matilde hiềm song viết tiện

Ngagraven dầu cam quiacutet ấy lagrave tocirci [頭 đầu]

13

14

Tagrave dương boacuteng ngả thủa hồng lacircu

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Tuyết soacutec leo cacircy điểm phấn

Cotildei đocircng dải nguyệt in cacircu6 [豸 datildei]

Khoacutei chigravem thủy quốc quyến phẳng

Nhạn triện hư khocircng gioacute thau

Thuyền mọn cograven chegraveo chẳng khứng đỗ

Trời ban tối ước về đacircu

PHỤ CHUacute

6) Bản Nocircm ghi 東豸月印鈎 Quỹ đocircng tratildei nguyệt in cacircu

14

15

Vừa saacuteu mươi dư taacutem chiacuten thu

Lưng gầy da nẻ tướng lugrave khugrave

Lacircm tuyền thanh vắng bạn Sagraveo Hứa

Lễ nhạc nhagraven chơi đạo Khổng Chu

Baacutet cơm thoagraveng nhờ ơn xatilde tắc

Gian lều cỏ đội đức ETHường Ngu

Tơ hagraveo chẳng coacute đền ơn chuacutea

Dạy laacuteng giềng mấy sĩ nho

15

16

Am cao am thấp đặt đogravei từng

Khấp khểnh ba lagraven trở lại bằng [131111 ba lagraven] Xem 77-3

6 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Queacutet truacutec bước qua lograveng suối

Thưởng mai về đạp boacuteng trăng

Phần du lẽo đẽo thương quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave nhớ việc hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Thiecircn kim ước đổi được hay chăng

16

17

Tham nhagraven laacutenh đến giang san

Ngagravey vắng xem chơi saacutech một an

Am rợp chim kecircu hoa sẽ động [sẻ]

Song acircm hương tạn khoacutei sơ tagraven

Mưa thu tưới ba đường cuacutec

Gioacute xuacircn đưa một luống lan

Ấn cả lọ chi thagravenh thị nữa [隐 Ẩn]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất nhagrave quan

17

18

ETHột xung biếng tới aacuteng can qua

ETHịch lều ta dưỡng tiacutenh ta

Song viết hằng lề phecircn saacutech cũ

Hocircm chiều đủ bữa baacutet cơm xoa [遥 dao]

ETHecircm thanh nguyệt hiện ngoagravei hiecircn truacutec

Ngagravey vắng chim kecircu cuối khoacutem hoa

Quacircn tử hatildey lăm bền chiacute cũ

Chẳng acircu ngặt chẳng acircu giagrave

18

19

Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu

Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

Nguyệt mọc đ ầu non kigravenh dotildei tiếng

Khoacutei tan mặt nước thận khocircng lầu

Giang sơn dạm dược đồ hai bức mượn acircm 特(đặc) được

Thế giới đocircng necircn ngọc một bầu

Ta ắt lograveng mừng Văn Chiacutenh nữa [chiacutenh]

Vui xưa chẳng quản đeo acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 7

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

19

20

Nếu coacute ăn thigrave coacute lo

Chẳng bằng cagravei cửa ngaacutey pho pho

Ngagravey nhagraven mở saacutech xem Chu Dịch

ETHecircm vắng tigravem mai bạn Latildeo Bocirc

ETHatilde biết cửa quyền nhiều hiểm hoacutec

Cho hay đường lợi cực quanh co

Tuồng ni cộc được bề hơn thiệt

Chưa dễ bằng ai đắn maacutey đo

20

21

Dấu người đi lagrave đaacute mograven

ETHường hoa vắng vẻ truacutec luồn

Cửa song datildei xacircm hơi nắng

Tiếng vượn vang kecircu caacutech non

Cacircy rợp taacuten che am maacutet

Hồ thanh nguyệt hiện boacuteng trograven

Cograve nằm hạc lặn necircn bầy bạn

Ủ ấp cugraveng ta lagravem caacutei con

21

22

Chẳng hay rắp rắp đatilde bốn mươi

Ngagravey thaacuteng bằng thoi một phuacutet cười

Thế sự người no ổi tiết bảy

Nhacircn tigravenh ai ủ cuacutec mồng mười

Thuyền chegraveo đecircm nguyệt socircng biếc

Cacircy đến ngagravey xuacircn laacute tươi

Phuacute quiacute chẳng tham thanh tựa nước

Lograveng nagraveo vacircy mỗ hơi hơi

III MẠN THUẬT [14 bagravei]

1

23

Ngagravey thaacuteng kecirc khoại những sản hằng [983432 kecirc khoai]

Tường đagraveo ngotilde mận ngại thung thăng

ETHạo ta cậy bởi chacircn non khoẻ

8 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Lograveng thế tin chi mặt nước bằng

Trigrave cỏ được cacircu ngacircm gioacute

Hiecircn mai cầm cheacuten hỏi trăng

Thề cugraveng viecircn hạc trong hai ấy

Thấy coacute ai han chớ đatildei đằng

2

24

Ngẫm ngượi sơn lầm mấy thị triều [吟134078 ngẫm ngột] [ 林 lacircm]

Nagraveo đacircu lagrave chẳng đất ETHường Nghiecircu

Người tham phuacute quiacute người hằng trọng

Ta được thanh nhagraven ta saacute yecircu

Nocirc bộc ắt cograven hai rặng quiacutet

Thất gia chẳng quản một con lều

Miễn lagrave tiecircu saacutei qua ngagravey thaacuteng

Lộc được bao nhiecircu ăn bấy nhiecircu TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-51

3

25

Coacute mống tự nhiecircn lại coacute cacircy

Sự lagravem vương vất ắt cograven chầy

Thủy chung mỗ vật đều nhờ chuacutea

ETHộng tĩnh nagraveo ai chẳng bởi thagravey

Hỉ nộ cương nhu tuy đatilde coacute

Nghĩa nhacircn lễ triacute matilde cho khuacircy

Hay văn hay votilde thời dugraveng đến

Chẳng đatilde khocircn ngay khẻo đầy

4

26

ETHủng đỉnh chiều hocircm dắt tay

Trocircng thế giới phuacutet chim bay

Non cao non thấp macircy thuộc

Cacircy cứng cacircy mềm gioacute hay [cacircy mềm gioacute hay]

Nước mấy trăm thu cograven vậy

Nguyệt bao nhiecircu kiếp nhẵn nay [ nhẫn]

Ngoagravei chưng mọi chốn đều thocircng hết

Vui một lograveng người cực hiểm thay

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 9

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

5

27

Sơn thủy nhagraven chơi phận khoacute khăn

Cửa quyền hiểm hoacutec ngại chocircn chacircn

Say minh nguyệt chegrave ba cheacuten

Dịch thanh phong lều một gian [迪 ETHịch]

Ngỏ cửa nho chờ khaacutech đến

Trồng cacircy đức để con ăn

ETHược thua phuacute quiacute dầu thiecircn mạng

Chen choacutec lagravem chi cho nhọc nhằn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-94

6

28

ETHường thocircng thủa gioacuteng một cagravey

Sự thế bao nhiecircu vuỗn đatilde khuacircy

Bẻ caacutei truacutec hograveng phacircn suối

Queacutet con am để chứa macircy

Trigrave tham nguyệt hiện chăng buocircng caacute

Rừng tiếc chim về ngại phaacutet cacircy

Dugrave bụt dugrave tiecircn ai kẻ hỏi

Ocircng nagravey đatilde coacute thuacute ocircng nagravey

7

29

Ở chớ nề hay học cổ nhacircn

Laacutenh migravenh cho khỏi aacuteng phong trần

Chim kecircu caacute lội yecircn đogravei phận

Cacircu quạnh cagravey nhagraven dưỡng mỗ thacircn

Nhagrave ngặt tuacutei khocircng tiền mẫu tử

Tật nhiều thuốc biết vị quacircn thần

Ấy cograven lẵng đẵng lagravem chi nữa

Saacute tiếc migravenh chơi aacuteng thủy vacircn

8

30

Chacircn chăng lọt đến cửa vương hầu

Ấy tuổi nagraveo thế đatilde bạc đầu

Liệu cửa nhagrave xem bằng quaacuten khaacutech

ETHem cocircng danh đổi lấy cần cacircu

10 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Thacircn đagrave hết lụy thacircn necircn nhẹ

Bụt ấy lagrave lograveng bụt haacute cầu

Vui một quacircn thacircn ơn cực nặng

Tơ hagraveo chưa baacuteo hatildey cograven acircu

9

31

Am quạnh thiecircu hương đọc ngũ kinh

Linh đagravei sạch một đường thanh

Nhagrave cograven thi lễ acircu chi ngặt

ETHời phạp văn chương uỗng mỗ danh [枉 uổng]

ETHầu tiếc đội mograven khăn ETHỗ Phủ

Tay cograven lựa haacutei cuacutec Uyecircn Minh

Chi lagrave của tiecircu ngagravey thaacuteng

Thơ một hai thiecircn rượu một bigravenh

10

32

Tưởng thacircn hư ảo nổi bằng hagravei [ bagraveo]

Chiacute cũ cocircng danh uốn lưỡi dao

Viện coacute hoa tagraven chăng queacutet đất

Nước cograven nguyệt hiện saacute thocirci chegraveo

Lograveng người tựa mặt ai ai khaacutec

Sự thế bằng cờ bước bước nghegraveo

Khocircng hết kể chi tay triacute thuật

ETHể đogravei khi ngatilde mất khi yecircu

11

33

Naacuteu về quecirc cũ bấy nhiecircu xuacircn

Lẳng thẳng chưa ligravea lưới trần

Ở thế những hiềm qua mỗ thế

Coacute thacircn thigrave saacute cộc chưng thacircn

Vườn cograven thocircng truacutec đaacuteng năm mẫu

Cacircu ước cocircng danh đổi một cần

Miệt bẻ hagravei gai khăn coacutec

Thecircnh thang lagravem mỗ đứa thocircn dacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 11

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

12

34

Trường văn nằm ngả mấy thu dư

Uổng tốn cocircng nhagraven biện lỗ ngư

Cograven miệng tựa bigravenh đagrave chỉn giữ

Coacute lograveng bằng truacutec mỗ necircn hư

Yecircn từ nẻo lạc nhagrave Vương Tạ

Quạt đatilde hầu thu lograveng Tiệp Dư

Chỉn saacute lui magrave thủ phận

Lại tu thacircn khaacutec mức thi thư

13

35

Quecirc cũ nhagrave ta thiếu của nagraveo

Rau trong nội caacute trong ao

Caacutech song mai tỉnh hồn Cocirc-dịch

Kề nước cầm đưa tiếng Cửu-cao

Khaacutech đến vườn cograven hoa laacutec

Thơ necircn cửa thấy nguyệt vagraveo

Cảnh thanh nhường ấy chăng về nghỉ

Lẩn thẩn lagravem chi aacuteng mận đagraveo

14

36

Aacuten tuyết mười thu uổng độc thư

Kẻo cograven lọt đọt chữ Tương Như

Nước non kẻ khắp quecirc ldquohagrave hữurdquo [計 kể]

Sự nghiệp nhagraven khoe phuacute ldquotử hưrdquo

Con mắt hagraveo7 xanh đầu dễ bạc [hoagrave]

Lưng khocircn uốn lộc necircn từ

Ai ai đều đatilde bằng cacircu hết

Nước chẳng cograven coacute Sử Ngư

PHỤ CHUacute

7) Bản Nocircm viết nhiều neacutet chồng lecircn nhau

12 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

IV TRẦN TIgraveNH [9 bagravei]

1

37

Từ ngagravey gặp hội phong vacircn

Bổ baacuteo chưa hề đặng mỗ phacircn

Gaacutenh khocircn đương quyền tướng phủ

Lui ngotilde được đất nho thần

Ước bề baacuteo ơn minh chuacutea

Hết khoẻ phugrave đạo thanh nhacircn

Quốc phuacute binh cường chăng coacute chước

Bằng tocirci nagraveo thửa iacutech chưng dacircn

2

38

Vagraveng bạc nhagrave chăng coacute mỗ phacircn

Laacutenh đời cơm hẩm được no ăn

Lọn thủa đocircng hằng nhờ bếp

Suốt mugravea hegrave kẻo đắp chăn

Aacutec thỏ tựa thoi xem lặn mọc

Cuốc cagravey lagrave thuacute những bon chacircn

Cậy trời cograven coacute bấy nhiecircu nữa

Chi tuổi chăng hiềm kẻ khoacute khăn TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-61

3

39

Vầu lagravem chegraveo truacutec lagravem nhagrave

ETHược thuacute vui ngagravey thaacuteng qua

Cơm kẻ bất nhacircn ăn ấy8 chớ

Aacuteo người vocirc nghĩa mặc chăng thagrave

Ngocirci triều quan mấy hay ơn chuacutea [買(matildei) mới]

Sinh được con thigrave cảm đức cha

Mừng thủa thaacutei bigravenh yecircu hết tấc

No lograveng tự tại quản chi lagrave

PHỤ CHUacute

8) ấy mượn acircm chữ 倚 131811(ỷ) [ỷ rarr ấy]

4

40

Lồng lộng trời tư9 chuacutet đacircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 13

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Nagraveo ai chẳng đội ở trecircn đầu

Song cửa ngọc vận yecircn caacutech [雲 vacircn]

Datildei lograveng đan nhật nguyệt thacircu

Chim đến cacircy cao chim nghĩ đỗ

Quạt hay thu lạnh quạt sơ thu

Ngoagravei năm mươi tuổi ngoagravei chưng thế TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-59

Aacutet đatilde trograven bằng nước ở bầu mượn acircm 乙(ất) Ắt

PHỤ CHUacute

9) Coacute thể đọc toagraven acircm Nocircm Lồng lộng trời riecircng chuacutet đacircu [ldquoriecircngrdquo đọc nghĩa chữ 私 (tư)]

5

41

Con cờ quẩy rượu đầy bầu

ETHogravei nước non chơi quản dầu

ETHạp aacuteng macircy ocircm boacute củi

Ngồi becircn suối gaacutec cần cacircu

Giang sơn mặt thấy necircn quen thuộc

Danh lợi lograveng nagraveo ước chuốc cầu

Vương Chất tigravenh cờ ta ướm hỏi

Lagraveo phới phới thấy tiecircn đacircu

6

42

Chegraveo lan nhagraven baacutet thủa tagrave dương

Một phuacutet qua [ ] một lạ dường10

Ngagraven nọ so miền Thaacutei Thạch

Lagraveng kia mở cảnh Tiecircu Tương

Hagraveng chim ngủ khi thuyền đỗ

Vừng nguyệt lecircn thủa nước cường

Mua được thuacute mầu trong thủa ấy

Thế gian hay một khaacutech văn chương

PHỤ CHUacute

10) Bản Nocircm in thiếu một chữ 151349戈邏Một phuacutet qua [ ] một lạ dường 7

43

Cheacuten chăng lọ thuốc rượu La Phugrave [祝 chuốc]

Khaacutech đến ngacircm chơi miễn coacute cacircu

Lograveng một tấc son cograven nhớ chuacutea

14 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Toacutec hai phần bạc bởi thương thu

Khoacute bền mới phải người quacircn tử

Mạnh gắng thigrave necircn kẻ trượng phu

Cagravey ruộng cuốc vườn dầu hết khoẻ

Tocirci ETHường Ngu ở đất ETHường Ngu

8

44

Chớ cậy sang magrave eacutep nề

Lời chẳng phải vưotilden khocircn nghe

Quanh co thế bấy ruột ốc [抅䂓 Co que]

Khuacutec khuỷu lagravem chi laacutei hoegrave11

Hai chữ cocircng danh chăng cảm cộc

Một trường acircn oaacuten những hằm hegrave

Lagravem người matilde cậy khi quyền thế

Coacute thủa bagraven cờ tốt đuổi xe

PHỤ CHUacute

11) Coacute bản phiecircn ldquotraacutei hoegraverdquo 抅䂓世閉157388沃曲考之139345槐

Co que thế bấy ruột ốc Khuacutec khuỷu lagravem chi traacutei hoegrave

9

45

Bảy taacutem mươi bằng một baacutet tay

Người sinh ở thế mỗ nhagraven thay

Lan-đigravenh tiệc họp macircy huyễn

Kim-cốc vườn hoang dế cagravey

Nhật nguyệt soi đogravei chốn hiện

ETHocircng hegrave trải đatilde xưa thay

Ta cograven lẳng đẳng lagravem chi nữa

Tượng coacute trời bagravey đặt vay

V THUẬT HỨNG [25 bagravei]

1

46

Truacutec mai bạn cũ họp nhau quen

Cửa mận tường đagraveo chacircn ngại chen

Chơi nước chơi non đeo tiacutech cũ

Qua ngagravey qua thaacuteng dưỡng thacircn nhagraven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 15

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nghegraveo sự biến nhiều bằng toacutec

Nhagrave ngặt quan thanh lạnh nữa đegraven

Mugravei thế đắng cay cugraveng mặn chaacutet

Iacutet nhiều đagrave vẻ một hai phen

2

47

Coacute thacircn thigrave cộc khaacute lagravem sao

Lửng vửng cocircng hư tuổi taacutec nagraveo

Người ảo hoaacute khoe thacircn ảo hoaacute

Thủa chiecircm bao thốt sự chiecircm bao

Rừng thiền ắt thấy necircn đầm ấm

ETHường thế nagraveo nơi chẳng thấp cao

Ai rằng mai hoa thanh hết tấc

Lại chăng được pheacutep khuacutec Ly tao

3

48

Một cagravey một cuốc thuacute nhagrave quecirc

Aacuteng cuacutec lan chen vatildei đậu kecirc

Khaacutech đến chim mừng hoa xẩy động

Chegrave tiecircn nước kiacuten nguyệt đeo về

Baacute-Di người rặng thanh lagrave thuacute [浪 rằng]

Nhan-tử ta xem ngặt ấy lề

Kệ tiếng dữ lagravenh tai quản lấp

Cầu ai khen mấy lệ ai checirc

4

49

Văn nagravey ngacircm thấy mỗ thocircn viecircn

Thương hải hay khocirc thiết thạch mograven

Chiacute cũ ta liều nhiều sự hoacutec

Người xưa lại cheacutep thấy ai cograven

Nguyệt xuyecircn haacute dễ thacircu lograveng truacutec

Nước chảy acircu khocircn siết boacuteng non

Song viết lại toan nagraveo của tiacutech

Bạc mại vagraveng cuacutec để cho con [梅 mai]

16 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

5

50

ETHến trường đagraveo mận ngạt chẳng thocircng

Chuacutea cũ ưa lagravem chuacutea cuacutec thocircng

Sầu nặng Thiếu-lăng biecircn đatilde bạc

Hứng nhiều Bắc-hải cheacuten chưa khocircng

Mai chăng bẻ thương cagravenh ngọc

Truacutec nhặt vun tiếc chieacuteu rồng

Vui một tấc lograveng ưu aacutei cũ

ETHecircm ngagravey cuồn cuộn nước triều đocircng

6

51

Cảnh cũ non quecirc nhaacutet chốc mồng

Chiecircm bao ngờ đatilde đến trong

Tragrave tiecircn nước kiacuten bầu in nguyệt

Mai rụng hoa đeo boacuteng caacutech song

Gioacute nhặt đưa qua truacutec ổ

Macircy tuồn phủ rợp thư phograveng

Thức nằm nghĩ ngợi cograven mường tượng

Laacute chưa ai queacutet cửa thocircng

7

52

Con lều mograven mọn đẹp sao

Trần thế chăng cho beacuten mỗ hagraveo

Khaacutech lạ đến ngagraven hoa chưa rụng

Cacircu magraveu ngacircm dạ nguyệt cagraveng cao

Những magraveng lẩn quất vườn lan cuacutec

Aacutet ngại lanh tranh aacuteng mận đagraveo [乙 Ắt]

Ngựa ngựa xe xe la ỷ tốt

Dập digraveu lagrave ấy chiecircm bao

8

53

Hễ kẻ lagravem quan đatilde coacute duyecircn

Tới lui mặc phận tự nhiecircn

Thacircn xưa hương hoả chăng cograven ước

Chiacute cũ cocircng danh đatilde phỉ nguyền

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 17

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Trẻ12 hoagrave sang ấy phuacutec

Giagrave được trọn lagrave tiecircn

Cho về cho ở đều ơn chuacutea

Lọ phải bon chen đến cửa quyền TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-56

PHỤ CHUacute

12) QAcircTT coacute ba chữ đọc trẻ 153143 53-5 983532 78-5 104-6

9

54

Cột cacircy lagrave đaacute lấy lagravem nhagrave

Lacircn caacutec ai hầu mạc đến ta

Non lạ nước thanh lagravem naacuteu13

ETHất phagravem cotildei tục caacutech xa

Thiecircn-thai haacutei thuốc duyecircn gặp

Vị-thủy gieo cacircu tuổi giagrave

Cốt lạnh hồn thanh chăng khứng hoaacute

Acircu cograven nhớ chuacutea cugraveng cha

PHỤ CHUacute

13) Bản Nocircm viết chữ 鬪 (đấu) thay vigrave chữ 鬧 (naacuteo naacuteu)

acircm Nocircm phải lagrave [mượn acircm] 鬪 (đấu) dấu

10

55

Kim-cốc phong lưu nữa để hoang

Hocircm mai uổng chịu nhục toan đang

Giagraveu mấy kiếp tham lam bấy

Sống bao lacircu đaacuteo để magraveng

La ỷ dập digraveu hagraveng chợ họp

Cửa nhagrave bịn rịn tổ ong tagraveng Chấm cacircu rịn tổ

Thiecircn thơ aacuten saacutech qua ngagravey thaacuteng

Một khắc cầm necircn mấy lạng vagraveng

11

56

Ruộng đocirci ba khảm đất con ong

ETHầy tớ cười cagravey kẻo muộn mugraveng

Sự coacute cầu người necircn leacute mặt

Phận tuy rằng khoacute miễn yecircn lograveng

Thu ecircm cửa truacutec macircy phủ

18 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71

VIỆN VIỆT-HỌC

Xuacircn tĩnh đường hoa gấm phong

Ai coacute cửa thocircng phograveng thết khaacutech chữ higravenh thanh 163153 của

Một ao niềng niễng mấy đograveng đong TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-57

12

57

Nhagrave ngặt bằng ta ai kẻ vigrave

Khoacute khăn phải lụy đến thecirc nhi

ETHắc thời thacircn thiacutech chen chacircn đến

Thất sở laacuteng giềng ngảnh mặt đi

Lu tiện Nhan Uyecircn tigravem tới đỗ [983317 Lều]

ETHường cugraveng Nguyễn Tịch khoacutec lagravem chi

Thư song vắng vẻ nhagraven vocirc sự

Tai chẳng cograven nghe tiếng thị phi

13

58

Buồng văn kheacutep cửa lọn ngagravey thu

ETHegraven saacutech nhagraven lagravem song viết nho

Thua được toan chi cơ Haacuten Sở

Necircn chăng đagravenh lẽ kiện Thương Chu

Say mugravei đạo tragrave ba cheacuten

Tả lograveng phiền thơ bốn cacircu

Khoacute miễn vui chăng thửa traacutech

Vigrave chưng đời coacute chuacutea ETHường Ngu

14

59

Am quecirc vegrave ở dưỡng nhagraven chơi [161265 về]

Yecircn phận yecircn lograveng kẻo tiếng hơi

Ta quản tiecircu dao qua mỗ thế

Ai từng phuacute quiacute mấy trăm đời

Thacircn nhagraven đến chốn dầu tự tại

Xuacircn muộn nagraveo hoa chẳng rụng rời

Nhẫn thấy Ngu-cocircng tua saacute hỏi

Non từ nay maacute tốn cocircng dời [馬 matilde]

15

60

Ngại ở nhacircn gian lưới trần

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 19

VIỆN VIỆT-HỌC

Thời nằm thocircn datilde miễn yecircn thacircn

Truacutec mai chẳng phụ lograveng quacircn tử

Viecircn hạc đagrave quen bạn dật dacircn

Haacutei cuacutec ương lan hương beacuten aacuteo

Tigravem mai đạp nguyệt tuyết xacircm khăn

ETHagraven cầm suối trong tai dotildei

Cograven một non xanh lagrave cố nhacircn

16

61

Giagrave chơi dầu coacute của no dugraveng

Cheacuten rượu cacircu thơ ấy hứng nugraveng

Ngủ đagravenh hanh nằm cửa truacutec

Say lểo đểu đứng đường thocircng

Lagravem quan thơ dại tagravei chăng đủ

Về ở thanh nhagraven hẹn đatilde nung14

Dăng dẳng người rằng chuocircng ấy thạch

ETHoacuteng thời cũng coacute tiếng ldquocoong coongrdquo

PHỤ CHUacute

14) 烘 (hồng) nung chữ GIẢ TAacute mượn nghĩa

17

62

Thacircn nhagraven dạo khắp tagravey đocircng [西 tacircy]

ETHường tới mười thu khỏi bụi hồng

Dịp huyện hoa cograven quến khaacutech

Ragravey biecircn tuyết đatilde necircn ocircng

ETHagravenh hay thương hải đogravei thời biến

ETHagrave biết nhacircn gian mọi sự khocircng

Chẳng phạp giang hồ nơi vắng vẻ

Cảnh thanh lọ ước cảnh non Bồng

18

63

Phuacute quiacute bao nhiecircu người thế gian

Mơ mơ bằng thủa giấc Hoegrave-an

Danh thơm một aacuteng macircy nổi

Bạn cũ ba thu laacute tagraven

Lograveng tiện soi dầu nhật nguyệt

20 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thề xưa hổ coacute giang san

Ấy cograven cậy cục lagravem chi nữa

Nếu cốt chưa nograveng chẩm chửa toan

19

64

Chiếm15 tự nhiecircn một thảo am [站(trạm) chụm ]

Dầu lograveng đi bắc mấy về nam

Trường thiền định hugravem nằm chực

Traacutei thigrave trai vượn nhọc đem

Nuacutei laacuteng giềng chim bầu bạn

Macircy khaacutech khứa nguyệt anh tam

Tagraveo-khecirc rửa ngagraven tầm suối

Sạch chẳng cograven một phuacutet phagravem

PHỤ CHUacute

15) QAcircTT coacute taacutem chữ bản phiecircn ghi chiếm viết bốn dạng khaacutec nhau

2 dạng higravenh thanh 155605 154737 2 dạng mượn acircm 站(trạm) 占 (chiecircm)

站(trạm) 64-1 155605 102-1 105-2 154737 125-41 占 (chiecircm) 81-78 212-4 226-3 247-1

20

65

Non Phuacute-xuacircn cao nước Vị thanh

Macircy quen nguyệt khaacutech vocirc tigravenh

ETHất thiecircn-tử dưỡng tocirci thiecircn-tử

ETHời thaacutei bigravenh ca khuacutec thaacutei bigravenh

Cơm aacuteo khocircn đền Nghiecircu Thuấn trị

Toacutec tơ chưa baacuteo mẹ cha sinh

Ragravey mừng thiecircn hạ hai của

Tể tướng hiền tagravei chuacutea thaacutenh minh

21

66

Khoacute khăn thigrave mặc coacute magraveng bao

Cagraveng khoacute bao nhiecircu chiacute mấy hagraveo

ETHại địa dầy Nam-nhạc khoẻ

Cửu tiecircu vắng Bắc thần cao

Lấy khi đầm ấm pha khi lạnh

Chứa thủa khocirc khao coacute thủa dagraveo

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 21

VIỆN VIỆT-HỌC

Kigravea nếu Tocirc Tần ngagravey trước

Chưa đeo tướng ấn coacute ai chagraveo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-47

22

67

Chiếm tự nhiecircn một tấm lều

Qua ngagravey thaacuteng lấy đacircu nhiều

Gioacute tiễn regravem thay chổi queacutet

Trăng kề cửa kẻo đegraven khecircu

Cơn ăn chẳng quản dưa muối

Aacuteo mặc nagravei chi gấm thecircu

Tựa gốc cacircy ngồi hoacuteng maacutet

Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu16 TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-73

PHỤ CHUacute

16) Bản Nocircm viết ldquo983317 lều hiurdquo NVS đọc leo heo

QATT-67 142200核136098烘132542 Tựa cội cacircy ngồi hoacuteng maacutet 983317囂些矣983317囂 Lều hiu ta hatildey một lều hiu

NBK-73 條些咳條 Đigraveu hiu ta hatildey một đigraveu hiu

23

68

Bigravenh sinh nhiễm được tật sơ cuồng

Con chaacuteu chiều ngagravey chịu khoacute dương

La ỷ lấy đacircu chăng lướt thướt

Hugraveng ngư khocircn kiếm phải thegravem thuồng

Ao quan thả gửi hai begrave muống

ETHất Bụt ương nhờ một luống mugraveng

Cograven coacute một lograveng acircu việc nước

ETHecircm đecircm thức nhẫn nẻo sơ chung

24

69

Cocircng danh đatilde được hợp về nhagraven

Lagravenh dữ acircu chi thế ngợi khen

Ao cạn vớt begraveo cấy muống

Trigrave thanh phaacutet cỏ ương sen

Kho thu phong nguyệt đầy qua noacutec

Thuyền chở yecircn hagrave năng với then [ nặng]

Vui coacute một lograveng trung mấy hiếu

22 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Magravei chẳng khuyết nhuộm chẳng đen

25

70

Laacutenh trần naacuteu thuacute sơn lacircm

Laacute thocircng đagraven tiếng truacutec cầm

Saacutech cũ ngagravey tigravem người hữu đạo

Trigrave thanh đecircm quến nguyệt vocirc tacircm

Say hết tấc lograveng hồng hộc

Hỏi lagravem chi sự cổ cầm [今 cacircmkim]

Thế sự dầu ai hay buộc bện

Sen nagraveo coacute beacuten cugraveng lầm

VI TỰ THAacuteN (41 bagravei)

1

71

Cagraveng một ngagravey cagraveng nhặt đến xương

Ắt vigrave số mệnh ắt văn chương

Người hiềm rằng cuacutec qua trugraveng cửu

Kẻ hatildey bằng quigrave hướng thaacutei-dương

Tragrave thủa tiecircn thời migravenh kiacuten nước

Cầm khi đagraven khiến thiếp thiecircu hương

Non quecirc nagravey ngọ chiecircm bao thấy

Viecircn hạc chăng hờn lại những thương

2

72

Non hoang tranh vẽ chập hai ngagraven

Nước mấy dograveng thanh ngọc mấy hagraven

Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng17

Cật trưng hồ hải đặt chư an

Những vigrave chuacutea thaacutenh acircu đời trị

Haacute kể thacircn nhagraven tiếc tuổi tagraven

Thừa chỉ ai rằng thời khoacute ngặt

Tuacutei thơ chứa hết mọi giang san

PHỤ CHUacute

17) Chấm cacircu Niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 23

VIỆN VIỆT-HỌC

3

73

Dương trường đường hiểm khuacutec cong queo18

Quecirc chợ bao nhiecircu khaacutech để xe

Phuacute quiacute liều19 sương ngọn cỏ

Cocircng danh gửi kiến cagravenh hoegrave

Phong lưu mograven mỏi ba đường cuacutec

Ngagravey thaacuteng tiecircu ma một baacutet chegrave

Chacircn chạy caacutenh bay ai mỗ phận

Thiecircn cocircng nagraveo coacute thửa tư che

PHỤ CHUacute

18) co que 規 19) treo

4

74

Non nước cugraveng ta đatilde coacute duyecircn

ETHược nhagraven saacute dưỡng tiacutenh tự nhiecircn

Trường-canh hỏi nguyệt tay dừng cheacuten

Pha-latildeo chơi thu khaacutech nổi thuyền

Lograveng chẳng mắc tham lagrave của baacuteu

Người magrave hết lụy ấy thần tiecircn

Vua Nghiecircu Thuấn dacircn Nghiecircu Thuấn

Dường ấy ta đagrave phỉ sở nguyền

5

75

Thiếu niecircn trường ốc tiếng hư bay

Phải lụy vigrave danh đatilde hổ thay

Đaacutem cuacutec thocircng quen vầy bầu bạn

Cửa quyền quiacute ngại lượm chacircn tay

Qua đogravei cảnh cheacutep cacircu đogravei cảnh

Nhagraven một ngagravey necircn quyển một ngagravey

Tuổi đatilde năm mươi đầu đatilde bạc

Yacute cograven bừu rịn lấy chi vay

6

76

Ở thế thường hiềm khaacutec tục ngươi

24 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHến đacircy rằng hết tiếng checirc cười

Kể ngagravey con nước tiacutenh triều lạc

Vị chuacuteng thằng chagravei chaacutec caacute tươi

Rượu đối cầm dacircm thơ một thủ [ đacircm]

Ta cugraveng boacuteng mấy nguyệt baacute người [巴 ba]

Tai thường phỏng dạng cacircu ai đọc

Iacutet20 nhacircn sinh bảy taacutem mươi

PHỤ CHUacute

20) Bản Nocircm cheacutep 室 (thất) đọc iacutet khoacute chấp nhận coacute thể lagrave lỗi Typo chăng

7

77

Giầu chẳng gặp khoacute cograven mừng

Danh lợi lograveng đagrave ắt dửng dưng

Dograve truacutec xocircng qua lagraven suối [147628 lagraven suối] Xem 16-2

Tigravem mai theo đạp boacuteng trăng

Giang sơn baacutet ngaacutet kigravea quecirc cũ

Tugraveng cuacutec bugrave trigrave ấy của hằng

Một phuacutet thanh nhagraven trong thủa ấy

Ngagraven vagraveng ước đổi được hay chăng

8

78

Tiecircu saacutei tự nhiecircn nhẹ hết migravenh

Nagravei bao ngocirci cả aacuteng cocircng danh

Vocirc tacircm trigrave coacute trăng bạc

ETHắc yacute kho đầy gioacute thanh21

Trẻ22 dầu chơi con tạo hoaacute

Giagrave nọ phục thuốc trường sinh [ lọ]

Dưỡng nhagraven miễn được qua ngagravey thaacuteng

Non nước cograven ghe chốn hữu tigravenh TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-91

PHỤ CHUacute

21) Bản Nocircm cheacutep 得趣庫984087清 ETHược thuacute kho đầy gioacute thanh

22) Xem b 53-5

9

79

Nắng quaacuteng thưa thưa boacuteng truacutec che

Cacircy im thưa thớt saacuteng bằng the

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 25

VIỆN VIỆT-HỌC

Tỏ tường phiến saacutech con Chu Dịch

Bagraven bạc lograveng nhagraven caacutei quất chegrave

ETHời thủa khoacute khăn chăng chuacutet ngại

Thấy nơi xao xaacutec đatilde magravey nề

Ngagravey nhagraven gioacute khoan khoan đến

Sagraven sạt cagravei song giấc hoegrave

10

80

Tơ toacutec chưa hề baacuteo sở sinh

Giagrave hoagrave cũ tủi nhiều hagraveng

Chocircng gai nhẹ đường danh lợi

Mặn lạt no mugravei thế tigravenh

Saacutech một hai phiến lagravem bầu bạn

Rượu năm ba cheacuten đổi cocircng danh

Ngoagravei chưng phận ấy cầu đacircu nữa

Cầu một ngồi coi đời thaacutei bigravenh

11

81

Con lều mograven mọn caacutech hồng trần

Vướng vất tư mugravea những bạn thacircn

Truacutec Tưởng Hủ necircn thecircm tiết cứng

Mai Lacircm Bocirc đacircm được cacircu thần

Trượng phu non vắng lagrave tri kỷ

Tiecircn khaacutech nguồn ecircm ấy cố nhacircn

Mấy của yecircu đương đagrave chiếm được

Lại mong chiếm cả hết hoagrave xuacircn

12

82

Lọ chi tiecircn bụt nhọc tầm phương

ETHược thuacute an nhagraven ngagravey thaacuteng trường

Song coacute hoa mai trigrave coacute nguyệt

Aacuten cograven phiến saacutech triện cograven hương

Tocirci ngươi một tiết bền bằng đaacute

Biecircn toacutec mười phần chịu những sương

Chữ học ngagravey xưa quecircn hết dạng

Chẳng quecircn coacute một chữ cương thường

26 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

13

83

Phuacute quiacute lograveng hơn phuacute quiacute danh

Thacircn hoagrave tự tại thuacute hoagrave thanh

Tiền sen tiacutech để bao nhiecircu thuacuteng

Vagraveng cuacutec đem cho biết mấy bigravenh

Ngoagravei cửa mận đagraveo lagrave khaacutech đỗ

Trong nhagrave cam quiacutet ấy tocirci migravenh

Ai hay ai chẳng hay thigrave chớ

Vui một ta khen ta hữu tigravenh

14

84

Lều nhagraven vocirc sự ấy lacircu đagravei

Nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai

Tuyết đượm tragrave mai cacircu dễ động

Trigrave in boacuteng nguyệt hứng thecircm dagravei

Quyển Thi Thư những mang quen mặt

Tiếng thị phi chẳng đụng đến tai

Chẳng thấy phồn hoa trong thủa nọ

Iacutet nhiều gửi kiến cagravenh hoegrave

15

85

Lograveng người man xuacutec nhọc đua hơi

Chẳng cộc nhacircn sinh gửi chơi

Thoi nhật nguyệt đưa qua mỗ phuacutet

Aacuteng phồn hoa họp mấy trăm đời

Hoa cagraveng khoe tốt tốt thời rữa

Nước chớ coacute đầy đầy ắt vơi

Mới biết doanh hư đagrave coacute số

Ai magrave catildei được lograveng trời TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-52

16

86

Chước toan chưa đẹp nẻo bigravenh sinh

ETHến thủa giagrave lại traacutech migravenh

Khổ truacutec chăng ưa lograveng khaacutech bạc

Latildeo mai saacute học nết người thanh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 27

VIỆN VIỆT-HỌC

Cocircng danh lỡ đường vocirc sự

Non nước ghi chốn hữu tigravenh [ ghe]

Nagraveo của cởi buồn trong thủa ấy

Coacute thơ đầy tuacutei rượu đầy bigravenh

17

87

Ngẫm hay muacutei đạo cực chưng ngon

Ngagraven kiếp dugrave ăn vuỗn hatildey cograven

Nhật nguyệt dễ qua becircn saacuteng

Cương thường khocircn biến tấc son

Chĩnh vagraveng chẳng tiếc danh thigrave tiếc

Bia đaacute hay mograven nghĩa chẳng mograven [羅 la]

Giữ khăng khăng ai nỡ phụ

Phugrave trigrave mạ khaacute để thon von

18

88

Lacircn la mến cảnh sơn khecirc

Sự thế necircn vong hết mọi bề

Ngogravei thửa triều cường chờ nguyệt mọc

Cacircy khi aacutec lặn rước chim về

Giagraveu mặc phận nguocirci lograveng ước

Chật yecircn bần ấy cổ lề

Ắt muốn đến chơi thagravenh thị nữa

Acircu lagrave non nước noacute đagraven checirc

19

89

Tagravei tuy chẳng ngỏ triacute chẳng cao

Quyền đến trong tay chiacute mới hagraveo

Miệng khiến tửu binh phaacute lũy khuacutec

Migravenh lagravem thi tướng đaacutenh đagraven tao

Cầm khua hết ngựa cờ khua tượng

Chim bắt trong rừng caacute bắt ao

Cograven coacute anh hugraveng bao nả nữa

ETHogravei thời vậy dễ hơn nagraveo

28 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

20

90

Thế những cười ta rằng đaacutenh thơ

Dại hoagrave vụng nết lừ khừ

Lừa tigravem ngagraven baacute như mai bảo

Thuyền nổi dograveng thu coacute nguyệt đưa

Ngoagravei cửa mừng người dầu caacutei vẹt

Trong nhagrave thết khaacutech mặc con cờ

Aacuteo đagravenh một tấm cơm hai bửa [bữa]

Phận ấy chưng ta đatilde coacute thừa

21

91

Lagravem người hay một hoạ hay hai

Matilde cậy sang matilde cậy tagravei

Tiết trực cho bằng đaacute sắt

ETHường đi saacute traacutenh chocircng gai

Miệng người tựa mật mugravei qua ngọt

ETHạo thaacutenh bằng tơ mối hatildey dagravei

Ngotilde dốc23 nhượng khiecircm lagrave mỹ đức

ETHocirci co ai dễ keacutem chi ai TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-65

PHỤ CHUacute

23) Bản Nocircm cheacutep 午沃 (ngotilde ốc) 22

92

ETHương cơ ai kẻ khứng nhường ai

Thua được tigravenh cờ coacute một mai

Gạch quẳng nagraveo bagravey mấy ngọc

Sừng hằng những mọc qua tai

Lagravem lagravenh mới cậy chớ lagravem dữ

Coacute đức thigrave hơn nữa coacute tagravei

Mấy kẻ tư văn người đất Việt

ETHạo nagravey nối nắm để cho dagravei

23

93

Nẻo xưa nay cũng một đường

ETHacircy xong xoacutec nẻo tam cương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 29

VIỆN VIỆT-HỌC

Đạo nagravey để trong trời đất

Nghĩa ấy bền chưng đaacute vagraveng

Gioacute kiacutep hay lagrave cỏ cứng

ETHục nhiều dễ biết đường quang

Tocirci người thigrave một lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Mạ để ngagraven đời tiếng hổ han

PHỤ CHUacute

24) Bản Nocircm cheacutep 馨 hang han

24

94

Ngồi thừ thaacuteng trọn mấy ngagravey qua

Luống phụ triều đigravenh luống phụ nhagrave

ETHầu kết lăng căng những hổ

Thacircn nhagrave lục cục mỗ giagrave

Giang sơn caacutech đường ngagraven dặm

Sự nghiệp buồn đecircm trống ba

Nợ cũ chước nagraveo baacuteo bổ

Ơn thagravey ơn chuacutea mấy ơn cha

25

95

Xin lagravem mỗ bộ quản giang san

Coacute biết đacircu lagrave sự thế gian

Gối giải macircy dầu truacutec muacutea

Cầm đưa gioacute mặc thocircng đagraven

Ngagravey xem hoa động chăng cagravei cửa

Tối rước chim về matilde lạc ngagraven

Gửi tiacutenh ngư tiều hai đứa lẫn

Của ai non nước khiến ta bagraven

26

96

Lể phuacute tiacutenh uốn necircn higravenh [131420 Lề]

Ắt đatilde trừng trừng nẻo thủa sinh

Haacute chẳng biến dời cugraveng thế thaacutei

Những cacircu tư tuacutei coacute thần minh [謳 acircu]

Cưu lograveng nhụ tử lagravem thơ dại

Ca khuacutec Thương-lang biết trọc thanh

30 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Xeacutet sự đatilde qua hay sự đến

Bao nhiecircu nơi nhục bởi nơi vinh

27

97

Thiecircu hương đọc saacutech queacutet con am

Chẳng bụt chẳng tiecircn ắt chẳng phagravem

Aacutenh cửa trăng mai lớp lớp

Kề song gioacute truacutec nồm nồm

ETHầu non Thiếu-thất đen bằng mực

Dograveng nước Liecircm-khecirc lục nữa lam

Tiecircu saacutei mấy lograveng đagrave mạc được

Bảo chăng khứng mạc một lograveng thơm

28

98

Non tacircy boacuteng aacutec đatilde magraveng tang

Nhận đỉnh tugraveng thu vắng chừng

Thư nhạn lạc lagravei khi gioacute

Tiếng quyecircn khắc khoải thủa trăng

Gia sơn cũ cograven mường tượng

Thacircn thế giagrave biếng noacutei năng

Khoacute ngặt qua ngagravey xin sống

Xin lagravem đời trị mỗ thaacutei bigravenh

29

99

Phuacutec thay sinh gặp thủa thăng bigravenh

Nấn naacute qua ngagravey được dưỡng migravenh

Trong mặt những mừng ơn bậu bạn

Trecircn đầu luống đội đức triều đigravenh

Tuổi cao toacutec bạc caacutei racircu bạc

Nhagrave ngặt đegraven xanh con mắt xanh

Ở thế đằng nagraveo lagrave của trọng

Vui chẳng đatilde đạo lagravem lagravenh

30

100

Vận trị cugraveng loagraven chỉn đếm thigrave

Bằng ta sinh uổng coacute lagravem chi

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 31

VIỆN VIỆT-HỌC

Ơn vua luống nhiều phần đội

Việc nước nagraveo iacutech mỗ bề

Rắp tới đatilde chăng hay chốn tới

Hầu đi lại chửa biết đường đi

Tocirci người hết tấc lograveng trung hiếu [984408 ngươi]

Ai haacute liệu nơi thịnh suy

31

101

Nước xuocirci nước ngược toả đocirci chiều [隊 đogravei]

Thuyền khaacutech chơi thu caacutec laacutei chegraveo

Maacutei thaacutec trăng dường thế hứng

Buồm nhacircn gioacute mặc khi phiecircu

Phơ phơ đầu bạc ocircng cacircu caacute

Leo lẻo doagravenh xanh con mắt megraveo

Ấu lộ cugraveng ta dường coacute yacute [鷗 Acircu]

ETHến đacircu thigrave thấy noacute đi theo TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-54

32

102

Chiếm tự nhiecircn lều một gian [155605chụm]

Giũ khocircng thay thảy đaacutem hồng trần

Ngagraven hagraveng cam quiacutet con đogravei cũ

Mấy đứa ngư tiều bầu bạn thacircn

Thấy nguyệt trograven thigrave kể thaacuteng

Nhigraven hoa nở mới hay xuacircn

Cagravey ăn đagraveo uống yecircn đogravei phận

Sự thế chăng hay đatilde Haacuten Tần TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-55

33

103

Kẻ thigrave necircn bụt kẻ necircn tiecircn

Tượng thấy ba thacircn đatilde coacute duyecircn

Bagravenh được Thương thua con tạo hoaacute

Diều bay caacute nhảy đạo tự nhiecircn

Coacute thacircn mựa lệ phạp bằng hữu

ETHọc saacutech thời xem thấy thaacutenh hiền

Ta nếu ở đacircu vui thuacute đấy

Người xưa ẩn cả lọ lacircm tuyền

32 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

34

104

Tự nhiecircn đắp đổi đạo trời

Tiecircu trưởng doanh hư một phuacutet dời

Muối mấy dưa dầu đủ bữa

Nhiễu cugraveng gấm mặc chưng đời

Cocircng danh dagravey dạn giagrave luacute

Tạo hoaacute đong lừa trẻ chơi

Sự thế đatilde hay thời vậy

Coacute ai cốc được mỗ cười cười

35

105

Nương naacuteu qua ngagravey chẳng lọ nhiều

Chacircn rừng chiếm một gian lều [chụm]

Cửa hegravem khaacutech tục nagraveo cho đến

Song vắng chim phagravem chớ tới kecircu

Lặt hoa tagraven xem ngọc rụng

Soi nguyệt xấu kẻo đegraven khecircu

Giagraveu những của tự nhiecircn ấy

Khủng khỉnh dầu lograveng ở đất Nghiecircu

36

106

Uổng coacute thacircn nhagraven cực thửa nuocirci

Ghecirc đường dại dột mỗ necircn xuocirci

Nagraveo ai dễ coacute đường chacircn thật

Ở thế tin gigrave miệng đải bocirci [đatildei]

Khoacuteng thẩy kẻ cười cugraveng kẻ thốt

Khoacute khăn người dễ mấy người duocirci

Nhacircn gian mọi sự đều nguocirci cả

Một sự quacircn thần chẳng khứng nguocirci

37

107

Nẻo từ nước coacute đao binh

Nấn naacute am quecirc thuacute cực thanh

ETHigravenh Thấu Ngọc tiecircu đang tuyết nhũ [煎 tiecircn]

Song Mai hoa điểm quyển Hi kinh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 33

VIỆN VIỆT-HỌC

Hẹn nagravey nỡ phụ ba đường cuacutec

Tiếc ấy vigrave hay một chữ đinh

Mọi sự đatilde chăng cograven ước nữa

Nguyện xin một thấy thủa thăng bigravenh

38

108

Phồn hoa một đoạn tỉnh mơ

Mẩy chuocircng tagraven cảnh xaacutec xơ

Chim coacute miệng kecircu acircu lại ngẫm

Caacuteo khuyecircn lograveng ở matilde cograven ngờ

Chẳng cagravei cửa tiếc non che khuất

Saacute để thuyền cho nguyệt chở nhờ

Ta ắt muốn nhagraven quagraven muốn lạnh [官 quan]

Lo thay vigrave lụy phải thờ ơ

39

109

Lấy đacircu xuất xử lọn hai bề

ETHược thuacute lagravem quan mất thuacute quecirc

Ngogravei cạn ước ở lagravem khăn khắn

Cửa quyền biếng mặc aacuteo thecirc thecirc

Mừng cugraveng viecircn hạc quen lograveng thắm

ETHatilde kẻo thuần locirc bảo hạn về

Thong thả dầu ta ngoagravei thế giới

La ngagraven non nước một thằng hề

40

110

Ngọ thời nằm đoacutei lại ăn

Việc vagraven ai hỏi aacuteo bocirc cần

Tranh treo vaacutech nagravei chi bức

ETHigravenh thưởng liecircn năng coacute gian

Vườn quỳnh dầu chim kecircu hoacutet

Cotildei trần coacute truacutec đứng ngăn

Giagrave vuỗn lấy rượu phugrave khoẻ

Hoạ lại quecircn lograveng khoacute khăn

34 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

41

111

Chớ cograven chăng chẳng chớ quyền quyền

Lograveng hatildey cho bền đạo Khổng mocircn

Tiacutech đức cho con hơn tiacutech của

ETHua lagravenh cugraveng thế matilde đua khocircn

Một lograveng trung hiếu lagravem lộc cả [念 niềm]

Hai quyền thi thư ấy baacuteu chocircn

Ở thế lagravem chi cacircu thuacutec nữa

Nhi tocircn đatilde coacute phuacutec nhi tocircn

VII TỰ THUẬT [11 bagravei]

1

112

Thế gian đường hiểm haacute chăng hay

Cagraveng cograven đi ấy thaacutec vay

Nước kiến phong quang hầu mấy kiếp

Rừng nho nấn naacute miễn qua ngagravey

Toacutec necircn bạc bởi lograveng ưu aacutei

Tật được tiếu nhờ thuốc đắng cay [消 tiecircu]

Kigrave kiacute nocirc thai 25 đagrave coacute đấy

Kẻ nhigraven cho biết lại khocircn hay

PHỤ CHUacute 25) 騏驥 Kigrave kiacute = ngựa hay 駑駘 nocirc đagraveithai = ngựa hegraven

2

113

Tiacutenh ắt trần trần nẻo sinh

Ngại đogravei thời thế biến nhiều hagravenh

Tuế tagraven cảnh đatilde về ban muộn

Toacutec bạc biecircn khocircn chước lại xanh

Ở thế thigrave cho ta những thiệt

Khoe migravenh haacute chịu miệng rằng lagravenh

Khiecircm nhường ấy mới biều quacircn tử [鑣 miều] tiecircu

Ai thấy Di Tề coacute thửa tranh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 35

VIỆN VIỆT-HỌC

3

114

Uổng sinh lẩn thẩn mỗ giagrave

Mọi sự đều necircn thuấn nhược đa

Bầy ngựa dầu lagravenh nagraveo Baacute Nhạc

Caacutei gươm nhẫn coacute thiếu Trương Hoa

Ngon mugravei đạo phiến hoagraveng quyền

Tả lograveng sầu cheacuten tử hagrave

Phong nguyệt dầu ta ai kẻ đoaacuten

ETHược ngacircm nga ắt saacute ngacircm nga

4

11526

Khoacute khăn lagrave của thế gian yecircm

Huống mỗ giagrave dại dột thecircm

Cuacutec đợi đến thu hương chỉn muộn

Mai sinh phải tuyết lạnh chăng hiềm

Gia sơn đường caacutech muocircn dặm

Ưu aacutei lograveng phiền nữa đecircm [nửa ]

Biển hiểm nhacircn gian ai kẻ biết

Ghecirc thay thế nước vị qua mềm

PHỤ CHUacute 26) Đaacutenh số sai 2 bagravei 114 amp 115

5

116

Hơn thiệt đagravenh phần sự chửa liều

ETHược nhagraven ta ắt saacute tiecircu diecircu

Ngọc lagravenh nagraveo coacute tơ vết

Vagraveng thật acircu chi lửa thiecircu

Ỷ Lyacute hagrave cầu quan tước Haacuten

Hứa Do quản ở nước non Nghiecircu

Phồn hoa chẳng caacutem ngặt yecircn phận

Trong thế anh hugraveng thế mới biều [鑣 miều] tiecircu

6

117

Lan cograven chiacuten khuacutec cuacutec ba đường

Quecirc cũ chẳng về nỡ để hoang

36 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Thương nhẫn Biện Hoagrave ngồi ấp ngọc

ETHuacutec necircn Nhan-tử tiếc chi vagraveng

Quan thanh bằng nước nhagrave bằng khaacutenh

Cảnh ở tựa chiền lograveng tựa vang

Dường ấy của no cho bậc nữa

Hocircm chiều đaacuteo để coacute cocircng mang

7

118

Thuốc tiecircn thường phục tử-hagrave-sa

Bồng-đảo khocircn tigravem ngagravey thaacuteng qua

Tiacutenh ắt nhiễm cugraveng bầy một thạch [ 排木石 bầy mộc thạch]

Lograveng cograven chạnh coacute thuacute yecircn hagrave

Lồng chim ao caacute từ lagravem khaacutech

Ngogravei nguyệt ngagraven mai phụ lệ nhagrave

Cửa động chẳng hay ligravea nẻo ấy

Biacutech đagraveo đatilde mấy phuacutet đacircm hoa

8

119

Mấy thu aacuteo khaacutech nhiễm hơi dacircm

Beacuten phải ETHocircng hoa bụi bụi xacircm

Dủ viecircn hạc xin phương giải tục

Quến mai truacutec kết bạn tri acircm

Nha tiecircm tiếng động aacuten Chu Dịch

Thạch đỉnh hương tagraven khoacutei thủy trầm

Lều tiện qua ngagravey yecircn thửa phận

ETHaacutei cao chẳng lọ thaacutep hoagraveng cacircm

9

120

Ở thế nhiều phen thấy khoacutec cười

Năm nay tuổi đatilde ngoại tư mươi

Lograveng người một sự yecircm chưng một

ETHegraven khaacutech mười thu lạnh hết mười

Phượng những tiếc cao diều hatildey lượn

Hoa thigrave hay heacuteo cỏ thường tươi

Ai ai đều coacute hai con mắt

Xanh bạc dầu chưng mặt chuacuteng cười

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 37

VIỆN VIỆT-HỌC

10

121

Danh chẳng chuốc lộc chẳng cầu

ETHược iacutet chẳng mừng mất chẳng acircu

Coacute nước nhiễu song non nhiễu cửa

Cograven thơ đầy tuacutei rượu đầy bầu

Người tri acircm iacutet cầm necircn lặng

Lograveng hiếu sinh nhiều caacute ngại cacircu

Mấy kẻ cocircng danh nhagraven lẳng đẳng

Mồ hoang cỏ lục thấy ai đacircu

11

122

Hoạn nạn nhiều thu tổn khiacute hagraveo

Lacircm tuyền chưa khứng dứt chiecircm bao

Nước cagraveng tuocircn đến bể cagraveng cả

ETHất một chồng thecircm nuacutei một cao

Sự thế chưng ta dầu đạm bạc

Hiecircn mai đeo nguyệt quản tiecircu hao

Vũ truyền thiecircn hạn Nhan Uyecircn ngặt

ETHổi đất song thigrave coacute khaacutec nao

VIII TỨC SỰ [4 bagravei]

1

123

Chạnh yecircn hagrave trải một gian đigravenh

Queacutet đất thiecircu hương giảng ngũ kinh

Chim đỗ tổ nhigraven cograven biết mặt

Hoa trecircn rừng thấy hoạ hay danh

ETHai lacircn phugrave hổ lograveng chăng ước

Bến truacutec đường thocircng cảnh cực thanh

Coacute thủa giang lacircu ngagravey đatilde tới

Thuyền hoagrave cograven dội tiếng đinh đinh

2

124

Lấy biều phuacute quiacute đổi biều nhagraven [鑣 miều] tiecircu Coacute kẻ thigrave checirc coacute kẻ khen

Chốn ở trải gian lều laacute

38 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mugravea qua chằm bức aacuteo sen

Hoa cograven để động lam đất

Cửa một dường cagravei lướt thẹn [杄 then]

Ai thấy rằng cười lagrave thế thaacutei

Ghecirc thế biến bạc lagravem đen

3

125

Thư trai vắng vẻ cảnh ngagravey trường

Một quyển Hi-kinh một triện hương

Treacuteo chacircn nằm vườn ETHộc-lạc

Dựng lều ở đất Nam-dương

Hoa trang dugraveng thải bầy chi phấn

Thocircng xaacute bugrave trigrave mộng quyết lương

Matilde traacutech thế gian lograveng đạm bạc

Thế gian đạm bạc đấy lograveng thường

4

126

Giậu thưa thưa hai khoacutem cuacutec

Giường27 thấp thấp một nồi hương

Vượn chim kết bạn non nước quạnh

Cầm saacutech cugraveng nhau ngagravey thaacuteng trường

Hagravei cỏ đẹp chacircn đi đủng đỉnh

Aacuteo bồ quen cật vận xecircnh xang

Bốn dacircn nghiệp coacute cao cugraveng thấp

ETHều kết lagravem tocirci thaacutenh thượng hoagraveng

PHỤ CHUacute 27) mượn nghĩa chữ 983706 (sagraveng) giường

IX TỰ GIỚI

127

Lagravem người thigrave giữ đạo trung dung

Khăn khắn dặn dograve thửa lograveng

Hết kiacutenh hết thigraven bề tiến thoaacutei

Matilde tham matilde dại nết anh hugraveng

Hugravem oai muocircng mạnh cograven nằm cũi

Saacuteo hoacutet chim khocircn phải ở lồng

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 39

VIỆN VIỆT-HỌC

Neacuten lấy hung hăng bề huyết khiacute

Tai nagraven chẳng phải lại thung dung

X BẢO KIacuteNH CẢNH GIỚI (61 bagravei)

1

128

ETHạo đức hiền lagravenh được mọi phương

Tự nhiecircn cả muốn chuacuteng suy nhường

Lợi tham hết lấy nhiều thigrave cạnh

Nghĩa phải đem cho iacutet chẳnh phương

Sự thế saacute phograveng khi được mất

Lograveng người tua đoaacuten thủa mừng thương

Chẳng nhagraven xưa cheacutep ragravey truyền bảo

Khiến chớ cho qua một đạo thường

2

129

Bền đạo trung dung chẳng thủa tagraveng

Magraveng chi phuacute quiacute nhọc khoe khoang

ETHocircng về tiết muộn mai nhiều bạc

Thu nẻo tin truyền cuacutec coacute vagraveng

Kết bạn mạ quecircn người cố cựu

Yecircn nhagrave nỡ phụ vợ tao khang

Nước đagraveo giếng cơm cagravey ruộng

Thảy thảy đường bằng nguyệt cửu giang [羕 dường]

3

130

Coacute của hằng chu lại coacute thocircng

Tiacutech nhiều con chaacuteu nọ trocircng

Nghiệp Lưu Quiacute thịnh đacircu truyền baacuteu

Bia Ngụy Trưng cao haacute nối tocircng

Hiềm kẻ say chưng bề tửu sắc

Hoagrave người thigrave được thoacutei cha ocircng

Cograven nhau saacute họp toan ăn uống

Taacutem chiacuten mươi thigrave vạn sự khocircng

40 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

4

131

Nhacircn nghĩa trung cần chứa tiacutech ninh

Khoacute thigrave hay kheacuteo khốn hay hanh

ETHời Thương thaacutenh biết cầu Y Doatilden

Nhagrave Haacuten ai ngờ được Tử Khanh

Khi batildeo mới hay lagrave cỏ cứng

Thủa nghegraveo thigrave biết coacute tocirci lagravenh

Kigravea ai cacircy cả nhagraven ngồi tựa

Nếu coacute cocircng nhiều lọ phải tranh

5

132

Phuacutec của chung thigrave họa của chung

Thẩm thời hoạ khỏi phuacutec về cugraveng

Văn chương cheacutep lấy đogravei cacircu thaacutenh

Sự nghiệp tua thigraven phải đạo trung

Trừ độc trừ tham trừ bạo ngược

Coacute nhacircn coacute triacute coacute anh hugraveng

Gigraven cho biết nơi dường ấy

Chẳng thấp thigrave cao ắt được dugraveng

6

133

Lấy khi phuacute quiacute đắp cơ hagraven

Vần chuyển chẳng dừng sự thế gian

Nẻo khỏi tiểu nhacircn quacircn tử nhọc

Dầu chăng quacircn tử tiểu nhacircn loagraven

Của nhiều sơn datilde đem nhau đến

Khoacute ở kinh thagravenh iacutet kẻ han

Hằng lấy đạo trung lagravem nghĩa cả

Qua ngagravey qua thaacuteng được an nhagraven TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-69

7

134

Cắp nắp lagravem chi hỡi thế gian

Coacute thigrave ăn mặc chớ lo toan

ETHocircng hiềm giaacute lạnh chằm mền keacutep

Hạ lệ mồ hocirci kết aacuteo đơn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 41

VIỆN VIỆT-HỌC

Nằm coacute chiếu khăn cho ấm aacutep

Ăn thigrave canh caacute chớ khocirc khan

Phuacutec dầu hay đến trăm tuổi

Migravenh thaacutec thigrave necircn mọi việc tan

8

135

Vinh hoa nhiều thấy29 khaacutech đăm chiecircu

Bần tiện ai lagrave kẻ trọng yecircu

Của đến nước xa necircn quiacute giaacute

Người ligravea quecirc cũ lấy lagravem phiecircu

Nuocirci con mới biết lograveng cha mẹ

Thấy28 loạn thigrave hay đời Thuấn Nghiecircu

Phuacutec kịp ngần nagraveo ấy mệnh

Lagravem chi đua nhọc tổn cocircng nhiều TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-63

PHỤ CHUacute 28) Trong một bagravei bản Nocircm viết hai chữ thấy khaacutec nhau c 1 mượn acircm chữ 体 (thể)

c 6 chữ higravenh thanh 161866

9

136

Trần trần mạ cậy những ta lagravenh

Hoạ phuacutec tigravenh cờ xảy chửa đagravenh

Miệng thế nhọn hơn chocircng maacutec nhọn

Lograveng người quanh nữa nước non quanh

Chẳng ngừa nhỏ acircu necircn lớn

Nếu coacute sacircu thigrave bỏ canh

Ở thế an nhagraven chăng coacute sự

Ngagraven muocircn tốn nhượng chớ đua tranh

10

137

Muốn ăn traacutei dưỡng necircn cacircy

Ai học thigrave hay matilde lệ chầy

Rợ đứt khocircn cầm bầy ngựa dữ

Quan cao nagraveo đến daacuteng người ngacircy

Trị dacircn xưa lập lograveng cho chiacutenh

Coacute nước thường in nguyệt khaacute xacircy

Coacute chẳng coacute tagravei dugraveng chẳng đến

42 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Mạ rằng thaacutenh đức coacute nơi khuacircy

11

138

Cưu một lograveng ngay khaacutec chuacuteng người

Ở chưng trần thế mấy phen cười

Phuacutec nhiều xưa bởi nơi ta tiacutech

Xuacircn đến tự nhiecircn mọi vật tươi

Coacute của bo bo hằng chực của

Oaacuten người nơm nớp những acircu người

Lagravem chi haacuteo hức lograveng nhiều bấy

Phiếu nhacircn sinh bảy taacutem mươi

12

139

Giagraveu người họp khoacute người tan

Hai ấy hằng lề sự thế gian

Những kẻ acircn cần khi phuacute quiacute

Hoạ ai bao bọc thủa gian nan

Lều khocircng con caacutei bằng tigravenh phụ

Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han

Lograveng thế bạc đem dầu noacute biến

Ta thigraven nhacircn nghĩa chớ loagraven đơn

13

140

Phuacute quiacute thigrave nhiều kẻ đến chen

Uốn đogravei thế thaacutei tigravenh chưa quen

Cơm ăn miễn coacute dầu thocirc bạc

Aacuteo mặc acircu chi quản cũ đen

Khoacute ngặt hatildey bền lograveng khoacute ngặt

Checirc khen matilde ngại tiếng checirc khen

Ruộng nhiều quecirc tổ năm ba thửa

Tạc tỉnh canh điền tự tại nhagraven

14

141

Tagravei luận cocircng danh hợp mọi bề

Dại ngacircy necircn iacutet kẻ khen checirc

Khaacutech hiền nagraveo quản quen cugraveng lạ

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 43

VIỆN VIỆT-HỌC

Cơm đoacutei nagravei chi hẩm mấy khecirc

Yecircn phận cũ chăng mừng phận khaacutec

Cả lograveng đi mặc nhủ lograveng về

Người cười dại khoacute ta cam chịu

ETHatilde kẻo lầm đầm miễn mất lề

15

142

ETHồng bagraveo cốt nhục nghĩa cagraveng bền

Cagravenh bắc cagravenh nam một cội necircn

ETHiền địa chớ tham hơn bổ ải

Nhacircn luacircn matilde lấy dưới lagravem trecircn

Chacircn tay dầu đứt bề khocircn nối

Xống aacuteo chẳng cograven mua dễ xin

Ở theacute nhịn nhau muocircn sự đẹp [世 thế]

Cương nhu cugraveng biết hết hai becircn

16

143

Bởi lograveng chẳng ở cửa quyền

Haacute rằng quacircn thần chẳng phải duyecircn

Song viết coacute nhiều dacircn coacute khoacute

Cửa nhagrave cagraveng thoaacuteng thế cagraveng phiền

ETHem migravenh non nước nhagraven qua tuế

Kết bạn thocircng mai ngotilde phỉ nguyền

Chuacutec thaacutenh cho tagravey Nghiecircu Thuấn nữa

ETHược về ở thuacute điền viecircn

17

144

Ăn lộc nhagrave quan chịu viecircc quan [役 việc]

Chớ tham tiểu lợi phải gian nan

Cầu hiền chiacute cũ mong cho được

Bắt nghĩa lograveng nagraveo matilde nỡ toan [不 Bất]

Chứa thủa phong lưu pha thủa khoacute

Lấy khi phuacute quiacute đắp khi hagraven

Cho hay bĩ thaacutei mới lề cũ

Nếu coacute nghegraveo thigrave coacute an

44 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

18

145

Coacute tocircng coacute tộc mạ sơ thay

Vạn diệp thiecircn chi bởi một cacircy

Yecircu trọng người dưng lagrave của cải

Thương vigrave thacircn thiacutech nghĩa chacircn tay

Quan cao nhắn nhũ mocircn đồ nọ [nhủ]

Hoạn nạn phugrave trigrave huynh đệ bay

Phiecircu bạc cugraveng nhau cograven được cậy

Mạ nghe sagravem nịnh coacute lograveng tacircy

19

146

Sinh đẳng trung đagrave phuacutec đức thay

Chẳng cao chẳng thấp miễn qua ngagravey

Ở yecircn thigrave nhớ lograveng xung đột

Ăn lộc đều ơn kẻ cấy cagravey

Nhiều của ấy chẳng qua chữ nghĩa

Dưỡng người cho kẻo nhọc chacircn tay

Trời đatilde coacute kho vocirc tận

Dagravenh để nhi tồn khỏi bị vay [孫 tocircn]

20

147

Lagravenh người đến dữ người ruồng

Yecircu xạ vigrave nhacircn mugravei coacute hương

Ở ngặt thigrave hơn nhiều kẻ trọng

Qua chacircu liền ủng coacute ai magraveng

Lograveng lagravem lagravenh đổi lograveng lagravem dữ

Tiacutenh ở nhu hơn tiacutenh ở cương

Ngacircm kiacutep thắm thigrave phai lại kiacutep

Yecircu nhau chẳng đatilde đạo thường thường

21

148

Ở bầu thigrave daacuteng ắt necircn trograven

Xấu tốt đều thigrave lắp khuocircn

Lacircn cận nhagrave giagraveu no bữa cốm

Bạn begrave kẻ trộm phải đau đograven

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 45

VIỆN VIỆT-HỌC

Chơi cugraveng đứa dại necircn bầy dại

Kết mấy người khocircn học nết khocircn

Ở đằng thấp thigrave necircn đẳng thấp

ETHen gần mực đỏ gần son

22

149

Của thết người lagrave của cograven

Khoacute khăn phải đạo chaacuteo cagraveng ngon

Thấy ăn chạy đến thigrave no dạ

Trợ đaacutenh becircnh nhau ắt phải đograven

Chớ lấy hại người lagravem iacutech kỷ

Hatildey năng tiacutech đức để cho con

Tay ai thigrave lại lagravem nuocirci miệng

Lagravem biếng ngồi ăn lở nuacutei non

23

150

Rừng nho khoaacuteng natilden ngagraven acircm

Hột29 cải tigravenh cờ được mũi kim

Biển học trường văn hằng nhặt bới

ETHường danh lối lợi hiểm khocircn tầm

Chuacutea đagraven nẻo khỏi tan con ngheacute

Hograven đất hầu lầm mất caacutei chim

Khảm ruộng ăn ngagravey thaacuteng đủ

Bạn cugraveng phiến saacutech tiếng đagraven cầm

PHỤ CHUacute 29) mượn acircm chữ 紇 (hột)

24

151

Ai traacutech hiềm cacircy lại traacutech migravenh

Vốn xưa một cội thaacutec cugraveng cagravenh

Cagravenh khocirc rắp bấy nay necircn củi

Hột chiacuten phơi chờ rắp để bigravenh

Than lửa hoagravei chưng thương vật nấu

Thiecircu tiếng khoacutec cảm thần linh

Thế gian ai coacute thigrave cốc

Mựa nữa cho khuacircy nghĩa đệ huynh

46 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

25

152

Cơn cớ nguyền cho biết sự do

Xem magrave quyết đoaacuten lấy cương nhu

ETHược thua cứ pheacutep lagravem thằng mặc

Cao thấp nagravei nhau tựa đắn đo

Lỗi thaacutec saacute toan nơi uỷ khuacutec

Hoagrave hưu thigrave khiến nọ tugrave mugrave

Tội ai cho nấy cam danh phận

Chớ coacute thacircn sơ mới trượng phu

26

153

Trong tạo hoaacute coacute cơ mầu

Hay đỗ hay đừng mới keacuteo acircu

Nước biếc non xanh thuyền gối batildei

ETHecircm thanh nguyệt bạc khaacutech lecircn lầu

Cheacuten chacircm rượu đục ngagravey ngagravey cạn

Tocirci quảy thơ nhagraven chốn chốn thacircu

Kham hạ Nghiecircm Quang từ chẳng đến

ETHồng-giang được naacuteu một đagravei cacircu

27

154

Một vườn hoa truacutec bốn bề thacircu

Laacutenh thacircn nhagraven được thuacute mầu

Dưới tạc necircn ao chiacuten khuacutec

Trong nuocirci được caacute ngagraven đầu

Cuộc lần cờ thấp tan ngagravey diễn

Bếp thắng tragrave khocirc gột thủa acircu

Bốn biển nhẵn cograven mong đuacutec chuốt

Dầu về dầu ở mặc ta dầu

28

155

Ngagraven dặm xem macircy nhớ quecirc

Chẳng chờ goacutei ấn gượng xin về

Một bầu phong nguyệt nhagraven tự tại

Hai chữ cocircng danh biếng vả vecirc

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 47

VIỆN VIỆT-HỌC

Dẫn suối nước đầy caacutei truacutec

Quẩy trăng tuacutei nặng thằng hề

ETHatilde ngoagravei chưng thế dầu hơn thiệt

Chẳng quản ai khen chẳng quản checirc

29

156

Chớ người trọc trọc chớ ta thanh

Lấy phải thời trung đạo ở kinh

Rồi việc mới hay nhagraven được thuacute

Khỏi quyền đatilde kẻo luỵ chưng danh

Một bầu hoạ biết lograveng Nhan-tử

Taacutem trận khocircn hay chước Khổng Minh

Song viết huống cograven non nước cũ

Mặc dầu thua được coacute ai tranh

30

157

Chẳng khocircn chẳng dại luống ương ương TRUgraveNG Bạch Vacircn Am NBK_100-1 極坤極984250167659央央 Chẳng dại người hoagrave lại chẳng thương

Bến liễu mới dời thuyền đoacuten nguyệt

Gaacutec vacircn cograven chứa buacutet đeo hương

Saacutech ngacircm bạc rẽ mai trong tuyết

ETHối uống vagraveng đầy cuacutec thủa sương

Văn đạt chẳng cầu yecircn mỗ phận

Ba gian lều cỏ đất Nam-dương

31

158

Chacircn mềm ngại bước dậm macircy xanh [琰 dặm]

Quecirc cũ tigravem về cảnh cũ thanh

Hương caacutech gaacutec vacircn thu lạnh lạnh

Thuyền kề batildei tuyết nguyệt checircnh checircnh

Acircn tư lagrave ấy yecircu dường chuacutea

Lỗi thaacutec vigrave nơi luỵ bởi danh

Vui coacute một niềm trung hiếu cũ

Chẳng nằm thức dậy nẻo ba canh

48 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

32

159

Mọi việc đagravenh hơn hết mối acircu

ETHiền viecircn laacutenh mặc ta dầu

Saacutech ngacircm song coacute mai vagrave điểm

Dời ngoacute regravem in nguyệt một cacircu

Dưới cocircng danh nhiều thaacutec cả

Trong ẩn dật coacute cơ mầu

ETHạo quacircn thacircn nhẫn dầu ai lỗi

Hổ xanh xanh ở trốc đầu

33

160

Soacuteng khơi ngại vượt biển triều quan

Lui tới đogravei thời miễn phận an

Heacute cửa đecircm chờ hương quế lọt

Queacutet hiecircn ngagravey lệ boacuteng hoa tagraven

ETHời dugraveng người coacute tagravei Y Phoacute

Nhagrave ngặt ta bền đạo Khổng Minh [孔顔 Khổng Nhan]

Kham hạ hiền xưa toan lẫn được

Ngacircm cacircu danh lợi baacutet như nhagraven [不 bất]

34

161

Yecircu nhọc nhiều phen uốn đatilde từng

Lograveng người sự thecirc thẩy lacircng lacircng [世 thế]

Trọng thigrave necircn ngỏ nhagraven thigrave dậy

Mất chẳng hề acircu được chẳng mừng

Yecircn lạc một lều dầu địch

Thaacutei bigravenh mười chước ngại dacircng

Nọ nagraveo biết được lograveng tri kỷ

Vịnh non tacircy nguyệt một vừng TRUgraveNG Xem Bạch Vacircn Am NBK-6

35

162

Thế tigravenh kheacuteo uốn uốn bằng cacircu

ETHogravei phận magrave yecircn haacute sở cầu

Dịp cograven theo tiecircn gaacutec phượng

Ragravey đagrave kết bạn sa acircu

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 49

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHược thời xem aacuteng cocircng danh dễ

ETHến lyacute hay cơ tạo hoaacute mầu

Kham hạ Trương Lương chẳng khứng ở

Tigravem tiecircn để nộp ấn phong hầu

36

163

Lọ chi thagravenh thị lọ lacircm tuyền

ETHược thuacute thigrave hơn miễn phận yecircn

Vụng bất tagravei necircn keacutem bạn

Giagrave vocirc sự aacutey lagrave tiecircn [意 ấy]

ETHồ thư bốn vaacutech nhagrave lagravem của

Phong nguyệt năm hồ khaacutech nổi thuyền

Cugraveng đạt lẽ hay nagravey coacute mệnh

ETHời cơ tạo hoaacute mặc tự nhiecircn [隊 Đogravei]

37

164

Một yecircn một saacutech một con lều

Song viết bao nhiecircu mặc bấy nhiecircu

Giậu cuacutec thu vagraveng nảy laacutec

Sacircn mai tuyết bạc che đều

Coacute con mới biết ơn cha nặng

Dagravenh lộc thigrave hay nghĩa chuacutea nhiều

Gẫm trong nhagraven nagraveo thửa được

ETHầy song hoa nở tiếng chim kecircu

38

165

Mấy phen lần bước dặm thanh vacircn

ETHeo lợi lagravem chi luống nhọc thacircn

Nhớ chuacutea lograveng cograven đan một tấc

Acircu thời toacutec đatilde bạc mười phacircn

Trigrave thanh caacute lội in vầng nguyệt

Cacircy tĩnh chim về rợp boacuteng xuacircn

Dầu phải dầu chăng mặc thế

ETHắp tai biếng mảng sự vacircn vacircn

50 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

39

166

Nối nghiệp tiecircn nhacircn đọc một kinh

Chẳng ngờ bước tới aacuteng cocircng danh

Cảm ơn nỡ phụ muocircn đời chuacutea

Phải luỵ vigrave nhacircn một chữ đỉnh [丁 đinh]

Vũ-tử lui tuy chịu dại

Baacute Di laacutenh mỗ necircn thanh

Xưa cograven cheacutep cacircu kinh để

Yecircn phận thigrave chăng nhục đến migravenh

40

167

Lagravem người biết maacutey khocircn lao

Lỗi thaacutec ai vigrave mỗ chuacutet nagraveo

Một phuacutet khaacutech chầy cograven thấy hỏi

Hai phen lần đến ắt chăng chagraveo

Cửa thầy giaacute nhơn nhơn lạnh 30

Lograveng bạn trăng vằng vặc cao

Lan huệ chẳng thơm thigrave chớ

Nỡ chi lại phải chốn tanh tao

PHỤ CHUacute 30) Bản Nocircm 這然然冷 Cửa thầy giaacute nhiecircn nhiecircn lạnh

41

168

ETHổi lần đatilde mấy aacuteng phocircn hoa [phồn]

Dầu ngặt ta vui đạo ta

Ngắm xem mai hay tuyết đến

Say thưởng nguyệt lệ thu qua

Ba thacircn hương hoả nhờ ơn chuacutea

Một cửa thi thư dotildei nghiệp nhagrave

Thấy biển triều quan đagrave ngại vượt

Trong dograveng phẳng coacute phong ba

42

169

Dửng dưng sự thế biếng đua tranh31

Dầu mặc checirc khen mặc dữ lagravenh

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 51

VIỆN VIỆT-HỌC

Boacutei ở lần tigravem xem non Tạ Phoacute

Xin về xưa goacutei ấn Ngu Khanh

Lagraveng doagravenh32 một aacuteng macircy bạc

Khaacutech khứa hai ngagraven nuacutei xanh

Coacute thủa biếng thăm bạn cũ

Lograveng thơ ngagraven dặm nguyệt ba canh

PHỤ CHUacute 31) Bản Nocircm 堆争 đocirci tranh

32) Bản Nocircm 廊盈 (lang doanh) NĐH-LVĐ laacuteng diềng

43

170

Rổi hoacuteng maacutet thủa ngagravey trường

Hoegrave lục đugraven đugraven taacuten rợp giương

Thạch lựu hiecircn cograven phun thức đỏ

Hồng liecircn triacute đatilde tiễn mugravei hương [池 trigrave]

Lao xao chợ caacute lagraveng ngư phủ

Dặng dotildei cầm ve lầu tịch dương

Dẽ coacute Ngu cầm đagraven một tiếng

Dacircn giagraveu đủ khắp đogravei phương

44

171

ETHoacutei khoacute thigrave lagravem việc ngửa tay

Chớ lagravem sự lỗi quỉ thần hay

Nhiều khocircn chẳng đatilde bề khocircn thật

Trăm kheacuteo nagraveo qua chướng kheacuteo đầy

Coacute của cho người necircn rộng miệng

Chẳng tham ở thế kẻo chau magravey

Bất nhacircn vocirc số nhagrave hagraveo phuacute

Của ấy nagraveo ai từng được chầy

45

172

Coacute xạ tự nhiecircn mugravei ngaacutet bay

Lọ lagrave đứng gioacute vung tay

Baacutenh lagravenh trong laacute ghecirc người thấy [ ghe]

Tiền tốt ngoagravei biecircn hoạ kẻ hay

Mực thước thế gian dầu coacute phải

52 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cacircn xưng thiecircn hạ dễ đacircu tagravey

Nhiều khocircn nhiều khoacute lo cho nhọc

Chẳng đatilde khocircn ngay kheacuteo đầy

46

173

Kẻ khocircn thigrave bảo kẻ ngacircy phagravem

Nghề nghiệp cầm tay ở mấy cam

Nen thợ necircn thầy vigrave coacute học [Necircn]

No ăn no mặc bởi hay lagravem

Một cơm hai việc nhiều người muốn

Hai thứ ba dograveng hoạ kẻ tham

Thấy lợi thigrave lagravem cho phải nghĩa

Matilde tacircy mặt khiến mấy lograveng đam

47

174

Tuy rằng bốn biển cũng anh tam

Coacute kẻ hiền lagravenh coacute kẻ phagravem

Nhiều thuyết đatilde đagravenh nhiều sự lỗi

Iacutet ăn thời lại iacutet người lagravem

Xa hoa ở rộng necircn khoacute

Tranh cạnh lagravem hờn bởi tham

Kigravea thừng nọ dai nagraveo coacute đứt

Người hơn ta thiệt mới hầu cam

48

175

Lộc trời cho đatilde coacute ngần

Tua hay thửa phận chớ cograven nagraven

Giagraveu nhiều của con chẳng coacute

Sống hơn người mệnh khoacute khăn

Hễ kể danh thơm hay được phuacutec

Mấy người maacute đỏ phải nhiều lần

Vắn dagravei được mất dầu thiecircn mệnh

Tratildei quaacutei lagravem chi cho nhọc nhằn

49

176

Việc ngoagravei hương đảng chớ đocirci co

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 53

VIỆN VIỆT-HỌC

Thấy kẻ anh hugraveng hatildey nhẫn cho

Rợ nọ coacute dai nagraveo coacute đứt Cacircy kia toan đẳn lại toan đo

Chớ đua huyết khiacute necircn giận

Lagravem mất lograveng người những lo

Hễ kẻ lagravem khocircn thigrave phải khoacute

Chẳng bằng vocirc sự ngaacutey o o 33

PHỤ CHUacute 33) Bản Nocircm 孚孚 phu phu

50

177

ETHiền địa nhagrave ta thấy đầy

Tạo tigravenh những ước được lacircu ngagravey

Xuacircn qua cograven bảo con đogravei cuốc

Hạ đến đagrave cho kẻ khaacutec cagravey

Coacutep lại thửa lagravem cagraveng tổn thiệt

Iacutech chi cograven muốn nhọc chacircn tay

Ruộng nương lagrave chủ người lagrave khaacutech

ETHạo đức lagravenh ấy của thầy [ chầy]

51

178

Bầu bạn cugraveng nhau nghĩa chớ vong

Người kia phuacute quiacute nỡ quecircn lograveng

Chặt vagraveng chẳng nhớ cacircu Hy Dịch

Khinh bạc magraveng ngacircm thơ Cốc-phong

Quacircn tử nước giao acircu những lạt

Hiền nhacircn rượu thết lọ lagrave nồng

Một phen bạn đến cograven đầm thấm

Hai bữa mừng nhau một mặt khocircng

52

179

Cheacutep hết bao nhiecircu sự thế ư

Ai ai đatilde biết được hay chưa

Kim ngacircn ấy của người cugraveng muốn

Tửu sắc lagrave nơi nghiệp khaacute chừa

Thế sự trai yecircu thiếp mọn

54 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhacircn tigravenh gaacutei nhớ chồng xưa

Chẳng say chẳng đắm lagrave quacircn tử

Người hiểm lograveng thay hatildey saacute ngờ

53

180

Chẳng hổ thacircn giagrave tuổi taacutec hư

Khoacute khăn dại dột mỗ lừ cừ

Toan cugraveng người mấy thigrave chưa đủ

Xử một ta nay ắt coacute dư

Bạn taacutec rạch rogravei đagrave phải chịu

Anh em traacutech moacutec ỷ khocircn từ

Bằng rồng nọ ai phen kịp

Mất thế cho necircn mặt dại ngơ Mất mượn acircm chữ末 (mạt)

54

181

ETHược mất tuy nơi sự tiếc mừng

ETHạo ta thocircng biết hết lacircng lacircng

Non cao bạch thạch nagraveo đời chuyển

Nước cả Hoagraveng-hagrave haacute thủa nhưng

Thiecircn hạ dotildei truyền lăng coacute thước

Thế gian bảo rắng thoacutec toan thưng

Nhọc nhằn ai chớ cograven than thở

Ăn coacute dừng thời việc coacute dừng [咹 Ăn]

55

182

ETHể truyền bia miệng kiếp nagraveo mograven

Cao thấp cugraveng xem sự mất cograven

Thương caacute thaacutec vigrave cacircu uốn lưỡi Ngacircm trai nagraveo chiết baacutet magraveu hograven

Giagrave mặc số trời đất

Dầu ai qua vợ con

Quacircn tử thaacutenh hiền lograveng tựa nước

Cagraveng giagrave cagraveng ngẫm của bugravei ngon

56

183

Triacute qua mười mới khaacute rằng necircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 55

VIỆN VIỆT-HỌC

Ỷ lacircy nho hầu đấng niecircn [153193 lấy]

ETHao buacutet phải dugraveng tagravei đatilde vẹn

Chỉ thư nấy cheacutep việc cagraveng chuyecircn

Vệ nam matildei matildei la tay thước

ETHiện bắc đagrave đagrave yecircn phận tiecircn

Nghiệp Tiecircu Hagrave lagravem khaacute kịp

Xưa nay cugraveng một sử xanh truyền

57

184

Tagravei đức thigrave cho lại coacute nhacircn

Tagravei thigrave keacutem đức một hai phacircn

Thờ cha lấy thảo lagravem pheacutep

Rập chuacutea hằng ngay mấy cần

ETHọc saacutech thigrave khocircng đogravei nghĩa saacutech [通 thocircng]

ETHem dacircn mạ nỡ mất lograveng dacircn

Của chăng phải đạo lagravem chi nữa

Muocircn kiếp nagraveo hề luỵ đến thacircn

58

185

Nagravey ragravey nhắn bảo khaacutech bagraveng quan

Khocircn phải lo lường dại được yecircn

Nọ kẻ tranh hugraveng necircn Haacuten tướng

Kigravea ai từ tước ẩn Thương-sơn

Giagrave tocirci theacutep cho necircn mẽ

Bể nồi hương bởi ngatilde bagraven

Khuyecircn kẻ trượng phu sinh ở thế

Hễ đường bất nghĩa chớ loagraven đa

59

186

Của nhiều sinh chẳng được con hiền

Ngagravey thaacuteng cocircng hư chực lỗ tiền

Tua saacute khoan khoan lograveng thế iacutet

Chớ magraveng cạy cạy khiến lograveng phiền

Gia tagravei ấy xem nhagraven hạ

ETHạo đức nagravey khaacute chiacutenh chuyecircn

Say rượu no cơm cugraveng aacuteo ấm

56 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Trecircn đời chỉn ấy khaacutech lagrave tiecircn

60

187

Khoacute khăn phuacute quiacute học Tocirc Tần

Miễn đức hơn tagravei được mỗ phần

Khoe tiết lagraveu lagraveu nơi học đạo

Ở triều khăn khắn chữ trung cần

Cotildei phagravem tục khỏi lograveng phagravem tục

Học thaacutenh nhacircn chuyecircn thoacutei thaacutenh nhacircn

Trung hiếu cương thường lograveng đỏ

Tự nhiecircn lọn nghiệp ba thacircn

61

188

Trung cần haacute nỡ trại cacircn xưng

Nhiều thaacutenh hiền xưa kiếp đatilde từng

Tước thưởng cagraveng ngagravey cagraveng dotildei chịu

Acircn thăng một bước một phen mừng

Ở đagravei caacutec giữ lograveng Bao Chửng

Nhậm tướng khanh thigrave thoacutei Nguỵ Trưng

Khoacuteng khảy thaacutei bigravenh đời thịnh trị

Nghiệp khai saacuteng tựa nghiệp trung hưng

XI QUI COcircN SƠN TRUgraveNG CỬU NGẪU TAacuteC

189

Trugraveng dương mấy phaacutet khaacutech thiecircn nha

Kịp phen nagravey được đỗ nhagrave

Tuacutei đatilde khocircng tiền khocircn chaacutec rượu

Vườn tuy coacute cuacutec chửa đacircm hoa

Phong sương đatilde beacuten biecircn thi khaacutech

Tang tử cograven thương tiacutech cố gia

Ngagravey khaacutec hay đacircu cograven việc khaacutec

Tiết lagravenh magrave 34 nỡ để cho qua

PHỤ CHUacute 34) Bản phiecircn đọc chữ 馬 (matilde) ba lối matilde mạ magrave

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 57

VIỆN VIỆT-HỌC

XII GIỚI SẮC

190

Sắc lagrave giặc đam lagravem chi

Thủa trọng cograven phograveng coacute thủa suy

Trụ mất quốc gia vigrave ETHaacutet Kỷ 35

Ngocirc ligravea thiecircn hạ bởi Tacircy Thi

Bại tan gia thất đời từng thấy

Tổn hại tinh thần sự iacutech chi

Phu phụ đạo thường chăng được chớ

Nối tocircng hoagrave phải một đocirci khi

PHỤ CHUacute 35) Bản Nocircm viếi sai chữ 己 (kỷ) thagravenh chữ 巳(Tỵ) 妲己 (ETHaacutet Kỷ)

XIII GIỚI NỘ

191

Giận lagravem chi tổn khiacute hoagrave

Nagraveo từng coacute iacutech nhọc migravenh ta

Nẻo đua khiacute huyết quecircn nhacircn nghĩa

Hoagrave mất nhacircn tacircm naacutet cửa nhagrave

Mấy phuacutet acircm thầm đường tiacutech lịch

Một cơn lừng lẫy tựa phong ba

ETHến khi tỉnh mới ăn năn lại

Nhẫn xong thigrave vạn sự qua

XIV HUẤN NAM TỬ

192

Nhắn nhủ phocirc bagravey đạo caacutei con

Nghe lượm lấy lọ chi đograven

Xa hoa lơ đatildeng nhiều hay hết [浪 latildeng] Hagrave tiện acircu đương iacutet hatildey cograven

Aacuteo mặc miễn lagrave cho cật ấm

Cơm ăn chẳng lọ keacuten mugravei ngon

Xưa đatilde coacute cacircu truyền bảo

Lagravem biếng hay ăn lở non

58 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

B THỜI LỆNH MOcircN

XV TẢO XUAcircN ETHẮC Yacute

193

ETHường tuyết thocircng cograven giaacute in

ETHatilde sai eacuten ngọc lại cho nhigraven

Xuacircn chầy liễu thấy chưa hay mặt

Vườn kiacuten hoa truyền mới lọt tin

Cagravenh coacute tinh thần ong chửa thấy

Tiacutenh quen khinh bạc diệp chăng thigraven [蝶 điệp]

Lạc-dương khaacutech ắt thăm tinh nhọc

Saacute mẹ cho ai quẩy đến biecircn [駡 mạ]

XVI TRỪ TỊCH

194

Mười hai thaacuteng lọn mười hai

Hết tấc đocircng trường saacuteng mai

Hắc-đế Huyền-minh đagrave đổi ấn

Soacutec phong bạch tuyết hatildey đeo đai

Chong đegraven chực tuế 36 cay con mắt

ETHốt truacutec khua na đắng lỗ tai

Chẳng thấy lịch quan tua saacute hỏi

Ướm xem dần nguyệt tiểu hay đagravei

PHỤ CHUacute 36) QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5 caacutec chỗ khaacutec

đọc nghĩa tuổi của chữ 歲 (tuế) Trong cacircu 194-5 nầy nếu đọc tuổi thigrave được trọn 7 acircm Nocircm

XVII VAtildeN XUAcircN

195

Tiacutenh từ gặp tiết lương thacircn

Thiếu một hai magrave no chiacuten tuần

Kiếp thiếu niecircn đi thương đến tuổi37

Oacutec dương hoagrave lại ngotilde dừng chacircn

Vườn hoa khoacutec tiếc mặt phi tử

Trigrave cỏ tươi nhưng lograveng tiểu nhacircn

Cầm cuốc chơi đecircm nagravey khaacutech noacutei [148632 đuốc]

Tiếng chuocircng chưa đoacuteng ắt cograven xuacircn

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 59

VIỆN VIỆT-HỌC

PHỤ CHUacute 37) mượn nghĩa chữ 歲 (tuế) tuổi

QATT coacute 17 chữ 歲 (tuế) bản phiecircn ghi tuổi trong 14 cacircu 30-2 38-2 40-7 47-2 54-6 72-6

75-7 99-5 120-2 134-7 180-1 195-3 205-2 235-2 Ghi tuế trong 3 cacircu 113-3 143-5 194-5

XVIII XUAcircN HOA TUYỆT CUacute

196

Ba thaacuteng hạ thiecircn boacuteng nắng dagravei

Thu đồng lạnh lẽo cagrave hoagrave hai [冬 đocircng] 秋冬冷了奇和131369

ETHocircng phong từ hẹn tin xuacircn đến

ETHầm ấm nagraveo hoa chẳng tốt tươi

XIX HẠ CẢNH TUYỆT CUacute

197

Vigrave ai cho caacutei đỗ quyecircn kecircu

Tay ngọc dugraveng dằng chỉ biếng thecircu

Lại coacute hoegrave hoa chen boacuteng lục

Thức xuacircn một điểm natildeo lograveng nhau

XX THU NGUYỆT TUYỆT CUacute

198

ETHocircng đagrave muộn lại sang xuacircn

Xuacircn muộn tới hegrave lại đổi lần

Tiacutenh kể tư mugravea coacute nguyệt

Thu acircu lagrave nhỉnh một hai phần

XXI TIacuteCH CẢNH [13 bagravei]

1

199

Hầu necircn khocircn lại tiếc khuacircng khuacircng

Thu đến đecircm qua cảm vả mừng

Một tiếng chagravey đacircu đacircm cối nguyệt [thiếu chữ đacircu]

Khoan khoan những lệ thỏ tan vừng

2

200

Dịp truacutec cograven khoe tiết cứng

Ragravey liễu đatilde rủ tơ mềm

Lầu hồng coacute khaacutech cầm xuacircn ở

60 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Cầm ngọc tay ai dặng dotildei thecircm

3

201

Dặng dotildei becircn tai tiếng quản huyền

Lograveng xuacircn nhẫn động ắt khocircn thigraven

Xuacircn xanh chưa dễ hai phen lại

Thấy cảnh cagraveng thecircm tiếc thiếu niecircn

4

202

Tiếc thiếu niecircn qua lật hẹn lagravenh

Hoa hoa nguyệt nguyệt luống vocirc tigravenh

Biecircn xanh nỡ phụ cười đầu bạc

ETHầu bạc xưa nay coacute thủa xanh

5

203

Hỡi kẻ biecircn xanh chớ phụ người

Thức xuacircn kể được mấy phen tươi

Vigrave thu cho nhẫn đầu necircn bạc

Chưa dễ ai đagrave ba bảy mươi

6

204

Ba bảy mươi nagraveo luống nhọc thacircn

ETHược thua đatilde biết sự vacircn vacircn

Chớ cười hiền trước rằng dại

Cầm đuốc chơi đecircm bởi tiếc xuacircn

7

205

Tiếc xuacircn cầm đuốc mảng chơi đecircm

Những lệ xuacircn qua tuổi taacutec thecircm

Chẳng thấy ngoagravei hiecircn tơ liễu rủ

Một phen liễu rủ một phen mềm

8

206

Liễu mềm rủ nhặt đưa hương

Hứng bận lầu thơ khaacutech ngại nương

Thấy cảnh lograveng thơ cagraveng vấn viacutet

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 61

VIỆN VIỆT-HỌC

Một phen tiếc cảnh một phen thương

9

207

Thương cảnh vỉ nhacircn cảnh hữu tigravenh [為 vigrave]

Huống chi người lạ cảnh hoagrave thanh

Xuacircn ba thaacuteng thigrave thu ba thaacuteng

Hoa nguyệt đon rugraveng mấy phuacutet lagravenh

10

208

Loagraven đơn ướm hỏi khaacutech lầu hồng

ETHầm ấm thigrave thương kẻ lạnh lugraveng

Ngoagravei ấy dugrave cograven aacuteo lẻ

Cả lograveng mượn đắp lấy hơi cugraveng

11

209

Ba xuacircn thigrave được chiacuten mười ngagravey [mươi]

Sinh vật lograveng trời chẳng tầy

Rỉ bảo đocircng phong hời hợt iacutet

Thế tigravenh chớ tiếc dửng dưng thay

12

210

Lầu xanh từ thấy khaacutech thi nhacircn

Vigrave cảnh lograveng người tiếc cảnh xuacircn

Mới traacutech thanh đồng tin diễn đến

Bởi chưng hệ chuacutea ETHocircng quacircn

13

211

ETHacircu đacircu cũng lệnh đồng quacircn [ETHacircu đacircu cũng chịu lệnh ETHocircng quacircn]

Nagraveo chốn nagraveo chẳng gioacute xuacircn

Huống lại vườn hoa cograven hoa truacutec cũ

Chồi thức tốt lạ mười phacircn

XXII THỦY TRUNG NGUYỆT

212

Nguyệt trong đaacutey nước nguyệt trecircn khocircng

Xem ắt lầm một thức cugraveng

62 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Hải Nhược chiết necircn cagravenh quẽ tử

Giang phi chiếm được giấc thiềm cung

Thu cao thỏ ướm thăm lograveng biển

Vực lạnh chacircu mừng thoaacutet miệng rồng

ETHiệu khiếp thiecircn nhan chăng nỡ tiễn

Lui thuyền lẳng đẳng ở trecircn dograveng

XXIII THỦY THIEcircN NHẤT SẮC

213

Trời nghi nguacutet nước mecircnh mocircng

Hai ấy cugraveng xem một thức cugraveng

Hương thỏ chigravem tăm hải nhược

Nhagrave giao datildei boacuteng Thiềm cung

Buacutet thiecircng Ma Cật tay khocircn mạc

Cacircu kheacuteo Huyền Huy yacute chửa đocircng

Lẻ coacute chim bay cugraveng caacute nhảy

Mấy hay kigravea nước nọ hư khocircng

C HOA MỘC MOcircN

XXIV MAI

214

Giữa mugravea đocircng lỗi thức xuacircn

Nam chi nở cực thanh tacircn

Trecircn cacircy khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

ETHaacutey nước ngờ lagrave mặt Thaacutei Chacircn

Cagraveng thủa giagrave cagraveng cốt caacutech

Một phen giaacute một tinh thần

Người người răng keacutem tagravei lương đống [浪 rằng]

Thửa việc điều canh bội mấy phần

XXV LAtildeO MAI

215

Hoa nảy cacircy necircn thủa dốc sương

Chẳng tagraven chẳng cỗi hatildey phong quang

Caacutech song khaacutec ngỡ hồn Cocirc-dịch

Thoaacuteng boacuteng in necircn mặt Thọ Dương

ETHecircm coacute macircy nagraveo quyến nguyệt

Ngagravey tuy gioacute chẳng bay hương

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 63

VIỆN VIỆT-HỌC

Nhờ ơn vũ lộ đagrave no hết

ETHocircng đổi dầu đocircng hatildey một đường

XXVI CUacuteC

216

Người đua nhan sắc thủa xuacircn dương

Nghỉ chờ thu cực lạ nường

Hoa nhẵn rằng đeo danh ẩn dật

Thức cograven phocirc bạn khaacutech văn chương

Tiacutenh tigravenh nagraveo đoaacutei bề ong bướm

Tiết muộn chẳng nagravei thửa tuyết sương

Dầu thấy xuacircn lan cugraveng lọn được

Ai ai đều coacute mỗ mugravei hương

XXVII HỒNG CUacuteC

217

Cotildei đocircng cho thức xạ cho hương

Tạo hoaacute sinh thagravenh khaacutec đẳng thường

Chuốt lograveng son chăng beacuten tục

Bền tiết ngọc kế chi sương

Danh thơm Thượng uyển cograven phen kịp

Bạn cũ đocircng ly ắt khaacute nhường

Miễn được chuacutea tiecircn yecircu chuộng đến

Ngagravey nagraveo khaacute ấy trugraveng dương

XXVIII TUgraveNG [3 bagravei]

1

218

Thu đến cacircy nagraveo chẳng lạ lugraveng

Một migravenh lạt thủa ba đocircng

Lacircm tuyền ai rặng giagrave lagravem khaacutech

Tagravei đocircng lương cao ắt cả dugraveng [đống]

2

219

ETHống lương tagravei coacute mấy bằng magravey

Nhagrave cả đogravei phen chống khoẻ tay

Cội rễ bền đời chẳng động

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

64 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

3

220

Tuyết sương thấy đatilde đặng nhiều ngagravey

Coacute thuốc trường sinh cagraveng khoẻ thay

Hổ phaacutech phục linh nhigraven mấy biết

Dagravenh cograven để trợ dacircn nagravey

XXIX TRUacuteC [3 bagravei]

1

221

Hoa liễu chiều xuacircn cũng hữu tigravenh

Ưa mi vigrave bởi tiết mi thanh

ETHatilde từng coacute tiếng trong đời nữa

Quacircn tử ai chẳng mảng danh

2

222

Danh quacircn tử tiếng nhiều ngagravey

Bảo khaacutech tri acircm mới biết hay

Huống lại nhưng nhưng sinh biến tục

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

3

223

Trượng phu tiết cứng khaacutec người thay

Dưỡng dỗ trời coacute yacute vay

Từ thủa hoacutea rồng cagraveng lạ nữa

Chuacutea xuacircn gẫm cagraveng xưa thay

XXX MAI [3 bagravei]

1

224

Xuacircn đến nagraveo hoa chẳng tốt tươi

Ưa mi vigrave tiết sạch hơn người

Gaacutec đocircng ắt đatilde từng lagravem khaacutech

Haacute những Bocirc Tiecircn kết bạn chơi

2

225

Tiecircn Bocirc kết đatilde bấy thu chầy

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 65

VIỆN VIỆT-HỌC

Ngẫm ngợi nhường bằng mếch trọng thay

Lại coacute một cagravenh ngoagravei ấy lẻ

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

3

226

Boacuteng thưa aacutenh nước động người vay

Lịm đưa hương một nguyệt hay

Huống lại bảng xuacircn xưa chiếm được

So tam hữu chẳng bằng magravey

XXXI ETHAgraveO HOA [6 bagravei]

1

227

Một đoaacute hoa đagraveo kheacuteo tốt tươi [đagraveo hoa]

Caacutech xuacircn mơn mởn thấy xuacircn cười

ETHocircng phong ắt coacute tigravenh hay nữa

Kiacuten tiễn mugravei hương dễ động người

2

228

ETHộng người hoa kheacuteo tỏ tinh thần

Iacutet bởi vigrave hoa iacutet bởi xuacircn

Dẽ sử chim xanh rigravenh chuốc lối [停 đừng]

Bugrave trigrave đatilde coacute khiacute hồng quacircn

3

229

Khiacute hồng quacircn hatildey saacute tagravei qua

Chớ phụ xuacircn nagravey chớ phụ hoa

Hoa coacute yacute thigrave xuacircn coacute yacute

ETHacircu đacircu cũng một khiacute dương hoagrave

4

230

Khiacute dương hoagrave haacute coacute tư ai

Năng một hoa nagravey nhẫn mọi loagravei

Tiacutenh kể chỉn cograven ba thaacuteng nữa

Kịp xuacircn matilde để maacute đagraveo phai

66 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

5

231

Maacute đagraveo phai hết bởi xuacircn qua

Nẻo lại đơm thigrave liền luống hoa

Yển sở Dao-trigrave đagrave coacute hạn

Chớ cho Phương Soacutec đến lacircn la

6

232

Phương Soacutec lacircn la đatilde hở cơ

Ba phen trộm được haacute tigravenh cờ

Coacute ai ướm hỏi tiecircn Vương-mẫu

Tiacuten khaacute tin thigrave ngờ khaacute ngờ

XXXII MẪU ETHƠN HOA

233

Một thacircn hoagrave tốt lại sang

Phuacute quiacute acircu chăng keacutem hải đường

Lai laacuteng lograveng thơ ngacircm chửa đủ

Ngoagravei nương tuyền ngọc triện cograven hương

XXXIII HOAgraveNG TINH

234

ETHất dư dưỡng được khoacutem hoagraveng tinh

Cẩu phương lagravenh để dưỡng migravenh

Ai rặng tuacutei thagravey chăng tủ thuốc [164316 đủ]

Hay vườn đatilde coacute vị trường sinh

XXXIV THIEcircN TUẾ THỤ

235

Cacircy lục rờn rờn boacuteng lục in

Xuacircn nhiều tuổi đatilde kể dư ngagraven

Ngagravey ngagravey đatilde coacute tiecircn lagravem bạn

ETHưa thuốc tiecircn lai chẳng phải xin

XXXV BA TIEcircU

236

Tự beacuten hơi xuacircn tốt lại thecircm

ETHầy buồng lạ magraveu thacircu đecircm

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 67

VIỆN VIỆT-HỌC

Tigravenh thư một bức phong cograven kiacuten

Gioacute nơi đacircu gượng mở xem

XXXVI MỘC CẬN

237

Aacutenh nước hoa in một đoaacute hồng

Vẫn nhơ chẳng beacuten bụt lagrave lograveng

Chiều mai nở chiều hocircm rụng

Sự lạ cho hay thuyết sắc khocircng

XXXVII GIAacute

238

Viện xuacircn đầm ấm nắng sơ soi

Aacuteo tế hung hung thủa mặc thocirci

Ăn nước kigravea ai được thuacute

Lần từng đốt mới hay mugravei

XXXVIII LAtildeO DUNG

239

Tigravem được lacircm truyền chốn dưỡng thacircn

Một phen xuacircn tới một phen xuacircn

Tuy đagrave chưa coacute tagravei lương đống

Boacuteng cả như cograven rợp đến dacircn

XXXIX CUacuteC

240

Nagraveo hoa chẳng beacuten khiacute đầm hacircm

Coacute mấy bầu sương nhị mới đacircm

Trugraveng cửu chớ hiềm thu đatilde muộn

Cho hay thu muộn tiết cagraveng thơm

XL MỘC HOA

241

Trời sinh vật uốn bằng người

Nếu được thợm tho thiếu tốt tươi [thơm]

Iacutet coacute hay đogravei thửa phận

Chẳng yecircu thigrave chớ nỡ chi cười

XLI MẠT LỴ

242

Magravei son beacuten phấn hacircy hacircy

68 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

ETHecircm nguyệt đưa xuacircn một nguyệt hay

Mấy kẻ hồng nhan thời bạc phận

Hồng nhan kia chớ cậy migravenh thay

XLII LIEcircN HOA

243

Lầm nhớ chẳng beacuten tốt hoagrave thanh [淋洳 Lấm nhơ]

Quacircn tử ham nhacircn được thửa danh [堪 kham]

Gioacute đưa hương đecircm nguyệt tĩnh

Trinh lagravem của coacute ai tranh

XLIII HOEgrave

244

Mộng lagravenh nagravey nảy bởi hoegrave trồng

Một phuacutet xuacircn qua một phuacutet trocircng

Coacute thủa ngagravey hegrave giương taacuten lục

ETHugraven đugraven boacuteng rợp cửa tam cocircng

XLIV CAM ETHƯỜNG

245

Thấy boacuteng cam đường nhớ Thiệu-cocircng

ETHất dư dời được bạn cugraveng thocircng

Buacutet thơ đatilde cheacutep hương cograven beacuten

Ngacircm ngợi nagraveo ai chẳng động lograveng

XLV TRƯỜNG YEcircN HOA

246

Ấy chẳng Tacircy Thi thigrave Thaacutei Chacircn

Trời cho tốt lạ mười phacircn

Ngagravey chầy điểm đatilde phong quần đỏ

Lửa tư mugravea một thức xuacircn

XLVI DƯƠNG

247

Chiếm được thiều quang chiacuten mươi

Dagravey dagravey hoa nở tốt hoagrave tươi

ETHocircng phong coacute yacute bugrave trigrave nữa

Một phuacutet xuacircn lagrave một động người

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 69

VIỆN VIỆT-HỌC

D CẦM THUacute MOcircN

XLVII LAtildeO HẠC

248

Gẫm hay sự thế nhẹ bằng locircng

Ăn uống chẳng nagravei bổng Vệ-cocircng

Lầu nguyệt đatilde quen tiecircn thổi địch

Non xuacircn từng bạn khaacutech ăn thocircng

Caacutenh xacircm bạch tuyết mười phần bạc

ETHiacutenh nhiễm đan sa chiacuten chuyển hồng

Ngagraven dặm trời dầu đủng đỉnh

Kham cười anh vũ mắc chưng lồng

XLVIII NHẠN TRẬN

249

Nước dẫy tragraveo cường cuối batildei đầy

Lagravem kỳ chiacutenh kheacuteo necircn bầy

ETHagraven chigravem đạn ngọc sao bắc

Phất dotildei cờ lau gioacute tacircy

Thu phaacutet lệnh nghiecircm hagravenh đỗ kiacutep

Sương thanh bảng nhặt tiếng kecircu chầy

Tử taacutei đường nghegraveo lograveng matilde ngacircy

XLIX ETHIỆP TRẬN

250

Lagravem sứ đi thăm tin tức xuacircn

Lay thay caacutenh nhẹ mười phacircn

Nội hoa lớp lớp vacircy đogravei hỏi

Doanh liễu khoan khoan kheacuteo lữa lần

Thục-đế để thagravenh gieacuteo giắt

Phong-vương đắp lũy khoacutec lăn

Chuacutea xuacircn giaacuteo tập dư ba thaacuteng

Mảng cầm ve mấy đỗ quacircn

L MIEcircU

251

Lọ vằn sinh bởi matildei phương tacircy

Phụng sự Như-lai trộm pheacutep thagravey

Hơn choacute được ngồi khi diện bếp

70 QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ

VIỆN VIỆT-HỌC

Tiếc hugravem chăng bảo chước leo cacircy

ETHi nagraveo kẻ cấm buồng the kiacuten

Ăn đợi ai lagravem bagraven soạn đầy

Khoacute mấy sang chẳng nỡ phụ

Nhacircn chưng giận chuột phải nuocirci magravey

LI TRƯ

252

Dagravei hagravem nhọn mũi cứng locircng

ETHược dưỡng vigrave chưng coacute thửa dugraveng

Lỗi hoagrave đagraven tinh bắc đẩu

Lang một điểm thụy Liecircu-đocircng

Chacircn khi mặt nước chưa hay lạt

Tiện chẳng hay bề biến hoaacute

Giương hai con mắt lại xem rồng

LII THAacuteI CẦU

253

Truyền tin chẳng lọ nhọc thanh đồng

Cỗi lograveng xuacircn lagravem sứ thocircng

Năm thức phacircy phacircy đuocirci phượng mở

Taacutem lograveng im ỉm chữ nhagraven phong

Dotildei qua ngagraven Liễu vương tơ bạc

Bay tiễn lograveng hoa động boacuteng hồng

Nẻo đến tin đacircu đều hết coacute

Nagraveng ngồi ai nỡ để tay khocircng

LIII NGHIỄN TRUNG NGƯU

254

ETHầm chơi biển học đatilde nhiều xuacircn

Dời đến trecircn yecircn nằm ngoaacutei chacircn

Magravey nọ hồm chiều lograveng mặc khaacutech [眉某歆遥 Magravey mỗ hocircm dao]

Kỳ magravei ngagravey thaacuteng của thi nhacircn

Khoẻ cagravey ruộng thaacutenh đagrave nhiều khảm

ETHược dưỡng cao văn vocirc số phần

HẾT TẬP THƠ CHỮ NOcircM

QUỐC AcircM THI TẬP TVG-PTĐ 71