Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
QUẢN TRỊ HÀNH CHÁNH
I. TOÅNG QUAN VEÀ QUAÛN TRÒ
1. K/n:
- QT laø söï taùc ñoäng cuûa chuû theå QT ñeán ñoái
töôïng QT nhaèm thöïc hieän caùc muïc tieâu.
- QT laø nhöõng hoaït ñoäng phaùt sinh töø söï taäp
hôïp cuûa nhieàu ngöôøi ñeå hoaøn thaønh nhöõng
muïc tieâu chung.
2. Ñaëc ñieåm chung cuûa QT
- Ñoái töôïng taùc ñoäng chuû yeáu laø con ngöôøi.
- Muïc tieâu thöôøng ñoøi hoûi phaûi ñaït hieäu quaû cao.
- Vöøa mang tính khoa hoïc vöøa mang tính ngheä thuaät.
4
QT là khoa học:
- QT là một khoa học vì được khái quát, tổng kết
thành quy luật, nguyên lý, công thức.. và áp dụng
giải quyết các vấn đề thực tế.
- Khoa học QT là bộ phận tri thức đã được tích lũy
qua nhiều năm, tổng hợp, kế thừa từ các ngành
khoa học khác như toán học, kinh tế học, tâm lý
học…
5
QT là khoa học:
- Khoa học QT: Cung cấp cho nhà QT suy nghĩ
có hệ thống trước các vấn đề phát sinh, các
phương pháp khoa học, những kỹ thuật giải
quyếtcác vấn đề trong thực tế. Khoa học QT
được lưu truyền và giảng dạy cho thế hệ sau.
6
- QT là nghệ thuật sáng tạo, không thể áp dụng theo
công thức cứng nhắc.
- Nghệ thuật QT chính là khả năng nhà QT biết làm
thế nào trong từng hoàn cảnh cụ thể.
- Nghệ thuật QT có được qua sự trải nghiệm,
nghiên cứu và quan sát... của nhà QT và thể hiện nó
trong các công việc hàng ngày.
Quản trị là nghệ thuật:
7
- Nghệ thuật QT biểu hiện trong một số lĩnh vực
như nghệ thuật sử dụng người, nghệ thuật
giải quyết các khó khăn, nghệ thuật giao tiếp,
phê bình, sử dụng thời gian...
Quản trị là nghệ thuật:
3. Caùc tröôøng phaùi quaûn trò
- Tröôøng phaùi coå ñieån: F.W.Taylor, H.Ford,
H.Fayol. Ñaëc ñieåm: hôïp lyù hoùa lao ñoäng.
Phaân tích nhöõng ñoäng taùc thöøa, töø ñoù ñeà
ra quy trình LÑ hôïp lyù cho NSLÑ cao hôn.
Haïn cheá: thieáu nhaân baûn, coi con ngöôøi
nhö laø moät ñinh oác trong boä maùy.
3. Caùc tröôøng phaùi quaûn trò
- Tröôøng phaùi quan heä con ngöôøi: (E.Mayo,
A.Maslow). Ñaëc ñieåm: nhaán maïnh yeáu toá con
ngöôøi.
Thay ñoåi ñieàu kieän LÑ: giaûm tieáng oàn, caûi
thieän ñieàu kieän LÑ, caûi tieán cheá ñoä nghæ ngôi... .
laøm taêng NSLÑ, taïo ra baàu khoâng khí thuaän lôïi
trong taäp theå.
3. Caùc tröôøng phaùi quaûn trò
- Tröôøng phaùi hieän ñaïi: nhieàu taùc giaû, ra ñôøi
trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Ñaëc ñieåm:
+ Söû duïng caùc moâ hình toaùn.
+ Ñònh löôïng thoâng tin, aùp duïng coâng cuï
thoáng keâ.
+ Söû duïng maùy tính ñieän töû laøm coâng cuï
trong vieäc ra quyeát ñònh.
3. Caùc tröôøng phaùi quaûn trò
- Tröôøng phaùi hieän ñaïi (tieáp)
Haïn cheá:
Raát khoù hieåu, chæ caùc chuyeân gia ñöôïc
ñaøo taïo môùi coù theå söû duïng caùc kyõ thuaät cuûa
tröôøng phaùi naøy, töø ñoù söï phoå bieán bò haïn
cheá.
3. Caùc tröôøng phaùi quaûn trò
- Tröôøng phaùi Nhaät baûn:
+ Thuyeát Z cuûa William Ouchi.
. Nhaân vieân laøm vieäc suoát ñôøi, trung thaønh.
Khoâng sa thaûi nhaân vieân, taát caû hoïp thaønh moät
gia ñình.
. Khoâng aùp ñaët KH töø treân xuoáng nhaân vieân,
moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc tham gia vaøo quyeát ñònh
chung.
. Moãi toå chöùc phaûi coù nhoùm kieåm tra chaát
löôïng.
3. Caùc tröôøng phaùi quaûn trò
- Tröôøng phaùi Nhaät baûn (tieáp):
+ Lyù thuyeát KAIZEN (Masaakiimai, 1986)
KAIZEN nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa
ngöôøi QT trong vieäc khuyeán khích nhaân
vieân noã löïc caûi tieán. Taäp trung vaøo nhöõng
caûi tieán nhoû, töøng böôùc moät, khoâng caàn
duøng nhieàu tieàn.
4. Nhaø quaûn trò
- Nhaø QT caáp thaáp: caáp baäc thaáp nhaát. Nhieäm vuï:
höôùng daãn, ñieàu khieån nhaân vieân laøm vieäc, tham
gia caùc coâng vieäc tröïc tieáp.
- Nhaø QT caáp trung gian: treân caùc nhaø QT caáp thaáp
vaø döôùi nhaø QT caáp cao (TP, tröôûng khoa, ....).
Nhieäm vuï: thöïc hieän caùc KH cuûa toå chöùc.
- Nhaø QT caáp cao: caáp baäc cao nhaát (chuû tòch, hieäu
tröôûng…). Nhieäm vuï: XD chieán löôïc vaø phaùt trieån
cuûa toå chöùc.
5. Caùc chöùc naêng quaûn trò
- Chöùc naêng hoaïch ñònh
- Chöùc naêng toå chöùc
- Chöùc naêng ñieàu khieån
- Chöùc naêng kieåm tra
II. CHÖÙC NAÊNG HOAÏCH ÑÒNH
1. K/n: HÑ laø caùc coâng vieäc chuaån bò cho
töông lai.
2. Taïi sao caàn HÑ
- Taêng khaû naêng ñaït keát quaû mong muoán.
- Giuùp caùc nhaø QT bieát caùch ñaït muïc tieâu.
- Phaùt trieån tinh thaàn laøm vieäc taäp theå.
- Giuùp nhaø QT kieåm tra vieäc thöïc hieän muïc
tieâu.
3. Caùc loaïi hoaïch ñònh
- Hoaïch ñònh chieán löôïc: xaùc ñònh muïc tieâu
daøi hạn, ñeà ra caùc bieän phaùp lôùn coù tính
ñònh höôùng.
- Hoaïch ñònh taùc nghieäp: xaùc ñònh muïc tieâu
ngaén haïn nhaèm naâng cao hieäu quaû ôû caùc
lónh vöïc cuï theå.
4. Quaù trình hoaïch ñònh
Phaân tích moâi tröôøng
Xaùc ñònh taàm nhìn
Xaây döïng muïc tieâu
Xaây döïng KH thöïc hieän muïc tieâu
4.1. Nghieân cöùu moâi tröôøng
Moâi tröôøng cuûa moät toå chöùc laø toång
hôïp nhöõng yeáu toá beân trong cuõng nhö beân
ngoaøi taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán keát quaû
hoaït ñoäng cuûa toå chöùc.
4.1.1. Moâi tröôøng beân ngoaøi
Moâi tröôøng beân ngoaøi bao goàm nhöõng
yeáu toá töø beân ngoaøi aûnh höôûng khaùch quan
ñeán hoaït ñoäng cuûa toå chöùc.
- KT: kinh phí huy ñoäng, thu nhaäp daân cö, …..
- Chính trò: luaät phaùp, caùc dieãn bieán chính trò
trong nöôùc, khu vöïc …..
- Khaùch haøng: ngöôøi söû duïng SP, dòch vuï….
4.1.1. Moâi tröôøng beân ngoaøi.
- Xaõ hoäi: quan nieäm veà ñaïo ñöùc, toát, xaáu,
phong tuïc taäp quaùn, trình ñoä vaên hoùa, dö
luaän XH…..
- Coâng ngheä: Tieán boä cuûa KHCN… (VD: coâng
ngheä tin hoïc).
Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi giuùp
xaùc ñònh caùc cô hoäi cuõng nhö caùc nguy
cô.
4.1.2. Moâi tröôøng beân trong
Bao goàm nhöõng ÑK beân trong aûnh höôûng
ñeán hoaït ñoäng cuûa toå chöùc.
- Nhaân löïc: trình ñoä, khaû naêng ñaøo taïo, …..
- Taøi chính: naêng löïc taøi chính, kieåm soaùt chi
phí….
- Neàn neáp: hôïp taùc, ñoaøn keát, khen thöôûng, kyû
luaät…..
Phaân tích moâi tröôøng beân trong giuùp xaùc
ñònh caùc ñieåm maïnh vaø caùc ñieåm yeáu.
4.1.3. Coâng cuï phaân tích moâi
tröôøng (Ma traän SWOT)
NHÖÕNG CÔ HOÄI
Opportunities (O)
1……………………
2……………………
NHÖÕNG NGUY CÔ
Threats (T)
1……………………
2……………………
NHÖÕNG ÑIEÅM MAÏNH
Strenghs (S)
1………………………
2………………………
NHÖÕNG ÑIEÅM YEÁU
Weaknesses (W)
1………………………
2………………………
Phoái hôïp S/T Phoái hôïp S/O
Phoái hôïp W/T Phoái hôïp W/O
4.1.3. Coâng cuï phaân tích moâi
tröôøng (Ma traän SWOT)
- Phoái hôïp S/O: söû duïng nhöõng ñieåm maïnh
beân trong ñeå taän duïng nhöõng cô hoäi beân
ngoaøi.
- Phoái hôïp S/T: söû duïng nhöõng ñieåm maïnh
beân trong ñeå traùnh khoûi hay giaûm ñi aûnh
höôûng cuûa nhöõng moái ñe doïa beân ngoaøi.
4.1.3. Coâng cuï phaân tích moâi tröôøng
(Ma traän SWOT)
- Phoái hôïp W/O: caûi thieän nhöõng ñieåm yeáu
beân trong baèng caùch taän duïng nhöõng cô
hoäi beân ngoaøi.
- Phoái hôïp W/T: laøm giaûm ñi nhöõng ñieåm yeáu
beân trong vaø traùnh khoûi nhöõng moái ñe doïa
vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi. (phoøng thuû).
Quaù trình hoaïch ñònh
Phaân tích moâi tröôøng
Xaùc ñònh taàm nhìn
Xaây döïng muïc tieâu
Xaây döïng KH thöïc hieän muïc tieâu
4.2. Xaùc ñònh taàm nhìn
Taàm nhìn laø ñònh höôùng hoaït ñoäng laâu
daøi cuûa toå chöùc. Hoặc làa hình ảnh của tổ
chức trong tương lai
4.2. Xaùc ñònh taàm nhìn
VD: Hoïc vieän haønh chính Malaysia phaán
ñaáu trôû thaønh moät trong nhöõng tröôøng
ñaøo taïo coù chaát löôïng haøng ñaàu theá giôùi
vaøo naêm 2020.
Quaù trình hoaïch ñònh
Phaân tích moâi tröôøng
Xaùc ñònh taàm nhìn
Xaây döïng muïc tieâu
Xaây döïng KH thöïc hieän muïc tieâu
4.3. Xaây döïng muïc tieâu
Muïc tieâu duøng ñeå chæ caùc keát quaû cuï theå
maø toå chöùc caàn phaán ñaáu ñaït ñöôïc.
- Muïc tieâu daøi haïn: thöôøng laø hôn 1 naêm, ñoâi
khi ñöôïc xaùc laäp cho moät nhieäm kyø, chaúng
haïn 5 naêm.
VD: cô quan X ñeà ra muïc tieâu: trong 3
naêm tôùi seõ tin hoïc hoùa toaøn boä heä thoáng
thoâng tin noäi boä.
4.3. Xaây döïng muïc tieâu
- Muïc tieâu ngaén haïn: ñöôïc ñeà ra cho moät
khoaûng thôøi gian trong voøng 1 naêm.
Muïc tieâu ngaén haïn thöôøng ñöôïc thieát
laäp chung cho toaøn toå chöùc vaø cho taát caû caùc
boä phaän chöùc naêng.
4.3.1. Kyõ naêng xaây döïng muïc tieâu
Khi xaây döïng muïc tieâu phaûi tuaân thuû
nguyeân taéc SMART:
- Muïc tieâu phaûi cuï theå (Specific): Phaûi chæ roõ
muïc tieâu lieân quan ñeán nhöõng vaán ñeà gì,
khoâng noùi chung chung.
VD: muïc tieâu “giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo
trong thaønh phoá” laø moät muïc tieâu khoâng
cuï theå.
4.3.1. Kyõ naêng xaây döïng muïc tieâu
- Muïc tieâu phaûi ño löôøng ñöôïc (Measurable).
Phaûi ñònh löôïng hoùa keát quaû cuoái cuøng caàn
ñaït ñöôïc baèng caùc chæ tieâu coù theå ñaùnh giaù.
VD: giaûm soá hoä ngheøo cuûa quaän trong naêm
tôùi xuoáng coøn 3%.
4.3.1. Kyõ naêng xaây döïng muïc tieâu
- Muïc tieâu phaûi coù theå ñaït ñöôïc (Achievable).
Muïc tieâu ñeà ra yeâu caàu phaûi coù söï phaán ñaáu
nhöng neáu ñaët muïc tieâu cao quaù thì seõ
khoâng coù khaû naêng ñaït ñöôïc.
VD: Tröôøng ñaïi hoïc Y phaán ñaáu 100% giaûng
vieân ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy trong
naêm hoïc tôùi.
4.3.1. Kyõ naêng xaây döïng muïc tieâu
- Muïc tieâu phaûi nhaát quaùn (Relevant).
Coù nghóa: vieäc thöïc hieän muïc tieâu naøy khoâng
caûn trôû vieäc thöïc hieän muïc tieâu khaùc.
Ví duï: Muïc tieâu naêm 2005 cuûa cô quan X:
+ 100% hoà sô ñöôïc saép xeáp laïi.
+ Tieát kieäm 20% kinh phí mua saém VPP.
4.3.1. Kyõ naêng xaây döïng muïc tieâu
- Muïc tieâu phaûi chæ roõ thôøi gian thöïc hieän
(Time).
Töùc laø phaûi chæ roõ giôùi haïn thôøi gian
thöïc hieän trong khoaûng thôøi gian naøo.
Quaù trình hoaïch ñònh
Phaân tích moâi tröôøng
Xaùc ñònh taàm nhìn
Xaây döïng muïc tieâu
Xaây döïng KH thöïc hieän muïc tieâu
4.4. Xaây döïng keá hoaïch thöïc hieän
muïc tieâu
Sau khi ñaõ xaây döïng caùc muïc tieâu, caàn
xaây döïng cho moãi muïc tieâu moät KH thöïc
hieän.
Vieäc xaây döïng KH khoâng coù maãu chung
nhöng trong KH phaûi theå hieän ñöôïc: coâng
vieäc phaûi laøm, ngöôøi chòu traùch nhieäm, thôøi
gian baét ñaàu ñeán khi hoaøn taát.
KH thöïc hieän muïc tieâu.
100% hoà sô ñöôïc saép xeáp laïi
T
T
Coâng vieäc Traùch
nhieäm
Thôøi
gian
Tình
traïng
1 Phoå bieán KH thöïc hieän muïc
tieâu cho VP.
CVP 15/3-1/4 R
2 XD caùch thöùc saép xeáp hoà sô
cho töøng loaïi hoà sô.
HDV
NV
15/4-5/5
3 Chuaån bò phöông tieän: giaù
keâ, bìa in saün, keïp giaáy….
NV Thöôøng
xuyeân
4 Thöïc hieän NV 1/6-1/12
5 Kieåm tra vaø ñaùnh giaù CVP
NV
3 thaùng
1 laàn
III. CHÖÙC NAÊNG TOÅ CHÖÙC
1. K/n:
Chöùc naêng toå chöùc laø vieäc löïa
choïn nhöõng coâng vieäc, boä phaän vaø boá
trí moãi boä phaän moät ngöôøi laõnh ñaïo vôùi
nhieäm vuï, quyeàn haïn ñeå thöïc hieän muïc
tieâu cuûa toå chöùc.
2. Caùc yeâu caàu vaø nhöõng nhaân toá aûnh
höôûng ñeán cô caáu toå chöùc
2.1. Caùc yeâu caàu ñoái vôùi moät cô caáu toå chöùc
quaûn trò toái öu.
- Ñaûm baûo tính toái öu.
- Ñaûm baûo tính linh hoaït hay khaû naêng thích
nghi cao.
- Ñaûm baûo ñoä tin caäy trong hoaït ñoäng.
- Ñaûm baûo tính kinh teá.
2.2. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán
cô caáu toå chöùc quaûn trò
- Chieán löôïc vaø muïc tieâu cuûa toå chöùc.
- Quy moâ vaø möùc ñoä phöùc taïp cuûa toå
chöùc.
- Kyõ thuaät vaø coâng ngheä söû duïng.
CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC TRÖÔØNG HOÏC
HIEÄU TRÖÔÛNG
HIEÄU PHOÙ HIEÄU PHOÙ
Khoa Khoa ……….. Phoøng Phoøng ………….
CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC TRÖÔØNG HOÏC
HIEÄU TRÖÔÛNG
HIEÄU PHOÙ HIEÄU PHOÙ
HÑ HÑ ……..
Khoa Khoa ……….. Phoøng Phoøng ………….
3.1 Khái niệm
- Phân quyền là phân tán quyền ra quyết định, cơ
sở của việc ủy quyền.
- Mức độ phân quyền càng lớn khi:
+ Số lượng quyết định cấp dưới nhiều.
+ Các quyết định đề ra ở cấp dưới càng quan trọng.
45
3. PHÂN CHIA QUYỀN LỰC
- Ủy quyền là việc tạo cho người khác quyền
hành và trách nhiệm để thực hiện một hoạt động nhất
định.
- Quá trình ủy quyền:
+ Xác định kết quả mong muốn
+ Giao nhiệm vụ
+ Giao quyền hạn
+ Kiểm tra và theo dõi.
46
3. PHÂN CHIA QUYỀN LỰC
3.2 Những nguyên tắc ủy quyền:
Ủy quyền không làm mất hay thu nhỏ quyền của
người uỷ quyền.
Quyền lợi, nghĩa vụ của người ủy quyền và
người được ủy quyền phải hài hòa và gắn bó
Nội dung, ranh giới của nhiệm vụ được ủy
quyền phải xác định rõ ràng
47
3. PHÂN CHIA QUYỀN LỰC
3.2 Những nguyên tắc ủy quyền (tt)
Ủy quyền phải tự giác, không áp đặt
Người được ủy quyền phải có đủ thông tin trước
khi bắt tay vào công việc.
Luôn luôn phải có sự kiểm tra trong quá trình
thực hiện sự ủy quyền.
48
3. PHÂN CHIA QUYỀN LỰC
3.3 Nghệ thuật ủy quyền
Những lưu ý để ủy quyền thành công:
- Sự hợp tác.
- Sự sẵn sàng chia sẽ
- Chấp nhận thất bại của người khác
- Sẵn sàng tin cậy cấp dưới
- Sẵn sàng lập ra và sử dụng kiểm tra rộng rãi
49
3. PHÂN CHIA QUYỀN LỰC
IV. CHÖÙC NAÊNG ÑIEÀU KHIEÅN
1. K/n:
Ñieàu khieån laø nhöõng hoaït
ñoäng lieân quan ñeán höôùng daãn, ñoäng
vieân nhöõng ngöôøi döôùi quyeàn thöïc
hieän caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc.
Ñieàu khieån ñöôïc hieåu laø chæ huy
con ngöôøi.
2. Caùc lyù thuyeát ñoäng vieân
2.1. Lyù thuyeát caáp baäc nhu caàu cuûa
Abraham Maslow.
Maslow cho raèng haønh vi cuûa con
ngöôøi baét nguoàn töø nhu caàu vaø nhöõng nhu
caàu ñöôïc xeáp theo moät trình töï öu tieân töø
thaáp ñeán cao veà taàm quan troïng. Cuï theå
xeáp thaønh 5 baäc:
Trình töï saép xeáp nhu caàu cuûa
A.Maslow
Nhu caàu cô baûn
Nhu caàu xaõ hoäi
Nhu caàu an toaøn, an ninh
Nhu caàu töï troïng
Nhu caàu töï theå hieän
Nhu caàu
caáp cao
Nhu caàu
caáp thaáp
YÙ nghóa cuûa lyù thuyeát caáp baäc nhu
caàu cuûa A. Maslow
Muoán ñoäng vieân nhaân vieân, ñoøi hoûi
nhaø quaûn trò caàn phaûi hieåu hoï ñang ôû
caáp ñoä nhu caàu naøo. Töø ñoù ñöa ra
caùc giaûi phaùp phuø hôïp cho vieäc thoûa
maõn nhu caàu cuûa ngöôøi LÑ.
2.2. Lyù thuyeát hai nhaân toá cuûa
Herzberg
Herzberg lieät keâ caùc nhaân toá laøm
cho ngöôøi lao ñoäng vöøa loøng vaø caùc
nhaân toá ñoäng vieân.
- Nhoùm nhu caàu: ñieàu kieän laøm vieäc,
tieàn löông, an toaøn ngheà nghieäp…. laø nhöõng
yeáu toá laøm cho ngöôøi LÑ vöøa loøng. Neáu
thieáu chuùng seõ daãn ñeán söï baát maõn.
2.2. Lyù thuyeát hai nhaân toá cuûa
Herzberg
- Nhoùm nhu caàu: söï coâng nhaän,
tieán boä trong coâng vieäc… laø caùc nhaân
toá ñoäng vieân.
Neáu caùc nhaân toá ñoäng vieân giaûi
quyeát khoâng toát seõ taïo ra tình traïng
khoâng thoûa maõn, nhöng chöa chaéc ñaõ
gaây ra baát maõn.
2.3. Lyù thuyeát veà söï coâng baèng
Stacy Adams cho raèng söï coâng
baèng laø moät ñoäng löïc.
Tuy nhieân, caàn löu yù ngöôøi LÑ
thöôøng caûm thaáy caùc keát quaû nhaän
ñöôïc khoâng töông xöùng khi so saùnh
vôùi nhöõng gì maø ngöôøi khaùc nhaän
ñöôïc.
3. Naêng löïc vaø caùc tieâu chí xaùc ñònh
naêng löïc
3.1. Naêng löïc
Naêng löïc cuûa moät ngöôøi laø khaû naêng
hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa ngöôøi ñoù.
- Döïa vaøo keát quaû laøm vieäc ñeå bieát moät ngöôøi
naøo ñoù coù naêng löïc hay khoâng.
- Baèng caáp, chöùng chæ hoïc taäp... chæ coù yù nghóa
tham khaûo.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
NAÊNG LÖÏC Kieán thöùc
Ñaïo ñöùc Phaåm chaát
caù nhaân
Quan heä
Kinh
nghieäm
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
a. Kieán thöùc: hieåu bieát veà töï nhieân, XH; lyù
thuyeát, phöông phaùp, soá lieäu …. .
- Kieán thöùc laø neàn taûng cuûa naêng löïc vì thieáu
noù seõ khoâng coù cô sôû lyù luaän daãn ñöôøng,
haønh ñoäng muø quaùng, nhieàu ruûi ro.
- Muoán coù vaø khoâng ngöøng gia taêng kieán thöùc,
caàn ñöôïc ñaøo taïo. Vieäc ñaøo taïo coù theå thoâng
qua tröôøng, lôùp, töï hoïc…. .
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
b. Kyõ naêng: möùc ñoä thaønh thaïo khi thöïc hieän
moät coâng vieäc cuï theå.
- Moãi ngöôøi phaûi thöïc hieän nhieàu coâng vieäc
khaùc nhau neân caàn nhieàu kyõ naêng khaùc nhau.
- Kyõ naêng laø boä phaän quan troïng cuûa naêng löïc.
Khoâng coù kyõ naêng, chæ bieát “Chæ tay naêm
ngoùn”, khoâng töï laøm ñöôïc vieäc gì.
- Muoán coù vaø khoâng ngöøng gia taêng kyõ naêng,
con ñöôøng duy nhaát: noã löïc laøm vieäc.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
c. Kinh nghieäm: laø nhöõng baøi hoïc tích luyõ töø
thöïc teá.
- Kinh nghieäm laø yeáu toá quan troïng cuûa naêng
löïc vì giuùp tieát kieäm thôøi gian, haïn cheá sai
soùt, ruûi ro.
- Kinh nghieäm coù ñöôïc chuû yeáu thoâng qua quaù
trình töï ñaùnh giaù. Cuõng coù theå hoïc töø ngöôøi
khaùc thoâng qua caùch giaûi quyeát coâng vieäc
trong nhöõng tình huoáng cuï theå.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
d. Caùc moái quan heä: laø nhöõng quan heä caù nhaân do
töøng ngöôøi töï xaây döïng qua thôøi gian.
- Caùc moái quan heä giuùp vieäc thöïc hieän nhieäm vuï
nhanh hôn, ñoâi khi quyeát ñònh söï thaønh coâng neân
caùc moái quan heä laø yeáu toá quan troïng cuûa naêng
löïc.
- Tuøy vò trí vaø coâng vieäc ñaõ laøm maø moãi ngöôøi taïo
ñöôïc caùc moái quan heä ít nhieàu.
- Tuøy theo lónh vöïc hoaït ñoäng maø xaùc ñònh taàm quan
troïng cuûa caùc moái quan heä.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
e. Ñoäng cô, hoaøi baõo: laø mong muoán hay öôùc
mô cuûa con ngöôøi.
- Öôùc mô mang laïi caûm giaùc höùng thuù, say
meâ. Töø ñoù con ngöôøi ñöôïc thuùc ñaåy ñeå
khoâng ngöøng hoïc taäp, reøn luyeän, vöôït qua
khoù khaên thaùch thöùc.
- Ñoäng cô, hoaøi baõo laø boä phaän quan troïng
haøng ñaàu cuûa naêng löïc vì neáu khoâng coù söï
höùng thuù, say meâ keát quaû laøm vieäc khoù coù
theå toát ñeïp.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
f. Quan nieäm veà ñaïo ñöùc: Ñaïo ñöùc thöôøng
duøng ñeå phaân bieät caùi toát vaø caùi xaáu, caùi
ñuùng vaø caùi sai.
Ñaïo ñöùc ñoøi hoûi ñaët quyeàn lôïi XH treân
quyeàn lôïi caù nhaân. Thöïc teá, con ngöôøi gaëp
khoù khaên vì ñaïo ñöùc thì tröøu töôïng coøn lôïi
ích caù nhaân laïi roõ raøng.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
Quan nieäm khoâng ñuùng veà ñaïo ñöùc seõ
daãn con ngöôøi ñeán sai laàm, töø sai laàm nhoû nhö
khoâng giöõ lôøi höùa ñeán sai laàm lôùn nhö gian
laän... Veà laâu veà daøi, nhöõng sai laàm ñoù laøm cho
con ngöôøi maát uy tín, phaùt trieån khoâng beàn
vöõng.
3.2. Caùc tieâu chí xaùc ñònh naêng löïc
g. Caùc ñaëc ñieåm caù nhaân: ñaêïc ñieåm cuûa töøng
ngöôøi cuï theå.
Coù nhöõng ñaêïc ñieåm caù nhaân do baåm
sinh maø coù, nhö söï nhaïy beùn, trí thoâng
minh … nhöng nhöõng ñaëc ñieåm baåm sinh
nhö vaäy khoâng nhieàu. Ña soá laø nhöõng ñaëc
ñieåm do hoïc taäp reøn luyeän maø coù ñöôïc.
Nhöõng ñaëc ñieåm aáy bao goàm:
g. Caùc ñaëc ñieåm caù nhaân
- Töï tin, nghò löïc: laø nieàm tin ôû khaû naêng
cuûa chính mình, luoân tìm caùch vuôït qua
moïi khoù khaên thaùch thöùc, khoâng naûn chí
tröôùc thaát baïi.
- Quyeát ñoaùn: Khoâng thay ñoåi tuyø tieän caùc
quyeát ñònh ñaõ ban haønh, nhaèm taïo nieàm
tin cuûa ngöôøi khaùc.
g. Caùc ñaëc ñieåm caù nhaân
- Saün saøng chòu traùch nhieäm: duõng caûm nhaän
traùch nhieäm tröôùc nhöõng haäu quaû do mình
taïo ra, khoâng ñoå loãi loanh quanh, ñoâi khi
nhaän caû traùch nhieäm cho ngöôøi khaùc. Nhö
vaäy seõ coù ñöôïc söï tin caäy cuûa ngöôøi khaùc.
- Thích öùng vôùi moâi tröôøng: luoân coi nhöõng
bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng laøm vieäc laø bình
thöôøng, saün saøng chaáp nhaän söï bieán ñoäng aáy.
g. Caùc ñaëc ñieåm caù nhaân
- Khaû naêng chòu ñöïng cao: coù khaû naêng
chòu ñöôïc aùp löïc cao cuûa coâng vieäc trong
moät thôøi gian daøi.
- Coù tinh thaàn hôïp taùc: coù khaû naêng truyeàn
ñaït yù töôûng, côûi môû, bieát laéng nghe vaø
chia seû yù kieán vôùi ngöôøi khaùc.
4. Caùc phong caùch laõnh ñaïo
Phong caùch laõnh ñaïo laø caùch thöùc
caáp treân cö xöû vôùi caáp döôùi.
Theo Kurt Lewin: coù 3 phong
caùch laõnh ñaïo chuû yeáu.
4.1. Phong caùch ñoäc ñoaùn
Caáp treân khoâng tham khaûo yù kieán
cuûa caáp döôùi khi ra quyeát ñònh.
- Öu ñieåm: Quyeát ñònh ñöôïc ban haønh
nhanh choùng, kòp thôøi.
- Nhöôïc ñieåm: Chuû quan, khoâng phaùt huy
ñöôïc saùng taïo, kinh nghieäm cuûa caáp
döôùi.
4.2. Phong caùch daân chuû
Ngöôøi laõnh ñaïo ra quyeát ñònh treân
cô sôû trao ñoåi yù kieán vôùi caáp döôùi.
- Öu ñieåm: Khai thaùc ñöôïc saùng kieán, kinh
nghieäm cuûa caáp döôùi vaø taïo ra söï thoûa maõn
cho hoï vì ñöôïc thöïc hieän coâng vieäc do chính
mình ñeà ra.
- Nhöôïc ñieåm: Toán keùm thôøi gian, tieàn baïc.
4.3. Phong caùch töï do
Ngöôøi laõnh ñaïo chæ ñöa ra chuû
tröông roài cho pheùp caáp döôùi ra quyeát
ñònh thöïc hieän.
- Öu ñieåm: Phaùt huy toái ña naêng löïc saùng
taïo cuûa caáp döôùi.
- Nhöôïc ñieåm: Deã daãn ñeán tình traïng hoãn
loaïn trong toå chöùc.
5. Caùc caên cöù löïa choïn phong
caùch laõnh ñaïo
- Ñaëc ñieåm cuûa caáp döôùi: Trình ñoä, kinh nghieäm,
giôùi tính, tuoåi taùc…
- Ñaëc ñieåm cuûa toå chöùc: tính chaát coâng vieäc, quy moâ
toå chöùc ….
- Caùc tình huoáng cuï theå: ñaõ döï tính, baát traéc…
- Ñaëc ñieåm cuûa nhaø laõnh ñaïo: 1 trong 3 phong caùch
coù 1 phong caùch töï nhieân nhaát ñoái vôùi nhaø laõnh
ñaïo.
5. Ra quyeát ñònh
5.1. Khaùi nieäm:
Quyeát ñònh quaûn trò laø haønh vi saùng taïo
cuûa nhaø quaûn trò nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà cuûa
moät toå chöùc.
5. Ra quyeát ñònh
5.2. Caùc yeâu caàu cuûa quyeát ñònh quaûn trò
- Phaûi coù caên cöù khoa hoïc
- Phaûi baûo ñaûm tính thoáng nhaát
- Phaûi ñuùng thaåm quyeàn
- Ñòa chæ phaûi roõ raøng
- Phaûi chæ roõ thôøi gian thöïc hieän
- Phaûi ñöôïc ñöa ra kòp thôøi
5. Ra quyeát ñònh
5.3. Quy trình ra quyeát ñònh
B1: Xaùc ñònh vaán ñeà caàn ra quyeát ñònh
B2: Xaây döïng caùc tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù vaø löïa
choïn phöông aùn quyeát ñònh
B3: Xaây döïng caùc phöông aùn giaûi quyeát vaán ñeà
B4: Ñaùnh giaù caùc phöông aùn ñaõ xaây döïng
B5: Löïa choïn phöông aùn toái öu
B6: Ra quyeát ñònh
5.4. Caùc kieåu ra quyeát ñònh
Victor Vroom vaø Philip Yeston ñaõ phaân bieät
5 kieåu ra quyeât ñònh:
1: Nhaø QT töï quyeát ñònh döïa treân thoâng tin hoï coù
2: Nhaø QT thu thaäp thoâng tin töø caáp döôùi roài töï
quyeát ñònh
3: Nhaø QT trao ñoåi vôùi caáp döôùi maø khoâng taäp
hôïp hoï laïi roài ra quyeát ñònh. Quyeát ñònh coù hoaëc
khoâng bò aûnh höôûng bôûi yù kieán cuûa caáp döôùi
5.4. Caùc kieåu ra quyeát ñònh
4: Nhaø QT trao ñoåi vôùi taäp theå ñeå laáy yù kieán
chungï, roài ra quyeát ñònh. Quyeát ñònh coù hoaëc
khoâng coù caùc yù kieán ñeà nghò cuûa taäp theå trong
ñoù.
5: Nhaø QT trao ñoåi, thaûo luaän vôùi taäp theå, caên cöù
vaøo yù kieán cuûa taäp theå ñeå ra quyeát ñònh.
5.4. Caùc kieåu ra quyeát ñònh
Öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc moâ hình ra quyeát ñònh
Kieåu 1 vaø 2
Öu ñieåm: Thôøi gian ra quyeát ñònh ngaén; tieát kieäm
chi phí, thôøi gian.
Nhöôïc ñieåm: Ñoäc ñoaùn, khoâng taän duïng ñöôïc suy
nghó cuûa ngöôøi khaùc.
5.4. Caùc kieåu ra quyeát ñònh
Öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc moâ hình ra quyeát ñònh
Kieåu 3,4 vaø 5
Öu ñieåm: Taän duïng ñöôïc kieán thöùc vaø kinh
nghieäm cuûa ngöôøi khaùc. Ñaëc bieät caàn neáu ñoù laø
vaán ñeà phöùc taïp vaø mang tính chieán löôïc.
Nhöôïc ñieåm: Toán thôøi gian; khuynh höôùng
nhöôïng boä, thoûa hieäp; traùch nhieäm caù nhaân
khoâng roõ.
5. Ra quyeát ñònh
5.6. Quy trình thöïc hieän quyeát ñònh
B1: Truyeàn ñaït quyeát ñònh ñeán nhöõng boä phaän
coù traùch nhieäm thi haønh
B2: Toå chöùc thöïc hieän quyeát ñònh
B3: Kieåm tra vaø ñieàu chænh quyeát ñònh
B4: Toång keát ñaùnh giaù vaø ruùt kinh nghieäm
5. Ra quyeát ñònh
5.5. Nhöõng vaán ñeà caàn löu yù khi ra quyeát ñònh
- Quaù tin töôûng vaøo kinh nghieäm baûn thaân cuõng
nhö ñaùnh giaù noù quaù cao
- Mang tính thoûa hieäp vaø nhieàu luùc boû qua
nhöõng vaán ñeà chính
- Döïa treân nhöõng aán töôïng hoaëc caûm xuùc caù
nhaân
- Quaù caàu toaøn
- Thoâng tin chöa ñaày ñuû
V. CHÖÙC NAÊNG KIEÅM TRA
1. Caùc loaïi kieåm tra.
1.1. Kieåm tra trong khi thöïc hieän. Theo doõi
nhöõng dieán bieán trong quaù trình thöïc hieän
KH.
1.2. Kieåm tra sau khi thöïc hieän.
Ño löôøng keát quaû thöïc teá vaø ñoái chieáu vôùi
KH.
Kieåm tra thöôøng ñöôïc tieán haønh theo caùc
giai ñoaïn:
1.2.1. Laäp keá hoaïch kieåm tra
- Leân lòch kieåm tra. Laø taøi lieäu ñöôïc chuaån bò
trong giai ñoaïn laäp KH, ñöôïc phaân chia theo
boä phaän chöùc naêng.
- Cöû ñoaøn kieåm tra. Taïi moãi boä phaän, laõnh
ñaïo seõ chæ ñònh moät nhoùm kieåm tra, trong
ñoù coù moät tröôûng nhoùm.
Nhieäm vuï: ñaùnh giaù keát quaû thöïc hieän KH,
laäp baùo caùo, kieåm tra bieän phaùp khaéc phuïc
vaø trình baùo caùo cho laõnh ñaïo.
1.2.2. Tieán haønh kieåm tra
Kieåm tra chæ döïa treân nhöõng baèng
chöùng khaùch quan. Nhöõng khaúng ñònh
khoâng coù caên cöù, dö luaän, tin ñoàn....
khoâng ñöôïc coi laø baèng chöùng khaùch
quan.
1.2.3. Baùo caùo kieåm tra
Moãi toå chöùc coù heä thoáng baùo caùo
rieâng nhöng caàn ñöôïc hoaøn taát tröôùc khi
keát thuùc kieåm tra.
Baùo caùo thöôøng ñöôïc vieát döôùi daïng
bieåu maãu vaø coù caùc noäi dung:
1.2.3. Baùo caùo kieåm tra
- Thôøi gian vaø ñòa ñieåm kieåm tra.
- Teân kieåm tra vieân, teân boä phaän ñöôïc kieåm tra.
- Caùc ñieåm khoâng hoaøn thaønh.
- Chöõ kyù ngöôøi kieåm tra vaø beân ñöôïc kieåm tra.
- Thôøi haïn söûa chöõa caùc ñieåm khoâng hoaøn thaønh.
- Kieåm tra xaùc nhaän caùc ñieåm khoâng hoaøn thaønh
ñaõ söûa chöõa.
KH thöïc hieän muïc tieâu.
100% hoà sô ñöôïc saép xeáp laïi
T
T
Coâng vieäc Traùch
nhieäm
Thôøi
gian
Tình
traïng
1 Phoå bieán KH thöïc hieän muïc
tieâu cho VP.
CVP 15/3-1/4 R
2 XD caùch thöùc saép xeáp hoà sô
cho töøng loaïi hoà sô.
HDV
NV
15/4-5/5
3 Chuaån bò phöông tieän: giaù
keâ, bìa in saün, keïp giaáy….
NV Thöôøng
xuyeân
4 Thöïc hieän NV 1/6-1/12
5 Kieåm tra vaø ñaùnh giaù CVP
NV
3 thaùng
1 laàn
BAÙO CAÙO ÑAÙNH GIAÙ
Boä phaän ñöôïc ñaùnh giaù: Phoøng …...
Ngöôøi ñaùnh giaù: Ng vaên A (PGÑ)
Ngaøy ñaùnh giaù: 2/1/2006.
TT Coâng vieäc chöa hoaøn
thaønh, Chæ tieâu ñaàu
ra chöa ñaït
Nguyeân
nhaân
Höôùng
khaéc
phuïc
Ngaøy
khaéc phuïc
xong
1 Coâng vieäc soá 3 ....:
Chöa XD ñöôïc caùch
thöùc saép xeáp hoà sô
ñoái vôùi töøng loaïi hoà
sô.
Chöa môøi
ñöôïc
chuyeân gia
höôùng daãn
Môøi sôùm
chuyeân
gia höôùng
daãn
10/1/06
2 ……
.. ……
PHAÀN II
CAÙC VAÊN BAÛN
THOÂNG DUÏNG TRONG
MOÄT TOÅ CHÖÙC HAØNH CHAÙNH
1. Thể thức văn bản
Là tập hợp các thành phần cấu thành
văn bản, bao gồm những thành phần
chung áp dụng đối với các loại văn bản và
các thành phần bổ sung trong một số loại
văn bản nhất định.
1. Thể thức văn bản
1.1. Quốc hiệu (ô số 1)
Quốc hiệu ghi trên văn bản bao gồm 2 dòng
chữ:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
và “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.
1. Thể thức văn bản
1.2. Tên cơ quan ban hành văn bản (ô số 2)
Bao gồm tên cơ quan ban hành văn bản và
tên cơ quan cấp trên trực tiếp (nếu có). Tên cơ
quan ban hành văn bản được ghi theo tên gọi
chính thức, tên cơ quan cấp trên trực tiếp có
thể viết tắt những cụm từ thông dụng như Giáo
hội Phật giáo (GHPG).
GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM
HỌC VIỆN PHẬT GIÁO….
1. Thể thức văn bản
1.3. Số, ký hiệu của văn bản (ô số 3)
- Số của văn bản là số thứ tự đăng ký văn bản do
cơ quan ban hành trong 1 năm, ghi số 01 vào
ngày đầu năm và kết thúc vào ngày 31-12.
- Ký hiệu bao gồm chữ viết tắt tên loại văn bản
(trừ công văn) và chữ viết tắt tên cơ quan ban
hành văn bản.
Vd: QĐ của HVPG: Số: 09/QĐ-HVPG
1. Thể thức văn bản
1.4. Địa danh và ngày, tháng, năm ban hành văn
bản (ô số 4)
- Địa danh ghi trên văn bản là tên gọi chính thức
của tổ chức nơi cơ quan đóng trụ sở.
- Ngày, tháng, năm ban hành văn bản là ngày,
tháng, năm văn bản được ký ban hành. Lưu ý
phải viết đầy đủ ngày... tháng... năm...; đối với
những số chỉ ngày, tháng nhỏ hơn 10 phải ghi
thêm số 0 ở trước.
1. Thể thức văn bản
1.5. Trích yếu nội dung văn bản (ô số 5a và 5b)
Trích yếu nội dung của văn bản là một câu
ngắn gọn hoặc một cụm từ, phản ánh khái quát
nội dung chủ yếu của văn bản.
1. Thể thức văn bản
1.6. Nội dung văn bản: phản ánh các quy định; các vấn đề, sự việc… được trình bày. Yêu cầu cơ bản: (ô số 6)
- Phù hợp với hình thức văn bản được sử dụng;
- Các vấn đề, sự việc phải được trình bày ngắn gọn, rõ ràng;
- Cách diễn đạt đơn giản, dễ hiểu;
- Không dùng từ ngữ địa phương, nước ngoài nếu không thực sự cần thiết. Thuật ngữ chuyên môn cần phải được giải thích..
1. Thể thức văn bản
1.7. Chức vụ, họ tên và chữ ký của người có thẩm quyền (ô số 7a, 7b và 7c)
- Ký thay mặt tập thể ghi chữ “TM.” trước tên tập thể lãnh đạo; Ký thay ghi chữ “KT.”; Ký thừa lệnh ghi chữ “TL.” ; Ký thừa uỷ quyền ghi chữ “TUQ.” trước chức vụ của người đứng đầu cơ quan.
- Chức vụ người ký: chức danh lãnh đạo của người ký; chỉ ghi chức danh như CT, Phó CT, Tổng thư ký, … mà không ghi tên cơ quan.
- Trước họ tên người ký, không ghi học hàm, học vị và các danh hiệu danh dự khác, trừ văn bản của các tổ chức giáo dục, y tế, nghiên cứu khoa học. Khi cần thiết, có thể ghi thêm học hàm, học vị.
1. Thể thức văn bản
1.8. Dấu của cơ quan (ô số 8)
Dấu trên văn bản được đóng trên chữ ký,
lệch về phía trái và chiếm khoảng từ 1/3 đến ½
chữ ký.
1. Thể thức văn bản
1.9. Nơi nhận (ô số 9a-cho công văn và 9b)
- Nơi nhận xác định cơ quan, cá nhân nhận văn bản, được xác định cụ thể.
- Cá nhân soạn thảo đề xuất những cơ quan và cá nhân nhận văn bản.
- Đối với văn bản chỉ gửi cho một số đối tượng cụ thể thì phải ghi tên từng cơ quan, cá nhân nhận văn bản; đối với văn bản được gửi cho một nhóm đối tượng thì nơi nhận được ghi chung, ví dụ: Các Bộ, ….
1. Thể thức văn bản
1.10. Dấu chỉ mức độ khẩn, mật. (ô số 10a, 10b và
11)
- Độ khẩn có 3 mức: hoả tốc, thượng khẩn hoặc
khẩn. Dấu độ khẩn được khắc sẵn, mực dùng
để đóng dấu màu đỏ tươi.
- Độ mật có 3 mức: tuyệt mật, tối mật hoặc mật.
Nếu văn bản cần thu hồi thì đóng dấu thu hồi.
Cách thực hiện như mức độ khẩn.
1. Thể thức văn bản
1.11. Các thành phần thể thức khác
- Địa chỉ cơ quan, địa chỉ E-Mail, địa chỉ Website, số Tel,
số Fax … ;
- Các chỉ dẫn “lưu hành nội bộ”, “dự thảo”… có thể
đánh máy hoặc dùng con dấu khắc sẵn đóng lên;
- Ký hiệu người đánh máy và số lượng bản phát hành
đối với những văn bản cần quản lý chặt chẽ;
- Số trang: từ trang thứ hai trở đi phải được đánh số; số
trang của phụ lục được đánh riêng, theo từng phụ lục.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Harold Koontz, Cyril Odonell, Heinz
Weihrich (1994), Nhöõng vaán ñeà coát yeáu cuûa
quaûn lyù, NXB Khoa hoïc vaø kyõ thuaät.
2. James H. Donnelly, James L. Gibson, John
M. Ivancevich (2001), Quaûn trò hoïc caên baûn,
NXB Thoáng keâ.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
3. Peter F. Drucker (2003), Nhöõng thaùch thöùc
cuûa quaûn lyù trong theá kyû XXI, Nxb Treû.
4. Fred R. David (2003), Khaùi luaän veà quaûn trò
chieán löôïc, Nxb Thoáng keâ.