R BA AIARI - Muba Yayınları · A) Osmanlı’da yaşanan iç sorunlar dış politi-kayı olumsuz etkilemiştir. B) Osmanlı Devleti ittifak arayışına girmiştir. C) Osmanlı

33

ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ

DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA OSMANLI SİYASETİ (1595 – 1774)

ÇIKMIŞ SORU

I. Rusya

II. İtalya

III. Fransa

Yukarıdakilerden hangileri XVIII. yüzyılda kendi çıkarları doğrultusunda Osmanlı Devle-ti’ne baskı yapan devletler ara-sındadır?

A) YalnızI B) YalnızII

C) YalnızIII D) IveIII

E) IIveIII

ÖSS - 2009 SOS-2

Doğru Cevap D

ÖRNEK

XVIII.yüzyıldaOsmanlıDevletiAvrupaDevletleri ilediplomatikilişkilereönemvermeyebaşla-mıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu du-rumun kanıtı olarak gösterile-bilir?

A)IslahatlardaAvrupalıuzman-larınkullanılması

B)Batının askeri ve teknik üs-tünlüğününkabuledilmesi

C)Batı başkentlerinde elçilikle-rinaçılması

D)Rusya’yakarşıaskeri ittifak-laryapması

E)İçborçlanmayagidilmesi

ÇÖZÜM

XVIII.yüzyıldasavaşlardaartanyenilgiler ve toprak kayıpların-dandolayıOsmanlıdiplomasiyikullanarakdahabarışçıpolitika-lar izlemeye çalışmıştır.Diplo-matikilişkilerbaşlatmakiçinBatıbaşkentlerindeelçilikleraçılma-yabaşlanmıştır.

Doğru Cevap C

TEST • 1

1. Avusturya ile 1606 yılında yapılan Zitvatorok Antlaşması’na göre; Eğri Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Devleti’ne bırakılacak, Avus-turya’nın Osmanlı Devleti’ne ödediği yıllık vergi kaldırılacak ve Avusturya arşidükü pro-tokolde Osmanlı padişahına denk sayılacaktı.Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi-ne ulaşılamaz?

A) Osmanlı Devleti’nin Avusturya’ya karşı as-keri üstünlüğünü koruduğuna

B) Batıda en geniş sınırlara ulaşıldığındaC) Avusturya’ya karşı siyasal üstünlüğün kay-

bedildiğineD) Osmanlı’nın ekonomik kayba uğradığınaE) Osmanlı diplomatlarının dış politikada ba-

şarılı olamadığına

2. XVII. yüzyılda Osmanlı’nın doğu sınırının büyük ölçüde kesinleşmesini sağlayan antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kasr-ı Şirin B) Ferhat PaşaC) Serav D) Nasuh PaşaE) Ahmet Paşa

3. Aşağıdaki gelişmelerden hangisinden sonra Avrupalılar Türkleri Avrupa’dan atma konusunda ümitlenerek Osmanlı’ya karşı Kutsal İttifak oluşturmuşlardır?

A) Karlofça AntlaşmasıB) Zitvatorok AntlaşmasıC) Osmanlı – İran SavaşlarıD) II. Viyana KuşatmasıE) İnebahtı Savaşı

4. Rusya aşağıdaki antlaşmalardan hangi-siyle Karadeniz ve Akdeniz’deki Türk su-larında serbestçe ticaret yapma hakkı elde etmiştir?

A) Belgrat B) YaşC) Küçük Kaynarca D) BerlinE) Paris

5. I. AvusturyaII. RusyaIII. VenedikIV. LehistanV. Fransa

Yukarıdaki devletlerden hangileri II. Viya-na Kuşatması’ndan sonra Osmanlı Dev-leti’ne karşı oluşturulan Kutsal İttifak içerisinde yer almamıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6. XVII. yüzyılda Osmanlı - Lehistan ilişkileri-nin bozulmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?

A) Lehistan’ın Osmanlı himayesinde bulunan Eflak, Boğdan ve Erdel’in iç işlerine müda-halesi

B) Lehistan’ın Osmanlı topraklarına saldırılar düzenleyen Kazakları koruması

C) Lehistan’ın Rusya ve Habsburglarla yakın-laşması

D) Lehistan’ın Osmanlı ve Rusya arasında tampon devlet olması

E) Lehistan’ın Osmanlı Devleti’nin himaye-sindeki Ukrayna’ya saldırması

7. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde baş-layan ve 1669 yılında Osmanlı’nın Girit Adası’nı almasına kadar süren Osmanlı - Venedik mücadelesinin temel nedeni aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Akdeniz’de üstünlük sağlama mücadelesiB) Venedik’in ekonomik ayrıcalıklarını artır-

mak istemesiC) Venedik’in Osmanlı gemilerine zarar ver-

mesiD) Venedik’in Kutsal İttifak içerisinde yer al-

masıE) Girit kuşatması sırasında Venedik’in Ça-

nakkale Boğazı’na saldırması

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

44



ÇIKMIŞ SORU

II. Viyana Kuşatması sırasındaOsmanlı ordusunun kumanda-nı olup kuşatmanın başarısızolmasından dolayı idam edi-len sadrazam aşağıdakilerdenhangisidir?

A) SokulluMehmetPaşa

B) FazılAhmetPaşa

C) KöprülüMehmetPaşa

D)MerzifonluKaraMustafaPaşa

E) ÇandarlıHalilPaşa

LYS - 2016Doğru Cevap D

ÖRNEK

Osmanlı Devleti’nin 1683’te Vi-yana’yı kuşatmasında;

I. Avusturya baskılarına kar-şıMacar ilerigelenlerindenTökeli İmre’ninyardımiste-mesi

II. Osmanlı’yakarşıKutsalİtti-fak’ınkurulması

III. Macaristan’daki Osmanlıegemenliğinin sağlamlaştı-rılmakistenmesi

durumlarından hangileri etkili olmuştur?



E) I,IIveIII

ÇÖZÜM

Avusturyalılarınegemenliklerial-tındakiProtestanMacarlarabas-kıuygulamasısonucuMacarlarOsmanlı’dan yardım istemiştir.Ayrıca Macaristan üzerindekihakimiyeti sağlamlaştırmak veAvusturya’dangelebileceksaldı-rılarıönlemedüşüncesidekuşat-madaetkiliolmuştur.

Doğru Cevap D

8. Osmanlı donanması İnebahtı yenilgisinden(1571), Girit kuşatmasının başladığı 1645’e ka-dar Akdeniz’de ciddi bir faaliyet göstermemiş-tir. F. Braudel’e göre bu barış dönemi Osmanlı denizciliğinin gerilemeye başladığı dönemdir.İnebahtı’nın gerçekleştiremediğini bu barışdönemi gerçekleştirmiştir. Donanma artık ça-lışmadığından, yenilenmediğinden ve bakım-sızlıktan yok olacaktır.Buna göre Osmanlı donanmasının zayıf-lamasında;

I. donanmaya barış döneminde gerekli ilgi-nin gösterilmemesi,

II. Akdeniz’deki fetihlerin tamamlanması,III. yetenekli denizcilerin artık yetişmemesidurumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III

9. Karlofça Antlaşması’nın devamı niteliğindeolan İstanbul Antlaşması ile Rusya Azak Ka-lesi’ni almış ve İstanbul’da daimi elçi bulun-durma hakkı elde etmiştir.Buna göre Rusların;

I. kutsal yerleri serbestçe ziyaret edebilme,II. Karadeniz’e açılma,III. Osmanlı Devleti’nin iç işlerine müdahale

etmegibi konulardan hangilerinde bir avantaj elde ettiği söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) II ve III

10. XVIII. yüzyılın ilk yıllarında Karlofça Ant-laşması ile kaybettiği yerleri geri almakisteyen Osmanlı Devleti bu politikasında,

I. Rusya,II. Avusturya,III. Venedikdevletlerinden hangilerine karşı başarılı olamamıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III

11. Osmanlı Devleti’nin 1645’te Girit’i kuşatma-sına karşılık Venedik Çanakkale Boğazı’nıkuşatmıştır. Bu kuşatma sırasında yelkenli ge-milerden oluşan Venedik donanmasıyla başaçıkılamamıştır. Bunun üzerine kürekli gemiler(kadırga) yerine, yelkenli (kalyon) gemiler in-şaa edilmesi kararı alınmıştır. Çünkü yelkenligemiler savaş sırasında rüzgarı da kullanarakdaha hızlı hareket etmektedir.Buna göre, Osmanlı’nın kadırgadan kal-yona geçmesinin nedeni aşağıdakilerdenhangisidir?

A) Okyanus koşullarına uygun gemiler yap-mak

B) Donanmanın asker sayısını azaltmakC) Hareket kabiliyeti yüksek bir donanma

oluşturmakD) Ticarette Avrupalı devletlerle rekabet ede-

bilmekE) Denizlerde savunmaya çekilmek

12. 1648’de Kutsal Roma – Germen İmparator-luğu ile Fransa arasında imzalanan West-phalia Antlaşması’nın;

I. ulusların kendi geleceğini tayin hakkı,II. devletler arası eşitlik,III. iç işlerine karışmamagibi ilkelerinden hangileri ulus devletle-rinin ortaya çıkışına zemin hazırlamıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) I, II ve III

13. Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyıldayapılan Osmanlı – Rus savaşlarının ne-denlerinden biri değildir?

A) Rusya’nın Kırım’a hakim olmak istemesiB) Rusya’nın Balkan halklarını Osmanlı’ya

karşı kışkırtmasıC) Rusya’nın sıcak denizlere inmek istemesiD) Osmanlı’nın Hristiyan tebaanın haklarını

genişletmesiE) Rusya’nın Lehistan’a müdahale etmesi

Yanıtlar12345678910111213BADCEDAAEBCAD

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

55


ÇIKMIŞ SORU

I. Lehmilliyetçileri

II. İsveçKralıXII.Şarl(Demir-başŞarl)

III. İspanya’dankaçanYahudiler

Yukarıdaki sığınmacılardan hangileri Osmanlı Devleti ile Rusya arasında savaşa neden olmuştur?


C) YalnızIII D) IveII

E) I,IIveIII

LYS - 2010

Doğru Cevap D

ÖRNEK

XVIII. yüzyılda Karlofça Antlaş-ması’yla Macaristan’ın büyükbölümü alan ve ardında da Bos-na -Hersek’e yerleşmek isteyen devlet aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Avusturya B) Rusya

C) Fransa D) İngiltere

E) İtalya

ÇÖZÜM

Avusturya’nınasılamacıAdriya-tikveEgedenizlerinekıyısıolanOsmanlı’nınBalkantopraklarınıelegeçirmekti.BöyleceAvustur-yasıcakdenizlereinebilecekti.

Doğru Cevap A

NOT

CoğrafiKeşiflerlegelenekselti-caret yolları (İpek ve Baharat)canlılığınıyitirmiştir.BudurumOsmanlıDevleti’niolumsuzetki-lemiştir.


TEST • 2

1. Habsburg Hanedanı ile uzun süren savaşlar-dan sonra 1606 yılında Zitvatorok Antlaşmasıimzalanmıştır.Antlaşmanın;

I. Avusturya hakimiyeti altındaki Macar top-rakları için ödediği vergiyi son kez ödeye-cek,

II. Avusturya kralı yazışmalarda “Kayser” ün-vanını kullanmak suretiyle Osmanlı padi-şahına denk sayılacak,

III. Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osman-lı’ya bırakılacak

maddelerinden hangileri diplomaside mü-tekabiliyet (karşılıklılık) esasının benim-sendiğini gösterir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) II ve III E) I, II ve III

2. Osmanlı ve İran arasında bugünkü sınır-ların belirlendiği Kasr-ı Şirin Antlaşmasıaşağıdaki padişahların hangisi dönemin-de imzalanmıştır?

A) I. Ahmet B) II. OsmanC) IV. Murat D) IV. MehmetE) I. Mustafa

3. Modern devletler hukukunun ortaya çıkı-şında etkili olan Westphalia Barışı aşa-ğıdaki savaşların hangisi sonucundaimzalanmıştır?

A) Yüzyıl SavaşlarıB) Çifte Gül SavaşlarıC) Otuzyıl SavaşlarıD) Yediyıl SavaşlarıE) Veraset Savaşları

4. II. Viyana Kuşatması’nın bozgunla sonuçlan-masından sonra, Avusturya’nın yanında önceVenedik, ardından Lehistan ve Rusya Osman-lı topraklarına saldırmıştır. Bunlara Papalık veMalta da destek vermiştir.Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi-ne ulaşılabilir?

A) Osmanlı’da yaşanan iç sorunlar dış politi-kayı olumsuz etkilemiştir.

B) Osmanlı Devleti ittifak arayışına girmiştir.C) Osmanlı Devleti birden çok cephede sa-

vaşmak zorunda kalmıştır.D) Toprak kayıplarını önlemek için askeri ıs-

lahatlar başlamıştır.E) Osmanlı İran’la barış yaparak batıya yö-

nelmiştir.

5. XVIII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nindış ticaretinde Avrupa’nın üstünlüğü görül-müştür.Osmanlı Devleti bu durum karşısında tica-ri varlığını korumak için aşağıdaki yöntem-lerden hangisine başvurmamıştır?

A) Uluslar arası ticaret şirketleriyle ortaklıklarkurmak

B) Kendi limanlarındaki Batılı tüccarların ka-lıcı olması için kapitülasyonlar vermek

C) Avrupalı devletlerin elçilerinden diplomatikdestek almak

D) Okyanuslara uygun bir ticaret filosu inşaetmek

E) Gümrük vergilerini düşürmek

6. Avrupalı devletlerin denizlerdeki mücade-lesi aşağıdaki gelişmelerin hangisindensonra iç denizlerden okyanuslara kaymış-tır?

A) Coğrafi KeşiflerB) Sanayi DevrimiC) Fransız İhtilaliD) 1848 İhtilalleriE) Rönesans Hareketleri

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

66



ÇIKMIŞ SORU

Osmanlıİmparatorluğu’nunyap-mışolduğuantlaşmalardanbazı-larışunlardır;

I. ZitvatorokAntlaşması

II. PasarofçaAntlaşması

III. BelgratAntlaşması

Bu antlaşmalar aşağıdaki dev-letlerden hangisi ile yapılmıştır?

A) İran B) Rusya

C) Avusturya D) İngiltere

E) Fransa

ÖSS - 1987

Doğru Cevap B

ÖRNEK

Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Osmanlı Devleti’nin Rusya karşı-sında askeri ve siyasi bakımdan güç kaybettiğini göstermez?

A)Rus ticaret filosuna Karade-nizveAkdeniz’deticaretyap-mahakkınıntanınması

B)Ruslara, Osmanlı uyruğuolan Ortodoksların haklarınıkorumayetkisininverilmesi

C)İran topraklarının 1720’deOsmanlı ve Rusya arasındapaylaşılması

D)Rusların gerekli gördükleriyerlerde konsolosluk açabil-mesi

E)Rusya’nın kapitülasyonlar-dan da yararlanmaya başla-ması

ÇÖZÜM

Osmanlı’nın1720İstanbulAnt-laşmasıileRusya’ylaİran’ıpay-laşmasıaskerivesiyasiaçıdanhalagüçlüolduğunugösterir.

Doğru Cevap C

7. Coğrafi Keşifler’den sonra ticaretin iç deniz-lerden okyanuslara kayması karşısında, en fazla zarara uğrayan devletlerin başında Os-manlı gelmektedir.Osmanlı Devleti’nin bu durum karşısında iz-lediği politika aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gemi teknolojisini geliştirmeye çalışmakB) Başta Fransa olmak üzere Avrupalı dev-

letlere kapitülasyonlar vermekC) İhracatı kısıtlayıcı tedbirler almakD) Hristiyan birliğini önlemeye çalışmakE) Gümrük vergilerini yükseltmek

8. Aşağıdakilerden hangisi Coğrafi Keşif-ler’in sonuçlarından biri değildir?

A) Avrupa’nın zenginleşmeye başlamasıB) Büyük sömürge imparatorluklarının kurul-

masıC) Eski dünyanın bilinen ticaret yollarının

(Baharat ve İpek Yolu) canlılığını kaybet-mesi

D) Ticaretin iç denizlerden okyanuslara taşın-ması

E) Avrupa’da mutlak krallıkların güç kaybet-mesi

9. Coğrafi Keşiflerle birlikte ticaretin dış deniz-lere taşınması Akdeniz ticaretini durgunlaş-tırmıştır.XIX. yüzyılda Akdeniz ticaretinin yeniden canlanması aşağıdaki gelişmelerin hangi-sine bağlanabilir?

A) Sanayi İnkılabı’nın başlamasınaB) Osmanlı’nın Akdeniz hakimiyetini kaybet-

mesineC) Akıl Çağı’nın yaşanmasınaD) Toprağın zenginlik kaynağı olmaktan çıkıp

altın ve gümüşün önem kazanmasınaE) 1869’da Süveyş Kanalı’nın açılmasına

10. II. Viyana bozgunundan sonra Kutsal itti-fak devletleri ile yapılan savaşlardan sonra;

I. Küçük Kaynarca,II. Karlofça,III. İstanbulantlaşmalarından hangileri imzalanmıştır?


11. Osmanlı Devleti XVIII. yüzyılın ilk yıllarında Karlofça Antlaşması ile kaybettiği yerleri geri alma politikası izlemiştir.Osmanlı Devleti bu mücadelesinde;

I. Rusya,II. Avusturya,III. Venedikdevletlerinden hangilerine karşı başarılı olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IIID) I ve II E) I, II ve III

12. XVIII. yüzyılda hızla güçlenip, topraklarını genişleterek büyük bir sömürge impara-torluğuna dönüşen ve “üzerinde güneş bat-mayan imparatorluk” ünvanını alan devlet aşağıdakilerden hangisidir?

A) İngiltere B) FransaC) İspanya D) AlmanyaE) Avusturya

13. Rusya Karadeniz’e inme politikası gereği ilk olarak aşağıdaki Osmanlı toprakların-dan hangisini ele geçirmiştir?

A) Kırım B) BoğdanC) Eflak D) ArnavutlukE) Karadağ

Yanıtlar12345678910111213BCCCDABEEDCAA

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

77



ÇIKMIŞ SORU

Osmanlı İmparatorluğu’nda;

I. Sınırlarıngenişlemesi

II. Kapıkulu askerlerine maaşverilmesi

III. Padişahdeğişikliklerininol-ması

durumlarından hangileri, dev-letin hem gelirlerinin hem de giderlerinin artmasına neden olmuştur?



E) I,IIveIII

ÖSS - 2005

Doğru Cevap A

ÖRNEK

1768’deRuslarayenilenLehlilerOsmanlıDevleti’nesığınmışlar-dır.

Bu duruma bakılarak aşağıda-ki yargılardan hangisine ulaşı-labilir?

A)Osmanlı Avrupa’daki milli-yetçilik ayaklanmalarını des-teklemektedir.

B)OsmanlıDevletibudönemdegüçlübirdevlettir.

C)RusyaOsmanlı’nın içişlerinekarışmıştır.

D)Rusya’nınKaradeniz’einmesiengellenmiştir.

E)LehistanRusya’nınegemen-liğindenkurtulmuştur.

ÇÖZÜM

LehlilerinRuslarakarşıOsman-lı’yasığınmasıOsmanlı’nınhalagüçlübirdevletolduğunugös-terir.

Doğru Cevap B

TEST • 3

1. XVI. yüzyılın sonlarında görülen;

I. Avusturya ve İran’la yapılan uzun savaşlar,II. Aşırı nüfus artışı,III. Askerî teknolojinin değişmesi,IV. Ekberiyet Usulü’nün getirilmesi,V. Dünya ticaret yollarının değişmesi

durumlarından hangisi Osmanlı Devle-ti’nin bir buhrana girmesine yol açmamış-tır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Osmanlı Devleti ile Habsburg İmparator-luğu arasında 1593 – 1606 yılları arasında yapılan savaşların başlamasında aşağıda-kilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Sınır çatışmalarının yaşanmasıB) Osmanlı’da iç çekişmelerin yaşanmasıC) Habsburgların milliyetçilik ayaklanmaları-

na destek vermesiD) Osmanlı – İran savaşlarının sürmesiE) Akdeniz hakimiyeti mücadelesi

3. XVII. yüzyılda Habsburglar ve Safevilerle yapılan savaşlar;

I. Avusturya’ya karşı siyasal üstünlüğün kaybedilmesi,

II. Doğu sınırının büyük ölçüde belirlenmesi,III. Fetih politikasının terk edilmesidurumlarından hangilerine neden olmuş-tur?


4. Osmanlı’nın doğu sınırını kesinleştiren Kasr-ı Şirin Antlaşması aşağıdaki devlet-lerin hangisi ile imzalanmıştır?

A) Rusya B) SafeviC) İlhanlı D) MemlüklerE) Fransa

5. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi Os-manlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda Rusya karşısında Karadeniz hakimiyetini zayıf-latmıştır?

A) İstanbul B) EdirneC) Belgrat D) Küçük KaynarcaE) Berlin

6. II. Viyana Kuşatması’ndan sonra,

I. AvusturyaII. VenedikIII. LehistanIV. Rusyadevletlerinden hangisi ile savaşılmamış-tır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I, II ve III E) I, II ve IV

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

88



ÇIKMIŞ SORU

Baharat ve ipeği Uzak Doğu’dan Avrupa’ya taşımada kullanılan yolların değişmesi aşağıdaki devletlerden hangisinin eko-nomisini olumsuz yönde etki-lemiştir?

A)OsmanlıDevleti

B)İhşitoğullarıDevleti

C)BüyükSelçukluDevleti

D)AltınorduDevleti

E)TolunoğullarıDevleti

ÖYS - 1993

Doğru Cevap A

ÖRNEK

AvrupalıdevletlerCoğrafiKeşif-lersonucuAfrika’datopladıklarıinsanlarıtarladavemadenocak-larındaçalıştırmaküzerekoloni-lerinegötürdüler.

Buna göre, aşağıdaki yargılar-dan hangisine ulaşılabilir?

A)Coğrafi Keşifler’le yeni kıta-larbulunmuştur.

B)Yenikeşfedilenyerleregöçleryaşanmıştır.

C)AvrupalılarCoğrafiKeşiflerlebirlikte Afrikalı insanları kö-leleştirmeyebaşlamışlardır.

D)Tarımsal üretimin artma-sı burjuva sınıfını güçlendir-miştir.

E)Yeni kültürler ve uygarlıklartanınmıştır.

ÇÖZÜM

CoğrafiKeşifler’densonraAfri-kaKıtası’nıninsanlarıAvrupalılartarafındanüretimiçinsadecekö-leleştirilmeklekalmamış,asimi-lasyonadauğramıştır.

Doğru Cevap C

7. Coğrafi Keşifler’den sonra Avrupa ekonomi-sinin ağırlık merkezi Atlas Okyanusu kıyıları-na doğru kaydı. Avrupa’nın kuzeyinde bulunan İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi ülkeler dün-ya ticaretinde söz sahibi olmaya başladılar.Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki duru-mun ortaya çıkardığı sonuçlardan biri de-ğildir?

A) Okyanusa kıyısı olan ülkelerin zenginleş-meye başlaması

B) Deniz aşırı sömürgecilik faaliyetlerinin hız-lanması

C) İç denizlere kıyısı olan ülkelerin ekonomik kayba uğraması

D) Geleneksel ticaret yollarının canlılığını ko-ruması

E) Ticari faaliyetlerin küresel hale gelmesi

8. Avrupalı devletlerin Osmanlı’ya bağımlı ol-maktan kurtulması, Baharat Yolu’nun öne-mini yitirmesi ve Osmanlı’nın Akdeniz’deki varlığının önemsizleşmesinde;

I. Ümit Burnu’nun keşfiII. Amerika’nın keşfiIII. Avrupalı devletlerin Uzak Doğu’ya yönel-

mesidurumlarından hangileri etkili olmuştur?


9. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı’nın Kar-lofça ve İstanbul Antlaşmaları ile toprak kaybettiği devletlerden biri değildir?

A) Avusturya B) LehistanC) Venedik D) RusyaE) Fransa

10. Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşması ile Kar-lofça Antlaşması’yla kaybettiği Mora’yı kur-tarmış olmasına rağmen, Sırbistan’ın büyük bölümünü Avusturya’ya bırakmıştır. Bunun üzerine Osmanlı devlet adamları kaybedilen toprakları geri alma politikasını terk ederek, Batılı devletlere karşı diplomasiyi öne çıkaran barışçı politika izlemeye başladılar.Bu bilgilere göre, Osmanlı Devleti ile ilgi-li olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Askeri gücünün zayıfladığıB) Önemli toprak kayıpları yaşadığıC) Denge politikası izlemeye başladığıD) Karlofça ile kaybettiği yerleri almaktan

vazgeçtiğiE) Fetihçi politikaları terkettiği

11. Osmanlı Devleti’nin 1645’te Venedik’in elinde-ki Girit’i kuşatması donanmadaki eksiklikleri ortaya çıkarmıştır.Bu durum karşısında Osmanlı Devleti do-nanmadaki zayıflığı gidermek için aşağı-daki adımlardan hangisini atmıştır?

A) Kürekli gemilerden yelkenli gemilere geçiş sürecinin başlatılması

B) Gemi sayısının artırılmasıC) Donanmaya yabancı uzmanların getirilmesiD) Yeni tersanelerin açılmasıE) Kaptan-ı Derya’lığa denizcilerin getirilmesi

12. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devle-ti’nin 1699 Karlofça ve İstanbul Antlaş-maları (1700) ile kaybettiği yerlerden biri değildir?

A) Ukrayna B) MoraC) Macaristan D) ArnavutlukE) Azak Kalesi

Yanıtlar123456789101112DADBDCDEECAD

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

99


ÇIKMIŞ SORU

İkinciViyanaKuşatmasısonra-sındaoluşturulanKutsal İttifakdevletleriyle, Osmanlı Devletiarasındaonaltıyılsürensavaşlarsonunda,Osmanlıaskerigücü-nünyetersizliğigörülmüş,büyüktoprakkaybınauğranılmıştır.

Bu durumu yansıtan antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?

A)Kasr-ıŞirin

B)Karlofça

C)Zitvatorok

D)Edirne-Segedin

E)Hotin

LYS - 2011

Doğru Cevap B

ÖRNEK

Karlofça Antlaşması ile Osman-lı’dan Temeşvar ve Banat Yay-lası dışında tüm Macaristan’ı alarak Osmanlı’nın Orta Avrupa hakimiyetine son veren devlet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Venedik B) Lehistan

C) Rusya D) Fransa

E) Avusturya

ÇÖZÜM

Karlofça Antlaşması ileMaca-ristan’ın büyük bölümü Avus-turya’yabırakılmıştır.

Doğru Cevap E

BİLGİ

Kutsal İttifak devletlerindenRusyaileyapılan1700tarihliİs-tanbulAntlaşmasıileKırım’dakiAzakKalesiveçevresiRuslarabırakıldı.BöyleceRuslarKara-deniz’einmepolitikasınıgerçek-leştirmeyolundailkadımıattılar.


TEST • 4

1. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda doğuda Safe-vilerle batıda ise Habsburglarla uzun süre ve yorucu savaşlar yapmıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu savaşların so-nuçlarından biri değildir?

A) Bütçe açıklarının yaşanmasıB) Yeni vergilerin konulmasıC) İçerideki sorunlarla ilgilenilememesiD) Maddi kaynaklarının tükenmesiE) Avrupalı devletlerle ittifak yapılması

2. 1606 yılında Avusturya ile imzalanan Zit-vatorok Antlaşması’nın Osmanlı dış po-litikası açısından önemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Barışçıl politikalar izlenmesiB) Batının askeri üstünlüğünün kabul edilme-

siC) Mütekabiliyet (karşılıklılık) ilkesinin benim-

senmesiD) Avrupalı devletlerin ekonomik ayrıcalıkla-

rını genişletmesiE) Avrupa tarzı yeniliklerin yapılması

3. Hollanda Ticaret Odası’nda bir kararın alın-ması sırasında oylar eşit çıkar. Bunun üzerine oda başkanı üyelere ‘’İçinizde Türklerle alış-veriş yapan var mı?” diye sorar. Bir üye ‘’Evet” cevabını verince oda başkanı bu üyenin oyu-nu iki oy sayarak sorunu çözer.Bu bilgilere göre:

I. Türklerle ticaret yapmanın ayrıcalık sayıl-dığı

II. Hollandalı tüccarlara ticari imtiyazlar ve-rildiği

III. Türklerle ticaret yapanların doğruluk ve adaletine güvenildiği

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


4. II. Viyana yenilgisinden sonra papanın da kış-kırtmasıyla Avusturya, Lehistan, Rusya, Ve-nedik ve Malta devletleri Osmanlı Devleti’ne karşı ittifak kurup Osmanlı topraklarına sal-dırmışlardır.Buna göre;

I. Osmanlı’ya karşı Haçlı İttifakı kurulmuştur.II. Osmanlı Devleti diplomatik faaliyetlere yö-

nelmiştir.III. Osmanlı iç politikada sorunlar yaşamaya

başlamıştır.yargılarından hangileri doğrudur?


5. XVIII. yüzyılın başlarında İran’da Safevi ha-kimiyetinin zayıflaması sonucu Rusya ve Os-manlı orduları İran’a girmiştir. İki ülkenin İran üzerinde çatışmaları ihtimali belirince yapılan görüşmeler sonucu 24 Haziran 1724’te İran Mukasemenamesi (paylaşımı) imzalanmıştır. Buna göre Osmanlı İmparatorluğu, Gürcistan, Şirvan ve Azerbacan’ı, Rusya ise İran’ın do-ğusunu almıştır.Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi-ne ulaşılamaz?

A) Osmanlı ve Rusya yayılmacı politika izle-miştir.

B) İran’da Safevi otoritesi zayıflamıştır.C) Rusya ile Karadeniz hakimiyeti mücadele-

si başlamıştır.D) Osmanlı – Rus savaşının önüne geçilmiş-

tir.E) Osmanlı çok geniş bir alanı almıştır.

6. Aşağıdaki devletlerden hangisi Coğrafi Keşifler’den sonra küresel ölçekli askeri ve ticari faaliyetlere girişmemiştir?

A) Portekiz B) İspanyaC) İngiltere D) HollandaE) Almanya

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1010



ÇIKMIŞ SORU

Rusya, I. Petro’danbaşlayarakaçıkdenizlereinmekistemişbu-nuniçinkendisineengelgördü-ğüOsmanlıDevleti’nietkisizhalegetirmeyeçalışmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, Rus-ya’nın bu politikası doğrultu-sunda giriştiği uygulamalardan biri değildir?

A)Osmanlı toplumundakiOrto-dokslarınhaklarınıkorumayakalkması

B)Balkanlardaki milliyetçilikakımınıdesteklemesi

C)Teknolojikgelişmeleriizleye-rek Osmanlı’dan güçlü halegelmesi

D)Doğu Anadolu’da yaşayanErmenileri, Osmanlı Devle-ti’nekarşıkışkırtması

E)Berlin Antlaşması’yla Bosna-Hersek’i denetim altına al-ması

LYS - 2011

Doğru Cevap E

BİLGİ

Wetsphalia Antlaşması ile Pa-palık veHabsburgHanedanlığı(Avusturya)güçkaybetmiştir.

7. 1648’de Protestan Alman prensleri ile Kut-sal Roma Germen imparatoru arasında im-zalanan Westphalia Antlaşması ile Habsburg hanedanı zayıflamış Almanya’da yerel hane-danlar öne çıkmıştır. Brendenburg Prensliği güçlenmiş, böylece Almanya’nın temelleri atıl-mıştır.Buna göre, Westphalia Antlaşması Avru-pa’da aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?

A) Sömürgecilik faaliyetlerinin başlamasınaB) Katolik Kilisesi’nin gücünü artırmasınaC) Almanya’da siyasal birliğin sağlanmasınaD) Milli devletlerin dağılmasınaE) Protestanlığın yasaklanmasına

8. Karlofça Antlaşması’nın devamı niteli-ğinde olan İstanbul Antlaşması (1700) aşağıdaki devletlerden hangisi ile imza-lanmıştır?

A) Avusturya B) RusyaC) Venedik D) LehistanE) İngiltere

9. XVIII. yüzyılda Balkanlar’da yayılmak ama-cıyla Osmanlı’ya karşı Rusya ile ittifak ya-pan devlet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Venedik B) İngiltereC) Fransa D) AvusturyaE) İtalya

10. Osmanlı Karlofça Antlaşması’yla kaybettiği yerleri geri almak amacıyla Venedik ve Avus-turya ile savaşmıştır. Ancak Avusturya’ya yenilince 1718’de Pasarofça Antlaşması’nı im-zalamış ve Belgrat’ı da Avusturya’ya bırakmak zorunda kalmıştır. Osmanlı Pasarofça Antlaş-ması ile kaybettiği yerleri geri alma ve yeni topraklar kazanma politikasını terk ederek Av-rupalı devletlerle ilişkilerinde diplomasiyi öne çıkarmaya başlamıştır.Buna göre, Osmanlı Devleti ile ilgili ola-rak aşağıdaki yargılardan hangisine ula-şılamaz?

A) Karlofça ile kaybettiği yerleri Avustur-ya’dan alamamıştır.

B) Batıdaki yenilikleri takip etmeye başlamış-tır.

C) Fetih politikasını terk etmiştir.D) Barışçı politikalar izlemeye çalışmıştır.E) Askeri olarak güç kaybetmiştir.

11. Rusya’nın XVIII. yüzyıldaki bazı politikala-rı şunlardır;

I. Baltık Denizi’ne egemen olmaII. Kırım’ı alarak Karadeniz’e ulaşmaIII. Orta Asya’ya doğru genişlemebu politikalardan hangileri Osmanlı ile doğrudan mücadele etmesine neden ol-mamıştır?


Yanıtlar1234567891011ECDACECBDBD

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1111



ÇIKMIŞ SORU

1709’da Ruslara yenilen İsveçKralıXII.Şarl,1768’deRuslarayenilenMacarlarOsmanlıDevle-ti’nesığınmışlardır.

Bu olaylara bakarak;

I. BudönemdeOsmanlıDevletigüçlübirdevlettir.

II. OsmanlıDevletimilliyetçilikakımlarınıdesteklemektedir.

III. Rusya, batısındaki ülke ileçatışmahalindedir.

IV. RuslarlaOsmanlılar sürekliolaraksavaşhalindedir.

yargılarından hangilerine ula-şılabilir?

A) IveII B) IveIII

C) IIveIII D) IIveIV

E) IIIveIV

(1983 - ÖSS)

Doğru Cevap B

BİLGİ

Rusya XVIII. yüzyılda DoğuAvrupa üzerinde ve Baltık De-nizi’nde hakimiyet kurmakamacıyla Lehistan ve İsveç’lemücadeleetmiştir.Lehlilerinveİsveç’inRusyailemücadelesin-deOsmanlıbudevletlereyardımetmiştir.

NOT

Lehistan Doğu Avrupa’da Os-manlıileRusyaarasındatampondevletişlevigörmüştür.BundandolayıRusya’nınLehistan’amü-dahalesiXVIII.yüzyıldaOsmanlı-Russavaşlarınanedenolmuş-tur.

TEST • 5

1. 1593’te Avusturya ile sınır çatışmaları şeklin-de başlayan savaşlar, Osmanlı’nın zaferiyle sonuçlanmış, ancak Avusturya’nın Macaris-tan’daki varlığına son verilememiştir.Bu durumun nedenleri arasında:

I. Celali isyanlarının çıkması,II. Doğu’da İran savaşlarının başlaması,III. Avusturya’nın Kutsal İttifak’ı oluşturmasıgelişmelerinden hangisi etkili olmuştur?


2. IV. Murat Dönemi’nde Safavilerle imzala-nan 1639 tarihli Kasr-ı Şirin Antlaşması’nın en önemli özelliği aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Osmanlı’nın doğu sınırının nihai olarak be-lirlenmesi

B) Bağdat Seferi’nden sonra imzalanmasıC) Azerbaycan ve Revan’ın İran’a bırakılmasıD) Bağdat’ın Osmanlı’da kalmasıE) Safevilerin mağlup edilmesi

3. İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi ülkeler keş-fettikleri yerlere nüfus aktararak koloniler kur-muşlardır. Böylece yeni ham madde ve gelir kaynaklarına kavuşmuşlardır.Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi-ne ulaşılamaz?

A) Deniz aşırı sömürgecilik hızlanmıştır.B) Avrupa kültürü yeni yayılma alanları bul-

muştur.C) Avrupa’da refah seviyesi yükselmiştir.D) Devlet toplum ilişkilerinde değişim olmuştur.E) Dünyanın demografik yapısı değişmiştir.

4. Osmanlı Devleti doğuda en geniş sınırla-rına aşağıdaki padişahların hangisi döne-minde ulaşmıştır?

A) Yavuz Sultan SelimB) Kanuni Sultan SüleymanC) III. MuratD) Fatih Sultan MehmetE) III. Selim

5. Otuz Yıl Savaşları’ndan sonra imzalanan Westphalia Antlaşması ile Avrupa’da aşa-ğıdaki devletlerden hangisi gücünü kay-betmiştir?

A) İngiltereB) FransaC) RusyaD) Kutsal Roma - GermenE) İtalya

6. Aşağıdaki antlaşmalardan hangileri Os-manlı ile Kutsal İttifak devletleri ile imza-lanmıştır?

A) Kasr-ı Şirin – BucaşB) Hotin – BahçesarayC) Karlofça – İstanbulD) Zitvatorok – VasvarE) Karlofça – Zitvatorok

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1212



7. Aşağıdaki gelişmelerden hangisinden sonra Avrupalılar Osmanlı’nın Avrupa’dan atılabileceğine kanaat getirerek saldırıya geçmişlerdir?

A) Zitvatorok AntlaşmasıB) II. Viyana KuşatmasıC) Çeşme BaskınıD) Küçük Kaynarca AntlaşmasıE) Kanuni Sultan Süleyman’ın vefatı

8. XVII. yüzyılda Avrupa’da modern devletler hukukunun ortaya çıkmasında etkili olan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Reform HareketleriB) Rönesans’ın başlamasıC) Westphalia AntlaşmasıD) Nant FermanıE) Coğrafi Keşifler

9. Osmanlı devlet adamları Karlofça Antlaş-ması’nın karşı tarafın zorlaması ile değil de Osmanlı menfaatlerinin elden geldiğince ko-runduğu görüşmeler sonucu imzalandığını göstermeye çalışmışlardır.Osmanlı devlet adamlarının bu tutumunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daha fazla toprak kaybedilmesinin önüne geçmek

B) Fetih politikasının eskisi gibi sürdüğünü göstermek

C) Ağır toprak kayıplarına halktan ve asker-den gelebilecek tepkiyi önlemek

D) Avrupalı devletlerle diplomatik ilişkileri ge-liştirmek

E) Ordunun toparlanması için zaman kazan-mak

10. XVII. yüzyılda Avrupa ekonomisinin ağırlık merkezi Akdeniz kıyılarından Atlas Okyanu-su kıyılarına kaymıştır.Bu durum;

I. Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin ticaret gelir-lerinin azalması,

II. geleneksel ticaret yollarının öneminin azalması,

III. ekonomik rekabetin okyanuslara kaymasıgelişmelerinden hangilerine neden olmuş-tur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

11. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisinden sonra Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşma-sı ile kaybettiği yerleri geri alma politika-sından vazgeçmiştir?

A) Pasarofça B) ZitvatorokC) Yaş D) PrutE) Vasvar

12. XVIII. yüzyılda Rusya’nın aşağıdaki dev-letlerden hangisinin iç işlerine karışması Osmanlı - Rus savaşlarının başlamasında etkili olmuştur?

A) Fransa B) Lehistan C) İsveç D) İran E) İtalya

ÇIKMIŞ SORU

XVIII. yüzyılda Rusya OsmanlıDevleti’ninsınırlarıiçindeistedi-ğiyerlerdekonsolosluklarkurmaveOsmanlıDevleti’ninOrtodokstebaasına ilişkin söz söylemehakkınasahipolmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi bu du-rumdan çıkarılabilecek sonuç-lardan biri değildir?

A)Osmanlı ülkesinin Rusya’nınetkisineaçıkolduğu

B)Rusya’nın Osmanlı Devle-ti’niniçişlerinekarışabileceği

C)Osmanlı ülkesinde yaşayanHristiyanlar arasında daya-nışmanınarttığı

D)Osmanlı Devleti’nin Rusyakarşısındazayıfdüştüğü

E)Osmanlı Devleti’ndeki Or-todoks tebaanın, istekleriniRusya’yailetmeimkanınaka-vuştuğu

(2000 - ÖSS)

Doğru Cevap C

BİLGİ

Rusya Osmanlı’ya bağlı Orto-dokslarınhaklarınıkorumahak-kınıKüçükKaynarcaAntlaşmasıileeldeetmiştir.Ruslarınamaç-larından biri de BalkanlardakiOrtodoksları Osmanlı’ya karşıkışkırtarak Balkanlar üzerindenüfuz sahibi olmak ve böyleceAkdeniz’einmektir.

NOT

RusyaXIX.yüzyıldaiseBalkan-larda Panslavizm politikasınıuygulayaraknüfuzkurmayaça-lışmıştır.

Yanıtlar123456789101112DADCDCBCCEAB

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1313



ÇIKMIŞ SORU

OsmanlıİmparatorluğuİstanbulveKarlofçaAntlaşmalarıylakay-bettiğitopraklarıgerialmakiçinXVII.yüzyılınilkyarısındabirçokdevletlesavaşmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu devletlerden biri değildir?

A) Rusya

B)İngiltere

C)Venedik

D)Avusturya

E)İran

(1987 - ÖYS)

Doğru Cevap B

BİLGİ

Mütekabiliyet, karşılıklı denkolmadurumudur.Devletlerarasıilişkilerdemaruzkalınandavra-nışaaynışekildekarşılıkvermeilkesidir. Osmanlı Devleti’ninKanuniSultanSüleymanDöne-mi’ndeAvusturya ile imzaladı-ğı1533tarihli istanbulİstanbulAntlaşması ile “Avusturya kra-lıprotokolbakımındanOsmanlısadrazamınadenk”sayılmıştır.Böylece Osmanlı Avusturya’yasiyasalüstünlüksağlamıştır.Buüstünlük1606’daAvusturya ileyapılan Zitvatorok Antlaşmasıilesonaermiş,AvusturyakralıprotokoldeOsmanlıpadişahınadenk sayılmıştır. Böylece Os-manlıDevletidışpolitikadamü-tekabiliyet ilkesini kabuletmekzorundakalmıştır.

TEST • 6

1. Osmanlı ve Habsburg İmparatorluğu arasın-da 1593 - 1606 arasında yapılan savaşlar genelde kale kuşatması şeklinde geçmiş ve Osmanlı Habsburglara kesin bir üstünlük sağ-layamamıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-denlerinden biri değildir?

A) Kalelerin yeni usullerle daha iyi tahkim edilmesi

B) Osmanlı ordusunun kış aylarında savaşı sürdürmemesi

C) Osmanlı merkezinde çok sık taht değişik-liği yaşanması

D) Avusturya ordusunun ateşli silahların kul-lanımında üstün hale gelmesi

E) Doğuda İran Savaşları’nın başlaması

2. XVI. yüzyıla kadar bir bölgede siyasi hakimi-yet kurmak ve güçlü bir devlet olmak için kara kuvvetleri yeterliyken, bu yüzyıldan sonra de-niz kuvvetleri de gerekli hale geldi.Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıda-ki gelişmelerden hangisi etkili olmuştur?

A) Coğrafi Keşiflerle birlikte deniz aşırı sö-mürgeciliğin başlaması

B) Ticaretin gelişmesi ile birlikte burjuva sını-fının güçlenmesi

C) Avrupa’da merkeziyetçi yönetimlerin güç-lenmesi

D) İmparatorlukların yapılarının ulus devletle-re dönüşmeye başlaması

E) Kürekli gemilerin yerini yelkenli gemilerin alması

3. Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda Osmanlı’yı tehdit eden devletlerden biri değildir?

A) Rusya B) AvusturyaC) Venedik D) LehistanE) Fransa

4. Rusya ile 1774’te imzalanan Küçük Kaynar-ca Antlaşması’nın aşağıdaki maddelerin-den hangisi Rusların Balkan milletleriyle yakın temasta bulunarak panslavizm po-litikasını uygulamasına zemin hazırlamış-tır?

A) İstanbul’da elçi bulundurabilmesiB) İstediği Osmanlı şehrinde konsolosluk

açabilmesiC) Kapitülasyonlardan yararlanabilmesiD) Osmanlı ülkesinde ticaret yapabilmesiE) Kırım’ın bağımsız hale gelmesi

5. XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devle-ti’nin Akdeniz ve Karadeniz hakimeyeti-nin zayıflamasında;

I. denizcilikten yetişmeyenlerin Kaptan-ı Derya’lığa getirilmesi,

II. denizcilikte ortaya çıkan yeniliklerin yete-rince takip edilmemesi,

III. Batı donanmalarının esas öğesini oluştu-ran kalyonlara geç geçilmesi

durumlarından hangileri etkili olmuştur?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III

6. Osmanlı Devleti aşağıdaki gelişmelerin hangisinden sonra cihanşumul bir devlet haline gelmiştir?

A) Bursa’nın fethiB) İstanbul’un fethiC) Halifeliğin ele geçirilmesiD) Akdeniz’de üstünlük sağlanmasıE) İpek ve Baharat Yolları üzerinde hakimiyet

kurulması

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1414



ÇIKMIŞ SORU

Osmanlı Devleti ile Avusturyaarasındaimzalanan1606Zitva-torokAntlaşması’nda;

• Daha önce Vezir-i azamadenk sayılan Avusturya ar-şidüküOsmanlı padişahınaeşitsayılacak,

• Eğri,KanijeveEstergonka-leleriOsmanlıDevleti’nebı-rakılacak,

• Avusturya Osmanlı Devle-ti’ne savaş tazminatı vere-cek.

maddeleriyeralmıştır.

Bu maddelerden hareketle aşa-ğıdakilerden hangisine ulaşıla-bilir?

A)Avusturya’nın,sınırlarınıge-nişlettiğine

B)Osmanlı Devleti’nin ekono-miksorunlarınıaştığına

C)Avusturya’nın siyasi başarıkazandığına

D)Osmanlı Devleti’nin, askeriolarakbaşarısızolduğuna

E)Osmanlı Devleti’nin, Hristi-yanbirliğiniparçaladığına

(2017 - LYS)

Doğru Cevap C

BİLGİ

Avrupa’da Otuz Yıl Savaşla-rı’ndansonra imzalananWest-phaliaAntlaşmasıilelaikdevletyapısıortayaçıkmıştır.

7. Osmanlı Devleti Karlofça Antalaşması’nın kendi hakimiyetinde bulunan bir bölgede ya-pılmasında ısrar etmiş ve antlaşmanın yapıl-dığı çadıra dört kapı açtırmıştır.Osmanlı’nın bu tutumu aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?

A) Protokolde eşitliği sağlamakB) Osmanlı temsilcilerinin güvenliğini sağla-

makC) Yeni toprak kayıplarını önlemekD) Galip devletlerin yeniden İttifak yapmasını

engellemekE) Ordudan ve halktan gelebilecek tepkileri

önlemek

8. 1736 yılında İran’da yönetime el koyarak Safevi Hanedanı’na son veren Türkmen li-der aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şah İsmail B) Şah TahmasbC) Şah Abbas D) Nadir ŞahE) Şah Safi

9. Ekonomisi daha çok deniz ticaretine dayanan İtalya XVII. yüzyılda uzun bir durgunluk dö-nemine girmiş, ticaret ve endüstride zayıfla-mıştır.İtalya’da yaşanan bu durum aşağıdakiler-den hangisine bağlanabilir?

A) Haçlı Seferleri’neB) Coğrafi Keşifler’eC) Sanayi İnkılabı’naD) Fransız İhtilali’neE) Reform Hareketleri’ne

10. Rus Çarı Petro kimliğini gizleyerek uzun bir Avrupa gezisine çıktı. Hollanda’daki gemi ya-pım tezgahlarında marangozluk yaptı. İngilte-re, Fransa, Hollanda ve Almanya’yı dolaşarak çeşitli bilim ve zanaat dallarıyla ilgili bilgiler edindi.Buna göre Çar Petro’nun amaçları arasın-da;

I. Rusya’yı bir deniz gücü haline getirmekII. Rusya’yı modern bir Avrupa devleti hali-

ne getirmekIII. Avrupa’nın yönetim sistemini uygulamakdurumlarından hangileri vardır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III

11. XVIII. yüzyılda Rusya topraklarını;

I. OsmanlıII. İsveçIII. Lehistandevletlerinden hangileri aleyhine büyüt-müştür?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) II ve III E) I, II ve III

Yanıtlar1234567891011CAEBEBADBDE

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1515



ÇIKMIŞ SORU

Aşağıdakilerden hangisi XVI. yüzyılda Osmanlı - Safe-vi ilişkilerinin bozulmasının nedenlerinden biri olarak gös-terilebilir?

A)Halifelik makamı üzerindehakimiyetkurmaisteği

B)İslam’ın kutsal merkezleri-ninbulunduğuHicaz’asahipolmaçabası

C)Trabzon Rum İmparatorluğutopraklarıüzerindehakimiyetmücadelesi

D)İpek Yolu’nun Karadeniz’inkuzeyindengeçenkısmıüze-rinderekabet

E)Anadolu’nundoğubölgeleri-ni nüfuzu altına alma politi-kası

LYS-4 - 2016

Doğru Cevap E

BİLGİ

1590’da Safevilerle imzalananFerhatPaşaAntlaşması ileOs-manlıDevleti doğuda engenişsınırlarınaulaşmıştır.

NOT

Günümüz Türkiye - İran sını-rını çizen antlaşma Safevilerle1639’da imzalananKasr-ıŞirinAntlaşması’dır.BuantlaşmaileRevan Safevilere, Bağdat Os-manlı’yakaldı.

TEST • 7

1. Kanuni Dönemi’nde Avusturya ile 1533’te imzalanan İstanbul Antlaşması’nın aşağı-daki maddelerinden hangisi devletler ara-sındaki mütekabiliyet (karşılıklılık) ilkesine aykırıdır?

A) Avusturya, Macaristan üzerindeki hakimi-yet iddialarından vazgeçecek

B) Avusturya arşidükü (kralı) Osmanlı vezir-i azamına denk sayılacak

C) Avusturya’nın Macaristan’da fiilen hakim olduğu topraklar kendisine ait sayılacak

D) Avusturya ile Macaristan arasındaki sınır Osmanlı temsilcileri gözetiminde belirle-necek

E) Antlaşmanın süresi Avusturya’ya bırakıla-cak

2. Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılda Safevi Devleti’ne kesin bir üstünlük sağlayama-masında;

I. İç isyanların yaşanması,II. Balkanlarda milliyetçilik hareketlerinin

başlaması,III. Batı’da Habsburglarla savaşların sürmesidurumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I ve III

3. II. Viyana kuşatmasının hezimetle sonuçlan-masının siyasi olduğu kadar idari, sosyal ve ekonomik sonuçları da oldu.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi II. Vi-yana kuşatmasının yukarıda belirtilen so-nuçlarından biri değildir?

A) Balkan eyaletleri ve İstanbul’da kargaşa yaşanması

B) Anadolu’da eşkiyalık ve ayaklanmaların başlaması

C) Eyaletlerde merkezi otoritenin zayıflamasıD) Seferin mali yükünü taşıyan halkın büyük

ekonomik sıkıntı içine girmesiE) Milliyetçilik isyanlarına neden olması

4. Karlofça Antlaşması’ndan sonra Osmanlı dev-let idaresinde bürokratik unsurlar, askeri unsur-lara göre daha fazla ön plana çıkmaya başladı.Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıdaki-lerden hangisi etkili olmuştur?

A) Veraset sisteminin değişmesiB) Toprak sisteminin bozulmasıyla askeri ya-

pının değişmesiC) Artan yenilgilerin diplomasiyi önemli hale

getirmesiD) Ordu ve donanmanın bozulmaya başla-

masıE) Devlet adamları arasında çekişmelerin ol-

ması

5. Otuz Yıl Savaşları’ndan sonra imzalanan West-phalia Antlaşması ile daha önce Papa’dan yetki alan ve üst otorite olarak Vatikan’ı gören Avru-palı krallar kiliselerini milli hale getirdiler.Bu durum:

I. Halkın yönetimde etkisinin artmasıII. Kralların topraklarında mutlak egemen ha-

line gelmesiIII. Siyasi otorite üzerindeki papalık vesayeti-

nin sona ermesisonuçlarından hangilerini ortaya çıkarmıştır?


6. Westphalia Antlaşması’na göre: ‘’Devlet, ege-menliğinin temel göstergesi yasa yapma gücünü kullanarak, tebaasıyla bağını dış bir zorlamaya maruz kalmaksızın düzenleyebilecektir.’’Buna göre, devletler arası ilişkilerde aşa-ğıdakilerden hangisinin önem kazandığı söylenebilir?

A) Devletlerin birbirlerinin iç işlerine karışma-ması

B) Devletler arası sorunların çözümünde dip-lomatik yöntemlerin kullanılması

C) Egemenliğin kaynağının ulus olmasıD) Yasa yapma yetkisinin hükümdara ait ol-

masıE) Devletin tebaasıyla ilişkilerinde diğer dev-

letlerin arabulucu olması

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1616



7. XVIII. yüzyılda Osmanlı’nın dış ticaret den-gesi bozulmuş; ithalat, ihracatın önüne geç-miştir.Bu durumun yaşanması;

I. Avrupalı tüccarlara tanınan imtiyazlar,II. Batı’da kullanılan yeni tekniklere uyum

sağlananaması,III. Uluslararası bir ticaret filosunun olmamasınedenlerinden hangilerine bağlanabilir?


8. Osmanlı Devleti 1645’te başlayan Girit ku-şatmasına kadar kürekli gemileri kullanmış, büyük yelkenli gemileri tercih etmemiştir. Yel-kenli gemiler rüzgar esintisinin çok olduğu açık denizlerde, okyanuslarda, uzun yolculuk-larda kullanışlıdır. Ancak yaz mevsiminin uzun sürdüğü Akdeniz’de havanın durgun olmasın-dan dolayı pek tercih edilmemiştir.Buna göre, Osmanlı’nın yelkenli gemileri tercih etmemesinde aşağıdaki durumlar-dan hangisi etkili olmuştur?

A) Daha gelişmiş bir gemi teknolojisine sahip olması

B) Faaliyet sahasının koşullarıC) Gemicilik teknolojisinin gelişmemesiD) Akdeniz’in tamamında hakimiyet kurmasıE) Savaşlarda kürekli gemilerin daha başarılı

olması

9. Osmanlı Devleti Venedik’in elinde bulunan Gi-rit Adası’nı 1645’te kuşatmış, ancak 1669’da alabilmiştir.Girit Kuşatması’nın 24 yıl sürmesi aşağı-dakilerden hangisine bağlanamaz?

A) Venedik’in Hristiyan Avrupa devletleri ile Osmanlı’ya karşı diplomasi faaliyetleri yü-rütmesi

B) Venedik’in Osmanlı’yı zor durumda bırak-mak için Ege Adaları’na saldırması

C) Osmanlı’ya karşı Kutsal İttifak oluşturul-ması

D) Venedik’in Çanakkale Boğazı’nı abluka al-tına alması

E) Venedik’in sürekli Osmanlı toprakları üze-rine seferler düzenlemesi

10. Rusya’nın ilk defa Karadeniz’e çıkmasına neden olan ve bundan dolayı da İstanbul dahil bütün Karadeniz sahillerini Rus sal-dırılarına açık hale getiren antlaşma aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Yaş B) KarlofçaC) Küçük Kaynarca D) BelgratE) Ziştovi

11. 1711’de sadrazam Baltacı Mehmet Paşa ko-mutasındaki Osmanlı ordusu, Rus ordusunu Prut Irmağı’nda kuşatmış, zor durumda kalan Çar I. Petro barış istemek zorunda kalmıştır. Prut Antlaşması’yla (1711) Rusya Azak Kale-si’ni Osmanlı’ya geri vermiş, İstanbul’da elçi bulundurma hakkından vazgeçmiştir.Buna göre;

I. Rusya’nın Karadeniz’e inmesi engellen-miştir.

II. Rusya’nın Osmanlı’nın iç işlerine karışma-sı engellenmiştir.

III. Osmanlı Devleti fetih politikasını terk et-miştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


12. Küçük Kaynarca Antlaşması’ndan itibaren Ka-radeniz Osmanlı Devleti için güvenli bir deniz olma özelliğini kaybetmiştir.Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıda-kilerden hangisinin etkili olduğu savunu-labilir?

A) Küçük Kaynarca Antlaşması ile Rus ge-milerinin iki ülkeyi çevreleyen denizlerde serbestçe dolaşma hakkı elde etmesi

B) Rusya’nın İstanbul’da daimi elçi bulundur-ma hakkı elde etmesi

C) Rusya’nın kapitülasyonlardan yararlanma hakkı elde etmesi

D) Rusya’nın istediği yerde konsolosluk aça-bilme hakkına sahip olması

E) Ortodoks tebaanın koruyuculuğunun Rus-ya’nın eline geçmesi

ÇIKMIŞ SORU

Osmanlı tarihinde görülen;

• İsveç Kralı XII. Şarl’ın Os-manlıDevleti’nesığınması

• MoraYarımadası’nın1715’teVenedik’tengerialınması

• Yirmisekiz Mehmet Çele-bi’ninParis’eelçiolarakgön-derilmesi

gelişmeleri, aşağıdaki padi-şahlardan hangisinin dönemin-de gerçekleşmiştir?

A) I.Ahmet B) II.Osman

C) IV.Murat D) III.Ahmet

E) I.Mahmut

LYS - 2017

Doğru Cevap D

BİLGİ

Rus ordusunun 1711’de PrutSeferi ile yenilgiye uğratılmasıvePrutAntlaşması’nınimzalan-ması,Osmanlı’nınKarlofçaAnt-laşmasıilekaybettiğiyerlerigerialmaümidiniartırmıştır.

NOT

Prut Antlaşması’ndan sonraOsmanlıKarlofça ilekaybettiğiyerlerigerialabilmekiçinVene-dikveAvusturyailesavaşmıştır.Venedik’e karşı başarılı olun-muş,ancakAvusturyakarşısın-dabaşarılıolunamamıştır.

HATIRLATMA

PrutSeferiveOsmanlı-Venedik,Osmanlı - Avusturya savaşlarıIII.AhmetDönemi’ndeolmuştur.

Yanıtlar123456789101112BEECDAEBCCDA

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1717



ÇIKMIŞ SORU

Osmanlı İmparatorluğu’nun ege-menliği altında bulunan toprak-lar, devletin kuruluşundan XVII. yüzyılın sonlarına kadar artmış-tır.I. Gelir ve giderlerin miktarı de-

ğişmiştir.

II. Merkezi otoritenin sağlan-ması kolaylaşmıştır.

III. Sınırlar yeniden belirlenmiş-tir.

yargılarından hanigilerine ula-şılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Yalnız III D) I ve III

E) II ve III

ÖSS - 2003Doğru Cevap D

BİLGİ

Osmanlı Devleti Karlofça (1699) ve İstanbul (1700) antlaşmaları-nın ağır etkisini üzerinden ata-madan bir iç karışıklık dönemine girmiştir. Bu dönemde padişah II. Mustafa’nın devlet işlerinden uzaklaşarak zamanının çoğu-nu Edirne’de geçirmesi yeniçe-riler ve İstanbul halkı arasında huzursuzluğa neden olmuştur. Padişahın Edirne’yi başkent ya-pacağı söylentisi yayılınca İstan-bul’da büyük bir isyan çıkmıştır. İsyancılar Edirne’ye gelerek II. Mustafa’yı tahttan indirip yerine kardeşi III. Almet’i çıkarmışlar-dır. Bu olaya Osmanlı tarihinde “Edirne Olayı’ denir.

NOT

III. Ahmet Lale Devri’ni başlatan Osmanlı padişahıdır.

TEST • 8

1. Kanuni Dönemi’nde Osmanlı-Avusturya ilişkilerinin bozulmasında aşağıdakiler-den hangisi etkili olmamıştır?A) Orta Avrupa’da hakimiyet kurma mücade-

lesiB) Macaristan üzerinde Osmanlı hakimiyeti-

nin başlamasıC) Osmanlı’nın Belgrat’ı almasıD) Fransa’nın Osmanlı’dan yardım istemesiE) Osmanlı’nın ticaret yolları üzerinde haki-

meyet kurması

2. Osmanlı Zitvatorok Antlaşması’yla Maca-ristan’dan toprak elde etmekten vazgeçmiş, ayrıca Avusturya’nın ödemekle yükümlü oldu-ğu vergilerin kaldırılmasını da kabul etmiştir. Avusturya diplomatik protokolde Osmanlı ile eşit hale gelmiştir.Bu gelişmenin Osmanlı Devleti açısından;

I. prestij kaybettiğiII. diplomatik ilişkilerde mütekabiliyet ilkesini

benimsediğiIII. gelirlerinin azaldığıgibi durumlardan hangilerine neden ol-muştur?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti XV. yüzyılın başlarından iti-baren doğuda Safavilerle mücadele etmiştir. Bu mücadeleler XVIII. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam etmiştir.Aşağıdakilerden hangisi bu mücadelerin nedenlerinden biri değildir?

A) Safavilerin Osmanlı şehzadelerini kışkırt-ması

B) İpek Yolu üzerinde yaşanan hakimiyet mü-cadelesi

C) Osmanlı-İran sınırının kesin olarak belir-lenmesi

D) Safavilerin şiilik propagandası yapmasıE) Safavilerin Osmanlı aleyhine ittifaklara gir-

mesi

4. O tarihe kadar böyle bir sevinci yaşamayan Avrupalılar, zaferlerini birlik ve beraberlikleri-ne bağladılar. Papa, Leh Kralı ile Avusturya İmparatoru’nu barıştırarak Osmanlı Devleti’ne karşı bir ititfak oluşmasını sağladı.Yukarıda bahsedilen ve oluşturulan ittifak aşağıdakilerden hangisidir?

A) Haçlı Seferleri-Üçlü İttifakB) II. Viyana Kuşatması-Kutsal İttifakC) I. Viyana Kuşatması-Kutsal İttifakD) İnebahtı Deniz Savaşı-Üç İmparatorlar

LigiE) II. Viyana Kuşatması-Üçlü İttifak

5. Karlofça Antlaşması’ndan sonra Reis’ül Küt-tab (dışişlerinden sorumlu divan üyesi) Meh-met Rami Efendi sadrazamlığa getirilmiştir.Bu durum Osmanlı’da aşağıdakilerden hangisinde bir değişim yaşandığını gös-terir?

A) Diplomatik ilişkilerdeB) Askeri teşkilattaC) Toprak sistemindeD) Veraset anlayışındaE) Divanın yapısında

6. Batılı devletler XVIII. yüzyıldan itibaren bir ta-raftan ham madde alımı, bir taraftan da iş-lenmiş ürünlerin satılmasını güvence altına almaya çalışmıştır.Bu durum Batılı devletlerin Osmanlı’ya karşı;

I. ticaret yollarını ele geçirme,II. direk geçiş güzergahlarına egemen olma,III. kapitülasyonları genişletme politikalarından hangilerini izlemelerinde etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) II ve III E) I, II ve III

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1818



ÇIKMIŞ SORU

Aşağıdakilerden hangisi coğra-fi keşiflerin sonuçları arasında gösterilemez?

A)Burjuva sınıfının zenginleş-mesi

B)Hristiyanlığınyayılması

C)Servet temelli toprağın öne-minikaybetmesi

D)Yenibitkilerintanınması

E)Baharat yolunun önem ka-zanması

LYS-4 - 2015Doğru Cevap E

BİLGİ

Osmanlıdonanmasındayenilen-meihtiyacıXVII.yüzyılınortala-rırdaGirit kuşatması sırasında(1645-1669) ortaya çıkmıştır.Venediklilerin gerek Girit sa-vunmasında gerekse Çanakka-leBoğazıablukasındakalyonlarıkullanmaları (yelkenli)OsmanlıDevleti’nizordurumdabırakmış-tır.Rüzgarıarkasınaalankalyon-larınhareketkabiliyetininyüksekolmasıkarşısında,kürekgücüilehareketedenOsmanlıkadırgalarıyetersizkalınca1682’denitiba-rentersanelerdekalyonüretimiiçinsistemliçalışmalarbaşladı.

NOT

Osmanlı donanması 1534’tenXVII. yüzyıl ortalarına kadarBarbarosHayrettinPaşaMode-li’niuygulamıştır.BumodelAk-deniz’dedahaçokkürekgücüylehareketeden,herkoyarahatçagiripçıkabilenveküçüklimanla-rarahatçayanaşabilenkadırga-laradayanmıştır.

7. Coğrafi Keşiflerle birlikte Avrupa’nın Atlantik sahillerinde yer alan limanları önem kazan-mıştır. Bu durum Akdeniz ticaretinin durgun-laşmasına neden olmuştur.Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Ümit Burnu’un keşfiB) Sanayi İnkılabı’nın gerçekleşmesiC) Osmanlı’nın Akdeniz hakimiyetinin sona

ermesiD) Kolonicilik faaliyetlerinin başlamasıE) Merkezi kırallıkların güç kazanması

8. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi ile Os-manlı Devleti Karadeniz’i bir iç deniz ha-line getirmiştir?

A) Trabzon Rum Devleti’ne son verilmesiB) Balkanların tamanının hakimiyet altına

alınmasıC) Kırım’ın hakimiyet altına alınmasıD) Kıbrıs’ın fethedilmesiE) Rodos Adası’nın alınması

9. XVIII. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı ülkesindeki barış ve güven ortamı kaybolma-ya başladı.Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıda-kilerden hangisinin bir etkisi olmamıştır?

A) Devlet kurumlarının çağa ayak uydurama-ması

B) Bozulan kurumların ıslah edilmeye başlan-ması

C) Uzun süren savaşların ekonomik buhran-ları beraberinde getirmesi

D) Rüşvet ve iltimasın devlet kadrolarında yaygınlaşması

E) Güçlü ve yetenekli padişahların azalması

10. Küçük Kaynarca Antlaşması’nın aşağıda-ki maddelerinden hangisi Rusların güneye inme ve sıcak denizlere açılma politikasın-da ilerleme kaydettiğini gösterir?

A) İngiltere ve Fransa’ya tanınan kapitülas-yonların aynısının Rusya’ya da tanınması

B) Rusya’nın İstanbul’da daimi elçi bulundu-rabilmesi

C) Rusya’nın Ortodoks halkın koruyuculuğu-nu üstlenmesi

D) Rusların istedikleri Osmanlı şehirlerinde konsolosluk açabilmesi

E) Kırım halkının dini bakımdan Osmanlı ha-lifesine bağlı kalması

11. Westphalia Barışı’yla “iktidar kimin elindeyse onun dini geçerlidir.” anlayışı ortaya çıkmıştır.Bu durum;

I. dinsel özgürlüğün kısıtlanması,II. hükümdarın otoritesinin güçlenmesi,III. egemenlik üzerinde papanın vesayetinin

sona ermesigelişmelerinden hangilerine neden olmuş-tur?


12. Karlofça Antlaşması yüzyıllardır geliştiri-len ve insanlara telkin edilen Müslümanların hakim millet olduğu olgusunu zedelemiştir. Ayrıca devletin kötüye giden işlerini düzeltme-nin yolunun klasik düzeni yeniden kurmakla mümkün olacağı şeklindeki düşüncenin de yı-kılmasına neden olmuştur.Aşağdakilerden hangisi yukarıdaki duru-mun sonuçlarından biri olamaz?

A) Islahatların Avrupa örnek alınarak yapıl-maya başlaması

B) Yabancı teknisyen ve uzmanların ülkeye davet edilmesi

C) Osmanlı’nın güçlü olduğu döneme dönüşü amaçlayan ıslahatların yapılması

D) Batı yaşam tarzının etkisinin artmasıE) Avrupa’ya daha fazla elçilik heyetlerinin

gönderilmes

Yanıtlar123456789101112EECBAEACBAEC

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

1919



ÇIKMIŞ SORU

I. Fransa

II. Venedik

III. İspanya

Osmanlı Devleti, Kanuni Döne-mi’nde Akdeniz’e hâkim olmak için yukarıdaki devletlerden hangileriyle mücadele etmiş-tir?


C) IveII D) IIveIII

E) I,IIveIII

LYS-4 - 2014Doğru Cevap D

BİLGİ

OsmanlıDevletiAkdenizüzerin-dehakimiyetkurarakAvrupa’yıticari ve siyasi açıdan kendinebağımlıhalegetirmeyeçalışmış-tır.AncakÜmitBurnu’nunkeşfiBaharatYolu’nun ticari önemi-niazaltmıştır.Amerika’nınkeşfiise Avrupalıların yönünü batı-yavealternatif ticaretyollarınaçevirmelerine neden olmuştur.Bu durumAkdeniz’in uluslara-rası ticaribölgeolmaözelliğinikaybetmesineveOsmanlıDev-leti’nin Akdeniz’deki varlığınınve hakimiyetinin önemsizleş-mesinenedenolmuştur.Böyle-ceBatıAvrupadevletleriönemliticaret yollarını kontrol altınaalarak ekonomilerini güçlen-dirirken Osmanlı Devleti ticariaçıdanzayıflamıştır.Avrupa’nınXVI.yüzyıldanitibarenOsman-lıkarşısındayükselişininnede-niticarettesağladığıüstünlüğebağlanabilir.

TEST • 9

1. XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devle-ti’nin üç kıtaya yayılmış toprakları üze-rinde merkezi otoritesini kaybetmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?A) Doğuda Safaviler ile Batıda Habsburglarla

uzun süren mücadelelerB) Değişen ticaret yollarının Osmanlı ekono-

misine olumsuz etkisiC) Orduda düzenin bozulmasıD) Osmanlı’da ıslahat hareketlerinin başla-

masıE) Ülkede isyanların yaşanması

2. XVII. ve XVIII. yüzyıllarda Osmanlı’nın Doğu Akdeniz ticareti üzerindeki etkinliği zayıflamış, Doğu Akdeniz ticareti geniş ölçüde uluslara-rarası bir nitelik kazanmaştır.Bu durumun yaşanmasında;

I. Osmanlı’nın uluslararası bir ticaret filosu-nun bulunmayışı

II. Batıda uygulanan yeni tekniklere uyum sağlanamaması

III. Akdeniz ticaretinin önemini yitirmesigibi gelişmelerden hangileri etkili olmuş-tur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) II ve III E) I, II ve III

3. 1739’da imzalanan Belgrat Antlaşması ile Rus tüccarların Karadeniz’deki statüleri belirlen-miştir. Buna göre Rusya Karadeniz’de gemi bulunduramayacak, ancak Rus tüccarları Os-manlı Devleti’nin gemileriyle ticaret yapabile-cekti.Buna göre Belgrat Antlaşması;

I. Rusların Karadeniz’e inmesi,II. Rus tüccarların Karadeniz’de ticaret yap-

ması,III. Rusların Karadeniz’de seyrüsefer (gidiş-

geliş) hakkına sahip olmasıdurumlarından hangilerini engellemiştir?


4. İngiltere, başta Amerika olmak üzere yeni keş-fedilen bölgelere kendi halkını yerleştirmiştir.Bu durumun İngiltere’ye sağladığı avantaj-lar arasında aşağıdakilerden hangisi yok-tur?

A) Amerika’daki hakimiyetinin güçlenmesiB) Ülkesine ham madde akışının kolaylaşma-

sıC) Toplam nüfusunun azalmasıD) İngiliz kültürünün yayılmasıE) Sömürge imparatorluğuna dönüşmesi

5. Avrupa’nın XV. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti karşısındaki yükselişinin nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Ümit Burnu’nun keşfedilmesiB) Atlas Okyanusu limanlarının önem kazan-

masıC) Avrupalı devletlere kapitülasyonların veril-

mesiD) Ticaret yollarının Avrupalı devletlerin de-

netimine geçmesiE) Avrupa’da mezhep birliğinin bozulması

6. Akdeniz’deki sorunlardan biri de izinli korsan-lıktır. Bir iktidarın bilgi ve gözetiminde olması-na karşılık herhangi bir yasal dayanağı yoktur. Osmanlı Devleti bu korsanlara karşı tarafsız kalmıştır. Bu korsanlar genellikle Osmanlı’ya rakip devletlerin gemilerine saldırdı. Ancak zaman zaman tarafsız devletlerin gemileri de bu saldırıların kurbanı oldu. Osmanlı bu tür ihlalleri yapan izinli korsanları yakaladığında korsanlık iznini gösteren belgelerinin mevcut olması durumunda tutuklamadı.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-den olduğu olumsuzluklardan biri olamaz?

A) Osmanlı ticaret gemilerinin zarar görmesiB) Osmanlı sularındaki ticaretin olumsuz et-

kilenmesiC) Osmanlı’nın kendi sularına hakim olama-

masıD) Akdeniz ticaretine güvenin azalmasıE) Osmanlı Devleti’nin bazı devletlerle ilişki-

lerinin zarar görmesi

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2020



ÇIKMIŞ SORU

XVII.yüzyıldaRusya’nın,

– Kırım’ıeldeederdurumagel-mesi

– Kapitülasyonlardanyararla-nabilmesi

– Osmanlı egemenliğindekiBalkanlar’dakonsolosluklaraçabilmesi

durumlarının ortaya çıkması aşağıdaki antlaşmaların han-gisinin bir sonucudur?

A) Prut B) Edirne

C) İstanbul D) Ziştovi

E) KüçükKaynarca

ÖSS-Sos-2/2008Doğru Cevap E

BİLGİ

KüçükKaynarcaAntlaşması’yla,• RusyatarihindeilkdefaKa-radeniz’e çıktı, İstanbul veBoğazlarıtehditetmeyebaş-ladı.

• RusyaOsmanlı’yabağlıOr-todoks halkların koruyu-culuğunu alarak Osmanlıiçişlerine müdahale fırsatıeldeetti.

• Rusya Osmanlı ülkesindeİngiltere,Fransagibitamti-caretyapmahakkınıyanika-pitülasyonlarıeldeetti.

• Rusyaİstanbul’dadaimielçibulundurma, istediği Os-manlı şehrinde konsloslukaçmahakkıeldeetti.Böyle-ceBalkanmilletleriileyakıntemaskurarakXIX.yüzyıldauygulayacağıpanslaizmpo-litikasınauygunzeminhazır-lamaimkanınakavuştu.

7. Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyıldan itiba-ren kadırgadan (kürekli), kalyon (yelkenli) gemilere geçilmesinin nedeni aşağıdaki-lerden hangisidir?A) Venediklilerin Girit savunmasında ve Ça-

nakkale Boğazı albukasında kalyonları kullanması

B) Okyanuslara dayanıklı bir donanma oluş-turma düşüncesi

C) Donanmanın gemi sayısının artırılmak is-tenmesi

D) Ticaret yolları üzerindeki hakimiyeti yeni-den sağlama düşüncesi

E) Coğrafi Keşiflere katılmak istenmesi

8. Osmanlı Devleti’nin XVI. ve XVII. yüzyıllar-da Kutsal Roma German İmparatorluğu ve Rusya ile mücadele ettiği dönemde Lehistan önemli bir rol oynamıştır. Osmanlı Devleti Le-histan’ı himayesi altında tutmayı büyük önem vermiştir.Osmanlı Devleti’nin bu tutumunda Lehis-tan’ın;

I. Lehistan’ın Rusya ve Kutsal Roma Ger-man İmparatorluğuna karşı tampon bölge konumunda olması,

II. Lehistan’ın Doğu Akdeniz ticaretinde önemli bir yere sahip olması,

III. Osmanlı Devleti’nin Baltık Denizi’ne ulaşı-labileceği bir geçiş koridoru olması

gibi özelliklerinden hangileri etkili olmuş-tur?


9. Aşağıdakilerden hangisi 1768-1791 tarihle-ri arasında yaşanan Osmanlı-Rus savaşla-rının sonuçlarından biri değildir?

A) Kırım’ın elden çıkmasıB) Karadeniz’in bir iç deniz olma özelliğini

kaybetmesiC) Balkanlarda milliyetçilik ayaklanmalarının

başlamasıD) Osmanlı’nın Ortodokslar üzerindeki koru-

yuculuğunu kaybetmesiE) Rusların kapitülasyonları elde etmesi

10. Küçük Kaynakca Antlaşması ile Ruslar Os-manlı’ya bağlı Ortodoksların koruyuculuğunu üstlenmiştir.Bu durumun Osmanlı’ya etkileri arasında;

I. İç işlerine karışılması,II. Balkanların Rus kışkırtmalarına açık hale

gelmesi,III. Kutsal yerler sorununun ortaya çıkmasıgelişmelerinden hangileri gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) I ve III E) I, II ve III

11. XVII. yüzyılda Akdeniz ve Karadeniz tica-retinin Avrupalı devletlerin tekeline girme-sinde;

I. Avrupalı devletlere kapitülasyonların ve-rilmesi,

II. askeri başarısızlıkların ardında imzalanan antlaşmalar,

III. yeni ticaret yollarının keşfedilmesidurumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) I ve III E) I, II ve III

12. Osmanlı Devleti Venedik’in elinde bulunan Gi-rit Adası’nı ancak yirmi dört yılda (1645-1669) alabilmiştir.Girit kuşatmasının yirmi dört yıl sürme-sinde aşağıdakilerden hangisinin bir etki-si yoktur?

A) Venedik’in Hristiyan Avrupa ile Osmanlı’ya karşı yürüttüğü yoğun diplomasi faaliyetle-ri

B) Osmanlı Devleti’nin Girit’in tahrip olmama-sı için kuşatmayı ağırdan alması

C) Venedik’in Ege Adalarına saldırmasıD) Venedik’in Çanakkale Boğazı’nı albuka al-

tına almasıE) Venedik’in İstanbul saldırması

Yanıtlar123456789101112DCDCEAADCDCB

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

Yeni Çağ Avrupası’nda Meydana Gelen Gelişmeler

Osmanlı Sosyo – Ekonomik Yapısında Değişiklikler

Osmanlı Devleti’nde Çözülmeye Karşı Önlemler

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2323


ÇIKMIŞ SORU

Rönesans Dönemi’nde en çok sanat alanında ön plana çı-kan; resim, mimari ve heykel gibi alanlarda birçok eser üre-tilen, Leonardo da Vinci, Mic-helengelo, Rafael gibi değerli sanatçıların yetiştiği ülke aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Fransa B) İngiltere

C) İtalya D) Almanya

E) Polonya

LYS - 2012

Doğru Cevap C

ÖRNEK

Rönesans’ın ortaya çıkmasın-da;

I. Roma

II. Yunan

III. İslam

uygarlıklarından hangilerinin etkisi olmuştur?

A) YalnızI B)YalnızII


E) I,IIveIII

ÇÖZÜM

Rönesans’ınyaşanmasındaeskiYunan ve Roma filozoflarınıneserlerinin yeniden yorumlan-masıetkiliolmuştur.BueserleriiseAvrupalılar,EndülüslüMüslü-manlararacılığıylatanımışlardır.

Doğru Cevap E


TEST • 1

1. Hümanistler inançları bakımından kiliseye bağlı olmakla beraber, insanlık hayatını ilgi-lendiren diğer bütün alanlarda bağımsız olma-yı hedeflemişlerdir.Hümanistlerin bu düşünceleri aşağıdaki-lerden hangisinin ortaya çıkmasında etki-li olmuştur?

A) Skolastik FelsefeB) Rönesans HareketleriC) Reform HareketleriD) Fransız İhtilaliE) Sanayi İnkılabı

2. Papa X. Leon 1515 yılında kilise harcamala-rının artması üzerine bir bildiri yayımlayarak endüljansın uygulanmasını istedi. Martin Lut-her, endüljans uygulamasına karşı çıktı. En-düljans, Ortaçağ Avrupası’nda bir tür günah çıkarma ve ölümden sonra kişinin cennete gidebilmesi için papadan satın aldığı af bel-gesidir.Buna göre Martin Luther;

I. halkın ekonomik açıdan sömürülmesi,II. İncil’in aynen uygulanması,III. insanların para yoluyla kolayca, selamete

ulaşma fikrine kapılmalarıdurumlarından hangilerine karşı çıkmış-tır?


3. “Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri” adlı eseriyle mekanik bilimin temellerini attı. Bilim dünyasına yaptığı en önemli katkı ise Kep-ler’in bulduğu gezegenlerin hareket kanun-larını birleştirerek “evrensel çekim ilkesi”ne ulaşmasıdır.Yukarıda anlatılan bilim insanı aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Newton B) PascalC) Denis Papin D) DescartesE) Galileo

4. Avrupa kamu hukukunun temelini atan ve modern Avrupa’nın ve milli devletlerin do-ğuşunda önemli bir yere sahip olan geliş-me aşağıdakilerden hangisidir?

A) Merkantilizmin ortaya çıkmasıB) Westphalia Antlaşması’nın imzalanmasıC) Reform’un başlamasıD) Aydınlanma Çağı’nın başlamasıE) Hümanizmanın ortaya çıkması

5. XVII. yüzyılda silah teknolojisinin gelişmesi-ne bağlı olarak tımarlı sipahilerin önemi azal-mıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun so-nuçlarından biri değildir?

A) Tüfek kullanan yeniçeri sayısının artmasıB) İşsiz gençlerden sekban ve sarıca adıyla

asker kaydı yapılmasıC) Ulufe ve bahşiş miktarının artmasıD) Askeri sınıf sayısının azalmasıE) Tımar sisteminin terk edilmeye başlanması

6. XVI. yüzyılın başlarında arkebüz denilen eski tüfekler kullanılırken, önce fitilli tüfeğe, XVII. yüzyıldan itibaren ise çakmaklı tüfeğe geçilmiştir. Ateşli silahların kullanımının, mız-rağa göre daha az fiziksel güç istemesi ve daha etkin kullanılabilmesi mızrağın terk edil-mesine neden olmuştur.Buna göre;

I. Silah teknolojisi aşama aşama gelişmiştir.II. Ateşli silahların önemi artmıştır.III. Kullanımı kolay silahlar geliştirilmiştir.yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


7. 1740 yılında kapitülasyonlar aşağıdaki ül-kelerden hangisine sürekli hale getirilmiş-tir?

A) Rusya B) İngiltereC) Fransa D) AvusturyaE) Almanya

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2424



ÇIKMIŞ SORU

Aşağıdakilerden hangisi, Os-manlı Devleti’nde vergi gelir-lerinin toplanmasının belirli bir süre için ve açık artırma yoluyla ihalesi usulüne verilen addır?

A) İtlizam B) Dirlik

C) Cülus D) Emanet

E) Müsadere

LYS - 2011

Doğru Cevap A

ÖRNEK

Osmanlı Devleti’nde iltizam usu-lünün yaygınlaştırılmasında;

I. Artan savaş masraflarınıkarşılamak

II. Batı tarzı modern bir orduoluşturmak

III. Hazineninnakitparaihtiyacı-nıkarşılamak




E) I,IIveIII

ÇÖZÜM

İltizamusulü;mutakaaarazile-rinvergigelirlerininaçıkartırmausulüylepeşinparakarşılığısa-tılmasıdır.BuusülXVII.yüzyıl-dan itibaren tımar arazilere deuygulanmayabaşlanmıştır.Bu-nunla amaç; Habsburglarla veSafevilerleyapılanuzunsavaş-larınmasraflarınıkarşılamakvebusavaşlarabağlıolarakortayaçıkanhazineninaçıklarınıkapat-maktır.

Doğru Cevap D

8. Coğrafi Keşifler sonucu yeni keşfedilen dün-yadan Avrupa’ya değerli madenler akmaya başladı. Bunun sonucunda da ticarete dayalı ekonominin canlanması sağlandı.Bu duruma bağlı olarak zenginleşen ve fa-kirleşen sınıflar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Zenginleşen Fakirleşen

A) Köylüler Burjuvalar

B) Serfler Soylular

C) Burjuvalar Soylular

D) Din adamları Köylüler

E) Devlet adamları Din adamları

9. XIV. yüzyılda okyanus dalgalarına dayanıklı karavela denilen gemilerin yapımına ve kulla-nımına başlanmıştır.Bu durum aşağıdakilerden hangisini ko-laylaştırmıştır?

A) Coğrafi KeşifleriB) Haçlı SeferleriniC) Feodali’tenin güçlenmesiD) Bilimsel gelişmeleriE) Sanayi İnkılabını

10. Merkantilizm anlayışı ile hareket eden dev-letler, iç ticarette vergileri düşürürken ithal malların vergilerini artırarak yerli sanayilerini koruyup ihracatı teşvik ettiler.Buna göre;

I. milli bir ekonomi yaratmak,II. ithalatı azaltmak,III. dış ticaret fazlası oluşturmakdurumlarından hangileri merkantilist eko-nomiye sahip ülkelerin uyguladığı politi-kalardır?


11. Osmanlı’da Tımar sisteminin bozulmasında;

I. mukataa,II. iltizam,III. müsadereuygulamalarından hangilerinin yaygınlaş-tırılması etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III

12. İltizam sisteminin yaygınlaşmasına bağlı ola-rak zenginleşen mültezimler zamanla siyasi bir güç haline gelmişlerdir.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun so-nuçlarından biridir?

A) Merkezi otoritenin zayıflamasıB) Halkın devlete olan güveninin artmasıC) Vergi çeşidinin artmasıD) Devletin taşrada denetim gücünün artmasıE) Tarım gelirlerinin artmaya başlaması

13. Fransa kralı XIV. Louis’in amacı tek güç ola-rak, Fransız aristokrasisini Versay Sarayı’nda toplamak, kral olarak hem onlara üstünlüğü-nü kabul ettirmek, hem de onları kontrol altın-da tutmaktı.Paragrafa göre, aşağıdakilerden hangi-si XIV. Louis’in kurmaya çalıştığı yönetim şeklidir?

A) TeokrasiB) Aristokratik CumhuriyetC) MutlakiyetD) MeşrutiyetE) Oligarşi

14. 1593 – 1606 yılları arasındaki Avusturya harpleri sırasında, piyade asker ihtiyacı Ana-dolu’daki işsiz gençlerden karşılanmaya çalı-şılmıştı. Yeni askeri sistem gereği ok ve kılıçla savaşan süvarinin yerini tüfekli piyade almak-taydı.Bu durum Osmanlı ordusunun aşağıdaki sınıflardan hangisinin önemini azalmıştır?

A) Topçu ocağı B) Tımarlı sipahılerC) Yeniçeriler D) HumbaracılarE) Sekbanlar

Yanıtlar1234567891011121314BDABDECCAEDACB

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2525



ÇIKMIŞ SORU

III. Selim Dönemi’nde yapılan yeniliklerde aşağıdaki devlet-lerin hangisi daha çok örnek alınmıştır?

A) Avusturya B) Almanya

C) Fransa D) İngiltere

E) Hollanda

LYS - 2016

Doğru Cevap C

ÖRNEK

III. Selim Dönemi’nde ger-çekleştirilen aşağıdaki ısla-hatlardan hangisi Avrupalı devletlerin Osmanlı hakkında-ki politikalarını öğrenmek ama-cını taşır?

A)Askeri okullarda Fransızca-nınzorunluhalegetirilmesi

B)Batıbaşkentlerindedaimiel-çiliklerinaçılması

C)BatıtarzıNizam-ıCeditordu-sununkurulması

D)Devlet adamlarından layiha-laristenmesi

E)Devletmatbaasınınaçılması

ÇÖZÜM

Batılıdevletlerlediplomatikiliş-kiler kurularakpolitikalarıhak-kındabilgiedinilmekistenmiştir.BununyoludaBatıbaşkentlerin-deelçilikleraçmakolmuştur.

Doğru Cevap B

HATIRLATMA

Reform Hareketlerini başlatanbirdin adamıolanMartinLut-her’dir.

TEST • 2

1. Hümanistlerin ilgisini çeken Antik Grek ve Roma dünyasına göre insan yeryüzündeki yaşamında mutlu olmalıdır. Ayrıca Antik dün-ya hayatı, eğlenceyi; güzel ve lüks yaşamayı seviyordu. İnsanın güzelliğini överken gurur ve şanı da erdem kabul ediyordu.Hümanistlerin yukardaki görüşlere ilgi duymaları en çok aşağıdakilerden hangi-si için tehlike oluşturmuştur?

A) Krallar B) HalkC) Derebeyler D) AydınlarE) Kilise

2. Rönesans sanatçıları herhangi bir dini ve top-lumsal engele yer vermeden kendi iradelerine göre sanat yapmayı ilke edinmişlerdi.Bu anlayış sanat üzerinde;

I. kilise baskısının ortadan kalkması,II. sanatçıların işleyecekleri konuları özgürce

seçebilmesi,III. farklı sanat akımlarının ortaya çıkmasıgelişmelerinden hangilerine neden olmuş-tur?


3. 1585 – 1586 yılları arasında Osmanlı coğ-rafyasında büyük bir fiyat artışının yaşan-masında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Amerikan gümüşünün Osmanlı pazarında kullanılması

B) Tımar sisteminin bozulmasıC) Maaşlı asker sayısının artmasıD) Osmanlı pazarlarında mal darlığının ya-

şanmasıE) Uzun süren savaşların askeri masrafları

artırması

4. 1593 – 1606 savaşlarında Avusturya ordusu Osmanlı’ya karşı; çelik zırhı delen uzun men-zilli, yivli tüfek kullanmıştır. Bu durum karşı-sında ok - yay, mızrak ve kılıçla donanmış Osmanlı tımarlı sipahisi işe yaramaz duruma düşmüştür.Bu bilgilere göre;

I. Osmanlı askeri teknoloji açısından Ba-tı’nın gerisinde kalmıştır.

II. Tımarlı sipahiler önemini kaybetmiştir.III. Osmanlı Devleti’nin yeni askeri sınıflara ih-

tiyacı artmıştır.yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


5. XVII. yüzyıldan itibaren tımar sistemindeki de-ğişim bir bozulmanın değil, yeni şartların bir zorlaması sonucu ortaya çıkmıştır.Tımar sisteminde dönüşüme neden olan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?

A) İklimde kuraklıklar yaşanmaya başlamasıB) Ateşli silahların yaygınlaşmasıyla, piyade

asker ihtiyacın artmasıC) Ticaretin tarımdan daha önemli hale gel-

mesiD) Osmanlı’nın askeri ıslahatlar yapmaya

başlamasıE) Vergi gelirlerinin artırılmak istenmesi

6. Aşağıdaki padişahların hangisi dönemin-de Fransa’ya kapitülasyonlar sürekli hale getirilmiştir?

A) III. Selim B) II. MahmutC) Kanuni D) I. MahmutE) FatihÖRNEKTİR

• MUBA YAYIN

LARI

2626



ÇIKMIŞ SORU

Aşağıdakilerden hangisi Cela-li İsyanları’nın nedenlerinden biri değildir?

A)İltizamsistemininkaldırılma-sı

B)Halkınödemegücününazal-ması

C)Savaşların uzun sürmesi vebaşarısızolması

D)Halkındevleteolangüvenvebağlılığınınazalması

E)Yüksekorandavergiödemekzorundakalanköylününtop-rağınıbırakmakzorundakal-ması

ÖSS - 2008 SOS - 2

Doğru Cevap A

ÖRNEK

XVII. yüzyıldan itibaren yeniçe-rilerin isyan etmesinde;

I. Ayarıdüşükakçeilemaaşal-maları

II. Ulemavedevletadamlarınınkışkırtmaları

III. Bazı ıslahatların çıkarlarınatersolması



C) YalnızIII D) IveII

E) I,IIveIII

ÇÖZÜM

Esnafyeniçerilereödenenaya-rıdüşükakçeyikabuletmeyinceyeniçerilerayaklanmıştır.Ayrıcadevletadamlarıveulemaiktidarmücadelelerindeyeniçerilerikış-kırtmıştır. Bazıdurumlardaiseıslahathareketleri yeniçerilerinçıkarlarınaaykırıolmuştur.

Doğru cevap E

7. XVII. yüzyılda görülen;

• Tımar sisteminin bozulması• Vergilerin artması• Eyaletlerdeki yöneticilerin haksız uygulama-

larıgibi gelişmeler aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?

A) Merkez İsyanlarınaB) Eyalet İsyanlarınaC) Celali İsyanlaraD) Suhte isyanlarınaE) Milliyetçilik İsyanlarına

8. I. Ahmet’in 1617’de ani ölümüyle devlet adam-ları, tahta oğlu Osman’ı değil de hanedanın en büyük ferdi olan kardeşi Mustafa’yı çıkar-mışlardır.Bu uygulama ile;

I. rejimi değiştirmek,II. hanedanın devamlılığını sağlamak,III. Ekber ve Erşed Sistemini uygulamakdurumlarından hangileri amaçlanmıştır?


9. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti artan savaş masraflarını karşılamak için;

I. Vergilerin artırmak,II. İltizamı yaygınlaştırmak,III. Malikane sistemini uygulamakyöntemlerinden hangilerine başvurmuş-tur?


10. Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyıldan itibaren otoritenin zayıflamasıyla illerin yönetiminde güç kazanmış yerli bazı kişiler ortaya çıkmıştır.Yukarıda açıklaması yapılan kişiler aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Ayanlar B) MütesellimlerC) Mültezimler D) MuhassıllarE) Ahiler

11. Aşağıdakilerden hangisi Lale Devri’nde kültürel hayatın canlanmasında etkili olan gelişmelerden biri değildir?

A) Matbaanın açılmasıB) Tercüme faaliyetlerinin başlamasıC) Kütüphanelerin açılmasıD) Yeni okullar açılmasıE) Çiçek aşısının uygulanması

12. İlk bilinçli Türk gezgini olarak kabul edilen ve 36 yıl boyunca, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarındaki çeşitli ülkeleri dolaşarak “Se-yahatname” adlı eseri yazan Türk seyyahı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Katip ÇelebiB) Naima EfendiC) Evliya ÇelebiD) Hezarfen Ahmet ÇelebiE) Lagari Hasan Çelebi

13. Lale Devri’nde Paris’e elçi olarak gönderilen Yirmisekiz Mehmet Çelebi ve oğlu Sait Efendi dönüşte Fransa’dan tablolar, kitaplar, elbiseler ve mobilyalar getirmiştir.Bu durum Osmanlı’da aşağıdakilerden hangisi üzerinde bir etkide bulunmuştur?

A) Sosyal kültürel değişimler yaşanmasındaB) Batıdaki fikir akımlarının takip edilmesindeC) Batının üstünlüğünün kabul edilmesindeD) Avrupa’ya öğrenciler gönderilmesindeE) Osmanlı’nın batı kültürünü benimsemesin-

de

Yanıtlar12345678910111213EEAEBDCCEAECA

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2727


ÇIKMIŞ SORU

XV. ve XVI. yüzyıllarda Avru-pa’da skolostik düşünce bıra-kılmış, klasik kültür yenidencanlanmış,papalığakarşıçıkıla-rakdindeyenibirdüzenlemeyegidilmiştir.

Bu gelişmelere dayanarak XV. ve XVI. yüzyıl Avrupası ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi-ne ulaşılabilir?

A)Düşünce özgürlüğü engel-lenmiştir.

B)Halk yönetime ortak olmuş-tur.

C)Uluslararası kültür birliğisağlanmıştır.

D)Dinintoplumüzerindekietki-sideğişmiştir.

E)Hristiyanlığın parçalanmasıönlenmiştir.

ÖSS - 1996

Doğru Cevap D

BİLGİ

Reform Hareketleri sonucun-da Avrupa’daki mezhep birliğibozulmuş,Protestanlık,Kalve-nizm ve Anglikanizm gibi yenimezhepler ortaya çıkmıştır.Halk Katolik Kilisesi’ninmalla-rınavetopraklarınaelkoymuş,dinadamlarınındevletvetoplumüzerindekietkinliğinesonveril-miş,eğitim-öğretimdelaikdü-zenegeçilmiştir.

NOT

ReformhareketleriAlmanya’dabaşlamıştır.


TEST • 3

1. Ortaçağ skolastik düşüncesine karşı XIV. yüzyılda ortaya çıkan felsefe, bilim ve sa-nat görüşü olan ve insanlık sevgisini, insa-nın yüceliğini en büyük amaç sayan felsefi akım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Liberalizm B) HümanizmC) Sekülerizm D) MarksizmE) Sosyalizm

2. Aşağıdakilerden hangisi Reform Hareket-leri’nin sonuçlarından biri değildir?

A) Avrupa’da mezhep birliğinin parçalanmasıB) Mezhep savaşlarının başlamasıC) Akla ve bilime dayanan özgür düşüncenin

gelişmeye başlamasıD) Katolik Kilisesi’nin kendi içinde reform

yapmak zorunda kalmasıE) Osmanlı Hristiyanlarının Reform’dan etki-

lenmesi

3. Reform Hareketleri’nin temsilcileri yeni bir din yaratma iddiasında değildiler. Onlar, sadece papaların ve konsillerin İsa’nın ve ilk havarile-rin öğretilerinden ayrıldıklarını belirtmekte ve bu öğretilerin yeniden uygulanması gerektiği-ni vurgulamaktaydılar.Buna göre, Reform Hareketi’nin başlama-sında aşağıdakilerden hangisinin etkili ol-duğu söylenebilir?

A) Katolik Kilisesi’nin Hristiyanlık dininin ilke-lerinden sapması

B) Hümanistlerin Katolik Kilisesi’nden ayrıl-mak istemeleri

C) Yeni mezheplerin ortaya çıkmasıD) Fakir halkın kilisenin topraklarını ele geçir-

mek istemesiE) Devlet adamlarının kiliseyi kendi denetim-

lerine almak istemesi

4. Rönesans’ın aşağıdaki sonuçlarından hangisi Katolik Kilisesi’ne karşı Reform Hareketleri’nin başlamasında etkili olma-mıştır?

A) Deney ve gözleme dayalı pozitif düşünce-nin gelişmesi

B) Skolastik felsefenin yıkılmasıC) Papaların ve din adamlarının eleştirilmesiD) Soylular ile halk arasındaki kültürel farkla-

rın artmasıE) İnsanı ve doğayı konu alan eserlerin orta-

ya çıkması

5. XVII. yüzyılda Akıl Çağı adı verilen yeni bir döneme girildi. Bilim ve teknikte önemli ilerle-melerin yaşandığı bu dönemde, akıl aracılığı ile doğru bilgilere ulaşılabileceği ve bu bilgiler kullanılarak toplumsal yaşamın düzenlenebi-leceği düşüncesi egemen oldu.Buna göre, aşağıdaki gelişmelerden han-gisinin Akıl Çağı’nda görülmesi beklene-mez?

A) Bilgi birikiminin yaşanmasıB) Teknolojik gelişmelerin ortaya çıkmasıC) Sosyal hayatı düzenleyen reformlar yapıl-

masıD) Deney ve gözleme dayalı bilimin gelişmesiE) Dinin insan hayatındaki önemini kaybet-

mesi

6. Osmanlı’da tımarlı sipahilerin önemini yi-tirmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Avrupa’da ateşli silahları kullanan piyade-lere dayanan orduların kurulması

B) Osmanlı’da asker yetiştirilen toprağın mül-kiyetinin devlete ait olması

C) Merkez ordusu olan yeniçerilerin etkisinin artması

D) Toprağa dayalı üretim biçiminin öneminin artması

E) Taşrada ayanların kendi ordularını oluştur-ması

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2828



ÇIKMIŞ SORU

Osmanlı Devleti’nde 1718 Pa-sarofça Antlaşması’yla başla-yıp1730PatronaHalilİsyanıilesonaerendönemeLaleDevride-nir.

Aşağıdakilerden hangisi Lale Devri’nin özelliklerinden biri-dir?

A)Bulaşıcı hastalıklara karşıkarantina usulünün uygula-mayakonulması

B)Avrupa’daki gelişmeleri ya-kından tanımak amacıylayurtdışına elçiler gönderil-mesi

C)OsmanlıDevleti’ninilkresmigazetesi Takvim-i Vakayi’ninçıkarılması

D)Baytar (veteriner) mektebi-ninaçılması

E)İlköğretiminzorunluhalege-tirilmesi

LYS - 2011

Doğru Cevap B

BİLGİ

LaleDevri’ndeİbrahimMütefer-rikaveSaitEfendiilkTürkmat-baasınıaçmışlardır.Matbaa ilebirliktekültürhayatımızdabelir-ginbircanlanmagözlenmiştir.

NOT

LaleDevriOsmanlı’daBatılılaş-manın başladığı dönem olarakkabuledilir.

HATIRLATMA

LaleDevriPatronaHalilİsyanıilesonaermiştir.

7. Avrupa’da merkantilist ekonominin ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisi etki-li olmuştur?

A) Reform HareketleriB) Sanayi DevrimiC) Coğrafi KeşiflerD) Fransız İhtilaliE) Rönesans Hareketleri

8. Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin artan savaş masrafla-rını karşılamak amacıyla başvurduğu yön-temlerden biri değildir?

A) Vergi oranlarının artırılmasıB) Avarız vergisinin sürekli hale getirilmesiC) Olağanüstü savaş vergilerinin toplanmasıD) İltizamın yaygınlaştırılmasıE) Dış borçlanmaya gidilmesi

9. Aşağıdakilerden hangisi Celali İsyanla-rı’nın sonuçlarından biri değildir?

A) Devlet otoritesinin zayıflamasıB) Köyden kente göçün başlamasıC) Tarımsal üretimin gerilemesiD) Kentlerde sosyal ve ekonomik sorunların

başlamasıE) Bazı yöneticilerin halka baskı yapması

10. Aşağıdakilerden hangisi Lale Devri’nde gerçekleştirilen yeniliklerden biri değil-dir?

A) İlk Türk matbaasının açılmasıB) Doğu – Batı klasiklerinden çeviriler yapıl-

masıC) Yeniçerilerin ıslah edilmesiD) Avrupa tarzı mimari eserlerin yapılmasıE) Batı başkentlerinde ilk geçici elçiliklerin

açılması

11. Osmanlı saltanatında tahta kimin geçece-ğine dair belirsizlik aşağıdaki uygulama-lardan hangisi ile sona erdirilmiştir?

A) Kardeş katli yasasının uygulanmasıylaB) Ekber ve Erşed Sistemi’nin getirilmesiyleC) Mülk hanedanındır ilkesinin terk edilme-

siyleD) Şehzadelerin sancağa gönderilmesiyleE) Kafes usulünün getirilmesiyle

12. XVII. yüzyıl bilim adamlarındandır. Keşfü’z - Zünûn, Fezleke, Cihannüma adlı eserleri yaz-mış ayrıca askerlik, denizcilik, maliye, hukuk, tarih, coğrafya gibi alanlarda önemli eserler vermiştir.Yukarıda anlatılan düşünce ve bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Evliye ÇelebiB) Naima EfendiC) Katip ÇelebiD) Yanyalı Esat EfendiE) Ali Kuşçu

Yanıtlar123456789101112BEADEACEECBC

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

2929


ÇIKMIŞ SORU

– Coğrafikeşifler

– Rönesanshareketleri

– Reformhareketleri

Aşağıdakilerden hangisi bu üç gelişmenin ortak sonucudur?

A)Sosyal yapının ve düşünce-nindeğişmesi

B)Derebeylikrejiminegeçilme-si

C)Şehirdevletlerininkurulması

D)Tektanrılıdiniinanışlarınor-tayaçıkması

E)Kavimlergöçününbaşlaması

ÖYS - 1994

Doğru Cevap A

ÖRNEK

Avrupa’da XVI. yüzyılda yaşa-nan Reform Hareketleri siyasi açıdan aşağıdaki devletlerden hangisinin yararına olmuştur?

A) Osmanlı B) İngiltere

C) Fransa D) Rusya

E) Almanya

ÇÖZÜM

Reform Hareketleri Avrupa’dadinsel birliği bozduğu için Os-manlıDevleti’ninişineyaramıştır.Osmanlı’yakarşıbirHristiyanbir-liğininoluşmasınıengellemiştir.

Doğru Cevap A

BİLGİ

Avrupa’dayaşananReformHa-reketleri Osmanlı’yı olumlu,Coğrafi Keşifler olumsuz etki-lenmiştir.RönesansilebaşlayanAydınlanmaiseOsmanlıtarafın-danyeterincetakipedilmemiştir.


TEST • 4

1. Almanya’da Reform’un başlamasında et-kili olan Hristiyan din adamı aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Martin Luther B) ErasmusC) Jan Hus D) WyklifE) Kalven

2. Reform sonucunda Avrupa’da Protestanlık, Kalvenizm, ve Anglikanizm gibi mezhepler or-taya çıkmıştır. Din adamlarının devlet ve top-lum üzerindeki etkinliğine son verilmiştir.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Re-form’un sonuçlarından biri olamaz?

A) Avrupa’da mezhep birliğinin bozulmasıB) Devlet ve toplum yapısının laikleşmeye

başlamasıC) Özgür düşüncenin ve bilimsel gelişmelerin

önünün açılmasıD) Katolik Kilisesi’nin otoritesinin zayıflamasıE) Hristiyanlığın yeni yayılma alanları bulma-

sı

3. Rönesans’ın başlamasıyla birlikte etkinli-ğini yitiren düşünce aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Liberalizm B) HümanizmC) Skolastik D) MerkantilizmE) Pozitivizm

4. Avrupa’da burjuva sınıfının, soylular karşı-sında güç kazanması aşağıdaki gelişmele-rin hangisine bağlanabilir?

A) Reform HareketleriB) Otuz Yıl SavaşlarıC) Coğrafi KeşiflerD) Kavimler GöçüE) Yedi Yıl Savaşları

5. Rönesans döneminde yetişen önemli ya-zarlardan biri de Machiavelli’dir. Machiavelli “Hükümdar” adlı ünlü eserinde devletle ilgili yasaların dinden değil, akıl ve deneyimden çı-karılması gerektiğini savunarak devlet yöneti-mine ilişkin tavsiyelerde bulunmuştur.Buna göre, Machiavelli’nin savunduğu devlet yapısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Demokratik DevletB) Laik DevletC) Aristokratik DevletD) Teokratik DevletE) Oligarşik Devlet

6. 1516’da yazdığı “Ütopya” adlı eserinde ideal hayali bir ada ülkesinin siyasi sistemini tarif etmiştir. Kral VIII. Henry’nin İngiliz kilisesinin başına geçmek istemesine karşı çıktığı için idam edilmiştir.Yukarıda anlatılan İngiliz devlet adamı ve edebiyatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İmmanuel KantB) Thomas MooreC) KeplerD) CopernicusE) Jean Jacques Rousseau

7. Avrupalıların Amerika Kıtası’ndan getir-dikleri değerli madenleri Osmanlı pazar-larında kullanmasının Osmanlı ekonomisi üzerindeki etkisi aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Osmanlı maliyesinin gelirlerinin artmasıB) Osmanlı parasının değer kaybetmesi ve

enflasyon yaşanmasıC) Dünya ticaret yollarının değişmesiD) Osmanlı pazarlarında fiyatların düşmesiE) Gümrük vergilerinin yükselmesi

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

3030



ÇIKMIŞ SORU

XVII.yüzyıldaOsmanlıDevleti,iltizamusulündeyaptığıdeğişik-likteyüklübirpeşinödemeyideöngörenmalikaneusulünüge-tirmiştir.Bunagöremukaatalarmültezimleredahaöncekigibiüçyıllıksürelerledeğil,sürekliola-rakihaleedilmeyebaşlanmıştır.

Yapılan bu değişiklikle güdü-len amaç aşağıdakilerden han-gisidir?

A)Ayanlarınreayatemsilcisiol-masınıönlemek

B)Büyüktopraksahiplerininor-tayaçıkmasınıengellemek

C)Hazineye daha fazla gelirsağlamak

D)Tekhazinesistemindençokluhazinesisteminegeçmek

E)Yeniçeri Ocağı’nın kaldırıl-masınaortamhazırlamak

YGS - 2011

Doğru Cevap C

BİLGİ

Tımar sistemin bozulmasınabağlıolarak,tımarlısipahisayısıazalıncaeyaletlerdeasayişisağ-lamakzorlaşmıştır.Devletbununüzerinesekbanvesarıcadenilenücretliaskeristihdametmekzo-rundakalmıştır.

NOT

Malikanesistemiilebirliktetaş-rada zenginleşen mültezimlerzamanladevletkarşısındasiyasibirgüçhalinegelmişlerdir.Böy-leceayanlıkortayaçıkmıştır.

HATIRLATMA

II. Mahmut 1808’de ayanlarlaSened-iİttifak’ıimzalamıştır.

8. XVII. yüzyıldan itibaren tımar siteminin bo-zulması Osmanlı Devleti’nde;

I. tımarlı sipahilerin sayısının azalması,II. askeri organizasyonda değişikliğe gidil-

mesi,III. sekban ve sarıca gibi ücretli asker toplan-

masıdurumlarından hangilerine neden olmuş-tur?


9. 1740’ta Fransa’ya kapitülasyonların sürek-li hale getirilmesinde aşağıdakilerden han-gisi etkili olmuştur?

A) Fransa’nın, Rusya ve Avusturya’ya karşı Osmanlı’yı destekleyen politikalar izlemesi

B) Fransa’nın Osmanlı Devleti üzerinde baskı kurması

C) Islahatlarda daha çok Fransa’nın örnek alınması

D) Fransa’nın Habsburglara ve Rusya’ya kar-şı korunmak istenmesi

E) Osmanlı sanayi ve ticaretinin geliştirilmek istenmesi

10. Osmanlı Devleti’nin artan savaş masrafla-rını karşılamak için başvurduğu;

I. vergilerin artırılması,II. iltizamın yaygınlaştırılmasıIII. malikane sisteminin uygulanmasıIV. yeni askeri sınıfların oluşturulmasıuygulamalarından hangileri toprak siste-mini bozmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız IVD) II ve III E) I, II ve IV

11. İltizam sisteminin yaygınlaştırılması sonucu zamanla zenginleşen mültezimler bulunduk-ları bölgelerde derebeyi gibi davranmaya baş-ladılar.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun so-nuçlarından biridir?

A) Devletin taşradaki denetim gücünün zayıf-laması

B) Hakimiyet anlayışının değişmesiC) Yeniçeri isyanlarının artmasıD) Hazinenin nakit ihtiyacının artmasıE) Halkın yönetimde etkisinin artması

12. Osmanlı’da medrese öğrencilerinin çıkar-dığı isyanlar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Merkez isyanlarıB) Celali isyanlarıC) Milliyetçilik isyanlarıD) Suhte isyanlarıE) Vakayi Vakvakiye

13. Osmanlı’da matbaa II. Bayezit Dönemin’den itibaren azınlıklar tarafından kullanılmaya baş-lanmıştır. Devlet ise matbaayı Lale Devri’nden itibaren kullanmaya başlamışlardır.Matbaanın geç kullanılması Osmanlı’da;

I. bilginin üretilmesi,II. bilgiye erişim,III. bilgi birikiminin artmasıdurumlarından hangilerini olumsuz etki-lemiştir?


Yanıtlar12345678910111213AECCBBBEADADE

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

3131



ÇIKMIŞ SORU

Ortaçağ’daHindistanveÇin’denAvrupa’yagelenmallarınçokeldeğiştirmesi,bumallarınAvru-pa’da pahalıya satılmasına ne-denoluyordu.

Bu durum, Yeniçağ başlarında Avrupalıları aşağıdakilerden hangisine yöneltmiştir?

A)Asyaülkeleriyledoğrudanti-caretyapmayollarınıarama-ya

B)Asya’dan Avrupa’ya göçleriengellemeye

C)Asyaülkeleri ilesiyasi ilişki-leribaşlatmaya

D)Temel ihtiyaç mallarını de-ğiştirmeye

E)Tüketimmallarının dağıtımı-nısınırlandırmaya

LYS - 2011

Doğru Cevap A

ÖRNEK

Aşağıdaki devletlerden hangi-si Coğrafi Keşiflere katılma-mıştır?

A) Portekiz B) İspanya

C) İngiltere D) Almanya

E) Fransa

ÇÖZÜM

Almanya’da 1871’e kadar siya-salbirlikyoktur.Dolayısıylabudurum denizcilik politikasınınoluşmasını engellemiştir. Ayrı-caCoğrafiKeşiflerokyanuslarakıyısı olan devletler tarafındangerçekleştirilmiştir.Almanyaisebirkaradevletidir.

Doğru Cevap D

TEST • 5

1. “Eğer biri, dünya üzerinde olup biteni anlamak istiyorsa önce bütün sanatların beşiği, Batı’nın her şeyini borçlu olduğu Doğu’ya bakmalıdır.”Fransız düşünür Voltarie’in yukarıdaki sözleriyle ilgili;

I. Batı uygarlığının özgün olduğu,II. Doğu uygarlığının maddi açıdan zengin

olduğuIII. Batı uygarlığının Doğu kültüründen etki-

lendiğiyargılarından hangileri doğrudur?


2. Rönesans aşağıdaki Avrupa ülkelerinden hangisinde başlamıştır?

A) İtalya B) AlmanyaC) İngiltere D) HollandaE) Fransa

3. XV. ve XVI. yüzyıllarda Avrupa’da Antik Yunan ve Roma dönemine ait eserler incelenmiş, öz-gür düşüncenin önündeki engeller kaldırılmış ve Katolik Kilisesi’ne karşı çıkılarak Hristiyan-lık’ta yeni düzenlemelere gidilmiştir.Bu durum aşağıdakilerden hangisine ne-den olmuştur?

A) Halkın yönetime katılmasınaB) Dinin toplum üzerindeki baskısının kalk-

masınaC) Avrupa’da mezhep birliğinin sağlanmasınaD) Hristiyanlığın yeni yayılma alanları bulma-

sınaE) Soyluların güçlerini yitirmesine

4. • Yeni kıtalara yapılan göçlerle Avrupa’dan nüfusun azalması

• İstanbul’un fethi sırasında büyük topların gücünün anlaşılması

Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin gücünü artırmasında etkili ol-muştur?

A) Soyluların B) KrallarınC) Burjuvaların D) Din adamlarınınE) Halkın

5. I. Coğrafi KeşfilerII. RönesansIII. ReformIV. Sanayi İnkılabıAvrupa’da ortaya çıkan yukarıdaki geliş-melerden hangileri Osmanlı Devleti tara-fından desteklenmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) II ve IV E) I, II ve IV

6. I. RönesansII. ReformIII. Coğrafi KeşiflerIV. Sanayi İnkılabıAvrupa’da ortaya çıkan yukarıdaki geliş-melerden hangileri Avrupa dışında etkili olmamıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IVD) III ve IV E) II, III ve IV

7. Coğrafi Keşifler ticaretin gelişmesini sağla-mıştır. Bunun üzerine zenginliğin kaynağı toprak olmaktan çıkmış, altın ve gümüş zen-ginliğin sembolü olmuştur.Yukarıdaki durum aşağıdaki sınıflardan hangisinin güç kazanmasında etkili ol-muştur?

A) Soylular B) Din adamlarıC) Burjuvalar D) KöylülerE) Memurlar

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

3232



ÇIKMIŞ SORU

Aşağıdakilerden hangisi, Os-manlı döneminde, XVII. yüz-yılda yazdığı Seyahatname adlı on ciltlik eserinde gezdi-ği yerlerin coğrafyası, gelenek ve görenekleri hakkında ayrın-tılı bilgi veren Türk gezginidir?

A)KatipÇelebi

B)LagariHasanÇelebi

C)KoçiBey

D)HezarfenAhmetÇelebi

E)EvliyaÇelebi

LYS - 2011

Doğru Cevap E

ÖRNEK

I. KoçiBey

II. KatipÇelebi

III. DamatİbrahimPaşa

Yukarıdakilerden hangile-ri XVII. yüzyılda nasihatname yazarları içerisindedir?



E) IveII

ÇÖZÜM

KoçiBeyIV.Murat’aRisaleyaz-mıştır.KatipÇelebiiseDüsturulAmel Fi İslahil Halel adlı nasi-hatnameyiyazmıştır.Nevşehir-liDamatİbrahimPaşa iseLaledevriıslahatlarınıbaşlatansad-razamdır.

Doğru Cevap E

8. Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda çı-kan yeniçeri isyanlarının nedenlerinden biri değildir?

A) Cülus bahşişi alamamalarıB) Maaşlarını ayarı düşük akçe ile almalarıC) Ulemanın ve bazı devlet adamlarının kış-

kırtmalarıD) Tımar sisteminin bozulmasıE) Bazı ıslahatların çıkarlarına ters düşmesi

9. Lale Devri’nde sarayda ve yüksek zümreye mensup olanların evlerinde geleneksel Os-manlı divanlarının yerini Batı tarzı koltuk ve sandalyeler almaya başladı. Sait Efendi’nin Fransa dönüşünde İstanbul’a getirdiği tablo-lar, kitaplar, biblolar, elbiseler ve mobilyalar Osmanlı başkentinde Batı modasının yayıl-masına neden olmuştur.Bu durum Osmanlı’da;

I. sosyal yaşamda değişimlere,II. yönetim anlayışında değişime,III. toplumda kültür farklılıklarının ortaya çık-

masınagelişmelerinden hangilerini ortaya çıkar-mıştır?


10. Avrupa’da matbaanın geliştirilmesiyle aşağıdakilerin hangisi arasında bir ilişki kurulamaz?

A) Merkeziyetçi yönetimlerin güçlenmesiB) Rönesans’ın yayılmasıC) Reform’un başlamasıD) Bilimsel ve kültürel gelişmelerin hızlanma-

sıE) Bilgiye erişimin kolaylaşması

11. Osmanlı’da Müslümanların matbaayı azın-lıklara göre daha geç kullanmasında;

I. ulema,II. hattatlar,III. halksınıflarından hangilerinin engellemeleri et-kili olmuştur?


12. Lale Devri’nde faaliyete geçen ilk Türk matbaasında hattatların işsiz kalmasını önlemek amacıyla aşağıdaki alanlardan hangisine ait eserlerin basımı yasaklan-mıştır?

A) Siyaset B) EkonomiC) Hukuk D) BilimselE) Dinsel

13. Lale Devri’nin en önemli ilim ve fikir adamla-rından biridir. Eserleri, yetiştirdiği öğrenciler, yaptığı görevler ve özellikle felsefe ve man-tık alanında Aristo’nun bazı eserlerini Grek-çe’den Arapça’ya çevirmesiyle tanınır. Devrin alimleri kendisine “Muallim-i salis” (üçüncü öğretmen) ünvanını vermiştir.Yukarıda anlatılan düşünce ve bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Naima EfendiB) Yanyalı Esat EfendiC) Katip ÇelebiD) Sait EfendiE) İbrahim Müteferrika

Yanıtlar12345678910111213CABBCACDDADEB

ÖRNEKTİR • M

UBA YAYINLARI

Documents

R BA AIARI - Muba Yayınları · A) Osmanlı’da yaşanan iç sorunlar dış politi-kayı olumsuz etkilemiştir. B) Osmanlı Devleti ittifak arayışına girmiştir. C) Osmanlı