www.shqiptariiitalise.com

Bota shqiptareINFORMACIONE WIND.IT

CALL YOUR COUNTRYTELEFONO NË SHQIPËRI DUKE FILLUAR

ME NGA 5 QINDARKA NË MINUTË

SHQIPËRISHQIPËR

I

INFORMACIONE WIND.IT

CALL YOUR COUNTRYTELEFONO NË SHQIPËRI DUKE FILLUAR

ME NGA 5 QINDARKA NË MINUTË

Iscrizione Registro Stampa del Tribunale di Roma nr. 213/99 del 12.05.99 (cambiamenti in corso). Iscrizione ROC nr 13252. Direttore Responsabile RolandSejko Stampa: CSQ - Centro Stampa Quotidiani S.p.A Erbusco, BS. Distribuzione nazionale edicole: Messaggerie Internazionali SpA. Tariffa R.O.C.: PosteItaliane s.p.a. - Sped. A.P. - D.L. 353/2003 (L. 46/2004) art.1, c.1,1 - CNS/AC - Roma

I SSN 1720-3678

9

0 0 2 6 9

9 771720 367001

0

Redazione: Via Eleonora Duse 53, 00197 Roma. Tel 06-94354511 Fax 06-97998632. Email: botashqiptare@stranieriinitalia.it

il mondo albanese

Quindicinale - Anno XIII - Nr. 2691 - 15 novembre 2011 € 1,50

il giornale degli albanesi in italia

iitalise.comportali i komunitetit shqiptar në Itali

shqiptari

LULI BITRI:“Itali apo Shqipëri,mbetem e huaj”Aktore kinemaje, teatri, dubluese, për disa vjetzë zyrtar i Top Channel-it, sot jeton mesTorinos, Romës e Tiranës, nga një casting nëtjetrin, ku shpesh i thuhet "ndihet theksi i huaj".Si në Itali ashtu edhe në Shqipëri. Edhe pse mepunët e deritanishme në Itali nuk është shumë ekënaqur, këmbëngul e bën durim, cilësi që ia kamësuar emigracioni. Dhe nuk heq dorë ngapjesëmarrja në projekte të ndryshme në Tiranë,filma e teatër

Të gjithë në rresht për CensimentinNga 9 tetori në Itali po zhvillohet faza më erëndësishme e censimentit të popullsisë dhetë banesave, ajo e përpilimit të pyetësorëve.Censimenti është një regjistrim që prekmbarë vendin dhe mbledh informacione mbi25 milionë familje rezidente në Itali dherreth 61 milionë qytetarë italianë e të huaj qëjetojnë këtu. T'i përgjigjesh pyetësorit tëregjistrimit të popullsisë është një detyrë përtë gjithë. Edhe për të huajt që jetojnë në Itali.

faqe 18-19

Pesë milionë, imigrantët në ItaliKa mbetur thuajse i pandryshuar numri iimigrantëve në Itali edhe pse është shtuarnumri i rezidentëve. Shkaku? Rreth 700 mijëvetë kanë humbur lejen e qëndrimit. Numri ishqiptarëve rezidentë në Itali shkon në482.627 vetë, por rritja vjetore është më eulëta e dhjetë vjetëve të fundit, as 16 mijë.Rezidentët rumunë, më të shumtit në numër,janë 968.576, ndërsa marokenët 452.424. Tëdhënat e Dosierit të fundit mbi imigracioninnë Itali të Cari tas Migrantes

faqe 2-3

2 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

E përdyjavshme informative- kulturore e shqiptarëve nëItali.

QuIndIcInalE dI InformazIonE

E cultura dEglI albanEsI In ItalIa.

botIm I / EdItorE

Keti biçokuVia domenico ragona 41, 00143 roma

regjistruar në regjistrin eshtypit të gjykatës së romësme dekret tEstata IscrItta al rEgIstro

stampa dEl trIbunalE dI roma

n. 213/99 del 12.05.1999

rEdaKsIa / rEdazIonE

Via Virgilio maroso 50, 00142 roma

tel. 06-94354511 fax 06-97998632cell. 393-9712595

www.shqiptariiitalise.combotashqiptare@stranieriinitalia.it

drEjtor/dIrEttorE rEsponsabIlE

roland sejko

rEdaKsIa / rEdazIonE

Keti biçoku, Irida cami

bashKëpunëtorë/ collabo-ratorI

rando devole, giuseppechimisso, albana temali,afërdita shani,Ivan muccari (grafico)

lEgjIslacIon EmIgracIonIlEgIslazIonE d’ImmIgrazIonE a

cura dI

stranieri in Italia srl, romawww.stranieriinitalia.it

rEKlamattel. 06-94354505pubblicita@stranieriinitalia.it

shtypI / stampa

centro stampe Quotidiani spaVia dell’Industria 52, 25030 Erbusco (bs)

shpërndahet në të gji th ë Italinë në pikë shitjet meshtyp në gjuhë të huaj

dIstrIbuzIonE nazIonalE

nEllE EdIcolE dI stampa EstEra

messaggerie internazionali spaVia a. manzoni, 820089 rozzano (mI)tel. 02-57512612

dorëshKrImEt nuK KthEhEn. artIKujt E panënshKruar janë

të rEdaKsIsë

Bota shqiptareil giornale degli albanesi in italia

testata vincitrice del premio giornalistico M. Souhir

per la multiculturalità nei media come

Miglior giornale per gli Stranieri in italia

viti XIII i botimit / anno XIII

tori i Dosierit Franco Pittau - Në tëvërtetë ka ndodhur një 'qarkullim' ikonsiderueshëm, që ka përfshirë rreth600 mijë vetë, që edhe pse të ardhurpër të qëndruar në Itali, kanë humburlejen e qëndrimit dhe janë detyruar osetë kthehen në atdhe ose të fshihen nëtunelet e errëta të punës në të zezë:398.136 leje qëndrimi janë lëshuar përpunë të varur, 49.633 për punë tëpavarur, 220.622 për motive familjaredhe 16.022 për pritje punësimi. Nga2.637.431 lejet e qëndrimit, që ishin tëvlefshme në 31 dhjetor 2009, pas njëviti, një e katërta (684.413) nuk ështëpërtërirë në skadim". Punonjësit e huaj - 2.089.000 sipas Is-tat-it, të cilëve u duhen shtuar edhe 200mijë jo rezidentë - përbëjnë një tëdhjetën e krahut të punës dhe gjatëdhjetëvjeçarit të fundit kanë qenëthuajse vetëm të ardhurit ata që kanërritur numrin e të punësuarve në Itali.Por pikërisht imigrantët janë ata që povuajnë më shumë pasojat e krizës, "saarrijnë të përfaqësojnë deri një tëpestën e të papunëve". Ndërkaq sipër-marrjet e të huajve kanë arritur në228.540, 20 mijë më shumë se një vitmë parë. Prania e imigrantëve në Itali, jo vetëmrritet numerikisht por edhe bëhetpërditë e më e qëndrueshme dhe kapi-lare. Nga viti 1996 deri në vitin 2009janë lidhur 257.762 martesa tëpërziera. Vetëm në vitin 2009 janë cele-bruar 21.357 martesa me një

Pesë milionë imigrantët meqëndrim të rregullt në Itali, “Së bashku përtej krizës”T

ë huajt e pranishëm në Italijanë tashmë rreth 5 milionë,apo më saktë 4.968.000 vetë.E thonë ekspertët e Dosieritstatistikor Karitas/Migrantes

të prezantuar në Romë, që shifrës tëdhënë nga Istat, 4.570.317 të reziden-tëve më 1 janarit 2011, i shtojnë mbi400 mijë prani të rregullta por që nukrezultojnë akoma të regjistruar në zyrate Gjendjes Civile. Sipas të dhënave Istat , më 1 janar 2011shqiptarët rezidentë në Itali kanë arrit-ur shifrën 482.627 duke u rikonfirmuarkomuniteti i dytë i të huajve në Itali,pas rumunëve (968.576). "Numri i të huajve të rregullt - shpjego-het në Dosier - është thuajse i njëjtë meatë të një viti më parë (4 milionë e 919mijë). Duhet theksuar që numri i rezi-dentëve është shtuar me 335.258 vetë,këtyre u duhen shtuar edhe rreth 400mijë vetë, mes të legalizuarve që endenuk janë regjistruar në Zyrat e GjendjesCivile, por këto shifra, në një farëmënyre këto janë azeruar nga 684.413të huaj që kanë humbur lejen e qën-drimit (2/3 për punë e 1/3 për motivefamiljare), pavarësisht faktit nëse janëdëbuar vërtet apo kanë rënë në klan-destinitet". Ndaj duhet reflektuar "mbipaqëndrueshmërinë e dokumentevetë qëndrimit e mbi modifikimet enevojshme normative për të zgjidhurkëtë çështje"."Në pamje të parë duket sikur s'kandryshuar asgjë. - shpjegon koordina-

22.188 28.628 30.847 31.926 34.706 63.9872.034

Prania e shqi p -tarëve në Ita limë 31 dhjetor të viteve:

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996

31/12/2008

441.396

31/12/2009

466.684

31/12/2010

482.627

Si të marrësh shtetësinë italiane?Ka kohë rezidencë duhet të keshnë Itali? Sa janë të ardhurat enevojshme? Cilat janë etapat e

procedurës së shtetësisë? Të gjitha këtogjenden tani edhe në sitinwww.interno.it të ministrisë sëBrendshme italiane. Në 11 faqe, trego-hen në mënyrë koncize parimet, rastet endryshme të marrjes së shtetësisë nëmënyrë automatike, të njohjes së shtetë-sisë për martesë apo natyralizim, doku-mentet e nevojshme dhe paraqitja e tyre,rrugëtimi administrativ i praktikës sështetësisë, por edhe mënyra e kontrollit

on-line e përparimit të kërkesës sështetësisë.Veç këtyre, edhe shifrat më të përditë-suara mbi shtetësitë e dhëna gjatë trevjetëve të fundit.Në trevjeçarin e fundit, numri i qyte-tarëve italianë shtohet çdo vit me mbi40 mijë italianë të rinj, që për rezidencëtë rregullt apo për martesë me shtetasitalianë marrin shtetësinë italiane. Mësaktësisht, gjatë vitit të fundit, janë40.223 të huajt që kanë marrë shtetës-inë vitin e shkuar: 18.593 vetë përmartesë me një shtetas italian dhe21.630 për natyralizim.

Mbi 5.600 shqiptarë janë betuar paraflamurit trengjyrësh gjatë vitit të shkuar.Më saktësisht, janë 5.628 shqiptarët qëgjatë vitit të shkuar kanë marrë shtetës-inë italiane, vetëm për rezidencë (4.462persona) apo për martesë (1.166). Pamarrë parasysh të rinjtë 18-vjeçarë, tëlindur në Itali, që kërkojnë dhe marrinedhe shtetësinë italiane me anë të njëprocedure të veçantë në komunë. Janëkëto të dhënat më të fundit që ministriae brendshme ka dhënë bashkë meudhëzuesin për marrjen e shtetësisë.

SHTETËSIA ITALIANEUdhëzues i ministrisë së Brendshme Rregullat e procedura e marrjes së shtetësisë. Dhe të dhëna të përditësuara mbi numrin e shtetësive të dhëna

tema shqiptare3 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

bashkëshort italian e një të huaj (10% e tëgjitha martesave) por edhe 10.702martesa me bashkëshortët të dy të huaj.Në vitin 2010 janë dhënë 40 mijë dekreteshtetësie për rezidencë apo martesë meshtetas italian dhe janë njohur 26 mijështetësi (për të lindurit në Itali që kanëjetuar këtu deri në mbushjen e 18vjeçëve) në Zyrat e gjendes civile të ko-munave. Të miturit bij të imigrantëve janë tashmëthuajse 1 milion dhe shtohen me rreth100 mijë vetë në vit, kryesisht që lindinkëtu por edhe që vijnë me bashkimfamiljar. Gjatë vitit të shkuar shkollor 710

mijë nxënësit me shtetësi jo italiane për-bënin 7,9% të të gjithë nxënësve. Italia,nënvizon Dosieri, është "vendi i brezavetë dytë" ndaj për këtë arsye "ajo duhet tërishqyrtojë ligjin e shtetësisë në mënyrëqë ai të mos përbëjë një faktor përjashti-mi, por të lehtësojë marrjen e shtetësisëbrenda një kohe të arsyeshme". Dosieri vlerëson se në Itali jetojnë edherreth 500 mijë imigrantë të parregullt,duke nënvizuar që deri më sot e ash-tuquajtura "tolerancë zero" nuk ka pasurefikasitetin e shpresuar. Mjaft të mendo-het që nga 50.717 të huajt e parregullt tëkapur gjatë vitit 2010, vetëm 20.087 janë

dëbuar efektivisht. "Përtej krizës, së bashku" është slogani izgjedhur këtë vit nga Karitas e Migrantes."Solidariteti është fjala kyçe në njëshoqëri multikulturore dhe akoma mëshumë në këtë fazë të munduar ngakriza. Ne - shpjegon koordinatori iDosierit Franco Pittau - mund të ndih-mojmë imigrantët dhe ata mund e duantë ndihmojnë atdheun e tyre të ri, mjafttë mos konsiderohen rrota rezerve porqytetarë të rinj".

Ka mbetur thuajse i pandryshuar numri i imigrantëve në Itali edhe pse është shtuarnumri i rezidentëve. Shkaku? Rreth 700 mijë vetë kanë humbur lejen e qëndrimit.Numri i shqiptarëve rezidentë në Itali shkon në 482.627 vetë, por rritja vjetore është mëe ulëta e dhjetë vjetëve të fundit, as 16 mijë. Të dhënat e Dosierit të fundit mbi imigra-cionin në Itali të Caritas/Migrantes

214 milionë Janë migrantët në botë. Gjatë dhjetë

vjetëve të fundit janë shtuar me 64 mil-ionë.

(Të dhëna OIM)

32,5 milionëJanë imigrantët në BE. Përbëjnë 6,5% të

popullsisë. (Eurostat)

14,8 milionëImigrantë kanë marrë shtetësinë e njëvendi europian, rreth 776 mijë në vit.

(Eurostat)

4.570.317Janë të huajt rezidentë në Itali më 31dhjetor 2010, me moshë mesatare 32vjeç. 335.258 më shumë se një vit më

parë. (ISTAT)

482.627Janë rezidentët shqiptarë në Itali më 31dhjetor 2011. Krahasuar me një vit më

parë numri i shqiptarëve është rritur mevetëm 15.943. Rezidentët rumunë, më tëshumtit në numër, janë 968.576, ndërsa

marokenët 452.424. (ISTAT)

75.650 91.537 133.019

1997 1998 1999142.066

2000144.120

2001172.834

2002270.383

2003316.659

2004348.813

2005375.947

2006401.949

2007

Piemonte 30.878 33.734 36.034 38.547 42.321 44.292 45.758

Valle d'Aosta 509 594 655 738 825 915 914

Liguria 11.536 13.135 14.456 15.898 17.961 19.529 20.919

Lombardia 61.766 69.731 76.448 82.170 90.096 95.716 99.793

Gjithsej Veri Perëndim 104.689 117.194 127.593 137.353 151.203 160.452 167.384Trentino A.A. 7.783 8.494 9.350 10.114 11.236 12.007 12.318

Veneto 30.644 33.318 35.654 37.798 40.788 42.041 42.435

Friuli V.G. 9.482 10.248 10.877 11.728 12.716 12.991 13.088

Emilia Romagna 35.122 39.861 44.218 48.077 54.334 58.259 60.695

Gjithsej Veri Lindje 83.031 91.921 100.099 107.717 119.074 125.298 128.536Marche 15.316 16.952 18.183 19.701 21.531 22.246 21.982

Toscana 42.202 47.154 51.479 55.706 61.939 66.042 68.333

Umbria 11.524 12.636 13.367 14.039 15.508 16.418 17.021

Lazio 15.406 16.929 18.389 19.440 20.878 22.344 23.337

Gjithsej Qendër 84.448 93.671 101.418 108.886 119.856 127.050 130.673Campania 6.034 6.204 6.055 5.825 5.912 6.326 6.655

Abruzzo 8.854 10.130 10.854 11.551 12.706 13.331 13.735

Molise 691 738 795 804 828 801 766

Puglia 18.958 18.979 19.140 19.520 20.891 21.986 21.986

Basilicata 1.494 1.522 1.461 1.494 1.562 1.644 1.648

Calabria 2.644 2.550 2.493 2.503 2.522 2.627 2.761

Gjithsej Jug 38.675 40.123 40.798 41.697 44.421 46.715 47.551Sicilia 5.429 5.510 5.635 5.874 6.372 6.646 7.139

Sardegna 387 394 404 422 470 523 555

Gjithsej Ishuj 5.816 5.904 6.039 6.296 6.842 7.169 7.694

Shpërndarja e shqiptarëve në Itali*KRAHINA 2004         2005 2006        2007        2008        2009        2010

SHQIPTARË NË ITALI      316.659     348.813    375.947    401.949   441.396   466.684   482.627

*Të dhënat deri më 31 dhjetor 2010. Përpunimi i të dhënave mbi shqiptarët u përgatit nga “Botashqiptare” sipas të dhënave ISTAT

Numri i nxënësve të huaj nëbankat e shkollave në vitin2010/2011 ka shkuar në711.064, nga 59.389 që ka

qenë në vitin shkollor 1996/1997. Ethotë raporti i fundit të ministrisë sëArsimit dhe të fondacionit ISMU.Sot nxënësit jo italianë përbëjnë7,9% të të gjithë nxënësve dhe gjen-den në të gjitha nivelet, nga shko llafillore deri te e mesmja. Por gjatë trevjetëve të fundit në Itali vërehet njërënie e rritjes së regjistrimeve të

nxënësve të huaj në shkolla. Rritjathuajse është përgjysmuar: nëse derinë vitin 2009 rritja ishte me 60/70mijë nxënës më shumë se vitipararendës, në vitin shkollor2010/2011, nxënësit e huaj kanë qenëvetëm 37.454 më shumë se një vit mëparë.Nga ana tjetër, në brendësi tënxënësve me shtetësi jo italiane, rritetndjeshëm numri i nxënësve që edhepse me shtetësi të huaj, kanë lindur ejanë rritur në Itali, të ashtuquajturit

G2: në vitin shkollor 2009/2010 atakanë qenë 263.524, rreth 40% e tëgjithë nxënësve të huaj, me një rritjeprej 13,1% krahasuar me një vit mëparë. Kjo kategori nxënësish hasetkryesisht në kopsht e në shkollën fil-lore ku nxënësit e huaj të lindur nëItali përbëjnë deri 80% të të gjithënxënësve joitalianë.Në aspektin e shifrave, prania enxënësve të huaj në shkollat italianereflekton pak a shumë imigracioninnë Itali: kombësitë më të shumta në

numër janë rumunët (126.452nxënës), shqiptarët me 99.205 nxënës,marokenët (92.542), dhe kinezët(32.691). Shqip tarët, të cilët nga viti 2000 derinë vitin 2006, janë renditur të parëtpër nga numri i nxënësve të pran-ishëm në shkolla, me fluksin e madhtë rumunëve në Itali, kanë zbritur nëvend të dytë. Fëmijët e të rinjtë shqip-tarë janë të shpërndarë pak a shumënjësoj në të gjitha ciklet e shkollës, mepër qendrim disi më të madh në atëfillore: ndje kin kopshtin (21.964), cik-lin e parë të tetëvjeçares (34.779), cik-lin e dytë të tetëvjeçares (20.149) dheshkollën e mesme (22.313).

RRETH 100 MIJË FËMIJË E TË RINJ SHQIPTARË në bankat e shkollave italiane Sipas një raporti të fundit të ministrisë së Arsimit dhe të fondacionit ISMU të huajt në shko -llat italiane vazhdojnë të shtohen, por me ritme më të ulëta se më parë

Punonjësit e huaj përbëjnënjë të dhjetën e krahut tëpunës dhe gjatë dhjetëv-

jeçarit të fundit kanë qenë thuajsevetëm të ardhurit, ata që kanë rriturnumrin e të punësuarve në Itali. Porpikërisht imigrantët janë ata që povuajnë më shumë pasojat e krizës,"sa arrijnë të përfaqësojnë deri një tëpestën e të papunëve"

“

4 të jetosh në itali1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

B.A. është 28 vjeçe, prej12 vjetëve jeton nëBrescia ku po diplomo-het në universitet përDrejtësi. Si mijëra të

rinj të tjerë bashkëmoshatarë tësaj, këtë vit kërkoi të merrte pjesënë Shërbimin civil kombëtar vull-netar, por iu mohua sepse nuk kashtetësinë italiane. Sved S. është26 vjeç i lindur në Pakistan. Jetonnë Milano që kur ishte 15 vjeç, kandjekur këtu shkollën e mesme eështë regjistruar në Universitetpër drejtësi. Edhe ai këtë vitkërkoi të merrte pjesë nëShërbimin civil kombëtar dheashtu si të resë shqiptare iumohua e drejta sepse nuk ështëitalian.Dhoma e Punës, FondacioniPiccini dhe Asgi çojnë rastin epërjashtimit të vajzës në gjykatëne Brescias, ndërsa Asgi e Apnngrenë kauza kundër diskrim-inimit në gjykatën e Milanos."Mund të ishte i kuptueshëm

ndalimi i pjesëmarrjes kohë mëparë kur bëhej shërbimi ushtaraki detyruar - komentonavokati Alberto Guariso ishoqatave ASGI (Asso -ciazione Studi Giuri dicisull'Im migrazione) dheApn (Avvocati per NienteONLUS) që ka ngriturkauzat - Por tani bëhetfjalë që të rinjtë të marrinpjesë në programe përndihmë shoqërore aponë mbrojtje të pasurisëkulturore apo natyrore.Ligji është anakronist.Shprehja e lashtë "mbro-jtja e atdheut" sot duhetkuptuar si mbrojtje e

komunitetit në tërësi dhe nukkuptohet pse një i huaj që jetonmes nesh prej shumë vitesh nukmund të marrë pjesë".Sipas Asgi-t, për të rinjtë e huajtë lindur në Itali apo që jetojnëkëtu prej shumë vitesh, kriteri ishtetësisë për të marrë pjesë nëShërbimin Civil është ipaarsyeshëm dhe paraqet njëvështirësi të kotë më shumë nërrugën e tyre të integrimit.Përmes çështjeve gjyqësore tëngritura, shoqata i kërkojnëgjykatës të aplikohet parimi ibarazisë të përcaktuar nga neni2 i Tekstit Unik mbi imigracionindhe parimet kushtetuese tëbarazisë e të arsyeshmërisë tëtheksuara me forcë nga senten-ca të fundit të Gjykatëskushtetuese. Kërkohet gjithash-tu që gjykatësi të ngrejë çështjenedhe në Gjykatën kushtetuesenë mënyrë që kjo e fundit tëvlerësojë kontrastin mes për-jashtimit të të huajve nga shër-bimi civil dhe nënëve 2 dhe 3 tëKushtetutës.

Çështjet e ngriturakanë për qëllim të vënënë qendër të vëmendjesedhe faktin që shumë tërinj që duan të bëjnëshërbimin civil janë "tëhuaj" vetëm për shkak tëligjit mbi shtetësinë, ipadrejtë dhe i vjetëruar,ndaj edhe lidhenngushtë me fushatën ekëtyre ditëve "Italia jamedhe unë", të cilënshoqatat Asgi e Apnmbështesin me bindje.

Nuk mund ta kryesh nëse je i huaj

B.A., shqiptare prej 12vjetësh në Brescia dëshi-ron të bëjë shërbimin ci vilpor i hidhet poshtë kër -kesa. Dhoma e Punës,Fondacioni Piccini dheAsgi çojnë rastin e për-jashtimit të vajzës nëgjykatë. Për një rast tëngjashëm me në qendërnjë pakistanez, Asgi eApn ngrenë kauza civilekundër diskriminimit nëgjykatën e Milanos. "Është shkelur parimi ibarazisë. Italia është at -dhe edhe për brezat edytë"

Addio a Saranga,

che vale più di Gheddafi

di Sergio TALAMO

Fanno più notizia le polemiche su

Alemanno o il video sul Colosseo

allagato rispetto a chi è morto af-

fogato in casa sua, 60 metri di

seminterrato, la cantina che era la

“sua” Italia, terra promessa per

cui da oltre 10 anni aveva lasciato

lo Sri Lanka

Silenzio. Per favore, perpietà. Non parliamo più diGheddafi, di Ignazio Visco,delle nuove intercettazionidi Lavitola. Non chiedi-

amoci se la Champions abbia o no ri-lanciato le milanesi. Fermiamoci etogliamoci il cappello per SarangaPerera, l’uomo che per tanti è solo untitolo: “Nubifragio, una vittima aRoma”.Lui è molto di più. E’ morto da sim-bolo di mille cose. Fatti atroci e dol-cissimi che già oggi nessuno vede,perché per noi fanno più notizia lepolemiche su Alemanno o il video sulColosseo allagato rispetto a chi èmorto affogato in casa sua.Si, Saranga è morto così, e non inuna capanna nel cuore del Pacifico,ma a Roma, nella nazione che si bat-te per non aumentare lo spread con ibund tedeschi. E’ morto in 60 metridi seminterrato, il rifugio per sei es-seri umani, la cantina che era la “sua”Italia, terra promessa per cui da oltre10 anni aveva lasciato lo Sri Lanka. E’morto perché l’acqua mostruosa delquartiere Infernetto, zona Eur, ha in-vestito il locale e abbattuto muri mar-ci e corrosi senza dargli scampo. L’ac-qua lo inseguiva, e a lui restava solouna grata da cui gridare “salvatemi, viprego!”.Saranga aveva le mani aggrappatealle sbarre, e nulla più di questa im-magine rende l’atrocità della sua per-sonale prigione: puoi lottare e fati-care ora su ora, fare il cuoco alla Pi-ramide ed essere benvoluto da tutti,pagare in nero l’affitto e far venire aRoma dopo sette anni la tua Dilaniche è già incinta... Puoi anche chia-mare tua figlia “Chiara” come la figliadell’italiano dell’attico. Ma alla fine iltuo destino di uomo imprigionato tirincorre, ti raggiunge, ti porta via persempre. Per te, respirare l’Occidenteera un lusso, un privilegio che nondura. Forse per questo il tubo chequalcuno ti passa arriva in ritardo.

La moglie con la figlia in braccionei funerali di Saranga Perera

SHËRBIMI CIVIL

ROMANO PRODI

"Perceptohet një numër më i lartëimigrantësh nga ç'janë në të vërtetë.Para së gjithash për shkak të shpejtë-sisë me të cilën u rrit numri i tyre.Është e vërtetë që të huajt në Italijanë më pak se në Francë apo nëGjermani, por kanë mbërritur tëgjithë brenda pak viteve të fundit

sepse shoqëria jonë është transfor-muar më vonë por më me nxitim".Kështu thotë Romano Prodi nëprogramin televiziv "Il mondo cheverrà" në La7. Takimi i tretë dhe ifundit mes Profesorit dhe një kursistudentësh italianë e të huaj tëUniversitetit të Bolonjës, i kushtohet

Frikës, temë e trajtuar në aspektet ekonkurrencës ndërkombëtare, tëardhmes së fëmijëve tanë dhe, pikër-isht, imigracionit."Një ndër problemet tona për të

cilin duhet të kujdesemi - vëren ishkryeministri i Italisë - është integri-mi, është që duhet të kuptojmë semarrim burime potencialisht tëjashtëzakonshme dhe, dalëngadalë,këto burime duhen integruar. Brezi iardhshëm duhet të bëhet një brezitalianësh. Kjo është sfida e imigra-cionit".

Imigracioni burim i jashtëzakonshëm,sfida qëndron te integrimiProfesori studentëve të universitetit të Bolonjës:"Perceptimi i gabuar i imigrantëve i detyrohet sh-pejtësisë me të cilën erdhën. Brezi i ardhshëmduhet të jetë një brez italianësh"

continua a pagina 14

CALL YOUR COUNTRY DHE SUPER NOI WIND.

PËR TË NDIER TË GJITHË BOTËN MË PRANË.

AKTIVIZO CALL YOUR COUNTRYME NJË SMS FALASDUKE INKUADRUAR KODIN ME SMARTPHONE-N TËND

AKTIVIZO SUPER NOI WINDME NJË SMS FALASDUKE INKUADRUAR KODIN ME SMARTPHONE-N TËND

PËR MË SHUMË INFORMACIONE MBI KOSTOT, KUSHTET DHE KUFIZIMET, SHKO NË WIND.IT

Call Your Country. Kosto për minutë me Shqipërinë: 5 qindarka me numrat e rrjetit fi ks, 10 qindarka me celularët.Kosto semestrale 4 euro Falas në promovim kostoja semestrale për 6 muajt e parë. Kosto e aktivizimit 7 euro, falas për klientët e rinj deri më 13/11/2011. Shkrehje në përgjigje 16 cent. Tarifi mi çdo 60 sekonda. Super Noi Wind: pa kosto aktivizimi për të gjithë klientët.

CALL YOUR COUNTRY. FLET ME SHQIPËRINË EDHE ME 5 QINDARKA NË MINUTË.

DHE ME SUPER NOI WIND ÇDO JAVË, ME VETËM 3€, KE 400 MINUTA DHE 400 MESAZHE ME TË GJITHË MIQTË E TU WIND.

7 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare të jetosh në itali

Ndërsa Italia përpiqet tëdalë nga një prej krizaveeko nomike më të rënda tëhistorisë së saj, legistëtnuk kanë ide më të mirë se

të propozojnë (si gjithnjë) të diskrimi-nohen dhe të dëbohen nga Vendipuno njësit e huaj.Është shkruar në propozimin e ligjittë paraqitur më 19 tetor nga deputetëte Legës, i nënshkruar nga kryegrupiReguzzoni, në kuadrin e dekretit përzhvillimin. Mes të tjerash, parashiko-het "reduktimi në vetëm tre muaj i tëdrejtës së rimbursimit për papunësipër shtetasit jokomunitarë, nga gjashtëqë parashikohen në tekstin unik qëdisiplinon imigracionin".Ai që pati këtë ide gjeniale ka qenëMassimo Bitonci, që udhëheq legistëtnë komisionin e bilancit. "Praktikisht, -ka shpjeguar ai - në rastin kur një qyte-tar jokomunitar humbet vendin epunës, e nuk mund të tregojë se mundtë mbajë vetën, me të kaluar tre muajtmund të riatdhesohet".Në të vërtetë, ajo që Reguzzoni meshokë konsiderojnë ide revolucionare,është një budallallëk i propozuar edhemë parë pa u pranuar asnjëherë. Nëvitin 2009, legisti Fugatti provoi tëkërkonte një kufi maksimal prejgjashtë muajsh për rimbursimin epapunësisë të jokomunitarëve, porpastaj e tërhoqi menjëherë sapo i vunënë dukje që ishte pa më të voglindyshim antikushtetuese dhe kundërligjit mbi imigracionin, që barazonpunonjësit e huaj me ata italianë.Këmishët e gjelbra harrojnë edheangazhimet e marra nga qeveria në tëcilën bëjnë pjesë. As një vit më parë,pikërisht në Montecitorio, nënsekre-tari për Ekonominë Giuseppe Caseropranoi në fakt dy rende të ditës (të PD-së dhe të të PdL-s) për të shtrirë ko-hëzgjatjen e lejes së qëndrimit përkërkim pune, në mënyrë që të moskthehet në klandestin ai që për shkaktë krizës humbet vendin e punës.

Reguzzoni ishte në sallën e Deputëtëveatë ditë, apo jo?

Chaouki (PD): "Për Legën imigrantët janëpunonjës ‘përdor dhehidh’”

"Propozimet e Legës mbi punonjësitimigrantë të kujtojnë regjimet më të

këqija kolonialiste, ku imigrantët kon-sideroheshin vetën makinë pune "për-dor e hidh" pa dinjitet e pa të drejta"komenton Khalid Chaouki, përgjegjëspër qytetarët e rinj në PD."U duhet kujtuar zotërinjve legistë,në hall për protestat e bazës së tyre, qëpunonjësit imigrantë nuk janë në dis-pozicion të Bossit dhe Reguzzonit. Janëpara së gjithash persona që kanëdhënë kontributin e tyr për vite meradhë për mirëqenien e këtij Vendi, në

shumë raste të legalizuar nga qendra edjathtë me një sanatore rekord dhe qësot, viktima të krizës ekonomike q nukvaret prej tyre, nuk mund të flaken tut-je dhe të etiketohen si klandestinë qëduhen dëbuar"."Lega Nord - përfundon eksponenti iPD-së - duhet të turpërohet ngapropozimet raciste që nuk respektojnëparimin barazisë mes personavevetëm e vetëm për të marrë ndonjëvotë më shumë". Elvio Pasca

ZHVILLIMI SIPAS LEGËS

Të papunët e huaj, në shtëpi pas tre muajshMes propozimeve të paraqitura nga Lega Nord është (sërish) heqja e rimbursimit tëtë ashtuquajturës "arka e integrimit" për të huajt që humbasin vendin e punës. Khalid Chaouki (Pd): "Racistë, t'u vijë turp!"

Në të vërtetë, ajo që Reguzzoni me shokë konsiderojnëide revolucionare, është një budalla llëk. Në vitin 2009,legisti Fugatti provoi të kërkonte një kufi maksimal prej

gjashtë muajsh për rimbursimin e papunësisë të jokomunitarëve,por e tërhoqi sapo i vunë në dukje që ishte pa më të voglindyshim antikushtetuese

“

Edinin të gjithë që tatimi me2% i dërgesave në para tëjokomunitarëve të parregulltfamiljeve të tyre në atdheishte vetëm diçk propagan-

distike, që nuk sillte asnjë qindarkë nëarkate shtetit. E megjithatë me këm-bënguljen e Legës ky tatim u fut nëgusht me manovrën e dytë financiaretë miratuar këtë fund vere.Duket se e ka kuptuar më në fundedhe qeveria dhe e shkruan të zezëmbi të bardhë në bocën e fundit tëDekretit për Zhvillimin që nisi tëqarkullojë mbëmë në darkë pasmbledhjes së fundit të Këshillit tëministrave që po përpiqet të bëjë njëplan zhvillimi duke iu përgjigjurkërkesave të Europës por duke mosprishur qejfet e ndryshme nëbrendësi të mazhorancës.Është thënë shpesh që tatimi me 2%i dërgesave të klandestinëve familjevenë atdhe nuk do të sillte asgjë në arkat

e shtetit, në radhë të parë sepse një ligji kërkuar me forcë nga Maroni dy vjetmë parë, praktikisht nuk ua lejonklandestinëve të nisin para, pasi met'u paraqitur në një Money transferatyre do t'u kërkohej leja e qëndrimit.E dinë të gjithë që një normë e tillënuk bën tjetër veçse inkurajon kanaletjozyrtare të transferimit të paraveduke nxjerrë krejtësisht nga kontrollishuma të konsiderueshme.Të gjitha këto i shkruan tani qeverianë bocën e dekretit për zhvillim, nënjë notë që shoqëron nenin 120 qëabrogon normën mbi tatimin e dërge-save (të ardhur në fuqi me dekretin e13 gushtit 2011, të konvertuar në ligjmë 14 shtator 2011). E veç këtyre pra-non që norma është diskriminuese"krijon një pabarazi trajtimi ekonomikqë duket se nuk gjen bazë ekonomikedhe juridike dhe godet subjektet më tëdobëta e më të ekspozuara ndaj situ-atave të shfrytëzimit".Nuk është e thënë që boca të mos

ndryshojë akoma. Gjithsesi tregonqartë që masat e qeverisë ndonjëherëjanë edhe thjesht propagandistike enuk sjellin as edhe një qindarkë nëarkat e shtetit por thjesht kënaqinndonjë legist. Që qeveria të shkruajësot mbi kotësinë e tatimit mbi dërge-sat e klandestinëve kur këtë e kishin tëqartë të gjithë që para se ligji të mira-tohej, tregon paaftë sinë e saj për tëmarrë masat e duhura në çastin eduhur, duke humbur kështu kohë nënjë moment kur Italisë i duhet të nxi-tojë.Stranieriinitalia.it propozoi njësanatore për të huajt e parregullt menjë vend pune për të sjellë para nëarkat e shtetit, dhe jo pak, plot 3 mi -liardë euro në vit. Propozim që epërditshmja e Legës "Padania" ehodhi poshtë si "propozim të pacipë".Ndoshta sepse përveç shtetit u bëntemirë edhe imigrantëve?

Keti Biçoku

Qeveria abrogon tatimin e remitancave Tatimi i remitancave është taksa më jetëshkurtër por edhe më e kotë. Nëbocën e dekretit për Zhvillimin bie në sy edhe abrogimi i normës që nëgusht të këtij viti fuste në fuqi tatimin me 2% të dërgesave në para të emi-grantëve të parregullt

Sipërmarrja endërtimit Ella Im-mobiliare s.r.l., me seli në Romë,kërkon një vajzëshqiptare për

punësim me kohëtë plotë sisekretare.

Kërkohen njohuritë mira në për-dorimin e kom-pjuterit, të gjuhësitaliane dhe seri-ozitet në punë. Kush është e in-teresuar, mund të

kontaktojëSokolin në Cell.327.4403506

Ofertë pune

Nëse ka një ele-ment që bie në synë Dosierin eimigracionit tëKaritasit, është ai

i mungesës së një politike tëpërgjithshme kombëtare përimigracionin dhe që proble-mi merret në shqyrtim vetëmnga entet lokale". E thotëFlavio Zanonato, kryetar i ko-munës së Padovës dhenënkryetar i Anci-t, shoqatëskombëtare të komunave ital-iane, përgjegjës për imigra-cionin, gjatë prezantimit nëRomë të Dosierit Statistikor

mbi Imigracionin të Kari-tas/Migrantes. "Ka munguar politika kom-bëtare. Ka munguar - ka shp-jeguar Zanonato - një politikëe aftë që të ketë një vizion tëgjerë mbi të gjitha çështjet eimigracionit, një politikë ebërë për të mbrojtur të drej-tat e të huajve. E gjithë kjoderi tani nuk është parë". "Anci e konsideron imigra-cionin si një burim përVendin tonë në kënd-vështrime të ndryshme dhepër këtë arsye duhet pasurqëllim të kemi një politikë

gjithëpërfshirëse që të dijë tëvlerësojë dukurinë e imigra-cionit. Në këtë drejtim - kashtuar nënkryetari i Anci-t -janë vënë në lëvizjesindikatat, shoqatat e bota evullnetarizmit që kanë bërënjë punë tejet të madhe. Poashtu edhe famullitë dheshkollat, që janë një mjet ifuqishëm integrimi"."Edhe në çështjen eemergjencës së Afrikës sëVeriut, çështja nuk u trajtuanga klasa politike kombëtareduke e shtruar problemin në

tërësinë e tij, por ajo ushqetësua vetëm për pritjen eparë pa menduar për njëzgjidhje afatgjatë, në kënd-vështrimin e një integrimi tëardhshëm në Vendin tonë tëkëtyre imigrantëve". "Ne të Anci-t - ka kujtuarpërfaqësuesi i komunave -kërkojmë me forcë që të ap-likohet direktiva evropianeqë parashikon mundësinëpër imigrantët për të votuarnë zgjedhjet administrative".Duhen hapur sytë me brezate dytë: "jemi të ulur mbi një

minë me sahat - ka parala-jmëruar - sepse do të jenëgjithnjë e më të shumtë bijtëe imigrantëve të lindur nëItali. pse të mos fusim në sis-temin ligjor ius soli?". Sepsesipas tij, shtetësia është "enevojshme që një komunitettë mund të jetojë mirë e nëpaqe". "Kush lind në Italiështë italian" përfundoiZanonato.

8 studentët1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

di Giuseppe CHIMISSO

L’interessante e bell’articolopubblicato da ORA, rivista del-l’associazione studenti al-banesi di Firenze, e diffuso daBota Shqiptare, ha il pregio di

comunicare al lettore gli stati d’animo,i pensieri e la vita dello studente fuoricorso e per di più straniero, in Italia;ma non solo. L’articolo offre molti pun-ti di riflessione ed ha, per altro, la ca-pacità di suscitare numerose problem-atiche che sono sottintese, una diqueste espressa chiaramente nell’ulti-mo capoverso, quando l’anonimo arti-colista afferma: “Siamo troppo “al-banesi” per vivere in Italia e siamo(pur)troppo “italiani” per tornare in Al-bania… Viviamo due vite parallele e intutte e due i casi siamo “étrangere”.Queste veritiere quanto amare affer-mazioni mi hanno subito fatto ricor-dare esperienze personali e racconti diepisodi riportatimi di recente con leconseguenti opportune riflessioni; siagli uni che le altre vorrei qui riprendereperché rappresentano non solo argo-menti a me cari, ma interessanti prob-lematiche interculturali.Rafia, amico carissimo e da tempoanimatore delle iniziative più significa-tive all’interno della comunitàmarocchina di Bologna, mi ha riporta-to un’esperienza di viaggio fatta con lasua famiglia, in nave, da Genova a Tan-geri, per le ferie estive. Lo speaker del-la nave all’avvicinarsi della stessa aTangeri, informava i passeggeri, per lamaggior parte famiglie marocchine

provenienti dal nord Italia, della migliae tempi restanti per l’approdo, fino aquando l’attracco al molo permetteva ipasseggeri di allinearsi, felici ma insilenzio, per la discesa. Stessa cosa ac-cadeva nel viaggio di ritorno. Lo speak-er, sempre in italiano, inglese ed inarabo, informava i passeggeri del tem-po e miglia restanti per giungere aGenova; nel momento dell’attracco almolo, l’annuncio dello speaker “Geno-va, i signori passeggeri si pre-dispongano a scendere”, viene accom-pagnato e quasi coperto dall’Inno diMameli, cantato all’unisono ed asquarciagola dai numerosi bambinimarocchini presenti sulla nave, chelasciano di ghiaccio, stupìti e senza pa-role i genitori presenti.Questo l’emblematico episodio e ladomanda di Rafia che mi chiede il per-ché, mi ha rammentato l’ultimocapoverso, più sopra citato, dell’artico-lo del nostro sconosciuto studentefuori sede, il quale certamente ormaiadulto, vive comunque da adulto undisagio interiore che lo fa sentire‘étrangere’, straniero sia in Italia, sia inAlbania. Oggi un ampio segmento umanodella popolazione infantile e giovanilenon italiana vive quotidianamente unconflitto non indifferente, sia emotivoche culturale. Da un lato la scuola ovvi-amente ancora monoculturale, mal-grado gli sforzi per favorire l’inte-grazione, i progetti pilota e le speri-mentazioni interculturali in essere,dall’altro canto i figli degli immigratiche vivono non solo una situazione di

bilinguismo, in se intellettualmentepositiva, ma sono drammaticamentesospesi fra due mondi e due culturediverse, quella propria, nel ristrettoambito familiare che sempre più colpassare del tempo non consideranosufficiente e quella esterna, della scuo-la, del gruppo amicale e della societàospitante, di cui si sentono parte inte-grante ma dove sono considerati‘stranieri’. Questa situazione crea undisagio psicologico diffuso fra i giovaninella difficile ricerca della propriaidentità che coincide con il periodo diformazione della personalità ed in al-cuni casi il disagio è talmente acuto dasviluppare situazioni pericolose ed an-tisociali.In diverse città, non solo nelle grandimetropoli, il fenomeno delle babygang è purtroppo oramai una realtàpresente con le quali fare i conti.

Il rischio reale è che una fascia diadolescenti, che nel tempo può di-venire più consistente, possa vivereuna situazione di marginalità nei con-fronti della cultura d’origine conosciu-ta solo nell’ambito domestico e du-rante le vacanze nel paese d’origine edi marginalità nei confronti anche del-la cultura italiana.Se per il nostro sconosciuto amicofuori sede, il ‘disagio’ di sentirsi “étran-gere”, sarà presto superato da quellento processo di elaborazione di un’i-dentità equilibrata fra le moltepliciculture di appartenenza, processo chealla fin fine lo arricchirà, non semprequesto identico processo potrà svilup-parsi in modo lineare negli adolescen-ti che, nel territorio dove vivono, dovevanno a scuola, dove hanno amici,dove spesso sono nati, sempre sonoconsiderati ‘stranieri’, come sempresono considerati ‘italiani’ dagli amici econoscenti nel paese d’origine checonoscono solo nel periodo delle va-canze.L’aneddoto della nave nel porto diGenova ci indica che diventa irrinun-ciabile la richiesta di programmi checontengano percorsi d’arricchimentointerculturale dai quali formulare lerisposte ai bisogni di ricerca di unaidentità da parte di sempre più nu-merosi giovani, risposte che, final-mente, siano declinate come dirittodella persona e non più come favore ocome mercato, in cui interessati ap-prendisti stregoni mercificano le esi-genze ed i problemi dei giovani cittadi-ni non italiani.

Étrangere - Immigrati di seconda generazioneL'annuncio dello speaker"Genova, i signori pas se -g geri si predis pongano a

scendere", viene accompagnato equasi coperto dall'Inno di Mameli,cantato all'uni sono ed a squarciago-la dai numerosi bambini marocchi-ni presenti sulla nave, che lascianodi ghiaccio, stupìti e senza parole igenitori presenti

“

CONSIDERAZIONI A MARGINE DELL’ARTICOLO “SETTE ANNI FUORICORSO”

ZANONATO (ANCI): Brezat e dytë janëminë me sahat"Përfaqësuesi i Komunave: "Nevojitet reforma eshtetësisë, kush lind në Itali është italian.Imigrantët duhet të votojnë në zgjedhjet ven-dore. Mungon një politikë kombëtare mbi imi-gracionin"

1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare10 shqiptarishqiptaril'albanese d'italiaitalisëii italisë

Me Luli Bitrin takohemi në Trastevere, një lagje karakteristike eRomës, ku ajo po qëndron disa kohë e ku po diskuton për njërol të ri. Është e qeshur, e drejtpërdrejtë dhe me këmbët nëtokë, megjithëse këtë vit emri i saj është përmendur shpesh, ilavdëruar gjithkund në rolin e Elsës në filmin Amnistia të

regjisorit Bujar Alimanit, fitues i disa çmime deri tani. Bashkë me filminështë vlerësuar edhe Luli Bitri: në Festivalin ndërkombëtar të filmit në Ver-non (Francë), u vlerësua si "Aktorja më e mirë". Por suksesi nuk e deh. "Përmua është një sfidë e fituar. Një shpërblim i bukur për përkushtimin në punëpor njëkohësisht një përgjegjësi për të mos rënë më poshtë dhe për të bërëgjithmonë punë më të mira", thotë ajo. Tregon se rolin e Elsës në filmin e Al-imanit e ka shumë për zemër sepse "ishte një personazh i parealizuar që për-pëlitej. E pastër shpirtërisht por e zënë në kurth nga fati i saj, mbart mbi sh-pinë gjithë hallet e familjes. E papunë, me dy fëmijë, jeton me vjehrrin dheme një burrë që i ka përfunduar në burg. Një rol, me të cilin një aktore mundtë shpërfaqë lehtësisht plasticitetin, anën psikologjike dhe shpirtërore të saj". Luli ka mbaruar Akademinë e Arteve në Tiranë, punon prej vitesh në

teatër, kinematografi, televizion, dublim filmash. Ka pasur fatin të punojëme regjisorë të mëdhenj, krah aktorësh ndër më në zë në Shqipëri. "Përkrahtyre mësova të synoj lart dhe të përmirësohem në punën time. - të thotë meçiltërsi - Por kam mësuar edhe që përtej profesionistit, njeh një njeri. Kamndier se me shumë dashuri dhe përkushtim edhe idhujt mund të preken dhemund të bëhen miqtë e tu".Prej pesë vjetësh ka vendosur të emigrojë, të vijë në Itali sepse "ndoshta

Shqipëria nuk më mjaftonte më" shpjegohet ajo. Ndoshta, por këtu hasivështirësi të reja, veç atyre të çdo emigranti edhe në profesion. Nga një cast-ing në tjetrin, ku shpesh i thuhet "ndihet theksi i huaj". "Dhe e bukura ështëqë ma thonë edhe në Shqipëri ndonjëherë kur është fjala për ndonjë dublim.'Të ndihet theksi italian'" tregon Luli duke qeshur. Edhe pse me punët e der-itanishme në Itali nuk është shumë e kënaqur, këmbëngul e bën durim, cilësiqë ia ka mësuar emigracioni. Nuk heq dorë nga pjesëmarrja në projekte tëndryshme në Tiranë, filma e teatër. Por nëse do të kishte mundësi të kthehej mbrapsht në kohë? "Me keqard-

hje do të thosha se nëse do të kisha mundësi të rizgjidhja dhe njëherë, me sig-uri Italia nuk do ishte zgjedhja ime. Ndonjëherë më lodh të qenit "midis", tëqenit gjithmonë rrugëve. Më merr malli të kthehem në shtëpi edhe pse nuk edi se ku e kam shtëpinë. Të ardhmen nuk e di askush por nëse do ta mendojsi tani do të vazhdoj të jetoj midis, me gjithë çmimin e lartë që duhet tëpaguaj". Dhe nëse të flet me pasion për dashurinë e saj, aktrimin, "zgjedhja më e

mirë e jetës", ai nuk është asgjë përpara entuziazmit me të cilin flet për famil-jen e saj, prindërit dhe vëllezërit. "Ata janë pjesa më e rëndësishme e jetëssime. Çdo arritje, çdo sukses, pa ata nuk është i plotë" i del nga zemra. Ba-banë dhe nënën i ka tërhequr në Torino por shpesh e mundon dyshimi "aështë vërtet kjo jeta që do të dëshironin?". Për ta bën gjithçka. "Më duketndonjëherë sikur jam kthyer në prind të tyrin, sikur varen shumë prej meje"thotë buzagaz. Aspak e rënduar nga ky fakt, thjesht ndien më shumëpërgjegjësi.

Emri i Luli Bitrit është përmendur shpesh këtë vit. Ajo ështëlavdëruar si aktore në rolin e Elsës në filmin Amnistia të regjisoritBujar Alimanit, i cili ka fituar disa çmime deri tani. Bashkë mefilmin është vlerësuar edhe ajo: në Festivalin ndërkombëtar tëfilmit në Vernon (Francë), mori çmimin "Aktorja më e mirë".Aktore kinemaje, teatri, dubluese, për disa vjet zë zyrtar i TopChannel-it, sot jeton mes Torinos, Romës e Tiranës, nga një cast-ing në tjetrin, ku shpesh i thuhet "ndihet theksi i huaj". Si në Italiashtu edhe në Shqipëri. Edhe pse me punët e deritanishme në Itali nuk është shumë ekënaqur, këmbëngul e bën durim, cilësi që ia ka mësuar emigra-cioni. Dhe nuk heq dorë nga pjesëmarrja në projekte tëndryshme në Tiranë, filma e teatër

Bota Shqiptare: Luli si i keni hyrë aktrimit?Luli Bitri: Të them të vërtetën, krejt rastë-sisht. Kisha përfunduar një vit studime përmjekësi dhe ndieja se nuk ishte ajo qëdëshiroja të bëja. Mu desh një nxitje e njëmikeshës sime dhe nisa një aventurë të repa qenë e sigurt nëse do të isha e aftë. Fito-va konkursin dhe u bëra pjesë e një tjetërrealiteti. Në fillim mesa duket ishte kuri-ozitet, por ditë pas dite u kthye në njëdashuri të madhe. Kjo dashuri për teatrin,kinemanë ose për artin në tërësi është njëdashuri e zjarrtë por jo nga ato pasione qëtë bëjnë të humbasësh mendjen. Ështëdashuri nga ato që të rrit së brendshmi e tëvë në paqe me veten. Kjo punë s'ka lidhjeme asnjë punë të kryer mekanikisht. Ak-tori është çdo ditë në krijim, çdo ditë nëvëzhgim . Të krijosh është privilegji i Zotit.Është zgjedhja më e mirë që kam bërë nëjetë. Ky profesion për mua është i shenjtë.Më jep mundësinë të kem më shumë miq,

më mëson si të njoh më mirë veten, jetëndhe si të jetoj më mirë mes të tjerëve.

Me se jeni marrë në Shqipëri para se tëvinit në Itali? Pa mbaruar akoma studimet nëAkademinë e Arteve të bukura në Tiranë,kam nisur të punoj në teatër dhe në kine-matografi, gjithashtu edhe në televizion sizë zyrtar i spoteve në Digitalb e Top Chan-nel. Kam qenë për katër vjet dubluese membi 250 role dhe regjisore dublimi për fil-mat e animuar për fëmijë dhe për ata artis-tikë.

E mbani mend rolin tuaj të parë nëTeatër?Pjesa e parë teatrale ka qenë me regji tëGëzim Kames, me tekst të Ismail Kadaresë,"Stinë e mërzitshme në Olimp". Interpre-toja përkrah Timo Fllokos. Më pas vijuantë tjera si: "Goodbye dashuri"me regji të

INTERVISTA

LULI BITRI:“Itali apo Shqipëri,

mbetem e huaj”

11 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare shqiptarishqiptaril'albanese d'italiaitalisëii italisë

Arben Kumbaros, "Kopraci" me regji tëHervin Culit dhe luaja me RobertNdrenikën, Yllka Mujon, Roland Trebick-ën, "Gjoleka, i biri i Abazit" film ngaDhimitër Anagnosti, "Kulla e fildishtë"nga Erion Kame, "Muzikë dy", SonilaUlqinaku e shumë të tjerë. Pas shfaqjes"Pak më afër" me regji të Kiço Londos,përkrah Ndriçim Xhepës, Luiza Xhuvanit,u shkëputa për pak kohë nga skenashqiptare dhe u transferova në Itali.

Që në daljet e para në skenë keni qenëkrah aktorëve të mëdhenj e regjisorëvemë me emër në Shqipëri. Ka qenë edhekjo një shkollë?Pa diskutim! Pata fatin ta nisja me pro-fesionistët më të mirë, në çdo drejtim,regjisorë dhe partnerë. E nga të gjithëkam mësuar diçka të re profesionale.Mësova përkrah tyre të synoj lart dhe tëpërmirësohem në punën time. Por kammësuar edhe që përtej profesionistit,njeh një njeri. Kam ndier se me shumëdashuri dhe përkushtim edhe idhujtmund të preken dhe mund të bëhenmiqtë e tu. E të punoja me ta ndiheshame shumë fat por edhe me shumëpërgjegjësi. Më duhej të punoja shumëpër të mos zhgënjyer fatin dhe të gjithëata që më dhanë besim. Kam qenë kritik-ja e parë e vetes sime dhe e hapur ndajkritikave të të tjerëve. Mësova përkrahtyre të synoj lart dhe të përmirësohem nëpunën time.

Cilat personazhe nga ato që keni luajturkeni më për zemër? Ndër personazhet që mbeten në zemërjanë ata më të vështirët dhe sigurisht atapër të cilët të lavdërojnë se ke bërë punëtë mirë. Nuk më pëlqen t'i ndaj sepseedhe ata role më pak të suksesshëm mesiguri më kanë ndihmuar në roletpasardhës. Gjithsesi si role sfidues do tëpërmendja Alisin tek shfaqja teatrale"Pak më afër", vejushën Nejme tek"Gjoleka i biri i Abazit", Kloen te "Më evërtetë se e vërteta", Elsën te "Amnistia".Me një skenar apo dramaturgji të mirë,çuditërisht puna e aktorit është me ethjeshte sepse nuk ndihet dora që e kashkruar por duke ndjekur fillin e person-azhit vjen gradualisht transformimi. Samë larg aktorit të jetë personazhi aq më ebukur është sfida për aktorin. Një aktor imirë është gjithmonë ndryshe në rolet etij.

Në Shqipëri konsideroheshit me tëdrejtë një vajzë me karrierë të pasur, mepunë të bukura, me një fjalë, një person irealizuar. Ç'ju shtyu të emigronit në vitin2006? Në atë periudhë, Shqipëria më rrintengushtë mesa duket. Ëndërroja se do tëbëja gjëra të mëdha nëse do të bëja njëhap jashtë Shqipërisë, se ndoshtamundësitë do ishin më të mëdha. Ishteiluzioni i një bote më të mirë, i asaj boteqë na ishte ndaluar e që na joshte pa e

njohur. Por nga ana tjetër, ikja më ka bërëtë shoh më qartë disa gjëra në Shqipëri,duke qenë se ndonjëherë nga larg dukenmë mirë. Këtu jam përballuar me vështirësi, menjë konkurrencë të mirëfilltë pormegjithatë vazhdoj të këmbëngul e tadua pasion e përhershëm aktrimin. Nëkëtë aspekt do të thosha që ikja më kabërë më të fortë.

E jeta si emigrante si është? Një jetë e qetë, me përgjegjësi familjaredhe sigurisht me ambicie profesionale.Vështirësia më e madhe ishte të njiheshadhe të përshtatesha me realitetin e ri, tëkuptoja se si funksiononin gjërat. Tani qëe njoh, vështirësia ia lë vendin durimitdhe këmbënguljes. Fati është i rëndë-sishëm, por nuk mund t'ia lëmë veten nëdorë rastësisë, kështu që nuk ndalem sëtentuari. Jeta ime këtu është një jetë mësenormale, e ndarë mes detyrash dhedëshirash, përgjegjësish dhe arratisjesh.Jetoj në një realitet të dyfishtë mes Tori-nos-Romës dhe Tiranës dhe përpiqem tëmarr më të mirat e mundshme nga tëgjitha. Në Itali kam familjen time dhe njëpjesë të madhe të kohës ia kushtoj asaj.

Ç'marrëdhënie keni me prindërit,vëllezërit? Vështirësitë në mërgim kanëforcuar edhe më shumë lidhjen tuaj?Jam shumë e lidhur me familjen. Mebabin dhe mamin, të cilët i kam si shokëtashmë dhe me dy vëllezërit e mi, Eduar-tin dhe Ledjon. Ata janë pjesa më erëndësishme e jetës sime. Pa ta, ndihempërgjysmë. Çdo arritje, çdo sukses, pa atanuk është i plotë. Mbaj mend kur isha evogël, kur dëgjoja se prindërit doplakeshin një ditë, rrija pa gjumë dukemenduar si të gjeja një zgjidhje që ata tëmbeteshin gjithmonë të rinj. Edhe sot nëkëtë moshë që jam, shpesh më mundoni njëjti mendim. Do bëja gjithçka për ta.Përkrah projektimit të një jete më të mirëpër vete, janë gjithmonë edhe ata.Ndoshta dukem pak si prindi i tyre, pormë vjen keq që në atë kohë kur ata kanëjetuar rininë e tyre, mundësitë kanë qenëtë kufizuara. Të joshur edhe ata nga njëjetë jashtë Shqipërisë u bënë pjesë nëpërpjekjet për t'u përshtatur në një shtetme zakone, rregulla dhe psikologji tjetër.Për disa arsye mendoj se janë të kënaqurqë jetojnë këtej, për disa te tjera jo. Ishaunë që u bëra shkak që ata të vijnë të jeto-jnë këtu dhe shpesh pyes veten nëseështë vërtet kjo jeta që do të dëshironin,ndoshta u kam shitur shumë iluzione përItalinë. Mendoj se jeta në mes të të huajveu bën mirë, na bën mirë sepse mësojmëtë jetojmë për veten, për familjen dhe jotë varur nga opinioni si ndodh rëndomnë Shqipëri.

Keni ndryshuar këto vite në Itali? Kam mësuar të dua veten dhe të jempërgjegjëse për dëshirat e mia. Ka njëkohë për të punuar, për të projektuar, por

ka edhe një kohë për të shijuarç'ke bërë. Ndonjëherë ambicia emadhe të bën të mos shijosh as-gjë, të kthen në një qenie që zihetedhe me veten. Ne shqiptarët,ndonjëherë, duam gjithçka dhemenjëherë. Unë përpiqem të ecingadalë, të mos harroj nga vij dhese për çfarë vlejnë ato që bëj. Pornuk pushoj as së qeni ambicioze.

Keni hapur një atelie me ma-manë, pasion i vjetër?Traditë familjare dhe pasion ivjetër! Hyja fshehur të qepja nëmakinën e mamit që kur isha 11-12 vjeçe. Pak nga pak u kthye nënjë pasion, tani është një profe-sion i dytë. Kemi hapur diçkamodeste ku mami punon dheunë kaloj kohën kur nuk bëj ak-trim. Ka të bëjë me krijimin dheështë diçka shumë çlodhëse,përveçse një vend pune.

E për t'iu kthyer profesionit, çfarëvështirësish ka një aktor i huaj nëItali? Në fillimet e mia këtu në Itali upërballa për herë të parë me cast-ing të mirëfilltë, duke pritur nëradhë të gjata për t'u provuar përtë njëjtin rol dhe kjo ishte de-primuese derisa pak nga pak ekapërceva. Kam bërë disa role tëvogla në filma televizivë që nuk iavlen as t'i përmend. Kam qenëpjesë e një dokumentari televiziv,xhiruar në Torino "Kinemaja eparë". Disa spote nëpër revista,veshje sportive por asgjë mepeshë. Konkurrenca këtu është eshumëfishtë krahasuar me atë nëShqipëri dhe një realitet i mbyllurqë nuk pranon këdo. Fakti që jame huaj është edhe ky një“mangësi” më vete, të kufizon.

E ndërsa jetoni në Itali ruani lid-hjet edhe me Shqipërinë? Lidhjet me Shqipërinë nuk ikam shkëputur kurrë por pas disa viteshjete në Itali, kur kthehesha të dubloja nëShqipëri më thonin se ndihej theksi ital-ian. E bukura është se edhe nëpër castingnë Itali më thonin se ndihej theksi i huaj.Ndihesha gjithandej e huaj. Vendosa tëpunoja që të paktën të mos isha e huaj nëvendin tim. Tre vjet me parë mora pjesënë filmin "Gjallë" të Artan Minarollit, nërolin e vajzës së pishinës. Një vit më parëkisha përkthyer një pjesë teatrale dhegjatë një bisede me një ish profesoreshëntime vendosëm ta vinim në skenë. Bëhetfjalë për shfaqjen "Më e vërtetë se e vërte-ta"në rolin e Kloes. Rol me të cilin jamcaktuar për aktoren e vitit në çmimet Kultaward në Shqipëri për këtë vit. Më kënaqshumë ky rezultat sepse ishte një rol metë cilin u riktheva në teatër. Këtë vit kampunuar në dy filma me metrazh të

shkurtër po këtë vit: "Zheg"me regji tëKelmend Karunit, dhe "Dyer Dyer Dyer"me regji të Kreshnik Saraçit, gjithashtuvendosëm në skenë në kuadrin e festi-valit të regjisorëve të rinj "Pse nuk rri përmëngjes"nga Rozi Kostani. Kam luajturgjithashtu edhe protagonisten, Elsën, tefilmi "Amnistia" i Alimanit, film që pokorr sukses qoftë në publik e qoftë në kri-tikë, festivale.

Si u lidhët me Bujar Alimanin për filminAmnistia? Alimani ishte i ftuar të vinte të shihteshfaqjen "Më e vërtetë se e vërteta"dhe tënesërmen më kontaktoi dhe më nisi ske-narin. Ai jeton në Greqi, unë në Itali emegjithatë ramë dakord shumë shpejtdhe punuam shumë mirë bashkë.

Shqipëria më rrinte ngushtë mesaduket. Ëndërroja se do të bëjagjëra të mëdha nëse do të bëja njëhap jashtë Shqipërisë, se ndoshtamundësitë do ishin më të mëdha.Ishte iluzioni i një bote më tëmirë, i asaj bote që na ishtendaluar e që na joshte pa e njo-hur. Por nga ana tjetër, ikja më kabërë të shoh më qartë disa gjëranë Shqipëri, duke qenë se ndo -njëherë nga larg duken më mirë

”vijon në faqen 12

12 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

shqiptarishqiptaril'albanese d'italiaitalisëiiitalise.com

portali i komunitetit shqiptar në Itali

Terrusi: "Historia tragjike e familjes sime, hakmarrje e Enver Hoxhës"Në vitin 1991 dhe 1993, katër dekada pasi ishte larguar nga Shqipëria ku lindi dhekaloi disa vite të fëmijërisë, Aldo Renato Terrusi u kthye sërish. Këtë radhë, pothua-jse 50 vjeçar, Terrusi vinte në vendin e tij të lindjes në kërkim të eshtrave të babait,drejtues i disa bankave në Shqipëri në vitet '30-të-'40-të, që kishte vdekur në burgunfamëkeq të Burrelit, ku ishte dënuar nga diktatura komuniste. Historinë e familjessë tij e ka përshkruar në librin "Ritorno al Paese delle Aquile"

shqiptarishqiptaril'albanese d'italiaitalisëii italisë

istoritë e internimeve në Shqipërinë ediktaturës janë të njohura tashmë dhepak a shumë të ngjashme me njëratjetrën. Një të tillë ka edhe italiani AldoRenato Terrusi, i lindur në Vlorë që e kapërmbledhur në librin e tij "Ritorno alPaese delle Aquile" (Kthim në vendin eshqiponjave).Historia e familjes së Terrusit, ështëajo e një prej atyre familjeve italiane, qënë kërkim të një jete më të mirë, emi-gruan nga vendi i tyre në mesin e dytë të

shekullit XIX, drejt vendeve tëndryshme. Pas një itinerari të pasur,paraardhësit e tij mbërrijnë në Shqipëri.Giuseppe, babai i Aldos do të bëhej njëpersonazh i njohur në fushën bankare,kryesisht në jug të vendit si nëGjirokastër dhe në Vlorë, ku do tëushtronte detyrën e zv. drejtorit tëBankës Italo-Shqiptare dhe të drejtorittë saj për degën e Vlorës. Në këtë rrugë-tim, fati dhe origjina, i bashkoi prindërite Terrusit, Giuseppe dhe Aurelia.Kjo lidhje, një histori e zakonshmepër ato vite në Shqipëri, do të kishteedhe të pazakontën e saj. Një koinci-dencë, një detaj jetësor i rastësishëm,do të bëhej ndoshta preludi i fatit tëmëtejshëm të familjes që sapo kishtehedhur themelet e saj. Ishte vetëm 17vjeçare Aurelia, kur rastësia bën që ajo

të njihej me Enver Hoxhën. Ishinkomshinj në qytetin e Gjirokastrës,ndërsa udhëheqësi i ardhshëm iShqipërisë komuniste, në atë kohë 22vjeç, studionte në Paris, ndërkohë qëushqente simpati për bukuroshen ita -liane.Nga kryeqyteti francez, ai i dërgontepërmes së motrës përkushtime fqinjës17- vjeçare por merrte vetëm kundër-shtimin nga ana e saj, që i griste tëgjitha letrat. Dhe një libër me përkush-

timin e Hoxhës, ka mbetur si një argu-ment ndoshta shkakun e fatkeqësisë sëmëpasshme të familjes Terrusi.Vlora mbetet një nga stacionet ebankierit të njohur, që së bashku mebashkëshorten e tij do të kalonte këtudisa vjet, në krye të Bankës Italo-Shqiptare, që ishte vendosur në god-inën e Bankës së sotme Tregtare nëSheshin e Flamurit, ku edhe banonin.Këtu do të lindte më pas edhe Aldo, sinjë qytetar vlonjat. Familja kishte edhenjë banesë ngjitur me godinën ebankës. Por, ardhja e diktaturës komu-niste ishte edhe paralajmërimi për fatine saj. Giuseppe arrestohet kur Aldo ishteende foshnjë dhe burgoset fillimisht nëburgun e Vlorës, për t'u transferuar mëpas në atë të Burrelit. Nuk do të "pininujë" as lutjet dhe përpjekjet e

HIshte vetëm 17 vjeçare Aurelia, kur rastësia bën që ajo të njihej me Enver Hoxhën. Ishinkomshinj në qytetin e Gjirokastrës, ndërsa udhëheqësi i ardhshëm i Shqipërisë komu-niste, në atë kohë 22 vjeç, studionte në Paris, ndërkohë që ushqente simpati përbukuroshen italiane.Nga kryeqyteti francez, ai i dërgonte përmes së motrës përkushtime fqinjës 17- vjeçarepor merrte vetëm kundërshtimin nga ana e saj, që i griste të gjitha letrat. Dhe një libër mepërkushtimin e Hoxhës, ka mbetur si një argument ndoshta shkakun e fatkeqësisë sëmëpasshme të familjes Terrusi

U desh shumë punë për rolin e Elsës? Sapo isha kthyer nga Italia në periudhën kur Alimani mëbesoi rolin e Elsës në filmin e tij "Amnistia". Përpjekja për t'u përshtatur me realitetin e Italisë kishtendikuar tek unë. E kuptova që do të më duhej shumë punëpër të krijuar atë figurë femërore. Mu desh së pari tëfrekuentoja zonat periferike të Tiranës ku mund të gjejapersonazhet e filmit. Të njihesha me ambientet e burgutduke plotësuar pak nga pak biografinë që i bëhet një per-sonazhi. Mjaftonte të vëzhgoje portretet e trishtuara tëgrave nëpër autobusë dhe nuk mund t'i harroje kurrë. Nësepërfshihesh nga ana psikologjike në jetën e atyre njerëzve,personazhi vjen vetvetiu. Pastaj ne si popull e njohimshumë mirë varfërinë, nuk është se vijmë nga luksi, prandajpër të realizuar këtë personazh më mjaftoi të shihja re-alitetin jashtë rrugicave të bllokut dhe të mendoja larg men-talitetit të artistëve.

A mund ta konsideroni rolin tuaj në këtë film ndër më tëarrirët? Është padyshim ai që ju ka dhënë më shumë kë-naqësi për nga çmimet e shumta që keni marrë? Si ka qenëmarrëdhënia profesionale me Bujar Alimanin? Padyshim, është roli më i plotë që unë kam luajtur nëkinema. Një rol që është fat për çdo aktore. Një skenar qëmë ka lënë mbresa që në çastet e para që e kam lexuar. Elsaishte një personazh i parealizuar që përpëlitej. E pastër sh-pirtërisht por e zënë në kurth nga fati i saj, mbart mbi sh-pinë gjithë hallet e familjes. E papunë, me dy fëmijë, jetonme vjehrrin dhe me një burrë që i ka përfunduar në burg.Një rol, me të cilin një aktor mund të shpërfaqë lehtësishtplasticitetin, anën psikologjike dhe shpirtërore të tij. Mepak fjalë aftësitë e tij aktoreske. Marrëdhënia me Alimaninka qenë ndër më të mirat. Ai është një regjisor që nuk të im-ponohet, punon butë me aktorin dhe ruan gjithmonë at-mosferën e ngrohtë, të domosdoshme për të krijuar. Di tëintonojë jo vetëm aktorët por të gjithë stafin. Për filmin"Amnistia" është punuar me shumë përkushtim dhe meshumë dashuri. Rezultatet ishin të mrekullueshme dhekemi ndarë kaq shumë suksese bashkë.

Ç'është suksesi? Për mua është një sfidë e fituar. Një shpërblim i bukur përpërkushtimin në punë por njëkohësisht një përgjegjësi përtë mos rënë më poshtë dhe për të bërë gjithmonë punë mëtë mira. Kjo nuk është gjithmonë e mundur dhe ndonjëherëtë çon në pesimizëm. Në këtë teh të hollë për të shkuar mëtej ka rreziqe të tilla si tejngopja, dehja nga suksesi ose deliri,që janë shkatërrimi i gjithçkaje. Siç thotë Shekspiri: “Kamfrikë të ngjitem shumë lart, se më merren mendtë e bie".Gjithsesi në rastin e artistit varet nëse atë e gëzon vetja nëart apo arti brenda tij dhe në varësi të kësaj, suksesi merrtjetër vlerë.

A keni ndonjë punë në dorë? Projekte për të ardhmen? Kue shihni më të mundshëm realizimin tuaj në Itali apoShqipëri? Jam duke diskutuar për një rol, por akoma nuk kam asnjëkontratë në dorë. Projektet e mia për të ardhmen varen ngarealizimi i projekteve të tanishme. Ndoshta Italia s'do të jetëstacioni i fundit, ndoshta emigroj përsëri. Me keqardhje dotë thosha se nëse do të kisha mundësi të rizgjidhja dhenjëherë, me siguri Italia nuk do ishte zgjedhja ime. Ndon-jëherë me lodh të qenit "midis", të qenit gjithmonë rrugëve.Më merr malli të kthehem në shtëpi edhe pse nuk e di se kue kam shtëpinë. Të ardhmen nuk e di askush por nëse do tamendoj si tani do të vazhdoj të jetoj midis, me gjithëçmimin e lartë që duhet të paguaj.

Keti Biçoku

vijon nga faqja 11

LULI BITRI:“Itali apo Shqipëri,mbetem e huaj”

bashkëshortes as ato të vëllait të saj,portierit të njohur Giacomo Poselli iskuadrës së "Flamurtarit" dhe të për-faqësueses shqiptare, fituese e Ballka-niadës së vitit 1946. Madje nuk do tëjepte asnjë rezultat as edhe përpjekja enjë prej emrave të pushtetit të asajkohe, Nako Spiros, me të cilin Giuseppeishte njohur dhe kishte miqësi, me tëcilin e bashkonte edhe profesioni.Ndoshta refuzimi dikurshëm i Aureliasndaj diktatorit, ishte në themel të hak-marrjes së Hoxhës dhe të burgimit tëbabait të Aldo Renato Terrusit.Në moshën 4 vjeçare, Aldo RenatoTerrusi shikon për herë të fundit ba-banë e vet, ndërkohë që ai transferohejpër në burgun e Burrelit, ndërsa famil-ja në Tiranë. Pak vjet më pas, më 3mars të vitit 1952, Giuseppe ndërronjetë në qeli, në rrethana të pasqaruara,dhe varroset në një kënd të burgut,ndërkohë që Aldo i vogël dhe famil-jarët e tij, pas shumë përpjekjesh riatd-

hesohen në Itali, duke lënë pas njëëndërr të keqe.Pas rënies së komunizmit nëShqipëri, ai vendos të kthehet të kërko-jë origjinën e familje së tij, të kërkojëeshtrat e babait të tij, të shikojë vendinku kishte lindur dhe kishte kaluar disavjet të fëmijërisë. Në vitin 1991 Terrusivjen për herë të parë në Shqipëri dhedy vjet më pas vjen sërisht në Shqipërinë kërkim të eshtrave të babait të tij, qënuk i ka gjetur ende. "Në vitin 1991 nëShqipëri pash vetëm dëshirën për liri,asgjë më tepër. Tani shikoj nevojen përt'u zhvilluar dhe për të shkuar për-para", u shpreh Terrusi.Në nëntor të vitit 1993 ai shkon nëShqipëri me dajën, Giacomo Poselli.Takojnë së bashku njerëz që i kishinnjohur dhe ishin ende gjallë. Takojnëish-lojtarë të shquar të Shqipërisë si,Xhavit Demnerin, Spahiun, Llambin,Boriçin, me të cilët Poselli kishte luaj-tur dhe fituar trofe. Takojnë

bashkëvuajtës të babait nga Vlora, En-gjëll Kokoshin e Petrit Velajn, i cilikishte varrosur edhe trupin pa jetë tëbankierit të shquar italian, pranë njëqershie, diku në skaj të burgutfamëkeq. Shëtitën në të gjithë vendin,shkuan në Burrel, në Vlorë.Aldo Renato Terrusi nis të hedhë tëzezë mbi të bardhë kujtimet, mbanditër. "Kisha nevojë të shkruaja disagjëra që po fshiheshin nga kujtesa efamiljes sonë. Humbja e nënës dhexhaxhait më bëri të mendoj se unë ishahallka e fundit që duhet të shkruajahistorinë, që ajo të kujtohet më pasnga brezat që do të vinë", thotë ai. Ekështu lindi libri “Ritorno al Paesedelle Aquile”Në faqet e librit të tij tregon se dramae familjes Terrusi erdhi si një hakmar-rje e Enver Hoxhës për refuzimin e pre-rë që mori nga Aurelia, mamaja e tij, nëGjirokastër. Kështu, Terrusi rikthehet tek vetvetja,

tek lidhjet e tij shpirtërore me vendinqë e lindi dhe që e deshi, tek ata njerëzqë e ndihmuan atë dhe familjen e tij,por edhe bashkatdhetarët e tij, që urrezikuan të asgjësoheshin nganazistët gjermanë pas kapitullimit tëItalisë. Mbresat dhe personazhet janëtë shumta.Kështu, në përpjekje për të kryer njëmision personal, Terrusi në fakt reali-zon një tjetër gjë, shumë më të gjerë sekaq. Ai realizon një himn për ata që umartirizuan, ndërton një urë tjetër ko-munikimi dhe respekti mes popujve,hedh dritë mbi një prej kapitujve më tëerrët të një prej diktaturave më të egranë Evropë. Prandaj dhe ai vendos tëshkruajë një libër "Ritorno al Paesedelle Aquile", ku përcillen mesazhe tëshumta. Lufta mes djajve dhe engjëjve,mes të keqes dhe të mirës, ku fiton kjoe dyta, ndërkohë që liria si një e drejtëuniversale e popujve, mbetet një pikëreference në historinë e njerëzimit."Kush do ta lexojë, do të kuptojë njëpjesë të historisë që regjimi i vjetër ekishte "harruar". Por është edhe libërpër italianët, sepse Shqipëria dhe mar-rëdhëniet me këtë vend, janë pjesë ehistorisë sonë", është shprehur AldoRenato Terrusi gjatë prezantimit të lib-rit në TiranëLibri, një himn për të gjithë ata tëmartirizuar, është botuar në italishtdhe së shpejti pritet të përkthehet ebotohet edhe në shqip. Aldo Renato Terrusi është fizikan nëpension për një ent kërkimi italian,ENEA. Ai është i dhënë pas studimevepër teknologjinë dhe shkrimeveshkencore. Ka pasion arkeologjinë, as-tronominë dhe fotografinë.

13 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

RISITË MREKULLUESHME

Bli mobilie dhe orendi shtëpiake nga 1.000€ deri në më shumë se

10.000€, shto vetëm 1€ dhe do të kesh menjëherë shumë produkte

dhe udhëtime!

SHTOJI 1€*

SHPENZIMEVE TË TUA DHE ÇON NË SHTËPI

SHUMË MË TEPËR

*Bëhet �alë për shitje të çiftëzuara, kërko fletët informuese dhe rregulloren në pikat e shitjes. E vlefshme nga 10/09 deri më 31/12/2011. Ndërmarrja ruan të drejtën e zëvendësimit të produkteve me të tjera të të njëjtës vlerë, sipas mallrave në dispozicion. Markat dhe karakteristikat teknike të mallrave, në dispozicion në pikat e shitjes. Pushimet jepen përmes “travel card Iperclub”, teserë e lëshuar nga Shoqëria IPERCLUB VACANZE spa, e para-paguarme një numër pikësh të mjaftueshme për pushimet e reklamuara apo të ngjashme, pushimet mund të zgjidhen ndër ato të katalogut Travel Card Iperclub përmes call center-it të Iperclub Vacanze spa në numrin 06/303030 dhe varen nga disponibiliteti i destinacioneve dhe i periudhës, i verifikueshëm përmes call center-it të Iperclub Vacanze spa.

UNIVERSI I KURSIMIT

NGA 7.000 € DERI NË 9.999 €

NGA 1.000 € DERI NË 1.999 €

NGA 4.000 € DERI NË 6.999 €

NGA 2.000 € DERI NË 3.999 €

MBI

10.000 €

RIRIS

I

SHTOTOJI1€

€*

tema shqiptare

Në foton majtas Aldo Rena-to Terrusi, italian i lindur nëVlorë, fizikan në pension.është autori i librit “Ritornoal paese delle aquile” (nëtë djathtë), në të cilinrrëfen historinë e dhimb-shme dhe tragjike të famil-jes së tij

di Sergio TALAMO

segue dalla pagina 4

Annegare in casa. Qualcuno ci pensaquando si parla di grandi temi - immi-grazione, urbanistica, licenze edilizie,abitabilità, tassa sulla prima casa, caro-affitti? Qualcuno si renderà conto di ciòche scrivono i cronisti accorsi all’Infer-netto? Il Corriere della Sera: “Il canalestraripato fu scavato un secolo fa daicontadini romagnoli che arrivarono quiper bonificare le paludi di un territoriomolto vasto, che va da Ostia Antica ad

Acilia, e che sta sotto il livello del mare.Perciò da queste parti, fra il mare e l’Eur,un temporale può scatenare una cata-strofe”. Un secolo fa, quando in Italiac’era il Re e al governo Giolitti. Un secolodi inerzia e abusivismo che trasforma indighe omicide un marciapiede o unmuretto, e in trappole le case-tugurioche tutti fingono di non vedere..Ma cosaimporta a Saranga Perera della politica?Cosa conta per sua moglie, che ora pi-ange senza parlare, senza accusare nes-suno?Cose atroci. E cose dolcissime.Saranga alle otto del mattino vede il

nubifragio, capisce subito, porta insalvo Dilani e Chiara. Poi però compiel’atto che lo ucciderà. Riscende di sot-to a prendere i documenti. Chi non èimmigrato non può capire: cosasaranno mai una patente, una cartad’identità per un italiano tranquillo?Per loro, invece, sono la prova di es-istere, sono il segno che i sacrificihanno avuto un senso. Sarangascende i sei gradini che portano allasua casa. Ma proprio allora crolla ilmuro della stanza vicina. Dice il ne-goziante che lo ha soccorso: “Ho rottoi vetri insieme a lui, ma c’erano le

sbarre di ferro”. Sbarre di ferro. Delresto, cosa vuoi mettere per delim-itare un seminterrato? Tendine a fiori?Prima di scomparire nell’acqua - rac-conta il soccorritore – Saranga diceaddio a sua moglie.Oggi il nostro pensiero e il nostrorispetto vanno a te. A te che pensavi algiorno in cui Dilani arrivò a Roma,alla tua bambina cui avresti presto re-galato l’accappatoio di Hello Kittycome quello delle italiane, all’ingius-tizia di una prigione di acqua, alla ba-nalità di morire di temporale, tu chevenivi dall’isola delle piogge, tu chechiamavi “casa mia” il buco infameche ti ha inghiottito.

14 kronikë 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

Dy të kërkuar nga drejtësia shqiptarearrestohen në Itali. Një në Romë e tjetri nëIseoG.N. duhet të vuajë 20 burg për një vrasje të kryer nëDurrës në vitin 1998Romë - Karabinierët e Romës kanë gjetur dhe arrestuar një tëkërkuar shqiptar, të cilit i bëhen të ditura vetëm iniziale. G.N.,38 vjeç rezident në Romë me emër të rremë ishte shpallur ënkërkim ndërkombëtar nga viti 2007 sepse u dënua nga Gjykatae Durrësit me 20 vjet heqje lirie për një vrasje të kryer në tetor1998.Në kohën e ngjarjes 25 vjeç, G.N. kishte vrarë një person meautomatik gjatë një zënieje në një kafene të Durrësit. Më pas aiishte zhdukur pa lënë gjurmë, por u dënua në mungesë ngagjykata me 20 vjet burg.Karabinierët e Romës arritën të gjenin pas një sërë ndjekjeshe përgjimesh në zonën Casalotti të kryeqytetit, ku i kërkuari je-tonte me emër të rremë. Për identifikimin e tij të saktë u nevo-jitën disa orë punë në bashkëpunim mes Interpolit italian dheatij shqiptar.I arrestuari mbahet në një nga burgjet e Romës në pritje të ek-stradimit për në Shqipëri ku do të vuajë dënimin.

Duhet të vuajë dhjetë vjet e gjashtë muaj burg përsekuestrim personi dhe tentativë vrasjeje për një ng-jarje të vitit 2001. Zbulohet në Iseo falë kujtesës sënjë karabinieriIseo - E arrestojnë rreth një muaj më parë për vjedhje në njëvilë e jep një emër të rremë kosovari, por një brigadier kara-binierësh me kujtesë të fortë, e kupton që fytyrën e kosovarit eka parë diku tjetër: pas një kontrolli të shpejtë zbulon që në tëvërtetë ai është personi për të cilin gjykata e apelit e Tiranës kalëshuar një urdhër arresti europian.Dhjetë vjet më parë në Tiranë, në gusht të vitit 2001, ishte për-pjekur të merrte personalisht hak për vrajen e një kushëriri.Kishte gjetur vrasësin e tij, e kish sekuestruar, torturuar dhe mëpas e kish qëlluar me armë në ijë dhe në këmbë. Por vrasësikishte shpëtuar dhe e kishte denoncuar në polici. Për këtë ng-jarje personi i kapur rreth një muaj më parë në Iseo ështëdënuar me dhjetë vjet e gjysmë burg e tani, më shumë se përndëshkimin për vjedhjen e vilës, duhet të shqetësohet për bur-gun e gjatë që e pret në Shqipëri për tentativë vrasjeje dhesekuestrim personi.

Mbi 14 mijë episode të dokumentuara sh-përndarjeje droge. Arrestohen 23 vetëSekuestrohen 5 kg kokainë dhe 18 kg hashash të sjel-lë nga Holanda

Brescia - Karabinierët e Brescias kanë dokumentuar mbi14 mijë episode të shpërndarjes së drogës, kanë sekuestru-ar 5 kg kokainë dhe 18 kg hashash të sjellë nga Holandadhe me arrestimet e 25 tetorit kanë ekzekutuar gjithsej 23urdhër arreste. Janë këto shifrat e operacionit të koduar meemrin "Zio".Pas më shumë se një vit hetime, operacioni imbrëmshëm ka mundësuar shkatërrimin e bandës së për-bërë nga shqiptarë e marokenë që administronte trafikune drogës në qytet në zonën Mandolossa dhe në perëndimtë provincës. Natën e shkuar janë çuar në burg 8 vetë,ndërsa dy të tjerë janë vënë në arrest shtëpie. Gjatë het-imeve ishin arrestuar edhe 13 të tjerë, nga të cilët 6 të ka-pur në flagrancë.

n SHKURT

Addio a Saranga, che vale più di Gheddafi

Një rast të rëndëkeqfunsionimi ishëndetësisëitaliane në dëmtë një 45-vjeçari

shqiptar, B. Meta. Shqiptaritqë vuante nga ciste në sh-pretkë i hiqet e vetmja veshkëe shëndetshme duke edënuar kështu të kalojë gjithëjetën e tij në dializë nëse nuki jepet mundësia e transplan-timit.Ndodhia është e 19 tetoritdhe ka ngjarë në Savona nënjë nga sallat e ndërhyrjevekirurgjikale të spitalit SanPaolo por e përdorur nga njëekip kirurgësh të spitalitCairo Montenotte të drejtuarnga doktori Andrea Piccardo.45 vjeçari Meta që nëShqipëri punon në sektorin endërtimeve, ka ardhur pranëfamiljarëve të tij që prejvitesh jetojnë në Savona,pikërisht për t'u kuruar ngacistet në shpretkë. Duket segjatë operacionit, mjekëtkanë parë të arsyeshme qëpërveç shpretkës t'i heqinedhe një pjesë të pankreasit

dhe pikërisht veshkën e ma-jtë, duke e lënë kështu shqip-tarin vetëm me veshkën edjathtë, prej vitesh eatrofizuar.Është vështirë të thuhetnëse ishte vërtet e domos-doshme heqja e veshkës sëmajtë apo nëse mjekët qëkanë kryer operacionin kanëgabuar apo nuk kanë vlerë-suar faktin që pacienti prak-tikisht kishte vetëm atëveshkë funksionuese. Kyështë edhe dyshimi i famil-jarëve të shqiptarit që kanëkërkuar sqarime në drejtori tëspitalit dhe më pas kanëparaqitur padi te komandaprovinciale e Karabinierëvenë rrugën Ricci të Savonëskundër ekipit të mjekëve qëkreu operacionin.Familjarët parashtrojnë fak-tet e veçanërisht gabimet epandehura të mjekëve gjatëndërhyrjes kirur gjikale më 19tetor. Ata duan të sigurohennëse heqja e veshkës familjar-it të tyre B. Meta, ka qenë njëveprim i domosdoshëm përjetën e tij apo një pakujdesi,

mosvlerësim i faktit që ajoishte e vetmja veshkë e shën-detshme e tij. Një gjë është esigurt: këtej e tutje Metaduhet të bëjë rregullisht dial-izë, procedurë mjekësore erëndë që në mungesë tëveshkave mundëson filtrimine gjakut në mënyrë artificialeme anë të aparaturave.Mjeku i parë i repartit tëkirurgjisë të spitalit San Paolonuk mban asnjë përgjegjësimbi vete e mjekët e tij: "Mevendim të Krahinës, shtretëritku është edhe pacienti shqip-tar janë në dispozicion tëekipit mjekësor të Cairo Mon-tenotte-s për të bërë ndër -hyrjet kirurgjikale më tëndërlikuara" por SilviaCarozzi, mjeke e parë e repar-tit të nefrologjisë thotë "njëkirurg i mirë duhet të njohëedhe kufizimet e mundësivetë veta". Ndërsa mjeku kirurgqë kreu operacionin, AndreaPiccardo ia pret shkurt: "bëranjë ndërhyrje kirur gjikalepasi mora mendimin e uro -logëve. Ndërhyrja doli mesukses".

I heqin gabimisht veshkën e vetme të shëndetshme. Padit kirurgëtShqiptarit të ardhur në Itali për probleme shëndetësore, duhet t'i hiqnin shpretkën esëmurë, por bashkë me të i heqin edhe veshkën e vetme që i funksionon duke edetyruar kështu të kalojë gjithë jetën me dializë. Familjarët ngrenë padi për tëmësuar të vërtetën

Përkthime të Autorizuara me Apostille nga Italia ose Shqi përia tëCertifikatave të Lin djes për regjistrimin e fëmijëve në Zyrat eGjendjes Civile në Shqipëri, të Certi fikatave Familjare, Marte sore,Penale për shtetësinë italiane, Përk thime Pro kurash Speciale,Diplomash, Konver time Pate n tash, Certifikata për lidhje martese,Informa cione nga interneti mbi pasaportat biometrike, Vizapranë Ambasadave të ndryshme, etj. Dokumentet nisen me postëdhe brenda pak ditësh Ju arrijnë në adresën që dëshironi.

Cell. 327.8848348

ZYRË SHËRBIMESH, KONSULENCE DHE PËRKTHIMESH

Për ata që aktivizojnë Daily Travel Mondo brenda 13/11/2011, kostoja e aktivizimit prej 5€ është falas.Paguaj vetëm për aq sa fl et. Kështu fl et, merr telefonata dhe kursen, edhe nga Shqipëria.

ZBULO OFERTËNNË PIKËSHITJET WIND Kostoja ditore: 2€ që paguhet vetëm në çastin e telefonatës së parë që bën apo merr,dhe vlen deri në 24.00 (ora italiane). Me parapagesë çdo 60 sekonda.Opsioni u aplikohet telefonatave drejt rrjetit fi ks dhe celularëve të Zonës së BE-së.Për më shumë informacione mbi kostot, kushtet dhe kufi zimet shko në wind.it

DAILY TRAVEL MONDO. TELEFONON ME 50 QINDARKA DHE MERR TELEFONATAT ME 40 QINDARKA NË MINUTË.

PA SHKREHJE NË PËRGJIGJE.

DAILY TRAVEL MONDO. DAILY TRAVEL MONDO. TELEFONON ME 50 QINDARKA DHE MERR TELEFONATAT ME 40 QINDARKA NË MINUTË.

PA SHKREHJE NË PËRGJIGJE.

WIND LEVERDISEDHE NGA SHQIPËRIA.

ËNDËRRIMTAR LIND,MILIONER BËHESH.Nëse nuk ke mbushur 18 vjeç, nuk mund të luash.

MUND TË FITOSH JACKPOTINMILIONER.

SIGNORINA,UNA

SCHEDINA!

A I KE SHTATË LIQENET E LURËS

NË KOPËSHT?

Zbulohet një organizatëkriminale e specializuar në le-galizime të rreme sibashkëpunëtorë familjarë tëpunonjësve të huaj, kryesishtkinezë me banim në Prato.Policia e Pistoias ka ekzeku-tuar më 24 tetor 13 urdhër ar-reste, 7 në burg e 6 në arrestshtëpie, ndërsa gjashtë të tjerëjanë arrestuar gjatë hetimeve.Mes personave për t’u ar-restuar edhe dy ekonomistë tëValdinievoles.Veç tyre janë paditur edhe120 persona të tjerë. Sipashetuesve të huajt klandestinëi kanë paguar nga 10 mijëeuro organizatës, të përbërënga italianë e kinezë qëpunonin për studiot e drejtu-ara nga dy ekonomistët, për tëmarrë lejen e qëndrimit falëpunëdhënësve të rremë qëpranonin të paraqisninkërkesë për legalizim tëbashkëpunëtorëve kundrejtnjë pagese.Operacioni është kryer nëbashkëpunim mes Kuesturëssë Pistoias, komisariateve tëMontecatini Terme e Pesciabashkë me skuadrat endërhyrjes së shpejtë të Fire -nces dhe Pratos, me komi -sariatin e Empolit dhe tre pa-trulla të repartit të paran-dalimit të krimit të Lazios.

Sipas akuzës, përfituesit elegalizimeve të rreme janëkryesisht klandestinë të punë-suar në të zezë në ndërmarrjetë kinezëve në Prato. Hetimetkanë nisur në mars të vitit20010, pasi një grua – shpje-gon policia – e paraqitur nëPrefekturën e Pistoias për njëpraktikë legalizimi të njëkinezi si bashkëpunëtorfamiljar, kërkesave përsqarime e integrim të prak-tikës, ka pranuar se i kishinpremtuar 1.000 euro nëse dotë hiqej si punëdhënëse. Ngaverifikime të mëtejshme nëbankën e të dhënave të min-istrisë së Brendshme qëmbledh kërkesat e sanatores,u zbulua që praktika ishte fu-tur nga një kompjuter i njëstudioje të MonsummanoTerme, me seli edhe në Prato.Për më tepër, nga i njëjti kom-pjuter u verifikua se janëparaqitur rreth 70 kërkesa tëngjashme, që të gjitha përmarrëdhënie punë joekzistuese.13 personat, për të cilëtështë lëshuar urdhër arresti,akuzohen për organizatë ke-qbërëse, bashkëpunim nëdeklarime të rreme dhembështetje të qëndrimit klan-destin në Itali. Mes 120 të pa-diturve ka italianë e kinezë.

të jetosh në itali17 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

Santorello: “Bashkimet familjare? Në Romë përgjigjemi për 90 ditë” Më parë zgjasnin një vit e gjysmë. Sporteli Unik në regjim të plotë pune meflukse, legalizime, test të italishtes dhe kurse formimi. Bisedë me drejtuesin Ferdinando Santoriello

Trajtojmë rreth pesë mijëbashkime familjare në vit.Tani nga dorëzimi i kërkesësderi në çastin e dhënies sëautorizimit kalojnë, maksi-

mumi, tre muaj".Ferdinando Santoriello, nënprefekt iRomës, drejtues i Sportelit Unik për imi-gracionin të kryeqytetit, tregon me kre-nari një nga rezultatet e arritura nga zyrae tij. Qëndrim që duket i justifikuar po tëmbahet parasysh që deri dy vjet mëparë, kur mori këtë detyrë, imigrantët qëkërkonin të bashkonin familjet e tyreprisnin edhe një vit e gjysmë për të mar-rë përgjigje."Merita është e një organizimi tëpunës dhe të procedurale, por edhe edigjitalizimit të lartë të praktikave" thotënënprefekti. "Për bashkimet familjare,për shembull, tani gjatë takimit të parë

me kërkuesit kontrollojmë menjëherëdokumentet e nëse gjithçka është nërregull lëshojmë menjëherë autorizimin.Për më tepër kemi informatizuar pro-tokollin dhe skanarizojmë të gjithadokumentet për të pasur edhe fashikujelektronikë".Edhe pika e nxehtë e legalizimeveduket se është "ftohur". "Kishim 33 mijëkërkesa, na kanë mbetur për të përfund-uar vetëm një mijë. Janë ato më prob-lematiket, për të cilat, për shembull, janëduke u bërë hetime për të verifikuar situ-ata jo aq të qarta, e në disa raste janë ha-pur edhe procedura penale. Por, natyr-isht, janë edhe ankimimet, të cilat vazh-dojnë".Ndërkaq vazhdohet të punohet meflukset e hyrjes. Në Romë janë paraqiturdiçka më pak se 30 mijë kërkesa, porkuotat në dispozicion janë vetëm dym-bëdhjetë mijë. Sporteli Unik ka lëshuar

tashmë 8 mijë autorizime, ndërsa për 4mijë kërkesa pret integrimin e praktikës.Kur do të përfundoni? "Brenda pran-verës" thotë drejtuesi.Santoriello dhe stafi i tij administrojnëedhe prenotimet të testeve të italishtestashmë të detyrueshme për të gjithë ataqë duan të marrin kartën e qëndrimit."Këtë vit kemi organizuar 200 seksionepër 8 mijë persona, në mbi 30 qendrat eprovincës ku zhvillohet testi. Thirrjet përtë mbajtur testin u mbërrijnë të intere-suarve shumë më përpara 60 ditëve tëparashikuara nga ligji, në Itali jemi ndërata që kanë testuar më shumë personanë më pak kohë" siguron Santoriello.Vitin e shkuar, duke përdorur një fi-nancim evropian, Sporteli ka organizuaredhe kurse formimi mbi të drejtën e imi-gracionit dhe mbi procedurat që janëkompetencë e tij. "Kjo na ka dhënëmundësi të formojmë profesionalisht

LEGALIzIME Të RREME 19 arrestime dhe 120 denoncime Zbulohet një organizatë kriminale në Toskanë: të huajt klandestinë kanëpaguar deri 10 mijë euro për të marrë lejen e qëndrimit

Sekuestrohen këpucë me marka të falsifikuara që çoheshin në Durrës

Ndonjëherë na qël-lon të shohimdyqaneve mallra tëfirmave të njohura,por që të tillë kanëvetëm etiketën: janëthjesht mallra tëtjerë, të një cilësie mëtë ulët, të prodhuarnë Kinë apo gjetkë, tëcilave u vënë etiketëne firmës së njohur për t’u hedhur hi syve të blerësve e për t’uzhvatur ndonjë euro apo lek më shumë.Një sasi e tillë këpucësh, me destinacion Shqipërinë, është

zbuluar së fundi në portin e Gioia Tauros, në Reggio Cal-abria. Financierët e portit bashkë me funksionarët e agjencisësë Doganave kanë sekuestruar një kontejner me mijëra palëkëpucë me marka të falsifikuara që vinin nga Kina dheshkonin drejt Durrësit.Pas një sërë kontrollesh të dokumentacionit dhe ekspertizës

së ngarkesës së vërtetë të kontejnerit nga teknikët e shoqërisëtitullare të markës së këpucëve doli që ato ishin imitim, pramall me firmë të falsifikuar. Në kontejner ishin stivuar rrethdhjetë mijë palë këpuce, prej të cilave, 1.200 mbanin me pa tëdrejtë markën “Lee”.Tashmë financierët kanë nisur hetimet për gjetjen e

përgjegjësve të importimit të paligjshëm të mallit me markëtë falsifikuar, dhe kanë sekuestruar të gjithë kontejnerin.

shumë imigrantë, me leksione teorikedhe praktikë pranë zyrave tona. Tanishumë prej tyre punojnë në agjencitë epraktikave për të huajt, në CAF dhe pa-tronate".Fondet e Brukselit kanë mbaruar, poreksperienca përsëritet edhe këtë vit falëbashkëpunimit me universitetin Popul-lor të Romës. Në fakt, Sporteli Unik o tëjetë partner shkencor i një "kursi përekspertë në ndërmjetësimin kulturor",që do të ketë edhe në këtë rast leksioneteorike dhe eksperienca praktike. "Ështëformim profesional, por eksperienca nëzyrat tona arrin të zvogëlojë distancënmes institucioneve dhe qytetarëve, tëtregojë se si punojmë, të reduktojë kon-fliktet e të gjejë zgjidhjet".

E zgjidhje nevojiten shumë, veçanër-isht tani që pritet të vijë në fuqi mar-rëveshja e integrimit. Së shpejti do t'itakojë Sportelit Unik të shpjegojë e tëvërë të firmosin marrëveshjen të gjithë tëardhurve të rinj (edhe 100 në ditë) dhepastaj, pas dy muajsh, t'i thërrasë për njëkurs të shkurtër edukimi qytetar."Por pjesa më e vështirë - pranondrejtuesi - do të vijë pas dy vjetëve ngahyrja e të huajve në Itali, kur do të naduhet të verifikojmë nëse i huaji i kapërmbushur objektivat e marrëveshjes,duke vlerësuar të gjithë elementët qëjapin apo heqin pikë. Pa llogaritur që dotë nevojitet një njësim i kritereve tëvlerësimit të përdorura nga operatorët endryshëm që do të trajtojnë praktikat".Rezultati i sfidës do të varet kryesishtnga personeli që duhet të përballojë vël-limin e punës. Sot me Santoriellonpunojnë më shumë se 30 vetë, pa llogar-itur ndërmjetësuesit kulturorë dhe prak-tikantët. "Punojmë thuajse vetëm metakime të marra përpara dhe arrijmë tëmbajmë hapur pa ndërprerje 14 sportelenga ora 8 e mëngjesit deri në orën 16. Potë na reduktojnë personelin do të kemimë pak sportele hapur, e do të ngadalë-sonim dhënien e takimeve gjë që do tësillte zgjatjen e kohës së pritjes për përm-bylljen e praktikave".Skenar ky i fundit shumë i mundshëm,sepse edhe në Romë punonjësit e varurme kontratë të pakufizuar në kohë janënë minorancë, vetëm dhjetë. Të gjithë tëtjerët janë punonjës me kontrata tëpërkohshme që do të përfundojnë nëfund të vitit dhe tani për tani qeveria nukflet për përtëritjen e tyre (e në këtë at-mosferë shkurtimesh të vazhdueshme,shpresat janë vërtet shumë të vagëta)."Janë të rinj që punojnë prej vitesh mene, tashmë janë plotësisht të pavarur,kanë njohuri shumë të mira mbi proce-durat dhe sistemin informatik. Ata për-bëjnë shtyllën kurrizore të SportelitUnik" thotë Santoriello. Është e qartë që,pa "shtyllën kurrizore" Sportelit Unik përImigracionin në Romë, që më në fundpunon me ritme të larta, do t'i duhet tëngadalësojë hapat. Elvio Pasca

Çështja e nxehtë e legalizimeve duket seështë "ftohur". Nga 33 mijë kërkesa,Sportelit Unik të Romës i kanë mbeturpër të përfunduar vetëm një mijë. Janëato më problematiket, për të cilat, përshembull, janë duke u bërë hetime për tëverifikuar situata jo aq të qarta.Vazhdohet të punohet me flukset e hyr-jes. Në Romë janë paraqitur diçka mëpak se 30 mijë kërkesa, por kuotat në dis-pozicion janë vetëm dymbëdhjetë mijë.Sporteli Unik ka lëshuar tashmë 8 mijëautorizime, ndërsa për 4 mijë kërkesapret integrimin e praktikës.

18 udhëzues1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

Ka nisur prej një muaji mbledhjae firmave për dy propozimetligjore me iniciativë popullore:

një për reformimin e ligjit të shtetë-sisë dhe tjetri për njohjen e të drejtëssë votës emigrantëve. Kush jep firmën duhet të jetë italian,siç janë edhe të gjithë ata shqiptarë qëkanë marrë tashmë shtetësinë e që,po të dëshirojnë, mund të japin kon-tributin e tyre. Qoftë që të afërm, bij emiq të tyre tyre të mos presin mbidhjetë vjet për t'iu njohur shtetësiaitaliane, qoftë për t'u dhënë atyre tëdrejtën e votës në zgjedhjet komu-nale, provinciale e krahinore. Ndajshqiptariiitalise.com sheh të udhës tëtregojë ku dhe si jepen firmat përpropozimet e këtyre ligjeve.Ku mund të jepet firma? Për diturkëtë, është mirë të shkohet në faqetinternet të "L'Italia sono anch'io", nëtë cilat botohet e përditësuar lista evendeve ku mblidhen firmat. Njëshembull? Nga konsultimi i këtyrefaqeve, mëson se, në Milano, KomitetiPromovues mbledh firmat përfushatën "Italia jam edhe unë" nëselinë Acli (via della Signora 3, MMSan Babila/Missori) çdo të premte. Siedhe çdo ditë në çdo Këshill zone dhenë zyrat e bashkisë në rrugën Larga.Adresë e orar gjeni edhe për qytete tëtjera të Italisë.E nëse ndonjë dëshiron të bëjë mëshumë, duke marrë pjesë aktivisht nëprocesin e mbledhjes së firmave? Nëkëtë rast duhet t'i drejtohet një prejkomiteteve territoriale që janë formuarnë mbarë Italinë (këtu gjen listën) dhenëse në zonën tënde nuk është ngriturende një, kontakto komitetin kombëtarpër të formuar një komitet zone apopër të ngritur një pikë mbledhjeje fir-mash: në adresën mail info[at]litalia-sonoanchio.it ose në celularin+39.348.655 41.61.Një premisë e rëndësishme: për tëmbledhur firmat për propozimet nuk

mjaftojnë një tavolinë, letër, penë edëshira e mirë, por duhet ndjekur njërrugë e e përcaktuar me ligj (nëse nukrespektohet, firmat janë të pavlef-shme). Tregohet me hollësi në këtëUdhëzues, në gjuhën italiane, tëshkruar nga promovuesit e fushatës,fazat kryesore të të cilit po i përm-bledhim në vijim.Janë komitetet ato që furnizojnëpikat e mbledhjes së firmave me ma-terialin e nevojshëm, duke filluar ngaformularët e domosdoshëm. Në fakt,këta janë shtypur në letër me formatpeshë dhe ngjyrë të veçanta ndaj edhenuk mund të shkarkohen nga inter-neti nga kushdo apo të fotokopjohen.Formularët vulosen edhe në Gjykatëapo në Komunë. Më pas duhet mend-uar për "autentikuesin" për çdo pikëmbledhjeje të firmave. Këtë detyrëmund ta mbulojnë vetëm disa kate-gori personash si noterë, kryebashki-akë, këshilltarë komunalë, provin-cialë, gjykatës të paqes, etj.), që nëdisa raste duhet të kërkojnë edhe au-torizime.Një autorizim është i domosdoshëmedhe për të hapur qendrën e mbledhjessë firmave në një vend publik. E me tëpasur të gjitha sa më sipër mund tëniset me mbledhjen e firmave. Mund tëfirmosin vetëm italianët mbi tetëmbëd-hjetë vjeç që banojnë në Itali e qëparaqiten me një dokument identiteti.Bashkë me firmën merren edhe të dhë-nat e tyre personale. Në fund është aut-entikuesi që vë firmë e vulë në formular.E nuk mbaron me kaq. Pasi mbushen

e autentikohen, formularët paraqitennë Komunë, e cila duhet të verifikojë qëçdo emër e mbiemër i regjistruar itakon një personi të regjistruar në listatzgjedhore. Pas këtij hapi, formularëtmund t'i përcillen Komitetit Kombëtar,që i mbledh për t'i paraqitur të gjithëbashkë në Parlament, brenda ditëve tëpara të marsit 2012.

Shqiptariiitalise.com

Udhëzuesi për të marrë pjesë në mënyrë aktive nëfushatën "Italia jam edhe unë". Hap pas hapi, ngangritja e një komiteti deri në paraqitjen e dy propoz-imeve të ligjit në parlament

REFoRMA E SHTETëSISë DHE E Të DREjTëS Së voTëSja si mblidhen firmat

I candidati si occuperanno della promozione e vendita dei servizi ISI direttamente nel punto vendita.Si richiede precedente esperienza in attività di vendita, e disponibilità immediata a lavorare sia part time che full time, che nel fi ne settimana. Completano il profi lo dinamicità, fl essibilità e forte predisposizione alla vendita nonché massima serieta’ e disponibilita’.

Se interessati mandare curriculum con foto a:e-mail: customerservice@isi.eu.comoppure telefonare orario uffi cio ai numeri 06 87410555 - 06 87410412

ISI RICERCAHOSTESS E PROMOTERIN TUTTA ITALIA.

AGENZIA DI CONSULENZA E SERVIZI EJONAEjona, è l’agenzia di consulenza, nata a Milano, con la missione di faci -litare e accompagnare nella strada dell’integrazione, con professiona -lità e umanità i propri clienti, studenti e cittadini albanesi, residenti inItalia nel disbrigo delle pratiche burocratiche e questioni legali. Inoltre,anni di conoscenza del territorio e di quel che offre la regioneLombardia, consentono di offrire le soluzioni migliori a tutti i con-

nazionali che vorranno viaggiare in Italia, per affari, turismo, eventi, shopping ecc.

Web: www.ejona.eu - Email: info@ejona.eu Tel: +39 388 6908991 - Skype: ejona.milano - Facebook: Ejona Milano

Regjistrimi është një opera-cion që synon të japë një fo-tografi të vendit. Ështënumërimi i përgjithshëm iitalianëve dhe të huajve mebanim në Itali. Të gjithë, pra,jemi të thirrur t'i përgjigjemipyetësorëve që kanë arriturtashmë pothuajse të gjithafamiljeve.Për Istat-in, të huajt përbëjnënjë pjesë të konsiderueshme tëshoqërisë, për dy arsye. Si përnga numri sepse sot ata për-faqësojnë rreth 7% të popull-sisë. Drejtori i shërbimit tëregjistrimit pranë Istat,Giuseppe Stassi pohon: "Ndër-sa në regjistrimin e vitit1991, tëhuajt e regjistruar nuk arritën

as 400 mijë, në regjistrimin e2001-shit ishin pak më shumëse 1.3 milion, ndërsa më 1 ja-nar të vitit 2010 janë tëregjistruar në zyrat e gjendjescivile 4.200.000 shtetas të huaj.E jemi duke folur për pothua-jse dy vjet më parë. Pra, praniae të huajve në Itali është diçkaqë ne shohim çdo ditë, dhe sig-urisht një fenomen që ndihetgjithnjë e më shumë, kështu qëështë detyra jonë t'i japimatyre ndihmën maksimale nëmënyrë që ata të mund tëpërmbushin këtë detyrimqytetar". Dhe arsyeja e dytë katë bëjë me objektivat eregjistrimit: dhënia e informa-cionit për të mund të progra-muar sa më mirë politikat eardhshme, pra edhe ato që lid-hen më emigracionin dhe in-tegrimin. "Regjistrimi prek të

gjithë, sepse të dhënat qëmblidhen me anë tëregjistrimit, një nivel shumë tëdetajuar territorial, janë ato qëtë na lejojë të kuptojmë sikarakteristikat strukturore tëfamiljeve, ashtu edhe karakter-istikat socio-ekonomike të vetëfamiljeve, apo shkallën e ar-simimit të tyre, lëvizshmërinëe tyre në territor për arsyestudimit ose pune. Pra, tëgjitha informacione shumë tërëndësishme për të progra-muar sa më mirë veprimet përtë menaxhuar më mirë vendindhe për të ofruar shërbime mëefikase" thotë Stassi.Pyetjet janë të njëjta për tëgjithë qytetarët, italianët dhe

të huajt. Ka njësërë pyetjesh qësynojnë të mar-rin informa-cione për të kup-tuar më mirë secilët kanë qenëfenomenet e mi-grimit që kanëprekur Italinë nëperiudhën e fun-dit. "Para së

gjithash, një nga gjërat e paraqë ju kërkohet të anketuarveështë ajo e shtetësisë dhe ven-di i lindjes. Pastaj duke për-piluar më tej pyetësorin,kërkohet nëse shtetësinë ital-iane është e marrë dhe nëç'mënyrë. Më pas pyetet përvendlindjen e prindërve, nësendonjëherë personi ka pasurvendbanimin jashtë vendit, kujetonte një vit më parëregjistrimit (9 tetor 2010) egjithashtu ku banonte më 9tetor 2006, pesë vjet pararegjistrimit".Pse nuk ka pyetje për fenëdhe etninë? Në Shqipëri, përshembull, ka dhe dy pyetje mbikëto dy të dhëna (sidoqoftë, mepërgjigje fakultative)."Duke marrë si premisë fak-tin që nuk mund të them asgjëpër atë që bën një shtet tjetër

Nga 9 tetori në Itali po zhvillohet faza më e rëndë-sishme e censimentit të popullsisë dhe të bane-save, ajo e përpilimit të pyetësorëve. Censimentiështë një regjistrim që prek mbarë vendin dhembledh informacione mbi 25 milionë familje

rezidente në Itali dhe rreth 61 milionë qytetarë italianë e tëhuaj që jetojnë këtu. "Censimenti bëhet çdo dhjetë vjet.Bëhet prej Bashkimit të Italisë, nga viti 1861, dhe ky i tanish-mi është i pesëmbëdhjeti. Është bërë rregullisht, përjashtuarvetëm dy herë, për më tepër mjaft larg në kohë. Nuk ështëbërë në vitin 1891 dhe as në vitin 1941 për shkak të luftës" tre-gon kreu i shërbimt të Censimenteve të Istat-it, institutit sta-tistikor italian, Giuseppe Stassi.

censimenti19 1 - 15 nëntor 2011 bota shqiptare

sovran, as arsyen se përse ebën, mund të garantoj se nëpyetësorin tonë nuk parashiko-hen pyetje as mbi origjinën asmbi fenë. Në Itali, meqenësekëto lloj pyetjesh sjellim me sig-uri si përgjigje të dhëna të nd-jeshme, zyrtarisht nuk mund t'ijepen qytetarëve si të de-tyrueshme për t'iu përgjigjur"

pret shkurt drejtuesi.Çfarë është bërë për të ardhurnë ndihmë të huajve që jetojnënë Itali?"Shumë të huaj janë të inte-gruar dhe të aftë për të kryer de-tyrën e tyre të regjistrimit, porsidomos ata që jetojnë në Italiprej një kohe të shkurtër, ose qënuk njeh detyrimet që duhet tërespektojë, mund të gjendjetngushtë me regjistrimin. Kybëhet një herë në dhjetë vjetdhe ndoshta shumë prej të

huajve nuk kanë qenë në Italinë vitin 2001 dhe nuk kanë si tambajnë mend. Pra, për këtëdhe shumë arsye të tjera, nekemi studiuar disa veprime tëposaçme.Para së gjithash, fushata jonëe reklamave përfshin mesazhetdrejtuar në mënyrë specifike tëhuajve; mesazhe në gjuhë tëhuaja do të përhapen nështypin në gjuhë të huaja. Nekemi parashikuar për periud-hën tetor - nëntor 2011, daljen e

40 lajmërimeve në 14 gazeta(shën. red. edhe në BotaShqiptare gjeni reklamën e Is-tat-it për censimentin). Përveçpublicitetit, janë kryer edheveprime të tjera. Kemi shtypurmateriale informative në disagjuhë, të cilat do të përhapenpërmes shoqatave, të cilatmund t'ia transmetojnë anë-tarëve të tyre; por gjithashtuedhe pranë census point (qen-drat e censimentit) që do tëngrihen në qytetet kryesore

italiane, por edhe në raste tëtjera takimesh, të ashtuquajtu-rit census tour turnè regjistrimi,i cili do të prekë shumë komu-na e kur një ditë një furgon ipersonalizuar do të ndalojë nëvende të dukshme dhe lehtë-sisht të arritshme ku do të ofro-jë informacione e do të shpërn-dajë këto materiale".Dhe në faqen e internetit tëInstitutit mund të gjenden in-formacione në gjuhë të huaja?"Jemi duke vënë në dispozi-

Për Istat-in, të huajt përbëjnë njëpjesë të konsiderueshme tëshoqërisë, për dy arsye. E para, katë bëjë me shifrat: sot ata janë 7%të popullsisë. Dhe arsyeja e dytë,me objektivat e regjistrimit: dhë-nia e informacionit për të mund tëprogramuar sa më mirë politikat eardhshme, pra edhe ato që lidhenmë emigracionin dhe integrimin

T'i përgjigjesh pyetësorit të regjistrimit të popullsisë është një detyrë për të gjithë. Edhe për të huajt që jetojnë në Itali. Stassi: "Asnjë pyetje mbi etninë, apo fenë"

Numërohen të gjithë, italianë e të huaj

Mund të kalosh vërtettelashe, nëse vendostë hedhësh në kosh

formularin e censimentit apota mbushësh atë me budallal-lëqe. Përveç fshirjes së emrinnga listat e Gjendjes Civile tëkomunës, rrezikon të marrëshedhe një gjobë të kripur.T'i përgjigjesh pyetësorit të

censimentit është një detyrimi parashikuar nga ligji, qëndëshkon rëndë dembelët dhegënjeshtarët. Dekreti legjisla-

tiv 322 i vitit 1989 thotë se aiqë nuk jep të dhënat e tij apoqë i jep me qëllim ato tërreme apo të pjesshme,ndëshkohet me sanksion ad-ministrativ që shkon nga 206deri në 2.065 euro.Por një gjë e tillë nuk është e

lehtë që të ndodhë. Zyrat ecensimentit të hapura pranëKomunave që mbledhinpyetësorët duhet të kontakto-jnë ata që nuk i kanëdorëzuar apo që i kanëmbushur keq, duke i këshillu-

ar të përmbushin detyrimin etyre apo të bëjnë korrigjimet eduhura. Por nëse nuk u vihetveshi as këtyre këshillave,atëherë zyrat e Censimentitpranë Komunës i sinjalizojnërastin prefektit dhe arrin gjo-ba.Për imigrantët përveç gjobës

ka edhe një tjetër rrezik. Meqëcensimenti vlen edhe përpërditësimin e listave tëzyrave të Gjendjes Civile,kush nuk plotëson pyetësorine censimentit mund të fshihet

nga listat dhe të mos rezultojëmë rezident në Itali. Natyrishttë drejtën e rezidencës e fitonsërish, me të shkuar në ko-munë me dokumentin e qën-drimit të vlefshëm. Por gjith-sesi dëmin ia bën vetes.Ndërprerja e rezidencës do

të vështirësonte jo paknumërimin e viteve të banim-it të rregullt në Itali përparaqitjen e kërkesës sështetësisë (sidomos për bijtë elindur në Itali, që në këtëmënyrë nuk do të rezultoninme rezidencë të vazhdueshmenë Itali) apo për të aplikuarpër shtëpi me qira të ulët qëjepen nga Komunat.Për t'iu përgjigjur censi-

mentit mjaftojnë pak minu-ta. Nëse ke nevojë për ndih-më, mund t'i hedhësh një syedhe udhëzuesit në gjuhënshqipe të përgatitur nga IS-TAT për t'u ardhur në ndihmështetasve shqiptarë. E gjen nëshqiptariiitalise.com.

K.B.

Nuk i përgjigjeni Censimentit? Deri në dymijë euro gjobë

CENSIMENTI Xv I PoPuLLSISë DHE I BANESAvE

cion në internet pyetësorët tëpërkthyer. U kujtoj të gjithëvese pyetësori duhet të plotëso-het në italisht për arsyen ethjeshtë se përgjigjet do t'inënshtrohen një skaneri optik,pra do të lexohen nëpërmjetnjë programi kompjuterik qënjeh italishten. Edhe ky nukështë një problem i madh,sepse shumica e pyetjeve janëmë përgjigje të mbyllur, praduhet thjesht vënë një kryq nëkatrorin e përgjigjes përkatëse.Shumë pak pyetje janë mepërgjigje të lirë, pra që duhet tëshkruar diçka brenda ka-trorëve.Janë në dispozicion përk-thimet e pyetjeve të pyetësorit.Pra, shtetasi i huaj që dëshirontë shohë pyetjet në gjuhën evet, mund t'i lexojë në të njëjtinrend dhe grafikisht, për saështë e mundur, janë të ng-jashëm me pyetësorin në ital-isht. Më pas ai mund të ven-dosë përgjigjet në pyetësorinnë italisht. Natyrisht kemipërkthyer edhe udhëzuesinpër përpilimin që shoqëronpyetësorin. Këto materiale ikemi përkthyer në 19 gjuhë qëfaktikisht mbulojnë 80-90% tështetësive të pranishme nëItali. Së fundi, kemiparashikuar që operatorët enumrit të gjelbër pa pagesë tëpërgjigjen në disa gjuhë:anglisht, frëngjisht, spanjisht,dhe jemi duke shqyrtuarmundësinë ndonjë gjuhe tjetërnë mënyrë që t'i japin ndih-mën sa më të plotë të mund-shme atyre shtetasve të huaj qëkanë nevojë për ndihmë". Cili është roli i komunave nëndihmën për të huajt?"I kemi dhënë komunave njësërë udhëzimesh mbi faktin qënë disa komuna ku ka njëprani më të ndjeshme të tëhuajve, do të ishte mirë tëndërhynin për shembull ndër-mjetësuesit kulturorë dhe vetëshoqatat e të huajve".Pra, si përfundim, asnjëvështirësi as për të huajt?“Unë mendoj se një familjetë huaj, duke pasur pyetësorintë përkthyer, për komoditetndoshta dhe të shtypur, mundtë hyjë në faqen e internetitdhe duke ndjekur udhëzimet,mund t'i përgjigjet pyetjeve pavështirësi. Në Itali, përdorimi iinternetit nga qytetarët e huajështë mjaft i lartë, sepse ështënjë mjet komod dhe i shpejtëpër të qenë të informuar mbivendin e tyre; si dhe një mjetshumë i lirë (ipakushtueshëm) për të qenënë kontakt me të afërmit. Tënjëjtën gjë bëjnë dhe italianëtjashtë atdheut”.

Keti Biçoku

Rrezikoni edhe heqjen nga lista e Gjendjes Civile, problem për ata që kërkojnë shtetësinë apoqë duan të marrin shtëpi me qira të ulët nga komuna