R@ INSTITUT AD - Skopje

R@ INSTITUT AD - Skopje

SODR@INA Strana

Izve{taj na nezavisniot revizor 1-2

Finansiski izve{tai

Bilans na uspeh 3

Izve{taj za seopfatna dobivka 4

Izve{taj za finansiska sostojba 5

Izve{taj za pari~nite tekovi 6

Izve{taj za promenite vo glavninata 7

Bele{ki kon finansiskite izve{tai 8-34

Dodatoci

Dodatok 1- Zakonska obvrska za sostavuvawe na godi{nasmetka i godi{en izve{taj za rabotewe

Dodatok 2- Godi{na smetka

Dodatok 3- Godi{en Izve{taj za rabotewe

Независна членка наMoore Stephens

International Limited- членки во главнитеградови низ светот

Св.Кирил и Методиј 20, 1000 СкопјеРепублика Македонија

Тел: +389 (2)32 14 706Факс: +389 (2)32 14 707

www.moorestepehens.mkwww.moorestephens.com

IZVE[TAJ NA NEZAVISNIOT REVIZORDOAKCIONERITE NAR@ INSTITUT AD - Skopje

Izve{taj za finansiskite izve{tai

Nie izvr{ivme revizija na priloènite finansiski izve{tai na R@ INSTITUT AD –Skopje (Dru{tvoto), koi {to go vklu~uvaat Izve{tajot za finansiska sostojbazaklu~no so 31 dekemvri 2016 godina, kako i Bilansot na uspeh, Izve{tajot zaseopfatna dobivka, Izve{tajot za promeni vo glavninata i Izve{tajot za pari~nitekovi za godinata koja zavr{uva toga{ i pregledot na zna~ajnite smetkovodstvenipolitiki i drugi objasnuva~ki bele{ki.

Odgovornost na rakovodstvoto za finansiskite izve{tai

Rakovodstvoto na Dru{tvoto e odgovorno za podgotvuvawe i objektivno prezentirawena ovie finansiski izve{tai vo soglasnost so smetkovodstvenite standardiprifateni vo Republika Makedonija, i internata kontrola koja{to e relevantna zapodgotvuvawe i objektivno prezentirawe na finansiski izve{tai koi se oslobodeniod materijalno pogre{no prikaùvawe, bez razlika dali e rezultat na izmama iligre{ka.

Odgovornost na revizorot

Na{a odgovornost e da izrazime mislewe za ovie finansiski izve{tai, vrz osnova nana{ata revizija. Nie ja sprovedovme na{ata revizija vo soglasnost so Zakonot zarevizija i Me|unarodnite standardi za revizija prifateni i objaveni vo Slu`benVesnik na Republika Makedonija (79/2010). Tie standardi baraat da gi po~ituvameeti~kite barawa i da ja planirame i izvr{ime revizijata za da dobieme razumnouveruvawe za toa dali finansiskite izve{tai se oslobodeni od materijalnopogre{no prikaùvawe.

Revizijata vklu~uva izvr{uvawe na postapki za pribavuvawe na revizorski dokazi zaiznosite i obelodenuvawata vo finansiskite izve{tai. Izbranite postapki zavisatod rasuduvaweto na revizorot, vklu~uvaj}i ja i procenkata na rizicite odmaterijalno pogre{no prikaùvawe na finansiskite izve{tai, bez razlika dali erezultat na izmama ili gre{ka. Koga gi pravi tie procenki na rizikot, revizorot jarazgleduva internata kontrola relevantna za podgotvuvaweto i objektivnotoprezentirawe na finansiskite izve{tai na Dru{tvoto za da oblikuva revizorskipostapki koi {to se soodvetni vo okolnostite, no ne za celta na izrazuvawe namislewe za efektivnosta na internata kontrola na Dru{tvoto. Revizijata isto takavklu~uva i ocenka na soodvetnosta na koristenite smetkovodstveni politiki i narazumnosta na smetkovodstvenite procenki napraveni od strana na menaxmentot, kakoi ocenka na sevkupnoto prezentirawe na finansiskite izve{tai.

2016 2015Bele{ka (000) MKD (000) MKD

Neto dobivka za periodot (16,141) (58,819)

Ostanata seopfatna dobivka:Usoglasuvawe na vloùvawa raspolo`liviza proda`ba do nivna objektivna vrednost - -Vkupno ostanata seopfatna dobivka - -

VKUPNA SEOPFATNA DOBIVKA ZAPERIODOT (16,141) (58,819)

4

R@ INSTITUT AD - SkopjeIZVE[TAJ ZA SEOPFATNA DOBIVKA za godinata koja zavr{uva na 31 dekemvri

Bele{kite se sostaven del na finansiskite izve{tai

2016 2015Bele{ka (000) MKD (000) MKD

SREDSTVANetekovni sredstvaNedvi`nosti, postrojki i oprema 18 146,180 157,931Nematerijalni sredstva 19 2,920 3,489

Vkupno netekovni sredstva 149,100 161,420

Tekovni sredstvaZalihi 20 40,757 44,197Pobaruvawa od kupuva~i 21 90,451 92,140Pobaruvawa za dadeni avansi 22 6,527 5,688Dadeni zaemi 23 5,700 15,964Ostanati kratkoro~ni sredstva i AVR 24 10,942 12,650Pari~ni sredstva 25 1,021 1,271

Vkupno tekovni sredstva 155,398 171,910

VKUPNO SREDSTVA 304,498 333,330

GLAVNINA I OBVRSKIGlavninaAkcionerski kapital 26 35,243 35,243Rezervi 13,996 13,996Akumulirana dobivka (zaguba) 50,351 66,492

Vkupno glavnina 99,590 115,731

Netekovni obvrskiDolgoro~ni krediti i zaemi 30 110,585 116,942

Vkupno netekovni obvrski 110,585 116,942

Tekovni obvrskiObvrski sprema dobavuva~i 27 41,113 39,577Obvrski za primeni avansi 28 26,217 28,135Kratkoro~ni krediti i zaemi 30 9,968 3,000Tekovna dospeanost na dolgoro~ni obvrski 30 12,572 26,253Ostanati kratkoro~ni obvrski i PVR 29 4,453 3,692

Vkupno tekovni obvrski 94,323 100,657Vkupno obvrski 204,908 217,599

VKUPNO GLAVNINA I OBVRSKI 304,498 333,330

5

R@ INSTITUT AD - SkopjeIZVE[TAJ ZA FINANSISKATA SOSTOJBA na den 31 dekemvri


2016 2015(000) MKD (000) MKD

Pari~ni tekovi od operativni aktivnostiDOBIVKA (ZAGUBA) PRED ODANOÛVAWE (16,141) (58,819)Usoglasuvawe za: Amortizacija na nematerijalni sredstva 569 569 Amortizacija na nedvi`nosti, postrojki i oprema 12,035 11411 Prihodi od otpis na obvrski - 0 Vi{oci/Kusoci (299) 11 Neto kursni razliki po dolgoro~en kredit 1,901 7943 Rashodi (prihodi) od kamati, neto 1,686 2,516 Otpis na pobaruvawa 74 423Dobivka (zaguba) pred promeni vo obrtni sredstva (175) (35,946)

Pobaruvawa od kupuva~i 1,615 2,557 Pobaruvawa za dadeni avansi (839) (362) Ostanati tekovni sredstva i AVR 1,744 10,002 Zalihi 3,739 35,043 Obvrski od dobavuva~i 1,536 (25,799) Obvrski za primeni avansi (1,918) 28,135 Ostanati tekovni obvrski i PVR 568 640Neto pari upotrebeni vo raboteweto 6,270 14,270

Platena kamata (2,171) (2,516) Platen danok od dobivka 157 (666)Neto pari~ni tekovi od operativni aktivnosti 4,256 11,088

Pari~ni tekovi od investicioni aktivnosti Naplateni (dadeni) zaemi, neto 10,264 - Primeni kamati 485 - Nabavki na nematerijalni sredstva - - Nabavki na nedvi`nosti, postrojki i oprema (284) (5,791)Neto pari~ni tekovi od investiciono rabotewe 10,465 (5,791)

Pari~ni tekovi od finansiski aktivnosti Isplateni bruto dividendi - - Iskoristeni (otplata) krediti, neto (14,971) (5,612)Neto pari~ni tekovi od finansisko rabotewe (14,971) (5,612)

Neto zgolemuvawe (namaluvawe) na pari~ni sredstva (250) (315)

Pari~ni sredstva na po~etokot na godinata 1,271 1,586Pari~ni sredstva na krajot od godinata 1,021 1,271

6

R@ INSTITUT AD - SkopjeIZVE[TAJ ZA PARI^NITE TEKOVI za godinata koja zavr{uva na 31 dekemvri


Akcionerskikapital

RezerviAkumulirana

dobivka(zaguba)

Vkupnoglavnina

Vo (000) MKDSostojba na 1 januari 2015 35,243 13,996 125,311 174,550Seopfatna dobivkaDobivka (zaguba) za finansiskata godina - - (58,819) (58,819)

Usoglasuvawe na vloùvawa raspolo`livi zaproda`ba do nivna objektivna vrednost - - - -Vkupna seopfatna dobivka - - (58,819) (58,819)Transakcii so sopstveniciteRaspredelba za rezervi - - - -Raspredelba za dividendi (bruto) - - - -Sostojba na 31 dekemvri 2015 35,243 13,996 66,492 115,731

Seopfatna dobivkaDobivka (zaguba) za finansiskata godina - - (16,141) (16,141)

Usoglasuvawe na vloùvawa raspolo`livi zaproda`ba do nivna objektivna vrednost - - - -Vkupna seopfatna dobivka - - (16,141) (16,141)Transakcii so sopstveniciteRaspredelba za dividendi (bruto) - - - -Sostojba na 31 dekemvri 2016 35,243 13,996 50,351 99,590

7

R@ INSTITUT AD - SkopjeIZVE[TAJ ZA PROMENI VO GLAVNINATA za godinata koja zavr{uva na 31 dekemvri


R@ INSTITUT AD - SkopjeBELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAI

Finansiski izve{tai za 2016 godina 8

1. Osnovni podatoci i dejnost

Akcionerskoto dru{tvo za leewe na lesni metali R@ INSTITUT AD - Skopje(vo ponatamo{niot tekst Dru{tvoto) e registrirano soglasno Zakonot zatrgovski dru{tva.

Sedi{teto na Dru{tvoto e vo Skopje na ul. 16 Makedonska Brigada br.18,Skopje.

Osnovna dejnost na Dru{tvoto e leewe i obrabotka na tehni~ki i umetni~kiodleanoci od oboeni metali (aluminium, bronza, mesing i sl), kako iproizvodstvo na ognootporni materijali za ~eli~nata industrija, crkovniyvona i oprema, leewe na kandelabri, voso~ni i poliesterni skulpturi,trgovija, istraùvawe i sli~no.

Vkupniot broj na vraboteni vo Dru{tvoto so 31 dekemvri 2016 godina iznesuva61 vraboteni (2015: 75 vraboteni).

2. Osnova za sostavuvawe na finansiski izve{tai

2.1. Osnov za podgotovka na finansiskite izve{tai

Finansiskite izve{tai, dadeni na stranicite od 3 zaklu~no so stranica 34, sesostaveni vo soglasnost so Me|unarodnite standardi za finansiskoizvestuvawe (MSFI) objaveni vo Republika Makedonija vo Pravilnikot zasmetkovodstvo (Sl.Vesnik 159/2009) i primenlivi od 1 januari 2010 godina.

Finansiskite izve{tai se podgotveni so sostojba na i za godinite koizavr{uvaat na 31 dekemvri 2016 i 2015 godina. Tekovnite i sporedbenitepodatoci vo finansiskite izve{tai se dadeni vo iljadi denari (000 MKD).Onamu kade {to e potrebno, sporedbenite podatoci se prilagodeni iusoglaseni so cel da odgovaraat na izvr{enata prezentacija vo tekovnatagodina.



2. Osnova za sostavuvawe na finansiski izve{tai(Prodolènie)

2.2. Osnovni smetkovodstveni metodi

Finansiskite izve{tai se sostaveni vrz osnova na metodot na nabavnavrednost.

2.3. Koristewe na procenki i rasuduvawa

Pri podgotvuvaweto na ovie finansiski izve{tai Dru{tvoto primenuvaodredeni smetkovodstveni procenki. Odredeni stavki vo finansiskiteizve{tai koi nemoàt precizno da se izmerat se procenuvaat. Procesot naprocenuvawe vklu~uva rasuduvawa zasnovani na poslednite raspolo`liviinformacii.

Procenki se upotrebuvaat pri procenuvawe na korisniot vek na upotreba nasredstvata, objektivnata vrednost na pobaruvawata odnosno nivnatanenaplatlivost, zastarenosta na zalihite, objektivnata vrednost navloùvawata raspolo`livi za proda`ba i sl.

Vo tekot na periodite odredeni procenki moè da se revidiraat dokolku seslu~at promeni vo vrska so okolnostite na koi{to bila zasnovata procenkataili kako rezultat na novi informacii, pogolemo iskustvo ili posledovatelnislu~uvawa.

Efektite od promenite vo smetkovodstvenite procenki se vklu~uvaat voutvrduvaweto na neto dobivkata ili zagubata vo periodot na promenata i ilivo idnite periodi dokolku promenata vlijae i na dvete.

2.4. Kontinuitet vo raboteweto

Finansiskite izve{tai se izgotveni vrz osnova na pretpostavkata zakontinuitet vo raboteweto odnosno deka dru{tvoto }e prodolì da raboti vodogledna idnina. Dru{tvoto nema namera, nitu potreba da go likvidira ilimaterijalno da go ograni~i opsegot na svoeto rabotewe.



3. Osnovni smetkovodstveni politiki

Osnovnite smetkovodstveni politiki i procenki koristeni pri sostavuvawetona ovie finansiski izve{tai se dadeni podolu. Smetkovodstvenite politikise koristat konzistentno vo tekot na razgleduvaniot period.

3.1. Prihodi od proda`ba

Proda`ba na proizvodi i stoki

Prihodite od proda`ba na proizvodi i stoki se merat po objektivnata vrednostna primenite sredstva ili pobaruvawa, namalen za vra}awe na stokite,trgovskite popusti i koli~inskite rabati. Prihodot se priznava vo bilansotna uspeh koga na kupuva~ot mu se preneseni zna~ajnite rizici i koristi odsopstvenosta na stokite, dru{tvoto ne zadrùva vistinska kontrola vrzprodadenite stoki, prihodite moè verodostojno da se izmerat, koga verojatnoe deka ekonomskite koristi }e dojdat kako priliv na dru{tvoto, tro{ocite vovrska so transakcijata moè verodostojno da se izmerat i soodveten dokaz zatransakcijata postoi.

Obezbeduvawe na uslugi

Prihodite od izvr{eni uslugi se priznavaat vo bilansot na uspeh sporedstepenot na zavr{enost na uslugite na datumot na bilansot na sostojba i kogaprihodot moè verodostojno da se izmeri, koga e verojatno e deka dru{tvoto }eima priliv na ekonomski koristi, tro{ocite za transakcijata i za dovr{uvawena transakcijata moè da se izmerat i soodveten dokaz za transakcijatapostoi.

3.2. Prihodi od finansirawe

Prihodite od finansirawe koi se presmetani do datata na bilansot nasostojba, se iskaùvaat kako prihodi vo godinata na koja se odnesuvaat,nezavisno dali se naplateni. Tie se sostojat od prihodi od kamati i kursnirazliki.

Dividendite se priznavaat kako prihodi koga }e se utvrdi pravoto za primawena istata. Kamatite se priznavaat na presmetkovna osnova za periodot za koise odnesuvaat.

3.3. Rashodi od finansirawe

Rashodite od finansirawe koi se presmetani do datata na bilansot nasostojba, se iskaùvaat kako rashodi vo godinata na koja se odnesuvaat,nezavisno dali se plateni. Tie se sostojat od rashodi od kamati, provizii ikursni razliki. Kamatite se priznavaat kako rashodi soglasno na vremenskiotperiod za koi se odnesuvaat.



3. Osnovni smetkovodstveni politiki (Prodolènie)

3.4. Kursni razliki

Delovnite promeni vo stranska valuta se iskaùvaat vo denari spored kursotvaè~ki na denot na delovnata promena. Site monetarni sredstva i obvrskiiskaàni vo stranska valuta se prevrednuvaat vo denari spored sredniot kursvaè~ki na denot na bilansot na sostojbata.

Pozitivnite i negativnite kursni razliki {to nastanale so presmetka napobaruvawata i obvrskite vo stranska valuta vo nivnata denarskaprotivvrednost se iskaàni vo bilansot na uspeh kako prihodi, odnosnorashodi od finansirawe vo godinata na koja se odnesuvaat. Vaè~kite srednikursevi na stranskite valuti na 31 dekemvri 2016 i 2015, se slednite:

2016 20151 EUR = 61.4812 MKD 61.5947 MKD1 USD = 58.3258 MKD 56.3744 MKD

3.5. Danok od dobivka (tekoven i odloèn)

Danokot od dobivka se sostoi od tekoven i odloèn danok. Danokot od dobivkase priznava vo bilansot na uspeh na Dru{tvoto.

Tekovniot danok od dobivka se presmetuva soglasno odredbite na relevantnitezakonski propisi vo Republika Makedonija. Soglasno izmenite na dano~nitepropisi, tekovniot danok od dobivka se presmetuva na osnova koja pretstavuvaostvarenata dobivka pred odano~uvawe zgolemena za tro{oci koi ne sepriznavaat za celi na odano~uvawe (nepriznaeni tro{oci) i pomalku iskaàniprihodi so povrzani lica. Danokot od dobivka se presmetuva so primena navaè~kata dano~na stapka na datumot na bilansot na sostojba po stapka od 10%(2015: 10%).

Odloèniot danok od dobivka se presmetuva so primena na metodata naobvrski za site vremeni razliki koi se javuvaat na datumot na bilansot nasostojba kako razliki pome|u dano~nata osnova na sredstvata i obvrskite inivnata smetkovodstvena vrednost, za celite na finansisko izvestuvawe.Odloènite dano~ni sredstva i obvrski se merat spored vaè~kte zakonskidano~nite stapki koi bile na sila i imaat pravno dejstovo na datumot nabilansot na sostojba.

Presmetkata na efektivnata dano~na stapka e dadena vo Bele{kata 15.




3.6. Zarabotuva~ka po akcija

Dru{tvoto ja prikaùva osnovnata zarabotuva~ka po akcija od obi~nite akcii.Presmetkata na osnovnata zarabotuva~ka po akcija e napravena so podelba naneto dobivkata za godinata koja im pripa|a na imatelite na obi~ni akcii soponderiraniot prose~en broj na obi~ni akcii vo tekot na godinata.

3.7. Pari~ni sredstva

Pari~nite sredstva se vodat vo bilansot na sostojba spored nominalnavrednost. Za celite na finansiskite izve{tai, pari~nite sredstva se sostojatod gotovina vo blagajni, pari~ni sredstva na denarski i devizni smetki vobanki, i denarski depoziti po viduvawe ili oro~eni do 3 meseci.

3.8. Pobaruvawa od kupuva~i

Pobaruvawata od kupuva~i gi opfa}aat site pobaruvawa od proda`ba nau~inoci, evidentirani po fakturna vrednost, namaleni za ispravkata navrednost za somnitelni i sporni pobaruvawa.

So tovarewe na rashodite se formiraa ispravka na vrednosta za sitepobaruvawa za koi se smeta deka se nenaplatlivi na datumot na bilansot nasostojba. Indikatori za nenaplatlivosta na pobaruvawata se slednite:docnewe pri isplata na pobaruvawata, insolventnost na kupuva~ite, mo`nostza likvidacija ili ste~aj na kupuva~ite i drugo. Somnitelnite pobaruvawacelosno se otpi{uvaat koga istite }e se identifikuvaat za takvi.

3.9. Zalihi

Zalihite se iskaùvaat spored poniskata od nabavnata vrednost i netorealizacionata vrednost. Nabavnata vrednost gi vklu~uva site tro{oci zadoveduvawe na zalihite vo nivna sega{na sostojba. Neto realizacionatavrednost e proceneta pazarna vrednost namalena za site proda`ni,transportni i distibucioni tro{oci potrebni za nivna proda`ba.

3.10. Vloùvawa raspolo`livi za proda`ba

Vloùvawata raspoloìvi za proda`ba se onie koi se ~uvaat neograni~enperiod, no moè da bidat prodadeni vo sekoj moment i se klasificiraat kakonetekovni sredstva.

Po~etno, vloùvawata se iskaàni po nabavna vrednost, odnosno sporediznosot na pari~ni sredstva i ekvivalenti na pari~ni sredstva plateni zanivna nabavka.

Posledovatelno, vloùvawata raspolo`livi za proda`ba se merat sporedobjektivnata vrednost opredelena spored poslednata ponudena pazarna cena naistite na datumot na bilansot na sostojba za onie za koi ima aktiven pazar,dodeka za onie vloùvawa za koi ne postoi aktiven pazar se merat sporednivnata nabavna vrednost namalena za eventualno nivno o{tetuvawe (ste~ajili likvidacija).




3.10. Vloùvawa raspolo`livi za proda`ba (Prodolènie)

Dobivkite i zagubite od promenata na objektivnata vrednost na vloùvawataraspolo`livi za proda`ba se priznavaat neposredno vo glavninata, se dodekavloùvaweto ne se prodade, naplati ili na drug na~in otu|i ili dodeka ne seutvrdi deka e o{teteno, koga kumulativnata dobivka, odnosno zaguba, koja bilaprethodno priznaena vo glavninata, }e se vklu~i vo neto dobivkata ilizagubata za periodot.

3.11. Nedvi`nosti, postrojki i oprema (NPO)

(1) Op{ta objava

Po~etno, NPO se evidentiraat po nivnata nabavna vrednost. Nabavnatavrednost ja ~ini fakturnata vrednost na nabavenite sredstva zgolemena zasite tro{oci nastanati do nivnoto stavawe vo upotreba.

Posledovatelno, Dru{tvoto gi vodi NPO spored nivnata nabavna vrednostnamalena za akumuliranata amortizacija.

Tro{ocite za tekovno i investiciono odrùvawe se evidentiraat na tovar narashodite vo momentot na nivnoto nastanuvawe. Izdatocite koi se odnesuvaatna rekonstrukcii i podobruvawa, koi go menuvaat kapacitetot ili korisniotvek na upotreba na NPO, se dodavaat na nabavnata vrednost na tie sredstva.

Pozitivnata, odnosno negativnata razlika nastanata pri proda`ba na NPO sekniì kako kapitalna dobivka ili zaguba i se iskaùva vo ramkite naostanatite prihodi, odnosno rashodi.

(2) Amortizacija

Amortizacijata na NPO pretstavuva sistematska raspredelba naamortizira~kiot iznos za vreme na korisniot vek na upotreba na sredstvoto.NPO se amortiziraat poedine~no, se do nivniot celosen otpis. Zemji{teto iinvesticiite vo tek ne se amortiziraat.

Upotrebenite godi{ni stapki na amortizacija odnosno predvidenite korisnivekovi na upotreba na NPO za 2016 godina vo odnos na 2015 godina se slednite:

2016 2015 2016 2015Nedvi`nosti 2.5-5 % 2.5-5 % 20-40 godini 20-40 godiniPostrojki i oprema 10-25 % 10-25 % 4-10 godini 4-10 godiniVozila 10-25 % 10-25 % 4-10 godini 4-10 godiniKompjuterska oprema 25 % 25 % 4 godini 4 godiniKancelariski mebel 20 % 20 % 5 godini 5 godini




3.12. Nematerijalni sredstva

Edno sredstvo se priznava za nematerijalno koga e sigurno deka subjektot goposeduva istoto, moè da go identifikuva i koe nema fizi~ka sodrìna.

Po~etnoto merewe na edno nematerijalno sredstvo e spored nabavnatavrednost {to ja so~inuvaat tro{ocite za negovo steknuvawe, a toa se iznosotna isplateni pari~ni sredstva ili ekvivalenti na pari~ni sredstva vomomentot na negovo steknuvawe. Posledovatelno, nematerijalnite sredstva sepriznavaat po nivnata nabavna vrednost namalena za akumuliranataamortizacija.

Amortizacijata ne nematerijalnite sredstva pretstavuva sistematskaraspredelba na amortizira~kiot iznos za vreme na korisniot vek na upotrebasredstvoto. Stapkata na amortizacija vo 2016 godina iznesuva 20% godi{no(2015: 20%).

3.13. O{tetuvawe na sredstvata

Sredstvata koi imaat neograni~en vek na koristewe i ne se amortiziraat sepredmet na godi{na analiza za mo`nosta za nivno o{tetuvawe. Sredstvata koise amortiziraat se predmet na analiza za mo`nosta za nivno o{tetuvawesekoga{ koga postojat uslovi koi ukaùvaat deka nivnata sega{nasmetkovodstvena vrednost e povisoka od nivnata nadomestuva~ka vrednost {topokaùva deka istite se o{teteni. Zagubata poradi o{tetuvawe se evidentiraza iznosot za koj sega{nata vrednost ja nadminuva nadomestuva~kata vrednost.Nadomestuva~ka vrednost pretstavuva povisokata vrednost od netoproda`nata vrednost na sredstvoto namalena za tro{ocite za proda`ba iupotrebnata vrednost na sredstvoto.

3.14. Obvrski sprema dobavuva~i

Obvrskite sprema dobavuva~i se iskaùvaat vo visina na nominalnite iznosi{to proizleguvaat od delovnite transakcii.

Obvrskite sprema dobavuva~i se otpi{uvaat po istekot na rokot nazastarenost ili so vonprocesno poramnuvawe, so tovarewe na ostanatiteprihodi.




3.15. Obvrski po krediti

Obvrskite po krediti se sostojat od obvrski po kratkoro~ni i dolgoro~nikrediti i se iskaùvaat spored nivnata nominalna vrednost. Iznosite nadogovorenata kamata se iskaùvaat vo korist na ostanatite obvrski, a na tovarna rashodite od finansirawe. Obvrskite po kreditite od stranstvo seiskaùvaat spored kursot na Denarot na denot na bilansot na sostojba, akursnite razliki se evidentiraat vo ramkite na prihodi, odnosno rashodi odfinansirawe.

3.16. Kapital

(1) Osnovna glavninaOsnovnata glavnina se priznava vo visina na nominalnata vrednost naizdadenite i uplateni akcii.

(2) Zakonski rezerviZakonskite rezervi se formiraat od ostvarenata dobivka vrz osnova nazakonskite odredbi i so raspored na revalorizacionite rezervi, a moàt da seupotrebat za pokrivawe na zagubata. Soglasno zakonskite odredbi, Dru{tvoto edol`no da izdvoi od dobivkata za tekovnata godina minimum 5% za zakonskirezervi, se dodeka rezervite ne dostignat 10% od osnovnata glavnina naDru{tvoto. Dokolku iznosot na ovaa rezerva ne nadminuva 10% od vrednosta naosnovnata glavnina, istata moè da bide upotrebena samo za pokrivawe nazagubi. Dokolku rezervata nadmine 10% od akcionerskiot kapital naDru{tvoto, moè da bide upotrebena za isplata na dividendi so prethodnaodluka na Sobranieto na akcioneri.

3.17. Naemi

Naemite so koi se prenesuvaat na Dru{tvoto site rizici i koristi koiproizleguvaat od sopstvenosta na iznajmenoto sredstvo se priznavaat kakofinansiski naemi, pri {to sredstvoto se evidentira spored negovataobjektivna vrednost ili dokolku e taa poniska, sega{nata vrednost naminimalnite pla}awa za naemot.

Naemite kade {to zna~aen del od rizicite i koristite koi proizleguvaat odsopstvenosta se zadràni od naemodavatelot, se klasificiraat kakooperativni naemi. Pla}awata za naem pri operativen naem se iskaùvaat vobilansot na uspeh na ramnomerna osnova za vremetraeweto na naemot voevidencijata na naematelite. Naemodavatelite gi prezentiraat sredstvata koise predmet na operativen naem vo bilansot na sostojba kako sredstva zaizdavawe ili vloùvawa vo nedvi`nosti.




3.18. Koristi na vrabotenite

Koristi na vrabotenite se site formi na nadomestok koj go dava Dru{tvoto vorazmena za izvr{enata usluga od strana na vrabotenite.

(1) Kratkoro~ni koristi za vrabotenite

Kratkoro~ni koristi za vrabotenite se koristi koi dospevaat za pla}awe voramkite na dvanaeset meseci po krajot na periodot vo koj vrabotenite jaizvr{ile uslugata. Tuka spa|aat platite i pridonesite za socijalnoosiguruvawe, kratkoro~no plateni otsustva, u~estva vo dobivkite i druginemonetarni koristi. Site kratkoro~ni koristi za vrabotenite se priznavaatkako rashod i obvrska vo visina na nediskontiraniot iznos na koristite.

(2) Koristi po prestanok na vrabotuvaweto

Dru{tvoto vr{i uplata na pridonesite za penzisko i invalidsko osiguruvawena vrabotenite vo soglasnost so doma{nata zakonska regulativa. Pridonesite,zasnovani na platite na vrabotenite, se uplatuvaat vo Nacionalnite fondovi.Dru{tvoto nema nikakvi dopolnitelni obvrski povrzani so pla}aweto na oviepridonesi.

Dru{tvoto e obvrzano da im isplati na vrabotenite koi zaminuvaat vo penzijaminimalna otpremnina koja odgovara na dva mese~ni prose~ni plati isplatenivo dràvata vo momentot na penzionirawe.

3.19. Rezervacii

Rezervacii (rezervi za obvrski) se priznavaat koga Dru{tvoto ima sega{naobvrska (pravna ili izvedena) kako rezultat na minat nastan, koga e verojatnodeka }e nastanat idni odlivi na sredstva po toj osnov i koga e mo`no da seproceni iznosot na obvrskata. Koga se o~ekuva nadomestuvawe na del od vakvaobvrska vo idnina, primer preku dogovori za osiguruvawe, nadomestuvaweto sepriznava kako posebno sredstvo no samo koga e izvesno deka }e bide primenoistoto. Rashodot za bilo koja rezervacija se priznava vo bilansot na uspehnamaleno za iznosot na nadomestuvaweto. Ako efektot od vremenskatadimenzija na parite e zna~aen, rezervaciite se diskontiraat na nivnatasega{na vrednost so primena na stapki pred odano~uvawe koi gi odrazuvaattekovnite pazarni procenki.

3.20. Neizvesnosti

Neizvesna obvrska e mo`na obvrska koja proizleguva od minati nastani, ~iepostoewe }e bide potvrdeno so slu~uvawe ili neslu~uvawe na eden ili pove}eneizvesni idni nastani, koi ne se vo celost pod kontrola na Dru{tvoto.Neizvesni obvrski ne se priznavaat vo finansikite izve{tai, tuku samo seobelodenuvaat.

Neizvesni sredstva se mo`ni sredstva koi proizleguvaat od minati nastani,~ie postoewe }e bide potvrdeno so slu~uvawe ili neslu~uvawe na eden ilipove}e neizvesni idni nastani, koi ne se vo celost pod kontrola na Dru{tvoto.



4. Finansiski rizici i upravuvawe so istite

Dru{tvoto vleguva vo razli~ni transakcii koi proizleguvaat od negovotosekojdnevno rabotewe, a koi se odnesuvaat na kupuva~ite, dobavuva~ite ikreditorite. Glavnite rizici na koi Dru{tvoto e izloèno i politikite zaupravuvawe so niv se slednite:

4.1. Pazaren rizik

Rizik od promeni na kursevite

Dru{tvoto vleguva vo transakcii vo stranska valuta, koi proizleguvaat odproda`bi i nabavki na stranski pazari, kako i koristewe na krediti i zaemi,pri {to istoto e izloèno na sekojdnevni promeni na kursevite na stranskitevaluti. Dru{tvoto nema posebna politika za upravuvawe so ovoj rizik so ogleddeka vo Republika Makedonija ne postojat posebni finansiski instrumenti zaizbegnuvawe na ovoj vid na rizik. Spored ova, Dru{tvoto e izloèno namo`nite fluktuacii na stranskite valuti, ~ij efekt e daden vo tabelatapodolu.

Rizik od promeni na cenite

Dru{tvoto ne e izloèno na rizik od promeni na cenite na vloùvawataraspolo`livi za proda`ba so ogled deka ne poseduva vloùvawa vo hartii odvrednost.

4.2. Krediten rizik

Dru{tvoto e izloèno na krediten rizik vo slu~aj koga negovite kupuva~i nemada bidat vo sostojba da gi ispolnat svoite obvrski za pla}awe. Dru{tvoto nemazna~ajna koncentracija na krediten rizik so ogled deka kupuva~i se pogolembroj na dru{tva vo zemjata i stranstvo. Dru{tvoto nema izgradeno posebnapolitika so cel da se upravuva ili da se namali kreditniot rizik.

4.3. Kamaten rizik

Dru{tvoto se izloùva na rizik od promeni na kamatni stapki vo slu~aj kogakoristi krediti i pozajmici ili koga ima deponirani sredstva vo bankidogovoreni po varijabilni kamatni stapki. So ogled deka Dru{tvoto imakoristeno vakvi krediti i pozajmici, moè da se kaè deka postoi izloènostsprema vakov vid na rizik.

4.4. Likvidnosen rizik

Likvidnosen rizik ili rizik od nelikvidnost postoi koga Dru{tvoto nema dabide vo sostojba so svoite pari~ni sredstva redovno da gi pla}a obvrskitesprema svoite doveriteli. Vakviot rizik se nadminuva so konstantnoobezbeduvawe na potrebnata gotovina za servisirawe na svoite obvrski.



4. Finansiski rizici i upravuvawe so istite (Prodolènie)

4.5. Dano~en rizik

Soglasno zakonskite propisi vo RM, finansiskite izve{tai ismetkovodstvenite evidencii na Dru{tvoto podleàt na kontrola od strana nadano~nite vlasti po podnesuvaweto na dano~nite izve{tai za godinata.Zaklu~no so datumot na Izve{tajot na revizorite, ne e izvr{ena kontrola nadanokot od dobivka za 2016 godina, kako i na danokot na dodadena vrednost,personalen danok na dohod i pridonesi na li~ni primawa. Spored ova,dopolnitelni danoci vo slu~aj na idna kontrola od strana na dano~nite vlastivo ovoj moment ne moè da se opredelat so razumna sigurnost.

5. Utvrduvawe na objektivna vrednost

Dru{tvoto raspolaga so finansiski sredstva i obvrski koi gi vklu~uvaatpobaruvawata od kupuva~i, vloùvawata raspolo`livi za proda`ba, obvrskitekon dobavuva~i i obvrskite po krediti, kako i nefinansiski sredstva za koigolem broj na smetkovodstveni politiki i obelodenuvawa baraat utvrduvawena nivnata objektivna vrednost.

Objektivnata vrednost na finansiskite sredstva i obvrski e pribli`na nanivnata smetkovodstvena vrednost so ogled na faktot deka istite imaatrelativno kratka dospeanost vo rok od maksimum do edna godina od datumot nabilansot na sostojba.

6. Finansiski instrumenti

6.1. Rizik na finansirawe

Dru{tvoto vr{i finansirawe na svoeto rabotewe po pat na koristewe nakratkoro~ni i dolgoro~ni krediti, pa zatoa i postoi izloènost na rizik odfinansirawe. Vkupnata neto izloènosta na krediti so sostojba na 31dekemvri 2016 godina iznesuva 133% od vkupniot kapital na Dru{tvoto (2015:125%).

6.2. Rizik od devizni valuti

Dru{tvoto vleguva vo transakcii vo stranska valuta, koi proizleguvaat odproda`bi i nabavki na stranski pazari, pri {to istoto e izloèno nasekojdnevni promeni na kursevite na stranskite valuti. Sostojbata sodeviznite iznosi na sredstvata i obvrskite denominirani do denari na 31dekemvri 2016 i 2015 godina po valuti e slednata:

Sredstva Obvrski2016 2015 2016 2015

EUR 12,477 14,685 63,069 70,115USD 2 42 64,088 74,415Drugi - - - -

12,479 14,727 127,157 144,530



6. Finansiski instrumenti (Prodolènie)

6.2. Rizik od devizni valuti (Prodolènie)

Slednata tabela ja pokaùva senzitivnata analiza na zgolemuvawe ilinamaluvawe za 10% na makedonskiot denar vo odnos na stranskite valuti.Analizata e napravena na deviznite salda na sredstvata i obvrskite nadatumot na bilansot na sostojba. Pozitivnite iznosi se zgolemuvawa nadobivkata, a negativnite se namaluvawa na dobivkata za soodvetniot period.

Zgolemuvawa za 10% Namaluvawa za 10%2016 2015 2016 2015

EUR (5,059) (5,543) 5,059 5,543USD (6,409) (7,437) 6,409 7,437Drugi - - - -Neto Efekt (11,468) (12,980) 11,468 12,980

6.3. Rizik od promeni na kamatite

Dru{tvoto se izloùva na rizik od promeni na kamatni stapki vo slu~aj kogakoristi krediti i pozajmici ili koga ima plasirano sredstva kaj drugi dru{tvaili banki dogovoreni po varijabilni kamatni stapki.

Dru{tvoto ima zna~ajni obvrski koi nosat kamata, pa zatoa i postoiizloènost na rizik od promeni na kamatite i istiot e izrazen preku iznosotna obvrskite po krediti. Vkupnata neto izloènosta na kamati so sostojba na31 dekemvri 2016 godina iznesuva 32,790 iljadi MKD (2015: 41,064 iljadi MKD).Promena na kamatnite stapki za 1% bi zna~elo namaluvawe ili zgolemuvawena dobivkata na Dru{tvoto za iznos od 328 iljadi MKD (2015: 411 iljadi MKD).

6.4. Rizik od likvidnost

Slednata tabela ja dava ro~nosta na finansiskite sredstva i obvrski naDru{voto so sostojba na 31 dekemvri 2016 godina spored nivnata dospeanost:

Do 1mesec

1 - 3 mes. 3-12mes.

Nad 12mes.

Vkupno

Pari~ni sredstva 1,021 - - - 1,021Kupuva~i 90,451 - - - 90,451Ostanatipobaruvawa 763 - - - 763Dadeni pozajmici 5,500 200 - - 5,700

97,735 200 - - 97,935

Dobavuva~i 41,113 - - 41,113Krediti 5,017 2,106 15,417 110,585 133,125Ostanati obvrski 4,453 - - - 4,453

50,583 2,106 15,417 110,585 178,691



6. Finansiski instrumenti (Prodolènie)

6.4. Rizik od likvidnost(Prodolènie)

Slednata tabela ja dava ro~nosta na finansiskite sredstva i obvrski naDru{voto so sostojba na 31 dekemvri 2015 godina spored nivnata dospeanost:

Do 1mesec

1 - 3 mes. 3-12mes.

Nad 12mes.

Vkupno

Pari~ni sredstva 1,271 - - - 1,271Kupuva~i 92,140 - - - 92,140Ostanatipobaruvawa 1,027 - - - 1,027Dadeni pozajmici 15,964 - - - 15,964

110,402 - - - 110,402

Dobavuva~i 39,577 - - 39,577Krediti 2,054 - 27,199 116,942 146,195Ostanati obvrski 3,692 - - - 3,692

45,323 - 27,199 116,942 189,464

6.5. Krediten rizik

Kreditniot rizik se javuva vo slu~aj koga kupuva~ite na Dru{tvoto nema dabidat vo sostojba da gi ispolnat svoite obvrski za pla}awe. Pobaruvawata odkupuva~i se sostojat od pogolem broj na poedine~ni salda. Ovie pobaruvawa nese obezbedeni so bilo kakvo obezbeduvawe vo forma na menici, garancii ilidrug vid na kolateral, so isklu~ok na primenite avansi od kupuva~ite.

Starosnata struktura na pobaruvawata od kupuva~i na 31 dekemvri 2016 e kako{to sleduva:

Vo (000) MKDBrutoiznos

Ispravkana

vrednosta

Netoiznos

Nefakturirani pobaruvawa 17,835 - 17,835Dospeani (neo{teteni) pobaruvawa- do 1 godina 20,633 - 20,633- nad 1 godina 34 - 34- nad 2 godini 38,444 - 38,444- nad 3 godini 14,948 (1,443) 13,505

91,894 (1,443) 90,451

Pobaruvawata postari od edna godina vo iznos od 53,426 iljadi MKD seodnesuvaat na pobaruvawa od doma{ni firmi za koi se prezemaat merki zanivna naplata po pat na opomeni i podnesuvawe na sudski tu`bi. Menaxmentotna Dru{tvoto ima napraveno ispravka na vrednosta za pobaruvawa za koi smetadeka e neizvesna naplatata vo iznos od 1,443 iljadi MKD.



7. Izvestuvawe po segmenti

Dru{tvoto vo tekot na svoeto rabotewe ne e organizirano vo posebni segmenti,nitu kako delovni (biznis) segmenti, nitu kako geografski segmenti.

Poradi ova, ne se vr{i segmentno prezentirawe na raboteweto na Dru{tvoto.

8. PRIHODI OD PRODA@BA2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Prihodi od proda`ba na doma{en pazar 95,449 140,367Prihodi od proda`ba na stranski pazar 1,229 334

Vkupno prihodi od proda`ba 96,678 140,701

9. OSTANATI OPERATIVNI PRIHODI

2016 2015(000) MKD (000) MKD

Prihodi od vi{oci na sredstva 300 3Dobivki od proda`ba na osnovni sredstva - -Ostanato 147 128

Vkupno ostanati operativni prihodi 447 131

10. UPOTREBENI SUROVINI I MATERIJALI2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Potro{eni surovini i materijali 33,293 42,357Energija 7,747 10,302Potro{eni rezervni delovi 1,086 1,026Potro{en siten inventar 20 187Potro{ena ambalaà 623 905

Vkupno tro{oci za surovini i materijali 42,769 54,777

22

BELE[KI KON FINANSISKITE IZVE[TAIR@ INSTITUT AD - Skopje

Finansiski izve{tai za 2016 godina

11. TRO[OCI ZA VRABOTENI2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Bruto plati na vraboteni 22,999 25,668Tro{oci za slu`beni patuvawa 386 1,058Regres, otpremnini i pomo{ na vraboteni 894 753Ostanati nadomestoci na vrabotenite 685 1,219

Vkupno tro{oci za vraboteni 24,964 28,698

12. OSTANATI OPERATIVNI RASHODI

2016 2015(000) MKD (000) MKD

Nadvore{ni uslugi za izrabotka na proizvodi 10,993 34,690Nabavna vrednost na prodadeni materijali 7,766 6,975Transportni uslugi 99 342Tekovno odrùvawe 1,585 1,621Tro{oci za osiguruvawe na imot 533 775Nadomest za bankarski uslugi 281 462Reklama i propaganda 66 76Sponzorstva 33 933PTT Uslugi 309 338Tro{oci za komunalni i ostanati uslugi 1,495 2,041Dopolnitelno utvrdeni rashodi 86 10Otpis na kratkoro~ni pobaruvawa 74 423Ostanato 3,768 4,423

Vkupno ostanati operativni rashodi 27,088 53,109

23



13. PRIHODI OD FINANSIRAWE2016 2015

(000) MKD (000) MKDKamati od kupuva~i i pozajmici 485 -Pozitivni kursni razliki 3,732 2,478Prihodi od dividendi - -

Vkupno prihodi od finansirawe 4,217 2,478

14. RASHODI OD FINANSIRAWE2016 2015

(000) MKD (000) MKDKamati 2,171 2,516Kamati od povrzani dru{tva 2,749 3,635Kursni razliki 5,642 10,458Ostanati 1 2

Vkupno rashodi od finansirawe 10,563 16,611

15. DANOK OD DOBIVKA2016 2015

(000) MKD (000) MKDDobivka (zaguba) pred odano~uvawe: (16,141) (58,819)Nepriznaeni rashodiTro{oci za ~lenovi na OD - 189Reprezentacija 253 364Nadomesti na vraboteni 338 487Otpis na nenaplateni pobaruvawa 74 423Pari~ni kazni i stipendii 1 9Nenaplateni pobaruvawa od zaemi 4,400 -Drugi usoglasuvawa 301 1,222Namaluvawe na dano~na osnova - -Dano~na osnova (10,774) (56,125)Danok od dobivka - -Drugi osloboduvawa -Dobivka pred odano~uvawe (16,141) (58,819)Efektivna dano~na stapka 0.00% 0.00%

24



Tekovniot danok od dobivka se presmetuva soglasno odredbite na relevantnitezakonski propisi vo Republika Makedonija. Soglasno izmenite na dano~nite propisi,tekovniot danok od dobivka se presmetuva na osnova koja pretstavuva ostvarenatadobivka pred odano~uvawe zgolemena za tro{oci koi ne se priznavaat za celi naodano~uvawe (nepriznaeni tro{oci) i pomalku iskaàni prihodi so povrzani lica(2014: isto). Danokot od dobivka se presmetuva so primena na vaè~kata dano~nastapka na datumot na bilansot na sostojba po stapka od 10% (2014: 10%).

16. DIVIDENDA PO AKCIJA

17. ZARABOTUVA^KA PO AKCIJA

a) osnovna zarabotuva~ka po akcija 2016 2015(000) MKD (000) MKD

Neto dobivka koja im pripaga na imatelite naobi~ni akciiNeto dobivka za godinata (16,141) (58,819)Dividenda na prioritetni akcii - -Neto dobivka koja im pripa|a na imatelitena obi~ni akcii (16,141) (58,819)

2016 2015

Ponderiran prose~en broj na obi~nite akciiIzdadeni obi~ni akcii na 1 januari 113,394 113,394

- -Ponderiran prose~en broj na obi~niteakcii na 31 dekemvri 113,394 113,394

Osnovna zarabotuva~ka po akcija (vo MKD) (142) (519)

25


Na godi{noto sobranie na Dru{tvoto za 2016 godina, koe }e se odrì vo 2017 godina, }ese vr{i raspredelba/pokrivawe na ostvarenata dobivka (zaguba) za 2016 godina. Oviefinansiski izve{tai ne ja sodràt ovaa raspredelba/pokrivawe, so ogled deka istata}e bide iskaàna vo Izve{tajot za promenite vo glavninata za 2017 godina. Nemaobjavenite dividendi za obi~ni akcii za 2016 godina (2015: nema).


broj na akcii

Efekti od promeni na brojot na obi~ni akcii:

18. NEDVI@NOSTI, POSTROJKI I OPREMA

Promeni vo tekot na 2016 godina:

TransportniGrade`ni Postrojki i sredstva i Investicii

objekti oprema alat vo tek Vkupno(000) MKD (000) MKD (000) MKD (000) MKD (000) MKD

Nabavna vrednostSostojba na 1 januari 106,618 121,892 7,883 16,900 253,293Direktni zgolemuvawa - - - 284 284Prenos od investicii vo tek - 97 170 (267) -Prenos vo nematerijalni - - - - -Rashod - - - - -Proda`bi - - - - -Prenosi - - - - -Sostojba na 31 dekemvri 106,618 121,989 8,053 16,917 253,577

Akumulirana amortizacijaSostojba na 1 januari 29,094 61,780 4,488 - 95,362Amortizacija 2,739 8,247 1,049 - 12,035Rashod - - - - -


Rashod - - - - -Proda`bi - - - - -Sostojba na 31 dekemvri 31,833 70,027 5,537 - 107,397

Sega{na vrednost na:31.12.2016 godina 74,785 51,962 2,516 16,917 146,18031.12.2015 godina 77,524 60,112 3,395 16,900 157,931

So sostojba na 31 dekemvri 2016 godina, del od grade`nite objekti i opremata na Dru{tvoto sestaveni pod hipoteka kako obezbeduvawe za iskoristenite bankarski krediti i garancii(Bele{ka 31).

26Finansiski izve{tai za 2016 godina

19. NEMATERIJALNI SREDSTVA

Promeni vo tekot na 2016 godina:

Softver Licenci Ostanati Vkupno(000) MKD (000) MKD (000) MKD (000) MKD

Nabavna vrednostSostojba na 1 januari 3,057 12,705 - 15,762Nabavki - - - -Prenos od investicii - - - -Proda`bi - - - -Sostojba na 31 dekemvri 3,057 12,705 - 15,762

Akumulirana amortizacijaSostojba na 1 januari 199 12,074 - 12,273Amortizacija za tekovna godina 122 447 - 569Proda`bi - - - -Sostojba na 31 dekemvri 321 12,521 - 12,842

Sega{na vrednost na:31.12.2016 godina 2,736 184 - 2,92031.12.2015 godina 2,858 631 - 3,489



20. ZALIHI2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Zaliha na materijali 8,005 11,307Zaliha na rezervni delovi i pomo{ni materijali 3,454 3,309Zaliha na HTZ oprema 198 154Zaliha na gotovi proizvodi 7,185 12,835Proizvodstvo vo tek - -Zaliha na poluproizvodi 21,377 15,222Zaliha na trgovski stoki 538 1,370

Vkupno zalihi 40,757 44,197

21. POBARUVAWA OD KUPUVAÎ

2016 2015(000) MKD (000) MKD

Kupuva~i na proizvodi i uslugi vo zemjata 65,307 64,9667,309 9,339

Nefakturirani prihodi po dogovori vo zemjata 17,835 17,835Nefakturirani prihodi po dogovori vo stranstvo - -Somnitelni i sporni pobaruvawa 1,443 1,443

91,894 93,583

(1,443) (1,443)

Vkupno neto pobaruvawa od proda`ba 90,451 92,140

22. POBARUVAWA ZA DADENI AVANSI2016 2015

(000) MKD (000) MKD

1,365 3985,162 5,2906,527 5,688

- -

Vkupno pobaruvawa za dadeni avansi 6,527 5,688

28



Pobaruvawa od kupuva~i vo stranstvo

Minus: Ispravka na vrednosta na somnitelnipobaruvawa od kupuva~i

Dadeni avansi na dobavuva~i vo zemjataDadeni avansi na dobavuva~i vo stranstvo

Minus: Ispravka na vrednosta na somnitelnipobaruvawa za dadeni avansi

Avansite dadeni na dobavuva~i vo stranstvo vklu~uvaat daden avans na eden stranskidobavuva~ vo iznos od 5,145 iljadi MKD koi e postar od 3 godini i za koj Dru{tvoto imapovedeno sudska postapka za negova naplata. Postapkata e vo tek.

23. DADENI ZAEMI2016 2015

(000) MKD (000) MKDDaden zaem na:@RK Metalurg - 2,090EMKO 300 300FK Metalurg 1,200 1,200Repro trust - 3,124NIK Nova print 4,000 4,000RK Metalurg - 5,250RK Metalurg AD 200 -Vkupno kratkoro~ni dadeni zaemi 5,700 15,964

24. OSTANATI KRATKORO^NI SREDSTVA I AVR2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Pobaruvawa za DDV - 530Pobaruvawe za pove}e platen danok na dobivka 457 421Pobaruvawa za kamati 212 -Pobaruvawa od vrabotenite 73 76Odnapred plateni tro{oci 10 454Ostanati pobaruvawa 21 -Odnapred plateni zavisni tro{oci za nabavka 10,169 11,169Vkupno 10,942 12,650

25. PARI^NI SREDSTVA2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Denarski smetki kaj doma{ni banki 1,012 1,163Devizni smetki kaj doma{ni banki 8 98Denarski blagajni 1 10Devizni blagajni - -

Vkupno pari~ni sredstva 1,021 1,271

29



Saldoto na dadeni zaemi na drugi poteknuva od sklu~eni dogovori za kratkoro~enizaemi i aneksi od 2016 godina, so kamatna stapka godi{en SKIBOR +1% i rok navra}awe vo januari i mart 2017 godina.

26. AKCIONERSKI KAPITAL

2016 2015 2016 2015Br. na akcii Br. na akcii (000) MKD (000) MKD

Obi~ni akcii 113,394 113,394 35,243 35,243

Vkupno 113,394 113,394 35,243 35,243

Nominalnata vrednost na edna akcija iznesuva 5.11291 EUR.

2016 2015% %

Akcioner:Repro One limited 76.49% 76.49%

27. OBVRSKI SPREMA DOBAVUVAÎ2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Obvrski sprema dobavuva~i vo zemjata 39,248 37,709Obvrski sprema dobavuva~i vo stranstvo 1,865 1,335Ostanati obvrski po cesii - 533

Vkupno obvrski sprema dobavuva~i 41,113 39,577

30



Akcionerskiot kapital na Dru{tvoto pretstavuva nominiran kapital koj se formira soizdavawe na hartii od vrednost (akcii) na akcionerite. Dru{tvoto ima izdadenoobi~ni akcii. Obi~nite akcii nosat pravo na u~estvo vo raspredelbata na ostvarenatadobivka (dividenda) i pravo na upravuvawe so Dru{tvoto (pravo na glas).

Slednite akcioneri imaat sopstvenost nad 5% od akciite koi nosat pravo na glas sosostojba na 31 dekemvri 2016 i 2015 godina:

28. OBVRSKI ZA PRIMENI AVANSI2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Primeni avansi vo denari 26,217 28,135Primeni avansi vo stranska valuta - -

Vkupno obvrski za primeni avansi 26,217 28,135

29. OSTANATI KRATKORO^NI OBVRSKI I PVR2016 2015

(000) MKD (000) MKD

Obvrski za neto plati sprema vraboteni 1,436 1,670Obvrski za personalen danok od plati 126 126Obvrski za pridonesi od plati 562 681Obvrski za DDV 816 -Obvrski za dividendi 345 345Obvrski za danok od dobivka i zadràn danok 230 37Ostanati obvrski 938 833

Vkupno ostanati kratkoro~ni obvrski i PVR 4,453 3,692

31




30. KREDITI I ZAEMI2016 2015

(000) MKD (000) MKDDolgoro~ni krediti od:Repro One limited (a) 90,367 102,131Komercijalna Banka AD Skopje (b) 32,790 41,064Vkupno 123,157 143,195

Minus: tekovna dospeanost na dolgoro~ni krediti (12,572) (26,253)Vkupno neto dolgoro~ni krediti 110,585 116,942

Kratkoro~ni krediti od:Kamati od kredit Repro One limited 2,135 -Beton AD Skopje (v) - 3,000Komercijalna Banka AD Skopje (g) 7,833 -Vkupno krediti 120,553 119,942

2016 2015(000) MKD (000) MKD

Dospevaweto na dolgoro~nite krediti e kako {to sleduva:

(000) MKD (000) MKD

Vo rok od edna godina 12,572 26,253Vo rok nad edna do tri godini 102,388 100,517Nad 3 godini 8,197 16,425

123,157 143,195

2016 2015(000) MKD (000) MKD

MKD 7,833 3,000EUR 61,204 68,780USD 64,088 74,415

133,125 146,195

(a) Dolgoro~ni krediti od Repro One limited vo iznos 90,367 iljadi MKD so kamatnastapka od 2% do 3% godi{no i rok na dospevawe vo period 2017-2018 godina. Zaemitese denominirani vo iznos na 1,075,000 USD i 450,000 EUR. Zaemite ne se obezbedeni.

(b) Dolgoro~ni krediti od Komercijalna banka AD Skopje vo iznos 32,790 iljadi MKD sokamatna stapka od 5.5% godi{no i rok na dospevawe do 2020 godina. Zaemite sedenominirani vo iznos od 533,333.28 EUR. Kreditite se obezbedeni so hipoteka na imoti zalog na oprema na Dru{tvoto.

Kreditite se denominirani vo slednite valuti:


30. KREDITI I ZAEMI (Prodolènie)

31. POTENCIJALNI OBVRSKI

Korisnik na garancijata (000) MKD USD EURRok na

dospevawe

Tehno kar DOOEL 982 - - 22.02.2017Prom Gas 2,500 - - 31.01.2017Vkupno 3,482 - -Vkupno vo (000) MKD 3,482 - -Vkupno vo (000) MKD 3,482

b) Dadeni hipoteki i zalozi na svojot imot

33

(g) Kratkoro~ni krediti od Komercijalna Banka AD Skopje vo iznos 7,833 iljadi MKD sokamatna stapka od 5.5% do 10% godi{no i rok na dospevawe vo 2017 godina. Kredititese obezbedeni so hipoteka na imot i zalog na oprema na Dru{tvoto.



a) Zemeni bankarski garancii

Dru{tvoto ima sklu~eno dogovori za zemeni bankarski garancii od Komercijalna bankaAD Skopje so slednite iznosi i rokovi na dospevawe.

Garanciite izdadeni od strana na Komercijalna banka AD Skopje vo korist naDru{tvoto se odobreni vrz osnova na sklu~en dogovor za ramkoven limit na vkupeniznos od 800,000 EUR. Izdadenite garancii se obezbedeni so dadeni hipoteki i zalozina imotot na Dru{tvoto.

Dru{tvoto ima dadeno hipoteki i zalozi na svojot imot kako obezbeduvawe naiskoristenite bankarski krediti i garancii na sledniot imot:

a) Deloven objekt vo Skopje so povr{ina od 802 m2-IL 4954;b) Proizvoden pogon vo Skopje so povr{ina 4,220 m2 od koi ima idealen del od1771/4220 - IL 8967;b) podvièn imot vo pogoni;

(v) Kratkoro~en zaem od Beton AD Skopje vo iznos 3,000 iljadi MKD so kamatna stapkaod trimese~en skibor plus 1% godi{no i rok na dospevawe vo 2015 godina. Zaemite nese denominirani vo stranska valuta. Zaemot e vraten vo 2016 godina.

31. POTENCIJALNI OBVRSKI (Prodolènie)

v) Sudski sporovi

32. NASTANI PO DATUMOT NA IZVESTUVAWE

33. TRANSAKCII SO POVRZANI STRANI

34



Dru{tvoto e tuèna stranka vo dve sudski postapki. Vkupen iznos na tu`bi protivDru{tvoto na 31 dekemvri 2016 godina iznesuva 4,040 iljadi MKD i pretstavuvaat tu`bipo osnov na nadomest na {teta. Menaxmentot na Dru{tvoto smeta deka ne postojatzna~ajni idni obvrski koi bi proizlegle od ovie sudski sporovi.

Od druga strana, Dru{tvoto se javuva kako tuìtel vo nekolku sudski postapki koiproizleguvaat od redovnoto rabotewe na Dru{tvoto. Vkupniot iznos na tu`bi vo koristna Dru{tvoto na 31 dekemvri 2016 godina iznesuva 16,568 iljadi MKD koi voglavnopretstavuvaat tu`bi za neispolnuvawe na dogovori, nenaplateni pobaruvawa zaizvr{eni raboti i drugo. Potencijalni sredstva ne se priznavaat vo finansiskiteizve{tai.

Po datumot na izvestuvawe ne se slu~ile nastani koi imaat materijalno zna~ewe nadelovnite aktivnosti na Dru{tvoto.

Dru{tvoto e povrzano so svoite akcioneri koi imaat kontrola ili zna~ajno u~estvo voraboteweto na istoto. Dru{tvoto e povrzano svojot dominanten akcioner.

So sostojba na 31 dekemvri 2016 godina, Dru{tvoto ima obvrski za zaemi od akcionerotRepro One limited vo iznos od 92,502 iljadi MKD (2015: 102,131 iljadi MKD), nemapobaruvawa (2015: 1,617 iljadi MKD), rashodi od kamati vo iznos od 2,825 iljadi MKD iprihodi od proda`ba vo iznos od 40 iljadi MKD.

R@ INSTITUT AD – Skopje Dodatok 1

Zakonska obvrska za sostavuvawe na godi{na smetka i godi{en izve{tajza raboteweto soglasno odredbite na ZTD

Soglasno ~len 476 od Zakonot za trgovski dru{tva Godi{nata smetka koja jaizgotvuvaat trgovskite dru{tva vklu~uva bilans na sostojba i bilans nauspeh i objasnuva~ki bele{ki.

Soglasno ~len 476 od Zakonot za trgovski dru{tva Godi{nata smetka ifinansiskiot izve{taj koi se odnesuvaat za ista delovna godina i koi sepodgotveni soglasno odredbite na Zakonot i so propisite za smetkovodstvotreba da sodràt identi~ni podatoci za sostojbata na sredstvata,obvrskite, prihodite, rashodite, glavninata i ostvarenata dobivka odnosnozaguba na dru{tvoto za delovnata godina.

Soglasno ~len 477 od Zakonot za trgovski dru{tva, Organot na upravuvawena Dru{tvoto, pokraj godi{nata smetka, odnosno finansiskite izve{tai, edolèn, po zavr{uvawe na sekoja delovna godina da izgotvi i izve{taj zarabotata na dru{tvoto vo prethodnata godina so sodrìna opredelena vo~len 384 stav 7 od ZTD.

Godi{nata smetka na Dru{tvoto i Godi{niot izve{taj za rabotewe sedadeni vo Dodatocite 2 i 3.

Organot na Upravuvawe na Dru{tvoto go razgledal i odobril Godi{niotizve{taj za rabotewe.


Godi{na smetka za 2016 godina- Bilans na sostojba- Bilans na uspeh- Izve{taj za seopfatna dobivka


Godi{en izve{taj za 2016 godina

ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2016РЖ Институт АД Скопје

www.rzinstitut.com.mk

СОДРЖИНА:

ДЕЛ 1. НАШИОТ БИЗНИС ..................................................................... ..1

1.1. Општи податоци ........................................................................................................................ 1

1.2. Организациска шема на РЖ Институт ..................................................................................... 2

1.3. Галерија 2016 ............................................................................................................................. 3

1.4. Производство............................................................................................................................. 4

ДЕЛ 2. ДЕЛОВНО РАБОТЕЊЕ

2.1. Фактори и околности на работењето ....................................................................................... 7

2.2. Извори на средства (финансирање) ......................................................................................... 8

2.3. Вложувања ................................................................................................................................ 8

2.4. Дивиденди ................................................................................................................................. 8

ДЕЛ 3. ИЗВЕШТАЈ ЗА МАТЕРИЈАЛНОТО И ФИНАНСИСКО РАБОТЕЊЕ

НА РЖ ИНСТИТУТ АД ЗА ПЕРИОДОТ 01.01. – 31.12.2016..................... 9

3.1. Физички обем на производство ............................................................................................... 9

3.2. Залихи ....................................................................................................................................... 10

3.3. Структура на приходи .............................................................................................................. 11

ДЕЛ 4. АНАЛИЗА НА ФИНАНСИСКИТЕ ИЗВЕШТАИ .............................. 13

4.1. Биланс на успех ....................................................................................................................... 13

4.2. Движење на основни финан.параметри ............................................................................... 15

4.3. Биланс на состојба ................................................................................................................... 16

4.4. Финансиски показатели .......................................................................................................... 17

4.5. Остварување на Планираниот Биланс на успех за 2016 г .................................................... 20

ДЕЛ 5. КРАТОК КОМЕНТАР .................................................................... 22

РЖ ИНСТИТУТ Годишен Извештај 2016

1 www.rzinstitut.com.mk

ДЕЛ 1. НАШИОТ БИЗНИС

1.1 OПШТИ ПОДАТОЦИ

Рудници и Железарница (РЖ) Институт АД Скопје е акционерско друштво основано и со

седиште во градот Скопје, во комплексот на поранешна Железарница. Официјалната

адреса на друштвото е: ул. “16-та Македонска бригада” бр. 18, oпштина Гази Баба, 1000

Скопје, Република Македонија.

РЖ Институт се оформува и развива заедно со создавањето на поранешниот

индустриски гигант “Рудници и Железарница Скопје”. Започна со работа во далечната

1967 година кога бил концепиран како еднo, пред сѐ, научно- истражувачкo одделение

за потребите на овој субјект, но и за фабриките и рудниците ширум цела Југославија. За

оваа цел била инсталирана опрема во полуиндустриски рамки наменета за припрема

на минерални суровини, минерологија и петрографија, металуршка припрема,

топилнички дел, хемиско- технолошки испитувања итн. На 05.12.1997 година, се

трансформира во акционерско друштво “РЖ Институт”, а од февруари 2001 е потполно

приватизиран, по што следува нова ера во работењето на компанијата - интензивен

процес на трансформација на друштвото и воведување на нови производни процеси со

цел за рентабилно работење и развиток.

Денес РЖ Институт претставува модерна компанија со примарна дејност леење и

обработка на технички и уметнички одлеаноци од обоени метали (алуминиум, бронза,

месинг итн). Останати дејности вклучуваат производство на огноотпорни материјали и

додатоци за челичната индустрија, црковни ѕвона и опрема, канделабри и урбана

опрема, восочни и полиестерни скулптури, трговија и истражувања во областа на

металургијата итн. Акциите на РЖ Институт котираат на Официјалниот Пазар на

Македонска берза. Официјалниот вебсајт на Друштвото е www.rzinstitut.com.mk .

Одборот на директори на РЖ Институт АД Скопје го сочинуваат следните членови:

Александар Панов, дипл.техн.инж, Претседател на Oдборот на директори;

Злате Коцевски, дипл. електро инж, Извршен член на Одбор на директори;

Ана Јорданова, дипл. медиумски продуцент, Неизвршен член на Одбор на

директори;

Славица Чикова, дипл.правник, Неизвршен член на Одб. на директори;

Снежана Сиљановска, дипл.економист, Неизвршен член на Одб.на директори;

Бошко Угриновски, дипл.металург, Независен член на Одб. на директори;

Во 2016 година пресметани се вкупно 363.899 денари по основ на бруто надоместок за

неизвршните членови на Одборот на директори. Избран ревизор на РЖ Институт АД за

2016 година e ревизорската куќа Мур Стивенс ДОО Скопје (Moore Stephens) со седиште

на ул. “Мито Хаџивасилев Јасмин” број 20.

http://www.rzinstitut.com.mk/



1.2 ОРГАНИЗАЦИСКА ШЕМА НА РЖ ИНСТИТУТ АД

СОБРАНИЕ НА АКЦИОНЕРИ

ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ

ИЗВРШЕН ЧЛЕН НА ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ



1.3 ГАЛЕРИЈА 2016 г.



1.4 ПРОИЗВОДСТВО

РЖ Институт е акционерско друштво чија примарна дејност е леење и обработка на

технички и уметнички одлеаноци од обоени метали (алуминиум, бронза, месинг итн.),

како и производство на огноотпорни материјали и додатоци за челичната индустрија.

Останати дејности вклучуваат изведба на црковни ѕвона и опрема, канделабри и урбана

опрема, восочни и полиестерни скулптури, трговија, истражувања итн.

Алуминиумски легури

Леењето на алуминиумски легури претставува една од главните дејности на РЖ

Институт. Нашето производство на алуминиум вклучува: кокилно леење во инготи или

различни форми на барање на купувачите и леење во песочни калапи на разновидни

елементи (вентилски глави, ПП-хидранти, тулци итн.). Нов сегмент во производството на

РЖ Институт кој допрва се усовршува е сериско леење на алуминиумски делови под

висок притисок, користејќи технологија на ладна комора. Алуминиумските делови

излеани под висок притисок се лесни за натамошна механичка обработка и

дополнително можат да бидат хромирани, елоксирани, обоени или пескарени.

Бакарни легури

РЖ Институт произведува широк спектар на бакарни легури: калајна бронза, РГ бронза,

томбасил, алуминиумска бронза, месинг итн. Ние можеме да лееме и обработиме

технички одлеаноци од бакарни легури во разновиден хемиски состав и форми според

според бараните спецификации на клиентот: тулци, чаури, плочи, слипери, инготи како

полупроизвод итн.

Произведуваме легури во согласност со DIN / EN интернационалните стандарди или по

спецификација на купувачот. Компанијата располага со современ спектрометар

SPECTROMAXx за следење и проверка на хемискиот состав при производството (топење,

рафинација, легирање), со цел добивање на посакуваната легура.

Уметнички одлеаноци

Нашата компанија нуди целосна услуга за уметничките одлеаноци, почнувајќи од

самата идеја па сè до нивната монтажа вклучувајќи го сето неопходно планирање и

изведба. РЖ Институт може да обезбеди практични решенија кои ќе гарантираат висок

квалитет во сите фази на проектот: инжинеринг, моделирање и калапирање на моделот,

леење, површинска доработка, патинирање, монтажа, одржување и реставрација.

Во склоп на компанијата функционира Уметничко одделение составено од искусни

скулптори кои учествуваат во сите фази на производството, додавајќи креативност и

висок квалитет во фината изработка на уметничките дела.



Огноотпорни материјали

РЖ Институт има започнато со истражување и производство на огноотпорни материјали

за челичната индустрија уште во самите почетоци од своето постоење, односно 1967

година.

Денес производство на огноотпорни материјали за челичната индустрија вклучува:

торкет маси, кондиционер за троска, маси за набивање, печен доломит и други

огноотпорни додатоци кои се употребуваат при производство на челик.

Црковни ѕвона и опрема

Ние произведуваме широк спектар на црковни ѕвона и опрема за разновидни цели,

почнувајќи од најмали сувенирни ѕвончиња, крстови и други елементи до камбани во

тежина од неколку тони. Исто така, нашето уметничко одделение е подготвено во

соработка со клиентот рачно да дизајнира и изработи најразновидни декорации на

ѕвоната: орнаментика, икони, натписи и сл.

Канделабри и урбана опрема

Најразлични производи од областа на урбаното осветлување и уредување: канделабри

со висина од 0,5 до 18 метри, декоративни столбови, леени чешми, клупи, украсни

корпи за отпадоци, држачи, паркинг столбови и останата урбана опрема. Со нашето

уметничко одделение и леарски кадар со големо искуство на леење во алуминиум,

бронза, месинг и понатамошна обработка на истото, може да креираме урбана опрема

која естетски ќе ги обогати јавните места.

Чистење и реставрација на уметнички одлеаноци и останати површини

Со оглед на тоа дека веќе со години една од главните активности на РЖ Институт е

изработката на уметнички одлеаноци од разновидни материјали, природно беше да се

искористи нашиот кадровски потенцијал и know-how за нудење услуги на

професионално чистење и реставрација на споменици. Нашиот кадар од искусни

скулптори и професионални работници може да понуди експертски реставрирачки

услуги вклучувајќи периодични чистења, восоцирање, фарбање, патинирање, естетски

корекции, структурни поправки и замена на компоненти.

Термичка обработка (жарење) на метални конструкции

РЖ Институт АД Скопје најпрво за потребите на процесите за изработка на уметнички

одлеаноци е опремен со печки сушари, од кои една од нив со одредени инвестиции

како сонди, регулатори и современ софтер, беше приспособена и за термичка обработка

(жарење) на метални конструкции до 900 оC, со намена за воспоставување на структурна

рамнотежа и отклонување на внатрешните напони на конструкциите во согласност со

потребите на клиентот. По жарењето РЖ Институт подготвува целокупен извештај за

топлинска обработка и детални дијаграми од процесот на жарење.



Пескарење на челични конструкции и производи од обоени метали

Покрај жарењето, РЖ Институт нуди услуга на пескарење со турбинска пескара преку

млаз од челични прохромски куглици со цел металните конструкции да се:

- исчистат од разни нечистотии и маснотии;

- подготват за квалитетен нанос на антикорозивна површинска заштита (фарбање,

поцинкување, патинирање и сл.);

- постигне барана рапавост на површината;

- зацврсти површината на основниот материјал.

Со оваа пескара може да се пескарат разни видови на метали: челик, сив лив, бакар,

бронза, месинг, алуминиум, прохром итн.), а можна е обработка по сите гранулации на

сачми. Пескарата е од затворен тип, опремена со четири турбини, предметот ротира 360

степени и аксијално со поместување со што се овозможува покривање на сите

површини.

Стриктно се почитуваат параметрите на пескарење како што се: аголот на удирање на

куглиците, времето и брзината на пескарење (фреквентна регулација на брзината на

исфрлување на сачмите од турбините), степенот на покривање на површините и сл. Исто

така, се врши рециклажа на средствата за сачмарење што го прави процесот

поекономичен.



ДЕЛ 2. ДЕЛОВНО РАБОТЕЊЕ

2.1 ФАКТОРИ И ОКОЛНОСТИ НА РАБОТЕЊЕТО

Изминативе три години се период на предизвикувачки пазари: континуираното

влошување на економската средина и финансиската неликвидност силно го погодија

неодамнешното успешно работење на РЖ Институт. Во периодот 01.01.2016 - 31.12.2016

година РЖ Институт функционираше во продолжена состојба од претходната година,

која меѓудругото претставуваше прва фискална година со негативен нето-резултат во

последните 15 години од работењето на РЖ Институт.

Отежнатата наплата на побарувањата со која компанијата веќе извесен период се

соочува резултираа со дискунтинуирано производство - помало искористување на

капацитетите за производство и зголемени фиксни трошоци по единица производ,

особено кај Заводот за алуминиум. Ова во крајна линија доведе до намалување на

производството и продажбата на алуминиумски легури, што своевремено

претставуваше главна дејност на РЖ Инстиут.

Што се однесува до макроеконските услови на работењето во Република Македонија,

тие беа карактеризирани со следните показатели:

• Просечната стапка на инфлација мерена според индексот на трошоци на живот

во 2016/2015 година изнесува -0.2%, за 2015/2014 беше -0,3% (НБРМ);

• Стапката на раст на бруто домашниот производ (БДП) за 2016 изнесува 2,4%, во

2015 беше 3,8% (ДЗС);

• Стапка на промена на Индексот на индустриското производство во периодoт

јануари – декември 2016 година во однос на 2015 година е зголемена за 3,4 %, а

за 2015/2014 беше 4,9% (НБРМ).

Во ваквите околности, менаџментот беше принуден да прави измени во режимот на

работење со воведување на помали производни кампањи и серија мерки за

намалување на трошоците во насока на пребродување на отежнатиот период. Воедно

се усовршуваа неколкуте опции за проширување на асортиманот врз основа на

постоечката производна опрема и ресурси, како на пример услуги на пескарање со

нашите постоечки пескари, жарење на метални конструкции, црковни елементи кои

досега не сме ги произведувале итн. По овие мерки, забележливо е подобрување на

секојдневното функционирање на компанијата со воспоставена насока на нејзина

консолидација.



2.2 ИЗВОРИ НА СРЕДСТВА (ФИНАНСИРАЊЕ)

Вкупниот долг по основ на долгорочни заеми, односно кредити изнесува 125.291.538

денари и е на пониско ниво од лани за 12,5%. Долгорочните обврски по заеми се

прикажани на следната табела според изворите на средства:

учество учество учество % на пораст

31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 2014 2015 2016 2016/2015

Долгорочни обврски за заеми 49.185.120 41.063.134 32.789.795 34,25% 28,68% 26,17% -20,15%

Долгорочни обврски за заеми од поврзани лица 94.406.358 102.131.823 92.501.743 65,75% 71,32% 73,83% -9,43%

ВКУПНО 143.591.478 143.194.957 125.291.538 100,00% 100,00% 100,00% -12,50%

ДОЛГОРОЧНИ ОБВРСКИ

Во текот на 2013 година беше реализиран долгорочен девизен кредит од Комерцијална

банка, добиен преку програма на Европската Инвестициона Банка (ЕИБ). Износот на

кредитот беше 800.000,00 ЕУР (49.209.040 денари), со каматна стапка од 5,5% и грејс

период од две години кој завршуваше со почеток на 2015 година. Кредитот се отплаќа

навремено еднаш квартално и заклучно крајот на 2016 година отплатена е третина од

вкупниот износ. Од друга страна, кредитите кои спаѓаат во заеми од поврзани лица беа

земени во минатото за развојни потреби на Друштвото и за финансирање на неговото

тековно работење. На нивната состојба има влијание и курсот на доларот, валута во која

се дадени поголем дел од овие кредити. Сепак заклучно 31.12.2016 година обврските

кон нив се исто така намалени за 10% во однос на лани.

Односот на долгорочните обврски спрема основната главнина изнесува 3,55 и е

намален за разлика од лани кога изнесувал 4,06.

2.3 ВЛОЖУВАЊА

Со намера за санирање на отежнатите финансиски текови во работењето,

инвестиционите вложувања годинава беа сведени на минимални и неопходни за

секојдневното фунционирање на компанијата. Тие изнесуваат околу 300 илјади

денари и се состојат од: шасии за изработка на калапи, греалки, ормари,

канцелариски мебел и сл.

Исто така, во изминатата година не се стекнати сопствени удели или акции од страна на

друштвото.

2.4 ДИВИДЕНДИ

Друштвото не ја евидентира обврската за дивиденди се додека истата не се одобри на

Годишното Собрание на акционерите.

Предлагаме и оваа година да се продолжи со политиката на неисплата на дивиденди во

насока на подобрување на финансиската ликвидност на друштвото.



ДЕЛ 3. ИЗВЕШТАЈ ЗА МАТЕРИЈАЛНОТО И ФИНАНСИСКО РАБОТЕЊЕ

НА РЖ ИНСТИТУТ АД ЗА ПЕРИОДОТ 01.01.2016 – 31.12.2016

3.1 ФИЗИЧКИ ОБЕМ НА ПРОИЗВОДСТВО

Производството на РЖ Институт АД Скопје е организирано во четири производни

единици, покрај Заводот за одржување и Уметничкото одделение кои се услужни

организациони единици:

1. Завод за алуминиум – леење на алуминиумски легури согласно EN стандардите;

2. Завод за бакар – леење на бакарни легури согласно ЕН стандардите во форма на

технички одлеаноци и леење на уметнички одлеаноци од бронза, месинг,

алуминиум итн;

3. Завод за ПМС – производство на огноотпорни маси и додатоци за челичната

индустрија;

4. Завод за железо – производство на доломитна вар.

5. Завод за оддржување – контрола, оддржување, поправки на машините и

опремата на компанијата, услуги поврани со уметничките и техничките

одлеаноци итн.

6. Уметничко одделение – изработка на модели за уметнички дела, реализација

на креативни идеи, калапирање, корекции на восокот при изработка на

скулптури, фина површинска обработка, патинирање, изработка на восочни и

силиконски реалистични фигури итн.

Во прилог следи табелата за оствареното производство во 2016 споредено со

производството во 2015 година:

р.б. ВИД НА ПРОИЗВОД е.м. 2015 2016

Индекс

2016/2015

1 Торкет маса тон 583,24 616,28 105,66

2 Маса за набивање тон 17,00 25,00 147,06

3 Кондиционер за троска тон 221,28 180,44 81,54

ЗАВОД ЗА ЖЕЛЕЗО 4 Печен доломит тон 1.664,78 2.046,11 122,91

5 Алуминиумски легури тон 153,62 121,82 79,30

6 Отпадно железо тон 9,50 4,24 44,63

7 Леење на АЛ одлеаноци тон 0,28 0,35 123,57

8 Бакарни легури тон 1,87 2,96 158,34

9 Уметнички одлеаноци тон 27,17 17,26 63,51

ЗАВОД ЗА ПМС

ЗАВОД ЗА

АЛУМИНИУМ

ЗАВОД ЗА БАКАР



Оствареното количинско производство во 2016 во споредба со претходната година е

поголемо кај огноотпорните материјали и додатоци наменети за челична индустрија, и

тоа печен доломит за 23%, маса за набивање за 47% и торкет маса за 6%.

Помалото производство е забележливо кај Заводот за алуминиум каде годинава се

произведени 122 тони алуминиумски легури во споредба со ланските 153 тони, а

значително помалку во споредба со претходните години како 2014 - 812 тони и 2013 -

1052 тони. Физички оствареното производство во 2016 година во однос на 2015 година

има количинско намалување и кај произведената тежина на уметнички одлеаноци, но

тие имаа каректеристичен вид на производство со неколку фази на изработка, така што

има тежини кои сеуште се во форма на производство во тек.

3.2 ЗАЛИХИ

Материјално изразено, залихите на готови производи и на најзначајните

репроматеријали употребувани во производството се состојат од следните:

Залихи на готови производи

Тони

тони

Торкет маса

17,4 АЛ – блок 92% 1,1

Кондиционер за троска 6,1 Други АЛ. Легури 0,8

Печен доломит 18,2

Бакарни легури 3,3

Залихи на репроматеријали Водено стакло 3 Секундарен бакар 2,2 Суров доломит 452 Силициум 12 Синтермагнезит 22 Секундарен тврд алуминиум / Флуорит 25,4 Секундарен мек алуминиум / Црвена земја 10,9 Секундарен мешан алуминиум 0,2 Каолин 20,3 Секундарен магнезит 44,5

Кварцен песок 17,1 Баугипс 13

Количински најголемо ниво на залихи се однесува на готовите производи и

репроматеријали наменети за челичната индустрија (доломит, торкет маса,

синтермагнезит, флуорит), а по нив следуваат репроматеријалите за уметничките

одлеаноци.



На следните табела и графикон финансиски се прикажани видовите на залихи и нивното

поединечно учество во вкупните залихи на компанијата заклучно

31.12.2016 година:

Финансиски изразено, најголемо учество со 50% имаат залихите на полупроизводи, а

потоа следат залихите на готови производи и на репроматеријали со по 20% учество во

вкупните залихи на РЖ Институт.

Ова главно се должи на вредносно поголеми договори за уметнички и технички

одлеаноци што допрва треба да се реализираат (во случајот со залихите на готови

производи) или пак направени се припремни шаржи бронза за леење на истите (во

случајот со залихите на полупроизводи), како и учеството на огноотпорни материјали и

додтатоци наменети за челичната индустрија.

3.3 СТРУКТУРА НА ПРИХОДИ

РЖ Институт ги остварува своите приходи преку производите создадени во четирите

заводи (ПМС, Железо, Алуминиум, Бакар) со помош на Заводот за Одржување и

Уметничкото одделение. Покрај производството, РЖ Институт остварува приходи и

преку трговија и услуги главно во областа на металургијата.

На следната страница прикажан е графикон на структурата на приходи од продажба по

видови на производи за 2016 година. Очигледно е поголемото учество на

огноотпорните маси и додатоци за челична индустрија во рамки на приходите, а помало

учество на алуминиумските легури.

20%

50%

20%

1%9%

Учество на видови залихи31.12.2016

Залиха на готови производи

Залиха на полупроизводи

Залиха на репроматеријали

Залиха на трговска стока

Резервни делови и ХТЗ опрема


ВКУПНИ ЗАЛИХИ ПО ВИДОВИ

Залиха на готови

производи 8.247.444,00 ден.

Залиха на полупроизводи 20.314.395,00 ден.

Залиха на

репроматеријали 8.004.488,00 ден.

Залиха на трговска стока 537.985,00 ден.

Резервни делови и

ХТЗ опрема 3.652.740,00 ден.

ВКУПНО 40.757.052,00 ден.



Во приходите од работењето на РЖ Институт АД Скопје во 2016 година најважно учество

имаат огноотпорните материјали и додатоци за челичната индустрија (торкет маса со

20% и доломит со 18% учество во вкупните приходи) и бакарните легури (технички и

уметнички одлеаноци, црковни ѕвона, канделабри и урбана опрема итн.) со учество од

29%, а потоа следат алуминиумски легури со учество од 14%. Вкупните приходи на РЖ

Институт за 2016 година во споредба сo претходната 2015 бележат намалување од 31%.

Значителна улога во намалувањето на вкупните приходи имаше неработењето на

Заводот за алуминиумски легури, кои во еден период претставуваа доминантни

приходи на РЖ Институт.

Во споредба со ланската 2015 година, овогодинешната реализација на огноотпорни

материјали и додатоци за челичната индустрија е со одредено мало зголемување кај

сите четири производи, односно на вкупно ниво зголемена за 15%, но како што може да

се воочи и од самиот графикон, износите се доста помали од годините пред 2013

година.

18%

20%

0%6%

14%

29%

10%

3%

Структура на приходи од продажба по вид на производ 2016 г.

Доломит (печен/сиров)


Маса за набивање

Кондиционер за троска

Алуминиумски легури

Бакарни легури (технички и уметнички одлеаноци)Трговија со стоки

0,00

10.000.000,00

20.000.000,00

30.000.000,00

40.000.000,00

50.000.000,00

60.000.000,00

2011 2012 2013 2014 2015 2016

Реализација на огноотпорни маси и додатоци за челична индустрија 2011-2016 г.

Печен доломит


Маса за набивање

Кондиционер за троска





ДЕЛ 4. АНАЛИЗА НА ФИНАНСИСКИТЕ

ИЗВЕШТАИ

Анализата на финансиските извештаи од работењето на РЖ Институт е составена во

рамки на Годишниот извештај од работењето на компанијата за 2016 година. Оваа

анализа е во пократка и поедноставна форма, наменета за екстерна употреба. Таа се

однесува на постојните и потенцијалните акционери, аналитичари, кредитори,

вработени и претпоставува одредено познавање и искуство кај корисникот.

4.1. БИЛАНС НА УСПЕХ

Во периодот 01.01-31.12.2016 година оперативните приходи изнесуваа 97 милиони

денари, од кои најголем дел претставуваат приходи од продажба, додека останати

видови на приходи изнесуваат 447 илјади денари. Вкупните приходи во 2016 година се

намалени за ↓31% во однос на 2015 година, а вкупните готовинските трошоци

изнесуваат 94 мил.денари и се намалени за ↓46% во однос на 2015 година.

На следната табела се прикажани билансите на успех за последните три години.

Билансот на успех е прикажан во облик посебно да ја изразува добивката пред камати,

даноци и амортизација (ЕБИТДА), каде што се елиминираат ефектите од неготовинските

трошоци врз работењето на друштвото.

% во приходи % во приходи % во приходи % на пораст

31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 2014 2015 2016 2016/ 2015

Приходи од продажба 236.243.880 140.700.565 96.677.916 99,97% 99,91% 99,54% -31,29%

Останати приходи 74.797 131.521 447.844 0,03% 0,09% 0,46% 240,51%

Вкупен приход 236.318.677 140.832.086 97.125.760 100,00% 100,00% 100,00% -31,03%

Трошоци за материјали и енергија 134.783.386 90.636.196 41.621.010 57,03% 64,36% 42,85% -54,08%

Трошоци за плати 24.655.111 25.668.270 22.999.299 10,43% 18,23% 23,68% -10,40%

Останати трошоци 53.492.451 57.233.647 29.696.080 22,68% 40,64% 30,57% -48,11%

Вкупни готовински трошоци 213.030.948 173.538.112 94.316.389 90,15% 123,22% 97,11% -45,65%

ППКДА (ЕБИТДА*) 23.287.730 -32.706.026 2.809.371 9,85% -23,22% 2,89% 108,59%

Амортизација 9.867.640 11.979.906 12.604.577 4,18% 8,51% 12,98% 5,21%

Оперативна добивка 13.420.090 -44.685.931 -9.795.206 5,68% -31,73% -10,09% 78,08%

Финансиски приходи 340.366 2.478.982 4.217.414 0,14% 1,76% 4,34% 70,13%

Финансиски расходи 13.252.444 16.612.455 10.562.889 5,61% 11,80% 10,88% -36,42%

Добивка пред оданочување 508.012 -58.819.404 -16.140.681 0,21% -41,77% -16,62% 72,56%

Данок на добивка 438.877 0 0 0,19% 0,00% 0,00% 0,00%

Нето добивка од работење 69.135 -58.819.404 -16.140.681 0,03% -41,77% -16,62% 72,56%

Нето добивка (загуба) 69.135 -58.819.404 -16.140.681 0,03% -41,77% -16,62% 72,56%



ЕБИТДА за 2016 година изнесува 2,8 милиони денари и истата е солидно подобрена во

однос на лани, кога беше негативна и изнесуваше приближно -33 мил. денари.

Структурата на готовинските трошоци е слична во сите разгледувани години- со

најголема застапеност на основните трошоци на работењето (материјали, енергија) и

тоа 57% во вкупниот приход во 2014 година, 64% во 2015 година и 43% во 2016 година.

Вкупните готовински трошоци учествуваат со околу 90% во 2014, додека во 2015 година

нивното учество е над износот на приходите или 123%, а во последната година изнесува

97%.

На следната табела се прикажани ефектите од финансиските активности на компанијата:

Нето резултат од

финансиски активности 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016

Финансиски приходи

Курсни разлики и камати 340.366 2.478.982 4.217.414

В К У П Н О 340.366 2.478.982 4.217.414

Финансиски расходи

Курсни разлики 8.371.326 10.385.010 5.642.321

Камати 4.880.713 6.154.576 4.920.568

В К У П Н О 13.252.039 16.539.586 10.562.889

Нето ефект -12.911.673 -14.060.604 -6.345.475

Финансиските приходи изнесуваат 4,2 милиони денари, а финансиските расходи

изнесуваат 10,6 милиони денари и тие се помали за ↑36% во споредба со ланските.

Овие расходи се составени од расходи врз основа на камати во износ од 4,9 мил.денари

и расходи врз основ на негативни курсни разлики од работењето во висина од 5,7

милиони денари. Врз оваа ставка “расходи врз основа на негативни курсни разлики”

главно влијание има девизниот курс на доларот во текот на изминатата година.

Иако намалено во однос на минатата година, значително влијание во конечната нето-

добивка во Билансот на успех прави негативениот нето-ефект од финансиски

активности, кој изнесува 6,35 милиони денари. По неговото вкалкулирање, компанијата

ја завршува годината со нето-загуба од 16,1 мил.ден, што е значително подобрување во

споредба со ланската нето- загуба која изнесуваше 58,8 милиони денари.



4.2. ДВИЖЕЊЕ НА ОСНОВНИ ФИНАНСИСКИ ПАРАМЕТРИ

Движењето на основните финансики параметри за последните шест години е

прикажано на следните табела и дијаграм:

Основни финан.

параметри

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Приходи 403.936.604 321.088.533 206.998.592 236.243.880 140.700.565 97.125.160

Готовински трошоци 363.683.359 301.364.308 195.300.027 213.030.948 173.538.112 94.316.319

ЕБИТДА 40.492.513 20.485.247 11.784.408 23.287.730 -32.706.026 2.809.371

Нето добивка 29.889.121 11.809.769 1.320.860 69.135 -58.819.404 -16.140.681

По сите горенаведени параметри, видливо е опаѓање особено во последните две

години кои претставуваат предизвикувачки период за работењето на компанијата:

- Приходите во 2016 година се четири пати помали од 2011 година, а три пати

помали од приходите остварени во 2012 година;

- Особена разлика во споредба на 2016 со овие години (2011 и 2012) се наоѓа во

показателот ЕБИТДА (Заработката пред камати, даноци, амортизација и

депрецијација), која изнесувала 40,5 милиони денари во 2011 и 20,5 милиони

денари во 2012 година;

- Последните две години резултираа со нето – загуба, со значителна разлика од

2011 и 2012 кои резултираа со солидни нето- добивки за нашата компанија.

-100.000.000

0

100.000.000

200.000.000

300.000.000

400.000.000

500.000.000

2011 2012 2013 2014 2015 2016

Основни финан. параметри 2011 - 2016 год.

Приходи Готовински трошоци ЕБИТДА Нето добивка



4.3. БИЛАНС НА СОСТОЈБА

АКТИВА

% во актива % во актива % во актива % на пораст

АКТИВА 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 2014 2015 2016 2016/2015

А) НЕТЕКОВНИ СРЕДСТВА 167.608.966 161.419.566 149.099.553 43,30% 48,43% 48,97% -7,63%

Нематеријални вложувања 4.057.469 3.488.297 2.919.124 1,05% 1,05% 0,96% -16,32%

Земја, објекти и опрема 163.551.497 157.931.269 146.180.429 42,25% 47,38% 48,01% -7,44%

В) ТЕКОВНА АКТИВА 219.477.780 171.909.747 155.398.587 56,70% 51,57% 51,03% -9,60%

Залихи 79.250.868 44.196.783 40.757.052 20,47% 13,26% 13,38% -7,78%

Побарувања од купувачи 95.120.238 74.305.399 72.827.807 24,57% 22,29% 23,92% -1,99%

Други побарувања 1.206.851 1.027.101 551.710 0,31% 0,31% 0,18% -46,28%

Аванси, заеми и АВР 42.313.270 51.109.800 40.240.806 10,93% 15,33% 13,22% -21,27%

Парични средства 1.586.553 1.270.665 1.021.212 0,41% 0,38% 0,34% -19,63%

ВКУПНА АКТИВА 387.086.746 333.329.313 304.498.140 100,00% 100,00% 100,00% -8,65%

Постојаните средства во 2016 година се намалени за ↓7,6% во однос на истиот период

во 2015 година. Тековните средства се намалени за ↓9,6%, најмногу поради

намалување на ставката на побарувања по дадени заеми за 10,2 мил. денари (↓64%) во

однос на 31.12.2015 година и намалување на залихите за 3,4 милиони денари.

Кај побарувањата од купувачи нема значителна промена, поточно ставката е помала

само за 2% во однос на лани.

ПАСИВА

Пасивата на друштвото заклучно 31.12.2016 година е прикажана на следната табела:

% во пасива % во пасива % во пасива % на пораст

ПАСИВА 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 2013 2014 2016 2015/ 2014

А) КАПИТАЛ И РЕЗЕРВИ 174.549.778 115.730.376 99.589.694 45,09% 34,72% 32,71% -13,95%

Запишан капитал 35.242.507 35.242.507 35.242.507 9,10% 10,57% 11,57% 0,00%

Резерви 13.996.232 13.996.232 13.996.231 3,62% 4,20% 4,60% 0,00%

Акумулирана добивка/ загуба 125.241.905 125.311.040 66.491.637 32,35% 37,59% 21,84% -46,94%

Нето тековна добивка/ загуба 69.135 -58.819.403 -16.140.681 0,02% -17,65% -5,30% -72,56%

Б) ДОЛГОРОЧНИ ОБВРСКИ 143.864.504 143.194.957 125.291.718 37,17% 42,96% 41,15% -12,50%

Заеми и кредити 49.185.120 41.063.134 32.789.975 12,71% 12,32% 10,77% -20,15%

Други долгорочни обврски 94.679.384 102.131.823 92.501.743 24,46% 30,64% 30,38% -9,43%

В) ТЕКОВНИ ОБВРСКИ 68.672.464 74.403.982 79.616.728 17,74% 22,32% 26,15% 7,01%

Обврски спрема добавувачи 64.575.198 67.234.225 67.329.639 16,68% 20,17% 22,11% 0,14%

Обврски кон вработени 2.515.730 2.636.099 2.281.917 0,65% 0,79% 0,75% -13,44%

Обврски кон даноци 281.469 230.768 1.171.770 0,07% 0,07% 0,38% 407,77%

Краткорочни позајмици 800.000 3.532.823 7.833.335 0,21% 1,06% 2,57% 121,73%

Резервации 0 0 0 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%

Други тековни обврски 500.067 770.067 1.000.067 0,13% 0,23% 0,33% 29,87%

ВКУПНА ПАСИВА 387.086.746 333.329.314 304.498.140 100,00% 100,00% 100,00% -8,65%



Запишаниот капитал и резерви остануваат непроменети во однос на ланските години,

додека ставката на акумулирана добивка е помала за износот од ланската нето- загуба.

Тековните обврски се зголемени за вкупно ↑7% во однос на претходната година и тоа

најмногу поради зголемените обврски за краткорочни позајмици во однос на

претходната година. Обврските кон вработени се однесуваат на декемвриската плата и

истите се намалени за 354 илјади денари во однос на лани. Обврските спрема

добавувачи се на исто ниво во споредба со ланската година. Долгорочните обврски по

заеми беа претходно коментирани на стр. 8 во делот за извори на средства.

4.4 ФИНАНСИСКИ ПОКАЗАТЕЛИ

Финансиските показатели се релативни показатели кои ги претставуваат односите

помеѓу одделни билансни позиции. Тие се добиваат врз база на хоризонтални,

вертикални и временски споредби на позициите од финансиските извештаи на

одредена компанија. При интерпретација на наведените финансиски показатели треба

да се земе предвид дека не секогаш висината на показателите е доволна за да се утврди

квалитетот на финансиската состојба и работењето на компанијата која е предмет на

финансиската анализа. Често се случува различни финансиски показатели од иста група

да водат кон спротивни заклучоци. Показателите не треба да се интерпретираат сами

по себе, во предвид треба да се земат околностите под кои работела компанијата,

природата на самата индустрија во која таа работи, природата на самите производни

процеси и производи, споредба со компании од ист или сличен тип итн.

Во овој дел од Годишниот извештај за работењето на РЖ Институт во 2016 година, ќе

бидат наведени показатели на: ликвидноста, активноста и профитабилноста на

компанијата.

Стапката на тековна ликвидност е основниот тест за ликвидноста на една компанија.

Концептот на овој показател е да се утврди дали краткорочните средства на

компанијата (пари, парични еквиваленти, хартии одвредност, побарувања, залихи) се

доволни да се исплатат краткорочните обврски (сметки, краткорочни долгови-

побарувања од купувачи, пресметани трошоци, даноци). Оптималната вредност на

стапката за тековна ликвидност зависи од дејноста на компанијата, но најчесто се

смета дека истата треба да изнесува 2. Ако стапката на тековна ликвидност изнесува 2

тоа значи дека компанијата има два пати повеќе тековни средства од оние кои и се

потребни за подмирување на тековните обврски во текот на годината.

Коефициентот на моментна ликвидност е поконзервативен од тековниот коефициент,

поради тоа што не ги опфаќа залихите и другите тековни средства кои потешко се

конвертираат во готовина. За показателот за моментна ликвидност се смета дека

вредноста треба да биде поголема од 1.



Показателите на тековна и моментална ликвидност се во опаѓање во однос на

минатите години, но сеуште се во рамки на препорачливите вредности.

Показатели на ликвидноста

2014

2015

2016

Тековна ликвидност

3,2

2,31

1,95

Моментна ликвидност

2,04

1,72

1,44

Нето обртен капитал

150.805.316

97.505.766

75.781.859

Нето обртниот капитал е позитивен во трите периоди, и покажува дека тековните

средства ги надминуваат тековните обврски, но евидентно е намалувањето на нето

обртниот капитал во последните години. Нето обртниот капитал во 2014 година е 151

милион денари, во 2015 година е 97,5 милиони денари и во 2016 тој изнесува

приближно 76 милион денари.

Показателите за деловна активност, познати уште и како показатели на обртот, ја

покажуваат брзината со која компанијата остварува обрт на побарувањата, залихите,

долгорочните средства или пак на вкупните средства.

Обртот на побарувањата изнесува 2,48 во 2014 година, 1,9 во 2015 година и 1,21 во 2016

година. Ова е уште еден доказ дека наплатата на побарувањата е влошена.

Показатели на активноста

2014

2015

2016

Обрт на побарувањата 2,48 1,90 1,21 Обрт на залихите 3 2,28 2,52 Просечно времетраење на врзување на средствата 122 160 145 Обрт на основни средства 1,41 0,84 0,66 Обрт на вкупни средства 0,61 0,40 0,30

Показателот за обрт на залихите покажува колку брзо компанијата ги користи

залихите во создавањето на готови производи и услуги за продажба.

Кога се анализира просечниот број на денови во кои средствата на компанијата се

врзани во различни облици на залихи, треба да се земе предвид природата на дејноста

и процесот на работа на компанијата. Во 2016 година, овој показател и показателот на

просечното времетраење на врзување на средствата се подобрени во споредба со



ланската 2015 година, но сепак далеку од годините пред 2013 кога изнесуваше и 8.

Коефициентите сигнализираат намалување на нивната циркулација и забавено

претворање во пари.

Коефициентот на просечно времетраење на врзување на средствата бележи

намалување во споредба со претходните две годни. Еден од најзначителните фактори

за зголемување на овој коефициент е зголемениот обем на производство на уметнички

одлеаноци врз основа на покрупни договори, со подолго временско растојание на

изведба и монтажа.

Показателот на обрт на основните средства се намалува од 0,84 во 2015 година за да во

2016 падне на 0.66 поради намалените приходи. Ова значи дека на еден денар вложен

во основни средства се остваруваат приходи од 1.41 денари во 2014 година, 0.84 во

2015 година и 0.66 денари во 2016 година.

Што се однесува до показателот на обрт на вкупните средства, неговите вредности се

движат на 0.61 денари на вложени срества во 2014 година, 0.40 денари во 2015 година

и 0.30 денари во 2016 година. Ваквите резултати не можат да се интерпретираат сами

по себе, туку треба да се изврши споредба во рамките на дејноста на која и припаѓа

Друштвото, со оглед на тоа што различни дејности, поради самата природа на дејноста

бележат повисок или понизок обрт во своето работење. Во однос на користењето на

средствата на компаниите, овие показатели не даваат информации за: вредноста на

продажбата на кредит која е ненаплатива, кои средства придонесуваат најмногу за

остварениот вкупен обрт накомпанијата и бројот на неостварените продажби поради

строгите услови на кредитирање на купувачите.

На следната табела се дадени финансиските показатели на профитабилност на

компанија за последните три години:

Показатели на

профитабилност

2014

2015

2016

Бруто профитна маржа 5,7% -31,7% -10,1% Нето профитна маржа 0,0% -41,8% -16,7% Принос на вкупни средства 0,0% -17,6% -5,3% Принос на сопствен капитал 0,0% -50,8% -16,2%

Бруто профитната маржа изнесува 5,7% во 2014 година, во 2015 и 2016 е со негативен

предзнак пораи оперативните загуби. Поради финансиски резултати на оперативна и

нето- загуба, сите показатели на профитабилноста за 2016 година се негативни, но вреди

да се напомене дека има значително подобрување во однос на ланската 2015 година.



Друга аналитичка вредност на нето-профитната маржа е во тоа што таа, практично, нѝ

покажува колкав просечен дел од цената на производите ѝ останува на компанијата

како нето- добивка. Намалувањето на овој показател, меѓудругото, укажува и на

потреба од евентуално зголемување на цените на одредени производи на Друштвото,

секако доколку постои пазарна можност за тоа.

4.5 ОСТВАРУВАЊЕ НА ПЛАНИРАНИОТ Б.У. ЗА 2016

Оствaрувањето на планираниот Биланс на успех за 2016 година е прикажан подолу:

БИЛАНС НА УСПЕХ

План 2016

Остварено 2016

% на остварување

Приходи од продажба на производи и услуги

176.364.164

96.677.916

54,82 %

Останати приходи 0 447.844 -

ВКУПЕН ПРИХОД 176.363.164 97.125.760 55,07 %

Трошоци за материјали и енергија 96.504.963 41.621.010 43,13%

Трошоци за плати 27.395.772 22.999.299 83,95 %

Останати трошоци 18.519.893 29.696.080 160,34%

ВКУПНО ГОТОВИНСКИ ТРОШОЦИ 142.420628 94.316.389 66,22%

Амортизација 11.191.286 12.604.577 109,56%

ОПЕРАТИВНА ДОБИВКА 33.943.536 - 9.795.206 - 139,61%

Финансиски приходи 0 4.217.414 -

Финансиски расходи 4.498.900 10.562.889 -

Добивка/ загуба пред даноци 17.803.350 -16.140.681 -166,26%

Данок на добивка 1.780.000 - -

НЕТО ДОБИВКА/ ЗАГУБА 16.023.350 -16.140.681 -100,73

Во периодот јануари - декември 2016 година, РЖ Институт има остварено приходи од

продажба во износ од 97,1 милиони денари што претставува остварување на планирани

приходи со 55% од планираните приходи кои беа проектирани на 176,3 милиони

денари.

Вкупните готoвински трошоци се помали за 34% од планираните за истиот период,

амортизацијата изнесува 12,6 мил. денари и е за 9,5% повисока од планиранатa.

Финансиските приходи се значително повисоки во однос на тоа дека не беа

испланирани финансиски приходи за годината, но повисоки се и финансиските расходи.

Како што веќе напоменавме во овој Годишен извештај, ова зголемување се должи и на

високиот раст на девизниот курс на доларот, состојба која може да подлежи на промени

во иднина.



Оперативната добивка и нето добивката немаат позитивно остварување на

планираното, со оглед на остварените загуби во овој дел.

Главните причини за поголемото отстапување од Планот кај нето добивката, а со тоа и

кај другите показатели, произлегува и од:

- Неповолната финансиска ликвидност во која веќе извесен период се наоѓа

нашата компанија. Со оглед на тоа дека нашата компанија се базира на

трудоинтензивна работа со високи инвестиции во производната опрема,

потребна е редовна ликвидност како континуирано би имале набавка на

суровини и производство кај заводите барем на ниво доволно за покривање на

фиксните трошоци кои тие ги остваруваат. Проектите во кои ние работиме се

финансиски крупни за нашата компанија, истите се остваруваат и наплаќаат на

подолг временски период, така што за сметка на крупните договори од Заводот

за бакар кои мора да се испочитуваат, во втор план како и минатата година,

сеушта остана производството при Заводот за алуминиум. Приходите од

произведените алуминиумски легури во 2016 година се десет пати помали од

2012 година. Менаџментот работеше на што побрзо завршување и наплата на

ваквите проекти и презема мерки на намалување на трошоците, како би можеле

финансиите повеќе да ги насочиме кон Заводот за алуминиум кој до неодамна

беше доминантен завод во работењето на РЖ Институт. Ова е воочливо и во

финансиските извештаи кои имаат значително подобрување од ланската година,

но сеуште треба активно да се работи на премостување на кризниот период и

враќање на позитивните финансиски резултати;

- Помали приходи од продажба на огноотпорните маси и додатоци од

планираните за 2016 година. Нашиот најголем купувач на огноотпорни

материјали и нивното неработење т.е. застои силно влијаат на нашата продажба

на огноотпорни материјали кои се користат при самото производство на челик.

Како што веќе кажавме, реализацијата на овие производи е поголема за 13% во

споредба со лани, а значително помала од претходните години како 2010, 2011

и 2012 година;

- Финансискиот негативен резултат во висина од 14,1 милиони денари, пред се

поради растот на девизниот курс на доларот, валута во која имаме обврски кон

кредити.

РЖ ИНСТИТУТ АД СКОПЈЕтел: 02/ 3287- 818 факс: 02/ 3287-819

е-маил: [email protected]

Documents

R@ INSTITUT AD - Skopje