R Z . M - MOIPiP · 2011-01-03 · Halina Serafin - Nowy Targ Œ 86 PielŒgniarki: Ma‡gorzata Cieœlik - Olkusz Œ 169 Stanis‡aw £ukasik - Kraków Œ 139 Danuta Adamek - Miechów

1

2

REGIONALNA ORGANIZACJA

ZWI¥ZKOWA WOJ. MA£OPOL-SKIEGO OGÓLNOPOLSKIEGO

ZWI¥ZKU ZAWODOWEGO PIE-LÊGNIAREK I PO£O¯NYCHzaprasza wszystkich zainte-

resowanych obron¹ prawpracowniczych do aktywne-go w³¹czenia siê w dzia³al-no�æ zwi¹zkow¹.

SIEDZIBA I ADRES DO KORESPONDENCJI:Regionalna Organizacja Zwi¹zkowa

woj. Ma³opolskiego OZZPiPAl.1000-lecia 13, 32-300 Olkusztel/fax 0-32 758 12 41Przewodnicz¹ca � Gra¿yna Gaj,tel. 0604 230 759

Zarz¹d Stowarzyszenia:1. Prezes - Krystyna Kowalik,2. Z-ca Prezesa - Krystyna Synowska,3. Sekretarz - Ma³gorzata Gidziñska,4. Skarbnik - Bogumi³a Jurczak,5. Cz³onek- Renata Struga.

Statutowym celem Stowarzyszenia jest realizacja zadañ zawodowych orazpomoc i wspieranie w problemach �rodowiska medycyny szkolnej. Osi¹gniê-ciem Stowarzyszenia jest doprowadzenie do zmiany zapisu w Ustawie o cho-robach zaka�nych i zaka¿eniach. Dziêki tej zmianie, higienistkom szkolnymprzywrócono prawo do wykonywania szczepieñ ochronnych. Ma³opolskie Sto-warzyszenie Pielêgniarek i Higienistek �rodowiskowych Medycyny Szkolnejzaprasza osoby pracuj¹ce w medycynie szkolnej do wspó³pracy.

Szczegó³owe informacje mo¿na uzyskaæ pod nr tel. 411-16-25.Adres siedziby Stowarzyszenia: Kraków, ul. St. ze Skalbmierza 7.

POLSKIE TOWARZYSTWO PIELÊGNIARSKIE

Polskie Towarzystwo Pielêgniarskiejest towarzystwem naukowym. Powsta-³o w 1924 r. jako Polskie Stowarzysze-nie Pielêgniarek Zawodowych (PSPZ),które by³o pierwsz¹ samorz¹dn¹ orga-nizacj¹ polskich pielêgniarek. Do Miê-dzynarodowej Rady Pielêgniarek zosta-³o przyjête w 1925 r.

Wybuch II wojny �wiatowej przerwa³dzia³alno�æ PSPZ. W 1957 r. reaktywo-wano dzia³alno�æ towarzystwa pod na-zw¹ Polskie Towarzystwo Pielêgniarskie(Polish Nurses Assocciation). PTP od1961 r. nale¿y do MiêdzynarodowejRady Pielêgniarek, a od 1979 jest cz³on-kiem Zrzeszenia Polskich TowarzystwMedycznych.

PTP dzia³a na podstawie Statutu.

Celem PTP jest:1. Rozpowszechnianie zdobyczy na-

ukowych w zakresie Pielêgniar-stwa i nauk pokrewnych orazkszta³towanie postaw etycznychcz³onków Towarzystwa.

2. Podnoszenie zawodowego i na-ukowego poziomu cz³onków To-warzystwa.

3. Inspirowanie prac naukowo - ba-dawczych i wdra¿anie ich wyni-ków do praktyki pielêgniarskiej.

4. Wymiana do�wiadczeñ z instytu-cjami i organizacjami naukowymiw kraju i za granic¹.

Powy¿sze cele Towarzystwo reali-zuje poprzez:v Opracowywanie projektów, opinii,

wniosków i postulatów w zakresieró¿nych dziedzin pielêgniarstwa.

v Organizowanie kongresów, konfe-rencji, kursów i warsztatów.

v Redagowanie Biuletynu Informa-cyjnego oraz prowadzenie dzia³al-no�ci wydawniczej.

Najwy¿sz¹ w³adz¹ PTP jest krajowyZjazd Delegatów, który mo¿e byæ zwo-³any jako zwyczajny i nadzwyczajny.Naczelnymi w³adzami Towarzystwa s¹:Zarz¹d G³ówny i G³ówna Komisja Re-wizyjna, natomiast organem opiniodaw-czym i doradczym Rada Naukowa.

PTP jest cz³onkiem:v Miêdzynarodowej Rady Pielêgnia-

rek � International Council of Nur-ses;

v Forum Europejskich NarodowychTowarzystw Pielêgniarek i Po³o¿-nych, WHO;

v Sta³ego Komitetu Pielêgniarekprzy Unii Europejskiej, PCN;

v Europejskiej Grupy PielêgniarekBadaczy � Workgro-up of European Nur-ses Research.

PTP w kraju wspó³pracje z:Ministerstwem Zdrowia,

M i n i s t e r -stwem Edu-kacji Naro-dowej iSportu, Naczeln¹ Rad¹ Pielêgniareki Po³o¿nych oraz radami okrêgowy-mi, Uczelniami wy¿szymi kszta³c¹-cymi pielêgniarki i po³o¿ne, CentrumKszta³cenia Podyplomowego Pielê-gniarek i Po³o¿nych, KrajowymO�rodkiem Wspierania Edukacji Za-wodowej, Zwi¹zkami ZawodowymiPielêgniarek i Po³o¿nych, Towarzy-stwami specjalistycznymi pielêgnia-rek i po³o¿nych, Polskim Towarzy-stwem Lekarskim, Izbami Lekarski-mi, Polskim Towarzystwem Higie-nicznym.

Zarz¹d Oddzia³u Ma³opolskiego PTP:Bogumi³a Kubowicz - PRZEWODNICZ¥CA,Gabriela Ginalska � Z-CA PRZEWODNICZ¥CEJ,Stefan Janusz � SKARBNIK,Bogus³awa Szeglowska � SEKRETARZ,Cz³onkowie:

JANINA BARANOWSKA, ANNA NOWACKA,MARIA DOMIN BUREK, BARBARA WYKA,JADWIGA BANY�-DÊBCIUCH

Komisja Rewizyjna: MARIA SZYDLAK,JADWIGA ARENDARCZYK, BARBARA DUDEK.

Adres do korespondencji:PTP Oddzia³ Ma³opolski Krakowski, Szpital

Specjalistyczny im. Jana Paw³a II, ul. Pr¹dnicka80,

31-202 Kraków, tel. 0 - 692 422 688.

MA£OPOLSKIE STOWARZYSZENIE PIELÊGNIA-REK I HIGIENISTEK �RODOWISKOWYCH

MEDYCYNY PRACYOd 1999 r. na terenie Krakowa dzia³aMa³opolskie Stowarzyszenie Pielêgnia-rek i Higienistek �rodowiskowych Me-

dycyny Szkolnej.

3

Ad Vocem

Wydaje:

Ma³opolska Okrêgowa IzbaPielêgniarek i Po³o¿nych

Adres redakcji:Biuro Ma³opolskiej OkrêgowejIzby Pielêgniarek i Po³o¿nych

31-133 Krakówul. Dunajewskiego 6 IIIp.

fax/tel. 422 - 88 - 54

e-mail:[email protected]

biuro czynne:od poniedzia³ku do pi¹tku

w godz. 800 - 1830

Sprawy zwi¹zane z PRAWEM

WYKONYWANIA ZAWODU

za³atwiane s¹ w poniedzia³ek

w godz. 900 - 1600 orazod wtorku do pi¹tku

w godz. 900 - 1500

Porad prawnych dla cz³onkówsamorz¹du z zakresu:

PRAWA PRACY I PRAWA MEDYCZNEGO

udzielaprawnik mgr Zbigniew Cybulskiwe wtorki w godz. 1000 - 1200,w czwartki w godz. 1600 - 1800

Telefon: 430-07-23.

Porad prawnych dla cz³onkówsamorz¹du z zakresu: PRAWA

CYWILNEGO, PRAWA RODZINNEGO,PRAWA KARNEGO I PRAWA PRACY

udzielaadwokat Monika Ca³a

w �rody w godz. 1500 - 1600.Telefon: 430-07-23.

Posiedzenia Komisji Socjalnejodbywaj¹ siê w pierwsz¹

�rodê miesi¹ca

Kasa czynna codziennieod 1200 - 1600

Pismo Ma³opolskiej OkrêgowejIzby Pielêgniarek i Po³o¿nych

W numerze:

POLSKIE TOWARZYSTWO PIELÊGNIARSKIE

MA£OPOLSKIE STOWARZYSZENIE PIELÊGNIAREK I HIGIE-NISTEK �RODOWISKOWYCH MEDYCYNY SZKOLNEJ

REGIONALNA ORGANIZACJA ZWI¥ZKOWA WOJ. MA£OPOL-SKIEGO OGÓLNOPOLSKIEGO ZWI¥ZKU ZAWODOWEGO

PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

XIX ZJAZD NADZWYCZAJNY DELEGATÓW MOIPIP -AGNIESZKA MAJEWSKA-SIWEK

APEL I STANOWISKA PRZYJÊTE PRZEZ DELEGATÓW XIXNADZWYCZAJNEGO ZJAZDU MOIPIP

PIERWSZE POSIEDZENIE NOWEJ RADY OKRÊGOWEJ MOIPIPNOWY ZOL NA UJASTEK 3, W CENTRUM MEDYCZNYM

I SPOTKANIE SZKOLENIOWE PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH:�LEPIEJ ZAPOBIEGAÆ NI¯ LECZYÆ�

III KONFERENCJA SZKOLENIOWO - NAUKOWA: �PACJENT-PIELÊGNIARKA. PARTNERZY W DZIA£ANIU�

EWA DOERINGER - �KODEKS ETYKI ZAWODOWEJ POL-SKIEJ PIELÊGNIARKI I PO£O¯NEJ RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ W ODNIESIENIU DO PRAW PACJENTA�HALINA O¯ÓG - �OD ODDZIA£U PSYCHIATRYCZNEGO DO

ODDZIA£U PSYCHOTERAPEUTYCZNEGO�KONFERENCJA INFORMACYJNO - SZKOLENIOWA �EUROPA-

KONTYNENT ZDROWIA�EWA KOSTRZ - �UZNAWANIE KWALIFIKACJI PIELÊGNIAREK

I PO£O¯NYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ -NOWE ROZPORZ¥DZENIA�

EWA STANEK, BO¯ENA MITKA - �PIERWSZY STACJONAR-NY ZAK£AD OPIEKI D£UGOTERMINOWEJ W MA£OPOL-SCE ZORGANIZOWANY I PROWADZONY PRZEZ PIELÊ-GNIARKI

ALICJA MENDYK - �SZWEDZKIE PO£O¯NE W KRAKOWIE�AGNIESZKA MAJEWSKA-SIWEK - �SPOTKANIE W SPRAWIE

LICENCJATU DLA PO£O¯NYCH�I POSIEDZENIE KOMISJI KSZTA£CENIA MOIPIPINFORMACJA KOMISJI KSZTA£CENIA

REGULAMIN KOMISJI KSZTA£CENIA MOIPIPREGULAMIN PRZYZNAWANIA PO¯YCZKI BEZPROCENTOWEJ

NA KSZTA£CENIE PODYPLOMOWE

MGR DANUTA FIJA£KOWSKA-SALAWA - �OKRÊGOWY

RZECZNIK ODPOWIEDZIALNO�CI ZAWODOWEJ MO-IPIP�

KONKURSY NA KIEROWNICZE STANOWISKA PIELÊGNIARSKIE

ROZWI¥ZANIE KONKURSU - �TY TE¯ MO¯ESZ POMÓC�

.....................2

.....................2

.....................2

.....................4

.....................5

.....................7

.....................8

.....................9

....................13

....................13

....................15

....................17

....................17

....................20

....................23

....................25

....................26

....................26

....................27

....................28

....................29

....................30

....................32

4

XIX ZJAZD NADZWYCZAJNY

Po otwarciu obrad i powitaniu zaproszonych Go�ci przezPrzewodnicz¹cego Tadeusza Wadasa, Delegaci wybraliPrezydium Zjazdu.

Przewodnicz¹c¹ Prezydium zosta³a Ma³gorzata Cie�lik,a jej zastêpcami � Stanis³aw £ukasik i Ewa Doeringer.Rolê Sekretarzy pe³nili: Barbara Wyka i Zbigniew Wosz-czyna, Sekretarzy � Protokolantów: Anna Budka i Ma-rzena Michalczewska.

Przewodnicz¹ca Komisji Mandato-wej Dorota Jakubczyk og³osi³a ko-munikat stwierdzaj¹cy, ¿e osóbuprawnionych do g³osowania jest -336, podpisanych na li�cie - 283, akworum stanowi - 169 osób, w zwi¹z-ku z tym Zjazd jest prawomocny.

Delegatka Barbara Ganicz zaape-lowa³a do cz³onków Rady Okrêgowejoraz do Przewodnicz¹cego o ust¹pie-nie z pe³nionych funkcji. Wniosek tenpopar³a Przewodnicz¹ca NaczelnejKomisji Rewizyjnej Aleksandra Ewertowska.

Przewodnicz¹cy Tadeusz Wadas jako pierwszy poda³siê do dymisji. Nastêpnie do dymisji podali siê nastêpuj¹-cy cz³onkowie Okrêgowej Rady: Dorota Jakubczyk, Anna

29 kwietnia br. w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowieodby³ siê XIX Zjazd Nadzwyczajny Delegatów Ma³opolskiej Okrê-gowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych, podczas którego wybranazosta³a nowa Rada Okrêgowa.

Zwo³anie Nadzwyczajnego Zjazdu by³o efektem tego, ¿e Dele-gaci XVIII Okrêgowego Zjazdu w dniu 31 marca br. nie przyjêlisprawozdania z dzia³alno�ci Rady Okrêgowej i wyrazili wobecniej votum nieufno�ci.

XIX Zjazd Nadzwyczajny Delegatów

Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych

W WYBORACH NA

PRZEWODNICZ¥CEGO

MORPIP KANDYDOWALI:- TADEUSZ WADAS -PONOWNIE WYBRANY

- JÓZEF BOLES£AWLUBERDA

Budka, Józef Boles³aw Luber-da, Maria Barbara Lichoñ,Anna Grajcarek, Janina £ê-gosz, Halina Su³kowska, EwaKostrz, Sabina Wy¿ga, AnnaSas, Jan Goliñski, Bo¿enaDworska, Kazimiera Obrzy-dowska, Teresa Kukla, Danu-ta Adamek, Zofia Ko³odziejska,Teresa Kot, Zofia D¹browa, Te-resa Fujak, Lila K³osiñska, W³a-dys³awa Kurek, Maria Tomasik,

Zuzanna Mys³owska, Stanis³aw £ukasik, Ma³gorzata Cie-�lik, Ewa Doeringer.

Ze wzglêdu na nieobecno�æ na Zje�dzie dwóch cz³on-ków Rady Okrêgowej - Anny Borek i Ewy Najdek przepro-wadzono z nimi rozmowy telefoniczne. AnnZjazd przyj¹³dymisjê Przewodnicz¹cego i cz³onków Rady Okrêgowej.W wyborach na Przewodnicz¹cego Ma³opolskiej Okrêgo-wej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych kandydowali:

- Tadeusz Wadas, który otrzyma³ 178 g³o-sów i ponownie wybrany zosta³ Przewodni-cz¹cym MORPiP,- Józef Boles³aw Luberda � 95 g³o-sów.Przewodnicz¹cy Rady Okrêgowej MO-IPiP Tadeusz Wadas podziêkowa³ Delega-tom za zaufanie, którym go obdarzyli. Wdalszej czê�ci Zjazdu odby³y siê wybory doRady Okrêgowej MOIPiP. Zg³oszono 72 kan-dydatów.

G³osowa³o 280 Delegatów. G³osów wa¿-nych oddano � 243, g³osów niewa¿nych - 37.

W wyniku tajnego g³osowania cz³onkami Rady Okrê-gowej Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po-³o¿nych zostali (kolejno�æ wg liczby otrzymanych g³osów):

Po³o¿ne:Beata Gawlik - Wabik - Kraków � 89Edyta Niejadlik - Kraków � 86Halina Serafin - Nowy Targ � 86

Pielêgniarki:Ma³gorzata Cie�lik - Olkusz � 169Stanis³aw £ukasik - Kraków � 139Danuta Adamek - Miechów � 133Ewa Doeringer - Kraków � 131Ewa Kostrz - Kraków � 129Andrzej K¹dzielski - Kraków � 127Zuzanna Mys³owska - Kraków � 126Janina £êgosz - Kraków � 125Dorota Jakubczyk - Kraków � 122

Zofia D¹browa - Limanowa � 116Teresa Kot - Kraków � 109Jan Goliñski - Limanowa � 106Anna Sas - Kraków � 103Zofia Klimala - Nowy Targ � 102Bo¿ena Dworska - Kraków � 98Lila K³osiñska - Wadowice � 97Ewa Le�niak - Kraków � 97Beata Kalisz - Kraków � 94Józef Boles³aw Luberda - Nowy Targ � 94

Marzena Michalczewska - Kraków � 93Jolanta £ysak - Wadowice � 90Anna Pindelska - Kraków � 90Gra¿yna Maziak - Nowy Targ � 89Danuta Glazer - Kraków � 86Ma³gorzata Kwiatkowska - Limanowa � 86

Podczas Zjazdu, w trakcie oczekiwania na wyniki g³oso-wañ, g³os zabiera³a Prezes Naczelnej Rady Pielêgniarek iPo³o¿nych dr El¿bieta Buczkowska. Przybli¿y³a Delega-tom m.in. nowy system kszta³cenia pielêgniarek (licencjat) ifinansowania kszta³cenia ze strony pañstwa. Mówi³a o no-wych zadaniach pielêgniarek jako edukatorów zdrowia, oroli pielêgniarek i po³o¿nych w Polsce i Unii Europejskiej, omo¿liwo�ciach uzyskania �rodków finansowych z UE na

kszta³cenie, o samodzielno�ci zawodowej, kszta³ceniu, pro-cedurach, kompetencjach pielêgniarek i po³o¿nych, o kon-traktowaniu us³ug w NFZ. Poruszy³a te¿ sprawê wyboru pie-lêgniarki i po³o¿nej jako �wiadczeniodawcy przez pacjenta.

Swoje spostrze¿enia przedstawi³a równie¿ przewodni-cz¹ca Zwi¹zku Zawodowego Pielêgniarek i Po³o¿nych Gra-¿yna Gaj mówi¹c o obowi¹zuj¹cych normach zatrudnie-nia oraz �ustawie 203�.

5


Koñcz¹c obrady XIX Zjazdu Nadzwyczajnego Przewod-nicz¹cy Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po-³o¿nych Tadeusz Wadas podziêkowa³ zaproszonym Go-

�ciom, Delegatom i Komisjom. Zaproponowa³ te¿ wspó³-pracê tym wszystkim osobom, które chcia³yby pracowaæna rzecz samorz¹du, a nie wesz³y w sk³ad Rady Okrêgo-wej.

GO�ÆMI XIX NADZWYCZAJNEGO ZJAZDU BYLI: EL¯BIETA BUCZKOWSKA - PREZES NACZELNEJ

RADY PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH, ALEKSANDRA EWERTOWSKA - PRZEWODNICZ¥CA NACZELNEJ KO-MISJI REWIZYJNEJ, BOGUMI£A KUBOWICZ � PRZEWODNICZ¥CA POLSKIEGO TOWARZYSTWA PIELÊGNIAR-

SKIEGO, GRA¯YNA GAJ � PRZEWODNICZ¥CA ZWI¥ZKU ZAWODOWEGO PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH.AGNIESZKA MAJEWSKA-SIWEK

Tre�æ Apelu i Stanowisk przyjêtych przez Delega-tów XIX Nadzwyczajnego ZjazduMa³opolskiej

Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych publikuje-my poni¿ej:

Apel Nr 1XIX Zjazdu Nadzwyczajnego Delegatów Ma³opol-skiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych z

dnia 29 kwietnia 2004 r.skierowany do Rady Nadzorczej Narodowego

Funduszu Zdrowia i Ministra ZdrowiaDelegaci XIX Nadzwyczajnego Zjazdu Delegatów Ma-

³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych ape-luj¹ do Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia w War-szawie o przyspieszenie decyzji akceptuj¹cej zmiany wplanie finansowym na 2004 r. dla Oddzia³u Ma³opolskie-go Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie.

UZASADNIENIEWniosek o zgodê na zmianê planu finansowego z³o¿ony

zosta³ przez MOW NFZ ju¿ kilka miesiêcy temu w Warsza-wie, lecz do tej pory nie ma odpowiedzi w tej sprawie.

Zmiany w planie finansowym umo¿liwi¹ korektê w kon-

traktowaniu pielêgniarskiej opiekid³ugoterminowej i aneksowanieumów na 2004 rok. Zak³ady realizu-

j¹ce umowy w tym zakresie wiedz¹ jak bardzo jest po-trzebne zwiêkszenie ilo�ci osobodni do realizacji, a co zatym idzie etatów dla pielêgniarek rodzinnych.

Pielêgniarska opieka d³ugoterminowa jest realizowana wwarunkach domowych dla chorych le¿¹cych, z ocen¹ sta-nu zdrowia wg skali Barthel do 40 punktów, wymagaj¹cychsta³ej, codziennej pielêgnacji. Zapotrzebowanie na tego typu�wiadczenia jest bardzo du¿e, bior¹c pod uwagê choæbydane statystyczne - to w ramach jednego zak³adu potrzeb-ne jest co najmniej kilka etatów, a nie jeden - tak jak jest wchwili obecnej.

Koszt finansowy takiej opieki jest równie¿ ni¿szy ni¿ kosztpobytu pacjenta na oddziale szpitalnym.

Stanowisko nasze podziela Ma³opolski Oddzia³ NFZ -ale uzale¿nia zwiêkszenie ilo�ci etatów od zgody centraliNFZ w Warszawie i zatwier-dzenia zmian w planie finanso-wym.

Przewodnicz¹caXIX Zjazdu MOIPiP

(-) Ma³gorzata Cie�lik

STANOWISKO NR 1XIX Zjazdu Nadzwyczajnego Delegatów Ma³opol-skiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych z

dnia 29 kwietnia 2004 r.skierowane do Ministra Zdrowia i Narodowego

Funduszu ZdrowiaDelegaci XIX Zjazdu s¹ oburzeni tre�ci¹ ustaleñ zawar-

tych 6 stycznia br. miêdzy Ministerstwem Zdrowia a przed-stawicielami Porozumienia Zielonogórskiego. Do negocjacjinie zaproszono ani jednego przedstawiciela pielêgniarek ipo³o¿nych. W efekcie � wywalczono zmianê warunkówumów z NFZ na rok 2004 tylko dla lekarzy.Pielêgniarki i po³o¿ne pominiêto zupe³nie.

Uwa¿amy, ¿e te ustalenia w istotny spo-sób naruszaj¹ ustawowo zagwarantowa-n¹ samodzielno�æ wykonywania zawodupielêgniarki i po³o¿nej, zmierzaj¹ do wyeli-minowania pielêgniarek i po³o¿nych z ryn-ku us³ug medycznych, obni¿enia ich pozycji zawodowej,wprowadzaj¹ zjawisko mobingu. Zasady zawartego Poro-zumienia wprowadzi³y te¿ dowoln¹ interpretacjê zasad kon-traktowania �wiadczeñ i chaos w dzia³aniach wielu pod-miotów lekarskich oraz wojewódzkich oddzia³ów NFZ.

Niskie stawki kapitacyjne przeznaczone na �wiadczenia pie-lêgniarek i po³o¿nych nie gwarantuj¹ nawet realnego pokrycia

kosztów realizowanych us³ug, gdy¿ znacznie zmniejszono war-to�æ kontraktów w stosunku do 2003 r. - pielêgniarskich o ok.20-30%, po³o¿nych � ok. 50%. Istnieje realna gro�ba, ¿e ni-skie �rodki przeznaczane na �wiadczenia pielêgniarskie i po-³o¿nicze w podstawowej opiece zdrowotnej doprowadz¹ dolikwidacji tej opieki � szczególnie w stosunku do osób ob³o¿niei przewlekle chorych, osób starszych, kobiet w ci¹¿y i po³oguoraz noworodków. Nasila siê te¿ zjawisko ingerowania lekarzyw kompetencje pielêgniarek i po³o¿nych rodzinnych.

Taka sytuacja ju¿ skutkuje: zwalnianiem pielêgniarek i po-³o¿nych zatrudnionych dotychczas w praktykach lekarskichlub zatrudnianiem ich na umowy-zlecenia, niemo¿no�ci¹

utrzymania siê samodzielnych praktyk pielê-gniarskich i po³o¿niczych z powodu niekorzyst-nego finansowania przez NFZ, eliminowaniempielêgniarek i po³o¿nych z rynku pracy.

Delegaci XIX Zjazdu stanowczo domagaj¹ siêopracowania czytelnych zapisów dotycz¹cychzasad kontraktowania �wiadczeñ zdrowotnych,

wydzielenia i zwiêkszenia stawki kapitacyjnej na �wiadcze-nia pielêgniarskie i po³o¿nicze, wydzielenia i zagwarantowa-nia �rodków finansowych na realizacjê �wiadczeñ pielêgniar-skich i po³o¿niczych w godz. 1800 � 800 i na dy¿urach sobot-nio/�wi¹tecznych, pilnego wydania rozporz¹dzenia okre�la-j¹cego zakres kompetencji lekarza, pielêgniarki, po³o¿nej pod-stawowej opieki zdrowotnej oraz okre�lenia podstawowego

W SPRAWIE: eliminowa-nia pielêgniarek i po³o¿-

nych jako samodzielnych�wiadczeniodawców zrynku us³ug medycz-

6

Delegaci XIX Zjazdu zobowi¹zuj¹ Marsza³ka Wojewódz-twa Ma³opolskiego do podjêcia dzia³añzmierzaj¹cych do pozyskania �rodkówfinansowych na uruchomienie kszta³ce-nia licencjackiego dla po³o¿nych na Uni-wersytecie Jagielloñskim.

W styczniu 2005 r. maj¹c¹ bogatetradycje Krakowsk¹ Szko³ê Po³o¿nychim. Stanis³awy Leszczyñskiej opu�ciostatnie 20 absolwentek wydzia³u po³o¿nych. W tej sy-tuacji, je�li w Krakowie nie zostanie uruchomione kszta³-cenie licencjackie dla po³o¿nych, w Ma³opolsce nie bê-dzie ju¿ mo¿liwo�ci kszta³cenia siê w tym zawodzie.

Delegaci XIX Zjazdu Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pie-lêgniarek i Po³o¿nych stanowczo sprzeciwiaj¹siê propozycji Pos³a W. Szkopa, aby ¿³obkiprzekazaæ w gestiê resortu pomocy spo³ecznej.

Propozycja ta zg³oszona w toku prac nadrz¹dowym projektem ustawy o pomocy spo-³ecznej i restrukturyzacji publicznych zoz jestca³kowicie bezzasadna, a wprowadzenie jej w ¿ycie przy-niesie wiele negatywnych skutków.

Aktualnie ¿³obki jako zak³ady opieki zdrowotnej musz¹zatrudniaæ pielêgniarki, które zapewniaj¹ dzieciom wszech-

stronn¹ fachow¹ opiekê � me-dyczn¹, pielêgnacyjn¹, psychologiczn¹, kszta³tuj¹ w�ródnajm³odszych prozdrowotne zachowania i promuj¹ zdro-wy styl ¿ycia.

Przekazanie ¿³obków do resortu pomocy spo³ecznej spo-woduje, ¿e przestanie istnieæ wymóg zatrudniania pielê-gniarek, które zast¹pione zostan¹ przez opiekunki dzie-ciêce. Pielêgniarki zostan¹ pozbawione pracy, a dzieci fa-chowego nadzoru medycznego i pielêgnacyjnego. W Ma-

³opolsce zagro¿enie takie dotyczy funkcjonuj¹-cych aktualnie 27 ¿³obków � zatrudniaj¹cych 77pielêgniarek i po³o¿nych.

W zwi¹zku z tym Delegaci XIX Zjazdu zwraca-j¹ siê do Parlamentarzystów RP o zdecydowaneodrzucenie bezzasadnej i szkodliwej propozycji

przekazania ¿³obków w gestiêresortu pomocy spo³ecznej.

Delegaci XIX Zjazdu MOIPiP stoj¹ na stanowisku, ¿etaka sytuacja jest nie do przyjêcia.

Kraków jako o�rodek uniwersytecki posiada zarówno ka-drê naukow¹, jak i mo¿liwo�ci zorganizowania i prowa-dzenia kszta³cenia licencjackiego dla po³o¿nych - spe³nia-j¹cego dyrektywy Unii Europejskiej. Jedyn¹ przeszkod¹jest brak �rodków finansowych.

Delegaci XIX Zjazdu apeluj¹ do Marsza³ka Wojewódz-twa Ma³opolskiego o podjêcie zdecydowanych dzia³añ

zmierzaj¹cych do pozyskania z bud¿etupañstwa �rodków finansowych na zorga-nizowanie i uruchomienie w Krakowiekszta³cenia licencjackiego dla po³o¿nych.

Delegaci XIX Zjazdu zwracaj¹ siê rów-nie¿ do Ministra Zdrowia i Rektora Uni-wersytetu Jagielloñskiego z pro�b¹ owsparcie dzia³añ, które w tej sprawie po-

dejmie Marsza³ek Wojewódz-twa Ma³opolskiego.


koszyka �wiadczeñ zdrowotnych w zakresie �wiadczeñ pie-lêgniarki i po³o¿nej rodzinnej.

Uwa¿amy, ¿e podzia³ stawki kapitacyjnej w POZ z wyod-rêbnion¹ stawk¹ procentow¹ dla pielêgniarki w gabineciezabiegowym, pielêgniarki �rodowiskowo/rodzinnej, po³o¿nej�rodowiskowo/rodzinnej, lekarza POZ - stworzy przejrzy-sto�æ finansowania i zapobiegnie nieuczciwemu przejmo-waniu �rodków za �wiadczenia, które nie s¹ realizowane.

Obecna, dramatyczna sytuacja godzi nie tylko w pielê-gniarki i po³o¿ne, ale te¿ w dobro pacjentów (ograniczeniedostêpno�ci do �wiadczeñ POZ, obni¿enie ich jako�ci).

Sytuacja w medycynie szkolnej jest równie¿ dramatyczna� zw³aszcza w zakresie szczepieñ ochronnych i badañ bi-lansowych dzieci i m³odzie¿y, które z powodu nowych kon-traktów z NFZ s¹ zagro¿one. Brak odrêbnej stawki na �wiad-czenia lekarskie i znacz¹ce obni¿enie stawki pielêgniarskiej

� zagra¿a profilaktyce, obni¿y procent uodpornienia i unie-mo¿liwi prowadzenie wiarygodnej sprawozdawczo�ci. Uwa-¿amy, ¿e konieczne jest zwiêkszenie stawki kapitacyjnej dlapielêgniarek szkolnych, wydzielenie dodatkowej stawki na�wiadczenia lekarskie w medycynie szkolnej i przydzieleniedodatkowej stawki na szczepienia ochronne.

Delegaci XIX Zjazdu apeluj¹ do Ministra Zdrowia i Naro-dowego Funduszu Zdrowia o podjêcie dzia³añ zmierzaj¹-cych do szybkiej realizacji postulatów naszego �rodowi-ska i powstrzymania procesu eliminowania pielêgniarek ipo³o¿nych jako samodzielnych �wiadczeniodawców z ryn-ku us³ug medycznych. Jeste�my grup¹ zawodow¹ profe-sjonalnie przygotowan¹ do samodzielnego sprawowaniaopieki nad ubezpieczonymi. Uwa¿amy za niedopuszczal-ne, aby o naszych zawodachdecydowaæ bez naszego udzia-³u.




dnia 29 kwietnia 2004 r.skierowane do Parlamentarzystów RP i Rad-

nych wszystkich powiatów województwa ma³o-polskiego

W SPRAWIE: propo-zycji przekazania

¿³obków do resortupomocy spo³ecznej




dnia 29 kwietnia 2004 r.skierowane do Marsza³ka Województwa Ma³opol-skiego, Ministra Zdrowia i Rektora Uniwersytetu

Jagielloñskiego



W SPRAWIE: zobowi¹zania Mar-sza³ka Województwa Ma³opol-skiego do pozyskania z bud¿etupañstwa �rodków na sfinanso-wanie w Krakowie kszta³cenia li-cencjackiego dla po³o¿nych.

7

Z posiedzenia Rady Okrêgowej

Pierwsze posiedzenie nowej RadyOkrêgowej MOIPiP

Uchwa³a nr 227/IV/2004Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych

z dnia 19 maja 2004 r.

w sprawie: sk³adu osobowego Prezydium Ma³opolskiej Okrê-gowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych na okres IVkadencji.

na podstawie: art. 25 ust. 1 ustawy o samorz¹dzie pielêgniareki po³o¿nych z dnia 19 kwietnia 1991 r. (Dz. U. Nr41 poz. 178 z po�n. zm.),uchwala siê co nastêpuje:

§ 1W sk³ad Prezydium Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgnia-

rek i Po³o¿nych wchodz¹:

1. Przewodnicz¹cy MORPiP Tadeusz Wadas wybranyprzez XIX Zjazd Nadzwyczajny Delegatów MOIPiP,

oraz na podstawie protoko³u Komisji Skrutacyjnej powo³anejprzez MORPiP na posiedzeniu w dniu 19 maja 2004 r.:

2. Wiceprzewodnicz¹cy MORPiP:- Zuzanna Mys³owska,- Janina £êgosz,

3. Sekretarz � Stanis³aw £ukasik,4. Skarbnik � Anna Sas,5. Cz³onkowie:

- Danuta Adamek,- Ewa Kostrz,- Ma³gorzata Cie�lik,- Andrzej K¹dzielski,- Danuta Glazer,- Ewa Doeringer,- Beata Gawlik � Wabik - po³o¿na.

§ 2Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.

Pierwsze posiedzenie Rady Okrêgowej, wybranej na XIXZje�dzie Nadzwyczajnym Delegatów Ma³opolskiej Okrêgo-wej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych, odby³o siê 19 maja br.Cz³onkowie Rady Okrêgowej � w drodze g³osowania � wy-brali sk³ad Prezydium MORPiP oraz sk³ady osobowe sta-³ych Komisji i Zespo³ów problemowych MOIPiP.

Poni¿ej publikujemy tre�æ Uchwa³y Nr 227w sprawie sk³adu osobowego PrezydiumMORPiP oraz Uchwa³y Nr 229 w sprawie po-wo³ania sta³ych Komisji i Zespo³ów proble-mowych MOIPiP (wraz z za³¹cznikami).

Uchwa³a nr 229/IV/2004Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych

z dnia 19 maja 2004 r.

w sprawie: powo³ania sta³ych Komisji i Zespo³ów problem-owych Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniareki Po³o¿nych.

na podstawie: § 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o samorz¹dzie pielêgnia-rek i po³o¿nych z dnia 19 kwietnia 1991 r. (Dz.U. Nr 41 poz. 178 z po�n. zm.),uchwala siê co nastêpuje:

§ 1Powo³uje siê nastêpuj¹ce sta³e komisje problemowe w sk³ad,

których wchodz¹ wy³¹cznie cz³onkowie Rady Okrêgowej:1. Komisja Socjalna,2. Komisja Skarg i Wniosków,3. Komisja Etyki.

§ 2Powo³uje siê nastêpuj¹ce opiniodawcze komisje i zespo³y pro-

blemowe prowadzone przez cz³onków Rady Okrêgowej:1. Komisja ds. Kszta³cenia,2. Komisja ds. Po³o¿nych,3. Komisja Prawa i Legislacji,4. Zespó³ Redakcyjny Wydawnictwa oraz czasopisma ad

vocem.

§ 3Sk³ady osobowe Komisji zapisanych w § 1 zatwierdza Rada

Okrêgowa na pierwszym posiedzeniu.Sk³ady osobowe Komisji i Zespo³ów problemowych

okre�lonych w § 2 zg³aszaj¹ cz³onkowie Rady Okrêgowej.Sk³ady te Rada Okrêgowa zatwierdzi na kolejnychposiedzeniach.

§ 4Sk³ady osobowe Komisji i Zespo³ów problemowych s¹

za³¹cznikami do niniejszej Uchwa³y.§ 5

Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.

Za³¹cznik Nr 1do Uchwa³y nr 229/IV/2004 z dnia 19 maja 2004 r.

Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nychW sk³ad Komisji Socjalnej powo³uje siê nastêpuj¹ce osoby:

1. DANUTA ADAMEK - PRZEWODNICZ¥CA,2. ZOFIA D¥BROWA,3. LILA K£OSIÑSKA,4. STANIS£AW £UKASIK,5. BEATA GAWLIK � WABIK,

6. EDYTA NIEJADLIK,7. JAN GOLIÑSKI,8. MA£GORZATA KWIATKOWSKA.


Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych

W sk³ad Komisji Skarg i Wniosków powo³uje siê nastêpuj¹ce osoby:

1. EDYTA NIEJADLIK � PRZEWODNICZ¥CA,2. STANIS£AW £UKASIK,3. DANUTA ADAMEK,4. ZOFIA D¥BROWA,

5. LILA K£OSIÑSKA,6. ANNA PINDELSKA.

8

Centrum Medyczne wychodz¹c na-przeciw oczekiwaniom pacjentów sta-ra siê tworzyæ coraz lepsze warunki wjakich udzielane s¹ �wiadczenia me-dyczne. Maj¹c na uwadze ci¹g³y nie-dosyt ³ó¿ek d³ugoterminowych stara-my siê sprostaæ wymaganiom osób,które tej opieki potrzebuj¹. W ten spo-sób Centrum Medyczne poszerzy³ozakres swoich us³ug leczniczych i dia-gnostycznych otwieraj¹c Zak³ad Opie-kuñczo - Leczniczy. Zak³ad obejmujeca³odobow¹ opiek¹ i leczeniem oso-by, które przeby³y ostr¹ fazê leczeniaszpitalnego, maj¹ ukoñczony procesdiagnozowania, leczenia operacyjne-go lub intensywnego leczenia zacho-wawczego. Nie wymagaj¹ ju¿ dalszejhospitalizacji, jednak ze wzglêdu nastan zdrowia i stopieñ niepe³nospraw-no�ci oraz brak mo¿liwo�ci samodziel-nego funkcjonowania w �rodowiskudomowym wymagaj¹ sta³ego nadzo-ru lekarskiego, profesjonalnej pielê-gnacji i rehabilitacji.

Istotnym elementem wyró¿niaj¹cym

ZAK£AD OPIEKI ZDROWOTNEJ

�CENTRUM MEDYCZNE - NOWA HUTA� SP. Z O. O.KRAKÓW, UL. UJASTEK 3, TEL. 685-54-99WWW.CM.KRAKOW.PL NOWY ZOL NA UJASTEK 3

W CENTRUM MEDYCZNYMtê ofertê jest to, i¿ w bezpo�redniejblisko�ci znajduje siê wspó³pracuj¹-cy na sta³e z Zak³adem - Dzia³ Reha-bilitacji.

Sale, w którychprzebywaj¹ pa-cjenci s¹ prze-stronne i komfor-towo wyposa¿o-ne. Ka¿da z salposiada ³azienkê.W �rodku obiektuznajduje siê pokójdzienny �wietlico-wy, z którego jestte¿ wyj�cie na pa-tio, gdzie pacjen-ci mog¹ przeby-waæ na �wie¿ympowietrzu pod-czas cieplejszychdni.

Us³ugi �wiad-czone s¹ w ramach umowy podpisa-nej z Narodowym Funduszem Zdro-wia oraz odp³atnie.

Z posiedzenia Rady Okrêgowej


Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek iPo³o¿nych

W sk³ad Komisji Etyki powo³uje siê nastêpuj¹ce osoby:

1. EWA DOERINGER - PRZEWODNICZ¥CA,2. JÓZEF BOLES£AW LUBERDA,3. BO¯ENA DWORSKA,

4. JOLANTA £YSAK,5. HALINA SERAFIN.



W sk³ad Komisji ds. Kszta³cenia i Doskonalenia Zawodowegopowo³uje siê nastêpuj¹ce osoby:

1. ANDRZEJ K¥DZIELSKI - PRZEWODNICZ¥CY,2. ZOFIA KLIMALA,3. MA£GORZATA CIE�LIK,4. DANUTA GLAZER,5. TERESA KOT,6. BEATA KALISZ,7. ANNA PINDELSKA,

8. EWA LE�NIAK,9. JANINA £ÊGOSZ,10. GRA¯YNA MAZIAK,11. ZUZANNA MYS£OWSKA,12. MARZENA MICHALCZEWSKA,13. BEATA GAWLIK � WABIK,14. LILA K£OSIÑSKA.



W sk³ad Komisji ds. Po³o¿nych powo³uje siê nastêpuj¹ce osoby:

1. BEATA GAWLIK � WABIK -PRZEWODNICZ¥CA,2. DANUTA GLAZER,3. HALINA SERAFIN,

4. EDYTA NIEJADLIK,5. MA£GORZATA DZIOBOÑ.



W sk³ad Komisji Prawa i Legislacji powo³uje siê nastêpuj¹ceosoby:

1. EWA KOSTRZ � PRZEWODNICZ¥CA,2. DANUTA GLAZER,

3. TADEUSZ WADAS,4. ZUZANNA MYS£OWSKA.



W sk³ad Zespo³u Redakcyjnego Wydawnictwa oraz czasopismaad vocem powo³uje siê nastêpuj¹ce osoby:

1. JANINA £ÊGOSZ � KOORDYNATOR,2. AGNIESZKA KURBIEL,3. BEATA KALISZ,4. ZUZANNA MYS£OWSKA,5. TADEUSZ WADAS,6. EWA KOSTRZ,7. DANUTA GLAZER,

8. ANNA SAS,9. EWA LE�NIAK,10. BO¯ENA DWORSKA,11. DOROTA JAKUBCZYK,12. MARIA SKO£UBA,13. EWA DOERINGER,14. JADWIGA NOWORYTA.

Szczegó³owe informacje pod nume-rem telefonu: 644-95-00 wew. 24-09.

9

Miêdzynarodowy Dzieñ Pielêgniarki i Po³o¿nej

W Spotkaniu wziê³o udzia³ ok. 600 pielêgniarek i po-³o¿nych z terenu Ma³opolski oraz zaproszeni go�cie.Uczestnicy dwudniowego szkolenia wys³uchali referatówm.in. z zakresu medycyny, psychologii, promocji zdrowia.

W�ród kilkunastu tematów poruszanych podczas Spo-tkania znalaz³y siê m.in. takie jak: �Rola po³o¿nej i pielê-gniarki w naturalnym planowaniu rodziny� (lek. med. Ma-ria Szczawiñska), �Promocja zdrowia poprzez edukacjê.Program � Otwórzmy drzwi � otwórzmy serca dla ludzi

I SPOTKANIA SZKOLENIOWEPIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

Z okazji Miêdzynarodowego Dnia Pielêgniarki i Po³o¿nej w dniach 14 - 15 majabr. w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie odby³y siê I Spotkania Szko-leniowe Pielêgniarek i Po³o¿nych zorganizowane przez MOIPiP.Przewodnicz¹cy mgr Tadeusz Wadas z³o¿y³ wszystkim ¿yczenia wszelkiej po-my�lno�ci w ¿yciu osobistym i zawodowym i doda³, ¿e uczestnictwo w wyk³a-dach jest okazj¹ do nawi¹zania kontaktów, przyja�ni i wymiany do�wiadczeñ.

Krótkie przedstawienieSzpitala Powiatowego w

ChrzanowiePowiat chrzanowski po³o¿ony jest

w zachodniej czê�ci województwama³opolskiego, miêdzy Krakowem aKatowicami. Obejmuje obszar 371,5km2, co daje mu 19. miejsce w�ródpowiatów województwa ma³opolskie-go. Tworzy go 5 gmin, w tym 4 gmi-ny miejsko-wiejskie (Alwernia,Chrzanów, Libi¹¿, Trzebinia) oraz 1gmina wiejska (Babice). W powie-cie chrzanowskim zamieszkuje132 tys. mieszkañców (dane 2000rok).

Szpital Powiatowy w Chrzano-wie �wiadczy us³ugi medyczne narzecz mieszkañców powiatu, jak iosób spoza tego terenu. Zajmujeon obszar gruntu 14,5 ha, za� po-wierzchnia u¿ytkowa 46 461,36m2. Posiada 16 oddzia³ów ³ó¿ko-wych, o ³¹cznej liczbie ³ó¿ek 544 istacjê dializ:w 2 Oddzia³y Wewnêtrzne,w 2 Oddzia³y Chirurgiczne,w Pulmonologia,w Urologia,w Nefrologia,w Kardiologia,w Ortopedia,w Neurologia,w Oddzia³ Opiekuñczo-Pielêgna-

chorych na schizofreniê� (mgr Beata Rys),�Spo³eczne uwarunkowania zatruæ samo-bójczych m³odzie¿y� (mgr Zofia Fory�),czy �Zawód po³o¿nej w Unii Europejskiej�(dr Barbara Pra¿mowska).

Zgodnie z pro�b¹ uczestników spotka-nia poni¿ej publikujemy referat mgr Alicji Dobranowskiej�Program profilaktyki odle¿yn w Szpitalu Powiatowym wChrzanowie�.

Program profilaktyki odle¿yn w Szpitalu Powiatowym w Chrzanowie

cyjny,w Oddzia³ Rehabilitacyjny,w Oddzia³ Intensywnej Terapii,w Oddzia³ Po³o¿niczy,w Oddzia³ Ginekologiczny,

w Oddzia³ Dzieciêcy,w Noworodki.Atutem Szpitala Powiatowego jest

jego nowoczesne wyposa¿enie, facho-wa i wykszta³cona kadra medyczna.Ogó³em w szpitalu pracuje 824 pracow-ników (stan na 01.05.01), w tym 321

pielêgniarek i 61 po³o¿nych.W Szpitalu Powiatowym w Chrza-

nowie wykonano:- w 2000 r. - 14 611 ho-spitalizacji, w tym 10 072 ho-spitalizacji osób od 14-65. roku¿ycia oraz 3 250 powy¿ej 65.roku ¿ycia,- w 2003 r. - 18018 hospi-talizacji, w tym 9130 hospitali-zacji osób od 14-65. roku ¿y-cia oraz 6664 powy¿ej 65. roku¿ycia.

Ogólnie o odle¿ynach

Odle¿yny to rany spowodo-wane martwic¹ skóry i tkanek

podskórnych na skutek ich uciskania,upo�ledzeniem w nich kr¹¿enia krwii tym samym pogorszeniem od¿ywia-nia tkanek. Powstaj¹ ³atwo u osóbniedo¿ywionych, wyniszczonych, zdeficytem substancji bia³kowych wustroju, pozbawionych mo¿liwo�ci sa-

MGR ALICJA DOBRANOWSKA

MGR DOROTA ZYCHOWICZ

PIEL. DYPL. HALINA BUCZEK

PIEL. DYPL. BO¯ENA KÊPKA

LEPIEJ ZAPOBIEGAÆ NI¯

LECZYÆ

10


modzielnego poruszania siê.Odle¿yny stanowi¹ wci¹¿ problem medyczny, spo³ecz-

ny i ekonomiczny, a tak¿e humanitarny, któ-remu wielu specjalistów po�wiêca corazwiêcej uwagi. Odpowiedzialno�æ za zapo-bieganie powstaniu odle¿yn spoczywa napielêgniarce, która najwiêcej czasu po�wiê-ca choremu, zna potrzeby i problemy wy-stêpuj¹ce u pacjentów. To ona powinna wjak najlepszy sposób te potrzeby zaspoka-jaæ oraz wdra¿aæ mo¿liwie dobre rozwi¹za-nia.

Powstanie odle¿yn sprawia, ¿e chory or-ganizm, który powinien przy wspó³udzialemedycyny zwalczyæ pierwotn¹ chorobê,walczy z now¹ bolesn¹ dolegliwo�ci¹. Wy-d³u¿a to pobyt pacjenta w szpitalu.

Wyst¹pienie odle¿yn jest wynikiem nie-dostatecznej pielêgnacji chorego, za któr¹odpowiedzialny jest personel medyczny.Gojenie ju¿ powsta³ej odle¿yny jest niepomiernie trud-niejsze i znacznie bardziej pracoch³onne, a równie¿ ikosztowne, w porównaniu do nak³adów pracy i �rodkówfinansowych w³o¿onych w zapobieganie ich powstawa-niu.

Ca³y wysi³ek wspó³czesnej medycy-ny zmierza ku zapobieganiu chorobom.Profilaktyka jest jednym z naczelnych za-dañ s³u¿by zdrowia. Wdra¿anie standar-dów profilaktyki odle¿yn, w oparciu o no-woczesne monitorowanie przebiegu pro-filaktyki, ma na celu chroniæ pacjentaprzed dodatkowym cierpieniem i powi-k³aniami. Zapocz¹tkowanych ju¿ zmian, w sposobie poj-mowania wagi problemu i zaakceptowania rany odle¿y-nowej jako schorzenia wymagaj¹cego pilnego, w³a�ci-wego, nowoczesnego postêpowania profilaktycznego, niesposób ju¿ zahamowaæ. Konieczne jest prowadzenie dal-szej edukacji teoretycznej i praktycznej, jak równie¿ prze-kazywanie porad i wskazówek w tym zakresie pacjen-tom i cz³onkom ichrodzin.

Pro f i lak tykaodle¿yn to szeregrównorzêdnychdzia³añ wzajemniesiê uzupe³niaj¹-cych i wspieraj¹-cych. Trudno jestokre�liæ czêstotli-wo�æ powstawa-nia odle¿yn, aprzyczyn¹ takiegostanu rzeczy jestbrak obiektywnychdanych. Profilakty-ka jest niezwykle wa¿nym elementem procesu zapobie-gania odle¿ynom. Dla pielêgniarek i osób otaczaj¹cychopiek¹ swoich najbli¿szych istotna jest znajomo�æ pod-

staw rozpoznania zagro¿enia i zastosowania nowocze-snych metod profilaktyki. Wspó³czesna pielêgniarka po-

winna byæ przygo-towana do realiza-cji programu zapo-biegania odle¿y-nom. Zapobiega-nie odle¿ynom jesttak samo wa¿nejak rozpoznanie ileczenie.

Dla wspó³cze-snego pielêgniar-stwa, profilaktykauwa¿ana za wcze-sn¹ terapiê jestszans¹, któr¹ na-le¿y jak najszyb-ciej wykorzystaæ.

Wdra¿anieprogramu profilaktyki przeciwodle¿ynowej

Du¿a skala zjawiska, jakim jest powstawanie odle¿ynu hospitalizowanych pacjentów, zmusza nas do ci¹g³ego

poszukiwania takich metod postê-powania, które mog¹ zapewniæochronê zagro¿onych, a w sytuacjiwyst¹pienia zmiany odle¿ynowejwprowadziæ skuteczny proces le-czenia. Zapobieganie powstawaniuodle¿yn nale¿y do codziennychobowi¹zków pielêgniarek, jak rów-nie¿ innych cz³onków zespo³u tera-

peutycznego, sprawuj¹cego opiekê nad pacjentem d³u-gotrwale unieruchomionym.

Z prowadzonych obserwacji wynika, ¿e wyst¹pienieodle¿yny u pacjenta znacznie wyd³u¿a czas jego pobytuw szpitalu, a co za tym idzie, zwiêksza koszty hospitali-zacji, a tak¿e nara¿a chorego na dodatkowy ból i infekcjetowarzysz¹ce powsta³ym ranom. Dlatego personel me-

dyczny powinien d¹¿yæ to redukcji wystêpowa-nia odle¿yn.

Maj¹c na uwadze powy¿sze, Szpital Rejo-nowy w Chrzanowie w 1998 roku zg³osi³ swojeuczestnictwo w dzia³alno�ci �Ligi na Rzecz Pro-filaktyki Odle¿yn�. Powo³ano Zespó³ ds. Profi-laktyki Odle¿yn, który zaj¹³ siê prowadzeniemdokumentacji, a przede wszystkim samokszta³-ceniem, edukacj¹ personelu pielêgniarskiego,pacjentów i ich rodzin. Opracowano standardyzapobiegania oraz leczenia odle¿yn w poszcze-gólnych stopniach dla potrzeb naszego szpita-la.Od czerwca 1998 roku w oddzia³ach objêtychprogramem profilaktyki odle¿yn w naszym szpi-talu, zaczêto prowadziæ dokumentacjê. Skorzy-

stali�my ze wzorów dokumentacji opracowanej przez Biu-ro Profilaktyki Przeciwodle¿ynowej PPH �REAL� w Olsz-tynie, przy wspó³pracy dr n. biol. mgr piel. Gra¿yny Kruk-Kupiec z Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w

Wyst¹pienie odle¿yny upacjenta znacznie wyd³u¿aczas jego pobytu w szpita-lu, a co za tym idzie, zwiêk-

sza koszty hospitalizacji

11


Piekarach �l¹skich.

Dokumentacja Pielêgniarska sk³ada siê z nastê-puj¹cych czê�ci:

1. Dokumentacja dotycz¹ca chorego zagro¿onego wy-st¹pieniem odle¿yn i podjêtych wcze�niej dzia³añ tera-peutycznych REAL - 1. Chorego oceniamy wg skali Vaterlo, w okresie 2-3 go-dzin od momentu przy-jêcia na oddzia³. Je¿e-li przy przyjêciu choryotrzymuje 10 - 15punktów, ma za³o¿on¹ww. dokumentacjê.Kartê prowadzimyprzez ca³y czas poby-tu chorego w szpitalu.Oceny dokonujemy 2razy w tygodniu, wto-rek i pi¹tek. Zakoñcza-my przy wypisie chore-go z oddzia³u lub zgo-nie.Druga czê�æ kartyokre�la plan czynno�ci pielêgniarskich prowadzonych uchorego objêtego opiek¹.

2. Dokumentacja dotycz¹ca chorego z odle¿yn¹ REAL -2.Jest zak³adana choremu, który zosta³ przyjêty na oddzia³z odle¿yn¹ lub choremu, u którego wyst¹pi³a odle¿yna wtrakcie pobytu na oddziale.Oceniamy stopieñ nasilenia zmiany, jej wymiary i jej loka-lizacjê na sylwetce (rysunku) pacjenta i oznaczamy nu-merem 1. Przy ewentualnym pojawieniu siê dalszych od-le¿yn zaznaczamy miejsca ich powstania na sylwetce (ry-sunku) i nadajemy kolejne numery.Zmianê chorobo-w¹ oceniamy 2razy w tygodniu,przy wypisie i zgo-nie chorego. Drugaczê�æ karty okre�lajakie opatrunki, ja-kie dzia³ania zosta-³y podjête przy po-wsta³ej odle¿ynie uchorego.

3. Rejestr pacjen-tów zagro¿onychwyst¹pieniem od-le¿yny i pacjentówz odle¿yn¹.(Stanowi miesiêczne zestawienie przypadków na po-szczególnych oddzia³ach.)Wy¿ej wymieniona dokumentacja pielêgniarska zostajedo³¹czona do historii choroby chorego. Prowadzenie po-

wy¿szej dokumentacji jest udokumentowaniem wszyst-kich czynno�ci pielêgnacyjnych, wykonywanych przez pie-lêgniarki w zakresie profilaktyki i leczenia odle¿yn.Prowadzimy monitoring pacjentów zagro¿onych wyst¹-pieniem odle¿yn oraz pacjentów z odle¿ynami.Analiza dokumentacji prowadzonej na oddzia³ach pozwalana tworzenie okresowych zestawieñ dotycz¹cych skutecz-no�ci podejmowanych dzia³añ profilaktycznych. W wyni-ku systematycznej analizy zebranych danych dokonuje-

my porównañ w przekroju cza-sowym wg poszczególnychoddzia³ów.Tak prowadzona analizaumo¿liwia ocenê rezultatu za-stosowanych metod redukcjiodle¿yn na terenie naszegoszpitala. Zestawienia ilustruj¹-ce skuteczno�æ podejmowa-nych dzia³añ profilaktycznychprzedstawiane s¹ dyrekcjioraz personelowi szpitala.

Standardy profilaktyki prze-ciwodle¿ynowej oraz lecze-nia odle¿yn w zale¿no�ci od

stopnia zmiany odle¿ynowej (klasyfikacja ran wg Tor-rance�a) opracowane dla potrzeb naszego szpitala.

1. Standard postêpowania pielêgniarki przy zapobie-ganiu odle¿ynom.

2. Standard postêpowania pielêgniarki wobec pacjentaz odle¿yn¹, w zale¿no�ci od stopnia zmiany odle-¿ynowej - Odle¿yna I stopnia.

3. Standard postêpowania pielêgniarki wobec pacjentaz odle¿yn¹, w zale¿no�ci od stopnia zmiany odle-¿ynowej - Odle¿yna II stopnia.

4. Standard postêpowania pielêgniarki wobec pacjentaz odle¿yn¹ w zale¿no�ci od stopnia zmiany odle-

¿ynowej - Odle¿yna III stopnia.5. Standard postêpowania pielê-gniarki wobec pacjenta z odle¿yn¹w zale¿no�ci od stopnia zmiany od-le¿ynowej - Odle¿yna IV stopnia.6. Standard postêpowania pielê-gniarki wobec pacjenta z odle¿y-n¹, w zale¿no�ci od stopnia zmia-ny odle¿ynowej - Odle¿yna V stop-nia.

Dalsze dzia³ania profilak-tyczne

Prowadzimy edukacjê pacjen-tów i ich rodzin w zakresie samo-oceny, samoobs³ugi, samopielê-gnacji. Wdra¿amy rodzinê do pro-

filaktyki i leczenia ewentualnych odle¿yn i zachêcamy dowspó³pracy. Obserwujemy w�ród osób przyjmowanych doleczenia szpitalnego du¿y procent odle¿yn nabytych wdomu.

12


Nasze obserwacje pozwalaj¹ nam s¹dziæ, ¿e osobomsprawuj¹cym opiekê nad chorym unieruchomionym wdomu brakuje wiedzy i umiejêtno�ci dotycz¹cych pielê-gnacji oraz profilaktyki przeciwodle¿ynowej.

Aby wyj�æ temu problemowi naprzeciw opracowa³y-�my:v Broszurê - informator

dla pacjentów i ichrodzin, zawieraj¹c¹najwa¿niejsze infor-macje � definicja od-le¿yny, miejsca naj-bardziej nara¿onena powstanie odle-¿yn, pierwsze sy-gna³y powstawaniaodle¿yn, dlaczegotworz¹ siê odle¿yny,co robiæ, aby nie do-pu�ciæ do powsta-wania odle¿yny.

v Otworzy³y�my punktkonsultacyjno � in-formacyjny, w którym udzielamy bezp³atnych poraddotycz¹cych profilaktyki odle¿yn w zakresie: pielêgna-cji chorego d³ugotrwale unieruchomionego, podejmo-wania dzia³añ maj¹cych na celu zapobieganie odle-¿ynom, rozpoznawania pierwszych objawów odle¿yni ich leczenia. Informacja o otwarciu punktu ukaza³asiê w prasie lokalnej zachêcaj¹c do korzystania miesz-kañców naszego powiatu. Zg³aszaj¹ siê do nas oso-by sprawuj¹ce opiekê nad chorym w domu, czêstorodziny, które zabieraj¹ chorego ze szpitala do dal-szej opieki w domu. Udzielamy równie¿ informacji te-lefonicznych.

v Opracowa³y�my przywspó³pracy z diete-tyczk¹ szpitala dietêwysokobia³kow¹ dlapacjentów z odle¿y-nami w formie broszu-ry, która zawiera zale-cenia ¿ywieniowe,zgodne z najnowszy-mi wytycznymi ¿ywie-nia, techniki sporz¹-dzania potraw, potra-wy dozwolone i niedo-zwolone w diecie pa-cjenta z odle¿yn¹.

v Celem nawi¹zania lep-szej wspó³pracy z pie-lêgniark¹ �rodowiskow¹ sprawuj¹c¹ opiekê nad cho-rym w domu, opracowa³y�my � kartê informacyjn¹dla pielêgniarki �rodowiskowej. Zawiera ona oce-nê ryzyka rozwoju odle¿yn wg skali punktowej Vater-lo, lokalizacjê odle¿yny, dodatkowe objawy, dzia³aniaprofilaktyczno - lecznicze podejmowane w oddzialeoraz zalecenia pielêgnacyjno - lecznicze do realizacji

w warunkach domowych.Otrzymuj¹ j¹ pacjenci z odle¿ynami oraz wymagaj¹cyprowadzenia dalszej profilaktyki przeciwodle¿ynowejpo opuszczeniu szpitala (wypis).

Broszurê � informator oraz zalecenia dietetyczne otrzy-muje pacjent wraz z kart¹informacyjn¹ dla pielê-gniarki �rodowiskowej przywypisie.

Liczymy, ¿e podjêtedzia³ania poprawi¹ niskipoziom wiedzy teoretycz-nej i praktycznej pacjentówi ich rodzin. Zaktywizuj¹chorego i jego rodzinê dowspó³dzia³ania w zapobie-ganiu odle¿ynom.

Podejmujemy ci¹g³edzia³ania maj¹ce na celupodniesienie jako�ci us³ugmedycznych i poprawê po-

ziomu opieki pielêgniarskiej. Istotn¹ rolê w podejmowa-nych dzia³aniach odgrywa �wiadomo�æ, wiedza, ogrom-ne zaanga¿owanie oraz motywacja personelu. W konse-kwencji ma to przyczyniæ siê do dalszej redukcji odle¿ynnabytych, a jednocze�nie obni¿yæ koszty hospitalizacji wporównaniu z kosztami leczenia pacjentów, u których od-le¿yny wyst¹pi³y.

Wyniki osi¹gniête w Szpitalu Powiatowym w Chrza-nowie w ramach profilaktyki przeciwodle¿ynowej.

Ci¹gle d¹¿ymy dopoprawy powy¿szychwska�ników i dalszejredukcji odle¿yn na-

bytych.

13

III Konferencja Szkoleniowo � Naukowa

W�ród prezentowanych podczas dwudniowejKonferencji referatów znalaz³y siê m.in. takie jak:�Etyka zawodowa pielêgniarek we wspó³czesnychrealiach s³u¿by zdrowia�, �Praca zespo³owa w opi-nii pielêgniarek�, �Praca zespo³owa a jako�æ opiekizdrowotnej�, �Prawna odpowiedzialno�æ pielê-gniarki w procesie leczenia a dylematy medycy-ny�, �Perspektywy rozwoju pielêgniarstwa�.

Poruszano te¿ takie kwestie jak: znaczenie re-

Celem mojego wyst¹pienia jest u�wiadomienie,przypomnienie kole¿ankom i kolegom, konse-kwencji nieprzestrzegania praw pacjenta.

Kontekstem moich refleksji bêdzie kodeks etykizawodowej pielêgniarki i po³o¿nej Rzeczpospoli-tej Polskiej w odniesieniu do praw pacjenta, przy-jêty na IV Krajowym Zje�dzie w grudniu 2003 roku.

KODEKS ETYKI ZAWODOWEJPIELÊGNIARKI I PO£O¯NEJ RZE-

CZYPOSPOLITEJ POLSKIEJW ODNIESIENIU DO PRAW PA-

CJENTAWiele niepokoj¹cych reakcji pacjentów, którym

udzielana jest pomoc, wynika z braku informacjina temat przys³uguj¹cych im praw. Tam gdzie jestdezinformacja lub jej brak tworz¹ siê ogromneemocje. Mo¿na im zapobiec podaj¹c pe³n¹ infor-macjê o ich prawach. Informacje te winny byæ prze-kazane bezpo�rednio pacjentowi lub rodzinieprzez pielêgniarkê po³o¿n¹ przyjmuj¹c¹ do danejplacówki.

�Pacjent � Pielêgniarka.Partnerzy w Dzia³aniu�

20 � 21 maja br. w Centrum KongresowymAkademii Rolniczej w Krakowie odby³a siêkolejna - III Konferencja Szkoleniowo - Na-ukowa z cyklu �Pacjent � Pielêgniarka. Part-nerzy w Dzia³aniu�, zorganizowana przezSzpital Uniwersytecki.

Poni¿ej publikujemy tre�æ dwóch referatów prezento-wanych podczas tej Konferencji � Ewy Doeringer �Kodeksetyki zawodowej Pielêgniarki i Po³o¿nej Rzeczypospolitej Pol-skiej w odniesieniu do praw pacjenta� oraz Haliny O¿óg (wrazz zespo³em) �Od Oddzia³u Psychiatrycznego do Oddzia³u Psy-choterapeutycznego�.

lacji terapeutycznej w opiece nad pacjentem, zacho-wania agresywne i autoagresywne pacjentów, rolapielêgniarki w nadzorze nad skuteczn¹ i bezpiecz-n¹ farmakoterapi¹, metody terapeutyczne stosowa-ne u pacjentów w podesz³ym wieku z problemamidepresyjnymi. Uczestnicy Konferencji mieli te¿ oka-zjê, aby poznaæ �Dzieciêc¹ wizjê pielêgniarki�.

AM

EWA DOERINGER

ZASTÊPCA NACZELNEGO

RZECZNIKA ODPOWIE-DZIALNO�CI ZAWODOWEJ

14

III Konferencja Szkoleniowo � Naukowa

personel praw wynikaj¹cych z Konstytucji i sto-sownych ustaw - o powszechnym ubezpiecze-niu zdrowotnym, o zawodzie pielêgniarki i po-³o¿nej itp. Wielu niejasno�ciom i subiektywnymocenom pracy pielêgniarek i po³o¿nych mo¿naby³oby zapobiec, gdyby w³a�ciwe by³y relacjepomiêdzy pacjentem a pielêgniark¹ lub po³o¿-n¹. Dobra komunikacja to nie tylko komunika-cja werbalna, ale równie¿ komunikacja niewer-balna. Oko³o 70 % informacji odbieranych przezpacjentów to elementy komunikacji niewerbal-nej. Gestykulacja, postawa, intonacja g³osu,kontakt wzrokowy. Oko³o 30 % to konkretne in-formacje werbalne.

Zaburzenia komunikacji po-miêdzy pacjentem i persone-lem burz¹ nie tylko równowa-gê w osobowo�ci pacjenta,ale utrudniaj¹, a czasem dez-organizuj¹, pomoc od którejzale¿y niejednokrotnie ¿ycie iefekty leczenia.

Intencj¹ mojego wyst¹pie-nia jako zastêpcy Naczelne-go Rzecznika Odpowiedzial-no�ci Zawodowej IV kaden-cji nie jest przytaczanie przy-k³adów ³amania praw pacjen-ta, ale uwra¿liwienie kole¿a-nek i kolegów na problemy,których mo¿emy unikn¹æ zna-j¹c doskonale swoje obowi¹z-ki i prawa pacjentów. Je¿elizachowamy równowagê po-miêdzy prawem a naszymiobowi¹zkami, które sprowa-dzaj¹ siê do niesienia pomo-cy i opieki na miarê mo¿liwo-�ci danej placówki, to niestworzymy sobie problemów iuzyskamy satysfakcjê z do-brze pe³nionych obowi¹zków

w tej tak trudnej dla wszystkich rzeczywisto�ci, bie-dzie w s³u¿bie zdrowia. Zdecydowanie zmniejszysiê liczba interwencji i skarg pacjentów, je¿eliwzmocnimy w sobie postawy, w której ka¿da z nasdostrze¿e w sobie troskê o pacjenta. Odpowie-dzialno�æ, poszanowanie, poznanie pacjenta. ¯y-czy³abym sobie jak najmniejszej liczby spraw, któremusia³abym rozstrzygaæ jako rzecznik. Pañstwujak najwiêkszej liczby podziêkowañ i okazanej¿yczliwo�ci ze strony pacjentów za dobrze wype³-nione obowi¹zki wynikaj¹ce z kodeksu etyki.

Oprócz bezpo�redniego przekazu w ka¿dym za-k³adzie s³u¿by zdrowia informacje o prawach pa-cjenta powinny byæ umieszczone w widocznym iogólnie dostêpnym miejscu.

Oprócz wy¿ej wymienionych praw pacjent po-winien byæ poinformowany o procedurze postê-powania w przypadku, gdy uwa¿a, ¿e jego pra-wa s¹ w jaki� sposób ograniczone lub ³amaneprzez personel placówki, w której przebywa. Abyunikn¹æ interwencji rzecznika praw pacjenta nie-zbêdne jest u�wiadomienie pielêgniarek, po³o¿-nych o konieczno�ci przestrzegania w swojejpracy podstawowych zasad zawartych w kodek-sie etyki zawodowej pielêgniarki i po³o¿nej Rze-czypospolitej Polskiej.W szczegó³owej czê�citego kodeksu sformu³o-wanych zosta³o 9 za-sad. Pragnê odnie�æsiê przede wszystkimdo tych, które wynikaj¹z praw pacjenta. Ko-deks etyki jednoznacz-nie okre�la je w punk-cie trzecim:

- respektowaæ prawopacjenta do intym-no�ci i godno�ciosobistej podczasudzielania �wiad-czeñ medycznych,

- realizowaæ �wiad-czenia pielêgniar-skie za zgod¹ pa-cjenta, o ile jest onzdolny j¹ sformu³o-waæ,

- poinformowaæ pa-cjenta, w przypad-kach odmowy wy-ra¿enia przez nie-go zgody, o mo¿li-wych skutkach jegodecyzji oaz podj¹æ próbê przekonania pacjen-ta, aby zmieni³ swoje zdanie.

Rosn¹ca liczba skarg i postêpowañ rzeczni-ków odpowiedzialno�ci zawodowej pozwala nawyci¹gniêcie wniosków, i¿ nie s¹ w pe³ni prze-strzegane prawa pacjenta. Zatem ³amane s¹podstawowe zasady etyki naszego zawodu.Dostêpno�æ informacji za po�rednictwem me-diów sprawi, ¿e coraz czê�ciej pacjenci bêd¹zg³aszaæ nieprawid³owo�ci lub ³amanie przez

DO PODSTAWOWYCH PRAW PACJEN-TA NALE¯¥:

1. PRAWA PACJENTA W ZAK£ADZIE

OPIEKI ZDROWOTNEJ, O KTÓ-RYCH STANOWI USTAWA O ZAK£A-DACH OPIEKI ZDROWOTNEJ;

2. PRAWA PACJENTA OKRE�LONE WUSTAWIE O ZAWODZIE LEKARZA;

3. PRAWA PACJENTA OKRE�LONE WUSTAWIE O ZAWODZIE PIELÊ-GNIARKI I PO£O¯NEJ;

4. PRAWA PACJENTA OKRE�LONE WUSTAWIE O OCHRONIE ZDROWIA

PSYCHICZNEGO;5. PRAWA PACJENTA OKRE�LONE W

USTAWIE O POBIERANIU I PRZE-SZCZEPIANIU KOMÓREK, TKANEK

I NARZ¥DÓW;6. PRAWA PACJENTA WYNIKAJ¥CE Z

USTAWY O POWSZECHNYM UBEZ-PIECZENIU ZDROWOTNYM.

15

Psychiatria - Psychoterapia

Oddzia³ Leczenia Zaburzeñ Osobowo�ci rozpocz¹³dzia³alno�æ we wrze�niu 2002 r. Zosta³ przekszta³conyz oddzia³u nerwicowo � somatycznego, z oddzia³u le-cz¹cego farmakologicznie na oddzia³ lecz¹cy metod¹psychoterapii psychoanalitycznej. Zmienili siê pacjen-ci, forma leczenia, zmieni³ siê równie¿ personel pracu-j¹cy w oddziale; nowy ordynator, nowi lekarze i psycho-terapeuci. Ze starego zespo³u zosta³y jedynie pielêgniar-ki, które postawiono przed nowym wyzwaniem.

Jeste�my jednym z 20 oddzia³ów Szpitala Psychia-trycznego w Kobierzynie, dysponujemy 30 ³ó¿kami ca-³odobowymi i 20 miejscami dziennymi oraz ambulato-rium. Oddzia³ jest otwarty, pacjenci przyjmowani s¹ zaich zgod¹, po wcze�niejszych kwalifikacjach. Praca woddziale opiera siê g³ównie o teoriê psychoanalityczn¹.Proponujemy pó³roczny pobyt w oddziale, w trakcie któ-rego pacjent korzysta z psychoterapii z czêsto�ci¹ 2 �3 razy w tygodniu, w formie indywidualnej lub grupowejprowadzonej przez psychoterapeutów. Równoczesn¹form¹ leczenia jest spo³eczno�æ terapeutyczna, którejzasadnicze zadanie polega na tym, ¿e pacjenci maj¹okazjê do dyskutowania swojego funkcjonowania, re-fleksji nad nim i uzyskania w bezpiecznych warunkachinformacji na swój temat. Natomiast rol¹ personelu pra-cuj¹cego w spo³eczno�ci jest dawanie wsparcia pacjen-tom i konfrontowanie ich z wszelkimi przejawami i kon-sekwencjami ich zaburzonych zachowañ. Spo³eczno�æto codzienne spotkania wszystkich pacjentów.

Zajmujemy siê zaburzeniami osobowo�ci wszyst-kich rodzajów. Ich patologia dotyczy struktury cha-rakteru; s¹ to osobowo�ci: narcystyczna, borderline,histrioniczna, schizoidalna, paranoidalna, dyssocjal-na, antysocjalna, anankastyczna. Wspólnymi symp-tomami dla tego rodzaju zaburzeñ s¹:

¤ KONCENTRACJA NA W£ASNYCH PROBLEMACH,¤ POWIERZCHOWNE ZDOLNO�CI EMPATYCZNE,¤ BRAK ZDOLNO�CI DO NAWI¥ZYWANIA TRWA£YCH ZWI¥Z

KÓW EMOCJONALNYCH,¤ NIEDOSTRZEGANIE KONSEKWENCJI W£ASNY DZIA£AÑ,¤ BRAK ODPOWIEDZIALNO�CI,¤ KWESTIONOWANIE WSZELKICH GRANIC.

W oddziale naszym pracuj¹:¤ ORDYNATOR ZAJMUJ¥CY SIÊ G£ÓWNIE OPIEK¥ MEDYCZ

N¥ NAD PACJENTAMI,

¤ PSYCHOTERAPEUCI, KTÓRZY POZA SESJAMI NIE KONTAK

TUJ¥ SIÊ ZE SWOIMI PACJENTAMI ANI ICH RODZINAMI,¤ TZW. TERAPEUCI SPO£ECZNO�CI DO KTÓRYCH NALE¯¥:

- PIELÊGNIARKI,- TERAPEUTA ZAJÊCIOWY,- PRACOWNIK SOCJALNY.

W zespole pielêgniarskim pracuje 11 osób; zespó³zwiêkszy³ siê o 2 osoby. Obowi¹zkiem naszym jestczuwanie nad ka¿dym z pacjentów (i przebiegiemjego leczenia). Ka¿da z nas ma przydzielonych 4 � 5pacjentów i jest ich tzw. �pielêgniark¹ prowadz¹c¹�.Rol¹ nasz¹ jest oddzia³ywaæ i �byæ� z pacjentami co-dziennie. Nawi¹zywaæ wspieraj¹c¹, empatyczn¹ re-lacjê, która pomaga omówiæ realne trudno�ci, pro-blemy, plany, obja�niæ �ród³a k³opotów. Pielêgniarkapomaga w aktywizowaniu pacjenta, zbiera informa-cje na jego temat od innych pielêgniarek, terapeutówspo³eczno�ci i psychoterapeutów, tworz¹c w ten spo-sób koncepcjê pacjenta, która jest podstaw¹ oddzia-³ywania, bierze udzia³ w spo³eczno�ci terapeutycz-nej lub j¹ prowadzi, rozmawia z pacjentami, konfron-tuje pacjentów z ich wk³adem w tworz¹ce siê sytu-acje oraz skutkami ich zachowañ poprzez omawia-nie tych sytuacji i zachowañ. Obja�nia relacje miê-dzy cz³onkami spo³eczno�ci i zachêca do ich anali-zowania. Stara siê ³agodziæ konflikty i uczestniczy wrozwi¹zywaniu sporów powsta³ych miêdzy pacjenta-mi. Pe³ni funkcjê konteneruj¹c¹ poprzez prowadze-nie rozmów, maj¹cych charakter wspieraj¹cy i roz³a-dowuj¹cy emocje. Wszystko to omawiane jest na ze-braniach ca³ego zespo³u, które odbywaj¹ siê raz wtygodniu. Oprócz tego spotykamy siê z terapeutami,z którymi omawiamy wspólnych pacjentów. Zbiera-my siê te¿ w swojej w³asnej grupie zawodowej raz wtygodniu, w której staramy siê omawiaæ i zrozumieæniepokoj¹ce sytuacje w oddziale, a przez to wspie-raæ siê wzajemnie. Raz w miesi¹cu superwizowanyjest ca³y zespó³ przez psychoanalityka z zewn¹trz.W trudnych przypadkach superwizowana jest te¿para: pielêgniarka � terapeuta. Wszelkie obserwacjei wnioski, rozmowy zpacjentami poczynione przezpielêgniarki s¹ dokumentowane i dostêpne dla tera-peutów i lekarzy pracuj¹cych z danym pacjentem.

�OD ODDZIA£UPSYCHIATRYCZNEGO

DO ODDZIA£UPSYCHOTERAPEUTYCZNEGO�

HALINA O¯ÓG - WRAZ Z ZESPO£EM

ODDZIA£ LECZENIA ZABURZEÑ OSOBOWO�CI

SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. J. BABIÑSKIEGO

W KRAKOWIE

16

Psychiatria - Psychoterapia

I to wszystko wypracowa³y�my przez 1, 5 roku istnie-nia oddzia³u. Od samego pocz¹tku podda³y�my siê in-tensywnemu szkoleniu i szkolenia te odbywaj¹ siê dodzi�. Uczy³y�my siê podstaw psychoterapii i psychody-namicznego rozumienia pacjenta. Najwiêkszym naszymdylematem by³a zmiana sposobu my�lenia i postrzega-nia problemów pacjenta, nie jako�dora�n¹ trudno�æ�, ale rozumieniego przez pryzmat ¿yciowych do-�wiadczeñ. Poniewa¿ okaza³o siê,¿e jeste�my jedynym oddzia³em wPolsce, nie mia³y�my ¿adnychwzorców do powielania. Nasza pra-ca opiera³a siê g³ównie na do�wiad-czeniach i umiejêtno�ciach tera-peutów, a wzorce pielêgniarki wy-pracowa³y�my same.

Pierwsi pacjenci z zaburzenia-mi osobowo�ci pojawiaj¹cy siê woddziale wzbudzali w nas niesa-mowity lêk, kiedy pojawia³ siê pro-blem, np. samookaleczenia, my-�li samobójcze; pierwsz¹ nasz¹my�l¹ by³o wezwanie lekarza dy-¿urnego i zastosowanie tradycyj-nych metod. D³ugo walczy³y�myz chêci¹ sta³ej kontroli pacjentów z my�lami samo-bójczymi. Dosz³o do tego, ¿e czasem nie schodzi³y-�my z odcinka nawet na herbatê, bo ba³y�my siê, ¿estanie siê co� z³ego. �wi¹teczna przerwa w terapii izetkniêcie siê z rodzinami nasili³o u pacjentów agre-sjê, zarówno do nas, jak i w stosunku do siebie; po-jawi³o siê pierwsze zniechêcenie i my�l o zmianie pra-cy. Czêsto powtarzaj¹ce siê samookaleczenia, upi-janie siê, wchodzenie w zwi¹zki intymne, niekontro-lowane agresje w postaci niszczenia sprzêtów, roz-bijania szyb, wywo³ywa³y lêk i chêæ ucieczki. Wtedyzazdro�ci³y�my kole¿ankom z oddzia³ów psychia-trycznych, ¿e maj¹ �rodki zaradcze, których my nieposiadamy. Ciê¿ko by³o nam porozumieæ siê te¿ zniektórymi lekarzami dy¿urnymi, którzy nie znajdo-wali zrozumienia dla naszej pracy i zostawiali nassamych z problemami. Czasem s³ysza³y�my, ¿e je�lichcecie sobie leczyæ pacjentów psychoterapi¹, to po-rozmawiajcie sobie z nimi i np. zostawiano nam pa-cjenta pobudzonego. By³y te¿ sytuacje, kiedy lekarzdy¿urny podczas obchodu wchodzi³ na nasz oddzia³w towarzystwie grupy interwencyjnej boj¹c siê na-szych pacjentów. Z czasem zmieni³o siê postrzega-nie naszego oddzia³u, rzadziej szukamy pomocy nazewn¹trz i ³atwiej nam poradziæ sobie w trudnych sy-tuacjach.

Jak do tej pory najtrudniejszym momentem naszej pra-cy by³a samobójcza �mieræ pacjenta w oddziale. Wtedyzaczê³y�my siê zastanawiaæ, czy to co robimy ma sens,zaczê³y siê w¹tpliwo�ci co do metody leczenia i naszych

kompetencji. Dodatkowo nasili³a siê agresja pacjentówdo ca³ego zespo³u. Pacjenci obwiniali nas o to co siêsta³o. W wielu trudnych momentach, a szczególnie wtym, nie zosta³y�my same z naszymi uczuciami i odpo-wiedzialno�ci¹. Dosta³y�my du¿o wsparcia ze strony ze-spo³u, w krótkim czasie zosta³o zorganizowane spotka-

nie superwizyjne, które u³atwi³o nam upo-ranie siê z tym. Po �mierci pacjenta na-sili³ siê nasz lêk, chcia³y�my wróciæ dotradycyjnych metod leczenia i chêci ci¹-g³ej kontroli pacjentów. Zaczê³y�my siêzastanawiaæ nad niedoci¹gniêciami wnaszej pracy i jak poprawiæ komunika-cjê miêdzy terapeut¹ i pielêgniark¹. Potych trudnych wydarzeniach nast¹pi³okres �uspokojenia� w naszej pracy, ianalizuj¹c nasze wcze�niejsze do�wiad-czenia mog³y�my wtedy usystematyzo-waæ nasze funkcje w spo³eczno�ci i wca³ym zespole. Zupe³nie nowym do-�wiadczeniem dla nas jest uczestnicze-nie w planowaniu leczenia pacjenta imo¿liwo�æ wyra¿ania w³asnej opinii. Wniektórych sytuacjach nasze zdanie i na-sze obserwacje s¹ jedynym �ród³em in-formacji o pacjencie, a jednocze�nie wie-

my, ¿e wi¹¿e siê to z du¿¹ odpowiedzialno�ci¹. Przezten czas wypracowali�my system komunikacji w zespo-le, który staramy siê nadal udoskonalaæ. Ma to na celuu³atwiæ nam pracê z pacjentem.

Dwie spo�ród nas podjê³y siê prowadzenia psycho-rysunku, który jest jedn¹ z form terapii, szczególnieprzydatn¹ w leczeniu zaburzeñ osobowo�ci. Pocz¹t-ki by³y dla nich bardzo trudne, zw³aszcza ¿e zast¹pi-³y terapeutkê, która mia³a du¿e do�wiadczenie. Ci¹-gle by³y porównywane, pacjenci podwa¿ali ich kom-petencje, buntowali siê, nie przychodzili na zajêcia,ci którzy przychodzili wyra¿ali swoj¹ z³o�æ. Sytuacjêtê omawiali�my czêsto w zespole, co pozwoli³o impoczuæ siê pewnie w nowej roli izosta³y te¿ zaakceptowane przezpacjentów.

Kiedy do naszego zespo³u do³¹-czaj¹ nowe osoby próbuj¹, tak jak myna pocz¹tku, dyscyplinowaæ pacjen-tów i w ten sposób uzyskiwaæ u nichszacunek i pos³uch. Z czasem jed-nak dochodz¹ do wniosku, ¿e wywo-³uje to odwrotne skutki powoduj¹cbunt i opór.

Podobne problemy prze¿ywaj¹ pie-lêgniarki, przychodz¹ce na nasz oddzia³ w ramachszkoleñ, które prowadzimy. Szkolenie ma na celu na-uczyæ kole¿anki z oddzia³ów ogólnopsychiatrycznychpsychodynamicznego spojrzenia na pacjenta z zabu-rzeniami osobowo�ci. W planach mamy rozszerzenietych szkoleñ dla pielêgniarek spoza szpitala.

Pierwsi pacjenci zzaburzeniami osobo-wo�ci pojawiaj¹cy siêw oddziale wzbudza-li w nas niesamowitylêk, kiedy pojawia³ siêproblem, np. samo-okaleczenia, my�lisamobójcze; pierw-sz¹ nasz¹ my�l¹ by³owezwanie lekarza dy-¿urnego i zastosowa-nie tradycyjnych me-tod.

17

Konferencja �Europa - Kontynent Zdrowia�

Rola, funkcje i zadania zawodowe pielêgniarek i po³o¿-nych zmieniaj¹ siê w naszym kraju, i na �wiecie. Zmianywzmaga proces integracji europejskiej, który wymuszaporównywalno�æ kwalifikacji zawodowych i takie ich zhar-monizowanie, aby pielêgniarki i po³o¿ne wszystkich kra-jów cz³onkowskich mia³y równe szanse na europejskimrynku pracy. We wszystkich krajach rozwiniêtych wzra-sta zapotrzebowanie na �wiadczenia pielêgniarskie, opie-kuñcze � dzieje siê tak za spraw¹ zjawisk demograficz-nych i epidemiologicznych.

Przygotowania do cz³onkostwa w Unii Europejskiej wzakresie uznawania kwalifikacji zawodowych obejmowa³yprzede wszystkim dostosowanie przepisów polskich ak-tów normatywnych do wymogów prawnych obowi¹zu-j¹cych w pañstwach Unii Europejskiej.

Z uwagi na fakt, i¿ system kszta³cenia pielêgniarek ipo³o¿nych przechodzi³ na przestrzeni lat wiele przeobra-¿eñ istotnie istnieje du¿y procent pielêgniarek i po³o¿-

Program konferencji sk³ada³ siê z dwóch czê�ci:informacyjnej - skierowanej do zarz¹dzaj¹cych

w s³u¿bie zdrowia i administracji oraz: szkoleniowej � skierowanej do �wiadczeniodaw-

ców realizuj¹cych kontrakty z Narodowym Fundu-szem Zdrowia. W czê�ci I, zatytu³owanej �Elemen-ty systemu ochrony zdrowia w kontek�cie ure-gulowañ obowi¹zuj¹cych w Unii Europejskiej�,Rafa³ Deja - dyrektor Ma³opolskiego Oddzia³u Na-rodowego Funduszu Zdrowia mówi³ o perspekty-wach i realiach w ochronie zdrowia po 1 maja 2004 r.,a Henryk Jagie³³o � konsultant Okrêgowej Izby Le-

�EUROPA � KONTYNENT

ZDROWIA�

27 maja br. w Centrum Biurowym w Krakowie odby³asiê Konferencja Informacyjno - Szkoleniowa �Euro-pa- Kontynent Zdrowia� cz. 2 zorganizowana przez Ma-³opolski Oddzia³ Narodowego Funduszu Zdrowia przywspó³pracy Okrêgowej Izby Lekarskiej oraz Ma³opol-skiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych.

karskiej w Krakowie o pozyskiwaniu funduszy unij-nych na dzia³alno�æ praktyk lekarskich. Przedstawi-ciel MOW NFZ poruszy³ te¿ kwestiê: �MOW NFZ wrealizacji zadañ zwi¹zanych z koordynacj¹ syste-mów zabezpieczenia spo³ecznego w UE�.

Ma³opolsk¹ Okrêgow¹ Izbê Pielêgniarek i Po³o¿-nych reprezentowa³a Ewa Kostrz, która przybli¿y³auczestnikom Konferencji problem uznawania kwalifi-kacji pielêgniarek i po³o¿nych w krajach Unii Euro-pejskiej.

AMPONI¯EJ PUBLIKUJEMY REFERAT EWY KOSTRZ WY-

G£OSZONY NA KONFERENCJI.

UZNAWANIE KWALIFIKACJI PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ - NOWE ROZPORZ¥DZENIA

EWA KOSTRZnych, które nie bêd¹ mog³y sko-rzystaæ z procedury tzw. auto-matycznego uznania kwalifikacjizawodowych.

S¹ to pielêgniarki, które ukoñczy³y piêcioletnie licea pie-lêgniarskie oraz dwu, dwuipó³letnie szko³y policealne pielê-gniarek i po³o¿nych, które nie spe³ni³y wymogu kszta³cenia4600 godzin. Te pielêgniarki i po³o¿ne bêd¹ mia³y uznanekwalifikacje w oparciu o zapisy traktatu (dotycz¹ce tzw. prawnabytych czê�æ C rozdzia³u �swobodny przep³yw osób��) wzakresie pielêgniarek zmieniaj¹ce dyrektywê 77/452 EWGz dnia 27 czerwca 1977 r. - wprowadzenie art. 4b i w za-kresie po³o¿nych zmieniaj¹ce dyrektywê 80/154 EWG zdnia 21 stycznia 1980 r. - wprowadzenie art. 5b.

I tak w odniesieniu do pielêgniarek uznanie ich kwalifi-kacji zawodowych warunkuje sta¿ pracy w zawodzie po-twierdzony za�wiadczeniem stwierdzaj¹cym, ¿e obywa-tele ci rzeczywi�cie i zgodnie z prawem prowadzili dzia-

18


³alno�æ pielêgniarki odpowiedzialnej za opiekê ogóln¹ wPolsce w ni¿ej wymienionych okresach:n Pielêgniarka posiadaj¹ca dyplom licencjata pielê-

gniarstwa - co najmniej trzy kolejne lata w ci¹gupiêciu lat przed dniem wydania za�wiadczenia,

n Pielêgniarka posiadaj¹ca dyplom pielêgniarstwa (dy-plom pielêgniarki albo pielêgniarki dyplomowanej)uzyskany w zawodowej szkole medycznej � co naj-mniej piêæ kolejnych lat przed dniem wydania za-�wiadczenia.

Natomiast w odniesieniu do po³o¿nych uznanie ich kwa-lifikacji zawodowych warunkuje sta¿ pracy w zawodziepotwierdzony za�wiadczeniem stwierdzaj¹cym, ¿e oby-watele ci rzeczywi�cie i zgodnie z prawem prowadzilidzia³alno�æ po³o¿nej w Polsce w ni¿ej wymienionych okre-sach:

n Po³o¿na posiadaj¹ca dy-plom licencjata po³o¿nic-twa � co najmniej trzy ko-lejne lata w piêciu po-przedzaj¹cych wydanieza�wiadczenia;

n Po³o¿na posiadaj¹ca dy-plom po³o¿nej z wykszta³-ceniem uzyskanym w za-wodowej szkole medycz-nej � co najmniej piêæ ko-lejnych lat w siedmiu poprzedzaj¹cych wydanie za-�wiadczenia.

Kwalifikacje polskich pielêgniarek i po³o¿nych, posiada-j¹cych wykszta³cenie wy¿sze po uzyskaniu dyplomu licen-cjata, oraz tytu³ magistra pielêgniarstwa i magistra po³o¿-nictwa po 1.05.2004 r. bêd¹ uznane automatycznie.

W Unii Europejskiej wystêpuj¹ dwa rodzaje uznawaniadyplomów � do celów akademickich oraz do celów za-wodowych.

Pierwsze uznawane s¹, aby umo¿liwiæ kontynuowanienauki w innym kraju.

Drugie uznawane s¹ do celów zawodowych, odnosisiê je do tzw. �zawodów regulowanych� (m.in. pielêgniar-ki i po³o¿ne). S¹ to zawody, do których wykonywaniaprawo wymaga posiadania okre�lonego dyplomu lub in-nych kwalifikacji zawodowych.

Prawo wspólnotowe wymaga w takich przypadkachuznania kwalifikacji obywatela innego pañstwa UE, któryw tym pañstwie ma prawo wykonywania tego zawodu.

Realizowane jest to poprzez dyrektywy ogólne oraz sek-torowe.

Celem dyrektyw ogólnych (89/48 i 92/51) jest za-gwarantowanie:n otwarto�ci rynku w obszarze wspólnoty,n zasady swobodnego przep³ywu w tzw. zawodach

regulowanych (medyczne),n zapobieganie dyskryminacji w zawodach regu-

lowanych.

Dyrektywy sektorowe 77/452 EWG i 77/453 EWGobejmuj¹ automatyczne uznawanie kwalifikacji zawodo-wych, oparte s¹ o zharmonizowany system kszta³ceniaw pañstwach cz³onkowskich oraz dostêp do wykonywa-nia zawodu pielêgniarki i po³o¿nej w pañstwach UE.

To postanowienie odnosi siê do osób zatrudnianych,jak i samodzielnie prowadz¹cych dzia³alno�æ.

Prawo wspólnotowe reguluje wykonywanie zawodu po-³o¿nej w dwóch dyrektywach 80/154 oraz 80/155.

Pierwsza z nich dotyczy uznania dyplomów, �wiadectw iinnych po�wiadczeñ kwalifikacji zawodowych po³o¿nych, ³¹cz-nie ze �rodkami umo¿liwiaj¹cymi skuteczn¹ realizacjê prawazak³adania przedsiêbiorstw oraz swobody �wiadczenia us³ug.

Druga zawiera postanowienia dotycz¹ce koordynacjiprzepisów prawnych, regulacji oraz dzia³añ administra-

cyjnych dotycz¹cych dzia³alno-�ci po³o¿nych.

Wzajemne uznawanie kwa-lifikacji zawodowych nie jestuzale¿nione od okresu przej-�ciowego dotycz¹cego swo-body przep³ywu pracowników.Oznacza to, ¿e od 1.05.2004r. polskie pielêgniarki i po³o¿-ne mog¹ powo³ywaæ siê nauznawanie kwalifikacji zawo-dowych.

Organem w³a�ciwym dowydawania za�wiadczeñ o uznawaniu kwalifikacji zawo-dowych w oparciu o ustawê o samorz¹dzie pielêgniareki po³o¿nych, a tak¿e o ustawê o zawodach pielêgniarki ipo³o¿nej, zosta³y Okrêgowe Izby Pielêgniarek i Po³o¿nychw kraju (45 izb).

Samorz¹d Pielêgniarek i Po³o¿nych pos³uguje siê jed-nolitym wzorem za�wiadczenia potwierdzaj¹cego kwa-lifikacje polskim pielêgniarkom i po³o¿nym.

Postêpowanie w sprawie uznania kwalifikacji ograni-czone jest �cis³ym terminem, musi zostaæ zakoñczonejak najszybciej, nie pó�niej ni¿ po up³ywie 3 miesiêcy oddnia przed³o¿enia wszystkich wymaganych dokumentówprzez pielêgniarkê lub po³o¿n¹.

Decyzja o odrzuceniu wniosku wymaga nale¿ytego uza-sadnienia.

Wnioskodawca ma prawo odwo³ania do s¹du od de-cyzji w sprawie nie uznania kwalifikacji lub braku decyzjiw przewidywanym terminie.

Ju¿ dzi� obserwujemy, i¿ wiele naszych kole¿anek ko-rzysta z swobodnego przep³ywu ludzi w Unii Europej-skiej. Podejmuj¹ pracê nie czekaj¹c na wydanie za�wiad-czenia o uznaniu kwalifikacji. Du¿y deficyt pielêgniarek ipo³o¿nych w krajach wspólnoty powoduje tak du¿e za-potrzebowanie. Choæ wiêkszo�æ naszych kole¿anek pra-cuje na stanowisku pomocy pielêgniarki to uposa¿enie,jakie otrzymuj¹ za wykonywan¹ pracê jest kilkakrotniewy¿sze ni¿ w kraju. Tak szybki odp³yw pielêgniarek skut-kuje obni¿eniem kadry w ochronie zdrowia.

19


WYKRES OBOK porów-nuje liczbê absolwen-tek szkó³ pielêgniar-skich w Polsce w la-tach 1980 i 2000.

PONI¯EJ - WYKRES

ukazuj¹cy liczbê pielê-gniarek zarejestrowa-nych w Ma³opolskiejOkrêgowej Izbie Pielê-gniarek i Po³o¿nych nadzieñ 17 maja 2004 r.Najwiêcej jest pielêgniarek urodzonych w 1976,jednocze�nie w�ród pielêgniarek urodzonych wlatach 1980 - 1982 zauwa¿a siê spadek ilo�ci

absolwentek spowodowany zamykaniem szkó³ �red-nich oraz zmniejszonym zainteresowaniem zawodempielêgniarki.

Poni¿szy wykres ilustruje ilo�æ absol-wentek z terenu dzia³ania Ma³opolskiejOkrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nychskierowanych na sta¿ podyplomowy - odmomentu wej�cia w ¿ycie obowi¹zku od-bywania tego sta¿u (2000 r.) do chwiliobecnej.

20

�Pomagamy Tobie, aby� umia³ samsobie pomóc� tak brzmi misja zorganizo-wanego i otwartego przez nas we wsiZimnodó³ Zak³adu Pielêgnacyjno - Opie-kuñczego �Zacisze� i jest zgodna z istot¹zawodu pielêgniarskiego, czyli niesie-niem profesjonalnej pomocy drugiemucz³owiekowi oraz z celem i zadaniami zak³adów pielê-gnacyjno - opiekuñczych. ZPO �Zacisze� jest pierwszymstacjonarnym zak³adem opieki d³ugoterminowej w Ma-³opolsce, zorganizowanym i prowadzonym przez pielê-gniarki.

W listopadzie 2003 roku dokonali�my uroczystegootwarcia i po�wiêcenia naszego zak³adu. Na inauguracjêprzybyli zaproszeni go�cie: Pose³ na Sejm RP Jan Or-kisz, Starosta Olkuski Leszek Konarski, Burmistrz MiastaOlkusza Andrzej Kallista, przewodnicz¹cy MOIPiP Tade-usz Wadas wraz z Ew¹ Doeringer cz³onkiem OkrêgowejRady, Dyrektorzy ZOZ w Olkuszu - Wojciech G³uch i Ma-riusz £askawiec, Ksi¹dz Proboszcz Parafii Osiek Jan

Radzik, Kapelan Szpitala PowiatowegoEdward P³atek, Rada So³ecka Wsi Zimno-dó³, sponsorzy, kole¿anki � pielêgniarki orazprzedstawiciele prasy.

Uroczysto�æ ta by³a okazj¹ do zaprezen-towania efektów naszej pracy oraz przed-stawienia mo¿liwo�ci jak¹ daje nam samo-

dzielna praca. Otwarcie naszego zak³adu dowodzi, ¿ewarto podj¹æ wyzwanie, aby pomimo wielu trudno�ci osi¹-gn¹æ za³o¿ony cel.

Jeszcze oko³o 20 lat temu, maj¹c swoje etaty w szpita-lu, na pewno nie podjê³yby�my siê wysi³ku organizacjizpo i pracy na w³asny rachunek. Jednak do pewnychdecyzji siê �dojrzewa� i to co by³o kiedy� nierealne, dzi�staje siê osi¹galne. Na nasze �dojrzewanie� wp³ynê³y:

¤ praca w samorz¹dzie pielêgniarskim,¤ podnoszenie kwalifikacji (samokszta³cenie, kur

sy, studia),¤ do�wiadczenie zdobyte podczas pracy zawodowej,¤ poczucie warto�ci zawodu,

Pierwszy stacjonarny zak³ad opieki d³ugoterminowej

Poni¿ej - wykres ukazuj¹cy liczbê po³o¿nych zare-jestrowanych w Ma³opolskiej Okrêgowej Izbie Pie-lêgniarek i Po³o¿nych na dzieñ 17 maja 2004 r. Naj-wiêcej jest po³o¿nych urodzonych w 1966, jedno-

cze�nie w�ród po³o¿nych urodzonych w latach 1980-1982 zauwa¿a siê spadek ilo�ci absolwentek spo-wodowany zamykaniem szkó³ �rednich oraz zmniej-szonym zainteresowaniem zawodem po³o¿nej.

PIERWSZY STACJONARNY ZAK£AD OPIEKI D£UGOTERMINOWEJW MA£OPOLSCE ZORGANIZOWANY I PROWADZONY PRZEZ

PIELÊGNIARKIEWA STANEK

BO¯ENA MITKARalph Waldo Emerson (1803-1882)

Jedn¹ z najpiêkniejszychnagród, jakie cz³owiek

otrzymuje w swoim ¿yciu,jest to, ¿e zawsze kiedyz ca³ego serca stara siê

pomóc drugiemu cz³owiekowipomaga równocze�nie

samemu sobie

21

pomóc i wydawa³o siê, ¿e s¹ ca³ym sercem z nami, popewnym czasie wycofywali siê. Trudno teraz zastana-wiaæ siê, kto i dlaczego wywiera³ wp³yw na ich posta-wy. Najczê�ciej spotyka³y�my siê z radami nastêpuj¹-

cej tre�ci � �mo¿e spróbujecie co� zorganizo-waæ w ju¿ gotowych strukturach niepublicz-nego zak³adu�, lub � najlepiej we�cie sobie le-karza do spó³ki, bêdzie wam ³atwiej�.

Nie zra¿a³y�my siê trudno�ciami, wysi³ek zo-sta³ nagrodzony i znalaz³y�my obiekt najlepiejnadaj¹cy siê na adaptacjê na ZPO. By³ to bu-dynek po by³ej szkole podstawowej, po³o¿onyw bardzo zacisznym i ustronnym miejscu.

Aby zawrzeæ z Urzêdem Miasta i Gminyumowê najmu - dzier¿awy wspomnianegobudynku musia³y�my uzyskaæ zgodê miesz-kañców wsi. Uda³o mam siê, (choæ równie¿nie bez przeszkód) zyskaæ ich poparcie, a w

szczególno�ci Rady So³eckiej, która by³a bardzo za-interesowana jego zagospodarowaniem. Zawarli�myporozumienie z mieszkañcami, ¿e w pierwszej kolej-no�ci zatrudnimy jako pracowników mieszkañców wsi.

Za³o¿y³y�my spó³-kê partnersk¹, abymóc wydzier¿awiæobiekt. Znowu jed-nak pojawi³y siê trud-no�ci, które sprawi³y,¿e up³yn¹³ prawie rokzanim mog³y�my za-koñczyæ sprawêdzier¿awy.

S f ina l i zowan ietego etapu by³o mo¿-liwie dziêki pomocy ipoparciu ówczesne-

go burmistrza, który widz¹c nasze zaanga¿owanie, upóri konsekwencjê podj¹³ siê wysi³ku pilotowania sprawydzier¿awy.

Priorytetowe argumenty, które wykorzystywa³y�my wrozmowach z lud�mi, aby przekonaæ ich do nas i nasze-

go pomys³u, to:¤ samodzielno�æ naszych zawodów, która daje nam

szansê pracy na w³asny rachunek,¤ podstawa opieki d³ugoterminowej, czyli pielêgna

cja i opieka, to �wiadczenia realizowane przez nasz¹ grupê zawodow¹,

¤ �zielone �wiat³o� zapalone dla indywidualnej pracy grupy pielêgniarek i po³o¿nych przez zreformowan¹ s³u¿bê zdrowia,

¤ nasze spojrzenie na ca³¹ kadrê pracuj¹c¹ w zak³adzie, czyli jej wspólne zaanga¿owanie w pracêz pacjentem i jego rodzin¹ w centrum uwagi,stale wzrastaj¹ce potrzeby naszego spo³eczeñstwa na �wiadczenia z zakresu opieki d³ugoterminowej.

Na przyk³adzie kontaktów z pracownikami banku, gdziestara³y�my siê o kredyt, szczególnie mo¿na by³o zaob-serwowaæ zmiany w relacjach klientki pielêgniarki i pra-

¤ zmieniaj¹ca siê sytuacja w ochronie zdrowia wzwi¹zku z reform¹ s³u¿by zdrowia,

¤ oraz pierwsze do�wiadczenia naszych kole¿anek� pionierek w

samodzielnej pra-cy w opiece d³ugoterminowej.

Otwarcie zak³adudawa³o nam per-spektywê zmianyistniej¹cej sytuacji.Samodzielna pracaw zak³adzie to mo¿-liwo�æ decydowaniaw sprawach zarz¹-dzania, doboru pra-cowników oraz me-tod pielêgnowania. To równie¿ rado�æ z widocznychefektów pracy oraz mo¿liwa w przysz³o�ci poprawasytuacji finansowej.

Organizacja zak³adu pielêgnacyjno - opiekuñczego wy-maga du¿ych nak³adów finansowych, które ³a-twiej by³o pozyskaæ dwóm osobom, ni¿ jednej,st¹d te¿ nasza dwuosobowa spó³ka. Wa¿ne jest,¿e po³¹czy³ nas wspólny cel i takie same spoj-rzenie na sprawy dotycz¹ce naszej grupy za-wodowej.

My�limy, ¿e warto przedstawiæ etapy powsta-wania naszego zak³adu.

Pierwszym etapem naszych dzia³añ by³o przy-gotowanie siê pod wzglêdem merytorycznym ipraktycznym. Uczestniczy³y�my w wielu szko-leniach, konferencjach, go�ci³y�my w ju¿ istnie-j¹cych zak³adach pielêgnacyjno - opiekuñczychi opiekuñczo - leczniczych, uwa¿nie s³ucha³y-�my rad i wskazówek, którymi dzieli³y siê z naminasze kole¿anki - organizatorki takich zak³adów.

Nastêpn¹ fazê przygotowañ rozpoczê³y�my od po-szukiwania budynku nadaj¹cego siê na zaadaptowa-nie na ZPO i to jak najmniejszymi nak³adami finanso-wymi. W sta-dium tych po-szukiwañ mia-³y�my kontaktz wieloma oso-bami, g³ówniez przedstawi-cielami samo-rz¹dów teryto-rialnych, jak ipracownikamiurzêdów. Ichpostawy by³ybardzo ró¿ne �od popieraj¹-cych nasz wysi³ek, poprzez obojêtno�æ, a¿ do wrogiejpostawy. Ju¿ na tym etapie trzeba by³o wykazaæ siêodporno�ci¹, determinacj¹ i konsekwencj¹, je¿eli na-wet znalaz³y�my ludzi, którzy od razu byli sk³onni nam


22

cownicy banku (z kredytu przewa¿nie korzysta-li lekarze). Nasze czêste spotkania pozwoli³yosobom pracuj¹cym w banku bli¿ej poznaæ nas,oraz nasz¹ wizjê funkcjonowania zak³adu � pra-ca dobrze zorganizowanego, profesjonalnieprzygotowanego do samodzielnej pracy zespo-³u pielêgniarskiego. I tak okazywany pocz¹tko-wo przez urzêdników ch³ód, zamieni³ siê w od-czuwaln¹ sympatiê.

Do chwili wydzier¿awienia budynku, pozyska-³y�my ju¿ pewne osoby, do których mog³yby�mysiê zwróciæ o pomoc i które popiera³y nas w dzia-³aniach.

Przed nami jednak widnia³a jeszcze d³uga dro-ga do pokonania - plany adaptacji budynku nazak³ad, ich akceptacja przez Stacjê Sanitarno -Epidemiologiczn¹ oraz zgoda na remont przezwydzia³ architektury Starostwa Powiatowego,prace remontowo - adaptacyjne, zakup wypo-sa¿enia, odbiór zak³adu przez PSSE oraz jegorejestracja w urzêdzie wojewódzkim.

W tym okresie nasza praca polega³a na zwe-ryfikowaniu, które ze znanych nam osób mog¹ nam po-móc i wykorzystaniu ich znajomo�ci oraz na poszukiwa-niu i pozyska-niu nowych,n ieznanychnam osób,które mog³ybynam pomóc wosi¹gniêc iuzamierzonegocelu. Nie³atwato by³a praca,ale zakoñczy-³a siê sukce-sem, mog³y-�my wyposa-¿yæ i wyre-montowaæ za-k³ad jak naj-mniejszymi kosztami.

Bardzo du¿y udzia³ w wykonywanych pracach re-montowych (co znacznie obni¿y³o ichkoszty) mia³y nasze rodziny oraz znajo-mi, a przy sprz¹taniu budynku pomaga³ynam nawet panie z tutejszego Ko³a Go-spodyñ. W trakcie swych dzia³añ mia³y�myszansê uzyskaæ pomoc i wsparcie na-szych kole¿anek, szczególnie w ka¿dejchwili mog³y�my liczyæ na nasz¹ kole¿an-kê Mariê Fr¹ckowiak - dyrektora ZPO wChorzowie oraz dr Mariolê Bartusek, pra-cownika naukowego Wydzia³u Opieki iO�wiaty Zdrowotnej �AM.

Od chwili podjêcia przez nas pierwszychkroków up³ynê³y 3 lata, od okresu rejestracjinaszej spó³ki minê³y w lutym ju¿ 2 lata, a 7miesiêcy od rejestracji NZOZ w Urzêdzie Wo-


jewódzkim. O�rodeknasz funkcjonuje od listo-pada ubieg³ego roku.

Naszym za³o¿eniemby³o otoczenie komplek-sow¹ opiek¹ ludzi prze-wlekle chorych i niepe³-nosprawnych. W sk³adtej kompleksowej opiekimia³y wchodziæ �wiad-czenia z zakresu stacjo-narnej opieki w ZPO orazpielêgniarska opieka�wiadczona w �rodowi-sku domowym chorego.

Przyst¹pi³y�my do kon-kursu ofert na rok 2004og³oszonego przez NFZ.W wyniku jego rozstrzy-gniêcia dosta³y�my kon-trakt na us³ugi �wiadczo-ne z zakresu stacjonar-

nej opieki d³ugoterminowej oferowanej przez zak³ad wilo�ci 14 ³ó¿ek.

Mamy nadziejê, ¿e w przysz³o�ci bêdzie-my mia³y mo¿liwo�æ zwiêkszenia zakontrak-towanych osobodni w stacjonarnym zak³a-dzie. Wierzymy te¿, ¿e w ramach zapewnie-nia ci¹g³o�ci opieki uda nam siê podpisaærównie¿ umowê na �wiadczenia z zakresupielêgniarskiej opieki d³ugoterminowej w �ro-dowisku domowym pacjenta.

Pocz¹tki funkcjonowania zak³adu nie s¹ dlanas ³atwe. Podjê³y�my wysi³ek utworzenia za-k³adu i w zwi¹zku z tym pewne ryzyko. War-to by³o, teraz ka¿dy dzieñ pracy jest dla naswyzwaniem. Obecnie, ju¿ z perspektywy krót-kiego okresu dzia³ania, obserwujemy efektynaszej pracy. Szczególnie jest nam mi³o, gdywidzimy zadowolenie naszych podopiecz-

nych, ich zaufanie do nas oraz du¿e zaanga¿owanie wpracê ca³ej kadry naszego zak³adu.

23

W dniu 17 pa�dziernika 2003 r. go-�ci³y�my w Krakowie 8. osobow¹ gru-pê po³o¿nych ze Szwecji. Przyjecha-³y z Brommy, miejscowo�ci po³o¿onejniedaleko Sztokholmu. Chcia³y zoba-czyæ jak wygl¹da opieka po³o¿niczaw Polsce. Dlatego pokaza³y�my imKlinikê Ginekologiczno - Po³o¿nicz¹,a w niej oddzia³ noworodkowy, sale wsystemie �rooming�, oddzia³ patologiici¹¿y. Stwierdzi³y, i¿ wyposa¿enie i or-ganizacja pracy oddzia³ów jest na po-równywalnym poziomie, jak w Szwe-cji.

Nastêpnie pojecha³y�my zwiedzaæ25. ³ó¿kowy NZOZ Ginekologiczno -Po³o¿niczy Ujastek - nowocze�niewyposa¿ony, miêdzy innymi wsalê do porodów w wodzie, z mo¿-liwo�ci¹ przyjmowania porodówrodzinnych. Oddzia³ ten zrobi³ wra-¿enie na kole¿ankach ze Szwecji.Nie mamy absolutnie powodu, bypopadaæ w kompleksy. Na koniecgo�ci³y�my kole¿anki w NZOZ Ge-melli. Zak³ad skupia 9 Poradni K i11 po³o¿nych �rodowiskowo - ro-dzinnych.

Przedstawi³y�my jak wygl¹daopieka wykonywana przez pol-skie po³o¿ne �rodowiskowo - ro-dzinne i co oferuje Poradnia K. Wzdumienie wprowadzi³a je infor-macja o konieczno�ci zbieraniadeklaracji od 6000 kobiet przezka¿d¹ po³o¿n¹ �rodowiskowo -rodzinn¹. I tu nale¿y siê kole¿an-kom informacja, i¿ w ¿adnym kra-ju Unijnym, zbieranie tego typu dekla-racji nie jest wymagane. Generalniejednak, kole¿anki szwedzkie by³y usa-tysfakcjonowane z przedstawionegowachlarzu pracy po³o¿nej w Polsce.

SZWEDZKIE PO£O¯NE W KRAKOWIE

By³y mile zaskoczone nasz¹ go�cin-no�ci¹ i serdeczno�ci¹, z jak¹ zosta-³y przyjête przez Panie Prze³o¿one:w Klinice - M. Beczkowicz, w NZOZUjastek - Pani¹ M. Jastrz¹b orazprzez Pana Dyrektora NZOZ Gemel-li - A. Rójka, A. £yska i Pani¹ A.Krzyszkowsk¹. Wcze�niej odwiedzi-³y £otwê, Estoniê i Bia³oru�. Mamwra¿enie, i¿ mi³o je rozczarowa³y�my.

W Szwecji, licz¹cej 8 882 792 lud-no�ci, jest zarejestrowanych � 7 100po³o¿nych, a ginekologów � l 803. Po-³o¿ne maj¹ siln¹ i autonomiczn¹ po-zycjê w opiece zdrowia publicznego.

Pracuj¹ w piêciu jej obszarach:

Cytologiê zaleca siê kobietom po 30.roku ¿ycia, raz na trzy lata, natomiastmammografiê co dwa lata. Je¿eli s¹

zlecane przez lekarza, to s¹ bezp³at-ne.

Po³o¿na jest odpowiedzialna za ca-³o�ciow¹ opiekê nad ciê¿arn¹. W ra-zie stwierdzenia patologii - kieruje ciê-¿arn¹ do ginekologa.

Prowadzi samodzielnie poród i jestodpowiedzialna za jego monitorowa-nie.

Ponadto, je�li wymaga tego sytu-acja po³o¿nicza, pomaga rêcznie, np.zak³ada kleszcze lub vacum. Towarzy-szy ginekologowi w wykonywanychprzez niego zabiegach.

Po porodzie jest odpowiedzialna zaopiekê nad matk¹ i noworodkiem, za-

równo w domu, jak i na oddzia-le ginekologiczno - po³o¿ni-czym.

Obowi¹zki po³o¿nej regulujeustawa o zdrowiu i us³ugachmedycznych oraz ustawa oobowi¹zkach zawodowych.

Z mocy tych ustaw, po³o¿nama obowi¹zek stosowania �rod-ków zmierzaj¹cych do poprawyzdrowia i zapobiegania choro-bom. Wszystko to, zgodnie z za-sadami etycznymi, stosuj¹c na-byte do�wiadczenie zawodowei wykorzystuj¹c zdobycze naukiprzydatne w opiece po³o¿niczej.Ze swojej dzia³alno�ci musi pro-wadziæ stosown¹ dokumentacjêi stosowaæ siê do innych, istot-nych z punktu widzenia profesjizasad.

Zawód po³o¿nej jest chronio-ny prawem od 1711 roku, a od

1998 r. jest formalnie w³¹czony doPrawa o Zawodach w Ochronie Zdro-wia.

Od 1832 r. po³o¿na w Szwecji mia-

Wizyta szwedzkich po³o¿nych

ALICJA MENDYK

SPECJALISTKA Z PIELÊGNIARSTWAGI-NEKOLOGICZNO PO£O¯NICZEGO

1. OPIEKA NAD KOBIET¥ CIÊ¯ARN¥,2. EDUKACJA RODZICÓW,3. PLANOWANIE CI¥¯Y - DORADZTWO W

ZAKRESIE STOSOWANIA �RODKÓW AN-TYKONCEPCYJNYCH I ICH PRZEPISYWA-NIE,

4. EDUKACJA I INFORMACJA ZDROWOT-NA. PO£O¯NICA Z DZIECKIEM WYCHO-DZI ZE SZPITALA NA OGÓ£ W DRUGIEJ

DOBIE. PO£O¯NA ZE SZPITALA ODWIE-DZA J¥ JEDEN RAZ W DOMU. RODZICE

MOG¥ KORZYSTAÆ Z PORAD W PRZY-SZPITALNYCH PORADNIACH. OD 10.DNIA OPIEKÊ NAD PO£O¯NIC¥ I NOWO-RODKIEM PRZEJMUJE SPECJALNIE

PRZESZKOLONA PIELÊGNIARKA PEDIA-TRYCZNA,

24

³a prawo do u¿ywania ró¿nych narzê-dzi po³o¿niczych: np. kleszczy: Od1900 r. w³adze miejskie s¹ zobowi¹-zane do zatrudniania po³o¿nej.

Od 1952 r. - by zostaæ po³o¿n¹, na-le¿y mieæ ukoñczone 3-letnie studiapielêgniarskie, odbyæ pó³roczny sta¿,a nastêpnie ukoñczyæ 1,5 roczny kursw kierunku opieki po³o¿niczej. Dopie-ro wówczas absolwentka otrzymujetytu³ po³o¿nej - pielêgniarki.

W latach 70. po³o¿ne w³¹czono dodzia³añ zwi¹zanych z regulacj¹ p³od-no�ci i przyznano im prawo przepisy-wania recept na �rodki antykoncep-cyjne. Wtedy te¿ studia pielêgniarskiei po³o¿nicze, uzyska³y status akade-micki.

W Szwecji przyjêty jest pogl¹d, i¿poród jest zjawiskiem naturalnym, alewymagaj¹cym obecno�ci - nowocze-snego sprzêtu i technologii. Niemalwszystkie kobiety rodz¹ w szpitalu wobecno�ci po³o¿nej - pielêgniarki.

W 95% porodów dostêpni s¹: ane-stezjolog, ginekolog - po³o¿nik i pedia-tra.

W 1998 r. odsetek ciêæ cesarskichwzrós³ do 13,4% . Wzrost ten nale¿yt³umaczyæ - ¿yczeniem kobiet, którez jaki� wzglêdów obawia³y siê poro-dów drogami natury. Wiêkszo�æ ko-biet w czasie porodu otrzymuje �rod-ki znieczulaj¹ce i s¹ zachêcane doprzyjmowania dogodnej pozycji wtrakcie porodu. Niewiele rodzi na ple-cach.

W 2000 r. 75% porodów odebra³y sa-modzielnie po³o¿ne, 12% - ginekolo-dzy po³o¿nicy, a 13% - wspólnie po-³o¿ne i lekarz. Porody domowe nale¿¹do rzadko�ci i s¹ prowadzone przezpo³o¿ne.

Po³o¿ne, które nas odwiedzi³y pra-cuj¹ w publicznym szpitalu.

Oprócz pracy w szpitalu po³o¿ne pra-cuj¹ w o�rodkach opieki oko³oporodo-wej, s¹ one administrowane przez w³a-dze regionalne, dzia³aj¹ na szczeblugminy i zatrudniaj¹ przede wszystkimpo³o¿ne.

Ci¹¿a prowadzona jest przez po³o¿-ne. Czasami dochodzi do dwóch wi-zyt u ginekologa tj. na pocz¹tku ci¹¿y

- dla przeprowadzenia USG i na koniec,ale wtedy, gdy pojawi¹ siê symptomypowik³añ albo na wyra�ne ¿yczenie ko-biety.

Po³o¿ne prowadz¹ doradztwo anty-koncepcyjne. Poradnie dla m³odzie¿y,badania przesiewowe raka szyjki - cy-tologiczne.

Oko³o 1% po³o¿nych pracuje w sek-torze prywatnym. Przychodnie prywat-ne s¹ objête Narodowym Ubezpiecze-niem Zdrowotnym.

W Szwecji MZiOS zajmuje siê poli-tyk¹ i legislacj¹ w takich obszarach, jakspo³eczny system ubezpieczeñ, opie-ka zdrowotna, us³ugi socjalne i polity-ka rodzinna. Natomiast Narodowy Za-rz¹d Zdrowia i Dobrobytu jest Central-n¹ Doradcz¹ i Nadzorcz¹ Agencj¹Rz¹dow¹ do spraw us³ug zdrowot-nych.

Na poziomie Kraju istnieje zorgani-zowany system opieki zdrowotnej po-dzielony na trzy du¿e obszary admini-stracyjne i 23 regiony.

Rady Regionalne s¹ odpowiedzial-ne za zarz¹dzanie, finansowanie i or-ganizacjê us³ug zdrowotnych, zarów-no opieki ambulatoryjnej, jak i szpital-nej.

Rady Regionalne zorganizowane s¹w Federacji Rad Regionalnych, któraz jednej strony ne-gocjuje z rz¹demzasady polityki i fi-nansowanie, a zdrugiej wysoko�æzarobków i warun-ków pracy pracow-ników s³u¿by zdro-wia ze zwi¹zkamizawodowymi.

Po³o¿ne pracuj¹do 65. roku ¿ycia.

Wiêksza czê�ækosztów opiekizdrowotnej pokry-wana jest z podat-ków dochodowych- 75%, 12% - sta-nowi¹ dotacje rz¹-dowe na pewneus³ugi, a 13% z

prywatnych ubezpieczeñ.Kobiecie przys³uguje pe³na bezp³at-

na opieka na czas ci¹¿y i porodu. Wsk³ad tej opieki wchodz¹: badania wczasie ci¹¿y i porodu w szpitalu orazwizyty domowe po porodzie. Kobietapracuj¹ca ma prawo do pe³nop³atne-go zwolnienia lekarskiego w raziekomplikacji w czasie ci¹¿y oraz dorocznego w 80% p³atnego urlopu ma-cierzyñskiego.

Jeszcze oko³o 1900 r. po³o¿na mia-³a zagwarantowane niewysokie wyna-grodzenie, p³atne na ¿yczenie w na-turze np. w postaci jedzenia. Op³atymog³y po³o¿ne pobieraæ wtedy, gdy ro-dzinê by³o na to staæ. Od kiedy s¹ za-trudnione w szpitalach maj¹ sta³¹ pen-sjê negocjowan¹ pomiêdzy pracodaw-c¹ a zwi¹zkami zawodowymi.

Obecnie przeciêtne miesiêczne wy-nagrodzenie wynosi 2 200 Euro. Wwiêkszych aglomeracjach-wynagro-dzenie jest wy¿sze ni¿ w mniejszych.

Do napisania tego artyku³u wykorzy-sta³am równie¿ informacje z publika-cji �Opieka po³o¿nicza w Europie� cyt.Zdaniem narodowych organizacji za-wodowych, wszystkie po³o¿ne w Eu-ropie powinny dzia³aæ w zgodzie z dy-rektywami Unii Europejskiej nr 80/154

EEC i 80/155 EEC.Zakres icho b o w i ¹ z -ków i odpo-wiedzialno-�ci powi-nien odpo-wiadaæ tymwytycznym.

Wizyta szwedzkich po³o¿nych

25

Licencjat dla po³o¿nych

W spotkaniu uczestniczyli m.in. Wies³aw Zimowski - Wicemarsza³ek Wojewódz-twa Ma³opolskiego, dr hab. med. Tomasz Brzostek - Dyrektor Instytutu Pielê-gniarstwa CMUJ, Barbara Piwowarczyk - Dyrektor Zespo³u Szkó³ MedycznychNr 2, dr Barbara Pra¿mowska - Konsultant Wojewódzki ds. Po³o¿nictwa, Joan-na Potrzebny - Cury³o - Przewodnicz¹ca Ogólnopolskiego Zwi¹zku ZawodowegoPo³o¿nych, Wies³aw Szaraniec � Zastêpca Dyrektora Wydzia³u Polityki Spo³ecz-nej UWM, Jadwiga Wcis³o - Wydzia³ Polityki Spo³ecznej UWM, Ma³gorzata Ma-dej - Zastêpca Dyrektora Departamentu Edukacji i Kultury UMWM.

Z opini¹ t¹ nie zgodzi³y siê obecne na spotkaniu po³o¿-ne, podkre�laj¹c, ¿e s¹ to dwa ró¿ne zawody. T³umaczy-³y, ¿e ju¿ teraz niskie stawki na us³ugi medyczne narzu-cane przez NFZ sprawiaj¹, ¿e w wielu gminach zakon-traktowane s¹ jedynie us³ugi pielêgniarskie � bez po³o¿-niczych, czego efektem s¹ coraz czê�ciej wystêpuj¹cebardzo kosztowne w leczeniu powik³ania u kobiet po po-rodzie.

Wicemarsza³ek Wies³aw Zimowski posta-wi³ pytanie: czy w ogóle istnieje potrzeba uru-chamiania w tym momencie wydzia³u dla po-³o¿nych? Mówi³, ¿e opieraj¹c siê na dostêpnychprognozach mo¿na wnioskowaæ, ¿e ni¿ demo-graficzny jeszcze potrwa.

Przewodnicz¹cy Tadeusz Wadas odpar³, ¿eproblem jest, gdy¿ 40% pracuj¹cych aktualniew Ma³opolsce po³o¿nych to kobiety w wiekuemerytalnym. Doda³ te¿, ¿e wprawdzie do Izbyzaczynaj¹ nap³ywaæ wnioski o zgodê na wyko-nywanie zawodu od przyje¿d¿aj¹cych do Pol-

ski obywatelek Kazachstanu i Ukrainy, ale ich kwalifika-cje pozostawiaj¹ wiele do ¿yczenia.

Ma³gorzata Madej - Zastêpca Dyrektora Departamen-tu Edukacji i Kultury UMWM stwierdzi³a, ¿e widzi potrze-bê otwarcia licencjatu i zadeklarowa³a pomoc przy jegotworzeniu. Najpierw jednak CM UJ musi uzyskaæ od resor-tu edukacji zgodê i zapewnienie finansowania tego kierun-ku, za wtedy Urz¹d Marsza³kowski czê�ciowo mo¿e po-kryæ koszty np. remontu czy wyposa¿enia sal.

Uczestnicy spotkania zgodzili siê, ¿e w oparciu oprognozy demograficzne dla naszego województwanale¿y najpierw oszacowaæ, od kiedy zacznie brako-waæ po³o¿nych i w jakiej liczbie, a wtedy potem Ma³o-polska Izba wraz z Urzêdem Marsza³kowskim wyst¹-pi do w³adz CM UJ o powo³anie wydzia³u po³o¿nych.

Obecnie � w my�l polskich przepisów dostosowuj¹cychnasze prawo do unijnych dyrektyw � kandydaci do zawo-du po³o¿nej musz¹ byæ kszta³ceni tylko w ramach stu-diów licencjackich i magisterskich.

Pañstwa Unii Europejskiej zainteresowane s¹ osobamiz dyplomem magistra. Natomiast z tytu³em licencjata bezproblemu znajd¹ tam pracê ci, którzy ukoñczyli studiaspe³niaj¹ce kryteria okre�lone unijnymi dyrektywami (m.in.co najmniej 4600 godzin zajêæ).

MOIPiP uwa¿a, ¿e zorganizowanie i uru-chomienie w Krakowie kszta³cenia licencjac-kiego dla po³o¿nych to kwestia prioryteto-wa. Kraków jako o�rodek uniwersytecki po-siada zarówno kadrê naukow¹, jak i mo¿li-wo�ci zorganizowania i prowadzenia kszta³-cenia licencjackiego dla po³o¿nych - spe³-niaj¹cego dyrektywy Unii Europejskiej. Je-dyn¹ przeszkod¹ jest brak �rodków finan-sowych. Je�li problem ten nie zostanie szyb-ko rozwi¹zany ju¿ wkrótce w Ma³opolsce niebêdzie mo¿liwo�ci kszta³cenia siê w tym zawodzie,gdy¿ w styczniu 2005 r. Krakowsk¹ Szko³ê Po³o¿nych im.Stanis³awy Leszczyñskiej opu�ci ostatnie 20 absolwen-tek wydzia³u po³o¿nych.

W celu rozwi¹zania tej sytuacji Przewodnicz¹cy MOR-PiP Tadeusz Wadas zaprosi³ na spotkanie w siedzibieIzby przedstawicieli Urzêdu Wojewódzkiego, UrzêduMarsza³kowskiego, Urzêdu Miasta oraz �rodowiska po-³o¿nych.

W Ma³opolsce studia dla po³o¿nych mo¿e uruchomiæ je-dynie Collegium Medicum UJ, ale s¹ bardzo kosztowne.Dr hab. med. Tadeusz Brzostek � Dyrektor Instytutu Pie-lêgniarstwa CMUJ wyliczy³, ¿e koszt nauki jednego stu-denta w ci¹gu roku � szacunkowo wyniesie 14 tys. z³. Jegozdaniem najtañszym rozwi¹zaniem by³oby umo¿liwieniepielêgniarkom kszta³cenia siê w zawodzie po³o¿nej i wy-konywanie obydwu zawodów, w zale¿no�ci od potrzeb.

SPOTKANIE W SPRAWIE LICENCJATUDLA PO£O¯NYCH11 maja br. w siedzibie Ma³opolskiej Okrêgo-

wej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych odby³o siêspotkanie, którego celem by³o omówienieistotnych problemów zwi¹zanych z urucho-mieniem w Krakowie studiów licencjackichdla po³o¿nych.

MOIPIP, 11 MAJA

2004 R.

AGNIESZKA MAJEWSKA - SIWEK

26

Kszta³cenie

1. O�rodek Kszta³cenia Podyplomowego Ma³opol-skiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nychnadal prowadzi kursy dokszta³caj¹ce w systemieweekendowym z zakresu:- zaka¿eñ szpitalnych,- zaawansowanych zabiegów re-

animacyjnych i postêpowaniaw stanach zagro¿enia ¿ycia.

2. Komisja Kszta³cenia MOIPiPplanuje rozpoczêcie:• specjalizacji z zakresu:

- pielêgniarstwa chirurgicznego,- pielêgniarstwa ratunkowego.

• kursów kwalifikacyjnych zzakresu:- pielêgniarstwa epidemiolo-

gicznego,- pielêgniarstwa operacyjnego.

• kursów specjalistycznych zzakresu:- pielêgniarstwa psychia-

trycznego,- endoskopii.

• kursu dokszta³caj¹cego z zakre-su szczepieñ ochronnych.

Aktualnie nie ma mo¿liwo�cizorganizowania kursu kwali-fikacyjnego z zakresu organi-zacji i zarz¹dzania w ochroniezdrowia, gdy¿ zgodnie z suge-stiami NRPiP nale¿y organi-zowaæ przede wszystkim kursy z ró¿nych specjal-no�ci pielêgniarskich.Informacje w sprawie bie¿¹cych szkoleñ zamiesz-czane bêd¹ na stronie internetowej Izby: www.mo-ipip.org.pl.

3. Na posiedzeniu 9 czerwca br. Rada Okrêgowapodjê³a uchwa³ê nr 272/IV/2004 w sprawie anu-lowania wszystkich kwestionariuszy na kursyz³o¿onych do 1 czerwca br.Podjêcie tej uchwa³y wynika z braku mo¿liwo�ci zwe-ryfikowania i zaktualizowania przez Komisjê Kszta³-cenia wniosków osób oczekuj¹cych na kursy.Ma³opolska Okrêgowa Rada Pielêgniarek i Po³o¿-

nych przeprasza wszystkich za zaistnia³¹ sytuacjê iwynikaj¹ce z niej utrudnienia.W zwi¹zku z uchwaleniem nowego regulaminu Ko-misji Kszta³cenia osoby zainteresowane mog¹ sk³a-daæ w biurze Izby nowe kwestionariusze zg³osze-niowe na kursy.Prosimy o zapoznanie siê z nowym regulaminemKomisji Kszta³cenia oraz regulaminem przyznawa-nia bezprocentowej po¿yczki na pokrycie czesnegodla pielêgniarek i po³o¿nych studiuj¹cych zaoczniew ramach kszta³cenia podyplomowego opublikowa-nymi na nastêpnych stronach, a tak¿e na stronie in-ternetowej Izby: www.moipip.org.pl

INFORMACJE KOMISJI

KSZTA£CENIA

W planie pracy Komisji Kszta³cenia znalaz³y siê m.in. nastêpuj¹ce punkty:- tworzenie elektronicznej bazy danych (centralny system informacyjny),- opracowanie Regulaminu Komisji Kszta³cenia,- utworzenie Komisji kwalifikuj¹cej do uczestnictwa w kursach,- opracowanie kwestionariuszy zg³oszeniowych na kursy (uwzglêdnienie

na wniosku pozycji potwierdzenia odprowadzania sk³adek do MOIPiPprzez zak³ad pracy),

- opracowanie propozycji kursów, które bêd¹ realizowane od pa�dzierni-ka do grudnia 2004 r.,

- prowadzenie rozmów kwalifikacyjnych dla kandydatów na kursy,- utworzenie na stronie www Izby �zak³adki� Komisji Kszta³cenia przyjmu-

j¹cej wnioski od �rodowiska pielêgniarek i po³o¿nych oraz publikowaniena niej bie¿¹cych informacji.

Wiceprzewodnicz¹ca MORPiP Janina £êgosz przedstawi³a propozycjêzorganizowania nastêpuj¹cych kursów specjalistycznych:

- endoskopii (przewidywany termin rozpoczêcia � pa�dziernik br.),- dla pielêgniarek epidemiologicznych.

Spotkania Komisji Kszta³cenia odbywaæ siê bêd¹ w ka¿dy drugi wtorekmiesi¹ca o godz. 1500 .

Od wrze�nia br. Komisja Kszta³cenia pe³niæ bêdzie dy¿ury w ka¿d¹ �rodê,w godz. 1300 � 1500, z jednoczesnym udzielaniem informacji telefonicznejpod nr 430-07-23.

I Posiedzenie Komisji Kszta³cenia MOIPiP

28 maja br. odby³o siê pierwsze posiedzenie nowo wybranej KomisjiKszta³cenia MOIPiP w trakcie, którego m.in. ustalono plan pracy narok 2004.

27

§ 1Warunkiem przyjêcia do ewidencji osób oczekuj¹cych na szko-lenie jest z³o¿enie wype³nionego, aktualnie obowi¹zuj¹cegokwestionariusza zg³oszeniowego /druki w biurze Izby, u Pe³-nomocnika lub na stronie www Komisji Kszta³cenia MOIPiP/.

§ 2Na szkolenie organizowane przez O�rodek Kszta³cenia Pody-plomowego MOIPiP kwalifikowane s¹ pielêgniarki i po³o¿ne,które regularnie op³acaj¹ sk³adki na rzecz MOIPiP.

§ 3Postêpowanie kwalifikacyjne przeprowadza Komisja ds.Kszta³cenia MOIPiP.

Przebiega ono etapowo:

I etap - ocena przydatno�ci szkolenia na danym stanowiskupracy i sta¿ pracy - zgodnie z taryfikatorem kwalifi-kacyjnym � Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia w spra-wie kwalifikacji wymaganych od pracowników na po-szczególnych rodzajach stanowisk pracy w publicz-nych zak³adach opieki zdrowotnej z dnia 29.03.1999r. /Dz. U Nr 30 poz. 300/.Procedura kwalifikacji na kurs jest jawna.

II etap - dopuszcza siê mo¿liwo�æ wstêpnej rozmowy kwalifi-kacyjnej.

III etap - osoby zakwalifikowane na kurs zostan¹ poinformo-wane o tym fakcie w formie pisemnej. Kandydat jestzobowi¹zany potwierdziæ uczestnictwo w kursie wformie pisemnej do 14 dni od daty otrzymania zawia-domienia.

§ 4Przy kwalifikowaniu na szkolenie prowadzone w O�rodkuKszta³cenia Podyplomowego MOIPiP i poszczególnych jegofiliach uwzglêdnia siê miejsce zamieszkania osoby sk³adaj¹-cej wniosek na szkolenie.

§ 5Z posiedzenia Komisji kwalifikacyjnej sporz¹dza siê listê osóbzakwalifikowanych na szkolenie.

§ 6Dopuszcza siê mo¿liwo�æ korzystania przez cz³onka MOIPiPz kursu kwalifikacyjnego i specjalizacji w jednej dziedzinieraz na trzy lata.

§ 7Cz³onek MOIPiP, który zosta³ zakwalifikowany i nie ukoñ-czy³ kszta³cenia z przyczyn nieuzasadnionych, nie bêdzie do-puszczony do kolejnego kszta³cenia przez okres 3 lat.

§ 8Za zgod¹ autora dopuszcza siê mo¿liwo�æ publikacji wyró¿-nionych prac ukoñczonych kursów.

REGULAMIN KOMISJI KSZTA£CENIAMA£OPOLSKIEJ OKRÊGOWEJ IZBY PIELÊGNIAREK I PO£O¯-NYCH

§ 9MOIPiP w Krakowie ponosi koszty kszta³cenia podyplomo-wego organizowanego przez O�rodek Kszta³cenia MOIPiP wpostaci:

o specjalizacji,

o kursów kwalifikacyjnych,

o kursów specjalistycznych,

o kursów dokszta³caj¹cych,

o lektoratów jêzyków obcych.

oraz koszty seminariów, sympozjów i konferencji organizo-wanych przez MOIPiP.

§ 10Fundusz na kszta³cenie wynosi 20% odpisu od sk³adek cz³on-kowskich.

§ 11Zasady podzia³u funduszu na pomoc finansow¹ zwi¹zan¹ zkszta³ceniem i doskonaleniem zawodowym:

1. 3/4 funduszu przeznacza siê na pokrycie kosztów szkoleñzawodowych organizowanych przez Izbê oraz kosztów de-legowania przez Izbê cz³onków samorz¹du,

2. 1/4 funduszu przeznacza siê na refundacjê ró¿nych formindywidualnego szkolenia zawodowego.

§ 12Zasady refundacji:

1. Wniosek o dofinansowanie winien byæ z³o¿ony przed po-siedzeniem Rady Okrêgowej poprzedzaj¹cej planowanerozpoczêcie kursu lub najpó�niej do 30 dni od daty roz-poczêcia kursu.

2. W przypadku przyznania refundacji przez Radê Okrêgow¹do wniosku nale¿y do³¹czyæ orygina³ dowodu wp³aty.

3. Refundacje przewiduje siê po roku lub po ukoñczeniu spe-cjalizacji w wysoko�ci do 50% poniesionych kosztów.

4. Wnioski rozpatruje Prezydium, a zatwierdza Rada Okrê-gowa.

§ 131. Osoba korzystaj¹ca z refundacji (pomocy finansowej) jest

zobowi¹zana do przeprowadzenia szkoleñ na rzecz cz³on-ków samorz¹du Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgnia-rek i Po³o¿nych.

2. Po odbiór przyznanej refundacji nale¿y zg³aszaæ siê oso-bi�cie.

§ 14Ma³opolska Okrêgowa Izba Pielêgniarek i Po³o¿nych nie bie-rze na siebie obowi¹zku organizowania lub finansowaniakszta³cenia podyplomowego stanowi¹cego z mocy prawa obo-wi¹zek pracodawcy.

Kszta³cenie

PODSTAWA PRAWNA: ART. 10 PKT 2 W NAWI¥ZANIU DO ART. 24UST. 1 PKT 4 USTAWY O SAMORZ¥DZIE PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

Z DNIA 19.04.1991 R. /DZ .U. NR 41 POZ. 178/.

28

Zapomogi wyp³acane ze �rodków zak³adowego fundu-szu �wiadczeñ socjalnych oraz funduszów zwi¹zków za-wodowych oraz innych �róde³ w przypadku indywidual-nych zdarzeñ losowych, klêsk ¿ywio³owych, d³ugotrwa-³ej choroby lub �mierci, bez wzglêdu na �ród³o finanso-wania, korzystaj¹ ze zwolnienia od podatku dochodowe-go od osób fizycznych do wysoko�ci 2280 z³ rocznie.Wynika to z tre�ci art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatkudochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr14 poz. 176 z pó�n. zm.).

Wprawdzie ustawa nie zawiera definicji indywidualnychzdarzeñ losowych, klêsk ¿ywio³owych, d³ugotrwa³ej cho-roby, ale pod pojêciem:n indywidualnego zdarzenia losowego nale¿y rozumieæ

wszelkie zdarzenia wywo³ane przyczynami zewnêtrz-nymi, których nie mo¿na przewidzieæ, a które s¹ nie-zale¿nie od cz³owieka, nawet przy zachowaniu nale-¿ytej staranno�ci; takim zdarzeniem losowym s¹ kra-dzie¿e, w³amania, zagubienia rzeczy, nieszczê�liwewypadki powoduj¹ce uszczerbek na zdrowiu itp.,

n klêski ¿ywio³owej nale¿y rozumieæ wszelkiego rodzajuzniszczenia wywo³ane dzia³aniem si³ przyrody, tj. po-wodzie, po¿ary, uderzenia piorunów itp.,

INFORMACJA DOTYCZ¥CA ZAPOMOGI W PRZYPADKU ZDARZEÑ LOSOWYCH

n d³ugotrwa³ej choroby, tj. choroby z medycznego punk-tu widzenia okre�lanej mianem choroby przewlek³ej.

Rzeczowe �wiadczenia okoliczno�cioweZgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku docho-

dowym od osób fizycznych wolna od podatku jest war-to�æ rzeczowych �wiadczeñ otrzymywanych przez pra-cownika sfinansowanych w ca³o�ci ze �rodków zak³ado-wego funduszu �wiadczeñ socjalnych lub funduszy zwi¹z-ków zawodowych � do wysoko�ci nie przekraczaj¹cej wroku podatkowym 380 z³; rzeczowymi �wiadczeniami nies¹ bony, talony i inne znaki uprawniaj¹ce do ich wymia-ny na towary lub us³ugi. W sytuacji wiêc gdy warto�æotrzymanych przez pracownika rzeczowych �wiadczeñokoliczno�ciowych, ze �rodków o których mowa wy¿ej,przekroczy kwotê zwolnion¹ od podatku, nadwy¿ka tastanowi dla pracownika przychód, od którego nale¿y po-braæ zaliczkê na podatek dochodowy.

Opracowa³aG³ówna Ksiêgowa(-) mgr Barbara Cheæko

§ 1Cz³onkowie samorz¹du pielêgniareki po³o¿nych regularnie op³acaj¹cysk³adki, podnosz¹cy kwalifikacjezawodowe w ramach:

1) studiów zaocznych nakierunkach: pielêgniarstwo ipo³o¿nictwo,

2) studiów doktoranckich, przygotowuj¹cych pracenaukowe w dziedzinie pielêgniarstwa i po³o¿nictwa.

mog¹ ubiegaæ siê o udzielenie po¿yczek zwrotnychbezprocentowych w maksymalnej wysoko�ci 2000 z³, na op³atêczesnego na rok.

§ 2Wnioski opiniuje Komisja Kszta³cenia, a zatwierdza RadaOkrêgowa.

§ 3Po¿yczkê udziela siê w oparciu o pisemny wniosek znajduj¹cysiê w biurze Izby i za�wiadczenie z uczelni z okre�leniemwysoko�ci czesnego.

§ 4Wniosek powinien byæ podpisany przez 2 porêczycieli, cz³onków

Izby zatrudnionych na czas niekrótszy ni¿ okres sp³acania po¿yczki.

§ 5Po¿yczkobiorca jest zobowi¹zanydo przed³o¿enia dowodu wp³atyczesnego w nieprzekraczalnym

terminie do 14 dni od otrzymania po¿yczki pod rygoremnatychmiastowego jej zwrotu.

§ 6Po¿yczka winna byæ sp³acona maksymalnie w 10 kolejnychratach w danym roku akademickim.

§ 7W przypadku nieterminowego wp³acania rat po¿yczkodawcanalicza odsetki karne w wysoko�ci 33% w stosunku rocznym.

§ 8Nalicza siê koszty manipulacyjne w wysoko�ci 2 %.

§ 9Za przestrzeganie regulaminu przyznawania bezprocentowejpo¿yczki na pokrycie czesnego odpowiedzialny jest Skarbnik.

Kszta³cenie

REGULAMIN PRZYZNAWANIA BEZPROCENTOWEJ PO¯YCZKI NA POKRYCIE

CZESNEGO DLA PIELÊGNIAREK

I PO£O¯NYCH STUDIUJ¥CYCH ZAOCZNIE W RAMACH KSZTA£CENIA

PODYPLOMOWEGO

PODSTAWA PRAWNA: ART. 10 PKT 2 USTAWY Z DNIA

19 KWIETNIA 1991 R. O SAMORZ¥DZIE

PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH (DZ. U. NR 41 POZ.178) ORAZ UCHWA£A NR 5 X ZJAZDU DELEGATÓW

MA£OPOLSKIEJ OKRÊGOWEJ IZBY PIELÊGNIAREK I

PO£O¯NYCH Z DNIA 27 MARCA 1998 R.

29

Okrêgowego Rzecznika Odpowiedzialno�ci Zawodowej ijego zastêpców wybieraj¹ delegaci Okrêgowego Zjazdu naokres czterech lat na podstawie ustawy z dnia 19 kwietnia1991 r. �o samorz¹dzie pielêgniarek i po³o¿nych� (Dz. U. Nr41, poz. 178).

Liczbê zastêpców Rzecznika proponuje Okrêgowa RadaPielêgniarek i Po³o¿nych, a ustala Zjazd.

Delegaci XVIII Zjazdu obdarzyli zaufaniem i wybrali Okrê-gowego Rzecznika Odpowiedzialno�ci Zawodowej i jego za-stêpców w osobach:

- mgr Danuta Fija³kowska � Salawa,- Maria Bal,- mgr Agnieszka Æwiêka³a,- mgr Anna Tylek,- Ewa Zieliñska.

Rzecznik Odpowiedzialno�ci Zawodowej i jego zastêp-cy pe³ni¹ dy¿ury w pierwszy i trzeci czwartek miesi¹-ca, w godzinach od 15.00 do 16.00 w siedzibie MOIPiP,przy ul. Dunajewskiego 6.

HistoriaOdpowiedzialno�æ zawodowa pielêgniarek i po³o¿nych jako

kategoria prawna, w Polsce pojawi³a siê w momencie wyda-nia aktów prawnych reguluj¹cych dzia³alno�æ zawodow¹ pie-lêgniarek i po³o¿nych.

Pierwszymi aktami prawnymi dotycz¹cymi zawodu by³y: -rozporz¹dzenie Prezydenta RP z dnia 16 marca 1928 r. �opo³o¿nych� (Dz. U. RP Nr 34, poz. 316) oraz - ustawa z 21lutego 1935 r. �o pielêgniarstwie� (Dz. U. RP. Nr 27, poz.199).

Dawne akty prawne zalicza³y pielêgniarki i po³o¿ne do po-mocniczego personelu medycznego. Pielêgniarka ¿adnychczynno�ci leczniczych nie mog³a dokonaæ bez zlecenia lekar-skiego, a po³o¿na w niewielkim zakresie. Wykonywanie za-wodu sprowadza³o siê do czynno�ci pielêgnacyjno - opiekuñ-czych, udzielania pomocy w nag³ych przypadkach do czasuprzybycia lekarza.

Zapisy ustawy nak³ada³y na pielêgniarki okre�lone obowi¹zkim.in. obowi¹zek zarejestrowania siê, uzyskania uprawnieñzawodowych, poddania siê badaniu lekarskiemu, zachowa-nia tajemnicy zawodowej.

Ustawa przewidywa³a odpowiedzialno�æ karn¹ za nieprze-strzeganie zapisów ustawy, kar¹ by³y trzy miesi¹ce aresztulub trzy tysi¹ce grzywny.

Innym wa¿nym aktem prawnym by³a ustawa z dnia 18 lipca1950 r. �o odpowiedzialno�ci zawodowej fachowych pracowni-ków s³u¿by zdrowia�, rozszerza³a zakres odpowiedzialno�ci za-wodowej pielêgniarek i po³o¿nych, wprowadzi³a system spra-wowania kontroli przez dwuszczeblowe komisje kontroli zawo-dowej.

Ustawodawca powo³a³ funkcjê Rzecznika Dobra S³u¿by Zdro-wia.

Takie fakty jak znaczne usamodzielnienie siê zawodów, roz-szerzenie uprawnieñ i obowi¹zków pielêgniarki i po³o¿nej, innyrodzaj wykszta³cenia oraz zmiany zachodz¹ce w ochroniezdrowia, przyczyni³y siê do uchwalenia nowej ustawy.

Ustawa z dnia 5 lipca �o zawodach pielêgniarki i po³o¿ne�

OKRÊGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNO�CI ZAWODOWEJ

MA£OPOLSKIEJ OKRÊGOWEJ IZBY PIELÊGNIAREK

I PO£O¯NYCH

MGR DANUTA

FIJA£KOWSKA - SALAWA

podkre�la, ¿e zawody pielêgniarki i po³o¿nej s¹ zawodami sa-modzielnymi (art. 2), co nie przeszkadza, ¿e w okre�lonymzakresie w procesie leczenia, pielêgniarka i po³o¿na s¹ pod-porz¹dkowane lekarzowi.

Aktem prawnym okre�laj¹cym odpowiedzialno�æ pielêgniar-ki i po³o¿nej jest ustawa z dnia 19 kwietnia �o samorz¹dziepielêgniarek i po³o¿nych�. Z zapisu art. 38 powy¿szej ustawywynika, ¿e �Cz³onkowie samorz¹du podlegaj¹ odpowiedzial-no�ci zawodowej przed s¹dami pielêgniarek i po³o¿nych zapostêpowanie sprzeczne z zasadami etyki zawodowej orazza zawinione naruszenie przepisów dotycz¹cych wykonywa-nia zawodu pielêgniarki i po³o¿nej�.

Ustawodawca okre�laj¹c zadania samorz¹du wymieni³, ¿esamorz¹d wykonuje swoje zadania miêdzy innymi przez orze-kanie w zakresie odpowiedzialno�ci zawodowej pielêgniareki po³o¿nych oraz sprawowanie s¹downictwa polubownego.

Z chwil¹ powo³ania samorz¹du zawodowego, egzekwowa-nie odpowiedzialno�ci zawodowej zosta³o przekazane w rêceprzedstawicielek zawodu na podstawie rozporz¹dzenia Mini-stra Zdrowia i Opieki Zdrowotnej z dnia 19 stycznia 1993 r. �w sprawie postêpowania w przedmiocie odpowiedzialno�cizawodowej pielêgniarek i po³o¿nych�.

Odpowiedzialno�æ zawodowa pielêgniarek i po³o¿nych wy-nika z dwóch �róde³:

- obowi¹zuj¹cych w zawodach przepisów prawnych,- zasad Kodeksu Etyki Zawodowej.

Odpowiedzialno�æ zawodowa jest szczególnym rodzajemodpowiedzialno�ci, zwi¹zanym z przynale¿no�ci¹ do okre�lo-nej grupy zawodowej. Wynika z interpretacji przyjêtych przezdan¹ grupê norm prawnych i norm etycznych traktowanych wsystemie prawnym jako wa¿ne uregulowania dope³niaj¹ce.

Dr n. prawn. Stanis³aw M. Przyjemski w publikacji pt. �Orga-nizacja odpowiedzialno�ci zawodowej pracowników s³u¿byzdrowia� (Prawo i Medycyna 1/2004 str. 61) udowadnia, ¿emimo nowelizacji, ¿aden z aktów okre�laj¹cych postêpowaniew sprawie odpowiedzialno�ci zawodowej aptekarzy, lekarzy,pielêgniarek i po³o¿nych, jako akt wykonawczy nie jest przej-rzysty pod wzglêdem prawnym i w pe³ni kompatybilnym z za-sadniczymi przepisami, do których siê odwo³uj¹ np. z kodek-sem postêpowania karnego.

Do tych rozwa¿añ wrócimy przy innej okazji.

Zadania rzecznikaDo zadañ Okrêgowego Rzecznika Odpowiedzialno�ci Za-

wodowej nale¿y:1. Prowadzenie postêpowania wyja�niaj¹cego w przypad-

kach nieprzestrzegania zasad etyki zawodowej oraz na-ruszania przepisów dotycz¹cych wykonania zawoduprzez pielêgniarki i po³o¿ne bêd¹ce cz³onkami samo-rz¹du.

2. Prowadzenie dzia³alno�ci prewencyjnej poprzez upo-wszechnianie zasad etyki zawodowej, przepisów i re-gu³ wykonywania zawodu.

Okrêgowy rzecznik ma prawo uczestniczyæ w posiedzeniachOkrêgowej Rady z g³osem doradczym.

W ci¹gu ostatnich lat wzros³a liczba skarg na dzia³ania za-wodowe pielêgniarek i po³o¿nych ze strony pacjentów lub ichrodzin.

Okrêgowy Rzecznik - Informacje

30

¤ wycofanie siê pracodawców z finansowania kszta³cenia podyplomowego, (niskie pobory pielêgniarek i po³o¿nych nie pozwalaj¹ szkoliæ siê na w³asny koszt,jest to jeden z powodów obni¿enia poziomu wiedzy ikwalifikacji),

¤ nieprawid³owo wyposa¿one stanowiska pracy, spowodowane brakami finansowymi zak³adów pracy,

¤ brak jasno sprecyzowanych obowi¹zków na stanowisku pracy.

Problem zapewnienia odpowiednich warunków dla kszta³to-wania siê w³a�ciwej relacji miêdzy pacjentem a personelemmedycznym zwi¹zanym z procesem leczenia jest wa¿nym ele-mentem zwi¹zanym z dzia³alno�ci¹ zak³adu opieki zdrowot-nej, ukierunkowanym na zapewnienie wysokiej jako�ci opiekimedycznej.

c.d n.

Przyczyn¹ wykroczeñ i zaniedbañ zawodowych pielêgniarek ipo³o¿nych w czasie �wiadczenia us³ug zdrowotnych najczê�ciejs¹:

¤ rutynowe podej�cie do pacjenta,¤ niesumienne wykonywanie obowi¹zków, zaniedbania

i zaniechania wobec pacjentów,¤ nieprzestrzeganie tajemnicy zawodowej,¤ niew³a�ciwa organizacja pracy i sposób kierowania ze

spo³em,¤ zaburzenia wspó³pracy pomiêdzy lekarzami i pielê

gniarkami,¤ nieprzestrzeganie praw pacjenta,¤ pogorszenie warunków wykonywania pracy, spowodo

wane zmniejszeniem liczby zatrudnionych pielêgniarek, po³o¿nych, (przeci¹¿enie prac¹, zmêczenie, zniecierpliwienie),

¤ zwolnienie personelu pomocniczego,

DyrektorSzpitala Uniwersyteckiego w Krakowie

ul. Kopernika 36, 31-501 Kraków

zamierza og³osiæ konkursna stanowiska

Prze³o¿onych Pielêgniarek w Oddzia³ach Klinicznych:• Kliniki Chirurgii Ogólnej i Gastroenterologicznej,

• Kliniki Ginekologii, Po³o¿nictwa i Onkologii,• Kliniki Okulistyki,

• Kliniki Dermatologii:

orazPielêgniarek Oddzia³owych Oddzia³ów Klinicznych:

• Kliniki Ginekologii, Po³o¿nictwa i Onkologii,• Kliniki Endokrynologii Ginekologicznej,• Kliniki Ginekologii i Niep³odno�ci,• Kliniki Ginekologii i Po³o¿nictwa Septycznego,• Kliniki Neonatologii.

Pomó¿my Kasi

Zwracamy siê z ogromn¹ pro�b¹ dowszystkich, którzy mog¹ udzieliæ finan-sowego wsparcia 17. letniej Kasi - cór-ce naszej kole¿anki, pielêgniarki z Ol-kusza.

Kasia w wyniku nieszczê�liwego wy-padku kolejowego straci³a obie nogi.

Zakup protez obu nóg i d³ugotrwa³a rehabilitacja � to koniecz-no�æ i szansa dla dziewczynki. Niestety wi¹¿e siê to z niezwy-kle du¿ymi kosztami finansowymi, a rodzina Kasi nie jest wstanie ich ponie�æ.

Ma³opolska Okrêgowa Rada Pielêgniarek i Po³o¿nych przy-zna³a Mamie Kasi zapomogê w wys. 1780 z³, a Komisja Socjal-na � w wys. 500 z³. To jednak tylko kropla w morzu. Dlategozwracamy siê do wszystkich, którzy chocia¿ drobn¹ kwot¹ mog¹wspomóc leczenie Kasi, o przesy³anie pieniêdzy na nr konta:

PKO BP OlkuszKatarzyna Rzoñca93-1020- 2430-0000-8402-00173393z dopiskiem �dla Kasi�

Okrêgowy Rzecznik - Informacje

1.Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorz¹dzie pielêgniarek ipo³o¿nych ( Dz. U. Nr 41, poz. 178).

2. Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia i Opieki Zdrowotnej z dnia19 stycznia 1993 r. �w sprawie postêpowania w przedmiocieodpowiedzialno�ci zawodowej pielêgniarek i po³o¿nych� (Dz.U. Nr 9 poz.45).

3. Dr n. prawn. Stanis³aw M. Przyjemski �Organizacja odpowie-dzialno�ci zawodowej pracowników s³u¿by zdrowia� (Prawo iMedycyna 1/2004 str. 61).

4. Dr n. med. Gra¿yna Rogala-Pawelczyk �Wykroczenia zawo-dowe pielêgniarek i po³o¿nych a ³amanie prawa pacjenta�,Ogólnopolska konferencja �Ochrona Praw Pacjenta w syste-mie zdrowia publicznego�.

5. Regulamin Okrêgowego Rzecznika Odpowiedzialno�ci Zawo-dowej.

6. Odpowiedzialno�æ cywilna pielêgniarki i po³o¿nej, personelumedycznego - Miros³aw Nestorowicz, Prawo Medyczne, wy-danie V, Toruñ 2001.

Wyrazy g³êbokiego wspó³czucia

Kole¿ance Barbarze Zep � Gucik

z powodu �mierci

OJCA

sk³adaj¹ pielêgniarki Szpitala im. J. Babiñskiego

31

Prace wyró¿nione w konkursie: �Ty te¿ mo¿esz pomóc�

Klaudia Duda

Mateusz Ko³odziejczyk

Dominika Gawe³

Kasjana Tkaczyk

Mateusz Ko³odziejczyk

Mocno wieje wiatr, szarpie ledwo rozwiniête li�cie, mierzwi czupryny kwiatów, prowadzi dialog z desz-czem, on spada na rozwiniête dzwoneczki konwalii, które roztaczaj¹ niebiañski zapach dla naszej przyjem-no�ci. Jeste� na tej ³¹ce utkanej kolorami têczy, gdzie nie ma pocz¹tku ani koñca.A wiatr wieje i wieje...Pisklêta wygl¹daj¹ z gniazd i wyczekuj¹ przylotu matki.Go³êbie gruchaj¹, próbuj¹ oswoiæ cz³owieka, wdzieraj¹c siê na ich balkony.Dzieñ powoli ustêpuje nocy. Ona otula czarnym p³aszczem ziemiê. Niebo przys³oniête chmurami sygnalizu-je swoj¹ tajemniczo�æ.Z dala s³ychaæ szczekanie psów, które roznosi siê echem w nocnej ciszy. Wszystko to piêkno zamykasz wsercu.Wiatr ucich³...Gasn¹ �wiat³a, a Morfeusz zaprasza na zas³u¿ony wypoczynek. S¹ tacy, co jeszcze nie �pi¹ i w my�lach pokolei uk³adaj¹ prozê ¿ycia. Byæ mo¿e jest to dobry pocz¹tek czego� lub zakoñczenie.

Teraz jeste� na b³êkitnej ³¹ce, po której tocz¹ siê chmury, a gwiazdy mrugaj¹ pow�ci¹gliwie, zapraszaj¹cdo tañca. Kiedy widzisz drogê mleczn¹ wpadasz w zadumê i zadajesz pytanie - dok¹d prowadzi?Jest jeszcze planeta Wenus. Ona roztacza nad Tob¹ dobre fluidy i przypisywana jej moc mi³o�ci, na pewnostanie siê rzeczywistym przeznaczeniem. Po drabinie utkanej marzeniami, powoli wracasz na ziemiê.Wiatr wieje i wieje, smaga biczami ciep³a ods³oniête ramiona - zwiastuje, ¿e to lato. Lustra wody u�miechaj¹siê, lasy kusz¹ grzybami, a szczyty gór zapraszaj¹ do wspinaczki.Jednym s³owem czeka nas ocean przygód.....Tak kochani - czas wypocz¹æ!!!

Bo¿ena DworskaRedakcja ad vocemWszystkim Kole¿ankom i Kolegom ¿yczy mi³ego urlopu!

Joanna Radwañska

32

PISMO MA£OPOLSKIEJ OKRÊGOWEJ IZBY PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

ZESPÓ£ REDAKCYJNY:JANINA £ÊGOSZ - KOORDYNATOR, AGNIESZKA KURBIEL, BEATA KALISZ, ZUZANNA MYS£OWSKA,TADEUSZ WADAS, EWA KOSTRZ, DANUTA GLAZER, ANNA SAS, EWA LE�NIAK, BO¯ENA DWOR-SKA, DOROTA JAKUBCZYK, MARIA SKO£UBA, EWA DOERINGER, JADWIGA NOWORYTA.SK£AD: JERZY PIWOWARCZYK, JANUSZ GRALAK.PROJEKT OK£ADKI: JANUSZ GRALAK.

PROSIMY O KORESPONDENCJÊ NA ADRES REDAKCJI:31-133 KRAKÓW, UL. DUNAJEWSKIEGO 6 (III P.), TEL./FAX 422-88-54NAK£AD: 3 000 EGZ.E-MAIL MA£OPOLSKIEJ IZBY: [email protected]

STRONA INTERNETOWA MA£OPOLSKIEJ IZBY: WWW.MOIPIP.ORG.PL

W dniu 22 czerwca 2004 r. w biurze Izby rozstrzygniêty zosta³

konkurs rysunkowy dla dzieci pt. �I Ty mo¿esz pomóc�.

Komisja konkursowa w sk³adzie: Tadeusz Wadas, Janina £êgosz,

Zuzanna Mys³owska, Bo¿ena Dworska, Beata Kalisz, Dorota Jakub-

czyk, Ewa Le�niak, Agnieszka Kurbiel,

spo�ród nades³anych rysunków wybra³a i nagrodzi³a 9 prac.

I miejsce - zajê³a Magdalena £aciak ze Szko³y Podstawowej nr 95,

im. W³adys³awa Broniewskiego w Krakowie.

II miejsce - zajê³y Karolina Uliszak i Alina Ragan ze Szko³y Pod-

stawowej nr 95, im. W³adys³awa Broniewskiego w Kra-

kowie.

III miejsce - zajê³a Karolina Piotrowska ze Szko³y Podstawowej nr

3 w Libi¹¿u.

Ponadto wyró¿niono prace:

Kasjany Tkaczyk ze Szko³y Podstawowej nr 95, im. W³adys³awa Broniewskiego w Krakowie,

Dominiki Gawe³ ze Szko³y Podstawowej nr 95, im. W³adys³awa Broniewskiego w Krakowie,

Klaudii Duda ze Szko³y Podstawowej nr 95, im. W³adys³awa Broniewskiego w Krakowie,

Joanny Radwañskiej ze Szko³y Podstawowej nr 3 w Libi¹¿u,

Mateusza Ko³odziejczyka (2 prace) z Zespo³u Szkó³ w Jaroszowicach.

SERDECZNIE GRATULUJEMY WSZYSTKIM M£ODYM ARTYSTOM. NAGRODY KSI¥¯KOWE ZOSTA£Y PRZEKAZANE. DZIÊKUJEMY ZA

NADES£ANE PRACE. WYRÓ¯NIONE PRACE PUBLIKUJEMY NA OK£ADCE GAZETY.

�Ty te¿ mo¿esz pomóc� Rozstrzygniêcie Konkursu

Magdalena £aciak Karolina Uliszak i Alina Ragan

Karolina Piotrowska

Documents

R Z . M - MOIPiP · 2011-01-03 · Halina Serafin - Nowy Targ Œ 86 PielŒgniarki: Ma‡gorzata Cieœlik - Olkusz Œ 169 Stanis‡aw £ukasik - Kraków Œ 139 Danuta Adamek - Miechów