Ramazani Pa Mileniume

7/31/2019 Ramazani Pa Mileniume

1/27


2/27

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 2

N emr tA ll-llahut, t Gjithmshirshmit, M shiruesit!

RAMAZANI PA MILENIUMEDr. Ismail Bardhi

Botuar nga: SHB Logos-A

T gjitha t drejtat e ktij libri i takojn botuesit


3/27


RAMAZANI PA MILENIUME............................................................................................................................................................................................... 4

BESIMTAR AGJRONI! ................................................................................................................................................................................................. 5

AGJRIMI:... .................................................................................................................................................................................................................... 11

NIJJETI:.......................................................................................................................................................................................................................... 12

KUSH SHT I OBLIGUAR T AGJROJ:.......................................................................................................................................................................... 14

KUSH NUK SHT I OBLIGUAR T AGJROJ:.................................................................................................................................................................. 15

KA E PRISH/ASGJSON AGJRIMIN:............................................................................................................................................................................. 16

DISA RREGULLA RRETH AGJRIMIT:.................................................................................................................................................................................. 16SYFYRI (SEHURI) DHE IFTARI: ........................................................................................................................................................................................ 17

TERAVIH NAMAZI:........................................................................................................................................................................................................... 19

BEDRI:........................................................................................................................................................................................................................... 20

LEJLETU-L-KADR:... ........................................................................................................................................................................................................ 22

ITIKAFI:......................................................................................................................................................................................................................... 23SADEKATU-L-FITRI (APO VITRAT):................................................................................................................................................................................... 25

BAJRAMI:....................................................................................................................................................................................................................... 26

PO ZOT, TY T BESOJM DHE PR TY AGJROJM!........................................................................................................................................................ 26


4/27


RAMAZANI PA MILENIUMERamazan 1420

1999/2000

Porse u qe urdhruar t adhurojn vetm All-llahun, q si besimtar t sinqert, me sinqeritet tirrfejn (predikojn) fen, edhe t kryejn namazin dhe t japin zeqatin, e ajo sht fe e

qndrueshme.(Kurani, 98:5)

O besimtar! Agjrimi u sht br obligim i detyrueshm, si u ishte br obligim edhe atyre qqen para jush, ashtu q t bheni t devotshm.

(Kurani, 2:183)

Islami sht ndrtuar mbi pes shtylla: t dshmosh se nuk ka zot tjetr pos All-llahut dhe se

Muhammedi sht i drguari i Tij, t falsh namazin, t ndash zekatin, t agjrosh Ramazanin dheta vizitosh shtpin e shenjt t All-llahut.

(Hadith)


5/27


BESIMTAR AGJRONI!

Edhe pse sht e vrtet q Zoti e ka vulosur fen ashtu si sht ajo n esencn e vet fillestaredhe prfundimtare, kur askush nuk ka ekzistuar q ta dgjoj, ta shoh e ta prjetoj at paurdhrin e Zotit, vrtetsia e fes dshmohet edhe me vet ajetin/shenjn e Kuranit, ku All-llahuxhel-le shanuhu thot: Nuk krijova xhinn dhe ins/njerz pos q t m adhurojn (51:56). Qllimi iparaqitjes s krijess n kt bot nga Zoti sht q ai t jet i nnshtruar, i dgjueshm vetmndaj Perndis. Pa kt humb do gj. Kjo vrtetsi e fes medoemos vrtetohet n astet efillimit dhe t prfundimit t do sendi (3:83). Ndr kto dgjueshmri dhe bindje sht edheurdhri i Zotit: Agjroni besimtar!

Lutja islame edhe n aspektin kohor ka nj form t gjall lvizse e cila pr doher ia ngjyrosdo ast t jets njeriut besimtar. Kt n fakt atij ia mundson kalendari lunar t cilin e kanmuslimant, sepse nuk kemi koh, stin e dit q prputhet me datn statike e mos t ket lutje,fest fetare dhe agjrim.

Q ta vrtetoj pavdekshmrin e fes Zoti bn intervenimin e prsritur t prhershm turdhrave t Tij edhe pse n shikim t par kjo mund t duket si nj tautologji pa ndrrime dhe

ndryshime, por, pr doher i ngjan zanafills s vet, sepse kemi dgjueshmrin dhepadgjueshmrin, dnimin dhe shprblimin gjithmon t regjistruara n freskin e vet. Agjrimisi lutje e kalon do dimension t lutjeve t tjera pr shkak se tr t lejuarn pr nj ast Zoti ebn t ndaluar, Ai e bn hallallin haram, gj q pr logjikn sht e pakapshme. Ktu vrtetohetedhe ajo se Zoti kur ndalon nuk ndalon q t krijoj ofendim, por me qllim q t krkoj ngakrijesa m e lart vetm devotshmri, respekt, heshtje, dgjim, bindje, flijim.


6/27


Nnshtrimi t Vrtets dhe bindja me t qensin njerzore e shndrrojn n prsosuri, gj q dot thot se njeriu sht n gjendje sikur ta shoh Zotin. Sepse edhe pse nuk e sheh At, Ai e shehat. Zoti i prfshin shikimet, ndrsa shikimet nuk e prfshijn At. Arsyeja sht e verbr, ndrsa

zemra sht pr t shikuar. Prandaj n t takohen shikimet e zemrs s shikuar. Kt agjrimi iamundson besimtarit.

Nj her n prezencn e ashabve Pejgamberit i paraqitet Xhibrili alejhis-selam n form tdukshme t njeriut, jashtzakonisht i pastr, pa gjurma mbi vete se ka udhtuar, pr asnjrin injohur dhe i drejtohet Muhammedit alejhis-selamduke e pyetur pr nnshtrimin (islam), bindjen(iman), bukurin (ihsan) dhe astin (saat) me qllim q ti msoj ata n fe (din). Ktu bindjasht shnuar me at t cils ajo i prket: me Zotin, melekt e Tij, librat e Tij, lajmtart e Tij,Ditn e Gjykimit dhe larjen e borxhit t s mirs dhe t keqes s tij. Bindja e till prfshin besiminn t vrtetn e asaj t cils i prket, e ajo sht realiteti i vrtet i asaj q sht. E kur njerzitkan bindje t till do t thot se asaj plotsisht ia nnshtrojn veprimin e vet. Pejgamberi alejhis-selamthot: Bindja sht njohje n zemr, shqiptim me gjuh dhe veprim me gjymtyrt. Sipasksaj, bindja prfshin njohjen, t folurit dhe t vepruarit. Mirpo fjala sht pr njohjen nzemr. Njohja e till e mundson prsosurin njerzore. Ajo sht t parit e shumsis nnjjsin dhe njjsis n shumsin. Asaj i prgjigjet zemra, si aftsi njerzore e lidhjes s

drejtprdrejt me Mendjen, apo njohjen e dukurive n vrtetsin e krijueshmris s tyreburimore. Njohja e dukurive ndar nga zemra i redukton ato n jashtsin e tyre, q shprehet ngjendjet e ndryshme t verbsis, ndryshkjes, ngurrtsis dhe smundjes s zemrs.Gjendja e till do t thot pasje t zemrs por moskuptim (7:179). Bindje mund t ket vetm sezemra e shndosh, ndrsa at Zoti e shkruan n zemr (58:22). Ai sht q n zemrat e besimtarve


7/27


dhuroi qetsin pr ta shtuar ata bindjen n besimin e vet q kishin (48:4). Ajo sht njohuria m elartsuar. Ajo sht e brendshme dhe e pandashme nga t qnit. E kur ajo ta ndrioj shpirtin,ndahet n format e veta t ndryshme, kshtu q mund t jet ndjenj apo e folur e arsyeshme. Ai i

cili di (njeh) n zemr at njohuri e tregon me t folurit e vet. Gjendja e arsyes sht reflektim iMendjes, ndrsa t folurit dyanshmri e arsyes me Mendjen. T folurit e till sht n prputhjeme njohurin e zemrs; ajo sht lidhje me krijimin, meq Zoti krijon me Fjal. Prandaj t

vepruarit sht e pandashme nga t folurit. Mirpo fjala mund t shpabesohet n vepr pr shkakt mundsis s njeriut pr zgjedhje t lir. Shpabesia e fjals e cila sht n reciprocitet menjohurin n zemr e degradon qllimin njerzor: Tek All-llahu sht shum e urrejtur ta thoni at qnuk e punoni(61:3). Ajo q sht e njohur n zemr dhe e shprehur n fjal e vrteton veprimin

me gjymtyrt apo amelun bil-erkan.Nnshtrimi dshmon veprimin, e n pajtim me kt edhe sht i prfshir n bindjen. Nga kjorrjedh se bindja krkon edhe nnshtrim por edhe ajo se do nnshtrim nuk sht edhe bindje.Nnshtrimi ose veprimi sht paraqitje e t pamatshmes n botn e matshme. Njohuria nzemrn e njeriut nuk sht e arritshme pr ask pos pr All-llahun: Kurse All-llahu e di se ka ka nzemrat tuaja (33:51). T shfaqurit e asaj njohurie n t folur sht n dispozicion edhe t ttjerve, por gjykimi pr harmonin me t brendshmen vetm Zotit. Mirpo, t vepruarit n

bot sht e matshme, prandaj pr t mund t gjykojn edhe t tjert. N dallimin e nnshtrimit(islam) dhe bindjes (iman) tregon ajeti (49:14): Beduint than: Ne kemi besuar! Thuaj: Ju nuk kenibesuar ende, por thuani: ne jemi dorzuar, e ende nuk po u hyn besimi n zemrat tuaja. E nse e respektoni All-llahun dhe t drguarin e Tij, Ai nuk ju pakson asgj nga veprat tuaja, se All-llahu sht shum mkatfals,shum mshirues. Bindja sht n zemr, por t shprehurit e saj n botn e shumsis sht i


8/27


mundshm n vepra. Mirpo fjalt dhe veprat nuk mund t themelohen n njohurin n zemr,si shprehet Shpallja: ... Ata ju bjn lajka me fjalt e tyre, kurse zemrat e tyre kundrshtojn...(9:8).

E kundrta e bindjes sht mohimi i asaj q sht e njohur (kufr). Krijimi i njeriut sht i qart,por e till sht edhe mundsia e dukshme e dy prgjigjeve para ksaj qartsie falnderimi dhemohimi. Prgjigjen e par e shprehin edhe fjalt e Pejgamberit alejhis-selam: do e mir sht nduart e Tua, ndrsa e keqja nuk t kthehet Ty. Meq me posedimin e zemrs njeriut i shtmundsuar njohja e s Vrtets, bindja sht njohje e asaj t vrtete me fjal dhe vepr, ndrsamohimi refuzim i saj me fjal dhe mosveprim. Prandaj bindja sht unitet i njohuris, t foluritdhe t vepruarit.

Tradita shnon se kur meleku Xhibril e pyeste pejgamberin Muhammed alejhis-selam: M thuajsht ihsani? Ti bhesh rob Zotit sikur je duke e shikuar At, sepse edhe pse ti nuk e sheh, Aivrtet t sheh ty, u prgjigj ai.

Lidhjes foljore vepro at q sht mir dhe bukur i prgjigjet folja kuranore ihsan. Kshtu,duke u nisur nga prcaktimi i asaj foljeje n Hadithin e njohur n t cilin Xhibrili e pyetPejgamberin alejhis-selampr nnshtrimin (islam), bindjen (iman), kryerjen e asaj q sht mirdhe bukur (ihsan) dhe astin (saat) mund t vrehet reciprociteti qensor i veprimit t till dhe

robrimit: T vepruarit e asaj q sht e mir (bukur) do t thot ti bhesh rob Zotit sikur jeduke e shikuar At, sepse edhe pse ti nuk e sheh At, Ai t sheh ty. Nnshtrimi e prcaktonveprimin, ndrsa bindja veprimit ia jep shprehjen e arsyeshme dhe themelimin e tij n zemr,nprmes s cils njohuria e arsyeshme sht shprehje e shembujve mbi-individuale t do gjjen Mendje. T kryerit e asaj q sht e mir dhe e bukur veprs, shprehjes dhe dituris ia jep


9/27


kuptimin m t thell dhe lidhjen e drejtprdrejt me Bukurin si thirrje e s Vrtets.Domethn, n pajtim me kt, Bukuria sht prmbajtja m e lartsuar e nnshtrimit dhebindjes. Ajo sht thelb i do qllimi t lidhur me Realitetin. Njeriu i kthehet natyrs s tij

burimore dhe e njeh veten pikrisht nprmjet kryerjes s asaj q sht e mir dhe e bukur. Kjosht udha e vendosjes s prsosuris njerzore si mundsi m e lartsuar.

Kt dimension t bindjes kemi mundsi ta vrejm n t gjitha lejimet dhe ndalimet q Zoti i kaurdhruar n Librin e Shenjt. Nj ndr to sht edhe agjrimi. Agjrimi i muajit t Ramazanitsht ndr ndodhirat m gjallruese q ka mundsi ti prjetoj besimtari musliman. N kt muajfillon zbritja e vet Shpalljes si vulosje e fundit e saj, lufta e Bedrit me ushtar t dukshm dhe tpadukshm, fitore e garantuar nga vet Zoti. M n fund kemi Lejletu-l-Kadrin, q sht m e mir

se njmij muaj.

Pr shkak t karakterit t tekstit dhe me qllim q ai ta ket formn m t leht t kuptimit tagjrimit, s pari do t fillojm me vet ajetet t cilat flasin mbi kt urdhr t Zotit:

O besimtar! Agjrimi u sht br obligim i detyrueshm, si u ishte br obligim edhe atyre qqen para jush, ashtu q t bheni t devotshm.

N dit t caktuara me numr, por ai nga ju, i cili sht i smur ose n udhtim ather tjera

dit me t njjtin numr. Ndrsa ata q nuk mund ta mbajn kompensimi sht t ushqejn njvarfanjak. Dhe kush jep m tepr, vullnetarisht, ajo sht aq m mir pr at. Por t agjronisht m mir, ta dini.


10/27


Muaji Ramazan sht ai n t cilin filloi t shpallet Kurani, udhzim pr njerzit dhe argument iqart i rrugs s drejt dhe dallimit t s mirs nga e keqja. Cili prej jush q do ta arrij at muaj,ta agjroj at, e kush sht i smur ose ndodhet n rrug, t njjtin numr ditsh le ta agjroj

m von! All-llahu ju dshiron lehtsim e nuk ju dshiron vshtirsi. Por ditt e caktuara tiplotsoni dhe All-llahun ta madhroni pr shkak se u ka udhzuar n rrug t drejt, mbase do tjeni mirnjohs.

Dhe kur t t pyesin robrit e Mi pr Mua, Un jam me t vrtet afr, i prgjigjem lutjes slutsit kur m lutet. Prandaj le t krkojn prgjigje prej Meje dhe le t m besojn Mua, pr tqen t udhzuar.

(Kurani, 2:183-186)Islami sht ndrtuar mbi pes shtylla: t dshmosh se nuk ka zot tjetr pos All-llahut dhe seMuhammedi sht i drguari i Tij, t falsh namazin, t ndash zekatin, t agjrosh Ramazanin dheta vizitosh shtpin e shenjt t All-llahut.

(Hadith, Muttefekun alejh)

Kurani dhe hadithet e shumta ktij ibadeti ia kan dhn formn m t plot gj q edhe sot ne

muslimant kt jemi duke e praktikuar. Por q ta kemi m t sistematizuar kt lutje do tprcaktohem duke i dhn po ato definime t caktuara n mnyr m t shkurt, si p.sh.: koha eagjrimit, nijjeti, rregullat e agjrimit, kush sht dhe kush nuk sht i obliguar t agjroj, ka eprish agjrimin, disa rregulla q duhet patjetr t dihen pr agjrimin, iftari e syfyri (sehuri) dhebukurit e tyre, teravihnamazi, sadekatul fitri, itikafidhe Bajrami.


11/27


AGJRIMI:

Fjala sawm(agjrim) ndr t tjerat ka kuptimin: agjrim, qndrimi pa ushqim, heshtje, strehim nnhije, qetsim, prmbajtje, heqje dor, shijim (i vdekjes) etj. Kuptimi thelbsor i ksaj fjale sipaskonotacionit mekkas sht t bhesh i qet, heshtje (19:26). Por, sipas konotacionit medinasmerr formn e t agjruarit e muajit t Ramazanit, e q sht prfundimtar.

Agjrimi ka 5 kategori juridike:farz(p.sh. muaji i Ramazanit); kadha(kur duhen agjruar ditt elna gjat Ramazanit me arsye); agjrimi me t cilin dikush sht zotuar (me betim -jemin); kefaret(n kushte kur bhet shpagim pr kundrvajtje); istiska(kur vendoset pr tiu lutur Zotit pr sigurin kt bot, si p.sh. pr rnien e shiut n kohn e thatsis). Agjrimi i Ramazanit prmuslimant sht br farz n vitin 2 Hixhri. Caktimi i kohs s fillimit t agjrimit vrtetohet meparaqitjen e Hns s re (fillimit t muajit sipas kalendarit lunar Hixhri), si ka thn edhePejgamberi alejhis-selam: Agjroni kur ta shihni (Hnn e re), e hani kur ta shihni, e nse n ktju pengojn ret, ather plotsojeni (muajin) Shabanin me tridhjet dit (Muttefekun alejhi).

Verifikimi i paraqitjes s Hns s re n ditt e sotme mund t bhet n mnyr m t prpikt,duke shfrytzuar arritjet shkencore-teknike. Por, q mos t vij deri te rregullimi i harmonismidis muslimanve t nj vendi, sht e kshillueshme q t ndiqet vendimi i autoritetit m t

lart fetar t vendit t caktuar, dhe at sipas hadithit t Pejgamberit alejhis-selam: Bajrami iRamazanit sht kur bota (populli) han, ndrsa Bajrami i Kurbanit sht kur populli therrkurban (Tirmidhiu, Ebu Davudi dhe t tjer). Prgjegjsia e udhheqsis ndaj besimtarve shte madhe q t ket kujdes pr kt shtje me rndsi t veant q ti informoj ata me koh e qta largoj do mosmarrveshje t paplqyeshme. Prpjekjet individuale lidhur me fillimin dhe


12/27


mbarimin e agjrimit duhet t jen t kujdesshme dhe me kultur t lart po ndaj ktyrevendimeve. Kjo nuk do t thot se prgjegjsia individuale apostrofohet. Dtth., agjrimi sht tagjrosh pr Zotin duke krijuar bindje sa m t fort dhe pastrti shpirtrore n koh t caktuar.

NIJJETI:

(Nevejjtu en-esume gaden lil-lahi teala vendosa q nesr t agjroj pr All-llahun e Lartsuar). Qnj farz/vaxhib i fes t kryehet sipas rregullave fetare medoemos duhet br nijjet(vendosje e

qllimit), d.m.th., para fillimit, duhet prcaktuar dhe qllimizuar lutjen, ibadetin. Nijjetiprpos nvete sht bukur t thuhet edhe n mnyr t dgjueshme pr vetveten, saq ibadeti i br panijjet n terminologjin fetare sht i quajtur batil, i kot. Pejgamberi alejhis-selamthot: In-nemelamalu bi-n-nijjat- Pa dyshim, veprat jan sipas qllimeve (nijjeteve). N kt drejtim Gazaliu nIhjaune vet thot: Ibadeti pa nijjetsht i pavler. N tr procesin e lutjes/ibadetit krkohetqllimi, nijjeti. Po ashtu, si thot edhe Ebu Ishak esh-Shiraziu: Vazhdimsia e nijjetit sht edomosdoshme deri n prfundimin e ibadetit. Nijjeti buron nga zemra, e zemra njkohsishtsht edhe hapsira ku pasqyrohen arsyeja dhe vmendja. Pr kt arsye, nijjetin jurisprudencn

islame emrohet si fiel Sheri, vepr Sheriati. Sipas el-Baxhuriut ekzistojn katr parakushte prrealizimin e nijjetit: ai q bn nijjetduhet t jet besimtar; t jet me arsye t shndosh; t jet i

vetdijshm pr veprn e caktuar dhe t ekzistoj mundsia pr kryerjen e asaj vepre. Lidhur menijjetin prsri vrejm edhe problem q ka t bj me besimin n Zotin, i cili nuk lejonmosprcaktimin e qllimit dhe vendosjes, ngase ndr fjalt m t urrejtura tek Ai jan: O Zot,


13/27


m fal nse dshiron. Lidhur me kt Pejgamberi alejhis-selamka thn: Le tia parashtroj njeriuAll-llahut krkesn e tij me nj qndrueshmri dhe me nj qartsi t theksuar. Pr All-llahun asnjkrkes nuk sht e teprt apo prtej (fuqis s) Tij. Forca e nijjetit vrehet n mnyr

paradoksale, si p.sh. n rastin kur pr shkak t harress, lodhsis ose gjat kryerjes s lutjes padashje thehen rregullat e agjrimit, e n ann tjetr agjrimi nuk prishet. T gjitha kto nukndikojn aspak n prishjen e nijjetit. Pr at q pa qllim e prish agjrimin, d.t.th., nse ai personhan dika pa qen i vetdijshm Pegamberi alejhis-selamka thn: All-llahu e ka ushqyer at. Ktform, kt prgatitje Krijuesi e krkon nga krijesa e tij, njeriu, q ti tregoj se asnj segment ijets s tij nuk sht i ln anash nga Ai.

E problemet q e rrethojn besimtarin e hapsirs son jan t shumta. Ai e ka humbur

kuptimin e jets, ka filluar t dyshoj n do gj, ka filluar ti besoj vetmse fjalve dhe t luftojpr fjalt, edhe pse historikisht ato e kan tradhtuar dhe e kan ln pa streh. Duke pasurparasysh momentet tona dhe vshtirsit me t cilat ballafaqohemi do t kisha pasur dshir qforcn e nijjetit ta interpretoj duke u bazuar n realitetet tona t sotme. Besimtarit shqiptar, nkohn kur t tjert krijojn shtet, i ndodhi ajo q jo ti forcohet shteti, por ti varfrohet dhe tishkatrrohet. N hapsirn e tij gjeografike i sht lejuar q tu lihet vend eksperimenteve tndryshme dhe realizimeve t misionarve t ndryshm. Atij i ndodh q pr nj shtje t ket

shum zgjidhs, pr nj vend t ket shum kryetar, ta ket nj vend t ndar pr shum t tjer.Prafrsisht ai nuk di se a sht i sigurt pr vetveten n shtetin e vet. Besimtari i proviniencsislame medoemos duhet t tregohet si njeri i cili i ka plotsuar kushtet elementare pr nijjetet(qllimet) e veta, natyrisht i vetdijshm se pr ka ka vendosur. Vendosja dhe qllimet pr vepradoemos duhet ta ndjekin at gjat tr jets pr realizimin e tyre. Agjrimi si ibadet nuk sht i


14/27


pranuar tek Zoti edhe nse kryhet apo ekziston n mnyr formale vetm se pr shkak tmosvendosjes pr t (mungess s nijjetit) ai shkon kot. Nijjetin formn e larttheksuar me t

vrtet sht m se i nevojshm pr besimtart q synojn t jen t lir, t dijn ta mbajn at q

ua ka dhn Zoti. Natyrisht se edhe ky muaj i agjrimit besimtarin duhet ta prkujtoj pr ktmoment shum t rndsishm nijjetin. Ai duhet t betohet se qllimet e veta do ti vazhdojderisa ti kryej n mnyrn m t mir, do t thot, do t bhet i pjekur, i rritur dhe t dij t

vendos.

KUSH SHT I OBLIGUAR T AGJROJ:Pr do kusht t fes ekzistojn norma/rregulla t caktuara t cilat duhet t plotsohen q ai tjet i pranuar. Sa i prket agjrimit, kushtet pr kryerjen e ktij obligimi jan q: personi t jetmusliman, t jet i pjekur (n mosh) sipas Sheriatit, t ket arsye t shndosh, t mos jet udhtar, t mos jet ismur, nse sht femr mos t jet me t prmuajshmet (zakonet) apo lehone (femra gjat t prmuajshmevedhe lehonis nuk guxon t agjroj, por pas kalimit t asaj gjendjeje duhet ta agjroj numrin enjjt t ditve t lna). Po ashtu edhe udhtari sht i liruar nga ky obligim, por Kurani e

plotson kt duke thn: Por, t agjroni sht m mir, ta dini. Edhe i smuri duhet ti ndjekrregullat e parapara, por vetm nse smundja verifikohet me diagnozn prgjegjse mjeksore seagjrimi i tij rrezikon jetn, kshtu q n at rast ai sht i liruar nga agjrimi. Mirpo, kusht prlirimin e ktill sht q ai t japfidjen shpagimin, respektivisht t ushqej nj t varfr pr do


15/27


dit q nuk e ka agjruar dhe at vetm nse ka smundje nga e cila nuk mund t ket prmirsimt gjendjes s tij shndetsore.

KUSH NUK SHT I OBLIGUAR T AGJROJ:

Q t plotsohet teksti i lartshnuar duhet theksuar ann tjetr t tij. D.m.th., nuk jan t obliguart agjrojn:jomuslimani, fmija i cili akoma nuk sht i pjekur sipas Sheriatit, personi me t meta psiqike(aias nuk duhet agjruar e as nuk sht i obliguar t jap fidjen shpagimin),personat e matufosur, pleqt

n mosh t shkuar t cilve agjrimi ua rrezikon shndetin, por kta duhet t japin fidje pr do dit t paagjruar,t smurt t cilve agjrimi ua rrezikon shndetin e t cilt duhet t agjrojn ditt e lna pas prmirsimit tgjendjes s tyre shndetsore(nse nuk u prmirsohet gjendja ata duhet dhnfidje),gruaja shtatzn osegjidhnse nga frika se agjrimi do tua rregulloj shndetin, me t vetmin kusht q ditt e lna ti agjrojn mvon. Si u tha m lart nuk jan t obliguara t agjrojn as grat t cilat jan me t prmuajshmetsi dhe lehonat, t cilat duhet ti plotsojn ditt e lna pas kalimit t gjendjes n t ciln jan.Edhe personi q sht i detyruar ta prish agjrimin me qllim q ta shptoj dik nga rreziku ijets at dit duhet ta agjroj m von. Udhtari po t dshiroj mund t agjroj, por nuk sht

i obliguar pr kt; nqoftse nuk agjron, ditt e lna duhet ti plotsoj m von.


16/27


KA E PRISH/ASGJSON AGJRIMIN:

Prishja apo asgjsimi i agjrimit bhet: qllimisht (taamut), me dije (ilm) dhe me vullnet t lir

(ihtijar). Kto jan bazat kryesore t cilat e vn n peshoj arsyeshmrin e personit, por kemikategori t cilat bazohen mbi kto dhe q e prishin agjrimin, si: futja e fardo gjje n trup nqoftse kjo bhet me vetdije, e q ka mundur t pengohet (p.sh. marrja e ushqimit dhe pijes;thithja e tymit (pirja) t duhanit etj.); vjellja e qllimshme; marrdhnia seksuale; polucioni gjatdits i shkaktuar me vetdije dhe qllimisht (vetknaqja); pranimi i inzheksioneve ushqimore apo

vitaminoze; marrja e gjakut n damar; gjakderdhja gjat t prmuajshmeve dhe gjat lehonis tegrat.

DISA RREGULLA RRETH AGJRIMIT:

Agjruesit i lejohet t agjroj edhe duke qen xhunub(i papastr) dhe t lahet edhe pas agimit tdiellit. Edhe nse njeriu pa qllim bhet i papastr gjat dits (nse vjen deri te polucioni ngjum apo nga lodhja), ai vetmse duhet t lahet ndrsa agjrimi nuk i asgjsohet. Gruaja t cils imbarojn t prmuajshmet apo gjendja e lehonis duhet t agjroj madje edhe nse nuk mbrrint lahet para agimit. Agjruesit i lejohet mjekimi i dhmbve, madje edhe shkulja e tyre, me kushtq mos ta glltis gjakun (natyrisht lejohet edhe anestezioni i duhur gjat shkuljes s dhmbit).

Agjruesit i lejohet q t mjekohet duke marr pika pr sy dhe pr vesh, madje edhe nse shija etyre ndjehet n fyt. T smurve nga astma u lejohet ta prdorin inhalatorin (pompn) gjat


17/27


agjrimit. Agjruesit i lejohet shprlarja e gojs, pastrimi i dhmbve, t freskohet apo lahet porgjithnj me kusht q t ket kujdes se mos t futet uj n trupin e tij. Agjrimin nuk e asgjsonmarrja er e aromatikve, por duhet shmangur ksaj. Gatuesit apo gatueses t ushqimit i lejohet ta

shijoj ushqimin me majn e gjuhs dhe menjher ta nxjerr at. Bashkshortve u lejohet dogj q nuk shpie deri te ejakulimi, dmth. puthja apo prkdhelja lejohen.

SYFYRI (SEHURI) DHE IFTARI:

Muhammedialejhis-selam

thot: Ngrihuni n syfyr, sepse vrtet n syfyr ka bereqet. Ai po ashtuthot: Vija ndarse mes agjrimit ton dhe agjrimit t ehl-i kitabit (ithtarve t Librit) shtngrnia e syfyrit. Syfyriapo sehurisht forma q prsri njeriun e thrret n vetdisiplinim. Syfyrika shije tjetr t ushqimit, ai ka lshuar rrnj t thella n kt hapsir: edhe n at koh kurjasht vrehet nj vdekje e natyrs, agjruesit korrespondojn duke zgjuar njri-tjetrin nga gjumi,duke i drguar ushqim. Tradit e syfyrit tek ne ka qen dhe akoma mbetet prgatitja emantijave, ose petave.

N literaturn fetare islame vrejm shkrime q kan vlera t thella mistike, po ashtu edhekulturore fetare q tregojn bukurin, heshtjen momentale, shenjtrin e ushqimit q vetmagjruesi mund ta prjetoj. Ndr t tjerat ky moment sht edhe nga ato q i prgjasojn bukurivet xhennetit aroma e bukur e iftaritfaktikisht edhe e ka kt dimension. Pejgamberi alejhis-selamka thn: Agjruesi n koh t iftarit posedon dua q nuk refuzohet, dhe Njerzit jan n t


18/27


mir prderisa e nxitojn iftarin. Iftarin Pejgamberi jon alejhis-selam e ka filluar me hurm.Regull fetare sht q pas iftarit t falet namazi i akshamit, duke pasur parasysh mosvonesn etij.

Me t vrtet n kohn e iftarit dyert kah qielli jan t hapura pr besimtarin, atij i mundsohet qsinqerisht ti drejtohet Zotit me lutjet m t mira, duke thn: All-llahumme inneke afuvvun tuhibbulafvve fafu anni.(All-llahu im, me t vrtet Ti je Ai q fal dhe dshiron t falsh, pra m fal.).Prve ksaj kemi edhe lutjen para iftarit: All-llahumme leke sumtu, ve bike amentu ve alejkte tevekkeltuve ala rizkike eftartu. (O Zot, pr Ty agjrova, Ty t besoj, n Ty mbshtetem dhe me begatitTua iftar bj).

N traditn muslimane vrejm nj bukuri t jashtzakonshme dhe kultur t lart t ushqimit.Pr iftar prgatiten ushqime t veanta apo tradicionale dhe at t llojllojshme. Me rndsi shtse te familjet t cilat mundohen t ken rregulla jetsore dhe kultur t lart familjare aposhtpiake nga fmijt dhe t rriturit krkohet q t ulen s bashku pr iftar, para iftarit dukelexuar Kuran e n kohn e iftarit duke br lutje t prbashkt All-llahut, duke krkuar nga Aifalje, begati dhe udhzim jo vetm pr vete por edhe pr mbar njerzimin, e sidomos ndihmpr ata t cilve u bhet padrejtsi e madhe n kt bot.


19/27


TERAVIH NAMAZI:

sht namaz i cili kryhet n mbrmjet e muajit t Ramazanit. Transmetohet se Muhammedi

alejhis-selami ka muar lart ato namaze, por gjithashtu ka trhequr vrejtjen se ato nuk duhet tbhen t obligueshme. Konsiderohet se Umeri r.a. i ka tubuar pas nj kariu(lexuesi t Kuranit)ata q individualisht apo n grup faleshin n xhamin e Medines. Gjithashtu rrfehet se prparsii jepte pjess s par t nats pr kt lloj namazi. E drejta islame parasheh q teravija t faletmenjher pas namazit t jacis. Ai prbhet nga dhjet taslime, secili prej t cilve ka dyrekate; pasdo katr rekatesh ka pushim, prej nga edhe emrimi pushim, teravih. Namazi i teravis mund tfalet individualisht por m e preferueshme sht q t kryhet n grup (xhemat). Duke mos u

thelluar n interpretimet e ndryshme medhhebike teravihnamazin ne e falim si u tha m lart,d.m.th., 20 rekate. Kjo tradit e rrnjosur n kulturn muslimane edhe t hapsirs son shqiptarekrkon q meq sht muaji i zbritjes s Kuranit, n t sa m shum t lexohet Kurani, natyrishtduke pasur parasysh q mos t paraqitet mundim ose lodhje tek muslimant. Kjo nuk do t thotse gjat teravih namazit duhet lexuar shpejt e vetmse ajete t shkurta, gj q pr fat t keq shtdukuri e prhapur tek ne. Tek ne ka qen praktik q t ket xhami t caktuara ku gjat muajit tbekuar n teravih namazin t lexohet i tr Kurani, pra t kryhet nj hatme. Familjet muslimanedisa her kan shkuar bashkrisht n xhami pr teravih namazin, duke i marr edhe fmijt me

vete. Natyrisht se gjat ksaj krijohet nj atmosfer familjare fetare, prej asaj sjelljes s njerzve tpjekur e deri te loja e fmijve. Pr doher muaji i Ramazanit ka br q xhamit tona t jen tmbushura me xhemat.


20/27


BEDRI:

Bedri sht betej q ka ndodhur me 17 Ramazan, t vitit 2 Hixhri. Edhe pse kjo shnohet ose

shkruhet nga historian t ndryshm, interpretues t shumt t lmenjve t ndryshm,prapseprap duhet theksuar se beteja e Bedrit sht betej q nuk i takon retoriks s luftrave tzakonshme, sepse kt e dshmon vet Kurani me thnien: All-llahu ju ka ndihmuar n Bedr, kurishit t pafuqishm prandaj friksohuni All-llahut q t jeni mirnjohs (3:123) dhe: ... dhe kur gjuajshenuk gjuajshe ti, por gjuante All-llahu... (8:17). Kto thnie kuranore mbi betejn e Bedrit jan tngjashme me mrekullit e mparshme q jan paraqitur si dukuri q kan dshmuar fuqin ePerndis dhe drgueshmrin e profetve t ndryshm, si Isaut, Musaut, Nuhut e shum e

shum t tjerve. Mirpo ktu, n kt betej kemi di t re brenda muxhizes s prgjithshmesepse thirret edhe njeriu q t jet pjesmarrs i muxhizes, i ksaj beteje mrekulluese para scils dokush ka heshtur, ka ulur kokn dhe vetm sexhde ka br n mnyr simbolike q t

vrehet vetm nj gj, respektivisht besimi n Zotin. Bedri sht nocion i par i cili paraqitetbrenda domethnieve enciklopedike t kuptimit (fjals) betej dhe at vetm se duke treguar sektu fare nuk ka pasur t bj thjesht me nj betej, por me besimin n Zotin, nnshtrimin ndaj

Tij. sht fakt se pr tu paraqitur nj betej si sht Bedri n kt muaj t Kuranit kan qenrrethana shum t rrezikshme pr besimtart n krye me vet t Drguarin Mustafa alejhis-selamdheshokt e tij, t cilt filluan t luftohen me t madhe nga idhujtart, t pabest. Bedri u paraqit prshkak t smundjes q kishin mushrikt dhe urrejtjes patologjike ndaj Islamit dhe paraqitjes spadrejtsis ndaj muslimanve, si p.sh. spastrimi i muslimanve nga Mekka, izolimi i tyre nga jetashoqrore dhe dallimet familjare, e sidomos dominimi i nnshtrimit t prgjithshm t forcs s


21/27


idhujtaris. Pr fat t keq idhujtart, ateistt akoma jan prezent mbi faqen e dheut si kan qenata t kohs s Pejgamberit alejhis-selam. Prsritja e Ramazanit e me kt edhe vet prsritja nbrendsin e saj edhe e Bedrit, thrret q doher ta kujtojm shptimin e njeriut besimtar duke ia

dhn sigurin dhe paqen bots me tr bukurit e saja, e vetm q i ligu, ateisti dhe antiteistivullgar mos t marrin hov e m n fund t prezentojn fuqi demonike mbi tok. Beteja e Bedrittregon se pr suksesin prfundimtar nuk sht e nevojshme vetm prgatitja fizike, numri dhembshtetja materiale, por se prve ksaj, dhe at si faktor i pandashm, shkojn edhe namazi,duaja dhe lutja Atij i cili dhuron ndihm dhe fitore! Pejgamberi alejhis-selam, prkrah vendosmriss tij pr tu prleshur me armikun, n vendin Urejsh, nj nat para Bedrit, u fal gjat dhe luti All-llahun Fisnik pr sukses. Ai e dinte se fitorja vjen vetm se nga Alll-llahu, e se Atij m s shumti

mund ti afrohet me ubudijjet/ibadet. Nuk sht e kot se pr do vjet paraqitet Ramazani sbashku me Bedrin, njri pr ta pastruar shpirtrisht mbar njerzimin, e tjetri pr tu thn tkqinjve: nuk keni t drejt t mbisundoni mbi njerzin.

Dobsia e besimit, mosdgjimi i urdhrave t nijjetit, Kuranit, hadithit pr doher ia sjellinsprovat m t mdha njerzimit. Njher ndodhi q nj pjes e besimtarve u vonuan ndgjueshmri ndaj urdhrit t Pejgamberit alejhis-selam, n Uhud, dhe kjo u kushtoi shtrenjt...


22/27


LEJLETU-L-KADR:

Muaji Ramazan pandrprer interpretohet dhe prsri ka n vete resurse t pashterrshme si t

kuptimit, t prjetimit ashtu edhe t interpretimit. Ajo q e bn t mundshme nj gj t ktillsht edhe Nata e Kadrit. All-llahu xhel-le shanuhupyet (97): E ti mendon se sht nata e Kadrit?dhe Vet prgjigjet: Nata e Kadrit sht m e mir se njmij muaj. Prse sht kshtu? Vetm prshkak se: Ne e shpallm at (Kuranin) n Natn e Kadrit! Prpos ksaj, kemi momentin tjetr se vetfjala thrret q t mendojm di rreth kuptimit t kadrit: n kt nat po prcaktohet ardhmria enjeriut fati i tij si pr nga kasia dhe sasia; njeriu n kt nat merret n shqyrtim, n llogari, nprgjegjsi, meq n kt Nat: ...me lejen e Zotit t tyre, zbresin engjujt dhe Xhibrili pr t gjitha shtjet.

Me siguri pr kt arsye kjo nat sht quajtur Lejletu-l-Kadrapo Nata e Fatit, pastaj edhe Nata ePaqes, ndrsa n suren ed-Duhanajo quhet edhe Lejletu-l-MubarekeNata e Bekuar.

Ngjarja m e rndsishme e cila ka ndodhur q nga zanafilla e gjinis njerzore e deri m sotsht bashkimi i bots m t lart me at m t ultn, bashkimi i Qiellit dhe Toks, respektivishtshpallja e Kuranit dhe zbritja e udhzimit pr mbar njerzimin, pr t qen n rrugn e drejt.Pikrisht kjo ka ndodhur n Natn e Kadrit, e cila sht nat e zgjedhur dhe prandaj nett e tjerat shnuara, megjithse secila me rndsi t veant, as q mund t krahasohen dhe ta ken vlern

q e ka kjo nat. Sipas Ibn Abbasit, mufessirit t par t Kuranit nga ashabt: at Nat Kuranika zbritur i tr nga Levhi-Mahfudhin qiellin m t ult es-Semaud-dunja, prej nga Xhibrili alejhis-selamme urdhr t All-llahut t lartsuar Kuranin gradualisht ia shpallte Muhammedit alejhis-selamgjat 23 viteve.


23/27


Pse kjo nat e vrtet, t ciln Kurani e vulos, sht ln pa u prcaktuar n mnyr t prpiktse cila nat sht gjat Ramazanit? N thniet e mufessirit t par t Kuranit, vet Muhammeditalejhis-selam, lexojm: Krkoni Natn e Kadrit gjat dhjet netve t fundit t Ramazanit si dhe

Atij q Natn e Kadrit e kalon n ibadet, duke besuar dhe duke shpresuar shprblim nga All-llahu, All-llahu do tia fal t gjitha mkatet e mparshme. sht mir q n kt natpandrprer ta prsrisim lutjen: All-llahumme inneke afuvvun tuhibbul afve fafu anni, t lexohetKurani me hushu (prulje), tedebbur (thellim) dhe duke qar pse mos t qajm duke lexuarKuran!? Besimtari e ka leht ta besoj kt Nat, sepse beson n All-llahun xhel-le shanuhu, i Ciliduke mos ia harruar dobsit e tij njerzore e prgatit do send vetmse q atij tia ngjyros trjetn me lutje, duke ia falur mkatet, duka ia pastruar shpirtin; ia dhuron kt Nat n mnyr t

gjall se me t vrtet n kt Nat, e cila n traditn ton m s teprmi, natyrisht duke prcjellurliteraturn e hadithit, thuhet se bie n natn e 27-t t muajit t agjrimit, vrehet shtitja emelekve, zbritja e tyre nga qielli vetm se duke thirr: Selam (Paqe)! Ashtu sht deri kur t agojmngjezi.

ITIKAFI:

Sistemi i lutjes n Islam sht ndr sistemet q pr doher prcjell plotsim t trsishm mesjets s prbotshme dhe asaj shpirtrore. Kt kemi mundsi ta vrejm dokund kur sht fjalapr lutjen, duan, devotshmrin etj. Mes tyre kemi t ashtuquajturn praktik t devotshmris,si sht itikafi. Pejgamberi alejhis-selamka qndruar nxhami (n itikaf) dhjet ditt e fundit t


24/27


Ramazanit. Itikafi, q sht veanrisht i preferueshm, nnkupton trheqjen npr xhami, dukebr nijjet, pr nj numr t caktuar ditsh sipas dshirs s besimtarit. Ai q hyn n itikafnukguxon t dal gjat atyre ditve jasht saj pos pr nevoja fizike dhe marrje t abdestit. Ai brenda

xhamis agjron, kryen namaz, lexon Kuranin, han iftarin dhe sehurin. N mesin e muslimanve,edhe brenda trojeve tona, praktikohet q kjo periudh e itikafit t jen dhjet ditt e fundit tmuajit t agjrimit Ramazanit, n t cilat bie edhe Nata e Kadrit. Itikafisht sunneti muekkede.Duhet thn se burri doemos duhet br itikafin n xhami, ndrsa gruaja at duhet ta bj nshtpi, duke i ndjekur rregullat e lartshnuara.

N kt koh t vshtir kur njeriu harrohet, harxhohet, vritet, shkilet, fundoset n pafundsi,ballafaqohet me trishtimin, frikn, rrezikun, i nnmohet besimi, i shpallet luft, arrestohet, para

bots i bhet padrejtsi, thirret n amoralitet n emr t moralit, gj q e pam n Kosov, nShqipri, Bosnje, eeni, n Lindje e n Perndim, brenda mirsive t bots njeriu dita-dits shtduke u br i panjohur. Me siguri se Zoti t gjitha ktyre u ka garantuar zgjidhje, udhzim,natyrisht se me fe dhe besim agjrim, e pse pra jo edhe me itikaf. Itikafin kt koh sht ndr

virtytet m t larta t njeriut ku drejtprsdrejti ai detyron vetveten q t bhet ndihmtar i smirs fes, u ndihmon engjjve/melekve pr ta mbyllur shejtanin; bhet forc q edhe po atshejtan t mallkuar ta ket nn sundimin e vet, ti hap horizontet nga qielli, e sheh at q ska

mundsi dokush ta shoh, i nnshtrohet All-llahut xhel-le shanuhu, duke i br lutje pr shptimine njeriut/njerzimit, familjes, fmijve. N kt izolim nga e gjith kjo n vendin e quajtur xhami,ku prpos lutjes, sexhdes, prgatitjes s mbrojtsve t s mirs dhe humanitetit nuk ka asgj tjetr,njeriut t kohs son n errsir, n vetmi kur nuk ekziston asgj pos sinqeritetit i mundsohetajo q ka thn Zoti: Dhe kur t t pyesin robrit e Mi pr Mua, Un jam me t vrtet afr, i prgjigjem


25/27


lutjes s lutsit kur m lutet. Prandaj le t krkojn prgjigje prej Meje dhe le t m besojn Mua, pr t qen tudhzuar.(2:186) Kta njerz duhet t respektohen dhe t duhen nga ne se me t vrtet keminevoj pr lutje dhe njerz t ktill.

SADEKATU-L-FITRI (APO VITRAT):

Shikoni se bn Islami: tr kt metafizik madhshtore, pas t gjithave: nijjetit, agjrimit, lutjes,Bedrit, Lejletu-l-Kadrit, itikafitkrkon di si sht sadekatu-l-fitri. Nj dirhemi, ose pjess materiale tksaj bote ia jep shenjtrin dhe e bn detyrim pr do musliman dhe muslimane. Ushqyesi, apoprkujdessi i familjes jep vitretpr t gjith antart e familjes, e nse ndonjri nga antart jepvitrepr vetveten, ather ajo sht edhe m mir. Vitretduhet dhn para namazit t Bajramit.Lejohet q ato t jepen nj apo dy dit para Bajramit, ndrsa n rast nevoje edhe m hert. Vitretjepen n lartsi apo sasi t ushqimit njditor pr nj person. N kt drejtim, sht mir q tshihet q personit t cilit i jepen vitretti jepet ajo q atij do ti ishte m e dobishme. Nga sadekatu-l-fitrite ne sht duke u br nj institucion q krijon mundsi pr mirmbajtjen e institucioneveshkollore arsimore, si jan medreset dhe fakultetet, ku duhet t shkollohen njerz me besim,

virtyte t larta morale dhe q bhen pasardhs t profetve, q do t dijn t mbajn shtet dhepopull, me kultur t lart fetare e morale e sidomos atyre q do t dijn ta lartsojn fjaln e All-llahut mbi faqen e dheut.


26/27


BAJRAMI:

Si e kishim haram t ushqehemi gjat agjrimit n muajin Ramazan, me ardhjen e Bajramit e

kemi haram agjrimin. Feja islame e cila i drejtohet mbar njerzimit dhe e thrret at n bashkimnjeh dy festa: njra shtEidu-l-Fitr, apo Fitr Bajramidhe tjetraEidu-l-Edha, Kurban Bajrami. Nukkemi mundsi e as t drejt q festat fetare ti zbresim n hapsirn e prbotshme t atyre festaveq kan karakter shtetror apo kombtar, meq vet Pejgamberi alejhis-selamkshtu e ka caktuardhe n t njjtn koh simbolet e fes, prcaktimet e fes pr doher jan mbi karakteretshekullariste. Nuk do t thot se meq jetojm mbi rruzullin toksor ku ka shum shtete, kombeetj., t mendojm se nuk duhet pasur momente q karakterizojn dhe lartsojn vendin ton n

tr at rruzull toksor.Festa fetare me njeriun sillet mu si prindi me fmijn; ajo na gzon dhe thrret q ti gzojmedhe t tjert duke u vizituar familjet, farefisi, fqinjt e miqt, duke forcuar dashurin ndaj njri-tjetrit, me qllim q t ken thevabe.

PO ZOT, TY T BESOJM DHE PR TY AGJROJM!Agjrimi, nse kuptohet vetm si abstenim nga haja e pija, sht mjerim, sepse at e bn vetmkafsha. Njeriut n kt koh i mundsohet q drejtprsdrejti t komunikoj me Zotin,drejtprsdrejti ti lexoj fjalt e Zotit; i mundsohet q t ket nj iftar me mbi nj miliard njerz


27/27


n koh t caktuar; i mundsohet q n at koh ti lutet Zotit pr do send mir e mir tanalizuar e t vendosur e Zoti tia pranoj ato. Shumkuptimsia e agjrimit natyrisht se ka qenshptim edhe pr nnn e pastr, Merjemen, e cila e lindi Isaun alejhis-selam, prej mundimeve dhe

shpifjeve t shumta, pr shkak t t cilave u detyrua q t abstenoj nga fjala dhe t thot: Un tGjithmshirshmit i jam zotuar q t agjroj (t hesht).... Me agjrimin si solidaritet botror n form turis njkohsisht i paraqitet luft edhe demonis botrore. sht fakt se agjrimin e prishin disamomente nga bota materiale, por prpos ksaj feja rndsi t veant i kushton edhe pastrimit tshpirtit, devotshmris ndaj Zotit, meq pa kt agjrimi humb formn e shprblimit dhe merrformn e dnimit.

Me t vrtet rregullat fetare thrrasin zemrn dhe arsyen njerzore duke mos e komplikuar dhe

vshtirsuar normn fetare; ato thrrasin q muslimani t dij t besoj, t jet i menur, i lir e tvendos t agjroj, t bj pun t mbar, duke mos iu friksuar harress e lodhjes.

N fund po i prmendim thniet vijuese t Muhammedit alejhis-selamlidhur me muajin e bekuar tagjrimit:

Agjrimi sht mbrojts dhe (agjruesi) le t mos kryej vepra t turpshme e t kqija, nsedikush e sulmon apo e fyen, le ti thot dy her: Un agjroj. Pasha At q shpirti im sht nduart e Tij, era e gojs s agjruesit sht m e kndshme te All-llahu sesa era e parfumit.(Agjruesi) e len ushqimin, pijen dhe knaqsit (thot All-llahu) pr mua. Agjrimi sht Imi dheUn pr t shprblej dhe pr seciln vepr t mir do ta ket shprblimin e dhjetfishuar.

Kur hyn muaji i Ramazanit hapen qyert e qiejve dhe mbyllen dyert e xhehennemit, ndrsashejtant lidhen me zinxhir.

Documents

Ramazani Pa Mileniume