RAPORT

RYNEK KSIĄŻEK

SIERPIEO 2011

2

PARTNERZY BADANIA

3

SPIS TREŚCI PARTNERZY BADANIA .............................................................................................................................. 2

1. Wstęp .................................................................................................................................................. 4

2. Najważniejsze wnioski ......................................................................................................................... 5

3. Charakterystyka próby badawczej ...................................................................................................... 6

4. Zakupy książek .................................................................................................................................... 9

4.1 Częstotliwośd zakupu książek ........................................................................................................ 9

4.2 Typy kupowanych książek ........................................................................................................... 10

4.3 Kryterium wyboru książki ............................................................................................................ 16

4.4 Źródła informacji o książkach ...................................................................................................... 17

4.5 Dla kogo i z jakich okazji kupowane są książki............................................................................. 19

4.6 Miejsce zakupu książek ............................................................................................................... 20

4.7 Wysokośd kwot wydawanych na książki ..................................................................................... 21

4.8 Audiobooki i e-booki ................................................................................................................... 23

4

1. Wstęp

Celem badania „Rynek książek” było poznanie preferencji zakupowych czytelników książek.

Respondenci odpowiadali na pytania dotyczące m.in. tego, w jaki sposób wybierają książki i na co

zwracają szczególną uwagę przy ich zakupie, skąd czerpią informacje na ich temat, gdzie i jak często

je kupują oraz jakie kwoty zwykle na nie przeznaczają. Ostatnia częśd badania poświęcona została

nowoczesnym formom książek, jakimi są audiobooki i e-booki.

Wyniki badania pokazują upodobania tej części populacji, którą można nazwad „miłośnikami

książek”. Respondentami ankiety były osoby aktywne w Internecie, ze szczególnym uwzględnieniem

korzystania z portali internetowych poświęconych książkom oraz portalu społecznościowego

Facebook. Badanie przeprowadzone zostało metodą ankiety internetowej. Jego promocja polegała

na zamieszczeniu przez Partnerów badania na swoich stronach www banerów zachęcających do

wypełnienia ankiety. Taki dobór miejsc promocji sprawił, że większośd respondentów stanowili

właśnie miłośnicy czytelnictwa.

Partnerami w zakresie promocji badania były serwisy internetowe i czasopisma o tematyce

związanej z czytelnictwem, wydawnictwa oraz księgarnie.

PARTNER BADANIA LICZBA POZYSKANYCH ANKIET

www.biblionetka.pl/literadar.aspx 401

www.lubimyczytac.pl 225

www.antykwariat-mit.pl 211

www.emedia-wydawnictwo.pl

www.emmapak.eu

www.esprit.com.pl

www.fundacja-karpowicz.org

www.fukang.pl

www.godi.pl

www.granice.pl

www.irka.com.pl,

www.kryminal.ubf.pl

www.ksiazki.tv

www.liber.pl

www.magazyn-cegla.net

www.nakanapie.pl

www.przystan-literacka.pl

www.ulicaczytelnicza.info www.wydawca.com.pl

konto PB Online na Facebook’u 884

Ankiety w ramach badania zostały zgromadzone za pośrednictwem platformy badao internetowych

firmy PB Online Sp. z o.o., dostępnej na www.pbonline.pl. Badanie przeprowadzono w okresie od

czerwca do lipca 2011 r. na próbie 1721 respondentów.

Badanie jest nadal kontynuowane.

5

2. Najważniejsze wnioski

W badaniu udział wzięli głównie miłośnicy książek czyli osoby, które można nazwad „czytelnikami

zaawansowanymi” - ponad połowa z nich sięga bowiem w ciągu miesiąca po 3 do 9 książek.

Największą grupę ankietowanych stanowią osoby z wykształceniem wyższym. Niemal co drugi

respondent ma mniej niż 25 lat i mieszka w mieście liczącym ponad 200 tys. mieszkaoców.

Zgodnie z analizą, respondenci badania najczęściej kupują zagraniczną literaturę współczesną,

fantastykę (science-fiction, fantasy, horror) oraz kryminał, sensację czy thriller. Spośród innych typów

książek badane osoby najczęściej wybierają pozycje z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i

historii oraz te dotyczące nauki języków, hobby, rozrywki oraz sportu. Zaobserwowano także ciekawe

zależności między najchętniej kupowanymi gatunkami książek, a zmiennymi takimi jak np. płed, wiek

czy wykształcenie respondentów, wszystkie one szczegółowo opisane są w części zasadniczej raportu.

Głównym kryterium zakupu książki jest jej tematyka i autor, dla sporej części ankietowanych osób

nie bez znaczenia pozostaje również cena oraz gatunek literacki. Natomiast reklama towarzysząca

książce czy „moda na nią” wydają się nie mied wpływu na wybory dokonywane przez respondentów,

wskazania ich jako ważnego kryterium wyboru książki stanowią jednostkowe przypadki.

Ponad połowa pytanych osób jako najważniejsze źródło informacji o książkach wskazało serwisy

internetowe, co więcej jedynie 11% ankietowanych nie wykorzystuje żadnej z wymienionych w

badaniu form internetowych, aby zorientowad się, co warto przeczytad. Jednak obok informacji

znalezionych w Internecie, znaczna częśd respondentów bardzo ceni sobie te uzyskane od znajomych,

przyjaciół i rodziny.

Jak na miłośników literatury przystało, niemal wszyscy respondenci kupują książki dla siebie,

przeważnie bez okazji, chod wielu uważa, że książka stanowi świetny prezent, zwłaszcza na urodziny

czy imieniny. Większa częśd badanej grupy w celu nabycia książki odwiedza księgarnie tradycyjne lub

przeszukuje strony księgaro internetowych.

Zdecydowana większośd ankietowanych średnio na zakup książek wydaje miesięcznie poniżej 100

złotych, a największa grupa od 30 do 61 złotych. Najwięcej środków na ten cel przeznaczają osoby w

wieku od 45 do 60 lat, najmniej natomiast – poniżej 25 roku życia. Na poezję i publicystykę literacką

czy esej (mimo, że kupowane są one stosunkowo rzadko) respondenci potrafią wydad znacznie więcej

pieniędzy niż na książki innego gatunku.

Audiobooki, czyli książki mówione nie cieszą się dużym zainteresowaniem badanej populacji, kupuje

je mniej niż co dziesiąty respondent. Znacznie bardziej popularne okazują się e-booki – książki

elektroniczne - które czyta 41% badanych. Większe zainteresowanie takimi formami książek wykazują

mężczyźni, którzy nie tylko częściej po nie sięgają, ale też wykazują większe zainteresowanie

specjalistycznymi urządzeniami typu e-czytnik, przeznaczonymi do czytania e-książek czy e-gazet.

Kobiety okazują się w tej kwestii bardziej tradycyjne, czytając więcej niż średnia badanej populacji,

ale książek drukowanych.

6

3. Charakterystyka próby badawczej

W badaniu rynku książek udział wzięło zdecydowanie więcej kobiet (75%) niż mężczyzn (25%).

Większośd badanej populacji to osoby młode: niemal połowa nie ukooczyła 25 roku życia, a aż 39%

ma pomiędzy 25 a 35 lat. Respondenci powyżej 35 roku życia stanowią łącznie 12% próby badawczej

(w tym 0,5% to osoby mające więcej niż 60 lat - w związku ze zbyt małą liczbą respondentów z tego

przedziału wiekowego, nie były one brane pod uwagę podczas analiz krzyżowych).

Rys. 1 Wiek respondentów

Blisko 62% ankietowanych posiada wykształcenie wyższe, 26% średnie, a po 6% policealne i

podstawowe. Odsetek osób z wykształceniem zawodowym wyniósł zaledwie 0,2%.

Rys. 2. Poziom wykształcenia respondentów

49%

39%

8%

3,5%0,5%

Wiek

Poniżej 25 r. życia

25-35

36-44

45-60

Powyżej 60 r. życia

6%

0,2%

26%

6%

61,8%

Wykształcenie

podstawowe

zasadnicze zawodowe

średnie

policealne

wyższe

7

Prawie co drugi respondent to mieszkaniec dużego miasta. 22% badanych mieszka w miastach od 50

do 200 tyś mieszkaoców, a 17% w miastach mniejszych. Mieszkaocy wsi stanowią 14% próby

badawczej.

Rys. 3. Miejsce zamieszkania respondentów

Próba badawcza jest dośd zróżnicowana pod względem osiąganych dochodów. Największa liczba

respondentów zarabia miesięcznie poniżej 1000 zł netto, następnie 1001-1500 zł, 2001-3000 zł i

1501-2000 zł. Wyższe dochody osiąga co dziesiąty ankietowany. Co trzeci badany odmówił udzielenia

odpowiedzi na pytanie dotyczące miesięcznego wynagrodzenia.

Rys. 4. Miesięczne wynagrodzenie netto respondentów

14%

17%

22%

47%

Miejsce zamieszkania

Wieś

Miasto do 50 tys. mieszkaoców

Miasto między 50 a 200 tys. mieszkaoców

Miasto powyżej 200 tys. mieszkaoców

18%

13%

12%

13%7%3%

34%

Miesięczne zarobki netto

Poniżej 1000 zł

1001 - 1500 zł

1501 - 2000 zł

2001 - 3000 zł

3001 - 5000 zł

Ponad 5000 zł

odmowa odpowiedzi

8

Zdecydowaną większośd badanej populacji stanowią miłośnicy czytelnictwa. Ponad połowa z nich

czyta miesięcznie od 3 do 9 książek, ponad 1/3 sięga po 1 lub 2 pozycje, a niemal co dziesiąty

respondent czyta 10 i więcej książek.

Ankietowani stanowiący 1% badanej populacji wskazali, że w ciągu miesiąca nie zdarza im się

przeczytad całej książki.

Rys. 5. Przeciętna liczba czytanych książek w miesiącu

Analiza krzyżowa raportu wykazała, że przeciętnie w miesiącu kobiety czytają

więcej książek niż średnia badanej populacji.

Rys. 6 Przeciętna liczba czytanych książek w miesiącu, w stosunku do średniej badanej populacji

1%

35%

55%

9%

Ile książek przeciętnie w miesiącu Pan/i czyta?

0

1-2

3-9

10 i wiecej

32%

57%

11%

2%

42%

49%

7%

1%

35%

55%

9%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

0

1-2

3-9

10 i więcej

Ile książek przeciętnie w miesiącu Pan/i czyta?

średnia dla badanej populacji

mężczyzna

kobieta

9

Bez względu na miejsce zamieszkania, czytelnictwo w badanej populacji

utrzymuje się na podobnym, wysokim poziomie. 3-9 książek miesięcznie, to

liczba po jaką sięga ponad połowa wszystkich badanych (najwięcej w stosunku

do średniej, jest ich w miastach do 50 tys. mieszkaoców – 59%); 10 i więcej

książek natomiast, w największej liczbie czytują mieszkaocy wsi – 14% (dla

średniej 10%).

4. Zakupy książek

4.1 Częstotliwość zakupu książek

Największa liczba badanych kupuje książki kilka razy w roku (35%), 27% raz na miesiąc, a 23% kilka

razy w miesiącu. 14% ankietowanych nabywa książki tylko okazyjnie. Zaledwie 1% respondentów nie

kupuje ich nigdy.

Rys. 7 Częstotliwośd zakupu książek

Analiza krzyżowa badanej populacji pokazała, że wraz ze wzrostem

częstotliwości dokonywanych zakupów, zwykle wzrasta suma poniesionych na

książki wydatków. Natomiast, im rzadziej je kupujemy, tym mniej pieniędzy na

nie przeznaczamy. Szczegóły widoczne są na poniższym rysunku.

23%

27%35%

14%

1%

Jak często kupuje Pan/i książki?

Kilka razy w miesiącu

Raz na miesiąc

Kilka razy w roku

Tylko okazyjnie

Nigdy

10

Rys. 8 Częstotliwośd zakupu książek a ponoszone wydatki

4.2 Typy kupowanych książek

Największym zainteresowaniem respondentów kupujących książki cieszy się zagraniczna literatura

współczesna, fantastyka oraz kryminał, sensacja czy thriller. Duża grupa ankietowanych nabywa

także książki z klasyki zagranicznej i polskiej literatury współczesnej, biografie i autobiografie czy

dzienniki oraz literaturę faktu lub reportaż. Znaczna liczba respondentów kupuje literaturę

podróżniczą, klasykę polską, a także romanse. Książki z pozostałych gatunków literackich są

nabywane rzadziej. Pytanie to było pytaniem wielokrotnego wyboru. Szczegóły prezentuje poniższy

rysunek.

1%

11%

36%

61%

93%

85%

6%

35%

46%

29%

7%

15%

53%

46%

16%

8%

40%

8%

2%

2%

poniżej 30 zł

od 31 do 60 zł

od 61 do 100 zł

od 101 do 200 zł

od 201 do 400 zł

powyżej 400 zł

Częstotliwośd zakupów

Wyd

atki

Częstotliwośśd zakupu książek a wysokośd ponoszonych wydatków

Kilka razy w miesiącu

Raz na miesiąc

Kilka razy w roku

Tylko okazyjnie

11

Rys. 9 Typy książek należących do literatury pięknej i faktu najczęściej kupowane przez respondentów

Kobiety częściej niż średnia badanej grupy kupują klasykę polską i zagraniczną

oraz polską i zagraniczną literaturę współczesną. Mężczyźni z kolei, częściej niż

średnia dokonują zakupu fantastyki (science-fiction, fantasy, horror), literatury

faktu/ reportażu oraz literatury podróżniczej.

Częściej to kobiety, nie mężczyźni, kupują książki dla dzieci (literatura piękna

dla dzieci i młodzieży) – relacje procentowe są odpowiednio na poziomie 21%:

10%.

Dokładne dane przedstawia poniższy rysunek.

9%

10%

10%

15%

18%

23%

25%

27%

31%

34%

40%

40%

51%

53%

66%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

utwór dramatyczny (komedia/tragedia/dramat)

poezja

lektury szkolne

publicystyka literacka / eseje

literatura piękna dla dzieci i młodzieży

literatura kobieca/romans

klasyka polska

literatura podróżnicza

literatura faktu/reportaż

(auto)biografie/ pamiętniki/dzienniki/wspomnienia/listy

polska literatura współczesna

klasyka zagraniczna

kryminał/sensacja/thriller

fantastyka (science-fiction, fantasy, horror)

zagraniczna literatura współczesna

Jakiego typu książki należące do literatury pięknej i faktu najczęściej Pan/i kupuje?

12

Rys. 10 Częstotliwośd zakupu książek z literatury pięknej i faktu wśród kobiet i mężczyzn

Analiza krzyżowa pod kątem wieku wykazała natomiast, że najmłodsi

respondenci (poniżej 25 roku życia), częściej niż wykazuje średnia badanej

populacji kupują fantastykę (science-fiction, fantasy, horror) – 60%, literaturę

kobiecą/ romans – 26% oraz klasykę zagraniczną 42% (odpowiednio średnie dla

każdej z wymienionych kategorii to: 53%; 23%; 40%).

36%

49%

51%

11%

30%

30%

26%

42%

21%

27%

10%

44%

14%

9%

71%

29%

65%

51%

8%

36%

2%

22%

36%

10%

29%

9%

29%

17%

8%

50%

34%

53%

51%

10%

31%

23%

25%

40%

18%

27%

10%

40%

15%

9%

66%

(auto)biografie/ pamiętniki/dzienniki/wspomnienia/listy

fantastyka (science-fiction, fantasy, horror)

kryminał/sensacja/thriller

lektury szkolne

literatura faktu/reportaż

literatura kobieca/romans

klasyka polska

klasyka zagraniczna

literatura piękna dla dzieci i młodzieży

literatura podróżnicza

poezja

polska literatura współczesna

publicystyka literacka / eseje

utwór dramatyczny (komedia/tragedia/dramat)

zagraniczna literatura współczesna

Częstotliwośd zakupu książek należących do literatury pięknej i faktu, wśród kobiet i mężczyzn

średnia

mężczyzna

kobieta

13

Analiza wykazała także, że im starszy respondent tym częściej sięga po

(auto)biografie/ pamiętniki/ dzienniki/ wspomnienia/ listy, literaturę faktu/

reportaż, publicystykę literacką/ eseje.

Analiza krzyżowa pokazuje, że bez względu na wykształcenie najczęściej

respondenci sięgają po fantastykę (science-fiction, fantasy, horror), zagraniczną

literaturę współczesną i kryminał/ sensację/ thriller. Warto jednakże dodad, że

im wyższe wykształcenie respondenta, tym zainteresowanie fantastyką

mniejsze, a z kolei zagraniczną literaturą współczesną większe.

Respondenci z wykształceniem wyższym wykazują częstotliwośd zakupu książek

z działu klasyki zagranicznej na poziomie wyższym niż średnia badanej grupy.

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku literatury podróżniczej, polskiej

literatury współczesnej oraz literatury faktu/ reportażu.

Osoby z wykształceniem średnim wykazują natomiast największe

zainteresowanie poezją. Jest to grupa respondentów, u której częstotliwośd

zakupu tego typu książek jest wyższa niż średnia dla całej badanej grupy.

Dane związane z relacją: poziom wykształcenia a zakupy książek z dziedziny

literatury pięknej i faktu, przedstawia poniższa tabela.

Książki z dziedziny literatury pięknej i faktu Poziom wykształcenia

podstawowe średnie policealne wyższe

% % % %

(auto)biografie/ pamiętniki/dzienniki/wspomnienia/listy 37% 30% 35% 35%

fantastyka (science-fiction, fantasy, horror) 69% 60% 54% 49%

kryminał/sensacja/thriller 41% 53% 48% 51%

lektury szkolne 38% 19% 8% 4%

literatura faktu/reportaż 11% 23% 28% 37%

literatura kobieca/romans 30% 27% 30% 20%

klasyka polska 18% 27% 23% 25%

klasyka zagraniczna 24% 39% 36% 42%

literatura piękna dla dzieci i młodzieży 33% 16% 20% 18%

literatura podróżnicza 14% 24% 21% 31%

poezja 9% 12% 8% 10%

polska literatura współczesna 26% 38% 33% 43%

publicystyka literacka / eseje 5% 11% 20% 16%

utwór dramatyczny (komedia/tragedia/dramat) 11% 11% 8% 7%

zagraniczna literatura współczesna 54% 63% 57% 68%

Tabela 1. Poziom wykształcenia a częstotliwośd zakupu książek z literatury pięknej i faktu

W przypadku pozostałych typów książek, respondenci najczęściej kupują pozycje z zakresu nauk

humanistycznych, społecznych i historii, książki służące do nauki języków i związane z hobby,

rozrywką czy sportem. W dalszej kolejności plasują się encyklopedie i słowniki, książki obcojęzyczne,

podręczniki, książki dotyczące kuchni i sztuki. Wszystkie typy książek nabywanych przez ankietowane

osoby zawiera poniższy rysunek. Pytanie to, było pytaniem wielokrotnego wyboru.

14

Rys. 11 Inne typy książek kupowanych przez respondentów

Analiza krzyżowa dokonana ze względu na płed wykazała, że kobiety częściej niż

średnia badanej populacji kupują encyklopedie/ słowniki, książki do nauki

języków, poradniki oraz książki edukacyjne dla dzieci i młodzieży (w przypadku

tych ostatnich, znów okazuje się, że to kobiety znacznie częściej niż mężczyźni

kupują literaturę dla najmłodszych; jest to stosunek 21%: 10%. Podobnie jest z

podręcznikami – kupuje je odpowiednio 30% kobiet i 21% mężczyzn).

Mężczyźni częściej niż średnia badanej populacji nabywają książki z dziedziny

ekonomii/ biznesu, filozofii, informatyki, nauk ścisłych i przyrodniczych, a także

komiksy. Co ciekawe, średnia zainteresowania pozycjami z zakresu informatyki

to zaledwie 9%, ale wśród mężczyzn jest na poziomie 21%.

Szczegóły przedstawia poniższy rysunek.

3%

6%

9%

10%

13%

15%

15%

17%

17%

18%

21%

24%

27%

28%

29%

32%

32%

35%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

technika i motoryzacja

prawo

informatyka

ekonomia/biznes

religie

komiksy

nauki ścisłe i przyrodnicze

poradniki

filozofia

edukacyjne dla dzieci i młodzieży

sztuka

kuchnia

podręczniki

książki obcojęzyczne

encyklopedia/ słownik

hobby/ rozrywka/sport

nauka języków

nauki humanistyczne i społeczne/historia

Jakie inne typy książek Pan/i kupuje?

15

Rys. 12 Typ kupowanych książek a płed respondentów

Zgodnie z analizą krzyżową, osoby w wieku 45-60 lat częściej niż średnia badanej

populacji kupują książki z dziedziny filozofii (22%, dla średniej 17%).

21%

8%

31%

15%

32%

6%

13%

29%

27%

37%

35%

13%

30%

18%

6%

12%

21%

1%

10%

19%

20%

25%

31%

21%

22%

24%

12%

19%

35%

23%

21%

13%

6%

17%

19%

7%

18%

10%

29%

17%

32%

9%

15%

28%

24%

32%

35%

15%

27%

17%

6%

13%

21%

3%

edukacyjne dla dzieci i młodzieży

ekonomia/biznes

encyklopedia/ słownik

filozofia

hobby/ rozrywka/sport

informatyka

komiksy

książki obcojęzyczne

kuchnia

nauka języków

nauki humanistyczne i społeczne/historia

nauki ścisłe i przyrodnicze

podręczniki

poradniki

prawo

religie

sztuka

technika i motoryzacja

Typy książek, jakie nabywają respondenci ze względu na płed

średnia

mężczyzna

kobieta

16

Zainteresowanie poradnikami, książkami dotyczącymi religii i sztuki rośnie wraz

z wiekiem badanych, z tym że jest ono najwyższe w przypadku osób w wieku od

45-60 lat i dla wymienionych typów książek wynosi odpowiednio: 25%, 22%,

31%.

Ekonomia/ biznes oraz informatyka, to typy książek, które najczęściej kupują

osoby w wieku 25-35 lat – 13% przy średniej równej 10%.

Analiza wykazała, że wraz z wiekiem naszych respondentów zmniejsza się

częstotliwośd zakupu książek do nauki języków. Największą ich liczbę kupują

osoby poniżej 25 roku życia (38%, dla średniej 32%).

4.3 Kryterium wyboru książki

Dla większości respondentów głównym kryterium zakupu książki jest jej tematyka (64%) i autor

(62%). Dla 39% duże znaczenie ma także cena, a dla 36% gatunek. Spora grupa badanych osób

kieruje się również rekomendacjami: 26% pozytywnymi recenzjami na blogach i forach, 20%

poleceniem znajomych, 15% pozytywnymi recenzjami w prasie i telewizji, a 9% notą wydawniczą.

Natomiast dla mniejszej liczby osób ważnym kryterium wyboru książki jest jej okładka (8%) czy

wydawnictwo (7%). Zgodnie z deklaracjami respondentów, najmniej osób przywiązuje wagę do mody

czy popularności danej książki (1%) bądź towarzyszącej jej reklamy (0,3%).

W pytaniu tym można było zaznaczyd maksymalnie trzy odpowiedzi.

Rys. 13 Kryteria wyboru kupowanych książek

0,3%

1%

3%

5%

7%

8%

9%

15%

20%

26%

36%

39%

62%

64%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0%

reklama

moda / popularnośd

inne

seria

wydawnictwo

okładka

nota wydawnicza

pozytywne recenzje w prasie, telewizji

polecenie znajomych

pozytywne recenzje na blogach, forach

gatunek

cena

autor

tematyka

Czym się Pan/i kieruje dokonując zakupu książki? Proszę wybrad maksymalnie 3 kryteria.

17

Największą uwagę na cenę książek zwracają młodzi czytelnicy, poniżej 25 roku

życia (48%). Ponadto, kierują się oni też częściej niż średnia badanej populacji

wyglądem okładki (11%, dla średniej 8%).

Recenzje w prasie, telewizji gównie przykuwają uwagę respondentów liczących

od 36-60 lat (odpowiednio dla wieku 36-44 i 45-60 jest to po 19%). Natomiast

znaczenie wydawnictwa rośnie wraz z wiekiem badanych i jest ono największe w

przypadku osób liczących od 45-60 lat (12%).

Co ciekawe, uczestnicy badania raczej NIE kierują się przy zakupie książek

reklamą. Zaledwie 0,3% respondentów wskazało tę odpowiedź i były to osoby

do 35 roku życia.

Analizując kryteria wyboru książek ze względu na miejsce zamieszkania

respondentów warto dodad, iż mieszkaocy wsi i małych miejscowości o

liczebności do 50 tys. częściej niż mieszkaocy dużych i największych miast

zwracają uwagę na cenę. Na wsi jest to 46%, w mieście do 50 tys. osób – 49%

wskazao, podczas gdy w miastach większych jest to 38% i 35% wskazao

(odpowiednio dla miast między 50 a 200 tys. mieszkaoców oraz tych liczących

ponad 200 tys.), dla średniej wynoszącej 39%.

4.4 Źródła informacji o książkach

Ponad połowa badanej grupy informacje na temat książek czerpie z serwisów internetowych (61%)

oraz od znajomych, przyjaciół czy rodziny (53%). Co trzeci respondent jako źródło swojej wiedzy w

tym zakresie wskazał artykuły w prasie, 32% strony księgarni internetowych, co czwarty strony

internetowe wydawnictw i fora internetowe, a 23% blogi książkowe.

Inne źródła wiedzy były wymieniane znaczniej rzadziej: audycje w telewizji czy radiu wskazało 9%

respondentów, sprzedawców w księgarniach 4% - tyle samo reklamy w mediach.

4% ankietowanych w ogóle nie szuka informacji dotyczących książek przed dokonaniem zakupu.

W pytaniu tym można było wskazad maksymalnie trzy źródła informacji. Dane przedstawia poniższy

rysunek.

18

Rys. 14 Źródła informacji na temat książek

Jedynie 11% ankietowanych nie wykorzystuje żadnej z wymienionych form

internetowych jako źródła wiedzy na temat książek.

Uczestnicy badania, im młodsi tym chętniej korzystają z for internetowych.

Natomiast grupa najmłodszych, czyli liczących sobie mniej niż 25 lat najczęściej

spośród innych grup, które wskazały tę odpowiedź, nie szuka informacji o

książkach w ogóle (5%, dla średniej 4%), ale też z kolei najczęściej czerpie

informacje o książkach z reklamy w mediach (radio, TV, prasa, billboardy) – 5%,

dla średniej 4%.

Artykułami w prasie najczęściej kierują się respondenci w wieku 45-60 lat.

Stanowią oni 53% badanych, co jest znacznie powyżej średniej.

3%

4%

4%

4%

9%

23%

25%

25%

32%

33%

53%

61%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

inne

z reklam w mediach …

od sprzedawców w księgarniach

nie szukam takich informacji …

z audycji w telewizji/radiu

z blogów książkowych

z for internetowych

ze stron internetowych wydawnictw

ze stron księgarni internetowych

z artykułów w prasie

od znajomych/przyjaciół/rodziny

z serwisów internetowych

Skąd przede wszystkim czerpie Pan/i informacje nt. książek?Proszę wybrad 3 główne źrodła informacji.

19

4.5 Dla kogo i z jakich okazji kupowane są książki

99% respondentów kupuje książki samemu sobie. 40% obdarowuje nimi przyjaciół i znajomych, co

trzeci męża/żonę czy partnera/partnerkę, tyle samo rodziców. 18% ankietowanych kupuje książki

rodzeostwu, 17% dziecku, a 3% dziadkom.

W pytaniu tym można było zaznaczyd więcej niż jedną odpowiedź.

Rys. 15 Osoby, dla jakich respondenci kupują książki

Partnerzy czy partnerki mieszkający w dużych miastach, zdecydowanie częściej

niż ci mieszkający w miastach mniejszych lub na wsiach, otrzymują w prezencie

książkę. Badanie nie pozwala stwierdzid czy wynika to z faktu, że mieszkaocy

dużych miast częściej obdarowują się prezentami czy też z faktu, że to właśnie

książka jest przez nich bardziej preferowanym prezentem. Pewne jest jednak, że

41% respondentów (mieszkaoców miast o liczebności pow. 200 tys.) kupuje

książki na prezent, podczas gdy w miastach o zaludnieniu do 50 tys. jest to 27%,

a na wsiach 23%.

Badani rzadko wydają na książki 201-400 zł, jednakże gdy już decydują się na

taki wydatek, najczęściej jest to literatura kupowana dla dziadków oraz dzieci.

Na książki przeznaczone dla samego siebie przeznaczamy zwykle dużo mniejsze

kwoty – do 60 zł miesięcznie.

1%

3%

17%

18%

33%

33%

40%

99%

0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%

Inne

Dla dziadków

Dla dziecka

Dla rodzeostwa

Dla rodziców

Dla męża/żony, partnera/partnerki, dziewczyny/chłopaka

Dla przyjaciół i znajomych

Dla siebie

Dla kogo kupuje Pan/i książki?

20

Aż 84% respondentów kupuje książki bez okazji. Jednak według badanych książki sprawdzają się

także jako prezenty: 65% kupuje je na urodziny czy imieniny, prawie połowa na Mikołajki i Boże

Narodzenie, 29% na Dzieo Dziecka, Dzieo Matki itp. 15% nabywa je jako prezent na rocznice bądź

jubileusze, a 8% na śluby, chrzciny i komunie.

Było to pytanie wielokrotnego wyboru. Szczegóły przedstawia poniższy rysunek.

Rys. 16 Okazje, z powodu których respondenci kupują książki

4.6 Miejsce zakupu książek

2/3 próby badawczej kupuje książki w tradycyjnej księgarni, a niewiele mniej w księgarni

internetowej (63%). 45% dokonuje zakupów w księgarni z tanią książką, a 41% na aukcjach w

Internecie. Co czwarty respondent kupuje książki w antykwariacie, natomiast 16% w hiper- czy

supermarkecie. Na pytanie to można było udzielid więcej niż jednej odpowiedzi.

1%

8%

15%

29%

49%

65%

84%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Inne

Ślub/chrzciny/komunia

Rocznice/jubileusze

Dzieo dziecka/ Dzieo Mamy/ Dzieo Kobiet itp.

Mikołajki/ Boże Narodzenie

Urodziny/imieniny

Bez okazji

Z jakich okazji kupuje Pan/i książki?

21

Rys. 17 Miejsca zakupu książek

W zależności od wykształcenia, istnieją różnice w preferencjach, co do sposobu

zakupu książek. Osoby z wykształceniem policealnym i wyższym, tak samo często

wskazują księgarnię internetową (odpowiednio 64% i 67%), jak tę tradycyjną

(odpowiednio 60% i 66%). Natomiast wśród osób z wykształceniem średnim i

podstawowym nadal prym wiedzie księgarnia tradycyjna (wartości dla osób z

wykształceniem średnim – 69%, podstawowym – 73%)

Respondenci z wykształceniem wyższym, częściej niż inni dokonują zakupu na

aukcjach internetowych (np. allegro, Ebay). Stanowią oni 44% badanej

populacji, co jest wartością powyżej średniej.

4.7 Wysokość kwot wydawanych na książki

Większośd respondentów wydaje miesięcznie na zakup książek poniżej 100 zł: 36% między 31 a 60 zł,

27% poniżej 30 zł, a 20% między 61 a 100 zł. 13% ankietowanych przeznacza na ten cel od 101 do 200

zł, a wyższe kwoty – 4% badanych osób.

2%

16%

25%

41%

45%

63%

67%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Inne

hipermarket / supermarket

antykwariat

aukcje w Internecie (np. allegro, ebay)

księgarnia z tanią książką

księgarnia internetowa

tradycyjna księgarnia

Gdzie najczęściej kupuje Pan/i książki?

22

Rys. 18 Przeciętne kwoty przeznaczane miesięcznie na zakup książek

Z analizy krzyżowej wynika, że im starsi są respondenci tym z reguły więcej

wskazao w wyższych przedziałach wydatków (najwyższe dla grupy wiekowej 45-

60 lat). Najmniej na książki wydają osoby poniżej 25 roku życia- jest to nie więcej

niż 60 złotych miesięcznie.

W kategorii drogich książek wygrywa poezja i publicystyka literacka/ esej.

Zainteresowanie taką literaturą nie jest duże i wynosi średnio niewiele ponad

10%, jednakże gdy respondent już taki typ książek nabywa, jest w stanie

przeznaczyd na nie od 201-400 zł miesięcznie.

Na (auto)biografie/pamiętniki/dzienniki/wspomnienia/listy, literaturę faktu/

reportaż, literaturę piękną dla dzieci i młodzieży, literaturę podróżniczą

respondenci najczęściej przeznaczają kwoty ze średniego przedziału cenowego

czyli od 30-100 zł. Najtaniej, bo poniżej 30 złotych nabywamy lektury szkolne

(14%, przy średniej 10%).

Nie ma istotnych różnic w wysokości wydatków na książki między

respondentami z różnych miejsc zamieszkania, chod z analizy korelacji wynika,

że im większe miasto, tym wydatki są nieco większe. Szczegóły na poniższym

rysunku.

27%

36%

20%

13%

3% 1%

Jakie kwoty miesięcznie przeznacza Pan/i średnio na zakup książek?

poniżej 30 zł

od 31 do 60 zł

od 61 do 100 zł

od 101 zł do 200 zł

od 201 zł do 400 zł

powyżej 400 zł

23

Rys. 19 Wydatki na książki a miejsce zamieszkania

4.8 Audiobooki i e-booki

Audiobooki (książki w formacie audio, nagrane przez lektora) kupuje zaledwie 8% badanej populacji.

Z kolei, ponad połowa respondentów (59%) nie czyta e-booków (są to książki, których zapisu

dokonano w formie elektronicznej. Ich odczytu dokonujemy za pomocą odpowiedniego

oprogramowania zainstalowanego np. w komputerze czy na specjalnym urządzeniu elektronicznym

umożliwiającym czytanie książek, e-czytniku).

Największa liczba respondentów czyta e-booki tylko na notebooku, komputerze czy tablecie,

mniejsza tylko na czytniku, a najmniejsza korzysta z obu wymienionych możliwości.

32%

33%

27%

23%

42%

32%

37%

36%

12%

21%

20%

23%

11%

11%

13%

13%

2%

2%

2%

4%

1%

1%

1%

1%

Wieś

Miasto do 50 tys. mieszkaoców

Miasto między 50 a 200 tys. mieszkaoców

Miasto powyżej 200 tys. mieszkaoców

Wydatki na książki ze względu na miejsce zamieszkania

poniżej 30 zł od 31 do 60 zł od 61 do 100 zł

od 101 zł do 200 zł od 201 zł do 400 zł powyżej 400 zł

24

Rys. 20 Sposób czytania e-booków przez respondentów

Osoby, które czytają e-booki tylko na notebooku czy komputerze, a także te, które nie czytają ich w

ogóle, zostały zapytane czy planują w najbliższym roku zakupid e-czytnik. Zamiar zakupu e-czytnika

zadeklarowało 7% badanych, 28% nie było w stanie odpowiedzied na to pytanie, a 65% przyznało, że

nie ma takich planów.

Zgodnie z analizą krzyżową, e-booki czyta prawie co drugi mężczyzna i trochę

więcej niż co trzecia kobieta. Natomiast analiza przeprowadzona wśród osób,

które do czytania e-booków wykorzystują e-czytniki wykazała, że używa ich co

czwarty mężczyzna i niemalże 1/10 kobiet. Ponadto, 12% mężczyzn i jedynie

7% kobiet zamierza zakupid e-czytnik w ciągu najbliższego roku. Mężczyźni

więc nieco bardziej interesują się e-czytnikami, częściej to oni są ich

posiadaczami niż kobiety, a jeśli e-czytnika nie mają, są bardziej skłonni go

zakupid.

5%8%

28%

59%

Czy czyta Pan/i e-booki?

Tak, na e-czytniku i na notebooku/komputerze/tablecie

Tak, tylko na e-czytniku

Tak, tylko na notebooku/komputerze/tablecie

Nie