RAZVOJ SLUŽBE ZA TRETMAN INTRAVENSKIH

ZAVISNIKA NAKON OTVARANJA CENTARA ZA OST TERAPIJU = EXIT STRATEGY

Doc dr sc. med. Nera Zivlak-RadulovićCentar za OST terapiju

Odjeljenje za bolesti zavisnosti Klinike za psihijatriju Banja Luka

Sarajevo 28.05.2015 godine

LIJEČENJE IV ZAVISNIKA NA KLINICI

U PREDRATNOM I RATNOM PERIODU

Liječenje intravenskih zavisnika se dugi niz godina tretiralo na Klinici za psihijatriju Banja Luka kroz Odjeljenje za bolesti zavisnosti.

U predratnom periodu se sprovodilo davanje metadonske terapije ali sistem i način davanja terapije nije bio dobro organizovan i osmišljen.

Postojanju infektivnih oboljenja kod IV zavisnika u to vrijeme se nije pridavala dovoljna pažnja tako da ne raspolažemo sa tim podacima.

LIJEČENJE INTRAVENSKIH ZAVISNIKA OD 1996-2006 U ovom periodu nema nekih većih

posebnosti u tretmanu zavisnika o opijatima na Klinici.

Uglavnom se tretman odvijao kroz Odjeljenje za bolesti zavisnosti gdje su zajedno tretirani zavisnici o alkoholu i zavisnici o drugim psihoaktivnim supstancama (opijatski zavisnici).

Sprovodio se detoksikacioni tretman uz primjenu analgetika iz grupe opijata i to uglavnom tramadola.Takođe smo davali antipsihotičnu terapiju .

Rađena je i somatska obrada pa su zavisnici ponekad upućivani infektolozima zbog promjene u biohemijskim parametrima u krvi na šta se primjenjivala simptomatska terapija.

TRETMAN IV ZAVISNIKA U PERIODU OD 2007-2015 GODINE U ovom periodu je došlo do značajnijih promjena

u tretmanu zavisnika o psihoaktivnim supstancama na Klinici za psihijatriju pa se više pažnje počelo poklanjati i redovnom praćenju somatskog stanja zavisnika tj. počelo se sa s redovnim analizama u smislu otkrivanja hepatitisa B, C i HiV-a.

Posebno značajan period je od 2007 godine kada se počelo ponovo sa uvođenjem metadonske terapije kroz Odjeljenje za bolesti zavisnosti a potom je 2009 godine u julu zvanično otvoren metadonski i detox centar na Klinici za psihijatriju zahvaljujući donaciji Global Fonda.

AKTIVNOSTI 2007 DO 2015 Aktivnosti u tretmanu opijatskih

zavisnika smo organizovali intenzivnije i kvalitetnije.

Detox centar ima 6 kreveta (4 muška i 2 ženska) sa mogućnošću stavljanja još dva kreveta u funkciju. U sklopu detox centra rade se svi oblici terapijskih aktivnosti uz ispitivanje statusa u vezi postojanja infektivnih oboljenja.

Detox centar na Klinici za psihijatriju je jedini centar u Republici Srpskoj u koji se primaju svi pacijenti sa područja RS.

AKTIVNOSTI 2007-2015 Prvobitno se otvorio Metadonski

centar u kome smo davali samo terapiju metadonom a onda se proširio u centar za OST terapiju jer smo zahvaljujući donaciji Global Fonda uveli i terapiju Suboxonom.

Trenutno u centru imamo 78 pacijenata na metadonskom i suboxonskom održavanju.

Svaki ponedeljak se timski uvode novi pacijenti ili se radi evaluacija dosadašnjeg liječenja. U timu učestvuju psihijatar, psiholog , socijalni radnik i medicinska sestra/tehničar.

AKTIVNOSTI 2007-2015

U Republici Srpskoj su otvorena još 3 centra:

• Doboju , • Trebinju, • Sokolcu o Smješteni su Centrima za mentalno

zdravlje ( Domovi zdravlja).

NAČIN RADA –IZLAZNA STRATEGIJA Centar radi 7 dana u sedmici jer u

njemu rade ljekari, psiholozi,socijalni radnici i sestre koji su zaposleni na Klinici i što je olakšavajuća okolnost.Kad je centar otvoren izvršena je preraspodjela radnog vremena i usklađena sa ostalim aktivnostima na Klinici.

Sestre/Tehničari koje rade u Centru njih troje raspoređeni su da centar radi svaki dan od 7 do 17 casova . Ostalo osoblje radi do 14 časova.

NAČIN RADA –IZLAZNA STRATEGIJA Postoji interdisciplinarna saradnja kada su u

pitanju infektivna oboljenja. Radi se redovno testiranje kroz Detox centar u

svrhu dijagnostike infektivnih oboljenja i testiranje u centru za 0ST terapiju kroz saradnju sa osobljem sa Infektivne klinike koji dolaze u naš Centar za OST da testiraju zavisnike

Psiholog sa naše Klinike radi jedan dan u sedmici u Savjetovalištu za HiV pozitivne i oboljele od AIDS-a.

Psihijatar sa naše Klinike je član konzilijuma koji donosi odluke o uvodjenju terapije interferonom kod oboljelih od hepatitisa C i B.

KADAR =IZLAZNA STRATEGIJA Detox centar i centar za 0ST terapiju

Banja Luka imaju : 6 tehničara u detox centru i 3 medicinske sestre tehničara u centru za OST terapiju. Takodje tim sačinjavaju 3 psihijatra, 2 specijalizanta psihijatrije, 1 specijalista medicinske psihologije i 1 socijalni radnik.

Drugi Centri za OST terapiju u Republici Srpskoj su pri Centrima za mentalno zdravlje i tim čine psihijatar, medicinske sestre tehničari,negdje i psiholozi i socijalni radnici.

KADAR =IZLAZNA STRATEGIJA Kadar obučavan kroz edukacije koje je

organizovao Global Fond ali i kroz brojne edukacije koje se nude u sklopu profesionalnih udruženja.

Kadar obučen za dobrovoljno i povjerljivo savjetovanje kroz edukacije Partnership in Health

Napravljen Protokol o radu centara za OST terapiju u Republici Srpskoj koji je osnov za uniformisanje rada u Centrima. Radna grupa od 5 članova radila na izradi Protokola.

TERAPIJA =IZLAZNA STRATEGIJA Do sada terapija donirana od strane

Global Fonda Za dalje: Metadon će biti dostupan. Situacija u Republici Srpskoj: Na

pozitivnoj listi lijekova nalazi se metadon u soluciji 10 mg u ml i u tabletama od 5 mg. Metadon je u skupini lijekova za liječenje opjatske zavisnosti koji se izdaju na preporuku psihijatra i nalaze se u tabeli N O7 pod nazivom “Ostali lijekovi koji djeluju na nervni sistem

TERAPIJA =IZLAZNA STRATEGIJA Za dalje : Nemamo Suboxon na

pozitivnoj listi lijekova. Obavljen razgovor sa predstavnicima

Fonda na navedenu temu.Obećano da će se u narednom periodu ovo razmatrati kod formiranja nove pozitivne liste lijekova . Takođe upućen zahtjev za razmatranje prijedloga za uvodjenje ovog lijeka na pozitivnu listu Komisiji za suzbijanje zloupotrebe droga na nivou Vlade RS.

TERAPIJA =IZLAZNA STRATEGIJA Komisija tražila od nas mišljenje o

potrebi stavljanja ovog lijeka na listu .Poslali smo pozitivan odgovor i stručno mišljenje.

Urinske testove u poslednje vrijeme nabavljamo preko apoteke Kliničkog centra.Za sada nemamo problema u nabavci.

PLANOVI ZA BUDUĆNOST Formiranje Zavoda za bolesti zavisnosti

u Republici Srpskoj. O mogućnostima osnivanja smo

razgovarali sa Ministarstvom zdravlja .Dobili smo odgovor da postoje interesovanja i da će se u narednom periodu razgovarati na tu temu.

HVALA NA PAŽNJI