47
Recht samenvatting Indeling van het recht: Privaat recht: regelt de relatie tussen burgers Publiek recht: regelt de inrichting en de werking van de staatsmachten (wetgevende = parlement; uitvoerende = regering; rechterlijke = rechters) en de relaties staat vs burgers Het publiek recht omvat: grondwettelijk recht: omvat het geheel van de fundamentele rechtsregels betreffende de inrichting en werking van de staatsmachten, maar ook de grondwettelijke vrijheden van de burgers (vrijheid van meningsuiting, godsdienst, arbeidsrecht, gelijkheid van de burgers.) Deze vindt men in de grondwet. Administratief recht: regelt de werken van de openbare organen van de uitvoerende macht = bestuur. Federaal bestuur : het hele land, ministerieel departement; vb. Justitie is een nationaal gegeven, maar de minister van justitie blijft niet altijd minister, het departement blijft wel altijd nationaal. Regionaal bestuur : enkel voor regio’s (Vlaanderen, Brussel, Wallonië) vb. Onderwijs; Van den Broek is Vlaams minister van Onderwijs dus van het Vlaamse gewest. Lokaal bestuur : provincies en gemeenten Gerechtelijk recht: deel van het publiek recht dat de voorschriften omvat betreffende de organisatie van de rechterlijke macht. De bevoegdheid van de rechtbanken en ook de rechtspleging (de manier waarop een procedure aanhangig wordt gemaakt bij de rechtbank). Strafrecht: omvat alle rechtsregels die de misdrijven en de daaraan verbonden straffen omschrijven. Doel van het strafrecht is afschrikkend, orde handhaven, herstel functie. Het 1

Recht samenvatting

Embed Size (px)

DESCRIPTION

fqsfdqdf

Citation preview

Page 1: Recht samenvatting

Recht samenvatting

Indeling van het recht:

Privaat recht: regelt de relatie tussen burgers Publiek recht: regelt de inrichting en de werking van de staatsmachten

(wetgevende = parlement; uitvoerende = regering; rechterlijke = rechters) en de relaties staat vs burgers

Het publiek recht omvat: grondwettelijk recht: omvat het geheel van de fundamentele

rechtsregels betreffende de inrichting en werking van de staatsmachten, maar ook de grondwettelijke vrijheden van de burgers (vrijheid van meningsuiting, godsdienst, arbeidsrecht, gelijkheid van de burgers.) Deze vindt men in de grondwet.

Administratief recht: regelt de werken van de openbare organen van de uitvoerende macht = bestuur.Federaal bestuur: het hele land, ministerieel departement; vb. Justitie is een nationaal gegeven, maar de minister van justitie blijft niet altijd minister, het departement blijft wel altijd nationaal.Regionaal bestuur: enkel voor regio’s (Vlaanderen, Brussel, Wallonië) vb. Onderwijs; Van den Broek is Vlaams minister van Onderwijs dus van het Vlaamse gewest.Lokaal bestuur: provincies en gemeenten

Gerechtelijk recht: deel van het publiek recht dat de voorschriften omvat betreffende de organisatie van de rechterlijke macht. De bevoegdheid van de rechtbanken en ook de rechtspleging (de manier waarop een procedure aanhangig wordt gemaakt bij de rechtbank).

Strafrecht: omvat alle rechtsregels die de misdrijven en de daaraan verbonden straffen omschrijven. Doel van het strafrecht is afschrikkend, orde handhaven, herstel functie. Het strafrecht is van openbare orde: een afwijking van de regels is UITGESLOTEN.

Fiscaal recht: het geheel van regels die bepalen hoe de staat aan zijn onderdanen belastingen mag opleggen.

Het privaatrecht omvat: Burgerlijk recht = gemeen privaatrecht: is van toepassing wanneer in

een andere rechtstak (bv in het handelsrecht) geen specifieke regel is voorzien. Dit omvat: personen en familierecht, vermogensrecht, schenkingen en testamenten = erfrecht.

Handelsrecht: omvat de regels die van toepassing zijn op de daden van koophandel en van de handelaars. Vb. BVBA, NV, …

Internationaal privaatrecht: bepaalt welke nationale wetgeving van toepassing is indien er zich een conflict voordoet tussen twee souvereine staten (vb. een Marokkaanse jongen van 16 mag hier trouwen met een Marokkaans meisje van 12: hier is de Marokkaanse wet van toepassing!)

1

Page 2: Recht samenvatting

Arbeidsrecht: regelt de verhouding tussen de privé werkgevers en werknemers naar aanleiding van het presteren van arbeid in dienstverband.Individueel arbeidsrecht: tussen 1 werkgever en 1 werknemer. Vb. Schending van het loon.Collectief arbeidsrecht: collectief overleg tussen sociale partners (vertegenwoordigers werkgevers en werknemers) Vb. ABVV, ACOD, …

Straf = een sanctie die men oplegt aan iemand met een onaanvaardbaar gedrag, aan iemand die een misdrijf beging.

Soorten misdrijf: overtreding: 0-7 dagen vrijheidsberoving. Politierechtbank wanbedrijf: 8 dagen tot een jaar vrijheidsberoving. Correctionele

rechtbank misdaad: 5 jaar tot levenslang vrijheidsberoving. Hof van Assisen.

Bronnen van het recht

1. Wet Wet sensu lato: wet in de ruime zin van het woord. Grondwet: meest

fundamentele norm van de staat. Zij regelt de inrichting van de machten binnen de staat en waarborgt de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers. Kan zomaar niet gewijzigd worden.

Wet senzo stricto: wet in de enge zin van het woord. Komt tot stand door toedoen van het Federaal Parlement (Koning, Kamer, Senaat)Initiatief Koning = wetsontwerpInitiatief Kamer en Senaat = wetsvoorstel

Decreet: zijn wetten die gelden op niveau van de deelparlementen. Geld enkel voor Vlaanderen of Wallonië

Koninklijk Besluit: besluiten die door de koning (in de praktijk door de ministers) wordt genomen en die nodig zijn voor de uitvoering van de wetten.

Besluiten van de deelregering: ongeveer hetzelfde als een KB, maar geldt enkel voor Vlaanderen of Wallonië

Ministeriële besluiten: gelden enkel voor het domein waarvoor de minister bevoegd is in het hele land.

Besluiten van 1 minister van de deelregering: enkel voor de materie waarvoor die minister bevoegd is in Vlaanderen of Wallonië

2. Rechtspraak: de uitspraak van de rechtersTaak van de rechter:hij moet een wet (algemene regel) toepassen op een concrete situatie. Is niet altijd even gemakkelijk. Een wet bevat veel onvolledigheden en een rechter moet die interpreteren/uitleggen, of zoeken wat de wetgever bedoelde toen hij de wet opstelde. Hij oordeelt dan of de geschreven wettekst nog aangepast is op de sociaal economische omstandigheden, en als dat niet het geval is kan

2

Page 3: Recht samenvatting

hij de wet aanpassen aan de gewijzigde levensomstandigheden. Op die manier kan hij nieuw recht creëren = Jurisprudentie. (Ondanks het feit dat rechterlijke beslissingen slechts bindende kracht hebben voor de partijen die bij de geschillen betrokken zijn is de rechtspraak in de praktijk een belangrijke rechtsbron. Het zijn de rechters die geconfronteerd worden met de praktische problemen waarop de abstract geformuleerde wetgeving moet worden toegepast en herhaalde beslissingen in dezelfde zin uitgesproken door diverse rechtscolleges vormen na verloop van tijd een constante rechtspraak waarvan nit zo vlug zal afgeweken worden door andere rechters. Juridisch bindend is deze vaste rechtspraak niet, maar wel gezaghebbend. (Heeft veel invloed.)Waarom is rechtspraak een rechtsbron? Omdat rechters nieuwe wetten kunne creëren.

3. Rechtsleer: studies en commentaren van specialisten in een bepaalde rechtstak (= rechtsgeleerden). Deze bron van recht is evenmin als de rechtspraak binden toch wordt er veelal beroep gedaan op de stellingen van deze auteurs door rechters, advocaten, …. Om een juridische oplossing te vinden in een concreet geval.Waarom is rechtsleer een rechtsbron? Omdat er onrechtstreeks een nieuwe wet kan ontstaan en oude wetten gewijzigd kunnen worden, de rechtspraak kan veranderen.

4. Gewoonten = droitcontunier. Omvat gevestigde gebruiken die in een samenleving algemeen als bindend beschouwd worden zonder dat zij hun neerslag hebben gevonden in één of andere wetgevende maatregel. In Derde Wereldlanden wordt hier veel belang aan gehecht omdat zij bijna geen geschreven wetten hebben.

5. Algemene rechtsbeginsels: zijn ongeschreven regels (staan zelfs nit in een wettekst) omdat zij zo evident zijn. Het betreft de basisprincipes van de hedendaagse rechtsorde. Vb. Iedereen weet dat als je beschuldigt wordt je recht hebt op verdediging.Vb. Een contract wordt automatisch nageleefd.

3

Page 4: Recht samenvatting

De werking van het gerecht

Rechtbanken en Hoven

Bevoegdheden

a) Vredegerecht: kleine burgerlijke en handelsgeschillen tot 1859€ “specialismen” ongeacht het bedrag niet bevoegd inzake sociaalrechtelijke kwesties

b) Politierechtbank: kleinere strafzaken ALLE verkeerszaken

c) Rechtbank van Eerste AanlegOmvat 3 afzonderlijke rechtbanken:Burgerlijke Rechtbank

alle burgerlijke geschillen boven 1859€ bijzondere geschillen, vb echtscheiding, erfeniskwestie hoger beroep tegen vonnissen van de vrederechter

Correctionele Rechtbank zwaardere strafzaken (wanbedrijven) hoger beroep tegen vonnissen van de politierechtbank gecorrectionaliseerde misdaden = misdaden met verzachtende

omstandigheden

JeugdrechtbankSpreekt geen straffen uit, maar wel maatregelen t.a.v. minderjarige. De minderjarige behoudt een blanco strafblad

burgerlijke kwesties aangaande minderjarigen neemt maatregelen t.a.v. minderjarige:

- berisping- controlepersoon die toezicht houdt over schoolgedrag- plaatsing in een gezinsvervangend tehuis of pleeggezin- plaatsing in een rijksinstelling (=gesloten instelling)

maatregelen t.a.v. ouders:- bijstand van een sociaal werker in verband met opvoeding en

financiën- plaatsing van kind in een pleeggezin of gezinsvervangend tehuis- ontzetting uit de ouderlijke macht

geen strafsanctie

Bijzondere bevoegdheden van de rechtbank van Eerste Aanleg: kortgeding beslagrechter

4

Page 5: Recht samenvatting

d) Rechtbank van KoophandelKan je onmiddellijk naartoe gaan

handelsgeschillen boven 1859€ faillissementen hoger beroep tegen vonnissen van de vrederechter in handelszaken

boven de 1250€

e) Arbeidsrechtbank alle geschillen van arbeidsrecht en sociale zekerheid, ongeacht het

bedrag van vordering. Vb. als je geen werkoosheidsuitkering meer ontvangt kan je dat aanvechten bij de arbeidsrechtbank.

f) ArrondissementsrechtbankGEEN permanente rechtbank

uitsluitend bevoegdheidsgeschillen

g) Hof van Beroep Als je niet akkoord bent met de uitspraak van de rechtbank van

koophandel en de rechtbank van eerste aanleg.De uitspraak wordt arrest genoemd

h) Arbeidshof Hoger beroep tegen vonnissen van de arbeidsrechtbank

i) Hof van CassatieAls je niet akkoord gaat met het vonnis van Hof van Assisen, gaat enkel na of de wet correct werd toegepast, gaat niet oordelen over de inhoud van de zaak. “Verbreekt” het vonnis of het arrest, en gaat verwijzen naar de bevoegde rechtbank. Of verbreekt niet en verwerpt het beroep.

5

Page 6: Recht samenvatting

Begrippen

Burgerlijke Procedure

Eiser: initiatiefnemer procedure Verweerder: tegenpartij Dagvaarding: oproepingsbrief die de eiser door een

gerechtsdeurwaarder laat opmaken en aan de verweerder laat betekenen (=overhandigen). Staat in wat men eist en om welke redenen, en waar de rechtszaak zal plaatsvinden + wanneer.

Algemene rol van de rechtbank: register van alle zaken die bij de bepaalde rechtbank aanhangig zijn gemaakt, moet je rolrecht op betalen

Inleidende zitting: persoon of de advocaat verschijnt voor de rechtbank

Tenuitvoerlegging: uitvoering van het vonnis Conclusie: geschrift waarin beide partijen hun aanspraken toelichten

en de argumenten die ze daarvoor inwerpen. Debatten: wanneer alle partijen conclusies hebben vastgesteld, wordt

de datum waarop e zaak in de openbare terechtzitting van de rechtbank zal behandeld worden vastgesteld. Beide partijen worden op de hoogte gesteld van de datum.

Pleidooi: elke partij zet haar argumenten mondeling uiteen in de openbare zitting.

Verstekvonnis: wanneer een verweerder niet reageert op de dagvaarding wordt er een verstekvonnis uitgesproken. Dit houdt geen rekening met de mening van de verweerder (kan verzet aantekenen).

Staande magistratuur: openbaar ministerie, parket Zittende magistratuur: rechters en raadsheren Opsporingsonderzoek: het onderzoek dat door het Openbaar

Ministerie wordt geleid. Mini-Instructie: indien nodig kan het Openbaar Ministerie aan de

onderzoeksrechter vragen voor een bijkomend onderzoek, vb. Medisch onderzoek van het slachtoffer.

Sepot: klasseren bij onvoldoende bewijzen, of bij verjaren van de feiten

Minnelijke schikking: geldboete betalen en dan de zaak seponeren. Gaat de andere partij hier niet op in wordt de procedure verdergezet

Bemiddeling in strafzaken: vb bij straatcriminaliteit: snelle schaderegeling met het slachtoffer. Wanneer de zaak correct wordt nagekomen is de zaak afgehandeld.

Rechtstreekse dagvaarding: in lichtere of meer eenvoudige zaken waarin de bewijsvoering geen grote problemen stelt kan het Openbaar Ministerie, van zodra het dossier volledig is, meteen voor de bevoegde strafrechter dagvaarden (ofwel politierechtbank ofwel correctionele rechtbank)

6

Page 7: Recht samenvatting

Snelrecht: laat het Openbaar Ministerie toe om eenvoudige bewijsbare dossiers bij de strafrechter aanhangig te maken.2 Mogelijkheden:oproeping bij proces verbaal: wie zich spontaan heeft gemeld, het Openbaar Ministerie kan datum terechtzetting meteen op de PV aanbrengenprocedure van onmiddellijke verschijning: bij betrapping op heterdaad, het Openbaar Ministerie vraagt aan de onderzoeksrechter om de dader in vorarrest te plaatsen (max 7 dagen), strafrechtbank moet binnen de 5 dagen een uitspraak doen.

Vordering tot onderzoek: De onderzoeksrechter wordt met het ganse dossier belast = gerechtelijk onderzoek. Hij heeft veel meer mogelijkheden dan het Openbaar Ministerie. Hij kan bv. De verdachte in verdenkingstellen = als de onderzoeksrechter bewijzen tegen de verdachte vindt, heeft de onderzoeksrechter het recht op bijkomende onderzoeksmaatregelen. Is het onderzoek door de onderzoeksrechter afgerond dan gaat het dossier naar de raadkamer; ofwel zet deze de verdachte buiten vervolging, ofwel verwijst ze hem door naar een strafrechtbank (ofwel correctionele rechtbank ofwel hof van assisen via procureur generaal).

Slachtoffer: de persoon (of personen) die rechtstreeks of onrechtstreeks schade heeft (hebben) geleden door het misdrijf. Zij kunnen geen straf eisen, enkel een schadevergoeding, en moeten deze dan voorleggen aan de strafrechter. Zij kunnen het vooronderzoek op gang brengen door ofwel een klacht neer te leggen bij de politie of rijkswacht, of door een klacht neer de leggen met burgerlijke partijstelling bij de onderzoeksrechter.

Terechtzitting: strafrechter onderzoekt opnieuw en aanhoort het rekwisitoor van het Openbaar ministerie en het pleidooi van de advocaat. Ofwel veroordeelt hij ofwel spreekt hij vrij. Als er een burgerlijke partij is gesteld moet de strafrechter ook over de eis tot schadevergoeding oordelen.

recividisten: mensen die hervallen in hun daad.

reclasseringsplan: plan waaruit moet blijken dat de beschuldigde zich opnieuw in de samenleving wil integreren, bovendien morgen er geen tegen indicaties zijn over zijn gedrag tijdens zijn detentie en in verband met zijn houding tegenover het slachtoffer.

7

Page 8: Recht samenvatting

Het vooronderzoek is geheim omdat:- het niet mag worden gedwarsboomd- geen onnodige publiciteit van de zaak (= nadelig als de

verdachte achteraf onschuldig blijkt te zijn)

Ambten en diensten in en rond het gerecht

Rechter:Openbaar ambtenaar, is voor het leven benoemd, na toelatingsexamen en ook een stage voorzover de betrokkene geen beroepservaring heeft.Hij maakt deel uit van de rechterlijke machtIn de hogere rechtscolleges wordt een rechter “raadsheer” genoemd. Rechters en raadsheren vormen de zittende magistratuur.Hij moet de voorgelegde geschillen onderzoeken en erover beslissen door een uitspraak die voor de partijen bindend is.

Openbaar Ministerie (OM)Korps van beroepsmagistraten dat belast is met de verdediging van de maatschappelijke belangen, vooral op strafrechtelijk gebied.Zijn openbare ambtenaren, voor het leven benome,d ook na een toelatingsexamen en een stage.Wordt ook wel eens parket of staande magistratuur genoemd.Bestaat uit de Procureur des Konings en zijn substituten; procureur generaal bij het Hof van Beroep.OM moet voornamelijk de misdrijven opsporen en vervolgen, ervoor zorgen dat de opgelegde straffen uitgevoerd worden en advies geven in burgerlijke zaken.

AdvocaatIs een vrij beroep, is een licentiaat in de rechten na 3 jaar stage. Behoort tot de balie of de orde van advocaten. Moet bij fouten voor de tuchtraad komen, wordt voorgezeten door de Stafhouder. Zijn taak is juridisch advies verlenen en pleiten.

NotarisIs een openbaar ambtenaar. Is een licentiaat in de rechten en in het notariaat na 3 jaar stage. Is door de koning benoemd, maar is toch een vrij beroep met een privé-cliënteel. Behoort tot de kamer van notarissen. Zijn taak is het opmaken van authentieke akten en andere juridische werkzaamheden.

GerechtsdeurwaarderIs een openbaar ambtenaar, een soort hulpambtenaar van het gerecht. Is een licentiaat in de rechten, na 2 jaar stage, benoemd door de Koning, statuut is vergelijkbaar met dat van de notarissen. Zijn taak behoort tot een gerechtelijk en een buitengerechtelijk kader. Een deurwaardersakte noemt men ook een exploot.

8

Page 9: Recht samenvatting

GriffierIs een openbaar ambtenaar. Wordt door de koning benoemd, hoeft geen licentiaat in de rechten te zijn. Zijn taak is het administratief werk in de rechtbank

Kostenloze rechtshulp

Pro-deoAdvocaten kunnen ook advies geven = juridische bijstand

Juridische eerstelijnsbijstand: praktische inlichtingen, juridische informatie en een eerst juridisch

advies wetswinkels, huurderswinkels, voortaan ook advocaten werkzaam in

de Commissie voor juridische bijstand. Gebeurt op zitdagen die in elk arrondissement vastliggen.

Volledig gratis

Juridische tweedelijnsbijstand: rechtszoekende krijgt omstandige juridische adviezen en bijstand in

een rechtsgeding is in handen van het bureau voor juridische bijstand. Personen die de juridische eerstelijnsbijstand verlenen kunnen de

aanvrager naar dit bureau doorverwijzen Gedeeltelijk of volledig kosteloos: Geldt enkel voor personen met een

onvoldoende inkomen.

Verzoeningsprocedure door de wet geregelde poging om in aanwezigheid van een burgerlijk

rechter tot een minnelijke schikking te komen kan voor lagere burgerlijke rechtbanken (vb vredegerecht) voordelen: gratis, snel en heeft meestal resultaat.

9

Page 10: Recht samenvatting

Ondersteunende dienstverlening

Justitieassistenten personeelsleden van het ministerie van justitie die belast zijn met de

sociale begeleiding en in vele gevallen met het toezicht op personen die op 1 of andere manier met het gerecht in aanraking zijn gekomen.

Gespecialiseerde assistenten kunnen de mensen emotionele en materiële steun bezorgen vb. wedersamenstelling, adoptie, …. Er zijn juridische assistenten die zich toeleggen op de bemiddelingen in strafzaken en dus optreden als bemiddelingsassistent.

werken zowel binnen als buiten het gerechtsgebouw.Binnen: ondersteuning bij verhoren, slachtoffer en verwanten helpen bij inzage van het strafdossier en slachtoffers informeren over praktisch verloop en terechtstelling.Buiten: kunnen zorgen voor emotionele en materiële noden, eventueel doorverwijzen naar een therapeut, zijn aanwezig bij de autopsie.

10

Page 11: Recht samenvatting

Justitiehuizen 1 justitiehuis in elke gerechtelijk arrondissement. Moet een centrum

worden waarin de burger met al zijn justitieproblemen terecht kan.

Centra voor slachtofferhulp onafhankelijk van politie en justitie, wel gesubsidieerd door de Vlaamse

Gemeenschap dikwijls is het de politie zelf die het initiatief neemt en het slachtoffer

naar een centrum op weg helpt, en dan stuurt de politie de info door die nuttig kan zijn voor het eerste gesprek. (in samenspraak met het slachtoffer

vormen van hulpverlening.

Fonds tot hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden slachtoffers van geweldmisdrijven die een ernstig nadeel voor de

gezondheid hebben opgelopen, de slachtoffers kunnen van de staat een financiële tussenkomst krijgen indien zij langs geen andere weg schadevergoeding kunnen bekomenWettelijk voorzien vergoeding, slaat vooral op medische kosten, inkomensverlies en proceskosten

een commissie doet uitspraak over de verzoeken tot hulp.

11

Page 12: Recht samenvatting

Raad van State

Samenstelling rechtscollege = uitvoerende macht bestaat uit 2 afdelingen: wetgeving (adviserend) en administratie

(rechtsprekend) 30 rechters = staatsraden auditeurs doen het voorbereidende werk

Afdeling Wetgeving geven technisch-juridisch advies over wetteksten die in de maak zijn geen oppurtiniteitsonderzoek (RGS), oordeelt niet over het nut van

bepaalde wetten maar over het juridisch aspect het advies MOET gevraagd worden door MINISTERS met betrekking

tot bepaalde ontwerpteksten:Voorontwerp (= tekst door administratie of een ministerieel kabinet voorgelegd aan de kamer), wetten en decreten: moet over de wet nog gestemd worden, eerst moet er advies gevraagd worden aan de Raad van State.Ontwerpen van reglementaire besluiten (=besluiten die iets reglementeren, die een rechtsregel formuleren met een algemene draagweide).

Afdeling Administratie voornamelijk het anullatieberoep wanneer de afdeling administratie de eis tot anullatie inwilligt dan wordt

de omstreden overheidsbeslissing vanaf haar ontstaan als nietig beschouwd.

Administratieve overheden zijn leden van de uitvoerende macht Voorwaarden:

- het annulatieberoep moet binnen de 60 dagen na de bekendmaking van de omstreden beslissing bekendgemaakt worden, bovendien moet de bezoeker aantonen dat hij belang heeft bij de vernietiging.

- Het annulatieberoep moet betrekking hebben op de beslissing van de administratieve overheden (vb Koning? Regering, ministers) De beslissing kan zowel een verordering zijn (KB, MB, ….) maar ook een individuele beslissing (vb. Benoeming ambtenaar)

12

Page 13: Recht samenvatting

Arbitragehof

volwaardig grondwettelijk hof opgericht in 1983 naar aanleiding van de staatshervorming taken:

- regelen conflicten tussen wetten en decreten, en decreten onderling

- wetten en decreten testen aan de grondwetsartikelen 10 (gelijkheidsbeginsel), 11 (non-distribinantiebeginsel) en 24 (vrijheid van onderwijs) Via artikel 11 waarborgt het arbitragehof de bescherming van de grondwet

bestaat uit 12 leden, 6 Nederlandstalige en 6 Franstalige (de helft van elk zijn politici en de helft magistraten)

elke taalgroep kiest ui haar leden een voorzitter zetelt met 7 leden Mogelijke beslissingen:

- beroep tot vernietigen van een wet, decreet of ordonantie kan worden ingesteld door de federale ministerraad, maar ook door de voorzitten van de kamer of door ieder natuurlijk rechtspersoon die een belang kan aantonen

- prejudiciële beslissingen (arbitragehof wordt verzocht om over een vraag een uitspraak te doen): indien voor om het even welk rechtscollege de afloop van een concreet geding afhankelijk is van de vraag op de toe te passen bepaling van de wet of decreet, in overeenstemming is met de grondwettelijke bevoegdheidsregels of met de artikelen 10,11 en 24 van de Grondwet, dan moet het rechtscollege het Arbitragehof verzoeken om over deze vraag een uitspraak te doen.

het arrest van het arbitragehof dat een wet of decreet vernietigd is bindend voor iedereen. Maar een arrest waarbij een prejudiciële vraag wordt beantwoord is slechts bindend voor de betrokken partijen.

Het primair belang van het arbitragehof voor de doorsnee burger ligt in de mogelijkheid om in de loop van een geschil een prejudiciële vraag te stellen

Het arbitragehof verruimt de bescherming van de burger tegenover het optreden van de diverse wetgevers.

13

Page 14: Recht samenvatting

Huwelijk

= een institutioneel waar je vrijwillig tot toetreed maar je onderwerpt je aan dwingende bepalingen (overeenkomsten en regels naleven).

Huwelijksvoorwaarden toestemming huwenden:

Gevolgen- een verloving bindt nooit tot een huwelijk (er kan altijd iets

tussenkomen)- wilsgebreken: dwaling, dwang en bedrog

verschil van geslacht leeftijdsverschil: men moet 18 zijn anders moeten de ouders

toestemming geven. Het vorige huwelijk moet VOLLEDIG ontbonden zijn, ofwel door de

dood ofwel door echtscheiding Verwantschaps- en aanverwantschapsbeletselen; men mag pas huwen

vanaf verwantschap in de 4e graad! Toestemming ouders; enkel als men jonger is dan 18 jaar, weigeren de

ouders dan kan men naar de jeugdrechtbank gaan Het huwelijk is een plechtig en consensueel contract. Gebeurt voor de

ambtenaar van burgelijke stand in het bijzijn van 2 getuigen en is bovendien openbaar.

Sancties Verzet (de handeling die het bepaalde personen mogelijk maakt om de

voltrekking van een huwelijk te verhinderen door aan de ambtenaar van burgerlijke stand te melden dat er een beletsel bestaat.)

- preventief- moet gebeuren door middel van een deurwaardersexploot- moet altijd gemotiveerd zijn- huwelijk kan pas worden voltrokken na de opheffing van het

verzet (vrijwillig of door een rechter) Nietigverklaring (gebeurt wanneer het huwelijk al voltrokken werd)

- materiële fout bij voltrekking huwelijk- absolute nietigheid: kan door iedere belanghebbende worden

aangevraagd- relatieve nietigheid vb. minderjarige slaagt erin om te huwen, de

ouders (of de minderjarige) kunnen nietigverklaring aanvragen.

14

Page 15: Recht samenvatting

Rechten en plichten van de echtgenoten samenwoning:

- 2 gevolgen:1 recht op geslachtsverkeer2 ontvangen van de andere echtgenoot

- in de echtelijke verblijfplaats - gezinswoning, en huisraad zijn beschermd

getrouwheid: seksuele omgang is beperkt tot de echtgenoot bijstand: gaat om morele steun en eerbied die echtgenoten elkaar

verplicht zijn. Bijdrage in de lasten van het huwelijk: uitgaven van de kosten van het

samenwonen, en uitgaven voor het onderhoud en de opvoeding van de kinderen. Iedere echtgenoot moet zijn aandeel leveren. Als 1 van de echtgenoten werkloos is dan helpt hij in natura, door bijvoorbeeld het huisbouden te doen. Weigert 1 van de echtgenoten om financieel bijstand te verlenen dan kan de gedupeerde naar de rechtbank gaan, de rechter geeft dan een vonnis dat de WG de bijdrage rechtstreeks van het loon mag houden.

De echtgenoten moeten elkaar hulp bieden

Samenwonen

Wettelijke samenwoners leggen een verklaring van wettelijke samenwoning af voor de

ambtenaar van burgerlijke stand deze verklaring wordt geregistreerd krijgen een minimale vermogensrechtelijke bescherming

Samenlevingscontract steeds mogelijk: opgemaakt door notaris voor voorlopige samenwoners.

Rechten en plichten van gewone samenwoners vs wettelijke samenwoners:

Gewone samenwoners

Wettelijke samenwoners

Gezinswoning Huurcontract ondertekenen of huurcontract afsluiten met je partner die eigenaar is.

Recht op woonst indien je inwoont bij partner die huurt of eigenaar is.

Schulden voor de huishouding

Niet gemeenschappelijk, tenzij vastgelegd in contract

Gemeenschappelijk

Bijdrageplicht Onbestaande, tenzij vastgelegd in contract

Verplicht bij te dragen in de kosten van de huishouding.

15

Page 16: Recht samenvatting

Relationele problemen

Beëindiging van het huwelijk:Echtscheiding op grond van bepaalde feiten

overspel gewelddaden en mishandeling grove beledigingen: elke zware schuldige en beledigende tekortkoming

aan 1 van de huwelijksplichten kan als grote belediging beschouwd worden en kan als basis gebruikt worden voor een schuldechtscheiding

diegene die de echtscheiding aanvraagt moet zelf de feiten kunnen bewijzen

verschillende bewijsmogelijkheden- schriftelijk bewijs: geen brieven van echtgenoten en minnaars (=

privacyschending) wel verslagen van privé detectives, pv van de politie, doktersattest (niet ouder dan 3 dagen)

- getuigenbewijs- bewijs door vermoedens

Procedure dagvaarding voorlopige maatregelen (niet altijd) uitspraak

Gevolgen ontbinding huwelijk toestand echtgenoten

- huwelijksplichten vervallen- alimentatiegeld voor de onschuldige echtgenoot (schuldig

vermogend of onschuldig onvermogend) toestand kinderen

16

Page 17: Recht samenvatting

Echtscheiding op grond van 2 jaar feitelijke scheiding meer dan 2 jaar feitelijk gescheiden huwelijk is duurzaam ontwricht materiële toestand van de minderjarige kinderen mag door die

echtscheiding niet gevoelig verslechteren

Procedure dagvaarding voorlopige maatregelen (niet altijd) uitspraak

Gevolgen ontbinding huwelijk toestand echtgenoten

- huwelijksplichten vervallen- alimentatiegeld voor de onschuldige echtgenoot (schuldig

vermogend of onschuldig onvermogend) toestand kinderen

eiser = de schuldige

Echtscheiding door onderlinge toestemming (= meest beschaafde manier)

echtgenoten minstens 20 en 2 jaar getrouwd moeten het beiden over alles eens zijn

Procedure verzoekschrift twee keer verschijnen voor de voorzitter van de rechtbank rechtbank spreekt de echtscheiding uit

GevolgenOnderling geregeld in de voorafgegane overeenkomst

Hoofdkenmerken echtscheidingsrecht: uitzonderlijk rechter spreekt uit straf

17

Page 18: Recht samenvatting

Hoorrecht van minderjarigenDe minderjarigen kunnen verhoord worden door de recht in verband met e echtscheiding van hun ouders.

het verhoor kan gebeuren op verzoek van de minderjarige zelf of bij beslissing van de rechter

de partijen zijn bij het onderhoud met de minderjarige met de rechter niet aanwezig (ouders kunnen hun kinderen beïnvloeden)

wanneer het verzoek uitgaat van de minderjarige, kan het onderhoud alleen worden geweigerd indien hij niet over het vereiste onderscheidingsvermogen beschikt

indien het verzoek uitgaat van de rechter kan de minderjarige weigeren gehoord te worden

de minderjarige wordt normaal gezien niet bijgestaan

Beëindiging van het samenwonenGratis

geregistreerde samenwonende geven dit aan bij de ambtenaar van burgerlijke stand

niet-geregistreerde samenwonende hebben geen verplichtingen

Relatie ouder – kind

Wettelijk ouderschap= afstamming = de band die een kind met de ouders verbindt. Ligt aan de basis van de verwantschap, dit is de band tussen personen die van eenzelfde voorouder afstammen.

gewone afstamming; de ouders zijn getrouwd adoptieve afstamming

De vrouw is pas wettelijk de moeder van het kind: geboorteakte: wordt opgesteld door de dokter of vroedvrouw en wordt

gegeven aan de ambtenaar van burgerlijke stand. De naam van de vrouw op deze akte is de wettelijke moeder.

Anonieme bevalling: vb bevallen in het buitenland, maar ook draagmoederschap. Als vraagmoeder aanzien wordt als wettelijke moeder, moet de draagmoeder in het buitenland bevallen. Als draagmoeder het kind niet wil afstaan kan dat want zo’n contract is in België niet geldig.

De man is pas wettelijk de vader van het kind: wettelijk vermoeden van vaderschap: als echtgenoot kind niet erkend

kan dna-onderzoek duidelijkheid brengen. Weigert de echtgenoot onderzoek te doen dan is hij de vader.

Erkenning Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap

18

Page 19: Recht samenvatting

Gevolgen van het wettelijk ouderschap: erfrecht familienaam: normaal bij ongehuwden krijgt het kind de familienaam

van de moeder, tenzij de vader het kind wettelijk erkend ouderlijke plicht en ouderlijk gezag

Ouderlijke plicht en ouderlijk gezag

Ouderlijke plicht verplichting tot huisvesting, levensonderhoud, toezicht, opvoeding en

opleiding:- materieel aspect: verschaffen van kost en onderhoud =

afhankelijk van de mogelijkheden van de ouders- immaterieel: opvoeding en onderwijs; de begrenzing van dit

aspect kan tot moeilijkheden aanleiding geven plicht tot hulp

- nood (in noodgevallen)- leeftijd onbelangrijk- wederkerig

burgerlijke aansprakelijkheid van de ouders voor de daden van hun minderjarige kinderen

Ouderlijk gezagBestanddelen

bestuur over de persoon van het kind; leiding, toezicht, beslissing over (ideologische) opvoeding

beheer van de goederen wettelijk vruchtgenot, geld mogen ze innen maar mag enkel gebruikt

worden voor kinderen en goederen mogen ze niet verkopen. Vertegenwoordigen

Bij minderjarigen persoonlijke handelingen (erkennen van een kind) risicodragende rechtshandelingen economische onbelangrijke handelingen

Uitoefening ouders leven samen = co-ouderschap (gezamenlijke uitoefening) ouders leven niet samen = gezamenlijke uitoefening, maar moet wel

een verblijfsregeling opgesteld worden voorde kinderen. Bij co-ouderschap zal de rechter bij onenigheid het ouderlijk gezag toekennen aan 1 van de 2 partners.

Slechts 1 ouder: langst levende ouder is de voogd Beide ouders overleden: dan moet er door de vrederechter een voogd

aangesteld worden.

19

Page 20: Recht samenvatting

Relatie dader – slachtoffer

Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Welk soort misdrijf beging de dader? misdaad, wanbedrijf of overtreding opzettelijk of onopzettelijk misdrijf

De dader treft niet altijd schuld: hij is geestesziek hij werd gedwongen door een macht waaraan hij niet kan weerstaan hij handelde uit wettige zelfverdediging.

De bestraffing gevangenisstraf, geldboete, bijkomende straffen verzachtende omstandigheden uitstel, opschorting, probatie

internering: het onderbrengen van de dader die een misdrijf heeft begaan maar niet toerekeningsvatbaar is in een psychiatrische instelling

20

Page 21: Recht samenvatting

Burgerlijke aansprakelijkheid= men moet een schadevergoeding betalen aan de persoon die men schade heeft berokkend; de dader moet het slachtoffer vergoeden.

Kan voorkomen onder de volgende vormen: buitencontractuele aansprakelijkheid = aquiliaanse aansprakelijkheid

(onrechtmatige daad). De dader en het slachtoffer zijn geen contractspartijen. (vb. een hooligan verwondt een toevallige voorbijganger) Kan gebeuren door: eigen daad, andermans daad of een gebrekkige zaak, een gebouw of een dier. Steeds terugkerende elementen zijn fout, schade en oorzakelijk verband.

contractuele aansprakelijkheid = dader en slachtoffer zijn met elkaar verbonden door een contract, maar 1 van de partijen leeft zijn contract niet na. (vb; huurschade)

Burgerlijke aansprakelijkheid voor eigen daad- Fout kan 4 vormen aannemen: opzet inbreuk op een wetsartikel onzorgvuldigheid rechtsmisbruik

- Schade kan materieel en moreel zijn- Er is altijd een oorzakelijk verband- Er is ook de wet op de arbeidsovereenkomsten: wanneer je per ongeluk op je werk aan derde schade berokkend dan is de WG aansprakelijk, tenzij de fout groof is.

21

Page 22: Recht samenvatting

Burgerlijke aansprakelijkheid voor andermans daad

Ouders fout, schade, oorzakelijk verband door kind aan derde moet vaststaan minderjarig kind Burgerlijke aansprakelijkheid van ouders, niet van voogd Berust op het vermoeden dat er een fout is gemaakt in de uitoefening

van de ouderlijke macht Weerlegbaar vermoeden: ouders mogen bewijzen dat zij geen fout

hebben gemaakt (gevolg: kind wordt aansprakelijk gehouden) Ouders mogen ook vreemde oorzaak bewijzen: vb overmacht, fout

van derde

Leerkachten iedereen die onderwijs verstrekt ongeacht de aard van het onderricht, karakter van de instelling, leeftijd

leerling fout, schade, oorzakelijk verband door leerling aan derde moet

vaststaan leerling moet onder toezicht staan van onderwijzer berust op het vermoeden dat er een fout werd begaan in de

bewakingsplicht weerlegbaar vermoeden

Aanstellers (werkgevers) band van ondergeschiktheidschade door werknemer veroorzaakt

tijdens het werk of in verband met het werk berust op het vermoeden dat er een fout is gebeurd bij de

personeelskeuze onweerlegbaar vermoeden, WG kan vb wel aantonen dat een vreemd

voorwerp aan de basis ligt wel vreemde oorzaak

Burgerlijke Aansprakelijkheid voor zaken gebrekkige zaak bewaarder onweerlegbaar vermoeden wel vreemde oorzaak

Burgerlijke aansprakelijkheid voor gebouwen voorwaarden

- eigenaar- gebouw- instorting- ten gevolge van gebrek gebouw, verzuim onderhoud

onweerlegbaar vermoeden wel vreemde oorzaak, vb aardbeving

22

Page 23: Recht samenvatting

Burgerlijke aansprakelijkheid voor dierenVb je gaat naar een manege en je huurt een paard. Tijdens de rit slaagt het paard op hol en veroorzaakt schade. Jij als huurder bent aansprakelijk.

wie meesterschap heeft over het dier vermoeden berust op gemis aan voorzorg onweerlegbaar vermoeden wel vreemde oorzaak (voorbeeld iemand laat het paard schrikken.)

Relatie tussen contractanten

Soorten contracten

wederkerig: beide partijen verbinden zicht tot presteren, vb een koop, huur

éénzijdig: 1 partij verbindt zich tot presteren, vb schenking consensueel: voltrokken door eenvoudig akkoord van de partijen plechtig: moet worden afgesloten in de door de wet bepaalde vorm, vb

huwelijk benoemd: geregeld door de wet, vb koop, huur onbenoemd; niet door de wet geregeld mondeling schriftelijk stilzwijgend; vb contract bepaalde duur maar na de bepaalde duur blijf

je verder werken met toestemming van je baas uitdrukkelijk: mondeling of schriftelijk

Algemene geldigheidsvereisten

toestemming:- vrij, bewust en ernstig- wilsgebreken: dwaling, bedrog, dwang

bekwaamheid:- rechtsbekwaam (drager zijn van rechten en plichten, vb

pasgeboren kind)- handelingsbekwaamheid (rechten en plichten die je bezit mag je

ook zelf uitoefenen. Vanaf 18 jaar) voorwerp:

- bepaald; gat ga je presteren- mogelijk; realistisch- geoorloofd; niet in strijd met goede zede

23

Page 24: Recht samenvatting

Het Koopcontract

Koop is een contract waarbij de verkoper zich verbindt de eigendom van een zaak over te dragen aan de koper die als compensatie een geldprijs moet betalen.

2 bestandsdelen: eigendomsoverdracht: gebeurd bij wilsovereenstemming zodra er een

akkoord is over de zaak en de prijs. (2 uitzonderingen: partijen mogen afwijken van de regel, maar moet wel uitdrukkelijk vermeld worden in het contract. Soortzaken; vervangbare zaken. Vb. Stookolie wordt morgen thuis geleverd. Vandaag krijgt de wagen met stookolie een ongeval en verliest al de olie, en kan dus niet leveren. Kan vervangen worden door andere olie.)

koop bestaat op moment van akkoord algemene en specifieke geldigheidsvoorwaarden

Verplichtingen van de verkoper leveren: verkoper draagt de verkochte zaken over aan de koper zodat

ze in zijn bezit komen:- daadwerkelijk overdragen- hoe, waar, en wanneer vermeld in contract- wat overeengekomen werd, in de toestand waarin het zich

bevond op ht ogenblik van de koop koper vrijwaren

- vrijwaren voor verborgen gebreken (nuttig genot)- Koper heeft recht op vrijwaring indien:

verborgen gebrek (gebreken die een doorsnee koper na een ernstig onderzoek van de zaak niet heet kunnen vaststellen op ogenblik van de levering

dat de zaak ongeschikt maakt voor het gebruik waartoe men e bestemt

en dat bestond op het ogenblik van de koop- recht op vrijwaring betekent: koper kan kiezen:

zaak teruggeven en volle prijs terugkrijgen ofwel zaak behouden en deel van de prijs terugkrijgen

- opgelet voor beperkende contractuele bedingen- koper moet vrijwaring binnen korte termijn inroepen- indien kwade trouw verkoper: bovendien recht op

schadevergoeding fabrikant en handelaar met verkoper te kwader trouw

gelijkgesteld (de fabrikant moet de gebreken kennen!)

Verplichtingen van de koper prijs betalen zaak in ontvangst nemen

Koop is een consensueel contract

24

Page 25: Recht samenvatting

Arbeidsovereenkomst= wederkerig en consensueel

Een arbeidsovereenkomst is een overeenkomst waardoor een werknemer zich verbindt tegen betaling van een loon, onder gezag van een werkgever arbeid te verrichten.

In het individuele arbeidsrecht is de werknemer de zwakke partij en de werkgever de sterke partij.

Arbeidsrecht is van dwingende aard: kan je niet van afwijken tenzij het voordeliger is voor de werknemer. Het is dwingend want er is beschermingsrecht. Er is vastheid van betrekking: werknemer kan zich niet voor het leven binden want is in strijd met de vrijheid van arbeid, werkgever kan zich ook niet voor het leven binden want is in strijd met vrijheid van handel.

Een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur moet worden opgesteld voor elke werknemer afzonderlijk (schriftelijk) en moet worden afgegeven uiterlijk op dag van de indiensttreding.

Er is mogelijkheid tot permanente controle: als de werkgever het niet zelf kan doen gebeurt het door derden.

Thuiswerken voordelen

- vertrouwde omgeving- vermijding van files

nadelne- geen sociaal contact- geen vergelijking met collega’s

25

Page 26: Recht samenvatting

Soorten arbeidsovereenkomsten: AO voor werklieden (arbeiders genieten een langere opzegtermijn van

bedienden) AO voor bedienden AO voor handelsvertegenwoordigers: uitwinnigsvergoeding: surplus

opzeggingstermijn. Voorwaarden:- werd ontslagen door de WG- kan bewijzen dat hij cliënteel heeft aangebracht- kan bewijzen dat hij nadeel heeft ondervonden van ontslag

Concurentiebeding:- kan niet soortgelijke activiteiten uitoefenen binnen dezelfde

regio gedurende 1 jaar, vrijheid ontnomen- moet schriftelijk worden opgesteld

AO voor studenten (max 79h in de maand werken) Studentenovereenkomst voor 1 maand (juli/augustus/september) moet geen normale sociale zekerheidsbijdrage betalen enkel een solidariteitsbijdrage betalen (2,5%)Moet individueel schriftelijk worden opgesteld voor elke student afzonderlijk en moet worden afgegeven uiterlijk op de dag van indiensttreding.≤ 1 maand: 1 dag opzeg (zelf ontslag), 3 dagen opzeg (WG ontslag)≥ 1 maand: 3 dagen opzeg (zelf ontslag), 7 dagen opzeg (WG ontslag)

26

Page 27: Recht samenvatting

Arbeiders versus bedienden

1. het onderscheid arbeider – bediende moet weg. Het onderscheid tussen arbeider en bediende is historisch te verklaren:

- de arbeider was vroeger een ongeletterde die bevelen uitvoerde en handenarbeid verrichtte. De eerste wet op de arbeidsovereenkomsten voor arbeiders kwam in 1900 tot stand.

- De bedienden konden wel lezen en schrijven en ze waren de vertrouwenspersonen van de werkgever. De bediendewet dateert van 1922, zij was heel wat voordeliger dan die van de arbeiders.

2. sindsdien hebben de technologische evolutie en de doorgedreven automatisatie de taak van de arbeider grondig veranderd. Toch blijven we het onderscheid behouden.

3. het is duidelijk dat dit onderscheid in de praktijk niet langer toe te passen is, en we leven in een kennismaatschappij waarin iedereen moet nadenken.

4. elke werknemer, zowel arbeider als bediende, moet de kans krijgen om zich bij te scholen

5. de maatschappij kan niet optimaal functioneren als op de helft van haar werknemers het label van niet-nadenkende uitvoerder kleeft

6. het onderscheid werkman/bediende staat haaks op onze informatiemaatschappij en blijft een ongerechtvaardigde discriminatie

27

Page 28: Recht samenvatting

Poefbeding bedienden= clausule ingelast in de arbeidsovereenkomst met de bedoeling dat beide partijen een beter inzicht verwerven in de wederzijdse rechten en plichten.

Duur minimum: 1 maand (de AO mag niet beëindigd worden tenzij om

dringende redenen maximum: 6 maanden – 12 maanden (naar gelang de ingewikkeldheid

van de job)

Beëindiging niet éénzijdig tijdens de eerste maand na de eerste maand opzeggingstermijn 7 dagen indien de WG tijdens de eerste maand éénzijdig beëindigt: loon van de

1e maand + opzeggingsvergoeding van 7 dagen

Schorsing van de proeftijd verlenging van de proeftijd met de duur van de schorsing bij schorsing wegens ziekte of ongeval gedurende 7 dagen: WG mag

het proefbeding onmiddellijk beëindigen, zonder schadevergoeding

28

Page 29: Recht samenvatting

Schorsing van de uitvoering van de AO voor bedienden overmacht (tijdelijke onmogelijkheid uitvoering AO, geen loon, geen

invloed op opzegginsgtermijn) onvolledige arbeidsdag (WN behoudt recht op loon wanneer hij:

- te laat op het werk aankomt of er niet aankomt wegens een oorzaak voorgekomen op de weg naar het werk en onafhankelijk van de wil van de WN

- toen hij zich naar het werk begaf arbeidsgeschikt was- het werk niet kan beginnen of niet kan worden voorgezet

wegens een oorzaak onafhankelijk van zijn wil.- Uitzondering: STAKING

jaarlijkse vakantie- WN heeft recht op vakantiegeld- Opzegging door WG: schorsing: ontslag op 1 juni maar WN had

in juli vakantie gepland. Normaal was opzeggingstermijn tot 31 augustus, maar met maand vakantie opgeschoven naar 30 september.

- Opzegging door WN: loopt door. WN neemt zelf ontslag. Normaal opzeggingstermijn 1,5 maand, moet niet verlengd worden door ontslag want is niet meer beschermd.

Klein verlet: de werknemer mag van het werk afwezig zijn met behoud van loon:

- voor sommige familiale gebeurtenissen (geboorte, huwelijk, overlijden)

- voor de vervulling van staatsburgerlijke verplichtingen- bij verschijning voor het gerecht

Deze schorsing heeft geen invloed op de opzegging

Ziekte en ongeval- WN moet de WG onmiddellijk verwittigen- WN moet zich door een controlearts laten onderzoeken- Loonregeling:

De eerste 30 dagen betaalt de WG 100% loon, daarna betalt het ziekenfonds 60% loon of loongrens

29

Page 30: Recht samenvatting

zwangerschap en bevalling- het contract wordt geschorst:

tijdens het zwangerschap en bevallingsverlof (zwangerschapsverlof =6 weken voor en 1 week na de uitgerekende datum. Bevallingsverlof = 8 weken na de bevalling)

tijdens de periode waarin de zwangere of zogende WN geen arbeid mag verrichten wegens de aard van het werk

tijdens de periode waarin de WN borstvoeding geeft- de zwangere WN is beschermd vanaf de dag dat de WG op de

hoogte is gebracht van de zwangerschap tot 1 maand na het bevallingsverlof

- bij ontslag in deze periode omwille van de zwangerschap: opzeggingsvergoeding + 6 maanden loon

loonregeling: de eerste maand betaalt het ziekenfonds 82% loon daarna 75% of loongrens

Einde van de arbeidsovereenkomst onderling akkoord overlijden WN opzegging (onbepaalde tijd) verstrijken termijn (bepaalde tijd) ontslag om dringende redenen

30

Page 31: Recht samenvatting

AO voor onbepaalde tijd: elk van de partijen kan deze overeenkomst beëindigen door

opzegging. Kan gebeuren door:- aangetekend schrijven- deurwaardersexploot

indien WN opzegt kan dit ook gebeuren door overhandiging aan de WG van een opzeggingsbrief in tweevoud

de opzeggingsbrief moet vermelden: begin opzeggingstermijn + de duur

de reden van het ontslag mag NIET vermeld worden (wel op C4) opzeggingstermijn gaat in op de 1e dag van de maand die volgt op de

maand waarin kennis werd gegeven van de opzegging tijdens de opzegginstermijn heeft de bediende recht op afwezigheid

gedurende 2 keer per week een halve dag met behoud van loon om ander werk te zoeken. (WG mag geen attest vragen want kan dan ander bedrijf contacteren)

de duur van de opzegginstermijn is afhankelijk van:- jaren dienst- jaarlijks loon (niet meer dan 25 000€ per jaar)

WG WN tegenopzeg0 – 5 jaar 3 maand 1,5 maand 1 maand5 – 10 jaar 6 maand 3 maand 1 maand

10 – 15 jaar 9 maand 6 maand 1 maand

indien de bediende tegenopzegt, wordt de opzeggingstermijn verkort mogelijkheid tot ontslag met ontslagvergoeding, als ontslagen WN voor

een slechte sfeer kan zorgen, in 1 keer uitbetalen en niet meer moeten komen werken

bij schorsing AO wegens ziekte of ongeval die langer dan 6 maanden duurt, mag de WG de AO onmiddellijk beëindigen.

- hij moet dan een opzeggingsvergoeding betalen, min het loon dat de WG reeds betaald heeft sinds het begin van de arbeidsongeschiktheid

Dringende redenen: een ernstige tekortkoming, die elke professionele samenwerking

tussen WG en WN onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt. Vb WG ontdekt dat boekhouder fraude pleegt

procedure:- AO moet worden beëindigd binnen de 3 werkdagen nadat het

feit bekend is aan de partij die zich erop beroept- De reden van het ontslag moet worden meegedeeld binnen de 3

werkdagen na het ontslag bij discussie oordeelt de rechtbank

Verschil opzeggingsvergoeding en opzegtermijn?Opzeggingsvergoeding: in 1 maal som geld uitbetalen, opzegtermijn: werken voor je geld

31

Page 32: Recht samenvatting

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd of bepaald werk

indien het werk na verloop van de voorziene duur wordt verder gezet, dan hebben we een contract voor onbepaalde duur.

Indien het contract voortijdig wordt beëindigt, zonder dringende reden, dan moet een vergoeding worden betaald gelijk aan het loon voor het niet verlopen gedeelte van het contract = 5 maanden erbij.

Relatie overheid – sociaal gerechtigdeDoel en kenmerken sociale zekerheid

aan alle beroepsactieve mensen een menswaardig bestaan garanderen wanneer ze ten gevolge van sociale risico’s (vb ziekte, werkloos, bejaardheid) tijdelijk of definitief niet meer kunnen werken.

Sociale zekerheid bestaat uit een vervangend inkomen (vb werkloosheidsuitkering) en of een aanvullend inkomen (vb kinderbijslag)

Kenmerken:- solidariteit- verzekering

Verschillende soorten sociale zekerheidssystemen: sociale zekerheid voor werknemers in dienstverband sociale zekerheid voor zelfstandigen sociale zekerheid voor ambtenaren

32