REHBERLK DERSDo. Dr. DDEM MGE SYEZ

REHBERLKTE TEMEL KAVRAMLAR

Eitimin AmacBedence ve ruhsal ynden salkl topluma etkili bir ekilde uyabilen insanlar yetitirmektir.Edilgen Uyum * Etken Uyum

zetle Eitimin Amacyi bir meslek sahibi YapmakToplumsal uyumunuSalamak-kendisini gelitirebilmesiin frsatlar sunmak Bireyi Kendisi iinyetitirmekBireyi toplum iin yetitirmekToplumun dzenini salayacakiyi bir insan ve vatandaolarak yetitirmek Nitelikli insan gc i yaamnda esnek, gelimeye ak, yaratc ve verimliolabilecek davranlarkazandrmak

KPSS 2006Bireyi ok ynl olarak gelitirmeye dayanan psikolojik danma ve rehberlik srecinin renci asndan anlam aadakilerden hangisi olabilir?evresiyle i birlii kurmaToplum beklentilerine cevap vermeKendini anlama ve deerlendirmeHedefleri ykseltmeKiisel snrlarn zorlama

Kpss 2007rencisinde olumlu bir benlik algs gelitirmeyi hedefleyen bir retmen aadakilerden hangisinden kanmaldr?renciye kar kabul edici davranmaktanrencinin stn yanlarn ona bildirmektenrenciye davranlar iin gereki geribildirim vermektenrencinin baarlarn desteklemektenrencinin yatlarna gre eksik ynlerini bildirmekten

Kpss 2008D

ada Okul YapsGeleneksel Eitim Anlay

retimveYnetimada Eitim Anlay

retimYnetimrenci Kiilik Hizmetleri

RENC KLK HZMETLER VE REHBERLK

ada rgn eitimin blnmez bir paras, retim ve ynetim faaliyetlerinden ayr ancak onlara paralel olarak ilev gsteren hizmetler grubudur.

-Salkla ilgili nlemler AlmakSalk eitimi vermeSalk kontrolleri ve Taramalar- Tedavi hizmetleri-burs, krediEk grev, iBarnma hizmetleri beslenme hizmetleriUlam hizmetleri-bo zaman eitimilgilere gre eitli etkinliklerPlanlama gezilerMze eitimiYetitirme almalar zel yetenekleri gelitirmeKaynatrma eitimiPsikolojik danma oryantasyonBireyi tanmaBilgi toplama ve yayma yneltme yerletirmezleme deerlendirmeMavirlikAratrma gelitirme

rehberlikBireyin en verimli ekilde gelimesini ve doyum verici uyumlar salamasnda gerekli olan tercihlerini, yorumlar planlar yapmasna ve kararlar vermesine yarayacak bilgi ve becerileri kazanmas ve bu tercih ve kararlar yrtmesi iin bireye yaplan sistemli ve profesyonel bir yardmdr (Tan, 1992).

Bireye kendini anlamas, evredeki olanaklar tanmas, ve doru kararlar vererek zn gerekletirebilmesi iin yaplan sistematik ve profesyonel yardm srecidir (Kuzgun, 1992)

Kendini anlamas, problemlerini zmesi gereki kararlar almas kapasitesini gelitirmesi evresine dengeli ve salkl bir uyum yapmas ve bylece kendini gerekletirmesi iin uzaman kiilerce yaplan psikolojik yardmlardr (Kolu, 1994)

REHBERLK TANIMINDAK ORTAK ELERReh. Hiz. rencinin gelimesini ve uyumunu salamaya yneliktir.Bu yardm sistemli olarak ve profesyonel dzeyde sunulmaldrRehberlik bir sretir. eitli aamalar ierir ve sreklilik gsterir.

REHBERLN AMACI

Rehberliin en temel amac bireyin kendini gerekletirmesine yardmc olmaktr.Bu amaca ulaabilmek iin ise;Bireyin kendini tanmasna (ben kimim? zelliklerim nelerdir? Gl ve zayf yanlarm? lgi ve eilimlerim? htiya ve problemlerim neler)Kendini anlamas ve kabul etmesi

Bulunduu evreyi ve ortam tanma

Ben ne yapabilirim? Ne yapmalym?

KENDN GEREKLETRME

Kpss 2011b

Hmanist yaklama gre insanlar geliimlerini olumlu ynde srdrmeye gdlenmilerdir. nsan kendi bana kaldnda hayatn yk altnda ezilmezse kendini tatmin eden bir varolu noktasna doru ilerler. Kendini Gerekletirme

MaslowPotansiyelini tam olarak kullanma

Carl Rogers

ABRAHAM MASLOW(1908 1970)Maslow salkl bir kiiliin geliebilmesi iin gerekli olan ihtiyalardan oluan bir ihtiyalar hiyerarisi ortaya koymutur. nsan davranlarna yn veren ve gdleyen insanlarn ihtiyalardr.Baz istisnalar dnda alt kademelerde bulunan ihtiyalar giderilmeden st kademelerdeki ihtiyalarn kiiyi davrana sevk etmedii , tatmin edilen bir ihtiyacn motive edici unsur olmaktan kt ve yerini tatmin edilmemi daha st seviyedeki ihtiyaca brakt kabul edilmektedir.

MASLOW, Gdlenme ve Gereksinimler HiyerarisiYetersizlik Gds

Gerek duyulan bir nesnenineksikliinden kaynaklanr.Alk, susuzluk vb

Gerek duyulan nesne elde edildiinde yetersizlik gdleridoyuma ular.

Byme gereksinimi

Karlk beklemeden sevmek, kiinin kendini gerekletirmesi

Gerek duyulan nesne elde edildiinde tatmin olmaz, Gereksinim artarak devam eder.

(Maslowun Gereksinimler Hiyerarisi)

Yaamak iin yeteri kadar yemek ve su bulmak akranlarnn saygsn kazanmann nne geer.

zellikle gelecei kestiremediimizde ya da politik ve toplumsal istikrar tehdit altnda olduunda bu gereksinim daha belirgin hale gelir.

Kpss 2009b

nsanlarn ii,

KPSS 2006Rehberlik ve psikolojik danma hizmetlerinin en genel amac bireyin kendini gerekletirmesine yardm etmektir. Kendini gerekletirme ise bireyin tm gizil gcn kullanabilmesi verimli ve mutlu olmas anlamna gelmektedir.Kendini gerekletirmede baarl olmu bir bireyde, I. Giritii tm ilerde baarl olmaII. nsanlarla ve evreyle ilgili olmaIII. Daima mutlu olmaIV. Zaman iyi kullanmaV. Gemiten ok gelecee dnk olmazelliklerinden hangisinin bulunmas beklenir?I, II, IV b. I, IV, V c. II, III, Vd. II, IV, V e. III, IV, V

Kpss 2007Maslowun ihtiyalar hiyerarisinin en st basamanda kendini gerekletirme ihtiyac yer almaktadr.Aadakilerden hangisi kendini gerekletirmi bireylerin ortak zelliklerinden biri deildir?Belirsizlie katlanabilmeBakalarn olduu gibi kabullenmeBamsz ve zerk olmaSorunlar zerine younlamaSadece kendi mutluluu ile ilgilenme

Kpss 2008b

KPSS 2008A

Rehberliin lkeleriBirey seme zgrlne sahiptir.nsan saygya deer bir varlktrGnlllk esasna dayanr.renciyi merkez alan bir eitim sistemi ngrr.birlii esastrrenciyi her yn ile tanmak gerekir.Sreklilik esastrGizlilik esastrTm rencilere ynelik bir hizmettir.Okulun ama ve ihtiyalar belirleyicidir.Rehberlik hizmetleri, planl programl, rgtlenmi ve profesyonel dzeyde sunulur.Rehberlik ve psikolojik danma hizmetleri hem bireye hem topluma kar sorumludur.

KPSS 2006Aadakilerden hangisi rehberlik anlaynn temelini oluturan ilkelerden bir deildir?renci merkezlilikProfesyonellikKurumun ama ve ihtiyalarna uygunlukGnlllkkoruyuculuk

Kpss 2006Aadakilerden hangisi okul psikolojik danman iin uygun bir yaklam deildir?A. Danana seecei meslei empoze etmekB. Danann iinde yaad ortama uyum salamasn desteklemekC. Danann sosyal ilikilerini gelitirmesine yardm etmekD. Danann kendini gerekletirme potansiyeline inanmakE. Danann zayf ve gl ynlerini fark etmesini salamak

KPSS 2007Psikolojik danma yardm alan kiiye balk vermektense balk tutmay retmek onun daha gl olmas ve ileride ortaya kabilecek sorunlar zmede yeterli hale gelmesi iin doru bir yaklamdr.Bu anlay aadaki rehberlik ilkelerinden hangisi ile dorudan ilikilidir?Gnlllk ilkesiBireyin seme zgrlnsana saygBireysel farkllklara saygzerklik ilkesi

KPSS 2007Aadakilerden hangisi bir snf rehber retmeninin rehberlik etkinliklerinde uymas gereken ilkelerden bir deildir?rencilerin zel hayatlarn aa karacak bilgilerin snf ortamnda paylalmasn engellemekSnftaki tm rencilere etkinliklere katlmnn zorunlu olduunu bildirmekEtkinlik srecinde rencilerin birbirleriyle paylamlarnn tartmaya dnmesini nlemekGrup etkinliklerinde gruplarn ve rollerin her seferinde ayn rencilerden olumamasna dikkat etmekHazrlk yaplmas gereken etkinliklerde rencileri nceden bilgilendirmek ve hazrlanmalar iin sre vermek

KPSS 2008CEVAPC

Kpss2008c

Kpss 2009b

Kpss 2009D

Kpss 2010b

Kpss 2010-ic

Kpss 2011d

Kpss 2011b

PDR HZMETLERNN DAYANDII TEMELLERPsikolojik TemellerBireysel farkllklarBireyin duygusal ynne verilen nemin artmasKiilik geliimine verilen nemin artmasSosyolojik TemellerKltr boluu YabanclamaKuak atmasMeslek yapsnda ve i yaamndaki deiikliklerFelsefi Temeller (Bireyci ve Toplumcu grler)

REHBERLK LE LKL ALANLARPsikolojiSosyolojiAntropolojiEkonomiSosyal PsikolojiEitimBilimleri

REHBERLK ile RETM ARASINDAK FARKLARretim Gruplara akademik alanla ilgili bilgi ve beceri kazandrma

lme deerlendirme vardr

Disiplin vardrBireyin d dnyasna ynelikToplumsal deerler

ZorunlulukGizlilik yokturretmenler tarafndan tek bana snfta yaplabilirRehberlikBireylerin sosyal ve duygusal geliimlerine destek olma, ayrca gruplara ynelik almaBireyin kendini anlamas ve deerlendirmesi vardr.z disiplinBireyin i dnyasna ynelikYarglama yerine alglama esastrGnlllkGizlilik vardrbirlii gerekir

PDR ile ilgili yanl anlaylarn DORUSUHer trl problemin hemen zlmesi mmkn deildir.PDR tek ynl bir sre deildir.Bireye acma, bireyi kayrmak bireyin sorunlarn onun yerine zmek yokturBireylerin sadece duygusal yan ile ilgilenmezPDR bir ders deildir.PDR hizmetleri okuldaki disiplin uygulamalarnn bir uzants deildir.PDRde kullanlan teknikler bir ama deil aratr. Akl ve t verilmez, bireyin kendini tanmas ve gerekletirmesi hedeflenir.

KPSS 2006Dersleri dinlemeyen ve devaml arkadalaryla konuan Aliye retmeninin gsterebilecei aadaki davranlardan hangisi rehberlik anlayna uygun olur?Aliyi disiplin kuruluna bildirmekSnftaki dier rencilerin Ali ile konumasn yasaklamakAilyi okul idaresine ikayet etmekOkulun psikolojik danman ile Ali iin ne yaplabilecei ile ilgili grmekDerste her konutuunda Aliye ceza vermek

Kpss 2009D

Kpss 2009c

Rehberliin BALANGICI

1908 ylnda Frank Parsons mesleki rehberlik brolarn kuruyor.

Rehberliin gelimesini etkileyen etmenlerMeslek seiminin zorlamasBireysel farkllklarn eitimde dikkate alnmasnn zorunluluuada eitim anlaynn benimsenmesi (renci merkezli yaklam, renciyle ok ynl ilgilenme)Demokratik toplumlarda bireye tannan seme zgrlDemokratik yaamn karar verme gcne sahip bireylere gereksinim duymasEitimde bireyin duygusal ynne verilen nemin artmas

Rehberliin Tarihsel Geliimi

TariheJesse B. Davis - mesleki ve ahlaki rehberlik le ilgili uygulamaya ngilizce dersi mfredatnn ierisinde yer verdi. lk kez devlet okullarnda sistematik rehberlik program yer alm oldu.

TariheFrank Parsons Mesleki rehberlikin geliimi zerinde nemli katklar oldu. 1909 - Bir Meslek Semek Choosing a Vocation kitabnda kiilik zellikleri ile meslein gerektirdiklerinin eletirilmesi gerekliliinden bahsetti.

TariheJesse Davis, Eli Weaver, and Frank Parsons ve dierlerinin almalar okul psikolojik danmanlnn profesyonel bir meslek olarak geliiminde nemli bir rol oynamtr. 1920-1940l yllar arasnda bu alanda uzmanlamay salayacak pek ok gelime yaand.

Tarihe1. dnya sava. Bireylerin test edilmesi ile ilgili nemli bir olayPsikolojik danman terimi depresyon ad duyulmayan nce ok az kullanlyordu. Ancak imdi btn eitimcilerin szlnde yer alyor / almas gerekiyor. Bu dneme kadar rehberlik kavram sklkla kullanlrd.

Tarihe 2. Dnya sava: Hkmet psikolojik danmanlardan orduya seilecek kiilerin taranmasn ve deerlendirilmesini istedi.zel statdeki okullara renci seiminde psikolojik danmanlara bavurulmaya baland.

TArihe1930l yllarda rehberlik ile ilgili ilk teori olan Trait- Faktr yaklam E. G. Williamson tarafndan ortaya kondu. Bu yaklam danman merkezli ve ynlendirici bir yaklam olarak deerlendirilmektedir.

Tarihe 1946 - George Bardenin giriimleriyle okullarda ve dier kurumlarda rehberlik ve psikolojik danma aktivitelerinin gelitirilmesi ve desteklenmesi iin fon salanmasna ilikin yasa karld. Bylelikle psikolojik danmanlar hkmet tarafndan destek alm oldu.

TArihe1960l yllarda psikolojik danmanlar rollerini sorgularlar. Psikometri tartmaya alr Psikolojik Danma da tavsiye/t vermenin yerine yani danan dardan kefetmek ve deerlendirme yerine danann kendini kefetmesine deerlendirmesine ve gelitirmesine yardm eden destek elman olma rol benimsenmitir.

1997de Amerikada Okul Psikolojik danmanlarnn yetitirilmesi ile ilgili olarak ulusal standartlar yaynland

Trkiyede PDR Hizmetleri

Gemiten gnmzelk almalar 1950li yllarda balamakla birlikte 1970li yllarda nem kazanmtr.

1950-1956 yllar Balang yllarTalim terbiye dairesinde Test ve Aratrma Brosu kuruldu (1953)Ankara Demirbahe ilkretim okulunda Psikolojik servis Merkezi adnda RAM ald (1955)Gazi eitim enstiPedagoji ve zel eitim Blmlerinde Rehberlik ve Rehberlik Teknikleri dersleri okutulmaya baland (1953)

1957-1969 yllar Hareketsiz YllarAnkara n.e.Fak. Eitim Psikolojisi ve Rehberlik Blm ald (1965)Hacettepe n Et Fak. PDR lisansst program ald (1967).

1970-1981 yllar Okullarda PDR servisleri rgtlendiPDR hizmetleri Bakanlk tkilat ierisnde yaplanmaya balad (1970)1973 ylnda karlan1739 sayl Mille eitim Temel Kanununda yneltme kapsamnda PDR bir yasa maddesi olarak yer ald. 1970-71 retim ylnda 24 ortaretim kurumunda PDR almalar balatld. 1974-75 retim ylnda tm retim kurumlarnda rehberlik etkinlikleri iin rehberlik saati adnda haftad a2 satlik zaamn ayrld.

1982-1995 Yllar

PDR lisans programlar oluturuldu1982 ylnda yrrle giren 2547 YK kanunu ile niversitelerde PDR alannda personel yetitirmek zere EPH ABD altnda PDR programlar balatld. Ardndan YLve Doktora programlar aldHali hazrda Yine YK kanunca her niversitenin kendi bnyesinde PDR merkezi kurmas yasal bir zorunluluk haline geldi (03.02.1984).1983 ylnda MEB ierisinde zel eitim Rehberlik ve Danma Hizmetleri Genel Mdrl kuruldu ve illerdeki RAMlar bu merkeze baland.1989 ylnda PDR dernei kuruldu.

1996 ve sonras1995 ylnda Akkoyun tarafndan PDR programlarnn standartlatrlmas ile ilgili ilk almalar balatld.Psikolojik danmanlar okullara atanmaya balad. Psikolojik danma hizmetleri ilkretim okullarnda da yaygnlamaya balad.