REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 1

TRABZON ÜNİVERSİTESİ

BEŞİKDÜZÜ MESLEK YÜKSEKOKULU

REKLAMCILIK

DERS NOTLARI

(KISA BİLGİLER)

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 2

TEMEL İLETİŞİM MODELİ ve ÖGELERİ

PAZARLAMADA 4P ve 4C

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 3

TUTUNDURMANIN ALT DALLARI

Tutundurmanın alt dalları şu şekildedir;

Reklam

Halkla İlişkiler

Kişisel Satış

Satış Geliştirme

Doğrudan Pazarlama

Bunlara ek olarak;

Kurumsal Sosyal Sorumluluk

Sponsorluk

Marka Yönetimi

Kongre ve Fuar’da eklenmektedir.

SÜREÇLER VE KAVRAMLAR

Sanayi Devrimi ya da Endüstri Devrimi, Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların

üretime olan etkisi ve buhar gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi doğurması,

bu gelişmelerin de Avrupa’daki sermaye birikimini arttırmasına denir.

Küreselleşme, ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alış verişinden doğan bir

uluslararası bütünleşme sürecidir. Dünyanın birleşik hale gelmesi, tekdüze dinamikler ile

oluşan bir süreç değildir. Çünkü küreselleşme, ekonomik olduğu kadar siyasal, teknolojik ve

kültürel boyutlu bir süreçtir.

Kapitalizm üretim araçlarının özel mülkiyetine ve bunların kâr amacıyla işletilmesine

dayanan bir ekonomik sistemdir. Serbest piyasa ekonomisi olarak 16. yüzyılda çıkmıştır.

Kapitalizmin merkezindeki özellikler özel mülkiyet, sermaye birikimi, ücretli emek, gönüllü

takas, bir fiyat sistemi, ve rekabetçi pazarları içerir. Kapitalist piyasa ekonomisinde, karar

verme ve yatırım finansal ve sermaye piyasalarındaki üretim faktörleri sahipleri tarafından

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 4

belirlenir. Malların fiyatları ve dağıtımı ağırlıklı olarak piyasadaki rekabet tarafından

belirlenir.

Kitle toplumu, kapitalizmin bir ürünü olup, sanayileşme, kentleşme ve modernleşme

süreçleriyle ortaya çıkmıştır. Bütün bu süreçler, bireyler arasındaki farklılıkların ortadan

kalkmasına, bireylerin özgürlüklerini yitirmelerine, onların birbirlerinden yalıtlanmalarına,

bireylerin birbirlerine daha benzer hale gelmelerine neden olmuştur. Kitle toplumunun

kültürel alandaki ifadesi ise, kitle kültürüdür. Başka bir deyişle, kitle toplumunda kitleyi

oluşturan bireylerin hemen hemen tamamı okuryazar olsa da, onlar klasik eğitimden yoksun

kaldıkları için, sıradan veya düşük düzeyde, ve hiçbir zaman seçici olmayan beğenilere sahip

olurlar. Kitle toplumunda, yüksek kültürle aşağı kültür arasındaki sınır çizgisi yok olur veya

daha doğru bir deyişle, yüksek kültürün yerine, hem yüksek kültürü ve hem de geleneksel

toplumların halk kültürünü yok eden ve aleladiliği, uyumluluğu, edilgenliği ve kaçışı teşvik

eden bir kitle kültürü gelişir.

Popüler Kültür (Latince: Populus / halk) veya Pop Kültürü, 20. yüzyıldan sonra özellikle

toplumsal modernleşme ile toplu kültür olarak yayılan, kavram olarak kültürel gelişmeleri

ve günlük uygulamaları kapsamakta, aynı zamanda genel ve tarafsız olarak eski

halk kültürü kavramı yerine geçmekte.

KISA NOTLARLA DÜNYA’DA BASIN TARİHİ

İlk Haber Toplama ve Dağıtma Faaliyeti: Roma İmp. M.Ö 59 “Acta Diurna”

İlk Matbaa: Gutenberg (1440)/ Almanya

İlk Gazete: (1609) – “Aviso Relation oder Zeitung” Almanya

İlk İngilizce Gazete:(1622)- “Nathaniel Butte”

İlk Günlük Gazete: 1702 – İngiltere

· İlk Fotoğraf: 1826- Fransa

· İlk Radyo: 1865 – James Clark Maxwel

· İlk Sinema Gösterimi: 1895 – Lumiere Kardeşler

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 5

· İlk Televizyon: 1926 – John Logie Baird

· İlk TV Kanalı: İngiltere – BBC

· İlk İnternet: 1965 Amerika Birleşik Devletleri

· www: 1991

KISA NOTLARLA TÜRKİYE’DE BASIN

İlk Matbaa: 1726 – İbrahim Müteferrika

İlk Resmi Gazete: 1831- Takvim-i Vekayi

İlk Türkçe Gazete: 1828 – Kahire- Vekdyi-i Misriye

İlk Özel Gazete: 1860 – Tercüman-I Ahval

Anadolu Ajansı: 1920

İlk Radyo: 1927 – İstanbul Radyosu

TRT – 1964

İlk TV Yayını: 1968 – TRT Ankara

İlk Özel TV: 1990 – Star 1

İnternet – 1993 – ODTÜ

REKLAM VE REKLAMDA 5M

Reklam, televizyon, gazete, radyo, billboard, dergi, sinema internet gibi mecralar aracılığıyla

çeşitli mal, ürün ve hizmetlerin hedef kitlelere ve tüketicilere belirli bir ücret karşılığında

tanıtılmasıdır. Bu işin ana unsurları; bir ücret karşılığında yapılması, tanıtım yaptıran

firmalarının belli olması, mal ürün ya da hizmetlerin tanıtımı yapılırken geniş hedef kitlelere

ve tüketicilere hitap eden görsel işitsel ve yazılı medya araçlarının kullanılmasıdır.

Reklamda 5M

Money (Para)

Message (Mesaj)

Mission (Misyon)

Measurement (Ölçüm)

Media (Medya)

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 6

TÜRKİYE’DE REKLAMCILIĞIN TARİHİ

Türkiye bağlamında reklamcılığın, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik, sosyal,

kültürel ve siyasal yapıların bir izdüşümü olarak farklı tarihsel süreçlerden geçtiğini

belirtmeliyiz. Osmanlı’da Ceride-i Havadis gazetesi 1840 tarihinde “ilancılığa” başladığına

dair gazetede bir açıklama yayınlamıştır. Bu ilanların günümüz seri ilanlarına benzer

özellikler taşıdığı belirtilebilir. “Satılık hane ve dükkan vesair akan olanlar ve hane ve

dükkanını icara vermek isteyenlerin gelip yerli yeriyle haber verdikleri halde gazete-i

mezkure’dere ilan olunacağı keyfiyeti malum olmak…” (aktaran Koloğlu, 1999: 32)

Tanzimat ile birlikte, özellikle “malların güvence” altına alınması gündeme gelmiş ve

ticaret alanında yapılan düzenlemelerle de Avrupa ile ticaret hukuki bir zemine oturtulmuştur

(Mardin, 2000: 124-129). Ticaret ile ilgili düzenlemeler, Batıyla etkileşim süreciyle beraber,

özellikle üretim-tüketim çizgisindeki dönüşümün bir yansıması olarak da değerlendirilebilir.

Toprak (25), 19. yüzyıl ortalarında Kırım Savaşı’ndan sonra, “Osmanlı’da tüketim

örüntülerinde köklü dönüşümler” yaşanmaya başlandığını, dönüşümün en somut

biçimlenişinin “reklam ve mağazalar”la ortaya çıktığını belirtmektedir. Ayrıca geleneksel

üretimin çözülmesiyle reklamın Osmanlı’da anlam kazanmaya başladığını vurgulayan

Toprak, gazete, dergi ve broşürün Osmanlı’da kullanılan ilk reklam araçları olduğunu da

eklemektedir. Gazetelerin ardından 1927 yılında yeni bir iletişim aracı olarak radyo yayma

başlamış, ancak radyonun reklam alması 1951 yılma kadar mümkün olmamıştır (Unsal, 1984:

57).

İlk reklam ajansı İlancılık Kolektif Şirketi 1909 yılında kurulmuştur (İnceoğlu,

1985:168). 1944 yılında ise Eli Acıman, Vitali Hakko ve Began Faal, Reklam Acentası’nı

kurmuşlardır (Unsal, 1984:53). Daha sonra bu üçlüden ayrılan Acıman Türkiye’de reklam

sektöründe “reklamcılığın okulu” olarak aralan ManAjans’ı kurarak, Koç Şirketi’nin

reklamlarını almıştır. Bir müddet sonra da /. Walter Thompson ile ortaklık kurarak ManAjans

Thompson adını alan ajans, günümüzde de faaliyetlerini reklam, halkla ilişkiler alanında

sürdürmektedir.

1950’li yıllarda kurulan ve Unilever’i portföyüne alan Grafika ve izleyen yıllarda

kurulan Reklam Moran, 1970 yılında kurulan CenAjans, 1978 yılında kurulan Birleşik

Reklamcılar modern reklamcılığın Türkiye’de mihenk taşları olmuşlardır.

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 7

Osmanlı’nın ilk reklamverenleri 1890’lı yıllarda özellikle yabancı dilde yayın yapan

gazetelerde, “bonmarşeler” olarak bilinen Selanik Bonmarşesi, Tiring gibi büyük mağazalar,

Pera Palas, Tokatlıdan gibi oteller, Nestle Çikolata ve Süt Konsantresi, Singer gibi

uluslararası markalardı (Akçura, 2002: 25-27).

Cumhuriyet döneminin ilk reklamverenlerine bakıldığında ise devletçilik anlayışının

bir sonucu olarak en büyük reklamverenin devletin kendisi olduğu ve yerli sermayenin, yerli

mallarla birlikte teşvik edildiği görülmektedir. Ziraat Bankası, Sümerbank, İş Bankası gibi

bankaların yanı sıra çocuk mamasından böcek ilacına, zeytinyağından güzellik kremlerine

kadar birçok ürüne kendi adını veren Hasan Bey, Cumhuriyet Türkiye’sinin reklamverenleri

arasında ilk göze çarpanlardandır. Yabancı markaların pazara girişleri ve tüketicilerle

buluşması aracılar/temsilciler üzerinden gerçekleşmiştir. Bunlardan biri de Frigidaire’den

Telefunken’e, Everady’den Parker’a kadar geniş bir yelpazede yabancı markalan tüketicilerle

buluşturan Bourla Biraderler’dit. 1950’li yıllardan itibaren de Fiat, Ford, Renault, Chevrolet

arabalarının, SAS, PAA, KLM havayolu şirketlerinin, Nivea, Puro, Pertev kozmetik

ürünlerinin, Sana, Vita, Çapamarka gıda ürünlerinin reklamlarına rastlanmaktadır.

Uluslararası markaların Türkiye’ye girişi özellikle 1960’lardan itibaren ivme

kazanmıştır. Bu markalar korumacı politikalara rağmen, temsilcilikler üzerinden tüketicilerle

buluşmuş ve “tüketim toplumu” olma yolunda ilk adımlar o dönemlerde atılmaya

başlanmıştır. Özellikle 1960’lı yıllarda CocaCo/fl’nın Türkiye’ye gelişi, etkileri günümüze

kadar uzanan yeni bir idealizasyonu da simgelemektedir. 1968 yılında Ankara’da televizyon

yayınlan başlamış ve televizyonda reklam yayını 1972 yılında gerçekleşmiştir.

1980’lerin ortalarından itibaren ve 1990’larda artan biçimde Türkiye pazarına giriş

yapan uluslararası sermaye, üretim hatlarını ve reklam ajanslarını da beraberinde getirmiştir.

Uluslararası reklamcılığın Türkiye’deki ilk örneği bu tarihten önce 1973 yılında McCann

Erickson olmuştur. O yıllarda, hizmet sektöründe, yabana sermaye ortaklığının yüzde elli bir

hisse ile sınırlandırılmasından dolayı, yapılanmalar ortaklıklar şeklinde olmuştur. Nitekim

uluslararası bir reklam ajansı olan McCann Erickson, Türkiye’de Pars Ajans ile ortaklık

kurarak ParsMcCann/Erickson adı ile faaliyetlerini sürdürmüştür. Aynı şekilde, 1985 yılında

ManAjans/Thompson ortaklığı ve ardından Güzel Sanatlar I Saatchi and Saatchi ortaklığı

sürecin devamında topografyanın biçimlenmesinde önemli rol oynayan yapılanmalar arasında

göze çarpmaktadır. Günümüze gelindiğinde ise ortaklıkların kimi el değiştirirken, kiminin

hisselerinin tamamının (%100) uluslararası reklam ajansları tarafından satın alındığı

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 8

görülmektedir. Örneğin Türkiye’nin eski reklam ajanslarından biri olan Moran, ortaklığını

Ogivly & Mather reklam ajansı ile yapmış ve Moran Ogivly olmuştur. Ancak şu anda Ogivly

& Mather %100 sahiplik ile Türkiye’de iletişim hizmetlerini sürdürmektedir.

Günümüzde Procter & Gamble, Unilever, General Motors, Toyota Motor, Ford Motor, Time

Warner, Daimler Chrysler, L’oreal, Nestle, Sony tüm dünyada en büyük

reklamverenlerdendir. Türkiye’de ise 2006 yılında farklı iletişim araçlarında en çok

reklamverenler şöyle sıralanmaktadır: Basında “Yapı Kredi Bankası, Akbank, Turkcell,

Anadolu Efes Biracılık, Özaydın Otomotiv, Temsa Otomotiv…”, televizyonda “Ülker,

Unilever, P&G, Benckiser, Turkcell, Coca-Cola…”, radyoda “Coca-Cola, Ülker, Yapı Kredi

Bankası, Akbank, Turkcell, Arçelik…” (Marketing Türkiye Almanak’ 06:178). Uluslararası

reklamveren kadar yerel reklamveren de Türkiye’de reklam endüstrisinde önemli bir aktör

olarak yer almaktadırlar.

REKLAMIN AMAÇLARI

1-Kişisel satış programını desteklemek.

2-Satışçıların ulaşamadığı kişilere ulaşmak.

3-Aracılarla ilişkileri geliştirmek.

4-Yeni bir pazara girmek yada yeni bir tüketici grubunu işletmeye çekmek.

5-Yeni bir mal pazara sunmak.

6-Malın satışını arttırmak.

7-Sanayi dalının satışlarını geliştirmek.

8-Ön kanılara karşı durmak

9-İşletmenin saygınlığını sağlamak

REKLAMIN TEMEL AMAÇLARI

Bilgi vermek / Inform

İkna etmek / Persuade

Karşılaştırma yapmak / Compare

Hatırlatmak / Remind

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 9

REKLAM ÇEŞİTLERİ

Reklamı Yapanlar Açısından

1- Üretici reklamları

2- Aracı reklamları

3- Hizmet işletmesi reklamları

Mesaj Açısından

1- Mal veya hizmet reklamı

2- Kurumsal reklam

Hedef Pazar Açısından

1- Tüketicilere yönelik reklamlar

2- Aracılara yönelik reklamlar

Amaçlar Açısından

1- Birincil talep oluşturmak

2- Seçici talep oluşturmak

İşlenen Konu Açısından

1- Doğrudan satışa yönelik reklam

2- Dolaylı olarak satışa yönelik reklam

Ödeme Açısından

1- Bireysel reklam

2- Ortaklaşa reklam

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 10

Coğrafi Açıdan

1- Yerel reklam

2- Ulusal reklam

3- Uluslararası reklam

Kullanılan Medya Açısından

(Mecralarına göre reklamlar)

1-Televizyon reklamları

2-Tadyo reklamları

3-Gazete reklemları

4-Dergi reklamları

5-Açıkhava reklamları

6-İnternet reklamları

7-Mobil reklamlar

REKLAM AJANSLARI

Reklam ajansı, müşterisine dört tip hizmet verebilen bağımsız ve ticari bir işletmedir.

1) Pazarlama konusunda tavsiye vermek,

2) İletişim konusunda tavsiye vermek,

3) Sinema-TV filmi, afiş, radyo gibi teknikleri kullanarak basın kanalıyla yayılmayı

sağlamak,

4) Reklam mesajlarını yayınlayacak olan medya kuruluşlarıyla uygun fiyat için pazarlık

etmek ve anlaşmak.

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 11

AJANSLARIN ORGANİZASYONU

• A. Müşteri birimi,

• B. Yaratım birimi,

• C. Medya birimi,

• D. Araştırma birimidir.

• Bunlara ek olarak birçok ajans, trafik, basım-yayın, finans, personel gibi destek hizmetler de

sunabilir.

HEDEF KİTLE

Hedef kitleyi en genel anlamı ile mesajın ulaşması amaçlanan kişi, küme ya da kitle

olarak tanımlamak mümkündür.

Pazarlama iletişimi çalışmalarında ise “hedef kitle yapılan tüm faaliyetlerin

yönlendirildiği, bu faaliyetler sonucunda kendilerinden eylem ve düşünce değişimi beklenen

kişiler ya da gruplar” olarak tanımlanır.

HEDEF KİTLEYİ OLUŞTURAN GRUPLAR

Müşteriler

Hammadde ve hizmet sağlayanlar

Rakipler

Yatırımcılarve kredi sağlayanlar

Düzenleyici ve denetleyiciler – Yerel Yönetimler – Fikir Liderleri – Kamu Yönetimi – Siyasal

Partiler – Sivil Toplum Örgütleri (Sendika, vakıf, dernek) – Uluslararası Örgütler – Medya

Çalışanlar

Çıkar Sahipleri – İşletme Sahipleri ve Ortaklar – Bayiler – Toplumsal Çevre

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 12

HEDEF KİTLE DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN

BİREYSEL FAKTÖRLER

1.Demografik Faktörler

• Yaş

• Cinsiyet

• Eğitim durumu

• Medeni Durum

• Meslek

• Coğrafi yerleşim

2.Psikolojik Faktörler

• Gereksinim ve güdülenme

• Öğrenme •

Kişilik

• Algılama

• Tutum ve inançlar

SES Grupları

SES grupları pazarın segmentasyonunda başvurulan en temel tanımlardan bir tanesidir.

Kısaca Sosyo Ekonomik Statü manasına gelmektedir. Hedef kitlelerin turum ve

davranışlarının belirlenmesinde SES gruplarının etkisi büyüktür.(Pazarlama departmanları

zamanlarının çoğunu hedefledikleri kitlenin özelliklerini anlayarak, onlara en uygun ürün ve

hizmeti sunmaya adar. Bu konularda reklam kampanyaları düzenler, özel promosyonlar

hazırlar, ürünlerinin paketlerini veya mağazalarını hedef kitlelerine göre şekillendirir.) SES

grupları oluşturulurken sosyal hiyerarşi içerisinde kişiler, yani tüketiciler değerlendirilir.

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 13

Dolayısıyla, aynı SES grubundaki üyeler genellikle aynı statüye sahip olurken, diğer sınıfın

üyeleri ya daha fazla, ya da daha az statüye sahip olur.

SES gruplarının oluşumunda genel olarak aşağıdaki kriterler üzerinden değerlendirme yapılır:

Meslek

Eğitim

Gelir Seviyesi

Gelirin kaynağı

Yaşanılan evin tipi

Yaşanılan çevrenin yapısı

Sahip olunan mal, mülk (ev, yazlık, otomobil, elektronik eşya )

Mesela herhangi bir kişinin gelirinin iyi olması onun üst sınıfta yer alması için

yetmemektedir. Bunun yanında iyi bir eğitim ve yaşanılan yerin de önemi vardır.

SES grupları A, B, C1, C2, D ve E olmak üzere 6 ana gruba ayrılır. Tabii ki bu grupların

sahip oldukları genel özellikler her ülkeye göre değişmektedir.

SOSYAL SINIF KATEGORİLERİ

Genel olarak sosyal sınıflar 6 kategoriye ayrılmaktadır. Bu kategoriler üstten alta şu şekilde

sıralanmaktadır.

1. En üst (A Sosyo-Ekonomik Statü): Sosyal elit tabaka, soylu aileler, serveti en az 2-3

nesilden gelenler, büyük sanayiciler, üst düzey yöneticiler ve ünlü serbest meslek

sahiplerinden (doktor, avukat) oluşan bu grubun genel özellikleri şunlardır;

· Az sayıdaki köklü aillerde söz konusudur.

· Sosyal kulüplere (Lions, Rotary) üyedirler.

· Varlığa, refaha alışıklardır, ancak gösteriş için harcama yapmazlar.

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 14

· Marka bağımlılıkları vardır. Kendi markaların ya da kendileri vurgulayacak markaları

tercih ederler.

· Çeşitli sosyal etkinliklerin sponsorluğunu gerçekleştirirler.

· Genelde kredi kartı kullanırlar.

· Çocuklarına genelde bakıcısı vardır ve yabancı dil öğrenmesi için yabancı bakıcı

tutarlar. Yurt dışında öğrenimi tercih ederler.

2. Üstün altı (B Sosyo-Ekonomik Statü): Yeni zengin olan bu grup, özel sektör

yöneticileri, gazeteci, yazar, kamu üst düzey yöneticileri ve orta-büyük esnaftan

oluşmaktadır. Bu grubun özellikleri şunlardır;

· En üstt sınıf tarafından kabul edilmemiştir.

· Yeni varlıkları, değerleri temsil ederler.

· Başarılırı yöneticiler örnek verilebilir.

· Yeni varlıkları gösteriş amaçlı kullanırlar.

· Büyük alışveriş merkezlerinde alışveriş etmeyi severler.

· Tatillerini genelde yazlıklarında ve tatil köyleride geçirirler.

· Laik ve batıya yönelik değerlere sahiptirler.

· Tasarrufları konuta yöneliktir.

3. Ortanın üstü (C1 Sosyo-Ekonomik Statü): Profesyonel meslek sahipleri ve

yöneticilerinden oluşan bu grup C2 ile beraber ülke genelinin büyük bir bölümünü

oluştururlar. Bu grubun özellikleri şunlardır;

· Ne aile statüsüne ne de olağanüstü varlığa sahiptirler.

· Kariyer yönlüdürler.

· Çoğunlukla üniversite mezunudurlar.

· Çevrede ve sosyal etkinliklerde aktiftirler.

· Genç, başarılı, profesyonel ve iş sahibi kişiler örnek verilebilir.

· Genelde yerli ve ekonomik markaları tercih ederler.

4. Ortanın altı (C2 Sosyo-Ekonomik Statü): Beyaz yakalı çalışanlar (memurlar ve işçiler)

ve küçük iş sahiplerinden (esnaf) oluşmaktadır. Bu grubun özellikleri şunlardır;

· Saygı ve kabul görmeyi arzularlar, iyi vatandaş olarak görülmek isterler.

· Dine önem verirler ancak dini bir hayat tarzını onaylamazlar.

· Kazançlarını genelde tüketim yönlü kullanırlar.

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 15

· Ev, araba, tatil sıralamasına önem verirler.

· Promasyona duyarlıdırlar. Semt pazarları alışveriş mekanlarıdır.

5. Altın üstü (D Sosyo-Ekonomik Statü): Mavi yakalı çalışanlar, kalifiye ve yarı kalifiye

işçilerden oluşmaktadır. Bu grubun özellikleri şunlardır;

· En büyük sosyal sınıftır.

· Güvenlik içinde olmaya, sigortaya ve sendikaya önem verirler.

· En büyük hayalleri bir ev satın almaktır.

· En büyük eğlenceleri televizyondur.

· Çocuklarının okumaların arzu ederler.

6. Altın altı (E Sosyo-Ekonomik Statü): Kalifiye olmayan işçiler, vücutları ile çalışanlar

(tarım işçileri, hamallar vb.), küçük esnaflar ve işsizlerden oluşmaktadır. Gelir ve eğitim

seviyesi en düşük olan gruptur. Bu grubun özellikleri şunlardır;

· Dini inanışları en yüksek olan gruptur.

· Ucuz ve taksitle satış yapan mağzalara giderler.

· Evde baba mutlak söz sahibidir.

REKLAMDA İKNA

İkna kavramı ilk kez Aristo ile incelenmeye başlanmıştır. “İkna, bir kimsenin diğerini

bilinçli bir niyetle tutarlı fikirler, etkili çekicilikler, güvenilirlik ve kanıt gibi unsurlar

kullanarak istenilen yönde etkileme ve yönlendirme olarak tanımlanmaktadır (Ross,1990).

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 16

Reklamlarda kullanılan ikna tekniklerini 3 ana kategoriye ayırabiliriz: Pathos, logos ve

ethos. Bunlar, antik Yunan filozofu Aristoteles'in retorik ve ikna kapsamında düşündüğü

öğelerdir:

1- Pathos: Duygulara hitap etmek.

2- Logos: Mantığa hitap etmek

3- Ethos: Güvenilir bir kaynak veya kişiyle hitap etmek

BAŞARILI İKNANIN ADIMLARI

• Başkasının iknaya bakış açısına karar verilmesi,

• İknanın amacının belirlenmesi,

• Belli bir kişi, ele almak istenilen belli bir olay ve amaç için doğru ve uygun zamanın

seçilmesi,

• Anılan kişi ve/veya olay hakkında bilgi toplanması,

• Hareket kararı sırasında uygun adımların seçilmesi,

• Hedef kitlenin gönderilen iletiye karşı gösterdiği tepkilere göre geri bildirim başka deyişle

yansımaların biraraya getirilmesi.

• Yansıma ve bilgilerin ışığında ikna edici iletilerin gerekirse yeniden düzenlenmesi ve

gönderilmesi.

• Umulan başarılı iknaya ulaşılması.

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 17

İKNA MODELLERİ

REKLAMCILIK BMYO

Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 18

REKLAMDA İKNA TEKNİKLERİ

TANIKLIK

UZMAN KİŞİ İLE DESTEKLEME

ÜNLÜ KULLANIMI

HAYATTAN ÖRNEKLER

KARŞILAŞTIRMALI REKLAMLAR

MÜZİK KULLANIMI vb. vs.

Bu notlara ek olarak REKLAM TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ ve ders

kapsamında anlatılan tüm konular dahildir.

Başarılar.