Resultaten enquête bij overheden, experts en verenigingen · resultaten van de drie enquêtes afzonderlijk (overheden, verenigingen en organisaties, experts). U kunt de resultaten

Resultaten enquête bij overheden, experts en

verenigingen

1

Resultaten enquête bij overheden, experts en

verenigingen

September 2011

Afdeling Ruimtelijke Planning,

Departement Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed

2

Inhoudsopgave

I Leeswijzer ........................................................................................................................... 3

II Inleiding en situering van de enquête................................................................................ 4

III Algemene conclusies .......................................................................................................... 5

1) Verwachtingen van de overheid ............................................................................................................ 5

2) Toekomstbeeld en uitdagingen voor Vlaanderen in 2050 ..................................................................... 5

3) Visie op verschillende aspecten van ruimtelijke ordening ..................................................................... 6

4) Strategische doelen op lange termijn .................................................................................................... 7

5) Strategische acties op korte termijn ...................................................................................................... 7

6) Strategische regio’s ............................................................................................................................... 7

IV Conclusies overheden ........................................................................................................ 9

1) Profiel van de respondenten.................................................................................................................. 9

2) Verwachtingen van de overheid ............................................................................................................ 9

3) Uitdagingen voor ruimtelijk beleid op lange termijn ........................................................................... 10

4) Toekomstbeeld: Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050............................................................. 11

5) Visie op verschillende aspecten van ruimtelijke ordening ................................................................... 12

6) Prioriteiten op lange en korte termijn ................................................................................................. 14

7) Strategische regio’s ............................................................................................................................. 17

8) Ideeën .................................................................................................................................................. 17

9) Bijlagen bij conclusies overheden ........................................................................................................ 18

V Conclusies experts............................................................................................................ 28

1) Profiel van de respondenten................................................................................................................ 28

2) Verwachtingen van de overheid .......................................................................................................... 28


4) Toekomstbeeld: Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050............................................................. 30




8) Ideeën .................................................................................................................................................. 39

9) Bijlagen bij conclusies experts ............................................................................................................. 40

VI Conclusies verenigingen en organisaties ......................................................................... 54

1) Profiel van de respondenten................................................................................................................ 54

2) Ruimtegebruik van de respondenten................................................................................................... 54

3) Verwachtingen van de overheid .......................................................................................................... 56


5) Toekomstbeeld: wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050 ............................................................. 60




9) Ideeën .................................................................................................................................................. 70

10) Bijlagen bij conclusie verenigingen en organisaties ............................................................................ 71

VII Nawoord........................................................................................................................... 91

VIII Bijlagen ............................................................................................................................. 92

3

I Leeswijzer

Beste lezer,

In dit rapport vindt u de resultaten van een diepgaande enquête, afgenomen bij drie

doelgroepen (overheden – experts – verenigingen). Het document bestaat uit drie grote

delen:

- Inleiding en situering van de enquête

- Algemene conclusies.

Dit zijn de conclusies die gegenereerd werden door samenvoeging van de

analyse van de drie afzonderlijk enquêtes (bij de drie doelgroepen).

- Resultaten per respondentengroep.

Ook de resultaten van de drie afzonderlijke enquêtes zijn opgenomen. In deze

bespreking van de resultaten van de afzonderlijke enquêtes vindt u enkel de

conclusies terug. Als u graag de antwoorden naleest, vindt u die steeds na

elke resultatensectie.

- Nawoord en bijlagen.

Als laatste is er een nawoord en de algemene bijlagen bij dit document zijn

ook helemaal achteraan gebundeld.

Veel leesplezier!

4

II Inleiding en situering van de enquête

In het kader van de opmaak van een nieuwe Beleidsplan Ruimte nodigde het Departement

RWO verenigingen, experts en overheden uit voor het invullen van een diepgaande enquête

die peilde naar ruimteverwachtingen en –behoeften. De enquête werd via de website

aangeboden en liep vanaf begin april tot eind juli 2011. De vragenlijst van de verschillende

enquêtes vindt u in bijlage 1, 2 en 3 op het einde van het rapport. Er werd via verschillende

kanalen gecommuniceerd over de bevraging. Zo werd een uitnodiging gestuurd naar de

Verenigde Verenigingen, het VVSG en het VRP. Ook een tweehonderdtal partners uit

verschillende achtergronden werden aangeschreven.

Er kwam reactie van 30 verenigingen en organisaties, 24 experts en 15 overheden. Vanuit

deze opkomst zijn enkele lessen te trekken voor de toekomst. De 30 verenigingen en

organisaties zijn weinig divers. Concreet waren 18 van de 30 organisaties bezig met het

beschermen van natuur en open ruimte. De vooropgestelde brede waaier aan verenigingen

werd niet bereikt. Daarnaast lijkt een opkomst van 15 overheden eerder zwak. Voor een

volgende bevraging zullen dan ook extra inspanningen geleverd worden om meer respons te

krijgen van overheden. Met de antwoorden van 24 experts waren we zeer tevreden. Het is

belangrijk dat deze positieve tendens behouden blijft.

Vanaf 1 augustus werd gestart met de analyse van de resultaten. Voor elke vraag werden de

antwoorden kort samengevat. De samengevatte antwoorden vindt u voor elke vraag telkens

in bijlage bij de bespreking van de resultaten per respondentgroep (overheden, experts en

organisaties of verenigingen). In het rapport zelf vindt u steeds het besluit bij elke vraag

terug. De resultaten van de drie respondentengroepen werden samengegoten in het rapport

dat nu voor u ligt. In hoofdstuk III leest u de algemene conclusies. Als u interesse hebt in één

van de drie respondentengroepen in het bijzonder, kan u in hoofdstuk IV, V of VI de

conclusies per respondentengroep terugvinden.

5

III Algemene conclusies

De conclusies die u hier terugvindt werden geformuleerd door samenvoeging van de

resultaten van de drie enquêtes afzonderlijk (overheden, verenigingen en organisaties,

experts). U kunt de resultaten van elke afzonderlijke enquête nalezen in hoofdstukken IV, V

en VI.

1) Verwachtingen van de overheid

Over het algemeen kan gezegd worden dat overheden, experts en verenigingen

gelijklopende verwachtingen hebben van de Vlaamse overheid betreffende het ruimtelijk

beleid. Zij hebben concrete verwachtingen rond wat het beleid moet inhouden maar

verwachten ook een bepaalde houding en visie van de overheid.

In verband met de concrete verwachtingen komen drie zaken voor bij de drie groepen van

respondenten. Ten eerste verwachten zij dat versnippering tegengegaan wordt en dat

stedelijke ontwikkeling zo veel mogelijk geconcentreerd wordt. Als tweede verwachting

halen de drie groepen van respondenten aan dat de open ruimte die vandaag nog overblijft

zo veel mogelijk behouden dient te worden. Een opvallend verschil was wel dat experts

vooral de nadruk leggen op het behoud van de open ruimte in de stad, terwijl de

verenigingen en organisaties meer oog hebben voor de open ruimte in het buitengebied. Als

laatste haalt een minderheid van de respondenten uit elke groep ook mobiliteit en

bereikbaarheid aan als een belangrijke taak van de overheid.

Over de houding en visie van de overheid werd veel neergeschreven. Eén van de elementen

die bij alle groepen aan bod kwam, was de inspraak die nodig is in het beleid. Ook dient het

beleid consequent en duidelijk te zijn. Daarnaast gaven experts en overheden aan dat

daadkracht een heel belangrijk element moet zijn van het ruimtelijk beleid.

2) Toekomstbeeld en uitdagingen voor Vlaanderen in 2050

De aangebrachte uitdagingen centreren zich rond vijf thema’s: mobiliteit, geconcentreerde

steden, open ruimte, landschap en klimaatsverandering.

Zes van de dertig verenigingen, zestien van de vierentwintig experts en vijf van de vijftien

overheden haalden mobiliteit en bereikbaarheid aan als een belangrijke uitdaging voor het

ruimtelijk beleid op lange termijn. De auto dient ontraden te worden en de meest gebruikte

vervoersmiddelen in de toekomst moeten de fiets, het openbaar vervoer of te voet worden.

Ook de steden krijgen bij elk van de respondentengroepen veel aandacht. Waar vooral op

gedrukt wordt is het verhogen van de densiteit in de steden maar steeds met aandacht voor

de leefbaarheid. Experts en overheden halen aan dat hierbij ook aandacht moet zijn voor de

aankomende demografische veranderingen en groene ruimte in de stad Niet alleen in de

stad maar ook op industrieterreinen moet de verbouwing verdicht worden.

Alle respondenten groepen halen de open ruimte aan als een te behouden onderdeel van de

ruimte. Vooral de verenigingen vestigen hier zeer sterk de aandacht op (wat in lijn is met het

groot aandeel natuurorganisaties bij de respondenten).

6

Ook wordt door de drie respondentengroepen een duurzaam antwoord gevraagd op de

klimaatsverandering. Wateroverlast moet vermeden worden volgens verenigingen en

overheden.

Door de verenigingen en de experts werd ook het behoud van het landschap aangehaald.

3) Visie op verschillende aspecten van ruimtelijke ordening

Ruimtelijke kwaliteit

Over het algemeen zijn de drie respondentengroepen het eens over een omschrijving van

ruimtelijke kwaliteit als de harmonieuze balans tussen verschillende functies om de ruimte

in te vullen. Bij de verenigingen antwoordden 9 van de 30 respondenten dat ruimtelijke

kwaliteit steeds samengaat met veel open ruimte.

Functies ruimtelijk scheiden

Meer dan de helft van elk van de drie respondentengroepen vindt ruimtelijk scheiden enkel

een goed idee om overlast of hinder te voorkomen. Als functies elkaar niet storen, is

verweven de beste oplossing.

Functies ruimtelijk verweven

De overgrote meerderheid van de respondenten vindt ruimtelijk verweven een na te streven

doel.

Stad

Uit elk van de drie respondentengroepen kwam dat de stad een plaats is waar bebouwing zo

veel mogelijk geconcentreerd dient voor te komen. Daarnaast gaven de respondenten vooral

een woon- en groenfunctie aan de stad, en in mindere mate haalden respondenten aan dat

de stad ook een werkplek of schoolplek kan zijn.

Platteland

De meeste van de respondenten waren het erover eens dat het platteland open moest

blijven en bebouwing zo veel mogelijk geclusterd dient te worden.

Daarnaast gaven respondenten verschillende functies aan het platteland: vooral natuur,

duurzame landbouw en recreatie moeten aanwezig zijn en in mindere mate mag er ook

bewoning, recreatie, energiewinning en landschap voorkomen.

Dorp

De meeste respondenten uit de drie groepen zijn het erover eens dat het dorp niet

uitgebreid dient te worden. Het dient voornamelijk om te wonen en verder dient alle

bebouwing gereduceerd te worden tot de basisbehoeften. Verenigingen en experts

benadrukken de aanwezigheid van sterke sociale netwerken in het dorp, die op andere

plaatsen verloren zijn gegaan.

Buurt/wijk

De buurt of wijk is een deel van een stad met een eigen karakter. Het is de directe

leefomgeving van mensen en moet zo aangenaam mogelijk zijn. Daarnaast halen

7

respondenten uit alle respondentengroepen aan dat in de buurt of de wijk de sociale

contacten tussen mensen heel sterk zijn.

Woning

De respondenten zijn het erover eens dat een woning een ruimte is waarin één of meer

families leven. Ze dient vooral ecologisch, compact en energiezuinig te zijn, maar daarnaast

ook voldoende comfort en privacy te geven.

Onderweg

Algemeen kan gezegd worden dat de respondenten het eens waren over de nood aan

verandering in het mobiliteitspatroon van vandaag. Vooral vervoer per openbaar vervoer,

met de fiets en te voet dient aangemoedigd te worden. Over de auto zeggen sommige

respondenten dat die afgeraden moet worden, andere leggen dan weer de nadruk op het

verminderen van de files.

4) Strategische doelen op lange termijn

Eén van de strategische doelen moet het behoud van de open ruimte zijn. Dit werd

aangehaald bij elk van de drie respondentengroepen. Daarnaast deden de verenigingen een

oproep om zo veel mogelijk ruimte voor natuur te reserveren.

Naast de open ruimte moet ook de ontwikkeling van de steden steeds in de belangstelling

staan. Buiten de stad moet bebouwing zo veel mogelijk vermeden worden, steden mogen

wel geconcentreerder worden.

Ook mobiliteit blijft belangrijk. Er moet een goed antwoord komen op het

mobiliteitsvraagstuk van vandaag.

Een ander vraagstuk dat om een oplossing vraagt is de klimaatsverandering.

Ruimte voor de economie wordt genoemd door experts en overheden, voor de verenigingen

was dit geen prioriteit.

Voor het ruimtelijk beleid kwamen ook veel suggesties vanuit alle respondentengroepen.

Deze zijn zo divers dat ze hier niet opgenomen worden. U kan ze nalezen in de afzonderlijke

dossiers per respondentengroep.

5) Strategische acties op korte termijn

Bij de strategische acties op korte termijn komen opnieuw veel van de eerder aangehaalde

elementen terug, met op kop: mobiliteit, zuinig ruimtegebruik, open ruimte en

klimaatsverandering.

Op korte termijn worden ook doelen geformuleerd voor het ruimtelijk beleid. Daar springen

drie aanbevelingen uit: het realiseren van vooraf gemaakte plannen, een strikte handhaving

van de regelgeving en het ontwikkelen van een duidelijke visie.

Er kwamen nog vele andere suggesties aan bod die hier niet zijn opgenomen omwille van de

diversiteit ervan (ze zijn wel terug te vinden in de bespreking van de resultaten van de drie

enquêtes afzonderlijk).

6) Strategische regio’s

De strategische regio die het meest genoemd werd door respondenten uit de drie

respondentengroepen is de open ruimte. Bij dit resultaat moet wel in het achterhoofd

gehouden worden dat het grote aantal natuurverenigingen voor een vertekening kan

hebben gezorgd.

8

Daarnaast worden de havens in totaal vijftien maal genoemd.

Een derde plaats wordt gedeeld door Antwerpen, Brussel, de Kust, de Vlaamse ruit en de

steden in het algemeen. Zij werden elk veertien maal genoemd.

9

IV Conclusies overheden

1) Profiel van de respondenten

Voor tabel met profiel per respondent: zie bijlage IV.1

Respondenten antwoordden vanuit diverse overheden. Antwoorden werden vooral

toegestuurd vanuit de Vlaamse overheid, namelijk acht van de vijftien. Daarnaast bezorgden

twee gemeentelijke en drie provinciale overheden hun antwoorden. Ook kregen we

antwoord van een district en een politicus.

Vijf van de enquêtes werden ingevuld vanuit een bestuurlijk oogpunt. Negen werden

ingevuld vanuit een ambtelijk of administratief oogpunt.


Voor de antwoorden per respondent: zie bijlage IV.2

- Democratisering

Democratisering van het beleid betreffende ruimtelijke ordening vinden de respondenten

heel belangrijk. Drie van hen onderlijnen dat alle stakeholders gehoord dienen te worden,

twee van hen geven aan dat het maatschappelijk belang steeds boven het particulier belang

moet staan en er wordt ook aangegeven door één respondent dat het belangrijk is

informatie te verstrekken aan andere overheden en aan burgers.

- Visie

Vier van de vijftien respondenten geven aan dat de visie overkoepelend dient te zijn. Dit

geldt zowel in de tijd als in de ruimte. Het is belangrijk dat de ruimtelijke ordening op de

verschillende bestuursniveaus op elkaar afgestemd is. De visie op ruimtelijke ordening moet

concreet zijn en dient daadkrachtig nagestreefd te worden (telkens aangegeven door twee

respondenten). Daarnaast zou een visie op ruimtelijke ordening duurzaam moeten zijn (2

respondenten), rekening moeten houden met hedendaagse ontwikkelingen (2

respondenten), zuinig (2x), ethisch verantwoord (1x) en efficiënt (1x) moeten zijn.

- Suggesties

Ook inhoudelijk deden de respondenten enkele suggesties.

De suggestie die het meest aan bod kwam is het tegengaan van versnippering (5

respondenten) en het concentreren van de stedelijke ontwikkeling (4x). Dit hangt samen

met een grote nadruk die wordt gelegd op het behoud van de open ruimte (3x). Andere

suggesties zijn het bundelen van verschillende functies binnen eenzelfde ruimte (2x) en het

verzekeren van een duurzame bereikbaarheid (2x). Suggesties die door één enkele

respondent genoemd werden zijn een blijvende aandacht voor vaste waarden zoals het

recht op een volwaardige woning en ruimte voor water, een verbetering van de

leefomgeving, een duurzame voedselvoorziening, uniformiteit en rechtszekerheid,

duidelijkheid en het gebruik van gezond verstand. Ook geeft een respondent aan dat de

individuele mobiliteit afgebouwd dient te worden ten voordele van de collectieve mobiliteit.

10

- Te vermijden aspecten

De respondenten gaven ook enkele pijnpunten aan die in de toekomst beter vermeden

worden. Zo gaf één van de respondenten aan dat het voor de overheid belangrijk is te

faciliteren en niet te beperken. Ook is het belangrijk dat de overheid vermijdt dat er een

schaarste in het aanbod ontstaat.

3) Uitdagingen voor ruimtelijk beleid op lange termijn

De respondenten formuleerden de voor hen belangrijkste uitdagingen voor het ruimtelijk

beleid op lange termijn.


- Hedendaagse ontwikkelingen

Een uitdaging die vijf van de vijftien respondenten naar voor halen is het aanpassen van de

ruimtelijke ordening aan hedendaagse en toekomstige ontwikkelingen. Drie ontwikkelingen

worden door de respondenten concreet aangehaald: namelijk de demografische

ontwikkelingen (5x), klimaatsverandering (4x) en gezondheidsschadelijke milieufactoren

(1x). Aansluitend hierbij is de vraag naar voldoende ruimte voor water (3x) en een duurzaam

energieverbruik (1x). Ook de lokale voedselproductie (2x) en watervoorziening (1x) dient op

lange termijn verzekerd te worden. De economie dient voldoende ruimte te krijgen maar dit

op een gecontroleerde manier, zodat bedrijvigheid verzekerd is maar niet overheersend (2x).

- Steden

Vier respondenten wijzen op de concentratie in steden als grote uitdaging. Hierbij is een

zuinig en efficiënt ruimtegebruik (2x) noodzakelijk en multifunctioneel ruimtegebruik (3x)

dient aangemoedigd te worden. Dit moet een mogelijkheid bieden de stilstaande auto uit

het straatbeeld te weren (1x) en winkelcomplexen te clusteren (1x). Daarnaast geven

eveneens zeven respondenten aan zich over de kwaliteit van de steden zorgen te maken;

vier daarvan hebben het specifiek over het vrijwaren van een kwalitatieve en duurzame

woonomgeving in de stad. Eén respondent heeft het over verarming. De groene open ruimte

(5x) speelt hierbij een belangrijke rol en in de stad mag deze niet verder teruggeschroefd

worden. Leven in de stad dient gepromoot te worden, de provinciesteden moeten een

nieuwe impuls krijgen (1x) en de groei van dorpen en gemeenten dient afgeremd te worden

(1x).

- Ontspanning

Voor de belevingseconomie is het uitermate belangrijk een kwalitatief ruimtegebruik te

verzekeren. Daarnaast dient de infrastructurele dreiging voor een aantal sporten opgeheven

te worden. Een andere respondent noemt sport dan weer een oplossing voor sociaal-

maatschappelijke en ruimtelijke problemen.

- Mobiliteit

Ook mobiliteit en bereikbaarheid vereist de nodige aandacht. Duurzaamheid is hierbij heel

belangrijk (5x). Eén van de respondenten geeft de praktische tip om de fiets als basismiddel

te promoten in een straal van 5 km.

11

- Landbouw

Oneigenlijk gebruik van landbouwgrond moet ten allen tijde vermeden worden (1x).

Daarnaast is het belangrijk de bodemvruchtbaarheid te vrijwaren (1x). De landbouw moet

voldoende ruimte krijgen om bedrijvig te blijven in de toekomst (1x).

- Ruimtelijk beleid

Twee respondenten pleiten voor meer inspraak van de burger in de vorming van publieke

ruimte en een andere stelt dat het maatschappelijk belang centraal moet staan.

Andere respondenten dagen uit het debat aan te gaan met de burger (2x) maar erkennen

ook de grote druk door het grote aantal stakeholders (1x). Er moet op een efficiënte manier

met de burger gecommuniceerd worden bijvoorbeeld door een e-loket (1x).

Regels moeten hiervoor eenduidig opgesteld worden om zo efficiënt en respectvol mogelijk

te kunnen functioneren. Ook is het belangrijk dat er een bewustwording komt bij de burger.

Het integraal watergebruik dient geïntegreerd te worden in de RO (1x). Een geïntegreerde

visie op alle niveaus is nodig (1x). Daarnaast moedigt telkens één respondent aan om niet

enkel te plannen maar ook te realiseren, om te zorgen voor een zinvolle herbestemming van

de ruimte, om het nemen van verantwoorde beslissingen, om fouten uit het verleden te

herstellen en om goede geopolitieke beslissingen te nemen.

4) Toekomstbeeld: Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050

Er is een grote eenheid in het wensbeeld voor Vlaanderen bij de verschillende

respondenten.


- Stad

De stad moet sterk geconcentreerd worden (vijf van de vijftien respondenten) en voorzien

worden van voldoende open ruimte om de leefbaarheid te verhogen (4x). Die vrije ruimte

dient multifunctioneel te zijn en efficiënt gebruikt te worden (3x). Daarnaast dienen steden

opgewaardeerd te worden tot stijlvolle centra (2x). In de steden moet een kwalitatief,

duurzaam en zuinig woonaanbod ontstaan (1x). Er moet een evenwicht gevonden worden

tussen scheiding en concentratie van verschillende functies (1x).

- Open ruimte

Buiten de stad moeten er grote open ruimtes komen (7x). Deze moeten meer

aaneengesloten (1x) worden dan vandaag en mogen niet doorkruist worden door spoor- of

andere wegen (1x). De open ruimte moet ook een buffer vormen tegen wateroverlast (1x).

- Bedrijvigheid

Eén van de respondenten ziet Vlaanderen graag uitgroeien tot een transnationale

megalopolis met een sterke economische positie. Het aandeel van landbouwgrond dient af

te nemen (2x). Anderszijds moet er wel over gewaakt worden dat deze ruimte flexibel terug

inzetbaar kan worden voor voedselproductie als dat nodig blijkt in de toekomst (1x). Er moet

een slimme wisselwerking tussen stad en platteland ontstaan (1x).

Ook de bedrijventerreinen dienen compact te zijn (1x). De invulling van de ruimte voor

bedrijvigheid moet afhangen van de lokale noden (1x).

12

- Mobiliteit

Er moet een efficiënte mobiliteit bestaan tussen steden (3x) dat daarnaast ook duurzaam is.

Twee van de respondenten strijden voor betere fiets en wandelwegen en één respondent

werpt het vervoer over water op als vervoersmiddel van de toekomst omdat het duurzaam

is en files zal verminderen. Geparkeerde auto’s moeten uit het straatbeeld geweerd worden.

Er moet gebruik gemaakt worden van duurzame energie, en dit niet enkel voor mobiliteit

maar voor alle aspecten van het leven.

- Ruimtelijk beleid

Eén respondent suggereert dat de natuurlijke structuur en infrastructuur als uitgangspunt

moet genomen worden van de planning.

Ook wordt aangehaald dat het beleid zuiniger moet worden.

Steeds weer moet het maatschappelijk belang centraal staan en particuliere belangen

mogen een beslissing niet beïnvloeden.


In wat volgt komt de visie aan bod die gegeven is op verschillende aspecten van de

ruimtelijke ordening in het licht van 2050.


- Ruimtelijke kwaliteit

De ruimtelijke kwaliteit is uiterst belangrijk, het werkt immers door in alle aspecten van de

maatschappij (1x). Dit verhoogt de waardering van de ruimte en de leefbaarheid (6x). De

ruimtelijke kwaliteit wordt door verschillende respondenten anders gedefiniëerd. Ze is hoog

als een ruimte aangenaam is voor alle functies (1x), als het ruimtegebruik logisch aanvoelt

(1x), als er een aanvaardbare en leefbare integratie van mens en ruimte plaatsvindt (1x), bij

verwevenheid van functies en evenwichtigheid, als verspreide bebouwing zo veel mogelijk

vermeden wordt (1x) of als de eigenschappen van gebieden matchen met hun functie (1x).

Eén respondent merkt op dat er aan ruimtelijke kwaliteit te laat en te ondoortastend is

gewerkt.

- Functies ruimtelijk scheiden

Tien van de vijftien respondenten vindt het ruimtelijk scheiden van functies geen goed idee.

Wel geven ze aan dat het soms nodig is om hinder te voorkomen. Een nadeel van functies

ruimtelijk te scheiden is dat er meer nood zal ontstaan aan mobiliteit (1x).

Toch zijn er ook vier respondenten die positief staan tegenover het ruimtelijk scheiden van

functies. De redenen die ze daarvoor aangeven zijn divers: het voorkomen van conflicten

(1x), het is nodig voor betekenisgeving (1x) en het is een manier om elke functie te

optimaliseren (1x).

- Functies ruimtelijk verweven

Alle respondenten (14x) die geantwoord hebben op deze vraag vinden het verweven van

verschillende functies een goed idee. Ze geven daarvoor verscheidene redenen: het brengt

rust (1x), het vermindert de mobiliteit (1x), functies vormen een meerwaarde voor elkaar

(1x), het zorgt voor een efficiënt ruimtegebruik (1x) en het creëert mogelijkheden (1x).

Toch geven verschillende respondenten ook aan dat het succesvol verweven van functies

zijn grenzen heeft. Zo moet de ruimte voor alle gebruikers bruikbaar blijven (1x), de

13

draagkracht van een ruimte mag niet overschreden worden en sommige functies zijn

onverenigbaar en moeten dus gescheiden worden (2x). Daarnaast dient op strategische

plaatsen één functie geconcentreerd te worden, dit is bijvoorbeeld het geval bij havens. (1x)

- Stad

Acht van de vijftien respondenten zien de stad als een knooppunt, een multifunctionele (3x)

ontmoetingsplaats voor verschillende mensen. Het wordt gezien als de woonplaats van de

toekomst (2x) en moet uitgebreid worden en leefbaar gehouden worden met voldoende

groene ruimtes (4x). De stad moet ook geconcentreerd zijn (3x).Daarnaast moet ze

uitnodigend (2x) zijn om verschillende redenen zoals toerisme en zelfbedruipend in energie

(1x).

- Platteland

Het platteland wordt door drie respondenten gedefinieerd als ten dienste van de stad. Het

wonen op het platteland moet afgeraden worden en de bewoning moet zoveel mogelijk

geclusterd worden (5x). Een functie die is weggelegd voor het platte land is open ruimte (5x).

Die open ruimte kan verschillende gebruiken hebben: recreatie (4x), natuur (3x), groene

energie (2x) en landbouw (4x). Landbouw zou volgens twee van de respondenten een groter

aandeel moeten krijgen omwille van het belang van de voedselproductie. Eén van de

respondenten suggereert de functie van het platteland te laten afhangen van de locatie.

Twee van de respondenten zien het platteland verdwijnen. Een andere respondent is van

mening dat het platteland hersteld zou moeten worden.

- Dorp

Het dorp is een geconcentreerde kern in het platteland (6x). Het dorp dient hoofdzakelijk om

te wonen met daarnaast basisvoorzieningen (2x). Het is belangrijk de bereikbaarheid ervan

te waarborgen.(2x). Twee van de respondenten zijn ervan overtuigd dat het dorp op lange

termijn zal verdwijnen (2x); een andere respondent zegt dan weer dat de capaciteit van

dorpen verhoogd moet worden.

Eén van de respondenten zegt dat deze samenlevingsvorm minder belangrijk is geworden

dan de stad (2x).

De bewoners worden gezien als de beheerders van de open ruimte (1x) en dienen geen

subsidies te ontvangen voor het bouwen van hun woning(1x).

Anderen benadrukken de voordelen van het platteland. Namelijk dat men er kan

herbronnen (1x), dat er groene energie geproduceerd wordt (1x) of dat de gemeenschappen

er veel hechter zijn dan in de stad (1x).

- Buurt of wijk

De buurt is een deel van een groter geheel (3x) en functioneert in wisselwerking met de stad

(1x), één van de respondenten noemt het een dorp in een stad. Het is onze directe

leefomgeving (2x).

Sociaal contact is heel belangrijk in de buurt (2x), dit contact kan een bron zijn voor

duurzame woningbouwprojecten. De ruimtelijke ordening moet ervoor zorgen dat er een

gezonde mix van mensen woont (1x). Er wordt nadruk gelegd op kwaliteit en leefbaarheid

(3x). Sommige vinden dat de buurt versterkt moet worden (2x), een andere respondent

vindt het dan weer niet belangrijk (1x).

14

- Woning

In een woning moet men op zoek gaan naar een evenwicht tussen voldoende comfort en

een lage impact (6x). Daarnaast is er in een woning ruimte voor een eigen inbreng, uiteraard

volgens de geldende regelgeving (3x). Een woning is een plaats waar men in alle privacy tot

rust kan komen (3x). Een woning dient volgens één van de respondenten

levensloopbestendig te zijn (1x) en moet in de toekomst kleiner worden dan op heden (1x).

Ook kunnen er meerdere generaties samenleven (1x).

- Onderweg

In functie van mobiliteit moet het STOP-principe centraal staan. Daarin wordt de nadruk

gelegd op het belang van openbaar vervoer (8x). Verplaatsen mogen we enkel nog doen als

het echt nodig is (6x), en vooral de auto moet ontmoedigd worden als vervoersmiddel. Door

ruimtelijke functies meer te concentreren (2x) en de verregaande impact van

telecommunicatie (1x) wordt mobiliteit minder belangrijk.

Als we ons dan toch verplaatsen moet dat zo comfortabel (2x), snel (1x) en duurzaam (3x)

mogelijk gebeuren. De open ruimte mag niet het slachtoffer worden van nog meer

mobiliteitsinfrastructuur (1x), het bestaande wegennet moet goed onderhouden worden

(1x) en het vervoer over water wordt aangevoerd als alternatief (1x).

6) Prioriteiten op lange en korte termijn

6.1) Strategische doelen op lange termijn


- Concentratie

Een belangrijk strategisch doel voor het ruimtelijk beleid van vandaag moet het

concentreren van verschillende ruimtelijke functies zijn (7x). Lintbebouwing moet

tegengegaan en eventueel afgebroken worden (1x). Het ruimtegebruik moet ook zuinig zijn

(3x), want ruimte is schaars.

- Mobiliteit

Mobiliteit moet zo veel mogelijk beheerst worden (8x), met het aanmoedigen van openbaar

vervoer als belangrijkste pijler. Het aantal verplaatsingen zou beperkt moeten worden (1x),

er moet een doordacht locatie- en parkeerbeleid gevoerd worden (1x), stationsomgevingen

moeten aangenamer worden (1x),

- Veranderingen

Er dient gestreefd te worden naar een klimaatneutrale maatschappij (7x).Er moet een

antwoord komen op de dreigende klimaatsverandering, met voldoende ruimte voor water

(6x).

Ook moet er rekening gehouden worden met toekomstige demografische ontwikkelingen

(1x).

Er moet ook voldoende ruimte voor voedselproductie gereserveerd blijven (1x).

Ook wijst een respondent erop dat het nodig zal zijn soberder te wonen in de toekomst (1x).

De burger moet hiervan en van andere ontwikkelingen bewustgemaakt worden (1x).

15

- Stad

De leefbaarheid in de stad moet gewaarborgd blijven (4x). Het imago van de stad moet

hersteld worden (1x) en men moet er groener wonen (1x).

- Open ruimte

De bestaande open ruimte dient beschermd te worden (4x). Ze moet goed bereikbaar (1x),

duurzaam recreatief (1x) en functioneel gedifferentieerd (1x) zijn.

- Bedrijvigheid

Er moet een duurzame economie ontstaan die veel groeikansen heeft (1x). De

bedrijventerreinen dienen beter georganiseerd te worden (1x) en er moeten groeikansen

blijven voor recreatieve functies op marktconforme plekken (1x). De economie mag bloeien,

maar dit mag niet ten koste gaan van de volksgezondheid (1x).

- Ruimtelijk beleid

De fouten uit het verleden moeten rechtgezet worden (1x). Er moet een meer kwaliteitsvolle

planning komen door het aanbod af te stemmen op de vraag (1x), het ruimtegebruik af te

stemmen op de natuurlijke structuur en infrastructuur (1x) en dit alles zo efficiënt mogelijk

wetgevend in te plannen (2x). Er moet gestreefd worden naar een gepaste prijs voor ruimte,

aangezien ruimte schaars is (1x). Daarnaast is het ook belangrijk meer in te zetten op

transnationaal beheer (2x).

6.2) Strategische acties op korte termijn


- Mobiliteit

Drie respondenten raden aan zo snel mogelijk te starten met het verbeteren en promoten

van openbaar vervoer (3x). Een andere legt de nadruk op het belang van de nabijheid van

het werk (1x). Dit alles omwille van de klimaats- en bereikbaarheidscrisis, vervoer moet in de

toekomst meer duurzaam zijn dan vandaag. Concreet wordt ook gevraagd naar een

opwaardering van de waterwegen (1x) en het promoten van de fiets (2x) als

vervoermiddelen.

- Wonen

Daarnaast is het belangrijk dat we in de toekomst nog meer aandacht besteden aan de

inplanting van woningen. Zo vragen drie respondenten zich af of kwaliteitsvol en betaalbaar

wonen in de toekomst nog wel mogelijk zal zijn. Om ruimtegebrek te voorkomen moet

verhuizen gemakkelijker gemaakt worden (1x) en moet leegstand of het pas laat bebouwen

van percelen ontmoedigd worden (1x). Daarnaast moet er rekening gehouden worden met

de gevolgen van de vergrijzing en de vraag die dit zal stellen aan de woningmarkt.

- Klimaat

Drie respondenten zijn van mening dat groene energie nog meer aangemoedigd zou moeten

worden. Daarnaast zijn er drie anderen die het concreet hebben over het creëren van ruimte

voor water. Ook moet men de watertoets meer in het achterhoofd houden bij het plannen

(1x).

16

- Stad

Vier respondenten vestigen de aandacht over het ontwikkelen en organiseren van de ruimte

in steden. Eén van hen raadt aan absoluut te gaan voor het creëren van lobbensteden.

De nadruk dient gelegd te worden op zuinig ruimtegebruik (4x), zonevreemde elementen

moeten streng geweerd worden (2x), inbreidingsprojecten moeten gestimuleerd worden

(1x), de stadsrand dient uitgebreid te worden (1x) en groene zones moeten beschermd

worden (1x).

- Multifunctionele gebieden

Drie respondenten leggen de nadruk op het delen van eenzelfde ruimte door verschillende

functies. Op deze manier kunnen nieuwe ruimtes voor recreatie gecreëerd worden (2x) en

ook bij het water kunnen multifunctionele bedrijventerreinen opgericht worden. Niet

aangepaste ruimtes, zoals verouderde industrie, dienen gesaneerd te worden (1x).

Naast multifunctioneel dienen deze ruimtes ook flexibel te zijn, om snel te kunnen inspelen

op een veranderlijke vraag (1x). Daarnaast maakt men zich ook zorgen over de

bereikbaarheid van recreatiedomeinen (1x). Dit probleem kan ook een oplossing vinden in

de multifunctionele ruimtes.

- Ruimtelijk beleid

Er zijn heel wat suggesties voor het ruimtelijk beleid. Zo suggereren twee respondenten om

een deel van de planning over te laten aan lokale overheden. Een andere respondent legt de

nadruk op het actualiseren van de bestaande plannen. Daarnaast moeten de procedures

vereenvoudigd worden om zo meer rechtszekerheid te garanderen aan de burger (2x). Het

beleid moet meer afgestemd worden op de noden van vandaag (1x). Zo wordt er concreet

gesuggereerd meer aandacht te hebben voor gezondheid in het beleid van de RO (2x). Ook

vindt één van de respondenten dat er te weinig rekening wordt gehouden met de

watertoets. Daarnaast moet de tijd genomen worden om het ruimere plaatje te evalueren

(1x) en is er nood aan een groter budget (1x) en een versterkte deskundigheid (1x).

Het ruimtelijk beleid moet eerlijk zijn naar de burgers toe (3x). Deze moeten gesensibiliseerd

en geïnformeerd worden (1x) en er moet een eerlijk debat gevoerd worden (1x),

bijvoorbeeld over Vlaanderen als logistieke draaischijf (1x). Ook de plannen moeten

eenvoudiger beschikbaar gesteld worden (1x).

17


Bij de respondenten was er een grote verscheidenheid aan interpretaties. Toch is getracht

een lijst te maken van de meest gekozen strategische regio’s.


Aantal keer gekozen Strategische regio’s

5

Kust

Verstedelijkt gebied

Open ruimte

4

Vlaamse Ruit

Poorten

Stedelijke rand rond Brussel

3 Hasselt- Genk of MHAL (Maastricht-Hasselt-Aken-Luik)

2

Antwerpen met haven

Platteland

Kempen

1

Gent met kanaalzone

Zeebrugge met haven en hinterland

Vlaamse Ardennen

Kortrijk-Lille

Westhoek

Brugge-Oostende

ENA

Daarnaast hebben een aantal respondenten in eerder algemene termen op deze vraag

geantwoord. Zo zijn er respondenten die aandacht vragen voor regio’s kwetsbaar voor

klimaatsveranderingen (1x), de publieke ruimte (1x), industrie (1x) en waterwegen (1x).

8) Ideeën

Respondenten formuleerden ook hun ideeën voor de Vlaamse Ruimte in 2050. Deze vindt u

hier opgelijst:

- Lokale voedselproductie vrijwaren.

- Ruimte is schaars en moet zijn ware prijs krijgen.

- Transport over de weg en in de lucht vermijden.

- herziening bevoegdheidsverdeling

- te lange behandelingstermijnen

- nadruk op rol van Vlaanderen in Europese ruimte

- verdichtingsbeleid voeren dat rekening houdt met krimpscenario

- doorwerking van planning tot op laagste niveau

- eenvoudiger en vlotter ruimtelijk planningsnistrumentarium

- afschaffen plancompensatie

- duidelijke visie in functie van leefkwaliteit (met oog voor sport, recreatie en vrije tijd)

- sterke visie in plaats van strakke afbakening

- herkenningspunten (betekenis plaatsen) en verdichting

- streven naar verweving, uitzonderlijk scheiden

- efficiënt gebruik van schaarse ruimte

- rekening houden met alle niveaus (van internationaal tot zeer lokaal)

- brede maatschappelijke steun vanuit de burger nodig

18

9) Bijlagen bij conclusies overheden

Bijlage IV.1 Profiel respondenten

Respondent Benaming Type overheid Oogpunt

1 District Deurne District Bestuurlijk

2 Gewestelijke Stedenbouwkundig Ambtenaar Vlaamse overheid Ambtelijk of administratief

3 Dept. LV afd. Duurzame Landbouwontwikkeling Limburg Vlaamse overheid Ambtelijk of administratief

4 Afdelingshoofd ruimtelijk en duurzaamheidsbeleid, gemeentelijk

stedenbouwkundig ambtenaar

Gemeente Ambtelijk of administratief

5 Bestuurslid Open VLD Veurne Politicus Bestuurlijk

6 Adjunct van de directeur Vlaamse overheid Bestuurlijk

7 Waterwegen en Zeekanaal NV Vlaamse overheid Ambtelijk of administratief

8 Provincie Limburg Provincie Ambtelijk of administratief (directie ruimte en directie mens)

9 Departement Landbouw en Visserij Vlaamse overheid Bestuurlijk

10 Toerisme Vlaanderen Vlaamse overheid Ambtelijk of administratief

11 Interprovinciaal Sportdienstenoverleg Provincie Ambtelijk of administratief

12 Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, team milieugezondheidszorg Vlaamse overheid Bestuurlijk

13 Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Provincie Bestuurlijk én administratief

14 Gemeente Evergem – dienst prom-patrimonium Gemeente Ambtelijk of administratief

15 Consulent Vergunnen Vlaamse overheid Ambtelijk of administratief

19

Bijlage IV.2 Verwachtingen over de overheid

Respondent Verwachtingen

1 - Overkoepelende visie (zowel in tijd als in ruimte)

- Maatschappelijk belang boven particulier belang

- Verbetering leefwereld

2 - blijvende aandacht voor vaste waarden (open ruimte en recht op volwaardige woning)

- Maatschappelijk belang boven particulier belang

3 - behoud open ruimte

- duurzame voedselvoorziening

4 - geconcentreerde stedelijke ontwikkeling

- duurzame bereikbaarheid

5 - bereikbaarheid

- geconcentreerde stedelijke ontwikkeling

6 - duurzaam, ethisch en hedendaags beheer

- respect voor verschillende stakeholders

- spaarzaamheid met regels, mensen en middelen

7 - informatie naar andere overheden en burgers

- visie concreet maken

8 - Efficiënt, zuinig en duurzaam beleid

- Synergie tussen verschillende functies

- Blijvende aandacht voor vaste waarden (tegen versnippering, ruimte voor water)

- Overkoepelende visie

9 - overkoepelende visie

- uniformiteit en rechtszekerheid (vermijden conflicten)

10 - Overkoepelende visie

- Hedendaags

- Faciliterend, niet beperkend

11 - alle sectoren stem geven

- Daadkrachtig (beslissingen zonder 100 % draagkracht toch nemen)

12 - duidelijke scheiding verschillend ruimtegebruik


- afbouw individuele mobiliteit

13 - uitbouw en nastreven van visie

14 - synergie tussen verschillende functies

- behoud open ruimte


- garanderen van aanbod

15 - iedereen moet gehoord worden

- gezond verstand

20

Bijlage IV.3 5 belangrijkste uitdagingen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)

Respondent Uitdagingen

1 Visie op alle niveaus Maatschappelijk belang

primeert

Verantwoorde beslissingen

nemen

Auto’s uit het straatbeeld Fiets binnen straal van 5 km

2 Klimaatverandering Zinvolle herbestemming ruimte Duurzame bereikbaarheid / /

3 Geen oneigenlijk gebruik

landbouwgrond

Vrijwaren bodemvruchtbaarheid Duurzame voedselproductie watervoorziening Fouten verleden herstellen

4 Geconcentreerde steden +

duurzame bereikbaarheid

Aanpassen aan hedendaagse

ontwikkelingen

Debat aangaan over compact

wonen, werken en ontspannen

Debat aangaan over open

ruimte voor voedsel, water en

natuur

Niet enkel plannen maar ook

realiseren

5 Geconcentreerde steden Meer groen in stad Ontwikkelen provinciesteden Afremmen groei gemeenten clusteren winkelcomplexen

6 Zuinig ruimtegebruik Aanpassen aan hedendaagse

ontwikkelingen

Administratieve efficiëntie Respectvolle maar consequente

toepassing

Kwalitatief (maar zuinig)

ruimtegebruik

7 Ruimte voor water Duurzame mobiliteit Kwalitatief ruimtegebruik in

steden

Integreren integraal waterbeleid

in RO

Eenduidig en toegankelijk e-

loket van RO voor publiek

8 klimaatsverandering Inspelen op demografische

veranderingen

Duurzaam wonen voor iedereen Kwalitatief wonen in de stad Inspraak in vorming publieke

ruimte

9 Lokale voedselvoorziening

verzekeren

Efficiënt en zuinig ruimtegebruik Stimuleren multifunctioneel

ruimtegebruik


ontwikkelingen

Geconcentreerde, kwalitatieve

steden

10 Behouden groene en blauwe

open ruimte

Duurzame bereikbaarheid Voldoende maar gecontroleerde

ruimte aan economie

Kwalitatief ruimtegebruik

(belevingseconomie, recreatie)

Druk door groot aantal

stakeholders in debat over RO

11 Klimaatsverandering en

demografische ontwikkelingen


ontwikkelingen

Sport als oplossing voor sociale

en ruimtelijke problemen

Verweven van verschillende

functies (ontspanning met bv.

natuur)

Infrastructurele dreiging van een

aantal sporten in Vlaanderen

opheffen

12 Bescherming tegen

gezondheidsschadelijke

milieufactoren

/ / / /

13 klimaatsverandering Demografische veranderingen verarming Geopolitieke beslissingen Duurzaam energiegebruik

14 Kwalitatieve woonomgeving Stimuleren multifunctioneel

ruimtegebruik

Behouden open ruimte Duurzame bedrijvigheid

(bedrijven en landbouw)

Duurzame mobiliteit

15 Behouden open ruimte Ruimte voor water Geconcentreerde, kwalitatieve

steden

Leefbare woonomgeving Participatie en bewustwording

van de burger

21

Bijlage IV.4 Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050


1 - minder landbouwgrond

- meer open ruimte

- kwaliteitsvolle fietspaden

- geen geparkeerde auto’s op straat

- opgewaardeerde, stijlvolle steden

2 - geconcentreerde steden

- open ruimte

3 - maximale oppervlakte opnieuw inschakelbaar voor voedselproductie

4 - geconcentreerde steden

- efficiënte mobiliteit

- multifunctionele open ruimte

5 - meer open ruimte

- meer groen in stad

- geconcentreerde steden

6 - als basis de natuurlijke structuur en infrastructuur

- efficiënt en ecologisch verantwoorde mobiliteit

- concentratie verschillende functies

7 - Bescherming tegen wateroverlast (Sigmaplan)

- Groei van watergebonden transport (duurzamer en fileleed verzacht)

8 - Wisselwerking en uitwisseling tussen stad en platteland

- Harmonieuze omgeving in de stad

- Duurzame energie

9 - leven centreren in de stad

- meer open ruimte voor verschillende functies

- ruimte voor ondernemen laten afhangen van lokale noden

- evenwicht tussen scheiding en verweving van functies

10 - grote mobiliteit tussen steden

- stijlvolle steden

- voldoende open ruimte voor recreatie in de stad

- buiten de stad grote aaneengesloten recreatieruimten

- aangename fiets en wandelwegen

11 - sterk verstedelijkt

- grote open ruimten tussen steden

- ook open ruimte in de stad � leefbaarheid

- multifunctionaliteit om voldoende ruimte voor recreatie te creëren

12 /

22

13 - groeiende transnationale megalopolis

- grote aaneengesloten open ruimten (zonder spoorwegen of autowegen erdoorheen)

- ook open ruimte in de stad � leefbaarheid

- streven naar sterke economische positie

14 - multifunctioneel ruimtegebruik in de steden

- compacte bedrijventerreinen

- kwalitatief, duurzaam, zuinig woonaanbod

15 - zuiniger beleid

- denken in het belang van maatschappij, geen particuliere beslissingen

23

Bijlage IV.5 Betekenis begrippen

Respondent Ruimtelijke

kwaliteit

Functies

scheiden

Functies

verweven

Stad Platteland Dorp Buurt /wijk woning onderweg

1 Te laat en

weinig

doortastend

Geen goed idee

want werkt te veel

mobiliteit in de

hand

Goed idee want

brengt rust.

Veel activiteit,

recreatie,

ontmoeting tussen

mensen

Verdwijnt stilaan Uit isolement

halen

Verfijning van

groter geheel

Rust Zo aangenaam

mogelijk maken

2 Belangrijk voor

beleving

Goed idee om

hinder te

voorkomen

Goed idee want

creëert

mogelijkheden.

Ontmoetingsplaats Noodzakelijk om

tot rust te komen

Nodig om te

herbronnen

Sociaal contact Rust Comfortabel en

snel

3 Verspreide

bebouwing

vermijden

Goed idee Goed idee maar

enkel als ruimte

voor alle functies

bruikbaar blijft.

Moet ontwikkeld

worden en

leefbaar gemaakt

worden

Geen goede plaats

om te wonen

Door bewoners

gefinancierd, geen

subsidies

Goede mix van

leeftijdsklassen

nodig

Moet kleiner

worden

Openbaar vervoer

is norm, privé

vervoer is

uitzondering

4 Als logisch

ruimtegebruik

Geen goed idee,

enkel verantwoord

als strikt

noodzakelijk

Goed idee, maar

toch moeten

bepaalde functies

uiteen gehouden

worden.

Meest duurzame

samenlevingsvorm,

moet

gecombineerd

worden met open

ruimte

Moet stad

ondersteunen,

meer belang

hechten aan

voedselproductie

Zal verdwijnen Versterken als

basis van

samenleving

Evenwicht:

comfort en

minimale impact

Verplaatsen enkel

als nodig en

openbaar vervoer

5 Belangrijk Geen goed idee,

verweven in stad

Goed idee,

toepassen in de

stad

Knooppunt

voorzieningen,

heel belangrijk

Lintbebouwing

vermijden

Uitbreiden van

capaciteit. Enkel

voor wonen en

basisvoorzieningen

Wonen Kwalitatief,

energiebewust,

eigen inbreng

Beperken door ook

meer functies naar

provinciesteden,

openbaar vervoer

in centrasteden

6 Aangename

ruimte voor alle

functies

Geen goed idee,

enkel als nodig

Goed idee want

vermindert

mobiliteit

Geconcentreerd,

knooppunt,

aangenaam

Natuur, landbouw,

recreatie

Minder belangrijk Niet belangrijk Wonen Beperken en zo

ecologisch

mogelijk maken

7 Werkt door in

alle aspecten

van leven

Geen goed idee,

enkel als hinderlijk

Goed idee voor

wonen, werken,

groen, recreatie en

water.

Multifunctioneel,

menselijke schaal,

groene en blauwe

open ruimtes

Open ruimte,

recreatie,

landbouw, groene

energie

Groene energie,

geconcentreerd,

bereikbaarheid

waarborgen

Kwaliteitsvolle

publieke ruimte

Energiezuinig en

ecologisch

Duurzaam en

openbaar vervoer,

vervoer over water

stimuleren

8 Waardering van

ruimte

Geen goed idee,

enkel waar nodig

Goed idee want

functies vormen

een meerwaarde

voor elkaar.

Knooppunt Geclusterde

bebouwing,

voedselproductie,

groene energie,

open ruimte,

recreatie

Hechte

leefgemeenschapp

en, kernen van

platteland

Hechte

gemeenschappen,

ideaal voor

duurzame

woningbouwprojec

ten

Levensloopbesten

dig,

meergeneratie,

energiezuinig,

privaat

Beperken,

duurzaam, door

telecommunicatie

minder van belang

9 Eigenschappen

gebied matchen

functie

Optimalisering van

één bepaalde

functie

In

overeenstemming

brengen van

verschillende

functies

Knooppunt Open ruimte,

woon- en

werkclusters,

landbouw en

natuur,

Geclusterd midden

in de open ruimte

Geheel, kwalitatief

wonen en leven

Huisvesting Beperken door

concentratie

woon/werk/winkel

, open ruimte mag

niet slachtoffer

worden

24

10 Hogere

belevings- en

gebruikswaarde

Steeds moeilijker

toepasbaar

Heel belangrijk

vandaag.

Belangrijk voor

toerisme en

recreatie

Open ruimte +

kleine dorpen

Geclusterde kern

op platteland

/ Tweede verblijf? /

11 Aanvaardbare

en leefbare

integratie van

mens in ruimte

Geen goed idee,

enkel waarnodig

Goed idee, als het

niet anders kan

scheiden

Woonplaats bij

uitstek,

multifunctioneel

Open ruimte, in

functie van stad,

vermindert

Geclusterde kern

op platteland

Directe

leefomgeving

Eigen inbreng in

woonst binnen

reglementering

Vooral openbaar

vervoer, fiets en

trage wegen

12 / / / / / / / / /

13 Leefbare

stedelijkheid,

thuisvoelen,

beleving

Goed idee want

nodig voor

betekenisgeving

Goed idee op

lagere schaal, op

strategische

plaatsen (bv.

havens) wel

scheiden.

Woonplaats,

geconcentreerd,

leefbaar houden

Openruimte ten

dienste van de

steden

Zal verdwijnen,

beheerders van de

groene ruimte

Direct

leefomgeving

Eigen inbreng in

woonst binnen

regelementering

STOP-principe

(voetgangers,

fietsers, openbaar

vervoer)

14 Verwevenheid

van functies en

evenwichtigheid

Geen goed idee,

enkel waar nodig

Goed idee als

draagkracht niet

overschreden

wordt

Uitnodigend,

multifunctioneel

Open ruimte,

functie afhankelijk

van locatie

(landbouw, natuur,

groen)

Functie is wonen +

basisvoorzieningen

Deel van groot

geheel,

wisselwerking met

stad

Evenwicht tussen

confort en

duurzaamheid

Goed

onderhouden

wegennet,

openbaar vervoer

op maat

15 Belangrijk voor

leefbaarheid

Goed idee om

conflicten te

voorkomen

Goed idee want

nood aan efficiënt

ruimtegebruik

Zelfbedruipend in

energie, compact,

kwalitatief

ingericht

Open ruimte moet

hersteld worden

concentratie Dorp binnen een

stad, kwaliteit en

leefbaarheid

Evenwicht tussen

comfort en

duurzaamheid

Openbaar vervoer,

auto ontmoedigen

25

Bijlage IV.6 Vijf belangrijkste strategische doelen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)

Respondent Belangrijkste strategische doelen op lange termijn

1 / / / / /

2 Leefbaarheid steden Kwaliteitsvolle open ruimte Ruimte voor water Mobiliteit /

3 Fouten uit verleden rechtzetten Concentreren functies Realistische prijs ruimtegebruik Energiezuinige bebouwing Soberder wonen

4 Energiezuinig wonen, werken en

vervoer

Optimaliseren gebruik schaarse

ruimte

Reductie verplaatsings-

behoeften

Aanpassing aan klimaats-

verandering

Bewustmaking bevolking

5 Concentreren functies Optimaliseren openbaar vervoer Kwalitatieve stations-

omgevingen

Imago steden herstellen Lintbebouwing tegengaan en ev.

afbreken

6 Aanbod afstemmen op vraag Zuinig ruimtegebruik Ruimtegebruik afstemmen op

natuurlijke (infra)structuur

Beperkte maar efficiënte

regelgeving

Ruimtelijke kwaliteit

7 Duurzame mobiliteit Aanpassing aan klimaats-

verandering

Concentreren functies Stimuleren openbaar vervoer Leefomgeving vergroenen

8 Klimaatneutraliteit Optimaliseren openbaar vervoer Aanpassen aan demografische

veranderingen

Controle stromen (energie, wa-

ter, afval, grondstoffen, verkeer

Beperkte maar efficiënte

regelgeving

9 Ruimte voor voedselproductie Efficiënt ruimtegebruik

wetgevend inplannen

Concentreren functies Zuinig ruimtegebruik Geconcentreerde functies

10 Bereikbaar en duurzaam

recreatief gebruik open ruimte

Doordacht locatiebeleid en

parkeerbeleid

Groeikansen geven aan recreatie

op marktconforme plekken

Kwaliteitsvol ruimtegebruik Concentreren functies

11 Oog voor mobiliteit,

leefkwaliteit en recreatie op alle

niveaus

Concentreren van functies Verbeteren transnationaal

beheer

Ruimte voor water Groene energieproductie

12 Verminderen ge-

zondheidsschadelijke

milieufactoren

/ / / /

13 Beschermen groene zones Ecologisch beheren van

mobiliteit en levenskwaliteit in

de stad

Transnationaal beheer Ruimte voor water Groene energieproductie

14 Leefbaarheid in steden Betere organisatie

bedrijventerreinen

Aanmoedigen gebruik openbaar

vervoer

Gedifferentieerd gebruik open

ruimte

Groeimogelijkheden voor be-

drijvigheid

15 Beheersing mobiliteit Aanpassing klimaatsverandering Leefbaarheid steden Duurzame economie /

26

Bijlage IV.7 Vijf belangrijkste acties op korte termijn (2020) om strategische doelen te bereiken

Respondent Belangrijke acties op korte termijn

1 / / / / /

2 Eerlijk beleid Consequent rekening houden

met watertoets

Meer mogelijkheden

alternatieve energie

/ /

3 Betaalbare woning voor

jongeren

Aangepaste woning voor

ouderen

Nabijheid van werk Leegstand en onbebouwde

percelen ontmoedigen

Verhuizen vergemakkelijken

4 Eerlijk debat aangaan met

burgers

decentraliseren beslissingen en

stimuleren beslissingen door

lagere overheden

Debat voeren over Vlaanderen

als logistieke draaischijf

Ruimer plaatje evalueren /

5 Budget voorzien Geen vergunning voor

ongewenste bebouwing

Stadsrand uitbreiden Inbreidingprojecten stimuleren Uitbreiding openbaar vervoer

6 Actualiseren RSV Rest structuurplannen

actualiseren

Ruimtelijke uitvoeringsplannen

opmaken

Administratieve efficiëntie Procedures integreren

7 Hoofdwaterwegennet beter

uitbouwen in beleidsplan

ruimtelijk Vlaanderen

Plannen eenvoudig beschikbaar

stellen

Duurzame mobiliteit Ruimte voor water creëren Multifunctionele

watergebonden

bedrijventerreinen

8 Decentraliseren van deel van

planning

Onderzoek naar aanpassingen

ivm klimaatsverandering

Woonomgevingen inkrimpen

maar kwaliteit behouden

Vraagstuk mobiliteit en klimaat Vraagstuk groene energie

9 Zonevreemde elementen weren Sanering van niet aangepaste

industriële sites

Opwaardering wijken +

beperking woningen in open

ruimte

Zuinig ruimteverbruik afdwingen /

10 Toegankelijke en duurzame

recreatie

Oplossingen voor parkeer-

problematiek rond recreatie-

attracties

Instrumenten om snel in te

spelen op recreatieve vraag

Opmaken van ruimtelijke

kwaliteitstoets

Flexibele en multifunctioneel

invulbare ruimtes

11 Multifunctionele locaties vinden

waar recreatie een plaats kan

krijgen

Beleid afstemmen op noden van

vandaag

Ruimte voor water voorzien Meer aandacht voor de fiets Groene energieproductie

12 Integratie gezondheid in

ruimtelijk beleid

Gezondheid betrekken bij RSV

en beleid RO

/ / /

13 Groene zones beschermen Ruimte voor water voorzien Promoten openbaar vervoer en

fiets

Verdere uitbouw

kwaliteitselementen

Beleid afstemmen op realiteit +

creatie lobbenstad

14 Stad- en dorpsvernieuwing Strategische projecten en keuzes Versterken deskundigheid RO Draagvlak creëren door sensibili-

sering en informatie

Rechtszekerheid

15 Vervoerswijzen van de toekomst

klaarstomen

Inspelen op maatschappelijke

tendensen: vergrijzing,

betaalbaar wonen

/ / /

27

Bijlage IV.8 Strategische regio’s waarmee Vlaamse overheid zich moet bezighouden

Respondent Belangrijkste strategische regio’s

1 / / / / /

2 Vlaamse ruit Regiosteden buiten Vlaamse ruit Kust Open Ruimte in de Kempen Vlaamse Ardennen

3 Kwaliteitsvolle mobiliteit Minder mobiliteit Maatschappelijk oogpunt Afromen particulieren meer-

waarde bij investeringen

Vermogensbelasting op

onroerend kapitaal (cfr. GB)

4 Poorten Open ruimte Krijtlijnen uitzetten en bewaken / /

5 Vlaamse ruit Kortrijk-Lille Westhoek Hasselt-Genk Brugge-Oostende

6 Economische poorten Vlaamse ruit Platteland Steden /

7 Steden Industrie Havengebieden Multifunctionele publieke

ruimte

Multifunctionele waterwegen

8 Stedelijke rand rond Brussel Mobiliteit Regio’s kwetsbaar voor klimaats-

verandering

MHAL ENA

9 Agrarisch gebied enkel voor

voedselproductie

Vlaamse Ruit Vlaamse rand rond Brussel / /

10 Kust Kempen Kunststeden Aaneengesloten grote groene

ruimte

/

11 Kust Open Ruimte Gebieden Verstedelijkte gebieden Lobben van Brussel /

12 / / / / /

13 Kust Lobben van Brussel opvullen

met stedelijke ontwikkelingen

Onderzoek naar verleggen

luchthaven (Zaventem)

/ /

14 Gent en Gentse kanaalzone Antwerpen en haven Antwerpen Brussel-Vlaams stedelijk gebied Zeehaven Zeebrugge en

hinterland

Hasselt-Genk

15 Haven van Antwerpen Kust Rand rond Brussel Antwerpen als grootstad met

rand

/

28

V Conclusies experts


Respondenten voor de expertenenquête hebben verschillende achtergronden. Vijftien van

de vierentwintig zijn professioneel met Ruimtelijke Ordening bezig. Daarnaast zijn er ook

vakbondsmensen en onderzoekers. Als laatste zijn ook een gepensioneerde en een lagere

schoolleerling opgenomen.


Voor de antwoorden per respondent: zie bijlage V.1

- Duurzaamheid

Zeven van de vierentwintig respondenten halen duurzaamheid als een belangrijk deel van

een goede ruimtelijke ordening. Het is nodig dat die duurzaamheid in het RSV geïntegreerd

wordt (1x), hierbij is het belangrijk dat rekening gehouden wordt met hedendaagse en

toekomstige ontwikkelingen (2x). Ten slotte stelt een respondent dat planning duurzamer

zou zijn wanneer het om een organische, natuurlijke ontwikkeling gaat.

- Open ruimte

Zes respondenten leggen de nadruk op de open ruimtes die ons resten. Het is belangrijk dat

deze voor iedereen bereikbaar zijn (niet enkel voor welgestelde mensen (1x)) en dat deze tot

diep in de stad reiken (1x). In de stad moet plaats gelaten worden voor een goed ingerichte

publieke ruimte met meer gemeenschappelijke voorzieningen dan vandaag (2x).

- Concentreren

Ruimte is schaars geworden in Vlaanderen. Daarom is het belangrijk verschillende functies

zo veel mogelijk te concentreren en steden meer dichtbevolkt maar toch kwaliteitsvol en

betaalbaar te maken (7x). Groepswoningbouw in plaats van lintbebouwing dient

bijvoorbeeld aangemoedigd te worden (1x). Er moet hierbij natuurlijk wel de nodige ruimte

voorzien worden voor de noodzakelijke infrastructuur (1x). Het is belangrijk functies te

bundelen in multifunctionele ruimtes (2x); zo kan bijkomende mobiliteitsinfrastructuur

bijvoorbeeld onder de grond komen (1x).

- Rekening houden met minderheidsstandpunten

Naast het plannen van de grote lijnen die voor iedereen belangrijk zijn, mogen ook functies

voor specifieke ruimtegebruikers niet vergeten worden. Het gaat onder andere om:

volksgezondheid (1x), cultuur (1x), plaats om te spelen (1x), identiteit (1x) en esthetiek (1x).

- Mobiliteit

Slechts weinig respondenten hebben mobiliteit expliciet vernoemd. Die respondenten die dit

wel hebben gedaan stellen dat er minder transport moet komen (1x). Andere respondenten

vragen aandacht voor het aspect verkeersveiligheid (2x).

29

- Ruimtelijk beleid

Voor het ruimtelijk beleid is het van belang consequentie, correctheid en duidelijkheid na te

streven in alle activiteiten (8x). De planning dient niet alleen op papier gezet maar ook

uitgevoerd te worden (1x) en het maatschappelijk belang moet boven individuele

verzuchtingen staan (1x). Er is nood aan een definitieve bepaling van het grondgebruik met

zekerheid op lange termijn (1x).

Hiervoor zijn competente mensen nodig met visie (1x) en ook de burger (2x) en het weten-

schappelijk onderzoek (1x) moeten betrokken worden in dit proces.



- Open ruimte

Eén op drie respondenten ziet het beschermen van open ruimten als een belangrijke

uitdaging. Twee van hen eisen absolute nultolerantie ten opzichte van ontbossing. Ook in de

stad moet de overblijvende open ruimte goed ingevuld worden (2x). Eén van de

respondenten stelt dat er een balans dient te worden gevonden tussen steeds groenere

steden en steeds grijzer buitengebied. Ook op het platteland moet er een kwalitatief

ruimtegebruik zijn en landbouw en landbouwbodems moeten duurzaam beheerd en

beschermd worden (3x).

- Mobiliteit

Zestien respondenten vernoemden mobiliteit expliciet als uitdaging. De ene zegt dat

economisch transport moet afnemen (1x) terwijl de andere van mening is dat privévervoer

moet afnemen (1x). Nog twee andere respondenten geven aan te denken dat het openbaar

vervoer moet herdacht worden. Twee doen de suggestie ondergrondse mogelijkheden te

verkennen, bijvoorbeeld voor openbaar vervoer (1x) of buisleidingen voor de mobiliteit van

goederen (1x). Er moet nagedacht worden over Vlaanderen als logistieke draaischijf (2x).

- Steden

Vijf respondenten benadrukken dat de stad aantrekkelijker gemaakt moet worden. De stad

is de schaal van de toekomst voor het ruimtelijk beleid (2x). Daarnaast is het belangrijk dat

de stad zelfvoorzienend is (1x), de impact van verstedelijking op de volksgezondheid moet

nauwlettend in het oog gehouden worden (1x).

- Concentratie

Ruimte is een schaars goed. Het is dus nodig de ruimte die er is zo efficiënt mogelijk te

gebruiken (7x). Eenzelfde gebied kan verschillende functies hebben en zo een ander gebied

sparen voor een ander doel (3x). Lintbebouwing moet zo veel mogelijk vermeden worden

(1x) en één respondent stelt dat ook de groei van dorpen afgeremd moet worden.

Om dit duurzaam te kunnen doen is het belangrijk om voor elke regio rekening te houden

met de draagkracht (1x).

Andere respondenten wijzen op spreiding van de bebouwing als een typisch Vlaams

landschap (4x) en willen het behoud van de eigenheid van elke regio aanmoedigen (1x).

Daarnaast moet ook het culturele erfgoed bewaard blijven (1x).

30

- Demografische veranderingen

Twaalf respondenten waarschuwen voor de aankomende demografische veranderingen.

Door vergrijzing en migratie zal er nood zijn aan andere en meer woningen. Dit

gecombineerd met de schaarse ruimte in Vlaanderen mondt uit in de nood aan meer

geconcentreerd en efficiënt wonen. Woningen zullen kleiner (1x) worden en er zal een

inbreiding van de wooncentra (1x) moeten gebeuren. Toch mag het recht op wonen niet

aangetast worden (1x) en mogen deze ontwikkelingen niet leiden tot exclusie van bepaalde

groepen in de samenleving (2x).

- Klimaatsveranderingen

Acht respondenten trekken de aandacht naar de klimaatsverandering. Eén van hen zegt dat

het belangrijk is de ecologische voetafdruk niet naar het buitenland te exporteren.

Milieukosten moeten in eigen land vereffend worden (1x). Daarnaast zijn er twee

respondenten die vragen naar de creatie van ruimte voor windenergie. Drie respondenten

vragen om een duidelijke aanpak van de energiecrisis. Twee van de respondenten dringen

aan op een goed waterbeleid.

- Economie

De economie moet vanuit het ruimtelijk beleid gesteund worden (3x). Er moet plaats

gemaakt worden voor industriële sites (1x). Industrie kan in meerdere lagen gebeuren (1x).

- Ruimtelijk beleid

Het ruimtelijk beleid moet efficiënter (3x). Eén van de respondenten geeft concreet aan dat

de vergunningsverlening efficiënter kan. Daarnaast moeten de burgers meer betrokken

worden bij het beleid (5x) en moet informatie gemakkelijker beschikbaar gesteld worden

(1x). Er is nood aan een duidelijke visie die flexibel in praktijk wordt omgezet (5x), deze moet

toekomstgericht, duurzaam en op lange termijn bedacht worden. Eén van de respondenten

denkt dat een meer internationale kijk op de zaak belangrijk is (1x).

4) Toekomstbeeld: Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050


Volgens één van de respondenten is 2050 een te verre horizon om wensbeelden op te

projecteren.

- Vlaanderen als regio in de wereld

Vlaanderen zal in 2050 een verstedelijkte netwerkstad zijn (1x) met een duidelijke plaats in

het Europese geheel (1x). Het is een plaats waar het aangenaam vertoeven is (1x) met veel

open ruimte zowel in als buiten de stad. Eén respondent stelt zelfs dat Vlaanderen de

Europese topregio in publieke ruimte zou kunnen worden.

- Stad

Acht respondenten hechten veel belang aan openbare open ruimte in de stad. Deze publieke

open ruimte moet groen zijn (4x) en voorgaan op de private open ruimte (1x).

De woningen moeten geconcentreerd zijn in de stad (7x). Ze moeten compact, betaalbaar,

efficiënt en kwaliteitsvol zijn. De overheid moet streven naar het plaatsen van passieve-,

31

meergezins- en zorgwoningen (1x). Niet alleen grote steden maar ook de suburbane

gebieden dienen te beschikken over een goed volwaardig stedelijk apparaat (1x).

Daarnaast moet de stad zelf voorzien in haar energie- en voedselproductie (2x). Iedereen

moet de mogelijkheid hebben een eigendom te kopen (1x). Het is belangrijk dat de stad

duidelijke grenzen heeft (3x) en de combinatie van functies gebeurt zonder chaos te creëren

(1x).

- Open ruimte

De open ruimte krijgt van verschillende respondenten een andere invulling. Vijf

respondenten zien de open ruimte als een onmisbaar stukje groen, twee respondenten

vinden het belangrijk dat het voor recreatie gebruikt wordt en twee respondenten zien in de

open ruimte de energieproductie van 2050. Hierbij moet steeds in het achterhoofd

gehouden worden dat de open ruimte niet chaotisch mag worden met een wirwar aan

verschillende functies (1x).

De natuurlijke processen dienen hersteld en benut te worden (1x) en er moet meer

aandacht gaan naar landschapsintegratie (2x). Er is een slim waterbeleid nodig dat sommige

problemen van de subsidiariteit overstijgt (1x).

- Mobiliteit

Drie respondenten leggen de nadruk op slimme en efficiënte mobiliteitsinfrastructuur. Er is

nood aan een wijziging in de modal split (2x). Met voorrang voor een goed werkend

openbaar vervoer op andere vervoersmiddelen.

- Klimaatsverandering

Zes respondenten dromen van een Vlaanderen dat klimaatsneutraal is. Het cradle to cradle-

principe moet toegepast worden (1x). Sommige zijn van mening dat ruimte voorzien moet

worden buiten de stad voor ecologisch verantwoorde energieproductie (2x), anderen zien

die energieproductie liever geïntegreerd in de stad (1x). Het Vlaanderen van 2050 moet ook

een Vlaanderen zijn zonder kernenergie (1x). Om de welvaart voor de toekomst te

garanderen zullen ook de burgers keuzes moeten maken om de impact op onze planeet te

verminderen (1x).

- Ruimtelijk beleid

Het beleid moet getuigen van een professionele aanpak (1x) en uitgaan van de principes van

het RSV 1 (1x).

Er moeten duidelijke grenzen worden getrokken in het beleid (3x) en het beleid moet de

daadkracht hebben projecten die niet in de visie passen te weigeren (1x). Volgens één

respondent is er nood aan een totaal en alles overkoepelend beleid. Volgens een andere

moet het beleid gebiedsgericht (1x) zijn en rekening houden met de eigenheid van elke

streek (1x). De fouten uit het verleden moeten worden rechtgezet (1x) en er moet een

flexibeler vergunningssysteem komen (1x).

Vijf respondenten leggen de nadruk op het belang van burgerparticipatie in het beleid.

Daarnaast moeten burgers ook gewezen worden op hun verantwoordelijkheid (1x). Er moet

ruimte zijn voor initiatief (1x) maar daarbij moet het maatschappelijk belang wel boven het

individueel belang staan (1x).

32




Twee respondenten vinden het een belangrijk begrip, twee vinden het een te ruim begrip

dat inhoudsloos dreigt te worden.

Zes van de vierentwintig respondenten definiëren ruimtelijke kwaliteit als het harmonieus

integreren van verschillende functies. Het is een langdurige (1x) zoektocht naar evenwicht

tussen de verschillende stakeholders (2x). Twee respondenten zien ruimtelijke kwaliteit als

het multifunctioneel gebruiken van de ruimte.

Het is belangrijk dat er geen landschappelijke verrommeling groeit (1x) en dat er aandacht is

voor zowel open ruimte als voor gezonde steden (1x). Ruimtelijke kwaliteit moet

maatschappelijk en ruimtelijk vernieuwend zijn (1x) en economische, sociale en ecologische

voordelen creëren (1x).

Bij het streven naar ruimtelijke kwaliteit wordt gezocht naar aandacht voor verschillende

aspecten van het leven zoals groen, erfgoed, esthetiek en leefbaarheid (1x). De ene denkt

dat het moet vertrekken vanuit de woonkwaliteit en –kwantiteit (1x), de andere vanuit het

schaalniveau van de wijken (1x).

Een andere respondent stelt dat ruimtelijke kwaliteit te maken heeft met de gemiddelde

afstand tot een goede openbare ruimte.

- Functies ruimtelijk scheiden

Veertien respondenten zijn van mening dat het ruimtelijk scheiden van functies wenselijk is

waar nodig maar clusteren de beste oplossing is waar mogelijk. Hierdoor moeten negatieve

effecten van de harde functies op de zachte functies vermeden worden. Deze respondenten

zijn het eens over het scheiden van industrie van de rest. Eén respondent zegt een aantal

kleine industriezones te verkiezen boven een te immense geclusterde industriezone.

Daarnaast stelt één respondent voor om ook de natuur te scheiden van andere functies,

twee andere stellen voor wonen te scheiden.

Volgens anderen zou het scheiden van functies onmogelijk zijn door de hedendaagse druk

op de ruimte (1x). Als functies gescheiden worden is het belangrijk een efficiënte

infrastructuur voor verplaatsingen te creëren en die mobiliteitsinfrastructuur moet dan weer

gescheiden worden van verblijfsactiviteiten.

- Functies ruimtelijk verweven

Achttien respondenten schatten het verweven van ruimtelijke functies positief in. Twee van

de respondenten wijzen erop dat clustering zelfs een meerwaarde kan opleveren. Over

welke functies juist verweven moeten worden bestaat geen eenduidigheid. De ene zegt

landbouw, natuur en recreatie, de andere zegt groen-blauwe netwerken, nog een andere

wonen, winkelen en school en een laatste zegt wonen, natuur, KMO, landbouw en industrie.

De ene is van mening dat het verweven van functies vanzelf gebeurt (1x) terwijl een andere

respondent zegt dat het een gebiedsgerichte sturing vraagt.

- Stad

Vijf respondenten definiëren de stad als de hedendaagse woonplaats bij uitstek, daarnaast

dient er plaats te zijn voor niet-hinderlijke werkplekken (3x), schoolgaande jeugd (2x) en

33

recreatie door cultuur (1x) of groene zones (3x). In de stad dienen mensen zich te

verplaatsen met de fiets, te voet of met het openbaar vervoer (1x).

Een stad is de motor van de kenniseconomie (3x) en is de bundeling van verschillende

functies (4x). De ene stelt dat de stad duidelijk afgescheiden is van het platteland (1x). Een

andere respondent zegt dat sprawl onvermijdelijk is en dat hierop geanticipeerd moet

worden door het ontwikkelen van een duurzame, groene stad.

- Platteland

Drie respondenten stellen dat platteland niet meer bestaat in Vlaanderen. Het platteland is

een open ruimte rondom de stedelijke kernen (4x). Het platteland heeft verschillende

functies zoals natuur (8x), recreatie (7x), landbouw (5x), landschap (4x), wonen en

energiewinning (1x). Sommigen strijden voor het vermijden van lintbebouwing (2x), terwijl

een andere respondent stelt dat wonen op het platteland noodzakelijk is voor plaatselijke

activiteiten en dat de bestaande situatie gerespecteerd moet worden.

Eén respondent stelt dat men niet uit het oog mag verliezen dat het platteland de

ecologische standaard is. Het moet gevrijwaard blijven van grote ontwikkelingen (1x). Een

andere respondent zou er in de toekomst graag nationale parken zien (1x). Nog een andere

respondent gelooft dat het platteland toe is aan herdefiniëring en de zoektocht naar nieuwe

mogelijkheden.

- Dorp

Zes respondenten omschrijven een dorp als een hechte, kleine gemeenschap met veel

sociale controle. Drie respondenten zijn van mening dat het dorp een waardevolle

samenlevingsvorm is die behouden dient te worden en inspirerend kan werken, ook voor

stad en suburbane gebieden (1x). Het dorp verzamelt enkele eigenschappen die op andere

plaatsen verloren zijn gegaan: het streekeigen karakter (1x), verkeersarm (1x), functioneel

fietsverkeer (1x) en aandacht voor beeldkwaliteit (1x).

Eén respondent vraagt uitdrukkelijk om het dorp leefbaar te houden. Zes respondenten

geloven dat het dorp aan een herdefiniëring toe is en dat zeker lintbebouwing in de

toekomst vermeden moet worden. Vijf respondenten zien het dorp als niets meer dan een

uitloper van de stad, een echt dorp bestaat volgens hen niet meer.

- Buurt / wijk

Negen van de respondenten zien de buurt of de wijk als een plaats waar aandacht is voor

sociale netwerken tussen mensen. Het is de thuis, de basis of de directe omgeving van

mensen (6x). Het is een plek om te genieten (2x), waar de basisvoorzieningen aanwezig zijn

(1x).

Het is de schaal bij uitstek om burgers te laten participeren (4x), het is de kleinste ruimtelijke

eenheid dus beheersbaar (4x). Drie respondenten geven aan dat het gelijkend is op een

dorp. Eén respondent stelt dat ook de wijk of de buurt, net als het dorp, heropwaardering

nodig heeft.

Er is aandacht voor diversiteit, solidariteit en duurzame ontwikkeling (3x). Eén van de

respondenten raadt aan op dit niveau wadi’s aan te leggen.

- Woning

Een woning is een ruimte waarin geleefd wordt en die gedeeld wordt met één of meer

families (5x). Het is de plaats waar men steeds met een goed gevoel naar terugkeert en een

34

gezin grootbrengt (3x). Het is belangrijk dat een woning een thuis is, een kwaliteitsvolle

ruimte die comfortabel is en privacy biedt (6x). Het huis moet betaalbaar en functioneel zijn

en mag niet langer gezien worden als een statussymbool (1x).

Een woning moet aangepast zijn aan de situatie waarin mensen leven. Ze moet zo compact

mogelijk zijn en in een dorp of stad gelegen zijn (3x). Eén van de respondenten dringt aan op

nieuwe concepten en mogelijkheden want zegt dat Vlaanderen achterloopt op de realiteit

van vandaag. Ook moet een woning duurzaam zijn, energiezuinig - hoewel er nu veel energie

verbruikt wordt (1x) - en klimaatsneutraal (5x). Eén van de respondenten raadt aan

afvalwater te scheiden.

Afgezien van al deze aspecten moeten mensen de vrijheid krijgen te wonen waar ze willen,

in de woning die ze willen (1x).

- Onderweg

Volgens vier respondenten zal mobiliteit in de toekomst belangrijk blijven (4x). Dit om de

economische ontwikkeling te stimuleren (1x), om de mogelijkheden voor volgende

generaties maximaal te openen (1x), als ontmoetingsruimte met de wereld (1x) en omdat

het noodzakelijk is voor de menselijke groei (1x).

Vijf respondenten stellen echter dat het onderweg-zijn geminimaliseerd moet worden. Als

het toch nodig is moet de verplaatsing zo kort (1x), aangenaam (2x), duurzaam (2x) en

energiezuinig (2x) mogelijk zijn. De vervoerswijzen die uitgebouwd en gepromoot dienen te

worden zijn het openbaar vervoer (6x), de fiets (2x), te voet (2x), sporen (1x) en varen (1x).

Volgens sommige respondenten moet gezorgd worden voor een voldoende capaciteit van de

wegeninfrastructuur (3x) terwijl een andere respondent het gebruik van de auto geboycot

willen zien (1x) en nog een andere firmawagens voor privaat gebruik wil blokkeren ten

voordele van het openbaar vervoer (1x). Er moeten minder verharde wegen komen en

lintbebouwing dient afgebouwd te worden (1x). Middellange afstanden zullen op termijn

wegvallen, dus moet er vooral gefocust worden op vervoer voor korte en lange afstanden

(1x).




- Open ruimte

Zes respondenten pleiten voor het behoud van de open ruimte die vandaag bestaat.

Daarnaast zijn er drie die de open ruimte graag uitgebreid zouden zien. De open ruimte is

belangrijk omwille van de ecosysteemdiensten die ze verzorgt (1x), het belang van open

ruimte in kwalitatieve landschappen (1x), ruimte die voorbehouden dient te worden voor

landbouw (2x) en platteland (1x) en de ruimte voor water (2x). De verweving van natuur in

steden moet uitgebouwd worden (1x).

De natuurlijke waterkringloop dient hersteld te worden (1x) en er is een eerlijke

communicatie nodig over het overstromingsgevaar in veel steden (1x).

De ene zegt dat we een versnippering van het landschap moeten tegengaan, de ander zegt

dat de versnippering een opportuniteit vormt. Lintbebouwing moet afgebroken worden (1x),

basisfuncties moeten geconcentreerd worden (1x).

35

- Mobiliteit

Twaalf respondenten geven mobiliteit aan als belangrijke uitdaging. Dat transport moet

gereduceerd worden (3x), één respondent suggereert dit te bereiken door meer

tewerkstelling nabij de woning. Mobiliteit moet ook duurzaam (3x), comfortabel (1x) en vlot

(1x) zijn maar betaalbaar voor iedereen (1x). Het dient herdacht te worden met meer

aandacht voor openbaar vervoer, fiets en voetgangers en met auto’s als een secundaire zorg

(2x). Bijkomende verhardingen (asfalt en beton) moeten vermeden worden (1x).

Volgens één respondent moet het aantal luchthavens gereduceerd worden en volgens een

andere moet vooral het spoorvervoer van zowel personen als goederen gestimuleerd

worden. Het mobiliteitssysteem moet geüpgraded worden, bijvoorbeeld met de invoering

van een light rail.

- Steden

Zes respondenten noemen de steden als belangrijk strategisch doel op lange termijn. Ze

moeten versterkt worden (1x), bijkomende verstedelijking moet gebeuren in de goede

richting (1x) en steden moeten aantrekkelijk gemaakt worden voor gezinnen en bedrijven

(2x). De nabijheid en dichtheid in steden moet verhoogd worden (1x) en het patrimonium

heeft opwaardering nodig (1x). Ook moeten steden zelfvoorzienend (1x), duurzaam (1x) en

energiezuinig (1x) zijn.

- Wonen

Vijf respondenten geven aan dat betaalbaar en kwaliteitsvol wonen ook in de toekomst

verzekerd moet worden, de groeiende bevolking heeft recht op een eigen woning. De

woonvraag moet goed gestuurd worden. Dit heeft voor verschillende respondenten een

verschillende betekenis. Zo zegt de ene dat wonen op het platteland gestimuleerd moet

worden (1x), de andere heeft het over wonen in de eigen streek (1x), nog een andere wil

wonen in de nabijheid van het werk (1x) en nog iemand anders wil een inbreiding van de

woonkernen. Zonevreemde woningen moeten weggewerkt worden (2x).

De leefkwaliteit moet centraal staan (1x) en er moet een soepele benadering bestaan ten

opzichte van wonen (1x). Daarnaast moeten woningen verbeterd en gerationaliseerd

worden (1x) en er moet nagedacht worden over andere woonvormen (1x).

- Verweving

Vier respondenten vragen expliciet om het verweven van verschillende functies. Efficiënt

ruimtegebruik moet steeds het doel zijn (2x).


Het ruimtelijk beleid moet zorgen voor voldoende veerkracht tegen de klimaatsverandering

(5x). De ecologische voetafdruk moet opnieuw realistisch worden (1x) en ecologische kosten

moeten doorgerekend worden aan de vervuiler (1x). Personen die het klimaat proberen te

sparen moeten hiervoor beloond worden (1x). De mens moet opnieuw gezien worden als

een deel van de natuur (1x).

- Maatschappelijke veranderingen

Daarnaast moet Vlaanderen durven experimenteren in functie van de maatschappelijke

veranderingen, dit is niet enkel de klimaatsverandering maar ook de toenemende diversiteit

in onze samenleving (1x).

36

- Economie

Zeven respondenten geven aan dat de Vlaamse ruimte aantrekkelijk moet blijven voor de

economie. Daarvoor moet een duidelijke visie ontwikkeld worden. Eén respondent doet de

suggestie de ruimte voor economie te begrenzen in oppervlakte en niet langer in hoogte.

Twee andere respondenten stellen dat Vlaanderen groei moet durven in vraag stellen.

- Ruimtelijk beleid

Er moet een duidelijke visie voor Vlaanderen uitgedacht worden (2x), die moet

fundamenteel anders zijn dan de visie vandaag (1x). Vlaanderen moet meer dan vandaag in

een internationaal plaatje worden gezien (2x).

Er moet een debat geopend worden over het verspillend ruimtegebruik waarin burgers ook

kunnen participeren en verantwoordelijkheid nemen (3x). Twee respondenten geven aan

dat nieuwe concepten moeten uitgedacht worden (1x) en hiervoor kunnen zoekcellen

opgericht worden (1x). Ook moet er ruime en grondige informatie aangeboden worden (2x).

Vlaanderen heeft nood aan een versterkt, actief grondbeleid (2x) met aandacht voor de

omgevingskwaliteit in het algemeen (1x) en op het platteland (1x) specifiek.

Het ruimtelijk beleid zou een geïntegreerd beleidsdomein moeten worden (1x) en er zou

samengewerkt moeten worden met andere beleidsniveaus (1x). Een andere respondent stelt

dat er een ondersteuning moet plaatsvinden van andere niveaus en dat het

subsidiariteitsbeginsel gehanteerd dient te worden in functie van de noodzaak (1x).

6.2) Strategische acties op korte termijn


- Economie

De economische visie moet geactualiseerd worden (1x). De ene zegt dat het belangrijk is om

economische actoren aan te trekken (2x) terwijl de andere de bedrijven wil sensibiliseren

(1x) of bedrijventerreinmanagement wil verplichten (1x).

- Mobiliteit

Er moet een hedendaagse visie op mobiliteit uitgewerkt worden (3x). Daarbij moet

wetenschappelijk studiewerk gebeuren in de zoektocht naar oplossingen voor het

mobiliteitsprobleem (1x).

Vijf respondenten pleiten voor investeringen in een spoornet. Daarbij moet zo veel mogelijk

ondergronds gebouwd worden, met luchtzuiveringssystemen voor de volksgezondheid (1x).

Vooral het woon-werkverkeer moet hierbij als uitgangspunt genomen worden (1x).

Privévervoer moet vervangen worden door openbaar vervoer (4x). Bij privévervoer moeten

de externe kosten doorgerekend worden aan de verbruiker (1x). Er moet daarbij ook een

beperking van 30 km/u worden ingevoerd in plaats van de huidige, 50, 70 en 90 km/u.

De mobiliteitsstromen moeten een voldoende capaciteit hebben (3x) en vooral de mobiliteit

rond Antwerpen (1x) en rond Brussel (1x) heeft dringend een oplossing nodig.

- Wonen

Woongebieden moeten zo veel mogelijk geconcentreerd zijn in de steden of bij stations (4x).

De woningen moeten aangepast zijn aan hun bewoners (1x) en er moeten voldoende sociale

woningen voorhanden zijn (2x). Er moet een reconversie gebeuren voor kwalitatief slechte

37

woningen (2x). Onbebouwd woongebied en woonuitbreidingsgebieden in afgelegen

gemeenten dienen geschrapt te worden (2x).

Er moet ingegrepen worden op de vastgoedmarkt om een eigen woning voor iedereen

mogelijk te houden (1x).

Het is de bedoeling kwaliteitsvolle, kindvriendelijke en samenhorige wijken te verkrijgen (1x)

en men moet kwantitatieve modellen ontwikkelen om verschillende woonlocatiescenario’s

te kunnen simuleren (1x).

- Steden

Een collectief stadsvernieuwingsbeleid dient opgestart te worden. Daarbij moet er meer

geïnvesteerd worden in de publieke ruimte (2x). Ook dorpskernen dienen opgewaardeerd

te worden (1x).

- Open ruimte

Drie respondenten zijn van mening dat er nieuwe open ruimte gecreëerd moet worden. Vijf

houden het bij het afbakenen en beschermen van de huidige open ruimte. De open ruimte

mag niet gefragmenteerd worden door lijninfrastructuren (1x) en de visuele en auditieve

kwaliteit in de open ruimte moet bewaard blijven (1x).

Daarnaast is er de suggestie om ecoducten en ecotunnels voor faunamigratie aan te leggen

(1x) en ruimte te maken voor overstromingsgebieden met een strikt bouwverbod (1x).


Vijf respondenten leggen de nadruk op de duurzaamheid van toekomstige projecten en

toekomstig beleid. Daarbij moeten er aanpassingen gebeuren om de klimaatsverandering op

te vangen (1x). Er worden ook enkele concrete voorstellen gedaan: het verplichten van

energieneutraal bouwen (1x), het verbieden van zware energieverspilling (1x) en het

verduurzamen van de financiering (1x) door het betalen voor ecosysteemdiensten en het

afschaffen van “perverse subsidies”.

- Ruimtelijk beleid

Er moet een duidelijke en ruime visie ontwikkeld worden (5x). Die moet consistent zijn op de

verschillende bestuursniveaus (1x) en moet vooruitziend zijn (2x).

De visie moet meetbare doelstellingen hebben (2x). Deze visie moet het algemeen belang

weerspiegelen en mag niet aangepast worden door lokale bestuurders (2x) of voor de voet

gelopen worden door huidige verworven rechten (1x) of zwakke gebieden (1x). Het beleid

moet het roer durven omgooien en knelpunten durven wegwerken (2x). Een andere

respondent zegt dan weer dat het bestaande geherwaardeerd moet worden (2x) en

leegstaande gebouwen en gemeenteverloederende locaties dienen gesaneerd te worden

(2x).

De visie kan tot stand komen op goed voorbereide kernvergaderingen met een werkgroep

van competente mensen uit diverse disciplines (2x). Zes respondenten raden aan burgers en

andere stakeholders zo veel mogelijk te laten participeren (1x) en de Vlaamse overheid zou

meer moeten overleggen met buurlanden voor een bredere visie (1x). Men moet zich vragen

durven stellen bij de planning (1x) en men zou experimentele proefopstellingen moeten

uitbouwen om zo meer kennis te vergaren (1x).

Twee respondenten raden aan fouten uit het verleden te corrigeren. Daarnaast is er ook een

vereenvoudiging nodig van de wetgeving (3x) en de fiscaliteit (3x). Zo moet bijvoorbeeld een

38

systeem ontwikkeld worden om de waarde van bouwrecht af te romen (1x). Ook het grond-

en pandenbeleid moeten in de toekomst gevoerd worden door de overheid (1x).

Anderen zeggen dan weer dat er enkel bijgestuurd mag worden als dat hoogstnoodzakelijk is

(3x).





- Open ruimte (9x)

- Antwerpen met haven (7x)

- Vlaamse ruit (7x)

- Poorten (6x)

- Brussel en Brusselse rand (6x)

- Kust (5x)

- As Antwerpen-Brussel (5x)

- Vlaanderen als één regio (4x)

- Gent (4x)

- Regio nationale luchthaven (3x)

- Steden (3x)

- Kortrijk-Lille-Roubaix (3x)

- Albertkanaal (3x)

- West-Vlaanderen (2x)

- MHAL-gebied (2x)

- Scheldevalei (2x)

- Grensoverschrijdende gebieden (2x)

- Regiokernen (2x)

- Limburg (2x)

- Leuven (1x)

- Landbouwgebied (1x)

- Kempen (1x)

- Denderland (1x)

- Hasselt (1x)

- Zeebrugge (1x)

- Glastuinbouwzones (1x)

39

8) Ideeën

Respondenten formuleerden ook hun ideeën voor de Vlaamse Ruimte in 2050, deze vindt u

hier opgelijst.

- durven keuzes maken (privé of openbaar vervoer?)

- Het ruimtelijk beleid moet het lokale overstijgen

- Informeer je wereldwijd over successen en falen

- exploitatievergunningen voor alle lijninfrastructuren nodig

- voor strategische regio’s: zie Vlaams bouwmeester

- vooruit denken: leren leven met veel minder grondstoffen

- durven veranderen

- gezond milieu voor bewoners

- gezonde en duurzame tewerkstelling in eigen streek

- plaatselijke economie, middenstand en landbouw moeten bevorderd worden

- burgers eerlijk informeren

- invoeren watertaxi’s voor Albertkanaal, Antwerpen en as Antwerpen-Brussel

- duurzame ontwikkeling!

- krijtlijnen en richtlijnen in plaats van plannen

- participatie burgers

- publiek leesboek met input om maatschappelijk debat te stofferen

- variatie in ruimte als cultureel erfgoed koesteren

- biodiversiteit optimaal door versnippering in natuurlijke corridors

- denken op lange termijn en niet in functie van één legislatuur

- wees voorbereid op steeds mondigere burgers

- concrete veranderingen binnen lange termijnperspectief nodig

- meer geïntegreerde initiatieven nodig

- planning en uitvoering meer koppelen

- omgaan met verandering, onzekerheid en complexiteit

- geen ad hoc beleid maar een beleid gebaseerd op kennisontwikkeling, moitoring,

management en evaluatie

- integratie RSV met andere beleidsplannen en acties

- meer erfpacht (overheid eigenaar)

- onteigeningen voor algemeen nut gemakkelijker maken

- efficiënter planbatenheffingen

40

9) Bijlagen bij conclusies experts

Bijlage V.1 Verwachtingen over de overheid


1 - Ruimtelijke condities creëren voor duurzame ontwikkeling

2 - coherentie en duidelijke keuzes

- op weg naar een duurzame, sociale en verantwoorde maatschappij

3 - Duurzaam beleid van natuur en natuurlijke hulpbronnen

- Versterken ruimtelijke kwaliteit leefomgeving

- Eerlijke verdeling schaarse ruimte

4 - beheren van groei in schaarse ruimte

- meervoudige functietoewijzing

5 - ruimte om te spelen

- goed ingerichte publieke ruimte

- veilige mobiliteit

6 - ruimte creëren voor noodzakelijke infrastructuur

- concentreren en denser maken van bebouwing

7 - duurzame recreatieve gebiedsontwikkeling

- ook aandacht voor identiteit, ecologie en esthetiek

8 - duurzame ontwikkelingsmogelijkheden creëren

- groenzones beschermen en uitbreiden

9 - faciliteren: vertalen van lokale wensen

- stimuleren van gewenste ontwikkelingen

- registreren: ontwikkelingen in gewenste banen leiden

10 - duurzaam beleid

- ruimtelijk en sociaal versterkend beleid voor steden

11 - rechtszekere ruimtelijke ordening

12 - ruimtelijke kwaliteit voor dichtbebouwd Vlaanderen

13 - sterke langetermijnvisie

- aandacht voor groene en blauwe netwerken

14 - Inplanten van functies in de ruimte

- Bescherming van open ruimte

- Op basis van overlegprocessen en wetenschappelijk onderzoek

15 - rekening houden met reeds dichtbevolkte Vlaanderen

- bijkomende verkeersinfrastructuur ondergronds

- open ruimte voor iedereen

- minder mobiliteit

- participatie maar ook verantwoordelijkheid voor burgers

41

16 - Duurzaamheid in techniek (duza & duwobo) in RUP’s inwerken

- Sbk verordeningen

- Open ruimte tot diep in de stad trekken

- Stimuleren decentrale netwerken

17 - bijsturing RSV

- minder planbureaus en meer natuurlijke, organische ontwikkeling

18 - proactief planningbeleid gericht op de toekomst

- regelen van grondmarkt via vergunningen en bestemmingen

19 - krijtlijnen uittekenen voor gebruik ruimte

- met oog voor volksgezondheid, cultuur en welzijn

20 - duidelijk beleid

- visie

- competentie

- rekening houden met hedendaagse en toekomstige noden

- openingen voor nieuwe projecten (bv. niet lintbebouwing maar groepswoningbouw)

21 - duidelijke en langetermijn bepaling van gebruik van gronden

22 /

23 - ruimtelijke kwaliteit

24 - duurzame samenleving en ontwikkeling mogelijk maken

- beperking van individuele rechten

- meer gemeenschappelijke voorzieningen creëren

- uitvoeren van de planning

42

Bijlage V.2 5 belangrijkste uitdagingen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)


1 Klimaatsverandering Mobiliteit Demografische veranderingen Administratieve efficiëntie Open ruimte behouden

2 Open ruimte behouden Meerlagen industrie Transport voor industrie

beperken

Betaalbaar en kwaliteitsvol

wonen

Steden aantrekkelijk houden

3 Bescherming en verduurzaming

lokale landbouw en bodems

Natuurlijke hydrologie herstellen Export ecologische voetafdruk

naar buitenland tegengaan

Balans steeds groenere steden

en grijzer buitengebied

Efficiënter transport en

infrastructuur

4 Ruimte als schaars goed

beheren

Grenswaarden draagkracht

determineren

Ruimtelijke kwaliteit voor zo

veel mogelijk vragen

Gebieden met meervoudige

functies

Lijninfrastructuren en

knooppunten als bindmiddel

5 Participatie burgers,

leefbaarheid voor iedereen

Zorg en voortzetting van

culturele erfgoed

Kwaliteit, niet kwantiteit Mobiliteit die niet verstikkend is Duidelijke keuzes maken rond

open ruimte

6 Stad terug aantrekkelijk maken Beperken van mobiliteitsvraag Ruimte vinden voor windenergie Geconcentreerd en

gecontroleerd wonen

Plaats voor bosbouw vinden

7 Verwevenheid van functies Behoud van open ruimte Ruimte vinden voor windenergie Landbouw en natuur Mmobiliteit

8 Zelfvoorzienende steden Efficiënt ruimtegebruik Rekening houden met

demografische veranderingen

Toegankelijke info rond

ruimtelijke ordening

Duurzaamheid toepasbaar

maken

9 Mobiliteit Economische ontwikkeling Woningbehoefte Groenstructuren Flexibiliteit en inspraak

10 Mobiliteit Woningkwaliteit Vergrijzing Diversiteit en migratie /

11 Vaste beleidslijn Duurzame regelgeving Duidelijke regelgeving Regelgeving afgestemd op regels

RO

Meer aandacht microniveau

12 Leefbare grootsteden Mobiliteit Verandering systeem

vergunningsverlening

Ruimtelijke kwaliteit op het

platteland

Participatie en uitvoeren van

projecten met draagvlak

13 Visie hard maken Durven de bestemming bij te

stellen

Goed waterbeleid Bos mag niet afnemen /

14 Demografische veranderingen Klimaatsverandering Energievoorziening Bereikbaarheid Sociale segregatie

15 Lintbebouwing mijden Nultolerantie t.o.v. ontbossing Demografische veranderingen

(migratie en wonen)

Privé-vervoer ontmoedigen ten

voordele van handelsvervoer

Ook milieukosten bij prijzen

rekenen

16 Ecologie en duurzaamheid Vooruitzien op maatschappelijke

trends + afremmen mobiliteit

Prioriteit leggen bij

duurzaamheid

Creëren van multifunctionele

gebieden

Herwaardering steden, herzien

van bestaande planning, open

ruimtes

17 Plannen flexibel uitvoeren Groei dorpen afremmen Deconcentratie als deel van

Vlaamse cultuur

Recht op wonen Recht op wonen

18 Demografische veranderingen Klimaatsveranderingen Energiecrisis Verstedelijking Vlaanderen Impact verstedelijking op

gezondheid en milieu

19 Klimaatsveranderingen Behoud van eigenheid van elke

regio

Optimaliseren mobiliteit Europese doelstellingen halen Zoeken naar positie Vlaanderen

in de wereld

20 Goede invulling open ruimten in

stad

Respecteren regionale schaal

(niet overal hoogbouw)

Goede verhouding bebouwing

en groen

Mobiliteit Openbaar vervoer herzien

43

21 Draagvlak creëren bij kiezen

bestemming

Draagvlak creëren bij grote

projecten

Definitief vastleggen van

bestemming en ruimtegebruik

/ /

22 Efficiënt maken mobiliteit +

onder de grond

Buisleidingen voor Vlaanderen

als logistieke draaischijf van

goederen

Ondergrondse mogelijkheden

verkennen

Aanmoedigen ontwikkelen

industriële sites

/

23 Klimaatverandering en

energiecrisis

Inclusie, demografische

veranderingen

Stedelijke regio’s als nieuwe

schaal

Strategische en vooruitziende

planning

Ontwikkelen van lange termijn

visie

24 Open ruimte behouden Aangepaste land- en tuinbouw Kleinere en meer aangepaste

woning

Inbreiding woon- en

industriegebieden

Stimuleren openbaar vervoer

44

Bijlage V.3 Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050

Respondent Wensbeeld

1 - aangenaam vertoeven in Vlaanderen

2 - ruimte om te leven

- energiezuinig en ecologisch neutraal

3 - verrommeling is gestopt en waar nodig opgeruimd

- natuurlijke processen herstelt en benut

4 - gebundelde deconcentratie beter afgebakend en hersteld

5 - verstedelijkte netwerkstad Vlaanderen

- recreatieve en ecologische open ruimte

- sterk openbaar vervoer

- voorrang voor openbaar vervoer

- geen kernenergie

- duurzame energie krijgt ruimte

- participatie burgers zorgt voor draagvlak

- overheden streven naar kwal. passieve woningen/meergezinswoningen/zorgwonen

6 - geconcentreerde woonkernen

- open ruimte buiten kernen deels benut voor industrie en hernieuwbare energie

- maatschappelijke boven individuele noden

7 - groen zowel op platteland als in stad

- meer aandacht voor omgevingskwaliteit en landschappelijke integratie

8 - synergie open ruimten en nieuwe woonvormen

- zelfvoorzienende steden (actieve energieontwikkeling en stedelijke landbouw)

- wijziging in modal split

- slimme mobiliteit

- Vlaanderen (België) op de Europese kaart

9 - ruimte voor initiatieven met nodige eisen

- helder kader voor verdere ontwikkelingen

- ruimte voor flexibiliteit en inspraak

10 - Feiburg in plaats van LA

11 - rechtzetting anomalieën uit het verleden

- verder toekomstgericht beleid

12 - stop verrommeling van de open ruimte

- garantie ruimtelijke kwaliteit

- combinatie van functies zonder chaos

- ruimte voor ondernemen maar met grenzen

- flexibel vergunningssysteem

- nee zeggen tegen ongewenste projecten

- gebiedsgericht en participatief beleid

45

13 - sterker geordend landschap

- aandacht voor leefkwaliteit

- biodiversiteit in de groenstructuren

- slim waterbeleid, zonder subsidiariteitsbeginsel

14 - efficiënte en compacte woningen

- meer belang publieke open ruimte dan private open ruimte

- steden en suburbane gebieden beschikken over volwaardig stedelijk apparaat

15 - verantwoordelijke burgers

- welvaart behouden door minder belangrijke dingen te laten vallen

16 - levende kernen en échte rustgebieden

- strikte grenzen aan stedelijke zones

17 - harmonisch samenleven voor iedereen

- garantie eigendomsrecht

- behoud eigen karakter

18 - 2050 is te veraf om een wensbeeld te formuleren

19 - klimaatneutraal

- groen

- lokale voedselproductie

- cradle to cradle principe

- Europese topregio in publieke ruimte

20 - professionele aanpak

- totale aanpak

- bewaakte evolutie van wonen, werken, verkeer, industrie en groen

21 - groen

- kwaliteitsvol en betaalbaar wonen

- bereikbaarheid

22 /

23 - zie principes RSV 1

24 - geconcentreerd maar kwaliteitsvol wonen

- ruime natuurlijke omgeving

46

Bijlage V.4 Betekenis begrippen


kwaliteit

Functies

ruimtelijk

scheiden

Functies

ruimtelijk

verweven

Stad Platteland Dorp Buurt/

wijk

Woning Onderweg

1 Optimaal gebruik

ruimte

Enkel als

noodzakelijk

Als synergie

mogelijk

Natuurlijke habitat

mens

Bestaat niet meer

in Vlaanderen

Gesloten

gemeenschap

Directe omgeving Thuis Minimaliseren,

anders kort en

aangenaam

2 Lang proces van

verbetering

Slechts in beperkte

gevallen

Als mogelijk Motor van

economie en

samenleving

Vrij van

grootschalige ont-

wikkelingen

Opvangen

maatschappelijke

tendensen zonder

grootstad te

worden

Verenigingsleven,

sociaal gebeuren

Kwaliteit, klimaats-

neutraal, energie-

voorzienend

Minimaliseren,

anders duurzaam

en energiezuinig

3 Evenwicht zoeken

tussen verschil-

lende stakeholders

en ecologie

Liever multifunc-

tioneel ruimte-

gebruik

Als mogelijk Afgescheiden van

platteland

Niet uit het oog

verliezen dat dit

de ecologische

standaard is

Buitengebied

moet leefbaar

gehouden worden

Potentieel voor

verbetering,

leefomgeving

Grote consumptie

natuurlijke

hulpbronnen,

belangrijk in stad

Kwaliteit, reizen

noodzakelijk voor

menselijke groei,

evenwicht

noodzaak en luxe

4 Integratie en

multifunc-

tionaliteit

Wel voor harde,

niet voor zachte

functies

Nodig door

schaarse ruimte

Grootste

bundeling

Open ruimte rond

nederzettingen

Enkel nog in

compacte,

verstedelijkte

vorm wenselijk

Kleinste

collectieve

eenheid

Unitaire, private

woongelegenheid,

ev. Gelegen in

woongebouw,

altijd in wijk, dorp

of stad

Sporen en varen

uitbreiden, andere

lijninfrastructuren

optimaliseren

5 Evenwicht door

participatie

burger- en stake-

holders

Om ademruimte

te verzekeren,

compatibele

functies verweven

Meerwaarde aan

schaarse ruimte

Grote en kleinere

steden als knopen

Bestaat niet meer

in Vlaanderen

/ Kleine ruimtelijke

entiteit

Woonentiteit Te voet

6 Ruimte voor alle

functies zonder

verstoring

Woningen

scheiden

Als mogelijk Woonplaats Landbouw,

energiewinning,

bos en natuur

Secundaire

woonplaats niet

uitbreiden

Basis Rustplaats voor

één of meer

families

Minimaliseren

7 Aandacht groen,

erfgoed, esthetiek

en leefbaarheid

Enkel voor

intensieve functies

(industrie en

wonen)

Voor landbouw,

natuur, recreatie

(incl. horeca)

Groener, vrijer,

aangenamer

Natuur, landbouw

en recreatie

Aandacht

beeldkwaliteit,

ruimte voor

functioneel fiets-

verkeer

Plek om te

genieten

Energiezuinig Fiets en openbaar

vervoer promoten

8 Genereren

economische,

sociale en

ecologische

voordelen

Enkel als

noodzakelijk

Als mogelijk Epicentrum

maatschappij

Herdefiniëring en

nieuwe

mogelijkheden

nodig

Herdefiniëring

nodig, na te

streven sfeer in

plaats van

ruimtelijk afgeba-

kend begrip

Essentiële

bouwsteen in

woonbeleid,

gelijkend op dorp

Vraagt nieuwe

concepten en

mogelijkheden,

Vlaanderen loopt

achter!

Vaag begrip

9 Belangrijk Enkel als nood-

zakelijk

Belangrijk door

schaarse ruimte

Economische

motor kennis-

economie

Natuur, landbouw

en recreatie

Lokale sociale

gemeenschappen

Sociale cohesie,

voorzieningen

toekomstbesten-

dig

Belangrijk Mobiliteit om

economische

ontwikkeling te

stimuleren

47

10 Ondefinieerbaar

begrip

Afhankelijk van

functies

Afhankelijk van

functies

Wonen, werken,

leven

Goed voor korte

vakantie

Verstikkende

sociale controle

Rust Privacy Minimaliseren

maar soms nodig

11 Belangrijk,

vertrekkend vanuit

woonkwaliteit en

-kwantiteit

Enkel in bepaalde

omstandigheden

Als mogelijk Verweving van

functies

Soepele verhou-

ding met zachte

functies (wonen,

natuur)

Vermijden verdere

lintbebouwing,

soepele

benadering van

wonen en andere

zachte functies

Diversiteit,

solidariteits-

gebonden

ruimtegebruik

Vrije keuze van

wonen

Openbaar vervoer

en voldoende

capaciteit andere

vervoersmiddelen

12 Integratie functies

en omgeving

Onrealistisch bij

hedendaagse druk

op ruimte

Cruciaal maar

moet

gebiedsgericht

gebeuren

Combinatie van

mogelijkheden

Natuur, landbouw,

landschap en

recreatie

Verstedelijkt Sociale cohesie,

vertrouwdheid

Duurzaam, zuinig,

comfortabel

Duurzaam,

comfortabel

transport is een

hele uitdaging!

13 Geen

landschappelijke

verrommeling

Harde functies en

natuur clusteren

Groene en blauwe

netwerken

Anticiperen op

onvermijdelijke

sprawl

Landschap, open

ruimte, ecologie,

fauna en flora

Streekeigen

karakter,

verkeersarm

Sociale cohesie,

ontmoetingsplaat-

sen, wadi’s

Passief, geschei-

den afvalwater

Openbaar vervoer,

boycot auto’s

14 Schaalniveau van

wijk, nadruk op

woonfunctie

Hinderlijke- en

verblijfsactivitei-

ten scheiden

Toename van

afstanden

vermijden

Agglomeratie van

verschillende

wijken

Dient beschermd

te worden i.f.v.

landschap, natuur,

recreatie en

landbouw

Deel van

suburbane

structuur, niet

meer van vandaag

Sociale cohesie,

lokale voorzie-

ningen

Functioneel, niet

als statussymbool,

zuinig, compact

Concentreren op

openbaar vervoer,

fiets en te voet

15 Open ruimte en

gezonde steden

Verkeer scheiden

van verblijfs-

activiteiten, beter

# kleine industrie-

zones dan te groot

Wonen, winkelen

en school opnieuw

verweven

Groene open ruim-

te, wonen,

werken, winkelen,

schoolgaan, te

voet, met de fiets,

met openbaar

vervoer

Kleine

woonkernen,

vermijden lintbe-

bouwing, grote

open ruimten

Bewaren zoals ze

vandaag zijn

Duurzame

ontwikkeling,

burgerparticipatie

Duurzame

ontwikkeling,

ruimte om te leven

Minder en minder

vervuilend

verkeer,

firmawagens niet

voor privaat ge-

bruik, dan

openbaar vervoer

16 Deel van

duurzaam

ruimtegebruik

Enkel voor zware

industrie

Als mogelijk Kritische massa,

combinatie van

functies,

kindvriendelijk

Natuur, recreatie,

vermijden van

lintbebouwing

Grenzen aan uit-

breiding, aandacht

potentieel van

kernen, lokale

voorzieningen

Sociaal kapitaal,

herwaardering

nodig, participatie

bewoners

Woongemeen-

schappen,

compact, buurt-

en wijkleven

Openheid en

transparantie,

minder verharde

wegen,

lintbebouwing

afbouwen

17 Ruimte benutten

in harmonie en

zonder conflict

Scheiden waar

nodig, integreren

waar mogelijk

Wonen, natuur,

landbouw,

industrie en KMO

verweven

Woongebied met

nood aan werken

ontspannings-

structuren

Landschap wonen

en werken

Verstedelijkt Thuis Nest van goed

gevoel, gezin

grootbrengen

Ontmoetingsruim-

te met

buitenwereld

18 Inhoudsloos Enkel als

noodzakelijk

Komt vanzelf 21ste

eeuw is eeuw

van de stad

Bestaat niet meer

in Vlaanderen

Herdefiniëring no-

dig, zinvol sociaal

economisch kader

Verliest traditione-

le betekenis, nog

steeds sociaal-

economisch zinvol

/ /

19 Goede openbare

ruimte binnen 5’

wandelafstand

Efficiënte

infrastructuur voor

verre

verplaatsingen

Efficiënte publieke

ruimte voor korte

verplaatsingen

Vlaamse Ruit Moeten nationale

parken worden

Onder de

kerktoren

Bouwsteen van

groter geheel, met

basisvoorzieningen

Private entiteit,

deel van wijk of

buurt

Wegvallen middel-

lange afstanden

48

20 Belangrijk Conflicten voorko-

men

Goede oplossing

voor samenleven

en –leving

Leefvriendelijke,

evenwichtige op-

lossingen

Bestaande

situaties moeten

gerespecteerd

worden

Eigenheid en

schaal behouden

Integratie van ver-

schillende

leefgroepen

Compact,

betaalbaar

Aanpassingen

dringend nodig!

21 / / / / / / / / Vlot, kwaliteitsvol

en betaalbaar

openbaar vervoer,

voldoende en

kwaliteitsvolle we-

geninfrastructuur

22 / / / / / / / / /

23 Maatschappelijk

en ruimtelijk

vernieuwend

/ / Motor van

ontwikkeling en

cultuur

Openheid en rust Leefgemeenschap Leefgemeenschap Ruimte waar

huisgezin

samenleeft

Beweging,

mobiliteit

24 Harmonisch inte-

greren van cultuur

en natuur

Vermijden

negatieve

beïnvloeding

Onderlinge bereik-

baarheid maximaal

houden

Wonen, culturele

activiteiten en niet

hinderlijke

werkplekken

Wonen noodzake-

lijk voor

plaatsgebonden

activiteiten

Verstedelijkt Deel van stad of

dorp met eigen

gezicht

Aangepast aan

situatie,

beschermde

verblijfsplaats

Maximale

mogelijkheden

volgende

generaties openen

49

Bijlage V.5 Vijf belangrijkste strategische doelen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)


1 Steden aantrekkelijk maken voor

gezinnen en bedrijven

Open ruimte voor

ecosysteemdiensten

Infrastructuur Verweving Veerkracht tegen

klimaatverandering

2 Ruimte voor economie

begrenzen in opp., niet in

hoogte

Natuurverweving uitbouwen Minder transport door lokale

economie

Betaalbaar wonen voor iedereen Actief grondbeheer

3 Biodiversiteit behouden Ecologische voetafdruk opnieuw

realistisch

Natuurlijke waterkringloop

herstellen

Ecologische kosten doorrekenen

aan vervuiler

Publieke goederen voor

iedereen

4 Ruimte uit marktwerking

houden

Ruimteregulering versterken Kwaliteitsvolle steden: nabijheid

en dichtheid

Meer ruimteconcepten

ontwikkelen

Duurzame mobiliteit realiseren

5 Patrimonium in netwerkstad

opwaarderen

Mobiliteit herdenken: openbaar

vervoer, fiets, te voet

Participatie operationaliseren Kwaliteitsvolle leefomgeving

voor iedereen

Nadenken over geen verdere

economische groei

6 Hernieuwbare energie Zonevreemde woningen

wegwerken

Inbreiding woonkernen Geen groei asfalt en beton Hoeveelheid luchthavens

reduceren

7 Visie voor leefbaar Vlaanderen Concentratie basisfuncties Aandacht omgevingskwaliteit Versnippering landschap

tegengaan

Bescherming landschap

8 Zelfvoorzienende steden Efficiënt ruimtegebruik Stimuleren experimenten i.f.v.

maatschappelijke veranderingen

Eenvoudige toegang tot

informatie

Zoekcellen vernieuwende

concepten

9 Mobiliteit Visie op economische

kerngebieden ontwikkelen

Samenwerken met andere

beleidsniveaus

Strategische opgaven definiëren

en ontwikkelen

Duurzaamheid

10 Steden versterken Beheersen mobiliteit Betaalbare woningen voor

iedereen

Ruimte voor water Afbouwen lintbebouwing

11 Soepelere benadering wonen Voldoende aanbod industriële

nederzettingen

Functies verweven Wonen op platteland stimuleren Optimaliseren mobiliteitsaanbod

12 Duurzame en comfortabele

mobiliteit

Ruimtelijke kwaliteit op

platteland

Duurzame grootsteden Werkbare participatie /

13 Groene netwerken Blauwe netwerken Vrijwaren open ruimte Kwalitatieve landschappen /

14 Woonvraag goed sturen Woon- en omgevingskwaliteit

steden

Werken in nabijheid van wonen Stimuleren spoorvervoer

(goederen en mensen)

Beschermen open ruimte

15 Minder en gezonder transport Einde lintbebouwing Betaalbare duurzaamheid Meer open ruimte Participatie en

verantwoordelijkheid burgers

16 Fundamenteel andere

gedachtegang voor RO

Groei in vraag stellen Leefkwaliteit centraal Debat openen over verspillend

ruimtegebruik

Mobiliteit herzien, auto’s niet

meer eerste zorg

17 Eigen woning voor groeiende

bevolking

Versnippering van landschap als

opportuniteit

Mens als deel van natuur Andere woonvormen Eerlijk communiceren over

ruimte voor water

18 Bijkomende verstedelijking in

goede richting

Upgrade van mobiliteitssysteem

(light rail)

Behoud en uitbouw van

natuureenheden

Behoud economische slagkracht Milieu en gezondheid

19 Duurzame ontwikkeling RO als geïntegreerd

beleidsdomein

Vlaanderen oriënteren op

bovenregionale context

Ondersteuning andere niveaus,

subsidiariteit i.f.v. noodzaak

Overstijgen Europese

milieudoelstellingen

50

20 Ruime en grondige info / / / /

21 Betaalbaar wonen in eigen

streek

Ruimte voor economische

ontwikkeling

Vergroening van Vlaanderen Vlotte mobiliteit Ruimte voor landbouw en

platteland

22 / / / / /

23 Energie- en ruimtezuinigheid Samenleven in diversiteit Verdichting en verweving Lokale sociaal-ruimtelijke

kwaliteit

Snelle veranderingen

24 Open ruimte behouden Woningen verbeteren en

rationaliseren

Industrie mogelijk maken Landbouw mogelijk maken Vlaanderen in breder

perspectief

51

Bijlage V.6 Vijf belangrijkste acties op korte termijn (2020) om strategische doelen te bereiken

Respondent Belangrijkste acties op korte termijn

1 Fouten uit verleden corrigeren Administratieve hervorming Fiscale hervorming / /

2 Grond- en pandenbeleid door

overheid

Voldoende sociale woningen Beleid voor havens en

aantrekken economische

actoren

Actieve grondverwerving voor

natuur

Bedrijventerreinmanagement

verplichten

3 Goede kennisbasis, opvullen

hiaten, goede kennis

toekomstige conflicten

Verduurzamen financiering: be-

talen voor ecosysteemdiensten

en afschaffen perverse subsidies

Realistische visie met meetbare

doelstellingen

Publieke participatie serieus

nemen

Consistente plannen op

gewestelijk, provinciaal en

gemeentelijk niveau

4 Versterkte operationele

randvoorwaarden vastleggen

voor IC-IR-cargospoornet

Fietsroutenetwerk op

stadsgewestelijk niveau

Groene, blauwe en open ruimte

vergroten en verbinden

Fragmentatie door

lijninfrastructuren wegwerken

Kwaliteitsvolle en samenhorige

wijken

5 Ingrijpen op vastgoedmarkt Verdere uitbouw openbaar

vervoer, 30 km/u i.p.v. 50, 70 en

90

Zware energieverspilling

verbieden

Publieke ruimte herorganiseren,

veilige omgeving voor

voetgangers en fietsers

Participatie stakeholders en

burgers

6 Beperking lokale beslissingen

die tegen strategische doelen

ingaan

Fouten uit verleden rechtzetten Echte noden onafhankelijk van

lokale bestuurders in kaart

brengen

Verworven rechten herzien in

functie van maatschappelijk

belang

Dynamisch beleid voor stabiel

klimaat dat knelpunten durft

wegwerken

7 RUP’s Sensibiliseren van bedrijven en

lokale overheden

Implementatie duurzaamheid-

principe

Herbevestiging en ankerplaatsen Mobiliteitsvisie uitwerken

8 / / / / /

9 Actuele visie op mobiliteit Actualiseren economische visie Structuurvisie ruim opstellen Definiëren Vlaamse opgaven Mogelijkheden duurzaamheid

verbreden

10 Bevriezen woonuitbreidings-

gebieden

Woninguitbreiding bij stations

(ook buiten stad)

Vertrammen van Vlaanderen Afbakenen open ruimte Opstarten collectief

stadvernieuwingsbeleid

11 Zwakke gebieden die initiatieven

in de weg staan geen voorrang

geven

Voldoende capaciteit

mobiliteitsstromen

Opwaardering dorpskernen Stimuleren van wonen in de stad Sociaal woonaanbod promoten

en stimuleren

12 Uitbouwen experimentele

proefopstellingen

Studiewerk naar oplossingen

mobiliteitsprobleem

Alternatief vergunningenbeleid Experimenteren met participatie /

13 Groenstructuren in groene

gewestplanbestemmingen

Overstromingsgebieden ruimte

geven en strikt bouwverbod

Open ruimte met ecoducten en

ecotunnels voor faunamigratie

Visuele en auditieve kwaliteit in

landschappen

/

14 Ontwikkelen kwantitatief model

inschatten

woonlocatiescenario’s

Schrappen onbebouwd woon-

gebied en

woonuitbreidingsgebieden in

afgelegen gemeenten

Investeren in woon- werk

spoorinfrastructuur

Reconversie voor clusters

kwalitatief slechte woningen

Ontwikkelen systeem waarde

van bouwrecht afromen

15 Ruimte voor bos laten Geen nieuwe

verkeersinfrastructuur behalve

gezond ondergronds

Openbaar vervoer i.p.v.

privévervoer, externe kosten

doorrekenen aan verbruiker

Eigen duurzame energie Vereenvoudigen wetgeving

52

16 Kindvriendelijkheid in alle

kernen

Duurzame projecten steunen Vragen stellen bij opmaak

planning

Burgers betrekken Herwaardering van het

bestaande

17 Het roer om durven gooien Halt aan macht van planbureaus Participatie burgers Organisch laten evolueren als

mogelijk

Enkel bijsturen als noodzakelijk

18 GEN netwerk uitbreiden

(lightrail)

Bijkomende grote Vlaamse

parken ontwikkelen

Aanpassen aan

klimaatsverandering

Strategische Vlaamse

bedrijventerreinen

Ruimtelijk-logistiek netwerk

19 Verhogen investeringen

publieke ruimte

Afbouwen behoefte individueel

gemotoriseerd vervoer

Verplichten energieneutraal

bouwen

Vrijwaren aaneengesloten open

ruimte

Mentaliteitswijziging voor

duurzaamheid

20 Goed voorbereide

kernvergaderingen met

werkgroep van competente

mensen uit diverse disciplines

/ / / /

21 Mobiliteit rond Antwerpen

verbeteren

Mobiliteit rond Brussel

verbeteren

Sanering brownfields en

gemeenteverloederende

locaties

Aanpakken van leegstand /

22 / / / / /

23 Geïntegreerd strategisch beleid Onderzoek en actie rond

bouwblokrenovatie in steden

Ontwikkeling toekomstvisie en

organiseren maatschappelijk

debat

Concentratie, geen spreiding Bescherming open ruimte

24 Zonevreemde activiteiten

beperken

Aangepaste woningen ter

beschikking stellen

Toezichten bij milieu- en

bouwvergunning

/ Overleg met buurlanden

53

Bijlage V.7 Strategische regio’s waarmee Vlaamse overheid zich moet bezighouden


1 Scheldevallei ABC-as Haven van Antwerpen / /

2 Vlaanderen als één regio West-Vlaanderen en Limburg

als aparte dynamiek

Vlaamse Ruit Meer interactie met Brussel en

Wallonië

Havengebieden

3 Grenzen: Brusselse rand,

Waalse en Nederlandse

grensoverschrijdende projecten

Intensieve en vergrijzende

landbouwgebieden

Grote steden Ruimte voor water Kust

4 Vlaamse Ruit Kust en Brugge Kempische as Kortrijk-Lille Open ruimte

5 Netwerkstad / / / /

6 West-Vlaams binnenland Denderland Albertkanaal Antwerpse haven Zaventem

7 Vlaamse Ruit Groene rand rond Brussel

beschermen

Scheldegebied Maasland Kust

8 / / / / /

9 Brussel Antwerpen Leuven Brugge-Gent Hasselt

10 Antwerpen-Brussel-Leuven Gent en omgeving Kust autosnelwegen Opletten voor congestie

11 Brusselse rand Vlaanderen als transitgebied Gent en omgeving Antwerpen Limburg

12 Vlaamse Ruit Open ruimte / / /

13 Kust Rand rond Brussel Vlaamse Ruit / /

14 Brusselse rand Antwerpen-Mechelen-Brussel Open ruimte mag niet

versnipperd worden

poorten /

15 Antwerpen met haven As Antwerpen-Brussel Albertkanaal Haven moeten transnationaal

samenwerken

Open ruimten

16 Vlaamse Ruit Regionale landschappen havens / /

17 Alle regio’s / / / /

18 Vlaamse Ruit Kortrijk-Lille-Roubaix MHAL-gebied / /

19 Vlaanderen is één regio steden Regiokernen Open ruimte Van volgend naar sturend beleid

20 Brussel Antwerpen Gent Kortrijk Kust + Brugge

21 Antwerpen Zaventem Zeebrugge As Antwerpen-Brussel Albertkanaal

22 / / / / /

23 poorten Steenweg- en riviersteden Open ruimte Openbaar vervoer Steun voor stedelijk- en

plattelandsbeleid

24 havens Zaventem steden Verkeersinfrastructuur Glastuinbouwzones

54

VI Conclusies verenigingen en organisaties


Voor tabel: zie bijlage VI.1

Dertig verenigingen en organisaties hebben deelgenomen aan de enquête. Elf daarvan zijn

verbonden aan natuurpunt vzw. Zowel de koepelorganisatie als tien lokale organisaties

vulden de enquête in. Ook zijn er zes organisaties die het behoud van open ruimte en bos als

doelstelling hebben.

Daarnaast deed de koepelorganisatie van de fietsersbond mee, samen met een lokale

afdeling van de bond uit Antwerpen. Twee organisaties ijveren voor de belangen van de

jeugd. Twee organisaties vragen de promotie van trage wegen, daarnaast was er een

vereniging die de recreatieve luchtvaart in de verf zet, een organisatie voor range- en

landrovers en een organisatie voor pitbiking. Ook vulden de gezinsbond, het algemeen

boerensyndicaat, een federatie voor transporteurs door middel van pijpleidingen en het vzw

leven in Vlaanderen en Europa de enquête in.

Zevenentwintig van de dertig verenigingen definiëren zichzelf als middenveld of

belangenvereniging en drie als hobby- of sportvereniging. Het ledenaantal varieert van 16

tot 290.000. Zes verenigingen tellen minder dan 250 leden, dertien verenigingen hebben een

ledental tussen 250 en 2.500 en acht hebben meer dan 2.500 leden. De profielen van de

verenigingen lopen zeer sterk uiteen. Een algemene conclusie trekken is dan ook moeilijk.

Tegenstellingen tussen de verenigingen zullen ook verder naar voren komen.

2) Ruimtegebruik van de respondenten

2.1) Ruimtegebruik

- inrichting van de ruimte voor vereniging of organisatie

Elf van de dertig respondenten hebben de ruimte voor hun vereniging of organisatie zelf

ingericht. Negen respondenten hebben de inrichting samen medegebruikers gedaan en

zeven met de overheid of een privépartner. Geen enkele vereniging of organisatie

functioneert in een ruimte die voor een ander doel werd ingericht. Daarnaast zijn er ook drie

respondenten die geen antwoord gaven op deze vraag.

- inrichting van de ruimte voor leden

De ruimte voor de leden werd in vijf organisaties door de organisatie ingericht, bij vijf andere

organisaties gebeurde dat door de organisatie samen met medegebruikers. De ruimte voor

leden werd bij 11 organisaties door de overheid of een privépartner ingericht, bij vier

organisaties werd die eigenlijk voor een ander doel ingericht. Vier respondenten weten het

niet.

- ruimte ingericht voor type activiteit

Achtien respondenten beschikken over een buitenruimte van meer dan vijf hectare zonder

gebouw voor hun activiteiten. Bij twee respondenten is die buitenruimte kleiner dan één

hectare.

55

De grond rondom een gebouw varieert ook in grootte. Zo zijn er drie respondenten die over

zo’n grond beschikken die meer dan vijf hectare groot is, drie waarvan de grond meer dan

2000 m² groot is en één waarvan de grond kleiner is dan 2000m².

Zeven organisaties beschikken over een geheel gebouw. De grootte daarvan varieert van

minder dan 100 m² (1x), over meer dan 100 m² (4x) tot meer dan 1500 m² (2x).

Tien organisaties beschikken over een deel van een gebouw. Vijf van hen beschikken over

één lokaal, vier over meer dan één lokaal en één over meer dan zes lokalen.

- ruimte niet specifiek ingericht voor type activiteit

Naast ruimten specifiek ingericht voor de activiteiten van de vereniging of organisatie,

gebruiken verenigingen en organisaties ook ruimten die niet specifiek ingericht zijn voor hun

activiteiten. Deze ruimten zijn: een buitenruimte zonder gebouw (13x), een grond zonder

gebouw (5x), een deel van een gebouw (4x) een geheel gebouw (1x), paden (12x), een straat

(5x), een buurt (6x), een stad (5x) of het platteland (16x). Ook zijn er vier organisaties die

aangeven geen gebruik te maken van ruimten die niet specifiek zijn ingericht voor hun

activiteiten.

Vijf respondenten gaven aan ruimten te gebruiken die niet waren opgenomen in de lijst. Dit

waren de brede kust (1x), het luchtruim (1x), de Kalkense Meersen (1x), natuurreservaten

(1x), natuurgebieden (1x), bron en valleigebieden (1x), weiden (1x), bossen (1x) en openbare

vergaderzalen (1x).

- evolutie ruimtegebruik op lange termijn

Zestien respondenten verwachten dat hun ruimtegebruik op lange termijn zal toenemen.

Daarnaast zijn er acht die verwachten dat het ruimtegebruik zal gelijk blijven en vier die

verwachten dat het zal afnemen.

2.2) Belangrijke elementen voor het ruimtegebruik

Voor de antwoorden per respondent: zie bijlage VI.2

- Natuurbehoud

Vier respondenten stellen dat het behoud van de biodiversiteit heel belangrijk is voor de

ruimte die zij gebruiken. Ook het behoud van de natuur als geheel wordt belangrijk geacht

(4x). Een oppervlakte van 250m² bos per Vlaming zou ideaal zijn volgens één van de

respondenten.

- Klimaatverandering

Er is ook nood aan aangepaste ruimte voor klimaat en adaptatie (o.a. erosie en

waterbuffering) (3x). Er wordt verder gesproken over het beschermen van zuiver water (1x),

zuivere lucht (2x), zuivere bodems (2x) en oog voor reliëf (1x)

- Toegankelijkheid en recreatief medegebruik

Daarnaast moeten natuurgebieden en bossen toegankelijker gemaakt worden voor het

brede publiek (3x). Er moet een maximale variatie aan onverharde wegen worden gecreëerd

waarvan iedereen gebruik kan maken (1x). Een andere respondent legt de nadruk op veilig

fietsers- en voetgangersverkeer.

Twee respondenten drukken op de bruikbaarheid van de ruimte voor recreatie. Vijf

respondenten halen concreet aan dat de ruimte ingericht dient te zijn om te wandelen.

56

- Ruimte gebruikt door de vereniging

Vier respondenten hebben het over het gebruik van een ruimte in een gebouw. Deze moet

verwarmd zijn (1x), er moet een opbergruimte beschikbaar zijn (1x), het moet goed

bereikbaar zijn met het openbaar vervoer (1x), een binnentuin geldt als een pluspunt (1x), er

moet voldoende natuurlijke lichtinval zijn (1x), het verkeer mag niet te druk en te vervuilend

zijn (1x) en er moet de mogelijkheid zijn demonstraties te geven (1x).

- Concrete suggesties

Zes respondenten doen concrete suggesties die in de lijn van de missie van hun vereniging of

organisatie liggen.

Eén van hen spreekt over het kwalitatief ruimtegebruik voor en door jongeren. Er is een

kwalitiatieve inplanting nodig van recreatieruimte met een strategische ligging in het

jongerenweefsel. Een andere respondent wil meer ruimte voor landbouwproductie met

gronden die landbouwkundig waardig zijn. Een volgende respondent ijvert voor een rustige-

en groene buitenruimte voor jeugdverenigingen. Er zou ook een genenbank en zaadgaard

van planten uit de Vlaamse Ardennen aangelegd moeten worden. Tenslotte ijvert een

respondent voor het opleggen en communiceren over servitudes i.v.m. hoogteobstakels en

gevaarlijke inrichtingen voor een vliegveld.

- Ruimtelijk beleid

De druk op de ruimte zal in de toekomst in negatieve zin toenemen (1x). Daarom lijkt

multifunctioneel ruimtegebruik voor één respondent een heel goed idee (1x). Het

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen moet verder uitgewerkt en geconcretiseerd worden (1x).

Daarnaast moet er een belangenbehartiging zijn in naam van de burgers in ruimtelijke

ordening en milieu (1x).



- Mobiliteit

De mobiliteit in Vlaanderen is een belangrijke verantwoordelijkheid van de Vlaamse

overheid (5x). De ruimtelijke sturing moet het autogebruik terugdringen (1x), een veilige,

vlotte, gezonde en duurzame mobiliteit voor fietsers garanderen (1x) en conflicten tussen

verschillende verkeersstromen voorkomen (1x). Vrachtverkeer dient verminderd te worden

ten voordele van de trein, het schip en de camionet (1x). Er moet daarnaast een juridische

bescherming komen van de ‘kleine wegenis’ (1x).

Twee respondenten pleiten voor de toegankelijkheid voor recreatief gemotoriseerd verkeer.

Zo moeten de onverharde wegen toegankelijk gehouden worden voor recreatief

gemotoriseerd verkeer (1x). Er moeten terreinen ter beschikking gesteld worden voor het

gebruik van motorvoertuigen geschikt voor onverharde wegen (1x) en voor een mini-

crossparcours (1x).

- Open ruimte

Er moet meer ruimte gemaakt worden voor natuur (7x). De basis van de ruimtelijke ordening

zou de natuurlijke en ecologische structuur moeten zijn (1x). Daarnaast drukken drie

respondenten op de realisatie van de 48.000 hectare natuurgebied die vooropgesteld

57

werden in het RSV. De open ruimte moet zo gesitueerd worden dat ze geen geluidsoverlast

ondervindt van het verkeer (1x). De biodiversiteit in Vlaanderen dient beschermd en

hersteld te worden (1x). Het landbouwgebied moet kunnen rekenen op een basis natuur- en

milieukwaliteit (1x). Daarnaast moeten overgangszones tussen natuur- en landbouwgebied

ingepland worden om de gebieden leefbaar te houden (1x). De subsidies voor de aankoop en

het beheer van natuurgebieden moeten behouden blijven (1x).

- Steden

Vijf respondenten vragen aandacht voor de stad aan de hand van verschillende suggesties. In

de stad is het belangrijk verschillende functies te verweven (2x). Daarnaast moeten de in

onbruik geraakte panden, eerst hergebruikt worden voordat nieuwe gebieden als

woongebied worden aangesneden (1x).

Ecologische tuinen en huizen in woonzones moeten gesteund worden (1x). Er dient een

afschaffing te zijn van de regelgeving van zonevreemde woningen en nieuwe

woontypologieën dienen uitgedacht te worden (1x). Stadsrandbossen (1x) en voldoende

publieke ruimte (1x) moeten zorgen voor leefbare steden. Er moet ruimte voorzien worden

om te spelen in de woonomgeving (1x). Jongeren moeten actief en op maat betrokken

worden bij woonontwikkelingen (1x) en knooppunten in het ‘tiener- en jongerenweefsel’

dienen minstens impliciet afgestemd te worden op jongeren.


Enkele organisaties geven concrete aanbevelingen die in lijn liggen met de visie van hun

vereniging. Zo vraagt één vereniging een ruimtelijk kader voor de kustzone. Een andere

vraagt dat de regelgeving van het luchtruim gebeurt volgens de internationaal geldende

regels. Een volgende vereniging vraagt om een reservatie van gronden voor kapitaalarme

functies. Eigenaars zouden gestimuleerd moeten worden ruimte te voorzien voor

bijvoorbeeld jeugdbewegingen. Er is ook een gedetailleerde inventaris nodig van de

jeugdlokalen.

Een andere respondent ijvert voor een ruimtelijke reservering voor leidingen in ruimtelijke

uitvoeringsplannen en een aangepast vergunningenbeleid in bestaande reserveringsstroken.

Tenslotte legt een laatste organisatie de nadruk op een integratie van cultuurhistorie en

erfgoed in de ruimtelijke plannen. Er moeten dwingende maatregelen komen om esthetiek

van ruimte te bewaren en herstellen.

- Ruimtelijk beleid

Zeven respondenten pleiten voor een consequente handhaving van de regelgeving. De

handhaving mag niet afhangen van persoonlijke betrokkenheid (1x) maar moet gebaseerd

zijn op een sterke, duurzame visie (1x). Daarnaast moet ze zorgen voor een rechtzetten van

vroeger gegroeide wanorde (2x). Het ruimtelijk beleid moet een inhaalbeweging maken in

de behandeling van erkenningsdossiers (1x). Tenslotte moet de afbakening van gebieden

samen met lokale actoren gebeuren (1x).

58



- Mobiliteit

Zes respondenten zien mobiliteit als een belangrijke uitdaging op lange termijn. Eén van hen

pleit voor het oplossen van het mobiliteitsprobleem zonder de aanleg van nieuwe wegen. Er

wordt ook een auto-ontradende planning gesuggereerd (2x), voldoende ruimte voor fietsers

(4x) en openbaar vervoer (2x).

- Stad

Veertien respondenten halen concentratie in de stad aan als belangrijke uitdaging op lange

termijn. Zuinig ruimtegebruik is noodzakelijk voor vijf respondenten omwille van een open

en stedelijk Vlaanderen (2x) en het behoud van de open ruimte (1x). Dit zuinig ruimtegebruik

moet vooral in de industriegebieden (2x) en steden (4x) in het achterhoofd worden

gehouden. Verder moet een multifunctioneel gebruik van de ruimte aangemoedigd worden

(3x).

In de stad mag de densiteit echter niet worden overdreven (1x) want de kwantiteit en

kwaliteit van de publieke ruimte mag niet in het gedrang komen (1x). De leefbaarheid in de

steden moet gewaarborgd blijven (1x). Zo moet er voldoende groen in de steden aanwezig

zijn (4x) en moeten steden gezins- (1x) en jongerenvriendelijk (2x) zijn. Aan de rand van de

stad dienen bossen gecreëerd te worden (3x). Ook moeten we in de toekomst

geconcentreerd, milieuvriendelijk en zongericht gaan bouwen (1x).

In de stad moeten autoluwe woonwijken gevormd worden (1x) en woningen en tuinen die

biodiversiteit bevorderen dienen gestimuleerd te worden (1x). Er moet ruimte genoeg zijn

om te wonen (2x). Zo waarschuwen twee respondenten voor demografische veranderingen.

Eén van hen stelt voor om het samenleven van verschillende leeftijden mogelijk te maken en

aan te moedigen.

- Open ruimte

Negen respondenten gaan voor het behoud van de open ruimte als uitdaging op lange

termijn. Ook de kwaliteit van de open ruimte moet bewaakt worden (1x). Eén van de

respondenten stelt dat de open ruimte gereserveerd dient te worden voor natuur en

landbouw. Lintbebouwing dient weggewerkt te worden om versnippering te stoppen (4x),

de ruimtelijke ordening moet zo compact mogelijk zijn: met het verweven en het creëren

van een grote densiteit aan verschillende functies (1x).

Twee respondenten raden aan de verschillende functies aanwezig in het buitengebied

(landbouw, industrie, bebouwing, recreatie en natuur) te verzoenen. Er moet een zuinig en

duurzaam ruimtegebruik nagestreefd worden (1x). Zo moet het landbouwgebied

bijvoorbeeld aan een minimum van natuur- en milieukwaliteit voldoen (3x).

- Natuur en bos

Elf van de organisaties vragen ruimte voor de natuur. Er moet een duidelijke juridische

bescherming komen van de natuur (1x), aandacht voor cultuurhistorische, waardevolle

natuurlandschappen (1x) en meer natuur in agrarische zones (1x). Er is een aaneensluiting

nodig van vallei- en natuurgebieden (2x) en natuurgebieden moeten ontsnipperd worden.

Zes respondenten vinden het herstel en behoud van de biodiversiteit heel belangrijk. Eén

59

van de respondenten klaagt aan dat mobiliteit en verstedelijking steeds boven natuur staan

en nooit andersom.

Vier respondenten willen meer bos in de open ruimte. Die bossen moeten toegankelijk zijn

(2x) en de zonevreemde bossen moeten echte bossen worden (1x).

- Landschap, toerisme en landbouw

Er moet een afbakening en bescherming van authentieke landschappen komen (4x). Er moet

ruimte zijn voor hernieuwbare energie zonder dat het landschap schade oploopt (3x). Kleine

landschapselementen moeten beschermd worden (1x) en het landschap moet toegankelijk

blijven door middel van trage wegen (1x).

Volgens één van de respondenten moet ook voldoende aandacht uitgaan naar toerisme.

Er moet een minimum aan natuur- en milieukwaliteit in agrarisch gebied verzekerd worden

(3x).

- Klimaatsverandering en waterbeheer

Drie respondenten waarschuwen voor de impact van de klimaatsverandering en de gevolgen

die dit meebrengt voor het ruimtelijk beleid.

Water moet voldoende ruimte krijgen (5x). Alle waterlopen moeten hersteld worden (1x) en

er moet een anticiperend waterbeheer gevoerd worden (3x). Bufferzones dienen aangelegd

te worden tussen natuurgebieden, bron- en valleigebieden. Ook moet hemel- en afvalwater

in de toekomst gescheiden worden en dienen er meer waterzuiveringsinstallaties te komen

(1x).


Twee organisaties leggen de nadruk op het belang van kinderen en jongeren. Zo zouden

kind- en jeugdvoorzieningen met elkaar en de wijk verbonden moeten worden door

kindlinten. Er dient een open, rustige en groene speel- en ontmoetingsruimte te komen en

er zijn voldoende jeugdlokalen in elke woonomgeving nodig. Daarnaast dienen ook de

plattelandskernen aantrekkelijk gehouden te worden voor jongeren.

Twee andere organisaties streven dan weer voor de aanvaardig van gemotoriseerde

sportvoertuigen in het cultureel landschap. Onverharde wegen moeten ervoor toegankelijk

gemaakt worden en er dient een evenwichtig maatschappelijk draagvlak voor het beoefenen

van recreatieve gemotoriseerde sporten gevonden te worden. Eén van deze organisaties

vraagt om een eigen ruimte voor elke organisatie.

Een andere organisatie vraagt om meer aandacht voor cultuurhistorie en esthetiek in het

ruimtelijk beleid.

Ten slotte streeft een organisatie naar een ruimtelijke reservering voor pijpleidingen. Die

zouden volgens hen gelijkwaardig moeten worden aan het spoor, het water of de weg.

- Ruimtelijk beleid

Voor het ruimtelijk beleid is er sensibilisering (1x) en participatie (1x) van de burgers nodig.

Ook moet er efficiënt gecommuniceerd worden met belanghebbenden alvorens een

beslissing te nemen (1x). Er moet tolerantie zijn en wederzijds respect (1x) en er moet actief

gezocht worden naar een oplossing voor het NIMBY-syndroom (1x).

De chaotische regelgeving van vandaag dient gestroomlijnd en transparanter te worden. Het

ruimtelijk beleid moet ook een beleid zijn zonder vrees dat doelbewust is en onmiddellijk

60

zijn doelen realiseert (2x). Er mogen geen achterpoortjes geduld worden in de ruimtelijke

regelgeving (2x).

5) Toekomstbeeld: wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050


- Mobiliteit

Acht respondenten zien de mobiliteit in 2050 anders gebeuren dan vandaag. Vier

respondenten pleiten voor een autoluw Vlaanderen en dit zeker in de steden (1x). De auto

moet vervangen worden door de fiets (2x) of het openbaar vervoer (2x). Een andere

respondent pleit ervoor vaker thuis te werken (1x). Met dit veranderend mobiliteitspatroon

moet ook de wegeninfrastructuur herdacht worden en moeten te brede wegen vernauwd

worden (1x).

Het vervoer van goederen moet ook herdacht worden. Zo kan goederenvervoer in de

toekomst beter gebeuren met kleinere voertuigen (1x), via waterlopen (2x), het spoor (1x) of

pijpleidingen (1x).

- Densiteit bebouwing

Zes respondenten vragen een meer compacte woonbebouwing voornamelijk in de stad. Dit

kan gerealiseerd worden door leegstaande bebouwing opnieuw in gebruik te nemen (3x).

Een andere methode is dat gezinnen waarvan de kinderen het huis uit zijn verhuizen van een

te grote woning naar een kleiner optrekje (1x).

- Industrie

Ook industrieterreinen moeten zo dens mogelijk zijn, ze kunnen opgebouwd worden onder

de grond en in de hoogte (1x). Robuuste groene en blauwe infrastructuren kunnen als drager

gezien worden voor de inplanting en inrichting van economische functies (1x).

- Stad

Zeven respondenten hebben suggesties voor de stad. Vijf respondenten willen graag meer

groen en natuur in de stad. Twee van hen wijzen daarbij op het belang van een

kwaliteitsvolle, groene speelruimte voor kinderen. In de stad moeten functies zo veel

mogelijk gemengd voorkomen (1x).

Er moet voldoende publieke ruimte op wandelafstand bewaard blijven (2x) en er moeten

kwaliteitsvolle, duurzame verbindingen ontstaan tussen de stad en wijken (1x). Wonen in de

stad moet duurzaam (1x) en leefbaar (1x) zijn.

- Landbouw

Vier respondenten hebben plannen voor de landbouw in 2050. Die zou natuurlijker en

duurzamer moeten worden met veel minder veeteelt en meer biologische landbouw (1x).

Daarnaast zal er ook ruimte gecreëerd moeten worden voor biodiversiteit in

landbouwgebieden (1x). Het agrarisch gebied van 750.000 ha dient bewaard te worden (2x).

- Landschap

Twee respondenten zouden graag het landschap behouden zien voor 2050. Eén van hen

meent dat het ruimtegebruik geënt moet zijn op het fysische en natuurlijke systeem van het

landschap.

61

- Natuur

Twaalf respondenten dromen van een groener Vlaanderen in 2050. De 150.000 ha

natuurgebied uit het RSV dienen gerealiseerd te worden (1x), het VEN dient gerealiseerd te

worden (1x) en ook de doelstellingen voor de Natura-2000 gebieden dienen nog steeds

nagestreefd te worden (1x).

Ook het bosgebied van 53.000 ha uit het RSV moet gerealiseerd worden en één respondent

vraagt concreet om de realisatie van stadsbossen en dit ook in het Gentse.

Vier respondenten drukken op het belang van voldoende biodiversiteit. Eén van hen ziet de

doelstellingen rond habitat en vogelrichtlijnen graag verder uitgebouwd. Een andere

respondent zegt dat hiermee ook een boeiende leefomgeving voor de mens gecreëerd zou

worden (1x).

De overblijvende open ruimte dient beschermd te worden (5x). Eén respondent suggereert

het fiscaal belonen van buitengebiedgemeenten voor het openhouden van de open ruimte.

Tenslotte is er één respondent die een samengaan aanraadt van kustbescherming en

recreatie.

- Water

De waterkwaliteit dient verbeterd te worden (2x). Daarnaast zou er een duidelijk

waterbeheer moeten komen dat zowel water, als lucht en aarde maximaal beschermt (3x).

- Duurzame ontwikkeling

Drie respondenten zien Vlaanderen in 2050 graag meer ecologisch. Zo moeten woonzones

ecologisch verantwoord zijn (1x), moet er groene stroom in plaats van kerncentrales komen

(1x) en dient er een ecologisch netwerk ondersteund door verbindings- en

verwevingsgebieden te komen (1x). Ook kringloopprocessen moeten vaker gebruikt worden

(1x).


Twee respondenten ijveren voor de belangen van gemotoriseerde sporten. Ze willen

geschikte, aangename en veilige terreinen (2x), dat er rekening gehouden wordt met alle

disciplines van gemotoriseerde sporten (1x) en dat er gereglementeerde en toegankelijke

onverharde wegen op het Vlaamse platteland en in het bos (1x) gecreëerd worden.

Een andere vereniging ijvert voor het afstemmen van ruimtes voor jongeren op enkele

cruciale punten. Daarnaast gaat een vereniging voor meer respect voor cultuurhistorie en

esthetiek.

- Ruimtelijk beleid

Vijf respondenten dragen ideeën aan rond het ruimtelijk beleid. Zo moet er een duidelijke

visie geformuleerd worden rond ruimtegebruik (1x) en is er een integrale (1x) en duurzame

(2x) aanpak nodig. Het doel moet een gezond evenwicht tussen gebieden met verschillende

bestemmingen zijn (1x). Er moet een betere coördinatie komen tussen de verschillende

beleidsvelden (natuur, water, milieu, landbouw, infrastructuur en ruimtelijke ordening) (1x)

en ook moet het RSV zoals het vandaag bestaat uitgevoerd worden (1x).

62




Voor negen respondenten hangt de ruimtelijke kwaliteit sterk samen met voldoende en

duurzame open ruimte. Die open ruimte moet zorgen voor een prettig gevoel (1x), veel

biodiversiteit (1x) en voldoende spelimpulsen (1x). Een deel van die open ruimte moet

ingericht worden als publieke ruimte (3x). Voor die ruimte is het belangrijk dat ze

kwaliteitsvol, rustig en verkeersveilig is (2x). De inplanting van gebouwen moet gebeuren

met het oog op de publieke ruimte (1x).

Voor zeven respondenten is ruimtelijke kwaliteit de balans tussen verschillende ruimtelijke

functies. Een mogelijke balans is bijvoorbeeld een geconcentreerde stad (2x) en een open en

rustig buitengebied voor landschap en natuur (3x).

De invulling van de ruimte dient kwaliteitsvol (1x), duurzaam (1x), zuinig (1x), overzichtelijk

(1x) en ordelijk (1x) te zijn. Er moet aandacht zijn voor architectuur (1x) en het goed

functioneren van sectoren (1x).

Verder vulden respondenten ruimtelijke kwaliteit in als een sterke daling van de lucht-,

water- en grondverontreiniging (1x), aandacht voor cultuurhistorie en esthetiek (1x) of het

handhaven van 15 woningen per hectare (1x).

- Ruimtelijk scheiden van functies

Tien respondenten raden het ruimtelijk scheiden van functies aan voor die functies die

onverenigbaar zijn, bijvoorbeeld omwille van overlast of hinder (1x). Voor twee

respondenten hoeft het ruimtelijk scheiden van functies niet noodzakelijk. Zeven

respondenten geven concrete suggesties over welke functies gescheiden moeten worden.

Wonen moet gescheiden worden van natuur (1x), de stad moet gescheiden worden van het

buitengebied (2x), industrie, wonen en harde natuur moet gescheiden worden van

landbouw (1x), sport, natuur, recreatie en wonen moeten gescheiden worden van industrie

(2x), grote wegen moeten gescheiden worden van woonomgevingen (1x) en vervuilende

landbouw moet gescheiden worden van natuurgebieden (1x).

Lintbebouwing dient tegengegaan te worden (1x), er moet een geclusterd ruimtegebruik zijn

(1x) en bufferzones dienen aangelegd te worden met zachte recreatie, weiden of parken

(1x).

- Ruimtelijk verweven van functies

Tien respondenten vinden het ruimtelijk verweven van functies een goed idee. Zelfs waar

het ogenschijnlijk onmogelijk lijkt, moet men het toch proberen (1x). Eén respondent vindt

het ruimtelijke verweven van functies onbelangrijk.

Duurzame mobiliteit kan enkel gerealiseerd worden door het verweven van functies (2x).

Verweving is ook een absolute noodzaak om de open ruimte te vrijwaren (1x).

Zeven respondenten geven concrete suggesties over welke functies het best verweven

worden. Er kan lineaire begroeiing langs waterlopen en secundaire wegen komen (1x),

ecologische industriegebieden (1x) en wandelen sportbossen kunnen gecreëerd worden

(1x), recreatie, natuur en landbouw kunnen verweven worden (2x), vergroening en

bebouwing kunnen verweven worden (1x), wonen, studeren, werken en winkelen kunnen

verweven worden (1x). Om slaapdorpen en –steden te voorkomen, dient wonen en werken

verweven te worden (1x).

63

Bij het verweven van functies mag niet nagelaten worden een blijvende economische

landbouwactiviteit te stimuleren (1x). In dit gebied moet er een minimale basis natuur- en

milieukwaliteit nagestreefd worden (1x).

- Stad

Een stad dient vooral gebruikt te worden als woon- (3x) en werkplaats (1x) en

handelscentrum (1x). De woonfunctie mag niet opgedrongen worden, wonen in de stad is

enkel voor zij die er willen wonen (1x). In de stad moet compact wonen aangemoedigd

worden (7x). Dit kan door inbreiding (1x), leegstand te vermijden (1x) en meer in de hoogte

te concentreren (1x).

Er moet voldoende open ruimte aanwezig zijn in de stad (10x). Die open ruimte moet

toegankelijk zijn, op loopafstand voor iedereen (2x). Ook moet er ruimte zijn voor recreatie

(1x).

Vijf respondenten doen suggesties voor de mobiliteit in de steden. Die moet autoluw zijn

(4x), en zo veel mogelijk per fiets (1x), te voet (1x) of met gratis (1x) openbaar vervoer (2x).

Ook moeten functies zo dicht mogelijk bij elkaar gesitueerd worden zodat vervoer niet nodig

is (1x).

Vier respondenten geven aan dat steden zo gezinsvriendelijk mogelijk moeten zijn, vier

zeggen dat de leefbaarheid in de steden verzekerd dient te worden. Verder dient een stad

duurzaam (1x), ecologisch (1x), rustig (1x), goed bereikbaar (2x) en veilig (1x) te zijn. De

publieke ruimte dient kwaliteitsvol te zijn en moet in de toekomst gegarandeerd worden

(2x). Er moet ook rekening gehouden worden met cultuurhistorische gelaagdheden (1x).

Eén respondent haalt aan dat de stad de place to be is voor jongeren. Terwijl een andere

zegt dat de stad een te vermijden plaats is (1x).

- Platteland

Het platteland is een gebied waar ruimte is voor bos (1x), duurzame landbouw (7x),

compacte en leefbare woonkernen (4x), recreatie (3x), natuur (7x) en landschap (1x). De

woonkernen moeten goed ontsloten zijn en verbonden worden met de stad en moeten

beschikken over voldoende basisvoorzieningen (1x). Het buitengebied is een plaats waar

open ruimte gevrijwaard moet blijven (2x) en niet mag verstedelijkt worden (1x). Er moet

steeds rekening gehouden worden met het milieu (1x), de bedrijvigheid van landbouw (1x)

en kleine landschapselementen moeten behouden en uitgebreid worden (1x). Er moet een

striktere scheiding komen tussen harde functies en de open ruimte (1x).

Er mag geen lintbebouwing (1x) bijkomen, evenmin als bijkomende verkavelingen (2x). Drie

respondenten gaven aan dat het platteland voor hen reeds te verstedelijkt is. Volgens een

andere respondent is de herwaardering van het platteland nodig want rurale gebieden

bestaan nog steeds (2x).

Enkele van de respondenten kennen aan het platteland een grote waarde toe. Ze noemen

het prachtig (1x), zorgeloos (1x), de bestemming bij uitstek (1x). Het platteland moet voor

iedereen bereikbaar zijn, vandaar dat trage wegen niet afgesloten mogen worden.

- Dorp

Tien respondenten zijn het erover eens dat een dorp een kleine, compacte woonkern is die

best niet uitbreidt. Deze woonkern is gelegen in het platteland en de bewoners dragen zorg

voor het platteland (9x). Het dorp is zelfstandig en voorziet in zijn basisbehoeften (3x).

Leefbaarheid (2x) en kwaliteit (1x) zijn heel belangrijk. De sociale netwerken zijn heel sterk in

64

een dorp (2x). Dit is één van de redenen waarom jongeren zich met hun dorp blijven

identificeren (1x). Volgens één respondent komt een dorp overeen met een gehucht. Het

dorp moet gevrijwaard worden van verstedelijking en te grote transportstromen (1x).

- Buurt/wijk

Een buurt of wijk is een deel van een stad met een eigen karakter (5x). Het dient er autoluw

(5x) en rustig (1x) te zijn. Doordat alles dichtbij is zijn verplaatsingen met de fiets of te voet

eenvoudig (2x). Het openbaar vervoer kan gebruikt worden om zich buiten de buurt of wijk

te verplaatsen (1x). In de buurt of de wijk bestaat er veel contact tussen de bewoners (5x) en

is er veel groen (2x) en speelruimte (4x) aanwezig. Op deze manier blijft de buurt en wijk

leefbaar (2x). Toch vreest één respondent dat dit in de toekomst verloren zal gaan. Twee

respondenten dringen er dan ook op aan het buurtleven te versterken. Een andere

respondent vraagt de intergenerationele mix te bevorderen, nog een andere vraagt om

gettovorming tegen te gaan en een laatste vraagt jongeren niet te isoleren op één plek.

- Woning

Een woning dient duurzaam (3x), ecologisch (7x), gezond (1x), energiezuinig (3x) en compact

(5x) te zijn. Renovatie van oude woningen moet voorgaan op het bouwen van nieuwe (1x).

Het is een thuis (1x), een plaats om kinderen op te voeden (1x), oud te worden (1x) en moet

dan ook voldoende groot zijn voor het hele gezin (1x). Eén respondent haalt aan dat nieuwe

woontypologieën uitgewerkt moeten worden op maat van nieuw samengestelde gezinnen

en ander gemeenschapsleven. Er dient ook aandacht te gaan naar de relaties tussen

verschillende leeftijdsgroepen bij het nadenken over wonen (1x). Een woning is noodzakelijk

(1x), privaat (1x) en moet betaalbaar blijven (1x). Eén respondent zegt dat wonen in de stad

en in het dorp verschillend is. Een andere wil lintbebouwing zo veel mogelijk tegengaan. Ten

slotte is er een respondent die zegt dat een woning onbelangrijk is.

- Onderweg

Er moet een heroriëntatie komen van de mobiliteit zoals die vandaag is (1x). Fiets en te voet

onderweg zijn moet gestimuleerd worden voor korte afstanden (5x), het openbaar vervoer

moet de beste optie worden voor lange afstanden (6x). Openbaar vervoer zou gratis

georganiseerd moeten worden (1x). De rol van de auto dient gereduceerd te worden (3x).

Andere respondenten sturen dan weer aan op een efficiënte vermindering van files (5x). Eén

respondent betwijfelt of mobiliteit in de toekomst nog wel mogelijk zal zijn. Twee

respondenten zeggen dat onderweg zijn een mengeling van allerhande vervoerswijzen mag

inhouden waarbij veiligheid altijd prioritair is.

Het openbaar vervoer moet duurzaam (2x), aangenaam (1x) en degelijk (1x) zijn. Daarnaast

moet het ook zuinig met ruimte omspringen (1x). Eén respondent vraagt om minder

vrachtvervoer via de weg. Een andere wil meer aandacht voor ontmoetingen onderweg.

65




- Densiteit en verweving

Tien respondenten drukken op zuinig ruimtegebruik. Zo moet er een inbreiding van wonen

en industrie komen (2x). Om de densiteit te verhogen moet bestaande ruimte eerst volledig

benut worden voor nieuwe ruimte wordt aangesneden (1x).

Vier respondenten vragen om een zo efficiënt en doorgedreven mogelijke verweving van

functies.

- Steden

Zes respondenten vragen aandacht voor de steden. Deze moeten leefbaar (2x) en

aantrekkelijk blijven voor alle gezinnen (2x). De macht van de immobilieënsector moet in

vraag gesteld kunnen worden (1x). Het aantal inwoners in de stad zou het best stabiel

gehouden moeten worden (1x). In de stad moet de publieke ruimte de ontwikkeling van

woonvelden sturen, dit mag niet andersom gebeuren (1x). Bij het inrichten van de publieke

ruimte moet ook oog zijn voor de belangen van jongeren (1x).

- Bebouwing buiten de stad

Buiten de stad moet verstedelijking zo veel mogelijk tegengegaan worden (2x). Enkel in de

kernen kan bebouwing nog groeien (1x). Het buitengebied moet zo veel mogelijk

opengehouden worden (2x). Zo moet ook lintbebouwing afgebouwd (1x) of toch minstens

afgeremd (1x) worden. Een andere respondent pleit dan weer voor dezelfde rechten voor

zonevreemde woningen en woningen in alle kwetsbare gebieden (1x).

- Open ruimte

Tien respondenten pleiten voor het behoud van open ruimte. Een verdere versnippering van

bossen, natuurgebieden en woongebieden moet tegengegaan worden. In de open ruimte

moet er voldoende ruimte voor landbouw blijven en deze moet economisch rendabel zijn

(1x). In dat landbouwgebied moet een minimum aan natuur- en milieukwaliteit

gegarandeerd zijn (1x). Daarnaast moet in de open ruimte voldoende en diverse landelijke

ruimte beschikbaar zijn voor recreatie (1x).

Eventueel kunnen er bufferzones gesitueerd worden tussen gebieden met verschillende

functies (1x). Een andere is dan weer van mening dat er een evenwicht tussen groen en rood

gevonden moet worden in functie van het behoud van natuurlijke landschappelijke en

culturele entiteiten (1x).

Ook moet er aandacht zijn voor culturele planologie (1x) en landschapsontwerp (1x).

Open ruimte en landschap moeten beschermd worden (1x).

- Ruimte voor natuur

Zeventien respondenten ijveren voor meer ruimte voor natuur en voor het behoud van de

natuur die nu rest. Eén van hen dringt aan op een realisatie van het VEN. Natuur moet aan

bod komen in het buitengebied, maar moet ook zijn plaats krijgen in de stad (2x).

Natuurgebieden moeten aaneengesloten worden (3x). Eventueel moet er overgegaan

66

worden tot de aankoop van natuurgebieden om de versnippering van de natuur te

voorkomen (2x).

Naast ruimte voor natuur moet er ook ruimte voor water komen (5x). We moeten een

voorbeeld nemen aan de delta-commissie en het kappa-plan, en het principe van ‘werken

met de natuur’ ook in Vlaanderen introduceren en faciliteren (1x). De ruimte die voorzien

wordt voor water kan nu best ingericht worden als natuurgebied (1x).

- Mobiliteit

Negen respondenten doen suggesties op het gebied van mobiliteit. Er moet een

omwenteling komen in het mobiliteitsvraagstuk (2x). Drie respondenten leggen de nadruk

op nabijheid en bereikbaarheid. Eén van hen stelt dat compacter leven een voorwaarde is

om te leven zonder auto.

Mobiliteit moet duurzaam zijn (2x). Anderzijds zijn er anderen die opteren voor de aanleg

van meer wegen als die noodzakelijk zijn (1x) en het ordenen van de verkeerschaos (1x).


Twee respondenten vragen aandacht voor de aanpassing aan het veranderende klimaat. Ook

zuivere lucht, water en grond is belangrijk (2x). Ook is er een goed afvalbeheer nodig (1x).

Het energieverbruik moet ook zo duurzaam mogelijk gehouden worden (5x). Dit kan door de

afbouw van fossiele brandstoffen (1x), de afbouw van kernenergie (1x) en het inplanten van

windmolens (1x). Ook is er nood aan een robuuste kustverdediging (1x).


Drie organisaties doen concrete suggesties op lange termijn die hun organisaties ten goede

komen.

Een eerste organisatie streeft naar een erkenning van pijpleidingen als een gelijkwaardige

transportmodus. Ook is het nodig ruimte te reserveren voor leidingen.

Twee andere streven naar het meer toegankelijk maken van onverharde wegen voor

recreatieve en gemotoriseerde sporten en pleiten voor meer respect en verdraagzaamheid

tussen de verschillende gebruikers van de landelijke ruimte.

- Ruimtelijk beleid

Het ruimtelijk beleid moet zich bezighouden met het realiseren van de krachtlijnen van het

RSV (1x) en het moet fouten uit het verleden aanpassen waar het nog kan (1x). Er moet een

integrale aanpak komen die leidt tot een eerlijke verdeling van de openbare ruimte (1x) en

een ondubbelzinnig en eenvormig beleid (2x).

Daarnaast moet er aandacht gaan naar inspraak (3x). Er moet een doelgerichte

communicatie zijn met de belanghebbenden (1x).

Acht respondenten benadrukken het belang van duurzaamheid in het beleid. Die

duurzaamheid moet er zijn voor de open ruimte (1x), de energiebronnen (1x), landbouw (3x)

en bebouwing (3x).

67

6.2) Strategische doelen op korte termijn


- Mobiliteit

Een heroriëntatie van het mobiliteitsvraagstuk is nodig (1x). Zeven respondenten halen

mobiliteit aan als één van de belangrijkste strategische doelen op korte termijn. Autoverkeer

dient zo veel mogelijk vermeden te worden (4x), fietsvervoer moet aangemoedigd worden

(3x) en ook het openbaar vervoer is toe aan verbetering (2x). Daarnaast moeten goede

intermodale knooppunten ontwikkeld worden (1x), er mogen geen verkeersaantrekkende

functies meer ingepland worden waar deze niet bereikbaar zijn met de fiets, te voet of met

het openbaar vervoer. Kindlinten kunnen een kans zijn om verplaatsingen nog veiliger en

duurzamer te maken (1x). De bestaande infrastructuur dient slim gebruikt te worden. Er is

geen verdere ontwikkeling van het wegennet gewenst (1x).

- Zuinig ruimtegebruik

Acht respondenten raden een zuinig ruimtegebruik aan. Vooral in de stad is inbreiding

gewenst maar steeds met het oog op leefbaarheid en plaats voor open ruimte (3x).

Daarnaast is het beter onbenutte gebouwen en gebieden een nieuwe functie te geven dan

nieuwe ruimte aan te spreken (4x). De infrastructuur en bebouwing moeten gebundeld zijn

(3x). Zo moet lintbebouwing (2x) en versnippering (1x) stopgezet worden. Via dit zuinig

ruimtegebruik kunnen dan de natuurdoelstellingen gehaald worden (1x).

Daarnaast raden twee respondenten aan buffers te behouden tussen verschillende functies.

Eén respondent raadt aan maatregelen te nemen om de bevolkingsgroei af te remmen.

- Natuur

Tien respondenten leggen de nadruk op het beleid betreffende natuur en bossen. Vier

respondenten halen de doelstellingen uit het RSV aan en dringen aan deze te realiseren.

Daarnaast moeten de negatieve invloeden op natuurfunctie vermeden worden (1x). Drie

respondenten vragen meer groen in en rond de steden.

Ook via het ruimtelijk beleid dient de natuur gesteund te worden. Zo moet er een duidelijke

afbakening komen van natuurlijke structuren (1x). Streekeigen landschappen dienen

behouden of uitgebreid te worden (1x). Er dient een actieve natuurbeschermings- en

ontwikkelingspolitiek te komen (3x).


Zes respondenten halen aan dat de tijd rijp is een klimaatadaptatieplan op te maken. De kust

heeft daarbij een specifiek plan nodig (3x). Daarnaast moet er een absoluut bouwverbod

komen in overstromingsgebieden (3x). Ook moet men over de waterkwaliteit waken (2x).

Hemel- en afvalwater dienen gescheiden te worden. Daarnaast moet er een juridische

bescherming komen van de waterfunctie (1x).

Kerncentrales moeten gesloten worden (1x) en kringloopprocessen moeten verder

ontwikkeld worden (1x).

68

- Landbouw

Zes respondenten vragen aandacht voor landbouw. Drie respondenten geven aan dat er

genoeg ruimte verzekerd moet zijn voor landbouw in de toekomst. Daarnaast leggen vier

respondenten de nadruk op duurzaamheid. De subsidies voor onduurzame landbouw dienen

stopgezet te worden (1x). Er moet een minimale basis- en natuurkwaliteit zijn in alle

agrarische gebieden (1x). Natuurverwevingsgebieden kunnen dienen als ruggengraat van

duurzame landbouw (1x).

- Steden

Drie respondenten gaan in op de rol van steden. Die dienen gescheiden te blijven van het

buitengebied (1x). Het stedelijk weefsel moet hersteld worden (1x). Een verluchting van de

19de

eeuwse gordel is nodig met aandacht voor jongeren (1x) en ook nieuwe

woningprojecten moeten oog hebben voor de belangen van de jeugd (1x). In woonzones

dient ecologie en duurzaamheid hoog in het vaandel gedragen te worden (1x).


Drie organisaties suggereerden maatregelen die de concrete wensen van hun organisatie ten

goede zouden komen. Zo wil één organisatie de omvorming van militaire domeinen naar

recreatiegebied. Een ander wil meer ruimte voor de hobby van zijn leden (terreinwagens) en

een derde wil de opmaak van een RUP voor leidingstraten.

- Ruimtelijk beleid

Zestien respondenten doen suggesties voor het ruimtelijk beleid. Het ruimtelijk beleid moet

breed uitgedacht worden (1x) in interdisciplinaire teams (1x). Er moet geleerd worden uit de

fouten van het verleden (1x). Op die manier dient er een nieuw ruimtelijk plan voor de

toekomst te komen (1x). Vijf respondenten geven aan de realisatie af te wachten van

voordien opgemaakte plannen (RSV, MIRA-S) (5x). Eén respondent zou graag een

schoonheidscommissie (nu welstandscommissie) opgericht zien worden naar het Nederlands

model.

De regelgeving dient strikt gehandhaafd te worden (5x). Er mogen niet te veel regels

gecreëerd worden (2x) en de regelgeving dient doorzichtig en eenvoudig te zijn (1x).

Daarnaast moeten de regels voor iedereen gelden, het algemeen belang moet daarbij boven

het lokale of persoonlijke belang staan (4x). Ook moet er een aangepast vergunningenbeleid

komen (2x) en gemakkelijkere procedures (1x). De RUP’s dienen vooral opgesteld te worden

om concrete lokale opportuniteiten of problemen te behandelen (1x). Burgers moeten

gesensibiliseerd worden (1x) en gesolliciteerd voor beslissingen (2x).

Concreet dient de wetgeving van de raad van state veranderd te worden (1x). De respondent

die dit aanhaalt verwijst naar de problemen bij de aanleg van de tramlijn in Wijnegem. Een

andere respondent zou graag een aanpassing zien van de wetgeving inzake de verlegging

van leidingen ten gevolge van grote infrastructuurwerken. Ook is er een respondent die

vraagt om meer subsidies voor natuurverenigingen en een andere die zijn organisatie

betrokken wil zien in alle relevante overlegorganen.

69





Aantal keer gekozen Strategische regio’s

6

Steden

Landbouwgebied

Natuurgebieden

5

Havens

Vlaams-Brabant

Antwerpen

4

Brussel

Waterwegen

Het buitengebied

Kust

3

Vlaamse ruit

Gent

Limburg

Kempen

2

Westhoek

Oost-Vlaanderen

West-Vlaanderen

Woongebieden

1

Toeristische centra

Regio’s geschikt voor hernieuwbare energie

Vlaamse Ardennen

Militaire domeinen

Luchthavens

Vlaanderen als geheel

Zeebrugge

Hasselt

70

9) Ideeën

Respondenten formuleerden ook hun ideeën voor de Vlaamse ruimte in 2050, deze vindt u

hier opgelijst.

- het ontwikkelen van internationale klimaatcorridors om biodiversiteit te beschermen

(bv. langsheen de kust)

- voorbeelden uit het buitenland

- geen landschapsverstorende projecten

- inefficiënte inspraak zorgt ervoor dat mensen zich achteraf bedrogen voelen

- slimme combinaties tussen bijkomende bebouwing en vergroening kunnen zorgen

voor meer publiek groen

- BRV mag geen afbreuk doen aan RSV

- Renovatie, verdichting en stimulering van onderbenutte terreinen voor woon- en

industriegebieden

- Strategische regio’s moeten overleggen en samenwerken in plaats van concurreren

- Duidelijke vragenlijsten

- “op weg naar een kindnorm” te verkrijgen bij [email protected] (vooral de

hoofdstukken “een kindnorm inzake ruimte” en “een kindnorm in het verkeer”)

- Geboortebeperking stimuleren en immigratie beperken om overbevolking

Vlaanderen te beperken

- Vrijwaring van de open ruimte in het kader van voedselvoorziening voor de

groeiende bevolking

- Tewerkstelling open afwaarts de agro-voedingsketen

- Middenveld betrekken om de knoop te dichten tussen de bevolking en de overheid

- Aansluiting zoeken bij economisch niet-dominante sectoren

- Burgerparticipatie stimuleren

- Stimuleren van opleidingen en vormingen

- www.vzwlive.be

71

10) Bijlagen bij conclusie verenigingen en organisaties

Bijlage VI.1 Profiel respondenten

Respondent Naam vereniging Soort vereniging Missie Ledenaantal

1 Fietsersbond Middenveld of

belangenvereniging

Fietsgebruik promoten en ondersteunen 22.000

2 Natuurpunt Hoegaarden Middenveld of

belangenvereniging

Natuur, landschap en biodiversiteit vrijwaren, educatie en studie 150

3 Kustwerkgroep van

natuurpunt

Middenveld of

belangenvereniging

Meer, betere en toegankelijke natuur aan Vlaamse kust 6.000

4 Fietsersbond afdeling

Antwerpen

Middenveld of

belangenvereniging

Aanzetten tot aanleg van infrastructuur voor fietsers, fietsers opleiden, fietsen

stimuleren

3.000

5 Natuurpunt Aulenteer Middenveld of

belangenvereniging

Beheer natuurgebieden regio Sint-Truiden 300

6 Recreatief Vliegveld

Grimbergen vzw

Middenveld of

belangenvereniging

Betaalbare toegang tot luchtvaart 300

7 Natuurpunt Tremelo Middenveld of

belangenvereniging

Behoud van natuur en landschap van Tremelo 215

8 Natuurpunt Geel-Meerhout Middenveld of

belangenvereniging

Natuurbehoud, -beheer, -beleving, -studie en -educatie 760

9 Deinze plus Middenveld of

belangenvereniging

Herstel natuureenheden Deinze en Zulte 900

10 KOLENA vzw Middenveld of

belangenvereniging

Beschermen fauna en flora, duurzaam ontwikkelen, aanmoedigen vrijetijdsbesteding

studie en creativiteit

143

11 Invertebraten Werk Groep

Lampyris

Middenveld of

belangenvereniging

Studie en bescherming van ongewervelden in regio Vlaamse Ardennen 50

12 Natuurpunt vzw Middenveld of

belangenvereniging

Bescherming van belangrijke biotopen, soorten en landschappen 90.000

13 Natuurpunt Voorkempen Middenveld of

belangenvereniging

Ontwikkelen natuur, natuurstudie en educatie, betrokkenheid burger bij natuurbeleid,

duurzame ontwikkeling en verbetering levenskwaliteit

800

14 Natuurpunt Brugge Middenveld of

belangenvereniging

Natuurbehoud, sensibilisatie, inventarisatie en studie van fauna en flora 2150

15 Natuurpunt Boortmeerbeek Middenveld of

belangenvereniging

Complementariteit, bijvoorbeeld vernieuwing vanuit traditie 350

16 Natuurpunt Boven-Schelde Middenveld of

belangenvereniging

Natuurstudie, -behoud, -beheer, -educatie en –beleving 980

17 Vzw Trage Wegen Middenveld of

belangenvereniging

Behoud, herstel en aanleg van trage wegen, duurzame ontwikkeling 400

72

18 Natuurkoepel vzw Middenveld of

belangenvereniging

Natuur en milieuzorg in Zuid-West Vlaanderen 4.000

19 Gezinsbond vzw Middenveld of

belangenvereniging

Maximale ontplooiingskansen voor alle gezinnen, versterken van draagkracht gezinnen 290.000

20 Codegroen vzw Middenveld of

belangenvereniging

Vrijetijdsbesteding in natuur promoten, advies in kader van trage wegen 995

21 Vzw crossrover Hobby,

sportvereniging

Land- en rangeroverrijders laten genieten 180

22 Pitking Hobby,

sportvereniging

Aanleg pitbike-parcours in België ?

23 Natuurpunt Oudenaarde Middenveld of

belangenvereniging

Aankoop, beheer en onderhoud van gronden met natuurwaarden 700

24 Algemeen Boerensyndicaat

vzw

Middenveld of

belangenvereniging

Familiale landbouw ondersteunen en belangen verdedigen 4.500

25 Vereniging voor Bos in

Vlaanderen

Middenveld of

belangenvereniging

Bewustzijn van belang bos en bomen voor mens, plant en dier verhogen 2.000

26 Katholieke Landelijke Jeugd Hobby,

sportvereniging

Samenbrengen van jonge mensen en hen vormen 21.500

27 Hangman Middenveld of

belangenvereniging

Rondhangen als fenomeen, niet als probleem, stimuleren praten over en met

rondhangende jongeren

10 organisaties

28 Vereniging voor Natuur- &

Stedenschoon vzw

Middenveld of

belangenvereniging

De esthetiek van het landschap 500

29 FETRAPI vzw (Federatie van

Transporteurs d.m.v. Pipeline)

Middenveld of

belangenvereniging

Belangenbehartiging van eigenaars of uitbaters van leidingen in België 16

30 Vzw leven in Vlaanderen &

Europa

Middenveld of

belangenvereniging

Informeren, ondersteunen en behartigen van belangen inwoners van Vlaanderen op

gebied van RO, leefmilieu, natuur, landbouw en erfgoed

Actief in gans

Vlaanderen

73

Bijlage VI.2 Omschrijving ruimtegebruik en belangrijke elementen voor dit ruimtegebruik

Respondent Ruimtegebruik

1 /

2 - Netwerk van aaneengesloten natuurgebieden voor erosie, waterbuffering, biodiversiteit en recreatie

3 - druk op de ruimte zal in negatieve zin toenemen (meer activiteiten op zee als aan land)

4 - slechts af en toe gebruik van vergaderruimte of kleine ruimte voor debat of presentatie

5 - natuurbeheer, wandelingen, geleide wandelingen

6 - rond vliegveld: luchtruim tot 300m hoogte

- opleggen van en communiceren over servitudes i.v.m. hoogteobstakels en gevaarlijke inrichtingen

7 /

8 - biodiversiteit, natuurbehoud voor geleide wandelingen en realisatie wandelpaden

9 - wandelen en genieten in en van de natuur

10 - wandelen

11 - voldoende biodiverse natuur

12 - biodiversiteit

- ruimte voor klimaat en adaptatie (overstromingen, kustverdediging)

- toegankelijkheid voor derden en zachte recreatie

- zuiver water, lucht en bodem

13 - verwarmbaar lokaal met projectiemogelijkheid

- opbergruimte

14 - natuurgebieden optimaal inrichten voor natuurbehoud

- natuurgebieden openstellen voor brede publiek

15 - concretiseren en verder uitwerken van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen

16 - inrichten en beheren van natuurterrein (inclusief bos)

17 - multifunctioneel ruimtegebruik

18 /

19 - hoofdgebouw (=kantoorruimte voor centrale diensten)

- moet goed bereikbaar zijn met openbaar vervoer

- groene binnentuin is pluspunt

- voldoende natuurlijke lichtinval nodig

- verkeer veel te druk en lucht te vervuild

20 - respectvol gebruik van onverharde wegen

- maximale variatie in onverharde wegen

- reliëf

- bodemgesteldheid

74

21 - demonstraties geven

22 /

23 - aanleg wandelpaden met bewijzering en infoborden

- aanleg genenbank en zaadgaard van planten uit Vlaamse Ardennen

- Aanleg bufferzones met gebieden met andere bestemming

24 - ruimte voor productie

- gronden moeten landbouwkundig waardig zijn

25 - voldoende toegankelijk bos

- 250m² per Vlaming

26 - eigen lokaal voor jeugdverenigingen

- rustige/groene buitenruimte voor jeugdverenigingen

- veilig fiets/voetgangersverkeer

27 - kwalitatieve inplanting, nl. strategische ligging in het jongerenweefsel

- ingericht met inbreng van jongeren

- ingericht met jongeren voor ogen

28 /

29 - alle zones behalve woongebieden en gevoelige natuurlijke zones

30 - belangenbehartiging van burgers in ruimtelijke ordening en milieu

75

Bijlage VI.3 Verwachtingen van de overheid


1 - Mobiliteitssturing

- verweven van functies

2 - ruimtelijke ordening baseren op natuurlijke en ecologische structuren

- middelen voor efficiënte implementatie

- ontsnippering

- handhaving en ondersteuning

3 - ruimtelijk kader voor kustzone

- strikte handhaving

4 - veilige, vlotte, gezonde en duurzame mobiliteit voor fietsers

- terugdringen van autogebruik

- voorkomen van conflicten tussen diverse verkeersstromen geconcentreerde stedelijke ontwikkeling

5 - behoud subsidies aankoop en beheer van natuurgebieden

6 - regelgeving luchtruim volgens international geldende regels

- regelgeving niet à la tête du client

7 /

8 - meer ruimte voor natuur

- 48 000 hectare natuur- en bosgebieden zoals voorzien in het RSV realiseren

- realisatie van een basis natuur- en milieukwaliteit in het landbouwgebied

9 - betere bescherming van natuur

10 - handhaving van regelgeving

11 - biodiversiteit in Vlaanderen beschermen en herstellen

12 - duurzaam beleid

- vanuit een sterke, duidelijke visie

- daadkrachtig en vooruitziend vergunningen- en handhavingsbeleid

- aandacht voor natuur, open ruimte, duurzame landbouw en klimaatsverandering

13 - orde brengen in de historisch gegroeide ruimtelijke wanorde

14 - 48 000 hectare natuur- en bosgebieden zoals voorzien in het RSV realiseren

15 /

16 - betere handhaving en bescherming

- inrichten van open ruimte voor beter natuurbehoud en natuurontwikkeling

17 - juridische bescherming van de ‘kleine wegenis’

18 /

19 - slimme verweving van functies

- open ruimte maximaal behouden

- hergebruik van in onbruik geraakte panden voor nieuw gebied aan te snijden

- duurzame mobilitietskeuzes

76

20 - openhouden van onverharde wegen voor gemotoriseerd verkeer

- ter beschikking stellen van terreinen specifiek voor gebruik van motorvoertuigen geschikt voor onverharde wegen

21 - Afgelegen ruimte zonder geluidsoverlast van het verkeer

22 - toelating om een mini-crossparcours aan te leggen

23 - aankoop gronden (ev. via onteigening) en stimulering VEN

- inhalen behandeling erkenningsdossiers

- steun aan ecologische tuinen en huizen in woonzones

- verminderen vrachtverkeer ten voordele van trein, schip en camionetten

24 - afbakening gebieden samen met lokale actoren

- overgangszones om gebieden leefbaar te houden

- resterende open ruimte open houden

25 - 10.000 ha ecologische bosuitbreiding

- Rechtmatige bestemming aan bestaande bossen

- Stadsrandbossen voor leefbaarheid steden

26 - Reservatie van gronden voor kapitaalarme functies

- Eigenaars stimuleren ruimte te voorzien

- Gedetailleerde inventaris jeugdlokalen

- Stimuleren speelruimte in woonomgeving

27 - voldoende en goed gelegen publieke ruimte

- jongeren actief en op maat betrekken bij woonontwikkelingen

- nieuwe woontypologieën

- knooppunten ‘tiener- en jongerenweefsel’ minstens impliciet afstemmen op jongeren

28 - integratie cultuurhistorie en erfgoed

- dwingende maatregelen om esthetiek of schoonheid van ruimte te bewaren en herstellen

29 - ruimtelijke reservering voor leidingen in ruimtelijke uitvoeringsplannen

- aangepast vergunningenbeleid in bestaande reserveringsstroken

30 - afschaffing van regelgeving van zonevreemde woningen

77

Bijlage VI.4 5 belangrijkste uitdagingen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)


1 Verweven van functies concentratie Functionele densiteit Bereikbaarheid (fiets en

openbaar vervoer)

Auto-ontradende planning

2 Behoud van open ruimte Ruimte voor natuur en water Kwaliteitsvolle woonomgeving Bos voor iedereen Afbakening en bescherming van

authentieke landschappen

3 klimaatadaptatie biodiversiteit toerisme Ruimte creëren voor wonen Anticiperend waterbeheer

4 Auto-ontradende planning Ruimte voor fietsers Compacte RO, verweven en

densiteit functies

Wegwerken van lintbebouwing Beschermen open ruimte en natuur

5 Landbouw, industrie,

bebouwing vs natuur

Open houden van open ruimte Kwaliteit open ruimte Leefbaarheid in steden Uitbreiding concentreren in steden,

geen bebouwing in open ruimte

6 Behoud van open ruimte Densiteit steden niet te ver

doordrijven

mobiliteit Tolerantie en wederzijds

respect

Oplossing voor NIMBY-syndroom

7 Aaneensluiting van vallei- en

natuurgebieden

Cultuurhistorische, waardevolle

natuurlandschappen

Kleine landschapselementen Herstel alle waterlopen Mobiliteit en verstedelijking gaat

altijd boven natuur, nooit andersom

8 Meer ruimte voor natuur Openbaar groen in en rond

steden

Natuur in agrarische zones Oplossen mobiliteit zonder

aanleg nieuwe wegen

Ruimte voor hernieuwbare energie

zonder schade aan landschap

9 Meer ruimte voor natuur Duidelijke juridische

bescherming van natuur

/ / /

10 Versnippering beperken Chaotische regelgeving

stroomlijnen en transparanter

maken

Regelgeving doelbewust en

onmiddellijk realiseren

Steden stedelijk en

buitengebied

Zonevreemde bossen moeten echte

bossen worden

11 Ruimte voor natuur Effectieve maatregelen voor

herstel biodiversiteit

Sensibilisering bevolking / /

12 Behoud biodiversiteit Zuinig ruimtegebruik voor

behoud open ruimte

Minimum natuur- en

milieukwaliteit in agrarisch

gebied

Adaptatie aan klimaats-

verandering


13 Meer ruimte voor natuur,

behoud biodiversiteit

Creatie van stadsrandbossen Zuinig ruimtegebruik industrie Geconcentreerd,

milieuvriendelijk en zongericht

bouwen

Bouwen verbieden in overstromings-

gebied



Zuinig ruimtegebruik voor open

en stedelijk Vlaanderen

Impact veranderend klimaat in

ruimtelijk beleid

Bescherming van open ruimte Minimum aan natuur- en

milieukwaliteit in landbouwgebied



(Standsrand)bossen Zuinig gebruik voor open en

stedelijk Vlaanderen

Minimum basis natuur- en

milieukwaliteit in

landbouwgebied


16 Vraag afstemmen op beperkte

ruimte

Natuur- en milieugerichte

kwaliteit van ruimte handhaven

Recreatie, landbouw en natuur

verzoenen

Bebouwing beperken, kwaliteit

verbeteren

Fietspaden en voetwegels in stand

houden en verbeteren

17 Behoud open ruimte voor

natuur en landbouw

Ruimtelijke ordening zonder

achterpoortjes

Multifunctioneel ruimtegebruik Ruimte voor water Toegankelijkheid van het landschap

(d.m.v. trage wegen)

78

18 / / / / /

19 Bewoning en vergroening

verzoenen

Kind- en jeugdvoorzieningen in

woonwijken

Kind-en jeugdvoorzieningen

met elkaar en wijk verbinden

door kindlinten

Autoluwe woonwijken, veilige

fietspaden en openbaar

vervoer

Minder versnippering en gelijkere

spreiding groene ruimten

20 Toegankelijk maken en houden

van onverharde wegen voor

recreatieve gemotoriseerde

sporten

Draagvlak voor het beoefenen

van recreatieve gemotoriseerde

sporten op onverharde wegen

Voldoende en gediversifieerde

landelijke ruimte

Ontwikkelen van

ondubbelzinnig en eenvormig

beleid (zie Nl.)

Efficiënte communicatie met

belanghebbenden

21 Eigen ruimte voor iedere

vereniging

Aangepaste infrastructuur Aanvaarding van terreinwagens

in het cultureel landschap

/ /

22 / / / / /

23 Verbinding natuurgebieden

met lineaire elementen langs

waterlopen en secundaire

wegen

Ontsnippering van

natuurgebieden

Bufferzones tussen

natuurgebieden, bron- en

valleigebieden

Stimuleren om met woning en

tuin biodiversiteit te verhogen

Scheiding hemel- en afvalwater,

meer waterzuiveringsinstallaties

24 Resterend buitengebied

vrijwaren voor landbouw

Behoud en goed beheer en

zuinig ruimtegebruik van

natuurgebieden

Inbreiding in plaats van

uitbreiding steden

Ruimtelijk beleid zonder vrees Zuinig ruimtegebruik in nieuwe

industriegebieden

25 Bescherming en behoud van

resterende open ruimte, natuur

en bossen

Uitbreiding natuur- en

bosgebieden + realisatie

stadsrandbossen

Slimme combinatie van wonen

en groen, zuinig en duurzaam

ruimtegebruik

Gezinsvriendelijke gemeenten

met voldoende groen

Minimum bos-, natuur- en

milieukwaliteit in landbouwgebied

26 Open-, rustige- en groene

speel- en ontmoetingsruimte

Voldoende jeugdlokalen in elke

woonomgeving

Toegankelijke speel- en

ravotbossen

Veilige mobiliteit met fiets of te

voet

Resterende open/groene ruimte

behouden

27 Woonomgeving stad inrichten

naar samenleven van alle

leeftijden

Vooruitziend beleid i.v.m.

demografische veranderingen

Verdichten zonder verlies

kwantiteit en kwaliteit publieke

ruimte

Plattelandskernen aantrekkelijk

houden voor jongeren

Reconversie en ontwikkeling met

aandacht voor jongeren in sociale

woonwijken

28 Cultuurhistorie Esthetiek Burgerparticipatie / /

29 Pijpleidingvervoer gelijkwaardig

aan spoor, water, weg,…

Ruimtelijke reservering voor

pijpleidingen

/ / /

30 Discriminatie zonevreemde

woningen

Herstelverweving functies in

buitengebied

Eigentijds wooncomfort bij

bestaande woningen in

kwetsbaar gebied

/ /

79

Bijlage VI.5 Wensbeeld voor de Vlaamse ruimte in 2050

Respondent Wensbeeld

1 - autoluwe steden

- alle functies gemengd in de stad

- hoge ruimtelijke densiteit in de stad

- goede verbindingen met openbaar vervoer

2 - visievorming rond ruimtegebruik

- integrale aanpak rond behoeften leefkwaliteit en ruimtegebruik

- enten ruimtegebruik op fysische en natuurlijke systeem van het landschap

- compacte bebouwing met publieke ruimte op wandelafstand

- mobiliteit niet steeds associëren met wagens

3 - biodiversiteit

- waterbeheer

- robuuste groene en blauwe infrastructuur als drager voor economische functies

4 - Duurzaam Vlaanderen

- Auto enkel als noodzakelijk

- Veel groen en natuur, in stad en daarbuiten

- Veel ruimte voor ontspanning, spelende kinderen, natuur, …

- Natuurlijke en duurzame landbouw met veel minder veeteelt en meer biologische landbouw

- Veel ruimte voor fietsers en voetgangers

- Vlot, gezond en veilig fietsverkeer

5 - uitvoering van het RSV: 150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha bosgebied en 750.000 ha agrarisch gebied

6 - prioriteit moet zijn te komen tot een zinvol hergebruik van ruimte

7 - verdere uitbouw doelstellingen rond habitat en vogelrichtlijnen

- instandhoudingdoelstellingen uitbouwen voor Natura-2000 gebieden

- betere coördinatie tussen verschillende beleidsvelden (natuur, water, milieu, landbouw, infrastructuur en ruimtelijke ordening)

- behoud van landschappelijke identiteiten

- verbetering van waterkwaliteit

8 - ecologisch netwerk ondersteund door verbindings- en verwevingsgebieden

- veel groen in stad om stad aantrekkelijk te maken om te wonen

- buitengebied sparen van nieuwe aanslagen op open ruimte

9 - meer ruimte voor natuur(ontwikkeling)

10 - uitgebloeide gezinnen verlaten te grote woning voor kleiner optrekje

- realisatie stadsbossen (ook in Gentse)

- buitengebiedgemeenten fiscaal belonen voor openhouden gebieden

- leegstaande fabrieken en gebouwen na vijf jaar opengesteld voor samenwoonexperimenten

- ook administraties (kadaster, belastingen, RVA, VDAB, …) voeren zuinig ruimtebeleid

- water, lucht en aarde worden maximaal beschermd

80

11 - ruimte voor mens en natuur

- ruimte voor biodiversiteit in landbouwgebieden en steden

- creatie van een boeiende leefomgeving voor de mens

12 - open en biodivers Vlaanderen waar het aangenaam leven, wonen en werken is

- natuur- en milieukwaliteit op buitengebied verbeterd

- toegankelijke groengebieden op Europees en Vlaams niveau (ook voor overstromingen en adaptatie)

- natuurlijkere kustzones waar kustbescherming en recreatie samengaan

- groene stroom in plaats van kerncentrales

13 - goed om wonen

- voldoende respect voor schaarse natuur

- voldoende natuur en open ruimte voor ontspanning van stijgende bevolking

- voldoende biodiversiteit

14 - slimme combinaties tussen bijkomende bebouwing en vergroening door een zuinig ruimtegebruik

15 - bescherming van overblijvende open ruimte

16 /

17 - open en groen Vlaanderen

- kwalitatieve stedelijke agglomeraties en leefbare dorpen

18 /

19 - principe van de kindnormering toegepast: elk kind toegang tot kwaliteitsvolle, groene speelruimte op loopafstand van de woning

20 - voldoende geschikte terreinen voor gemotoriseerde sporten

- rekening houden met alle disciplines van gemotoriseerde sporten

- gereglementeerd toegankelijk maken van onverharde wegen op het Vlaamse platteland en in het bos

21 - aangename en veilige besteding van de ruimte beschikbaar voor de verschillende hobbyclubs

22 - 2050 is te ver om iets te wensen

23 - gezond evenwicht tussen gebieden met verschillende bestemming

- gezonde lucht, water en grond

- decentralisatie van werkgelegenheid en zoveel mogelijk thuiswerken

- goederenvervoer met kleinere voertuigen, via waterlopen of spoor

- VEN gerealiseerd

- Ecologisch verantwoorde woonzones

- Gebruik van kringloopprocessen

24 - agrarisch gebied van 750.000 ha bewaren

- zuinig ruimtegebruik bij invulling ruimte met natuur

- compacte woonkernen met maximale inzet op leegstaande huizen

- industrieterreinen opgebouwd in de grond en in de hoogte

25 - verweven Vlaanderen met voldoende groene ruimte

- geclusterd wonen

- duurzame keuzes en investeringen in degelijk openbaar vervoer

- autoluwe steden met voldoende groen

81

26 /

27 - duurzame wijken

- kwaliteitsvolle duurzame verbindingen tussen stad en wijken

- coherent netwerk van voldoende publiek domein

- ruimtes op jongeren afstemmen op cruciale punten

28 - cultuurhistorie en esthetiek

- herdenken van onze wegeninfrastructuur (vernauwen te brede wegen)

- meer gebruik van waterwegen voor vrachtvervoer

29 - erkenning van transport via pijpleidingen als volwaardige vervoerswijze voor goederen

30 - leven, wonen en werken binnen een mobiliteitsbepalend geheel

82

Bijlage VI.6 Betekenis begrippen


kwaliteit

Functies

ruimtelijk

scheiden

Functies

ruimtelijk

verweven

Stad Platteland Dorp Buurt/

wijk

Woning Onderweg

1 / Geen goed idee Goed idee Densiteit Bos en landbouw,

geen lintbebou-

wing en verkave-

lingen

Geconcentreerd

rond een centrum

Autoluw Duurzaam Met de fiets

2 Voldoende, duur-

zame open ruimte

Enkel waar het

nodig is

Verweven is de

basis

Open ruimte op

loopafstand voor

iedereen

Compacte leefbare

kernen, scheiding

harde functies en

open ruimte

Compacte woon/

werk kernen

binnen duurzame

open ruimte

Leefbaar, fietsen,

wandelen, afbouw

mobiliteit met

auto

Compact en

energiezuinig

Afbouw

monomobiliteit

met auto,

heroriëntatie

mobiliteit

3 Halt aan urban

sprawl, buitenge-

bied moet

buitengebied

blijven

Enkel als het moet Waar het kan, ook

als het

ogenschijnlijk

onmogelijk lijkt

/ / / / / /

4 Duurzame

leefomgeving voor

prettig gevoel

Enkel als

meerwaarde

Belangrijk voor

duurzame

mobiliteit

Compact wonen,

groene ruimte en

ruimte voor

recreatie,

mobiliteit bijna

100 % te voet, met

de fiets, met OV

Ruimte voor

duurzame

landbouw,

recreatie en

natuur + weinig

bebouwing

In het platteland

geïntegreerde

plaats met gecon-

centreerde

bewoning

Zo goed als

autoloos, veel

contact tussen

bewoners

Duurzaam en

gezond

Duurzaam en aan-

genaam

5 / Enkel waar nood-

zakelijk

Als het mogelijk is Inbreiding zonder

leefbaarheid te

hypothekeren

/ / / / /

6 Diversiteit in

elegante verhou-

dingen

Afhankelijk van de

impact op de

samenleving

Zo veel mogelijk Om te wonen voor

zij die willen

Geen

verkavelingen

Bestaat dat nog? Wordt moeilijk in

de toekomst

Thuis, kinderen

opvoeden, oud

worden

Voor elk wat wils,

meer files voorko-

men

7 Evenwichtige

balans tussen

verschillende

ruimtelijke

functies

Is geen verweving Verschillende

ruimtelijke

functies zijn met

elkaar verweven

tot een zekere ver-

houding

Evenwicht tussen

menselijke,

natuur- en

recreatieve activi-

teiten

Ruimte voor land-

schapsidentiteit,

samenhang geïnte-

greerde landbouw

en natuur

Klein verstedelijkt

gebied met speci-

fieke landschap-

pelijke identiteiten

Onderdeel van

dorp of stad met

specifiek karakter

Gebouw om in te

leven

Verplaatsing

tussen twee of

meer locaties

8 Stad: aangenaam

wonen voor ieder-

een, buitengebied:

grote,

kwaliteitsvolle

natuureenheden

Geconcentreerd

wonen zodat

ruimte voor natuur

gecreëerd wordt

Wonen, studeren,

werken en winkels

verweven in

steden om zo tot

minder mobiliteit

te komen

Woongebied voor

zeer veel mensen

die er zich goed

kunnen voelen

Buitengebied waar

open ruimte ge-

vrijwaard wordt

Geconcentreerde,

kleine, nederzet-

tingen, dragen

zorg voor open

ruimte

Deel van stad of

dorp waar mensen

in harmonie

samenleven

Milieuvriendelijk

minimaal verbruik

fossiele brandstof,

minimale bijdrage

aan vervuiling

water en lucht

Werk-

woonverkeer:

zoveel mogelijk

openbaar vervoer,

school- woon-

verkeer: fiets of te

voet

83

9 Open ruimte Zo weinig mogelijk

invloed van

negatieve actoren

Waar mogelijk

andere functies

toelaten

Woon- en

werkfunctie

Ruimte voor

natuur

Combinatie natuur

en wonen

Woonfunctie in

aangename

omgeving

/ /

10 Kwaliteitsvolle en

duurzame invulling

Ja, stad en

buitengebied

duidelijk scheiden

Wonen en werken

verweven, geen

slaapdorpen en –

steden meer

Rustig ’s nachts en

in het weekend

Voor iedereen,

trage wegen niet

afsluiten

Aangename plek

om te wonen,

geen hoogbouw

als in de steden

Meer aandacht

gemeenschappe-

lijk groen en speel-

plekken

Verschillend in

dorp en stad, aan-

dacht voor relaties

tussen verschil-

lende leeftijds-

groepen

/

11 Open ruimte met

veel biodiversiteit

Grote wegen van

woonomgeving en

vervuilende

landbouw van

natuurgebied

Woon, werk en

recreatie

verweven, biolo-

gische landbouw

en natuurgebied

verweven

Open ruimte en

groen, gratis

openbaar vervoer

Biologische

landbouw

verweven met bio-

diverse natuur

Alles dichtbij en

plaats voor groen

Alles dichtbij en

plaats voor groen

Milieuvriendelijk Veilig en vlot,

gratis openbaar

vervoer

12 Zuinig ruimte-

gebruik en

aandacht voor

architectuur

Stedelijk vs buiten-

gebied

Minimale basis

natuur- en milieu-

kwaliteit in het

agrarisch gebied

Gezinsvriendelijk,

nabijgelegen

toegankelijk groen

Open, belangrijk

voor natuur en

duurzame

landbouw

Zelfvoorzienend in

basisbehoeften

Autoluw, gezins-

vriendelijk

Energiezuinig Netwerk van open-

baar vervoer als

ruggengraat

13 / Vooral lintbebou-

wing tegengaan

Ecologische

industriegebieden,

wandelen sport-

bossen

Meer groen,

gezinsvriendelijk

Bestaat dit nog? Geconcentreerd,

inbreiding

Gezinsvriendelijke

inrichting (pleinen,

bomen en

sportterreinen)

Renovatie

(Modern comfort

en energiezuinig-

heid) boven

nieuwbouw

Files tegengaan

14 Gezonde woon-

werkomgeving

met voldoende

ruimte om te ont-

spannen

Geclusterd ruim-

tegebruik

Multifunctionele

ruimte

Gezinsvriendelijk,

autoverkeer geen

hoofdfunctie meer

Gezond veerkrach-

tig ecosysteem

met een basis aan

natuur en milieu-

kwaliteit

Kernversterking in

plaats van verdere

uitdeining

Sociale mix,

openbaar vervoer,

waar kinderen

ruimte krijgen

Ecologisch ver-

antwoord

Minder stress door

goed openbaar

vervoer, reductie

files

15 Open ruimte Sport, natuur,

recreatie, woonge-

bied en industrie

scheiden

/ / / / / / /

16 Veel Enkel als het moet

of nodig is

Als het mogelijk is Belangrijk Zeer belangrijk

maar verstedelijkt

Leefbaarheid en

kwaliteit

Ontmoeting en

geborgenheid

Noodzakelijk Als het nog

mogelijk is

17 Hoge waardering

landschap en land-

schapsontwikke-

ling

Industrie vs wonen Een streefbeeld

voor recreatie,

natuur en

landbouw

Aangenaam en

groen netwerk,

functionele

nabijheid

Woonkernen,

maar vooral

natuur en

landbouw

Zelfstandige

woonkern in

buitenruimte

Zelfstandige enti-

teit in stedelijk

netwerk

Zuinig ruimtege-

bruik, zoveel

mogelijk gegroe-

peerd

Korte verplaat-

singen: te voet of

met fiets, lange

verplaatsingen

met openbaar

vervoer, beperkte

rol auto’s

18 / / / / / / / / /

19 Overzichtelijk,

ordelijk,

kwaliteitsvolle

publieke ruimte

Enkel waar het

nodig is

Vooral vergroening

en bebouwing

verweven

Vergroenen en

verduurzamen,

autoluw,

kwaliteitsvolle

Duidelijk verschil

met stad? Minder

verkavelingen

Leefbaar, werken

aan lokale sociale

cohesie

Buurtleven ver-

sterken, intergene-

rationele mix be-

vorderen

Voldoende grote

gezinswoning

Fiets en te voet sti-

muleren, autover-

keer verminderen

84

publieke ruimte

20 Eerlijke verdeling

van openbare

ruimte voor ver-

schillende

gebruikersgroepen

Belangrijk voor

vermijden van

overlast en hinder

Onbelangrijk Woongebied Agrarisch gebied

ook toegankelijk

voor recreatief

gebruik

Geconcentreerde

woonkern op

platteland

Deel van de stad,

niet bruikbaar

Onbelangrijk Verplaatsing van

woon- naar

recreatiegebied

21 Redelijke tot

goede kwaliteit

Hoeft niet

noodzakelijk

Veel mogelijkhe-

den voor

verweven van

functies

Te vermijden Prachtig en

zorgeloos houden

Sociale netwerken Kleine intieme

gemeenschap

Privaat Mengeling van

allerhande

22 / / / / Hopelijk nog

genoeg landbouw-

land

/ / Ecologisch /

23 Sterke daling lucht,

water en

grondverontreini-

ging

Bufferzones met

zachter recreatie,

weiden of parken

Lineaire begroeiing

langs waterlopen

en secundaire

wegen

Uitbreiding be-

perken, ecologisch

aanpassen

Behoud en uit-

breiding KLE’s

Behoud cultuurhis-

torische waarden,

vermindering lint-

bebouwing

Gettovorming te-

gengaan,

buurtwerking

stimuleren

Duurzaam en

ecologisch

Vermindering

vrachtvervoer via

weg

24 Goede, kwalita-

tieve afbakening,

goed functioneren

van sectoren

Industrie, wonen

en harde natuur

strikt scheiden van

landbouw

Stimulerend beleid

voor blijvende

economische

landbouwactiviteit

Leegstand tegen-

gaan, meer in de

hoogte werken,

zuinig ruimte-

gebruik

Rekening

gehouden met

bedrijvigheid zoals

landbouw

Leef-onderdeel

van het platteland

waar gewoond kan

worden

Onderdeel van

stad, gecentra-

liseerde bebou-

wing

Zuinig ruimtege-

bruik

Hoge veiligheid en

zuinig ruimtege-

bruik

25 Voldoende en

duurzame groene

ruimte

Functies verweven

is noodzakelijk

Absolute noodzaak

om open ruimte te

vrijwaren

Geclusterd wonen,

groene omgeving,

zuinig

ruimtegebruik,

voldoende

leefbare steden,

aantrekkelijk voor

gezinnen

Moet gevrijwaard

worden van ver-

stedelijking, ideale

ontspanningsruim-

te

Moet gevrijwaard

worden van ver-

stedelijking en te

grote transport-

stromen

Gezinsvriendelijk,

voldoende speel-

ruimye en veilige

verplaatsings-

ruimte

Passief, zuinig

ruimtegebruik

Duurzaam,

degelijk,

afgestemd

openbaar vervoer,

veilige fietsroutes

en paden

26 Groene ruimte,

minder beton,

voldoende spelim-

pulsen, rustige en

verkeersveilige

openbare ruimte

/ / / / / / / /

27 Structuur door sa-

menhangend pu-

bliek ruimte-

netwerk, richten

naar publieke

ruimte

Waar er onver-

mijdbare

conflicten zijn

Zo veel mogelijk The place to be

voor jongeren,

goed bereikbaar,

publieke karakter

blijft gegarandeerd

Rustige woonom-

geving, goed

ontsloten en

verbonden met

stad, voldoende

basisvoorzieningen

Herkenbare woon-

entiteit waar

jongeren zich mee

blijven identifi-

ceren

Schaalniveau voor

ruimte voor

jongeren, jongeren

niet isoleren op

één plek

Nieuwe woontypo-

logieën op maat

van nieuw

samengestelde

gezinnen en ander

gemeenschaps-

leven

Meer aandacht

voor

ontmoetingen

onderweg

28 Cultuurhistorie en

esthetiek

/ / Rekening houdend

met cultuurhisto-

rische gelaagd-

heden

Herwaardering

platteland, rurale

gebieden bestaan

nog steeds

Gelijkend op

gehucht

/ Weg met

lintbebouwing

/

85

29 / / / / Bestemming bij

uitstek

/ / / /

30 15 woningen per

hectare handha-

ven

Liever verweven Heel belangrijk Bereikbaar, vei-

ligheid, leefbaar,

handelscentrum

Herwaardering

buitengebied

nodig

Noodzakelijke

kleine en econo-

mische activiteiten

voor lokale

bevolking

Rustige leefge-

meenschap

Betaalbaar evolue-

rend wooncomfort

Geen fileproble-

men

86

Bijlage VI.7 Vijf belangrijkste strategische doelen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)


1 Hoge densiteit duurzaamheid nabijheid Gemengde functies Propere lucht

2 Behoud duurzame open ruimte Ruimte voor water en natuur Omwenteling in

mobiliteitsvraagstuk

Integrale aanpak

ontwikkelingsprojecten (harde

functies koppelen aan open

ruimte functies)

Verweving van functies

3 Principe “werken met de

natuur” introduceren en

faciliteren (delta-comm. en

kappa-plan)

Robuuste natuurgebieden

introduceren en faciliteren

Robuuste kustverdediging


Robuust waterbeheer


/

4 Onafhankelijkheid van

onduurzame energiebronnen

Behoud en versterken van

biodiversiteit en natuur

Compacter leven zodat

verplaatsingen zonder auto

Eerlijke verdeling van openbare

ruimte

Duurzame landbouw

5 Verweving van functies Leefbare steden Voldoende investeren in natuur / /

6 Behouden wat nog rest Aanpassen waar het nog kan Mobiliteit aanpassen aan

vervoer van de toekomst

afvalbeheer Energieverbruik

7 Evenwicht tussen groen en rood

in functie van behoud

natuurlijke, landschappelijke en

culturele entiteiten

Aaneensluiten en verder

ontwikkelen van natuur- en

valleigebieden

Grote en kleine natuur

entiteiten op platteland en in

stad

Integratie van duurzame

landbouw

Optimale waterkwaliteit en-

huishouding

8 Stabilisatie aantal inwoners Duurzame landbouwvoering Duurzame gebouwen Afbouw lintbebouwing Afbouw gebruik fossiele

brandstoffen en kernenergie

9 Meer ruimte voor natuur Negatieve actoren stoppen / / /

10 Openhouden buitengebied,

versterken kernen van steden en

dorpen

Aaneensluiten en uitbreiden

bossen en natuurgebieden

Versnippering van bossen,

natuurgebieden en

woongebieden tegengaan

Ruimtelijke plannen die rekening

houden met kwetsbaarheid

gezinnen

Grondspeculatie tegenhouden

macht immobiliënsector in vraag

stellen

11 Ruimte voor natuur Behoud open ruimte Windmolens voor lokale

energievoorziening

Bouwstop op platteland /

12 Meer ruimte voor natuur en

biodiversiteit

Bescherming open ruimte en

landschappen

Zuinig ruimtegebruik Natuurlijke kustverdediging en

adaptatie

Ruimte voor hernieuwbare

energie

13 Meer natuur Zuinig ruimtegebruik Duurzaam en ecologisch

bouwen en verbouwen

Durven wegen aanleggen waar

noodzakelijk

Ruimte voor water inrichten als

natuurgebied

14 Meer natuur en biodiversiteit Zuinig ruimtegebruik Impact veranderend klimaat en

ruimte voor hernieuwbare

energie

Multifunctioneel gebruik ruimte Minimum aan natuur- en

milieukwaliteit in

landbouwgebied garanderen

15 / / / / /

16 Open ruimte met kwaliteit Meer ruimte voor natuur Verkeerschaos ordenen Leefbare steden /

87

17 Inbreiding wonen en industrie Natuurbescherming en -

ontwikkeling

Ruimte voor landbouw Ontwarren mobiliteitsknoop Adaptatie aan

klimaatsverandering

18 / / / / /

19 Bewoning en vergroening

verzoenen

Efficiënt ruimtegebruik Duurzame mobiliteit / /

20 Onverharde wegen meer

toegankelijk maken voor

recreatieve, gemotoriseerde

sporten

Respect en verdraagzaamheid

tussen verschillende gebruikers

van landelijke ruimte

Voldoende en diverse landelijke

ruimte voor recreatie alle

belanghebbenden

Ondubbelzinnig en eenvormig

beleid

Efficiënte en doelgerichte

communicatie naar

belanghebbenden

21 Dorpen behouden, niet laten

groeien

Steden aantrekkelijker maken Vrijwaren niet bebouwde zones Meer eenheid in

stedenbouwkundige

inplantingen

/

22 / / / / /

23 Aankoop en ontsnippering

natuur

Realisatie van VEN Bufferzones tussen gebieden

met verschillende functies

Duurzame en ecologische

woonzones

Verminderen van lucht, water en

grondverontreiniging

24 Behoud open ruimte met

economische rendabele

landbouw

Verstedelijking in buitengebied

tegengaan

Sterke industrie met zuinig

ruimtegebruik

Land winnen op water Zuinig ruimtegebruik voor alles

25 Krachtlijnen RSV realiseren Bestaande ruimte opgebruiken

alvorens nieuwe ruimte aan te

snijden

Zunig en duurzaam

ruimtegebruik

Basisnorm bos en natuur voor

iedereen

Behoud en uitbreiding bestaande

waardevolle bos- en

natuurgebieden

26 / / / / /

27 Duurzame verplaatsingen en

bereikbaarheid steden

Publieke ruimte stuurt

ontwikkeling woonvelden, niet

andersom

Reconversie 19de

eeuwse gordel,

aandacht voor kwaliteit publieke

ruimte en noden jongeren

Woonkernen platteland

verbinden met stad, duurzaam

transport

Meer inspraak, ook van jongeren

28 Culturele planologie Landschapsontwerp Betrokkenheid van alle actoren / /

29 Ruimtelijke reservering voor

leidingen

Erkenning leidingen als

gelijkwaardige transportmodus

/ / /

30 Zelfde rechten voor

zonevreemde woningen

Zelfde rechten voor woningen in

alle kwetsbare gebieden

/ / /

88

Bijlage VI.8 Vijf belangrijkste acties op korte termijn (2020) om strategische doelen te bereiken

Respondent Belangrijkste acties op korte termijn

1 Ontraden autoverkeer Renovatie huizen Herstel stedelijk weefsel Fietsverbindingen Goede intermodale knooppunten

ontwikkelelen

2 Afbakening en realisatie

natuurlijke structuur

Heroriëntatie

mobiliteitsvraagstuk

Instrumenten performante en

afdwingbare

projectontwikkeling

Dwingend beleid bij realisatie

stadsbossen

Compact en leefbare stad met open

ruimte op loopafstand

3 Opmaak klimaatadaptatieplan Opmaak plan specifiek voor

kust

Opmaak waterbalans Zandbalans om kust-

verdedigingsbeleid bijsturen

/

4 Terugdringen autoverkeer,

investeren in fietsinfrastructuur

Stopzetten subsidies

onduurzame landbouw

Stopzetten lintbebouwing Geen nieuwe autowegen

aanleggen

Geen verkeersaantrekkende functies

als niet bereikbaar met fiets, te voet

of OV

5 / / / / /

6 Breder denken Ophouden met

overreglementeren

Tirannie van ambtenaren onder

controle

Politieke corruptie bestrijden Jaarlijkse blunderboeken

doornemen en lessen leren

7 waterkwaliteit Behoud en uitbreiding streek-

eigen landschappen

Duurzame landbouw Bescherming en

instandhouding habitaten en

reservaten

Sensibilisatie

8 Realisatie natuurdoelstellingen

uit RSV

Zuiver oppervlaktewater en

lucht

Sluiting kerncentrales Verminderen aantal auto’s en

beter OV

Meer openbare parken in en rond

stad

9 Vergroting oppervlakte

waterfunctie

Juridische bescherming

waterfunctie

Negatieve invloeden op

natuurfunctie vermijden

/ /

10 Opmaak van degelijk

onderbouwde opvolger RSV

Creatie van 38.000 ha

bijkomende natuur en 10.000

ha bijkomend bos

Doorzichtige en eenvoudige

regelgeving

Handhaving regelgeving Procedures vergemakkelijken en

inspraak burger

11 Stop bevolkingsaanwas / / / /

12 Realisatie ruimtebalans RSV Minimale basis- en

natuurkwaliteit in agrarisch

gebied

Bundeling harde activiteiten via

fiscaal beleid op onbenutte

gronden en panden

Stop op verlinting en

versnippering

Realisatie van (rand)stedelijk groen

13 Meer subsidies voor

natuurverenigingen

Absoluut verbod bouwen in

overstromingsgebied

Aanpassing wetgeving raad van

state (cfr. tramlijn Wijnegem)

Algemeen belang boven lokaal

belang

Uitzonderingsregels afschaffen

14 Doelstelling natuur en bos van

RSV realiseren

Geen bebouwing in

overstromingsgebieden

Goed doordachte

kustverdediging

Natuurverwevingsgebieden als

ruggegraad van duurzame

landbouw

Renovatie, verdichting en

stimulering van onbenutte gebieden

15 / / / / /

16 Ruimtelijke bestemmings- en

inrichtingsplannen

Beter vergunningenbeleid Betere handhaving Aankopen, inrichten en

beheren van natuurgebied

Natuurrecreatie en trage wegen

89

17 Stringente ruimtelijke ordening

en handhaving

Actieve natuurbeschermings-

en ontwikkelingspolitiek

Beschermen landbouwareaal

t.o.v. wonen en industrie

Infrastructuur slim gebruiken,

geen verdere ontwikkeling

wegennet

Overstromingsgebieden bouwvrij

houden

18 / / / / /

19 Implementeren MIRA-S-

normen

Leefbare dichtbebouwde

steden

Industriezones beter ontsluiten

met openbaar vervoer

Kindlinten voor veiligheid en

duurzame verplaatsingen

Voorrang aan inbreiding, uitbreiding

na doelmatigheidsanalyse

20 Betrekken codegroen in alle

relevante overlegorganen

Objectieve en rationele

benadering van problematiek

Beloofde gereglementeerde

terreinen realiseren

Behouden van buffer tussen

functies

Omvormen militaire domeinen naar

recreatiegebied met natuurlijk

karakter voor iedereen

21 Ruimte geven voor hobby Dorpen en steden gescheiden

houden

Minder wegen, meer

veldwegen en fietswegen

/ /

22 / / / / /

23 Scheiding hemel- en afvalwater Aanplant lineaire groenbuffers

langs waterlopen en wegen

Ontwikkeling

kringloopprocessen

48.000 ha bosgebied Stimulatie duurzame en ecologische

woonzones

24 Landbouw en natuur correct

afbakenen, huidige en

toekomstige landbouw kans

geven

RUP via lokaal dialoog

uitwerken, niet via algemene

doelstellingen maar op basis

van lokale opportuniteiten

Leegstand in steden

verminderen

Natuurdoelstellingen halen via

zuinig ruimtegebruik

Buitengebied behouden, 750.000 ha

agrarisch gebied realiseren

25 Krachtlijnen RSV realiseren Afbakening buitengebied RUP’s Ruimtelijke afbakening

voltooien

/ /

26 / / / / /

27 Verluchting 19de

eeuwse gordel

met aandacht voor jongeren

Nieuwe sociale

woningprojecten met oog voor

principes van coherent

jongerenweefsel

Start met in kaart brengen

noden en wensen van

gebruikers

/ /

28 Interdisciplinaire

pilootprojecten

Methodologieontwikkeling

voor realisatie

burgerparticipatie

Oprichten

schoonheidscommissie (cfr. Nl.)

/ /

29 Opmaak RUP voor

leidingstraten

Aangepast vergunningenbeleid Aanpassing wetgeving inzake

verlegging van leidingen ten

gevolge van grote

infrastructuurwerken

Bundeling infrastructuur /

30 Aanpassing wetgeving op zeer

korte termijn

Vermijden werken met twee

maten en gewichten

/ / /

90

Bijlage VI.9 Strategische regio’s waarmee Vlaamse overheid zich moet bezighouden


1 Driehoek Antwerpen-Brussel-Gent / / / /

2 Open ruimte en platteland Natuurlijke en waterstructuur Vlaamse ruit / /

3 Kust Buitengebied / / /

4 / / / / /

5 / / / / /

6 Vlaams Brabant Scheldebedding Polders en de westhoek Limburgse bosgebieden Antwerpse kempen

7 Vlaams Brabant Regio Demer en Dijle Vallei- en riviergebieden / /

8 Buitengebied Stedelijke gebieden Netwerk van waterwegen Zandduinen van de Kempen Habitatrichtlijngebieden

9 Platteland / / / /

10 Grootsteden Havens Buitengebieden Toeristische centra Speelbossen, stadsbossen en

natuurgebieden, geen golfterreinen

11 / / / / /

12 Buitengebied Europese en Vlaamse natuur Vlaamse ruit Kust en polders Regio’s geschikt voor hernieuwbare

energie

13 Limburg Havens Steden Vlaamse ruit /

14 / / / / /

15 / / / / /

16 Kust Havens Grote natuurterreinen Gent, Antwerpen en Brussel Plattelandsgebieden

17 West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant & Brussel Limburg

18 / / / / /

19 Steden Bos- en natuurgebieden / / /

20 Kempen Vlaamse Ardennen Haven- en industriegebieden Militaire domeinen Westhoek

21 Ruimte creëren voor vrije tijd Zonevreemde woningen legaliseren

of afbreken

Verkavelingsbeleid herzien / /

22 / / / / /

23 Kust Oost- en West-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Brussel

24 Havens Luchthavens Woon- en landbouwgebied Grote open landbouwgebieden Steden

25 Buitengebied / / / /

26 / / / / /

27 19de

eeuwe gordel in stad Geïsoleerde plattelandsregio’s Geïsoleerde sociale woonwijken / /

28 Vlaanderen als geheel / / / /

29 Verbinding economische clusters Grote leidingassen door het land / / /

30 Vlaams-Brabant Antwerpen Zeebrugge Gent Hasselt

91

VII Nawoord

Alhoewel de respons op deze enquête bij overheden, experts en verenigingen eerder

beperkt was, blijkt uit dit rapport dat de bevraging toch wel materiaal heeft opgeleverd.

Samen met andere partner- en burgerinitiatieven (partnerdialogen, burgerevent, online

burgerbevraging) vormt dit een waardevolle input voor het Beleidsplan Ruimte.

Daarom willen we graag iedereen die de moeite genomen heeft om de enquête in te vullen

hiervoor hartelijk bedanken!

92

VIII Bijlagen

Bijlage VIII.1 Vragenlijst voor overheden

Uw benaming*

Type overheid

gemeente

provincie

Vlaamse overheid

andere

Andere? omschrijf hier:

bestuurlijk oogpunt

ambtelijk of administratief oogpunt

Wat verwacht u dat de overheid via ruimtelijk beleid regelt? (max 400 tekens)

Welke zijn volgens u de 5 belangrijkste (maatschappelijke of ruimtelijke) UITDAGINGEN voor het ruimtelijk beleid op lange

termijn (2050) (max 150 tekens)

1

2.

3.

4.

5.

Beschrijf kort wat uw wensbeeld is voor de Vlaamse ruimte in 2050. (max 400 tekens)

Welke betekenis hecht u aan volgende begrippen (in het licht van 2050)? (max 150 tekens)

1. Ruimtelijke kwaliteit

2. Functies ruimtelijk scheiden

3. Functies ruimtelijk verweven

4. De stad

5. Het platteland

6. het dorp

7. De buurt/wijk

8. Een woning

9. Onderweg

93

Welke zijn volgens u de vijf belangrijkste strategische doelen voor het ruimtelijk beleid op lange termijn (2050)? (max 150.

karakters)

1.

2.

3.

4.

5.

Welke vijf belangrijke acties op korte termijn (2020) zijn volgens u noodzakelijk om deze strategische doelen te bereiken?

(max.150 tekens)

1.

2.

3.

4.

5.

Met welke vijf grote strategische regio's in Vlaanderen moet de Vlaamse overheid zich volgens u voortaan bezig houden?

(max 150 tekens)

1.

2.

3.

4.

5.

In dit vak kan u nog andere ideeën schrijven voor de Vlaamse ruimte in 2050 (max. 400 tekens)

94

Bijlage VIII.2 Vragenlijst voor experts

Uw naam:*

uw beroep:*




1

2.

3.

4.

5.


Welke betekenis hecht u aan volgende begrippen (in het licht van 2050)? (max 150 tekens)




4. De stad

5. Het platteland

6. het dorp

7. De buurt/wijk

8. Een woning

9. Onderweg


karakters)

1.

2.

3.

4.

5.

95


(max.150 tekens)

1.

2.

3.

4.

5.


(max 150 tekens)

1.

2.

3.

4.

5.


96

Bijlage VIII.3 Vragenlijst voor verenigingen en organisaties

Uw naam:*

Welk type vereniging vertegenwoordigt u?

middenveld of belangenvereniging

hobby, sportvereniging

buurtvereniging

politieke, ideologische of geloofsvereniging

Naam van uw organisatie/vereniging*

Missie van uw organisatie:*

Ledenaantal van uw vereniging/organisatie*

Op welke wijze werd de ruimte die UW VERENIGING OF ORGANISATIE gebruikt, specifiek ingericht voor het type activiteit

waar u mee bezig bent?

door onszelf ingericht

door onszelf en medegebruikers ingericht

door overheid of een privépartner ingericht

werd voor een ander doel ingericht

weet niet

Op welke wijze werd de ruimte die UW LEDEN gebruiken, specifiek ingericht voor het type activiteit waar u mee bezig bent?

werd door onszelf ingericht

door onszelf en medegebruikers ingericht

door overheid of privépartner ingericht

werd voor een ander doel ingericht

weet niet

97

Geef aan welke ruimte SPECIFIEK IS INGERICHT voor het type activiteit waar u mee bezig bent. (meer keuzes mogelijk)

Deel van een gebouw - maximaal 1 lokaal

Deel van een gebouw - meer dan 1 lokaal

Deel van een gebouw - meer dan 6 lokalen

Geheel gebouw - maximaal 100m²

Geheel gebouw - meer dan 100m²

Geheel gebouw - meer dan 1500m²

grond rondom een gebouw - maximaal 2000m²

grond rondom een gebouw - meer dan 2000m²

grond rondom een gebouw - meer dan 5 hectares

buitenruimte (zonder gebouw) - max 1 hectare

buitenruimte (zonder gebouw) - meer dan 1ha

buitenruimte (zonder gebouw) - meer dan 5ha

Geef aan welke ruimte u gebruikt voor uw activiteiten en die NIET SPECIFIEK IS INGERICHT voor deze activiteiten. (meer

keuzes mogelijk)

deel van een gebouw

een geheel gebouw

een grond rondom een gebouw

een buitenruimte zonder gebouw

een straat

paden

het platteland

de stad

de buurt

andere

Indien andere: omschrijf hier nader:

Duidt aan hoe u verwacht dat uw ruimtegebruik zal evolueren op lange termijn:

ons ruimtegebruik zal ongeveer gelijk blijven

ons ruimtegebruik zal toenemen

ons ruimtegebruik zal afnemen

Omschrijf op welke wijze u de ruimte gebruikt en welke kwaliteitenof kenmerken u belangrijk vindt in de omgeving waar u

uw activiteit uitoefent (max 400 tekens)


98



1

2.

3.

4.

5.


Welke betekenis hecht u aan volgende begrippen (in het licht van 2050)?




4. De stad

5. Het platteland

6. het dorp

7. De buurt/wijk

8. Een woning

9. Onderweg


karakters)

1.

2.

3.

4.

5.


(max.150 tekens)

1.

2.

3.

4.

5.

99


(max 150 tekens)

1.

2.

3.

4.

5.


Documents

Resultaten enquête bij overheden, experts en verenigingen · resultaten van de drie enquêtes afzonderlijk (overheden, verenigingen en organisaties, experts). U kunt de resultaten