T.C.MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞIOrtaöğretim Genel Müdürlüğü

EĞİTSEL OYUNLAR DERSİ

ÖĞRETİM PROGRAMI12. SINIF

2006

EĞİTSEL OYUNLARDERSİ PROGRAM GELİŞTİRME

ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONUGENEL KOORDİNASYON

Medine KARAPINAROrtaöğretim Genel Müdürlüğü

Program Şube Müdürü

Mehmet Akif SÜTCÜTalim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı

Program Geliştirme Uzmanı

Mehmet BULUTMalatya Milli Eğitim Müdürü

PROGRAM DANIŞMANLARIDoç. Dr. Feridun MERTER İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Celal TAŞKIRAN İnönü Üniversitesi Öğretim ÜyesiYrd. Doç. Dr. Yahya DOĞAR İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi

KOMİSYON ÜYELERİİ.Etem KOCA

Spor Lisesi Okul Müdürü

Serpil TİMURKAAN Melek Baba İ.Ö.O. Beden Eğitimi ÖğretmeniMehmet GÜLLÜ Cengiz Topel İ.Ö.O. Beden Eğitimi Öğretmeni

Feray MERİÇ Malatya Lisesi Beden Eğitimi ÖğretmeniBilal Önder Spor Lisesi Beden Eğitimi Öğretmeni

Hümeyra ALAGÖZ Ted Koleji Beden Eğitimi. ÖğretmeniBerna ÇIPLAK Hacı İbrahim İ.Ö.O. Beden Eğt. Öğretmeni

Aygün UTKU Hidayet İ.Ö.O. Beden Eğitimi. ÖğretmeniHüseyin KANAT Spor Lisesi Rehber Öğretmeni

Ramazan GÜRSUL Yeşilyurt Gazi İ.Ö.O. Rehber ÖğretmeniAli Rıza CANPOLAT Yeşilyurt İmam Hatip Lisesi Rehber Öğretmeni

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Doç. Dr. Feridun MERTER İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi

ÖNSÖZ

Dünyada bilginin önemi hızla artarken, “bilgi” kavramı ve “bilim” anlayışı da hızla değişmektedir. Bilgi toplumu oluşum sürecini başlatan bu gelişmelerin bilgi toplumunun ekonomik büyüme sürecini hızlandırıcı, sosyal alt yapı hizmetlerinin sunumunu iyileştirici ve kültürel etkileşimi artırıcı etkileri olduğu da açıktır.

Günümüzde ekonomik ve sosyal kalkınmanın en önemli bileşeni olan eğitim, tüm dünyada hızlı ve sürekli bir değişim içindedir. Gelişmiş tüm ülkeler, özellikle son yıllarda yoğun bir şekilde eğitimde reform çalışmaları başlatmışlardır.

Bütün bunların sonucunda; ülkemizde de eğitime olan talep farklılık göstermekte, eğitim sistemimizde çeşitli değişim ve gelişmeler yaşanmaktadır.

İç dinamikler ve AB eğitim sistemi normlarına uyum sürecinin dayanağını oluşturduğu “Orta Öğretimin Yeniden Yapılandırılması” kapsamında yürütülen bir dizi çalışma hayata geçirilmiş bulunmaktadır. Bu çalışmalardan en önemlilerinden biri ise; haftalık ders çizelgeleri ve buna dayalı olarak öğretim programlarının yeniden düzenlenmesidir.

Bu kapsamda yürütülen “Program Geliştirme” çalışmalarında; eğitim sistemi bir bütün olarak ele alınmış ve “nasıl bir insan modeli?” sorusu cevaplandırılmaya çalışılmıştır.

Anayasa, kanunlar, kalkınma plânları, şura kararları, akademik tezler, araştırmalar vb. kaynaklar gözden geçirilerek ülkemizin mevcut eğitim özelliklerinin belirlenmesi, başarı ve başarısızlıkların değerlendirilmesi ve ortaya çıkan sonuçların yeni öğretim programlarına yansıtılarak ilköğretim ve orta öğretim programlarının bütünsel bir yaklaşımla hazırlanması sağlanmıştır.

Öğretim programları ülkemizin tarihsel, kültürel, sosyal, ahlakî birikimini dünyada yaşanan tüm değişimleri ve gelişmeleri yansıtacak şekilde hazırlanmıştır. Programlar, etkinliklerle zenginleştirilerek, öğrenci merkezli hale getirilmiştir. Yine programların hazırlanmasında; sonuca dayalı bir anlayış yerine, süreci de değerlendiren bir anlayış esas alınmıştır.

Yeni program geliştirme yaklaşımı ile öğrencilerin araştırma yapmasına, kültürel faaliyetlere katılmasına, sosyal aktiviteler içinde olmasına, öğrenmeye dayalı etkinlikler içinde bulunmasına fırsat tanınmaktadır.

Yoğun bir çalışma sonucunda ortaya konulan bu programın hazırlanması, basımı, dağıtımı ve yayımlanmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim.

Söz konusu programın Türk Eğitim Sistemimize hayırlı olması temennisiyle, yönetici, öğretmen ve öğrencilerimize başarılar dilerim.

Kerem ALTUNOrtaöğretim Genel Müdürü

TÜRK MİLLİ EĞİTİMİNİN AMAÇLARI

1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’na göre Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları:

I. Genel Amaçlar Madde 2. Türk Millî Eğitiminin genel amacı, Türk Milletinin bütün fertlerini; 1. Atatürk inkılâp ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk Milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin millî, ahlâkî, insanî, manevî ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk dev-leti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış hâline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek; 2. Beden, zihin, ahlâk, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip; insan haklarına saygılı; kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek; 3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek, gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kıla-cak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak; Böylece, bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artır-mak; öte yandan millî birlik ve bütünlük içinde iktisadî, sosyal ve kültürel kalkınmayı destek-lemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır.

GİRİŞ Oyun farklı şekillerde tanımlanmıştır. Yapılan tanımların farklı olması, oyuna farklı

yönlerden bakılmasındandır. “Örneğin bir bilim adamı fiziksel özellikler açısından oyunu tanımlarken, bir diğeri psikolojik açıdan, bir başkası da sosyolojik açıdan tanımlamıştır (Ha-zar, 1997).” Tanımların farklı yapılmasının başka bir nedeni de, gelişim kavramının farklı tanımlanmasındandır. “Oyunun insan gelişimi üzerinde etkisinin çok yönlü olması tanımların farklı olmasında diğer bir etkendir. “Gelişim kavram olarak, canlı varlığın bütün yaşamı bo-yunca geçirdiği ileriye ve geriye yönelik bütün değişiklikleri kapsar” (Binbaşıoğlu, 1990)

Yapılan tanımlardan bazılarını şu şekilde sıralayabilir: Oyun beden eğitimi, insan gelişiminin hemen hemen her boyutunda önemli rol oyna-

yan bir eğitim aracıdır (Topkaya, 2004). Oyun geniş anlamda çocuğun kişiliğini bütünü ile etkileyen bir faaliyettir (Gürün,

1984). Oyun çocuğa göredir. Eğitici, hazırlayacağı eğitsel oyunları çocuğa göre düzenlemeli-

dir. Oyunun merkezine çocuğu almalıdır. Çünkü oyun çocuğun psiko-motor, psiko-sosyal, zihinsel ve duyuşsal yeteneklerini geliştiren önemli bir eğitim aracıdır. Aynı zamanda çocu-ğun haz duyduğu önemli bir öğrenme sürecidir.

Oyun, insanların beden ve kafa yeteneklerini geliştirme amacını güden; hesap, dikkat,

rastlantı ve beceriye dayanan, çoğu kez oyalanmak için oynanan aynı zamanda da tat veren bir tür yarışmadır (Seyrek ve Sun, 1997).

Oyun, belli bir amaca yönelik olan veya olmayan, kurallı ya da kuralsız gerçekleştiri-

len, her durumda çocuğun isteyerek ve hoşlanarak yer aldığı, fiziksel, bilişsel, dil, duygusal ve sosyal gelişiminin temeli olan, gerçek hayatın bir parçası ve çocuk için en etkin öğrenme sü-reci olarak ifade etmektedir (Dönmez, 1992).

Oyun sadece, çocuğun psiko-motor, psiko-sosyal, zihinsel ve duyuşsal yeteneklerini

geliştirmekle kalmaz, aynı zamanda çocuğun fizyolojik gelişimini de sağlar. Çocuk, oyun içerisinde yaşadığı çevreye uyum sağlayabilmek için, gerekli doğa mücadelesini yarışma ruhu içerisinde gerçekleştirir. “Oyun içerisindeki mücadele ve çocuğun içine girmiş olduğu hare-ketlilik öncelikle; solunum, dolaşım ve sindirim sistemini olumlu etkilemektedir, ayrıca iç salgı bezlerinden daha fazla salgılama yapmasına katkıda bulunarak gelişimini hızlandırmak-tadır. Doğal gelişim sürecinde düzenli beslenen bir çocuk, aldığı besinleri hareketlerle birleş-tirdiği zaman, bağışıklık sisteminde, adalelerinde, tendonlarında kemik ve eklem yapılarında güçlenme meydana gelir” (Hazar, 1997).

Bu gelişim sürecine birçok faktör etki etmektedir bu faktörlerin en önemlisi oyundur.

“Çocukların oynamalarına yasak getirmek, kısıtlama getirmek çocuğun gelişimine köstek olma anlamını taşır” (Özhan, 1997).

Oyun esnasında çocuğun hareketliliğinden dolayı doğal olarak oksijen kullanımı fazla

olacaktır. Böylelikle kanın daha çok pompalanması sonucu dokular daha iyi besleneceğinden kaslar güçlenecektir. Bunun aksi durumunda ise, çocuk güçsüz kaslara sahip olacak ve bu durum onun ileriki yaşamını da olumsuz etkileyecektir.

Oyunun fizyolojik ve psikolojik yararı olduğu kadar, sosyal yararı da vardır. Özellikle

oyun içerisinde çocuk, grup üyeleriyle karşılıklı etkileşime girerek sosyalleşir ve grup üyele-rini de sosyalleştirir. Grup halinde oynanan oyunlar özellikle kendine özgü oyunlardır. Ço-cuklar kurallara uymayan arkadaşlarıyla oynamak istemezler. Çocuklar bu kuralsızlıktan hoş-nut olmayacaklarından kurallara uyarlar. Oyunun bu özelliği onlara kurallara uymayı öğretir. Oyun kurallarına uyan çocuk, büyüdüğünde de toplum kurallarına uyacaktır.

Grup oyunlarında çocuk, mensup olduğu gurubun çıkarlarını kendi çıkarlarından önde

tutarak gruba aidiyet ve özveri duygularını geliştirir ve pekiştirir (Hazar, 2000). Oyun çocuk-larda birlik olma, başkasına yardım etme, güçsüzü koruma, haklıdan yana olma, hakkına razı olma duygularını geliştirir. “...çocuk görgü kurallarını, çevresindeki canlıları korumayı, onlara zarar vermemeyi oyunda uygular. (Tuncar, 1999). Dolayısıyla toplumu oluşturan bireylerin daha küçük yaşlardan itibaren bu tür değerleri kazanması, sağlıklı bir toplumsal yapının oluşmasını da sağlar.

Toplum kurallarını çocuklara nasihat ederek, onlara baskı yaparak öğretmek çocuğun

dil gelişimini olumsuz yönde etkiler. Oyun esnasında çocuk yeni sözcükler öğrenir, anlama-dığını sorar, hakkını savunur, takım arkadaşına geliştirdiği taktiği anlatır, takım arkadaşını destekler, dille komut verir ve düşüncelerini rahatlıkla dile getirir. “Çocuk, oynarken oyun-cakların, araç gereçlerin adlarını, ne işe yaradıklarını aklında tutar, öğrenir. Ayrıca hem söz-cük dağarcığı, hem de anlatma yeteneği gelişir. Yeni öğrendiği kelime ve kavramlarla düzgün cümle kurma alışkanlığı kazanır. Rahat konuşur ve düşüncelerini açıklayabilir.” (Tuncar, 1999) Bunların dışında özellikle dil gelişimine faydası olan oyun öncesi sayışmalar, şarkılı tekerlemeli oyunlar çocuğun dil gelişimini sağlar.

Ebeyi, rakiplerini, takım arkadaşlarını, oyun kurallarını takip ederek; rakiplerinin ek-

siklerini görür. Akıl yürütür, zihnini zorlar Arkadaşlarına, rakibe, kurallara ve oyunun gidişa-tına göre taktik geliştirir. Böylece çocuk oyun içerisinde deneyim kazanarak bilgi sahibi olur. Nesneler, olgular, olaylar ve kurallar arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları algılar.

“Oyunla çocuk eski deneyimlerini, davranışlarını, bilgilerini zenginleştirir. Nesneler

arasındaki ayrılık ve benzerlikleri kavrar, düşünme, kavrama, algılama, gibi zihinsel yetenek-leri geliştirir” (Akandere, 2004).

Çocuk oyun içerisinde oyunu kurallara göre oynamanın hazzını alır, insanlara karşı

sevgi duyar, takdir edilme duygusunu tadar, kendine olan güvenini pekiştirir. Oyunla çocuk, duygusal tepkilerini denetim altına almayı, sorunlarından uzaklaşmayı,

kendine güveni, sevinç ve haz almayı, sevgi ve beğenilme duygularını geliştirir. Bu da duygu-sal gelişim için önemli bir katkıdır (Akandere, 2004).

Aile, birincil grup olduğu için oldukça sıcak bir ortama sahiptir. Aile içerisinde çocuk

sevgi ile büyütüldüğünden, hataları görmezlikten gelinir ve böylece çocukta bencil duygular gelişebilir. Hâlbuki toplum kuralları olan daha sert bir yapıya sahiptir. Çocuk ancak kurallı bir çevre olan oyun içerisinde kişiliğini geliştirerek topluma katılabilir. Çünkü oyun çevresi ne aile kadar yumuşak, ne de toplum kadar sert bir yapıya sahiptir. Oyun çevresi ılıman bir çevredir.

Aile ortamında her istediği yapılan, bir dediği iki edilmeyen çocuk başlangıçta oyun oynamakta zorlanır. Bencil davranır, paylaşmaya yanaşmaz, çabuk küser, mızıkçılık eder, zora gelince büyüklere şikâyete gider. Başlangıçta belli bir seviyeye kadar bu davranışlar normaldir, ama bazı çocuklarda çok belirgindir. Özellikle de ev dışında az oyun oynayan ço-

cuklarda sıklıkla görülür. Böyle çocuklar uzun süre başkalarının oyunlarını izlerler, oyuna katılmazlar. Sürekli oyun dışında kalan ya da hep yalnız oynayan çocuk, grup oyunlarında ciddi bir uyumsuzluk içinde kalır. Oyun içerisinde bencil ve saldırgan davranışlarda bulunan çocuk, ya ana babasının tutumunu oyuna yansıtıyordur ya da evinde sindirilen, baskı altında tutulan, davranışları kısıtlanan bir çocuktur. Oyunda hep silik kalan, başkalarını izleyen ço-cuk, bağımlı yetiştirilmesini yansıtıyordur. Sonuç olarak, kazanılan olumlu-olumsuz nitelikler oyun içerisinde sınanır. Çünkü oyun, kazanılan olumlu niteliklerin pekiştirildiği, olumsuz niteliklerin de değişime uğradığı bir deneme alanıdır (Yörükoğlu, 1990).

GÜNÜMÜZDE OYUN DAHA ÖNEMLİ

Çağımız, insanları hareketsizliğe sevk eden bir yaşam ortamı sunmaktadır. Yaratıcılı-ğa imkân vermeyen teknolojik donanımlar, betonlaşmış çevre, her yere araçla gitme alışkanlı-ğı, yürüyen merdivenler, uzaktan kumandalı ev araçları, insanları her geçen gün hareketsizliğe sevk etmektedir. Bu durum çocukları ve gençleri daha çok etkilemektedir. Bugün apartman dairelerinde, kalabalık okul ve kreşlerde yaşayan, sınırlı olarak hareket imkânı bulan, zamanı-nın büyük bir kısmını kapalı alanlarda geçiren çocuklar; yeterli oyun alanı bulamamaktadırlar. Mevcut oyun alanları ise, doğal materyallerden uzak, zemini yapay çim olan alanlardır. Ço-cuk bu gibi nedenlerden dolayı oyuna hasret kalmaktadır.

Oyun alanları ile ilgili mevcut aksaklıkların asgari seviyeye indirilmesi için, şehir planlamacılığında oyun alanlarının arttırılması önemli bir unsur olmalıdır. Bu nedenle, oyun ve oyun alanlarının önemini anlayan ülkeler, çeşitli projeler geliştirmişlerdir. “Oyun Sokak-ları” düşüncesi, uluslararası çocuk yılı dolayısıyla gündeme gelmiş, bu düşünce doğrultusun-da Atina’da seksen kadar sokağın oyuna ayrılması ön görülmüştür. (Bengston, 1985).

Sonuç olarak; çocukların oyun içerisinde hem fizyolojik hem de psiko-sosyal gelişim-lerini tamamlayabilmeleri için, özellikle kentsel alanlarda, içerisinden taşıtların geçmediği, ağaçların oldukça yoğun olduğu oyun sokaklarının oluşturulması gerekir.

Çocukların geleceğin sorumluluk sahibi, üretken ve iyi vatandaşları olabilmeleri için, aile ve eğitim kurumları işbirliği ile çocuklara iyi organize edilmiş oyun ortamları yaratılması önemlidir (Öztürk, 1998).

EĞİTSEL OYUNLAR DERSİNİN AMACI

Eğitsel oyunlar dersinin amacı; öğrencilerin, çocuğun psikomotor, zihinsel, duyuşsal, psiko-sosyal gelişimi açısından oyunun öneminin farkına varmalarını sağlamak, eğitsel amaca yönelik oyun seçme becerisi kazandırmak. Sorgulama, analiz ve sentez yapabilme, problem çözme, yargıya varma, kritik edebilme gibi becerileri kazandırabilmek, eğitimin görevlerin-dendir. Bu amaçla eğitimin bir aracı olan oyun, bireylere gruplayabilme, analiz yapabilme, hipotezler oluşturabilme, senteze varabilme, problem çözebilme gibi zihinsel becerilerin ka-zandırılması için son derece uygun bir ortam hazırlar (Çamlıyer, 2001).

NEDEN EĞİTSEL OYUNLAR DERSİ?

Bugün hemen hemen bütün dersleri oyun ve drama ile öğretmek mümkündür. Çünkü çocuk, oyun içerisinde deneyim kazanmakta, taktikler geliştirmekte, düşünüp çözüm yolları üretmekte ve çeşitli kararlar almaktadır. Böylece, kazandırılmak istenen beceriler, değerler ve kazanımlar oyun içerisinde kolaylıkla kazandırılabilir.

Oyun içerisinde daha rahat davranan çocuk, zayıf yönlerini kavrayarak; yeteneklerini,

gerçek kişiliğini, bilgi düzeyini daha yalın ve gerçekçi bir şekilde ortaya çıkarır. Bu nedenle öğretmenler, öğrencilerini en iyi şekilde oyun içerisinde tanırlar.

Oyun, aynı zamanda bireyin ahlaki (moral) gelişimini sağlayan önemli bir olgudur. Bu alanda yapılan araştırmalar, dürüst ve adil olma gibi davranışları oyunsal aktivitelerle kazanan çocukların, sınavlarda kopyaya teşebbüs etmediklerini göstermektedir (Çamlıyer, 2001).

Bunların yanı sıra eğitsel oyunlar dersinde oyunu tanıyan, önemini kavrayan çocuk, bir sonraki aşamada amaca yönelik oyun da seçebilir. Çünkü öğrenci, amaca yönelik seçil-meyen oyunların fayda sağlamayacağını bilmesi gerekir. Her çocuğun bedensel ve psiko-motor gelişim düzeyi farklıdır. Bu nedenle “Seçilecek olan oyunlar bu farklı gelişim düzeyleri göz önüne alınarak seçilmelidir” (Akandere, 2004).

Eğitsel Oyunlar Dersi öğrencilerin, oyunun amacını ve seçimini bilen bireyler olarak yetişmesini sağlar. Böylece öğrenci, topluma karşı daha duyarlı olmayı, empati kurarak oyunu engellilere göre düzenlemeyi öğrenir. Türkiye nüfusunun 8.5 milyonunun engelli olduğunu bilen öğrenci, engellilerin varlığını kabul ederek, onların yaşam zorluğunu kavrar ve onlara saygı duyar.

Sportif oyunlarla tanışan öğrenciler, spor branşına yönelik oyun seçer. Oyun ile teknik kapasitesini geliştirir. Oyunda kendisinin, rakibinin teknik-taktik kapasitesini, zayıf ve güçlü yönlerini tespit ederek fikir yürütür, karar alır, taktik geliştirir ve geliştirdiği taktiği uygular.

Eğitsel Oyunlar Müfredat Programı, öğrencilerin geleneksel oyunları tanımalarına ve oynamalarına olanak sağlar. Bu nedenle Eğitsel Oyunlar Dersini okuyan öğrenci, kendi gele-neksel değerlerini öğrenir ve bu değerlerini korur.

Kent ve köylerde yaşayan çocukların oyunları arasında da değişiklikler görülmektedir. Özellikle büyük kentlerde yaşayan çocukların geleneksel oyunları daha az oynadıkları görül-mektedir (Özhan,1997). Bu sebeple kentsel alanda yaşayan çocuklar Eğitsel Oyunlar Dersi ile geleneksel oyunlardan haberdar olurlar.

PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI Çağımızın en büyük sorunlarından biri, bireyler arası etkileşimin ve işbirliğinin yeter-

siz olması ve bunun sonucunda ortaya çıkan toplumsal sorunlardır. İşbirliği bu sorunların azaltılmasında ve beraberinde barış ortamı yaratılmasında önemlidir. Bu nedenle Yapılandır-macı Yaklaşım işbirliğine azami önemi vermektedir.

Kültürel değerlerin değişmesi ve varlığını koruması da eğitimin önemli görevlerinden-dir. Yapılandırmacılık, bilgi üretimi ile kültürlerin güçlenmesi ve varlığını devam ettirmesi konusunda büyük katkılar sağlamaktadır.

Bu anlayış doğrultusunda Eğitsel Oyunlar Dersi Öğretim Programı;

1. Atatürk ilkelerine bağlı bireyler yetiştirmeyi ön plânda tutar. 2. Bilgi, beceri ve değerlerin gelişmesini sağlayarak, öğrenmeyi öğrenmenin gerçek-

leşmesini amaç edinir.

3. Öğrencileri gözlemeye, araştırmaya, spor yapmaya ve derlemeye özendirir. 4. Öğrencilerin fiziksel ve duygusal açıdan sağlıklı ve mutlu bireyler olarak yetişme-

sini amaçlar.

5. Ulusal kimliği merkeze alarak, evrensel değerlerin benimsenmesine önem verir.

6. Öğrencilerin kendi örf ve âdetleri çerçevesinde ruhsal, ahlâkî, sosyal ve kültürel

yönlerden gelişmesini hedefler.

7. Öğrencilerin öğrenme sürecinde deneyimlerini kullanmasına ve çevreyle etkileşim kurmasına olanak sağlar.

8. Her öğrenciye ulaşabilmek için öğrenme-öğretme yöntem ve tekniklerindeki çeşit-liliği dikkate alır.

9. Oluşturulacak öğrenci çalışma dosyalarına bakılarak öğrenme ve öğretme süreçle-rinin akışı içerisinde değerlendirmeye olanak sağlar.

TEMEL BECERİLER 1. Eleştirel düşünme becerisi 2. Yaratıcı düşünme becerisi 3. İletişim becerisi 4. Araştırma becerisi 5. Problem çözme becerisi 6. Bilgi teknolojilerini kullanma becerisi 7. Girişimcilik becerisi 8. Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma becerisi 9. Sınıflandırma becerisi 10. Planlama becerisi 11. Kendini kontrol etme 12. Çabuk karar verme 13. Uyarlama becerisi 14. Risk alma becerisi 15. Hakkını koruma becerisi 16. Görev paylaşımı yapma 17. Özeleştiri yapma 18. Sunu Yapma 19. İlişkilendirme Becerisi 20. Çok Yönlü Düşünme DEĞERLER 1. Dayanışma 2. Estetik 3. Sorumluluk 4. Yardımseverlik 5. Duyarlılık 6. Bilimsellik 7. Hoşgörü 8. Farklılıklara saygı duyma

9. Temizlik alışkanlığı 10. Yenilgiyi kabullenme 11. Kazananı tebrik etme 12. Eleştiriye açık olma 13. Sağlığa önem verme 14. Kötü tezahürata karşı olma 15. Kendini başkasının yerine koyma 16. Fedakârlıkta bulunma 17. Sahadaki mücadeleyi dışarı yansıtmama 18. Dostça mücadele etme 19. Bencil olmama 20. Adil Olma 21. Sabırlı Olma 22. Haksızlığa karşı olma 23. Hakkına razı olma 24. Spor ahlakını kazanma 25. Geleneksel ve milli değerlerine sahip çıkma 26. Kurallara uyma 27. Atatürk sevgisi

GENEL AMAÇLAR

Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

1. Sinir-kas koordinasyonunu geliştirir. 2. Kuvvet, sürat ve dayanıklılığını geliştirir. 3. Algısını geliştirir. 4. Zekâsını geliştirir. 5. Dengesini geliştirir. 6. Sosyalleşir. 7. Spor ahlâkı kazanır. 8. Oyun alanını düzenler. 9. Amacına yönelik oyun seçer. 10. Organizasyon yapar. 11. Taktik ve teknik geliştirir. 12. Geleneksel ve milli değerlerine sahip çıkar.

EĞİTSEL OYUNLAR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA KULLANILAN

SEMBOLLER

Sınıf-okul içi etkinlik

Bu sembol, ilgili etkinliklerin (çalışma kâğıdı doldurma, film izleme, görsel materyal okuma, grup çalışması, mektup yazma, sanal alan gezisi, yaratıcı drama, vb.) sınıf içinde yapılacağını gösterir.

Okul dışı etkinlik

Bu sembol; ilgili etkinliklerin tümünün, bir kısmının ya da bazı aşamalarının ev, kütüphane ve konuyla ilgili kurum ve kuruluş-larda yapılabileceğini, ilgili kaynak kişilerle yapılacak görüş-meleri gösterir.

[!] Uyarı Bu sembol, ilgili ünitede verilecek beceri ve değer ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktaları gösterir.

Ders içi ilişkilendirme Bu sembol, ilgili üniteyle ilişkilendirilebilecek diğer Eğitsel Oyunlar Dersinin ünitelerinin adını, ilgili kazanımlarını ve konularını gösterir.

Ölçme ve Değerlendirme

Bu sembol, eğitim öğretim sürecinde yapılabilecek değerlen-dirme etkinliklerini göstermektedir. Burada yazılan değerlen-dirme etkinliği bir öneridir. Siz kılavuzda yer alan etkinlikler-den öğrencilerin başarımını en iyi ölçebileceğinizi düşündüğü-nüz başka yöntemleri de seçebilirsiniz.

(( Sınırlamalar

Bu sembol, ilgili konunun hangi sınırlar içerisinde işleneceğini gösterir.

( Ders dışı ilişkilendirme Bu sembol, ilgili konu ile ilişkilendirilebilecek diğer dersleri gösterir.

EĞİTSEL OYUNLAR DERSİ DERS KİTABI FORMA SAYILARI

SINIF

A4

12

11 – 13

PROGRAMIN UYGULANMASI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Eğitsel Oyunlar Dersi Öğretim Programı, T.C Anayasası ile Millî Eğitim Temel Ka-

nunu hükümlerine uygun olarak hazırlanmıştır. Buna göre;

1. Ünitelerle ilgili kazanımlar, Eğitsel Oyunlar dersinin genel amaçlarına ulaşmayı sağ-layacak şekilde belirlenmiştir.

2. Ünitelere ayrılacak süreler ve ünitelerin işleniş sırası; öğrenci seviyesine, ortama ve çevre etkenlerine göre zümre öğretmenlerince belirlenir.

3. Öğrenci düzeyi ve çevre etkenleri dikkate alınarak öğrenme-öğretme etkinliklerinde farklı ünitelerin birbirleriyle bağlantılı olan kazanımları birlikte ele alınabilecektir.

4. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci düzeyine, eğitim ortamına ve çevre etken-lerine göre öğrencileri aktif kılan öğrenme-öğretme yöntem, teknik ve stratejileri

kullanılır.

5. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde, kazanımların edinilmesine yardımcı olabilecek uygun görsel, işitsel ve basılı materyallerden yararlanılır.

6. Öğretme ortamında, spor öğretimiyle öğrencilere kazandırılması amaçlanan; insana, düşünceye, hürriyete ve ahlâkî olana saygı öncelikle öğretmen yerine getirmelidir.

ÖĞRENME - ÖĞRETME SÜRECİ

Programla, öğrencilerin bilgileri yapılandırmaları ve yeni bilgiler üretmeleri amaçlan-maktadır. Bu sebeple öğrencilerin öğrenme-öğretme süreci katılımı önemlidir.

Bu çerçevede;

1. Öğrenci, öğrenme amaçları ile yöntemlerini belirleme ve uygulama çalışmalarına katılır, etkinliklerde sorumluluk üstlenir.

2. Öğrenciler; sorunları çözer, edindiği bilgileri arkadaşlarıyla paylaşır ve bu yöntemle sürekli yeni bilgiler edinir.

3. Öğrenciler; bağımsız olarak öğrenir, bireysel tercihlerini, ilgilerini ve zihin becerile-rini öğrenme sürecinde kullanır, öğrenmeyi öğrenir.

4. Öğretmen, öğrencinin işini kolaylaştırır ve kendi kendine öğrenmesini sağlar.

5. Öğretmen, öğrencilerin kaynaklara ulaşmasına ve kaynaklardan yararlanmasına kat-kı sağlar.

6. Öğretmen, öğrencileri kendi kendilerine değerlendirmelerde bulunmaya özendirir.

Programda yer alan becerilerin kazandırılması sürecinde, öğrencilerin ilgi ve merakları-

nı uyandırıcı ve zihinsel hazırlıklarını sağlayıcı çalışmalara yer verilmiştir. Bu amaçla, öğren-

cilerde ilgi ve merak uyandırma, sorgulama, dikkatini yoğunlaştırma ve canlı tutma, öğrenme amaçlarını, yöntemlerini belirleme ve ön bilgileri harekete geçirme gibi çalışmalar yapılmak-tadır.

Öğretmenler, öğrencilerin belirlenen kazanımları edinmesini sağlamak için hangi öğre-nim stratejilerinin kullanılacağını, burada değinilen öğrenme ve öğretme ile ilgili anlayışları dikkate alarak kendileri belirleyeceklerdir. Spor Fizyolojisi Dersi öğretiminde öğrencilerin çeşitli öğrenme deneyimleri edinmesi için uygun öğrenme ortamlarının sağlanması esastır. Öğrencilerin ele alınan olayların açıklamalarını kendilerinin yapılandırmalarını ve değerlen-dirmelerini sağlayan bireysel veya grup etkinlikleri, öğretmen ve öğrencilerin birlikte katıla-cağı tartışmalar ve yaparak-düşünerek öğrenme etkinlikleri etkin şekilde kullanılmalıdır. Öğ-renme-öğretme sürecinde öğretmenin rolü öğrencilere rehberlik yaparak öğrenmeyi kolaylaş-tırmaktır.

Öğretmen;

• Eğitsel Oyunlar dersinde öğrenmeye elverişli ve destekleyici bir ortam oluş-turmalı,

• Öğrencilerin motivasyon, ilgi, beceri ve öğrenme stilleri gibi bireysel farklılık-larını göz önünde bulundurmalı,

• Öğrencilerin işlenen konu ile ilgili ön bilgilerini açığa çıkarmalı ve öğrencile-rin kendi düşüncelerinin farkında olmalarını sağlamalı,

• Öğrencilerin ileri sürülen alternatif düşünceler üzerinde düşünmelerini, bu dü-şünceleri tartışmalarını ve değerlendirmelerini teşvik etmeli,

• Tartışmaları ve etkinlikleri, öğrencilerin bilimsel olarak kabul edilen bilgi ve anlayışları kendilerinin yapılandırmasına imkân verecek şekilde yönlendirmeli,

• Öğrencilere yapılandırdıkları yeni kavramları farklı durumlarda kullanma fır-satları vermeli,

Eğitsel Oyunlar Ders Programı’nın uygulanması sürecinde gerekli beceri, bilgi ve kav-ramların kazanımında işe koşulabilecek ve etkinliklerimize temel oluşturabilecek bazı uygu-lamalar şunlar olabilir:

Örnek Olay Analizi (Çözümlemesi): Öğrencilerin işlenen konuyla ilgili örnek olayları işlenen konu ilkeleri açısından çözümlemesidir.

Sonuç Çıkarma: Öğrencilerin işlenen konuda ulaştıkları sonuçları belirlemeleridir.

Geri Plandaki Düşünceleri Bulma: Öğrencilerin işlenen konuyu ya da konuyla ilgili olayları analiz ederek açıkça ifade edilmemiş düşünceleri keşfetmeye çalışmasıdır.

Görsel İmge Oluşturma: Öğrencilerin işlenen konuyu, grafik, resim, karikatür, tablo, şema, şekil vb. herhangi bir görsel imge ile göstermesidir.

Önem Sırasına Koyma: Öğrencilerin, işlenen konudaki ana düşünceleri, ilkeleri ya da anahtar sözcükleri önem sırasına koymalarıdır.

Başlık Bulma: Öğrencilerin oynadıkları veya izledikleri bir isim koymaları, eğer varsa var olan ismi (başlığı) değerlendirmeleridir.

Sınıflama: Öğrencilerin belli bir konuda bilgi toplamaları ve onları sınıflayarak sunma-larıdır.

Örnek Verme: Öğrencilerin işlenen konuları açıklığa kavuşturan örnekler vermesidir.

Kendini Değerlendirme: Öğrencilerin neyi ne kadar öğrendiklerinin incelenmesi, öğ-renme sürecinin başındaki ve sonundaki düzeyine bakarak ne kadar gelişme gösterdiklerinin belirlenmesidir.

Yordama Yapma: Sınıfta işlenen konunun işlenmemiş bölümüyle ilgili tahminlerde bulunma ve bu tahminlerin gerekçelerini açıklamadır.

Bulmaca: Öğrencilerin konu ile ilgili bulmaca hazırlamaları ya da öğretmen tarafından hazırlanmış bir bulmacayı çözmeleridir.

Dramatizasyon: Öğrencilerin, öğrenilenleri dramatize ederek göstermeleridir.

Tavsiyede Bulunma: Öğrencilerin işlenen konuyla ilgili kişilere tavsiyede bulunması-dır. Her düzeydeki öğrenciler, öğrendikleri konularla ilgili kendilerinden sonraki öğrenciler için tavsiyeler hazırlayabilirler. Bu, öğrencilerin konu ve öğrenme süreci hakkında düşünme-lerini sağlayacaktır.

Karşılaştırma: Öğrencilerin, öğrenilenler arasındaki farkları ya da benzerlikleri belir-lemesidir.

Görüşme Yapma: Öğrencilerin öğrenilenlerle ilgili birbirlerine ya da bilgi alma amaçlı gerçek yaşamdaki insanlara sorular sorması ve bu soruların cevaplanmasıdır.

Kavram Haritası Oluşturma: Konu ile ilgili başlıca kavramların, merkezi bir kavram etrafında birbirleriyle ilişkilerini gösterecek bir haritanın oluşturulmasıdır.

Kanıtlama: Öğrencilerin, öğrenilenlerle ilgili bir yargıyı destekleyici bilgileri toplama-ları, bu bilgileri çözümlemeleri ve o yargıyı doğrulayan kanıtlar ve belgeler sunmalarıdır.

Beyin Fırtınası: Öğrencilerin açık fikirli olarak bir konu, olay veya problem durumu hakkında düşünmelerini ve mantıklı olup olmadığı endişesine kapılmadan olabildiğince çok sayıda fikir üretmeleridir.

Tüm bu uygulamalarla birlikte, empati kurma, değerlendirme, benzetim, günlük yaşam-la ilişkilendirme, not alma, görüş tarama, gözlem, formülleştirme, haber toplama, önceki dü-şündükleriyle karşılaştırma, bildikleriyle bağ kurma, dosya oluşturma, öykü tamamlama, öğ-retim malzemesi hazırlama, çalışma yaprağı, koleksiyon yapma, hipotez oluşturma ve sınama, yıllık hazırlama, tersinden düşünme, anlaşma imzalama, pantomim, öğrendiklerini listeleme, proje, gazete çıkarma, yeniden yazma gibi uygulamalar etrafında öğretim etkinlikleri hazırla-nabilir.

12.SINIF ÜNİTE I ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

EĞİT

SEL

OY

UN

LA

RA

GİRİŞ

Bu ünitenin sonunda öğrenciler; 1. Eğitsel oyunu tanır. 2. Tarihsel süreç içerisinde eğitsel oyunların gelişimini ve değişimini fark eder. 3. Eğitsel oyunun insan yaşamındaki önemini örneklerle açıklar. 4. Eğitsel oyunları kendi ölçütlerine göre sınıflandırır.

“Tanı ve Öğren” Öğrenciler; bir hafta önceden eğitsel oyunun tanımı, tarihi gelişimi ve önemi ile ilgili kaynakları tarar, sonuçlarını ortaya koyar, CD, slâyt vs. ile sınıfa sunar (1, 2 ve 3. kazanımlar)

“Oyunları Sınıflandıralım” Öğrenciler kendilerine göre eğitsel oyunları sınıflandırır. Öğretmen, eğitsel oyunların sınıflandırılmasını slâyt ile sınıfa izletir. (4. kazanım)

+ “ Oyunların Yararı” Öğretmen eğitsel oyunların gelişime olan etkilerini tepe-göz, slâyt vs. ile sınıfa izletir. Öğrenciler kendi seçtikleri bir oyunu oynarlar. Oynadıkları oyunun kendilerine ka-zandırdıkları üzerine tartışırlar. Ekte sunulan çalışma kâğıdı doldurulur. (5. kazanım )

[!] Bu ünitede verilecek beceriler: Araştırma, sınıf-landırma, iletişim kurma, bilgi teknolojilerini kul-lanma, empati kurma [!] Bu ünitede verilecek değerler: Bilimsellik, ku-rallara uyma, diğer farklılıklara saygı duyma,

Eğitsel oyunların tarihi gelişimi Spor Tarihi Dersi ile ilişkilendirilir.

Öğrenci öz değerlendirme formu, akran değerlen-dirme formu, öğrenci gözlem formu öğrenci etkin-liklerini değerlendirme formu, kavram haritalarını değerlendirme formu, proje değerlendirme formu, portfolyo ürün değerlendirme formu, sözlü sunum dereceleme ölçeği, proje sunum değerlendirme ölçe-ği, araştırma kâğıdı değerlendirme ölçeği, tutum ölçeği İle değerlendirme yapılabilir

12.SINIF ÜNİTE II ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

EĞİT

SEL

OY

UN

HA

ZIR

LA

MA

Bu ünitenin sonunda öğrenciler; 1. Öğrenci, amaca yönelik oyun seçer. 2. Bir oyunu oynatırken dikkat etmesi

gereken kuralları saptar. 3. Oyun alanını güvenli bir şekilde

düzenler. 4. Yaratıcılık becerisini kullanarak

oyunu mevcut koşullara uyarlar. 5. Deneme oyunu oynatır. 6. Düzenlediği oyunu arkadaşları ile

birlikte oynar. 7. Düzenlediği oyunu arkadaşlarına

oynatır.

+ “Oyun Seçelim”

Öğrenciler farklı gelişim özelliklerini geliştirici oyunları kaynaklardan ve günlük yaşamından seçer ve seçtiği oyunu sınıfta tanıtır. CD sini hazırlar, sunum yapar ( 1. kazanım ).

+ “Oyunu Planlayalım” Oynayacağı oyunun kurallarını arkadaşlarına gösterim yoluyla tanıtır. Oyun alanını ve araçlarını oyuna uygun olarak güvenli bir şekilde düzenler ve oyuna yönelik gerekli uyarlamaları yapar ( 2. 3. 4 kazanımlar).

+ “Hem Oynayalım Hem de izleyelim” Öğrenci, arkadaşlarını iki gruba ayırır. Bir deneme oyunu oynatır. Öğrencilerden biri, bir gruba oyunu oynatırken, diğer grup oyunu izler. Diğer öğrenci ikinci gruba da aynı oyunu oynattıktan sonra, çalışma kâğıtları ile öğrencilerin oyun oynatılırken dikkat edilmesi gereken hususları sapta-yıp saptamadıkları kontrol edilir (5. 6. kazanımlar).

[!] Bu ünitede verilecek beceriler: Planlama, eleşti-rel düşünme, kural koyma, yaratıcı düşünme, empati [!] Bu ünitede verilecek değerler: Dayanışma, yenilgiyi kabullenme, kazananı tebrik etme, sağlıklı olmaya önem verme, duyarlılık, aldığı sorumluluğu yerine getirme, engellileri anlama [!] Algısal gelişim için körebe, sıçrama gelişim için birdirbir oyunu oynatılabilir.

Spor Kazalarından Korunma ve İlkyardım dersle-ri ile ilişkilendirilir

Ölçme ve Değerlendirme: Öğrenci öz değerlen-dirme formu, akran değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu öğrenci etkinliklerini değerlendirme formu, kavram haritalarını değerlendirme formu, proje değerlendirme formu, portfolyo ürün değerlen-dirme formu, sözlü sunum dereceleme ölçeği, proje sunum değerlendirme ölçeği, araştırma kağıdı değer-lendirme ölçeği, tutum ölçeği ile değerlendirme yapılabilir

12. SINIF ÜNİTE III ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

EĞİT

SEL

OY

UN

OY

NA

MA

Bu ünitenin sonunda öğrenciler; 1. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu

oyunları seçer. 2. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu

oyunun kurallarını tanır. 3. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu

oyunun kurallarının uygulanış sırasını dik-katlice izler.

4. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu oyunları zihinsel, duygusal ve psiko-sosyal gelişimine yönelik oyunlardan ayırır.

5. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu oyuna uygun vücudunu hazırlar.

6. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu bir deneme oyunu oynatır.

7. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu öğretmenin rehberliğinde öğretme-niyle birlikte oynar.

8. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu kendi kendine oynar.

9. Psiko-motor gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu istenilen nitelikte oynar.

10. Zihinsel ( bilişsel) gelişimin ağırlıklı oldu-ğu oyunları seçer.

11. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyunun kurallarını tanır.

“Oyun Seçelim” Sınıflar guruplara ayrılır. Gruplar psiko-motor, zihinsel, duyuşsal ve psiko-sosyal gelişimine yöne-lik oyunları seçer, oyunun kurallarını açıklar. Oyun alanını ve araçlarını seçtiği oyuna uygun düzenler. Uygulama esna-sında kuralların uygulanış sırasını dikkat-lice izlerler. Psiko-motor, zihinsel, duyuş-sal ve psiko-sosyal oyunları birbirinden ayırır. Oyunu oynatan grup sınıftaki diğer arkadaşlarını fiziksel olarak oyuna hazır-lar. Oyunu grup olarak kendi kendilerine oynarlar. Grup oynadığı oyunu sınıftaki diğer arkadaşlarına oynatır. Oyun sonunda oynanan oyunun amaca yönelik seçilip seçilmediği, kuralların uygulanıp uygu-lanmadığı, oyun alanının oyunun koşulla-rına göre seçilip seçilmediği tartışılır (1 ile 30 arasındaki kazanımlar).

[!] Bu ünitede verilecek beceriler: Dayanışma, sorumluluğu paylaşma, işbirliği yapma, planlama,

[!] Bu ünitede verilecek değerler: Sorumluluk alma, eleştiriye açık olma, kötü söz söylemeye karşı olma, yenil-giyi kabullenme, kazananı tebrik etme, dostça mücadele etme, fedakârlık yapma, kurallara uyma, adil ve sabırlı olma, haksızlığa karşı koyma, spor ahlâkı kazanma, estetik davranma be-cerisi.

EĞİT

SEL

OY

UN

OY

NA

MA

12. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyunun kural-

larının uygulanış sırasını dikkatlice izler. 13. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyunları

psiko-motor, duyuşsal ve psiko-sosyal gelişimine yönelik oyunlardan ayırır.

14. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyuna uygun vücudunu hazırlar.

15. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu öğret-menin rehberliğinde öğretmeniyle birlikte oynar.

16. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu kendi kendine oynar.

17. Zihinsel gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu isteni-len nitelikte oynar.

18. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunları seçer.

19. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunun ku-rallarını tanır.

20. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunun ku-rallarının uygulanış sırasını dikkatlice izler.

21. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunları zihinsel, psiko-motor ve psiko-sosyal gelişimine yönelik oyunlardan ayırır.

22. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyuna uygun vücudunu hazırlar.

23. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu öğ-retmenin rehberliğinde öğretmeniyle birlikte oy-nar.

+ “Arkadaşını Oyunda Tanı” Sınıf iki gruba ayrılır. Her gu-

ruptan bir idareci belirlenir. Bir grup idareci yönetiminde oyun oynarken di-ğer grubun gözlem yapması sağlanır. Oyun sonunda oyun gözlem kâğıtları dağıtılır. İki gurupta oyun oynadıktan sonra oyun sonunda öğrencilerin yaptık-ları gözlemler tartışılır. (25 ile 32 ara-sındaki kazanımlar )

Ölçme ve Değerlendirme: Öğ-

renci öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, öğrenci göz-lem formu öğrenci etkinliklerini değerlendirme formu, kavram harita-larını değerlendirme formu, proje değerlendirme formu, portfolyo ürün değerlendirme formu, sözlü sunum dereceleme ölçeği, proje sunum de-ğerlendirme ölçeği, araştırma kâğıdı değerlendirme ölçeği, tutum ölçeği, davranış kazanım gözlem çizelgesi, hata izleme çizelgesi, kuralları uygu-lama çizelgesi ile değerlendirme yapılabilir

EĞİT

SEL

OY

UN

OY

NA

MA

24. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu kendi kendine oynar.

25. Duyuşsal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu isteni-len nitelikte oynar.

26. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunları seçer.

27. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunun kurallarını tanır.

28. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunun kurallarının uygulanış sırasını dikkatlice izler.

29. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunları zihinsel, duygusal ve psiko-sosyal gelişimine yö-nelik oyunlardan ayırır.

30. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyuna uygun vücudunu hazırlar.

31. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu öğretmenin rehberliğinde öğretmeniyle birlikte oynar.

32. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu kendi kendine oynar.

33. Psiko-sosyal gelişimin ağırlıklı olduğu oyunu istenilen nitelikte oynar.

34. Oyunların psiko-motor, zihinsel, duyuşsal, psiko-sosyal gelişime olan etkilerini değerlendirir.

”Hem Oynayalım Hem de Gelişe-lim” ( Proje Çalışması) Öğrenci gele-neksel bir oyunu seçer. Seçtiği oyunu planlar, kurallarını belirler, uygular ve psiko-motor, zihinsel, duyuşsal ve psiko-sosyal gelişime olan etkilerini ortaya koyar.

12. SINIF

ÜNİTE IV ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR SP

OR

TİF

OY

UN

LA

R

Bu ünitenin sonunda öğrenciler;

1. Bireysel spor branşlarına uygun oyunları seçer.

2. Bireysel spor branşlarına uygun eğitsel oyun kurallarını tanır.

3. Bireysel spor branşlarına uygun eğitsel oyun kurallarının uygulanış sırasını dikkat-lice izler.

4. Bireysel spor branşlarına uygun eğitsel oyunları birbirinden ayırır.

5. Bireysel spor branşlarına uygun eğitsel oyunlara göre, fiziksel olarak arkadaşlarını hazırlar.

6. Bireysel spor branşlarına uygun eğitsel oyunları grup içerisinde istenilen nitelikte oynar.

7. Bireysel spor branşlarına uygun eğitsel oyunları sınıftaki diğer arkadaşlarına iste-nilen nitelikte oynatır Yaratıcılık yeteneği-ni kullanarak bireysel sporlarının tekniğine uygun oyun geliştirir.

8. Yaratıcılık yeteneğini kullanarak bireysel sporlarının taktiğine uygun oyun geliştirir.

9. Takım spor branşlarına uygun oyunları se-çer.

10. Takım spor branşlarına uygun eğitsel oyun kurallarını tanır.

“Birlikte Oynayalım” Sınıflar guruplara ayrılır. Bireysel spor branşlarına ve takım spor branşlarına uygun oyunları seçer. Oyunun kurallarını açıklar. Oyun alanını ve araçlarını seçtiği oyuna uygun dü-zenler. Uygulama esnasında kuralların uygulanış sırasını dikkatlice izlerler. Bireysel spor branşlarına ve takım spor branşlarına uygun oyunları birbirin-den ayırır. Oyunu oynatan grup sınıftaki diğer arka-daşlarını fiziksel olarak oyuna hazırlar. Oyunu grup olarak kendi kendilerine oynarlar. Grup oynadığı oyunu sınıftaki diğer arkadaşlarına oynatır. Oyun sonunda oynanan oyunun amaca yönelik seçilip seçilmediği, kuralların uygulanıp uygulanmadığı, oyun alanının oyunun koşullarına göre seçilip se-çilmediği tartışılır ( 1 ile 18 arasındaki kazanımlar). “Teknik Gelişim Oyunları” Öğrencilerin teknik gelişimin ağırlıklı olduğu oyun-lar seçmesi ve sınıfa uygulaması sağlanır. Oynanan oyunun teknik gelişimin ağırlıklı olduğu seçilip seçilmediği tartışılır. (8.17. kazanımlar).

[!] Bu ünitede verilecek beceri-ler: Eleştirel düşünme, uyarlama, ça-buk karar verme, risk alma, Türk-çeyi doğru, güzel ve etkili kullan-ma, iletişim kurma, teknik geliş-tirme, taktik geliştirme becerisi [!] Bu ünitede verilecek değer-ler: Kazananı tebrik etme, oyunun sonucuna razı olma, oyunun kural-larına uyma, oyun içerisinde baş-kalarının haklarına saygı duyma, Atatürk sevgisi ( I.II ve III. üniteler ile ilişkilendi-rilir ( Antrenman Bilgisi Dersi ile iliş-kilendirilecek.

11. Takım spor branşlarına uygun eğitsel oyunları birbirinden ayırır.

12. Takım spor branşlarına uygun eğitsel oyunlara göre, fiziksel olarak arkadaş-larını hazırlar.

13. Takım spor branşlarına uygun eğitsel oyunları grup içerisinde istenilen nite-likte oynar ( nitelikler: tekrar sayısı, tekniğe uygunluk...vs.).

14. Takım spor branşlarına uygun eğitsel oyunları sınıftaki diğer arkadaşlarına istenilen nitelikte oynatır.

15. Yaratıcılık yeteneğini kullanarak takım sporlarının tekniğine uygun oyun geliş-tirir.

16. Yaratıcılık yeteneğini kullanarak takım sporlarının taktiğine uygun oyun geliş-tirir.

17. Atatürk’ün sevdiği oyunları seçer. 18. Atatürk’ün sevdiği oyunları oynar

(” Taktik Gelişim Oyunları” Öğrencilerin taktik gelişimin ağırlıklı olduğu oyunlar seçmeleri ve sınıfta oynamaları sağla-nır. Oyunun taktiksel yönü sınıfta tartışılır. (9. 18. kazanımlar). ( “Atatürk ve Oyun” Öğrenciler Atatürk’ün sevdiği oyunları araştırıp sınıfta sunarlar. Ata-türk’ün oynadığı oyunları oynarlar (19 ve 20. kazanımlar).

Ölçme ve Değerlendirme: Öğrenci öz değerlendirme for-mu, akran değerlendirme for-mu, öğrenci gözlem formu öğ-renci etkinliklerini değerlen-dirme formu, kavram haritaları-nı değerlendirme formu, proje değerlendirme formu, portfolyo ürün değerlendirme formu, söz-lü sunum dereceleme ölçeği, proje sunum değerlendirme ölçeği, araştırma kâğıdı değer-lendirme ölçeği, tutum ölçeği, davranış kazanım gözlem çizel-gesi, hata izleme çizelgesi, ku-ralları uygulama çizelgesi ile değerlendirme yapılabilir.

12. SINIF

ÜNİTE V ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

EL

EN

EK

SEL

OY

UN

LA

RM

IZ V

E M

İLLİ K

ÜL

TÜ

RÜ

MÜ

Z

Bu ünitenin sonunda öğrenciler;

1. Eğitsel oyunlar ile Milli Kültür arasındaki ilişki-yi kurar.

2. Eğitsel oyunlar aracılığı ile kültür aktarımının nasıl olacağını kavrar.

3. Geleneksel eğitsel oyunlarımızı tanımlar. 4. Geleneksel eğitsel oyunlarımızı tespit eder. 5. Geleneksel oyunların içerisinden bir oyun seçer. 6. Seçtiği geleneksel oyunun kurallarını tanır. 7. Seçtiği geleneksel oyunun kurallarının uygulanış

sırasını dikkatlice izler. 8. Geleneksel eğitsel oyunları birbirinden ayırır

Geleneksel eğitsel oyunların saha ve malzemele-rini hazırlar.

9. Geleneksel eğitsel oyunlara göre, fiziksel olarak arkadaşlarını hazırlar.

10. Geleneksel eğitsel oyunları grup içerisinde oy-nar

11. Geleneksel eğitsel oyunları sınıftaki diğer arka-daşlarına istenilen nitelikte oynatır.

12. Geleneksel eğitsel oyunları spor branşlarına uy-gun hale getirir.

“Eğitsel Oyunlarla Kültürümüze Sahip Çıkalım”

Öğrenciler eğitsel oyunlar ve Milli kültürümüz arasındaki ilişkiyi araştırır. Eğitsel oyunlar ile kültür aktarım ilişki-sini kurarak sınıfa sunarlar. (1 ve 2. kazanım).

+ “Araştıralım Sunalım” Öğrencilerin, geleneksel oyunların tanımına yönelik önceden yapmış oldukları araştırma sonuçlarını sınıfta sunmaları sağlanır (3. kazanım).

“Çevremizdeki Oyunlar” Öğrencilerin, çevrelerinde oynanan geleneksel oyunları tespit edip sınıfa cd, slâyt… Vs ile sunmaları sağlanır (4. kazanım).

+ “Geleneksel Oyunlarımızı Oynayalım” Öğrenciler, geleneksel bir oyunu seçer. Bu oyunun kural-larını arkadaşlarına anlatır ve kuralları tartışırlar. Gele-neksel oyunların birbirlerinden olan farklarını araştırırlar. Bu araştırma sonuçlarını sınıfa sunarlar. Seçtikleri gele-neksel oyuna uygun malzeme geliştirirler ve bu geliştiri-len malzemelerle ilgili bilgileri arkadaşlarına sunarlar. Seçtikleri oyuna uygun oyun alanını ile ilgili gerekli düzenlemeleri arkadaşlarıyla birlikte yaparlar. Seçtikleri bu oyunu arkadaşlarıyla birlikte oynarlar. Geleneksel bir oyunu bir spor oyunu şekline dönüştürerek yeni bir oyun ortaya çıkartırlar. (5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. kazanım-lar).

[!]Bu ünitede verilecek beceriler: Organizas-yon, girişimcilik, yaratıcılık, araştırma, uyarla-ma, çabuk karar verme, sunu yapma, çok yönlü düşünme, dönüştürme, işbirliği, dayanışma, malzeme geliştirme, oyun alanı düzenleme, kuralları uygulama, liderlik, milli kültürü aktar-ma becerisi.

[!] Bu ünitede verilecek değerler: Milli kültüre sahip çıkma, aldığı sorumluluğu yerine getirme.

Spor Tesisleri ve Malzeme Bilgisi, Spor Yönetimi ve Organizasyon dersleri ile ilişkilendi-rilir.

Ölçme ve Değerlendirme: Öğrenci öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu öğrenci etkinliklerini değerlendirme formu, kavram haritalarını değer-lendirme formu, proje değerlendirme formu, portfolyo ürün değerlendirme formu, sözlü sunum dereceleme ölçeği, proje sunum değerlendirme ölçeği, araştırma kâğıdı değerlendirme ölçeği, tutum ölçeği, davranış kazanım gözlem çizelgesi, hata izleme çizelgesi, kuralları uygulama çizelgesi ile değerlendirme yapılabilir.

12. SINIF

ÜNİTE VI ÖĞRENCİ KAZANIMLARI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

NG

EL

LİL

ER

E U

YG

UN

EĞİT

SEL

OY

UN

LA

R

Bu ünitenin sonunda öğrenciler; 1. Engelli kavramını açıklar (görme engelli,

işitme engelli, fiziksel engelli... vs.). 2. Engellilerin psiko-sosyal özelliklerini tanır. 3. Engellilerle empati kurar. 4. Engellilere uygun eğitsel oyunları seçer. 5. Engellilere uygun eğitsel oyun kurallarını

tanır. 6. Seçilen oyun kurallarına uygun olarak ben-

zetim yoluyla arkadaşlarını engelli gibi ha-zırlar.

7. Seçilen oyuna uygun oyun alanını engelli-lere göre düzenler.

8. Engellilere uygun eğitsel oyun araçları geliştirir.

9. Engellilere uygun eğitsel oyunları benze-tim yoluyla istenilen nitelikte oynar.

10. Engellilere uygun eğitsel oyunları benze-tim yoluyla sınıftaki diğer arkadaşlarına is-tenilen nitelikte oynatır.

11. Yaratıcılık yeteneğini kullanarak eğitsel oyun geliştirir.

+ “Engellileri tanıyalım”

Görme, İşitme, Fiziksel ve diğer engellilerle ilgili araştırma yapar. Engellilerin psiko-sosyal özelliklerini, psiko- sosyal gelişimlerini kişilik özelliklerini araştırarak bu araştırma sonucunda elde ettiği bilgileri sınıfa (cd, yansı vs.) sunar. (1. ve 2. kazanım).

+ “Engellilere Uygun Oyun Geliştirelim” Görme, İşitme, Fiziksel ve diğer engellilere uygun oyun seçer, oyun kuralları ve bu kuralları uygulanışını sınıfta diğer arkadaşlarına tanır ve gösterir. Oyun alanını engellilere uygun bir şekilde hazırlar, oyun araçlarını geliştirir, oyun oynayacak kişileri benzetim yoluyla oyna-tacağı oyuna ve engel grubuna göre hazırlar (4. 5. 6. 7. ve 8. kaza-nım)

+ “Engellilerle Birlikte Oynayalım” Öğrenci görme, işitme, fiziksel ve diğer engellilere uygun bir şekilde geliştirdiği oyunu benzetim yoluyla oynar ve bu oyunu benzetim yoluyla diğer arkadaşlarına engelli haline getirerek oynatır. Öğren-ciler görme, işitme, fiziksel engelliler gibi bir engelli okuluna götü-rülerek engellileri tanıması ve onlarla oyun oynaması sağlanır. Öğ-rencilere engellilerin oynaya bileceği oyunların geliştirilmesi, kural-larının ortaya konulması, araçlarının geliştirilmesi, oyun alanının engellilere göre düzenlenmesi gibi konularda proje çalışması yaptırı-lır. (3. 9. ve 10. kazanımlar)

+ “Engellilere Uygun Oyun Geliştirelim” Öğrencilere yaratıcılık yeteneklerini kullanabilecek bir şekilde en-gellilere uygun oyunlar geliştirmeleri ve bu oyunları çalışma yaprak-ları üzerinde çizimlerini yapmaları sağlanır (3. ve 11. kazanımlar).

[!]Bu ünitede verilecek beceriler: Organizas-yon, girişimcilik, yaratıcılık, araştırma, uyarla-ma, çabuk karar verme, sunu yapma, çok yönlü düşünme, dönüştürme, işbirliği, dayanışma, malzeme geliştirme, oyun alanı düzenleme, kuralları uygulama, liderlik, Proje hazırlama becerisi, empati kurma becerisi, iletişim becerisi.

[!] Bu ünitede verilecek değerler: Aldığı sorum-luluğu yerine getirme, engellilere saygı duyma, engellileri anlama,

Spor Tesisleri ve Malzeme Bilgisi, Spor Yönetimi ve Organizasyon, spor psikolojisi, spor sosyolojisi, Psikoloji dersleri ile ilişkilendirir.

Ölçme ve Değerlendirme: Öğrenci öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu öğrenci etkinliklerini değerlendirme formu, kavram haritalarını değer-lendirme formu, proje değerlendirme formu, portfolyo ürün değerlendirme formu, sözlü sunum dereceleme ölçeği, proje sunum değerlendirme ölçeği, araştırma kağıdı değerlendirme ölçeği, tutum ölçeği, davranış kazanım gözlem çizelgesi, hata izleme çizelgesi, kuralları uygulama çizelgesi ile değerlendirme yapılabilir.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Değerlendirme, öğrenme ve öğretmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan, eği-timle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik bir süreç-tir. Diğer bir ifadeyle değerlendirme, öğrenme, öğretme ve planlamayı doğrudan etkileyen ve eğitim sisteminin temel öğelerinden biridir.

Eğitsel Oyunlar Dersi Öğretim Programı’nda yapılandırıcı anlayışa paralel olarak öğ-renme ve öğretme stratejilerinin öğretmen merkezli bir yapıdan öğrenci merkezli alana doğru kaydığı da dikkate alınırsa değerlendirme ile ilgili anlayışın da bu değişime uygun biçimde yapılandırılması gerekir. Bu nedenle geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin yanı sıra, öğrenen merkezli ölçme ve değerlendirme yöntem ve tekniklerinin ağırlıklı olarak kulla-nılması önemlidir.

Eğitsel Oyunlar Dersi Öğretim Programında kullanılabilecek alternatif ölçme-değerlendirme

teknikleri şunlardır:

Performans Değerlendirmesi

Genel anlamda performans değerlendirme, öğrencilerin bilgi ve becerilerini sergileyen bir ürün

veya çözüm oluşturmasını gerektiren bir alternatif değerlendirme biçimidir. Son ürün kadar sürecin

de değerlendirilmesine odaklanan performans değerlendirme, öğrencinin günlük hayattaki problemle-

ri nasıl çözeceğini ve problem çözmek için sahip olduğu bilgi ve becerileri nasıl kullanacağını gös-

termesini ister. Performans değerlendirme sayesinde öğrenciler, sınav saatleriyle sınırlandırmaksızın

geniş bir zaman diliminde çalışma ve tekrar yapma, oluşturulan ölçütlere göre kendi yeterlik derece-

lerini ortaya koyma olanaklarına sahip olabilirler.

Öğrenci Ürün Dosyası

En genel anlamı ile öğrencilerin dönem veya yıl boyunca yaptıkları çalışmaların belli standart-

lara göre organize edilmiş bir koleksiyonu olan ürün seçki dosyaları, öğrencinin bir veya birden fazla

konu alanında yaptığı çalışmaların sistematik, amaçlı ve anlamlı bir koleksiyonu olarak tanımlanabilir.

Kullanım amacına göre içeriği de değişen öğrenci ürün dosyaları; sergileme, çalışma ve değerlendirme

amaçlı kullanılabilir. Değerlendirme amaçlı öğrenci ürün dosyalarında tüm maddeler puanlanır, sırala-

nır ve değerlendirilir. Öğretmen, gerekirse bu dosyaları değerlendirme amaçlı olarak saklayabilir.

Kavram Haritaları

Bilginin daha uzun süre hatırlanması ve daha verimli bir şekilde kullanılabilmesi için grafiklerle

temsil edilmesi yöntemidir. Kavram haritaları; konuların öğretimi, öğrenmeyi kolaylaştırma, konuyu

özetleme, yanlış anlamaları tespit etme, anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirme ve değerlendirme yapmak

amacıyla kullanılabilir.

Öz Değerlendirme

Belli bir konuda bireyin kendi kendisini değerlendirmesine öz değerlendirme denir. Öz değerlen-

dirme, bireyin kendi yeteneklerini kendilerinin keşfetmelerine yardımcı bir yaklaşımdır. Öz değerlen-

dirme öğrencilerin okulda yaptıkları çalışmaları, nasıl düşündüğünü ve nasıl yaptığını değerlendirme-

lerini gerektirir. Kendini değerlendirme, öğrencilerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yar-

dım eder.

Dereceleme Ölçekleri (Rubric)

Dereceleme ölçekleri, performansı tanımlayan kriterleri içeren puanlama rehberidir. Herhangi

bir çalışmanın puanlanması için geliştirilmiş ölçütleri içeren bir araçtır. En faydalı dereceleme ölçekle-

ri, kendi yaptıklarınızdır.

Projeler

Projeler, öğrencilere bireysel ya da grup içindeki önemli görevlerinde sık sık fırsatlar sunar. Pro-

jeler puanlama standartları ve ayrıntılı yönergeler gerektirir. Ayrıca öğretmen ve öğrencilere önemli

sorumluluklar yükler.

Gözlemler

Çıktılarının görülebildiği bazı alanlarda bu yöntem oldukça önemlidir. Uygulamada hız ve zaman

önemlidir. Gözlemler, öğrenciler hakkında doğru ve çabuk bilgiler sağlar. Öğretmen öğrencilerin:

• Soru ve önerilerine verilen cevaplarını,

• Tarihsel olaylar, kişiler, hareketlerle ilgili sınıf içi tartışmalarda katılımlarını,

• Grup çalışmalarında ve tartışmalarında katılımlarını,

• Öğretmenin, öğrenmeyle ilgili yaptığı görevler ve materyallere öğrencinin gösterdiği tepkiyi,

• Tarihsel kanıtları kullanma yollarını gözlemler.

Anekdotlar

Öğrencilerin problemleri için bilgi toplama yöntemlerinden biridir. Öğrencilerin davranışlarıyla

ilgili kısaca yazılmış raporların kaydedilmeleriyle oluşturulurlar. Karar vermede diğer yöntemlerle

birlikte kullanılırlar. Üst düzey beceriler ve duyuşsal alanla ilgili kazanımların değerlendirilmesinde

kullanılabilirler.

Tartışma

Eleştirel düşünme için en uygun maddelerdir. Öğrencinin, değerlendirme ya da yordama

yapması gereken bir konuda sözlü ya da yazılı tartışması istenebilir. Açık uçlu maddelere çok benzer-

ler.

Tutum Ölçekleri

Tutum, bireylerin belli bir kişiyi, grubu, kurumu veya bir düşünceyi kabul ya da reddetme şek-

linde gözlenen, duygusal bir hazır oluşluk hali veya eğilimdir. Tutum bir bireye atfedilen bir eğilimdir.

Gözlenebilen, ortaya konan davranış değil, davranışa hazırlayıcı bir eğilimdir.

Grup ve Akran Değerlendirme

Öğrencilerin, arkadaşlarının hazırladığı ödevler, araştırmalar, projeler, raporlar vb. çalışmalarını

değerlendirmesidir. Öğrenciler arkadaşlarının çalışmalarında ki yeterlik düzeylerini değerlendirirken

kendilerini eleştirel düşünme becerileri gelişir. Akran değerlendirme öğretmene öğrencilerin gelişim

ve yeterlilik düzeyleri hakkında geri bildirim sağlar. Akran değerlendirmede, öğrencilerin yanlı

davranışlarını önlemek için ölçütlerin öğrencilere verilmesi yararlı olur.

Çoktan Seçmeli Testler

Çoktan seçmeli bir madde, kök ve seçeneklerden oluşur. Kök, kazanımın ifade edildiği veya so-

runun sorulduğu kısımdır. Seçenekler de öğrencinin önüne konulan muhtemel cevaplardır. Öğrenciye

yöneltilen sorunun cevabı genellikle üç ya da dört başka cevapla birlikte verilir. Öğrenciden istenen,

doğru cevabı, verilenler arasından seçip işaretlemesidir. Bu maddeleri, öğrencilerin yaratıcılığını ve

yazma becerilerini ölçmek amacıyla kullanamayız. Daha çok bilgi, zihinsel beceriler ve yeteneklerin

ölçülmesinde kullanılırlar. Fiziksel beceriler ve yeteneklerin ölçülmesinde kullanılmazlar.

Doğru – Yanlış Testleri

Doğru-yanlış testinde iki seçenek mevcuttur; biri doğru diğeri yanlış yargı tümceleridir. Bu test

hazırlanırken öncelikle bir yönerge hazırlanmalı ve nasıl cevap verileceği açıklanmalıdır. Her madde

ya doğru ya da yanlış yargı belirtmelidir.

Eşleştirmeli Maddeler

İki grup halinde verilen ve birbirleriyle ilgili olan bilgi öğelerinin, belli bir açıklamaya göre

eşleştirilmesini gerektirir. Kim?, Ne?, Nerede? gibi soruların cevabını oluşturan olgusal bilgilerin öl-

çülmesinde daha kullanışlıdır.

Sözlü Sunum

Sözlü sunum, öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri hakkında bilgi sağlar. Kontrol listeleri,

dereceleme ölçekleri ya da akran değerlendirme ölçekleri ile değerlendirme yapılabilir. Sözlü sunum-

lar öğrencilerin, hatırlama, kavrama ve hitap düzeyleri hakkında bilgi toplamak için uygun araçlardır.

Aynı zamanda problem çözme becerileri de bu yöntemle ölçülebilir.

Kısa Cevaplı Maddeler

Bir kelime, bir sembol ya da en çok birkaç kelime ile cevaplanabilen madde türüne denir. Bu

tür maddeler bilgi basamağını ölçmek için uygundur. Öğrenci sorunun cevabını kendisi yazar. Kısa

cevaplı maddeler iki türlüdür. Birisi soru cümlesi, diğeri eksik cümle tipindedir.

Uzun Cevaplı Maddeler

Bu tip maddelerde, öğrencilere bir ya da birkaç soru verilip bunlara belli bir sürede yazılı ce-

vap vermesi istenir.

Sınırlı Cevap Maddeleri:

Bu tip maddelerde verilecek cevabın niteliğine, uzunluğuna ve örgütlenmesine ilişkin bazı sı-

nırlamalar konulur (...üç neden belirleyin, ....iki benzerlik yazın gibi).

Açık Uçlu Maddeler:

Bu tip maddelerde cevabın içeriği, niteliği ve uzunluğu açısından cevaplayıcı serbest bırakılır.

Yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme, problem çözme, karar verme, analiz sentez ve değerlendirme

becerilerinin ölçülmesinde kullanılabilirler.

Soru-Cevap

Bu teknik öğrencilere düşünme ve konuşma alışkanlıklarını kazandırma bakımından oldukça

önemlidir ve her dersin öğretiminde kullanılır.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME FORMLARI

Öğretmen değerlendirmeyi, ölçme ve değerlendirme formlarındaki ölçütlere göre yapar. Öğret-

men, etkinliğin içeriğine uygun olarak formdaki ölçütlerde çıkarmalar ve eklemeler yapabilir

Öğrenci Öz Değerlendirme Formu

Bu form kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmalarınızı en doğru yansıtan seçene-ğe (x) işareti koyunuz. Öğrencinin; Adı ve Soyadı: Sınıfı : No :

DERECELER ÖĞRENCİLERİN DEĞERLENDİRECEĞİ DAVRA-

NIŞLAR

Her zaman

Bazen

Hiçbir zaman 1. Başkalarının anlattıklarını ve önerilerini dinledim. 2. Yönergeyi izledim. 3. Arkadaşlarımı incitmeden teşvik ettim. 4. Ödevlerimi tamamladım. 5. Anlamadığım yerlerde sorular sordum. 6. Grup arkadaşlarıma çalışmalarında destek oldum.

7. Çalışmalarım sırasında zamanımı akıllıca kullandım.

8. Çalışmalarım sırasında değişik materyaller kullandım.

9. Bu etkinlikten neler öğrendim? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10. Bu etkinlik sırasında grubumdaki arkadaşlarıma nasıl yardım ettim? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………11. Bu etkinlik sırasında en iyi yaptığım şeyler: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Öz Değerlendirme

Öğrencinin Adı ve Soyadı: Tarih: Sınıfı: No: Bu çalışmada neler yaptım? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmadan neler öğrendim? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmada başarılı olduğum bölümler? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Bu çalışmayı tekrar yapsaydım şu şekilde yapardım: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

Grup Değerlendirme Formu

Grubun Adı: Sınıfı: Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak grubu değerlendiriniz.

DERECELER BECERİLER 1- Hiçbir

zaman 2- Nadiren 3-Bazen 4- Sıklıkla 5- Her

zaman Grup üyeleri birbirleriyle yardımlaşır. Grup üyeleri birbirlerinin

düşüncelerini dinlerler.

Grup üyelerinin her biri çalışmalarda rol alır.

Grup üyeleri birbirlerinin düşüncele-rine ve çabalarına saygı gösterir.

Grubun her üyesi birbirleriyle etkile-şim içerisinde tartışır.

Grup üyeleri ulaştıkları sonucu birbir-lerine iletir.

Grup üyeleri bireysel sorumlulukları-nı yerine getirir.

Grup üyeleri bilgilerini diğerleriyle tartışır.

Grup üyeleri birbirlerine güvenir. Grup üyeleri birbirlerini cesaretlendi-

rir.

Grup üyeleri söz hakkının adil bir biçimde paylaşılmasına özen gös-terirler.

Grupta birbiriyle çatışan görüşler olduğunda, gruptakiler bunları tartışmaya açarlar.

Çalıştıkları konuda, grup üyeleri ortak bir görüş oluşturur.

Grup üyelerinin birlikte çalışmaktan hoşlanır.

TOPLAM

YORUMLAR : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Grup Değerlendirme Formu

Yönerge: Aşağıdaki form gruptaki her bir öğrencinin değerlendirilmesi için geliştirilmiştir. Puanlama Anahtarı:

5= Çok iyi 4=iyi 3= Orta 2= Geçer 1= Zayıf

Öğrencinin Adı ve Soya-dı Ç

alış

may

a ha

zır o

luş

Baş

kala

rını d

inle

me

Soru

mlu

lukl

arı

pay-

laşm

a

Gru

p ar

kadaşl

arını

dest

ekle

me

Tartışm

alar

a ka

tılm

a

Gör

üşle

rini

gere

kçe-

lend

irme

Fark

lı gö

rüşl

ere

saygı

duym

a

Gör

ev

alm

aya

iste

kli

oluş

Zam

anı

verim

li ku

l-la

nma

Öde

vler

i tam

amla

ma

Öde

vler

ini s

akla

ma

Topl

am P

uan

Grup Öz Değerlendirme Formu

Grubun Adı: Gruptaki öğrencilerin Adları: Açıklama: Aşağıdaki tabloda grubunuzu en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) işareti koyu-nuz.

DERECELER DEĞERLENDİRİLECEK TUTUM VE DAVRANIŞLAR

Her zaman Bazen Hiçbir zaman

1. Araştırma planı yaptık. 2. Görev dağılımı yaptık. 3. Araştırmada çeşitli kaynaklardan yararlandık 4. Etkinlikleri birlikte hazırladık. 5. Görüşlerimizi rahatlıkla söyledik. 6. Grupta uyum içinde çalıştık. 7. Birbirimizin görüşlerini ve önerilerini dinledik. 8. Grupta birbirimize güvenerek çalıştık. 9. Grupta birbirimizi takdir ettik. 10.Çalışmalarımız sırasında birbirimizi cesaretlendirdik. 11.Sorumluluklarımızı tam anlamıyla yerine getirdik. 12. Çalışmalarımızı etkin bir biçimde sunduk.

TOPLAM

Aşağıdakileri grubunuza göre cevaplayınız.

1. Çalışmalar sırasında karşılaştığımız en büyük problem ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. Problem nereden kaynaklanıyordu? ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. Grubumuzun en iyi olduğu alan ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat, ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………….

Öğrenci Gözlem Formu Açıklama: Bu form, etkinlik süresince öğrencilerin, yapılan çalışmalara katılma düzeylerini gözleme-niz amacıyla hazırlanmıştır. Ünite Adı: Adı – Soyadı: Sınıfı : Öğrenci no:

DERECELER

Hiçbir

zaman

Nadiren Bazen Sıklıkla Her

zaman

GÖZLENECEK

ÖĞRENCİ KAZANIMLARI

1 2 3 4 5

I. DERSE HAZIRLIK

1. Bilgi kaynaklarına nasıl ulaşacağını bilir.

2. Ulaştığı kaynaklardan etkin bir biçimde

yararlanır.

3. Derse değişik yardımcı kaynaklarla gelir.

4. Derse hazırlıklı gelir.

Toplam

II. ETKİNLİKLERE KATILMA

1. Konu ile ilgili görüşlerini çekinmeksizin ifade

eder.

2. Görüşü sorulduğunda söyler.

3. Yeni ve özgün sorular sorar.

4. Belirttiği görüşler ve verdiği örnekler özgün-

dür.

5. Dersi iyi dinlediği izlenimi veren sorular sorar.

Toplam

III. İNCELEME – ARAŞTIRMA – GÖZLEM

1. Bilgi toplamak için çeşitli kaynaklara başvurur.

2. Kendisine verilen kaynaklarla yetinmeyip

başka kaynaklar araştırır.

3. İnceleme ve araştırma ödevlerini özenerek

yapar.

4. Gözlemlerini dikkatli bir şekilde yapar.

5. Gözlemleri sonucunda mantıksal çıkarımlarda

bulunur.

6. Araştırma ve inceleme sonucunda genellemeler

yapar.

Toplam

IV. BİLİMSEL YÖNTEM

1. Bilinenlerden bilinmeyeni kestirir.

2. Verileri çizelgelere ve grafiklere dönüştürür.

3. Yönteme uygun deney yapar.

4. Deney sonuçlarını doğru yorumlar.

5. Deneye uygun rapor yazar.

6. Deneyin sonucunu sunar.

7. Araştırma inceleme ve deney sonuçlarından

genellemelere ulaşır.

Toplam

GENEL TOPLAM

Proje Değerlendirme Ölçeği Projenin Adı: Öğrencinin; Adı ve soyadı: Sınıfı: No:

DERECELER Kötü Geçer Orta İyi Çok

İyi

GÖZLENECEK

ÖĞRENCİ KAZANIMLARI

1 2 3 4 5 I. PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ Projenin amacını belirleme Projeye uygun çalışma planı yapma Grup içinde görev dağılımı yapma İhtiyaçları belirleme Farklı kaynaklardan bilgi toplama Projeyi plana göre gerçekleştirme TOPLAM II. PROJENİN İÇERİĞİ Türkçeyi doğru ve düzgün yazma Doğru bilgileri kullanma Toplanan bilgilerin analiz etme Toplanan bilgileri düzenlenme Elde edilen bilgilerden çıkarımda bulunma Kritik düşünme becerisini gösterme Yaratıcılık yeteneğini kullanma TOPLAM III. SUNU YAPMA Türkçeyi doğru ve düzgün konuşma Sorulara cevap verebilme Konuyu dinleyicilerin ilgisini çekecek şekilde sunma Sunuyu hedefe yönelik materyalle destekleme Sunuda akıcı bir dil ve beden dilini kullanma Verilen sürede sunuyu yapma Sunum sırasındaki öz güvene sahip olma Severek sunu yapma TOPLAM GENEL TOPLAM Öğretmenin yorumu: ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………..

Öğrenci Ürün Dosyası (Portfolyo) Değerlendirme Formu Öğrencinin adı ve soyadı:........................................................ Sınıf:....................... Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak dosyayı değer-lendiriniz.

Dereceler ÖLÇÜTLER 1 2 3 4 5

1. Çalışmaların tam olması 2. Çalışmalardaki çeşitlilik 3. Çalışmaların amaca uygunluğu 4. Çalışmaların doğruluğu 5. Dosyanın düzenliliği 6. Harcanan çabaları gösterme 7. Yaratıcılığı gösterme 8. Çalışmaların seçiminde risk alma 9. Öğrencinin gelişimini gösterme 10. Kendini değerlendirme

YORUMLAR/ÖNERİLER:

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

Öğrencinin; Tarih: Adı ve Soyadı:

ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYAMIN

İÇİNDEKİLER Çalışmalarım

1. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

2. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

3. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

4. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

5. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

6. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

7. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

8. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

9. ............................................... ..................................................................................................................................................................................

Bu çalışmayı neden sakladım? ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Öğrenci Ürün Dosyası

Öğrencinin; Tarih .................... Adı ve soyadı: Başlık

.................................................................................................................. Neden bu çalışmayı sakladım? .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Bu çalışmayı neden arkadaşlarımla paylaştım? .................................................................................................................. ............................................