224

Ïaš – 5

r§f fhy _èiffŸ

1. K‹Diu

2. _èiffŸ

3. _èif kU¤Jt¤Â‹ njh‰w«

4. r§f fhy¤Âš _èif kU¤Jt«

5. kU¤Jt¤ Jiwæ‹ ts®¢Á

6. kh‰W kU¤Jt KiwfŸ

7. Á¤j kU¤Jt«

8. MÍ®ntj«

9. XänahgÂ

10. Ïa‰if kU¤Jt«

225

Ïaš – 5

r§f fhy _èiffŸ

K‹Diu

cy»š kåj‹ thH¥Ãwªjt‹. gy mça fhça§fis¢ rh¡f¥

Ãwªjt‹. mtDila clY«, cŸsK« Mnuh¡»akhfΫ, bjëthfΫ

ÏU¡f nt©L« v‹gj‰fhfnt m¡fhy Kåt®fS«, Á¤j®fS« mDgé¤J

MuhŒªJ ntj§fshf¡ T¿¢ brhšè¢ br‹WŸsitna r§f fhy

_èiffS«, kU¤JtK«. Ϥjifa _èiffisÍ«, kU¤Jt¤ijÍ«

g‰¿Í« Ϫj Ïaš MuhŒ»wJ.

‚Ï›Îy»š thH¥Ãwªj kåjD¡F mo¥gil¤njit

éiykÂ¥g‰w ešthœÎ MF«. ‘neha‰w thœnt Fiwt‰w

bršt« : nehŒ¡F Ïl§bfhnlš’ v‹D« gHbkhêfŸ

ešthœitÍ« mjid¥ bgw nt©oa kåjå‹ flikiaÍ«

cçikiaÍ« tèÍW¤J»‹wd. kåjå‹ ÃâÔ®¡F«

kU¤Jt KiwfSŸ K¡»akhdJ«, Kj‹ikahdJ«

Ïa‰ifahd _èif kU¤Jtnk MF«. mnyhg kU¤Jt

Kiwahš mšyšgL« k¡fël« Ï‹W kh‰W kU¤Jt KiwfŸ

F¿¤j ÁªjidfŸ ts®ªJ tU»‹wd. ‘Ïa‰if¡F¤ ÂU«òf’

(Back to Nature) ‘Ïa‰if thœnt Ï‹g thœÎ’ v‹D«

fU¤jh¡f§fŸ t‰òW¤j¥gL»‹wd.‛1

_èiffŸ

kåj‹ njh‹¿a fhy¤Âš ÏUªnj Ïa‰ifiaÍ« Ïa‰ifia¢ rh®ªj

bghU£fisÍ« rh®ªnj thœªJ tU»‹wd®. mªj tifæš kU¤Jt

KiwfëY« Ïa‰ifæš »il¡F« bro, bfhofŸ, ku¥g£ilfŸ, ó, fhŒ, få,

226

éijfŸ ngh‹wt‰iw¡ bfh©L, kU¤Jt« brŒJ tªJŸsh‹. r§f

fhy¤Âš ãyétªj kU¤Jt eilKiwfis¥ g‰¿ éçthd brŒÂfŸ

»il¡fhéoD«, r§f Ïy¡»a§fŸ k‰W« Ãwüšfë‹ _y« kU¤Jt

KiwfisÍ« mj‰F¥ ga‹gL¤Âa _èiffisÍ« mt‰¿‹ Áw¥òfisÍ«

F¿¤J gutyhf¡ fhz¥gL»‹wd.

‚_èif v‹gj‰F kuñ£L¤ j©L Ïšyhj bro vd m¿éaš

mfuhÂÍ« ‘kUªJ¥óL’, ‘kUªJŠbro’, ‘kU¤Jnth’ vd¤ jäœ

mfuhÂfS« és¡f« jU»‹wd. ‘kUªJ¢bro’, ‘ÁWbro

tif’, ‘òj®¢bro’, ‘ku§fë‹ nt®’ vd è¥ngh mfuhÂ

R£L»‹wJ.

kU¤Jt¤Â‰F¥ ga‹gL« Ïa‰if¥ gil¥òfŸ mid¤J«

_èiffns v‹gJ _èif MŒths®fŸ f©l KothF«.

‘cznt kUªJ, kUªnj czÎ’ v‹gJ K‹ndh® bkhêahF«.

m‹whl thœéš kUªjhf¥ ga‹gL« bro, bfhofŸ, ÑiufŸ,

ku§fŸ, fhŒfŸ, fåfŸ, éijfŸ, nt®fŸ, g£ilfŸ

mid¤J« _èiffns v‹gJ Ïa‰if kU¤Jt®fŸ

fU¤jhF«.‛2

_èif kU¤Jt¤Â‹ njh‰w«

kåj clèš cŸs nehŒ v®¥ò¢ r¡Â FiwÍ« bghGJ kåj‹

nehŒthŒ¥gL»wh‹. m›thW nehŒthŒ¥gL« bghGJ mÂèUªJ éLgl vªj

kUªij czéid c£bfh©lhš nehŒ ÔU« v‹w Jo¥Ãš nehahë¡F

kU¤Jt cjé njit¥gL»wJ. njitna f©LÃo¥Ã‹ jhŒ v‹gj‰nf‰g

nehŒ f©l kåj‹ mij¥ngh¡F« Ka‰Áæš <LgLtJ Ïašgh»wJ. vdnt

nehŒ¡Fça kUªij¡ f©l¿Í« Ka‰ÁÍ« kåjFy« njh‹¿a ehënyna

bjhl§»é£lJ.

éy§FfnshL éy§fhf thœªJ tªj bghGJ éy§Ffë‹

jh¡FjšfshY« gh«ò Kjyhd e¢R éy§Ffë‹ Ô©LjyhY« j‹

227

Ïd¤jt® kh©lij kåj‹ m¿ªÂU¥gh‹. m¤jifa J‹g§fëèUªJ

éLgl m¿ahJ, fh£L¥ gFÂæš miyªjnghJ, fhLfëš thœªJ tU«

éy§Ffë‹ brašghLfis¡ f©L«, c‰W neh¡»Í« Ïj‰F ÏJ kUªJ

v‹W m¿ªJ bfh©lh‹.

‚Ϫj k©âš ÃwªjtD¡F m«k©â‹ _èiffns Fz«

jU«. kåj‹ jdJ fhèš V‰g£l fha§fisÍ«, tèfisÍ«,

ò©fisÍ« Fzkh¡f mU»š »lªj g¢Áiyfis¡ bfh©L

njŒ¤j ehns _èif kU¤Jt¤Â‹ Kjš ehŸ vdyh«. neh͉w

ehŒfŸ Flš òGit btëna‰w òšiy¤Â‹wJ«, gh«ò fo¤j

Ñç¥ÃŸisfŸ mt‰¿‹ e¢R Ú§f ehfku¤Â‹ (Snake wood)

g£ilia c©lJ«, M kåjD¡F _èif m¿Î F¿¤j

ghl§fshæd.‛3

Ï«k©âš kåj‹ njh‹Wtj‰F K‹dnu òš, ó©L, bro, bfhofŸ

njh‹¿é£ld v‹gjhF«.

ts®ªJ tU« ehLfëš Vw¤jhH 80% k¡fŸ guh«gça kU¤Jt

Kiwfisna Kj‹ikahf e«ÃÍŸsjhf cyf Rfhjhu ãWtd« (World

Health Organisation) fz¡»£LŸsJ. Ït®fŸ bgU«ghY« jhtu¤ijna

bgçJ« kUªjhf¥ ga‹gL¤J»‹wd®. nkY« cy»š thG« gyju¥g£l

g©ghLfisÍ« gH¡ftH¡f§fisÍ« bkhêfisÍ« bfh©l k¡fŸ

Vw¡Fiwa 20,000-30,000 jhtu Ïd§fisna ga‹gL¤Â tUtjhf¡

fUj¥gL»wJ.

‚Ïa‰if ts¤ij¥ bghW¤jtiuæš ÏªÂah cy»nyna

tskhd ehLfëš x‹whF«. Ïa‰if kåjD¡F

»il¤ÂU¡F« ts§fëš mçjhd x‹W _èif tskhF«.

ϪÂahéš k£L« Vw¤jhH 45,000 jhtu Ïd§fŸ cŸsjhf

jhtu¡ fz¡bfL¥ò¤ Jiwahš fz¡»l¥gg£LŸsJ. Ït‰¿š

15,000-18,0000 ó¡F« jhtu§fS« (Flowing Plants), 23,000

228

óŠirfS« (Fungi), 2500 Mšfh¡fS« (Algae), 1600

iy¡f‹fS« (Lichens), 1800 Ãiunahig£LfS« (Dryophytes),

30 Úèa‹ E©QæçfS« (Microbes) ml§F«.

Ϥjhtu§fëš gH§fhy üšfëš Rkh® 1500 jhtu§fë‹

kU¤Jt¥ ga‹fŸ F¿¥Ãl¥g£LŸsd. Ït‰¿š 800 jhtu§fŸ

ghu«gça kU¤Jt¤Âš ga‹gL¤j¥g£L tU»‹wd.‛4

kU¤Jt¤ jhtu§fŸ v‹gJ kU¤Jt¥ g©òfis¤ j‹df¤nj

bfh©LŸs všyh ca®tif¤ jhtu§fS« MF«. Ïit clš ey¤ij¥

ng⥠ghJfh¡f¡ Toajhfnth, nehŒ Ô®¡F« kUªÂ‹ _y¥bghU£fis¡

bfh©oU¥gjhfnth, nk‰f¤Âa kU¤Jt¤Âš nehŒ Ô®¡F« kUªjhf

ã%gz« brŒa¥g£litahfnth, és§f¡Toa j‹ikÍiladnt

‘kU¤Jt¤ jhtu§fŸ’ vd¥gL»‹wd.

‚Ï«kU¤Jt¤ jhtu§fë‹ kU¤Jt¥ g©òfŸ Á¤jh (Siddha) - jäœ

kU¤Jt«, MÍ®ntj« (Ayurvedha) - ϪÂa kU¤Jt«, Ïa‰if it¤Âa«

(Naturopathic Medicine) - Ïa‰if czÎ Kiw kU¤Jt«, nAhänahgÂ

(Homeopathy) - b#®k‹ Kiw kU¤Jt«, Ídhå (Unani) - bkhfyha® Kiw

kU¤Jt«, m¡FgŠr® (Acupuncture) - Ód it¤Âa Kiw kU¤Jt« k‰W«

mnyhg (Allopathy) - M§»y kU¤Jt¤ÂY« ga‹gL¤j¥g£L tU»‹wd‛

v‹W ‘Âd¤jªÂ’ ÏisP® ky® 25.09.2010 m‹W btëahd ehëjêš

kU¤Jt¥ ÃçÎ Kiwfis¥ g‰¿¡ TW»wJ.

ehfçf ts®¢Áahš Ï›tça kU¤JtKiwfŸ gutyhf¥

òw¡fâ¡f¥g£l nghÂY«, Ϥjhtu§fë‹ nkš k¡fS¡F ehS¡F ehŸ

<LghL mÂfç¤J¡ bfh©nl tU»wJ. ts®ªj (developed) k‰W« tsU«

(Developing) ehLfëY« kU¤Jt¢ brofS¡Fça K¡»a¤Jt« fârkhf

mÂfç¤J tU»wJ v‹W ‚jh° (Dash) v‹gh® jhtu kUªJfŸ v›thW

ntÂæaš kUªJfisél nk«g£L ÁwªJ és§F»‹wd v‹gij¡

Ñœ¡f©lthW bjhF¤jë¤JŸsh®.

229

‚clè‹ nehŒ v®¥ò¤Âwid mÂf¥gL¤Jjš

clè‹ Ãw gFÂfS¡F v›éj Ô§Fä‹¿, F¿¥Ã£l nehæid¤

Ô®¡F« F¿¥Ã£l braš ntf« (Seletive action)

clèš Fiwthd g¡féisÎfis (Side effects) k£Lnk bfh©lJ

clyhš V‰W¡ bfhŸsKoahj bghU£fis (Non Compatible Substandes)

gad‰wjh¡» mt‰iw k£L¥gL¤Jjš

clèèUªJ nehæ‹ m¿F¿fis kiwa brŒtnjhL mªnehæid

K‰¿Y« Fz¥gL¤J« M‰wš ngh‹witfshF«‛5

v‹W és¡f« më¤JŸsh®.

Ï›thW K‹ndh®fŸ kiy¡fhLfëš Ïa‰ifahf ts®ªJtU« gy

mça kU¤Jt¤ jhtu§fë‹ Ïiy (Leaf), nt® (Root), nt®¥g£il (Root bark),

ku¥g£il (Stem bark), ó (Flower), gH« (Fruit) k‰W« éijfŸ (Seeds)

ngh‹wt‰iw¥ ga‹gL¤Â j§fŸ clšey¤ij¥ ng⥠ghJfh¤J tªjd®.

Ï‹iwa ehfçf k‰W« ef®¥òw ts®¢Áahš fhLfŸ bgçJ« mê¡f¥g£L

tU»‹wd. m¤Jl‹ v©z‰w kU¤Jt¢ brofS« mêªJ tU»‹wd.

vdnt, kU¤Jt¤ jhtu§fis¥ ng⥠ghJfh¡f nt©oa mtÁaK«

Ï¥bghGJ V‰g£LŸsJ.

ϤJl‹ Ϥjhtu§fŸ thG« gšntW NœãiyfŸ, mitfŸ

»il¡f¡Toa Ïl§fŸ, kuòtê kU¤Jt¤Â‹ ga‹ghLfŸ k‰W« mt‰¿‹

K¡»a¤Jt« g‰¿ k¡fël« T¿ éê¥òz®it V‰gL¤Jtj‹ thæyhf

Ϥjhtu§fŸ mêtij¤ j鮡fyh«. k¡fS¡F¤ njitahd kU¤Jt¤

jhtu§fis jhnk c‰g¤Â brŒtnjhL k£Lä‹¿, eh£L k¡fS¡F¥

bgUksÎ m‹åa¢ bryhtâiaÍ« <£o¤juyh«.

_èif it¤Âa«

jhtu Ïd§fëš _èiffŸ jiy Áwªjit. cy»YŸs cæçd§fŸ

230

všyh« jhtu§fis¢ rh®ªJ th®ªÂU¥gij¥ nghy, kU¤Jt KiwfŸ

ne®Kfkhfnth, kiwKfkhfnth _èiffis¢ rh®ªÂU¡»‹wd. mÂY«

F¿¥ghf Á¤j kU¤Jt« _èiffisna _y¥bghUshf¡ bfh©LŸsJ.

Ïa‰if tê mikªj Ïy¡»a§fS«, kU¤JtK« Ïa‰if¥ bghUshd

_èiffë‹ Fzey‹fis m¿ªJ mt‰¿‹ g©òfisÍ«, kU¤Jt¡

Fz§fisÍ« j«KŸ nr®¤J¡ bfh©LŸsd.

‚kuòtê kUªÂš gadhF« jhtu _y¥bghU£fŸ, m¤jhtu

Ïd¤Â‹ cUt mik¥Ãid rh®ªJŸsJ. bghJthf

ku§fshfnth, FWku§fshfnth, ÏU¥Ã‹ mt‰¿‹

ku¥g£ilfŸ, nt®¥g£ilfŸ, nt®fS«, FWŠbrofshfnth,

broahfnth ÏU¥Ã‹ KGikahfnth (m) mt‰¿‹ ÏiyfŸ

ga‹gL¤j¥gL»‹wd. vdnt kUªÂ‰F¥ ga‹gL¤j¥gL«

jhtu§fis ‘_èiffŸ’ v‹g®.‛6

kU¤Jt¡ Fz§fŸ ml§»a bro, bfho jhtu tiffis¡ bfh©L

nehŒfis¡ Fzkh¡F« kU¤JtKiwna ‘_èif it¤Âa«’.

Ï«_èiffis¡ bfh©L gytifæš kuòtê¢ rh®ªj it¤ÂaKiwfshf¡

ifahs¥gL»wJ. mit, _èif it¤Âa«, if it¤Âa«, gh£o it¤Âa«,

Å£L it¤Âa«, Ïa‰if it¤Âa« vd gšntW tiffëš _èif it¤Âa

Kiwfshf¡ F¿¥ÃL»‹wd.

Ï«_èiffis¡ bfh©L kUªJ¥ bghU£fŸ jahç¡f¥gL»‹wd.

mit mfkUªJ (c£bfhŸS« kUªJ), òwkUªJ (ijy« óRjš) vd

tH§F»‹wd. nkY« Ït‰iw nehahëfns kUªJfis¤ jahç¤J¡

bfhŸtd. kU¤Jt®fŸ jahç¤J tH§Ftd vd ÏUtifahf¥

Ãç¡f¥gL»wJ.

nehahëfns kUªJfis¤ jahç¤J¡ bfhŸtd

_èif it¤Âa Kiw v‹gJ X® vëa Ïa‰if kU¤Jt KiwahF«.

231

Ïa‰ifæš »il¡F« ÏiyfŸ, ó¡fŸ, fhŒfŸ, fåfŸ, éijfŸ, g£ilfŸ,

nt®fŸ Kjyhdit kUªjhf¥ ga‹gL¤j¥ bgW»‹wd. kU¤Jt®fŸ jU«

kUªJ¥ bghUŸfis mfkUªjhf (c£bfhŸS«) kUªjhf nehahëfns

jahç¤J¡ bfhŸS« tifæš Áy kUªJfŸ cŸsd. m¤jifa

kUªJfS¡F¤ njitahd bghUŸfis¤ njo, nrfç¤J¤ jUtJ«, c©Q«

Kiwia ciu¥gJnk kU¤Jtç‹ gâah»wJ. mt‰iw c©gj‰nf‰w

kUªjhf¥ g¡Ft¥gL¤Â¡ bfhŸtJ nehahëæ‹ gâah»wJ.

Ïiyfis m¥gona c©Qjš, tj¡» c©Qjš, Jitayh¡»

c©Qjš, frhakh¡»¡ Fo¤jš, miu¤J éy§Fjš ngh‹wit

nehahëfns jahç¤J¡ bfhŸS« _èif kUªJ¥bghU£fshF«.

kU¤Jt®fŸ jahç¤J tH§Ftd

mfkUªjhf c£bfhŸtj‰F V‰w tifæš nehahëfshš g¡Ft«

brŒJ bfhŸs Koahj kUªJfŸ kU¤Jtuhš jah® brŒJ tH§f¥gL»‹wd.

mit Nuz« (m) bgho, kh¤Âiu, Ïny»a« ngh‹wt‰iw¡ F¿¡F«.

‚kåj®¡F tU« nehŒfŸ v¤j‹ik¤jhf ÏU¥ÃD«

mt‰¿å‹W« éLjiy bg‰W¢ Óça Mnuh¡»a thœÎ thHΫ

Û©L« Ãwth thœ¡ifahf Ï¥Ãwéia kh‰¿¡bfhŸS«

tifæš cjΫ vªj xU brhšY« bghUS« kUªjhfnt

fUj¥gL»wJ. kU¤Jt« gæ‹W kåj®¡F tU« v¤jF

nehiaÍ« k¿¤J Û©L« ešthœÎ bgw cjΫ vªj xUtiuÍ«

kU¤Jtuhfnt fUjnt©L«.‛7

c‰w nehia¥ ngh¡Ftj‰F¢ brŒa¥gL»wJ kU¤Jt«. mªnehia¥

ngh¡FtJ kUªJ. kUªJ, kU¤Jt¤Â‹ gFÂahF«. kUªJ k£L« nehŒ

Ô®¡f¥ ga‹gLtšiy, neh͉wh®¡F c‰w nehŒ v‹dbt‹W cŒ¤JŒzU«

kU¤Jt‹ nt©L«. kU¤Jt‹ F¿¥Ã£Liu¡F« kUªij neh͉whD¡F

C£L»‹w kU¤Jt¤ Jizt‹ nt©L«. Mf kU¤Jt« v‹gJ nehahë,

232

kU¤Jt‹, kUªJ, kU¤Jt¤ Jizt‹ v‹D« eh‹F gFÂfis¡

bfh©lJ. Ïjid ‘kUªJ’ v‹D« brhšyhš ÂU¡FwŸ ciu¡F«.

‚c‰wt‹ Ô®¥gh‹ kUªJciH¢ bršthbd‹W

m¥ghš eh‰T‰nw kUªJ‛ (FwŸ. 950)

c‰wt‹ - neh͉wt‹ ; Ô®¥gh‹ - kU¤Jt‹ ; kUªJ – kU¤Jtå‹

fUéahd nehŒÔ®¡F« kUªJ ; ciH¢bršth‹ - kUªJtD¡F«

nehahë¡F« JizahæUªJ kUªö£Lgt‹ (Compounder) bréèa® vd¥

bghUŸ ciu¡»wJ.

kU¤Jt‹ nehahëia eho, nehŒ tªjj‹ fhuz¤ij eho, tªJ‰w

nehŒ vJ v‹gij eho, Ëd® tªJ‰w nehia¤ Ô®¡F« kUªJ vJ, vit

v‹gdt‰iw eho, mj‹Ã‹ v›tifæš kUªö£l nt©L« v‹gij eho¢

brŒa nt©L«. v‹gij,

‚nehŒeho nehŒKjšeho mJ jâ¡F«

thŒeho thŒ¥g¢ braš‛ (FwŸ. 948)

v‹gh® tŸSt®. neh͉w nehahëæ‹msÎ, mjhtJ clšgUt«, tèik,

kdãiy M»at‰iwÍ« ; nehæ‹ msÎ, mjhtJ bjhl¡f« Ïil K®Î,

t‹ik, bk‹ik M»at‰iwÍ« ; neh͉w fhy«, nehŒ bjhlU§fhy«,

kU¤Jt« gh®¡fnt©oa fhy«, kU¤Jt« gh®¡F« fhy« M»at‰iwÍ«

m¿ªJ kU¤Jt« brŒgtnd, kU¤Jt« f‰wtdhf¡ fUj¥gLth‹.

‚c‰wh‹ mst« ÃâasΫ fhyK«

f‰wh‹ fU¢ braš‛ (FwŸ. 949)

bfho nehædhš J‹òW« xUtD¡F mt‹ éU¥g¤Â‰nf‰g cznth,

kUªnjh bfhL¡fhkš nehæ‹ j‹ik m¿ªJ Ëd® kU¤Jt«

më¡fnt©L« v‹gij,

‚mU«Ãâ cWe®¡F nt£lJ bfhlhJ

233

kUªjhŒªJ bfhL¤j mwnth‹‛ (e‰. 136)

vd¢ r§f Ïy¡»a¥ ghlš eéš»wJ.

‚kU¤Jt« v‹gj‰F it¤Âa«, kUªJ, gçfhu« v‹W

bghUŸgL«. U¤JtKiwia¢ ‘Á»¢ir Kiw’ v‹W«

brhštJ©L. kU¤Jt¤ij¢ ‘Á»¢r«’ v‹W«, kU¤Jtkid

‘Á»¢r‹’ v‹W« tH§Ft®. kU¤Jt« v‹gJ kåjå‹ clš,

kd«, cæ® M»a gšntW TWfisÍ« mt‰¿‹

ãiyikfisÍ« g‰¿ MuhŒªÂL« xU òåjkhd m¿éaš

MF«.‛ 8

r§f fhy¤Âš _èif kU¤Jt«

r§f fhy¤ij Ïa‰if be¿¡fhy« vd¡ TWtJ kuò. m¡fhy k¡fŸ

j« mfthœitÍ« òwthœitÍ« Ïa‰ifnahL Ïizthfnt mik¤J¡

bfh©ld® v‹gnj r§f Ïy¡»a¢ brŒÂahF«.

Ïa‰if be¿¥g£l kU¤Jt¡ nfh£ghLfŸ, kU¤Jt KiwfŸ, mt‰¿‹

Ûjhd e«Ã¡iffŸ, kU¤Jt m¿Î v‹W gšntW brŒÂfŸ r§f

Ïy¡»a§fëš thæyhf m¿a¥gL»‹wd.

‚kåjå‹ bkhê¥ òyikæ‹ éisnt Ïy¡»a«. mJngh‹W

kåj Ïd¤Â‹ gF¤j¿é‰F Ïa‰if më¤j gçnr kU¤Jt«.

éy§FfS« j«Ãâ ngh¡f Ïa‰if _èiffis ehLjš

Ïašò. Ïa‰if¢ NHèš thœªj kåj‹ j‹ gF¤j¿é‹

éisthš Ïa‰ifia¥ ga‹gL¤Â kU¤JfisÍ«

m¿ayhdh‹. ϪÂa kU¤J¡ fiyfŸ Ïiwtål« ÏUªJ

bgw¥g£ld v‹gijna MÍŸntjK«, Á¤j kU¤JtK«

TW»‹wd. Ïa‰ifna Ïiwt‹ v‹gij¢ rka j¤Jt§fŸ

V‰f kW¥gšiy. g©il¤jäœ Ïy¡»a§fŸ Ïa‰ifia¥

bgçJ« ghod. mjdhš mt‰iw ‘Ïa‰if Ïy¡»a«’ v‹g®.‛9

234

vdnt jäœ k¡fS¡F Ïa‰if më¤j mUŠbršt§fSŸ Ïy¡»a¤Âš

kU¤Jt« g‰¿a m¿éaš brŒÂfŸ äf¥ gHikahdjhF«.

ngh®¡fs kU¤Jt«

g©il¡fhy kU¤Jt Kiwfshf¢ r§f Ïy¡»a§fëš fhz¥bgW«

kU¤Jt KiwfŸ mid¤J« ngh® Åu®fS¡F¥ nghçdhš V‰gL»‹w

ò©izÍ«, mj‰F©lhd kUªJ, kU¤Jt«, kU¤Jt‹ M»ait g‰¿a

brŒÂfshfÎnk fhz¥gL»‹wd. fhuz«, Åu« g‰¿a brŒÂfisna

òw¥ghlšfŸ TWtdthf miktjdhš, mJ bjhl®ghd brŒÂfŸ k£Lnk

òyt®fshš ngh‰¿¥ ghl¥g£oU¡»‹wd.

ngh®¡fs¤Â‰F¢ bršY« ngh®Åu®fŸ, k‹d®fŸ j§fis milahs«

fh£o bfhŸs milahs¥ ó¡fis¤ j§fŸ jiyæš No¡ bfhŸS« tH¡f«

ÏUªJŸsJ.

gHªjäH® ntªj®fëš nru® gd« óitÍ«, nrhH® M¤Â¥óitÍ«,

gh©oa® nt¥g« óitÍ« Nod®. ‚nghªij nt«ng Mbud t%c«‛ (bjhš.

òw¤. 5) Ï«_‹W ó¡fS« óita® NL»‹w ó¡fsšy. Ï¥ó¡fŸ všyh¡

fhy§fëY« »il¡f¡ToaJ« mšy. nfhil¡fhy§fëš k£Lnk »il¡f¡

ToaJ« kUªJ¥ bghUshf¥ ga‹gl¡ ToadÎkhd Ït‰¿‹ ga‹ fUÂna

k‹d®fŸ j§fë‹ milahs¥ ó¡fshf¡ bfh©oU¡»‹wd®. nt¥g« óé‹

k»ik – thœ¡if, Ïy¡»a« M»at‰¿Y« Ïl«bfh©oU¡»wJ.

kidfëš nt«ò

kidæš cŸst®fŸ nehŒthŒ¥g£lnyh, Cçš nehŒ¡F¿Íl‹

fhz¥g£lhnyh, nehŒ¤jL¥ò Kiwahš kidiaÍ«, kidia¢ R‰¿ÍŸs

gFÂfisÍ« öŒik¥gL¤Jt®. mij¥nghy btë¥òwäUªJ nehŒ¡»UäfŸ

kid¡FŸ òfhkš kidia¥ ghJfh¡F« bghU£L, kidæ‹ Ïiw¥Ãš

nt«Ã‹ Ïiyfis¡ bfh¤J¡ bfh¤jhf¢ brU» it¡F« gH¡f« ÏUªjij,

‚Ô§få ÏubthL nt«ò kidbrÝÏ‛ (òw«. 281)

235

v‹w ghlš bkhêÍ«. Ïut ku¤Â‹ ÏiyÍl‹nt«ig kidfëš

brUf¥g£lij¡ F¿¥ÃL»wJ.

bg© kU¤Jt®

ngh®¡fs¤Â‰F¢ br‹W, nghçš kh®Ãš éG¥ò© bfh©L, ò©â‹

jL¥òl‹ kidÂU«ò« ÅuD¡F kU¤Jt« gh®¡F« kU¤Jtuhf kid¥

bg©o® ÏUªJŸsd®.

kU¤Jt« gh®¡F« M©ghyiu ‘kU¤Jt®’ v‹W«, bg©ghyiu

‘kU¤Jé’ v‹W« miH¡F« tH¡f« ÏUªJŸsJ. ‚MUæ® kU¤Jé‛ (kâ.

17 : 15) v‹W kânkfiyia¢ rh¤jdh® F¿¥ÃLtÂèUªJ M©, bg©

ÏUghyU« kU¤Jt¡ fšéÍilatuhf ÏUªjJ òy¥gL»wJ.

Ïir kU¤Jt«

nehahë¡F nehæ‹ fLikia¤ jâ¡f kUªJ, Rfhjhukhd NHš,

kzªj kz«, Ïåa Ïir, m‹ghd gâéil M»ad njit¥gL«. ÏJ

ts®ªj ehfçf§ bfh©l k¡fshš nk‰bfhŸs¥g£L tU»‹w gH¡ftH¡f

eilKiwfŸ vdyh«. Ï›thwhd eilKiwfŸ Ïu©lhæu« M©LfS¡F

K‹dnu gHªjäH® Ïšyw xG¡f§fëš Ïu©lw¡ fyªj x‹whf¡

fhz¥gL»‹wd v‹gij,

‚Ô§få ÏutbkhL nt«òkid¢ brÝÏ‛ (òw«. 281)

v‹D« Ï¥ghlyo fh£L«. éG¥ò© g£l ngh®Åu‹ »l¤j¥g£oU¡F«

kidæ‹ Ïiw¥Ãš Ïut«, nt«ò M»a Ïiyfis¢ brU», kidba§F«

bt©âw§ bfh©l ÁWfLif¤ öé, eWkz« fkG« eW«òif òif¤J,

ahêdhš gšèir Ïir¤J« M«gš v‹W« FHiy CÂÍ« fhŠÁ¥ g©iz¥

ghoÍ« kU¤Jt« brŒjd®.

Ïjdhš, kidæYŸs nehahsiu¥ ngQ« kU¤Jt®fshf¥ bg©oU«

ÏUªJŸsd® v‹gJ«, nehæ‹ fLikia¥ ngh¡f nehŒ¤ jL¥ò«, RfhjhuK«

njit v‹gJ« m¿a¥gL»wJ. Ïirahš nehia¤ jâ¡F« Ïir kU¤Jt«

236

(Musicotherapy) v‹D« KiwÍ« m¡fhy¤Ânyna eilKiwæš ÏUªÂU¥gJ«

òydh»‹wJ.

x£L kU¤Jt« (Plastic Surgery)

ngh® fhuzkhf V‰gL»‹w ò©â‰F kUªÂLtJ òwnehahf r§f

fhy¤Âš fhz¥g£lJ. òw¥ghlèš Åu‹ xUtD¡F mo¥g£L¥

ò©zh»éL»wJ. m¥ò©â‰F m¤Âku¤Â‹ ghiy kUªjhf¥

ga‹gL¤Âd®.

ÏU«ò cnyhf§fis ntš, thŸ, <£o ngh‹w MÍj§fshš V‰gL»‹w

ò©fëš, ÏU«Ã‹ cnyhf eŠR fy¥gj‰F thŒ¥òfŸ cs. m›thW fy¡f

ne®ªjhš, cnyhf eŠrhš (Tetanus Toxiod) clY¡F¤ Ô§F neuyh«. m›thW

neuhÂU¡f Ï¡fhykU¤Jt®fŸ jL¥óÁia¥ ga‹gL¤Jt®. g©il¡fhy

kU¤Jt®fŸ cnyhf eŠir K¿¡F« kUªjhfΫ, ò© M¿a Ë tL

njh‹whkš njhè‹ ãw« giHa ãiy¡nf khwΫ m¤Â¥ghš ga‹gL¤Âaij

òw¥ghlš F¿¥ÃL«.

‚tLé‹¿ toªj ah¡ifah‹‛ (òw«. 180)

v‹W giHa ãiy¡nf clšãiy bg‰wJ v‹gij, Ï‹iwa (Plastic Surgery)

x£L kU¤Jt¤Jl‹ x¥Ãl¥gL»wJ.

mWit¢Á»¢ir kU¤Jt«

nghçš Åu®fS¡F V‰gL»‹w bgça ò©fis CÁÍ« üY« bfh©L

ij¤jd®. mWg£l jiria¤ ij¤J¥ ò©iz¡ Fzkh¡F« kU¤Jt Kiw

Ï‹W mWit¢Á»¢ir vd¥gL«. Åu¢ rKjhakhfΫngh®fŸ ÏilawhJ

eilbg‰w rKjhakhfΫ és§»a j䜢rKjha¤Âš Åu®fŸ clèš

bt£L¥gLtJ« mjdhš cæçH¥ò« j鮡f KoahjjhŒ ÏUªJŸsJ. vdnt

gHªjäH® mWit¢ Á»¢ir¡F ãfuhd ò©fis¤ ij¤J¡ Fz¥gL¤J«

kU¤Jt Kiwia¡ ifah©LŸsd. òw¥ghlšfëš m¤jifa kU¤Jt Kiw

g‰¿a F¿¥ò Ïl«bg‰WŸsJ.

237

‚Áuš bga®ªj‹d beLbtŸ CÁ

beUtÁ guªj tLthœ kh®Ã‹‛ (g‰W. 5 : 2 (3-4) )

v‹w ghlš, kh®Ãš g£l ò©iz ‘beLtŸ CÁ’ vD« fUé bfh©L

ntfkhf¤ ij¤j fh£Áia¡ fh£L«.

kUªJ« gŠR«

ò©fS¡F¥ gŠÁid it¤J¡ f£L¥nghL« gH¡f« Ïu©lhæu«

M©LfS¡F K‹dnu ÏUªJ tU»wJ. Ï¡fhy kU¤Jt¤Âš ò©Q¡F

kUªJ it¤J¡ f£L« bghGJ, kUªÂ‹ nkš gŠR it¤J¡ f£L« Kiw

g©ila jäœ kU¤Jt®fŸ nk‰bfh©l Kiwia¥ Ëg‰¿ mikªjjhf

ÏU¡fyh«. m¡fhy¤Âš njh‹¿a Kiwna bjh‹Wbjh£L¤ bjhl®ªJ

tU»wJ vdyh«. Ïjid,

‚fJthŒ ngh»a JÂthŒ v~fbkhL

gŠÁÍ« fidah¥ ò©zh®‛ (òw«. 353 : 15-16)

v‹D« òw¥ghlyofŸ cWÂbrŒ»‹wd.

kUªJ« ghJfh¥ò«

k¡fS¡F c©lhF« Ãâia¥ ngh¡FtJ kUªJ. m«kUªij¤

jU»‹w jhtu§fS«, ku§fS« mêªJé£lhš kUªÂ‹¿¤ ©lhl neçL«.

mjdhš, kUªjhF« bghUŸfŸ ghJfh¡f¥gl nt©L« v‹gJ, v®fhy¤Â‹

njitia czU« r_f¢ Áªjid¡ fU¤jhF«. Ϥjifa r_f¢ Áªjid,

gHªjäœ k¡fëilna gutyhf¡ fhz¥gL»wJ. m¤jifa ÁªjidÍila

k¡fŸ kUªjhF« ku§fis¡bfh©L, mt‰¿èUªJ kUªJfis vL¡f

bt£L»‹w bghGJ, mit K‰¿Y« mêªJélhkš, mt‰¿èUªJ Fiwªj

msényna kUªij vL¤J, Û©L« mit j뮤J tsU« éj¤Âš

ghJfh¤JŸsd® v‹gij,

‚kuŠrh kUªJ§ bfhŸsh® khªj®‛ (e‰. 226)

238

v‹w ghlyo és¡F«. ku« g£L¥nghF« msé‰F xnu ku¤Âš kUªbjL¡F«

gH¡f« mt®fël¤Âš Ïšiy v‹gJ bgw¥gLtjdhš, kUªÂ‹ njitia

midtU« cz®ªÂUªjij m¿ayh«.

beŠrf nehŒ¡F kUªJ

nehia c©lh¡F« gFÂahf Kjèl« t»¥gJ tæW. mjid mL¤J

kh®ò« kh®Ãš c©lhF« rëÍnk v‹gJ kU¤Jt ünyhç‹ fU¤J. kh®ò¢rë

K‰¿dhš, nehahf khW« thŒò©L v‹gjhš mjid¢ Á¿a msthf

ÏU¡F« bghGnj Fz¥gL¤Â¡ bfhŸs Kašt®. kh®ò¢rë nehŒ

KÂat®fS¡F¥ gåfhy§fëY« k‰nwh®¡F¡ fLikahd nehædhš

gh¡f¥gL»‹w bghGJ« c©lhF«. ϪnehŒ¡fhd kUªjhf¡ Tit¡

»H§»‹ khÎ ga‹gLtjhf r§f Ïy¡»a« F¿¥ÃL«.

Tit¡ »H§F, X® mça kUªjhf¡ Tw¥gL»wJ. m¤jifa Tit¡

»H§if¥ gHªjäH® ga‹gL¤ÂÍŸsij, ‚übwhL FÆæd Tit‛ (kiy. 137)

vd Ïy¡»a« Ïa«ò«.

nehδ̉

r§f mf¤Âiz¥ ghlšfëš ‘nehŒ’ v‹w brhš bgçJ« gæ‹W

tªJŸsd. fhjš ta¥g£l jiyéæ‹ nehæid¡ fh¥gj‰F eš kUªjhf (m)

kU¤Jtdhf¡ fhj‰jiykf‹ Á¤jç¡f¥gLtij¢ r§f Ïy¡»a¥ ghlšfëš

fhzyh«. kU¤Jt‹ jU»‹w kUªjhdJ clY¡FŸ br‹W nehia¥ ngh¡»

k»œ¢Áia¤ jUtJ nghy, jdJ brh‰fŸ mtDila kd¤Âš njh‹¿a

khRfis¥ ngh¡F« e‹kUªjhæd.

‚ÂUªÂa ah¡ifÍŸ kU¤Jt‹ C£oa

kUªJnghš kUªjh» kd‹ ct¥g¥

bgU«bga® Ûë bga®ªjd‹ brynt‛ (ghiy¡fè. 16)

vd¢ r§f Ïy¡»a¥ ghlèš kU¤Jt‹ jU»‹w kUªJ, J‹g¤Âid Ú¡FtJ

v‹gJ cz®¤j¥gL»wJ.

239

bjhšfh¥Ãa® Ïjid nehŒ, Ãâ v‹w brhšiy¡ bfh©L Ïy¡fz«

TW« bghGJ, ‚nehŒ kU§F m¿P®‛ (bjhš. brŒ. 502) v‹W nehia m¿Í«

kU¤Jt®fŸ m¡fhy¤Ânyna ÏUªjjhf¡ TWt®. nehŒ v‹gJ ‘kdtU¤j«’

bjhš. mf«. 42) v‹W«, Ãâ v‹gJ clš tU¤j« (bjhš. bkŒ. 16) v‹W«

ciu¥g®.

clè‹ J‹g¤ij¡ F¿¡f ‚igÍS« ÁWikÍ« nehæ‹ bghUŸ‛

(bjhš. cç. 34) v‹W« kd ÏW¡f« k‰W« Ïu¤j mG¤j« cŸst®fis

m®¢Áahd brŒÂfŸ ghÂ¥ig V‰gL¤J« v‹W TWt®. Ï›t®¢Á nehia¥

g‰¿,

‚m®Ϋ 鮥ò« eL¡f« brŒÍ«‛ (bjhš. cç. 20)

v‹gh® bjhšfh¥Ãa®. K‰fhy¤Âš F¿¥Ã£l m®¢Á, 鮥ò v‹w brhš

Ï‹W ‘Ïu¤j mG¤j«’, ‘kd ÏW¡f«’ v‹w bga®fëš tH§f¥gL»‹wd.

ÃçªJ br‹w jiyt‹, jiyéia tiuªJ bfhŸtj‰F kz V‰ghLfSl‹

tU»wh‹. mij¤ njhê bréè¤jhæl« TW«bghGJ, ã‹ kfë‹

ó¥ngh‹w ikæ£l f©âš guéa griynehŒ Ô®¡F« kUªjh»a jiytå‹

nj®tU»wJ v‹»wJ Ï¢brŒÂ,

‚ã‹ kfŸ

ó¥nghš c©f© kÝÏa

nehŒ¡F kUªjh»a bfh©f© njnu‛ (I§. 101)

v‹W tU»‹w r§f¥ghlyofshš m¿ayh»wJ.

Ïy¡»a¤Âš Tw¥g£oU¡F« Ï¥griy nehia m¿é‹ Jiz

bfh©L m¿éaš têæš MuhŒ»‹w bghGJ Áy c©ikfiŸ òy¥gL«.

Ãçédhš V‰gL« cŸs ntWghL, j‹ nkåæš cŸs njhè‹ _y«

btë¥gL« v‹gij¤ bjhšfh¥Ãa®, ‚gr¥ò ãwdhF«‛ (bjhš. cç. 307) v‹gh®.

gr¥ò v‹D« brhšyhdJ ãwntWghL v‹D« F¿¥ò¥ bghUis cz®¤J«

v‹»wh®.

240

kfëç‹ njhyhdJ cŸs¤Âš V‰gL« mG¤j§fë‹ j‹ikia

btëæš njh‰Wé¡F«. vdnt, cŸs¤JŸ vG« cz®¢Áfë‹ btë¥ghnl

‘griy ghŒjš’ v‹w nehæid¡ F¿¥ÃL»wJ.

gÁ¥Ãâ

g©il¤jäH® gÁia xU nehahfnt fUÂd®. m¥gÁia Ú¡Fnthiu¥

‘gÁ¥Ãâ’ kU¤Jt‹ v‹W F¿¤jd®. ‘gÁtªÂl¥ g¤J« gw¡F«’ v‹gJ

gHbkhê. gÁ tªjhš m¿Î mêÍ« v‹gij,

‚mega tU¤j« Ål¥ bghêf΋‛ (ÁWgh©. 140)

v‹W r§f Ïy¡»aK«,

‚CWgÁÍ« Xth¥ ÃâÍ«‛ (FwŸ. 734)

v‹W ÂU¡FwS« TW«. gštif nehŒfëny gÁ¥ÃâÍ« x‹whF«. v¤jF

czÎ¥ bghU£fis tæwhw c©lhY« gÁ Ú§fhÂU¡F« xUtif nehna

gÁ¥Ãâ vd Ïy¡»a§fŸ TW»‹wd.

r§f fhy¤Âš gÁ¥Ãâ Ô®¡F« g©zå‹ Ïšy¤ij gÁ¥Ãâ¤

Ô®¡F« kU¤Jt‹ Ïšy« vd¡ F¿¥Ã£LŸsikia,

‚gÁ¥Ãâ kU¤Jt‹ Ïšy«

mâ¤njh brŒ¤njh TWäbd¡nf‛ (òw«. 173)

v‹D« ghlyofŸ fh£L«.

rhth kUªJ

kUªJ v‹gJ Ãâ Ô®¥gnjhL, clš tŸh¤J <LbrŒÍ« x‹whfΫ

mik»wJ. rŠÓé _èifia rhfhtu« v‹W« cæ®bfhL¡F« _èif

v‹W« TWt®. Ï«_èif¡ fh‰W¥g£lhny nehŒ Ú§F« v‹g®. clš

cW¥òfis¤ J©L J©lhf bt£l¥g£oUªjhY«, mjid¥ bghU¤Â cæ®

241

fh¡F« më¡F« r¡ÂÍilaJ. Ï«_èif ‘T‰Wtidna’ btšY«

Áw¥òilaJ v‹gij,

‚kh©lhiu cŒé¡F« kUªJ x‹W«

clšntw t»®fshf¡

Ñ©lhY« bghUªJé¡F« xU kUªJ«

gil¡fd§fŸ Ïis¥gJ x‹W«

Û©nl Í«j« cUit mUStJ«

X®bkŒ kUªJ« cs‛ (f«g. 8729)

v‹w Ï¥ghlš tçfŸ f«guhkhaz¤Âš ͤjfh©l¥ gFÂæš kUªJ

kiy¥gly¤Âš kUªJ bfh©L tu mDk‹ òw¥g£lbghGJ mj‹

öŒikfis ÏuhkÃuh‹ TWtjhf mik»wJ.

jäœ kU¤Jt¤Âš ‘fha fšg _èiffŸ’ v‹W Áy _èiffŸ

F¿¡f¥bgW»‹wd. mt‰iw Kiw¥go c©L tªjhš eiu, Âiu, _¥Ãid

bt‹W v‹bw‹W« neha‰w ešthœit milayh« v‹W Tw¥gL»wJ.

fhafšg _èiffëš x‹W ‘fUbešè’. mJnt rhjš Ú§f mÂakh‹

xsit¡F <ªj bešè¡få. Ïjid,

‚bešè m«òë khªÂ‛ (FWª. 201)

‚ò‹fhœ bešè¥ ig§fhŒ ‹wt®‛ (mf«. 54)

‚Rit¡fhŒ bešè‛ (e‰. 271)

‚féåa bešè mäœJéis Ô§få‛ (ÁW. 99-100)

‚Á¿æiy bešè¤ Ô§få‛ (òw«. 91)

v‹W r§f Ïy¡»a§fëš Áw¥ghf¡ F¿¥ÃL»‹wd. Ï›thW fUbešè

v‹D« fåna Áw¥Ã‰FçajhfΫ, kuz¤ij btšY« rhth kUªjhfΫ

és§»aij m¿ayh«.

242

kUªnj czÎ

r§ffhy¤Âš thœªj jäœ k¡fŸ j§fŸ czÎ tiffshf

nk‰bfh©oUªjt‰iw r§f Ïy¡»a§fŸ vL¤Jiu¡»‹wd. mt®fŸ c©l

czÎfŸ ãy¤Â‹ mo¥gilæY«, bjhêè‹ mo¥gilæY«, ts¤Â‹

mo¥gilæY« mikªÂUªjd. m›thW mikªj czÎfŸ mt®fë‹

cliy¥ngQ»‹w Fz§fis¡ bfh©oUªjd.

‘äsF’ jäœ ãy¤Â‹ kUªJ vdš bghUªJ«. flš flªJ br‹W«

jäœãy¤J¥ bgUikia¡ »nu¡f eh£oY« ãiy ãW¤Âa bgUik äsF¡F

c©L. ‘gift‹ Å£o‰F¢ br‹whY« g¤J äsbfhL ngh’ v‹gJ gHbkhê.

gift‹ Å£oš eŠR ju¥g£lhY« mJ, bfh©L bršY« g¤J äs»dhnyna

Fzkh»éL« v‹gij cz®¤J«. m›thwhd äsF, kU¤Jt¤Â‹

_y¥bghUshf miktnjhL czthfΫ mikÍ«.

‚fU§bfho äs»‹ fhŒ¤Jz® gR§f¿‛ (kiy. 520)

v‹w äs»‹ bfhoahdJ fUikahfΫ gR§fhahfΫ bfh¤jhfΫ

czth¡»d®.

j©oY« ntçY« czit¢ nrfç¡F« »H§F tifahd ÏŠÁ, kŠrŸ

czth» kUªjh»wJ. Ïij,

‚ÏŠÁ kŠrŸ ig§f¿ ÃwΫ‛ (kJiu¡. 289)

v‹W Ïy¡»a« F¿¥ÃL»wJ.

jäG¡F¡ »il¤j Ïy¡fz üšfSŸ Kj‹ikahdjhfΫ

jiyÁwªjjhfΫ ngh‰w¥ bgW»‹w bjhšfh¥Ãa¤JŸ nt«ò, fL¡fhŒ, nj‹

ngh‹wit kUªjhf¥ ga‹gL¤j¥g£l F¿¥òfŸ fhz¡»l¡»‹wd. jäêš

kU¤Jt¡fiy ÏUªjJ v‹gij m¿a cjΫ Kjš mf¢rh‹¿id më¡F«

Áw¥Ãid¤ bjhšfh¥Ãa« bgW»wJ. Ïjid,

‚thÍiw thœ¤J és§f Muhæ‹

243

nt«ò« fLF« nghy btŠbrhš

jh§Fjš Ï‹¿ têeå ga¡F«‛ (bjhš. brŒ. 424)

v‹W TWtj‹ _y«, thœ¤J« nghJ, e‹whf és§F«go MuhŒªJ nt«ò«,

eŠR« ngh‹w bfhoa brh‰fis¡ fy¡fhkš, Ïåikahd ešy brh‰fŸ

mik¤J«, e‹ikÍ« äFÂÍ« jU« brhšyhš m¿ÎW¤ÂÍ« thœ¤Jjš

Ïašò v‹gh® bjhšfh¥Ãa®.

nj‹, ‚njbd‹ »sé‛ (bjhš. òŸë. 331) v‹W ciu¡F«. nj‹,

gšntW tifahd ky®fë‹ kfuªj¤ij¤ njÜ¡fŸ c¿ŠÁ nrä¤J

it¡F« kJukhF«. njå‹ Ïå¥ò¢ Ritahš mjid¤ Ôªnj‹ v‹W«

tH§Ft®. nj‹, jäœ kU¤Jt¤Â‹ Jiz kUªjhf¥ ga‹gLtJ. mj‹

kU¤Jt¥ g©ò všyh ehëY« k¡fŸ midtuhY« m¿a¥g£ljhf¡

fhz¥gL»wJ.

‚gh‰bgŒ ò‹fª njbdhL ka§»‛ (òw«. 34 : 10)

v‹W ghšnrhnwhL nj‹ fyªJ c©ljhf¥ òw¥ghlš ciu¡»wJ.

kUªÂ‹ gaid cz®ªÂUªj r§f fhy Ïy¡»a¥ òyt®fŸ jh§fŸ

Ïa‰¿a üšfS¡F kUªÂ‹ bgaiu¢ N£o k»œªjd®. m›thW mikªj

üšfshf¡ fhz¥gLgit ÂçfLf« (R¡F, äsF, Â¥Ãè), ÁWgŠr_y«

(f©l§f¤Âç, ÁWtGJiz, ÁWkšè, bgUkšè, beUŠÁ), Vyh (Vy«,

Ïyt§f«, ÁWehf¥ó, R¡F, äsF, Â¥Ãè) v‹gdthF«.

ϪüšfŸ kd¤Âš njh‹W»‹w khRfis Ú¡», k¡fis

eštê¥gL¤Jtj‰fhf Ïa‰w¥bg‰w mwüšfshF«. Ϫüèš

Tw¥g£oU¡F« fU¤J¥ bghUŸfS« kU¤Jt üšfë‹ tê mikªJŸsd.

cznt kUªJ

kUªjhf mikÍ« cznt clY¡F tèikia¤ jU«. cæ® ts®¢Á¡F

Mjhukhf mikÍ« ; clè‹ cW¥òfS¡F¥ ghJfh¥ghf mikÍ« ; cliy

244

Ïa¡F« M‰wiy¡ bfhL¡F« ; clš nehia Ú¡FtJl‹ neha‰W thH

tif¥gL¤J« v‹gij m¿ªnj.

‚c©o bfhL¤njh® cæ® bfhL¤njhnu

c©o Kj‰nw czé‹ Ã©l«‛ (òw«. 18 : 19-20)

v‹w òweh}‰W¥ ghlèš m¿a¥gL»wJ.

kåj clèš cŸs IªJ r¡Âfshd clš, Ïu¤j«, Éuâ¤J

btëna‰W« cW¥òfŸ, Rthr ÏUja«, kd« M»a mid¤Jnk brašgl

nt©L«. Ïš VnjD« x‹W brašgl r‰W jhkj« V‰g£lhY« mJnt

nehahf khW»wJ. Ϫj nehia j‰rak éŠPhd f©LÃo¥Ãš f©L

x›bthU nehŒ¡F« bt›ntW bgaç£L miH¡»‹wd®.

ÂU¡Fwëš ‘kUªJ’ v‹w mÂfhu¤Âš K¡»akhd _‹W FwŸfëš

Ïjid és¡F»wJ.

‚kUªbjd nt©lhth« ah¡if mUªÂaJ

m‰wJ ngh‰¿ câ‹‛ (FwŸ. 942)

‚ä»D« FiwæD« nehŒbrŒÍ« ünyh®

tëKjyh v©âa _‹W‛ (FwŸ. 941)

‚nehŒeho nehŒKjš eho mJjâ¡F«

thŒeho thŒ¥g¢ brhš‛ (FwŸ. 948)

v‹W tU»‹w FwŸfë‹ _y«, K‹dhš c©l czÎ brç¤J gÁ¡»wjh

v‹gij m¿ªJ czÎ rh¥Ã£lhš clY¡F kUªJ vd x‹W« njit Ïšiy

v‹gij Kjš FwŸ TW«. xUtUDila czΫ braY« msΡF nkš

TodhY«, FiwªjhY« kU¤Jt ünyh® tF¤j thj«, äj«, fg« Kjèa

_‹W« nehia c©lh¡Fbkd Ïu©lhtJ FwŸ gf®»wJ. nehia F¿fshš

m¿ªJ mj‰Fça fhuz¤ij¤ bjëªJ nehia¤ Ô®¡F« cgha§fisÍ«

245

m¿ªJ kU¤Jt® kU¤Jt« brŒa nt©Lbk‹gij _‹whtJ FwŸ

bjëÎ¥gL¤J»wJ.

eš czÎ

C£l¢r¤J«, ãiwÍzΫ neha‰w Ï‹gthœÎ¡F¡

fhuâfsh»‹wd. eh£oš gŠr« Ú§»¥ Ãâ mQfh v‹gjhF«. r§f fhy

k¡fŸ Ïa‰if jªj ešYzÎfis Mu c©L thœªÂUªjij,

‚j©liy cHt® jåkid¢ nr¥Ã‹

jhœ nfh£ gyé‹ Nœmis¥ bgU«gH«

ŜϚ jhiH¡ FHé¤ Ô«Ú®

fitKiy ÏU«Ão¡ fΟ kU¥ò VŒ¡F«

Fiy K® thiH¡få bt©gH«

ÂuŸ miu¥bg©iz E§bfhL ÃwΫ

Ô«gš jhu« Kidæ‹ nr«Ã‹

Kis¥òw K® »H§F M®Fé®‛ (bgU«gh. 354-361)

v‹w ghlš tçfë‹ _y« mofŸ és¡F«. cHt® j« Ïšy§fS¡F tU«

éUªÂd®fS¡F¥ bgça gyh¡fåfŸ, ÏsÚ®, K‰¿a thiH¡få, gidE§F,

Ïå¥ò¥ g©l§fŸ, tŸë Kjèa »H§F tiffŸ Kjèat‰iw éUªjhf¡

bfhL¤J cgrç¤jd® v‹gJ Ïj‹_y« m¿a¥gL»wJ.

kU¤Jt¤ Jiwæ‹ ts®¢Á

m¿éaš ts®¢Áædhš kU¤Jt¤ Jiw äfΫ K‹nd‰w«

milªJŸsJ. cW¥ò kh‰W mWit¢Á»¢ir, nrhjid¡ FHhŒ FHªij,

Fnshå§ Kiw v‹W mj‹ ts®¢Á c¢r¤ij milªJŸsJ. k¡fël«

kU¤Jtkidfë‹ ga‹ghL, kU¤Jt KiwfŸ M»ad bjhl®ghd

éê¥òz®Î äf¢ Áw¥ghf¡ fhz¥gL»wJ. vdnt k¡fsJ nehŒfŸ k‰W«

clš J‹g§fis¥ ngh¡»¡ bfhŸs kU¤JtkidfS« fhz¥gL»‹wd.

M§»y kU¤Jt¤ij ga‹gL¤JtÂY« bgUts®¢Á f©LŸsJ. våD«

246

mnyhg kU¤Jtkid (Allopathic Medicine) M§»y kU¤Jt¤Âš Áy

Ïurhad (Chemical) ntÂæaš bghU£fis neçilahf¡ bfhL¥gjhš

nehia¤ Ô®¥g njhL, mt‰¿‹ e¢R¤j‹ik gyg¡f éisÎfis

V‰gL¤J»‹wd. Mifahš M§»y kU¤Jt Kiw¡F kh‰whf cŸs kU¤Jt

KiwfS« k¡fŸ ga‹gh£oš ÁwªJ és§F»wJ.

kh‰W kU¤Jt KiwfŸ (Alternative Medicines)

Ï‹W cyf« KGtÂY« Rkh® 700 äšèa‹ k¡fŸ kh‰W kU¤Jt

Kiwfëš Á»¢ir bg‰W tU»‹wd® v‹W cyf Rfhjhu ãWtd«

m¿é¤JŸsJ. kåj thœ¡if¡F m¢RW¤jyhf cŸs nehŒfis

K¿ao¥gÂY«, neha‰w cyif mik¥gÂY« Ï‹W cyf« KGtJ« Rkh® 150

kh‰W kU¤Jt KiwfŸ Ëg‰w¥gL»‹wd. ‘kh‰W kU¤Jt Kiwfshš

midtU¡F« Mnuh¡»a«’ (Health for all Through Alternative Medicines) v‹w

jhuf kªÂu« Ï‹W cyf k¡fshš V‰W¡ bfhŸs¥g£LŸsJ.

kh‰W kU¤Jt¤Â‹ mo¥gil

Ïa‰ifahf kåj, clYDŸ Fo bfh©oU¡F« cæuh‰wš (VITAL

FORCE) v‹D« r¡Âna kåjid nehæå‹W« fh¥gh‰¿ tU»wJ. m¢r¡Â

gh¡f¥gL« bghGJ, nehŒ v®¥ò¤ j‹ik FiwªJ clèš gyéj nehŒfŸ

V‰gL»‹wd v‹gnj kh‰W kU¤Jt Kiwfë‹ mo¥gil¤ j¤Jt«.

kåj®fë‹ nfhg«, ga«, Mœªj ftiy, äFªj Jau«, éu¡Â, nrh®Î,

j‰bfhiy v©z«, bghŒ, fsÎ, t‹Kiw, nguhir, éU¥ò btW¥òfŸ

M»ad mt®j« nehŒ¤ j‹ik¡F Kj‹ikahd fhuz§fŸ v‹gijÍ«

fU¤Âš bfh©L, x›bthU JaiuÍ« Ôu érhç¤J¤ jå¤j‹ikÍl‹ MŒÎ

brŒJ kh‰W kU¤Jt Kiwfëš Á»¢ir më¡f¥gL»wJ. m¤jifa

Á»¢ir Kiwfëdhš kåj®fë‹ nehŒ v®¥ò¢ r¡Â tY¥bgW»wJ. kd«

Ïašghd ãiy¡F¤ ÂU«ò»wJ. kåjU¡F Ú©l MÍisÍ« Ïašghd clš

ey¤ijÍ« jU»wJ. kh‰W kU¤Jt« g‰¿,

247

‚Áw¥g«r§fŸ thŒªj kh‰W kU¤Jt Kiwfëš cy»š

bgU«ghnyhuhš Ëg‰w¥g£L tUgit nAhänahgÂ,

gnahbfä°£ç, ky®kU¤Jt«, Ïa‰if kU¤Jt«, fhªj

Á»¢ir, Ú®¢Á»¢ir, m¡FÃur®, m¡FgŠr®, nahfh,

Ãuhzhahk«, buŒ», bg©Ly« blsÁ§, blèbjuà ngh‹wit

MF«‛10

v‹g®.

kh‰W kU¤Jt«

kh‰W kU¤Jt§fë‹ mo¥gil¤ j¤Jt§fS« Á»¢ir KiwfS«

M§»y kU¤Jt¤ÂèUªJ K‰¿Y« khWg£lit MF«. kh‰W kU¤Jt«

Ïa‰if¤ j¤Jt¤ij mo¥gilahf¡ bfh©lJ. kh‰W kU¤Jt KiwfŸ

cyf Rfhjhu ãWtd¤jhš m§Ñfç¡f¥g£L, bgU«ghY« cy»š

Ïa‰ifahf¡ »il¡F« jhtu§fëèUªJ »il¡F« bghUŸfis

mo¥gilahf¡ bfh©lit. Fiwthd bryéš brŒa¥gLgit. kUªJfshš

Ôa Ë éisÎfŸ Ïšiy. vdnt, kh‰W kU¤Jt KiwfŸ Ï‹W

k¡fëilna ntfkhf¢ bršth¡F¥ bg‰W tU»‹wd.

Á¤j kU¤Jt« (Siddha Medicine)

cy»š j‰bghGJ M§»y kU¤Jt«, Xänahg kU¤Jt«, Ídhå

kU¤Jt«, MÍ®ntj«, Á¤j kU¤Jt«, Ód®fë‹ m¡FgŠr® M»a kU¤Jt

KiwfŸ gutyhf¡ fhz¥gL»‹wd. våD« Á¤jkU¤Jt«, MÍ®ntj«,

Ïa‰if it¤Âa« v‹gitna ϪÂa kU¤Jt Kiwfshf¡

bfhŸs¥gL»‹wd. všyht‰¿‰F« K‰g£ljhfΫ Áw¥ò thŒªjjhfΫ

fUj¥gLtnjhL, g‹bdL§fhykhf¤ jäœ k¡fshš filÃo¡f¥g£L

tUtJkhd kU¤JtKiw Á¤j kU¤JtKiw.

Á¤j®fŸ j« mDgt m¿thš f©l¿ªj kU¤JtKiwna

Á¤jkU¤Jt«. Ïjid,

248

‚Á¤Â v‹gJ m¿Î vd¥ bghUŸgL«. j« g£l¿thš

f©Lz®ªj kU¤J c©ikfis¢ brh‹dt®fŸ Á¤j®fŸ

Mæd®. e« cl«ÃDŸ thj« (thŒÎ khªj«), äj« (fhªjš,

ka¡f«), fg« (rë, fhŒ¢rš) M»ad rkãiy Ïšyhj nghJ

nehŒfŸ c©lh»‹wd. Ïij¡ Fz¥gL¤j Á¤j®fŸ

f©l¿ªj têna Á¤j kU¤Jt« MF«‛11

v‹g®. Á¤j¤Âš ÁªÂ¤jgona clY«, c©gdΫ milªJ

mDgé¡»‹wt®fns Á¤j®fŸ. Ït®fŸ fhuz fhça tiffshš cl«ig¢

nrh¤J v›bt›tif¥ bghUŸfshš clyhdJ ts®ªJ mê»wJ v‹gij

Cf¤jhY« Ka‰ÁahY« nahf¥ gæ‰ÁahY« f©l¿ªJ cliy¥ bghŒ

brhštj‰F khwhf bkŒ v‹W cyF¡F vL¤J¡fh£o, m£lkh Á¤J¡fis

milªjt®fŸ.

kdij m¿it¤ bjëÎgL¤Â cz®ªjt®fŸ všnyhUnk Á¤j®fŸ.

MŒÎ¡ fUéfŸ Ïšyhj fhy¤Âš, j§fŸ E©kh‹ EiHòy¤jhš T®ªj

kÂahš MuhŒªJ, cz®ªJ fU¤J¡fis k¡fŸ v›thW ga‹gL¤Â¡

bfhŸs nt©L« v‹W TWtnj Á¤jkU¤Jt«. Ï›thW, Á¤j®fŸ

njh‰Wé¤j kU¤Jt Kiwna Á¤jkU¤Jt« v‹whæ‰W. ÏJnt j‰nghija

jäœkU¤Jt« v‹W« eh£Lit¤Âa« v‹W«, gu«giu it¤Âa« v‹W«

F¿¡f¥ bgW»wJ. Ïa‰ifæš »il¡F« ku«, bro, bfho Ït‰¿‹ nt®,

g£il, Ïiy, ó, fhŒ, få, bfh£il Kjèa mid¤ijÍ« ga‹gL¤Â nehŒ

Ô®¡F« é¤ijia m¿ªJ btë¥gL¤Âat®fŸ Á¤j® bgUk¡fns Mt®.

MÍ®ntj« (Ayuvedha Medicine)

tleh£oš rk°»Uj bkhê ngr¥g£l fhy¤Âš m§F njh‹¿a

kU¤JtKiw MÍ®ntj«. tlkhãy¤Âš rk°»Uj« M¡f« brY¤Âa

fhy¤Âš m¥bghGJ m§F ãyéa kU¤Jt Kiwæ‹ M¡fnk MÍ®ntj

kU¤Jt Kiw (Ayuvedha Medicine) vd¥g£lJ.

‘MÍŸ ntj«’ v‹w brhš MÍ®ntj« v‹W« rk°»Uj¢ brhšè‹

249

jäœtot« v‹g®. rk°»Uj¤Âš ‘MÍ®’ v‹D« brhš Ú©l thœÎ

v‹gijÍ«, ntj« v‹gJ fšé bjhl®ghdJ k‰W« m¿Î¤Jiw v‹W

bghUŸgl¡ToaJ. vdnt MÍ®ntj« v‹gJ Ú©l thœÎ¡fhd m¿Î¤Jiw

(m) thœé‹ Kiw vd¥ bghUŸgL«. thœé‹ (MÍŸ) Kiw (ntj«) v‹gJ

Ïj‹ bghUshF«. MÍ®ntj« Á¤jhªj¥go clè‹ mid¤J¢

brašghLfS«, kh‰w§fS« thj«, äj«, fg« v‹D« _‹iwÍ«

mo¥gilahf¡ bfh©nl ãfœ»‹wd. Ï«_‹iwÍ« V‰w¤jhœÎ ÏšyhJ

rkãiy¥gL¤JtJjh‹ MÍ®ntj¢ Á»¢ir Kiwah»wJ. Ï«kUªJ

bgU«ghY« jhtu t®¡f§fis mo¥gilahf¡ bfh©L Âfœ»wJ.

Ídhå kU¤Jt« (Unanic Medicine)

Ídhå kU¤JtKiw ‘ï¥ngh»buo°’ v‹gtuhš »nu¡f eh£oš

cUthdJ v‹W jhtuéaš m¿P®fŸ TWt®. bkhfyha® M£Á¡fhy¤Âš

ϪÂahéš EiHªj muò kU¤Jt Kiwna Ídhå v‹w bgaçš

tH§f¥g£lJ. Ídhå ‘%ÃahÁ’ v‹w jhtu FL«g¤ij¢ nr®ªjjhF«. Ïit

bkhç‹lh Á£ç~nghèah (Morinda Citrifolia) v‹w jhtuéaš bga® bfh©l

m‰òjkhd gH Ïur§fë‹ Fz§fŸ bfh©l kU¤Jt KiwahF«.

Xänahg kU¤Jt« (Homoeopathic Medicine)

Xänahg kU¤Jt Kiw lh¡l® rhKntš Ahånk‹ v‹gtuhš

b#®kå eh£oš f©LÃo¡f¥g£lJ. mt® mnyhg kU¤Jt¤ij Kiwahf¥

gæ‹W kU¤Jt« brŒJ tªjh®. btF éiuéš ifnj®ªj kU¤Jt® vd¥

òfiHÍ« milªjh®. kU¤Jt¤ bjhêèš mtU¡F Vuhskhf¥ gz« FéªjJ.

våD« AhånkD¡F mnyhg kU¤Jt¤Âdhš kdãiwÎ V‰gléšiy.

m«kU¤Jt Kiwæš nehŒfŸ Fzkhf¡ fhy jhkj« MdJ« bfhLikahd

Á»¢ir KiwfS« mtU¡F ntjid më¤jd. m¤Jl‹ mnyhgÂ

Kiwædhš Ë éisÎfS« V‰g£lij¡ f©L, mtU¡F m«kU¤Jt¤Âš

btW¥ò c©lhæ‰W.

Ahånkå‹ btW¥ig mÂfç¡f¢ brŒtJ nghš xU ãfœ¢Á elªjJ.

250

mt® kf‹ nehahš mtÂ¥g£lh‹. mtD¡F ÏuÎ gfyhf¢ br«ikahf¢

Á»¢ir brŒJ« mtuhš mtid¡ fh¥gh‰w Koaéšiy. mt‹ kuz«

AhånkD¡F Ûsh¤ Jaukh»é£lJ. j‹ kfidna fh¥gh‰w Koahj

kU¤Jt¤ij¥ ÃwU¡F¢ brŒJ gz« r«ghÂ¥gij mt® Vkh‰W é¤ijahf¡

fUÂdh®. clnd kU¤Jt« brŒtij ãW¤Âé£L¥ ò¤jf§fis bkhê

kh‰w« brŒJ thœ¡if el¤j¤ £lä£lh®. lh¡l® fšy‹ vGÂa kU¤Jt¡

fiy¢brhš mfuhÂia bkhêkh‰w« brŒa¤bjhl§»dh®.

fiy¢brhš mfuhÂæš xU éa¥ó£L« brŒÂ fhz¥g£lJ. knyçah

v‹w Fë®fhŒ¢rš nehŒ¡F, Á§nfhdh ku¤Â‹ g£ilæš FoÚ® jahç¤J

nehahëfS¡F¡ bfhL¤jhš nehŒ FzkhF«. mnj FoÚiu knyçah nehŒ

ÏšyhjtU¡F¡ bfhL¤jhš knyçah nehŒ tU« v‹gnj mªj éa¥ó£L«

brŒÂahF«. Ϫj¢ brŒÂahš AhånkDila Áªjid Áwfo¤J¥ gw¡f¤

bjhl§»aJ. mt® mij¥ g‰¿na ÏuÎ gfyhf¢ ÁªÂ¤jh®. Ïij¥ g‰¿,

‚mªj kU¤Jt Kiwia¢ nrhjid brŒJ gh®¡f éU«Ãa mt®

j‹idna m¢nrhjid¡F c£gL¤Â¡ bfh©lh®. Á§nfhdh

ku¤Â‹ g£ilia th§»dh®. mij Kiw¥go fõha«

jahç¤jh®. xU F¿¥Ã£l msÎ vL¤J¡ bfh©L

g¤Âu¥gL¤Âdh®. fõha¤ij mt® m¢rä‹¿¥ gU»dh®.

kU¤Jt mfuhÂæš F¿¥Ã£oUªjij¥ nghynt Á¿J neu¤Âš

mtU¡F¤ jh§f Koahj Fë® tªjJ. cliy¤ ö¡»¤

ö¡»¥ngh£lJ. mij¤ bjhl®ªJ gykhf¡ fhŒ¢rY« tªjJ.

clnd jåahf vL¤J it¤ÂUªj Á§nfhdh fõha¤ij

fiy¢brhš mfuhÂæš T¿ÍŸsJ nghš gU»dh®. Á¿J

neu¤Âš fhŒ¢rš é£L éa®¤jJ. fhŒ¢rš ó®zkhf¡

Fzkh»é£lij¡ f©l AhånkD¡F mfuhÂæš lh¡l®

fšy‹ F¿¥Ã£oUªjJ K‰¿Y« c©ik v‹W és§»aJ‛12

v‹gh®.

251

nkY«, Kjš nrhjid bt‰¿ailªjij¤ bjhl®ªJ, vªj kUªJ

nehia¡ Fz¥gL¤J»wnjh, mªj kUªJ mnj nehiaÍ« njh‰Wé¡»wJ

v‹w c©ikÍ« bjçatªjJ. Ahånk‹ gy M©LfŸ ÏuΫ gfY« rçahf

C‹ cw¡fä‹¿, MuhŒ¢ÁfŸ brŒJ gytif kUªJfis¡ f©LÃo¤jh®.

vdnt, Xänahg kUªJfŸ vªj éjkhd Ë éisÎfisÍ«

V‰gL¤Jtšiy. F¿¥Ã£l xU nehia¡ Fzkh¡fé£lhY« Ôik vijÍ«

njh‰Wé¥gšiy. kUªJfis xU F¿¥Ã£l msÎ bfhL¤J nehŒ

Fzkhf¤ jhkjkhdhš, mnj kUªij¢ r‰W mÂf« bfhL¤jhš nehŒ

KGikahf¡ FzkilÍ« v‹gij¡ F¿¥ÃL»wJ.

Ïa‰if kU¤Jt«

Ïa‰if kU¤Jt« v‹gJ X® mça fiy. Mnuh¡»akhf thH,

kUªÂšyhkš Fz¥gL¤J« Kiwahf Ïa‰if it¤Âa Kiwæš Á»¢ir

më¡f¥gL»wJ. Ïj‹_y« clY¡F« kd¤Â‰F« r_f¤Â‰F«

K¡»a¤Jt« më¡f¥gL»wJ.

ϪÂahéš gH§fhy§fŸ bjh£nl ϪeilKiwæš ÏUªJ tU»wJ.

ϪÂahéš Ïa‰if kU¤Jt¤Â‹ kWÃw¥ghdJ ‘FzgL¤Jjè‹ òÂa

m¿éaš’ (The science of new healing) v‹w bkhêah¡f¤Â‹ _y«

bjhl§»aJ vdyh«. ‘fhªÂaofŸ’ mlhš¥ #°£ v‹gt® vGÂa ‘Ïa‰if¡F

ÂU«ònth«’ (Return of nature) v‹w ò¤jf¤jhš <®¡f¥g£L Ïa‰if

kU¤Jt¤Âš mir¡f Koahj e«Ã¡if bfh©lh®. mtuJ MÁuk¤Âš vëa

Ïa‰if kU¤Jt¢Á»¢iræ‹ _y« jd¡F« MÁuk¤Âš cŸst®fS¡F«

më¤J bt‰¿Í« f©lh®.

Ïa‰if kU¤Jt« v‹gJ ‘tUK‹ fh¥ngh«’ v‹w F¿¡nfhis

mo¥gilahf¡ bfh©lJ. óäæYŸs I«ój§fshd ãy«, Ú®, fh‰W, beU¥ò,

Mfha« Ït‰iw¡ bfh©L, Ïa‰ifnahL Ïiaªj m¿éaš Kiwæš

Á»¢iraë¤J, kåjid KGikahf Fzkh¡FtJ Ïa‰if kU¤Jt¤Â‹

Áw¥g«rkhF«.

252

I«ój¡nfh£ghL

cyf¤ njh‰w¤Â‹ _y¥bghUshf miktd I«bgU« ój§fshF«.

ãy«, Ú®, Ô, fh‰W, Mfha« v‹w I«ój§fë‹ nr®¡ifædhš Mdnj

cyfK«, cæ®fS« vdyh«. cæ®fë‹ vY«ò, jir, eu«ò, njhš Ïit

k©â‹ TWfŸ, äj Ú®, Ïu¤j« R¡»y« éa®it, Ru¥ÃfŸ Ïit Úç‹

TWfŸ, RU§fš, éçjš, mikjš, el¤jš, »l¤jš ngh‹wit fh‰¿‹

TWfŸ, cW¥òfëilna cŸs Mir ngh‹w btëfns Mfha« vd

ghFgL¤j¥g£L mt‰¿‹Ãâfis thj« (thÍ) äj«, fg« vd¥ bgaç£L

miH¥g®. Ïit rçahd é»j¤Âš Ïizahj bghGJ mf¥òw¤

j‹ikfëdhnyh czÎ ntWghLfëdhnyh khWgh£lhš nehŒ V‰gL»wJ.

nkY« »UäfŸ ngh‹wt‰whY« czÎ, XŒÎ, ciH¥ò M»ad x‹iw x‹W

äŠR« bghGJ« clèš gytifahd nehŒfŸ njh‹W»‹wd. Ï›thW

njh‹W« nehŒfis¡ f©l¿ªJ«, kUªÂ£L« Fzkh¡F« Kiwæid

kU¤Jt« v‹g® F¿¥g®. Ï›thW I«ój§fëš VnjD« x‹W

Ïšyhé£lhnyh, Fiwªjhnyh cæ®fŸ njh‹wΫ thHΫ têæšiy. vdnt

cæ®fŸ njh‹wΫ cŒaΫ fhuzkhf miktnj gŠrój§fŸ. v‹gij,

‚ãy«, Ô, Ú®, të, éR«bghL IªJ«

fyªj ka¡f« cyf« Mjè‹‛ (bjhš,kuò,90)

v‹gh® bjhšfh¥Ãa®. vdnt guªJg£l Ϫj cyf«, gŠrój§fë‹

fyitahš cUthdij m¿ayh«.

kU¤Jt¥ ó¡fŸ

r§f Ïy¡»akhd g¤J¥gh£LŸ x‹whd F¿ŠÁ¥gh£il Ïa‰¿a

fÃy®, ‚x©br§fhªjŸ ....................... Kjš kiybaU¡f«‛ (F¿ŠÁ. 62-95) 99

tiuæyhd 99 ó¡fis¡ F¿¥ÃLth®. Ïitaid¤J« _èiffŸ ãiwªj

kU¤Jt¡ Fz§fis¡ bfh©l ku«, bro, bfhofnsahF«. mªüYŸ, 99

tifahd ó¡fis¡ Twnt©oa NHš neuhknyna mit

253

ciu¡f¥g£oU¥gjhf mªüiy¡ f‰ngh® cz®t®. Mdhš, mt® m›thW

ciu¡f v‹d fhuz«? jhd¿ªjt‰iw¥ ÃwU« m¿ªJ Ï‹gkila

nt©Lbk‹w ca®ªj neh¡fnk vdyh«.

ky®fŸ – czéY« kU¤Jt¤ÂY« ga‹gLjš

thiH¥ó, Méu«ó, KU§if¥ó, mf¤Â¥ó, bt§fha¥ ó, fhè Ãst®

Kjèat‰iw¢ rik¤J c©»‹wd®. x›bth‹¿Y« C£l¢r¤J c©L. Áy

ky®fŸ thœ¡ifæš gšntW neh¡f§fëš ga‹gL»‹wd.

br«gU¤Â¥ óit¥g¢irahf c©gjhš clY¡F¡ F뮢ÁÍ©L.

br«gU¤Â¥ óé‹ rh‰¿id¡ bfh©L jahç¡F« Áu¥ (Syrup) mUªJtjhš

nfhil¡fhy clš bt¥g« jâÍ«. kU¤Jt¥ g©òila ó¡fŸ

MÍ®ntj¤ÂY« Á¤jkU¤Jt¤ÂY« gythf¡ Tw¥gL»‹wd. kUªJ

ü‰F¿¥ò mo¥gilæny mt‰WŸ Áy Ñœ¡f©lthW F¿¥Ãl¥g£LŸsd.

t. v© ky®fŸ bga® m¿éaš bga® kUªJt¥g©òfŸ

1 myç (muë) Nerium odorum fhŒ¢rš, F£l«, »uªÂ Kjèa

nehŒfS¡F kUªjhf¥ga‹gL«;

jiyæYŸs J®Úiu Ú¡»¤

jiyaç¥ig ãW¤jΫ ga‹gL«.

2 Mlhbjhil Justicia adhatoda Ïj‹ bt©âw¥ó f©

nehŒ¡F« ÏUkš nehŒ¡F«

kUªjhf¥ ga‹gL«. Ïj‹

ÏiyÍ« kUªjhf¥ ga‹gL«.

3 Méiu (Mthiu) Cassia auriculata clš NL, f©nehŒ, clš tw£Á

jâa¥ga‹gL¤Jt® ; Méu«

óit ‘Áu¥’ (Syrup) brŒJ«

F뮢Áahf mUªJt®.

254

4 Ïyt§f¥ó Clove flower Ïyt§f¥óéå‹W ijy«

vL¤J¥ gštè¡F¥ ga‹

gL¤Jt®. Ïyt§f¤ ijy¤ij¥

g‰giræY« g‰bghoæY«

nr®¥gjhš gšY¡F ešyJ v‹g®.

Ïyt§f¥ óit eW

kz¤Â‰fhfΫ clš

ey¤J¡fhΫ czÎ¥

bghUŸfëš nr®¤J¥ ga‹

gL¤Jt®

5 fL¡fhŒ¥ó Rhus succedanea f®¡lf¢ Á§» v‹W« Ïjid¡

TWt®. FHªijfë‹

mUkUªjhF«.

6 f©l§f¤Âç Solanum

Xanthcarpum

_ynehæid¥ ngh¡» clšeyª

jU« mUkUªjhF«.

7 fèahzKU§if Erythria indica kfëç‹ fU¥ig¡ f£oia

mf‰W« M‰wš thŒªj

e‹kUªjhF«.

8 fsh (»shŒ) Capparis diffusa f©gly nehia ãt®¤Â¡f¥

ga‹gL«.

9 fh£lh¤Â Bauhina tomentosa Ïu¤j¡fL¥ò nehia¤ jâ¡f¢

brŒa tšyJ.

10 F§Fk¥ó Saffron flower tl eh£oš »il¡F« Ϫj¥ó

e‹F gj¥gL¤j¥ bg‰W

kUªJfŸ gyt‰¿‰F¥ ga‹gL«.

255

Ïå¥ò¥ g©l§fë‹

eWkz¤Â‰F« ga‹gL«.

11 r©gf« Michelia Champaca thj äj nehŒfis¥ ngh¡f

tšyJ.

12 r«g§» Cowslip Creeper clš bt¥g¤ij¤ jâ¤J

thÍthš V‰gL« tæ‰Wtèia¡

Fiw¡F«.

13 br«gU¤Â Hibicus rosasineusis äj« nkfbtŸis nehŒfis¥

ngh¡f tšyJ (br«gU¤Â¥óéš

mL¡F¢ br«gU¤Â v‹w

tifÍ« c©L).

14 br›tªÂ Chrysan themum

indicum

kfëç‹ Tªjiy tsu¢ brŒa¥

ga‹gL« f©Q¡F¡ F뮢Á

ju tšyJ.

15 jhkiu Nelumbrium

Speciosum

nfhiHia mf‰¿¡ F뮢Á ešy

tšyJ.

16 jhiH Fragrant Screw Pine bt¥gnehŒ jâ¡F« (itNç

th®¤ÂU¡ifæš jhH« ó m¤j®

- ijy« ga‹gL¤Jt®).

thjnehŒ mQfhkY« fh¡f

tšyJ.

17 J¤Â Abutilon indicum Ïu¤j thªÂia Ú¡F« ;

clY¡F¡ F뮢Áia

c©lh¡F«.

256

18 J«ig Leucas aspera jhfnuhf« Ú§F«.

19 öJtis Solanum trilo latum clš tèik¡F« C£l¤Â‰F«

td¥Ã‰F« ešy kUªjhF«.

20 eªÂaht®¤j« (m)

eªÂaht£il

Taperna Montana f©gly«, k©il¡F¤jš

M»at‰iw ãt®¤Â¡F«

(mL¡F eªÂaht£il

kU¤Jt¥g©ò äFÂÍ«

bfh©lJ).

21 ã¤Âafšahâ Indian Periwinkle,

A garden plant,

Vinca rosea

Ï«kyiu¤ Jy¡fkšèif

v‹W«, xUtif¡ fh£Lkšèif

v‹W« miH¥g®. k¡fshš

bgçJ« ngh‰w¥glhkš ÏLfhL

Kjèa gFÂfëš tsU« bro¥

óth»a ÏJ ò‰Wnehia¤ Ô®¡f

tšyjhF«.

22 k»œ (k»H«ó) Pointed leaved ape

flower,

mimusaps elangi

jiytè, f©nehŒ ngh‹wt‰iw

mf‰W«.

23 kUnjh‹¿ Henna,

Lawsonia alba

äfΫ F뮢Á¡F kUªjhf¥

ga‹gL»wJ. kUnjh‹¿

Ïiyia cyu it¤J¤ njæiy

nghy¡ fhŒ¢Á tof£o¥

ga‹gL¤jyh«; FSik jU«.

24 kšèif Jasminum

anestomosans

kšèif kz« f©gh®itia¡

T®ikah¡f tšyJ; kšèifæš

257

‘V’ it£lä‹ cŸsjhš Áy ešy

kUªJ¥bghUŸ jahç¡f cjΫ.

25 KU§if Morungaplery

gosperma

Ïu¤j mG¤jKŸst®fŸ

czéš KU§if¥óit

äFÂahf¢ nr®¤Jtç‹ Ïu¤j

mG¤j« go¥gona FzkhF«;

jhJ éU¤Â¡F cfªjJ.

26 nuh#h Rose Át¥ònuh#h kyçjœfis¡

fhait¤J¤ njåš Cw¢brŒJ

‘FšfªJ’ jahç¤J¥

ga‹gL¤Jt®; ÏJ FSik

jutšyJ. nuh#hé‹ eWkz«

Ïja¤J¡F tYit¡ bfhL¡F«.

nuh#h ÏjiH miu¤J Kf¤Âš

óRtjhš bk‹ikahd KfmHF

äF« (nuh#héš gy tiffŸ

c©L).

27 nt¥g«ó Margosa äj¤ij¡ f©o¡F«. nt¥g«

óit ur« it¤J¥ ga‹

gL¤Jtjhš äF bt¥gª jâÍ« ;

thͤbjhšiyia¡ Fiw¡F«.

nk‰f©litna mšyhkš mf¤Â, Ck¤ij, beUŠÁ, vU¡F,

bj‹id, ijntis Kjèat‰¿‹ ó¡fS« kU¤Jt¡ TWfis¡

bfh©LŸsd. kU¤Jt üšfisÍ« kU¤Jt ÏjœfisÍ« fh©ifæš

v¤jidnah ü‰W¡fz¡fhd ky®fŸ kU¤Jt¤J¡F cfªjitahf cŸsd.

258

mo¡F¿¥òfŸ

1. br. mdªj«khŸ brg°Âah‹, tŸsyh® fh£L« _èiffS«

kU¤JtK«, g. 512.

2. nkyJ, g. 513.

3. nkyJ, g. 514.

4. M. ÏuhnrªÂu‹, gæçlh¤ jhtu§fë‹ ga‹ghLfŸ, g. 69.

5. nkyJ, g. 70.

6. nkyJ, g. 73.

7. lh¡l®. f. R¥Ãukâa‹, jäêš kUªJ, g. 67.

8. nkyJ, g. 67.

9. Ï. ghyRªju«, jäœ Ïy¡»a¤Âš Á¤j kU¤Jt«, g. 12.

10. v«. M®. b#fehj‹, kh‰W kU¤Jt«, g. 1.

11. lh¡l®. f. R¥Ãukâa‹, jäêš kUªJ, g. 74.

12. é.v°. bt§fnlr‹, nAhänahg kU¤Jt«, g. 3.