Embed Size (px)
Citation preview
ทมบรรณาธการ
ทปรกษา รองอธการบดฝายวจยและถายทอดเทคโนโลย
บรรณาธการ ผศ.ดร.รนา ภทรมานนท
ทมงาน นายตนกลา อนสวาง
น.ส.ศภจรา ศรจางวาง
น.ส.สภลกษณ ประสาร
พมพท บจก. ศรภณฑ (2497) www.siriphan.com
ศนยเครองมอวจย มข. รวมประชม
เครอขายศนยเครองมอวทยาศาสตร
แหงประเทศไทย
แนะนำาเครองมอวจย
• Chromatography
• Ultramicrotome
• Particle Size Analyzer
RIC KKU NEWSLETTER
จดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
ric.kku.ac.th • ปท 2 ฉบบท 7 ประจำ�เดอน กรกฎ�คม 2558 •
0 2 RIC NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
หลกการและสวนประกอบทสำาคญ
ของเครองแกสโครมาโทรกราฟ
1. Carrier gases หรอแกสพา มหนาทนำาแกสตวอยางจากจดฉด (injection port) ผานเขาสคอลมนและไปยง detector แกสท ใชงานกบเครอง GC เปนแกสเฉอยทไมทำาปฏกรยากบโมเลกลของ สารตวอยาง เชน แกสฮเลยม ไฮโดรเจน หรอไนโตรเจน
2. Injector port เปนสวนทใชในการฉดสารตวอยางเขาคอลมนโดยทวไปสวนทฉดสารตวอยางเขาไป (inlet) มกจะมตวใหความรอน (heater) ตดตงอยดวย เพอทำาใหสารตวอยางกลายเปนไอ การเลอกใชงานวาจะใช inlet แบบใดนนนนขนอยกบสารตวอยาง หากสารตวอยางเปนแกสมกจะฉดตวอยางเขาไปดวย gas sampling valve หากสารตวอยางเปนของเหลวโดยมากจะใช micro syringe ดดสารตวอยางขนมาตามปรมาตรทตองการแลวฉดผาน silicone septum ท injection port ไปยงปลายของคอลมน
3. Column เปนสวนทใชแยกสารตวอยาง คอลมนทใชกนทวไปใน GC นนมอย 2 ประเภท คอ packed column และ capil-lary column การเลอกใชคอลมนแตละชนดขนอยกบคณสมบตของสารผสม ไมสามารถระบไดอยางชดเจน แตสามารถพจารณาเลอกจาก catalog ทบรษทผผลตคอลมนออกมาจำาหนาย และคนควาจากงานวจยในวารสารดานโครมาโทรกราฟ
4. Detector หรอสวนตรวจวด เปนอปกรณทใชสำาหรบตรวจวดสารเชงเดยวทถกแยกออกมาจากคอลมนแลวสงสญญาณไฟฟาไปยงระบบประมวลผลสามารถจำาแนกประเภทของสวนตรวจ
เครองแกสโครมาโทรกราฟ
(Gas Chromatography, GC)
แกสโครมาโทรากราฟเปนเทคนคทใชส�าหรบแยกตวอยางทเปนสารผสมทระเหยไดโดยเปลยนสารผสมใหเปนไอทอณหภมหนงไอทเกดขนจะถกน�าเขาสคอลมนโดยอาศยการพาไปของเฟสเคลอนท(mobilephase)หรอcarriergasตามflowrateทตองการภายในคอลมนบรรจดวยสารทท�าหนาทในการแยก เรยกวาเฟสคงท (stationaryphase)สารผสมจะถกแยกออกเปนสวนๆทคอลมนนดวยความแตกตางของสมบตทางเคมโครงสรางน�าหนกโมเลกลจดเดอดสารทแยกไดผานออกไปสสวนตรวจวด(detector)ท�าใหเกดสญญาณไฟฟาสงไปยงระบบประมวลผล(Datasystem)ซงสามารถค�านวณและรายงานผลออกมาเปนโครมาโทรแกรมใหทราบถงองคประกอบหรอเทยบปรมาณของสารตวอยางไดกลาวคอสามารถวเคราะหไดทงเชงปรมาณและคณภาพ
ภาพแสดงสวนประกอบของเครอง GC
(ทมา: http://www.chromedia.org)
ภาพแสดง Packed column และ Capillary column
(ทมา: http://people.whitman.edu/)
ผเขยนบทความ: นายตนกลา อนสวางต�าแหนง นกวทยาศาสตร
Email: [email protected]
0 3ric.kku.ac.th : RIC NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
วดไดเปนหลายประเภทตามคณสมบตการตรวจวด โดยรปแบบตรวจวดทใชกนอยางกวางขวาง และสามารถทำาไดในเครอง GC-2014 ไดแก
4.1 Flame Photometric Detector (FID) ใชในการตรวจหาสารประกอบอนทรย (สารประกอบทม C-C, C-H bonds)
4.2 Electron Capture Detector (ECD) เปนอปกรณตรวจวดทดในการตรวจหาสารประกอบทมแฮโลเจนอะตอมเปนองคประกอบ เชน ยาฆาแมลง และยาปราบวชพชเปนตน
5. Data system หรอระบบประมวลผล เปนสวนทประมวลผลและขอมลตางๆ ดวยระบบคอมพวเตอรซงคำานวณและรายงานผลเปน retention time คอเวลาทสารแตละชนดใชผานคอลมนจากจดเรมตนถงจดสงสดของของพคทไดจากโครมาโทแกรม retention time สามารถนำาไปใชในการวเคราะหเชงคณภาพเพอระบวาเปนสารชนดใดเมอเทยบกบสารมาตรฐาน นอกจากนลกษณะและขนาดของพคทไดจากโครมาโทรแกรมใชเปนขอมลสำาหรบการวเคราะหเชงคณภาพและเชงปรมาณได
การประยกตใช GC ในการ
วเคราะหสารตวอยางชนดตางๆ
ทางดานสงแวดลอม
เครอง GC สามารถใชประโยชนในการวเคราะหสารตวอยางชนดตางๆ ไดมากมาย เชน • วเคราะหแกส เชน แกสธรรมชาต สารเจอปนในแกสตางๆ (impurity gases) • วเคราะหสารประกอบตางๆ ไดแก พวกสารประกอบไนโตรเจน สารประกอบของซลเฟอร และสารประกอบไฮโดรคารบอนเปนตน • วเคราะหยาฆาแมลง ยาปราบศตรพชเชน organophos-phate compounds และ organochloline compounds เปนตน • วเคราะหอากาศและสงแวดลอม เชน CO, NO
2, SO
2
เปนตน • วเคราะหรมลพษในน�าเชน วเคราะหกลมของสารประกอบอนทรยทระเหยไดงาย (Volatile organic Compounds, VOCs) • วเคราะหมลพษทางดน เชน Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs)
เอกสารอางอง
• รศ.แมน อมรสทธ และคณะ “หลกการและเทคนคการ
วเคราะหเชงเครองมอ (Principle and Techniques of Instrumental
Analysis PART II Chromatography and others)”
• ShimadzuGas Chromatograph System (www.
ssi.shimadzu.com/products/)
เครองแกสโครมาโทรกราฟ ยหอ
Shimadzu รน GC-2014
เครอง GC ทประกอบกบ detector ชนด FID และ ECD
สามารถตดตงคอลมนไดทงแบบ packed และ capillary column
ท�าใหสะดวกตอการใชงานไดหลากหลายมการควบคมอตราการไหล
ของ carrier gas เปนแบบ Advanced Flow Controlled (AFC)
ทสามารถก�าหนดความดน หรออตราการไหลของ carrier gas และ
มหนาจอ LCD ทแสดงโครมาโทรแกรมและคาพารามเตอรตางๆ
รายการ
คาใชจาย
อตรา 1(ภายใน มข.)
อตรา 2(ภายนอก มข.)
กรณทไมไดนำาคอลมนมาเอง 150 180
กรณทนำาคอลมนมาเอง 120 150
อตราคาบรการ
*หมายเหต ผขอใชบรการตองน�า Syringe, septum สารมาตรฐาน
หรอสารเคมอนๆมาเอง
นกวจยสามารถตดตอขอใชบรการ หรอสอบถามขอมล ไดท
คณไพศร วรรณแสงทอง คณะวศวกรรมศาสตร อาคารภาควชา
วศวกรรมสงแวดลอม ชน 1 หองปฏบตการวจย 3
Email: [email protected]
ภาพแสดง อปกรณตรวจวด (detector) แบบ FID และ ECD
ภาพแสดงขนตอนการเตรยมตวอยางทางชวภาพเพอใชวเคราะหดวย
กลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองผาน
(ดดแปลงจาก : JoelUSA Electron Optics Documents, 2011)
ารวเคราะหตวอยางดวยกลองจลทรรศน
อเลกตรอนแบบสองผาน(TEM)ตองการ
ตวอยางทถกเตรยมและตดใหมความบางเปนพเศษม
ความแขงแรงและมคณสมบตในการน�าไฟฟา ขนตอน
การเตรยมตวอยางประกอบดวยการรวบรวมหรอ
ตดแตงตวอยาง(Extractionoftissue)การคงสภาพ
ตวอยาง (Fixation)การดงน�าออก (Dehydration)
การแทนทดวยพลาสตก(Infiltration)การฝงตวอยาง
และการท�าใหพลาสตกแขงตว(EmbeddingและPolym-
erization)การตด (Sectioning)ดวยใบมดแกวหรอ
เพชรโดยใชเครองUltramicrotomeภายหลงการตด
ตวอยางตองผานขบวนการยอมส (Staining) เพอ
เพมการน�าไฟฟากอนทจะน�าไปวเคราะห(Observation)
ดวยTEMตอไป
ก
ผเขยนบทความ : นายวธาน เตยเจรญนกศกษาปรญาเอก คณะวทยาศาสตร
E-mail: [email protected]
ผเขยนบทความ : นายบญสง กองสข ต�าแหนง นกวทยาศาสตร
E-mail: [email protected]
การเตรยมตวอยางทางชวภาพ
สำาหรบกลองจลทรรศนอเลกตรอน
แบบสองผาน (TEM)
0 4 RIC NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
1. การรวบรวมหรอตดแตงตวอยาง (Extraction of tissue) เปนการเตรยมตวอยางใหพรอมกอนการเขาสขนตอนการคงสภาพ ขนตอนการเตรยมมความแตกตางกนไปในตวอยางชวภาพแตละชนด เชน เนอเยอพชหรอสตวควรตดแตงดวยมดผาตดใหมขนาดเลกในสภาวะทอณหภมต�า พรอมทงแชใน Phosphate buffer เปนตน
2. การคงสภาพตวอยาง (Fixation) เปนการรกษาสภาพเซลลของตวอยางไมใหเสยรปดวยการใช Glutaraldehyde และ Osmium tetroxide โดย Glutaraldehyde ท�าหนาทคงสภาพโปรตนและ organelle ตางๆ ในเซลล จากนนลางสารสวนเกนออกดวย Phosphate buffer ขนตอนสดทายของการคงสภาพคอ การใช Osmium tetroxide เพอคงสภาพของผนงเซลล (มไขมนเปนองคประกอบ) จากนนลางสารสวนเกนทไมไดจบกบตวอยางออกดวยน�ากลน
3.การดงนำาออก (Dehydration) เปนการแทนทน�าในเซลลดวยตวท�าละลายทสามารถละลายไดทงน�าและ Resin เชน Acetone โดยใชความเขมขนจากต�าไปสงในการดงน�าออกจากตวอยาง
4. การแทนทดวยพลาสตก (Infiltration) Resin ส�าหรบใช Infiltration ทไดรบความนยมคอ Spurrs’ kit ซงเตรยมไดงาย ราคาไมสงและใชเวลานอย ขนตอนการแทนท acetone ในเซลลตวอยางดวย resin ท�าไดโดยการใชสารทงสองในอตราสวนทผกผนกนโดยอตราสวน Acetone:Resin (1:2 --> 1:1 -->2:1) และควรใช rotor ซงจะมสวนชวยให Resin แทรกซมเขาไปในตวอยางไดดขน
5. การฝงตวอยางและการทำาใหพลาสตกแขงตว (Embed-ding and Polymerization) เปนกระบวนการยดตวอยางใหตดกบบลอก โดยวางตวอยางลงในบลอกพลาสตก (Mold) แลวเตม Resin ทอยในสภาพของเหลวลงในบลอกดงกลาว น�าไปอบดวย Oven เพอให Resin แขงตว ขนตอนดงกลาวควรด�าเนนการภายใน Fume hood เพอความปลอดภย
6. การตด (Sectioning) เปนการตดชนตวอยางทไดจากขนตอนทผานมาดวยเครอง Ultrami-crotome โดยใชใบมดเพชรหรอใบมดแกว กอนการตดดวย Ultramicrotome ควรตดแตง (trim) ใหชนตวอยางมมสวนปลายแหลมเลกและมรปรางเปนสเหลยมคางหม โดยคณภาพตวอยางทตดไดนนสามารถตรวจสอบไดภายใตกลองสเตอรรโอ สของชนตวอยางทปรากฏสามารถบอกความบางของชนสวนทตดไดดงตาราง
ตารางแสดงคณลกษณะความหนาทเหมาะสมของชนสวนตวอยางทถกตดโดย Ultramicrotome
(ทมา:JoelUSA Electron Optics Documents, 2011)
ภาพแสดงวธการการยอมส
ขนตอนการเตรยมตวอยางทางชวภาพ
สำาหรบการวเคราะหดวย TEM
ประกอบไปดวยขนตอนดงตอไปน
8. นำาไปวเคราะหดวย TEM (Observation)
การเตรยมตวอยางทางชวภาพเพอวเคราะหดวย TEM ตองการหองปฏบตการทพรอมและมความปลอดภยสง ตองการผปฏบตงานทรอบคอบเพอปองกนอนตรายจากสารเคมและกระบวนการทใชเตรยมตวอยาง นอกจากน Glutaraldehide Osmium tetroxide Resin และสยอม มความเปนพษสง เพอลดความเสยง ผเตรยมตวอยางหรอนกวทยาศาสตรตองมความเชยวชาญเปนอยางด การเตรยมตวอยางทไมผดพลาด การตดตวอยางใหไดคณภาพ การยอมสทถกตอง รวมไปถงการตงคา Voltage ของ TEM ทเหมาะสมกบตวอยางทางชวภาพ ทกปจจยลวนมสวนเกยวของกบการไดภาพถายทด
เอกสารอางอง
JEOL USA Electron Optics Documents.(2011). Preparation of Biological Specimens for Electron Microscopy for TEM.Copyright 2014 JEOL USA, Inc.
การใหบรการเครอง Ultramicrotome
ยหอ Leica รน KMR3
รายการ
คาใชจาย
อตรา 1 (ภายใน มข.)
อตรา 2(ภายนอก มข.)
คาจางตด section ดวย Ultramicrotome
300 บาท/ตวอยาง
500 บาท/ตวอยาง
กรณใชงาน Ultramicro-tome ดวยตวเอง
200 บาท/ตวอยาง
400 บาท/ตวอยาง
มดแกว 500 บาท/แทง 500 บาท/แทง
นกวจยสามารถตดตอขอใชบรการเครอง Ultramicrotome หรอสอบถามเกยวกบการเตรยมตวอยางไดท คณบญสง กองสข โทร. 086-5797827 Email: [email protected]
7. ยอมส (Staining) น�าตวอยางไปยอมดวยส Uranyl Acetate และ Lead citrate เพอเพมคณสมบตการน�าไฟฟาใหกบชนตวอยาง ซงเปนการชวยใหภาพจากกลอง TEM ชดเจนและคอนทราสตมากขน
0 5ric.kku.ac.th : RIC NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
Particle Size Analyser
เครองวดขนาดอนภาคระดบนาโน
Particlesizeanalyser/ZetasizerNanoS90เปนเครองมอทใชวดขนาดและการกระจาย
ของขนาดอนภาคในสารตวอยางทอนภาคมลกษณะแขวนลอยในตวกลางซงเปนของเหลวทมความโปรงใส
สามารถวดขนาดอนภาคของสารตวอยางไดในชวง1นาโนเมตรถง3ไมโครเมตรโดยระบบจะท�าการวด
ขนาดดวยเทคนคการกระเจงของแสง(DynamicLightScatteting-DLS)
หลกการของ Dynamic Light Scattering (DLS)
Dynamic light scattering (DLS) เปนเทคนควดการกระเพอมของความเขมแสง หรอเรยกวา Photo correlation spectroscopy (PCS) ซงเปนเทคนคทใชวดขนาดของสารตวอยางในระดบนาโนเมตรไดตงแต 0.005-5 ไมโครเมตร ส�าหรบอนภาคทมขนาดเลกกวา 5 ไมโครเมตรจะเกดการแพรกระจายอยางไรทศทาง (randomly diffuse) ไปทวตวกลาง ในขณะเดยวกนอนภาคสามารถกอใหเกดการกระเจงของแสงไดเชนกน ในขณะทอนภาคเกดการเคลอนทตลอดเวลาแบบ Brownian motion ในสารตวกลาง ระบบจะท�าการตรวจจบความถในการกระเพอมขน-ลงของแสง เพอท�าการค�านวณหาขนาดอนภาค ดวยการหาคาสมประสทธการแพรเลอนต�าแหนงของอนภาค ซงการเคลอนทของ
ภาพแสดงลกษณะการแพรเคลอนต�าแหนงอนภาคทมขนาดไมเทากนตอความถการกระเพอมขน-ลงของแสง(ดดแปลงจาก
http://en.wikipedia.org/wiki/Dynamic_light_scattering)
อนภาคแบบ Brownian motion มผลตอความเขมของแสงทกระเจงจากอนภาค โดยอนภาคขนาดใหญจะสงผลใหเกดการความถในการกระเพอมขน-ลงของแสงทกระเจงต�า ท�าใหมคาสมประสทธการแพรเลอนต�าแหนงต�า จะเคลอนทชากวาอนภาคขนาดเลก ซงมความถในการกระเพอมของแสงทกระเจงสงกวาดงนนอตราการเปลยนแปลงของแสงทกระเจงจะชากวาสญญาณทไดจากการวดความเขมแสงในชวงระยะเวลาสนๆ ของอนภาคขนาดเลก และความถในการกระเพอมขน – ลงของความเขมแสงน จะถกสงไปยง correlator เพอประมวลผลตามความสมพนธของขนาดอนภาคนนๆ ดงนนสารตวอยางตองผานการเตรยมเพอใหไดความเขมขนทเจอจางอยางเหมาะสม นอกจากนนเทคนคน ยงตองการความละเอยดสง เพอปองกนการรบกวนจากการกระเจงของอนภาคฝนหรอสงสกปรก
ผเขยนบทความ : น.ส.สาวณ นาสมภกดต�าแหนง: นกวทยาศาสตร
Email: [email protected]
ขอมลจำาเพาะ (Specifications)
1. วดขนาดอนภาคในตวอยางทมลกษณะเปนสารแขวนลอย
2. สามารถวดขนาดอนภาคไดในชวง 1 นาโนเมตร – 3
ไมโครเมตร
3. ใชสารละลายในการวเคราะหปรมาณอยางนอยทสด 1.2
มลลลตร
4. วเคราะหความเขมขนของไลโซโซมเขมขน 0.1 มลลกรม
ตอมลลลตรไดในชวงรอยละ 40 ของน�าหนก ตอปรมาตร
5. มมทใชในการวเคราะห 90 องศา
6. แหลงก�าเนดแสงเปนเลเซอรชนดแกสฮเลยม – นออน ศกย
ไฟฟา 4 มลลวตต ทความยาวคลน 633 นาโนเมตร
7. อณหภมทใชในการวเคราะหอยในชวง 2 ถง 90 องศา
เซลเซยส
8. วเคราะหตวอยางทมน�าหนกโมเลกลอยในชวง 1 x 103 ถง
2 x 107 ดาลตน
10. ตวตรวจจบสญญาณเปนชนด Avalanche Photo – Diode
ลกษณะตวอยางทใชวเคราะหใน
ดานตางๆ
• อนภาคสารแขวนลอย และการเตรยมอมลชน (ตวอยาง
ตองเจอจางในสารละลาย)
• ตวอยางโปรตน พอลเมอร
• การเตรยมตวอยางยาและเครองส�าอางค
• การเตรยมอมลชน
• สและพกเมนต
การใหบรการเครอง Particle size
analyser ยหอ Malvern Instument
รน Zetasizer Nano S90
• ผใชบรการควรเตรยมตวอยางใหเหมาะสม
• เตรยมตวอยางในสารละลาย/ของเหลว ในปรมาตรอยาง
นอยทสด 1.2 มลลลตร
• ตวอยางควรมลกษณะเปนเนอเดยวกนทงหมด
• ใชควเวทใส 4 ดาน (Four-clear-sided disposable
cuvette) ในการบรรจสารตวอยาง เพอใชวเคราะห
รายการ
คาใชจาย (บาท/ชวโมง)
อตรา 1 อตรา 2 อตรา 3
คาตรวจวเคราะห 400 600 800
อตรา 1 ส�าหรบบคลากรภายในมหาวทยาลยขอนแกน
อตรา 2 ส�าหรบบคลากรภายนอกมหาวทยาลยขอนแกน
อตรา 3 ส�าหรบภาคเอกชน
นกวจยสามารถตดตอขอใชบรการเครอง Particle Size
Analyser หรอสอบถามเกยวกบการเตรยมตวอยางไดท คณสาวณ
นาสมภกด คณะเภสชศาสตร โทร. 085-3781416
Email: [email protected]
ภาพแสดงการท�างานของเครอง Zetasizernano S 90
0 7ric.kku.ac.th : RIC KKU NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน
ศนยเครองมอวจยมหาวทยาลยขอนแกน
รวมประชมเครอขายศนยเครองมอ
วทยาศาสตร แหงประเทศไทย
เมอวนท 11-12 พ.ค. 58 บคลากรศนยเครองมอวจย มข. เขารวมประชม
เครอขายศนยเครองมอวทยาศาสตร แหงประเทศไทย พรอมกบศนยเครองมอวทยาศาสตร
ทวประเทศ ณ มหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดสงขลา โดยตวแทนศนยเครองมอวจย
มหาวทยาลยขอนแกน ทเขารวมในครงนไดแก นางสาวสภลกษณ ประสาร นายตนกลา อนสวาง
และนางสาวศภจรา ศรจางวาง ซงการประชมเครอขายศนยเครองมอวทยาศาสตรน มวตถประสงค
เพอรวมกนหารอแนวทางในการจดตงศนยเครองมอวทยาศาสตรแหงประเทศไทย ในดานการ
บรหารจดการ ประชาสมพนธ และการตอบสนององคกรภาครฐและเอกชน เพอเปนสวนหนงในการ
รวมกนพฒนาประเทศทงดานการวจยและการตอบสนองความตองการภาคอตสาหกรรม
นางสาวสภลกษณ ประสาร นกวทยาศาสตร ศนยเครองมอวจย มข. ไดกลาวถงประโยชนทได
รบจากการประชมในครงนวา “ศนยเครองมอวจย มข ถอวาเปนนองเลกสด อายการกอตงไดเพยง 3 ป
ยงตองไดรบการพฒนาอกมากและยงตองไดรบคำาแนะนำาจากศนยเครองมอวทยาศาสตรจาก
มหาวทยาลยอน จงถอเปนโอกาสทดมากทศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกนไดเขารวมใน
กจกรรมการประชมครงน ไดรบประสบการณและแนวทางทดจากศนยเครองมอวทยาศาสตร
รนพในการนำารปแบบการบรหารจดการตาง ๆ เพอนำาไปพฒนาและดำาเนนงานในทศทาง
ทถกตอง ซงจากการประชมหารอ ทางผเขารวมไดใหขอเสนอแนะและกรอบเพอ
สานความรวมมอ โดยเรมจากการสรางความรวมมอระหวางกน ระหวางศนย
เครองมอของแตละมหาวทยาลย ซงถอเปนการเรมตนทดมาก ขอขอบคณผ
บรหารศนยเครองมอวจย มข. ทใหโอกาสในการเปนตวแทนเขารวมการ
ประชมครงนเปนอยางสงคะ”
นอกจากนน มการเขาเยยมชมศนยเครองมอวทยาศาสตร
มหาวทยาลยสงขลานครนทร และหองปฏบตการกลาง (ประเทศไทย)
จ�ากด สาขาสงขลา เพอน�าไปเปนแบบอยางในการพฒนาศนยเครองมอ
วจย มหาวทยาลยขอนแกน ในล�าดบตอไป
ขาวกจกรรม
ทมา: ขาว มข. (www.kku.ac.th)
