1

Risku dhe kthimi

Nësë qëllimi final i çdo ndërmarrje është ta maksimizoj pasurinë, një nga problemet kryesore të drejtimit financiar është ai i vlerësimit të sajë. Për çdo euro të investuar ska rëndësi në çfar objekti, ka rëndësi të përcaktohen dy tregues : risku dhe kthimi.

Pse? Sepse çdo vendim financiar mbart në vehte nja risk të caktuar dhe një kthim të caktuar.

2

Risku dhe Kthimi – Objektivat mësimore

• Të identifikoj burimet e rriskut.• Të shpjegojë se si shumëllojshmëria e mjeteve e

ulë riskun.• Të japë dallimin midis fitimit të pritur dhe atij të

realizuar.• Të tregoj se si koeficientët beta janë tregues të

riskut dhe se si mund të përdoren ato për të përcaktuar fitimin e nevojshëm që justifikon blerjen e një aksioni

3

Risku mund të përkufizohet si shansi për të humbur. Më fjalë të tjera si risk çmohet frika që ekziston se të ardhurat nga nja investim i caktuar mund të mos realizohen, ose se fitimi i parashikuar nga investimi i kryer mund të mos realizohet fare ose në masën e planifikuar.

Shpërblimi nga mbajtja e riskut është norma e fitimit Shpërblimi nga mbajtja e riskut është norma e fitimit e parashikuar (e pritur).e parashikuar (e pritur).

Fitimi i pritur është fluksi neto i pritur i të ardhurave nga një aktivitet çfarëdo.Fitimi i kërkuar është fitimi i domosdoshëm që nxitë ivestitorin të mbaj riskun që lidhet me një investim të caktuar.

4

Burimet e riskut munt të klasifikohen si: a) risk sistematik (ose jo i deversifikueshëm) dhe b) risk josistematik (ose i diverzifikueshem)

Risku sistematik i referohet riskut që lidhet më:

• luhatjen e çmimeve të letrave me vlerë në përgjithësi

• luhatjen e normve të interesit• humbjen e fuqisë blerëse nga inflacioni dhe • risku i kurseve të këmbimit

5

Risku josistematik i referohet rezikut që lidhet me vetë firmën, aktivitetet e

saj dhe metodat e financimit.

•Aftësite menaxheriale dhe vendimet e tyre

•Grevat

•Disponimi me lëndë të parë

•Efektet e rregullativave qeveritare

•Efektet e konkurencës së jashtmeë

.

Kombinimi i riskut sistematik me atë josistematik përkufizohet si: Risk total ose risk i portofolit që mban investitori.

6

7

Matja e riskut bëhet në bazë të : *distribuimit të propabilitetit(ngjarje e cila mund të ndodhë me një besueshmëri-% të caktuar),

*kthimit të pritur(NK=Shuma e pranuar –shuma e investuar/shuma e investuar),

*deviacionit standard(matës statistikor i dispersionit(shmangies) të vlerave të pritura). Është matës i riskut të një aktivi të vetëm.

*koeficientit të variacionit(si matës standard i riskut llogaritetduke pjëstuar deviacionin standard me kthimin e pritshëm – si raport I shmangies mesatare ndaj normës së pritshme të kthimit).Matës i riskut i cili siguron norma të ndryshme kthimi të pritshëm.

8

Një metodë për matjen e riskut është shpardarja e normës së fitimit të një mjeti.Sa më i madh të jetë kjo normë aq më i madh do të jetë risku. Meqë të gjitha investimet kanë risk, duhet të ekzistojë një mjet për ta matur atë.

Një tjeter matës i riskut quhet koeficienti beta dhe është tregues i riskut sistematik që lidhet më letrat më vlerë.

Sa më i lartë koeficienti beta, risku do të jetë më i lartë. Ky tregues venë në raport normen e fitimit të një mjeti ndaj normës së

fitimit të tregut në tërrësi. Koeficienti beta = 1 do të thotë se norma e fitimit të aksionit lëviz si treguesi i tregut në tërsi. Por, nuk duhet haruar se edhe ky tregues është matës relativ, nga se nuk tregon asgjë përsa i takon luhatjes së vetë tregut.

9

10

Diversifikimi i investimeve dhe analiza e riskut të portfolios

Në një portfolio aktivesh mund të dallojmë: • Aktive të koreluara pozitivisht• Aktive te koreluara negativisht

• Aktive te pa koreluara Njihen tre sjellje bazë ndaj riskut:• Sjellja kunder riskut• Sjellja indiferente ndaj riskut • Sjellja pro riskut

11

Përkufizimi i kthimit

• Kthimi nga një investim matet si fitim ose humbje totale e realizuar në emer të pronarit për një periudhë të dhënë kohe.

12

Modeli i vlerësimit të aktiveve kapitale –(CAPM)

Modeli bazë që lidhë riskun më kthimin është modeli:-CAPM (Capital Asset Pricing Model) i cili supozon se letrat më vlerë shiten në një treg perfekt kapitali.

Karakteristikat : risku i pa dëshiruar, informacioni për të gjith investitoret, shtrirje kohore që do të thot se vendimet meren në një periudhë kohore , kosto transakcionesh dhe taksa nuk ka, norma e interesit është pa risk.

13

Në pajtim më CAPM, kthimi i pritur nga një aset(aktiv)do të jetë:Kthimi i pritur nga një letër me vlerë=Norma pa risk+B x (kthimin e pritur nga tregu –norma pa risk)

• Vija e sigurisë së tregut (SML)Përfaqëson relacionin midis riskut të matur përmes

betës dhe normës së kthimit.